Grupa to dwie lub więcej osób, które przyjmują na siebie role związane

z zaangażowaniem w struktury grupowe; różnią się statusem; wchodzą we wzajemne

interakcje; tworzą między sobą więzi o różnej sile; zgadzają się w zakresie podstawowych

celów, jakie grupa ma realizować, przy czym nie wyrzekają się swoich celów osobistych;

podlegają zmianom z upływem czasu i podporządkowują swoje postępowanie

ustalonym przez grupę normom.

(C. K. Oyster: Grupy)

ROLE czyli zestaw oczekiwanych zachowań

- percepcja roli, oczekiwania społeczne związane z rolą, komplementarność ról, klarowność roli, ambiwalencja roli, role zadaniowe, przeciążenie rolą, konflikt ról...

WIĘŹ OBIEKTYWNA: poczucie wspólnoty wynikające z podobieństwa sytuacji życiowej, wieku, miejsca zamieszkania, zawodu itp.

WIĘŹ SUBIEKTYWNA: poczucie wspólnoty z członkami grupy do której należymy.

WIĘŹ BEHAWIORALNA: podobne lub wspólne działania podejmowane przez członków grupy.

STATUS czyli prestiż przypisany pewnej pozycji

INTERAKCJE: -służące wymianie informacji-służące podejmowaniu decyzji-towarzyszące szczególnym zdarzeniom

CELE (racja bytu każdej grupy)- cele formalne-cele nieformalne

NORMY opisują jak określone standardy intelektualne i standardy zachowania znajdują zastosowanie na gruncie grupy (normy dotyczące działań, wyglądu, nieformalnych układów społecznych, alokacji dóbr).

Grupa efektywna (1):• Panuje w niej nieformalna „wygodna” atmosfera,

która sprzyja utrzymaniu zainteresowania uczestników zajęć.

• Wszyscy członkowie grupy biorą udział w dyskusji; każdy „trzyma się” tematu.

• Każdy uczestnik rozumie postawione przed grupą zadanie.

• Wszyscy słuchają się wzajemnie; każdy ze zgłaszanych pomysłów jest brany pod uwagę.

• W przypadku braku zgody grupa pracuje spokojnie nad wybraniem najlepszego pomysłu; gdy zapada ostateczna decyzja „co i jak robimy”, nikt nie jest niezadowolony.

Grupa efektywna(2):• Wszyscy pracujący w danej grupie czują się wolni

i mówią to, co myślą.• Każdy wie, co inni uczestnicy czują w związku z tym,

co stanowi przedmiot dyskusji.• Różne osoby pełnią od czasu do czasu rolę lidera.• Grupa jest świadoma swoich osiągnięć oraz tego jak

pracowała, jakie czynniki wzmacniały, a jakie utrudniały uzyskanie postępu. Kontrola wewnętrzna jest wystarczająca.

Grupa nieefektywna(1):• Panująca w grupie atmosfera odzwierciedla istniejącą

w niej obojętność (ludzie coś szepczą...).• Nie wszyscy uczestnicy spotkania zabierają głos.

Niewiele wysiłku wkłada się w utrzymanie tematu dyskusji.

• Trudno zorientować się na czym polega zadanie grupy.

• Uczestnicy nie słuchają się wzajemnie. Zdarza się, że pewne pomysły nie są w ogóle rozważane.

• W przypadku braku zgody głosuje się nad przyjęciem rozwiązania.

Grupa nieefektywna(2):• Uczestnicy spotkania nie mówią głośno tego, co

myślą; zdarza się, że po zapadnięciu decyzji „co i jak robimy” pojawia się szemranie bądź inne symptomy dezaprobaty.

• Jedna lub dwie osoby dominują; wszystko, co powiedzą, jest przez pozostałych uczestników akceptowane.

• Nikt tak naprawdę nie jest zainteresowany tym, co ma zostać wykonane; uczestnicy nie oferują sobie pomocy.

• Tylko jedna osoba pełni rolę lidera.• W grupie nie rozmawia się o tym, jak przebiegała

wspólna praca; nie mówi się też o związanych z nią problemach. Wymagana jest kontrola zewnętrzna.

Dlaczego w grupach?(1)• Formę zespołową charakteryzuje nakładająca się i stymulująca

wzajemnie energia jednostek, motywująca bardziej niż nastawiona na rywalizację forma indywidualna.

• Integrująca członków grupa społeczna, to coś więcej niż zwykła ich suma. Poczucie złączenia z innymi może wyzwalać pozytywną energię.

• Członkowie takich grup uczą się jeden od drugiego. Każdy ma wokół więcej osób gotowych spieszyć z pomocą niż w przypadku form nauczania izolujących studentów.

Dlaczego w grupach?(2)• Efektem interakcji jest poznawcze i społeczne bogactwo sytuacji

dydaktycznych, które prowadzi do zwiększenia aktywności intelektualnej, więc i lepszych wyników nauki w porównaniu z uczeniem się w pojedynkę.

• Współpraca wzmaga pozytywne uczucia wobec partnerów, a zmniejsza uczucia wyobcowania i samotności, kreuje nowe związki i sprawia, że życzliwiej patrzy się na ludzi.

• W miarę nabywania doświadczenia w wykonywaniu zadań wymagających współpracy wzrasta zdolność studentów do efektywnej pracy w zespole.

Dlaczego w grupach?(3)• Praca w grupach pozwala aktywniej korzystać z posiadanej już wiedzy

i umiejętności.

• Praca w grupie pozwala na korzystanie z języka w mowie eksploracyjnej, która pozwala na swobodny sposób myślenia, rozwiązywania problemów.

• Praca nad rozwiązaniem problemu wywołuje aktywne i operacyjne przyswojenie i wykorzystywanie treści podawanych przez prowadzącego zajęcia oraz sprzyja opracowywaniu własnych wniosków, skłania do poszukiwania.

Dlaczego w grupach?

Zapamiętujemy 10% tego co słyszymy; 50% tego co widzimy i 80% tego co robimy.

(Mike Robson: Grupowe rozwiązywanie problemów.)