ROŚLINY LECZNICZE I TRUJĄCE DOLINY POTOKU PANNA

HENRYK RÓŻAŃSKIPaństwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. St. Pigonia w Krośnie

Jeśli chcesz wykorzystać ten materiał – uszanuj moją pracę i podaj źródło informacji

TELEKIA SPECIOSA LINNESMOTRAWA OKAZAŁA (ASTERACEAE =

COMPOSITAE)

• SUROWIEC: HERBA ET ANTHODIUM TELEKIAE (BUPHTHALMI SPECIOSI)

• SKŁADNIKI: HYDROKSYLAKTONY SESKWITERPENOWE (IZOTELEKINA,

TELEKINA); , FENOLOKWASY, ALKALOIDY, FLAWONOIDY (LUTEOLINA,

IZOKWERCYTRYNA), POLIACETYLENY, ALKALOIDY, FENOLOKWASY (NP.

KAWOWY, CHINOWY) I FITOSTEROLE. OLEJEK ETERYCZNY (0,1%):

BISABOLOL, POCHODNE TYMOLU, FELANDREN, KARIOFILEN.

• DZIAŁANIE: HEPATOPROTECTIVUM, CHOLAGOGUM, CHOLERETICUM,

SPASMOLYTICUM, PANCREOPROTECTIVUM, LIPOTROPICUM,

HIPOCHOLESTEROLEMICUM, HIPOLIPIDEMICUM, HIPOGLYCEMICUM.

HIPOTENSIVUM. ONCOSTATICUM.

• ZASTOSOWANIE: DYSKINEZY DRÓG ŻÓŁCIOWYCH, KAMICA ŻÓŁCIOWA,

REFLUX, STANY ZAPALNE WĄTROBY I TRZUSTKI. MIAŻDŻYCA.

STŁUSZCZENIE NARZĄDÓW. NOWOTWORY WĄTROBY I TRZUSTKI.

NADCIŚNIENIE.

• POSOLOGIA: TINCTURA 1:10 IN 50-60% ETH. – 5-10 ML 1-2 RAZY DZ.;

INFUSUM 2-3%: 100 ML 2 RAZY DZIENNIE.

Fot. Henryk Rozanski

TELEKIA SPECIOSA LINNESMOTRAWA OKAZAŁA (ASTERACEAE =

COMPOSITAE)

• BADANIA NAD SKŁADEM CHEMICZNYM SMOTRAWY ROZPOCZĘLI W LATACH 60. XX WIEKU CZESCY

NAUKOWCY: BENEŠOVÁ V., HEROUT V. I ŠORM F. Z INSTYTUTU CHEMII ORGANICZNEJ I

BIOCHEMII CZESKIEJ AKADEMII NAUK W PRADZE.

• POTEM W LATACH 70. I 80. OPUBLIKOWANO WYNIKI BADAŃ PROWADZONYCH PRZEZ ZESPOŁY

PROF. FERDINANDA BOHLMANNA (1921-1991) Z INSTYTUTU CHEMII ORGANICZNEJ

TECHNISCHEN UNIVERSITÄT W BERLINIE.

• PROF. BOHLMANN PRZYCZYNIŁ SIĘ DO POZNANIA SKŁADU CHEMICZNEGO WIELU GATUNKÓW Z

RODZINY ZŁOŻONYCH.

• INTERESOWAŁ SIĘ GŁÓWNIE LAKTONAMI, TERPENAMI, POLIINAMI ORAZ ALKALOIDAMI.

• WYKAZAŁ OBECNOŚĆ W SMOTRAWIE LAKTONÓW SESKWITERPENOWYCH TYPU

EUDESMANOLIDU, PSEUDOGWAJANOLIDU ORAZ KSANTANOLIDÓW (XANTHANOLIDES).

TELEKIA SPECIOSA LINNESMOTRAWA OKAZAŁA (ASTERACEAE = COMPOSITAE)

• NAPAR Z 1 ŁYŻKI SUSZONEGO ROZDROBNIONEGO KWIATU LUB ZIELA NA SZKLANKĘ WRZĄTKU -

PIĆ 2 RAZY DZIENNIE PO 1 SZKLANCE. NAPAR MOŻNA STOSOWAĆ TEŻ ZEWNĘTRZNIE (ECZEMA,

TRUDNO GOJĄCE SIĘ RANY).

• NALEWKA ZE ŚWIEŻEGO KWIATU 1:5-10 NA ALKOHOLU 50-60% LUB WINIE WYTRAWNYM

CZERWONYM, ALBO BIAŁYM - ZAŻYWAĆ 2 RAZY DZIENNIE PO 5-10 ML. KURACJA SMOTRAWĄ

POWINNA TRWAĆ MINIMUM 3 MIESIĄCE. MACERACJA W WINIE POWINNA TRWAĆ MINIMUM 1

MIESIĄC, A W ALKOHOLU ETYLOWYM (SPIRYTUSIE ROZCIEŃCZONYM) MINIMUM 1 TYDZIEŃ.

• NALEWKĄ MOŻNA PRZEMYWAĆ CHOROBOWE ZMIANY SKÓRNE.

• MIKSTURA ZAWIERAJĄCA 1 ŁYŻKĘ NALEWKI I 1 ŁYŻKĘ OCTU NA SZKLANKĘ WODY JEST

DOSKONAŁA W LECZENIU OBRZĘKÓW KOŃCZYN (OPUCHLIZNY), SINIAKÓW I STŁUCZEŃ

(OKŁADY PRZYNAJMNIEJ 1 GODZINNE, 3 RAZY DZIENNIE, PRZEMYWANIE CO 2 GODZINY).

CZARTAWA -CIRCAEA

(ONAGRACEAE)

CZARTAWA DROBNA (CIRCAEA ALPINA L.)

CZARTAWA POSPOLITA (CIRCAEA

LUTETIANA L.)

CZARTAWA POŚREDNIA (CIRCAEA

INTERMEDIA EHRH.)

SUROWIEC: HEXENKRAUT – HERBA

CIRCAEAE

Fot. Henryk Rozanski

CZARTAWA - CIRCAEA(ONAGRACEAE)

• SKŁADNIKI: FLAWONOIDY (WITEKSYNA, IZOWITEKSYNA, WICENINA,

ORIENTYNA W FORMIE GLIKOZYDOWEJ), LEUKOANTOCYJANY,

FENOLOKWASY (KWAS SYNAPINOWY, CYNAMONOWY, GALUSOWY,

KAWOWY I FERULOWY). FITOSTEROLE.

• DZIAŁANIE: DIURETICUM, ANTISPASMODICUM, SPASMOLYTICUM,

ANTIARTHRETICUM, HIPOTENSIVUM, ANTILITHIASIS. ANTIPROSTATICUM.

• ZASTOSOWANIE: PUCHLINA WODNA, DNA MOCZANOWA, KAMICA

MOCZOWA, NADICIŚNIENIE. PRZEROST GRUCZOŁU KROKOWEGO.

STANY ZAPALNE NARZĄDÓW PŁCIOWYCH U MOCZOWYCH.

• POSOLOGIA: 3% INFUSUM, TINCTURA 1:5-10 IN 40-60% ETH. 5 ML 2

RAZY DZIENNIE, MAC. VINUM 1-2% 100 ML 1 RAZ DZIENNIE,

CEREVISIUM 2% - 500 ML 1 RAZ DZIENNIE (GORĄCE).Fot. Henryk Rozanski

ASTRANTIA MAIOR L. - JARZMIANKA WIĘKSZAUMBELLIFERAE=APIACEAE

• SUROWIEC: HERBA ASTRANTIAE.

• SKŁADNIKI: KWAS HYDROKSYCYNAMONOWY, KWAS ROZMARYNOWY,

GLIKOZYDY FLAWANOWE (6-C-BETA-D-GLUKOZYL-LUTEOLINA =

IZOORIENTYNA), KAEMPFEROL, KWERCETYNA, SAPONINY TRÓJTERPENOWE

0,1-0,2% (HEDERASAPONINA C), KUMARYNY.

• DZIAŁANIE: SPASMOLUTICUM ANTISPASMODICUM, SECRETOLYTICUM,

EXPECTORANS, CHOLAGOGUM CHOLERETICUM, INTESTINALIUM,

STOMACHICUM, PANCREATICUM, HEPATICUM, ROBORANS,

PROREGENERATIVUM (DERMA), DEPURATIVUM.

• ZASTOSOWANIE: NIEŻYTY UKŁADU ODDECHOWEGO, KASZEL, INFEKCJE

DRÓG ODDECHOWYCH I PŁUC, ZAFLEGMIENIE PŁUC; ZABURZENIA

CZYNNOŚCI UKŁADU ŻÓŁCIOWEGO, ZABURZENIA TRAWIENNE, ZATRUCIA

POKARMOWE.

• POSOLOGIA: 1,5-2 G SUROWCA NA 150 ML WRZĄCEJ WODY – 2-3 RAZY

DZIENNIE. ZEWNĘTRZNIE PULPA, UNG., LINIM. DO GOJENIA OWRZODZEŃ,

RAN, WYPRYSKÓW. TINCTURA IN ETH. 50-60% 5 ML 2-3 RAZY DZIENNIE.

Fot. Henryk Rozanski

STARZEC GAJOWY (SENECIO NEMORENSIS L.)ASTERACEAE - COMPOSITAE

• SUROWIEC: RHIZOMA CUM RADICIBUS, HERBA SENECIONIS (INNE GATUNKI

ALTERNATYWNE: SENECIO AUREUS L., SENECIO BICOLOR (WILLD.) TOD.,

SENECIO JACOBAEA L., SENECIO VULGARIS L.)

• SKŁADNIKI: ALKALOIDY PIROLIZYDYNOWE 0,4-1% (SENECIONINA,

PLATYFILINA), CHOLINA, POLIINY, LAKTONY SESKWITERPENOWE,

FLAWONOIDY, KUMARYNY, OLEJEK ETERYCZNY (GERMAKREN D), STEROLE.

• DZIAŁANIE: SPASMOLYTICUM, ANTIBECHICUM, ANALGETICUM,

CHOLAGOGUM, SEDATIVUM, MYORELAXANTHUM. 20X SILNIEJSZE

DZIAŁANIE OD ATROPINY! (PLATYFILINA)

• ZASTOSOWANIE: BOLESNE MIESIĄCZKI, KOLKI, SPASTYCZNOŚCI MIĘŚNI

SZKIELETOWYCH, NADCIŚNIENIE, KASZEL, ZABURZENIA ODDAWANIA MOCZU,

PODNIECENIE NERWOWE, PADACZKA, DRGAWKI, WSTRZĄS

ANAFILAKTYCZNY

• POSOLOGIA: 2% INFUSUM: 50-100 ML 1-2 RAZY DZIENNIE, TINCTURA 1:5 IN

60-70 ETH. 2,5-3 ML 1-3 RAZY DZIENNIE. PLATYFILINA (WINIAN) MAKS.

DAWKA JEDNORAZOWA 10 MG, DOBOWA 30 MG.

• MUTAGENNE, HEPATOTOKSYCZNE PRZY DŁUŻSZYM STOSOWANIU.

Fot. Henryk Rozanski

KOKORYCZKA WIELOKWIATOWA -POLYGONATUM MULTIFLORUM (L.) ALL.,ASPARAGACEAE, CONVALLARIACEAE, RUSCACEAE, LILIACEAE .

• SUROWIEC: RHIZOMA ET

HERBA POLYGONATI.

• SKŁADNIKI: FLAWONOIDY,

SAPONINY STERYDOWE

(DIOSGENINA), KWAS

CHELIDONOWY, ASPARAGINĘ I

GLIKOZYDY NASERCOWE.

Fot. Henryk Rozanski

ODWAR Z KŁĄCZY, NAPAR Z ZIELA ORAZ WYCIĄG Z KŁĄCZA LUB ZIELA NA SŁABYM ALKOHOLU (20-30%) ZAŻYWANE PRZEZ

DŁUŻSZY CZAS OBNIŻAJĄ POZIOM CUKRU I CHOLESTEROLU WE KRWI.

ZWIĘKSZAJĄ SIŁĘ I ENERGIĘ SKURCZU MIĘŚNIA SERCOWEGO ORAZ SZYBKOŚĆ I

GŁĘBOKOŚĆ ROZKURCZU. PRZEDŁUŻAJĄ PAUZĘ ROZKURCZOWĄ,

ZWALNIAJĄC PRZY TYM CZYNNOŚĆ SERCA.

POD WPŁYWEM KOKORYCZKI KOMORY SERCA LEPIEJ WYPEŁNIAJĄ SIĘ KRWIĄ,

ENERGICZNIEJ I SILNIEJ TŁOCZĄ KREW DO TĘTNIC, PONIEWAŻ ZWIĘKSZA SIĘ

POJEMNOŚĆ WYRZUTOWA KOMÓR. KRĄŻENIE KRWI ULEGA ZNACZNEJ

POPRAWIE, CO JEST SZCZEGÓLNIE WAŻNE W PRZYPADKU ZMIAN

ZWYRODNIENIOWYCH NACZYŃ W PRZEBIEGU CUKRZYCY.Fot. Henryk Rozanski

KOKORYCZKA -POLYGONATUM

• ZMNIEJSZA SIĘ ZASTÓJ W KRĄŻENIU

ŻYLNYM.

• SAPONINY I FLAWONOIDY KOKORYCZKI

WSPOMAGAJĄ WYDALANIE

SZKODLIWYCH PRODUKTÓW PRZEMIANY

MATERII, NP. CIAŁ KETONOWYCH.

• KOKORYCZKA DZIAŁA RÓWNIEŻ

WYRAŹNIE PRZECIWOBRZĘKOWO,

PRZECIWZAPALNIE, MOCZOPĘDNIE,

USPOKAJAJĄCO I ANTYSEPTYCZNIE.

• OBNIŻA CIŚNIENIE TĘTNICZE KRWI.

• USUWA OBRZĘKI ZASTOINOWE

KOŃCZYN DOLNYCH.

Fot. Henryk Rozanski

POLYGONATUM - KOKORYCZKA• W PRZYPADKU CUKRZYCY MOŻNA ZAŻYWAĆ KOKORYCZKĘ W FORMIE NAPARU I WINA.

• NAPAR SPORZĄDZA SIĘ ZALEWAJĄC 1 ŁYŻKĘ ROZDROBNIONEGO ZIELA KOKORYCZKI 1 SZKLANKĄ WRZĄCEJ WODY. PO 30 MINUTACH NAPAR PRZECEDZIĆ. ZAŻYWAĆ RANO I WIECZOREM PO ½ SZKLANKI NAPARU, PRZEZ 1 MIESIĄC. W RAZIE NUDNOŚCI DAWKĘ OBNIŻYĆ DO 3 ŁYŻEK NAPARU 2 RAZY DZIENNIE. PO 3-TYGODNIOWEJ PRZERWIE LECZENIE WZNOWIĆ.

• ODWAR Z KŁĄCZY KOKORYCZKI PRZYGOTOWUJE SIĘ ZALEWAJĄC 40-50 G ROZDROBNIONEGO SUROWCA 0,5 L WODY. GOTOWAĆ 10 MINUT, ODSTAWIĆ NA 30 MINUT POD PRZYKRYCIEM, PRZECEDZIĆ. ZAŻYWAĆ PODOBNIE JAK NAPAR.

• WINO KOKORYCZKOWE SPORZĄDZA SIĘ ZALEWAJĄC ŚWIEŻE LUB SUCHE ROZDROBNIONE KŁĄCZE, ALBO ZIELE (100 G) CIEPŁYM LUB GORĄCYM WINEM WYTRAWNYM, BIAŁYM LUB CZERWONYM (1000 G). W SZCZELNYM SŁOJU LUB BUTLI MACEROWAĆ 14 DNI, PO CZYM PRZEFILTROWAĆ. ZAŻYWAĆ 1-2 RAZY DZIENNIE PO 50 ML.

• ODWAR Z KŁĄCZY KOKORYCZKI JAK I ODPOWIEDNIO ROZCIEŃCZONE WINO KOKORYCZKOWE WODĄ MINERALNĄ (1:1) DZIAŁAJĄ PRZECIWZAPALNIE NA SKÓRĘ I BŁONY ŚLUZOWE. POSIADAJĄ WŁAŚCIWOŚCI WYBIELAJĄCE I OCZYSZCZAJĄCE CERĘ. TONIZUJĄ NACZYNIA KRWIONOŚNE, USUWAJĄ ZACZERWIENIANIA I KROSTKI.

• OKŁADY Z CIEPŁEGO ODWARU NA OKOLICE OCZU DZIAŁAJĄ ODŻYWCZO, PRZECIWOBRZĘKOWO I ANTYSEPTYCZNIE, PRZYCZYNIAJĄ SIĘ DO USTĘPOWANIA WORKÓW I SIŃCÓW POD OCZAMI.

Fot. Henryk Rozanski

TOJAD MOŁDAWSKI - ACONITUM LYCOCTONUMSUBSP. MOLDAVICUM (HACQ.) JALAS, TOJAD WIECHOWATY (ACONITUM DEGENII GÁYER)

• W LECZNICTWIE RÓŻNE GATUNKI: ACONITUM ANTHORA L., ACONITUM CAMMARUM, A.

CARMICHAELII DEBEAUX, A. FEROX WALL. EX SERINGE, A. KUSNEZOFFII REICHB., A.

LUCOCTONUM, A. NAPELLUS L.

• SUROWIEC: RADIX, TUBERA ACONITI. HERBA ACONITI.

• SKŁADNIKI: ALKALOIDY DITERPENOWE 0,5-2% (AKONITYNA, MEZAKONITYNA,

HIPAKONITYNA, BENZAKONINA, AKONINA, ALKALOIDY IZOCHINOLINOWE

(MAGNOFLORYNA).

TOJAD MOŁDAWSKI - ACONITUM LYCOCTONUMSUBSP. MOLDAVICUM (HACQ.) JALAS, TOJAD WIECHOWATY (ACONITUM DEGENII GÁYER)

• DZIAŁANIE: 0,004 G AKONITYNY ZABIJA CZŁOWIEKA; NA SERCE POCZĄTKOWO POBUDZAJĄCO, POTEM SPOWOLNIENIE, OBNIŻENIE TĘTNA I

CIŚNIENIA. ODDYCHANIE POCZĄTKOWO POBUDZA, POTEM ZWALNIA. OBNIŻA CIEPŁOTĘ CIAŁA. ZNUŻENIE I OSŁABIENIE MIĘŚNI, UCZUCIE

SZTYWNOŚCI, PORAŻENIA. PRZECIWBÓLOWO.

• ZNIECZULAJĄCE, ALE SAMA INJEKCJA NIEZWYKLE BOLESNA 0,001 G

• ZASTOSOWANIE: NERWOBÓLE, REUMATYZM (BÓLE), ARTRETYZM (BÓLE). KOLKI.

• POSOLOGIA: TUBERA, RADIX PULV. 0,1 G JEDNORAZOWO, DOBOWO 0,5 G, TINCTURA 1:10 IN 70 ETH. 0,5 JEDNORAZOWO, 2 G DOBOWO;

PRZECIĘTNIE 5-15 KROPLI 1- 2 RAZY DZIENNIE, PONADTO DO WCIERANIA. AKONITYNA CZYSTA: 0.0001 JEDNORAZOWO, 0,0003 DOBOWO

• BROŃ CHEMICZNA (SPROSZKOWANE ZIELE, PODZIEMNE CZĘŚCI). DAWNIEJ NALEWKA ETEROWA: 1 CZ. BULW NA 8 CZ. ETERU: 5-10 KROPLI.

• ZAŻYTE DOUSTNIE: NAPOTNE, UCZUCIE PALENIA W JAMIE USTNEJ, MOCZOPĘDNE. WYŻSZE DAWKI NUDNOŚCI, WYMIOTY, MROWIENIE W

KOŃCZYNACH, UPOŚLEDZENIE WZROKU, SPADEK TĘTNA, PONAD LECZNICZE DAWKI: MAJACZENIE, ŚLEPOTA, GŁUCHOTA, AFONIA. NIEDOWŁAD,

BEZWŁAD, PORAŻENIE PŁUC I SERCA ZGON.

MIESIĄCZNICA (LUNARIA L.)

• MIESIĄCZNICA ROCZNA (L. ANNUA L.)

• MIESIĄCZNICA TRWAŁA (L. REDIVIVA L.)

• SUROWIEC: HERBA LUNARIAE

• SKŁADNIKI: GLIKOZYDY SIARKOWE,

FLAWONOIDY (KAEMPFEROL, LUTEINA),

ALKALOIDY (LUNARYNA, LUNARYDYNA),

KWAS SYRINGOWY.

• DZIAŁANIE: ANTYTHYROIDEUM,

ANTIPARASITICA, CHOLAGOGUM,

CHOLERETICUM, STOMACHICUM,

DEPURATIVUM. ANTISCLEROTICUM.

HIPOTENSIVUM.

MIESIĄCZNICA (LUNARIA L.)• ZASTOSOWANIE: ZATRUCIA (METALE CIĘŻKIE, WĘGLOWODORY),

CHOROBY PASOŻYTNICZE PRZEWODU POKARMOWEGO

(RECENS), MIAŻDŻYCA, NADCIŚNIENIE. TRUDNO GOJĄCE SIĘ

RANY. ŹRÓDŁO FITONCYDÓW. ANTYINFECTIONS.

ONCOSTATICUM. KAMICA ŻÓŁCIOWA. OCZYSZCZANIE

WĄTROBY.

• ZAKAŻENIA OGÓLE I MIEJSCOWE.

• CHOROBA HASHIMOTO. NOWOTWORY.

• POSOLOGIA: INTRACTUM 1:10 IN 40-60% ETH. 10-15 ML 1 RAZ

DZIENNIE, MACERATIO 1:1 IN H2O: 25-50 ML 3-4 RAZY DZIENNIE;

PULPA (RANY, OWRZODZENIA, WYPRYSKI, WRZODY). SPIRITUS

1:10 IN 70 ETH (RECENT.): REUMATYZM, RUBEFACIENS, DO

WCIERANIA PRZY ŁYSIENIU.

SZCZYR TRWAŁY - MERCURIALIS

PERENNIS L., EUPHORBIACEAE

• SUROWIEC: HERBA MERCURIALIS.

• SKŁADNIKI: SAPONINY (1%), OLEJEK

ETERYCZNY, DITERPENY, GLIKOZYDY

CYJANOGENNE, FLAWONOIDY

(KAEMPFEROL, RUTYNA).

• DZIAŁANIE: LAXANS, DIURETICUM,

DEPURATIVUM. SILNE CHOLAGOGUM!

• ZASTOSOWANIE: ZATRUCIA METALAMI

CIĘŻKIMI, LEKAMI, PESTYCYDAMI…,

ODCZYNY POSZCZEPIENNE, OBRZĘKI,

NADCIŚNIENIE, PUCHLINA WODNA.

• POSOLOGIA: INFUSUM 1% 2 RAZY

DZIENNIE PO 100 ML.

SAŁATNICA LEŚNA (APOSERIS FOETIDA (L.) LESS.), ASTERACEAE=COMPOSITAE

• SKŁADNIKI: ZWIĄZKI LATEKSOWE, FENOLOKWASY (KWAS KAWOWY,

P-KUMAROWY, CHLOROGENOWY, IZOCHLOROGENOWY),

KAROTENOIDY I KSANTOFILE (Α-CAROTENE, Β-CAROTENE,

NEOXANTHIN, VIOLAXANTHIN, ANTHERAXANTHIN, ZEAXANTHIN,

LUTEIN), FLAWONOIDY (APIGENINA, KWERCETYNA, LUTEOLINA),

LAKTONY SESKWITERPENOWE (DEZOKSYLAKTUCYNA JAKWINELINA),

SKOPOLINA (SCOPOLIN).

• DZIAŁANIE: SEDATIVUM, SPASMOLYTICUM, MYORELAXANTHUM,

CHOLAGOGUM. ANTIBECHICUM.

• ZASTOSOWANIE: SPASTYCZNOŚCI MIĘŚNI SZKIELETOWYCH, SKURCZE

MIĘŚNI GŁADKICH, NERWICE WEGETATYWNE, ROZDRAŻNIENIE

NERWOWE, BEZSENNOŚĆ. MIĘŚNIOBÓLE, NERWOBÓLE. UPORCZYWY

KASZEL.

• POSOLOGIA: TINCTURA EX HERBA APOSERIDIS 1:10 IN 70 ETH. 3 ML 3

RAZY DZIENNIE; INFUSUM 3% 50-100 ML 3-4 RAZY DZIENNIE.

KORZEŃ/ZIELE DZIEWIĘĆSIŁU – RADIX/HERBA CARLINAECARLINA AUCAULIS L. (ASTERACEAE, COMPOSITAE)

• SKŁADNIKI: INULINA (RADIX) 18-22%, OLEJEK ETERYCZNY 1-2% (CARLINA-OXID =

BENZYLO-2-FURFURYLO-ACETYLEN), ŻYWICE, FENOLOKWASY, ENZYMY, GARBNIKI,

POCHODNE KWASY PALMITYNOWEGO.

• DZIAŁANIE: ALKOHOLOWE I ACETONOWE WYCIĄGI: ANTIBACTERIAL,

FUNGISTATICUM (STAPHYLLOCOCCUS, SHIGELLA, SALMONELLA, ENTEROCOCCUS);

WODNE I WODNO-ALKOHOLOWE: STOMACHICUM, ANTIULCEROSUM,

GASTROPROTECTIVUM; VULNERARUM; ANTIPHLOGISTICUM, ANTIPYRETICUM,

ANTIRHEUMATICUM, ANALGETICUM, DIURETICUM, ONCOSTATICUM.

• ZASTOSOWANIE: STANY ZAPALNE DZIĄSEŁ, BÓLE, ZAPALENIE GARDŁA, REUMATYZM,

SKĄPOMOCZ, KAMICA MOCZOWA, ZAPALENIE ŻOŁĄDKA

I JELIT, CHOROBA WRZODOWA, OWRZODZENIA SKÓRNE, TRUDNO GOJĄCE SIĘ

RANY, CHOROBY REUMATYCZNE, DERMATOZY, NOWOTWORY.

• PREPARATY: HELV. 3 G W ODWARACH 10 MIN. 150 ML 1-3 RAZY DZIENNIE; ZEWN.

30 G/1 L, GOTOWAĆ 10 MINUT; TINCTURA 1;5 IN 40-50% 5 ML 3 RAZY DZIENNIE;

VINUM 1:7 100 ML 1 RAZ DZIENNIE. ACETONUM 5% - ZEWNĘTRZNIE.

• INFUSUM 2% - 100 ML 4 RAZY DZIENNIE.Fot. Henryk Rozanski

KOPYTNIK POSPOLITY –ASARUM EUROPAEUM L.

ARISTOLOCHIACEAESUROWIEC: ASARI RHIZOMA CUM HERBA, HERBA ASARI,

RHIZOMA ASARI

SKŁADNIKI: OLEJEK ETERYCZNY 0,7-4,1% (ALFA-ASARON

0,5-70%, TRANS-IZO-METYLO-EUGENOL 0,5-45%), MONO-

I SESKWITERPENY, FLAWONOIDY. FITONCYDY.

DZIAŁANIE: WYKRZTUŚNE, SEKRETOLITYCZNE, SILNIE

ODKAŻAJĄCE, PRZECIWGNILNE, ROZKURCZOWE,

ROZWALNIAJĄCE W WIĘKSZYCH DAWKACH.

ZASTOSOWANIE: ZAPALENIE I INFEKCJE UKŁADU

ODDECHOWEGO, CHOROBY PASOŻYTNICZE, ASTMA,

KATAR SIENNY, ZABURZENIA BŁĘDNIKOWE, ZAWROTY

GŁOWY.

POSOLOGIA: NAPAR 1% KILKA RAZY DZIENNIE, TINCTURA

1:10 IN ETH. 60-70% 3-5 ML 1-3 RAZY DZ., SYROP NA

NALEWCE 1:1 Z MIODEM 5 ML 3-4 RAZY DZIENNIE.

PRZEDAWKOWANIE: BIEGUNKA, WYMIOTY, NUDNOŚCI,

HALUCYNACJE.

Fot. Henryk Rozanski

GOŹDZIK KOSMATY (DIANTHUS ARMERIA L.)CARYOPHYLLACEAE (ZASTĘPCZO: DIANTHUS

CARYOPHYLLUS L. D. DELTOIDES L.)

• SUROWIEC: HERBA DIANTHI.

• SKŁADNIKI: SAPONINY TRÓJTERPENOWE, OLEJEK ETERYCZNY (BENZOESAN

BENZYLU), ANTOCYJANY (PELARGONIDYNA, CYJANIDYNA), POCHODNE

KWASU CYNAMONOWEGO, DIANTOZYDY (GLIKOZYDY SAPONINOWE)

• DZIAŁANIE: SPASMOLYTICUM, EXPECTORANS, SECRETOLYTICUM,

MUCOLYTICUM, SEDATIVUM, DEPURATIVUM, DIURETICUM, ANTILITHIASIS,

ANTIPHLOGISTICUM, URODESINFICIENTIA, PULMONALIUM.

• ZASTOSOWANIE: NIEŻYTY I ZAKAŻENIA UKŁADU MOCZOWEGO, ZATRUCIA

KRWI, KAMICA MOCZOWA, NIEŻYTY I INFEKCJE, ZAFLEGMIENIE UKŁADU

ODDECHOWEGO; KOLKI. EMETICUM, LAXANS.

• POSOLOGIA: 3% INFUSUM – 15 ML CO 2 H (ŁĄCZNIE 100-150 ML/DOBĘ);

SYROP NA NALEWCE: 1:1 Z MIODEM – 1 ŁYŻKA 4 RAZY DZIENNIE; TINTURA

DIANTHI IN 40% ETH. 5-10 ML 3 RAZY DZIENNIE; CEREVISIUM DIANTHI 1%

500 ML NA CIEPŁO 1-2 RAZY DZIENNIE.

http://www.cod.edu/

BARWINEK POSPOLITY – VINCA MINOR L. (APOCYNACEAE)

• HERBA VINCAE MINORIS, FOLIUM VINCAE MINORIS

• ALKALOIDY INDOLOWE 0,1-1,3% (VINCAMINORINE,

VINCAMINOREINE, MINOVINE, MINOVINCINE, VINCAMINE)

• LONICERUS (1564), MATTHIOLUS (1626), VON HALLER (1755),

HUFELANDS (1762-1836); DR MED. H. LECLERC, DR MED. G. MADAUS

• MEDYCYNA LUDOWA (NIEMCY, SZWAJCARIA, FRANCJA, DANIA,

NORWEGIA, WĘGRY, AUSTRIA, ZABÓR PRUSKI I AUSTRIACKI).

• SKĄPOMOCZ, ZABURZENIA KRĄŻENIA, BÓLE I ZAWROTY GŁOWY,

GRUŹLICA, NIEDOKRWISTOŚĆ (+ FE), DERMATOPATIE,

NADCIŚNIENIE, NOWOTWORY, ARTRETYZM…

Fot. Henryk Rozanski

BARWINEK POSPOLITY

• NALEWKA, EKSTRAKT PŁYNNY

2-5 G DZIENNIE; 1:10 IN 60-

70% ETH.

• SPROSZKOWANE LIŚCIE: 125-

250 MG DZIENNIE

• OBECNIE TAKŻE

NOWOCZESNE FORMY LEKÓW

OPARTE NA WINKAMINIE I

WINBURNINIE (WINBURNINA)

vinburnine

WINBURNINA Z BARWINKA JAKO TYPOWE NOOTROPICUMET CEREBRO-NEURO-TROPICUM• POPRAWIA METABOLIZM NEURONÓW.

• NASILA GLIKOLIZĘ W UKŁADZIE NERWOWYM

• POPRAWIA PRZEPŁYW W OBSZARACH NIEDOKRWIENNYCH MÓZGOWIA

• UŁATWIA DYSOCJACJĘ HEMOGLOBINY

• NASILA WYSYCENIE TLENEM KRWI

• ANTYAGREGACYJNE

ZASTOSOWANIE: ZMIANY STARCZE W MÓZGU, ZABURZENIA KONCENTRACJI, UWAGI I PAMIĘCI, ZABURZENIA SNU I ŚWIADOMOŚCI, DEZORIENTACJA CZASOWO-PRZESTRZENNA, ZABURZENIA NASTROJU I ZACHOWANIA, ZAWROTY GŁOWY, NIEDOSŁUCH I SZUM W USZACH, STANY PO UDARACH NIEDOKRWIENNYCH MÓZGU.

SCHORZENIA SIATKÓWKI NA TLE NACZYNIOWYM I POURAZOWYM.

60-120 MG DZIENNIE.

WINKAMINA - VINCAMINEZ BARWINKA POSPOLITEGO

• OXYGERON (DROSSAPHARM CH) KAPS. RETARD 30 MG

• ROZSZERZA NACZYNIA MÓZGOWE

• POPRAWIA ODŻYWIENIE NEURONÓW

• USPRAWNIA DOTARCIE TLENU DO NEURONÓW

ZASTOSOWANIE: ZABURZENIA KRĄŻENIA MÓZGOWEGO; OSŁABIONA

PERCEPCJA SŁUCHOWA, ZAWROTY GŁOWY, ZABURZENIA PAMIĘCI,

SCHORZENIA SIATKÓWKI, SZUM USZNY.

DOROŚLI: DAWKI WZRASTAJĄCE, NAJPIERW 10-20 MG 2-3 RAZY

DZIENNIE, PO 5 DNIACH 10-20 MG 4-5 RAZY DZIENNIE.

DZIECI: 5 MG 3 RAZY DZIENNIE.

WINPOCETYNA(VINPOCETINE) –NOOTROPICUM

• VINPOTON, VINPOCETINE HASCO, VICEBROL,

CAVINTON…

• 5-10 MG 3 RAZY DZIENNIE.

• NEUROLOGICZNE I PSYCHICZNE OBJAWY ZABURZEŃ

KRĄŻENIA MÓZGOWEGO NA SKUTEK UDARU,

MIAŻDŻYCY, SKURCZU NACZYŃ KRWIONOŚNYCH

MÓZGU, STANÓW NIEDOKRWIENNYCH MÓZGU,

ENCEFALOPATII POURAZOWEJ I NADCIŚNIENIOWEJ;

LECZENIE WSPOMAGAJĄCE W OKULISTYCE (RETINOPATIA

W PRZEBIEGU MIAŻDŻYCY, RETINOPATIA CUKRZYCOWA I

NADCIŚNIENIOWA), LARYNGOLOGII (ZABURZENIA SŁUCHU

POCHODZENIA NACZYNIOWEGO LUB TOKSYCZNEGO,

ZAWROTY GŁOWY POCHODZENIA BŁĘDNIKOWEGO).

CAMPANULA TRACHELIUM L. – DZWONEK POKRZYWOLISTNY,CAMPANULACEAE

• SUROWIEC: HERBA CAMPANULAE.

• SKŁADNIKI: IRYDOIDY, SAPONINY TRÓJTERPENOWE, ALKALOIDY, KWAS

URSOLOWY, KWAS GALUSOWY, , P-KUMAROWY, KAWOWY GARBNIKI,

FLAWONOIDY (KWERCETYNA, KAEMPFEROL), KAMPANULINA (GLIKOZYD).

• DZIAŁANIE: ANTIPHLOGISTICUM, ANTIRHEUMATICUM, ANTISEPTICUM,

VULNERARY. DOBRE SEDATIVUM. ANTIALLERGICUM.

• WSKAZANIA: CHOROBY REUMATYCZNE, PRZEZIĘBIENIOWE, PODNIECENIE

NERWOWE, SKURCZE MIĘŚNI GŁADKICH I SZKIELETOWYCH, BÓLE

MIESIĄCZKOWE, CHOROBA WRZODOWA, TRUDNO GOJĄCE SIĘ RANY.

NIEŻYTY UKŁADU ODDECHOWEGO. CHOROBY UCZULENIOWE.

• POSOLOGIA: 3% NAPARY INF. 2 RAZY DZIENNIE PO 100 ML. PULPA 5-15-

20% NA RANY I WYPRYSKI (Z MASŁEM, OLEJEM

LNIANYM/KONOPNYM/ROKITNIKOWYM).

• TINCTURA RECENT. 1:10 IN 40% ETH. 5-10 ML 1-2 RAZY DZIENNIE.

Fot. Henryk Rozanski

VERATRUM LOBELIANUM BERNH.– CIEMIĘRZYCA ZIELONA

• SUROWIEC: RHIZOMA ET RADIX VERATRI, FOLIUM VERATRI.

• SKŁADNIKI: ALKALOIDY (WERATRYNA)

• DZIAŁANIE: DZIAŁA NA SERCE (POGŁĘBIENIE SKURCZÓW, STYMULACJA

CZĘSTOŚCI) PODOBNIE JAK SANGWINARYNA, AKONITYNA, DELFININA,

SABADYLINA I EMETYNA; EXTERNA: RUBEFACIENS, VESICANTIA,

EPISPASTICA; ANAESTHETICUM; WEWN. INTERNA: STANY ZAPALNE,

KRWOTOCZNE, NASERCOWE; ZNIECZULA, PRZY CZYM POCZĄTKOWO

ROZGRZEWA; PASOŻYTOBÓJCZO; PRZEDAWKOWANA: PĘCHERZE,

MARTWICA SKÓRY; WDYCHANA: SUCHY SKURCZOWY KASZEL,

KICHANIE, ŁZAWIENIE, ŚLINOTOK, PRAGNIENIE (POTWORNE), PARALIŻ

PERYSTALTYKI; DRAŻNIĄCE PRZEWÓD POKARMOWY, ROZGRZEWAJĄCE,

NUDNOŚCI, WYMIOTY, KRWAWE WYMIOTY, BIEGUNKA KRWAWA;

MROWIENIE W KOŃCZYNACH, PARALIŻ, OMDLENIE; TĘTNO PRAWIE

NIEWYCZUWALNE, TĘŻCOWE SKURCZE MIĘŚNI SZKIELETOWYCH

ZGON. BROŃ CHEMICZNA – PROSZEK DO ROZSYPYWANIA Fot. Henryk Rozanski

VERATRUM LOBELIANUM BERNH. – CIEMIĘRZYCAZIELONA

• ZASTOSOWANIE: OD HIPPOKRATESA STOSOWANA W LECZNICTWIE; ZAPALENIE PŁUC,

NERWOBÓLE, ZABURZENIA CZYNNOŚCI NERWÓW TWARZOWYCH, BÓLE REUMATYCZNE,

REUMATYZM (NOTHNAGEL, ROSSBACH, PENZOLDT).

• POSOLOGIA: VERATRYNA DZIAŁA TRUJĄCO W DAWCE 0,01 G NA ZWIERZĘTA ZIMNO- I

CIEPŁOKRWISTE. DAWKA LECZNICZA VERATRYNY, JAKO ŚRODKA PRZECIWGORĄCZKOWEGO

W ZAPALENIU PŁUC 0,001-0,005 G. MAŚĆ 0,1-0,5:10.

• RHIZOMA, RADIX VERATRI PULVERATI 0,03-0,2 G; AD USUM EXTERNUM 1 CZ. PROSZKU NA 6-8

CZ., VEHICULUM; DOUSTNIE ZAWSZE ROZCIEŃCZONE PROSZKIEM OBOJĘTNYM 15-20

CZĘŚCIAMI. ACETUM VERATRI 1:10- PRZECIWKO PASOŻYTOM ZEWNĘTRZNYM.

DAPHNE MEZEREUM L. –WAWRZYNEK WILCZE-ŁYKO

THYMELAEACEAE

• SUROWIEC: CORTEX MEZEREI, FRUCTUS MEZEREI.

• SKŁADNIKI: CUMARYNY I GLIKOZYDY KUMARYNOWE 0,65-0,85%

(DAFNETYNA, UMBELIFERON, DAFNINA), GLIKOZYDY FENOLOWE

(DAFDDNOZYD), ESTRY DWUTERPENOWE (DAFNETOKSYNA); W OWOCACH

WYSUSZONYCH DITERPENY (MEZEREINA 0,04%).

• DZIAŁANIE: ANTYBIAŁACZKOWE (ANTILEUCEMICUM), ONCOSTATICUM (IN

VITRO, IN VIVO NA ZWIERZĘTACH), CYTOTOXICUM, CYTOSTATICUM; ZEWN.

EXTERNA: RUBEFACIENS, VESICANTIA, EPISPASTICA; WEWN. INTERNA: STANY

ZAPALNE, KRWOTOCZNE

• ZASTOSOWANIE: PORAŻENIA, WYCHŁODZENIE, SPOWOLNIENIE

AKTYWNOŚCI ŻYCIOWEJ; EXTERNA: PRZYSZCZYDŁO, REUMATYZM,

PORAŻENIA, CHOROBY SKÓRNE – BODŹCOWE LECZENIE. MAŚĆ, MAZIDŁO,

PLASTRY: NALEWKA+WOSK+OLEJE; 1:10 IN 70% ETH.Fot. Henryk Rozanski

DAPHNE MEZEREUM L. –WAWRZYNEK WILCZE-ŁYKO

THYMELAEACEAE

• PODRAŻNIENIE I ZNIECZULENIE

• KRWOTOCZNE ZAPALANIE BŁON ŚLUZOWYCH

• WYMIOTY, KRWAWA BIEGUNKA, KRWIOMOCZ

• OSŁABIENIE

• UTRATA PRZYTOMNOŚCI

• NADUŻYWANIE ZEWNĘTRZNIE: OPARZENIE CHEMICZNE

SKÓRY, MARTWICA, TRUDNO GOJĄCE SIĘ OWRZODZENIA.

• SPROSZKOWANA KORA ROZPYLANA: BROŃ CHEMICZNA

Fot. Henryk Rozanski

Łuskiewnik różowyJeśli chcesz wykorzystać ten materiał – uszanuj moją pracę i podaj źródło informacji