RAPORT Z ADANIA KOMPONENT TRZE I - rpo.malopolska.pl...dotacji na założenie działalności...

RAPORT Z BADANIA KOMPONENT TRZECI ANALIZA SKUTECZNOŚCI i EFEKTYWNOŚCI DOTACJI NA ZAŁOŻENIE

DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ UDZIELONYCH W RAMACH 8 OSI

PRIORYTETOWEJ RPO WM

2

ZAMAWIAJĄCY:

Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego,

Departament Zarządzania Programami Operacyjnymi

ul. Wielicka 72

30-552 Kraków

WYKONAWCA USŁUGI BADAWCZEJ:

Openfield Sp. z o. o.

ul. Ozimska 4/7

45-057 Opole

3

Spis treści Wykaz skrótów ........................................................................................................................... 5

Wnioski z badania ....................................................................................................................... 6

Conclusions from study ............................................................................................................ 13

Podejście metodologiczne ........................................................................................................ 20

cel i zakres badania .............................................................................................................. 20

Krótki opis zastosowanej metodologii ................................................................................. 22

Dotacje na zakładanie działalności gospodarczej – założenia programowe ............................ 26

Charakterystyka osób objętych wsparciem ............................................................................. 33

Charakterystyka osób, które otrzymały dotacje w Małopolsce ........................................... 33

Charakterystyka założonych działalności ................................................................................. 49

Proces przyznawania dotacji .................................................................................................... 56

Motywacje uczestników ....................................................................................................... 56

Doświadczenie zawodowe ................................................................................................... 60

Problemy napotykane podczas ubiegania się o dotację ...................................................... 68

Wysokość dotacji .................................................................................................................. 72

Czas zakładania firmy ........................................................................................................... 76

Wkład własny ....................................................................................................................... 80

Efektywność dotacji.................................................................................................................. 85

Wskaźnik przetrwania firmy ................................................................................................. 85

Czynniki wpływające na przetrwanie firmy .......................................................................... 90

Wskaźnik efektywności ........................................................................................................ 94

Losy osób, których firmy nie przetrwały na rynku ............................................................. 101

Efekt zatrudnieniowy ......................................................................................................... 104

Ocena programu ..................................................................................................................... 107

Kondycja firm powstałych dzięki dotacji oraz z grupy kontrolnej ...................................... 107

Ocena własnej działalności gospodarczej .......................................................................... 117

Ocena jakości wsparcia ...................................................................................................... 119

Ocena współpracy z WUP i IZ RPO (PUP) i IOK (operatorzy) oraz konsultacje kryteriów

wyboru ................................................................................................................................ 124

Wdrażanie interwencji a założenia programowe ............................................................... 125

Wpływ projektów konkursowych na projekty PUP ............................................................ 128

Dobre praktyki w realizacji projektów ............................................................................... 128

4

Wpływ wsparcia na małopolski rynek pracy ...................................................................... 129

Trudności i problemy związane z wdrażaniem wsparcia ................................................... 130

Skala odwołań ................................................................................................................ 130

Problemy dotykające realizatorów projektów ............................................................... 130

Problemy dotykające uczestników projektów ............................................................... 132

Dokumentacja konkursowa ............................................................................................ 133

Wnioski i rekomendacje ......................................................................................................... 134

Aneks: Analiza regresji logistycznej czynników wpływających na przetrwanie firm z dotacją

................................................................................................................................................ 135

Model regresji logistycznej ................................................................................................. 135

Spis tabel ................................................................................................................................ 139

Spis rysunków ......................................................................................................................... 139

5

Wykaz skrótów

Skrót Wyjaśnienie

RPO WM 2014-2020

Regionalny Program Operacyjny Województwa Małopolskiego na lata 2014-2020

CATI Wywiady telefoniczne wspomagane komputerowo

DG Działalność gospodarcza

PUP Powiatowy Urząd Pracy lub Powiatowe Urzędy Pracy

TDI Telefoniczny wywiad pogłębiony

IDI Indywidualny wywiad pogłębiony

SzOOP Szczegółowy Opis Osi Priorytetowych Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego na lata 2014 - 2020

IZ / IP RPO WM Instytucja Zarządzająca / Instytucja Pośrednicząca Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego na lata 2014-2020

PO KL Program Operacyjny Kapitał Ludzki

PO WER Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój

6

Wnioski z badania Wsparcie w postaci dotacji na założenie działalności gospodarczej udzielane w ramach RPO

WM 2014-2020 stanowi narzędzie służące w szczególności aktywizacji zawodowej. Podobnie

jak w przypadku PO KL 2007-2013 wyróżnić można trzy typy operacji: w ramach aktywizacji

zawodowej obejmujących działania PUP (Działanie 8.1) jako jedna z wielu form wsparcia, z

jakich korzystają beneficjenci w celu osiągniecia celu działania; w ramach działania

ukierunkowanego na kształtowanie postaw przedsiębiorczych oraz rozwoju

przedsiębiorczości (Poddziałanie 8.3.1), a także w ramach wdrażanych programów

outplacementowych (Poddziałanie 8.4.2). W przeciwieństwie do wsparcia wdrażanego

w poprzedniej perspektywie finansowej, pomoc kierowana jest przede wszystkim do osób

bezrobotnych lub biernych zawodowo. Jedynie w poddziałaniu 8.4.2 ze wsparcia mogą

korzystać osoby pracujące (przewidziane do zwolnienia lub zagrożone zwolnieniem z pracy).

Rysunek 1. Dotacje na zakładanie działalności gospodarczej w ramach PO KL i RPO WM ze wskazaniem grup docelowych.

* Osoby zarejestrowane w PUP, w szczególności: osoby do 30 roku życia, osoby powyżej 50 roku życia, osoby długotrwale bezrobotne, osoby z niepełnosprawnościami, młodzież NEET.

** Osoby objęte outplacementem oraz zwolnione z przyczyn zakładu pracy.

*** Osoby chcące rozpocząć działalność gospodarczą, spełniające warunki z regulaminu, w tym osoby pracujące. W szczególności: osoby do 25 roku życia, osoby powyżej 50 roku życia, osoby niepełnosprawne.

**** Osoby w wieku 30 lat i więcej pozostające bez pracy zarejestrowane w PUP należące do min. 1 z poniższych grup: osoby o niskich kwalifikacjach, osoby długotrwale bezrobotne, osoby powyżej 50 roku życia, osoby z niepełnosprawnościami, kobiety, mężczyźni w wieku 30-49 (maksymalnie 20% ogółu uczestników).

***** Osoby pozostające bez pracy w wieku 30 lat i więcej należące do min. 1 z poniższych grup: osoby o niskich kwalifikacjach, osoby długotrwale bezrobotne, osoby powyżej 50 roku życia, osoby z niepełnosprawnościami, kobiety.

****** Osoby objęte programem outplacementowym, pracownicy przewidziani do zwolnienia lub zagrożeni zwolnieniem z pracy, osoby zwolnione z przyczyn zakładu pracy, osoby odchodzące z rolnictwa.

Do

tacj

e n

a za

łoże

nie

dzi

ałal

no

ści

PO KL 2007-2013

PUP (projekt systemowy)

Poddziałanie 6.1.3

Bezrobotni zarejestrowani w PUP*

Operatorzy

Poddziałanie 8.1.2

osoby objęte outplacementem oraz zwolnione z przyczyn

zakładu pracy**

Działanie 6.2osoby chcące założyć DG, w tym

osoby pracujące***

RPO WM 2014-2020

PUP (projekt pozakonkursowy)

Działanie 8.1Bezrobotni zarejestrowani w

PUP****

Operatorzy

Poddziałanie 8.3.1

Osoby pozostające bez pracy*****

Poddziałanie 8.4.2

osoby objęte outplacementem oraz zwolnione z przyczyn

zakładu pracy******

7

Struktura grup objętych interwencją w ramach RPO WM jest różna w przypadku Działania

8.1 oraz Poddziałania 8.3.1. Grupy te różni przede wszystkim to, że w przypadku wsparcia

wdrażanego przez operatorów wyłonionych w ramach Poddziałania 8.3.1 wsparcie

kierowane było także do osób bezrobotnych niezarejestrowanych w PUP oraz osób biernych

zawodowo, z kolei grupą docelową PUP były wyłącznie osoby zarejestrowane w urzędzie

pracy jako bezrobotne. W Przypadku obu typów interwencji wsparcie kierowane było w

szczególności do osób w wieku 30 lat i więcej należących do co najmniej jednej z grup osób w

trudnej sytuacji na rynku pracy, z zastrzeżeniem, że mężczyźni w wieku 30-49 lat mogą zostać

objęci wsparciem, ale mogą stanowić wyłącznie 20% uczestników projektu)1. Ponieważ

specyfika poddziałania 8.4.2 znacząco różni się od pozostałych typów operacji, struktura

odbiorców wsparcia także jest zupełnie inna – przede wszystkim jeśli chodzi o wiek

odbiorców wsparcia, a także fakt, że w grupie odbiorców znalazły się osoby pracujące.

• [charakterystyka uczestników] W ramach RPO WM 2014-2020 udzielono 7874

dotacji na założenie działalności gospodarczej. Dotacje były przyznawane z podobną

intensywnością kobietom i mężczyznom. W stosunku do poprzedniej perspektywy

finansowej zmniejszyła się dysproporcja w strukturze płci – kobiety stanowią obecnie

46% ogółu uczestników. W stosunku do poprzedniej perspektywy, w wyniku zmiany

kryteriów dostępu zmieniła się struktura wieku odbiorców dotacji. W RPO WM

wsparcie było kierowane przede wszystkim do osób powyżej 30 roku życia (tylko

w przypadku Poddziałania 8.4.2, gdzie przyznano relatywnie niewiele dotacji, ze

wsparcia mogły korzystać także osoby młodsze). Osoby w wieku 50 lat i więcej, to jest

z grupy, która jest w trudniejszej sytuacji na rynku pracy, stanowią 22% ogółu

uczestników, co oznacza, że zwiększył się ich udział w stosunku do PO KL. Dominujący

w grupie odbiorców wsparcia poziom wykształcenia to wykształcenie

ponadgimnazjalne (ISCED 3), legitymuje się nim 61% ogółu uczestników, co wynika

z przyjętych kryteriów dostępu (kładziono nacisk na objęcie wsparciem osób z niskimi

kwalifikacjami – do ISCED 3 włącznie). W grupie odbiorców wsparcia około 5%

stanowiły osoby z niepełnosprawnościami, co oznacza że zwiększono udział tej grupy

w stosunku do poprzedniej perspektywy finansowej.

• [motywacje osób zakładających działalność gospodarczą] Założenie działalności

gospodarczej dzięki dotacji z RPO WM było sposobem na podjęcie aktywności

zawodowej lub zaadaptowania się do nowej sytuacji (w przypadku projektów

outplacementowych). Znajduje to swoje odzwierciedlenie w motywacjach

uczestników projektów. Badanie ilościowe wskazuje, że osoby, które skorzystały

z dotacji kierowały się przede wszystkim motywacjami wewnętrznymi oraz

czynnikiem ekonomicznym. Zasadniczą motywacją do prowadzenia działalności

gospodarczej była chęć uzyskania niezależności związanej z pracą na własny

rachunek. Wśród bardzo istotnych wskazywano także motywacje odnoszące się do

swojej wiedzy, posiadanego doświadczenia oraz nabytych kompetencji. Beneficjenci

1 W przypadku Działania 8.3.1 rozszerzenie kryteriów dostępu nastąpiło po ogłoszeniu konkursu zatem ostatecznie osoby te nie zostały objęte wsparciem.

8

przyznają także, że motywowali się możliwością uzyskania dotacji na założenie

działalności gospodarczej, choć prawie nigdy nie był to jedyny powód skorzystania z

dotacji.

• [doświadczenie zawodowe osób zakładających działalność gospodarczą] Analiza

wyników badania, w tym deklaracji dotyczących doświadczenia zawodowego

i gotowości do prowadzenia działalności gospodarczej o planowanym profilu

potwierdziła, że co do zasady wsparciem obejmowane były osoby przygotowane do

aktywności w tym obszarze. Powstające firmy organizowane są w oparciu o wiedzę

i doświadczenie nabywane u wcześniejszych pracodawców, zwłaszcza, że

zdecydowana większość deklaruje związek ostatniego miejsca zatrudnienia z

zakresem działania stworzonej firmy. Przedsiębiorcy częściej opierają swój biznes na

wiedzy i doświadczeniu zdobytym na rynku pracy niż na zdobytym formalnym

wykształceniu, dlatego istotne jest, aby w procesie oceny potencjału wnioskodawców

nie bazować wyłącznie na wykształceniu. Oznacza to, że przyjęte założenie o

rekrutacji uczestników z uwzględnieniem analizy ich potencjału do prowadzenia

działalności poprzez zapewnienie zindywidualizowanego wsparcia doradczego

okazało się trafne i umożliwiło przyznanie dotacji takim osobom, które dobrze

rokowały jako przyszli przedsiębiorcy.

• [charakterystyka nowo powstałych firm] Struktura według sekcji PKD

nowopowstałych dzięki dotacjom przedsiębiorstw jest zbliżona do struktury firm

działających w Małopolsce oraz firm powstałych w tym samym okresie ogółem.

Podobnie jak w przypadku działalności powstałych dzięki wsparciu udzielonemu

w poprzedniej perspektywie finansowej, tak i w ramach RPO WM 2014-2020

struktura branżowa działalności jest silnie uwarunkowana płcią. Profile działalności

zakładanych przez kobiety to najczęściej: fryzjerstwo i pozostałe zabiegi kosmetyczne,

sklepy internetowe, specjalistyczne projektowanie, sprzedaż odzieży, sprzątanie

budynków i obiektów przemysłowych i działalność fotograficzna. Mężczyźni z kolei

najczęściej zakładali firmy zajmujące się robotami budowlanymi i wykończeniowymi

(w tym posadzkarstwo, tapetowanie, wykonywanie instalacji elektrycznych i

wodnych, tynkowanie, produkcja mebli kuchennych) oraz konserwacją i naprawą

pojazdów.

• [problemy podczas ubiegania się o wsparcie] Czterech na dziesięciu uczestników

projektów, w ramach których przyznawane były dotacje na założenie działalności

gospodarczej nie dostrzega żadnych trudności związanych z ubieganiem się o dotację.

Pomimo przyjęcia założenia, zgodnie z którym maksymalna kwota dofinansowania

wynosi (podobnie jak w przypadku wsparcia udzielanego przez PUP w poprzedniej

perspektywie) sześciokrotność przeciętnego wynagrodzenia, najczęściej

wskazywanym przez uczestników utrudnieniem była zbyt niska kwota dotacji (na

problem ten zwróciło uwagę 22% badanych, a dla 13% był to największy problem

w procesie ubiegania się o dotację). Należy przy tym zauważyć, że nie istnieje

korelacja pomiędzy wysokością dotacji a przeżyciem firmy. Przyjęty poziom

dofinansowania nowopowstających przedsiębiorstw, których zasadniczym celem jest

aktywizacja zawodowa grupy docelowej wydaje się optymalny. Umożliwia dokonanie

9

niezbędnych inwestycji w celu rozpoczęcia działalności gospodarczej. Przyjmowane

przez niektórych beneficjentów ograniczenia co do kwoty dostępnej w ramach

poszczególnych projektów nie przełożyło się na zauważalne zmiany w zwiększaniu

przeżywalności powstających przedsiębiorstw, a jednocześnie pozwalały na wsparcie

większej liczby osób zainteresowanych prowadzeniem własnej działalności

gospodarczej. Należy także mieć na uwadze cel interwencji – przyjęta wysokość

dotacji jest wystarczająca dla utworzenia nowego miejsca pracy w postaci nowego

przedsiębiorstwa. Odbiorcy wsparcia chcąc rozwijać swoją działalność, w przyszłości

będą mogli skorzystać także z innych źródeł finansowania prorozwojowych inwestycji

w przedsiębiorstwie.

Drugim najczęściej wskazywanym problemem okazało się także opracowanie

biznesplanu niezbędnego do wnioskowania o przyznanie dotacji na założenia

działalności gospodarczej (problem ten wskazuje 17% uczestników projektów, przy

czym dla 9% był to największy problem w procesie obiegania się o dotację). Pomimo

zapewnienia uczestnikom wsparcia w zakresie tworzenia biznesplanu problem ten

nadal występuje. Zasadne jest zatem zmodyfikowanie sposobów udzielania tego

wsparcia z położeniem jeszcze większego nacisku na indywidualne podejście do

uczestników projektów.

• [charakterystyka i jakość wsparcia] Uczestnicy bardzo pozytywnie oceniają jakość

otrzymanego wsparcia w ramach projektów. Należy podkreślić, iż udział w projekcie,

w ramach którego dystrybuowane były dotacje nie obejmował wyłącznie pozyskania

wsparcia finansowego, ale także wsparcia szkoleniowego i doradczego, które miało

przygotować odbiorców pomocy do prowadzenia własnej działalności gospodarczej.

Mając na uwadze skalę występowania problemu ze stworzeniem przez potencjalnych

przedsiębiorców biznesplanu (taki problem napotkało 17% badanych a dla 9% był to

największy problem na etapie ubiegania się o dotację) zasadne wydaje się być

kontynuowanie wsparcia szkoleniowo-doradczego, które poprzedza decyzję

o przyznaniu dotacji. Taka strategia wdrażania wsparcia umożliwia także rzetelną

selekcję kandydatów oraz zwrócenie uwagi na ich cechy osobowościowe, co

przekłada się na przyznawanie dotacji osobom, które najlepiej rokują jako

przedsiębiorcy.

Należy jednak zauważyć, że czas trwania wsparcia szkoleniowo-doradczego może

zostać skrócony. W stosunku do poprzedniej perspektywy w przypadku projektów

realizowanych przez operatorów okres uczestnictwa w projekcie, w którym uczestnik

czeka na decyzję o przyznaniu dotacji, uległ zdecydowanemu skróceniu, przy czym

zwiększyła się przeżywalność firm oraz efektywność wsparcia, mimo że było ono

kierowane do osób w trudniejszej sytuacji na rynku pracy.

W przypadku projektów realizowanych przez projektodawców innych niż PUP

przewidziano także wsparcie pomostowe w postaci usług szkoleniowych i doradczych

już po założeniu działalności gospodarczej, które przez odbiorców oceniane jest jako

przydatne (średnia ocena 7,1/10) oraz pomogło w rozwijaniu nowoutworzonej firmy.

W szczególności wsparcie okazało się pomocne dla osób w wieku 50 lat i więcej oraz

10

osób o niskich kwalifikacjach, nieznacznie bardziej pozytywnie wpływ na rozwój firmy

wsparcia pomostowego oceniają kobiety. Widoczne jest zatem, że wsparcie

doradczo-szkoleniowe pomagające w pierwszych miesiącach prowadzenia

działalności jest szczególnie potrzebne w grupach, które są w trudniejszej sytuacji na

rynku pracy. Ponadto, analiza kondycji nowopowstałych firm dzięki dotacji oraz bez

niej (grupa kontrolna) wykazała, że firmy z projektów, w których dostępne było

wsparcie pomostowe znajdują się w lepszej sytuacji niż firmy powstałe w ramach

Działania 8.1 lub bez dotacji.

• [czas zakładania działalności gospodarczej w projekcie] Przyznanie dotacji

poprzedzane jest określonymi procedurami obejmującymi m.in. ocenę motywacji,

pomysłu na biznes, szkolenia oraz inne formy wsparcia przygotowującego do

prowadzenia własnej działalności gospodarczej. W przypadku projektów PUP czas ten

średnio wynosił 49 dni (podobnie jak w PO KL, gdzie średnio było to 50 dni).

W przypadku pozostałych projektodawców mamy do czynienia z dużym

przyśpieszeniem procedur – średni czas oczekiwania na decyzję wynosił 72 dni (o 86

dni krócej niż w PO KL). Skrócenie okresu realizacji wsparcia poprzedzającego

przyznanie dotacji nie wpływa negatywnie na jakość powstałych firm o czym świadczy

poziom efektywności projektów z poddziałań 8.3.1 8.4.2 oraz wysoki poziom

satysfakcji z otrzymanej pomocy. Jednocześnie różnica w średniej długości okresu

poprzedzającego przyznanie dotacji w zależności od typu operatora (różnica między

PUP a pozostałymi projektodawcami wynosi 22 dni) znajduje swoje odzwierciedlenie

w problemach dostrzeganych przez odbiorców wsparcia – uczestnicy projektów PUP

znacznie rzadziej wskazywali na problem związany z koniecznością poświęcenia czasu

na udział w spotkaniach i szkoleniach, mimo że podobnie jak odbiorcy wsparcia od

pozostałych projektodawców korzystali oni z pomocy szkoleniowo-doradczej

w pierwszej fazie uczestnictwa w projekcie. Zmniejszenie dysproporcji pomiędzy

czasem oczekiwania na dotację pomiędzy typami operatorów w RPO WM stanowi

przejaw dobrego zarządzania projektami oraz pozwala na szybsze aktywizowanie

osób objętych wsparciem. Należy kłaść nacisk na efektywne i dopasowane do

indywidualnych potrzeb odbiorców wsparcia udzielanie wsparcia na tym etapie

uczestnictwa w projekcie.

W ramach 8 osi priorytetowej RPO WM 2014-2020 dotacje na założenie działalności

gospodarczej były przyznawane jako forma wsparcia służąca aktywizacji zawodowej osób

znajdujących się w trudnej sytuacji na rynku pracy. Oznacza to, że efektywność interwencji

należy rozumieć nie tylko jako przeżywalność firm, czyli okres działania podmiotów

stworzonych w oparciu o dotację, ale także jako efektywność zatrudnieniową dwojakiego

rodzaju: po pierwsze jako fakt pozostawania odbiorcy wsparcia w zatrudnieniu przez kolejne

miesiące po upływie obowiązkowego okresu prowadzenia firmy (kiedy znika już sankcja

konieczności zwrotu dotacji w przypadku zakończenia działalności); po drugie jako tworzenie

dodatkowych miejsc pracy i trwałość tych miejsc pracy.

Efekty wsparcia w kontekście skuteczności i efektywności przedstawiają się następująco:

11

• [przeżywalność firm] Firmy powstałe dzięki dotacjom na założenie działalności

gospodarczej przyznanym z RPO WM 2014-2020 charakteryzują się większą

przeżywalnością niż firmy powstały w PO KL 2007-2013. Według danych na koniec

sierpnia 2019 aktywnych pozostawało 74,5% działalności powstałych w latach 2015-

2019. Największą skutecznością w tym zakresie charakteryzuje się Poddziałanie 8.3.1

(79% firm nadal jest aktywnych).

W ramach projektów PUP przyjęto, że okres trwałości dla firm powstałych dzięki

dotacji będzie wynosił 12 miesięcy, a w przypadku pozostałych projektodawców –

18 miesięcy. Jeśli wyłączyć z analizy obowiązkowy okres utrzymania aktywnego

statusu firmy bez powstania konieczności zwrotu dotacji, to większą przeżywalnością

charakteryzują się projekty, w których zobowiązano uczestników projektów do

prowadzenia firmy przez 18 miesięcy.

Firmy powstałe dzięki dotacjom charakteryzują się wyższym wskaźnikiem przeżycia

pierwszych 12 miesięcy na rynku (co wynika z obowiązkowego okresu trwałości, do

którego zobowiązani są odbiorcy dotacji) w stosunku do ogółu firm powstałych w tym

samym okresie w Małopolsce bez dotacji.

• [przeżywalność firm z dotacją a dane regionalne] Analiza wskaźnika przeżycia firm

przez 1, 2, 3 i 4 lata od rejestracji wykazała, że w przypadku firm powstałych dzięki

dotacjom z PO KL tylko w pierwszym roku funkcjonowania firmy z dotacją

charakteryzowała większa przeżywalność niż w przypadku firm powstałych dzięki z

RPO WM. W kolejnych latach firmy te charakteryzują się niższą przeżywalnością niż

ogół firm powstałych w tym samym okresie w Małopolsce. W przypadku firm

powstałych dzięki dotacjom z RPO WM mamy do czynienia z sytuacją, w której firmy

powstałe dzięki dotacji w pierwszych latach funkcjonowania charakteryzują się

sytuacją lepszą lub podobną przeżywalnością niż ogół małopolskich firm powstałych

w tym samym okresie (dopiero w 4 roku wyższy wskaźnik przeżycia dotyczy ogółu

firm).

• [efektywność zatrudnieniowa] Wskaźnik efektywności dotacji dotyczy odsetka firm,

które przetrwały na rynku przez okres minimum 27 miesięcy od daty zarejestrowania

działalności. Dzięki temu możliwe było zweryfikowanie tego, czy firma utrzyma się na

rynku przez kwartał w warunkach rynkowych, tj. bez preferencyjnej stawki ZUS).

Firmy powstałe dzięki dotacjom udzielanym w ramach RPO WM charakteryzują się

wyższą wartością wskaźnika efektywności niż firmy powstałe dzięki dotacjom

przyznanym w ramach PO KL (wartość uzyskana dotychczas w RPO WM wynosi 81%,

to jest o 14 p.p. więcej niż w PO KL). Uzyskane wartości wskaźników różnią się w

zależności od cech odbiorców wsparcia oraz rodzaju projektodawcy, który obsługiwał

proces przyznawania dotacji na założenie działalności gospodarczej – wyższa

efektywność charakteryzuje Poddziałania 8.3.1 (84%) i 8.4.2 (86%) niż Działanie 8.1

(81%).

• [czynniki wpływające na przetrwanie firmy] Większe szanse na przetrwanie na rynku

przez kolejne lata mają firmy zarejestrowane przez mężczyzn, osoby w wieku 35-49

lat, mieszkające na obszarach miejskich o większej gęstości zaludnienia, a także

osoby, które nie znajdują się w trudnej niekorzystnej sytuacji życiowej, przy czym w

12

przypadku osób z niepełnosprawnościami poziom przeżycia kolejnych lat utrzymuje

się na podobnym poziomie co w przypadku ogółu działalności założonych dzięki

dotacji. Także oceniając efektywność rozumianą jako przetrwanie na rynku przez co

najmniej 27 miesięcy zauważyć można, że większe szanse na przetrwanie mają firmy

rejestrowane przez mężczyzn. W przypadku pomiaru tego wskaźnika mamy do

czynienia z uzyskaniem największej efektywności w grupie wiekowej 25-34 lata.

Największe zmiany w stosunku do efektywności uzyskanej w ramach PO KL dotyczą

przestrzennej zmienności w zależności od powiatu. Największa pozytywna zmiana

dotyczy powiatu nowotarskiego (w poprzedniej perspektywie w tym powiecie

odnotowano najniższą efektywność, w obecnej – najwyższą). Badanie wykazało, że

zmiany te nie wynikają ani z wprowadzenia nowych regulacji w ramach projektów

realizowanych w tym powiecie, ani ze zmiany wskaźnika przedsiębiorczości,

a pozytywne trendy można tłumaczyć poniekąd strukturą uczestników bardziej

korzystną z punktu widzenia przeżywalności firm oraz dbałością o dobór osób

o odpowiednim profilu osobowościowym.

• [losy osób, których firmy nie przetrwały na rynku] W przypadku podmiotów, które

zostały rozwiązane istotnym wskaźnikiem jest czas ich funkcjonowania na rynku.

Średni czas funkcjonowania firm, które nie przetrwały wynosi 20,6 miesięcy i jest

nieco dłuższy w przypadku firm powstałych w ramach Działania 8.1 (średnio 21,3

miesięcy) niż w przypadku Poddziałania 8.3.1 (19 miesięcy). Główne powody

zaprzestania prowadzenia działalności to (podobnie jak w przypadku odbiorców

wsparcia z PO KL) zbyt wysokie podatki i ZUS. W kontekście aktywizacji zawodowej

istotny jest fakt, że prawie połowa (46%) uczestników projektów PUP, którzy

zaprzestali prowadzenia działalności nadal pracuje. W przypadku pozostałych

projektodawców dalszą aktywność zawodową po likwidacji działalności deklaruje

39%, przy czym kolejne 25% to osoby na rencie lub emeryturze (z których 76% to

osoby w wieku powyżej 50 roku życia, które prawdopodobnie zakończyły swoją

aktywność zawodową).

• [tworzenie dodatkowych miejsc pracy] Efektywność zatrudnieniowa rozumiana jest

także jako potencjał nowoutworzonych przedsiębiorstw do rozwoju i tworzenia

nowych miejsc pracy w regionie. Firmy powstałe dzięki dotacjom charakteryzują się

podobną kondycją co firmy, które powstały bez pomocy ze środków publicznych.

Choć dla 90% odbiorców wsparcia firma powstała dzięki dotacji stanowi jedyne

źródło utrzymania (lub dodatkowe wobec emerytury lub renty), to rzadko powstanie

firmy generuje dodatkowe miejsca pracy. Aktualnie w firmach powstałych z dotacji,

poza ich właścicielami – uczestnikami projektów objętych niniejszą analizą –

przynajmniej jedną osobę zatrudnia 13% odbiorców wsparcia. Większość

przedsiębiorców nie planuje także zmian zatrudnieniowych w swojej firmie w ciągu

kolejnego roku.

13

Conclusions from study The support in the form of a subsidy for establishing economic activity, provided as part of

the ROP MV 2014-2020, constitutes a tool aimed especially at employment support.

Similarly as in the case of the HC OP 2007-2013, it is possible to distinguish three types of

operations: as part of employment support encompassing poviat employment offices’

activities (Measure 8.1) as one of many forms of support used by beneficiaries to achieve the

measure’s objective; as part of the measure aimed at shaping entrepreneurial attitudes and

developing entrepreneurship (Sub-measure 8.3.1) and as part of the incorporated

outplacement programmes (Sub-measures 8.4.2). As opposed to the support provided in the

previous financial perspective, the current support is mainly aimed at the unemployed or

professionally inactive. Only the support provided as part of Sub-measure 8.4.2 can be used

by employed persons (to be released or endangered by release).

Figure 2. Subsidies for the establishment of economic activity as part of the HC OP and ROP MV with specification of the target groups.

* Persons registered in a poviat employment office (PUP), especially: persons up to the age of 30, persons above the age of 50, long-term unemployed, disabled persons, NEET youth.

** Persons covered by outplacement and released due to reasons attributable to the workplace.

*** Persons wanting to establish an economic activity, meeting the regulations’ terms, including employed persons. Especially: persons up to the age of 25, persons above the age of 50, disabled persons.

**** Persons at the age of 30 and more, remaining without a job, registered in a poviat employment office, belonging to a min. of one of the following groups: low-qualification persons, long-term unemployed, persons above the age of 50, disabled persons, women, men at the age of 30-49 (max. 20% of total participants).

***** Persons remaining without a job at the age of 30 and more, belonging to a min. of one of the following groups: low-qualification persons, long-term unemployed, persons above the age of 30, disabled persons, women.

****** Persons covered by outplacement, employees to be released or endangered by release, persons released due to reasons attributable to the workplace, persons abandoning agriculture.

Sub

sid

y fo

r th

e es

tab

lish

men

t o

f ec

on

om

ic a

ctiv

ity

HC OP 2007-2013

PUP (system project)Sub-measure

6.1.3Unemployed registered in PUP*

Operators

Sub-measure 8.1.2

persons covered by outplacement and released due to reasons

attributable to the workplace**

Measure 6.2persons wanting to establish economic activity, including

employed persons***

ROP MV 2014-2020

PUP (non-contest project)

Measure 8.1Unemployed registered in

PUP****

Operators

Sub-measure 8.3.1

Persons remaining without a job*****

Sub-measure 8.4.2

persons covered by outplacement and released due to reasons attributable

to the workplace******

14

The structure of the groups covered by the intervention as part of the ROP MV varies in the

case of Measure 8.1 and Sub-measure 8.3.1. The groups mainly vary in terms of the fact that

in the case of support provided by operators selected as part of Sub-measure 8.3.1, the

support was also aimed at the unemployed not registered in a poviat employment office and

professionally inactive persons, whereas the poviat employment office’s target group

covered persons registered in the office as unemployed. In the case of both intervention

types, the support was especially provided to persons at the age of 30 and more, belonging

to at least one of the groups of persons facing difficulties in the labour market, with the

restriction that men at the age of 30-49 can use the support, but must constitute a max. of

20% of the project’s participants)2. Due to the fact that the specificity of Sub-measure 8.4.2

varies significantly from other types of operations, the structure of beneficiaries also varies

substantially – mainly in terms of their age and the fact that they include employed persons.

• [participants’ characterisation] A total of 7,874 subsidies for the establishment of

economic activity was granted as part of the ROP MV 2014-2020. The subsidies were

granted at a similar ratio to women and men. In comparison to the previous

financial perspective, the gender disproportion has reduced – women currently

constitute 46% of all participants. In relation to the previous perspective, as result of

changes in the participation criteria, the age structure of the subsidy beneficiaries

has also changed. The support as part of the ROP MV was mainly aimed at persons

above the age of 30 (younger persons could be provided with support only in the

case of Sub-measure 8.4.2, in which a relatively small number of subsidies was

provided). Persons at the age of 50 and more, i.e. persons facing most difficulty in the

labour market, constitute 22% of total participants, which means that their

participation increased when compared to the HC OP. The dominant education level

among the recipients is the upper secondary education (ISCED 3), possessed by 61%

of all participants, which results from the adopted participation criteria (the

emphasis was put to providing support to low-qualification persons – up to ISCED 3

inclusively). Approximately 5% of the beneficiaries included disabled persons, which

means that the group’s share increased when compared to the previous financial

perspective.

• [motivations of persons establishing an economic activity] The establishment of

economic activity thanks to a ROP MV subsidy was a method of becoming

professionally active or adapting to a new situation (in the case of outplacement

projects). This is reflected in the project participants’ motivations. The quantitative

study indicates that the persons who were granted a subsidy followed internal

motivations and economic factors. The primary motivation to conduct economic

activity was the desire to become independent as part of self-employment. The very

important motivations also included those referring to own knowledge, possessed

experience and acquired competencies. The beneficiaries also admit that they were

2 In the case of Measure 8.3.1, the participation criteria’s broadening took place after the contest was announced, thus the persons were ultimately not provided with support.

15

motivated by the opportunity of gaining a subsidy for the establishment of economic

activity, but it almost never was the sole reason for using the subsidy.

• [professional experience of the persons establishing an economic activity] An

analysis of the study results, including declarations concerning professional

experience and readiness to conduct economic activity with a planned profile,

confirmed that, in principle, the support was provided to persons ready for activity in

this field. The established companies are organised based on the knowledge and

experience gained at previous employers, especially that the vast majority of the

beneficiaries declares a relation between the last place of employment and the scope

of activity of the established company. Entrepreneurs more often base their business

on the knowledge and experience gained in the labour market than on formal

education, which is why it is important for the applicants’ potential evaluation not to

be focused solely on education. This means that the adopted assumption concerning

the recruitment of participants with consideration of the analysis of their potential to

conduct activity by providing individualised counselling support turned out to be

fitting and allowed for granting subsidies to persons with good odds as future

entrepreneurs.

• [characterisation of newly established companies] The structure of enterprises

newly established thanks to subsidies according to the PCA sections is similar to the

structure of companies acting in the Małopolskie region and all companies

established in the same period. Similarly to the case of activities established thanks

to the support provided in the previous financial perspective, the discipline structure

in the ROP MV 2014-2020 strongly depends on gender. The profiles of activities

established by women most often includes the following: hairdressing and other

beauty treatments, online shops, specialist designing, clothing sale, cleaning buildings

and industrial structures as well as photographic activity. On the other hand, men

most often established companies dealing in construction and finishing works

(including floor laying, wallpapering, execution of electrical and water systems,

plastering, kitchen furniture manufacturing) as well as vehicle maintenance and

repair.

• [problems during the application for support] Four in ten participants of projects in

which subsidies for the establishment of economic activity were granted do not see

any difficulties related to applying for the subsidy. Despite adopting the assumption

according to which the maximum amount of subsidy amounts to (similarly as in the

case of support provided by the poviat employment offices in the previous

perspective) six times the average remuneration, the difficulty most often specified

by the participants is the insufficient amount of subsidy (the problem was pointed

to by 22% of the recipients, while 13% stated that it was the biggest problem in the

subsidy application process). It is necessary to note that there is no correlation

between the subsidy amount and the company’s survival. The adopted level of

subsidisation of newly established enterprises, the main objective of which is the

target group’s employment support, seems to be adequate. It allows for making the

necessary investments to start an economic activity. The limitations on the amount

16

available as part of particular projects, accepted by some beneficiaries, did not

translate into noticeable changes in improving the survivability of newly established

enterprises, but allowed for supporting a greater number of persons interested in

conducting their own economic activity. It is also necessary to keep in mind the

intervention’s objective – the adopted subsidy amount is sufficient to establish a new

workplace in the form of a new enterprise. The support recipients who will want to

develop their activity will be able to use also other sources of financing pro-

development investments in the enterprise.

The other most often specified problem turned out to be the development of a

business plan required for applying for the subsidy for the establishment of

economic activity (this problem is specified by 17% of project participants, whereas

9% deems it the biggest problem in the subsidy application process). The problem

persists despite providing the participants with support in terms of developing a

business plan. It is therefore reasonable to modify the methods of providing this

support and putting greater emphasis on an individual approach to the projects’

participants.

• [support characterisation and quality] The participants very highly evaluate the

quality of the support obtained as part of the projects. It is necessary to stress that

participation in a project which includes distribution of subsidies did not only cover

financial support, but also training and counselling aimed at preparing the support

recipients to conduct their own economic activity. Taking into consideration the scale

of the problem related to the development of a business plan by potential

entrepreneurs (the problem was encountered by 17% of the respondents, while 9%

deemed it as the biggest problem at the subsidy application stage), it seems

reasonable to continue the training and counselling support preceding the subsidy

granting decision. This support incorporation strategy also allows for a reliable

selection of candidates and taking into consideration their personality traits, which

translates into granting subsidies to persons who demonstrate the best prospects as

entrepreneurs.

However, it is necessary to note that the duration of the training and counselling

support can be shortened. In comparison to the previous perspective, in the case of

projects executed by operators, the time of participation in a project in which a

participant awaits the subsidy granting decision was substantially shortened,

whereas the company survival and the support effectiveness improved despite the

fact that the support was aimed at persons in a difficult situation in the labour

market.

In the case of projects executed by project promoters other than a poviat

employment office, there is also the transitional support in the form of training and

counselling services after the establishment of economic activity, which is evaluated

by the recipients as useful (average rating of 7.1/10) and helpful in developing the

newly established company. The support was especially useful for persons at the age

of 50 and more as well as persons with low qualifications, while women evaluated

17

the transitional support’s impact on the company’s development slightly more

positively. It is therefore noticeable that the training and counselling support

providing aid in the first months of conducting the activity is especially needed in

groups in with more difficulties in the labour market. Furthermore, an analysis of the

situation of the subsidised and unsubsidised companies (control group)

demonstrated that the companies deriving from projects in which transitional

support was available are better off than companies established as part of Measure

8.1 or without a subsidy.

• [time of establishing an economic activity as part of the project] The subsidy

granting is preceded by specific procedures covering, among others, the evaluation

of motivations, idea for business, training and other forms of support providing

preparation for conducting own economic activity. In the case of poviat employment

offices’ projects, the time of establishing an activity amounted to 49 days (similarly as

in the case of the HC OP, where the average time was 50 days). In the case of other

project promoters, were are dealing with great acceleration of the procedures – the

average time of waiting for a decision amounted to 72 days (86 days less than in the

HC OP). The shortening of the time of support preceding the subsidy granting has no

negative impact on the quality of the established companies, which is confirmed by

the effectiveness of projects from Sub-measures 8.3.1 and 8.4.2, and the high degree

of satisfaction from the obtained support. At the same time, the difference in the

average duration of the period preceding the subsidy granting depending on the type

of operator (the difference between the poviat employment offices and other project

promoters amounts to 22 days) is reflected in the problems noticed by the support

recipients – the poviat employment offices’ project participants substantially more

rarely pointed to the problem related with the need to devote time for meetings and

trainings, despite the fact that, similarly to support recipients of other project

promoters, they used the training and counselling support in the first stage of

participation in the project. The reduction of the disproportions between the subsidy

granting time between different operator types in the ROP MV is a manifestation of

good management of the projects and allows for providing quick aid to persons

covered by the support. It is necessary to emphasise the effective and individualised

support at this stage of project participation.

As part of Priority Axis 8 of the ROP MV 2014-2020, the subsidies for the establishment of

economic activity were granted to provide employment support to persons with difficulties

in the labour market. This means that the intervention’s effectiveness must not only be

deemed in terms of the companies’ survivability, i.e. the time of activity of the entities

established on the basis of the subsidy, but also as the following two-type employment

effectiveness: firstly, maintenance of the support recipient’s employment for further months

after the expiry of the obligatory company activity period (when the sanction of the

subsidy’s return in case of activity closure expires); secondly, creation and sustainability of

additional work places.

18

The support effects in terms of effectiveness and efficiency are as follows:

• [company survivability] The companies established thanks to the subsidies for the

establishment of economic activity, granted in the ROP MV 2014-2020, are

characterised by greater survivability than the companies established in the HC OP

2007-2013. According to the data as of the end of August 2019, 74.5% activities

established in 2015-2019 still remained active. The highest effectiveness in this scope

was demonstrated by Sub-measure 8.3.1 (79% of active companies).

The poviat employment offices’ projects assumed that the survivability of the

companies established thanks to the subsidies will amount to 12 months, whereas in

the case of other project promoters – 18 months. If we exclude the obligatory period

of company activity without the need to return the subsidy, the higher survivability is

demonstrated by projects in which the project participants were obliged to run their

business for 18 months.

The companies established thanks to the subsidies are characterised by higher index

of survivability for the first 12 months in the market (which results from the

obligatory period of activity imposed on the subsidy recipients) than all companies

established in the Małopolskie region without subsidies in the same period of time.

• [subsidised company survivability and regional data] An analysis of the company

survivability index for 1, 2, 3 and 4 years from the time of registration demonstrated

that the companies established thanks to the HC OP subsidies were characterised by

higher survivability than the companies established thanks to the ROP MV subsidies

only in the first year of their activity. In subsequent years, the companies are

characterised by lower survivability than all companies established in the

Małopolskie region in the same period of time. In the case of companies established

thanks to the ROP MV subsidies, we are dealing with a situation in which the

subsidised companies are characterised by higher or similar survivability in the first

years of activity than other Małopolskie companies established in the same period of

time (only in the fourth year the index is higher for all companies).

• [employment effectiveness] The subsidy effectiveness index concerns a percentage

of the companies that survived in the market for a minimum of 27 months from the

date of activity registration. Thanks to this, it was possible to verify whether the

company will survive in the market for a quarter in the market conditions, i.e.

without the preferential ZUS [Social Security Institution] rate).

The companies established thanks to the subsidies granted as part of the ROP MV are

characterised by higher effectiveness than companies subsidised as part of the HC OP

(the value achieved in the ROP MV amounts to 81%, i.e. 14 percentage points higher

than in the HC OP). The achieved index values differ in terms of recipient features

and the type of project promoter that operated the granting of the subsidy for the

establishment of economic activity – Sub-measures 8.3.1 (84%) and 8.4.2 (86%)

demonstrated higher effectiveness than Measure 8.1 (81%).

• [factors affecting company survivability] Higher chances of surviving in the market in

the next years are demonstrated by companies registered by men, persons at the age

19

of 35-49, residing in urban areas with greater population densities and persons not in

a disadvantageous situation, whereas in the case of disabled persons, the expected

survivability in the next years is similar to all activities established thanks to the

subsidies. Also when evaluating effectiveness understood as survival in the market

for at least 27 months, it is possible to see that companies established by men have

higher chances of surviving in the market. In case of this index, we are dealing with

the highest effectiveness in the age group of 25-34. The greatest changes in relation

to the effectiveness achieved as part of the HC OP concern the spatial variety

depending on the poviat. The highest positive change concerns the Nowy Targ poviat

(in the previous perspective, the poviat achieved the lowest effectiveness, while in

the current perspective it achieved the highest effectiveness). The study

demonstrated that these changes are not a result of the introduction of new

regulations as part of the projects executed in the poviat or of the change in the

entrepreneurship index, while the positive trends can be somewhat explained by the

participants’ structure, which was more beneficial in terms of company survivability

and care for persons with a suitable personality profile.

• [fates of persons whose companies did not survive in the market] In the case of the

terminated entities, an important index was the time of their activity in the market.

The average time of activity of the terminated companies amounts to 20.6 months

and is slightly longer in the case of companies established as part of Measure 8.1

(21.3 months on average) than as part of Sub-measure 8.3.1 (19 months). The main

reasons for activity termination (as in the case of support recipients in the HC OP) are

excessive taxes and ZUS premiums. In terms of employment support, it is important

to state that nearly half (46%) of the poviat employment office project participants

who terminated their economic activity is still working. In the case of other project

promoters, further professional activity, after economic activity termination, is

declared by 39%, whereas other 25% are persons with annuities or pensions (76% of

which are persons at the age of above 50, who probably concluded their professional

activity).

• [creation of additional work places] The employment effectiveness is also

understood as the potential of the newly established enterprises to grow and create

new work places in the region. The companies established thanks to the subsidies are

characterised by a similar situation to those established without the support of public

resources. Despite the fact that for 90% of the recipients the company established

thanks to the subsidies is their only source of income (or additional to pension or

annuity), it rarely generates additional work places. Currently, only 13% of the

companies established thanks to the subsidies, apart from their owners –

participants of projects covered by this analysis – employ at least one person. Most

entrepreneurs is not planning any employment changes in their company within the

next year.

20

Podejście metodologiczne

cel i zakres badania

Ewaluacja skuteczności i efektywności dotacji stanowi analizę porównawczą z wynikami

badania zrealizowanego przez Wojewódzki Urząd Pracy w Krakowie w 2014 roku pn.

Przedsiębiorcy z dotacją. Efektywność dotacji na założenie działalności gospodarczej

finansowanych z Europejskiego Funduszu Społecznego3 (z zastrzeżeniem różnic

programowych Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (PO KL) i RPO WM). Każdorazowo,

kiedy ewaluator w raporcie odnosi się do poprzedniej perspektywy finansowej porównując

uzyskane wyniki dotyczące efektów wsparcia, prezentowane są dane pochodzące z wyżej

wymienionego badania. Porównania są możliwe dzięki uwzględnieniu w badaniu metodologii

wykorzystywanej przy realizacji tegoż badania.

Głównym celem badania w ramach komponentu trzeciego jest ocena skuteczności,

efektywności, użyteczności, trwałości dotacji na założenie działalności gospodarczej

finansowanych w ramach 8 Osi Priorytetowej RPO WM. W perspektywie finansowej 2014-

2020 w Regionalnym Programie Operacyjnym Województwa Małopolskiego bezzwrotną

dotację na podjęcie działalności gospodarczej można pozyskać w ramach działań:

• Działanie 8.1. Aktywizacja zawodowa – projekty powiatowych urzędów pracy

• Poddziałanie: 8.3.1 Wsparcie na zakładanie działalności gospodarczej w formie dotacji

• Poddziałanie: 8.4.2 Adaptacja do zmian

W ramach niniejszego badania zrezygnowano z przeprowadzenia analizy w zakresie analizy

efektywności, skuteczności, użyteczności i trwałości dotacji i pożyczek dostępnych

w Poddziałaniu 8.3.2, ponieważ nie wyłoniono pośrednika finansowego, który będzie udzielał

pożyczek dla osób pragnących rozpocząć działalność gospodarczą.

Instytucją pośredniczącą dla w/w działań jest Wojewódzki Urząd Pracy. Za realizację

projektów w ramach Działania 8.1. odpowiedzialne są powiatowe urzędy pracy wyłonione w

trybie pozakonkursowym, z kolei projekty w ramach poddziałań 8.3.1 oraz 8.4.2 realizowane

są przez wyłonione w trybie konkursowym operatorów.

W ramach Poddziałania 8.3.1 w ramach dwóch naborów zawarto 10 umów z operatorami

udzielającymi dotacji. Są to:

1) Subregion Małopolska Zachodnia:

a. Nabór 14 - Społeczna Szkoła Zarządzania i Handlu

3 Raport jest dostępny na https://www.obserwatorium.malopolska.pl/raporty/przedsiebiorcy-dotacja-efektywnosc-dotacji-zalozenie-dzialalnosci-gospodarczej-finansowanych-europejskiego-funduszu-spolecznego/. 4 Konkurs nr RPMP.08.03.01-IP.02-12-011/15.

21

b. Nabór 25 - Centrum Biznesu Małopolski Zachodniej Sp. z o.o

2) Krakowski Obszar Metropolitarny:

a. Nabór 1 – Małopolska Agencja Rozwoju Regionalnego S. A.

3) Nabór 2 – Małopolska Agencja Rozwoju Regionalnego S. A.

4) Subregion Tarnowski:

a. Nabór 1 – Małopolska Agencja Rozwoju Regionalnego S. A.

5) Nabór 2 – Podkarpacka Agencja Konsultingowo Doradcza Sp. z o.o.

6) Subregion Sądecki:

a. Nabór 1 – Centrum Zespołów Analityczno-Strategicznych Sp.z o.o.

7) Nabór 2 – Miasto Nowy Sącz – Nowosądecki Inkubator Przedsiębiorczości

8) Subregion Podhalański - projekt "Zostań Podhalańskim Przedsiębiorcą II" - Fundacja

Rozwoju Regionu Rabka:

a. Nabór 1 – Fundacja Rozwoju Regionu Rabka

Nabór 2 – Fundacja Rozwoju Regionu Rabka.

W ramach Poddziałania 8.4.2 dotacje były przyznawane przez beneficjentów wdrażających

działania outplacementowe:

1) Nabór 1:

a. Instytut Turystyki w Krakowie Sp. z o.o.;

b. Interkadra Sp. z o.o.;

c. Stowarzyszenie Na Rzecz Rozwoju "Synergia";

d. WYG Consulting Sp. z o.o.;

e. Powiat Nowosądecki;

f. Centrum Biznesu Małopolski Zachodniej Sp. z o.o.;

g. Instytut Organizacji Przedsiębiorstw I Technik Informacyjnych "Inbit" Sp. z o.o.

2) Nabór 2:

a. Instytut Turystyki w Krakowie Sp. z o.o.;

b. Interkadra Sp. z o.o.;

c. Centrum Biznesu Małopolski Zachodniej Sp. z o.o.;

d. Instytut Organizacji Przedsiębiorstw I Technik Informacyjnych "Inbit" Sp. z

o.o.;

e. Małopolska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A.

5 Konkurs nr RPMP.08.03.01-IP.02-12-092/17.

22

Krótki opis zastosowanej metodologii

W ramach badania wykorzystano następujący zestaw metod i technik badawczych:

• Analiza desk research, ze szczególnym uwzględnieniem:

o dokumentów programowych:

▪ RPO WM 2014-2020 w zakresie 8 Osi Priorytetowej,

▪ SzOOP RPO WM 2014-2020 w zakresie Działania 8.1 oraz Poddziałań: 8.3.1 i 8.4.2 RPO WM,

▪ Dokumentacji pozakonkursowej w zakresie Działania 8.1 oraz konkursowej dla Poddziałań: 8.3.1 i 8.4.2 RPO WM

▪ SzOP POKL, dokumentacji konkursowej i Planów Działań w zakresie

Działania 6.1.3, 6.2 i 8.1.2 POKL 2007-2013

▪ Strategii Inwestycyjnej dla instrumentów finansowych w ramach

RPO WM na lata 2014 – 2020 w zakresie 8 Osi Priorytetowej,

▪ Strategii Rozwoju Województwa Małopolskiego na lata 2011-2020

w zakresie tematyki związanej z obszarem 8 Osi Priorytetowej,

▪ Program Strategiczny Kapitał Intelektualny i Rynek Pracy.

o wyników badania zrealizowanego przez Wojewódzki Urząd Pracy

w Krakowie jako instytucję pośredniczącą II stopnia w ramach PO KL

(obecnie IP RPO WM) w 2014 roku pn. Przedsiębiorcy z dotacją.

Efektywność dotacji na założenie działalności gospodarczej finansowanych

z Europejskiego Funduszu Społecznego6

o danych gromadzonych przez IP RPO oraz IZ RPO na temat uczestników

projektów (SL2014), danych na temat beneficjentów

o danych na temat przeżywalności działalności gospodarczych pozyskanych

z CEIDG7,

o statystyki publicznej (w zakresie danych charakteryzujących region

w kontekście przedsiębiorczości).

• Indywidualne wywiady pogłębione z przedstawicielami WUP oraz wszystkich

powiatowych urzędów pracy z województwa małopolskiego;

• Pogłębione wywiady telefoniczne z beneficjentami – operatorami wsparcia

w postaci dotacji (N=17)

6 Raport jest dostępny na https://www.obserwatorium.malopolska.pl/raporty/przedsiebiorcy-dotacja-efektywnosc-dotacji-zalozenie-dzialalnosci-gospodarczej-finansowanych-europejskiego-funduszu-spolecznego/. 7 Wykonawca pozyskał dane z Systemu CEIDG Data Store, które umożliwiają przetwarzanie dużych zbiorów danych zawierających najbardziej aktualne dane na temat zarejestrowanych działalności gospodarczych. Dzięki temu możliwe było dokonanie analizy sytuacji przedsiębiorstw objętych wsparciem oraz ogółu przedsiębiorstw z województwa małopolskiego.

23

• Analiza regresji logistycznej w celu oszacowania wpływu poszczególnych

czynników na przetrwanie firm, które powstały dzięki dotacji z zastosowaniem

metodologii analogicznej do tej wykorzystanej przez WUP w badaniu z 2014 roku.

Szczegóły dotyczące przeprowadzonej analizy znajdują się w aneksie do

niniejszego raportu.

• Badanie ilościowe CATI z przedsiębiorcami, którzy założyli swoją działalność dzięki

dotacji z RPO WM 2014-2020 (N=1006), gdzie struktura próby badawczej

przedstawia się następująco:

Działanie / Poddziałanie

RPMP.08.01.00 491

RPMP.08.03.01 498

RPMP.08.04.02 17

płeć

kobieta 451

mężczyzna 555

wiek

do 25 roku życia 0

25-34 lata 309

35-49 lat 478

50 i więcej lat 219

status na rynku pracy w chwili przystąpienia do projektu

osoba pracująca 6

Bez pracy 1000

Rok powstania firmy

2015 63

2016 153

2017 379

2018 361

2019 50

Status działalności (wg CEIDG)

Aktywny 781

Wykreślony 119

Zawieszony 105

Prowadzenie więcej niż jednej DG

Nie 878

Tak 127

powiat

bocheński 38

brzeski 32

chrzanowski 38

dąbrowski 21

gorlicki 21

krakowski 67

Kraków 96

limanowski 51

miechowski 16

24

myślenicki 47

nowosądecki 118

nowotarski 49

Nowy Sącz 53

olkuski 47

oświęcimski 31

proszowicki 10

suski 38

tarnowski 65

Tarnów 38

tatrzański 34

wadowicki 34

wielicki 62

OGÓŁEM 1006

• Badanie ilościowe CATI w grupie kontrolnej, wyłonionej na podstawie

charakterystyk działalności gospodarczych powstałych dzięki dotacjom na

podstawie danych dostępnych bazach danych udostępnianych przez CEIDG

(N=1007). Badanie w grupie kontrolnej miało na celu porównanie sytuacji

przedsiębiorstw powstałych w ramach dotacji i przedsiębiorstw powstałych bez

pomocy ze środków publicznych. Dobór próby do badania zakładał zastosowanie

techniki Propensity Score Matching (PSM). Do każdego respondenta z populacji

ostatecznych odbiorców wsparcia dobrany został mu „statystyczny bliźniak”

z próby kontrolnej (osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, dane

zostaną pozyskane z rejestru REGON). Proces „parowania” obejmował

opracowanie modelu prawdopodobieństwo znalezienia się w próbie odbiorców

wsparcia przedsiębiorstw na podstawie takich zmiennych jak: data rejestracji, kod

PKD, powiat oraz płeć. Wybór zmiennych został zdeterminowany poprzez zakres

dostępnych danych na temat populacji – konieczny był wybór zmiennych, na

temat których dostępna jest informacja zarówno w grupie kontrolnej jak i w

grupie objętej interwencją. Struktura uzyskanej próby badawczej w grupie

kontrolnej jest następująca:

płeć

Kobieta 258

Mężczyzna 749

wiek

24 i mniej 80

25 - 34 lat 376

35 - 49 lat 395

50 i więcej 139

odmowa odpowiedzi 17

rok założenia firmy

2015 63

2016 153

25

2017 380

2018 361

2019 50

Prowadzenie więcej niż jednej DG

Tak 254

Nie 753

powiat

bocheński 54

brzeski 28

chrzanowski 39

dąbrowski 53

gorlicki 30

krakowski 31

Kraków 89

limanowski 39

miechowski 88

myślenicki 157

nowosądecki 68

nowotarski 43

Nowy Sącz 25

olkuski 12

oświęcimski 22

proszowicki 28

suski 31

tarnowski 46

Tarnów 47

tatrzański 39

wadowicki 23

wielicki 15

ogółem 1007

26

Dotacje na zakładanie działalności gospodarczej – założenia

programowe W okresie programowania 2007-2013, w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki,

realizowane były trzy działania: 6.1.3, 6.2 i 8.1.2, zakładające wsparcie dotacyjne

powstawania działalności gospodarczej (nie licząc działań dotyczących jedynie ekonomii

społecznej). W perspektywie finansowej 2014-2020 w ramach Regionalnego Programu

Operacyjnego Województwa Małopolskiego dotacje przyznawane są w ramach

działań/poddziałań: 8.1, 8.3.1 oraz 8.4.2.

Działaniem realizowanym przez Powiatowe Urzędy Pracy, a więc zbliżonym do 8.1 RPO WM,

było poddziałanie 6.1.3 PO KL, obejmujące instrumenty i usługi wymienione w obowiązującej

Ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy,

finansowane ze środków Funduszu Pracy. Wśród nich były jednorazowe dotacje na

podejmowanie działalności gospodarczej.

Ponadto w ramach PO KL 2007-2013 realizowane były dwa działania konkursowe dla

beneficjentów niebędących PUP-ami, obejmujące dotacje na zakładanie działalności

gospodarczej. Pierwszym z nich było działanie 6.2, Wsparcie oraz promocja

przedsiębiorczości i samozatrudnienia, w ramach którego udzielane było wsparcie dla osób

zamierzających rozpocząć prowadzenie działalności gospodarczej (w tym na założenie

spółdzielni lub spółdzielni socjalnej), obejmujące działania ukierunkowane na rozwój

przedsiębiorczości, a dotacje mogły być przyznawane także osobom pracującym.

Interwencja zbliżona do poddziałania 8.4.2 RPO WM 2014-2020 realizowana była w ramach

poddziałania 8.1.2 PO KL, Wsparcie procesów adaptacyjnych i modernizacyjnych w regionie,

zakładającego wsparcie dla osób zwolnionych, przewidzianych do zwolnienia lub

zagrożonych zwolnieniem z pracy. Podobnie jak w przypadku poddziałania 8.4.2 w ramach

PO KL wdrażano programy outplacementowe, gdzie jednym z narzędzi było przyznanie

środków finansowych na rozwój przedsiębiorczości.

Wsparcie w postaci dotacji na zakładanie działalności gospodarczej udzielane w ramach RPO

WM 2014-2020 dostępne jest w 3 różnych typach operacji: w ramach aktywizacji zawodowej

obejmujących działania PUP (Działanie 8.1) jako jedna z wielu form wsparcia, z jakich

korzystają beneficjenci w celu osiągniecia celu działania; w ramach działania

ukierunkowanego na kształtowanie postaw przedsiębiorczych oraz rozwoju

przedsiębiorczości (Poddziałanie 8.3.1), a także w ramach wdrażanych programów

outplacementowych (Poddziałanie 8.4.2).

W przypadku obu perspektyw finansowych wsparcie kierowane było do uczestników

z województwa małopolskiego. W ramach Działania 8.3.1 zgodnie z kryteriami wyboru

prowadzona była delimitacja według obszaru realizacji projektu (np. uczestnicy z danego

subregionu). W ramach Działania 8.1 w danym projekcie uczestniczyły osoby z powiatu,

w którym funkcjonuje realizujący projekt PUP, zaś w Działaniu 8.4.2 nie występowało

ograniczenie obszarowe.

27

Okresy programowania 2007-2013 i 2014-2020 różnią się pod względem kryteriów dostępu –

w przypadku RPO WM istnieje wyraźnie określony katalog osób, które mają możliwość

skorzystania ze wsparcia (zawężenie przede wszystkim do grup, które mają największe

problemy na rynku pracy oraz podział na działania skierowane do osób do 30 roku życia w

PO WER i powyżej 30 roku życia w RPO WM).

Celem dotacji przyznawanych w ramach 8 osi priorytetowej RPO WM 2014-2020 jest przede

wszystkim aktywizacja zawodowa osób w trudnej sytuacji na rynku pracy oraz w relatywnie

niewielkim stopniu (wyłącznie w Poddziałaniu 8.4.2, gdzie skala interwencji jest relatywnie

niewielka) pomoc w adaptacji do zmian osobom, które są zagrożone zwolnieniem,

przewidziane do zwolnienia lub zwolnione z przyczyn niedotyczących pracownika oraz osób

odchodzących z rolnictwa. Wsparcie udzielane jest przede wszystkim osobom pozostającym

bez zatrudnienia (bezrobotnym lub biernym zawodowo). Mamy zatem do czynienia z nieco

odmienną grupą docelową niż w przypadku wsparcia wdrażanego w ramach PO KL, gdzie

osoby pracujące stanowiły 38% uczestników projektów realizowanych przez operatorów

innych niż PUP (w obecnej perspektywie osoby pracujące stanowią zaledwie 0,4%

uczestników takich projektów).

Analizując kryteria dostępu największą zmianą jaka jest widoczna, jest zmodyfikowanie

zakresu wiekowego uczestników. W perspektywie 2007-2013 wsparcie było ukierunkowane

na osoby młode do 25 roku życia i osoby po 50 roku życia. Szczególną uwagę przywiązywano

także do grupy NEET. W perspektywie finansowej 2014-2020 wsparcie dla osób z poniżej 30

roku życia wdrażane jest w ramach odrębnego programu (PO WER), natomiast w ramach

RPO WM wsparcie jest ukierunkowane dla osób powyżej 30 roku życia, które należą do

minimum jednej z grup znajdujących się w trudnej sytuacji na rynku pracy (osoby o niskich

kwalifikacjach, osoby długotrwale bezrobotne, osoby powyżej 50 roku życia, osoby z

niepełnosprawnościami, kobiety).

Działania outplacementowe wdrażane w perspektywie 2014-2020 kierowane są do osób

przewidzianych do zwolnienie lub zagrożonych zwolnieniem z pracy, osób zwolnionych

z przyczyn zakładu pracy a także osób odchodzących z rolnictwa. W poprzedniej

perspektywie działania tego rodzaju kierowane były do podobnej grupy, jednak w zależności

od naboru szczególną grupą docelową były osoby, które utraciły zatrudnienie w instytucjach

oświaty.

Dokonując analizy porównawczej należy także pamiętać, że odbiorcy dotacji przyznawanych

w ramach PO KL zobligowani byli do prowadzenia działalności gospodarczej przez 12

miesięcy od daty jej rejestracji. W przypadku RPO WM, 12 miesięcy obowiązuje tylko

uczestników projektów PUP (Działanie 8.1). W pozostałych przypadkach odbiorców wsparcia

zobligowano do prowadzenia działalności przez co najmniej 18 miesięcy.

Różnice te sprawiają, że nie zawsze możliwe jest bezpośrednie porównywanie efektów

interwencji realizowanej w ramach PO KL oraz RPO WM. Na niektóre zmiany (jak np. poziom

przeżywalności) wpływają w znacznym stopniu różnice programowe, które warunkowały

sposób realizacji wsparcia w obu perspektywach finansowych.

28

Kluczowe różnice pomiędzy typami operacji wdrażanymi w ramach PO KL oraz RPO WM

2014-2020 ujęto w poniższej tabeli.

29

Tabela 1. Porównanie zakresu wsparcia wdrażanego w ramach PO KL 2007-2013 oraz RPO 2014-2020.

PO KL 2007-2013 PUP (projekt systemowy)

PO KL 2007-2013 Operatorzy (projekty konkursowe)


RPO 2014-2020 PUP (projekt pozakonkursowy)

RPO 2014-2020 Operatorzy (projekty konkursowe)


Działania / poddziałania

Poddziałanie 6.1.3 Poddziałanie 8.1.2

Działanie 6.2 Działanie 8.1 Poddziałanie 8.3.1 Poddziałanie 8.4.2

Tryb tryb systemowy tryb konkursowy tryb konkursowy tryb pozakonkursowy (projekty powiatowych urzędów pracy)

tryb konkursowy tryb konkursowy

Zasadniczy cel interwencji (cel szczegółowy działania/ poddziałania)

Aktywizacja zawodowa (Podniesienie poziomu aktywności zawodowej oraz zdolności do zatrudnienia osób pozostających bez zatrudnienia oraz stworzenie warunków dla rozwoju aktywności zawodowej w regionie)

Aktywizacja zawodowa / adaptacja do zmian (Podniesienie i dostosowanie kwalifikacji i umiejętności osób pracujących do potrzeb regionalnej gospodarki)

Rozwój przedsiębiorczości (Promocja oraz wspieranie inicjatyw i rozwiązań zmierzających do tworzenia nowych miejsc pracy oraz budowy postaw kreatywnych, służących rozwojowi przedsiębiorczości i samozatrudnienia)

Aktywizacja zawodowa (Zwiększenie poziomu zatrudnienia szczególnie wśród osób znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji na rynku pracy tj. osób powyżej 50 r.ż., długotrwale bezrobotnych, osób z niepełnosprawnościami, osób o niskich kwalifikacjach oraz kobiet)

Aktywizacja zawodowa poprzez rozwój przedsiębiorczości (Zwiększenie liczby nowych i trwałych mikroprzedsiębiorstw w regionie)

Aktywizacja zawodowa / adaptacja do zmian (Zwiększenie zdolności adaptacyjnych osób zwolnionych i zagrożonych zwolnieniem z pracy)

Grupa docelowa

Bezrobotni zarejestrowani w PUP

osoby objęte outplacementem oraz zwolnione z przyczyn zakładu pracy

dla chcących rozpocząć działalność gospodarczą, spełniających warunki z regulaminu, w tym osoby pracujące

Bezrobotni zarejestrowani w PUP

Osoby pozostające bez pracy

Osoby objęte programem outplacementowym, pracownicy przewidziani do zwolnienia lub zagrożeni zwolnieniem z pracy, osoby zwolnione z przyczyn zakładu pracy,

30










osoby odchodzące z rolnictwa

Kryteria dostępu (cechy)

Osoby zarejestrowane w PUP, w szczególności: - osoby do 30 roku życia - osoby powyżej 50 roku życia - osoby długotrwale bezrobotne - osoby z niepełnosprawnościami - młodzież NEET8

Brak ograniczeń wynikających z cech społeczno-demograficznych.

W szczególności: - osoby do 25 roku życia - osoby powyżej 50 roku życia - osoby niepełnosprawne

Osoby w wieku 30 lat i więcej pozostające bez pracy zarejestrowane w PUP należące do min. 1 z poniższych grup: - osoby o niskich kwalifikacjach - osoby długotrwale bezrobotne - osoby powyżej 50 roku życia - osoby z niepełnosprawnościami - kobiety - mężczyźni w wieku 30-49 (maksymalnie 20% ogółu uczestników)

osoby pozostające bez pracy w wieku 30 lat i więcej należące do min. 1 z poniższych grup: - osoby o niskich kwalifikacjach - osoby długotrwale bezrobotne - osoby powyżej 50 roku życia - osoby z niepełnosprawnościami - kobiety9

Brak ograniczeń wynikających z cech społeczno-demograficznych.

Wsparcie szkoleniowo-doradcze

wsparcie szkoleniowe i/lub doradcze

poradnictwo zawodowe, wsparcie

wsparcie szkoleniowe i doradcze

Szkolenia i/lub doradztwo przygotowujące do rozpoczęcia DG

Szkolenia i/lub doradztwo przygotowujące do rozpoczęcia DG

Szkolenia lub doradztwo przygotowujące do założenia, prowadzenia irozwijania

8 Osoby, które nie mają zatrudnienia ani nie uczestniczą w kształceniu lub szkoleniu. 9 W kryteriach dostępu uwzględniono także grupę mężczyzn w wieku 30-49 (maksymalnie 20% ogółu uczestników), jednak grupa została dodana do katalogu po ogłoszeniu ostatniego konkursu zatem nie korzystała ostatecznie ze wsparcia.

31










szkoleniowe i doradcze

przedsiębiorstwa społecznego (obowiązkowe); usługi mające na celu rozwijanie kompetencji i kwalifikacji zawodowych potrzebnych do pracy w przedsiębiorstwie społecznym (fakultatywnie)

Wsparcie pomostowe

Brak

Czas: do 6 lub do 12 miesięcy Formy: a. finansowe wsparcie pomostowe wypłacane miesięcznie w kwocie do wysokości minimalnego wynagrodzenia obowiązującego na dzień zawarcia umowy o

Czas: do 6 lub do 12 miesięcy Formy: a. finansowe wsparcie pomostowe wypłacane miesięcznie w kwocie do wysokości minimalnego wynagrodzenia obowiązującego na dzień zawarcia umowy o udzielenie

Brak

Czas: do 12 miesięcy Formy: wsparcie doradcze, szkoleniowe, konsultacyjne

Czas: do 12 miesięcy Formy: w formie finansowej10 lub w zindywidualizowanej formie usług szkoleniowo-doradczych

10 Wsparcie pomostowe w formie finansowej jest przyznawane miesięcznie w wysokości niezbędnej do sfinansowania podstawowych kosztów funkcjonowania przedsiębiorstwa społecznego w początkowym okresie działania, jednak nie większej niż zwielokrotniona o liczbę utworzonych miejsc pracy kwota minimalnego wynagrodzenia w rozumieniu przepisów o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.

32










udzielenie wsparcia pomostowego i/lub b. szkolenia i doradztwo w zakresie efektywnego wykorzystania dotacji (wyłącznie dla osób, które rozpoczęły działalność w ramach danego projektu)

wsparcia pomostowego i/lub b. szkolenia i doradztwo w zakresie efektywnego wykorzystania dotacji (wyłącznie dla osób, które rozpoczęły działalność w ramach danego projektu)

Maksymalna kwota dofinansowania

Sześciokrotność przeciętnego wynagrodzenia

40 tys. zł 40 tys. zł Sześciokrotność przeciętnego wynagrodzenia

Sześciokrotność przeciętnego wynagrodzenia

Sześciokrotność przeciętnego wynagrodzenia11

Okres obowiązkowego prowadzenia DG powstałej dzięki dotacji

12 miesięcy 12 miesięcy 12 miesięcy 12 miesięcy 18 miesięcy 18 miesięcy

Opracowanie własne Wykonawcy

11 Maksymalna kwota dotacji na stworzenie jednego miejsca pracy w przedsiębiorstwie społecznym stanowi 6- krotność przeciętnego wynagrodzenia, przy czym maksymalna kwota dotacji dla jednego podmiotu stanowi 30- krotność przeciętnego wynagrodzenia.

33

Charakterystyka osób objętych wsparciem

Charakterystyka osób, które otrzymały dotacje w Małopolsce Od maja 2015 roku do lipca 2019 roku w ramach 8 osi priorytetowej RPO WM 2014-2020

wsparciem w postaci dotacji na założenie działalności gospodarczej objęto 7874 osoby.

W poprzedniej perspektywie w latach 2008-2013 w ramach PO KL w województwie

małopolskim przyznano ponad 10,4 tys. dotacji. Niemal wszystkie osoby, które otrzymały

wsparcie w postaci dotacji w ramach RPO WM 2014-2020 mieszkały w województwie

małopolskim. Adres spoza regionu miały zaledwie 3 osoby. Najwięcej dotacji, podobnie jak

w ramach interwencji wdrażanej z PO KL 2007-2013 przyznano osobom mieszkającym

w Krakowie (łącznie 921, o 188 mniej niż z PO KL) oraz na terenie powiatu nowosądeckiego

(652).

Rysunek 3. Dotacje na założenie działalności gospodarczej przyznane w poszczególnych powiatach w ramach projektów PUP oraz projektów konkursowych.

Opracowanie własne na podstawie danych wygenerowanych z SL 2014 według danych na dzień 18.07.2019.

W wyniku przyjętego harmonogramu naborów dotacje w ramach projektów PUP

przyznawane były od roku 2015, z kolei w przypadku pozostałych projektodawców od roku

2016.

13

8

15

1

32

1

13

4

10

2

10

8

43

5

18

3 49

24

1

31

6

21

1

27

3

58

25

8

31

15

3

22

8

18

4

11

7

18

2

15

5

70

16

6

14

4

12

4

10

5

33

6

48

6

19

7

31

14

5

33

6

22

1

12

4

20

4

22

0

67

85

20

8

15

8

93

16

0

16

3

34%

52%

31%

48%51%

76%

53% 52%

39% 38%

52% 51%

31%

78%

46%

68%

36%

48% 46% 44%47%

51%

-50%

-30%

-10%

10%

30%

50%

70%

90%

0

100

200

300

400

500

600

700

800

900

1000

bo

cheń

ski

brz

esk

i

chrz

ano

wsk

i

dąb

row

ski

gorl

icki

krak

ow

ski

Kra

ków

liman

ow

ski

mie

cho

wsk

i

myś

len

icki

no

wo

sąd

ecki

no

wo

tars

ki

No

wy

Sącz

olk

usk

i

ośw

ięci

msk

i

pro

szo

wic

ki

susk

i

tarn

ow

ski

Tarn

ów

tatr

zań

ski

wad

ow

icki

wie

licki

Pozostali projektodawcy projekty PUP % dotacji PUP(oś pomocnicza)

34

Tabela 2. Dotacje przyznawane w kolejnych latach w poszczególnych powiatach w ramach projektów PUP oraz pozostałych projektodawców.

Po

zost

ali

pro

jekt

od

awcy

20

16

Po

zost

ali

pro

jekt

od

awcy

20

17

Po

zost

ali

pro

jekt

od

awcy

20

18

Po

zost

ali

pro

jekt

od

awcy

20

19

pro

jekt

y P

UP

20

15

pro

jekt

y P

UP

20

16

pro

jekt

y P

UP

20

17

pro

jekt

y P

UP

20

18

pro

jekt

y P

UP

20

19

bocheński 81 44 13 8 26 16 15 5

brzeski 72 60 19 19 55 40 51 1

chrzanowski 41 165 96 19 20 40 47 32 5

dąbrowski 65 54 15 16 39 33 34 2

gorlicki 1 34 52 15 12 33 27 23 10

krakowski 54 37 17 25 60 164 84 3

Kraków 236 132 67 61 178 122 111 14

limanowski 1 70 93 19 44 59 40 54

miechowski 22 20 7 7 12 5 6 1

myślenicki 123 90 28 29 38 33 39 6

nowosądecki 8 101 167 40 46 97 105 86 2

nowotarski 71 101 39 53 60 49 54 5

Nowy Sącz 7 115 115 36 16 31 28 44 5

olkuski 12 16 24 6 25 75 45 59

oświęcimski 50 108 79 21 21 88 61 48 2

proszowicki 18 12 1 6 21 14 26

suski 61 71 21 20 11 23 29 2

tarnowski 118 83 27 7 56 56 79 10

Tarnów 84 77 23 18 37 46 51 6

tatrzański 36 61 20 10 28 22 31 2

wadowicki 20 51 83 28 28 61 38 32 1

wielicki 86 53 16 12 66 31 51 3

Małopolskie - ogółem

140 1787 1604 497 503 1171 1045 1039 85


Wśród ogółu uczestników projektów nieznaczną większość stanowili mężczyźni. Należy

zwrócić uwagę, iż w grupie osób objętych wsparciem w ramach projektów konkursowych

reprezentacja obu płci jest niemalże taka sama. Jednocześnie należy zauważyć, że w

stosunku do poprzedniej perspektywy finansowej zmniejszyła się dysproporcja w strukturze

płci – wówczas mężczyźni stanowili 61% ogółu uczestników (o 7 pp więcej niż w obecnej

perspektywie finansowej).

35

Rysunek 4. Osoby, które otrzymały dotacje według płci i typu operatora.


Odbiorcy dotacji pozyskanych w ramach projektów finansowanych z RPO WM 2014-2020 to

przede wszystkim osoby posiadające wykształcenie ponadgimnazjalne (ISCED 3) – stanowią

one 61% ogółu uczestników (to jest o 7 p.p. więcej niż w przypadku odbiorców dotacji

dystrybuowanych w ramach PO KL 2007-2013). Osoby z wykształceniem wyższym stanowią

26% ogółu uczestników ( o 4 pp. mniej niż w PO KL), choć znacząco rzadziej osoby z wyższym

wykształceniem korzystały ze wsparcia w ramach projektów PUP. Ponadto, kobiety objęte

wsparciem niezależnie od Działania/Podziałania częściej posiadają wykształcenie wyższe.

Podobnie jak w poprzedniej perspektywie finansowej, udział osób z wyższym

wykształceniem w grupie uczestników projektów, w których przyznawano dotacje na

założenie działalności gospodarczej jest większy niż udział osób z wyższym wykształceniem

wśród ogółu mieszkańców województwa małopolskiego.

Największe różnice pomiędzy Działaniami/Poddziałaniami, w ramach których uczestnicy

mogli otrzymać dotacje na założenie działalności gospodarczej widoczne są pomiędzy

projektami realizowanymi przez PUP, gdzie osoby z wyższym wykształceniem stanowią

jedynie 21%, a wśród mężczyzn 9%, a pozostałymi projektodawcami (osoby z wyższym

wykształceniem stanowią 30-31%). Jednocześnie, niezależnie od rodzaju projektodawcy

najliczniejszą grupę uczestników projektów stanowili mężczyźni z wykształceniem

ponadgimnazjalnym (w przypadku Działania 8.1 – 45% ogółu uczestników; w przypadku

pozostałych projektodawców – 39% ogółu uczestników). O ile zatem w przypadku projektów

PUP zasadniczo nie zmienił się profil głównego odbiorcy wsparcia, o tyle w przypadku

pozostałych projektodawców mamy do czynienia z istotną zmianą, ponieważ w poprzedniej

perspektywie głównymi odbiorcami wsparcia udzielanego przez podmioty inne niż PUP były

kobiety z wykształceniem wyższym (obecnie stanowią one 24% ogółu uczestników projektów

z poddziałań 8.3.1 i 8.4.2).

41,3%49,9% 45,7%

58,7%50,1% 54,3%

PUP Pozostali projektodawcy Ogółem

mężczyzna

kobieta

-7-8 +6

-7zmiana względemdo PO KL

36

Tabela 3. Struktura uczestników projektów ze względu na wiek, wykształcenie oraz Działanie/Poddziałanie RPO WM.

niższe niż podstawowe (ISCED 0)

podstawowe (ISCED 1)

gimnazjalne (ISCED 2)

ponad-gimnazjalne (ISCED 3)

policealne (ISCED 4)

wyższe (ISCED 5-8)

Działanie 8.1 ogółem

1% 7% 1% 64% 6% 21%

Działanie 8.1 kobieta

1% 4% 0% 47% 11% 38%

Działanie 8.1 mężczyzna

1% 10% 2% 76% 2% 9%

Poddziałanie 8.3.1 ogółem

0,1% 3% 1% 59% 7% 30%

Poddziałanie 8.3.1 kobieta

0,1% 2% 0% 39% 12% 48%

Poddziałanie 8.3.1 mężczyzna

0,2% 5% 1% 79% 2% 12%

Poddziałanie 8.4.2 ogółem

0% 0% 0% 52% 17% 31%

Poddziałanie 8.4.2 kobieta

0% 0% 0% 32% 32% 37%

Poddziałanie 8.4.2 mężczyzna

0% 0% 0% 70% 4% 26%

OGÓŁEM 0,5% 5% 1% 61% 6% 26%


W Krakowie, gdzie udzielono najwięcej (921) dotacji mamy do czynienia z największym

odsetkiem osób z wyższym wykształceniem (49%, to jest o 7 pp. mniej niż w przypadku

mieszkańców Krakowa, którzy otrzymali wsparcie w perspektywie 2007-2013). Poza

Krakowem z taką sytuacją mamy do czynienia w Tarnowie (35% uczestników ma wyższe

wykształcenie) oraz w Nowym Sączu (31%). Najmniejszy odsetek uczestników z wyższym

wykształceniem (i jednocześnie z najwyższym procentowym udziałem osób z wykształceniem

ponadgimnazjalnym) dotyczy powiatów: dąbrowskiego (12% posiada wykształcenie wyższe),

brzeskiego (15%), suskiego (16%) i limanowskiego (16%). Jednocześnie najwyższy odsetek

osób posiadających co najwyżej wykształcenie gimnazjalne odnotowano w powiatach:

proszowickim (16%) nowotarskim (14%) i suskim (13%).

37

Rysunek 5. Struktura wykształcenia respondentów w podziale na powiaty.


Największe różnice w strukturze wykształcenia w poszczególnych powiatach województwa

małopolskiego w zależności od rodzaju projektodawcy udzielającego wsparcia widoczne są

w przypadku projektów realizowanych na rzecz mieszkańców Krakowa oraz powiatu

krakowskiego. W powiecie krakowskim udział osób z wyższym wykształceniem wynosił 23%

w grupie uczestników projektów PUP oraz 56% w grupie uczestników pozostałych projektów

(33 pp. różnicy). Duże różnice w odsetku osób z wyższym wykształceniem wśród uczestników

projektów realizowanych przez PUP lub pozostałych projektodawców zauważalne są także

w przypadku uczestników z Krakowa (różnica wynosi 26 pp.), a także z powiatów:

miechowskiego (22 pp.), nowotarskiego (20 pp.) i tatrzańskiego (20 pp.). W kilku

przypadkach zauważyć można, że grupa osób z wyższym wykształceniem wsparta w ramach

projektów PUP stanowi większy procentowy udział niż w przypadku uczestników pozostałych

projektów. Dotyczy to powiatów: dąbrowskiego (5 pp.), chrzanowskiego (3 pp.),

proszowickiego (2 pp.).

Należy przy tym zauważyć, że struktura wykształcenia odbiorców wsparcia implikuje sposób

realizacji projektów przez projektodawców. Z doświadczeń beneficjentów wynika, że

osobom z relatywnie wyższym wykształceniem łatwiej jest zrozumieć realne wymagania

związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, łatwiej im napisać biznesplan etc.

Większego wysiłku ze strony beneficjentów wymaga aktywizacja zawodowa osób z niższym

wykształceniem, ale także osób długotrwale bezrobotnych lub osób z

niepełnosprawnościami.

5% 5% 6% 7% 3% 5% 5% 10% 11%4% 3%

12%4% 5% 6%

12% 13%4% 4%

10% 5% 3%0% 1% 0% 1%

0%0% 1%

0% 0%3% 2%

2%

1% 2% 0%

4% 1%

1% 0%

1%1% 1%

62%72%

66%

76%

63% 58%

40%

67%58% 66% 71%

63%

58%63% 60%

61% 66%

64%

50%

62% 71%

62%

8%

8%

7%

5%

7%5%

5%

7%11% 4%

6% 6%

6%6% 8%

5% 5%

7%

11%

5%6%

6%

25%15%

22%12%

27% 31%

49%

16% 20% 24%18% 18%

31%25% 26%

17% 16%23%

35%

22% 18%28%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%b

och

eńsk

i

brz

esk

i

chrz

ano

wsk

i

dąb

row

ski

gorl

icki

krak

ow

ski

Kra

ków

liman

ow

ski

mie

cho

wsk

i

myś

len

icki

no

wo

sąd

ecki

no

wo

tars

ki

No

wy

Sącz

olk

usk

i

ośw

ięci

msk

i

pro

szo

wic

ki

susk

i

tarn

ow

ski

Tarn

ów

tatr

zań

ski

wad

ow

icki

wie

licki

podstawowe iniższe niż podstawowe

gimnazjalne ponadgimnazjalne policealne wyższe

38

Tabela 2. Struktura uczestników projektów ze względu na powiat, wykształcenie oraz typ projektodawcy.

powiat / rodzaj projektodawcy

niższe niż podstawowe (ISCED 0)

podstawowe (ISCED 1)

gimnazjalne (ISCED 2)

ponad-gimnazjalne (ISCED 3)


wyższe (ISCED 5-8)

bocheński 0% 5% 0% 62% 8% 25%

Pozostali projektodawcy 0% 4% 1% 62% 7% 27%

projekty PUP 0% 6% 0% 63% 10% 21%

brzeski 0% 5% 1% 72% 8% 15%


projekty PUP 0% 5% 1% 77% 4% 14%

chrzanowski 0% 6% 0% 66% 7% 22%


projekty PUP 0% 10% 0% 60% 6% 24%

dąbrowski 0% 7% 1% 76% 5% 12%


projekty PUP 1% 8% 1% 73% 3% 15%

gorlicki 0% 3% 0% 63% 7% 27%


projekty PUP 0% 6% 0% 62% 9% 24%

krakowski 0% 5% 0% 58% 5% 31%


projekty PUP 1% 6% 1% 65% 5% 23%

Kraków 3% 2% 1% 40% 5% 49%


projekty PUP 6% 2% 1% 49% 4% 37%

limanowski 0% 10% 0% 67% 7% 16%


projekty PUP 0% 15% 0% 64% 7% 14%

miechowski 0% 11% 0% 58% 11% 20%


projekty PUP 0% 23% 0% 65% 6% 6%

myślenicki 0% 4% 3% 66% 4% 24%


projekty PUP 0% 5% 6% 66% 3% 20%

nowosądecki 0% 3% 2% 71% 6% 18%


projekty PUP 0% 4% 3% 74% 7% 13%

nowotarski 0% 12% 2% 63% 6% 18%


projekty PUP 0% 19% 1% 67% 5% 8%

Nowy Sącz 1% 3% 1% 58% 6% 31%


projekty PUP 0% 5% 0% 61% 6% 28%

olkuski 0% 5% 2% 63% 6% 25%


projekty PUP 0% 6% 2% 62% 7% 23%

oświęcimski 0% 5% 0% 60% 8% 26%


projekty PUP 0% 7% 0% 61% 10% 21%

proszowicki 0% 12% 4% 61% 5% 17%


projekty PUP 0% 16% 4% 57% 4% 18%

suski 0% 13% 1% 66% 5% 16%

39


projekty PUP 0% 21% 0% 71% 2% 6%

tarnowski 0% 4% 1% 64% 7% 23%


projekty PUP 0% 4% 1% 65% 7% 23%

Tarnów 0% 4% 0% 50% 11% 35%


projekty PUP 0% 8% 0% 53% 10% 30%

tatrzański 0% 10% 1% 62% 5% 22%


projekty PUP 0% 15% 1% 69% 3% 12%

wadowicki 0% 5% 1% 71% 6% 18%


projekty PUP 0% 4% 1% 73% 6% 17%

wielicki 0% 3% 1% 62% 6% 28%


projekty PUP 0% 5% 0% 69% 4% 22%

OGÓŁEM 0% 5% 1% 61% 6% 26% Opracowanie własne na podstawie danych wygenerowanych z SL 2014 według danych na dzień 18.07.2019.

Średni wiek uczestników projektów, którzy skorzystali ze wsparcia w postaci dotacji na

założenie działalności gospodarczej wynosi 40,9 lat. Pomiędzy uczestnikami projektów

wdrażanych w ramach Działania 8.1 oraz Poddziałania 8.3.1 nie ma znaczącej różnicy

pomiędzy średnim wiekiem (projekty PUP – 40,4; projekty z 8.3.1 – 41,6), istotna różnica

dotyczy uczestników projektów z poddziałania 8.4.2, gdzie nie zastosowano ograniczenia w

postaci dostępu do wsparcia dla osób w wieku 30 lat i więcej, czego efektem jest średni wiek

uczestników z tego poddziałania 31,5. W konsekwencji takiego definiowania grupy

docelowej wsparcia wśród uczestników dominowały osoby od 35 do 49 r. życia. Stanowiły

one prawie połowę osób objętych wsparciem, niezależnie od płci czy typu operatora.

Znaczące różnice pojawiają się przy analizie wieku kobiet. Należy zauważyć, iż kobiety

poniżej 34 roku życia znacznie częściej korzystają z dotacji niż kobiety powyżej 50 roku

życia. Różnica między tymi dwoma grupami wiekowymi wynosi w przypadku Powiatowego

Urzędu Pracy 23,5 p.p., zaś u pozostałych pracodawców 15,8 p.p. W przypadku mężczyzn ta

różnica nie jest aż tak znacząca. Niezależnie od typu operatora różnica wynosi 5,2 p.p.

W poprzedniej perspektywie finansowej, w ramach wsparcia realizowanego z PO KL wsparcie

w istotnym stopniu kierowane było do osób poniżej 25 roku życia (stanowili oni 28%

odbiorców wsparcia). Ponieważ w aktualnej perspektywie finansowej w PI8i i 8iii wsparcie

kierowane było wyłącznie do osób w wieku 30 lat i więcej znacząco różni się struktura

z uwzględnieniem tego kryterium charakteryzującego odbiorców wsparcia w postaci dotacji

na założenie działalności gospodarczej. Warto również zwrócić uwagę na fakt, iż pomiędzy

dwoma perspektywami znacząco wzrósł udział osób powyżej 50 roku życia – o ile w

przypadku wsparcia wdrażanego w ramach PO KL takie osoby stanowiły ogółem 9,5%

uczestników projektów, o tyle w przypadku wsparcia udzielonego dotychczas w ramach RPO

WM 2014-2020, osoby w wieku 50 lat i więcej stanowią 22% ogółu uczestników.

40

Rysunek 6. Beneficjenci w podziale na wiek, płeć oraz typ operatora.


W poszczególnych powiatach odbiorcy wsparcia różnią się nieco strukturą wieku w

zależności od działania/ poddziałania, w ramach którego pozyskali dotację na założenie

działalności gospodarczej. Największe różnice widoczne są w przypadku odbiorców wsparcia

z Poddziałania 8.4.2, co wynika przede wszystkim z ogólnej struktury wieku uczestników

projektów, będącej konsekwencją dopuszczenia możliwości korzystania ze wsparcia tego

rodzaju także osobom poniżej 30 roku życia. Ważną cechą różnicującą jest udział osób w

wieku 50 lat i więcej. W przypadku projektów realizowanych przez PUP największy odsetek

osób z tego przedziału wiekowego dotyczy powiatu miechowskiego (48%), suskiego (39%),

m. Tarnowa (32%), m. Krakowa (29%) oraz tatrzańskiego (29%). Relatywnie niewielki udział

osób w wieku 50 lat i więcej w projektach PUP zdiagnozowano natomiast w przypadku

powiatów wadowickiego (6%), dąbrowskiego (11%), nowotarskiego (11%). W przypadku

Poddziałania 8.3.1 zauważalne jest mniejsze zróżnicowanie udziału tej grupy wiekowej wśród

uczestników z poszczególnych powiatów, z kolei w przypadku Poddziałania 8.4.2 zauważyć

można, że tylko w powiecie nowosądeckim znajdują się osoby w wieku 50 lat i więcej.

Powiatowe urzędy pracy mogły kierować wsparcie do mężczyzn w wieku 30-49 lat

(nienależących do grup znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji na rynku pracy

wskazanych w SZOOP z zastrzeżeniem, że mogą stanowić maksymalnie 20% uczestników

projektu). Nie wszystkie urzędy uwzględniły tę grupę w realizowanych projektach. Niektóre

powiaty nie zdecydowały się na to ze względu na konieczność osiągnięcia wysokich wartości

pozostałych wskaźników (dotyczących grup w najtrudniejszej sytuacji). Znajduje to swoje

odzwierciedlenie w strukturze wieku uczestników projektów z Działania 8.1 w

poszczególnych powiatach.

Najważniejszą różnicą wśród uczestników projektów, jaką zauważają PUP/operatorzy, jest

różnica pokoleniowa. Respondenci wskazywali, że osoby starsze (powyżej 50 roku życia) są

z jednej strony bardziej ostrożne i mniej zdeterminowane niż młodsze. Z drugiej strony ich

pomysły są bardziej adekwatne do rzeczywistości i stabilne , a rozpoczynając działalność

gospodarczą osoby te mają mniej problemów z uwagi na dotychczasowe doświadczenie

53%61%

32%24% 29% 24%

5%

27%

53%

49%51%

50%

37%39%

51%

15%26%

20% 26%

5%

22%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

kobieta mężczyzna kobieta mężczyzna kobieta mężczyzna

Działanie 8.1 Poddziałanie 8.3.1 Poddziałanie 8.4.2 Ogółem

50 lat i więcej

35-49 lat

30-34 lata

poniżej 30 lat

41

zawodowe. W świetle zmian demograficznych to te osoby należałoby szczególnie

zmotywować, gdyż zainteresowani tego typu dotacjami są przede wszystkim młodsi. Osoby

starsze wymagają jednak większego wsparcia i zaangażowania ze strony PUP/operatora.

Wśród tych osób powyżej 50 roku życia może jakieś zahamowania ze względu na wiek (...). Osoby starsze są

czasami mniej elastyczne, przerażone kwestiami biurokratycznymi (beneficjent działania 8.1)

Osoby starsze podchodziły do kwestii prowadzenia działalności gospodarczej z całą dozą ostrożności, ale za to

mieli plany bardziej sprecyzowane, przemyślane, mieli też większe doświadczenie życiowe (beneficjent

poddziałania 8.3.1)

Dodatkowo, choć koreluje to z wiekiem, PUP/operatorzy wyróżniali także grupy osób

posiadających już doświadczenie zawodowe, i takich, które tego doświadczenia wcześniej nie

miały:

Pierwsza grupa to osoby, które posiadały doświadczenie już w branży, której aplikowały oraz osoby, które nie

miały tego doświadczenia i wchodziły na rynek pracy, i w tej grupie dominowały kobiety. Wydaje mi się, choć

nie mieliśmy narzędzi, że była to legalizacja szarej strefy. Trudno sobie wyobrazić, że osoba do 30 roku życia

siedzi w domu i nic nie robi (beneficjent działania 8.1)

Te osoby, tak jak wspomniałam, z grupy czterdzieści plus nawet, z uwagi na swoje doświadczenie, na lata pracy

i doświadczenie zawodowe nie miały tych problemów na starcie (beneficjent poddziałania 8.3.1)

Różnica wieku ma także wpływ na powodzenie w dalszym prowadzeniu działalności

gospodarczej. Osoby młodsze są bardziej skłonne do ryzyka, co ma swoje dobre i złe strony.

Z jednej strony mają mniej obaw przed rozpoczęciem działalności, z drugiej istnieje większe

ryzyko, że ich działalność się nie powiedzie, gdyż nie zawsze jest tak dokładnie

przygotowana:

Osoby z doświadczeniem zawodowym i po 30 roku życia maja już sprecyzowane plany, prowadzą tą działalność

i daje im poczucie stabilizacji zawodowej, jest to grupa o niskich kwalifikacjach ale maja umiejętności i są one

przygotowane do prowadzenie działalności i mają już osoby, z którymi będą współpracować (beneficjent

działania 8.1)

42

Rysunek 7. Struktura wiekowa w podziale na powiaty (część I)


33%

4%

83%

28%

28%

24%

17%

27%

22%

0%

32%

18%

21%

25%

32%

24%

25%

30%

26%

25%

16%

22%

28%

33%

26%

27%

0%

53%

55%

57%

57%

53%

47%

67%

57%

48%

56%

53%

54%

58%

46%

54%

55%

52%

32%

41%

48%

54%

46%

51%

0%

19%

17%

18%

26%

21%

31%

0%

11%

34%

24%

22%

14%

18%

29%

17%

20%

23%

48%

37%

24%

13%

28%

22%

17%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

Działanie 8.1

Poddziałanie 8.3.1

Działanie 8.1

Poddziałanie 8.3.1

Działanie 8.1

Poddziałanie 8.3.1

Poddziałanie 8.4.2

Działanie 8.1

Poddziałanie 8.3.1

Działanie 8.1

Poddziałanie 8.3.1

Działanie 8.1

Poddziałanie 8.3.1

Działanie 8.1

Poddziałanie 8.3.1

Działanie 8.1

Poddziałanie 8.3.1

Działanie 8.1

Poddziałanie 8.3.1

Działanie 8.1

Poddziałanie 8.3.1

Działanie 8.1

Poddziałanie 8.3.1

Poddziałanie 8.4.2

bo

cheń

ski

brz

esk

ich

rzan

ow

ski

dąb

row

ski

gorl

icki

krak

ow

ski

Kra

ków

liman

ow

ski

mie

cho

wsk

im

yśle

nic

kin

ow

osą

dec

ki

poniżej 30 lat 30-34 lata 35-49 lat 50 lat i więcej

43

Rysunek 8. Struktura wiekowa w podziale na powiaty (część I)


100%

100%

52%

67%

35%

30%

27%

30%

0%

26%

28%

0%

31%

26%

5%

40%

18%

13%

34%

26%

21%

20%

22%

28%

35%

37%

26%

0%

28%

24%

54%

57%

50%

50%

0%

53%

43%

0%

54%

44%

43%

47%

46%

49%

50%

50%

50%

48%

48%

44%

48%

57%

45%

33%

46%

57%

11%

13%

23%

20%

0%

22%

28%

0%

15%

30%

0%

13%

36%

39%

16%

24%

29%

32%

30%

29%

16%

6%

29%

0%

25%

19%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

Działanie 8.1

Poddziałanie 8.3.1

Działanie 8.1

Poddziałanie 8.3.1

Poddziałanie 8.4.2

Działanie 8.1

Poddziałanie 8.3.1

Poddziałanie 8.4.2

Działanie 8.1

Poddziałanie 8.3.1

Poddziałanie 8.4.2

Działanie 8.1

Poddziałanie 8.3.1

Działanie 8.1

Poddziałanie 8.3.1

Działanie 8.1

Poddziałanie 8.3.1

Działanie 8.1

Poddziałanie 8.3.1

Działanie 8.1

Poddziałanie 8.3.1

Działanie 8.1

Poddziałanie 8.3.1

Poddziałanie 8.4.2

Działanie 8.1

Poddziałanie 8.3.1

no

wo

tars

kiN

ow

y Są

czo

lku

ski

ośw

ięci

msk

ip

rosz

ow

icki

susk

ita

rno

wsk

iTa

rnó

wta

trza

ńsk

iw

ado

wic

kiw

ielic

ki

poniżej 30 lat 30-34 lata 35-49 lat 50 lat i więcej

44

Poniższe wykresy przedstawiają szczegółowo zróżnicowanie struktury populacji uczestników

projektów z Działania 8.1 oraz 8.3.1, które kierowane było do osób powyżej 30 roku życia.

W przypadku wsparcia realizowanego w ramach Poddziałania 8.4.2 ze względu na relatywnie

niewielką liczbę uczestników, prezentowane wcześniej dane wyraźnie wskazują na

dominację grupy osób poniżej 30 roku życia, która dotację na założenie działalności

gospodarczej w RPO WM 2014-2020 mogła uzyskać jedynie w ramach tego typu operacji. W

przypadku projektów realizowanych przez powiatowe urzędy pracy zauważalne jest, że

więcej dotacji otrzymali mężczyźni, w szczególności ci w wieku 39-49 lat. Ze względu na

specyfikę projektów PUPu, nie uczestniczą osoby w badaniu powyżej 65 roku życia. Stąd

struktura wiekowa jest znacznie bardziej zróżnicowana w przypadku projektów od

pozostałych projektodawców niż w urzędzie. W przypadku projektów realizowanych

w poddziałaniu 8.3.1 mamy do czynienia z bardziej równomierną dystrybucją środków ze

względu na płeć odbiorców wsparcia niezależnie od wieku. Wartym uwagi są także osoby z

najstarszych roczników, mimo że stanowią relatywnie niewielką grupę zauważalne jest, że

brak górnej granicy wieku zaowocował tym, że wśród odbiorców wsparcia znalazły się osoby,

powyżej 70 (57 osób), a nawet 80 roku życia (5 osób). Ponadto, w przypadku obu typów

operacji zauważalny jest trend, zgodnie z którym z pomocy w postaci dotacji na założenie

działalności gospodarczej korzystały osoby w najmłodszych rocznikach (powyżej 30 roku,

czyli wieku granicznego umożliwiającego skorzystanie ze wsparcia).

Rysunek 9. Wiek w momencie przystąpienia do projektu – PUP.


200 150 100 50 50 100 150 200

30

32

34

36

38

40

42

44

46

48

50

52

54

56

58

60

62

64

kobieta mężczyzna

45

Rysunek 10. Wiek w momencie przystąpienia do projektu – projekty z Poddziałania 8.3.1.


Wśród osób objętych wsparciem w postaci dotacji na założenie działalności gospodarczej

38% stanowiły osoby znajdujące się w niekorzystnej sytuacji społecznej (spełniały

przynajmniej jeden warunek kwalifikujący do tej grupy). Największy udział osób w takiej

sytuacji dotyczy projektów realizowanych w ramach poddziałania 8.3.1.

Rysunek 11. Uczestnicy znajdujący się w niekorzystnej sytuacji społecznej (przynajmniej jedna sytuacja) według działań/poddziałań.


200 150 100 50 50 100 150 200

30

32

34

36

38

40

42

44

46

48

50

52

54

56

58

60

62

64

66

68

70

72

74

76

78

80

83

kobieta mężczyzna

30%

46%

22%

38%

Działanie 8.1 Poddziałanie 8.3.1 Poddziałanie 8.4.2 Ogółem

46

Osoby przystępując do projektu na mogły zostać przypisane przez beneficjenta do jednej

z czterech klasyfikacji określających szczególną sytuację na rynku pracy tych osób, to jest:

• osoby należące do mniejszości narodowej etnicznej, migrant, osoba obcego

pochodzenia (0,7% ogółu uczestników);

• osoby bezdomne lub dotknięte wykluczeniem z dostępu do mieszkań (0,3% ogółu

uczestników);

• osoby z niepełnosprawnościami (5% ogółu uczestników);

• osoby w innej niekorzystnej sytuacji społecznej (30% ogółu uczestników)12.

Osoby z niepełnosprawnościami stanowiły 4,8% ogółu uczestników (5,4% w przypadku

projektów PUP oraz 4,2% w przypadku pozostałych projektodawców). Największy udział

osób z niepełnosprawnościami odnotowano w przypadku Tarnowa (12%) oraz powiatu

gorlickiego (11%). W stosunku do poprzedniej perspektywy finansowej, gdzie osoby

z niepełnosprawnościami stanowiły 1,7% ogółu uczestników mamy do czynienia ze

zwiększeniem udziału tej grupy o 3,1 p.p.

Miejsce zamieszkania beneficjentów zostały zanalizowane przy użyciu klasyfikacji

DEGURBA13. Jest to klasyfikacja zdefiniowana przez Eurostat i wykorzystywana do

monitorowania obszaru realizacji inwestycji/projektu jednostek przestrzennych. Są one

przyporządkowane do następujących kategorii:

• gęsto zaludnione (1);

• pośrednie (2);

• słabo zaludnione (3).

Wśród uczestników projektów, którzy znajdowali się w niekorzystnej sytuacji rynkowej,

najbardziej wyróżniają się osoby zamieszkujące powiat proszowicki. Należy przy tym

zauważyć, że wszystkie gminy (i miasta) wchodzące w skład tego powiatu zostały

zakwalifikowane do kategorii 3 DEGURBA, zatem osoby te zostały zaliczone do osób w innej

niekorzystnej sytuacji społecznej na podstawie kryterium miejsca zamieszkania. Z kolei,

najmniej osób z dotacją w niekorzystnej sytuacji społecznej zamieszkiwało powiat

oświęcimski oraz Nowy Sącz.

12 Do kategorii osób w innej niekorzystnej sytuacji społecznej zalicza się m.in.: osoby z wykształceniem niższym niż podstawowe (ISCED 0) będące poza wiekiem typowym dla ukończenia poziomu ISCED1; byłych więźniów, narkomanów, osoby z obszarów wiejskich zgodnie z klasyfikacją DEGURBA (kategoria 3, to jest obszary słabo zaludnione, na których więcej niż 50% populacji zamieszkuje tereny wiejskie). 13 https://ec.europa.eu/eurostat/ramon/miscellaneous/index.cfm?TargetUrl=DSP_DEGURBA

https://ec.europa.eu/eurostat/ramon/miscellaneous/index.cfm?TargetUrl=DSP_DEGURBA

47

Tabela 4. Osoby z dotacją w niekorzystnej sytuacji społecznej.

Powiat

Osoby należąca do mniejszości narodowej lub etnicznej, migrant, osoba obcego pochodzenia

Osoby bezdomne lub dotknięte wykluczeniem z dostępu do mieszkań

Osoby z niepełnosprawnościami

Osoby w innej niekorzystnej sytuacji społecznej

bocheński 0,0% 0,5% 4% 40%

brzeski 0,6% 0,6% 5% 37%

chrzanowski 0,9% 0,4% 4% 12%

dąbrowski 0,0% 0,0% 7% 34%

gorlicki 1,0% 0,5% 11% 28%

krakowski 0,2% 0,5% 5% 65%

m. Kraków 1,4% 0,4% 3% 12%

limanowski 0,0% 0,0% 5% 33%

miechowski 1,3% 1,3% 9% 69%

myślenicki 0,5% 0,0% 5% 74%

nowosądecki 0,2% 0,0% 4% 27%

nowotarski 1,4% 1,4% 1% 39%

m. Nowy Sącz 0,5% 0,0% 5% 5%

olkuski 0,0% 0,8% 5% 16%

oświęcimski 0,2% 0,2% 3% 5%

proszowicki 0,0% 0,0% 6% 100%

suski 0,8% 0,0% 6% 74%

tarnowski 0,7% 0,2% 7% 39%

m. Tarnów 1,5% 0,6% 12% 10%

tatrzański 0,5% 0,5% 5% 27%

wadowicki 1,2% 0,3% 5% 18%

wielicki 0,6% 0,0% 3% 24%

Ogółem 0,7% 0,3% 5% 30%


W przypadku dotacji udzielanych przez Powiatowy Urząd Pracy, ze względu na specyfikę tego

urzędu, beneficjentami były tylko i wyłącznie osoby bezrobotne zarejestrowane w ewidencji

urzędów pracy, przy czym 47% spośród nich to osoby długotrwale bezrobotne. W przypadku

wsparcia udzielanego przez operatorów z Poddziałania 8.3.1 zauważyć można, że dużą grupę

odbiorców wsparcia (42%) stanowiły osoby bezrobotne, które nie były zarejestrowane

w ewidencji urzędów pracy, a kolejne 24% to osoby bierne zawodowo. Co trzeci odbiorca

wsparcia udzielonego w ramach tego poddziałania zarejestrowany był w urzędzie pracy.

Najbardziej zróżnicowaną grupą odbiorców wsparcia są uczestnicy projektów z Poddziałania

8.4.2, gdzie udzielono relatywnie niewielkiej liczby dotacji, jednak wśród osób korzystających

z takiej formy wsparcia mamy do czynienia z osobami pracującymi (36% uczestników).

Wynika to z definicji grupy docelowej dla tego typu operacji, gdzie wsparcie kierowane było

do między innymi do pracowników zagrożonych zwolnieniem lub pracowników

przewidzianych do zwolnienia.

48

Rysunek 12. Status osoby na rynku pracy w chwili przystąpienia do projektu.

Opracowanie własne na podstawie danych wygenerowanych z SL 2014 według danych na dzień 18.07.2019. Wartości mogą nie sumować się do 100% ze względu na zaokrąglenia.

Wsparcie w postaci dotacji na założenie działalności gospodarczej było realizowane przede

wszystkim na terenach o średnim lub słabym zaludnieniu (obszary wiejskie). Szczególnie

intensywne działania na rzecz pobudzenia przedsiębiorczości wśród mieszkańców obszarów

z trzeciej kategorii realizowane są przez powiatowe urzędy pracy (37% uczestników mieszka

na obszarach o małej gęstości zaludnienia, gdzie sytuacja na rynku pracy jest co do zasady

mniej korzystna.

Rysunek 13. Miejsce zamieszkania według (w klasyfikacji DEGURBA) według Działań/Poddziałań.


42%

24%

53%

26%

26%

47%9%

24%

14%

36%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Działanie 8.1 Poddziałanie 8.3.1 Poddziałanie 8.4.2

osoba pracująca

osoba bierna zawodowo

osoba długotrwale bezrobotnazarejestrowana w ewidencjiurzędów pracy

osoba bezrobotnazarejestrowana w ewidencjiurzędów pracy

osoba bezrobotnaniezarejestrowana w ewidencjiurzędów pracy

20%

22%

2%

21%

43%

47%

74%

45%

37%

31%

24%

34%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

Działanie 8.1

Poddziałanie 8.3.1

Poddziałanie 8.4.2

OGÓŁEM

1 DEGURBA

2 DEGURBA

3 DEGURBA

49

Charakterystyka założonych działalności Od maja 2015 roku do lipca 2019 roku w ramach RPO WM 2014-2020 przyznano 7874

dotacje na założenie działalności gospodarczej. Najwięcej, bo 3987 firm utworzono dzięki

projektom realizowanym w ramach Poddziałania 8.3.1, które w całości koncentrowało się na

udzielaniu dotacji na ten cel. (3845) firm powstało w ramach projektów PUP, gdzie pomoc

finansowa przy zakładaniu działalności była jedną z wielu form wsparcia stosowanych w celu

aktywizacji zawodowej osób z grupy docelowej. Dodatkowo, beneficjenci realizujący projekty

obejmujące wdrażanie kompleksowych programów typu outplacement otrzymali 42 dotacje

na założenie działalności gospodarczej.

Rysunek 14. Liczba przyznanych dotacji według Działań/poddziałań


Największa intensyfikacja przyznawania dotacji na zakładanie działalności gospodarczej

przypada na lata 2017 i 2018. W 2015 wsparcie tego rodzaju przyznawały tylko PUP w

ramach Działania 8.1. W przypadku Działania 8.1 największa liczba dotacji została przyznana

w roku 2016 (30% dotacji przyznanych przez PUP w całym analizowanym okresie oraz 15%

ogółu przyznanych dotacji w ramach RPO WM). W przypadku Poddziałania 8.3.1 największa

intensywność przypada na lata 2017-2018. Z kolei dotacje przyznane w ramach Poddziałania

8.4.2 zostały przyznane w 2016 roku, co wynika z harmonogramu naborów przyjętego

i wdrażanego w ramach RPO WM.

38453987

42

RPMP.08.01.00 RPMP.08.03.01 RPMP.08.04.02

50

Tabela 5. Liczba przyznanych dotacji w poszczególnych latach

Działanie/rok założenia działalności

Liczba przyznanych dotacji

% ogółu w danym Działaniu/Poddziałaniu

% ogółu przyznanych dotacji

Działanie 8.1 3845 nd 49%

2015 505 13% 6%

2016 1171 30% 15%

2017 1045 27% 13%

2018 1039 27% 13%

2019 85 2% 1%

Poddziałanie 8.3.1 3987 nd 51%

2016 98 2% 1%

2017 1788 45% 23%

2018 1604 40% 20%

2019 497 12% 6%

Poddziałanie 8.4.2 42 nd 1%

2016 42 100% 1%


Struktura PKD przedsiębiorstw w województwie małopolskim jest zbliżona do struktury PKD

przedsiębiorstw, które powstały dzięki dotacjom w ramach RPO WM. Zauważyć można

jednak, że w przypadku firm powstających z udziałem środków dystrybuowanych przez PUP

i pozostałych operatorów tworzono nieco częściej przedsiębiorstw z sekcji F (Budownictwo).

Warto zauważyć, że jest to zgodne z trendem obserwowanym w okresie objętym analizą –

wówczas najwięcej nowych działalności zakładanych było w tej branży (w latach 2015-2018

26% nowopowstałych firm to firmy z sekcji F). Widoczne jest także odchylenie w przypadku

sekcji C (Przetwórstwo przemysłowe) – firmy z dotacją były zakładane częściej niż ogół firm

tworzonych w tym okresie, widoczny jest także większy udział tej branży wśród firm z dotacją

w porównaniu do ogółu firm w Małopolsce (o 5 p.p. więcej względem ogółu firm oraz o 7

p.p. względem firm zakładanych w tym samym okresie). Warto także zauważyć, że w

przypadku największej sekcji (G – Handel hurtowy i detaliczny, naprawa pojazdów

samochodowych) w ramach realizowanych projektów powstało proporcjonalnie tyle samo

co firm powstających w tym samym okresie bez dotacji, ale jednocześnie mniej niż

w przypadku ogółu firm działających w regionie.

51

Rysunek 15. Struktura PKD firm powstałych dzięki dotacjom w latach 2015-2019 oraz firm w Małopolsce – ogółem i nowopowstałych w latach 2015-2018.

Opracowanie własne na podstawie danych wygenerowanych z SL 2014 według danych na dzień 18.07.2019; Bank Danych Lokalnych.

1%

0%

8%

0%

0%

21%

18%

7%

4%

6%

2%

2%

10%

4%

0%

3%

4%

2%

7%

1%

0%

10%

0,03%

0,2%

17%

23%

8%

4%

4%

3%

1%

11%

3%

0,003%

2%

7%

1%

4%

0,2%

15%

0,1%

26%

17%

1%

4%

2%

1%

1%

10%

7%

3%

2%

2%

9%

0% 10% 20% 30%

A"Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo"

B "Górnictwo i wydobywanie"

C "Przetwórstwo przemysłowe"

D "Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną,gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów…

E "Dostawa wody: gospodarowanie ściekami i odpadamioraz działalność związana z rekultywacją"

F "Budownictwo"

G "Handel hurtowy i detaliczny, naprawa pojazdówsamochodowych"

H "Transport i gospodarka magazynowa"

I "Działalność związana z zakwaterowaniem i usługamigastronomicznymi"

J "Informacja i komunikacja"

K "Działalność finansowa i ubezpieczeniowa"

L "Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości"

M "Działalność profesjonalna, naukowa, techniczna"

N "Działalność w zakresie usług administrowania"

O "Administracja publiczna i obrona narodowa;obowiązkowe zabezpieczenia społeczne"

P "Edukacja"

Q "Opieka zdrowotna i pomoc społeczna"

R "Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją"

Sekcje S, T, U

z dotacją Małopolska - firmy ogółem

Małopolska - nowopowstałefirmy w latach 2015-2018

52

Podobnie jak w przypadku beneficjentów wspartych w poprzedniej perspektywie finansowej,

najpopularniejszym rodzajem działalności są usługi budowalne (sek. F). Przedsiębiorstwa te,

stanowiły ¼ wszystkich zakładanych firm (w zależności od typu operatora - PUP 30,9%,

pozostali projektodawcy 20,7%). Drugim rodzajem działalności który najczęściej wybierali

beneficjenci to Handel hurtowy i detaliczny, naprawa pojazdów samochodowych (sek. G).

Działalność w tej kategorii wybierało 17,7% badanych otrzymujących wsparcie od

pozostałych beneficjentów, zaś 17,2% od Powiatowego Urzędu Pracy.

Struktura nowopowstałych przedsiębiorstw w pewnym stopniu warunkowana jest

podejściem stosowanym przez beneficjentów. W przypadku projektów PUP często

preferowano konkretne rodzaje działalności, np. przyznając wyższą liczbę punktów. Często

preferowana była działalność produkcyjna, której w wielu powiatach brakuje, która generuje

więcej miejsc pracy, i a która wymaga większego zaangażowania. Stosowano premie

punktowe za prowadzenie działalności gospodarczej na terenie danego powiatu oraz za

doświadczenie i wykształcenie kierunkowe związane z wybraną działalnością.

Działalność produkcyjna ma więcej punktów przy ocenie wniosku i działalność usługowa natomiast te handlowe

mają troszkę mniej bo zauważyliśmy, że one po pierwsze krócej się utrzymują u nas na rynku a po drugie te

działalności tak jak produkcja czy usługi generują więcej miejsc pracy później. Produkcja ma 10 punktów w

naborze, usługi 5 punktów a handel 0 (beneficjent działania 8.1)

W przypadku projektów w ramach poddziałań 8.3.1 i 8.4.2 nie występowała punktacja za

rodzaj działalności. W ramach poddziałania 8.3.1 zgodnie z zasadami premiowano powiaty

o niższym stopniu przedsiębiorczości (wskazane w załączniku do regulaminu konkursu)

i przedsiębiorstwa deklarujące zatrudnienie pracownika w ciągu pierwszego roku działania.

W praktyce oznaczało to dodatkowe punkty na etapie rekrutacji (jeden z operatorów

wskazał sposób punktowania – 5 pkt.za działalność w powiecie z ww. załącznika, 10 pkt. za

deklarację zatrudnienia pracownika). Jednak respondenci nie wskazują na istotny wpływ tych

kryteriów na realizację projektów, ani też nie wyrażają krytycznych opinii względem nich.

53

Wykres 1. Struktura PKD zakładanych firm według typu operatora.


0,2%

16%

0,1%

31%

17%

1%

3%

1%

1%

0,7%

9%

6%

2%

2%

2%

9%

0,2%

14%

0,1%

21%

18%

2%

4%

2%

1%

0,4%

11%

7%

4%

3%

3%

10%

A"Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo"


E "Dostawa wody: gospodarowanie ściekami i odpadamioraz działalność związana z rekultywacją"

F "Budownictwo"






L "Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości"



P "Edukacja"



S "Pozostała działalność usługowa"

Pozostali projektodawcy PUP

54

Wykres 2. Struktura działalności PKD względem płci uczestników projektów.


Podobnie jak w przypadku działalności powstałych dzięki wsparciu udzielonemu

w poprzedniej perspektywie finansowej, tak i w ramach RPO WM 2014-2020 struktura

branżowa działalności jest silnie uwarunkowana płcią. Co więcej, mamy do czynienia z

bardzo podobnym rozkładem proporcji w obrębie obu płci. Podobnie jak w poprzedniej

perspektywie najpopularniejszą branżą wśród mężczyzn jest budownictwo (sekcja F) –

wówczas takie firmy stanowiły 43% działalności rejestrowanych przez mężczyzn, aktualnie o

3 p.p. więcej. W przypadku kobiet nie ma jednej dominującej branży. Podobnie jak w

poprzedniej perspektywie, uczestniczki najczęściej zakładały firmy o profilu działalności

właściwym dla sekcji G (Handel hurtowy i detaliczny, naprawa pojazdów samochodowych)

oraz sekcji S (pozostała działalność usługowa). Analizując szczegółowe profile działalności

zakładanych przez kobiety i mężczyzn zauważymy także, że wśród 10 najczęściej

wybieranych profili przez uczestników obu płci brakuje jakiegokolwiek wspólnego

mianownika, co podkreśla różnice dzielące działalności rejestrowane przez kobiety i

mężczyzn. Ponadto należy zauważyć, że ranking najpopularniejszych profili działalności

14,4%

1,3%

20,8%

0,4%

5,1%

1,1%

1,5%

16,1%

9,3%

5,0%

4,3%

2,8%

17,1%

0,9%

15,3%

45,9%

14,5%

2,3%

2,6%

1,9%

0,4%

5,1%

4,3%

1,8%

0,5%

1,9%

2,7%

0,9%


F "Budownictwo"








P "Edukacja"



S "Pozostała działalność usługowa"

pozostałe sekcje

Mężczyzna Kobieta

55

niewiele różni się od rankingu stworzonego na podstawie działalności zakładanych przez

odbiorców wsparcia z PO KL w poprzedniej perspektywie, choć w przypadku kobiet

nieznacznie zwiększyła się rola sprzedaży detalicznej prowadzonej przez domy sprzedaży

wysyłkowej lub Internet. Z kolei w przypadku mężczyzn nieco osłabiła się rola robót

budowlanych związanych ze wznoszeniem budynków mieszkalnych i niemieszkalnych

(spadek z pierwszej pozycji na trzecią, a zwiększyła się rola działalności o profilu robót

budowlanych wykończeniowych.

Tabela 6. Najpopularniejsze profile działalności gospodarczych zakładanych dzięki dotacjom wśród kobiet oraz wśród mężczyzn.

KOD PKD nazwa profilu działalności liczba firm

udział profilu w ogólne założonych DG

Kobiety

S.96.02.Z Fryzjerstwo i pozostałe zabiegi kosmetyczne 452 12,56%

G.47.91.Z Sprzedaż detaliczna prowadzona przez domy sprzedaży wysyłkowej lub Internet

140 3,89%

M.74.10.Z Działalność w zakresie specjalistycznego projektowania

137 3,81%

G.47.71.Z Sprzedaż detaliczna odzieży prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach

123 3,42%

N.81.21.Z Niespecjalistyczne sprzątanie budynków i obiektów przemysłowych

112 3,11%

M.74.20.Z Działalność fotograficzna 105 2,92%

C.14.13.Z Produkcja pozostałej odzieży wierzchniej 98 2,72%

P.85.59.B Pozostałe pozaszkolne formy edukacji, gdzie indziej niesklasyfikowane

87 2,42%

M.69.20.Z Działalność rachunkowo-księgowa; doradztwo podatkowe

86 2,39%

I.56.10.A Restauracje i inne stałe placówki gastronomiczne 73 2,03%

Mężczyźni

F.43.39.Z Wykonywanie pozostałych robót budowlanych wykończeniowych

485 11,35%

G.45.20.Z Konserwacja i naprawa pojazdów 346 8,09%

F.41.20.Z Roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków mieszkalnych i niemieszkalnych

283 6,62%

F.43.33.Z Posadzkarstwo; tapetowanie i oblicowywanie ścian 273 6,39%

F.43.21.Z Wykonywanie instalacji elektrycznych 142 3,32%

F.43.22.Z Wykonywanie instalacji wodnych 137 3,20%

F.43.31.Z Tynkowanie 127 2,97%

C.31.02.Z Produkcja mebli kuchennych 90 2,11%

F.43.99.Z Pozostałe specjalistyczne roboty budowlane, gdzie indziej niesklasyfikowane

85 1,99%

N.81.30.Z Działalność usługowa związana z zagospodarowaniem terenów zieleni

84 1,96%


56

Proces przyznawania dotacji

Motywacje uczestników Motywacje do założenia działalności gospodarczej były podobne zarówno w przypadku osób,

które dotację na ten cel pozyskały z projektów realizowanych przez powiatowe urzędy pracy,

jak i pozostałych projektodawców. Zasadniczą motywacją do prowadzenia działalności

gospodarczej była chęć uzyskania niezależności związanej z pracą na własny rachunek –

w obu grupach beneficjentów dotacji był to najczęściej wskazywany powód, który

wskazywała zdecydowana większość przedsiębiorców (90%). Warto zauważyć, że wsparci

uczestnicy wskazywali ten powód z podobną częstością niezależnie od cech społeczno-

demograficznych. Trzech na czterech uczestników projektów, którzy skorzystali z dotacji

przyznaje także, że założenie działalności gospodarczej miało na celu sprawdzenie się w

nowej roli, to jest jako przedsiębiorcy. Co ciekawe, w przypadku przedsiębiorców, którzy

założyli swoją działalność dzięki dotacji pozyskanej w poprzednim okresie finansowania z PO

KL ten powód wskazywali dopiero jako czwarty – ważniejsze motywacje odnosiły się do

możliwości realizacji swoich pomysłów i koncepcji, poprawy swojej sytuacji finansowej oraz

konieczność zapewnienia środków utrzymania.

Założenie działalności gospodarczej z wykorzystaniem dotacji przyznanej w ramach projektu

finansowanego z RPO WM 2014-2020 stanowiło również sposób stworzenia miejsca pracy

dla siebie, to znaczy, że okazało się to sposobem na podjęcie zatrudnienia. Jednocześnie

jednak tylko 25% uczestników projektów PUP i 29% uczestników pozostałych projektów

przyznało, że założyło własną firmą ponieważ brakowało możliwości znalezienia innej pracy.

Wśród bardzo istotnych, dla przedsiębiorców objętych wsparciem w postaci dotacji na

założenie działalności gospodarczej, wskazywano także motywacje odnoszące się do swojej

wiedzy, posiadanego doświadczenia oraz nabytych kompetencji. Ponad 80% beneficjentów

dotacji przyznaje, że możliwość praktycznego wykorzystania posiadanych kwalifikacji i

wiedzy była jednym z powodów założenia własnej firmy. Podobny odsetek uczestników

(nieco większy w przypadku projektów PUP – 88%) zauważa, że własna działalność powstała

po to, aby mogli realizować swoje pomysły i koncepcje.

Istotnym spostrzeżeniem jest także fakt, że około 85% uczestników projektów PUP oraz

projektów konkursowych przyznaje, że zdecydowało się prowadzić własną działalność

gospodarczą ponieważ pojawiła się możliwość skorzystania z dotacji. Należy przez to

rozumieć, że dostępność wsparcia tego rodzaju stała się bodźcem pobudzającym

przedsiębiorczość i motywującym do podjęcie aktywności w kierunku założenia własnej

firmy.

Badanie ilościowe wskazuje, że osoby, które skorzystały z dotacji kierowały się przede

wszystkim motywacjami wewnętrznymi oraz czynnikiem ekonomicznym. Relatywnie rzadko

badani wskazywali motywacje związane z ingerencją osób trzecich w proces decyzyjny.

Porady pracownika instytucji oferującej dotacje (to jest PUP lub operatora) były jednym z

powodów założenia działalności dla 23% uczestników obsługiwanych przez powiatowe

57

urzędy pracy oraz dla 20% osób objętych wsparciem przez operatorów wyłonionych w

naborze konkursowym.

Rysunek 16. Dlaczego zdecydował/a się Pan/Pani na prowadzenie działalności gospodarczej?

Opracowanie własne na podstawie badań ilościowych CATI wśród uczestników projektów (N=1006); możliwość wskazania więcej niż jednej odpowiedzi (wartości nie sumują się do 100%).

Biorąc pod uwagę różny profil społeczno-ekonomiczny odbiorców wsparcia, można zauważyć

istotne różnice wskazujące na odmienną sytuację na rynku pracy poszczególnych grup.

Zauważyć należy, że:

• Mężczyźni częściej niż kobiety odnosili się do motywacji ekonomicznych –

konieczności zapewnienia środków utrzymania (9 p.p różnicy) oraz chęci poprawy

sytuacji materialnej (6 p.p różnicy);

• Osoby młode (do 34 roku życia) wykazywały się większym entuzjazmem wskazując, że

motywuje ich chęć realizacji swoich pomysłów i koncepcji. Ta grupa wiekowa częściej

niż pozostałe deklarowała, że chciała zyskać możliwość praktycznego wykorzystania

posiadanej wiedzy i kwalifikacji (podobne motywacje przypisywali sobie odbiorcy

wsparcia z podobnej grupy wiekowej wsparci w ramach PO KL);

11%

16%

20%

29%

35%

57%

72%

74%

80%

83%

83%

84%

88%

90%

14%

25%

23%

25%

33%

52%

68%

74%

80%

88%

84%

85%

86%

90%

Kontynuowanie tradycji rodzinnych

Namowy i sugestie rodziny, znajomych

Porady pracownika instytucji oferującejdotacje

Brak możliwości znalezienia innej pracy

Możliwość wykorzystania własnego lokalu

Możliwość wykorzystania posiadanegosprzętu

Konieczność zapewnienia środkówutrzymania

Chęć sprawdzenia siebie w roliprzedsiębiorcy

Chęć poprawy sytuacji materialnej

Chęć realizacji swoich pomysłów ikoncepcji

Możliwość praktycznego wykorzystaniaposiadanych kwalifikacji i wiedzy

Możliwość skorzystania z dotacji

Stworzenie miejsca pracy dla siebie

Chęć uzyskania niezależności związanej zpracą "na swoim"

pozostali projektodawcy

projekty PUP

58

• Kobiety, znacząco częściej niż mężczyźni (różnica 12 p.p) deklarowały, że założyły

własną działalność ponieważ nie miały możliwości znalezienia innej pracy. Takie

motywy działania częściej wskazywały również osoby z niepełnosprawnościami

(14 p.p. różnicy względem ogółu uczestników), a także osoby w wieku 50 lat i więcej

(13 p.p różnicy względem osób do 34 roku życia i 10 p.p różnicy względem osób

z przedziału 25-49 lat);

• Im wyższe wykształcenie uczestników, tym większy odsetek badanych deklarował, że

własna działalność oznacza możliwość praktycznego wykorzystania posiadanych

kwalifikacji i wiedzy. Ponadto, osoby z wykształceniem co najmniej policealnym

rzadziej niż osoby z niższym wykształceniem zauważały, że brakuje im innych

perspektyw jeśli chodzi o poszukiwanie pracy. Co ciekawe, o ile w poprzedniej

perspektywie finansowej w grupie osób z niższym wykształceniem częściej

wskazywano motywacje związane z możliwością skorzystania z dotacji, o tyle

w przypadku grupy wspartej w ramach RPO WM nie ma widocznych zależności w tym

zakresie;

• Analizując motywacje osób o różnym statusie na rynku pracy w momencie

przystąpienia do projektu, zauważyć można, że wśród osób dotychczas biernych

zawodowo, podobnie jak w poprzedniej perspektywie finansowej, najważniejszą

motywacją była możliwość realizacji swoich pomysłów i koncepcji oraz uzyskanie

niezależności dzięki pracy „na swoim”.

Tylko w 4 badanych przypadkach (tj. 0,4%) możliwość uzyskania dotacji była jedynym

powodem motywującym do założenia działalności gospodarczej. Czynnik finansowy jest

bardzo istotny dla przedsiębiorców zakładających działalność gospodarczą, a w wielu

przypadkach należy postrzegać go jako decydujący o tym, że taka aktywność zostanie

podjęta. Przedsiębiorcy, którzy założyli działalność dzięki dotacji przyznają, że gdyby nie

omawiana forma wsparcia, to niemal połowa uczestników projektów PUP oraz 38%

uczestników projektów konkursowych mimo braku wsparcia również założyłoby własne

firmy. W przypadku osób, które nie prowadzą już firmy założonej dzięki dotacji deklarację

założenia działalności bez dotacji deklaruje 37% uczestników. W ramach poszczególnych

działań /poddziałań widoczne są istotne dysproporcje w ocenie sytuacji w zależności od tego,

czy utworzona dzięki dotacji firma nadal istnieje. Z perspektywy czasu, osoby, które nadal

prowadzą działalność gospodarczą znacznie częściej deklarują, że niezależnie od dostępności

dotacji założyłyby firmę.

59

Rysunek 17. Czy uruchomił/a by Pan/Pani firmę, gdyby nie uzyskał/a Pan/Pani dotacji? – % odpowiedzi tak w zależności od tego, czy firma powstała w ramach dotacji nadal istnieje

Opracowanie własne na podstawie badań ilościowych CATI wśród uczestników projektów (N=1006).

Gdyby nie możliwość skorzystania z dotacji na założenie działalności gospodarczej, częściej

w stosunku do ogółu uczestników, z podjęcia decyzji w tym zakresie zrezygnowałyby kobiety,

a także osoby w wieku 50 lat i więcej. Ponadto, z założenia działalności gospodarczej bez

dotacji znacznie częściej zrezygnowałyby osoby z niepełnosprawnościami. Należy przy tym

zauważyć, że logika interwencji na rzecz poprawy sytuacji na rynku pracy zakłada, iż zarówno

kobiety, osoby w wieku powyżej 50 roku życia, a także osoby niepełnosprawne wskazywane

są w grupie osób, których sytuacja na rynku pracy jest najtrudniejsza, a zatem istnieje

potrzeba kierowania wsparcia także do tych grup ze szczególną uważnością. Co ciekawe,

jeśli podzielić uczestników projektów na osoby z wykształceniem niskim (poniżej średniego)

oraz z co najmniej średnim, to zauważalna jest większa gotowość do założenia działalności

gospodarczej przez osoby z niższym wykształceniem.

Rysunek 18. Czy uruchomił/a by Pan/Pani firmę, gdyby nie uzyskał/a Pan/Pani dotacji? – według charakterystyki uczestników

52%

43%

49%

40%

27%

38%

55%

17%

41%44%

Prowadzifirmę

Nieprowadzi

firmy

ogółem Prowadzifirmę

Nieprowadzi

firmy

ogółem Prowadzifirmę

Nieprowadzi

firmy

ogółem OGÓŁEM

Działanie 8.1 Poddziałanie 8.3.1 Poddziałanie 8.4.2

49%

44%

37%

51%

35%

47%

38%

29%

44,70%

44%

46%

47%

58%

42%

58%

47%

54%

67%

48,16%

49%

6%

8%

6%

6%

8%

7%

8%

4%

7,14%

7%

25-34 lat

35-49 lat

50 i więcej…

mężczyzna

kobieta

niższe niż średnie…

co najmniej średnie (ISCED 4-8)

tak

Nie

Ogółem

wie

kp

łeć

wyk

szta

łce

nie

nie

pe

łno

-sp

raw

no

ść

Tak

Nie

Trudnopowiedzieć

60


Creaming w przypadku badanych działań to sytuacja, w której o dotację ubiega się osoba,

posiadająca dobrą sytuację finansową i mogłaby założyć działalność gospodarczą bez

środków EFS. Respondentów zapytano, czy takie sytuacje miały miejsce i czy osobom takim

przyznano dotację np. dlatego, że nie było podstaw do jej wykluczenia. Respondenci z

Powiatowych Urzędów Pracy wskazywali przede wszystkim, że nie mają możliwości badania

sytuacji finansowej uczestników projektów, a zatem z założenia uznają, że osoby te jako

bezrobotne potrzebują takiego wsparcia. Podkreślali także, że nie mogą – zgodnie z zasadami

realizacji projektu – dyskryminować żadnego potencjalnego uczestnika nawet gdyby mieli

wiedzę na temat jego dobrej sytuacji finansowej (np. rodzinnej).

Musimy traktować na równi wszystkich bezrobotnych, czyli zakładamy, że każda osoba, która do nas zgłasza się

z prośbą o wsparcie nie ma źródła dochodu, więc jest w trudnej sytuacji. Dla niektórych jest to sytuacja

przejściowa i poradziliby pewnie sobie albo w dłuższym albo krótszym czasie, bez naszego udziału. Nie możemy

kogoś dyskryminować ze względu na sytuację finansową, więc wszyscy bezrobotni traktowani są na równych

prawach, jeśli chodzi o pozyskanie środków również (beneficjent Działania 8.1)

My nie mamy de facto takiego pytania dotyczącego sytuacji finansowej osób bezrobotnych, no jeżeli jest osobą

bezrobotną to wiadomo różne są te sytuacje, ale my czegoś takiego nie badamy. (beneficjent Działania 8.1)

Nawet jeśli inne dane wskazują np. na posiadanie środków trwałych czy majątku (np.

poręczenie w formie lokaty, blokada środków na koncie, dane z biznesplanu), odrzucenie

wniosku jest niemożliwe, i nie było takich sytuacji:

Można tak sądzić (...) bo jedną z form zabezpieczenia jest blokada środków na koncie na czas trwania umowy,

ta blokada jest w wysokości 150% kwoty dotacji więc jeżeli osoba stara się o 19000 to ona w banku musi

zablokować 28,5 tysiąca. Jeżeli osoba blokuje w banku taką kwotę to znaczy, że te pieniądze ma (beneficjent

Działania 8.1)

Z biznesplanu możemy stwierdzić, że osoba jest w posiadaniu już pewnych narzędzi, maszyn, nawet samochodu

gdzie wskazuje rocznik i możemy to porównać, ale czy jest to sytuacja, która wskazuje na dobrą sytuację

finansową czy też nie, nie jestem w stanie jednoznacznie powiedzieć czy praktyka miała miejsce, bo tego nie

oceniamy (beneficjent Działania 8.1)

Podobna sytuacja miała miejsce w przypadku poddziałań 8.3.1 i 8.4.2, choć w jednym

przypadku respondent wskazywał, że jeden formularz został odrzucony, gdyż uczestnik

wskazał majątek trwały i środki finansowe własne, które przekraczały wnioskowaną kwotę

dofinansowania.

Doświadczenie zawodowe Beneficjenci (operatorzy) wszystkich badanych działań wskazują, że przynajmniej 80%

uczestników zakładających działalność gospodarczą to osoby przygotowane do prowadzenia

działalności – ponadto przygotowaniem jest często dotychczasowe doświadczenie

61

zawodowe. Część osób uczestniczyła w szkoleniach na własną rękę. W przypadku poddziałań

8.3.1 i 8.4.2 szkolenia były obowiązkowe, więc wszyscy respondenci wskazali, że 100%

uczestników było przygotowanych do prowadzenia własnej działalności gospodarczej.

Szczegółowa analiza wyników badania ilościowego, w tym wskaźników dotyczących

doświadczenia zawodowego i gotowości do prowadzenia działalności gospodarczej o

planowanym profilu potwierdziła, że co do zasady wsparciem obejmowane były osoby

przygotowane do aktywności w tym obszarze.

Pracy na własny rachunek w ramach działalności gospodarczej podejmują się przede

wszystkim osoby, które posiadają już jakiekolwiek doświadczenie zawodowe.

Doświadczenie w postaci wykonywania pracy najemnej (u innego pracodawcy) deklaruje

93% badanych uczestników. W przypadku beneficjentów dotacji dystrybuowanych przez

powiatowe urzędy pracy jest to 95%, z kolei wśród uczestników projektów realizowanych

przez pozostałych projektodawców – 91,5%. Trzeba mieć tutaj na uwadze, że wsparcie (za

wyjątkiem Poddziałania 8.4.2, gdzie nie wprowadzono takiego wymogu) kierowane było do

osób powyżej 30 roku życia, co wyjaśnia niewielki udział osób, które nigdy nie pracowały

u innego pracodawcy. Przedsiębiorcy badani w ramach grupy kontrolnej charakteryzują się

podobnym doświadczeniem.

Rysunek 19. Czy kiedykolwiek przed założeniem firmy (z dotacji/tej o której rozmawiamy) pracował/a Pan/Pani najemnie (u innego pracodawcy)?

Opracowanie własne na podstawie badań ilościowych CATI wśród uczestników projektów (N=1006) oraz w grupie kontrolnej (N=1007).

Osoby zakładające własną działalność gospodarczą znacząco różnią się stażem pracy.

Widoczne są nie tylko różnice w obrębie grupy uczestników projektów współfinansowanych

z funduszy europejskich, ale także w stosunku do grupy kontrolnej przedsiębiorców

prowadzących podobne działalności. W przypadku uczestników projektów PUP oraz

projektów konkursowych widoczna jest tendencja, zgodnie z którą kobiety charakteryzują się

krótszym doświadczeniem zawodowym (bez względu na rodzaj wykonywanej pracy i typ

umowy) niż mężczyźni. Mężczyźni sięgający po dotację na założenie działalności

gospodarczej mieli średnio 21,4 lat stażu pracy, z kolei kobiety 15,6 lat stażu pracy. Warto

tutaj dodać, że w przypadku kobiet, średnia ta utrzymuje się niezależnie od rodzaju

projektodawcy oraz poddziałania, z kolei w przypadku mężczyzn istnieje znacząca różnica –

98% 93% 93% 90% 91% 90%

2% 7% 7% 10% 9% 10%


projekty PUP pozostali projektodawcy grupa kontrolna

Nie

Tak

62

uczestnicy wsparci w ramach poddziałania 8.4.2 charakteryzowali się średnio 12,2 latami

stażu pracy (9,2 lat mniej niż w przypadku ogółu mężczyzn objętych wsparciem).

Rysunek 20. Proszę podać łączny staż pracy bez względu na rodzaj umowy.


Zdiagnozowano bardzo dużą różnicę pomiędzy doświadczeniem zawodowym uczestników

projektów, a przedstawicieli grupy kontrolnej. Tych drugich charakteryzuje nabywanie

doświadczenia u relatywnie niewielkiej liczby pracodawców przed podjęciem decyzji

o założeniu działalności gospodarczej – ponad 90% osób prowadzących aktualnie działalność

gospodarczą założyło ją po tym jak pracowało u maksymalnie 5 pracodawców. W przypadku

grup uczestników mamy do czynienia z osobami, które przed podjęciem decyzji o założeniu

własnej działalności z wykorzystaniem dotacji, relatywnie często zmieniały swoje miejsce

zatrudnienia.

1% 0% 1% 0,4% 0% 0%8%

5%7%

3%13%

17%

23%

6%

24%

11%

18%

24%

28%

20%

29%

26%

24%

21%

20%

21%

21%

23%

17%

17%

8%

14%

5%

11%

12%7%

10%

14%

7%

10%

6%7%

3%

20%

6%

14%11% 7%

0% 1% 0% 1% 0% 0%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%



Trudno powiedzieć

31 lat i więcej

26 - 30 lat

21 - 25 lat

16 - 20 lat

11 - 15 lat

6 - 10 lat

1 - 5 lat

Mniej niż 1 rok

63

Rysunek 21. U ilu pracodawców Pan/Pani pracował/a zanim założył/a Pan/Pani firmę z dotacji?/firmę?


W przypadku większości badanych, czy to z grupy kontrolnej (63% ogółu badanych) czy

spośród osób, które uzyskały dotację na założenie działalności gospodarczej (66% ogółu

badanych), mamy do czynienia z osobami, które przed założeniem własnej działalności

gospodarczej zdobyły doświadczenie w danej branży dzięki wcześniejszym pracodawcom.

Istotnie statystycznie częściej u wcześniejszych pracodawców pracę zbieżną lub tożsamą

z profilem założonej firmy wykonywali mężczyźni. Wartym uwagi jest fakt, że znacznie

rzadziej niż przedstawiciele pozostałych grup doświadczenie w obszarze działalności firmy

zdobywały osoby z wykształceniem wyższym (55%). W przypadku osób o niskich

kwalifikacjach (maksymalnie ISCED 3) podobną pracę do profilu założonej dzięki dotacji firmy

wykonywało 72% uczestników, z kolei wśród osób z wykształceniem policealnym – było to

62%. Biorąc pod uwagę zróżnicowanie uczestników projektów ze względu na wiek, to

znacząco częściej doświadczenie tego typu zdobywały osoby, które w momencie

przystąpienia do projektu miały 35-49 lat (71%) niż osoby od nich młodsze (w grupie 25-34

lat – 64%) lub starsze (w grupie 50 lat i więcej – 58%).

12%

14%

91%

79%

75%

8%

10%

11%

1%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

projekty PUP


Grupa kontrolna

1-5

6-10

11 i więcej

64

Rysunek 22. Czy kiedykolwiek u tych pracodawców wykonywał/a Pan/Pani pracę taką samą lub podobną do profilu firmy założonej z dotacji?/do Pani/Pana firmy?


Osoby, które zdecydowały się skorzystać z możliwości uzyskania dotacji na założenie firmy

szybciej decydują się na przejście „na swoje” z pracy wykonywanej w podobnym obszarze niż

osoby, które decydują się na samodzielne założenie własnej działalności. W grupie

uczestników projektów, zarówno tych realizowanych przez powiatowe urzędy pracy jak

i pozostałych badani deklarują krótszy okres wykonywania pracy związanej z profilem

firmy założonej z dotacją niż w przypadku przedstawicieli z grupy kontrolnej przed

założeniem firmy (bez dotacji). W przypadku kobiet z grupy kontrolnej 26% badanych przez

ponad 15 lat nabywały doświadczenie w swoim obszarze, w przypadku mężczyzn tak długo

swoje doświadczenia budowało 15% badanych.

Rysunek 23. Jak długo wykonywał/a Pan/Pani pracę związaną z profilem firmy założonej z dotacji/ firmy?


56%

77%

59%69%

53%66%

44%

23%

41%31%

47%34%



Nie

Tak

31%23%

31% 36% 35% 40%

41%46%

48% 33%28%

33%

28% 31%21%

31%

11%

11%15%7%

11% 8%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%



21 i więcej lat

16 - 20 lat

11 - 15 lat

6 - 10 lat

do 5 lat

65

Rzadko dochodzi do sytuacji, w których osoby decydujące się na założenie własnej

działalności gospodarczej bezpośrednio przed podjęciem działania w tym obszarze pracują w

miejscu zupełnie niezwiązanym z planowaną do utworzenia firmą. W zdecydowanej

większości przypadków, zarówno beneficjenci dotacji jak i osoby zakładające działalność

gospodarczą bez dotacji, bezpośrednio przed założeniem firmy wykonywały pracę związaną z

profilem tej działalności.

Rysunek 24. Czy ostatnia praca wykonywana przed założeniem firmy (z dotacji) była związana z jej profilem?


Jak wynika z badania ilościowego, zakładana działalność gospodarcza niekoniecznie ma

związek z wykształceniem przedsiębiorcy. Co drugi badany beneficjent dotacji deklaruje, ze

wybrany przez niego profil działalności firmy ma związek z jego wykształceniem, w grupie

osób zakładających działalność bez wsparcia w postaci dotacji taki związek dostrzega nieco

mniej, bo 45% badanych. Częściej brak związku profilu działalności firmy z wykształceniem

deklarują kobiety. Co ciekawe, niezauważalne są korelacje pomiędzy wiekiem i poziomem

wykształcenia przedsiębiorcy a deklaracją, że wybrany profil działalności miał związek z jego

wykształceniem.

82,6% 82,5% 85,8%

17,4% 17,5% 14,2%

projekty PUP pozostali projektodawcy Grupa kontrolna

Nie

Tak

66

Rysunek 25. Czy wybrany przez Pana/Panią profil działalności firmy miał związek z Pana/Pani wykształceniem?


W przypadku Działania 8.1, jeżeli osobie bezrobotnej zostały przyznane już jednorazowe

środki na prowadzenie działalności gospodarczej, to zgodnie nie mogła kolejny raz otrzymać

takich środków (w myśl §6, ust. 3, pkt 1 rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki

Społecznej w sprawie dokonywania z Funduszu Pracy refundacji kosztów wyposażenia lub

doposażenia stanowiska pracy oraz przyznawania środków na podjęcie działalności

gospodarczej z dnia 14 lipca 2017 r.).

Natomiast osoby, które korzystały z innych form wsparcia, mogły w większości przypadków

ubiegać się o dotację.

Było wiele takich sytuacji, zarówno jeśli chodzi o osobne, kolejne edycje tego samego projektu, jak i

uczestnictwo w tym samy projekcie w ramach ścieżki złożonej, czyli na przykład ktoś wcześniej uczestniczył w

szkoleniu, które dało mu jakieś kwalifikacje lub kompetencje wraz ze swoim doświadczeniem zawodowym, ta

osoba stwierdza, że jest to dla niej wystarczające do prowadzenia działalności gospodarczej, więc my jak

najbardziej dajemy taką szansę, jeśli tylko pod względem punktacji wniosku i innych wymogów spełni takie

wymogi to dajemy taką możliwość (respondent działania 8.1)

W zdecydowanej większości przypadków wsparciem obejmowane były jednak osoby, które

wcześniej nie prowadziły żadnej działalności gospodarczej.

57%49%

55%47% 48% 44%

43%51%

44%53% 52% 56%

1%

kobieta mężczyzna kobieta mężczyzna Kobieta Mężczyzna


Nie wiem, nie pamiętam lubodmowa odpowiedzi

Nie

Tak

67

Rysunek 26. Doświadczenie uczestników projektów w prowadzeniu więcej niż jednej działalności gospodarczej

Opracowanie własne na podstawie danych wygenerowanych z SL 2014 według danych na dzień 18.07.2019 zweryfikowanych w oparciu o dane pozyskane z CEIDG według danych na 31.08.2019.

W przypadku osób, które prowadziły wcześniej inną działalność gospodarczą niż tę założoną

dzięki dotacji, ponad połowa badanych niezależnie od grupy respondentów deklaruje, że

profil działania tej firmy był taki sam lub podobny do tej założonej z dotacji (lub analizowanej

jako grupa kontrolna). Rzadziej doświadczenie w tym zakresie mają kobiety, szczególnie te,

które zostały objęte wsparciem w ramach projektów realizowanych przez powiatowe urzędy

pracy.

Rysunek 27. Czy profil działania tej firmy był taki sam lub podobny do tej założonej z dotacji?/o której rozmawiamy? - według płci


90%82%

95%86%

10%18%

5%14%

RPMP.08.01.00 RPMP.08.03.01 RPMP.08.04.02 Suma końcowa

Tak

Nie

35%

65%57% 58%

51%58%

65%

35%43% 42%

49%42%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%



Nie

Tak

68

Problemy napotykane podczas ubiegania się o dotację Czterech na dziesięciu uczestników projektów, w ramach których przyznawane były

dotacje na założenie działalności gospodarczej nie dostrzega żadnych trudności związanych

z ubieganiem się o dotację. Najczęściej występującą, w opinii uczestników projektów,

trudnością jest zbyt mała kwota dotacji, aby pokryć potrzeby działalności gospodarczej. Na

problem ten zwrócił uwagę co piąty uczestnik projektu, a według 13% ogółu uczestników

była to największa trudność na etapie ubiegania się o wsparcie. Trudności z opracowaniem

biznesplanu miało natomiast 17% uczestników, natomiast 9% wskazało tę trudność jako

największą, z jaką miało do czynienia w ramach projektu. Wartym zauważenia jest także to,

że według 15% problematyczna była ilość dokumentów wymaganych od uczestników, ale

jednocześnie tylko 4% wskazało ten problem jako najważniejszy.

Analizując kluczowe problemy, jakie napotykali uczestnicy projektów zauważyć można, że

osoby z niższym wykształceniem znacznie częściej wskazywały, ze największym problemem

było dotarcie do dokumentów i informacji na temat dotacji (mimo, że w pozostałych grupach

problem ten praktycznie nie występował, to w grupie osób z wykształceniem podstawowym

wskazało 9% odbiorców wsparcia. Dla osób z wyższym lub policealnym wykształceniem

częściej niż w pozostałych grupach największym problemem była konieczność poświęcenia

czasu na udział w spotkaniach i szkoleniach, co sugeruje, że zakres merytoryczny tych szkoleń

bardziej odpowiadał osobom z niższym wykształceniem.

Dostrzegane przez uczestników problemy różnią się od tych, z jakimi mieli trudności

uczestnicy wsparci w ramach PO KL. Wówczas kluczowym problem była liczba dokumentów,

które trzeba złożyć oraz długi czas oczekiwania na decyzję. Relatywnie niewielki odsetek

osób, które w obecnej perspektywie finansowej wskazują te typy trudności jako największe

oznacza, że przyjęta aktualnie formuła jest znacznie bardziej przyjazna dla uczestników, a

skrócenie czasu oczekiwania umożliwia sprawną realizację swoich przedsiębiorczych planów.

69

Rysunek 28. Co stanowiło dla Pana/i problem podczas ubiegania się o dotację; A który z nich był najpoważniejszą barierą?


Uczestnicy projektów borykali się z podobnymi problemami niezależnie od tego, jaka

instytucja udzielała im wsparcia. Należy przy tym zauważyć, że uczestnicy projektów

konkursowych znacznie częściej (21% ogółu wskazań) miało problem z opracowaniem biznes

planu dla swojej firmy, niż klienci PUP (12%). Warto przy tym zauważyć, że wsparcie w

zakresie opracowywania biznes planu było obowiązkowym elementem wsparcia, a co za tym

idzie te trudności, nawet jeśli skala ich występowania była relatywnie duża, zostały

pokonane dzięki uzyskanej pomocy. Świadczy o tym fakt, że badaniem byli objęci odbiorcy

wsparcia, a zatem osoby, których biznes plany spełniły pewne standardy jakościowe.

Ponadto, należy zauważyć, że trudności w napisaniu biznesplanu przez większość osób

objętych wsparciem, które nie miały nigdy wcześniej do czynienia z opracowywaniem

dokumentów tego rodzaju są zrozumiałe i istotne jest to, że trudności te nie powstrzymały

odbiorców wsparcia przed podjęciem przedsiębiorczej aktywności. Zasadne jest jednak

rozważenie sposobu udzielania wsparcia w zakresie tworzenia biznesplanu. Badanie

jakościowe ukazało różne strategie projektodawców względem pomocy uczestnikom

projektów w opisywaniu założeń dotyczących planowanej do utworzenia działalności

gospodarczej. Dobrą praktyką w tym obszarze jest nie tylko przeprowadzenie szkolenia

dotyczącego zakresu biznesplanu i sposobów jego pisania, ale także świadczenie usług

4%

5%

9%

6%

15%

10%

13%

15%

9%

17%

22%

39%

1%

1%

2%

2%

4%

4%

7%

8%

9%

9%

13%

39%

Trudność w dotarciu do dokumentów i informacji natemat dotacji

Długi czas oczekiwania na pieniądze

Niejasny język dokumentów i problemy ze zrozumieniemprocedur

Konieczność zapewnienia wkładu własnego

Ilość dokumentów, które trzeba złożyć

Konieczność zapewnienia zabezpieczeniafinansowego/poręczenia

Długi czas oczekiwania na decyzję

Konieczność poświęcenia czasu na udział w spotkaniach,szkoleniach

Inne

Trudności z przygotowaniem biznes planu

Zbyt mała kwota dotacji aby pokryć potrzeby działalnościgospodarczej

Nie pojawił się żaden problem

Najpoważniejsza bariera Dostrzegane problemy

70

doradczych przez cały okres tworzenia biznesplanu ze szczególnym uwzględnieniem

możliwości konsultowania tworzonych przez osoby wnioskujące o dotację treści. Należy

także zwrócić uwagę na fakt, iż z obserwacji beneficjentów wynika, że część wnioskodawców

nie tworzy samodzielnie biznesplanów a prosi o pomoc w tym zakresie inne osoby lub

podmioty. Skala występowania tego zjawiska jest trudna do oszacowania, ponieważ jest to

nieformalna pomoc świadczona na rzecz wnioskodawców, a jej występowanie jest

dostrzegane przez pryzmat wysokiej jakości biznesplanu nieadekwatnej do kompetencji i

kwalifikacji jakości dokumentu. Niewątpliwym jest potrzeba kontynuowania realizacji

wsparcia doradczego na etapie tworzenia biznesplanów. Należy jednak rozważyć to, jaka

forma realizacji tego wsparcia będzie minimalizowała występowanie problemów na tym

etapie ubiegania się o dotację a jednocześnie będzie motywowała uczestników projektów do

samodzielnego zaplanowania założeń dotyczących planowanej do utworzenia działalności,

możliwości jakie przed nim stoją oraz ryzyk, jakie mogą zagrozić przeżywalności firmy i

zakładanych rozwiązań w sytuacji ich wystąpienia. Osiągnięciu wskazanych celów sprzyjają

zindywidualizowane formy wsparcia w zakresie tworzenia biznesplanu. Należy rozważyć

wprowadzenie rekomendacji organizacji wsparcia w sposób umożliwiający tworzenie

biznesplanu pod nadzorem doradcy, z którym możliwe jest bieżące konsultowanie założeń

zawartych w biznesplanie.

Problem z wysokością dotacji nieco rzadziej wskazywali uczestnicy projektów PUP, mimo że

średnia wysokość dotacji przyznawanych w ramach Działania 8.1 była niższa niż w przypadku

pozostałych projektów. W przypadku uczestników projektów konkursowych uwagę zwraca

także fakt, że co piąty badany dostrzega trudność w konieczności poświecenia czasu na

udział w spotkaniach i szkoleniach. Wśród uczestników wspieranych w ramach Działania 8.1

częściej niż w przypadku pozostałych beneficjentów dotacji wskazywano na problem

konieczności zapewnienia zabezpieczenia finansowego lub poręczenia (13%, tj. o 6 pp.

więcej). Uczestnicy projektów, którzy zostali objęci badaniem ilościowym wskazywali

występowanie tych samych problemów niezależnie od płci (jedynie w przypadku oceny

maksymalnej wysokości dotacji zauważyć można istotną statystycznie różnicę – mężczyźni

wskazywali występowanie tego problemu o 4 p.p. częściej niż kobiety). Jeśli chodzi o różnice

pomiędzy grupami wiekowymi, zauważyć można, że osoby młodsze (do 34 roku życia)

częściej niż pozostałe grupy (12% badanych) miały problem z zapewnieniem zabezpieczenia

finansowego lub poręczenia. Osoby powyżej 50 roku życia charakteryzuje natomiast większa

cierpliwość i gotowość do dłuższego oczekiwania na przyznanie dotację, które opóźniać

może korzystanie ze wsparcia szkoleniowo-doradczego – w tej grupie znacząco mniejszy

odsetek (9%) wskazywał, że konieczność poświęcenia czasu na udział w spotkaniach i

szkoleniach stanowiła dla nich problem. W tej grupie wiekowej rzadziej też wskazywano

problem długiego oczekiwania na decyzję (6%) oraz długiego czasu oczekiwania na

otrzymanie pieniędzy (2%).

71

Rysunek 29. Co stanowiło dla Pana/i problem podczas ubiegania się o dotację?


4%

3%

7%

9%

10%

13%

11%

9%

14%

12%

20%

41%

3%

7%

5%

9%

8%

7%

14%

21%

17%

21%

23%

37%

Trudność w dotarciu do dokumentów i informacji natemat dotacji

Długi czas oczekiwania na pieniądze

Konieczność zapewnienia wkładu własnego

Niejasny język dokumentów i problemy ze zrozumieniemprocedur

Inne problemy

Konieczność zapewnienia zabezpieczeniafinansowego/poręczenia

Długi czas oczekiwania na decyzję

Konieczność poświęcenia czasu na udział w spotkaniach,szkoleniach

Ilość dokumentów, które trzeba złożyć

Trudności z przygotowaniem biznes planu

Zbyt mała kwota dotacji aby pokryć potrzeby działalnościgospodarczej

Nie pojawił się żaden problem

pozostali projektodawcy projekty PUP

72

Wysokość dotacji Maksymalna kwota dotacji na podjęcie działalności gospodarczej wynosiła sześciokrotność

przeciętnego wynagrodzenia. W zdecydowanej większości uczestnicy projektów wnioskowali

o kwotę maksymalną. Niektóre PUP wskazywały, że na mocy własnych regulaminów,

ze względu na ograniczenie kosztów jednostkowych, udzielają dotacji niższej niż maksymalna

(np. 20 tys. PLN), jednak oceniają z perspektywy czasu, że nie jest to korzystne rozwiązanie,

gdyż nie pozwala na zaspokojenie potrzeb uczestników.

Respondentów zapytano, czy ich zdaniem wskazana w SzOOP kwota jest optymalna, czy też

należałoby ją zmniejszyć lub zwiększyć.

Często wskazywano, że kwota ta powinna być zwiększona w przypadku niektórych rodzajów

działalności. Największa potrzeba zwiększenia kwoty występuje w tych rodzajach, które

wymagają znaczących inwestycji, a więc przede wszystkim w preferowanej w ramach

programu działalności produkcyjnej, co obrazują np. następujące wypowiedzi respondentów:

Czy ona jest optymalna? To w zależności od działalności gospodarczej, ponieważ to trzeba rozróżnić. Jeżeli to

jest działalność biuro, można powiedzieć, że za dużo. Jeżeli to jest działalność np. usługowa, powiedzmy w

budowlance – w sam raz, czy inne usługi kosmetyczne najczęściej – w sam raz. Jeżeli chodzi o produkcję –

malutko. Powinna być dużo większa, z racji tego, że działalność, trzeba też oczywiście spojrzeć na zasadność

zakupów, ale przy działalności produkcyjnej, to są małe kwoty (beneficjent działania 8.1)

Jeżeli ktoś chciałby rozpocząć firmę zajmującą się produkcją i chciałby stworzyć park maszynowy to dwadzieścia

tysięcy może być niewystarczające albo nawet niezauważalne (beneficjent działania 8.1)

Z tego obszaru produkcyjnego, kiedy czasami ktoś kupuje maszynę i musi się wykazać pozostałym wkładem

własnym, to po prostu te pieniądze nie starczają fizycznie natomiast musimy kalkulować pieniądze pod kątem

kosztowym w projekcie

Operatorzy działań 8.3.1 i 8.4.2 rzadziej niż przedstawiciele PUP dodatkowo ograniczali

kwotę dotacji. Występował jednak w ich projektach problem związany ze zmianami sposobu

rozliczenia VAT i koniecznością pokrycia go przez uczestników, jeśli rejestrują się oni jako

czynni płatnicy VAT – jest to bardzo ważna bariera we wnioskowaniu o środki. Nawet jeśli

problem ten jest w danym projekcie rozwiązany, operatorzy, podobnie jak przedstawiciele

PUP, wskazują na trudność z założeniem działalności produkcyjnej i inwestycji w bardziej

wyspecjalizowany lub drogi sprzęt przy obecnych dostępnych kwotach dotacji. Niektórzy

z nich postulują powrót do kwoty 40 tys. PLN, obowiązującej w poprzednim okresie

programowania.

W trakcie zmieniły się zasady i z kwoty brutto ministerstwo nakazało wypłacać kwoty netto. To nie było w

porządku, to nie są ludzie, którzy mają tyle gotówki, żeby dołożyć 5 tys. VAT. (beneficjent poddziałania 8.4.2)

Firmy remontowe mówiły, że przydało by się więcej gotówki dokupili by dodatkowy sprzęt i byli jeszcze bardziej

konkurencyjni. Może w kolejnej perspektywie warto by ta kwotę uelastycznić (beneficjent poddziałania 8.4.2)

73

Analiza danych na temat uczestników oraz udzielonego wsparcia wykazała, że średnia

kwota dotacji na założenie działalności gospodarczej wynosi 22 721,92 złotych. Uczestnicy

projektów realizowanych w ramach Działania 8.3 uzyskiwali średnio o 2713,75 złotych

wyższe dotacje w porównaniu do ogółu uczestników, z kolei odbiorcy wsparcia

realizowanego przez PUP otrzymywali średnio o 2809,15 złotych mniej w stosunku do ogółu

uczestników.

Rysunek 30. Średnia kwota dotacji na założenie działalności gospodarczej w ramach działań/ poddziałań.


Poszczególni beneficjenci działania 8.1 przyjmowali różne wewnętrzne regulacje dotyczące

wysokości przyznawanych dotacji, częstokroć zakładając niższe maksymalne kwoty

dofinansowania w celu zapewnienia wysokiej efektywności kosztowej oraz możliwości

udzielenia dotacji większej liczbie uczestników. Różnice pomiędzy średnią kwotą

dofinansowania przyznawaną w poszczególnych powiatach wahają się od 17 tys. złotych

w powiecie wielickim (gdzie mamy do czynienia z relatywnie dobrą sytuacją gospodarczą

i wysokim poziomem przedsiębiorczości) do ponad 23 tys. złotych w powiecie krakowskim,

gdzie przedstawiciele beneficjenta zwracali uwagę na to, że przyjęcie zasady

o sześciokrotności przeciętnego wynagrodzenia jest kwotą optymalną i zdecydowana

większość wnioskodawców zainteresowanych otrzymaniem dotacji wnioskuje o maksymalną

kwotę.

Rysunek 31. Średnia kwota dotacji na założenie działalności gospodarczej w poszczególnych powiatach – projekty PUP.


zł19 912,76

zł25 435,66

zł22 280,92 zł22 721,92

Działanie 8.1 Działanie 8.3 Poddziałanie 8.4.2 Ogółem

Średnia kwotadotacji

zł-

zł5 000,00

zł10 000,00

zł15 000,00

zł20 000,00

zł25 000,00

bo

cheń

ski

brz

esk

i

chrz

ano

wsk

i

dąb

row

ski

gorl

icki

krak

ow

ski

Kra

ków

liman

ow

ski

mie

cho

wsk

i

myś

len

icki

no

wo

sąd

ecki

no

wo

tars

ki

No

wy

Sącz

olk

usk

i

ośw

ięci

msk

i

pro

szo

wic

ki

susk

i

tarn

ow

ski

Tarn

ów

tatr

zań

ski

wad

ow

icki

wie

licki

74

W opinii 22% uczestników projektów (w przypadku projektów PUP – 20%, w przypadku

pozostałych projektodawców – 23%) w ramach realizowanego wsparcia dostępna kwota

dotacji była zbyt mała, aby pokryć potrzeby działalności gospodarczej. Osoby, w opinii

których dostępne w ramach projektów RPO WM 2014-2020 środki na założenie działalności

gospodarczej są zbyt niskie na pokrycie potrzeb związanych z zakładaniem działalności

gospodarczej zostały poproszone o wskazanie kwoty, jaka ich zdaniem byłaby wystarczająca.

Badani wskazywali średnio 40 995,41 złotych jako oczekiwaną kwotę dotacji. Warto przy tym

zauważyć, że kwotę powyżej tej kwoty wskazało 66% badanych.

Rysunek 32. Jaka powinna być maksymalna kwota dotacji aby zaspokajała potrzeby?

Opracowanie własne na podstawie badań ilościowych CATI wśród uczestników projektów (N=1006). Na pytanie odpowiadały osoby, według których maksymalna kwota dotacji jest za mała (N=217).

Problem zbyt niskiej kwoty dostępnej w ramach dotacji istotnie różni się od profilu

działalności firmy planowanej do utworzenia. Największy odsetek osób dostrzegających ten

problem założyło działalność związaną z obsługą rynku nieruchomości.

34%

44%

4%

12%

6%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

powyżej 100 000 zł

80 001 - 100 000 zł

60 001 - 80 000 zł

40 001 - 60 000 zł

poniżej 40 000 zł

75

Rysunek 33. Co stanowiło dla Pana/i problem podczas ubiegania się o dotację? - zbyt mała kwota dotacji aby pokryć potrzeby działalności gospodarczej.


33%

21%

0%

18%

32%

33%

33%

6%

18%

67%

14%

21%

10%

36%

38%

18%

Sekcja A - Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo

Sekcja C - Przetwórstwo przemysłowe

Sekcja E - Dostawa wody gospodarowanie ściekami iodpadami oraz działalność związana z rekultywacją

Sekcja F - Budownictwo

Sekcja G - Handel hurtowy i detaliczny naprawapojazdów samochodowych, włączając motocykle

Sekcja H - Transport i gospodarka magazynowa

Sekcja I - Działalność związana z zakwaterowaniem iusługami gastronomicznymi

Sekcja J - Informacja i komunikacja

Sekcja K - Działalność finansowa i ubezpieczeniowa

Sekcja L - Działalność związana z obsługą rynkunieruchomości

Sekcja M - Działalność profesjonalna, naukowa itechniczna

Sekcja N - Działalność w zakresie usług administrowania idziałalność wspierająca

Sekcja P - Edukacja

Sekcja Q - Opieka zdrowotna i pomoc społeczna

Sekcja R - Działalność związana z kulturą, rozrywką irekreacją

Sekcja S - Pozostała działalność usługowa

76

Czas zakładania firmy Jako czas zakładania działalności gospodarczej rozumie się okres od momentu przystąpienia

do udziału w projekcie do dnia zarejestrowania działalności gospodarczej. Należy pamiętać,

że projekty realizowane w ramach 8 osi priorytetowej ukierunkowane są na aktywizację

zawodową odbiorców wsparcia, a dotacja na założenie działalności gospodarczej jest jednym

z elementów uczestnictwa w projekcie. Przyznanie dotacji poprzedzane jest określonymi

procedurami obejmującymi m.in. ocenę motywacji, pomysłu na biznes, szkolenia oraz inne

formy wsparcia przygotowującego do prowadzenia własnej działalności gospodarczej.

Przejście tej ścieżki uczestnictwa w projekcie może obejmować okresy różnej długości

w zależności od typu projektodawcy czy liczby dotacji przyznawanych w poszczególnych

powiatach. Okres ten analizowany jest jako czas oczekiwania na decyzję o przyznaniu dotacji.

W poprzedniej perspektywie finansowej, w ramach PO KL średni czas oczekiwania na dotację

wynosił w przypadku projektów PUP – 50 dni, w przypadku pozostałych projektodawców –

158 dni. Podobnie jak w przypadku poprzedniej perspektywy najczęściej uczestnicy

projektów PUP na decyzję o przyznaniu dotacji czekali 21-20 dni od dnia zakwalifikowania do

projektu. Znacząca zmiana widoczna jest w przypadku uczestników pozostałych projektów,

których czas oczekiwania najczęściej wynosił 71-80 dni, a nie jak w poprzedniej perspektywie

201-210 dni.

W przypadku wsparcia wdrażanego w ramach RPO WM 2014-2020 mamy do czynienia

z utrzymaniem podobnego średniego czasu oczekiwania w przypadku projektów PUP (49

dni) oraz z bardzo istotnym skróceniem czasu oczekiwania na przyznanie dotacji w przypadku

pozostałych projektodawców (w aktualnej perspektywie finansowej na decyzję uczestnicy

czekają średnio 72 dni, tj. o 86 dni krócej). W poprzedniej perspektywie mieliśmy sytuację,

w której czas, jaki na udział w projekcie poświęcali odbiorcy wsparcia z PUP był

kilkakrotnie krótszy niż w przypadku osób korzystających ze wsparcia udzielanego przez

pozostałych operatorów. W obecnej perspektywie, w ramach RPO WM mamy do czynienia

ze znaczącym zmniejszeniem dysproporcji pomiędzy typami projektodawców.

77

Rysunek 34. Czas oczekiwania na dotację w dniach od dnia przystąpienia do projektu realizowanego przez PUP


Rysunek 35. Czas oczekiwania na dotację w dniach od dnia przystąpienia do projektu realizowanego przez pozostałych projektodawców.


0

100

200

300

400

500

600

700

800

900

1000

1-1

0 d

ni

11

-20

dn

i

21

-30

dn

i

31

-40

dn

i

41

-50

dn

i

51

-60

dn

i

61

-70

dn

i

71

-80

dn

i

81

-90

dn

i

99

-10

0 d

ni

10

1-1

10

dn

i

11

1-1

20

dn

i

12

1-1

30

dn

i

13

1-1

40

dn

i

14

1-1

50

dn

i

15

1-1

60

dn

i

16

1-1

70

dn

i

17

1-1

80

dn

i

18

1-1

90

dn

i

19

1-2

00

dn

i

20

1 lu

b w

ięce

j dn

i

RPMP.08.01.00

0

100

200

300

400

500

600

700

800

900

1000

1-1

0 d

ni

11

-20

dn

i

21

-30

dn

i

31

-40

dn

i

41

-50

dn

i

51

-60

dn

i

61

-70

dn

i

71

-80

dn

i

81

-90

dn

i

99

-10

0 d

ni

10

1-1

10

dn

i

11

1-1

20

dn

i

12

1-1

30

dn

i

13

1-1

40

dn

i

14

1-1

50

dn

i

15

1-1

60

dn

i

16

1-1

70

dn

i

17

1-1

80

dn

i

18

1-1

90

dn

i

19

1-2

00

dn

i

20

1 lu

b w

ięce

j dn

i

Pozostali projektodawcy

78

W przypadku PUP zauważalna jest umiarkowana zależność (współczynnik korelacji na

poziomie r=0,51) pomiędzy długością okresu rozpatrywania wniosku a liczbą dotacji

przyznawanych w poszczególnych powiatach. W przypadku wsparcia wdrażanego w ramach

PO KL związek pomiędzy tymi parametrami był znacząco niższy, a w powiatach, gdzie

udzielano relatywnie dużej liczby dotacji średni czas oczekiwania był znacznie poniżej

średniej dla ogółu dotacji udzielanych przez PUP w województwie małopolskim (np. w

powiecie tarnowskim i nowosądeckim udzielono największej liczby dotacji a średni czas

oczekiwania był jednym z najkrótszych). W obecnej perspektywie mamy do czynienia z

widoczną tendencją, zgodnie z którą im więcej dotacji przyznawanych w danym powiecie,

tym dłuższy czas oczekiwania na decyzję o otrzymaniu wsparcia tego rodzaju. Takie

proporcjonalne wydłużanie czasu oceny predyspozycji oraz pomysłów wskazuje, że

powiatowe urzędy pracy co do zasady nie ograniczają zakresu prowadzonych działań

poprzedzających przyznanie dotacji, co z kolei przekłada się na jakość wsparcia.

Rysunek 36. Liczba przyznanych dotacji a średni czas przyznania dotacji w PUP


Podobnie jak w poprzedniej perspektywie finansowej czas oczekiwania na przyznanie dotacji

nie różni się istotnie w zależności od płci osoby ubiegającej się o wsparcie. Zauważalna jest

natomiast różnica w długości trwania „działań przygotowawczych” realizowanych przez

bocheński

brzeski

chrzanowski

dąbrowskigorlicki

krakowski

Kraków

limanowski

miechowski

myślenicki

nowosądecki

nowotarski

Nowy Sącz

olkuskioświęcimski

proszowicki suski

tarnowski

Tarnów

tatrzański

wadowicki wielicki

0

100

200

300

400

500

600

0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0 70,0 80,0 90,0

Licz

ba

prz

yzn

anyc

h d

ota

cji

Średni czas trwania przyznania dotacji (średnia)

79

projektodawców innych niż PUP (w ramach projektów PUP wsparcie było kierowane

wyłącznie do osób bezrobotnych zarejestrowanych w ewidencji urzędów pracy), w zależności

od statusu osoby obejmowanej wsparciem w ramach projektu – w przypadku osób biernych

zawodowo lub bezrobotnych niezarejestrowanych w ewidencji urzędów pracy które

poprzedzały podjęcie decyzji o przyznaniu dotacji w przypadku osób o różnym statusie na

rynku pracy w przypadku projektów realizowanych przez operatorów innych niż PUP czas ten

wydłużał się średnio o 11 (w przypadku osób biernych zawodowo) lub 12 (w przypadku osób

niezarejestrowanych w ewidencji urzędów pracy) dni w stosunku do osób bezrobotnych

zarejestrowanych w ewidencji. Operatorzy wsparcia niezależnie od typu projektodawcy

nieco dłużej podejmowali decyzje dotyczące przyznania dotacjom osobom w trudnej sytuacji

na rynku pracy. Wśród osób z niepełnosprawnościami lub w innej niekorzystnej sytuacji na

rynku pracy okres podejmowania decyzji zajmował średnio 4 dni dłużej. W przypadku osób

należących do mniejszości narodowej lub etnicznej, migrant lub osób obcego pochodzenia

proces decyzyjny wydłużał się średnio o 10 dni.

Wymagany czas na założenie działalności gospodarczej w większości przypadków wynosił od

3 tygodni do 2 miesięcy (średnio około miesiąca). Wystąpiły jedynie sporadyczne trudności

z dotrzymaniem tego terminu. Kilku beneficjentów działania 8.1 wskazywało na problemy

przedłużające termin, takie jak:

• Trudności z uzupełnieniem dokumentów (np. z poręczycielem, który ma zapewnić

zabezpieczenie);

• Problem z odbiorem przez Sanepid

• Kłopoty lokalowe – kwestie uzgodnień dotyczących najmu, użyczenia lokalu;

• Choroba właściciela;

Owszem były przypadki trudności, bo jedną z form zabezpieczenia jest poręczyciel i były przypadki gdzie

poręczyciel miał siedzibę gdzieś w Warszawie i tylko oni mogli takie zaświadczenie o dochodach i zatrudnieniu

dać i to trochę trwało (beneficjent działania 8.1)

Operatorzy w ramach poddziałania 8.3.1 nie wskazywali na istotne trudności, podobnie jak w

przypadku poddziałania 8.4.2, gdyż w jego grupie docelowej są osoby, które niedawno

pracowały, i, jak wskazuje jeden z respondentów:

To są bardzo zdyscyplinowane osoby i takie, które dążą do powrotu na ten rynek pracy tylko że przez

rozpoczęcie działalności gospodarczej więc są bardzo zmotywowane, zazwyczaj konkretne i praktycznie

nastawione na sukces: „jeżeli mnie tutaj nie chcą, to zrobię to inaczej”.

80

Wkład własny W opinii uczestników, którzy otrzymali dotację na założenie własnej działalności

gospodarczej w większości przypadków nie był wymagany wkład własny od uczestników. Z

deklaracji uczestników wynika, że do wniesienia wkładu własnego zobligowanych było tylko

22% odbiorców dotacji. W 4% za zaangażowanie swoich środków (np. pieniężnych,

przedmiotowych, lokalowych) możliwe było uzyskanie dodatkowych punktów w procesie

rekrutacji. Konieczność wniesienia wkładu własnego częściej deklarują uczestnicy projektów

realizowanych przez powiatowe urzędy pracy niż osoby objęte wsparciem przez pozostałych

operatorów.

Rysunek 37.Czy instytucja przyznająca dotacje wymagała wniesienia wkładu własnego (np. pieniędzy, narzędzi, lokalu etc.)?

Opracowanie własne na podstawie badań ilościowych CATI wśród uczestników projektów (N=1006). Wartości na wykresach mogą nie sumować się do 100% ze względu na zaokrąglenia.

Zdecydowana większość (87%) osób zakładających firmy z wykorzystaniem dotacji na ten cel

przyznanej w ramach RPO 2014-2020 deklaruje, że wniosła wkład własny. Z podobną

częstością wniesienie wkładu własnego deklarowały osoby objęte wsparciem w ramach

projektów PUP oraz projektów konkursowych. Nie zachodzą również istotne statystycznie

różnice z uwzględnieniem kryteriów społeczno-demograficznych uczestników.

22%

4%

68%

6%

ogółem

30,5%

14,0%

2,9%

4,7%

59,1%

76,9%

7,5% 4,5%

projekty PUP pozostaliprojektodawcy

Niepamiętam

Nie

Nie, ale byłpremiowany

Tak

81

Rysunek 38. Czy wniósł/a Pan/Pani wkład własny?


Najczęściej wkład własny beneficjentów dotacji przyjmował formę narzędzi lub maszyn

wykorzystywanych w bieżącej działalności nowopowstałej firmy. Niezależnie od typu

projektodawcy taki sposób angażowania własnych zasobów zadeklarowała nieco ponad

połowa uczestników. Deklaracje w tym zakresie różnią się od tych czynionych przez

odbiorców wsparcia dostępnego w ramach PO KL, gdzie najczęściej wkład własny

przyjmował postać pieniężną. W przypadku uczestników projektów z RPO WM angażowanie

własnych środków pieniężnych deklaruje 42% uczestników projektów konkursowych (o 11

p.p mniej niż w poprzedniej perspektywie finansowej) oraz 38% uczestników projektów

realizowanych przez PUP (o 4 p.p mniej niż odbiorcy wsparcia PUP oferowanego w ramach

PO KL). Wkład własny w postaci pieniądza nieco częściej wnosiły osoby, których działalność

gospodarcza nadal jest prowadzona (37%) niż w przypadku tych, którzy zaprzestali jej

prowadzenia (31%). Z podobną częstością co pieniężny wkład własny beneficjenci dotacji

deklarowali udostępnienie lokalu lub pomieszczenia, w którym prowadzona będzie

działalność. Beneficjenci dotacji wspartych przez powiatowe urzędy pracy nieco częściej niż

pozostali wnosili wkład w postaci samochodu. Ponadto, taka forma wkładu własnego bardzo

zyskała na częstości jej wykorzystywania w stosunku do poprzedniej perspektywy

finansowej.

87%

13%

Tak

Nie

82

Rysunek 39. Co stanowiło wkład własny?


W zdecydowanej większości przypadków beneficjenci dotacji na założenie działalności

gospodarczej przy zapewnieniu wkładu własnego korzystali z własnych oszczędności

(w przypadku projektów PUP – 84%, a przypadku projektów konkursowych – 87%) lub ze

wsparcia rodziny. Zewnętrzne źródła finansowania wkładu własnego (np. z kredytu

bankowego lub pożyczek od znajomych) stanowią niewielki odsetek. Warto przy tym

zauważyć, że ze wsparcia rodziny częściej korzystały kobiety. Z niemal identyczną sytuacją

mieliśmy do czynienia w przypadku uczestników projektów realizowanych w poprzedniej

perspektywie finansowej.

Rysunek 40. Skąd pochodziły pieniądze na wkład własny? – według typu projektodawcy


6%

17%

36%

37%

38%

53%

7%

21%

31%

40%

42%

53%

Inne

Sprzęty biurowe (komputery, drukarki, telefony,etc.)

Samochód

Lokal, pomieszczenie dla firmy

Pieniądze

Narzędzia/maszyny

pozostaliprojektodawcy

projekty PUP

+25

+11

-11

-5

+11

+4

+14

+12

+2

+1

zmiana względemPO KL

+1

84%

16%

5% 4% 3%

87%

17%

3% 3% 2%

Własneoszczędności

Wsparcie rodziny Kredyt bankowy Pożyczka odznajomych

Inne

projekty PUP


83

Połowa uczestników wsparcia w postaci dotacji na nowe działalności gospodarcze w ramach

finansowego wkładu własnego nie zaangażowała więcej niż 5000 złotych. Widoczne jest

znaczące zmniejszenie różnic pomiędzy uczestnikami wspartymi przez powiatowe urzędy

pracy oraz pozostałych projektodawców – w poprzedniej perspektywie finansowej, mieliśmy

do czynienia z sytuacją, w której pieniężny wkład własny połowy osób wspartych przez PUP

wynosił maksymalnie 5000, ale w grupie osób objętych wsparciem przez pozostałych

projektodawców częściej angażowano większe środki pieniężne (72% deklarowała kwoty

wyższe niż 5000).

Co czwarty badany spośród ogółu osób objętych wsparciem w ramach RPO WM wniósł do

nowopowstałej firmy ponad 10 000 złotych (w poprzedniej perspektywie 29%). Widoczna

jest przy tym różnica pomiędzy osobami obsługiwanymi przez powiatowe urzędy pracy, gdzie

taką sumę na nową firmę zaangażowało 31% beneficjentów dotacji a osobami objętymi

wsparciem w ramach projektów konkursowych (22%). Mamy tu do czynienia z tendencją

odwrotną do tej zdiagnozowanej w poprzedniej perspektywie finansowej (wówczas większe

środki angażowali uczestnicy projektów realizowanych przez pozostałych projektodawców).

Należy przy tym pamiętać o tym, że wówczas wyższa była kwota dotacji przyznawanych

przez operatorów w stosunku do dotacji PUP.

Rysunek 41. Czy mógłby Pan/Pani wskazać w jakim przedziale mieścił się finansowy wkład własny?


Większość odbiorców wsparcia wniosła do tworzonego przedsiębiorstwa swój wkład własny.

Tylko dla 6% uczestników wniesienie wkładu własnego – w jakiejkolwiek formie – stanowiło

istotny problem podczas ubiegania się o wsparcie w postaci dotacji. Należy przy tym

zauważyć, że o ile wprowadzanie do własnej firmy wkładu pozafinansowego nie wpływa na

przeżywalność przedsiębiorstwa, o tyle firmy, których właściciele wnieśli dodatkowe środki

pieniężne wykraczające poza kwotę dotacji, charakteryzowały się stopniem przeżywalności o

12% 12% 12%

9% 13% 11%

8%11%

9%

20%18%

19%

22%

25%24%

31% 22% 26%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

projekty PUP pozostali projektodawcy Ogółem

powyżej 10.000 zł

od 5.001 zł do 10.000 zł

od 3.001 zł do 5.000 zł

od 2.001 zł do 3.000 zł

od 1001 zł - 2000 zł

do 1000 zł

zmiana względemPO KL

+1

+5 -9

84

4 p.p. wyższym niż pozostałe. Co ciekawe, pomimo, że w stosunku do poprzedniej

perspektywy zmalał odsetek osób wnoszących wkład pieniężny, to przeżywalność

przedsiębiorstw wzrosła. Oznacza to, że nie można bezpośrednio wiązać poziomu

przeżywalności oraz wysokości lub wartości wkładu własnego. Warto przy tym zauważyć, że

znacząco zwiększyła się skala wykorzystywania posiadanych dóbr i nieruchomości przez

odbiorców wsparcia. Wnoszenie wkładu własnego przez odbiorców wsparcia nie wpływa ani

pozytywnie, ani negatywnie na przeżywalność firm, ale pozwala na kształtowanie poczucia

zaangażowania. Biorąc pod uwagę, że wsparcie kierowane jest w szczególności do osób

w trudnej sytuacji na rynku pracy, zasadne jest, aby kontynuować podejście oparte na tym,

że decyzje dotyczące konieczności wniesienia wkładu własnego nie są ujmowane na

poziomie programowym, a beneficjenci podejmują je indywidualnie, na podstawie własnych

doświadczeń oraz szacowanego zainteresowania wsparciem w postaci dotacji.

85

Efektywność dotacji

Firmy powstające w ramach realizowanych projektów różnią się czasem przetrwania

w zależności od roku powstania firmy czy typu operatora. Informacja o tym, czy dany

podmiot istnieje została pozyskana z CEIDG na początku września według danych aktualnych

na dzień 31.08.2019. Działalności gospodarcze objęte analizą rejestrowane były w latach

2015-2019, a szansa na przetrwanie powstałych działalności do 2019 roku jest tym większa,

im później były one rejestrowane. Na różny moment powstania firmy należy nałożyć także

obowiązkowy okres prowadzenia firmy przez odbiorców dotacji. Co do zasady, uczestnicy

zobligowani byli do prowadzenia działalności przez co najmniej 12 miesięcy, a w niektórych

przypadkach przez 18 miesięcy.

Analiza efektywności obejmuje analizę porównawczą z efektami wsparcia realizowanego

w ramach PO KL w zakresie udzielonych wówczas dotacji na założenie działalności

gospodarczej. W badaniu z 2014 roku do analizy wskaźników dotyczących efektywności

wykorzystano dane pochodzące z Izby Skarbowej. Ze względu na ograniczenia w zakresie

przetwarzania danych osobowych Wykonawca oparł analizę efektywności na danych

pochodzących z CEiDG.

Przedsiębiorcy są zobowiązani do zmiany wpisu w CEiDG w ciągu 7 dni od zmiany faktycznej

w przedsiębiorstwie. Dotyczy to zmiany danych ewidencyjnych oraz danych informacyjnych.

Przedsiębiorcy są też zobowiązani do zgłaszania faktu zawieszenia, zamknięcia działalności

gospodarczej. CEiDG jest na bieżąco aktualizowane i stanowi źródło aktualnych na dany

dzień danych. Niepodjęcie przez przedsiębiorcę kroków związanych ze zmianą wpisu w

CEiDG niesie za sobą skutki prawne analogiczne do niewyrejestrowania z ZUS czy z

niezamknięciem księgowości. W związku z tym możliwe i uprawnione jest porównywanie

przeżywalności firm z wykorzystaniem dwóch źródeł danych – pochodzących z Izby

Skarbowej (dane dot. PO KL) oraz z CEiDG (dane dot. RPO WM).

Wskaźnik przetrwania firmy

Według danych aktualnych na dzień 31.08.2019 roku wciąż aktywnych było 70% firm

założonych dzięki dotacjom przyznanym w ramach Działania 8.1 w latach 2015-2019; 79%

firm założonych w ramach poddziałania 8.3.1 w latach 2016-2019 oraz 59% firm założonych

dzięki dotacji z poddziałania 8.4.2 przyznanym w 2016 roku. Na aktualny udział firm, które

nadal istnieją ma wpływ data rejestracji firmy (dla firm powstających w kolejnych latach

szansa na przetrwanie do 2019 roku rosła). Na różnicę w aktualnej sytuacji wpływ ma także

okres obowiązkowego prowadzenia firmy przez uczestników (12 miesięcy w projektach PUP i

18 miesięcy w przypadku pozostałych projektów).

86

Rysunek 42. Status firmy według stanu na dzień 31.08.2019 roku (ogółem według Działań/Poddziałań).


Spośród wszystkich firm założonym dzięki dotacjom finansowanym z RPO WM 2014-2020

według danych na sierpień 2019 aktywny status posiadało 74,5% działalności powstałych

w latach 2015-2019. Biorąc pod uwagę wszystkie firmy, jakie powstały dzięki wsparciu z RPO

WM 2014-2020 (także te, które obowiązuje wciąż okres trwałości), to zauważymy, że wraz

z biegiem czasu, na rynku pozostaje coraz mniejszy odsetek firm powstałych dzięki wsparciu.

Porównując efekty uzyskane dzięki wdrażaniu analogicznego rodzaju wsparcia w

perspektywie 2007-2013 z PO KL można mówić o podobnej przeżywalności firm, choć w im

dłuższy czas funkcjonowania na rynku, tym większą przeżywalnością charakteryzują się

podmioty wsparte w latach 2015-2019 w ramach RPO WM niż firmy powstałe w latach 2009-

2013 w ramach PO KL.

Rysunek 43. Przeżywalność działalności gospodarczych złożonych dzięki dotacjom – według roku powstania firmy


70%79%

59%

0%

5%

5%

16%

9%

19%

14%7%

16%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

RPMP.08.01.00 RPMP.08.03.01 RPMP.08.04.02

Zawieszony

Wykreślony

Działalność jest prowadzonawyłączniew formie spółki/spółek cywilnych

Aktywny

49% 53%

69%

91%97%

2%

4%3%

32% 27%

15%

2%19% 19% 14%

3%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

2015 2016 2017 2018 2019

Zawieszony

Wykreślony

Działalność jest prowadzonawyłącznie w formie spółki/spółekcywilnych

Aktywny

-3 -7 zmiana względemdo PO KL+2+3+6

87

Analizując sytuację firm powstałych dzięki dotacjom udzielonym przez powiatowe urzędy

pracy zauważyć można, że firmy powstałe w ramach RPO WM charakteryzują się wyższym

wskaźnikiem przeżycia niż firmy wsparte przez PUP w poprzedniej perspektywie finansowej.

Porównując firmy o podobnym okresie funkcjonowania na rynku14 zauważymy, że

w przypadku firm powstałych w roku 2015 do roku 2019 przetrwało o 9 p.p. więcej firm niż

w przypadku analogicznego okresu objętego analizą w ramach badania z 2014 roku. Co

więcej, także firmy powstające w kolejnych latach – 2016 i 2017 – także charakteryzują się

wskaźnikiem przeżycia wyższym niż firmy powstałe dzięki wsparciu z PO KL.

Rysunek 44. Przeżywalność działalności gospodarczych złożonych dzięki dotacjom z Działania 8.1 – według roku powstania firmy


Przedsiębiorstwa powstałe w ramach Poddziałania 8.3.1 powstałe w roku 2016

charakteryzują się wyższą przeżywalnością niż firmy powstałe w analogicznym okresie w

ramach PO KL (9 p.p różnicy). W przypadku tej grupy projektów i ich uczestników nie mamy

jednak do czynienia z tak jednoznacznie pozytywnym trendem jak w przypadku projektów

PUP, ponieważ w przypadku firm powstałych w roku kolejnym, przeżywalność ta była już

znacząco niższa (6 p.p różnicy).

14 Analogią dla roku 2019 jest rok 2013, dla 2018 – 2017 itd.

49% 53%

73%

91%100%

32% 27%

12%

4%

0%

19% 20% 15%5% 0%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

2015 2016 2017 2018 2019

Działanie 8.1

Zawieszony

Wykreślony

Aktywny

-7zmiana względemdo PO KL

+9 +7 +7

88

Rysunek 45. Przeżywalność działalności gospodarczych złożonych dzięki dotacjom z Poddziałania 8.3.1 – według roku powstania firmy


Analiza przeżywalności firm obejmuje także ocenę z pominięciem tych, które w momencie

weryfikacji statusu firmy w CEIDG obowiązywał wciąż okres trwałości, wykazała, że bardziej

trwałe są firmy powstałe w ramach projektów konkursowych (tj. dotacje przyznane w

ramach poddziałań 8.3.1 oraz 8.4.2). Po obowiązkowym okresie, w którym firma musi być

aktywna, działalność kontynuuje 74% beneficjentów dotacji na założenie działalności

gospodarczej (w tym 3% w formie spółki cywilnej). W przypadku firm wspartych w ramach

dotacji z Działania 8.1, po obowiązkowym okresie trwałości działalność kontynuuje 67%

wspartych przedsiębiorców.

Rysunek 46. Przeżywalność działalności gospodarczych po okresie trwałości.

Opracowanie własne na podstawie danych wygenerowanych z SL 2014 według danych na dzień 18.07.2019 zweryfikowanych w oparciu o dane pozyskane z CEIDG według danych na 31.08.2019. Wskaźnik obliczony dla działalności założonych na 12 miesięcy przed weryfikacją statusu działalności gospodarczych, tj. dla działalności założonych przed 1.09.2018 roku (projekty PUP) lub 18 miesięcy, tj. dla działalności założonych przed 1.03.2018 roku (pozostali projektodawcy).

67% 66%

91% 96%

3%

6%4%

22% 16%

2%11% 14%

1%

2016 2017 2018 2019

Poddziałanie 8.3.1Zawieszony

Wykreślony

Działalność jest prowadzonawyłącznie w formiespółki/spółek cywilnych

Aktywny

-7 zmiana względemdo PO KL+9 -6

67% 71%

0%3%

18%14%

15% 12%

Projekty PUP(dłużej niż 12 miesięcy)

pozostali projektodawcy(dłużej niż 18 miesięcy)

Zawieszony

Wykreślony

Działalność jest prowadzonawyłącznie w formiespółki/spółek cywilnych

Aktywny

89

Ocena efektywności dotacji udzielanych w ramach wdrażanych interwencji wymaga

odniesienia się do wskaźnika przeżycia podmiotów gospodarczych powstających

w analizowanych okresach ogółem (wszystkie podmioty zarejestrowane w danym roku

w województwie małopolskim) oraz firm powstałych z dotacją. Porównanie poziomu

przeżywalności wszystkich firm w Małopolsce z tymi powstałymi dzięki dotacjom

przyznawanym w ramach PO KL wykazało, że podmioty powstałe z unijną pomocą ze

względu na okres obowiązkowy, po pierwszym okresie charakteryzowały się wyższą

przeżywalnością. Po tym okresie obserwowalny jest jednak spadek – firmy powstałe z

dotacją charakteryzują się niższą przeżywalnością w stosunku do ogółu firm powstałych w

tym samym roku. Co ciekawe, analiza sytuacji przedsiębiorstw powstających w okresie

wdrażania RPO WM (2015-2018) wykazuje, że firmy powstające z dotacją, podobnie jak w

poprzedniej perspektywie charakteryzują się wyższą przeżywalnością (ponownie kluczową

rolę odgrywa tu zobowiązanie odbiorcy wsparcia do prowadzenia firmy) po pierwszym roku

funkcjonowania. Jednocześnie jednak, w tym przypadku zauważalna jest także przewaga firm

powstałych z dotacją po drugim roku funkcjonowania podmiotu. Po trzecim roku mamy do

czynienia ze wskaźnikiem przeżycia na podobnym poziomie, z kolei dopiero po 4 roku

działania na rynku, firmy z dotacją charakteryzują się mniejszą przeżywalnością niż ogół firm

powstałych w analogicznym okresie.

Tabela 7. Wskaźnik przeżycia podmiotów gospodarczych – porównanie PO KL oraz RPO WM.

grupa (rok rejestracji) Liczba nowo zarejestrowanych podmiotów gospodarczych

pierwszy rok drugi rok trzeci rok czwarty rok

ogółem (2009) 31388 87% 75% 68% 61%*

z dotacją PO KL (2009) 1849 90% 70% 54% 45%

ogółem (2010) 36383 86% 75% 67%* nie dotyczy

z dotacją PO KL(2010) 2766 87% 61% 51% nie dotyczy

ogółem (2011) 30667 86% 75%* nie dotyczy nie dotyczy

z dotacją PO KL (2011) 2531 85% 68% nie dotyczy nie dotyczy

ogółem (2015) 26965 91% 81% 73% 68%

z dotacją RPO WM (2015) 505 100% 84% 75% 58%

ogółem (2016) 26432 91% 82% 74% nie dotyczy

z dotacją RPO WM (2016) 1311 100% 85% 72% nie dotyczy

ogółem (2017) 28094 92% 83% nie dotyczy nie dotyczy

z dotacją RPO WM(2017) 2833 100% 87% nie dotyczy nie dotyczy

ogółem (2018) 20950 93% nie dotyczy nie dotyczy nie dotyczy

z dotacją WPO WM (2018) 2643 100% nie dotyczy nie dotyczy nie dotyczy

Dane dotyczące PO KL: Przedsiębiorcy z dotacją. Efektywność dotacji na założenie działalności gospodarczej finansowanych z Europejskiego Funduszu Społecznego, WUP 2014 (* Wartości oszacowane jako średnia wartość dla dwóch poprzednich lat); Dane dotyczące RPO WM: Opracowanie własne na podstawie danych wygenerowanych z SL 2014 według danych na dzień 18.07.2019 oraz danych na temat statusu działalności z CEIDG według danych na 31.08.2019.

Porównując czas trwania firm powstałych w województwie małopolskim w latach 2015-2018

i ich przeżywalność zauważyć można, że trudno o jednoznaczne wskazanie, kto na tle ogółu

małopolskich przedsiębiorstw ma większe szanse na przetrwanie: podmioty powstałe

90

w ramach projektów PUP czy pozostałych projektodawców. Zasadniczo, różnice pomiędzy

przeżywalnością podmiotów powstałych w ramach poszczególnych działań/ poddziałań są

niewielkie i w zależności od roku rejestracji firmy wahają się na korzyść różnych typów

operatorów wsparcia. Zauważyć można natomiast, że po drugim roku działalności

niezależnie od roku utworzenia firmy i typu operatora, firmy z dotacją charakteryzuje nieco

większy wskaźnik przetrwania niż ogół przedsiębiorstw powstałych w poszczególnych latach.

Rysunek 47. Przeżywalność firm z dotacją w porównaniu do wszystkich podmiotów gospodarczych powstałych w latach 2015-2017 (z uwzględnieniem działań/poddziałań).

Opracowanie własne na podstawie danych wygenerowanych z SL 2014 według danych na dzień 18.07.2019 oraz danych na temat statusu działalności z CEIDG według danych na 31.08.2019.

Czynniki wpływające na przetrwanie firmy Analiza regresji logistycznej15 czynników wpływających na przeżywalność firm utworzonych

dzięki dotacjom przez okres dłuższy niż obowiązkowy okres trwałości wykazała, że:

Prawdopodobieństwo przetrwania firmy maleje o 29,1% dla osób, które uzyskały dotację

od operatora innego niż PUP.

Prawdopodobieństwo przetrwania firmy rośnie o 79,3% jeśli firmę zakłada mężczyzna.

Prawdopodobieństwo przetrwania firmy rośnie o 2,6% z każdym kolejnym rokiem życia

(im starsza osoba, tym większa szansa na przetrwanie działalności powstałej z dotacją).

15 Opis metodologii oraz szczegółowe analizy regresji znajdują się w aneksie do niniejszego raportu.

91%

100%

91%

100% 100% 100%92%

100% 100%

81% 84% 82% 85%89% 92%

83%90%

85%

73% 75% 74% 72%

86%

68%

58%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Mał

op

ols

ka

Dzi

ałan

ie 8

.1 (

PU

P)

Mał

op

ols

ka

Dzi

ałan

ie 8

.1 (

PU

P)

Po

dd

ział

anie

8.3

.1

Po

dd

ział

anie

8.4

.2

Mał

op

ols

ka

Dzi

ałan

ie 8

.1 (

PU

P)

Po

dd

ział

anie

8.3

.1

2015 2016 2017

pierwszy rok drugi rok trzeci rok czwarty rok

91

Prawdopodobieństwo przetrwania firmy rośnie o 34,4% dla osób z wykształceniem

wyższym niż gimnazjalne.

Prawdopodobieństwo przetrwania firmy rośnie o 22,1% dla osób mieszkających na

obszarach o większym poziomie zaludnienia (obszary DEGURBA 1 lub 2).

Prawdopodobieństwo przetrwania firmy maleje o 27,1% dla osób w niekorzystnej

sytuacji społecznej (u których występuje przynajmniej jedna taka sytuacja).

Odnosząc się do rezultatów analizy regresji logistycznej przeprowadzonej w oparciu o dane

na temat osób, które dotacje na założenie działalności gospodarczej otrzymały w poprzedniej

perspektywie finansowej zauważalna jest tylko częściowa zbieżność czynników,

wpływających na przeżywalność firm.

Analiza aktualnych danych w oparciu o model wykazuje, potwierdza wpływ czynnika płeć –

większe szanse na przetrwanie mają firmy zakładane przez mężczyzn. Analiza wykazała także

podobne prawdopodobieństwo przetrwania firmy wynikające z wykształcenia beneficjenta

dotacji. Podobnie sprawa wygląda dla czynnika odnoszącego się do miejsca zamieszkania

beneficjenta rozumianego jako poziom zurbanizowania okolicy. Zauważalna jest jedna

kluczowa różnica pomiędzy wynikami analizy regresji przeprowadzonych dla uczestników

z poprzedniej i aktualnej perspektywy finansowej. Wówczas zauważono, że

prawdopodobieństwo przetrwania firmy maleje o 52,3% dla osób, które wzięły dotację z PUP

(w porównaniu do osób, które dotację otrzymały od innego projektodawcy). Aktualne dane

na temat działań realizowanych w perspektywie finansowej 2014-2020 wykazują, że

większe szanse na przetrwanie firmy mają osoby korzystające ze wsparcia PUP (o 29,1%).

Analizując przeżywalność firm powstałych dzięki udzielonym dotacjom z RPO WM zauważyć

można, że dłużej na rynku utrzymują się firmy zakładane przez mężczyzn. Im dłuższy okres

trwania firmy, tym większa luka pomiędzy firmami kobiet a firmami mężczyzn. Uwzględniając

ogół firm założonych dzięki dotacjom widoczne jest także, że im wyższy poziom

wykształcenia, tym wyższy wskaźnik przeżycia w kolejnych latach funkcjonowania

działalności. W przypadku osób z niepełnosprawnościami wskaźnik przeżycia w kolejnych

latach jest nieznacznie niższy niż w przypadku osób bez niepełnosprawności.

92

Rysunek 48. Wskaźnik przeżycia firm założonych dzięki dotacjom z RPO WM z uwzględnieniem profilu demograficzno-społecznego odbiorców wsparcia


99

,8%

99

,8%

10

0,0

%

99

,9%

99

,7%

99

,8%

83

,8%

87

,7%

85

,7%

88

,3%

87

,8%

77

,7%

65

,9%

79

,3%

10

0,0

%

73

,4%

73

,9%

69

,5%

0,0%

10,0%

20,0%

30,0%

40,0%

50,0%

60,0%

70,0%

80,0%

90,0%

100,0%

kobieta mężczyzna do 25 roku życia 25-34 lata 35-49 lat 50 i więcej lat

płeć wiek

1 rok

2 lata

3 lata

10

0,0

%

10

0,0

%

10

0,0

%

99

,7%

99

,7%

99

,8%

99

,79

%

99

,59

%

10

0,0

%

83

,7%

84

,6%

84

,8%

87

,0%

88

,7%

85

,97

%

84

,80

%

66

,7%

69

,2%

0,0

%

72

,1%

77

,4%

75

,8%

73

,02

%

69

,05

%

0,0%

10,0%

20,0%

30,0%

40,0%

50,0%

60,0%

70,0%

80,0%

90,0%

100,0%

niż

sze

niż

po

dst

awo

we

(ISC

ED 0

)

po

dst

awo

we

(ISC

ED 1

)

gim

naz

jaln

e (I

SCED

2)

po

nad

gim

naz

jaln

e(I

SCED

3)

po

licea

lne

(ISC

ED 4

)

wyż

sze

(IS

CED

5-8

)

oso

by

be

zn

iep

ełn

osp

raw

no

ści

oso

by

zn

iep

ełn

osp

raw

no

ścia

mi

wykształcenie niepełnosprawność

1 rok

2 lata

3 lata

93

Wartość wskaźnika przeżycia firmy w niewielkim stopniu zależy od statusu osoby

przystępującej do projektu. Osoby bierne zawodowo nieco rzadziej są w stanie utrzymać

swoją działalność przez okres 2 lat, z kolei w przypadku osób pracujących wskaźnik ten jest

nieco wyższy (należy przy tym zastrzec, że wsparcie w postaci dotacji na zakładanie

działalności dla osób pracujących wdrażane jest jedynie w ramach programów

outplacmentowych, a jego skala jest relatywnie niewielka w porównaniu z wymiarem

wsparcia dla osób niepracujących).

Rysunek 49. Wskaźnik przeżycia firm założonych dzięki dotacjom z RPO WM z uwzględnieniem statusu na rynku pracy w momencie przystąpienia do projektu.


Sytuacja działalności zakładanych znacząco różni się w zależności od powiatu, w jakim została

zarejestrowana. Różnice zwiększają się kiedy pod uwagę brany jest wskaźnik przeżycia po

3 latach funkcjonowania na rynku. Najniższe wskaźniki przeżycia po 2 i 3 latach dotyczą

powiatów: miechowskiego, dąbrowskiego, limanowskiego i nowosądeckiego. Największą

przeżywalnością przez kolejne lata charakteryzują się natomiast firmy z powiatu

nowotarskiego i tatrzańskiego. Wartym uwagi jest także to, że firmy powstające na

obszarach o mniejszej gęstości zaludnienia (wg DEGURBA) charakteryzują się nieznacznie

mniejszym poziomem przeżywalności (po 2 latach różnica wynosi 6 p.p względem obszarów

najbardziej zurbanizowanych i 4 p.p względem średnio zurbanizowanych; po 3 latach kolejno

4 i 3 p.p.).

Tabela 8.Wskaźnik przeżycia firm założonych dzięki dotacjom z RPO WM w powiatach województwa małopolskiego.

POWIAT 1 rok 2 lata 3 lata

bocheński 100,00% 91,11% 86,96%

brzeski 99,53% 91,54% 83,67%

chrzanowski 100,00% 92,55% 81,82%

dąbrowski 100,00% 76,58% 59,38%

gorlicki 99,33% 86,08% 81,82%

krakowski 100,00% 90,54% 72,73%

100% 100% 100% 100%

87% 86%80%

92%

73% 75%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

osoba bezrobotnaniezarejestrowana wewidencji urzędów

pracy

osoba bezrobotnazarejestrowana wewidencji urzędów

pracy

osoba bierna zawodowo osoba pracująca

1 rok

2 lata

3 lata

94

Kraków 100,00% 91,01% 71,43%

limanowski 100,00% 80,00% 58,54%

miechowski 98,21% 72,41% 46,15%

myślenicki 100,00% 89,04% brak

nowosądecki 99,80% 83,27% 59,81%

nowotarski 100,00% 93,83% 96,00%

Nowy Sącz 98,88% 88,33% 69,70%

olkuski 99,41% 85,94% 66,18%

oświęcimski 100,00% 83,87% 69,81%

proszowicki 100,00% 77,78% 79,17%

suski 100,00% 82,05% 72,00%

tarnowski 100,00% 76,22% 68,57%

Tarnów 99,10% 88,50% 82,35%

tatrzański 100,00% 88,24% 89,47%

wadowicki 100,00% 87,38% 85,48%

wielicki 100,00% 86,67% 81,58%

Małopolska – ogółem 99,78% 85,89% 72,83%


Wskaźnik efektywności Na potrzeby przeprowadzenia analizy porównawczej przyjęte zostało założenie, zgodnie

z którym przeżywalność firmy świadczącą o efektywności zatrudnieniowej wsparcia

zdefiniowano jako okres 27 miesięcy od zarejestrowania działalności gospodarczej przez

odbiorcę wsparcia. Wskaźnik efektywności dotacji został tak zdefiniowany, aby uwzględniać

z jednej strony punkty krytyczne (okresy, w których likwidowana jest największa liczba

wspartych działalności), z drugiej uwzględnia weryfikację, czy firma utrzymała się na rynku

przez kwartał w warunkach rynkowych. Tak rozumiany wskaźnik efektywności obliczony

w ramach badania z 2014 roku wyniósł 67,2% (ogółem). Firmy powstałe dzięki dotacjom

udzielanym w ramach RPO WM charakteryzują się wyższą wartością wskaźnika

efektywności – 81,33% dla ogółu firm powstałych co najmniej 27 miesięcy przed momentem

weryfikacji (wg stanu na 31.08.2019). Porównując wartość wskaźnika efektywności zauważyć

można również, że wsparcie udzielone w ramach RPO WM, w ramach każdego

z działań/poddziałań charakteryzuje się znacząco wyższą efektywnością od wsparcia

udzielanego w ramach działań i poddziałań PO KL. Warto przy tym zauważyć, że okresy,

w których realizowane było wsparcie z PO KL i jest realizowane z RPO WM różni ogólny

poziom przeżywalności firm w województwie małopolskim. W ostatnich latach znacząco

wzrosła przeżywalność nowopowstających firm, choć różnica w wartościach wskaźników

osiągniętych w obu perspektywach jest znacząco wyższa niż różnica w poziomie

przeżywalności firm.

95

Rysunek 50. Wartości wskaźnika efektywności osiągane w działaniach i poddziałaniach PO KL oraz RPO WM.

Dane dotyczące PO KL: Przedsiębiorcy z dotacją. Efektywność dotacji na założenie działalności gospodarczej finansowanych z Europejskiego Funduszu Społecznego, WUP 2014; Dane dotyczące RPO WM: Opracowanie własne na podstawie danych wygenerowanych z SL 2014 według danych na dzień 18.07.2019 zweryfikowanych w oparciu o dane pozyskane z CEIDG według danych na 31.08.2019.

Uzyskane wartości wskaźników różnią się w zależności od cech odbiorców wsparcia oraz

rodzaju projektodawcy, który obsługiwał proces przyznawania dotacji na założenie

działalności gospodarczej. W przypadku różnic pomiędzy firmami zakładanymi przez kobiety

i mężczyzn zauważyć można, że o ile firmy wsparte przez PUP lub w ramach programu

outplacmentowego częściej trwają na rynku minimum 27 miesięcy, o tyle w przypadku

wsparcia udzielanego w poddziałaniu 8.3.1 sytuacja wygląda podobnie w przypadku obu płci.

Co ciekawe, w przypadku efektywności uzyskanej w poprzedniej perspektywie różnice

pomiędzy kobietami a mężczyznami były niewielkie (2 p.p.). W kontekście przeżywalności

firm istotne jest zatem, aby w przypadku zdiagnozowania takiej potrzeby kobiety, którym

przyznawana będzie dotacja obejmowane były większym zakresem wsparcia

przygotowawczego i doradczego w celu wyrównania dysproporcji w efektywności dotacji.

W przypadku odbiorców wsparcia z PO KL analiza wykazała, że grupa osób z najmłodszego

przedziału (do 25 roku życia) charakteryzowała się najmniejszą efektywnością (wartość

wskaźnika 47% - projekty PUP, 65% - pozostałe projekty). W aktualnej perspektywie

wsparcie dla osób w tym wieku dostępne było jedynie w poddziałaniu 8.4.2, ale również w

tym przypadku okazało się, że wsparcie w postaci dotacji na działalność gospodarczą

kierowane do osób młodych charakteryzuje się znacznie niższą efektywnością. W przypadku

PO KL największa efektywność została osiągnięta w grupie 26-34 lata i z taką samą sytuacją

mamy do czynienia w przypadku wsparcia z RPO WM, choć należy podkreślić, że w tej grupie

w przypadku Działania 8.1 i poddziałania 8.3.1 są to osoby w wieku 30-34 lata ze względu na

zastosowane kryteria dostępu. Wprowadzenie w nowej perspektywie finansowej zasady,

zgodnie z którą wsparcie kierowane jest do osób w wieku 30 lat i więcej znajduje zatem

swoje uzasadnienie w kontekście dbałości o wysoki poziom efektywności wsparcia

rozumianego jako przeżywalność firm.

69% 67%

81%

67%

81%84% 86%

81%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Działanie 6.2 Poddziałanie6.1.3

Poddziałanie8.1.2

Ogółem POKL

Działanie 8.1 Poddziałanie8.3.1

Poddziałanie8.4.2

Ogółem RPOWM

PO KL RPO WM

96

Rysunek 51. Wartości wskaźnika efektywności osiągane w grupach w niekorzystnej sytuacji społecznej.


Największą efektywnością charakteryzują się dotacje udzielane na terenie powiatu

nowotarskiego i chrzanowskiego. Co ciekawe, jest to diametralna zmiana w stosunku do

efektów osiągniętych w ramach PO KL, kiedy to powiat nowotarski charakteryzował się

najmniejszą efektywnością. Wówczas zarówno w przypadku PUP jak i pozostałych

projektodawców dotacje przyznane w tym powiecie charakteryzowała bardzo niska

przeżywalność. Porównywanie efektów uzyskanych w tym obszarze wymaga podkreślenia

różnic pomiędzy kryteriami dostępu przewidzianymi w PO KL oraz w RPO WM, gdzie mamy

do czynienia zasadniczo z różnymi grupami docelowymi. Z analiz wynika, że zmiana jaka

zaszła w poziomie efektywności wsparcia udzielanego na tym obszarze nie wynika ani ze

zmiany poziomu przedsiębiorczości w powiecie nowotarskim (stosunek wartości wskaźników

dot. przedsiębiorczości w stosunku do średniej wojewódzkiej pozostają na podobnym

poziomie przez cały okres wdrażania PO KL 2007-2013 oraz RPO WM 2014-2020), ani ze

zmian wprowadzonych przez beneficjentów w zasadach przyznawania dotacji. Zauważyć

można jednak, że struktura uczestników objętych wsparciem w powiecie nowotarskim

sprzyja osiąganiu wyższego wskaźnika efektywności. Na tle ogółu województwa oraz innych

powiatów, w powiecie nowotarskim częściej przyznawano dotację przedstawicielom grup

społeczno-demograficznych, w których efektywność była znacząco wyższa, tj. mężczyznom

(stanowią 61% uczestników z powiatu nowotarskiego) oraz osobom młodszym – w

przypadku powiatu nowotarskiego mamy do czynienia z nadreprezentacją grupy 25-34 lata

(33%, o 6 p.p. więcej niż w województwie małopolskim ogółem) przy znacznie niższym

poziomie udziału osób w wieku 50 lat i więcej w stosunku do ogółu uczestników (12%, tj. o

10 p.p. mniej). Oczywiście taka struktura nie stanowi tak dużej zmiany, jaka została

odnotowana w tym powiecie. Należy zatem zakładać, że uzyskany efekt jest rezultatem

bardziej trafnego dobierania uczestników projektów w stosunku do poprzedniej

perspektywy finansowej. Może to być także wynik mobilizacji beneficjentów pod wpływem

zarzutów wobec operatorów udzielających wsparcia w poprzedniej perspektywie, którzy

mieliby niewłaściwie diagnozować cechy osobowościowe kandydatów.

76%

85% 84% 81%75%

85% 82%86% 83% 83%

71%

96%

71%

100%

80%

100%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

120%

kobieta mężczyzna do 25 rokużycia

25-34 lata 35-49 lat 50 i więcej lat

płeć wiek

Działanie 8.1 (PUP)

Poddziałanie 8.3.1

Poddziałanie 8.4.2

97

Najmniejsza przeżywalność firm odnotowana została natomiast w powiatach limanowskim,

miechowskim i tarnowskim, a największa zmiana dotyczy powiatu miechowskiego, który

w poprzedniej perspektywie został zaliczony do powiatów o wysokim poziomie

przeżywalności. W powiecie miechowskim zauważyć można negatywne trendy w poziomie

przedsiębiorczości w okresie wdrażania najpierw PO KL 2007-2013, a obecnie RPO WM 2014-

2020. O ile w roku 2008 wartość wskaźnika podmioty wpisane do rejestru REGON na 10 tys.

ludności dla powiatu miechowskiego stanowiła 87% średniej wojewódzkiej, o tyle w roku

2018 było to już 81%. Podobna tendencja widoczna jest w przypadku wskaźnika osoby

fizyczne prowadzące działalność gospodarczą na 1000 ludności (spadek z 93% średniej

wojewódzkiej w 2008 do 88% średniej wojewódzkiej w 2018). Podobnie jak w przypadku

powiatu nowotarskiego PUP nie wprowadził zmian ponad te wymagane, które wynikają z

różnic programowych (w tym przede wszystkim zmiana w kryteriach dostępu). Z kolei z

deklaracji beneficjenta wynika, że zasady przyznawania wsparcia bazują na ocenie potencjału

planowanego do utworzenia przedsiębiorstwa.

Tabela 9. Wartości wskaźnika efektywności osiągane według powiatów i działań/poddziałań.

powiat Działanie 8.1 (PUP)

Poddziałanie 8.3.1

Poddziałanie 8.4.2

ogółem

nowotarski 92% 95% nie dotyczy 92,86%

chrzanowski 90% nie dotyczy 88% 89,74%

krakowski 86% 100% nie dotyczy 87,80%

bocheński 88% 88% nie dotyczy 87,76%

Kraków 89% 85% nie dotyczy 87,39%

Tarnów 88% 85% nie dotyczy 87,21%

brzeski 88% 80% nie dotyczy 86,90%

myślenicki nie dotyczy 86% nie dotyczy 86,36%

tatrzański 86% 80% nie dotyczy 85,19%

wielicki 86% 73% nie dotyczy 84,00%

Nowy Sącz 80% 88% 100% 83,33%

wadowicki 84% nie dotyczy nie dotyczy 82,22%

oświęcimski 77% nie dotyczy 95% 81,94%

gorlicki 77% 93% nie dotyczy 80,88%

olkuski 77% nie dotyczy 100% 77,14%

suski 80% 70% nie dotyczy 77,05%

proszowicki 75% 100% nie dotyczy 76,47%

nowosądecki 75% 82% 83% 76,39%

dąbrowski 72% 89% nie dotyczy 73,97%

tarnowski 75% 67% nie dotyczy 73,86%

miechowski 72% 100% nie dotyczy 73,68%

limanowski 70% 64% nie dotyczy 69,30% Opracowanie własne na podstawie danych wygenerowanych z SL 2014 według danych na dzień 18.07.2019 zweryfikowanych w oparciu o dane pozyskane z CEIDG według danych na 31.08.2019.

98

Rysunek 52. Wartości wskaźnika efektywności osiągane według powiatów


Poziom wskaźnika efektywności uwzględniającego funkcjonowanie firmy na rynku przez

minimum 27 miesięcy w poszczególnych powiatach nie zależy od liczby dotacji

przyznawanych w danym powiecie ogółem lub w ramach poszczególnych działań/

poddziałań. Istnieje również niezbyt silna korelacja pomiędzy wartością wskaźnika

efektywności a poziomem przedsiębiorczości w poszczególnych powiatach rozumianym jako

liczba podmiotów wpisanych do rejestru REGON na 10 tys. ludności w 2018 roku16 (siła

korelacji przeciętna – r=0,428) lub jako liczba osób fizycznych prowadzących działalność

gospodarczą na 1000 ludności (r=0,401). Niemniej jednak zauważalny jest delikatny trend

zgodnie z którym, im wyższy poziom przedsiębiorczości w powiecie tym wyższa

przeżywalność firm.

16 Ze względu na stosunkowo niewielki poziom zmienności wartości wskaźnika w kolejnych latach (2015-2018) wzięto pod uwagę najbardziej aktualne dane dostępne w Banku Danych Lokalnych.

powyżej 90%

90% - 85%

85% - 80%

80% - 75%

75% - 70%

70% - 65%

poniżej 65%

miechowski

olkuski

chrzanowski krakowski

Kraków

proszowicki

dąbrowski

Tarnów

tarnowski

brzeski

bocheński

wielicki oświęcimski

wadowicki

myślenicki

limanowski

Nowy Sącz

nowosądecki

gorlicki

suski

nowotarski

tatrzański

99

Rysunek 53. Poziom przedsiębiorczości w powiecie a wskaźnik efektywności dotacji w powiecie.


W analizie efektywności wzięto również pod uwagę wcześniejsze doświadczenia uczestników

projektów w prowadzeniu działalności gospodarczej. W przypadku osób objętych wsparciem

przez PUP „przedsiębiorcy drugiej szansy” nieco rzadziej (o 9 p.p.) prowadzili firmę powstałą

z dotacji przez co najmniej 27 miesięcy. W przypadku osób wspartych w ramach pozostałych

projektów wartość wskaźnika uzyskuje podobną wartość niezależnie od wcześniejszych

doświadczeń w prowadzeniu biznesu.

bocheński

brzeski

chrzanowski

dąbrowski

gorlicki

krakowski

Kraków

limanowski

miechowski

myślenicki

nowosądecki

nowotarski

Nowy Sącz

olkuski

oświęcimski

proszowicki

suski

tarnowski

Tarnów

tatrzański

wadowicki

wielicki

0

200

400

600

800

1 000

1 200

1 400

1 600

1 800

2 000

65% 70% 75% 80% 85% 90% 95%

po

dm

ioty

wp

isan

e d

o r

ejes

tru

REG

ON

na

10

tys

. lu

dn

ośc

i [2

01

8]

wskaźnik efektywności (przeżycie 27 mcy)

100

Rysunek 54. Wartości wskaźnika efektywności a wcześniejsze prowadzenie działalności gospodarczej.


Kierowanie wsparcia do osób w niekorzystnej sytuacji społecznej ma kluczowe znaczenie

w kontekście realizacji założeń interwencji, a przyjęte kryteria dostępu definiujące grupę

docelową dla wsparcia są zasadne w kontekście zapewniania efektywności wsparcia. Analiza

wykazała, że osoby znajdujące się w niekorzystnej sytuacji społecznej w przypadku

wszystkich działań i poddziałań zakładają firmy, które trwają na rynku co najmniej 27

miesięcy z podobną częstością, co firmy zakładane przez pozostałych uczestników.

Rysunek 55. Wartości wskaźnika efektywności osiągane w grupach w niekorzystnej sytuacji społecznej.


81%

70%

84% 83%

Nie prowadził wcześniej DG Prowadził wcześniej DG Nie prowadził wcześniej DG Prowadził wcześniej DG

projekty PUP pozostali projektodawcy

81

%

10

0%

81

%

86

%

81

%

80

%

81

%

80

%

60

%

81

%

80

%

84

% 10

0%

84

% 10

0%

84

% 89

%

82

% 89

%

67

% 81

% 88

%

86

%

86

%

86

% 10

0%

88

%

67

%

10

0%

88

%

80

%

0%10%20%30%40%50%60%70%80%90%

100%

po

zost

ali u

czes

tnic

y

Oso

ba

nal

eżą

ca d

o m

nie

jszo

ści

nar

od

ow

ej lu

b e

tnic

znej

, mig

ran

t,o

sob

a o

bce

go p

och

od

zen

ia

po

zost

ali u

czes

tnic

y

Oso

ba

be

zdo

mn

a lu

b d

otk

nię

taw

yklu

czen

iem

z d

ost

ępu

do

mie

szka

ń

oso

by

be

z n

iep

ełn

osp

raw

no

ści

oso

by

z n

iep

ełn

osp

raw

no

ścia

mi

po

zost

ali u

czes

tnic

y

Oso

ba

w in

ne

j nie

korz

ystn

ej s

ytu

acji

spo

łecz

nej

Od

mo

wa

po

dan

ia in

form

acji

po

zost

ali u

czes

tnic

y

Oso

ba

w c

o n

ajm

nie

j jed

nej

nie

korz

ystn

ej s

ytu

acji

spo

łecz

nej

Działanie 8.1 (PUP) Poddziałanie 8.3.1 Poddziałanie 8.4.2

101

Losy osób, których firmy nie przetrwały na rynku

W przypadku podmiotów, które zostały rozwiązane istotnym wskaźnikiem jest czas ich

funkcjonowania na rynku. Średni czas funkcjonowania tych firm wynosi 20,6 miesięcy i jest

nieco dłuższy w przypadku firm powstałych w ramach Działania 8.1 (średnio 21,3 miesięcy)

niż w przypadku Poddziałania 8.3.1 (19 miesięcy). Zauważalne jest, że momenty szczególnie

sprzyjające kończeniu prowadzenia działalności gospodarczej to 12 miesięcy, 18 miesięcy i 24

miesiące. Pierwsze dwa okresy wynikają ze zobowiązań odbiorców wsparcia względem

obowiązku prowadzenia działalności przez określony czas. Bariera 24 miesięcy dotyczy

natomiast końca preferencyjnych składek dla przedsiębiorców, a w konsekwencji wzrostu

kosztów prowadzenia działalności.

Rysunek 56. Okres istnienia firm z dotacją, które zostały zlikwidowane (w miesiącach).


Uczestnicy projektów, którzy zaprzestali prowadzenia działalności gospodarczej przyznają, że

największym problemem w kontynuowania tej działalności były zbyt wysokie podatki i ZUS,

czyli koszty prowadzenia działalności gospodarczej (takie same powody, z podobną

częstością wskazywali przedsiębiorcy, którzy rozwiązali działalność powstałą dzięki dotacji z

PO KL). Częściej z tym problemem borykały się kobiety. Mając na uwadze drugi najczęściej

wskazywany powód zaprzestania działalności (zbyt niskie dochody) należy wnioskować, że

wsparci przedsiębiorcy uzyskiwali zbyt niskie przychody w stosunku do kosztów działalności

wynikających z obowiązujących w Polsce przepisów prawa. Jednocześnie co piąty uczestnik

zwracał uwagę na zbyt wysokie koszty prowadzenia działalności wynikające z codziennego

funkcjonowania firmy (np. rachunki, materiały). Na problem zbyt niskich dochodów częściej

uwagę zwracały osoby wsparte w ramach dotacji udzielanych przez powiatowe urzędy pracy.

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

1 3 6 8 10 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35 37 39 41 43 45 47

102

Rysunek 57. Jaki był powód zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej? – według rodzaju projektodawcy

Opracowanie własne na podstawie badań ilościowych CATI wśród uczestników projektów (N=209)

Osoby, które zaprzestały prowadzenia działalności gospodarczej założonej dzięki pozyskanej

dotacji można podzielić na osoby, które podjęły inną aktywność zawodową oraz pozostające

aktualnie bez zatrudnienia. W przypadku osób wspartych w ramach projektów

konkursowych mamy do czynienia także z sytuacją, w której uczestnicy przebywają obecnie

na rencie lub emeryturze i nie są aktywne zawodowo – jest to co czwarty uczestnik, który

zaprzestał prowadzenia działalności gospodarczej, przy czym istotne jest to, że 76% z tych

osób to osoby w wieku powyżej 50 roku życia.

Rysunek 58. Jaka jest Pana/Pani obecna sytuacja zawodowa?


1%

4%

8%

12%

18%

19%

22%

24%

33%

3%

3%

20%

12%

19%

25%

20%

17%

30%

Problemy z urzędami spowodowanenieznajomością przepisów

Przypadki losowe, które doprowadziły dodużych strat w prowadzonej działalności

Kłopoty osobiste, rodzinne

Zły stan zdrowia

Zbyt wysokie koszty działalności(rachunki/materiały)

Inny

Duża konkurencja i trudności zeznalezieniem klientów

Zbyt niskie dochody

Zbyt wysokie podatki, ZUS


projekty PUP

52%

36%

46%

39%

3%

25%


Jestem na rencie/emeryturze

pracuje

Nie pracuje

103

W grupie wspartych przez powiatowe urzędy pracy osób, które zaprzestały prowadzenia

działalności, największy odsetek (32%) kontynuuje aktywność zawodową w formie pracy

najemnej, będąc zatrudnionym na umowę o pracę. Kolejne 15% pracuje w oparciu o umowy

cywilno-prawne lub bez pisemnej umowy. W przypadku uczestników, którzy otrzymali

dotacje przyznawane przez pozostałych projektodawców, osoby, które zaprzestały

prowadzenia działalności istotnie statystycznie rzadziej pracują w oparciu o umowę o pracę

(23%) niż beneficjenci projektów realizowanych przez PUP. Jednocześnie, jak już

wspomniano mamy do czynienia z relatywnie wysokim odsetkiem osób, które zaprzestały

aktywności zawodowej przechodząc na rentę lub emeryturę. Analizując sytuację

niepracujących należy także zwrócić uwagę na relatywnie dużą grupę osób wspartych przez

powiatowe urzędy pracy, które aktualnie prowadzą dom lub opiekują się osobą zależną

(dzieckiem lub innym domownikiem) – takie osoby stanowią 18% w grupie osób, które

zaprzestały prowadzenia działalności.

Rysunek 59. Jaka jest Pana/Pani obecna sytuacja zawodowa?


8%

1%

18%

24%

3%

32%

6%

2% 2%5%

7%

1%4%

23% 25% 23%

10%

0%

6%

0%

jest

em z

arej

estr

ow

any/

a w

urz

ęd

zie

pra

cy ucz

ę si

ę

pro

wad

zę d

om

/op

ieku

ję s

ięd

zie

ckie

m lu

b in

nym

do

mo

wn

ikie

m

Inn

y p

ow

ód

Jest

em n

a re

nci

e/e

mer

ytu

rze

na

um

ow

ę o

pra

cę

na

um

ow

ę zl

ecen

ie

na

um

ow

ę u

stn

ą

na

um

ow

ę o

dzi

eło

be

z u

mo

wy

Nie pracuję Pracuję


104

Efekt zatrudnieniowy Podstawowym efektem podjętych działań, jaki widzą badani respondenci z PUP, jest

faktyczne założenie i prowadzenie działalności, a co za tym idzie, efektywność

zatrudnieniowa. Długofalowe oddziaływanie polega na rozwoju przedsiębiorczości na terenie

danego powiatu/miejscowości. Respondenci wskazują, że większość firm utrzymuje się co

najmniej 12 miesięcy lub dłużej na rynku:

Globalnie, jeśli chodzi o efekty realizacji projektów w zakresie dotacji, mamy bardzo dobre efekty, bo niemal

dziewięćdziesiąt dziewięć procent przyznanych dotacji, nie tyle że utrzymuje się przez dwanaście miesięcy, co

utrzymuje się ponad te dwanaście miesięcy (beneficjent działania 8.1)

Jak wskazuje jeden z respondentów, nawet jeżeli nowo założona firma nie utrzyma się na

rynku, to osoba, która ją zakładała, ma już większe szanse na rynku pracy:

Ponad 80% mamy tej efektywności, więc praktycznie większość osób która uczestniczy u nas w projekcie,

znajduje to zatrudnienie – czyli spadło bezrobocie u nas, ale też jeżeli ktoś potem wraca do rejestru, to

wiadomo, że on już ma nowe umiejętności i kwalifikacje, tak że te efekty są dość duże (beneficjent działania 8.1)

Zarówno pracownicy PUP, jak i operatorzy oceniają dotacje jako bardzo skuteczne

rozwiązanie, często jako bardziej skuteczne niż inne instrumenty i usługi. Podkreślają jego

zalety aktywizacyjne, wskazując, że bardzo mała część osób, które otrzymały to wsparcie,

wraca do rejestru. Ponadto (na co wskazują operatorzy kierujący swoje wsparcie do osób

biernych zawodowo) wiele osób dzięki tego typu projektom wychodzi z szarej strefy.

Wartością dodaną jest zatrudnianie przez założone firmy kolejnych osób.

Moim subiektywnym zdaniem, [dotacje są działaniem] najskuteczniejszym, ponieważ bardzo niewielka jest ilość

osób, które nie utrzymują tej działalności i w 90% też utrzymują ją po tym okresie wymaganym, tak mi się

wydaje. Nie robiliśmy żadnych statystyk, ale na podstawie tych osób, które do nas wracają do rejestru, to są

nieliczne przypadki (beneficjent działania 8.1)

Tak, takie osoby tworzą nowe miejsca pracy dla kolejnych bezrobotnych. Są efektywne (beneficjent działania

8.1)

Dotacje przyznawane na założenie działalności gospodarczej przyznawane w ramach 8 osi

priorytetowej RPO WM 2014-2020 stanowiły narzędzie służące aktywizacji zawodowej

odbiorców tegoż wsparcia. Z tego względu istotne jest zweryfikowanie, na ile otrzymanie

dotacji, założenie własnej firmy przełożyły się na aktywność zawodową uczestników

projektów nawet jeśli firma powstała dzięki dotacji nie przetrwała na rynku. Badanie

ilościowe wśród odbiorców wsparcia pozwala na zweryfikowanie aktualnej (na moment

realizacji badania) sytuacji zawodowej uczestników projektów realizowanych w ramach RPO

WM. Deklaracje pozyskane od odbiorców wsparcia wskazują na wyższą skuteczność w

aktywizacji zawodowej działań podejmowanych przez projektodawców z poddziałań 8.3.1

oraz 8.4.2, gdzie cel został osiągnięty w przypadku 92% badanych – tylko 8% aktualnie nie

pracuje w żadnej formie lub przebywa na emeryturze lub rencie nie podejmując żadnej

aktywności zawodowej. W przypadku Działania 8.1 mamy do czynienia z większym

odsetkiem uczestników, którzy mimo niepowodzenia w prowadzeniu własnej firmy podjęli

105

zatrudnienie w jakiejkolwiek formie (12%). Jednocześnie jednak 17% ogółu uczestników

objętych wsparciem w ramach Działania 8.1 aktualnie nie pracuje.

Rysunek 60. Efekt zatrudnieniowy dotacji przyznanych w ramach RPO WM w zależności od typu projektodawcy


Efektywność zatrudnieniowa osiągnięta w ramach realizowanego wsparcia różni się

w zależności od cech odbiorców wsparcia. Podobnie jak w przypadku pozostałych

wskaźników służących do opisu efektywności wsparcia zauważalne jest, że w przypadku

mężczyzn mamy do czynienia z mniejszym odsetkiem osób, które aktualnie, pomimo działań

na rzecz aktywizacji zawodowej, pozostają bez zatrudnienia. Należy przy tym zaznaczyć, że

różnice te nie są znaczące. Zauważyć można także, że w poszczególnych wyodrębnionych

grupach wiekowych w przypadku zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej

powstałej dzięki dotacji podobny odsetek podjął zatrudnienie w innej formie. W przypadku

grupy 50 lat i więcej bez pracy pozostaje aktualnie 18% osób objętych wsparciem, przy czym

7,5% to osoby na emeryturze lub rencie. Odsetek osób przebywających na emeryturze lub

rencie zawyża również udział osób niepracujących w grupie osób niepełnosprawnych – tam z

tego rodzaju świadczeń bez podejmowania aktywności zawodowej korzysta niemal 12%

uczestników projektów z niepełnosprawnościami.

17%

12%

71%

Projekty PUP

8%

5%

87%

Pozostali projektodawcy

Nie pracuje

pracuje, mimo likwidacji firmy

firma nadal istnieje

106

Rysunek 61. Efekt zatrudnieniowy dotacji przyznanych w ramach RPO WM w zależności od wybranych cech uczestników


8% 12%18% 14% 11% 12%

23%9%8%

8% 10%7% 9%

6%

82% 80%74% 75%

83% 80%71%

25-34 lata 35-49 lat 50 i więcejlat

kobieta mężczyzna Nie Tak

Wiek Płeć Niepełnosprawność

firma nadal istnieje

pracuje, mimolikwidacji firmy

Nie pracuje

107

Ocena programu

Kondycja firm powstałych dzięki dotacji oraz z grupy kontrolnej Przedsiębiorcy, którzy otrzymali wsparcie w postaci dotacji na założenie działalności

gospodarczej w większości przypadków wskazywali, że sięgając po tego rodzaju wsparcie

kierowali się koniecznością zapewnienia środków utrzymania (około 70% beneficjentów

dotacji) lub chęcią poprawy swojej sytuacji materialnej (80% badanych beneficjentów

dotacji). Istotne jest zatem przyjrzenie się kondycji finansowej przedsiębiorstw powstałych

dzięki ingerencji w ramach RPO WM oraz porównanie sytuacji tych firm z podmiotami

podobnymi, które powstały bez otrzymania bezzwrotnych środków na ten cel z

zewnętrznego źródła. W pierwszym roku rozliczeniowym funkcjonowania firmy większość

firm wypracowała zysk. Porównując sytuację przedsiębiorstw w zależności od typu

projektodawcy zauważyć można, że nieco częściej dodatni bilans udało się uzyskać firmom

wspartym przez powiatowe urzędy pracy niż firmom powstałym w ramach projektów

konkursowych. W grupie kontrolnej sytuacja porównywalna jest do firm powstałych w

ramach projektów PUP. Oznacza to, że w pierwszym roku działalności firmy powstałe w

ramach projektów konkursowych radziły sobie nieco gorzej niż pozostałe firmy o podobnym

profilu – w 29% przypadków firmom w tym okresie nie udało się wypracować zysku.

Rysunek 62. Czy w pierwszym roku rozliczeniowym firma wypracowała zysk?


Biorąc pod uwagę ostatni okres rozliczeniowy, również zauważyć można, że w lepszej

kondycji finansowej są firmy założone dzięki dotacjom przyznawanym przez powiatowe

urzędy pracy. W tej grupie zysk wypracowało 72% ogółu powstałych firm, a brak

wypracowanego zysku w ostatnim roku rozliczeniowym dotyczy tylko co dziesiątej firmy. W

przypadku pozostałych projektodawców należy zauważyć, że w ostatnim roku

rozliczeniowym tylko nieco więcej niż co druga firma wypracowała zysk. Mimo, że wynik ten

wynika poniekąd z nieco większego udziału firm „młodych”, w których brakuje jeszcze

możliwości oceny wyniku finansowego (to jest firmy powstałe w ciągu ostatniego roku, które

22%29%

20%

67% 55%62%

7%

4% 7%

4%12% 11%


Nie dotyczy

Trudno powiedzieć

Tak

Nie

108

nie zamknęły jeszcze roku rozliczeniowego oznaczone na wykresie jako „nie dotyczy”), to

niepokojące jest zdiagnozowany odsetek firm, których przedstawiciele deklarują, że w

ostatnim zamkniętym roku nie udało się wypracować zysku – jest to prawie co czwarta

działalność gospodarcza założona dzięki dotacji przyznanej przez operatorów wyłonionych

w trybie konkursowym.

Rysunek 63. Czy w ostatnim zamkniętym roku rozliczeniowym firma wypracowała zysk? – według projektodawcy (lewy) oraz roku powstania firmy (prawy)


Pozytywnym zjawiskiem zdiagnozowanym w ramach niniejszego badania jest fakt, że im

dłużej firma działa na rynku, tym większe jest prawdopodobieństwo wypracowania zysku

za rok rozliczeniowy. Badanie wykazało, że firmy powstałe w roku 2015 w zdecydowanej

większości przypadków (91%) w ostatnim roku rozliczeniowym wypracowały zysk. Warto

przy tym zauważyć, że w roku 2015 firmy powstałe dzięki dotacjom obsługiwane były

wyłącznie przez powiatowe urzędy pracy. W grupie kontrolnej natomiast w firmach o

podobnym profilu i założonych w tym samym roku w ostatnim roku rozliczeniowym zysk

wypracowało o 13 pp. mniej firm niż tych wspartych poprzez dotacje. W przypadku

młodszych firm, to jest powstałych w latach 2016-2018, różnica pomiędzy odsetkiem firm,

którym w ostatnim roku rozliczeniowym udało się wypracować zysk jest relatywnie niewielka

jeśli porównać sytuację firm wspartych dzięki dotacjom i tym powstałym bez ingerencji z

wykorzystaniem środków publicznych.

11%

23%

72%53%

4%

4%

13%19%


Nie dotyczy

Trudnopowiedzieć

Tak

Nie

91% 90%85%

48%

75% 77%

43%

2015 2016 2017 2018

odpowiedzi "tak"

Projekty PUP


109

Rysunek 64. Czy w ostatnim zamkniętym roku rozliczeniowym firma wypracowała zysk? – według roku założenia DG


Ocena kondycji działalności powstałych dzięki wsparciu z RPO WM 2014-2020 opiera się

także na porównaniu sytuacji w pierwszym oraz ostatnim roku rozliczeniowym.

Uwzględniając ten wskaźnik również zauważalne jest, że firmy powstałe dzięki dotacjom

przyznawanym przez operatorów wyłonionych w konkursach radzą sobie nieco słabiej na

rynku niż firmy wsparte przez powiatowe urzędy pracy lub powstałe bez interwencji

publicznej. Co trzecia firma wsparta w ramach projektów konkursowych deklaruje, że w

ostatnim roku radziła sobie gorzej niż w pierwszym roku działalności firmy. Należy tutaj

mieć na uwadze, że firmy wspierane w ramach tych projektów w pierwszym roku

działalności mogły korzystać ze wsparcia pomostowego – doradztwa, konsultacji w zakresie

funkcjonowania firmy, co mogło się przekładać na lepsze efekty w początkowej fazie

funkcjonowania (choć i tak firmy te rzadziej niż pozostałe firmy wypracowywały zysk w

pierwszym roku działalności). W przypadku firm powstałych dzięki dotacjom

dystrybuowanym przez powiatowe urzędy pracy sytuacja wygląda podobnie do sytuacji firm

powstałych bez środków publicznych, co oznacza, że odpowiada rynkowym trendom.

6%16%

9% 12% 13% 11%

25%

13%

91%78%

88% 83% 80%79%

45%

43%

3% 6% 4% 5% 7% 11%

4%

3%

26%

42%

DG zdotacją

DG - grupakontrolna

DG zdotacją

DG - grupakontrolna

DG zdotacją

DG - grupakontrolna

DG zdotacją

DG - grupakontrolna

2015 2016 2017 2018

Nie dotyczy

Trudno powiedzieć

Tak

Nie

110

Rysunek 65. Czy zysk wypracowany w ostatnim roku rozliczeniowym był większy, od tego, który firma osiągnęła w pierwszym roku rozliczeniowym?


Badanie pozwoliło także na diagnozę nastrojów co do aktualnego funkcjonowania firm.

Zdecydowana większość deklaruje, że spodziewa się osiągnąć zysk w obecnym roku

rozliczeniowym, co więcej w przypadku oceny aktualnej sytuacji oraz sytuacji przyszłej (do

końca roku rozliczeniowego) mamy do czynienia ze zrównaniem się ocen własnych

działalności dokonywanych przez odbiorców dotacji przyznawanych przez powiatowe urzędy

pracy oraz operatorów wyłonionych w konkursach, jak również przedsiębiorców z grupy

kontrolnej. W przypadku beneficjentów dotacji zysków nie spodziewa się osiągnąć jedynie

3% przedsiębiorców, w grupie kontrolnej jest to grupa niespełna 8%. Ponadto, o ile w

przypadku firm powstałych dzięki dotacjom różnica ze względu na płeć nie jest istotna

statystycznie, o tyle w przypadku grupy kontrolnej widoczna jest nieco gorsza sytuacja kobiet

prowadzących działalność gospodarczą – w tej grupie 12% zakłada, że w tym roku nie

wypracuje zysku w swojej firmie.

Rysunek 66. Czy w obecnym roku rozliczeniowym spodziewa się Pan/Pani osiągnąć zysk?


20%

34%22%

69%54%

59%

11% 12%19%


Odmowa odpowiedzi

Tak

Nie

5% 2% 4% 3%12% 6%

88% 90% 90% 94% 78% 84%

7% 8% 6% 3% 10% 10%



Trudno powiedzieć

Tak

Nie

111

W przypadku deklaracji uczestników projektów, którzy pozyskali dotacje na założenie

działalności gospodarczej odnośnie aktualnej sytuacji finansowej firmy nie dostrzeżono

istotnych statystycznie różnic ze względu na cechy demograficzne przedsiębiorców.

Widoczne są natomiast różnice w zależności od tego, w jakim powiecie mieszkają osoby

prowadzące działalność gospodarczą. Najmniej optymistyczne prognozy dotyczą

przedsiębiorców z powiatu brzeskiego (67% przedsiębiorców zakłada wypracowanie zysku w

obecnym roku rozliczeniowym, tj. o 24 pp. poniżej wartości wskaźnika właściwej dla całej

populacji) oraz powiatu dąbrowskiego (82%, to jest o 9 pp. mniej). Istotnie częściej, w

porównaniu do ogółu przedsiębiorców wspartych poprzez dotacje, pozytywnych ocen

obecnej sytuacji firmy dokonywały osoby z powiatu miechowskiego.

Rysunek 67. Czy w obecnym roku rozliczeniowym spodziewa się Pan/Pani osiągnąć zysk? - % odpowiedzi „tak” według powiatów

.


Ocena aktualnej sytuacji przedsiębiorstwa co do zasady nie różni się w zależności od okresu

funkcjonowania firmy na rynku. Największa dysproporcja pomiędzy firmami powstałymi

dzięki dotacjom a tym, które powstały bez udziału środków publicznych dotyczy firm, które

na rynku działają od 2015 roku. W tym przypadku firmy powstałe dzięki dotacjom znacznie

częściej pozytywnie oceniają swoją aktualną sytuację – 94% spodziewa się wypracowania

zysku w obecnym roku rozliczeniowym, to jest o 13 pp. więcej niż w przypadku firm z grupy

kontrolnej. Na uwagę zasługuje także sytuacja firm najmłodszych, to jest powstałych

w bieżącym roku. Zauważyć można, że przedstawiciele tych firm szanse na wypracowanie

zysku w obecnym roku deklarują z podobną częstością co firmy, które funkcjonują na rynku

powyżej 94%

94% - 88%

88% - 82%

82% - 76%

poniżej 70%

olkuski miechowski

chrzanowski

krakowski

Kraków

proszowicki dąbrowski

Tarnów

brzeski

bocheński

wielicki

tarnowski

gorlicki Nowy Sącz

nowosądecki

limanowski

myślenicki

wadowicki

oświęcimski

suski

nowotarski

tatrzański

112

dłużej. W tej grupie różnica pomiędzy firmami powstałymi z wykorzystaniem dotacji oraz

z grupy kontrolnej jest relatywnie niewielka.

Rysunek 68. Czy w obecnym roku rozliczeniowym spodziewa się Pan/Pani osiągnąć zysk? - % odpowiedzi „tak” według roku założenia firmy.


Prowadzenie firmy, zgodnie z założeniami i motywacjami beneficjentów dotacji ma stanowić

źródło dochodów niezbędnych do zapewnienia środków utrzymania oraz poprawy sytuacji

materialnej swojej lub gospodarstwa domowego. Dla niemal 90% odbiorców dotacji

przyznawanych w ramach RPO WM 2014-2020 powstała dzięki wsparciu firma stanowi

jedyne źródło utrzymania. Nieco częściej takie deklaracje składają osoby wsparte w ramach

projektów realizowanych przez powiatowe urzędy pracy (94%, to jest o 8 pp. więcej niż

przypadku uczestników pozostałych projektów). Podobne tendencje zostały zdiagnozowane

w przypadku odbiorców dotacji wspartych w ramach projektów realizowanych w

poprzedniej perspektywie finansowej, gdzie w przypadku uczestników projektów PUP 96%

deklarowała, że prowadzenie firmy jest jedyną formą zarobkowania, natomiast w przypadku

pozostałych projektodawców takie deklaracje czyniło 78% badanych.

Istotną różnicą pomiędzy beneficjentami dotacji obsługiwanymi przez różny rodzaj

projektodawcy jest to, że w przypadku uczestników projektów konkursowych mamy nieco

wyższy udział osób, dla których założona działalność jest jedynie dodatkowym źródłem

zarobków. Jednocześnie jednak należy zastrzec, że w grupie kontrolnej zdiagnozowano taki

sam odsetek deklaracji tego rodzaju, co wskazuje, że mamy do czynienia z naturalnym

zjawiskiem rynkowym. Firmy powstałe bez dotacji, które wykazują podobieństwo do firm

powstałym dzięki wsparciu różnią się tym, że co piąty przedsiębiorca deklaruje, że choć firma

ta stanowi główne źródło dochodu, to nie jest to jedyne źródło zarobkowania.

94%

84%91% 94%

82%81% 82% 82% 83%78%

2015 2016 2017 2018 2019

DG z dotacją

DG - grupa kontrolna

113

Rysunek 69. Czy prowadzenie firmy jest Pana/Pani jedynym źródłem dochodów?


Biorąc pod uwagę cechy społeczno-demograficzne uczestników projektów, w ramach

których powstały firmy, zauważyć można, że w grupie osób w wieku 50 lat i więcej częściej

niż w przypadku ogółu uczestników (16%, to jest o 9 pp. więcej) firma stanowi jedynie

dodatkowe źródło dochodów. Widoczna jest także różnica pomiędzy firmami założonymi

przez kobiety i mężczyzn. Ci drudzy częściej deklarują, że firma jest jedynym źródłem

utrzymania (93%, to jest o 8 pp. więcej niż w przypadku kobiet).

Rysunek 70. Czy prowadzenie firmy jest Pana/Pani jedynym źródłem dochodów? – według wieku i płci uczestników


Analiza źródeł dodatkowego dochodu wyjaśnia, dlaczego w grupie osób w wieku 50 lat i

więcej mamy do czynienia z większym udziałem osób, dla których działalność założona dzięki

dotacji stanowi tylko dodatkowe źródło zarobków – najczęściej wskazywanym źródłem

dochodu w grupie osób wspartych w ramach projektów konkursowych jest renta, emerytura

lub inne świadczenia społeczne (zdecydowanie najczęściej ten wariant wskazywały osoby z

omawianej grupy wiekowej). Wśród osób, które deklarowały posiadanie dodatkowych źródeł

94%86%

71%

4%9%

9%

3%4%

20%


Nie, ale jest głównym źródłemutrzymania

Nie, to tylko dodatkowe źródłozarobków

Tak

92% 92%79%

93%85%

4% 5%

16%

5%10%

4% 3% 5% 2% 5%

25-34 lat 35-49 lat 50 i więcej lat mężczyzna kobieta

wiek płeć

Nie, ale jest głównymźródłem utrzymania

Nie, to tylkododatkowe źródłozarobków

Tak

114

dochodu, innych niż założona dzięki dotacji firma, drugim z kolei najczęściej wskazywanych

źródeł były dochody męża lub żony beneficjenta dotacji, które zapewniają mu środki

utrzymania. Co piąty przedsiębiorca, który deklaruje, że firma nie jest jego jedynym źródłem

utrzymania deklaruje, że jest jednocześnie zatrudniony w oparciu o umowę o pracę (na czas

nieokreślony lub na czas określony lub na zastępstwo). Łącznie, niezależnie od rodzaju

umowy pracuje co trzecia osoba deklarująca posiadanie dodatkowych źródeł utrzymania.

Rysunek 71. Jaki charakter mają inne źródła dochodów?


Osoby zakładające nową działalność gospodarczą niemal zawsze podejmowały się

samodzielnej pracy – 96% w momencie rozpoczynania działalności gospodarczej nie

zatrudniało żadnych pracowników. Tylko 15% badanych uczestników projektów

obejmujących wsparcie w postaci dotacji deklaruje jakiekolwiek zmiany zatrudnieniowe w

powstałej dzięki dotacji firmie.

0%

5%

5%

5%

9%

9%

14%

9%

14%

27%

5%

2%

2%

3%

3%

7%

7%

7%

10%

10%

8%

42%

Odmowa odpowiedzi

Inna działalność

zawieram umowy o dzieło

pracuję dorywczo na umowach ustnych/bez umowy

pracuję na zlecenie

pomagam w prowadzeniu innej firmy rodzinnej

dochody z innych źródeł niż praca

jestem zatrudniony na umowę o pracę na czasokreślony/na zastępstwo

jestem zatrudniony na umowęo pracę na czas nieokreślony

Dochody małżonka

renta, emerytura, świadczenia społeczne

pozostali projektodawcy projekty PUP

115

Rysunek 72. Czy od momentu rozpoczęcia działalności gospodarczej liczba osób zatrudnionych uległa zmianie?


W momencie przeprowadzania badania, niezależnie od czasu istnienia firmy, czy typu

operatora beneficjenci dotacji w zdecydowanej większości (87%) prowadzą jednoosobowe

działalności gospodarcze. W 13% przedsiębiorstw zatrudniono jest przynajmniej jedna

osoba. W przypadku 61% firm zatrudniających pracowników zatrudniona jest tylko jedna

osoba. Co do zasady firmy tworzone dzięki dotacjom nie rozwijają się do małych lub średnich

przedsiębiorstw w pierwszych latach swojej działalności.

Rysunek 73. Ilu pracowników jest aktualnie zatrudnionych w firmie?


Większość przedsiębiorców nie planuje także zmian zatrudnieniowych w swojej firmie w

ciągu kolejnego roku. Utrzymanie aktualnego stanu zatrudnienia (w tym braku zatrudniania

pracowników) deklaruje 63% uczestników projektów (odsetek takich osób jest taki sam

15,5% 14,5% 14,9%

84,5% 85,5% 85,1%

projekty PUP pozostali projektodawcy Ogółem

Nie

Tak

pracuję samodzielnie87%

zatrudniam pracowników13%

57%64% 61%

27%16% 21%

9%0%

0%

9%

9%9%

0%7% 4%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%


Ogółem

1 2 3 4 5 lub więcej

116

niezależnie od typu operatora), którzy utrzymali dotacje na założenie działalności

gospodarczej oraz 67% przedsiębiorców, którzy założyli podobne firmy, ale nie korzystali

przy tym z dotacji na ten cel. Zarówno w grupie uczestników projektów PUP jak i projektów

konkursowych zauważyć można, że znacząco częściej zmian zatrudnieniowych nie

przewidują kobiety prowadzące własną działalność gospodarczą. Zwiększenie liczby

zatrudnionych osób w firmie deklaruje niemal co czwarty beneficjent dotacji oraz co piąty

przedsiębiorca z grupy kontrolnej. Oznacza to, że firmy założone dzięki dotacji rozwijają się

nieco szybciej, choć różnica w tym zakresie jest relatywnie niewielka. Wartym zauważenia

jest także fakt, że żaden z przedsiębiorców wspartych w ramach RPO WM poprzez dotację na

założenie swojej działalności nie planuje w najbliższych 12 miesiącach redukcji zatrudnienia.

Należy przy tym pamiętać, że odsetek osób zatrudniających pracowników jest relatywnie

niewielki. W grupie kontrolnej natomiast redukcję etatów planuje tylko 1% badanych, ale

należy zauważyć, że w tej grupie aktualnie co najmniej jednego pracownika zatrudnia niemal

18% przedsiębiorców.

Rysunek 74. Czy w ciągu najbliższych 12 miesięcy planuje Pan/Pani zmianę liczby zatrudnionych?


70,5%

58,0%

70,9%

55,9%

76,0%

63,4%

20,5%

26,5%

16,0%

30,6%

11,6%

21,6%

0,0%

0,0%0,0% 0,0%

2,7%0,5%

9,0%15,5% 13,1% 13,5%

9,7%14,4%



Trudno powiedzieć

Tak, liczbapracownikówzmniejszy się

Tak, liczbapracowników zwiększysię

Nie, zatrudnienieprawdopodobnie nieulegnie zmianie

117

Ocena własnej działalności gospodarczej Prawie 92% beneficjentów dotacji oraz 85% przedsiębiorców z grupy kontrolnej nie żałuje

decyzji o założeniu własnej firmy i gdyby mieli jeszcze raz podjąć decyzję w tym zakresie,

byłaby ona taka sama. W przypadku grup uczestników wspieranych przez różny rodzaj

projektodawcy nie istnieje istotna statystycznie różnica. Gotowość do podjęcia takiej samej

decyzji odnośnie prowadzenia działalności gospodarczej z podobną częstością deklarowały

kobiety jak i mężczyźni objęci wsparciem. Nie dostrzegane są także istotne różnice

z uwzględnieniem kryterium wykształcenia uczestników. Zauważalne jest natomiast, że nieco

rzadziej niż pozostałe grupy gotowość do ponownego założenia tej samej firmy deklarują

osoby w wieku 50 lat i więcej.

Rysunek 75. Gdyby mógł/a Pan/i jeszcze raz podjąć decyzję - czy założyłby/założyłaby Pan/Pani firmę?


Zauważalna jest także tendencja, zgodnie z którą im więcej czasu upłynęło od założenia

działalności gospodarczej tym mniejszy odsetek deklaruje, że gdyby stanęło ponownie przed

decyzją, to również założyłoby tę firmę. Największy optymizm wykazują przedsiębiorcy,

którzy swoje firmy założyli w obecnym roku. Im większe doświadczenie w prowadzeniu

działalności, tym mniejsza skłonność do podjęcia takiej decyzji raz jeszcze.

Rysunek 76. Gdyby mógł/a Pan/i jeszcze raz podjąć decyzję - czy założyłby/założyłaby Pan/Pani firmę? – odpowiedzi „tak” według roku założenia działalności


92% 85%

3%6%

5% 9%

uczestnicy projektów grupa kontrolna

Nie

TrudnopowiedziećTak

81%87% 90%

96% 100%89%

79% 82%89%

94%

2015 2016 2017 2018 2019

uczestnicy projektów grupa kontrolna

118

Zdecydowana większość beneficjentów dotacji (90%) przyznaje, że gdyby mieli podjąć

jeszcze raz decyzję o założeniu działalności gospodarczej, to byłaby to firma o tym samym

profilu co ta założona dzięki dotacji. Przy takim samym profilu działalności pozostałoby także

88% przedsiębiorców, którzy założyli swoje firmy bez skorzystania z dotacji. Oznacza, to że

obszar, w którym ma funkcjonować firma definiowany jest w sposób rozważny, a decydenci

nie żałują swojej decyzji w tym zakresie. Warto przy tym odnieść się do doświadczenia

zawodowego, które zostało zdiagnozowane w ramach badania – zdecydowana większość

osób, które zdecydowały się na założenie własnej działalności gospodarczej jako ostatnie

miejsce zatrudnienia wskazywała stanowiska związane z profilem działalności własnej firmy.

Rysunek 77. Czy byłaby to firma o tym samym profilu?


Dotacje na zakładanie działalności gospodarczej przyznawane w ramach projektów

realizowanych z RPO WM 2014-2020 przyczyniają się do osiągniecia sukcesu zawodowego

odbiorców dotacji. Według 93% osób objętych wsparciem tego rodzaju, firma założona

dzięki dotacji stanowi ich osobisty sukces. Nieco częściej takiego zdania są kobiety wsparte w

ramach projektów konkursowych, gdzie niemal wszystkie (96%) uznają swoją firmę jako

sukces. Zauważyć można także, że beneficjenci dotacji częściej postrzegają swoją działalność

w kategoriach osobistego sukcesu niż przedsiębiorcy, którzy swoje firmy założyli bez udziału

środków publicznych – zdiagnozowana różnica w tym zakresie wynosi 12 pp.

Rysunek 78. Czy prowadzenie firmy uważa Pan/Pani za osobisty sukces?

Opracowanie własne na podstawie badań ilościowych CATI wśród uczestników projektów (N=790) oraz w grupie kontrolnej (N=1007). Pytanie kierowane wyłącznie do osób, które nadal prowadzą założoną działalność gospodarczą.

87% 90% 93% 91% 88% 87%

3% 3% 3% 3% 6% 6%10% 7% 4% 6% 5% 7%



Nie

Trudnopowiedzieć

Tak

5% 8% 4% 10% 16% 12%

95% 92% 96% 90% 77% 82%



Trudno powiedzieć

Tak

Nie

119

Ocena jakości wsparcia Zdecydowana większość osób objętych wsparciem w zakładaniu własnej działalności

gospodarczej pozytywnie ocenia przydatność zaoferowanego wsparcia. Średnia ocen

dokonywanych na skali od 1 do 10 dla ogółu uczestników projektów obejmujących

przyznawanie dotacji wynosi 7,0 a różnica pomiędzy uczestnikami wspartymi przez

powiatowe urzędy pracy oraz pozostałych projektodawców jest niewielka, choć zauważalna

jest istotnie statystycznie różnice w odsetku osób udzielających ocen skrajnie pozytywnych

(10 – bardzo przydatne). Warto zauważyć, że średnia ocena przydatności wsparcia jest taka

sama niezależnie od tego, czy beneficjent dotacji wciąż prowadzi swoją działalność. Co do

zasady nie różni się także znacząco w zależności od cech społeczno-demograficznych

badanych, choć osoby z wykształceniem wyższym nieznacznie słabiej oceniają przydatność

wsparcia (6,7), a osoby w wieku 50 lat i więcej nieco bardziej pozytywnie (7,2).

Rysunek 79. Proszę na skali od 1 do 10 zaznaczyć przydatność wsparcia.


Największe różnice w ocenie przydatności wsparcia widoczne są pomiędzy mieszkańcami

poszczególnych powiatów województwa małopolskiego. Najmniejszą przydatność wsparcia

dostrzegają mieszkańcy powiatu proszowickiego oraz olkuskiego (średnia ocen 6,2).

Najbardziej przydatność wsparcia dostrzegają natomiast mieszkańcy powiatu miechowskiego

(średnia 7,9).

7%

5%

6%

8%

10%

9%

22%

18%

20%

10%

14%

12%

33%

41%

37%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

projekty PUP


Ogółem

1 - w ogóle nie przydatne 2 3 4 5 6 7 8 9 10 - bardzo przydatne

7,0

7,2

6,8

Średnia

120

Rysunek 80. Proszę na skali od 1 do 10 zaznaczyć przydatność wsparcia – według powiatów


Większość uczestników projektów pozytywnie ocenia wsparcie szkoleniowo-doradcze,

którego zadaniem było przygotowanie do założenia firmy. W ramach projektów

realizowanych przez powiatowe urzędy pracy 80% ocenia takie działania zdecydowanie

dobrze lub dobrze, z kolei w przypadku pozostałych projektodawców odsetek takich ocen

wynosi 93%.

Rysunek 81. Jak ocenia Pan/i oferowane w projekcie wsparcie szkoleniowo-doradcze przygotowujące do założenia firmy?


Osoby rozczarowane wsparciem szkoleniowo-doradczym, które miało pełnić rolę

uzupełniającą zasadniczą formę wsparcia w postaci dotacji na zakładanie działalności

6,2

6,2

6,5

6,6

6,6

6,8

6,9

6,9

6,9

7,0

7,0

7,0

7,1

7,1

7,1

7,2

7,2

7,3

7,3

7,5

7,7

7,9

0,0 1,0 2,0 3,0 4,0 5,0 6,0 7,0 8,0 9,0

proszowicki

olkuski

suski

bocheński

Kraków

wadowicki

gorlicki

brzeski

tatrzański

wielicki

myślenicki

chrzanowski

oświęcimski

dąbrowski

Tarnów

krakowski

Nowy Sącz

tarnowski

nowosądecki

limanowski

nowotarski

miechowski

30%

53%

50%

40%3%

2%1%

1%15%

4%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%


Trudno powiedzieć

Zdecydowanie źle

Źle

Dobrze

Zdecydowanie dobrze

121

gospodarczej zwracały uwagę na problemy dotyczące zakresu i czasu trwania działań

szkoleniowo-doradczych. Należy mieć przy tym na uwadze, że negatywne oceny w tym

zakresie miały charakter marginalny (złych oraz zdecydowanie złych ocen wsparcia dokonało

3,5% uczestników projektów – w przypadku projektów PUP 4%, w przypadku pozostałych

projektodawców 3%).

Tabela 10. Przyczyny negatywnej oceny wsparcia szkoleniowo-doradczego przygotowującego do założenia firmy


• Krótki czas trwania, przekładający się na niezbyt dokładne omówienie istotnych zagadnień

• Zbyt duży poziom ogólności zagadnień

• Niski poziom merytoryczny wsparcia, w tym brak aktualnej wiedzy prowadzących.

• Niewielka użyteczność ze względu na słabą jakość merytoryczną wsparcia.

• Niski poziom merytoryczny wsparcia, przekazywanie sprzecznych informacji,

• Zbyt dużo teorii, brak prezentacji praktycznego wykorzystania wiedzy

• Niewielka użyteczność ze względu na słabą jakość merytoryczną wsparcia.

Uczestnicy projektów mają podzielone zdanie co do tego, czy wsparcie szkoleniowo-

doradcze powinno być nieodłącznym elementem udziału w projekcie obejmującym

przyznanie dotacji na założenie działalności gospodarczej. Pomysł ten ma zasadniczo tyle

samo zwolenników co przeciwników. Co ciekawe, w przypadku projektów konkursowych

nieco częściej zgłaszano postulat obowiązkowości takiego rodzaju wsparcia. W grupie osób,

które takie wsparcie oceniły bardzo dobrze, za wprowadzeniem go jego elementu

obowiązkowego opowiada się 61% badanych. Z kolei w grupie osób, które mają negatywne

doświadczenia z taką formą wsparcia, tylko 23% uważa, że powinno obejmować ono

wszystkich uczestników.

Rysunek 82. Czy wsparcie szkoleniowo doradcze powinno być obowiązkowe czy tylko dla chętnych?


52%58%

46%

48%42%

54%

Ogółem projekty PUP pozostali projektodawcy

Obowiązkowe

Dla chętnych

122

Wsparcie pomostowe udzielane było w ramach poddziałań 8.3.1 oraz 8.4.2 w formie

niefinansowej. W przypadku poddziałania 8.3.1 korzystało z niego, według deklaracji

respondentów, od 80 do 100% uczestników, a w przypadku poddziałania 8.4.2 wszyscy

badani beneficjenci wskazali, że ze wsparcia pomostowego skorzystało 100% uczestników.

U badanych beneficjentów nie występowały dodatkowe kryteria – każdy zainteresowany

mógł skorzystać ze wsparcia pomostowego. Wsparcie udzielane było w formie szkoleń i

doradztwa w poddziałaniu 8.3.1 oraz indywidualnego doradztwa/konsultacji w poddziałaniu

8.4.2.

Do tematów, których dotyczyło najczęściej to wsparcie, należały:

• Księgowość (najczęściej: podatki, ewidencja zdarzeń gospodarczych, umowy);

• Prowadzenie marketingu, reklama i promocja, w tym social media;

• Pozyskiwanie środków na prowadzenie działalności (np. fundusze pożyczkowe);

• Kwestie prawne;

• Pozyskiwanie klientów.

Mimo, że operatorzy projektów deklarują bardzo duże zainteresowanie tą uzupełniającą

formą wsparcia oraz obejmowanie nią wszystkich lub prawie wszystkich uczestników

projektów, to korzystanie z niego deklaruje tylko 55% badanych z tej grupy uczestników.

Osoby, które deklarują korzystanie z takich usług, średnio w ciągu jednego roku korzystało

z nich trzykrotnie. Statystycznie częściej ze wsparcia pomostowego korzystały osoby

z wykształceniem wyższym oraz kobiety.

Rysunek 83. Czy korzystał Pan/i ze wsparcia doradczego, konsultacyjnego już po założeniu działalności gospodarczej?


Osoby, które korzystały ze wsparcia doradczego, konsultacyjnego już po założeniu firmy

oceniają tę formę wsparcia pozytywnie – średnia ocen przyznawanych na skali od 1 do 10

wynosi 7,1.

Tak55%

Nie45%


26%37%

48%25%

44%

74%63%

52%75%

56%

po

nad

gim

naz

jaln

e lu

bn

iższ

e(I

SCED

0-3

)

po

licea

lne

(ISC

ED 4

)

wyż

sze

(ISC

ED 5

-8)

męż

czyz

na

kob

ieta

wykształcenie płeć

Tak Nie

123

Rysunek 84. Proszę na skali od 1 do 10 zaznaczyć przydatność wsparcia gdzie 1 w ogóle nie przydatne 10 bardzo przydatne.


Zdecydowana większość osób (76%), korzystających ze wsparcia udzielanego w pierwszych

miesiącach funkcjonowania firmy dostrzega pozytywny wpływ udzielonej pomocy na rozwój

firmy w początkowym okresie jej funkcjonowania, co wskazuje na wysoki poziom

użyteczności wsparcia pomostowego udzielanego w ramach realizowanych projektów. Nieco

częściej niż pozostałe grupy wiekowe, użyteczność udzielonego wsparcia w kontekście

rozwoju firmy dostrzegały osoby w wieku 50 lat i więcej (88% pozytywnych ocen). Nieco

lepiej niż mężczyźni (73% pozytywnych ocen) omawianą formę wsparcia oceniały kobiety

(79% pozytywnych ocen). Lepiej udzielone wsparcie oceniały także osoby słabiej

wykształcone, które miały maksymalnie wykształcenie ponadgimnazjalne (81% pozytywnych

ocen).

Rysunek 85. Proszę powiedzieć czy udzielone wsparcie pomogło w rozwoju firmy?


W wypowiedziach przedstawicieli połowy operatorów realizujących projekty w ramach

poddziałań 8.3.1 i 8.4.2 pojawiły się krytyczne wypowiedzi na temat braku – w porównaniu

do poprzedniej perspektywy programowania – wsparcia pomostowego finansowego na

opłacenie ZUS i innych kosztów bieżących. Wsparcie pomostowe respondenci uważają za

szczególnie motywujące w pierwszym okresie działalności, kiedy to rozwijanie firmy jest

najtrudniejsze.

10,6% 21,6% 10,6% 38,6%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

1 - w ogóle nie przydatne 2 3 4 5 6 7 8 9 10 - bardzo przydatne

43%

50%

42%

34%

39%

39%

57%

43%

43%

33%

31%

26%

37%

36%

32%

31%

30%

36%

0% 20% 40% 60% 80% 100%

Ogółem

ponadgimnazjalne (ISCED 3)


wyższe (ISCED 5-8)

25-34 lat

35-49 lat

50 i więcej lat

Mężczyzna

Kobieta

Wyk

szta

łcen

ieW

iek

Płe

ć

ZdecydowaniepomogłoRaczej pomogło

Trudno powiedzieć

Raczej nie pomogło

124

Do wsparcia pomostowego niefinansowego dołożyć to finansowe, choćby na 6 miesięcy, to znacznie pomoże w

najtrudniejszym okresie (beneficjent poddziałania 8.3.1)

Ocena współpracy z WUP i IZ RPO (PUP) i IOK (operatorzy) oraz konsultacje kryteriów

wyboru

Powiatowe Urzędy Pracy co do zasady dobrze oceniają współpracę z WUP i IZ RPO. Z czasem

wypracowywane były schematy współpracy, komunikacja była sprawna, najczęściej PUP-y

otrzymywały w terminie odpowiedzi na swoje pytania. Ich pracownicy chwalili organizowane

przed naborami spotkania, podczas których mogli skonsultować swoje wnioski z

pracownikami WUP:

Ogólnie dobrze, bo na pewno dobre jest to, że mamy swojego opiekuna projektu który rzeczywiście zajmuje się

naszym projektem i zna ten projekt (beneficjent działania 8.1)

My bezpośrednio współpracujemy z WUP i współpraca przebiega bez problemów, w razie wątpliwości czy

problemów są one rozwiązywane (beneficjent działania 8.1)

Uważam, że z roku na rok jest coraz lepiej. Tworzone są zespoły, opiekun projektu, koordynator, czasami jeżeli

nie ma dużych zmian to pracuje się 2-3 lata z jedną osobą, są wyrobione relacje, każdy wie jak zachować się w

danej sytuacji (beneficjent działania 8.1)

Wskazywane niedociągnięcia dotyczyły:

1) Dość dużych obciążeń biurokratycznych, vide przykłady:

Jeżeli osoba odbiera stypendium na poczcie, to jeżeli taka lista płac trafi do kontroli WUP, to ja za każdym

razem muszę opisywać, że te środki nie są przelewane na konto, tylko są przelewane na konto poczty, a poczta

wypłaca dopiero tej osobie bezrobotnej, i ona to kwituje podpisem, a ten przelew jest w wyższej kwocie, bo

przelewamy nie za każdego uczestnika osobno, tylko sumę wynagrodzeń, które osoby pobierają na poczcie.

Wydaje mi się, że jeżeli raz to napisałam, to powinno wystarczyć (beneficjent działania 8.1)

Jeżeli mam we wniosku o płatność prace interwencyjne, które nie stanowią pomocy de minimis, ja to oznaczam

we wniosku, ale dodatkowo w piśmie przewodnim muszę pisać, że potwierdzam, że pozycja ta i ta nie stanowi

pomocy de minimis – dla mnie to jest bez sensu, bo skoro to napisałam we wniosku, to widocznie tak uważam

(beneficjent działania 8.1)

2) Stosunkowo dużej rotacji kadrowej w IP, co powodowało czasem przedłużenie np.

oczekiwania na odpowiedź, gdyż nowa osoba musiała wdrożyć się do pracy.

Bardzo nam się daje we znaki rotacja opiekunów. Bardzo dużą rotację opiekunów mamy, od pierwszej edycji to

już około 20 opiekunów było. Teraz troszeczkę się to ustabilizowało, ale też teraz opiekunka jest u mnie 4

125

miesiące i to skutkuje tym, że ustali się coś z jednym opiekunem, a drugi już o tym nie wie, interpretacja się

może czasami zachwiać (beneficjent działania 8.1)

3) Rozbieżności interpretacyjne.

Mnie osobiście bardzo boli przykład wdrażania projektu w edycji 4, kiedy opiekun kazał obowiązkowo wpisać

wskaźnik, a ja teraz muszę się tłumaczyć, że tego wskaźnika nie zrealizowałam. Chodzi o efektywność wśród

mężczyzn, którzy mają wyższe wykształcenie i wiek powyżej 30 do 49 lat. Potem na spotkaniu informacyjnym

okazało się, że połowa urzędów miała ten wskaźnik jako obligatoryjny i kazali go nam wpisać do wniosków, a

połowa urzędów nie musiała, i nie wpisała go do wniosku (beneficjent działania 8.1)

Kilka badanych PUP-ów zgłaszało krytyczne uwagi do procedury konsultowania kryteriów

wyboru. Dotyczyły one zbyt długiego trwania procesu konsultacji i oczekiwania na

odpowiedź, jednak w niektórych przypadkach uwagi krytyczne dotyczyły zapisów

Wytycznych w zakresie realizacji przedsięwzięć z udziałem środków Europejskiego Funduszu

Społecznego w obszarze rynku pracy na lata 2014-2020, których kształt nie leży w gestii IP

ani IZ.

Proces konsultowania jako sam proces jest w porządku, natomiast długość trwania tego procesu, oczekiwania

na odpowiedź, to jest zdecydowanie za długo i potrzeba szybkich i precyzyjnych odpowiedzi (beneficjent

działania 8.1)

Wytyczne przychodzą do konsultacji, my mamy uwagi swoje z poziomu pracy, z praktyki i szczerze mówiąc one

są prawie w ogóle nie uwzględniane później w tych wytycznych (beneficjent działania 8.1)

Tutaj muszę powiedzieć, że słabo. Nie wiem z czego to wynika bo niejednokrotnie jesteśmy wydaje mi się

przynajmniej, troszeczkę pomijani, nasze argumenty nie trafiają na podatny grunt. Czasami jest tak, że nie

mamy odpowiedzi, dlaczego nasze argumenty nie są uwzględniane (beneficjent działania 8.1)

Operatorzy w poddziałaniach 8.3.1 i 8.4.2 oceniali z kolei współpracę z WUP. Ta współpraca

oceniana była bardzo dobrze. Wskazywano na pojedyncze przypadki, w których opiekunowie

nie mieli wiedzy na temat właściwej interpretacji przepisów, i musieli zwracać się

o interpretację do ministerstwa, co powodowało konieczność długiego oczekiwania po

stronie beneficjenta, jednak takie sytuacje zdarzały się rzadko.

Wdrażanie interwencji a założenia programowe Dla powiatowych urzędów pracy zakres działań realizowanych na rzecz aktywizacji

zawodowej wynika z ustawy o promocji zatrudnienia. Przedstawiciele niektórych z nich

wskazywali ograniczenia wynikające z takiego założenia:

Jeśli chodzi o projekty dla PUP, to nie ma dużej różnicy bo trzyma nas ustawa o promocji zatrudnienia, nie mamy

większego pola manewru (beneficjent działania 8.1)

126

Pracownicy PUP-ów wskazywali także, że ograniczona i uszczegółowiona grupa docelowa jest

trudniejsza, zwłaszcza jeśli chodzi o rekrutację.

Jeżeli chodzi o RPO, to mamy grupę docelową inną, trudniejszą grupę bo są tam osoby głównie

niepełnosprawne i osoby powyżej 50 roku życia, akurat w naszym urzędzie jest to dość duży wskaźnik, więc z

tymi osobami troszkę ciężej się pracuje i trochę ciężej te osoby do projektu zrekrutować (beneficjent działania

8.1)

Operatorów z projektów konkursowych 8.3.1 zapytano, czy ich zdaniem powinno się

rozszerzyć wsparcie także na osoby pracujące. Zdania były podzielone: mniej więcej taka

sama liczba respondentów odpowiedziała, że wsparcia należałoby udzielać także osobom

pracującym, i że należy pozostać przy wsparciu dla osób bez pracy. Zwolennicy rozszerzenia

wsparcia argumentowali, że przyczyni się ono do rozwoju przedsiębiorczości, a co za tym

idzie, także, w przyszłości, do stworzenia nowych miejsca pracy. Ponadto podkreślano, że do

niemal wszystkich projektów zgłaszały się osoby pracujące, zainteresowane założeniem

działalności, a w świetle spadającego bezrobocia coraz trudniej o rekrutację osób bez pracy.

Zwolennicy nierozszerzania zakresu wskazywali z kolei, że to osoby bez pracy naprawdę

potrzebują takiego wsparcia.

Istotną dla PUP-ów różnicą jest też wymóg zapewnienia uczestnikowi wparcia prawnego,

konsultacji i doradztwa.

Projekty realizowane w ramach Działania 8.1 przez powiatowe urzędy pracy zakładały szereg

działań na rzecz aktywizacji zawodowej. Dotacje były jedną z wielu form wsparcia,

przyznawaną wyselekcjonowanej grupie bezrobotnych. W ramach poszczególnych PUP

odsetek uczestników, którzy otrzymali dotację wynosił przeciętnie 23,81% (od 14,55% do

37%).

Udział środków finansowych, przeznaczonych na udzielanie dotacji, w ogólnej wartości

projektu wynosił od 20 do 65% (średnio 46%). Udział ten wynika z pułapu kosztów

jednostkowych (dotacje są najdroższą formą wsparcia, więc ich stosowanie zawyża koszt

jednostkowy), a także z zainteresowania i zapotrzebowania na tę formę wsparcia. Zdaniem

większości PUP-ów jest to udział racjonalny także w stosunku do możliwości kadrowych.

Dwóch operatorów wskazuje też na różnicę sytuacji na przestrzeni lat – projekty

z perspektywy finansowej 2007-2013 były realizowane w czasach dużego bezrobocia, a dziś

do projektów tego typu trafiają osoby najtrudniejsze do aktywizacji, z czego wynika problem

z rekrutacją:

W poprzedniej perspektywie było dużo łatwiej z rekrutacją osób do projektu, bo było dużo większe bezrobocie i

osoby bezrobotne miały wyższe kwalifikacje. Problem rekrutacyjny teraz jest zdecydowanie większy i to jest

zasadnicza różnica (beneficjent poddziałania 8.3.1)

Fakt zawężenia grupy docelowej powoduje, że praca operatorów stała się trudniejsza. Jak

wskazuje jeden z respondentów wywiadów:

Inaczej się pracuje z osobami, które są (...) niejednokrotnie kilkanaście lat zarejestrowanych w urzędzie pracy z

wykształceniem podstawowym a zupełnie inaczej z osobami, które są w sile wieku zawodowego, które

podejmują podnoszenie kwalifikacji (beneficjent poddziałania 8.4.2)

128

Wpływ projektów konkursowych na projekty PUP

Opinie respondentów z PUP na temat tego, czy realizacja analogicznego wsparcia w

projektach konkursowych w regionie ma wpływ na ich projekty, są podzielone. Mniej więcej

1/3 badanych stwierdza, że taki wpływ nie istnieje, kolejna 1/3 stwierdza, że są to projekty

konkurencyjne zwłaszcza ze względu na to, że jest w nich możliwość przyznania wyższych

kwot dotacji, a w momencie, kiedy spada bezrobocie, rozgrywa się swego rodzaju walka o

uczestnika.

Jeżeli takie projekty realizują jakieś organizacje pozarządowe, na przykład stowarzyszenia bądź fundacje, to oni

mają możliwość wypłacenia dotacji wyższej niż urząd pracy – no i przez to wiadomo, że jeżeli ktoś ma zamiar

otwierać działalność to 19 tysięcy jest wystarczająco, ale dobrze by było, jakby było więcej. Więc każdy idzie

tam, gdzie jest więcej i przez to nam w tych trudnych grupach do wypełnienia wskaźników może brakować

uczestników (beneficjent działania 8.1)

Konkurencyjność ta nasila się, kiedy nabory odbywają się w podobnym czasie i dotyczą

podobnej grupy osób. Z drugiej strony niektórzy respondenci z PUP mówili wręcz

o pozytywnym wpływie, gdyż potencjalni uczestnicy mogą otrzymać dotację w tych

momentach, w których PUP nie ma środków lub ma ograniczone środki – oznacza to więcej

możliwości.

W momencie, kiedy my mamy niski budżet, środki na realizację tego zadania jeżeli na przykład chodzi o

przyznanie dotacji to dobrze, że ktoś w konkurencji prowadzi inne projekty, bo jeżeli u nas osoby się nie załapią

na dofinansowanie to mają szansę jeszcze gdzieś indziej.

Dobre praktyki w realizacji projektów Beneficjentów działań zapytano o aspekty, które mogą określić jako dobre praktyki w

realizacji projektu. Przedstawiciele PUP wskazywali na następujące rodzaje dobrych praktyk:

• ocena biznesplanu pod kątem szans na powodzenie działalności, dokonywana przez

zewnętrzną jednostkę;

• przekazywanie przez PUP informacji osobom z grup docelowych nt. innych usług PUP,

z których mogą korzystać już jako przedsiębiorcy/pracodawcy;

• możliwość rezygnacji ze szkolenia przez osoby posiadające wiedzę na temat

przedsiębiorczości;

• udział pracowników Urzędu Skarbowego i ZUS-u, a także aktywnych i

doświadczonych przedsiębiorców w szkoleniach dla uczestników projektu;

• możliwość monitorowania wniosków online przez wnioskodawców:

Dobrą praktyką byłoby to, że u nas na stronie internetowej osoby, które chcą się ubiegać o jednorazowe środki

mają możliwość skorzystania z kart ocen wniosków, mogą sobie sprawdzić w momencie składania wniosku, czy

wniosek jest poprawie wypełniony czy spełnia wymogi naboru (beneficjent działania 8.1)

• Organizacja spotkań konsultacyjno-informacyjnych dla osób, które zamierzają się

ubiegać o środki na działalność gospodarczą;

129

Operatorzy udzielający dotacji w ramach poddziałań 8.3.1 i 8.4.2 rzadziej wskazywali

konkretne, stosowane przez siebie dobre praktyki. Podkreślali raczej bieżący, bezpośredni

i zindywidualizowany kontakt z uczestnikami oraz sprawne przyznawanie dotacji:

Szybkość działania – tym musimy się pochwalić. Nie czekają dłużej niż 3 miesiące. Ludzie są bardzo dobrze

przygotowani przed i wszystkie biznesplany są dobrze ocenione i nie ma odwołań. To wsparcie i kontakty z

beneficjentami monitorując ich losy – jesteśmy polecani przez uczestników (beneficjent poddziałania 8.3.1)

Służyć pomocą i na bieżąco rozwiązywać problemy, tłumaczyć i pomagać cały czas (beneficjent poddziałania

8.3.1)

Wpływ wsparcia na małopolski rynek pracy Wsparcie w postaci dotacji na założenie działalności gospodarczej wdrażane w ramach

perspektywy finansowej 2014-2020 stanowi przede wszystkim jedno z narzędzi służących do

aktywizacji zawodowej i przeciwdziałania bezrobociu w grupach, które bez zewnętrznego

wsparcia nie poradziłyby sobie na otwartym rynku pracy. Efekty udzielonego wsparcia

znajdują odzwierciedlenie przede wszystkim w poprawie sytuacji życiowej osób, które

zostały nim objęte. Nowopowstałe przedsiębiorstwa charakteryzują się wysoką

przeżywalnością, ale bardzo rzadko oddziałują na lokalne rynki pracy, ponieważ nie

zatrudniają dodatkowych osób. Nie stanowią zatem sposobu na tworzenie nowych miejsc

pracy poza tymi utworzonymi dla samych uczestników projektów.

Wpływ udzielonego wsparcia w postaci dotacji na zakładanie działalności gospodarczej

widoczny jest zatem przez pryzmat efektywności udzielonego wsparcia (wysokiego

wskaźnika przeżywalności) oraz w kontekście rozwijania nowopowstałych przedsiębiorstw,

które w przyszłości mogą przynieść nowe miejsca pracy na małopolskim rynku. O ile w

przypadku przeżywalności firm powstałych dzięki dotacjom mamy do czynienia z wysoką

skutecznością wsparcia, a w konsekwencji aktywizacją zawodową, która jednocześnie daje

perspektywy na przyszłość, o tyle istniejące dzięki dotacjom firmy bardzo rzadko zatrudniają

pracowników lub planują zatrudniać ich w najbliższej przyszłości.

130

Trudności i problemy związane z wdrażaniem wsparcia

Skala odwołań

Skala odwołań od decyzji o przyznaniu/nieprzyznaniu finansowych środków na założenie

działalności gospodarczej lub też wniosków o ponowną weryfikację tej decyzji w działaniu 8.1

była stosunkowo niewielka. Respondenci z PUP wskazywali, że informacja o przyznaniu

dotacji nie jest decyzją administracyjną, więc nie przysługuje od niej odwołanie, jednak w

niektórych przypadkach (do 10% odrzuconych wniosków) zdarzały się pojedyncze prośby o

ponowną weryfikację wniosku. Podkreślano jednocześnie, że przyczyny nieprzyznania dotacji

są jasno przekazywane i tłumaczone uczestnikom.

W przypadku poddziałania 8.3.1 w każdym z badanych projektów pojawiły się około 2-3

odwołania, dotyczące przede wszystkim oceny biznesplanu (najczęściej w zakresie

niezgodności kosztów ze stawkami rynkowymi). Część operatorów dopuszczała możliwość

negocjacji w takich przypadkach.

Spośród respondentów-operatorów poddziałania 8.4.2 tylko dwóch wskazało na

występowanie odwołań i były to sytuacje marginalne.

Problemy dotykające realizatorów projektów

Beneficjenci działania 8.1, czyli Powiatowe Urzędy Pracy, wskazywali na następujące

najistotniejsze problemy w realizacji projektów:

1) Trudności z rekrutacją (zwłaszcza osób 50+, osób z niepełnosprawnościami

i długotrwale bezrobotnych) w związku z:

a. Ograniczeniem grupy docelowej na poziomie SzOOP;

b. Zmianą sytuacji na rynku pracy;

Na chwilę obecną problem stanowi ilość osób bezrobotnych, ich duży spadek. (beneficjent Działania 8.1)

W ogóle w tej chwili jeżeli chodzi o statystyczne bezrobocie czyli rejestrowane w urzędach to spadło, jest dosyć

niskie i szczerze mówiąc nie ma za bardzo w kim wybierać. Nie ma osób które mogłyby skorzystać z tego

programu. (beneficjent Działania 8.1)

2) Problem z aktywizacją niektórych grup, a co za tym idzie, osiągnięciem niektórych

wskaźników, np.:

a. Problemy dotyczące grupy osób powyżej 50 roku życia, wynikające z

trudnością z aktywizacją tej grupy (także ze względu na problemy zdrowotne i

bariery psychologiczne)

Problemem jest osiągnięcia wskaźnika osób powyżej 50 roku życia, tak naprawdę z roku na rok jest coraz gorzej

aktywizować, to wynika z różnych kwestii czy zdrowotnych, te osoby, które są w urzędzie zarejestrowane nie

131

bez powodów są zarejestrowane. Straciły pracę i jest im trudniej wrócić na rynek pracy bo mają bariery w sobie i

zdrowotne, jest problem ze szkoleniami, bo te osoby się wykruszają (beneficjent Działania 8.1)

b. Trudności z aktywizacją osób z niepełnosprawnościami;

c. Trudności z aktywizacją osób długotrwale bezrobotnych;

3) Wysoki minimalny poziom wskaźników do osiągnięcia (także dotyczy to przede

wszystkim wskaźnika zatrudnieniowego w grupie osób 50+)

4) Konieczność oczekiwania na kolejne transze środków;

Ten podział na te transze też jest dla nas chyba troszeczkę niezrozumiały, z racji tego, że dostajemy transze np.

po dwie czy trzy dotacje, jak wnioskujemy. Mamy (...) naprawdę fajny wniosek, fajna działalność i my go

musimy trzymać dwa czy trzy miesiące, bo my dostaniemy dopiero wtedy pieniądze, bo nie możemy dostać ich

w jakimś tam terminie. (...) (beneficjent Działania 8.1)

5) Częste zmiany przepisów i ich interpretacji, przede wszystkim wynikające z tego

problemy z rozliczeniem VAT, zwłaszcza w grupie uczestników 50+, które – jak

wskazywali respondenci – mają większe trudności ze skomplikowanymi rozliczeniami

niż młodsi i mniej środków na ewentualny wkład własny.

Operatorzy w poddziałaniach 8.3.1 i 8.4.2 wskazywali na nieco inne problemy, przede

wszystkim:

1) Zbyt niski poziom dotacji;

2) Brak wsparcia pomostowego w formie finansowej jak w poprzedniej perspektywie

3) Zmiana wytycznych związana z kwalifikowalnością VAT, prowadząca wręcz do

rezygnacji uczestników:

Zmiana kwalifikowalności VAT mocno zatrzęsła w projekcie. Ten projekt był dedykowany osobom w trudnej

sytuacji i konieczność zapłacenia tej kwoty VAT-u, która jest kwota niebagatelną, spowodowała, że około 15%

osób, które zrekrutowano i przeszły przez szkolenia i doradztwom rezygnowało (beneficjent poddziałania 8.3.1)

4) Rezygnacje uczestników w trakcie realizacji projektu ze względu na czynniki rodzinne,

losowe, zawodowe, wyjazd za granicę itp;

5) Trudności w rekrutacji, zbyt surowe kryteria wejścia do projektu, zbyt silnie

ograniczona grupa docelowa;

6) Niekonsekwentne zasady dotyczące kontrolowania wydatków uczestników

(respondent cytowany poniżej uważa, że istnieje rozbieżność między stosunkowo

liberalnymi zasadami rozliczania na linii beneficjent-IP, podczas gdy zewnętrzne

organy kontrolne stosują bardziej surowe kryteria):

Na pewno istotną rzeczą jest kwestia rozliczenia środków grantowych. Z jednej strony jest to quasi-ryczałtowe

wydatkowanie, a z drugiej strony narzucane są nam obowiązki jego kontrolowania i mamy już kontrolę z

krajowego funduszu skarbowego [? – Openfield] [na temat tego] jak były te środki wydatkowane (...) [Dlatego]

nałożenie reżimu na rozliczanie wpłynęłoby na efektywne ich wykorzystanie. (beneficjent poddziałania 8.3.1)

7) Wątpliwości co do interpretacji zapisów regulaminów.

132

Problemy dotykające uczestników projektów

Drugą grupą problemów są te, które napotykały uczestników – osoby chcące uzyskać dotację

na podjęcie działalności gospodarczej.

Beneficjenci działania 8.1 (PUP) najczęściej wskazywali na następujące problemy, o których

dowiedzieli się od uczestników:

1) Problemy ze znalezieniem zabezpieczenia/poręczyciela dla dotacji;

Pewnym problemem który do momentu złożenia wniosku się rozwiązywał osoby czasami miały problem z

zabezpieczeniem zwrotu środków (...) Gdzieś zawsze te osoby znajdowały to poręczenie czy zabezpieczenie

udało im się uzyskać, jednak na samym etapie składania, dowiadywania się to wiem, że niektórzy mieli problem.

Finalnie udawało się znaleźć rozwiązanie i podpisywano umowę (beneficjent Działania 8.1)

Gdybym miała wymienić jakiekolwiek problemy, to by było właśnie zabezpieczenie zwrotu tych środków, że

trzeba to w jakiś sposób zabezpieczyć. (...) Jeżeli chodzi o możliwości, to jest lokata rachunku bankowego, ale

w przypadku osób bezrobotnych rzadko się zdarza, żeby ktoś miał takie środki, żeby to zabezpieczyć, gwarancje

bankowe to nie bardzo bank chce osobom bezrobotnym takie gwarancje udzielać dlatego u nas najczęściej

i najwięcej punktowanych jest poręczenie wekslowe, to jest to dla nas też najbezpieczniejsze, to jest rzeczywiście

ściągalne później, dlatego to najwięcej punktujemy. (beneficjent Działania 8.1)

2) Zbyt długi czas realizacji projektu wg uczestników;

3) Zbyt niska kwota dotacji;

4) Brak praktycznego doświadczenia w realizacji działalności gospodarczej oraz

związanej z tym wiedzy i umiejętności;

5) Brak lokalu na prowadzenie działalności;

6) Problemy ze strony instytucji kontrolujących działalności gospodarcze, np. Sanepid;

7) Konieczność oczekiwania na środki;

Operatorzy w ramach poddziałań 8.3.1 i 8.4.2 najczęściej wskazywały natomiast przede

wszystkim konieczność posiadania przez uczestników własnych środków na podatek VAT,

problemy ze znalezieniem poręczyciela lub konieczność wcześniejszego wynajęcia lokalu na

działalność.

Uczestnikom zdarzały się problemy z wydatkowaniem środków zgodnie z planem. Wynikało

to często ze zmian rynkowych (np. zmian cen, wprowadzenia nowych modeli sprzętu),

niewłaściwej wyceny itp. Jednak PUP/operatorzy starali się o elastyczność w tym zakresie.:

Mamy zapis w umowie, że osoba do piętnastu procent może zwrócić się do dyrektora czy też starosty, żeby

uznać zmiany zakupów. Musi nam ten fakt przedstawić, uzasadnić i te nowe zakupy muszą być ściśle związane z

prowadzoną działalnością gospodarczą (beneficjent Działania 8.1).

133

Zdarzały się przesunięcia, ale uczestnicy mają do tego prawo i każda sytuacja wymagała indywidualnego

podejścia (beneficjent poddziałania 8.3.1)

Problemy raczej były tego typu, że ktoś w biznesplanie założył jakiś sprzęt natomiast trzy tygodnie później

okazało się, że w sklepie tego sprzętu nie ma. Natomiast samo wydatkowanie pieniędzy, rozliczanie się z tego

[nie powoduje] żadnych problemów (beneficjent poddziałania 8.4.2)

Respondentów zapytano, czy wystąpiły w ramach ich projektów jakiekolwiek problemy

z wytłumaczeniem uczestnikom, jaka działalność nie może być objęta pomocą de minimis ze

względu na niezgodność z dokumentami unijnymi. Zdecydowana większość wskazała, że ta

kwestia nie sprawiła istotnych problemów, a jeżeli uczestnicy zgłaszali się z pytaniami w tej

sprawie, otrzymywali jasne i kompleksowe odpowiedzi.

Dokumentacja konkursowa

Zdecydowana większość respondentów wskazywała, że dokumentacja konkursowa była

jasna, zrozumiała i nie przysparzała znaczących problemów. Chwilami pojawiały się trudności

interpretacyjne, jednak realizatorzy projektów najczęściej otrzymywali jednoznaczne

informacje od IP/IZ, choć bywały też trudniejsze sytuacje:

Wiem, że w trakcie realizacji bez przerwy trzeba się było kontaktować czy z opiekunem projektu czy z

instytucjami pisać o interpretację. Nie było dużej jasności natomiast to był też ten moment, to był jeden z

pierwszych projektów w tej perspektywie więc część rzeczy się klarowała. Jeżeli występowaliśmy o wyjaśnienia,

to w większości przypadków dostawaliśmy informacje ale czasami niestety druga strona była też zaskoczona

naszymi pytaniami, nie znała odpowiedzi, czasami do nas z tą odpowiedzią wracała, a czasami musieliśmy sobie

bazować na własnych interpretacjach, bo czas i harmonogram projektu wymagał działania (beneficjent

Działania 8.4.2)

Wskazywano na problem ze zmianami zasad w trakcie realizacji projektów. Jeden

z respondentów (PUP) wskazał, że zbyt krótki jest okres między ogłoszeniem konkursu

a złożeniem wniosku aplikacyjnego, a jeden (operator) postulował uproszczenie języka

i oczyszczenie go z „unijnej nowomowy”.

PUP i operatorzy rzadko modyfikowali zaproponowane wzory dokumentów. W niektórych

przypadkach tworzono dodatkowe dokumenty, ułatwiające realizację projektu. Dokonywane

niewielkie modyfikacje wiązały się najczęściej ze zmianą prawa. Pozytywnym przykładem

zmiany dokonanej z własnej inicjatywy było wprowadzenie elektronicznej komunikacji

z klientem przez jednego z operatorów w poddziałaniu 8.3.1.

Wzory z poprzedniego okresu programowania wykorzystywano tylko w pewnym stopniu,

gdyż zmieniły się zasady i przepisy, zmienił się też system sprawozdawczości (w poprzednim

okresie dużo bardziej skomplikowany system PEFS).

134

Wnioski i rekomendacje LP

Wniosek Rekomendacja Adresat

Sposób wdrożenia

Termin Klasa

1

W ramach projektów oferowane jest wsparcie dla osób zainteresowanych założeniem działalności gospodarczej, które obejmuje nie tylko przyznanie dotacji, ale także usługi szkoleniowe i doradcze przygotowujące do prowadzenia DG. Uczestnicy projektów konkursowych bardziej pozytywnie oceniają jakość otrzymanego wsparcia niż uczestnicy projektów PUP. Firmy powstałe w ramach projektów konkursowych charakteryzują się nieco wyższą przeżywalnością.

Zakres udzielanego wsparcia powinien być wykorzystywany w kolejnej perspektywie finansowej. Zasadne jest objęcie wsparciem szkoleniowym i doradczym przed założeniem działalności gospodarczej oraz po rejestracji firmy, w pierwszych miesiącach funkcjonowania na rynku

IZ RPO WM 2021-2027

Wprowadzenie zapisu w dokumentach programowych

Kolejna perspektywa finansowania

Programowa operacyjna

2

Maksymalna kwota dotacji na założenie DG wynosi sześciokrotność przeciętnego wynagrodzenia. Takie założenie jest optymalne z punktu widzenia efektywności kosztowej oraz możliwości organizacji miejsca pracy służącego aktywizacji zawodowej odbiorców wsparcia, mimo że zdaniem 20% uczestników projektów PUP i 23% uczestników pozostałych projektów kwota ta jest zbyt niska

Rekomenduje się utrzymanie na tym samym lub zbliżonym poziomie wysokość środków przeznaczonych na dotacje.

IZ RPO WM 2021-2027




3

Mimo że udzielanie dotacji na założenie działalności jest kosztowną formą wsparcia jest to jednak skuteczne narzędzie służące aktywizacji zawodowej. Nawet jeśli firma powstała z dotacji została zlikwidowana, znaczący odsetek osób podjął inną aktywność zawodową.

Rekomenduje się utrzymanie założenia o kierowaniu wsparcia w postaci dotacji szczególnie do osób bezrobotnych a także biernych zawodowo oraz do osób, które na etapie programowania zostaną określone jako znajdujące się w szczególnie trudnej sytuacji na rynku pracy.

IZ RPO WM 2021-2027




135

Aneks: Analiza regresji logistycznej czynników wpływających na

przetrwanie firm z dotacją Narzędziem ekonometrycznym pozwalającym na określenie wpływu czynników (zmiennych)

na przetrwanie firmy (Y) jest model regresji logistycznej. Jest to szczególny rodzaj regresji

pozwalający określić zależności pomiędzy zmienną jakościową, która przyjmuje tylko dwie

wartości (przetrwanie firmy versus rozwiązanie firmy), a innymi zmiennymi zarówno

jakościowymi i ilościowymi. Celem analizy wykorzystującej ten rodzaj regresji jest określenie,

o ile procent wzrasta lub spada prawdopodobieństwo przetrwania firmy w zależności od

występowania innych cech (płci, wykształcenia, wieku czy np. wcześniejszego prowadzenia

firmy). Analiza została ograniczona do beneficjentów, dla których możliwe było pozyskanie

informacji o statusie działalności gospodarczej w CEIDG, którzy założyli firmę w latach 2015–

2018 (4284 osób, które założyły działalność przed 1.09.2018 r. tzn. firmy wykazują trwałość

w okresie co najmniej 12 miesięcy dla projektodawcy PUP i przed 1.03.2018 r. (co najmniej

18 miesięcy) dla pozostałych projektodawców).

Interpretacja wyników otrzymanych z regresji logistycznej sprowadza się do stwierdzenia,

o ile procent zmienia się prawdopodobieństwo przetrwania firmy wraz ze zmianą wartości

danej zmiennej niezależnej. W przypadku cechy wiek (jedynej zmiennej ilościowej w modelu)

wyjaśnienie polega na stwierdzeniu, o ile procent zmienia się prawdopodobieństwo

przetrwania firmy, gdy wiek założyciela firmy zmieni się o rok. Gdy natomiast zmienna

niezależna jest jakościowa (np. płeć), interpretacja wyników sprowadza się do stwierdzenia,

o ile procent zmienia się prawdopodobieństwo przetrwania firmy, gdy właściciel jest kobietą,

w porównaniu do mężczyzn (lub na odwrót). W przypadku zmiennych jakościowych istnieje

potrzeba definiowania tzw. kategorii referencyjnej, to jest tej, do której odnoszą się

porównania (w pierwszym przypadku mężczyźni). W przypadku większej niż dwóch kategorii

cechy jakościowej tworzone są tzw. zmienne instrumentalne.

Model regresji logistycznej Liczebność: n = 4490. Zmienna zależna: trwanie firmy Y = 1 (3196), Y = 0 (1294).

Początkowo w modelu uwzględniono następujące zmienne niezależne:

• wcześniejsze prowadzenie firmy (tak/nie).

• typ projektodawcy (PUP/inny projektodawca)

• płeć (kobieta/mężczyzna)

• wiek (w latach – jedyna zmienna ilościowa)

• wykształcenie (wg skali ISCED)

• powiat

• rodzaj obszaru (wg stopnia urbanizacji - skala DEBURGA)

• status na rynku pracy (bezrobotny/długotrwale bezrobotny/bierny

zawodowo/pracujący)

• PKD na początku prowadzenia działalności

• niekorzystna sytuacja społeczna beneficjenta, przynajmniej jedna z kategorii (tak/nie)

136

Analizy poszczególnych zbiorów zmiennych niezależnych i modeli z nich tworzonych

prowadzone były pod kątem weryfikacji:

• statystycznej istotności parametrów modelu,

• poziomu poprawności klasyfikacji przypadków,

• oceny dopasowania modelu do danych.

Zmienna WCZEŚNIEJSZE PROWADZENIE FIRMY (tak/nie). W żadnym testowanym modelu zmienna

ta nie wykazała statystycznie istotnej zależności z cechą (Y) - przetrwanie firmy.

Zmienna POWIAT

W przypadku tej zmiennej podjęto próby wstawienia jej do modelu:

1. kategoria referencyjna jako powiat grodzki ( m. Kraków, m. Nowy Sącz, m. Tarnów)

/powiat ziemski,

2. kategoria referencyjna jako m. Kraków / pozostałe powiaty.

Za każdym razem nie ujawniono statystycznej istotności związku tej cechy z przetrwaniem

firmy (Y).

Zmienna RODZAJ OBSZARU (wg stopnia urbanizacji - skala DEBURGA)

Przy początkowej kategoryzacja na: 2, 3 / 1 referencyjna nie uzyskano statystycznie

istotności związku z cecha Y. Przy utworzeniu wspólnej kategorii (1 i 2) jako referencyjnej

uzyskano istotny wpływ tej cechy na Y.

Zmienna STATUS NA RYNKU PRACY (bezrobotny/długotrwale bezrobotny/bierny zawodowo

/pracujący). Wykonano różne podkategoryzacje tej zmiennej np.:

1. pracujący, bierni zawodowo / referencyjna grupa bezrobotnych (bezrobotnych i

długotrwale bezrobotnych),

2. połączono kategorię pracujący i bierni zawodowo / bezrobotni jako referencyjne,

3. każda z 3 wymienionych osobno / referencyjna bezrobotni,

4. każda z 3 wymienionych osobno / referencyjna długotrwale bezrobotni.


firmy (Y).

Zmienna PKD

Trudność stanowiło wskazanie kategorii referencyjnej. W przypadku tej zmiennej podjęto

próby wstawienia jej do modelu np.:

1. kategoria referencyjna PKD F / PKD inne niż F,

2. po wstawieniu wszystkich kategorii / F jako referencyjnej,


firmy (Y).

Ostatecznie zrezygnowano w włączania do modelu zmiennej: POWIAT oraz PKD założonej

firmy.

137

Zmienna WYKSZTAŁCENIE (wg skali ISCED).

Początkowo jako kategorię referencyjną wzięto beneficjentów o poziomie wykształcenia 5

wg skali ISCED tj. kategoria wykształcenie wyższe (ISCED 5-8). Następnie dokonano różnych

podkategoryzacji tej zmiennej np. ze względu na małą liczebność skumulowano

beneficjentów dla podkategorii 0-2, traktując resztę podkategorii pojedynczo lub również

kumulując na podkategorie.

Ostatecznie statystycznie istotne wyniki uzyskano kategoryzując tę zmienną jako

wykształcenie (0-2) / (3-5) – grupa referencyjna.

W wyniku przeprowadzonych analiz do ostatecznej wersji modelu włączono następujące

ZMIENNE:

• typ projektodawcy (PUP/inny projektodawca - grupa referencyjna)

• płeć (kobieta/mężczyzna – grupa referencyjna)

• wiek (w latach – jedyna zmienna ilościowa)

• wykształcenie wg skali ISCED( (0-2) / (3-5) – grupa referencyjna)

• rodzaj obszaru (wg stopnia urbanizacji (3) /(1 i 2) – grupa referencyjna)

• niekorzystna sytuacja społeczna beneficjenta, przynajmniej jedna z kategorii nie/tak –

grupa referencyjna).)

Tabela 11 Wartości współczynników oszacowanego modelu regresji wraz z ich weryfikacją statystycznej istotności17

17 p-value (poziom istotności) na poziomie 0,05.

ZMIENNA WSPÓŁCZYNNI

K ILORAZ SZANS

BŁĄD STANDARDOW

Y

T –STAT. (4483)

p - value

PODZIAŁANIE: inne PUP

ref -0,343

0,709

0,072

-4,779

0,000

PŁEĆ: mężczyzna kobieta

ref 0,584

1,793

0,069

8,396

0,000

wiek 0,026 1,026 0,004 7,177 0,000

WYKSZTAŁCENIE wg skali ISCED: 3-5 0-2

ref 0,296

1,344

0,129

2,283

0,022

RODZAJ OBSZARU: obszar (1 i 2) obszar 3

ref 0,200

1,221

0,084

2,385

0,017

NIEKORZYSTNA SYTUACJA SPOŁECZNA: - wystąpienie co najmniej jednej - nie wystąpienie żadnej

ref -0,315

0,729

0,087

-3,624

0,000

stała -2,041 0,164 -12,452 0,000

138

Tabela 2. Ocena predykcji i dopasowania modelu do danych

Poprawność klasyfikacji przypadków (ocena predykcji modelu)

69,93%

Statystyka 2 (ocena dopasowania modelu do danych)

149,37 p - value = 0,000

Analiza modelu z Tabeli

Wszystkie parametry stojące przy zmiennych objaśniających cechuje statystyczna istotność

(p-value < 0,05), oznacza to, że zmienne te wpływają w istotny sposób na zmienną zależną Y.

Szansa na przetrwanie firmy w przypadku zmiennej:

poddziałanie (grupa referencyjna inny projektodawca niż PUP), iloraz szans 0,709

wskazuje, że była niższa o 29,1 % niż w przypadku firm dla których projektodawcą był

PUP,

płeć (grupa referencyjna mężczyźni), iloraz szans 1,793 wskazuje, że była 1,793 krotnie

wyższa w przypadku gdy firmę prowadził mężczyzna, [prawdopodobieństwo przetrwania

firmy wyższe o 79,3 %].

wiek, iloraz szans 1,026 wskazuje, że wraz ze wzrostem wieku o 1 rok wzrasta

o 2,6 % prawdopodobieństwo przetrwania firmy,

wykształcenie (grupa referencyjna wykształcenie 3-5 wg skali ISCED), iloraz szans 1,344

wskazuje, że jeśli beneficjent miał wykształcenie wyższe niż 0-2 wg skali ISCED to szanse

przetrwania firmy wzrastały 1,344 krotnie [ o 34,4 %],

rodzaj obszaru (grupa referencyjna obszar inny niż 3) iloraz szans 1,221 wskazuje, że dla

firm na obszarach o większym poziomie zaludnienia szansa przetrwania firmy była 1,221

krotnie wyższa [o 22,1 %].

niekorzystna sytuacja społeczna beneficjenta (tak - grupa referencyjna wystąpienie

przynajmniej jednej sytuacji), iloraz szans 0,729 wskazuje, że była niższa o 27,1 % niż

w przypadku beneficjentów bez takich sytuacji.

Parametry zawarte w Tabeli 2. wskazują na dobrą poprawność klasyfikacji modelu

wynosząca 69,93 %. Statystyczna istotność wartości statystyki 2 wskazuje na dobre

dopasowanie modelu do danych.

139

Spis tabel Tabela 1. Porównanie zakresu wsparcia wdrażanego w ramach PO KL 2007-2013 oraz RPO

2014-2020. ............................................................................................................................... 29

Tabela 2. Dotacje przyznawane w kolejnych latach w poszczególnych powiatach w ramach

projektów PUP oraz pozostałych projektodawców. ................................................................ 34

Tabela 3. Struktura uczestników projektów ze względu na wiek, wykształcenie oraz

Działanie/Poddziałanie RPO WM. ............................................................................................ 36

Tabela 4. Osoby z dotacją w niekorzystnej sytuacji społecznej. .............................................. 47

Tabela 6. Liczba przyznanych dotacji w poszczególnych latach ............................................... 50

Tabela 7. Najpopularniejsze profile działalności gospodarczych zakładanych dzięki dotacjom

wśród kobiet oraz wśród mężczyzn. ........................................................................................ 55

Tabela 8. Wskaźnik przeżycia podmiotów gospodarczych – porównanie PO KL oraz RPO WM.

.................................................................................................................................................. 89

Tabela 9.Wskaźnik przeżycia firm założonych dzięki dotacjom z RPO WM w powiatach

województwa małopolskiego. .................................................................................................. 93

Tabela 10. Wartości wskaźnika efektywności osiągane według powiatów i

działań/poddziałań. .................................................................................................................. 97

Tabela 11. Przyczyny negatywnej oceny wsparcia szkoleniowo-doradczego przygotowującego

do założenia firmy .................................................................................................................. 121

Tabela 12 Wartości współczynników oszacowanego modelu regresji wraz z ich weryfikacją

statystycznej istotności .......................................................................................................... 137

Spis rysunków Rysunek 1. Dotacje na zakładanie działalności gospodarczej w ramach PO KL i RPO WM ze

wskazaniem grup docelowych. .................................................................................................. 6

Rysunek 2. Dotacje na założenie działalności gospodarczej przyznane w poszczególnych

powiatach w ramach projektów PUP oraz projektów konkursowych. .................................... 33

Rysunek 3. Osoby, które otrzymały dotacje według płci i typu operatora. ............................. 35

Rysunek 4. Struktura wykształcenia respondentów w podziale na powiaty. .......................... 37

Rysunek 5. Beneficjenci w podziale na wiek, płeć oraz typ operatora. ................................... 40

Rysunek 6. Struktura wiekowa w podziale na powiaty (część I) .............................................. 42

Rysunek 7. Struktura wiekowa w podziale na powiaty (część I) .............................................. 43

Rysunek 8. Wiek w momencie przystąpienia do projektu – PUP. ........................................... 44

Rysunek 9. Wiek w momencie przystąpienia do projektu – projekty z Poddziałania 8.3.1. .... 45

Rysunek 10. Uczestnicy znajdujący się w niekorzystnej sytuacji społecznej (przynajmniej

jedna sytuacja) według działań/poddziałań. ............................................................................ 45

Rysunek 11. Liczba przyznanych dotacji według Działań/poddziałań ...................................... 49

Rysunek 12. Struktura PKD firm powstałych dzięki dotacjom w latach 2015-2019 oraz firm w

Małopolsce – ogółem i nowopowstałych w latach 2015-2018. ............................................... 51

Rysunek 13. Dlaczego zdecydował/a się Pan/Pani na prowadzenie działalności gospodarczej?

.................................................................................................................................................. 57

140

Rysunek 14. Czy uruchomił/a by Pan/Pani firmę, gdyby nie uzyskał/a Pan/Pani dotacji? – %

odpowiedzi tak w zależności od tego, czy firma powstała w ramach dotacji nadal istnieje ... 59

Rysunek 15. Czy uruchomił/a by Pan/Pani firmę, gdyby nie uzyskał/a Pan/Pani dotacji? –

według charakterystyki uczestników ....................................................................................... 59

Rysunek 16. Czy kiedykolwiek przed założeniem firmy (z dotacji/tej o której rozmawiamy)

pracował/a Pan/Pani najemnie (u innego pracodawcy)? ........................................................ 61

Rysunek 17. Proszę podać łączny staż pracy bez względu na rodzaj umowy. ......................... 62

Rysunek 18. U ilu pracodawców Pan/Pani pracował/a zanim założył/a Pan/Pani firmę z

dotacji?/firmę? ......................................................................................................................... 63

Rysunek 19. Czy kiedykolwiek u tych pracodawców wykonywał/a Pan/Pani pracę taką samą

lub podobną do profilu firmy założonej z dotacji?/do Pani/Pana firmy? ................................ 64

Rysunek 20. Jak długo wykonywał/a Pan/Pani pracę związaną z profilem firmy założonej z

dotacji/ firmy? .......................................................................................................................... 64

Rysunek 21. Czy ostatnia praca wykonywana przed założeniem firmy (z dotacji) była

związana z jej profilem? ........................................................................................................... 65

Rysunek 22. Czy wybrany przez Pana/Panią profil działalności firmy miał związek z Pana/Pani

wykształceniem? ...................................................................................................................... 66

Rysunek 23. Doświadczenie uczestników projektów w prowadzeniu więcej niż jednej

działalności gospodarczej ......................................................................................................... 67

Rysunek 24. Czy profil działania tej firmy był taki sam lub podobny do tej założonej z

dotacji?/o której rozmawiamy? - według płci .......................................................................... 67

Rysunek 25. Co stanowiło dla Pana/i problem podczas ubiegania się o dotację; A który z nich

był najpoważniejszą barierą? ................................................................................................... 69

Rysunek 26. Co stanowiło dla Pana/i problem podczas ubiegania się o dotację? .................. 71

Rysunek 27. Średnia kwota dotacji na założenie działalności gospodarczej w ramach działań/

poddziałań. ............................................................................................................................... 73

Rysunek 28. Średnia kwota dotacji na założenie działalności gospodarczej w poszczególnych

powiatach – projekty PUP. Opracowanie własne na podstawie danych wygenerowanych z SL

2014 według danych na dzień 18.07.2019. .............................................................................. 73

Rysunek 29. Jaka powinna być maksymalna kwota dotacji aby zaspokajała potrzeby? ......... 74

Rysunek 30. Co stanowiło dla Pana/i problem podczas ubiegania się o dotację? - zbyt mała

kwota dotacji aby pokryć potrzeby działalności gospodarczej. ............................................... 75

Rysunek 31. Czas oczekiwania na dotację w dniach od dnia przystąpienia do projektu

realizowanego przez PUP ......................................................................................................... 77

Rysunek 32. Czas oczekiwania na dotację w dniach od dnia przystąpienia do projektu

realizowanego przez pozostałych projektodawców. ............................................................... 77

Rysunek 33. Liczba przyznanych dotacji a średni czas przyznania dotacji w PUP ................... 78

Rysunek 34.Czy instytucja przyznająca dotacje wymagała wniesienia wkładu własnego (np.

pieniędzy, narzędzi, lokalu etc.)? ............................................................................................. 80

Rysunek 35. Czy wniósł/a Pan/Pani wkład własny? ................................................................. 81

Rysunek 36. Co stanowiło wkład własny? ................................................................................ 82

Rysunek 37. Skąd pochodziły pieniądze na wkład własny? – według typu projektodawcy .... 82

141

Rysunek 38. Czy mógłby Pan/Pani wskazać w jakim przedziale mieścił się finansowy wkład

własny? ..................................................................................................................................... 83

Rysunek 39. Status firmy według stanu na dzień 31.08.2019 roku (ogółem według

Działań/Poddziałań). ................................................................................................................ 86

Rysunek 40. Przeżywalność działalności gospodarczych złożonych dzięki dotacjom – według

roku powstania firmy ............................................................................................................... 86

Rysunek 41. Przeżywalność działalności gospodarczych złożonych dzięki dotacjom z Działania

8.1 – według roku powstania firmy .......................................................................................... 87

Rysunek 42. Przeżywalność działalności gospodarczych złożonych dzięki dotacjom z

Poddziałania 8.3.1 – według roku powstania firmy ................................................................. 88

Rysunek 43. Przeżywalność działalności gospodarczych po okresie trwałości. ....................... 88

Rysunek 44. Przeżywalność firm z dotacją w porównaniu do wszystkich podmiotów

gospodarczych powstałych w latach 2015-2017 (z uwzględnieniem działań/poddziałań). .... 90

Rysunek 45. Wskaźnik przeżycia firm założonych dzięki dotacjom z RPO WM z

uwzględnieniem profilu demograficzno-społecznego odbiorców wsparcia............................ 92

Rysunek 46. Wskaźnik przeżycia firm założonych dzięki dotacjom z RPO WM z

uwzględnieniem statusu na rynku pracy w momencie przystąpienia do projektu. ................ 93

Rysunek 47. Wartości wskaźnika efektywności osiągane w działaniach i poddziałaniach PO KL

oraz RPO WM. .......................................................................................................................... 95

Rysunek 48. Wartości wskaźnika efektywności osiągane w grupach w niekorzystnej sytuacji

społecznej. ................................................................................................................................ 96

Rysunek 49. Wartości wskaźnika efektywności osiągane według powiatów .......................... 98

Rysunek 50. Poziom przedsiębiorczości w powiecie a wskaźnik efektywności dotacji w

powiecie. .................................................................................................................................. 99

Rysunek 51. Wartości wskaźnika efektywności a wcześniejsze prowadzenie działalności

gospodarczej. ......................................................................................................................... 100

Rysunek 52. Wartości wskaźnika efektywności osiągane w grupach w niekorzystnej sytuacji

społecznej. . ............................................................................................................................ 100

Rysunek 53. Okres istnienia firm z dotacją, które zostały zlikwidowane (w miesiącach)...... 101

Rysunek 54. Jaki był powód zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej? – według

rodzaju projektodawcy ........................................................................................................... 102

Rysunek 55. Jaka jest Pana/Pani obecna sytuacja zawodowa? ............................................. 102

Rysunek 56. Jaka jest Pana/Pani obecna sytuacja zawodowa? ............................................. 103

Rysunek 57. Efekt zatrudnieniowy dotacji przyznanych w ramach RPO WM w zależności od

typu projektodawcy ............................................................................................................... 105

Rysunek 58. Efekt zatrudnieniowy dotacji przyznanych w ramach RPO WM w zależności od

wybranych cech uczestników ................................................................................................. 106

Rysunek 59. Czy w pierwszym roku rozliczeniowym firma wypracowała zysk? .................... 107

Rysunek 60. Czy w ostatnim zamkniętym roku rozliczeniowym firma wypracowała zysk? –

według projektodawcy (lewy) oraz roku powstania firmy (prawy) ....................................... 108

Rysunek 61. Czy w ostatnim zamkniętym roku rozliczeniowym firma wypracowała zysk? –

według roku założenia DG ...................................................................................................... 109

142

Rysunek 62. Czy zysk wypracowany w ostatnim roku rozliczeniowym był większy, od tego,

który firma osiągnęła w pierwszym roku rozliczeniowym? ................................................... 110

Rysunek 63. Czy w obecnym roku rozliczeniowym spodziewa się Pan/Pani osiągnąć zysk? 110

Rysunek 64. Czy w obecnym roku rozliczeniowym spodziewa się Pan/Pani osiągnąć zysk? - %

odpowiedzi „tak” według powiatów. .................................................................................... 111

Rysunek 65. Czy w obecnym roku rozliczeniowym spodziewa się Pan/Pani osiągnąć zysk? - %

odpowiedzi „tak” według roku założenia firmy. .................................................................... 112

Rysunek 66. Czy prowadzenie firmy jest Pana/Pani jedynym źródłem dochodów? ............. 113

Rysunek 67. Czy prowadzenie firmy jest Pana/Pani jedynym źródłem dochodów? – według

wieku i płci uczestników ......................................................................................................... 113

Rysunek 68. Jaki charakter mają inne źródła dochodów? ..................................................... 114

Rysunek 69. Czy od momentu rozpoczęcia działalności gospodarczej liczba osób

zatrudnionych uległa zmianie? ............................................................................................... 115

Rysunek 70. Ilu pracowników jest aktualnie zatrudnionych w firmie? .................................. 115

Rysunek 71. Czy w ciągu najbliższych 12 miesięcy planuje Pan/Pani zmianę liczby

zatrudnionych? ....................................................................................................................... 116

Rysunek 72. Gdyby mógł/a Pan/i jeszcze raz podjąć decyzję - czy założyłby/założyłaby

Pan/Pani firmę? ...................................................................................................................... 117

Rysunek 73. Gdyby mógł/a Pan/i jeszcze raz podjąć decyzję - czy założyłby/założyłaby

Pan/Pani firmę? – odpowiedzi „tak” według roku założenia działalności ............................ 117

Rysunek 74. Czy byłaby to firma o tym samym profilu? ........................................................ 118

Rysunek 75. Czy prowadzenie firmy uważa Pan/Pani za osobisty sukces? ........................... 118

Rysunek 76. Proszę na skali od 1 do 10 zaznaczyć przydatność wsparcia. ............................ 119

Rysunek 77. Proszę na skali od 1 do 10 zaznaczyć przydatność wsparcia – według powiatów

................................................................................................................................................ 120

Rysunek 78. Jak ocenia Pan/i oferowane w projekcie wsparcie szkoleniowo-doradcze

przygotowujące do założenia firmy? ...................................................................................... 120

Rysunek 79. Czy wsparcie szkoleniowo doradcze powinno być obowiązkowe czy tylko dla

chętnych? ............................................................................................................................... 121

Rysunek 80. Czy korzystał Pan/i ze wsparcia doradczego, konsultacyjnego już po założeniu

działalności gospodarczej? ..................................................................................................... 122

Rysunek 81. Proszę na skali od 1 do 10 zaznaczyć przydatność wsparcia gdzie 1 w ogóle nie

przydatne 10 bardzo przydatne. ............................................................................................ 123

Rysunek 82. Proszę powiedzieć czy udzielone wsparcie pomogło w rozwoju firmy? ........... 123

RAPORT Z ADANIA KOMPONENT TRZE I - rpo.malopolska.pl...dotacji na założenie działalności...

Documents

Transcript of RAPORT Z ADANIA KOMPONENT TRZE I - rpo.malopolska.pl...dotacji na założenie działalności...