Szkoła Podstawowa nr 4

im. Wł. Broniewskiego w Zambrowie

rok szkolny 2015/2016

__________________________________________________

RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ

Wymaganie 7

„Nauczyciele współpracują w planowaniu

i realizowaniu procesów edukacyjnych”

Opracował zespół w składzie: Lidia Grad

Joanna Osuchowska

Wioletta Walasek

Elżbieta Wojtkowska

Małgorzata Puchalska

Barbara Tabędzka

Zambrów – maj – 2016rok

2

WPROWADZENIE

Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji wewnętrznej przeprowadzonej

w Szkole Podstawowej nr 4 przez zespół nauczycieli w składzie: Lidia Grad – przewodnicząca,

Joanna Osuchowska, Wioletta Walasek, Elżbieta Wojtkowska, Barbara Tabędzka, Małgorzata

Puchalska.

Ewaluacja to zaplanowany i podporządkowany pewnym rygorom metodologicznym

proces, polegający na zbieraniu oraz przetwarzaniu informacji o warunkach, przebiegu

i skuteczności działań placówki. W związku z tym, podjęte przez zespół działania

potraktowałyśmy jako formę samooceny pracy szkoły, w wyniku których określimy kierunki

do dalszej pracy.

Wykładnią naszych działań w tym zakresie było Rozporządzenie Ministra Edukacji

Narodowej z 7 października 2009 roku w sprawie nadzoru pedagogicznego (z późniejszymi

zmianami), w którym zostały opisane wymagania stawiane przez państwo,szkołom

i placówkom oświatowym.

Na zebraniu Rady Pedagogicznej dnia 15.09.2015 rokupodjęto decyzję,

że w bieżącym roku szkolnymdrugim kierunkiem ewaluacji wewnętrznej poddane

będzieWymaganie 7„Nauczyciele współpracują w planowaniu i realizowaniu procesów

edukacyjnych”. Jednocześnie powołano zespół ds. ewaluacji wewnętrznej, w składzie

podanym wyżej.

Przy wyborze przedmiotu ewaluacji rada kierowała się wnioskami z nadzoru

pedagogicznego dyrektora i wnioskami z ewaluacji zewnętrznej oraz zadaniami wynikającymi

z kierunków polityki oświatowej państwa określonymi do realizacji w roku szkolnym

2015/2016.

Zespół ewaluatorek po przeanalizowaniu charakterystyk wymagania 7 na

poziomie wysokim i podstawowym:

charakterystyka wymagania na poziomie wysokim:

Nauczyciele pomagają sobie nawzajem w ewaluacji i doskonaleniu własnej pracy.

Wprowadzanie zmian dotyczących przebiegu procesów edukacyjnych(planowanie,

organizacja, realizacja, analiza i doskonalenie) następuje w wyniku ustaleń między

nauczycielami;

charakterystyka wymagania na poziomie podstawowym:

3

Nauczyciele, w tym nauczyciele pracujący w jednym oddziale, współpracują ze sobą

w planowaniu, organizowaniu, realizowaniu i modyfikowaniu procesów edukacyjnych.

Nauczyciele pomagają sobie nawzajem i wspólnie rozwiązują problemy;

określiłnastępujące pytania kluczowe:

1. Na czym polega współpraca nauczycieli pracujących w jednym oddziale?

2. Jaki jest udział nauczycieli przy badaniu i analizie osiągnięć uczniowskich?

3. W jaki sposób nauczyciele wdrażają wnioski wynikające z badania osiągnięć

uczniowskich?

4. W jakim zakresie nauczyciele współpracują w ramach zespołów nauczycielskich?

5. Na czym polega współpraca nauczycieli przy realizacji innych zadań szkoły?

6. W jaki sposób nauczyciele dzielą się zdobytą wiedzą i umiejętnościami w ramachWDN,

lekcji otwartych oraz w zespołach nauczycielskich?

7. W jakim zakresie nauczyciele współdziałają ze sobą na etapie wyboru podręczników

i programów nauczania?

8. Jaki jest udział nauczycieli w projektowaniu, wdrażaniu i modyfikacji zadań wynikających

z koncepcji pracy szkoły?

9. Jak nauczyciele oceniają swój udział w tworzeniu jednolitego systemu oceniania oraz

monitorowania jego funkcjonalności?

10. Jaki jest udział nauczycieli przy planowaniu pracy szkoły?

11. Jak nauczyciele oceniają swoją aktywność na zebraniach RP?

Dyrektor szkoły na zebraniu rady pedagogicznejdnia28.10.2015 rokupoprosił

przewodniczącą zespołuds. ewaluacji wewnętrznej p. L. Grad o przedstawienie

harmonogramu działań, zapoznanie z kluczowymi zagadnieniami ewaluacji oraz terminach

ankiet, które przeprowadzane będą w ramach prowadzonych badań.

W listopadzie 2015 roku zespół opracował projekt ewaluacji wewnętrznej, który

po konsultacji z dyrektorem szkoły został przedstawiony na zebraniu Rady Pedagogicznej

dnia28.10.2015 r.

Projekt zawiera: pytania kluczowe, wskazuje kryteria ewaluacji i metodologię

prowadzenia badań oraz określa terminy przeprowadzenia badań na wyznaczonej grupie

badawczej(załącznik 1 – projekt ewaluacji).

Kolejną fazą ewaluacji było opracowanie narzędzi badawczych(załącznik 2–zestaw narzędzi).

W projekcie ewaluacyjnym założyłyśmy zbieranie informacji od nauczycieli,

przewodniczących zespołów przedmiotowych i zadaniowych, dyrektora szkołyoraz z analizy

dokumentacji szkolnej. Opracowane zostały następujące narzędzia badawcze: arkusz

4

samooceny nauczycieli, ankieta stopnia współpracy nauczycieli, kwestionariusz wywiadu

z dyrektorem, kwestionariusz wywiadu z liderami zespołów przedmiotowych i zadaniowych,

arkusz do analizy wskazanych dokumentów.

Zbieranie danych i analiza wyników badań przebiegało zgodnie z terminami

wyznaczonymi w projekcie ewaluacji.

Efektem prowadzonych badań są: analiza zbiorcza informacji wynikających z arkuszy

samooceny nauczycieli (załącznik 3),podsumowanie ankiety określającej stopień współpracy

nauczycieli (załącznik 4),arkusze zbiorcze wywiadów: z dyrektorem szkoły i liderami

zespołów nauczycielskich (załącznik 5) oraz arkusze z analizy wskazanych w projekcie

ewaluacyjnym dokumentów szkoły. (załącznik 6).

Zgodnie z harmonogramem i projektem ewaluacyjnym, w kwietniu 2016r. zespół

ewaluacyjny na podstawie zgromadzonych analiz opracował projekt raportu, który został

przedstawiony dyrektorowi szkoły.

Uzgodniono, że23.05.2016r. z wynikami ewaluacji zostanie zapoznana Rada

Pedagogiczna. Na tym spotkaniu zostaną również podjęte decyzje związane z terminami

i formą realizacji wskazanych w raporcie kierunków do dalszej pracy.

WYNIKI EWALUACJI

Pytanie kluczowe 1.Na czym polega współpraca nauczycieli pracujących

w jednym oddziale?

W wywiadzie, dyrektor szkoły stwierdził, że „istnieje forma przepływu informacji

pomiędzy nauczycielami w jednym oddziale klasowym, jednak jest ona łatwiejsza w edukacji

wczesnoszkolnej”. Potwierdza to dokumentacja szkolna. Wychowawcy klas I – III ze względu

na mniejszą liczbę nauczycieli uczących w ich klasach mają ułatwiony z nimi kontakt

i dokumentują wszystko w dzienniku lekcyjnym. Sytuacja w klasach IV – VI jest trudniejsza ze

względu na większą liczbę nauczycieli uczących w danej klasie. Dwie osoby (3,8%) w arkuszu

samooceny podaje, że w szkole brak opracowania zasad spotkań nauczycieli uczących

w jednym oddziale. O danym zespole klasowym lub uczniu rozmawia się na przerwach,

najczęściej tylko z wychowawcą lub pedagogiem, a spotkania nauczycieli uczących w tej

klasie odbywają się na wniosek wychowawcy i mają charakter incydentalny.

W szkole powołano zespół wychowawczy i zespoły wspierające. W ramach zespołu

wychowawczego, na poszczególnych poziomach edukacyjnych omawiane są osiągnięcia

edukacyjne uczniów, sytuacja wychowawcza w klasie oraz zasady pomocy uczniom

z dysfunkcjami. Spotkania tego zespołu odbywają się raz-dwa razy w roku szkolnym i dotyczą

5

poziomów klas. Częściej spotykają się nauczyciele pracujący w zespołach wspierających

uczniów posiadających orzeczenie PPP, podczas których omawiane są ich postępy w nauce.

Nauczyciele wskazują następujące sposoby współpracy w ramach jednego zespołu

klasowego: analizowanie i opiniowanie wyników w nauce i zachowaniu uczniów i ich sytuacji

rodzinnej – 92,5%, ewaluacja działań wychowawczych w porozumieniu z wychowawcą

– 15% ( udzielanie wskazówek, wdrażanie wniosków, analiza problemów i wspieranie

wychowawcy w ich rozwiązywaniu) oraz praca w zespole wspierającym – 3,8% i wymiana

doświadczeń, narzędzi pracy, obserwacja lekcji – 15%.

Dodatkowo, jako sposób współpracy w jednym zespole klasowym nauczyciele

wskazują również pracę w zespołach: przedmiotowych – 52%, wychowawczym – 25%

i oddziałowym – 12%.

Z analizy dokumentacji wychowawców klas wynika, że nauczyciele pracujący

w jednym oddziale klasowym współpracują jedynie w zakresie analizowania osiągnięć

uczniów i sytuacji wychowawczej klasy, tworzenia zespołu wspierającego ucznia

z orzeczeniem i opracowywania IPET-u oraz wspierania się w realizacji zadań wynikających

z Koncepcji pracy szkoły. Brakuje potwierdzenia realizacji rekomendacji do pracy w roku

szkolnym 2015/2016 w zakresie podstawy programowej, dotyczącego opracowania przez

nauczycieli pracujących w poszczególnych klasach planów nauczania dostosowanych do tej

klasy (opracowanych w oparciu o dopuszczone programy nauczania).

6

Z arkusza samooceny i wywiadów z dyrektorem szkoły i liderami zespołów

nauczycielskich wynika, że wszyscy nauczyciele – 100%, dokonują ewaluacji własnej pracy

współpracując z innymi nauczycielami poprzez omawianie lekcji otwartych, przekazywanie

informacji o uczniach i dzielenie się doświadczeniami w zespołach nauczycielskich.

Pytania kluczowe 2 i 3.Jaki jest udział nauczycieli przy badaniu i analizie

osiągnięć uczniowskich? W jaki sposób nauczyciele wdrażają wnioski

wynikające z badania osiągnięć uczniowskich?

Z analizy narzędzi badawczych wynika, że w szkole nauczyciele dokonują badania

i analizowania osiągnięć uczniowskich. 44 osobybadane – 83%podaje, że wszyscy nauczyciele

współdziałają ze sobą przy monitorowaniu osiągnięć uczniowskich,

3 osoby – 5,7% podaje, że robią to tylko niektórzy nauczyciele, 1 osoba – 1,9% twierdzi,

że zadanie to realizowane jest indywidualnie, zaś 5 osób – 9,4% nie miało zdania

(w tym jedna nie udzieliła odpowiedzi).

Podczas wywiadu liderzy zespołów nauczycielskich wskazali wiele działań w zakresie

badania i analizowania osiągnięć uczniów podejmowanych przez poszczególne zespoły

przedmiotowe. Szczególną uwagę zwrócono na: opracowywanie sprawdzianów,

analizowanie rekomendacji po sprawdzianach zewnętrznych i wewnętrznych,

opracowywanie planów działań wzmacniających efektywność pracy uczniów, korygowanie

planów nauczania, opracowywania listy sukcesów i wskazywanie mocnych i słabych stron

uczniów. Z wywiadu z dyrektorem szkoły wynika, że to zadanie realizowane jest w szkole

zarówno indywidualnie jak i zespołowo. Zbiorczych informacji o osiągnięciach uczniów

dostarcza specjalnie powołany we wrześniu 2014r. zespół ds. badań i analiz. Prezentowane

przez przewodniczącą, podczas rad pedagogicznych, raporty po sprawdzianach próbnych

kl. VI i kompetencji międzyprzedmiotowych są szczegółowo omawiane i przedstawiane są

propozycje właściwych rozwiązań podnoszących efekty nauczania. W dokumentacji szkolnej

brakuje analizy efektów wdrażanych rekomendacji.

7

8

Pytanie kluczowe 4.W jakim zakresie nauczyciele współpracują w ramach

zespołów nauczycielskich?

W szkole powołano 14 stałych zespołów nauczycielskich, których zadania określa

Statut. Każdego roku szkolnego dyrektor powołuje czasowe zespoły zadaniowe, których

członkowie sami wyrażają chęć udziału w ich pracach. Zespoły zajmują się planowaniem

i analizowaniem określonych działań w pracy szkoły np.: opracowują program profilaktyczno-

wychowawczy, plan pracy szkoły, kalendarium uroczystości i imprez szkolnych, czy dokonują

ewaluacji wewnętrznej. Nauczyciele angażują się w pracę wielu zespołów nauczycielskich,

zarówno przedmiotowych, jak i zadaniowych stałych i czasowych. Z badań wynika, że duża

grupa nauczycieli w ciągu roku szkolnego pracuje w co najmniej dwóch zespołach

zadaniowych. Z wywiadu z liderami zespołów nauczycielskich wynika, że 47 nauczycieli – 89%

pracuje w zespołach przedmiotowych, 6 n-li – 11% w zespole nauczycieli biblioteki i świetlicy,

zaśw pracę stałych zespołów zadaniowych angażuje się 28 nauczycieli – 53%, zaś czasowych -

30 nauczycieli - 56%

Z analizy dokumentacji oraz wywiadu z liderami zespołów nauczycielskich wynika,

że w ramach spotkań nauczyciele wspólnie planują działania na bieżący rok szkolny,

podejmują dyskusje na tematy rekomendowane do realizacji przez całą radę pedagogiczną,

wymieniają się materiałami, spostrzeżeniami oraz zdobytą po szkoleniach zewnętrznych

wiedzą. Podobnie jak dyrektor szkoły, liderzy ocenili dobrze aktywność i zaangażowanie

nauczycieli swojego zespołu. Podali, że najczęściej nie mają trudności w kierowaniu jego

pracą, chociaż wskazują, jako poważny problem ustalenie dogodnego dla wszystkich terminu

spotkań. Większość liderów (12 osób na 15 badanych) uważa, że wszyscy nauczyciele

posiadają wystarczającą wiedzę i umiejętności w zakresie pracy zespołowej, ale za jej

doskonaleniem wypowiedziało się ośmioro przewodniczących, uzasadniając że warto ją

pogłębić, aby lepiej zrozumieć pojęcie współpracy.

9

W sprawozdaniach, liderzy stałych zespołów nauczycielskich wykazują,

że w zespołach stworzona jest atmosfera współpracy i wsparcia w działaniach edukacyjnych

i wychowawczych. Współdziałanie to ma jednak charakter wewnętrzny. Jedynie

przewodnicząca Zespołu do spraw Projektów Międzynarodowych podaje, że jej zespół

stanowi przykład dobrej współpracy nauczycieli różnych przedmiotów. Z dokumentów

zespołów przedmiotowych wynika, że współpraca między zespołami jest słabo postrzegana

i realizowana sporadycznie. Najczęściej wymieniana jest współpraca z nauczycielami

świetlicy i biblioteki oraz pedagogiem szkolnym, czy nauczycielami przedszkola. Brakuje

wypracowanych zasad korelacji międzyprzedmiotowej zarówno w jednym oddziale

klasowym, jak i w szkole.

Pytanie kluczowe 5. Na czym polega współpraca nauczycieli przy realizacji

innych zadań szkoły?

Nauczyciele podejmują się realizacji innych zadań szkoły. Badaniami ewaluacyjnymi

objęto takie z nich jak: przygotowanie uczniów do konkursów i zawodów, organizacja

wycieczek szkolnych, organizacja imprez i uroczystości szkolnych, oraz współdziałanie

w ramach doraźnie działających zespołów nauczycielskich.

W arkuszu samooceny, nauczyciele ocenili współpracę przy realizacji tych zadań

szkoły na wysokim poziomie, wystawiając sobie ocenę celującą. Nie pokrywa się to ze

zdaniem dyrektora szkoły, który ocenił współdziałanie na poziomie dobrym, uzasadniając,

że poziom aktywności nauczycieli przy wykonywaniu poszczególnych zadań jest

zróżnicowany.

Tabela przedstawia ocenę współdziałania Rady Pedagogicznej przy realizacji innych zadań

szkoły

Lp. Współdziałanie nauczycieli w zakresie:

Ocena współpracy wystawiona przez nauczycieli podana w procentach

Ocena współpracy wystawiona przez Dyrektora szkoły.

1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6

1. przygotowania uczniów do konkursów i zawodów.

1,9 3,8 17 77,3 X

2. organizacji wycieczek szkolnych.

1,9 3,8 18,9 73,6 X

3. organizacji imprez i uroczystości szkolnych.

1,9 15,1 83 X

4. współpracy w ramach doraźnych zespołów zadaniowych.

32 68 X

10

W uzasadnieniu ocen (podało ją tylko 9 nauczycieli – 17%) wystąpiły następujące

stwierdzenia: „zróżnicowanie zależy od tego z kim i w jakim celu się współpracuje”,

„nauczyciele chętnie poświęcają swój czas na działania związane ze szkołą”, „nauczyciele

(niektórzy) nie zawsze są chętni do współpracy, realizują tylko swoje zadania nie dostrzegając

pracy innych:, „zbyt mała elastyczność przy współdziałaniu”. W dokumentach szkoły brakuje

jednoznacznego potwierdzenia na rozwój współpracy w radzie pedagogicznej w podanych

wyżej zadaniach szkoły. Jedynie w sprawozdaniu z nadzoru pedagogicznego z 15.02.2016r.

jest zapis, że „zespół ds. projektów międzynarodowych realizując projekt edukacyjny „Elf”

angażuje całą społeczność szkolną”, co upoważnia do wnioskowania że dyrektor szkoły

dostrzega możliwość poprawy sytuacji w realizacji większości obszarów.

Liderzy zespołów nauczycielskich (15 osób badanych) dokonali oceny współdziałania

istniejących w szkole zespołów w zakresie: opracowywania i wdrażania Koncepcji pracy

szkoły, wyboru programów nauczania i podręczników, opracowywania i modyfikowania

szkolnych i przedmiotowych zasad oceniania, planowania pracy szkoły, badania

i analizowania osiągnięć uczniowskich, analizowania wdrażania podstawy programowej

i wdrażania wniosków i rekomendacji wynikających z podsumowania pracy szkoły. Również

tu oceny są zróżnicowane i mieszczą się w granicach 4-6 , w tym, w trzech zakresach

1-2 liderów nie dokonało oceny. Z analizy danych jednoznacznie wynika, że najlepiej

współpracujemy w zakresie badania i analizy osiągnięć uczniowskich oraz wdrażania

wniosków i rekomendacji wynikających z podsumowania pracy szkoły.

W uzasadnieniu ocen występują następujące stwierdzenia: „współpraca przebiega

bardzo dobrze we wszystkich obszarach”, „w poszczególnych zespołach zadania

te są wykonywane celująco jednak współdziałanie z innymi zespołami jest mniejszy – polega

na zapoznaniu się z pracami innych zespołów i opiniowaniu tych działań”, „nie mam wiedzy

na temat współdziałania zespołów w kwestach dotyczących wyboru programów nauczania

i podręczników oraz wdrażania podstawy programowej”, „zespoły dobrze współpracują

co można zauważyć w wynikach ewaluacji zarówno wewnętrznej jak i zewnętrznej

11

w kolejnych latach, a efektem współpracy są opracowywane dokumenty szkolne

systematycznie modyfikowane i uzupełniane”.

Pytanie kluczowe 6.W jaki sposób nauczyciele dzielą się zdobytą wiedzą

i umiejętnościami w ramach WDN, lekcji otwartych oraz w zespołach

nauczycielskich?

Z analizy protokołów Rady Pedagogicznej wynika, że w szkole prowadzony jest stały

monitoring działań nauczycieli w zakresie dzielenia się zdobytą wiedzą i umiejętnościami.

Co roku opracowywany jest plan WDN, zaś plan nadzoru pedagogicznego przewiduje

obserwację i ewaluację zajęć obowiązkowych i dodatkowych oraz ewaluację działań

zespołów nauczycielskich.

Nauczyciele w ramach zespołów przedmiotowych chętnie dzielą się zdobytą wiedzą

i umiejętnościami po powrocie z zewnętrznych form doskonalenia zawodowego.

Z protokołów i sprawozdań wynika, że: przeprowadzane są warsztaty, wygłaszane odczyty,

omawiane są zagadnienia poruszane podczas szkoleń zewnętrznych, a nauczyciele

wymieniają się posiadanymi materiałami edukacyjnymi i opracowują własne dostosowane

do wymogów. Zapisy w protokołach i sprawozdaniach pełnią jedynie rolę informacyjną dla

pozostałych członków rady pedagogicznej – podawane są tematy szkoleń i odczytów oraz

nazwiska osób je prowadzących. Brakuje potwierdzenia, że zdobytą wiedzą nauczyciele

dzielą się w ramach WDN na forum całej rady pedagogicznej. Większość wewnętrznych rad

szkoleniowych przeprowadzana jest przez edukatorów i trenerów zewnętrznych, nie dotyczy

to jedynie szkoleń w zakresie bezpieczeństwa.

Inną formą wymiany doświadczeń są lekcje otwarte, podczas których prowadzący

mają okazję pokazania nowych form i metod pracy z uczniem, czy doradzania sposobów

wprowadzania w swojej pracy obowiązujących przepisów/zaleceń. Ważną rolę pełni tu także

omawianie przez nauczycieli obserwowanych zajęć, podczas których formułowane są wnioski

i spostrzeżenia do dalszej pracy kierowane również do obserwatorów tych zajęć.

Z arkusza samooceny nauczycieli oraz z wywiadu z dyrektorem szkoły wynika,

że stopień współdziałania w zakresie organizacji lekcji otwartych waha się w granicach 5-6,

a wymiana doświadczeń z doskonalenia zawodowego w stopniu 4-6.

12

Pytanie kluczowe 7. W jakim zakresie nauczyciele współdziałają ze sobą

na etapie wyboru podręczników i programów nauczania?

Na temat wyboru programów nauczania, podręczników i materiałów ćwiczeniowych

dyskutuje się na spotkaniach zespołów przedmiotowych. Nauczyciele współpracują ze sobą

analizując treści programów nauczania pod kątem wymagań podstawy programowej (podaje

72% badanych), analizują ofertę wydawnictw edukacyjnych (60%), wybierają

i opiniują proponowane programy nauczania i podręczniki (58%) oraz dokonują ewaluacji

programów nauczania i podręczników na których obecnie pracują. W przypadku zauważenia

niedociągnięć w realizowanych programach nauczania lub w podręcznikach zespół

wewnętrznie podejmuje decyzję o ich zmianie (zawsze po 3-letnim cyklu

nauczania).Szczególny rodzaj współpracy z nauczycielami oraz rodzicami podejmuje

logopeda szkolny przy wyborze specjalistycznego programu logopedycznego dostosowanego

do potrzeb wybranych uczniów. 23% badanych nie wypowiedziało się lub podało, że „nie

dotyczy” ich współpraca przy wyborze programów nauczania i podręczników.

Na spotkaniach rady pedagogicznej, przewodniczący zespołów przedstawiają wyniki

podjętych wewnętrznie decyzji, a wszyscy członkowie rady opiniują je i podają do realizacji.

Ta sama procedura dotyczy opracowywanych przez poszczególnych nauczycieli innowacji

pedagogicznych, czy programów nauczania skierowanych do uczniów z niepełnosprawnością

intelektualną. Dyrektor szkoły docenia autonomiczność podejmowanych przez zespoły

nauczycielskie decyzji w sprawie wyboru programów nauczania i podręczników,

a współpracę uważa za wzorcową. W żadnym dokumencie szkolnym ewaluatorki nie znalazły

potwierdzenia współpracy zespołów nauczycielskich w zakresie korelacji

międzyprzedmiotowej dostosowującej programy nauczania do możliwości uczniów w danej

klasie oraz zachowania logicznej ciągłości treści nauczania z poszczególnych przedmiotów

dostosowanych do etapu rozwojowego uczniów.

13

Pytanie kluczowe 8. Jaki jest udział nauczycieli w projektowaniu, wdrażaniu

i modyfikacji zadań wynikających z koncepcji pracy szkoły?

Koncepcję pracy szkoły opracował specjalnie powołany przez dyrektora szkoły zespół

zadaniowy, który pracował nad dokumentem w latach 2013/2014. Z badań nad udziałem

nauczycieli w opracowywaniu i modyfikowaniu dokumentu wynika, że poszczególne obszary

Koncepcji pracy szkoły opracowywało 21% badanych, 11% opracowywało fragmenty całego

dokumentu, a większość – 68% brało udział w modyfikowaniu jej założeń.

Prace nad modyfikacją Koncepcji pracy szkoły odbywały się w dużej mierze w kręgach

zespołów nauczycielskich. Nauczyciele podawali propozycje zmian, dyskutowali nad

ostatecznym kształtem koncepcji pracy, zgłaszali poprawki fragmentów dokumentu.

Wszystkie propozycje modyfikacji przekazane zostały zespołowi zadaniowemu.

W protokołach rady pedagogicznej nie znaleziono jednoznacznego zapisu dotyczącego

uwzględnionych przez zespół zadaniowy propozycji zmian zaproponowanych przez

poszczególne zespoły nauczycielskie.

Wyniki badań ewaluacyjnych podają, że 91% - 48 nauczycieli zna cały dokument

Koncepcji pracy szkoły, 6 % - 3 osoby, zna go częściowo, dwie osoby (3%) nie udzieliło żadnej

odpowiedzi. Obszary z Koncepcji pracy szkoły przedstawione są w planie pracy szkoły

i wdrażane przez wszystkich nauczycieli w danym roku szkolnym. Większość – 90%,

w pierwszej kolejności angażuje się we współpracę z rodzicami w działaniach wychowawczo-

opiekuńczych, 73% w zapewnienie uczniom bezpiecznych warunków do przebywania

w szkole i poza nią podczas zajęć, 56% w utrzymanie i podnoszenie wysokich wyników

nauczania, 54% w pracę z uczniami ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi,

19% w promowanie szkoły i osiągnięć uczniów w środowisku, a 17% w poszerzanie oferty

edukacyjnej szkoły poprzez prowadzenie ciekawych zajęć lekcyjnych i pozalekcyjnych.

14

W wywiadzie, dyrektor szkoły podkreślił, że współudział nauczycieli przy

opracowywaniu Koncepcji pracy szkoły dotyczył głównie zespołu zadaniowego pracującego

nad dokumentem, zaś współpraca nauczycieli przy realizacji zadań wynikających

z dokumentu jest dobra. Do dyrektora systematycznie docierają sygnały o potrzebach szkoły

związanych z kierunkami jej rozwoju.

Pytanie kluczowe 9. Jak nauczyciele oceniają swój udział w tworzeniu

jednolitego systemu oceniania oraz monitorowania jego funkcjonalności?

W czerwcu 2015 roku na polecenie dyrektora szkoły powołano zespół

do opracowania jednolitego systemu oceniania – WZO, zgodnego z nową ustawą o systemie

oświaty. Jednocześnie przewodniczący zespołów przedmiotowych zadeklarowali, że podczas

spotkań przeprowadzą modyfikację przedmiotowych zasad oceniania.

W przeprowadzonych badaniach nauczyciele zadeklarowali, że: uczestniczyli

w pracach zespołu zadaniowego, który opracował i modyfikował szkolne zasady

oceniania – 5 osób – 9 %, opracowywali fragment dokumentu indywidualnie – 2 osoby – 4%,

uczestniczyli w dyskusji nad dokumentem na zebraniach rady pedagogicznej i zespołów

przedmiotowych – 41 osób - 77% . Jedna osoba – 2% podała, że nie uczestniczyła w pracach

nad Wewnątrzszkolnymi Zasadami Oceniania, a 5 osób – 9 % podało w arkuszu samooceny,

że dane zagadnienie ich nie dotyczy. 32 osoby – 60% zadeklarowało, że po uchwaleniu WZO

będzie monitorowało stopień znajomości i akceptacji szkolnych zasad oceniania.

15

Przedmiotowe zasady oceniania opracowywane i modyfikowane są przez zespoły

przedmiotowe – 49 badanych -93%. Przykładowe zasady oceniania z przedmiotu nauczyciele

pozyskują z innych źródeł i adaptują je do własnych potrzeb – 6 badanych -11%. Cztery osoby

– 8% podaje, że indywidualnie opracowuje i modyfikuje PZO, jedna – 2%, że w inny sposób

(analizuje i konsultuje z radą pedagogiczną i z innymi nauczycielami), zaś dwie osoby – 4%

podaje, że to zagadnienie jej nie dotyczy.

Monitorowanie funkcjonalności nowych zasad oceniania zarówno WZO, jak i PZO jest

bardziej widoczne na poziomie klas IV – VI gdyż w klasach I –III obowiązuje ocena opisowa.

Podczas rady klasyfikacyjnej, w styczniu.2016r. porównywano sposób wystawiania oceny

zachowania ucznia według poprzedniego i nowego WZO oraz uzyskane przez uczniów oceny

zachowania. Bardziej szczegółowej analizy porównawczej dokonają nauczyciele wychowawcy

wystawiając oceny końcoworoczne.

16

Pytanie kluczowe 10. Jaki jest udział nauczycieli przy planowaniu pracy

szkoły?

W wywiadzie, dyrektor podkreślił, że planowanie pracy szkoły w głównym stopniu

dotyczy dyrekcji szkoły. Nie ogranicza to jednak możliwości współudziału nauczycieli

zwłaszcza na poziomie powołanych w szkole zespołów nauczycielskich. Zdaniem dyrektora

„funkcjonowanie zespołów nauczycielskich planujących pracę szkoły jest jednym

z pozytywnych wyróżników naszej placówki”.

W szkole wszyscy nauczyciele mają stworzone warunki do planowania pracy szkoły

w bieżącym roku szkolnym. Dokonują tego poprzez: zgłaszanie propozycji własnych działań

do planu pracy szkoły – 34 nauczycieli – 64%, do planów zespołów nauczycielskich

– 11 nauczycieli – 21%, opracowywanie niezbędnych dokumentów np.: program

profilaktyczno-wychowawczy, kalendarium imprez i uroczystości szkolnych, czy plan dyżurów

– 11 n-li – 21%. Duża grupa nauczycieli – 15 osób – 28% podaje inne rodzaje udziału przy

planowaniu pracy szkoły, między innymi: opracowywanie działań naprawczych, IPET oraz

form i metod pracy dostosowanych do potrzeb uczniów, planu pracy SU, planowanie pracy

wychowawczej zespołu klasowego i tematyki spotkań z rodzicami na poziomie klasy,

przygotowywanie oprawy plastycznej uroczystości szkolnych, zaplanowanie konkursów

i zawodów z różnych dziedzin, opracowanie działań pozalekcyjnych, tworzenie

indywidualnych i grupowych programów logopedycznych oraz wiele innych.

Pytanie kluczowe 11. Jak nauczyciele oceniają swoją aktywność na zebraniach

Rady Pedagogicznej?

Swoją aktywność na zebraniach rady pedagogicznej większość nauczycieli (38%)

ocenia wysoko lub średnio (41,5%) i bardzo wysoko (15%). Tylko 1 osoba (2% badanych)

wskazała ocenę niską. W uzasadnieniu swoich opinii nauczyciele wskazywali: „ zabieram

głos, gdy zostanę o to poproszona”, „prezentuję sprawozdania i przygotowuję informacje”,

„jestem aktywnym członkiem komisji protokolarnej”, „”wyrażam opinie na temat zagadnień,

problemów dotyczących funkcjonowania szkoły”, „jestem zawsze obecna”.

17

Z analizy protokołów rad pedagogicznych wynika, że frekwencja na zebraniach jest

bardzo wysoka – 94%, a aktywność zróżnicowana. W opinii zdecydowanej większości – 62%

nauczycieli - tylko niektórzy nauczyciele aktywnie uczestniczą w przygotowaniu i przebiegu

zebrań rad pedagogicznych. Podobnego zdania jest dyrektor szkoły, który aktywność ocenił

na dobry z minusem. Mniejsza grupa – 36% uważa, że większość nauczycieli bierze udział

w przebiegu i przygotowaniu rad pedagogicznych, a jedna osoba – 2% podała, że aktywni są

wszyscy nauczyciele. Tylko jedna osoba podała propozycję zmiany – sprawozdania z pracy

zespołów mogliby prezentować również członkowie, a nie tylko lider,

pozostali – 3 nauczycieli 6% - podało, że: „jest OK, ale niektórzy mogliby nieco więcej

angażować się w proces funkcjonowania szkoły”, czy „nie ma potrzeby zmian, bo każdy

nauczyciel wypełnia powierzone mu zadania” oraz „nie mam propozycji zmian”.

Z przeprowadzonego badania wynika, że nauczyciele swoją własną aktywność

oceniają wysoko, natomiast postrzegają mniejsze zaangażowanie innych.

W opinii większości nauczycieli – 96% wszystkie rady pedagogiczne organizowane są

i prowadzone bardzo dobrze. W uzasadnieniu podano, że: „przebieg rady ma ściśle określony

harmonogram, ale w razie potrzeby nauczyciele mogą poruszać również inne zagadnienia”,

„przebieg rady jest zawsze wcześniej podany i można się do niej przygotować”.

18

Jedynie dwie osoby – 4%, stwierdziło, że tylko niektóre rady są bardzo dobrze

prowadzone i organizowane i należałoby zmienić niektóre zasady. Niestety osoby te nie

uzasadniły swojej oceny.

Rada pedagogiczna jest specyficznym zespołem nauczycieli zobowiązanym

do współpracy w ramach wykonywanych zadań, dlatego ewaluatorki przeprowadziły

dodatkową ankietę wyróżniającą dysfunkcje w pracy zespołowej (źródło Patrick Lencioni).

Z ankiety wynika, że zdaniem nauczycieli:

członkowie zespołu dyskutują w otwarty i pełen zaangażowania sposób – tak uważa

72% badanych;

członkowie zespołu wiedzą nad czym pracują ich koledzy i razem przyczyniają się

do realizacji wspólnych celów – 78% badanych;

spotkania zespołu są wymagające a nie nudne – 83% badanych;

spotkania zespołu kończą się jasno sprecyzowanymi ustaleniami i planami działań – 94%

badanych;

w trakcie spotkań nie pomija się najważniejszych i najtrudniejszych zagadnień – 85%

badanych.

19

WNIOSKI I REKOMENDACJE

Lp Wnioski Rekomendacje

1. Nauczyciele współdziałają ze sobą i wspierają się w działaniach edukacyjnych i wychowawczych.

Wzmocnić współpracę między zespołami zachęcając do podejmowania wspólnych przedsięwzięć.

2. Wypracowanie procedur współpracy ułatwiłoby realizację działań dydaktyczno-wychowawczych w obrębie jednego oddziału klasowego.

Rozszerzyć zakres współpracy nauczycieli uczących w jednym zespole klasowym poprzez:

opracowanie procedur spotkań nauczycieli uczących w tym oddziale,

uszczegółowienie dokumentacji wychowawcy klasy podejmowane w klasie działania oraz osiągnięcia uczniów;

opracowanie przez nauczycieli uczących w danej klasie, planu nauczania dla tej klasy uwzględniającego:

o dobór treści kształcenia w korelacji z innymi przedmiotami;

o diagnozę systemów sensorycznych uczniów; o opinie i orzeczenia PPP; o wyposażenie szkoły, pracowni; o dobór metod pracy odpowiadających okresowi

rozwojowemu uczniów; o dobór metod nauczania gwarantujących najwyższą

efektywność nauczania.

3. Wszyscy nauczyciele współpracują przy badaniu i analizowaniu osiągnięć uczniów.

Dokumentować analizę efektów wdrażanych wniosków i rekomendacji osiągnięć uczniów.

4. Nauczyciele podejmują się realizacji wielu nieobowiązkowych zadań szkoły.

Wspierać podejmowane przedsięwzięcia i zachęcać uczniów do angażowania się w ich realizację.

5. Nauczyciele chętnie dzielą się wiedzą i umiejętnościami zdobytymi podczas zewnętrznego doskonalenia zawodowego.

Wprowadzić rady szkoleniowe prowadzone przez członków rady pedagogicznej, zamiast edukatorów i trenerów zewnętrznych.

6. Wybór programów nauczania i podręczników odbywa się w obrębie zespołu przedmiotowego.

Wypracować wspólne zasady korelacji międzyprzedmiotowej zarówno w jednym oddziale, jak i w szkole: o dostosować plany nauczania do możliwości uczniów

w danej klasie; o dostosować logiczną ciągłość treści nauczania

w określonym czasie.

7. Zespoły nauczycielskie mają duży wpływ na planowanie pracy szkoły i realizację założeń Koncepcji pracy szkoły.

Monitorować założenia Koncepcji pracy szkoły i dostosowywać je do bieżących potrzeb szkoły.

8. Każdy nauczyciel ma możliwość monitorowania funkcjonalności szkolnego systemu oceniania - WZO

Monitorować stopień znajomości i akceptacji szkolnych zasad oceniania wśród uczniów i ich rodziców, a także wśród nauczycieli.

9. Zebrania rady pedagogicznej są organizowane i prowadzone rzetelnie, według ściśle ustalonego harmonogramu, który na wniosek nauczyciela może być zmieniony. Podczas rady każdy nauczyciel ma stworzone warunki do swobodnego wyrażania opinii, dzielenia się spostrzeżeniami, składania propozycji zmian lub udogodnień.

Zachęcać nauczycieli do większego zaangażowania się w przeprowadzanie rady pedagogicznej. Uszczegółowić zapisy protokołów m.in. o notowanie przebiegu dyskusji, czy wskazanie zmian w projektach dokumentów.