1

Halina Wachowska Częstochowa, 15.07.2013 r. wieloletni doradca metodyczny i nauczyciel metodyki w CJE NKJO w Częstochowie, autor wielu publikacji z zakresu dydaktyki nauczania języka niemieckiego edukator CODN, Instytutu Goethego, OKE i Wydawnictwa Szkolnego PWN egzaminator

Opinia o Programie nauczania języka niemieckiego

w klasach I-III gimnazjum Kurs kontynuacyjny

autorstwa Sylwii Rapackiej

Kurs przewidziany jest na 2 lub 3 godziny lekcyjne tygodniowo przy 30-32 tygodniach nauki w roku szkolnym, w trzyletnim cyklu kształcenia rozpoczynającym się poziomem A1/A1+ po ukończeniu II etapu edukacyjnego. Zakłada, że uczący się według niego uczniowie osiągną poziom biegłości językowej A2+/B1 według Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego. Program nauczania języka niemieckiego dla klas I–III gimnazjum napisany został przez Sylwię Rapacką – pracownika Zakładu Glottodydaktyki Katedry Językoznawstwa Niemieckiego i Stosowanego z tytułem doktora nauk humanistycznych w zakresie językoznawstwa, wykładowcę metodyki na Uniwersytecie Łódzkim, wieloletniego opiekuna praktyk studenckich, autorkę wielu publikacji z dziedziny dydaktyki i metodyki nauczania języka niemieckiego, a zatem przez osobę dysponującą nie tylko bogatą wiedzą, ale i doświadczeniem w zakresie pracy z uczniem. Dlatego też recenzowany tutaj program nauczania jest bardzo wszechstronny i obejmuje szerokie spektrum działań nauczyciela języka niemieckiego na III etapie edukacyjnym. Obok koncepcji programu wraz z warunkami jego realizacji, celów kształcenia na III etapie edukacyjnym, opisu założonych osiągnięć uczniów według ESOKJ, opisu roli i form komunikacji na lekcji języka niemieckiego, zakresu tematycznego (obejmującego zarówno materiał gramatyczny jak i tematy oraz przykładowe intencje komunikacyjne realizowane w serii Kompass neu według podstawy programowej) zawiera on uwagi metodyczne związane z realizacją programu, wytyczne dotyczące przygotowania jednostki lekcyjnej (w tym planowania i przygotowania konspektu lekcji), opis przewidywanych umiejętności ucznia po III etapie edukacyjnym według podstawy programowej, informacje na temat ewaluacji procesu dydaktycznego – kontroli i oceniania osiągnięć uczniów. Ponadto adresat niniejszego dokumentu znajdzie w nim test diagnostyczny, treści z zakresu kontroli osiągnięć uczniów i oceniania, a także bibliografię będącą doskonałym przewodnikiem podczas zgłębiania informacji na omawiane w programie tematy. Program nauczania Sylwii Rapackiej wyszczególnia i opisuje wieloaspektowo zasady organizacji procesu dydaktycznego. Zwraca uwagą między innymi na świadome wykorzystanie wszystkich typowych dla gimnazjalistów ich cech rozwoju psychicznego i emocjonalnego. Wskazuje na zjawisko presji grupy rówieśniczej, tak bardzo typowe dla tej

2

grupy uczniów oraz na zmieniającą się rolę nauczyciela, z osoby organizującej cały proces uczenia na tę, która steruje działaniami uczniów i kontroluje efekty postępów w nauce. Podkreśla, że nauczyciel ma być kompetentny i sprawiedliwy. Autorka twierdzi, że „rozbudzona u uczniów motywacja poznawcza oraz aktywność grupowa warunkują ocenę nauczyciela. Ta z kolei wpływa na stosunek do nauczanego przez niego przedmiotu oraz na potrzebę dalszej nauki języka obcego.” Uświadamianie nauczycielom ich niezwykle istotnej roli we wzbudzaniu motywacji u gimnazjalistów to tylko jeden z wielu przykładów na to, jak szerokie spektrum działalności nauczyciela w gimnazjum porusza niniejszy dokument. Sylwia Rapacka pisze ponadto, że „najważniejszym celem przy jego opracowaniu była przydatność, wyrażająca się praktycznością i przejrzystością treści. Program ten powinien służyć doskonaleniu procesu dydaktyczno-wychowawczego oraz poprawie jakości pracy nauczyciela, a przez to sprzyjać rozwojowi umiejętności językowych uczniów. Podane przykłady działań dydaktycznych mogą stanowić inspirację do tworzenia dla uczniów wspaniałych lekcji języka niemieckiego.” Autorka opinii na temat niniejszego programu jest przekonana, że tak też będzie. Powodem powyższego stwierdzenia może być chociażby zaoferowanie nauczycielom w programie nauczania wykazu technik pacy przydatnych w kształtowaniu poszczególnych sprawności językowych (str. 21–23), wprowadzaniu i utrwalaniu słownictwa (str. 23–24), nauczaniu i utrwalaniu gramatyki (str. 24), czy też rejestru zwrotów służących bezpośredniej komunikacji podczas zajęć z języka niemieckiego (str. 14). Stanowią one, wraz z innymi praktycznymi materiałami, kompendium wiedzy z zakresu dydaktyki nauczania tego języka. Biorąc pod uwagę wieloaspektowość i staranność opisu wszelkich działań dotyczących pracy nauczyciela, a które zostały przybliżone w niniejszej publikacji, można uznać program nauczania Sylwii Rapackiej, obok jego funkcji dokumentu wymaganego we współczesnej szkole, za rodzaj przejrzystego, bardzo praktycznego poradnika dla nauczyciela. Koncepcja programu uwzględnia założenia Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego: uczenie się, nauczanie, ocenianie będącego dokumentem, na którym bazuje Nowa Podstawa Programowa Kształcenia Ogólnego dla III etapu edukacyjnego w części dotyczącej języków obcych nowożytnych, w tym języka niemieckiego. Dokument zgodny jest z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół.