Wysza Szkoa Nauk o Zdrowiu w BydgoszczyUniversity of Health Sciences in Bydgoszcz

RATOWNICTWO I MEDYCYNARescue and medicine

Redakcja naukowaEdited by

Ewa Zieliski Jerzy Telak

Bydgoszcz 2015

Wysza Szkoa Nauk o Zdrowiu w BydgoszczyUniversity of Health Sciences in Bydgoszcz

RATOWNICTWO I MEDYCYNARescue and medicine

Redakcja naukowaEdited by

Ewa Zieliski Jerzy Telak

Bydgoszcz 2015

Recenzenci: Reviewers: prof. dr hab. n. chem. Marcin Dramiski (Poland)

dr hab. n. med. Walery Zukow (Poland)

Redakcja naukowa Edited by

Ewa Zieliski Jerzy Telak

The Author(s) 2G15.

These articles is published with Open Access at University of Health Sciences in Bydgoszcz, Poland Open Access These articles is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution Noncommercial License which permits any

noncommercial use, distribution, and reproduction in any medium, provided the original author(s) and source are credited.

Attribution You must attribute the work in the manner specified by the author or licensor (but not in any way that suggests that they endorse you or your use of the work). Noncommercial You may not use this work for commercial

purposes. Share Alike If you alter, transform, or build upon this work, you may distribute the resulting work only underthe same or similar license to this one.

Zawarto tej monografii jest objta licencj Creative Commons Uznanie autorstwa-Uycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 3.0

Liczba znakw: 340 000 (ze streszczeniami i okadk). Liczba grafik: 40 x 1 000 znakw (ryczat) = 40 000 znakw. Razem: Liczba znakw: 380 000 (ze streszczeniami, okadk i grafikami) = 9,5 arkuszy wydawniczych.

Number of characters: 340 000 (with abstracts). Number of images: 40 x 1000 characters (lump sum) = 40 000 characters. Total: Number of characters: 380 000 (with abstracts, summaries and graphics) = 9,5 sheet publications.

Rycina na okadce. Wysza Szkoa Nauk o Zdrowiu w Bydgoszczy. University of Health Sciences in Bydgoszcz.rdo https://pl.wikipedia.org/wiki/Wv%C5%BCsza Szko%C5%82a Nauk o Zdrowiu w Bydgoszczy (dostp 23.08.2015).

Publishing House:University of Health Sciences in Bydgoszcz, Poland

Str. Karpacka 54 85-164 Bydgoszcz

Tel.: +48 52 379 23 52 wsnoz@wsnoz.pl

ISBN 978-1-329-34174-6 DOI 10.5281/zenodo.19625

http://dx.doi.org/10.5281/zenodo.19625

Printing House:University of Health Sciences in Bydgoszcz, Poland

Str. Karpacka 54 85-164 Bydgoszcz

Tel.: +48 52 379 23 52 wsnoz@wsnoz.pl

2

http://books.google.pl/url?id=yURwHsZIEUkC&pg=PP1&q=http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/3.0/&linkid=1&usg=AFQjCNG0O8sTdQ1jARrraP4KEsbTbA_87A&source=gbs_pub_info_s&cad=3http://books.google.pl/url?id=yURwHsZIEUkC&pg=PP1&q=http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/3.0/&linkid=1&usg=AFQjCNG0O8sTdQ1jARrraP4KEsbTbA_87A&source=gbs_pub_info_s&cad=3https://pl.wikipedia.org/wiki/Wy%C5%BCsza_Szko%C5%82a_Nauk_o_Zdrowiu_w_Bydgoszczymailto:wnoz@wshe.plhttp://dx.doi.org/10.5281/zenodo.19625http://dx.doi.org/10.5281/zenodo.19625mailto:wnoz@wshe.pl

Spis treci:Content:

W stp ..............................................................................................................................................................5

Ratownik wodny jako zawd i jako wolontariuszLifeguard as a profession and a volunteer

Skalski Dariusz, Przybylski Stanisaw, Zapolna Oksana, Przybylski Jacek ...............................7

System szkolenia ratownikw wodnychThe training o f lifeguards

Skalski Dariusz, Przybylski Stanisaw, Przybylski Jacek ...............................................................19

Ratownictwo wodne w zarzdzaniu kryzysowym na przykadzie Wodnego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego

Water Rescue in crisis management on the example o f Voluntary Water Rescue Przybylski Stanisaw, Skalski Dariusz, Czarnecki D aw id ...............................................................41

Pedagogistyczna koncepcja edukacji przez ruchPedagogical concept o f education through movement

Skalski D ariusz........................................................................................................................................... 55

Oddziaywanie ywnoci na leki w organizmie czowiekaInfluence o f fo o d on drug in the human body

Sosnowska Stefania, Andrearczyk-Woniakowska Agnieszka, Artkop Joanna, Tabaczyska aneta ................................................................................................................................. 75

3

Wpyw lekw na ywno w organizmie czowieka The impact o f drugs on fo o d in the human body.

Sosnowska Stefania, Andrearczyk-Woniakowska Agnieszka, Artkop Joanna,Tabaczyska aneta ................................................................................................................................ 95

Tlenoterapia w stanach ostrych - zaoenia teoretyczne i podstawowe zasady stosowania Oxygen therapy in acute - Theoretical assumptions and basic rules fo r applying

Nurczyska Elbieta, Grobelska Kinga, Galarowicz Oksana, Zieliski Ewa, Telak Jerzy ...................................................................................................................................................................... 109

4

Wstp

Mam nadziej, e zaprezentowana Pastwu monografia naukowa, zatytuowana:

Ratownictwo i medycyna sprosta wymaganiom Czytelnika.

Do prac nad jej przygotowaniem zaproszeni zostali wybitni naukowcy i badacze

reprezentujcy rne dyscypliny i orodki badawczo naukowe. Pozwolio to na przygotowanie

publikacji o interdyscyplinarnym charakterze, dotykajcej wielu problemw zwizanych z

wieloaspektowoci ratownictwa i szczeglnym naciskiem na ratownictwo wodne oraz

ratownictwo medyczne. Obszary te s niezwykle interesujce dla ratownikw wodnych,

ratownikw medycznych, pielgniarek, lekarzy i fizjoterapeutw oraz studentw innych kierunkw

medycznych.

Wrd zagadnie, ktrym powicone s poszczeglne czci pracy naley wymieni:

szkolenie ratownikw wodnych, wykonywanie zawodu ratownika wodnego oraz praca w

wolontariacie, ratownictwo wodne w zarzdzaniu kryzysowym, edukacja przez ruch, interakcje

lekw i ywnoi oraz ich wpyw na organizm czowieka, a take tlenoterapi.

Koczc uwagi wstpne i zapraszajc Czytelnika do lektury chciabym podzikowa

wszystkim osobom, ktre miay wkad w powstanie mniejszej publikacji, bowiem bez ich pracy i

zaangaowania monografia nie powstaaby.

Konsultant Wojewdzki

wojewdztwa kujawsko-pomorskiego

do spraw medycyny ratunkowej

dr Przemysaw Paciorek

5

The Author(s) 2015.

This articles is published with Open Access at University of Health Sciences in Bydgoszcz, Poland Open Access This articles is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution Noncommercial License which permits any

noncommercial use, distribution, and reproduction in any medium, provided the original author(s) and source are credited.

Attribution You must attribute the work in the manner specified by the author or licensor (but not in any way that suggests that they endorse you or your use of the work). Noncommercial You may not use this work for commercial purposes. Share Alike If you alter,

transform, or build upon this work, you may distribute the resulting work only under the same or similar license to this one.

Zawarto tej monografii jest objta licencj Creative Commons Uznanie autorstwa-Uycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 3.0

6

http://books.google.pl/url?id=yURwHsZIEUkC&pg=PP1&q=http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/3.0/&linkid=1&usg=AFQjCNG0O8sTdQ1jARrraP4KEsbTbA_87A&source=gbs_pub_info_s&cad=3http://books.google.pl/url?id=yURwHsZIEUkC&pg=PP1&q=http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/3.0/&linkid=1&usg=AFQjCNG0O8sTdQ1jARrraP4KEsbTbA_87A&source=gbs_pub_info_s&cad=3

Ratownik wodny jako zawd i jako wolontariusz

Lifeguard as a profession and as a volunteer

1 1 2 3Skalski Dariusz , Przybylski Stanisaw , Zapolna Oksana , Przybylski Jacek

1Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu im. Jdrzeja niadeckiego w Gdasku 2Pavlo Tychyna Uman State Pedagogical University, Ukraina

3Uniwersytet Gdaski

Number of characters: 37 401 (with abstracts, summaries and cover). Number of images: 0 x 1 000 characters (lump sum)=0 characters. Total: Number of characters: 37 401 (with abstracts, summaries, cover and graphics)=0,935 spreadsheets publishing.

Sowa kluczowe: ratownictwo wodne, wolontariat, praca spoeczna, misja, zawd. Keywords: water rescue, volunteering, social work, mission, occupation.

StreszczenieSuba ratownicza wymaga od sprawujcych j odpowiednich umiejtnoci, kompetencji i wyposaenia

psychoemocjonalnego. Jednake jej specyfika opierajca si w gwnej mierze na gotowoci do niesienia pomocy i ratowania ludzkiego zdrowia i ycia sprawia, e pojawia si w niej bezsprzecznie element misyjnoci. Niesienie misji naznaczone jest atrybutem bezinteresownoci, co oznacza, e praca ta czstokro wiadczona jest w formie wolontariatu - zwaszcza na pocztkowych etapach podejmowania suby ratowniczej. Niniejsze opracowanie stanowi odniesienie do natury pracy wolontariackiej w oparciu o przepisy i unormowania prawne dotyczce wolontariatu, a take odniesienia pedagogiczne i socj opsychologiczne.

AbstractRescue service requires exercising the right skills, competencies and psychemotional equipment. However, the

specificity is largely based on the willingness to help and to save human life and health. It makes this issue unquestionably part of the mission. Carrying the mission is marked by the attribute of selflessness, which means that this work is often provided in the form of volunteering - especially in the early stages of being a lifeguard. This paper is a reference to the nature of voluntary work which is based on the rules and legal regulations regarding volunteering, as well as educational and socio-psychological reference

Wstp

Suba wolontariacka, definiowana, w najszerszym ujciu, jako wkad jednostek w nieodpatn i niezawodow dziaalno dla dobra ssiedztwa, wsplnoty lub ogu spoeczestwa, przybiera wiele form - poczynajc od tradycyjnych zwyczajw wzajemnej pomocy, a koczc na aktywnym reagowaniu wsplnoty w czasach kryzysu, prowadzeniu dziaalnoci humanitarnej, rozwizywaniu konfliktw i eliminowaniu problemw spoecznych. Ta idea dotyczy zarwno lokalnych i narodowych dziaa wolontariuszy, jak i midzynarodowych programw, przekraczajcych granice pastw. Wolontariat jest take podstaw dziaalnoci wielu organizacji pozarzdowych i inicjatyw obywatelskich.

Na wstpie niniejszych rozwaa naley podj prb zdefiniowania terminw wolontariat oraz wolontariusz. Wolontariat (ac. voluntarius - dobrowolny) to dobrowolna, bezpatna, wiadoma praca na rzecz innych lub caego spoeczestwa, wykraczajca poza zwizki rodzinno - koleesko - przyjacielskie. Wolontariusz to osoba pracujca na zasadzie wolontariatu. Innym okreleniem jest ochotnik (cho ten wyraz ma te inne znaczenia). Wedug Ustawy o dziaalnoci poytku publicznego i o wolontariacie wolontariuszem jest ten, kto dobrowolnie i wiadomie oraz

7

bez wynagrodzenia angauje si w prac na rzecz osb, organizacji pozarzdowych, a take rozmaitych instytucji dziaajcych w rnych obszarach spoecznych. Okrelenie bezpatna nie oznacza bezinteresowna, lecz bez wynagrodzenia materialnego. W rzeczywistoci wolontariusz uzyskuje liczne korzyci niematerialne: satysfakcj, spenienie swoich motywacji (poczucie sensu, uznanie ze strony innych, podwyszenie samooceny itd.), zyskuje nowych przyjaci i znajomych, zdobywa wiedz, dowiadczenie i nowe umiejtnoci, a w zwizku z tym i lepsz pozycj na rynku pracy.1 W przytoczonej definicji kadzie si nacisk na trzy cechy towarzyszce dziaaniom woluntarystycznym - praca wolontariusza powinna by wiadoma, dobrowolna i bezpatna. O ile pierwszy oraz drugi z tych czynnikw znajduj pene uzasadnienie w poniszym opracowaniu, o tyle w przypadku pedagogw stosuje si zwykle system wynagradzania za wykonywane czynnoci. Naley si wic zastanowi czy praca pedagoga jest wolontariatem? W sytuacjach, kiedy pedagog (w tym take nauczyciel) na rnych szczeblach swojej drogi zawodowej lub w pewnych sytuacjach za swoj dziaalno nie pobiera wynagrodzenia, sprawa jest oczywista. Jednak, kiedy dzieje si inaczej praca pedagoga z pewnoci w penym znaczeniu tego sowa nie jest wolontariatem, ale mona przyj, e jest to praca o charakterze woluntarystycznym, bd noszca wiele cech waciwych wolontariatowi. O ile praca, w ktrej pojawia si element zarobkowy, jako taka wolontariatem nie jest, o tyle istniej zawody, ktrych bez nastawienia stricte woluntarystycznego wykonywa nie sposb. Jednym z takich zawodw jest z pewnoci pedagog. W tym miejscu warto odnie si take do filozoficzno - socjologicznej teorii Ferdinanda Tonniesa - woluntaryzmu , na gruncie, ktrej wyrs fenomen wolontariatu. Dziki zastosowaniu tej teorii podejcie definicyjne idei wolontarystycznej do kwestii pedagogiki zyskuje pewne definicyjne uporzdkowanie. Wedug woluntaryzmu wszystkie zachodzce zjawiska bdce przedmiotem dziaalnoci ludzkiej sprowadzaj si do woli. Cao otaczajcych nas zjawisk odbywajcych si w rzeczywistoci przyrodniczo - spoecznej jest ksztatowana jedynie przez wol ludzk. Wola moe by tu traktowana w sposb tosamy ze wiadomoci - a ta z kolei jest wyranie postulowana w zaoeniu definicyjnym terminu wolontariat . wiadome kierowanie swoj wol w taki sposb, e podejmowane dziaanie opiera si na podou - nazwijmy je - suby spoecznej moe stanowi podstawow wykadni pedagogicznej. Ewentualne otrzymanie wynagrodzenia staje si w tej sytuacji wartoci drugorzdn. Czy wolontariat mona traktowa, wic w sposb tosamy z wolicjonizmem, czyli stanowiskiem zakadajcym pierwotno i pierwszestwo istnienia przed ca pozosta stref rzeczywistoci, a wic ujmujce wol, jako ontologiczn zasad wiata (...),

o

najwaniejszy skadnik psychiki ludzkiej i poznawczego funkcjonowania czowieka? Tu warto przypomnie drugi z postulatw wolontariatu - dobrowolno, czyli dobr wol - wasn wol, nieopart na przymusie. W tej sytuacji mona zaoy hipotetycznie, aczkolwiek z duym stopniem prawdopodobiestwa, e w istocie te dwa nurty mona traktowa w sposb tosamy, przynajmniej na paszczynie dziaa opartych na dobrej woli i zakadajcych sub spoeczn.

Warto take odnie si do wnioskowania opartego na badaniach trzech naukowcw: Elliota Aronsona, Timothy D. Wilsona i Robina M. Ackerta4 Wnioski, jakie wyprowadzili z szeregu obserwacji (w tym uczestniczcych), analiz sytuacji oraz eksperymentw laboratoryjnych mona uj nastpujco: zachowaniem prospoecznym jest kade dziaanie ukierunkowane na niesienie korzyci innej osobie. Jako podoe zachowa prospoecznych autorzy wskazuj, poza doborem krewniaczym, normami wzajemnoci czy zaoeniami teorii wymiany spoecznej (a wic wskazuj na podoe genetyczne lub oparte na bilansie strat i zyskw zwizanym z pomaganiem) take na dwa niezwykle wane czynniki - empati i altruizm. Empatia to zdolno do postawienia siebie na miejscu innej osoby i odbieraniu w podobny sposb zachodzcych wydarze oraz odczuwania podobnych emocji .5 Altriuzm, za, to kade dziaanie ukierunkowane na niesienie korzyci drugiej osobie z pominiciem wasnego interesu; czsto czowiek angaujc si w takie dziaania

1 Wg www.wikipedia.org/Wiki/Wolontariat2 Olechnicki K., Zacki P., (2007) Sownik socjologiczny, Graffitti BC, Toru, s.160.3 Olechnicki K., Zacki P., Sownik...op.cit., s.165.4 Aronson E., Wilson T.D., AckrertR ., (1997) Psychologia spoeczna - serce i umys, ZYSK i s - ka, Pozna,s.448.5 P or Aronson E., Wilson T.D., Ackrert R., (1997) Psychologia spoeczna - serce i umys, ZYSK i s - ka, s. 430.

8

http://www.wikipedia.org/Wiki/Wolontariat

ponosi okrelone koszty.6 Biorc pod uwag natur pracy pedagogicznej, gdzie czsto udzielanie pomocy i na co dzie wykonywana praca zwizane jest z przekazywaniem i nauczaniem wartoci najwyszych, nie moe by mowy o kalkulowaniu na poziomie bilansowania zyskw - strat. Z ca pewnoci nie wchodzi tu w gr kwestia pobierania wynagrodzenia. Potwierdza to hipoteza empatii - altruizmu Batsona, ktra sprowadza si do twierdzenia: pomoesz niezalenie od tego czy leynto w twoim wasnym interesie (to znaczy nawet wwczas, gdy koszty przewa zyski . W kontekcie powyszych rozwaa, majcych na celu szukanie uzasadnienia dla okrelania pracy pedagogw w kategoriach wolontariackich, mona stwierdzi, e praca ta ma wiele cech waciwych bezinteresownoci w subie na rzecz innych ludzi. Podobne konkluzje pojawiy si take w wystpieniach prelegentw podczas Seminar Europoean Values in action: Volunteering for smart, sustainable and inclusive growth.

Skuteczno wielu kampanii prowadzonych w zakresie m.in. edukacji, ochrony zdrowia czy ochrony rodowiska jest zwizana w sposb zasadniczy z dziaalnoci wolontariuszy.

Warto pamita o tym, e wolontariat to rwnie sposb na rozwijanie swoich pasji, zainteresowa, poznawanie wiata, a take zdobywanie dowiadczenia, take zawodowego, docenionego przez pracodawcw.

o

W ustawie o dziaalnoci poytku publicznego i o wolontariacie , zostay wprowadzone regulacje okrelajce status prawny wolontariuszy dotyczcy zarwno organizacyjnych jak i formalnych aspektw ich dziaania. Ustawa okrela rwnie warunki wykonywania wiadcze przez wolontariuszy oraz korzystania z takich wiadcze.

Natomiast w myl ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy spoecznej9 opiek i wychowanie w placwce opiekuczo-wychowawczej oraz rodzinnej opiece zastpczej mona realizowa przy wsparciu wolontariuszy.

Do tej pory nie byo jednak prawnej definicji pojcia wolontariusz. Dopiero ustawa o dziaalnoci poytku publicznego i o wolontariacie uregulowaa to okrelenie.

Na podstawie ustawy10 wolontariuszem jest osoba, ktra ochotniczo i bez wynagrodzenia wykonuje wiadczenia, odpowiadajce wiadczeniu pracy, na zasadach okrelonych w ustawie o dziaalnoci poytku publicznego i o wolontariacie.

Zasady wiadczenia wykonywanego przez wolontariusza reguluj przede wszystkim przepisy ustawy. Wolontariuszem moe by w zasadzie kady, kto dobrowolnie i za darmo chce pracowa na rzecz innych. O pewnych ograniczeniach wynikajcych z przepisw prawa piszemy w dalszej czci tego opracowania. W przypadkach nieuregulowanych przez t ustaw do wiadcze wolontariuszy naley stosowa przepisy kodeksu cywilnego, a nie prawa pracy.

Osoby, ktre nie ukoczyy 18 lat - czyli niepenoletnie, mog by wolontariuszami pod warunkiem, e wyra na to zgod ich rodzice lub opiekunowie. Zatem instytucje korzystajce z pracy wolontariuszy powinny da od osb niepenoletnich pisemnej zgody rodzicw.

Wolontariuszami mog by nie tylko polscy obywatele, ale take cudzoziemcy. Poniewa wiadczenie wolontariuszy nie jest traktowane, jako wiadczenie pracy lub usug, cudzoziemcy legalnie przebywajcy w Polsce nie musz uzyskiwa pozwolenia na prac, aby zosta wolontariuszami.

Wolontariuszami mog by rwnie osoby bezrobotne. Wykonywanie przez nie wiadcze na podstawie umowy wolontariackiej nie powoduje, bowiem utraty statusu bezrobotnego i prawa do zasiku. Jest natomiast form aktywnoci zawodowej, ktr wolontariusz bdzie mg si wykaza podczas poszukiwania zatrudnienia.

Wolontariusz ma inny status ni pracownik, dlatego wiadczenie wolontariusza nie bdzie wpywao na jego przysze uprawnienia pracownicze, np. na dugo przysugujcego urlopu

6Por. Aronson E., Wilson T.D., AckrertR., (1997) P sycho log ia ., op. cit. s.418.7 Por. tame, s.440.8 Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o dziaalnoci poytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. 2014.118 j.t) w dalszej czci opracowania nazywana bdzie ustaw.9 Ustawa z dnia 12 marca 2004 r o pom ocy spoecznej (Dz.U.2013.182j.t..)10 Art. 2 ust. 3(Dz. U. 2014.118 j.t)

9

wypoczynkowego. Okres wykonywania wiadcze w charakterze wolontariusza nie ma wpywu na uzyskanie prawa do renty lub emerytury oraz na wysoko tych wiadcze, poniewa nie jest zaliczany ani do okresw skadkowych, ani nieskadkowych.

1. Kwalifikacje wolontariusza

Z ustawy11 wynika, e przy wykonywaniu niektrych wiadcze wolontariusz powinien posiada kwalifikacje i spenia wymagania odpowiednie do rodzaju i zakresu wykonywanych wiadcze, jeeli obowizek posiadania takich kwalifikacji i speniania stosownych wymaga wynika z odrbnych przepisw. Regulacja ta zostaa wprowadzona z uwagi na charakter niektrych zada powierzonych organizacjom dziaajcych w sferze poytku publicznego, takich jak np.: pomoc spoeczna, ochrona zdrowia, dziaania na rzecz osb niepenosprawnych.

Wolontariusze powinni spenia takie same kwalifikacje, jakich wymaga si od osb, ktre zajmuj si tymi dziedzinami w ramach wykonywanej pracy zawodowej. Obowizek posiadania okrelonych kwalifikacji uzaleniony jest od charakteru pracy wykonywanej przez wolontariusza, dlatego tylko w niektrych, szczeglnych przypadkach ch zostania wolontariuszem bdzie musiaa by potwierdzona spenieniem specjalistycznych wymaga.

Wolontariat opiera si na dobrowolnej i wiadomej chci pomocy innym. Ochotnicy posiadaj kwalifikacje porwnywalne z kwalifikacjami pracownikw, jednak za swoj dziaalno nie oczekuj wynagrodzenia.

Korzystajcym nazywa bdziemy instytucj zawierajc porozumienie z wolontariuszem. W ustaw ie2 zostay wymienione typy organizacji, na rzecz, ktrych wolontariusze mog wykonywa wiadczenia, odpowiadajce wiadczeniu pracy. S nimi:1. Organizacje pozarzdowe (nie tylko organizacje poytku publicznego) - w zakresie ich dziaalnoci statutowej, w szczeglnoci w zakresie dziaalnoci poytku publicznego. Jak wynika z ustawy13, organizacjami pozarzdowymi s, niebdce jednostkami sektora finansw publicznych, w rozumieniu przepisw o finansach publicznych, i niedziaajce w celu osignicia zysku, osoby prawne lub jednostki organizacyjne nieposiadajce osobowoci prawnej utworzone na podstawie przepisw ustaw, w tym fundacje i stowarzyszenia. Za organizacje pozarzdowe zostay, wic uznane przede wszystkim stowarzyszenia i fundacje, a ponadto wszystkie inne podmioty, ktre nie nale do sektora finansw publicznych, i dziaaj na zasadach non-profit, z wyjtkiem instytucji i organizacji kocielnych oraz stowarzysze jednostek samorzdu terytorialnego, ktrych status wynika z odrbnych przepisw.

2. Stowarzyszenia jednostek samorzdu terytorialnego - w zakresie ich dziaalnoci statutowej, w szczeglnoci w zakresie dziaalnoci poytku publicznego. Pomimo, e stowarzyszenia jednostek samorzdu terytorialnego nie zastay zaliczone do organizacji pozarzdowych, rwnie one mog korzysta z pracy wolontariuszy. Jako jednostki samorzdu terytorialnego dziaaj organy wojewdztwa, powiatu i gminy, takie jak.: starosta, prezydent, burmistrz. Stowarzyszenia jednostek samorzdu mog prowadzi dziaalno poytku publicznego, czyli dziaalno spoecznie uyteczn w sferze zada publicznych okrelonych w ustawie. Taka dziaalno bdzie moga opiera si na wiadczeniach wolontariuszy.

3. Kocielne osoby prawne i jednostki organizacyjne dziaajce na podstawie przepisw o stosunku Pastwa do Kocioa Katolickiego w RP, o stosunku Pastwa do innych kociow i zwizkw wyznaniowych oraz o gwarancjach wolnoci sumienia i wyznania - w zakresie ich dziaalnoci statutowej, w szczeglnoci w zakresie dziaalnoci poytku publicznego. Kocioy i zwizki wyznaniowe maj prawo tworzy organizacje kocielne oraz organizacje wyznaniowe np. organizacje katolickie, bractwa prawosawne, i inne. Ponadto, w celu realizacji dziaalnoci

11 Art. 43 (Dz. U. 2014.118 j.t)12 Art. 42 ust. 1(Dz. U. 2014.118 j.t)13Art. 3 ust. 2 (Dz. U. 2014.118j.t)

10

charytatywno-opiekuczej, kocioy i inne zwizki wyznaniowe maj prawo zakada i prowadzi odpowiednie instytucje, tj.: zakady dla osb potrzebujcych opieki, szpitale i inne zakady lecznicze, obki i schroniska dla dzieci. Podobnie jak stowarzyszenia jednostek samorzdu terytorialnego, organizacje kocielne i wyznaniowe nie zostay zaliczone wprost do organizacji pozarzdowych. Jednake w zakresie korzystania ze wiadcze wolontariuszy ustawa przyznaje im analogiczne uprawnienia jak organizacjom pozarzdowym.

4. Organy administracji publicznej - z wyczeniem prowadzonej przez nie dziaalnoci gospodarczej. Do organw administracji publicznej zalicza si instytucje rzdowe i samorzdowe oraz inne instytucje pastwowe zajmujce si wykonywaniem prawa. Kodeks postpowania administracyjnego do organw administracji publicznej zalicza ministrw, wojewodw, dziaajce w ich lub we wasnym imieniu inne terenowe organy administracji rzdowej, organy jednostek samorzdu terytorialnego oraz organy powoane z mocy prawa lub na podstawie porozumie do zaatwiania w drodze decyzji administracyjnych.

5. Jednostki organizacyjne podlege organom administracji publicznej lub nadzorowane przez te organy - z wyczeniem prowadzonej przez te jednostki dziaalnoci gospodarczej. Do zada administracji publicznej naley m.in.: zaopatrywanie ludnoci w wod, energi, zapewnienie dostpu do owiaty i komunikacji. Do realizacji tych zada organy administracji powouj rnego rodzaju jednostki organizacyjne, ktre dysponuj odpowiednim majtkiem, baz techniczn oraz kadrami. Takimi jednostkami organizacyjnymi s np. szpitale, biblioteki, szkoy. Niektre z tych jednostek mog prowadzi dziaalno gospodarcz jednak, podobnie jak w przypadku organw administracji publicznej, w tej sferze wolontariusze nie bd mogli wykonywa wiadcze.

Obowizki wobec wolontariuszaZ ustawy wynika, e zakres, sposb i czas wykonywania przez wolontariusza wiadcze bd

okrelali wsplnie korzystajcy i wolontariusz w porozumieniu. Jeli porozumienie midzy stronami bdzie zawierane na okres krtszy ni 30 dni, korzystajcy bdzie zobowizany potwierdzi na pimie tre porozumienia tylko wtedy, gdy wolontariusz takiego potwierdzenia zada.

Bezwzgldny obowizek sporzdzenia porozumienia na pimie powstanie wtedy, gdy wiadczenie wolontariusza bdzie wykonywane przez okres duszy ni 30 dni. Porozumienie musi zawiera zapis dotyczcy moliwoci jego rozwizania.

Korzystajcy, na danie wolontariusza, powinien take wyda pisemne zawiadczenie o wykonaniu przez niego wiadcze, w tym o zakresie wykonywanych wiadcze.

Ponadto na prob wolontariusza korzystajcy moe przedoy pisemn opini0 wykonywaniu wiadcze przez wolontariusza. Opinia tym rni si od zawiadczenia, e poza potwierdzeniem wykonywania konkretnych prac przez wolontariusza, zawiera ocen jego wiadcze, charakteru i predyspozycji do wykonywania obowizkw danego typu.

Stosunek prawny czcy korzystajcego z wolontariuszem nie jest stosunkiem pracy, tylko stosunkiem cywilnoprawnym, a wykonywane przez wolontariusza wiadczenie na rzecz korzystajcego jest wiadczeniem odpowiadajcym wiadczeniu pracy a nie wiadczeniem pracy.

W zwizku z tym, do spraw nieuregulowanych w porozumieniu wolontariackim1 ustawie o dziaalnoci poytku publicznego naley stosowa przepisy kodeksu cywilnego.

Konsekwencji zawarcia porozumienia o wykonywanie wiadcze woluntarystycznych jest wiele. Z charakteru porozumienia z wolontariuszem, jako umowy cywilnoprawnej, wynika na przykad obowizek wolontariusza do naleytej starannoci przy wykonywaniu zawartych w porozumieniu postanowie oraz obowizek korzystajcego do wspdziaania w zakresie wykonania umowy z wolontariuszem.

Wolontariusz zobowizany jest do osobistego wykonywania powierzonych obowizkw tylko wwczas, jeeli wyranie wynika to z umowy lub charakteru wiadczenia. W przeciwnym

11

wypadku, wolontariusz moe powierzy wykonanie swojego wiadczenia innej osobie, ktra posiada niezbdne kwalifikacje do jego wykonania.

Z ustawy wynika, e korzystajcy jest zobowizany do zapewnienia wolontariuszowi bezpiecznych i higienicznych warunkw wykonywania przez niego wiadcze, w tym do zapewnienia odpowiednich rodkw ochrony indywidualnej uzalenionych od rodzaju wiadcze i zagroe zwizanych z ich wykonywaniem. Korzystajcy ma rwnie obowizek informowania wolontariusza o ryzyku dla zdrowia i bezpieczestwa zwizanym z wykonywanymi wiadczeniami oraz o zasadach ochrony przed zagroeniami.

Ponadto, korzystajcy zobowizany jest pokrywa, na dotyczcych pracownikw zasadach, koszty podry subowej i diet. Z obowizku pokrycia kosztw podry subowej i diet wolontariusz moe zwolni korzystajcego, ale wycznie w formie pisemnej pod rygorem niewanoci.

Korzystajcy moe pokrywa, na dotyczcych pracownikw, zasadach take inne niezbdne koszty ponoszone przez wolontariusza, zwizane z wykonywaniem wiadcze na rzecz korzystajcego, jak rwnie koszty szkole wolontariuszy w zakresie wykonywanych przez nich wiadcze okrelonych w porozumieniu.

Korzystajcy ma obowizek poinformowa wolontariusza o przysugujcych wolontariuszowi prawach i cicych obowizkach oraz zapewni dostpno tych informacji.

Obowizek informowania wolontariusza moe przybiera rne formy, w zalenoci od moliwoci i pomysowoci korzystajcego. Moe to by po prostu rozmowa z wolontariuszem albo przekazanie mu tych informacji w formie ulotki lub w innej dostpnej formie. Dla korzystajcego istotne jest, aby wolontariusz potwierdzi (najlepiej pisemnie), e zosta poinformowany o ryzyku dla zdrowia i bezpieczestwa zwizanym z wykonywanymi wiadczeniami oraz o zasadach ochrony przed zagroeniami, a take o przysugujcych wolontariuszowi prawach i cicych obowizkach.

Szczegowe obowizki korzystajcego w zakresie bezpieczestwa i higieny wykonywanych przez wolontariuszy wiadcze powinny by wypeniane przez korzystajcego na zasadach dotyczcych pracownikw. Ma to na celu nie tylko ochron wolontariuszy przed grocymi niebezpieczestwami, ale rwnie wyeliminowanie lub ograniczenie skutkw zagroe dla ich ycia i zdrowia, a wic wypadkw, ktre mog si wydarzy przy wykonywaniu wiadcze przez wolontariuszy. Jeli dojdzie do wypadku z udziaem wolontariusza przy wykonywaniu wiadcze, korzystajcy powinien: zapewni udzielenie pierwszej pomocy osobom poszkodowanym,

ustali okolicznoci i przyczyny wypadku oraz zastosowa odpowiednie rodki zapobiegajce podobnym wypadkom.

Korzystajcy powinien rwnie: systematycznie analizowa przyczyny wypadkw przy pracy, chorb zawodowych

i innych chorb zwizanych z warunkami rodowiska przy wykonywaniu wiadcze i na podstawie wynikw tych analiz stosowa waciwe rodki zapobiegawcze,

zapewni wstpne przeszkolenie wolontariusza w zakresie bezpieczestwa i higieny wykonywanych wiadcze przed rozpoczciem przez wolontariusza wykonywania wiadczenia.

Wolontariuszowi, ktry wykonuje wiadczenia przez okres duszy ni 30 dni przysuguje zaopatrzenie z tytuu wypadku przy wykonywaniu wiadcze na podstawie ustawy z dnia 30 padziernika 2002 r. o zaopatrzeniu z tytuu wypadkw lub chorb zawodowych powstaych w szczeglnych okolicznociach14. Powysza regulacja zostaa wprowadzona na podstawie ustawy przepisy wprowadzajce ustaw o dziaalnoci poytku publicznego i o wolontariacie. Z ustawy o

14Ustawa z dnia 30 padziernika 2002 r o zaopatrzeniu z tytuu wypadkw lub chorb zawodowych powstaych w szczeglnych okolicznociach (Dz.U.2013.737j.t)

12

zaopatrzeniu z tytuu wypadkw lub chorb zawodowych powstaych w szczeglnych okolicznociach bdzie wynikao, e za wypadek uzasadniajcy przyznanie wiadcze uwaa si zdarzenie nage wywoane przyczyn zewntrzn, powodujce uraz lub mier, ktre nastpio przy wykonywaniu przez wolontariusza wiadcze na rzecz korzystajcego. Natomiast, jeli wolontariusz bdzie wykonywa wiadczenie przez okres nie duszy ni 30 dni albo bdzie zawarte porozumienie na czas nieokrelony korzystajcy zobowizany bdzie zapewni wolontariuszowi ubezpieczenie od nastpstw nieszczliwych wypadkw. Oznacza to konieczno wykupienia ubezpieczenia w firmie ubezpieczeniowej.

Zasady dotyczce wiadcze zdrowotnych dla wolontariuszy zostay okrelone w ustawie15. Zgodnie z brzmieniem tej ustawy wolontariuszowi mog przysugiwa wiadczenia zdrowotne na zasadach przewidzianych w przepisach o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym. Z powyszego przepisu wynika, e ubezpieczenie wolontariusza bdzie, wic zaleao od woli korzystajcego.

Prawo do wiadcze z ubezpieczenia zdrowotnego wolontariusza przysuguje od dnia objcia ubezpieczeniem zdrowotnym i wygasa po upywie 30 dni od dnia ustania ubezpieczenia w Narodowym Funduszu Zdrowia.

Jeli korzystajcy podejmie decyzj o tym, eby ubezpieczy wolontariusza bdzie zobowizany do opacenia skadki na ubezpieczenie zdrowotne.

Korzystajcy moe zgosi wolontariusza do ubezpieczenia zdrowotnego, jeeli wolontariusz nie jest objty ubezpieczeniem zdrowotnym z innego tytuu. Objcie ubezpieczeniem zdrowotnym nastpi z dniem okrelonym w umowie zawartej przez korzystajcego z Narodowym Funduszem Zdrowia; ubezpieczenie wyganie z dniem rozwizania umowy lub po upywie miesica nieprzerwanej zalegoci w opacaniu skadek.

Rok 2011 przebiega na terenie Unii Europejskiej pod hasem Europejskiego Roku Wolontariatu. Jako jego podsumowanie w Brukseli 22 listopada 2011r. odbyo si Seminarium Oceny w czynie, powicone kwestiom dotyczcym dziaa o charakterze woluntarystycznym. Bdc uczestnikiem tego Seminarium uznaem za zasadne rozwaenie kwestii dotyczcej tego czy idea wolontariatu wpisuje si w dziaalno pedagogw, osb zajmujcych si ksztaceniem i oglnie pojtym ksztatowaniem rozwoju dzieci i modziey. Poniewa funkcja pedagoga (w tym nauczyciela) w sposb potoczny kojarzy si z prac, w niniejszych rozwaaniach pragn wykaza, e czsto pedagog oznacza rwnie wolontariusz. Inspiracj do poniszego opracowania stay si treci wystpie poszczeglnych prelegentw brukselskiego Seminarium.16

Dojrzay wolontariusz moe przej przemian czci swojej osobowoci. Moe zmieni swoje postawy wzgldem ycia, upora si ze swoj przeszoci, dojrze emocjonalnie, poprawi swoje umiejtnoci spoeczne, uwiadomi sobie swoje motywy dziaania w wolontariacie i zobaczy ich rdo. Wreszcie moe dowiadczy momentu w swojej posudze wolontariackiej, w ktrym dawanie stanie si waniejsze ni branie. Oznacza to, e z samego aktu dawania - niesienia pomocy, zacznie czerpa satysfakcj i rado. Warunkiem jednak jest prawidowy rozwj tego czowieka - wolontariusza oraz dojrzao jego opiekunw17 (Paczkowska, 2010, bs).

Rozpatrywanie pracy pedagogicznej w kategoriach suby wolontariackiej nie jest cakowicie jednoznaczne. Czsto, bowiem jest tak, e pedagodzy, nauczyciele wykonuj prac za wynagrodzeniem. Celem niniejszego artykuu jest pokazanie, i pomimo tego, e dziaanie pedagogiczne ma czsto charakter pracy najemnej - nawet w takich przypadkach powinien jej wykonywaniu przywieca pewien pierwiastek humanistyczny, poczucie misyjnoci i pierwiastek powoania.

15 Art. 46 ust. 1 (Dz. U. 2014.118 j.t)16 Seminar European Values in action: Volunteering fo r smart, sustainable and inclusive growth". 22 listopada 2011r., Parlament

Europejski, Bruksela.17 Paczkowska A., Psychologiczne aspekty wolontariatu hospicyjnego, Hospicjum im. ks. E. Dutkiewicza, SAC, Gdask [w:] Binnebesel J., Janowicz A., Krakowiak P., Paczkowski A., (red) Pozamedyczne aspekty opieki paliatywno - hospicyjnej.

13

Oceny w czynieKierownik projektu Europejski Rok Wolontariatu, Gabriela Civico18 w swoim wystpieniu

stwierdzia, e Europa i jej obywatele zasuguj na dobrej jakoci usugi wolontarystyczne. Aby byy one takie w istocie niezbdne s odpowiednie uregulowania prawne i dobrze opracowana struktura rekrutacji ochotnikw. Te czynniki Civico wskazuje, jako warunki niezbdne do tego, aby potencjalny wolontariusz wzbudza zaufanie i szacunek dla tego, co robi, bez wzgldu na to, na jakim obszarze odbywa si jego dziaalno. Aspekt odpowiedniego uporzdkowania dziaa wolontariackich ju na etapie przygotowania do zawodu znajduje swoje odzwierciedlenie w uporzdkowaniach prawno - strukturalnych stosowanych przez instytucje przygotowujce do zawodu pedagoga i zatrudniajce w tym zawodzie. Warto zwrci tu uwag na element podkrelany przez Civico - dobrowolno. To cecha definicyjna wolontariatu, jako takiego.

Ratownicy wodni oczywicie pracuj zawodowo. To praca trudna, wymagajca umiejtnoci akademickich, kompetencji i doskonaego przygotowania oraz zdolnoci do praktycznego wykorzystania wiedzy - czyli odpowiedni jej zasb i bdce jej efektem umiejtnoci. Ratownikiem wodnym nie mona zosta z dnia na dzie. Awanse na poszczeglne stopnie zawodowe s wynikiem dugotrwaej pracy i nauki. Aby zosta ratownikiem wodnym trzeba - poza pokonaniem poszczeglnych szczebli w zawodowej hierarchii i spenieniu szeregu wymogw oraz opanowania koniecznego zakresu wiedzy, posiada take pewien kapita o charakterze socjopsychologicznym. Mwic skrtowo, warunkiem koniecznym do tego, aby zosta ratownikiem wodnym - poza oczywistym potencjaem, jaki stanowi predyspozycje do pracy odpowiadajce specyfice tego zawodu (m.in. kontaktowo, niski prg towarzyskoci) - jest naturalna gotowo, wrcz potrzeba reagowania na sytuacje wymagajce interwencji wychowawczej, niesienia pomocy sygnalizowanej definiowanymi szybko brakami, szybkiego wykorzystania zmysu obserwacji. Z tej potrzeby zapewne wypywa owa definicyjna dobrowolno. Przede wszystkim nie szkodzi - mwi stara zasada sformuowana przez Hipokratesa, a stanowica motto dla wszelkich nauk medycznych i okoomedycznych. Dlatego te w pedagogice - poza programem objtym studiami - prowadzi si szeroki wachlarz szkole dotyczcych umiejtnego, fachowego przekazywania wiedzy i otaczania osoby wychowanka opiek pedagogiczn. I to wanie te etapy s najwikszym polem dla ksztatowania natury spoecznej i uruchamiania dziaa o charakterze spoecznym przez pedagogw lub kandydatw na pedagogw, w tym take instruktorw ratownictwa. Odniesienie do natury spoecznej w swoim wystpieniu akcentowa take Jan Tombiski19, wskazujc na rodzin pochodzenia, jako t komrk (wrcz na poziomie instytucjonalnym), ktra ma najwiksze pole oddziaywania na modego czowieka na bardzo wczesnych etapach jego socjalizacji. Obserwujemy tu niejako proces wzajemny - dorastanie to gromadzenie wasnego kapitau spoecznego, ktry odpowiednio ukierunkowany oraz wsparty osobniczymi skonnociami jest nastpnie przekazywany nastpnemu pokoleniu (pokoleniom) w formie wpywu na ksztatowanie natury spoecznej. Wraz z kolejnymi etapami dorastania, w proces wychowania wczaj si kolejne osoby i instytucje. I tu warto wrci do spostrzee Gabrieli Civico, ktra wanie na paszczyzny instytucjonalne i waciwe unormowania formalno - prawne kadzie duy nacisk. Instytucje i organizacje mog by dobrym kontynuatorem procesu wychowawczego. Praca ratownikw wodnych doskonale wpisuje si w ten postulat. O ile rodzina pochodzenia jest rzeczywistym twrc zrbw natury spoecznej, o tyle to zadaniem instytucji jest waciwe uksztatowanie i ukierunkowanie wiadomoci - czyli drugiego czonu definicyjnego wolontariatu. Instytucja jest swego rodzaju kontynuatorem procesu wychowawczego, jednake zaniedbanie tego etapu, bd jego niewaciwy przebieg moe powodowa zupenie wymierne straty w obszarze kapitau ludzkiego.

18 Gabriela Civico, Sem inar European Values In Action: Volunteering fo r smart, sustainable and inclusive growth , 22 listopada 2011r., Parlament Europejski, Bruksela.

19 Jan Tombiski, otwarcie seminarium Values In action , 22 listopada 2011r., PE, Bruksela.14

O ratowniku wodnym - podobnie jak o lekarzu - mona powiedzie, e nie mona nim bywa. Stawanie si ratownikiem wodnym to proces, ale bycie ratownikiem wodnym to stan - take pewien stan wiadomoci.

Podsumowanie/dyskusja

20Christer Pursiainen20, Starszy Doradca Rady Regionu Morza Batyckiego w sposb dosowny wskazuje na najwaniejsze skadowe wolontariatu - s to pomaganie i dbao o bezpieczny, ukierunkowany rozwj innych ludzi. Okrela je wrcz zadaniami wolontariatu. Nieodcznym atrybutem tych zada jest dobrowolno, czy inaczej mwic ochotnictwo. To doskonale wpisuje si w zaoenia pracy instruktorw ratownictwa, ktra powinna opiera si na powoaniu. Wiele czynnoci podejmowanych bd potencjalna gotowo do ich wykonywania ma charakter stricte woluntarystyczny. Taki wanie charakter maj take na przykad stae instruktorw ratownictwa. Kadzie si w nich nacisk na prac spoeczn, bez wynagrodzenia. Jest to oczywicie element szkolenia, ale jest to take swoisty trening i jednoczenie sprawdzian cech osobowociowych. Sama gotowo i intencjonalno tu nie wystarcz. Osoby chcce pracowa w zawodzie ratownika wodnego w jakimkolwiek wymiarze musz take posiada pewien etos - tak gboko wpisany w osobowo, e uznaj je za wasny. Pewien zesp cech, waciwych dla osb zajmujcych si prac instruktorw ratownictwa musi by wsplny - wynika to z wymogu fachowoci wiadczenia pomocy, ale take z czstej koniecznoci pracy w grupie czy podejmowania zespoowego dziaania. Dlatego nie naley myli empatii, chci pomagania i przekazywania wiedzy ze zwykym pouczaniem opartym na potencjale tzw. zdroworozsdkowym. Szlif ratowniczy nabywany na drodze szkole oznacza w praktyce unifikacj pewnych zachowa. To wanie ten - behawioralny wymiar ratownictwa - zdaje si mie najwiksze znaczenie dla wolontarystycznej istoty tej suby. To dobrze, e taki wymiar istnieje. Nie zawsze musi si on przejawia w konkretnych przekazach na drodze instruktor ratownictwa - ucze, ratownik wodny - podopieczny, w ktrych chodzi o przekazywanie wiedzy lub dbaoci o higien psychiczn. Instruktorzy ratownictwa s take uczestnikami wielu kampanii spoecznych, dotyczcych propagowania zasad poprzez dziaania edukacyjne, autorami publikacji, uczestnikami pokazw i prezentacji. To cenne dziaania - bo jak mwi kolejna zasada ze wiata medycyny - lepiej jest zapobiega ni leczy. Aby jednak zapobiega skutecznie, samemu trzeba mie gbokie, prawdziwe przekonanie do tego, co si robi. Poziom owych przekona oraz wszelkie uwarunkowania psycho - socjologiczne nie mog by pomimo wszystko najwaniejszym warunkiem decydujcym o pracy w - nazwijmy j - subie pedagogicznej. Najwaniejsza jest okrelona gotowo oraz posiadanie predyspozycji do jej rozwijania, ksztatowania i kierunkowania. Praca pedagogiczna nie moe si odbywa, jeli w psychice ludzkiej istnieje jakakolwiek przeszkoda, niedostatek swoicie pojmowanej sprawnoci, branej pod uwag z perspektywy postaw, nastawie, przyswojonego kapitau spoecznego, atrybutw psychicznych, itp. Tak rozumiana sprawno (gotowo) stanowi wic, swego rodzaju baz, ktrej nadbudowa to zbir czynnikw o charakterze swoistego treningu. Jednake to wanie owa nadbudowa decyduje o woluntarystycznym charakterze pracy pedagoga.

Seminarium brukselskie, prelekcje wystpujcych na nim osb w sposb szczeglny nawietlaj idee wolontariatu. To chwalebne, e dziaalno nauczycieli i pedagogw doskonale si w t ide wpisuje.

Trzeba pamita take, e praca na rzecz innych ludzi staje si swego rodzaju produktemniemale wymiernym, ktry wzbogaca nasz osobowo. - powiedzia podczas swojego

21wystpienia w Brukseli Jan Tombiski , stay przedstawiciel RP przy Unii Europejskiej. To sformuowanie oddaje najlepiej istot dziaa woluntarystycznych, w tym dziaa tego typu stanowicych ide szeroko pojmowanego nauczania i ksztatowania osoby wychowanka Idea ta

20 Christer Pursianen, wystpienie w trakcie debaty panelowej seminarium Values In action , 22 listopada 2011r., PE, Bruksela.21 Wystpienie w czasie otwarcia seminarium Values In action , Bruksela, 22 listopada 2011r.

15

powinna stanowi jeden z najwaniejszych punktw odniesienia ju na etapie rekrutacji i opracowywania systemu programw nauczania dla przyszych szkoleniowcw.

Instruktor ratownictwa wodnego to jeden z tych zawodw, ktry kojarzy si z misyjnoci. Moe by dobrze wykonywany wtedy, kiedy podejmowanym dziaaniom towarzyszy gbokie przekonanie o ich wartoci i suebnoci. Bycie ratownikiem wodnym to nie tylko posiadanie pewnych cech psychologicznych, rozbudowana wiedza i umiejtno jej wykorzystania w praktyce, ale take w pewnym stopniu powoanie do wypeniania misji na rzecz drugiego czowieka.

Literatura

2. Aronson E., Wilson T.D., Ackrert R., (1997) Psychologia spoeczna - serce i umys, ZYSK i s - ka, Pozna

3. Christer Pursianen, wystpienie w trakcie debaty panelowej seminarium Values In action, 22 listopada 2011r., PE, Bruksela

4. Gabriela Civico, Seminar European Values In Action: Volunteering for smart, sustainable and inclusive growth, 22 listopada 2011r., Parlament Europejski, Bruksela.

5. Jan Tombiski, otwarcie seminarium Values In action, 22 listopada 2011r., PE, Bruksela

6. Olechnicki K., Zacki P., (2007)Sownik socjologiczny, Graffitti BC, Toru

7. Paczkowska A., Psychologiczne aspekty wolontariatu hospicyjnego, Hospicjum im. ks. E. Dutkiewicza, SAC, Gdask [w:] Binnebesel J., Janowicz A., Krakowiak P., Paczkowski A., (red) Pozamedyczne aspekty opieki paliatywno - hospicyjnej

8. Seminar European Values in action: Volunteering for smart, sustainable and inclusive growth. 22 listopada 2011r., Parlament Europejski, Bruksela

9. Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o dziaalnoci poytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. 2014.118 j.t)

10. Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy spoecznej (Dz.U.2013.182 j.t.)

11. Ustawa z dnia 30 padziernika 2002 r. o zaopatrzeniu z tytuu wypadkw lub chorb zawodowych powstaych w szczeglnych okolicznociach (Dz.U.2013.737 j.t)

12. www.wikipedia.org/Wiki/Wolontariat (22.07.2013)

Zacznik nr 1Seminarium Oceny w czynie - Volunteering for smart, sustainable and inclusive growth. Parlament Europejski, 22 listopada 2011r.

Program:Welcome and introductory remarks, Jan Kozowski, Member of the European Parliament

Opening SessionRadosaw Mleczko, Undersecretary of State, Ministry of Labour and Social Policy, republic of PolandYlva Tiveus, Director Citizen Directorate, DG CommunicationPascal Lejeune, Head of Unit in charge of the imlementation of the Youth in Action Programme, DG Education and Culture

16

http://www.wikipedia.org/Wiki/Wolontariat

Jan Tombiski, Ambassador Extraordinary and Plenipotentiary, Permanent Representation of the Republic of Poland to the EU

Panel debateRole o f volunteering in achieving the aims o f Europe 2020 strategy. Synergy between various volunteering and E U politics and instruments.Marian Harkin, Member of the European Parliament, Member of the Committee of Employment and Social affairsJohn Macdonald, Head of Task Force - European Year of Voluntary Activites promoting active citizenshipChrister Pursiainen, Senior Adviser, Council of the Baltic Sea States Secretariat Mieczysaw Struk, Member of Comittee of the Regions, Marshal of Pomorskie Voivodeship Gabriella Civico, Project Manager, EVY 2011 Alliance Kamila Czerwiska, Volunteering Programme Manager in Euro 2012.

17

1S

System szkolenia ratownikw wodnychThe training of lifeguards

1 1 2 Skalski Dariusz , Przybylski Stanisaw , Przybylski Jacek

1 Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu im. Jdrzeja niadeckiego w Gdasku2Uniwersytet Gdaski

Number of characters: 57 536(with abstracts, summaries and cover). Number of images: 4 x 1 000 characters (lump sum)=4 000 characters. Total: Number of characters: 61 536(with abstracts, summaries, cover and graphics)=1,538 spreadsheets publishing.

Sowa kluczowe: system szkolenia, ratownictwo wodne, wychowanie fizyczne, stopnie ratowniczeKeywords: system of training, water rescue, physical education, lifeguards' grades

StreszczenieNiniejsze opracowanie zawiera analiz systemu szkolenia obowizujcego w ratownictwie wodnym w Polsce.

Analiza poparta jest procesem badawczym, majcym na celu gwnie pozyskanie opinii na temat systemu szkolenia i gradacji stopni w ratownictwie wodnym od szkoleniowcw i ratownikw. Celem gwnym opracowania jest dostarczenie odpowiedzi na pytanie czy obowizujcy w Polsce system szkolenia w ratownictwie wodnym jest skonstruowany tak, e ju na etapie rekrutacji pozwala na wyonienie najlepszych potencjalnych kandydatw do suby ratowniczej, czy zapewnia waciwe ich przygotowanie pod wzgldem sprawnoci fizycznej, znajomoci zagadnie prawnych, umiejtnoci pedagogicznych, znajomoci standardw bezpieczestwa i reagowania w sytuacjach kryzysowych.

AbstractThis paper presents an analysis of the current training system in water rescue in Poland. The analysis is

supported by the research process, mainly aimed at obtaining an opinion on the system of training and graduation degrees from the water rescue instructors and lifeguards. The main objective of this paper is to provide the answer to the question whether the current system in Poland water rescue training is designed in the way where at the stage of recruitment we are allowed to select the best potential candidates for emergency service or provides appropriapreparation in terms of their physical, law issues knowledge, pedagogical skills, knowledge of safety standards and emergency response.

Wprowadzenie

Celowo sprawowania suby ratowniczej sprowadza si w sposb zasadniczy do zapewnienia bezpieczestwa osobom korzystajcym z wypoczynku nad wod, a tym samym do obniania wskanika utoni. Aby wskanik ten by jak najniszy wszelkie dziaania majce na celu podnoszenie skutecznoci w obszarze sprawnoci ludzi - ratownikw wodnych1 powinny by nastawione na realizacj celu zasadniczego - podnoszenia bezpieczestwa osb kapicych si. Cele strategiczne sub ratownictwa wodnego na przykadzie WOPR2 syntetycznie okrela Jerzy Telak3. Jak pisze, strategicznym celem WOPR jest organizowanie pomocy oraz ratowanie ycia lub zdrowia osb na wodach rdldowych i kpieliskach morskich, a do najwaniejszych zada

1 W pracy uywane s pojcia ratownik w odny" i ratownik WOPR". Okrelenie ratownik w odny" je s t oglne i uywane na potrzeby pracy. Jest definiowane poprzez zakres wykonywanych przez niego czynnoci, bdcy powieleniem zapisw podstawowych obowizkw ratownika z Rozporzdzenia Rady Ministrw z dnia 6 maja 1997 r Okrelenia ratownik WOPR" w pracy uywa si uywa si w przypadku okrelenia stopni ratowniczych nadawanych przez Wodne Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe, w hierarchii, ktrych ratownik" te wystpuje.

2 Wodne Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe.3 Telak J., (2007) Wodne Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe w systemie reagowania kryzysowego, ZG WOPR, Warszawa, s.29.

19

WOPR naley zapewnienie bezpieczestwa osb pywajcych i kpicych si w miejscach wyznaczonych oraz uprawiajcych sporty wodne. Zadania te nale rwnie do osb prawnych i fizycznych prowadzcych nad wod dziaalno w tym zakresie, do organw administracji rzdowej i waciwych terytorialnie samorzdw. Takie ujcie celw strategicznych i zada WOPR zaznacza si na conajmniej w paszczynie - systemu szkolenia ratownikw wodnych w Polsce.Praca niniejsza ma na celu dostarczenie odpowiedzi na pytanie czy obowizujcy w Polsce system szkolenia w ratownictwie wodnym jest skonstruowany tak, e ju na etapie rekrutacji pozwala na wyonienie najlepszych potencjalnych kandydatw do suby ratowniczej, czy zapewnia waciwe ich przygotowanie pod wzgldem sprawnoci fizycznej, znajomoci zagadnie prawnych, umiejtnoci pedagogicznych, znajomoci standardw bezpieczestwa i reagowania w sytuacjach kryzysowych.Dotychczas w literaturze polskiej i zagranicznej znajduje si niewiele prac badawczych na temat bezpieczestwa w ratownictwie wodnym. Mona natomiast znale szereg prac badawczych powiconych tematyce pochodnej, dotyczcych zarzdzania kryzysowego (prace badawcze w zawodowej stray poarnej) oraz tematyki cile medycznej (z uwzgldnieniem pierwszej pomocy przedmedycznej), majce charakter podrcznikw z zakresu klasycznego ratownictwa wodnego, uwzgldniajce praktyk i wiedz propagowan od wielu lat (nawet od ponad 30.)4.

1. System szkolenia ratownikw wodnych

Na sprawno ratownikw wodnych w bezporedni sposb wpywa obowizujcy system szkolenia. Pisze o tym midzy innymi Siakiewicz5 - bezpieczestwo, ryzyko, wiedza, umiejtnoci, predyspozycje - to tworzce interakcj pojcia, skadajce si na model ratownika. Stanowi one elementy programw szkolenia ratownikw wodnych. Okrelenie zalenoci pomidzy nimi stanowi drog do optymalizacji akcji ratowniczej i zmniejszenia liczby utoni. Ten sam autor porusza rwnie kwestie zwizane ze znaczeniem dziaa prewencyjnych i profilaktycznych. Konkluzja do jakiej dochodzi, brzmi: programy szkolenia kad gownie nacisk na szkolenie do udzielania pomocy, a nie ksztac do zapobiegania.6 Wida tu wyrane odniesienie do systemu szkolenia ratownikw wodnych i jego ewentualnych saboci. Celem ksztacenia (i swoicie pojmowanego wychowania) ratownikw wodnych jest najoglniej mwic ratowanie osb toncych. Jak pisz Wiesner, Kowalewski i Skalski powinno si ono odbywa poprzez profesjonalne szkolenie kadry instruktorw i ratownikw, popularyzacj i powszechne nauczanie umiejtnoci pywania, upowszechnianie bezpiecznego stylu wypoczywania nad wod,nwychowywanie - nazwijmy je w wymiarze praktycznym - czyli poprzez dziaalno ratownicz. Wedug Skalskiego prewencja, profilaktyka i doskonalenie umiejtnoci pywackich to trzy elementy, ktre powinny by brane pod uwag w kadym systemie szkolenia. Im wiksza bdzie prewencja, profilaktyka, im doskonalsze umiejtnoci pywackie, tym mniejsze bdzie zagroenie osb w wodzie, a tym samym pomoc bdzie rzadziej potrzebna. Pomoc w formie akcji ratunkowej bdzie tym skuteczniejsza im lepiej wyszkoleni bd ratownicy (...) Wspczesny ratownik (wodny) to osoba przygotowana wszechstronnie.8Aby mc mwi o edukacji wodnej opartej o wykorzystanie potencjau osobniczego jednostki, naley bra pod uwag sprawno fizyczn oraz kompleks predyspozycji socjopsychologicznych. Uwzgldniaj to schematy edukacji wodnej stosowane na og w ratownictwie wodnym.

4 A utor odwouje si do swojego dorobku wydawniczego i dowiadczenia w pracy ratownika, szefa zespou ratownikw i szkoleniowca (instruktor wykadowca WOPR) prowadzcego zajcia na ponad 220 - stu kursach szkoleniowych na wszystkie stopnie w ratownictwie wodnym na poziomie powiatowym, wojewdzkim i centralnym.

5 Siakiewicz P., (2010) Wiedza o ratownictwie a umiejtnoci ruchowe ratownikw Wodnego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego, AW F Wrocaw, s.4.

6Siakiewicz P., (2007) Pojecie prewencji w opinii ratownikw Wodnego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego, Sympozjum WOPR, Mysowice, s. 15.

7 Por. Wiesner W., Kowalewski B., Skalski D., (2007) Podstawy metodyczne edukacji ratowniczej, Matrix, Olsztyn, s.11.8 Skalski D., (2001), Edukacja wodna - zosta ratownikiem, Skarszewy, s.5.

20

Obowizek ratowania ycia ludzkiego spoczywajcy na WOPR przekada si na konieczno zdecydowanego udziau w procesie wychowania moralnego, wsplnie z zabiegami pedagogicznymi realizowanymi w rodzinie pochodzenia oraz innych instytucjach socjalizacyjnych. Intencj sub zajmujcych si ratownictwem wodnym jest, by byy one postrzegane, jako skuteczne instytucje edukacyjno - wychowawcze.9 Poniej przedstawiono schemat majcy na uwadze swoist jedno oddziaywa wychowawczych.

EDUKACJAFIZYCZNA^ *

FIZYCZNEKSZTACENIE

WYCHOWANIE FIZYCZNE

--------- -------------W

Usprawnianieciaa

Nauczanieruchu

Ksztatowanie postaw prospoecznych

Ksztatowanie postaw pro somatycznych

Rycina 1. Schemat natury oddziaywa wychowawczychrdo: Grabowski H., (1977), Teoria fizycznej edukacji, WSiP Warszawa s. 58

Jak obrazuje to powyszy rysunek zaoenia edukacji fizycznej nie skupiaj si wycznie na ksztaceniu fizycznoci, ale take bior pod uwag aspekt wychowania - poprzez ksztatowanie postaw prospoecznych i pro somatycznych. Edukacja fizyczna jest wic kompleksem dziaa, ktre maja charakter procesu wychowawczego.Celem edukacji wodnej jest wychowanie wodniaka, czowieka umiejcego korzysta z wody (...) uprawiajcego wszelkie sporty wodne, ale take wiadomego zagroe, jakie woda ze sob niesie.1

1.1. System szkolenia w ratownictwie wodnym w Wodnym Ochotniczym Pogotowiu Ratunkowym w Polsce

Podstawowym celem WOPR akcentowanym w przepisach statutowych jest sprawna i skuteczna organizacja pomocy oraz ratowanie osb, ktre ulegy wypadkowi lub naraone s na niebezpieczestwo utraty ycia lub zdrowia na wodach.11 Skuteczne szkolenie powinno suy realizacji celu zasadniczego i ka akcent na:- programowanie i prowadzenie dziaalnoci profilaktycznej w zakresie bezpieczestwa na wodach;- informowanie o zagroeniach bezpieczestwa osb pywajcych i kapicych si;- opracowywanie programw kursw i szkole specjalistycznych z zakresu ratownictwa wodnego;- organizowanie i szkolenie suby ratowniczej;- rozbudzanie etyki ratowniczej i umacnianie wizi organizacyjnej czonkw WOPR;- nauczanie i doskonalenie umiejtnoci pywania;- prowadzenie dziaalnoci sportowej, rekreacyjnej i turystycznej;- prowadzenie sprawdzianw umiejtnoci pywackich i wydawanie stosownych odznak.12 WOPR w stosowanym systemie szkolenia skupia si na trzech obszarach: profesjonalnym szkoleniu kadry instruktorw i ratownikw, popularyzacji i powszechnym nauczaniu pywania oraz na upowszechnianiu bezpiecznego stylu wypoczywania nad wod. Obszary te s wzgldem siebie komplementarne i wzajemnie si przenikaj.

9 Por. Wiesner W., Kowalewski B., Skalski D., (2007) Podstawy metodyczne edukacji ratowniczej, Ministerstwo Sportu RP, Olsztyn 2007, s. 15 - 25.10 Por. Skalski D., (2001) Edukacja wodna - zosta ratownikiem, Skarszewy, s.6.11 Por. Statut WOPR, r.II12 Por. Wiesner W., KowalewskiB., SkalskiD ., Podstawy..., op. cit, s.11.

21

W Wodnym Ochotniczym Pogotowiu Ratunkowym od 5 grudnia 2009r. wprowadzone zostay13stopnie ratownikw i instruktorw WOPR (obowizujce od 1 stycznia 2010r.) .

Umownie podzieli je mona na stopnie ochotnicze i zawodowe.

1.2. Stopnie ochotnicze

Modszy ratownik WOPR (MR WOPR), ktry moe:- peni dyury spoeczne pod nadzorem ratownika starszego stopniem w parkach wodnych i pywalniach oraz kpieliskach,- udziela pierwszej pomocy zgodnie z zasadami okrelonymi w ustawie z dnia 8 wrzenia 2006 r. o Pastwowym Ratownictwie Medycznym (Dz. U. z 2006r. Nr 191 poz. 1410, z pniejszymi zmianami)Aby zosta modszym ratownikiem WOPR trzeba zakwalifikowa si na kurs speniajc nastpujce wymagania formalne:- mie ukoczony 12. rok ycia,- by czonkiem WOPR- zoy pisemn zgod na udzia w kursie (w przypadku osoby niepenoletniej zgod tak wyraa opiekun prawny)- przedoy zawiadczenie lekarskie lub owiadczenie o braku przeciwwskaza do odbycia kursu- posiada kart pywack lub specjaln kart pywack.Modszy ratownik WOPR nie moe pracowa w charakterze ratownika.

Tabela 1. Karta umiejtnoci do zdania egzaminu na stopie modszego ratownika WOPRKARTA UMIEJTNOCI

.................................................................................................................(nazwisko i imi)LP UMIEJTNOCI PYWACKIE CZAS ZAL1 przepynicie dystansu 50 m kraulem ratunkowym i 50 m abk ratunkow w czasie poniej

32 Przepynicie dystansu 200 m sposobem dowolnym w czasie poniej 53 Zaprezentowanie pywackich umiejtnoci wg zadanego schematu:

A Bezpieczne wejcie do wodyB Unoszenie si na wodzie przez 1 C Utrzymanie si na powierzchni wody przez 1 uywajc rk i ngD Utrzymanie si na powierzchni wody przez 1 uywajc tylko rkE Utrzymanie si na powierzchni wody przez 1 uywajc tylko ng

LP UMIEJTNOCI RATOWNICZE CZAS ZAL1 Zademonstrowanie trzech sposobw bezpiecznego wejcia do wody2 Symulowana akcja ratownicza na dystansie 30 m:

A Przepynicie 15 m w stron toncegoB W trakcie pynicia po 7 m zanurkowanie na gboko do 2 mC Podjcie z dna i wydobycie na powierzchni wody 1 krka i ponowne pozostawienie go na

dnieD Dopynicie do toncegoE Holowanie toncego na dystansie 15 m

3 Zademonstrowanie podstawowych dziaa pierwszej pomocy w zdarzeniach: krwotoki, urazy narzdu ruchu, stabilizacja gowy, nadmierne ozibienie organizmu, udar soneczny, poparzenie

4 Zademonstrowanie dwch chwytw i dwch sposobw ewakuacji na ldzie5 Dziaania BLS wg poniszego schematu:LP DZIAANIE OPIS CZYNNOCI TAK NIE1 ocena bezpieczestwa wasnego i

zagroonegoocena potencjalnego zagroenia dla ratownika i poszkodowanego

13 Zgodnie z uchwa Prezydium Zarzdu Gwnego Wodnego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego z dnia grudnia 2009r. w sprawie stopni ratownikw i instruktorw WOPR.

22

2 ocena przytomnoci Potrznicie, zawoanie3 Zabezpieczenie pomocy Woanie o pomoc4 Udronienie drg oddechowych Odgicie gowy do tyu z uniesieniem uchwy5 Ocena oddechu Wzrokiem, suchem, czuciem w czasie 10 przy

utrzymaniu dronoci drg oddechowych6 Wezwanie pomocy Sposoby wezwania pomocy7 Uciski klatki piersiowej Praktyczne zademonstrowanie skutecznych uciskw

klatki piersiowej (sia i czstotliwo)8 Oddechy ratownicze Praktyczne zademonstrowanie skutecznych oddechw

ratowniczych (objto i czstotliwo)9 Stosunek ucini do liczby

oddechwWaciwy stosunek ucini klatki piersiowej do liczby oddechw

10 Kolejno postpowania Waciwa kolejno postpowaniardo: www.wopr.pl

Ratownik WOPR (R WOPR), ktry jest asystentem ratownika starszego stopniem moe:- pracowa w parkach wodnych i pywalniach oraz kpieliskach,- udziela pierwszej pomocy i asystowa podczas udzielania kwalifikowanej pierwszej pomocy zgodnie z ustaw o Pastwowym Ratownictwie Medycznym.Aby zosta ratownikiem WOPR bdcym asystentem ratownika starszego stopniem naley zakwalifikowa si na kurs speniajc nastpujce wymogi formalne:- mie ukoczony 16 rok ycia,- posiada stopie modszego ratownika WOPR,- posiada wan kart identyfikacyjn MR WOPR,- posiada specjaln kart pywack,- posiada patent lub uprawnienie przydatne w ratownictwie wodnym,- przedoy pisemn zgod na udzia w kursie ( w przypadku osoby niepenoletniej pisemn zgod wyraa jej opiekun prawny).Ratownik WOPR nie moe pracowa samodzielnie.

Tabela 2. Karta umiejtnoci do zdania egzaminu na stopie ratownika WOPRKARTA UMIEJTNOCI

..............................................................................................................(nazwisko i imi)LP UMIEJTNOCI PYWACKIE CZAS ZAL1 Przepynicie dystansu 100m sposobem dowolnym w czasie poniej 1402 Przepyniecie dystansu 300m sposobem dowolnym w petwach w czasie poniej 4303 Przepynicie pod wod dystansu conajmniej 25 m bez amania linii powierzchni wody4 Przepynicie dystansu 300m sposobem dowolnym w czasie poniej 9LP UMIEJTNOCI RATUNKOWE CZAS ZAL1 Przeprowadzenie symulowanej akcji ratunkowej

A Zademonstrowanie techniki prawidowego dopynicia do toncegoB Przepynicie dystansu 25 m stylem dowolnymC Holowanie toncego na dystansie 25 m z uyciem 3 technik

2 Zaprezentowanie umiejtnoci technik ratowania wg zadanego schematuZaprezentowanie umiejtnoci i technik ratowania wg zadanego schematu w czasie poniej 2 w ubiorze t - shirt i szorty

A Skok lub wejcie do wodyB Przepyniecie dystansu 25 m stylem dowolnymC Zanurkowanie z powierzchni wody na gboko conajmniej 1,5 m do manekina lub osobyD Podniesienie manekina lub osobyE Holowanie na dystansie conajmniej 25 mF Bezporednio po ewakuacji wykonanie zabiegw WBLS na fantomie przez conajmniej 3

3 Przeprowadzenie symulowanej akcji ratunkowej z ldu przy uyciu conajmniej dwch wybranych rodzajw sprztu ratowniczego wraz z uzasadnieniem wyboru

4 Symulowane akcje BLS i WBLS - dorosy, dziecko, niemowl5 Zademonstrowanie dziaa pierwszej pomocy

A Wstpna ocena stanu osoby poszkodowanej

23

http://www.wopr.pl/

B Postpowanie z osob poszkodowan podczas zdarze: wstrzs, zadawienie, hipotermia, drgawki, obraenia krgosupa i gowy, udlenia, ukszenia, ugryzienia, opieka rekonwalescencyjna.

rdo: www.wopr.pl

Ratownicy posiadajcy stopnie ochotnicze: modszy ratownik i ratownik WOPR, aby uzyska uprawnienia ratownika zawodowego, tj. ratownika uprawnionego zgodnie z ustaw o Pastwowym Ratownictwie Medycznym14 musz odby szkolenie z zakresu kwalifikowanej pierwszej pomocy i zda egzamin oraz uzyska tytu RATOWNIKA. Dopiero kandydat ze stopniem RATOWNIK moe podj szkolenie specjalistyczne w zakresie udzielania pomocy nad wod. Zgodnie z reform szkoleniow Wodnego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego od 1 stycznia 2010r. wprowadzone zostay dodatkowe stopnie zawodowe w ratownictwie wodnym.

1.3. Stopnie zawodowe

Ratownik wodny pywalni (RWP), ktry moe:- wykonywa czynnoci ratownika WOPR,- udziela kwalifikowanej pierwszej pomocy zgodnie z ustaw o PMR,- peni funkcje kierownika zespou ratownikw w parkach wodnych i pywalniach.Aby otrzyma stopie ratownika wodnego pywalni naley zakwalifikowa si na kurs speniajc nastpujce wymogi formalne:- mie ukoczony 18 rok ycia,- posiada stopie ratownika WOPR,- posiada tytu ratownika zgodnie z ustaw o PMR lub lekarza systemu, pielgniarki systemu, ratownika medycznego,- posiada wan kart identyfikacyjn ratownika WOPR,- posiada patent lub uprawnienie przydatne w ratownictwie wodnym,- posiada udokumentowane odbycie 100 godzin stau ratownika WOPR, w tym 50 godzin w parku wodnym lub pywalni.

Tabela 3. Karta umiejtnoci do zdania egzaminu na stopie RWPKARTA UMIEJTNOCI

..................................................................................................................(nazwisko i imi)LP UMIEJTNOCI RATUNKOWE CZAS ZAL1 Przeprowadzenie symulowanej akcji ratunkowej wedug zadanego schematu w czasie do 2:

A Wejcie do wodyB Przepynicie 25 m stylem dowolnym z gow nad powierzchni wodyC Zanurkowanie z powierzchni wody na gboko conajmniej 1.5 m do manekina lub osobyD Podniesienie manekina lub osoby i holowanie na dystansie conajmniej 25 m do krawdzi

pywalniE Wycignicie toncego z wody na brzeg

2 Przeprowadzenie symulowanej akcji ratunkowej z ldu przy uyciu sprztu (rzutki, liny) do przytomnego toncego na odlego conajmniej 10m

3 Wycignicie z niecki oraz ewakuacja poszkodowanego przytomnego na odlego 25m uywajc deski ortopedycznej

4 Przeprowadzenie kwalifikowanego RKO z uyciem zestawu R-1 wg wylosowanego scenariusza (dorosy, dziecko, niemowl, dziaania jedno i dwuosobowe))

5 Przeprowadzenie KPP z uyciem apteczki R-1 wg wylosowanego scenariusza (wstrzs, krwawienia, obraenia, obraenia krgosupa)

6 Sporzdzanie zintegrowanego systemu zarzdzania bezpieczestwem w parku wodnym i pywalni

A Przedstawienie procedur postpowaniaB Umiejtno rozwizywania problemw przeszkadzajcych realizacji procedurC Opracowanie podstawowej procedury ratunkowej dla danego obiektu

14 Ustawa z dnia 8 wrzenia 2006r. o Pastwowym Ratownictwie Medycznym.24

http://www.wopr.pl/

D Przewiczenie opracowanej podstawowej proceduryE Modyfikacja i przedstawienie podstawowej procedury ratunkowej

7 Okrelenie i opisanie kwestii zwizanych z miejscem pracyA Umiejtno dokonania charakterystyki obiektu pod wzgldem bezpieczestwa, z

uwzgldnieniem informacji o infrastrukturze, rodowisku, waciwociach geograficznych i demograficznych

B Wskazanie sub dziaajcych w zakresie bezpieczestwa i porzdku publicznego, okrelenia zakresu wsppracy

C Umiejtno odnalezienia i oznaczenia na planie oglnodostpnych rodkw ratowniczychD Umiejtno natychmiastowego przekazania informacji o obiekcie i warunkach

bezpieczestwa osobom korzystajcym, w tym przedstawicielom mediwrdo: www.wopr.pl

Ratownik wodny rdldowy (RW), ktry moe:- wykonywa czynnoci ratownika WOPR,- udziela kwalifikowanej pierwszej pomocy zgodnie z ustaw o PMR,- peni funkcj kierownika zespou ratownikw na rdldowych kpieliskach i obszarach wodnych.Aby zosta ratownikiem wodnym rdldowym naley zakwalifikowa si na kurs speniajc nastpujce wymagania formalne:- posiada stopie ratownika WOPR,- posiada tytu ratownika zgodnie z ustaw o PRM lub lekarza systemu, pielgniarki systemu, ratownika medycznego,- posiada wan kart identyfikacyjn ratownika WOPR,- posiada dwa patenty lub uprawnienia przydatne w ratownictwie wodnym,- posiada udokumentowane odbycie 100 godzin stau ratownika WOPR, w tym 50 godzin na kpielisku rdldowym.

Tabela 4. Karta umiejtnoci do zdania egzaminu na stopie RWSKARTA UMIEJTNOCI

..................................................................................................................(nazwisko i imi)LP UMIEJTNOCI RATUNKOWE CZAS ZAL1 Przeprowadzenie symulowanej akcji ratunkowej:

A Skok ratunkowy lub wejcie do wody ze sprztem i dopynicieB Opanowanie osoby toncej i zabezpieczenie jej przy uyciu podrcznego sprztu ratowniczegoC Holowanie na dystansie conajmniej 100 m do brzeguD Wycignicie toncego z wody na brzeg i uoenie do zabiegw KPPE Udzielenie KPP wedug zadanego scenariusza

2 Wykazanie si umiejtnoci holowania wspwiczcego na dystansie 150m z zastosowaniem trzech sposobw holowania

3 Przeprowadzenie symulowanej akcji ratunkowej z brzegu przy uyciu sprztu do przytomnego toncego na odlego conajmniej 10 m

4 Bieg (200 m) - Pywanie (200 m) - Bieg (200 m) w czasie poniej 85 Zespoowe unieruchomienie przytomnego poszkodowanego na desce ortopedycznej w wodzie

pytkiej i ewakuacja na dystansie 25 m6 Sporzdzanie zintegrowanego systemu zarzdzania bezpieczestwem na kpielisku

rdldowymA Przedstawienie procedur postpowaniaB Umiejtno rozwizywania problemw przeszkadzajcych realizacji procedurC Opracowanie podstawowej procedury ratunkowej dla danego obiektuD Przewiczenie opracowanej podstawowej proceduryE Modyfikacja i przedstawienie podstawowej procedury ratunkowej

7 Okrelenie i opisanie kwestii zwizanych z miejscem pracyA Umiejtno dokonania charakterystyki obiektu pod wzgldem bezpieczestwa z

uwzgldnieniem informacji o infrastrukturze, rodowisku, waciwociach geograficznych i demograficznych

B Wskazanie sub wsppracujcych w zakresie bezpieczestwa (Pogotowie Ratunkowe, LPR,

25

http://www.wopr.pl/

SOR, Stra Poarna, Policja, Stra Miejska/Gminna, inne podmioty ratownicze)C Umiejtno odnalezienia i oznaczenia na planie oglnodostpnych rodkw ratowniczychD Umiejtno natychmiastowego przekazania informacji o obiekcie i warunkach

bezpieczestwa osobom korzystajcym, w tym przedstawicielom mediw8 Przepynicie odzi wiosow tor ILS w czasie poniej 3 9 Pozorowana akcja przy uyciu odzi ratowniczejrdo: www.wopr.pl

Ratownik wodny morski (RWM), ktry moe:- wykonywa czynnoci ratownika WOPR- udziela kwalifikowanej pierwszej pomocy zgodnie z ustaw o PMR,- peni funkcj kierownika zespou ratownikw na kpieliskach morskich oraz przybrzenych i wewntrznych wodach morskich.Aby zosta ratownikiem wodnym morskim naley zakwalifikowa si na kurs speniajc nastpujce wymagania formalne:- mie ukoczony 18 rok ycia,- posiada stopnie ratownika WOPR,- posiada tytu ratownika zgodnie z ustaw o Pastwowym Ratownictwie Medycznym lub tytu lekarza systemu, pielgniarki systemu albo ratownika medycznego,- posiada wan kart identyfikacyjn ratownika WOPR,- posiada dwa patenty lub uprawnienia przydatne w ratownictwie wodnym,- posiada udokumentowane odbycie 100 godzin stau ratownika WOPR, w tym 50 godzin na kpielisku morskim.

Tabela 5. Karta umiejtnoci do egzaminu na stopie RWMKARTA UMIEJTNOCI

................................................................................................................(nazwisko i imi)LP UMIEJTNOCI RATOWNICZE CZAS ZAL1 Przeprowadzenie symulowanej akcji ratunkowej wg poniszego schematu

A wejcie do wody ze sprztem pokonanie pycizny i dopynicieB Opanowanie osoby toncej i zabezpieczenie jej przy uyciu podrcznego sprztu

ratowniczegoC Holowanie na dystansie conajmniej 100 m do brzeguD Wycignicie toncego z wody na brzeg i uoenie do zabiegw KPPE Udzielenie KPP wg zadanego scenariusza

2 Prezentacja zespoowej (3 osoby) akcji z uyciem liny asekuracyjnej wg poniszego schematu:

A Wejcie do wody, pokonanie pycizny i dopynicieB Opanowanie toncegoC Holowanie ratownika i holowanego na dystansie conajmniej 80 m do brzeguD Wycignicie toncego z wody na brzeg i uoenie do zabiegw KPPE Udzielenie KPP wg zadanego scenariusza

3 Wykazanie si umiejtnoci holowania wspwiczcego na dystansie 150 m z zastosowaniem trzech sposobw holowania

4 Przeprowadzenie symulowanej akcji ratunkowej z ldu przy uyciu sprztu do przytomnego toncego na odlego conajmniej 10 m

5 Bieg (200 m) - Pywanie (200 m) - Bieg (200 m) w czasie poniej 86 Zespoowe unieruchomienie przytomnego pacjenta na desce ortopedycznej w wodzie pytkie

i ewakuacja na dystansie 25 m7 Sporzdzanie zintegrowanego systemu zarzdzania bezpieczestwem na kpielisku morskim

A Przedstawienie procedur postpowaniaB Umiejtno rozwizywania problemw przeszkadzajcych realizacji procedurC Opracowanie podstawowej procedury ratunkowej dla danego obiektuD Przewiczenie opracowanej podstawowej proceduryE Modyfikacja i przedstawienie podstawowej procedury ratunkowej

8 Okrelenie i opisanie kwestii zwizanych z miejscem pracyA Umiejtno dokonania charakterystyki obiektu pod wzgldem bezpieczestwa z

26

http://www.wopr.pl/

uwzgldnieniem informacji o infrastrukturze, rodowisku, waciwociach geograficznych i demograficznych

B Wskazanie sub wsppracujcych w zakresie bezpieczestwa (Pogotowie Ratunkowe, LPR, SOR, Stra Poarna, Policja, Stra Miejska/Gminna, inne podmioty ratownicze)

C Umiejtno odnalezienia i oznaczenia na planie oglnodostpnych rodkw ratowniczychD Umiejtno natychmiastowego przekazania informacji o obiekcie i warunkach

bezpieczestwa osobom korzystajcym, w tym przedstawicielom mediw9 Wykazanie si umiejtnoci manewrowania odzi ratownicz BL tor ILS w warunkach

morskich (pojedynczo, wysoko fali do 70 cm, caa prba przy uyciu dwch wiose)10 Pozorowana akcja przy uyciu odzi ratowniczejrdo: www.wopr.pl

Starszy ratownik wodny, ktry moe:- pracowa w parkach wodnych i pywalniach oraz na kpieliskach,- peni funkcj kierownika zespou ratownikw,- udziela kwalifikowanej pierwszej pomocy, o ktrej mowa w art. 3 pkt 2 ustawy o PMR.Aby zosta starszym ratownikiem WOPR naley zakwalifikowa si na kurs speniajc nastpujce wymagania formalne:- mie ukoczony 19 rok ycia,- posiada conajmniej dwa stopnie ratownika WOPR,- posiada wan legitymacj czonka WOPR,- posiada wan kart identyfikacyjn ratownika WOPR,- posiada udokumentowane odbycie stau conajmniej 200 godzin (h) pracy w stopniu ratownika WOPR, w tym conajmniej 50 godzin na wodach rdldowych, 50 godzin na kpieliskach zlokalizowanych na wodach morskich, 50 godzin na pywalniach lub parkach wodnych. Pywalnie, parki wodne oraz kpieliska powinny posiada pozytywn opini WOPR,- posiada wypenion kart kandydata na kurs przygotowujcy do egzaminu na stopie starszego ratownika wodnego wg wzoru zamieszczonego na stronie internetowej www.wopr.pl,- posiada tytu ratownika zgodnie z ustaw o Pastwowym Ratownictwie Medycznym lub: lekarza systemu, pielgniarki systemu, ratownika medycznego,- posiada trzy patenty lub uprawnienia przydatne w ratownictwie wodnym (wycznie oryginay): motorowodne, eglarskie, nurkowania swobodnego (z wyczeniem petwonurka modzieowego), trenera lub instruktora pywania, przewodnika turystyki kajakowej, akredytowane szkolenia specjalistyczne WOPR).

Tabela 6. Karta umiejtnoci do egzaminu na stopie Starszego Ratownika WOPRKARTA UMIEJTNOCI

............................................................................................................... (nazwisko i imi)LP UMIEJTNOCI RATOWNICZE CZAS ZAL1 przeprowadzenie symulowanej akcji ratunkowej

A Skok ratunkowy lub wejcie do wody ze sprztem i dopynicieB Opanowanie osoby toncej i zabezpieczenie jej przy uyciu podrcznego sprztu

ratowniczegoC Holowanie na dystansie conajmniej 100 m do brzeguD Wycigniecie toncego z wody na brzeg i uoenie do zabiegw KPPE Udzielenie KPP wedug zadanego scenariusza

2 Wykazanie si umiejtnoci holowania wspwiczcego na dystansie 150 m z zastosowaniem trzech sposobw holowania w zabezpieczeniu sprztem podrcznym ratownika/boja SP, pas wgorz)

3 Przeprowadzenie symulowanej akcji ratunkowej z brzegu przy uyciu sprztu do przytomnego toncego na odlego conajmniej 10 m

4 Bieg (200 m) - Pywanie (200 m) - Bieg (200 m) w czasie poniej 85 Zespoowe unieruchomienie przytomnego pacjenta na desce ortopedycznej w wodzie pytkiej

i ewakuacja na dystansie 25 m6 Sporzdzenie zintegrowanego systemu zarzdzania na kpielisku rdldowym

A Przedstawienie procedur postpowania27

http://www.wopr.pl/http://www.wopr.pl/

B Umiejtno rozwizywania problemw przeszkadzajcych realizacji procedurC Opracowanie podstawowej procedury ratunkowej dla danego obiektuD Przewiczenie opracowanej podstawowej proceduryE Modyfikacja i przedstawienie podstawowej procedury ratunkowej

7 Okrelenie i opisanie kwestii zwizanych z miejscem pracyA Umiejtno dokonania charakterystyki obiektu pod wzgldem bezpieczestwa z

uwzgldnieniem informacji o infrastrukturze, rodowisku, waciwociach geograficznych i demograficznych

B Wskazanie sub i podmiotw dziaajcych w zakresie bezpieczestwa na wodachC Umiejtno odnalezienia o oznaczenia na planie oglnodostpnych rodkw ratowniczychD Umiejtno natychmiastowego przekazania informacji o obiekcie i warunkach

bezpieczestwa osobom korzystajcym, w tym przedstawicielom mediw8 Demonstracja uycia sprztu ratowniczego oraz wzw9 Pozorowana akcja przy uyciu odzi ratowniczej10 Przepynicie dystansu 400 m stylem dowolnym w czasie poniej 811 Przygotowanie i przeprowadzenie pokazw ratowniczych12 Przeprowadzenie pogadanki z grup podlegych ratownikw na zadany temat13 Przeprowadzenie akcji profilaktycznejrdo: www.wopr.pl

1.4. Stopnie instruktorskie:

Modszy instruktor WOPR (MI WOPR), ktry moe:- prowadzi kursy przygotowujce do egzaminu na stopie modszego ratownika WOPR pod nadzorem conajmniej instruktora WOPR,- peni funkcj asystenta instruktora WOPR lub instruktora wykadowcy WOPR podczas prowadzenia zaj na kursach ratownikw WOPR, ratownikw wodnych i szkoleniach specjalistycznych WOPR.Aby zosta modszym instruktorem WOPR naley zakwalifikowa si na kurs speniajc nastpujce wymagania formalne:- mie ukoczony 19 rok ycia,- posiada conajmniej dwch stopni ratownika wodnego,- posiada udokumentowanie odbycia stau conajmniej 200 godzin (h) pracy w stopniu ratownika WOPR, w tym conajmniej 50 godzin na wodach rdldowych, 50 godzin na kpieliskach zlokalizowanych na wodach morskich, 50 godzin na pywalniach lub parkach wodnych. Pywalnie, parki wodne oraz kpieliska powinny posiada pozytywn opini WOPR,- posiada wypenion kart kandydata na kurs przygotowujcy do egzaminu na stopie modszego instruktora WOPR wg wzoru zamieszczonego na stronie www.wopr.pl,- posiada tytu ratownika zgodnie z ustaw o Pastwowym Ratownictwie Medycznym lub: lekarza systemu, pielgniarki systemu, ratownika medycznego,- przedstawi przygotowan prac instruktorsk,- posiada trzy patenty lub uprawnienia przydatne w ratownictwie wodnym (wycznie oryginay): motorowodne, eglarskie, nurkowania swobodnego (z wyczeniem petwonurka modzieowego), trenera lub instruktora pywania, przewodnika turystyki kajakowej, akredytowane szkolenia specjalistyczne WOPR.

Tabela nr 7. Karta umiejtnoci do egzaminu na stopie Modszego Instruktora WOPRKARTA UMIEJTNOCI

............................................................................................................... (nazwisko i imi)LP UMIEJTNOCI METODYCZNE OCENA WYNIK*1 Przeprowadzi wiczenia z zakresu ratownictwa wodnego (jeden z tematw z programu

dydaktycznego na stopie MR i R WOPR)2 Przeprowadzi wykad z zakresu ratownictwa wodnego (jeden z tematw z programu

dydaktycznego na stopie MR i R WOPR)3 Przeprowadzi wiczenia z zakresu pierwszej pomocy

28

http://www.wopr.plhttp://www.wopr.pl/

4 Przeprowadzi mini wykad z zakresu pierwszej pomocy5 Przeprowadzi pogadank na zadany temat6 Przeprowadzi akcj profilaktyczn7 Uzyska nominacj na potencjalnego modszego instruktora WOPR wg karty oceny

conajmniej 16 pktrdo: www.wopr.pl

Instruktor WOPR ( I WOPR), ktry moe:- kierowa i prowadzi kursy przygotowujce do egzaminu na stopnie modszego ratownika WOPR, ratownika WOPR, ratownika wodnego oraz prowadzi szkolenia specjalistyczne,- egzaminowa na stopie modszego ratownika WOPR,- bra udzia w komisjach egzaminacyjnych na stopie ratownikw WOPR, ratownikw wodnych i podczas szkole specjalistycznych,- po powoaniu na sta asystencki prowadzi zajcia na kursach przygotowujcych do egzaminu na stopie starszego ratownika wodnego, modszego instruktora WOPR i instruktora WOPR.Aby stara si o uzyskanie stopnia instruktora WOPR naley zakwalifikowa si na kurs speniajc nastpujce wymagania formalne:- mie ukoczony 20 rok ycia,- posiada stopie starszego ratownika WOPR i modszego instruktora WOPR,- posiada ukoczon cz ogln kursu dla instruktora sportu lub rekreacji ruchowej, lub bycie absolwentem I stopnia studiw o kierunku pedagogicznym- ukoczy kurs kwalifikowanej pierwszej pomocy- posiada wan legitymacj czonka WOPR z powiadczeniem lekarskim o zdolnoci do pracy w charakterze ratownika na dany rok kalendarzowy,- posiada wan kart identyfikacyjn starszego ratownika WOPR,- posiada udokumentowane odbycie stau conajmniej 200 godzin (h) pracy na kpieliskach morskich,- posiada udokumentowane odbycie stau w charakterze asystenta na dwch kursach modszego Ratownika WOPR i na dwch kursach ratownika WOPR (wypenione karty asystenta),- posiada wypenione karty kandydata na kurs przygotowujcy do egzaminu na stopie instruktora WOPR wedug wzoru zamieszczonego na stronie internetowej www.wopr.pl,- przedstawi przygotowan prac instruktorsk,- posiada cztery patenty lub uprawnienia przydatne w ratownictwie wodnym (wycznie oryginay): motorowodne, eglarskie, nurkowania swobodnego (z wyczeniem petwonurka modzieowego), trenera lub instruktora pywania, przewodnika turystyki kajakowej, akredytowane szkolenia specjalistyczne WOPR.

Tabela nr 8. Karta umiejtnoci do egzaminu na stopie Instruktora WOPRKARTA UMIEJTNOCI

..................................................................................................................(nazwisko i imi)LP UMIEJTNOCI DEMONSTRACYJNE CZAS ZAL1 Przeprowadzenie symulowanej akcji ratunkowej wg poniszego schematu

A Skok ratunkowy lub wejcie do wody i dopynicieB Opanowanie toncegoC Holowanie na dystansie conajmniej 100 m do brzeguD Wycignicie toncego z wody na brzeg i uoenie do zabiegw KPPE Udzielenie KPP wg zadanego scenariusza

2 Wykazanie si umiejtnoci holowania wspwiczcego na dystansie 150 m z zastosowaniem trzech sposobw holowania

3 Przeprowadzenie symulowanej akcji ratunkowej z brzegu przy uyciu sprztu do przytomnego toncego na odlego conajmniej 10 m

4 Bieg (200 m) - Pywanie (200 m) - Bieg (200 m) w czasie poniej 85 Zespoowe unieruchomienie przytomnego pacjenta na desce ortopedycznej w wodzie

pytkiej i ewakuacja

29

http://www.wopr.pl/http://www.wopr.pl/

6 Sporzdzanie zintegrowanego systemu zarzdzania bezpieczestwem na kpielisku rdldowym

A Przedstawienie procedur postpowaniaB Umiejtno rozwizywania problemw przeszkadzajcych realizacji procedurC Opracowanie podstawowej procedury ratunkowej dla danego obiektuD Przewiczenie opracowanej podstawowej proceduryE Modyfikacja i przedstawienie podstawowej procedury ratunkowej

7 Okrelenie i opisanie kwestii zwizanych z miejscem pracyUmiejtno dokonania charakterystyki obiektu pod wzgldem bezpieczestwa z uwzgldnieniem informacji o infrastrukturze, rodowisku, waciwociach geograficznych i demograficznychWskazanie sub i podmiotw dziaajcych w zakresie bezpieczestwa na wodachUmiejtno odnalezienia o oznaczenia na planie oglnodostpnych rodkw ratowniczychUmiejtno natychmiastowego przekazania informacji o obiekcie i warunkach bezpieczestwa osobom korzystajcym, w tym przedstawicielom mediw

8 Demonstracja uycia sprztu ratowniczego oraz wzw9 Pozorowana akcja przy uyciu odzi ratowniczejLP UMIEJTNOCI METODYCZNE OCENA WYNIK1 Przeprowadzi wiczenia z zakresu ratownictwa wodnego (jeden z tematw programu

dydaktycznego na stopie MR, R WOPR lub RW)2 Przeprowadzi wykad na temat ratownictwa wodnego (jeden z tematw programu

dydaktycznego na stopie MR, R WOPR lub RW)3 Przeprowadzi wiczenia z zakresu pierwszej pomocy4 Przeprowadzi wykad z zakresu pierwszej pomocy5 Przeprowadzi akcj profilaktyczn (pokazy)6 Przeprowadzi egzamin kocowy na wybranym kursie7 Uzyska nominacj na potencjalnego instruktora WOPR wg karty oceny z rekomendacj

conajmniej dwch instruktorw wykadowcwrdo: www.wopr.pl

Instruktor wykadowca WOPR (IW WOPR), ktry moe:- kierowa i prowadzi kursy przygotowujce do zdania egzaminu na stopnie ratownikw WOPR i ratownikw wodnych oraz szkolenia specjalistyczne,- egzaminowa na stopie modszego ratownika WOPR,- bra udzia w komisjach egzaminacyjnych na stopnie ratownika WOPR, starszego ratownika wodnego, ratownikw wodnych, modszego instruktora WOPR i instruktora WOPR oraz podczas szkole specjalistycznych WOPR.Aby ubiega si o trzymanie stopnia instruktora wykadowcy WOPR naley speni nastpujce niezbdne wymagania formalne:- by czonkiem zwyczajnym WOPR,- posiada wyksztacenie wysze,- posiada stopie instruktora WOPR conajmniej przez 24 miesice,- odby sta asystencki na conajmniej jednym kursie przygotowujcym do egzaminu na stopie: starszego ratownika WOPR, modszego instruktora WOPR, instruktora WOPR,- przedstawi trzy dokumenty uprawnie przydatnych w ratownictwie wodnym,- posiada wpis do legitymacji czonka WOPR o prowadzeniu conajmniej kursw: dziesiciu na stopie modszego ratownika WOPR, szeciu na stopie ratownika WOPR, dwch na stopie ratownika wodnego, dwch szkole specjalistycznych,- przedstawi opini prezesa waciwej jednostki WOPR o dziaalnoci szkoleniowej i organizacyjnej,- zoy wniosek z kart kwalifikacyjn o powoanie na sta asystenta na centralnych kursach przygotowujcych do egzaminu na stopie: starszego ratownika WOPR, modszego instruktora WOPR, instruktora WOPR,- ukoczy trzy centralne szkolenia specjalistyczne WOPR z zakresu ratownictwa wodnego,

30

http://www.wopr.pl

- ukoczy kurs z zakresu kwalifikowanej pierwszej pomocy,- przedoy conajmniej dwa wasne opracowania z zakresu ratownictwa wodnego przyjte przez Prezydium Zarzdu Gwnego WOPR oraz opracowanie zlecone przez waciwego w sprawach edukacji czonka Prezydium Zarzdu Gwnego WOPR,- posiada wan legitymacj czonka WOPR.Kandydat na czonka Wodnego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego chcc zosta ratownikiem poszczeglnych obowizujcych stopni czy instruktorem musi ukoczy z wynikiem pozytywnym szkolenie - kurs wedug obowizujcego programu.Szkolenia na stopnie ochotnicze (modszy ratownik WOPR, ratownik WOPR) oraz stopnie zawodowe (ratownik wodny pywalni, ratownik wodny rdldowy, ratownik wodny morski) odbywaj si na poziomie wojewdzkim. Natomiast szkolenia na stopie: starszy ratownik wodny i wszystkie stopnie instruktorskie odbywaj si na poziomie centralnym. Kandydat chcc ukoczy szkolenie musi mie okrelone umiejtnoci pywania i umiejtnoci ratunkowe, ktre skadaj si na wysok sprawno danej osoby. Kandydaci na stopnie instruktorskie musz posiada umiejtnoci metodyczne, demonstracyjne oraz naukowe (wasne opracowania, publikacje z zakresu ratownictwa wodnego).

2. System szkolenia w ratownictwie wodnym przez podmioty uprawnione do wykonywania ratownictwa wodnego.

W dniu 1 stycznia 2012r. wesza w ycie ustawa o bezpieczestwie osb przebywajcych na obszarach wodnych.15 Okrela ona midzy innymi podmioty uprawnione do wykonywania ratownictwa wodnego, zakres ich obowizkw i uprawnie, podmioty odpowiedzialne za zapewnienie bezpieczestwa osobom korzystajcym z obiektw przywodnych oraz nadzr i kontrol nad ratownictwem. W myl przepisw ustawy ratownikiem wodnym jest osoba posiadajca wiedz i umiejtnoci z zakresu ratownictwa i technik pywackich oraz inne kwalifikacje przydatne w ratownictwie wodnym i speniajca wymagania szczegowe okrelone m.in. w ustawie o PMR. Osoba taka powinna by zatrudniona lub peni sub w podmiocie uprawnionym do wykonywania ratownictwa wodnego, lub bdca czonkiem tego podmiotu.W myl rozporzdzenia Ministra Spraw Wewntrznych w sprawie szkole w ratownictwie wodnym z dnia 21 czerwca 2012r. okrelono projekt ramowy szkolenia ratownikw wodnych i instruktorw w zakresie ratownictwa wodnego oraz psw ratowniczych wraz z przewodnikami, zakres wiedzy teoretycznej i umiejtnoci praktycznych niezbdnych do uzyskania uprawnie w zakresie ratownictwa wodnego, kwalifikacje kadry dydaktycznej prowadzcej szkolenia oraz sposoby przeprowadzania egzaminu.Celami zasadniczymi szkole s zdobycie i utrwalenie wiedzy z zakresu ratownictwa wodnego, ksztatowanie poczucia odpowiedzialnoci, za jako udzielonej pomocy oraz ksztatowanie waciwej postawy etycznej osb podejmujcych czynnoci ratownicze.Kady podmiot uprawniony do wykonywania ratownictwa wodnego, ktry prowadzi szkolenie powinien posiada imienn list osb prowadzcych zajcia, imienna list uczestnikw szkolenia, dokumentacj zaliczania poszczeglnych tematw przez uczestnikw szkolenia oraz dokumentacj egzaminacyjn.Poniej przedstawiono zakres tematyczny szkole.

Tabela 9. Zakres tematyczny

Lp. Zagadnienia Cele szkoleniaLiczba godzin szkolenia,

metody realizacjiwykady wiczenia

1 Organizacja ratownictwa wodnego - podstawy prawne

W wyniku realizacji szkolenia uczestnik powinien posiada wiadomoci dotyczce:- podstaw prawnych funkcjonowania ratownictwa

4

15 Ustawa z dnia 18 sierpnia 2011r. o bezpieczestwie osb przebywajcych na obszarach wodnych,31

wodnego w RP,-organizacji ratownictwa wodnego w pozostaych systemach ratowniczych funkcjonujcych na terenie RP, - prawnych aspektw pracy ratownika wodnego (kodeks karny, kodeks wykrocze, kodeks cywilny, kodeks pracy)

2 Organizacja pracy ratownikw

W wyniku realizacji uczestnik szkolenia powinien posiada wiadomoci dotyczce:- obowizkw i uprawnie ratownikw wodnych,- specyfiki ratownictwa wodnego na wyznaczonych obszarach wodnych,- specyfiki dziaania ratownika wodnego na poszczeglnych obszarach wodnych (ld, cieki, powd, miejsca bagniste),- hydrologii i meteorologii,- dokumentacji dziaa ratowniczych oraz powinien posiada umiejtno praktycznego stosowania wiedzy w dziaaniach ratowniczych

7

3 Sprzt wykorzystywany w ratownictwie wodnym

W wyniku realizacji uczestnik szkolenia powinien posiada wiedz dotyczc:- sprztu ratowniczego i pywajcego wykorzysty