REWITALIZACJI GMINY UŚCIE · 2017. 12. 4. · Opracowano na zlecenie Gminy Uście Gorlickie Na...

Załącznik do Uchwały Nr XXXIII/299/2017 Rady Gminy Uście Gorlickie z dnia 31.10.2017r.

GMINNY PROGRAM

REWITALIZACJI GMINY UŚCIE

GORLICKIE na lata 2016-2022

Uście Gorlickie, 2017

Opracowano na zlecenie

Gminy Uście Gorlickie

Na podstawie Umowy nr 154/2016, zawartej dnia 30.06.2016 r. pomiędzy:

Gminą Uście Gorlickie

Mającą swoją siedzibę: 38-315 Uście Gorlickie 80,

Reprezentowana przez: Dymitr Rydzanicz – Wójt Gminy Uście Gorlickie,

Zwaną w dalszej części umowy: Zamawiającym,

a

Instytutem Strategii i Współpracy „INTERcharrette” Sp. z o.o.

Z siedzibą: ul. Legionów 5A/10, 33-100 Tarnów

NIP: 873-325-44-79, REGON:360796483,

Reprezentowanym przez: Stanisława Lisa – Prezesa Zarządu

Eksperta ds. polityki regionalnej, funduszy UE, EOG i PPP

Zwanym w dalszej części umowy Wykonawcą

GMINNY PROGRAM REWITALIACJI GMINY

UŚCIE GORLICKIE na lata 2016 - 2022

3

SPIS TREŚCI

1. Wykaz pojęć i skrótów użytych w opracowaniu ...................................................... 5

2. Wprowadzenie ................................................................................................... 8

2.1 Cel i podstawa wykonania Gminnego Programu Rewitalizacji ............................. 8

3. Streszczenie .....................................................................................................10

4. Metodyka budowania GPR ..................................................................................11

4.1 Mechanizmy włączania interesariuszy w proces rewitalizacji ..............................11

4.1.1. Zakres partycypacji społecznej ...............................................................11

4.1.2. Modele partycypacji ...............................................................................11

4.1.3 Model włączania interesariuszy w proces rewitalizacji w Gminie Uście Gorlickie

....................................................................................................................12

5. Powiązanie Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Uście Gorlickie z dokumentami

strategicznymi i planistycznymi gminy.....................................................................15

6. Czynniki zjawisk kryzysowych ............................................................................17

6.1 Analiza obecnej sytuacji Gminy Uście Gorlickie ................................................17

6.2. Diagnoza czynników i zjawisk kryzysowych ....................................................18

6.2.1. Sfera społeczna ....................................................................................18

6.2.2. Sfera gospodarcza .................................................................................21

6.2.3 Sfera przestrzenno–funkcjonalna .............................................................25

6.3. Wyniki badań ankietowych ...........................................................................28

6.3.1 Wyniki badań ankietowych – dorośli .........................................................28

6.3.2. Wyniki badań ankietowych – młodzież .....................................................40

6.4 Analiza SWOT ..............................................................................................46

6.4.1 Identyfikacja problemów w sferze społecznej, gospodarczej i przestrzennej ...47

7. Delimitacja obszaru kryzysowego i obszaru rewitalizacji ........................................51

8. Pogłębiona diagnoza obszaru rewitalizacji ............................................................75

9. Założenia Gminnego Programu Rewitalizacji gminy Uście Gorlickie ..........................78

9.1. Wizja rewitalizacji Gminy Uście Gorlickie ........................................................78

9.2. Misja rewitalizacji Gminy Uście Gorlickie ........................................................79

9.3. Cele rewitalizacji .........................................................................................79

9.4 Planowane działania na obszarze rewitalizacyjnym ...........................................81

9.4.1 Zadania inwestycyjne .............................................................................81

9.4.2 Zadania społeczne ..................................................................................87

10. Ramy finansowe Gminnego Programu Rewitalizacji gminy Uście Gorlickie...............96

10.1 Indykatywne ramy finansowe Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Uście

Gorlickie na lata 2016-2022 ................................................................................96



4

10.2 Potencjalne źródła finansowania ...................................................................96

10.3 Powiązanie zadań podstawowych z Wieloletnią Prognozą Finansową Gminy Uście

Gorlickie na lata 2017-2027. ...............................................................................99

11. Partycypacja społeczna: mechanizmy włączania mieszkańców, przedsiębiorców i

innych podmiotów w proces rewitalizacji ................................................................ 109

11.1 Konsultacje społeczne ............................................................................... 109

12. Wdrażanie, monitoring, ewaluacja GPR ............................................................ 112

12.1. Monitoring .............................................................................................. 112

12.2. Ewaluacja............................................................................................... 113

Bibliografia ........................................................................................................ 115



5

1. Wykaz pojęć i skrótów użytych w opracowaniu

Na potrzeby projektowania interwencji wspierających rewitalizację zdefiniowano następujące

zagadnienia:

1) Rewitalizacja – to kompleksowy proces wyprowadzania ze stanu kryzysowego obszarów

zdegradowanych poprzez działania całościowe (powiązane wzajemnie przedsięwzięcia obejmujące

kwestie społeczne oraz gospodarcze lub przestrzenno-funkcjonalne lub techniczne lub

środowiskowe), integrujące interwencję na rzecz społeczności lokalnej, przestrzeni i lokalnej

gospodarki, skoncentrowane terytorialnie i prowadzone w sposób zaplanowany oraz zintegrowany

poprzez programy rewitalizacji. Rewitalizacja zakłada optymalne wykorzystanie specyficznych

uwarunkowań danego obszaru oraz wzmacnianie jego lokalnych potencjałów (w tym także

kulturowych) i jest procesem wieloletnim, prowadzonym przez interesariuszy (m.in.

przedsiębiorców, organizacje pozarządowe, właścicieli nieruchomości, organy władzy publicznej,

etc.) tego procesu, w tym przede wszystkim we współpracy z lokalną społecznością. Działania

służące wspieraniu procesów rewitalizacji prowadzone są w sposób spójny: wewnętrznie

(poszczególne działania pomiędzy sobą) oraz zewnętrznie (z lokalnymi politykami sektorowymi, np.

transportową, energetyczną, celami i kierunkami wynikającymi z dokumentów strategicznych

i planistycznych). Dla prowadzenia rewitalizacji wymagane są:

a. uwzględnienie rewitalizacji, jako istotnego elementu całościowej wizji rozwoju gminy;

b. pełna diagnoza służąca wyznaczeniu obszaru rewitalizacji oraz analizie dotykających

go problemów; diagnoza obejmuje kwestie społeczne, gospodarcze, przestrzenno-

funkcjonalne, techniczne lub środowiskowe;

c. ustalenie hierarchii potrzeb w zakresie działań rewitalizacyjnych;

d. właściwy dobór narzędzi i interwencji do potrzeb i uwarunkowań danego obszaru;

e. zsynchronizowanie działań w sferze społecznej, gospodarczej, przestrzenno-funkcjonalnej,

technicznej, środowiskowej;

f. koordynacja prowadzonych działań oraz monitorowanie i ewaluacja skuteczności rewitalizacji;

g. realizacja wynikającej z art. 5 ust. 1 rozporządzenia ogólnego zasady partnerstwa polegającej

na włączeniu partnerów w procesy programowania i realizacji projektów rewitalizacyjnych

w ramach programów operacyjnych oraz konsekwentnego, otwartego i trwałego dialogu

z tymi podmiotami i grupami, których rezultaty rewitalizacji mają dotyczyć. Rewitalizacja jest

prowadzona zgodnie z zasadami zawartymi w Umowie Partnerstwa, a w szczególności

z zasadami polityki przestrzennej zawartymi w rozdziale 1.5.4 Umowy Partnerstwa.

2) Stan kryzysowy – stan spowodowany koncentracją negatywnych zjawisk społecznych

(w szczególności bezrobocia, ubóstwa, przestępczości, niskiego poziomu edukacji lub kapitału

społecznego, niewystarczającego poziomu uczestnictwa w życiu publicznym i kulturalnym),

współwystępujących z negatywnymi zjawiskami w co najmniej jednej z następujących sfer:

a. gospodarczej (w szczególności w zakresie niskiego stopnia przedsiębiorczości, słabej kondycji

lokalnych przedsiębiorstw),

b. środowiskowej (w szczególności w zakresie przekroczenia standardów jakości środowiska,

obecności odpadów stwarzających zagrożenie dla życia, zdrowia, ludzi lub stanu środowiska),

c. przestrzenno-funkcjonalnej (w szczególności w zakresie niewystarczającego wyposażenia

w infrastrukturę techniczną i społeczną, braku dostępu do podstawowych usług lub ich niskiej

jakości, niedostosowania rozwiązań urbanistycznych do zmieniających się funkcji obszaru,

niskiego poziomu obsługi komunikacyjnej, deficytu lub niskiej jakości terenów publicznych),



6

d. technicznej (w szczególności w zakresie degradacji stanu technicznego obiektów

budowlanych, w tym o przeznaczeniu mieszkaniowym, oraz braku funkcjonowania rozwiązań

technicznych umożliwiających efektywne korzystanie z obiektów budowlanych,

w szczególności w zakresie energooszczędności i ochrony środowiska).

Skalę negatywnych zjawisk odzwierciedlają mierniki rozwoju opisujące powyższe sfery,

które wskazują na niski poziom rozwoju lub dokumentują silną dynamikę spadku poziomu rozwoju,

w odniesieniu do wartości dla całej gminy.

3) Obszar zdegradowany – obszar, na którym zidentyfikowano stan kryzysowy. Dotyczy to

najczęściej obszarów miejskich, ale także wiejskich. Obszar zdegradowany może być podzielony na

podobszary, w tym podobszary nieposiadające ze sobą wspólnych granic pod warunkiem

stwierdzenia sytuacji kryzysowej na każdym z podobszarów.

4) Obszar rewitalizacji - obszar obejmujący całość lub część obszaru zdegradowanego,

cechującego się szczególną koncentracją negatywnych zjawisk, na którym, z uwagi na istotne

znaczenie dla rozwoju lokalnego, zamierza się prowadzić rewitalizację. Obszar rewitalizacji może

być podzielony na podobszary, w tym podobszary nieposiadające ze sobą wspólnych granic, lecz

nie może obejmować terenów większych niż 20% powierzchni gminy oraz zamieszkałych przez

więcej niż 30% mieszkańców gminy. W skład obszaru rewitalizacji mogą wejść obszary

występowania problemów przestrzennych, takich jak tereny poprzemysłowe (w tym poportowe

i powydobywcze), powojskowe lub pokolejowe, wyłącznie w przypadku, gdy przewidziane dla nich

działania są ściśle powiązane z celami rewitalizacji dla danego obszaru rewitalizacji.

5) Program rewitalizacji

a) inicjowany, opracowany i uchwalony przez radę gminy, na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 6 ustawy

z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2013 r. poz. 594, z późn.zm.),

wieloletni program działań w sferze społecznej, gospodarczej, przestrzenno-funkcjonalnej,

technicznej lub środowiskowej, zmierzający do wyprowadzenia obszarów rewitalizacji ze stanu

kryzysowego oraz stworzenia warunków do ich zrównoważonego rozwoju, stanowiący narzędzie

planowania, koordynowania i integrowania różnorodnych aktywności w ramach rewitalizacji (np.

lokalne programy rewitalizacji, miejskie programy rewitalizacji);

b) gminny program rewitalizacji, o którym mowa w art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 9 października

2015 r. o rewitalizacji (Dz. U. z 2015 r. poz. 1777).

6) Projekt rewitalizacyjny - projekt w rozumieniu art. 2 pkt 18 ustawy o zasadach realizacji

programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej 2014–2020,

wynikający z programu rewitalizacji, tj. zaplanowany w programie rewitalizacji i ukierunkowany na

osiągnięcie jego celów albo logicznie powiązany z treścią i celami programu rewitalizacji, zgłoszony

do objęcia albo objęty współfinansowaniem UE z jednego z funduszy strukturalnych albo Funduszu

Spójności w ramach programu operacyjnego. Wynikanie projektu rewitalizacyjnego z programu

rewitalizacji oznacza zatem albo wskazanie (wymienienie) go wprost w programie rewitalizacji albo

określenie go w ogólnym (zbiorczym) opisie innych, uzupełniających rodzajów działań

rewitalizacyjnych.

EFRR – Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego ,

EFS – Europejski Fundusz Społeczny ,

FS – Fundusz Spójności ,

JST – jednostka samorządu terytorialnego,

RDOŚ – Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska,

RPO WM 2014-2020 – Regionalny Program Operacyjny Województwa Małopolskiego na

lata 2014-2020,

SWOT – strengths (silne strony), weaknesses (słabe strony), opportunities (szanse),

threats (zagrożenia),

MŚP – sektor Małych i Średnich Przedsiębiorstw,



7

PPP – Partnerstwo Publiczno–Prywatne,

IZ – Instytucja Zarządzająca,

IZ RPO – Instytucja Zarządzająca Regionalnym Programem Operacyjnym,

SzOOP – Szczegółowy Opis Osi Priorytetowych,

KM – Komitet Monitorujący,

PROW 2014-2020 – Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020

SMF – Szwajcarski Mechanizm Finansowy,

NMF – Norweski Mechanizm Finansowy,

MF EOG – Mechanizm Finansowy Europejskiego Obszaru Gospodarczego,

MKiDN – Ministerstwo kultury i Dziedzictwa Narodowego

PFRON – Państwowy Fundusz Rehabilitacji osób Niepełnosprawnych,

COSME – Europe’s programme for small and medium-sized enterprises (program na rzecz

konkurencyjności przedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) na lata

2014–2020).

MSiT – Ministerstwo Sportu i Turystyki,

GPR – Gminny Program Rewitalizacji,

SPV – Special Purpose Vehicle („wehikuł transakcyjny”).



8

2. Wprowadzenie

2.1 Cel i podstawa wykonania Gminnego Programu Rewitalizacji

Rewitalizacja zakłada optymalne wykorzystanie specyficznych uwarunkowań danego obszaru oraz

wzmacnianie jego lokalnych potencjałów w tym także kulturowych.

Gmina przygotowuje, koordynuje i tworzy warunki do prowadzenie rewitalizacji, ale

rewitalizacja prowadzona jest przez wielu interesariuszy.

Interesariuszami rewitalizacji są w szczególności:

1) mieszkańcy obszaru rewitalizacji oraz właściciele, użytkownicy wieczyści nieruchomości

i podmioty zarządzające nieruchomościami znajdującymi się na tym obszarze (…);

2) mieszkańcy gminy inni niż wymienieni w pkt 1;

3) podmioty prowadzące lub zamierzające prowadzić na obszarze gminy działalność gospodarczą;

4) podmioty prowadzące lub zamierzające prowadzić na obszarze gminy działalność społeczną,

w tym organizacje pozarządowe i grupy nieformalne;

5) jednostki samorządu terytorialnego i ich jednostki organizacyjne;

6) organy władzy publicznej;

7) podmioty, inne niż wymienione w pkt 6, realizujące na obszarze rewitalizacji uprawnienia

Skarbu Państwa.

Rewitalizacja jest procesem wieloletnim, prowadzonym przez szeroki i otwarty katalog

interesariuszy ze szczególnym uwzględnieniem mieszkańców obszaru rewitalizacji.

Działania służące wspieraniu procesów rewitalizacji prowadzone są w sposób spójny: wewnętrznie

(poszczególne działania pomiędzy sobą) oraz zewnętrznie (z lokalnymi politykami sektorowymi, np.

transportową, energetyczną, celami i kierunkami wynikającymi z dokumentów strategicznych

i planistycznych)1.

Działania dotyczące rewitalizacji wpisują się w szeroki kontekst działań Ministerstwa Infrastruktury

i Rozwoju dotyczących polityki przestrzennej kraju, w szczególności Krajowej Strategii Rozwoju

Regionalnego 2010-2020 i Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030, m.in.

w zakresie:

przywrócenia i utrwalenia ładu przestrzennego,

przeciwdziałania suburbanizacji,

optymalizacji gospodarowania przestrzenią i zasobami środowiskowymi, głównie poprzez

nadanie priorytetu inwestycjom typu brownfield zamiast greenfield, głęboką przebudowę

i adaptację zdegradowanych obiektów do pełnienia nowych funkcji, np. kulturalnych,

rekreacyjnych, społecznych, gospodarczych oraz rekultywację terenów zdegradowanych na

cele przyrodnicze.

Gminny Program Rewitalizacji jest dokumentem o charakterze strategicznym, którego skutki

wdrożenia obejmują praktycznie wszystkie podmioty zlokalizowane na obszarze rewitalizowanym.

Powoduje to konieczność zaangażowania do prac w przygotowaniu i wdrażaniu szerokiego

spektrum przedstawicieli sektora samorządowego, pozarządowego i biznesowego.

Współpraca pomiędzy Partnerami Gminnego Programu Rewitalizacji ma na celu:

• wykorzystanie potencjału organizacji i społeczności lokalnej poprzez koordynowanie działań

w ramach jednego, spójnego projektu akceptowanego i wspieranego przez wszystkich

uczestników,

• optymalne wykorzystanie kompetencji i zasobów będących w dyspozycji gminy, organizacji

pozarządowych oraz przedsiębiorców,

• wsparcie innowacyjności proponowanych rozwiązań, wyrażającą się zastosowaniem nowych

podejść do problemów związanych z rozwojem lokalnym.

1 Wytyczne w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata 2014-2020, Warszawa, 2 sierpnia 2016 r.



9

Struktura dokumentu i metodyka jego opracowania

Par

tycy

pac

ja s

po

łecz

na

GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI

ETAPY OPRACOWANIA

POGŁĘBIONA ANALIZA

OBSZARU ZDEGRADOWANEGO

OCENA STANU AKTUALNEGO

GMINY

Analiza dokumentów

strategicznych krajowych,

województwa, gminy

Analiza SWOT

Planowane

przedsięwzięcia gminy

i innych jednostek

Przepisy prawne

DIAGNOZA GMINY

wyznaczenie obszaru

zdegradowanego

i obszaru rewitalizacji

CELE STRATEGICZNE REWITALIZACJI I KIERUNKI DZIAŁAŃ

Harmonogram realizacji działań

System wdrażania – zakresy zadań i odpowiedzialności, zasady

współpracy Zasady monitorowania wskaźniki, ewaluacji oraz aktualizacji

koncepcji wyprowadzenia obszaru ze stanu kryzysowego

Wybór przedsięwzięć rewitalizacyjnych

Określenie źródeł finansowania

OKREŚLENIE WIZJI, MISJI REWITALIZACJI

Uchwała Rady Gminy

Konsultacje społeczne

Projekt

GMINNEGO PROGRAMU REWITALIZACJI

Opiniowanie projektu GPR

(art. 17 ust. 2 pkt 4 w zw. z art. 18 ust. 2Ustawy o

rewitalizacji)

Opiniowanie przez RDOŚ, PWIS

Strategiczna ocena oddziaływania na środowisko

Konsultacje społeczne

Uchwała Rady Gminy

Weryfikacja GPR

IZ RPO 2014-2020 GMINNY PROGRAM

REWITALIZACJI



10

3. Streszczenie

Gminny Program Rewitalizacji Gminy Uście Gorlickie na lata 2016-2022 jest dokumentem

strategicznym wyznaczającym główne cele i kierunki działań w zakresie rewitalizacji.

Na początku dokumentu zamieszczono rozwinięcie głównych skrótów oraz przedstawiono

wyjaśnienie najważniejszych pojęć. Następnie opisano cel i podstawę wykonania GPR oraz opisano

strukturę dokumentu i metodykę jego opracowania.

W kolejnych rozdziałach opisano powiązanie GPR z dokumentami strategicznymi gminy, takimi jak

Strategia Rozwoju Gminy Uście Gorlickie, Gmina Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych

gminy Uście Gorlickie na lata 2014-2020, Gminny Program Wspierania Rodziny na lata 2017-2020,

Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii dla Gminu Uście Gorlickie na rok 2017.

Opisano możliwe źródła finansowania projektów rewitalizacyjnych oraz ich powiązanie z Wieloletnią

Prognozą Finansową Gminy Uście Gorlickie na lata 2017-2027. Możliwymi źródłami są zarówno

środki unijne, własne gminy, jak i środki poszczególnych interesariuszy.

Następnie przedstawiono podsumowanie danych zebranych w Diagnozie służącej wyznaczeniu

obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji Gminy Uście Gorlickie, zgodnie z metodyką analizy

SWOT, poddano analizie, pod kątem obszaru zdegradowanego, silne i słabe strony Gminy, oraz

mogące wystąpić szanse i zagrożenia. Przedstawiono kluczową dla dokumentu diagnozę czynników

i zjawisk kryzysowych. Opisano metodykę przyjętą w zakresie wyznaczania obszaru

zdegradowanego oraz obszaru rewitalizacji wraz z przedstawieniem poszczególnych kroków, które

zostały podjęte. Opisano również wizję rewitalizacji ze szczególnym skupieniem się na wizji obszaru

rewitalizacji i potencjalnym zmianom, które będą miały miejsce po wdrożeniu projektów

rewitalizacyjnych. Zaprezentowano cele szczegółowe dla sfery rewitalizacji wraz z przypisaniem

kierunków działań, harmonogram rzeczowo-finansowy zawierający projekty, które zostały

zaplanowane do realizacji w ramach GPR. Przedstawiono również system wdrażania, zarządzania,

monitorowania oraz ewaluacji.



11

4. Metodyka budowania GPR

4.1 Mechanizmy włączania interesariuszy w proces rewitalizacji

4.1.1. Zakres partycypacji społecznej

Zgodnie z Wytycznymi Ministerstwa Rozwoju w zakresie rewitalizacji oraz z wytycznymi

w programach operacyjnych na lata 2014-2020, jak i w ustawie o rewitalizacji z 2015 roku,

rewitalizacja jest procesem prowadzonym przez interesariuszy, tj. w szczególności mieszkańców,

przedsiębiorców, organizacje pozarządowe, stowarzyszenia, fundacje, parafie, spółdzielnie

mieszkaniowe.

W związku z powyższym, kluczową rolę w procesie rewitalizacji odgrywa właściwie zaprojektowany

proces partycypacji.

Partycypacja to bezpośrednie i pośrednie, sformalizowane i niesformalizowane, indywidualne

i kolektywne uczestnictwo obywateli w podejmowaniu i wykonywaniu decyzji, dotyczących dobra

wspólnego. Wyróżnić można trzy rodzaje partycypacji:

partycypacja społeczna - polega na podejmowaniu działań jednostek na rzecz społeczności,

w której żyją lub do której przynależą.

partycypacja publiczna - polega na angażowaniu się jednostek w działania instytucji władzy

państwowej oraz podległym im organizacjom sektora publicznego.

partycypacja indywidualna - podejmowanie codziennych wyborów przez jednostkę i przez

to wyrażanie jej własnych oczekiwań co do rodzaju społeczeństwa w którym chce żyć.

Dlatego tak ważne jest zaangażowanie w ten proces wszystkich osób i instytucji, które są

odpowiedzialne za rozwiązywanie problemów na obszarze gminy. Dzięki aktywności interesariuszy

możliwa będzie rzetelna diagnoza gminy, pozwalająca wyznaczyć obszary zdegradowane i obszary

rewitalizacji, nie tylko na podstawie danych statystycznych, ale także przy aktywnym udziale

społeczności lokalnej.

Opinie mieszkańców pomogą określić problemy jak również lokalny potencjał gminy oraz

możliwości i korzyści wynikające z przeprowadzenia rewitalizacji.

4.1.2. Modele partycypacji

Należy wymienić co najmniej trzy fazy partycypacji:

1. Faza przygotowawcza

2. Faza decyzyjna

3. Faza realizacyjna.

Określić można pięć stopni wpływu obywateli na decyzje władz publicznych na poszczególnych

etapach partycypacji, nazywając je spektrum partycypacji publicznej.

Na spektrum to składają się kolejno:

informowanie, które polega na dostarczeniu społeczeństwu rzetelnych informacji, dzięki

którym mogą poznać i zrozumieć problemy, zjawiska.

konsultowanie polegające na otrzymywaniu od obywateli informacji zwrotnej na temat

przeprowadzanych analiz, rozważanych rozwiązań i możliwych decyzji

włączanie polegające na uwzględnianiu w przygotowywanych stanowiskach opinii wyrażanych

przez społeczność lokalną

współpraca, która polega na partnerstwie na każdym etapie procesu decyzyjnego,

upodmiotowienie, oddawanie ostatecznej decyzji w ręce obywateli.



12

Informowanie Konsultowanie Włączanie Współpraca

Upodmiot

owienie

Cel

zapewnienie

społeczeństwu dostępu do informacji, dając im

możliwość zrozumienia

proponowanych

rozwiązań

dostarczanie

sobie informacji zwrotnej

pochodzącej od obywateli, która

dotyczy przeprowadzonyc

h analiz,

rozważanej alternatywy i możliwych

decyzji

uwzględnianie w

przygotowywanych stanowiskach obaw i aspiracji

wyrażanych przez obywateli i

informowanie o stopniu ich

wpływu na podejmowane

decyzje

partnerstwo

na każdym etapie procesu decyzyjnego

oddawanie

ostatecznej decyzji w

ręce obywateli

Obietnica

społeczna

będziemy Was dobrze

informować o podejmowanych

przez nas decyzjach

będziemy Was dobrze

informować o naszych planach,

wysłuchamy Waszych opinii na

temat podjętych przez nas decyzji,

by być może w przyszłości z nich

skorzystać

przy wydawaniu decyzji

uwzględnimy Wasze opinie i

damy Wam informację

zwrotną jak Wasze pomysły pomogły nam w podejmowaniu

decyzji

w maksymalnie

możliwym stopniu

chcemy z Wami

współpracować i

podejmować wspólne decyzje

wdrożymy to o czym

zdecydujecie

4.1.3 Model włączania interesariuszy w proces rewitalizacji w Gminie Uście

Gorlickie

ETAP PRZYGOTOWAWCZY

Pierwszy etap włączenia interesariuszy w proces rewitalizacji gminy polegał na właściwym

zidentyfikowaniu odbiorców GPR z terenu Gminy Uście Gorlickie i wypracowaniu metod dotarcia do

każdej z grup odbiorców.

Głównymi interesariuszami w procesie rewitalizacji Gminy Uście Gorlickie, są:

Mieszkańcy

Przedsiębiorcy/pracodawcy

Organizacje pozarządowe (non-government organization, popularny skrót NGO)

Eksperci

Administracja samorządowa

Politycy

Ośrodek Pomocy Społecznej

Instytucje oświatowe

Kościoły/Związki wyznaniowe

Spółdzielnie mieszkaniowe/wspólnoty mieszkaniowe/zarządcy nieruchomości

Komenda Policji

Powiatowy Urząd Pracy

Zarządcy dróg

Starostwo Powiatowe.



13

Podczas prac nad GPR uwzględniono zasady współpracy i partnerstwa w odniesieniu do

interesariuszy z obszaru gminy. Metodyka opracowania dokumentu opiera się na zasadzie

planowania otwartego z udziałem podmiotów zaangażowanych w procesy rewitalizacji oraz

z udziałem potencjalnych odbiorców GPR. Założenie to wynika z faktu, iż warunkiem zbudowania

dokumentu planistycznego mającego szanse powodzenia jego realizacji jest uspołecznienie procesu

prac nad nim. Polega to przede wszystkim na zaangażowaniu interesariuszy w proces

opracowywania GPR w sposób interaktywny i wypracowaniu form społecznego współdziałania

w zakresie programowania kierunków działań rewitalizacyjnych oraz określenia sposobów ich

realizacji.

Jednocześnie, aktywny udział przedstawicieli Urzędu Gminy w Uściu Gorlickim w pracach nad

przygotowaniem GPR, pozwolił na spełnienie istotnego z punktu widzenia planowania

strategicznego kryterium zgody i reprezentacji społecznej. Pozwala to mieć nadzieję, że poprzez

aktywny udział w pracach nad przygotowaniem dokumentu, społeczność lokalna jest silniej

umotywowana do jego wdrożenia oraz osiągnięcia oczekiwanych rezultatów.

W ramach akcji promocyjno-informacyjnej na stronie internetowej Urzędu Gminy w Uściu Gorlickim

zamieszczano informacje dotyczące samej idei rewitalizacji, na bieżąco dodawano informacje na

temat postępu prac nad projektem Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Uście Gorlickie na lata

2016-2022, a także udostępniano wszystkie materiały, które powstały w związku z realizacją

projektu.

Ponadto przeprowadzono badania ankietowe wśród mieszkańców dot. problemów społecznych

występujących na obszarze zdegradowanym.

Dodatkowo wszystkim interesariuszom GPR dano możliwość zgłaszania planowanych przez nich

przedsięwzięć rewitalizacyjnych celem wpisania ich do dokumentu i określenia komplementarności

wszystkich zgłoszonych zadań. W związku z tym na stronie urzędu oraz BIP opublikowano

ogłoszenie o możliwości zgłoszenia zadań do GPR. Wraz z ogłoszeniem zamieszczony został

formularz zgłoszenia, który miał za zadanie usprawnić proces przekazywania pomysłów

przedsięwzięć. Formularze zostały przesłane także faxem, pocztą i dostarczono je osobiście

instytucjom, mieszkańcom, przedsiębiorcom.

ETAP OPRACOWYWANIA DOKUMENTU

Kolejny etap prac obejmuje przeprowadzenie spotkań z interesariuszami.

ETAP WDRAŻANIA, OCENY I AKTUALIZACJI PROGRAMU REWITALIZACJI

W procesie wdrażania uczestniczyć będzie szeroki krąg interesariuszy.

Do szczegółowych zadań zespołu realizującego GPR będzie należało:

monitorowanie oraz ocena wdrażania celów rewitalizacji zgodnie z przyjętymi wskaźnikami

realizacji – (przez dwa pierwsze lata realizacji projektu monitorowaniem wdrażania projektu

będzie zajmować się wykonawca Projektu we współpracy z Zespołem);

przedstawienie wniosków z realizacji poszczególnych celów rewitalizacji;

sporządzenie raportów z realizacji dokumentu i przedstawienie ich do zatwierdzenia Radzie

Gminy;

opublikowanie wyników sprawozdawczości na stronie internetowej gminy.

mieszkańcy oraz pozostali interesariusze będą mieli prawo do uzyskiwania informacji

z wykonania poszczególnych przedsięwzięć i celów GPR. Informacje na temat stanu

realizacji dokumentu będą udostępniane poprzez stronę internetową Gminy Uście Gorlickie,

a także podczas okazjonalnych spotkań z różnymi grupami społecznymi, w tym

mieszkańcami, przedsiębiorcami, organizacjami pozarządowymi itp.

Opracowanie GPR związane jest z określeniem wizji i celów rewitalizacji przy udziale interesariuszy

Gminnego Programu Rewitalizacji. Całość tego etapu będzie wsparte analizą ekspercką związaną

z przygotowaniem programu oraz działaniami edukacyjnymi (promocyjnymi), tj.: artykuły prasowe

zawierających informacje dotyczące potrzeb rewitalizacji i działań, które będą podjęte.



14

W ramach prac zostało zastosowanych wiele technik i narzędzi partycypacji:

Przeprowadzona ankietyzacja ma na celu wskazanie realnych problemów dotykających ludzi na

obszarze przeznaczonym do rewitalizacji. Projekt dokumentu zostanie przedłożony do konsultacji

społecznych, aby dać możliwość wypowiedzenia się społeczeństwu. Racjonalne i słuszne uwagi

z konsultacji społecznych zostaną uwzględnione i zapisane w dokumencie. Planuje się również po

opracowaniu dokumentu powołać Zespół ds. rewitalizacji, złożony z interesariuszy, który będzie

uczestniczył w przyszłej ocenie i monitorowaniu postanowień programu (pierwszym etapem jego

działalności będzie uczestnictwo w spacerze studyjnym).

Wykorzystanie powyższych technik i narzędzi pozwoli z jednej strony na poznanie indywidualnych

problemów i potrzeb mieszkańców i przedsiębiorców z obszaru zdegradowanego, z drugiej strony

pozwoli zrozumieć idee rewitalizacji wśród mieszkańców. Pozwoli uzyskać ich zaangażowanie, które

jest niezbędne, aby móc poprzez podejmowane działania poprawić jakość ich życia.



15

5. Powiązanie Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Uście

Gorlickie z dokumentami strategicznymi i planistycznymi gminy

Strategia Rozwoju Gminy Uście Gorlickie

Wyniki diagnozy gospodarki gminy, przeprowadzone konsultacje i scenariusze przyszłości dają

podstawy do utrzymania określonej hipotezy celów i wiodących kierunków jego osiągania

stanowiących zestaw celów warunkujących. Niniejsza Strategia postawiła przed sobą cele

charakteryzujące każdy z trzech obszarów strategicznych: Rozwój gospodarczy

i zagospodarowanie przestrzenne, standard i jakość życia mieszkańców, środowisko naturalne.

1. CEL STRATEGICZNY: ROZWÓJ FUNKCJI TURYSTYCZNEJ I UZDROWISKOWEJ GMINY

Cel główny: Rozwój Uzdrowiska i rekreacji w Wysowej

Cel główny: Rozwój górskiej turystyki konnej i jeździectwa na bazie stadniny koni huculskich

w Gładyszowie

Cel główny: Rozwój turystyki górskiej

Cel główny: Agroturystyka

2. CEL STRATEGICZNY: POPRAWA JAKOŚCI ŻYCIA MIESZKAŃCÓW

Cel główny: Oświata i kultura

Cel główny: Zachowanie walorów środowiska przyrodniczego i kulturowego

5. CEL STRATEGICZNY: ROZWÓJ GOSPODARCZY I POPRAWA BYTU MIESZKAŃCÓW

Cel główny: Rozwój przedsiębiorczości

6. CEL STRATEGICZNY: PROMOCJA GMINY

Cel główny: Podjęcie działań promujących gminę

Gminna Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych gminy Uście Gorlickie na lata

2014-2020

Strategia deklaruje na poziomie misji przeciwdziałanie powstawaniu problemów społecznych

poprzez zaspokajanie potrzeb życiowych mieszkańców oraz podniesienie poziomu ich integracji i

aktywności społeczno-zawodowej.

Misja realizowana jest przez następujące cele, do których bezpośrednio nawiązuje GPR:

• Rozwijanie aktywnych form pomocy osobom bezrobotnym, głównie dla młodzieży, kobiet i osób

długotrwale bezrobotnych

• Ograniczenie zjawiska długotrwałego bezrobocia i jego przyczyn poprzez wsparcie osób

bezrobotnych oraz długotrwale bezrobotnych w zakresie reintegracji zawodowej oraz wsparcie

otoczenia tych osób.

• Ograniczenie zjawiska bezrobocia, zwłaszcza wśród młodzieży i kobiet.

Gminna Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych gminy Uście Gorlickie na lata 2014-

2020 koncentruje się w swej istocie na rewitalizacji społecznej, skupiając się na potrzebach

mieszkańców oraz wskazując te obszary interwencji, które w procesie rewitalizacji powinny mieć

charakter pierwszoplanowy. Przedmiotowy dokument stanowił ważne wytyczne przy

opracowywaniu GPR.

Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Uście

Gorlickie

Gminny Program Rewitalizacji Gminy Uście Gorlickie na lata 2016-2022 jest zgodny ze Studium

uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego w zakresie podstawowych celów

rozwoju gminy. Zawarte są w nim cele strategiczne rozwoju, które ukazują, iż GPR wpisuje się w

większości w ramy Studium.

4) Ochrona przyrody i różnorodności biologicznej przez zachowanie, wzbogacanie i odtwarzanie

zasobów przyrody. Utworzenie Parku Krajobrazowego Beskidu Niskiego połączonego z obszarami



16

chronionymi po stronie słowackiej.

7) Ochrona dziedzictwa kulturowego jako trwałego elementu krajobrazu z wpisaniem na listę

UNESCO cerkwi Beskidu Niskiego połączonych szlakiem historyczno-kulturowym. Ochrona

cmentarzy I wojny światowej.

8) Zapewnienie mieszkańcom Gminy równego dostępu do administracji, szkolnictwa, kultury,

infrastruktury sportowo-turystycznej i rekreacyjnej, transportu publicznego, usług.

9) Rozwój zagospodarowania turystyczno-rekreacyjnego w harmonii z ochroną przyrody.

Zwiększenie atrakcyjności turystycznej i promocji Gminy. Lokalizacja ośrodka narciarskiego „Ostry

Wierch” w Wysowej Zdroju. Wykorzystanie rekreacyjne zbiornika wodnego Klimkówka.

13) Rozwój i ochrona Uzdrowiska Wysowa-Zdrój. Współpraca ze Słowacją w zakresie ochrony

obszaru alimentacyjnego wody mineralnej.

14) Rozwój i modernizacja infrastruktury technicznej i usługowej Uścia Gorlickiego jako siedziby

władz Gminy.



17

6. Czynniki zjawisk kryzysowych

6.1 Analiza obecnej sytuacji Gminy Uście Gorlickie2

Gmina Uście Gorlickie położona jest w południowo-wschodniej części Województwa Małopolskiego

w powiecie Gorlickim. Uście Gorlickie od południa graniczy bezpośrednio ze Słowacją, od północy

z gminą Ropa i Gorlice, od zachodu z gminą Grybów i Krynica. Obejmuje rozległy obszar 287 km2

i należy do jednej z największych gmin w Polsce.

Charakterystyczną cechą krajobrazu jest górzyste ukształtowanie terenu z malowniczym

przełomem rzek i potoków.

Pod względem geograficznym teren gminy obejmuje zachodnią część Beskidu Niskiego nazywaną

Górami Hańczowskimi. Południową granicę Gminy wyznacza główny wododział karpacki, którego

szczytami przebiega granica polsko-słowacka, wschodnią – otulina Magurskiego Parku Narodowego,

a północną – długie pasmo Magury Małastowskiej. Najwyższym punktem Gminy jest szczyt Lackowa

(997 m n.p.m).

Obszar Gminy charakteryzuje się górzystym ukształtowaniem terenu należącym do gór średnich

o rusztowym układzie głównych grzbietów i dolin. W krajobrazie dominują długie, zalesione pasma

górskie lub pojedyncze góry poprzedzielane malowniczymi przełomami rzek i potoków oraz rozległe

obszary łąk, pastwisk i pól uprawnych. Średnie wzniesienie nad poziom morza wynosi 350 – 500 m.

W skład gminy wchodzi 20 wsi, w tym 19 sołectw: Banica, Brunary, Czarna, Gładyszów, Hańczowa,

Izby, Konieczna, Kunkowa, Kwiatoń, Nowica, Regietów, Ropki, Smerekowiec, Stawisza, Śnietnica,

Skwirtne, Uście Gorlickie, Wysowa-Zdrój (miejscowości: Wysowa-Zdrój i Blechnarka), Zdynia.

Mapa 1. Gmina Uście Gorlickie na tle powiatu gorlickiego i województwa małopolskiego

2 www.usciegorlickie.pl

http://www.usciegorlickie.pl/pl/21799/0/Dane_miejscowosci.html#wyshttp://www.usciegorlickie.pl/pl/21799/0/Dane_miejscowosci.html#ble



18

6.2. Diagnoza czynników i zjawisk kryzysowych

6.2.1. Sfera społeczna

Ukierunkowania na zjawiska i problemy w obszarze sfery życia społecznego mieszkańców obszarów

rewitalizowanych jest mocnym akcentem w polityce rewitalizacyjnej gmin. Rewitalizacja ma

bowiem na celu odnowienie społecznego potencjału ulic, osiedli, sąsiedztwa, dzięki czemu

miejscowa społeczność ma szanse na integrację w szerszym środowisku. Tym samym przedmiotem

rewitalizacji jest określona przestrzeń fizyczna ludności lokalnej oraz różne grupy interesariuszy,

mieszkające lub użytkujące dany obszar. To właśnie aspekt społeczny jest fundamentem

projektowania działań rewitalizacyjnych, dlatego to problemy, z którymi borykają się mieszkańcy

i ich potrzeby, jakie wykazują w obszarze jakości życia, mają kluczowe znaczenie dla

podejmowanych decyzji rewitalizacyjnych.

Struktura demograficzna34

Gmina Uście Gorlickie liczy 6846 mieszkańców, czyli zamieszkuje ją 6,3% ludności powiatu.

Gmina stanowi 29,8% powierzchni powiatu.

Wykres 1. Populacja w Gminie Uście Gorlickie w latach 2002 – 2016.

W latach 2002-2016 liczba mieszkańców wzrosła o 9,0%. Średni wiek mieszkańców wynosi 36,3 lat

i jest mniejszy od średniego wieku mieszkańców województwa małopolskiego oraz znacznie

mniejszy od średniego wieku mieszkańców całej Polski.

3 Urząd Gminy Uście Gorlickie 4 www.polskawliczbach.pl



19

Przyrost naturalny

Wykres 2. Przyrost naturalny w latach 1995-2015 w gminie Uście Gorlickie

Mieszkańcy gminy Uście Gorlickie zawarli w 2015 roku 41 małżeństw, co odpowiada 6,0

małżeństwom na 1000 mieszkańców. Jest to znacznie więcej od wartości dla województwa

małopolskiego oraz znacznie więcej od wartości dla Polski. W tym samym okresie odnotowano 1,0

rozwodów przypadających na 1000 mieszkańców.

31,1% mieszkańców gminy Uście Gorlickie jest stanu wolnego, 57,8% żyje w małżeństwie, 2,1%

mieszkańców jest po rozwodzie, a 8,8% to wdowy/wdowcy.

Gmina Uście Gorlickie ma dodatni przyrost naturalny wynoszący 45. Odpowiada to przyrostowi

naturalnemu 6,6 na 1000 mieszkańców gminy Uście Gorlickie. W 2015 roku urodziło się 97 dzieci,

w tym 44,3% dziewczynek i 55,7% chłopców. Średnia waga noworodków to 3 359 gramów.

Współczynnik dynamiki demograficznej, czyli stosunek liczby urodzeń żywych do liczby zgonów

wynosi 1,07 i jest nieznacznie mniejszy od średniej dla województwa oraz znacznie większy od

współczynnika dynamiki demograficznej dla całego kraju.

W 2013 roku 52,9% zgonów w gminie Uście Gorlickie spowodowanych było chorobami układu

krążenia, przyczyną 23,2% zgonów w gminie Uście Gorlickie były nowotwory, a 4,7% zgonów

spowodowanych było chorobami układu oddechowego. Na 1000 ludności gminy Uście Gorlickie

przypada 7.67 zgonów. Jest to znacznie mniej od wartości średniej dla województwa małopolskiego

oraz znacznie mniej od wartości średniej dla kraju.

Wykres 3. Migracje na pobyt stały w latach 1995-2015 w gminie Uście Gorlickie



20

Analiza sytuacji migracyjnej Gminy Uście Gorlickie na przełomie lat 2010-2015 wskazuje na

zasadniczy wzrost liczby wmeldowań z pobytu stałego. W roku 2015 odnotowano największą liczbę

wmeldowań (31 osób). Natomiast w analizowanych latach liczba wmeldowań z pobytu stałego

z Gminy Uście gorlickie za granicę uległa skrajnemu zmniejszeniu, w roku 2015 wynosiła ona zero.

Liczba napływowej ludności z poza Gminy Uście Gorlickie uległa niewielkiemu zmniejszeniu na

przestrzeni 4 ostatnich lat (w roku 2012 wynosiła 17 osób, natomiast w 2015, 12 osób).

Zasadniczym zmianom ulega wskaźnik ruchów wewnątrzgminnych ludności. Największą liczbę

przemeldowań wewnątrzgminnych odnotowano w latach 2012 (36 osób) i w następnych latach

spada.

W 2015 roku zarejestrowano 37 zameldowań w ruchu wewnętrznym oraz 53 wymeldowań,

w wyniku czego saldo migracji wewnętrznych wynosi dla gminy Uście Gorlickie -16. W tym samym

roku 0 osób zameldowało się z zagranicy oraz zarejestrowano 0 wymeldowań za granicę - daje to

saldo migracji zagranicznych wynoszące 0.

Bezrobocie5

Najczęściej definiuje się stopę bezrobocia rejestrowanego jako stosunek liczby zarejestrowanych

bezrobotnych do liczby ludności aktywnej ekonomicznie (zasobu siły roboczej danej populacji). Tak

zdefiniowana stopa bezrobocia prezentowana jest poniżej. Dane o bezrobociu na poziomie gminy są

szacowane w oparciu o stopę bezrobocia rejestrowanego dla powiatu oraz porównanie stosunku

liczby bezrobotnych do ogółu ludności w wieku produkcyjnym w powiecie i gminie.

Wykres 4. Szacunkowa stopa bezrobocia rejestrowanego w gminie Uście Gorlickie

Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w gminie Uście Gorlickie wynosi 3 060,43 PLN, co

odpowiada 73.70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w Polsce.

Wśród aktywnych zawodowo mieszkańców gminy Uście Gorlickie 171 osób wyjeżdża do pracy do

innych gmin, a 124 pracujących przyjeżdża do pracy spoza gminy - tak więc saldo przyjazdów

i wyjazdów do pracy wynosi -47.

5 www.polskawliczbach.pl



21

55,0% aktywnych zawodowo mieszkańców gminy Uście Gorlickie pracuje w sektorze rolniczym

(rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo), 16,4% w przemyśle i budownictwie, a 5,9%

w sektorze usługowym (handel, naprawa pojazdów, transport, zakwaterowanie i gastronomia,

informacja i komunikacja) oraz 5,9% pracuje w sektorze finansowym (działalność finansowa

i ubezpieczeniowa, obsługa rynku nieruchomości).

Korzystający z pomocy społecznej w gminie Uście Gorlickie (stan na 31 grudnia 2015 r.)

Przy liczbie ludności 6834 z pomocy społecznej w gminie Uście Gorlickie korzysta aż 1137 osób.

W tym 221 osób z powodu ubóstwa, 28 osób z powodu bezrobocia, 99 osób z powodu

niepełnosprawności, 162 rodziny korzystają z dożywiania, a 190 z powodu długotrwałej choroby.

Edukacja

Tab. 1. Struktura szkolnictwa w gminie Uście Gorlickie

Szkolnictwo w roku szkolnym 2015/2016

Typ placówki

Ogółem

Publiczne prowadzone

przez gminę Uście Gorlickie

Liczba szkół

Liczba uczniów

Liczba szkół

Liczba uczniów

Szkoły podstawowe (razem ze

specjalnymi)

8 539 7 536

Gimnazja (razem ze specjalnymi) 2 263 2 263

Licea ogólnokształcące i uzupełniające licea ogólnokształcące

0 0 0 0

Licea profilowane 0 0 0 0

Technika, technika uzupełniające 1 b.d. 1 b.d

Zasadnicze szkoły zawodowe (razem ze specjalnymi)

1 b.d. 1 b.d.

Źródło: Urząd Gminy w Uściu Gorlickim WYDZIAŁ EDUKACJI, KULTURY I SPORTU

Wyniki egzaminów

- sprawdzianu szóstoklasisty za rok szkolny 2015/2016

Ważnym wskaźnikiem poziomu pracy szkół są wyniki osiągane przez uczniów na sprawdzianach po

klasie VI. Ta forma badania kompetencji uczniów jest obligatoryjna na zakończenie szkoły

podstawowej i jest przeprowadzana na terenie kraju przez Centralną Komisję Egzaminacyjną.

Poniższa tabela przedstawia wyniki uzyskane przez uczniów gminy Uście Gorlickie na tle wyników

powiatu i województwa. Uczniowie gminy Uście Gorlickie wypadają znacznie gorzej od średniej dla

obszaru powiatu, a także całego województwa małopolskiego.

Tab. 2. Wyniki egzaminów 6-klasisty

Sprawdzian - część pierwsza Języki obce

Język polski Matematyka Razem Język angielski



22

Punkty % pkt Punkty % pkt Punkty % pkt Punkty % pkt

Gmina

Uście Gorlickie

13,7 68,7 9,6 48,0 23,3 58,0 25,2 63,1

Powiat

Gorlicki

13,9 69,7 10,3 51,7 24,3 61,0 26,8 67,1

Województwo

Małopolskie

14,7 73,3 11,6 58,2 26,3 66,0 29,3 73,3

- egzaminu gimnazjalnego za rok szkolny 2015/2016

Wyniki egzaminu gimnazjalnego należą do niskich, wskazują na to zarówno wyniki w %

z poszczególnych przedmiotów jak również wyniki staninowe. W każdej kategorii wyniki średnie

gminy są niższe od średnich wyników powiatu a tym bardziej od średnich wyników województwa.

Porównując wyniki w poszczególnych kategoriach między gimnazjami – wyniki gimnazjum w Uściu

Gorlickim są wyższe od wyników Gimnazjum w Brunarach.

Tab. 3. Wyniki egzaminów gimnazjalnych.

Wyniki w %

język

polski

historia

i WOS matematyka

przedmioty

przyrodnicze

język angielski (A)

język niemiecki (N)

podstawowy rozszerzony

Gmina 65,3 50,8 40,2 47,0 46,7 (A)

66,1 (N)

29,7 (A)

44,3 (N)

Powiat 69,7 56,9 49,1 52,1 57,8 (A)

60,8 (N)

39,7 (A)

39,0 (N)

Województ

wo

72,1 59,3 52,9 54,0 64,9 (A)

58,8 (N)

45,2 (A)

53,5 (N)



23

6.2.2. Sfera gospodarcza

Uwarunkowania środowiskowe (teren chronionego krajobrazu), w zasadniczej części rolniczy

charakter gminy oraz położenie z dala od głównych ośrodków miejskich powoduje, że na terenie

gminy nie funkcjonują duże i średnie firmy produkcyjne i zakłady przemysłowe.

Firmy, które zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami, swoją działalność

zarejestrowały na terenie gminy Uście Gorlickie, zatrudniają mieszkańców gminy. Uście Gorlickie,

Brunary oraz Wysowa-Zdrój to miejscowości, w których zarejestrowano najwięcej podmiotów

gospodarczych. Najmniej zarejestrowanych podmiotów gospodarczych odnotowano we wsi Ropki

oraz w Koniecznej, co plasuje te miejscowości na ostatnim miejscu wśród jednostek terytorialnych

Gminy Uście Gorlickie.

Według danych Urzędu Statystycznego w 2016 roku najwięcej podmiotów gospodarczych

zarejestrowanych było kolejno w sektorze budowlanym, przemysłowym i rolniczym.

W oparciu o drewno pozyskiwane w tutejszych lasach rozwija się przetwórstwo drewna, które jest

głównym profilem działalności produkcyjnej miejscowych firm. Produkowane są głównie palety,

europalety, elementy konstrukcyjne domów i inne, a także tradycyjna galanteria drzewna tj. łyżki,

talerze, wałki, kasetki i inne wyroby pamiątkarskie.

Dobrze rozwija się przedsiębiorczość. W gminie zarejestrowanych jest ponad 480 przedsiębiorców

prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą. W ostatnich latach zanotowano wzrost ich

liczby, co świadczy o wzroście aktywności mieszkańców gminy.

Najlepiej rozwinięte profile działalności to:

- galanteria drzewna - 37 przedsiębiorców

- wyroby z drewna - 17 przedsiębiorców.

W działalności handlowo – usługowej dominują usługi:

- budowlane - 226 przedsiębiorców

- leśne - 73 przedsiębiorców

- handlowe - 56 przedsiębiorców

- transportowe - 48 przedsiębiorców

- gastronomiczne - 18 przedsiębiorców

- inne – 5 przedsiębiorców.

Rozwój turystyki oraz zwiększenie liczby osób przyjeżdżających na wypoczynek wpłynął na rozwój

placówek handlowych, gastronomicznych i usługowych związanych z obsługą ruchu turystycznego.

Dynamicznie rozwija się agroturystyka jako dodatkowe źródło dochodu w gospodarstwach rolnych,

które oferują zdrową żywność i dysponują warunkami lokalowymi do przyjmowania gości na

wypoczynek. Obecnie w skali gminy agroturystyką zajmuje się około 40 gospodarstw, a stolicą

agroturyzmu w gminie jest miejscowość Gładyszów.

Do głównych pracodawców na terenie gminy Uście Gorlickie zaliczyć należy także placówki

oświatowe oraz Urząd Gminy w Uściu Gorlickim, GOPS i Biblioteką Publiczną.

Wyroby firm produkcyjnych i przetwórczych w swojej głównej części kierowane są na rynek

lokalny. Część z nich sprzedaje jednak swoje wyroby oraz usługi także na obszarze powiatu

i województwa. Do grupy tej zaliczyć można:

- Uzdrowisko Wysowa S.A.

- Lasy Państwowe Nadleśnictwo Łosie

- Lasy Państwowe Nadleśnictwo Gorlice

- PPH „DREW-MAX” Uście Gorlickie (przerób drewna, stacja paliw)

- Firma „DRENO” w Śnietnicy (przerób drewna)

- Firma „DROZDEX” w Izbach (przerób drewna)



24

- PPHU „MIMAR” w Uściu Gorlickim (przerób drewna, handel)

- Gminna Spółdzielnia „SCh” w Uściu Gorlickim

- Stadnina Koni Huculskich Gładyszów Sp. z o.o. w Regietowie

- Spółka Cywilna „OSŁAWA” (Ośrodek Wypoczynkowy) w Wysowej

- Centrum Rekreacyjno-Lecznicze „GLINIK” w Wysowej

- Bank Spółdzielczy w Grybowie Oddział w Uściu Gorlickim

- Instytut Zdrowia Człowieka „Wysowa nad Parkiem” w Wysowej

- Firma MTM Stróże – Składy Budowlane w Uściu Gorlickim.

Rozwój rynku pracy i zapewnienie miejsc pracy mieszkańcom gminy Uście Gorlickie w dużym

stopniu uwarunkowane jest jej rolniczym charakterem. Rozwojowi rolnictwa sprzyjają dogodne

warunki geograficzne, dobre gleby oraz silne tradycje związane z funkcjonowaniem na tym terenie

silnych gospodarstw rolnych, będących podstawą utrzymania całych rodzin. Tak więc gmina Uście

Gorlickie przynależy do regionu o podstawowej funkcji rolniczej i w związku z tym w strukturze

gospodarki dominuje rolnictwo reprezentowane przez rodzinne gospodarstwa indywidualne.

Działające na terenie gminy nieliczne zakłady przemysłowe i usługowe ukierunkowane są

najczęściej na obsługę lokalnego rynku. Trendy rozwojowe dostrzec należy w kreowaniu

przedsiębiorczości w zakresie przede wszystkim przetwórstwa rolno-spożywczego, jak i branż

związanych z obsługą sektora rolnego. Na dzień 31 grudnia 2016 roku na terenie gminy

zarejestrowanych było 1545 podmiotów gospodarczych (dane z Urzędu Gminy Uście Gorlickie).

Podmioty gospodarcze działające na terenie gminy Uście Gorlickie zajmują się głównie handlem

oraz usługami. Znaczna grupa podmiotów działa także w branży budowlanej oraz przemysłowej.

Niewielki odsetek to firmy produkcyjne działające w branży przetwórstwa oraz transporcie.

Duża grupa firm działa w zakresie obsługi rolnictwa, zajmując się zaopatrzeniem gospodarstw

w środki produkcji, paliwa, materiały, świadcząc usługi weterynaryjne i inseminacyjne. Biorąc pod

uwagę typowo rolniczy charakter gminy, intensywny rozwój gospodarstw indywidualnych,

postępującą mechanizację i specjalizację produkcji ten sektor usług nie zapewnia rolnictwu pełnej

obsługi. Dotyczy to tak zakresu, jakości, jak też poziomu usług. Zdecydowana większość

zarejestrowanych firm działa w branży budowalnej, przemysłowej oraz sektorze handlu

detalicznego i hurtowego.

Sieć wodociągowa

Na terenie Gminy Uście Gorlickie system wodociągów jest średnio rozwinięty. Sieć wodociągów

posiada 418 przyłączy prowadzących do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania

i dostarcza wodę dla 2295 mieszkańców, czyli 34,2 populacji. Mieszkańcy nie posiadają dostępu do

systemu wodociągów zaopatrują się w wodę z własnych lokalnych ujęć wodnych – studni kopanych.

Sieć kanalizacyjna i system oczyszczania ścieków

W 2013 r. czynna sieć kanalizacyjna w Gminie Uście Gorlickie miała długość 34,0 km i obejmowała

633 przyłącza prowadzące do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania. Z sieci

kanalizacyjnej korzystało 2603 mieszkańców Gminy, czyli ok. 38,8% populacji. System kanalizacji

nie obejmuje oddalonych przysiółków oraz pojedynczej, rozproszonej zabudowy, które powinny być

wyposażone w lokalne lub indywidualne urządzenia do oczyszczania ścieków.

Ścieki wytwarzane na terenie Gminy Uście Gorlickie są oczyszczane w 4 mechaniczno-biologicznych

oczyszczalniach ścieków zlokalizowanych w Wysowej-Zdroju, Hańczowej, Uściu Gorlickim

i Gładyszowie o łącznej przepustowości 1555 m3 na dobę. Największą przepustowość: 1250 m3 na

dobę ma oczyszczalnia w Wysowej-Zdroju. Przewiduje się możliwość przebudowy i rozbudowy

istniejących oczyszczalni.



25

Infrastruktura transportowa

Około 50% dróg o nawierzchni asfaltowej i powierzchniowo utrwalonych wymaga remontów

i modernizacji polegających na wykonaniu na tych drogach nowej nawierzchni asfaltowej

z równoczesnym wzmocnieniem konstrukcji. Wykonania nawierzchni asfaltowej wymagają również

drogi o nawierzchni tłuczniowej. Stan techniczny dróg i ich nawierzchni jest jednak niezadowalający. Zły stan techniczny wynika w szczególności z powstających w nawierzchni

szczelin i kolein, braku utwardzonych poboczy, co powoduje zniszczenia krawędzi nawierzchni,

braku rowów odwadniających. Drogom brakuje pasów ruchu wolnego oraz ścieżek rowerowych, co

w powiązaniu z licznymi wjazdami do pól i zagród prowadzi do wzrastającej liczby wypadków

i kolizji. Szczególnym zagrożeniem dla ruchu pieszego jest brak lub zły stan chodników

w większości miejscowości gminy. Bezpieczeństwu ruchu zagraża także zły i bardzo zły stan drzew

rosnących w pasach dróg, szczególnie powiatowych i gminnych.

W zarządzie Gminy jest również ok. 250 km dróg gminnych dojazdowych do gruntów rolnych,

z których część uległa uszkodzeniu w wyniku powodzi, które nawiedziły Gminę. W miarę możliwości

finansowych prowadzona jest odbudowa i modernizacja tych dróg, jednak w pierwszej kolejności

wykonywane są prace przywracające przejezdność oraz podnoszące bezpieczeństwo użytkowników

dróg.

Przyjmuje się, że strefa uciążliwości określana poziomem 45dB (w ciągu dnia) może sięgać

odległości 150 m od krawędzi jezdni. Poziom uciążliwości dotyczy również pozostałych dróg o

wysokim obciążeniu ruchem. Zagrożenia akustyczne rosną wraz ze wzrostem natężenia ruchu oraz

prędkości pojazdów.

6.2.3 Sfera przestrzenno–funkcjonalna

Turystyka

Dla wielu rejonów Polski turystyka jest jednym z podstawowych źródeł dochodów ludności.

Sprzyjające warunki geograficzne, czyste środowisko, rozwinięta baza turystyczna i wypoczynkowa,

atrakcje kulturalne i historyczne powodują, że duży odsetek ludności znajduje zatrudnienie w tym

dziale gospodarki narodowej. Gmina Uście Gorlickie posiada duże walory turystyczne, które

w chwili obecnej są wykorzystane jedynie w niewielkim stopniu. Do najważniejszych z nich zaliczyć

trzeba piękne i urozmaicone krajobrazy, brak przemysłu, a co za tym idzie czyste powietrze

i nieskażone środowisko, duże kompleksy leśne, oddalenie od dużych aglomeracji miejskich oraz

bogatą historię. Produkowana na terenie gminy żywność posiada wysokie walory smakowe i jest

w większości żywnością ekologiczną.

Na terenie gminy jest wiele zabytków o charakterze wyjątkowym i bogata jest w materialne

dowody chlubnej przeszłości. Należy pamiętać, że teren gminy zamieszkiwali w przeszłości licznie

wyznawcy religii greckokatolickiej i prawosławnej. Stąd wiele zabytków to cerkwie – 26 budowli

sakralnych w stylu cerkiewnym zarówno drewnianych, krytych gontem jak i murowanych –

stanowią pamiątkę historii – są najbardziej charakterystycznym elementem krajobrazu gminy.

Cerkwie łemkowskie powstały w wyniku przenikania się tradycji wschody i zachody a ich styl uległ

ewolucji. Na szczególna uwagę zasługuje: Cerkiew św. Paraskewy w Kwiatoniu – budowla

drewniana wzniesiona ok. 1700 r. należąca do najpiękniejszych i najlepiej zachowanych cerkwi

łemkowskich w Polsce. Obiekty te są arcydziełami sztuki sakralnej. Charakterystycznymi

elementami budowli są potrójne krzyże i okrągłe kopułki. Cerkiew ta została wpisana w 2013 r. na

Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, razem z cerkwią św. Michała Archanioła w Brunarach.

Na terenie gminy Uście Gorlickie znajduje się również 13 cmentarzy z I wojny światowej.

Wybudowane zostały w latach 1915-1918 dla upamiętnienia zwycięskiej bitwy pod Gorlicami.

Znajdują się tu groby Rosjan, Austriaków, Niemców, Węgrów oraz wielu Polaków. Cmentarze są

zaprojektowane prze słowackiego architekta Dusana Jurkovica i wiedeńskiego rzeźbiarza Hansa

Mayera, a wiele z nich to arcydzieła sztuki kamieniarskiej i ciesielskiej. Na szczególną uwagę

zasługuje cmentarz Nr 46 na Beskidku w Koniecznej oraz cmentarz Nr 56 w Smerekowcu.



26

Cmentarze budowano głównie na wzgórzach, na otwartej przestrzeni, tak by były widoczne

z daleka. Dziś w większości ukryte są w lasach. Bujna roślinność rozsadza kamienie, betonowe

urny, obmurowania grobów. Szczególnie szybko uległy zniszczeniu obiekty z drewna. Pomniki

historii otoczone są opieką, sukcesywnie remontowane, konserwowane w miarę możliwości

finansowych. Cmentarze można zwiedzać w ramach oznakowanego szlaku cmentarzy I wojny.

Wędrując szlakami spotkać można również stare łemkowskie chyże w Nowicy, Przysłupiu,

Gładyszowie oraz przydrożne kamienne krzyże, kapliczki – pamiątki historii.

Obszar gminy to tereny wchodzące w skład rdzennej Łemkowszczyzny. Zachowana w wielu

miejscach oryginalna zabudowa gospodarska kultury Łemków stanowi atrakcję turystyczną.

Istniejące pozostałości po wsiach łemkowskich znajdują się w dolinach rzek i potoków.

Z uwagi na uzdrowiskowy status Gminy, istnieje wiele obiektów rekreacyjno-turystycznych.

Wysowa-Zdrój to znane i cenione uzdrowisko, położone w Beskidzie Niskim przy granicy ze

Słowacją. Jest to uzdrowisko, które dysponuje wartościowymi wodami mineralnymi

o zróżnicowanych właściwościach. Europejską renomę uzdrowisko uzyskało przed I wojną

światową, a jego wody porównywano do źródeł słynnego włoskiego Merano. Obecnie Wysowa-Zdrój

dysponuje 14 ujęciami wód mineralnych, są to szczawy wodorowo-węglanowo-chlorkowo-sodowe

oraz węglanowo-sodowo-wapienne. Na bazie tych wód w Wysowej-Zdroju produkuje się znakomitą

wodę mineralną „Wysowianka”. W uzdrowisku leczy się choroby układu oddechowego,

pokarmowego oraz moczowego.

Pijalnia wód mineralnych w Wysowej-Zdroju

W listopadzie 2006 roku w Wysowej-Zdroju została oddana do użytku pijalnia wód mineralnych,

dofinansowana ze środków Unii Europejskiej. Opracowany przez gminę projekt budowlany jest

odtworzeniem drewnianej spalonej pijalni. Jej usytuowanie w centrum uzdrowiska, w parku

uzdrowiskowym, w sąsiedztwie rozlewni wód mineralnych i źródeł wód mineralnych jest

uzupełnieniem infrastruktury uzdrowiskowej, podnosi rangę i konkurencyjność uzdrowiska

Wysowa-Zdrój na tle innych uzdrowisk.

Budynek pijalni wód mineralnych zaprojektowano w miejscu i na wzór dawnej pijalni wód

mineralnych, która w latach 60-tych uległa spaleniu, w oparciu o dostępne materiały archiwalne.

Budynek zaprojektowano w centrum uzdrowiska Wysowa-Zdrój na terenie parku zdrojowego

w bezpośrednim sąsiedztwie ujęć wód mineralnych, rozlewni wód mineralnych, w nawiązaniu do

istniejących ciągów komunikacyjnych z uwzględnieniem odpowiedniego nasłonecznienia. Rzut

budynku ma kształt prostokąta o wymiarach 16,18m x 7,90m z charakterystycznym zadaszonym

tarasem założonym na rzucie półkola i podcieniami wokół budynku wspartymi na słupach.

W pijalni jest wykorzystanych 5 wód mineralnych z następujących źródeł: HENRYK, FRANCISZEK,

ANNA, JÓZEF II, SŁONE.

Wysowa-Zdrój to miejscowość jak mało które uzdrowisko, zarówno w Polsce jak i w Europie,

posiada tak duże bogactwo wód mineralnych. Różnorodność wód wysowskich jest związana ze

zróżnicowaną budową geologiczną podłoża, woda krąży pomiędzy naprzemiennie ułożonymi

warstwami piaskowców i łupków i nasyca się minerałami.

Wszystkie wody to szczawy alkaliczne o wysokiej zawartości substancji mineralnych i cennych

właściwościach leczniczych. Większość z nich jest dostępna w Pijalni Wód Mineralnych w sercu

uzdrowiska, w przepięknym prawie stuletnim parku zdrojowym. Wysowskie wody są

konfekcjonowane w Rozlewni Wód Mineralnych.

Park Wodny w Wysowej-Zdroju

Oddany do użytku w 2012 roku dofinansowany z Małopolskiego Regionalnego Programu

Operacyjnego.

Głównym jego celem jest ułatwienie dostępu do obiektów rekreacyjno-sportowych na terenie

województwa oraz wzrost liczby miejsc pracy, zwiększenie wyposażenia w infrastrukturę sportową

i rekreacyjną gminy Uście Gorlickie, rozszerzenie ruchu turystycznego na terenie całego regionu,

stworzenie miejsc mających na celu zagospodarowanie czasu wolnego, służących organizowaniu

spotkań, zawodów sportowych, imprez, a także miejsc, z których mogą korzystać osoby

niepełnosprawne.



27

Atrakcjami Parku Wodnego jest basen rekreacyjno-rehabilitacyjny o następujących parametrach:

głębokości: 1,2 do 1,4 m, powierzchni lustra wody: 287 m2, objętości wodnej basenu: 373 m3,

o temperaturze wody: do 30o.

Basen wyposażony jest w:

wodne i powietrzne stacje masażu

leżanki powietrzne

ławeczki powietrzne

czterodyszową, ścienną stację masażu wodnego

dwudyszową, ścienną stację masażu wodnego

masaż stóp, gejzer powietrzny

armatkę wodną, wąski masaż karku

kaskadę wodna, szeroki masaż karku.

Ponadto w obiekcie dostępny jest basen dla dzieci z parasolem wodnym, basen SPA (tzw. jacuzzi)

o pojemność wodnej 1,95 m3 i temperaturze wody: 34 - 37oC, a także sauna parowa i sauna

sucha, które doskonale wpływają na układ krążenia i wzmacniają pracę serca, a co najważniejsze

są wspaniałym lekiem na poprawę samopoczucia niwelując nagromadzony w nas stres.

Park Zdrojowy w Wysowej-Zdroju

W dniu 2 lipca 2011 r. odbyło się uroczyste otwarcie zmodernizowanego parku zdrojowego

w Wysowej-Zdroju. Projekt „Odnowa centrum Wysowej-Zdroju – modernizacja parku zdrojowego

wraz z dojazdowa infrastrukturą drogową” został zrealizowany w okresie od 1.06.2009 do

4.07.2011. Został dofinansowany z budżetu Unii Europejskiej w ramach Małopolskiego

Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013, Działanie 6.2 Rozwój Obszarów

Wiejskich, Schemat A. Odnowa centrów wsi.

Początki parku zdrojowego w Wysowej sięgają XVII w. W ramach realizowanej inwestycji

powierzchnia parku powiększyła się z 3,5 do 8,80 ha. Została zmodernizowana infrastruktura

drogowa o długości 3,857 km. Powstał amfiteatr, fontanna, miejsca aktywnego i biernego

wypoczynku, altany, ścieżki parkowe, rabaty kwiatowe, mostki łukowe.

Turystyka konna rozwija się głównie dzięki Stadninie Koni Huculskich w Regietowie, stajnie

i stanice konne w Gładyszowie, Hańczowej, Izbach, Nowicy i Wysowej, ale również w oparciu

o indywidualne hodowle gospodarzy oferujących kwatery agroturystyczne.

STADNINA KONI HUCULSKICH „GŁADYSZÓW” - w 1993 r. powstała Stadnina Koni Rasy

Huculskich w wiosce Gładyszów, położonej w centralnej części Beskidu Niskiego u podnóża Magury

Małastowskiej, z dala od centrów miejskich i przemysłowych. Obecnie siedziba mieści się

w Regietowie. Stadnina organizuje obozy jeździeckie, rajdy konne, zielone szkoły, przejazdy

bryczką, zimą – kuligi, ogniska. W stadninie prowadzona jest również nauka jazdy konnej na placu

i w terenie. Z uwagi na swoje cechy charakteru - wyjątkową cierpliwość i łagodność - konik

huculski coraz częściej jest wykorzystywany w hipoterapii, tj. rehabilitacji poprzez jazdę konną

i terapii poprzez kontakt z koniem. Koń wyzwala emocje. Uczy wrażliwości i opiekuńczości, ale też

stanowczości i umiejętności podejmowania szybkich decyzji. Motywuje do działania, daje chęć do

zmagania się z przeciwnościami losu. Jest to wyjątkowa metoda usprawniania dzięki obecności

czworonożnego terapeuty - konia.

Uście Gorlickie, turystyczno – uzdrowiskowa gmina o tradycjach sięgających średniowiecza, ukryta

na południu Polski pośród lasów Beskidu Niskiego gdzie bystre górskie potoki nadają tempo życiu.



28

6.3. Wyniki badań ankietowych

6.3.1 Wyniki badań ankietowych – dorośli

Wyniki ankiet oceny potrzeb realizacji określonych rodzajów działań związanych z Gminnym

Programem Rewitalizacji dla Gminy Uście Gorlickie na lata 2016-2022.

Wśród beneficjentów ankiety zdecydowanie więcej było kobiet niż mężczyzn. Wśród ankietowanych

72 % stanowiły kobiety, a 28 % mężczyźni.

Przedział wiekowy osób ankietowanych zaczyna się przed 18 rokiem życia, a kończy na wieku

emerytalnym. Najwięcej badanych obejmował przedział wiekowy od 50 do 59 lat (30%), następnie

od 30 do 39 lat (25%) i od 40 do 49 lat (23%).

Najwięcej ankietowanych posiada wykształcenie wyższe (47%), następnie średnie (25%),

policealne (13%) oraz zasadnicze zawodowe (10%), a najmniej było ankietowanych

z wykształceniem podstawowym (3%) oraz gimnazjalnym (2%).

2%

3%

5%

25%

23%

30%

12%

do 18 lat

od 18 do 24

od 25 do 29

od 30 do 39

od 40 do 49

od 50 do 59

60 lat i więcej

Struktura wiekowa



29

Wśród badanych najwięcej było osób, które zaznaczyły odpowiedz inne (35%). Pracownicy

gospodarki uspołecznionej stanowili 30%, 15% pracuje na własny rachunek, pracownicy najemni

w sektorze prywatnym to tylko 3%. 17% ankietowanych to nie pracujący w ogóle.

Spośród ankietowanych najpopularniejszym modelem gospodarstwa domowego jest gospodarstwo

4-osobowe (33%), a następnie 5-osobowe (25%) i 3-osobowe (17%).

0%

3%

2%

10%

25%

13%

47%

NIEPEŁNE PODSTAWOWE

PODSTAWOWE

GIMNAZJALNE

ZASADNIECZE ZAWODOWE

ŚREDNIE

POLICEALNE/NIEPEŁNE WYŻSZE

WYŻSZE

Wykształcenie

3%

30%

15% 17%

35%

parcownik najemny w sektorze prywatnym

pracownik gospodarki

uspołecznionej

pracuje na własny rachunek

nie pracuje inne (jakie)

Struktura zatrudnienia



30

Najczęściej w gospodarstwie domowym pracuje 3 osoby (46%).

Najczęściej wśród ankietowanych na utrzymaniu rodziców pozostaje 1 dziecko (32%), 3 dzieci

(30%) oraz 2 dzieci (28%), więcej niż troje wśród ankietowanych należy do rzadkości.

8%

7%

17%

33%

25%

7%

3%

1

2

3

4

5

6

7

12%

28%

46%

5%

7%

2%

1

2

3

4

5

6



31

Na pytanie dotyczące poziomu życia, ankietowani najczęściej wybierali odpowiedź – „żyjemy

przeciętnie” (48%) oraz „jakoś sobie radzimy” (40%), tylko 5% ankietowanych stwierdziło, że dość

trudno jest im przeżyć.

32%

28%

30%

5%

3%

2%

1

2

3

4

5

6

7%

40%

48%

5%

ŻYJE NAM SIĘ DOSTATNIO

JAKOŚ SOBIE RADZIMY

ŻYJEMY PRZCIĘTNIE

DOŚĆ TRUDNO JEST NAM PRZEŻYĆ



32

Pytanie 1:

Czy Pana(i) zdaniem, gminie potrzebny jest program ożywienia gospodarczego, społecznego

i przestrzenno-środowiskowego w postaci GMINNEGO PROGRAMU REWITALIZACJI GMINY

UŚCIE GORLICKIE na lata 2016-2022?

Zdecydowanie większość ankietowanych opowiedziało się, że istnieje potrzeba opracowania

GMINNEGO PROGRAMU REWITALIZACJI GMINY UŚCIE GORLICKIE na lata 2016-2022.

68%

32%

0% 0%

Zdecydowanie tak Raczej tak Raczej nie Zdecydowanie nie



33

Pytanie 2

Jaki obszar gminy powinien być Pana(i) zdaniem poddany procesowi rewitalizacji?

Według ankietowanych obszar, który powinien być poddany rewitalizacji w pierwszej kolejności to:

Gładyszów, a także okolice Jeziora Klimkowskiego, Uście Gorlickie jako obszar turystyczny miejsce

wypoczynku (42%), dzięki korzystnemu usytuowaniu zalewu, który stanowi duży potencjał

rozwojowy dla całej Gminy. Sołectwa w których w pierwszej kolejności winny być podjęte działania

to: Izby (14%) a następnie Banica (11%), oraz Śnietnica, Hańczowa, Wysowa-Zdrój (po 7%

ankietowanych).

Ponadto do najczęściej wymienianych, przez mieszkańców, punktów uznawanych za konieczne do

poddania procesowi rewitalizacji były: miejsca rekreacji i wypoczynku, drogi.

Pytanie 3

Dlaczego Pana(i) zdaniem ten obszar gminy jest zdegradowany?

Na tak postawione pytanie ankietowani wskazali jako główny powód bezrobocie – brak miejsc pracy

(25%), słaba kondycja lokalnych przedsiębiorstw oraz zły stan dróg i komunikacji (11%).

25,00%

0,00%

5,00% 4,00%

10,00% 11,00%

9,00%

3,00%

8,00% 9,00%

11,00%

1,00% 0,00%

4,00%

0,00% 0,00%

5,00%

10,00%

15,00%

20,00%

25,00%

30,00%



34

Pytanie 4

Jakie problemy ekonomiczne, na wskazanym obszarze, chciałby Pan(i) rozwiązać w procesie

rewitalizacji?

Problemy ekonomiczne, które ankietowani chcą rozwiązać w procesie rewitalizacji to w pierwszej

kolejności powstanie nowych miejsc pracy (33%). Poza tym inne problemy na jakie ankietowani

zwrócili uwagę to: brak lub zbyt mała ilość połączeń komunikacyjnych z innymi ośrodkami (16%),

brak wsparcia dla małych i średnich przedsiębiorstw i niewielka ich ilość (aktywność).

33%

8%

16%

14%

5%

4%

2%

5%

13%

0%

brak miejsc pracy

brak lub zła jakość terenów inwestycyjnych

brak lub zbyt mała ilość połączeń komunikacyjnych z innymi ośrodkami

brak wsparcia dla małych i średnich przedsiębiorstw

zła gospodarka odpadami, ściekami

niewystarczająca ilość i niski standard mieszkań

zły stan zabytków

słaby rozwój handlu

niewielka ilość (mała aktywność) małych i średnich przedsiębiorstw

inne



35

Pytanie 5

Jakie problemy związane z jakością życia, na wskazanym obszarze, chciałby Pan(i) rozwiązać

w procesie rewitalizacji?

Do najważniejszych problemów społecznych wskazywanych przez ankietowanych do rozwiązania

należy emigracja z gminy młodych i dobrze wykształconych osób (25%) oraz bezrobocie (21%).

Kolejno ankietowani wskazali na problemy związane z niedoborem organizacji pomagających

w znalezieniu pracy (przekwalifikowanie, szkolenie) (13%) oraz alkoholizm (11%).

0%

1%

6%

21%

8%

11%

4%

0%

0%

6%

13%

5%

25%

0%

przestępczość

przestępczośc młodocianych

chuligaństwo, wandalizm

bezrobocie

bieda

alkoholizm

przemoc w rodzinie

narkomania

bezdomność

utrudniony dostęp społeczeństwa do dobrych szkół

niedobór organizacji pomagających w znalezieniu pracy (przekwalifikowanie, szkolenia)

brak dostępu do nowoczesnej technologii (komputer, internet)

emigracja z gminy młodych i dobrze wykształconych osób

inne



36

Pytanie 6

Jakie zostaną osiągnięte efekty, według Pana(i) w procesie rewitalizacji?

Za najważniejszy problem do rozwiązania związany z jakością życia, ankietowani wskazali brak

infrastruktury technicznej (18%). Kolejno podkreślono problemy związane z brakiem lub słabą

aktywnością ośrodków kulturalno-rekreacyjnych i sportowych w pobliżu miejsca zamieszkania

(15%) oraz słabą samoorganizację społeczną i współpracę między mieszkańcami a władzami

publicznymi (14%), a także zaznaczają brak ścieżek rowerowych (14%).

5%

14%

2%

4%

2%

18%

11%

15%

1%

13%

15%

brak terenów zielonych i spacerowych, boisk, placów zabaw

brak ścieżek rowerowych

zły stan infrastruktury wokół budynków

niedostateczna ilość miejsc parkingowych

zły stan techniczny budynków

brak infrastruktury technicznej

brak instytucji, organizacji integrujących mieszkańców sołectw

brak lub słaba aktywnośc ośrodków kulturalno - rekreacyjnych i sportowych w pobliżu miejsca zamieszkania

brak poczucia bezpieczeństwa w okolicy zamieszkania

słaby przepływ informacji w sprawach dotyczących najbliższego otoczenia zamieszkania

słaba samoorganizacja społeczna i współpraca między mieszkańcami a władzami publicznymi



37

Pytanie 7:

Na jakie przedsięwzięcia, które zamierzałby pan(i) zrealizować w ramach programu rewitalizacji,

chciałby Pan(i) otrzymać wsparcie finansowe?

1. Ulepszanie infrastruktury technicznej i drogowej.

2. Poprawa sieci kanalizacyjnej.

3. Rozwiązanie problemów komunikacji publicznej.

4. Wybudowanie w południowej części gminy kładki lub mostu przez rzekę Zdyniankę.

5. Poprawa bazy kulturowej, rozbudowa obiektów kultury.

6. Poprawa dostępności do kultury.

7. Nowe miejsca pracy.

8. Budowa ścieżek rowerowych.

9. Odnowa Kościoła w Izbach.

10. Otwarcie supermarketu, kawiarni, restauracji.

11. Organizacja kursów, szkoleń, zajęć sportowych, rekreacyjnych, integracja społeczeństwa

lokalnego.

12. Walka z bezrobociem.

13. Rozbudowa infrastruktury turystycznej.

14. Budowa Hala Widowiskowa w Uściu Gorlickim z pomieszczeniami pod wynajem na usługi

(gabinety, biura, gastronomia).

15. Budowa chodników.

16. Oświetlenie dróg.

17. Remont budynku Urzędu Gminy w Uściu Gorlickim.

18. Budowa terenów zielonych i rekreacyjnych, spacerowych, boisk, placów zabaw.

19. Zatrzymanie młodych ludzi, wykształconych w gminie.

20. Budowa pełnowymiarowej sali gimnastycznej.

21. Polepszenie komunikacji na terenie gminy.

22. Modernizacja makro przedsiębiorstwa.

23. Wsparcie małych przedsiębiorstw.

24. Zwiększenie ilości i jakości punktów handlowych, rzemieślniczych i usługowych.

25. Utworzenie punktu informacyjnego ułatwiającego przepływ informacji.

26. Rozbudowa sieci gazowej.

27. Promocja lokalnej przedsiębiorczości

28. Organizacja czasu wolnego osób starszych.

29. Poprawa bazy oświatowej, rozbudowa obiektów oświaty.

30. Organizacja zajęć pozalekcyjnych dla dzieci i młodzieży.

31. Aktywizacja w świetlicach wiejskich.

32. Walka z bezrobociem, nepotyzmem i korupcją.

33. Poprawa świadomości mieszkańców w kwestii działalności gminy.



38

34. Poprawa świadomości mieszkańców w kwestii aktywności w biznesie.

35. Przeciwdziałanie alkoholizmowi i patologiom rodzinnym.

36. Poprawa poziomu ochrony środowiska poprzez pomoc gospodarstwom domowym

w ograniczeniu niskiej emisji.

37. Większa ilość zajęć ruchowych dla dzieci.

38. Zaopatrzenie budynków w panele fotowoltaiczne do produkcji energii elektrycznej.

39. Poprawa stanu technicznego budynków

40. Poprawa estetyki i funkcjonalności przestrzeni publicznej.

41. Rozbudowa parkingów

42. Budowa amfiteatru z zapleczem gastronomiczno–handlowym.

43. Wymiana pieców węglowych na gazowe.

44. Termomodernizacja budynków.

Pytanie 8

Jak ocenia Pan(i) elementy wpływające na warunki życia mieszkańców gminy?

Oceniając elementy wpływające na warunki życia mieszkańców w skali od 1 do 5 gdzie, 1 to bardzo

źle a 5 to bardzo dobrze ankietowani ocenili poszczególne sfery:

Najwyżej w sferze społecznej oceniono funkcjonowanie systemu pomocy społecznej w gminie.

Najniżej oceniono sytuację na rynku pracy oraz poziom edukacji i ofertę zajęć pozalekcyjnych

w szkołach ponadgimnazjalnych.

W sferze gospodarczej najwyżej oceniono system wsparcia mikro i małej przedsiębiorczości na

terenie gminy bardzo nisko dostępność do handlu i usług na terenie gminy.

Sfera przestrzenno-funkcjonalna, techniczna i środowiskowa została oceniona najwyżej w zakresie

stanu środowiska naturalnego i zanieczyszczenia powietrza. Najniżej oceniono zaś

zagospodarowanie i estetykę przestrzeni publicznych.

Świadczy to o dostatecznym lecz nie wystarczającym poziomie stanu przestrzeni publicznej,

kształcenia i stanie technicznym placówek oświatowych.

Tab. 4. Elementy wpływające na warunki życia mieszkańców (ankiety)

SFERA SPOŁECZNA Średnia

ocena

1 Sytuacja na rynku pracy 1,83

2 Dochody uzyskiwane przez mieszkańców 2,02

3 Aktywność i zaangażowanie mieszkańców w sprawy lokalne 2,13

4 Poziom edukacji i oferta zajęć pozalekcyjnych w szkołach podstawowych

oraz gimnazjach 2,75

5 Poziom edukacji i oferta zajęć pozalekcyjnych w szkołach

ponadgimnazjalnych 1,89



39

6 Dostępność opieki przedszkolnej 2,98

7 Dostępność i zróżnicowanie oferty kulturalnej i spędzania czasu wolnego 2,14

8 Bezpieczeństwo publiczne 2,95

9 Funkcjonowanie systemu pomocy społecznej w gminie 3,04

SFERA GOSPODARCZA Średnia

ocena

1 Przedsiębiorczość mieszkańców 3,01

2 Dostępność do handlu i usług na terenie gminy 2,53

3 System wsparcia mikro i małej przedsiębiorczości na terenie gminy 3,23

SFERA PRZESTRZENNO-FUNKCJONALNA, TECHNICZNA

I ŚRODOWISKOWA

Średnia

ocena

1 Dostępność i stan infrastruktury technicznej: drogowej, wodociągowej,

kanalizacyjnej itd. 2,61

2 Zagospodarowanie i estetyka przestrzeni publicznych 1,95

3 Baza sportowa i rekreacyjno-wypoczynkowa 2,65

REWITALIZACJI GMINY UŚCIE · 2017. 12. 4. · Opracowano na zlecenie Gminy Uście Gorlickie Na...

Documents

Transcript of REWITALIZACJI GMINY UŚCIE · 2017. 12. 4. · Opracowano na zlecenie Gminy Uście Gorlickie Na...