1

Rynek biomasy stałej w Polsce

dr Magdalena Rogulska

www.ipieo.pl

2

Polityka energetyczna Polski do roku 2030

Podstawowe kierunki:1. Poprawa efektywności energetycznej2. Wzrost bezpieczeństwa energetycznego 3. Dywersyfikacja struktury wytwarzania energii

elektrycznej poprzez wprowadzenie energetyki jądrowej

4. Rozwój wykorzystania odnawialnych źródeł energii, w tym biopaliw

5. Rozwój konkurencyjnych rynków paliw i energii6. Ograniczenie oddziaływania energetyki na

środowisko

3

Cele w obszarze OZEWzrost wykorzystania OZE w finalnym zużyciu

energii do 15% w roku 2020 oraz dalszy wzrost tego wskaźnika w latach następnych

Osiągnięcie w 2020 roku 10% udziału biopaliw w rynku paliw transportowych oraz utrzymanie tego poziomu w latach następnych

Ochrona lasów przed nadmierną eksploatacją w celu pozyskiwania biomasy oraz zrównoważone wykorzystanie obszarów rolniczych na cele OZE, w tym biopaliw, tak żeby uniknąć konkurencji pomiędzy energetyką odnawialna i rolnictwem.

4

Przykłady działań na rzecz rozwoju wykorzystania OZE

Wypracowanie ścieżki dojścia do 15% udziału OZE w podziale na sektory i technologie

utrzymanie stabilnych mechanizmów wsparcia wykorzystania odnawialnych źródeł energii,

realizacja Wieloletniego programu promocji biopaliw i innych paliw odnawialnych w transporcie na lata 2008-2014

wprowadzenie mechanizmów wsparcia dla wytwarzania ciepła i chłodu z OZE,

Utrzymanie zasady zwolnienia z akcyzy energii z OZE Bezpośrednie wsparcie budowy nowych jednostek i

sieci elektroenergetycznych umożliwiających ich przyłączenie,

Stymulowanie rozwoju przemysłu na rzecz energetyki odnawialnej

Poznań, 18 maja 2010 r. 5

Struktura produkcji z OZE

Źródło: Główny Urząd StatystycznyStruktura produkcji energii z OZE, 2008 r. (%)

Produkcja energii z OZE 228,3 PJ

co stanowi 7,7% energii całkowitej

biomasa stała – 70% produkcja ciepła

29% en. elektryczna

1% ciepło sieciowe

wind; 1,3 solar; 0,024

biogas; 2,4

heat pumps; 0,3

geothermal; 0,2

biod wastes; 0,004

liquid biofuiels; 5,4

hydro ; 3,4

solid biomass;

86,9

6

Zapotrzebowanie na energię do 2030 r.

Zapotrzebowanie na energię: struktura produkcji z OZE

Źródło : Polityka energetyczna Polski do 2030r.

Wzrost zapotrzebowania na OZE z 4,8 Mtoe w 2006 do 12,9 Mtoe w 2030

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

14000

2006 2010 2020 2030

kto

e

solid biomass hydro liquid biofuiels biogas wind geothermal solar

Rynek biomasy Energetyka zawodowa i przemysłowa – współspalanie i

kotły dedykowane biomasie, przy współspalaniu od 2008 r. obowiązek wykorzystania określonego udziału biomasy pochodzenia rolniczego (100% w 2015 r.).

Lokalne ciepłownie (śr.1-10 MWh), konieczna modernizacja starych kotłowni węglowych, możliowść zamiany na kotły biomasowe (przykłady - PEC Lubań 8 MW, EC Płońsk- 10 MWth,2 MWel)

 Indywidualni użytkownicy, w tym gospodarstwa domowe- duża dynamika sprzedaży kotłów, ale brak rynku paliwa i bezpieczeństwa dostaw paliwa , w tym peletów (85 % na eksport).

8

Produkcja energii elektrycznej z OZE wg źródeł ich pozyskania w latach 2006-2008

[GWh]Źródło: Energia ze źródeł odnawialnych w 2008 r., GUS, 2009

9

Produkcja ciepła z OZE w energetyce konwencjonalnej w latach 2006-2008

[TJ]

Źródło: Energia ze źródeł odnawialnych w 2008 r., GUS, 2009

Konkurencja o zasoby biomasy

Konkurencja po stronie podaży (rolnika):Produkcja żywnościProdukcja biomasy na cele przemysłoweZalesianieOchrona przyrody (NATURA 2000)

Konkurencja po stronie popytu:ElektroenergetykaCiepłownictwoProdukcja biopaliw płynnychPrzemysł

Przykład: konkurencja o biomasę z leśnictwa między elektroenergetyką a przemysłem celulozowo-papierniczym, przemysłem produkcji płyt wiórowych i przemysłem meblarskim.

Problem ograniczoności zasobów dostrzeżony po raz pierwszy przy planowaniu współspalania biomasy na dużą skalę

Zasoby biomasy Ograniczone zasoby leśne

Przemysł drzewny zużywa odpady z produkcji drzewnej – brak nadwyżek

Duży potencjał roślin energetycznych Ogromny potencjał

produkcyjny w rolnictwie

Zmiany strukturalne i reforma WPR

Potrzeba alternatywnej produkcji w rolnictwie

Bilans zasobów biomasy i podstawowe kierunki jej pozyskania (J.Bzowski, 2006)

Rodzaj biomasy stałej Potencjał Wykorzystanie

PJ/rok % PJ/rok %

Słoma 114.0 17,1 1,5 0,9

Siano 10,0 10,0 0,0 0,0

Drewno z sadownictwa 15,0 2,3 1,0 0,6

Rośliny energetyczne 212 31,9 0,3 0,2

Biomasa rolnicza razem 351,0 52,8 2,8 1,7

Zasoby leśne 240,0 36,1 104,0 65,0

Drzewne odpady przemysłowe 30,0 4,5 24,0 15,0

Drewno poużytkowe 43,0 6,5 29,0 18,1

Drewno z pielęgnacji dróg 1,0 0,2 0,1 0,1

Biomasa stała razem 665,0 100,0 160,0 100,0

Źródła biomasy rolniczej

Uprawy energetyczne: drzewa szybkorosnące (np. wierzba, topola, akacja), wieloletnie byliny dwuliścienne (np. topinambur, ślazowiec pensylwański, rdesty), trawy wieloletnie (np. trzcina pospolita, miskanty) Znaczący potencjał Perspektywa średnio- i długo-terminowa

Produkty rolnicze: rzepak, burak cukrowy, żyto, jęczmień, kukurydza, ziemniaki

Odpady organiczne z rolnictwa: słoma, pozostałości przerobu owoców, odchody zwierzęce

Perspektywa krótko- i średnio-terminowa

De Wit i Faaij 2008 za A. Faber 2009

IUNG-PIB 15Kuś 2009

Zboża + kukurydza + rzepakIUNG, J. Kuś 2009 r.

źródło: Gradziuk P., Grzybek A., 2002

Zasoby słomy w różnych województwach

za Ślęzak 2008

Pozyskiwanie:PL 50% rocz. przyrostuUE 60% rocz. przyrostu

za Ślęzak 2008

za Ślęzak 2008

20

Problemy Jak przyspieszyć rozwój rynku ?

Produkcja dużych ilości biomasy zgodnie z zasadami rozwoju zrównoważonego

Rozwój wielkoobszarowych plantacji lignocelulozowych

Wsparcie produkcji ciepła i chłodu sieciowego z OZE

Wykorzystania odpadów na cele energetyczne

Efektywność energetyczna – produkcja energii, przemysł, nawyki użytkowników

Promocja stylu życia przyjaznego środowisku, wzrost świadomości społecznej

21

Uwagi końcowe

Ministerstwo Gospodarki pracuje nad nowymi regulacjami energetycznymi np. zmiana definicji biomasy (Rozporządzenie MG z lutego 2010 r.)

Krajowy plan działań w zakresie OZE – 25 maja 2010 r. na stronach MG, publiczna konsultacja do 7 czerwca

Ustawa o OZE ???Nowelizacja ustawy o biopaliwach ???