Rys historyczny...2018/10/09 · przestrzennych sygnałów wizyjnych, w tym estymacja głębi,...

Wydział Elektroniki i Telekomunikacj i

Rys historyczny

Wydział Elektroniki i Telekomunikacji należy do najmłodszych wydziałów Politechniki Poznań-

skiej. Rozpoczął działalność na podstawie uchwały Senatu Politechniki Poznańskiej dnia 1 paź-

dziernika 2006 roku. Chociaż należy jak dotąd do najmniejszych wydziałów Uczelni, jego

pozycja naukowa w kraju i za granicą jest znacząca.

Elektronika i telekomunikacja są nowoczesnymi dziedzinami techniki, należącymi do obsza-

ru tzw. wysokich technologii. W latach 70. XX wieku Poznań stał się istotnym ośrodkiem

przemysłu telekomunikacyjnego dzięki znaczącemu rozwojowi Wielkopolskich Zakładów

Telekomunikacyjnych Telkom Teletra, w których oprócz wielu specjalistycznych urzą-

dzeń telekomunikacyjnych na potrzeby zastosowań cywilnych i militarnych wytwarzano

nowoczesne centrale telefoniczne na licencji francuskiej firmy Alcatel. Szybki rozwój

tego bardzo nowoczesnego na owe lata zakładu przemysłowego spowodował koniecz-

ność kształcenia wyspecjalizowanej kadry, dzięki czemu od 1975 roku na Politechnice

Poznańskiej rozpoczęto edukację na kierunku telekomunikacja, co było impulsem do

rozwoju kadry akademickiej.

Wydzia ł E lektronik i i Telekomunikacj i

2

Krzysztof Wesołowski

Poznańska historia kształcenia związanego z elektroniką i telekomunikacją jest jednak znacznie dłuższa. Przed

II wojną światową prowadzono w Państwowej Wyższej Szkole Budowy Maszyn i Elektrotechniki pod kierownic-

twem prof. Mariana Rajewskiego kierunek „słaboprądowy” wraz z technikami radiowymi. Z kolei po zakończeniu

wojny w powstałej w Poznaniu Szkole Inżynierskiej do 1955 roku prowadzono pod przewodnictwem prof. Romana

Zimmermanna kierunek radiotechnika. Wreszcie w 1955 roku, czyli po powstaniu Politechniki Poznańskiej, na

Wydziale Elektrycznym wprowadzono specjalność o nazwie elektronika przemysłowa. W jej ramach kształcono

studentów w zakresie projektowania i konstrukcji układów elektronicznych, a ofertę dydaktyczną stopniowo

rozszerzano, wprowadzając transmisję sygnałów, zagadnienia komutacji oraz konstrukcje układów elektro-

nicznych dla zastosowań telekomunikacyjnych. We wczesnych latach 70. XX wieku nastąpił znaczący rozwój

telekomunikacji dzięki rozwojowi techniki cyfrowej, w związku z czym wprowadzono przedmioty z nią związane.

W 1974 roku zgodnie z zarządzeniem Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki na Wydziale Elektrycznym

powołano do istnienia Instytut Elektroniki, powstały z Zakładu Elektroniki, Zakładu Miernictwa Elektrycznego,

Zakładu Aparatury Naukowej oraz Pracowni Teorii Obwodów. Kolejnymi dyrektorami Instytutu Elektroniki,

przemianowanego w 1985 roku na Instytut Elektroniki i Telekomunikacji, byli: prof. Artur Metal (do roku

1977), doc. Jarosław Gąszczak (do roku 1981), prof. Zdzisław Kachlicki (do roku 1989) oraz prof. Andrzej

Dobrogowski (do roku 2006).

W 2004 roku, a więc 30 lat po założeniu Instytutu, w jego skład wchodziły następujące jednostki: Zakład Radio-

komunikacji Cyfrowej, Zakład Elektronicznych Systemów Pomiarowych, Zakład Telekomunikacji Multimedialnej


3


i Mikroelektroniki, Zakład Metrologii, Zakład Systemów Telekomunikacyjnych oraz Zakład Sieci Transportu

Informacji. W ostatnim roku działalności (2006) Instytut Elektroniki i Telekomunikacji zatrudniał blisko 100

pracowników, w tym ponad 60 nauczycieli akademickich (11 z tytułem profesora, 3 ze stopniem doktora

habilitowanego, prawie 40 ze stopniem doktora oraz około 15 magistrów inżynierów), a także pracowników

technicznych i administracyjnych.

Ze względu na rozwój kadrowy oraz materialny Instytutu Elektroniki i Telekomunikacji w 2006 roku Senat Po-

litechniki Poznańskiej podjął uchwałę o utworzeniu Wydziału Elektroniki i Telekomunikacji. Jego działalność

rozpoczęła się 1 października 2006 roku. Kolejnymi dziekanami Wydziału byli: prof. Andrzej Dobrogowski

(2006-2008), prof. Paweł Szulakiewicz (2008-2012) oraz prof. Krzysztof Wesołowski (2012 do chwili obecnej).

Wydział Elektroniki i Telekomunikacji ma strukturę katedralną. Tworzą ją następujące jednostki:

• Katedra Radiokomunikacji (kierowana kolejno przez prof. Krzysztofa Wesołowskiego, prof. Pawła Szu-

lakiewicza oraz prof. Hannę Bogucką)

• Katedra Sieci Telekomunikacyjnych i Komputerowych (kier. prof. Maciej Stasiak)

• Katedra Telekomunikacji Multimedialnej i Mikroelektroniki (kier. prof. Marek Domański)

• Katedra Systemów Telekomunikacyjnych i Optoelektroniki (kier. prof. Ryszard Stasiński).


4


Działalność naukowo-badawcza

Na Wydziale Elektroniki i Telekomunikacji jest prowadzona bogata działalność naukowo-badawcza, czego

dowód stanowi uzyskanie kategorii A w ostatnim procesie oceny jednostek naukowych. Poniżej przedstawiono

tematykę badań prowadzonych w poszczególnych katedrach.

Katedra Sieci Telekomunikacyjnych i Komputerowych składa się z 2 zespołów badawczych. Pierwszy z nich

koncentruje działalność badawczą na tematyce komutacji, w tym również komutacji optycznej. W drugim ze-

spole dominuje tematyka obliczeń ruchowych sieci telekomunikacyjnych oraz ich modelowania. Do tematów

badawczych prowadzonych w grupie zajmującej się zagadnieniami komutacyjnymi należy zaliczyć: architektury

i sterowanie polami komutacyjnymi, architektury komutacji pakietów i algorytmy planowania przepływu pakie-

tów, technologie przyszłego Internetu oraz sieci sterowane programowo z wykorzystaniem protokołu OpenFlow.

Z kolei grupa zajmująca się obliczeniami ruchowymi w telekomunikacji koncentruje swoje zainteresowania na

optymalizacji i wymiarowaniu sieci komórkowych 2G/3G/4G, mechanizmach zarządzania ruchem w wielousłu-

gowych sieciach ruchomych 3G/4G, algorytmach i protokołach planowania przepływu ruchu rozgłoszeniowego

w sieciach przewodowych i bezprzewodowych, modelowaniu wielousługowych pól komutacyjnych, modelowaniu

systemów z ograniczoną dostępnością oraz wielousługowych systemów kolejkowych.


5


Do najnowszych osiągnięć pracowników Katedry należy zaliczyć:

• opracowanie spójnej metodologii modelowania i wymiarowania wielousługowych sieci komórkowych, opi-

sanej m.in. w książce pt. Modelling and Dimensioning of Mobile Wireless Networks: from GSM to LTE (wydanej

w znanym wydawnictwie Wiley) i wyróżnionej nagrodą MNiSW w kategorii „osiągnięcia naukowe” w 2012 roku

• opracowanie nowych struktur pól komutacyjnych i ich ocenę oraz prezentację wyników tej pracy w czaso-

pismach najwyższej rangi światowej

• opracowanie nowych algorytmów sterujących pracą pól komutacyjnych

• udział w opracowaniu warstwy abstrakcji sprzętu (hardware abstraction layer) dla urządzeń nieprzystosowa-

nych do pracy w sieciach zdefiniowanych programowo SDN (Software Defined Network), czego dokonano

w ramach projektu UE.

W Katedrze Radiokomunikacji działa kilka grup naukowo-badawczych zajmujących się tematyką radioko-

munikacji i sieci bezprzewodowych oraz testowaniem układów mikroelektronicznych wielkiej skali integracji.

W pracach grupy naukowej zajmującej się systemami bezprzewodowymi dominują następujące zagadnienia

badawcze: problemy i wyzwania tzw. warstwy fizycznej i warstwy dostępu do medium transmisyjnego w sys-

temach i sieciach bezprzewodowych (2G/3G/4G/5G), transmisja wielotonowa, synchronizacja częstotliwości

i taktowania w takich systemach, korektory adaptacyjne i odbiorniki sekwencyjne, zarządzanie zasobami

radiowymi w sieciach komórkowych, techniki redukcji dynamiki sygnału i linearyzacji wzmacniaczy mocy,

metody zwiększania szybkości transmisji w sieciach komórkowych, zastosowanie technik wieloantenowych


6


MIMO, stacji przekaźnikowych oraz technik kodowania sieciowego w systemach i sieciach komórkowych,

modelowanie kanałów radiowych dla badań nad systemami 4G/5G, metodologia symulacji komputerowych na

poziomie łącza i systemu w sieciach komórkowych oraz nowe, niezawodne metody transmisji w inteligentnych

systemach transportowych (ITS) z pojazdami autonomicznymi.

Z kolei badania prowadzone w grupie tematycznej zajmującej się radiem kognitywnym i realizowanym progra-

mowo dotyczą następujących zagadnień: technik elastycznej transmisji z wykorzystaniem modulacji OFDM,

OFDM z nieprzylegającymi fragmentami widma (NC-OFDM), transmisji wielotonowej opartej na blokach

filtrów (FBMC), uogólnionej transmisji wielotonowej, metod redukcji mocy pozapasmowej, technik adaptacji

łącza, rekonfigurowalnych układów nadawczo-odbiorczych, kooperacyjnych metod detekcji aktualnie zajętych

zasobów radiowych, transmisji w zwolnionych przez sygnały TV fragmentach widma (tzw. TV white spaces),

w tym komunikacji między maszynami, implementacji radia zdefiniowanego programowo za pomocą układów

GNU Radio, IRIS, USRP, efektywnych widmowo i energetycznie technik transmisji radiowej (ang. green com-

munications), zarządzania interferencjami w systemach radia kognitywnego, zastosowania teorii gier w radiu

kognitywnym oraz przyszłych sieci heterogenicznych 5G.

W zespole naukowym zajmującym się przede wszystkim sieciami bezprzewodowymi WLAN dominują nastę-

pujące tematy badawcze: kodowanie przestrzenno-czasowe (STC) i modulacje BI-STCM-ID, techniki transmisji

wieloantenowej MIMO, modulacje z kodowaniem kratowym TCM, z ciągłą modulacją fazy CPM i odbiorniki

sekwencyjne dla takich sygnałów, protokoły dostępu do medium (MAC) i ich zastosowania w sieciach WLAN,

a także techniki nauczania na odległość (e-learning).


7


Zespół koncentrujący swoje badania na testowaniu układów scalonych o wielkiej skali integracji zajmuje się

m.in. następującą tematyką badawczą: kompresją danych testowych, układami łatwo testowalnymi z trójdziel-

ną funkcjonalnością ścieżek testujących, logicznym wbudowanym testowaniem (BIST) – autotestowaniem,

testowaniem energooszczędnym, alokacją kanałów testera w systemach jednoukładowych, ochroną układów

scalonych poprzez punkty maskujące, a także lokalizacją uszkodzeń w ścieżkach testujących.

Podsumowując, za największe osiągnięcia naukowe Katedry Radiokomunikacji w ostatnich latach można uznać:

• opracowanie oryginalnego systemu transmisji danych realizującego łącze telemetryczno-sterujące do i z bez-

załogowego statku powietrznego (zespół prof. Krzysztofa Wesołowskiego i dr. hab. Krenza dla Wojskowych

Zakładów Lotniczych nr 2)

• wykonanie złożonych symulacji w ramach projektu 6PR Winner I/II i Eureka/Celtic Winner+ oraz w ramach

grupy ewaluacyjnej ITU testującej parametry systemu LTE-Advanced jako propozycji systemu bezprzewodo-

wego spełniającego wymagania Międzynarodowej Unii Telekomunikacyjnej ITU-R odnośnie do systemu 4G

• opracowanie rozproszonej metody współdzielenia widma opartej na konkurencji i współpracy węzłów – zasto-

sowanie teorii gier

• badania nad algorytmami efektywnej energetycznie (tzw. zielonej) telekomunikacji bezprzewodowej (green

communications)

• udział w międzynarodowych projektach badawczych, w większości finansowanych przez Unię Europejską

• opracowanie nowoczesnych technologii testowania układów cyfrowych o wielkiej skali integracji (VLSI)

mających znaczenie w wielu dziedzinach nowoczesnego przemysłu, medycyny, transportu, informatyki itd.


8


Działalność naukowo-badawcza Katedry Telekomunikacji Multimedialnej i Mikroelektroniki jest skon-

centrowana na zagadnieniach związanych z przetwarzaniem sygnałów wizyjnych i dźwiękowych oraz na ich

zastosowaniach, a także na tematyce właściwości i propagacji fal elektromagnetycznych. Konkretne tematy

badań to: kompresja sygnałów wizyjnych, w tym wielowidokowych i przestrzennych, tworzenie i przetwarzanie

przestrzennych sygnałów wizyjnych, w tym estymacja głębi, synteza widoków wirtualnych, sygnały wizyjne

swobodnego punktu widzenia, przetwarzanie sygnałów w zastosowaniach w dozorze wizyjnym, znakowanie

wodne sygnałów wizyjnych, kompresja sygnałów fonicznych i ich przetwarzanie, przestrzenne sygnały dźwię-

kowe, sprzętowe (np. FPGA) i programowe implementacje kodeków wizyjnych, telewizja cyfrowa, telewizja

interaktywna oraz telewizja swobodnego punktu widzenia, a także systemy wbudowane, opracowanie bloków

funkcjonalnych IP oraz oprogramowanie i projektowanie układów FPGA.

Do największych osiągnięć Katedry w ostatnich latach należy zaliczyć:

• opracowanie techniki kompresji obrazu przestrzennego – jednej z dwóch najlepszych na świecie technik

według porównania MPEG (2008-2011)

• opracowanie techniki i konstrukcja sprzętu do akwizycji ruchomych obrazów wielowidokowych (2008-2014)

• opracowanie zestawu metod stosowanych do wirtualnej nawigacji w rzeczywistych scenach (2012-2016)

• rozwój systemów dozoru wizyjnego.

W Katedrze Systemów Telekomunikacyjnych i Optoelektroniki działają 4 zespoły naukowe: systemów

telekomunikacyjnych i synchronizacji, elektronicznych systemów pomiarowych, optoelektroniki oraz cyfrowego


9


przetwarzania sygnałów. Tematyka badawcza może być podsumowana w postaci listy obejmującej: synchro-

nizację systemów i sieci telekomunikacyjnych oraz ocenę jakości czasu i częstotliwości, badania i ocenę wła-

sności ciągów pseudolosowych, konstrukcję szeregu urządzeń synchronizacyjnych oraz źródeł sygnału czasu

i częstotliwości niezbędnych w sieciach telekomunikacyjnych, optoelektroniczne metody wielodostępu falo-

wego (WDMA), prace nad układami optoelektronicznymi oraz układami w technologii SAW (z akustyczną falą

powierzchniową), wzmacniaczami EDFA i dyskretnie przestrajalnymi filtrami optycznymi, badanie własności

układów elektronicznych w niskiej temperaturze, metrologię kwantową, rozproszone komputerowe systemy

pomiarowe oraz badanie przewodności w nanodrutach i nanostrukturach.

Za największe osiągnięcia Katedry Systemów Telekomunikacyjnych i Optoelektroniki można uznać:

• opracowanie serii przyrządów elektronicznych do synchronizacji sieci telekomunikacyjnych (generatory

sygnałów czasu, wzorce czasu, dystrybutory sygnałów synchronizacji czasu itp.) stosowanych przez opera-

torów sieci stałych i komórkowych

• opracowanie systemu optoelektronicznego z ultragęstym rozmieszczeniem fal optycznych (WDMA) reali-

zującego wielodostęp falowy

• opracowanie przez prof. Waldemara Nawrockiego podręcznika z elementami monograficznymi pt. Introduction

to Quantum Metrology, będącego pierwszą w światowej literaturze książką na temat metrologii kwantowej,

zawierającą podstawy nowego systemu miar, który zastąpi system SI, oraz opis wzorców kwantowych

i przyrządów pomiarowych o największej czułości.


10


Udział zespołów badawczych Wydziału w międzynarodowych projektach naukowych

W czasie istnienia Wydziału Elektroniki i Telekomunikacji jego zespoły naukowe bardzo aktywnie działały

na rzecz pozyskiwania funduszy i uczestniczyły w międzynarodowych projektach naukowo-badawczych, co

świadczy o ich pozycji naukowej na arenie międzynarodowej.

(1) Projekty finansowane w ramach Programów Ramowych UE:

• METIS – Mobile and Wireless Communications Enablers for Twenty-twenty (2020) Information Society

• WINNER I, II – Wireless World Initiative New Radio

• WINDFLEX – Wireless Indoor High Bitrate Flexible Modem Architectures

• GALAPAGOS – Galileo-based Seamless and Robust Positioning Applications for Logistics Optimization

Processes

• NEWCOM – Network of Excellence in Wireless Communications – sieć doskonałości i jej kolejne edycje

(NEWCOM ++ i NEWCOM #)

• COHERENT (H2020) – Coordinated Control and Spectrum Management for 5G Heterogeneous Radio

Access Networks

• COGEU – Cognitive Radio Systems for Efficient Sharing of TV White Spaces in European Context

• ACROPOLIS – Advanced Coexistence Technologies for Radio Optimisation in Licensed and Unlicensed

Spectrum


11


• e-Photon/ONe+ – Optical Networks: Towards Bandwidth Manageability and Cost Efficiency – sieć do-

skonałości

• BONE (2008-2011) – Building the Future Optical Network in Europe

• ALIEN – Abstraction Layer for Implementation of Extensions in programmable Networks.

(2) Projekty realizowane w ramach akcji COST (European Cooperation in Science and Technology):

• COST IC1105: 3D-Contournet: 3D content creation, coding and transmission over future media networks

• Cost 291 – Towards Digital Optical Networks

• Cost 293 – Graphs and Algorithms in Communication Networks.

Jak można zauważyć, lista projektów międzynarodowych, w których brały udział zespoły naukowe Wydziału

Elektroniki i Telekomunikacji, jest imponująca. Fundusze na badania naukowe zdobywane są również w kon-

kursach Narodowego Centrum Nauki oraz Narodowego Centrum Badań i Rozwoju.

Współpraca z przemysłem

Nauki techniczne są związane z działalnością praktyczną. Tak więc co najmniej część badań, przede wszystkim

tych o charakterze stosowanym, powinna mieć bezpośrednie odniesienie do gospodarki lub techniki. Historia

współpracy z przemysłem jest znacznie dłuższa niż okres istnienia Wydziału. Wcześniej zajmował się nią Instytut

Elektroniki i Telekomunikacji. W ramach tej współpracy wykonywano liczne zadania na rzecz Wielkopolskich


12


Zakładów Telekomunikacyjnych Telkom Teletra. W trakcie istnienia Wydziału Elektroniki i Telekomunikacji

jego zespoły badawcze wykonywały prace o charakterze naukowo-konstrukcyjnym na rzecz wielu podmiotów

gospodarczych. Początkowo dominowały prace w dziedzinie synchronizacji na rzecz największego operato-

ra telekomunikacyjnego – Telekomunikacji Polskiej SA – kierowane przez prof. Andrzeja Dobrogowskiego,

a obecnie przez dr. hab. inż. Mieczysława Jessę. Przez cały czas istnienia Wydziału trwa współpraca zespołu

prof. Jerzego Tyszera z firmą Mentor Graphics Corporation (USA) – głównym producentem oprogramowania

służącego do syntezy układów scalonych wielkiej skali integracji oraz ich testowania na etapie produkcyjnym.

Są też inne przykłady współpracy z przemysłem polskim i zagranicznym.

Trwa realizacja kolejnych projektów z firmą Nokia we Wrocławiu – z udziałem zespołu kierowanego przez

prof. Krzysztofa Wesołowskiego i dr. Michała Sybisa. Projekty te dotyczą systemów komórkowych kolejnych

generacji oraz inteligentnych systemów transportowych wspomaganych przez systemy komunikacji radiowej.

Interesująco rozwija się współpraca zespołu kierowanego przez prof. Hannę Bogucką z firmą Huawei (Szwe-

cja) w zakresie radia kognitywnego. Wojskowe Zakłady Lotnicze nr 2 w Bydgoszczy współpracują w zakresie

bezpilotowych statków powietrznych z zespołem kierowanym przez dr. hab. inż. Rafała Krenza. Obliczenia

ruchowe i wymiarowanie sieci komórkowej były wykonywane dla operatora T-Mobile (dawnej Era) oraz firmy

Networks.pl przez zespół prof. Macieja Stasiaka. W Katedrze Telekomunikacji Multimedialnej i Mikroelektro-

niki pod kierownictwem prof. Marka Domańskiego prowadzono wiele projektów we współpracy z partnerami

przemysłowymi: Mitsubishi Electric (Japonia), Halliburton (USA), Huawei (RFN), Samsung Electronics (Korea),

Advanced Digital Broadcast (Polska), Telewizją Polską, Orange Labs (Polska), oraz kilkoma mniejszymi firmami.


13


Nauczyciele akademiccy

Stan bieżący kadry Wydziału Elektroniki i Telekomunikacji jest wynikiem jej rozwoju zapoczątkowanego na

długo przed powstaniem tej jednostki. Obecnie na Wydziale jest zatrudnionych 8 profesorów tytularnych,

9 doktorów habilitowanych, częściowo na stanowiskach profesorów nadzwyczajnych, oraz 33 nauczycieli aka-

demickich ze stopniem doktora.

Zasadniczy wpływ na rozwój kadry nauczycieli akademickich wywarli kolejni dyrektorzy Instytutu Elektroniki

(w 1985 roku przemianowanego na Instytut Elektroniki i Telekomunikacji).

Prof. Artur Metal (1907-2007) kierował Instytutem Elektroniki od jego powstania w 1974 roku do roku 1977,

w którym przeszedł na emeryturę. Pracę na Politechnice Poznańskiej rozpoczął w roku 1968 po przeniesieniu

się z Politechniki Szczecińskiej. Był absolwentem Politechniki Lwowskiej, znawcą elektrycznych systemów

pomiarowych o dużym doświadczeniu praktycznym i przemysłowym. Na Politechnice Poznańskiej

stworzył zespół naukowy zajmujący się tą dziedziną; kilkoro członków tego zespołu uzyskało stopień

doktora habilitowanego lub tytuł naukowy profesora.

Doc. dr inż. Jarosław Gąszczak był dyrektorem Instytutu w latach 1977-1981. Był absolwentem

Politechniki Wrocławskiej, specjalistą w zakresie elektronicznych systemów pomiarowych. Oprócz

pełnienia funkcji dyrektorskiej kierował również Zakładem Elektronicznych Systemów Pomiarowych.


14


Prof. dr inż. Zdzisław Kachlicki (1919-2008) był dyrektorem Instytutu Elektroniki (później Elek-

troniki i Telekomunikacji) na Wydziale Elektrycznym w latach 1981-1989. Z wykształcenia inżynier

i fizyk, absolwent Szkoły Inżynierskiej i Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. Doktoryzował

się na Politechnice Wrocławskiej. Był związany z Politechniką Poznańską przez całe swoje życie

zawodowe. Przed powstaniem Instytutu Elektroniki (w 1975 roku) kierował Zakładem Elektroniki

w Instytucie Automatyki, istniejącym w latach 1970-1975. Jego zainteresowania naukowe kon-

centrowały się na układach elektronicznych w zastosowaniach telekomunikacyjnych. Kierował

zespołami badawczymi zajmującymi się telefonią wielokrotną analogową i cyfrową, cyfrowymi systemami

telekomunikacyjnymi, urządzeniami transmisji danych w liniach przewodowych oraz radiowych (np. w zasto-

sowaniach specjalnych w zakresie fal krótkich), zagadnieniami cyfrowych sieci telekomunikacyjnych, a także

cyfrowym przetwarzaniem sygnałów wszelakiego rodzaju. Był erudytą w dziedzinie telekomunikacji i elek-

troniki oraz człowiekiem o szerokich horyzontach. Wypromował dużą część samodzielnej kadry obecnego

Wydziału Elektroniki i Telekomunikacji.

Zasadniczy wpływ na powstanie Wydziału Elektroniki i Telekomunikacji miał prof. dr hab. inż. Andrzej Dobro-

gowski, jego pierwszy dziekan w latach 2006-2008. Niewątpliwe zasługi w powstaniu Wydziału, a szczególnie

jego bazy materialnej w postaci budynku wydziałowego, miał również doc. dr inż. Zbigniew Szymański, wielo-

letni wicedyrektor ds. dydaktycznych Instytutu Elektroniki i Telekomunikacji i pierwszy prodziekan ds. dydak-

tyki nowo utworzonego Wydziału. Kolejnymi dziekanami byli prof. Paweł Szulakiewicz (2008-2012) oraz prof.

Krzysztof Wesołowski (2012-).


15


Prof. dr hab. inż. Andrzej Dobrogowski ukończył studia na Wydziale Elektrycznym Politechniki

Poznańskiej w 1962 roku. Doktoryzował się na Politechnice Warszawskiej w 1971 roku, stopień

doktora habilitowanego uzyskał w 1983 roku na Politechnice Poznańskiej, a tytuł profesora nauk

technicznych nadano mu w 2003 roku. W roku akademickim 1975/1876 odbył staż naukowy w Uni-

versity of Southern California w Los Angeles. Jest pierwszym pracownikiem Instytutu Elektroniki,

którego publikacje ukazały się w renomowanym czasopiśmie „IEEE Transactions on Communica-

tions”. Jego obecne zainteresowania naukowe koncentrują się wokół sygnałów czasu i częstotliwości,

synchronizacji systemów i sieci telekomunikacyjnych, a także zagadnień pomiaru i wzorców czasu. Kierowany

przez niego (a następnie przez jego wychowanka, dr. hab. inż. Mieczysława Jessę) zespół naukowy opracował

szereg nowatorskich urządzeń zastosowanych w polskich sieciach telekomunikacyjnych, w tym komórkowych,

i w sieciach energetycznych. Tematem jego zainteresowań są ponadto systemy nawigacji satelitarnej. Na uwagę

zasługuje unikatowa pod względem tematu monografia pt. Sygnał czasu. O uznaniu pozycji prof. Dobrogowskie-

go świadczy nadanie mu honorowej odznaki Zasłużony dla Łączności przez Ministra Administracji

i Cyfryzacji na wniosek Stowarzyszenia Inżynierów Telekomunikacji.

Doc. dr inż. Zbigniew Szymański jest absolwentem Politechniki Poznańskiej (1969). W roku 1977

obronił pracę doktorską na Wydziale Elektrycznym PP. Jego życie zawodowe było związane z Insty-

tutem Elektroniki i Telekomunikacji, a potem z Wydziałem Elektroniki i Telekomunikacji. W latach

1991-2006 pełnił funkcję zastępcy dyrektora ds. dydaktyki Instytutu, a w kadencji 2006-2008

był prodziekanem ds. dydaktyki WEiT. Jest wytrawnym konstruktorem układów elektronicznych


16


i współzałożycielem laboratorium naukowo-dydaktycznego optoelektroniki oraz doświadczonym praktykiem

w zakresie konstrukcji, budowy i pomiarów sieci światłowodowych. Był jednym z głównych twórców programu

studiów na kierunku elektronika i telekomunikacja. Niezwykle zaangażował się w organizację i budowę siedziby

WEiT przy ul. Polanka 3. Był bardzo ceniony przez studentów jako zaangażowany dydaktyk, szczególnie w dzie-

dzinie systemów i sieci światłowodowych oraz teletransmisyjnych systemów cyfrowych.

Dr hab. inż. Paweł Szulakiewicz, prof. nadzw. jest pracownikiem Politechniki Poznańskiej od 1970

roku. Pracę rozpoczął w Instytucie Elektroniki i Telekomunikacji na Wydziale Elektrycznym, a obecnie

jest zatrudniony w Katedrze Radiokomunikacji na Wydziale Elektroniki i Telekomunikacji. Stopnie

doktora i doktora habilitowanego uzyskał w latach 1979 i 1991. Od września 1989 roku przez 2 lata

pracował jako Visiting Associate Professor w Polytechnic University w Nowym Jorku. Profesorem

nadzwyczajnym Politechniki Poznańskiej został w roku 1995. W latach 2006-2008 pełnił funkcję

prodziekana ds. nauki WEiT, a w kadencji 2008-2012 był dziekanem WEiT. Zainteresowania naukowe

prof. Pawła Szulakiewicza dotyczą teorii telekomunikacji, kodów kratowych, sygnałów z modulacją

z ciągłą fazą, turbokodów, dekodowania iteracyjnego, sieci WLAN oraz innych systemów i sieci bez-

przewodowych. Kierował serią projektów międzynarodowych w ramach programu Leonardo da Vinci.

Prof. dr hab. inż. Krzysztof Wesołowski pracuje w Instytucie Elektroniki i Telekomunikacji (obecnie

w Katedrze Radiokomunikacji) od 1976 roku. W roku 1982 uzyskał stopień doktora, w 1989 – stopień

doktora habilitowanego (oba na Politechnice Poznańskiej), a w 1999 – tytuł profesora w dziedzinie


17


nauk technicznych. Specjalizuje się w zagadnieniach cyfrowych systemów telekomunikacyjnych, w szczegól-

ności systemów bezprzewodowych. Jest autorem lub współautorem ponad 120 publikacji naukowych, w tym

2 książek opublikowanych przez John Wiley & Sons oraz Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. Był stypen-

dystą Fundacji Fulbrighta (w Bostonie) i Fundacji Alexandra von Humboldta (w Kaiserslautern, RFN). Kierował

wieloma projektami naukowo-badawczymi finansowanymi zarówno ze środków krajowych (MNiSW, NCN), jak

i zagranicznych. Jego zespół naukowy brał wielokrotnie udział w projektach finansowanych przez Unię Europej-

ską, w tym w projektach WINNER wyznaczających drogę do wprowadzenia systemów radiokomunikacyjnych

czwartej generacji (4G), a także w projekcie METIS, w ramach którego opracowano koncepcję systemów 5G.

Obecnie jego zespół naukowy współpracuje z przemysłem krajowym i międzynarodowym (Nokia). Od powołania

Wydziału Elektroniki i Telekomunikacji prof. Wesołowski pełnił funkcję kierownika Katedry Radiokomunikacji.

W 2012 roku został dziekanem Wydziału i funkcję tę pełni do chwili obecnej.

Kierownikami katedr na Wydziale Elektroniki i Telekomunikacji są: prof. dr hab. inż. Hanna Bogucka,

prof. dr hab. inż. Marek Domański, prof. dr hab. inż. Maciej Stasiak oraz prof. dr hab. inż. Ryszard

Stasiński.

Prof. dr hab. inż. Hanna Bogucka kieruje Katedrą Radiokomunikacji od 2012 roku. Stopień magistra

inżyniera uzyskała w 1988 roku, doktora nauk technicznych w 1995 roku, doktora habilitowanego

w 2006 roku (na Politechnice Poznańskiej), a tytuł profesora nauk technicznych w 2014 roku. W latach

2008-2016 pełniła funkcję prodziekana ds. nauki na Wydziale Elektroniki i Telekomunikacji. Obszar naukowych


18


zainteresowań prof. Hanny Boguckiej obejmuje zagadnienia radiokomunikacji ruchomej, sieci komórkowych

i bezprzewodowych, w tym nowych technik transmisji i odbioru, systemów z rozproszonym widmem, modulacji

wielotonowych, optymalizacji transmisji oraz radia programowalnego i kognitywnego. Jest aktywnym uczest-

nikiem prestiżowych projektów UE z zakresu radiokomunikacji (np. NEWCOM – sieci doskonałości w zakresie

systemów bezprzewodowych) i kilku innych. Jest autorką ponad 160 publikacji krajowych i zagranicznych, w tym

2 monografii i 3 skryptów akademickich. W kadencji 2014-2015 prof. Hanna Bogucka pełniła funkcję dyrektora

IEEE Communications Society w regionie EAME (Europa, Afryka, Bliski Wschód), a w kadencji 2015-2016 była

przewodniczącą IEEE Radio Communications Committee. Od 1 grudnia 2016 roku jest członkiem korespon-

dentem Polskiej Akademii Nauk.

Prof. dr hab. inż. Marek Domański pełni funkcję kierownika Katedry Telekomunikacji Multimedialnej

i Mikroelektroniki od początku jej istnienia. Studia ukończył w 1978 roku, stopnie doktora i doktora

habilitowanego uzyskał na Politechnice Poznańskiej w latach 1983 i 1990. W 1999 roku nadano mu

tytuł profesora. W latach 1986-1987 oraz 1990-1991 przebywał w Ruhr Universität Bochum (RFN)

jako stypendysta DAAD oraz Fundacji Alexandra von Humboldta. Od roku 2005 jest przewodni-

czącym polskiej delegacji do ciała standaryzacyjnego MPEG (Moving Picture Expert Group). Jest

współautorem wysoko ocenianych propozycji technicznych dla MPEG w zakresie skalowalnej kom-

presji sygnałów wizyjnych i kodowania przestrzennych sygnałów wizyjnych. Jest autorem lub współautorem

3 książek i ponad 200 artykułów w czasopismach i materiałach konferencyjnych. Dotyczą one w większości

kompresji obrazów, sygnałów wizyjnych i fonicznych, technologii obrazów kolorowych i przestrzennych, filtrów


19


cyfrowych i wielowymiarowego przetwarzania sygnałów. Organizował wiele konferencji najwyższej rangi

z zakresu multimediów.

Prof. dr hab. inż. Maciej Stasiak pełni funkcję kierownika Katedry Sieci Telekomunikacyjnych

i Komputerowych na Wydziale Elektroniki i Telekomunikacji Politechniki Poznańskiej od czasu jej

powstania. Tytuł profesora otrzymał w 2006 roku. W latach 1984-1992 pracował w Ośrodku Ba-

dawczo-Rozwojowym Pojazdów Szynowych w Poznaniu jako konstruktor układów elektronicznych

analogowych i cyfrowych oraz systemów mikroprocesorowych. Od 1992 roku pracuje na Politechnice

Poznańskiej. Jest autorem lub współautorem około 300 artykułów naukowych oraz 5 książek. Od wielu

lat zajmuje się analizą, modelowaniem i wymiarowaniem wielousługowych systemów sieciowych,

w szczególności problemami dostępu do zasobów sieciowych, jakością usług, mechanizmami zarządzania

i rozpływu ruchu w sieciach teleinformatycznych oraz wielousługowymi systemami kolejkowymi. Od 2005 roku

zajmuje się też modelowaniem i optymalizacją sieci komórkowych kolejnych generacji.

Prof. dr hab. inż. Ryszard Stasiński jest kierownikiem Katedry Systemów Telekomunikacyjnych

i Optoelektroniki. Ukończył studia na Wydziale Elektrycznym Politechniki Poznańskiej w roku 1977,

pracę doktorską obronił w roku 1985, w 1992 roku uzyskał stopień doktora habilitowanego, a w roku

2007 nadano mu tytuł profesora. W latach 1997-2001 był zatrudniony na stanowisku profesorskim

w Narvik College of Technology (Norwegia). Jego podstawowa działalność naukowa jest związana

z algorytmami cyfrowego przetwarzania sygnałów: efektywnymi metodami obliczania transfor-

mat Fouriera i pokrewnych, kodowania i interpolacji obrazów oraz wielu innych. Jest autorem lub


20


współautorem ponad 200 publikacji naukowych, w tym ponad 150 w czasopismach i materiałach konferencji

o zasięgu międzynarodowym. Był jednym z głównych organizatorów licznych konferencji międzynarodowych.

Obecna ranga Wydziału jest również dziełem pozostałych pracowników posiadających tytuł profesora.

Prof. dr hab. inż. Wojciech Kabaciński ukończył kierunek telekomunikacja na Politechnice Po-

znańskiej w 1983 roku. Stopnie doktora i doktora habilitowanego uzyskał również na Politechnice

Poznańskiej, w latach 1988 i 1999, a tytuł profesora – w roku 2006. Obecnie jest dyrektorem Studium

Doktoranckiego Wydziału Elektroniki i Telekomunikacji. Jest autorem lub współautorem 5 książek

(w tym wydanej przez wydawnictwo Springer) stosowanych przez studentów i inżynierów teleko-

munikacji, ponad 190 artykułów i 11 patentów, w tym 2 europejskich. Jego główne zainteresowania naukowe

obejmują cyfrowe i optyczne systemy komutacyjne, struktury i własności pól komutacyjnych, sieci zintegrowane,

szerokopasmowe i optyczne. Był wielokrotnie członkiem komitetów programowych i współprzewodniczącym

sympozjów najlepszych konferencji telekomunikacyjnych organizowanych przez IEEE (np. ICC, Globecom). Jest

także współredaktorem w renomowanych czasopismach „IEEE Communications Magazine” oraz

„IEEE Communications Survey and Tutorials”.

Prof. dr hab. inż. Jerzy Tyszer ukończył kierunek informatyka na Wydziale Elektrycznym w 1982

roku, w 1987 roku uzyskał stopień doktora na Wydziale Elektrycznym PP, w 1994 roku – stopień

doktora habilitowanego na Politechnice Gdańskiej, w 1998 roku – tytuł profesora. W latach 1990-

-1996 był zatrudniony w Microelectronics and Computer Systems Laboratory w Uniwersytecie McGill


21


w Montrealu. Jego zainteresowania naukowe obejmują szeroko rozumianą problematykę testowania scalonych

układów cyfrowych wielkiej skali integracji oraz komputerowo wspomaganego projektowania testowalnych

układów i systemów cyfrowych. Jest autorem lub współautorem ponad 140 artykułów i referatów naukowych

opublikowanych w czasopismach specjalistycznych IEEE, a także w materiałach konferencji naukowych odby-

wających się pod auspicjami IEEE. Jest współautorem 89 patentów przyznanych w USA i krajach Unii Europej-

skiej. Opublikował także 5 książek w językach angielskim (wydawnictwo Kluwer) i polskim. W 2006 roku został

laureatem nagrody im. Donalda O. Pedersona przyznanej przez IEEE Circuits and Systems Society za najlepszą

pracę opublikowaną w czasopiśmie „IEEE Transactions on Computer-Aided Design of Integrated Circuits and

Systems”. Jest członkiem IEEE w randze IEEE Fellow. Koordynuje współpracę Wydziału Elektroniki i Teleko-

munikacji PP z firmą Mentor Graphics Corporation (obecnie Mentor, a Siemens Business), Wilsonville, USA.

Prof. dr hab. inż. Waldemar Nawrocki ukończył studia w 1973 roku, stopień doktora uzyskał w 1981

roku, stopień doktora habilitowanego (na uniwersytecie w Jenie) w 1990 roku, a tytuł profesora w 2006

roku. W swojej działalności naukowej zajmuje się metrologią kwantową, krioelektroniką, rozproszonymi

systemami pomiarowymi, systemami pomiarowymi sterowanymi komputerowo, układami elektronicz-

nymi i ich symulacją oraz pomiarami temperatury. Jest autorem 9 książek, 6 skryptów i 4 tłumaczeń

książek z zakresu systemów pomiarowych i metrologii kwantowej, w tym 2 opublikowanych w wy-

dawnictwach Springer oraz Artech House. Jest również autorem ponad 100 publikacji w czasopismach

i materiałach konferencyjnych oraz organizatorem serii konferencji międzynarodowych „Quantum Metrology”.


22


Prof. dr hab. inż. Wojciech Bandurski ukończył studia na Wydziale Elektrycznym PP w 1970 roku.

Stopnie doktora i doktora habilitowanego uzyskał w latach 1979 i 1996, a tytuł profesora – w 2010

roku. Był zatrudniony na Wydziale Elektroniki i Telekomunikacji PP w latach 2006-2016. W roku 1992

odbył 6-miesięczny staż naukowy w École Politechnique Federale de Lausanne (EPFL) w Szwajcarii.

Prowadzi badania naukowe w dziedzinach modelowania i symulacji połączeń w szybkich układach

VLSI oraz propagacji fal elektromagnetycznych w układach elektronicznych. Pracuje także nad mo-

delowaniem stochastycznych kanałów telekomunikacyjnych metodami asymptotycznymi (np. optyki

geometrycznej). Opublikował ponad 100 prac w materiałach konferencyjnych oraz w czasopismach krajowych

i zagranicznych, a także jest autorem 2 książek.

Warto w tym miejscu wspomnieć o zmarłym w 2010 roku prof. dr. hab. inż. Ja-

nuszu Sawickim, specjaliście w dziedzinie cyfrowego przetwarzania sygnałów,

teorii sygnałów losowych oraz dynamiki systemów, oraz o zasłużonym dydak-

tyku w zakresie teorii obwodów i pola elekromagnetycznego, dr. hab. inż. Lechu

Różańskim, prof. nadzw.

Kadra samodzielna Wydziału Elektroniki i Telekomunikacji rozwija się dynamicz-

nie. Obecnie (styczeń 2018 roku) 9 osób ma stopień doktora habilitowanego

w dyscyplinie telekomunikacja: Anna Domańska, Mieczysław Jessa, Maciej

Wawrzyniak, Mariusz Głąbowski, Piotr Zwierzykowski, Grzegorz Danilewicz,

Paweł Szulakiewicz, Maciej Krasicki i Rafał Krenz.

Prof. dr hab. inż.Janusz Sawicki

Dr hab. inż.Lech Różański,

prof. nadzw.


23


Wart odnotowania jest również fakt nadania w dniu 23 maja 2013 roku przez Politechnikę Poznańską

z inicjatywy władz Wydziału Elektroniki i Telekomunikacji doktoratu honoris causa prof. Januszowi

Rajskiemu z firmy Mentor Graphics (obecnie Mentor, a Siemens Business). Prof. Janusz Rajski – chief

scientist oraz dyrektor działu DFT Engineering w firmie Mentor, a Siemens Business ściśle współ-

pracuje z zespołem prof. Jerzego Tyszera w dziedzinie testowania układów VLSI i wspiera Wydział

Elektroniki i Telekomunikacji przez fundowanie stypendiów doktoranckich i umożliwienie dostępu

do profesjonalnego oprogramowania o bardzo dużej wartości.

Działalność dydaktyczna na Wydziale Elektroniki i Telekomunikacji

Studia na kierunku telekomunikacja zapoczątkowano w roku 1975 na Wydziale Elektrycznym Politechniki Po-

znańskiej, przyjmując 25-osobową grupę studentów. Stopniowo liczba studentów tego kierunku rosła. Zgodnie

z wymaganiami Ministerstwa Szkolnictwa Wyższego kierunek otrzymał nazwę elektronika i telekomunikacja,

która obowiązuje do dnia dzisiejszego. W związku z polityką państwową mającą na celu podwyższenie stopnia

scholaryzacji liczba przyjmowanych kandydatów wzrosła do 240. Zgodnie z wymaganiami reformy edukacji

na poziomie studiów wprowadzono również tzw. system boloński, w którym jednolity program magisterski

został zastąpiony studiami 2-stopniowymi: inżynierskimi, trwającymi 7 semestrów, po których następują

Prof. dr inż.Janusz Rajski


24


3-semestralne studia magisterskie. Wydział Elektroniki i Telekomunikacji był jednym z pierwszych wydziałów,

które, dążąc do internacjonalizacji studiów, zaoferowały naukę w języku angielskim, początkowo, od 2010 roku,

na studiach II stopnia, na specjalności Information and Communication Technologies, a w roku akademickim

2014/2015 również na studiach I stopnia. Zastosowano także innowacyjne podejście przez zaproponowanie

wersji 4-semestralnej dla studentów zagranicznych, którzy ukończyli studia na pokrewnych kierunkach lub

wymagają odświeżenia wiedzy uprzednio uzyskanej na macierzystych uczelniach. Udostępnienie wersji an-

gielskiej studiów I i II stopnia umożliwia również bezpośrednią wymianę z zagranicznymi uczelniami wyższymi

w ramach programu Erasmus+ oraz z uczelniami z ChRL.

Oprócz studiów stacjonarnych na kierunku elektronika i telekomunikacja oferowane są również 8-semestralne

studia niestacjonarne I stopnia oraz 4-semestralne studia II stopnia.

Odpowiadając na zapotrzebowanie wielkopolskiego i krajowego rynku pracy, w roku akademickim 2016/2017

wprowadzono drugi kierunek studiów – teleinformatykę, w ramach którego studenci kształcą się zarówno

w zakresie telekomunikacji, jak i informatyki. W marcu 2020 roku planowane jest otwarcie studiów II stopnia

na tym kierunku.

Obecne limity rekrutacyjne na oba oferowane kierunki na I stopniu studiów w języku polskim w roku akade-

mickim 2017/2018 wynoszą po 150 osób (zarówno na elektronice i telekomunikacji, jak i na teleinformatyce).

Biorąc pod uwagę liczebność kadry akademickiej, uzyskuje się wskaźnik około 12 studentów na pracownika

naukowo--dydaktycznego, co zapewnia optymalny dostęp studentów do nauczycieli.


25


Ponieważ Wydział Elektroniki i Telekomunikacji posiada pełne prawa akademickie w dyscyplinie telekomuni-

kacja, prowadzone są na nim studia III stopnia (doktoranckie) w językach polskim i angielskim pn. Communi-

cation Technologies. Udział w nich biorą również studenci zagraniczni. W ostatnich latach Wydział oferował

28 stypendiów doktoranckich.

Siedziba Wydziału Elektroniki i Telekomunikacji

Jedną z przyczyn materialnych powstania Wydziału Elektroniki i Telekomunikacji była budowa siedziby Instytutu

Elektroniki i Telekomunikacji, który przedtem zajmował pomieszczenia w budynku Wydziału Elektrycznego.

W roku 2004 oficjalnie otwarto pierwszą część budynku, w którym w 2006 roku rozpoczął działalność Wydział

Elektroniki i Telekomunikacji. W maju 2006 roku zakończono całość inwestycji i dokonano oficjalnego otwarcia

siedziby Wydziału. Wydział i jego pracownicy uzyskali funkcjonalną i wygodną siedzibę, gdzie mieszczą się

prawie wszystkie laboratoria naukowe i dydaktyczne oraz część sal ćwiczeniowych i panują doskonałe warunki

do pracy naukowej. Należy podkreślić szczególną rolę i zaangażowanie dwóch osób: prof. dr. hab. inż. Andrzeja

Dobrogowskiego – dyrektora Instytutu Elektroniki i Telekomunikacji, a następnie pierwszego dziekana Wydziału

Elektroniki i Telekomunikacji, oraz doc. dr. inż. Zbigniewa Szymańskiego – zastępcy dyrektora Instytutu ds.

dydaktyki, a następnie prodziekana. W niedalekiej przyszłości, w związku z wprowadzeniem kierunku telein-

formatyka, istniejący budynek zostanie uzupełniony o dodatkowe skrzydło, gdzie zostaną umieszczone kolejne

sale wykładowe i ćwiczeniowe.


26


Oficjalne otwarcie budynku WEiT w obecności rektorów Politechniki Poznańskiej: prof. Adama Hamrola i prof. Jerzego Dembczyńskiego, poseł dr Krystyny Łybackiej oraz dziekana WEiT, prof. Andrzeja Dobrogowskiego (fot. W. Mankiewicz)


27


Budynek WEiT od strony ul. Polanka (fot. W. Mankiewicz)


28


Podsumowanie

Wydział Elektroniki i Telekomunikacji, choć w obecnej postaci istnieje dopiero od 2006 roku, rozwija się dyna-

micznie zarówno pod względem kadry naukowo-dydaktycznej, jak i osiągnięć naukowych, ważnych również

w skali międzynarodowej, oraz, co jest istotne, w przypadku uczelni technicznej, może się wykazać dobrymi

przykładami współpracy z przemysłem krajowym i zagranicznym. Wydział jest jednostką uzyskującą znaczą-

ce finansowanie pozabudżetowe badań naukowych, w tym ze źródeł Unii Europejskiej. O pozycji Wydziału

świadczy zdobycie kategorii A w rankingu przeprowadzanym przez Komitet Ewaluacji Jednostek Naukowych

przy Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Władze Wydziału liczą na utrzymanie dobrej pozycji w kraju

i na Politechnice Poznańskiej.

Rys historyczny...2018/10/09 · przestrzennych sygnałów wizyjnych, w tym estymacja głębi,...

Documents

Transcript of Rys historyczny...2018/10/09 · przestrzennych sygnałów wizyjnych, w tym estymacja głębi,...