Rola bibliotek w tworzeniu Obywatelskiej Polityki Edukacyjnej

III Kongres Bibliotek Publicznych

Diagnoza – dramat w finansach JST

• System finansowania edukacji zawiera błąd –naliczanie subwencji „na ucznia” – wypłacanie środków szkole „na nauczyciela” (wg Karty Nauczyciela)

• Przekazywanie zadań samorządom bez wystarczającego zabezpieczenia środków na ich wykonanie

• Brak modelu szkoły dostosowanego do potrzeb wsi

Diagnoza

• Likwidacja szkół = degradacja wsi (szkoła jest sercem wsi, wieś bez szkoły umiera)

• Obniżenie szans edukacyjnych dzieci wiejskich

• Obniżenie prestiżu zawodu nauczycielskiego

• Konflikty władze samorządowe – obywatele zagrożeniem dla samorządności

• Marnotrawienie energii społecznej i środków publicznych

Diagnoza

• Państwo nie stworzyło polityki edukacyjnej odpowiadającej na potrzeby społeczeństwa wiejskiego.

• Obywatele i ich samorządy gminne tworzą politykę edukacyjną odpowiadającą potrzebom wsi poprzez przejmowanie szkół przez SRW

• Powstanie ponad 300 tzw. Małych Szkół prowadzonych przez stowarzyszenia wiejskie jest największym sukcesem demokracji od 1999 roku

Co robić?

• Polityka = sztuka kształtowania przyszłości. • Art. 4 Konstytucji „Władza należy do Narodu. Naród

sprawuje władzę przez swoich przedstawicieli lub bezpośrednio”.

• Demokracja bezpośrednia, uczestnicząca – obywatele zorganizowani w stowarzyszenia przejmują kształtowanie polityki edukacyjnej. Obywatelska Polityka Edukacyjna

• Przekazywanie szkół – tendencja światowa realizowana w celu podwyższania jakości edukacji, zwiększenia efektywności wydatkowanych środków i chronienia oświaty przed wpływami polityków

Co robić?

• Organizować się w stowarzyszeniach przy szkołach samorządowych zarówno zagrożonych zamknięciem jak i nie zagrożonych.

• Zakładać szkoły i przedszkola w miejsce placówek likwidowanych przez samorządy lub przejmować szkoły do 70 uczniów bez likwidacji (art. 5g.Uoso)

• Tworzyć system wsparcia dla stowarzyszeń prowadzących szkoły i przedszkola

Stowarzyszenie Rozwoju Wsi

• Nadaje osobowość prawną wsi/sołectwu

• Umożliwia posiadanie własności

• Umożliwia pozyskiwanie środków

• Umożliwia prowadzenie działalności gospodarczej bezpośrednio lub poprzez założone spółki lub spółdzielnie

• Organizuje współpracę we wsi i pomiędzy różnymi wsiami w całej Polsce

Stowarzyszenie Rozwoju Wsi

• Bogactwem stowarzyszenia są ludzie

• Jak uaktywnić i włączyć w działanie stowarzyszenia jak najwięcej mieszkańców wsi?

• Różne grupy o różnych potrzebach: rodzice, młodzież, dzieci, dziadkowie, kobiety, rolnicy, przedsiębiorcy, bezrobotni, studenci, nauczyciele, księża, ci co wyjechali do pracy za granicę, inni…

Stowarzyszenie Rozwoju Wsi

• Prowadzi szkołę i przedszkole

Organizuje :

• edukację dzieci, młodzieży i osób dorosłych

• wydarzenia kulturalne i inne we wsi

• pomoc osobom starszym, niepełnosprawnym, w trudnej sytuacji (np. po powodzi)

• działalność gospodarczą tworzącą nowe miejsca pracy i umożliwiającą zarabianie pieniędzy

SRW

• Zatrudniają nauczycieli w oparciu o Kodeks Pracy (a nie Kartę Nauczyciela)

• Dostosowanie zarobków nauczycieli do możliwości finansowych SRW i JST – wypracowanie nowego systemu finansowania oświaty

• Zwiększanie zarobków poprzez własną aktywność nauczycieli – projekty UE, ekonomia społeczna

• Nauczyciel liderem rozwoju wsi – wzrost prestiżu zawodu nauczycielskiego

• Odwrócenie degradacji wsi - rozwój obszarów wiejskich i pozytywne zmiany cywilizacyjne, demokracja uczestnicząca (partycypacyjna), rozwój samorządności

• Wzrost znaczenia JST

Obywatelska Polityka Edukacyjna

• W każdej wsi, która się zorganizuje w Stowarzyszenie Rozwoju Wsi istnieje Mała Szkoła z Małym Przedszkolem lub Małe Przedszkole.

• Przy każdej szkole (także nie zagrożonej likwidacją) działa SRW, które tworzy wielofunkcyjne centra rozwoju wsi w oparciu o szkołę/przedszkole

Obywatelska Polityka Edukacyjna

• Współpraca JST – NGO – program współpracy uchwalony do 30 listopada

• Fundusz dla NGO – nie tylko OSP i LZS

• Inicjatywa lokalna – bezgotówkowe wsparcie dla SRW

Obywatelska Polityka Edukacyjna

• Współtworzona przez SRW i organizacje pozarządowe ogólnopolskie np. FIO

• Projekty finansowane np. z PO KL

• Finansowanie sponsorów biznesowych – firmy Dworek Polski i REWOŚ

Obywatelska Polityka Edukacyjna

POLITYKA = PIENIĄDZE + PRAWO + INFORMACJA

• POKL 5.2.1. Innowacyjny Testujący „Monitoring procesu przekazywania szkół i przedszkoli zagrożonych likwidacją organizacjom pozarządowym“

Matryca kalkulacyjna finansów gminnych

przeznaczonych na edukację jako narzędzie

wspomagające proces porozumienia między

samorządem a obywatelami

System wsparcia SRW

Wsparcie:

• poprzez współpracę między 2 lub więcej SRW

• współpracę w ramach Federacji,

• Sieć współpracy - Regionalne Centra Wsparcia w oparciu o SRW

• Fundusz Wiejskich Inwestycji Oświatowych

• Biblioteki…???

Dziękuję za uwagę,

• Alina Kozinska-Bałdyga, a.kozinska@fio.org.pl

• Tel. FIO 22 869 96 60, kom. 600 411 349

• www.fio.org.pl, www.srw.fio.org.pl