rodzice w szkole - zoois.nidzica.pl · 2. Poinformowanie rodziców o osiągnięciach klasy,...

scenariUsze spotkaŃ z rodzicaMi

26

rodzice w szkole

W pracy każdego nauczyciela, a zwłaszcza wycho-wawcy, ważną rolę odgrywają spotkania z rodzicami. Wymagają one dokładnego przygotowania i ułożenia scenariusza.

Spotkania z rodzicami możemy ogólnie podzielić na:A. Spotkania informacyjne (zaznajamianie rodziców z osiąg-

nięciami szkolnymi uczniów, z problemami wychowaw-czymi, podejmowanie zadań wychowawczych i eduka-cyjnych, bieżące sprawy klasowe itp.).

B. Spotkania towarzyskie (okolicznościowe, z okazji uro-czystości i imprez klasowych lub ogólnoszkolnych).

C. Spotkania szkoleniowe (poświęcone pedagogizacji rodziców).

SPOTKANIE PIERWSZEpoznajemy się... pierwsze zebranie rodziców (rozpo-częcie roku szkolnego)

Materiały: identyfikatory, kartki, pisaki, dokumenty (od-bitki ksero), kawiarniany układ stolików (kawa, herbata, ciasteczka).

przebieg:1. Zaproszenie do zajmowania dowolnych miejsc.2. Powitanie i przedstawienie się wychowawcy.3. Kolejne wypowiedzi rodziców – prezentacja, krótka

informacja o sobie i dziecku.4. Informacja o zespole uczących się w klasie i pracy

pedagoga szkolnego.5. Baza materialna szkoły i zajęcia pozalekcyjne.6. Zapoznanie rodziców z zasadami prawnymi regulują-

cymi życie ucznia w szkole, zawartymi w statucie, pro-gramie wychowawczym, wewnątrzszkolnym systemie oceniania (pisemne potwierdzenie rodziców).

7. Opracowanie w zespołach „stolikowych” propozycji do planu wychowawczego klasy – prezentacja zagadnień.

8. Dyskusja nad propozycjami i zapisanie wspólnych ustaleń.

9. Wyłonienie trójki klasowej.10. Terminarz kolejnych spotkań.11. Pożegnanie.

SPOTKANIE DRUGIEco możemy zrobić razem w szkole (budowanie pro-gramu wychowawczego)

Materiały: arkusze papieru, pisaki, magnesy, „cenki”.Nauczyciel przed spotkaniem z rodzicami przygotowuje w formie plakatu zadania wychowawcze szkoły, które zo-stały zaplanowane do realizacji w danym roku szkolnym (nie pokazuje ich rodzicom).

przebieg:1. Wprowadzenie. Określenie celu spotkania: wspólne

projektowanie działań wychowawczych zmierzają-cych do ustalenia zadań priorytetowych.

2. Praca w grupach 5-osobowych. Rodzice opracowują we wspólnej dyskusji odpowiedź na pytanie: nasza wizja szkoły, jak ma wyglądać, jakie oczekiwania ma spełniać? (20 minut).

3. Prezentacja rezultatów pracy (plakaty umieszczamyw widocznym miejscu).

4. Dokonanie przez każdego rodzica wyboru trzech naj-ważniejszych haseł (przez postawienie kreski lub przyklejenie „cenki”).

5. Podliczenie głosów i zapisanie priorytetowych zadań (o największej ilości głosów).

6. Porównanie propozycji rodziców z programem wycho-wawczym szkoły i ustalenie wspólnego stanowiska.

7. Przedstawienie wypracowanego planu na następnym spotkaniu z rodzicami i dyskusja nad sposobami rea-lizacji poszczególnych zagadnień.

SPOTKANIE TRZECIEUstalenia najistotniejszych problemów wychowaw-czych

Materiały: arkusze papieru, pisaki, magnesy.

przebieg:Nauczyciel przygotowuje wcześniej plakat na temat naj-częściej pojawiających się na terenie szkoły problemów wychowawczych.Przebieg taki sam jak w scenariuszu II (1-6) z wyjątkiem punktu nr 2, w którym rodzice opracowują plakat doty-czący problemów, jakie mają z dziećmi w domu. Do ana-lizy tego zagadnienia (trudności wychowawczych) można również posłużyć się metodą metaplanu. To spotkanie powinno zakończyć się opracowaniem spo-sobów radzenia sobie z trudnościami wychowawczymi przy uwzględnieniu planu wychowawczego szkoły i współ-pracy z rodzicami.

SPOTKANIE CZWARTEjak poprawić zachowanie uczniów?

Materiały: arkusze papieru, pisaki, magnesy.

przebieg:1. Krótka informacja na temat osiągnięć uczniów (ucz-

niowie osiągają dobre wyniki w nauce). Podziękowa-nie rodzicom za współpracę w tym zakresie.

2. Uświadomienie rodzicom, że same oceny to nie wszyst-ko; przedstawienie problemów:a) ucieczki z lekcji,b) spóźnienia i nieusprawiedliwione godziny,c) wulgarne słownictwo,d) agresja.

IWONA WARZECHA, BARBARA SKOMOROWSKA

27

scenariUsze spotkaŃ z rodzicaMiIWONA WARZECHA, BARBARA SKOMOROWSKA RODZICE W SZKOLE

3. Podział rodziców na cztery grupy. Każda grupa zajmu-je się jednym problemem. Prezentuje propozycje do-tyczące zlikwidowania danego problemu.

4. Dyskusja nad propozycjami.5. Ustalenie terminu następnego zebrania, którego celem

będzie ocena skuteczności podjętych działań.

SPOTKANIE PIĄTEwarsztaty dla rodziców: szkoła bez uzależnień

Materiały: kartki, długopisy.

przebieg:1. Rodzice piszą na kartkach (anonimowo), kiedy rozpo-

częło się ich uzależnienie (jeśli mają jakiś nałóg).2. Dyskusja – co było przyczyną uzależnienia?3. Rodzice podzieleni na grupy próbują sformułować li-

stę rad dotyczących sposobów pozbycia się nałogu.4. Dyskusja dotycząca tych rad.5. Ustalenie wspólnych wniosków do pracy z dziećmi:

a) zapewnienie odpowiedniej atmosfery w domu,b) sugerowanie alternatywnych rozwiązań (sport, kultu-

ra, sztuka, turystyka),c) ciągłe uświadamianie szkodliwości wszelkich nało-

gów (rozmowy z dziećmi, podsuwanie im artykułów, polecanie filmów o tej tematyce).

6. Zabezpieczenie szkoły przed dealerami (współpraca dyrekcji, rodziców, nauczycieli, innych pracowników szkoły).

7. Spotkanie ze specjalistą od uzależnień.8. Nauczyciele wraz z rodzicami ustalają nagrodę dla

klasy propagującej ideę „Wolny od uzależnień”.

SPOTKANIE SZÓSTEzebranie z rodzicami – podsumowujące całoroczną pracę

przebieg:1. Powitanie rodziców.2. Poinformowanie rodziców o osiągnięciach klasy, ucz-

niów (konkursy szkolne, pozaszkolne, nagrody).3. Wyniki w nauce klasy na tle szkoły:

a) średnia szkoły, klasy – wyróżnienie najlepszych uczniów,b) krótka charakterystyka procesu uczenia się (analiza

sukcesów i problemów nauczania z poszczególnych przedmiotów, porównanie do wyników z klasy po-przedniej),

c) frekwencja (wpływ na wyniki w nauce).4. Realizacja programu wychowawczego:

a) omówienia realizacji godzin wychowawczych ze zwróceniem uwagi na tematy szczególnie interesu-jące uczniów,

b) podsumowanie imprez klasowych:• wyjścia do kin, teatrów, muzeów,• wycieczki, zielone szkoły.

5. Podziękowanie rodzicom zaangażowanym w życie klasy i szkoły.

6. Zaprezentowanie przez uczniów największych osiąg-nięć klasy (nagrodzone przedstawienia, kronika klasy, zdjęcia z imprez).

7. Pożegnanie rodziców.

SPOTKANIE SIÓDMEpożegnalne zebranie dla klasy kończącej szkołę

Materiały: dekoracja (kwiaty, świece), kawa, herbata, ciastka.

przebieg:Stoły ustawione w podkowę.1. Poinformowanie rodziców o osiągnięciach klasy, ucz-

niów (konkursy szkolne, pozaszkolne, nagrody).2. Zwrócenie rodzicom uwagi na różnice między obecnym

a następnym etapem edukacyjnym. 3. Zachęcenie rodziców do dalszego rozwijania zaintere-

sowań dzieci i ich ambicji.4. Ocena współpracy z rodzicami, imienne wyróżnienie

tych, którzy wykazali szczególne zaangażowanie w ży-ciu klasy i szkoły.

5. Rozmowa dotycząca całokształtu pracy wychowaw-czej i dydaktycznej.

6. Podziękowanie rodzicom za zaangażowanie w życie klasy i szkoły. Można dołączyć symboliczne pamiątki, podziękowania w formie pisemnej.

7. Pożegnanie rodziców.

Pamiętajmy, że „rodzice są koniecznym i nieodzownym filarem, od którego bardzo zależy sprawne funkcjonowa-nie szkoły. Pozyskanie sobie rodziców jest jedyną moż-liwością na skuteczne oddziaływanie wychowawcze na terenie szkoły”*. A przecież wszystkim na tym zależy.

* Ewa Kosińska, Rodzice a szkoła. Krótki poradnik psychologiczny, Rubikon, Kraków 1999.

iwona warzechaBarbara skomorowska

Ewa Kosińskarodzice a szkołaKrótki poradnik psychologicznyRubikon, Kraków 2004

W obecnych czasach spostrzega się kry-zys kulturowy i etyczny młodego pokolenia. Młodzież często nie wynosi z domu rodzin-nego prawidłowych wzorców zachowania. Wiele rodzin wykazuje dysfunkcyjność lub wręcz patologię społeczną. Dlatego tak ważna jest rola szkoły w procesie wycho-wania. Szkoła może wspomóc rodzinę w systemie wychowawczym, ale jej nie zastąpi. Konieczna jest szeroko rozwi-nięta współpraca obu podmiotów.Jak nawiązać tę współpracę z rodzicami i włączyć ich w tworzenie i realizację pro-gramów szkolnych? O czym rodzice i na-uczyciele muszą pamiętać, aby wspólnie kształtować osobowość ucznia?

www.księgarniarubikon.pl


28

Metody aktywizUjĄcena zeBraniacH z rodzicaMiTERESA DRWALEWSKA-BIESIADA

jak przygotować się do spotkań?

Najpierw należy odpowiedzieć na kilka pytań:

• Czy zależy Ci na uaktywnieniu rodziców?• Czy w Twojej klasie są jakieś ważne problemy (dydak-

tyczne, wychowawcze), które wymagają współpracy ze strony rodziców?

• Czy dysponujesz dość bogatym warsztatem pracy (znajomość zagadnień teoretycznych, znajomość me-tod pracy, technologia i materiały do wykorzystania) związanym z interesującymi Cię problemami?

• Czy w ogóle chcesz spróbować?

jak przygotować rodziców?Staraj się podejść realnie do efektów Twoich działań. Nie z każdą grupą rodziców osiągniemy rezultaty, których

byśmy sobie życzyli. Czasem łatwiej jest zaktywizować rodziców wykształconych, choć nie jest to regułą. Najlepiej wprowadzać stopniowo metody aktywne, za-czynając od tych, które nie wymagają od uczestników wiele wysiłku i nie powodują ich skrępowania (wypowia-danie się na forum, udzielanie pisemnych odpowiedzi). Zwykle nie budzą oporów ankiety zbiorowe (lub grupo-we), na których uczestnicy podkreślają lub stawiają umó-wiony znak przy wybranym zagadnieniu.Potem, na kolejnych spotkaniach, próbujemy wprowa-dzić „odważniejsze metody” – jeśli nie uzyskają one akceptacji, lepiej pozostać przy tych wypróbowanych. Jeśli mamy wyjątkowo sympatyczny zespół, możemy nawet pokusić się o wprowadzanie elementów zabaw integracyjnych – na pewno poprawią one atmosferę na zebraniach. We wszystkim jednak potrzebne jest Twoje wyczucie i doświadczenie.

przykład ankiety zbiorowej:

jakimi formami współpracy ze szkołą są państwo najbardziej zainteresowani?

1. Udział w zebraniach ogólnych a) tradycyjnych (informacyjno-organizacyjnych)

b) połączonych z wykładem, roz-mowami, warsztatami na intere-sujące rodziców tematy

2. Udział w zajęciach otwartych a) bierna obserwacja b) włączanie się w pracę dzieciInne propozycje tematów:

3. Udział w spotkaniach grup rodzicówzainteresowanych wspólnym tematem

Przykładowe tematy:– Problemy wychowawcze.– Pomoc dziecku w nauce.– Dzieci z dysleksją.

Inne propozycje tematów:.........................................................................................................................................................

4. Udział w imprezach klasowych a) bierny b) współudział w ich organizowa-niu

5. Pomoc w wyposażaniu sali w sprzętyi pomoce dydaktyczne

Propozycje (co możemy zro-bić):

....................................................

....................................................

6. Inne formy współpracy................................................................................................

....................................................

....................................................

Prosimy postawić krzyżyk w wybranej rubryce

"

"

2�

scenariUsze spotkaŃ z rodzicaMiT. DRWALEWSKA-BIESIADA METODY AKTYWIZUJąCE NA ZEBRANIACH Z RODZICAMI

Dobre rady dla tych, którzy się zdecydują:

• Najważniejszy jest wybór tematu; niech będzie to problem naprawdę ważny dla tej konkretnej grupy uczniów – ważny dla Ciebie lub dla rodziców (zbadaj wcześniej ich oczekiwania).

• Dobrze przemyśl cel, jaki chcesz osiągnąć (czego oczekujesz od rodziców w związku z danym problemem).

• Starannie przygotuj się pod względem merytorycznym (nie wypada wykazać ignorancji w temacie, który proponujesz), organizacyjnym (plan spotkania, materiały i narzędzia do pracy).

• Zadbaj o dobrą atmosferę spotkania (może złożyć się na nią inne ustawienie stołów, krzeseł, po- częstunek, drobne elementy dekoracyjne).

• Na początku zebrania przedstaw jasno rodzicom jego temat i cele.• Nie naciskaj rodziców, aby wyciągali wnioski z waszych działań, raczej zachęcaj do swobodnych

refleksji. Jeśli nie ma chętnych, sama dokonujesz podsumowań i pytasz uczestników, czy sięz nimi zgadzają.

• Wybierając metody pracy wykorzystaj, w miarę możliwości, drogę przez różne kanały sensoryczne:wzrokowy, słuchowy, ruchowy.

• Postaraj się, aby z takiego spotkania rodzice wyszli z jakimś konkretnym materiałem w ręku(fragment artykułu, cytat, wypunktowane zagadnienia, wskazówki do pracy z dzieckiem),aby mogli potem w domu powrócić do tematu, przypomnieć sobie bądź uświadomić to, cobyło najważniejsze.

• Dokonaj ewaluacji. Powróć do omawianych zagadnień na następnym zebraniu – w formie, jakąsama uznasz za przydatną.

przykładowe tematy zebrań z rodzicami• Jak pomóc dziecku w odrabianiu lekcji?• Trudności dziecka w nauce czytania i pisania.• Pomagamy w nauce ortografii.• Pomagamy zrozumieć zadania matematyczne.• Stosowanie kar i nagród w procesie wychowania.• Rola mediów w wychowaniu dziecka.• Gdy dziecko sprawia kłopoty wychowawcze...

przykłady metod aktywizujących„Burza mózgów” – można zbierać hasła, pomysły zwią-zane z tematem, wypisujemy je w widocznym miejscu, następnie analizujemy, wybieramy najlepsze.

debata – forma dyskusji, w której uczestnicy podzieleni są na dwie grupy „za” i „przeciw”. Można wykorzystać naturalne nastawienie rodziców do jakiegoś problemu zamiast dzielić ich w sztuczny sposób. Jeśli mamy odpo-wiedniego kandydata ze strony rodziców, można powie-rzyć mu rolę lidera tej debaty.

„dywanik pomysłów” – uczestnicy zapisują na osob-nych karteczkach swoje pomysły związane z danym

problemem, następnie układamy (przywieszamy) kar-teczki w widocznym miejscu (grupując podobne pomysły obok siebie). Wybór najlepszych rozwiązań odbywa się poprzez postawienie umówionego znaku przez każdego uczestnika przy najlepszym, jego zdaniem, pomyśle.

graffiti – wywieszamy (lub przekazujemy do wypełnie-nia) plakaty z rozpoczętymi zdaniami typu:• Moim zdaniem najlepiej będzie, gdy...• Nie zgadzam się z...• Mam nadzieję, że...• Chciałbym, aby...• Mogę obiecać, że...Następnie odczytujemy, wyciągamy wnioski.

„kosz i walizeczka” – na plakacie umieszczamy sym-boliczny rysunek kosza i walizki. Uczestnicy zapisują na karteczkach np. zachowania, zjawiska, które są złe i chcieliby je wyrzucić do kosza oraz te dobre, które warto spakować do walizki i zabrać ze sobą. Przycze-piają karteczki na odpowiednich plakatach. Możemy po-tem poprosić wybrane osoby o odczytanie zagadnień, omawiamy je, wybieramy najlepsze.


30

T. DRWALEWSKA-BIESIADA METODY AKTYWIZUJąCE NA ZEBRANIACH Z RODZICAMI

Drodzy Rodzice!Zapewne dobrze znacie zachowania swojej pociechy w rodzinnym gronie: wiecie, kiedy jest smutne, kiedy radosne, jak traktuje członków najbliższej rodziny, jak się z nimi porozumiewa. Dziecko funkcjonuje jednak w różnych środowi-skach, z których szkoła jest chyba zaraz na drugim miejscu po rodzinnym domu.Czy wiecie, jak dziecko radzi sobie w grupie rówieśniczej? Czy potrafi sprostać szkolnym wymogom? Czy dojrzało już do roli ucznia? Dzisiejsze spotkanie to świetna okazja do przyjrzenia się dziecku w sytuacji szkolnej. Nie musicie z nikim dzielić się swoimi obserwacjami. Ten list i załączona ankieta jest tylko dla Was.

Przyglądajcie się i obserwujcie:

W PRACY ZBIOROWEJ1) Czy dziecko bierze aktywny udział w zajęciach?

tak nie czasami2) Czy interesuje się omawianymi zagadnieniami?

tak nie czasami3) Czy śmiało zabiera głos na forum klasy?

tak nie czasami4) Czy jego wypowiedzi są trafne, logiczne, poprawne?

tak nie czasami

W GRUPIE RÓWIEŚNICZEJ1) Czy potrafi zgodnie współdziałać z kolegami?

tak nie czasami2) Czy proponuje swoje pomysły?

tak nie czasami3) Jest biernym obserwatorem działań?

tak nie czasami4) A może stara się narzucać swoje zdanie?

tak nie czasami5) Jest niezgodny, kłótliwy, nie potrafi się porozumieć?

tak nie czasami6) Pomaga innym?

tak nie czasami7) Czuje się odpowiedzialny za wspólne zadanie?

tak nie czasami

W PRACY INDYWIDUALNEJ1) Czy dobrze rozumie polecenia?

tak nie czasami2) Czy wykonuje zadania samodzielnie?

tak nie czasami3) Czy wymaga dodatkowych wyjaśnień?

tak nie czasami4) Czy potrafi skorzystać z pomocy kolegów?

tak nie czasami5) Czy potrafi skupić uwagę na zadaniu?

tak nie czasami

Możliwe, że macie jeszcze wiele innych ważnych spostrzeżeń na temat swojego dziecka. Przemyślcie je wszystkie. Jeśli coś Was zaniepokoiło, zastanówcie się, jaka może być przyczyna takich, a nie innych zacho-wań dziecka. Może porozmawiacie o tym z zaufaną osobą? Jeśli jakieś zachowania podobały Wam się – powiedzcie o tym dziecku, pochwalcie je. Na pewno będzie bardzo szczęśliwe. Powodzenia!

....................................................Wychowawca klasy

wzór listu do rodziców (na początku zajęć)

31


1. Jak oceniam zachowanie mojego dziecka na zajęciach ruchowych? (reagowanie na sygnały, słuchanie poleceń, precyzja wykonywania zadań ruchowych, przestrzeganie zasad bezpieczeń-stwa własnego i kolegów, zgodna współpraca w zespole, umiejętność samooceny).

1 2 3 4 5

2. Jak oceniam sprawność ruchową mojego dziecka? • szybkość (tempo wykonywania różnych ćwiczeń i zadań ruchowych),• zręczność (posługiwanie się przyborami do ćwiczeń),• wytrzymałość (zdolność do dłuższego wysiłku, odporność na zmęczenie),• siła (np. siła mięśni ramion, nóg, brzucha, grzbietu).

1 2 3 4 5

3. Jak oceniam prawidłową postawę (sylwetkę) mojego dziecka na tle grupy rówieśniczej?

1 2 3 4 5

T. DRWALEWSKA-BIESIADA METODY AKTYWIZUJąCE NA ZEBRANIACH Z RODZICAMI

teresa drwalewska-Biesiada – nauczycielkaw Szkole Podstawowej nr 5 w Ozorkowie

arkusz obserwacji dla rodziców

Drodzy Rodzice!

Dzisiejsze spotkanie to kolejna okazja do zaobserwowania działalności swojego dziecka w grupie rówieśniczej. Aby pomóc Pani/Panu w uporządkowaniu swoich spostrzeżeń, przygotowałam poniżej kilka wskazówek precyzujących cel naszych obserwacji. Proszę spróbować przy każdym pytaniu oce-nić zachowania swego dziecka w skali od 1 do 5.

Wyniki tej obserwacji są wyłącznie do Pani/Pana dyspozycji. Mam nadzieję, że pomogą one Państwu wzbogacić wiedzę na temat dziecka, odpowiedzieć na ważne pytania dotyczące jego rozwoju: Czy uczeń osiągnął odpowiedni poziom dojrzałości emocjonalnej i społecznej? Czy potrafi współdziałać z rówieśnikami? Czy zachowuje się odpowiedzialnie? Czy potrafi słuchać poleceń i stosuje się do nich? Czy jego sprawność ruchowa jest wystarczająca? A może potrzeba mu więcej ruchu na co dzień?

Dziękuję za wspólnie spędzony czas.Wychowawczyni klasy

..........................................


32

Na niebieskich karteczkach wpisują numery twierdzeń dyskusyjnych, na zielonych numery poglądów, z który-mi się zgadzają, na czerwonych numery tych, które im nie odpowiadają. Następnie karteczki wrzucają do odpo-wiednich kolorowych kopert.

proBleMy Młodzieży dorastajĄcejDANUTA DĄBROWSKA

LISTA POGLĄDÓW NA TEMAT POSTAW RODZICÓW WOBEC NASTOLATKÓW:

1. Młodzieży należy pozwolić na dużą niezależność.2. Młodzież powinna wracać do domu najpóźniej o godzinie 21.00.3. Młodzież powinna spędzać wakacje razem z rodzicami.4. Rodzice nie powinni wpływać na dobór kolegów i koleżanek syna lub córki.5. Nastoletnia córka może się malować.6. Jeśli ojciec znajdzie papierosy w kieszeni syna, powinien ostro zareagować.7. Syn lub córka może wyjechać na kilka dni z grupą kolegów, bez opieki dorosłych.8. Nastoletni syn może się napić alkoholu.�. Jeśli matka spotka na ulicy syna idącego z kolegą i syn ma brudny sweter, powinna zwrócić mu na to uwagę.10. Jeśli córka postanawia zostać wegetarianką, to należy jej na to pozwolić.

cele:1. Uświadomienie rodzicom problemów charakterystycz-

nych dla wieku 14–16 lat.2. Otwarcie dyskusji między rodzicami na temat proble-

mów wychowawczych.3. Stwarzanie warunków dla poprawy kontraktu.

Materiały:• lista poglądów nt. postaw wobec nastolatków – powie-

lona dla każdego z rodziców,• trzy koperty na jednej napis „TAK” (kolor zielony), na

drugiej napis „NIE” (czerwony), na trzeciej wypisany znak zapytania „?” (niebieski).

• małe karteczki w kolorach zielonym, czerwonym i nie-bieskim w ilości 20–30 sztuk każdego rodzaju,

• plansza lub foliogram z napisem: „Problemy wieku do-rastania”.

przebieg:Przywitanie rodziców i przedstawienie tematyki spotkania.Uczniowie naszej klasy są w trudnym wieku. W mło-dych ludziach dokonują się duże przemiany. Przestają być dziećmi, a jeszcze nie są dorośli. Powiada się, że to okres „burzy i naporu”. Dla nas, dorosłych, utrzymanie dobrego kontaktu z młodzieżą nie jest sprawą prostą. Dążą do niezależności, a przecież potrzebują jeszcze dużego oparcia z naszej strony. Często sami nie wiemy, jak się wobec nich zachować, na co pozwolić, czego za-bronić. Proponuję, byśmy o tym porozmawiali, podzielili się swymi poglądami i doświadczeniami.

praca indywidualna rodzicówKażda osoba otrzymuje listę poglądów nt. postaw wo-bec nastolatków i trzy karteczki: niebieską, czerwoną i zieloną.

dyskusja w trzech grupachProsimy, aby trzy osoby obliczyły wyniki plebiscytu – ile razy twierdzenie uzyskało głos TAK, ile razy głos NIE, a ile razy przy twierdzeniu wystąpił znak zapytania. Jedna gru-pa rodziców obliczy dane z kartek zielonych, druga gru-pa z czerwonych, a trzecia z niebieskich. Wyniki zapisuję na tablicy wg wzoru:

nr z listy poglądów tak nie ?

1. 2 3 �2. 8 1 43. 18 5 84. itd.

33


dyskusja na forum ogólnymNauczyciel przyjmuje rolę moderatora w dyskusji, a nie eksperta. Zadaniem moderatora jest wywołanie pytania-mi dyskusji i podtrzymywanie jej. Szukanie odpowiedzi przerzucamy na całą grupę rodziców. Można powiedzieć: „To rzeczywiście trudny problem, zastanówmy się nad tym wszyscy”. W czasie dyskusji można dorzucić też swoje zdanie, ale po partnersku, dając je do rozważenia innym.Na zakończenie możemy zaprezentować planszę. Od-czytujemy ją z ewentualnym własnym komentarzem.

komentarz do dyskusji:Młodzież dorastająca wymaga coraz większego unieza-leżnienia się od rodziców i kształtowania własnych po-glądów. Młodzież buntuje się przeciwko kontroli ze stro-ny rodziców, z drugiej jednak strony, jeśli tej kontroli nie ma, młodzi czują, że ich los i bezpieczeństwo rodziców już nie obchodzi, że nie są przez nich kochani. Mądrość życiowa nakazuje uszanować wybory przyjaciół doko-nane przez młodzież. Jednakże rodzice niepokoją się, gdy dziecko wchodzi w tzw. nieodpowiednie towarzy-

DANUTA DĄBROWSKA PROBLEMY MŁODZIEŻY DORASTAJąCEJ

stwo. Jeśli odkryjemy, że syn czy córka pali papierosy, to należy zareagować spokojnie, ale stanowczo. Młodzież czuje się skompromitowana wobec kolegów na uwagi ro-dziców wypowiadane przy obcych. Jest to tzw. „obciach”. Nie róbmy tego.

problemy wieku dorastania – miniwykład nauczyciela• Uniezależnienie się od rodziny, nadal jednak duża po-

trzeba oparcia.• Przynależenie do grup młodzieżowych i duża podat-

ność na wpływy tych grup.• Rozbudzający się popęd seksualny dziewcząt i chłop-

ców i inne niepokoje.• Wrażliwość na zakłamanie świata dorosłych.

Na zakończenie spotkania dziękujemy rodzicom za przy-bycie i twórczą dyskusję.

danuta dąbrowska – nauczycielkaw Zespole Szkół w Makowie Mazowieckim

apel do rodziców

szukaj drogi do swego dziecka!

● Przyglądaj się dziecku jak komuś odbywającemu ciężką wspinaczkę na wysoką górę.● Zauważ jego mocne strony.● Naucz się słuchać. ● Szanuj uczucia swego dziecka.● Każdego dnia doceń coś, co dziecko robi dobrze. ● Dziel się z dzieckiem swoimi uczuciami. ● Bądź stanowczy, pomagając dziecku dokonywać zdrowych wyborów. ● Zacieśniaj więź między domem a szkołą. Dziel się z wychowawcą tym, co lubisz i podziwiasz

w swoim dziecku. ● Ucz swoje dziecko, że nie jest tylko samym ciałem.● Twórz i pielęgnuj pozytywną atmosferę w domu.● Ciesz się i baw ze swoim dzieckiem.● Dawaj dziecku to, co masz w sobie cennego i ważnego.● Interweniuj, gdy twoje dziecko mówi o sobie negatywnie. ● Mów szczerze o wszystkich oczekiwaniach – swoich własnych i dziecka.● Pozwalaj dziecku brać udział w decyzjach i wyborach dotyczących jego samego i waszej rodziny. ● Słuchaj nie osądzając.● Jasno formułuj wymagania. ● Wprowadź na stałe humor w wasze życie. ● Nigdy nie zawstydzaj, nie ośmieszaj ani nie wprawiaj dziecka w zakłopotanie. ● Okazuj swemu dziecku miłość bez stawiania warunków.

Wzajemna miłość to pozwolić tobie i mnie być sobą.

Wyniki badań ankietowych prowadzonych wśród rodzi-ców wskazują, że większość z nich uznaje, iż śródroczne spotkania z wychowawcami klas czyli tzw. „wywiadów-ki” są na ogół nudne i prowadzone według określonych stereotypów. Jako główny element zawierają suchą in-formację o ocenach uczniów i ich zachowaniu (na ogół złym) i są nieustającym narzekaniem. Rodzice zaś ocze-kują dogłębnej diagnozy i analizy określonego stanu oraz konkretnych sposobów rozwiązywania problemów wychowawczych ze swoimi dziećmi. Walka o zapewnienie jak najlepszych warunków material-nych powoduje, że zapominamy o naszym ponadczaso-wym rodzicielskim powołaniu. Mijamy się z naszymi dzieć-mi – jedni pędząc do pracy, inni do szkoły. Wyrasta bariera nieufności, alienacji i zamykania się w sobie. A potrzeba rozmowy rodziców z dziećmi jest bardzo istotna w procesie wychowania młodego człowieka, aby nie czuł się samotny wśród swoich i nie musiał szukać „przyjaciół”, często z „marginesowego” podwórka. To zainspirowało nas do opracowania scenariusza spotkania wychowawcy klasowe-go pedagogizującego rodziców, które po przeprowadzeniu zostało wysoko przez nich ocenione w etapie ewaluacji.

1. Na początku proponujemy krótko wprowadzić rodziców w problematykę sukcesów i niepowodzeń szkolnych ucz-niów, ze szczególnym uwzględnieniem dręczącego ich osamotnienia, i to często zarówno w domu, jak i w szkole.

2. Wysłuchanie nagrania magnetofonowego lub odczyta-nie tekstu opartego na rozważaniu na VI Niedzielę Wiel-kanocną, w opracowaniu ks. Mieczysława Malińskiego:„To z lenistwa przyjmujemy postawę mistrza czy instruk-tora, bo chcemy najmniejszym wysiłkiem załatwić spra-wę wychowania. To ze strachu, bo boimy się, że odsłoni się nasze puste i jałowe wnętrze. I dlatego wygłaszasz kazania, moralizujesz, upominasz, grozisz, dajesz wska-zówki. Ale to jest tresura, którą każdy człowiek, mający jaką taką godność, odrzuci.Jeżeli naprawdę zależy ci na wychowaniu ludzi, którzy są z tobą, jeżeli naprawdę ich kochasz, to zejdź z pie-destału mistrza czy nauczyciela. Miłość nie jest dawa-niem jałmużny: tego, kto ma – temu, kto nie ma. Tego, kto bogaty – temu, kto biedny. Tego, kto możny – temu, kto bezradny. Tego, kto silny – temu, kto słaby. Odrzuci ją każdy, kto ma choć trochę poczucia godności. Miłość jest dzieleniem się. Chcesz komuś pomóc, to żyj razem. Wtedy w każdym momencie przekazujesz siebie. Nawet gdy będziesz stał w koronie cierniowej, opluty, wyśmia-ny, wzgardzony, więcej nauczysz, niż gdybyś nawet całe życie kazania mówił, tą jedną chwilą”*. (*Ks. M. Maliński, Na każdy dzień, Księgarnia Św. Jacka, Katowice 1985)

3. Dyskusja z rodzicami na poruszony we wprowadzeniu i rozważaniu temat. Z praktyki wiemy, że na ogół utysku-jemy na dzisiejszą młodzież, na jej brak odpowiedzialno-

ści i aspiracji, na zagrożenia niesione przez współczesną cywilizację i ogólny marazm społeczeństwa, udzielający się młodym ludziom.

4. Spróbujemy rozwijać perspektywę pokonania tych za-grożeń na drodze budowania rodzinnej cywilizacji miłości. Zwracamy uwagę, jak ważne i konieczne są codzienne rozmowy rodziców ze swoimi dziećmi, w celu poznawania i pomocy w rozwiązywaniu ich ważnych problemów, rozła-dowywaniu napięć, wzajemnego budowania zaufania i au-torytetu. Zwracamy uwagę, że częstym powodem zamyka-nia się w sobie młodych ludzi i ich izolacji od rodziny bywają sami rodzice i rytm oraz styl prowadzenia domu. Czasami są to sytuacje, które wytwarzamy bezwiednie, chociaż zda-rzają się też trudne przypadki patologiczne.

5. Informujemy rodziców, że w celu pomocy rozpozna-nia faktycznego stanu relacji między nimi a ich dziećmi, nasi podopieczni napisali do nich anonimowy list. Za-warli w nim te problemy, które ich drażnią i wzmagają konflikt pokoleniowy w rodzinie, a często nie mają od-wagi wyznać ich rodzicom wprost. Ten etap wymaga dużego taktu i delikatności ze stro-ny wychowawcy, a także stwierdzenia, że nie jest to próba „wchodzenia w nauczycielskich butach” w cudze rodziny, że ten wspólny list nie odnosi się w każdym punkcie do każdego rodzica, ale może stać się źródłem głębokiej refleksji nad swoją postawą i rolą w rodzinie, ocenianą oczyma dziecka, a także utwierdzić w tym, co dobre i doskonalić w tym, co niedoskonałe.Oto list-przesłanie, opracowany przez młodzież jednej z klas:

list do rodzicówDANUTA I JULIUSZ JANKISZ

przykłady doBrej praktyki

[Uwaga: list przygotowujemy na lekcji wychowawczej po-przedzającej spotkanie z rodzicami. Uświadamiamy ucz-niom nasz cel i uczniowie anonimowo na kartkach piszą to, o czym nie mają odwagi powiedzieć wprost rodzicom. Z tych opracowań wspólnie redagujemy ostateczną wer-sję przesłania do rodziców, tak aby określone przesłanie kierowane do poszczególnych adresatów pomogło w za-cieśnieniu więzów rodzinnych, a nie stało się powodem pogłębienia sytuacji kryzysowych w rodzinie.]

34

35


Kochana Mamo! Kochany Tato!

Wiem, że mnie kochacie, ale:

● Jestem młoda i potrzebuję więcej swobody. Miej więcej do mnie zaufania.Przecież widzisz, że na razie w życiowych sprawach Cię nie zawiodłam.

● Dlaczego nigdy nie powiedzieliście mi, że jesteście dumni z tego, kim jestem i cosobą prezentuję? Nie porównujcie mnie z innymi, bo to boli. Każdy człowiek jestinny i w każdym może być coś innego dobre i wartościowsze.

● Nie mów nigdy „jak ja byłam(em) w twoim wieku...”. Nie rób z siebie nieskazitelnego ideału, bo każdy ma swoje wady i przymioty. Zmieniły się czasy i zmienili się ludzie.

● Nie mówcie, że kocham Was tylko wtedy, gdy coś potrzebuję. To jest nieprawda, tylko Wy nie zauważacie dowodów mojej miłości. Czuję się wtedy poniżona i nawet jeśli coś od Was dostanę, czego pragnę, to traktuję to jak jałmużnę.

● Gdy wracam do domu i mówię, że dostałam „trójkę”, to zaraz awantura, dlaczegonie wyżej! Przecież w liceum na trójkę też się trzeba niemało napracować.

● Podtrzymujcie mnie na duchu, kiedy wątpię w swoje możliwości i w ludzi. Nie wmawiajcie mi, że moje problemy są głupie. One po prostu rosną ze mną.

● Nie wydzierajcie moich drobnych tajemnic życiowych na siłę. Każdy potrzebuje pewnego marginesu i azylu swej intymności.

● Nie sprawdzajcie ciągle mojej uczciwości podstępnymi sposobami, bo sprowokujecie,że zacznę kłamać.

● Nie ośmieszajcie moich wad i niedociągnięć przy ludziach. Skuteczniej działa na mnie Wasze „kazanie”, gdy jesteśmy sami z sobą. Wstyd przed Wami i samą sobą bardziej przeżywam niż przed obcymi.

● Nie trzymajcie mnie jak w klatce. Dajcie mi szansę, abym ponosiła większą odpowie-dzialność za swoje czyny, a nie tylko czuła opiekuńczy oddech na każdym kroku.

● Lubię Wasze podejście do życia, ale jest mi niezmiernie przykro, jak się awanturujecie i wyładowujecie swoje nerwy na mnie.

● Poświęcajcie mi więcej czasu, skoro mówicie, że jestem dla Was tak ważny.

danuta jankisz, nauczycielka chemiiw Zespole Szkół Chemicznych w Jaśle

juliusz jankisz, nauczyciel chemiiw I Liceum Ogólnokształcącym w Jaśle

DANUTA I JULIUSZ JANKISZ LIST DO RODZICÓW

zajęcia otwarte dla rodzicówDOROTA BUJANOWSKA


36

cel imprezy:• zintegrowanie nauczyciela, uczniów i rodziców;• poznanie i zrozumienie przez rodziców roli ucznia we

współczesnej szkole;• ukazanie znaczenia wzajemnej komunikacji;• zapoznanie z innym sposobem zorganizowania spotkania

klasowego.

Przygotowania do zajęć otwartych były objęte tajemnicą. Miesiąc wcześniej rozpoczęłam zbieranie od uczniów propozycji zadań dla rodziców, a potem wspólnie do-konaliśmy wyboru najciekawszych. Zaprojektowaliśmy i wykonaliśmy zaproszenia dla rodziców oraz dyplomy okolicznościowe. Przygotowaliśmy dla rodziców tematy z humorystycznymi wierszami, które będą musieli wyre-cytować lub odczytać na spotkaniu.Wreszcie nadszedł oczekiwany przez wszystkich dzień. Przybyło bardzo wielu rodziców, niektórzy oboje (mama i tata). Przy wejściu do szkoły znajdowała się dokładna informacja, dokąd mają się udać. Na sali gimnastycznej były ustawione dla nich ławki tak, jak w typowej klasie. Napis umieszczony w centralnej części pomieszcze-nia: „Kl. II: Dorośli – pewniacy” wzbudził pewien niepo-kój wśród rodziców. Zaczęli wzajemnie pytać się: „O co chodzi?”. Zamieszanie zostało przerwane przez dźwięk dzwonka lekcyjnego i wkroczenie uczniów do sali. Nagle było słychać wybuch głośnego śmiechu. Kim oni są? W takim przebraniu wyglądają jak nauczyciele. Krzyś stał się Krzysią w gustownej sukience, z bujną fryzurą (peruka), z okularami na nosie oraz z dziennikiem w ręku. Inwencja twórcza uczniów przeszła nasze oczekiwania – każdy uczeń stał się nauczycielem – indywidualistą. Dopie-ro teraz rodzice zrozumieli, że dzisiaj role się odwrócą. Stali się ponownie zwykłymi uczniami sprzed kilkunastu lat.Rozpoczęły się zajęcia dydaktyczne. W oczach niektó-rych rodziców można było dostrzec strach „przed niewia-domą”, jaka ich czeka. Uczniowie – nauczyciele sponta-nicznie reagowali na sytuacje, które zaistniały podczas zajęć. Mówili np. do rodziców następujące zdania:– „Dlaczego nie uważasz, lecz rozmawiasz z kolegą?”;– „Nie włączaj telefonu komórkowego, ponieważ prze-

szkadzasz sobie i innym”;– „Dbaj o porządek na ławce” itp.Rodzice musieli odpowiedzieć na pytania testu: „Czy znasz swoje dziecko?” Dotyczył on zainteresowań, upo-dobań, dobrych i złych dzieci itp. Odpowiedzi były oce-niane przez dziecko („odgrywające” dzisiaj rolę nauczy-ciela), które stawiało na teście odpowiednią pieczątkę (np. wspaniale!) oraz pisało własny komentarz o wyko-nywanych zadaniach.W codziennej rzeczywistości szkolnej uczniowie plotku-ją o innych, mówią sami o sobie, a także udzielają rad innym rówieśnikom. Te problemy uwidoczniły się w przy-gotowanych przez rodziców krótkich, humorystycznych scenek oraz w recytowanych przez nich wierszach.

Były to m.in. teksty: „O strzelcu wyborowym”, „Niecierpli-wy”, „Problem”, „Adidasy” itp.Na zajęciach nie zabrakło też edukacji muzyczno-ru-chowej pt. „Jaka to melodia?”. Z taśmy magnetofonowej uczniowie odtwarzali po kilka pierwszych taktów znanych piosenek ludowych. Zadaniem rodziców było podanie ty-tułu piosenki, zaśpiewanie solo lub chóralnie pierwszej zwrotki oraz połączenie jej z odpowiednio przez siebie dobranym ruchem.Swoją pamięć rodzice mogli sprawdzić w zadaniu mate-matycznym. Musieli zapamiętać (nie wolno było zapisy-wać) znaki graficzne odpowiadające określonej cyfrze:

Następnie wspólnie musieli je odtworzyć na kartce pa-pieru. Poprawność odpowiedzi nagrodzona była przez zaśpiewanie „ pochwały” przez uczniów – nauczycieli.Na zakończenie zajęć dzieci zaśpiewały piękną piosenkę pt. „Dzieci na łąkach świata”, zapraszając do tańca swoich rodziców. Dokonano podsumowania przebiegu spotkania przez wychowawcę i rodziców. Stwierdzili oni, że zajęcia umożliwiły im powrót do lat szkolnych. Ponadto pomogły spojrzeć bardziej „łagodnym okiem” na problemy dydak-tyczne własnego dziecka i zrozumieć, że w szkole „raz się jest na wozie, raz pod wozem”.Po tych refleksjach dzieci wręczyły rodzicom dyplomy o następującej treści:

Moja mama i tata,Aby zrozumieć swego małolata,Dziś się pilnie ucząI z tego powoduWcale się nie smucą.

Za zmagania turniejowe otrzymujecie ode mnie pomocną dłoń oraz całusy (odcisk dłoni i ust dziecka na dyplomie).

W miłej atmosferze spędziliśmy dalej czas przy ognisku i zabawie na świeżym powietrzu. Zachęcam wszystkich nauczycieli do poszukiwania nowych form spotkań z ro-dzicami. Nie bądźcie „zaszufladkowani” w swojej pracy wychowawczej!

Na pewno zyskacie uznanie uczniów i rodziców.

dorota Bujanowska, nauczycielka j.polskiegow Szkole Podstawowej w Cerkwicy

37

BiBliografia

rodzice w szkoleZESTAWIENIE BIBLIOGRAFICZNE W WYBORZE

ELŻBIETA TROJAN

„Rodzice w Europie mają prawo być otaczani szacunkiem za ich odpowiedzialność jako pierwszych i najważniej-szych wychowawców młodzieży. Oznacza to poszanowa-nie ich rodzicielskiej roli i wynikających z nich obowiąz-ków. W swych wysiłkach wychowawczych powinni być wspierani przez całe społeczeństwo, a w szczególności przez osoby zaangażowane w edukację”. (Europejska Karta Praw i Obowiązków Rodziców).

Na proces wychowania składają się oddziaływania szkoły, rodziców i środowiska lokalnego. Jednym z czyn-ników decydujących o efektywności działań nauczyciela jest udział rodziny w procesie wychowania i kształcenia, wyrażający się w systematycznej współpracy rodziców ze szkołą. Współpraca z rodzicami jest koniecznością i rów-nocześnie szansą dla szkoły, rodziców i uczniów. Rodzice posyłając dziecko do szkoły mają prawo do współdecy-dowania o jej kształcie programowym i wychowawczym. Katalog praw rodziców jest szeroki, obejmuje prawa indy-widualne i zbiorowe , ale rodzice częstokroć nie korzysta-ją ze swoich praw, ponieważ słabo orientują się w prze-pisach prawnych. Ze względu na ograniczenia czasowe również niezbyt angażują się w życie szkoły. Zdaniem wielu nauczycieli współpraca z rodzicami jest jednym z najtrud-niejszych i najsłabszych obszarów pracy szkoły. Dlatego też szkoła powinna podejmować wszelkie starania w celu zaktywizowania rodziców do współpracy.

Zgodnie z nowelizacją ustawy o systemie oświaty, rada rodziców uzyskała większe znaczenie w placówkach oświatowych, a od września 2007 roku jej działanie stało się obowiązkowe we wszystkich szkołach. Wprowadzona zmiana umacnia pozycję prawną rady rodziców. Ustawa nie pozostawia rodzicom wiele swobody co do formuły or-ganizowania rady, daje natomiast wiele możliwości w za-kresie ich działalności, zadań i obowiązków.

Jak nawiązać i rozwijać współpracę z rodzicami? Jak pozyskać rodziców i otoczenie społeczne dla kon-cepcji rozwoju szkoły? Jak rozmawiać z rodzicami? Jak prowadzić zebrania z rodzicami? Jak budować relacje partnerskie, znajdując wspólną przestrzeń działania? Jak zorganizować radę rodziców, aby była skutecznym środkiem realizacji założeń partnerstwa szkolno-rodzi-cielskiego?

Oto niektóre pytania, na które nauczyciele mogą zna-leźć odpowiedź w publikacjach zgromadzonych w niniej-szym zestawieniu bibliograficznym, ujmującym najnowsze piśmiennictwo – wydawnictwa zwarte i artykuły z czasopism (wybór za lata 1999-2007) na temat roli rodziców we współ-czesnej polskiej szkole (oraz systemach edukacyjnych innych krajów europejskich). Zestawienie zawiera także propozycje scenariuszy spotkań z rodzicami, scenariusze zajęć edukacyjnych z rodzicami, programy autorskie, plany pracy, materiały dotyczące form i zasad współpracy szkoły z rodziną. Materiał adresowany jest do dyrektorów szkół

(placówek) oraz szerokiego grona nauczycieli i może być podpowiedzią, a także inspiracją do budowania szkolne-go klimatu współpracy, partnerstwa i dialogu.

wydawnictwa zwarte za lata 1999-2007:

1. animacja współpracy środowiskowej / red. Maria Mendel; wstęp Michał Żebrowski; aut. Barbara Jedlewska. – Wyd. 2. – Toruń: Wydaw. A. Marszałek, cop. 2004. – 367 s. : il., rys., wykr.2. autonomia szkoły: jak ją tworzyć?: jak z niej korzystać? / Bożena Kubiczek. – Opole: Wydaw. Nowik, 2002. – 191 s. : rys., wykr.3. dom a szkoła na I etapie edukacji : tematyka oraz sce-nariusze spotkań z rodzicami / red. Jadwiga Czyżewska. – Białystok: Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli, 2000. – 58 s.4. edukacja przedszkolna z partnerskim udziałem ro-dziców / Maria Bulera, Krystyna Żuchelkowska. – Toruń: Wydaw. Edukacyjne „Akapit”, 2006. – 135 s. : il. 5. edukacyjne aspekty współpracy i partnerstwa w środo-wiskach lokalnych / red. nauk. Czesław Lewicki. – Rzeszów: Podkarpackie Centrum Edukacji Nauczycieli, 2004. – 279, [1] s.: rys., wykr.6. efektywna współpraca nauczycieli i rodziców / pod red. Grzegorza Koźmińskiego. – Złotów; Piła : „K&K”, 2002. – 100 s.: rys., tab.7. jak współpracować z rodzicami „trudnych” uczniów / Małgorzata Babiuch. – Wyd. 2. - Warszawa: Wydawni-ctwa Szkolne i Pedagogiczne, [2005]. – 117, [1] s.8. jak współpracować z rodzicami uczniów klas począt-kowych / Bożena Pawlak. – Kraków: Wydaw. Naukowe Akademii Pedagogicznej, 2003. – 140, [3] s. : il.�. jak zachęcić rodziców do współpracy? / pod red. Jo-lanty Siwak. – Kalisz : Wydaw. Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli, 2004. – 99 s. : rys., tab.10. ku partnerstwu szkoła – rodzice: praca zbiorowa / pod red. Jana Kropiwnickiego. – Jelenia Góra: Wydaw. Nauczycielskie, 1999. – 106 s.11. nauczyciel-rodzic: skuteczne porozumiewanie się / Cindy J. Christopher; przekł. Jolanta Bartosik. – Gdańsk : Gdańskie Wydaw. Psychologiczne, 2004. – 157, [1] s. : rys., tab.12. nauczyciele i rodzice: inicjowanie procesu współ-pracy i doskonalenie warsztatu. Cz. 2 / red. Hakina Jeru-lank, Inetta Nowosad. – Zielona Góra : Ośrodek Dosko-nalenia Nauczycieli, 2002. – 222 s. : il.

38

BiBliografia

13. nauczyciele i rodzice. [Cz. 3], W poszukiwaniu no-wych znaczeń i interpretacji współpracy / red. nauk. Inetta Nowosad, Mirosław J. Szymański ; Uniwersytet Zielono-górski, Akademia Pedagogiczna w Krakowie. – Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza UZ ; Kraków: AP, 2004. – 235 s.14. nauczyciele i rodzice: współpraca w wychowaniu / Inetta Nowosad. – Zielona Góra: Uniwersytet Zielono-górski, 2001. – 292 s. : il.15. nauczyciele – rodzicom: spotkania z rodzicami pro-wadzone metodą warsztatową w szkole podstawowej: scenariusze spotkań z celami i przykładami ćwiczeń, an-kietami, zagadnieniami do przemyślenia i przedyskuto-wania / Iwona Fechner-Sędzicka, Ewa Lachowska-Żar-ska. – Toruń: „Bea-Bleja”, 2002. – 96 s. : il.16. ochrona prawna dziecka. T. 3: Dziecko w szkole / Lucyna Bojarska, Krzysztof Brzeziński, Tomasz Rek. – Warszawa: Rzecznik Praw Dziecka, 2006. – 140 s.17. partnerstwo rodziny, szkoły i gminy / Maria Mendel. – Toruń: Wydaw. A. Marszałek, 2002. – 186 s. : il. 18. po co szkole regulamin : zasady projektowania, wdrażania i realizacji uregulowań wewnątrzszkolnych / Jarosław Kordziński. – Warszawa: Wydawnictwa Szkol-ne i Pedagogiczne, cop. 2004. – 42 s. 1�. prawa rodziców w szkole / Wojciech Starzyński [et al.]. – Wyd. 2 zaktual. Warszawa : Społeczne Towarzy-stwo Oświatowe, 2005. – 164 s. : il. 20. przewodnik po najlepszych praktykach w zakresie nawiązywania dobrych relacji pomiędzy domem a szkołą / koordynator Ewa Płusa ; [zespół Kamila Bisaga et al.]. – Opole : Wydaw. Instytut Śląski, cop. 2003. – 60 s. : il. 21. rada Rodziców – sposoby skutecznego działania w szkole: niezbędnik aktywnego rodzica / Irena Dzierz-gowska, Anna Rękawek. – Warszawa: Wolters Kluwer Polska, 2007. – 161 s. + CD-ROM22. razem w szkole: o próbie znalezienia wspólnego ję-zyka między nauczycielami i rodzicami / Maria Borzęcka. – Warszawa: „Dialog”, 2003. – 50, [1] s.23. relacje w rodzinie a szkoła: krótki przewodnik psy-chologiczny / Jarosław Jagieła. – Kraków: „Rubikon”, 2007. – 141 s.24. rodzice i szkoła: jak współuczestniczyć w edukacji dzieci? / Maria Mendel. – Toruń: Wydaw. Adam. Marsza-łek, cop. 2001. – 177 s.: il.25. rodzice, nauczyciele i uczniowie partnerami w pro-cesie wychowania: konferencja powiatowa, Miętne, 5 października 2005: materiały pokonferencyjne. – Gar-wolin: Powiatowy Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli, 2005. – 56, [1] . [6] s. tabl. : il.26. rodzice, nauczyciele, uczniowie : partnerzy w two-rzeniu bezpiecznej szkoły: Ogólnopolska Konferencja / Ministerstwo Edukacji i Nauki ; Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej. – Warszawa : Wydaw. Edytor, 2005. – 102, [2] s.27. rodzice – szkoła – środowisko lokalne : problemy edukacji środowiskowej / Mikołaj Winiarski. – Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych, 2000. – 381, [1] s. : il.

28. rodzice w szkole / Irena Dzierzgowska. – Wyd. 3. - Warszawa: Wydawnictwa CODN, 2001. – 120, [1] s. : il.2�. rola rodziców w systemach edukacyjnych Unii Eu-ropejskiej / red. Anna Smoczyńska ; przekł. Stanisław Kasperec. – Warszawa: Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji, [1999]. –122, [3] s.30. spotkania z rodzicami – inaczej, ciekawiej, sku-teczniej /Katarzyna Koletyńska, Halina Sitko. – Wyd. 2. - Warszawa : Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 2006. – 39, [1] s.31. szkolne interakcje zaburzające skuteczne wycho-wanie / Janusz Mastalski. – Kraków: Wydaw. Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej, 2005. – 359 s.32. szkoła dialogu : jak skutecznie porozumiewać się z uczniami oraz ich rodzicami i nauczycielami / Ewa Ki-czik-Kordzińska. – Wyd. 2. - Warszawa : Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 2006. – 40 s. ; il. 33. szkoła dla rodziców. – Strzelce Opolskie : Zarząd Powiatu Strzeleckiego, 2003. – 46 s.34. transformacja w stosunkach rodziny i szkoły na przełomie XX i XXI wieku: perspektywy zmiany społecz-nej w edukacji / Andrzej W. Janke. – Bydgoszcz: Wydaw. Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego, 2002. – 390 s. : il.35. w poszukiwaniu partnerstwa rodziny, szkoły, gminy: praca zbiorowa / red. Maria Mendel. – Toruń: Wydaw. A. Marszałek, cop. 2002. – 155 s. ;36. współpraca nauczyciela z rodzicami uczniów klas I-III / Joanna Gleba, Bogusława Kossakowska, Danuta Lasek. – Łomża : Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli, 2000. – 32 s.37. współpraca szkoły z rodzicami / red. Grażyna Ła-niewska ; Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Białym-stoku. – Białystok : ODN, 2001. – [2], 45 s. : il. ; 21 cm38. Współpraca z rodzicami: praca zbiorowa / pod red. Grzegorza Koźmińskiego. – Złotów ; Piła : „K&K”, 2001. – 80 s.3�. współpraca z rodzicami: propozycje dla wychowaw-ców klas Trzy Koła. Z. 4 / Edyta Boguszewska-Ogłoblin. – Wyd. 2. – Warszawa: Fundacja Wychowawców i Mło-dzieży „Prom”, 2004. – 40 s. : il.40. wszystko o Radach Rodziców: niezbędnik dyrekto-ra / Irena Dzierzgowska, Anna Rękawek. – Warszawa: Wolters Kluwer Polska, 2007. – 143 s. + CD-ROM 41. z rodzicami w szkole: wiedzieć, rozumieć, współpra-cować / Maria Borzęcka, Renata Mreńca. – Warszawa: Pracownia Pedagogiczna i Wydawnicza, 2000. – 43 s. : il.42. zawsze warto! : przedstawienia, kampanie szkolne i programy własne nauczycieli jako sposób aktywizowa-nia i integrowania uczniów, rodziców i nauczycieli / Bo-gumiła Pajączkowska ; [Wyższa Szkoła Menedżerska w Legnicy]. – Legnica : Wyższa Szkoła Menedżerska, 2006. – 168 s. : il.

ELŻBIETA TROJAN RODZICE W SZKOLE

3�

BiBliografia

artykUły z czasopisM za lata 1999-2007:

43. aktywizowanie rodziców do współpracy ze szkołą / Elżbieta Chabik // Wychowanie na co Dzień. – 1999, nr 12, s. 29-3144. aktywizowanie współpracy z rodzicami: opis i ana-liza przypadku / Małgorzata Mroczkowska // Biblioteka w Szkole. – 2002, nr 5, s. 14-1545. autonomia i partnerstwo w relacjach rodziny i szkoły / Barbara Lulek // Kwartalnik Edukacyjny. – 2001, nr 4, s. 3-1246. autorski program: „Rodzice w szkole” – czyli o sku-tecznym porozumiewaniu się / Grażyna Kamionka [et al.] // Język Polski w Gimnazjum. – 2005/2006, nr 2, s. 69-8047. Bądźmy razem, a nie obok / Inetta Nowosad // Wy-chowanie w Przedszkolu. – 2001, nr 5, s. 300-30248. Bliżej szkoły: program współpracy wychowawczo-edukacyjnej z rodzicami / Iwona Hanna Dąbrowska // Wszystko dla Szkoły. – 2001, nr 1, s. 22-234�. Budowanie dobrych relacji: szkoła i dom rodzinny – wspólne cele i wzajemne zobowiązania / Jolanta Do-brzyńska // Wychowawca. – 1999, nr 3, s. 16-1850. co w prawie piszczy?: budować porozumienie na różnorodności – o radach rodziców / Anna Rękawek // Dyrektor Szkoły. – 2006, nr 9, s. 32-3451. czy rodzice potrzebni są współczesnej szkole? / Bogna Kotwińska, Aleksandra Goldstein // Wiadomości, Opinie, Materiały (Biuletyn Pilskiej Oświaty). – 2002, nr 1, s. 7-8 52. dialog i współpraca nauczycieli i rodziców / Mikołaj Winiarski // Nowa Szkoła. – 2002, nr 10, s. 4-853. dobra współpraca z rodzicami uskrzydla /Ewa Boch-no, Bożena Lewandowska // Edukacja i Dialog. – 2002, nr 8, s. 46-4954. dom-przedszkole, poszukiwane formy współpra-cy / Regina Dąbrowska // Wychowanie w Przedszkolu. – 2000, nr 7, s. 430-43155. formy kontaktów nauczycieli z rodzicami / Bernade-ta Kosztyła // Wychowanie na co Dzień. – 2002, nr 7-8, s. 11-1356. jak grać z rodzicami : projekt scenariusza pt. „Nieocze-kiwana wywiadówka (zajęcia edukacyjne dla rodziców) / Jan Tatarowicz // Drama. – 2002/2003, nr 1, s. 6-1057. jak nauczyciel powinien rozmawiać z rodzicami, żeby rodzice chcieli z nim rozmawiać / Ewa Bober // Nowa Szkoła. – 2002, nr 10, s. 20-2358. jak nawiązać i rozwijać współpracę z rodzicami? / Anna Chaber-Dądela // Nowa Szkoła. – 2001, nr 3, s. 49-50 ; 2001, nr 4, s. 26-285�. jak nawiązać współpracę z rodzicami? / Anna Chaber-Dądela // Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze. – 2001, nr 3, s. 49-5060. jak organizować współpracę z rodzicami? / Maria Mendel // Klocki Autonomiczne. – 1999, nr 3, s. 15-22

61. jak organizować spotkania z rodzicami? / Paulina Szachniuk-Albowicz // Dyrektor Szkoły. – 2006, nr 9,s. 16-1762. jak pozyskać rodziców i otoczenie społeczne dla koncepcji rozwoju swojej szkoły / Bogumiła Drozdowska // Dyrektor Szkoły. – 2001, nr 10, s. 23-2563. jak przygotować i przeprowadzić pierwsze spotka-nie z rodzicami? / Urszula Mierzejewska [et al.] // Edu-kacja Zdrowotna i Promocja Zdrowia w Szkole. – 2003, z. 6, s. 74-8064. jak rozmawiać z rodzicami? / Mikołaj Winiarski // Edukacja i Dialog. – 2000, nr 10, s. 46-5165. jak rozmawiam z rodzicami / Irena Sobiecka-Wój-towicz // Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze. – 2001, nr 7, s. 51-53 66. jak pozyskać rodziców i otoczenie społeczne dla koncepcji rozwoju szkoły? / Bogumiła Drozdowska // Dy-rektor Szkoły. – 2001, nr 10, s. 23-2667. jak prowadzić szkolne zebrania? / Krystyna Brudnicka // Gazeta Szkolna. – 1999, nr 1, s. 2068. jakość kontaktów interpersonalnych rodziców i na-uczycieli w placówkach wychowania przedszkolnego / Elżbieta Jaszczyszyn // Edukacja. – 2000, nr 4, s. 65-726�. kompetencje organów szkoły // Dyrektor Szkoły. – 2007, nr 8, s. 42-5270.kształtowanie świadomości wychowawczej rodzi-ców / Elżbieta Wolańska // Problemy Opiekuńczo-Wy-chowawcze. – 2003, nr 6, s. 32-3371. kultura pedagogiczna i wychowawcza szkoły / Cze-sław Banach. – Bibliogr. // Wychowanie na co Dzień. – 2004, nr 7-8, s. 11-1572. „list do rodziców”: scenariusz spotkania z rodzica-mi / Danuta Jankisz, Juliusz Jankisz // Wychowawca. – 2001, nr 9, s. 2273. Metody aktywizujące na zebraniach z rodzicami / Teresa Drwalewska Biesiada // Wychowawca. – 2005, nr 9, s. 18-1974. Miejsce rodziców w szkole / Anna Zielińska // Eduka-cja i Dialog. – 1997, nr 6, s. 61-64 75. Moja współpraca z rodzicami / Bożena Pereswiet-Sołtan // Życie Szkoły. – 2001, nr 3, s. 169-17076. o formach współpracy szkoły z domem rodzinnym / Marian Szczurek // Problemy Opiekuńczo-Wychowaw-cze. – 2001, nr 3, s. 47-4977. o nową jakość w relacjach między partnerami pro-cesu edukacyjnego w szkole / Kazimierz Misiołek // Na-uczyciel i Szkoła. – 2000, nr 2, s. 97-10478. partnerstwo nauczycieli i rodziców na szczeblu edu-kacji przedszkolnej / Andrzej W. Janke // Wychowanie na co Dzień. – 2006, nr 7-8, s. 38-3979. pedagogika dialogu wobec potrzeby tworzenia bez-piecznej szkoły / Ryszard Stępień // Edukacja dla Bez-pieczeństwa. – 2006, nr 1, s. 2-5

ELŻBIETA TROJAN RODZICE W SZKOLE

40

BiBliografia

80. pedagogizacja rodziców zadaniem szkoły / Anna Dzikomska-Kucharz // Edukacja i Dialog. – 2001, nr 3, s. 7-1281. po co komu rady rodziców? / Antoni Jeżowski // Dy-rektor Szkoły. – 2002, nr 1, s. 24-2582. po co nam rodzice w szkole? / Krystyna Budzianowska // Edukacja i Dialog. – 2007, nr 3, s. 11-1983. problemy młodzieży dorastającej: spotkanie z ro-dzicami / Danuta Dąbrowska // Wychowawca. – 2005, nr 11, s. 2584. program pomocy w rodzinie : szkoła rodziców i wy-chowawców / Joanna Sakowska // Problemy Opiekuń-czo-Wychowawcze. – 2000, nr 1, s. 9-1385. program: rodzice w szkole / Wojciech Starzyński // Edukacja i Dialog. – 1999, nr 7, s. 3-8 86. przyjazna aura w relacjach nauczyciel – rodzic / Ro-mualda Kosmatka // Wiadomości, Opinie, Materiały (Biu-letyn Pilskiej Oświaty). – 2002, nr 1, s. 12-1387. rada rodziców – sprzymierzeniec szkoły / Mirosława Sutkowska // Edukacja i Dialog. – 1999, nr 7, s. 18-2088. rada rodziców w szkole / Jerzy Winczek // Wycho-wawca. – 2007, nr 9, s. 10-11 8�. rady rodziców? Jestem za! / Piotr Janicki // Eduka-cja i Dialog. – 2007, nr 3, s. 5-10�0. rady rodziców w polskiej szkole / Wojciech Starzyński // Edukacja i Dialog. – 2002, nr 5, s. 20-24�1. razem znaczy efektywniej – o współpracy nauczy-ciela z rodzicami / Joanna Porada // Kwartalnik Eduka-cyjny. – 2006, nr 4, s. 51-53�2. relacje szkoła – rodzina / Zdzisława Barankiewicz // Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze. – 2001, nr 6, s. 38-40�3. rodzice a nauczyciel – budowanie właściwych rela-cji / Magdalena Krawczonek // Dyrektor Szkoły. – 2006, nr 7, s. 20-22�4. rodzice bliscy w szkole / Jadwiga Wasiukiewicz, Re-nata Górna // Edukacja i Dialog. – 2002, nr 10, s. 51-58�5. rodzice i ich prawa w systemie edukacyjnym Nie-miec na europejskim tle porównawczym / Renata Nowa-kowska-Siuta. – Bibliogr. // Ruch Pedagogiczny. – 2004, nr 1-2, s. 87-96�6. rodzice i nauczyciele razem wobec wyzwań XXI wieku / Anna Rękawek // Dyrektor Szkoły. – 2006, nr 5, s. 11-1397. rodzice idą do szkoły / Mariola Stasiak // Nowa Szkoła. – 2004, nr 6, s. 59-60�8. rodzice – szkoła utopia współpracy? / Aleksander Nalaskowski // Wychowawca. – 2001, nr 9, s. 5-6��. rodzice w pracy wychowawczej i dydaktycznej szko-ły: plan wychowawczy dla klasy I Szkoły Podstawowej im. Jana Pawła II w Gołkowicach w roku szk. 2001/2002 / Anna Gorczowska // Wychowawca. – 2003, nr 11, s, 9-11 100. rodzice w szkole / Mirosława Sielicka // Wiadomo-ści, Opinie, Materiały (Biuletyn Pilskiej Oświaty). – 2002, nr 1, s. 9-11

101. rodzice w szkole czyli o pierwszorzędowej profi-laktyce / Barbara Bartoszewska // Wychowawca. – 2002, nr 9, s. 15-17102. rodzice w szkole: scenariusz spotkań z rodzicami / Iwona Warzecha, Barbara Skomorowska // Wychowaw-ca. – 2001, nr 9, s. 20-21103. rodzice w szkole : stan obecny i perspektywy zmian / Ewa Maksymowska, Monika Werwicka // Dyrek-tor Szkoły. – 1999, nr 12, s. 17-19104. rodzice w zreformowanej szkole / Mirosława Kowalczyk-Szymańska // Nowe w Szkole. – 2003, nr 3, s. 20-22105. rodzice w życiu szkoły / Maciej Osuch // Dyrektor Szkoły. – 2005, nr 4, s. 39-42106. rodzina i szkoła – razem (program autorski) / Kry-styna Krawczyk // Nowa Szkoła. – 2001, nr 8, s. 31-33107. rodzina i szkoła w procesie gwałtownej zmiany społecznej / Mirosław J. Szymański // Problemy Opie-kuńczo-Wychowawcze. – 2003, nr 8, s. 9-15108. rodzina i szkoła : wartość wychowawcza środowi-ska rodzinnego i szkolnego / Teresa Olearczyk // Wycho-wawca. – 2000, nr 3, s. 16-1810�. rola i udział rodziców w edukacji wczesnoszkolnej dzieci / Alicja Antas // Podlaskie Zeszyty Pedagogiczne. – 2000, nr 1, s. 195-198110. rola rady rodziców w szkole / Jerzy Winczek // Dy-rektor Szkoły. – 2007, nr 9, s. 7-8111. scenariusz spotkania z rodzicami dzieci klas I-III / Elżbieta Borsuk // Życie Szkoły. – 1999, nr 8, s. 583-584112. scenariusz pedagogizacji rodziców (propozycja) / Agnieszka Dąmbska // Ergo. – 2004, nr 3, wkł. metod., s. 12-16 113. scenariusz zajęć edukacyjnych dla rodziców / Celina Marszałek // Drama. – 2001, nr 37, s. 9-15114. scenariusz zajęć otwartych z udziałem rodziców / Jadwiga Waluś // Życie Szkoły. – 2001, nr 4, s. 234-237115. scenariusze spotkań z rodzicami dzieci klas I-III / Elżbieta Borsuk // Życie Szkoły. – 1999, nr 8, s. 583-584116. scenariusze zajęć otwartych z rodzicami / Dorota Iwaniec // Wychowawca. – 2003, nr 11, s. 24-25117. skuteczniej razem. (Program „Rodzice w sy-stemie oświaty”) / Anna Rękawek // Dyrektor Szkoły. – 2005, nr 12, s. 13-15 118. spotkanie z rodzicami, czy lekcja wychowawcza? / Ewa Zachciała // Wiadomości, Opinie, Materiały (Biule-tyn Pilskiej Oświaty). – 2002, nr 1, s. 8-911�. spotkanie z rodzicami w konwencji pedagogiki za-bawy / Jolanta Rybarczyk // Wiadomości Przedszkolaka. – 2005, nr 8, s. 10-11120. stosunek rodziców do szkoły a osiągnięcia eduka-cyjne ich dzieci / Monika Szychowska // Wychowanie na co Dzień. – 1999, nr 10 s, 29-31 121. tematy do rozmów z rodzicami / Krystyna Budzia-nowska // Edukacja i Dialog. – 2005, nr 5, s. 42-50

41

BiBliografia

122. Udział rodziców w zreformowanej edukacji / Miro-sława Kowalczyk-Szymańska. – Bibliogr. // Wychowanie na co Dzień. – 2002, nr 9, s. 5-7123. wpływ rodziców na funkcjonowanie szkoły / Jan Zowczak // Teologiczne Studia Siedleckie. – R. 2 (2005), s. 185-200124. współdziałanie nauczycieli z rodzicami w realizacji nowych zadań szkoły / Wiesław Kuśmierz // Życie Szko-ły. – 2001, nr 3, s. 142-144125. współdziałanie pedagoga szkolnego z rodzicami w eliminowaniu trudności wychowawczych dzieci / Hen-ryk Cudak // Nauczyciel i Szkoła. – 2005, nr 1-2, s. 82-89126. współdziałanie rodziny i szkoły w optymalizo-waniu procesu wychowania i kształcenia dzieci i mło-dzieży / Sławomir Cudak // Zeszyty Naukowe / Wyższa Szkoła Ekonomii i Innowacji w Lublinie. – Nr 3 (2006), s. 109-114127. współpraca nauczycieli i rodziców w procesie wy-chowania / Monika Grzyb // Pedagogika Pracy. – T. 45 (2004), s. 139-144 128. współpraca nauczycieli z rodzicami / Irena Rub-czewska // Nowa Szkoła. – 2000, nr 2, s. 14-16 12�. współpraca rodziców ze szkołą w dziele wychowa-nia dzieci / Katarzyna Kuziel, Zofia Szarota. – Bibliogr. // Państwo i Społeczeństwo. – 2005, nr 3, s. 103-111130. współpraca rodziny i szkoły jako funkcja życia spo-łecznego / Andrzej Olubiński. – Bibliogr. // Wychowanie na co Dzień. – 2005, nr 1-2, s. 8-12131. współpraca rodziny i szkoły szansą przeciwdziała-nia patologiom i zagrożeniom rodziny / Agnieszka Buczak. – Bibliogr. // Acta Elbingensia. – T. 3 (2005), s. 79-87132. współpraca szkoły z rodzicami w opiniach na-uczycieli: (na podstawie analizy wyników sondażu diagnostycznego) / Stanisław Janiec, Maria Talar. – Bibliogr. // Podlaskie Zeszyty Pedagogiczne. – Nr 9 (2004), s. 97-121133. współpraca z rodzicami / Lidia Kret, Krystyna Puszczewicz // Życie Szkoły. – 2001, nr 4, s. 238-239134. współpraca z rodzicami – nowe role, inne relacje / Anna Kubala // Życie Szkoły. – 2001, nr 7, s. 424-425135. wychowanie – wspólny trud rodziny i szkoły / Irena Makaruk // Edukacja i Dialog. – 2001, nr 2, s. 21-23136. wywiadówka jako forma współpracy szkoły z rodzi-cami / Bogdan Mielech // Kwartalnik Edukacyjny. – 2004, nr 1, s. 58-67137. wywiadówka metodą warsztatową : scenariusz spotkania z rodzicami / Alina Grzesik // Modelowe Na-uczanie (Opole). – 2005, nr 11, s. 65-68138. wywiadówka, spotkanie, czy ...? / Beata Szczygieł // Nowe w Szkole. – 1999/2000, nr 8, s. 26-2713�. wywiadówki w (nie)dalekiej przyszłości / Magda-lena Korzekwa // Katecheta. – 2006, nr 11, s. 71-73 140. wymiary i znaczenie dialogu w procesie współpra-cy rodziców i nauczycieli / Mikołaj Winiarski. – Bibliogr. // Ruch Pedagogiczny. – 2001, nr 3-4, s. 19-32

elżbieta trojan

141. zasady partnerstwa : rodzice – szkoła – gmina / Wi-told Kołodziejczyk // Wychowawca. – 2001, nr 9, s. 8-9142. zasady współpracy z rodzicami / Maria Talik // Dy-rektor Szkoły. – 2005, nr 1, s. 15-17143. zebrania z rodzicami / Irena Sierpowska-Glapiak // Dyrektor Szkoły. – 2006, nr 7, s. 14-15144. zebranie z rodzicami uczniów rozpoczynających naukę w klasie pierwszej / Anna Gorczowska // Wycho-wawca. – 2005, nr 9, s. 20-21145. zebranie z rodzicami w formie warsztatów / Danuta Kowalska // Wszystko dla Szkoły. – 2002, nr 7-8, s. 11-13 146. znaczenie i warunki rozwoju dialogu edukacyjnego rodziców i nauczycieli / Mikołaj Winiarski // Wychowanie na co Dzień. – 2000, nr 7-8, s. 24-28

42

akty prawne dotyczĄce współpracy rodziców i naUczycieli

Ustawa z dnia 11 kwietnia 2007 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 80, poz. 542)

art. 4. 1. Działające w dniu wejścia w życie ustawy organy bę-

dące reprezentacją rodziców uczniów szkoły lub pla-cówki, a w przypadku braku takiego organu w szkole lub w placówce – rada pedagogiczna szkoły lub pla-cówki, w terminie 30 dni od dnia wejścia w życie usta-wy, uchwalą szczegółowy tryb przeprowadzenia pierw-szych wyborów do rady rodziców szkoły lub placówki.

2. Dotychczasowe organy będące reprezentacją rodzi-ców uczniów szkoły lub placówki, działające w dniu wejścia w życie ustawy, wykonują zadania rady rodzi-ców do czasu wyboru rady rodziców, o której mowa w art. 53 ustawy wymienionej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, nie dłużej jednak niż do dnia 31 października 2007 r.

* * *

Ustawa o systeMie oświaty z dnia 7 września 1991 r. (tekst jednolity: Dz. U. z 1996 r. Nr 67, poz. 329, z późn. zm.),

art. 1.System oświaty zapewnia w szczególności: 2) wspomaganie przez szkołę wychowawczej roli rodziny.

art. 12.1.(110) Publiczne przedszkola, szkoły podstawowe i gim-

nazja organizują naukę religii na życzenie rodziców, publiczne szkoły ponadgimnazjalne na życzenie bądź rodziców, bądź samych uczniów; po osiągnięciu pełno-letności o pobieraniu nauki religii decydują uczniowie.

art. 13.1. Szkoła i placówka publiczna umożliwia uczniom pod-

trzymywanie poczucia tożsamości narodowej, etnicz-nej, językowej i religijnej, a w szczególności naukę ję-zyka oraz własnej historii i kultury.

2. Na wniosek rodziców nauka, o której mowa w ust. 1 może być prowadzona: 1) w osobnych grupach, oddziałach lub szkołach,2) w grupach, oddziałach lub szkołach – z dodatkową

nauką języka oraz własnej historii i kultury,3) w międzyszkolnych zespołach nauczania.

art. 16.1. Na wniosek rodziców naukę w szkole podstawowej

może także rozpocząć dziecko, które przed dniem 1 września kończy 6 lat, jeżeli wykazuje psychofi-zyczną dojrzałość do podjęcia nauki szkolnej.

akty prawne dotyczĄce współpracy rodziców i naUczycieli – wyBór

8. (127) Na wniosek rodziców dyrektor publicznej szkoły podstawowej lub gimnazjum, w obwodzie których dzie-cko mieszka, lub dyrektor szkoły ponadgimnazjalnej, do której dziecko uczęszcza, może zezwolić na speł-nianie przez dziecko odpowiednio obowiązku szkolne-go lub obowiązku nauki poza szkołą oraz określa wa-runki jego spełniania. Dziecko spełniając odpowiednio obowiązek szkolny lub obowiązek nauki w tej formie może otrzymać świadectwo ukończenia poszczegól-nych klas danej szkoły lub ukończenia tej szkoły na podstawie egzaminów klasyfikacyjnych przeprowa-dzonych przez szkołę, której dyrektor zezwolił na taką formę spełniania obowiązku szkolnego lub nauki.

art. 18. Rodzice dziecka podlegającego obowiązkowi szkolnemu są obowiązani do:1) dopełnienia czynności związanych ze zgłoszeniem

dziecka do szkoły,2) (135) zapewnienia regularnego uczęszczania dziecka

na zajęcia szkolne,3) zapewnienia dziecku warunków umożliwiających przy-

gotowanie się do zajęć szkolnych,4) zapewnienia dziecku realizującemu obowiązek szkol-

ny poza szkołą, warunków nauki określonych w ze-zwoleniu, o którym mowa w art. 16 ust. 8,

5) (136) powiadamiania organów gminy o formie spełnia-nia obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki przez młodzież w wieku 16-18 lat i zmianach w tym zakresie.

art. 36 a. 5. (230) W celu przeprowadzenia konkursu organ prowa-

dzący szkołę lub placówkę powołuje komisję konkur-sową w składzie:1) po trzech przedstawicieli:

a) organu prowadzącego szkołę lub placówkę,b) organu sprawującego nadzór pedagogiczny,

2) po dwóch przedstawicieli:a) rady pedagogicznej,b) rodziców, (...)

5b. (232) Przepis ust. 5 stosuje się również w przypadku konkursu na stanowisko dyrektora nowo zakładanego zespołu szkół lub placówek, z tym że:1) dwóch przedstawicieli rady pedagogicznej wyłania się

spośród przedstawicieli rad pedagogicznych wszyst-kich szkół lub placówek łączonych w zespół,

2) dwóch przedstawicieli rodziców wyłania się spośród rodziców uczniów wszystkich szkół lub placówek łączonych w zespół.

7. W przypadku szkół i placówek, o których mowa w art. 44 i art. 52 ust. 1, w skład komisji nie wchodzą odpowied-nio przedstawiciele rady pedagogicznej i rodziców.

43


�. (235) Po upływie okresu, o którym mowa w ust. 8, organ prowadzący, po zasięgnięciu opinii rady szkoły lub placówki i rady pedagogicznej, w uzgodnieniu z ku-ratorem oświaty, a w przypadku szkoły i placówki arty-stycznej oraz placówki, o której mowa w art. 2 pkt 7, dla uczniów szkół artystycznych – z ministrem właściwym do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, może przedłużać powierzenie stanowiska na kolejne okresy wymienione w ust. 8.

art. 37.1. W szkole lub placówce, w których zgodnie z ramowym

statutem może być utworzone stanowisko wicedyrekto-ra i inne stanowiska kierownicze, powierzenia tych sta-nowisk i odwołania z nich dokonuje dyrektor szkoły lub placówki, po zasięgnięciu opinii organu prowadzącego, rady szkoły lub placówki oraz rady pedagogicznej.

art. 39.1. Dyrektor szkoły lub placówki w szczególności:

4) realizuje uchwały rady szkoły lub placówki oraz rady pedagogicznej, podjęte w ramach ich kompe-tencji stanowiących,

5)(243) dysponuje środkami określonymi w planie finan-sowym szkoły lub placówki zaopiniowanym przez radę szkoły i ponosi odpowiedzialność za ich pra-widłowe wykorzystanie, a także może organizować administracyjną, finansową i gospodarczą obsługę szkoły lub placówki,

3. Dyrektor jest kierownikiem zakładu pracy dla zatrud-nionych w szkole lub placówce nauczycieli i pracow-ników nie będących nauczycielami. Dyrektor w szcze-gólności decyduje w sprawach: 3) występowania z wnioskami, po zasięgnięciu opnii

rady pedagogicznej i rady szkoły lub placówki, w sprawach odznaczeń, nagród i innych wyróż-nień dla nauczycieli oraz pozostałych pracowni-ków szkoły lub placówki.

4. Dyrektor szkoły lub placówki w wykonywaniu swoich zadań współpracuje z radą szkoły lub placówki, radą pedagogiczną, rodzicami i samorządem uczniowskim.

art. 40.5. Zebrania plenarne rady pedagogicznej są organizo-

wane przed rozpoczęciem roku szkolnego, w każ-dym okresie (semestrze) w związku z zatwierdzeniem wyników klasyfikowania i promowania uczniów, po zakończeniu rocznych zajęć szkolnych oraz w miarę bieżących potrzeb. Zebrania mogą być organizowane na wniosek organu sprawującego nadzór pedagogicz-ny, z inicjatywy przewodniczącego, rady szkoły lub placówki, organu prowadzącego szkołę lub placówkę albo co najmniej 1/3 członków rady pedagogicznej.

art. 41.1. Do kompetencji stanowiących rady pedagogicznej

należy: 1) zatwierdzanie planów pracy szkoły lub placówki po

zaopiniowaniu przez radę szkoły lub placówki,3) podejmowanie uchwał w sprawie innowacji i ekspe-

rymentów pedagogicznych w szkole lub placówce, po zaopiniowaniu ich projektów przez radę szkoły lub pla-cówki.

art. 42.1. Rada pedagogiczna przygotowuje projekt statutu

szkoły lub placówki albo jego zmian i przedstawia do uchwalenia radzie szkoły lub placówki.

art. 50.1. W szkołach i placówkach mogą działać rady szkół i pla-

cówek.2. Rada szkoły lub placówki uczestniczy w rozwiązywa-

niu spraw wewnętrznych szkoły lub placówki, a także: 1) uchwala statut szkoły lub placówki,2) przedstawia wnioski w sprawie rocznego planu fi-

nansowego środków specjalnych szkoły lub placów-ki i opiniuje plan finansowy szkoły lub placówki,

3) może występować do organu sprawującego nadzór pedagogiczny nad szkołą lub placówką z wnioska-mi o zbadanie i dokonanie oceny działalności szko-ły lub placówki, jej dyrektora lub innego nauczycie-la zatrudnionego w szkole lub placówce; wnioski te mają dla organu charakter wiążący,

4) opiniuje plan pracy szkoły lub placówki, projekty in-nowacji i eksperymentów pedagogicznych oraz inne sprawy istotne dla szkoły lub placówki,

5) z własnej inicjatywy ocenia sytuację oraz stan szko-ły lub placówki i występuje z wnioskami do dyrek-tora, rady pedagogicznej, organu prowadzącego szkołę lub placówkę oraz do wojewódzkiej rady oświatowej, w szczególności w sprawach organi-zacji zajęć pozalekcyjnych i przedmiotów nadobo-wiązkowych.

3. W celu wspierania działalności statutowej szkoły lub- placówki rada szkoły lub placówki może gromadzić fundusze z dobrowolnych składek oraz innych źródeł. Zasady wydatkowania funduszy rady szkoły lub placów-ki określa regulamin, o którym mowa w art. 51 ust. 5.

art. 51.1.(263) W skład rady szkoły lub placówki wchodzą, z za-

strzeżeniem ust. 1a, w równej liczbie:1) nauczyciele wybrani przez ogół nauczycieli,2) rodzice wybrani przez ogół rodziców,3) uczniowie wybrani przez ogół uczniów.1a.(264) W skład rady szkoły w szkołach podstawowych

nie wchodzą uczniowie, a w gimnazjach udział ucz-niów w radzie szkoły nie jest obowiązkowy.

2. Rada powinna liczyć co najmniej 6 osób.3. Tryb wyboru członków rady szkoły lub placówki okre-

śla statut szkoły lub placówki. Statut szkoły lub pla-cówki może przewidywać rozszerzenie składu rady o inne osoby niż wymienione w ust. 1.

4. Kadencja rady szkoły lub placówki trwa 3 lata. Statut szkoły lub placówki może dopuszczać dokonywanie corocznej zmiany jednej trzeciej składu rady.

5. Rada szkoły lub placówki uchwala regulamin swojej działalności oraz wybiera przewodniczącego. Zebra-nia rady są protokołowane.

44


5a. W regulaminie, o którym mowa w ust. 5, mogą być określone rodzaje spraw, w których rozpatrywaniu nie biorą udziału przedstawiciele uczniów.

6. W posiedzeniach rady szkoły lub placówki może brać udział, z głosem doradczym, dyrektor szkoły lub pla-cówki.

7. Do udziału w posiedzeniach rady szkoły lub placów-ki mogą być zapraszane przez przewodniczącego, za zgodą lub na wniosek rady, inne osoby z głosem do-radczym.

8. Rady szkół lub placówek mogą porozumiewać się ze sobą, ustalając zasady i zakres współpracy.

�.(265) Powstanie rady szkoły lub placówki organizuje dyrektor szkoły lub placówki z własnej inicjatywy albo na wniosek rady rodziców, a w przypadku gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych także na wniosek samo-rządu uczniowskiego.

art. 53.1. W szkole i placówce może działać rada rodziców, sta-

nowiąca reprezentację rodziców uczniów. 2. Zasady tworzenia rady rodziców uchwala ogół rodzi-

ców uczniów tej szkoły lub placówki. 3. Rada rodziców uchwala regulamin swojej działalności,

który nie może być sprzeczny ze statutem szkoły lub placówki.

4. Reprezentacja rodziców może także przybrać inną na-zwę niż określona w ust. 1.

art. 54.1.(268) Rada rodziców może występować do organu pro-

wadzącego szkołę lub placówkę, organu sprawujące-go nadzór pedagogiczny, dyrektora, rady pedagogicz-nej oraz rady szkoły lub placówki z wnioskami i opiniami dotyczącymi wszystkich spraw szkoły lub placówki.

2. W celu wspierania działalności statutowej szkoły lub placówki rada rodziców może gromadzić fundusze z dobrowolnych składek rodziców oraz innych źró-deł. Zasady wydatkowania funduszy rady rodziców określa regulamin, o którym mowa w art. 53 ust. 3.

art. 62.1.(288) Organ prowadzący szkoły różnych typów lub pla-

cówki może je połączyć w zespół, z zastrzeżeniem ust. 5a-5c. Połączenie nie narusza odrębności rad pe-dagogicznych, rad rodziców, rad szkół lub placówek i samorządów uczniowskich poszczególnych szkół lub placówek, o ile statut zespołu nie stanowi inaczej.

art. 66.1.(297) Na wniosek lub za zgodą rodziców albo pełnolet-

niego ucznia dyrektor szkoły po zasięgnięciu opinii rady pedagogicznej i publicznej poradni psychologicz-no-pedagogicznej, w tym poradni specjalistycznej, może zezwolić uczniowi na indywidualny program lub tok nauki oraz wyznaczyć nauczyciela-opiekuna. Odmowa udzielenia zezwolenia następuje w drodze decyzji administracyjnej.

2.(298) Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania określi, w drodze rozporządzenia, warunki i tryb udzielania zezwoleń, o których mowa w ust. 1, oraz

organizację indywidualnego programu lub toku na-uki, uwzględniając umożliwienie uczniom szczególnie uzdolnionym rozwoju ich uzdolnień oraz ukończenie szkoły w skróconym czasie.

art. 79.3.(359) Plan finansowy środków specjalnych, o których

mowa w ust. 2 i 2a, zatwierdza dyrektor na wniosek rady przedszkola, szkoły lub placówki.

* * *raMowy statUt szkoły pUBlicznej(Załącznik do Rozporządzenia Ministra Edukacji Naro-dowej z dnia 11.01.2005 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz.U. z 2005r. Nr 10, poz. 75)

§2 1. Statut szkoły określa w szczególności:l) cele i zadania szkoły wynikające z przepisów prawa

oraz uwzględniające program wychowawczy szko-ły, o którym mowa w odrębnych przepisach,

8) formy opieki i pomocy uczniom, którym z przyczyn rozwojowych, rodzinnych lub losowych potrzebna jest pomoc i wsparcie, w tym również pomoc materialna,

9) organizację wewnątrzszkolnego systemu doradztwa oraz zajęć związanych z wyborem kierunku kształce-nia, a także organizację współdziałania liceum z po-radniami psychologiczno-pedagogicznymi, w tym po-radniami specjalistycznymi, oraz innymi instytucjami świadczącymi poradnictwo i specjalistyczną pomoc uczniom i rodzicom,

10) organizację i formy współdziałania liceum z rodzicami (prawnymi opiekunami) w zakresie naucza-nia, wychowania i profilaktyki.

2. Program wychowawczy szkoły i program profilaktyki, o których mowa w ust. 1 pkt 1, uchwala rada pedago-giczna po zasięgnięciu opinii rady rodziców i samorządu uczniowskiego.

§ 3 Statut szkoły określa:1. szczegółowe kompetencje organów szkoły, którymi są:

a. dyrektor szkoły,b. rada pedagogiczna,c. samorząd uczniowski,d. rada szkoły oraz rada rodziców – jeżeli zostały

utworzone,2. zasady współdziałania organów szkoły oraz sposób

rozwiązywania sporów między nimi.

* * *

kodeks rodzinny i opiekUŃczy(ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. (Dz. U. Nr 9, poz.59), obowiązuje od dnia l stycznia 1965 r.)

art. 87Rodzice i dzieci obowiązani są wspierać się wzajemnie.

art. 92Dziecko pozostaje aż do pełnoletności pod władzą rodzicielską.

45


art. 95§ 1. Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obo-

wiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz wychowania dziecka.

§ 3. Władza rodzicielska powinna być wykonywana tak, jak tego wymaga dobro dziecka i interes społeczny.

art. 96Rodzice wychowuj ą dziecko pozostające pod ich wła-dzą rodzicielską i kierują nim.Obowiązani są troszczyć o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotować je należycie do pracy dla dobra społeczeństwa odpowiednio do jego uzdolnień.(źródło: www.vulcan.edu.pl/rodzice/)

* * *konstytUcja rzeczypospolitej polskiej (uchwalona dnia 2 kwietnia 1997 r., obowiązuje od 17 października 1997 r.)

art. 481. Rodzice mają prawo do wychowania dzieci zgodnie

z własnymi przekonaniami. Wychowanie to powinno uwzględniać stopień dojrzałości dziecka, a także wol-ność jego sumienia i wyznania oraz jego przekonania.

2. Ograniczenie lub pozbawienie praw rodzicielskich może nastąpić tylko w przypadkach określonych w ustawie i tylko na podstawie prawomocnego orzeczenia sądu.

art. 533. Rodzice mają prawo do zapewnienia dzieciom wycho-

wania i nauczania moralnego i religijnego zgodnie ze swoimi przekonaniami. Przepis art. 48 ust. l stosuje się odpowiednio.

art. 703. Rodzice mają wolność wyboru dla swoich dzieci szkół

innych niż publiczne. Obywatele i instytucje mają pra-wo zakładania szkół podstawowych, ponadpodsta-wowych i wyższych oraz zakładów wychowawczych. Warunki zakładania i działalności szkół niepublicznych oraz udziału władz publicznych w ich finansowaniu, a także zasady nadzoru pedagogicznego nad szkołami i zakładami wychowawczymi, określa ustawa.

art. 72Rzeczpospolita Polska zapewnia ochronę praw dziecka. Każdy ma prawo żądać od organów władzy publicznej ochrony dziecka przed przemocą, okrucieństwem, wyzy-skiem i demoralizacją, (źródło: www.vulcan.edu.pl/rodzice/)

* * *konwencja o prawacH dziecka przyjęta przez zgromadzenie ogólne narodów zjednoczonych z dnia 20 listopada 1989 r. (Dz. U. z 1991 r. Nr 120, poz. 526 oraz z 2000 r. Nr 2 poz. 11 i 12)

art. 5Państwa – Strony będą szanowały odpowiedzialność, prawo i obowiązek rodziców lub, w odpowiednich przy-padkach, członków dalszej rodziny lub środowiska, zgod-

nie z miejscowymi obyczajami, opiekunów prawnych lub innych osób prawnie odpowiedzialnych za dziecko, do zapewniania mu, w sposób odpowiadający rozwojowi jego zdolności, możliwości ukierunkowania go i udzie-lenia mu rad przy korzystaniu przez nie z praw przyzna-nych mu w niniejszej konwencji.

art. 141. Państwa – Strony będą respektowały prawo dziecka

do swobody myśli, sumienia i wyznania. 2. Państwa – Strony będą respektowały prawa i obowiązki

rodziców lub, w odpowiednich przypadkach, opieku-nów prawnych odnośnie do ukierunkowania dziecka w korzystaniu z jego prawa w sposób zgodny z rozwi-jającymi się zdolnościami dziecka.

3. Swoboda wyrażania wyznawanej religii lub przekonań może podlegać tylko takim ograniczeniom, które są przewidziane prawem i są konieczne do ochrony bez-pieczeństwa narodowego i porządku publicznego, zdrowia lub moralności społecznej bądź podstawo-wych praw i wolności innych osób.

art. 181. Państwa – Strony podejmą wszelkie możliwe starania

dla pełnego uznania zasady, że oboje rodzice pono-szą wspólną odpowiedzialność za wychowanie i roz-wój dziecka. Rodzice lub w określonych przypadkach opiekunowie prawni ponoszą główną odpowiedzial-ność za wychowanie i rozwój dziecka. Jak najlepsze zabezpieczenie interesów dziecka ma być przedmio-tem ich największej troski.

2. W celu zagwarantowania i popierania praw zawartych w niniejszej konwencji Państwa – Strony będą okazy-wały odpowiednią pomoc rodzicom oraz opiekunom prawnym w wykonywaniu przez nich obowiązków związanych z wychowaniem dzieci oraz zapewnią rozwój instytucji, zakładów i usług w zakresie opieki nad dziećmi.

3. Państwa – Strony będą podejmowały wszelkie właś-ciwe kroki dla zapewnienia dzieciom pracujących ro-dziców prawa do korzystania z usług instytucji i zakła-dów w zakresie opieki nad dziećmi, do których są one uprawnione.

* * * eUropejska karta praw i oBowiĄzków rodziców

preambułaWychowanie dzieci stanowi wyraz nadziei rodziców, co jest potwierdzeniem faktu, że mają oni na uwadze przy-szłość i pokładają wiarę w wartości przekazywane na-stępnym pokoleniom.Odpowiedzialność rodziców wobec dzieci stanowi podwa-linę istnienia ludzkości. Tymczasem, tak we współczesnej Europie, jak i w przyszłej, nie muszą oni sami dźwigać od-powiedzialności za wychowanie dzieci. W dziele tym są wspomagani przez osoby i grupy społeczne, zaangażowa-ne w działania edukacyjne. Mogą także oczekiwać wspar-cia finansowego ze strony państwowych służb specjalnych oraz ekspertyz z placówek naukowych i oświatowych.

46


Wiele osób ma swój udział w wychowaniu dzieci, które przecież nie wzrastają w społecznej izolacji, lecz rozwi-jają się w konkretnym środowisku. Osiąganie dojrzałości to coś więcej niż tylko zdobywanie wykształcenia. Nie jest ono jednak możliwe bez wsparcia ze strony szkół. Wzajemna pomoc i wzajemny szacunek rodziców oraz instytucji edukacyjnych są warunkiem „sine qua non” wy-chowania dzieci i młodzieży w naszych czasach.Nadzieja wielu mieszkańców Wschodniej i Zachodniej Europy wynika z form współpracy na kontynencie, prowa-dzących do coraz większej jedności i do budowy nowej, wspólnej tożsamości. Współcześni młodzi ludzie będący obywatelami Europy przyszłości, każdy ze swą odmienną duchowością i kulturą, w której wzrastał, każdy z innymi talentami i oczekiwaniami. Dla nich i dla siebie samych pragniemy demokratycznej Europy, która w dalszym ciągu traktować będzie swą różnorodność jako źródło inspiracji.Wychowanie i edukacja w Europie powinny koncentro-wać się na tym właśnie celu.Aby zrealizować to założenie, rodzice muszą ze sobą współpracować: w szkołach, ze szkołami, ale także na szczeblu europejskim i narodowych stowarzyszeniach. Naszym celem są wzajemne inspiracje i działania pro-wadzące do pogłębienia europejskiej solidarności.Powyższe kwestie stanowią w EPA sens jej istnienia. Na tym jednak nie koniec.Rodzice w Europie mają prawo być otaczam szacunkiem za ich odpowiedzialność jako pierwszych i najważniej-szych wychowawców młodzieży. Oznacza to poszano-wanie ich rodzicielskiej roli i wynikających z niej obowiąz-ków. W swych wysiłkach wychowawczych powinni być wspierani przez całe społeczeństwo, a w szczególności przez osoby zaangażowane w edukację.EPA zawarło swoje postulaty w deklaracji „Prawa i obo-wiązki rodziców w Europie”. Zwracamy się do Komisji Euro-pejskiej, Rady Ministrów, Parlamentu Europejskiego i Rady Europy z prośbą o poparcie naszych postulatów i pomoc w ich realizacji.

prawa i obowiązki rodziców w europie1. Rodzice mają prawo do wychowywania swoich dzieci

w duchu tolerancji i zrozumienia dla innych, bez dys-kryminacji wynikającej z koloru skóry, rasy, narodowo-ści, wyznania, płci oraz pozycji ekonomicznej. Rodzice mają obowiązek wychowywać swoje dzieci w duchu odpowiedzialności za siebie i za cały ludzki świat.

2. Rodzice mają prawo do uznania ich prymatu jako „pierwszych nauczycieli” swoich dzieci. Rodzice mają obowiązek wychowywać swoje dzieci w sposób odpo-wiedzialny i nie zaniedbywać ich.

3. Rodzice mają prawo do pełnego dostępu do formalne-go systemu edukacji dla swoich dzieci z uwzględnie-niem ich potrzeb, możliwości i osiągnięć. Rodzice mają obowiązek zaangażowania się jako partnerzy w na-uczaniu ich dzieci w szkole.

4. Rodzice mają prawo dostępu do wszelkich informacjio instytucjach oświatowych, które mogą dotyczyć ich dzieci. Rodzice mają obowiązek przekazywania wszel-kich informacji szkołom, do których uczęszczają ich dzieci, informacji dotyczących możliwości osiągnięcia wspólnych, (tj. domu i szkoły) celów edukacyjnych.

5. Rodzice mają prawo wyboru takiej drogi edukacji dla swoich dzieci, która jest najbliższa ich przekonaniom i wartościom uznawanym za najważniejsze dla roz-woju ich dzieci. Rodzice mają obowiązek dokonania świadomego wyboru drogi edukacyjnej, jaką ich dzieci powinny zmierzać.

6. Rodzice mają prawo domagania się od formalnego systemu edukacji tego, aby ich dzieci osiągnęły wie-dzę duchową i kulturową. Rodzice maj ą obowiązek wychowywać swoje dzieci w poszanowaniu i akcepto-waniu innych ludzi i ich przekonań.

7. Rodzice mają prawo wpływać na politykę oświatową realizowaną w szkołach ich dzieci. Rodzice mają obo-wiązek osobiście włączać się w życie szkół ich dzieci i stanowić istotną część społeczności lokalnej.

8. Rodzice i ich stowarzyszenia mają prawo wydawania opinii i przeprowadzania konsultacji z władzami odpo-wiedzialnymi za edukację na wszystkich poziomach ich struktur. Rodzice mają obowiązek tworzyć demo-kratyczne, reprezentatywne organizacje na wszyst-kich poziomach. Organizacje te będą reprezentowały rodziców i ich interesy.

9. Rodzice mają prawo do pomocy materialnej ze strony władz publicznych, eliminującej wszelkie bariery fi-nansowe, które mogłyby utrudnić dostęp ich dzieci do edukacji. Rodzice mają obowiązek poświęcać swój czas i uwagę swoim dzieciom i ich szkołom, tak aby wzmocnić ich wysiłki skierowane na osiągnięcie okre-ślonych celów nauczania.

10. Rodzice mają prawo żądać od odpowiedzialnych władz publicznych wysokiej jakości usługi edukacyjnej. Rodzice maj ą obowiązek poznać siebie nawzajem, współpracować ze sobą i doskonalić swoje umiejętno-ści „pierwszych nauczycieli” i partnerów w kontakcie: szkoła-dom. (źródło: www.vulcan.edu.pl/rodzice/)

* * *

powszecHna deklaracja praw człowieka

art. 261. Każdy człowiek ma prawo do nauki. Nauka będzie bez-

płatna, przynajmniej na szczeblu podstawowym. Nauka podstawowa będzie obowiązkowa. Oświata techniczna i zawodowa będzie powszechnie dostępna, a studia wyższe będą dostępne dla wszystkich na równych za-sadach w zależności od uzdolnień.

2. Nauczanie będzie ukierunkowane na pełen rozwój osobo-wości ludzkiej i umocnienie poszanowania praw czło-wieka i podstawowych wolności. Będzie ono krzewić wzajemne zrozumienie, tolerancję i przyjaźń między wszystkimi narodami, grupami rasowymi i religiami, a także wspierać działalność Organizacji Narodów Zjednoczonych zmierzającą do utrzymania pokoju.

3. Rodzice mają prawo pierwszeństwa w wyborze rodzaju nauczania, którym objęte będą ich dzieci. (źródło: www.vulcan.edu.pl/rodzice/)

Opr. Maria talar

rodzice w szkole - zoois.nidzica.pl · 2. Poinformowanie rodziców o osiągnięciach klasy,...

Documents

Transcript of rodzice w szkole - zoois.nidzica.pl · 2. Poinformowanie rodziców o osiągnięciach klasy,...