Rzeki

Geologiczna działalność rzek:

transport, erozja, akumulacja.

Parametrytransportu rzecznego:

obciążenie rzeki, nośność rzeki, wydolność rzeki.

Po powodzi

Grand Coulee, Columbia, Kanada

Transport rzeczny:

• materiał rozpuszczony,• materiał organiczny,• materiał zawieszony,• materiał wleczony.

Skutki transportu rzecznego:

• kruszenie materiału,• abrazja,• sortowanie materiału.

Abrazja

Otoczaki

Sortowanie materiału

Missisipi, USA

Prędkość transportowa i prędkość erozyjna(diagram Hjulströma)

Erozja rzeczna:

erozja denna, erozja boczna, erozja wsteczna.

Mechanizmy erozji dennej:

• kawitacja,• abrazja,• eworsja.

Kotły rzeczne

Baza erozji i profil równowagi

Profile rzek

Erozja boczna

Skutki erozji wstecznej:

• cofanie się progów wodospadów,• wsteczne pogłębianie koryta,• cofanie się źródeł,• kaptaż rzeczny.

Wodospad

Próg wodospadu

Wodospad Szklarki, Karkonosze

Jar u podnóża wodospadu

Wodospad Iguaçú, Brazylia/Argentyna

Kaptaż rzeczny

Osady rzeczne:

• aluwia (osady rzeczne s.s.),• osady stożków napływowych,• osady deltowe.

Osady aluwialne:

osady korytowe:•bruk korytowy,• łachy meandrowe,• łachy śródkorytowe,

osady pozakorytowe.

Osady aluwialne

Stożek napływowy

Stożek napływowy

Death Valley, California, USA

Nasyp piedmontowy

Mohave Desert, California, USA

Delta

Równia deltowa

Delta Dunaju

Równia deltowa

Delta Wołgi

Typy delt

Delta Nilu

Delta Missisipi

Rozwój delty Missisipi

Doliny rzeczne

Przebieg koryt rzecznych

Rzeka (prawie) prostolinijna

Rzeka meandrująca

Dunajec, Sromowce Średnie

Rzeka meandrująca

San Juan River, Utah, USA

Rzeka roztokowa

Itkilik River, Brooks Range, Alaska

Brahmaputra

Boczna migracja koryta

Powstawanie starorzeczy

Starorzecza

Calder River, NWT, Kanada

Równia zalewowa

Jefferson River, Montana, USA

Cykliczność osadów rzecznych

Przekroje dolin rzecznych

Gardziel

Rzeka Aare, Alpy Berneńskie, Szwajcaria

Jar

Kazimierz Dolny

Kanion

Półwysep Krasnowodzki, Turkmenistan

Wielki Kanion Kolorado

Arizona, USA

Dolina wciosowa

Rzeka Urubamba, Peru

Dolina płaskodenna

Rzeka Rio Grande, Teksas, USA

Rozwój erozji rzecznej:

• stadium młodociane,• stadium dojrzałe,• stadium starcze.

Stadia erozyjne rzeki

Odmłodzenie erozji rzecznej:

• obniżenie bazy erozyjnej,• zmiany klimatyczne,• zmiany obciążenia rzeki.

Powstawanie teras rzecznych

Terasy rzeczne

Cave Stream, Nowa Zelandia

Doliny rzeczne a ułożenie warstw

Inwersja rzeźby terenu

Dolina przełomowa

Delaware Water Gap, Pennsylvania, USA

Przełom antecedentny

Przełom epigenetyczny

Przełom Dunajca