J. Wilkin: Ekonomia 1

Rynek finansowy

Rynek kapitału i znaczenie kapitału w funkcjonowaniu współczesnej

gospodarki

J. Wilkin: Ekonomia 2

Formy kapitału w gospodarce

• Kapitał ludzki

• Kapitał społeczny

• Kapitał fizyczny

• Kapitał finansowy:

- Pieniężny

- Papiery wartościowe

J. Wilkin: Ekonomia 3

Funkcje rynku kapitałowego

• Rynek kapitałowy jest miejscem transakcji instrumentów finansowych o okresie wykupu nie niższym niż rok

• Rynek ten służy do mobilizacji i gromadzenia wolnych funduszy, które mogą być wykorzystane na cele rozwojowe i modernizacyjne przedsiębiorstw

• Na rynku kapitałowym towarem są papiery wartościowe• Rynek kapitałowy daje inwestorom (indywidualnym i

instytucjonalnym) możliwość uzyskania wysokiej stopy zwrotu od zainwestowanych kapitałów

• Służy realokacji kapitału między różnymi dziedzinami działalności gospodarczej

• Dzieli się na rynek pierwotny i wtórny oraz giełdowy i pozagiełdowy

J. Wilkin: Ekonomia 4

Rodzaje papierów wartościowych

• Akcje• Obligacje• Opcje i kontrakty terminowe• Bony (skarbowe, pieniężne, prywatyzacyjne,

oszczędnościowe, lokacyjne, rewaloryzacyjne itp.)• Towarowe (kwity składowe)• Weksle i listy zastawne• Certyfikaty lokacji inwestycji• Książeczki oszczędnościowe• Certyfikaty depozytowe• Polisy ubezpieczeniowe

J. Wilkin: Ekonomia 5

Rozwój rynku kapitałowego w Polsce (1)

• Powstanie i rozwój Warszawskiej Giełdy Papierów Wartościowych:

- 1991 utworzenie giełdy- Wzrost liczby firm notowanych na giełdzie: od 5

w 1991 do ponad 200 obecnie- Wzrost tzw. kapitalizacji giełdy (wartości akcji

notowanych na giełdzie) - Zwiększanie rodzajów papierów wartościowych i

typów transakcji na giełdzie

J. Wilkin: Ekonomia 6

Rozwój rynku kapitałowego w Polsce (2)

• Indeksy rynku kapitałowego w Polsce:- WIG – Warszawski Indeks Giełdowy (indeks rynku

podstawowego akcji)- WIG 20 – Warszawski Indeks Giełdowy 20 (indeks rynku

podstawowego akcji 20 wybranych spółek)- WIRR – Warszawski Indeks Rynku Równoległego (indeks

rynku równoległego spółek)- NIF – Indeks Narodowych Funduszy Inwestycyjnych- 3 indeksy Centralnej Tablicy Ofert (ITO – indeks ofert

rynku pozagiełgowego, IB 5 – Indeks sektora bankowego i IM 10 – indeks sektora niebankowego

J. Wilkin: Ekonomia 7

Najważniejsze instytucje rynku giełdowego

• Giełda Papierów Wartościowych

• Biuro maklerskie i bank rozliczeniowy

• Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych

• Komisja Papierów Wartościowych i Giełd

J. Wilkin: Ekonomia 8

Stopa zwrotu i ryzyko finansowe

• Celem uczestników systemu finansowego jest wiec uzyskanie w kolejnych okresach czasu jak najwyższej stopy zwrotu netto z kapitału r

• Gdzie: So -wartość środków na początku okresu, - wartość środków na końcu okresu pomniejszona o koszty transakcyjne, podatki itd.

• St – wartość środków na końcu okresu pomniejszona o koszty transakcyjne, podatki itp.

J. Wilkin: Ekonomia 9

Warunki dopuszczenia akcji do obrotu giełdowego

• Czy akcje cechują się nieograniczoną zbywalnością i są dopuszczone do publicznego obrotu (KPWiG)

• Wartość emisji akcji wynosi co najmniej 4 mln. zł• Wartość księgowa spółki (wartość kapitałów własnych)

wynosi co najmniej 4 mln. zł• Kapitał akcyjny spółki emitującej akcje wynosi co

najmniej 1,5 mln. zł• Publiczne ogłoszenie rocznego sprawozdania

finansowego z opinią audytora• Dostępna jest informacja o sytuacji finansowo-

ekonomicznej emitenta

J. Wilkin: Ekonomia 10

0

0

s

ssr t

Stopa zwrotu netto z kapitału, gdzie – So wartość środków na początku okresu, -

St wartość środków na końcu okresu

pomniejszona o koszty transakcyjne, podatki itd.

J. Wilkin: Ekonomia 11

Spekulacja giełdowa

• Pozycja długa: zakup papierów wartościowych z zamiarem ich sprzedaży i otrzymania zysku w przyszłości

• Pozycja krótka: sprzedaż papierów wartościowych z zamiarem ich wykupienia gdy ich ceny spadną

J. Wilkin: Ekonomia 12

Wybrane pojęcia rynku kapitałowego

• Rynek byka i rynek niedźwiedzia

• Bezpośrednie inwestycje kapitałowe i inwestycje portfelowe

• Przestępstwa giełdowe: insider trading

• Hedging – transakcje zabezpieczające

• Analiza fundamentalna i techniczna

• Inżynieria finansowa

J. Wilkin: Ekonomia 13

Globalizacja rynku finansowego i jej skutki (1)

• „Świat finansów wyemancypował się ze świata rzeczywistego”

• Tylko 2-3% światowych transakcji finansowych służy zabezpieczeniu transakcji przemysłu i handlu, reszta jest czystą spekulacja finansową

• Najszybciej rozwijają się transakcje instrumentami pochodnymi

• W l. 1989-95 wartość kontraktów terminowych podwajała się średnio co dwa lata i osiągnęła sumę 41 bilionów dolarów

J. Wilkin: Ekonomia 14

Globalizacja rynku finansowego i jej skutki (2)

• Firma Siemens AG zarabia więcej na transakcjach kapitałowych niż na swych produktach

• Niestabilność rynków finansowych i potencjalna groźba globalnej katastrofy finansowej

• Historia firmy „Quantum” G. Sorosa