Raport roczny/końcowy z programu operacyjnego:

ZałącznikDo Uchwały Nr ……/IV/14Zarządu Województwa Dolnośląskiego z dnia czerwca 2014 roku

Sprawozdanie roczne z wdrażania Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013

1

SPIS TREŚCI:

1. Identyfikacja/informacje wstępne 42. Przegląd realizacji programu operacyjnego 52.1 Realizacja i analiza postępów 52.1.1 Informacje na temat postępów rzeczowych programu operacyjnego 52.1.2 Informacje finansowe 62.1.3 Informacja na temat podziału wykorzystania funduszy wg kategorii interwencji 62.1.4 Pomoc w podziale na grupy docelowe 92.1.5 Pomoc ponownie wypłacona lub wykorzystana 102.1.6 Analiza jakościowa (poziom programu) 102.1.6.1 System realizacji programu 102.1.6.2 Analiza postępu finansowego i rzeczowego 142.1.6.3 Rekomendacje Komisji Europejskiej 392.1.6.4 Rekomendacje Instytucji Zarządzającej i innych instytucji 492.1.6.5 Instrumenty Inżynierii Finansowej 502.1.6.6 Realizacja założeń Strategii EU 2020 562.1.6.7 Strategia UE dla Regionu Morza Bałtyckiego 632.2 Informacja na temat zgodności z przepisami wspólnotowymi 732.2.1 Zasada równości szans 732.2.2 Zasada partnerstwa 782.2.3 Zgodność realizowanych operacji z prawem wspólnotowym w zakresie ochrony środowiska

822.2.4 Zgodność realizowanych operacji z prawem wspólnotowym w zakresie prawa zamówień

publicznych882.2.5 Zgodność realizowanych operacji z prawem wspólnotowym w zakresie pomocy publicznej 902.2.6 Działania w zakresie społeczeństwa informacyjnego 922.2.7 Działania kontrolne służące zapewnieniu przestrzegania polityk wspólnotowych 952.3 Napotkane znaczące problemy oraz podjęte środki zaradcze 1012.4 Zmiany w kontekście realizacji programu operacyjnego 1062.4.1 Zmiany w ustawodawstwie krajowym mające wpływ na wdrażanie Programu 1062.4.2 Opis głównych tendencji społeczno-gospodarczych w 2013 r. 1072.5 Zasadnicze modyfikacje w rozumieniu art. 57 rozporządzenia (WE) nr 1083/2006 1072.6 Komplementarność pomocy z innymi instrumentami wsparcia 1072.6.1 Wpływ działalności KM/PKM, instytucji i grup na zapewnienie koordynacji i komplementarności

wsparcia 1102.6.2 Informacje na temat stosowanych mechanizmów i narzędzi służących zapewnieniu koordynacji i

komplementarności wsparcia oraz ich oceny 1112.6.3 Cross-financing 1162.6.4 Koordynacja i komplementarność jako przedmiot badań ewaluacyjnych 1182.6.5 Przykłady projektów komplementarnych 1192.6.6 Mechanizmy unikania podwójnego finansowania działań realizowanych w ramach Polityki

Spójności z działaniami realizowanymi w ramach Wspólnej Polityki Rolnej oraz Wspólnej Polityki Rybackiej. 119

2.6.7 Kontrole krzyżowe w zakresie odpowiedzialności Instytucji Zarządzającej 1202.7 Monitorowanie i ocena 1233. Realizacja w podziale na Priorytety, postęp wdrażania Programu wg Priorytetów 1273.1 Priorytet 1. Wzrost konkurencyjności dolnośląskich przedsiębiorstw (Przedsiębiorstwa i

Innowacyjność) 1273.1.1 Osiągniecie celów i analiza postępów (fizyczny i finansowy postęp priorytetu) 1273.1.2 Opis istotnych problemów we wdrażaniu wraz z podjętymi środkami zaradczymi 1423.2 Priorytet 2. Rozwój społeczeństwa informacyjnego na Dolnym Śląsku (Społeczeństwo

informacyjne) 1443.2.1 Osiągnięcie celów i analiza postępów (fizyczny i finansowy postęp priorytetu) 1443.2.2 Opis istotnych problemów we wdrażaniu wraz z podjętymi środkami zaradczymi 1593.3 Priorytet 3. Rozwój infrastruktury transportowej na Dolnym Śląsku (Transport) 1603.3.1 Osiągnięcie celów i analiza postępów (fizyczny i finansowy postęp priorytetu) 1603.3.2 Opis istotnych problemów we wdrażaniu wraz z podjętymi środkami zaradczymi 1773.4 Priorytet 4. Poprawa stanu środowiska naturalnego oraz bezpieczeństwa ekologicznego i

przeciwpowodziowego Dolnego Śląska (Środowisko i bezpieczeństwo ekologiczne) 178

2

3.4.1 Osiągnięcie celów i analiza postępów (fizyczny i finansowy postęp priorytetu) 1783.4.2 Opis istotnych problemów we wdrażaniu wraz z podjętymi środkami zaradczymi 1973.5 Priorytet 5. Regionalna infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku (Energetyka) 1983.5.1 Osiągnięcie celów i analiza postępów (fizyczny i finansowy postęp priorytetu) 1983.5.2 Opis istotnych problemów we wdrażaniu wraz z podjętymi środkami zaradczymi 2093.6 Priorytet 6. Wykorzystanie i promocja potencjału turystycznego i kulturowego Dolnego Śląska

(Turystyka i Kultura) 2103.6.1 Osiągnięcie celów i analiza postępów (fizyczny i finansowy postęp priorytetu) 2103.6.2 Opis istotnych problemów we wdrażaniu wraz z podjętymi środkami zaradczymi 2243.7 Priorytet 7. Rozbudowa i modernizacja infrastruktury edukacyjnej na Dolnym Śląsku (Edukacja)

2253.7.1 Osiągnięcie celów i analiza postępów (fizyczny i finansowy postęp priorytetu) 2253.7.2 Opis istotnych problemów we wdrażaniu wraz z podjętymi środkami zaradczymi 2373.8 Priorytet 8. Modernizacja infrastruktury ochrony zdrowia na Dolnym Śląsku (Zdrowie) 2383.8.1 Osiągnięcie celów i analiza postępów (fizyczny i finansowy postęp priorytetu) 2383.8.2 Opis istotnych problemów we wdrażaniu wraz z podjętymi środkami zaradczymi 2473.9 Priorytet 9. Odnowa zdegradowanych obszarów miejskich na terenie Dolnego Śląska (Miasta)

2483.9.1 Osiągnięcie celów i analiza postępów (fizyczny i finansowy postęp priorytetu) 2483.9.2 Opis istotnych problemów we wdrażaniu wraz z podjętymi środkami zaradczymi 2623.10 Priorytet 10. Pomoc Techniczna 2633.10.1 Osiągnięcie celów i analiza postępów (fizyczny i finansowy postęp priorytetu) 2633.10.2 Opis istotnych problemów we wdrażaniu wraz z podjętymi środkami zaradczymi 2674. Programy EFS: spójność i koncentracja 2675. Programy EFRR/FS: Duże projekty 2686. Pomoc Techniczna 2717. Promocja i Informacja 2728. Oświadczenie Instytucji Zarządzającej 272

WYKAZ ZAŁĄCZNIKÓW:

załącznik nr I Tabela 1. Postęp fizyczny RPO WD.załącznik nr II Tabela 2. Osie priorytetowe w podziale na źródło finansowania (w euro).załącznik nr III Tabela 3. Podział kumulatywny przyznanego wkładu wspólnotowego wg kategorii.załącznik nr IV Tabela 4. Postęp fizyczny wg Priorytetów RPO WD.załącznik nr V Tabela 5. Wskaźniki kontekstowe.załącznik nr VI Tabela 6. EU 2020.załącznik nr VII Tabela 7. SUE RMB.załącznik nr VIII Tabela 8. Wskaźniki kluczowe (core indicators) 2007-2013. załącznik nr IX Tabela 9. Matryca instrumentów finansowych 2007-2013.załącznik nr X Formularz dotyczący informacji i promocji.załącznik nr X a Postęp rzeczowy działań informacyjnych, promocyjnych i szkoleniowych.załącznik nr XI Przykłady projektów realizujących cele Strategii EU 2020.załącznik nr XII Opis sytuacji społeczno-gospodarczej województwa dolnośląskiego w 2013 r.załącznik nr XIII Przykłady projektów komplementarnych.załącznik nr XIV Mapa projektów w ramach RPO dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013

Priorytety 1-9 (stan na 31.12.2013 r.) według podpisanych umów i miejsc realizacji projektów.

załącznik nr XV Mapa projektów drogowych.Załącznik nr XVI Koszty jednostkowe.

3

1. Identyfikacja/informacje wstępne

PROGRAM OPERACYJNY CelKonwergencjaObszar kwalifikowalnyPolska/Województwo Dolnośląskie (NUTS2)Okres programowania2007-2013Numer programu (nr CCI)2007PL161PO005

Nazwa programuRegionalny Program Operacyjny dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013

ROCZNE SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI

Rok sprawozdawczy 2013Data zatwierdzenia rocznego sprawozdania przez Komitet MonitorującyUchwała nr z dnia 06.2014 r.

4

2. Przegląd realizacji programu operacyjnego

Regionalny Program Operacyjny dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013 został zatwierdzony przez Komisję Europejską w dniu 4 września 2007 r. Zmiana Programu nastąpiła dn. 13.12.2011 r.

Celem Programu jest podniesienie poziomu życia mieszkańców Dolnego Śląska oraz poprawa konkurencyjności regionu przy respektowaniu zasad zrównoważonego rozwoju.

Środki Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego przeznaczone na współfinansowanie projektów w ramach Programu podzielono na 10 Priorytetów. Środki te służą rozwojowi gospodarczo - społecznemu obszarów zidentyfikowanych do wsparcia w województwie dolnośląskim oraz przeznaczone są na wsparcie techniczne Instytucji Zarządzającej oraz Dolnośląskiej Instytucji Pośredniczącej.

Do celów sprawozdawczych zastosowano kurs 1 EUR = 4,1942 PLN Europejskiego Banku Centralnego z dn. 28.11.2013 r.

2.1 Realizacja i analiza postępów

2.1.1 Informacje na temat postępów rzeczowych programu operacyjnego

Informacja na temat postępów rzeczowych Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013, przedstawiona została w Tabeli 1. Postęp fizyczny Regionalnego Programu Operacyjnego w załączniku nr I do sprawozdania.Opis w zakresie postępów wskaźników rzeczowych celu głównego i celów szczegółowych przedstawiony został w punkcie 2.1.6.2 Analiza postępu finansowego i rzeczowego sprawozdania.Wskaźniki kontekstowe zawiera Tabela 5 w załączniku nr V do sprawozdania. Wskaźniki kluczowe (core indicators) zawiera Tabela 8 w załączniku nr VIII do sprawozdania.

5

2.1.2 Informacje finansowe

Tabela 2. Osie priorytetowe w podziale na źródła finansowania (w EUR) - w danym roku oraz narastająco - tabela została przedstawiona jako załącznik nr II do sprawozdania.

Wartość wydatków kwalifikowanych ujętych w deklaracjach do Komisji Europejskiej w okresie sprawozdawczym wyniosła 278 706 821,44 EUR, w tym 240 574 283,79 EUR stanowiły środki publiczne. Narastająco od początku uruchomienia Programu wartość wydatków kwalifikowalnych ujętych w deklaracjach do Komisji Europejskiej wyniosła 1 265 803 658,73 EUR, w tym 1 122 065 974,23 EUR stanowiły środki publiczne.

Priorytet

Wydatki publiczne wykazane w poświadczeniach i deklaracjach wydatków skierowanych do KE Procent wykorzystania

alokacji z EFRR w płatnościach na rzecz

beneficjentów

Środki wspólnotowe i krajowe (zgodnie z zał.

II do sprawozdania) [EUR]

w tym środki z EFRR

% alokacji dla środków

z EFRR

Przedsiębiorstwa i Innowacyjność 208 435 816,58 203 158 996,90 68,21% 64,98%

Społeczeństwo informacyjne 39 637 043,64 29 910 060,37 30,82% 36,64%

Transport 264 340 961,55 204 837 938,93 74,98% 71,23%

Środowisko i bezpieczeństwo ekologiczne

110 051 725,92 94 215 430,17 73,17% 72,20%

Energetyka 2 541 716,30 2 084 178,94 5,73% 9,15%

Turystyka i Kultura 134 853 609,33 108 479 487,00 100,00% 83,04%

Edukacja 160 287 556,51 99 050 316,00 100,00% 94,90%

Zdrowie 56 469 802,81 48 010 638,83 91,06% 86,24%

Miasta 116 386 808,17 90 649 857,70 84,59% 74,22%

Pomoc Techniczna 29 060 933,42 23 723 711,50 60,02% 64,25%

RPO WD 1 122 065 974,23 904 120 616,34 72,90% 68,90%

Łączna wartość płatności otrzymanych od KE od uruchomienia Programu wynosi 904 120 616,34 EUR (co stanowi 72,90% alokacji Programu), w tym 163 737 017,96 EUR w roku 2013.Zastosowanie mechanizmu cross- financing zostało przewidziane w ograniczonym zakresie w Priorytetach: Priorytet 1 Przedsiębiorstwa i Innowacyjność, Priorytet 2 Społeczeństwo Informacyjne, Priorytet 4 Środowisko i bezpieczeństwo ekologiczne, Priorytet 7 Edukacja oraz Priorytet 9 Miasta.Łącznie wydatki te stanowiły 529 112,97 EUR, tj. 0,04% wydatków kwalifikowalnych wykazanych w poświadczeniach i deklaracjach skierowanych do KE, tj. Priorytet 1 – 111 440,90 EUR, Priorytet 2 – 339 583,32 EUR, Priorytet 9 – 78 088,75 EUR.

Szczegółowe informacje odnośnie zastosowania mechanizmu cross-financingu zostały zamieszczone w punkcie 2.6.3 Cross-financing sprawozdania.

2.1.3 Informacja na temat podziału wykorzystania funduszy wg kategorii interwencjiOd uruchomienia Programu w ramach Priorytetów 1–10 zawarto/wydano 2 020 umów/decyzji o dofinansowaniu, w których wartość dofinansowania z EFRR wynosi 1 189 476 072,51 EUR (4 988 900 543,32 PLN). W wyniku powyższych działań odnotowano 135 kombinacji kodów reprezentujących 5 kategorii interwencji.

Dane w formie tabelarycznej zostały przedstawione w załączniku nr III do sprawozdania Tabela 3 – Podział kumulatywny przyznanego wkładu wspólnotowego wg kategorii.

6

Kryterium „Priorytetowy obszar tematyczny” – wystąpiły 42 rodzaje kategorii interwencji.

Poniższa tabela przedstawia realizację Programu w podziale na kategorie interwencji oraz wykorzystanie alokacji przeznaczonej na poszczególne obszary (alokacja wg RPO).

Wyróżnione zostały kategorie, w których wykorzystanie alokacji jest najwyższe.

Priorytetowy obszar tematycznyNumer

Działania RPO WD

Liczba projektów

Wartość dofinansowania z EFRR

(w tys. EUR)

% alokacji Programu

02 Infrastruktura B+RT (w tym wyposażenie w sprzęt, oprzyrządowanie i szybkie sieci informatyczne łączące ośrodki badawcze) oraz specjalistyczne ośrodki kompetencji technologicznych

1.4 4 756,11 0,06%

03 Transfer technologii i udoskonalanie sieci współpracy między MŚP, między MŚP a innymi przedsiębiorstwami, uczelniami, wszelkiego rodzaju instytucjami na poziomie szkolnictwa pomaturalnego, władzami regionalnymi, ośrodkami badawczymi oraz biegunami nauk

1.4 5 5 043,30 0,41%

04 Wsparcie na rzecz rozwoju B+RT, w szczególności w MŚP (w tym dostęp do usług związanych z B+RT w ośrodkach badawczych)

1.2 2 23,32 0,00%

05 Usługi w zakresie zaawansowanego wsparcia dla przedsiębiorstw i grup przedsiębiorstw 1.2, 1.3 22 97 033,29 7,82%

07 Inwestycje w przedsiębiorstwa bezpośrednio związane z dziedziną badań i innowacji (innowacyjne technologie, tworzenie przedsiębiorstw przez uczelnie, istniejące ośrodki B+RT i przedsiębiorstwa itp.)

1.1 127 26 429,02 2,13%

08 Inne inwestycje w przedsiębiorstwa 1.1, 1.4 444 142 716,76 11,51%09 Inne działania mające na celu pobudzanie badań, innowacji i przedsiębiorczości w MŚP 1.2 73 449,86 0,04%

10 Infrastruktura telekomunikacyjna (w tym sieci szerokopasmowe) 2.1 13 7 633,75 0,62%

11 Technologie informacyjne i komunikacyjne (dostęp, bezpieczeństwo, interoperacyjność, zapobieganie zagrożeniom, badania, innowacje, treści cyfrowe itp.)

2.2, 6.4, 6.5, 8.1 113 30 380,73 2,45%

13 Usługi i aplikacje dla obywateli (e-zdrowie, e-administracja, e-edukacja, e-integracja itp.)

2.2, 6.4, 6.5, 7.1, 8.1 42 33 591,61 2,71%

16 Kolej 3.2 2 14 798,37 1,19%

18 Tabor kolejowy 3.2 1 6 780,49 0,55%

23 Drogi regionalne/lokalne 3.1 60 192 450,62 15,52%

33 Energia elektryczna 5.2 14 9 659,96 0,78%

35 Gaz ziemny 5.2 14 1 275,81 0,10%

41 Energia odnawialna: biomasa 5.1 3 2 378,50 0,19%42 Energia odnawialna: hydroelektryczna, geotermiczna i pozostałe 5.1 10 2 953,73 0,24%

43 Efektywność energetyczna, produkcja skojarzona (kogeneracja), zarządzanie energią 5.3, 5.4 31 8 714,65 0,70%

44 Gospodarka odpadami komunalnymi i przemysłowymi 4.1 27 24 696,31 1,99%

45 Gospodarka i zaopatrzenie w wodę pitną 4.2 22 10 977,53 0,89%

46 Oczyszczanie ścieków 4.2 30 50 767,72 4,09%

47 Jakość powietrza 4.3 11 1 107,47 0,09%50 Rewaloryzacja obszarów przemysłowych i rekultywacja skażonych gruntów 4.5 6 2 530,07 0,20%

51 Promowanie bioróżnorodności i ochrony przyrody (w tym NATURA 2000) 4.7 40 10 038,44 0,81%

52 Promowanie czystego transportu miejskiego 3.3 12 57 774,91 4,66%53 Zapobieganie zagrożeniom (w tym opracowanie i wdrażanie planów i instrumentów zapobiegania i zarządzania zagrożeniami naturalnym i technologicznym)

4.4, 4.6 13 24 684,37 1,99%

54 Inne działania na rzecz ochrony środowiska i zapobiegania zagrożeniom 4.6 1 299,01 0,02%

55 Promowanie walorów przyrodniczych 6.5 19 6 309,74 0,51%

57 Inne wsparcie na rzecz wzmocnienia usług turystycznych6.1, 6.2, 6.3,

6.4, 6.5 102 58 861,52 4,75%

58 Ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego 6.4 43 26 169,32 2,11%

59 Rozwój infrastruktury kulturalnej 6.4 4 6 918,63 0,56%

7

Priorytetowy obszar tematycznyNumer

Działania RPO WD

Liczba projektów


(w tys. EUR)

% alokacji Programu

60 Inne wsparcie dla poprawy usług kulturalnych 6.4 9 1 127,49 0,09%61 Zintegrowane projekty na rzecz rewitalizacji obszarów miejskich i wiejskich 9.1 238 90 517,23 7,30%

62 Rozwój systemów i strategii uczenia się przez całe życie w przedsiębiorstwach; szkolenia i usługi na rzecz zwiększenia zdolności adaptacyjnych pracowników do zmian; promowanie przedsiębiorczości i innowacji*

2.1 1 35 671,33 2,88%

73 Działania na rzecz zwiększenia udziału w kształceniu i szkoleniu przez całe życie, w szczególności poprzez przedsięwzięcia na rzecz ograniczenia przedwczesnego porzucania skolaryzacji oraz zminimalizowania dyskryminacji ze względu na płeć oraz poprzez**

4.7 2 352,67 0,03%

75 Infrastruktura systemu oświaty 7.1, 7.2 62 93 559,54 7,54%

76 Infrastruktura ochrony zdrowia 8.1 67 48 070,35 3,88%

77 Infrastruktura opiekuńczo-wychowawcza 7.2 13 2 415,55 0,19%

78 Infrastruktura mieszkalnictwa 9.1, 9.2 184 16 130,99 1,30%

79 Pozostała infrastruktura społeczna 7.2 1 829,12 0,07%

85 Przygotowanie, realizacja, monitorowanie i kontrola 10.1 96 33 033,40 2,66%

86 Ocena, badania/ekspertyzy, informacja i komunikacja 10.1 37 3 563,45 0,29%

Razem 2 020 1 189 476,07 95,91%

* w 2014 r. IZ dokonała korekty błędnie określonej kategorii interwencji w umowie RPDS.02.01.00-02-002/12 Zmiana kategorii interwencji w tym przypadku na 10 Infrastruktura telekomunikacyjna (w tym sieci szerokopasmowe)

**IZ dokona w 2014 r. korekty kategorii interwencji z uwagi na ich nieprawidłowe przyporządkowanie w projektach.

1) Kryterium „Forma finansowania” - wystąpiły 2 rodzaje kategorii interwencji.

Dla kategorii interwencji „01 pomoc bezzwrotna” wartość dofinansowania z EFRR wynikająca z 2 019 podpisanych umów o dofinansowanie wynosi 1 092 739 453,45 EUR (4 583 167 815,67 PLN), co stanowi 95,78% alokacji EFRR przewidzianej w Regionalnym Programie Operacyjnym dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007–2013 na tę formę pomocy.

Dla kategorii interwencji „02 pomoc (pożyczka, dotacja na spłatę oprocentowania, gwarancje)” wartość dofinansowania z EFRR wynikająca z 1 podpisanej umowy o dofinansowanie wynosi 96 736 619,06 EUR (405 732 727,65 PLN), co stanowi 97,44% alokacji EFRR przewidzianej w Regionalnym Programie Operacyjnym dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007–2013 na tę formę pomocy.

2) Kryterium „Obszar realizacji” – wystąpiły 4 rodzaje kategorii interwencji.

Dla kategorii interwencji „00 nie dotyczy” wartość dofinansowania z EFRR wynikająca ze 168 podpisanych umów wynosi 178 510 096,50 EUR (748 707 046,73 PLN), co stanowi 73,59% całkowitej alokacji EFRR przewidzianej dla tej kategorii interwencji w Regionalnym Programie Operacyjnym dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007 – 2013*.

Dla kategorii interwencji „01 obszar miejski” wartość dofinansowania z EFRR wynikająca z 1 436 podpisanych umów wynosi 703 284 275,54 EUR (2 949 714 908,47 PLN), co stanowi 97,59% całkowitej alokacji EFRR przewidzianej dla tej kategorii interwencji w Regionalnym Programie Operacyjnym dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007 – 2013.

Dla kategorii interwencji „02 obszar górski” wartość dofinansowania z EFRR wynikająca z 27 podpisanych umów wynosi 12 938 581,26 EUR (54 266 997,50 PLN), co stanowi 125,39% całkowitej alokacji EFRR przewidzianej dla tej kategorii interwencji w Regionalnym Programie Operacyjnym dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007 – 2013.

Dla kategorii interwencji „05 obszary wiejskie” (poza obszarami górskimi, wyspami lub o niskiej i bardzo niskiej gęstości zaludnienia) wartość dofinansowania z EFRR wynikająca ze 389 podpisanych umów wynosi 294 743 119,22 EUR (1 236 211 590,62 PLN), co stanowi 110,53% całkowitej alokacji EFRR przewidzianej dla tej kategorii interwencji w Regionalnym Programie Operacyjnym dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007 – 2013.

8

Wartości osiągnięte dla danego obszaru zostały opisane przy poszczególnych Priorytetach w sprawozdaniu w pkt. 3 Realizacja w podziale na Priorytetu, postęp wdrażania Programu wg Priorytetów.

*Ze środków RPO utworzono fundusz wspierający przedsiębiorców w ramach Inicjatywy JEREMIE. Projekt ten przyporządkowano do kategorii interwencji „00 nie dotyczy”, ze względu na możliwość skorzystania ze wsparcia przez wnioskodawców z obszaru całego województwa.

3) Kryterium „Rodzaj działalności gospodarczej” – wystąpiło 18 rodzajów kategorii interwencji.

Wyróżniono kategorie interwencji o najwyższej wartości alokacji w skali Programu.

Rodzaj działalności gospodarczej Numer Działania RPO WD

Liczba projektów

Wartość dofinansowania

z EFRR[w tys. EUR]

% alokacji Programu

03 produkcja produktów żywnościowych i napojów 1.1, 1.2 22 6 421,45 0,52%04 wytwarzanie tekstyliów i wyrobów włókienniczych 1.1, 1.2 4 211,26 0,02%05 wytwarzanie urządzeń transportowych 1.1 1 62,96 0,01%06 nieokreślony przemysł wytwórczy 1.1, 1.2 209 40 974,12 3,30%08 wytwarzanie i dystrybucja energii elektrycznej, gazu

i ciepła5.1, 5.2, 5.3, 9.1 51 19 404,21 1,56%

09 pobór, uzdatnianie i rozprowadzanie wody 4.2 22 11 574,14 0,93%10 poczta i telekomunikacja 1.1 3 370,62 0,03%11 transport 3.1, 3.2, 3.3, 9.1 98 281 519,75 22,70%12 budownictwo 1.1, 1.2, 9.1, 9.2 112 17 780,09 1,43%13 handel hurtowy i detaliczny 1.1, 1.2 40 2 047,80 0,17%14 hotele i restauracje 1.1, 1.2 151 64 106,01 5,17%15 pośrednictwo finansowe 1.3 1 96 736,62 7,80%16 obsługa nieruchomości, wynajem i prowadzenie

działalności gospodarczej1.1, 1.4 20 17 051,60 1,37%

17 administracja publiczna 10.1 133 36 596,86 2,95%18 edukacja 1.1, 7.1, 7.2, 9.1 102 106 562,64 8,59%19 działalność w zakresie ochrony zdrowia ludzkiego 1.1 17 1 495,56 0,12%20 opieka społeczna, pozostałe usługi komunalne, społeczne

i indywidualne1.1 1 54,66 0,001%

21 działalność związana ze środowiskiem naturalnym1.1, 4.1, 4.2, 4.3, 4.4, 4.5, 4.6, 4,7,

5.4158 122 910,15 9,91%

22 inne niewyszczególnione usługi1.1, 1.2, 1.4, 2.1, 2.2, 6.1, 6.2, 6.3, 6.4, 6.5, 8.1, 9.1

875 363 595,57 29,32%

Razem 2020 1 189 476,07 95,91%

Szczegółowa analiza zawartych w powyższych tabelach danych została przedstawiona w pkt. 2.1.6.2 Analiza postępu finansowego i rzeczowego (analiza jakościowa) sprawozdania.

Opis obszarów wiejskich i małych miast

Instytucja Zarządzająca RPO WD zaplanowała w 4 Priorytetach skierowanie wsparcia na obszary wiejskie i małe miasta, wyznaczając poziom 38% alokacji danego Priorytetu (jedynie w Priorytecie 7 Edukacja wyznaczono limit w wysokości 15% alokacji). Limity te w poszczególnych Priorytetach zostały przekroczone.

2.1.4 Pomoc w podziale na grupy doceloweInformacje w podziale na grupy docelowe, sektory lub obszary zostały zamieszczone w pkt. 2.1.6 Analiza jakościowa.

9

2.1.5 Pomoc ponownie wypłacona lub wykorzystanaW 2013 r. w związku z nieprawidłowościami powstałymi w trakcie realizacji projektów odzyskano środki EFRR w wysokości 1 346 975,59 EUR (5 649 486,27 PLN). Ponadto odzyskano środki wynikające z przyczyn innych niż nieprawidłowości (m.in. rozwiązane umowy) z EFRR w wysokości 437 176,68 EUR (1 833 606,44 PLN).

Odzyskane od beneficjentów środki EFRR zostały zwrócone do Ministerstwa Finansów. Środki z budżetu państwa stanowiące współfinansowanie w projektach z pomocą publiczną wypłacone jako dotacja celowa oraz dotacja rozwojowa odzyskane od beneficjentów, zostały zwrócone do Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju.Środki, które pomniejszyły poświadczenie i deklarację wydatków w 2013 r. jako środki wycofane w wysokości EFRR 659 046,34 EUR (2 764 172,15 PLN) i środki odzyskane w wysokości EFRR 1 008 947,43 EUR (4 231 727,29 PLN) zostały ponownie wykorzystane do kontraktacji nowych umów w poszczególnych Priorytetach.

2.1.6 Analiza jakościowa (poziom programu)

2.1.6.1 System realizacji programu

Zmiany w dokumentach programowych

Regionalny Program Operacyjny dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013

W dniu 15.01.2013 r. Instytucja Zarządzająca zatwierdziła propozycję zmian Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013. Propozycja zmian została poddana konsultacjom społecznym trwających od 22.01.2013 r. – 25.02.2013 r.

W związku z uwagami zgłaszanymi przez członków Komitetu Monitorującego RPO WD, a także podczas spotkania roboczego z Komisją Europejską i Przedstawicielami IK NSRO do propozycji zmian RPO WD wprowadzono modyfikacje, dot. m.in. rezygnacji z realokacji środków z Priorytetu 10 Pomoc Techniczna do Priorytetu 7 Edukacja. W dniu 15.04.2013 r. Instytucja Zarządzająca zatwierdziła zmieniony RPO WD. Następnie propozycja zmian RPO WD otrzymała pozytywną opinię IK NSRO i została zatwierdzona przez Komitet Monitorujący RPO WD na posiedzeniu w dniu 16.05.2013 r. W dniu 20.06.2013 r. zmiany RPO WD zostały wysłane za pomocą systemu SFC2007 do Komisji Europejskiej.

Pismem z dnia 26.09.2013 r. Komisja Europejska poinformowała o zakończeniu rozpatrywania wniosku o modyfikację RPO WD. Przyjęte zostały proponowane zmiany dotyczące następujących elementów:

wskaźników Priorytetu 1 „Liczba udzielonych pożyczek” i „Liczba MŚP wspartych w formie pożyczek i poręczeń”;

wskaźnika Priorytetu 2 „Liczba nowych węzłów dostępowych w posiadaniu administracji publicznej”; wskaźnika Priorytetu 3 „Długość zmodernizowanych linii kolejowych”; wskaźników Priorytetu 4 „Powierzchnia zrekultywowana/odzyskana” i „Liczba osób objętych

selektywną zbiórką odpadów w wyniku realizacji projektów”; wskaźników Priorytetu 5 „Liczba odbiorców energii elektrycznej podłączonych do nowowybudowanej

lub zmodernizowanej sieci elektrycznej”; możliwości finansowania ze środków z pomocy technicznej przygotowania dokumentacji projektowej

dla kluczowych projektów w okresie 2014-2020; zmian dotyczących Lokalnych Programów Rewitalizacji.

Komisja Europejska natomiast nie wyraziła zgody na zmianę wartości następujących wskaźników:

dotyczących utworzonych miejsc pracy („Liczba utworzonych miejsc pracy brutto”, „Liczba utworzonych miejsc pracy w MŚP”) jednocześnie zgadzając się na uwzględnianie przy obliczaniu wartości tego wskaźnika miejsc pracy utworzonych w ramach Inicjatywy JEREMIE w oparciu o zaakceptowaną przez KE metodologię;

„Liczba osób, które uzyskały dostęp do szerokopasmowego Internetu” jednocześnie jednak proponując Instytucji Zarządzającej RPO WD stworzenie metodologii szacowania liczby końcowych użytkowników wybudowanej infrastruktury w ramach Dolnośląskiej Sieci Szkieletowej.

„Oszczędność czasu w euro /na nowych drogach i zmodernizowanych/ w przewozach pasażerskich i towarowych” jednakże jednocześnie oczekując by przy zamknięciu

10

programu otrzymać dane ilościowe dotyczące, korzyści ekonomicznych oczekiwanych w turystyce w związku z realizacją projektów kolejowych (np. liczba dodatkowych turystów).

Ostatecznie wypracowana przez IZ RPO WD wersja metodologii obliczanie wskaźników została przedstawiona w piśmie skierowanym do KE z dnia 27.11.2013 r. Zakłada ona m.in. przy wskaźniku „Liczba utworzonych miejsc pracy" zbieranie informacji na temat utworzonych miejsc pracy na podstawie ankiet skierowanych do ostatecznych beneficjentów wsparcia dostępnego w ramach Inicjatywy JEREMIE. Natomiast w przypadku wskaźnika „Liczba osób, które uzyskały dostęp do szerokopasmowego Internetu” wliczanie osób, które uzyskały dostęp do szerokopasmowego internetu nie bezpośrednio od beneficjenta, ale od operatorów telekomunikacyjnych korzystających z infrastruktury powstałej w wyniku budowy sieci szkieletowej na terenie województwa dolnośląskiego w ramach RPO WD.

W dniu 27.01.2014 r. Komisja Europejska poinformowała o akceptacji przedstawionej przez IZ RPO WD metodologii.

W dniu 11.03.2014 r. zmiany RPO WD zostały wysłane za pomocą systemu SFC2007 do Komisji Europejskiej celem zatwierdzenia.

W dniu 30.04.2014 r. Komisja Europejska zatwierdziła zmiany w RPO WD.

Szczegółowy Opis Priorytetów Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007–2013 (Uszczegółowienie RPO WD)

W okresie sprawozdawczym IZ RPO WD ośmiokrotnie dokonywała zmian w Uszczegółowieniu RPO WD. Przedmiotowe zmiany dotyczyły, m.in.:

przygotowania do ogłoszenia ogłoszenia nowych naborów w Priorytecie 1 Przedsiębiorstwa i Innowacyjność (Działanie 1.1 Innowacje dla przedsiębiorstw, nabór dla mikroprzedsiębiorstw) oraz w Priorytecie 2 Społeczeństwo Informacyjne (Działanie 2.2 Rozwój usług elektronicznych, nabór na Elektroniczną Dokumentację Medyczną – EDM)

dostosowania zapisów Uszczegółowienia RPO WD dotyczących opisu procedury oceny i wyboru projektów do dofinansowania oraz procedury odwoławczej do obowiązujących od dnia 28.06.2013 r. przepisów ustawy z dnia 19.04.2013 r. o zmianie ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju

rozszerzenia definicji typów projektów w Działaniu 4.7 Ochrona bioróżnorodności i edukacja ekologiczna pod kątem ewentualnego nowego naboru wniosków

uregulowania kwestii związanych z wysokością wsparcia projektów z Działania 9.1, dotyczących usuwaniem skutków powodzi wspieranych ze środków EFRR w ramach Dostosowania Technicznego oraz wysokości minimalnego wkładu własnego w tych projektach

wprowadzenia zapisów pozwalających finansować ze środków Pomocy Technicznej dokumentację projektową kluczowych projektów przewidzianych do realizacji w perspektywie finansowej 2014-2020.

W 2013 r. dokonano również zamian alokacji środków EFRR pomiędzy poszczególnymi Działaniami, które obrazuje poniższa tabela.

Priorytet/Działanie Alokacja z EFRR wg

stanu na dzień 31.12.2012 r. [w EUR]

Alokacja z EFRR wg stanu na dzień

31.12.2013 r. [w EUR]

Realokacje EFRR w 2013 r.

[w EUR]

Priorytet 1 Przedsiębiorstwa i Innowacyjność 297 842 736 297 842 736 0Działanie 1.1. Inwestycje dla przedsiębiorstw 158 368 763 178 040 540 19 671 777

Działanie 1.2. Doradztwo dla firm oraz wsparcie dla instytucji otoczenia biznesu 2 700 000 848 288 -1 851 712

Działanie 1.3. Wsparcie odnawialnych instrumentów finansowych dla MŚP 99 273 973 99 273 973 0

Działanie 1.4. Infrastruktura wspierająca innowacyjność i przedsiębiorczość w regionie 37 500 000 19 679 935 -17 820 065

Priorytet 2 Społeczeństwo informacyjne 97 051 591 97 051 591 0Działanie 2.1. Infrastruktura społeczeństwa informacyjnego 48 551 591 43 065 107 -5 486 484

Działanie 2.2. Rozwój usług elektronicznych 48 500 000 53 986 484 5 486 484Priorytet 3 Transport 273 196 914 273 196 914 0Działanie 3.1. Infrastruktura drogowa 196 376 051 194 051 350 -2 324 701

Działanie 3.2. Transport i infrastruktura kolejowa 21 870 863 21 263 205 -607 658

Działanie 3.3. Transport miejski i podmiejski 54 950 000 57 882 359 2 932 359

11

Priorytet/Działanie Alokacja z EFRR wg

stanu na dzień 31.12.2012 r. [w EUR]

Alokacja z EFRR wg stanu na dzień

31.12.2013 r. [w EUR]

Realokacje EFRR w 2013 r.

[w EUR]

Priorytet 4 Środowisko i bezpieczeństwo ekologiczne 128 759 928 128 759 928 0Działanie 4.1. Gospodarka odpadami 24 559 928 26 625 627 2 065 699

Działanie 4.2. Infrastruktura wodno-ściekowa 62 700 000 62 378 081 -321 919

Działanie 4.3. Poprawa jakości powietrza 1 600 000 1 109 974 -490 026Działanie 4.4. Zabezpieczenie przeciwpowodziowe i zapobieganie suszom 18 400 000 15 963 292 -2 436 708

Działanie 4.5. Rekultywacja obszarów zdegradowanych 2 400 000 2 553 614 153 614Działanie 4.6.Wsparcie instytucji zajmujących się zabezpieczeniem środowiska naturalnego 9 600 000 9 318 757 -281 243

Działanie 4.7.Ochrona bioróżnorodności i edukacja ekologiczna 9 500 000 10 810 583 1 310 583Priorytet 5 Energetyka 36 394 347 36 394 347 0Działanie 5.1. Odnawialne źródła energii 14 600 000 7 293 151 -7 306 849

Działanie 5.2. Dystrybucja energii elektrycznej 12 800 000 11 147 357 -1 652 643

Działanie 5.3. Ciepłownictwo i kogeneracja 4 694 347 3 168 202 -1 526 145

Działanie 5.4 Zwiększenie efektywności energetycznej 4 300 000 14 785 637 10 485 637

Priorytet 6 Turystyka i Kultura 108 479 487 108 479 487 0Działanie 6.1. Turystyka uzdrowiskowa 13 250 000 13 533 101 303 101Działanie 6.2. Turystyka aktywna 27 029 487 26 911 201 -118 286Działanie 6.3. Turystyka biznesowa 8 700 000 8 251 515 -448 485Działanie 6.4. Turystyka kulturowa 44 400 000 45 476 796 1 076 796Działanie 6.5. Działania wspierające infrastrukturę turystyczna i kulturową 15 100 000 14 286 874 -813 126

Priorytet 7 Edukacja 99 050 316 99 050 316 0Działanie 7.1. Rozwój infrastruktury szkolnictwa wyższego 45 850 000 45 127 909 -722 091Działanie 7.2. Rozwój infrastruktury placówek edukacyjnych 53 200 316 53 922 407 722 091Priorytet 8 Zdrowie 52 722 970 52 722 970 0Działanie 8.1. Poprawa jakości opieki zdrowotnej 52 722 970 52 722 970 0Priorytet 9 Miasta 107 160 013 107 160 013 0Działanie 9.1. Odnowa zdegradowanych obszarów miejskich w miastach powyżej 10 tysięcy mieszkańców 98 760 013 100 681 864 1 921 851

Działanie 9.2. Wsparcie dla przedsięwzięć w zakresie mieszkalnictwa w miastach poniżej 10 tysięcy mieszkańców 8 400 000 6 478 149 -1 921 851

Priorytet 10 Pomoc Techniczna 39 525 790 39 525 790 0Działanie 10.1 Pomoc Techniczna 39 525 790 39 525 790 0Razem 1 240 184 092 1 240 184 092 0

Indykatywny Wykaz Indywidualnych Projektów Kluczowych

1) W dniu 12.03.2013 r. Instytucja Zarządzająca wprowadziła zmiany w liście projektów indywidualnych, w wyniku których:

1. Dodano do listy projekt:− „Centrum Innowacji - Kompleks badawczy GeoCentrum II Politechniki Wrocławskiej” wnioskodawca-

Politechnika Wrocławska 2. Nastąpiła aktualizacji danych dla projektów znajdujących się na liście.

2) W dniu 24.09.2013 r. Instytucja Zarządzająca wprowadziła zmiany w liście projektów indywidualnych, w wyniku których:

1. Usunięto z listy projekt:− Centrum Innowacji - Kompleks badawczy GeoCentrum II Politechniki Wrocławskiej” wnioskodawca-

Politechnika Wrocławska (rezygnacja wnioskodawcy z realizacji projektu) 2. Nastąpiła aktualizacji danych dla projektów znajdujących się na liście.

12

W wyniku dokonanych zmian w wykazie znajduje się 56 projektów kluczowych, w tym 54 na liście podstawowej oraz 2 na liście rezerwowej. Łączna szacunkowa wartość projektów wynosi 487 379 289,27 EUR (2 044 166 215,04 PLN), w tym projektów z listy rezerwowej 38 147 918,55 EUR (160 000 000 PLN). Łączna szacunkowa kwota dofinansowania z EFRR dla projektów indywidualnych wynosi 274 263 145,69 EUR (1 150 314 485,69 PLN), w tym dla projektów z listy rezerwowej 19 073 959,27 EUR (80 000 000 PLN). Wartość środków EFRR stanowi 22,12% alokacji Programu.

Zmiany systemu instytucjonalnego

Opis Systemu Zarządzania i Kontroli Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013 (OSZiK)

W okresie sprawozdawczym trzykrotnie zmieniano Opis Systemu Zarządzania i Kontroli Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013 (OSZiK).

Zmiany OSZIK spowodowane były, m.in.:− zmianami w strukturze organizacyjnej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego

(IZ RPO WD), − zmianami w zakresie etatyzacji i schematu zadań Dolnośląskiej Instytucji Pośredniczącej, − zmianą ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju.

Zestaw Instrukcji Wykonawczych (ZIW)

W 2013 r. dokonano 12 zmian poszczególnych instrukcji wykonawczych w Zestawie Instrukcji Wykonawczych, które wynikały, m.in. z:

− konieczności dostosowania zapisów instrukcji wykonawczych do uwag i zaleceń IPOC zgłaszanych w toku opiniowania ZIW dla IZ RPO WD,

− zmiany organizacyjnej w UMWD (IZ RPO WD),− potrzeby dostosowania zapisów instrukcji do obowiązujących przepisów prawa w zakresie

sprawozdawczości z udzielonej pomocy publicznej,− wejścia w życie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 21.12.2012 r. w sprawie płatności w ramach

programów finansowanych z udziałem środków europejskich, przekazywania informacji dotyczących tych płatności oraz uproszczenia systemu informowania beneficjenta o wstrzymaniu płatności,

− doprecyzowania zapisów w zakresie przeprowadzania kontroli krzyżowej horyzontalnej z projektami PROW 07-13 i PO RYBY 07-13 zgodnie z Wytycznymi w zakresie procesu kontroli w ramach obowiązków IZ RPO WD,

− konieczności dostosowania procedur oceny i wyboru projektów do dofinansowania oraz procedury odwoławczej do obowiązujących od dnia 28.06.2013 r. przepisów ustawy z dnia 19 kwietnia 2013 r. o zmianie ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju,

− konieczności uregulowania zasad i trybu postępowania w przypadku wnoszenia środków odwoławczych w postępowaniu przed sądami powszechnymi, skargi kasacyjnej do Sądu Najwyższego oraz środków odwoławczych do Naczelnego Sądu Administracyjnego dotyczących spraw w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-201,

− potrzeby usprawnienia niektórych procedur.

Wytyczne Instytucji Zarządzającej

W okresie sprawozdawczym Instytucja Zarządzająca nie zatwierdziła nowych wytycznych, dokonała jedynie zmian następujących wytycznych obowiązujących w ramach Programu:

− Wytyczne programowe Instytucji Zarządzającej RPO WD w zakresie ogólnych zasad przygotowania i realizacji projektów w formie partnerstwa ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013, z wyłączeniem działań 1.1-1.2, 5.1 i 5.3,

− Wytyczne programowe Instytucji Zarządzającej RPO WD w zakresie ogólnych zasad udzielania zamówień i wyboru wykonawców w transakcjach nieobjętych przepisami ustawy Prawo Zamówień Publicznych w projektach realizowanych w ramach Priorytetu 10 RPO WD,

− Wytyczne Instytucji Zarządzającej Regionalnym Programem Operacyjnym dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013 dotyczące dochodów w projekcie,

− Wytyczne dotyczące przygotowania Lokalnego Programu Rewitalizacji jako podstawy udzielania wsparcia z RPO WD,

− Wytyczne programowe Instytucji Zarządzającej RPO WD dotyczące zasad dofinansowania projektów w ramach Priorytetu 8 „Modernizacja infrastruktury ochrony zdrowia na Dolnym Śląsku” RPO WD, oraz działania 5.4

13

Prace nad kryteriami wyboru projektów

W okresie sprawozdawczym Komitet Monitorujący trzykrotnie zatwierdzał zmiany w Kryteriach wyboru operacji finansowanych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013 (dnia 24 czerwca 2013 r., dnia 12 września 2013 r. oraz dnia 9 grudnia 2013 r.).

Wprowadzone zmiany miały m.in. na celu:

polepszenie i usprawnienie zasad i warunków konkursu ogłaszanego przez Dolnośląską Instytucję Pośredniczącą dla schematu 1.1.E oraz wsparcie projektów znaczących, wnoszących dużą wartość dodaną dla regionu w zakresie innowacyjności i zatrudnienia,

kwalifikowanie kosztów dokumentacji technicznej wnioskodawców potencjalnych projektów kluczowych na lata 2014-2020,

polepszenie i usprawnienie zasad i warunków konkursu ogłaszanego w ramach podschematu 1.1.A2 dotyczącego innowacyjności na poziomie przedsiębiorstwa,

wsparcie projektów o dużej wartości dodanej dla regionu w zakresie innowacyjności i zatrudnienia, poprawę realizacji wartości docelowej wskaźnika celu głównego RPO WD dotyczącego tworzenia nowych

miejsc pracy.

Ponadto wprowadzono zmiany w Przewodniku po kryteriach (m.in. wynikające ze zmian dokonanych w Kryteriach).

W okresie sprawozdawczym nie przeprowadzono badań ewaluacyjnych dotyczących prac nad kryteriami wyboru.

2.1.6.2 Analiza postępu finansowego i rzeczowego

Cel Programu

Celem głównym Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007 - 2013 jest Podniesienie poziomu życia mieszkańców Dolnego Śląska oraz poprawa konkurencyjności regionu przy respektowaniu zasad zrównoważonego rozwoju. Istotna jest zatem poprawa jakości życia mieszkańców przy jednoczesnym poszanowaniu warunków środowiska przyrodniczego. Poprawa konkurencyjności regionu przez podniesienie poziomu gospodarczego i społecznego musi uwzględniać użytkowanie zasobów naturalnych zgodnie z zasadami ekorozwoju.

Realizacja wskazanego celu głównego wiąże się nierozerwalnie z realizacją celów szczegółowych Programu. Pierwszym z nich jest Wzrost aktywności gospodarczej opartej o wiedzę i innowacyjność. Jego istota sprowadza się do stymulowania sfery gospodarczej, rozwoju osiągnięć sektora B+R oraz rozwoju społeczeństwa informacyjnego. Pierwszy cel szczegółowy realizowany jest przez wdrażanie Priorytetu 1 Przedsiębiorstwa i Innowacyjność oraz Priorytetu 2 Społeczeństwo informacyjne.

Na realizację celu głównego wpływa też realizacja drugiego celu szczegółowego Rozwój infrastruktury służącej poprawie jakości środowiska, warunków inwestowania i prowadzenia działalności gospodarczej . Niezwykle istotna jest eliminacja luki infrastrukturalnej szczególnie w sferze wodno - kanalizacyjnej, gospodarki odpadami, komunikacyjnej oraz energetycznej. Opisywany cel został ukierunkowany na tworzenie korzyści zewnętrznych dla środowiska i gospodarki z uwzględnieniem możliwości infrastrukturalnych w połączeniu z eksponowaniem walorów turystycznych regionu. Drugi cel szczegółowy jest realizowany przez wdrażanie Priorytetu 3 Transport, Priorytetu 4 Środowisko i bezpieczeństwo ekologiczne, Priorytetu 5 Energetyka oraz Priorytetu 6 Turystyka i Kultura.

Na osiągnięcie celu głównego Programu wpłynie ponadto realizacja trzeciego celu szczegółowego Poprawa bytu mieszkańców i wzrost konkurencyjności regionu poprzez modernizację i rozbudowę infrastruktury społecznej. Dotyczy on poprawy warunków bytowych mieszkańców województwa w aspekcie dostępności i jakości usług edukacyjnych, zdrowotnych oraz poprawy warunków mieszkaniowych. Trzeci cel szczegółowy realizowany jest dzięki wdrażaniu Priorytetu 7 Edukacja, Priorytetu 8 Zdrowie i Priorytetu 9 Miasta.

14

Według stanu na dzień 31.12.2013 r. w ramach Programu podpisano/wydano 2 020 umów/decyzji o dofinansowanie (w tym 291 w okresie sprawozdawczym) o wartości dofinansowania z EFRR 1 189 476 072,51 EUR (4 988 900 543,32 PLN), co stanowi 95,91% alokacji Programu.

Na rzecz beneficjentów dokonano płatności o wartości dofinansowania z EFRR 854 450 534,91 EUR (3 583 736 433,54 PLN), co stanowi 68,90% alokacji.

W ramach RPO WD według stanu na dzień 31.12.2012 r. zakończyła się realizacja 1 280 projektów. Wartość dofinansowania z EFRR w przypadku zakończonych projektów wynosi 473 195 074,64 EUR (1 984 674 782,06 PLN), co stanowi 38,16% alokacji Programu.

16

1. Nabory w trybie konkursowym i systemowym

Tryb konkursowy i systemowy (Priorytety 1-9)

W roku 2013 w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego ogłoszono 10 konkursów w zakresie Priorytetów 1-9, w tym 1 nabór odbył się w trybie systemowym, zaś 9 w trybie konkursowym (4 konkursy ogłosiła Dolnośląska Instytucja Pośrednicząca).

Łącznie od początku uruchomienia Programu ogłoszono 120 naborów. Wartość alokacji zaangażowana w ramach ogłoszonych naborów stanowi blisko 92% alokacji Programu.

Tryb naboru

Liczba uruchomionych naborów*

(narastająco do 31.12.2013 r.)

Liczba uruchomionych

naborów(w roku 2013)

Kwota alokacji zaangażowana

w naborach [mln EUR]*(narastająco do 31.12.2013 r.)

Kwota alokacji zaangażowana

w naborach [mln EUR]**(w roku 2013)

w trybie konkursowym 97 9 727,1 32,4

w trybie systemowym 23 1 412,3 2,8

ogółem 120 10 1 139,4 35,2*uwzględniono daty rozpoczęcia naboru przez IZ RPO WD i daty ogłoszenia naboru przez DIP**wartość alokacji uwzględnia kwoty podane w ogłoszeniach o naborach, w zaproszeniach do składania propozycji projektów/wniosków o dofinansowanie, aktualizowane na etapie wyboru projektów do dofinansowania przez IZ oraz na etapie podpisywania umów.

Tryb właściwy dla Pomocy Technicznej (Priorytet 10)

W ramach Priorytetu 10 Pomoc Techniczna ogłoszono w roku 2013 trzy nabory Planów Działań (wniosków o dofinansowanie). Łącznie od początku wdrażania Programu przeprowadzono 16 naborów w ramach Pomocy Technicznej.

Nabory planowane

W przyszłym okresie sprawozdawczym (rok 2014), zgodnie z obowiązującym Ramowym Planem Realizacji RPO dla Priorytetów 1 - 9 z dnia 11.02.2014 r. planowane jest przeprowadzenie 3 naborów wniosków o dofinansowanie, z czego 2 w trybie konkursowym (w tym Dolnośląska Instytucja Pośrednicząca - 1 nabór) i 1 w trybie systemowym.W ramach Priorytetu 10 Pomoc Techniczna w przyszłym okresie sprawozdawczym planowane są 2 nabory wniosków o dofinansowanie (Planów Działań).

Tryb naboru – Priorytety 1-9 RPO WD

Liczba planowanych naborów

w roku 2014

Alokacja przeznaczona na planowane nabory

w roku 2014 [w EUR]w trybie konkursowym 2 8 192 418w trybie systemowym 1 2 412 683

ogółem 3 10 605 101

Tryb indywidualny

W roku 2013 r. Instytucja Zarządzająca dokonała aktualizacji Indykatywnego Wykazu Indywidualnych Projektów Kluczowych dla Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007 – 2013. Obecnie na liście znajduje się 56 projektów indywidualnych, w tym 2 na liście rezerwowej.Łączna szacunkowa wartość projektów wynosi 476 501 139,00 EUR, w tym projektów z listy podstawowej 439 139 784,65 EUR.Łączna szacunkowa kwota dofinansowania z EFRR dla projektów indywidualnych wynosi 268 031 307,86 EUR, w tym dla projektów z listy podstawowej 249 350 630,69 EUR. Wartość środków EFRR projektów z listy podstawowej stanowi 20,11% alokacji Programu.

W okresie sprawozdawczym podpisano 4 umowy o dofinansowanie na realizację projektów indywidualnych o wartości dofinansowania z EFRR 40 115 072,62 EUR (168 250 637,58 PLN).Do dnia 31.12.2013 r. podpisano umowy na realizację wszystkich projektów indywidualnych z listy podstawowej.

17

Informacje na temat celowości wybranych projektów indywidualnych, uzasadnienie ich realizacji oraz postęp w ich realizacji, zostały zamieszczone przy opisie poszczególnych Priorytetów.

Nabory cieszące się najmniejszym i największym zainteresowaniem wnioskodawców (przeprowadzone w okresie sprawozdawczym)

Nabory cieszące się najmniejszym zainteresowaniem:

a. Instytucja Zarządzająca

Działanie 1.4 Infrastruktura wspierająca innowacyjność i przedsiębiorczość w regionie (Badania i Rozwój) – złożono 2 wnioski o dofinansowanie, poziom wykorzystania alokacji przeznaczonej na nabór – 24,73%,

Działanie 9.2 Wsparcie dla przedsięwzięć w zakresie mieszkalnictwa w miastach poniżej 10 tysięcy mieszkańców – złożono 6 wniosków, poziom wykorzystania alokacji przeznaczonej na nabór – 54,14%,

b. Dolnośląska Instytucja Pośrednicząca

Działanie 1.1 Inwestycje dla przedsiębiorstw, schemat 1.1 D2 (III) Dotacje inwestycyjne dla przedsiębiorstw prowadzących działalność uzdrowiskową zlokalizowaną w miejscowościach uzdrowiskowych - złożono 10 wniosków o dofinansowanie, poziom wykorzystania alokacji przeznaczonej na nabór – 91,22%.

W okresie sprawozdawczym największym zainteresowaniem cieszyły się nabory:

a. Instytucja Zarządzająca

Działanie 4.1 Gospodarka odpadami – złożono 15 wniosków o dofinansowanie, poziom wykorzystania alokacji przeznaczonej na nabór – 584,35%,

Działanie 2.2 Rozwój usług elektronicznych (EDM) – złożono 9 wniosków o dofinansowanie, poziom wykorzystania alokacji przeznaczonej na nabór – 371,40%,

Działanie 5.4 Zwiększanie efektywności energetycznej – złożono 28 propozycji projektów, poziom wykorzystania alokacji na etapie propozycji projektów wyniósł przeznaczonej na nabór – 348,46%,

b. Dolnośląska Instytucja Pośrednicząca

Działanie 1.1 Inwestycje dla przedsiębiorstw .1 A1 (III) "Dotacje inwestycyjne dla MŚP wspierające innowacyjność produktową i procesową na poziomie regionalnym zgodną z Regionalną Strategią Innowacji (z wyłączeniem projektów z zakresu turystyki) – złożono 61 wniosków o dofinansowanie, przeznaczonej na nabór – 298,19%,

Działanie 5.1 Odnawialne źródła energii – złożono 11 wniosków o dofinansowanie, przeznaczonej na nabór – 136,04%.

2. Wnioski o dofinansowanie według Priorytetów

Według stanu na dzień 31.12.2013 r. w ramach Programu złożono 3 240 wniosków o dofinansowanie ocenionych pozytywnie pod względem formalnym. Wartość ogółem złożonych wniosków wynosi 3 285 270 152,68 EUR (13 779 080 074,36 PLN), w tym dofinansowanie z EFRR 1 648 411 171,07 EUR (6 913 766 133,72 PLN). Stanowi to 132,92% alokacji z EFRR.W okresie sprawozdawczym złożono 547 wniosków o dofinansowanie poprawnych pod względem formalnym. Wartość ogółem tych wniosków wyniosła 265 374 466,98 EUR (1 113 033 589,39 PLN), w tym dofinansowanie z EFRR 138 668 806,54 EUR (581 604 708,40 PLN).

18

W porównaniu z rokiem 2012 wartość dofinansowania z EFRR w przypadku wniosków poprawnych pod względem formalnym wzrosła o 9,18%.

3. Umowy o dofinansowanie

Według stanu na dzień 31.12.2013 r. w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego podpisanych zostało 2 020 umów o dofinansowanie o łącznej wartości 2 280 047 513,23 EUR 9 562 975 279,99 PLN) i wartości dofinansowania 1 223 594 490,28 EUR (5 132 000 011,12 PLN), w tym EFRR 1 189 476 072,51 EUR (4 988 900 543,32 PLN), co stanowi 95,91% alokacji.W ramach Priorytetów 1–9 podpisano 1 887 umów o dofinansowanie o łącznej wartości 2 236 972 524,95 EUR (9 382 310 164,15 PLN) i wartości dofinansowania 1 186 997 633,65 EUR (4 978 505 475,05 PLN), w tym EFRR 1 152 879 215,88 EUR (4 835 406 007,25 PLN).W ramach Priorytetu 10 podpisano 133 umowy o dofinansowanie o łącznej wartości 43 074 988,28 EUR (180 665 115,84 PLN), w tym wartość dofinansowania z EFRR 36 596 856,63 EUR (153 494 536,07 PLN). W porównaniu ze stanem na dzień 31.12.2012 roku, nastąpił zdecydowany postęp w zakresie zakontraktowanych umów o dofinansowanie. Na koniec 2012 roku w ramach RPO podpisano 1 768 umów, w tym 108 z Priorytetu 10 Pomoc Techniczna.

19

Poniższa tabela przedstawia przyrost podpisanych w 2013 r. umów w porównaniu do 2012 roku (w EUR).

Zakontraktowane umowy w ramach RPO

Wartość ogółem projektów [EUR]

Dofinansowanie ogółem [EUR]

Dofinansowanie z EFRR [EUR] Liczba umów

Stan na 31.12.2012 r. 2 029 348 547,54 1 081 923 545,18 1 052 307 572,49 1 768

Stan na 31.12.2013 r. 2 280 047 513,23 1 223 594 490,28 1 189 476 072,51 2 020

Przyrost podpisanych umów w 2013 roku 12,35% 13,09% 13,09% 14,25%

Wykorzystanie alokacji EFRR na podstawie podpisanych umów z podziałem na poszczególne Priorytety przedstawia poniższa tabela. Dane według stanu na dzień 31.12.2013 r.

PriorytetAlokacja z EFRR [EUR]

Wartość dofinansowania z EFRR [EUR]

Liczba umów

Wartość podpisanych umów w stosunku do

alokacji (w %)

1 Przedsiębiorstwa i Innowacyjność 297 842 736,00 272 451 665,52 677 91,48%

2 Społeczeństwo informacyjne 97 051 591,00 95 601 609,49 80 98,51%

3 Transport 273 196 914,00 271 804 398,96 75 99,49%

4 Środowisko i bezpieczeństwo ekologiczne 128 759 928,00 125 453 591,57 152 97,43%

5 Energetyka 36 394 347,00 24 982 666,75 72 68,64%

6 Turystyka i Kultura 108 479 487,00 106 779 158,00 240 98,43%

7 Edukacja 99 050 316,00 97 459 317,87 79 98,39%

8 Zdrowie 52 722 970,00 51 698 588,27 90 98,06%

9 Miasta 107 160 013,00 106 648 219,45 422 99,52%

10 Pomoc Techniczna 39 525 790,00 36 596 856,63 133 92,59%

RAZEM 1 240 184 092,00 1 189 476 072,51 2 020 95,91%

Dane na temat przyrostu liczby i wartości umów o dofinansowanie w poszczególnych latach w ramach RPO WD przedstawiają poniżej zamieszczone wykresy.

20

Rozkład terytorialny projektów

Projekty, które otrzymały wsparcie w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego są realizowane na obszarze całego województwa.

Rozkład projektów realizowanych w ramach RPO WD w podziale na obszar realizacji ilustruje poniżej zamieszczona tabela.

Obszar realizacji Liczba umów

Wartość ogółem [EUR]

Dofinansowanie [EUR]

w tym EFRR [EUR]

udział % w wartości dofinansowania

z EFRR01 Obszar miejski 1436 1 467 824 364,36 726 918 757,05 703 284 275,54 59,13%

05 Obszary wiejskie 389 580 710 949,39 304 303 480,25 294 743 119,22 24,78%

00 Nie dotyczy 168 204 728 408,72 178 514 551,33 178 510 096,50 15,01%

02 Obszar górski 27 26 783 790,76 13 857 701,65 12 938 581,26 1,09%

Suma końcowa 2020 2 280 047 513,23 1 223 594 490,28 1 189 476 072,51 100,00%

Duży udział kategorii „Nie dotyczy” wynika z zaklasyfikowania do niej wszystkich projektów z Priorytetu 10 Pomoc Techniczna, projektu Dolnośląskiego Funduszu Powierniczego (Inicjatywa JEREMIE) oraz innych projektów (np. o charakterze promocyjnym w ramach Priorytetu 6 Turystyka i Kultura) realizowanych na terenie całego Dolnego Śląska.

21

Bliższych informacji na temat rozkładu terytorialnego projektów w ramach Programu dostarcza poniżej zamieszczone zestawienie. Dane dotyczą Priorytetów 1-9 RPO WD.

Powiat Wartość ogółem [EUR]


w tym EFRR [EUR]

udział % powiatu w wartości

dofinansowania z EFRR

Liczba realizowanych

projektów w Priorytetach

1-9Powiat bolesławiecki 41 514 725,26 19 778 284,92 19 126 197,54 1,66% 49

Powiat dzierżoniowski 68 610 415,78 32 346 427,70 30 796 811,23 2,67% 82

Powiat głogowski 21 973 034,71 10 874 462,18 10 833 770,23 0,94% 22

Powiat górowski 6 928 203,46 3 348 148,28 3 348 148,28 0,29% 8

Powiat jaworski 21 989 123,47 12 925 436,77 12 714 311,87 1,10% 44

Powiat jeleniogórski 103 003 671,46 49 499 203,08 45 639 600,80 3,96% 89

Powiat kamiennogórski 23 437 566,30 14 143 240,01 13 995 747,79 1,21% 30

Powiat kłodzki 170 123 957,88 88 328 313,90 83 863 953,41 7,27% 165

Powiat legnicki 27 014 995,40 13 218 360,34 12 350 066,24 1,07% 25

Powiat lubański 50 579 398,87 22 693 186,29 21 141 017,27 1,83% 48

Powiat lubiński 34 540 671,10 15 883 452,59 15 274 518,27 1,32% 30

Powiat lwówecki 9 672 216,63 5 186 002,49 4 977 762,79 0,43% 23

Powiat m. Jelenia Góra 71 355 896,09 37 830 169,31 37 319 348,55 3,24% 57

Powiat m. Legnica 83 658 250,82 40 730 085,78 39 628 073,02 3,44% 44

Powiat m. Wałbrzych 83 876 262,31 46 228 829,31 45 872 193,68 3,98% 100

Powiat m. Wrocław 443 831 042,14 217 712 869,69 212 774 654,55 18,46% 335

Powiat milicki 23 956 249,12 11 400 589,80 11 207 278,94 0,97% 31

Powiat oleśnicki 45 964 031,96 23 803 180,13 23 237 646,08 2,02% 60

Powiat oławski 57 498 483,28 26 043 330,70 24 483 433,11 2,12% 58

Powiat polkowicki 19 095 601,69 10 712 816,15 10 500 736,64 0,91% 20

Powiat strzeliński 18 667 157,81 9 542 711,67 9 542 711,67 0,83% 24

Powiat średzki 22 922 125,97 11 201 240,65 10 790 075,70 0,94% 36

Powiat świdnicki 104 767 190,02 51 705 357,21 49 488 090,99 4,29% 108

Powiat trzebnicki 49 721 245,61 26 186 044,28 25 196 273,45 2,19% 65

Powiat wałbrzyski 38 312 923,43 17 931 625,20 16 773 286,85 1,45% 51

Powiat wołowski 23 529 068,14 11 104 216,17 10 435 920,48 0,91% 33

Powiat wrocławski 88 520 416,23 44 424 914,67 41 997 686,31 3,64% 82

Powiat ząbkowicki 31 990 353,32 18 106 128,13 17 607 351,13 1,53% 38

Powiat zgorzelecki 24 451 074,91 13 706 056,70 13 482 139,83 1,17% 35

Powiat złotoryjski 18 588 185,71 9 841 564,93 9 686 135,70 0,84% 35Dolnośląski Fundusz Powierniczy 96 736 619,06 96 736 619,06 96 736 619,06 8,39% 1

Woj. dolnośląskie 310 142 367,04 173 824 765,54 172 057 654,43 14,92% 59

Razem 2 236 972 524,95 1 186 997 633,65 1 152 879 215,88 100,00% 1 887* jako „województwo dolnośląskie” zaklasyfikowano projekty realizowane na terenie co najmniej 2 powiatów

We wszystkich powiatach regionu realizowane są projekty, które otrzymały wsparcie w ramach RPO WD. Rozłożenie terytorialne projektów wydaje się być względnie równomierne, poza przewagą Miasta Wrocław, które ze względu na rolę stolicy regionu i położenie zdecydowanie dominuje pod względem ilości i wartości realizowanych na jego terenie projektów. W powyższym zestawieniu zwraca uwagę także znaczny udział w wartości dofinansowania projektów realizowanych na terenie powiatu kłodzkiego, świdnickiego, Miasta Wałbrzych, jeleniogórskiego, wrocławskiego oraz Miasta Legnica i Miasta Jelenia Góra.

22

Znając rozkład terytorialny projektów realizowanych w ramach RPO WD można zaprezentować zestawienie ilustrujące rozkład projektów według podregionów województwa dolnośląskiego. Poniższa tabela dotyczy Priorytetów 1-9 RPO WD.

Podregion Liczba ludności



w tym dofinansowanie z EFRR [EUR]

Udział % podregionu w wartości


Liczba realizowanych

projektów

jeleniogórski 576 929 364 591 858,69 185 603 144,49 178 082 262,14 15,45% 410

legnicko-głogowski 453 278 193 210 757,17 94 767 325,33 91 935 312,68 7,97% 149

wałbrzyski 675 187 497 681 102,74 254 646 681,46 244 401 687,29 21,20% 544

wrocławski 573 822 330 778 778,11 163 706 228,07 156 891 025,73 13,61% 389

miasto Wrocław 631 846 443 831 042,14 217 712 869,69 212 774 654,55 18,46% 335całe województwo (w tym DFP) 2 911 062 406 878 986,10 270 561 384,60 268 794 273,49 23,32% 60

Razem 2 911 062 2 236 972 524,95 1 186 997 633,65 1 152 879 215,88 100,00% 1887* jako „całe województwo” ujęto projekty realizowane na terenie co najmniej 2 powiatów, w tym Dolnośląski Fundusz Powierniczy (DFP)

23

W powyższym zestawieniu nie ujęto projektów z zakresu Priorytetu 10 Pomoc Techniczna ze względu na ich specyficzny charakter (133 projekty).

W przypadku podregionu jeleniogórskiego największym wyzwaniem jest poprawa warunków gospodarowania oraz wzrost poziomu innowacyjności, połączona z wykorzystywaniem mocnej strony obszaru, jaką jest oferta turystyczna i potencjał uzdrowiskowy. Wzmocnienia wymaga także system połączeń transportowych z resztą województwa.W podregionie jeleniogórskim realizowanych jest 18 projektów transportowych, których wartość dofinansowania z EFRR stanowi około 18% wartości wszystkich realizowanych na tym obszarze projektów. Poprawie jakości życia sprzyja 13 projektów z zakresu poboru i uzdatniania wody (9% wartości realizowanych w podregionie projektów) oraz 13 projektów z zakresu gospodarki odpadami (9,5% wartości wszystkich projektów). Natomiast poprawie sytuacji społecznej sprzyjają projekty z dziedziny usług zdrowotnych (41 projektów). Zdecydowanym liderem pod względem liczby projektów jest jednak sektor turystyki, w połączeniu z projektami z zakresu hotelarstwa i gastronomii (101 projektów, blisko 23% wartości dofinansowania).W podregionie jeleniogórskim oprócz poprawy spójności terytorialnej i systemu połączeń transportowych z resztą województwa umacniany jest rozwój turystyki. Wykorzystuje się w ten sposób mocne strony regionu wskazane, m.in. w Strategii Rozwoju Województwa Dolnośląskiego oraz w analizie SWOT Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego, tj. rozwiniętą lecz zaniedbaną bazę uzdrowiskową i turystyczno - wypoczynkową, atrakcyjne położenie przygraniczne i zróżnicowane ukształtowanie terenu (teren górski).

Największym wyzwaniem dla regionu legnicko - głogowskiego jest wzmocnienie połączeń transportowych ze stolicą regionu (Wrocław), przy jednoczesnym wzmocnieniu potencjału edukacyjnego. W podregionie legnicko - głogowskim realizowanych jest obecnie 10 projektów transportowych, których wartość dofinansowania z EFRR stanowi 30% wartości projektów tam wdrażanych.Ponadto w podregionie legnicko-głogowskim wśród 149 projektów realizowanych jest łącznie 16 projektów sieciowych z zakresu energetyki, gazownictwa i kanalizacji. Wartość dofinansowania z EFRR przypadająca we wskazanych typach projektów stanowi niespełna 40% wartości dofinansowania wszystkich projektów realizowanych w podregionie. Blisko 1/3 projektów realizowana jest przez przedsiębiorców. Na terenie podregionu realizowane są ponadto projekty z innych istotnych dziedzin, takich jak zdrowie, informatyka, telekomunikacja. W dziedzinie edukacji realizowanych jest 15 projektów. Dzięki temu możliwy jest względnie równomierny rozwój całego regionu.

W przypadku podregionu wałbrzyskiego, podobnie jak w podregionie jeleniogórskim, największym wyzwaniem jest poprawa warunków gospodarowania oraz poziomu innowacyjności w połączeniu z mocną stroną obszaru, jaką jest baza turystyczna i potencjał uzdrowiskowy. Wzmocnienia wymaga system połączeń transportowych z resztą województwa.W podregionie wałbrzyskim realizowanych jest 26 projektów transportowych, których wartość dofinansowania z EFRR stanowi ponad 33,5% wartości wszystkich realizowanych na tym obszarze projektów. Na poprawę jakości życia wpływa realizacja 11 projektów z zakresu poboru i uzdatniania wody. Poprawie warunków społecznych sprzyjają projekty z dziedziny rewitalizacji obszarów miejskich (167 projektów). Podobnie, jak w przypadku podregionu jeleniogórskiego, uwagę zwraca duża liczba projektów z dziedziny turystyki, gastronomii i hotelarstwa (118), których wartość dofinansowania stanowi ponad 20% wartości wszystkich projektów realizowanych na terenie podregionu. Poziom rozwoju podregionu szczególnie w zakresie likwidacji marginalizacji i braku miejsc pracy może zostać wzmocniony dzięki inwestycjom w parki przemysłowe i technologiczne. Aż 12 z 23 projektów tego typu jest realizowanych na terenie powiatu dzierżoniowskiego, kłodzkiego i świdnickiego (dzierżoniowski i kłodzki to powiaty o wysokim poziomie bezrobocia).Podregion wałbrzyski oprócz poprawy systemu połączeń transportowych z resztą województwa i spójności terytorialnej wzmacnia rozwój turystyki. W ten sposób wykorzystuje mocne strony regionu wskazane, m.in. w Strategii Rozwoju Województwa Dolnośląskiego oraz w analizie SWOT Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego, tj. rozwiniętą, ale zaniedbaną bazę uzdrowiskową i turystyczno - wypoczynkową, atrakcyjne położenie przygraniczne i zróżnicowane ukształtowanie terenu (teren górski).

W przypadku podregionu wrocławskiego najwięcej projektów realizowanych jest w dziedzinie edukacji (33 projekty) oraz informatyki i telekomunikacji (32 projekty), co jest szczególnie istotne biorąc pod uwagę rozwój podregionu. Budowie spójności terytorialnej sprzyjają projekty z zakresu transportu i kanalizacji (łącznie 31 projektów), których wartość dofinansowania z EFRR stanowi 31% wartości wszystkich projektów wdrażanych w okręgu wrocławskim. Na wskazanym obszarze realizowane są ponadto projekty przez przedsiębiorców z wielu różnych sektorów (poligrafia, budownictwo, obróbka metali itp.). Na wysoką

24

aktywność przedsiębiorców w tym podregionie wskazuje fakt, że realizują oni ponad 148 projektów. Wartość dofinansowania z EFRR projektów realizowanych przez przedsiębiorców stanowi ponad 22% wartości dofinansowania wszystkich projektów z regionu.

W przypadku Miasta Wrocław najwięcej projektów realizują przedsiębiorcy (137 projektów, których wartość dofinansowania stanowi 9,6% wartości dofinansowania wszystkich projektów we Wrocławiu). Bardzo istotne, ze względu na rolę jaką pełni miasto, są projekty z zakresu edukacji (24 projekty, których wartość dofinansowania stanowi 24,5% wartości dofinansowania wszystkich projektów we Wrocławiu), w tym dotyczące szkolnictwa wyższego i zdrowia (29 projektów) oraz projekty z zakresu turystyki i kultury (30 projektów).

Warto zwrócić ponadto uwagę na projekty oznaczone w powyżej prezentowanym zestawieniu jako „całe województwo”. Wśród projektów ujętych w tej kategorii są bowiem bardzo ważne projekty mające wpływ na rozwój całego województwa oraz budowanie jego spójności, tj. projekty realizowane na terenie kilku powiatów lub obejmujące swoim zasięgiem cały teren województwa, w tym projekty transportowe (np. „Budowa drogi wojewódzkiej od drogi krajowej nr 94 do drogi wojewódzkiej nr 455 wraz z ich węzłami” – tzw. projekt duży), edukacyjne (np. „Modernizacja centrów kształcenia zawodowego na Dolnym Śląsku”) i informatyczne (np. „Likwidacja obszarów wykluczenia informacyjnego i budowa dolnośląskiej sieci szkieletowej”). W ramach wskazanej kategorii mieszczą się ponadto liczne projekty z zakresu turystyki (np. „Poprawa standardu infrastruktury bezpieczeństwa, jako element wzmocnienia potencjału turystycznego Dolnego Śląska”, czy też „Kampania promująca Dolny Śląsk w latach 2010-2012”), co sprzyja budowaniu pozytywnego wizerunku województwa. Do opisywanej kategorii zaklasyfikowano także projekty mające ogromne znaczenie w dziedzinie poprawy bezpieczeństwa mieszkańców i zabezpieczenia przeciwpowodziowego (np. „Magazyny przeciwpowodziowe – modernizacja woj. dolnośląskie”).

Więcej informacji na ten temat dostarcza załącznik nr XII do sprawozdania Opis sytuacji społeczno-gospodarczej województwa dolnośląskiego w 2013 r.

Sektory wsparcia

Projekty, które otrzymały wsparcie w ramach RPO WD obejmują wiele sektorów gospodarki. Większość z nich można zaklasyfikować do określonych sektorów wsparcia. Pomocne były w tym kategorie interwencji przyporządkowane do poszczególnych projektów. W wielu przypadkach wymagały one jednak uszczegółowienia (np. kategoria „Nieokreślony przemysł wytwórczy”) za pomocą klasyfikacji PKD. Tam, gdzie było to możliwe unikano ogólnych kategorii typowych dla Priorytetu. Wyróżniono m.in. projekty z zakresu turystyki (np. budowa/modernizacja obiektów sportowych, budowa szlaków turystycznych, promocja terenów turystycznych), ale także z zakresu turystyki uzdrowiskowej (np. odnowienie parku zdrojowego), kultury (np. modernizacja kina, teatru, czy też domu kultury) oraz projekty łączące w sobie cechy projektów turystycznych i kulturalnych (np. modernizacja obiektów zabytkowych).

25

Poniżej zamieszczone zostało zestawienie ilustrujące poszczególne typy projektów realizowane w Programie – Priorytety 1-9. W opisie poszczególnych Priorytetów zaprezentowane zostały w niektórych przypadkach bardziej szczegółowe podziały.

Typ projektu

Priorytety 1-9



w tym EFRR [EUR]

udział % branży w wartości


Liczba projektów

w Priorytetach 1-9

transport 527 137 712,79 272 004 280,13 272 004 280,13 23,59% 76

edukacja 198 369 420,30 109 429 597,04 109 403 785,99 9,49% 126

informatyka i telekomunikacja 151 702 734,75 107 363 081,48 106 992 162,30 9,28% 172

rewitalizacja 191 016 948,51 103 256 213,93 103 223 361,84 8,95% 407

Dolnośląski Fundusz Powierniczy 96 736 619,06 96 736 619,06 96 736 619,06 8,39% 1hotelarstwo i gastronomia 211 042 165,00 80 553 919,28 68 470 831,23 5,94% 166usługi medyczne 124 762 200,07 67 772 040,42 65 361 022,55 5,67% 148pobór i uzdatnianie wody/ kanalizacja 96 053 361,41 61 745 253,63 61 745 253,63 5,36% 52

turystyka 86 864 345,83 37 880 571,28 37 880 571,28 3,29% 80

zapewnienie bezpieczeństwa 41 568 847,13 28 064 275,42 28 056 427,08 2,43% 19

gospodarka odpadami 41 979 730,14 25 829 401,54 25 659 437,75 2,23% 28

energetyka i gazownictwo 83 099 059,39 28 059 694,30 24 982 666,75 2,17% 72

turystyka i kultura 42 353 170,13 24 158 159,74 24 158 159,74 2,10% 56inne* 51 465 051,09 20 023 347,13 18 404 213,21 1,60% 97obróbka metali 53 715 201,76 21 544 792,97 18 313 073,99 1,59% 80

park przemysłowy/technologiczny 66 181 345,44 20 940 414,49 17 799 352,31 1,54% 23

kultura 27 757 032,89 14 251 096,03 14 251 096,03 1,24% 12

turystyka uzdrowiskowa 20 062 997,76 13 438 686,12 13 438 686,12 1,17% 21

budownictwo 32 540 747,56 14 692 270,28 12 632 383,55 1,10% 50

branża chemiczna 21 125 513,65 9 567 216,23 8 132 133,78 0,71% 26

artykuły spożywcze 21 165 812,60 8 192 328,00 6 963 478,78 0,60% 24

poligrafia i reklama 17 812 215,42 8 085 074,28 6 872 313,13 0,60% 21

obróbka kamieni 15 953 896,44 6 651 653,59 5 653 905,55 0,49% 18

automatyka, elektromagnetyka 6 742 585,80 2 855 772,58 2 427 406,68 0,21% 20

motoryzacja 5 197 960,79 2 161 541,23 1 837 310,04 0,16% 12

meblarstwo - stolarstwo 2 994 168,10 1 211 088,98 1 029 425,63 0,09% 7

targi i misje gospodarcze 1 571 681,15 529 244,52 449 857,77 0,04% 73

Razem 2 236 972 524,95 1 186 997 633,65 1 152 879 215,88 100,00% 1 887*w ramach kategorii „Inne” zakwalifikowano projekty reprezentujące dziedziny działalności, z których nie jest możliwe na tym etapie wyszczególnienie określonego typu projektu. W ramach opisywanej kategorii mieszczą się najczęściej pojedyncze projekty z takich dziedzin jak: doradztwo, fotografia, geodezja itp.

Pod względem liczby projektów przeważają przedsięwzięcia z zakresu rewitalizacji miast (407 projektów), które jednak pod względem wartości dofinansowania z EFRR ustępują innym typom projektów. Spośród wyróżnionych sektorów gospodarczych największy udział mają natomiast transport, edukacja, informatyka i telekomunikacja, rewitalizacja, hotelarstwo i gastronomia oraz usługi medyczne (w tym projekty z zakresu budowy i modernizacji obiektów infrastruktury zdrowotnej). Uwagę zwraca udział procentowy projektu pn. Dolnośląski Fundusz Powierniczy (Inicjatywa JERMIE).

26

Typy beneficjentów

Za realizowane w ramach RPO WD projekty odpowiadają beneficjenci zaklasyfikowani do różnych typów. Wszystkie występujące w ramach RPO WD typy beneficjentów realizujących projekty zostały zaprezentowane w poniżej zamieszczonej tabeli. Zawiera ona dane na temat Priorytetów 1-9 Programu.

Priorytet, 1-9

Typ beneficjenta Wartość ogółem projektów [EUR]


w tym EFRR [EUR]

udział % typu beneficjenta w wartości


Liczba beneficjentów

jednostka samorządu terytorialnego 1 085 299 736,61 600 682 663,49 600 649 811,41 52,10% 762

przedsiębiorstwo 690 924 602,48 288 592 081,75 257 749 355,70 22,36% 740

inny nie wymieniony na liście (w tym DFP) 97 081 340,94 96 855 808,69 96 855 808,69 8,40% 2

zakład opieki zdrowotnej 88 912 304,93 62 200 545,45 62 200 545,45 5,40% 94

szkoła wyższa 105 346 722,54 54 862 606,81 54 801 304,98 4,75% 39

administracja rządowa, jednostka państwowa, w tym park narodowy i PGL Lasy Państwowe

33 496 471,76 24 500 127,63 24 500 127,63 2,13% 21

instytucje otoczenia biznesu, jednostka naukowa lub badawczo - rozwojowa

64 867 697,51 20 621 709,49 17 528 453,06 1,52% 22

instytucja kultury 31 849 504,15 14 560 567,98 14 560 567,98 1,26% 50

kościoły i związki wyznaniowe 18 291 539,49 12 295 793,52 12 295 793,52 1,07% 25

fundacje, stowarzyszenia, organizacje społeczne i pozarządowe

8 397 598,27 5 338 460,74 5 250 179,38 0,46% 20

spółdzielnia lub wspólnota mieszkaniowa, TBS 9 553 010,12 4 712 391,70 4 712 391,70 0,41% 108

osoba prawna lub fizyczna będąca organem prowadzącym szkoły i placówki

2 071 318,07 1 087 790,65 1 087 790,65 0,09% 2

spółka wodna 789 720,85 634 897,17 634 897,17 0,06% 1

podmiot działający na zlecenie jednostki samorządu terytorialnego 90 957,22 52 188,57 52 188,57 0,001% 1

Razem 2 236 972 524,95 1 186 997 633,65 1 152 879 215,88 100,00% 1 887

Największą grupę w ramach typów beneficjentów stanowią jednostki samorządu terytorialnego, które realizują też projekty o największej wartości dofinansowania z EFRR. Jednostki samorządu terytorialnego chętnie aplikują o dofinansowanie w ramach Programu, co sprzyja rozwojowi poszczególnych gmin i powiatów, a co za tym idzie także całego województwa. Drugą największa grupą beneficjentów są przedsiębiorcy, a kolejne miejsca zajmują spółdzielnie, wspólnoty mieszkaniowe i TBS realizujące projekty w zakresie rewitalizacji mieszkaniowej oraz zakłady opieki zdrowotnej. Warto również wspomnieć o dość dużym zaangażowaniu szkół wyższych i instytucji kultury.

Bardziej szczegółowe informacje w zakresie analizy grup docelowych, sektorów wsparcia oraz rozłożenia terytorialnego przyznanego wsparcia w ramach Programu zostały przedstawione w załączniku nr XII do sprawozdania Opis sytuacji społeczno-gospodarczej województwa dolnośląskiego w 2013 r.

Projekty realizowane w ramach innych programów operacyjnych

27

Na terenie województwa dolnośląskiego realizowane są projekty w ramach innych programów operacyjnych, takich jak Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka (PO IG), Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko (PO IŚ), Program Operacyjny Kapitał Ludzki (POKL), Program Operacyjny Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich (PO RYBY oraz Program Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW). Projekty w sektorach wsparcia przedstawionych w tabeli poniżej realizowane są w trzech programach operacyjnych na terenie Dolnego Śląska. Projekty w tabeli poniżej realizowane są przez przedsiębiorstwa, jednostki samorządu terytorialnego, jednostki administracji rządowej i inne podmioty.

Sektor wsparcia Program operacyjny – liczba projektówPO IG PO IŚ PO KL

transport 0 26 0B+R 126 0 0społeczeństwo informacyjne 406 0 0środowisko 0 64 0energetyka 0 20 0infrastruktura społeczna* 0 17 0turystyka i kultura 3 5 0kapitał ludzki 0 0 2 371

*uwzględniono projekty realizowane w zakresie edukacji i zdrowia

Przedsiębiorczość wspierana jest w ramach różnych programów operacyjnych. Przedsiębiorcy korzystają z różnych form wsparcia realizując swoje zamierzenia inwestycyjne i szkoleniowe w różnych dziedzinach działalności gospodarczej (nie tylko tych wykazanych w powyższej tabeli). W ramach PO IG przez przedsiębiorców realizowanych jest 859 projektów (w takich sektorach jak gospodarka elektroniczna, wspieranie działalności eksportowej i inne), 62 projekty w ramach PO IŚ (np. w zakresie energetyki), a także 2 371 projektów w ramach POKL (komponent regionalny POKL). Wsparcie udzielane firmom w ramach RPO WD uzupełnia wachlarz możliwości jaki dają przedsiębiorcom fundusze europejskie.

Bliższych informacji o liczbie i wartości projektów realizowanych na terenie województwa dolnośląskiego w ramach innych programów operacyjnych dostarcza załącznik nr XII do sprawozdania Opis sytuacji społeczno – gospodarczej województwa dolnośląskiego w 2013 r. -punkt 5.2 Projekty realizowane na terenie województwa dolnośląskiego w ramach innych programów operacyjnych.

4. Wnioski o płatność i płatności na rzecz beneficjentów

Wnioski o płatność

Od początku realizacji Programu do 31.12.2013 r. zatwierdzono 10 364 wnioski o płatność, w których beneficjenci wykazali wydatki kwalifikowalne w wysokości 1 381 588 226,76 EUR (5 794 657 340,66 PLN), w tym dofinansowanie z EFRR 862 693 514,53 EUR (3 618 309 138,66 PLN), co stanowi 69,56% alokacji dla Programu. Wartości odnoszące się do wniosków o płatność zostały wykazane z uwzględnieniem kwot odzyskanych od beneficjentów.

Liczba wniosków o płatność zatwierdzonych w roku 2013 stanowi 22,5% wszystkich wniosków o płatność zatwierdzonych do końca 2013 r.

28

W ramach Priorytetów 1-9 w okresie sprawozdawczym zatwierdzono 2 225 wniosków o płatność na kwotę dofinansowania z EFRR 176 885 581,99 EUR. Narastająco zatwierdzono 9 781 wniosków o płatność na kwotę dofinansowania ze środków EFRR 837 298 137,13 EUR, tj. 69,74% alokacji.Wartość dofinansowania z EFRR wynikająca z wniosków o płatność zatwierdzonych w roku 2013 stanowi 21% wartości dofinansowania z EFRR wszystkich zatwierdzonych wniosków o płatność.

W ramach Priorytetu 10 Pomoc Techniczna w roku 2013 zatwierdzono 110 wniosków o płatność na kwotę dofinansowania ze środków EFRR 4 668 916,12 EUR. Od początku realizacji Programu w Priorytecie 10 Pomoc Techniczna zatwierdzono 583 wnioski o płatność na kwotę dofinansowania z EFRR w wysokości 25 395 377,40 EUR, tj. 64,25% alokacji.

Do dnia 31.12.2013 r. najwyższy stopień realizacji pod względem złożonych i zatwierdzonych wniosków o płatność przypadł na Priorytet 7 Edukacja (ponad 95% alokacji Priorytetu), Priorytet 8 Zdrowie (ponad 86% alokacji Priorytetu), Priorytet 6 Turystyka i Kultura (ponad 83% alokacji Priorytetu) oraz Priorytet 9 Miasta (blisko 75% alokacji Priorytetu). W pozostałych Priorytetach wartość złożonych i zatwierdzonych wniosków o płatność waha się pomiędzy 10% a 73% alokacji dla poszczególnych Priorytetów.

Wśród 10 364 zatwierdzonych wniosków o płatność 1 280 było wnioskami o płatność końcową. Wartość środków EFRR wykazana w tych wnioskach wyniosła 473 195 074,64 EUR, co stanowi 38,16% alokacji z EFRR Programu.

Liczba wniosków o płatność końcową zatwierdzonych w 2013 r. stanowi 30% wszystkich wniosków o płatność końcową zatwierdzonych do końca okresu sprawozdawczego.

29

Płatności na rzecz beneficjentów

Od początku realizacji Programu dokonano na rzecz beneficjentów płatności o wartości dofinansowania z EFRR 854 450 534,91 EUR (3 583 736 433,54 PLN), co stanowi 68,90% alokacji Programu. Wartości odnoszące się do płatności przekazanych na rzecz beneficjentów zostały wykazane z uwzględnieniem kwot odzyskanych od beneficjentów.

Wartość płatności (dofinansowanie z EFRR) dokonanych na rzecz beneficjentów w roku 2013 stanowi ponad 21% wartości płatności dokonanych na rzecz beneficjentów od początku realizacji Programu.

Instytucja Certyfikująca (MIR) przekazała do Komisji Europejskiej deklaracje na łączną kwotę EFRR 947 367 718,83 EUR. Komisja Europejska przekazała refundację na łączną kwotę EFRR 904 120 616,34 EUR, co stanowi 72,90% alokacji z EFRR.

Zasada n+3/n+2 dla roku 2013 została spełniona. Instytucji Zarządzającej RPO WD nie grozi automatyczne anulowane zobowiązań.

Pozostałe informacje dotyczące certyfikacji oraz refundacji środków z Komisji Europejskiej znajdują się w sprawozdaniu w punkcie 2.1.2 Informacje finansowe.

30

Postęp rzeczowy realizacji celów Programu

1) Cel główny

Wskaźniki Jednostka miary

Wartość docelowa

Szacowana

realizacja według umów

% realizacji według umów

Realizacjawedług

projektówzakończonyc

h

% realizacji według

projektów zakończonyc

h2013 2015 stan na

31.12.2013stan na

31.12.2013

Wskaźniki realizacji celu głównego

Wskaźniki rezultatu

Wpływ Programu na poziom PKB w województwie

dolnośląskim*% 1,49 0,70 - - - -

Liczba utworzonych miejsc pracy brutto** etat 6 700 8 370 3 780,94 45,17% 2 083,39 24,89%

w tym:

kobiety etat 3 350 4 185 1 676,13 40,05% 888,33 21,33%

mężczyźni etat 3 350 4 185 2 104,81 50,29% 1 195,06 28,56%

Liczba utworzonych miejsc pracy netto* szt. 14 700 4 400 - - - -

*Wskaźniki realizacji celu głównego Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego tj. Wpływ Programu na poziom PKB w województwie dolnośląskim oraz Liczba utworzonych miejsc pracy netto będą mierzone w roku 2013 i po zakończeniu Programu (rok 2015) za pomocą ewaluacji oraz z wykorzystaniem modelu makroekonomicznego HERMIN. Instytucja Zarządzająca jest w trakcie przeprowadzania badania, realizacji wskaźników wg stanu na 31.12.2013 r. Wyniki dla wyżej wymienionych wskaźników zostaną przedstawione w sprawozdaniu w przyszłym okresie sprawozdawczym.

** KE pismem z dnia 27.01.2014 r. wyraziła zgodę na wliczanie do wskaźnika, miejsc pracy powstałych w ramach Inicjatywy JEREMIE. W związku z powyższym zgodnie z przedstawioną KE przez IZ metodologią, do szacowanej realizacji i realizacji dodatkowo wliczono 12 etatów (w tym 3 kobiety) powstałych w przedsiębiorstwach, które otrzymały wsparcie w ramach Inicjatywy JEREMIE (zakończone umowy).

Liczba utworzonych miejsc pracy brutto

wartość docelowa – 8 370 etatów, w tym:kobiety – 4 185 etatówmężczyźni – 4 185 etatów

szacowana realizacja – 3 780,94 etatów – 45,17% wartości docelowej, w tym:kobiety – 1 676,13 etatów – 40,05% wartości docelowejmężczyźni – 2 104,81 etatów – 50,29% wartości docelowej

projekty zakończone – 2 083,39 etatów – 24,89% wartości docelowej, w tym:kobiety – 888,33 etatów – 21,33% wartości docelowejmężczyźni – 1 195,06 etatów- 28,56% wartości docelowej

W zakresie Priorytetów 1-9 zaplanowano utworzenie miejsc pracy na poziomie 8 370 etatów (2015). W ramach podpisanych 1 887 umów na koniec 2013 roku w Priorytetach 1-9 założono utworzenie 3 768,94 miejsc pracy, co stanowi 45,03% założonej w Programie wartości docelowej na 2015 rok. Uwzględniając jednak wartość zakontraktowanych umów w zakresie Priorytetów 1-9, która kształtuje się na poziomie 96,02% w stosunku do alokacji przewidzianej na Program, Instytucja Zarządzająca uważa, że niniejszy wskaźnik nie zostanie zrealizowany na poziomie zakładanej wartości docelowej przewidzianej w Programie. Na

31

dzień 31 grudnia 2013 r. w projektach zakończonych wskaźnik osiągnął wartość 2 071,39 etatów, co stanowi 24,74% zakładanej wartości docelowej. IZ RPO WD podczas renegocjacji Programu w 2011 r. proponowała zmniejszenie wartości docelowej niniejszego wskaźnika, jednak KE nie wyraziła zgody na tę zmianę. W 2013 r. IZ RPO WD ponownie wystąpiła o zmianę wskaźników, w tym dotyczących miejsc pracy. IZ uzyskała tylko zgodę KE na włączenie do realizacji wskaźnika miejsc pracy utworzonych w przedsiębiorstwach, które korzystały ze wsparcia udzielonego w ramachInicjatywy JEREMIE.W związku z powyższym IZ wystąpiła do Menedżera Dolnośląskiego Funduszu Powierniczego z prośbą o agregowanie danych dotyczących utworzenia nowych miejsc pracy u ostatecznych beneficjentów (przedsiębiorców) korzystających ze wsparcia w ramach tej Inicjatywy w następujący sposób: pierwsza informacja dotyczyć będzie utworzonych nowych miejsc pracy w umowach zakończonych na

dzień 31.12.2013 r. następne informacje o umowach zakończonych w danym okresie będą zbierane raz w roku w kolejnych

latach trwania Inicjatywy JEREMIE. dodatkowo informacje o utworzonych nowych miejscach pracy będą zebrane dla umów trwających (jeszcze

nie zakończonych) na dzień 31.12.2015 r.KE w odpowiedzi wyrażającej zgodę na wliczanie do wskaźnika celu głównego miejsc pracy powstałych w ramach Inicjatywy JEREMIE, zwróciła uwagę na badanie trwałości miejsc pracy.

Uwzględniając zatem miejsca pracy utworzone w umowach zakończonych w ramach Inicjatywy JEREMIE utworzono łącznie w Programie 3 780,94 miejsc pracy, co stanowi 45,17% wartości docelowej, natomiast w projektach zakończonych wskaźnik osiągnął wartość 2 083,39 etatów, co stanowi 24,89% zakładanej wartości docelowej.Duży wpływ na nieosiągnięcie tego wskaźnika ma kryzys gospodarczy, co potwierdza m.in. wskaźnik Stopy bezrobocia rejestrowanego, która w ostatnich latach rosła, a wskaźnik Stopy bezrobocia rejestrowanego kształtował się następująco:

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 r.

% % % % % % % % %POLSKA 17,6 14,8 11,2 9,5 12,1 12,4 12,5 13,4 13,4

DOLNOŚLĄSKIE 20,6 16,6 11,4 10,0 12,8 13,1 12,4 13,5 13,2

Należy zauważyć, że szacowanie wskaźników odbywało się w okresie, gdy utrzymywała się tendencja spadkowa stopy bezrobocia (2007), co wpłynęło na wielkość wartości docelowych założonych w Programie. Na etapie programowania IZ zakładała wahania stopy bezrobocia, lecz nie tak gwałtowne, jak jej wzrost w 2009 roku.Na uwagę zasługuje również fakt, że realizacja projektów w ramach RPO ma wpływ na zachowanie istniejących miejsc pracy oraz spowolnienie ich likwidacji, łagodząc skutki kryzysu gospodarczego w regionie.Ponadto założenia do Programu powstawały w połowie 2007 r., a punkt wyjścia tworzyły dane statystyczne z 2006 r., gdy gospodarka polska i europejska rozwijały się bez zakłóceń. Zmiany w gospodarce i kryzys gospodarczy mają bezpośredni wpływ na rozwój przedsiębiorstw, w których planowano utworzenie znacznej liczby miejsc pracy.IZ ze względu na niski poziom realizacji wskaźnika celu głównego w zakresie miejsc pracy przeprowadziła w I półroczu 2013 r. i w I kwartale 2014 roku wśród beneficjentów, którzy zakończyli realizacje projektów, ankietę dotyczącą utworzonych miejsc pracy, które nie są wykazane w projektach jako wskaźniki rezultatu, ale zostały utworzone w wyniku realizacji projektów.

Na podstawie informacji uzyskanych w ankietach przeprowadzonych w 2013 i 2014 roku według stanu na dzień 31.12.2013 r. beneficjenci utworzyli łącznie 2 746,79 miejsc pracy w tym:- umowy o pracę – 961,04 etatów,- umowy cywilnoprawne (umowy zlecenia, o dzieło) – 1 636,75 miejsc pracy,- kontrakty menedżerskie/lekarskie – 74,00 miejsc pracy,- inna forma zatrudnienia – 75 miejsc pracy.

Uwzględniając miejsca pracy zadeklarowane w umowach realizowanych w ramach RPO WD oraz wszystkie miejsca pracy wykazane przez beneficjentów w przeprowadzonych ankietach, łącznie utworzono 6 527,73 miejsc pracy, co stanowi 77,99% wartości docelowej dla Programu. Uwzględniając tylko utworzone etaty w ramach umowy o pracę wskaźnik ukształtował się na poziomie 4 741,98 etatów, co stanowi 56,65% założonej wartości docelowej.

32

Przy ocenie wskaźnika dotyczącego miejsc pracy należy też zwrócić uwagę, że istotny problem w tworzeniu nowych miejsc pracy stanowią umowy rozwiązane. Na koniec 2013 roku w ramach Priorytetów 1-9 rozwiązano 151 umów, w których zadeklarowano utworzenie 656,5 etatu.

Miejsca pracy w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego, tworzone są w różnych gałęziach gospodarki. Poniższa tabela ilustruje tworzone miejsca pracy według sektorów wsparcia

Rodzaj sektoru wsparciaLiczba miejsc pracy

przewidziana w umowie o dofinansowanie

Liczba miejsc pracy utworzona w projektach

zakończonychhotele - noclegi - restauracje 1018,50 342,50usługi medyczne 426,50 266,76obróbka metali 320,00 249,50edukacja 278,65 222,00turystyka 209,00 156,35rewitalizacja przestrzeni miejskiej 204,46 52,70budownictwo 166,00 140,00informatyka i telekomunikacja 151,41 72,41inne 150,00 91,00branża chemiczna 146,00 72,00gospodarka odpadami 79,25 22,25transport 75,00 24,00motoryzacja 71,00 60,00turystyka i kultura 70,50 38,50produkcja artykułów spożywczych 69,25 42,75poligrafia i reklama 65,42 57,42obróbka kamieni 47,00 34,00park przemysłowy/technologiczny 46,50 14,00pobór i uzdatnianie wody/ kanalizacja 42,00 32,00automatyka, elektromagnetyka 41,00 25,00Dolnośląski Fundusz Powierniczy 29,00 12,00kultura 23,00 22,25meblarstwo - stolarstwo 19,00 19,00energetyka i gazownictwo 14,50 1,00targi i misje gospodarcze 11,00 7,00turystyka uzdrowiskowa 6,00 6,00zapewnienie bezpieczeństwa 1,00 1,00Razem 3 780,94 2 083,39

We wskaźniku celu głównego zauważyć należy dysproporcje pomiędzy miejscami pracy dla kobiet i mężczyzn . W projektach realizowanych w ramach Programu w większości utworzenie miejsc pracy przewidziano dla mężczyzn – 2 104,81 etatów (56% wszystkich miejsc pracy zadeklarowanych w umowach).Dysproporcje w tworzeniu miejsc pracy dla kobiet i mężczyzn wynikają przede wszystkim ze struktury wspartych beneficjentów (rodzaju działalności przedsiębiorstw). W ramach Priorytetu 1 Przedsiębiorstwa i Innowacyjność, projekty realizowane są w branżach, w których zatrudnienie zdominowane jest przez mężczyzn, m.in.: automatyka, elektromagnetyka, budownictwo, gospodarka odpadami, informatyka i telekomunikacja, meblarstwo-stolarstwo, motoryzacja, obróbka metali, obróbka kamienia. Natomiast w Priorytecie 6 Turystyka, przeważają miejsca pracy dla kobiet, co również wynika ze specyfiki obszaru wsparcia. Jednak najwięcej miejsc pracy tworzą przedsiębiorcy, którzy realizują projekty w Priorytecie 1.

Ewaluacja miejsc pracy

33

W 2013 r. Instytucja Zarządzająca przeprowadziła ewaluację pn. „Ocena stanu realizacji Priorytetu 1 RPO WD "Przedsiębiorstwa i Innowacyjność" ze szczególnym uwzględnieniem wsparcia przedsiębiorstw prowadzących działalność w zakresie B+R+I, wsparcia instytucji otoczenie biznesu wspierających przedsiębiorczość i innowacyjność, wsparcia udzielanego w ramach Inicjatywy JEREMIE oraz stopnia osiągnięcia wskaźnika dot. tworzenia nowych miejsc pracy”, w której m.in. przeprowadzono analizę stopnia osiągnięcia wskaźnika dot. tworzenia nowych miejsc pracy oraz analizę zróżnicowania tworzonych miejsc pracy ze względu na płeć wraz ze wskazaniem działań wyrównujących tę dysproporcję.

W ewaluacji, jako główny czynnik mający wpływ na niski poziom realizacji wskaźnika wskazano kryzys gospodarczy. Spowodował on zdecydowane spowolnienie rozwoju przedsiębiorstw, a co za tym idzie ograniczenie inicjatywy tworzenia nowych miejsc pracy, które planowano w Programie konstruowanym w 2007 roku. Należy również podkreślić, że w trakcie jego projektowania posiłkowano się dostępnymi danymi statystycznymi pochodzącymi z 2006 roku wskazującymi na pomyślny rozwój światowych gospodarek. Diametralnie zmieniająca się sytuacja gospodarcza oraz nieprzewidywany kryzys gospodarczy były sprzeczne ze wszelkimi prognozami rozwojowymi oraz szacowanymi wartościami wskaźników poczynionymi na początku etapu programowania. W rezultacie, doprowadziło to do redukcji planów zatrudnieniowych w przedsiębiorstwach, w których wcześniej zakładano wytworzenie wielu nowych miejsc pracy, co ograniczyło możliwość realizacji pierwotnie założonej wartości podstawowego wskaźnika rezultatu dla całego Programu.

Ewaluatorzy zwrócili uwagę na wysoką stopę bezrobocia oraz wzrost cen dóbr konsumpcyjnych, co generuje większe koszty utrzymania i prowadzenia działalności gospodarczej, a co za tym idzie zatrudnienia pracowników etatowych. Taka sytuacja powoduje u pracodawców rezygnację z podlegającej monitoringowi formy zatrudnienia, jaką jest umowa o pracę. Z badania ankietowego wśród beneficjentów wynika, że zatrudniają oni zdecydowanie więcej osób, niż wykazują we wskaźniku rezultatu w projekcie. Pracodawcy preferują również elastyczne formy zatrudnienia, którym nie towarzyszą duże koszty pośrednie.

Zwrócono też uwagę, że realizacja projektów w ramach RPO WD przede wszystkim ma na celu zachowanie istniejących miejsc pracy oraz spowolnienie ich likwidacji, łagodząc skutki kryzysu gospodarczego w regionie. Wnioski wypływające z ewaluacji, były potwierdzone przez respondentów biorących udział w badaniu ankietowym. Zdaniem badanych jednym z powodów nieosiągnięcia wskaźnika w jego zamierzonej wartości jest brak uwzględniania w monitorowaniu elastycznych form zatrudnienia. Aktualnie przedsiębiorcy szukając redukcji kosztów prowadzenia działalności rezygnują z umów o pracę na rzecz umów o dzieło czy kontraktów.Respondenci zauważyli również, że projektami generującymi nowe miejsca pracy są przede wszystkim te o charakterze inwestycyjnym. Projekty o charakterze innowacyjnym mają bezpośrednio relatywnie mniejszy wpływ na wzrost zatrudnienia w przedsiębiorstwie. Co więcej, są to też częściej projekty tworzące zatrudnienie krótkookresowe.

W ewaluacji zwrócono uwagę, że dysproporcje w tworzeniu miejsc pracy dla kobiet i mężczyzn wynikają przede wszystkim ze struktury gospodarki Dolnego Śląska oraz rodzaju działalności przedsiębiorstw, które otrzymały wsparcie. Dysproporcja zatrudnienia pracowników danej płci determinowana jest też charakterem projektu oraz profilem firmy, która otrzymała dofinansowanie. Zauważono, że istotnym czynnikiem w procesie zatrudniania nie powinna być płeć, lecz zakres kompetencji i umiejętności dostosowany do potrzeb przedsiębiorcy. Badani zwrócili także uwagę na kwestie wynikające z modelu kulturowego oraz mentalności pracodawców. Mniejszy odsetek zatrudnianych kobiet może być spowodowany uprzedzeniami pracodawców, ale i samych kobiet, które obawiają się pracy w branżach dostosowanych do mężczyzn. Sytuacji tej nie sprzyja też pełnienie roli matki oraz nowa regulacja w prawie polskim dotycząca rocznego urlopu macierzyńskiego i spodziewany brak kontaktu z firmą zatrudniającą przez dwanaście miesięcy. Generuje to też ryzyko z punktu widzenia pracodawcy. Jak wynika z wypowiedzi jednego z respondentów, zatrudnienie kobiety wiąże się z większymi kosztami właśnie ze względu na ich macierzyństwo.

Rekomendacjami wynikającymi z ewaluacji niwelującymi taką sytuację jest umożliwienie kobietom skorzystanie z elastycznych godzin pracy, które pozwolą im zarówno pracować, ale i wychowywać dzieci, a także mobilizowanie kobiet do nauki i ciągłego rozwoju, w celu podnoszenia ich atrakcyjności na rynku pracy, również w branżach technicznych i przemysłowych.

34

2) Cel szczegółowy: Wzrost aktywności gospodarczej opartej o wiedzę i innowacyjność


Wartość docelowaSzacowana realizacja

według umów%

realizacji według umów

Realizacjawedług

projektówzakończonych



h2013 2015 stan na 31.12.2013

stan na 31.12.2013

Cel szczegółowy: Wzrost aktywności gospodarczej opartej o wiedzę i innowacyjność

Wskaźniki produktu

Liczba projektów dotyczących współpracy

pomiędzy przedsiębiorstwami

a jednostkami badawczymi

(Działanie 1.1 i 1.2)

szt. 70 90 170 188,89% 136 151,11%


Liczba utworzonych miejsc pracy w zakresie

B+R(Działanie 1.1 i 1.4)

etat 60 80 111,41 139,26% 46,91 58,64%

w tym:

kobiety etat 30 40 29,75 74,38% 12,25 30,63%

mężczyźni etat 30 40 81,66 204,15% 34,66 86,65%

Dodatkowe inwestycje indukowane w MŚP

(Działanie 1.1)euro 116 000 00

0160 000 00

0267 631 084,2

2 167,27% 116 478 290,78 72,80%

Liczba projektów dotyczących współpracy pomiędzy przedsiębiorstwami a jednostkami badawczymi

wartość docelowa – 90 szt. szacowana realizacja –170 szt. – 188,89% wartości docelowej projekty zakończone – 136 szt. – 151,11% wartości docelowej

Przekroczenie wartości docelowej wskaźnika na poziomie zakontraktowanych umów wynika z faktu, że wielu przedsiębiorców wykazuje chęć współpracy z jednostkami badawczymi, co potwierdzają dostarczone i pozytywnie ocenione przez ekspertów już na etapie aplikowania o dofinansowanie kopie porozumień o współpracy.

Liczba utworzonych miejsc pracy w zakresie B+R

wartość docelowa – 80 etatów, w tym:kobiety – 40 etatówmężczyźni – 40 etatów

szacowana realizacja – 111,41 etatów – 139,26% wartości docelowejkobiety – 29,75 etatu – 74,38% wartości docelowejmężczyźni – 81,66 etatu – 204,15% wartości docelowej

projekty zakończone – 46,91 etatu – 58,64% wartości docelowejkobiety – 12,25 etatu – 30,63% wartości docelowejmężczyźni –34,66 etatów – 86,65% wartości docelowej

Przekroczenie wskaźnika dotyczącego utworzonych miejsc pracy w zakresie B+R, mimo problemu z realizacją wskaźnika celu głównego dot. tworzenia miejsc pracy, wskazuje na duże zainteresowanie przedsiębiorców obszarem innowacyjności, badań i rozwoju.

35

Dysproporcje w tworzeniu miejsc pracy dla kobiet i mężczyzn wynikają przede wszystkim z profilu wspartych beneficjentów (rodzaj działalności przedsiębiorstw). W ramach Priorytetu 1 Przedsiębiorstwa i Innowacyjność projekty realizowane są w branżach, w których zatrudnienie zdominowane jest przez mężczyzn, m.in.: automatyka, elektromagnetyka, budownictwo, gospodarka odpadami, informatyka i telekomunikacja, meblarstwo-stolarstwo, motoryzacja, obróbka metali, obróbka kamienia.

Dodatkowe inwestycje indukowane w MŚP

wartość docelowa – 160 000 000 euro. szacowana realizacja – 267 631 084,22 euro – 167,27% wartości docelowej projekty zakończone – 116 478 290,78 euro – 72,80% wartości docelowej

Biorąc pod uwagę wartość zakontraktowanych umów w ramach Działania Inwestycje dla przedsiębiorstw kształtującą się na poziomie 88,26% oraz zakończone projekty (39,83%), można przypuszczać, że wartość wskaźnika jeszcze wzrośnie.Przekroczenie wartości docelowej, spowodowane jest tym, że do realizacji projektów beneficjenci wnoszą większy wkład własny niż zakładano na etapie programowania. Ponadto większa liczba projektów niż planowano jest realizowana przez małe i średnie przedsiębiorstwa, które dysponują większym wkładem własnym niż mikroprzedsiębiorstwa. To przekłada się na przekroczenie wartości opisywanego wskaźnika. Z uwagi na różnice kursowe wartość wskaźnika Dodatkowe inwestycje indukowane w MŚP liczonego w euro uległa zmianie w porównaniu z wartością tego wskaźnika wykazaną w sprawozdaniu za 2012 r.

3) Cel szczegółowy: Rozwój infrastruktury służącej poprawie jakości środowiska, warunków inwestowania i prowadzenia działalności gospodarczej


Wartość docelowa

Szacowana



Realizacjawedług


h



h2013 2015 stan na

31.12.2013stan na

31.12.2013

Cel szczegółowy: Rozwój infrastruktury służącej poprawie jakości środowiska, warunków inwestowania i prowadzenia działalności gospodarczej

Wskaźniki produktu

Liczba projektów dotyczących poprawy dostępności

komunikacyjnej terenów inwestycyjnych i atrakcji

turystycznych(Działanie 3.1)

szt. 10 25 25 100,00% 22 88,00%


Ilość oczyszczanych ścieków w wyniku realizacji projektów

(Działanie 4.2)m3 1 150 00

01 440 00

0 2 515 510 174,69% 1 543 290 107,17%

Liczba osób zabezpieczonych przed powodzią w wyniku

realizacji projektów(Działanie 4.4)

osoby. 110 000 140 000 59 327 42,38% 16 027 11,45%

Wartości docelowe wskaźników rzeczowych realizujące cel związany z rozwojem infrastruktury służącej poprawie jakości środowiska, warunków inwestowania i prowadzenia działalności gospodarczej, na podstawie zakontraktowanych umów w przypadku dwóch wskaźników zostały już osiągnięte lub przekroczone. W 2013 roku IZ RPO dokonała ponownej analizy projektów zakładających realizację wskaźnika Liczba osób zabezpieczonych przed powodzią w wyniku realizacji projektów i w porozumieniu z IK RPO wyłączyła jeden

36

projekt z wliczania wskaźnika celu szczegółowego. Powodem takiej decyzji był fakt, że realizacja projektu nie wpływała bezpośrednio na zabezpieczenie osób przed powodzią, a jego wartość powodowała znaczne przekroczenie założonej wartości docelowej.

Liczba projektów dotyczących poprawy dostępności komunikacyjnej terenów inwestycyjnych i atrakcji turystycznych

wartość docelowa – 25 szt. szacowana realizacja – 25 szt. – 100,00% wartości docelowej projekty zakończone – 22 szt. – 88,00% wartości docelowej

Na podstawie podpisanych umów zakłada się realizację wskaźnika w pełnej wysokości. 22 projekty zostały już zakończone.

Ilość oczyszczanych ścieków w wyniku realizacji projektów wartość docelowa – 1 440 000 m3 szacowana realizacja – 2 515 510 m3 – 174,69% wartości docelowej projekty zakończone – 1 543 290 m3 – 107,17% wartości docelowej

Przekroczenie wartości docelowej wskaźnika dla 2015 r. wynika z dużego zainteresowania beneficjentów projektami dotyczącymi gospodarki wodno-ściekowej. Ponadto IZ RPO zwiększyła pierwotną alokację przewidzianą na realizację Działania 4.2. Infrastruktura wodno-ściekowa, co miało istotny wpływ na przekroczenie wartości wskaźnika.

Liczba osób zabezpieczonych przed powodzią w wyniku realizacji projektów

wartość docelowa – 140 000 osób szacowana realizacja – 59 327 osób – 42,38% wartości docelowej projekty zakończone – 16 027 osób – 11,45% wartości docelowej

Początkowo IZ RPO do tego wskaźnika wliczała wskaźnik wykazany w projekcie indywidualnym pn. Magazyny przeciwpowodziowe - modernizacja, woj. dolnośląskie. W projekcie tym założono, że dzięki realizacji projektu 973 tys. osób będzie zabezpieczonych przed powodzią, co powodowało ponad siedmiokrotne przekroczenie wartości wskaźnika na podstawie podpisanych umów. W 2013 roku IZ przeanalizowała ponownie projekty, które realizują ten wskaźnik i za zgodą IK RPO wyłączyła projekt indywidualny z wliczania wartości wskaźnika, ze względu na to, że jego realizacja nie wpływa bezpośrednio na zabezpieczenie osób przed powodzią.Należy także zaznaczyć, że wartości docelowe wskaźnika, szacowane były na podstawie projektów z listy indykatywnej. Lista tych projektów uległa jednak znaczącym zmianom i wiele projektów dot. zabezpieczenia przeciwpowodziowego usunięto z listy, ze względu na nieprzygotowanie inwestycji do realizacji (brak dokumentacji głównie ze względów środowiskowych). Dodatkowo ze względu na mniejszą ilość i wartość projektów niż pierwotnie szacowano oraz ze względu na problemy z przygotowaniem dokumentacji (kwestie środowiskowe, Ramowa Dyrektywa Wodna oraz powstałe oszczędności poprzetargowe) alokacja przewidziana na Działanie Zabezpieczenie przeciwpowodziowe i zapobieganie suszom w stosunku do pierwotnej alokacji została zmniejszona o 40,5%.IZ nie przewiduje zawierania nowych umów z opisywanym wskaźnikiem. W związku z tym wskaźnik Liczba osób zabezpieczonych przed powodzią w wyniku realizacji projektów nie zostanie zrealizowany w planowanej wysokości.

37

4) Cel szczegółowy: Poprawa bytu mieszkańców i wzrost konkurencyjności regionu poprzez modernizację i rozbudowę infrastruktury społecznej


Wartość docelowa

Szacowana realizacja

według umów


Realizacjawedług



projektów zakończonych

2013 2015 stan na 31.12.2013

stan na 31.12.2013

Cel szczegółowy: Poprawa bytu mieszkańców i wzrost konkurencyjności regionu poprzez modernizację i rozbudowę infrastruktury społecznej


Liczba studentów kierunków inżynieryjno-technicznych,

matematycznych (w tym informatycznych

i przyrodniczych) korzystających z efektów projektów

(Działanie 7.1)

osoby 10 000 12 000 13 319 110,99% 6 916 57,63%

Liczba zakładów opieki zdrowotnej podlegających

Samorządowi Województwa objętych konsolidacją lub

procesem konsolidacji w wyniku realizacji Programu

(Działanie 8.1)

szt. 4 4 4 100,00% 3 75,00%

Liczba osób zamieszkujących obszary objęte rewitalizacją

(Działanie 9.1)osoby 216 000 216 000 201 243 93,17% 9 486 4,39%

Wartości docelowe wskaźników rzeczowych realizujące cel dotyczący poprawy bytu mieszkańców i wzrost konkurencyjności regionu poprzez modernizację i rozbudowę infrastruktury społecznej na podstawie zakontraktowanych umów w przypadku dwóch wskaźników zostały już osiągnięte lub przekroczone. Jeden wskaźnik dotyczący osób zamieszkujących obszary objęte rewitalizacją ukształtował się na poziomie 93,17% i nie przewiduje się już jego znaczącego wzrostu, ze względu na fakt, ze uwzględnia on już wszystkie obszary objęte rewitalizacją w ramach RPO WD.

Liczba studentów kierunków inżynieryjno-technicznych, matematycznych (w tym informatycznych i przyrodniczych) korzystających z efektów projektów


Wartość docelowa wskaźnika dla 2015 roku na podstawie zakontraktowanych umów została nieznacznie przekroczona i stanowi 110,81% wartości docelowej. Na przekroczenie wartości tego wskaźnika mają wpływ projekty realizowane przez dwie duże dolnośląskie uczelnie Politechnikę Wrocławską i Uniwersytet Przyrodniczy.

Liczba zakładów opieki zdrowotnej podlegających Samorządowi Województwa objętych konsolidacją lub procesem konsolidacji w wyniku realizacji Programu


Wskaźnik w zakontraktowanych umowach kształtuje się na poziomie 100%. Na podstawie projektów zakończonych realizacja wskaźnika stanowi 75% wartości docelowej przewidzianej dla Programu.

38

Liczba osób zamieszkujących obszary objęte rewitalizacją

wartość docelowa – 216 000 osób szacowana realizacja – 201 243 osoby – 93,17% wartości docelowej projekty zakończone – 9 486 osób – 4,39% wartości docelowej

Na podstawie podpisanych umów zakłada się, że wskaźnik zostanie osiągnięty na poziomie 93,17%, ze względu na fakt, że realizowane są już wszystkie projekty w ramach Lokalnych Programów Rewitalizacji. Wartość tego wskaźnika może ulec nieznacznej zmianie, ponieważ beneficjenci w wyniku uzyskanych oszczędności poszerzają obszary wsparcia objęte Lokalnymi Programami Rewitalizacji.

Niska realizacja wskaźnika na podstawie projektów zakończonych wynika z faktu, że w ramach jednego Lokalnego Programu Rewitalizacji (LPR) określona jest liczba osób, która zostanie objęta rewitalizacją poprzez realizację od kilku do kilkudziesięciu projektów. Wartość wskaźnika zostanie wykazana dopiero po zakończeniu wszystkich projektów zrealizowanych w ramach danego LPR.

Wnioski do dalszej realizacji Programu

Wnioski do dalszej realizacji Programu, w tym dotyczące planowanych realokacji znajdują się w opisie poszczególnych Priorytetów w pkt. 3 sprawozdania - Realizacja w podziale na Priorytety, postęp wdrażania Programu wg Priorytetów.

2.1.6.3 Rekomendacje Komisji EuropejskiejW dniu 29.08.2013 r. Komisja Europejska przedstawiła rekomendacje do sprawozdania za rok 2012 z realizacji RPO WD.

1. Sprawy związane z realizacją wskaźników

1) Komisja Europejska zwróciła uwagę, że w przodku niektórych wskaźników istnieje ryzyko ich nieosiągnięcia do końca okresu realizacji Programu na zadowalającym poziomie. Dotyczy to w szczególności wskaźników programowych (core indicators). Ponadto Komisja zauważyła istotne różnice w osiągnięciu wskaźników, niektóre są w znacznym stopniu przekroczone, podczas gdy inne pozostają na zbyt niskim poziomie osiągnięcia.

IZ RPO WD dokłada wszelkich starań, aby zrealizować na jak najwyższym poziomie zakładane wartości docelowe wskaźników programowych. IZ RPO WD prowadzi stały monitoring realizacji projektów i osiąganych w ich wyniku wskaźników. W lipcu 2013 r. przed ogłoszeniem nowego naboru, zostały wprowadzone zmiany w kryteriach sektorowych w Priorytecie 1 w Działaniu 1.1 Inwestycje dla przedsiębiorstw w zakresie dotacji inwestycyjnych wspierające rozwój mikroprzedsiębiorstw prowadzących działalność gospodarczą do 2 lat. W kryteriach wprowadzono punktację za utworzenie miejsc pracy. Nowe kryterium zostało dodane dla promowania wzrostu zatrudnienia w większej skali niż dotychczas. W zrealizowanych dotychczas konkursach dla mikroprzedsiębiorstw, każdy projekt musiał zapewniać wzrost zatrudnienia, ale na minimalnym pułapie 0,5 etatu. Po wprowadzeniu zmian, utworzenie miejsca pracy będzie punktowane w zależności od liczby utworzonych etatów (punktacja od 1 do 3 punktów), a kryterium minimalne zostało zwiększone z 0,5 do 1 etatu. Jeśli zostaną ogłoszone kolejne konkursy, te zasady zostaną do nich wprowadzone. Podobne działania przeprowadzone zostały w 2014 r. przed naborem dotyczącym Działania 1.1 Inwestycje dla przedsiębiorstw.

Szczegółowa analiza wskaźników została przedstawiona w sprawozdaniu w punkcie 2.1.6.2 Postęp finansowy i rzeczowy oraz w punkcie 3 Realizacja w podziale na Priorytety.

2) Komisja Europejska zwróciła uwagę, że osiągnięcie niektórych wskaźników jest obecnie na poziomie 0% (np. wskaźniki programowe 12 ,21, 22 ,23, 24 i inne) a przedstawione w poprzednim sprawozdaniu wyjaśnienia, jak szacowana wartość zostanie osiągnięta do końca okresu programowania nie są w pełni zadowalające i szczegółowe. Komisja oczekuje analizy jakościowej osiągnięcia ww. wskaźników.

W ramach RPO WD nabory na budowę sieci szerokopasmowych zostały ogłoszone dopiero w 2011 r. , a pierwsze umowy podpisano w 2012 r. Aktualnie projekty są w trakcie realizacji i żaden z projektów nie został jeszcze zakończony. Wskaźnik nr 12 Liczba osób, które uzyskały dostęp do szerokopasmowego

39

Internetu (osoby) – szacowana wartość wskaźnika na koniec okresu sprawozdawczego ukształtowała się na poziomie 52,62%. Termin zakończenia projektów, które wykazały ten wskaźnik w umowie, przewidziany jest na 2014 rok. W związku z powyższym realizacja wskaźnika będzie przedstawiona najszybciej w przyszłym okresie sprawozdawczym. Ponadto w celu osiągnięcia wskaźnika na jak najwyższym poziomie, IZ zwróciła się w 2013 roku do KE o zaakceptowanie metodologii, polegającej na wliczaniu do niniejszego wskaźnika osób, które uzyskały potencjalny dostęp do szerokopasmowego internetu. Wynika to ze specyfiki realizacji projektu Dolnośląskiej Sieci Szkieletowej. W styczniu 2014 roku IZ otrzymała zgodę KE na zastosowanie tej metodologii, co w znacznym stopniu przyczyni się do osiągnięcia założonej wartości docelowej.

Wskaźnik 21 Oszczędność czasu w euro/ na nowych i zmodernizowanych/ liniach kolejowych/ w przewozach pasażerskich i towarowych nie zostanie zrealizowany w zakładanej wartości docelowej. Szacowana wartość wskaźnika na koniec okresu sprawozdawczego ukształtowała się na poziomie 35,31%. Do końca okresu sprawozdawczego żaden z projektów realizujących ten wskaźnik nie został zakończony– stąd realizacja wykazana została na poziomie 0%. Wartość zrealizowanego wskaźnika będzie przedstawiona najszybciej w przyszłym okresie sprawozdawczym. Beneficjent do którego skierowane było wsparcie zakładał w 2007 roku realizację remontu linii kolejowych o większej przepustowości (odcinek ten został zrealizowany z innych środków). Ostatecznie dofinansowanie otrzymały projekty obejmujące modernizację dłuższych niż pierwotnie zakładano odcinków tras kolejowych, ale o mniejszej przepustowości – stąd przekroczenie wskaźnika produktu. Natomiast modernizowane w ramach RPO linie kolejowe są kierunkami mało rentownymi, ale ważnymi ze względu na realizację jednego z priorytetów strategicznych województwa, jakim jest rozwój turystyki. Realizacja tych inwestycji przyczyni się do skomunikowania z resztą województwa terenów górskich o wysokich walorach turystycznych, co bezpośrednio przyczyni się do zwiększenia ich dostępności dla turystów. Jednakże nie wpłynie to znacząco na oszczędność czasu w przewozach kolejowych

Wskaźnik 22 Przyrost liczby ludności korzystającej z komunikacji miejskiej wspartej z Programu - szacowana wartość wskaźnika na koniec okresu sprawozdawczego ukształtowała się na poziomie 90,56%, natomiast w projektach zakończonych wskaźnik został zrealizowany na poziomie 70,22%. Uwzględniając powyższe, można przypuszczać, że wartość docelowa będzie niewykonana w niewielkim procencie. Choć w wyniku oszczędności poprzetargowych możliwe będzie podpisanie kolejnych umów realizujących ten wskaźnik.

Wskaźnik 23 Liczba projektów dotyczących energii odnawialnej (produkt) oraz Wskaźnik 24 Dodatkowa moc produkcji energii ze źródeł odnawialnych (rezultat). Szacowana wartość wskaźnika produktu na koniec okresu sprawozdawczego ukształtowała się na poziomie 216,67%, a wskaźnika rezultatu na poziomie 95,20%. Ze względu na fakt, że większość umów zawierana była w 2013 roku, do końca okresu sprawozdawczego żaden projekt nie został zakończony. Realizacja wskaźnika produktu będzie przedstawiona najszybciej w przyszłym okresie sprawozdawczym. Biorąc pod uwagę założone wartości wskaźników w umowach można przypuszczać, że wartości docelowe zostaną osiągnięte na planowanym poziomie (rezultat), lub przekroczone (produkt). Przekroczenie wartości docelowej wskaźnika produktu związane jest ściśle z wartością realizowanych projektów. Na etapie programowania, zakładano projekty o dużej wartości, w rzeczywistości w wyniku ogłoszonych naborów zgłoszone zostały projekty o małej wartości, w wyniku czego, do dofinansowania wybrano większą liczbę projektów niż pierwotnie zakładano - stąd przekroczenie wartości docelowej dwukrotnie. Należy jednak zaznaczyć, że niektórzy wnioskodawcy z powodu zmieniających się przepisów krajowych rezygnują z realizacji projektu po podpisaniu umowy.

3) szczegółowa analiza wskaźników dotyczących:

a) tworzenia miejsc pracy,

Komisja Europejska zauważyła, że zobowiązanie do tworzeni nowych miejsc pracy jest raczej słabe, o czym świadczy bardzo niski poziom osiągnięcia wskaźników związanych z tworzeniem nowych miejsc pracy. Tłumaczenie zaistniałej sytuacji kryzysem gospodarczym jest dla Komisji Europejskiej niesatysfakcjonujące. Oczekuje się podjęcia konkretnych działań w celu poprawy osiągnięcia wskaźników zatrudnienia.

Problem w zakresie osiągnięcia wartości docelowej wskaźnika dotyczącego miejsc pracy IZ dostrzegła już w sprawozdaniu rocznym za 2009 roku, w którym wskazywała na dysproporcję w realizacji wskaźnika, w stosunku do postępu finansowego. W sprawozdaniu rocznym za 2010 rok

40

zasygnalizowano, że wskaźnik ten nie zostanie osiągnięty w zakładanej wartości docelowej. Efektem tego była propozycja zmniejszenia wartości wskaźnika podczas przeglądu śródokresowego Programu, na co KE nie wyraziła zgody. Propozycje zmniejszenia wartości docelowej IZ ponowiła w 2013 roku, co również nie zostało zaakceptowane. KE zaproponowała jedynie wliczanie do wskaźnika, miejsc pracy powstałych w ramach Inicjatywy JEREMIE. W okresie sprawozdawczym IZ przedstawiła KE metodologię wykazywania w postępie rzeczowym miejsc pracy uzyskanych w wyniku realizacji projektu realizowanego w ramach Inicjatywy JEREMIE pn. Dolnośląski Fundusz Powierniczy. Ponadto od 2013 roku IZ przeprowadza wśród beneficjentów ankiety, w celu uzyskania informacji o utworzonych dodatkowych miejscach pracy w wyniku realizacji projektów w ramach RPO WD, które nie wykazane zostały przez beneficjentów w projektach, a które powstały dzięki realizacji projektów. Szczegółowo ten problem opisano w sprawozdaniu w pkt. 2.1.6.2. Analiza postępu rzeczowego.

b) dostępu do łączy szerokopasmowych

Komisja Europejska jest zaniepokojona, że obecna realizacja wskaźnika dotyczącego dostępu do łączy szerokopasmowych wynosi 0%, a jego szacunkowa wartość wyniesie około 51%. Wyjaśnienia dotyczące opóźnień oraz w działania podjęte przez Instytucje Zarządzającą nie są w pełni zadowalające.

W zakresie wskaźnika Liczba osób, które uzyskały dostęp do szerokopasmowego Internetu IZ w okresie sprawozdawczym wystąpiła do KE o zaakceptowanie metodologii wyliczania i uwzględnienia we wskaźniku programowym, osób które uzyskały potencjalną możliwość przyłączenia do szerokopasmowego internetu w wyniku realizacji projektu pn. Likwidacja obszarów wykluczenia informacyjnego i budowa dolnośląskiej sieci szkieletowej (DSS). Akceptacja przez KE tej metodologii przyczyni się w dużym stopniu do osiągnięcia założonej wartości docelowej. Ze względu na fakt, że termin zakończenia projektów, które wykazały ten wskaźnik w umowie, przewidziany jest na 2014 rok, realizacja wskaźnika najszybciej będzie możliwa do przedstawienia w przyszłym okresie sprawozdawczym. Szczegółowo ten problem opisano w sprawozdaniu w pkt. 3.2.1 Osiągnięcie celów i analiza postępów.

c) wskaźniki rezultatu dotyczące transportu

Komisja Europejska zauważyła, że w przypadku transportu miejskiego i kolejowego pomimo przekroczenia realizacji wskaźników produktu, założone wartości docelowe dla wskaźników rezultatu nie zostaną zrealizowane. Komisja oczekuje, że większy nacisk będzie kładziony na opłacalność inwestycji transportowych.

IZ uważa, że wskaźniki rezultatu dotyczące transportu w zakresie liczby ludności korzystającej z komunikacji miejskiej, uwzględniając wartości wskaźników zadeklarowanych w umowach, zostaną zrealizowane na poziomie zbliżonym do założonej wartości docelowej. Problem z osiągnięciem wartości docelowej IZ dostrzega we wskaźniku dotyczącym oszczędności czasu w przewozach kolejowych, który szerzej opisano w podpunkcie 2).

d) powierzchnia zrekultywowana

Komisja Europejska zwróciła uwagę na błąd w jednostce miary dla wskaźnika Powierzchnia zrekultywowana. W systemie SFC zamiast km² występuje hektar.

We wskaźniku Powierzchnia zrekultywowana, jednostką miary zastosowaną w Programie jest hektar. W związku z powyższym w tabeli dotyczącej postępu rzeczowego wskaźnik ten został wykazany zgodnie z zapisami Programu. IZ uwzględniając jednak uwagę KE, w obecnym sprawozdaniu zastosowała odpowiedni przelicznik i w tabeli 8 Wskaźniki kluczowe (core indicators) 2007-2013 wykazała wartość tego wskaźnika w jednostce miary - km2. W takiej też postaci wartość wskaźnika zostanie wprowadzona do systemu SFC.

Szczegółowa analiza wskaźników została przedstawiona w sprawozdaniu punkcie 2.1.6.2 Postęp finansowy i rzeczowy oraz w punkcie 3 Realizacja w podziale na Priorytety

41

2. Informacja na temat działań podejmowanych przez Instytucje Zarządzającą w celu zwiększenia zainteresowania przedsiębiorców na obszarach (powiatach) o niskim poziomie absorpcji.

Komisja Europejska zwróciła uwagę, że poprzednie sprawozdanie roczne z realizacji RPO WD za 2012 r. nie prezentuje działań podejmowanych przez IZ RPO WD w celu zwiększenia zainteresowania przedsiębiorców na obszarach (powiatach) o niskim poziomie absorpcji środków.

Dolnośląska Instytucja Pośrednicząca dokonała wszelkich starań, by informacja o konkursach organizowanych przez DIP była ogólnodostępna w naszym województwie. Przede wszystkim informacja była wielokrotnie zamieszczana w największych dziennikach regionalnych na Dolnym Śląsku, tj. Gazecie Wrocławskiej oraz Gazecie Wyborczej. Profil czytelników tych gazet odpowiada profilowi potencjalnych beneficjentów. Czytelnicy zazwyczaj wybierają dzienniki Polska Gazeta Wrocławską lub Gazeta Wyborcza. Aby dotrzeć do jak najszerszej grupy odbiorców DIP publikuje ogłoszenia w tych dwóch dziennikach.Dodatkowo DIP przygotowuje i publikuje dodatek specjalny do dziennika regionalnego. Dodatek ma charakter informacyjno-edukacyjny i jest kierowany do dolnośląskich przedsiębiorców. Równolegle wzmacniając promocję, regionalny oddział telewizji publicznej emituje program telewizyjny w paśmie nadającym regionalne programy publicystyczne na temat konkursów w ramach RPO WD 2007-2013.

Do dwóch ostatnich konkursów aby zaktywizować przedsiębiorców zmieniono kryteria oceny merytorycznej zwiększając punktacje dla powiatów o wysokiej stopie bezrobocia:- dla konkursu na dotacje inwestycyjne wspierające rozwój mikroprzedsiębiorstw prowadzących działalność do 2 lat wprowadzono punktację: Jaka jest stopa bezrobocia w powiecie, w którym zlokalizowany jest projekt?

równa bądź niższa od średniej w województwie (0 pkt.) wyższa do 4 punktów procentowych od średniej w województwie (2 pkt.) wyższa do 8 punktów procentowych od średniej w województwie (4 pkt.) wyższa do 12 punktów procentowych od średniej w województwie (6 pkt. ) powyżej 12 punktów procentowych od średniej w województwie (8 pkt.)

- dla konkursu na dotacje inwestycyjne dla MŚP wspierające innowacyjność produktową i procesową na poziomie przedsiębiorstwa (z wyłączeniem projektów z zakresu turystyki) wprowadzono punktację:Jaka jest stopa bezrobocia w powiecie, w którym zlokalizowany jest projekt?

równa bądź niższa od średniej w województwie (0); wyższa do 4 punktów procentowych od średniej w województwie (1 pkt.); wyższa od 4 do 8 punktów procentowych od średniej w województwie (2 pkt.); wyższa od 8 do 12 punktów procentowych od średniej w województwie (3 pkt.); powyżej 12 punktów procentowych od średniej w województwie (4 pkt.);

Ponadto w regionie prowadzonych jest 7 punktów informacyjnych, w tym 3 w regionach o najwyższej stopie bezrobocia tj. w Wałbrzychu (obejmuje również Kamienną Górę), Głogowie oraz w Lubaniu (obejmuje Zgorzelec oraz Lwówek Śląski).

3. Wpływ interwencji podejmowanych w ramach Programu na ograniczenie ubóstwa w obszarze edukacji, zdrowia i rewitalizacji.

Komisja Europejska zwróciła uwagę, że sprawozdanie roczne z realizacji RPO WD za 2012 r. nie pokazuje w sposób wyraźny, jaki wpływ mają inwestycje w ramach RPO WD na ograniczenie ubóstwa.

1) Edukacja

W ramach Priorytetu 7 Edukacja wg stanu na dzień 31.12.2013 r. podpisano 79 umów o dofinansowanie o wartości dofinansowania z EFRR 97 459 317,87 EUR (408 763 871,03 PLN). Wśród nich 46 projektów o wartości dofinansowania z EFRR 51 778 706,23 EUR (217 170 249,65 PLN), tj. 52,28% alokacji Priorytetu , skierowanych jest na ograniczenie ubóstwa i wykluczenia społecznego poprzez m.in:- dostosowanie obiektów do potrzeb osób niepełnosprawnych, - wdrożenie e-usług,- zapewnienie infrastruktury szkolnej, kształcenia zawodowego i zawodowego oraz edukacji dzieci i młodzieży o specjalnych potrzebach edukacyjnych,- budowę i modernizację przedszkoli, w tym w szczególności na obszarach wiejskich i małych miast.

42

Działania skierowane do młodzieży, w tym do młodzieży niepełnosprawnej

W wyniku realizowanych projektów ramach Priorytetu 7 Edukacja dostęp dla osób niepełnosprawnych zostanie zapewniony w 43 obiektach infrastruktury szkół, z czego 31 to infrastruktura edukacyjna i specjalna, a 12 to obiekty szkół wyższych. Z infrastruktury wspartej w ramach Priorytetu 7 skorzysta ponad 60 tys. uczniów (w tym 670 uczniów niepełnosprawnych) oraz ponad 22 tys. studentów (w tym 244 studentów niepełnosprawnych). Wymienione wskaźniki dotyczą 32 projektów realizowanych w ramach Priorytetu 7, których wartość ogółem wynosi ponad 80 mln EUR, w tym dofinansowanie z EFRR ponad 33 mln EUR, co stanowi ponad 33% alokacji z EFRR dla Priorytetu 7.

Projekty realizowane w dziedzinie edukacji obejmują także e-learning jako formę kształcenia. Ma to szczególne znaczenie w kontekście osób niepełnosprawnych. Wsparcie w ramach RPO WD otrzymało 6 projektów szkół wyższych dotyczących m.in. e-learningu o wartości dofinansowani z EFRR ponad 4 mln EUR., co stanowi około 9% wartości środków zakontraktowanych w ramach Działania 7.1 oraz ponad 4% alokacji z EFRR dla Priorytetu 7. Liczba studentów korzystających z usług on-line wyniesie ponad 697 tys.

W ramach Priorytetu 7 zostanie wybudowanych 29 obiektów infrastruktury szkolnej, kształcenia zawodowego i zawodowego oraz edukacji dzieci i młodzieży o specjalnych potrzebach edukacyjnych o powierzchni 52 786 m2 (z czego 7 obiektów przystosowanych zostanie do potrzeb osób niepełnosprawnych). Wartość ogółem przedmiotowych projektów wynosi ponad 37 mln EUR, w tym dofinansowanie ponad 16 mln EUR, co stanowi ponad 30% środków z EFRR zakontraktowanych w ramach Działania 7.2. Planuje się również zmodernizowanie 10 obiektów infrastruktury szkolnej, kształcenia zawodowego i ustawicznego oraz edukacji dzieci i młodzieży o specjalnych potrzebach edukacyjnych (w tym zostanie dostosowanych do potrzeb osób niepełnosprawnych), o wartości ogółem ponad 12 mln EUR, w tym dofinansowanie z EFRR ponad 4 mln EUR, co stanowi około 7% środków z EFRR zakontraktowanych w ramach Działania 7.2.

W dziedzinie polityki równych szans ważną rolę pełnią także przedszkola przede wszystkim na obszarach wiejskich i małych miast, które umożliwiają matkom powrót na rynek pracy. W ramach RPO WD przeprowadzony był specjalny nabór na projekty związane z budową/modernizacją infrastruktury przedszkolnej oraz zakup niezbędnego wyposażenia. Dofinansowanie otrzymało 13 takich projektów o wartości dofinansowania z EFRR ponad 2,4 mln EUR, co stanowi ponad 4,6% wartości środków zakontraktowanych w ramach Działania 7.2. Na koniec okresu sprawozdawczego realizacja wszystkich projektów została zakończona. Wybudowano 9, a zmodernizowano 5 obiektów infrastruktury przedszkolnej. Pozwoliło to na stworzenie dla dzieci 742 miejsc w przedszkolach. Zdecydowana większość projektów dotyczących przedszkoli realizowana była na obszarach wiejskich i małych miast.

Przykładowe projekty do walki z ubóstwem i wykluczeniem społecznym

Beneficjent: Fundacja Promyk Słońca Tytuł projektu: Wyrównywanie szans edukacyjnych na terenach wiejskich poprzez budowę pięciu przedszkoli integracyjnych w gminach wiejskich: Siechnice, Ruja, Kunice oraz DzierżoniówW ramach projektu RPO WD wybudowano i uruchomiono 5 przedszkoli integracyjnych na obszarach wiejskich, w których zanotowano niski stopień upowszechniania wychowania przedszkolnego lub jego brak. Celem głównym projektu była poprawa efektywności funkcjonowania edukacji przedszkolnej na terenach wiejskich Dolnego Śląska oraz wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci a także wczesne zapobieganie ich wykluczeniu społecznemu z powodu dysfunkcji w rozwoju psychoruchowym i socjalnym. Pozwoliło to na wczesne objęcie wsparciem dzieci, u których wykryto zaburzenia rozwojowe lub problemy zdrowotne. Przedszkole integracyjne zapewnia uczestnictwo we wspólnocie, co daje szanse poznania się i zaakceptowania poprzez zabawę i naukę dzieciom z różnych środowisk i dotkniętych różnymi rodzajami niepełnosprawności. Projekt przeciwdziała więc zjawisku wykluczenia społecznego, pomógł szczególnie tym dzieciom, które ze względu na uwarunkowania społeczne i zdrowotne wymagają indywidualnego podejścia w systemie edukacji

Beneficjent: Gmina Udanin Tytuł projektu: Modernizacja byłej Szkoły Podstawowej w Ujeździe Górnym pod placówkę przedszkolną W ramach projektu RPO WD przeprowadzono prace remontowo-adaptacyjne w budynku byłej Szkoły Podstawowej w Ujeździe Górnym celem utworzenia placówki przedszkolnej. Uzupełnieniem przeprowadzonych działań inwestycyjnych jest projekt w ramach PO KL - Nowe przedszkole w Gminie Udanin, dzięki któremu zatrudniona zostanie wykwalifikowana kadra przedszkolna. Realizacja ww. projektów przeciwdziała ubóstwu zarówno poprzez zatrudnienie kadry w przedszkolu, jak również stwarzając dogodne warunku do aktywności zawodowej rodziców przedszkolaków.

43

Beneficjent: Miasto Jelenia Góra Tytuł projektu: Poprawa infrastruktury edukacyjnej Zespołu Szkół i Placówek Specjalnych przy ul. Kruszwickiej w Jeleniej GórzeW ramach RPO WD przebudowane zostaną budynki, które będą wykorzystywane w procesie nowoczesnego kształcenia zawodowego. Ww. projekt jest komplementarny wobec projektu PO KL – I ty możesz przenosić góry, który skierowany jest na rozwój kompetencji kluczowych poprzez dodatkowe zajęcia tj.: czytanie ze zrozumieniem, analizowanie tekstów, interpretacja materiałów ikonograficznych itp. Uczestnikami ww. projektu będzie grupa uczniów, która w przyszłości będzie inicjatorem stworzenia projektów adresowanych wyłącznie do uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych.

Beneficjent: Gmina Świdnica Tytuł projektu: Budowa hali sportowej przy budynku Gimnazjum w Witoszowie DolnyW ramach projektu wybudowano halę sportową wraz z boiskami do gier zespołowych: piłki ręcznej, siatkówki, koszykówki oraz pomieszczeniami towarzyszącymi m.in. siłownię, świetlicę, szatnie, sanitariaty i natryski, pomieszczenia trenerów etc. Dzięki realizacji projektu dzieci pochodzące z obszarów gorzej usytuowanych oraz z terenów wiejskich mają dostęp do zaplecza oświatowego i sportowego co przeciwdziała wykluczeniu społecznemu i wpływa na proces integracji młodzieży.

2) Zdrowie

W ramach Priorytetu 8 Zdrowie według stanu na dzień 31.12.2013 r. podpisano 90 umów o dofinansowanie o wartości dofinansowania z EFRR 51 698 588,27 EUR (216 834 218,91 PLN). Wśród nich 65 projektów o wartości dofinansowania z EFRR 47 471 965,14 EUR (199 106 916,19 PLN), tj. 90% alokacji Priorytetu , skierowanych jest na ograniczenie ubóstwa i wykluczenia społecznego poprzez m.in:- dostosowanie obiektów do potrzeb osób niepełnosprawnych, - budowę, modernizację i doposażenie szpitali,

Działania na rzecz osób niepełnosprawnych

W ramach Priorytetu 8 Zdrowie w 33 projektach o wartości dofinansowania z EFRR 25 162 256,11 EUR (105 535 534,57 PLN) tj. 47,68% alokacji Priorytetu, założono przystosowanie dla potrzeb osób niepełnosprawnych 43 obiektów służby zdrowia.

Budowa, modernizacja i doposażenie szpitali

Spośród 90 projektów realizowanych w ramach Priorytetu 8, aż 40 projektów o wartości dofinansowania z EFRR 40 800 991,35 EUR (171 127 517,91 PLN) tj. 77,40% alokacji Priorytetu dotyczy szpitali. Projekty te obejmują zarówno budowę obiektów, jaki ich modernizację wraz z doposażeniem. Realizacja projektów przyczyni się do podniesienia jakości usług medycznych, poprawy dostępności usług specjalistycznych w ośrodkach oddalonych od dużych miast, głównie poprzez zakup specjalistycznego sprzętu medycznego, jak i poprawy jakości sprawowania opieki nad osobami niepełnosprawnymi, które wymagają specjalistycznej opieki. Przykładowe projekty do walki z ubóstwem i wykluczeniem społecznym

Beneficjent: Zakład Opiekuńczo-Leczniczego dla Dzieci imienia Jana Pawła IITytuł projektu: Zakup sprzętu medycznego do kompleksowej rehabilitacji niepełnosprawnych dzieci ZOL w JaszkotluW ramach projektu zakupiono urządzenia medyczne do diagnozowania, leczenia i rehabilitacji niepełnosprawnych dzieci, w tym zestaw urządzeń do krioterapii, zestaw urządzeń do terapii światłem i ultradźwiękami, zestaw urządzeń medycznych do alternatywnego komunikowania umożliwiającego kontakt z upośledzonymi pacjentami. Inwestycja sfinansowana z RPO WD stanowi kontynuację działań podejmowanych wcześniej. W ramach ZPORR 2004-2006 zrealizowano projekt pn. Remont pomieszczeń higieniczno-sanitarnych dla niepełnosprawnych dzieci ZOL w Jaszkotlu oraz projekt pn. Zakup urządzeń medycznych do rehabilitacji niepełnosprawnych dzieci ZOL w Jaszkotlu, w ramach którego zakupiono sprzęt do magnetoterapii i terapii ruchowej. Dzięki podjętym działaniom Zakład zapewnia kompleksowość usług leczniczych adekwatną do potrzeb niepełnosprawnych pacjentów.

44

Beneficjent: Gmina KondratowiceTytuł Projektu: Budowa budynku Gabinetu Lekarza Rodzinnego wraz z gabinetami specjalistycznymi i wyposażeniem w Prusach Celem projektu była poprawa jakości opieki zdrowotnej w Gminie Kondratowice poprzez podniesienie standardu usług świadczonych przez placówkę zdrowia w Prusach i zwiększenie liczy pacjentów korzystających z usług placówki w Prusach, dzięki przystosowaniu obiektu do potrzeb osób niepełnosprawnych. Poza tym rozszerzony został wachlarz usług świadczonych na terenie Gminy przez lekarzy specjalistów (poradnia pulmonologiczna, gabinet położnej).

3) Rewitalizacja obszarów miejskich

W ramach Priorytetu 9 Miasta według stanu na dzień 31.12.2013 r. podpisano 422 umowy o dofinansowanie (w tym 30 w okresie sprawozdawczym) o wartości dofinansowania z EFRR 106 648 219,45 EUR (447 303 962,03 PLN). Wśród nich 113 projektów o wartości dofinansowania z EFRR 41 097 853,52 EUR (172 372 617,20 PLN), tj. 38,35% alokacji Priorytetu , skierowanych jest na ograniczenie ubóstwa i wykluczenia społecznego poprzez m.in:- dostosowanie obiektów do potrzeb osób niepełnosprawnych, - poprawy warunków bytowych osób o niskich dochodach, imigrantów, mniejszości narodowych itp. - rewitalizację najbardziej zdegradowanych części miasta, gdzie nasilają się ż negatywne zjawiska społeczne i ekonomiczne

Inwestycje realizowane w ramach Priorytetu 9 Miasta mają kluczowe znaczenie zarówno z punktu widzenia polityki społecznej, jak i rozwoju ośrodków miejskich. Dofinansowanie otrzymały głównie projekty realizowane przez jednostki samorządu terytorialnego oraz wspólnoty mieszkaniowe i spółdzielnie. Wśród beneficjentów są jednak również kościoły i związki wyznaniowe, fundacje, organy administracji rządowej oraz szkoły wyższe.W Priorytecie 9 Miasta w zakresie mieszkalnictwa preferowane są projekty dotyczące zapewnienia odpowiednich warunków mieszkaniowych dla:

gospodarstw domowych o niskich dochodach, osób niepełnosprawnych, imigrantów, mniejszości narodowych i mniejszości etnicznych lub uchodźców.

Należy zwrócić uwagę na projekty realizowane przez wspólnoty mieszkaniowe. Mają one szczególne znaczenie, ponieważ są wyrazem aktywności lokalnej społeczności, która podejmuje wysiłek na rzecz poprawy swoich warunków bytowych. W ramach Priorytetu 9 Miasta wspólnoty mieszkaniowe samodzielnie realizują 107 spośród 422 projektów. Wartość dofinansowania projektów realizowanych przez te podmioty wynosi 4,4 mln EUR, co stanowi 4% wartości dofinansowania wszystkich projektów w Priorytecie 9. Aktywność wspólnot mieszkaniowych nie ogranicza się jedynie do dużych miast takich jak Wrocław, Wałbrzych, czy też Jelenia Góra. Podmioty te realizują projekty również w gminach: Stronie Śląskie, Świdnica, Wołów, Trzebnica, Sobótka i Ząbkowice Śląskie.W wyniku realizacji projektów rewitalizacyjnych liczba osób zamieszkujących budynki mieszkalne wielorodzinne poddane renowacji wyniesie 18 164. Obszary objęte rewitalizacją zamieszkuje ponad 201 000 osób.

Poniżej podano przykłady wybranych Lokalnych Programów Rewitalizacji (LPR):

Wśród celów określonych w LPR Wrocławia (65 projektów) znajdują się: ożywienie społeczno – gospodarcze, zmniejszenie dysproporcji w zagospodarowaniu przestrzennym, adaptacja budynków na cele społeczne i kulturalne, budowa i remont infrastruktury publicznej związanej z pełnieniem funkcji społecznych, turystycznych

i sportowych, tworzenie stref bezpieczeństwa i zapobiegania przestępczości w zagrożonych patologiami społecznymi

częściach miasta.

Wśród celów LPR Wałbrzycha (59 projektów) znajdują się: rozwój infrastruktury społecznej na rzecz osób zagrożonych i dotkniętych wykluczeniem społecznym

i zawodowym, dostosowanie obiektów, w szczególności użyteczności publicznej i usługowych do potrzeb osób

niepełnosprawnych i starszych, aktywizacja społeczna mieszkańców,

45

zatrzymanie mechanizmów społecznego wykluczenia, zapobieganie społecznej izolacji i marginalizacji najstarszych grup społecznych.

Wśród celów LPR Kłodzko (11 projektów) są: ożywienie społeczne i gospodarcze miasta, inspirowanie rozwoju nowych funkcji obszarów rewitalizowanych, przywrócenie zdegradowanym terenom funkcji społeczno – gospodarczych, wspieranie współpracy różnych środowisk i instytucji na rzecz rozwiązywania problemów społecznych

w mieście, podjęcie działań związanych z przeciwdziałaniem wykluczeniu społecznemu oraz podjęcie walki

z patologiami społecznymi.

Wśród celów LPR Złotoryja (4 projekty) są: przeciwdziałanie marginalizacji zdegradowanego społecznie, ekonomicznie i przestrzennie obszaru, przeciwdziałanie społecznej izolacji i wykluczeniu mieszkańców, rozwój kapitału społecznego oraz zapobieganie i redukcja negatywnych zjawisk społecznych

w obszarze rewitalizowanym.

Wytyczne Instytucji Zarządzającej dotyczące Lokalnych Programów Rewitalizacji stawiały wymóg przedstawienia diagnozy potrzeb mniejszości etnicznych i narodowych, imigrantów oraz uchodźców. Zdecydowana większość beneficjentów nie realizowała projektów bezpośrednio skierowanych do mniejszości. Wskazywano przy tym, że na terenie miasta takie grupy nie występują lub nawet jeżeli występują to są one dobrze zasymilowane i nie stanowią istotnego problemu z rewitalizacyjnego punktu widzenia. Jeżeli podejmowano działania skierowane na poprawę sytuacji grup dotkniętych wykluczeniem społecznym, tj. np. mniejszości etnicznych i narodowych, imigrantów oraz uchodźców, to najczęściej były to projekty społeczne finansowane z innych źródeł, które często prowadzone były jeszcze przed podjęciem działań rewitalizacyjnych. Jeżeli chodzi o projekty infrastrukturalne zdecydowana większość projektów nie była stricte nastawiona na mniejszości – oczywiście np. w przypadku remontu kamienicy mogło się zdarzyć iż jest ona zamieszkiwana przez mniejszości jednak nie było to kryterium wyboru danego budynku do przeprowadzenia rewitalizacji.

Ponadto w okresie od lutego do kwietnia 2013 r. IZ przeprowadziła kolejny nabór wniosków o dofinansowanie w ramach Działania 9.1 Odnowa zdegradowanych obszarów miejskich w miastach powyżej 10 tysięcy mieszkańców. Był on skierowany na projekty dotyczące rekultywacji obszarów poprzemysłowych i powojskowych oraz projekty infrastrukturalne skierowane na realizację potrzeb imigrantów, mniejszości narodowych i mniejszości etnicznych oraz uchodźców. W związku z dużym zainteresowaniem konkursem (ponad 550% kwoty alokacji) pierwotna kwota alokacja na nabór, która wynosiła ponad 3,5 mln EUR uległa zwiększeniu do 9,5 mln EUR. Ostatecznie do dofinansowania wybrano 15 projektów, których wartość w pełni wykorzystała alokację na nabór. Większość projektów dotyczyła terenów poprzemysłowych i powojskowych. Przykładowym projektem skierowanym na realizację potrzeb imigrantów, mniejszości narodowych i mniejszości etnicznych oraz uchodźców jest projekt Gmina Bystrzyca Kłodzka pn. Przebudowa sali widowiskowej w Miejsko Gminnym Ośrodku Kultury w Bystrzycy Kłodzkiej przy ul. Wojska Polskiego 20 oraz zakup niezbędnego wyposażenia sali. Sam projekt przyniesie wymierne korzyści, gdyż remont Domu Kultury nie tylko wpłynie na podniesienie standardu obiektu, ale ze względu na to, że celem projektu jest poprawa jakości życia i zaspokojenie potrzeb społecznych i kulturalnych imigrantów, mniejszości narodowych i mniejszości etnicznych (społeczności romskiej) poprzez zwiększenie dostępu do instytucji kultury i życia kulturalnego gminy wpłynie na poprawę jakości życia ww. grup, a także pozostałych mieszkańców gminy i turystów. Innym przykładowym projektem skierowanym na realizację potrzeb mniejszości narodowych jest projekt Gminy Miejskiej Chojnów pn. Przebudowa i rozbudowa budynku Miejskiego Ośrodka Kultury, Sportu i Rekreacji w Chojnowie przy ul. Małachowskiego 7. Projekt ten jest bezpośrednią odpowiedzią na potrzeby imigrantów i mniejszości narodowych zamieszkujących Chojnów tj. Romów, Greków oraz Łemków w zakresie integracji tych grup społecznych, poprzez podtrzymywanie tradycji narodowych i etnicznych. Kultywowanie obyczajów, przyczynia się do poznawania innych kultur, w konsekwencji zwiększa tolerancję i przyczynia się dobudowy produktów turystycznych na bazie innych kultur i obyczajów reprezentowanych przez mniejszości.

46

Przykładowe projekty, których elementem była walka z ubóstwem i wykluczeniem społecznym

Działanie 9.1 Odnowa zdegradowanych obszarów miejskich w miastach powyżej 10 tys. mieszkańców.

1) WROCŁAWSKIE NADODRZE

Przykładem projektów ukazujących w jaki sposób koncentracja funduszy w szczególnie zaniedbanych obszarach miasta przyczynia się do zmniejszenia ubóstwa są działania podejmowane we wrocławskiej dzielnicy Nadodrze. Położone w północnej części wrocławskiego śródmieścia Nadodrze jest jednym z najpiękniejszym, ale jednocześnie najbardziej zaniedbanych i zagrożonych wykluczeniem regionów miasta (niektóre kamienice nie były remontowano od ponad 100 lat, nastąpił odpływ ludzi młodych z dzielnicy). Aby przywrócić Nadodrzu dawną świetność, rada miasta objęła je Lokalnym Planem Rewitalizacji, co dało początek wielu inwestycjom finansowanym zarówno z budżetu miasta, jak i ze środków unijnych, a także pobudzeniu aktywności mieszkańców. W ramach RPO WD środki z EFRR przeznaczone zostały m.in. na:

rewitalizację podwórzy w obszarze wsparcia (wraz z placami zabaw i boiskami), instalacje monitoringu prewencyjnego, modernizację szkół, przebudowę zieleńców i parku oraz utworzenie Lokalnego Centrum Rozwoju Zawodowego „Krzywy Komin”.

Ponadto utworzono pracownie artystyczne - Nadodrzańskie Centrum Wsparcia, w którym uruchomiony został ośrodek interwencji kryzysowej dla kobiet z dziećmi, placówka opiekuńczo-wychowawcza wsparcia dziennego, ośrodek interwencji kryzysowej, w tym dla osób niepełnosprawnych, hostel dla wychowanków placówek opiekuńczo-wychowawczych oraz rodzin zastępczych i klub samopomocy. Innym przykładem są tzw. „otwarte pracownie” czyli placówki kulturalne, gdzie mieszkańcy Nadodrza, w szczególności dzieci i młodzież, przede wszystkim ze środowisk defaworyzowanych, mogą skorzystać z szerokiej gamy bezpłatnych zajęć artystycznych oraz innych różnorodnych form działań kulturalnych i kulturotwórczych. Szczególnie godna podkreślenia jest działalność obiektu przy ul. Roosevelta 5a, położonego we wnętrzu podwórzowym zamieszkałym przez mieszkańców narodowości romskiej. Placówka ta z sukcesem prowadzi zajęcia integracyjne. Działania społeczne adresowane, m.in. do osób dotkniętych bezrobociem lub pragnących zdobyć nowe kwalifikacje prowadzone są w Centrum Rozwoju Zawodowego „Krzywy Komin”. W obiekcie zlokalizowano wyposażone w najnowocześniejszy sprzęt pracownie m.in. pracownia rzemiosła artystycznego, pracownia projektowa, pracownia fotograficzna, prezentacji wizualnej, sala multimedialna z reżyserką, pokój doradcy zawodowego. Centrum prowadzi szkolenia oraz jest ośrodkiem wymiany i spotkań z ekspertami w dziedzinie projektowania, sztuki użytkowej, rzemiosła i wzornictwa przemysłowego.Należy jednakże podkreślić, że znaczącym partnerem Miasta w zakresie inwestycji społecznych na wrocławskim Nadodrzu są organizacje pozarządowe, które prowadzą działania o społecznym charakterze, wpływające na jakość życia mieszkańców nie tylko dzielnicy. Wsparcie to ma charakter zarówno finansowy (dotacje), pozafinansowy (lokale) i organizacyjny (facylitacja działań na styku samorząd – NGO), Przykładem takiego współdziałania Miasta i NGO jest Centrum Organizacji Pozarządowych Paulińska 4/8. Od niemal trzech lat działają tu organizacje pozarządowe, które swoją działalnością wpierają proces rewitalizacji. Wśród nich są organizacje działające na rzecz:

seniorów: Związek Kombatantów Rzeczpospolitej Polskiej, Polski Związek Emerytów i Rencistów, Towarzystwo Kultury Czynnejosób chorych i niepełnosprawnych: Stowarzyszenie Pomocy Chorym Onkologiczne „Różowe okulary”dzieci i młodzieży: Stowarzyszenia Aktywnych Społecznie „TRAMPOLINA”, Towarzystwo Kultury Czynnej, Stowarzyszenie Sportowe ŚRÓDMIEŚCIEosób narodowości romskiej: Stowarzyszenie na rzecz Integracji Społeczeństwa Wielokulturowego NOMADA

Sztandarowym jednak przykładem współpracy Miasta i NGO jest Infopunkt Łokietka 5 prowadzony przez Fundację Dom Pokoju. Infopunkt Łokietka 5 to punkt informacji i centrum inicjowania działań społeczno-gospodarczych na Nadodrzu. Oferta placówki to m. in. działalność informacyjna, konsultacyjna i doradcza dla przedsiębiorców, artystów i rzemieślników oraz dla wszystkich pozostałych mieszkańców Nadodrza. Infopunkt to także miejsce spotkań oraz organizacji wykładów, otwartych dyskusji, konferencji, warsztatów i debat wokół szerokorozumianej rewitalizacji. Szczególnie godna podkreślenie jest działalność Infopunktu na rzecz seniorów. Z jego inicjatywy, utworzona została obywatelska Rada Seniorów Nadodrza, stworzona Interaktywna Mapa Barier i Kapitału Nadodrza, i opracowany został Masterplan 60+ swoista strategia wsparcia seniorów.

47

W ramach rewitalizacji Nadodrza prowadzone są także działania z zakresu ekonomii społecznej. Miasto wraz z Fundacją Jump i Spółdzielnią Socjalną Panato prowadzi projekt, w wyniku którego powstaje inkubator spółdzielczości socjalnej. Dzięki realizacji projektu osoby długotrwale poszukujące zatrudnienia i zagrożone wykluczeniem społecznym, przy wsparciu organizacyjnym i lokalowym Miasta zakładać mogą na Nadodrzu spółdzielnie socjalne.

2) REWITALIZACJA OSIEDLA HUBALA- POLKOWICE

Dokonując wyboru zadań inwestycyjnych i społecznych realizowanych w ramach rewitalizacji zwrócono szczególną uwagę na pomoc najmłodszej grupie mieszkańców osiedla Hubala. Analiza sytuacji na tym obszarze przedstawiona w LPR wskazała na wysoki poziom ubóstwa i występowanie patologii społecznych, które w znacznym stopniu oddziałują właśnie na dzieci i młodzież. Młodzi mieszkańcy są zagrożeni zjawiskiem dziedziczenia biedy oraz przejmowaniem negatywnych wzorców zachowania. Stąd też wizja rewitalizacji osiedla miała charakter kompleksowy, a infrastrukturalne działania naprawcze realizowane były w sferze:

przestrzeni miejskiej: „Budowa Centralnego Parku Zabaw i Wypoczynku w Polkowicach” „Zagospodarowanie przestrzeni publicznej wewnątrz Osiedla Hubala w ramach rewitalizacji”

edukacji: „Budowa przedszkola nr 6 w ramach rewitalizacji Osiedla Hubala” „Zagospodarowanie terenów wokół Gimnazjum nr 2 w ramach rewitalizacji Osiedla Hubala – etap II A

– budowa boiska” „Zagospodarowanie terenów wokół Gimnazjum nr 2 w ramach rewitalizacji Osiedla Hubala – etap II B

– infrastruktura sportowa i pozostały zakres”

sportu i rekreacji „Zagospodarowanie terenów wokół Gimnazjum nr 2 w ramach rewitalizacji Osiedla Hubala – etap II A


– infrastruktura sportowa i pozostały zakres”.

Wyżej wymienione przedsięwzięcia infrastrukturalne, finansowane w ramach RPO WD były natomiast komplementarne wobec zaplanowanych działań społecznych, których realizacja odbywała się z wykorzystaniem nowowybudowanych obiektów i zagospodarowanej przestrzeni miejskiej.Mając powyższe na uwadze, jako jeden z celów szczegółowych LPR wskazano: „Przeciwdziałanie negatywnym zjawiskom mającym wpływ na niekorzystny rozwój psychofizyczny dzieci i młodzieży zamieszkujących obszary o nasilonym zagrożeniu patologiami społecznymi”, a do głównych przedsięwzięć planowanych do realizacji zaliczono:

1. utworzenie Świetlicy Środowiskowej w nowo wybudowanym budynku Przedszkola nr 62. realizacja projektu pn. „Alternatywne formy spędzania wolnego czasu młodzieży zamieszkującej teren

osiedla Hubala w Polkowicach”3. realizacja programów i projektów „miękkich” skierowanych do mieszkańców Osiedla Hubala przy

aktywnym zaangażowaniu organizacji i podmiotów społecznych, w oparciu o finansowanie m.in. ze środków PO KL.

Wyżej wymienione zadania zostały zrealizowane przy czynnym udziale i zaangażowaniu partnerów społeczno-gospodarczych, a w szczególności:Ośrodka Pomocy Społecznej w Polkowicach, Polkowickiego Centrum Usług Zdrowotnych - ZOZ S.A, Stowarzyszenia Charytatywnego "Żyć godnie", AQUAPARKU Polkowice - Regionalnego Centrum Rekreacyjno-Rehabilitacyjnego S.A.

Ad.1 Świetlica Środowiskowa została utworzona w nowo wybudowanym ze środków RPO WD obiekcie Przedszkola Miejskiego nr 6 z Oddziałami Integracyjnymi przy ul. Hubala 1a w PolkowicachŚwietlica Środowiskowa jest prowadzona jest przez Ośrodek Pomocy Społecznej w Polkowicach. Pierwszeństwo w przyjęciu do placówki mają dzieci z rodzin dysfunkcyjnych, będące w trudnej sytuacji materialnej lub społecznej, z rodzin korzystających z pomocy Ośrodka Pomocy Społecznej w Polkowicach mieszkające na Osiedlu Hubala. Priorytetowym celem Świetlicy Środowiskowej jest wspieranie rodziny oraz pomoc w realizowaniu procesu usamodzielniania dzieci i młodzieży oraz wdrażanie ich do życia

48

w społeczeństwie, kształtowania właściwych postaw społecznych poprzez objęcie ich w czasie wolnym od zajęć szkolnych opieką oraz zajęciami edukacyjnymi i profilaktycznymi.

Ad. 2 -3Gmina Polkowice opracowała kompleksowy Program Rewitalizacji Społecznej osiedla Hubala w Polkowicach pn. „Dogonić dzisiaj”. Zakres merytoryczny Programu został przygotowany na podstawie Lokalnego Programu Rewitalizacji zawierając w sobie założenia projektu „Alternatywne formy spędzania wolnego czasu młodzieży zamieszkującej teren osiedla Hubala w Polkowicach”, jak również większość pozostałych przedsięwzięć społecznych zaplanowanych do realizacji na Osiedlu Hubala. Program Rewitalizacji Społecznej "Dogonić dzisiaj" był realizowany w ramach projektu systemowego pod nazwą „Rewitalizacja społeczna” w ramach PO KL Celem ogólnym Programu było zminimalizowanie występujących na osiedlu Hubala w Polkowicach problemów społecznych wynikających z wykluczenia społecznego lub zagrożenia wykluczeniem poprzez aktywną integrację społeczną i przeciwdziałanie patologiom społecznym wśród co najmniej 300 mieszkańców osiedla Hubala, w tym w szczególności osób w wieku 15-25 lat.Wsparciem w ramach Programu objęto 851 mieszkańców osiedla Hubala.

3) CENTRUM AKTYWNOŚCI LOKALNEJ W WAŁBRZYCHU

Uruchomienie Centrum Aktywności Lokalnej przy ul. Mickiewicza 26 w Śródmieściu stało się możliwe dzięki realizacji w ramach LPR Wałbrzycha projektu RPO WD pn. „Wsparcie infrastruktury instytucji społecznych - Centrum Aktywności przy ul. Mickiewicza 26 w Wałbrzychu”, polegającego na adaptacji zniszczonego budynku po zamkniętej szkole na miejsce przeznaczone do prowadzenia zajęć aktywizujących społecznie i zawodowo dla osób wykluczonych, starszych, niepełnosprawnych, dzieci i młodzieży zagrożonej dysfunkcjonalnością. Teren przed budynkiem zagospodarowano zielenią, tworząc miejsce do rekreacji i wypoczynku dla korzystających z Centrum. Dzięki zrealizowanej inwestycji przede wszystkim stworzono warunki do:

prowadzenia działalności statutowej organizacjom pozarządowym działającym w sferze pomocy społecznej,

wyrównywania szans w dostępie do zajęć edukacyjnych i rekreacyjnych mieszkańcom Śródmieścia, a przede wszystkim młodzieży,

wzrostu integracji i aktywizacji społecznej na poziomie lokalnym, zagospodarowania czasu wolnego dzieci i młodzieży ze Śródmieścia, w celu zapobiegania i zwalczania

patologii społecznych.

Gmina Wałbrzych we współpracy z Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej w Wałbrzychu, w partnerstwie z lokalną organizacją pozarządową, pozyskała środki z PO KL na realizację projektu pn. „Centrum Aktywności Lokalnej”. Celem projektu była aktywizacja społeczna, zawodowa oraz integracja mieszkańców Śródmieścia, a także ograniczenie problemów społecznych i podniesienie jakości ich życia. W Centrum Aktywności Lokalnej przy ul. Mickiewicza 26 działa:

Klub Integracji Społecznej, Akademia Współczesnego Rodzica, Świetlica Środowiskowa, Klub Młodzieżowy, Centrum Wolontariatu, Klub SENiOR-a, Punkt Konsultacyjny Uzależnień, Punkt Niebieskiej Linii.

Przewidywana liczba osób objętych wsparciem EFS w ramach programu to 662 osoby, natomiast rzeczywista liczba beneficjentów objętych wsparciem w ramach Programu Rewitalizacji Społecznej wyniosła 841 osób.

2.1.6.4 Rekomendacje Instytucji Zarządzającej i innych instytucji

W okresie sprawozdawczym Instytucja Zarządzająca, jak i Komitet Monitorujący nie wydali rekomendacji w zakresie realizacji Programu oraz przyszłego okresu programowania.

Z uwagi na fakt, iż wstępna analiza wyników kontroli i audytów wskazała, że najczęstszą przyczyną nakładania korekt finansowych w projektach RPO WD są błędy popełniane przy udzielaniu zamówień, IZ RPO WD zleciła przeprowadzenie badania. Przedmiotem badania było zebranie, usystematyzowanie oraz analiza wszystkich wykrytych błędów/nieprawidłowości popełnianych przez beneficjentów RPO WD

49

w zakresie udzielania zamówień publicznych tj. nieprawidłowości stwierdzonych podczas weryfikacji wniosków o płatność, kontroli na miejscu i kontroli na dokumentach. W wyniku przeprowadzonego badania powstał m.in. - katalog najczęściej popełnianych błędów /nieprawidłowości („złych praktyk”) w zakresie udzielania

zamówień wraz z opisem czego dany błąd dotyczył;- rekomendacje dla beneficjentów mające na celu wskazanie rozwiązań, które doprowadzą do uniknięcia

występowania naruszeń oraz usprawnienia prowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia przez beneficjentów Programu.

Więcej informacji na temat przeprowadzonego badania znajduje się w pkt. 2.7 Monitorowanie i ocena.

Działania usprawniające wdrażanie Programu

W okresie sprawozdawczym IZ podejmowała działania usprawniające wdrażanie Programu. W 2013 r. ośmiokrotnie zatwierdzano zmiany w Uszczegółowieniu RPO WD. Szczegółowe informacje na ten temat znajdują się w sprawozdaniu w pkt. 2.1.6.1. System realizacji Programu.

2.1.6.5 Instrumenty Inżynierii Finansowej

Inicjatywa JEREMIE realizowana jest w ramach Priorytetu 1 Przedsiębiorstwa i Innowacyjność, Działanie 1.3 Wsparcie odnawialnych instrumentów finansowych dla MŚP

Projekt pn. „Dolnośląski Fundusz Powierniczy”Beneficjent: Bank Gospodarstwa Krajowego jako Menedżer FunduszuUmowa została podpisana dnia 23.09.2009 r.Wartość całkowita: 99 273 973,00 EUR (405 732 727,65 PLN) Dofinansowanie z EFRR: 99 273 973,00 EUR (405 732 727,65 PLN) – 100% Wkład EFRR został przekazany do Menedżera w pełnej wysokości dnia 25.09.2009 r. W dniu 19.12.2013 r. podpisano Aneks nr 3 do umowy o dofinansowanie. Zmianie uległa data zakończenia realizacji projektu, która ustalona została na dzień 31.12.2015 r., dokonano również aktualizacji harmonogramu rzeczowo – finansowego realizacji projektu i harmonogramu wydatków w ramach kosztów zarządzania projektem.Informacje finansowe w kwotach euro zostały wyliczone wg kursu EUR=4,0870 z dnia przekazania przez IC deklaracji do KE.

Strategia inwestycyjna

W ramach realizacji projektu pn. „Dolnośląski Fundusz Powierniczy”, zgodnie z założeniami przyjętymi w Strategii Inwestycyjnej, aktualnej na dzień 31.12.2013 r., Menedżer planuje wsparcie pośredników finansowych w formie następujących produktów finansowych:

- reporęczenie - pożyczka globalna- poręczenie portfelowe- produkt kapitałowy

W okresie sprawozdawczym, dnia 26.02.2013 r. Instytucja Zarządzająca RPO zatwierdziła aktualizację Strategii Inwestycyjnej. Wprowadzone zmiany wynikały z konieczności dostosowania założeń przyjętych w Strategii Inwestycyjnej do wyników przeprowadzonego badania „luki finansowej” w woj. dolnośląskim, do zmieniającej się sytuacji gospodarczej oraz konieczności dostosowania założeń przyjętych w Strategii Inwestycyjnej do obecnego stanu realizacji projektu. Zmiany dotyczyły między innymi:- modyfikacji założeń przyjętych dla produktów finansowych.

Ze względu na brak zainteresowania banków komercyjnych produktem „Linia finansowa” oraz rozszerzeniem katalogu podmiotów mogących wnioskować o produkt „Pożyczka globalna”, m.in. o banki komercyjne, usunięto „Linię finansową” z katalogu produktów finansowych. W miejsce dwóch produktów: „Wsparcie kapitałowe funduszy transferu technologii” i „Wsparcie kapitałowe funduszy typu mezzaninne” stworzony został jeden o nazwie „Produkt kapitałowy”, który umożliwi wsparcie większej liczby MŚP w wyniku sprawniejszej implementacji. Ze względu na rozszerzenie katalogu pośredników finansowych uprawnionych do ubiegania się o wsparcie zmieniona została nazwa produktu „Reporęczenie dla funduszy poręczeniowych” na „Reporęczenie”, zmieniono również wartość maksymalnego jednostkowego poręczenia z 500 tys. PLN do 1 mln PLN oraz wprowadzono dwa (w miejsce trzech) przedziały kwotowe, które określają procentowy udział środków EFRR w wartości poręczenia.

- wartości alokacji na produkty finansowe w poszczególnych latach realizacji projektu (dostosowanie alokacji do wartości wynikających z umów podpisanych z Pośrednikami Finansowymi w ramach już ogłoszonych konkursów).

50

- aktualizacji wartości wskaźników dla projektu Dolnośląski Fundusz Powierniczy wynikającej ze zwiększonego popytu rynku na instrumenty dłużne („Pożyczka globalna”) w porównaniu do instrumentów gwarancyjnych („Reporęczenie” i „Poręczenie portfelowe”) oraz zapotrzebowania na większe maksymalne jednostkowe wsparcie na rzecz MŚP; dostosowano również nazewnictwo wskaźników do zapisów RPO WD.

Wdrażanie Inicjatywy JEREMIE

I. Produkt finansowy – Reporęczenie

Menadżer Dolnośląskiego Funduszu Powierniczego w okresie sprawozdawczym w ramach ogłoszonego w grudniu 2012 r. konkursu, podpisał 4 umowy z Pośrednikami Finansowymi na łączną wartość 8 686 077,81 EUR (35 500 000,00 PLN).

Od początku realizacji projektu w wyniku dwóch konkursów ogłoszonych w 2010 r. i 2012 r. Menadżer DFP podpisał 7 umów z Pośrednikami Finansowymi na wartość 14 044 531,44 EUR (57 400 000,00 PLN). W okresie od stycznia do grudnia 2013 r. Pośrednicy Finansowi podpisali 157 umów z MŚP. Przedsiębiorcy otrzymali pożyczki i kredyty o wartości 10 918 604,87 EUR (44 624 338,12 PLN), które zabezpieczone zostały środkami o wartości 5 675 140,09 EUR (23 194 297,54 PLN) w tym wartość reporęczeń ze środków Dolnośląskiego Funduszu Powierniczego 4 368 690,49 EUR (17 854 838,03 PLN).

Od początku realizacji projektu Dolnośląskiego Funduszu Powierniczego do końca 2013 r. w ramach produktu finansowego „Reporęczenie” wsparte zostały 422 przedsiębiorstwa. Otrzymały one pożyczki i kredyty o wartości 25 208 561,78 EUR (103 027 391,98 PLN), które zabezpieczone zostały środkami o wartości 12 620 233,87 EUR (51 578 895,84 PLN), w tym wartość reporęczeń ze środków DFP 9 454 750,84 EUR (38 641 566,67 PLN).

II. Produkt finansowy – Pożyczka globalna

W okresie sprawozdawczym Menadżer Dolnośląskiego Funduszu Powierniczego ogłosił 2 konkursy na produkt finansowy Pożyczka Globalna, w maju i grudniu 2013 r. W ramach produktu finansowego Pożyczka Globalna, w wyniku konkursów ogłoszonych w sierpniu 2012 r. i w maju 2013 r., Menadżer DFP w okresie sprawozdawczym podpisał z Pośrednikami Finansowymi 13 umów operacyjnych I stopnia na łączną wartość 47 473 697,09 EUR (194 025 000,00 PLN).Od początku realizacji projektu w wyniku czterech konkursów ogłoszonych w 2010 r., 2011 r., 2012 r. i 2013 r. Menadżer DFP podpisał z Pośrednikami Finansowymi 27 umów na łączną wartość 82 602 153,17 EUR (337 595 000,00 PLN). W okresie od stycznia do grudnia 2013 r. w ramach produktu finansowego Pożyczka Globalna Pośrednicy Finansowi wsparli 1 194 przedsiębiorstwa. Łączna kwota pożyczek udzielonych MŚP wyniosła 39 414 404,24 EUR (161 048 670,14 PLN), w tym ze środków Dolnośląskiego Funduszu Powierniczego 35 888 785,11 EUR (146 641 364,75 PLN).

Od początku realizacji projektu Dolnośląskiego Funduszu Powierniczego do końca 2013 r. wsparte zostały 1 902 przedsiębiorstwa, wartość udzielonych pożyczek dla MŚP wynosi 58 558 772,50 EUR (239 329 703,21 PLN), w tym ze środków DFP 51 819 791,35 EUR (211 787 487,23 PLN).

III. Produkt finansowy – Poręczenie Portfelowe

Menadżer Dolnośląskiego Funduszu Powierniczego w okresie sprawozdawczym, w ramach ogłoszonego w marcu 2012 r. konkursu, podpisał z Pośrednikami Finansowymi 2 umowy operacyjne I stopnia na łączną wartość 9 542 451,68 EUR (39 000 000,00 PLN).Od początku realizacji projektu w wyniku dwóch konkursów na produkt finansowy Poręczenie Portfelowe ogłoszonych w 2011 r. i 2012 r. Menadżer DFP podpisał 4 umowy z Pośrednikami Finansowymi na łączną wartość 17 017 063,27 EUR (69 548 737,60 PLN). W okresie od stycznia do grudnia 2013 r. Pośrednicy Finansowi podpisali 442 umowy z MŚP. Wartość poręczonych pożyczek i kredytów udzielonych MŚP wyniosła 7 366 954,54 EUR (30 108 743,22 PLN), w tym wartość poręczeń ze środków Dolnośląskiego Funduszu Powierniczego 5 211 325,00 EUR (21 298 685,27 PLN).

Od początku realizacji projektu Dolnośląskiego Funduszu Powierniczego do końca 2013 r. w ramach produktu finansowego „Poręczenie Portfelowe” wspartych zostało 685 przedsiębiorstw, wartość poręczonych kredytów i pożyczek udzielonych MŚP wynosi 15 473 112,98 EUR (63 238 612,76 PLN), w tym wartość poręczeń ze środków DFP 9 820 900,37 EUR (40 138 019,81 PLN).

51

IV. Podsumowanie produktów finansowych

W okresie sprawozdawczym w ramach trzech produktów finansowych Menadżer Dolnośląskiego Funduszu Powierniczego podpisał 19 umów operacyjnych I stopnia z Pośrednikami Finansowymi o łącznej wartości 65 702 226,58 EUR (268 525 000,00 PLN). Od początku realizacji projektu do końca okresu sprawozdawczego podpisanych zostało 38 umów operacyjnych na wartość 113 663 747,88 EUR (464 543 737,60 PLN), co stanowi 114,85% środków EFRR przeznaczonych na realizację projektu Dolnośląski Fundusz Powierniczy.W okresie sprawozdawczym do 1793 dolnośląskich przedsiębiorców trafiły środki o wartości 57 690 665,88 EUR (235 781 751,48 PLN), które przekazane zostały w formie pożyczek udzielonych przez Pośredników Finansowych z udziałem środków Dolnośląskiego Funduszu Powierniczego lub w formie kredytów, które uzyskały poręczenie ze środków Dolnośląskiego Funduszu Powierniczego. Wartość umów podpisanych przez pośredników finansowych z MŚP wyniosła 50 291 571,56 EUR (205 541 652,95 PLN), w tym ze środków Dolnośląskiego Funduszu Powierniczego 45 459 967,72 EUR (185 794 888,05 PLN).

Od początku realizacji projektu wspartych zostało 3009 przedsiębiorców. Otrzymali oni środki o wartości 99 240 447,26 EUR (405 595 707,95 PLN), które przekazane zostały w formie pożyczek udzielonych przez Pośredników Finansowych z udziałem środków Dolnośląskiego Funduszu Powierniczego lub w formie kredytów, które uzyskały poręczenie ze środków Dolnośląskiego Funduszu Powierniczego. Wartość umów podpisanych przez pośredników finansowych z MŚP wyniosła 80 999 906,74 EUR (331 046 618,86 PLN), w tym z Dolnośląskiego Funduszu Powierniczego 71 095 442,55 EUR (290 567 073,71 PLN).

Efektywność udzielonego wsparcia

Efektywność udzielonego wsparcia w podziale na produkty finansowe (od początku realizacji projektu do 31.12.2013 r.) przedstawia się następująco:- produkt finansowy „Reporęczenie”: 422 umowy z MŚP. Łączna wartość pożyczek i kredytów udzielonych

dla MŚP wyniosła 25 208 561,78 EUR (103 027 391,98 PLN). Zabezpieczone one zostały środkami o wartości 12 620 233,87 EUR (51 578 895,84 PLN), w tym wartość reporęczeń ze środków Dolnośląskiego Funduszu Powierniczego wyniosła 9 454 750,84 EUR (38 641 566,67 PLN),

- produkt finansowy „Pożyczka Globalna”: 1902 umowy z MŚP na łączną wartość 58 558 772,50 EUR (239 329 703,21 PLN), w tym wartość środków z Dolnośląskiego Funduszu Powierniczego wynosi 51 819 791,35 EUR (211 787 487,23 PLN),

- produkt finansowy „Poręczenie Portfelowe”: 685 umów z MŚP. Łączna wartość poręczonych kredytów udzielonych MŚP wyniosła 15 473 112,98 EUR (63 238 612,76 PLN), w tym wartość poręczeń ze środków Dolnośląskiego Funduszu Powierniczego wynosi 9 820 900,37 EUR (40 138 019,81 PLN).

Ze względu na typ ostatecznego odbiorcy przeważa wsparcie dla firm mikro. Wsparcie uzyskało 3 009 przedsiębiorców, w tym:- mikroprzedsiębiorstwa – 2681 szt. (89,1%), wartość wsparcia: 56 080 539,74 EUR (229 201 165,91 PLN)

(78,9%),- małe przedsiębiorstwa – 277 szt. (9,2%), wartość wsparcia: 12 339 829,41 EUR (50 432 882,80 PLN)

(17,3%),- średnie przedsiębiorstwa – 51 szt. (1,7%), wartość wsparcia: 2 675 073,40 EUR (10 933 025,00 PLN)

(3,8%). Wśród wspartych przedsiębiorstw wyróżnić można również tzw. start-up, czyli przedsiębiorstwa działające do 24 m-cy. W okresie od początku realizacji projektu do końca okresu sprawozdawczego wsparcie uzyskało 847 firm należących do grupy start-up (28,1% wszystkich wspartych MŚP). Grupa ta uzyskała wsparcie ze środków Dolnośląskiego Funduszu Powierniczego w łącznej kwocie 14 440 033,13 EUR (59 016 415,41 PLN) (20,3% wartości przekazanego MŚP wsparcia).

52

Rodzaj branży w jakich funkcjonują przedsiębiorstwa, które uzyskały wsparcie w ramach Inicjatywy JEREMIE przedstawia poniższa tabela.

Branże gospodarkiLiczba podpisanych

umów z MŚP

Wartość umów pożyczek/poręczeń

podpisanych z MŚP przez Pośredników Finansowych (z udziałem Pośrednika Finansowego)

W tym wartość środków z Dolnośląskiego Funduszu

Powierniczego

Ilość w szt. % Wartość w EUR % Wartość w EUR %

Handel hurtowy i detaliczny 867 28,81 21 037 741,29 25,97 18 587 422,28 26,15

Przetwórstwo przemysłowe 407 13,53 14 263 547,24 17,61 12 427 274,37 17,48Budownictwo 389 12,93 9 277 858,65 11,45 8 128 615,90 11,43Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna 259 8,61 5 247 599,85 6,48 4 756 889,17 6,69

Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi

206 6,85 6 151 126,33 7,59 5 353 160,80 7,53

Opieka zdrowotna i pomoc społeczna 184 6,11 5 958 630,14 7,36 5 314 065,43 7,47

Transport i gospodarka magazynowa 154 5,12 4 745 274,82 5,86 4 003 237,94 5,63

Pozostała działalność usługowa 111 3,69 2 098 138,00 2,59 1 927 790,92 2,71Pozostałe branże 432 14,35 12 219 990,42 15,09 10 596 985,73 14,91Suma 3009 100,00 80 999 906,74 100,00 71 095 442,55 100,00

Strukturę udzielonego wsparcia dla MŚP pod kątem jego przeznaczenia od początku realizacji projektu przedstawia tabela:

Przeznaczenie wsparcia

Liczba pożyczek/poręczonych kredytów udzielonych na

cel

Wartość umów pożyczek/poręczeń

podpisanych z MŚP przez Pośredników Finansowych

(z udziałem Pośrednika Finansowego)

W tym wartość środków z Dolnośląskiego

Funduszu Powierniczego

Ilość w szt. % Wartość

w EUR % Wartość w EUR %

Finansowanie inwestycji polegających m.in. na zakupie, budowie lub modernizacji obiektów produkcyjnych, usługowych, handlowych

943 31,34 33 340 133,28 41,16 29 286 087,34 41,19

Tworzenie nowych miejsc pracy 43 1,43 1 081 257,65 1,33 962 207,00 1,35Wdrażanie nowych rozwiązań technicznych lub technologicznych 29 0,96 559 579,15 0,69 516 888,92 0,73

Zakup wyposażenia w maszyny, urządzenia, aparaty w tym także zakup środków transportu bezpośrednio związanych z celem realizowanego przedsięwzięcia

1370 45,53 29 658 178,03 36,62 26 514 748,89 37,30

Inne cele gospodarcze przyczyniające się do rozwoju MŚP 624 20,74 16 360 758,64 20,20 13 815 510,41 19,43

Suma 3009 100% 80 999 906,74 100% 71 095 442,55 100%

53

Postęp rzeczowy projektu

Do końca okresu sprawozdawczego Menadżer Dolnośląskiego Funduszu Powierniczego zrealizował wskaźniki na następującym poziomie:

Wskaźnik produktu Liczba obrotów kapitału Funduszu Powierniczego: 0,72

Wskaźnik rezultatu

Liczba bezpośrednio utworzonych miejsc pracy: 11,00 etatów (w tym dla kobiet - 5,0)

Liczba udzielonych pożyczek przez fundusze: 1 902 sztuk

Wartość udzielonych pożyczek dla MŚP: 58 558 772,50 EUR (239 329 703,21 PLN)

Liczba wspartych MŚP przez fundusze pożyczkowe i poręczeniowe: 3 009 sztuk

Na podstawie wyników badania „luki finansowej” w woj. dolnośląskim oraz efektów realizacji projektu w okresie sprawozdawczym dokonana została aktualizacja Strategii Inwestycyjnej między innymi w zakresie wartości wskaźników produktu i rezultatu. Został stwierdzony popyt rynku na instrumenty dłużne (pożyczka globalna) w porównaniu do instrumentów gwarancyjnych (reporęczenie i poręczenie portfelowe) oraz zapotrzebowanie na większe jednostkowe wsparcie na rzecz MŚP.

Termin osiągnięcia docelowej wartości wskaźników przewidziany został na rok 2015 r.

Liczba utworzonych miejsc pracy w MŚP w ramach Inicjatywy JEREMIE, utworzone w zakończonych umowach pożyczki/poręczenia wg stanu na koniec 2013 r., przedstawia poniższa tabela.

Umowa o pracę na czas nieokreślony

Umowa o pracę na czas określony Umowa o dzieło

Umowy cywilnoprawne/inna forma zatrudnienia(rodzaj umowy: umowa zlecenia,

kontrakt menedżerski/ lekarski, inna forma

zatrudnienia)Liczba etatów [etat]

w tym kobiety [etat]

Liczba etatów [etat]


Liczba [szt.]


Liczba [szt.]


12 3 20 14 0 0 6 0

Działania informacyjno – promocyjne w ramach projektuOd początku realizacji projektu Menadżer Dolnośląskiego Funduszu Powierniczego prowadzi szereg czynności w zakresie promocji i informacji. Przyjmują one formę spotkań o charakterze informacyjno – szkoleniowo – promocyjnym, m.in.: spotkania i konferencje promujące Dolnośląski Fundusz Powierniczy oraz szkolenia dla pracowników Punktów Informacyjno – Kontaktowych ds. Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013 i pracowników Punktów Informacyjnych Funduszy Europejskich dotyczące zasad funkcjonowania Dolnośląskiego Funduszu Powierniczego, m.in. gala nagród „Instrumenty zwrotne dla rozwoju przedsiębiorczości” oraz seminarium dla studentów i absolwentów „Dzień dobry biznes”.

Ponadto przeprowadzone zostały ogólnopolska i regionalne kampanie reklamowe dla Dolnośląskiego Funduszu Powierniczego z wykorzystaniem telewizji, radia, prasy i internetu. Kampanie skierowane były bezpośrednio do ostatecznych beneficjentów – MŚP.

Działania Grupy Roboczej w zakresie Inicjatywy JEREMIEW odbywających się cyklicznie spotkaniach Ponadregionalnej Grupy Roboczej ds. JEREMIE uczestniczą przedstawiciele Banku Gospodarstwa Krajowego oraz 6 województw zaangażowanych we wdrażanie Inicjatywy JEREMIE (dolnośląskie, łódzkie, pomorskie, wielkopolskie, zachodniopomorskie i mazowieckie). Spotkania poświęcone są bieżącym sprawom operacyjnym, do których należą głównie kwestie związane z konkursami dotyczącymi wyboru Pośredników Finansowych, Strategii Inwestycyjnej, sprawozdawczości oraz promocji.

54

Kontrole i nieprawidłowości:W dniach 21-26.02.2013 r. IZ RPO WD przeprowadziła u dwóch Pośredników Finansowych, tj. w miejscu realizacji projektu, kontrolę na miejscu w trakcie rzeczowo-finansowej realizacji projektu Dolnośląski Fundusz Powierniczy. Na podstawie ostatecznej Informacji pokontrolnej z dnia 11.06.2013 r. wydane zostały zalecenia pokontrolne przekazane Menadżerowi Dolnośląskiego Funduszu Powierniczego w dniu 03.07.2013 r. Pismem z dnia 26.07.2013 r. Menadżer przekazał informację o sposobie i terminie wykonania zaleceń pokontrolnych.

W dniach 18-25.03.2013 r. przedstawiciele Dyrekcji Generalnej ds. Polityki Regionalneji Miejskiej z Komisji Europejskiej przeprowadzili audyt Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Dolnośląskiego w zakresie instrumentów inżynierii finansowej. Obejmował on czterech Pośredników Finansowych oraz Menadżera Dolnośląskiego Funduszu Powierniczego. Pismem z dnia 10.09.2013 r. przekazane zostało wstępne sprawozdanie z audytu, w którym przedstawiono wstępne ustalenia, wnioski i zalecenia audytorów Komisji. Odpowiedź do Komisji Europejskiej, stanowisko IZ RPO WD w zakresie ustaleń zawartych we wstępnym sprawozdaniu z audytu, przekazane zostało przez Ministerstwo Finansów pismem z dnia 31.10.2013 r. Do końca okresu sprawozdawczego Komisja nie przekazała ostatecznej wersji sprawozdania z audytu.

W dniu 26.11.2013 r. rozpoczął się prowadzony przez Urząd Kontroli Skarbowej audyt w zakresie gospodarowania środkami pochodzącymi z budżetu Unii Europejskiej w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego. Termin zakończenia audytu przewidywany jest na dzień 31.12.2014 r.

W dniu 09.12.2013 r. u Menadżera Dolnośląskiego Funduszu Powierniczego rozpoczęła się kontrola Ministerstwa Finansów – Generalnego Inspektora Kontroli Skarbowej w zakresie instrumentów inżynierii finansowej w ramach Inicjatywy JEREMIE dla Dolnośląskiego Funduszu Powierniczego. Na dzień 31.12.2013 r. czynności kontrolne nie zostały zakończone.

W trakcie 2013 r. Menadżer przeprowadził kontrole u pośredników finansowych oraz pośrednicy finansowi kontrolowali ostatecznych beneficjentów. W wyniku przeprowadzonych kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości.

Dane na temat inżynierii finansowej w SFC 2007 w formie matryc zostały zamieszczone w załączniku nr IX Tabela 9 do sprawozdania.

55

2.1.6.6 Realizacja założeń Strategii EU 2020

STRATEGIA LIZBOŃSKA

Poniższa tabela przedstawia wartość umów realizujących cele Strategii Lizbońskiej z podziałem na poszczególne kategorie interwencji według stanu na dzień 31.12.2013 r.

Numer Kategorii

interwencjiNazwa Kategorii interwencji Alokacja EFRR

w EUR*

Wartość dofinansowania w podpisanych

umowach w EUR

% realizacji

02

Infrastruktura B+RT (w tym wyposażenie w sprzęt, oprzyrządowanie i szybkie sieci informatyczne łączące ośrodki badawcze) oraz specjalistyczne ośrodki kompetencji technologicznych

6 000 000 756 105,38 12,60%

03

Transfer technologii i udoskonalanie sieci współpracy między MŚP, między MŚP a innymi przedsiębiorstwami, uczelniami, wszelkiego rodzaju instytucjami na poziomie szkolnictwa pomaturalnego, władzami regionalnymi, ośrodkami badawczymi oraz biegunami naukowymi i technologicznymi

9 000 000 5 043 301,54 56,04%

04Wsparcie na rzecz rozwoju B+RT, w szczególności w MŚP (w tym dostęp do usług związanych z B+RT w ośrodkach badawczych)

100 000 23 318,28 23,32%

05 Usługi w zakresie zaawansowanego wsparcia dla przedsiębiorstw i grup przedsiębiorstw 99 873 973 97 033 293,15 97,16%

07

Inwestycje w przedsiębiorstwa bezpośrednio związane z dziedziną badań i innowacji (innowacyjne technologie, tworzenie przedsiębiorstw przez uczelnie, istniejące ośrodki B+RT i przedsiębiorstwa, itp.)

35 568 763 26 429 024,43 74,30%

08 Inne inwestycje w przedsiębiorstwa 145 300 000 142 716 764,97 98,22%

09 Inne działania mające na celu pobudzanie badań, innowacji i przedsiębiorczości w MŚP 2 000 000 449 857,77 22,49%

10** Infrastruktura telekomunikacyjna (w tym sieci szerokopasmowe) 43 065 107 43 305 084,06 100,56%

11Technologie informacyjne i komunikacyjne (dostęp, bezpieczeństwo, interoperacyjność, zapobieganie zagrożeniom, badania, innowacje, treści cyfrowe, itp.)

26 537 459 30 380 729,07 114,48%

13 Usługi i aplikacje dla obywateli (e-zdrowie, e-administracja, e-edukacja, e-integracja itp.) 37 785 486 33 591 610,86 88,90%

16 Kolej 12 000 000 14 798 370,02 123,32%41 Energia odnawialna: biomasa 1 406 205 2 378 501,33 169,14%

42 Energia odnawialna: hydroelektryczna, geotermiczna i pozostałe 5 886 946 2 953 733,22 50,17%

43 Efektywność energetyczna, produkcja skojarzona (kogeneracja), zarządzanie energią 17 890 674 8 714 654,81 48,71%

52 Promowanie czystego transportu miejskiego 57 882 359 57 774 911,33 99,81%Ogółem 500 296 972 466 349 260,22 93,21%

*alokacja zgodnie z Tabelą Indykatywny podział wkładu funduszu (EFRR) w Regionalnym Programie Operacyjnym Województwa Dolnośląskiego 2007-2013 zaangażowanego w realizację Strategii Lizbońskiej wg kategorii interwencji (w euro) – Szczegółowy Opis Osi Priorytetowych RPO WD z dnia 17.12.2013 r.**Na dzień 31.12.2013 r. w KSI (SIMIK 07-13) w umowie RPDS.02.01.00-02-002/12 błędnie wykazano kategorię interwencji nr 62, prawidłowa kategoria dla tej umowy to 10. Powyższa tabela przedstawia prawidłowo zakwalifikowane wartości do poszczególnych kategorii interwencji.

KRAJOWY PROGRAM REFORM 2008-2011

Podstawowym instrumentem realizacji na poziomie państw członkowskich przyjętej w 2010 roku strategii „Europa 2020” są aktualizowane w kwietniu każdego roku Krajowe Programy Reform (KPR). W ramach Krajowego Programu Reform – Aktualizacja 2013/2014 przyjętego przez Radę Ministrów 30.04.2013 r. można wyróżnić 3 obszary priorytetowe:

I Infrastruktura dla wzrostu zrównoważonego II Innowacyjność dla wzrostu inteligentnego III Aktywność dla wzrostu sprzyjającego włączeniu społecznemu

56

W KPR Rząd RP uznał, że należy skupić się na działaniach rozwojowych oraz budowie nowych przewag konkurencyjnych we wskazanych powyżej obszarach. W ramach RPO WD realizowane są działania wynikające z Krajowego Programu Reform 2008-2011 realizujące cele Strategii Europa 2020.

W Krajowym Programie Reform (aktualizacja 2013/2014) wśród celów krajowych Strategii Europa 2020 wskazano pięć celów wiodących z uzupełnieniem dodatkowo o działania przyczyniające się do realizacji zaleceń Rady UE skierowanych do Polski 10 lipca 2012 r., które wykraczają poza te cele. Wskazano:1.Cel w zakresie zatrudnienia2.Cel w zakresie nakładów na B+R3.Cele energetyczne4.Cele w zakresie edukacji5.Cel w zakresie przeciwdziałania ubóstwu6.Działania przyczyniające się do realizacji innych zaleceń Rady UEa)inwestycje w transport kolejowyb) uproszczenie procedur prawnych związanych z egzekwowaniem umów i wymogów dotyczących pozwoleń na budowęc)deregulacja zawodów

Wdrażanie RPO WD przyczynia się bezpośrednio do realizacji wskazanych powyżej celów. Przy wsparciu środków z EFRR tworzone są nowe miejsca pracy (na dzień 31.12.2013 r. utworzono 2 071,39 miejsc pracy) w tym miejsca pracy w zakresie B+R (46,91 miejsc pracy). Tworzenie nowych miejsc pracy przekłada się także na realizację celu w zakresie przeciwdziałania ubóstwu. Realizacji tego celu sprzyjają także działania w zakresie modernizacji infrastruktury społecznej, edukacyjnej i zdrowia, a także działania związane z rewitalizacją terenów zaniedbanych.W ramach Programu wspierane są projekty dotyczące działalności B+R realizowane przez przedsiębiorstwa i instytucje otoczenia biznesu dotyczące zarówno tworzenia infrastruktury B+R, jak i prowadzenia badań.W ramach RPO WD wspierane są także projekty dotyczące modernizacji infrastruktury przesyłu energii elektrycznej oraz dotyczące energii odnawialnej. Realizowane są także projekty z zakresu edukacji, w tym dotyczące upowszechniania wczesnych form edukacji i opieki, poprawy jakości kształcenia oraz dostosowania oferty edukacyjnej do potrzeb rynku pracy.

57

Poniższa tabela określa Działania KPR (z 2012 r.) realizowane przez Regionalny Program Operacyjny dla Województwa Dolnośląskiego (zaznaczono kolorem szarym).

Cele szczegółowe RPO WD – Priorytet RPOWD / Obszar – Działanie KPR

Obszar I Infrastruktura dla wzrostu zrównoważonego

Obszar II Innowacyjność

dla wzrostu inteligentnego

Obszar III Aktywność dla

wzrostu sprzyjającego

włączeniu społecznemu

Dzi

ałan

ie 1

.2. R

ozw

ój i

mod

erni

zacj

a in

fras

trukt

ury

ochr

ony

środ

owis

ka

Dzi

ałan

ie 1

.3. R

ozw

ój i

mod

erni

zacj

a in

fras

trukt

ury

trans

porto

wej

Dzi

ałan

ie 1

.4. R

ozw

ój i

mod

erni

zacj

a in

fras

trukt

ury

ener

gety

czne

j

Dzi

ałan

ie 1

.5. R

ozw

ój i

mod

erni

zacj

a in

fras

trukt

ury

tele

info

rmat

yczn

ej

i tel

ekom

unik

acyj

ne

Dzi

ałan

ie 1

.6. R

ozw

ój i

mod

erni

zacj

a in

fras

trukt

ury

B+R

Dzi

ałan

ie 1

.7. R

ozw

ój i

mod

erni

zacj

a in

fras

trukt

ury

społ

eczn

ej

Dzi

ałan

ie 2

.1 O

tocz

enie

pra

wno

– in

styt

ucjo

naln

e

Dzi

ałan

ie 2

.2. D

ostę

p do

fina

nsow

ania

Dzi

ałan

ie 2

.4. K

apita

ł int

elek

tual

ny d

la in

now

acyj

nośc

i

Dzi

ałan

ie 3

.2. P

rzec

iwdz

iała

nie

wyk

lucz

eniu

spo

łecz

nem

u

Cel 1 RPO Wzrost aktywności gospodarczej opartej o wiedzę

i innowacyjność

Priorytet 1 Przedsiębiorstwa i Innowacyjność

Priorytet 2 Społeczeństwo informacyjne

Cel 2 RPO Rozwój infrastruktury służącej

poprawie jakości środowiska, warunków inwestowania

i prowadzenia działalności gospodarczej

Priorytet 3 Transport

Priorytet 4 Środowisko i bezpieczeństwo

ekologiczne

Priorytet 5 Energetyka

Priorytet 6 Turystyka i Kultura

Cel 3 RPO Poprawa bytu mieszkańców i wzrost

konkurencyjności regionu poprzez modernizację

i rozbudowę infrastruktury społecznej

Priorytet 7 Edukacja

Priorytet 8 Zdrowie

Priorytet 9 Miasta

58

STRATEGIA EUROPA 2020

Dokument. „Europa 2020. Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu” wyznacza trzy powiązane ze sobą i wzajemnie się wspierające priorytety, tj. inteligentny (smart), zrównoważony (sustainable) oraz sprzyjający włączeniu społecznemu (inclusive) wzrost.

Strategia wyznacza 5 głównych obszarów/celów dla całej Unii Europejskiej, w których prowadzone mają być działania zmierzające do ich rozwoju i poprawy funkcjonowania, a są to:1. zatrudnienie,2. badania i rozwój oraz innowacje,3. klimat i efektywność energetyczna,4. edukacja,5. ubóstwo/włączenie społeczne,oraz dwa dodatkowe obszary/cele – społeczeństwo informacyjne oraz konkurencyjność, wynikające z inicjatyw flagowych UE (inicjatywy przewodnie).

Uzupełnieniem Strategii, zawierającym katalogi i opisy działań, które mają umożliwić implementację celów stanowią inicjatywy flagowe, tj. „Unia innowacji” „Młodzież w drodze”, „Europejska agenda cyfrowa”, „Europa efektywnie korzystająca z zasobów”, „Polityka przemysłowa w erze globalizacji”, „Program na rzecz nowych umiejętności i zatrudnienia”, „Europejski program walki z ubóstwem”.

Realizacja projektów w ramach RPO odbywa się w ramach wszystkich trzech priorytetów Strategii Europa 2020.

1. Rozwój inteligentny (ang. smart growth) , czyli rozwój oparty na wiedzy i innowacjach

W ramach tego priorytetu Strategii w RPO są wspierane przedsięwzięcia w obszarze: badań i rozwoju, innowacji, otoczenia biznesu

Priorytet 1 Przedsiębiorstwa i Innowacyjność, społeczeństwa informacyjnego

Priorytet 2 Społeczeństwo informacyjne Priorytet 6 Turystyka i Kultura (e-usługi), Priorytet 7 Edukacja (e-usługi), Priorytet 8 Zdrowie(e-usługi),

edukacji Priorytet 7 Edukacja.

W porównaniu z poprzednim okresem sprawozdawczym nastąpił postęp w realizacji obszaru badań, rozwoju i innowacji. W ramach RPO WD realizowane są 142 projekty z dziedziny B+R (w 2012 r. było 115 projektów) oraz 170 projektów dotyczących współpracy pomiędzy przedsiębiorstwami, a jednostkami badawczymi (149 w 2012 r.).

W zakresie społeczeństwa informacyjnego realizowane są projekty z zakresu informatyzacji administracji, z zakresu e-zdrowia, e-kultury czy e-edukacji (m.in. platformy informacyjne). Ponadto realizowanych jest 14 projektów z zakresu infrastruktury społeczeństwa informacyjnego, które dotyczą m.in. budowy i wdrożenia bezpiecznego systemu transmisji danych, rozbudowy światłowodowej sieci szkieletowej i sieci dostępowej, budowy nieodpłatnego, bezprzewodowego dostępu do Internetu. Projekty te mają też wpływ na realizację jednego z celów „Europejskiej agendy cyfrowej” mówiącego o finansowaniu m.in. poprzez środki EFRR szybkiego dostępu szerokopasmowego. Ponadto cel ten jest realizowany, m.in. poprzez projekt indywidualny pn. „Likwidacja obszarów wykluczenia informacyjnego i budowa dolnośląskiej sieci szkieletowej”.

Najbardziej zaawansowana jest realizacja projektów w obszarze edukacji, w którym alokacja została wykorzystana w ponad 98%. W edukacji dofinansowaniem zostały objęte projekty z zakresu szkolnictwa wyższego, średniego i podstawowego. Realizowane inwestycje dotyczą przede wszystkim poprawy warunków kształcenia dzieci i młodzieży poprzez budowę i modernizację infrastruktury edukacyjnej, ale także wyposażenie specjalistycznych pracowni, zapewnienie odpowiedniej infrastruktury dla rozwoju fizycznego, czy też stworzenia nowoczesnych centrów naukowo-dydaktycznych na uczelniach wyższych.

59

2. Rozwój zrównoważony (ang. sustainable growth) , czyli transformacja w kierunku gospodarki niskoemisyjnej, efektywnie korzystającej z zasobów i konkurencyjnej.

W ramach tego priorytetu Strategii w RPO są wspierane przedsięwzięcia w obszarze: klimat, energia, mobilność

Priorytet 3 Transport, Priorytet 4 Środowisko i bezpieczeństwo ekologiczne, Priorytet 5 Energetyka.

W obszarze „klimat, energia, mobilność” najbardziej zaawansowane działania dotyczą ochrony środowiska oraz transportu. Główne działania podejmowane w ramach projektów dofinansowanych z RPO WD obejmują zapobieganie powstawaniu oraz redukcję zanieczyszczeń przedostających się do środowiska naturalnego, zmniejszenia obciążenia środowiska odpadami (poprzez tworzenie systemów odzysku i unieszkodliwienia odpadów komunalnych, likwidację „dzikich wysypisk”) oraz ochrony wód. Prowadzi to do efektywniejszego korzystania z zasobów naturalnych, co jest celem określonym w inicjatywie przewodniej Europa efektywnie korzystająca z zasobów.

W ramach RPO WD realizowane są także działania związane z efektywnością energetyczną, m.in. poprzez wspieranie projektów dotyczących wytwarzania energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych. Wsparcie koncentruje się na energii pozyskiwanej z wody oraz biomasy. W ramach RPO realizowanych było na dzień 31.12.2013 r. 13 projektów dotyczących budowy, modernizacji jednostek wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych opartych o energię wodną (w tym geotermalną) oraz biomasę.

W RPO WD realizowane są projekty w zakresie zapewnienia odpowiednich środków transportu zbiorowego, charakteryzujących się niskim obciążeniem dla środowiska naturalnego. Większość działań beneficjentów w zakresie transportu koncentruje się jednak na inwestycjach dotyczących poprawy jakości połączeń i infrastruktury drogowej, co wpłynie na poprawę dostępności komunikacyjnej regionu, w tym szczególnie do ośrodków rozwoju gospodarczego i atrakcji turystycznych oraz usprawni przejazdy przez miasta (budowa obwodnic). Beneficjenci podejmują także działania prowadzące do usprawnienia transportu miejskiego i podmiejskiego połączone z modernizacją taboru. Stworzenie alternatywy dla indywidualnego transportu samochodowego, odciążającego układ komunikacyjny miast i miejscowości oraz ograniczającej negatywny wpływ na otoczenie jest jednym z celów Priorytetu 3 Transport i także Strategii Europa 2020.

3. Rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu (ang. inclusive growth) , czyli wspieranie gospodarki charakteryzującej się wysokim poziomem zatrudnienia i zapewniającej spójność gospodarczą, społeczną i terytorialną.

W ramach tego priorytetu Strategii w RPO są wspierane przedsięwzięcia w obszarze: walka z ubóstwem

Priorytetu 7 Edukacja, Priorytetu 8 Zdrowie, Priorytetu 9 Miasta.

zatrudnienie i umiejętnościZ uwagi na charakter tego obszaru oraz możliwości dofinansowania projektów środkami EFRR w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego nie są realizowane projekty bezpośrednio skierowane na podnoszenie umiejętności i zatrudnienie beneficjentów. Natomiast projekty infrastrukturalne realizowane w ramach RPO WD przyczyniają się do poprawy sytuacji w tych obszarach.

Celem Strategii Europa 2020, realizowanym przez RPO jest zagwarantowanie edukacji dzieciom, zwłaszcza w rodzinach dotkniętych lub zagrożonych ubóstwem. W RPO WD realizowane są projekty dotyczące tworzenia przedszkolnych placówek edukacyjnych oraz placówek uwzględniających specjalne potrzeby edukacyjne dzieci i młodzieży (w tym niedosłyszących, niedowidzących). Projekty dotyczą utworzenia placówek przedszkolnych w zdecydowanej większości na obszarach wiejskich oraz małych miast. Z uwagi na wzrastający udział osób starszych w społeczeństwie coraz ważniejszym zagadnieniem staje się system opieki zdrowotnej. W celu utrzymania liczby osób aktywnych zawodowo na rynku pracy w ramach RPO WD realizowane są projekty mające poprawić jakość opieki zdrowotnej poprzez podniesienie standardu usług medycznych oraz zwiększenie dostępności do usług świadczonych przez zakłady opieki zdrowotnej.Realizacji celu Strategii Europa 2020 w odniesieniu do zachowania spójności społecznej i terytorialnej sprzyja wdrażanie projektów w ramach Priorytetu 9 Miasta. Przeciwdziałanie marginalizacji obszarów miast, na których

60

nasilają się negatywne zjawiska społeczne i ekonomiczne oraz ulega degradacji stan fizyczny przestrzeni stanowi odpowiedź na założone w Strategii cele. Dla powodzenia procesów rewitalizacyjnych konieczne jest uzupełnienie przedsięwzięć infrastrukturalnych, realizowanych przy wsparciu środków Priorytetu 9 Miasta, odpowiednimi przedsięwzięciami społecznymi. W RPO WD wspierane są projekty infrastrukturalne skierowane na tworzenie instytucji społecznych, takich jak centra rozwoju zawodowego, centra aktywności, centra rehabilitacji społecznej itp. Natomiast projekty realizowane w zakresie mieszkalnictwa nakierowane są przede wszystkim na zapewnienie odpowiednich warunków mieszkaniowych dla gospodarstw domowych o niskich dochodach, osób niepełnosprawnych, mniejszości narodowych i mniejszości etnicznych. Realizacja polityk włączenia społecznego oraz polityk walki z dyskryminacją znajduje swoje odzwierciedlenie w projektach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego.

Biorąc pod uwagę alokacje przeznaczone na poszczególne kategorie interwencji w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego zauważyć można, iż 88,5% zaplanowanych w projektach wydatków realizuje cele założone w Strategii Europa 2020

(załącznik nr VI do sprawozdania Tabela 6 Matryca priorytetów, obszarów, celów i inicjatyw flagowych Strategii Europa 2020 oraz kategorii interwencji realizowanych w okresie programowania 2007-2013).

Poniżej przedstawiono obszary Strategii Europa 2020 realizowane przez Regionalny Program Operacyjny dla Województwa Dolnośląskiego – dane dotyczą podpisanych umów o dofinansowanie oraz zatwierdzonych wniosków o płatność (według stanu na dzień 31.12.2013 r.).

Obszary EU 2020Kategorie interwencji

w podpisanych umowach

w RPO WD

Liczba projektów

Umowy-wartość

dofinansowania z EFRR [EUR]

Wnioski o płatność – wartość

dofinansowania z EFRR [EUR]

Badania i rozwój, innowacje, przedsiębiorczość Otoczenie

Biznesu2,3,4,5,7,8,9 677 272 451 665,52 195 231 588,28

Społeczeństwo informacyjne** 10,11,13 169 107 277 423,99 43 222 187,74

Edukacja* 75,77 75 95 975 087,38 92 705 994,53

Klimat, energia, mobilność16,18,23,33,35,41,

42,43,44,45,46, 50,51,52,53,54

286 420 780 521,47 295 213 139,72

Walka z ubóstwem* 61,75,76,77,78,79 490 155 547 686,97 122 772 436,82

*z uwagi na fakt, że kategoria interwencji 75 i 77 występuje także w obszarze walka z ubóstwem, projekty z tymi kategoriami zaliczono tylko do obszaru edukacja, by nie dublować podanych danych.** Na dzień 31.12.2013 r. w KSI (SIMIK 07-13) w umowie RPDS.02.01.00-02-002/12 błędnie wykazano kategorię interwencji nr 62, prawidłowa kategoria dla tej umowy to 10. Powyższa tabela przedstawia prawidłowo zakwalifikowane wartości do poszczególnych kategorii interwencji.

Przykłady projektów realizujących cele Strategii Europa 2020 zostały zamieszczone w załączniku nr XI do sprawozdania.

Poniższa tabela przedstawienia Działania RPO, które wpisują się w KPR oraz obszary/cele Strategii UE 2020

Priorytety Strategii UE 2020

Obszary/cele Startegii UE 2020 stanowiące cel jej głównych działań

Obszary Priorytetowe KPR

Działania RPO wpisujące się w obszary/cele Strategii UE 2020

Rozwój inteligentny - rozwój gospodarki opartej na wiedzy

i innowacji(smart growth)

Badania i rozwój, innowacje,

przedsiębiorczość

Innowacyjność dla wzrostu

inteligentnego

Działanie 1.1. Inwestycje dla przedsiębiorstwDziałanie 1.2. Doradztwo dla firm oraz wsparcie dla instytucji otoczenia biznesuDziałanie 1.3. Wsparcie odnawialnych instrumentów finansowych dla MŚPDziałanie 1.4. Infrastruktura wspierająca innowacyjność i przedsiębiorczość w regionie

61

Priorytety Strategii UE 2020

Obszary/cele Startegii UE 2020 stanowiące cel jej głównych działań

Obszary Priorytetowe KPR

Działania RPO wpisujące się w obszary/cele Strategii UE 2020

Społeczeństwo informacyjne

Działanie 2.1. Infrastruktura społeczeństwa informacyjnegoDziałanie 2.2. Rozwój usług elektronicznychDziałanie 6.4. Turystyka kulturowaDziałanie 6.5. Działania wspierające infrastrukturę turystyczną i kulturowąDziałanie 7.1. Rozwój infrastruktury szkolnictwa wyższego Działanie 7.2. Rozwój infrastruktury placówek edukacyjnychDziałanie 8.1. Poprawa jakości opieki zdrowotnej

Edukacja

Działanie 7.1. Rozwój infrastruktury szkolnictwa wyższego Działanie 7.2. Rozwój infrastruktury placówek edukacyjnych

Rozwój zrównoważony -

wspieranie gospodarki efektywniej

korzystającej z zasobów, bardziej

przyjaznej środowisku i bardziej

konkurencyjnej;(suistainable growth)

Klimat, energia, mobilność

Infrastruktura dla wzrostu

zrównoważonego

Działanie 3.1. Infrastruktura drogowaDziałanie 3.2. Transport i infrastruktura kolejowaDziałanie 3.3. Transport miejski i podmiejskiDziałanie 4.1. Gospodarka odpadamiDziałanie 4.2. Infrastruktura wodno-ściekowaDziałanie 4.3. Poprawa jakości powietrzaDziałanie 4.4. Zabezpieczenie przeciwpowodziowe i zapobieganie suszomDziałanie 4.5. Rekultywacja obszarów zdegradowanychDziałanie 4.6.Wsparcie instytucji zajmujących się zabezpieczeniem środowiska naturalnegoDziałanie 4.7.Ochrona bioróżnorodności i edukacja ekologicznaDziałanie 5.1. Odnawialne źródła energiiDziałanie 5.2. Dystrybucja energii elektrycznejDziałanie 5.3. Ciepłownictwo i kogeneracjaDziałanie 5.4. Zwiększanie efektywności energetycznej

Otoczenie biznesu (+przedsiębiorczość)

Działanie 1.1. Inwestycje dla przedsiębiorstwDziałanie 1.2. Doradztwo dla firm oraz wsparcie dla instytucji otoczenia biznesuDziałanie 1.3. Wsparcie odnawialnych instrumentów finansowych dla MŚPDziałanie 1.4. Infrastruktura wspierająca innowacyjność i przedsiębiorczość w regionie

Rozwój sprzyjający włączeniu

społecznemu - wspieranie gospodarki

o wysokim poziomiezatrudnienia, zapewniającej

spójność społeczną i terytorialną.

(inclusive growth)

Zatrudnienie i umiejętności

Aktywność dla wzrostu

sprzyjającego włączeniu

społecznemu

nie dotyczy RPO WD

Walka z ubóstwem

Działanie 7.2. Rozwój infrastruktury placówek edukacyjnychDziałanie 8.1. Poprawa jakości opieki zdrowotnejDziałanie 9.1. Odnowa zdegradowanych obszarów miejskich w miastach powyżej 10 tysięcy mieszkańcówDziałanie 9.2. Wsparcie dla przedsięwzięć w zakresie mieszkalnictwa w miastach poniżej 10 tysięcy mieszkańców

62

2.1.6.7 Strategia UE dla Regionu Morza Bałtyckiego

Polska, w tym Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju (MIiR) jest aktywnie zaangażowane w prace związane z realizacją Strategii UE dla Regionu Morza Bałtyckiego (SUE RMB) wraz z jej zaktualizowanym Planem Działania. W lutym 2013 r. KE przedstawiła zaktualizowany Plan Działania SUE RMB, w ślad za przeprowadzonym przeglądem SUE RMB. Prace nad Planem Działania trwały ponad pół roku i polegały na zmianie struktury dokumentu oraz weryfikacji ujętych w nim projektów. Dokument dostosowano do trzech nowych celów tematycznych Strategii („Save the Sea” – Ocalić Morze, „Connect the Region” – Rozwój połączeń w regionie, „Increase Prosperity” – Wzrost dobrobytu) oraz nowego układu obszarów priorytetowych i działań horyzontalnych (np. wyodrębniono OP Kultura, OP Turystyka i OP Zdrowie, zmniejszono liczbę działań horyzontalnych oraz zlikwidowano dotychczasową numerację OP na rzecz krótkich nazw tematycznych: PA Nutri, PA Hazards, PA Inno, etc.). Ponadto, określono role poszczególnych podmiotów i wyznaczono wskaźniki dla celów Strategii. Plan Działań SUERMB ma charakter ewoluujący i może być przedmiotem dalszych zmian. 27 czerwca 2013 r. opublikowany został Raport KE nt. wartości dodanej strategii makroregionalnych, który powstał na bazie doświadczeń z realizacji Strategii UE dla Regionu Morza Bałtyckiego oraz Strategii UE dla Regionu Dunaju. Stał się on podstawą do rozpoczęcia prac nad konkluzjami Rady UE w tym obszarze. W tym celu od lipca 2013 r. reaktywowana została grupa robocza w formacie Friends of Presidency ds. strategii makroregionalnych, która w trakcie 5 spotkań odbywających się w okresie lipiec-październik, wypracowała projekt konkluzji Rady ws. wartości dodanej strategii makroregionalnych. Konkluzje zostały przyjęte przez Radę ds. Ogólnych w dniu 22 października 2013 r. Konkluzje doprecyzowują koncepcję strategii makroregionalnych oraz określają ich wartość dodaną dla realizowanych polityk UE, jak i makroregionów, które obejmują. Potwierdzają zobowiązanie Państw Członkowskich do wzięcia pod uwagę celów strategii makroregionalnych w programowaniu EFSI w perspektywie finansowej 2014-2020.Ponadto, uruchomiony został instrument Seed Money Facility, który zapewnia środki finansowe na inicjatywy oddolne mające na celu opracowanie projektu flagowego, który docelowo mógłby ubiegać się o ujęcie w Planie Działania SUE RMB jako projekt gotowy do realizacji. W związku z kończącym się okresem programowym 2007-2013 oraz finalną fazą negocjacji Wieloletnich Ram Finansowych na lata 2014-2020, w 2013 r. trwały intensywne prace nad uwzględnieniem realizacji celów Strategii UE dla regionu Morza Bałtyckiego w dokumentach programowych Polityki Spójności 2014-2020. Koordynacja sposobu uwzględnienia SUE RMB w Umowie Partnerstwa oraz programach operacyjnych pomiędzy państwami Regionu Morza Bałtyckiego odbywała się na forum wspólnych spotkań przedstawicieli Narodowych Punktów Kontaktowych, KE i koordynatorów Umów Partnerstwa. W 2013 r. miały miejsce trzy tego typu spotkania. Podczas spotkań następowała wymiana informacji nt. zapisów w dokumentach programowych (w tym powiązań z zaktualizowanym Planem Działania SUE RMB) oraz formułowane były propozycje zapisów dotyczących konkretnych zagadnień (np. w zakresie preferencyjnego traktowania projektów SUE RMB w procesie selekcji czy wprowadzenia tzw. komponentu międzynarodowego umożliwiającego rozszerzenie zakresu projektu o elementy współpracy międzynarodowej na dowolnym etapie jego realizacji). Podkreślano, że pomimo, iż programy EWT ze względu na swój międzynarodowy charakter wydają się być naturalnym źródłem finansowania SUE RMB, wszystkie programy EFSI (na poziomie krajowym i regionalnym) powinny w miarę możliwości zaplanować i wdrażać działania zidentyfikowane w SUE RMB w celu wzmacniania europejskich korytarzy transportowych, zarządzania ryzykiem, gospodarki wodnej, zielonej infrastruktury, współpracy morskiej, B&R, ICT, itp. Na spotkaniach nie została rozstrzygnięta kwestia sposobu i metodologii monitorowania projektów SUE RMB w ramach programów operacyjnych. Zważywszy na powyższe prace, Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju przekazało instytucjom odpowiedzialnym za przygotowanie krajowych i regionalnych programów operacyjnych zalecenia w ramach „Podręcznika systemu programowania i wdrażania programów operacyjnych 2014-2020” w zakresie uwzględniania Planu Działania SUE RMB w dokumentach programowych. Jednocześnie sposób realizacji działań Strategii pozostawiono w gestii Instytucji Zarządzającej danym programem operacyjnym, która może podejmować decyzje dotyczące np. organizacji konkursów ukierunkowanych na projekty SUE RMB czy przyznawania projektom SUE RMB dodatkowych punktów w trakcie przeprowadzania oceny. Ze środków EFSI będzie możliwość dofinansowania działań w ramach wszystkich trzech celów ogólnych Strategii, przy czym w największym zakresie będzie to dotyczyć poprawy konkurencyjności regionu Morza Bałtyckiego, realizacji strategii Europa 2020, adaptacji do zmian klimatu, połączeń transportowych i energetycznych oraz poprawy bioróżnorodności i czystości wód. Z uwagi na ważną rolę EFSI w latach 2014-2020 w finansowaniu działań Strategii, a także konieczność zapewnienia lepszej koordynacji i komplementarności realizacji SUE RMB na poziomie programów, i ich powiązania z innymi instrumentami finansowymi UE (np. Europejskim Instrumentem Sąsiedztwa, Horyzont 2020, CEF, Life, Bonus), przedstawiciel Krajowego Punktu Kontaktowego wejdzie w skład Komitetu Koordynacyjnego Umowy Partnerstwa oraz Międzyresortowego Zespołu ds. programowania i wdrażania, funkcjonujących przy Ministerstwie Infrastruktury i Rozwoju.

63

Przedstawiciele resortu MiR byli aktywnie zaangażowani w prace Zespołu roboczego ds. koordynacji wdrażania Strategii UE dla Regionu Morza Bałtyckiego w Polsce, działającym przy Narodowym Punkcie Kontaktowym. W 2013 r. odbyły się dwa spotkania Zespołu. Podczas obu spotkań przedstawiono i przedyskutowano także sposób ujęcia SUE RMB w dokumentach programowych Polityki Spójności 2014-2020, w tym zagadnienia współpracy z partnerami zagranicznymi.

Strategia UE dla Regionu Morza Bałtyckiego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013

Strategia SUE RMB w ramach RPO WD wdrażana jest poprzez realizację projektów wpisujących się w poszczególne priorytety Strategii. Województwo dolnośląskie nie realizuje projektów flagowych zidentyfikowanych w Planie działań Strategii.

W 2013 r. w ramach realizacji Strategii Morza Bałtyckiego Instytucja Zarządzająca RPO WD nie podejmowała działań informacyjno-promocyjnych czy szkoleniowych współfinansowanych ze środków Pomocy Technicznej. W systemie wdrażania RPO WD nie wprowadzono szczególnych mechanizmów w ramach wdrażania SUE RMB. IZ RPO prowadzi stały monitoring realizacji projektów wybranych do dofinansowania. Podczas procedury oceny i wyboru projektów do dofinansowania istnieją kryteria oceny, które również mają wpływ na wybór projektów przyczyniających się do realizacji Strategii Morza Bałtyckiego.

W sprawozdaniu za rok 2013 został przedstawiony wpływ projektów realizowanych w ramach RPO WD na nowe cele SUE RMB określone przez UE w 2013 r.

W roku 2013 podpisano łącznie 212 umów o dofinansowanie projektów realizowanych w ramach kategorii interwencji związanych z SUE RMB o wartości ogółem 218 675 949,20 EUR, w tym dofinansowanie z EFRR 86 666 080,54 EUR.

Od uruchomienia Programu do dnia 31.12.2013 r. podpisano ogółem 1262 umów o dofinansowanie projektów realizowanych w ramach kategorii interwencji związanych ze Strategią o wartości 1 818 350 418,93 EUR, w tym dofinansowanie z EFRR 895 430 383,74 EUR.

Szczegółowe dane dotyczące Strategii zawiera załącznik do Sprawozdania nr VII Tabela 7. SUE RMB przedstawiający wpływ projektów realizowanych w ramach RPO WD na Strategię UE dla Regionu Morza Bałtyckiego.

Główne obszary priorytetowe Strategii SUE RMB rok 2013 [EUR] Rok 2012 [%] narastająco do

31.12.2013 [EUR]narastająco do 31.12.2013 [%]

Energia 12 323 811,32 14,22% 24 982 666,75 2,79%B+R, innowacje 12 694 887,19 14,65% 32 251 749,63 3,60%Środowisko 25 297 748,89 29,19% 110 485 857,11 12,34%Transport 1 283 648,26 1,48% 214 029 487,63 23,90%Przedsiębiorczość 29 947 267,15 34,55% 270 543 908,82 30,21%Edukacja, turystyka, zdrowie 5 118 717,73 5,91% 243136713,8 27,15%Suma 86 666 080,54 100,00% 895 430 383,74 100,00%

Cel I Regionu Morza Bałtyckiego - Ocalenie morza

W 2013 r. w zakresie Celu I Ocalenie morza podpisano w ramach RPO WD łącznie 29 umów o dofinansowanie projektów realizowanych w ramach kategorii interwencji związanych z SUE RMB o wartości całkowitej 28 111 148,16 EUR, w tym dofinansowanie z EFRR 17 123 461,70 EUR.

Od uruchomienia Programu do dnia 31.12.2013 r. dla ww. obszaru podpisano ogółem 97 umów o wartości całkowitej 133 615 596,63 EUR, w tym dofinansowanie z EFRR 85 502 468,63 EUR.

Wszystkie projekty w tym celu realizowane są w ramach Priorytetu 4 Środowisko i bezpieczeństwo ekologiczne i dotyczą dwóch celów cząstkowych Czysta woda i Bogata i zdrowa dzika fauna i flora.

64

Cel I. Region Morza Bałtyckiego

Ocalenie morza

Umowy podpisane – rok 2013 Umowy podpisane – narastająco do 31.12.2013 r.

LiczbaWartość całkowita

[EUR]

w tym EFRR [EUR] Liczba

Wartość całkowita

[EUR]

w tym EFRR [EUR]

Czysta woda 11 21 094 296,80 12 541 593,15 57 118 843 448,74 75 464 030,00Bogata i zdrowa dzika fauna i flora 18 7 016 851,36 4 581 868,55 40 14 772 147,89 10 038 438,63

Ekologiczny i bezpieczny transport morski - - - - - -

Poprawa współpracy - - - - - -

Razem 29 28 111 148,16 17 123 461,70 97 133 615 596,63 85 502 468,63

W zakresie celu cząstkowego Czysta woda w ramach RPO WD projekty realizowane są w Działaniu 4.1 Gospodarka odpadami, Działaniu 4.2 Infrastruktura wodno-ściekowa. Projekty dotyczą gospodarki odpadami komunalnymi i przemysłowymi (27 umów), budowy sieci kanalizacyjnych, budowy i rozbudowę oczyszczalni ścieków na terenie województwa dolnośląskiego (30 umów).

W zakresie celu cząstkowego Bogata i zdrowa dzika fauna i flora, projekty realizowane są w ramach Działania 4.7 Ochrona bioróżnorodności i edukacja ekologiczna. Projekty te dotyczą promowania bioróżnorodności i ochrony przyrody oraz edukacji ekologicznej (łącznie podpisano 40 umów).

W zakresie pozostałych celów cząstkowych SUE RMB, tj. Ekologiczny i bezpieczny transport morski oraz Poprawa współpracy nie przewiduje się realizacji projektów, ze względu na brak w RPO WD kategorii interwencji obejmujących ten zakres.

Cel II Regionu Morza Bałtyckiego - Rozwój połączeń w regionie

W 2013 r. w zakresie Celu II Rozwój połączeń w regionie w ramach RPO WD podpisano łącznie 41 umów o dofinansowanie projektów realizowanych w ramach kategorii interwencji związanych z SUE RMB o wartości całkowitej 31 406 372,07 EUR, w tym dofinansowanie z EFRR 13 607 459,58 EUR.

Od uruchomienia Programu do dnia 31.12.2013 r. dla ww. obszaru podpisano ogółem 135 umów o dofinansowanie projektów o wartości całkowitej 525 261 575,55 EUR, w tym dofinansowanie z EFRR 239 012 154,38 EUR.

Projekty w tym celu realizowane są w ramach Priorytetu 3 Transport i Priorytetu 5 Energetyka i dotyczą dwóch celów cząstkowych Dobre warunki transportowe oraz wiarygodne rynki energii.

Cel II. Region Morza Bałtyckiego Rozwój połączeń w regionie

Umowy podpisane – rok 2013 Umowy podpisane - narastająco do 31.12.2013 r.

LiczbaWartość

całkowita [EUR]

w tym EFRR [EUR] Liczba

Wartość całkowita

[EUR]

w tym EFRR [EUR]

Dobre warunki transportowe 2 1 727 946,08 1 283 648,26 63 442 162 516,16 214 029 487,63Wiarygodne rynki energii 39 29 678 425,99 12 323 811,32 72 83 099 059,39 24 982 666,75Łączenie ludzi - - - - - -Poprawa współpracy w obszarze zwalczania przestępczości transgranicznej i nielegalnego handlu transgranicznego

- - - - - -

Razem 41 31 406 372,07 13 607 459,58 135 525 261 575,55 239 012 154,38

W zakresie celu cząstkowego dobre warunki transportowe w ramach RPO WD projekty realizowane są w Priorytecie 3 Transport i dotyczą budowy i modernizacji dróg regionalnych i lokalnych (60 umów w Działaniu 3.1 Infrastruktura drogowa), pozostałe 3 projekty realizowane są w Działaniu 3.2 Transport i infrastruktura kolejowa i dotyczą modernizacji linii kolejowych i zakupu taboru kolejowego.

W zakresie celu cząstkowego wiarygodne rynki energii projekty realizowane są w Priorytecie 5 Energetyka w ramach Działania 5.1. Odnawialne źródła energii (13 umów) projekty dotyczą budowy, modernizacji elektrowni wodnych, budowy biogazowi i kotłowni opalanej biomasą. W Działaniu 5.2. Dystrybucja energii elektrycznej i gazu (28 umów) budowane i rozbudowywane są sieci gazowe i elektroenergetyczne.

65

W Działaniu 5.3. Ciepłownictwo i Kogeneracja (9 umów) projekty dotyczą budowy i modernizacji sieci dystrybucji ciepła oraz budowy i rozbudowy kotłowni. Natomiast w Działaniu 5.4. Zwiększanie efektywności energetycznej (22 umowy) projekty dotyczą termomodernizacji budynków służby zdrowia.

W zakresie celów cząstkowych Łączenie ludzi i Poprawa współpracy w obszarze zwalczania przestępczości transgranicznej i nielegalnego handlu trans granicznego nie realizuje się projektów w ramach RPO WD.

Cel III. Region Morza Bałtyckiego Zwiększenie dobrobytu

W roku 2013 w zakresie Celu III Zwiększenie dobrobytu podpisano w ramach RPO WD łącznie 142 umowy o dofinansowanie projektów realizowanych w ramach kategorii interwencji związanych z SUE RMB o wartości całkowitej 159 158 428,97 EUR, w tym dofinansowanie z EFRR 55 935 159,26 EUR.

Od uruchomienia Programu do dnia 31.12.2013 r. dla ww. celu podpisano ogółem 1 030 umów o dofinansowanie projektów o wartości całkowitej 1 159 473 246,75 EUR, w tym dofinansowanie z EFRR 570 915 760,74 EUR.

W cel ten wpisuje się większość projektów RPO WD, które realizowane są w Priorytecie 1 Przedsiębiorstwa i Innowacyjność, Priorytecie 2 Społeczeństwo informacyjne, Priorytecie 4 Środowisko i bezpieczeństwo ekologiczne, Priorytecie 6 Turystyka i Kultura, Priorytecie 7 Edukacja oraz Priorytecie 8 Zdrowie.

Cel III. Region Morza Bałtyckiego

Zwiększenie dobrobytu

Umowy podpisane – rok 2013 Umowy podpisane - narastająco do 31.12.2013 r.

LiczbaWartość

całkowita [EUR]

w tym EFRR [EUR] Liczba Wartość

całkowita [EUR]w tym EFRR

[EUR]

Jednolity rynek - - - - - -Strategia „Europa 2020” 60 35 901 243,80 12 694 887,19 138 98 017 991,25 32 251 749,63Konkurencyjność na rynku globalnym 78 110 667 658,65 35 065 984,87 878 1 024 603 591,04 513 680 622,62

Zmiana klimatu 4 12 589 526,52 8 174 287,19 14 36 851 664,46 24 983 388,49Razem 142 159 158 428,97 55 935 159,26 1 030 1 159 473 246,75 570 915 760,74

W celu cząstkowym Strategia „Europa 2020” projekty są realizowane w ramach Priorytetu 1 Przedsiębiorstwa i Innowacyjność w Działaniu 1.1. Inwestycje dla przedsiębiorstw (127 umów) i dotyczą inwestycji w przedsiębiorstwach bezpośrednio związanych z dziedziną badań i innowacji, w Działaniu 1.2. Doradztwo dla firm oraz wsparcie dla instytucji otoczenia biznesu (2 umowy) projekty dotyczą wsparcia na rzecz rozwoju B+RT, natomiast w Działaniu 1.4. Infrastruktura wspierająca innowacyjność i przedsiębiorczość w regionie (9 umów) projekty dotyczą infrastruktury B+R, transferu technologii i udoskonalania sieci współpracy między MŚP oraz pomiędzy MŚP i innymi instytucjami.

W celu cząstkowym Konkurencyjność na rynku globalnym projekty realizowane są w Priorytecie 1 Przedsiębiorstwa i Innowacyjność, Priorytecie 2 Społeczeństwo informacyjne, Priorytecie 6 Turystyka i kultura, Priorytecie 7 Edukacja oraz Priorytecie 8 Zdrowie ramach następujących Działań RPO WD: w Działaniu 1.1 Inwestycje dla przedsiębiorstw (430 umów), projekty dotyczą inwestycji

w przedsiębiorstwa, w Działaniu 1.2 Doradztwo dla firm oraz wsparcie dla instytucji otoczenia biznesu (94 umowy), projekty

dotyczą usług w zakresie zaawansowanego wsparcia dla przedsiębiorstw oraz działań mających na celu pobudzanie badań, innowacji i przedsiębiorczości w MŚP,

w Działaniu 1.3 Wsparcie odnawialnych instrumentów finansowych dla MŚP (1 umowa), projekt dotyczący instrumentów finansowych w zakresie Inicjatywy JEREMIE,

w Działaniu 1.4 Infrastruktura wspierająca innowacyjność i przedsiębiorczość w regionie (14 umów), projekty dotyczą inwestycji w przedsiębiorstwa,

w Działaniu 2.2 Rozwój usług elektronicznych (19 umów), projekty dotyczą usług i aplikacji dla obywateli (e-zdrowie, e-administracja, e-edukacja, e-integracja)

w Działaniu 6.1 Turystyka uzdrowiskowa (21 umów), projekty dotyczą wsparcia na rzecz wzmocnienia usług turystycznych,

w Działaniu 6.2 Turystyka aktywna(36 umów), projekty dotyczą wsparcia na rzecz wzmocnienia usług turystycznych,

w Działaniu 6.3 Turystyka biznesowa (4 umowy), projekty dotyczą wsparcia na rzecz wzmocnienia usług turystycznych,

w Działaniu 6.4 Turystyka kulturowa(85 umów), projekty dotyczą usług i aplikacji dla obywateli, wsparcia na rzecz wzmocnienia usług turystycznych, ochrony i zachowania dziedzictwa kulturowego oraz rozwój infrastruktury kulturalnej,

66

w Działaniu 6.5 Działania wspierające infrastrukturę turystyczną i kulturową(40 umów), projekty dotyczą usług i aplikacji dla obywateli, wsparcia na rzecz wzmocnienia usług turystycznych oraz promowania walorów przyrodniczych

w Działaniu 7.1 Rozwój infrastruktury szkolnictwa wyższego(19 umów), projekty dotyczą usług i aplikacji dla obywateli w zakresie e-edukacji oraz infrastruktury systemu oświaty,

w Działaniu 7.2 Rozwój infrastruktury placówek edukacyjnych(46 umów), projekty dotyczą infrastruktury systemu oświaty,

w Działaniu 8.1 Poprawa jakości opieki zdrowotnej (69 umów), projekty dotyczą usług i aplikacji dla obywateli w zakresie e-zdrowia oraz infrastruktury ochrony zdrowia.

W celu cząstkowym Zmiana klimatu projekty są realizowane w ramach Priorytetu 4 Środowisko i bezpieczeństwo ekologiczne w Działaniu 4.4. Zabezpieczenie przeciwpowodziowe i zapobieganie suszom, Działaniu 4.6 Wsparcie instytucji zajmujących się zabezpieczeniem środowiska naturalnego. Projekty dotyczą zapobieganie zagrożeniom powodziowym (13 umów) oraz utworzenia systemu ograniczania skutków katastrof ekologicznych, technologicznych i klęsk żywiołowych (1 umowa).

W zakresie celu cząstkowego Jednolity rynek nie realizuje się projektów w ramach RPO WD.

Podsumowanie

Biorąc pod uwagę postęp wdrażania RPO WD wzrasta zaangażowanie środków EFRR w realizację Strategii Regionu Morza Bałtyckiego. W 2013 r. w ramach RPO WD podpisano 212 nowych umów na kwotę EFRR 86,67 mln EUR. Poziom zgodności realizowanych projektów w obszarach interwencji związanych z SUE RMB wyniósł 77,67% podpisanych umów (z wyłączeniem PT).

Od początku realizacji Programu największe środki zostały zakontraktowane w SUE RMB w obszarze przedsiębiorczości – 30,21%, w obszarze edukacji, turystyki i zdrowia (łącznie) – 27,15%, transportu – 23,90% oraz środowiska – 12,34%. W pozostałych obszarach interwencji Strategii kontraktacja środków Programu jest znacząco niższa i wynosi w przypadku obszaru badań i rozwoju oraz innowacji – 3,60%, a energii – 2,79%.

W 2014 r. Instytucja Zarządzająca planuje nabory projektów w ramach kategorii interwencji realizujących Strategię Bałtycką w następujących obszarach priorytetowych:

przedsiębiorczość – 8,17 mln EUR dotacji inwestycyjnych dla MŚP (Cel III), środowisko – 660 tys. EUR w dziedzinie wsparcia instytucji zajmujących się zabezpieczeniem środowiska

naturalnego (Cel I), energia – 2,4 mln EUR w dziedzinie termomodernizacji placówek edukacyjnych (Cel II).

Przykłady projektów realizowanych w ramach RPO WD wpisujących się w priorytety Strategii Morza Bałtyckiego

Cel cząstkowy SRMB Czysta wodaObszar priorytetowy SRMB ŚrodowiskoProjekt flagowy (tak/nie) niePriorytet, działanie, poddziałanie PO

Priorytet 4. Środowisko i bezpieczeństwo ekologiczne Działanie 4.1 Gospodarka odpadami

Tytuł projektu

Budowa instalacji do kompostowania oraz pozostałych budowli związanych z prowadzonym systemem wykorzystania odpadów pochodzenia biologicznego w Centrum Utylizacji Odpadów Gmin Łużyckich w Lubaniu

beneficjent Zakład Gospodarki i Usług Komunalnych Spółka z o.o. w LubaniuLider projektu flagowego (tak/nie) nie

Data podpisania umowy 2013-05-13Wartość podpisanej umowy (ogółem) 6 838 421,39 EUR

Wartość podpisanej umowy (dofinansowanie UE) 3 969 030,02 EUR

Okres realizacji projektu Od 2011-06-17 do 2014-05-01Opis projektu, w tym informacja na temat zgodności ze Strategią

Projekt polega na wprowadzeniu usystematyzowanego procesu kompostowania frakcji organicznej odpadów komunalnych pochodzących z sortowni odpadów zmieszanych oraz bioodpadów z selektywnej zbiórki

67

wraz z wykorzystaniem pozostałych odpadów posortowniczych. W szczególności polegać będzie na budowie instalacji do kompostowania frakcji organicznej odpadów komunalnych w technologii kompostowni tunelowej, odpadów zielonych z selektywnej zbiórki, do produkcji komponentów lub paliwa RDF, budowie hali sortowniczo-magazynowej do doczyszczania balastu dla potrzeb instalacji do produkcji komponentów lub paliwa RDF oraz magazynowania sprasowanych surowców wtórnych, przylegającej do hali sortowni oraz wiaty dla linii sortowniczej odpadów zmieszanych i przebudowie/rozbudowie infrastruktury niezbędnej do funkcjonowania zakładu po rozbudowie. Kompostownia ma pełnić zadanie instalacji tlenowej stabilizacji frakcji organicznej wydzielonej mechanicznie z odpadów komunalnych w sortowni. Inwestycja przyczyni się do poprawy stanu środowiska. Wpłynie to na ograniczenia odorów, gazów i zmian klimatycznych W wyniku realizacji projektu wybudowane zostanie 2 kompostownie i zmodernizowana 1 sortownia odpadów, a 18 tys. osób objętych zostanie selektywna zbiórką odpadów.

Projekt jest zgodny z Celem I SUE RMB Ocalenie morza i celem cząstkowym Czysta woda.

Zdjęcia lub wizualizacje -

Cel cząstkowy SRMB Bogata i zdrowa dzika fauna i floraObszar priorytetowy SRMB ŚrodowiskoProjekt flagowy (tak/nie) niePriorytet, działanie, poddziałanie PO

Priorytet 4. Środowisko i bezpieczeństwo ekologiczne Działanie 4.7 Ochrona bioróżnorodności i edukacja ekologiczna

Tytuł projektu Centrum Edukacji Ekologicznej przy Powiatowym Centrum Edukacyjnym i Psychologiczno-Pedagogicznym w Miliczu

beneficjent Powiat MilickiLider projektu flagowego (tak/nie) nie

Data podpisania umowy 2012-10-16Wartość podpisanej umowy (ogółem) 242 437,88 EUR

Wartość podpisanej umowy (dofinansowanie UE) 199 188,93 EUR


W ramach projektu utworzono Centrum Edukacji Ekologicznej przy Powiatowym Centrum Edukacyjnym i Psychologiczno-Pedagogicznym w Miliczu. Budynek przystosowano do użytkowania przez osoby niepełnosprawne. Zaplanowano również zagospodarowanie terenu oraz kompleksowe wyposażenie w sprzęt niezbędny do prowadzenia szeroko pojętej edukacji ekologicznej tj.: sprzęt multimedialny, niezbędny do prowadzenia zajęć i prelekcji o wysokim standardzie; utworzenie 15 stanowisk komputerowych wspierających zdobywanie wiedzy ekologicznej dzięki korzystaniu z technologii informacyjno-komunikacyjnych; wyposażenie laboratorium w sprzęt(mikroskopy, dygestorium, binokulary), dzięki któremu możliwe będzie przeprowadzanie doświadczeń. Podstawowym zadaniem utworzonego Centrum będzie edukacja ekologiczna kładąca nacisk na promocję i stymulowanie rozwoju zrównoważonego czyli takiego, który odbywa się w oparciu o atuty przyrodnicze i krajobrazowe Doliny Baryczy. Edukacja ekologiczna realizowana będzie - w zależności od grup wiekowych - w formie zabawy, ćwiczeń, spacerów, wykładów, prelekcji i warsztatów. Edukacja ekologiczna będzie prowadzona przez cały rok. Zajęcia będą miały charakter warsztatowy i praktyczny a edukacja będzie efektywniejsza. Utworzenie 15 stanowisk komputerowych z łączem internetowym w sali warsztatowej pozwoli również użytkownikom na zdobywanie informacji o ekologii poprzez internet

68

(możliwość np. przygotowywania referatów, prac sprawdzających przez uczniów). Z utworzonego Centrum Edukacji Ekologicznej korzystać będzie 1,5 tys. osób i utworzone zostanie 1 miejsce pracy.

Projekt jest zgodny z Celem I SUE RMB Ocalenie morza i celem cząstkowym Bogata i zdrowa dzika fauna i flora.


Cel cząstkowy SRMB Dobre warunki transportoweObszar priorytetowy SRMB TransportProjekt flagowy (tak/nie) niePriorytet, działanie, poddziałanie PO

Priorytet 3 TransportDziałanie 3.1 Infrastruktura drogowa

Tytuł projektu Budowa łącznika od drogi krajowej nr 94 do ulicy Zacisznej wraz ze skrzyżowaniami w Oławie.

beneficjent Gmina Miasto OławaLider projektu flagowego (tak/nie)

nie

Data podpisania umowy 2009-08-14Wartość podpisanej umowy (ogółem)

2 006 290,36 EUR

Wartość podpisanej umowy (dofinansowanie UE)

997 491,68 EUR

Okres realizacji projektu Od 2007-12-28do 2011-07-31

Opis projektu, w tym informacja na temat zgodności ze Strategią

Przedmiotem projektu była budowa drogi gminnej stanowiącej łącznik od dogi krajowej nr 94 do ul. Zacisznej prowadzącej do drogi wojewódzkiej nr 396, a dalej w kierunku autostrady A4. Inwestycja ta zlokalizowana jest w ciągu komunikacyjnym o dużym natężeniu ruchu, a jej realizacja przyczyniła się do poprawy jakości połączeń z drogą krajową nr 94 i autostradą A4 będącą fragmentem sieci TEN-T. W ramach projektu przeprowadzono roboty drogowe, wykonano pas zjazdowy, obustronne chodniki, obustronne ścieżki rowerowe, 2 zatoki autobusowe z kostki betonowej, rondo turbinowe stanowiące skrzyżowanie drogi gminnej z drogą krajową nr 94. Dokonano odwodnienienia i budowy kanalizacji deszczowej. Przebudowano sieci wodociągowe kolidujące z układem drogowym, sieci teletechniczne oraz sieci gazowe. Przebudowano i wybudowano sieci energetyczne i oświetlenia.

W wyniku realizacji projektu wybudowano drogę gminną o długości 0,63 km. Oszczędność czasu na nowych i zmodernizowanych drogach wyniosła 405 883,21 EUR/rok.

Projekt wpisuje się w Cel II SUE RMB Rozwój połączeń w regionie i cel cząstkowy Dobre warunki transportowe.


Cel cząstkowy SRMB Wiarygodne rynki energiiObszar priorytetowy SRMB EnergiaProjekt flagowy (tak/nie) niePriorytet, działanie, poddziałanie PO

Priorytet 5 EnergetykaDziałanie 5.3 Ciepłownictwo i Kogeneracja

Tytuł projektu Rozbudowa kotłowni w Złotoryi o układ kogeneracyjnybeneficjent Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej w LegnicyLider projektu flagowego (tak/nie)

nie

Data podpisania umowy 2012-07-02

69

Wartość podpisanej umowy (ogółem)

770 399,60 EUR


211 720,95 EUR

Okres realizacji projektu Od 2012-09-01 do 2013-07-31


Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej w Legnicy Spółka Akcyjna jest jednym z wiodących dostawców ciepła na Dolnym Śląsku. Przedmiotem Projektu jest budowa jednostki kogeneracyjnej o mocy elektrycznej zbliżonej do 0,400 MW i mocy cieplnej zbliżonej do 0,550 MW. Projekt jest jednym z elementów przebudowy systemu ciepłowniczego w Złotoryi, którego celem jest dostosowanie technicznych i ekonomicznych warunków świadczenia usług ciepłowniczych do oczekiwań odbiorców. Projekt przyczynił się do redukcji emisji zanieczyszczeń wskutek zastosowania czystego paliwa w postaci gazu ziemnego do produkcji energii elektrycznej.

Projekt wpisuje się w Cel II SUE RMB Rozwój połączeń w regionie i cel cząstkowy Wiarygodne rynki energii.


Cel cząstkowy SRMB Strategia „Europa 2020”Obszar priorytetowy SRMB B+R, innowacjeProjekt flagowy (tak/nie) niePriorytet, działanie, poddziałanie PO

Priorytet 1. Przedsiębiorstwa i innowacyjnośćDziałanie 1.1 Inwestycje dla przedsiębiorstw

Tytuł projektu Utworzenie Działu Badań i Rozwoju w firmie Polska Projektowa M.Widłak Spółka Jawna

beneficjent Polska Projektowa M.Widłak Spółka JawnaLider projektu flagowego (tak/nie)

nie


114 665,49 EUR


40 248,44 EUR



Beneficjent zajmuje się pomocą dla wynalazców w zakresie komercjalizacji pomysłów lub opatentowanych rozwiązań. Za pośrednictwem portalu www.polskaprojektowa.pl wynalazcy można zgłaszać pomysły lub projekty. Każde zgłoszenie jest oceniane przez ekspertów branżowych w zakresie możliwości technicznych i biznesowych. Celem projektu jest utworzenie Działu B+R co w zdecydowanym stopniu przyczyni się do wzrostu możliwości oceny nadsyłanych zgłoszeń i tym samym, do większej ilości innowacyjnych rozwiązań wdrażanych w Polsce. Budowa Działu B+R służy rzeczowej ocenie nowych pomysłów, a pierwszym projektem jaki powstanie w laboratorium jest Dom Inteligentny (Autonomiczny System Automatyki Budynkowej).

Projekt jest zgodny z Celem III SUE RMB Zwiększenie dobrobytu i celem cząstkowym Strategia „Europa 2020”.


70

Cel cząstkowy SRMB Konkurencyjność na rynku globalnym

Obszar priorytetowy SRMB PrzedsiębiorczośćProjekt flagowy (tak/nie) niePriorytet, działanie, poddziałanie PO

Priorytet 1. Przedsiębiorstwa i innowacyjnośćDziałanie 1.1 Inwestycje dla przedsiębiorstw

Tytuł projektu Uruchomienie innowacyjnej Minifabryki Mebli w firmie Meblar-System Krzysztof Odyas

beneficjent Meblar-System Odyas KrzysztofLider projektu flagowego (tak/nie)

nie


748 152,45 EUR


285 683,02 EUR



Projekt MINIFABRYKA polega na zakupie dwóch maszyn: centrum obróbczego oraz okleiniarki, połączonych ze sobą za pomocą zintegrowanego systemu komputerowego składającego się z oprogramowania konstrukcyjno- produkcyjnego oraz oprogramowania do obsługi platformy internetowej. System komputerowy wyposażony w nowoczesne oprogramowanie pozwala na sterowanie i zarządzanie pracą maszyn (sterowanie procesem produkcji).Inwestycja ma wzbogacić ofertę przedsiębiorstwa o nowe usługi produkcji jednostkowych zestawów meblowych oraz związaną z tym zasadniczą zmianą dotyczącą procesu świadczenia usług.

Projekt jest zgodny z Celem III SUE RMB Zwiększenie dobrobytu i celem cząstkowym Konkurencyjność na rynku globalnym.


Cel cząstkowy SRMB Konkurencyjność na rynku globalnymObszar priorytetowy SRMB Edukacja, turystyka i zdrowieProjekt flagowy (tak/nie) niePriorytet, działanie, poddziałanie PO

Priorytet 7 EdukacjaDziałanie 7.2 Rozwój infrastruktury placówek edukacyjnych

Tytuł projektu Przebudowa części szkoły i internatu na Rolnicze Centrum Transferu Wiedzy i Innowacji w Bożkowie

beneficjent Samorząd Województwa DolnośląskiegoLider projektu flagowego (tak/nie)

nie


1 638 351,70 EUR


1 144 992,87 EUR


Projekt stanowi jeden z elementów komplementarnego przedsięwzięcia pod nazwą Rolnicze Centrum Transferu Wiedzy i Innowacji, którego celem strategicznym jest stworzenie swoistego klastra oferującego wszechstronne usługi edukacyjne wzmacniające i kreujące pożądane zmiany w rolnictwie i na obszarach wiejskich Dolnego Śląska. Poprzez przebudowę i modernizacje obiektów Zespołu Szkół Agrotechnicznych w Bożkowie zakłada się stworzenie odpowiedniej bazy edukacyjnej służącej zarówno kształceniu w formach szkolnych, jak i pozaszkolnych, chodzi tu o kształcenie ustawiczne, kształcenie i szkolenie nauczycieli, praktyczną

71

naukę zawodu na szczeblu ponadgimnazjalnym. Przebudowa obiektów pozwoli na utworzenie segmentu laboratoryjnego obejmującego podstawowe pracownie przyrodnicze i specjalizacyjne oraz zaplecza socjalnego stanowiącego bazę żywieniową i noclegową. Jednym z najważniejszych założeń jest także stworzenie odpowiedniej infrastruktury w zakresie tak niezbędnego obecnie kształcenia ustawicznego i praktycznego, zwłaszcza osób zamieszkujących obszary wiejskie, których poziom i profil kwalifikacji jest absolutnie niewystarczający w aspekcie zmian zachodzących na wsi i w sektorze rolnictwa. Przeprowadzona również zostanie modernizacja istniejącej bazy dydaktycznej. Dzięki przebudowanej infrastrukturze możliwe będzie prowadzenie praktycznej nauki zawodu na szczeblu ponadgimnazjalnym. Poza tym, w istniejącej szkole ponadgimnazjalnej, stworzone zostaną warunki do prowadzenie form kształcenia ustawicznego oraz kształcenia i doskonalenia nuczycieli. W wyniku realizacji projektu zmodernizowano 2 obiekty infrastruktury szkolnej, kształcenia ustawicznego i zawodowego oraz edukacji dzieci i młodzieży o specjalnych potrzebach edukacyjnych, z których korzystać w ciągu roku będzie160 uczniów.

Projekt jest zgodny z Celem III SUE RMB Zwiększenie dobrobytu i celem cząstkowym Konkurencyjność na rynku globalnym..


Cel cząstkowy SRMB Zmiana klimatuObszar priorytetowy SRMB ŚrodowiskoProjekt flagowy (tak/nie) nie

Priorytet, działanie, poddziałanie PO

Priorytet 4. Środowisko i bezpieczeństwo ekologiczneDziałanie 4.6.Wsparcie instytucji zajmujących się zabezpieczeniem środowiska naturalnego

Tytuł projektu Bezpieczny Dolny Śląsk – budowa mobilnego systemu monitoringu i usuwania zagrożeń środowiska

beneficjent Komenda Wojewódzka Państwowej Straży Pożarnej we WrocławiuLider projektu flagowego (tak/nie) nie

Data podpisania umowy 2011-12-23Wartość podpisanej umowy (ogółem) 3 192 929,71 EUR

Wartość podpisanej umowy (dofinansowanie UE) 2 657 612,33 EUR



W wyniku realizacji projektu zakupiono 22 nowoczesnych pojazdów ratowniczych, do monitoringu zagrożeń i samochody ratowniczo-gaśnicze, do usuwania skutków zagrożeń środowiska. Wśród zakupionych samochodów są samochody operacyjne z wyposażeniem do monitoringu i łączności, z rozbudowanym wyposażeniem i z wyposażeniem standardowym. Ponadto zakupiono ciężkie samochody ratowniczo-gaśnicze do usuwania skutków zagrożeń środowiska. Pojazdy na co dzień wykorzystywane będą w jednostkach ratowniczo-gaśniczych. Ze względu na strukturę Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego, obszar działania wszystkich nowych pojazdów obejmuje cały Dolny Śląsk.W wyniku realizacji projektu zakupiono 22 wozy pożarnicze wyposażone w sprzęt do prowadzenia akcji ratowniczych i usuwania skutków katastrof, które trafiły do 18 jednostek straży pożarnej.

Projekt jest zgodny z Celem III SUE RMB Zwiększenie dobrobytu i celem cząstkowym Zmiana klimatu.


72

2.2 Informacja na temat zgodności z przepisami wspólnotowymiInstytucja Zarządzająca RPO WD przestrzega zasad następujących polityk wspólnotowych:

2.2.1 Zasada równości szansZgodnie z art. 16 Rozporządzenie Rady (WE) 1083/2006 Państwa członkowskie i Komisja podejmują odpowiednie kroki w celu zapobiegania wszelkiej dyskryminacji ze względu na płeć, rasę lub pochodzenie etniczne, religię lub światopogląd, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną na poszczególnych etapach wdrażania funduszy, a w szczególności – w dostępie do nich. Mając powyższe na uwadze zarówno na etapie programowania, wdrażania, monitorowania, jak i ewaluacji RPO WD, uwzględniona została zasada równości szans, w tym sytuacja grup marginalizowanych lub defaworyzowanych, objętych bezpośrednio lub pośrednio efektami realizowanych przedsięwzięć.Analiza SWOT regionu, przeprowadzona na potrzeby RPO WD oraz opracowywania Strategii Rozwoju Województwa Dolnośląskiego do 2020 r., w kontekście zasobów ludzkich, równości szans i zagadnień społecznych wskazała jako słabe strony m.in. relatywnie wysoki udział bezrobotnych wśród młodzieży, kobiet i osób niepełnosprawnych. Realizowane w ramach RPO WD projekty mają doprowadzić do równoprawnego uczestnictwa wszystkich mieszkańców w życiu społeczno-gospodarczym, poprzez niwelowania różnic rozwojowych w regionie. Wsparcie otrzymują te działania, które poprzez inwestycje w rozwój sfery przedsiębiorczości oraz poprawę jakości infrastruktury edukacji, przyczynią się do poprawy sytuacji na rynku pracy. Potrzeby mniejszości etnicznych zostały uwzględnione przy tworzeniu i realizacji Lokalnych Programów Rewitalizacji w zakresie adekwatnym do występujących na danych obszarach problemów. W RPO WD wskazane zostały również działania, które poprzez zastosowanie odpowiednich rozwiązań architektonicznych wpłyną na poprawę dostępności dla osób niepełnosprawnych. Dzięki projektom z zakresu e-usług oraz e-learningu ułatwiony zostanie dostęp do administracji publicznej, placówek zdrowia i edukacji dla osób niepełnosprawnych.

Na etapie programowania/wdrażania Programu

Uwzględnienie zasady równości szans w systemie kryteriów wyboru projektów

W Kryteriach wyboru operacji finansowanych w ramach RPO przyjęto kryterium kluczowe, tj. Wpływ projektu na polityki horyzontalne. Spełnienie ww. kryterium wymaga co najmniej neutralnego wpływu na politykę równości szans, społeczeństwa informacyjnego czy środowiska - w przeciwnym razie projekt zostaje odrzucony. Ponadto poprzez kryterium dodatkowe oceniany jest wpływ realizacji projektu na politykę równych szans - projekty mające średni lub wysoki wpływ na politykę równych szans otrzymują dodatkowe punkty, co w konsekwencji zwiększa szansę na otrzymanie dofinansowania. Dodatkowo w Priorytecie 9 Miasta preferowane są projekty, które uwzględniają poprawę warunków życia osób niepełnosprawnych, imigrantów, mniejszości narodowych i etnicznych lub uchodźców. Uwzględnienie zasad równości szans w zapisach umowy o dofinansowanie projektu Umowa o dofinansowanie projektu zawiera standardowe zapisy, które obligują beneficjenta do przestrzegania zasad równości szans, niedyskryminacji i równego dostępu osób niepełnosprawnych. Umowa zawiera także klauzulę zezwalającą IZ RPO WD na jej rozwiązanie w przypadku nieprzestrzegania jej zapisów.

W czasie realizacji projektu przestrzeganie zasady równych szans jest kontrolowane podczas kontroli na miejscu rzeczowo-finansowej realizacji projektu. Sprawdza się stosowanie polityk wspólnotowych, do których stosowania beneficjent zobowiązuje się w umowie o dofinansowanie. W procedurach kontrolnych przewidziane jest sprawdzenie czy beneficjent zapewnia równość szans i nie dyskryminuje ze względu na płeć, pochodzenie, rasę, sytuację majątkową, niepełnosprawność.

Komisja Oceny Projektów

Nabór ekspertów I i II stopnia do Komisji Oceny Projektów miał charakter powszechny - ogłoszenia ukazały się w dzienniku regionalnym oraz na stronie internetowej www.rpo.dolnyslask.pl. Przy wyborze członków KOP niestosowano kryteriów dyskryminujących, np. ze względu na płeć czy wiek, istotne znaczenie miało posiadanie trzyletniego doświadczenia zawodowego w wybranej dziedzinie, a w przypadku ekspertów II stopnia dodatkowo posiadanie doświadczenia z zakresu przeprowadzania analizy ekonomiczno-finansowej oraz zasad finansowania projektów ze środków pochodzących z budżetu UE. Ze względu na niewielką liczbę kobiet, które zgłosiły się do udziału w pracach KOP nie udało się IZ RPO WD zapewnić równego udziału w składzie, niemniej jednak udział kobiet wśród ekspertów I stopnia wynosi 30,84%, natomiast wśród ekspertów II stopnia 25,50%.

73

http://www.rpo.dolnyslask.pl/

Zapewnienie równego dostępu do ogłaszanych konkursów (naborów)

Wszyscy potencjalni beneficjenci RPO WD mają równy dostęp do informacji na temat ogłaszanych konkursów, zamieszczanych zarówno na stronie internetowej www.rpo.dolnyslask.pl oraz w dzienniku o zasięgu regionalnym.

Na etapie monitorowania Programu

Respektowanie zasady równości szans w składzie osobowym KM RPO WD

Na etapie monitorowania polityka równych szans realizowana jest poprzez powszechny nabór członków Komitetu Monitorującego (ogłoszenie w prasie i na stronach internetowych). Ze względu na niewielką liczbę kobiet udzielającą się w opiniotwórczych instytucjach czy organizacjach, nie udało się zapewnić równego udziału kobiet i mężczyzn w składzie Komitetu. Według stanu na koniec okresu sprawozdawczego w pracach Komitetu uczestniczyło 12 kobiet, co stanowi 26,08% ogólnej liczby członków gremium, z czego najliczniej kobiety reprezentowały stronę rządową (46,15%). Stopień udziału kobiet wśród przedstawicieli partnerów społeczno-gospodarczych wynosił 31,25%, natomiast strony samorządowej jedynie 5,88%. Członkami Komitetu Monitorującego są reprezentanci dwóch organizacji (Demokratyczna Unia Kobiet i Wrocławski Sejmik Osób Niepełnosprawnych), które w swojej działalności zajmują się kwestami związanymi z szeroko rozumianą równością szans.

Uwzględnienie zasady równości szans w systemie monitoringowym Programu

Aspekt równości szans między kobietami i mężczyznami znajduje swoje odzwierciedlenie w jednym z podstawowych wskaźników monitoringowych zapisanych w Programie „Liczba utworzonych miejsc pracy brutto, w tym kobiet”. W realizowanych projektach dla kobiet przewidziano utworzenie 1 673,13 etatów (39,98% założonej wartości docelowej dla 2015 roku), dla których do końca 2013 r. utworzono 885,33 miejsc pracy (21,15% założonej wartości docelowej).Można wyróżnić również wskaźniki specyficzne dla poszczególnych Priorytetów, które odzwierciedlają sposób w jaki Program reaguje na potrzeby osób niepełnosprawnych.

Priorytet 2 Społeczeństwo Informacyjne

Liczba projektów dotyczących e-usług• szacowana realizacja – 66 szt. • projekty zakończone – 54 szt.

Liczba osób korzystających z usług on – line• szacowana realizacja – 995 856 os. • projekty zakończone – 703 902 os.


Liczba obiektów dziedzictwa kulturowego zapewniających dostęp dla osób niepełnosprawnych• szacowana realizacja – 23 szt. • projekty zakończone – 12 szt.

Liczba obiektów instytucji kultury zapewniających dostęp dla osób niepełnosprawnych• szacowana realizacja – 2 szt. • projekty zakończone – 2 szt.

Liczba dostosowanych obiektów infrastruktury turystyki aktywnej• szacowana realizacja – 16 szt. • projekty zakończone – 8 szt.

74



Liczba obiektów infrastruktury szkół wyższych/szkół zapewniających dostęp dla osób niepełnosprawnych• szacowana realizacja – 43 szt. • projekty zakończone – 35 szt.

Liczba obiektów szkół wyższych dostosowanych do potrzeb osób niepełnosprawnych• szacowana realizacja – 12 szt. • projekty zakończone – 4 szt.

Liczba obiektów infrastruktury edukacyjnej i specjalnej dostosowanych do potrzeb osób niepełnosprawnych• szacowana realizacja – 31 szt. • projekty zakończone – 31 szt.

Liczba studentów niepełnosprawnych korzystających z infrastruktury wspartej w wyniku realizacji projektu• szacowana realizacja – 244 os. • projekty zakończone – 187 os.

Liczba osób niepełnosprawnych korzystających z dostosowanych do ich potrzeb infrastruktury• szacowana realizacja – 670 os. • projekty zakończone – 666 os.

Liczba osób niepełnosprawnych korzystających z usług on-line (e-usługi)• szacowana realizacja – 39 os.• projekty zakończone – 45 os.

Priorytet 8 Zdrowie

Liczba obiektów służby zdrowia przystosowanych dla potrzeb osób niepełnosprawnych w wyniku realizacji projektu• szacowana realizacja – 43 szt. • projekty zakończone – 40 szt.

Liczba osób niepełnosprawnych korzystających z dostosowanych do potrzeb obiektów służby zdrowia• szacowana realizacja – 30 os. • projekty zakończone – 30 os.

Priorytet 9 Miasta

Liczba obiektów dziedzictwa kulturowego zapewniających dostęp dla osób niepełnosprawnych• szacowana realizacja –8 szt. • projekty zakończone – 5 szt.

Liczba obiektów instytucji kultury zapewniających dostęp dla osób niepełnosprawnych• szacowana realizacja – 4 szt. • projekty zakończone – 1 szt.

Liczba obiektów dostosowanych do potrzeb osób niepełnosprawnych• szacowana realizacja – 3 szt. • projekty zakończone – 2 szt.

Liczba dostosowanych obiektów infrastruktury turystyki aktywnej i rekreacji do potrzeb osób niepełnosprawnych• szacowana realizacja – 2 szt.• projekty zakończone – 1 szt.

75

Zapewnienie równego dostępu do informacji na temat realizacji Programu

Elementem działań związanych z równością szans jest prowadzona przez IZ RPO WD polityka informacyjna (strona internetowa, Punkty Informacyjne, konferencje etc.), która zgodnie z Planem Komunikacji adresowana jest do ogółu społeczeństwa, przeciwdziałając tym samym wszelkiej dyskryminacji. Informacje zawarte na stronie internetowej www.rpo.dolnyslask.pl stanowią źródło pozyskiwania wiedzy potrzebnej beneficjentom do przygotowania wniosku o dofinansowanie, a następnie realizacji projektu. Pod względem technicznym strona została przystosowana również do potrzeb osób niepełnosprawnych- niedowidzących.Dzięki zlokalizowanym zarówno w siedzibie IZ RPO WD jak i DIP we Wrocławiu, jak i innych miastach regionu Punktom Informacyjno-Kontaktowym (7 punktów) zainteresowane osoby, w tym również niepełnosprawne mają możliwość uzyskania informacji w okolicy swojego zamieszkania. W przypadku Punktów Informacyjnych w regionie (Jelenia Góra, Legnica, Trzebnica, Wałbrzych, Lubań, Głogów, Kłodzko) istnieje możliwość wizyty konsultanta w domu osoby niepełnosprawnej. Ponadto można skorzystać z konsultacji telefonicznych oraz poprzez pocztę elektroniczną.Corocznie organizowana jest również konferencja, w której uczestniczą przedstawiciele jednostek samorządu terytorialnego, organizacji pozarządowych, kościołów i związków wyznaniowych, przedsiębiorstw i organizacji zrzeszających przedsiębiorców, instytucji otoczenia biznesu, jednostek naukowych czy szkół wyższych oraz partnerów społecznych i gospodarczych. Zaproszenia rozsyłane są do osób z całego regionu, nie tylko beneficjentów Programu. Za ich pośrednictwem informacje na temat wdrażania trafiają do konkretnych grup (m.in. społecznych czy zawodowych).

Na etapie ewaluacji Programu

W roku 2013 w ramach RPO WD nie przeprowadzono badań ewaluacyjnych dotyczących realizacji zasady równych szans, w związku z powyższym nie wydano rekomendacji dotyczących kolejnego okresu realizacji Programu. Nie mniej jednak aspekt równości szans był elementem badania pn. „Ocena realizacji Priorytetu 1 RPO WD „Przedsiębiorstwa i Innowacyjność” ze szczególnym uwzględnieniem wsparcia przedsiębiorstw prowadzących działalność w zakresie B+R+I, wsparcia instytucji otoczenia biznesu wspierających przedsiębiorczość i innowacyjność, wsparcia udzielanego w ramach inicjatywy JEREMIE oraz stopnia osiągnięcia wskaźnika dotyczącego tworzenia nowych miejsc pracy”.

W zakresie równości szans we wdrażaniu Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013 nie mają zastosowania uzgodnienia partnerskie.

Stosowanie zasady równości szans w ramach poszczególnych Priorytetów

Priorytet 1 Przedsiębiorstwa i Innowacyjność

W ramach Priorytetu 1 Przedsiębiorstwa i Innowacyjność realizowanych jest 241 projektów pozytywnie wpływające na politykę równych szans, w szczególności w aspekcie przystosowania wybudowanych obiektów dla potrzeb osób niepełnosprawnych lub powstawania nowych miejsc pracy, dostępnych zarówno dla kobiet, jak i mężczyzn. Wśród dotychczas podpisanych umów zakłada się utworzenie nowych miejsc pracy - łącznie powstać ma 2 535,33 etatów, z czego co najmniej 935,35 etatów przeznaczono dla kobiet. Według stanu na dzień 31.12.2013 r. utworzono 1 310,33 miejsc pracy, w tym dla kobiety utworzono 387,75 etatów.


W ramach Priorytetu 2 Społeczeństwo informacyjne realizowane są 74 projekty pozytywnie wpływające na politykę równych szans, w szczególności w aspekcie poprawy dostępu różnych grup społecznych i zawodowych, w tym osób niepełnosprawnych, osób starszych, młodzieży uczącej się do technologii informacyjnych i komunikacyjnych. Projekty te dotyczą w szczególności budowy sieci i e-usług. Wśród dotychczas podpisanych umów w wyniku realizacji 18 projektów zakłada się utworzenie nowych miejsc pracy. Łącznie powstaną 43,50 miejsc pracy, w tym 21,50 miejsc pracy dla kobiet. Według stanu na dzień 31.12.2013 r. utworzono 28 miejsc pracy, w tym dla kobiety utworzono 18,50 etatów.


W ramach Priorytetu 3 Transport realizowane są 54 projekty pozytywnie wpływające na politykę równych szans w zakresie umożliwienia sprawnego korzystania z infrastruktury drogowej poprzez likwidację barier architektonicznych, dostosowania podjazdów, dróg, krawężników do potrzeb osób niepełnosprawnych, zakup autobusów niskopodłogowych. Ponadto dzięki poprawie sieci transportowej, a co za tym idzie skróceniu czasu przejazdu, ułatwiony zostanie dostęp do rynku pracy.

76


Wśród dotychczas podpisanych umów zakłada się utworzenie nowych miejsc pracy - łącznie powstać ma 75 etatów, z czego co najmniej 38 etatów przeznaczono dla kobiet. Według stanu na dzień 31.12.2013 r. utworzono 24 miejsca pracy, w tym dla kobiety utworzono 12 etatów.

Priorytetu 4 Środowisko i bezpieczeństwo ekologiczne

W ramach Priorytetu 4 Środowisko i bezpieczeństwo ekologiczne realizowane są 73 projekty pozytywnie wpływających na politykę równych szans, głównie w aspekcie generowania nowych miejsc pracy.Wśród dotychczas podpisanych umów zakłada się utworzenie nowych miejsc pracy - łącznie powstać ma 123,25 etatów, z czego co najmniej 32 etaty przeznaczono dla kobiet. Według stanu na dzień 31.12.2013 r. w zakończonych projektach utworzono 53,25 miejsc pracy, w tym dla kobiet utworzono 14 etaty.


W ramach Priorytetu 5 Energetyka realizowane są 32 projekty pozytywnie wpływające na politykę równych szans, poprzez równy dostęp mieszkańców regionu do sieci gazowej. W ramach dotychczas podpisanych umów zakłada się utworzenie 14,50 miejsc pracy, w tym 3,5 etatu dla kobiet. Według stanu na dzień 31.12.2013 r. w zakończonych projektach utworzono 1 miejsce pracy dla kobiet.

Priorytetu 6 Turystyka i Kultura

W ramach Priorytetu 6 Turystyka i Kultura realizowanych jest 201 projektów pozytywnie wpływających na politykę równych szans poprzez promocję szlaków, tras i miejsc dostępnych dla rodzin z dziećmi oraz osób starszych i niepełnosprawnych, budowanie podjazdów oraz wind do obiektów zabytkowych, a także generowanie nowych miejsc pracy, przyczyniając się tym samym do aktywizacji zawodowej kobiet . Dzięki dostosowaniu miejsc postojowych do potrzeb osób niepełnosprawnych, realizowane projekty przyczynią się do wzrostu dostępności obiektów dziedzictwa kulturowego oraz partycypacji osób niepełnosprawnych w aktywności turystycznej. W ramach Priorytetu realizowane są także projekty z zakresu e-usług, z których mogą korzystać osoby niepełnosprawne. Wśród dotychczas podpisanych umów zakłada się utworzenie nowych miejsc pracy - łącznie powstać ma 367,75 etatów, z czego co najmniej 205,50 etatów przeznaczono dla kobiet. Według stanu na dzień 31.12.2013 r. w zakończonych projektach utworzono 248,85 miejsc pracy, w tym dla kobiet utworzono 144,60 etatów.


W ramach Priorytetu 7 Edukacja realizowane są 77 projekty pozytywnie wpływające na politykę równych szans, poprzez wzrost dostępności i jakości edukacji elementarnej na obszarach wiejskich (tworzenie przedszkoli), podniesienie standardu jakości nauczania oraz pracy nauczycieli, specjalistyczne wyposażenie sal, a także generowanie nowych miejsc pracy, przyczyniając się tym samym do aktywizacji zawodowej kobiet. Zasada równości szans realizowana jest również poprzez dostosowanie obiektów infrastruktury szkół wyższych, a także infrastruktury edukacyjnej i specjalnej do potrzeb osób niepełnosprawnych. Ponadto osoby niepełnosprawne mogą korzystać z projektów z zakresu e- learningu.Mając na względzie potrzeby edukacyjne osób niepełnosprawnych w ramach Działania 7.2 wyodrębniono pulę środków i w 2008 r. przeprowadzono odrębny nabór dla projektów dotyczących infrastruktury szkół specjalnych (dla dzieci słabowidzących, niedosłyszących). Wśród dotychczas podpisanych umów zakłada się utworzenie nowych miejsc pracy - łącznie powstać ma 252,65 etatów, z czego co najmniej 183,04 etatów przeznaczono dla kobiet. Według stanu na dzień 31.12.2013 r. w zakończonych projektach utworzono 202 miejsca pracy, w tym 157,73 etatów dla kobiet.

Priorytet 8 Zdrowie

W ramach Priorytetu 8 Zdrowie realizowanych jest 71 projektów pozytywnie wpływających na politykę równych szans, poprzez zmniejszenie dysproporcji w dostępie do wysokiej jakości usług medycznych, a także generowanie nowych miejsc pracy, przyczyniając się tym samym do aktywizacji zawodowej kobiet.Wśród dotychczas podpisanych umów zakłada się utworzenie nowych miejsc pracy - łącznie powstać ma 160,50 etatów, z czego co najmniej 125,25 etatów przeznaczono dla kobiet. Według stanu na dzień 31.12.2013 r. w zakończonych projektach utworzono 164,26 etatów, w tym 125,25 dla kobiet.

Priorytet 9 Miasta

W ramach Priorytetu 9 Miasta realizowanych jest 249 projektów pozytywnie wpływających na politykę równych szans, poprzez eliminowanie podziałów społecznych, klasowych, kulturowych, płciowych w dostępie do świadczeń, w tym zatrudnienia. Projekty dotyczą przedsięwzięć z zakresu odnowy zdegradowanych obszarów miejskich, poprawy warunków mieszkaniowych, modernizacji i rozbudowy infrastruktury społecznej. Przedsięwzięcia te zmierzają do poprawy sytuacji społecznej najbardziej zdegradowanych obszarów miejskich, a więc mają na celu niwelowanie różnic w ich rozwoju. W projektach dotyczących modernizacji infrastruktury

77

przestrzeni społecznej uwzględniono konieczność likwidacji barier architektonicznych, co szczególnie ważne jest dla osób niepełnosprawnych. Dodatkowo w Działaniu 9.1 „Odnowa zdegradowanych obszarów miejskich w miastach powyżej 10 tysięcy mieszkańców” beneficjenci realizują wskaźnik programowy pn. „Liczba projektów oferujących usługi promujące równość szans i zapobiegających wykluczeniu społecznemu przedstawicieli mniejszości narodowych i ludzi młodych”- realizowanych jest 35 projektów. Są to m.in. działania związane z modernizacją lub przebudową budynków z przeznaczeniem na świetlice, miejsca spotkań. Wśród dotychczas podpisanych umów zakłada się utworzenie nowych miejsc pracy - łącznie powstać ma 208,46 etatów, z czego co najmniej 140,59 etatów przeznaczono dla kobiet. Według stanu na dzień 31.12.2013 r. w wyniku zakończonych projektów utworzono 51,70 nowych miejsc pracy, w tym 36,50 etatu dla kobiet

Priorytet 10 Pomoc Techniczna

Projekty w ramach Priorytetu 10 mają neutralny wpływ na promowania równości szans.

Ogółem na 2020 projektów wdrażanych od początku realizacji Programu w 831 projektach (bez projektów z Priorytetu 1) zidentyfikowano pozytywny wpływ na politykę równych szans, głównie poprzez zapewnienie równego dla wszystkich dostępu do wybudowanej infrastruktury oraz poprzez generowanie nowych miejsc pracy.

W okresie sprawozdawczym nie zidentyfikowano problemów dotyczących realizacji zasady równości szans w projektach RPO WD.

2.2.2 Zasada partnerstwaInstytucja Zarządzająca, realizuje swoje zadania, zgodnie z wymaganiami art. 11 Rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 oraz prawa krajowego, we współpracy z władzami regionalnymi, lokalnymi, miejskimi i innymi władzami publicznymi, a także partnerami społeczno-gospodarczymi, w tym podmiotami reprezentującymi społeczeństwo obywatelskie, partnerami zajmujących się zagadnieniami z zakresu środowiska naturalnego oraz organizacjami pozarządowymi i podmiotami odpowiedzialnymi za wspieranie równości kobiet i mężczyzn. Realizacja zasady partnerstwa sprzyja zwiększeniu transparentności rozdziału funduszy europejskich oraz zapobiega nieprawidłowościom w procesie wdrażania programu.

W ramach uzgodnień partnerskich Instytucja Zarządzająca opracowała „Wytyczne programowe w zakresie ogólnych zasad przygotowania i realizacji projektów w formie partnerstwa w ramach RPO WD na lata 2007-2013, z wyłączeniem Działania 1.1 i 1.2”. Ponadto zgodnie z Wytycznymi dot. przygotowania Lokalnych Programów Rewitalizacyjnych, IZ RPO WD rekomenduje realizację przedsięwzięć przy współudziale partnerów społecznych i gospodarczych oraz włączenie do przedsięwzięć zadań realizowanych w formule partnerstwa.

Zasadniczym problemem realizacji projektów partnerskich przez beneficjentów jest brak umiejętności zarządzania projektem realizowanym w takiej formule i potencjalne ryzyko związane z zakresem odpowiedzialności lidera projektu, a także ryzyko związane z przepływami finansowymi i rozliczeniem projektu partnerskiego. Łącznie w ramach Programu realizowanych jest 185 projektów w formule partnerstwa.

Podejmowane przez IZ RPO WD działania stanowią potwierdzenie realizacji zasady partnerstwa na płaszczyźnie instytucjonalnej (współdziałanie lub współpraca różnych instytucji), na poziomie projektów (realizacja projektów w partnerstwie oraz przez partnerów społeczno-gospodarczych), a także w zakresie wsparcia partnerstwa w Polsce poprzez aktywizację społeczności lokalnej.

Zasada partnerstwa uwzględniona została na każdym etapie realizacji Programu: w programowaniu, wdrażaniu, monitorowaniu i ewaluacji.

Na etapie programowania/wdrażania Programu

Menedżer ds. Środowiska oraz mechanizm konsultacji środowiskowych z organizacjami pozarządowymi

W strukturze Instytucji Zarządzającej RPO WD funkcjonuje Menedżer ds. Środowiska, który jest odpowiedzialny za utrzymywanie kontaktów z przedstawicielami organów środowiskowych oraz organizacji ekologicznych, z którymi konsultowane są kwestie środowiskowe dotyczące przygotowania, oceny i realizacji zarówno Programu, jak i poszczególnych Priorytetów. Na etapie oceny projektów planowanych do realizacji w ramach RPO WD, Menedżer ds. Środowiska odpowiada za konsultacje poszczególnych przedsięwzięć z partnerami społecznymi (przedstawicielami organizacji pozarządowych oraz Regionalnym Konserwatorem Przyrody) zajmującymi się zagadnieniami z zakresu środowiska naturalnego. Listy wniosków pozytywnie ocenionych pod względem formalnym w danym naborze przekazywane są na bieżąco do Menadżera ds.

78

Środowiska. Następnie wraz z dokumentacją środowiskową przekazywane są do konsultacji organizacjom pozarządowym oraz Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska (RDOŚ). W roku 2013, w wyniku opiniowania projektów, partnerzy zgłosili wiele cennych uwag i sugestii. Dotyczyły one m.in. konieczności uzgadniania terminu wykonywania prac budowlanych lub renowacyjnych budynków we współpracy ze specjalistą ornitologiem i chiropterologiem pod kątem występowania miejsc gniazdowania i schronień zwierząt (ptaków i nietoperzy) prawnie chronionych. Uwagi dotyczyły także zalecenia przeprowadzenia wycinki drzew i krzewów w sezonie pozalęgowym. Konsultacjom poddawane były wszystkie projekty, które przeszły ocenę formalną, z wyjątkiem projektów z zakresu współpracy międzyregionalnej i międzynarodowej oraz projektów dot. instrumentów finansowych, a także pomocy technicznej.W roku 2013 procedurze konsultacyjnej poddano 131 projektów. W wyniku konsultacji stwierdzono, że ich realizacja nie narusza polityki zrównoważonego Rozwoju.Uzyskane w wyniku konsultacji z organizacjami pozarządowymi oraz RDOŚ opinie, uwzględniane były podczas strategicznej oceny projektów dokonywanej przez Zarząd Województwa, który na ich podstawie podejmował decyzję o zgodności projektu z polityką zrównoważonego rozwoju regionu.

Zapewnienie projektodawcom informacji mających na celu ułatwienie aplikowania o wsparcie

Instytucja Zarządzająca w 2008 r. opracowała Wytyczne w zakresie ogólnych zasad przygotowywania i realizacji projektów w formie partnerstwa w ramach Programu (z wyłączeniem Działania 1.1 i 1.2). Ich celem jest określenia zasad, założeń i rekomendacji istotnych przy przygotowaniu oraz realizacji projektów partnerskich. Dokument dostępny jest na stronie internetowej www.rpo.dolnyslask.pl i omawiany jest podczas szkoleń organizowanych dla potencjalnych beneficjentów.

Zapewnienie wsparcia dla partnerów społeczno-gospodarczych jako potencjalnych beneficjentów wsparcia udzielanego w ramach Programu

Organizacje pozarządowe i partnerzy gospodarczy są każdorazowo zapraszani na konferencje podsumowujące kolejny rok wdrażania Programu oraz na szkolenia w ramach ogłaszanych naborów wniosków (jeśli odpowiadają kategorii potencjalnych beneficjentów). Ponadto partnerzy społeczno-gospodarczy znajdują wsparcie informacyjne w 7 Punktach Informacyjno-Kontaktowych w regionie.

Uczestnictwo przedstawicieli DIP w spotkaniach organizowanych przez partnerów społeczno-gospodarczych

W okresie sprawozdawczym pracownicy Dolnośląskiej Instytucji Pośredniczącej uczestniczyli w ponad 13 spotkaniach poświęconych przedsiębiorczości, funduszom unijnym i innowacyjności oraz energetyce organizowanym m.in. przez samorządy gospodarcze, parki technologiczne. Podczas spotkań prezentowano informacje dotyczące możliwości uzyskania wsparcia w ramach Priorytetu 1 Przedsiębiorstwa i Innowacyjność RPO WD.

Współpraca Instytucji Zarządzającej RPO WD z innymi instytucjami

Instytucja Zarządzająca RPO WD realizuje zasadę partnerstwa poprzez udział w spotkaniach grup roboczych. Przedstawiciele IZ RPO WD uczestniczą w spotkaniach regionalnych Krajowej Sieci Tematycznej ds. Partnerstwa (KSTP), powołanej w ramach Grupy Roboczej ds. Społeczeństwa Obywatelskiego funkcjonującej przy Komitecie Koordynacyjny Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia. Zadaniem KSTP jest wsparcie członków Komitetów Monitorujących w obszarze merytorycznym i organizacyjnym. Do najważniejszych celów KSTP należą:- upowszechnianie idei partnerstwa wśród członków Komitetów,- wypracowanie systemowych narzędzi realizacji zasady partnerstwa,-wzrost efektywności uczestnictwa przedstawicieli partnerów społeczno-ekonomicznych, strony rządowej i samorządowej m.in. poprzez wymianę informacji o dobrych praktykach.W 2013 r. odbyły się 4 spotkania regionalnych Krajowej Sieci Tematycznej ds. Partnerstwa (KSTP), w dniach:

11-12 kwietnia w Nałęczowie 13-14 czerwca w Augustowie 26-27 września we Wrześni 21-22 listopada w Kołobrzegu

Tematem spotkań była przede wszystkim nowa perspektywa finansowa 2014-2020, w tym przyszłość komitetów monitorujących w Polsce.

Ponadto od 2010 r. Instytucja Zarządzająca należy do krajowej sieci organów środowiskowych i instytucji zarządzających funduszami unijnymi „Partnerstwo: Środowisko dla Rozwoju”. IZ RPO WD reprezentowana jest podczas spotkań sieci m.in. przez Menedżera ds. Środowiska. Przedstawiciel IZ RPO uczestniczy w pracach grup roboczych „Nowa perspektywa finansowa” oraz „Gospodarka wodno-ściekowa. Więcej na ten temat w pkt. 2.2.3 Zgodność realizowanych operacji z prawem wspólnotowym w zakresie ochrony środowiska.

79


Forum Partnerów Społeczno-Gospodarczych

Dnia 04 kwietnia 2012 roku zainicjowano na szczeblu regionalnym działalność Forum Partnerów Społeczno-Gospodarczych. Praca w ramach forum ma na celu wspieranie administracji publicznej w podejmowaniu ważnych i strategicznych decyzji dla rozwoju województwa oraz poprawy jakości życia mieszkańców Dolnego Śląska.Celem Forum jest zdobycie zaufania zarówno społecznego, jak i administracji publicznej, poprzez merytoryczny wkład w dyskusję na tematy związane z rozwojem Dolnego Śląska. Deklarację przystąpienia do Forum wyraziło 13 podmiotów reprezentujących wszystkie sektory życia społeczno-gospodarczego, w tym m.in. Dolnośląska Federacja Organizacji Pozarządowych, Dolnośląska Izba Gospodarcza, Sudecki Związek Pracodawców, Dolnośląska Federacja Przedsiębiorstw Odpowiedzialnych Społecznie czy OPZZ.Pomysłodawcami stworzenia Forum Partnerów Społeczno-Gospodarczych są przedstawiciele organizacji pozarządowych w Podkomitecie Monitorującym PO KL na Dolnym Śląsku. Porozumienie Forum Partnerów Społeczno-Gospodarczych zostało podpisane podczas Konferencji „Dobre prawo dla NGO” w dniu 4 kwietnia 2012 r. w Krzyżowej k. Świdnicy.

Mając na względzie prace nad przyszłą perspektywą finansową 2014-2020 na początku 2013 r. zorganizowano spotkanie z przedstawicielami Forum Partnerów Społeczno-Gospodarczych. Podczas spotkania wyrażono zainteresowania udziałem przedstawiciela Forum w roli obserwatora w pracach Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny dla Województwa Dolnośląskiego. Ponadto, dyskutowano o wyzwaniach związanych z przygotowaniami do nowej perspektywy finansowej na lata 2014 -2020, w tym konsultowaniu najważniejszych dokumentów. Przedstawiciele Forum zadeklarowali gotowość do stałej współpracy podczas konsultacji społecznych, w tym udostępnianie analiz, raportów, wyników badań o charakterze regionalnym, które mogą być użyteczne podczas tworzenia programu operacyjnego na nową perspektywę finansową.

Na etapie monitorowania Programu

Udział partnerów społeczno-gospodarczych w pracach Komitetu Monitorującego RPO WD

W skład Komitetu Monitorującego RPO WD wchodzi 16 partnerów społeczno- gospodarczych. Reprezentują oni środowisko akademicko-naukowe, Kurię Metropolitarną, organizacje pracowników/związków zawodowych, organizacje pracodawców, izby gospodarcze, izby rzemieślnicze, organizacje pozarządowe - 5 członków (Wrocławski Sejmik Osób Niepełnosprawnych, Stowarzyszenie Ekologiczne Eko-Unia, Związek OSP RP województwa dolnośląskiego, Dolnośląska Federacja Sportu, Demokratyczna Unia Kobiet-Klub Wrocławski). Udział partnerów społeczno-gospodarczych w Komitecie Monitorującym RPO zapewnia partycypowanie w najważniejszych decyzjach dotyczących Programu, w szczególności w zakresie kryteriów wyboru projektów do wsparcia czy monitorowania realizacji RPO.W wyniku współpracy sekretariatu Komitetu Monitorującego z innymi instytucjami zajmującymi się tematyką partnerstwa, przedstawicielom partnerów społeczno-gospodarczych przekazywane są informacje dotyczące, m.in. spotkań w aspekcie partnerstwa. Dzięki temu członkowie gremium mają możliwość uczestniczenia w spotkaniach Krajowej Sieci Tematycznej ds. Partnerstwa.Wszystkie uchwały podjęte przez członków Komitetu Monitorującego wraz z protokołami ze spotkań każdorazowo zamieszczane są na stronie internetowej: www.rpo.dolnyslask.pl. Zawartość strony internetowej oraz jakość protokołów z posiedzeń KM RPO WD została wysoko oceniona w „Analizie efektywności funkcjonowania komitetów monitorujących programy operacyjne na lata 2007-2013” – badanie przeprowadzone przez Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju.

Na etapie ewaluacji Programu

Podgrupa ds. ewaluacji

Partnerzy społeczno-gospodarczy mają możliwość uczestniczenia w pracach podgrupy ds. ewaluacji RPO WD, która od wrześniu 2007 r. funkcjonuje w ramach Grupy Roboczej ds. koordynacji wdrażania RPO WD. Działania ww. podgrupy wspierają koordynację procesu ewaluacji RPO WD oraz przyczyniają się do realizacji zasady partnerstwa w procesie zarządzania Programem.

Zadania Komitetu Monitorującego w aspekcie ewaluacji

Po zakończeniu każdego badania ewaluacyjnego, IZ RPO WD prezentuje członkom KM RPO WD raport końcowy. W 2013 r. zaprezentowano wyniki badania ewaluacyjnego pn. „Ewaluacja wpływu projektów wybranych do dofinansowania w ramach Priorytetu 3 Transport RPO WD na rozwój i podniesienie konkurencyjności Dolnego Śląska przy respektowaniu zasad zrównoważonego rozwoju” oraz „Ocena oraz wyznaczenie pożądanych kierunków działań rewitalizacyjnych realizowanych w ramach Priorytetu 9 RPO WD Odnowa zdegradowanych obszarów miejskich na terenie Dolnego Śląska”.

80

IZ RPO WD przedstawia również KM RPO WD informacje na temat stanu wdrażania rekomendacji z przeprowadzonych wcześniej badań ewaluacyjnych. W okresie sprawozdawczym nie przeprowadzono oddzielnych badań dot. realizacji zasady partnerstwa, nie mniej jednak w badaniu dotyczącym działań rewitalizacyjnych realizowanych w ramach Priorytetu 9 RPO WD oceniono m.in. realizację projektów partnerskich w dziedzinie mieszkalnictwa. Badanie opinii liderów i uczestników projektów partnerskich nie wskazało istotnych problemów w czasie realizacji umów partnerskich. Beneficjenci wskazywali, że realizacja projektów na zasadzie partnerstwa jest bardzo zasadna, ponieważ pozwala ograniczyć ilość procedur koniecznych do utworzenia dokumentów w ramach aplikacji o środki. W przypadku beneficjentów, którym nie udało się pozyskać środków największym problemem okazało się niedostateczne informowanie partnerów, brak ich doświadczenia w aplikowaniu o środki zewnętrzne, a także wycofywanie się wspólnot mieszkaniowych z podpisanych umów partnerskich, najczęściej z powodu braku środków na wkład własny. Jedną z rekomendacji wynikająca z przeprowadzonego badania było: pozostawienie zasady partnerstwa w ramach LPR w przyszłym okresie programowania, a nawet wzmocnienie, poprzez maksymalne rozszerzenie listy potencjalnych beneficjentów.

Ogółem w ramach Programu realizowanych jest 185 projektów w formule partnerstwa, w tym w ramach:

- Priorytetu 2 Społeczeństwo Informacyjne - 19 projektów- Priorytetu 3 Transport - 13 projektów- Priorytetu 4 Środowisko i bezpieczeństwo ekologiczne - 10 projektów- Priorytetu 5 Energetyka - 21 projektów- Priorytetu 6 Turystyka i Kultura - 26 projekty- Priorytetu 7 Edukacja - 11 projektów- Priorytetu 8 Zdrowie- 1 projekt- Priorytetu 9 Miasta - 84 projektów

Projekty partnerskie ze względu na swoją specyfikę najczęściej realizowane są w Priorytecie 9 Miasta oraz w Priorytecie 6 Turystyka i Kultura. Przykładem realizacji zasady partnerstwa w Priorytecie 6 mogą być projekty realizowane w ramach Działania 6.5 Działania wspierające infrastrukturę turystyczną i kulturową, w których zakładane jest partnerstwo instytucjonalne, angażujące w realizację imprezy kulturalnej różne podmioty np. jednostki samorządu terytorialnego, stowarzyszenia i przedsiębiorców.

Podstawą do aplikowania o środki w ramach Priorytetu 9 Miasta było przygotowanie przez poszczególne miasta Lokalnych Programów Rewitalizacji. W procesie przygotowywania LPR niezbędne było zagwarantowanie udziału przedstawicieli środowisk społecznych i gospodarczych, szczególnie z obszaru objętego wsparciem. Miasta zostały zobowiązane do przeprowadzenia konsultacji społecznych powstających dokumentów oraz były zachęcane do realizacji projektów w formule partnerskiej. Konsultacje były warunkiem koniecznym do uzyskania pozytywnej opinii Instytucji Zarządzającej, która stanowiła podstawę otrzymania wsparcia ze środków Programu.W efekcie zgłoszonych zostało wiele projektów, w których liderem jest jednostka samorządu terytorialnego, a partnerami wspólnoty mieszkaniowe. Rozwiązanie to pozwoliło wielu wspólnotom przezwyciężyć problem braku doświadczenia w aplikowaniu o środki europejskie.Ponadto przedsięwzięciom infrastrukturalnym muszą towarzyszyć przedsięwzięcia społeczne, ukierunkowane na osiąganie celów wyznaczonych dla obszaru wsparcia określonym w LPR np. działania zmierzająca do aktywizacji osób zagrożonych wykluczeniem społecznym, tworzenie świetlic środowiskowych, którymi zajmują się organizacje pozarządowe.

Projekty realizowane przez partnerów społeczno-gospodarczych

Zgodnie z zapisami programowymi potencjalnymi beneficjantami RPO WD są partnerzy społeczno-gospodarczy tj. NGO. Według stanu na koniec okresu sprawozdawczego realizowanych było 24 projektów (o wartości całkowitej 11 461 069,78 EUR, w tym wartość dofinansowania z EFRR 6 807 247,21 EUR) przez przedstawicieli organizacji pozarządowych (fundacje i stowarzyszenia). Projekty te są realizowane głównie w Priorytecie 6 Turystyka i Kultura, a także w Priorytecie 4 Środowisko i bezpieczeństwo ekologiczne .

Wyżej wymienione działania stanowią potwierdzenie stosowania przez IZ RPO WD dialogu z różnego typu organizacjami i instytucjami, co tym samym stanowi potwierdzenie zachowania zasady partnerstwa na wszystkich etapach realizacji Programu.

W okresie sprawozdawczym nie zidentyfikowano problemów dotyczących realizacji zasady partnerstwa w projektach RPO WD.

81

2.2.3 Zgodność realizowanych operacji z prawem wspólnotowym w zakresie ochrony środowiska

W procesie wdrażania Programu IZ RPO zobligowana jest do respektowania przepisów- dyrektywy 2011/92/UE z dnia 13 grudnia 2011 r. w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre

przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko (dyrektywa OOŚ), - dyrektywy Rady nr 92/43/EWG (dyrektywa siedliskowa), - dyrektywy Rady nr 79/409/EWG (dyrektywa ptasia),- dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2001/42/WE (dyrektywa Strategicznej Oceny

Oddziaływania na Środowisko),które zostały zaimplementowanie do prawa krajowego w ustawie z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Aktem wykonawczym do w/w ustawy, regulującym kwestie środowiskowe, jest rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko,Właściwa implementacja dyrektyw środowiskowych do krajowego porządku prawnego ma na celu ograniczenie ryzyka błędów w postępowaniach administracyjnych związanych z ochroną środowiska w ramach procesu inwestycyjnego, tj. w sprawie oceny oddziaływania na środowisko, mogących skutkować zagrożeniem dla przygotowania lub realizacji projektów współfinansowanych w ramach programów operacyjnych, w tym RPO WD.

Badanie zgodności projektów ubiegających się o dofinansowanie w ramach RPO WD w zakresie ocen oddziaływania na środowisko odbywa się na etapie oceny formalnej dokonywanej przez pracowników IZ. Pracownik IZ ds. zagadnień środowiskowych - opiniuje projekty w przypadku wystąpienia wątpliwości odnośnie prawidłowości przeprowadzenia przez wnioskodawców oceny oddziaływania na środowisko. Ponadto Instytucja Zarządzająca zapewnia pomoc beneficjentom w zakresie kluczowych elementów postępowania w sprawie o wydanie decyzji środowiskowej organizując szkolenia w tym zakresie. Na bieżąco są także opiniowane projekty realizowane w ramach Programu w zakresie aspektów środowiskowych przez przedstawicieli partnerów społecznych reprezentowanych w Komitecie Monitorującym RPO WD (ekologiczne organizacje pozarządowe) oraz Regionalnego Konserwatora Przyrody.

1. Opiniowanie projektów w ramach RPO WD w aspekcie środowiskowym

W strukturze Instytucji Zarządzającej RPO zostało utworzone stanowisko ds. Zagadnień Środowiskowych w ramach jego kompetencji jest utrzymywanie kontaktów z przedstawicielami organów środowiskowych oraz organizacji ekologicznych, z którymi konsultowane są kwestie środowiskowe dotyczące przygotowania, oceny i realizacji zarówno Programu, jak i poszczególnych Priorytetów. Na etapie oceny projektów planowanych do realizacji w ramach Programu, Menedżer ds. Środowiska odpowiada za konsultacje poszczególnych przedsięwzięć z partnerami społecznymi (przedstawicielami organizacji pozarządowych) oraz Regionalnym Konserwatorem Przyrody zajmującymi się zagadnieniami z zakresu środowiska naturalnego. Listy wniosków o dofinansowanie pozytywnie ocenionych pod względem formalnym w danym naborze przekazywane są na bieżąco do Menadżera ds. Środowiska. Następnie wraz z dokumentacją środowiskową przekazywane są do konsultacji organizacjom pozarządowym oraz Regionalnego Konserwatora Przyrody.

W 2013 r., podczas opiniowania projektów, partnerzy zgłosili uwagi i sugestie dotyczące m.in. konieczności uzgadniania terminu wykonywania prac budowlanych lub renowacyjnych budynków we współpracy ze specjalistą ornitologiem i chiropterologiem pod kątem występowania miejsc gniazdowania i schronień zwierząt (ptaków i nietoperzy) prawnie chronionych. Uwagi dotyczyły także zalecenia przeprowadzenia wycinki drzew i krzewów w sezonie pozalęgowym. Konsultacjom poddawane były wszystkie projekty, które przeszły ocenę formalną, z wyjątkiem projektów z zakresu współpracy międzyregionalnej i międzynarodowej oraz projektów dotyczących instrumentów finansowych, a także pomocy technicznej.

82

Liczba projektów poddanych procedurze konsultacyjnej w 2013 r. w ramach RPO WDPriorytet 1 Przedsiębiorstwa i innowacyjność 12Priorytet 2 Społeczeństwo informacyjne 11Priorytet 3 Transport 10Priorytet 4 Środowisko i bezpieczeństwo ekologiczne 33Priorytet 5 Energetyka 24Priorytet 6 Turystyka i kultura 11Priorytet 7 Edukacja 0Priorytet 9 Miasta 28

Razem 129

W wyniku konsultacji stwierdzono, że realizacja projektów nie narusza polityki zrównoważonego rozwoju.Uzyskane w wyniku konsultacji z organizacjami pozarządowymi oraz RDOŚ opinie, uwzględniane były podczas strategicznej oceny projektów dokonywanej przez IZ, która na ich podstawie podejmowała decyzję o zgodności projektu z polityką zrównoważonego rozwoju regionu.

Bezpośrednie efekty ekologiczne poszczególnych komponentów środowiska naturalnego uzyskane dzięki projektom realizowanym w ramach RPO WD znajdą odbicie w raportach i sprawozdaniach instytucji monitorujących stan środowiska naturalnego na terenie województwa dolnośląskiego sporządzone w roku kolejnym po roku sprawozdawczym. Należą do nich m.in.: Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska, Państwowy Instytut Geologiczny, Główny Urząd Statystyczny i Wojewódzki Urząd Statystyczny we Wrocławiu, Okręgowa Stacja Chemiczno-Rolnicza we Wrocławiu, a także organizacje proekologiczne. Ponadto w ramach audytów operacji prowadzonych przez Urząd Kontroli Skarbowej weryfikowana jest zgodność projektu z wymogami dotyczącymi ochrony środowiska.

Przedstawiona poniżej analiza dotyczy badania prognozowanego wpływu wymienionych niżej typów projektów poprzez odniesienie do wskaźników monitoringowych określonych w Strategicznej Ocenie Oddziaływania na Środowisko dla RPO (stan na 31.12.2013 r.). W oparciu o tabelę nr 42 Macierz środowiskowych skutków działań podjętych w ramach Priorytetów RPO WD, zamieszczoną w dokumencie pn. „Prognoza oddziaływania na środowisko Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013 etap II”, przygotowano analizę wpływu na podstawowe komponenty środowiska poszczególnych typów projektów wg ogłaszanych naborów w ramach RPO WD w 2013 r. (w trybie systemowym i konkursowym), a także projektów wybieranych z list rezerwowych oraz projektów indywidualnych, dla których wybór nastąpił w roku 2013.

Badanie dotyczyło oddziaływania na następujące komponenty środowiska: powietrze, woda, hałas, gospodarka odpadami, krajobraz, zdrowie ludzi, oddziaływanie transgraniczne, przyroda. Prezentowane dane dotyczą realizacji Programu w roku 2013.

Zgodnie z Dyrektywą 2001/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko, prezentowane oddziaływanie jest analizowane w aspekcie wpływu wtórnego, skumulowanego, synergistycznego, krótko-, średnio- i długoterminowego, stałego i tymczasowego oraz klasyfikowane jako pozytywne i negatywne. Macierz skutków środowiskowych jest syntetycznym zestawieniem oczekiwanych środowiskowych skutków działań podjętych w obszarze poszczególnych interwencji. Konstruując macierz dla RPO WD skupiono się – po stronie receptorów – na podstawowych komponentach środowiska. Nie oznacza to braku oddziaływania na pozostałe. Mając jednak na uwadze ograniczoną skalę działań inwestycyjnych, jakie mogą uzyskać wsparcie w ramach RPO zrezygnowano z eksponowania w macierzy wszystkich możliwych obszarów potencjalnego oddziaływania. Ponadto badanie aspektów oddziaływania poszczególnych projektów zostało wbudowane rygorystycznie w system kryteriów oceny projektów jako kryterium dostępu, po spełnieniu wszystkich wymagań środowiskowych zgodnych z dyrektywą 2011/92/UE z dnia 13 grudnia 2011 r. w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko.

Priorytet 1 Przedsiębiorstwa i innowacyjność

W ramach Priorytetu oceniono następujące typy projektów:

1. projekty inwestycyjne w zakresie tworzenia i rozwoju infrastruktury wspierającej innowacje, np.: parki naukowo-technologiczne, centra transferu technologii, inkubatory technologiczne, centra innowacji (projekty o wartości do 40 mln zł, w tym infrastruktura jednostek naukowych w zakresie działalności badawczo-rozwojowej do 1 mln euro)

83

Zgodnie z macierzą środowiskową wskaźniki uzyskane w wyniku realizacji powyższego typu projektu mają słabe, średnioterminowe, bezpośrednie i pozytywne oddziaływanie, a w przypadku oddziaływania na hałas - słabe, krótkoterminowe, negatywne bezpośrednie oddziaływanie. Natomiast nie stwierdza się wpływu na krajobraz, przyrodę, zdrowie ludzi oraz oddziaływanie transgraniczne.

2. projekty dotyczące bezpośredniego wsparcia finansowego dla jednostek naukowych, centrów doskonałości na inwestycje w zakresie infrastruktury działalności badawczo - rozwojowej prowadzonej na rzecz przedsiębiorstw (projekty o wartości do 1 mln euro).

Zgodnie z macierzą środowiskową wskaźniki dla powyższego typu projektów mają słabe, średnioterminowe, bezpośrednie aczkolwiek pozytywne oddziaływanie. Natomiast nie stwierdza się wpływu realizowanego typu projektu na oddziaływanie transgraniczne.

3. projekty inwestycyjne w zakresie tworzenia i rozwoju parków przemysłowych

Wskaźniki uzyskane w wyniku realizacji ww. projektów mają słabe, bezpośrednie i długoterminowe pozytywne oddziaływanie na powietrze, wody, hałas, gospodarkę odpadami i krajobraz. Natomiast w przypadku wpływu na zdrowie ludzi, oddziaływanie transgraniczne oraz przyrodę stwierdza się brak oddziaływania. W związku z realizacją tego typu projektów istnieje możliwość wystąpienia również słabego, bezpośredniego, długoterminowego negatywnego oddziaływania na hałas.

4. projekty dotyczące tworzenia i rozwoju inkubatorów przedsiębiorczości

Zgodnie z macierzą środowiskową wskaźniki dla ww. projektów mają pozytywne słabe, długoterminowe oddziaływanie. W przypadku oddziaływania na powietrze, wody, hałas i gospodarkę odpadami możliwy jest efekt synergii z Priorytetem 9. Natomiast nie przewiduje się wpływu na krajobraz, przyrodę oraz oddziaływanie transgraniczne.


W ramach Priorytetu 2 oceniono typy projektów dotyczące:

1. budowy lub rozbudowy regionalnych i lokalnych szerokopasmowych i bezpiecznych sieci, zwłaszcza na obszarach wiejskich i małych miast

W przypadku oddziaływania na środowisko wskaźników uzyskanych w wyniku realizacji ww. projektów, zgodnie z macierzą środowiskową na powietrze, stwierdza się pozytywny słaby, wtórny i średnioterminowy wpływ przedsięwzięcia. Natomiast na hałas i zdrowie ludzi oddziaływanie jest negatywne słabe, średnioterminowe, na krajobraz jest negatywne słabe i długoterminowe, a na pozostałe komponenty środowiska nie stwierdza się wpływu.

2. rozwoju bezpiecznych systemów transmisji danych z wykorzystaniem nowoczesnych technologii

Wskaźniki uzyskane w wyniku realizacji ww. projektów mają pozytywny słaby, wtórny i średnioterminowy wpływ na zdrowie ludzi. Nie stwierdza się wpływu na pozostałe komponenty środowiska.



1. zakupu nowych, przyjaznych dla środowiska środków transportu zbiorowego do obsługi istniejących i planowanych linii tramwajowych oraz autobusowych

Wskaźniki uzyskane w wyniku realizacji powyższego typu projektów w przypadku hałasu, powietrza, wód i gospodarki odpadami oraz zdrowia ludzi – wykazują słabe bądź średnie i długoterminowe oddziaływanie, a ponadto synergiczne z Priorytetem 6 na hałas i powietrze. Nie stwierdza się wpływu na pozostałe obszary.

2. budowy, przebudowy i rozbudowy infrastruktury niezbędnej do uruchomienia nowych linii

Zgodnie z macierzą środowiskową stwierdza się pozytywny słaby, średnioterminowy wpływ danego typu projektów na powietrze, wody, hałas i gospodarkę odpadami, w przypadku dwóch ostatnich komponentów środowiska możliwe jest słabe, średniookresowe negatywne oddziaływanie. Ponadto stwierdza się słabe, długoterminowe i wtórne oddziaływanie na zdrowie ludzi. Natomiast nie stwierdza się oddziaływania na pozostałe komponenty środowiska.

3. budowy, przebudowy i rozbudowy stosownej infrastruktury towarzyszącej, np. węzłowe dworce przesiadkowe, zajezdnie, systemy centralnego sterowania ruchem, dystrybucji biletów, informacji oraz monitoringu bezpieczeństwa, podstacje zasilające dla trakcji tramwajowej

84

Wskaźniki uzyskane w wyniku realizacji ww. projektów w przypadku hałasu, powietrza, krajobrazu i zdrowia ludzi wykazują słabe, długoterminowe, wtórne, aczkolwiek pozytywne oddziaływanie, a dodatkowo synergiczne z Priorytetem 6 na hałas i powietrze. Ponadto stwierdza się słabe, krótkoterminowe, negatywne oddziaływanie na gospodarkę odpadami. Nie stwierdza się wpływu w przypadku pozostałych obszarów.

4. modernizacji i budowy obiektów inżynierskich zwiększających m.in. ilość przepraw mostowych przez rzekę Odrę w celu poprawy dostępności transportowej wielu miast

Zgodnie z macierzą środowiskową stwierdza się pozytywny słaby, a dodatkowo synergiczny z Priorytetem 6 wpływ danego projektu na powietrze, wody i hałas. Ponadto stwierdza się pozytywne długoterminowe oddziaływanie na zdrowie ludzi oraz synergie z Priorytetem 8. Natomiast na przyrodę stwierdza się negatywny krótkoterminowy czas występowania. Nie stwierdza się oddziaływania na pozostałe komponenty środowiska.

Priorytet 4 Środowisko i bezpieczeństwo ekologiczne

W ramach Priorytetu 4 oceniono typy projektów dotyczących:

1. działań przyczyniających się do poprawy jakości powietrza, dzięki obniżeniu wielkości emisji z obiektów użyteczności publicznej poprzez modernizację zlokalizowanych w nich źródeł ciepła

Wskaźniki uzyskane w wyniku realizacji ww. projektów wykazują słabe bądź średnie, długotrwałe oddziaływanie na powietrze, wody, hałas, gospodarkę odpadami, krajobraz, zdrowie ludzi i przyrodę, natomiast w odniesieniu do transgraniczności założono brak oddziaływania.

2. ochrony bioróżnorodności w regionie oraz zwiększenia powierzchni obszarów chronionych

Wskaźniki uzyskane w wyniku realizacji powyższego typu projektów wykazują stałe średnie bądź silne bezpośrednie oddziaływanie na wszystkie analizowane komponenty środowiska. Jedynie w przypadku transgraniczności wskazano na brak oddziaływania.

3. budowy, odbudowy lub rozbudowy istniejących systemów zabezpieczenia przed zagrożeniami hydrologicznymi przeciwdziałania i zapobiegania skutkom suszy

Wskaźniki uzyskane w wyniku realizacji powyższego typu projektów wykazują średnie (w przypadku krajobrazu słabe), stałe i bezpośrednie oddziaływanie na wody, zdrowie ludzi i przyrodę, dla której możliwe jest także stałe, średnie, bezpośrednie i negatywne oddziaływanie. W przypadku pozostałych komponentów środowiska stwierdza się brak oddziaływania.

4. działania z zakresu rekultywacji obszarów zdegradowanych (poprzemysłowych i powojskowych) polegające na zagospodarowaniu tych terenów na cele przyrodnicze, rekreacyjno – wypoczynkowe oraz gospodarki proekologicznej

Wskaźniki uzyskane w wyniku realizacji powyższego typu projektów wykazują pozytywny średni słaby i długoterminowy wpływ na powietrze, gospodarkę odpadami na zdrowie ludzi. Natomiast pozytywne bezpośrednie, średnie i długoterminowe oddziaływanie na wpływ na wody, hałas, krajobraz oraz przyrodę. Nie stwierdza się wpływu realizowanego typu projektu na oddziaływanie transgraniczne.



1. wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych, ze szczególnym uwzględnieniem elektrowni wodnych

Zgodnie z macierzą środowiskową stwierdza się pozytywny, bezpośredni, słaby i długoterminowy wpływ projektów na wody, hałas i krajobraz. Pozytywne bezpośrednie, długoterminowe i średnie oddziaływanie występuje na powietrze, gospodarkę odpadami i oddziaływanie transgraniczne. Natomiast w przypadku zdrowia ludzi i przyrody stwierdza się pozytywny słaby, długoterminowy i wtórny wpływ.

2. przebudowy istniejącej sieci dystrybucji energii elektrycznej średniego napięcia

Zgodnie z macierzą środowiskową stwierdza się pozytywny słaby, wtórny i długoterminowy wpływ wymienionego typu projektów na zdrowie ludzi i gospodarkę odpadami. Natomiast w przypadku oddziaływania na pozostałe komponenty środowiska, zgodnie z macierzą środowiskową stwierdza się brak oddziaływania.

85

3. budowy nowych sieci dystrybucji energii elektrycznej średniego napięcia wyłącznie w celu zapewnienia niezbędnych potrzeb terenów inwestycyjnych oraz społecznego budownictwa mieszkaniowego na obszarach małych miast

Zgodnie z macierzą środowiskową stwierdza się pozytywny słaby, wtórny i długoterminowy wpływ typu projektów na zdrowie ludzi, powietrze i gospodarkę odpadami. Dodatkowo w przypadku powietrza i gospodarki odpadami możliwy jest efekt synergii z Priorytetem 1. Natomiast w przypadku oddziaływania na środowisko wskaźników uzyskanych w wyniku realizacji projektów w ramach Priorytetu 5, zgodnie z macierzą środowiskową, nie stwierdza się wpływu w przypadku pozostałych komponentów.

4. budowy ciepłowni oraz ich przebudowy lub rozbudowy oraz wyposażenie w celu poprawy sprawności energetycznej. Preferowane będą ciepłownie wykorzystujące odnawialne i alternatywne źródła energii (np. biomasa, energia geotermalna, gaz)

Zgodnie z macierzą środowiskową stwierdza się pozytywny, słaby i długoterminowy wpływ typu projektów na wody, hałas i przyrodę, a w przypadku gospodarki odpadami – średni i długoterminowy. Pozytywne długoterminowe, słabe i wtórne oddziaływanie występuje na krajobraz i zdrowie ludzi. Ponadto możliwy jest efekt synergii z Priorytetami 4, 6 i 8. Natomiast nie stwierdza się wpływu realizowanego typu projektu na oddziaływanie transgraniczne.

5. budowy, przebudowy i rozbudowy sieci dystrybucji ciepła

Zgodnie z macierzą środowiskową stwierdza się pozytywny, słaby i długoterminowy wpływ typu projektów na wody i hałas. W przypadku powietrza i gospodarki odpadami stwierdza się pozytywny średni i długoterminowy wpływ, natomiast pozytywny słaby, wtórny i długoterminowy wpływ przedsięwzięcia na krajobraz i zdrowie ludzi. Nie stwierdza się wpływu realizowanego typu projektu na oddziaływanie transgraniczne i przyrodę.

6. budowy i rozbudowy sieci dystrybucyjnych gazu w celu większego upowszechniania tego źródła energii, zwłaszcza dla celów grzewczych. Preferowane były inwestycje prowadzące do obniżenia niskiej emisji na terenach atrakcyjnych turystycznie i w uzdrowiskach

Zgodnie z macierzą środowiskową stwierdza się pozytywny, średni i długoterminowy wpływ typu projektów na powietrze, ponadto możliwy jest efekt synergii z Priorytetem 1, 6 i 9. Natomiast w przypadku wody, hałasu i przyrody stwierdza się pozytywny słaby i długoterminowy wpływ. W przypadku wpływu na zdrowie ludzi i krajobraz stwierdza się pozytywny słaby, wtórny i długoterminowy wpływ przedsięwzięcia. Nie stwierdza się wpływu realizowanego typu projektu na oddziaływanie transgraniczne.

Priorytet 6 Turystyka i kultura

W ramach Priorytetu 6 oceniono następujące typy projektów:

1. projekty z zakresu turystyki uzdrowiskowej

a) odbudowa i renowacja architektury zdrojowej

Wskaźniki uzyskane w wyniku realizacji powyższego typu projektów wykazują pozytywny średni i długoterminowy wpływ na gospodarkę odpadami oraz krajobraz. Natomiast pozytywne słabe, wtórne i długoterminowe oddziaływanie na wpływ na zdrowie ludzi. Nie stwierdza się oddziaływania na pozostałe komponenty środowiska.

b) rewitalizacja parków ( szczególnie zdrojowych)

Wskaźniki uzyskane w wyniku realizacji powyższego typu projektów wykazują pozytywny słaby, wtórny i długoterminowy wpływ na powietrze, wodę, hałas oraz zdrowie ludzi. Natomiast pozytywne średnie i długoterminowe oddziaływanie na wpływ na przyrodę. Nie stwierdza się wpływu realizowanego typu projektu na oddziaływanie transgraniczne.

2. projekty z zakresu turystyki biznesowej

a) promocja i marketing regionu jako atrakcyjnego miejsca dla organizacji kongresów, konferencji, wystaw gospodarczych oraz innych imprez biznesowych

Wskaźniki uzyskane w wyniku realizacji powyższego typu projektów wykazują brak oddziaływania na wszystkie komponenty środowiska.

86

Priorytet 9 Miasta

W ramach Priorytetu 9 przeprowadzono ocenę projektów dotyczących sanacji zdegradowanych obszarów miejskich. Wskaźniki uzyskane w wyniku ich realizacji wykazują słabe bądź średnie, długoterminowe aczkolwiek pozytywne oddziaływanie na poszczególne komponenty środowiska. Nie przewiduje się oddziaływania w przypadku transgraniczności.

Wskaźniki uzyskane w wyniku realizacji powyższych typów projektów w ramach poszczególnych Priorytetów wykazały pozytywny wpływ na środowisko. Należy podkreślić, że każda inwestycja została poddana procedurze weryfikacyjnej pod kątem oddziaływania na środowisko. Postępowanie w zakresie oceny oddziaływania na środowisko pozwoliło wyeliminować przedsięwzięcia niekorzystne dla środowiska.

2. Działania na rzecz prowadzenia wspólnych prac na rzecz ochrony środowiska

Od grudnia 2010 r. Samorząd Województwa Dolnośląskiego uczestniczy w krajowej sieci organów środowiskowych i instytucji zarządzających funduszami unijnymi „Partnerstwo: Środowisko dla Rozwoju”. Instytucję Zarządzającą RPO reprezentuje Menedżer ds. Środowiska, który jest członkiem grup roboczych „Nowa perspektywa finansowa”, Grupy ds. Gospodarki wodno-ściekowej oraz Grupy ds. Ocen Oddziaływania na Środowisko.

W dniach 10-11 grudnia 2013 r. odbyło się V posiedzenie plenarne, podczas którego przedstawiciele grup roboczych, funkcjonujących w ramach Sieci, zaprezentowali wyniki dotychczasowych prac i zadań zrealizowanych w 2013 r. Został także określony harmonogram dalszych działań, planowany do realizacji w kolejnych latach funkcjonowania Sieci. Przedstawiono również politykę spójności w kontekście ochrony środowiska dotyczącą programowania 2014-2020.

W ramach grupy „Nowa perspektywa finansowa 2014-2020” w 2013 r. odbyło się 5 spotkań, w tym 1 wizyta studyjna we Francji. W trakcie pracy grupy omawiane były krajowe priorytety w polityce ochrony środowiska, kryteria środowiskowe oceny projektów, uwarunkowania prawne i proceduralne dla strategicznej oceny oddziaływania na środowisko, linia demarkacyjna pomiędzy krajowymi a regionalnymi programami operacyjnymi. W 2013 r. prace w grupie były poświęcone przygotowaniu do programowania w zakresie: włączenia do nowych programów operacyjnych priorytetów oraz kryteriów środowiskowych, włączeniu działań z zakresu adaptacji do zmian klimatu, zazielenieniu polityki miejskiej.

W ramach Grupy ds. Gospodarki wodno-ściekowej, której głównym celem jest zapewnienie wsparcia dla wdrażania Ramowej Dyrektywy Wodnej (RDW) oraz realizacji Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych, w 2013 r. odbyły się 4 spotkania. Spotkania w głównej mierze poświęcone były omówieniu projektu czwartej aktualizacji (KPOŚK) oraz przedstawiono propozycje zmian w ustawie wodnej.

W ramach Grupy ds. Oceny Oddziaływania na Środowisko odbyły się w 2013 r. 9 spotkań, w tym 6 wyjazdów studyjnych. Działalność grupy skupia się na następujących zagadnieniach:

- procedurze wydawania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach i ocenie oddziaływania na środowisko, problemach ogólnych, w tym dotyczących doświadczeń związanych z projektami przewidzianymi do dofinansowania ze środków Unii Europejskiej,

- strategicznej ocenie oddziaływania na środowisko planów urządzenia lasu,- dziko występujących gatunkach i ich siedliskach w ocenach oddziaływania na środowisko,- oceny oddziaływania na środowisko planowanych przedsięwzięć w kontekście ochrony wód, walorów

przyrodniczych i problemów Parku Narodowego „Ujście Warty”,- określenia planu dalszej działalności na 2014 rok.

3. Problemy związane z realizacją zagadnień środowiskowych

W ramach zidentyfikowanych problemów i utrudnień we wdrażaniu programu operacyjnego niewyjaśnione jest zagadnienie zgodności projektów przeciwpowodziowych i energetyki wodnej z zapisami Ramowej Dyrektywy Wodnej. Pismem z 19 listopada 2010 r. KE zarzuciła Polsce brak implementacji przepisów Ramowej Dyrektywy Wodnej (RDW) do przepisów krajowych. Jako przedsięwzięcia „problemowe” wymieniono wówczas przedsięwzięcia przeciwpowodziowe oraz dotyczące energetyki wodnej. Wobec zgłoszonych zarzutów IŻ RPO WD podjęła szereg działań naprawczych i zapobiegających dofinansowaniu przedmiotowych przedsięwzięć niezgodnych z RDW. W tym celu nawiązano ścisłą współpracę z Regionalnym Zarządem Gospodarki Wodnej we Wrocławiu (RZGW), Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska we Wrocławiu (RDOŚ) i Wojewódzkim Inspektoratem Ochrony Środowiska we Wrocławiu. Wykorzystano również zalecany pakiet materiałów opracowanych przez

87

Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju we współpracy z Ministerstwem Środowiska. Zobowiązano również beneficjentów do składania dodatkowych załączników do wniosku o dofinansowanie, tj. list sprawdzających wraz z ekspertyzą zaopiniowanych przez RZGW oraz RDOŚ. Dokumentacja ta ponadto jest badana przez dwóch niezależnych ekspertów zewnętrznych w trakcie oceny projektów. Mimo zastosowanych indywidualnych rozwiązań przez Instytucję Zarządzającą, KE wstrzymała certyfikację wydatków projektów kategorii 53. Wstrzymana została możliwość certyfikacji wydatków dla przedsięwzięć przeciwpowodziowych bez podania terminu ponownego uruchomienia płatności. Projekty realizowane w RPO WD w ramach kategorii 53 nie stanowią „nowej inwestycji” i dotyczą przede wszystkim regulacji wałów przeciwpowodziowych. Są to więc prace modernizacyjne, remontowe i nie są one związane z budową lub modernizacją zbiorników retencyjnych. Realizacja planowanych inwestycji nie stanowi zagrożenia dla celów środowiskowych RDW i pozostaje bez wpływu na ich osiągnięcie. Projekty z zakresu ochrony przeciwpowodziowej w województwie dolnośląskim traktowane są jako inwestycje priorytetowe. W lutym 2013 r. IZ RPO zwróciła się do Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju z pismem dot. umożliwienia certyfikacji wydatków związanych z realizacją projektów przeciwpowodziowych po ich indywidualnej analizie oraz o wskazanie przybliżonego terminu przywrócenia całkowitej możliwości certyfikacji tych wydatków.

W odpowiedzi Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju przedstawiło KE kompleksowe informacje mające na celu uregulowanie kwestii dotyczących zapewnienia zgodności projektów finansowanych w ramach POiŚ i RPO oraz odblokowanie możliwości certyfikacji. Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju wraz z Ministerstwem Środowiska i Ministerstwem Administracji i Cyfryzacji przekazały do KE wspólne stanowisko ws. opracowania przejściowych dokumentów strategicznych, tzw. „Masterplanów”.Ponadto w lipcu 2013 r. Ministerstwo Środowiska przekazało do KE dokument pn. „Plan działania w zakresie planowania strategicznego w gospodarce wodnej”. Przyjęcie ww. dokumentu jest jednym z warunków umożliwiających odblokowanie refundacji wydatków dla projektów przeciwpowodziowych. KE wystosowała w 2013 r. pismo wskazujące na warunki odblokowania certyfikacji m.in. miesięczne raportowanie z postępów prac nad Masterplanami, poprawa zapisów wytycznych do oceny w zakresie RDW, dokonanie powtórnej weryfikacji wszystkich projektów.

Kolejną kwestią są pojawiające się w dalszym ciągu problemy wnioskodawców w dokumentowaniu procedury OOŚ. W 2013 r. wydano 6 opinii dla projektów budzących wątpliwości na etapie oceny formalnej, w zakresie poprawności ocen oddziaływania na środowisko zgodnie z dyrektywą 2011/92/UE z dnia 13 grudnia 2011 r. w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko.

4. Szkolenia dla beneficjentów

Instytucja Zarządzająca RPO WD zapewnia pomoc beneficjentom w zakresie prawidłowej interpretacji prawa środowiskowego w ramach realizowanych projektów.

W 2013 r. we współpracy z Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska w zakresie przygotowania oceny oddziaływania na środowisko IZ RPO przeprowadziła 2 szkolenia dla 99 beneficjentów.

2.2.4 Zgodność realizowanych operacji z prawem wspólnotowym w zakresie prawa zamówień publicznych

Instytucja Zarządzająca RPO WD zapewnia zgodność realizowanych operacji z prawem wspólnotowym w zakresie zamówień publicznych, tzn. prawidłowość stosowania przez beneficjentów, w tym z sektora prywatnego, przepisów dotyczących przestrzegania zasad konkurencyjności i zamówień publicznych. Beneficjenci realizujący zamówienia publiczne powyżej progu 14 000 EUR zobowiązani są do stosowania przepisów wynikających z ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych.Beneficjenci realizujący procedurę zamówień publicznych w zakresie zamówień poniżej progu 14 000 EUR zobowiązani są do stosowania Wytycznych IZ RPO WD w zakresie ogólnych zasad udzielania zamówień i wyboru wykonawców w transakcjach nie objętych przepisami ustawy Prawo zamówień publicznych. Obowiązek stosowania prawa zamówień publicznych lub wytycznych IZ RPO WD nakłada umowa o dofinansowanie projektu. Na etapie realizacji projektów poprawność stosowania procedur zamówień publicznych sprawdzana jest podczas kontroli ex-ante dokumentacji dotyczącej zamówień publicznych, kontroli problemowej zamówień publicznych na dokumentach, weryfikacji wniosku beneficjenta o płatność oraz podczas kontroli na miejscu realizacji projektu, gdzie przeprowadzana jest szczegółowa kontrola dokumentacji dotycząca udzielanych zamówień w projekcie. Nieprzestrzeganie przez beneficjentów procedur udzielania zamówień publicznych przy wydatkowaniu środków skutkuje nakładaniem korekt finansowych, zwrotem środków, jak i może skutkować wstrzymaniem wypłaty dofinansowania lub rozwiązaniem umowy.

88

W 2013 r. ujawniono 123 nieprawidłowości w zakresie zamówień publicznych w realizowanych projektach w ramach Programu, co stanowi ok. 71,93% ogólnej liczby wszystkich wykrytych nieprawidłowości.

Problemy związane z realizacją zamówień publicznych

W 2013 r. nie stwierdzono problemów o charakterze systemowym związanych z zamówieniami publicznymi. Niemniej jednak, kontrole projektów ujawniły błędy popełniane przez beneficjentów w zakresie przeprowadzania postępowań podlegających przepisom prawa zamówień publicznych, głównie w odniesieniu do zachowania uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców, w tym m.in. publikacji w Biuletynie Zamówień Publicznych informacji związanych z procedurą udzielania zamówienia, wyboru trybu zamówienia, wyboru wykonawcy, terminu zawarcia umowy z wykonawcą, dzielenia zamówienia oraz nieprawidłowego ustalanie jego wartości. Niewielka część z tych nieprawidłowości wynikała z niedostosowania prawa polskiego do prawa wspólnotowego w obszarze zamówień publicznych, większość jest jednak wynikiem błędów beneficjentów. Wykrycie tego rodzaju nieprawidłowości przez IZ RPO WD prowadzi do nałożenia na beneficjenta korekty finansowej i zwrotu części środków.

Ponadto stwierdzano nieprawidłowości podczas przeprowadzania postępowań podlegających Wytycznym programowym IZ RPO WD w zakresie ogólnych zasad udzielania zamówień publicznych i wyboru wykonawców w transakcjach nie objętych przepisami ustawy Pzp. Najczęściej beneficjenci nie stosowali się do wymogu prawidłowego określenia kryteriów wyboru oferty, porównania wymaganej ilości ofert pochodzących od różnych wykonawców i obowiązku upublicznienia oferty bądź zachowania właściwego terminu upublicznienia oferty.

Środki zaradcze

W celu przeciwdziałania problemom zaistniałym w zakresie zamówień publicznych, IZ RPO WD podjęła w 2013 r. następujące kroki:

1. przeprowadziła 4 szkolenia dla 174 beneficjentów Priorytetów 1-9 z zakresu stosowania ustawy Prawo zamówień publicznych. Ponadto w ramach Priorytetu 1 przeprowadzono 4 szkolenia dla 102 przedsiębiorców - beneficjentów Priorytetu 1. Łącznie w okresie sprawozdawczym z dziedziny zamówień publicznych w ramach RPO przeszkolono 276 osób.

2. w ramach systemu zarządzania i kontroli od 2012 roku wprowadzono dodatkowe narzędzie kontroli, tj.: kontrolę problemową na dokumentach w siedzibie kontrolującego w ramach prawidłowości udzielenia zamówień publicznych – zachowania zasady konkurencyjności. Celem kontroli problemowej jest minimalizacja ryzyka certyfikowania wydatków poniesionych z naruszeniem zasady konkurencyjności, w szczególności w stosunku do wydatków poniesionych w ramach zamówień publicznych udzielanych przez beneficjentów. Badaniem objęte są wszystkie projekty w ramach Programu (z wyłączeniem Działań 1.1, 1.2, 5.1, 5.3 realizowanych przez DIP oraz Priorytetu 10 Pomoc Techniczna), co do których pozostają niescertyfikowane wydatki do KE i co do których: - certyfikowano już wcześniej wydatki, - IZ RPO WD złożyła deklarację wydatków do Instytucji Pośredniczącej w Certyfikacji,- beneficjenci złożyli wniosek o płatność do IZ RPO. Badanie jest przeprowadzane w oparciu o dokumentację dotyczącą zamówień publicznych będącą w posiadaniu IZ RPO i/lub przedłożoną przez beneficjentów, w sposób niezależny od procedury weryfikacji wniosków o płatność, co wynika z celu jakim jest minimalizowanie ryzyka poświadczenia wydatków poniesionych z naruszeniem prawa.W 2013 r. kontroli problemowej zamówień publicznych poddano 146 projektów.

3. W Dolnośląskiej Instytucji Pośredniczącej przeprowadzana jest obligatoryjna kontrola doraźna prawidłowości przeprowadzenia procedury wyboru wykonawców na dokumentach w siedzibie kontrolującego i dotyczy wniosków o płatność pośrednią, w których wnioskowana łączna kwota wydatków kwalifikowanych przekracza wartość 500 tys. PLN (119 tys. EUR). Kontroli podlegają postępowania związane z wydatkami przedstawionymi w danym wniosku o płatność. W 2013 roku obligatoryjnej kontroli doraźnej poddano 47 projektów.

4. W 2013 r. zakończyło się w IŻ RPO WD badanie pn. „Analiza błędów popełnianych przez beneficjentów Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013 przy udzielaniu zamówień publicznych”, tj. nieprawidłowości stwierdzonych podczas weryfikacji wniosków o płatność, kontroli na miejscu i kontroli na dokumentach.

89

Analiza wyników kontroli i audytów przeprowadzonych wśród beneficjentów RPO WD uwidoczniła, iż najczęstszym powodem nakładania korekt finansowych są błędy popełniane przy udzielaniu zamówień dotyczące naruszeń ustawy Prawo zamówień publicznych oraz zapisów wytycznych IZ RPO WD w zakresie zasad udzielania zamówień publicznych i wyboru wykonawców w transakcjach nie objętych ustawą Pzp (z wyłączeniem Działania 1.3). Dotyczą one bardzo często tych samych obszarów i są powielane przez kolejnych beneficjentów.Przedmiotem badania było zebranie, usystematyzowanie oraz analiza wszystkich wykrytych błędów/nieprawidłowości popełnianych przez beneficjentów w zakresie udzielania zamówień publicznych. Wynikiem badania było stworzenie katalogu najczęściej popełnianych błędów/nieprawidłowości („złych praktyk”) w zakresie udzielania zamówień wraz z opisem czego dany błąd dotyczył oraz sformułowanie rekomendacji dla beneficjentów wskazujących jak przygotować i przeprowadzić procedurę udzielania zamówienia publicznego, aby uniknąć występowania naruszeń oraz ją usprawnić. Przygotowano również rekomendacje oraz listę kontrolną dla beneficjentów udzielających zamówień. W badaniu stwierdzono, że w przypadku naruszeń ustawy Pzp, błędy popełniane przez beneficjentów zdarzały się praktycznie na wszystkich etapach postępowania o udzielenie zamówienia. Większość przypadków była związana z nieprzestrzeganiem zasady zachowania uczciwej konkurencji oraz równego traktowania wykonawców. Ponadto beneficjenci często nie dopełniali obowiązków formalnych związanych z publikacją ogłoszeń, zmian do nich czy też sprostowań. Jeśli chodzi o naruszenia wytycznych IZ RPO WD w zakresie zasad udzielania zamówień publicznych i wyboru wykonawców w transakcjach nie objętych ustawą Pzp, a także naruszenia prawa wspólnotowego, najwięcej przypadków dotyczyło nieprzestrzegania zasady zachowania uczciwej konkurencji oraz równego traktowania wykonawców. W obu obszarach stanowiły one ponad 50% wszystkich nieprawidłowości.Wyniki analizy są wykorzystywane podczas szkoleń z beneficjentami w celu wyeliminowania pojawiających się błędów w projektach.

2.2.5 Zgodność realizowanych operacji z prawem wspólnotowym w zakresie pomocy publicznej

Zgodność realizowanych operacji z prawem wspólnotowym w zakresie pomocy publicznej jest realizowana poprzez zapewnienie, że każde wsparcie stanowiące pomoc publiczną udzielane w ramach Programu jest zgodne z przepisami dotyczącymi zasad udzielenia tej pomocy obowiązujące w momencie jej przyznawania.

Pomoc publiczna w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007–2013 jest przyznawana zgodnie z aktualnymi programami pomocowymi – odpowiednimi rozporządzeniami Ministra Rozwoju Regionalnego.

IZ RPO WD od początku wdrażania Programu przykładała dużą wagę do oceny projektów pod kątem występowania pomocy publicznej. W zasadzie tylko w bardzo nielicznych przypadkach problem pomocy publicznej nie był badany przy ocenie projektów (np. projekty dotyczącego budowy/modernizacji dróg publicznych, projekty z zakresu infrastruktury przeciwpowodziowej). W części konkursów, w których realizowane są projekty typowo komercyjne, a więc np. z zakresu przedsiębiorczości, B+R, energetyki itp., występowanie pomocy publicznej było założone odgórnie (na etapie ogłoszenia o naborze) wraz ze wskazaniem właściwego programu pomocowego. W pozostałych przypadkach występowanie pomocy publicznej w danym projekcie, każdorazowo badane było indywidualnie przez IZ RPO WD. Dotyczy to przede wszystkim projektów infrastrukturalnych, w przypadku których powstawała wątpliwość odnośnie ich ewentualnego gospodarczego/komercyjnego wykorzystania (np. projekty z zakresu turystyki, kultury, edukacji). IZ RPO przy ocenie ewentualnego występowania pomocy publicznej w projektach, bardzo często korzystała z opinii specjalnie do tego celu wybranej kancelarii prawnej. W przypadku oceny skutkującej stwierdzeniem występowania pomocy publicznej w danych projektach, musiał on spełniać warunki zawarte we właściwym programie pomocowym (np. dotyczący poziomu intensywności wsparcia, kwalifikowalności wydatków, spełniania efektu zachęty, warunku nowej inwestycji itp.). Ryzyko wystąpienia pomocy publicznej przy niektórych typach projektów, skutkowało rezygnacją części potencjalnych beneficjentów z ubiegania się o wsparcie (główny powód to znacznie obniżony poziom dofinansowania). Sytuacja ta dotyczyła konkursu w zakresie kształcenia zawodowego, w którym przede wszystkim ze względu na duże prawdopodobieństwo objęcia projektów pomocą publiczną nie wpłynął żaden wniosek o dofinansowanie ze szkoły wyższej. Innym podobnym przykładem jest stosunkowo bardzo małe zainteresowanie konkursami dotyczącymi wsparcia infrastruktury badawczej (przeznaczonej na prowadzenie działalności gospodarczej) w jednostkach naukowych, szkołach wyższych, wynikające przede wszystkim z relatywnie niskiego poziomu dofinansowania wynikającego z programu pomocowego.

Weryfikacja projektów pod kątem występowania pomocy publicznej odbywa się na poziomie oceny formalnej i merytorycznej na podstawie zatwierdzonych przez Komitet Monitorujący RPO WD – kryteriów wyboru

90

projektów oraz ponownie przed podpisaniem umowy o dofinansowanie (dotyczy to m.in. weryfikacji pułapu uzyskanej przez beneficjenta pomocy de minimis, celem nieprzekroczenia dopuszczalnej kwoty wsparcia). Każdy beneficjent składający wniosek o dofinansowanie składa oświadczenie - formularz informacji o pomocy publicznej, który następnie jest weryfikowany podczas oceny formalnej wniosku o dofinansowanie. Ponadto podczas kontroli na miejscu sprawdzana jest prawdziwość danych w złożonych przez beneficjentów oświadczeniach.

W niektórych obszarach wsparcia IZ RPO WD stosowała szczególne zasady związane z udzielaniem pomocy publicznej. Do obszarów tych zalicza się, m.in. infrastrukturę publicznej służby zdrowia, infrastrukturę gospodarki odpadami oraz transportu zbiorowego. W przypadku gospodarki odpadowej oraz transportu, zastosowanie mają Wytyczne Ministra Rozwoju Regionalnego w zakresie zasad dofinansowania z programów operacyjnych podmiotów realizujących obowiązek świadczenia usług publicznych w transporcie zbiorowym oraz Wytyczne Ministra Rozwoju Regionalnego w zakresie zasad dofinansowania z programów operacyjnych podmiotów realizujących obowiązek świadczenia usług publicznych w ramach zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego w gospodarce odpadami. Z dniem 31.01.2012 r. weszły w życie zapisy Decyzji KE z dnia 20 grudnia 2011 r. w sprawie stosowania art. 106. ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy Państwa w formie rekompensaty z tytułu świadczenia usług publicznych, przyznanej przedsiębiorstwom zobowiązanym do wykonywania usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym. Decyzja ta określa warunki, przy spełnieniu których pomoc publiczna w formie rekompensaty za świadczenie usług publicznych przez przedsiębiorstwa, którym powierzono wykonywanie usług w ogólnym interesie gospodarczym, jest zgodna z art. 106 ust. 2 TFUE i nie podlega obowiązkowi notyfikacji do KE. Zagadnienie to dotyczy w szczególności gospodarki odpadami. Wobec tego na etapie oceny formalnej w IZ RPO WD weryfikowane było:

- czy rekompensata zostanie przyznana jedynie w celu zapewnienia świadczenia usług stanowiących usługi w ogólnym interesie gospodarczym,

- czy operator został specjalnie zobowiązany przez organ publiczny do wykonywania szczególnych usług w ogólnym interesie gospodarczym,

- czy zostały określone szczegółowe warunki, które muszą zostać spełnione w odniesieniu do nałożenia zobowiązań z tytułu usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym,

- czy wyliczona rekompensata nie przekracza kwoty koniecznej do pokrycia kosztów netto poniesionych przez przedsiębiorstwo w ramach wywiązywania się ze zobowiązań z tytułu świadczenia usług publicznych, przy uwzględnieniu odpowiednich wpływów i rozsądnego zysku.

Przy ocenie projektów opierano się o zapisy Wytycznych MRR w zakresie reguł dofinansowania z programów operacyjnych podmiotów realizujących obowiązek świadczenia usług publicznych w ramach zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego w gospodarce odpadami, jak również wytycznej IZ RPO WD „Metodologia obliczania rekompensaty dla inwestycji planowanych do realizacji w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013 dla Działania 4.1 Gospodarka odpadami”.

W zakresie infrastruktury ochrony zdrowia zastosowanie mają wytyczne IZ RPO WD, które przygotowane i uzgodnione zostały m.in. z Ministerstwem Rozwoju Regionalnego oraz Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK). W aspekcie pomocy publicznej przyjęto zasadę (odzwierciedlającą stanowisko UOKiK w tym zakresie), że usługi świadczone przez Zakłady Opieki Zdrowotnej (podmioty lecznicze) na podstawie umowy z instytucją ubezpieczenia zdrowotnego nie mają wpływu na wymianę gospodarczą pomiędzy krajami członkowskimi UE i w związku z tym nie naruszają art. 107 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Aby wykluczyć możliwość występowania pomocy publicznej w podmiotach leczniczych działających w publicznym systemie ochrony zdrowia, wnioskodawcy w dokumentacji projektowej przedstawiają zestawienie usług świadczonych na rzecz pacjentów pochodzących z krajów członkowskich Unii Europejskiej. Powyższe zestawienie powinno zawierać informacje na temat ilości usług medycznych (w stosunku do całości świadczonych usług), z których korzystali pacjenci z krajów UE w poprzednim okresie rozliczeniowym wraz ze wskazaniem ilości usług związanych z przypadkowymi zdarzeniami (np. nagłe zachorowanie, wypadki, urazy, zagrożenie życia lub zdrowia itp.). Zestawienie jest jednym z elementów branych pod uwagę przez IZ RPO WD w trakcie weryfikacji występowania w projekcie pomocy publicznej. Podstawą do obliczenia poziomu dofinansowania są przychody z całości świadczeń zdrowotnych wykonywanych przez wnioskodawcę. W pierwszej kolejności należy obliczyć „współczynnik wydatków kwalifikowalnych" („P”), który stanowi procentową proporcję przychodów jednostki uzyskiwanych na podstawie umowy z instytucją ubezpieczenia zdrowotnego w całości przychodów wnioskodawcy uzyskanych ze świadczeń zdrowotnych w poprzednim okresie rozliczeniowym. Wyliczony w ten sposób współczynnik „P” jest podstawą do ustalenia wartości wydatków kwalifikowalnych w ramach projektu. Wartość wydatków kwalifikowanych obliczona z wykorzystaniem współczynnika „P” jest następnie wykorzystana do obliczenia poziomu dofinansowania zgodnie z art. 55 Rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. (luka finansowa). Dodatkowo

91

beneficjenci są zobowiązani do corocznego przedkładania Instytucji Zarządzającej oświadczenia o dalszym funkcjonowaniu w publicznym systemie opieki zdrowotnej, zgodności zrealizowanego projektu z zakresem zakontraktowanych świadczeń oraz utrzymania proporcji przychodów uzyskiwanych w publicznym systemie w stosunku do przychodów z całości świadczeń zdrowotnych na poziomie nie mniejszym niż ten, który został przedstawiony w dokumentacji aplikacyjnej.

Instytucja Zarządzająca RPO współpracuje z kancelariami prawnymi świadczącymi usługi doradcze związane z występowaniem pomocy publicznej i zamówień publicznych zwracając się o opinie w przypadku trudności interpretacyjnych przepisów prawnych. Przedstawiciele IZ biorą ponadto udział w pracach grupy roboczej ds. pomocy publicznej przy MRR.

Do dnia 31.12.2013 r. w ramach Programu objęto pomocą publiczną wraz z pomocą de minimis 916 projektów o wartości środków 557 045 144,38 EUR (2 336 358 744,54 PLN). Beneficjentom wypłacono dofinansowanie EFRR w wysokości 124 661 682,49 EUR (522 856 028,71 PLN).

Schematem pomocy publicznej objęty jest również projekt indywidualny z Indykatywnego Wykazu Indywidualnych Projektów Kluczowych pn. Likwidacja obszarów wykluczenia informacyjnego i budowa dolnośląskiej sieci szkieletowej. Decyzja indywidualnej notyfikacji została podjęta przez KE w dniu 14.12.2012 r. W dniu 29.01.2013 r. IZ RPO WD podpisała umowę o dofinansowanie na wartość całkowita projektu 51 261 265,56 EUR (215 000 000 PLN), w tym dofinansowanie z EFRR 35 671 329,08 EUR (149 612 688,43 PLN). Do końca 2013 roku wypłacono beneficjentowi środki EFRR w wysokości 3 076 596,37 EUR (12 903 860,48 PLN).

W roku 2013 nie wykryto nieprawidłowości dotyczących naruszeń przepisów pomocy publicznej.

2.2.6 Działania w zakresie społeczeństwa informacyjnego Instytucja Zarządzająca RPO wdraża politykę społeczeństwa informacyjnego poprzez wspieranie projektów upowszechniających tworzenie infrastruktury dostępu do informacji. Należą do nich projekty polegające na budowie infrastruktury szerokopasmowego internetu, szczególnie na obszarach wiejskich oraz tworzenia publicznych punktów dostępu do internetu (infokioski). Dofinansowane uzyskały projekty z zakresu e-government oraz projekty wykorzystujące nowoczesne metody informacyjne w biznesie, a także przedsięwzięcia podnoszące konkurencyjność i innowacyjność, zapewniające wysoki poziom, dostępność i atrakcyjność edukacji (e-learning). Ponadto wsparcie uzyskały projekty sprzyjające wymianie doświadczeń i transferu innowacji pomiędzy sferą nauki i gospodarki z wykorzystaniem technologii informacyjnych. Wsparcie otrzmały projekty infrastrukturalne mające na celu rozbudowę systemów kanalizacji teletechnicznej oraz projekty wykorzystujące nowoczesne rozwiązania ICT do monitorowania i zarządzania. Projekty realizowane szczególnie w ramach Priorytetu 2 Społeczeństwo informacyjne muszą zachować zasadę neutralności technologicznej oraz otwartego dostępu.

Przestrzeganie zasady polityki społeczeństwa informacyjnego weryfikowane jest we wszystkich projektach realizowanych w ramach Programu. Na etapie oceny formalnej i merytorycznej wniosków o dofinansowanie analizowany i oceniany jest wpływ projektu na zgodność projektu z polityką społeczeństwa informacyjnego. We wniosku o dofinansowanie, wnioskodawca zobowiązany jest określić charakter wpływu danego przedsięwzięcia inwestycyjnego na tę politykę (pozytywny/neutralny/negatywny). Umowa o dofinansowanie zawiera zapisy obligujące beneficjenta do przestrzegania przepisów wspólnotowych w zakresie realizacji polityk horyzontalnych. Analiza dokonywana jest również na etapie rozliczania projektów poprzez weryfikację wniosku beneficjenta o płatność. Formularz wniosku beneficjenta o płatność zawiera informację o zgodności realizacji projektu z zasadami polityk wspólnotowych. Ponadto zgodność projektów z politykami wspólnotowymi oceniana jest na etapie kontroli na miejscu rzeczowo-finansowej realizacji projektu.

92

Podczas wdrażania Programu nie odnotowano problemów w realizowaniu przez beneficjentów polityki społeczeństwa informacyjnego.

Poniższa tabela przedstawia udział projektów, w których beneficjenci wykazują we wnioskach aplikacyjnych pozytywny wpływ na politykę społeczeństwa informacyjnego wg stanu na 31.12.2013 r.

Priorytet Ogólna liczba projektów

Liczba projektów realizujących

politykę społeczeństwa

informacyjnego

Udział projektów wspierających politykę

społeczeństwa informacyjnego w ogólnej liczbie

projektówPriorytet 1 Przedsiębiorstwa i innowacyjność 677 324 47,86%Priorytet 2 Społeczeństwo informacyjne 80 80 100,00%Priorytet 3 Transport 75 14 18,67%Priorytet 4 Środowisko i bezpieczeństwo ekologiczne 152 20 13,16%

Priorytet 5 Energetyka 72 13 18,06%Priorytet 6 Turystyka i kultura 240 121 50,42%Priorytet 7 Edukacja 79 34 43,04%Priorytet 8 Zdrowie 90 48 53,33%Priorytet 9 Miasta 422 33 7,82%Razem 1887 687 36,41%

Wg stanu na dzień 31.12.2013 r., pozytywny wpływ na politykę społeczeństwa informacyjnego wykazuje 687 projektów, co stanowi 36,41% ogólnej liczby realizowanych projektów (z wyłączeniem Priorytetu 10 Pomoc Techniczna).

W ramach Priorytetu 1 Przedsiębiorstwa i innowacyjność realizowane są projekty z zakresu unowocześniania technologii, wprowadzenia innowacji, w tym innowacji w zakresie komunikacji i wykorzystywania nowoczesnych technik informatycznych. Przewiduje się również udostępnianie internetu szerokopasmowego w celu rozwoju przedsiębiorstw, a także tworzenie stron internetowych w celu promocji oraz wykorzystanie internetu w procesie świadczenia usług przez przedsiębiorców.

Przykład

Projekt Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu pn. „Centrum Diagnostyki Eksperymentalnej i Innowacyjnych Technologii Biomedycznych”. W ramach projektu dzięki zakupionemu sprzętowi będą przeprowadzane testy wielofunkcyjnych telemetrycznych urządzeń kardiologicznych, które rejestrując zapis EKG w połączeniu z otwartym systemem informatycznym przekażą uzyskane parametry na odległość umożliwiając korzystanie z nich w dowolnym miejscu i czasie. Urządzenia takie stanowią niewątpliwie narzędzia charakterystyczne dla społeczeństwa informacyjnego. Projekt ma na celu również przyczynić się do rozszerzenia skali ich wykorzystania.

W ramach Priorytetu 2 Społeczeństwo informacyjne przewiduje się głównie budowę sieci szerokopasmowych, tworzenie e-usług w administracji publicznej i ogólniedostępnych punktów dostępu do internetu (infokioski). W administracji publicznej wprowadzany jest elektroniczny system zarządzania placówkami medycznymi, jak i edukacyjnymi oraz monitoringu postępów nauczania (e-dziennik).

Przykład

Projekt Gminy Wrocław pn. "MAN Wrocław. Wrocławska sieć teleinformatyczna na potrzeby sprawnego zarządzania miastem." Celem stworzenia systemu było zapewnienie bezpiecznej transmisji danych oraz odpowiednich środków technicznych zapewniających mechanizmy umożliwiające wymianę danych wrażliwych pomiędzy jednostkami Gminy Wrocław. Budowany system ma umożliwić integrację systemów (takich jak IBM Lotus Domino, monitoring prewencyjny miasta, Wrocławski Publiczny System Informacji Przestrzennej, „Back Office” UMW, VoIP, portal internetowy, system rekrutacji do szkół, E-Urząd, Centrum Zarządzania Kryzysowego, Inteligentny System Transportu ITS Wrocław, Miejski Internet) na jednej platformie transmisyjnej umożliwiając poprawę efektywności pracy systemów, jak i ich użytkowników. Wymienione powyżej systemy stanowią elementy tzw. elektroniczej administracji, stanowiącej jeden z aspektów polityki rozwoju społeczeństwa informacyjnego.

93

W ramach Priorytetu 3 Transport realizowane są projekty, których elementem jest budowa sieci informatycznej (sieci światłowodowe budowane w pasie budowanych/modernizowanych dróg), tworzenie sieci dla miejskiej informacji komunikacyjnej.

Przykład

Projekt Gminy Miasta Świdnica pn. „Budowa Centrum Przesiadkowego przy ul. Dworcowej i Kolejowej w Świdnicy” polega na budowie centrum przesiadkowego, w którym m.in. podczas modernizacji oraz rozbudowy tunelu pod torami kolejowymi przeprowadzone zostaną dodatkowe działania, umożliwiające w przyszłości łatwe zaadoptowanie powstałej infrastruktury jako pierwotnej kanalizacji pod systemy światłowodowe, budowane w przyszłości na terenie miasta. Prace w zakresie systemów elektronicznej informacji dla podróżnych, wykonywane będą w sposób umożliwiający rozbudowę w kolejnych etapach w kierunku Dynamicznej Informacji Pasażerskiej. Świdnica została wytypowana, jako miejsce dobrej lokalizacji dla Zapasowego Centrum Zarządzania Dolnośląską Siecią Szkieletową, które planuje się ulokować w budynku dworca autobusowego (II etap inwestycji). Wykonane prace przyczynią się do rozwoju nowoczesnych technologii informacyjnych i komunikacyjnych w życiu codziennym mieszkańców oraz przedsiębiorstw i administracji publicznej.

W ramach Priorytetu 4 Środowisko i bezpieczeństwo ekologiczne w projektach z zakresu infrastruktury wodno-kanalizacyjnej beneficjenci wskazują na wykorzystanie nowoczesnych rozwiązań ICT – system automatycznego monitoringu i sterowania procesem technologicznym. Wpływ na politykę społeczeństwa mają również projekty z zakresu edukacji ekologicznej poprzez wprowadzenie informatycznych narzędzi edukacyjnych, jak np. infokiosk czy indywidualne audioprzewodniki.

Przykład

Projekt Powiatu Milickiego pn. „Centrum Edukacji Ekologicznej przy Powiatowym Centrum Edukacyjnym i Psychologiczno-Pedagogicznym w Miliczu”. Centrum będzie głównym źródłem informacji i edukacji ekologicznej w Powiecie Milickim dotyczącym jego walorów przyrodniczo - turystycznych i bioróżnorodności. Jednocześnie w trakcie swojej działalności Centrum wykorzystywać będzie nowoczesne technologie informacyjne - internet, z którego korzystać będą nie tylko pracownicy Centrum, ale przede wszystkim osoby korzystające z jego usług. Projekt wpływa na zwiększenie świadomości, wiedzy oraz umiejętności odbiorców usług Centrum w zakresie wykorzystywania technologii informatycznych.

W ramach Priorytetu 5 Energetyka realizowane projekty przewidują zakup i instalację sprzętu i urządzeń sterujących sieciami energetycznymi i gazowymi wraz ze sprzętem komputerowym i oprogramowaniem. W efekcie następuje rozpropagowanie idei społeczeństwa informacyjnego wśród osób obsługujących sieć energetyczną, dzięki wprowadzeniu nowoczesnych rozwiązań zarządzania siecią.

Przykład

Projekt PCC Rokita Spółka Akcyjna pn. „Modernizacja sieci elektroenergetycznej na terenie PCC Rokita SA w Brzegu Dolnym”. Jednym z elementów projektu jest rozpropagowanie idei społeczeństwa informacyjnego wśród osób obsługujących sieć energetyczną, dzięki wprowadzeniu nowoczesnych rozwiązań zarządzania siecią. Planowany jest zakup i instalacja sterowników obiektowych, zakup i instalacja sprzętu komputerowego i oprogramowania.

W ramach Priorytetu 6 Turystyka i Kultura realizowane projekty przewidują monitoring wizyjny, instalację bezpłatnego publicznego bezprzewodowego dostępu do internetu (hotspot), instalację infokiosków z informacją turystyczną, tworzenie stron internetowych promujących turystykę aktywną oraz promocję na portalach internetowych.

Przykład

Projekt Odra-Film pn. „Poprawa atrakcyjności oferty kulturalnej Dolnego Śląska poprzez informatyzację kin w Wałbrzychu, Głogowie i Legnicy” zakłada cyfryzację instytucji kultury poprzez doposażenie w nowoczesny sprzęt informatyczny. Dzięki jego realizacji trzy lokalne kina studyjne osiągną standard projekcji do poziomu multipleków, a oferta kulturalna będzie dostępna cyfrowo. W ramach projektu zakupione zostaną trzy cyfrowe projektory. Wdrożone rozwiązania cyfrowe pozwalają dodatkowo zarządzać prawami autorskimi poprzez wykorzystanie zdigitalizowanych treści, które są stosunkowo łatwe w ewidencjonowaniu.

94

W ramach Priorytetu 7 Edukacja beneficjenci realizują projekty dotyczące wyposażenia pracowni szkolnych w sprzęt komputerowy, wpływając na rozwój umiejętności obsługi urządzeń informatycznych. Wprowadza się również usługi w zakresie e-learningu na uczelniach wyższych.

Przykład

W wyniku zrealizowania projektu Politechniki Wrocławskiej pn. „Budowa kompleksu edukacyjno-badawczego GEOCENTRUM Politechniki Wrocławskiej (Etap I)”, cały obiekt został objęty bezprzewodowym dostępem do Internetu. Przeglądanie zbiorów bibliotecznych odbywa w dowolnym miejscu obiektu. Ułatwia to również rekrutację nowych studentów, a dziekanaty mogą sprawniej obsługiwać studentów, dzieki szerszemu dostępowi do portalu studenckiego przez system terminali (infokiosków). Zwiększenie liczby stanowisk infrastruktury teleinformatycznej pozwoli na łatwiejszy dostęp do nowych źródeł wiedzy oraz ułatwi obsługę studentów poprzez wykorzystanie nowych środków kontaktu. Zmiany te umożliwią prowadzenie zajęć dydaktycznych na najwyższym poziomie i przekazywanie wiedzy technicznej o dużym potencjale innowacyjnym.

W ramach Priorytetu 8 Zdrowie realizowane są projekty dotyczące zakupu wysokiej jakości aparatury medycznej wykorzystywanej do zabiegów oraz intensywnej opieki nad pacjentem. Beneficjenci wdrażają również systemy informatyczne i teleinformatyczne, prowadzą wymianę instalacji, w tym telekomunikacyjnej i komputerowej, co stwarza warunki do wdrożenia nowych technologii informacyjnych służących poprawie jakości usług.

Przykład Projekt Zespołu Opieki Zdrowotnej w Oławie pn. „Teleradiologia. Zakup urządzeń teleinformatycznych i wdrożenie technologii komunikacyjnych na potrzeby Rentgenodiagnostyki w Zespole Opieki Zdrowotnej w Oławie” będzie miał pozytywny wpływ na politykę społeczeństwa informacyjnego, które odnosi się m.in. do rozwoju nowoczesnych technik teleinformacyjnych w sektorze zdrowia i polegał na wprowadzeniu elektronicznej opieki zdrowia (e-health). Projekt, poprzez zakup, a następnie wykorzystanie na potrzeby szpitalne, sprzętu teleradiologicznego przyczynia się do budowy i rozwoju społeczeństwa informacyjnego. Zakupiony wysokiej jakości sprzęt teleradiologiczny umożliwi przeprowadzanie szybkiej diagnozy i zakwalifikowanie pacjentów do skomplikowanych operacji, co znacząco wpłynie na skrócenie czasu usług i opieki medycznej.

W ramach Priorytetu 9 Miasta realizowane są projekty dotyczące wyposażenia w sprzęt informatyczny placówek szkolnych, centrów integracji społecznej, i muzeów. Realizowane są także projekty, w których założono wykorzystanie szeregu rozwiązań z zakresu technik informacyjnych i multimedialnych, m.in. montaż urządzeń służących stworzeniu systemu monitoringu miejskiego, parkometrów, świetlnych tablic informacyjnych, urządzeń do dystrybucji radiowego sygnału internetowego, kiosków multimedialnych.

PrzykładW ramach projektu Gminy Wrocław pn. „Utworzenie lokalnego Centrum Rozwoju Zawodowego” przewiduje wykorzystanie nowoczesnych technologii informatycznych w procesach edukacyjnych i twórczych - podczas warsztatów, szkoleń, wystaw i prezentacji multimedialnych. Planowane działania przyczynią się zatem do propagowania nowoczesnej wiedzy z zakresu informatyki w specyficznym, twórczym obszarze oraz podniesienia poziomu wiedzy społeczności lokalnej w zakresie nowoczesnych technologii cyfrowych. Realizacja projektu daje możliwość rozwoju artystycznego, ukierunkowania zawodowego młodych ludzi i włączania w nurty nowoczesnej technologii osób starszych, dojrzałych, a także osiągania nieznanych w sferze technik tradycyjnych celów artystycznych przez profesjonalnych twórców.

2.2.7 Działania kontrolne służące zapewnieniu przestrzegania polityk wspólnotowychInstytucja Zarządzająca RPO WD dokłada wszelkich starań mających na celu zapewnienie przestrzegania polityk wspólnotowych, realizuje to przede wszystkim poprzez działania kontrolne na różnych etapach realizacji projektów.

Na etapie programowania IZ RPO wprowadziła w kryteriach oceny projektów m.in. kryteria związane z wpływem projektu na realizację polityk horyzontalnych – zachowania zasady równych szans, ochrony środowiska oraz budowy społeczeństwa informacyjnego. Podczas oceny merytorycznej wniosku o dofinansowanie ocenia się:

czy projekt ma co najmniej neutralny wpływ na poniższe polityki horyzontalne, tj.- ochrony środowiska,- społeczeństwa informacyjnego,

95

- równych szans.

Na etapie weryfikacji wniosku o płatność i kontroli dokumentacji kontrolę przeprowadza się przy wykorzystaniu list sprawdzających obejmujących pytania:

czy realizacja projektu następuje zgodnie z politykami horyzontalnymi, tj.:- ochrony konkurencji i zamówień publicznych,- ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju,- społeczeństwa informacyjnego,- równych szans i niedyskryminacji.

czy w przypadku nieprzestrzegania polityk wspólnoty opisano na czym polegały nieprawidłowości oraz wskazano podjęte działania naprawcze.

Na etapie wdrażania projektów kontrola przeprowadzana jest w zakresie:

weryfikacji, czy projekt został wybrany zgodnie z kryteriami wyboru w programie operacyjnym, czy został wdrożony zgodnie z decyzją przyznającą pomoc oraz czy spełnia stosowne warunki dotyczące jego funkcjonalności, użyteczności i osiąga wyznaczone cele,

weryfikacji, czy wydatki deklarowane przez beneficjenta są zgodne z zasadami oraz prawem wspólnotowym i krajowym.

Kontrole IZ RPO - systemowe i kontrole projektów

Przestrzeganie polityki zamówień publicznych Instytucja Zarządzająca RPO realizuje również poprzez prowadzenie w ramach Programu kontroli systemowych w Dolnośląskiej Instytucji Pośredniczącej (DIP), jak i kontroli projektów (w tym kontroli planowych i doraźnych na miejscu, kontroli ex-ante).

Kontrole systemowe w 2013 r.: IZ RPO przeprowadziła w DIP 2 kontrole o charakterze systemowym.

W przypadku jednej kontroli, Instytucja Zarządzająca przedstawiła DIP rekomendacje m.in. w zakresie: zmiany liczenia biegu terminu na poprawienie/uzupełnienie wniosku zgodnie z instrukcjami DIP

w procesie oceny wniosków o dofinansowanie projektów, w przypadkach konieczności poprawienia/uzupełnienia przez wnioskodawcę złożonego wniosku,

określenia czynności podejmowanych przez pracowników DIP przed podpisaniem umów o dofinansowanie projektów, w przypadku dostarczenia uzupełnień dokumentów przez beneficjentów w terminie innym (późniejszym), niż termin wyznaczony przez DIP,

zmiany liczenia biegu terminu na poprawienie/uzupełnienie niezbędnej dokumentacji zgodnie z określonymi w instrukcjach wykonawczych DIP w procesie zawierania umów o dofinansowanie projektów, w przypadkach konieczności skorygowania/uzupełnienia przez wnioskodawcę dokumentów wymaganych do podpisania umowy,

określenia przypadków podejmowania decyzji o wydłużeniu terminu na zawarcie umowy, Zalecenia zostały wdrożone.

Druga kontrola nie została zakończona do końca okresu sprawozdawczego.

Kontrole projektów w 2013 r.: Przeprowadzono łącznie 240 kontroli na miejscu realizacji projektów (236 kontroli planowych oraz

4 kontrole doraźne), podczas których badaniu podlegał m.in. stan rzeczowy i dokumentacja dotycząca zamówień publicznych, w tym:- w ramach Priorytetów 1-9 (z wyłączeniem Działań realizowanych przez DIP), IZ RPO przeprowadziła

88 kontroli planowych na miejscu i 1 kontrolę doraźną; razem 89 kontroli,- w ramach Działań 1.1, 1.2, 5.1 i 5.3, DIP przeprowadziła 124 kontrole planowe na miejscu i 3 kontrole

doraźne na miejscu; łącznie 127 kontrole,- w ramach Priorytetu 10, jednostka kontrolna Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego

przeprowadziła 24 kontrole planowe na miejscu.

Przeprowadzono łącznie 198 kontroli na dokumentach dotyczących zamówień publicznych, w tym:- 5 kontroli ex-ante zamówień publicznych obejmujących beneficjentów zobowiązanych do stosowania

przepisów ustawy Pzp realizujących projekty w ramach Priorytetów 1-9 (z wyłączeniem Działania 1.1, 1.2, 5.1 i 5.3), w których aktualna szacunkowa wartość zamówienia publicznego wyniosła co najmniej 10 mln PLN (2 384 245 EUR) dla robót budowlanych lub co najmniej 5 mln PLN (1 192 122 EUR) dla dostaw bądź usług i nie przekracza równowartości w złotych polskich kwot 20 mln EUR dla robót budowlanych lub 10 mln EUR dla dostaw bądź usług.W przypadku, gdy postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego zostało zakończone przed datą zawarcia umowy/porozumienia/podjęcia uchwały o dofinansowanie projektu, kontrola ex-ante

96

udzielanego zamówienia publicznego nie jest przeprowadzana. Wtedy przeprowadzana jest wyłącznie kontrola ex-post zamówień publicznych podczas kontroli projektu na miejscu jego realizacji. Ponadto kontrola ex-post zamówień publicznych dokonywana jest również przez IZ RPO w ramach kontroli problemowej zamówień publicznych.

- 146 kontroli problemowych zamówień publicznych. Badanie jest przeprowadzane w oparciu o dokumentację dotyczącą zamówień publicznych będącą w posiadaniu IZ RPO i/lub przedłożoną przez beneficjentów, w sposób niezależny od procedury weryfikacji wniosków o płatność, co służy minimalizowaniu ryzyka poświadczenia wydatków poniesionych z naruszeniem prawa.

- 47 kontroli doraźnych na dokumentach.W Dolnośląskiej Instytucji Pośredniczącej przeprowadzana jest obligatoryjna kontrola doraźna prawidłowości przeprowadzenia procedury wyboru wykonawców na dokumentach w siedzibie kontrolującego i dotyczy wniosków o płatność pośrednią, w których wnioskowana łączna kwota wydatków kwalifikowanych przekracza wartość 500 tys. PLN. Kontroli podlegają postępowania związane z wydatkami przedstawionymi w danym wniosku o płatność. Jedna kontrola doraźna na dokumentach dotyczyła weryfikacji poprawności wydatków i oceny postępowania w zakresie zamówień, pozostałe 46 kontroli to kontrole doraźne. Kontrole te dotyczyły prawidłowości przeprowadzenia procedury wyboru wykonawców w oparciu o ustawę PZP (dla beneficjentów zobligowanych do jej stosowania) lub w oparciu o Wytyczne programowe Instytucji Zarządzającej RPO WD w zakresie ogólnych zasad udzielania zamówień i wyboru wykonawców w transakcjach nieobjętych przepisami ustawy PZP (dla pozostałych beneficjentów).

97

Audyt przeprowadzony przez Komisję Europejską

W dniach 18-22 marca 2013 r. został przeprowadzony audyt przez KE. Audyt skoncentrowany był na Inicjatywie JEREMIE wdrażanej w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego. Ustalenia audytu opierały się na przeglądzie przeprowadzonym na poziomie funduszu powierniczego oraz wybranych pośredników finansowych (1 fundusz gwarancyjny i 3 fundusze pożyczkowe).

Kluczowe cele audytu były dwojakiego rodzaju:

1) cele dotyczące zgodności z prawem i uregulowaniami w zakresie: zapewnienia zgodności z obowiązującymi uregulowaniami, zapewnienia zgodności z najnowszymi wytycznymi i wykładniami Komisji, zapewnienia, że deklaracja wydatków i sprawozdania dotyczące wkładu finansowego, przedstawiane

przez państwa członkowskie, przedstawiają, pod wszystkimi istotnymi względami, rzeczywiście poniesione wydatki,

zapewnienia właściwego i skutecznego zarządzania i kontroli funkcjonowania instrumentów inżynierii finansowej,

2) cele dotyczące należytego zarządzania finansami w zakresie: oceny, czy zachowano zgodność z zasadami należytego zarządzania finansami (tj. z zasadami

oszczędności, wydajności i skuteczności), oceny zgodności z obowiązującymi uregulowaniami i wytycznymi służb Komisji.

Pismem z dnia 10.09.2013 r. KE przekazała sprawozdanie wstępne. Odpowiedź IZ RPO WD na ustalenia zawarte we wstępnym sprawozdaniu z audytu przekazane zostały do KE za pośrednictwem Departamentu Ochrony Interesów Finansowych Unii Europejskiej Ministerstwa Finansów dnia 31.10.2013 r.Najważniejsze ustalenia i wnioski z przeprowadzonego audytu zostaną przedstawione w kolejnym sprawozdaniu po otrzymaniu z Komisji Europejskiej ostatecznej informacji z przeprowadzonego audytu.

Audyty operacji przeprowadzone przez Instytucję Audytową

W ramach audytu systemu RPO WD przeprowadzanego przez Urząd Kontroli Skarbowej, występującego z ramienia Instytucji Audytowej, który ma na celu zbadanie zgodności systemu zarządzania i kontroli Programu z rozporządzeniami wspólnotowymi, przeprowadzane są audyty operacji w IZ RPO i DIP oraz audyt systemu zarządzania i kontroli w zakresie Instrumentów Inżynierii Finansowej. Ponadto weryfikowana jest zgodność projektu z wymaganiami dotyczącymi ochrony środowiska.

1. Od 1 lipca 2012 r. do 30 czerwca 2013 r. trwał audyt operacji w zakresie gospodarowania środkami pochodzącymi z budżetu Unii Europejskiej w ramach RPO WD. Audyt miał na celu weryfikację zadeklarowanych do Komisji Europejskiej poniesionych przez beneficjentów wydatków na wybranej próbie projektów. Audytem objęto wydatki dotyczące 68 wniosków o płatność. W trakcie audytu sprawdzono, czy spełnione zostały m.in. następujące warunki: operacja spełnia kryteria wyboru w ramach właściwego programu operacyjnego, została zrealizowana

zgodnie z decyzją o dofinansowaniu oraz jest zgodna ze wszystkimi warunkami dotyczącymi jej przeznaczenia, wykorzystania i zakładanych celów,

wydatki zadeklarowane są zgodne z zapisami księgowymi i dokumentami dowodowymi przechowywanymi przez beneficjenta,

wydatki zadeklarowane przez beneficjenta są zgodne z zasadami wspólnotowymi i krajowymi, wkład publiczny został wypłacony beneficjentowi zgodnie z Art. 80 Rozporządzenia (WE)

nr 1083/2006.

W wyniku audytu operacji stwierdzono wydatki niekwalifikowalne na kwotę 1 072 865,83 EUR (4 499 813,87 PLN), głównie z powodu uchybień w obszarze zamówień publicznych. Instytucja Audytowa nie stwierdziła błędów systemowych, a wartość błędu nie przekracza przyjętego progu istotności wynoszącego 2%. W wyniku audytu wyliczono poziom błędu dla RPO WD na poziomie 0,74% oraz całkowity poziom zapewnienia dotyczącego skuteczności funkcjonowania systemu zarządzania i kontroli wynoszący 95%.

2. Od sierpnia 2013 r. w IZ RPO oraz DIP (od 27.08.2013 r.) trwa prowadzony przez UKS we Wrocławiu audyt operacji w zakresie gospodarowania środkami pochodzącymi z budżetu Unii Europejskiej w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Dolnośląskiego (audyt z art. 62 ust. 1 lit. b Rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r.). Audyt prowadzony jest na podstawie próby wybranej spośród wydatków, które zostały zadeklarowane do Komisji Europejskiej w okresie od 1.01 do 30.06.2013 r. Audytem objęto wydatki dotyczące 12 projektów w pierwszej próbie.

98

Do końca okresu sprawozdawczego UKS przedstawił następujące podsumowania kontroli: w IZ RPO dla 6 projektów.. W 4 przypadkach potwierdzono prawidłowość realizacji projektu.

W jednym przypadku stwierdzono naruszenie zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców w ramach prowadzonego zamówienia publicznego i nałożono 5% korektę finansową w wysokości 972,78 EUR (4 080,04 PLN). W drugim projekcie stwierdzono koszty niekwalifikowane w wysokości 13 240,19 EUR (55 532,00 PLN),

w DIP dla 3 projektów potwierdzono prawidłowość realizacji projektów.

Zakończenie audytu przewidywane jest na dzień 31.12.2014 r.

3. Od dnia 26.11.2013 r. w IZ RPO WD trwał audyt w zakresie gospodarowania środkami pochodzącymi z budżetu Unii Europejskiej w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Dolnośląskiego (audyt z art. 62 ust. 1 lit. a Rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r.). Termin zakończenia audytu przewidziany jest na dzień 31.12.2014 r.

W następstwie powyższego, w dniu 16.12.2013 r. Instytucja Audytowa (Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej) przekazała Roczne sprawozdanie audytowe Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Dolnośląskiego za okres od 1 lipca 2012 r. do 30 czerwca 2013 r. Audytem objęto wszystkie instytucje zaangażowane we wdrażanie Programu, tj.: IZ, DIP, IC oraz IPOC.Na podstawie badania ustalono, że ustanowiony w ramach Programu system zarządzania i kontroli działa dobrze, tylko niewielkie usprawnienia są potrzebne i oceniono go w kategorii 1 zgodnie z wytyczną COCOF. Stwierdzone w trakcie audytu systemu ustalenia nie mają charakteru systemowego, nie rzutują na prawidłowość wydatków zadeklarowanych do KE i nie ma podstaw do szacowania korekty finansowej w oparciu o wyniki audytu operacji.Instytucja Audytowa przekazała do Komisji Europejskiej opinię, że system zarządzania i kontroli ustanowiony dla RPO WD był zgodny z odpowiednimi wymaganiami art. 58-62 Rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 i sekcji 3 Rozporządzenia Komisji (WE) nr 1828/2006 i funkcjonował skutecznie, tak aby dostarczyć racjonalne zapewnienie, że deklaracje wydatków przedstawione Komisji są poprawne, i tym samym racjonalne zapewnienie, ze transakcje będące ich podstawą są zgodne z prawem i prawidłowe.

Audyty zewnętrzne projektów

W ramach RPO WD beneficjent, którego wartość projektu wynosi co najmniej 20.000.000 PLN (4 768 489,82 EUR), po poniesieniu co najmniej 50% wydatków całkowitej wartości projektu, a przed terminem zakończenia rzeczowego realizacji projektu, zobowiązany jest do przeprowadzenia audytu projektu przez zewnętrznego audytora na zasadach określonych w Wytycznych programowych IZ RPO oraz umowie o dofinansowanie projektu. Celem audytu zewnętrznego jest uzyskanie przez audytora racjonalnego zapewnienia o prawidłowości realizowanego projektu, w szczególności w zakresie zgodności realizacji projektu z umową i przepisami prawa oraz wytycznymi RPO WD i wydanie opinii w tym zakresie.

W 2013 r. przeprowadzono łącznie 29 audytów zewnętrznych projektów realizowanych w ramach Programu. W 25 przypadkach wydano pozytywną opinię bez zastrzeżeń. W jednym przypadku wskazano na istotne zastrzeżenia związane z naruszeniem ustawy Pzp w zakresie zasad uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców. Do końca okresu sprawozdawczego trwała weryfikacja przez IZ RPO wskazanych naruszeń. W kolejnych trzech przypadkach wydano zalecenia z nieistotnymi zastrzeżeniami. W jednym przypadku zamawiający zażądał od wykonawców wniesienia wyższego wadium niż dozwolone 3%, w drugim przypadku zastrzeżenie dotyczyło terminu zakończenia rzeczowego realizacji projektu (audytor nie posiadał wiedzy o toczącej się procedurze zmiany terminu zakończenia realizacji projektu). W trzecim przypadku wykryto uchybienia bez skutku finansowego dotyczące braku bieżących uzgodnień pomiędzy ewidencją księgową, a składanymi wnioskami o płatność. Stwierdzono również brak sformalizowanych zasad obiegu dokumentów i kontroli dokumentów, określonych w formie pisemnej, co uniemożliwiło przeprowadzenie testów zgodności i ocenę zgodności postępowania z przyjętymi zasadami. Ponadto część dokumentacji związanej z realizowanym projektem nie była odpowiednio oznaczona zgodnie z zasadami promocji i informacji RPO WD. Wskazano również na uchybienia o charakterze formalnym stanowiące naruszenie zasad określonych w Wytycznych Programowych IZ RPO WD w zakresie ogólnych zasad udzielania zamówień i wyboru wykonawców w transakcjach nie objętych przepisami ustawy PZP.

Kontrole Instytucji Pośredniczącej w Certyfikacji (IPOC) - Dolnośląski Urząd Wojewódzki

1. W dniach 18-29.03.2013 r. IPOC przeprowadziła w Dolnośląskiej Instytucji Pośredniczącej planową kontrolę (nr 1/2013) mającą na celu ocenę prawidłowości wydatkowania środków w ramach Działań RPO WD, za wdrożenie których odpowiedzialna jest Dolnośląska Instytucja Pośrednicząca oraz uzyskanie

99

przez Instytucję Pośredniczącą w Certyfikacji uzasadnionej pewności, że spełnione są warunki zawarte w art. 61 lit. b) (i) Rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006, tj. iż przekazane przez IZ do IC deklaracje wydatków są dokładne, wynikają z wiarygodnych systemów księgowych i są oparte na weryfikowalnej dokumentacji uzupełniającej.Kontrola miała również na celu ocenę funkcjonowania systemu zarządzania i kontroli poprzez weryfikację istnienia i przestrzegania procedur zawartych w Zestawie Instrukcji Wykonawczych dla Dolnośląskiej Instytucji Pośredniczącej w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013 w następujących obszarach:

- nabór i ocena wniosków o dofinansowanie, kontraktacja,- informacja i promocja.

Sprawdzeniu poddano prawidłowość sporządzania przez DIP poświadczeń od IP do IZ w następującym zakresie:- istnienia dokumentów stanowiących podstawę sporządzenia deklaracji wydatków;- poprawności wyliczeń dokonywanych przez DIP oraz beneficjentów, poprzez przeliczenie kwot

zawartych w dokumentach stanowiących podstawę sporządzenia deklaracji wydatków,- jednolitości danych zawartych w systemie KSI (SIMIK 07-13) i systemach księgowych z dostępną

dokumentacją źródłową,- kwalifikowalności zadeklarowanych wydatków zgodnie z zasadami obowiązującymi w ramach

RPO WD.

W obszarze Nabór i ocena wniosków o dofinansowanie, kontraktacja zweryfikowano proces naboru i oceny projektów złożonych w ramach dwóch konkursów przeprowadzonych w ramach Działania 1.1 i 5.1. Zweryfikowano również przestrzeganie procedur dotyczących zawierania umów o dofinansowanie projektów w ramach tych konkursów. W obszarze Informacja i promocja sprawdzono prawidłowość realizacji przez DIP działań informacyjnych i promocyjnych prowadzonych w ramach kontrolowanych naborów.

Pismem z dnia 11.06.2013 r. Dyrektor Dolnośląskiej Instytucji Pośredniczącej poinformował IPOC o sposobie wykonania zaleceń oraz podjętych przez DIP działaniach.

2. W dniach 21.10-4.11.2013 r. Instytucja Pośrednicząca w Certyfikacji przeprowadziła w IZ RPO oraz w DIP planową kontrolę (nr 2/2013) mającą na celu ocenę prawidłowości wydatkowania środków w ramach poszczególnych Działań RPO oraz uzyskanie przez IPOC uzasadnionej pewności, że spełnione są warunki zawarte w art. 61 lit. b) (i) Rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006, tj. iż przekazane przez IZ do IC deklaracje wydatków są dokładne, wynikają z wiarygodnych systemów księgowych i są oparte na weryfikowalnej dokumentacji uzupełniającej. Kontrola nr 2/2013 miała na celu ocenę funkcjonowania systemu zarządzania i kontroli w ramach RPO WD poprzez weryfikację istnienia i przestrzegania procedur zawartych w Zestawie Instrukcji Wykonawczych dla DIP (ZIW dla DIP) w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013 w obszarze System weryfikacji wydatków.

Sprawdzeniu poddano prawidłowość sporządzania przez IZ RPO poświadczeń i deklaracji wydatków oraz wniosku o płatność okresową od IZ do IC w następującym zakresie: istnienia dokumentów stanowiących podstawę sporządzenia deklaracji wydatków, poprawności wyliczeń dokonywanych przez IZ RPO oraz beneficjentów, poprzez przeliczenie kwot

zawartych w dokumentach stanowiących podstawę sporządzenia deklaracji wydatków, spójności danych zawartych w systemie KSI (SIMIK 07-13) i systemach księgowych z dostępną

dokumentacją źródłową, poprawności dokonywania przez IZ RPO weryfikacji kwalifikowalności zadeklarowanych wydatków

zgodnie z zasadami obowiązującymi w ramach RPO WD.Zweryfikowano również prawidłowość stosowania przez DIP procedur w zakresie weryfikacji wniosków beneficjenta o płatność.

Pismem z dnia 24.01.2014 r. IZ RPO poinformowała IPOC o sposobie wykonania zaleceń oraz podjętych działaniach.

Kontrole prowadzone przez Najwyższą Izbę Kontroli

1. W dniach od 10.01 do 15.03.2013 r. trwała w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Dolnośląskiego kontrola Delegatury Najwyższej Izby Kontroli we Wrocławiu w zakresie „Wykonania budżetu państwa w 2012 r. część 85/02 – województwo dolnośląskie” dotycząca planowania i wykorzystania przez jednostki samorządu terytorialnego dotacji z budżetu państwa na realizacje zadań z zakresu administracji publicznej

100

http://obowia.zuja.cymi/

http://obowia.zuja.cymi/

oraz innych zadań zleconych ustawami. Ponadto NIK dokonała kontroli realizacji wniosków pokontrolnych wynikających z wystąpienia pokontrolnego z 18.04.2011 r. dotyczącego powiązań budżetu Samorządu Województwa Dolnośląskiego z budżetem państwa w odniesieniu do wybranych dochodów i wydatków w 2010 r.

W wystąpieniu pokontrolnym z dnia 25.03.2013 r. NIK ocenia pozytywnie, pomimo stwierdzonych nieprawidłowości, działalność Urzędu w 2012 roku w zakresie planowania i wykorzystania dotacji z budżetu państwa na realizacje zadań zleconych z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych jednostkom samorządu terytorialnego ustawami.

Nieprawidłowości w zakresie RPO WD polegały na:a. niezłożeniu do czasu kontroli NIK w 2013 roku zawiadomień wskazujących na naruszenie dyscypliny

finansów publicznych w związku z trzema projektami realizowanymi przez Urząd w 2011 r. z udziałem dotacji celowej z budżetu państwa,

b. doprowadzeniu do przedawnienia karalności z tytułu naruszenia dyscypliny finansów publicznych w wyniku niezłożenia zawiadomień o okolicznościach wskazujących na takie naruszenie w przypadku dwóch projektów realizowanych przez Urząd do 2012 r. z udziałem środków europejskich.

W szczególności, zakresie RPO WD, NIK wniosła o: niezwłoczne zawiadomienie właściwego rzecznika dyscypliny finansów publicznych o ujawnionych

okolicznościach, wskazujących na naruszenie dyscypliny finansów publicznych, a także przesłanie do wiadomości NIK kopii zawiadomień,

spowodowanie wyeliminowania uchybień w postępowaniach o udzielenie zamówień publicznych w szczególności związanych z nierzetelnym sporządzaniem SIWZ oraz ogłoszeń i protokołów z postępowań oraz terminowe przekazywania harmonogramów płatności IZ RPO,

rozważenie pociągnięcia do odpowiedzialności służbowej pracowników, którzy dopuścili do przedawnienia karalności z tytułu naruszenia dyscypliny finansów publicznych, w związku z niezłożeniem do rzecznika dyscypliny finansów publicznych informacji o okolicznościach wskazujących na takie naruszenie.

NIK w odniesieniu do realizacji wniosków pokontrolnych wynikających z wystąpienia pokontrolnego z 18.04.2011 r. dotyczącego powiązań budżetu Samorządu Województwa Dolnośląskiego z budżetem państwa w 2010 r. w odniesieniu do wybranych dochodów i wydatków, ocenia pozytywnie realizację wniosków pokontrolnych. Ujawniono w dalszym ciągu występowanie uchybień w udzielaniu zamówień publicznych jednak nie mających wpływu na wynik postępowań.

Marszałek Województwa poinformował jednostkę kontrolującą o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków oraz o działaniach podjętych w celu ich realizacji.

Kontrola Urzędu Zamówień Publicznych

Prezes Urzędu zamówień Publicznych przeprowadził jedną kontrolę uprzednią w zakresie określenia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego.

Pismem z dnia 25.07.2013 r. Urząd Zamówień Publicznych przysłał kopię informacji o wyniku kontroli uprzedniej, w której nie stwierdzono naruszeń w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego.

2.3 Napotkane znaczące problemy oraz podjęte środki zaradcze

Kontrole w zakresie art. 62 ust. 1 lit. b Rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. zostały przedstawione w punkcie 2.2.7 sprawozdania.

Problemy, sytuacje zakłócające lub opóźniające realizację Programu oraz podjęte lub planowane do podjęcia przez Instytucję Zarządzającą, Komitet Monitorujący środki zaradcze

Problemy i sytuacje opóźniające wdrażanie Programu i realizację projektów, które wystąpiły na poziomie niektórych Priorytetów RPO, zostały przedstawione w następujących punktach sprawozdania:

- pkt. 2.1.6.5 Instrumenty inżynierii finansowej – opis problemu związany z unikaniem podwójnego finansowego w ramach projektu pn. Dolnośląski Fundusz Powierniczy (Inicjatywa JEREMIE);

- pkt. 3.1.2 w zakresie Priorytetu 1 Przedsiębiorstwa i Innowacyjność – opis problemu: związany z programami pomocowymi, zawieszenie działalności gospodarczej przez beneficjenta w okresie trwałości,

101

związany z odzyskiwaniem środków od beneficjentów, w stosunku do których została ogłoszona upadłość,

związany z tworzeniem miejsc pracy w MŚP, związany z rozwiązywanymi umowami o dofinansowanie w sektorze przedsiębiorstw;

- pkt. 3.4.2 w zakresie Priorytetu 4 Środowisko i bezpieczeństwo ekologiczne – opis problemów związanych z Ramową Dyrektywą Wodną;

- pkt. 3.5.2 zakresie Priorytetu 5 Energetyka – opis problemu: związanego termomodernizacją, związanego z odnawialnymi źródłami energii.

Poniżej przedstawiono problemy wpływające na realizację Programu, jakie wystąpiły w roku 2013.

Nakładanie korekt finansowychW związku ze stwierdzeniem w ramach realizacji projektów naruszeń wynikających z niedostosowania prawa polskiego do przepisów UE występowała konieczność nałożenia korekt finansowych na wydatki poniesione w ramach projektów. Jednocześnie zgodnie z informacjami przekazanymi przez Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju (początek korespondencji w kwietniu 2011 roku), w sytuacjach w których w ramach realizowanych projektów nałożona została korekta finansowa w związku z wykrytymi podczas kontroli naruszeniami wynikającymi z niedostosowania prawa polskiego do prawa wspólnotowego, istnieje możliwość pokrycia wysokości korekty ze środków budżetu państwa.Obecnie IZ RPO WD oczekuje na wynik trwających konsultacji pomiędzy Ministerstwem Infrastruktury i Rozwoju a Ministerstwem Finansów (Departament Instytucji Płatniczej) w zakresie wypracowania oficjalnego stanowiska w kwestii przejęcia przez Skarb Państwa ciężaru korekt finansowych, wynikających z niedostosowania prawa polskiego do przepisów UE.

Kwalifikowalność podatku VATZmianie uległa interpretacja przepisów krajowych dotyczących podmiotu podatku. Pojawił się problem dotyczący kwalifikowalności podatku VAT w projektach realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego (gminy). Jest to efekt uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego w sprawie VAT-u płaconego przez gminne jednostki budżetowe. NSA skierował do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej pytanie prejudycjalne dotyczące statusu prawnopodatkowego w podatku od towarów i usług jednostek samorządu terytorialnego. Do czasu rozstrzygnięcia wskazanej kwestii przez TSUE nie będą podejmowane w ramach RPO WD działania mające na celu zmianę zasad kwalifikowalnosci VAT w projektach.

Rezygnacja wnioskodawców z realizacji projektuW trakcie wdrażania RPO WD stwierdzono, że duża ilość wnioskodawców i beneficjentów rezygnuje lub rozważa wycofanie się z realizacji projektu ze względu na brak możliwości zakończenia projektu w wymaganym terminie określonym w ogłoszeniu o naborze bądź umowie. Powodem rezygnacji z realizacji projektu są również trudności z zapewnieniem wkładu własnego i utrzymaniem działalności gospodarczej. Dotyczy to szczególnie przedsiębiorców. W wyniku rezygnacji wnioskodawcy/beneficjenta z realizacji projektu pojawią się w Programie wolne środki finansowe. Na obecnym etapie wdrażania programu może to powodować trudności z ich zagospodarowaniem. Nie jest już bowiem możliwe na chwilę obecną ogłaszanie nowych naborów wniosków o dofinansowanie w niektórych Priorytetach (szczególnie w Priorytecie 1 Przedsiębiorstwa i Innowacyjność) – ze względu na zmiany z przepisami dotyczącymi pomocy publicznej, a w zakończonych naborach nie zawsze istnieją listy projektów rezerwowych. IZ RPO WD na bieżąco monitoruje stan wolnych środków, stosując różne metody ich zagospodarowywania: „dobieranie” projektów z list rezerwowych lub gdy listy takie nie istnieją zwiększenie dofinansowania dla projektów, które przy pierwotnym wyborze otrzymały zmniejszone dofinansowanie ze względu na brak środków. Obie te procedury są długotrwałe, jak również ograniczony jest czas realizacji nowo wybranych projektów ze względy na zakończenie realizacji Programu w 2015 r.

Znacząca modyfikacja projektów w rozumieniu art. 57 Rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006IZ RPO WD zwróciła uwagę na znaczący wzrost liczby zapytań beneficjentów dotyczących możliwości występowania znaczącej modyfikacji projektów w rozumieniu art. 57 Rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006, w okresie ich trwałości. Zadawane przez beneficjentów pytania dotyczą głównie zagadnień związanych ze zmianami własności oraz z modyfikacjami przeznaczenia zrewitalizowanej powierzchni. Najczęściej pojawiają się pytania o możliwość sprzedaży lokali w wyremontowanych budynkach i możliwość sprzedaży powierzchni reklamowej na elewacjach. Beneficjenci proszą również o wskazanie prawidłowej ścieżki postępowania w przypadku zrewitalizowanej w ramach projektu powierzchni w zakresie modyfikacji polegającej, np. na

102

przeprowadzeniu chodnika przez trawnik, wybudowaniu wiaty śmietnikowej wcześniej nieprzewidzianej na danym terenie czy też rozebraniu części bruku w celu poszerzenia drogi. Każdy tego typu przypadek zostaje poddany indywidualnej i dokładniej analizie.W razie zaistnienia przypadku kwalifikującego się jako znacząca modyfikacja projektu, następuje rozwiązanie umowy o dofinansowanie i konieczność zwrotu środków przez beneficjentów.

Opóźnienia w rozliczaniu projektów przez beneficjentówIZ RPO WD zauważa opóźnienia w rozliczaniu wydatków wynikające z błędów popełnianych przez beneficjentów we wnioskach o płatność. Powoduje to konieczność dokonywania korekt, wzywania beneficjentów do złożenia wyjaśnień/uzupełnień i opóźnia rozliczenia poszczególnych projektów. W celu wyeliminowania tego problemu opiekunowie projektów są w stałym kontakcie telefonicznym z beneficjentami, prowadzą także spotkania osobiste. Prowadzone są również szkolenia, podczas których wyjaśniane są beneficjentom zasady rozliczania projektów oraz wprowadzania do nich zmian. Każdy opiekun projektu stale monitoruje, czy beneficjenci składają korekty zgodnie z terminami wskazanymi w wezwaniach do uzupełnień – w przypadku braku dokumentów wysyłane są pisma przypominające o konieczności złożenia stosownych dokumentów.

Problem związany z nadkontraktacjąDo końca okresu sprawozdawczego IZ nie uzyskała zgody na zastosowanie nadkontraktacji w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego. Obecnie – wg stanu na 31 marca 2014 r. poziom kontraktacji w naszym Województwie wynosi ponad 96% alokacji.Zgodnie z art. 193 ust. 4 ustawy o finansach publicznych – minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego na wniosek instytucji zarządzającej, w porozumieniu z Ministrem Finansów może wyrazić zgodę na zaciągnięcie zobowiązań przekraczających łączną kwotę wydatków programu. Celem nadkontraktacji jest wykorzystanie na koniec okresu programowania całości alokacji dostępnej w ramach Programu. Nadkontraktacja nie oznacza przekazania dodatkowych środków alokacji na realizację Programu, a ma ona jedynie na celu przeciwdziałanie nagłemu spadkowi stopnia wykorzystania środków pod koniec okresu wdrażania, kiedy to generowane są największe oszczędności w wyniku rozliczeń końcowych projektów, korekt nakładanych podczas kontroli na zakończenie realizacji projektów oraz kontroli trwałości, rozwiązywanych umów etc. Należy podkreślić, że w programach krajowych umożliwiono zastosowanie mechanizmu nadkontraktacji (np. PO IŚ, PO KL).Założenie, że jedynie mechanizmy zwiększania dofinansowania dla realizowanych już projektów w ramach powstających oszczędności lub ewentualne realokacje pomiędzy Działaniami i/lub Priorytetami wystarczą na zapobieżenie niewykorzystania 100% środków alokacji jest mało prawdopodobne. Znaczna część projektów zakończy się w okresie uniemożliwiającym zagospodarowanie uwolnionych na skutek rozliczeń końcowych środków (np. oszczędności poprzetargowe), czy też korekt nakładanych w wyniku przeprowadzanych kontroli. Oprócz mechanizmu zwiększania dofinansowania dla projektów już zrealizowanych oraz ewentualnego zwiększania ich zakresu, IZ RPO WD nie będzie dysponowała żadnymi mechanizmami (oprócz mechanizmu 10% elastyczności) pozwalającymi na przeciwdziałanie zjawisku spadku wykorzystania alokacji w roku 2015, kiedy to przewidujemy kumulację generowania „oszczędności”.Dodatkowo należy zwrócić uwagę na Wytyczne dla Komitetu Koordynującego Fundusze w sprawie traktowania pomocy UE z mocą wsteczną w okresie 2007-2013 (COCOF_12-0050-01 z dn. 29.03.2012 r.), w których KE wyraźnie wskazała, że preferuje mechanizm nadkontraktacji od np. finansowania projektów zakończonych, celem maksymalnego wykorzystania środków funduszy. Czasowa nadkontraktacja pozwoliłaby obecnie na zakontraktowanie ponad 100% alokacji. Zastosowanie mechanizmu czasowej nadkontraktacji pozwoliłoby na zachowanie kontroli MF nad stopniem wykorzystania środków i przeciwdziałanie ewentualnej nadmiernej kontraktacji środków. Wprowadzenie mechanizmu nadkontraktacji umożliwiłoby w pełni wykorzystać środki Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego przyznane regionowi przez Komisję Europejską. Dodatkowo należy zwrócić uwagę, że możliwość stosowania mechanizmu elastyczności 10% (przyjęta w grudniu 2013 r.) dotychczas nie ma odzwierciedlenia w stosowanym mechanizmie do wyznaczania limitów kontraktacji przekazywanych przez MF co miesiąc na podstawie zapisów Kontraktu wojewódzkiego, w rzeczywistości IZ w dalszym ciągu nie może zakontraktować więcej niż 100% środków w danej osi Priorytetowej (kosztem innej).

Umowy rozwiązane W ramach RPO WD rozwiązano łącznie 153 umowy o dofinansowanie o wartości całkowitej projektów 130 524 022,94 EUR, w tym dofinansowanie z EFRR 42 188 213,37 PLN. W roku 2013 r. rozwiązano 49 umów o wartości dofinansowania z EFRR 15 877 386,00 PLN. Według stanu na dzień 31.12.2013 r. realizowanych jest 2 020 projektów (bez umów rozwiązanych) na wartość całkowitą 2 280 047 513,23 PLN, w tym wartość dofinansowania ze środków EFRR 1 189 476 072,51 PLN. Oznacza to, że stosunek liczby rozwiązanych umów o dofinansowanie do liczby podpisanych umów wynosi 7,57%, a biorąc pod uwagę wartość dofinansowania ze środków EFRR udział ten wynosi 3,55%.

103

Środki EFRR z rozwiązanych umów IZ przeznacza na realizację projektów wybranych do dofinansowania – podpisywanie nowych umów bądź zwiększenie wartości dofinansowania projektów, które pierwotnie otrzymały niższe dofinansowanie ze względu na brak środków.

Umowy zostały rozwiązane w ramach następujących Działań:

Nazwa Działania Liczba projektów

Wartość ogółem projektu(w EUR)

Dofinansowanie EFRR

(w EUR)1. Przedsiębiorstwa i Innowacyjność1.1. Inwestycje dla przedsiębiorstw 103 78 583 614,29 23 077 439,47

1. Przedsiębiorstwa i Innowacyjność1.2. Doradztwo dla firm oraz wsparcie dla Instytucji Otoczenia Biznesu

30 1 694 954,70 438 327,77

1. Przedsiębiorstwa i Innowacyjność1.4. Infrastruktura wspierająca innowacyjność i przedsiębiorczość w regionie

4 37 073 702,37 12 106 778,50

3. Transport3.1. Infrastruktura drogowa 2 4 832 220,27 1 885 677,60

4. Środowisko i bezpieczeństwo ekologiczne4.7. Ochrona bioróżnorodności i edukacja ekologiczna 2 1 025 895,35 774 137,98

5. Energetyka5.1 Odnawialne źródła energii 1 1 750 200,07 849 242,09

6. Turystyka i Kultura6.5. Działania wspierające infrastrukturę turystyczną i kulturową

3 794 559,42 520 615,51

9. Miasta9.1. Odnowa zdegradowanych obszarów miejskich w miastach powyżej 10 tysięcy mieszkańców

5 4 133 013,71 2 116 315,78

9. Miasta9.2. Wsparcie dla przedsięwzięć w zakresie mieszkalnictwa w miastach poniżej 10 tysięcy mieszkańców

1 606 035,84 394 325,80

10.1. Pomoc Techniczna 2 29 826,90 25 352,87

Łącznie 153 130 524 022,94 42 188 213,37

Najliczniejsza grupa rozwiązanych umów jest w ramach Działania 1.1 Inwestycje dla przedsiębiorstw (67% ogółu rozwiązanych umów, stanowią one 55% wartości dofinansowania wszystkich rozwiązanych umów). Wynika to ze specyfiki Działania, w ramach którego wnioskodawcami są przedsiębiorstwa.

Poniższa tabela przedstawia dane dotyczące liczby i wartości rozwiązanych umów o dofinansowanie w poszczególnych latach.

Umowy rozwiązaneLiczba umów rozwiązanych

ogółem

w tym w Działaniu 1.1

Wartość całkowita umów rozwiązanych

w EUR


umów rozwiązanych w EUR

Rok 2008 1 0 16 951,98 14 409,18

Rok 2009 14 13 5 747 129,72 1 958 065,94

Rok 2010 19 19 12 191 950,18 4 289 228,19

Rok 2011 40 31 40 240 051,04 14 831 443,42

Rok 2012 30 16 14 268 155,41 5 217 680,62

Rok 2013 49 24 58 059 784,61 15 877 386,00

Łącznie 153 103 130 524 022,94 42 188 213,37

104

Instytucja Zarządzająca

W ramach Działań wdrażanych przez IZ (bez Pomocy Technicznej) rozwiązano 17 umów o dofinansowanie. W 15 przypadkach rozwiązanie umowy o dofinansowanie nastąpiło na wniosek beneficjenta. Dwie umowy zostały wypowiedziane przez Instytucję Zarządzającą.Umowy rozwiązano w Działaniach:

Działanie 1.4 Infrastruktura wspierająca innowacyjność i przedsiębiorczość w regionie – 4 umowy, Działanie 3.1 Infrastruktura drogowa – 2 umowy, Działanie 4.7 Ochrona bioróżnorodności i edukacja ekologiczna – 2 umowy, Działanie 6.5 Działania wspierające infrastrukturę turystyczną i kulturową – 3 umowy, Działanie 9.1 Odnowa zdegradowanych obszarów miejskich w miastach powyżej 10 tysięcy

mieszkańców – 5 umów, Działanie 9.2 Wsparcie dla przedsięwzięć w zakresie mieszkalnictwa w miastach poniżej 10 tysięcy

mieszkańców – 1 umowa.

Powody rozwiązania umów w Działaniach wdrażanych przez IZ (17 umów)

Lp. Przyczyna rozwiązania umowy Liczba umów rozwiązanych

1.trudna sytuacja finansowa beneficjenta, w szczególności:

wycofanie się partnera z realizacji przedsięwzięcia, brak płynności finansowej gwarantującej realizację projektu.

8

2. podjęcie przez beneficjenta decyzji o rezygnacji z realizacji projektu z uwagi na jego nieopłacalność bądź ograniczenia wynikające z zapisów umowy o dofinansowanie 4

3. problemy beneficjentów z realizacją inwestycji w zakresie prawa zamówień publicznych 3

4. rezygnacja beneficjenta z powodu konieczności uniknięcia podwójnego finansowania projektu 1

5. brak postępów w realizacji projektu 1

Działanie 10.1 Pomoc Techniczna

W ramach Działania Instytucja Zarządzająca rozwiązała 2 umowy o dofinansowanie. Powodem był brak poniesionych wydatków w projektach (projekty nie były realizowane).

Dolnośląska Instytucja Pośrednicząca

Działanie 1.1 Inwestycje dla przedsiębiorstw, Działanie 1.2 Doradztwo dla firm oraz wsparcie dla Instytucji Otoczenia Biznesu oraz 5.1 Odnawialne źródła energii.

W ramach Działania 1.1 rozwiązano najwięcej umów o dofinansowanie – łącznie 103. W ramach Działania 1.2 rozwiązano 30 umów o dofinansowanie. W ramach Działania 5.1 od początku realizacji Programu rozwiązano 1 umowę o dofinansowanie. Łącznie w Działaniu 1.1, 1.2 i 5.1 rozwiązano 134 umowy. W przypadku 41 umów zostały one wypowiedziane przez Dolnośląską Instytucję Pośredniczącą. Pozostałe 93 umowy rozwiązano na wniosek beneficjenta.

105

Powody rozwiązania umów w przypadku wypowiedzenia przez DIP (41 umów)


1.

niewywiązywanie się przez beneficjenta z obowiązków nałożonych na mocy umowy o dofinansowanie, w szczególności:

nieskładanie w terminie wniosków o płatność bądź uzupełnień/korekt pomimo wezwań DIP,

niedostarczenie umowy kredytowej/leasingowej stanowiącej zabezpieczenie realizacji projektu,

brak zabezpieczenia przez beneficjenta prawidłowej realizacji projektu (brak dokumentacji).

30

2. w wyniku podjętych czynności kontrolnych DIP stwierdziła nieprawidłowości w realizacji projektu, skutkujące wypowiedzeniem umowy 8

3. beneficjent złożył wniosek o upadłość 3

Powody rozwiązania umów w przypadku wniosku beneficjenta (93 umowy)


1.

pogorszenie się sytuacji finansowej beneficjenta, w szczególności: zła kondycja finansowa z uwagi na kryzys gospodarczy dotykający branżę,

w której działa beneficjent, spadek popytu na oferowane produkty, redukcja zatrudnienia, brak środków finansowych na realizację projektu bądź problemy z ich

pozyskaniem.

39

2. problemy z zachowaniem określonego w umowie terminu realizacji projektu 13

3. beneficjenci nie określili przyczyn rezygnacji z realizacji projektu 10

4. zmiana planów inwestycyjnych bądź zmiana zakresu rzeczowego inwestycji, na którą uzyskano dofinansowanie 14

5. trudna sytuacja osobista beneficjenta 4

6. brak porozumienia z dostawcami urządzeń i usług 2

7. nierozstrzygnięte kwestie dotyczące ustalenia statusu przedsiębiorstwa 2

8. rozwiązana umowa spółki 2

9. nieprawidłowo realizowany projekt 4

10. problemy organizacyjne w przedsiębiorstwie 3

2.4 Zmiany w kontekście realizacji programu operacyjnego

2.4.1 Zmiany w ustawodawstwie krajowym mające wpływ na wdrażanie ProgramuJednym z czynników mających wpływ na proces wdrażania RPO WD w roku 2013 były zmiany ogólnych zasad wdrażania programów operacyjnych, a także zmiany w ustawodawstwie krajowym.

W 2013 r. weszły w życie zmiany do następujących horyzontalnych Wytycznych Ministra Rozwoju Regionalnego: Wytyczne w zakresie korzystania z pomocy technicznej (obowiązują od dnia 6 września 2013 r.), Wytyczne w zakresie projektów indywidualnych (obowiązują od dnia 28 sierpnia 2013 r.), Wytyczne w zakresie wybranych zagadnień związanych z przygotowaniem projektów inwestycyjnych,

w tym projektów generujących dochód (obowiązują od dnia 11 czerwca 2013 r.),

106

Z związku z wprowadzonymi przez MRR zmianami konieczne było wprowadzenie przez IZ RPO WD odpowiednich zmian w dokumentach programowych RPO WD, m.in. w Uszczegółowieniu RPO WD, Zestawie Instrukcji Wykonawczych IZ RPO WD/ IP RPO WD, w celu dostosowania ich treści do Wytycznych horyzontalnych.

Dnia 28.06.2013 r. weszła w życie ustawa z dnia 19.04.2013 r. o zmianie ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju. Zmiana przedmiotowej ustawy dotycząca ujednolicenia środka odwoławczego dla poszczególnych programów operacyjnych (tzn. środek odwoławczy noszący dotąd nazwę "odwołanie" przyjął nazwę "protest") spowodowała odpowiednie zmiany w dokumentach programach w tym w Uszczegółowieniu RPO WD w zakresie opisu procedury oceny i wyboru projektów do dofinansowania oraz procedury odwoławczej.

2.4.2 Opis głównych tendencji społeczno-gospodarczych w 2013 r.Instytucja Zarządzająca zamieściła odpowiedni opis odnośnie tego punktu sprawozdania w załączniku nr XII opis sytuacji społeczno-gospodarczej województwa dolnośląskiego w 2013 r.

2.5 Zasadnicze modyfikacje w rozumieniu art. 57 rozporządzenia (WE) nr 1083/2006

W okresie sprawozdawczym wystąpił jeden przypadek, w którym stwierdzono znaczącą modyfikacją na mocy art. 57 Rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006.

W okresie sprawozdawczym u beneficjenta przeprowadzono kontrolę, której celem było sprawdzenie trwałości zrealizowanego projektu w zakresie utrzymania wskaźników oraz celów projektu. Zakresem kontroli objęto ponadto wypełnienie innych zobowiązań wynikających z postanowień umowy o dofinansowanie projektu, w tym przechowywania dokumentacji dotyczącej projektu oraz wywiązywania się z obowiązków w zakresie informacji i promocji. W wyniku przeprowadzonej kontroli stwierdzono, że beneficjent nie zachował trwałości i dokonał znaczącej modyfikacji zrealizowanego projektu w rozumieniu art. 57 rozporządzenia Rady nr 1083/2006. Beneficjent w okresie trwałości dobrowolnie zawiesił prowadzoną działalność gospodarczą nie informując o tym Instytucji Pośredniczącej, z którą miał podpisaną umowę o dofinansowanie projektu, zwolnił pracowników zatrudnionych w ramach projektu, wstrzymał działalność produkcyjną, czyli nie utrzymał założonych we wniosku wskaźników i celu projektu. Tym samym zaistniały przesłanki znaczącej modyfikacji w projekcie -dokonano zmiany charakteru operacji oraz zaprzestano prowadzenia działalności produkcyjnej. W związku z powyższym podjęto decyzję o rozwiązaniu umowy z beneficjentem (data rozwiązania umowy 12.09.2013 r.) i wezwaniu beneficjenta do zwrotu otrzymanego dofinansowania.

Wartość środków podlegających odzyskaniu wynosi 52 358,02 EUR (219 600,00 PLN), w tym EFRR 44 504,32 EUR (186 660 PLN). Wg stanu na 31.12.2013 roku nie odzyskano środków, w związku z powyższym nie wykazano wartości należnych odsetek.

2.6 Komplementarność pomocy z innymi instrumentami wsparciaKomplementarność jest jedną z zasad przyznawania wsparcia przez Unię Europejską państwom członkowskim UE, określoną w Rozporządzeniu Rady (WE) Nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiającym przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego i uchylające Rozporządzenie (WE)1260/1999. Art. 9 pkt. 2 powyższego rozporządzenia stanowi:

Fundusze zapewniają pomoc, która uzupełnia działania krajowe, w tym działania na poziomie regionalnym i lokalnym, włączając do nich priorytety Wspólnoty. Komisja i państwa członkowskie zapewniają zachowanie spójności pomocy funduszy z Działaniami, politykami i priorytetami Wspólnoty oraz jej komplementarności z innymi wspólnotowymi instrumentami finansowymi. Ta spójność i komplementarność jest przede wszystkim wskazana w strategicznych wytycznych Wspólnoty dla spójności, w narodowych strategicznych ramach odniesienia i programach operacyjnych.

Podobnie komplementarność rozumiana jest w kluczowych dokumentach programowych, takich jak Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia, w których podkreślono, że Programy operacyjne zostały skonstruowane tak, by wzajemnie uzupełniały podejmowane działania. Komplementarność wyklucza dublowanie się przedsięwzięć. W Uchwale nr 64 Komitetu Koordynacyjnego Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia na lata 2007-2013 z dnia 22 marca 2012 r. w sprawie przyjęcia definicji komplementarności przyjęto, że komplementarność polityk, strategii, programów, działań, projektów to ich dopełnianie się prowadzące do realizacji określonego celu.

107

Zapisy Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013 wskazują, iż działania podejmowane w ramach programu będą komplementarne zarówno z programami realizowanymi w ramach NSRO (PO IŚ, PO IG, PO KL, EWT), jak również z innymi programami finansowanymi z funduszy UE (PROW, PO RYBY). W celu maksymalizacji efektów synergicznych interwencje podejmowane na Dolnym Śląsku w ramach Polityki Spójności, Wspólnej Polityki Rybackiej i Wspólnej Polityki Rolnej charakteryzować powinien wysoki poziom komplementarności.

Wzajemne przenikanie się obszarów interwencji RPO WD z innymi programami finansowanymi z funduszy UE pokazuje poniższa tabela.

KOMPLEMTARNOŚĆ W PROGRAMIE

PRIORYTET RPO WD PO IG PO IŚ PO KL PROW PO RYBY

1.Przedsiębiorstwa i Innowacyjność2.Społeczeństwo informacyjne3.Transport4.Środowisko i bezpieczeństwo ekologiczne5.Energetyka6.Turystyka i Kultura7.Edukacja8.Zdrowie9.Miasta

Komplementarność z danym Programem wykazują wszystkie Działania w ramach danego Priorytetu Komplementarność z danym Programem wykazują poszczególne Działania w ramach danego Priorytetu

Opracowanie własne- na podstawie zapisów Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013 oraz Szczegółowego Opisu Priorytetów Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013, a także wyników badania przeprowadzonego na zlecenie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego na temat komplementarności wsparcia z PO KL z innymi programami UE oraz doświadczeń z wdrażanych projektów.

Zasada komplementarności znalazła również odzwierciedlenie w zapisach Szczegółowego Opisu Priorytetów RPO WD. Zgodnie z ww. dokumentem programowym Działania przewidziane do realizacji w ramach poszczególnych Priorytetów Programu będą komplementarne względem siebie, a także z interwencjami podejmowanych w ramach innych programów finansowanych z funduszy UE.

Poniżej zaprezentowano macierz dotyczącą komplementarności Priorytetów i Działań RPO WD zgodnie ze Szczegółowym Opisem Osi Priorytetowych RPO WD oraz doświadczeń z wdrażanych projektów.

108

PRIORYTET WSKAZANE JAKO KOMPLEMENTARNE RPO WD

PRIORYTET RPO WD (analizowane)

1. P

rzed

sięb

iors

twa

i Inn

owac

yjno

ść

2. S

połe

czeń

stw

o In

form

acyj

ne

3.Tr

ansp

ort

4.Śr

odow

isko

i b

ezpi

ecze

ństw

o ek

olog

iczn

e

5.En

erge

tyka

6.Tu

ryst

yka

i Kul

tura

7.Ed

ukac

ja

8.Zd

row

ie

9.M

iast

a

1.Przedsiębiorstwa i Innowacyjność

2.Społeczeństwo informacyjne

3.Transport

4.Środowisko i bezpieczeństwo ekologiczne

5.Energetyka 6.Turystyka i Kultura 7.Edukacja 8.Zdrowie 9.Miasta Komplementarność z danym Priorytetem wykazują wszystkie Działania w ramach Priorytetu Komplementarność z danym Priorytetem wykazują poszczególne Działania w ramach Priorytetu

Opracowanie własne - na podstawie zapisów Szczegółowego Opis Priorytetów Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013 oraz praktyki z wdrażanych projektów.

Mając na względzie identyfikację obszarów, w których beneficjenci wskazywali na komplementarność projektów, szczegółowo przeanalizowano wnioski o dofinansowanie (w projektach zakontraktowanych do końca 2013 r., bez uwzględniania Działań 1.1, 1.2, 1.3 oraz 5.1 i 5.3 ). Wyniki przeprowadzonej analizy wskazują iż beneficjenci najczęściej diagnozowali komplementarność projektów realizowanych z zakresu turystyki i kultury, infrastruktury wspierającej innowacyjności i przedsiębiorczość w regionie, a także rewitalizacji. W mniejszym stopniu identyfikowali projekty komplementarne w ramach projektów dot. transportu, środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego, energetyki i społeczeństwa informacyjnego oraz edukacji. Stosunkowo najmniej powiązań między projektami wskazano w obszarze zdrowia. Poza tym zdarzały się przypadki, gdzie beneficjenci realizujący projekty drogowe wskazywali na komplementarność z innymi projektami, ograniczając się do projektów tylko ze swojej branży. Natomiast można zauważyć silne powiązanie projektu transportowego z inwestycjami z zakresu turystki, realizowanymi na tym samym obszarze.

Beneficjenci RPO WD najczęściej wskazywali na komplementarność wewnątrzprogramową - projekty dot. rewitalizacji, turystyki i kultury oraz infrastruktury wspierającej innowacyjności i przedsiębiorczość w regionie. Nieco rzadziej identyfikowali komplementarność z projektami ZPORR 2004-2006 - projekty dot. społeczeństwa informacyjnego, transportu i zdrowia. Na powiązania z projektami realizowanymi w ramach PO IŚ wskazywano przede wszystkim w projektach dot. energetyki oraz środowiska. Komplementarność z projektami miękkimi, finansowanymi z EFS identyfikowano przede wszystkim w przypadku projektów dot. edukacji, infrastruktury wspierającej innowacyjności i przedsiębiorczość w regionie oraz energetyki. Rzadko ukazywano powiązania z projektami realizowanymi w ramach POIG – jeżeli już to przede wszystkim projekty z zakresu infrastruktury wspierającej innowacyjności i przedsiębiorczość w regionie, turystyki i kultury oraz społeczeństwa informacyjnego. Beneficjenci wskazywali na komplementarność z projektami realizowanymi w ramach PROW, przede wszystkim w ramach projektów dot. środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego. Na komplementarność projektów RPO WD w powiązaniu z PO EWT wskazywano w projektach z dziedziny turystyki i kultury oraz rewitalizacji.

Spośród ponad 1200 przeanalizowanych wniosków o dofinansowanie ok. 75% identyfikowało komplementarność w projekcie. Spośród 145 umów podpisanych w 2013 r. ponad 82% projektów wykazywało

109

komplementarność z innymi przedsięwzięciami - dla porównania w 2009 roku około 60% projektów wykazywało komplementarność. Nie mniej jednak należy mieć na uwadze, że beneficjenci nie zawsze właściwe interpretowali pojęcie „komplementarność”, rozumianą jako powiązanie projektów zmierzające do osiągnięcia określonych celów. Zdarza się, że beneficjenci we wniosku o dofinansowanie ukazywali dotychczas realizowane projekty, niekoniecznie ze sobą powiązane. Dlatego też wyniki przeprowadzonej analizy obarczone są pewnego rodzaju błędem. Identyfikacja rzeczywistej komplementarności projektów, a co za tym idzie również efektów synergii, wymaga wnikliwej analizy każdego z przedsięwzięć.

2.6.1 Wpływ działalności KM/PKM, instytucji i grup na zapewnienie koordynacji i komplementarności wsparcia

Komitet Koordynacyjny NSRO (KK NSRO)

Komitet Koordynacyjny NSRO jest instytucją na poziomie krajowym odpowiedzialną za zapewnienie koordynacji pomiędzy instrumentami finansowymi Polityki Spójności, Wspólnej Polityki Rolnej oraz Wspólnej Polityki Rybackiej. Do jego zadań należy m.in. monitorowanie realizacji NSRO 2007-2013 i poszczególnych programów operacyjnych oraz komplementarności działań realizowanych w ramach Polityki Spójności, Wspólnej Polityki Rolnej oraz Wspólnej Polityki Rybackiej. W ramach Komitetu Koordynującego NSRO powołanych zostało 6 grup roboczych: grupa robocza ds. społeczeństwa obywatelskiego, grupa robocza ds. małych i średnich przedsiębiorstw, grupa robocza ds. społeczeństwa informacyjnego, grupa robocza ds. informacji, promocji i szkoleń, grupa robocza ds. polityki regionalnej, grupa robocza ds. koordynacji i komplementarności.

Przedstawiciele Instytucji Zarządzającej RPO WD biorą udział w spotkaniach poszczególnych grup roboczych.

Grupa robocza ds. koordynacji i komplementarności w ramach KK NSRO

Podstawę prawną powołania i działalności Grupy roboczej ds. koordynacji i komplementarności stanowi Uchwała KK NSRO Nr 26 z dnia 17.12.2008 r. Zgodnie z nią do zadań ww. grupy należy m.in. koordynacja działań realizowanych w ramach programów operacyjnych na lata 2007-2013 dofinansowanych ze środków Polityki Spójności, Wspólnej Polityki Rolnej, Wspólnej Polityki Rybackiej oraz działań finansowanych ze środków krajowych w ramach polityki rozwoju, a także monitorowanie komplementarności wdrażania działań poszczególnych programów operacyjnych w ramach NSRO, Wspólnej Polityki Rolnej oraz Wspólnej Polityki Rybackiej w poszczególnych obszarach interwencji. W skład Grupy wchodzą przedstawiciele administracji rządowej, samorządowej oraz partnerzy społeczno-gospodarczy. Przewodniczącym Grupy jest przedstawiciel MIR. W ramach grupy zostały utworzone 4 zespoły zadaniowe, tj. zespół zadaniowy ds. przedsiębiorczości i innowacyjności, zespół zadaniowy ds. edukacji, szkolnictwa wyższego, infrastruktury edukacyjnej oraz spraw społecznych, zespół zadaniowy ds. transportu, zespół zadaniowy ds. koordynacji regionalnej i obszarów wiejskich.

W okresie sprawozdawczym odbyły się 3 spotkania Grupy roboczej ds. koordynacji i komplementarności, (w dniach 05.07.2013 r., 28.08.2013 r. oraz 05.11.2013 r.), w trakcie których przestawiono i omawiano m.in. dotychczasowe efekty prac Grupy oraz dyskutowano nad kierunkiem i formułą dalszych prac, uwagi Komisji Europejskiej do sprawozdań rocznych z realizacji KPO/ RPO 2007-2013 w odniesieniu do

kwestii komplementarności interwencji, wykorzystanie w kolejnym okresie programowania mechanizmów na rzecz komplementarności interwencji

stosowanych w latach 2007-2013, koncepcję realizacji zasady komplementarności wsparcia w ramach programów operacyjnych polityki

spójności w latach 2014-2020, zasady realizacji Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych w Polsce w latach 2014-2020, podejście do zagadnienia komplementarności w wybranych projektach programów operacyjnych na lata

2014-2020, aktualny stan prac nad nowymi instrumentami rozwoju terytorialnego tj. Zintegrowanymi Inwestycjami

Terytorialnymi oraz Rozwojem Lokalnym Kierowanym przez Społeczność, które będą realizowane w perspektywie finansowej 2014-2020.

Podgrupa robocza ds. koordynacji i komplementarności

110

W Instytucji Zarządzającej RPO WD powołana została Podgrupa ds. koordynacji i komplementarności interwencji współfinansowanych w latach 2007-2013 z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności, która funkcjonuje w ramach Grupy roboczej ds. koordynacji wdrażania RPO WD. W skład Podgrupy ds. komplementarności wchodzą m.in. dyrektorzy odpowiednich komórek organizacyjnych Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego odpowiedzialnych za wdrażanie poszczególnych programów finansowanych z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności.Głównym celem Podgrupy jest zapewnienie współpracy i wymiany informacji między przedstawicielami komórek organizacyjnych Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego zaangażowanych w realizację programów finansowanych z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności, w szczególności RPO WD, PO KL, EWT, PROW oraz wskazywania wzajemnej komplementarności działań i projektów w ramach Programów celem uniknięcia podwójnego finansowania projektów/wydatków, zagwarantowania przestrzegania linii demarkacyjnej.Podgrupa proceduje na spotkaniach, które są zwoływane w zależności od potrzeb wynikających z realizacji współpracy w zakresie wymiany informacji. Dotychczas odbyły się 4 spotkania ww. grupy. W okresie sprawozdawczym nie odbyło się żadne posiedzenie przedmiotowego gremium. Członkowie grupy natomiast współpracują ze sobą w kontaktach roboczych. Głównie dotyczyło to osób zajmujących się RPO WD, PO KL oraz w mniejszym zakresie PROW.

Grupa ds. monitoringu

Z uwagi na obowiązek informowania o komplementarności interwencji w poszczególnych programach w sprawozdaniach rocznych, a także mając na względzie różnice w formie i zakresach raportów monitorujących, zdecydowano o utworzeniu w ramach Podgrupy ds. koordynacji i komplementarności Grupy ds. monitoringu. W jej skład wchodzą pracownicy Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego zaangażowani w sporządzanie raportów monitorujących programy operacyjne. W okresie sprawozdawczym nie odbyło się żadne posiedzenie przedmiotowego gremium, choć wymieniano się na bieżąco informacjami.

2.6.2 Informacje na temat stosowanych mechanizmów i narzędzi służących zapewnieniu koordynacji i komplementarności wsparcia oraz ich oceny

W dniu 13.12.2010 r. KK NSRO zatwierdził Rekomendacje horyzontalne dla instytucji zaangażowanych we wdrażanie i koordynację PO/RPO w ramach NSRO 2007-2013 w zakresie koordynacji i komplementarności podejmowanych działań.Dokument ma charakter zaleceń, tzw. dobrych praktyk, których wdrażanie powinno zostać poprzedzone oceną własną potrzeb IZ oraz jej możliwości w zakresie zapewnienia komplementarności w perspektywie 2007-2013. Wypracowane rekomendacje wskazują kierunek, w jakim powinny zostać zaplanowane działania zorientowane na zapewnienie koordynacji i komplementarności wsparcia w perspektywie po roku 2013. W ramach RPO WD na lata 2007-2013 stosowane są następujące mechanizmy/ narzędzia służące zapewnieniu koordynacji i komplementarności wsparcia

Komplementarność w formularzu wniosku aplikacyjnego i procedurze selekcji projektów

We wzorze wniosku o dofinansowanie projektu oraz w instrukcji jego wypełniania, komplementarność postrzegana jest przede wszystkim jako powiązanie przedkładanego projektu z innym projektem/projektami. Analiza złożonych wniosków o dofinansowanie w ramach RPO WD wskazuje, że wnioskodawcy nie zawsze właściwie rozumieją pojęcie komplementarności. Często przestawiają szereg informacji na temat dotychczas realizowanych projektów, które nie zawsze realizują zasadę komplementarności wsparcia. Beneficjenci kładli nacisk na ilość, a nie jakość projektów komplementarnych. Sposób uzasadniania komplementarności projektów jest najczęściej bardzo ogólny.

Komplementarność projektów, wprowadzono jako dodatkowe kryterium oceny dla wszystkich Priorytetów RPO WD z wyłączeniem Działań 1.1 Inwestycje dla przedsiębiorstw, 1.2 Doradztwo dla firm oraz wsparcie dla Instytucji Otoczenia Biznesu oraz Działania, 1.3 Wsparcie odnawialnych instrumentów finansowych dla MSP oraz projektów dotyczących współpracy międzyregionalnej i międzynarodowej. Przy ocenie projektów brane są pod uwagę kwestie powiązań z innymi projektami (2 pkt), przy czym najwyżej punktowana jest komplementarność z innymi projektami realizowanymi w ramach RPO WD (4 pkt).

Udział przedstawicieli IZ RPO WD w pracach innych KM/PKM oraz udział przedstawicieli instytucji zaangażowanych we wdrażanie innych programów w pracach KM RPO WD

Przedstawiciel IZ RPO WD uczestniczy w posiedzeniach Podkomitetu Monitorującego PO KL, podczas których m.in. rozpatrywane są szczegółowe kryteria wyboru projektów w ramach komponentu regionalnego PO KL. Ponadto przedstawiciel PO KL (komponent regionalny) uczestniczy w pracach Komitetu Monitorującego RPO WD. Ww. gremia poprzez fakt uczestnictwa przedstawicieli rożnych programów dają możliwość wymiany

111

informacji na temat realizowanych lub planowanych do realizacji przedsięwzięć, w tym również w zakresie przeprowadzanych badań ewaluacyjnych.

Grupa robocza ds. koordynacji i komplementarności przy KK NSRO

W trakcie spotkań grupy w 2013 r. omawiano m.in. uwagi Komisji Europejskiej do sprawozdań rocznych z realizacji KPO/ RPO 2007-2013 w odniesieniu do kwestii komplementarności interwencji, koncepcję realizacji zasady komplementarności wsparcia w ramach programów operacyjnych polityki spójności w latach 2014-2020 oraz podejście do zagadnienia komplementarności w wybranych projektach programów operacyjnych na lata 2014-2020. Dodatkowo dyskutowano nad zasadami realizacji Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych w Polsce oraz omawiano aktualny stan prac nad nowymi instrumentami rozwoju terytorialnego tj. Zintegrowanymi Inwestycjami Terytorialnymi oraz Rozwojem Lokalnym Kierowanym przez Społeczność, które będą realizowane w perspektywie finansowej 2014-2020.

Spotkania/ grupy robocze, których celem jest m.in. zapewnienie koordynacji i komplementarności wsparcia

W Urzędzie Marszałkowskim Województwa Dolnośląskiego funkcjonuje Podgrupa ds. koordynacji i komplementarności interwencji współfinansowanych w latach 2007-2013 z poszczególnych funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności. W trakcie dotychczasowych spotkań Podgrupy zidentyfikowane zostały zasadnicze problemy w prezentacji projektów komplementarnych, w tym m.in. niemożność wzajemnego korzystania z baz danych poszczególnych programów, ze względu na brak właściwych uregulowań na szczeblu centralnym w zakresie współpracy między programami. Dodatkowo podkreślono problem braku we wnioskach aplikacyjnych niektórych programów (PROW, PO KL) osobnych punktów odnoszących się wyłącznie do komplementarności, dzięki którym można łatwo zidentyfikować projekty uzupełniające się. Członkowie Podgrupy zwrócili również uwagę, że na etapie oceny projektów w ramach niektórych programów (PO KL, PROW) premiowanie projektów komplementarnych jest zbyt niskie lub w ogóle nie występuje. W efekcie w Planach Działań PO KL (komponent regionalny) na 2011 r. oraz 2012 r. wprowadzono kryteria premiujące projekty komplementarne. W ramach Podgrupy ds. koordynacji i komplementarności funkcjonuje Grupa ds. monitoringu, w której skład wchodzą pracownicy Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego zaangażowani w sporządzanie raportów monitorujących poszczególne programy operacyjne. Celem funkcjonowania grupy jest wymiana doświadczeń oraz spostrzeżeń przy sporządzaniu raportów monitorujących, w tym również dotyczącym komplementarności oraz identyfikowania obszarów problemowych, które następnie przedstawiane są pod dyskusję Podgrupy ds. koordynacji i komplementarności.

Folder sieciowy komplementarność

Na serwerze Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego funkcjonuje folder sieciowy z wykazem umów podpisanych w ramach poszczególnych programów realizowanych na Dolnym Śląsku. Ponadto ww. folder zawiera bazę wszystkich projektów z RPO WD, których beneficjenci na etapie aplikowania o środki, wskazywali na komplementarności z innymi projektami finansowanymi zarówno ze środków europejskich, jak i innych źródeł. Baza nie uwzględnia jedynie projektów, z Działań wdrażanych przez Dolnośląska Instytucja Pośrednicząca (tj. Działań 1.1, 1.2, 5.1 i 5.3). Na podobnej zasadzie (aczkolwiek w ograniczonym zakresie czasowym - od naborów z 2011 r.) funkcjonuje baza projektów z komponentu regionalnego PO KL, które wykazują uzupełnianie z innymi przedsięwzięciami. W folderze sieciowym umieszczane są również raporty z badań ewaluacyjnych dot. komplementarności oraz materiały z dotychczasowych spotkań grup zajmujących się tematyką komplementarności. Dostęp do folderu zapewniono członkom zarówno Grupy ds. monitoringu, jak również Podgrupy ds. koordynacji i komplementarności. Korzystanie z folderu jest w szczególności przydatne przy określaniu projektów komplementarnych w trakcie prowadzenia monitoringu programu.

Badania ewaluacyjne dot. koordynacji i komplementarności Działań

W okresie sprawozdawczym Instytucja Zarządzająca RPO WD rozpoczęła badania ewaluacyjne pn. „Ewaluacja wpływu projektów realizowanych w Priorytecie 4 Środowisko i bezpieczeństwo ekologiczne i Priorytecie 5 Energetyka RPO WD oraz wyznaczenie pożądanych kierunków działań na przyszłość w obszarach objętych tymi priorytetami”. Jednym z obszarów przedmiotowego badania była ocena realizacji zasady komplementarności na poziomie projektów objętych badaniem. Ponadto, w nieco mniejszym zakresie aspekt komplementarność znalazł odzwierciedlenia w badaniach pn: „Ocena realizacji Priorytetu 1 RPO WD Przedsiębiorstwa i Innowacyjność ze szczególnym uwzględnieniem wsparcia przedsiębiorstw prowadzących działalność w zakresie B+R+I, wsparcia instytucji otoczenia biznesu wspierających przedsiębiorczość i innowacyjność, wsparcia udzielanego w ramach inicjatywy JEREMIE oraz stopnia osiągnięcia wskaźnika dotyczącego tworzenia nowych miejsc pracy” oraz „Ocena oraz wyznaczenie

112

pożądanych kierunków działań rewitalizacyjnych realizowanych w ramach Priorytetu 9 RPO WD Odnowa zdegradowanych obszarów miejskich na terenie Dolnego Śląska”.

Więcej informacji na temat przeprowadzonych badań zawarto w pkt. 2.6.4 sprawozdania Koordynacja i komplementarność jako przedmiot badań ewaluacyjnych.

Koordynacja terminów konkursów i wyboru projektów w ramach powiązanych ze sobą Działań

Z uwagi na wysoki stopień wdrażania Programu (zakontraktowanie w ramach niektórych Priorytetów sięga prawie 100% alokacji), a także niewielką ilość alokacji przeznaczonej na nowe konkursy, aktualnie skoordynowanie terminów konkursów i wyboru projektów w ramach powiązanych ze sobą działań jest trudne do zrealizowania.

Przykłady projektów komplementarnych

1. Projekt systemowy PO KL pn. „Rewitalizacja społeczna” jako przykład podejścia zapewniającego komplementarność działań pomiędzy EFS a EFRR

Projekt realizowany przez Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich w ramach Działania 1.2 PO KL zakłada wdrożenie w 10-20 gminach całego kraju (wielkomiejskich, małych miastach i wiejskich) pilotażowego programu rewitalizacji społecznej adresowanego w szczególności do młodzieży zagrożonej wykluczeniem społecznym. Podstawowym założeniem realizowanych pilotażowych programów rewitalizacji jest konieczność ich wdrażania z wykorzystaniem formuły partnerstwa lokalnego obejmującego ośrodki pomocy społecznej, jednostki samorządu terytorialnego oraz organizacje pozarządowe i środowiska lokalne. Wnioski i analizy z przeprowadzonego pilotażu posłużą do stworzenia modelowych rozwiązań w zakresie rewitalizacji społecznej różnych obszarów, które będą mogły być wdrażane w przyszłych latach. Lista wstępna potencjalnych beneficjentów w/w programów obejmująca jednostki samorządu terytorialnego, które zrealizowały bądź realizują projekty rewitalizacyjne współfinansowane ze środków EFRR została opracowana na podstawie danych z Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju oraz 16 Instytucji Zarządzających. Na liście wstępnej znalazło się w sumie 220 jednostek samorządu terytorialnego (w tym 25 z woj. dolnośląskiego). W wyniku postępowania przeprowadzonego zgodnie z przyjętą procedurą doboru, w tym informacji przekazanych przez IK RPO, IZ RPO i jednostek samorządu terytorialnego (na podstawie zwrotnych ankiet preselekcyjnych) utworzona została lista selekcyjna potencjalnych beneficjentów dla programu rewitalizacji, obejmująca 126 jednostek samorządu terytorialnego (w tym 17 z woj. dolnośląskiego). Projekt PO KL „Rewitalizacja społeczna” realizowany jest dwuetapowo. W pierwszej edycji ogłoszony został konkurs na wstępne, pilotażowe programy rewitalizacji społecznej, które są realizowane w partnerstwach. Eksperci wybrali 20 najlepszych programów rewitalizacji do pilotażu: 13 realizowanych w średnich miastach (25-200 tys. mieszkańców), 4 realizowane w dużych miastach (powyżej 200 tys. mieszkańców) i 3 programy na terenach niskozurbanizowanych (do 25 tys. mieszkańców). W grupie programów rewitalizacyjnych realizowanych na terenie średnich miast spośród 13 wybranych programów aż 6 pochodzi z terenu Dolnego Śląska. Są to: Gmina Wałbrzych - projekt pn. „Centrum Aktywności Lokalnej”, Gmina Miejska Dzierżoniów - projekt pn. „W TPD każdy znajdzie to co chce - buduj z nami swoja

przyszłość”, Gmina Polkowice - projekt pn. „Dogonić jutro - zaplanować przyszłość - program rewitalizacji społecznej

osiedla Hubala”, Miasto Jelenia Góra - projekt pn. „Wspólne działanie - lepsze jutro”, Gmina Miejska Bolesławiec - projekt pn. „Rewitalizacja społeczna - wykorzystaj szanse”, Gmina Legnica - projekt pn. „Siłę mam dzięki wam, ale radzę sobie sam - pilotażowy program rewitalizacji

społecznej Obszaru Wsparcia w Legnicy”.

Ww. wnioskodawcy uzyskali także wsparcie w ramach Działania 9.1 RPO WD, na realizację przedsięwzięć ujętych w Lokalnych Programach Rewitalizacji, w głównej mierze związanych z renowacją i przygotowaniem do użytkowania socjalnych budynków mieszkalnych. W efekcie realizacji programów pilotażowych rewitalizacji społecznej (PO KL) powstał model aktywnej integracji, który został wykorzystany do przeprowadzenie drugiej edycji konkursu na programy rewitalizacji społecznej. W ramach drugiej edycji konkursu do wsparcia wybrano 3 Programy Rewitalizacji Społecznej realizowane na ternie województwa dolnośląskiego tj.:

Gmina Bielawa – projekt pn. „Bielawskie Centrum Aktywności Lokalnej”, Gmina Lubań – projekt pn. „Program Rewitalizacji Społecznej Śródmieścia Miasta Lubań” Gmina Nowa Ruda – projekt pn. „Nasze miejsca spotkań - tu uczymy się i poznajemy każdego dnia”

113

Program Rewitalizacji Społecznej „Nasze miejsca spotkań - tu uczymy się i poznajemy każdego dnia”- Beneficjent- Gmina Miejska Nowa Ruda

Głównym celem Programu Rewitalizacji Społecznej w ramach PO KL jest przeciwdziałanie marginalizacji i wykluczeniu społecznemu, nabycie umiejętności społecznych i zawodowych oraz wzmocnienie spójności społecznej na wybranym obszarze miasta. W okresie 11 miesięcy prowadzenia programu zakłada się aktywizację społeczną 40 osób z obszaru rewitalizowanego. Wśród działań aktywizujących przewiduje się: treningi kompetencyjne, kursy i szkolenia, warsztaty i poradnictwo specjalistyczne etc. Wśród celów szczegółowych programu można wymienić: - zwiększenie aktywności na rzecz środowiska Lokalnego,- utworzenie młodzieżowego klubu aktywności,- zmniejszenie dystansów między grupą społeczną mające na celu zwiększenie poczucia przynależności do społeczności lokalnej,- przeciwdziałanie patologiom i wykluczeniu społecznemu, poprawa bezpieczeństwa,- nabycie umiejętności społecznych i zawodowych,- zwiększenie integracji grupy mieszkańców Nowej Rudy,- wzrost kompetencji organizacyjnych niezbędnych do realizacji wspólnych przedsięwzięć.Grupę docelową Programu Rewitalizacji Społecznej będzie stanowić społeczność lokalna obszaru wyznaczonego w Lokalnym Programie Rewitalizacji w ramach RPO WD oraz sąsiadujących ulic, mieszkańcy miasta Nowej Rudy. Priorytetową grupą będą osoby w wieku 15-25 lat, które przerwały kształcenie na poziomie podstawowym lub gimnazjalnym, inne osoby w wieku 15-25 lat, zagrożone wykluczeniem społecznym. Planuje się, że udział w projekcie weźmie 40 osób, które objęte będą największym wachlarzem narzędzi programowych, a także dzieci, osoby będące rodzicami i nie radzące sobie z problemami wychowawczymi często wynikającymi z powodu innych problemów, jak: ubóstwo, mała aktywność zawodowa, nadużywanie alkoholu, niskie kompetencje. Kolejną grupę tworzyć będą osoby starsze.W ramach programu będą realizowane takie zadania jak:- szkolenie remontowo-budowlane,- warsztaty i wsparcie indywidualne w zakresie podniesienia kompetencji życiowych i umiejętności społecznych,- szkolenie aktywizacyjne oraz szkolenie i warsztaty z zakresu projektowania ogrodów i przestrzeni zielonych,- przeciwdziałanie przemocy w rodzinie (wykłady i indywidualne konsultacje),- warsztaty w zakresie podniesienia świadomości beneficjentów ostatecznych dot. przeciwdziałania przemocy w rodzinie i przestępczości,- kurs samoobrony dla kobiet,- warsztaty taneczne i graffiti,- kurs witrażu, sztukatorski, kamieniarski, technik jubilerskich. Natomiast w ramach obszaru wyznaczonego w Lokalnym Programie Rewitalizacji przewidziano: - przebudowę zabytkowego rynku wraz z restauracją Ratusza, - remont i rewaloryzację budynków mieszkalnych w rynku,- budowę szklaków spacerowych,- organizację imprez masowych celem poprawy atrakcyjności kulturalnej i turystycznej noworudzkiego rynku,- adaptację poprzemysłowego szybu kopalni węgla kamiennego na ścinkę wspinaczkową .

2. Projekty realizowane w ramach RPO WD oraz przewidziane do realizacji w ramach osi 4 PO RYBY- jako przykład przedsięwzięć potencjalnie komplementarnych.

Dotychczas nie wypracowano osobnych mechanizmów koordynacji i komplementarności RPO WD z PROW i PO RYBY. Stosowane mechanizmy służą zapewnieniu koordynacji i komplementarności pomiędzy różnymi Programami finansowanymi ze środków UE, w tym również PROW i PO RYBY.

Realizacja czwartej osi priorytetowej PO RYBY 2007- 2013 w województwie dolnośląskim, odbywa się za pośrednictwem lokalnych grup rybackich (LGR), wybranych w konkursie przeprowadzonym przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi (Instytucja Zarządzająca PO RYBY 2007 - 2013) na najlepsze lokalne grupy rybackie, które przygotowały lokalną strategię rozwoju obszarów rybackich (LSROR). W wyniku przeprowadzonego konkursu z terenu województwa dolnośląskiego wybrane zostały dwa stowarzyszenia tj.: Lokalna Grupa Rybacka „Dolnośląska Kraina Karpia” działająca na terenie gmin Przemków,

Chocianów, Węgliniec, Gromadka, Lubin, Bolesławiec, Chojnów, Osiecznica, Miłkowice i Kunice Lokalna Grupa Rybacka „Partnerstwo dla Doliny Baryczy” działająca na terenie gmin Cieszków,

Krośnice, Milicz, Odolanów, Przygodzice, Sośnie, Twardogóra, Żmigród

114

Lokalna Strategia Rozwoju Obszarów Rybackich jest podstawą, w ramach której realizowane są poszczególne operacje beneficjentów np. gmin, hodowców ryb, przetwórców, innych przedsiębiorców itd. Projekty składane do Lokalnej Grupy Działania i Lokalnej Grupy Rybackiej „Partnerstwo dla Doliny Baryczy” muszą być zgodne z tą strategią, albo muszą ją realizować poprzez wprowadzanie w życie przewidzianych celów. W ramach RPO WD na terenie Doliny Baryczy realizowane są projekty w ramach Działania 4.2 Infrastruktura wodno-ściekowa oraz 6.2 Turystyka aktywna. Dzięki możliwości uzyskania dofinansowania z PO RYBY, projekty realizowane na terenie Doliny Baryczy mogą stanowić uzupełnienie interwencji podejmowanych w ramach RPO WD.

3. Komplementarność RPO WD z POIŚ i POIG

W ramach RPO WD realizowany jest projekt pn. „Program ochrony wód zlewni rzeki Sąsiecznicy, położonej w dorzeczu rzeki Baryczy poprzez budowę oczyszczalni ścieków i kanalizacji na terenie aglomeracji Prusice”. Projekt ten stanowi uzupełnienie projektu pn. „Uporządkowanie gospodarki ściekowej w zlewni rzeki Baryczy”, który realizowany jest w ramach POIŚ na terenie gmin Cieszków, Milicz i Żmigród. Ponadto w aspekcie podnoszenie atrakcyjności turystycznej Doliny Baryczy w ramach RPO WD wybudowane zostaną ścieżki rowerowe oraz przeprowadzona zostanie kampania promocyjna walorów przyrodniczych i kulturalnych Ziemi Milickiej w Dolinie Baryczy. Powyższe działania będę komplementarne wobec projektu pn. „Turystyka przyjazna przyrodzie w Dolinie Baryczy”, który realizowany jest w ramach POIŚ na terenie gmin Cieszków, Milicz, Żmigród, Krośnice i Twardogóra.

Jednym z przykładów komplementarności działań podejmowanych w ramach RPO WD z projektami PO IG jest projekt pn. „Hala Stulecia we Wrocławiu – Centrum Innowacyjności w Architekturze i Budownictwie” (PO IG) oraz projekt pn. „Wdrożenie e-usług w kompleksie Hali Stulecia we Wrocławiu” (w ramach działania 6.5 RPO WD) – oba realizowane przez Wrocławskie Przedsiębiorstwo Hala Ludowa Sp. z o.o. Komplementarność projektu RPO WD z projektem POIG wynika z realizacji wspólnego celu jakim jest całościowa modernizacja kompleksu Hali Stulecia oraz podniesienie jego atrakcyjności jako flagowego produktu turystycznego Wrocławia i Dolnego Śląska. Oba projekty wpisują się w misje spółki, która została zapisana w Wieloletnim Planie Działania 2009 -2013 pn. „przekształcenie Hali Stulecia w nowoczesne centrum turystyki biznesowej, kulturalnej i wypoczynkowej oraz wyjątkowe miejsce spotkań o ponadczasowym charakterze”. Skumulowane rezultaty obu projektów dadzą nową jakość obiektu, dzięki czemu nastąpi zjawisko synergii.

Komplementarność RPO WD z INTERREG

Projekt B3 Regions był realizowany w ramach programu INTEREG IVC. Umożliwiał on współpracę i wymianę doświadczeń pomiędzy regionami mniej i bardziej doświadczonymi we wdrażaniu rozwiązań sieci szerokopasmowych (szczególnie na terenach wiejskich i słabo zaludnionych). Projekt B3R skierowany był na:

wymianę doświadczeń i wiedzy w kluczowym obszarze, jakim jest społeczeństwo informacyjne, wykorzystywanie i optymalizację dobrych praktyk regionów doświadczonych we wdrażaniu rozwiązań

szerokopasmowych na terenach wykluczonych cyfrowo, wybór najlepszych praktyk i dążenie do ich wdrożenia, rozpowszechnienie efektów projektu w innych regionach.

Główny celem projektu było stworzenie sieci partnerów złożonej z 16 instytucji publicznych, pochodzących z 8 krajów członkowskich UE, w celu usprawnienia działań prowadzonych w zakresie innowacji. Projekt zakładał transfer najlepszych praktyk dotyczących rozwoju sieci szerokopasmowych w ramach funduszy strukturalnych przeznaczonych na lata 2007-2013. W projekcie uczestniczył Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego. Projekt B3 Regions umożliwił pracownikom UMWD zaznajomienie się z przykładami projektów o podobnej skali oraz wyzwaniach. Doświadczenie te mogą zostać wykorzystane podczas wdrażania projektów w ramach RPO WD dotyczących budowy Dolnośląskiej Sieci Szkieletowej oraz utworzenia platformy e-DolnySląsk.

2.6.3 Cross-financing Instytucja Zarządzająca RPO WD przewidziała zastosowanie instrumentu elastyczności (cross-financing) do wysokości maksymalnie 10% kosztów kwalifikowanych projektu w ramach następujących Priorytetów RPO WD: Priorytet 1 Przedsiębiorstwa i Innowacyjność (Działania 1.1, 1.2 i 1.4)

dotyczy szkoleń specjalistycznych, w uzasadnionych przypadkach dofinansowaniem objęte będzie przeszkolenie pracowników niezbędne do prawidłowego wdrożenia projektu inwestycyjnego oraz

115

pracowników IOB w celu podniesienia jakości usług świadczonych przez IOB na rzecz przedsiębiorców- kategoria interwencji 62.

Priorytet 2 Społeczeństwo informacyjne (Działania 2.1 i 2.2)dotyczy wydatków bezpośrednio związanych ze szkoleniem personelu, który będzie obsługiwał zakupiony w ramach projektu sprzęt/oprogramowanie - kategoria interwencji 62.

Priorytet 4 Środowisko i bezpieczeństwo ekologiczne (Działanie 4.7)dotyczy projektów związanych z poprawą i podniesieniem świadomości ekologicznej społeczeństwa poprzez szeroko pojętą edukację ekologiczną - możliwe będzie wsparcie dla programów edukacji ekologicznej oraz prowadzenie działalności edukacyjnej i informacyjnej w pierwszym okresie funkcjonowania ośrodka zajmującego się edukacją ekologiczną - kategoria interwencji 73.

Priorytet 7 Edukacja (Działanie 7.2)dotyczy projektów polegających na wyposażeniu w nowy sprzęt do praktycznej nauki zawodu i kształcenia zawodowego - w tym zakresie możliwe będzie wsparcie dla opracowania specjalistycznych programów nauczania bazujących na danym sprzęcie oraz kursów obsługi dla osób prowadzących zajęcia na tym sprzęcie - kategoria interwencji 72.

Priorytet 9 Miasta (Działanie 9.1)dotyczy szkoleń dla mieszkańców obszaru wsparcia wskazanego w Lokalnym Programie Rewitalizacji (np. dzielnicy miasta o niskiej jakości życia), pod warunkiem, że związki z inwestycjami w infrastrukturę są wyraźne i jednoznaczne oraz że mieszczą się w ramach programu rewitalizacji miasta - kategorie interwencji 66, 71, 73.

Wprowadzenie instrumentu cross-financing do projektów realizowanych w ramach RPO WD jest możliwe pod warunkiem, że działania objęte zakresem pomocy EFS zostaną zakwalifikowane jako konieczne z punktu widzenia realizacji danego projektu i bezpośrednio z nim powiązane.

Poziom wykorzystanego przez beneficjentów cross-finacingu jest sprawdzany na każdym etapie rozliczania projektu. Natomiast na etapie rozliczania końcowego nie może on przekroczyć 10% całkowitych wydatków kwalifikowalnych projektu (zgodnie z Uszczegółowieniem RPO WD).

Od początku realizacji Programu cross-financing występuje w 79 umowach o wartości dofinansowania z EFRR 59 404 375,44 EUR, środki wypłacone w ramach cross-financingu do 31.12.2013 r. wynosiły 559 367,56 EUR*, w tym: w Działaniu 1.1 Inwestycje dla przedsiębiorstw - w ramach 25 umów o wartości dofinansowania z EFRR

6 230 236,84 EUR, środki wypłacone w ramach cross-financingu wynosiły 104 210,60 EUR, w Działaniu 1.2 Doradztwo dla firm oraz wsparcie dla Instytucji Otoczenia Biznesu - w ramach 2 umów

o wartości dofinansowania z EFRR 94 568,75 EUR, środki wypłacone w ramach cross-financingu wynosiły 11 520,18 EUR,

w Działaniu 2.1 Infrastruktura społeczeństwa informacyjnego - w ramach 5 umów o wartości dofinansowania z EFRR 37 715 728,19 EUR, środki wypłacone w ramach cross–financingu wyniosły 76 076,30 EUR,

w Działaniu 2.2 Rozwój usług elektronicznych - w ramach 37 umów o wartości dofinansowania z EFRR 12 388 502,27 EUR, środki wypłacone w ramach cross-financingu wynosiły 290 325,58 EUR,

w Działaniu 4.7 Ochrona bioróżnorodności i edukacja ekologiczna - w ramach 1 umowy o wartości dofinansowania z EFRR 704 129,00 EUR, do dnia 31.12.2013 r. nie wypłacono środków w ramach cross financingu,

w Działaniu 9.1 Odnowa zdegradowanych obszarów miejskich w miastach powyżej 10 tysięcy mieszkańców - w ramach 9 umów o wartości dofinansowania z EFRR 2 271 210,39 EUR, środki wypłacone w ramach cross-financingu wynosiły 77 234,90 EUR.

*do przeliczania zastosowano kurs 1 EUR= 4,1942 PLN

Od początku realizacji Programu żaden z beneficjentów Działań 1.4, i 7.2 nie skorzystał z instrumentu cross-financing. Mając na uwadze poziom zakontraktowanych środków w ramach Działania 1.4 (90,45% alokacji) raczej nie można w przyszłości spodziewać się projektów wykorzystujących mechanizm cross-financing. Poza tym, brak projektów stosujących ten mechanizm w ramach Działania 7.2 - Rozwój infrastruktury placówek edukacyjnych, wynika z charakteru przedmiotowego działania, które jest ściśle powiązane z działaniami „miękkimi” finansowanym w ramach EFS. W związku z czym beneficjenci Działania 7.2 RPO WD aplikują o dofinansowanie dla projektu komplementarnego w ramach PO KL. Faktyczne efekty zastosowania zasady cross- financingu przedstawiają poniższe przykłady.

116

Nr projektu: RPDS.01.01.00-02-118/09

Tytuł projektu: Uruchomienie przez firmę Clarena nowoczesnego zakładu produkcji specjalistycznych urządzeń do wyposażenia gabinetów kosmetycznych - wykorzystującego innowacyjne technologie.Beneficjent: CLARENA Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowaWartość EFRR: 145 886,40 EURWartość cross financingu: 9 920,28 EUR, tj. 6,8 % kosztów kwalifikowanych

Projekt polega na uruchomieniu produkcji i wprowadzeniu nowych urządzeń opracowanych przez Dział badawczo - rozwojowy firmy Clarena. Projekt dotyczy również rozbudowy istniejącego przedsiębiorstwa. Efektem zaplanowanych w ramach inwestycji działań będzie uruchomienie przez firmę Clarena nowoczesnego zakładu produkcji specjalistycznych urządzeń do wyposażenia gabinetów kosmetycznych - wykorzystującego innowacyjne technologie. Dla sprawnej realizacji projektu i utrzymania jego trwałości, beneficjent zaplanował dla swoich pracowników szereg bardzo ważnych, niezbędnych i specjalistycznych szkoleń. Na szkolenia delegowani będą zarówno pracownicy zaangażowani bezpośrednio w produkcję jak i kadra zarządzająca.

Tytuły szkoleń: 1. zarządzanie produkcją,2. standard jakości montażu układów elektronicznych,3. naprawa i modyfikacje układów elektronicznych oraz płytek drukowanych,4. metody i techniki poprawy efektywności procesów produkcyjnych w przedsiębiorstwie,5. montaż i uruchamianie sterownika elektronicznego urządzenia rf,6. montaż i uruchamianie sterownika elektronicznego urządzenia face lifting,7. montaż i uruchamianie sterownika elektronicznego urządzenia mezoterapia bezigłowa,8. montaż i uruchamianie sterownika elektronicznego urządzenia dermomassager,9. montaż i uruchamianie sterownika elektronicznego urządzenia microdermabrasion diamond skin system,10. montaż i uruchamianie sterownika elektronicznego urządzenia ultra cavi sonic,11. montaż i uruchamianie sterownika elektronicznego urządzenia ipl rubica,12. montaż i uruchamianie sterownika elektronicznego urządzenia liposukcja ultradźwiękowa,13. montaż i uruchamianie sterownika elektronicznego urządzenia mikropigmentacja rubica.

Liczba przeszkolonych osób: 36

Nr projektu: RPDS.02.01.00-02-005/11

Tytuł projektu: Stworzenie bezpiecznego systemu transmisji danych medycznych w 4 Wojskowym Szpitalu Klinicznym z Polikliniką SPZOZ we WrocławiuBeneficjent: 4 Wojskowy Szpital Kliniczny z Polikliniką SPZOZ we WrocławiuWartość EFRR: 164 740,98 EURWartość cross financingu: 10 931,05 EUR, tj. 5,61% kosztów kwalifikowanych

Projekt zakłada wykonanie zabezpieczenia sieci transmisji danych w 4 Wojskowym Szpitalu Klinicznym we Wrocławiu. Posiadane przez Szpitala rozwiązania nie pozwalają na realizację reżimów wysokiej niezawodności, bezpieczeństwa i wydajności. W ramach projektu pracownicy zostaną szczegółowo przeszkoleni przez producentów zamawianego sprzętu, tak aby zapewnić prawidłowość jego działania. Przyjęte w projekcie rozwiązania technologiczne są w pełni skalowalne i w okresie trwałości projektu z pewnością będą umożliwiały rozbudowę bezpiecznych sieci transmisji danych w sposób zapewniający realizację wzrastających potrzeb szpitala.

Tytuł szkolenia:1.IJOS – Introduction to the Junos Operating System,2.JRE – Junos Routing Essentials,3.JSEC – Junos Security,4.JEX – Junos Enterprise Switching.

Liczba przeszkolonych osób: 12

117

Nr projektu: RPDS.09.01.00-02-030/09

Tytuł projektu: Remont i przebudowa elewacji, stolarki okiennej, drzwiowej i dachu budynku Komendy Powiatowej Policji w Oławie, przy ul. Kopernika 1Nazwa Beneficjenta: Komenda Wojewódzka Policji we WrocławiuWartość EFRR: 266 261,16 EURWartość cross financingu:22 632,19 EUR, tj. 0,85 % kosztów kwalifikowanych

Celem projektu jest przeprowadzenie remontu budynku, w którym mieści się Komenda Powiatowa Policji w Oławie, wraz z jego przebudową. Aktualny zły stan techniczny budynku uniemożliwia zapewnienie odpowiedniego standardu obsługi interesantów, zmniejsza bezpieczeństwo użytkowników oraz negatywnie wpływa na estetykę budynku w pierzei rynku. W ramach projektu przewiduje się również przeprowadzenie szeregu szkoleń i spotkań, skierowanych do dzieci, młodzieży i dorosłych ze środowisk szczególnie zagrożonych przestępczością i patologiami społecznymi.

Podczas spotkań beneficjent omawiał zagadnienia dotyczące: - prawidłowych zachowań w czasie drogi do i ze szkoły,- zasady bezpieczeństwa w szkole,- „Sam w Domu”,- „Obcy”,- zagrożenia wynikające z sieci Interne ,- zasady prawidłowego poruszania się rowerami i na rolkach,- odpowiedzialność karna nieletnich w zakresie czynów zabronionych,- agresja w szkole,- bezpieczne zabawy na śniegu, bezpieczne zjazdy na sankach, bezpieczeństwo na stoku, zabawy śnieżkami,- bezpieczna droga do i z miejsca wypoczynku, - zachowanie podczas ataku psa,- bezpieczeństwo podczas zabaw na dworze.

Liczba uczniów uczestniczących spotkaniach : 1877Liczba nauczycieli uczestniczących w spotkaniach : 158Liczba rodziców uczestniczących w spotkaniach: 320

2.6.4 Koordynacja i komplementarność jako przedmiot badań ewaluacyjnych W okresie sprawozdawczym Instytucja Zarządzająca RPO WD rozpoczęła badanie ewaluacyjne pn. „Ewaluacja wpływu projektów realizowanych w Priorytecie 4 Środowisko i bezpieczeństwo ekologiczne i Priorytecie 5 Energetyka RPO WD oraz wyznaczenie pożądanych kierunków działań na przyszłość w obszarach objętych tymi priorytetami”. Jednym z obszarów przedmiotowego badania była ocena realizacji zasady komplementarności na poziomie projektów objętych badaniem.

„Ewaluacja wpływu projektów realizowanych w Priorytecie 4 Środowisko i bezpieczeństwo ekologiczne i Priorytecie 5 Energetyka RPO WD oraz wyznaczenie pożądanych kierunków działań na przyszłość w obszarach objętych tymi priorytetami”. W toku badania ewaluator zobowiązany był określić:

a) czy i z jakimi projektami/inwestycjami komplementarne są projekty objęte badaniem?

b) czy projekty objęte badaniem są komplementarne zgodnie z założeniami określonymi w punkcie Komplementarność i demarkacja poszczególnych Priorytetów oraz punkcie Komplementarność z innymi działaniami i priorytetami?

c) czy przy realizacji komplementarnych projektów wystąpił efekt synergii i na czym polegał? - identyfikacja dobrych praktyk

Więcej informacji na temat przeprowadzonego badania w pkt. 3.4 i 3.5 Sprawozdania oraz na stronie www.rpo.dolnyslask.pl

W nieco mniejszym zakresie aspekt komplementarności uwzględniony została również w badaniu pn. „Ocena realizacji Priorytetu 1 RPO WD „Przedsiębiorstwa i Innowacyjność” ze szczególnym uwzględnieniem wsparcia przedsiębiorstw prowadzących działalność w zakresie B+R+I, wsparcia instytucji otoczenia biznesu wspierających przedsiębiorczość i innowacyjność, wsparcia udzielanego w ramach inicjatywy JEREMIE oraz stopnia osiągnięcia wskaźnika dotyczącego tworzenia nowych miejsc pracy”.

118


Ponadto w badaniu pn. „Ocena oraz wyznaczenie pożądanych kierunków działań rewitalizacyjnych realizowanych w ramach Priorytetu 9 RPO WD „Odnowa zdegradowanych obszarów miejskich na terenie Dolnego Śląska”, dokonano oceny realizacji projektów infrastrukturalnych ujętych w Lokalnych Programach Rewitalizacji, w tym m.in., wzajemne powiązanie projektów realizowanych w ramach LPR oraz ich komplementarność z projektami miękkimi.

Więcej informacji na temat przeprowadzonego badania w pkt. 3.1 i 3.9 Sprawozdania oraz na stronie www.rpo.dolnyslask.pl.

2.6.5 Przykłady projektów komplementarnych Przykłady projektów komplementarnych zostały zamieszczone i opisane w załączniku nr XIII do sprawozdania.

Dokładny opis efektów synergicznych uzyskanych dzięki realizacji projektów komplementarnych będzie możliwy po ich zakończeniu.

2.6.6 Mechanizmy unikania podwójnego finansowania działań realizowanych w ramach Polityki Spójności z działaniami realizowanymi w ramach Wspólnej Polityki Rolnej oraz Wspólnej Polityki Rybackiej.

W ramach krajowych i regionalnych programów operacyjnych Polityki Spójności, Wspólnej Polityki Rolnej oraz Wspólnej Polityki Rybackiej, finansowanych z poszczególnych funduszy UE występują wspólne obszary interwencji obejmujące infrastrukturę transportową, społeczną, ochrony środowiska, energetyczną, sferę przedsiębiorczości, B+R, innowacje, społeczeństwo informacyjne czy też rozwój zasobów ludzkich. Prawo wspólnotowe zakazuje wielokrotnego finansowania tego samego typu operacji (typów projektów) z różnych funduszy UE. Na państwach członkowskich ciąży obowiązek zastosowania na poziomie krajowym takich rozwiązań, które wyraźnie określą zakres interwencji poszczególnych funduszy. Konieczność zapewnienia koordynacji i komplementarności podejmowanych interwencji wynika bezpośrednio z Rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 oraz Rozporządzenia (WE) nr 1080/2006. Zatwierdzona przez KK NSRO w 2007 r. tzw. linia demarkacyjna zawiera zestaw kryteriów wskazujących dla określonych typów projektów miejsce (program operacyjny) ich realizacji, w celu przeciwdziałania wielokrotnego finansowania wydatków ze środków różnych funduszy UE. W okresie sprawozdawczym nie wystąpiły problemy z zapewnieniem przestrzegania zapisów linii demarkacyjnej . IK NSRO, jak i IZ RPO WD prowadzi monitoring wydatkowania środków w poszczególnych programach operacyjnych w ramach krzyżowych kontroli doraźnych. Kwestie dotyczące kontroli krzyżowej zostały szczegółowo opisane w punkcie 2.6.7 Sprawozdania. W Szczegółowym Opisie Priorytetów RPO WD zawarte zostały zapisy dotyczące demarkacji i komplementarności z innymi programami operacyjnymi w ramach NSRO 2007-2013 oraz PROW 2007-2013. Zapewnieniu stosowania linii demarkacyjnej służą następujące narzędzia/ instrumenty koordynacji:

Komitet Koordynacyjny Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia

W okresie sprawozdawczym KK NSRO zatwierdzał kolejne zmiany linii demarkacyjnej pomiędzy programami operacyjnymi Polityki Spójności, Wspólnej Polityki Rolnej i Wspólnej Polityki Rybackiej, które jednak nie miały wpływu na realizację RPO WD.

Komitety Monitorujące Programy Operacyjne/Regionalne Programy Operacyjne oraz Podkomitety Monitorujące Program Operacyjny Kapitał Ludzki

Dzięki wzajemnemu uczestnictwu przedstawicieli IZ RPO WD oraz IP PO KL w pracach Komitetu Monitorującego RPO WD oraz Podkomitetu Monitorującego PO KL, przedstawiciele programów mają możliwość wymiany informacji na temat realizowanych lub planowanych do realizacji przedsięwzięć celem uniknięcia podwójnego finansowania tego samego typu projektów.

119


Kontrole krzyżowe projektów

System kontroli krzyżowej ma na celu wykrycie i wyeliminowanie podwójnego finansowania wydatków zarówno w ramach RPO WD, jak również w ramach innych programów realizowanych na poziomie regionalnym. Instytucja Zarządzająca prowadzi kontrole krzyżowe projektów realizowanych w ramach RPO WD na etapie wdrażania (na podstawie weryfikacji wniosków płatność) oraz na etapie realizacji projektu (podczas kontroli na miejscu).

Oświadczenia beneficjentów o niefinansowaniu projektów z innych źródeł UE

W ramach RPO WD wnioskodawcy projektów zobligowani są do złożenia wraz z wnioskiem o dofinansowanie, oświadczenia, że projekt współfinansowany z EFRR nie będzie i nie jest współfinansowany w ramach innego programu operacyjnego finansowanego ze środków UE.

2.6.7 Kontrole krzyżowe w zakresie odpowiedzialności Instytucji ZarządzającejW systemie kontroli krzyżowych NSRO, ze względu na cel wyróżniamy: kontrolę krzyżową programu, której celem jest wykrywanie i eliminowanie podwójnego finansowania

wydatków w ramach jednego programu - kontrola przeprowadzana przez IZ RPO WD, kontrolę krzyżową horyzontalną, której celem jest wykrywanie i eliminowanie podwójnego finansowania

wydatków w ramach różnych PO perspektywy finansowej 2007-2013- kontrola przeprowadzana przez IK NSRO,

kontrolę krzyżową międzyokresową, której celem jest wykrywanie i eliminowanie podwójnego finansowania wydatków w ramach programów operacyjnych z różnych perspektyw finansowych – kontrola przeprowadzana przez IK NSRO.

Ponadto Instytucja Zarządzająca odpowiedzialna jest za prowadzenie kontroli krzyżowych horyzontalnych z projektami „Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich” (PROW) lub „Programu Operacyjnego „Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich 2007-2013” (PO RYBY), realizowanych na terenie województwa oraz za organizację tych procesów.

Zgodnie z obowiązującymi procedurami kontrole krzyżowe projektów realizowanych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013 na poszczególnych etapach wdrażania i realizacji prowadzi Instytucja Zarządzająca i Dolnośląska Instytucja Pośrednicząca. Kontrola krzyżowa prowadzona jest na dokumentach w siedzibie IZ RPO i DIP, jak i na miejscu realizacji projektów podczas kontroli.

Kontrola na dokumentach w Instytucji Zarządzającej

Wniosek o dofinansowanie projektuNa etapie oceny formalnej wniosku o dofinansowanie sprawdzana jest jego poprawność zgodnie z kryteriami oceny formalnej zatwierdzonymi przez Komitet Monitorujący RPO WD. Jednym z kluczowych kryteriów formalnych jest kryterium: „Linia demarkacyjna”. W ramach powyższego kryterium sprawdza się czy projekt jest zgodny z zapisami zewnętrznej linii demarkacyjnej oraz z zapisami wewnętrznej linii demarkacyjnej dla Programu. Weryfikacja zgodności z zapisami zewnętrznej linii demarkacyjnej oznacza zgodność z linią demarkacyjną pomiędzy programami operacyjnymi Polityki Spójności, Wspólnej Polityki Rolnej i Wspólnej Polityki Rybackiej. Natomiast zgodność z demarkacją wewnętrzną oznacza podział finansowania z poszczególnych Priorytetów, Działań w ramach RPO WD. Kontroli krzyżowej dotyczy również kryterium: „Zakaz podwójnego finansowania”. Weryfikacja ww. kryterium odbywa się w oparciu o oświadczenia beneficjenta stanowiące integralną część wniosku o dofinansowanie projektu.

Umowy o dofinansowanieNa etapie zawierania umów o dofinansowanie wnioskodawca składa oświadczenie - dokumenty i informacje (oświadczenia wnioskodawcy) poddawane są weryfikacji w zakresie nie nakładania się finansowania przyznanego z funduszy strukturalnych UE, FS lub innych funduszy, programów, środków i instrumentów UE ani krajowych środków publicznych.

120

Wnioski o płatnośćNa etapie weryfikacji wniosku beneficjenta o płatność Instytucja Zarządzająca RPO WD ocenia czy nie doszło do podwójnego finansowania wydatku przedstawionego do refundacji/rozliczenia, w szczególności: zrefundowania w całości lub w części tego samego wydatku w ramach dwóch różnych projektów współfinansowanych ze środków funduszy strukturalnych lub Funduszu Spójności albo z krajowych środków publicznych. Sprawdzane są adnotacje na fakturach lub innych dokumentach o równoważnej wartości dowodowej wskazujące na finansowanie wydatku w ramach np. innego projektu, Działania, Programu.

Kontrola krzyżowa programu i kontrola krzyżowa horyzontalna z projektami PROW 07-13 i projektami PO RYBY 07-13Kontrola krzyżowa Programu przeprowadzana jest na podstawie raportu z systemu informatycznego KSI (SIMIK 07-13). W oparciu o wygenerowane dane, za pomocą „Generatora liczb losowych” losowana jest próba co najmniej 5% beneficjentów, którzy realizują/realizowali więcej niż jeden projekt w ramach RPO WD. Kontrola krzyżowa Programu przeprowadzana jest co miesiąc w terminie do 8-go dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni.Kontrola krzyżowa RPO WD polega na sprawdzeniu, czy beneficjenci którzy realizują/realizowali więcej niż jeden projekt w ramach Programu, nie przedłożyli do refundacji/rozliczenia tych samych wydatków. Weryfikacji podlegają numery faktur/dokumentów o równoważnej wartości dowodowej przedstawionych do sfinansowania w ramach RPO WD. W sytuacji, gdy występuje uzasadnione podejrzenie, iż mogło dojść do próby podwójnego finansowania tego samego wydatku podejmowane są czynności wyjaśniające w celu ustalenia czy podwójne finansowanie miało miejsce.W sytuacji wykrycia w trakcie kontroli krzyżowej podwójnego finansowania wydatków przez beneficjenta w ramach projektów, zastosowanie znajdują procedury postępowania przewidziane w sytuacji wykrycia nieprawidłowości w realizacji projektu.

Kontrola krzyżowa horyzontalna z projektami PROW 07-13 i projektami PO RYBY 07-13 przeprowadzana jest na podstawie raportu z systemu informatycznego KSI (SIMIK 07-13), danych nierejestrowanych przekazywanych przez Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju, raportu podstawowego z systemu informatycznego OFSA dla PROW 07-13, raportu podstawowego z aplikacji RYBY 07-13 oraz raportu z Lokalnego Systemu Informatycznego. Kontrola krzyżowa horyzontalna z projektami PROW 07-13 i projektami PO RYBY 07-13 przeprowadzana jest co miesiąc w terminie do 20-go dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni.Kontrola ta polega na sprawdzeniu czy faktury/dokumenty o równoważnej wartości dowodowej ujęte we wnioskach o płatność w ramach RPO WD przez wszystkich beneficjentów realizujących projekty równolegle w ramach RPO WD i PROW 07-13 oraz RPO WD i PO RYBY 07-13 nie zostały przedstawione do refundacji w ramach PROW/PO RYBY. W sytuacji, gdy projekt jest realizowany w partnerstwie, weryfikacji podlegają wydatki wszystkich partnerów występujących w projekcie.W przypadku, gdy w wyniku weryfikacji stwierdzono, że nie zachodzi podejrzenie iż mogło dojść do próby uzyskania przez beneficjenta podwójnego sfinansowania tego samego wydatku w ramach RPO WD i PROW oraz RPO WD i PO RYBY proces kontroli krzyżowej horyzontalnej kończy sporządzenie właściwej notatki wewnętrznej. W sytuacji, gdy występuje uzasadnione podejrzenie, że mogło dojść do próby podwójnego finansowania tego samego wydatku podejmowane są czynności wyjaśniające. W tym celu przygotowywane jest pismo do właściwej instytucji wdrażającej w PROW lub PO RYBY z wnioskiem o przekazanie poświadczonych za zgodność z oryginałem (za zgodność z odpisem) kopii faktur lub dokumentów o równoważnej wartości dowodowej. W sytuacji wykrycia w trakcie kontroli krzyżowej podwójnego finansowania wydatków przez beneficjenta w ramach projektów wdrażanych przez IZ RPO stosuje się procedury postępowania przewidziane w sytuacji wykrycia nieprawidłowości w realizacji projektu.

Kontrola na miejscu realizacji projektu

Zespoły kontrolujące IZ RPO w ramach kontroli projektów na miejscu, w trakcie lub na zakończenie rzeczowo-finansowej realizacji projektu wykonują kontrolę krzyżową zgodnie z zapisami „Wytycznych w zakresie procesu kontroli w ramach obowiązków Instytucji Zarządzającej Programem Operacyjnym”. Podczas kontroli sprawdzane jest, czy na oryginałach faktur lub dokumentów o równoważnej wartości dowodowej załączonych przez beneficjenta do wniosku o płatność, potwierdzających poniesione wydatki związane z realizacją projektu, nie występuje adnotacja instytucji wdrażających PROW o treści: „Przedstawiono do refundacji w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013” bądź innych instytucji udzielających wsparcia. W treści informacji pokontrolnej z przeprowadzonych kontroli zespoły kontrolujące odnotowują fakt i wynik przeprowadzonej kontroli krzyżowej.

121

Dodatkowo dokumenty objęte kontrolą krzyżową na miejscu (oryginały faktur lub dokumentów o równoważnej wartości dowodowej) opatrywane są czerwoną pieczęcią o treści: „Przedstawiono do refundacji w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007 – 2013”.

Kontrola na dokumentach w Dolnośląskiej Instytucji Pośredniczącej

Dolnośląska Instytucja Pośrednicząca (DIP) odpowiedzialna za wdrażanie części Priorytetu 1 (Działanie 1.1.i 1.2) oraz części Priorytetu 5 (Działania 5.1 i 5.3) realizowanych w ramach RPO WD prowadzi kontrolę krzyżową na następujących etapach:

Wnioski o dofinansowanie projektówSprawdzenie poprawności wniosku o dofinansowanie realizacji projektu pod względem formalnym przeprowadzane jest zgodnie z kryteriami oceny formalnej zatwierdzonymi przez Komitet Monitorujący RPO WD. Jednym z kluczowych kryteriów formalnych jest kryterium dotyczące zakazu podwójnego finansowania o brzmieniu: „Czy wydatki przewidziane w projekcie uzyskały dofinansowanie w ramach innego programu/projektu?”. Ponadto przy użyciu systemu informatycznego KSI (SIMIK 07-13) lub Lokalnego Systemu Informatycznego na podstawie nr NIP wnioskodawcy weryfikowane są projekty realizowane przez danego wnioskodawcę w ramach RPO WD.

Umowy o dofinansowaniePrzed zawarciem umowy DIP weryfikuje złożone przez wnioskodawcę oświadczenie, dotyczące ubiegania się o środki z innych źródeł na sfinansowanie wydatków objętych projektem w ramach RPO WD.

Wnioski o płatnośćDIP dokonuje każdorazowo dla każdego wniosku o płatność beneficjenta w systemie informatycznym OFSA dla PROW 07-13 i aplikacji PO RYBY 07-13 oraz KSI (SIMIK 07-13) sprawdzenia, czy nie dochodzi do podwójnego finansowania wydatku przedstawionego do refundacji. Informacja dot. sprawdzenia, czy nie doszło do przedstawienia tych samych wydatków przez beneficjenta w różnych programach bądź projektach znajduje się w listach sprawdzających do wniosków o płatność. Zgodnie z Wytycznymi Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju, Instytucja Zarządzająca RPO WD przeprowadza kontrolę na próbie 5% beneficjentów i przekazuje wyniki do DIP (w formie elektronicznej i pisemnej). Dodatkowo weryfikowane są opisy na kopiach faktur lub dokumentach o równoważnej wartości dowodowej pod kątem wystąpienia adnotacji wskazującej na finansowanie wydatku w ramach, np. innego projektu, Działania, Programu, w szczególności PROW i PO RYBY.

Kontrola na miejscu realizacji projektuNa etapie kontroli na miejscu rzeczowo-finansowej realizacji projektu kontrola krzyżowa przeprowadzana jest na podstawie listy sprawdzającej. Podwójne finansowanie kontrolowane jest w szczególności poprzez sprawdzenie czy na oryginałach faktur lub dowodach o równoważnej wartości dowodowej nie znajdują się adnotacje instytucji wdrażających PROW o treści „Przedstawiono do refundacji w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013”. Ponadto, podczas przeprowadzania czynności kontrolnych sprawdzane jest czy na środkach trwałych, wartościach niematerialnych i prawnych i nieruchomościach nie istnieją adnotacje sugerujące, że wydatek przedstawiony do refundacji został sfinansowany z innego programu. Dokumenty objęte kontrolą opatrywane są czerwoną pieczątką o treści „Skontrolowano w ramach RPO WD 2007-2013 Priorytet 1 Działanie ….. Schemat…. Data….. Podpis”

PodsumowanieWszystkie wyniki kontroli krzyżowych zarówno Programu, jak i kontroli horyzontalnych z projektami realizowanymi w PROW 07-13 oraz PO RYBY 07-13 wprowadzane są do KSI (SIMIK 07-13). W 2013 r. przeprowadzono łącznie 2250 kontroli krzyżowych, w tym:

179 kontroli krzyżowych Programu 1953 kontroli krzyżowych horyzontalnych z projektami PROW 07-13 118 kontroli krzyżowych horyzontalnych z projektami PO RYBY 07-13

W wyniku przeprowadzonych kontroli krzyżowych horyzontalnych i kontroli krzyżowych RPO WD w 2013 r. nie stwierdzono przypadków podwójnego finansowania wydatków, wykrytych w trakcie weryfikacji dokumentów.

122

2.7 Monitorowanie i ocena

W okresie sprawozdawczym nie wprowadzono zmian w systemie monitorowania, sprawozdawczości i ewaluacji. Ponadto nie zidentyfikowano problemów związanych z pozyskiwaniem i analizą danych i w związku z tym nie podjęto działań naprawczych w tym zakresie.

System monitorowania wskaźników

W zakresie systemu monitorowania wskaźników Instytucja Zarządzająca korzysta z systemu KSI (SIMIK 2007 -13), jednakże w ograniczonym zakresie, ze względu na fakt, że w systemie tym nie ma możliwości wykazania wszystkich wskaźników, jakie występują w projektach RPO WD. Biorąc pod uwagę powyższe IZ prowadzi robocze bazy danych w tabelach MS Excel, zawierające dane wskaźnikowe zarówno z umów o dofinansowanie, jak i z wniosków o płatność końcową. Ponadto w IZ funkcjonuje Lokalny System Informatyczny (LSI), z którego również czerpane są dane wskaźnikowe.

Komitet Monitorujący Regionalny Program Operacyjny dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013

W skład Komitetu Monitorującego wchodzą przedstawiciele strony rządowej, samorządowej oraz partnerów społeczno-gospodarczych (łącznie 46 osób).

W 2013 r. odbyły się 4 posiedzenia, na których Komitet Monitorujący: zatwierdził sprawozdania okresowego z realizacji Regionalnego Programu Operacyjnego dla

Województwa Dolnośląskiego na lata 2007- 2013 za II półrocze 2012 i I półrocze 2013, a także zatwierdził sprawozdanie roczne za 2012 r.,

zatwierdził propozycje zmian Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013,

zatwierdził zmiany w Planie Komunikacji Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013,

zapoznał się z wynikami przeprowadzonego badania ewaluacyjnego pt. ”Ewaluacja wpływu projektów wybranych do dofinansowania w ramach Priorytetu 3 Transport RPO WD na rozwój i podniesienie konkurencyjności Dolnego Śląska przy respektowaniu zasad zrównoważonego rozwoju” oraz ”Ocena oraz wyznaczenie pożądanych kierunków działań rewitalizacyjnych realizowanych w ramach Priorytetu 9 RPO WD Odnowa zdegradowanych obszarów miejskich na terenie Dolnego Śląska,

zatwierdził zmiany Kryteriów wyboru operacji finansowanych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013.

Informacje na temat zachowania równości szans w pracach Komitetu Monitorującego znajdują się w sprawozdaniu w punkcie 2.2.1 Zasada równości szans.

Ewaluacja

W dniu 19.12.2012 r. przyjęto Okresowy Plan Ewaluacji na rok 2013, w którym zaplanowano przeprowadzenie następujących badań ewaluacyjnych:

1) Ewaluacja ex-ante programu operacyjnego na lata 2014-2020 - badanie nie zakończone w 2013 r. 2) Ewaluacja wpływu projektów realizowanych w Priorytecie 4 Środowisko i bezpieczeństwo ekologiczne

i Priorytecie 5 Energetyka RPO WD oraz wyznaczenie pożądanych kierunków działań na przyszłość w obszarach objętych tymi priorytetami - badanie nie zakończone w 2013 r.

3) Ewaluacja wpływu projektów realizowanych w RPO WD w kategoriach interwencji 10, 11, 13 wraz z wyznaczeniem typów projektów preferowanych do wsparcia w perspektywie finansowej 2014+ – badanie przeniesione na 2014 r.

4) Badanie ewaluacyjne dotyczące Instrumentów Finansowych (IF) - badanie wykreślone z Planu.

W dniu 13 czerwca 2013 r. zmieniono Okresowy Plan Ewaluacji na rok 2013. Zmiana polegała na wykreśleniu ewaluacji zewnętrznej pt. „Badanie ewaluacyjne dot. Instrumentów Finansowych (IF)”. Przeprowadzenie przedmiotowego badania było bezzasadne, gdyż kwestie, których miało ono dotyczyć zostały już poddane ocenie przy okazji innych badań:- na przełomie roku 2012 i 2013 Ministerstwo Rozwoju Regionalnego zleciło wykonanie dwóch badań ewaluacyjnych pt. „Ocena realizacji instrumentów inżynierii finansowej w ramach NSRO 2007-2013” oraz „Ocena luki finansowej w zakresie dostępu polskich przedsiębiorstw do finansowania zewnętrznego. Wnioski i rekomendacje dla procesu programowania polityki spójności w okresie 2014-2020”,

123

- w roku 2013 zostało zrealizowane na zlecenie IZ RPO WD badanie ewaluacyjne dot. Priorytetu 1 RPO WD w ramach którego jeden z punktów dotyczy oceny wsparcia udzielonego w ramach Działania 1.3 RPO WD Wsparcie odnawialnych instrumentów finansowych dla MŚP,- w 2012 r. Bank Gospodarstwa Krajowego zlecił badanie pt. „Analiza luki finansowej w województwie dolnośląskim w zakresie dostępu przedsiębiorców do zwrotnych instrumentów finansowych w kontekście realizacji przez Bank Gospodarstwa Krajowego Inicjatywy JEREMIE”.Należy jednak zaznaczyć, że ostatecznie badanie obejmujące problematykę wykorzystania instrumentów finansowych w perspektywie 2014-2020 przeprowadzone zostanie w 2014 roku.

I. W 2013 r. zakończono również badanie zaplanowane w Okresowym Planie Ewaluacji na rok 2012:

1. Ocena realizacji Priorytetu 1 Przedsiębiorstwa i Innowacyjność ze szczególnym uwzględnieniem wsparcia przedsiębiorstw prowadzących działalność w zakresie B+R+I, wsparcia instytucji otoczenia biznesu wspierających przedsiębiorczość i innowacyjność, wsparcia udzielanego w ramach inicjatywy JEREMIE oraz stopnia osiągnięcia wskaźnika dotyczącego tworzenia nowych miejsc pracy

Głównym celem badania była ocena, na ile realizacja projektów dofinansowanych w ramach Priorytetu 1 Przedsiębiorstwa i Innowacyjność przyczynia się do wzrostu konkurencyjności oraz innowacyjności dolnośląskich przedsiębiorstw. Badanie zostało przeprowadzone w okresie od maja 2013 r. do października 2013 r.

Najważniejsze rekomendacje wskazane przez ewaluatora dotyczyły m.in.: stworzenia rozwiązań łączących oferowane usługi doradcze z procesem inwestycyjnym

w przedsiębiorstwach, zwiększenia limitów i intensywności dofinansowania w ramach wsparcia działalności badawczo–

rozwojowej, stworzenia możliwości połączenia wsparcia odnawialnego i dotacyjnego w ramach realizowanych

projektów z zakresu przedsiębiorczości i innowacyjności, wydłużenia maksymalnego czasu spłaty pożyczki w ramach Inicjatywy JEREMIE (proporcjonalnie do

wielkości projektu), udoskonalenia systemu oceny merytorycznej wniosków, wprowadzenia zmiany definicji wskaźnika miejsc pracy, umożliwiającego wliczenie do niego liczby

osób zatrudnionych w ramach umów zawartych w postaci elastycznych form pracy oraz umów podpisanych w ramach projektów wspartych z odnawialnych źródeł finansowania,

zorganizowanie kampanii informacyjnej z zakresu zasad ochrony własności przemysłowej, rozszerzenia akcji promocyjno – informacyjnej na temat zasad funkcjonowania nowego programu,

zarówno wśród przedsiębiorców, jak i młodych ludzi.

Pełna treść rekomendacji i szczegółowe wnioski ich dotyczące zostały zawarte w raporcie z badania ewaluacyjnego, który jest dostępny na stronie internetowej www.rpo.dolnyslask.pl

2. Ocena oraz wyznaczenie pożądanych kierunków działań rewitalizacyjnych realizowanych w ramach Priorytetu 9 Miasta

Głównym celem ewaluacji była ocena działań rewitalizacyjnych przewidzianych do realizacji w Priorytecie 9 m.in. sprawdzenie czy przyjęcie zintegrowanego rozwiązania – Lokalnego Programu Rewitalizacji umożliwiło realizację założenia dot. przeciwdziałaniu marginalizacji obszarów miast, na których nasilają się negatywne zjawiska społeczne i ekonomiczne oraz ulega degradacji stan fizyczny przestrzeni publicznej. Badanie zostało przeprowadzone w okresie od grudnia 2012 r. do marca 2013 r.

Najważniejsze rekomendacje wskazane przez ewaluatora dotyczyły m.in.: pozostawienie przypisanej, stałej puli środków na poszczególne miasta powyżej 10 tys. mieszkańców,

przy jednoczesnej zmianie obwarowań dotyczących realizowania jedynie jednego projektu z dziedziny mieszkalnictwa w przypadku Działania 9.2 - miasta do 10 tys. mieszkańców,

pozostawienie konieczności wyznaczania obszaru wsparcia oraz jego intensywności na poziomie 1 100 zł na jednego mieszkańca,

pozostawienie zasady partnerstwa w ramach LPR w przyszłym okresie programowania, a nawet wzmocnienie, poprzez maksymalne rozszerzenie listy potencjalnych beneficjentów,

124


celem zmotywowania beneficjentów do wyboru interwencji odpowiadających choć po części zidentyfikowanym problemom zaleca się uzasadnienie wyboru każdego projektu w odniesieniu do wskaźnika opisującego min. jedno kryterium wyznaczania obszaru wsparcia,

uporządkowanie wymogów dotyczące wskaźników bądź wycofanie z wskaźnikowania obszaru wsparcia kładąc nacisk na powiązanie planowanego projektu z faktycznymi celami rewitalizacji,

rezygnacja z listy rezerwowej i stworzenie jednej listy rankingowej (ograniczonej dostępną alokacją) przy jednoczesnym utworzeniu dokumentu wykonawczego przyjmowanego przez rady miejskie.

Ponadto celem zachowania trwałości projektów infrastrukturalnych rekomendowano wzmocnienie projektów społecznych realizowanych na obszarze wsparcia:

uszczegółowienie Wytycznych i wzmocnienie systemu monitorowania realizacji działań społecznych przez IZ RPO WD,

rozpatrzenie nowego mechanizmu finansowego polegającego na powiązaniu projektów infrastrukturalnych realizowanych w ramach EFRR i projektów społecznych realizowanych w ramach RPO. Wytyczne do LPR powinny wskazywać minimalny udział wartości projektów społecznych w wartości planowanych działań rewitalizacyjnych,

zaliczanie do kategorii projektów społecznych projektów infrastrukturalnych polegających na tworzeniu infrastruktury służącej realizacji projektów społecznych (świetlice środowiskowe, ośrodki kultury etc.)

wprowadzenie tzw. lidera (koordynatora) odpowiedzialnego za prowadzenie działań miękkich w mieście, który raportowałby stan ich realizacji IZ RPO WD,

większą aktywizacją organizacji pozarządowych oraz podmiotów bezpośrednio zainteresowanych omawianą tematyką (OPS, policja), nie tylko w aspekcie pozyskiwania danych, ale także w zakresie cedowania działań społecznych.


II. W okresie sprawozdawczym Instytucja Zarządzająca zakończyła badanie pt. „Analiza błędów popełnianych przez beneficjentów Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007- 2013 (RPO WD) przy udzielaniu zamówień publicznych”

Powodem zlecenia badania była przeprowadzona przez IZ RPO WD wstępna analiza wyników kontroli i audytów wskazująca, że najczęstszą przyczyną nakładania korekt finansowych w projektach RPO WD są błędy popełniane przy udzielaniu zamówień, które są powtarzane przez beneficjentów Programu. Przedmiotem badania było zebranie, usystematyzowanie oraz analiza wszystkich wykrytych błędów/nieprawidłowości popełnianych przez beneficjentów RPO WD w zakresie udzielania zamówień publicznych, tj. nieprawidłowości stwierdzonych podczas weryfikacji wniosków o płatność, kontroli na miejscu i kontroli na dokumentach.

W wyniku przeprowadzonego badania powstał m.in. - katalog najczęściej popełnianych błędów /nieprawidłowości („złych praktyk”) w zakresie udzielania

zamówień wraz z opisem czego dany błąd dotyczył;- rekomendacje dla beneficjentów mające na celu wskazanie rozwiązań, które doprowadzą do uniknięcia

występowania naruszeń oraz usprawnienia prowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia przez beneficjentów Programu.

III. W okresie sprawozdawczym IZ RPO WD zleciła przeprowadzenie następujących badań ewaluacyjnych pt.

1. Ewaluacja wpływu projektów realizowanych w Priorytecie 4 Środowisko i bezpieczeństwo ekologiczne i Priorytecie 5 Energetyka RPO WD oraz wyznaczenie pożądanych kierunków działań na przyszłość w obszarach objętych tymi priorytetami

Celem głównym badania będzie dostarczenie odpowiedzi na pytanie, czy realizacja projektów dofinansowanych w ramach Priorytetu 4 i 5 przyczynia się/przyczyniła się do realizacji zakładanych w Programie celów, a także czy wyznaczone obszary wsparcia oraz podział środków na Priorytety i Działania został właściwie zaplanowany i czy można było wdrażać te Priorytety skuteczniej i efektywniej. Jednocześnie w związku z trwającym procesem programowania nowego RPO WD na lata 2014-2020 bardzo istotne jest wskazanie kierunków wspierania infrastruktury energetycznej oraz służącej środowisku, a także

125


bezpieczeństwu ekologicznemu, które w najlepszym możliwym stopniu przyczynią się do zaspokojenia potrzeb regionu oraz do rozwoju społeczno-gospodarczego województwa dolnośląskiego.

W związku z potrzebą wyznaczenia kierunków przyszłej perspektywy finansowej 2014+, w ramach badania zostaną wypracowane rekomendacje na aktualny i przyszły okres programowania funduszy strukturalnych oraz wskazane „dobre praktyki" przeznaczone dla beneficjentów.

Wnioski i rekomendacje z przedmiotowego badania zostaną przedstawione w przyszłym okresie sprawozdawczym.

2. Ewaluacja ex-ante programu operacyjnego na lata 2014-2020

Obowiązek realizacji ewaluacji ex-ante programu operacyjnego wynika z zapisów Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1303/2013 ustanawiającego wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego objętych zakresem wspólnych ram strategicznych oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego i Funduszu Spójności, oraz uchylające rozporządzenie (WE) nr 1083/2006. Zakres i ogólne zasady realizacji ewaluacji ex-ante programów operacyjnych realizowanych w ramach polityki spójności w okresie 2014-2020 zostały zdefiniowane w art. 48 rozporządzenia ogólnego. Komisja Europejska doprecyzowała zapisy rozporządzenia w dokumencie Programming Period 2014-2020. Monitoring and Evaluation of European Cohesion Policy. Guidance document on ex-ante evaluation. European Regional Development Fund. European Social Fund. Cohesion Fund. Głównym celem ewaluacji ex-ante jest ocena przyjętej w ramach programowania Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Dolnośląskiego 2014-2020 logiki interwencji.

Ewaluacja ex-ante powinna udzielić odpowiedzi na dwa podstawowe pytania: - czy planowane do realizacji interwencje publiczne znajdują uzasadnienie społeczno-ekonomiczne oraz- czy ich realizacja przyczyni się do osiągnięcia pożądanych celów rozwojowych (wraz

z zakładanymi wskaźnikami), zaspokojenia i rozwiązania zdiagnozowanych potrzeb i problemów społeczno- ekonomicznych.

W dniu 19.12.2013 r. Instytucja Zarządzająca przyjęła Okresowy Plan Ewaluacji na rok 2014, w którym przewidziano do realizacji trzy badania ewaluacyjne:

1) Ewaluacja działań informacyjno-promocyjnych RPO WD;2) Wpływ realizacji Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-

2013 na poziom PKB oraz liczbę utworzonych miejsc pracy w województwie dolnośląskim, z wykorzystaniem modelu Hermin;

1. Ewaluacja wpływu projektów realizowanych w RPO WD w kategoriach interwencji 10, 11, 13 wraz z wyznaczeniem typów projektów preferowanych do wsparcia w perspektywie finansowej 2014+.

126

3. Realizacja w podziale na Priorytety, postęp wdrażania Programu wg Priorytetów

3.1 Priorytet 1. Wzrost konkurencyjności dolnośląskich przedsiębiorstw (Przedsiębiorstwa i Innowacyjność)

3.1.1 Osiągniecie celów i analiza postępów (fizyczny i finansowy postęp priorytetu)

INFORMACJA NA TEMAT FIZYCZNYCH I FINANSOWYCH POSTĘPÓW PRIORYTETU

W ramach Priorytetu 1 Przedsiębiorstwa i Innowacyjność według stanu na dzień 31.12.2013 r. podpisano 677 umów o dofinansowanie (w tym 120 w okresie sprawozdawczym) o wartości dofinansowania z EFRR 272 451 665,52 EUR (1 142 716 775,54 PLN), co stanowi 91,48% alokacji przeznaczonej na realizację Priorytetu. Na koniec okresu sprawozdawczego w ramach Priorytetu 1 Przedsiębiorstwa i Innowacyjność rozwiązano 137 umów, w tym w 2013 r. – 46 umów.

Na rzecz beneficjentów dokonano płatności o wartości dofinansowania z EFRR 193 531 101,85 EUR (811 708 147,38 PLN), co stanowi 64,98% alokacji. Poziom płatności na rzecz beneficjentów wzrósł w porównaniu ze stanem na dzień 31.12.2011 r. o ponad 11%.

W ramach Priorytetu 1 Przedsiębiorstwa i Innowacyjność zakończyła się realizacja 413 projektów, w tym 137 w okresie sprawozdawczym. Wartość dofinansowania z EFRR zakończonych projektów wynosi 76 600 242,83 EUR (321 276 738,46 PLN), co stanowi 25,72% alokacji dla Priorytetu.

Liczba/wartość projektów

Alokacja na Priorytet

Podpisane umowy

Projekty zakończone

Płatności dla beneficjentów

Środki do zakontraktowania

Liczba - 677 413 - -Wartość dofinansowania

z EFRR [EUR] 297 842 736 272 451 665,52 76 600 242,38 193 531 101,85 25 391 070,48

% alokacji - 91,48% 25,72% 64,98% 8,52%

Informacje na temat postępów rzeczowych znajdują się w załączniku nr IV do sprawozdania Tabela 4. Postęp fizyczny wg Priorytetów RPO WD.

127

ANALIZA JAKOŚCIOWA

Informacja o przeprowadzonych i planowanych w ramach Priorytetu konkursach

W ramach Priorytetu 1 Przedsiębiorstwa i Innowacyjność przeprowadzono od uruchomienia Programu 32 nabory wniosków o dofinansowanie (wszystkie w trybie konkursowym) o łącznej alokacji z EFRR w wysokości 399 786 267 EUR. Stanowi to 134,23% alokacji przeznaczonej na realizację Priorytetu. W okresie sprawozdawczym ogłoszono 5 naborów na kwotę alokacji 20 726 083 EUR oraz kontynuowano 2 nabory wniosków o dofinansowanie uruchomionych w poprzednim okresie sprawozdawczym na kwotę alokacji 7 063 027 EUR.

Poniższa tabela przedstawia nabory ogłoszone w ramach Priorytetu od początku realizacji RPO WD.

Nabór Alokacja na nabór [EUR]

Złożone wnioski Liczba wniosków Liczba podpisanych

umów Liczba % alokacji na nabór

po ocenie formalnej

po ocenie merytorycznej

wybranych do dofinansowania

Nabory ogłoszone i kontynuowane w 2013 roku Działanie 1.1. Inwestycje dla przedsiębiorstw

Dotacje inwestycyjne dla przedsiębiorstw prowadzących działalność uzdrowiskową zlokalizowaną

w miejscowościach uzdrowiskowych5 000 000 15 162,54% 12 12 12 11

Dotacje inwestycyjne dla przedsiębiorstw związane z prowadzeniem działalności badawczo-rozwojowej 2 063 027 47 246,56% 40 25 25 19

Dotacje inwestycyjne dla MŚP wspierające innowacyjność produktową i procesową na poziomie

regionalnym zgodną z Regionalną Strategią Innowacji (z wyłączeniem projektów z zakresu turystyki)

6 800 000 61 298,19% 49 36 35 33

Dotacje inwestycyjne dla przedsiębiorstw prowadzących działalność uzdrowiskową zlokalizowaną


Dotacje inwestycyjne wspierające rozwój mikroprzedsiębiorstw prowadzących działalność

gospodarczą do 2 lat7 000 000 142 114,85% 109 - - -

Razem 24 363 027 275 - 218 81 80 70

Działanie 1.2. Doradztwo dla firm oraz wsparcie dla instytucji otoczenia biznesuDotacje dla MŚP w zakresie nawiązywania kontaktów

gospodarczych (targi, misje) 426 083 0 0,00% 0 0 0 0

Działanie 1.4. Infrastruktura wspierająca innowacyjność i przedsiębiorczość w regionieInfrastruktura wspierająca innowacyjność

i przedsiębiorczość w regionie - Badania i Rozwój 3 000 000 2 24,73% 2 2 2 1

Nabory zakończoneDziałanie 1.1. Inwestycje dla przedsiębiorstw


przedsiębiorstwa ( z wył. projektów z zakresu turystyki)26 737 967 306 292,43% 260 180 122 89


gospodarczą do 2 lat5 800 400 157 161,73% 111 56 56 36


przedsiębiorstwa ( z wył. projektów z zakresu turystyki)22 000 000 288 244,58% 239 142 108 80

Dotacje inwestycyjne dla MŚP zwiększające atrakcyjność turystyczną Regionu

( z wykluczeniem projektów z zakresu tworzenia centrów pobytowych 2012

25 000 000 304 473,14% 230 144 114 81

Projekty inwestycyjne zwiększające atrakcyjność turystyczną regionu poprzez tworzenie centrów

pobytowych EURO 20125 000 000 5 88,75% 4 1 1 1

Projekty inwestycyjne zwiększające atrakcyjność turystyczną regionu poprzez tworzenie centrów

pobytowych EURO 20123 800 758 4 245,59% 4 4 4 1

Dotacje inwestycyjne dla przedsiębiorstw prowadzących działalność uzdrowiskową zlokalizowanych



gospodarcza do 2 lat4 500 000 255 355,96% 149 84 84 49

Dotacje inwestycyjne dla MŚP wspierające innowacyjność produktową i procesową na poziomie 12 000 000 42 137,37% 34 27 27 21

128



umów Liczba % alokacji na nabór

po ocenie formalnej



regionalnym zgodną z Dolnośląską Strategią Innowacji (z wył. projektów z zakresu turystyki)




regionalnym zgodną z Dolnośląską Strategią Innowacji (z wyłączeniem projektów z zakresu turystyki)

11 000 000 67 170,85% 53 38 38 32

Projekty inwestycyjne zwiększające atrakcyjność turystyczną regionu (z wykluczeniem projektów

z zakresu tworzenia centrów pobytowych EURO 2012)21 839 493 159 329,64% 104 89 78 65

Razem 158 378 618 1 680 - 1 256 806 673 487

Działanie 1.2. Doradztwo dla firm oraz wsparcie dla instytucji otoczenia biznesuDotacje na doradztwo i inwestycje dla instytucji

otoczenia biznesu 10 000 000 7 23,25% 3 1 1 1

Dotacje na doradztwo i inwestycje dla instytucji otoczenia biznesu 1 700 000 6 30,56% 2 2 2 1

Dotacje w zakresie nawiązywania kontaktów gospodarczych (targi, misje) 860 000 125 106,72% 100 89 89 73

Dotacje na doradztwo dla przedsiębiorstw w zakresie B+R i innowacyjności (zgodnie z Dolnośląską Strategią

Innowacji)2 000 000 5 5,37% 3 2 2 2

Dotacje na doradztwo dla MŚP 1 500 000 108 129,60% 74 39 39 19

Razem 16 060 000 251 - 182 133 133 96Działanie 1.3 Wsparcie odnawialnych instrumentów finansowych dla MŚP

Wsparcie odnawialnych instrumentów finansowych 99 273 973 1 100% 1 1 1 1

Działanie 1.4. Infrastruktura wspierająca innowacyjność i przedsiębiorczość w regionieInfrastruktura wspierająca innowacyjność

i przedsiębiorczość w regionie - Parkii inkubatory

48 500 000 18 79,35% 11 10 10 6

Infrastruktura wspierająca innowacyjność i przedsiębiorczość w regionie - Parki i inkubatory 5 784 566 7 222,54% 5 5 5 4

Infrastruktura wspierająca innowacyjność i przedsiębiorczość w regionie - Badania i Rozwój 10 000 000 1 3,92% 1 1 1 1

Infrastruktura wspierająca innowacyjność i przedsiębiorczość w regionie - Transfer Technologii 7 000 000 3 22,90% 2 2 2 1

Infrastruktura wspierająca innowacyjność i przedsiębiorczość w regionie – Parki, inkubatory,

transfer technologii22 500 000 20 182,95% 15 8 8 8

Infrastruktura wspierająca innowacyjność i przedsiębiorczość w regionie – Badania i Rozwój 4 500 000 3 20,54% 2 2 2 2

Razem 98 284 566 52 - 36 28 28 22

W przyszłym okresie sprawozdawczym w ramach Priorytetu zaplanowano przeprowadzenie jednego naboru, który przedstawia poniższa tabela.

Numer i nazwa DziałaniaRozpoczęcie

naboru(miesiąc i rok)

Wnioskodawcy Rodzaje projektówKwota EFRR

przewidziana na nabór [EUR]

Działanie 1.1 Inwestycje dla przedsiębiorstw 01.2014 MŚP

Dotacje inwestycyjne dla MŚP wspierające innowacyjność produktową i procesową na poziomie przedsiębiorstwa (z wyłączeniem projektów z zakresu turystyki)

8 168 565

W razie dalszego niewykorzystania środków możliwe jest przeprowadzenie kolejnych naborów,

129

Rozkład projektów realizowanych w ramach Priorytetu na obszary realizacji, typy projektów i typy beneficjentów

W województwie dolnośląskim pod względem wielkości przedsiębiorstw zdecydowanie dominują mikroprzedsiębiorstwa oraz małe przedsiębiorstwa – stanowią one 99% wśród zarejestrowanych podmiotów gospodarczych. Z uwagi na zdiagnozowany niski udział MŚP w nakładach inwestycyjnych w gospodarce niezbędne jest ich bezpośrednie wsparcie inwestycyjne.W ramach Priorytetu realizowane są projekty przede wszystkim w zakresie:

inwestycji dla przedsiębiorstw. Według stanu na dzień 31.12.2013 r. w ramach Działania 1.1 Inwestycje dla przedsiębiorstw realizowanych było 557 projektów o wartości dofinansowania z EFRR 157 145 844,01 EUR (659 101 098,95 PLN). Zainteresowanie wnioskodawców konkursami ogłoszonymi w tym Działaniu było bardzo duże. W Dolnośląskiej Strategii Innowacji zwrócono uwagę na niepokojąco niski udział nakładów na sferę badawczo-rozwojową w przedsiębiorstwach. Jak wynika z danych GUS nakłady na działalność badawczo-rozwojową (w tym nakłady na B+R w sektorze przedsiębiorstw) rosną z roku na rok. Wzrost ten jest jednak jeszcze zbyt mały. Ponadto w regionie na chwilę obecną w niewielkim stopniu występuje współpraca przedsiębiorstw w ramach lokalnych i regionalnych sieci (np. klastrów). Można jednak zauważyć pozytywne tendencje, zarówno wśród przedsiębiorstw, jak i Instytucji Otoczenia Biznesu.

doradztwa dla firm oraz wsparcia Instytucji Otoczenia Biznesu. W ramach Działania 1.2 Doradztwo dla firm oraz wsparcie dla Instytucji Otoczenia Biznesu według stanu na dzień 31.12.2013 r. realizowanych było 96 projektów o wartości dofinansowania z EFRR 769 850,15 EUR (3 228 905,50 PLN).

stworzenia Dolnośląskiego Funduszu Powierniczego. Dostęp firm do kapitału zewnętrznego, niezbędnego do realizacji przedsięwzięć rozwojowych, jest utrudniony. Pomocne w przełamaniu wskazanych barier jest wdrażanie Inicjatywy JEREMIE w ramach Działania 1.3 Wsparcie odnawialnych instrumentów finansowych dla MŚP, na realizację której Instytucja Zarządzająca przeznaczyła kwotę 96 736 619,06 EUR (405 732 727,65 PLN). Według stanu na dzień 31.12.2013 r. wsparcie otrzymało 3 009 firm, wartość wsparcia ze środków EFRR wyniosła 69,3 mln EUR.

infrastruktury wspierającej innowacyjność i przedsiębiorczość. Niezbędnym elementem pozwalającym osiągnąć wzrost konkurencyjności oraz innowacyjności regionalnej gospodarki jest sprawne funkcjonowanie infrastruktury proinnowacyjnej, wspierającej zarówno procesy inkubacji, jak i komercjalizacji innowacji. Sprzyja temu realizacja projektów w ramach Działania 1.4 Infrastruktura wspierająca innowacyjność i przedsiębiorczość w regionie. Według stanu na dzień 31.12.2013 r. realizowane były 23 projekty o wartości dofinansowania z EFRR 17 799 352,31 EUR (74 654 043,44PLN).


Realizacja projektów w ramach Priorytetu 1 rozkłada się na terytorium województwa dolnośląskiego względnie równomiernie. Projekty obejmują także obszary defaworyzowane, przyczyniając się na nich do rozwoju przedsiębiorczości. Znaczny jest udział projektów realizowanych na obszarach wiejskich. Duży udział obszaru miejskiego wynika z lokalizacji licznych inwestycji na terenie miasta Wrocław.

Rozkład projektów realizowanych w Priorytecie 1 według obszaru realizacji prezentuje poniżej zamieszczona tabela (dane w EUR).

Obszar realizacji Wartość dofinansowania z EFRR [EUR]

Udział % obszaru realizacji w wartości dofinansowania z EFRR

01 Obszar miejski 121 898 347,74 44,74%00 Nie dotyczy 96 761 863,10 35,52%05 Obszar wiejski 48 583 105,90 17,83%02 Obszar górski 5 208 348,78 1,91%

Razem 272 451 665,52 100,00%

Duża wartość dofinansowania przypadająca na obszar realizacji w ramach kategorii „Nie dotyczy” w prezentowanej tabeli wynika z zakwalifikowania do niej Dolnośląskiego Funduszu Powierniczego, który jest wdrażany w ramach Inicjatywy JEREMIE.

Rozkład terytorialny można również zobrazować poprzez wskazanie realizacji projektów w poszczególnych powiatach Dolnego Śląska.

130



w tym EFRR [EUR]


z EFRR

Liczba umów

Powiat bolesławiecki 10 213 547,10 3 705 092,50 3 149 328,61 0,80% 19Powiat dzierżoniowski 28 487 743,64 10 330 776,34 8 781 159,86 5,03% 40Powiat głogowski 545 036,44 271 279,68 230 587,73 0,10% 4Powiat górowski 0,00 0,00 0,00 0,00% 0Powiat jaworski 3 126 457,49 1 407 499,32 1 196 374,42 0,44% 6Powiat jeleniogórski 59 011 524,12 23 379 834,09 19 872 858,93 7,29% 50Powiat kamiennogórski 2 073 050,84 857 449,08 728 831,71 0,27% 7Powiat kłodzki 74 567 446,46 29 762 402,89 25 298 042,40 9,29% 63Powiat legnicki 14 698 684,75 5 788 627,30 4 920 333,20 1,81% 13Powiat lubański 28 039 050,07 10 347 793,42 8 795 624,40 3,23% 23Powiat lubiński 11 465 251,84 3 889 567,06 3 306 131,99 1,21% 8Powiat lwówecki 3 100 017,73 1 388 264,68 1 180 024,97 0,43% 6Miasto Jelenia Góra 9 184 324,84 3 405 471,65 2 894 650,89 1,06% 18Miasto Legnica 24 200 756,98 7 274 906,43 6 183 670,45 2,27% 14Miasto Wałbrzych 6 446 374,79 2 310 610,30 1 964 018,74 0,72% 14Miasto Wrocław 85 252 306,51 32 610 671,20 27 719 070,43 10,17% 146Powiat milicki 4 012 634,74 1 288 739,07 1 095 428,21 0,40% 4Powiat oleśnicki 9 252 352,64 3 770 226,93 3 204 692,88 1,18% 25Powiat oławski 25 785 977,76 10 399 317,15 8 839 419,56 3,24% 27Powiat polkowicki 2 680 995,40 1 317 231,55 1 119 646,82 0,41% 3Powiat strzeliński 0,00 0,00 0,00 0,00% 0Powiat średzki 6 244 592,95 2 741 099,69 2 329 934,73 0,86% 9Powiat świdnicki 37 173 367,80 14 591 265,86 12 402 575,96 4,55% 53Powiat trzebnicki 15 032 727,67 6 377 102,92 5 420 537,47 1,99% 22Powiat wałbrzyski 21 069 359,39 7 722 255,55 6 563 917,20 2,41% 18Powiat wołowski 1 525 836,34 750 938,23 638 297,49 0,23% 5Powiat wrocławski 39 028 364,23 15 400 021,82 13 090 018,51 4,80% 56Powiat ząbkowicki 8 119 494,64 3 325 179,92 2 826 402,93 1,04% 10Powiat zgorzelecki 3 189 790,70 1 273 765,21 1 082 700,43 0,40% 5Powiat złotoryjski 2 791 185,05 1 036 194,78 880 765,56 0,32% 8Dolnośląski Fundusz Powierniczy 96 736 619,06 96 736 619,06 96 736 619,06 35,51% 1

Razem 633 054 871,98 303 460 203,65 272 451 665,52 100,00% 677*Dolnośląski Fundusz Powierniczy obejmuje zasięgiem całe województwo

Na terenie 2 powiatów województwa dolnośląskiego nie jest obecnie realizowany żaden projekt dofinansowany w ramach Priorytetu 1, tj. w powiecie górowskim i strzelińskim. Najwięcej projektów realizowanych jest na terenie Miasta Wrocław, które znajduje się również na czele biorąc pod uwagę wartość dofinansowania z EFRR w projektach. Duży udział pod względem liczby realizowanych projektów i wartości dofinansowania z EFRR mają również powiaty kłodzki, jeleniogórski (oba z ogromną przewagą projektów z dziedziny turystyki oraz hotelarstwa i gastronomii), dzierżoniowski, świdnicki, wałbrzyski i wrocławski.

Podział na sektory wsparcia

W ramach Priorytetu 1 realizowane są projekty z wielu dziedzin gospodarki, które przedstawia poniższa tabela.

Sektor wsparcia Wartość ogółem [EUR]


w tym EFRR [EUR]

udział % w wartości dofinansowania z

EFRR

Liczba projektów

Dolnośląski Fundusz Powierniczy 96 736 619,06 96 736 619,06 96 736 619,06 35,51% 1

hotelarstwo i gastronomia 211 042 165,00 80 553 919,28 68 470 831,23 25,13% 166obróbka metali 53 715 201,76 21 544 792,97 18 313 073,99 6,72% 80park przemysłowy/technologiczny 66 181 345,44 20 940 414,49 17 799 352,31 6,53% 23

budownictwo 30 972 018,75 13 732 578,06 11 672 691,33 4,28% 43działalność uzdrowiskowa 32 536 004,77 10 532 179,29 8 952 352,37 3,29% 22inne 28 021 437,32 11 775 252,15 10 008 964,29 3,25% 62branża chemiczna 21 125 513,65 9 567 216,23 8 132 133,78 2,98% 26

131



w tym EFRR [EUR]

udział % w wartości dofinansowania z

EFRR

Liczba projektów

artykuły spożywcze 21 165 812,60 8 192 328,00 6 963 478,78 2,56% 24poligrafia i reklama 17 812 215,42 8 085 074,28 6 872 313,13 2,52% 21obróbka kamieni 15 953 896,44 6 651 653,59 5 653 905,55 2,08% 18usługi medyczne 14 670 831,85 5 541 272,86 4 710 081,91 1,73% 36automatyka, elektromagnetyka 6 742 585,80 2 855 772,58 2 427 406,68 0,89% 20informatyka i telekomunikacja 5 724 936,11 2 472 794,48 2 101 875,30 0,77% 20motoryzacja 5 197 960,79 2 161 541,23 1 837 310,04 0,67% 12meblarstwo - stolarstwo 2 994 168,10 1 211 088,98 1 029 425,63 0,38% 7targi i misje gospodarcze 1 571 681,15 529 244,52 449 857,77 0,17% 73doradztwo 890 477,96 376 461,63 319 992,38 0,12% 23

Razem 633 054 871,98 303 460 203,65 272 451 665,52 100,00% 677

Pod kategorią „Inne” kryją się pojedyncze projekty z takich dziedzin, jak usługi geodezyjne i kartograficzne, obsługa nieruchomości, produkcja opakowań, usługi weterynaryjne i inne.

W zaprezentowanej tabeli odnajdziemy projekty z dziedziny ochrony zdrowia, informatyki, obróbki metali oraz wielu innych. Znaczący jest udział projektów z dziedziny hotelarstwa i gastronomii, parków technologicznych i przemysłowych, obróbki metali oraz budownictwa. Pod względem liczby realizowanych projektów w czołówce znajduje się dziedzina hotelarstwa i gastronomii, targów i misji gospodarczych, obróbki metali, budownictwa oraz usług medycznych.

Podział na typy beneficjentów

Projekty realizowane w ramach Priorytetu 1 Przedsiębiorstwa i Innowacyjność można podzielić według poniżej wskazanych typów beneficjentów.

Typ beneficjenta Wartość ogółem [EUR]


w tym EFRR [EUR]


z EFRR

Liczba projektów

przedsiębiorca lub przedsiębiorstwo 468 580 161,14 185 104 653,78 157 338 955,29 57,75% 651

Dolnośląski Fundusz Powierniczy 96 736 619,06 96 736 619,06 96 736 619,06 35,51% 1

instytucje otoczenia biznesu, agencje i fundacje rozwoju regionalnego

63 278 415,06 20 140 852,67 17 119 724,76 6,28% 20

fundacja, stowarzyszenie, organizacja społeczna lub organizacja pozarządowa

1 448 103,94 588 542,40 500 261,04 0,18% 1

jednostka naukowa lub badawczo-rozwojowa 1 589 282,46 480 856,82 408 728,30 0,15% 2

szkoła wyższa 1 422 290,33 408 678,92 347 377,08 0,13% 2

Razem 633 054 871,98 303 460 203,65 272 451 665,52 100,00% 677

Zdecydowaną większość projektów w ramach Priorytetu 1 realizują przedsiębiorcy, co jest zgodne z celami całego Priorytetu (Działanie 1.1 i 1.2). Instytucje Otoczenia Biznesu, regionalne i lokalne agencje rozwoju, szkoły wyższe oraz jednostki naukowe lub badawczo-rozwojowe realizują projekty w Działaniu 1.4 Infrastruktura wspierająca innowacyjność i przedsiębiorczość w regionie. Blisko 40% środków zakontraktowanych w ramach Priorytetu 1 stanowią środki z Dolnośląskiego Funduszu Powierniczego, który również skierowany jest do przedsiębiorstw.

Projekty indywidualne

W 2013 r. w Indykatywnym Wykazie Indywidualnych Projektów Kluczowych brak było projektów kluczowych w ramach Priorytetu 1 Przedsiębiorstwa i Innowacyjność.

132


Przedsiębiorcy realizują na terenie województwa dolnośląskiego 858 projektów w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka (w takich sektorach jak B+R, informatyka i inne), 62 projekty w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (np. w zakresie energetyki), a także 2 371 projektów w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Na terenie województwa dolnośląskiego w ramach PO IG realizowanych jest 162 projekty z zakresu B+R – w ramach kategorii interwencji 01 Działalność B+RT prowadzona w ośrodkach badawczych, 02 Infrastruktura B+RT (w tym wyposażenie w sprzęt, oprzyrządowanie i szybkie sieci informatyczne łączące ośrodki badawcze) oraz specjalistyczne ośrodki kompetencji technologicznych, 04 Wsparcie na rzecz rozwoju B+RT, w szczególności w MŚP (w tym dostęp do usług związanych z B+RT w ośrodkach badawczych) i 07 Inwestycje w przedsiębiorstwa bezpośrednio związane z dziedziną badań i innowacji (innowacyjne technologie, tworzenie przedsiębiorstw przez uczelnie, istniejące ośrodki B+RT i przedsiębiorstwa itp.).

Bliższych informacji o liczbie i wartości projektów realizowanych na terenie województwa dolnośląskiego w ramach innych programów operacyjnych dostarcza załącznik XII do sprawozdania Opis sytuacji społeczno – gospodarczej województwa dolnośląskiego w 2013 r. – punkt 5.2 Projekty realizowane na terenie województwa dolnośląskiego w ramach innych programów operacyjnych.

Postęp rzeczowy realizacji Priorytetu 1

Poniższa tabela przedstawia dane określone na podstawie 677 umów o dofinansowanie (szacowana realizacja), przy zakontraktowanej alokacji w wysokości 91,48% w Priorytecie 1 oraz 413 zatwierdzonych wniosków o płatność końcową (realizacja). Wartość dofinansowania z EFRR projektów zakończonych stanowi 25,72% alokacji Priorytetu. Stopień zaawansowania wdrażania Priorytetu 1 Przedsiębiorstwa i Innowacyjność pozwolił na osiągnięcie określonych wartości rzeczowych wskaźników.


Wartość docelowa


według umów

% realizacji

dla 2015 r. według umów

Realizacjawedług


h

% realizacji dla 2015 r.

według projektów

zakończonych2013 2015 stan na 31 12.2013

stan na 31 12.2013

Priorytet 1 Przedsiębiorstwa i InnowacyjnośćWskaźniki produktu

Liczba projektów z dziedziny B+R w MŚP szt. 64 80 142 177,50% 96 120,00%

Liczba projektów dotyczących

bezpośredniego wsparcia inwestycyjnego MŚP

szt. 800 1 000 537 53,70% 324 32,40%

w tym:mikroprzedsiębiorstwa szt. 400 504 210 41,67% 135 26,79%małe przedsiębiorstwa szt. 288 360 191 53,06% 110 30,56%

średnie przedsiębiorstwa szt. 112 136 136 100,00% 79 58,09%w tym:

dotyczące przedsiębiorstw innowacyjnych

szt. 70 90 205 227,78% 119 132,22%

ograniczające negatywne oddziaływanie na

środowisko w MŚPszt. 160 200 237 118,50% 152 76,00%

Liczba projektów doradczych

świadczonych firmomszt. 72 88 23 22,73% 19 21,59%

Wartość dotacji (EFRR) na projekty doradcze świadczone firmom

euro 1 300 000 1 600 000 319 992,38 20,00% 245 030,50 15,31%

Wskaźniki rezultatuLiczba utworzonych miejsc pracy w MŚP (brutto, zatrudnienie

etat 6 200 7 800 2 393,33 30,68% 1 262,33 16,18%

133


Wartość docelowa


według umów

% realizacji

dla 2015 r. według umów

Realizacjawedług


h


według projektów

zakończonych2013 2015 stan na 31 12.2013

stan na 31 12.2013

w pełnym wymiarze godzin)

w tym:mężczyźni etat 3 100 3 900 1 534,58 39,35% 903,58 23,17%

kobiety etat 3 100 3 900 858,75 22,02% 358,75 9,30%w tym:na obszarach wiejskich etat 940 1 100 655,5 59,59% 350 31,82%

Liczba udzielonych pożyczek szt. 560 700 3 415 487,86% 1 902* 271,71%

Liczba wspartych MŚP w formie pożyczek

i poręczeńszt. 1 000 3 000 4 554 151,80% 3 009* 100,30%

* Projekt w ramach Inicjatywy JEREMIE, który realizuje wskaźniki dot. funduszy pożyczkowych i poręczeniowych jest w trakcie realizacji, termin zakończenia umowy przewidziany jest na 2015 r.

W 2013 r. podobnie jak miało to miejsce w latach 2011 – 2012 dokonał się istotny postęp rzeczowy w realizacji Priorytetu 1. Należy jednak zaznaczyć, że istnieje prawdopodobieństwo niewykonania wskaźników w zakresie projektów realizowanych przez MŚP, wskaźników dotyczących tworzenia miejsc pracy oraz w zakresie realizacji projektów doradczych.

Liczba projektów z dziedziny B+R w MŚP


Na podstawie zakontraktowanych umów wskaźnik przekroczył założoną wartość docelową o 77,50%. Na przekroczenie szacowanej wartości docelowej wskaźnika, wpływ mają nie tylko projekty, w których głównym celem jest prowadzenie działalności B+R, ale także projekty, w których przy wdrażaniu innowacji zastosowano rozwiązania z zakresu B+R. Realizacja wskaźnika kształtuje się na poziomie 120,00%.

Liczba projektów dotyczących bezpośredniego wsparcia inwestycyjnego MŚP, w tym mikroprzedsiębiorstwa, małe oraz średnie przedsiębiorstwa

wartość docelowa – 1 000 szt. szacowana realizacja – 537 szt. – 53,70% wartości docelowej projekty zakończone – 324 szt. – 32,40% wartości docelowej

w tym mikroprzedsiębiorstw wartość docelowa – 504 szt. szacowana realizacja – 210 szt. – 41,67% wartości docelowej projekty zakończone – 135 szt. – 26,79% wartości docelowej

w tym małych przedsiębiorstw wartość docelowa – 360 szt. szacowana realizacja – 191 szt. – 53,06% wartości docelowej projekty zakończone – 110 szt. – 30,56% wartości docelowej

w tym średnich przedsiębiorstw wartość docelowa – 136 szt. szacowana realizacja – 136 szt. – 100,00% wartości docelowej projekty zakończone – 79 szt. – 58,09% wartości docelowej

Szacowana wartość wskaźnika kształtuje się na poziomie 53,70%, co przy wykorzystanej na poziomie 91,48% alokacji Priorytetu, rodzi prawdopodobieństwo nieosiągnięcia zakładanej wartości docelowej. Ma to przede wszystkim związek z niskim zainteresowaniem mikroprzedsiębiorstw aplikowaniem o środki. Inną przyczyną

134

niezrealizowania wskaźnika może być wartość projektów – w ramach RPO realizowane są projekty o wyższej wartości, niż zakładano przy określaniu wartości docelowej w Programie, co wpływa na ich mniejszą liczbę. Na podstawie projektów zakończonych realizacja wskaźnika Liczba projektów dotyczących bezpośredniego wsparcia inwestycyjnego MŚP kształtuje się na poziomie 32,40%. Szacowana wartość wskaźnika ulegnie jeszcze zwiększeniu, w związku z planowanym w 2014 roku naborem oraz rozstrzygnięciem naborów ogłoszonych w 2013 r., a także podpisywaniem umów na projekty z list rezerwowych. Należy też zaznaczyć, że część środków z Działania 1.1 i z Działania 1.2 została jeszcze w 2009 r. realokowana do Działania 1.3 w celu zwiększenia wartości Dolnośląskiego Funduszu Powierniczego, natomiast nie znalazło to odzwierciedlenia w zmniejszeniu wartości docelowej wskaźnika.

Liczba projektów dotyczących bezpośredniego wsparcia inwestycyjnego MŚP, w tym dotyczące przedsiębiorstw innowacyjnych


podstawie zakontraktowanych umów wartość wskaźnika została przekroczona o blisko 128%. W związku z rozstrzygnięciem naborów ogłoszonych w 2013 r., szacowana wartość wskaźnika może ulec zwiększeniu. Wskaźnik zrealizowany został na poziomie 119 szt., co stanowi 132,22% zakładanej wartości docelowej. Na Przekroczenie wartości wskaźnika bezpośrednio związane jest z dużym zainteresowaniem beneficjentów wprowadzeniem rozwiązań innowacyjnych.

Liczba projektów dotyczących bezpośredniego wsparcia inwestycyjnego MŚP ograniczające negatywne oddziaływanie na środowisko,


Szacowana realizacja wskaźnika przekroczyła o 37 szt. wartość docelową. Wskaźnik zrealizowany został na poziomie 152 szt., co stanowi 76,00% zakładanej wartości docelowej. W związku z rozstrzygnięciem naborów ogłoszonych w 2013 roku szacowana wartość wskaźnika może ulec zwiększeniu.

Liczba projektów doradczych świadczonych firmom


Wartość dotacji (EFRR) na projekty doradcze świadczone firmom

wartość docelowa – 1 600 000 euro szacowana realizacja – 319 992,38 euro – 20,00% wartości docelowej projekty zakończone – 245 030,50 euro – 15,31% wartości docelowej

Wskaźniki w zakresie doradztwa wykazują niski poziom szacowanej realizacji. Na podstawie zakontraktowanych umów liczba projektów doradczych kształtuje się na poziomie 22,73%, natomiast wartość dotacji EFRR na projekty doradcze stanowi 20,00% założonej wartości docelowej.

Niski poziom realizacji wskaźników na projekty doradcze wynika z małego zainteresowania przedsiębiorców projektami typowo doradczymi. Przedsiębiorcy zdecydowanie chętniej aplikowali o dofinansowanie w ramach POKL, gdzie uzyskiwali kompleksowe wsparcie szkoleniowo – doradcze. Ponadto w RPO WD równocześnie z naborem na projekty doradcze ogłaszane były nabory na projekty inwestycyjne, które cieszą się zdecydowanie większym zainteresowaniem wśród przedsiębiorców.

Na 96 zakontraktowanych umów w Działaniu 1.2 Doradztwo dla firm oraz wsparcie dla Instytucji Otoczenia Biznesu tylko 23 to projekty doradcze, pozostałe projekty dotyczą nawiązywania kontaktów gospodarczych (targi, misje). Biorąc pod uwagę fakt, że nie planuje się już nowych naborów w Działaniu 1.2 można przypuszczać, że wartość wskaźnika nie ulegnie zwiększeniu.

135

Liczba utworzonych miejsc pracy w MŚP (brutto, zatrudnienie w pełnym wymiarze godzin)

wartość docelowa – 7 800 etatów, w tym:kobiety – 3 900 etatówmężczyźni – 3 900 etatów

szacowana realizacja – 2 393,33 etatu – 30,68% wartości docelowejkobiety – 858,75 etatu – 22,02% wartości docelowejmężczyźni – 1 534,58 etatu – 39,35% wartości docelowej

projekty zakończone – 1 262,33 etatu – 16,18% wartości docelowejkobiety – 358,75 etatu – 9,30% wartości docelowejmężczyźni – 903,58 etatu – 23,17% wartości docelowej

Szacowana wartość wskaźnika kształtuje się na poziomie 30,68% zakładanej wartości docelowej. Uwzględniając wartość zakontraktowanych umów w zakresie Priorytetu 1 w stosunku do alokacji w ramach Priorytetu (91,48%), Instytucja Zarządzająca uważa, że wskaźnik ten nie zostanie zrealizowany na poziomie zakładanej wartości docelowej. Duży wpływ na nieosiągnięcie tego wskaźnika ma kryzys gospodarczy, co potwierdza m.in. wskaźnik Stopy bezrobocia rejestrowanego, który w 2008 r. wynosił w województwie dolnośląskim 10% (w Polsce – 9,5%), w 2011 wyniósł 12,5%, a w grudniu 2013 r. 13,2% (wzrost o 3,2 p.p. w porównaniu z 2008 r.). Należy mieć też na uwadze, że założenia do Programu powstawały w połowie 2007 r., a punkt wyjścia tworzyły dane statystyczne z 2006 r., gdy gospodarka polska i europejska rozwijały się bez zakłóceń. Zmiany w gospodarce i kryzys gospodarczy mają bezpośredni wpływ na rozwój przedsiębiorstw, w których planowano utworzenie znacznej liczby miejsc pracy.Realizacja projektów w ramach RPO ma wpływ na zachowanie istniejących miejsc pracy oraz spowolnienie ich likwidacji, łagodząc skutki kryzysu gospodarczego w regionie. W efekcie kryzysu przedsiębiorcy stosowali politykę ostrożnościową, nie inwestowali środków w tworzenie nowych miejsc pracy, ale raczej starali się utrzymać przedsiębiorstwo. Tym niemniej w 413 zakończonych projektach utworzono 1 262,33 nowych miejsc pracy.Dysproporcje w tworzeniu miejsc pracy dla kobiet i mężczyzn wynikają przede wszystkim ze struktury wspartych beneficjentów (rodzaju działalności przedsiębiorstw). W ramach Priorytetu 1 Przedsiębiorstwa i Innowacyjność projekty realizowane są w branżach, w których zatrudnienie zdominowane jest przez mężczyzn, m.in.: budownictwo, przetwórstwo metali, obróbka kamienia, meblarstwo-stolarstwo, branża chemiczna, branża samochodowa.W 2013 r. IZ RPO WD proponowała zmniejszenie wartości docelowej niniejszego wskaźnika z 7800 etatów do 3000, jednak KE nie wyraziła zgody na tę zmianę. Zamiast tego KE wyraziła zgodę na liczenie miejsc pracy utworzonych przez beneficjentów DFP realizowanego w ramach Inicjatywy JEREMIE.

w tym na obszarach wiejskich wartość docelowa – 1 100 etatów, w tym: szacowana realizacja – 655,5 etatu – 59,59% wartości docelowej projekty zakończone – 350 etatów – 31,82% wartości docelowej

Miejsca pracy na obszarach wiejskich wykazane w umowach kształtują się na poziomie 59,59% wartości docelowej, a w projektach zakończonych wynoszą 31,82% zakładanej wartości docelowej. Zauważyć można, że na obszarach defaworyzowanych widoczny jest większy postęp w tworzeniu miejsc pracy niż na pozostałych obszarach.

IZ monitoruje ponadto tworzenie pośrednich miejsca pracy przez beneficjentów utworzone dzięki realizacji projektów, w tym miejsca pracy powstałe w oparciu o umowy cywilnoprawne, kontrakty menadżerskie.

W ramach działań zaradczych w roku 2013 r. Instytucja Zarządzająca przeprowadziła ewaluację pn. Ocena stanu realizacji Priorytetu 1 RPO WD Przedsiębiorstwa i Innowacyjność ze szczególnym uwzględnieniem wsparcia przedsiębiorstw prowadzących działalność w zakresie B+R+I, wsparcia instytucji otoczenia biznesu wspierających przedsiębiorczość i innowacyjność, wsparcia udzielanego w ramach Inicjatywy JEREMIE oraz stopnia osiągnięcia wskaźnika dotyczącego tworzenia nowych miejsc pracy, w której m.in. przeprowadzona została analiza dotycząca zróżnicowania tworzonych miejsc pracy ze względu na płeć wraz ze wskazaniem działań wyrównujących tę dysproporcję. Głównym celem badania była ocena, na ile realizacja projektów dofinansowanych w ramach Priorytetu 1 Przedsiębiorstwa i Innowacyjność przyczynia się do wzrostu konkurencyjności oraz innowacyjności dolnośląskich przedsiębiorstw.

136

Więcej informacji na temat wskaźników dotyczących miejsc pracy przedstawiono w punkcie 2.1.6.2.

Liczba udzielonych pożyczek

wartość docelowa – 700 szt. szacowana realizacja – 3 415 szt. – 487,86% wartości docelowej projekty zakończone – 1 902 szt. – 271,71% wartości docelowej

Liczba wspartych MŚP w formie pożyczek i poręczeń

wartość docelowa – 3 000 szt. szacowana realizacja – 4 554 szt. – 151,80% wartości docelowej projekty zakończone – 3 009 szt. – 100,30% wartości docelowej

W związku z tym, że planowana data zakończenia realizacji projektu związanego z Inicjatywą JEREMIE przewidziana jest na 2015 rok, realizacja wskaźnika będzie możliwa do wykazania wraz z zatwierdzeniem wniosku o płatność końcową. Należy jednak zaznaczyć, że IZ na bieżąco monitoruje postęp we wdrażaniu Inicjatywy JEREMIE poprzez informacje kwartalne, jakie zobligowany jest przedstawić beneficjent. Według stanu na 31.12.2013 r. wskaźnik liczba udzielonych pożyczek ukształtował się na poziomie 1 902 sztuk, co stanowi 271,71 % zakładanej wartości docelowej, natomiast wskaźnik liczba wspartych MŚP przez fundusze pożyczkowe i poręczeniowe wyniósł 3 009 sztuk, co stanowi 100,30% zakładanej wartości docelowej.

Nowe miejsca pracy powstałe w wyniku zrealizowania projektów

W ramach Priorytetu 1 Przedsiębiorstwa i Innowacyjność wśród dotychczas podpisanych umów zakłada się utworzenie nowych miejsc pracy - łącznie powstać ma 2 523,33 nowych etatów, z czego co najmniej 923,25 etatu przeznaczono dla kobiet. Według stanu na dzień 31.12.2013 r. utworzono 1 298,33 miejsc pracy, w tym 375,75 etatów dla kobiet. Należy zaznaczyć, że miejsca pracy w Priorytecie 1 Przedsiębiorstwa i Innowacyjność tworzone są nie tylko przez MŚP, ale także przez duże przedsiębiorstwa i IOB.

Realizacja celów

Celem Priorytetu 1 Przedsiębiorstwa i Innowacyjność jest wzrost konkurencyjności dolnośląskich przedsiębiorstw. Jego osiągnięcie ma nastąpić poprzez działania wspomagające rozwój MŚP, a także wzmocnienie i wykorzystanie potencjału sektora B+R. W dłuższej perspektywie wpłynie to na trwałą poprawę zatrudnienia oraz stworzy podstawy do rozwoju gospodarki opartej na wiedzy.Realizacja powyższego celu na obecnym etapie wdrażania Programu odbywa się głównie poprzez projekty w zakresie działalności inwestycyjnej i innowacyjnej przedsiębiorstw, a także w zakresie wykorzystania potencjału turystyczno-uzdrowiskowego regionu. Wdrażanie Priorytetu 1 Przedsiębiorstwa i Innowacyjność przyczyni się do realizacji pierwszego celu szczegółowego Programu, tj. Wzrostu aktywności gospodarczej opartej o wiedzę i innowacyjność.

Wspieranie przedsiębiorczości w ramach Priorytetu 1 RPO WD jest odpowiedzią na zdiagnozowaną w Strategii Rozwoju Województwa Dolnośląskiego 20201 (SRWD 2020) słabą stronę regionu jaką jest niska aktywność inwestycyjna sektora MŚP oraz niski poziom wydatków z dziedziny B+R. Wspierane projekty realizowane są w wielu różnorodnych dziedzinach, co wynika z mocnej strony regionu – dobrze rozwiniętej struktury branżowej i różnorodności przemysłu. Wspieranie projektów realizowanych przez IOB ma sprzyjać unowocześnieniu istniejącej bazy naukowo – badawczej, co zostało wskazane w SRWD 2020 obok rozwoju branży turystycznej jako jedna z głównych szans województwa dolnośląskiego.

Założenia Priorytetu są zgodne z wszystkimi 4 celami strategicznymi wyznaczonymi w Regionalnej Strategii Innowacji (RSI)2: - cel 1 – „Wzmacnianie innowacyjnych umiejętności i postaw, kluczowych dla gospodarki opartej na wiedzy”,- cel 2 – „Zwiększenie szansy na sukces innowacyjnych projektów biznesowych”,- cel 3 – „Wzrost potencjału innowacyjnego dolnośląskich jednostek naukowych”, - cel 4 – „Rozwój współpracy w gospodarce w obszarze innowacji”.

Realizacja przytoczonych celów w ramach Priorytetu 1 Przedsiębiorstwa i Innowacyjność odbywa się, m.in. za pomocą następujących instrumentów: bezpośredniego wsparcia inwestycyjnego przedsiębiorstw w zakresie działalności badawczo-rozwojowej, dotacji inwestycyjnych dla MŚP wspierających innowacyjność o charakterze regionalnym zgodną z RSI, wsparcia inwestycyjnego w zakresie tworzenia i rozwoju

1 Strategia Rozwoju Województwa Dolnośląskiego 2020, Wrocław luty 2013, str. 16-17.2 Regionalna Strategia Innowacji dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2011-2020, Wrocław styczeń-czerwiec 2011, str. 66-67

137

infrastruktury wspierającej innowacje, udzielania bezpośredniego wsparcia dla jednostek naukowych prowadzących badania na rzecz przedsiębiorstw.

Jedną z głównych barier rozwojowych dolnośląskich przedsiębiorstw i słabą stroną wskazaną w RPO WD i SRWD 2020 jest mała zdolność do inwestowania sektora MŚP ze względu na brak własnego kapitału. Trudność w pozyskiwaniu zewnętrznych komercyjnych źródeł finansowania przekłada się na niski poziom inwestycji.

W celu ułatwienia przedsiębiorcom dostępu do zewnętrznych źródeł finansowania realizowany jest w ramach Inicjatywy JEREMIE projekt pn. „Dolnośląski Fundusz Powierniczy”. Projekt konsumuje 1/3 alokacji przeznaczonej na Priorytet 1 i obejmuje udzielanie pożyczek, gwarancji, poręczeń oraz udostępnienie linii kredytowych. Szczegółowe informacje dotyczące projektu zostały przedstawione w sprawozdaniu w pkt. 2.1.6.5 Instrumenty inżynierii finansowej.

W ramach bezpośredniego wsparcia inwestycyjnego w zakresie działalności badawczo-rozwojowej przedsiębiorstw oraz dotyczących wdrażania innowacyjności na poziomie regionalnym (zgodnym z RSI) - podpisano 142 umowy o dofinansowanie. W podpisanych umowach założono utworzenie niespełna 480 miejsc pracy. Ogłoszone w ramach Priorytetu 1 Przedsiębiorstwa i Innowacyjność nabory na projekty dotyczące inwestycji przedsiębiorstw w zakresie prowadzenia przez nie prac badawczo-rozwojowych stanowią odpowiedź na wykazaną słabość regionu, jaką jest niewielkie znaczenie sektora przedsiębiorstw w prowadzeniu tego rodzaju działalności.

W ramach RPO dofinansowanie otrzymały firmy (96,4% MŚP) na realizację projektów inwestycyjnych wspierających innowacyjność na poziomie przedsiębiorstwa i regionu, wspierających rozwój przedsiębiorstw we wczesnej fazie ich istnienia, zwiększających atrakcyjność turystyczną regionu, dotyczących działalności uzdrowiskowej oraz na prowadzenie działalności B+R.

Potrzeba ukierunkowania działań samorządu województwa dolnośląskiego na wzrost poziomu innowacyjności w regionie została wskazana w Regionalnej Strategii Innowacji. Przedstawiono w niej cele, których osiągnięcie przyczyni się do stworzenia obszaru województwa, jako regionu innowacyjnego. W Regionalnej Strategii Innowacji wskazano branże o znacznym potencjale innowacyjnym, należą do nich sektor chemiczny, farmaceutyczny, motoryzacyjny, elektryczny i informatyczny. Nie sposób nie wskazać także sektora wydobywczego, który odznacza się wysokim potencjałem innowacyjnym i jest na Dolnym Śląsku bardzo dobrze rozwinięty.

Wzmocnienie potencjału dolnośląskich przedsiębiorstw, poza bezpośrednim wsparciem inwestycyjnym, następuje także poprzez udzielanie specjalistycznego wsparcia doradczego, ułatwianie nawiązywania nowych kontaktów gospodarczych oraz wzmocnienie potencjału usługowego Instytucji Otoczenia Biznesu. Działania te realizują cele RSI i jednocześnie mają za zadanie przeciwdziałać słabościom regionu dotyczącym niewystarczającej współpracy przedsiębiorstw (zwłaszcza MŚP) ze sferą badawczo-rozwojową. Wspieranie podmiotów działających na rzecz stabilizacji i rozwoju firm odbywa się także poprzez poprawę dostępności i podnoszenie jakości usług świadczonych na rzecz przedsiębiorców przez Instytucje Otoczenia Biznesu.W ramach Działania 1.2 Doradztwo dla firm oraz wsparcie dla Instytucji Otoczenia Biznesu realizowane są 23 projekty z zakresu doradztwa, w których utworzone zostaną 2 miejsca pracy oraz podpisanych zostanie ponad 579 kontraktów handlowych.W celu zapewnienia odpowiednich warunków dla powstawania i rozwoju firm podejmowane są działania w zakresie tworzenia i rozwoju tzw. infrastruktury proinnowacyjnej zajmującej się inkubacją i komercjalizacją innowacji (np. parki technologiczne, centra transferu technologii, centra innowacji) oraz prowadzącej działalność badawczo-rozwojową na rzecz przedsiębiorstw (np. jednostki naukowe, centra doskonałości). Istotnym czynnikiem wspomagającym rozwój przedsiębiorczości w regionie jest funkcjonowanie infrastruktury wspierającej tworzenie i rozwój przedsiębiorstw. W jej skład wchodzą instytucje świadczące wyspecjalizowane usługi dla firm oraz udostępniające infrastrukturę niezbędną do prowadzenia działalności gospodarczej (np. parki przemysłowe, inkubatory przedsiębiorczości).W wyniku przeprowadzanych naborów w zakresie infrastruktury wspierającej innowacyjność i przedsiębiorczość w regionie, największym zainteresowaniem cieszyły się konkursy na projekty dotyczące tworzenia i rozwoju inkubatorów technologicznych oraz inkubatorów przedsiębiorczości. Na koniec 2013 r. podpisano 23 umowy o dofinansowanie. Beneficjenci zobowiązali się do stworzenia ponad 97 tys. m2

powierzchni infrastruktury. Ponadto zostaną wdrożone 22 nowe bądź ulepszone usługi, 165 nowych firmy powstanie dzięki wsparciu Instytucji Otoczenia Biznesu, a 258 firm uzyska pomoc w prowadzeniu działalności gospodarczej.

W Priorytecie 1 dofinansowaniem objęto także projekty z zakresu infrastruktury turystycznej i uzdrowiskowej, co wynika ze zdiagnozowania w analizie SWOT Programu niskiego poziomu bazy noclegowo-gastronomicznej

138

oraz infrastruktury turystycznej jako niedostosowanej do standardów europejskich. Na koniec okresu sprawozdawczego podpisano 166 umów, zakończonych zostało 60 projektów. W podpisanych umowach założono utworzenie 1 018,5 miejsc pracy. W zakończonych projektach utworzono 342,5 nowych miejsc pracy.

Efekty rzeczowe

W ramach dotychczas zakończonych projektów w Priorytecie 1: 324 projekty z zakresu bezpośredniego wsparcia inwestycyjnego przedsiębiorstw zostały objęte

dofinansowaniem środkami EFRR, w tym 135 beneficjentów to mikroprzedsiębiorstwa, 110 to małe firmy, 79 to liczba średnich przedsiębiorstw;

firmy w ramach realizowanych inwestycji stworzyły 1 262,33 nowych miejsc pracy; dzięki zrealizowanym inwestycjom powstało 701 nowych produktów bądź usług i wdrożono

66 wyników prac z zakresu B+R, przy wsparciu IOB powstało 11 nowych przedsiębiorstw, IOB wsparły 161 przedsiębiorstw, 116,5 mln EUR stanowiły środki własne zaangażowane przez przedsiębiorców w celu sfinansowania

inwestycji. IOB wykonały na rzecz przedsiębiorstw 70 nowych usług przedsiębiorcy podpisali 579 nowych kontraktów handlowych

Realokacje środków

W okresie sprawozdawczym nie dokonywano realokacji do Priorytetu 1, ani nie realokowano środków z Priorytetu 1, dokonano jedynie realokacji środków między Działaniami Priorytetu 1.

Szczegółowe informacje na ten temat znajdują się w pkt. 2.1.6.1. System realizacji programu.

Równość szans

W projektach realizowanych w ramach Priorytetu 1 wykazywane jest oddziaływanie na politykę równych szans, w szczególności w aspekcie przystosowania wybudowanych obiektów dla potrzeb osób niepełnosprawnych lub powstawania nowych miejsc pracy, dostępnych zarówno dla kobiet, jak i mężczyzn.

Informacja została zamieszczona w sprawozdaniu w pkt. 2.2.1 Zasada równości szans.

Cross-financing

W ramach Priorytetu 1 wypłacono beneficjentom w ramach mechanizmu cross-financing środki w wysokości 115 730,78 EUR. Środki te przeznaczone były głównie na szkolenia pracowników związane z obsługą specjalistycznego sprzętu zakupionego w ramach projektów inwestycyjnych (nowe maszyny, urządzenia i technologie).

Pozostałe informacje zostały zamieszczone w sprawozdaniu w pkt. 2.6.3 Cross-financing.

Komplementarność

Analiza poszczególnych obszarów wsparcia w ramach RPO WD, w kontekście diagnozowania komplementarności międzyprogramowej ukazuje wysoki stopień komplementarności Priorytetu 1, w tym przede wszystkim z Programem Operacyjnym Innowacyjna Gospodarka (PO IG). Projekty o charakterze regionalnym realizowane w ramach Działania 1.1 RPO WD, będą w szczególności komplementarne wobec działań PO IG dotyczących inwestycji w przedsięwzięcia innowacyjne oraz dyfuzji innowacji, a ponadto będę stanowiły uzupełnienie działań dotyczących dostosowania przedsiębiorstw do wymogów ochrony środowiska, podejmowanych w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (PO IŚ). Ponadto możliwa jest komplementarność projektów realizowanych w ramach Działania 1.1 RPO WD z działaniami podejmowanymi w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (PO KL), Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW) czy Programu Operacyjnego Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich (PO RYBY). Powiązanie Działań podejmowanych w ramach Priorytetu 1 RPO WD z innymi programami finansowanymi z funduszy UE ukazuje poniższa tabela.

139

Komplementarność międzyprogramowa

Priorytet 1 RPO WD PO IG PO IŚ PO KL PROW PO RYBY

Działanie 1.1 Inwestycje dla przedsiębiorstw

Działanie 1.2 Doradztwo dla firm oraz wsparcie dla Instytucji Otoczenia Biznesu

Działanie 1.3 Wsparcie odnawialnych instrumentów finansowych

Działanie 1.4 Infrastruktura wspierająca innowacyjność i przedsiębiorczość w regionieOpracowanie własne- na podstawie zapisów Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013 oraz Szczegółowego Opisu Priorytetów Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013, a także wyników badania przeprowadzonego na zlecenie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego na temat komplementarności wsparcia z PO KL (komponent regionalny) z innymi programami UE.

Komplementarność wewnątrzprogramowa w ramach Priorytetu 1 występuje przede wszystkim w ramach Działania 1.1, które koreluje z działaniami podejmowanymi w ramach Priorytetu 1, a także Priorytetami 2, 3, 4, 5 oraz 8. Komplementarność wewnątrzprogramową w Priorytecie 1 przedstawia poniższa tabela- oznaczono kolorem szarym.

Priorytety wskazane jako komplementarne z Działaniami Priorytetu 1 RPO WD

Priorytet 1 RPO WD

1. P

rzed

sięb

iors

twa

i inn

owac

yjno

ść

2. S

połe

czeń

stw

o In

form

acyj

ne

3. T

rans

port

4. Ś

rodo

wis

ko

i bez

piec

zeńs

two

ekol

ogic

zne

5. E

nerg

etyk

a

6. T

urys

tyka

i K

ultu

ra

7. E

duka

cja

8. Z

drow

ie

9. M

iast

aDziałanie 1.1 Inwestycje dla przedsiębiorstwDziałanie 1.2 Doradztwo dla firm oraz wsparcie dla Instytucji Otoczenia BiznesuDziałanie 1.3 Wsparcie odnawialnych instrumentów finansowychDziałanie 1.4 Infrastruktura wspierająca innowacyjność i przedsiębiorczość w regionieOpracowanie własne- na podstawie zapisów Szczegółowego Opisu Priorytetów Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013 oraz doświadczenia z wdrażanych projektów.

Mając na względzie identyfikację obszarów, w których beneficjenci wskazywali na komplementarność projektów, przeanalizowano wnioski o dofinansowanie w projektach zakontraktowanych do końca 2013 r. W ramach Priorytetu 1 poddano weryfikacji jedynie projekty z Działania 1.4 Infrastruktura wspierająca innowacyjność i przedsiębiorczość w regionie, dla których zgodnie z przyjętymi kryteriamioceny premiuje się komplementarność wsparcia. W wyniku przedmiotowej analizy stwierdzono, że 87% projektów z Działania 1.4 deklaruje komplementarność projektu, w tym najwięcej komplementarność wewnętrzprogramową w ramach RPO WD (60%). Nie mniej jednak należy mieć na uwadze, że beneficjenci nie zawsze właściwe interpretowali pojęcie „komplementarność”, rozumianą jako powiązanie projektów zmierzające do osiągnięcia określonych

140

celów. Identyfikacja rzeczywistej komplementarności projektów, a co za tym idzie również efektów synergii, wymaga wnikliwej analizy każdego z przedsięwzięć.

Komplementarność projektów w ramach Działania 1.4 RPO WD, na podstawie zapisów wniosków o dofinansowanie przedstawia poniższa tabela.

Komplementarność projektów z Działania 1.4 wg źródła pochodzenia środkówLiczba

projektów %

Projekty realizowane w ramach Działania 1.4 RPO WD 23 100%Projekty deklarujące komplementarność, w tym 20 87%

deklarujące komplementarność wewnątrzprogramową (RPO WD) 12 60% deklarujące komplementarność zewnątrzprogramową , w tym: 12 60% z Programem Operacyjnym Kapitał Ludzki (PO KL) 5 25% z Programem Operacyjnym Innowacyjna Gospodarka (PO IG) 6 30% Z Zintegrowanym Programem Operacyjnym Rozwoju Regionalnego

(ZPORR) 2 10%

z innymi 5 25%Opracowanie własne- na podstawie zapisów wniosków o dofinansowanie.

Ewaluacje

W 2013 r. zakończono badanie ewaluacyjne pn. „Ocena realizacji Priorytetu 1 RPO WD „Przedsiębiorstwa i Innowacyjność” ze szczególnym uwzględnieniem wsparcia przedsiębiorstw prowadzących działalność w zakresie B+R+I, wsparcia instytucji otoczenia biznesu wspierających przedsiębiorczość i innowacyjność, wsparcia udzielanego w ramach inicjatywy JEREMIE oraz stopnia osiągnięcia wskaźnika dotyczącego tworzenia nowych miejsc pracy”.

Głównym celem badania była ocena, na ile realizacja projektów dofinansowanych w ramach Priorytetu 1 Przedsiębiorstwa i Innowacyjność przyczynia się do wzrostu konkurencyjności oraz innowacyjności dolnośląskich przedsiębiorstw. Badanie zostało przeprowadzone w okresie od maja 2013 r. do października 2013 r.

Pozostałe informacje zostały zamieszczone w sprawozdaniu w pkt. 2.7 Monitorowanie i ocena.

Pełna treść rekomendacji i szczegółowe wnioski zostały zawarte w raporcie z badania ewaluacyjnego, który jest dostępny na stronie internetowej www.rpo.dolnyslask.pl

Realizacja zaleceń i rekomendacji Komisji Europejskiej odnoszących się do Priorytetu

Komisja Europejska zwróciła uwagę, że poprzednie sprawozdanie roczne z realizacji RPO WD za 2012 r. nie prezentuje działań podejmowanych przez IZ RPO WD w celu zwiększenia zainteresowania przedsiębiorców na obszarach (powiatach) o niskim poziomie absorpcji środków.

Dolnośląska Instytucja Pośrednicząca dokonała wszelkich starań, by informacja o konkursach organizowanych przez DIP była ogólnodostępna w naszym województwie. Przede wszystkim informacja była wielokrotnie zamieszczana w największych dziennikach regionalnych na Dolnym Śląsku, tj. Gazecie Wrocławskiej oraz Gazecie Wyborczej. Profil czytelników tych gazet odpowiada profilowi potencjalnych beneficjentów. Czytelnicy zazwyczaj wybierają dzienniki Polska Gazeta Wrocławską lub Gazeta Wyborcza. Aby dotrzeć do jak najszerszej grupy odbiorców DIP publikuje ogłoszenia w tych dwóch dziennikach.Dodatkowo DIP przygotowuje i publikuje dodatek specjalny do dziennika regionalnego. Dodatek ma charakter informacyjno-edukacyjny i jest kierowany do dolnośląskich przedsiębiorców. Równolegle wzmacniając promocję, regionalny oddział telewizji publicznej emituje program telewizyjny w paśmie nadającym regionalne programy publicystyczne na temat konkursów w ramach RPO WD 2007-2013.

Do dwóch ostatnich konkursów aby zaktywizować przedsiębiorców zmieniono kryteria oceny merytorycznej zwiększając punktacje dla powiatów o wysokiej stopie bezrobocia:- dla konkursu na dotacje inwestycyjne wspierające rozwój mikroprzedsiębiorstw prowadzących działalność do 2 lat wprowadzono punktację: Jaka jest stopa bezrobocia w powiecie, w którym zlokalizowany jest projekt?

równa bądź niższa od średniej w województwie (0 pkt.)

141


wyższa do 4 punktów procentowych od średniej w województwie (2 pkt.) wyższa do 8 punktów procentowych od średniej w województwie (4 pkt.) wyższa do 12 punktów procentowych od średniej w województwie (6 pkt. ) powyżej 12 punktów procentowych od średniej w województwie (8 pkt.)

- dla konkursu na dotacje inwestycyjne dla MŚP wspierające innowacyjność produktową i procesową na poziomie przedsiębiorstwa (z wyłączeniem projektów z zakresu turystyki) wprowadzono punktację:Jaka jest stopa bezrobocia w powiecie, w którym zlokalizowany jest projekt?

równa bądź niższa od średniej w województwie (0); wyższa do 4 punktów procentowych od średniej w województwie (1 pkt.); wyższa od 4 do 8 punktów procentowych od średniej w województwie (2 pkt.); wyższa od 8 do 12 punktów procentowych od średniej w województwie (3 pkt.); powyżej 12 punktów procentowych od średniej w województwie (4 pkt.);

Ponadto w regionie prowadzonych jest 7 punktów informacyjnych, w tym 3 w regionach o najwyższej stopie bezrobocia tj. w Wałbrzychu (obejmuje również Kamienną Górę), Głogowie oraz w Lubaniu (obejmuje Zgorzelec oraz Lwówek Śląski).

Szczegółowe działania podejmowane przez Instytucje Zarządzającą RPO WD w tym zakresie zostały opisane w pkt. 2.1.6.3. Rekomendacje Komisji Europejskiej.

Podsumowanie

Realizacja Priorytetu 1 Przedsiębiorstwa i Innowacyjność przebiega prawidłowo. Na koniec okresu sprawozdawczego zakontraktowane zostały umowy w wysokości 91,48% alokacji przewidzianej na Priorytet 1. Sukcesywnie zatwierdzane są wnioski o płatność, których wartość stanowi 65,72% alokacji Priorytetu, płatności dokonane na rzecz beneficjentów kształtują się na poziomie 64,98%. Zakończone projekty na koniec okresu sprawozdawczego stanowiły 25,72% alokacji Priorytetu. W zakresie wskaźników rzeczowych widoczny jest istotny postęp, jednak istnieje zagrożenie niezrealizowania wskaźników dotyczących tworzenia miejsc pracy oraz projektów dotyczących bezpośredniego wsparcia inwestycyjnego MŚP, a także wskaźników z zakresu doradztwa. Zagrożenie w realizacji wskaźników z zakresu liczby projektów inwestycyjnych MŚP związane jest z tym, że w ramach RPO WD realizowane są projekty o wyższej wartości, niż zakładano przy określaniu wartości docelowej w Programie. W realizacji Priorytetu występują problemy, które opisane zostały w punkcie poniżej, jednak IZ nie widzi istotnych zagrożeń, które mogą wpłynąć negatywnie na realizację tego Priorytetu.

3.1.2 Opis istotnych problemów we wdrażaniu wraz z podjętymi środkami zaradczymi

Problem zawieszenia działalności gospodarczej w okresie trwałościPojawił się problem związany z możliwością zawieszenia działalności gospodarczej przez beneficjenta w okresie trwałości projektu. Rozpatrzenia przez IZ wymagały kwestie, czy takie działanie jest możliwe (w kontekście znaczącej modyfikacji projektu), na jakich warunkach i czy w związku z tym wydłużeniu powinien ulec okres trwałości projektu (o czas zawieszenia). O stanowisko w powyższej sprawie poproszono Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju. Pismem z dnia 6 czerwca 2013 r. Ministerstwo pozytywnie wypowiedziało się na temat możliwości zawieszenia działalności gospodarczej oraz dzierżawy infrastruktury będącej przedmiotem dofinansowania, ostateczne stanowisko w tej sprawie pozostawiając w gestii IZ RPO. IZ jest w trakcie rozpatrywania problemu.

Programy pomocy publicznejProblemem jest przedłużenie terminów obowiązywania programów pomocy publicznej, szczególnie programu dotyczącego regionalnej pomocy inwestycyjnej poza 31.12.2013 r. Przy braku wydłużenia okresu ich obowiązywania istniało ryzyko braku możliwości kontraktowania projektów, w tym rezerwowych, w ramach „wolnych środków” wynikające z korekt lub oszczędności (głównie w zakresie projektów przedsiębiorstw) i tym samym niewykorzystania środków alokacji. Okres obowiązywania wskazanego rozporządzenia został wydłużony do dnia 30.06.2014 r.

142

Umowy rozwiązaneWedług stanu na dzień 31.12.2013 r. w ramach Priorytetu 1 rozwiązano 137 umów o dofinansowanie, z czego:

103 umowy w Działaniu 1.1 Inwestycje dla przedsiębiorstw – wartość dofinansowania z EFRR 23 077 439,47 EUR (96 791 396,62 PLN),

30 umów w Działaniu 1.2 Doradztwo dla firm oraz wsparcie dla Instytucji Otoczenia Biznesu – wartość dofinansowania z EFRR 438 327,77 EUR (1 838 434,32 PLN),

4 umowy w Działaniu 1.4 Infrastruktura wspierająca innowacyjność i przedsiębiorczość w regionie – wartość dofinansowania z EFRR 12 106 778,50 EUR (50 778 250,37 PLN).

Najwięcej umów jest rozwiązywanych w przypadku przedsiębiorców. W przypadku Priorytetu 1 miało to miejsce w 133 przypadkach. Dolnośląska Instytucja Pośrednicząca wypowiedziała 41 umów o dofinansowanie. Główną przyczyną wypowiedzenia umowy było niewywiązywanie się przez beneficjenta z obowiązków nałożonych na mocy umowy o dofinansowanie, w szczególności nieskładanie w terminie wniosków o płatność związane z nieterminową realizacją projektu.W 92 przypadkach do rozwiązania umowy dochodziło na wniosek beneficjenta. Głównymi powodami takich działań beneficjentów było znaczne pogorszenie się sytuacji finansowej (38 przypadków), problemy z zachowaniem określonego w umowie terminu realizacji projektu (13 przypadków), zmiana planów inwestycyjnych bądź zmiana zakresu rzeczowego inwestycji, która uzyskała dofinansowanie (14 przypadków). W 10 przypadkach beneficjenci nie wskazali przyczyn rozwiązania umowy.

Środki pochodzące z umów rozwiązanych są przeznaczane na kolejne nabory i umożliwiają zakontraktowanie nowych projektów. Zasadniczy problem polega jednak na tym, że od momentu rozwiązania umowy do momentu odzyskania środków upływa często dużo czasu, co utrudnia proces ponownego wykorzystania alokacji. Opisana sytuacja może mieć niezwykle istotne znaczenie na końcowym etapie wdrażania Programu, gdy będzie mało czasu na podpisywanie kolejnych umów.

Odzyskiwanie środków od beneficjentów w stosunku, do których ogłoszona została upadłośćW procesie wdrażania RPO WD pojawiła się kwestia odzyskiwania środków od beneficjentów, którzy ogłosili upadłość. Pomimo zgłoszenia roszczeń przez IZ RPO WD, podział masy upadłościowej dokonany przez sąd często ich nie zaspokaja (zbyt mały majątek spółki). IZ prowadzi działania w celu zaspokojenia swoich należności, jednak proces odzyskania środków jest długotrwały i może mieć to wpływ na wykorzystanie alokacji Priorytetu w pełnej wysokości.

Dolnośląski Fundusz Powierniczy – unikanie podwójnego finansowaniaZgodnie z postanowieniami Umowy o dofinansowanie Menedżer Dolnośląskiego Funduszu Powierniczego zobowiązany jest do zapewnienia, aby w toku realizacji projektu nie nastąpiło nakładanie się finansowania przyznawanego z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej, z innych funduszy, programów, środków i instrumentów Unii Europejskiej, a także innych źródeł pomocy krajowej i zagranicznej. Analogiczne obowiązki, na mocy Umów Operacyjnych I Stopnia, nałożono na wybieranych w ramach konkursów pośredników finansowych oraz ostatecznych beneficjentów, tj. przedsiębiorców. W toku realizacji projektu pojawiły się liczne wątpliwości dotyczące zakresu ww. zakazu. W celu wyjaśnienia wszelkich wątpliwości Menedżer opracował rekomendacje dla wszystkich pośredników finansowych, które obowiązują od 02.01.2013 r. i szczegółowo przedstawiają sposób weryfikacji źródeł finansowania.

Miejsca pracyZgodnie z zapisami Programu zaplanowano utworzenie 7 800 miejsc pracy w MŚP.W podpisanych umowach beneficjenci zadeklarowali utworzenie 2 393,33 miejsc pracy, co stanowi 30,68% założonej w Programie wartości docelowej dla 2015 roku. Uwzględniając jednak wartość zakontraktowanych umów w zakresie Priorytetu 1, która kształtuje się na poziomie 91,48% w stosunku do alokacji przewidzianej na Program, Instytucja Zarządzająca uważa, że niniejszy wskaźnik nie zostanie zrealizowany na poziomie zakładanej wartości docelowej. Na dzień 31 grudnia 2013 r. realizacja wskaźnika osiągnęła wartość 1 262,33 etatów, co stanowi 16,18% zakładanej wartości docelowej.

Kwestia ta została szczegółowo opisana przy omawianiu wskaźników postępu rzeczowego.

143

3.2 Priorytet 2. Rozwój społeczeństwa informacyjnego na Dolnym Śląsku (Społeczeństwo informacyjne)

3.2.1 Osiągnięcie celów i analiza postępów (fizyczny i finansowy postęp priorytetu)


W ramach Priorytetu 2 Społeczeństwo informacyjne według stanu na dzień 31.12.2013 r. podpisano 80 umów o dofinansowanie (w tym 6 w okresie sprawozdawczym) o wartości dofinansowania z EFRR 95 601 609,49 EUR (400 972 270,53 PLN), co stanowi 98,51% alokacji przeznaczonej na Priorytet.

Na rzecz beneficjentów dokonano płatności o wartości dofinansowania z EFRR 35 561 535,13 EUR (149 152 190,63 PLN), co stanowi 36,64% alokacji.

W ramach Priorytetu 2 Społeczeństwo informacyjne zakończyła się realizacja 60 projektów (14 w okresie sprawozdawczym). Wartość dofinansowania z EFRR zakończonych projektów wynosi 20 427 418,81 EUR (85 676 679,98 PLN), co stanowi 21,05% alokacji Priorytetu.



Podpisane umowy


Płatności przekazane

beneficjentom



z EFRR [EUR] 97 051 591 95 601 609,49 20 427 418,81 35 561 535,13 1 449 981,51

% alokacji - 98,51% 21,05% 36,64% 1,49%

Wartość projektów realizowanych na obszarach wiejskich i małych miast w ramach Priorytetu 2 wynosi 39 719 043,39 EUR (166 589 611,79 PLN) EFRR, co stanowi 41,55%. Wartość ta przekracza poziom, jaki został wyznaczony dla tego Priorytetu (38%) w Szczegółowym Opisie Priorytetów Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013. Istotne znaczenie na osiągnięcie pułapu projektów realizowanych na obszarach wiejskich i małych miast ma projekt pn. „Likwidacja obszarów wykluczenia informacyjnego i budowa dolnośląskiej sieci szkieletowej”, dla którego umowa została podpisana w 2013 r. Realizacja tego projektu wpłynęła znacząco na postęp fizyczny i finansowy Priorytetu, a także wzrost poziomu kontraktacji projektów realizowanych na obszarach wiejskich i małych miast.

144


ANALIZA JAKOŚCIOWA


W ramach Priorytetu 2 Społeczeństwo informacyjne przeprowadzono według stanu na dzień 31.12.2013 r. 9 naborów wniosków o dofinansowanie (w tym 2 w trybie systemowym) o łącznej alokacji z EFRR w wysokości 53 278 206 EUR. Stanowiło to 54,90% alokacji przeznaczonej na realizację Priorytetu. Środki w wysokości 60 497 211,48 EUR (62,34% alokacji) przeznaczono na realizację projektów z Indykatywnego Wykazu Indywidualnych Projektów Kluczowych. W okresie sprawozdawczym ogłoszony został jeden nabór na kwotę alokacji 1 800 000 EUR (podpisywanie umów w trakcie), ponadto kontynuowano dwa nabory uruchomione w poprzednim okresie sprawozdawczym na kwotę alokacji 4 540 000 EUR.


NabórAlokacja na

nabór [EUR]

Złożone wnioski w trybie preselekcji dla naborów systemowych


umów Liczba % alokacji

na nabór Liczba %

alokacji na nabór

po ocenie formalnej



Nabory ogłoszone i niezakończone w 2013 r.

Rozwój usług elektronicznych 1 800 000 - - 9 371,40% 6 5 - -

Nabory zakończone

Działanie 2.1. Infrastruktura społeczeństwa informacyjnegoInfrastruktura

teleinformatyczna 6 000 000 3 14,61% 3 3 3 2

Sieci Telekomunikacyjne (tryb systemowy)

10 000 000 13 220,50% 2 69,36% 0 0 0 0

Bezpieczne transmisje danych 4 259 617 18 156,15% 6 6 6 6

Sieci szerokopasmowe 5 000 000 7 138,31% 3 3 3 3

Sieci szerokopasmowe 2 000 000 5 132,27% 3 2 2 2

Razem 27 259 617 13 - 35 - 15 14 14 13Działanie 2.2. Rozwój usług elektronicznych

e-usługi 13 000 000 20 86,68% 14 14 14 14

Informatyzacja administracji

(tryb systemowy)8 678 589 51 151,50% 44 143,61% 42 42 42 42

Platformy e-usługi 2 540 000 3 196,94% 3 3 3 3

Razem 24 218 589 51 - 67 - 59 59 59 59

Zgodnie z Ramowym Planem Realizacji RPO nie przewiduje się nowych naborów w ramach Priorytetu 2 Społeczeństwo informacyjne.


W ramach Priorytetu 2 wspierane są działania z zakresu:

- budowy infrastruktury telekomunikacyjnej, w tym sieci szerokopasmowe - 14 projektów o wartości dofinansowania z EFRR 43 305 084,06 EUR (181 630 183,55 PLN),

- wdrażania nowoczesnych usług świadczonych drogą elektroniczną, w tym usług publicznych oraz e-usług -19 projektów o wartości dofinansowania z EFRR 30 343 992,93 EUR (127 268 775,14 PLN),

145

- zapewnienia bezpieczeństwa i interoperacyjności zastosowanych technologii informacyjnych i komunikacyjnych w celu umożliwienia tworzenia nowych usług, zwiększenia ich dostępności, a także poprawy jakości i stopnia zaawansowania - 47 projektów o wartości dofinansowania z EFRR 21 952 532,51 EUR (92 073 311,84 PLN).


Rozkład projektów realizowanych w Priorytecie 2 według obszaru realizacji prezentuje poniżej zamieszczona tabela.



01 Obszar miejski 57 728 429,06 60,38%05 Obszar wiejski 37 736 022,65 39,47%02 Obszar górski 137 157,78 0,14%Razem 95 601 609,49 100,00%

Przewaga obszaru miejskiego (60,38%) wynika z faktu, iż większość projektów (65) realizowanych w ramach Priorytetu 2 dotyczy elektronicznej administracji (projekty realizowane w urzędach gmin, powiatów, których siedziby znajdują się w miastach). Udział 13 projektów realizowanych na obszarach wiejskich w wartości dofinansowania EFRR stanowi (39,47%), a 2 projekty realizowane są na terenach górskich (jedynie 0,14%). Na wzrost poziomu realizowanych projektów na terenach wiejskich i małych miast, w porównaniu z poprzednim okresem sprawozdawczym wpływ ma projekt pn. „Likwidacja obszarów wykluczenia informacyjnego i budowa dolnośląskiej sieci szkieletowej”, dla którego umowa została podpisana w 2013 r.

Projekty w ramach Priorytetu 2 Społeczeństwo informacyjne są realizowane na większości obszaru województwa dolnośląskiego. Poniższe zestawienie dostarcza bliższych informacji na ten temat.



w tym EFRR [EUR]

udział % w wartości


Liczba umów

Powiat bolesławiecki 269 473,03 224 706,82 224 706,82 0,24% 3Powiat dzierżoniowski 431 839,20 358 116,22 358 116,22 0,37% 4Powiat głogowski 1 574 027,54 1 293 435,05 1 293 435,05 1,35% 3Powiat górowski 0,00 0,00 0,00 0,00% 0Powiat jaworski 134 743,61 100 513,12 100 513,12 0,11% 2Powiat jeleniogórski 0,00 0,00 0,00 0,00% 0Powiat kamiennogórski 110 712,54 92 103,71 92 103,71 0,10% 2Powiat kłodzki 236 665,48 192 068,85 192 068,85 0,20% 3Powiat legnicki 0,0 0,00 0,00 0,00% 0Powiat lubański 0,00 0,00 0,00 0,00% 0Powiat lubiński 373 579,23 312 523,25 312 523,25 0,33% 1Powiat lwówecki 161 902,85 137 617,42 137 617,42 0,14% 1Miasto Jelenia Góra 0,00 0,00 0,00 0,00% 0Miasto Legnica 0,00 0,00 0,00 0,00% 0Miasto Wałbrzych 0,00 0,00 0,00 0,00% 0Miasto Wrocław 41 259 557,90 33 089 242,85 33 089 242,85 34,61% 17Powiat milicki 49 105,48 41 739,66 41 739,66 0,04% 1Powiat oleśnicki 1 659 549,62 1 242 330,59 1 242 330,59 1,30% 3Powiat oławski 0,00 0,00 0,00 0,00% 0Powiat polkowicki 212 713,67 167 097,41 167 097,41 0,17% 2Powiat strzeliński 149 587,36 96 916,32 96 916,32 0,10% 1Powiat średzki 559 135,91 452 828,98 452 828,98 0,47% 4Powiat świdnicki 353 168,80 295 003,96 295 003,96 0,31% 2Powiat trzebnicki 160 594,64 107 888,79 107 888,79 0,11% 2Powiat wałbrzyski 37 870,17 30 579,15 30 579,15 0,03% 1Powiat wołowski 154 299,66 107 451,35 107 451,35 0,11% 1Powiat wrocławski 113 077,58 96 072,69 96 072,69 0,10% 1Powiat ząbkowicki 13 466,93 10 795,74 10 795,74 0,01% 1Powiat zgorzelecki 1 427 844,78 701 541,74 701 541,74 0,73% 5Powiat złotoryjski 311 572,79 253 473,70 253 473,70 0,27% 3woj. dolnośląskie* 81 245 113,94 56 197 562,13 56 197 562,13 58,78% 17

146



w tym EFRR [EUR]



Liczba umów

Razem 130 999 602,70 95 601 609,49 95 601 609,49 100,00% 80*W kategorii „województwo dolnośląskie” ujęto projekty realizowane na terenie więcej niż jednego powiatu.

Można zauważyć, że na terenie 8 powiatów w ramach tego Priorytetu, nie są realizowane projekty. Natomiast należy wziąć pod uwagę, że projekt dotyczący budowy sieci szkieletowej obejmuje większość powiatów i został ujęty w kategorii województwo dolnośląskie.


Najwięcej projektów realizowanych w Priorytecie 2 dotyczy rozwoju usług elektronicznych w administracji publicznej (57 projektów), co stanowi ponad 45,6% wartości wszystkich realizowanych projektów. Inne typy projektów realizowane w Priorytecie 2 to sieci teleinformatyczne i szerokopasmowe (12 projektów), digitalizacja zasobów (7 projektów), oraz inne w tym modelowanie sieci (2 projekty).



w tym EFRR [EUR]

Udział %w wartości


Liczba umów

elektroniczna administracja 53 706 172,33 43 596 236,63 43 596 236,63 45,60% 57sieci teleinformatyczne i szerokopasmowe 65 618 876,74 42 719 322,61 42 719 322,61 44,68% 12

digitalizacja zasobów 9 361 064,74 7 822 707,45 7 822 707,45 8,18% 7inne (np. modelowanie sieci) 2 313 488,88 1 463 342,79 1 463 342,79 1,53% 4Razem 130 999 602,70 95 601 609,49 95 601 609,49 100,00% 80


Jeśli chodzi o typy beneficjentów realizujących projekty w Priorytecie 2, to zdecydowanie największą grupę stanowią jednostki samorządu terytorialnego (60 projektów). Wśród innych typów beneficjentów wskazać należy zakłady opieki zdrowotnej (6 projekty), przedsiębiorców (8 projektów), administrację państwową (3 projekty), szkoły wyższe (2 projekty) i instytucję kultury (1 projekt). Informacje na ten temat prezentuje poniżej zamieszczona tabela.



w tym EFRR [EUR]

Udział % w wartości


Liczba umów

jednostka samorządu terytorialnego 99 297 153,72 74 624 764,43 74 624 764,43 78,06% 60

zakład opieki zdrowotnej 14 126 883,51 11 811 744,63 11 811 744,63 12,36% 6przedsiębiorca lub przedsiębiorstwo 12 412 542,32 5 052 855,36 5 052 855,36 5,29% 8

administracja rządowa i jednostka państwowa 3 192 302,92 2 457 315,59 2 457 315,59 2,57% 3

szkoła wyższa 1 882 576,42 1 582 454,96 1 582 454,96 1,66% 2

instytucja kultury 88 143,83 72 474,52 72 474,52 0,08% 1

Razem 130 999 602,70 95 601 609,49 95 601 609,49 100,00% 80


W ramach Priorytetu 2 realizowanych jest 8 projektów, które znajdują się w Indykatywnym Wykazie Indywidualnych Projektów Kluczowych (IWIPK). Wszystkie projekty wykazują strategiczne znaczenie dla regionu.

Do końca 2013 r. podpisane zostały wszystkie umowy dla projektów z IWIPK o wartości dofinansowania EFRR 60 497 211,48 EUR (253 737 404,37 PLN).

147

Płatności przekazane na rzecz beneficjentów projektów kluczowych na koniec okresu sprawozdawczego wyniosły 11 158 032,27 EUR (46 799 018,96 PLN), co stanowi 13,79% realizowanych umów. Na niski poziom płatności dla projektów w stosunku do dofinansowania z EFRR wynikającego z umów ma związek przede wszystkim z projektem budowy Dolnośląskiej Sieci Szkieletowej (umowa podpisana w 2013 r.), którego wartość EFRR stanowi 58,96% wszystkich projektów kluczowych. Na koniec okresu sprawozdawczego, płatności zrealizowane w ramach tego projektu stanowiły 8,62% założonej dla niego kwoty dofinansowania z EFRR.

148

Poniżej zamieszczone zestawienie ilustruje stan realizacji projektów indywidualnych w Priorytecie 2

Lp. Tytuł projektu Nr i nazwa

Działania

Data złożenia wniosku

o dofinansowanie

Data wyboru do dofinansowania

Data podpisania umowy

o dofinansowanie

Data planowana/ zakończenia

realizacji projektu


ze środków EFRR określona w

umowie

Refundacja EFRR(na podstawie

zatwierdzonych wniosków o płatność)

% finansowej realizacji umowy

Projekty, w ramach których zostały podpisane umowy o dofinansowanie

1.

Budowa systemu Bazy Danych Topograficznych jako platformy Dolnośląskiego Systemu Informacji Przestrzennej – II etap realizacji

2.2Rozwój usług

elektronicznych30.09.2008 30.12.2008 10.02.2009 05.07.2013 1 283 768,50 EUR

(5 384 381,85 PLN)1 283 768,50 EUR

(5 384 381,85 PLN) 100,00%

2. Dolnośląska e-szkoła2.2

Rozwój usług elektronicznych

15.07.2009 20.10.2009 22.12.2009 17.05.2013 3 534 457,48 EUR (14 824 221,55 PLN)

3 534 457,48 EUR (14 824 221,55 PLN) 100,00%

3.Regionalna platforma informacyjna dla mieszkańców i samorządów Dolnego Śląska „e-DolnySlask”

2.2Rozwój usług


(54 859 639,51 PLN)271 779,73 EUR

(1 139 898,54 PLN) 2,08%

4.Modernizacja infrastruktury teleinformatycznej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego

2.2Rozwój usług


(18 750 000,00 PLN)2 849 899,22 EUR

(11 953 047,29PLN) 63,75%

5. Dolnośląska platforma wymiany informacji o bezpieczeństwie i porządku publicznym

2.2Rozwój usług


(7 180 173,03 PLN)84 360,37 EUR

(353 824,25 PLN) 4,93%

6.Digitalizacja wniosków paszportowych Oddziału Paszportowego Dolnośląskiego Urzędu Wojewódzkiego

2.2Rozwój usług

elektronicznych29.07.2011 22.11.2011 16.12.2011 09.05.2012 52 286,49 EUR

(219 300,00 PLN)52 286,49 EUR

(219 300,00 PLN) 100%

7. System ostrzegania, alarmowania i informowania województwa dolnośląskiego

2.2Rozwój usług

elektronicznych29.02.2012 05.06.2012 28.06.2012 31.12.2013 693 099,00 EUR

(2 907 000,00 PLN)4 884,13 EUR

(20 485,00 PLN) 0,70%

8.

Likwidacja obszarów wykluczenia informacyjnego i budowa dolnośląskiej sieci szkieletowej(Dolnośląska Sieć Szkieletowa)

2.1Infrastruktura społeczeństwa

informacyjnego

30.03.2012 29.01.2013 29.01.2013 31.01.2015 35 671 329,08 EUR(149 612 688,43 PLN)

3 076 596,37 EUR(12 903 860,48 PLN) 8,62%

149

1. „Budowa systemu Bazy Danych Topograficznych jako platformy Dolnośląskiego Systemu Informacji Przestrzennej - II etap realizacji” – beneficjent Samorząd Województwa Dolnośląskiego

Projekt jest kolejnym etapem budowy Bazy Danych Topograficznych (TBD) dla części obszaru województwa dolnośląskiego, obejmującej swym zasięgiem tereny o największej aktywności inwestycyjnej oraz tereny o specjalnym znaczeniu dla działań na rzecz środowiska i ochrony przed skutkami klęsk żywiołowych i katastrof ekologicznych. W ramach projektu opracowano 297 arkuszy map topograficznych w systemie gis-owym TBD, które zostały włączone do wojewódzkiego zasobu geodezyjnego i kartograficznego i stanowią platformę Dolnośląskiego Systemu Informacji Przestrzennej. Udostępnianie map odbywa się poprzez internet. Projekt ma charakter strategiczny dla rozwoju Dolnego Śląska ze względu na upowszechnienie technologii informacyjno-komunikacyjnych.W wyniku projektu została uruchomiona 1 usługa on-line na poziomie 1 Informacja, 1 usługa on-line na poziomie 2 Interakcja i 1 usługa on-line na poziomie 3 dwustronna interakcja. Powstała udoskonalona baza danych. W rezultacie powstaną 3 nowe miejsca pracy. Z usług on-line skorzystało 35 544 osób, a z publicznych baz danych 6 571 przedsiębiorstw.Realizacja projektu zakończyła się w 2012 r., projekt został rozliczony w 2013 r.

2. „Dolnośląska e-szkoła” – beneficjent Samorząd Województwa Dolnośląskiego

Projekt „Dolnośląska e-szkoła” jest pilotażowym przedsięwzięciem mającym na celu wdrożenie technologii informacyjnych i komunikacyjnych w wybranych szkołach województwa dolnośląskiego. Celem przedsięwzięcia jest opracowanie i wdrożenie projektu przejścia na wyższy etap rozwoju technologii informacyjnej w edukacji poprzez:- zastosowanie nowoczesnych rozwiązań technicznych (sieci radiowych, komputerów przenośnych,

systemów interaktywnych). Rozwiązania te umożliwiają swobodny dostęp do Internetu z każdego miejsca w szkole, nie tylko w pracowniach internetowych, jednoczesną aktywność wszystkich uczniów w czasie lekcji,

- przygotowanie nauczycieli do osiągnięcia kolejnego etapu rozwoju kompetencji w zakresie technologii informacyjnej. Nauczyciele przeszli szkolenia, które umożliwiają im połączenie technologii informacyjnej z przedmiotami, które wykładają,

- udostępnienie nauczycielom odpowiednich stron internetowych i oprogramowania umożliwiającego także tworzenie własnych zasobów edukacyjnych.

Platforma edukacyjna powoduje pełną personalizację dostępu i zawartości, współpracę różnych grup użytkowników oraz interakcję. Platforma przyczynia się do wsparcia kształcenia zawodowego wśród uczniów i nauczycieli. Projekt obejmuje dwa komplementarne z sobą zakresy rzeczowe. Pierwszy dotyczy zakupu platformy e-learningowej wraz ze stosownym oprogramowaniem i zasobami edukacyjnymi. Drugi natomiast obejmuje wyposażenie co najmniej 70 szkół publicznych w niezbędny sprzęt oraz oprogramowanie umożliwiające efektywne wdrożenie e-usług edukacyjnych zarówno w procesie nauczania, jak i uczenia się.Projekt ma charakter strategiczny, ponieważ pozwala na wdrażanie sieci efektywnych rozwiązań z zakresu ICT w dolnośląskich szkołach. Dzięki temu projektowi szkoły stają się ośrodkami rozwoju lokalnego oraz kształcenia zawodowego. Regionalna e-platforma umożliwia wymianę informacji, doświadczeń i materiałów edukacyjnych oraz współpracę nauczycieli.W ramach projektu została zakupiona platforma edukacyjna oraz niezbędny sprzęt dla wyposażenia szkół, placówek edukacyjnych i bibliotek. Wdrożono również system biblioteczny ALEPH dla bibliotek.W wyniku realizacji projektu zostały uruchomione 4 usługi on-line na poziomie 2 Interakcja i 32 usługi on-line na poziomie 3 dwustronna interakcja. Powstały 2 udoskonalone bazy danych i 200 mobilnych pracowni komputerowych. Z aplikacji i usług teleinformatycznych skorzysta 210 jednostek sektora publicznego, a liczba osób korzystających z usług on-line ukształtuje się na poziomie 100 000.Realizacja projektu zakończyła się w 2012 r., projekt został rozliczony w 2013 r.

3. „Regionalna platforma informacyjna dla mieszkańców i samorządów Dolnego Śląska "e-DolnySlask" – beneficjent Samorząd Województwa Dolnośląskiego

Celem głównym projektu jest stworzenie portalu, który będzie stanowić szerokie źródło informacji dotyczącej Dolnego Śląska. Przewiduje się również wbudowanie elementów transakcyjności na poziomie A2C, A2B, B2A, C2A, A2A (szeroko pojęty e-Urząd). Planowana platforma informacyjna będzie adresowana nie tylko do mieszkańców Dolnego Śląska, samorządów regionu, ale także dla potencjalnych odwiedzających (turyści, inwestorzy, biznesmeni). Zadaniem platformy będzie dostarczanie informacji dotyczących regionu. Jednocześnie będzie pełnić rolę platformy promującej region w Internecie.W okresie sprawozdawczym została zawarta umowa na opracowanie, wykonanie i wdrożenie bazy wiedzy o Dolnym Śląsku oraz związanej infrastruktury sprzętowo-programowej dla potrzeb projektu oraz pełnienie

150

funkcji operatora platformy wraz z promocją projektu oraz przeprowadzeniem działań marketingowych wpisanych w strategię rynkową platformy.W wyniku realizacji projektu zostanie uruchomionych 5 usług on-line na poziomie 1 Informacja i 5 usług on-line na poziomie 2 Interakcja. Powstanie 7 udoskonalonych baz danych i zakupionych zostanie 19 zestawów komputerowych. Z utworzonych aplikacji i usług teleinformatycznych korzystać będzie 100 jednostek sektora publicznego.Przewidywany termin zakończenia realizacji inwestycji to rok 2014.

4. „Modernizacja infrastruktury teleinformatycznej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego” – beneficjent Samorząd Województwa Dolnośląskiego

Projekt polega na modernizacji istniejącej sieci teleinformatycznej w Urzędzie Marszałkowskim w zakresie:- budowy Centrum Przetwarzania Danych poprzez adaptację pomieszczenia,- modernizacji infrastruktury kablowej,- modernizacji i rozbudowy urządzeń aktywnych realizujących transmisję w sieci LAN urzędu,- wdrożenia nowej generacji serwerów usługowych, centralnego systemu pamięci masowej oraz centralnego

systemu wykonywania kopii,- implementacji mechanizmów wirtualizacji zasobów, systemów i aplikacji.

Projekt ma charakter strategiczny, ponieważ jego realizacja zapewni ciągłą i bezawaryjną pracę infrastruktury telekomunikacyjnej Urzędu Marszałkowskiego. W konsekwencji modernizacja infrastruktury teleinformatycznej usprawni działanie i zapobiegnie awariom technicznym. W wyniku realizacji projektu zakupione zostaną 24 serwery, urządzenia sieciowe oraz powstanie 7 udoskonalonych baz danych. Zostanie uruchomiona 1 usługa on-line na poziomie 3 dwustronna interakcja. Liczba jednostek sektora publicznego korzystających z utworzonych aplikacji i usług teleinformatycznych wyniesie 150 sztuk, a liczba osób korzystających z usług on-line ukształtuje się na poziomie 100 000.Termin zakończenia realizacji inwestycji przewidziany jest na rok 2014.

5. „Dolnośląska platforma wymiany informacji o bezpieczeństwie i porządku publicznym – beneficjent Komenda Wojewódzka Policji we Wrocławiu

Projekt ma na celu zapewnienie obywatelom powszechnego dostępu do informacji o bezpieczeństwie i porządku publicznym na terenie Dolnego Śląska. Przyczyni się on do wzrostu aktywności obywatelskiej w zakresie zwiększania bezpieczeństwa własnego i środowiska zamieszkania, poprzez stworzenie systemu sprawnej komunikacji elektronicznej pomiędzy obywatelem a jednostką Policji szczebla podstawowego (komendy miejskie, powiatowe i komisariaty Policji).W wyniku realizacji projektu zostaną uruchomione 3 usługi on-line na poziomie 1 Informacja, 2 usługi on-line na poziomie 2 Interakcja i 1 usługa on-line na poziomie 3 dwustronna interakcja. Powstaną ponadto 2 udoskonalone bazy danych. Możliwość używania podpisu elektronicznego uzyska 101 osób, a z usług on-line korzystać będzie 300 000 osób.Poniesienie głównych wydatków oraz zakończenie realizacji projektu planowane jest w roku 2014.

6. Digitalizacja wniosków paszportowych Oddziału Paszportowego Dolnośląskiego Urzędu Wojewódzkiego – beneficjent Dolnośląski Urząd Wojewódzki

Realizacja projektu zakończyła się w 2012 roku.

7. System ostrzegania, alarmowania i informowania województwa dolnośląskiego - beneficjent Dolnośląski Urząd Wojewódzki

Projekt polega na zaprojektowaniu i utworzeniu w Wojewódzkim Centrum Zarządzania Kryzysowego platformy serwerowej, umożliwiającej pełną koordynację działań oraz wymianę informacji pomiędzy służbami reagowania z terenu całego województwa dolnośląskiego, odpowiedzialnymi za zapewnienie bezpieczeństwa mieszkańcom Dolnego Śląska w zakresie klęsk i zagrożeń. Na platformie zainstalowany zostanie system pozwalający na gromadzenie napływających z terenu danych, ich przetwarzanie, analizę i prezentację. Celem projektu jest umożliwienie pełnej koordynacji działań wszystkich służb zaangażowanych w zapewnienie bezpieczeństwa mieszkańców Dolnego Śląska w sytuacjach kryzysowych oraz informowanie i ostrzeganie mieszkańców z zagrożonych terenów. Objęcie jednym systemem teleinformatycznym wszystkich służb ma strategiczne znaczenie dla zwiększenia bezpieczeństwa społeczeństwa i infrastruktury Dolnego Śląska. Pełna koordynacja działań może przyczynić się do uniknięcie chaosu i zwiększenie skuteczności akcji ratunkowych.W wyniku realizacji projektu zostanie uruchomiona 1 usługa on-line na poziomie 1 Informacja oraz zakupione zostanie 220 szt. sprzętu. Z usługi teleinformatycznej korzystać będzie 300 jednostek sektora publicznego.Projekt został zakończony w roku 2013. Zatwierdzenie wniosku o płatność końcową planowane jest na 2014 rok.

151

8. „Likwidacja obszarów wykluczenia informacyjnego i budowa dolnośląskiej sieci szkieletowej” – beneficjent Samorząd Województwa Dolnośląskiego

Istotną barierą rozwoju województwa, ograniczającą jego konkurencyjność są obszary „wykluczenia cyfrowego”, czyli obszary obecnie nieobjęte zasięgiem infrastruktury dostępu następnej generacji (NGA) i na których inwestorzy prywatni nie planują wybudowania takiej infrastruktury w ciągu najbliższych trzech 3 lat. Charakterystyką NGA jest minimalna przepływność na poziomie 30 Mb/s pozwalającą operatorowi na oferowanie kanału HD.

Poniższe wykresy przedstawiają występowanie w województwie dolnośląskim tzw. białych, szarych i czarnych plam dla usług szerokopasmowych tradycyjnych i usług NGA (na podstawie analizy wykonanej w 2012 r. na potrzeby projektu Dolnośląskiej Sieci Szkieletowej). Dostępność sieci szerokopasmowej w województwie dolnośląskim:

Kolorami oznaczono:białym - obszar tzw. białych plam, gdzie brak infrastrutkury szerokopasmowejszarym - obszar o częściowej infrastrukturzeczarnym – obszar o istniejącej infrastruturze szerokopasmowej

152

Mapa ilustrująca dostępność usług szerokopasmowych

Dostępność zaawansowanych usług szerokopasmowych i infrastruktury wymaganej do ich dostarczania w województwie ogranicza się do obszarów gęściej zaludnionych, a na obszarach, które nie są atrakcyjne komercyjnie dla operatorów telekomunikacyjnych, infrastruktura szerokopasmowa jest niewystarczająca lub nie występuje wcale.

Cel projektu

Celem projektu jest przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu oraz likwidacja obszarów wykluczenia informacyjnego na terenie Dolnego Śląska - głównie na obszarach wiejskich i małych miast. Wybudowana zostanie regionalna sieć szerokopasmowa na obszarach „białych” i „szarych”, tj. obszarach najbardziej zagrożonych wykluczeniem cyfrowym. Budowa jednolitej infrastruktury teleinformatycznej pozwoli na zwiększenie dostępności do mediów elektronicznych, a także podniesie atrakcyjność obszarów dla operatorów telekomunikacyjnych świadczących usługę tzw. „ostatniej mili”. Otwarcie niedostępnego dotąd rynku spowoduje wzrost liczby inwestycji związanych z doprowadzeniem infrastruktury do odbiorcy końcowego, co wpłynie na zwiększenie dostępu do internetu dla instytucji, przedsiębiorstw i mieszkańców obszarów peryferyjnych zagrożonych wykluczeniem informacyjnym.

Projekt skupia sie na „białych obszarach NGA” oraz obszarach najbardziej zagrożonych „wykluczeniem cyfrowym” w odniesieniu do podstawowego, tradycyjnego dostępu szerokopasmowego do internetu, w którym tradycyjne „białe obszary” to takie, gdzie nie ma infrastruktury szerokopasmowej, a problematyczne tradycyjne „obszarów szarych” to te, gdzie występowanie pojedynczej infrastruktury szerokopasmowej nie przeciwdziała zawodności mechanizmów rynkowych.

Przedmiot projektu

Przedmiotem projektu jest budowa regionalnej sieci optycznej o charakterze szkieletowo-dystrybucyjnym o min. długość sieci 1 564 km zawierającej 157 węzłów w sieci (w tym 9 węzłów szkieletowych, 82 węzły dystrybucyjne, 66 węzłów dostępu do sieci oraz 2 Centra Zarządzania Siecią) i blisko 600 punktów dystrybucji (pasywne punkty styku) na obszarach wykluczenia informacyjnego. Jako medium transmisyjne zastosowany zostanie światłowód jednomodowy. Ponad 90% tras znajduje się w pasie terenów kolejowych (grunty PKP SA),

153

co ułatwia uzgodnienia (1 właściciel). Projekt będzie realizowany przede wszystkim na obszarach szczególnie zagrożonych wykluczeniem cyfrowym, a więc na terenach wiejskich i małych miast.

Zgodnie z wytycznymi KE sieć będzie spełniać wymogi: neutralności technologicznej, otwartości w zakresie dostępu i skalowalności, jakie stawiane są sieciom Nowej Generacji.

Projekt zakłada budowę infrastruktury teleinformatycznej, nie dublującej istniejących i planowanych zasobów należących do różnych komercyjnych operatorów. Obejmie ona elementy pasywne, takie jak: kanalizacja teletechniczna, kable światłowodowe, studnie, szafy i kontenery oraz elementy aktywne w ilości potrzebnej do uzyskania założonego celu projektu (przede wszystkim w węzłach szkieletowych i głównych węzłach dystrybucyjnych).

Umowa o dofinansowanie opisywanego projektu została podpisana 29 stycznia 2013 r.

Wartość projektu*

całkowita wartość projektu 51 261 265,56 EUR 215 000 000,00 PLN wydatki kwalifikowalne 41 966 269,51 EUR 176 014 927,56 PLN dofinansowanie 35 671 329,08 EUR 149 612 688,43 PLN środki własne 6 294 940,42 EUR 26 402 239,13 PLN*Do przeliczeń zastosowano kurs sprawozdawczy z dnia 28.11.2013 r. tj. 4,1942

Projekt na dzień notyfikacji do KE nie spełniał warunków tzw. projektu dużego, ponieważ według ówczesnego kursu EUR jego wartość całkowita wynosiła 49,3 mln EUR.

Model eksploatacji sieci

Właścicielem wybudowanej infrastruktury pozostaje beneficjent – Samorząd Województwa Dolnośląskiego. Za eksploatację i sprzedaż usług odpowiada Operator Infrastruktury (wybrany w formule PPP). Umowa z Operatorem zapewni odpowiedni poziom usług oraz kontrolę właścicielską gwarantującą oczekiwane skutki społeczne podejmowanej interwencji i nie wymaga od administracji jednostek samorządu terytorialnego zaangażowania technicznego i finansowego w utrzymanie i zarządzanie siecią. DSS jest siecią otwartą oferująca infrastrukturę telekomunikacyjną oraz hurtowe usługi IP dla wszystkich przedsiębiorców telekomunikacyjnych

154

dostarczających usługi dostępu szerokopasmowego. Dostęp do sieci będzie umożliwiony w ustalonych punktach styku. W praktyce nie ma ograniczenia przepustowości sieci.

W okresie sprawozdawczym w ramach projektu została podpisana umowa na pełnienie funkcji Inżyniera Kontraktu oraz dostawę i wdrożenie systemu paszportyzacji sieci dla projektu. Dokonano odbioru Centrum Zarządzania Siecią we Wrocławiu, odebrano 84 projekty budowlane i wykonawcze relacji optotelekomunikacyjnych (elementów liniowych sieci), odebrano 25 elementów robót budowlanych dot. wykonania sieci o długości 271,63 km.W okresie sprawozdawczym zostało ogłoszone postępowanie na „Pełnienie funkcji Operatora Infrastruktury Dolnośląskiej Sieci Szerokopasmowej, w tym rozbudowa i eksploatacja sieci” w oparciu o ustawę o partnerstwie publiczno – prywatnym z zastosowaniem ustawy o koncesji na roboty budowlane lub usługi.

Harmonogram działań w projekcie

Z powodu wielkości, zakresu rzeczowego i stopnia skomplikowania zaplanowanych prac, budżet projektu i harmonogram realizacji podlegały kilkukrotnym modyfikacjom.

20.09.2010 r. pozyskano prawo drogi: porozumienie z PKP S.A. (prawo do dysponowania nieruchomościami dla 95% trasy), postanowienia zarządów dróg (pozostałe 5% trasy)

28.09.2011 r. opiniowano wniosek przez Inicjatywę JASPERS

09.11.2011 r. opiniowano przez UKE wniosek w sprawie wykonywania działalności przez Samorząd Województwa Dolnośląskiego działalności w zakresie telekomunikacji

koniec 2011 r.wykonana została dokumentacja przygotowująca projekt: inwentaryzacja infrastruktury, koncepcja techniczna, Studium Wykonalności, OOŚ, Program Funkcjonalno-Użytkowy, specyfikacje wymagań technicznych, SIWZ

28.02.2012 podpisano umowę na zaprojektowanie i wykonanie sieci

24.07.2012 r. przesłano do Komisji Europejskiej wniosek o dokonanie notyfikacji projektu w zakresie pomocy publicznej

maj/czerwiec 2012 r.

przeprowadzono konsultacje społeczne (zgłoszone uwagi nie miały wpływu na zmianę przyjętych założeń projektu)

30.03.2012 r. złożony został wniosek o dofinansowanie projektu do Regionalnego Programu Operacyjnego (pierwsza wersja)

26.10.2012 r. ogłoszono przetarg na inżyniera kontraktu 14.12.2012 r. Komisja zatwierdziła decyzję notyfikacyjną

koniec 2012 r. uzyskano wszystkie prawomocne decyzje o lokalizacji regionalnej sieci szerokopasmowej (94 etapy)

koniec 2012 r.

opracowano dwa elementy dokumentacji projektowej: projekt budowlany i wykonawczy Centrum Zarządzania Siecią oraz projekt techniczny części aktywnej DSS wraz z projektem technicznym i planem wdrożenia systemów informatycznych zarządzaniai monitoringu sieci

29.01.2013 r. wybrano projekt do dofinansowania i podpisano umowę o dofinansowanie25.03.2013 r. podpisano umowę z Inżynierem Kontraktu

2013 rokopracowano większą część dokumentacji projektowej i wykonawczej, odebrano część wybudowanej sieci szerokopasmowej oraz odebrano Centrum Zarządzania Siecią we Wrocławiu.

2014 rok zaplanowano odebranie kolejnej części dokumentacji, wybudowanie pozostałych odcinków sieci oraz odebranie Zapasowego Centrum Zarządzania Siecią

I kwartał 2015 r. planowane zakończenie realizacji projektu


Na terenie województwa dolnośląskiego realizowanych jest 404 projekty z zakresu społeczeństwa informacyjnego, które otrzymały dofinansowanie z Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka.

Bliższych informacji o liczbie i wartości projektów realizowanych na terenie województwa dolnośląskiego w ramach innych programów operacyjnych dostarcza załącznik XII do sprawozdania Opis sytuacji społeczno-gospodarczej województwa dolnośląskiego w 2013 r.- punkt 5.2 Projekty realizowane na terenie województwa dolnośląskiego w ramach innych programów operacyjnych.

155


Tabela postępu rzeczowego dla Priorytetu 2 Społeczeństwo informacyjne przedstawia wartości określone na podstawie zawartych 80 umów o dofinansowanie (szacowana realizacja) oraz zatwierdzonych 60 wniosków o płatność końcową (realizacja).


Wartość docelowa

Szacowana



umów dla 2015 r.

Realizacjawedług




dla 2015 r.2013 2015 stan na 31.12.2013

Stan na 31.12.2013

Priorytet 2 Społeczeństwo informacyjneWskaźniki produktu

Liczba projektów realizowanych w zakresie

społeczeństwa informacyjnegoszt. 55 70 80 114,29% 60 85,71%

w tym:Liczba projektów dotyczących

e-usług szt. 28 36 66 183,33% 54 150,00%

Wskaźniki rezultatuLiczba osób, które uzyskały

dostęp do szerokopasmowego internetu

osoby 200 000 250 000 131 548 52,62% 0 0,00%

w tym:na obszarach wiejskich osoby 60 000 75 000 27 027 36,04% 0 0,00%Liczba nowych węzłów

dostępowych w posiadaniu administracji publicznej

szt. 240 300 179 59,67% 4 1,33%

Na koniec okresu sprawozdawczego w ramach Priorytetu 2 Społeczeństwo informacyjne zakontraktowana została alokacja na poziomie 98,51%. Wartość dofinansowania z EFRR w projektach zakończonych wyniosła 21,05% alokacji Priorytetu. W związku z powyższym odnotowano postęp w realizacji wskaźników, który na obecnym etapie wdrażania RPO WD pozwala stwierdzić, iż założone dla Priorytetu 2 cele są systematycznie i konsekwentnie realizowane.

Analizę wskaźników osiągniętych w projektach, dla których zatwierdzono wnioski o płatność końcową oraz wskaźniki wykazane w umowach o dofinansowanie przedstawiono poniżej.

Liczba projektów realizowanych w zakresie społeczeństwa informacyjnego

wartość docelowa – 70 szt. szacowana realizacja – 80 szt. – 114,29% wartości docelowej. projekty zakończone – 60 szt. – 85,71% wartości docelowej

w tym Liczba projektów dotyczących e-usług


Przekroczenie wartości docelowej wskaźnika Liczba projektów dotyczących e-usług w przypadku szacowanej realizacji wynika z faktu, iż są realizowane projekty o niższej wartości niż zakładano przy programowaniu wartości docelowych wskaźnika. Pozwala to na realizację większej liczby projektów.

Liczba osób, które uzyskały dostęp do szerokopasmowego Internetu

wartość docelowa – 250 000 osób szacowana realizacja – 131 548 osób – 52,62% wartości docelowej projekty zakończone – 0 osób – 0,00% wartości docelowej

156

w tym na obszarach wiejskich

wartość docelowa – 75 000 osób szacowana realizacja – 27 027 osób – 36,04% wartości docelowej projekty zakończone – 0 osób – 0,00% wartości docelowej

Z podpisanych umów wynika, że dostęp do szerokopasmowego Internetu uzyska 131 548 osób (52,62% wartości docelowej), w tym 27 027 osób na obszarach wiejskich (36,04% wartości docelowej). Do końca 2013 r. nie zakończył się żaden projekt wdrażający ten wskaźnik. Brak realizacji wskaźnika wynika z trudności przy przygotowaniu i wdrażaniu projektów związanych z budową sieci szerokopasmowych – w ramach 4 zakończonych naborów podpisanych zostało jedynie 13 umów. Przyczyn można szukać w opóźnieniu w uruchamianiu naborów w związku z brakiem do 2010 r. uregulowań w zakresie pomocy publicznej, a przyjęte rozporządzenie nie objęło jako beneficjentów jednostek samorządu terytorialnego, co zniechęciło jednostki samorządu terytorialnego do realizacji tego typu projektów pomimo wykazywanego wcześniejszego zainteresowania, ze względu na wymóg indywidualnej notyfikacji przez Komisję. Ponadto w wyniku rozwoju mobilnego dostępu do internetu następuje zmniejszenie popytu na dostęp do szerokopasmowego internetu przy jednoczesnym zwiększeniu zapotrzebowania na usługi „nowej generacji” o znacznie większej przepustowości. Istotny wpływ na realizacje projektu miał mieć projekt Samorządu Województwa pn. Likwidacja obszarów wykluczenia informacyjnego i budowa dolnośląskiej sieci szkieletowej. Jednak w wyniku analizy różnych wariantów realizacyjnych, przyjęto rozwiązania zakładające udostępnienie powstałej infrastruktury operatorom telekomunikacyjnym (dostęp hurtowy). IZ proponowała w 2013 roku zmianę założonej wartości docelowej w Programie dla tego wskaźnika, jednak KE nie wyraziła zgody na tę zmianę. Zaistniała jednak możliwość wliczania do wskaźnika osób, które uzyskały dostęp do Internetu szerokopasmowego w wyniku realizacji projektu dotyczącego budowy dolnośląskiej sieci szkieletowej. W związku z powyższym IZ w 2013 roku wystąpiła do KE z prośbą o zaakceptowanie metodologii wyliczenia niniejszego wskaźnika, na co uzyskała zgodę w styczniu 2014 roku. Metodologia zakłada wyliczenie wskaźnika na podstawie iloczynu potencjału abonenckiego, czyli liczby gospodarstw domowych w promieniu 5 km od każdego węzła dostępu do sieci DSS (pasywnego punktu styku przewidzianego do przyłączania sieci ostatniej mili) pomnożonego przez 3 osoby przypadające średnio na jedno gospodarstwo oraz procent gospodarstw domowych realnie zainteresowanych w uzyskaniu dostępu do internetu (oszacowany na podstawie odsetka mieszkańców posiadających dostęp do szerokopasmowego internetu na terenie Dolnego Śląska wynoszącym w 2012 r. 60,7%). Wyliczone w ten sposób dane będą weryfikowane za pomocą ankiet przeprowadzonych po zakończeniu projektu.

Biorąc pod uwagę powyższe istnieje duże prawdopodobieństwo zrealizowania wskaźnika na poziomie zbliżonym do założonej wartości docelowej

Liczba nowych węzłów dostępowych w posiadaniu administracji publicznej


Wartość wskaźnika była szacowana z uwzględnieniem założeń projektowych dotyczących budowy regionalnej sieci szkieletowej (DSS). W okresie tworzenia RPO i prognozowania wartości wskaźników projekt DSS był we wczesnej fazie koncepcyjnej. Wpływ na zmniejszenie wartości niniejszego wskaźnika miała konieczność dostosowania zakresu projektu (rozwiązań technicznych) do wspólnotowych przepisów dotyczących pomocy publicznej warunkujących pozytywne zakończenie procesu indywidualnej notyfikacji. Istotne znaczenie miał również rozwój technologii telekomunikacyjnej, w tym m.in. sieci nowej generacji (NGA), stanowi to alternatywę na sieci szerokopasmowych, a tym samym niższą realizacje wskaźnika niż założono w Programie. W efekcie pierwotnie zakładana w projekcie liczba węzłów dostępowych okazała się zbyt duża i nieuzasadniona ekonomicznie. W 2013 r. IZ wnioskowała o zmniejszenie wartości docelowej tego wskaźnika, na którą KE wyraziła zgodę. Wartość docelowa zostanie zmniejszona do 200 szt.Trudności w realizacji wynikają również z późnego wprowadzenia programów w zakresie pomocy publicznej oraz nieobjęcie nimi jednostek samorządu terytorialnego. Zaistniała również konieczność dostosowania zakresu projektu budowy DSS (rozwiązań technicznych) do wspólnotowych przepisów dotyczących pomocy publicznej warunkujących pozytywne zakończenie procesu indywidualnej notyfikacji przez Komisję.


W ramach Priorytetu 2 Społeczeństwo informacyjne wśród dotychczas podpisanych umów zakłada się utworzenie 43,5 miejsc pracy, w tym 21,5 etatu przeznaczono dla kobiet. Według stanu na dzień 31.12.2013 r. utworzono 28 miejsc pracy, w tym 18,5 etatów dla kobiet.

157

Realizacja celów

Głównym celem Priorytetu 2 jest wspieranie konkurencyjności województwa dolnośląskiego poprzez rozwój szeroko rozumianej regionalnej i lokalnej infrastruktury informacyjnej. Podstawowym zadaniem Priorytetu jest zmniejszenie dysproporcji regionalnych w dostępie do internetu, a co się z tym wiąże, także do informacji i usług świadczonych drogą elektroniczną. Obszarem wsparcia są objęte regionalne i lokalne sieci zapewniające szerokopasmowy dostęp do Internetu. Dofinansowana w tym zakresie jest budowa, rozbudowa i modernizacja sieci szkieletowych i dostępowych wraz z wyposażeniem ośrodków administrujących.

Wdrażanie Priorytetu 2 Społeczeństwo informacyjne przyczyni się do realizacji pierwszego celu szczegółowego Programu Wzrost aktywności gospodarczej opartej o wiedzę i innowacyjność.

Sytuacja w zakresie komputeryzacji i informatyzacji województwa dolnośląskiego poprawia się z roku na rok. Począwszy od roku 2007 systematycznie wzrasta odsetek gospodarstw domowych wyposażonych w komputer z dostępem do internetu. W poszczególnych latach w województwie dolnośląskim wskaźnik ten kształtował się następująco:

2007 2008 2009 2010 2011 2012% % % % % %36,2 46,4 53,6 59,3 60,9 62,6

Do końca 2013 r. zrealizowano 60 projektów w zakresie społeczeństwa informacyjnego, z czego 54 dotyczą e-usług. Na podstawie podpisanych umów można się spodziewać, że ponad 131 tys. osób uzyska dostęp do internetu szerokopasmowego (w tym 27 tys. na terenach wiejskich) i powstanie 179 nowych węzłów dostępowych w posiadaniu administracji publicznej.

Efekty rzeczowe

W ramach realizowanych projektów w Priorytecie 2 Społeczeństwo informacyjne, m.in.:

- zostanie wybudowana/zmodernizowana regionalna sieć szkieletowa o długości 2006,88 km,- zostanie wybudowana/zmodernizowana sieć dostępowa o długości 130,54 km,- zainstalowanych zostanie 91węzłów sieci- zakupionych zostanie 9573 środków trwałych/wartości niematerialnych i prawnych (serwery, urządzenia

sieciowe aktywne, specjalistyczne oprogramowanie),- uruchomione zostaną 73 publiczne punkty dostępu do Internetu,- zostanie stworzonych/ udoskonalonych 125 baz danych,- Zakupionych zostanie 4876 zestawów komputerowych,- uruchomionych zostanie 56 usług on-line na poziomie 1 – Informacja,- uruchomionych zostanie 478 usług on-line na poziomie 2 – Interakcja,- uruchomionych zostanie 341 usług on-line na poziomie 2 – dwustronna interakcja,- Uruchomionych zostanie 14 usług on-line na poziomie 2 – Transakcja,- wdrożonych zostanie 35 wewnętrznych systemów zarządzania w jednostkach publicznych,- utworzonych zostanie 200 mobilnych pracowni komputerowych,- zakupionych zostanie 89 podpisów elektronicznych.

Realokacja środków

W okresie sprawozdawczym nie dokonywano realokacji do Priorytetu 2 Społeczeństwo informacyjne, ani nie realokowano środków z Priorytetu 2, dokonano jedynie realokacji środków między Działaniami Priorytetu 2.


Równość szans

W ramach Priorytetu 2 Społeczeństwo informacyjne realizowanych jest 74 projekty pozytywnie wpływające na politykę równych szans, w szczególności w aspekcie poprawy dostępu różnych grup społecznych i zawodowych, w tym osób niepełnosprawnych, osób starszych, młodzieży uczącej się, do technologii informacyjnych i komunikacyjnych. Projekty te dotyczą w szczególności budowy sieci i e-usług.

Informacja została zamieszczona w Sprawozdaniu w pkt. 2.2.1 Zasada równości szans.

Cross-financing

158

W ramach Priorytetu 2 wypłacono beneficjentom w ramach mechanizmu cross-financing środki w wysokości 366 401,88 EUR.

Pozostałe informacje zostały zamieszczone w pkt 2.6.3 Cross-financing.

Komplementarność

Analiza poszczególnych obszarów wsparcia w ramach RPO WD, w kontekście diagnozowania komplementarności międzyprogramowej ukazuje komplementarność Priorytetu 2 z Programem Operacyjnym Innowacyjna Gospodarka (PO IG). Zapisy programowe wskazują, iż projekty o charakterze regionalnym realizowane w ramach Działania 2.1 oraz 2.2 RPO WD, będą komplementarne wobec działań PO IG dotyczących budowy elektronicznej administracji oraz zwiększana innowacyjności gospodarki. Ponadto projekty przewidziane do realizacji w ramach Działania 2.2 korelują z Działaniem 5.2 Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (PO KL), które dotyczy wzmocnienia potencjału administracji samorządowej. Powiązanie działań podejmowanych w ramach Priorytetu 2 z innymi programami finansowanymi z funduszy UE ukazuje poniższa tabela.



Działanie 2.1 Infrastruktura społeczeństwa informacyjnego

Działanie 2.2 Rozwój usług elektronicznych

Opracowanie własne - na podstawie zapisów Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013 oraz Szczegółowego Opisu Priorytetów Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013, a także wyników badania przeprowadzonego na zlecenie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego na temat komplementarności wsparcia z PO KL z innymi programami UE

Interwencje podejmowane w ramach Działania 2.1 i 2.1 RPO WD wykazują komplementarność względem siebie, jak również z działaniami podejmowanymi w ramach Priorytetu 1, 6, 7, 8 oraz 9. Komplementarność wewnątrzprogramową w Priorytecie 2 przedstawia poniższa tabela (oznaczono kolorem szarym):


Priorytet 2 RPO WD

1. P

rzed

sięb

iors

twa

i inn

owac

yjno

ść

2. S

połe

czeń

stw

o in

form

acyj

ne

3. T

rans

port

4. Ś

rodo

wis

ko

i bez

piec

zeńs

two

ekol

ogic

zne

5. E

nerg

etyk

a

6. T

urys

tyka

i ku

ltura

7. E

duka

cja

8. Z

drow

ie

9. M

iast

a

Działanie 2.1 Infrastruktura społeczeństwa informacyjnego

Działanie 2.2 Rozwój usług elektronicznych

Opracowanie własne - na podstawie zapisów Szczegółowego Opisu Priorytetów Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013

Mając na względzie identyfikacje obszarów, w których beneficjenci wskazywali na komplementarność projektów, przeanalizowano wnioski o dofinansowanie w projektach zakontraktowanych do końca 2013 r. W wyniku przedmiotowej analizy stwierdzono, że 68% projektów z Priorytetu 2 deklaruje komplementarność projektu, w tym najwięcej komplementarność wewnętrzprogramową w ramach RPO WD – 48%. Nie mniej

159

jednak należy mieć na uwadze, że beneficjenci nie zawsze właściwe interpretowali pojęcie „komplementarność”, rozumianą jako powiązanie projektów zmierzające do osiągnięcia określonych celów. Identyfikacja rzeczywistej komplementarności projektów, a co za tym idzie również efektów synergii, wymaga wnikliwej analizy każdego z przedsięwzięć. Komplementarność projektów w ramach Priorytetu 2 RPO WD, na podstawie zapisów wniosków o dofinansowanie przedstawia poniższa tabela.

Komplementarność projektów w Priorytecie 2 wg źródła pochodzenia środków

Liczba projektów %

Projekty realizowane w ramach Priorytetu 2 80 100%

Projekty deklarujące komplementarność, w tym 54 68%

deklarujące komplementarność wewnątrzprogramową (RPO WD) 26 48%

deklarujące komplementarność zewnątrzprogramową , w tym: 40 74%

z Programem Operacyjnym Kapitał Ludzki (PO KL) 3 6%

z Programem Operacyjnym Infrastruktura i Środowisko (PO IŚ) 1 2%

z Programem Operacyjnym Innowacyjna Gospodarka (PO IG) 4 7%

z Zintegrowanym Programem Operacyjnym Rozwoju Regionalnego (ZPORR) 15 28%

z innymi 23 43%

Opracowanie własne - na podstawie zapisów wniosków o dofinansowanie

Ewaluacje

Instytucja Zarządzająca nie przeprowadzała badań ewaluacyjnych w zakresie właściwym dla Priorytetu 2 Społeczeństwo informacyjne. W Okresowym Planie Ewaluacji na rok 2013 r. Instytucja Zarządzająca zaplanowała przeprowadzenie Ewaluacji wpływu projektów realizowanych w RPO WD w kategoriach interwencji 10, 11, 13 wraz z wyznaczeniem typów projektów preferowanych do wsparcia w perspektywie finansowej 2014-2020, badanie przeprowadzone zostanie na 2014 r.

Realizacja zaleceń i rekomendacji Komisji Europejskiej odnoszących się do Priorytetu 2

Komisja Europejska w piśmie z dnia 29.08.2013 r. zwróciła uwagę na brak realizacji wskaźnika dotyczącego dostępu do łączy szerokopasmowych. IZ w okresie sprawozdawczym wystąpiła do KE o zaakceptowanie metodologii wyliczania i uwzględnienia we wskaźniku programowym, osób przyłączonych do szerokopasmowego internetu w wyniku realizacji projektu pn. Likwidacja obszarów wykluczenia informacyjnego i budowa dolnośląskiej sieci szkieletowej (DSS). Akceptacja przez KE tej metodologii przyczyni się w dużym stopniu do osiągnięcia założonej wartości docelowej. Ze względu na fakt, że termin zakończenia projektów, które wykazały ten wskaźnik w umowie, przewidziany jest na rok 2014 i 2015, realizacja wskaźnika najszybciej będzie możliwa do przedstawienia w przyszłych okresach sprawozdawczych.

Rekomendacje Instytucji Zarządzającej

W okresie sprawozdawczym Instytucja Zarządzająca nie wydała rekomendacji w zakresie Priorytetu 2 Społeczeństwo informacyjne.

Podsumowanie

Według stanu na 31.12.2103 r. zakontraktowane umowy zaangażowały 98,51% alokacji Priorytetu. Wypłacone beneficjentom środki kształtują się na poziomie 37,20% alokacji Priorytetu. Udział zakończonych projektów wynosi 21,05% alokacji Priorytetu. Zaznaczyć należy, że istotny wpływ na realizacje finansową Priorytetu ma projekt dotyczący budowy sieci szerokopasmowej, który kończy się w I kwartale 2015 r., a jego udział w stosunku do zakontraktowanych środków stanowi 37,31%.

3.2.2 Opis istotnych problemów we wdrażaniu wraz z podjętymi środkami zaradczymiW okresie sprawozdawczym nie wystąpiły problemy związane z realizacja Priorytetu 2 Społeczeństwo informacyjne.

160

3.3 Priorytet 3. Rozwój infrastruktury transportowej na Dolnym Śląsku (Transport)



W ramach Priorytetu 3 Transport według stanu na dzień 31.12.2013 r. podpisano 75 umów o dofinansowanie (w tym 7 w okresie sprawozdawczym) o wartości dofinansowania z EFRR 271 804 398,96 EUR (1 140 002 010,10 PLN), co stanowi 99,49% alokacji przeznaczonej na realizację Priorytetu. W ramach Priorytetu 3 Transport rozwiązano dwie umowy.


W ramach Priorytetu 3 Transport zakończyła się realizacja 44 projektów (w tym 11 w okresie sprawozdawczym). Wartość dofinansowania z EFRR zakończonych projektów wynosi 75 232 175,34 EUR (315 538 789,81 PLN), co stanowi 27,54% alokacji dla Priorytetu.



Podpisane umowy


Płatności przekazane

beneficjentom


Liczba - 75 44 - -

Wartość dofinansowaniaz EFRR [EUR] 273 196 914 271 804 398,96 75 232 175,34 194 596 071,02 1 392 515,04

% alokacji - 99,49% 27,54% 71,23% 0,51%

Wartość projektów realizowanych na obszarze wiejskim i małych miast w podpisanych umowach w ramach Priorytetu 3 Transport wynosi 478 988 073,72 EUR (114 202 487,65 PLN) środków EFRR, co stanowi 42,02% alokacji Programu. Wartość ta przekracza poziom, jaki został wyznaczony dla tego Priorytetu (38%)

161

w Szczegółowym Opisie Priorytetów Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013.

W ramach Priorytetu 3 realizowany jest projekt duży w rozumieniu art. 39 Rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006, który jest inwestycją Samorządu Województwa Dolnośląskiego realizowaną przez Dolnośląską Służbę Dróg i Kolei we Wrocławiu pn. Budowa drogi wojewódzkiej od drogi krajowej nr 94 do drogi wojewódzkiej nr 455 wraz z ich węzłami. Umowa o dofinansowanie została podpisana 30.12.2011 r. Szczegółowe informacje na temat tego projektu przedstawione zostały w punkcie 5 sprawozdania Programy EFRR/FS: Duże projekty.


ANALIZA JAKOŚCIOWA


W ramach Priorytetu 3 Transport według stanu na dzień 31.12.2013 r. przeprowadzono 9 naborów wniosków o dofinansowanie (wszystkie w trybie systemowym) o łącznej alokacji z EFRR w wysokości 170 187 043 EUR. Stanowi to 62,29% alokacji przeznaczonej na realizację Priorytetu. Środki w wysokości 99 982 734,94 EUR (36,60% alokacji) przeznaczono na realizację projektów z Indykatywnego Wykazu Indywidualnych Projektów Kluczowych. W okresie sprawozdawczym nie ogłoszono nowych naborów, kontynuowano jeden nabór uruchomiony w poprzednim okresie sprawozdawczym na kwotę alokacji 17 000 000 EUR.



Złożone wnioski w trybie preselekcji

dla naborów systemowych

Złożone wnioski Liczba wniosków Podpisane

umowy

Liczba %

alokacji na nabór

Liczba %

alokacji na nabór

po ocenie formalnej



Nabory zakończoneDziałanie 3.1. Infrastruktura drogowa

Budowa dróg gminnychi powiatowych w celu poprawy dostępności ośrodków rozwoju

gospodarczego

8 021 390 42 601,24% 15 185,83% 9 9 9 9

Budowa i modernizacja dróg w celu poprawy połączeń z siecią

TEN-T, drogami krajowymi, połączeń tranzytowych przez miasta, dostępności do miejsc

atrakcyjnych turystycznie budowa i modernizacja obwodnic miast

i miejscowości

36 707 653 91 674,82% 38 142,77% 30 30 30 28


TEN-T, drogami krajowymi, połączeń tranzytowych przez miasta, dostępności do miejsc

atrakcyjnych turystycznie, poprawy dostępności ośrodków

rozwoju gospodarczego, budowa i modernizacja obwodnic miast

i miejscowości

35 700 000 7 381,34% 3 103,46% 2 2 2 2

Budowa i modernizacja dróg w celu poprawy połączeń tranzytowych przez miasta

10 000 000 6 289,22% 3 121,65% 2 2 2 2


TEN-T, drogami krajowymi,10 808 000 32 619,31% 9 167,52% 7 7 7 6

162





umowy

Liczba %

alokacji na nabór

Liczba %

alokacji na nabór

po ocenie formalnej



Budowa i modernizacji dróg (przede wszystkim o dużym

natężeniu ruchu) w celu poprawy jakości połączeń z siecią TEN-T oraz innymi drogami krajowymi;budowy i modernizacji obwodnic

miast i miejscowości

20 000 000 1 100% 1 99,10% 1 1 1 1

Razem 121 237 043 179 - 69 - 51 51 51 48Działanie 3.2 Transport i infrastruktura kolejowa

Likwidacja ograniczeń wynikających z braku lub złego stanu sieci kolejowej (wyłącznie projekty o dużym znaczeniu dla

regionu);modernizacja dworców, przystanków kolejowych

wyłącznie w celu dostosowania ich do potrzeb osób niepełnosprawnych

14 950 000 2 99,94% 2 99,86% 2 2 2 2

Działanie 3.3. Transport miejski i podmiejskiZakup nowych, przyjaznych dla środowiska środków transportu

zbiorowego, zakup pojazdów ciężkiego pogotowia

technicznego, zakup urządzeń oraz budowa i modernizacja infrastruktury towarzyszącej

17 000 000 18 393,10% 6 124,08% 6 6 6 6

Zakup nowych, przyjaznych dla środowiska środków transportu

zbiorowego do obsługi istniejących i planowanych linii tramwajowych i autobusowych;

Zakup pojazdów ciężkiego pogotowia technicznego; Zakup

urządzeń oraz budowy i modernizacji infrastruktury niezbędnej do uruchomienia

nowych linii.

17 000 000 20 469,66% 9 160,50%- 9 9 6 5

Razem 34 000 000 38 - 15 - 15 15 15 15

W roku 2014 nie planuje się nowych naborów ze względu na wyczerpanie alokacji w ramach Priorytetu.


Według stanu na dzień 31.12.2013 r. w ramach Priorytetu 3 realizowano 75 projektów o wartości dofinansowania z EFRR 271 804 398,96 EUR (1 140 002 010,10 PLN).

W ramach Priorytetu realizowane są projekty przede wszystkim w zakresie:- budowy i modernizacji dróg w celu poprawy jakości połączeń z siecią TEN-T oraz innymi drogami

krajowymi, obwodnice miast i miejscowości; poprawiających dostępność do specjalnych stref ekonomicznych, parków technologicznych i przemysłowych, jak i do miejsc atrakcyjnych turystycznie o znaczeniu regionalnym lub ponadregionalnym (Działanie 3.1) - 60 projektów o wartości dofinansowania z EFRR 192 450 623,07 EUR (807 176 403,28 PLN),

- modernizacji linii kolejowych, zakupu taboru kolejowego wykorzystywanego w regionalnych przewozach pasażerskich, modernizacji dworców, przystanków kolejowych w celu dostosowania ich do potrzeb osób niepełnosprawnych (Działanie 3.2) - 3 projekty o wartości dofinansowania z EFRR 21 578 864,56 EUR (90 506 073,73 PLN),

- zakupu przyjaznych dla środowiska środków transportu zbiorowego, jak i środków transportu kolejowego wyłącznie dla potrzeb komunikacji miejskiej i podmiejskiej, modernizacji infrastruktury niezbędnej do uruchomienia linii, jak i infrastruktury towarzyszącej, np. węzłów przesiadkowych oraz infrastruktury systemów centralnego sterowania ruchem, dystrybucji biletów, informacji, monitoringu

163

bezpieczeństwa (Działanie 3.3) - 12 projektów o wartości dofinansowania z EFRR 57 774 911,33 EUR (242 319 533,09 PLN).


Rozkład projektów realizowanych w Priorytecie 3 według obszaru realizacji prezentuje poniżej zamieszczona tabela.Przewaga obszaru miejskiego w prezentowanej tabeli wynika z realizacji wielu projektów dotyczących przebudowy ulic miast będących fragmentami dróg lokalnych i regionalnych ułatwiających tranzyt przez miasto oraz projektów dotyczących transportu miejskiego. Znaczący jest udział projektów realizowanych na obszarach wiejskich, które obejmują także obszary defaworyzowane. Projekty realizowane w ramach Priorytetu 3 sprzyjają poprawie jakości infrastruktury transportowej także na terenach oddalonych od stolicy regionu. Wzmocnieniu ulega sieć połączeń transportowych wewnątrz województwa.



01 Obszar miejski 137 013 048,43 50,41%05 Obszar wiejski 95 652 424,39 35,19%02 Obszar górski 0 0,00%00 Nie dotyczy 39 138 926,14 14,40%*Razem 271 804 398,96 100,00%

*dotyczy projektów realizowanych na obszarze całego województwa dolnośląskiego np. zakupu taboru kolejowego obsługującego różne obszary województwa

Rozkład realizowanych projektów w poszczególnych powiatach województwa prezentuje poniższa tabela.



w tym EFRR [EUR]



Liczba umów

Powiat bolesławiecki 5 661 851,27 3 034 050,30 3 034 050,30 1,12% 4Powiat dzierżoniowski 22 588 238,72 10 547 545,96 10 547 545,96 3,88% 3Powiat głogowski 3 340 672,33 1 151 049,08 1 151 049,08 0,42% 1Powiat górowski 0,00 0,00 0,00 0,00% 0Powiat jaworski 1 762 366,79 837 005,01 837 005,01 0,31% 2Powiat jeleniogórski 13 522 725,03 8 517 483,66 8 517 483,66 3,13% 4Powiat kamiennogórski 0,00 0,00 0,00 0,00% 0Powiat kłodzki 29 431 850,72 15 571 335,63 15 571 335,63 5,73% 5Powiat legnicki 2 975 155,03 1 475 286,19 1 475 286,19 0,54% 3Powiat lubański 1 919 042,67 803 166,37 803 166,37 0,30% 1Powiat lubiński 8 811 151,72 4 951 840,62 4 951 840,62 1,82% 2Powiat lwówecki 640 248,39 544 147,11 544 147,11 0,20% 1Miasto Jelenia Góra 29 281 165,10 15 718 095,32 15 718 095,32 5,78% 4Miasto Legnica 31 459 667,71 20 194 556,29 20 194 556,29 7,43% 4Miasto Wałbrzych 38 167 542,17 25 341 158,65 25 341 158,65 9,32% 6Miasto Wrocław 79 202 912,87 28 346 871,97 28 346 871,97 10,43% 6Powiat milicki 1 504 716,62 750 124,42 750 124,42 0,28% 1Powiat oleśnicki 2 429 252,72 1 186 679,20 1 186 679,20 0,44% 1Powiat oławski 3 479 670,49 1 656 823,89 1 656 823,89 0,61% 2Powiat polkowicki 0,00 0,00 0,00 0,00% 0Powiat strzeliński 1 223 502,79 567 851,89 567 851,89 0,21% 1Powiat średzki 1 088 401,28 504 307,78 504 307,78 0,19% 1Powiat świdnicki 42 914 879,22 21 647 217,56 21 647 217,56 7,96% 6Powiat trzebnicki 1 194 624,18 596 965,36 596 965,36 0,22% 1Powiat wałbrzyski 4 679 828,17 2 263 674,12 2 263 674,12 0,83% 2Powiat wołowski 0,00 0,00 0,00 0,00% 0Powiat wrocławski 28 234 830,81 19 611 367,82 19 611 367,82 7,22% 3Powiat ząbkowicki 11 227 490,96 6 684 927,61 6 684 927,61 2,46% 4Powiat zgorzelecki 6 091 587,56 2 750 321,90 2 750 321,90 1,01% 2Powiat złotoryjski 0,00 0,00 0,00 0,00% 0woj. dolnośląskie* 154 069 155,50 76 550 545,22 76 550 545,22 28,16% 5

164



w tym EFRR [EUR]



Liczba umów

RAZEM 526 902 530,80 271 804 398,96 271 804 398,96 100,00% 75*W ramach kategorii „województwo dolnośląskie” ujęto projekty realizowane na terenie więcej niż jednego powiatu.

Z powyższego zestawienia wynika względnie równomierny rozkład terytorialny projektów realizowanych w Priorytecie 3. Jedynie 5 powiatów nie realizuje projektów drogowych, będąc ich beneficjentem, co nie znaczy, ze na ich terenie nie są realizowane takie projekty. Na terenie powiatu górowskiego zrealizowano projekty pn. „Budowa mostu na rzece Odrze w ciągu drogi wojewódzkiej nr 323”, a w powiecie wołowskim projekt pn. „Budowa mostu na rzece Odrze w m. Brzeg Dolny wraz z drogami dojazdowymi”. Drogi te realizowane są przez Samorząd Województwa Dolnośląskiego i zostały ujęte w tabeli w kategorii województwo dolnośląskie. Na terenie województwa realizowane są istotne z punktu widzenia spójności terytorialnej regionu projekty, takie jak np. Budowa drogi wojewódzkiej od drogi krajowej nr 94 do drogi wojewódzkiej nr 455 wraz z ich węzłami (dofinansowanie z EFRR ponad 39 mln EUR).Ogromne znaczenie mają ponadto projekty polegające na budowie/modernizacji obwodnic miast i dróg o dużym natężeniu ruchu. Równocześnie z inwestycjami drogowymi prowadzone są działania wspierające korzystanie z komunikacji miejskiej i kolejowej, w tym modernizacja linii kolejowej, czy zakup taboru dla transportu miejskiego i podmiejskiego.

Mapa projektów drogowych znajduje się w załączniku nr XV do sprawozdania.




w tym EFRR [EUR]



Liczba umów

droga wojewódzka 162 737 751,90 77 811 486,33 77 811 486,33 28,63% 6transport miejski - komunikacja miejska 84 740 014,64 57 774 911,33 57 774 911,33 21,26% 12

obwodnica miasta 72 925 943,89 29 878 437,00 29 878 437,00 10,99% 8przebudowa ulic miasta 58 584 279,69 28 664 592,44 28 664 592,44 10,55% 24budowa mostu 55 407 850,77 26 980 823,27 26 980 823,27 9,93% 2droga powiatowa 44 479 924,73 21 909 466,16 21 909 466,16 8,06% 13modernizacja linii kolejowej 24 433 234,07 14 798 370,02 14 798 370,02 5,44% 2droga gminna 15 605 096,66 7 205 817,87 7 205 817,87 2,65% 7zakup taboru kolejowego 7 988 434,45 6 780 494,54 6 780 494,54 2,49% 1Razem 526 902 530,80 271 804 398,96 271 804 398,96 100,00% 75

Najwięcej projektów realizowanych w ramach Priorytetu 3 dotyczy przebudowy ulic miast (projekty ułatwiające tranzyt przez miasto) oraz dróg powiatowych. Projekty o największej wartości dofinansowania z EFRR znajdują się w kategorii drogi wojewódzkie oraz obwodnice miast, co potwierdza ich znaczenie dla wspierania spójności terytorialnej regionu.




w tym EFRR [EUR]



Liczba umów

jednostka samorządu terytorialnego, związek lub stowarzyszenie jednostek samorządu terytorialnego

452 303 246,40 223 071 704,19 223 071 704,19 82,07% 65


Razem 526 902 530,80 271 804 398,96 271 804 398,96 100,00% 75

Charakterystyczne dla Priorytetu 3 jest to, że w większości projekty są realizowane przez jednostki samorządu terytorialnego. Realizują one wszystkie projekty w ramach infrastruktury drogowej, 4 projekty realizowane są w ramach transportu miejskiego i podmiejskiego (w tym zakup taboru) oraz jeden projekt z zakresu transportu

165

i infrastruktury kolejowej (zakup taboru). Przedsiębiorstwa realizują większość projektów w dziedzinie transportu miejskiego i podmiejskiego (8 projektów), ponadto 2 projekty realizowane są w zakresie modernizacji linii kolejowej.

166


Wśród projektów realizowanych w ramach Priorytetu 3, Instytucja Zarządzająca uznała 16 projektów za kluczowe o szczególnej istotności dla rozwoju sieci transportowej Dolnego Śląska i umieściła je w Indykatywnym Wykazie Indywidualnych Projektów Kluczowych, w tym 2 projekty na liście rezerwowej. Do 31.12.2013 r. podpisano 14 umów o dofinansowanie na wszystkie projekty umieszczone na liście podstawowej o wartości całkowitej 201 616 436,96 EUR (845 619 659,90 PLN), w tym dofinansowanie z EFRR 99 982 734,94 EUR (419 347 586,89 PLN), co stanowi 36,60% alokacji Priorytetu 3 Transport. Płatności przekazane na rzecz beneficjentów wyniosły 82 163 660,00 EUR (344 610 822,78 PLN), co stanowi 82,18% wartości realizowanych umów z IWIPK.

Z projektów indywidualnych 6 zostało zakończonych, a kolejne 3 są w końcowej fazie realizacji lub oczekują na końcowe rozliczenie. Realizacja projektów indywidualnych w ramach Priorytetu 3 przebiega bez opóźnień.

Umieszczenie projektów z zakresu infrastruktury transportowej w IWIPK wynika z ich dużego znaczenia i wpływu na realizację celu szczegółowego Regionalnego Programu Operacyjnego tj. Rozwój infrastruktury służącej poprawie jakości środowiska, warunków inwestowania i prowadzenia działalności gospodarczej.

Poniżej zamieszczone zestawienie ilustruje stan realizacji projektów indywidualnych w Priorytecie 3.

167

Lp. Tytuł projektu Nr i nazwa Działania


o dofinansowanie

Data wyboru do

dofinansowania


o dofinansowanie


realizacji projektu


ze środków EFRR określona w umowie

Refundacja EFRR (na podstawie




1. Budowa mostu na rzece Odrze w ciągu drogi wojewódzkiej nr 323

3.1Infrastruktura

drogowa28.11.2008 28.04.2009 23.06.2009 31.12.2013

6 951 321,59 EUR (29 155 233,02

PLN )

6 939 400,36 EUR(29 105 233,01 PLN) 99,83%

2.Budowa połączenia Obwodnicy Śródmiejskiej z Portem Lotniczym we Wrocławiu – etap I

3.1Infrastruktura

drogowa26.02.2009 12.05.2009 03.07.2009 30.09.2013 2 931 340,29 EUR

(12 294 627,45 PLN)2 733 246,56 EUR

(11 463 782,73 PLN) 93,24%

3.Budowa połączenia Obwodnicy Śródmiejskiej z Portem Lotniczym we Wrocławiu – etap II

3.1Infrastruktura

drogowa26.02.2009 12.05.2009 04.08.2009 4.02.2011 4 098 172,10 EUR

(17 188 553,44 PLN)3 354 746,43 EUR

(14 070 477,49 PLN) 81,86%

4.Budowa obwodnicy południowej I Etap – Zadanie I (ul. W. Pola – ul.Sudecka) w Jeleniej Górze

3.1Infrastruktura

drogowa16.06.2009 18.08.2009 23.11.2009 20.06.2013 10 021 741,77 EUR

(42 033 804,35 PLN)10 021 741,76 EUR

(42 033 189,30 PLN) 100,00%

5.

Przebudowa drogi wojewódzkiej nr 376 w m. Jabłów na odcinku od km 11+501 do km 13+733 wraz z przebudową mostu

3.1Infrastruktura

drogowa30.09.2009 26.01.2010 16.03.2010 18.12.2012 1 674 776,62 EUR

(7 024 348,09 PLN)1 674 776,62 EUR

(7 024 348,08 PLN) 100,00%

6.Budowa infrastruktury drogowej w otoczeniu stadionu piłkarskiego Euro 2012 we Wrocławiu

3.1Infrastruktura

drogowa30.11.2009 02.03.2010 14.05.2010 26.03.2013 2 849 358,81 EUR

(11 950 780,70 PLN)2 849 358,80 EUR

(11 950 780,69 PLN) 100,00%

7.

Budowa drogi powiatowej nr 3396 D na odcinku pomiędzy drogą krajową nr 5 a drogą wojewódzką nr 382 i ul. Stęczyńskiego w Świdnicy

3.1Infrastruktura

drogowa30.12.2009 13.04.2010 12.07.2010 22.11.2012 11 975 620,15 EUR

(50 228 146,05 PLN)11 975 620,15 EUR

(50 228 146,04 PLN) 100,00%

8.Budowa obwodnicy Szczawna Zdroju w ciągu drogi wojewódzkiej nr 376

3.1Infrastruktura

drogowa10.05.2010 07.09.2010 20.12.2010 31.12.2013 3 989 656,38 EUR

(16 733 416,78 PLN)2 614 821,60 EUR

(10 967 084,74 PLN) 65,54%

9. Budowa obwodnicy Dobroszyc w ciągu drogi wojewódzkiej nr 340

3.1Infrastruktura

drogowa24.09.2010 14.12.2010 27.12.2010 28.06.2013 1 186 679,20 EUR

(4 977 169,92 PLN) 1 186 679,20 EUR

(4 977 169,92 PLN) 100,00%

10.Budowa obwodnicy Nowej Rudy w ciągu drogi wojewódzkiej nr 381 – Etap III

3.1Infrastruktura

drogowa28.02.2011 16.08.2011 11.10.2011 30.12.2013 2 211 342,84 EUR

(9 274 814,13 PLN)1 091 865,96 EUR

(4 579 504,20 PLN) 49,38%

168



o dofinansowanie

Data wyboru do

dofinansowania


o dofinansowanie


realizacji projektu






11.Przebudowa drogi wojewódzkiej nr 384 na odcinku Dzierżoniów-Łagiewniki

3.1Infrastruktura

drogowa13.09.2011 27.12.2011 30.12.2011 30.12.2013 9 170 297,79 EUR

(38 462 063 PLN)1 365 688,58 EUR

(5 727 971,05 PLN) 14,89%

12.Budowa mostu na rzece Odrze w m. Brzeg Dolny wraz z drogami dojazdowymi

3.1Infrastruktura

drogowa30.09.2011 22.11.2011 20.12.2011 30.12.2013 20 029 501,68 EUR

(84 007 735,96 PLN)14 270 142,78 EUR

(59 851 832,83 PLN) 71,25%

13.Zakup taboru kolejowego dla Samorządu Województwa Dolnośląskiego w latach 2008-2013

3.2Transport

i infrastruktura kolejowa

30.03.2009 09.06.2009 18.08.2009 30.11.2011 6 780 494,54 EUR(28 438 750,20 PLN)

6 780 494,54 EUR(28 438 750,19 PLN) 100,00%

14.

Zakup pięciu nowych Elektrycznych Zespołów Trakcyjnych na potrzeby realizacji przez Koleje Dolnośląskie S.A. zadań przewozowych dla potrzeb komunikacji podmiejskiej

3.3Transport miejski

i podmiejski

17.02.2010 17.06.2010 09.11.2010 30.12.2013 16 112 431,17 EUR (67 578 758,80 PLN)

15 305 076,66 EUR(64 192 552,51 PLN) 94,99%

169

1 „Budowa mostu na rzece Odrze w ciągu drogi wojewódzkiej nr 323” - beneficjent Samorząd Województwa Dolnośląskiego, projekt realizowany przez Dolnośląską Służbę Dróg i Kolei we Wrocławiu

Przedmiotem projektu jest budowa mostu na rzece Odrze w ciągu drogi wojewódzkiej nr 323. Projekt ma strategiczny charakter dla regionu, a jego celem jest zwiększenie efektywności i bezpieczeństwa infrastruktury drogowej. Jego realizacja umożliwi szybkie, bezpieczne i niezależne od warunków żeglugowych połączenie terenów wydobycia i przetwórstwa miedzi zlokalizowanymi w okolicach Głogowa i Legnicy przez Powiat Górowski z południowo-wschodnią Wielkopolską.W wyniku realizacji projektu zostanie wybudowanych 1,69 km drogi wojewódzkiej, w tym most o długości 525,5 m i szerokości 14,19 m. Projekt zakończył się w 2013 r.

2. „Budowa połączenia Obwodnicy Śródmiejskiej z Portem Lotniczym we Wrocławiu – etap I” - beneficjent Miasto Wrocław

Projekt jest pierwszym etapem połączenia Obwodnicy Śródmiejskiej Wrocławia z Portem Lotniczym. Realizacja inwestycji przyczyniła się do sprawnej i szybkiej komunikacji w obrębie strategicznych pod względem regionalnym i krajowym szlaków komunikacyjnych stolicy województwa, a także do poprawienia infrastruktury transportowej pod kątem organizacji Euro 2012 w Polsce. W wyniku realizacji projektu wybudowana została droga powiatowa na obszarze miejskim o długości 1,32 km oraz zmodernizowano most. Rzeczowa realizacja projektu została zakończona w 2012 r. W okresie sprawozdawczym beneficjent poinformował IZ,, że konieczne jest jeszcze przeprowadzenie dodatkowych badań, które mają stwierdzić, czy istnieje konieczność budowy ekranów akustycznych. Z tego powodu termin zakończenia realizacji projektu przewidziany jest na 2014 r.

3. „Budowa połączenia Obwodnicy Śródmiejskiej z Portem Lotniczym we Wrocławiu – etap II” - beneficjent Miasto Wrocław

Projekt był drugim etapem połączenia Obwodnicy Śródmiejskiej Wrocławia z Portem Lotniczym. Projekt przyczyniła się do modernizacji i rozbudowy istniejącej infrastruktury transportowej. W wyniku realizacji projektu wybudowana została droga powiatowa na obszarze miejskim o długości 0,66 km, zmodernizowana została droga powiatowa na obszarze miejskim o długości 2,53 km, zmodernizowany został most. Realizacja projektu zakończyła się w 2011 roku. Do końca okresu sprawozdawczego trwało rozliczanie finansowe projektu.

4. „Budowa obwodnicy południowej I Etap - Zadanie I (ul. W. Pola - ul. Sudecka) w Jeleniej Górze” - beneficjent Miasto Jelenia Góra

Celem głównym projektu była rozbudowa regionalnego układu transportowego w zakresie infrastruktury drogowej. Obwodnica południowa miasta zapewni dogodne połączenie Kotliny Jeleniogórskiej z siecią TEN-T. Budowa obwodnicy spowoduje znaczne odciążenie w ruchu pojazdów na śródmiejskich ulicach, co skutkować będzie poprawą bezpieczeństwa ruchu, skróceniem czasu przejazdu do miejscowości położonych w Kotlinie Jeleniogórskiej, ograniczy niekorzystne oddziaływanie ruchu pojazdów na środowisko naturalne, a w szczególności ograniczy emisję spalin oraz hałasu w centrum miasta, a także przyczyni się do zmniejszenia ogólnej liczby wypadków.W wyniku realizacji projektu została wybudowana droga wojewódzka o długości 2,10 km - obwodnica miasta, wybudowano wiadukt drogowy i most oraz jeden most zmodernizowano. W efekcie realizacji projektu nośność drogi / obiektu mostowego wyniesie 115 KN/oś.Projekt został zakończony w 2013 r.

5. „Przebudowa drogi wojewódzkiej nr 376 w m. Jabłów na odcinku od km 11+501 do km 13+733 wraz z przebudową mostu” - beneficjent Samorząd Województwa Dolnośląskiego projekt realizowany przez Dolnośląską Służbę Dróg i Kolei we Wrocławiu


170

6. „Budowa infrastruktury drogowej w otoczeniu Stadionu Piłkarskiego EURO 2012 we Wrocławiu” - beneficjent Miasto Wrocław

Przedmiotem projektu była budowa infrastruktury drogowej - Węzła Drzymały we Wrocławiu. Celem projektu byłą przebudowa infrastruktury drogowej wraz infrastrukturą towarzyszącą w okolicy Stadionu Piłkarskiego oraz połączeń z drogą krajową nr 94.W wyniku realizacji projektu zmodernizowano drogę gminną na obszarze miejskim o długości 0,50 km oraz wybudowana została droga gminna na obszarze miejskim 0,63 km.Realizacja projektu zakończyła się w 2011 roku, projekt został rozliczony w 2013 r.

7. „Budowa drogi powiatowej nr 3396 D na odcinku pomiędzy drogą krajową nr 5 a drogą wojewódzką nr 382 i ul. Stęczyńskiego w Świdnicy” - beneficjent Powiat Świdnicki


8. „Budowa obwodnicy Szczawna Zdroju w ciągu drogi wojewódzkiej nr 376” - beneficjent Samorząd Województwa Dolnośląskiego, projekt realizowany przez Dolnośląską Służbę Dróg i Kolei we Wrocławiu

Realizacja projektu ma na celu usprawnienie komunikacji w mieście Szczawno Zdrój oraz poprawę ruchu samochodowego w mieście Wałbrzych. Ponadto spowoduje przeniesienie ruchu tranzytowego poza centrum miasta Szczawno Zdrój. Budowa obwodnicy w Szczawnie Zdroju poprawi bezpieczeństwo ruchu użytkowników drogi wojewódzkiej 376, jak również wpłynie na rozwój gospodarczy regionu.W wyniku realizacji projektu wybudowana została droga wojewódzka o długości 2,64 km, w tym obwodnica miasta 2,44 km. Ponadto zmodernizowana została droga wojewódzka o długości 1,41 km oraz zmodernizowano 4 drogowe obiekty inżynierskie (3 wiadukty i most). W efekcie realizacji projektu nośność drogi/ obiektu mostowego wyniesie 115 KN/oś.Projekt został zakończony w 2013 r. i jest w trakcie rozliczania.

9. „Budowa obwodnicy Dobroszyc w ciągu drogi wojewódzkiej nr 340” - beneficjent Samorząd Województwa Dolnośląskiego, projekt realizowany przez Dolnośląską Służbę Dróg i Kolei we Wrocławiu

Projekt ma na celu stworzenie nowego układu drogowego łączącego drogę wojewódzką nr 340 z drogami krajowymi nr 5 i 8. Odcinek drogi nr 340 przechodzący przez miejscowość Dobroszyce stanowi północną część tzw. „obwodnicy aglomeracji wrocławskiej”.W wyniku realizacji projektu wybudowana została droga wojewódzka o długości 1,43 km. W efekcie realizacji projektu nośność drogi/ obiektu mostowego 115 KN/oś.Projekt został zakończony w 2013 r.

10. „Budowa obwodnicy Nowej Rudy w ciągu drogi wojewódzkiej nr 381 – Etap III” - beneficjent Samorząd Województwa Dolnośląskiego, projekt realizowany przez Dolnośląską Służbę Dróg i Kolei we Wrocławiu

Projekt ma na celu budowę obwodnicy w ciągu drogi wojewódzkiej nr 381 łączącą powiat wałbrzyski z Kłodzkiem (przez Nową Rudę). Budowa obwodnicy podniesie w znacznym stopniu atrakcyjność inwestycyjną gruntów przeznaczonych pod zabudowę przemysłową na terenach po zlikwidowanej kopalni i innych zakładach przemysłowych, obsługiwać będzie Noworudzką Podstrefę Wałbrzyskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej.W wyniku realizacji projektu wybudowana zostanie droga wojewódzka o długości 1,90 km oraz jeden wiadukt . W efekcie realizacji projektu nośność drogi/ obiektu mostowego wyniesie 115 KN/oś. Zakończenie realizacji projektu przewidziane jest na 2014 r.

11. „Przebudowa drogi wojewódzkiej nr 384 na odcinku Dzierżoniów-Łagiewniki” - beneficjent Samorząd Województwa Dolnośląskiego, projekt realizowany przez Dolnośląską Służbę Dróg i Kolei we Wrocławiu

W ramach projektu planowana jest przebudowa części drogi wojewódzkiej nr 384. Głównym celem niniejszego przedsięwzięcia jest poprawa dostępności komunikacyjnej miejscowości należących do gmin Łagiewniki i Dzierżoniów (w tym terenu Podstrefy Wałbrzyskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej) między innymi poprzez lepsze ich skomunikowanie z drogą krajową nr 8.W wyniku realizacji projektu przebudowana zostanie droga wojewódzka o długości 13,14 km, w tym wybudowane zostaną dwie obwodnice o długości 5,20 km. W efekcie realizacji projektu nośność drogi/ obiektu mostowego wyniesie 115 KN/oś. Na koniec okresu sprawozdawczego trwały roboty budowlano- montażowe.Zakończenie realizacji projektu przewidziane jest na 2014 r.

171

12. „Budowa mostu na rzece Odrze w m. Brzeg Dolny wraz z drogami dojazdowymi ” - beneficjent Samorząd Województwa Dolnośląskiego, projekt realizowany przez Dolnośląską Służbę Dróg i Kolei we Wrocławiu

Celem projektu jest stworzenie nowego układu drogowego łączącego drogi wojewódzkie z drogami krajowymi, tj. budowa mostu na rzece Odrze wraz z drogami dojazdowymi - odcinek ten będzie stanowił część zachodnią odcinka Obwodnicy Aglomeracji Wrocławia, który na południu będzie łączył się z autostradą A4, na północy z drogą krajową nr 5 w kierunku Poznania.W wyniku realizacji projektu wybudowana zostanie droga wojewódzka o długości 6,8 km oraz wybudowane zostaną 2 drogowe obiekty inżynierskie. W efekcie realizacji projektu nośność drogi/ obiektów mostowych wyniesie 115 KN/oś. Termin zakończenia realizacji projektu przewidziany jest na 2014 r

13. „Zakup taboru kolejowego dla Samorządu Województwa Dolnośląskiego w latach 2008-2013” - beneficjent Samorząd Województwa Dolnośląskiego

Projekt został zakończony w 2012 r.

14. „Zakup pięciu nowych Elektrycznych Zespołów Trakcyjnych na potrzeby realizacji przez Spółkę Koleje Dolnośląskie S.A. zadań przewozowych dla potrzeb komunikacji podmiejskiej” - beneficjent Koleje Dolnośląskie S.A.

Dzięki realizacji projektu nastąpi m.in. usprawnienie komunikacji zbiorowej na terenie dwóch ośrodków miejskich Wrocławia i Legnicy oraz na obszarach funkcjonalnie, ekonomicznie i społecznie z nimi zespolonych. Ponadto projekt będzie miał wpływ na wygenerowanie istotnego efektu ekologicznego, polegającego na ograniczeniu emisji spalin samochodowych na terenach miejskich i podmiejskich Wrocławia i Legnicy. Wyznaczone do obsługi przez zakupiony w ramach projektu tabor komunikacyjny linie kolejowe, dobrane zostały tak, aby w pełni można było wykorzystać cechy nowych pociągów oraz objąć najpełniej strefy ciążenia do miast – Wrocław, Legnica.W wyniku realizacji projektu zakupionych zostanie 5 jednostek taboru kolejowego z liczbą miejsc 2 355 szt. W efekcie realizacji projektu przyrost liczby ludności korzystającej z komunikacji miejskiej wyniesie 275 000 os. oraz utworzonych zostanie 20 miejsc pracy, w tym 10 dla kobiet.Projekt został zakończony w 2013 r. i jest w trakcie rozliczania.


Na terenie województwa dolnośląskiego realizowanych jest 26 projektów z zakresu transportu (w tym m.in. transport drogowy, kolejowy i lotniczy), które otrzymały dofinansowanie z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Bliższych informacji o liczbie i wartości projektów realizowanych na terenie województwa dolnośląskiego w ramach innych programów operacyjnych dostarcza załącznik XII do sprawozdania Opis sytuacji społeczno-gospodarczej województwa dolnośląskiego w 2013 r. - punkt 5.2 Projekty realizowane na terenie województwa dolnośląskiego w ramach innych programów operacyjnych.

172


Tabela przedstawia wartości wskaźników dla Priorytetu 3 określone na podstawie zawartych 75 umów o dofinansowanie (szacowana realizacja) oraz zatwierdzonych 44 wniosków o płatność końcową (realizacja).


Wartość docelowa


według umów


umów dla 2015 r.

Realizacjawedług


h


projektów zakończonych dla 2015 r.2013 2015 stan na

31.12.2013stan na

31.12.2013Priorytet 3 TransportWskaźniki produktu

Liczba projektów w zakresie transportu szt. 35 55 75 136,36% 44 80,00%

Długość nowych dróg km 24 45 79,36 176,36% 30,23 67,18%w tym:

drogi regionalne km 8 25 49,22 196,88% 3,53 14,12%

drogi lokalne km 16 20 30,14 150,70% 26,70 133,50%Długość

zmodernizowanych dróg

km 80 100 108,40 108,40% 63,20 63,20%

w tym:drogi regionalne km 30 35 5,32 15,20% 2,41 6,89%

drogi lokalne km 50 65 103,08 158,58% 60,79 93,52%Liczba zakupionego taboru komunikacji

miejskiejszt. 48 60 97 161,67% 51 85,00%

Liczba miejsc w zakupionym taborze

komunikacji miejskiejszt. 5 600 7 000 10 831 154,73% 4 675 66,79%

Liczba zakupionego taboru kolejowego szt. 17 17 17 100,00% 6 35,29%

Liczba miejsc w zakupionym taborze

kolejowymszt. 3 000 3 000 3 591 119,70% 1 236 41,20%

Długość zmodernizowanych

linii kolejowychkm 8 8 30,9 386,25% 0 0,00%

Wskaźniki rezultatuPrzyrost liczby ludności

korzystającej z komunikacji miejskiej

wspartej z Programu

os. 1 081 200 1 351 500 1 223 861 90,56% 949 088 70,22%

Oszczędność czasu w euro na nowych

i zmodernizowanych drogach w przewozach

pasażerskich i towarowych

euro/rok 50 000 000

72 000 000

73 529 356,73 102,12% 29 703 931,93 41,26%

Oszczędność czasu w euro na nowych

i zmodernizowanych liniach kolejowych w

przewozach pasażerskich i towarowych

euro/rok 1 400 000 1 400 000 494 355,37 35,31% 0 0,00%

Na koniec okresu sprawozdawczego w ramach Priorytetu 3 zakontraktowana została alokacja Priorytetu na poziomie 99,49%. Zakończono i rozliczono projekty, w których wykorzystano alokację na poziomie 27,54%. W związku z powyższym odnotowano postęp w realizacji wskaźników, który na obecnym etapie wdrażania RPO WD pozwala stwierdzić, iż założone dla Priorytetu 3 cele są systematycznie i konsekwentnie realizowane.

173

Liczba projektów w zakresie transportu wartość docelowa – 55 szt. szacowana realizacja – 75 szt. – 136,36% wartości docelowej projekty zakończone – 44 szt. – 80,00% wartości docelowej

Przekroczenie wartości docelowej w przypadku opisywanego wskaźnika wynika z faktu, iż średnia wartość realizowanych w ramach Priorytetu projektów jest niższa niż założona przy wyznaczaniu wartości docelowych na etapie programowania. Ponadto w ramach projektów realizowanych w zakresie infrastruktury drogowej zmniejszono maksymalny poziom dofinansowania do 50%, w związku z tym większa ilość projektów mogła zostać zrealizowana.

Długość nowych dróg

wartość docelowa – 45 km szacowana realizacja – 79,36 km – 176,36% wartości docelowej projekty zakończone – 30,23 km – 67,18% wartości docelowej

w tym drogi regionalne wartość docelowa – 25 km szacowana realizacja – 49,22 km – 196,88% wartości docelowej projekty zakończone – 3,53 km – 14,12% wartości docelowej

oraz drogi lokalne wartość docelowa – 20 km szacowana realizacja – 30,14 km – 150,70% wartości docelowej projekty zakończone – 26,70 km – 133,50% wartości docelowej

Przekroczenie wartości docelowej w wartościach szacowanych wskaźnika wynika z faktu, iż średnia wartość wybudowania 1 km drogi jest niższa niż założono przy wyznaczaniu wartości docelowych na etapie programowania.

Długość zmodernizowanych dróg


w tym drogi regionalne wartość docelowa – 35 km szacowana realizacja – 5,32 km – 15,20% wartości docelowej projekty zakończone – 2,41 km – 6,89% wartości docelowej

oraz drogi lokalne wartość docelowa – 65 km szacowana realizacja – 103,08 km – 158,58% wartości docelowej projekty zakończone – 60,79 km – 93,52% wartości docelowej

Wskaźnik dotyczący modernizacji dróg regionalnych, jest składową wskaźnika programowego Długość zmodernizowanych dróg, który na podstawie podpisanych umów jest obecnie oszacowany na poziomie 108,40% wartości docelowej. Niewykonanie wskaźnika w zakresie modernizacji dróg regionalnych spowodowane jest, m.in. tym, że w wyniku przeprowadzonych naborów większość projektów dotyczyła modernizacji dróg lokalnych. Należy też zauważyć, że w ramach RPO WD beneficjenci skierowali swoje zainteresowanie na budowę nowych dróg regionalnych, a nie na modernizację, szczególnie dotyczy to dróg regionalnych.

Liczba zakupionego taboru komunikacji miejskiej


oraz Liczba miejsc w zakupionym taborze komunikacji miejskiej

wartość docelowa – 7 000 szt. szacowana realizacja – 10 831 szt. – 154,73% wartości docelowej

174

projekty zakończone – 4 675 szt. – 66,79% wartości docelowej

W zakresie transportu miejskiego na koniec okresu sprawozdawczego zakontraktowano 12 umów, które wykorzystały całą alokację. Przekroczenie wartości docelowej powyższych wskaźników spowodowane jest przede wszystkim zwiększeniem środków na to działanie, w stosunku do pierwotnej alokacji o 80%. Dodatkowe środki uzyskano z KRW i DT na realizację tego typu projektów w Priorytecie 3 Transport. Biorąc pod uwagę powyższe, przekroczenie wartości docelowych wyżej wymienionych wskaźników jest proporcjonalne do zwiększonych środków na to działanie.

Liczba zakupionego taboru kolejowego


oraz Liczba miejsc w zakupionym taborze kolejowym wartość docelowa – 3 000 szt. szacowana realizacja – 3 591 szt. – 119,70% wartości docelowej projekty zakończone – 1 236 szt. – 41,20% wartości docelowej

Na niewielkie przekroczenie szacowanej wartości wskaźnika liczba miejsc w zakupionym taborze kolejowym, wpływ miał projekt realizowany w ramach transportu podmiejskiego, w wyniku którego zakupiono tabor kolejowy o nieco większej ilości miejsc, niż pierwotnie zakładano.

Długość zmodernizowanych linii kolejowych wartość docelowa – 8 km szacowana realizacja – 30,9 km – 386,25% wartości docelowej projekty zakończone – 0 km – 0,00% wartości docelowej

Instytucja Zarządzająca przeznaczyła dofinansowanie dla projektów z zakresu modernizacji linii kolejowych położonych na terenach podgórskich, atrakcyjnych turystycznie. Ogromne znaczenie miało w tym przypadku zapewnienie komplementarności z programami EWT oraz konieczność modernizacji linii kolejowych, które zostały tymczasowo zamknięte ze względu na zły stan techniczny. Dofinansowanie otrzymały projekty obejmujące modernizację dłuższych niż pierwotnie zakładano odcinków tras kolejowych, ale o mniejszej przepustowości, co uzasadnia przekroczenie wartości docelowej wskaźnika. W 2013 r. IZ wnioskowała o zmianę wartości docelowej wskaźnika do poziomu 30 km, na co otrzymała zgodę KE.

Przyrost liczby ludności korzystającej z komunikacji miejskiej wspartej z Programu wartość docelowa – 1 351 500 os. szacowana realizacja – 1 223 861 os. – 90,56% wartości docelowej projekty zakończone – 949 088 os. – 70,22% wartości docelowej

W podpisanych 12 umowach w zakresie transportu miejskiego i podmiejskiego, zakontraktowana została już prawie cała alokacja. W projektach zaplanowano przyrost ludności korzystającej z komunikacji miejskiej na poziomie 90,56% założonej wartości docelowej. W związku z wykorzystaniem alokacji na tym działaniu, nie przewiduje się zasadniczych zmian w osiągnięciu wartości docelowej, choć ewentualne oszczędności mogą spowodować dalszą kontraktację i niewielki wzrost realizacji tego wskaźnika

Oszczędność czasu w euro na nowych i zmodernizowanych drogach w przewozach pasażerskich i towarowych

wartość docelowa – 72 000 000 euro/rok szacowana realizacja – 73 529 356,73euro/rok – 102,12% wartości docelowej projekty zakończone – 29 703 931,93 euro/rok – 41,26% wartości docelowej

Wartość wskaźnika osiągnięta na podstawie zakontraktowanych umów kształtuje się na poziomie zbliżonym do założonej wartości docelowej, jednak obecnie na etapie kilku kończących się inwestycji, zauważyć można, że pierwotnie planowane wielkości wskaźnika Oszczędność czasu w euro na nowych i zmodernizowanych drogach w przewozach pasażerskich i towarowych mogą być nieosiągnięte. Najprawdopodobniej spowoduje to spadek wartości wskaźnika na etapie projektów zakończonych do przedstawionej w umowach szacowanej realizacji.

175

Oszczędność czasu w euro na nowych i zmodernizowanych liniach kolejowych w przewozach pasażerskich i towarowych

wartość docelowa – 1 400 000 euro/rok szacowana realizacja – 494 355,37euro/rok – 35,31% wartości docelowej projekty zakończone – 0 euro/rok – 0,00% wartości docelowej

Na podstawie podpisanych umów wskaźnik kształtuje się na poziomie 35,31% założonej wartości docelowej. Do końca 2013 r. nie zakończył się żaden projekt realizujący ten wskaźnik. Wskaźnik nie zostanie zrealizowany w zakładanej wartości docelowej. Beneficjent PKP PLK do którego skierowane było wsparcie zakładał w 2007 roku realizację remontu linii kolejowych o dużej przepustowości. (odcinek ten został zrealizowany z innych środków). Ostatecznie dofinansowanie otrzymały projekty obejmujące modernizację dłuższych niż pierwotnie zakładano odcinków tras kolejowych, ale o mniejszej przepustowości. Modernizowane w ramach RPO linie kolejowe są kierunkami mało rentownymi, ale ważnymi ze względu na realizację jednego z priorytetów strategicznych województwa, jakim jest rozwój turystyki. Realizacja tych inwestycji przyczyni się do skomunikowania z resztą województwa rejonów o wysokich walorach turystycznych regionu, co bezpośrednio przyczyni się do zwiększenia ich dostępności dla turystów. Jednakże nie wpłynie to znacząco na oszczędność czasu w przewozach kolejowych. W 2013 r. IZ wnioskowała o zmianę wartości docelowej wskaźnika do poziomu 500 000 euro/rok, na co otrzymała zgodę KE.

Postęp w realizacji wskaźników w zakresie Priorytetu 3 jest mocno zaawansowany, szczególnie w zakresie transportu drogowego. Na podstawie zakontraktowanych umów można zauważyć, że większość wskaźników została już osiągnięta.


W ramach Priorytetu 3 Transport wśród dotychczas podpisanych umów zakłada się utworzenie 75 nowych miejsc pracy, z czego co najmniej 38 etatów przeznaczono dla kobiet. Według stanu na dzień 31.12.2013 r. w zakończonych projektach utworzono 24 nowe miejsca pracy, z czego 12 to miejsca pracy dla kobiet.

Realizacja celów

Głównym celem Priorytetu 3 jest modernizacja i rozbudowa istniejącej infrastruktury transportowej w taki sposób, aby zmodernizować sieć połączeń transportowych z sąsiednimi regionami oraz połączeń wewnętrznych przyczyniających się do rozwoju obszarów aktywności gospodarczej, w tym turystycznej. Zapewni to powiązanie regionalnej sieci dróg z krajowym i międzynarodowym układem transportowym. Wdrażanie Priorytetu 3 Transport przyczyni się do realizacji drugiego celu szczegółowego Programu, tj. Rozwoju infrastruktury służącej poprawie jakości środowiska, warunków inwestowania i prowadzenia działalności gospodarczej. Stan szlaków drogowych i kolejowych w województwie dolnośląskim nie odpowiada obowiązującym normom oraz oczekiwaniom mieszkańców, przedsiębiorców i przyjeżdżających do regionu turystów. Brak obwodnic kluczowych miast powoduje niszczenie dróg miejskich przez ciężki transport oraz powoduje utrudnienia w ruchu drogowym. Niedostateczna liczba przepraw mostowych przez rzeki, głównie Odrę, skutkuje trudnościami w połączeniach komunikacyjnych regionu z resztą kraju oraz wewnątrz województwa. Natomiast stan techniczny tras kolejowych nie pozwala na osiąganie optymalnych prędkości, co znacznie wydłuża czas podróży lub nawet grozi zamknięciem niektórych linii kolejowych. Działania wdrażane w Priorytecie 3 mają za zadanie przyczynić się do poprawy jakości i wydajności regionalnej infrastruktury transportowej. Istotne jest także, zapewnienie alternatywy dla indywidualnego transportu samochodowego, tak żeby odciążyć układ komunikacyjny miast i miejscowości oraz ograniczać negatywny wpływ na otoczenie. Szczególnie ważne jest zapewnienie odpowiednich środków transportu zbiorowego, charakteryzujących się niskim obciążeniem dla środowiska naturalnego, dostosowaniem do potrzeb osób niepełnosprawnych oraz zapewniających odpowiedni komfort podróży.Wielkość zakontraktowania alokacji, jak również wartość, na jaką składane były i są wnioski o dofinansowanie w odpowiedzi na ogłaszane nabory, wskazują na duże zainteresowanie realizacją inwestycji drogowych i transportowych. Wskazuje również na to duże zapotrzebowanie na środki, które przyczyniają się do poprawy komunikacji wewnętrznej i zewnętrznej województwa. Projekty realizowane w ramach Priorytetu 3 są odpowiedzią na zdiagnozowane w analizie SWOT Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego zagrożenia i słabe strony regionu. Systematycznie nadrabiane są opóźnienia w budowie i przebudowie sieci infrastruktury służącej transportowi. Poprawia się stan techniczny i funkcjonalny dróg publicznych oraz linii kolejowych. Dzięki temu możliwe jest wykorzystywanie mocnych stron regionu, czyli wysokiej dostępności komunikacyjnej poprzez gęstą sieć komunikacyjną. Istotną szansą dla województwa dolnośląskiego jest dalsza rozbudowa połączeń z europejską siecią transportową.

176

Efekty rzeczowe

W ramach dotychczas zakończonych projektów w Priorytecie 3 Transport, m.in.:- wybudowano 30 km nowych dróg,- zmodernizowano blisko 63 km dróg istniejących,- wybudowano 9 drogowych obiektów inżynierskich, m.in. takich jak obiekty mostowe, łączniki,

przepusty, konstrukcje oporowe,- zmodernizowano 30 drogowych obiektów inżynierskich, m.in. takich jak obiekty mostowe, łączniki,

przepusty, konstrukcje oporowe,- zakupiono 6 nowych autobusów szynowych,- zakupiono 51 nowych autobusów miejskich,- zmodernizowano 11 skrzyżowań,- wykonano 1820 m2 powierzchni chodnika.


W okresie sprawozdawczym nie dokonywano realokacji środków do Priorytetu 3 Transport, ani nie realokowano środków z Priorytetu 3, dokonano jedynie realokacji środków między Działaniami Priorytetu 3.


Równość szans

W ramach Priorytetu 3 Transport realizowane są 54 projekty pozytywnie wpływających na politykę równych szans, w zakresie umożliwienia sprawnego korzystania z infrastruktury drogowej poprzez likwidację barier architektonicznych, dostosowania podjazdów, dróg, krawężników do potrzeb osób niepełnosprawnych. Ponadto dzięki poprawie sieci transportowej, a co za tym idzie skróceniu czasu przejazdu, ułatwiony zostanie dostęp do rynku pracy.


Cross-financing

W ramach Priorytetu 3 Transport nie przewidziano zastosowania instrumentu elastyczności, jakim jest mechanizm cross-financing.

Komplementarność

Analiza poszczególnych obszarów wsparcia w ramach RPO WD, w kontekście diagnozowania komplementarności międzyprogramowej ukazuje wysoki stopień komplementarności Priorytetu 3 z Programem Operacyjnym Infrastruktura i Środowisko (PO IŚ). Najszerszy wachlarz możliwych powiązań z Działaniami z innych Programów prezentuje Działanie 3.1 RPO WD – Infrastruktura drogowa. Zapisy programowe wskazują, iż projekty o charakterze regionalnym realizowane w ramach Działania 3.1 będą komplementarne wobec Działań PO IŚ dotyczących rozwój sieci drogowej TEN-T, a także bezpieczeństwa transportu i krajowych sieci transportowych oraz dużych projektów dotyczących komunikacji miejskiej. Ponadto projekty przewidziane do realizacji w ramach Działania 3.1 RPO WD korelują z Działaniem 1.7 Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW), które dotyczy poprawiania i rozwijania infrastruktury związanej z rozwojem i dostosowaniem rolnictwa i leśnictwa. Powiązanie Działań podejmowanych w ramach Priorytetu 3 z innymi programami finansowanymi z funduszy UE ukazuje poniższa tabela.



Działanie 3.1 Infrastruktura drogowa

Działanie 3.2 Transport i infrastruktura kolejowa

Działanie 3.3 Transport miejski i podmiejski

177

Opracowanie własne - na podstawie zapisów Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013 oraz Szczegółowego Opisu Priorytetów Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013 oraz doświadczeń z wdrażanych projektów.

Interwencje podejmowane w ramach Działania 3.1,3.2 i 3.3. RPO WD wykazują komplementarność względem siebie, a także wobec Priorytetu 9 RPO WD. Ponadto projekty realizowane w ramach Działania 3.1 będą korelowały z interwencjami podejmowanymi w ramach Priorytetu 6. Komplementarność wewnątrzprogramową w Priorytecie 3 przedstawia poniższa tabela (oznaczono kolorem szarym).


Priorytet 3 RPO WD

1. P

rzed

sięb

iors

twa

i inn

owac

yjno

ść

2. S

połe

czeń

stw

o in

form

acyj

ne

3. T

rans

port

4. Ś

rodo

wis

ko

i bez

piec

zeńs

two

ekol

ogic

zne

5. E

nerg

etyk

a

6. T

urys

tyka

i ku

ltura

7. E

duka

cja

8. Z

drow

ie

9. M

iast

a

Działanie 3.1 Infrastruktura drogowaDziałanie 3.2 Transport i infrastruktura kolejowaDziałanie 3.3 Transport miejski i podmiejskiOpracowanie własne - na podstawie zapisów Szczegółowego Opisu Priorytetów Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013, wyników przeprowadzonego na zlecenie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego badania ewaluacyjnego pn. „Ewaluacja wpływu projektów wybranych do dofinansowania w ramach Priorytetu 3 Transport RPO WD na rozwój i podniesienie konkurencyjności Dolnego Śląska przy respektowaniu zasad zrównoważonego rozwoju” oraz doświadczeń z wdrażanych projektów.

Mając na względzie identyfikacje obszarów, w których beneficjenci wskazywali na komplementarność projektów, przeanalizowano wnioski o dofinansowanie w projektach zakontraktowanych do końca 2013 r. W wyniku przedmiotowej analizy stwierdzono, że 71% projektów z Priorytetu 3 deklaruje komplementarność projektu, w tym najwięcej komplementarność wewnątrzprogramową (RPO WD) 36%. Nie mniej jednak należy mieć na uwadze, że beneficjenci nie zawsze właściwe interpretowali pojęcie „komplementarność”, rozumianą jako powiązanie projektów zmierzające do osiągnięcia określonych celów. Identyfikacja rzeczywistej komplementarności projektów, a co za tym idzie również efektów synergii, wymaga wnikliwej analizy każdego z przedsięwzięć. Komplementarność projektów w ramach Priorytetu 3 RPO WD na podstawie zapisów wniosków o dofinansowanie przedstawia poniższa tabela.


Liczba projektów %


Projekty deklarujące komplementarność, w tym 53 71% deklarujące komplementarność wewnątrzprogramową (RPO WD)

19 36%

deklarujące komplementarność zewnątrzprogramową , w tym:46 87%

z Zintegrowanym Programem Operacyjnym Rozwoju Regionalnego (ZPORR)16 30%

z innymi34 64%

Opracowanie własne- na podstawie zapisów wniosków o dofinansowanie.

Ewaluacje

Instytucja Zarządzająca w okresie sprawozdawczym nie przeprowadzała badań ewaluacyjnych w zakresie właściwym dla Priorytetu 3 Transport.

178


Komisja Europejska w piśmie z dnia 29.08.2013 r. nie wydała szczegółowych rekomendacji odnoszących się do Priorytetu 3 Transport.


W okresie sprawozdawczym Instytucja Zarządzająca nie wydała rekomendacji w zakresie Priorytetu 3 Transport.

Podsumowanie

Realizacja Priorytetu 3 Transport na koniec okresu sprawozdawczego na podstawie zakontraktowanych umów ukształtowała się na poziomie 99,49% alokacji przeznaczonej na Priorytet. Sukcesywnie zatwierdzane są wnioski o płatność, których wartość stanowi 72,90% alokacji Priorytetu, płatności dokonane na rzecz beneficjentów kształtują się na poziomie 71,23%. Wartość zakończonych projektów na koniec okresu sprawozdawczego stanowiła 27,54% alokacji Priorytetu. Postęp w realizacji wskaźników w zakresie Priorytetu 3 jest mocno zaawansowany. Na podstawie zakontraktowanych umów można zauważyć, że większość wskaźników określonych dla Priorytetu 3 Transport została już osiągnięta lub przekroczona. W realizacji rzeczowej należy zauważyć, że wskaźnik rezultatu dotyczący oszczędności czasu w euro/rok na nowych i zmodernizowanych/ liniach kolejowych w przewozach pasażerskich i towarowych nie zostanie zrealizowany w zakładanej wartości docelowej, ponieważ dofinansowanie otrzymały projekty obejmujące modernizację dłuższych niż pierwotnie zakładano odcinków tras kolejowych, ale o mniejszej przepustowości. Ponadto są to kierunki nierentowne, ale ważne ze względu na realizację jednego z priorytetów województwa, jakim jest rozwój turystyki. W przypadku wskaźnika dotyczącego oszczędności czasu w euro na nowych i zmodernizowanych drogach może pojawić się problem w zakończonych projektach z osiągnięciem pierwotnie deklarowanych wartości. Zwrócić należy też uwagę na niską realizację wskaźnika dotyczącą modernizacji dróg regionalnych (szacowana realizacja kształtuje się na poziomie 15,20% założonej wartości docelowej). Niską szacowaną realizację tego wskaźnika rekompensuje wskaźnik budowy nowych dróg regionalnych.

3.3.2 Opis istotnych problemów we wdrażaniu wraz z podjętymi środkami zaradczymiW okresie sprawozdawczym nie wystąpiły problemy w realizacji Priorytetu 3 Transport.

179

3.4 Priorytet 4. Poprawa stanu środowiska naturalnego oraz bezpieczeństwa ekologicznego i przeciwpowodziowego Dolnego Śląska (Środowisko i bezpieczeństwo ekologiczne)



W ramach Priorytetu 4 Środowisko i bezpieczeństwo ekologiczne według stanu na dzień 31.12.2013 r. podpisano 152 umowy o dofinansowanie (w tym 45 w okresie sprawozdawczym) o wartości dofinansowania z EFRR 125 453 591,57 EUR (526 177 453,75 PLN), co stanowi 97,43% alokacji przeznaczonej na Priorytet.


W ramach Priorytetu 4 Środowisko i bezpieczeństwo ekologiczne zakończyła się realizacja 85 projektów (w tym 30 w okresie sprawozdawczym). Wartość dofinansowania z EFRR zakończonych projektów wynosi 65 874 774,70 EUR (276 291 980,03 PLN), co stanowi 51,16% alokacji dla Priorytetu.



Podpisane umowy




Liczba projektów - 152 85 - -


% alokacji - 97,43% 51,16% 72,20% 2,57%

Wartość projektów realizowanych na obszarach wiejskich i małych miast w ramach Priorytetu 4 wynosi 85 341 710,85 EUR (357 940 203,63 PLN) EFRR, co stanowi 68,03% alokacji. Wartość ta przekracza poziom, jaki został wyznaczony dla tego Priorytetu (38%) w Szczegółowym Opisie Priorytetów Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013.

180


ANALIZA JAKOŚCIOWA


W ramach Priorytetu 4 Środowisko i bezpieczeństwo ekologiczne przeprowadzono od uruchomienia Programu 13 naborów wniosków o dofinansowanie (w tym 3 w trybie systemowym) oraz dwa dobory wniosków o łącznej alokacji z EFRR w wysokości 133 219 406,24 EUR (dobory dotyczyły trybu systemowego spośród projektów nie wybranych w tzw. „preselekcji”). Stanowi to 103,46% alokacji przeznaczonej na realizację Priorytetu. W okresie sprawozdawczym ogłoszony został jeden nabór na kwotę alokacji 1 500 000 EUR.

Poniższa tabela przedstawia nabory ogłoszony w ramach Priorytetu od początku realizacji RPO WD.

NabórAlokacja na nabór [EUR]

Złożone wnioski w trybie

preselekcji dla naborów

systemowych

Złożone wnioski Liczba wnioskówPodpisane

umowy

Liczba%

alokacjina nabór

Liczba%

alokacji na nabór

po ocenie formalnej



Nabory zakończoneDziałanie 4.1. Gospodarka odpadami

Gospodarka odpadami 4 000 000 - - 16 156,40% 10 10 10 10Gospodarka odpadami 15 983 664 - - 11 100,12% 6 6 6 6Gospodarka odpadami 6 797 122 - - 17 321,27% 7 7 7 7Gospodarka odpadami 1 500 000 - - 15 584,35% 8 8 5 4

Razem 28 280 786 - - 59 - 31 31 28 27Działanie nr 4.2 Infrastruktura wodno-ściekowa

Infrastruktura wodno-ściekowa (tryb systemowy) 55 858 307 114 513,85% 35 113,35% 31 31 31 31

Dobór I projektów 23 367 702 0 0,00% 15 67,44% 14 14 14 14Dobór II projektów 9 774 397 0 0,00% 8 117,28% 7 7 7 7Infrastruktura wodno-ściekowa (współpraca międzynarodowa i międzyregionalna)

33 227 - - 0 0,00% 0 0 0 0

Razem 89 033 632 114 - 58 - 52 52 52 52Działanie 4.3 Poprawa jakości powietrza

Poprawa jakości powietrza (tryb systemowy) 3 000 000 16 52,73% 14 48,15% 11 11 11 11

Działanie nr 4.4 Zabezpieczenie przeciwpowodziowe i zapobieganie suszomZabezpieczenie przeciwpowodziowe i zapobieganie suszom(współpraca międzynarodowa i międzyregionalna)

50 000 - - 3 69,73% 2 2 2 1

Zabezpieczenie przeciwpowodziowe i zapobieganie suszom (tryb systemowy)

1 830 000 5 446,49% 4 368,72% 3 3 3 3

Razem 1 880 000 5 - 7 - 5 5 5 4Działanie 4.5. Rekultywacja obszarów zdegradowanych

Rekultywacja obszarów zdegradowanych 5 304 610 - - 6 54,97% 5 5 5 5

Działanie 4.7.Ochrona bioróżnorodności i edukacja ekologicznaEdukacja ekologiczna 2 500 000 - - 36 498,64% 24 24 24 22Ochrona bioróżnorodności 1 470 378 - - 3 50,25 2 2 2 2Edukacja ekologiczna 1 750 000 - - 21 304,29 19 19 19 18

181




systemowych

Złożone wnioski Liczba wnioskówPodpisane

umowy

Liczba%

alokacjina nabór

Liczba%

alokacji na nabór

po ocenie formalnej



Razem 5 720 378 - - 60 - 45 45 45 42W przyszłym okresie sprawozdawczym IZ zgodnie z Ramowym Planem Realizacji w roku 2014 planuje się przeprowadzić jeden na nabór w zakresie Priorytetu 4 Środowisko i bezpieczeństwo ekologiczne

Nr i nazwa Działania

Rozpoczęcie naboru(miesiąc

i rok)

Wnioskodawcy Rodzaje projektówKwota EFRR

przewidziana na nabór [EUR]

Działanie 4.6. Wsparcie instytucji zajmujących się zabezpieczeniem środowiska naturalnego

04.2014 państwowe jednostki budżetowe

Zakupu wyposażenia i sprzętu: - w zakresie systemu monitoringu, powiadamiania i identyfikacji zagrożeń, - w zakresie wsparcia instytucji ochrony chemicznej i biologicznej, - służącego zapobieganiu oraz szybkiej likwidacji zagrożeń i skutków pożarowych

660 000


Według stanu na dzień 31.12.2013 r. w ramach Priorytetu 4 realizowano 152 projekty o wartości dofinansowania z EFRR 125 453 591,57 EUR (526 177 453,75 PLN).

W ramach Priorytetu wspierane są działania z zakresu:

infrastruktury wodno-ściekowej (głównie na obszarach wiejskich), w tym m.in. dotyczące budowy i modernizacji oczyszczalni ścieków, sieci wodociągowych i kanalizacyjnych - 52 projekty o wartości dofinansowania z EFRR 61 745 253,63 EUR (258 971 942,76 PLN),

gospodarki odpadami, w tym m.in. dotyczące budowy i rozbudowy obiektów do zbiórki, segregacji, recyklingu odpadów, likwidacji dzikich wysypisk śmieci na obszarach turystycznych i objętych ochroną, rekultywacji zamkniętych składowisk zagrażających środowisku - 27 projektów o wartości dofinansowania z EFRR 24 696 309,60 EUR (103 581 261,74 PLN),

Edukacji ekologicznej i w mniejszym zakresie ochrony bioróżnorodności i w tym m.in. budowy ścieżek przyrodniczych, ośrodków dydaktyczno-promocyjnych, regionalnych centrów edukacji ekologicznej - 42 projekty o wartości dofinansowania z EFRR 10 391 108,80 EUR (43 582 388,53 PLN),

rekultywacji obszarów zdegradowanych (poprzemysłowych i powojskowych) polegające na zagospodarowaniu tych terenów na cele przyrodnicze, rekreacyjno-wypoczynkowe oraz gospodarki proekologicznej - 6 projektów o wartości dofinansowania z EFRR 2 530 065,42 EUR (10 611 600,39 PLN),

ochrony przeciwpowodziowej, w tym dotyczących budowy, odbudowy i przebudowy przeciwpowodziowej infrastruktury hydrotechnicznej - 10 projektów o wartości dofinansowania z EFRR 15 901 332,97 EUR (66 693 370,73 PLN),

ochrony przed skutkami zagrożeń naturalnych i technologicznych i przywracania środowiska do stanu właściwego, w tym dotyczące budowy systemu monitoringu zagrożeń, budowy centrów ratownictwa ochrony chemicznej i biologicznej, budowy infrastruktury związanej z zapobieganiem i likwidacją zagrożeń pożarowych - 4 projekty indywidualne o wartości dofinansowania z EFRR 9 082 055,52 EUR (38 091 957,26 PLN).

poprawy jakości powietrza, poprzez obniżenie emisji zanieczyszczeń w obiektach użyteczności publicznej -11 projektów o wartości dofinansowania z EFRR 1 107 465,63 EUR (4 644 932,34 PLN).



182



05 Obszar wiejski 70 052 671,74 55,84%01 Obszar miejski 49 859 669,20 39,74%02 Obszar górski 5 529 816,64 4,41%00 Nie dotyczy 11 433,98 0,01%Razem 125 453 591,57 100,00%

Przewaga obszarów wiejskich (ponad 55%) wynika przede wszystkim z realizacji licznych projektów (77) m.in. z zakresu budowy sieci wodociągowych i kanalizacyjnych, gospodarki odpadami i projektów przeciwpowodziowych na tych obszarach. Na terenach górskich realizowanych jest 6 projektów o udziale w dofinansowaniu EFRR 4,41%. Projekty dotyczące wodociągów, kanalizacji czy też gospodarki odpadami realizowane w ramach Priorytetu 4, mają ogromne znaczenie dla rozwoju obszarów defaworyzowanych (wiejskie i górskie). Systematycznej poprawie ulega infrastruktura wodno-kanalizacyjna na tych obszarach. Z roku na rok rośnie także liczba ludności korzystającej z opisywanej infrastruktury. W miastach realizowanych jest 68 projektów o udziale w wartości dofinansowania ok. 40%.


Powiat Wartość ogółem


w tym EFRR [EUR]



Liczba umów

Powiat bolesławiecki 2 803 966,97 1 692 519,18 1 692 519,18 1,35% 6Powiat dzierżoniowski 2 542 370,70 1 917 173,59 1 917 173,59 1,53% 7Powiat głogowski 948 703,42 589 867,43 589 867,43 0,47% 2Powiat górowski 2 183 032,56 1 297 205,91 1 297 205,91 1,03% 2Powiat jaworski 6 513 374,79 5 138 124,09 5 138 124,09 4,10% 8Powiat jeleniogórski 13 104 049,13 9 363 816,42 9 363 816,42 7,46% 6Powiat kamiennogórski 11 899 085,47 7 420 725,80 7 420 725,80 5,92% 3Powiat kłodzki 18 593 946,32 13 655 724,49 13 655 724,49 10,89% 19Powiat legnicki 2 443 851,26 1 389 079,03 1 389 079,03 1,11% 1Powiat lubański 12 306 873,09 6 650 283,42 6 650 283,42 5,30% 7Powiat lubiński 305 684,66 253 479,12 253 479,12 0,20% 1Powiat lwówecki 1 050 189,24 762 086,95 762 086,95 0,61% 2Miasto Jelenia Góra 2 594 873,15 1 906 119,67 1 906 119,67 1,52% 2Miasto Legnica 2 186 447,43 1 130 183,05 1 130 183,05 0,90% 1Miasto Wałbrzych 415 062,20 348 671,60 348 671,60 0,28% 1Miasto Wrocław 10 868 590,04 5 043 975,78 5 043 975,78 4,02% 5Powiat milicki 464 014,05 387 371,55 387 371,55 0,31% 3Powiat oleśnicki 6 977 762,71 4 998 821,56 4 998 821,56 3,98% 8Powiat oławski 9 120 177,79 6 673 907,75 6 673 907,75 5,32% 5Powiat polkowicki 8 987 252,61 5 735 695,52 5 735 695,52 4,57% 5Powiat strzeliński 4 446 547,53 2 687 919,26 2 687 919,26 2,14% 1Powiat średzki 5 475 644,35 3 644 750,77 3 644 750,77 2,91% 8Powiat świdnicki 3 459 158,22 2 671 163,57 2 671 163,57 2,13% 4Powiat trzebnicki 11 210 179,90 8 109 220,17 8 109 220,17 6,46% 6Powiat wałbrzyski 575 934,97 463 758,74 463 758,74 0,37% 3Powiat wołowski 5 016 001,21 2 733 872,60 2 733 872,60 2,18% 7Powiat wrocławski 12 734 659,05 5 565 616,91 5 565 616,91 4,44% 8Powiat ząbkowicki 4 556 822,85 3 580 399,36 3 580 399,36 2,85% 3Powiat zgorzelecki 5 185 166,02 3 703 511,96 3 703 511,96 2,95% 5Powiat złotoryjski 3 526 286,65 2 768 898,72 2 768 898,72 2,21% 3woj. dolnośląskie* 19 738 572,05 13 169 647,59 13 169 647,59 10,50% 10Razem 192 234 280,40 125 453 591,57 125 453 591,57 100,00% 152

*W ramach kategorii „województwo dolnośląskie” ujęto projekty realizowane na terenie więcej niż jednego powiatu

Rozkład terytorialny projektów w ramach Priorytetu 4 w podziale na powiaty jest w miarę równomierny, choć wyróżnia się powiat kłodzki i jeleniogórski, które leżą w obszarze górskim i charakteryzują się cennymi walorami przyrodniczymi, lecz są również regionami o dużym zagrożeniu powodziowym. Stąd też duża ilość i wartość realizowanych projektów. Duży udział w dofinansowaniu mają również projekty realizowane

183

w kategorii woj. dolnośląskie, w której uwzględniane są projekty realizowane na terenie większym niż jednego powiatu oraz projekty o znaczeniu strategicznym dla mieszkańców całego województwa.


Wśród realizowanych projektów dominują projekty dotyczące poboru i uzdatniania wody związane z budową kanalizacji, wodociągów i oczyszczalni ścieków (52 projekty). Znaczący jest udział dofinansowania w projektach z zakresu zapewnienia bezpieczeństwa (14 projektów), co jest podyktowane dużym zagrożeniem powodziowym w regionie i wieloletnimi zaniedbaniami w modernizacji i budowie niezbędnej infrastruktury. Duża liczba projektów jest też realizowana z zakresu edukacji ekologicznej (39 projekty) oraz gospodarki odpadami (27 projektów).

Sektor wsparciaWartość ogółem[EUR]


w tym EFRR [EUR]

udział %w wartości


Liczba umów

pobór i uzdatnianie wody/ kanalizacja i oczyszczanie ścieków

96 053 361,41 61 745 253,63 61 745 253,63 49,22% 52

zapewnienie bezpieczeństwa 37 700 822,68 25 670 170,91 25 670 170,91 20,46% 14

gospodarka odpadami 39 552 911,83 24 696 309,60 24 696 309,60 19,69% 27edukacja ekologiczna 13 040 375,37 9 582 036,75 9 582 036,75 7,64% 39rekultywacja obszarów zdegradowanych 2 359 461,73 1 831 849,02 1 831 849,02 1,46% 5

ochrona jakości powietrza 1 355 461,10 1 107 465,63 1 107 465,63 0,88% 11ochrona bioróżnorodności 2 148 803,74 809 072,05 809 072,05 0,64% 3organizacja konferencji 23 082,54 11 433,98 11 433,98 0,01% 1Razem 192 234 280,40 125 453 591,57 125 453 591,57 100,00% 152


Projekty w Priorytecie 4 są realizowane w zdecydowanej większości przez jednostki samorządu terytorialnego (119 projektów). Pozostałe przedsięwzięcia realizowane są przez jednostki sektora finansów publicznych (5 projektów), przedsiębiorców (13 projektów realizowane przez spółki komunalne), fundacje i stowarzyszenie (4 projekty), szkoły wyższe (3 projekty), parki narodowe lub krajobrazowe (2 projekty) czy nadleśnictwa – PGL Lasy Państwowe (3 projekty). Po jednym projekcie realizuje kościół, spółka wodna oraz administracja rządowa.

Typ beneficjentaWartość

ogółem [EUR]


w tym EFRR [EUR]



Liczba umów

jednostka samorządu terytorialnego 128 863 747,51 83 952 283,35 83 952 283,35 66,92% 119


jednostka sektora finansów publicznych 23 162 778,01 17 591 295,40 17 591 295,40 14,02% 5

fundacja, stowarzyszenie lub organizacja pozarządowa 2 202 876,42 1 813 235,68 1 813 235,68 1,45% 4

administracja rządowa 872 240,76 698 216,41 698 216,41 0,56% 1

szkoła wyższa 937 947,07 692 346,09 692 346,09 0,55% 3

spółka wodna 789 720,85 634 897,17 634 897,17 0,51% 1PGL Lasy Państwowe lub jego jednostka organizacyjna 1 103 179,04 587 040,04 587 040,04 0,47% 3

park narodowy lub krajobrazowy 563 921,75 433 530,89 433 530,89 0,35% 2

kościół lub związek wyznaniowy lub osoba prawna kościołów i związków wyznaniowych

355 140,43 301 869,37 301 869,37 0,24% 1

Razem 192 234 280,40 125 453 591,57 125 453 591,57 100,00% 152

184


W Indykatywnym Wykazie Indywidualnych Projektów Kluczowych w ramach Priorytetu 4 znajduje się łącznie 11 projektów. Do końca 2013 r. podpisano wszystkie umowy o dofinansowanie dla projektów kluczowych o wartości dofinansowania EFRR 21 068 285,64 EUR (88 364 603,64 PLN).

Płatności przekazane beneficjentom projektów kluczowych na koniec okresu sprawozdawczego wyniosły 17 318 638,86 EUR (72 637 835,12 PLN), co stanowi 82,20% wartości realizowanych projektów kluczowych.

Realizacja projektów indywidualnych w ramach Priorytetu 4 przebiega bez opóźnień.

185

Poniżej zamieszczone zestawienie ilustruje stan realizacji projektów indywidualnych w Priorytecie 4.

Lp. Tytuł projektu Nr i nazwaDziałania


o dofinansowanie



o dofinansowanie


realizacji projektu





%finansowej realizacji umowy


1

Remont istniejącej zabudowy regulacyjnej wraz z modernizacją stopni celem poprawienia spływu wód oraz umożliwienia migracji ryb na potoku Włodzica w km 5+300-9+000 w miejscowości Nowa Ruda

4.4Zabezpieczenie

przeciwpowodziowe i zapobieganie

suszom

30.04.2009 30.06.2009 09.11.2009 12.11.2012 2 750 478,60 EUR (11 536 057,34 PLN)

2 750 478,60 EUR (11 536 057,34 PLN) 100,00%

2

Zabezpieczenie prawego brzegu rzeki Białej Lądeckiej w km 24+250-25+130 w miejscowości Lądek Zdrój

4.4Zabezpieczenie


suszom

28.09.2009 12.01.2010 16.03.2010 12.06.2012 634 897,17 EUR (2 662 885,73 PLN)

634 897,17 EUR (2 662 885,72 PLN) 100,00%

3Remont zabudowy regulacyjnej rz. Kamiennej w km 0+000-10+500 w m. Jelenia Góra

4.4Zabezpieczenie


suszom

30.12.2009 23.03.2010 20.08.2010 12.10.2012 1 551 457,75 EUR(6 507 124,09 PLN)

1 551 457,74 EUR(6 507 124,07 PLN) 100,00%

4Magazyny przeciwpowodziowe – modernizacja, woj. dolnośląskie

4.4Zabezpieczenie


suszom

30.11.2009 30.03.2010 28.06.2010 30.04.2013 637 857,60 EUR (2 675 302,35 PLN)

637 857,60 EUR (2 675 302,33 PLN) 100,00%

5

Lipki-Oława- modernizacja obwałowań, gm. Oława i Jelcz Laskowice- Modernizacja wału W-4 (S)

4.4Zabezpieczenie


suszom

15.03.2012 17.07.2012 09.10.2012 30.12.2013 2 140 920,67 EUR(8 979 449,47 PLN)

1 700 063,09 EUR(7 130 404,63PLN) 79,41%

6

Lipki-Oława- modernizacja obwałowań, gm. Oława i Jelcz Laskowice- Modernizacja wału W-1 (OM)

4.4Zabezpieczenie


suszom

31.10.2012 29.01.2013 23.04.2013 31.12.2014 3 572 401,92 EUR (14 983 368,15 PLN)

939 778,41EUR3 941 618,60 PLN 26,31%

186

Lp. Tytuł projektu Nr i nazwaDziałania


o dofinansowanie



o dofinansowanie


realizacji projektu





%finansowej realizacji umowy


7

Likwidacja, rekultywacja i zagospodarowanie służbowych stacji paliw w 23 jednostkach miejskich i powiatowych Policji woj. dolnośląskiego

4.5Rekultywacja

obszarów zdegradowanych

03.02.2012 30.04.2012 09.10.2012 20.09.2014 698 216,41 EUR(2 928 459,25 PLN)

22 050,73 EUR(92 485,19 PLN) 3,16%

8

Bezpieczny Dolny Śląsk – rozbudowa centrów ratownictwa województwa dolnośląskiego – zakup specjalistycznego sprzętu technicznego

4.6Wsparcie instytucji

zajmujących się zabezpieczeniem

środowiska naturalnego

15.12.2009 16.02.2010 07.04.2010 10.06.2011 5 314 785,88 EUR (22 291 274,95 PLN)

5 314 785,88 EUR (22 291 274,95 PLN) 100,00%

9

System ograniczania skutków katastrof ekologicznych, technologicznych i klęsk żywiołowych na terenie powiatów lwóweckiego i lubańskiego




12.07.2011 11.10.2011 15.12.2011 06.06.2013 299 014,04 EUR(1 254 124,68 PLN)

299 014,04 EUR(1 254 124,68 PLN) 100,00 %

10

Budowa budynku dla Jednostki Ratowniczo-Gaśniczej PSP przy ul. Kosmonautów we Wrocławiu




29.08.2011 02.11.2011 16.12.2011 30.04.2013 810 643,27 EUR(3 400 000,00 PLN)

810 643,27 EUR(3 400 000,00 PLN) 100,00%

11

Bezpieczny Dolny Śląsk – budowa mobilnego systemu monitoringu i usuwania zagrożeń środowiska




30.09.2011 29.11.2011 23.12.2011 19.12.2013 2 657 612,33 EUR(11 146 557,63 PLN)

2 657 612,33 EUR(11 146 557,63 PLN) 100,00%

187

1. „Remont istniejącej zabudowy regulacyjnej wraz z modernizacją stopni celem poprawienia spływu wód oraz umożliwienia migracji ryb na potoku Włodzica w km 5+300-9+000 w miejscowości Nowa Ruda” – beneficjent Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej we Wrocławiu


2. „Zabezpieczenie prawego brzegu rzeki Białej Lądeckiej w km 24+250 – 25+130 w miejscowości Lądek Zdrój” – beneficjent Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej we Wrocławiu


3. „Remont zabudowy regulacyjnej rz. Kamiennej w km 0+000-10+500 w m. Jelenia Góra” – beneficjent Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej we Wrocławiu


4. „Magazyny przeciwpowodziowe – modernizacja, woj. dolnośląskie” – beneficjent Samorząd Województwa Dolnośląskiego, projekt realizowany przez Dolnośląski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych we Wrocławiu

Projekt ma charakter strategiczny dla województwa dolnośląskiego, ponieważ w wyniku jego realizacji utworzona została baza magazynowa do przechowywania w odpowiednich warunkach materiałów niezbędnych w czasie akcji przeciwpowodziowych, co zapewni sprawne ich wykorzystanie na terenie Dolnego Śląska. W ramach projektu zmodernizowano i przebudowano 5 budynków magazynów przeciwpowodziowych oraz wyposażono je w sprzęt do przechowywania i transportu. Ponadto usprawniona została łączność pomiędzy centralą i magazynami. Zwiększony został poziom zabezpieczeń magazynów przed kradzieżą i pożarem. W wyniku realizacji projektu potencjalnie 973 tys. osób zostanie objętych wsparciem podczas ewentualnej powodzi, a powierzchnia objęta ochroną wyniesie 1 111 700 ha.Projekt został zakończony w 2013 r.

5. „Lipki-Oława – modernizacja obwałowań, gm. Oława i Jelcz-Laskowice. Modernizacja wału W-4(S)” – beneficjent Samorząd Województwa Dolnośląskiego, projekt realizowany przez Dolnośląski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych we Wrocławiu

Realizacja projektu wpłynie na zapewnienie bezpieczeństwa przeciwpowodziowego mieszkańców Gminy Oława i Wrocław. Projekt ma na celu wzmocnienie obwałowań polderu Lipki-Oława. Modernizacja wału W-4(S), jako jedna z podstawowych budowli przy polderze Lipki-Oława, ma na celu zmniejszenie zagrożenia powodziowego miasta Oławy i terenów przyległych, przyczyni się pośrednio do ochrony tych terenów. Tereny te stanowią podstrefę Wałbrzyskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej, są obszarem o wysokim potencjale gospodarczym o znaczeniu strategicznym dla całego Dolnego Śląska. W wyniku realizacji projektu zmodernizowany został wał o długości 3,94 km, ochroną przeciwpowodziową objęty zostanie teren o powierzchni 1445 ha, zabezpieczonych przed powodzią zostanie 8 200 osób.Projekt zakończył się w 2013 roku.

6. „Lipki-Oława- modernizacja obwałowań, gm. Oława i Jelcz Laskowice- Modernizacja wału W-1 (OM)” – beneficjent Samorząd Województwa Dolnośląskiego, projekt realizowany przez Dolnośląski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych we Wrocławiu

Inwestycja polega na modernizacji istniejącego wału W-1(OM) na odcinku Jelcz w gminie Jelcz - Laskowice - Łeg. Realizacja przedmiotowego projektu składa się z modernizacji wału, podwyższenia i ewentualnego poszerzenie korony wału, wzmocnienie nasypu wału dla poprawy stateczności, poprawy warunków eksploatacji przez modernizację dróg i wjazdów na koronę i budowę nowych odcinków zamykających na początku i na końcu wału. Ponadto wał zostanie wydłużony w części początkowej i końcowej, poprzez budowę wału przeciwpowodziowego i podwyższenie muru oporowego.W wyniku realizacji projektu zmodernizowanych zostanie wał o długości 5,2 km, ochroną przeciwpowodziową objęty zostanie teren o powierzchni 1740 ha, a zabezpieczonych przed powodzią zostanie 8 200 osób.Przewidywany termin zakończenia projektu to rok 2014.

7. Likwidacja, rekultywacja i zagospodarowanie służbowych stacji paliw w 23 jednostkach miejskich i powiatowych Policji województwa dolnośląskiego – beneficjent Komenda Wojewódzka Policji we Wrocławiu

Projekt polega na realizacji kompleksowego programu obejmującego likwidację przestarzałych i stwarzających zagrożenie dla środowiska instalacji paliwowych i stacji paliw oraz przeprowadzenie rekultywacji terenu wraz z jego adaptacją do nowych potrzeb. Projekt realizowany będzie na terenie całego województwa dolnośląskiego, w miejscowościach o dużej gęstości zaludnienia oraz na terenach turystycznych i uzdrowiskowych na obszarze 23 gmin. W wyniku realizacji projekty usunięte zostaną 73 zbiorniki i zrekultywowana zostanie powierzchnia na obszarze 0,54 ha.

188

Przewidywany termin zakończenia projektu to rok 2014.

8. „Bezpieczny Dolny Śląsk - rozbudowa centrów ratownictwa województwa dolnośląskiego – zakup specjalistycznego sprzętu technicznego” – beneficjent Komenda Wojewódzka Państwowej Straży Pożarnej we Wrocławiu


9. „System ograniczania skutków katastrof ekologicznych, technologicznych i klęsk żywiołowych na terenie powiatów lwóweckiego i lubańskiego” – beneficjent Powiat Lwówecki

Realizacja projektu w bezpośredni sposób wpływa na poprawę zabezpieczenia regionu przed zagrożeniami o charakterze naturalnym i cywilizacyjnym. W ramach projektu zakupione zostały 4 wozy pożarnicze oraz 5 jednostek sprzętowych przeznaczonych do działań ratowniczych dla jednostek ratowniczo-gaśniczych w Lwówku Śląskim i Lubaniu. Sprzęt został rozlokowany na całym na obszarze obydwu powiatów w celu jak najszybszej reakcji na zagrożenia. Rozbudowa bazy doposażenia pozwoli na dobre funkcjonowanie ratownictwa na obszarze podgórskim o utrudnionym dojeździe i na obszarach przygranicznych południowo-zachodniej części województwa.Projekt został zakończony w 2012 r., rozliczenie finansowe projektu nastąpiło w 2013 roku.

10. „Budowa budynku dla Jednostki Ratowniczo-Gaśniczej PSP przy ul. Kosmonautów we Wrocławiu” – beneficjent Miasto Wrocław

Realizacja inwestycji przyczyni się do wzrostu bezpieczeństwa na obszarze Dolnego Śląska, skrócenia czasu reakcji służb ratowniczo-gaśniczych na zagrożenia losowe poprzez dogodne ulokowanie w pobliżu obwodnicy śródmiejskiej i Autostradowej Obwodnicy Wrocławia. Przedmiotem projektu była budowa budynku dla Jednostki Ratowniczo-Gaśniczej we Wrocławiu, umożliwiająca prowadzenie działań ratowniczych podczas zdarzeń stwarzających bezpośrednie zagrożenie dla środowiska naturalnego, a także zdrowia lub życia ludzi. Projekt ma charakter nowatorski – wybudowany obiekt stanowi centrum ratownictwa, w którym oprócz pracowników Państwowej Straży Pożarnej pełnią również dyżury funkcjonariusze Straży Miejskiej i pracownicy Pogotowia Ratunkowego. Projekt został zakończony w 2012 r., rozliczenie finansowe projektu nastąpiło w 2013 roku.

11. „Bezpieczny Dolny Śląsk – budowa mobilnego systemu monitoringu i usuwania zagrożeń środowiska” – beneficjent Komenda Wojewódzka Państwowej Straży Pożarnej we Wrocławiu

Realizacja projektu w bezpośredni sposób wpływa na poprawę zabezpieczenia regionu przed zagrożeniami o charakterze naturalnym i cywilizacyjnym. Projekt obejmuje zakup 22 nowoczesnych pojazdów ratowniczych, w tym 12 samochodów do monitoringu zagrożeń oraz 10 samochodów ratowniczo-gaśniczych do usuwania skutków zagrożeń środowiska. Pojazdy te użytkowane są w 18 komendach miejskich i powiatowych Państwowej Straży Pożarnej w województwie dolnośląskim. Projekt został zakończony w 2012 r., rozliczenie finansowe projektu nastąpiło w 2013 roku.


Na terenie województwa dolnośląskiego realizowane są w sektorze środowiska 64 projekty, które otrzymały wsparcie w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko w zakresie gospodarki odpadami, gospodarki wodno-ściekowej, ochrony powietrza, ochrony siedlisk, zarządzania środowiskowego oraz zapewnienia bezpieczeństwa.

Bliższych informacji o liczbie i wartości projektów realizowanych na terenie województwa dolnośląskiego w ramach innych programów operacyjnych dostarcza załącznik XII do sprawozdania Opis sytuacji społeczno-gospodarczej województwa dolnośląskiego w 2013 r. - punkt 5.2 Projekty realizowane na terenie województwa dolnośląskiego w ramach innych programów operacyjnych.

189

Postęp rzeczowy realizacji Priorytetu 4Tabela postępu rzeczowego dla Priorytetu 4 Środowisko i bezpieczeństwo ekologiczne przedstawia wartości określone na podstawie zawartych 152 umów o dofinansowanie (szacowana realizacja) oraz zatwierdzonych 85 wniosków o płatność końcową (realizacja).


Wartość docelowa


według umów


umów dla 2015 r.

Realizacjawedług




dla 2015 r.2013 2015 stan na 31.12.2013

stan na 31.12.2013

Priorytet 4 Środowisko i bezpieczeństwo ekologiczne

Wskaźniki produktuDługość wybudowanej sieci

wodociągowej km 130 160 218,72 136,70% 218,72 136,70%

Długość wybudowanej sieci kanalizacyjnej km 430 540 354,74 65,69% 212,66 39,38%

Liczba projektów dotyczących gospodarki odpadami szt. 12 16 27 168,75% 14 87,50%

Liczba projektów mających na celu poprawę jakości

powietrzaszt. 25 32 11 34,38% 3 9,38%

Liczba projektów z zakresu prewencji zagrożeń (Działanie

4.4 i 4.6)szt. 12 15 14 93,33% 9 60,00%

w tym:liczba projektów dotyczących infrastruktury zapobiegania

powodziom i suszyszt. 4 5 10 200,00% 5 100,00%

Wskaźniki rezultatuPowierzchnia

zrekultywowana/ odzyskana (Działanie 4.5)

ha 5 6 72,59 1209,83% 28,79 479,83%

Liczba osób przyłączonych do sieci kanalizacyjnej w wyniku

realizacji projektówosoby 32 000 40 000 21 782 54,46% 13 465 33,66%

Liczba osób przyłączonych do sieci wodociągowej w wyniku

realizacji projektówosoby 16 000 20 000 13 140 65,70% 13 515 67,58%

Liczba osób objętych selektywną zbiórką odpadów

w wyniku realizacji projektówosoby 32 000 40 000 156 316 390,79% 58 081 145,20%

Na koniec okresu sprawozdawczego w ramach Priorytetu 4 Środowisko i bezpieczeństwo ekologiczne zakontraktowano alokację na poziomie 97,43%, zakończyła się realizacja 85 projektów. W związku z powyższym odnotowano postęp w realizacji wskaźników, który na obecnym etapie wdrażania RPO WD pozwala stwierdzić, iż założone dla Priorytetu 4 cele są systematycznie i konsekwentnie realizowane.

Długość wybudowanej sieci wodociągowej


oraz Liczba osób przyłączonych do sieci wodociągowej w wyniku realizacji projektów


Przekroczenie wartości docelowej w przypadku szacowanej realizacji wskaźnika Długość wybudowanej sieci wodociągowej należy wiązać z dokonaniem realokacji środków w ramach Priorytetu 4. Zwiększono alokację na Działanie 4.2 Infrastruktura wodno-ściekowa realokując środki z Działania 4.3 Poprawa jakości powietrza, oraz

190

Działania 4.5 Rekultywacja obszarów zdegradowanych. Realokacja ta spowodowana była dużym zainteresowaniem potencjalnych beneficjentów i umożliwiła realizację większej ilości projektów. Pomimo tego, biorąc pod uwagę zakontraktowane umowy na poziomie Działania 4.2 (na poziomie 98,99% alokacji), istnieje zagrożenie dla pełnego osiągnięcia wskaźnika Liczba osób przyłączonych do sieci wodociągowej. Mniejsza ilość osób przyłączonych do sieci wodociągowej w porównaniu z długością wybudowanej sieci może wynikać z faktu, że ponad 95% projektów w ramach Działania 4.2 Infrastruktura wodno-ściekowa realizowana jest na obszarze wiejskim i górskim, co ma wpływ na realizację wskaźników. Duże odległości i małe zagęszczenie ludności na tych obszarach wymusza wybudowanie dłuższych sieci wodociągowych, do których może być przyłączona mniejsza liczba osób w porównaniu z realizacją podobnych inwestycji na obszarach miejskich.

Długość wybudowanej sieci kanalizacyjnej


oraz Liczba osób przyłączonych do sieci kanalizacyjnej w wyniku realizacji projektów

wartość docelowa – 40 000 osób szacowana realizacja – 21 782 osób – 54,46% wartości docelowej projekty zakończone – 13 465 – 33,66% wartości docelowej

Niższa wartość szacowanej realizacji wskaźników w porównaniu z wartością docelową wynika z tego, że realizowane projekty oprócz budowy sieci kanalizacyjnej dotyczą budowy i modernizacji oczyszczalni ścieków lub są to kompleksowe projekty dotyczące modernizacji oczyszczalni ścieków wraz z budową kanalizacji. Na etapie programowania zakładano większą ilość projektów dotyczących budowy jedynie sieci kanalizacyjnej. Natomiast ze względu na wysoki koszt budowy/ przebudowy oczyszczalni ścieków mniej środków zostało przeznaczonych przez beneficjentów na samą budowę sieci kanalizacyjnych. Uwzględniając powyższe oraz wartość zakontraktowanych środków w Działaniu 4.2 Infrastruktura wodno-ściekowa (zakontraktowana alokacja na poziomie 98,99%) wartość wskaźników dotyczących sieci kanalizacyjnych może zostać niezrealizowana.

Liczba projektów z zakresu gospodarki odpadami


oraz Liczba osób objętych selektywną zbiórką odpadów w wyniku realizacji projektów


W zakresie Priorytetu realizowanych jest 27 projektów z zakresu gospodarki odpadami (168,75% wartości docelowej). Należy zaznaczyć, że ostatnie nabory na ten typ projektów przeprowadzone przez IŻ w 2011 i 2013 roku cieszyły się ogromnym zainteresowaniem (złożone wnioski o dofinansowanie przekroczyły w naborze z 2011 roku trzykrotnie założoną alokację na nabór, a w 2013 roku ponad pięciokrotnie). Przekroczenie wskaźnika w zakresie liczby realizowanych projektów spowodowane jest, m.in. tym, że na etapie programowania założono mniejszą liczbę projektów o wyższej wartości, natomiast w wyniku przeprowadzonych naborów wsparcie otrzymały projekty o niższym dofinansowaniu, co miało znaczący wpływ na przekroczenie wartości docelowej wskaźnika. Założenie to bezpośrednio przyczyniło się też na przekroczenie wskaźnika Liczba osób objętych selektywną zbiórką odpadów. Ponadto na przekroczenie wartości docelowej wskaźnika rezultatu znacząco miały wpływ dwa projekty, które objęły swoim wpływem duże obszary. Projekt realizowany przez Związek Gmin Karkonoskich, w którym oszacowano osiągnięcie wartości wskaźnika na poziomie 47 483 osób oraz projekt Rozbudowa systemu selektywnej zbiórki odpadów, odbioru i unieszkodliwiania odpadów komunalnych w Środkowosudeckim Regionie Gospodarki Odpadami, w ramach którego założono objęcie selektywną zbiórką odpadów 72 235 osób. W 2013 roku IZ zaproponowała zmianę wartości docelowej z 40 tys. osób do 200 tys. osób objętych selektywną zbiórką odpadów, na którą uzyskała akceptację KE.

191

Liczba projektów mających na celu poprawę jakości powietrza


Na niską realizację założonej wartości docelowej (na podstawie zakontraktowanych umów 34,38%, w projektach zakończonych 9,38%) wpływ miało niskie zainteresowanie beneficjentów na ten typ projektów. W wyniku przeprowadzonego w 2012 roku naboru, na etapie preselekcji beneficjenci złożyli propozycje projektów absorbujacych 52,73% alokacji przewidzianej na nabór, natomiast na etapie składania wniosków o dofinansowanie wycofało się dwóch beneficjentów i ostatecznie złożono wnioski o dofinansowanie na 48,15% alokacji przewidzianej na nabór. W związku z niskim zainteresowaniem potencjalnych beneficjentów IZ środki z Działania przeniosła do Działań, które cieszyły się dużym zainteresowaniem. Biorąc pod uwagę wykorzystaną alokację na podstawie zakontraktowanych umów, kształtującą się na poziomie 99,77%, można stwierdzić, że wskaźnik z zakresu poprawy jakości powietrza nie zostanie osiągnięty.

Liczba projektów z zakresu prewencji zagrożeń


w tym liczba projektów dotyczących infrastruktury zapobiegania powodziom i suszy


Z zakresu prewencji zagrożeń zakontraktowano 14 projektów (93,33% wartości docelowej). Na koniec 2013 r. zakończyła się realizacja 9 projektów (60,00% wartości docelowej). Wskaźnik z zakresu zapobiegania powodziom i suszy na podstawie zakontraktowanych umów został oszacowany na poziomie 200%, natomiast w wyniku projektów zakończonych wskaźnik ukształtował się na poziomie 100%. Przekroczenie wartości wskaźnika dotyczącego infrastruktury zapobiegania powodziom i suszy wynika ze specyfiki naszego regionu, który narażony jest na częste powodzie. Dlatego też IZ realizuje w ramach RPO projekty strategiczne dla regionu, które umieszczone zostały w Indykatywnym Wykazie Projektów Kluczowych (6 projektów), ponadto w wyniku przeprowadzonego naboru w 2012 roku zainteresowanie projektami było tak duże, że na etapie preselekcji projektów przekroczyło czterokrotnie założoną kwotę alokacji na nabór. Wymienione wyżej czynniki mają znaczący wpływ na przekroczenie wartości docelowej wskaźnika dotyczącego liczby projektów dotyczących infrastruktury zapobiegania powodziom i suszy.

Powierzchnia zrekultywowana/odzyskana

wartość docelowa – 6 ha szacowana realizacja – 72,59 ha – 1209,83% wartości docelowej projekty zakończone – 28,79 ha – 479,83% wartości docelowej

Zakłada się, że w wyniku realizacji projektów zrekultywowane/odzyskane zostanie 72,59 ha powierzchni (1209,83% wartości docelowej), z czego w zakończonych projektach wskaźnik został zrealizowany na poziomie 28,79 ha (479,83% wartości docelowej). Tak wysoka realizacja wskaźnika wynika z tego, że wartość docelową oszacowano w oparciu o możliwość sfinansowania inwestycji polegających na kompleksowej rekultywacji terenu. Natomiast część z realizowanych projektów wymagała jedynie węższego zakresu prac (np. w odniesieniu do likwidacji dzikich wysypisk śmieci), co miało wpływ na ich cenę i pozwoliło na rekultywację większego obszaru. W 2013 roku IZ wnioskowała o zmianę wartości docelowej tego wskaźnika z 6 do 60 ha, na która KE wyraziła zgodę.


W ramach Priorytetu 4 Środowisko i bezpieczeństwo ekologiczne wśród dotychczas podpisanych umów zakłada się utworzenie 123,25 nowych miejsc pracy, z czego co najmniej 32 etatów przeznaczono dla kobiet. Według stanu na dzień 31.12.2013 r. w zakończonych projektach utworzono 53,25 miejsc, w tym 14 etatów dla kobiet.

192

Realizacja celów

Głównym celem Priorytetu 4 Środowisko i bezpieczeństwo ekologiczne jest poprawa stanu środowiska naturalnego, zapobieganie jego degradacji i zachowanie różnorodności biologicznej oraz walorów przyrodniczych Dolnego Śląska, a także poprawa poziomu bezpieczeństwa w regionie, poprzez przeciwdziałanie naturalnym i technologicznym zagrożeniom, likwidację ich skutków oraz wspieranie działających w tym zakresie służb ratowniczych.Wdrażanie Priorytetu 4 przyczyni się do realizacji drugiego celu szczegółowego Programu, tj. Rozwój infrastruktury służącej poprawie jakości środowiska, warunków inwestowania i prowadzenia działalności gospodarczej. Wieloletnie zapóźnienia infrastrukturalne na Dolnym Śląsku w zakresie ochrony środowiska wymagają działań zmierzających do eliminacji występujących zagrożeń dla jakości środowiska naturalnego, a także ochrony i racjonalnego wykorzystania istniejących wartości i zasobów przyrodniczych. W celu osiągnięcia głównych założeń Priorytetu określono szereg różnorodnych działań skierowanych przede wszystkim na zapobieganie degradacji oraz poprawę stanu środowiska, a także podniesieniu świadomości ekologicznej. Projekty realizowane w ramach Priorytetu 4 są odpowiedzią na zdiagnozowane w analizie SWOT Programu zagrożenia i słabe strony regionu.Dużą słabością regionu jest jakość wód powierzchniowych (zanieczyszczonych głównie działalnością bytową i gospodarczą) oraz niewystarczająca ochrona wód podziemnych. Jak wykazano w analizie społeczno-gospodarczej regionu, miasta charakteryzują się dobrym wyposażeniem w wodociągi i kanalizację. Natomiast znaczne braki infrastruktury, zwłaszcza w odniesieniu do kanalizacji i oczyszczania ścieków, obserwowane są na obszarach wiejskich i górskich (jedynie niewiele ponad 20% mieszkańców wsi korzystało z kanalizacji), a istniejąca infrastruktura odznacza się niewystarczającą efektywnością. Dodatkowo widoczne są wyraźne dysproporcje w przestrzennym ich rozmieszczeniu i dostępności na niekorzyść obszarów wiejskich. Dlatego działania w ramach RPO WD w tym obszarze koncentrują się przede wszystkim na ochronie wód powierzchniowych i podziemnych, poprzez wspieranie przedsięwzięć polegających na wodociągowaniu i kanalizowaniu obszarów wiejskich i górskich. Projekty realizowane w dziedzinie rekultywacji mają na celu przywrócenie obszarom zdegradowanym walorów przyrodniczych, natomiast działania w zakresie zabezpieczeń przeciwpowodziowych mają wzmocnić bezpieczeństwo mieszkańców regionu. Poprawa walorów przyrodniczych następuje także poprzez utrzymanie tendencji w zakresie poprawy stanu czystości wód oraz gospodarki odpadami, których celem jest tworzenie sprawnych systemów odzysku i unieszkodliwiania odpadów. Realizowane są także projekty z zakresu edukacji ekologicznej.Problemem regionu jest niedostatecznie rozwinięta selektywna zbiórka odpadów i ich recykling, co powoduje, że region zajmuje wysokie miejsce w kraju pod względem posiadania dużej powierzchni, w większości wyeksploatowanych, wysypisk odpadów komunalnych oraz zidentyfikowanych „dzikich wysypisk śmieci”. W celu przeciwdziałania ww. problemom w ramach Priorytetu realizowane są projekty dotyczące budowy i rozbudowy nowoczesnych obiektów zajmujących się zbiórką, segregacją, składowaniem, recyklingiem, unieszkodliwianiem różnego typu odpadów, przyczyniające się do likwidacji „dzikich wysypisk śmieci” zwłaszcza na obszarach turystycznych czy uzdrowiskowych oraz objętych ochroną, np. sieci Natura 2000, jak również dotyczące rekultywacji wyłączonych z eksploatacji składowisk szczególnie zagrażających środowisku. W związku z realizowanymi inwestycjami utrzymano tendencję wzrostową w województwie w zakresie zwiększania się liczby ludności korzystającej z kanalizacji (od 1 924,7 tys. os. w 2007 r. do 2 044,4 tys. os. w 2012 r.) oraz wodociągów (od 2 622,0 tys. os. w 2007 r. do 2 679,3 tys. os. w 2012 r.). Ponadto corocznie zwiększa się odsetek ludności obsługiwanej przez oczyszczalnie ścieków (od 75,34% w 2007 r. do 77,20% w 2012 r.).

193

Efekty rzeczowe:

W ramach dotychczas zakończonych projektów w Priorytecie 4 Środowisko i bezpieczeństwo ekologiczne, m.in.:

- wybudowano 218,72 km sieci wodociągowej,- wybudowano 212,66 km sieci kanalizacyjnej,- poddano rekultywacji 10 składowisk odpadów,- wybudowano 8 stacji uzdatniania wody,- zmodernizowano 8 stacji uzdatniania wody,- zrekultywowano/ odzyskano teren o powierzchni 28,79 ha,- zlikwidowano 74 dzikie wysypiska śmieci,- wybudowano 4 oczyszczalnie ścieków,- przebudowano/rozbudowano 8 oczyszczalni ścieków- uregulowano 10,5 km cieków wodnych,- usunięto 401,94 Mg odpadów, - zakupiono 5 sztuk sprzętu na potrzeby centrów ratownictwa w zakresie ochrony chemicznej i biologicznej,- zakupiono 47 wozów pożarniczych wyposażonych w sprzęt do prowadzenia akcji ratowniczych i usuwania

skutków katastrof ,- wybudowano 12,98 km ścieżek przyrodniczych,- wsparto 4 centra edukacji ekologicznej,- przystosowano 2 bunkry poradzieckie na zimowiska nietoperzy,- wybudowano 9 zbiorników wody czystej i pompowni sieciowych- zakupiono 162 pojemniki do segregowania odpadów.



Szczegółowe informacje na ten temat znajdują się w pkt. 2.1.6.1. System realizacji programu..

Równość szans kobiet i mężczyzn

W ramach Priorytetu 4 Środowisko i bezpieczeństwo ekologiczne realizowane są 73 projekty pozytywnie wpływających na politykę równych szans, głównie w aspekcie generowania nowych miejsc pracy.


Cross-financing

Zastosowanie mechanizmu cross-financing w Priorytecie 4 przewidziane zostało w Działaniu 4.7 w ramach jednej umowy. Do końca 2013 r. nie wypłacono środków w ramach cross-financingu.

Pozostałe informacje zostały zamieszczone w sprawozdaniu w pkt 2.6.3 Cross-financing.

Komplementarność

Analiza poszczególnych obszarów wsparcia w ramach RPO WD, w kontekście diagnozowania komplementarności międzyprogramowej ukazuje wysoki stopień komplementarności Priorytetu 4 z Programem Operacyjnym Infrastruktura i Środowisko (PO IŚ). Najszerszy wachlarz możliwych powiązań z innymi Programami prezentuje Działanie 4.7 RPO WD – Ochrona bioróżnorodności i edukacja ekologiczna. Zapisy programowe wskazują, iż projekty o charakterze regionalnym realizowane w ramach Działania 4.7 będą komplementarne wobec Działań PO IŚ dotyczących ochrony przyrody i kształtowanie postaw ekologicznych.Interesujący przykład komplementarności projektu realizowanego w ramach Działania 4.7 RPO WD z projektem dofinansowanym w ramach PO IŚ oraz projektami z Działania 6 i 7 RPO WD zidentyfikowano w badaniu „Komplementarność przedsięwzięć dotyczących ochrony środowiska w PO IŚ”. Projekty realizowane na terenie powiatów milickiego, oleśnickiego, trzebnickiego mają spójny cel – udostępnienie bogatych gatunkowo i siedliskowo obszarów w sposób kontrolowany i zorganizowany.

194

Przykład projektów komplementarnych do projektu realizowanego w ramach Działania 4.7

Nazwa projektu Źródło finansowania BeneficjentŚcieżka przyrodniczo-edukacyjna w wąwozie przy centrum oświatowo-sportowym w Twardogórze

RPO WD 4.7 Gmina Twardogóra

Turystyka przyjazna przyrodzie w Dolinie Baryczy POIiŚ V.1 Fundacja EkoRozwoju

Pracownia przyrodnicza w każdej gminie RPO WD 7.2Samorząd Województwa Dolnośląskiego

Ponadregionalna kampania promocyjna „Ziemia milicka w Dolinie Baryczy – aktywnie z przyrodą”

RPO WD 6.2 Powiat Milicki

Święto karpia milickiego RPO WD 6.5 Powiat MilickiŹródło: Komplementarność przedsięwzięć dotyczących ochrony środowiska w PO IŚ (priorytety I-V) z projektami środowiskowymi realizowanymi w ramach innych osi PO IŚ, 16 RPO, PROW ORAZ WPRYB. Raport końcowy z badania.

Ponadto projekty przewidziane do realizacji w ramach Działania 4.7 RPO WD korelują z osią 2 Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW) dotyczącą poprawy środowiska naturalnego i obszarów wiejskich, a także Priorytetami 2, 3, 4 Programu Operacyjnego Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich (PO RYBY). Powiązanie Działań podejmowanych w ramach Priorytetu 4 z innymi programami finansowanymi z funduszy UE ukazuje poniższa tabela.



Działanie 4.1 Gospodarka odpadami

Działanie 4.2 Infrastruktura wodno-ściekowa

Działanie 4.3 Poprawa jakości powietrza

Działanie 4.4 Zabezpieczenie przeciwpowodziowe i zapobieganie suszom

Działanie 4.5 Rekultywacja obszarów zdegradowanych

Działanie 4.6 Wsparcie instytucji zajmujących się zabezpieczeniem środowiska naturalnego

Działanie 4.7 Ochrona bioróżnorodności i edukacja ekologiczna

Opracowanie własne - na podstawie zapisów Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013 oraz Szczegółowego Opisu Priorytetów Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013, a także wyników badania przeprowadzonego na zlecenie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego na temat komplementarności wsparcia z PO KL z innymi programami UE oraz doświadczeń z wdrażanych projektów.

Interwencje podejmowane w ramach Działań 4.1-4.7 RPO WD wykazują komplementarność względem siebie, a także wobec Priorytetu 1, 6 i 9 RPO WD. Projekty realizowane w ramach Działania 4.1 i 4.3 będą korelowały z interwencjami podejmowanymi w ramach Priorytetu 5 RPO WD. Ponadto projekty w Działaniu 4.7 będą stanowiły uzupełnienie działań podejmowanych w ramach Priorytetu 5 oraz 7 RPO WD. Komplementarność wewnątrzprogramową w Priorytecie 4 przedstawia poniższa tabela (oznaczono kolorem szarym).

195


Priorytet 4 RPO WD

1. P

rzed

sięb

iors

twa

i inn

owac

yjno

ść

2. S

połe

czeń

stw

o In

form

acyj

ne

3. T

rans

port

4. Ś

rodo

wis

ko

i bez

piec

zeńs

two

ekol

ogic

zne

5. E

nerg

etyk

a

6. T

urys

tyka

i K

ultu

ra

7. E

duka

cja

8. Z

drow

ie

9. M

iast

a

Działanie 4.1 Gospodarka odpadamiDziałanie 4.2 Infrastruktura wodno-ściekowaDziałanie 4.3 Poprawa jakości powietrzaDziałanie 4.4 Zabezpieczenie przeciwpowodziowe i zapobieganie suszomDziałanie 4.5 Rekultywacja obszarów zdegradowanychDziałanie 4.6 Wsparcie instytucji zajmujących się zabezpieczeniem środowiska naturalnegoDziałanie 4.7 Ochrona bioróżnorodności i edukacja ekologicznaOpracowanie własne - na podstawie zapisów Szczegółowego Opisu Priorytetów Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013 oraz doświadczeń z wdrażanych projektów.

Mając na względzie identyfikacje obszarów, w których beneficjenci wskazywali na komplementarność projektów, przeanalizowano wnioski o dofinansowanie w projektach zakontraktowanych do końca 2013 r. W wyniku przedmiotowej analizy stwierdzono, że 68% projektów z Priorytetu 4 deklaruje komplementarność projektu, w tym najwięcej komplementarność wewnątrzprogramową w ramach RPO WD – 43%, a także międzyokresową z projektami realizowanymi w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego 2004-2006 (ZPORR). Nie mniej jednak należy mieć na uwadze, że beneficjenci nie zawsze właściwe interpretowali pojęcie „komplementarność”, rozumianą jako powiązanie projektów zmierzające do osiągnięcia określonych celów. Identyfikacja rzeczywistej komplementarności projektów, a co za tym idzie również efektów synergii, wymaga wnikliwej analizy każdego z przedsięwzięć.

Komplementarność projektów w ramach Priorytetu 4 RPO WD, na podstawie zapisów wniosków o dofinansowanie przedstawia poniższa tabela.


Liczba projektów %

Projekty realizowane w ramach Priorytetu 4 152 100%Projekty deklarujące komplementarność, w tym 104 68%

deklarujące komplementarność wewnątrzprogramową (RPO WD) 45 43% deklarujące komplementarność zewnątrzprogramową , w tym: 79 76% z Programem Operacyjnym Kapitał Ludzki (PO KL) 3 3% z Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW) 13 13% z Programem Operacyjnym Europejska Współpraca Terytorialna (EWT) 3 3% z Programem Operacyjnym Infrastruktura i Środowisko (PO IŚ) 6 6% z Zintegrowanym Programem Operacyjnym Rozwoju Regionalnego (ZPORR) 19 18% z innymi 52 50%


196

Poniżej przedstawiono realizację projektów powiązanych z projektami w ramach poszczególnych działań z Priorytetu 4 - na podstawie przeprowadzonego badania ewaluacyjnego

„Ewaluacja wpływu projektów realizowanych w Priorytecie 4 „Środowisko i bezpieczeństwo ekologiczne” i Priorytecie 5 „Energetyka” RPO WD oraz wyznaczenie pożądanych kierunków działań na przyszłość w obszarach objętych tymi priorytetami”, które zostało zakończone w 2014 r.

Działanie 4.1 Gospodarka odpadami

Wskazując projekty powiązane z projektami z Działania 4.1 beneficjenci wskazywali często na możliwość poprawy stanu środowiska czy warunków życia mieszkańców. Poprawa stanu środowiska ma być osiągana najczęściej dzięki projektom z zakresu gospodarki wodno-ściekowej lub nieco rzadziej – z zakresu gospodarki odpadami.Często projekty realizowane były na tym samym terenie, a ich zakres był wspólny lub uzupełniał się. Uzupełnianie się projektów polegało np. na tym, że:

jeden z projektów prowadzi do ograniczenia ilości odpadów deponowanych na składowisku, natomiast drugi porządkuje teren składowiska z odpadami, których zdeponowania nie można było uniknąć;

jednym ze strumieni odpadów kierowanych do powstałej kompostowni (współfinansowanej ze środków NFOSiGW) będą osady z oczyszczalni ścieków, będącej przedmiotem projektu finansowanego z RPO WD.

Opisując projekty powiązane beneficjenci najczęściej wskazywali na uzyskanie bardziej trwałych efektów oraz rozwój społeczno-gospodarczy obszaru, na którym realizowany był projekt. Niektórzy beneficjenci dostrzegają możliwość realizacji projektów komplementarnych w przyszłej perspektywie. Przykładem takiego projektu jest budowa farmy fotowoltaicznej, która ma powstać na zrekultywowanym wysypisku śmieci. Takiemu rozwiązaniu sprzyja klasa gruntu (nieużytek) oraz brak innych gruntów gorszej klasy, które umożliwiałyby inwestycję w energetykę słoneczną. Można zatem uznać, że rekultywacja wysypiska, zrealizowana ze środków RPO WD 2007-2013, dała możliwość realizacji innego przedsięwzięcia, które przyczyni się do osiągnięcia dodatkowych efektów ekologicznych.

Działanie 4.2 Infrastruktura wodno-ściekowa

Wskazując projekty powiązane z projektami z Działania 4.2 beneficjenci wskazywali często na uporządkowanie (uregulowanie lub zmodernizowanie) gospodarki wodno-ściekowej w gminie czy aglomeracji z różnych programów/źródeł finansowania, poprawę warunków życia mieszkańców. Wspólnym celem niektórych projektów było stworzenie jednej siatki kanalizacji. Beneficjenci twierdzą, że projekty pozwoliły na zwiększenie lub uzyskanie pełnej funkcjonalności instalacji oraz przyspieszyły lub ułatwiły realizację innych tego typu projektów. Opisując projekty powiązane beneficjenci wskazywali najczęściej na uzyskiwanie bardziej trwałych efektów, poprawę stanu środowiska oraz rozwoju społeczno-gospodarczego obszaru, na którym realizowany był projekt. Projekty komplementarne często były realizowane na tym samym terenie, np. w różnych miejscowościach tej samej gminy. Przykładem jest gmina Kotla, w której zlokalizowana jest część strefy ochrony ujęcia wody dla miasta Głogowa. Strefa ta znajduje się w miejscowości Krzekotówek i częściowo Sobczyce. Stąd wynikła potrzeba skanalizowania tych miejscowości oraz miejscowości Moszowice dzielącą te wsie od Kotli (w której znajduje się oczyszczalnia ścieków). Wartość niezbędnych inwestycji polegających na budowie lub rozbudowie sieci kanalizacyjnej jest z punktu widzenia możliwości finansowych gminy bardzo duża. Dlatego też inwestycje te realizowane są etapowo: jako pierwsza została realizowana „Budowa sieci kanalizacyjnej i wodociągowej w Kotli oraz budowa sieci kanalizacyjnej w Moszowicach” dofinansowana ze środków RPO WD w ramach Działania 4.2 Infrastruktura wodno-ściekowa. Jako drugi realizowany jest projekt „Sieć kanalizacyjna i wodociągowa w Sobczycach i Krzekotówku” dofinansowany ze środków PROW.

Działanie 4.3 Poprawa jakości powietrza

Beneficjenci Działania 4.3 wskazywali komplementarność z projektami służącymi ograniczeniu emisji na danym obszarze np. w powiecie. Beneficjenci deklarują, że projekty komplementarne pozwoliły na poprawę stanu środowiska oraz uzyskanie bardziej trwałych efektów. W przypadku niektórych projektów można mówić raczej o ograniczonej komplementarności (np. w odniesieniu do komplementarności z przedsięwzięciem polegającym na rekultywacji składowiska odpadów).Projekty z Działania 4.3 mogą być komplementarne z projektami polegającymi na budowie ośrodków edukacyjnych. Praktycznym przykładem takiej komplementarności jest powiązanie projektów realizowanych w ramach RPO WD pn. „Ekomodernizacja systemu energetycznego Pływalni Miejskiej AQUARIUS w Bielawie” z projektem polegającym na utworzeniu w tym samym mieście Interaktywnego Centrum Poszanowania Energii . Projektem komplementarnym w stosunku do projektu pn. „Ekomodernizacja systemu energetycznego Pływalni Miejskiej AQUARIUS w Bielawie” będzie również planowana ze środków własnych termomodernizacja

197

pływalni (i innych obiektów użyteczności publicznej w mieście), polegająca głównie na wymianie profili okiennych. Przyczyni się to do dalszego ograniczenia strat ciepła w obiekcie.

Działanie 4.4. Zabezpieczenie przeciwpowodziowe i zapobieganie suszom

W ramach projektów z Działania 4.4 wnioskodawcy wskazywali na komplementarność z innymi projektami dotyczącymi poprawy ochrony przeciwpowodziowej. Takie działania podejmowane były czasami na tym samym terenie, a ich zakres był wspólny, przez co pozwalały na uzyskanie bardziej trwałych efektów. Niektóre projekty były też kontynuacją lub konsekwencją działań podejmowanych wcześniej. Dlatego można powiedzieć, że przyczyniły się do poprawy stanu środowiska oraz rozwoju społeczno-gospodarczego obszaru, na którym były realizowane.

Działanie 4.5 Rekultywacja obszarów zdegradowanych

Wskazując projekty powiązane z projektami z Działania 4.5 beneficjenci wskazywali, m.in. na to, że projekty przyczyniają się do poprawy bezpieczeństwa, zarówno ekologicznego i jak się wydaje publicznego, a także służą zwiększeniu różnorodności gatunkowej i siedliskowej na danym terenie.

Działanie 4.6 Wsparcie instytucji zajmujących się zabezpieczeniem środowiska naturalnego

Beneficjenci najczęściej wskazywali na komplementarność z innymi projektami dotyczącymi zakupu sprzętu lub szkoleń. Wspólnym celem projektów była poprawa bezpieczeństwa. Działania podejmowane w ramach projektów komplementarnych miały wspólny zakres przedmiotowy lub uzupełniały się, ponadto dwa projekty były kontynuacją podejmowanych przez beneficjentów wcześniej działań. Można zakładać, że taki zestaw działań pozwolił na uzyskanie bardziej trwałych efektów w zakresie zabezpieczenia środowiska przyrodniczego przed zagrożeniami.

Działanie 4.7 Ochrona bioróżnorodności i edukacja ekologiczna

Wskazując projekty powiązane z projektami z Działania 4.7 beneficjenci wskazywali często na komplementarność przestrzenną czy prowadzenie działań o charakterze edukacyjnym. Inne przypadki komplementarności z projektami w ramach Działania 4.7 polegały na tym, że projekty:

prowadzą do skanalizowania czy odsunięcia ruchu turystycznego wypełniają lukę edukacyjną czy też uzupełniają zadanie o aspekty edukacyjne uzupełniają, czy też wzbogacają ofertę turystyczną.

Wspólnym celem projektów było podniesienie świadomości ekologicznej, zwiększenie atrakcyjności turystycznej i liczby odwiedzających. Projekty realizowane były na tym samym obszarze, ich zakres przedmiotowy był wspólny lub się uzupełniał, co pozwoliło na uzyskanie bardziej trwałe efektów. Jeden z projektów realizowanych w ramach Działania 4.7, polegający na utworzeniu centrum edukacji ekologicznej był komplementarny z projektem mającym na celu rewitalizację kamienic komunalnych w mieście (Priorytet 9 RPO WD). Dzięki obydwu projektom zmienił się charakter zaniedbanej części Wrocławia – projekt pn. „EkoCentrum Wrocław” zakładał utworzenie ośrodka edukacyjnego w zabytkowym budynku.

198

Przykłady projektów komplementarnychProjekt realizowany w ramach RPO WD Projekt uznany za

komplementarnyEfekt synergii

(tak/nie)Uzasadnienie komplementarności/synergii

Działanie Nazwa projektu

4.1Rekultywacja wysypiska śmieci w Wojczycach

Budowa farmy fotowoltaicznej (planowana do sfinansowania w ramach RPO WD 2014-2020)

Tak

Farma fotowoltaiczna ma powstać na zrekultywowanym wysypisku, czemu sprzyja klasa gruntu (nieużytek).Następuje maksymalizacja rezultatów ekologicznych uzyskanych na skutek realizacji projektów wzajemnie się uzupełniających.

4.2

Budowa sieci kanalizacyjnej i wodociągowej w Kotli oraz budowa sieci kanalizacyjnej w Moszowicach

Sieć kanalizacyjna i wodociągowa w Sobczycach i Krzekotówku (PROW)

Nie Zwiększenie powierzchni objętej kanalizacją w gminie Kotla.

4.3

Ekomodernizacja systemu energetycznego Pływalni Miejskiej AQUARIUS w Bielawie

Interaktywne Centrum Poszanowania Energii (RPO WD 2007-2013, działanie 4.7)

Tak

Młodzież podczas zajęć edukacyjnych w Centrum Poszanowania Energii, dotyczących zanieczyszczenia powietrza i emisji CO2, ma możliwość wykonywania doświadczeń i obliczeń w zakresie emisji CO2, wykorzystując dane pochodzące z Pływalni Miejskiej Aquarius, a także ma możliwość wycieczki edukacyjnej do Pływalni.Następuje maksymalizacja rezultatów uzyskanych na skutek realizacji projektów wzajemnie się uzupełniających.

4.7 EkoCentrum Wrocław

Ochrona czynna przeplatki maturny, gatunku wskaźnikowego łęgów, w Polsce południowo-zachodniej

Tak Ten sam beneficjent. Na realizację projektu komplementarnego pozwalają pracownie dydaktyczne wybudowane w ramach projektu EkoCentrum Wrocław.

Rewitalizacja obszaru miejskiego

Tak Dzięki projektom zmaksymalizowano efekt polegający na zmianie wizerunku części miasta.

Źródło: badanie ewaluacyjne pn. „Ewaluacja wpływu projektów realizowanych w Priorytecie 4 „Środowisko i bezpieczeństwo ekologiczne” i Priorytecie 5 „Energetyka” RPO WD oraz wyznaczenie pożądanych kierunków działań na przyszłość w obszarach objętych tymi priorytetami”

Ewaluacje

Instytucja Zarządzająca w okresie sprawozdawczym zleciła przeprowadzenie badania ewaluacyjnego pn. „Ewaluacja wpływu projektów realizowanych w Priorytecie 4 „Środowisko i bezpieczeństwo ekologiczne” i Priorytecie 5 „Energetyka” RPO WD oraz wyznaczenie pożądanych kierunków działań na przyszłość w obszarach objętych tymi priorytetami”. Celem głównym badania było dostarczenie odpowiedzi na pytanie, czy realizacja projektów dofinansowanych w ramach Priorytetu 4 i 5 RPO WD przyczynia się/przyczyniła się do realizacji zakładanych w programie celów, a także czy wyznaczone obszary wsparcia oraz podział środków na Priorytety i Działania został właściwie zaplanowany i czy można było wdrażać te Priorytety skuteczniej i efektywniej.



Realizacja zaleceń i rekomendacji Komisji Europejskiej odnoszących się do Priorytetu 4

Komisja Europejska w piśmie z dnia 29.08.2013 r. nie wydała szczegółowych rekomendacji odnoszących się do Priorytetu 4 Środowisko i bezpieczeństwo ekologiczne.


Instytucja Zarządzająca nie wydała rekomendacji w zakresie Priorytetu 4 Środowisko i bezpieczeństwo ekologiczne.

Podsumowanie

Priorytet 4 Środowisko i bezpieczeństwo ekologiczne wdrażany jest prawidłowo, z niewielkim opóźnieniem wynikającym z konieczności uwzględnienia wymogów zawartych w dyrektywach KE w zakresie środowiska. Większość problemów w Priorytecie została rozwiązana, za wyjątkiem problemu związanego z niepełną implementacją przez Polskę Ramowej Dyrektywy Wodnej (szerzej pkt. 3.4.2).

199


Do końca 2013 r. podpisane umowy stanowiły 97,43% alokacji przeznaczonej na Priorytet. Płatności dokonane na rzecz beneficjentów stanowią 72,20% alokacji. Zakończono realizację 85 projektów wyczerpujących 51,16% alokacji Priorytetu. Do zakontraktowania pozostały środki w wysokości 3,31 mln EUR, co stanowi 2,57% alokacji Priorytetu. W celu wykorzystania wszystkich środków przeznaczonych na Priorytet w 2014 roku IZ planuje przeprowadzenie naboru na realizację projektów z zakresu wsparcia instytucji zajmujących się zabezpieczeniem środowiska naturalnego.

3.4.2 Opis istotnych problemów we wdrażaniu wraz z podjętymi środkami zaradczymi

Ramowa Dyrektywa Wodna

W grudniu 2012 r. Komisja Europejska w związku z brakiem implementacji prawa wspólnotowego do krajowego w zakresie Ramowej Dyrektywy Wodnej wstrzymała certyfikację wydatków z kategorii 53 - Zapobieganie zagrożeniom (w tym opracowanie i wdrażanie planów i działań w celu zapobiegania ryzyka naturalnego i technologicznego). W drugiej połowie 2013 r. na zlecenie Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju (MIR) przygotowana została ankieta dotycząca projektów, które podlegają przepisom Ramowej Dyrektywy Wodnej (w RPO WD projekty klasyfikowane jako infrastruktura przeciwpowodziowa). Stosowne dane zostały przesłane do MIR. Nadal brak jest informacji, czy, i kiedy będzie możliwe certyfikowanie wydatków związanych z infrastrukturą przeciwpowodziową w ramach kategorii interwencji 53. Na koniec 2013 r. z tego tytułu wstrzymano certyfikację wydatków kwalifikowanych w wysokości 7 078 975,90 EUR (29 690 640,74 PLN), w tym EFRR 5 876 841,68 EUR (24 648 649,38 PLN).

Problemy związane z realizacją zagadnień środowiskowych dotyczące projektów realizowanych w ramach Programu zostały przedstawione w sprawozdaniu w pkt 2.2.3 Zgodność realizowanych operacji z prawem wspólnotowym w zakresie ochrony środowiska.

200

3.5 Priorytet 5. Regionalna infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku (Energetyka)



W ramach Priorytetu 5 Energetyka według stanu na dzień 31.12.2013 r. podpisano 72 umowy o dofinansowanie (w tym 39 w okresie sprawozdawczym) o wartości dofinansowania z EFRR 24 982 666,75 EUR (104 782 300,88 PLN), co stanowi 68,64% alokacji przeznaczonej na Priorytet.

Na rzecz beneficjentów dokonano płatności na kwotę dofinansowania z EFRR 3 329 013,00 EUR (13 962 546,32 PLN), co stanowi 2,96% alokacji na Priorytet.

W ramach Priorytetu 5 Energetyka zakończyła się realizacja 6 projektów o wartości dofinansowania z EFRR 782 217,04 EUR (3 280 774,69 PLN), co stanowi 2,15% alokacji na Priorytet.



Podpisane umowy




Liczba - 72 6 - -

Wartość dofinansowaniaz EFRR [EUR] 36 394 347 24 982 666,75 782 217,04 3 329 013,00 11 411 680,25

% alokacji - 68,64% 2,15% 9,15% 31,36%

Wartość projektów realizowanych do końca okresu sprawozdawczego na obszarach wiejskich i małych miast w ramach Priorytetu 5 wynosi 9 083 012,10 EUR (38 095 969,35 PLN) EFRR, co stanowi 36,36% alokacji. Wartość ta nie przekroczyła minimalnego poziomu założonego dla Priorytetu 5 (38%) w Szczegółowym Opisie Priorytetów Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013.


201

ANALIZA JAKOŚCIOWA


W ramach Priorytetu 5 Energetyka przeprowadzono od uruchomienia Programu 10 naborów. W okresie sprawozdawczym przeprowadzono 2 nabory wniosków o dofinansowanie na kwotę alokacji 11 843 070,35 EUR, w ramach jednego z naborów w Działaniu 5.4 ogłoszony został dobór projektów.

Poniższa tabela przedstawia nabory ogłoszony w ramach Priorytetu 5 od początku realizacji RPO WD.




systemowych

Złożone wnioski Liczba wniosków

Podpisane umowy

Liczba

%alokacjina nabór

Liczba

% alokacji na nabór

po ocenie

formalnej

po ocenie merytoryczne

j

wybranych do dofinansowani

a

Nabory ogłoszone i niezakończone w 2013 rokuDziałanie 5.4 Zwiększanie efektywności energetycznej

Zwiększanie efektywności energetycznej

2 800 000 30 348,46% 18 178,98

% 14 13 13 11

dobór I 4 843 070 - - - - - - - -Razem 7 643 070 30 - 18 - 14 13 13 11

Nabory zakończoneDziałanie 5.1. Odnawialne źródła energii

Odnawialne źródła energii (energia wodna, w tym geotermalna)

14 174 553 - - 11 39,89% 5 4 4 2

Odnawialne źródła energii (biomasa) 2 533 846 - - 3 121,01

% 2 1 1 1

Odnawialne źródła energii 8 254 077 - - 13 87,04% 13 9 9 5

Odnawialne źródła energii 4 200 000 - - 11 136,04

% 9 7 7 5

Razem 29 162 476 - - 38 - 29 21 21 13

Działanie 5.2. Dystrybucja energii elektrycznej i gazuDystrybucja energii elektrycznej i gazu

15 649 567 - - 9 25,39% 6 5 5 5

Dystrybucja energii elektrycznej i gazu (energia elektryczna)

11 000 000 - - 25 134,90

% 24 24 24 23

Razem 26 649 567 - - 34 - 30 29 29 28

Działanie 5.3. Ciepłownictwo i kogeneracjaCiepłownictwo i kogeneracja 3 970 381 - - 9 92,89% 7 5 5 5

Ciepłownictwo i kogeneracja 6 000 000 - - 7 35,39% 6 6 6 4

Razem 9 970 381 - - 16 - 13 11 11 11Działanie 5.4 Zwiększanie efektywności energetycznej

Zwiększanie efektywności energetycznej

2 300 000 28 408,70% 12 198,64

% 11 11 11 11

Zgodnie z Ramowym Planem Realizacji w roku 2014 przewidziane został jeden nabór:

202

Nr i nazwa Działania

Rozpoczęcie naboru(miesiąc

i rok)

Wnioskodawcy Rodzaje projektów

Kwota EFRR przewidziana

na nabór [EUR]

Działanie 5.4 Zwiększanie efektywności energetycznej

01.2014

- jednostki samorządu terytorialnego, ich związki i stowarzyszenia;- jednostki organizacyjne jst posiadające osobowość prawną;- osoby prawne i fizyczne będące organami prowadzącymi szkoły i placówki;- kościoły i związki wyznaniowe oraz osoby prawne kościołów i związków wyznaniowych;- organizacje pozarządowe.

Projekty dotyczące termomodernizacji budynków szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych, w tym z wykorzystaniem alternatywnych źródeł energii

2 412 683


Według stanu na dzień 31.12.2013 r. w ramach Priorytetu 5 realizowano 72 projekty o wartości dofinansowania z EFRR 24 982 666,75 EUR (104 782 300,88 PLN).

W ramach Priorytetu wspierane są działania z zakresu: - budowy i modernizacji jednostek wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych opartych o energię

wodną (w tym geotermalną) oraz biomasę wraz z infrastrukturą przyłączeniową do istniejącej sieci – 13 projektów o wartości dofinansowania z EFRR 5 332 234,55 EUR (22 364 458,15 PLN),

- budowy i przebudowy sieci dystrybucji energii elektrycznej niskiego i średniego napięcia oraz sieci dystrybucji gazu – 28 projektów o wartości dofinansowania 10 935 777,39 EUR (45 866 837,51 PLN),

- budowy, modernizacji i wyposażenia ciepłowni wykorzystujących odnawialne źródła energii, inwestycji w zakresie produkcji ciepła i energii elektrycznej w układzie kogeneracji oraz budowy i modernizacji sieci dystrybucji ciepła – 9 projektów o wartości dofinansowania 3 123 751,63 EUR (13 101 639,07 PLN),

- termomodernizacji podmiotów leczniczych działających w publicznym systemie opieki zdrowotnej - 22 projekty o wartości dofinansowania 5 590 903,19 EUR (23 449 366,15 PLN).





01 Obszar miejski 17 760 740,65 71,09%05 Obszar wiejski 7 221 926,10 28,91%02 Obszar górski 0,00 0,00%Razem 24 982 666,75 100,00%

Przeważają projekty realizowane na obszarach miejskich (49 projektów) stanowiące 71% udziału w dofinansowaniu EFRR. Na obszarach wiejskich realizowanych jest 23 projekty stanowiące prawie 29% udziału w dofinansowaniu. Do końca 2013 r. nie realizowano projektów na terenach górskich.

203

Rozkład projektów realizowanych w poszczególnych powiatach województwa prezentuje poniższa tabela



w tym EFRR [EUR]



Liczba umów

Powiat bolesławiecki 2 933 345,89 1 210 007,30 1 113 683,80 4,46% 2Powiat dzierżoniowski 2 751 931,86 1 407 466,74 1 407 466,74 5,63% 3Powiat głogowski 0,00 0,00 0,00 0,00% 0Powiat górowski 1 700 920,32 447 967,67 447 967,67 1,79% 1Powiat jaworski 196 686,31 111 022,32 111 022,32 0,44% 2Powiat jeleniogórski 9 403 109,79 3 343 898,55 2 991 271,43 11,97% 10Powiat kamiennogórski 1 255 363,61 650 991,22 632 116,37 2,53% 4Powiat kłodzki 2 069 159,41 1 185 015,97 1 185 015,97 4,74% 4Powiat legnicki 0,00 0,00 0,00 0,00% 0Powiat lubański 1 074 507,60 289 156,11 289 156,11 1,16% 1Powiat lubiński 2 557 065,88 534 794,72 509 295,46 2,04% 2Powiat lwówecki 0,00 0,00 0,00 0,00% 0Miasto Jelenia Góra 0,00 0,00 0,00 0,00% 0Miasto Legnica 5 007 499,75 2 206 311,33 2 195 534,54 8,79% 5Miasto Wałbrzych 697 596,29 194 231,23 184 187,14 0,74% 2Miasto Wrocław 5 967 484,71 2 231 898,34 2 185 283,96 8,75% 4Powiat milicki 0,00 0,00 0,00 0,00% 0Powiat oleśnicki 965 767,93 184 832,33 184 832,33 0,74% 1Powiat oławski 332 962,48 268 635,64 268 635,64 1,08% 1Powiat polkowicki 409 054,46 57 979,11 43 484,34 0,17% 1Powiat strzeliński 1 283 627,19 904 724,49 904 724,49 3,62% 2Powiat średzki 1 092 225,79 284 793,54 284 793,54 1,14% 1Powiat świdnicki 440 628,07 114 305,28 85 728,96 0,34% 3Powiat trzebnicki 810 822,02 326 189,03 292 983,65 1,17% 3Powiat wałbrzyski 100 303,37 62 349,83 62 349,83 0,25% 1Powiat wołowski 10 750 718,99 3 300 612,62 2 744 957,67 10,99% 3Powiat wrocławski 2 926 603,62 853 537,01 736 311,96 2,95% 5Powiat ząbkowicki 279 994,73 91 223,25 91 223,25 0,37% 1Powiat zgorzelecki 0,00 0,00 0,00 0,00% 0Powiat złotoryjski 3 275 586,60 631 634,73 631 634,73 2,53% 2woj. dolnośląskie* 24 816 092,71 7 166 115,96 5 399 004,86 21,61% 8Razem 83 099 059,39 28 059 694,30 24 982 666,75 100,00% 72

* W ramach kategorii „województwo dolnośląskie” ujęto projekty realizowane na terenie więcej niż jednego powiatu.

Projekty w ramach Priorytetu 5 Energetyka są realizowane na terenie 25 powiatów, w których pod względem wartości dofinansowania wyróżnia się powiat jeleniogórski (z wartością dofinansowania 2,99 mln EUR- 10projektów) oraz powiat wołowski (z wartością dofinansowania ponad 2,74 mln EUR). Spory udział w dofinansowaniu (21,61%) stanowią projekty zakwalifikowane do kategorii województwo dolnośląskie. W kategorii tej znajdują się projekty realizowane na terenie większym niż jeden powiat i w większości są to projekty z zakresu przesyłu sieci energii elektrycznej.


Projekty dotyczące modernizacji sieci energetycznej (14 projektów) wykorzystują prawie 39% udzielonego dofinansowania. Istotny udział w dofinansowaniu mają projekty z zakresu termomodernizacji (ponad 22%). Pozostałe środki przeznaczono na mniejsze wartościowo projekty dotyczące budowy gazociągu (14 projektów), ciepłownictwa (9 projektów), budowy i modernizacji elektrowni wodnych (10 projektów) oraz budowy biogazowni i kotłowni z biomasą ( 3 projekty).

204



w tym EFRR [EUR]



Liczba umów

energetyka 42 383 627,40 12 548 904,38 9 659 962,65 38,67% 14termomodernizacja 9 468 369,98 5 590 903,19 5 590 903,19 22,38% 22elektrownia wodna 7 255 882,12 2 953 733,22 2 953 733,22 11,82% 10biogazownia i energia z biomasy 4 935 910,15 2 378 501,33 2 378 501,33 9,52% 3ciepłownictwo 12 244 687,31 3 123 751,63 3 123 751,63 12,5% 9gazociąg 6 810 582,43 1 463 900,57 1 275 814,73 5,11% 14Razem 83 099 059,39 28 059 694,30 24 982 666,75 100,00% 72

Typy beneficjentów

Typ beneficjentaWartość ogółem[EUR]


w tym EFRR [EUR]



Liczba umów


zakład opieki zdrowotnej 7 647 887,23 4 496 499,22 4 496 499,22 18,00% 17jednostka samorządu terytorialnego, związek lub stowarzyszenie jst

965 767,93 184 832,33 184 832,33 0,74% 1

Razem 83 099 059,39 28 059 694,30 24 982 666,75 100,00% 72

Najwięcej projektów z zakresu energetyki realizowanych jest przez przedsiębiorstwa, druga grupa beneficjentów to projekty zakładów opieki zdrowotnej (17 projektów) realizujące projekty z zakresu termomodernizacji. Jeden projekt realizowany jest przez jednostkę samorządu terytorialnego.


Indykatywny Wykaz Indywidualnych Projektów Kluczowych nie zawiera projektów z Priorytetu 5 Energetyka.


Na terenie województwa dolnośląskiego realizowanych jest 20 projektów, które otrzymały wsparcie w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko w dziedzinach dystrybucji energii elektrycznej, dystrybucji gazu, odnawialnych źródeł energii i termomodernizacji.

Bliższych informacji o liczbie i wartości projektów realizowanych na terenie województwa dolnośląskiego w ramach innych programów operacyjnych dostarcza załącznik XII do sprawozdania Opis sytuacji społeczno-gospodarczej województwa dolnośląskiego w 2013 r. - punkt 5.2 Projekty realizowane na terenie województwa dolnośląskiego w ramach innych programów operacyjnych.

205


Poniżej zamieszczona tabela przedstawia dane określone na podstawie 72 umów o dofinansowanie (szacowana realizacja) oraz 6 projektów zakończonych (realizacja).


Wartość docelowa

Szacowana



umów dla 2015 r.

Realizacjawedług




dla 2015 r.

2013 2015 stan na 31.12.2013

stan na 31.12.2013


Wskaźniki produktuLiczba projektów dotyczących

energii odnawialnej szt. 4 6 13 216,67% 0 0,00%

Długość sieci dystrybucji energii elektrycznej km 80 100 137,62 137,62% 0 0,00%

Długość wybudowanych gazociągów dystrybucyjnych km 32 40 57,22 143,05% 6,75 16,88%

Wskaźniki rezultatuDodatkowa moc produkcji energii

ze źródeł odnawialnych MW 4 5 4,76 95,20% 0 0,00%

Liczba odbiorców energii elektrycznej podłączonych do

nowowybudowanej lub zmodernizowanej sieci

elektrycznej

szt. 400 500 515 525 103 105% 0 0,00%

Dodatkowa roczna produkcja energii ze źródeł odnawialnych MWh/rok 24 000 30 000 33 387,92 111,29% 0 0,00%

Liczba użytkowników wybudowanego/zmodernizowaneg

o gazociąguszt. 800 1000 4 655 465,50% 3 046,00 304,60%

Do końca okresu sprawozdawczego w ramach Priorytetu 5 Energetyka realizowano 72 projekty; zakontraktowana alokacja Priorytetu wyniosła 68,64%, z czego zakończono 6 projektów. Na podstawie zakontraktowanych umów widoczny jest znaczny postęp w realizacji wskaźników. Większość wskaźników została już osiągnięta lub przekroczona. Ze względu na fakt, że większość projektów kończy się w 2014 roku lub skończyła w 2013 roku (obecnie trwa proces rozliczania projektów) postęp w zakresie realizacji wskaźników będzie możliwy do wykazania w przyszłym okresie sprawozdawczym.

Liczba projektów dotyczących energii odnawialnej


Dodatkowa moc produkcji energii ze źródeł odnawialnych

wartość docelowa – 5 MW szacowana realizacja – 4,76 MW – 95,20% wartości docelowej projekty zakończone – 0 MW – 0,00% wartości docelowej

Dodatkowa roczna produkcja energii ze źródeł odnawialnych

wartość docelowa – 30 000 MWh/rok szacowana realizacja – 33 387,92 MWh/rok – 111,29% wartości docelowej projekty zakończone – 0 MWh/rok – 0,00% wartości docelowej

Wpływ na przekroczenie wartości docelowej wskaźnika szacowanej realizacji dotyczących energii odnawialnej Liczba projektów miał nabór przeprowadzony w 2013 roku, który cieszył się większym zainteresowaniem niż wcześniej przeprowadzone nabory. Ponadto na przekroczenie wartości docelowej wskaźnika wpływ ma wartość realizowanych projektów. Na etapie programowania przewidywano mniejszą ilość projektów o wyższej

206

wartości, natomiast w wyniku ogłoszonych naborów złożono więcej projektów, ale na niższe kwoty dofinansowania.

Wskaźnik rezultatu dotyczący Dodatkowej mocy produkcji energii ze źródeł odnawialnych został osiągnięty na poziomie zbliżonym do założonej wartości docelowej (95,20%). Natomiast drugi ze wskaźników dotyczący Dodatkowej rocznej produkcji energii ze źródeł odnawialnych nieznacznie przekroczył (o 11 p.p.) założoną wartość docelową w Programie.

Długość sieci dystrybucji energii elektrycznej

wartość docelowa – 100 km szacowana realizacja – 137,62 km – 137,62% wartości docelowej projekty zakończone – 0 km – 0,00% wartości docelowej

Liczba odbiorców energii elektrycznej podłączonych do nowowybudowanej lub zmodernizowanej sieci elektrycznej

wartość docelowa – 500 szt. szacowana realizacja – 515 525 szt. – 103 105 % wartości docelowej projekty zakończone – 0 szt. – 0,00% wartości docelowej

W ramach realizowanych projektów beneficjenci w składanych wnioskach o dofinansowanie wykazywali wszystkich odbiorców podłączonych do sieci elektrycznej. Pierwotnie zakładano, że wskaźnik ten powinien pokazywać liczbę nowych odbiorców energii elektrycznej, którzy zostali do sieci podłączeni w wyniku realizacji projektu (a którzy przed realizacją projektu nie byli do tej sieci podłączeni). IZ w okresie sprawozdawczym podjęła odpowiednie działania w celu skorygowania ww. wartości, występując do KE o zmianę wartości docelowej wskaźnika z 500 do 500 000, na która otrzymała zgodę. Propozycja ta związana była z koniecznością zmiany definicji wskaźnika, ze względu na fakt, że wszystkie projekty dotyczyły przebudowy i modernizacji sieci energetycznych, których celem było podniesienie m.in. bezpieczeństwa przesyłowego sieci, a nie przyłączenie nowych odbiorów. Do końca 2013 r. nie zakończono żadnego projektu realizującego ww. wskaźniki.

Długość wybudowanych gazociągów dystrybucyjnych


Liczba użytkowników wybudowanego/ zmodernizowanego gazociągu


W ramach Priorytetu 5 realizowanych jest 14 projektów z zakresu gazownictwa. Projekty dotyczą zarówno modernizacji, jak i budowy gazociągów. Na przekroczenie wartości docelowej wskaźnika produktu wpływ mają projekty realizowane na obszarach wiejskich. Duże odległości i małe zagęszczenie ludności na tych obszarach wymusza wybudowanie dłuższych sieci gazowniczych. Beneficjenci założyli wybudowanie na tym obszarze gazociągów o długości 51,54 km, co stanowi prawie 129% założonej wartości docelowej. Na przekroczenie wartości docelowej wskaźnika rezultatu dotyczącego gazownictwa wpływ mają projekty realizowane na obszarach miejskich (na 14 projektów 9 realizowanych jest na tym obszarze), gęstsze zaludnienie w miastach ma znaczący wpływ na liczbę użytkowników sieci gazowych.


W ramach Priorytetu 5 Energetyka wśród dotychczas podpisanych umów zakłada się utworzenie 14,5 nowych miejsc pracy, z czego co najmniej 4 etaty przeznaczono dla kobiet. Według stanu na dzień 31.12.2013 r. w zakończonych projektach utworzono 1 miejsce, w tym 1 etat dla kobiet.

Realizacja celów

Głównym celem Priorytetu 5 Energetyka jest poprawa stanu infrastruktury energetycznej regionu poprzez modernizację sieci dystrybucji energii w celu zmniejszenia strat i zapewnienia bezpieczeństwa dostaw energii. Wynika to ze zdiagnozowanej słabej strony regionu polegającej na niewystarczającym stanie technicznym sieci energetycznych (zwłaszcza na obszarach wiejskich). Istotne będzie również zmniejszenie udziału paliw stałych

207

oraz uwzględnienie wymagań ochrony środowiska w procesie wytwarzania energii, w tym z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii.Wdrażanie Priorytetu 5 Energetyka ma się przyczynić się do realizacji drugiego celu szczegółowego Programu, tj. Rozwój infrastruktury służącej poprawie jakości środowiska, warunków inwestowania i prowadzenia działalności gospodarczej. Infrastruktura energetyczna odgrywa strategiczną rolę dla rozwoju każdego regionu i stanowi istotny element jego bezpieczeństwa. Niedostateczne środki dostępne w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego nie pozwalają w pełni zapewnić bezpieczeństwa energetycznego regionu. Dlatego w ramach Priorytetu skoncentrowano się na niezbędnych inwestycjach, w tym na obszarach wiejskich i małych miast oraz na zapewnieniu odpowiedniej sieci dystrybucji energii elektrycznej na potrzeby inwestycyjne. W ramach Priorytetu wspierane jest także wytwarzanie energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych. Przewidziano również prowadzenie inwestycji w zakresie sieci dystrybucji gazu mające na celu ograniczenie niskiej emisji oraz realizację projektów wpływających na efektywniejsze funkcjonowanie pod względem energetycznym ciepłowni, ze szczególnym uwzględnieniem wytwarzania energii cieplnej i elektrycznej w układzie kogeneracji.W ramach Priorytetu 5 realizowane są 72 projekty, na podstawie których przewiduje się wybudowanie gazociągów dystrybucyjnych o długości 57,22 km. Liczba użytkowników wybudowanych i zmodernizowanych gazociągów oszacowana została w wysokości 4 655. Ponadto przewiduje się modernizację sieci dystrybucji energii elektrycznej o długości 137,62 km, które użytkować będzie 515 tys. gospodarstw. W zakresie energii odnawialnej w województwie dolnośląskim corocznie następuje procentowy wzrost udział produkcji energii z OZE w produkcji ogółem (od 1,7% w 2007 r. do 6,6% w 2012 r.). W wyniku realizacji projektów RPO WD szacuje się uzyskać dodatkową roczną produkcją energii ze źródeł odnawialnych w wysokości 33 387,92 MWh/rok. Należy mieć na uwadze, że w 2013 r. IZ RPO planuje ogłosić jeszcze jeden nabór w zakresie termomodernizacji budynków szkolnych, w tym z wykorzystaniem alternatywnych źródeł energii.


W okresie sprawozdawczym nie dokonywano realokacji do Priorytetu 5 Energetyka, ani nie realokowano środków, dokonano jedynie realokacji środków między Działaniami Priorytetu 5.


Równość szans

W ramach Priorytetu 5 Energetyka realizowanych jest 32 projekty pozytywnie wpływające na politykę równych szans, poprzez równy dostęp mieszkańców regionu do sieci gazowej.


Cross-financing

W ramach Priorytetu 5 nie przewidziano wykorzystania mechanizmu cross-financing.

Informacja nt. mechanizmu została zamieszczona w pkt. 2.6.3 Cross-financing.

Komplementarność

Analiza poszczególnych obszarów wsparcia w ramach RPO WD, w kontekście diagnozowania komplementarności międzyprogramowej ukazuje komplementarność Priorytetu 5 z Programem Operacyjnym Infrastruktura i Środowisko (PO IŚ) oraz Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW). Szeroki wachlarz możliwych powiązań z interwencjami podejmowanymi w ramach PO IŚ prezentuje m.in. Działanie 5.2 RPO WD – Dystrybucja energii elektrycznej i gazu. Zapisy programowe wskazują , iż projekty o charakterze regionalnym realizowane w ramach ww. Działania będą komplementarne wobec działań PO IŚ dotyczących, m.in. budowy systemów dystrybucji gazu ziemnego na terenach niezgazyfikowanych i modernizacji istniejących sieci dystrybucji, a także efektywnej dystrybucji energii. Powiązanie działań podejmowanych w ramach Priorytetu 5 z innymi programami finansowanymi z funduszy UE ukazuje poniższa tabela.

208



Działanie 5.1 Odnawialne źródła energii

Działanie 5.2 Dystrybucja energii elektrycznej i gazuDziałanie 5.3 Ciepłownictwo i kogeneracjaDziałanie 5.4 Zwiększenie efektywności energetycznej

Opracowanie własne - na podstawie zapisów Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013 oraz Szczegółowego Opisu Priorytetów Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013 oraz doświadczeń z wdrażanych projektów.

Interwencje podejmowane w ramach Działań 5.1-5.4 RPO WD wykazują komplementarność względem siebie, a także wobec Priorytetu 9 RPO WD. Najbardziej komplementarnym wewnętrznie jest Działanie 5.1, które koreluje ponadto z interwencjami podejmowanymi w ramach Priorytetu 1, 4, 6, 7 oraz 8 RPO WD. Komplementarność wewnątrzprogramową w Priorytecie 5 przedstawia poniższa tabela (oznaczono kolorem szarym).


Priorytet 5 RPO WD

1. P

rzed

sięb

iors

twa

i inn

owac

yjno

ść

2. S

połe

czeń

stw

o In

form

acyj

ne

3. T

rans

port

4. Ś

rodo

wis

ko

i bez

piec

zeńs

two

ekol

ogic

zne

5. E

nerg

etyk

a

6. T

urys

tyka

i K

ultu

ra

7. E

duka

cja

8. Z

drow

ie

9. M

iast

a

Działanie 5.1 Odnawialne źródła energiiDziałanie 5.2 Dystrybucja energii elektrycznej i gazuDziałanie 5.3 Ciepłownictwo i kogeneracjaDziałanie 5.4 Zwiększenie efektywności energetycznej Opracowanie własne- na podstawie zapisów Szczegółowego Opisu Priorytetów Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013 oraz doświadczeń z wdrażanych projektów.

Mając na względzie identyfikację obszarów, w których beneficjenci wskazywali na komplementarność projektów, przeanalizowano wnioski o dofinansowanie w projektach zakontraktowanych do końca 2013 r. W ramach Priorytetu 5 poddano weryfikacji jedynie projekty, dla których zgodnie z przyjętymi Kryteriami oceny premiuje się komplementarność wsparcia. W wyniku przedmiotowej analizy stwierdzono, że 78% projektów z Priorytetu 5 deklaruje komplementarność projektu, w tym najwięcej komplementarność międzyprogramową w ramach PO IŚ – 56%, komplementarność wewnątrzprogramową - 54%, a także POKL- 28%. Nie mniej jednak należy mieć na uwadze, że beneficjenci nie zawsze właściwe interpretowali pojęcie „komplementarność”, rozumianą jako powiązanie projektów zmierzające do osiągnięcia określonych celów. Identyfikacja rzeczywistej komplementarności projektów, a co za tym idzie również efektów synergii, wymaga wnikliwej analizy każdego z przedsięwzięć.

209



Liczba projektów %


Projekty deklarujące komplementarność, w tym 39 78%

deklarujące komplementarność wewnątrzprogramową (RPO WD) 21 54%

deklarujące komplementarność zewnątrzprogramową , w tym: 29 74%

z Programem Operacyjnym Kapitał Ludzki (PO KL) 11 28%

z Programem Operacyjnym Infrastruktura i Środowisko (PO IŚ) 22 56%

z innymi 8 3%


Poniżej przedstawiono realizację projektów komplementarnych powiązanych z projektami w ramach poszczególnych działań z Priorytetu 5 - na podstawie przeprowadzonego badania ewaluacyjnego.

„Ewaluacja wpływu projektów realizowanych w Priorytecie 4 „Środowisko i bezpieczeństwo ekologiczne” i Priorytecie 5 „Energetyka” RPO WD oraz wyznaczenie pożądanych kierunków działań na przyszłość w obszarach objętych tymi priorytetami”, które zostało zakończone w 2014 r.

Działania 5.1 Odnawialne źródła energii

W ramach Działania 5.1 projekty wskazane jako komplementarne realizowane były w ramach jednej dziedziny – energetyki wodnej. Oczywiście uzupełnianie się projektów może również dotyczyć inwestycji w biomasę. Przykładem jest projekt pn. „Budowa kotłowni opalanej biomasą w miejscowości Złoty Stok”, w ramach którego beneficjent zaprojektował i zbudował źródło ciepła dla części miejscowości. Gmina natomiast zobowiązała się do zaprojektowania i zbudowania nowoczesnej sieci ciepłowniczej. Oba projektu były prowadzone w tym samym czasie, a realizacja celu jednego z nich zależała od realizacji drugiego.

Działanie 5.2 Dystrybucja energii elektrycznej i gazu

Wskazując projekty powiązane z projektami z Działania 5.2 beneficjenci często wskazywali na upowszechnienie gazu jako źródła energii i zwiększenie dostępności tego paliwa dla odbiorców. Ponadto wykazywali komplementarność z projektami z innych niż RPO WD źródeł finansowania z zakresu budowy lub przebudowy sieci energoelektrycznych. Projekty były realizowane na tym samym obszarze lub blisko siebie, co pozwoliło na wzmocnienie trwałości efektów. Dodatkowym efektem była poprawa stanu środowiska.

Działanie 5.4 Zwiększenie efektywności energetycznej

Projekty z Działania 5.4, realizowane przez podmioty lecznicze, mogą być komplementarne z projektami z zakresu ochrony zdrowia. Przykładem jest projekt pn. „Przebudowa, termomodernizacja budynku Ośrodka Zdrowia w Chełmsku Śląskim przy ul. Lubawskiej nr 26, na działce nr 35, obręb Chełmsko Śląskie” i komplementarny w stosunku do niego projekt „Budowa Wiejskiego Ośrodka Zdrowia w Miszkowicach” dofinansowany w ramach Działania 8.1 Poprawa jakości opieki zdrowotnej RPO WD. Można bowiem uznać, że dzięki obu projektom baza techniczna Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Lubawce (na którą składają się m.in. ośrodki w Chełmsku i Miszkowicach) poprawiła się.

Reasumując projekty komplementarne realizowane były na tym samym terenie, ich zakres przedmiotowy był wspólny lub uzupełniający się, a realizacja razem pozwoliła na uzyskanie bardziej trwałych efektów. Projekty komplementarne przyspieszyły lub ułatwiły realizację drugiego projektu oraz pozwoliły na uzyskanie pełnej funkcjonalności instalacji.

210

Przykłady projektów komplementarnych

Projekt realizowany w ramach RPO WD Projekt uznany za komplementarny

Efekt synergii (tak/nie)

Uzasadnienie komplementarności/synergiiDziałanie Nazwa projektu

5.1

Budowa kotłowni opalanej biomasą w miejscowości Złoty Stok Budowa sieci ciepłowniczej Nie Realizacja celu jednego projektu zależna od

realizacji drugiego.

Źródło: badanie ewaluacyjne pn. „Ewaluacja wpływu projektów realizowanych w Priorytecie 4 „Środowisko i bezpieczeństwo ekologiczne” i Priorytecie 5 „Energetyka” RPO WD oraz wyznaczenie pożądanych kierunków działań na przyszłość w obszarach objętych tymi priorytetami”

Ewaluacje

Instytucja Zarządzająca w okresie sprawozdawczym zleciła przeprowadzenie badania ewaluacyjnego pn. „Ewaluacja wpływu projektów realizowanych w Priorytecie 4 „Środowisko i bezpieczeństwo ekologiczne” i Priorytecie 5 „Energetyka” RPO WD oraz wyznaczenie pożądanych kierunków działań na przyszłość w obszarach objętych tymi priorytetami”. Celem głównym badania było dostarczenie odpowiedzi na pytanie, czy realizacja projektów dofinansowanych w ramach Priorytetu 4 i 5 przyczynia się/przyczyniła się do realizacji zakładanych w programie celów, a także czy wyznaczone obszary wsparcia oraz podział środków na priorytety i działania został właściwie zaplanowany i czy można było wdrażać te priorytety skuteczniej i efektywniej.

Pełna treść rekomendacji i szczegółowe wnioski ich dotyczące zostały zawarte w raporcie z badania ewaluacyjnego, który jest dostępny na stronie internetowej www.rpo.dolnyslask.pl.



Komisja Europejska w piśmie z dnia 29.08.2013 r. nie wydała szczegółowych rekomendacji odnoszących się do Priorytetu 5 Energetyka.


Instytucja Zarządzająca nie wydała rekomendacji w zakresie Priorytetu 5 Energetyka

Podsumowanie

W 2013 r. w stosunku do 2012 r. wzrosła ilość i wartość podpisanych umów. Na koniec 2012 r. poziom zakontraktowania wyniósł 41,02%, a na koniec 2013 roku 68,64%. W Priorytecie 5 Energetyka zakończyła się realizacja 6 projektów, co stanowi 2,15% alokacji przeznaczonej na Priorytet. Niski poziom projektów zakończonych wynika z faktu, że nabory w tym Priorytecie ze względu na zasady pomocy publicznej dotyczące energetyki musiały zostać ogłoszone później. Spowodowało to, że znaczna część umów była podpisywana w 2012 i 2013 roku. Ponadto główny wnioskodawca w zakresie przesyłu energii elektrycznej w pierwszym naborze z 2010 roku nie złożył żadnego projektu. Dlatego też powtórzono nabór w 2012 roku, w związku z tym opóźni się realizacja projektów w Działaniu 5.2 Dystrybucja energii elektrycznej i gazu. W priorytecie 5 do zakontraktowania pozostały środki w wysokości 11 411 680,25 EUR, tj. 31,36%. W 2014 roku IZ planuje przeprowadzić jeszcze jeden nabór z zakresu termomodernizacji.

W okresie sprawozdawczym nastąpił znaczący postęp w realizacji Priorytetu 5 Energetyka zarówno w zakresie finansowym, jak i rzeczowym. Większość wskaźników na podstawie zakontraktowanych umów została już osiągnięta lub przekroczona. Z racji tego, że proces wdrażania tego Priorytetu został rozpoczęty późno (większość naborów to rok 2012 i 2013 ) dlatego znaczący postęp w realizacji będzie możliwy do wykazania w przyszłym okresie sprawozdawczym.

211


3.5.2 Opis istotnych problemów we wdrażaniu wraz z podjętymi środkami zaradczymi1) Problem w zakresie OZE

Ze względu na przepisy prawa krajowego w dziedzinie OZE, a także ich zmianę, część potencjalnych wnioskodawców nie decyduje się na składanie projektów w obawie, czy ze względów finansowych tego rodzaju inwestycje będą opłacalne. Także przedsiębiorcy, których projekty zostały pozytywnie ocenione i wybrane do realizacji, czasami rezygnują z podpisywania umów z powodu skomplikowanych i długotrwałych procedur. Dotyczy to głównie elektrowni wodnych, ze względu na przepisy środowiskowe i pozwolenia wodnoprawne. W Działaniu 5.1 Odnawialne źródła energii Zarząd Województwa wybrał do realizacji 21 projektów na kwotę dofinansowania 11,14 mln EUR (46,73 mln PLN), a podpisano 13 umów o wartości dofinansowania 5,33 mln EUR (22,36 mln PLN). Ponadto zapowiadana nowelizacja przepisów krajowych dotyczących OZE nadal jest odraczana i stosowne uchwały nie są przedmiotem procesu legislacyjnego w Sejmie.

2) Problem w zakresie termomodernizacji

Problemem w Działaniu 5.4 Zwiększenie efektywności energetycznej jest sytuacja, w której powierzchnia podmiotów leczniczych, poddanych procesowi termomodernizacji, jest częściowo dzierżawiona na działalność komercyjną. W takim przypadku wydatki związane z termomodernizacją wynajmowanej powierzchni nie spełniają ogólnych warunków kwalifikowalności wydatków. Środkiem zaradczym była zmiana Wytycznych programowych Instytucji Zarządzającej RPO WD dotyczących zasad dofinansowania projektów w ramach Priorytetu 8 Modernizacja infrastruktury ochrony zdrowia na Dolnym Śląsku oraz Działania 5.4 Zwiększenie efektywności energetycznej RPO WD. Do Wytycznych IZ wprowadziła współczynnik powierzchni pozwalający określić wartość kosztów związanych z częścią budynku przeznaczonego na działalność komercyjną. Podstawą do wyliczania dofinansowania jest zatem wartość kosztów kwalifikowalnych pozostała po odjęciu kosztów związanych z częścią komercyjna budynku.

212

3.6 Priorytet 6. Wykorzystanie i promocja potencjału turystycznego i kulturowego Dolnego Śląska (Turystyka i Kultura)



W ramach Priorytetu 6 Turystyka i kultura według stanu na dzień 31.12.2013 r. podpisano 240 umów o dofinansowanie (w tym 24 w okresie sprawozdawczym) o wartości dofinansowania z EFRR 106 779 158,00 EUR (447 853 144,48 PLN), co stanowi 98,43% alokacji przeznaczonej na Priorytet. Na koniec okresu sprawozdawczego w ramach Priorytetu 6 rozwiązano trzy umowy.


W ramach Priorytetu 6 Turystyka i kultura zakończyła się realizacja 157 projektów (40 w okresie sprawozdawczym). Wartość dofinansowania z EFRR zakończonych projektów wynosi 63 509 687,94 EUR (266 372 333,15 PLN), co stanowi 58,55% alokacji Priorytetu.


Alokacja na

Priorytet

Podpisane umowy




Liczba - 240 157 - -Wartość

dofinansowaniaz EFRR [EUR]

108 479 487 106 779 158,00 63 509 687,94 90 076 390,33 1 700 329,00

% alokacji - 98,43% 58,55% 83,04% 1,57%


213

ANALIZA JAKOŚCIOWA


W ramach Priorytetu 6 Turystyka i kultura przeprowadzono od uruchomienia Programu 21 naborów wniosków o dofinansowanie o łącznej alokacji z EFRR w wysokości 94 815 430,00 EUR. Stanowi to 87,41% alokacji przeznaczonej na realizację Priorytetu. Alokację w wysokości tj. 24 751 037,99 EUR (tj. 22,82%) przeznaczono na realizację 11 projektów umieszczonych w Indykatywnym Wykazie Indywidualnych Projektów Kluczowych

W roku 2013 Instytucja Zarządzająca RPO przeprowadziła jeden nabór projektów (w trybie konkursowym) na kwotę alokacji z EFRR 2 900 000,00 EUR.




Podpisane umowyLiczba % alokacji

na nabórpo ocenie formalnej



Nabory zakończoneDziałanie 6.1. Turystyka uzdrowiskowa

Turystyka uzdrowiskowa 12 250 000 11 87,65% 10 10 10 10Turystyka uzdrowiskowa - promocja 340 000 2 110,43% 2 2 1 1

Turystyka uzdrowiskowa 2 900 000 11 133,21% 10 10 10 10Razem 15 490 000 24 - 22 22 21 21

Działanie 6.2. Turystyka aktywnaTurystyka aktywna 11 200 000 72 650,11% 58 57 31 29Turystyka aktywna- promocja 450 000 7 97,66% 7 7 7 7

Razem 11 650 000 79 - 65 64 38 36Działanie 6.4. Turystyka kulturowa

Turystyka kulturowa - poza szlakami 10 041 976 48 261,40% 43 40 28 27

Turystyka kulturowa - na szlakach 18 650 000 27 116,12% 22 22 21 21Turystyka kulturowa - Informatyzacja instytucji kultury 1 543 552 5 28,22% 5 5 5 4

Turystyka kulturowa - bazy danych 4 000 000 2 3,34% 2 2 2 2Wydarzenia kulturalne o znaczeniu co najmniej regionalnym

504 686 17 208,38% 14 14 7 7

Przygotowanie i rozpowszechnianie materiałów promujących produkty kulturowe - turystyka kulturowa

1 900 000 11 52,33% 10 10 10 10

Budowa i modernizacja punktów informacji turystycznej - turystyka kulturowa

2 080 981 9 31,99% 6 5 5 4

Upowszechnienie informacji o dziedzictwie przeszłości- digitalizacja i upowszechnianie zasobów

2 800 000 9 72,76% 9 8 8 8

Turystyka kulturowa – informatyzacja instytucji kultury oraz upowszechniania informacji o dziedzictwie przeszłości oraz o przedsięwzięciach jednostek kultury

4 800 000 32 101,15 27 26 26 26

Razem 46 321 195,00 160 - 138 132 112 109

214



umowyLiczba % alokacji na nabór

po ocenie formalnej



Działanie 6.5. Działania wspierające infrastrukturę turystyczną i kulturowąDziałania wspierające infrastrukturę turystyczną i kulturową - Schroniska

3 040 000 14 186,62% 11 11 10 9

Działania wspierające infrastrukturę turystyczną i kulturową - e usługi

3 278 868 4 8,86% 4 3 3 3

Bezpieczeństwo turystów - modernizacja bazy/zakup wyposażenia i urządzeń

2 024 950 4 110,02% 4 4 4 4

Bezpieczeństwo turystów - systemy elektroniczne 1 320 000 6 50,83% 4 4 4 4

Promocja i informacja regionu w tym organizacja imprez o znaczeniu regionalnym

6 470 417 29 132,79% 23 21 21 18

Działania wspierające infrastrukturę turystyczną i kulturową – promocja i informacja regionu w tym organizacja imprez o znaczeniu regionalnym

1 500 000 2 105,61% 2 1 1 1

Działania wspierające infrastrukturę turystyczną i kulturową - e-usługi w dziedzinie turystyki i kultury oraz elektroniczne systemy służące bezpieczeństwu turystów

3 000 000 30 152,39% 24 24 24 24

Razem 17 594 235 75 - 61 57 57 54

Zgodnie z Ramowym Planem Realizacji RPO do końca okresu programowania w ramach Priorytetu 6 Turystyka i Kultura nie planuje się przeprowadzenia nowych naborów


Według stanu na dzień 31.12.2013 r. w ramach Priorytetu 6 realizowano 240 projektów o wartości dofinansowania z EFRR 106 779 157,99 EUR (447 853 144,48 PLN).

W ramach Priorytetu realizowane są projekty przede wszystkim w zakresie:

turystyki uzdrowiskowej, w tym projekty dotyczące odbudowy i renowacji architektury zdrojowej (działanie 6.1) - 21 projektów o wartość dofinansowania z EFRR 13 438 688,11 EUR (56 364 537,32 PLN),

turystyki aktywnej, w tym projekty dotyczące budowy i modernizacji obiektów rekreacyjnych i sportowych do uprawiania aktywnych form turystyki, m.in. narciarskiej, górskiej, rowerowej, pieszej i wodnej (działanie 6.2) - 36 projektów o wartości dofinansowania z EFRR 26 815 544,73 EUR (112 469 757,71 PLN),

turystyki biznesowej, w tym projekty dotyczące tworzenia i rozwój centrów wystawienniczych i kongresowych o charakterze co najmniej regionalnym (działanie 6.3) - 4 projekty o wartości dofinansowania z EFRR 8 110 221,57 EUR (34 015 891,29 PLN) – tylko lista indykatywna,

turystyki kulturowej, w tym projekty poprawy stanu i wyposażenie obiektów zajmowanych przez instytucje kultury (działanie 6.4) - 116 projektów o wartości dofinansowania z EFRR 44 117 030,84 EUR (185 035 650,77 PLN),

działania wspierające infrastrukturę turystyczną i kulturową, w tym projekty mające wpływ na rozwój turystycznej publicznej bazy noclegowej (działanie 6.5) - 63 projekty o wartości dofinansowania z EFRR 14 297 674,74 EUR (59 967 307,39 PLN).

215

W ramach wszystkich działań w Priorytecie 6 Turystyka i Kultura wspierane są również projekty z zakresu informacji i promocji turystycznej i kulturowej, w tym działania z wykorzystaniem technologii informacyjno-komunikacyjnych. Uzupełnieniem działań w zakresie turystyki i kultury jest wsparcie zapewniające bezpieczeństwo turystom skierowane na zakup sprzętu i modernizację bazy infrastrukturalnej służb i organizacji ratowniczych, działających w tym zakresie na obszarach turystycznych (m.in. Straż Miejska, Policja, Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratownicze, Wodne Ochotnicze Pogotowie Ratownicze).





01 Obszar miejski 86 363 523,18 80,88%05 Obszar wiejski 12 524 427,03 11,72%02 Obszar górski 1 918 634,26 1,80%00 Nie dotyczy* 5 972 573,53 5,60%

Razem 106 779 158,00 100,00%*projekty dotyczące promocji turystycznej większych obszarów województwa

Przewaga obszarów miejskich w prezentowanym powyżej zestawieniu wynika z lokalizacji obiektów turystycznych, a przede wszystkim kulturowych na terenie miast (zabytki, obiekty dziedzictwa kulturowego, instytucje kultury). W skali całego województwa rozkład terytorialny projektów realizowanych w ramach Priorytetu 6 jest względnie równomierny, co potwierdza zamieszczona poniżej tabela obrazująca projekty realizowane na terenie poszczególnych powiatów.

Poniższa tabela prezentuje realizacje projektów w zakresie turystyki i kultury w poszczególnych powiatach.



w tym EFRR [EUR]



Liczba umów

Powiat bolesławiecki 5 433 503,10 1 890 331,12 1 890 331,12 1,77% 4Powiat dzierżoniowski 584 447,16 386 303,61 386 303,61 0,36% 6Powiat głogowski 1 564 500,99 935 328,77 935 328,77 0,88% 3Powiat górowski 0,00 0,00 0,00 0,00% 0Powiat jaworski 1 074 045,51 677 590,71 677 590,71 0,63% 4Powiat jeleniogórski 2 503 971,93 1 451 534,80 1 451 534,80 1,36% 8Powiat kamiennogórski 996 370,83 694 789,59 694 789,59 0,65% 1Powiat kłodzki 25 324 707,06 15 891 579,38 15 891 579,38 14,88% 32Powiat legnicki 0,00 0,00 0,00 0,00% 0Powiat lubański 3 062 463,06 2 026 058,19 2 026 058,19 1,90% 4Powiat lubiński 1 567 378,74 454 112,72 454 112,72 0,43% 2Powiat lwówecki 1 463 588,53 517 984,70 517 984,70 0,49% 5Powiat m. Jelenia Góra 11 747 922,06 7 310 506,01 7 310 506,01 6,85% 10Powiat m. Legnica 2 827 777,72 1 672 141,41 1 672 141,41 1,57% 7Powiat m. Wałbrzych 14 572 731,57 5 214 303,60 5 214 303,60 4,88% 10Powiat m. Wrocław 73 611 993,63 35 091 839,27 35 091 839,27 32,86% 55Powiat milicki 8 809 235,86 5 414 423,38 5 414 423,38 5,07% 7Powiat oleśnicki 6 445 712,86 1 369 195,25 1 369 195,25 1,28% 4Powiat oławski 6 020 786,18 1 383 074,82 1 383 074,82 1,30% 4Powiat polkowicki 307 679,77 208 728,55 208 728,55 0,20% 2Powiat strzeliński 4 690 136,43 812 569,52 812 569,52 0,76% 2Powiat średzki 5 395 826,29 2 050 595,59 2 050 595,59 1,92% 7Powiat świdnicki 2 936 096,06 1 594 414,46 1 594 414,46 1,49% 6Powiat trzebnicki 10 950 808,67 4 389 652,28 4 389 652,28 4,11% 13Powiat wałbrzyski 7 161 680,86 4 719 529,38 4 719 529,38 4,42% 10Powiat wołowski 1 594 787,19 1 114 308,86 1 114 308,86 1,04% 2Powiat wrocławski 3 126 648,74 1 652 630,27 1 652 630,27 1,55% 3Powiat ząbkowicki 2 517 404,02 1 499 781,56 1 499 781,56 1,40% 5Powiat zgorzelecki 550 095,46 344 781,46 344 781,46 0,32% 3Powiat złotoryjski 1 442 240,80 823 094,35 823 094,35 0,77% 5

216



w tym EFRR [EUR]



Liczba umów

woj. dolnośląskie 7 956 199,41 5 187 974,41 5 187 974,41 4,86% 16Razem 216 240 740,49 106 779 158,00 106 779 158,00 100% 240

*W ramach kategorii „województwo dolnośląskie” ujęto projekty realizowane na terenie więcej niż jednego powiatu.

Z zestawienia wynika, że w każdym z powiatów (z wyjątkiem powiatu górowskiego i legnickiego) realizowany jest przynajmniej 1 projekt z zakresu turystyki lub kultury. We Wrocławiu realizowanych jest najwięcej projektów (55), które też uzyskały największe dofinansowanie. Wskazana liczba realizowanych projektów wynika z tego, że wiele z nich ma charakter regionalny. We Wrocławiu znajdują się instytucje kultury o zasięgu regionalnym. Ponadto Wrocław, jako miasto wojewódzkie z wielowiekową tradycją, posiada wiele zabytków, które wymagają restauracji. Drugim powiatem pod względem ilości oraz wartości realizowanych projektów jest powiat kłodzki, gdzie zlokalizowana jest większość dolnośląskich uzdrowisk, duża ilość zabytków i atrakcji turystycznych.

Kolejną grupę powiatów o znacznej liczbie projektów stanowią projekty z powiatów: wałbrzyskiego wraz z Miastem Wałbrzych (razem 20 projektów) i jeleniogórskiego wraz z Miastem Jelenia Góra (razem 18). Są to powiaty, które ze względu na swe położenie i walory krajobrazowe odgrywają istotną rolę w turystyce Dolnego Śląska. Istotne jest także to, że na terenie tych powiatów realizowane są także projekty związane z podniesieniem atrakcyjności uzdrowiskowej.


W ramach Priorytetu 6 Turystyka i kultura projekty można podzielić wg następujących sektorów wsparcia.



w tym EFRR [EUR]



Liczba umów

modernizacja obiektów zabytkowych 28 136 904,54 17 234 838,41 17 234 838,41 16,14% 33

budowa/modernizacja basenów 42 841 900,10 12 771 404,48 12 771 404,48 11,96% 11

budowa i/lub rozbudowa obiektów turystycznych 19 928 876,56 11 295 483,05 11 295 483,05

10,58% 18

modernizacja lub budowa obiektów sportowych 19 554 033,39 9 604 876,53 9 604 876,53

9,00% 11

rewaloryzacja parku zdrojowego 13 134 446,60 8 843 743,21 8 843 743,21 8,28% 10

modenizacja obiektów kultury 19 027 781,23 8 768 536,35 8 768 536,35 8,21% 6

centrum konferencyjne 24 200 219,37 8 110 221,57 8 110 221,57 7,60% 4budowa szlaków spacerowych i rowerowych 10 870 611,06 6 707 689,50 6 707 689,50

6,28% 13

promocja terenów turystycznych 6 924 239,19 4 729 548,25 4 729 548,25 4,43% 25

modernizacja infrastruktury turystycznej 4 794 256,76 3 027 766,07 3 027 766,07

2,84% 10

informatyzacja instytucji kultury i turystyki 4 914 526,85 3 010 349,95 3 010 349,95

2,82% 32

monitoring 4 072 908,89 2 771 222,08 2 771 222,08 2,60% 21digitalizacja zasobów 4 674 089,56 2 678 911,13 2 678 911,13 2,51% 15organizacja i promocja wydarzeń kulturalnych 5 304 819,98 2 422 703,19 2 422 703,19 2,27% 18

modernizacja infrastruktury bezpieczeństwa 3 223 787,19 2 024 110,69 2 024 110,69

1,90% 2

217



w tym EFRR [EUR]



Liczba umów

zagospodarowanie terenu na cele rekreacyjne 1 831 379,02 1 253 407,80 1 253 407,80

1,17% 2

rozwój punktów informacji turystycznej 2 133 820,36 1 161 384,02 1 161 384,02 1,09% 6

zakup sprzętu 672 139,85 362 961,72 362 961,72 0,34% 3Razem 216 240 740,49 106 779 158,00 106 779 158,00 100,00% 240

W ramach Priorytetu 6 dominują pod względem wartościowym projekty dotyczące modernizacji/lub rozbudowy instytucji kultury i obiektów zabytkowych. Drugą pod względem wartości dofinansowania z EFRR grupę stanowią projekty związane z modernizacją lub budową obiektów sportowych . Z zaprezentowanej tabeli wynika także, że duża ilość projektów z Priorytetu 6 dotyczy monitoringu, informatyzacji i digitalizacji zasobów.


Projekty realizowane w Priorytecie 6 można podzielić wg typów beneficjentów.



w tym EFRR [EUR]



Liczba umów


124 649 681,93 63 833 427,89 63 833 427,89 59,78% 140

instytucja kultury 31 761 360,32 14 488 093,46 14 488 093,46 13,57% 49 przedsiębiorca lub przedsiębiorstwo 28 484 680,13 8 187 206,12 8 187 206,12 7,67% 7


17 063 431,73 11 460 048,39 11 460 048,39 10,74% 20

szkoła wyższa 8 424 084,41 5 203 238,24 5 203 238,24 4,87% 10 fundacja, stowarzyszenie lub organizacja pozarządowa i społeczne

3 297 521,88 1 888 921,43 1 888 921,43 1,77% 12

administracja rządowa 2 559 980,08 1 718 222,47 1 718 222,47 1,61% 2 Razem 216 240 740,49 106 779 158,00 106 779 158,00 100% 240

Prawie 60% projektów realizowanych jest przez jednostki samorządu terytorialnego (140 projektów). Instytucje kultury realizują 49 projektów, kościoły i związki wyznaniowe - 20, fundacje, stowarzyszenia, organizacje pozarządowe lub organizacje społeczne - 12, szkoły wyższe - 10, przedsiębiorstwa - 7, a administracja rządowa -2.


W Indykatywnym Wykazie Indywidualnych Projektów Kluczowych w ramach Priorytetu 6 Turystyka i kultura, na liście podstawowej znajduje się 11 projektów, wszystkie w ramach Działań 6.3 Turystyka biznesowa i 6.4 Turystyka kulturowa o wartości całkowitej 45 002 892,29 EUR (188 751 130,83 PLN), w tym dofinansowaniu EFRR 17 761 698,94 EUR (74 496 117,71 PLN). Płatności przekazane beneficjentom na koniec okresu sprawozdawczego wyniosły 16 394 743,76 EUR (68 762 834,28 PLN), co stanowi 92,30% realizowanych umów.

Zakończono realizację 7 projektów, 3 projekty znajdują się w końcowej fazie realizacji. Realizacja projektów indywidualnych w ramach Priorytetu 6 przebiega bez opóźnień.

218

Poniższa tabela ilustruje stan realizacji projektów indywidualnych w Priorytecie 6.

219

Lp. Tytuł projektu Nr i nazwa

Działania


o dofinansowanie

Data wyboru do dofinansowana


o dofinansowanie


realizacji projektu






Projekty, w ramach których podpisano umowy o dofinansowanie

1 Utworzenie Regionalnego Centrum Turystyki Biznesowej we Wrocławiu

6.3Turystyka biznesowa

28.01.2009 03.03.2009 31.03.2009 30.09.2010 5 619 565,88 EUR (23 569 583,23 PLN)

5 619 565,88 EUR(23 569 583,22

PLN)100%

2

Modernizacja Zespołu pałacowo-folwarcznego na potrzeby Ponadregionalnego Rolniczego Centrum Kongresowego w Pawłowicach


30.06.2009 22.09.2009 16.11.2009 24.05.2012 454 245,53 EUR (1 905 196,63 PLN)

454 245,53 EUR(1 905 196,62 PLN) 100%

3Przebudowa i modernizacja III piętra na cele wystawiennicze i konferencyjne – Centrum Kongresowo- Kulturalne Zamek Książ


31.03.2010 01.03.2011 11.05.2011 2013.01.31 1 351 230,34 EUR(5 667 330,29 PLN)

1 245 153,91 EUR(5 222 424,52 PLN) 92,15%

4 Centrum Konferencyjno-Wystawiennicze w Zamku Książąt Głogowskich w Głogowie


28.12.2012 15.04.2013 07.06.2013 30.06.2014 685 179,81 EUR(2 873 781,14 PLN)

235 147,73 EUR(986 256,59 PLN) 34,32%

5 Modernizacja Teatru Dramatycznego im. Jerzego Szaniawskiego w Wałbrzychu

6.4Turystyka kulturowa

10.08.2009 08.12.2009 27.01.2010 31.12.2011 1 028 423,99 EUR(4 313 415,91 PLN)

1 028 423,99 EUR(4 313 415,91PLN) 100%

6

Przebudowa poddasza nieużytkowego budynku Muzeum Narodowego we Wrocławiu na prezentację kolekcji sztuki współczesnej Muzeum Narodowego we Wrocławiu z uwzględnieniem dużego zespołu prac Magdaleny Abakanowicz


06.02.2009 31.03.2009 22.05.2009 31.01.2011 1 504 212,44 EUR(6 308 967,83 PLN)

1 504 212,44 EUR(6 308 967,83 PLN) 100%

7 Modernizacja i rozbudowa Muzeum Karkonoskiego w Jeleniej Górze


28.08.2009 15.12.2009 26.04.2010 31.01.2012 1 174 074,78 EUR(4 924 304,45 PLN)

1 172 908,70 EUR(4 919 413,70 PLN) 99,90%

8 Dolnośląskie Centrum Filmowe (przebudowa Kina „Warszawa” we Wrocławiu)


27.08.2009 24.11.2009 21.04.2010 31.12.2011 1 176 311,27 EUR(4 933 684,72 PLN)

1 176 311,27 EUR(4 933 684,72 PLN) 100%

9„Kamienne Piekło KL Gross-Rosen I” – projekt konserwatorsko-budowlany na terenie Muzeum Gross-Rosen w Rogoźnicy


02.07.2009 08.09.2009 21.10.2009 31.03.2012 882 941,02 EUR(3 703 231,24 PLN)

882 941,02 EUR(3 703 231,23 PLN) 100%

10Modernizacja sceny im. J. Grzegorzewskiego w Teatrze Polskim we Wrocławiu wraz z zakupem niezbędnego sprzętu


30.08.2011 22.11.2011 22.12.2011 28.02.2013 3 209 682,42 EUR(13 462 050 PLN)

3 049 198,29 EUR(12 788 947,49

PLN)95%

11Utworzenie powierzchni magazynowej na dekoracje i kostiumy dla Opery Wrocławskiej na terenie MPWiK


30.03.2012 11.09.2012 27.11.2012 31.12.2013 675 831,45EUR(2 834 572,27 PLN)

26 634,98 EUR(111 712,45PLN) 3,94%

220

1. „Utworzenie Regionalnego Centrum Turystyki Biznesowej we Wrocławiu” – beneficjent Wrocławskie Przedsiębiorstwo Hala Ludowa sp. z o.o.


2. „Modernizacja Zespołu pałacowo-folwarcznego na potrzeby Ponadregionalnego Rolniczego Centrum Kongresowego w Pawłowicach” – beneficjent Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu

Projekt został zakończony w 2011 r. Do końca okresu sprawozdawczego trwało rozliczanie finansowe projektu.

3. „Przebudowa i modernizacja III piętra na cele wystawiennicze i konferencyjne - Centrum Kongresowo-Kulturalne Zamek Książ” – beneficjent Gmina Wałbrzych


4. „Centrum Konferencyjno-Wystawiennicze w Zamku Książąt Głogowskich w Głogowie” – beneficjent Gmina Miejska Głogów

Realizacja projektu pozwala na uzyskanie równowagi pomiędzy ofertą dużych ośrodków miejskich nastawionych na turystów biznesowych takich jak Wrocław czy Wałbrzych (Zamek Książ,) a zapotrzebowaniem na infrastrukturę konferencyjno- wystawienniczą w mniejszych ośrodkach nastawionych na organizację imprez i spotkań biznesowych o charakterze ponadregionalnym i europejskim. Głogowskie centrum będzie świadczyło usługi dla klientów biznesowych z województwa dolnośląskiego. Powstanie centrum będzie uzupełnieniem oferty zarówno turystycznej, jak i skierowanej do przedsiębiorców i inwestorów.

Planowany termin zakończenia projektu to 2014 r.

5. „Modernizacja Teatru Dramatycznego im. Jerzego Szaniawskiego w Wałbrzychu” – beneficjent Teatr Dramatyczny im. Jerzego Szaniawskiego w Wałbrzychu

Projekt został zakończony 2011 r.

6. „Przebudowa poddasza nieużytkowego budynku Muzeum Narodowego we Wrocławiu na prezentację kolekcji sztuki współczesnej Muzeum Narodowego we Wrocławiu z uwzględnieniem dużego zespołu prac Magdaleny Abakanowicz” – beneficjent Muzeum Narodowe we Wrocławiu


7. „Modernizacja i rozbudowa Muzeum Karkonoskiego w Jeleniej Górze” – beneficjent Muzeum Karkonoskie w Jeleniej Górze


8. „Dolnośląskie Centrum Filmowe (przebudowa Kina „Warszawa” we Wrocławiu)” – beneficjent Odra-Film


9. „Kamienne Piekło KL Gross-Rosen I" - projekt konserwatorsko-budowlany na terenie Muzeum Gross-Rosen w Rogoźnicy” – beneficjent Muzeum Gross-Rosen w Rogoźnicy

Realizacja projektu zakończyła się 2012 r.

10. „Modernizacja sceny im. J. Grzegorzewskiego w Teatrze Polskim we Wrocławiu wraz z zakupem niezbędnego sprzętu” – beneficjent Teatr Polski we Wrocławiu

Projekt zakłada kompleksową modernizację sceny głównej Teatru Polskiego poprzez wykonanie robót ogólnobudowlanych, instalacyjnych elektrycznych i sanitarnych, w szczególności wymianę pokrycia podłogi scenicznej, wykonanie nowych galerii technicznych, zakup i montaż nowego oświetlenia scenicznego oraz systemu elektroakustycznego i systemu inspicjenta. Efektem ma być poprawa jakości spektakli teatralnych i poprawa standardu pracy aktorów i techników scenicznych, zdecydowana poprawa stanu bezpieczeństwa funkcjonalnego sceny, dostosowanie sceny do europejskich standardów, oparcie realizacji i rejestracji obrazu i dźwięku na formatach cyfrowych oraz obniżenie kosztów produkcji i eksploatacji spektakli. Wszystko to zdecydowanie przyczyni się do podniesienia standardu usług kulturalnych na Dolnym Śląsku. Projekt został zakończony w 2013 r. Do końca okresu sprawozdawczego trwało rozliczanie finansowe projektu.

221

11. "Utworzenie powierzchni magazynowej na dekoracje i kostiumy dla Opery Wrocławskiej na terenie MPWiK" - beneficjent Opera Wrocławska

Projekt polega na adaptacji budynku MPWiK na magazyn dekoracji i kostiumów dla Opery Wrocławskiej. Projekt umożliwia dostosowanie zaplecza technicznego Opery Wrocławskiej do potrzeb stale rozwijającej się instytucji, dostosowanie powierzchni składowania do rodzaju przechowywanych dekoracji, poprawę warunków logistycznych transportu i przeładunku wielkogabarytowych scenografii. Projekt zakończony rzeczowo w 2013 r. Do końca okresu sprawozdawczego trwało rozliczanie finansowe projektu.


Na terenie województwa dolnośląskiego realizowanych jest 5 projektów z zakresu turystyki i kultury (ochrona dziedzictwa kulturowego), które otrzymały dofinansowanie z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko.Bliższych informacji o liczbie i wartości projektów realizowanych na terenie województwa dolnośląskiego w ramach innych programów operacyjnych dostarcza załącznik XII do sprawozdania Opis sytuacji społeczno – gospodarczej województwa dolnośląskiego w 2013 r. - punkt 5.2 Projekty realizowane na terenie województwa dolnośląskiego w ramach innych programów operacyjnych.


Tabela postępu rzeczowego dla Priorytetu 6 przedstawia wartości określone na podstawie zawartych 240 umów o dofinansowanie (szacowana realizacja) oraz zatwierdzonych 157 wniosków o płatność końcową (realizacja).


Wartość docelowa

Szacowana



Realizacjawedług


h



h2013 2015 stan na 31.12.2013

stan na 31.12.2013


Wskaźniki produktuLiczba projektów z zakresu

turystyki szt. 90 112 240 214,29% 157 140,18%

w tym:liczba projektów dotyczących

informacji i promocji turystycznej szt. 40 50 60 120,00% 57 114,00%

Liczba obiektów dziedzictwa kulturowego udostępnionych dla

ruchu turystycznegoszt. 18 23 10 43,48% 6 26,09%

Liczba wspartych instytucji kultury szt. 5 7 8 114,29% 7 100%

Wskaźniki rezultatuLiczba utworzonych miejsc pracy

w turystyce etat 160 200 367,75 183,88% 249,85 124,93%

w tym:kobiety etat 80 100 205,50 205,50% 144,60 144,60%

mężczyźni etat 80 100 162,25 162,25% 105,25 105,25%Liczba osób odwiedzających instytucje kultury, wsparte

w ramach Priorytetuosoby 750 000 750 000 625 754 83,43% 697 475 93,00%

Na koniec okresu sprawozdawczego w ramach Priorytetu 6 Turystyka zakontraktowano 98,43% alokacji przeznaczonej na Priorytet. Alokacja wykorzystana w projektach zakończonych wynosi 58,55% alokacji Priorytetu. Można stwierdzić, że założone cele Priorytetu w większości zostaną zrealizowane. Jedynie wskaźnik Liczba obiektów dziedzictwa kulturowego udostępnionych dla ruchu turystycznego, którego szacowana realizacja kształtuje się na poziomie 43,48%, może zostać nieosiągnięty.

222

Liczba projektów z zakresu turystyki


w tym liczba projektów dotyczących informacji i promocji turystycznej


Przekroczenie wartości wskaźnika związane jest z tym, że wartość projektów przyjętych do dofinansowania była niższa niż pierwotnie zakładano przy określaniu wartości docelowych na etapie programowania, w związku z powyższym dofinansowanie uzyskała większa liczba projektów. Fakt ten świadczy o dużym zainteresowaniu beneficjentów obszarem związanym z turystyka i kulturą. Ten sam czynnik miał wpływ na przekroczenie wartości wskaźnika Liczba projektów dotyczących informacji i promocji turystycznej.

Liczba obiektów dziedzictwa kulturowego udostępnionych dla ruchu turystycznego


Powyższy wskaźnik dotyczący obiektów, które w wyniku wsparcia RPO WD zostały po raz pierwszy udostępnione do ruchu turystycznego nie zostanie zrealizowany w zaplanowanej wysokości. Fakt ten spowodowany jest tym, że większość obiektów dziedzictwa kulturowego, które uzyskały wsparcie już wcześniej było udostępnionych dla turystów, a w wyniku uzyskanego dofinansowania obiekty te są jedynie modernizowane lub przystosowywane dla osób niepełnosprawnych

Liczba wspartych instytucji kultury


szacowana realizacja wskaźnika według podpisanych umów o dofinansowanie kształtuje się na poziomie 8 szt., co stanowi 114,29% zakładanej wartości docelowej dla całego okresu wdrażania Programu. Biorąc jednak pod uwagę liczbę projektów, wskaźnik został przekroczony tylko o jeden projekt, nie ma to więc znaczącego wpływu na odchylenia od założonej wartości docelowej.

Liczba utworzonych miejsc pracy w turystyce

wartość docelowa – 200 etatów, w tym:kobiety – 100 etatówmężczyźni – 100 etatów

szacowana realizacja – 367,75 etatu – 183,88% wartości docelowejkobiety – 205,50 etatu – 205,50% wartości docelowejmężczyźni – 162,25 etatu – 162,25% wartości docelowej

projekty zakończone – 249,85 etatu – 124,93% wartości docelowejkobiety – 144,60 etaty – 144,60% wartości docelowejmężczyźni – 105,25 etatu – 105,25% wartości docelowej

Znaczące przekroczenie wartości docelowej wskaźnika w wartościach szacownych o 167,75 etatu wskazuje na rozwój turystyki na Dolnym Śląsku i wzrastające zapotrzebowanie na wsparcie tego sektora usług poprzez zwiększenie zatrudnienia osób zajmujących się obsługą turystów. W projektach z zakresu turystyki w zakresie utworzonych miejsc pracy dominują miejsca pracy przeznaczone dla kobiet, co wynika z charakteru tego sektora.

223

Liczba osób odwiedzających instytucje kultury, wsparte w ramach Priorytetu

wartość docelowa – 750 000 osób szacowana realizacja – 625 754 osób –83,43% wartości docelowej projekty zakończone – 697 475 osób – 93,00% wartości docelowej

W 2011 r. wartość wskaźnika kształtowała się na poziomie 100% wartości docelowej. Na obniżenie szacowanej wartości wskaźnika wpłynęła zmiana w projekcie dokonana przez beneficjenta, w wyniku błędnie podanej wartości bazowej i docelowej wskaźnika.


Wśród dotychczas podpisanych umów zakłada się utworzenie nowych miejsc pracy - łącznie powstać ma 367,75 etatów, z czego co najmniej 205,5 etatu przeznaczono dla kobiet. Według stanu na dzień 31.12.2013 r. w zakończonych projektach utworzono 249,85 miejsc pracy, w tym dla kobiet utworzono 144,60 etatów.

Realizacja celów

Głównym celem Priorytetu 6 Turystyka i kultura jest wzrost konkurencyjności dolnośląskiej oferty turystycznej oraz wykorzystanie potencjału kultury i dziedzictwa przeszłości dla podniesienia atrakcyjności regionu na rynku krajowym i międzynarodowym. Realizacja Priorytetu ma przyczynić się do wzrostu znaczenia turystyki i kultury, jako czynnika stymulującego rozwój gospodarczy i społeczny województwa. Wdrażanie Priorytetu 6 Turystyka i kultura przyczyni się do realizacji drugiego celu szczegółowego Programu, tj. Rozwoju infrastruktury służącej poprawie jakości środowiska, warunków inwestowania i prowadzenia działalności gospodarczej.

Dynamiczne przemiany zachodzące w regionie, obok jego bogatej oferty kulturalnej oraz różnorodnych atrakcji turystycznych, sprawiają, że jest on coraz częściej odwiedzany przez turystów zarówno z Polski, jak i z zagranicy. W celu utrzymania tego trendu niezbędnym jest bardziej efektywne wykorzystanie oraz zagospodarowanie walorów naturalnych i kulturowych Dolnego Śląska. Projekty realizowane w ramach Priorytetu 6 są odpowiedzią na zdiagnozowane w analizie SWOT Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego zagrożenia i słabe strony, jakimi są niedostosowanie do standardów europejskich poziomu bazy noclegowo-gastronomicznej oraz infrastruktury turystycznej. Ponadto wykorzystanie szans i mocnych stron takich jak walory kulturowe, atrakcyjne turystycznie przygraniczne położenie, obfite zasoby leczniczych wód mineralnych, rozwój aktywnej turystyki zimowej i letniej w miejscowościach górskich oraz rozwój turystyki biznesowej, kongresowej, uzdrowiskowej i kulturowej są podstawą do wsparcia sektora turystyki i kultury w celu zwiększenia konkurencyjności regionu. Realizacja projektów RPO WD z zakresu Turystyki i Kultury miała znaczący wpływ na osiągnięcie wskaźników z zakresu turystyki w województwie dolnośląskim, co przedstawia poniższa tabela. Podane wartości dla województwa dolnośląskiego zaprezentowano począwszy od 2009 r., kiedy to zakończono realizacji pierwszych projektów z Priorytetu 6 RPO WD. Z przedstawionego niżej zestawienia wynika, że mimo kryzysu poszczególne wskaźniki nie uległy zmniejszeniu, a nawet w 2012 r. uległy widocznej poprawie.

Nazwa wskaźnikaRok osiągnięcia wskaźnika

2009 2010 2011 2012Udzielone noclegi w turystycznych obiektach zbiorowego zakwaterowania na 1 tys. mieszkańców

1 655,58 1 673,30 1 714,34 1 961,00

- w tym turystom zagranicznym 321,9 353,3 352,6 387,0Turyści korzystający z noclegów w turystycznych obiektach zbiorowego zakwaterowania 1 802 421 1 895 540 2 026 726 2 186 248- w tym turyści zagraniczni 365 217 414 800 430 745 483 946

Źródło danych- Główny Urząd Statystyczny

W wyniku realizacji projektów wybudowane, zmodernizowane, poddane renowacji lub rewitalizacji zostanie 413 481,40 m2 powierzchni obiektów (w tym parków), 55 obiekty zostaną dostosowanych do potrzeb osób niepełnosprawnych, wybudowanych zostanie 33,55 km szlaków turystycznych, założono też zmodernizowanie 10 843,53 m2 powierzchni centrów wystawienniczych i kongresowych oraz 7 549,60 m2 obiektów pełniących lub przeznaczonych do pełnienia funkcji schronisk turystycznych. Procesowi konserwacji i/lub restauracji poddanych zostanie 192 487,76 m3 powierzchni obiektów zabytkowych nieruchomych, z czego 105 984,53 m3

zostało już zrealizowanych, 101 obiektów zabytkowych nieruchomych poddanych procesowi konserwacji i/lub restauracji udostępnionych zostanie dla ruchu turystycznego. Zostanie również zakupiony sprzęt dla instytucji kultury w ilości 3 013 szt. oraz 472 szt. sprzętu służącego zapewnieniu bezpieczeństwa turystom. Powstaną 75 nowe produkty turystyczne, 39 produktów zostanie zmodyfikowanych. Oprócz miejsc pracy jakie powstaną

224

w turystyce, przewiduje się wzrost turystów w naszym regionie. Planuje się, że z wytworzonych/ zmodernizowanych produktów turystycznych skorzysta ponad 4 mln turystów. Ponad milion osób odwiedzi poddane konserwacji i/lub restauracji obiekty zabytkowe, a 760 tys. osób odwiedzi instytucje kultury. W Priorytecie 6 realizowane są również projekty promujące szczególne atrakcje regionu, jak Szlak Cysterski, Dolina Pałaców i Ogrodów czy Dolina Baryczy. Realizacja projektów w zakresie infrastruktury, poprzez modernizację i budowę, spowoduje poprawę jakości świadczonych usług w turystyce i kulturze. Ponadto projekty z zakresu informacji i promocji przyczynią się do rozpowszechnienia wiedzy o regionie, a tym samym zwiększą atrakcyjność Dolnego Śląska, co było również celem Priorytetu 6.

Efekty rzeczowe

W ramach dotychczas zakończonych projektów w Priorytecie 6 m.in.:- wybudowano 27 obiektów infrastruktury turystyki aktywnej i rekreacji- przebudowano 6 obiektów dziedzictwa kulturowego,- odrestaurowano 23 obiektów dziedzictwa kulturowego- 12 obiektów zabytkowych dostosowano do potrzeb osób niepełnosprawnych- przebudowano/zrewitalizowano 5 parków- zmodernizowano 2 muszle koncertowe- wybudowano 6 basenów - zamontowano 17 infokiosków - utworzono/zmodernizowano 3 Punkty Informacji Turystycznej - zrewitalizowano 2 punkty widokowe- zakupiono 9 samochodów terenowych dla służb ratowniczych- zamontowano 105 kamer monitoringu


W okresie sprawozdawczym nie dokonywano realokacji środków do Priorytetu 6, ani nie realokowano środków z Priorytetu 6, dokonano jedynie realokacji środków między Działaniami Priorytetu 6.


Równość szans

W ramach Priorytetu 6 Turystyka i Kultura realizowanych jest 201 projektów pozytywnie wpływających na politykę równych szans, poprzez promocję szlaków, tras i miejsc dostępnych dla rodzin z dziećmi oraz osób starszych i niepełnosprawnych, a także generowanie nowych miejsc pracy, przyczyniając się tym samym do aktywizacji zawodowej kobiet.


Cross-financing

W ramach Priorytetu 6 nie przewidziano wykorzystania mechanizmu cross-financing.

Informacja nt. mechanizmu została zamieszczona w sprawozdaniu w pkt. 2.6.3 Cross-financing.

225

Komplementarność

Analiza poszczególnych obszarów wsparcia w ramach RPO WD, w kontekście diagnozowania komplementarności międzyprogramowej ukazuje wysoki stopień komplementarności Priorytetu 6 z Programem Operacyjnym Innowacyjna Gospodarka (PO IG) oraz Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW). Najszerszy wachlarz możliwych powiązań z działaniami z innych Programów prezentuje Działanie 6.1 i 6.2 RPO WD. Zapisy programowe wskazują, iż projekty o charakterze regionalnym z zakresu turystyki uzdrowiskowej oraz turystyki aktywnej będą m.in. komplementarne wobec działań PO IG dotyczących promowania turystycznych walorów Polski oraz inwestycji w produkty turystyczne o znaczeniu ponadregionalnym, a także będą uzupełnianie inwestycjami z PROW (Odnowa i rozwój wsi) i Programu Operacyjnego Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich (PO RYBY). Powiązanie Działań podejmowanych w ramach Priorytetu 6 z innymi programami finansowanymi z funduszy UE ukazuje poniższa tabela.

Komplementarność międzyprogramowa w ramach Priorytetu 6 RPO WD


Działanie 6.1 Turystyka uzdrowiskowa

Działanie 6.2 Turystyka aktywna

Działanie 6.3 Turystyka aktywna

Działanie 6.4 Turystyka kulturowa

Działanie 6.5 Działania wspierające infrastrukturę turystyczną i kulturowąOpracowanie własne- na podstawie zapisów Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013 oraz Szczegółowego Opisu Priorytetów Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013, a także wyników badania przeprowadzonego na zlecenie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego na temat komplementarności wsparcia z PO KL z innymi programami UE oraz doświadczeń z wdrażanych projektów.

Interwencje podejmowane w ramach Działań 6.1-6.5 RPO WD wykazują komplementarność względem siebie, a także wobec Priorytetu 1 i 9 RPO WD. Ponadto projekty realizowane w ramach Działania 6.1 będę korelowały z interwencjami podejmowanymi w ramach Priorytet 4 i 8 RPO WD. Komplementarność wewnątrzprogramową w Priorytecie 6 przedstawia poniższa tabela (oznaczono kolorem szarym).


Priorytet 6 RPO WD

1. P

rzed

sięb

iors

twa

i inn

owac

yjno

ść

2. S

połe

czeń

stw

o In

form

acyj

ne

3. T

rans

port

4. Ś

rodo

wis

ko

i bez

piec

zeńs

two

5. E

nerg

etyk

a

6. T

urys

tyka

i K

ultu

ra

7. E

duka

cja

8. Z

drow

ie

9. M

iast

a

Działanie 6.1 Turystyka uzdrowiskowaDziałanie 6.2 Turystyka aktywnaDziałanie 6.3 Turystyka aktywnaDziałanie 6.4 Turystyka kulturowa

226


Priorytet 6 RPO WD

1. P

rzed

sięb

iors

twa

i inn

owac

yjno

ść

2. S

połe

czeń

stw

o In

form

acyj

ne

3. T

rans

port

4. Ś

rodo

wis

ko

i bez

piec

zeńs

two

5. E

nerg

etyk

a

6. T

urys

tyka

i K

ultu

ra

7. E

duka

cja

8. Z

drow

ie

9. M

iast

a

Działanie 6.5 Działania wspierające infrastrukturę turystyczną i kulturowąOpracowanie własne- na podstawie zapisów Szczegółowego Opisu Priorytetów Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013 oraz doświadczeń z wdrażanych projektów.

Mając na względzie identyfikację obszarów, w których beneficjenci wskazywali na komplementarność projektów, przeanalizowano wnioski o dofinansowanie w projektach zakontraktowanych do końca 2013 r. W wyniku przedmiotowej analizy stwierdzono, że 81% projektów z Priorytetu 6 deklaruje komplementarność projektu, w tym najwięcej komplementarność wewnętrzną w ramach RPO WD – 62%. Nie mniej jednak należy mieć na uwadze, że beneficjenci nie zawsze właściwe interpretowali pojęcie „komplementarność”, rozumianą jako powiązanie projektów zmierzające do osiągnięcia określonych celów. Identyfikacja rzeczywistej komplementarności projektów, a co za tym idzie również efektów synergii, wymaga wnikliwej analizy każdego z przedsięwzięć.



Liczba projektów %


deklarujące komplementarność wewnątrzprogramową (RPO WD) 121 62% deklarujące komplementarność zewnątrzprogramową , w tym: 125 64% z Programem Operacyjnym Kapitał Ludzki (PO KL) 5 3% z Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW) 5 3% z Programem Operacyjnym Europejska Współpraca Terytorialna (EWT) 23 12% z Programem Operacyjnym Innowacyjna Gospodarka (PO IG) 5 3% z Programem Operacyjnym Infrastruktura i Środowisko (PO IŚ) 4 2% z Zintegrowanym Programem Operacyjnym Rozwoju Regionalnego (ZPORR) 40 21% z innymi 75 39%


Ewaluacje

W okresie sprawozdawczym Instytucja Zarządzająca nie przeprowadzała badań ewaluacyjnych w zakresie właściwym dla Priorytetu 6 Turystyka i Kultura.


Komisja Europejska w piśmie z dnia 29.08.2013 r. nie wydała szczegółowych rekomendacji odnoszących się do Priorytetu 6.

227


W okresie sprawozdawczym Instytucja Zarządzająca nie wydała rekomendacji dotyczących Priorytetu 6.

Podsumowanie

Na koniec okresu sprawozdawczego w ramach Priorytetu 6 Turystyka i Kultura podpisano 240 umów kontraktując 98,43% alokacji Priorytetu. Zakończono i rozliczono 157 projektów wykorzystując 58,55% alokacji. Większość projektów realizowanych w trybie indywidualnym jest zakończona lub bliska finansowego zakończenia. Analiza realizacji postępu rzeczowego pozwala twierdzić, że wskaźniki zostaną zrealizowane. Wdrażanie Priorytetu przebiega zgodnie z planem.

3.6.2 Opis istotnych problemów we wdrażaniu wraz z podjętymi środkami zaradczymiW ramach Priorytetu 6 nie stwierdza się problemów mających istotny wpływ na realizację Priorytetu.

228

3.7 Priorytet 7. Rozbudowa i modernizacja infrastruktury edukacyjnej na Dolnym Śląsku (Edukacja)



W ramach Priorytetu 7 Edukacja wg stanu na dzień 31.12.2013 r. podpisano 79 umów o dofinansowanie o wartości dofinansowania z EFRR 97 459 317,87 EUR (408 763 871,03PLN), co stanowi 98,39% alokacji przeznaczonej na Priorytet. W roku 2013 podpisano 1 umowę o dofinansowanie.

Na rzecz beneficjentów dokonano płatności na kwotę dofinansowania z EFRR 93 998 692,84EUR (394 249 317,51 PLN), co stanowi 94,90% alokacji Priorytet.

W ramach Priorytetu 7 Edukacja zakończyła się realizacja 70 projektów (9 w okresie sprawozdawczym). Wartość dofinansowania z EFRR zakończonych projektów wynosi 61 485 035,16 EUR (257 880 534,45 PLN), co stanowi 62,07% alokacji dla Priorytetu.



Podpisane umowy




Liczba - 79 70 - -


% alokacji - 98,39% 62,07% 94,90% 1,61%

Wartość projektów realizowanych na obszarach wiejskich i małych miast w ramach Priorytetu 7 wynosi 23 385 324,98 EUR (98 082 730,05 PLN), co stanowi 23,99% alokacji. Wartość ta przekracza poziom określony dla Priorytetu 7 (15%) w Szczegółowym Opisie Priorytetów Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013.

229

Informacje na temat postępów rzeczowych znajdują się w Załączniku nr IV do sprawozdania Tabela 4. Postęp fizyczny wg Priorytetów RPO WD.

ANALIZA JAKOŚCIOWA


W ramach Priorytetu 7 Edukacja przeprowadzono od uruchomienia Programu 8 naborów wniosków o dofinansowanie oraz jeden dodatkowy wybór z list rezerwowych wniosków o łącznej alokacji z EFRR w wysokości 52 088 549,06 EUR. Stanowi to 52,59% alokacji przeznaczonej na realizację Priorytetu. Indykatywny Wykaz Indywidualnych Projektów Kluczowych obejmował 8 projektów, które angażowały 45% alokacji.


NabórAlokacja na nabór[EUR]




Podpisane umowy

Liczba % alokacji na nabór Liczba


po ocenie formal

nej



Nabory zakończoneDziałanie 7.1. Rozwój infrastruktury szkolnictwa wyższego

Rozwój infrastruktury szkolnictwa wyższego 7 042 219 16 334,37% 15 15 8 8

Rozwój Infrastruktury szkolnictwa wyższego 3 000 000 7 80,07% 6 6 6 5

Szkoły wyższe– współpraca międzynarodowa i wymiana doświadczeń

8 599 0 0,00% 0 0 0 0

Razem 10 050 818 23 - 21 21 14 13

Działanie 7.2. Rozwój infrastruktury placówek edukacyjnychPlacówki edukacyjne współpraca międzynarodowa i wymiana doświadczeń

5 538 0 0,00% 0 0 0 0

Przedszkola 2 135 135 70 1 080,86% 14 161,14% 14 14 14 13

Szkoły 8 691 783 211 2 233,44% 15 173,56% 12 12 12 12

Wybór z list rezerwowych zakresie szkół

10 153 267 - - 32 177,87% 29 28 13 13

Szkoły specjalne 5 296 786 27 473,77% 8 168,94% 8 8 8 8Kształcenie zawodowe 15 755 222 30 210,33% 15 156,75% 13 13 12 12

Razem 42 037 731 338 - 84 - 76 75 59 58

W ramach Priorytetu 7 Edukacja w okresie sprawozdawczym nie ogłoszono nowych naborów wniosków o dofinansowanie w związku z wyczerpaniem alokacji na Priorytet (pozostałe środki alokacji przeznaczone zostały na projekty już wybrane np. z list rezerwowych lub zwiększenie dofinansowania dla projektów z pierwotnie obniżonym dofinansowaniem, ze względu na różnice kursowe). Wszystkie nabory wniosków o dofinansowanie ogłoszone były w 2008 r.

Zgodnie z Ramowym Planem Realizacji RPO do końca okresu programowania w ramach Priorytetu 7 Edukacja nie planuje się przeprowadzenia nowych naborów

230


Według stanu na dzień 31.12.2013 r. w ramach opisywanego Priorytetu 7 realizowano 79 projektów o wartości dofinansowania z EFRR 97 459 317,87 EUR (408 763 871,03PLN). Spośród 79 projektów, 19 realizują szkoły wyższe - wartość dofinansowania z EFRR 44 536 259,28 EUR (186 793 978,68 PLN), natomiast 60 realizowano w placówkach edukacyjnych - wartość dofinansowania z EFRR 52 923 058,59 EUR (221 969 892,35 PLN).





01 Obszar miejski 79 873 344,13 81,96%05 Obszar wiejski 17 585 973,74 18,04%Razem 97 459 317,87 100%

Przewaga obszarów miejskich w prezentowanym powyżej zestawieniu wynika głównie z lokalizacji projektów realizowanych przez szkoły wyższe na terenie miast. Projekty z zakresu edukacji wdrażane w ramach Działania 7.2 Rozwój Infrastruktury placówek edukacyjnych są realizowane zarówno na terenach miejskich, jak i wiejskich.


PowiatWartość ogółem [EUR]


w tym EFRR [EUR]



Liczba umów

Powiat bolesławiecki 614 281,22 278 518,25 278 518,25 0,29% 1Powiat dzierżoniowski 1 230 518,23 840 702,96 840 702,96 0,86% 2Powiat głogowski 4 505 411,28 2 233 364,11 2 233 364,11 2,29% 3Powiat górowski 0,00 0,00 0,00 0,00% -Powiat jaworski 3 720 038,70 2 193 908,95 2 193 908,95 2,25% 4Powiat jeleniogórski 0,00 0,00 0,00 0,00% -Powiat kamiennogórski 127 855,98 77 133,73 77 133,73 0,08% 1Powiat kłodzki 2 963 147,32 2 044 131,93 2 044 131,93 2,10% 2Powiat legnicki 2 181 427,97 1 315 063,95 1 315 063,95 1,35% 3Powiat lubański 14 349,71 9 688,47 9 688,47 0,01% 1Powiat lubiński 2 150 527,41 1 237 253,55 1 237 253,55 1,27% 4Powiat lwówecki 1 175 413,21 724 131,64 724 131,64 0,74% 1Powiat m. Jelenia Góra 4 572 412,56 2 446 656,50 2 446 656,50 2,51% 3Powiat m. Legnica 5 662 519,18 880 674,64 880 674,64 0,90% 1Powiat m. Wałbrzych 1 769 193,94 877 082,93 877 082,93 0,90% 1Powiat m. Wrocław 98 790 315,78 50 647 587,14 50 647 587,14 51,97% 21Powiat milicki 3 426 014,39 1 699 785,80 1 699 785,80 1,74% 3Powiat oleśnicki 9 863 643,58 5 296 648,92 5 296 648,92 5,43% 4Powiat oławski 215 885,39 87 788,84 87 788,84 0,09% 1Powiat polkowicki 808 251,13 410 468,90 410 468,90 0,42% 1Powiat strzeliński 1 980 917,53 1 378 510,23 1 378 510,23 1,41% 4Powiat średzki 2 364 558,33 1 124 786,29 1 124 786,29 1,15% 4Powiat świdnicki 1 957 059,49 990 452,01 990 452,01 1,02% 1Powiat trzebnicki 1 141 544,08 681 390,99 681 390,99 0,70% 1Powiat wałbrzyski 1 306 253,94 914 217,10 914 217,10 0,94% 1Powiat wołowski 0,00 0,00 0,00 0,00% -Powiat wrocławski 1 383 236,55 722 314,81 722 314,81 0,74% 2Powiat ząbkowicki 1 426 862,12 894 406,08 894 406,08 0,92% 1Powiat zgorzelecki 123 408,06 85 654,67 85 654,67 0,09% 1Powiat złotoryjski 3 184 878,68 1 814 074,28 1 814 074,28 1,86% 4woj. dolnośląskie 22 317 233,45 15 552 920,22 15 552 920,22 15,96% 3

Razem 759 054 401,28 97 459 317,87 97 459 317,87 100,00% 79* W kategorii „województwo dolnośląskie” ujęto projekty realizowane na terenie więcej niż jednego powiatu.

231

Najwięcej projektów i o największym dofinansowaniu jest realizowanych w mieście Wrocław. Wynika to z faktu, że na terenie miasta zlokalizowana jest większość szkół wyższych o zasięgu regionalnym. We Wrocławiu szkoły wyższe realizują 15 projektów (na 19 projektów realizowanych przez szkoły wyższe). Biorąc pod uwagę projekty z zakresu edukacji, ich rozkład terytorialny pomiędzy powiaty wydaje się być równomierny. Jedynie w trzech powiatach nie jest realizowany żaden projekt (górowski, jeleniogórski i wołowski).


W ramach Priorytetu 7 pod względem wartościowym dominują projekty związane z budową i modernizacją infrastruktury dydaktycznej, kompleksów edukacyjnych oraz rozbudową infrastruktury sportowej - łącznie 58 projektów (spośród 79 projektów) o wartości dofinansowania z EFRR 92 826 768,96 EUR.

Sektor wsparciaWartość ogółem [EUR]


w tym EFRR [EUR]



Liczba umów

budowa i modernizacja infrastruktury dydaktycznej 90 719 837,51 46 675 868,92 46 675 868,92 47,89% 33

budowa i modernizacja kompleksu edukacyjnego 46 620 275,32 25 738 856,57 25 738 856,57 26,42% 6

budowa i rozbudowa infrastruktury sportowej 34 945 067,88 20 412 043,47 20 412 043,47 20,94% 19

budowa/modernizacja i wyposażenie przedszkola 5 083 172,65 2 415 548,95 2 415 548,95 2,48% 13

wyposażenie obiektu i inne 2 236 802,91 1 396 004,50 1 396 004,50 1,43% 3modernizacja infrastruktury informatycznej 1 372 002,97 820 995,46 820 995,46 0,84% 5

Razem 180 977 159,24 97 459 317,87 97 459 317,87 100,00% 79


Projekty w Priorytecie 7 realizują beneficjenci należący do: jednostek samorządu terytorialnego (57 projektów), szkół wyższych (19 projektów), fundacji (1 projekt) oraz osób prawnych lub fizycznych będących organem prowadzącym szkoły i placówki (2 projekty).



w tym EFRR [EUR]



Liczba umów


90 837 380,37 51 334 688,21 51 334 688,21 52,67% 57

szkoła wyższa 87 350 975,56 44 536 259,28 44 536 259,28 45,70% 19osoba prawna lub fizyczna będąca organem prowadzącym szkoły i placówki

2 071 318,07 1 087 790,65 1 087 790,65 1,12% 2

fundacja, stowarzyszenie lub organizacja pozarządowa 717 485,24 500 579,74 500 579,74 0,51% 1

Razem 180 977 159,24 97 459 317,87 97 459 317,87 100,00% 79


W Indykatywnym Wykazie Indywidualnych Projektów Kluczowych w ramach Priorytetu 7 Edukacja znajduje się łącznie 8 projektów indywidualnych, których wartość całkowita wynosi 75 944 911,79 EUR (318 528 149,04 PLN), w tym dofinansowanie EFRR 43 162 614,11 EUR (181 032 636,08 PLN). Umowy zostały podpisane ze wszystkimi beneficjentami. Płatności przekazane beneficjentom na koniec okresu sprawozdawczego wyniosły 41 259 926,44 EUR (173 052 383,47 PLN), co stanowi 95,60% realizowanych umów.

Zakończono realizację 4 projektów, kolejne 3 znajdują się w końcowej fazie realizacji. Realizacja projektów indywidualnych w ramach Priorytetu 7 przebiega bez opóźnień.

232

Poniższa tabela ilustruje stan realizacji projektów indywidualnych w Priorytecie 7.

233

Lp. Tytuł projektu Nr i nazwa DziałaniaData złożenia

wniosku o dofinansowanie



o dofinansowanie


realizacji projektu


ze środków EFRR określona

w umowie





1 Centrum Nauk o Żywności i Żywieniu

7.1Rozwój infrastruktury szkolnictwa wyższego

28.11.2008 10.02.2009 31.03.2009 30.12.2011 6 611 442,78 EUR (27 729 713,31 PLN)

5 901 288,17 EUR (24 751 182,85 PLN) 89,26%

2

Budowa kompleksu boisk do gier otwartych wraz z zapleczem dydaktyczno-naukowym na terenie Pól Marsowych w kompleksie Stadionu Olimpijskiego we Wrocławiu


30.03.2009 23.06.2009 24.08.2009 31.12.2011 5 467 286,12 EUR(22 930 891,46 PLN)

4 878 363,16 EUR (20 460 830,77 PLN) 89,23%

3 Dolnośląskie Centrum Informacji Naukowej i Ekonomicznej


14.08.2008 25.11.2008 29.12.2008 31.03.2012 5 356 778,08 EUR (22 467 398,61PLN)

5 356 778,08 EUR (22 467 398,61PLN) 100%

4

Budowa i wyposażenie Ośrodka Badawczo-Naukowo-Dydaktycznego Dolnośląskiej Farmacji we Wrocławiu


30.09.2008 16.12.2008 31.12.2008 31.12.2012 8 276 951,18 EUR (34 715 188,38 PLN)

7 863 103,56 EUR (32 979 428,97

PLN)95,00%

5Budowa kompleksu edukacyjno-badawczego GEOCENTRUM Politechniki Wrocławskiej (etap I)


30.08.2010 21.092010 11.10.2010 31.03.2013 10 664 267,98 EUR (44 728 072,77 PLN)

10 664 267,98 EUR (44 728 072,77 PLN) 100%

6Modernizacja budynku Instytutu Historycznego Uniwersytetu Wrocławskiego – etap I


29.08.2011 21.02.2012 11.06.2012 30.12.2013 538 291,56 EUR(2 257 702,46 PLN)

348 529,02 EUR(1 461 800,43 PLN) 64,75%

7 Pracownia przyrodnicza w każdej gminie

7.2 Rozwój infrastruktury

placówek edukacyjnych16.11.2009 16.02.2010 18.05.2010 31.12.2010 3 880 364,48 EUR

(16 275 024,72 PLN)3 880 364,48 EUR

(16 275 024,72 PLN) 100%

8

Budowa infrastruktury sportowo-rehabilitacyjnej w Ośrodku Szkolno-Wychowawczym Dzieci Niewidomych we Wrocławiu

7.2 Rozwój infrastruktury

placówek edukacyjnych31.10.2008 10.02.2009 24.03.2009 31.12.2010 2 367 231,98 EUR

(9 928 644,37 PLN)2 367 231,98 EUR

(9 928 644,36 PLN) 100%

234

1. „Centrum Nauk o Żywności i Żywieniu” - beneficjent Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu

Projekt został zakończony w 2011 r. i trwa jego rozliczanie.

2. „Budowa kompleksu boisk do gier otwartych wraz z zapleczem dydaktyczno-naukowym na terenie Pól Marsowych w kompleksie Stadionu Olimpijskiego we Wrocławiu” - beneficjent Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu

Projekt został zakończony w 2011 r. Do końca okresu sprawozdawczego trwało finansowe rozliczanie projektu.

3. „Dolnośląskie Centrum Informacji Naukowej i Ekonomicznej” - beneficjent Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu


4. „Budowa i wyposażenie Ośrodka Badawczo-Naukowo-Dydaktycznego Dolnośląskiej Farmacji we Wrocławiu” - beneficjent Akademia Medyczna im. Piastów Śląskich we Wrocławiu

Projekt zakończony w 2012 r. Do końca okresu sprawozdawczego trwało finansowe rozliczanie projektu.

5. „Budowa kompleksu edukacyjno-badawczego GEOCENTRUM Politechniki Wrocławskiej (etap I)” - beneficjent Politechnika Wrocławska

Dzięki realizacji projektu możliwa jest integracja grup badawczych oraz tworzenie makro-kierunków studiów. Inwestycja pozwoliła na rozpoczęcie zupełnie nowych działań edukacyjno-badawczych i umożliwiła kształcenie wysokiej klasy specjalistów. Przedmiotem projektu była budowa i wyposażenie obiektu dydaktyczno-badawczego dla trzech wydziałów Politechniki Wrocławskiej z dziedzin geologii i budownictwa o powierzchni 12 264 m2. Obiekt obejmie zespoły pomieszczeń dydaktyczno-laboratoryjnych wraz z dodatkowymi zespołami pomieszczeń dla pracowników naukowo-dydaktycznych o charakterze biurowym oraz administracji obsługującej proces dydaktyczny. Pomieszczenia wyposażone zostały w meble oraz nowoczesny sprzęt laboratoryjny. Zapewniono powszechny bezprzewodowy dostęp do Internetu oraz pozostałą infrastrukturę teleinformatyczną o wysokiej jakości. Zakupionych zostało 351 zestawów komputerowych. Przewiduje się, że GEOCENTRUM będzie kształcić 3 810 studentów. Utworzonych zostanie 5 miejsc pracy, w tym 2 dla kobiet. Projekt został zakończony w 2013 r.

6. „Modernizacja budynku Instytutu Historycznego Uniwersytetu Wrocławskiego – etap I” – beneficjent Uniwersytet Wrocławski

Celem głównym projektu jest poprawa bazy materialnej Instytutu Historycznego prowadząca do podniesienia jakości i efektywności oraz zwiększenia dostępności kształcenia. Realizacja projektu umożliwi poprawę warunków kształcenia w Instytucie, stworzenie warunków dla właściwego magazynowania i udostępniania zbiorów bibliotecznych, zwiększenie dostępności kształcenia na poziomie wyższym dla osób niepełnosprawnych, renowację zabytkowego obiektu siedziby Instytutu. W ramach projektu zostanie zmodernizowany budynek łącznie o powierzchni 696,5 m2. Przewidywany termin zakończenia realizacji projektu to 2014 r.

7. „Pracownia przyrodnicza w każdej gminie” - beneficjent Samorząd Województwa Dolnośląskiego


8. „Budowa infrastruktury sportowo-rehabilitacyjnej w Ośrodku Szkolno-Wychowawczym Dzieci Niewidomych we Wrocławiu” - beneficjent Samorząd Województwa Dolnośląskiego



Na terenie województwa dolnośląskiego w sektorze edukacji realizowanych łącznie 11 projektów, 2 projekty w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, a 9 projektów w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko .Bliższych informacji o liczbie i wartości projektów realizowanych na terenie województwa dolnośląskiego w ramach innych programów operacyjnych dostarcza załącznik XII do sprawozdania Opis sytuacji społeczno-gospodarczej województwa dolnośląskiego w 2013 r.-punkt 5.2 Projekty realizowane na terenie województwa dolnośląskiego w ramach innych programów operacyjnych.


W tabeli przedstawiono wskaźniki w oparciu o 79 umów o dofinansowanie (szacowana realizacja) oraz 70 zatwierdzonych wniosków o płatność końcową (realizacja).

235


Wartość docelowa

Szacowana



Realizacjawedług


h



h2013 2015 stan na 31.12.2013

stan na 31.12.2013

Priorytet 7 EdukacjaWskaźniki produktu

Liczba projektów z zakresu edukacji szt. 62 78 79 101,28% 70 89,74%

w tym:liczba projektów dotyczących

infrastruktury szkolnictwa wyższego

szt. 10 12 19 158,33% 12 100,00%

liczba projektów dotyczących infrastruktury kształcenia

zawodowego i zawodowegoszt. 4 6 12 200,00% 11 183,33%

Wskaźniki rezultatuLiczba uczniów korzystających

z efektów projektów(z wyłączeniem e-edukacji)

osoby 11 000 14 500 60 372 416,36% 45 621 314,63%

Liczba studentów korzystających z efektów projektów (z wyłączeniem

e-edukacji)

osoby 25 000 32 000 23 657 73,93% 7 348 22,96%

Liczba miejsc w przedszkolach na obszarach wiejskich

wspartych w ramach priorytetuosoby 240 300 700 233,33% 709 236,33%

Na koniec okresu sprawozdawczego w ramach Priorytetu 7 Edukacja zakontraktowano alokację Priorytetu na poziomie 98,39%. Wykorzystanie w zakończonych projektach wynosi 62,07% alokacji. Uwzględniając wartości szacunkowe wskaźników, IZ RPO stwierdza, że wskaźniki zostaną zrealizowane, a w większości zostały znacznie przekroczone.

Liczba projektów z zakresu edukacji


w tym liczba projektów dotyczących infrastruktury szkolnictwa wyższego

wartość docelowa – 12 szt. szacowana realizacja – 19 szt. – 158,33% wartości docelowej projekty zakończone – 12 szt. – 100% wartości docelowej

w tym liczba projektów dotyczących infrastruktury kształcenia ustawicznego i zawodowego


Nabory dotyczące infrastruktury placówek edukacyjnych cieszyły się bardzo dużym zainteresowaniem, w związku z czym IZ RPO realokowała środki z Działania dotyczącego infrastruktury szkolnictwa wyższego, co miało wpływ na przekroczenie wartości docelowych wskaźnika Liczba projektów dotyczącej infrastruktury kształcenia ustawicznego i zawodowego. Pomimo realokacji realizowanych jest też więcej projektów przez szkoły wyższe.

Liczba uczniów korzystających z efektów projektów (z wyłączeniem e-edukacji)


236

Nabory z zakresu infrastruktury placówek edukacyjnych cieszyły się bardzo dużym zainteresowaniem, wnioskowana wartość dofinansowania wielokrotnie przekraczała alokację przewidzianą na dany konkurs. W związku z powyższym IZ podjęła decyzję o przeniesieniu części środków z Działania 7.1 Rozwój infrastruktury szkolnictwa wyższego do Działania 7.2 Rozwój infrastruktury placówek edukacyjnych. W efekcie alokacja przewidziana na nabory dotyczące infrastruktury placówek edukacyjnych w stosunku do zakładanej pierwotnej alokacji zwiększona została o ponad 40%. Fakt ten ma istotny wpływ na przekroczenie wartości docelowej wskaźnika określonego na podstawie zakontraktowanych umów czterokrotnie. Na podstawie projektów zakończonych wskaźnik ukształtował się na poziomie 314,63%.

Liczba studentów korzystających z efektów projektów (z wyłączeniem e-edukacji)

wartość docelowa – 32 000 osób szacowana realizacja –23 657 osób – 73,93% wartości docelowej projekty zakończone –7 348 osób – 22,96% wartości docelowej

Na niższe osiągnięcie zakładanej wartości docelowej wskaźnika na podstawie podpisanych umów wpływ ma realokacja środków pomiędzy Działaniami w ramach Priorytetu dokonano z uwagi na wzmożone zainteresowanie potencjalnych beneficjentów naborami w Działaniu 7.2. Dodatkowo projekty szkół wyższych skierowane są przede wszystkim do studentów określonego kierunku, co powodowało wydatki na specjalistyczne wyposażenie, które wykorzystywane jest przez mniejszą, ale ściśle określoną grupę studentów. Na podstawie projektów zakończonych wskaźnik ukształtował się na poziomie 22,96%.

Liczba miejsc w przedszkolach na obszarach wiejskich wspartych w ramach Priorytetu

wartość docelowa – 300 osób szacowana realizacja – 700 osób – 233,33% wartości docelowej projekty zakończone – 709 osób – 236,33% wartości docelowej

Nabory z zakresu infrastruktury placówek edukacyjnych przeznaczonych na cele przedszkolne cieszyły się bardzo dużym zainteresowaniem, wnioskowana wartość dofinansowania dziewięciokrotnie przekraczała alokację przewidzianą na konkursy. W związku z podjęciem przez IZ decyzji o zwiększeniu alokacji na nabory w ramach Działania 7.2, była możliwość wybrania większej liczby projektów do dofinansowania, niż zakładano na etapie programowania. Fakt ten ma istotny wpływ na przekroczenie wartości docelowej wskaźnika o ponad 230%. Na podstawie projektów zakończonych wskaźnik ukształtował się na poziomie 236,33%.


W ramach Priorytetu 7 Edukacja wśród dotychczas podpisanych umów zakłada się utworzenie 252,65 nowych miejsc pracy, z czego co najmniej 183,04 etatu przeznaczono dla kobiet. Według stanu na dzień 31.12.2013 r. w zakończonych projektach utworzono 202 miejsca pracy, w tym 157,73 etatu dla kobiet.

Realizacja celów

Głównym celem Priorytetu 7 jest podniesienie jakości i efektywności systemu kształcenia i szkolenia poprzez inwestycje w bazę dolnośląskich placówek edukacyjnych. Wdrażanie Priorytetu 7 przyczynia się do realizacji trzeciego celu szczegółowego Programu tj. Poprawa bytu mieszkańców i wzrost konkurencyjności regionu poprzez modernizację i rozbudowę infrastruktury społecznej.

Projekty realizowane w ramach Priorytetu 7 są odpowiedzią na zdiagnozowane w analizie SWOT Programu zagrożenia i słabe strony regionu. Projekty w dziedzinie edukacji mają na celu poprawę przestarzałej bazy edukacyjnej i uelastycznienie szkolnictwa, szczególnie zawodowego. Ponadto mają pozytywnie wpłynąć na słabo rozwiniętą sieć i ofertę kształcenia zawodowego oraz na dostosowanie profili i kierunków kształcenia do specyfiki regionalnego rynku pracy.Biorąc pod uwagę realizowane projekty w zakresie edukacji można stwierdzić, że poprzez ich realizację poprawia się przestarzała baza edukacyjna. Wpływ na to mają projekty dotyczące modernizacji, przebudowy, budowy infrastruktury edukacyjnej. Niezwykle istotne dla podniesienia jakości kształcenia jest również wyposażenie szkół i placówek naukowych w specjalistyczny sprzęt, w tym również informatyczny. W wyniku realizacji projektów wybudowane zostanie 13 005 m2 obiektów infrastruktury szkół wyższych, zmodernizowane zostanie 18 955,74 m2. Ponadto wybudowane zostanie 52 786,01 m2 obiektów infrastruktury szkolnej, przedszkolnej, kształcenia zawodowego i edukacji specjalnej, a 35 455,19 m2 obiektów zostanie poddanych modernizacji. W wyniku realizacji projektów 9 budynków zostanie poddanych termomodernizacji oraz zostanie zakupiony sprzęt w ilości 21 966 szt. (w tym sprzęt komputerowy). Z efektów projektów skorzysta 23 657 studentów (z wyłączeniem e-edukacji) oraz 60 372 uczniów (z wyłączeniem e-edukacji). Ponadto udostępnionych zostanie 742 miejsc w przedszkolach na obszarach wiejskich.

237

Wśród dotychczas realizowanych projektów w ramach Priorytetu 7 Edukacja 12 projektów dotyczy kształcenia ustawicznego i zawodowego. W ramach realizowanych projektów zakupionych zostanie ponad 20 tys. sztuk specjalistycznego sprzętu oraz wyposażonych zostanie 11 pracowni do praktycznej nauki zawodu. Z efektów projektów skorzysta 30 067 uczniów (z wyłączeniem e-edukacji).

Efekty rzeczowe

W ramach dotychczas zakończonych projektów w Priorytecie 7 m.in.:- wybudowano 2 obiekty infrastruktury szkół wyższych, a zmodernizowano 4 takie obiekty,- wybudowano 24 obiekty infrastruktury szkolnej, kształcenia zawodowego i zawodowego oraz edukacji

dzieci i młodzieży o specjalnych potrzebach edukacyjnych, ponadto zmodernizowano 17 takich obiektów,

- wybudowano 4 obiekty infrastruktury przedszkolnej, a zmodernizowano 5 takich obiektów,- wybudowano 33 boiska sportowe,- wybudowano/przebudowanych 16 hal/sal sportowych i gimnastycznych- przebudowano/wybudowano/zmodernizowano 13 przedszkoli,- wsparto 8 szkół specjalnych, - wyposażono 118 pracowni przyrodniczych, - wyposażono 13 pracowni do praktycznej nauki zawodu.




Równość szans

W ramach Priorytetu 7 Edukacja realizowanych jest 77 projektów pozytywnie wpływających na politykę równych szans, poprzez wzrost dostępności i jakości edukacji elementarnej na obszarach wiejskich, podniesienie standardu jakości nauczania oraz pracy nauczycieli, specjalistyczne wyposażenie sal, a także generowanie nowych miejsc pracy, przyczyniając się tym samym do aktywizacji zawodowej kobiet. Zasada równości szans realizowana jest również poprzez dostosowanie obiektów infrastruktury szkół wyższych, a także edukacyjnej i specjalnej do potrzeb osób niepełnosprawnych. Ponadto osoby niepełnosprawne mogą korzystać z projektów z zakresu e- learningu.Mając na względzie potrzeby edukacyjne osób niepełnosprawnych w ramach Działania 7.2 Rozwój infrastruktury placówek edukacyjnych wyodrębniono pulę środków i w 2008 r. przeprowadzono odrębny nabór dla projektów dotyczących szkół specjalnych.


Cross-financing

W ramach Priorytetu 7 zastosowanie mechanizmu cross-financing przewidziane zostało w ramach Działania 7.2 Rozwój infrastruktury placówek edukacyjnych. Od początku realizacji Programu żaden z beneficjentów nie skorzystał z tego instrumentu. Wynika to ze ścisłego powiązania realizowanych w RPO inwestycji z działaniami finansowanym w ramach EFS. Beneficjenci RPO WD aplikują o dofinansowanie w ramach komplementarnych projektów z PO KL.

Informacja nt. mechanizmu została zamieszczona w sprawozdaniu w pkt. 2.6.3 Cross-financing.

Komplementarność

Analiza poszczególnych obszarów wsparcia w ramach RPO WD, w kontekście diagnozowania komplementarności międzyprogramowej ukazuje wysoki stopień komplementarności Priorytetu 7 z Programem Operacyjnym Kapitał Ludzki (PO KL) oraz Programem Operacyjnym Innowacyjna Gospodarka (PO IG) i Programem Operacyjnym Infrastruktura i Środowisko (PO IŚ). Najszerszy wachlarz możliwych powiązań z Działaniami z innych Programów prezentuje Działanie 7.1 RPO WD. Zapisy programowe wskazują, iż projekty o charakterze regionalnym z zakresu infrastruktury szkolnictwa wyższego będą, m.in. komplementarne wobec działań PO IG dotyczących infrastruktury sfery B+R, a także PO KL dotyczących jakości systemu oświaty oraz szkolnictwa wyższego i nauki.

238

Powiązanie Działań podejmowanych w ramach Priorytetu 7 RPO WD z innymi programami finansowanymi z funduszy UE ukazuje poniższa tabela.



Działanie 7.1 Rozwój infrastruktury szkolnictwa wyższego

Działanie 7.2 Rozwój infrastruktury placówek edukacyjnychOpracowanie własne - na podstawie zapisów Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013 oraz Szczegółowego Opisu Priorytetów Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013, a także wyników badania przeprowadzonego na zlecenie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego na temat komplementarności wsparcia z PO KL z innymi programami UE oraz doświadczeń z wdrażanych projektów.

Interwencje podejmowane w ramach Działań 7.1-7.2 RPO WD wykazują komplementarność względem siebie, a także wobec Priorytetu 9 RPO WD. Ponadto projekty realizowane w ramach Działania 7.1 będę korelowały z interwencjami podejmowanymi w ramach Priorytet 1 i 2 RPO WD. Projekty realizowane w ramach Działania 7.2 będą korelowały z interwencjami podejmowanymi w ramach Priorytetu 5 RPO WD (Działanie 5.4) wspierając termomodernizacje budynków szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. Komplementarność wewnątrzprogramową w Priorytecie 7 przedstawia poniższa tabela (oznaczono kolorem szarym).


Priorytet 7 RPO WD

1. P

rzed

sięb

iors

twa

i inn

owac

yjno

ść

2. S

połe

czeń

stw

o In

form

acyj

ne

3. T

rans

port

4. Ś

rodo

wis

ko

i bez

piec

zeńs

two

5. E

nerg

etyk

a

6. T

urys

tyka

i K

ultu

ra

7. E

duka

cja

8. Z

drow

ie

9. M

iast

a

Działanie 7.1 Rozwój infrastruktury szkolnictwa wyższegoDziałanie 7.2 Rozwój infrastruktury placówek edukacyjnychOpracowanie własne- na podstawie zapisów Szczegółowego Opis Priorytetów Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013 oraz doświadczeń z wdrażanych projektów.

Mając na względzie identyfikacje obszarów, w których beneficjenci wskazywali na komplementarność projektów, przeanalizowano wnioski o dofinansowanie w projektach zakontraktowanych do końca 2013 r. W wyniku przedmiotowej analizy stwierdzono, że 63% beneficjentów z Priorytetu 7 deklaruje komplementarność projektu, w tym najwięcej komplementarność wewnątrzprogramową w ramach RPO WD – 22%. Nie mniej jednak należy mieć na uwadze, że beneficjenci nie zawsze właściwe interpretowali pojęcie „komplementarność”, rozumianą jako powiązanie projektów zmierzające do osiągnięcia określonych celów. Identyfikacja rzeczywistej komplementarności projektów, a co za tym idzie również efektów synergii, wymaga wnikliwej analizy każdego z przedsięwzięć.

239



Liczba projektów %


Projekty deklarujące komplementarność, w tym 50 63% deklarujące komplementarność wewnątrzprogramową (RPO WD)

11 22%

deklarujące komplementarność zewnątrzprogramową , w tym:45 90%

z Programem Operacyjnym Kapitał Ludzki (PO KL)10 20%

z Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW)1 2%

z Programem Operacyjnym Infrastruktura i Środowisko (PO IŚ)2 4%

z Zintegrowanym Programem Operacyjnym Rozwoju Regionalnego (ZPORR)9 18%

z innymi30 60%


Ewaluacje

Instytucja Zarządzająca nie przeprowadzała badań ewaluacyjnych w zakresie właściwym dla Priorytetu 7 Edukacja.


Komisja Europejska w piśmie z dnia 29.08.2013 r. zwróciła uwagę na przedstawienie wpływu interwencji podejmowanych w ramach Programu na ograniczenie ubóstwa w obszarze edukacji, zdrowia i rewitalizacji.

Działania skierowane do młodzieży, w tym do młodzieży niepełnosprawnej

Wsparcie w ramach Priorytetu skierowane jest na rozwój szkolnictwa, w tym szkolnictwa specjalistycznego skierowanego do osób niepełnosprawnych, jak również zawodowego na podniesienie umiejętności oraz rozwój zawodowych zawiązany z rynkiem pracy. W 2008 r. przeprowadzono nabór na projekty dotyczące placówek prowadzących działalność edukacyjną (wyłącznie szkolnictwo specjalne i szkoły integracyjne dla dzieci niepełnosprawnych) dotyczące, m.in.:

budowy i modernizacji infrastruktury socjalnej (w tym bursy, internaty) służącej dzieciom niepełnosprawnym uczącym się w szkołach specjalnych i integracyjnych,

inwestycji związanych z usuwaniem barier infrastrukturalnych dla osób niepełnosprawnych.Alokacja na ww. nabór wynosiła ponad 5 mln EUR. Ostatecznie w ramach naboru dofinansowanie otrzymało 8 projektów, które wykorzystały ponad 160% alokacji na nabór. Ponadto 18,04% wsparcia w ramach Priorytetu 7 skierowane jest na obszary wiejskie, które charakteryzują się wysokim wskaźnikiem bezrobocia- zgodnie z danymi GUS na koniec 2013r. na Dolnym Śląsku zarejestrowano ponad 153 tys. osób bezrobotnych, z czego ponad 55 tys. bezrobotnych z terenów wiejskich.

W ramach całego Priorytetu 7 Edukacja dostęp dla osób niepełnosprawnych zostanie zapewniony w 43 obiektach infrastruktury szkół, z czego 31 to obiekty infrastruktury edukacyjnej i specjalnej, a 12 to obiekty szkół wyższych. Z infrastruktury wspartej w ramach Priorytetu 7 skorzysta ponad 60 tys. uczniów (w tym 670 uczniów niepełnosprawnych) oraz ponad 22 tys. studentów (w tym 244 studentów niepełnosprawnych). Ze względu na fakt, że niektóre projekty obejmują kilka obiektów infrastruktury wymienione wyżej wskaźniki dotyczą 32 projektów, których wartość ogółem wynosi ponad 80 mln EUR, w tym dofinansowanie z EFRR ponad 33 mln EUR, co stanowi ponad 33% alokacji z EFRR dla Priorytetu 7.

Projekty realizowane w dziedzinie edukacji obejmują także e-learning jako formę kształcenia. Ma to szczególne znaczenie w kontekście osób niepełnosprawnych. Wsparcie w ramach RPO WD otrzymało 6 projektów szkół wyższych dotyczących m.in. e-learningu o wartości dofinansowani z EFRR ponad 4 mln EUR, co stanowi około 9% wartości środków zakontraktowanych w ramach Działania 7.1 Rozwój infrastruktury szkolnictwa

240

wyższego oraz ponad 4% alokacji z EFRR dla Priorytetu 7 Edukacja. Liczba studentów korzystających z usług on-line wyniesie ponad 697 tys.W ramach Priorytetu 7 zostanie wybudowanych 29 obiektów infrastruktury szkolnej, kształcenia zawodowego i ustawicznego oraz edukacji dzieci i młodzieży o specjalnych potrzebach edukacyjnych (z czego 7 obiektów przystosowanych zostanie do potrzeb osób niepełnosprawnych). Wartość ogółem przedmiotowych projektów wynosi ponad 37 mln EUR, w tym dofinansowanie ponad 16 mln EUR, co stanowi ponad 30% środków z EFRR zakontraktowanych w ramach Działania 7.2. Planuje się również zmodernizowanie 20 obiektów infrastruktury szkolnej, kształcenia zawodowego i ustawicznego oraz edukacji dzieci i młodzieży o specjalnych potrzebach edukacyjnych , o wartości ogółem ponad 19 mln EUR, w tym dofinansowanie z EFRR ponad 11 mln EUR, co stanowi około 20% środków z EFRR zakontraktowanych w ramach Działania 7.2 Rozwój infrastruktury placówek edukacyjnych.

W dziedzinie polityki równych szans ważną rolę pełnią także przedszkola, które umożliwiają matkom powrót na rynek pracy. W ramach RPO WD przeprowadzony był specjalny nabór na projekty związane z budową/modernizacją infrastruktury przedszkolnej oraz zakup niezbędnego wyposażenia. Dofinansowanie otrzymało 13 takich projektów o wartości dofinansowania z EFRR ponad 2,4 mln EUR, co stanowi ponad 4,6% wartości środków zakontraktowanych w ramach Działania 7.2. Na koniec okresu sprawozdawczego realizacja wszystkich projektów została zakończona. Wybudowano 9, a zmodernizowano 5 obiektów infrastruktury przedszkolnej. Pozwoliło to na stworzenie dla dzieci 742 miejsc w przedszkolach. Zdecydowana większość projektów dotyczących przedszkoli realizowana jest na obszarach wiejskich i małych miast. Umożliwienie dostępu dzieciom z takich obszarów do edukacji przedszkolnej wpływa na ich rozwój i podniesienia jakości edukacji już w wieku przedszkolnym.

Przykładowe projekty do walki z ubóstwem i wykluczeniem społecznym

Beneficjent: Fundacja Promyk Słońca Tytuł projektu: Wyrównywanie szans edukacyjnych na terenach wiejskich poprzez budowę pięciu przedszkoli integracyjnych w gminach wiejskich: Siechnice, Ruja, Kunice oraz DzierżoniówW ramach projektu RPO WD wybudowano i uruchomiono 5 przedszkoli integracyjnych na obszarach wiejskich, w których zanotowano niski stopień upowszechniania wychowania przedszkolnego lub jego brak. Celem głównym projektu była poprawa efektywności funkcjonowania edukacji przedszkolnej na terenach wiejskich Dolnego Śląska oraz wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci, a także wczesne zapobieganie ich wykluczeniu społecznemu z powodu dysfunkcji w rozwoju psychoruchowym i socjalnym. Pozwoliło to na wczesne objęcie wsparciem dzieci, u których wykryto zaburzenia rozwojowe lub problemy zdrowotne. Przedszkole integracyjne zapewnia uczestnictwo we wspólnocie, co daje szanse poznania się i zaakceptowania poprzez zabawę i naukę dzieciom z różnych środowisk i dotkniętych różnymi rodzajami niepełnosprawności. Projekt przeciwdziała więc zjawisku wykluczenia społecznego, pomógł szczególnie tym dzieciom, które ze względu na uwarunkowania społeczne i zdrowotne wymagają indywidualnego podejścia w systemie edukacji

Beneficjent: Gmina Udanin Tytuł projektu: Modernizacja byłej Szkoły Podstawowej w Ujeździe Górnym pod placówkę przedszkolną W ramach projektu RPO WD przeprowadzono szereg prac remontowo-adaptacyjnych w budynku byłej Szkoły Podstawowej w Ujeździe Górnym celem utworzenia placówki przedszkolnej. Uzupełnieniem przeprowadzonych działań inwestycyjnych jest projekt w ramach PO KL - Nowe przedszkole w Gminie Udanin, dzięki któremu zatrudniona zostanie wykwalifikowana kadra przedszkolna. Realizacja ww. projektów przeciwdziała ubóstwu na terenach wiejskich zarówno poprzez zatrudnienie kadry w przedszkolu, jak również stwarzając dogodne warunku do aktywności zawodowej rodziców przedszkolaków, a także rozpoczęcie edukacji przedszkolnej dzieci.

Beneficjent: Gmina Świdnica Tytuł projektu: Budowa hali sportowej przy budynku Gimnazjum w Witoszowie DolnyW ramach projektu wybudowano halę sportową wraz z boiskami do gier zespołowych: piłki ręcznej, siatkówki, koszykówki oraz pomieszczeniami towarzyszącymi m.in. siłownię, świetlicę, szatnie, sanitariaty i natryski, pomieszczenia trenerów etc. Dzięki realizacji projektu dzieci pochodzące z obszarów gorzej usytuowanych oraz z terenów wiejskich mają dostęp do zaplecza oświatowego i sportowego co przeciwdziała ich wykluczeniu społecznemu i podnosi jakość edukacji i rozwoju.

241

Beneficjent: Miasto Jelenia Góra Tytuł projektu: Poprawa infrastruktury edukacyjnej Zespołu Szkół i Placówek Specjalnych przy ul. Kruszwickiej w Jeleniej GórzeW ramach RPO WD przebudowane zostaną budynki, które będą wykorzystywane w procesie nowoczesnego kształcenia zawodowego. Projekt jest komplementarny wobec projektu PO KL – I ty możesz przenosić góry, który skierowany jest na rozwój kompetencji kluczowych poprzez dodatkowe zajęcia, tj.: czytanie ze zrozumieniem, analizowanie tekstów, interpretacja materiałów ikonograficznych itp. Uczestnikami projektu jest grupa uczniów, która w przyszłości będzie inicjatorem stworzenia projektów adresowanych wyłącznie do uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych.


IZ RPO WD nie wydała rekomendacji dotyczących wdrażania Priorytetu 7 Edukacja. We wdrażaniu poszczególnych Działań w okresie sprawozdawczym nie stwierdzono zagrożeń

Podsumowanie

Do końca 2013 r. w ramach Priorytetu 7 Edukacja realizowano 79 projektów kontraktując 98,39% alokacji przeznaczonej na Priorytet. Zakończono i rozliczono 70 projektów wykorzystujących 62,07% alokacji Priorytetu. Spośród 8 projektów realizowanych w trybie indywidualnym, cztery zostały zakończone i rozliczone, w przypadku 3 zakończyła się realizacja i trwa ich rozliczanie finansowe, a jeden projekt jest w trakcie realizacji. W roku 2013 nie planuje się nowych naborów.

Analiza realizacji wskaźników rzeczowych pozwala twierdzić, że wskaźniki te zostaną zrealizowane, a w większości znacznie przekroczone. Wdrażanie Priorytetu przebiega zgodnie z planem. Założone cele Priorytetu powinny zostać zrealizowane.

3.7.2 Opis istotnych problemów we wdrażaniu wraz z podjętymi środkami zaradczymiW ramach Priorytetu 7 Edukacja nie stwierdzono problemów mających wpływ na jego realizację.

242

3.8 Priorytet 8. Modernizacja infrastruktury ochrony zdrowia na Dolnym Śląsku (Zdrowie)



W ramach Priorytetu 8 Zdrowie według stanu na dzień 31.12.2013 r. podpisano 90 umów o dofinansowanie (w okresie sprawozdawczym nie podpisano żadnej umowy) o wartości dofinansowania z EFRR 51 698 588,27 EUR (216 834 218,91 PLN), co stanowi 98,06% alokacji przeznaczonej na Priorytet.


W ramach Priorytetu 8 Zdrowie zakończyła się realizacja 84 projektów (16 w okresie sprawozdawczym). Wartość dofinansowania z EFRR zakończonych projektów wynosi 32 430 549,64 EUR (136 020 211,28 PLN), co stanowi 61,51% alokacji Priorytetu.



Podpisane umowy





z EFRR [EUR] 52 722 970 51 698 588,27 32 430 549,64 45 466 101,74 1 024 381,73

% alokacji - 98,06% 61,51% 86,24% 1,94%


243

ANALIZA JAKOŚCIOWA


W ramach Priorytetu 8 Zdrowie przeprowadzono według stanu na dzień 31.12.2013 r. pięć naborów wniosków o dofinansowanie o łącznej alokacji z EFRR 35 897 793 EUR. Stanowi to 68,01% alokacji przeznaczonej na realizację Priorytetu. W okresie sprawozdawczym nie ogłaszano nowych naborów w ramach Priorytetu 8. Alokację w wysokości 20 440 000 EUR tj, 38,77% przeznaczono na realizacje projektu znajdującego się na Indykatywnym Wykazie Indywidualnych Projektów Kluczowych. Podsumowanie zakończonych naborów znajduje się w tabeli poniżej.

NabórAlokacja na

nabór [EUR]

Złożone wnioski w trybie preselekcji dla

naborów w trybie systemowym

Złożone wnioski Liczba wnioskówLiczba umów

Liczba % alokacji na nabór Liczba


po ocenie formalnej



Nabory zakończoneDziałanie 8.1 Poprawa jakości opieki zdrowotnej

Szpitale specjalistyczne (tryb systemowy)

21 517 332 77 524,71% 30 158,13% 28 27 27 27

ZOZy (tryb systemowy) 7 172 444 109 540,54% 39 156,25

% 34 34 34 34

ZOZy (tryb systemowy) 3 558 227 18 488,32% 7 227,87

% 5 5 5 5

Poprawa jakości opieki zdrowotnej, w tym e-zdrowie

3 618 723 - - 29 176,13% 26 25 24 23

Współpraca międzynarodowa i międzyregionalna (e-zdrowie)

31 067 - - 0 0,00% 0 0 0 0

Razem 35 897 793 204 - 105 - 93 91 90 89

Zgodnie z Ramowym Planem Realizacji RPO do końca okresu programowania w ramach Priorytetu 8 Zdrowie nie planuje się przeprowadzenia nowych naborów.


Według stanu na dzień 31.12.2013 r. w ramach Priorytetu 8 realizowano 90 projektów o wartości dofinansowania z EFRR 51 698 588,27 EUR (216 834 218,91 PLN). Projekty realizowane były w zakresie:

- budowy, rozbudowy i modernizacji jednostek ochrony zdrowia - 48 projektów o wartości dofinansowania z EFRR 40 610 668,19 EUR (170 329 264,49 PLN),

- wyposażenie w nowoczesny sprzęt - 31 projektów o wartości dofinansowania z EFRR 9 319 789,08/ EUR (39 089 059,38 PLN)

- rozwój infrastruktury informatycznej (projekty z zakresu e-usług) w placówkach medycznych – 11 projektów o wartości dofinansowania z EFRR 1 768 131,00 EUR (7 415 895,04 PLN).


Rozkład projektów realizowanych w Priorytecie 8 wg obszarów realizacji prezentuje poniższa tabela.



01 Obszar miejski 48 819 299,73 94,43%05 Obszar wiejski 2 734 664,75 5,29%02 Obszar górski 144 623,79 0,28%

Razem 51 698 588,27 100,00%

244

Większość projektów (75 szt.) realizowana jest na obszarze miejskim, co stanowi ponad 80% liczby projektów realizowanych w ramach Priorytetu. Związane może to być z faktem, że wśród 90 projektów, 48 realizują szpitale, które zlokalizowane są w miastach. Ponadto specjalistyczne usługi medyczne, jak i specjalistyczne badania w dużej mierze dostępne są na obszarach miejskich. Projekty realizowane w ramach Priorytetu 8 sprzyjają zwiększaniu dostępności ludności do opieki medycznej. Dofinansowywana jest opieka medyczna z terenu całego województwa (potwierdza to względnie równomierny rozkład projektów według powiatów). Przekłada się to także na rozwój obszarów defaworyzowanych, a więc obszarów, na których ludność ma utrudniony, w porównaniu z mieszkańcami większych miast, dostęp do usług medycznych.

Rozkład terytorialny projektów w poszczególnych powiatach województwa dolnośląskiego przestawia poniższa tabela



w tym EFRR [EUR]


z EFRR

Liczba umów

Powiat bolesławiecki 2 454 121,63 1 187 103,11 1 187 103,11 2,30% 2Powiat dzierżoniowski 2 662 199,67 1 761 716,53 1 761 716,53 3,41% 2Powiat głogowski 1 670 596,72 780 153,90 780 153,90 1,51% 2Powiat górowski 753 376,11 350 355,42 350 355,42 0,68% 1Powiat jaworski 264 724,19 197 858,39 197 858,39 0,38% 3Powiat jeleniogórski 2 807 581,09 1 818 725,28 1 818 725,28 3,52% 5Powiat kamiennogórski 3 277 287,17 1 967 320,99 1 967 320,99 3,81% 5Powiat kłodzki 101 512,74 81 663,12 81 663,12 0,16% 2Powiat legnicki 443 225,00 149 713,35 149 713,35 0,29% 1Powiat lubański 0,00 0,00 0,00 0,00% -Powiat lubiński 1 256 051,59 902 729,24 902 729,24 1,75% 3Powiat lwówecki 699 527,00 417 606,74 417 606,74 0,81% 3Powiat m. Jelenia Góra 2 118 659,15 1 420 163,46 1 420 163,46 2,75% 3Powiat m. Legnica 3 041 350,86 2 283 524,90 2 283 524,90 4,42% 3Powiat m. Wałbrzych 11 950 351,03 6 262 096,74 6 262 096,74 12,11% 7Powiat m. Wrocław 26 068 855,98 20 423 534,53 20 423 534,53 39,51% 16Powiat milicki 506 431,00 276 536,00 276 536,00 0,53% 1Powiat oleśnicki 1 717 825,68 1 310 876,67 1 310 876,67 2,54% 5Powiat oławski 2 575 597,37 1 519 119,86 1 519 119,86 2,94% 2Powiat polkowicki 0,00 0,00 0,00 0,00% -Powiat strzeliński 2 640 334,71 1 805 993,67 1 805 993,67 3,49% 7Powiat średzki 539 851,19 307 425,39 307 425,39 0,59% 1Powiat świdnicki 300 769,95 238 304,74 238 304,74 0,46% 2Powiat trzebnicki 6 230 634,89 3 773 579,06 3 773 579,06 7,30% 6Powiat wałbrzyski 367 346,81 144 623,79 144 623,79 0,28% 1Powiat wołowski 318 137,92 214 198,35 214 198,35 0,41% 1Powiat wrocławski 42 732,57 33 572,16 33 572,16 0,06% 1Powiat ząbkowicki 0,00 0,00 0,00 0,00% -Powiat zgorzelecki 1 653 917,54 1 305 259,54 1 305 259,54 2,52% 1Powiat złotoryjski 1 092 363,89 764 833,31 764 833,31 1,48% 4

Razem 77 555 363,44 51 698 588,27 51 698 588,27 100,00% 90

Z powyższego zestawienia wynika proporcjonalny rozkład projektów na terenie województwa. Wyjątek stanowi Miasto Wrocław, gdzie realizowanych jest 16 projektów. Większa liczba projektów na tym obszarze może wynikać z faktu, że Wrocław jest miastem wojewódzkim, z szerszym zakresem usług medycznych i większą liczbą szpitali w porównaniu z pozostałymi powiatami województwa. Warto także zaznaczyć, że duża ilość i o dużej wartości realizowana jest w powiecie i Mieście Wałbrzych, który jest terenem o dużych problemach zdrowotnych z uwagi na znaczną grupę byłych górników. W trzech powiatach lubańskim, ząbkowickim oraz polkowickim nie jest realizowany żaden projekt w priorytecie 8.


W ramach Priorytetu 8 realizowane są projekty o różnym zakresie co zostało przedstawione w poniższej tabeli.



w tym EFRR [EUR]


z EFRR

Liczba umów

szpital - budowa i modernizacja 44 446 102,24 29 481 313,34 29 481 313,34 57,03% 21

szpital - zakup sprzętu 8 116 151,32 6 201 735,89 6 201 735,89 12,00% 9

245



w tym EFRR [EUR]


z EFRR

Liczba umów

szpital - pulmunologia 9 287 861,32 5 841 625,31 5 841 625,31 11,30% 5ZOZ - budowa, modernizacja i zakup sprzętu 9 333 282,41 5 381 060,22 5 381 060,22

10,41% 25

praktyka lekarska - modernizacja i informatyzacja 2 785 800,20 1 848 495,33 1 848 495,33

3,58% 15

szpital - teleradiologia 1 913 654,03 1 578 115,20 1 578 115,20 3,05% 9

szpital - informatyzacja 1 672 511,92 1 366 242,97 1 366 242,97 2,64% 6

Razem 77 555 363,44 51 698 588,27 51 698 588,27 100,00% 90

W ramach Priorytetu 8 dominują pod względem wartościowym projekty dotyczące budowy i modernizacji szpitali, a także zakupu specjalistycznego sprzętu – łącznie 35 projektów o wartości dofinansowania z EFRR 41 524 674,55 EUR. Wspierane są zarówno kompleksowe inwestycje związane z budową/modernizacją obiektów i zakupem sprzętu medycznego, jak i mniejsze projekty dotyczące np. uzupełnienia wyposażenia, czy też poprawy standardu świadczonych usług.




w tym EFRR [EUR]



Liczba umów

zakład opieki zdrowotnej działający w publicznym systemie ochrony zdrowia

54 780 220,89 38 351 338,32 38 351 338,32 74,18% 45

zakład opieki zdrowotnej 11 337 115,02 6 928 395,07 6 928 395,07 13,40% 23jednostka samorządu terytorialnego, związek lub stowarzyszenie jednostek samorządu terytorialnego

11 104 694,80 6 149 032,30 6 149 032,30 11,89% 21

fundacja, stowarzyszenie lub organizacja pozarządowa 333 332,73 269 822,58 269 822,58 0,53% 1

Razem 77 555 363,44 51 698 588,27 51 698 588,27 100,00% 90

Wśród beneficjentów w Priorytecie znajdziemy jednostki samorządu terytorialnego, zakłady opieki zdrowotnej i stowarzyszenie. Największą grupę beneficjentów stanowią zakłady opieki zdrowotnej, które realizują 68 projektów, do których zakwalifikowano szpitale, jak i zakłady opieki zdrowotnej, w tym gabinety prowadzące praktykę lekarską. Jednostki samorządu terytorialnego realizują 21 projektów, a stowarzyszenie odpowiada za realizację 1 projektu.


Wśród projektów realizowanych w ramach Priorytetu 8 jest jeden projekt znajdujący się w Indykatywnym Wykazie Indywidualnych Projektów Kluczowych. Realizacja projektu indywidualnego w ramach Priorytetu 8 przebiega bez opóźnień.

Poniższa tabela ilustruje stan realizacji projektu indywidualnego w Priorytecie 8.



o dofinanso-wanie

Data wyboru do dofinanso-

wania

Data podpisania

umowy o dofinanso

-wanie


realizacji projektu






1.

Budowa pawilonu pediatrycznego na

terenie Wojewódzkiego

Szpitala Specjalistycznego

im. J. Gromkowskiego we Wrocławiu

8.1Poprawa

jakości opieki zdrowotnej

20.11.2008 24.02.2009 27.03.2009 30.07.201211 100 347,70 EUR

(46 557 078,32 PLN)

6 904 721,81 EUR

(28 959 784,23 PLN)

62,21%

246

Projekt pn. „Budowa pawilonu pediatrycznego na terenie Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego im. J. Gromkowskiego we Wrocławiu” – beneficjent Samorząd Województwa Dolnośląskiego.

Przedmiotem projektu była budowa pawilonu pediatrycznego na terenie Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego im. J. Gromkowskiego we Wrocławiu. Nowy obiekt dostosowany został do obowiązujących przepisów prawa w zakresie wymogów stawianych placówkom medycznym. W projekcie przewidziano również zakup wyposażenia i sprzętu medycznego. Do wybudowanego budynku zostało przeniesione Dolnośląskie Centrum Pediatryczne mieszczące się w zdekapitalizowanych budynkach.

W wyniku realizacji projektu powstał wieloprofilowy ośrodek na poziomie wojewódzkim, który pozwoli na zapewnienie w jednym miejscu diagnostyki i leczenia dzieci, odpowiadający europejskim normom i standardom szpitalnym.



Na terenie województwa dolnośląskiego realizowanych jest 21 projektów z zakresu ratownictwa medycznego i ochrony zdrowia, które otrzymały wsparcie w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Bliższych informacji o liczbie i wartości projektów realizowanych na terenie województwa dolnośląskiego w ramach innych programów operacyjnych dostarcza załącznik XII do sprawozdania Opis sytuacji społeczno – gospodarczej województwa dolnośląskiego w 2013 r. (punkt 5.2 Projekty realizowane na terenie województwa dolnośląskiego w ramach innych programów operacyjnych).


Wartości wskaźników przedstawione w tabeli określono na podstawie zawartych 90 umów o dofinansowanie (szacowana realizacja) oraz zatwierdzonych 84 wniosków o płatność końcową (realizacja).


Wartość docelowa

Szacowana



Realizacjawedług


h



h2013 2015 stan na 31.12.2013

stan na 31.12.2013

Priorytet 8 Zdrowie

Wskaźniki produktuLiczba projektów z zakresu

ochrony zdrowia szt. 48 60 90 150,00% 84 140%

w tym:liczba projektów dotyczących wyłącznie zakupu aparatury

i sprzętu medycznegoszt. 20 25 13 52,00% 13 52,00%

Wskaźniki rezultatuLiczba zakładów opieki

zdrowotnej podlegających Samorządowi Województwa

objętych konsolidacją lub procesem konsolidacji w

wyniku realizacji Programu

szt. 4 4 4 100% 3 75%

Liczba oddziałów/jednostek/działów zakładów opieki zdrowotnej

dostosowanych do wymogów określonych prawem

szt. 60 75 129 172,00% 123 164%

Potencjalna liczba specjalistycznych badań

przeprowadzonych sprzętem zakupionym w wyniku

realizacji RPO

szt. 80 000 100 000 203 524 203,52% 198 693 198,69%

Na koniec okresu sprawozdawczego w ramach Priorytetu 8 Zdrowie zakontraktowano alokację na poziomie 98,06%. Ponadto zakończono projekty, które wykorzystały 86,24% alokacji. Odnotowano postęp w realizacji wskaźników, który wskazuje, iż założone dla Priorytetu 8 cele są sukcesywnie realizowane.

247

Biorąc pod uwagę stan zakontraktowanych umów na koniec okresu sprawozdawczego cele Priorytetu zostały zrealizowane, poza projektami dotyczącymi wyłącznie zakupu aparatury i sprzętu medycznego. Wskaźnik ten zostanie zrealizowany na poziomie 52%.

248

Liczba projektów z zakresu ochrony zdrowia

wartość docelowa – 60 szt. szacowana realizacja – 90 szt. – 150,00% wartości docelowej projekty zakończone – 84 szt. – 140% wartości docelowej

Przekroczenie zarówno szacowanej realizacji jak i wykonania wskaźnika wynika z tego, że w Priorytecie 8 realizowana jest większa ilość projektów o niższych wartościach niż zostało to założone przy określaniu wartości docelowej na etapie programowania.

w tym liczba projektów dotyczących wyłącznie zakupu aparatury i sprzętu medycznego


Niższy poziom realizacji tego wskaźnika jest spowodowany tym, że w większości realizowanych projektów, beneficjenci modernizują i dostosowują pomieszczenia do przyjęcia i montażu zakupionej aparatury, jak również dostosowują pomieszczenia do spełniania wymogów określonych prawem (projekty kompleksowe). Wyróżnić można jedynie 13 projektów, w których występuje wyłącznie zakup sprzętu i aparatury.

Liczba oddziałów/jednostek/działów zakładów opieki zdrowotnej dostosowanych do wymogów określonych prawem


Przekroczenie wartości docelowej tego wskaźnika nie wpływa w sposób istotny na realizację Priorytetu 8 Zdrowie. Wartość docelowa została przekroczona z uwagi na realizację większej liczby projektów o niższych wartościach niż zostało to założone na etapie programowania.

Potencjalna liczba specjalistycznych badań przeprowadzonych sprzętem zakupionym w wyniku realizacji RPO


Przekroczenie wartości docelowej wskaźnika Potencjalna liczba specjalistycznych badań (…) pozostaje w korelacji z przekroczeniem zakładanej wartości docelowej dla wskaźnika Liczba projektów z zakresu ochrony zdrowia. Wskaźnik ten (Potencjalna liczba…) obciążony był poważnym ryzykiem dotyczącym określenia wartości docelowej, co wynika z braku precyzyjnej definicji przedmiotu pomiaru, którym jest liczba specjalistycznych badań. W ramach tego wskaźnika agregowane są badania dokonywane na zróżnicowanym, nieporównywalnym sprzęcie medycznym. W efekcie uśredniona liczba dokonywanych badań jest podatna na znaczne wahania, co uniemożliwiało precyzyjne określenie ex-ante wartości docelowej wskaźnika.


W ramach Priorytetu 8 Zdrowie wśród dotychczas podpisanych umów zakłada się utworzenie 160,5 nowych miejsc pracy, w tym co najmniej 125,25 etatów przeznaczono dla kobiet. Według stanu na dzień 31.12.2013 r. utworzono 164,26 etatów, w tym 125,25 dla kobiet.

Realizacja celów

Głównym celem Priorytetu 8 jest poprawa jakości opieki zdrowotnej poprzez podniesienie standardu usług medycznych oraz zwiększenie dostępności do usług świadczonych przez zakłady opieki zdrowotnej. Zostanie to osiągnięte poprzez niezbędne i wymagane prawem modernizacje obiektów szpitalnych, zakładów opieki zdrowotnej, zakup nowoczesnego sprzętu medycznego i wdrożenie systemów informatycznych wspomagających zarządzanie, a także usług związanych z e-zdrowiem.Wdrażanie Priorytetu 8 Zdrowie przyczyni się do osiągnięcia trzeciego celu szczegółowego Programu, tj. Poprawa bytu mieszkańców i wzrost konkurencyjności regionu poprzez modernizację i rozbudowę infrastruktury społecznej.

W ramach Priorytetu 8 realizowane są projekty polegające na budowie nowych, rozbudowie bądź modernizacji już istniejących placówek. Ponadto dofinansowywane są zakupy nowoczesnego sprzętu i aparatury medycznej, w tym specjalistycznych urządzeń diagnostycznych. Projekty realizowane w ramach Priorytetu 8 są odpowiedzią na zdiagnozowane w analizie SWOT Programu zagrożenia i słabe strony związane z niewłaściwą strukturą bazy szpitalnej, niedoinwestowaniem i złym stanem infrastruktury. Realizacja Priorytetu ma przyspieszyć modernizację infrastruktury społecznej, ma również zniwelować niekorzystne trendy demograficzne i

249

cywilizacyjne np. wzrost zachorowalności, jak również ma zwiększyć stabilność oraz wpłynąć na wdrożenie uregulowań prawnych.

Efekty rzeczowe

W ramach dotychczas zakończonych projektów w Priorytecie 8, m.in.:- 28 obiektów służby zdrowia przystosowanych dla potrzeb osób niepełnosprawnych- 6 budynków poddano procesowi termomodernizacji- wybudowano 4 obiekty służby zdrowia- 80 oddziałów/jednostek/działów zakładów opieki zdrowotnej dostosowanych do wymogów

określonych prawem - wybudowano basen terapeutyczny- wdrożono 11 specjalistycznych systemów informatycznych.

Ponadto zakupiono m.in.: - 253 łóżka szpitalne - 41 inkubatorów- 80 pomp infuzyjnych - 15 aparatów EKG- 58 kardiomonitorów - 14 aparatów USG - 4 aparaty EEG- 17 respiratorów- 6 aparatów RTG - 2 tomografy komputerowe- 30 łóżek rehabilitacyjnych - 1 komorę hiperbaryczną- 5 aparatów do elektroterapii


W okresie sprawozdawczym nie dokonywano realokacji do Priorytetu 8 Zdrowie, ani nie realokowano środków z Priorytetu 8.

Równość szans

W ramach Priorytetu 8 Zdrowie realizowanych jest 71 projektów pozytywnie wpływających na politykę równych szans, poprzez zmniejszenie dysproporcji w dostępie do wysokiej jakości usług medycznych, a także generowanie nowych miejsc pracy, przyczyniając się tym samym do aktywizacji zawodowej kobiet.


Cross-financing

W ramach Priorytetu 8 Zdrowie nie przewidziano zastosowania mechanizmu cross-financing.

Informacje nt. mechanizmu zostały zamieszczone w pkt. 2.6.3. Cross-financing.

Komplementarność

Analiza poszczególnych obszarów wsparcia w ramach RPO WD, w kontekście diagnozowania komplementarności międzyprogramowej ukazuje komplementarność Priorytetu 8 z Programem Operacyjnym Infrastruktura i Środowisko (PO IŚ). Zapisy programowe wskazują, iż projekty o charakterze regionalnym z zakresu poprawy jakości opieki zdrowotnej będą komplementarne wobec działań PO IŚ dotyczących bezpieczeństwa zdrowotnego i poprawy efektywności systemu ochrony zdrowia. Powiązanie Działań podejmowanych w ramach Priorytetu 8 z innymi programami finansowanymi z funduszy UE ukazuje poniższa tabela.

250



Działanie 8.1 Poprawa jakości opieki zdrowotnej

Opracowanie własne- na podstawie zapisów Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013 oraz Szczegółowego Opisu Priorytetów Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013 oraz doświadczeń z wdrażanych projektów.

Interwencje podejmowane w ramach Działania 8.1 RPO WD wykazują komplementarność wobec Priorytetu 1, 2 oraz 8 RPO WD, a także wobec Działania 5.4 wspierając termomodernizację placówek służby zdrowia . Komplementarność wewnątrzprogramową w Priorytecie 8 przedstawia poniższa tabela- oznaczono kolorem szarym.


Priorytet 8 RPO WD

1. P

rzed

sięb

iors

twa

i inn

owac

yjno

ść

2. S

połe

czeń

stw

o In

form

acyj

ne

3. T

rans

port

4. Ś

rodo

wis

ko

i bez

piec

zeńs

two

5. E

nerg

etyk

a

6. T

urys

tyka

i K

ultu

ra

7. E

duka

cja

8. Z

drow

ie

9. M

iast

a

Działanie 8.1 Poprawa jakości opieki zdrowotnejOpracowanie własne- na podstawie zapisów Szczegółowego Opisu Priorytetów Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013

Mając na względzie identyfikacje obszarów, w których beneficjenci wskazywali na komplementarność projektów, przeanalizowano wnioski o dofinansowanie w projektach zakontraktowanych do końca 2013 r. W wyniku przedmiotowej analizy stwierdzono, że 52% projektów z Priorytetu 8 deklaruje komplementarność projektu, w tym najwięcej komplementarność międzyokresową w ramach projektów ZPORR- 40%. Nie mniej jednak należy mieć na uwadze, że beneficjenci nie zawsze właściwe interpretowali pojęcie „komplementarność”, rozumianą jako powiązanie projektów zmierzające do osiągnięcia określonych celów. Identyfikacja rzeczywistej komplementarności projektów, a co za tym idzie również efektów synergii, wymaga wnikliwej analizy każdego z przedsięwzięć.

251

Komplementarność projektów w ramach Priorytetu 8 RPO WD, na podstawie zapisów wniosków o dofinansowanie przedstawia poniższa tabela (oznaczono kolorem szarym).


Liczba projektów %


deklarujące komplementarność wewnątrzprogramową (RPO WD) 17 36% deklarujące komplementarność zewnątrzprogramową , w tym: 30 63% z Programem Operacyjnym Infrastruktura i Środowisko (PO IŚ) 3 6% z Zintegrowanym Programem Operacyjnym Rozwoju Regionalnego (ZPORR) 19 40% z innymi 22 46%


Ewaluacje

Instytucja Zarządzająca nie przeprowadzała badań ewaluacyjnych w zakresie właściwym dla Priorytetu 8 Zdrowie.


Komisja Europejska w piśmie z dnia 29.08.2013 r. zwróciła uwagę na przedstawienie wpływu interwencji podejmowanych w ramach Programu na ograniczenie ubóstwa w obszarze edukacji, zdrowia i rewitalizacji.

W ramach Priorytetu 8 Zdrowie 43 obiekty służby zdrowia zostaną przystosowane dla potrzeb osób niepełnosprawnych. Wartość ogółem przedmiotowych projektów to około 37 mln EUR, w tym dofinansowanie z EFRR ponad 6,6 mln EUR, co stanowi około 72% wartości zakontraktowanych umów w Priorytecie 8. Spośród 90 projektów realizowanych w ramach Priorytetu 8, aż 50 dotyczy szpitali. Projekty te obejmują zarówno budowę obiektów, jaki ich modernizację wraz z doposażeniem. Podniesienie jakości usług medycznych może wpłynąć na zwiększenie dostępności do nich, a przez to podniesienie ogólnego stanu zdrowia mieszkańców Dolnego Śląska, dłuższej zdrowotności oraz utrzymania na rynku pracy. Przykładowe projekty do walki z ubóstwem i wykluczeniem społecznym

Beneficjent: Zakład Opiekuńczo-Leczniczego dla Dzieci imienia Jana Pawła IITytuł projektu: Zakup sprzętu medycznego do kompleksowej rehabilitacji niepełnosprawnych dzieci ZOL w JaszkotluW ramach projektu zakupiono urządzenia medyczne do diagnozowania, leczenia i rehabilitacji niepełnosprawnych dzieci, w tym zestaw urządzeń do krioterapii, zestaw urządzeń do terapii światłem i ultradźwiękami, zestaw urządzeń medycznych do alternatywnego komunikowania umożliwiającego kontakt z upośledzonymi pacjentami. Inwestycja sfinansowana z RPO WD stanowi kontynuację działań podejmowanych wcześniej. W ramach środków z ZPORR zrealizowano projekt pn. Remont pomieszczeń higieniczno-sanitarnych dla niepełnosprawnych dzieci ZOL w Jaszkotlu, oraz projekt pn. Zakup urządzeń medycznych do rehabilitacji niepełnosprawnych dzieci ZOL w Jaszkotlu, w ramach którego zakupiono sprzęt do magnetoterapii i terapii ruchowej. Dzięki podjętym działaniom Zakład zapewnia kompleksowość usług leczniczych adekwatną do potrzeb niepełnosprawnych pacjentów.

Beneficjent: Gmina KondratowiceTytuł Projektu: Budowa budynku Gabinetu Lekarza Rodzinnego wraz z gabinetami specjalistycznymi i wyposażeniem w Prusach Celem projektu była poprawa jakości opieki zdrowotnej na terenach wiejskich, w Gminie Kondratowice poprzez podniesienie standardu usług świadczonych przez placówkę zdrowia w Prusach i zwiększenie liczy pacjentów korzystających z usług placówki, dzięki przystosowania obiektu do potrzeb osób niepełnosprawnych. Poza tym rozszerzony został wachlarz usług świadczonych na terenie Gminy przez lekarzy specjalistów (poradnia pulmonologiczna, gabinet położnej). Dzięki przeprowadzonej inwestycji zapewniona została również równość szans w dostępie do usług zdrowotnych dla osób dotkniętych wykluczeniem społecznym- niepełnosprawnych.

252


W okresie sprawozdawczym Instytucja Zarządzająca nie wydała rekomendacji w zakresie Priorytetu 8.

Podsumowanie

W ramach Priorytetu 8 Zdrowie przeprowadzono wszystkie zaplanowane nabory oraz podpisano umowy na realizację projektów wybranych do dofinansowania. Realizowany jest także jeden projekt indywidualny. Wdrażanie Priorytetu 8 Zdrowie przebiega bez opóźnień. Można zaobserwować stały postęp w jego realizacji. Zakontraktowano alokację w wysokości 98,06% alokacji. Sukcesywnie zatwierdzane są wnioski o płatność, a płatności dokonane na rzecz beneficjentów kształtują się na poziomie 86,24%. Zakończone projekty na koniec okresu sprawozdawczego stanowiły 61,51% alokacji Priorytetu (68 projektów). Realizacja Priorytetu jest bardzo zaawansowana. Wskazuje na to poziom kontraktacji i płatności. Cele Priorytetu zostaną zrealizowane, co wydatnie przyczyni się do poprawy jakości opieki zdrowotnej na Dolnym Śląsku.

3.8.2 Opis istotnych problemów we wdrażaniu wraz z podjętymi środkami zaradczymiW okresie sprawozdawczym nie zidentyfikowano znaczących problemów we wdrażaniu Priorytetu 8 Zdrowie

253

3.9 Priorytet 9. Odnowa zdegradowanych obszarów miejskich na terenie Dolnego Śląska (Miasta)



W ramach Priorytetu 9 Miasta według stanu na dzień 31.12.2013 r. podpisano 422 umowy o dofinansowanie (w tym 30 w okresie sprawozdawczym) o wartości dofinansowania z EFRR 106 648 219,45 EUR (447 303 962,03 PLN), co stanowi 99,52% alokacji przeznaczonej na Priorytet. W roku 2013 rozwiązano 1 umowę (narastająco rozwiązano 6 umów).Na rzecz beneficjentów dokonano płatności o wartości dofinansowania z EFRR 79 530 495,60 EUR (333 566 804,64 PLN), co stanowi 74,22% alokacji.

W ramach Priorytetu 9 Miasta zakończyła się realizacja 271 projektów (116 w okresie sprawozdawczym). Wartość dofinansowania z EFRR zakończonych projektów wynosi 57 227 921,71 EUR (240 025 349,22 PLN), co stanowi 53,40% alokacji Priorytetu.



Podpisane umowy





z EFRR [EUR] 107 160 013 106 648 219,45 57 227 921,71 79 530 495,60 511 793,55

% alokacji - 99,52% 53,40% 74,22% 0,48%


W ramach Priorytetu 9 Miasta beneficjenci realizują projekty ujęte w ramach Lokalnych Programów Rewitalizacji (LPR). Poszczególne miasta objęte wsparciem w ramach Działania 9.1 Odnowa zdegradowanych obszarów miejskich w miastach powyżej 10 000 mieszkańców opracowały LPR (w sumie 37), w których określiły obszary rewitalizacji. Wnioski o dofinansowanie składane w naborach ogłaszanych w tym Działaniu, musiały dotyczyć obszarów wskazanych w LPR. We wszystkich naborach w Działaniu 9.1 obowiązuje limit dla poszczególnych miast (limit ten został za zgodą KE zniesiony w przypadku ostatniego naboru przeprowadzonego w 2013 r.) w związku z wolną alokacją środków (środki te pojawiają się w wyniku oszczędności poprze targowych).

254

ANALIZA JAKOŚCIOWA

Informacja o przeprowadzonych i planowanych w ramach Priorytetu konkursachW okresie sprawozdawczym ogłoszono 1 nabór w ramach Działania 9.2 Wsparcie dla przedsięwzięć w zakresie mieszkalnictwa w miastach poniżej 10 tysięcy mieszkańców.Ponadto w dniach od 21.02.2013 r. do 30.04.2013 r. odbył się nabór w ramach Działania 9.1 Odnowa zdegradowanych obszarów miejskich w miastach powyżej 10 tysięcy mieszkańców, który został ogłoszony jeszcze w 2012 r.Ogółem w ramach Priorytetu 9 Miasta według stanu na dzień 31.12.2013 r. przeprowadzono 14 naborów wniosków o dofinansowanie na kwotę alokacji 134 013 863 EUR.

Podsumowanie zakończonych naborów znajduje się w tabeli poniżej.

NabórAlokacja na

nabór [EUR]

Złożone wnioski Liczba wnioskówLiczba umówLiczba


po ocenie formalnej



Nabory zakończoneDziałanie 9.1 Odnowa zdegradowanych obszarów miejskich w miastach powyżej 10 000 mieszkańców

projekty realizowane przez Bolesławiec, Głogów, Lubin i Świdnicę 15 388 860 22 85,66% 21 21 21 20

projekty realizowane przez Bielawę, Dzierżoniów, Jawor, Kamienną Górę, Kłodzko, Lubań, Nową Rudę, Oleśnicę, Oławę, Polkowice, Świebodzice i Zgorzelec

28 854 120 60 90,73% 58 58 56 55

projekty realizowane przez Jelenią Górę, Legnicę i Wałbrzych 17 312 469 75 87,58% 75 74 74 73

projekty realizowane przez Miasto Wrocław 10 098 940 42 91,67% 41 41 41 41projekty realizowane przez Bogatynię, Boguszów-Gorce, Brzeg Dolny, Bystrzycę Kłodzką, Chojnów, Górę, Jelcz-Laskowice, Kowary, Kudowę-Zdrój, Milicz, Strzegom, Strzelin, Syców, Trzebnicę, Wołów, Ząbkowice Śląskie i Złotoryję

24 526 002 74 90,50% 68 68 67 62

projekty realizowane przez Bolesławiec, Głogów, Lubin i Świdnicę 4 316 702 10 85,74% 10 10 10 10

projekty realizowane przez Bielawę, Dzierżoniów, Jawor, Kamienną Górę, Kłodzko, Lubań, Nową Rudę, Oleśnicę, Oławę, Polkowice, Świebodzice i Zgorzelec

6 614 560 33 124,66% 30 30 30 28

projekty realizowane przez Jelenią Górę, Legnicę i Wałbrzych 3 658 076 10 114,79% 10 10 10 10

projekty realizowane przez Bogatynię, Boguszów-Gorce, Brzeg Dolny, Bystrzycę Kłodzką, Chojnów, Górę, Jelcz-Laskowice, Kowary, Kudowę-Zdrój, Milicz, Strzegom, Strzelin, Syców, Trzebnicę, Wołów, Ząbkowice Śląskie i Złotoryję

6 898 271 45 101,60% 40 40 40 40

projekty realizowane przez Miasto Wrocław 866 978 27 278,00% 24 24 24 23Razem 118 534 978 398 - 377 376 373 362

Działanie 9.2 Wsparcie dla przedsięwzięć w zakresie mieszkalnictwa w miastach poniżej 10 000 mieszkańcówprojekty realizowane przez miasta liczące poniżej 10 000 mieszkańców 5 942 885 43 76,51% 31 31 31 28

projekty realizowane przez miasta liczące poniżej 10 000 mieszkańców 4 336 000 17 67,90% 12 11 11 11

Razem 10 279 485 60 - 43 42 42 39Nabory ogłoszone i kontynuowane

Działanie 9.1 Odnowa zdegradowanych obszarów miejskich w miastach powyżej 10 000 mieszkańcównabór dla wszystkich miast, które mogą ubiegać się o wsparcie w ramach Działania 9.1

3 500 000 24 551,92% 22 22 15 15

Działanie 9.2 Wsparcie dla przedsięwzięć w zakresie mieszkalnictwa w miastach poniżej 10 000 mieszkańcówprojekty realizowane przez miasta liczące poniżej 10 000 mieszkańców 1 700 000 6 54,14% 5 5 5 5

255

Zgodnie z Ramowym Planem Realizacji w 2014 r. przewidziano 1 nabór wniosków o dofinansowanie:

Nr i nazwa Działania Rozpoczęcie naboru Wnioskodawcy Rodzaje projektów

Kwota EFRR przewidziana

na nabór [EUR]

9.1 Odnowa zdegradowanych

obszarów miejskich w miastach powyżej

10 000 mieszkańców*

02.2014

Komenda Wojewódzka

Państwowej Straży Pożarnej we Wrocławiu

Zakup sprzętu służącego zapobieganiu i walce z powodziami na terenie miasta

Bogatynia23 853

*alokacja na nabór pochodzi ze środków Dostosowania Technicznego (z oszczędności poprzetargowych powstałych w wyniku realizacji projektu przeciwpowodziowego „Odbudowa zniszczeń popowodziowych przy ul. Waryńskiego w Bogatyni”).


Według stanu na dzień 31.12.2013 r. w ramach Priorytetu 9 realizowano 422 projekty o wartości dofinansowania z EFRR 106 648 219,45 EUR (447 303 962,03 PLN).Wszystkie projekty realizowane są na terenie miast (kategoria interwencji – 01 Obszar miejski). Realizacja Priorytetu 9 skierowana jest na przeciwdziałanie marginalizacji miast województwa dolnośląskiego. Podejmowane w tym zakresie działania skupiają się na odnowie zdegradowanych obszarów miejskich, które w tym znaczeniu w porównaniu z innymi obszarami miast, są obszarami defaworyzowanymi. Skutkiem tych działań będzie ograniczenie negatywnych tendencji w zaniedbanych częściach miast. W ramach Priorytetu 9 realizowane są projekty:

w zakresie odnowy zdegradowanych obszarów miejskich w miastach powyżej 10 000 mieszkańców realizowanych jest 378 projektów o wartości dofinansowania z EFRR 100 174 050,56 EUR,

w zakresie przedsięwzięć dotyczących mieszkalnictwa w miastach poniżej 10 000 mieszkańców realizowane są 44 projekty o wartości dofinansowania z EFRR 6 474 168,90 EUR.


Rozkład terytorialny realizowanych projektów w ramach Priorytetu 9 prezentuje poniższa tabela


w tym EFRR [EUR]

udział % w wartości dofinansowania z EFRR Liczba umów

Powiat bolesławiecki 11 130 635,06 6 555 956,34 6,15% 8Powiat dzierżoniowski 7 331 126,61 4 796 625,76 4,50% 15Powiat głogowski 7 824 085,99 3 619 984,16 3,39% 4Powiat górowski 2 290 874,46 1 252 619,28 1,17% 4Powiat jaworski 5 196 686,08 2 261 914,87 2,12% 13Powiat jeleniogórski 2 650 710,36 1 623 910,28 1,52% 6Powiat kamiennogórski 3 697 839,87 2 382 725,89 2,23% 7Powiat kłodzki 16 835 522,37 9 944 391,63 9,32% 35Powiat legnicki 4 272 651,39 3 100 590,53 2,91% 4Powiat lubański 4 163 112,66 2 567 040,30 2,41% 11Powiat lubiński 6 053 980,04 3 347 152,32 3,14% 7Powiat lwówecki 1 381 329,69 694 163,25 0,65% 4Powiat m. Jelenia Góra 11 856 539,22 5 623 156,69 5,27% 17Powiat m. Legnica 9 272 231,17 5 087 787,74 4,77% 9Powiat m. Wałbrzych 9 857 410,31 5 680 674,27 5,33% 59Powiat m. Wrocław 22 809 024,72 10 227 248,62 9,59% 65Powiat milicki 5 184 096,98 1 541 869,92 1,45% 11Powiat oleśnicki 6 652 164,21 4 443 568,69 4,17% 9Powiat oławski 9 967 425,82 4 054 662,75 3,80% 16Powiat polkowicki 5 689 654,64 2 815 615,10 2,64% 6Powiat strzeliński 2 252 504,27 1 288 226,29 1,21% 6Powiat średzki 161 889,88 90 652,61 0,09% 1Powiat świdnicki 15 232 062,41 9 563 229,78 8,97% 31Powiat trzebnicki 2 989 309,56 1 824 055,67 1,71% 11Powiat wałbrzyski 3 014 345,74 1 610 637,55 1,51% 14Powiat wołowski 4 169 286,83 2 882 834,17 2,70% 14Powiat wrocławski 930 263,08 489 781,19 0,46% 3Powiat ząbkowicki 3 848 817,07 2 019 414,61 1,89% 13Powiat zgorzelecki 6 229 264,78 3 508 368,13 3,29% 13

256

Powiat złotoryjski 2 964 071,25 1 749 361,05 1,64% 6Razem 195 908 916,51 106 648 219,45 100,00% 422

Projekty realizowane są we wszystkich powiatach. Zdecydowanymi liderami w zakresie liczby realizowanych projektów są Miasto Wałbrzych i Miasto Wrocław, na terenie których najwięcej projektów realizują wspólnoty mieszkaniowe. Pod względem wartości dofinansowania z EFRR najkorzystniej wypadają Miasto Wrocław, powiat kłodzki i świdnicki. Należy jednak zaznaczyć, że wartość dofinansowania dla projektów zależy przede wszystkim od limitów przewidzianych przez IZ RPO na poszczególne grupy miast.


Spośród wszystkich realizowanych w ramach Priorytetu 9 projektów zdecydowana większość to przedsięwzięcia związane z rewitalizacją budynków mieszkalnych i przestrzeni publicznej. Informacji na ten temat dostarcza poniżej zamieszczona tabela.


w tym EFRR [EUR]

udział % w wartości dofinansowania z EFRR Liczba umów

rewitalizacja przestrzeni publicznej 34 349 671,86 21 147 116,68 19,82% 60

remont budynków mieszkalnych 36 089 442,62 18 940 999,07 17,75% 185przebudowa ulic miasta 29 701 664,46 16 488 161,74 15,49% 39modernizacja budynku - cele kulturalne 19 887 652,67 10 859 204,96 10,18% 26

modernizacja budynku - cele publiczne 22 316 727,20 9 723 963,83 9,11% 29

modernizacja budynków szkolnych i przedszkolnych 15 904 933,85 8 755 033,78 8,21% 23

rewitalizacja/budowa parku miejskiego 7 379 833,09 4 685 718,19 4,39% 12

odbudowa zbiornika retencyjnego i regulacja rzeki 4 279 832,44 3 173 565,08 2,97% 3

budowa/przebudowa pływalni 8 126 837,48 3 172 480,65 2,97% 4budowa/przebudowa boisk sportowych 6 079 554,39 2 282 735,10 2,14% 7

inne 3 240 071,54 2 205 903,98 2,07% 7rewitalizacja wnętrza podwórzowego 3 359 102,99 1 905 299,73 1,79% 10

budowa trasy turystycznej 2 099 184,08 1 432 982,97 1,34% 4budowa parku zabaw 1 952 096,77 1 185 591,76 1,11% 5monitoring miasta 829 646,44 488 215,79 0,46% 4promocja terenów miejskich 312 664,65 201 246,15 0,19% 4

Razem 195 908 916,51 106 648 219,45 100,00% 422

Podział na typy beneficjentówInformacji na ten temat podmiotów realizujących projekty dostarcza poniżej zamieszczona tabela.


w tym EFRR [EUR]

Udział % w wartości dofinansowania z EFRR Liczba umów


177 568 204,14 97 682 103,11 91,59% 300

spółdzielnia lub wspólnota mieszkaniowa, TBS 9 553 010,12 4 712 391,70 4,42% 108

szkoła wyższa 5 328 848,75 2 439 629,33 2,29% 3Jednostka państwowa, administracja rządowa 1 751 929,02 831 482,43 0,78% 4


872 967,32 533 875,76 0,50% 4

fundacja, stowarzyszenie, organizacja społeczna lub organizacja pozarządowa

398 278,06 277 358,92 0,26% 1

inny nie wymieniony na liście 344 721,88 119 189,63 0,11% 1podmiot działający na zlecenie jst 90 957,22 52 188,57 0,05% 1

Razem 195 908 916,51 106 648 219,45 100,00% 422

257

Za realizację wskazanych powyżej typów projektów odpowiadają w zdecydowanej większości jednostki samorządu terytorialnego (300 projekty). Drugą istotną grupą beneficjentów są spółdzielnie, wspólnoty mieszkaniowe, TBS-y (108 projektów).


W Indykatywnym Wykazie Indywidualnych Projektów Kluczowych znajduje się 1 projekt z zakresu Priorytetu 9 Miasta pn. Odbudowa zniszczeń popowodziowych przy ul. Waryńskiego, którego beneficjentem jest Gmina Bogatynia*.Projekt polega na częściowej odbudowie murów oporowych oraz przejść przez rzekę Miedziankę i jest komplementarny do projektu realizowanego przez Samorząd Województwa Dolnośląskiego w zakresie odbudowy koryta rzeki Miedzianki na całym jej polskim odcinku. Projekt został wybrany do dofinansowania w związku ze stanami powodziowymi. Koszt całkowity projektu wynosi 556 343,20 EUR, w tym szacowana wartość dofinansowania z EFRR 186 161,81 EUR.


Data złożenia wniosku o dofina-nsowanie

Data wyboru do dofinanso-

wania

Data podpisania

umowy o dofinanso

-wanie

Data zakończe-

nia realizacji projektu

(planowa-na)


ze środków EFRR określona

w umowie

Refundacja EFRR (na podstawie zatwierdz. wniosków o płatność)


1.

Odbudowa zniszczeń

popowodziowych przy

ul. Waryńskiego

9.1Odnowa

zdegradowanych obszarów miejskich

w miastach powyżej

10 tysięcy mieszkańców

18.05.2012 09.10.2012 9.05.2013 30.12.2013 186 161,81 EUR

(780 799,86 PLN)14 093,20 EUR (59 109,68 PLN) 7,57%

*wolne środki pozostałe w wyniku realizacji tego projektu zostały przeznaczone na kolejny nabór na projekty związane z przeciwdziałaniem powodzi.


W ramach innych programów operacyjnych nie są realizowane projekty z zakresu rewitalizacji miast.


Tabela przedstawia wartości wskaźników dla Priorytetu 9 określone na podstawie zawartych 422 umów o dofinansowanie (szacowana realizacja) oraz zatwierdzonych 271 wniosków o płatność końcową (realizacja).


Wartość docelowa

Szacowana


% realizacji dla 2015 r. według

umów

Realizacjawedług



według projektów

zakończonych2013 2015 stan na 31.12.2013

stan na 31.12.2013

Priorytet 9 MiastaWskaźniki produktu

Liczba Lokalnych Programów Rewitalizacji, które otrzymały

wsparcieszt. 37 37 37 100,00% 3 8,11%

w tym:uwzględniające obszary

poprzemysłowe szt. 8 8 9 112,50% 1 12,50%

uwzględniające obszary powojskowe szt. 3 3 8 266,67% 0 0,00%

Liczba projektów zapewniających zrównoważony rozwój oraz

poprawiających atrakcyjność miast

szt. 88 111 202 181,98% 132 118,92%

Liczba projektów oferujących usługi promujące równość szans i szt. 8 10 35 350,00% 18 180,00%

258


Wartość docelowa

Szacowana



umów

Realizacjawedług



według projektów


stan na 31.12.2013

zapobiegających wykluczeniu społecznemu przedstawicieli

mniejszości narodowych i ludzi młodych


Wartość docelowa

Szacowana



umów

Realizacjawedług



według projektów


stan na 31.12.2013

Wskaźniki rezultatuLiczba osób zamieszkujących

budynki mieszkalne odnowione w ramach Priorytetu (Działanie 9.1 i

9.2)

osoby 11 000 15 700 18 164 115,69% 7 221 45,99%

Powierzchnia zagospodarowanaw ramach Priorytetu ha 2 050 2 050 2 784,18 135,81% 64,31 3,14%

Na koniec okresu sprawozdawczego w ramach Priorytetu 9 Miasta zakontraktowano alokację Priorytetu na poziomie 99,52%. Stopień wykorzystania alokacji z EFRR dla Priorytetu 9 w zakresie projektów zakończonych kształtuje się na poziomie 53,40%.Szacowany poziom realizacji wskaźników na podstawie zakontraktowanych umów w Priorytecie 9 Miasta został osiągnięty.

Liczba Lokalnych Programów Rewitalizacji, które otrzymały wsparcie, w tym uwzględniające obszary poprzemysłowe oraz uwzględniające obszary powojskowe


W związku z tym, że w ramach poszczególnych LPR beneficjenci realizują kilka lub nawet kilkanaście projektów, Lokalny Program Rewitalizacji uważa się za zrealizowany, gdy w ramach niego zakończone zostaną wszystkie projekty. IZ nie przewiduje zagrożenia w realizacji wskaźnika. Do końca 2013 r. zakończono 12 projektów w ramach 3 LPR.

w tym uwzględniające obszary poprzemysłowe


Spośród 37 Lokalnych Programów Rewitalizacji, które otrzymały wsparcie 9 LPR dotyczy obszarów poprzemysłowych (112,50% wartości docelowej), działania rewitalizacyjne zakończono na 1 obszarze (12,50%).

w tym uwzględniające obszary powojskowe


Spośród 37 Lokalnych Programów Rewitalizacji, które otrzymały wsparcie 8 LPR dotyczy obszarów powojskowych (266,67% wartości docelowej).Brak wykazania realizacji wskaźnika wynika z tego, że w ramach jednego LPR realizowanych jest od kilku do kilkudziesięciu projektów. Wartość wskaźnika będzie wykazywana po zakończeniu wszystkich projektów realizowanych w ramach jednego Lokalnego Programu Rewitalizacji.

W trakcie wdrażania RPO WD niektóre miasta dokonały aktualizacji Lokalnych Programów Rewitalizacji, w wyniku czego objęły one nowe obszary powojskowe. Stąd wynika przekroczenie wartości docelowej

259

w szacowanej realizacji wskaźników dotyczących obszarów poprzemysłowych i powojskowych. Nabór wniosków o dofinansowanie ogłoszony w styczniu 2013 r. skierowany był na projekty dotyczące rekultywacji obszarów poprzemysłowych i powojskowych oraz skierowane na realizację potrzeb imigrantów, mniejszości narodowych, etnicznych i uchodźców.

Liczba projektów zapewniających zrównoważony rozwój oraz poprawiających atrakcyjność miast


W wyniku zakontraktowanych umów 202 projekty zapewniają zrównoważony rozwój oraz poprawiają atrakcyjność miast (181,98% wartości docelowej). Zakończono 132 projekty z zakresu zrównoważonego rozwoju i poprawy atrakcyjności miast (118,92% wartości docelowej). Przekroczenie wartości docelowej w przypadku szacowanej realizacji wskaźnika należy wiązać z większym niż przewidywane zainteresowaniem beneficjentów tego typu projektami. Projekty mają ponadto niższą średnią wartość niż zakładano na etapie programowania, dzięki czemu możliwa jest realizacja większej ich liczby.

Liczba projektów oferujących usługi promujące równość szans i zapobiegających wykluczeniu społecznemu przedstawicieli mniejszości narodowych i ludzi młodych


Wśród realizowanych projektów w Priorytecie 9 Miasta, 35 promuje równość szans i zapobiega wykluczeniu społecznemu przedstawicieli mniejszości narodowych i ludzi młodych (350% wartości docelowej dla 2015 r.). Na koniec okresu sprawozdawczego zakończonych zostało 18 projektów z zakresu równości szans (180% wartości docelowej dla 2015 r.). Przekroczenie wartości docelowej w przypadku szacowanej realizacji wskaźnika należy wiązać z większym niż przewidywane zainteresowaniem beneficjentów tego typu projektami.

Liczba osób zamieszkujących budynki mieszkalne odnowione w ramach Priorytetu


Zakłada się, że 18 164 osoby będą zamieszkiwać budynki mieszkalne odnowione w ramach Priorytetu (115,69% wartości docelowej). W projektach zakończonych wykazano 7 221 osób, co stanowi 45,99% wartości docelowej.

Powierzchnia zagospodarowana w ramach Priorytetu

wartość docelowa – 2 050 ha szacowana realizacja – 2 784,18 ha – 135,81% wartości docelowej projekty zakończone – 64,31 ha – 3,14% wartości docelowej

Przekroczenie wartości docelowej w przypadku szacowanej realizacji opisywanego wskaźnika wynika z tego, że w projektach została uwzględniona większa powierzchnia, niż pierwotnie zakładano przy szacowaniu wartości docelowych dla Programu. Wartość wskaźnika w przypadku projektów zakończonych wynosi 64,31 ha (3,14%). Niska wartość realizacji związana jest głównie z tym, że powierzchnia objęta wsparciem została określona na poziomie LPR i zakończenie realizacji wszystkich projektów uważa się za realizację celu.


W ramach Priorytetu 9 Miasta wśród dotychczas podpisanych umów zakłada się utworzenie 208,46 nowych miejsc pracy, w tym co najmniej 140,59 etatów przeznaczono dla kobiet. Według stanu na dzień 31.12.2013 r. utworzono 51,7 nowych miejsc pracy, w tym 36,5 etatu przeznaczono dla kobiet.

Realizacja celów

Głównym celem Priorytetu 9 jest przeciwdziałanie marginalizacji obszarów miast województwa dolnośląskiego, na których nasilają się negatywne zjawiska społeczne i ekonomiczne oraz ulega degradacji stan fizyczny przestrzeni.Działania podjęte w ramach Priorytetu prowadzić będą do odnowy zdegradowanych obszarów miejskich oraz wzmocnienia struktur społeczno – ekonomicznych. Wdrażanie Priorytetu 9 Miasta przyczyni się do osiągnięcia trzeciego celu szczegółowego Programu, tj. Poprawa bytu mieszkańców i wzrost konkurencyjności regionu poprzez modernizację i rozbudowę infrastruktury społecznej.

260

Projekty realizowane w ramach Priorytetu 9 Miasta mają przeciwdziałać procesowi degradacji i dewastacji terenów, który został zdiagnozowany w Programie jako słaba strona regionu. Odsetek miejskich terenów zniszczonych i zdegradowanych jest wciąż duży, dlatego konieczne są dalsze działania w tym zakresie. Szansą na rozwój miast regionu, a tym samym całego województwa jest rewitalizacja miejskich terenów sprzyjająca poprawie standardu życia mieszkańców. Projekty realizowane w ramach opisywanego Priorytetu pozwolą na odnowę i modernizację obiektów mieszkalnych, użyteczności publicznej oraz służących celom edukacyjnym i kulturalnym, a także rewitalizację przestrzeni miejskiej.Wartość dofinansowania z EFRR wynikająca z 422 podpisanych umów wynosi 79 530 495,60 EUR. Wydatkowanie tych środków pozwoli na realizację 202 projektów (szacowana realizacja) zapewniających zrównoważony rozwój oraz poprawiających atrakcyjność miast oraz 35 (szacowana realizacja), w ramach których oferowane będą usługi promujące równość szans i zapobiegające wykluczeniu społecznemu przedstawicieli mniejszości narodowych i ludzi młodych.W ramach Priorytetu 9 Miasta zakończono 271 projektów wydatkując na ich realizację 57 227 921,71 EUR. W tej liczbie 132 projekty zapewniają zrównoważony rozwój oraz poprawiają atrakcyjność miast, a w ramach 18 promuje się równość szans i zapobiega wykluczeniu społecznemu przedstawicieli mniejszości narodowych i ludzi młodych. Po zrealizowaniu wszystkich 422 projektów 18 164 osób (szacowana realizacja) będzie zamieszkiwało budynki odnowione w ramach Priorytetu, a powierzchnia zagospodarowana wyniesie 2 784,18 ha. W zrealizowanych projektach 7 221 osób zamieszkuje budynki odnowione w ramach zakończonych inwestycji.Według stanu na dzień 31.12.2013 r. na podstawie podpisanych umów możemy się spodziewać na Dolnym Śląsku realizacji projektów wpisujących się w 37 Lokalnych Programów Rewitalizacji obejmujących powierzchnię 2 784,18 ha, w tym 9 projektów uwzględnia obszary poprzemysłowe oraz 8 uwzględnia obszary powojskowe. Na obszarach wskazanych w 37 LPR zamieszkuje ponad 201 tys. osób.Od kilku lat utrzymuje się pozytywna tendencja w zakresie wzrostu liczby mieszkań wyposażonych w wodociągi i centralne ogrzewanie. W roku 2007 były w miastach 618 583 mieszkania wyposażone w centralne ogrzewanie, podczas gdy rok wcześniej liczba ta wynosiła 676 786 mieszkań. Liczba mieszkań w miastach wyposażonych w wodociągi wynosiła w 2007 r. 765 223 szt., natomiast w 2012 roku 816 353 szt. Wskazane dane obrazują efekty w zakresie poprawy warunków bytowych mieszkańców miast, osiągnięte także dzięki RPO WD.

Efekty rzeczowe

W ramach dotychczas zakończonych projektów w Priorytecie 9 m.in.: przebudowano/zmodernizowano/odrestaurowano pond 150 budynków zakupiono i wdrożono 15 systemów monitoringu 14 obiektów zabytkowych poddanych procesowi konserwacji i/lub restauracji - udostępnionych dla

ruchu turystycznego wyposażono w sprzęt 9 pracowni szkolnych, a 11 zmodernizowano zakupiono specjalistyczny samochód do selektywnej zbiórki odpadów komunalnych wybudowano:

- 31 placów zabaw dla dzieci- 17 boisk- 4 bieżnie- 3 skocznie do skoku w dal - 2 amfiteatry- 2 skate parki- 7 nowych tras turystycznych


W okresie sprawozdawczym nie dokonywano realokacji środków do Priorytetu 9, ani nie realokowano środków z Priorytetu 9, dokonano jedynie realokacji środków między Działaniami Priorytetu 9.


Równość szans kobiet i mężczyzn

W ramach Priorytetu 9 Miasta realizowanych jest 249 projektów pozytywnie wpływających na politykę równych szans, poprzez eliminowanie podziałów społecznych, klasowych, kulturowych, płciowych w dostępie do świadczeń, w tym zatrudnienia. Projekty dotyczą przedsięwzięć z zakresu odnowy zdegradowanych obszarów miejskich, poprawy warunków mieszkaniowych, modernizacji i rozbudowy infrastruktury społecznej. Przedsięwzięcia te zmierzają do poprawy sytuacji społecznej najbardziej zdegradowanych obszarów miejskich, a więc mają na celu niwelowanie różnic w ich rozwoju. W projektach dotyczących modernizacji infrastruktury

261

przestrzeni społecznej uwzględniono konieczność likwidacji barier architektonicznych, co szczególnie ważne jest dla osób niepełnosprawnych.


Cross-financing

Zastosowanie mechanizmu cross-financing w Priorytecie 9 przewidziane zostało w Działaniu 9.1 w ramach 9 umów, środki wypłacone w ramach cross-financingu wynosiły 77 234,90 EUR

Pozostałe informacje zostały zamieszczone w sprawozdaniu w pkt. 2.6.3 Cross-financing.

262

Opis wkładu osi priorytetowej w redukcję ubóstwa

Informacje opisano w części dot. rekomendacji Komisji Europejskiej dotyczących Priorytetu 9.

Komplementarność

Analiza poszczególnych obszarów wsparcia w ramach RPO WD, w kontekście diagnozowania komplementarności międzyprogramowej ukazuje komplementarność Priorytetu 9 z Programem Operacyjnym Kapitał Ludzki (PO KL). Zapisy programowe wskazują, iż projekty o charakterze regionalnym z zakresu odnowy zdegradowanych obszarów miejskich w miastach powyżej 10 tysięcy mieszkańców będą komplementarne wobec działań PO KL dotyczących m.in. wsparcia osób pozostających bez zatrudnienia na regionalnym rynku pracy, aktywizacja zawodowej i społecznej osób zagrożonych wykluczeniem społecznym. Istotnym elementem rewitalizacji jest rozwiązywanie problemów o wymiarze społecznym. Konieczne jest aby projekty infrastrukturalne były jednocześnie wspierane projektami miękkimi. Także w przypadku miast na prawach powiatu, głównie w mieście Wrocław może wystąpić komplementarność podejmowanych działań w Priorytecie 9 RPO WD z interwencjami w ramach PO IŚ.W przypadku Działania 9.2 Wsparcie dla przedsięwzięć w zakresie mieszkalnictwa w miastach poniżej 10 tys. mieszkańców ze względu na znaczenie tych jednostek dla obszarów wiejskich występuje pewna komplementarność z działaniami PROW.

Powiązanie Działań podejmowanych w ramach Priorytetu 9 z innymi programami finansowanymi z funduszy UE ukazuje poniższa tabela.



Działanie 9.1 Odnowa zdegradowanych obszarów miejskich w miastach powyżej 10 tysięcy mieszkańcówDziałanie 9.2 Wsparcie dla przedsięwzięć w zakresie mieszkalnictwa w miastach poniżej 10 tys. mieszkańcówOpracowanie własne- na podstawie zapisów Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013 oraz Szczegółowego Opisu Priorytetów Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013, a także wyników badania przeprowadzonego na zlecenie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego na temat komplementarności wsparcia z PO KL z innymi programami UE oraz doświadczeń z wdrażanych projektów.

Interwencje podejmowane w ramach Działań 9.1-9.2 RPO WD wykazują przede wszystkim komplementarność względem siebie. Ponadto projekty realizowane w ramach Działania 9.1 będę korelowały z interwencjami podejmowanymi w ramach Priorytetu 2, 3, 4, 5, 6 oraz 7 RPO WD. Komplementarność wewnątrzprogramową w Priorytecie 9 przedstawia poniższa tabela- oznaczono kolorem szarym.

Komplementarność międzyprogramowa w ramach Priorytetu 9 RPO WD

Priorytet 9 RPO WD

1. P

rzed

sięb

iors

twa

i inn

owac

yjno

ść

2. S

połe

czeń

stw

o In

form

acyj

ne

3. T

rans

port

4. Ś

rodo

wis

ko

i bez

piec

zeńs

two

5. E

nerg

etyk

a

6. T

urys

tyka

i K

ultu

ra

7. E

duka

cja

8. Z

drow

ie

9. M

iast

a

Działanie 9.1 Odnowa zdegradowanych obszarów miejskich w miastach powyżej 10 tysięcy mieszkańcówDziałanie 9.2 Wsparcie dla przedsięwzięć w zakresie mieszkalnictwa w miastach poniżej 10 tys. mieszkańcówOpracowanie własne- na podstawie zapisów Szczegółowego Opis Priorytetów Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013

263

Mając na względzie identyfikacje obszarów, w których beneficjenci wskazywali na komplementarność projektów, przeanalizowano wnioski o dofinansowanie w projektach zakontraktowanych do końca 2013 r. W wyniku przedmiotowej analizy stwierdzono, że 81% projektów z Priorytetu 9 deklaruje komplementarność projektu, w tym najwięcej komplementarność wewnątrzprogramową w ramach RPO WD – 66%. Nie mniej jednak należy mieć na uwadze, że beneficjenci nie zawsze właściwe interpretowali pojęcie „komplementarność”, rozumianą jako powiązanie projektów zmierzające do osiągnięcia określonych celów. Identyfikacja rzeczywistej komplementarności projektów, a co za tym idzie również efektów synergii, wymaga wnikliwej analizy każdego z przedsięwzięć.

Komplementarność projektów w ramach Priorytetu 9 RPO WD, na podstawie zapisów wniosków o dofinansowanie przedstawia poniższa tabela- oznaczono kolorem szarym.

Komplementarność projektów w Priorytecie 9 wg źródła pochodzenia środkówLiczba

projektów %


Projekty deklarujące komplementarność, w tym 341 81% deklarujące komplementarność wewnątrzprogramową (RPO WD) 226 66% deklarujące komplementarność zewnątrzprogramową , w tym: 191 56% z Programem Operacyjnym Kapitał Ludzki (PO KL) 14 4% z Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW) 9 3% z Programem Operacyjnym Europejska Współpraca Terytorialna (PO EWT) 22 6% z Zintegrowanym Programem Operacyjnym Rozwoju Regionalnego (ZPORR) 49 14% z innymi 142 42%


Ewaluacje

W okresie sprawozdawczym zakończono badanie ewaluacyjne pn. „Ocena oraz wyznaczenia pożądanych kierunków działań rewitalizacyjnych realizowanych w ramach Priorytetu 9 Odnowa zdegradowanych obszarów miejskich na terenie Dolnego Śląska”. Głównym celem ewaluacji była ocena działań rewitalizacyjnych przewidzianych do realizacji w Priorytecie, czyli m.in. sprawdzenie czy przyjęcie Lokalnych Programów Rewitalizacyjnych umożliwiło realizację założenia dotyczącego przeciwdziałania marginalizacji obszarów miast województwa dolnośląskiego, na których nasilają się negatywne zjawiska społeczne i ekonomiczne oraz ulega degradacji stan fizyczny przestrzeni publicznej.




Komisja Europejska w piśmie z dnia 29.08.2013 r. zwróciła uwagę na wskazanie wpływu interwencji podejmowanych w ramach Programu na ograniczenie ubóstwa w obszarze edukacji, zdrowia i rewitalizacji.

W Priorytecie 9 Miasta zarówno w ramach Działania 9.1. Odnowa zdegradowanych obszarów miejskich w miastach powyżej 10 tysięcy mieszkańców, jak i 9.2. Wsparcie dla przedsięwzięć w zakresie mieszkalnictwa w miastach poniżej 10 tysięcy mieszkańców konieczne było wyznaczenie obszaru wsparcia Lokalnego Programu Rewitalizacji. Obszar wsparcia określano na podstawie kryteriów zawartych w art. 47 Rozporządzenia (WE) nr 1828/2006 oraz Wytycznych Ministra Rozwoju Regionalnego w zakresie programowania działań z zakresu mieszkalnictwa z dnia 13 sierpnia 2008., w tym m.in. kryterium wysokiego poziomu ubóstwa i wykluczenia (jako jedno z możliwych do wyboru).

Dodatkowo także w ramach Działania 9.2 wspierane były przedsięwzięcia przyczyniające się do poprawy warunków mieszkaniowych osób zamieszkujących zdegradowane obszary miast, ze szczególnym uwzględnieniem osób dotkniętych lub zagrożonych ubóstwem.

264


Rewitalizacja obszarów miejskich

Głównym celem projektów z zakresu rewitalizacji jest przeciwdziałanie marginalizacji obszarów miast, na których nasilają się negatywne zjawiska społeczne i ekonomiczne oraz ulega degradacji stan fizyczny przestrzeni. Inwestycje realizowane w ramach Priorytetu 9 mają zatem kluczowe znaczenie zarówno z punktu widzenia polityki społecznej, jak i rozwoju ośrodków miejskich. Dofinansowanie otrzymały głównie projekty realizowane przez jednostki samorządu terytorialnego (samorządy poszczególnych miast) oraz wspólnoty mieszkaniowe i spółdzielnie. Wśród beneficjentów są jednak również kościoły i związki wyznaniowe, fundacje, organy administracji rządowej oraz szkoły wyższe. Wszystkie projekty musiały być zgodne z LPR opracowanymi przez gminy.W Priorytecie 9 Miasta w zakresie mieszkalnictwa preferowane są projekty dotyczące zapewnienia odpowiednich warunków mieszkaniowych dla:

gospodarstw domowych o niskich dochodach, osób niepełnosprawnych, imigrantów, mniejszości narodowych i mniejszości etnicznych lub uchodźców

Należy zwrócić uwagę na projekty realizowane przez wspólnoty mieszkaniowe. Mają one szczególne znaczenie, ponieważ są wyrazem aktywności lokalnej społeczności, która podejmuje wysiłek na rzecz poprawy swoich warunków bytowych. Ich realizacja stała się możliwa dzięki wsparciu z funduszy europejskich. W ramach Priorytetu 9 Miasta wspólnoty mieszkaniowe samodzielnie realizują 107 spośród 422 projektów. Wartość dofinansowania projektów realizowanych przez te podmioty wynosi 4,4 mln EUR, co stanowi 4% wartości dofinansowania wszystkich projektów w Priorytecie 9. Aktywność wspólnot mieszkaniowych nie ogranicza się jedynie do dużych miast takich jak Wrocław, Wałbrzych, czy też Jelenia Góra. Podmioty te realizują projekty również w gminach: Stronie Śląskie, Świdnica, Wołów, Trzebnica, Sobótka i Ząbkowice Śląskie.W wyniku realizacji projektów rewitalizacyjnych liczba osób zamieszkujących budynek mieszkalny wielorodzinny poddany renowacji wyniesie 18 164 osób. Obszary objęte rewitalizacją zamieszkuje ponad 201 000 osób.

Poniżej podano przykłady wybranych Lokalnych Programów Rewitalizacji (LPR):

Wśród celów określonych w LPR Wrocławia (65 projektów) znajdują się: ożywienie społeczno – gospodarcze, zmniejszenie dysproporcji w zagospodarowaniu przestrzennym, adaptacja budynków na cele społeczne i kulturalne, budowa i remont infrastruktury publicznej związanej z pełnieniem funkcji społecznych, turystycznych

i sportowych, tworzenie stref bezpieczeństwa i zapobiegania przestępczości w zagrożonych patologiami społecznymi

częściami miasta.

Wśród celów LPR Wałbrzycha (59 projektów) znajdują się: rozwój infrastruktury społecznej na rzecz osób zagrożonych i dotkniętych wykluczeniem społecznym

i zawodowym, dostosowanie obiektów, w szczególności użyteczności publicznej i usługowych do potrzeb osób

niepełnosprawnych i starszych, aktywizacja społeczna mieszkańców, zatrzymanie mechanizmów społecznego wykluczenia, zapobieganie społecznej izolacji i marginalizacji

najstarszych grup społecznych.

Wśród celów LPR Kłodzko (11 projektów) są: ożywienie społeczne i gospodarcze miasta, inspirowanie rozwoju nowych funkcji obszarów rewitalizowanych, przywrócenie zdegradowanym terenom funkcji społeczno – gospodarczych, wspieranie współpracy różnych środowisk i instytucji na rzecz rozwiązywania problemów społecznych

w mieście, podjęcie działań związanych z przeciwdziałaniem wykluczeniu społecznemu oraz podjęcie walki

z patologiami społecznymi.

Wśród celów LPR Złotoryja (4 projekty) są: przeciwdziałanie marginalizacji zdegradowanego społecznie, ekonomicznie i przestrzennie obszaru, przeciwdziałanie społecznej izolacji i wykluczeniu mieszkańców, rozwój kapitału społecznego oraz zapobieganie i redukcja negatywnych zjawisk społecznych

w obszarze rewitalizowanym.

265

Wytyczne Instytucji Zarządzającej dotyczące Lokalnych Programów Rewitalizacji nakazywały w diagnozie sytuacji w mieście zbadanie potrzeb mniejszości etnicznych i narodowych, imigrantów oraz uchodźców. Zdecydowana większość beneficjentów nie realizowała projektów bezpośrednio skierowanych do mniejszości. Wskazywano przy tym, że na terenie miasta takie grupy nie występują lub nawet jeżeli występują to są one dobrze zasymilowane i nie stanowią istotnego problemu z rewitalizacyjnego punktu widzenia. Jeżeli podejmowano działania skierowane na poprawę sytuacji grup dotkniętych wykluczeniem społecznym tj. np. mniejszości etnicznych i narodowych, imigrantów oraz uchodźców, to najczęściej były to projekty społeczne finansowane z innych źródeł, które często prowadzone były jeszcze przed podjęciem działań rewitalizacyjnych.

Ponadto w okresie od lutego do kwietnia 2013 r. IZ przeprowadziła kolejny nabór wniosków o dofinansowanie w ramach Działania 9.1 Odnowa zdegradowanych obszarów miejskich w miastach powyżej 10 tysięcy mieszkańców. Był on skierowany na projekty dotyczące rekultywacji obszarów poprzemysłowych i powojskowych oraz projekty infrastrukturalne skierowane na realizację potrzeb imigrantów, mniejszości narodowych i mniejszości etnicznych oraz uchodźców. Alokacja na nabór wynosiła 9,5 mln EUR.

Poniżej przedstawiono tylko kilka przykładowych projektów dotyczących do walki z ubóstwem i wykluczeniem społecznym

Działanie 9.1 Odnowa zdegradowanych obszarów miejskich w miastach powyżej 10 tys. mieszkańców.

WROCŁAWSKIE NADODRZE

Przykładem projektów ukazujących w jaki sposób koncentracja funduszy w szczególnie zaniedbanych obszarach przyczynia się do zmniejszenia ubóstwa są działania podejmowane we wrocławskiej dzielnicy Nadodrze. Położone w północnej części wrocławskiego śródmieścia Nadodrze jest jednym z najpiękniejszym, ale jednocześnie najbardziej zaniedbanych i zagrożonych wykluczeniem regionów miasta (niektóre kamienice nie były remontowano od ponad 100 lat, nastąpił odpływ ludzi młodych z dzielnicy). Aby przywrócić Nadodrzu dawną świetność, Miasto objęło je Lokalnym Planem Rewitalizacji, co dało początek wielu inwestycjom finansowanym zarówno z budżetu miasta, jak i ze środków unijnych. W ramach RPO WD środki z EFRR przeznaczone zostały m.in. na:

rewitalizację licznych podwórzy w ww. obszarze wsparcia (wraz z placami zabaw i boiskami), instalacje monitoringu prewencyjnego, modernizację szkół, przebudowę zieleńców i parku oraz utworzenie Lokalnego Centrum Rozwoju Zawodowego „Krzywy Komin”.

Ponadto utworzono pracownie artystyczne w rewitalizowanych kamienicach - Nadodrzańskie Centrum Wsparcia, w którym uruchomiony został ośrodek interwencji kryzysowej dla kobiet z dziećmi, placówka opiekuńczo-wychowawcza wsparcia dziennego, ośrodek interwencji kryzysowej, w tym dla osób niepełnosprawnych, hostel dla wychowanków placówek opiekuńczo-wychowawczych oraz rodzin zastępczych i klub samopomocy. Innym przykładem są tzw. „otwarte pracownie” czyli placówki kulturalne, gdzie mieszkańcy Nadodrza, w szczególności dzieci i młodzież, przede wszystkim ze środowisk defaworyzowanych, mogą skorzystać z szerokiej gamy bezpłatnych zajęć artystycznych oraz innych różnorodnych form działań kulturalnych i kulturotwórczych. Placówki prowadzone są przez dwie fundacje. Szczególnie godna podkreślenia jest działalność obiektu przy ul. Roosevelta 5a, położonego we wnętrzu podwórzowym zamieszkałym przez mieszkańców narodowości romskiej. Placówka ta z sukcesem prowadzi zajęcia integracyjne. Działania społeczne adresowane, m. in. do osób dotkniętych bezrobociem lub pragnących zdobyć nowe kwalifikacje prowadzone są w Centrum Rozwoju Zawodowego „Krzywy Komin”. Jest to działający w zmodernizowanym budynku oficynowym ośrodek wsparcia rzemiosła i designu. W obiekcie zlokalizowano wyposażone w najnowocześniejszy sprzęt pracownie ukazujące proces tworzenia od koncepcji do realnego kształtu i wprowadzenia produktu na rynek (m.in. pracownia rzemiosła artystycznego, pracownia projektowa, pracownia fotograficzna, prezentacji wizualnej, sala multimedialna z reżyserką, pokój doradcy zawodowego). Centrum prowadzi szkolenia oraz jest ośrodkiem wymiany i spotkań z ekspertami w dziedzinie projektowania, sztuki użytkowej, rzemiosła i wzornictwa przemysłowego.Należy jednakże podkreślić, że znaczącym partnerem Miasta w zakresie inwestycji społecznych na wrocławskim Nadodrzu są organizacje pozarządowe, których włączenie w proces rewitalizacji wynikło, m. in. z faktu, że jednostki te najlepiej znają problemy swego otoczenia, swoich społeczności lokalnych. W związku z tym trafnie wskazują obszary, gdzie potrzebne jest wsparcie Miasta, a także prowadzą działania o społecznym charakterze, wpływające na jakość życia mieszkańców nie tylko dzielnicy. Wsparcie to ma charakter zarówno finansowy (dotacje), pozafinansowy (lokale) i organizacyjny (współpraca na styku samorząd – NGO),

266

Przykładem takiego współdziałania Miasta i NGO jest Centrum Organizacji Pozarządowych Paulińska 4/8. Centrum, otwarte we wrześniu 2011 stało się ważnym miejscem na rewitalizacyjnej mapie Nadodrza. Od niemal trzech lat działają tu organizacje pozarządowe, które swoją działalnością współtworzą proces rewitalizacja. Wśród nich są organizacje działające na rzecz seniorów, osób chorych i niepełnosprawnych, dzieci i młodzieży oraz osób narodowości romskiej.

Sztandarowym jednak przykładem współpracy Miasta i NGO jest Infopunkt Łokietka 5 prowadzony przez Fundację Dom Pokoju. Infopunkt Łokietka 5 to punkt informacji i centrum inicjowania działań społeczno-gospodarczych na Nadodrzu. Oferta placówki to m. in. działalność informacyjna, konsultacyjna i doradcza dla przedsiębiorców artystów i rzemieślników oraz dla wszystkich pozostałych mieszkańców Nadodrza. Infopunkt to także miejsce spotkań oraz organizacji wykładów, otwartych dyskusji, konferencji, warsztatów i debat wokół szerokorozumianej rewitalizacji. Szczególnie godna podkreślenie jest działalność Infopunktu na rzecz seniorów. Z jego inicjatywy utworzona została obywatelska Rada Seniorów Nadodrza, stworzona Interaktywna Mapa Barier i Kapitału Nadodrza i opracowany został Masterplan 60+ swoista strategia wsparcia seniorów NadodrzaW ramach rewitalizacji Nadodrza prowadzone są także działania z zakresu ekonomii społecznej. Miasto wraz z Fundacją Jump i Spółdzielnia Socjalną Ponadto prowadzi projekt, w wyniku którego powstaje inkubator spółdzielczości socjalnej. Dzięki realizacji projektu osoby długotrwale poszukujące zatrudnienia i zagrożone wykluczeniem społecznym, przy wsparciu organizacyjnym i lokalowym Miasta zakładać mogą na Nadodrzu spółdzielnie socjalne.

REWITALIZACJA OSIEDLA HUBALA- POLKOWICE

Dokonując wyboru zadań inwestycyjnych i społecznych realizowanych w ramach rewitalizacji gmina zwróciła szczególną uwagę na pomoc najmłodszej grupie mieszkańców osiedla Hubala. Analiza sytuacji na tym obszarze przedstawiona w LPR wskazała na wysoki poziom ubóstwa i występowanie patologii społecznych, które w znacznym stopniu oddziałują właśnie na dzieci i młodzież. Młodzi mieszkańcy są zagrożeni zjawiskiem dziedziczenia biedy oraz przejmowaniem negatywnych wzorców zachowania rzutujących na ich dalsze życie. Stąd też wizja rewitalizacji osiedla miała charakter kompleksowy, a infrastrukturalne działania naprawcze realizowane były w sferze:

przestrzeni miejskiej: „Budowa Centralnego Parku Zabaw i Wypoczynku w Polkowicach” „Zagospodarowanie przestrzeni publicznej wewnątrz Osiedla Hubala w ramach rewitalizacji”

edukacji, sportu i rekreacji: „Budowa przedszkola nr 6 w ramach rewitalizacji Osiedla Hubala” „Zagospodarowanie terenów wokół Gimnazjum nr 2 w ramach rewitalizacji Osiedla Hubala – etap II A


– infrastruktura sportowa i pozostały zakres”

Wyżej wymienione przedsięwzięcia infrastrukturalne, finansowane w ramach RPO WD były komplementarne z działaniami społecznymi, których realizacja odbywała się z wykorzystaniem nowo wybudowanych obiektów i zagospodarowanej przestrzeni miejskiej.Mając powyższe na uwadze, jako jeden z celów szczegółowych LPR wskazano: „Przeciwdziałanie negatywnym zjawiskom mającym wpływ na niekorzystny rozwój psychofizyczny dzieci i młodzieży zamieszkujących obszary o nasilonym zagrożeniu patologiami społecznymi”, a do głównych przedsięwzięć planowanych do realizacji zaliczono:

4. Utworzenie Świetlicy Środowiskowej w nowo wybudowanym budynku Przedszkola nr 6,5. Realizacja projektu pn. „Alternatywne formy spędzania wolnego czasu młodzieży zamieszkującej teren

osiedla Hubala w Polkowicach”,6. Realizacja programów i projektów „miękkich” skierowanych do mieszkańców Osiedla Hubala przy

aktywnym zaangażowaniu organizacji i podmiotów społecznych, m.in. w oparciu o Program Operacyjny Kapitał Ludzki.

Wyżej wymienione zadania zostały zrealizowane przy czynnym udziale i zaangażowaniu partnerów społecznych.

Wartość dofinansowania ze środków EFS (POKL) wyniosła ponad 1 mln PLN, co stanowiło blisko 90% wartości całkowitej projektu. Działania te były realizowane w latach 2011-2012.Celem ogólnym było zminimalizowanie występujących na osiedlu Hubala w Polkowicach problemów społecznych wynikających z wykluczenia społecznego lub zagrożenia wykluczeniem poprzez aktywną

267

integrację społeczną i przeciwdziałanie patologiom społecznym wśród co najmniej 300 mieszkańców osiedla Hubala, w tym w szczególności osób w wieku 15-25 lat.Wsparciem objęto ostatecznie 851 mieszkańców osiedla Hubala.

CENTRUM AKTYWNOŚCI LOKALNEJ W WAŁBRZYCHU

Uruchomienie Centrum Aktywności Lokalnej przy ul. Mickiewicza 26 w Wałbrzychu stało się możliwe dzięki realizacji w ramach LPR projektu pn. „Wsparcie infrastruktury instytucji społecznych - Centrum Aktywności przy ul. Mickiewicza 26 w Wałbrzychu”, polegającego na adaptacji zniszczonego budynku po zamkniętej szkole na miejsce przeznaczone do prowadzenia zajęć aktywizujących społecznie i zawodowo dla osób wykluczonych, starszych, niepełnosprawnych, dzieci i młodzieży zagrożonej dysfunkcjonalnością. W ramach wsparcia z RPO WD dokonano przebudowy i modernizacji obiektu wykonano ocieplenie budynku i strychu, wymieniono okna i instalację oraz wykonano nową kotłownię. Teren przed budynkiem zagospodarowano zielenią, tworząc miejsce do rekreacji i wypoczynku dla korzystających z Centrum Aktywności. Dzięki zrealizowanej inwestycji zatrzymano postępującą degradację budynku Centrum, a tym samym uzyskano poprawę estetyki Śródmieścia Wałbrzycha, a przede wszystkim stworzono warunki do:

prowadzenia działalności statutowej organizacjom pozarządowym działającym w sferze pomocy społecznej,

wyrównywania szans w dostępie do zajęć edukacyjnych i rekreacyjnych mieszkańcom Śródmieścia, a przede wszystkim młodzieży,

wzrostu integracji i aktywizacji społecznej na poziomie lokalnym, zagospodarowania czasu wolnego dzieci i młodzieży ze Śródmieścia, w celu zapobiegania i zwalczania

patologii społecznych.

Gmina Wałbrzych we współpracy z Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej w Wałbrzychu, w partnerstwie z lokalną organizacja pozarządową, pozyskała środki z PO KL na lata 2007-2013 na realizację projektu pn. „Centrum Aktywności Lokalnej”. Celem projektu była aktywizacja społeczna, zawodowa oraz integracja mieszkańców Śródmieścia, a także ograniczenie problemów społecznych i podniesienie jakości ich życia. W Centrum Aktywności Lokalnej przy ul. Mickiewicza 26 działa:

Klub Integracji Społecznej, Akademia Współczesnego Rodzica, Świetlica Środowiskowa, Klub Młodzieżowy, Centrum Wolontariatu, Klub SENiOR-a, Punkt Konsultacyjny Uzależnień, Punkt Niebieskiej Linii.

Program skierowany był do mieszkańców objętej rewitalizacją dzielnicy Śródmieście:- młodych ludzi bezrobotnych, w wieku 15 - 25 lat, - samotnych młodych matek w wieku 15-25 lat, - kobiet w ciąży w wieku 15-25 lat, - młodych rodziców w wieku 15-25 lat, - dzieci i młodzieży, którzy nie mają dostępu do alternatywnych form spędzania czasu wolnego, - osób niepełnosprawnych ruchowo, - lokalnych liderów i osób pracujących na rzecz mieszkańców obszaru rewitalizowanego oraz wolontariuszy, - osób starszych, nieaktywne zawodowo, nie uczestniczące w życiu społecznym, niepełnosprawne, których często jedynym źródłem utrzymania jest zasiłek stały z pomocy społecznej. Przewidywana liczba osób objętych wsparciem EFS (POKL) to 662 osoby, natomiast rzeczywista liczba beneficjentów objętych wsparciem wyniosła 841 osób.

Rekomendacje Instytucji ZarządzającejW okresie sprawozdawczym nie wydano rekomendacji, ani zaleceń w zakresie Priorytetu 9.

PodsumowanieW ogłoszonych naborach w ramach Priorytetu 9 Miasta alokacja została prawie wyczerpana. Wdrażanie Priorytetu 9 Miasta przebiega bez opóźnień. Można zaobserwować stały postęp w realizacji obu Działań w ramach Priorytetu. Sukcesywnie realizowane są projekty w ramach 37 Lokalnych Programów Rewitalizacji.Na koniec okresu sprawozdawczego zakontraktowane zostały umowy w wysokości 99,52% alokacji przewidzianej na Priorytet 9, sukcesywnie zatwierdzane są wnioski o płatność, płatności dokonane na rzecz

268

beneficjentów kształtują się na poziomie 74,22%. Zakończone projekty na koniec okresu sprawozdawczego stanowiły 53,40% alokacji Priorytetu.Cele Priorytetu są realizowane zgodnie z planem. Z roku na rok rośnie liczba odnowionych obiektów w ramach zrewitalizowanych obszarów. Poprawia się zatem wygląd zdewastowanych obszarów dolnośląskich miast. Zostały zakończone projekty w ramach 3 Lokalnych Programów Rewitalizacji.

3.9.2 Opis istotnych problemów we wdrażaniu wraz z podjętymi środkami zaradczymiW okresie sprawozdawczym nie stwierdzono istotnych problemów we wdrażaniu Priorytetu 9 Miasta wobec czego nie podejmowano środków zaradczych.

269

3.10 Priorytet 10. Pomoc Techniczna

3.10.1 Osiągnięcie celów i analiza postępów (fizyczny i finansowy postęp priorytetu)INFORMACJA NA TEMAT FIZYCZNYCH I FINANSOWYCH POSTĘPÓW PRIORYTETU

W ramach Priorytetu 10 Pomoc Techniczna według stanu na dzień 31.12.2013 r. podpisano/wydano 133 umowy/decyzje o dofinansowanie (w tym 25 w okresie sprawozdawczym) o wartości dofinansowania z EFRR 36 596 856,63 EUR (153 494 536,07 PLN), co stanowi 92,59% alokacji przeznaczonej na Priorytet.

Na rzecz beneficjentów dokonano płatności na kwotę dofinansowania z EFRR 25 395 377,40 EUR (106 513 291,89 PLN). Stanowi to 64,25% alokacji Priorytetu.

W ramach Priorytetu 10 Pomoc Techniczna zakończyła się realizacja 90 projektów (10 w okresie sprawozdawczym). Wartość dofinansowania z EFRR zakończonych projektów wynosi 19 625 051,50 EUR (82 311 390,99 PLN), co stanowi 49,65% alokacji dla Priorytetu.



Podpisane umowy





z EFRR [EUR] 39 525 790 36 596 856,63 19 625 051,50 25 395 377,40 2 928 933,37

% alokacji - 92,59% 49,65% 64,25% 7,41%


ANALIZA JAKOŚCIOWA


W ramach Priorytetu 10 Pomoc Techniczna według stanu na dzień 31.12.2013 r. przeprowadzono 16 naborów wniosków o dofinansowanie (Planów Działań) o łącznej alokacji z EFRR w wysokości 42 859 834,17 EUR. W 2013 roku odbyły się 3 nabory wniosków o dofinansowanie (Planów Działań) na realizację projektów w 2014 r. Wartość alokacji w naborach wyniosła 6 126 794,14 EUR, co stanowi 15,50 % alokacji dla Priorytetu. W ramach przeprowadzonych naborów złożono 13 Planów Działań, 12 o wartości dofinansowania EFRR 7 046 361,99 EUR (29 553 851,45 PLN) zostało zatwierdzonych do realizacji przez Instytucję Zarządzającą.

270

Kolejne nabory planowane są na drugie półrocze 2014 roku. Pierwszy z nich dotyczył będzie Planów Działań na rok 2015 w ramach Schematu I: Wsparcie instytucjonalne i kadrowe. Drugi dotyczył będzie Planów Działań do Schematu II: Wsparcie w zakresie dokumentacji projektowej. Ponadto mogą zostać ogłoszone nabory niezaplanowane, a wynikające z bieżącego wdrażania Priorytetu 10 Pomoc Techniczna.


Według stanu na dzień 31.12.2013 r. w ramach Priorytetu 10, realizowane były 133 projekty o wartości dofinansowania z EFRR 36 596 856,63 EUR (153 494 536,07 PLN). W roku 2013 realizowano 25 projektów (w tym 15 projektów wieloletnich: Analizy, ekspertyzy i ewaluacje RPO WD w latach 2012-2013”, „Archiwizacja dokumentów RPO WD”, „Obsługa wyboru i realizacji projektów RPO WD w 2012 r.”, „Koszty usług telekomunikacyjnych i najmu pomieszczeń biurowych”, „Obsługa informatyczna DIP”, „Obsługa prawna DIP”, „Obsługa prawna w zakresie RPO w latach 2013-2015”, „Promocja i informacja RPO WD w 2012 roku”, „Strona internetowa RPO w latach 2011-2014”, „Utworzenie punktów informacyjno – kontaktowych w regionie”, „Wsparcie procesu kontroli RPO w latach 2010-2015”, „Współpraca międzynarodowa i międzyregionalna w latach 2012-2013”, „Zapewnienie środków transportu w celu realizacji zadań statutowych DIP”, „Implementacja RPO WD w latach 2013-2014”, „Szkolenia i konferencje pracowników UMWD zaangażowanych we wdrażanie RPO”).

Najwięcej projektów dotyczyło informacji i promocji (4), w tym m.in. utworzenie punktów informacyjno-kontaktowych w regionie, projekty dotyczące utrzymania stron internetowych oraz projekty dotyczące szkoleń i konferencji (3). Ponadto w okresie sprawozdawczym realizowano projekty z zakresu wsparcia potencjału administracyjnego, w tym projekty w zakresie zatrudnienia i wyposażenia oraz projekty z zakresu wzmocnienia procesu zarządzania i wdrażania RPO, m.in. obsługa prawna RPO.

Wszystkie projekty realizowane w ramach Priorytetu 10 zaliczone zostały do sektora administracja publiczna. Typy beneficjentów realizujących projekty w ramach Priorytetu 10 ilustruje poniżej zamieszczona tabela.



w tym EFRR [EUR]

Udział % w wartości dofinansowania

z EFRR

Liczba umów

Jednostka samorządu terytorialnego 26 873 914,95 22 840 355,42 22 840 355,42 62,41% 97

Jednostka organizacyjna jst 16 201 073,33 13 756 501,21 13 756 501,21 37,59% 36Razem 43 074 988,28 36 596 856,63 36 596 856,63 100,00% 133

W ramach Priorytetu 10 realizowane są różne typy projektów. Informacji na ten temat dostarcza poniżej zamieszczona tabela.

Lp. Typ projektu

Liczba projektów objętych decyzjami/ umowami

Wartość projektów objętych decyzjami/ umowami (w części dofinansowania ze

środków UE) – dane w EUR

od początku Programu w roku 2013 od początku

Programu w roku 2013

1. Szkolenia 21 1 742 054,23 133 756,14

2. Promocja 18 4 2 898 982,13 1 573 297,02

3. Zatrudnienie 13 2 23 249 932,84 3 730 283,43

4. Sprzęt komputerowy 10 2 642 602,38 30 399,12

5. Wyposażenie/ remont/ wynajem powierzchni biurowych 10 2 3 564 837,69 1 405 869,79

6. Ekspertyzy/ doradztwo 7 2 650 959,11 298 882,35

7. Ewaluacje 6 1 425 113,41 342 514,75

8. Kontrola/ audyt 2 1 19 431,73 18 033,37

9. Organizacja procesu wyboru projektów 13 3 836 274,52 167 874,90

10. Organizacja komitetów monitorujących i podkomitetów 5 0 29 784,66 0,00

11.Inne: -

podróże służbowe pracowników 7 1 211 996,53 93 674,90

271

Lp. Typ projektu






koszty wdrażania powierzonych DIP działań 9 2 2 812 259,03 388 872,16

prowadzenie monitoringu realizacji RPO 3 0 5 254,79 0,00

zapewnienie środków transportu 2 1 67 541,75 38 963,57współpraca międzynarodowa i międzyregionalna 2 1 139 266,57 55 770,31

archiwizacja 1 1 35 465,64 35 465,64

wsparcie wdrażania RPO 4 1 265 099,60 45 028,19

Suma 133 25 36 596 856,63 8 358 685,64


Indykatywny Wykaz Indywidualnych Projektów Kluczowych nie zawiera projektów z Priorytetu 10 Pomoc Techniczna.

Postęp rzeczowy realizacji Priorytetu 10Tabela postępu rzeczowego Priorytetu 10 Pomoc Techniczna przedstawia wartości określone na podstawie zawartych 133 umów o dofinansowanie (szacowana realizacja) oraz zatwierdzonych 90 wniosków o płatność końcową (realizacja).


Wartość docelowa


według umów


umów

Realizacjawedług



według projektów

zakończonych2013 2015 stan na

31.12.2013stan na

31.12.2013Priorytet 10 Pomoc Techniczna

Wskaźniki produktuLiczba etatów

współfinansowanych z PT RPO*

etaty 241 241 240,35 99,73% 235,65 97,78%

Liczba zakupionego sprzętu komputerowego szt. 267 267 406 152,06% 263 98,50%

Wskaźniki rezultatuLiczba osób odwiedzających

punkty informacyjne osoby 12 300 15 360 17 282 112,51% 3 452 22,47%

Liczba uczestników szkoleń, konferencji, spotkań

informacyjnych i seminariów itp.,

dotyczących przygotowania i wdrażania projektów

osoby 14 000 16 000 16 023 100,14% 9 937 62,11%

Odsetek pracowników, którzy uczestniczyli

w przynajmniej jednej formie doskonalenia

zawodowego w ciągu roku w stosunku do ogólnej liczby pracowników,

których etat współfinansowany jest z PT

RPO

% 95 95 97,83 102,98% 85,77 90,28%

Liczba odwiedzin portali internetowych związanych z wdrażaniem RPO WD

szt. 1 720 000

2 160 000 3 789 540 175,44% 1 428 134 66,12%

Realizacja wskaźników w zakresie Pomocy Technicznej kształtuje się na poziomie wynikającym z potrzeb wdrażania RPO WD. Priorytet realizowany jest sukcesywnie w miarę postępu Programu.

272

Na koniec okresu sprawozdawczego w Priorytecie 10 Pomoc Techniczna zakontraktowano alokację Priorytetu na poziomie 92,59%. Wykorzystana alokacja w zakończonych projektach wynosi 49,65%. Odnotowano postęp w realizacji wskaźników, który na obecnym etapie wdrażania RPO WD pozwala stwierdzić, iż założone dla Priorytetu 10 cele są systematycznie i konsekwentnie realizowane.

Liczba etatów współfinansowanych z PT RPO WD oraz Odsetek pracowników, którzy uczestniczyli w przynajmniej jednej formie doskonalenia zawodowego w ciągu roku w stosunku do ogólnej liczby pracowników, których etat współfinansowany jest z PT RPO – ze względu na charakter wskaźnika, odpowiednie wartości zostały wykazane za rok, którego dotyczą.

Liczba etatów współfinansowanych z PT RPO

wartość docelowa – 241 etatów szacowana realizacja – 240,35 etatu – 99,73% wartości docelowej projekty zakończone – 235,65 etatu – 97,78% wartości docelowej

W wyniku zakontraktowanych projektów wartość wskaźnika kształtuje się na poziomie 240,35 etatów (99,73% wartości docelowej), w wyniku zakończenia projektów wskaźnik osiągnął poziom 235,65 etatu (97,78% wartości docelowej).

Liczba zakupionego sprzętu komputerowego w wyniku zrealizowanych projektów


Na przekroczenie szacowanej realizacji wskaźnika Liczba zakupionego sprzętu komputerowego wpływ miała wymiana sprzętu komputerowego zakupionego w 2007 roku. Realizacja wskaźnika wyniosła 263 sztuki, co w stosunku do zakładanej wartości docelowej stanowi 98,50%.

Liczba osób odwiedzających punkty informacyjne

wartość docelowa – 15 360 osób szacowana realizacja – 17 282 osoby – 112,51% wartości docelowej projekty zakończone – 3 452 osoby – 22,47% wartości docelowej

Wartość wskaźnika na podstawie zakontraktowanych projektów kształtuje się na poziomie 17 282 szt. (112,51% wartości docelowej). Mimo wysokiego zakontraktowania, wskaźnik może nie zostać osiągnięty. Wynika to z faktu, że wnioskodawcy i beneficjenci często wybierają formę porad drogą poczty elektronicznej lub kontakt telefoniczny.

Liczba uczestników szkoleń, konferencji, spotkań informacyjnych i seminariów itp., dotyczących przygotowania i wdrażania projektów


Różnica pomiędzy szacowaną realizacją a wartością docelową wynika z faktu, że wartości docelowe wskaźnika były szacowane na podstawie liczby i rodzaju planowanych naborów, które uległy zmianie w trakcie wdrażania Programu.

Odsetek pracowników, którzy uczestniczyli w przynajmniej jednej formie doskonalenia zawodowego w ciągu roku w stosunku do ogólnej liczby pracowników, których etat współfinansowany jest z PT RPO

wartość docelowa – 95% szacowana realizacja – 97,83% - tj. 102,98% wartości docelowej projekty zakończone – 85,77% - tj. 90,28% wartości docelowej

Przekroczenie wartości wskaźnika w stosunku do zakładanej wartości docelowej wynika z chęci podnoszenia kwalifikacji pracowników zaangażowanych we wdrażanie Programu Operacyjnego oraz z rotacji kadr.

Liczba odwiedzin portali internetowych związanych z wdrażaniem RPO WD

wartość docelowa – 2 160 000 szt. szacowana realizacja – 3 789 540 szt. – 175,44% wartości docelowej projekty zakończone – 1 428 134 szt. – 66,12% wartości docelowej

273

Przekroczenie wartości docelowej wynika z faktu, że przy planowaniu wartości docelowych nie uwzględniono powstania strony internetowej Dolnośląskiej Instytucji Pośredniczącej. Jest to wskaźnik programowy i w trakcie jego określania Dolnośląska Instytucja Pośrednicząca nie była jeszcze powołana.

Realizacja celów

Projekty realizowane w ramach Priorytetu 10 Pomoc Techniczna służą zapewnieniu zasobów i środków niezbędnych do prawidłowego wdrażania Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013. Środki w ramach Priorytetu wspomagają proces naborów wniosków o dofinansowanie, proces oceny projektów oraz służą również zapewnieniu zatrudnienia. Ponadto przeznaczone są na prowadzenie działań informacyjnych i promocyjnych.


W okresie sprawozdawczym nie dokonywano realokacji do Priorytetu 10 Pomoc Techniczna, ani nie realokowano środków z Priorytetu 10.

Równość szans

Projekty w ramach Priorytetu 10 mają neutralny wpływ na promowania równości szans.

Cross-financing

W ramach Priorytetu 10 nie przewidziano zastosowania mechanizmu cross-financing.

Komplementarność

Nie dotyczy.

Ewaluacje

W okresie sprawozdawczym Instytucja Zarządzająca nie przeprowadzała badań ewaluacyjnych w zakresie właściwym dla Priorytetu 10 Pomoc Techniczna.


Komisja Europejska w piśmie z dnia 29.08.2013 r. nie wydała szczegółowych rekomendacji odnoszących się do Priorytetu 10.


Realizacja Priorytetu 10 Pomoc Techniczna przebiega zgodnie z planem. Nie wydano rekomendacji ani zaleceń w zakresie opisywanego Priorytetu.

Podsumowanie Priorytetu

Wdrażanie Priorytetu 10 Pomoc Techniczna przebiega bez opóźnień. Stopień wykorzystania alokacji w ramach Priorytetu jest adekwatny do stopnia wdrażania całego Programu. Realizacja Priorytetu 10 na koniec okresu sprawozdawczego na podstawie zakontraktowanych umów ukształtowała się na poziomie 92,59% alokacji przeznaczonej na Priorytet. Sukcesywnie zatwierdzane są wnioski o płatność, które stanowią 64,25% alokacji na Priorytet, płatności dokonane na rzecz beneficjentów kształtują się na tym samym poziomie. Zakończone projekty na koniec okresu sprawozdawczego stanowiły 49,65% alokacji Priorytetu.Przy realizacji Priorytetu 10 nie występują problemy, które utrudniałby wdrażanie Programu. Nie zidentyfikowano również trudności z realizacją poszczególnych projektów w ramach Priorytetu 10.

3.10.2 Opis istotnych problemów we wdrażaniu wraz z podjętymi środkami zaradczymiW okresie sprawozdawczym nie zidentyfikowano znaczących problemów we wdrażaniu Priorytetu 10 Pomoc Techniczna.

4. Programy EFS: spójność i koncentracja 3

Punkt ten nie ma zastosowania w odniesieniu do Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013.

3 Punkt ten dotyczy programów współfinansowanych z EFS i będzie stosowany jedynie w sprawozdaniach z tych programów

274

5. Programy EFRR/FS: Duże projekty 4

„Budowa drogi wojewódzkiej od drogi krajowej nr 94 do drogi wojewódzkiej nr 455 wraz z ich węzłami” - projekt Samorządu Województwa Dolnośląskiego realizowany przez Dolnośląską Służbę Dróg i Kolei we Wrocławiu

Koszty kwalifikowane ogółem 81 390 996,00 EUR

Wartość dofinansowania z EFRR 40 695 498,00 EUR

Okres realizacji: od 1.01.2007 r. do 30.06.2014 r.

Cel i przedmiot projektu

Celem projektu jest poprawa stanu infrastruktury drogowej na Dolnym Śląsku oraz w istotny sposób poprawa dostępności transportowej miasta Wrocławia. Projekt jest jednym z czterech etapów budowy połączenia komunikacyjnego Bielany-Łany-Długołęka będącego docelowo wschodnią obwodnicą Wrocławia oraz jednocześnie łącznikiem autostrady A4 z drogą ekspresową S8, zatem dotyczy budowy drogi w celu poprawy jakości połączeń z siecią TEN-T (autostrada A4 leży w III europejskim korytarzu transportowym) oraz innymi drogami krajowymi (S8). Nowa droga wpłynie na wzrost atrakcyjności inwestycyjnej i stworzy lepsze warunki do rozwoju społeczno-ekonomicznego tej części regionu. Powstanie nowej drogi nie tylko zaktywizuje gospodarczo przyległe tereny, ale przyczyni się także do poprawy bezpieczeństwa ruchu.

Wskaźniki

W wyniku realizacji beneficjent zaplanował wybudowanie 8,4 km drogi wojewódzkiej/obwodnicy oraz osiągnięcie oszczędności w przewozach pasażerskich w kwocie 11 810 132,29 EUR/rok (49 534 056,85 PLN/rok) i towarowych w kwocie 2 836 146,25 EUR/rok (11 895 364,60 PLN/rok).

Zakres projektu

- budowa mostów nad ciekami wodnymi/wodą stojącą (w tym duże obiekty nad rzeką Odrą i Oławą),- budowa dwóch estakad drogowych,- budowa dwupoziomowego skrzyżowania (wiadukt drogowy) nad drogą krajową 94,- budowa wiaduktu drogowego nad ulicą Odrzańską w Łanach,- budowa wiaduktu nad linią kolejową 277 Wrocław Brochów-Opole Groszowice oraz nad linią

kolejową 764 Siechnice-Wrocław Brochów,- budowa dwóch rond na połączeniu z drogą wojewódzką nr 455,- przebudowa krótkich odcinków dróg niższej kategorii w rejonie węzłów/skrzyżowań oraz przebudowa

odcinka o dł. 1,1 km dotychczasowego przebiegu drogi wojewódzkiej nr 455 w Łanach,- budowa przepustów,- przebudowa kolizyjnego uzbrojenia, budowę odwodnienia drogi (kanalizacja deszczowa, rowy),- budowa chodników, dróg rowerowych, oświetlenia ulicznego,- budowa dróg serwisowych,- środki związane z ochroną środowiska: kompensacje przyrodnicze (koszenie łąk oraz stosowny nadzór

ekspercki, odtworzenie lasów liściastych o pow. 30 ha, odtworzenie 2 zbiorników wodnych, nasadzenia krzewów), budowa ekranów akustycznych, budowa ekranów ochronnych, budowa przejść i przepustów dla zwierząt, budowa ogrodzenia drogi, budowa płotków zabezpieczających płazy na czas realizacji robot.

Działania w projekcie

W wyniku naboru w 2010 r. została złożona propozycja projektu, który został zidentyfikowany jako projekt duży w rozumieniu art. 39 Rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006. Propozycja projektu została zaakceptowana na etapie preselekcji przez Instytucję Zarządzającą, a wnioskodawca został zaproszony do złożenia pełnego wniosku o dofinansowanie projektu. Wniosek został oceniony pozytywnie i IZ RPO dokonała wyboru projektu do dofinansowania.

4 Punkt ten dotyczy programów współfinansowanych z EFRR/FS i będzie stosowany jedynie w sprawozdaniach z tych programów

275

Data Działania

30.12.2011 r. Podpisano umowę o dofinansowanie projektu.

30.12.2011 r.

Do Komisji Europejskiej został przesłany wniosek o potwierdzenie wkładu finansowego projektu razem z towarzyszącymi załącznikami, tj. harmonogramem realizacji projektu, dokumentacją dotyczącą przeprowadzenia postępowania w sprawie oddziaływania na środowisko, Studium wykonalności wraz z rezultatami studium i aktualną analizą kosztów i korzyści. Wartość całkowita ujęta we wniosku wyniosła 86 798 832 EUR, w tym dofinansowanie z EFRR 40 695 498 EUR.

08.03.2012 r. Komisja poinformowała IZ RPO o spełnieniu formalnych wymogów przez projekt zgodnie z Rozporządzeniem Rady (WE) 1083/2006.

26.09.2012 r.Komisja przesłała pismo z pierwszymi uwagami. Uwaga dotyczyła braku dostarczenia do Dyrekcji Generalnej ds. Środowiska KE formularza o proponowanych środkach kompensujących negatywne oddziaływanie na integralność sieci Natura 2000.

10.10.2012 r. IZ RPO przesłała odpowiedź na ww. pismo uwzględniając uwagi Komisji.

3.12.2012 r. Komisja Europejska przesłała pismo z kolejnymi uwagami dotyczącymi środków kompensujących, co przerywa procedurę zatwierdzania wniosku.

20.03.2013 r.

IZ wysłała do Komisji odpowiedź, w której zadeklarowano poszerzenie zakresu kompensacji dla jednego z siedlisk, jak również wniosek o zmianę granic obszarów Natura 2000. Zgłoszone przez służby Komisji zastrzeżenia wymagały wnikliwej analizy i wykraczały poza kompetencje IZ RPO, wobec czego nawiązano współpracę z Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska we Wrocławiu oraz Generalną Dyrekcją Ochrony Środowiska w Warszawie. W dniu 17 stycznia 2013 r. odbyło się spotkanie w siedzibie GDOŚ, w którym uczestniczyli przedstawiciele IZ RPO, GDOŚ i RDOŚ oraz beneficjent.

13.09.2013r. Komisja Europejska wydała decyzję zatwierdzającą wkład finansowy z EFRR w duży projekt

Realizacja rzeczowa

Obecnie inwestycja jest w końcowej fazie rzeczowej realizacji:1. kontrakt nr I - budowa jezdni wschodniej drogi wojewódzkiej Bielany-Łany-Długołęka km 0+717,61 do

6+308,00 z mostem przez Odrę. Zaawansowanie realizacji 94%.2. kontrakt nr II - budowa jezdni wschodniej drogi wojewódzkiej Bielany-Łany-Długołęka – km 6+308,00 do

7+815 oraz od km 7+815,00 do 8+070,00. Zakończono realizację robót.3. kontrakt nr III - budowa jezdni wschodniej drogi wojewódzkiej Bielany–Łany–Długołęka – km - 0+344,55

do km 0+717,61, odcinek obejmujący skrzyżowanie dwupoziomowe z drogą krajową nr 94 i wiadukt nad liniami kolejowym. Zakończono realizację robót.

Zgodnie z powyższym projekt został zakończony pod względem rzeczowym, oddany do użytku, a odcinek wschodniej obwodnicy Wrocławia objęty zakresem projektu funkcjonuje w układzie komunikacyjnym Dolnego Śląska.

Przedłużenie terminu realizacji projektu do 30.06.2014 r. związane jest z ostatecznym rozliczeniem wykonanych robót i przejętych gruntów oraz zakończeniem realizacji zadań związanych z zaplanowanymi kompensacjami przyrodniczymi. Zmiana nie wpływa na zakładane cele i wskaźniki projektu, jak również na termin ich osiągnięcia.

Napotkane problemy i podjęte środki zaradcze

Zgodnie z przeprowadzoną oceną oddziaływania na środowisko projektu i wydaną w dniu 25 lutego 2011 r. decyzją ustalającą środowiskowe uwarunkowania w zakresie oddziaływania na obszar Natura 2000, projekt nie wywrze znaczącego negatywnego wpływu na siedliska przyrodnicze oraz gatunki roślin i zwierząt, dla ochrony których wyznaczono obszary Natura 2000. Niemniej jednak, ze względu na regulacje krajowe dotyczące ochrony elementów przyrodniczych w trakcie realizacji prac budowlanych zaplanowano i wdrożono kompensacje przyrodnicze takie jak: specjalistyczne koszenie łąk, odtworzenie lasów liściastych o pow. 30 ha, odtworzenie 2 zbiorników wodnych oraz nasadzenia krzewów.Zakres działań kompensujących został oceniony przez Komisję Europejską pod kątem zgodności z wytycznymi wspólnotowymi w zakresie zarządzania obszarami Natura 2000 – wdrażania zapisów artykułu 6(4) dyrektywy siedliskowej 92/43/EWG. W wyniku wniesionych przez KE uwag nawiązano współpracę z Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska we Wrocławiu (RDOŚ) oraz Generalną Dyrekcją Ochrony Środowiska (GDOŚ).

276

Rozpatrywana jest możliwość powiększenia działań kompensacyjnych tak, aby we właściwej skali zrekompensować zniszczone siedliska w obszarze Natura 2000. Ponadto rozważaniom poddano możliwości powiększanie obszarów Natura 2000. W 2013 r. inwestor przeprowadził prace dotyczące wykonania mapy przedstawiającej wpływ hałasu, w szczególności na ptaki, z użyciem ekranów akustycznych. Poniżej przedstawiona mapa obrazuje przebieg drogi „Łącznik Aglomeracyjny A4-S8” oraz podział na poszczególne etapy i zadania. Uwzględnia ona ponadto przebieg Autostradowej Obwodnicy Wrocławia.

277

6. Pomoc TechnicznaCelem projektów realizowanych w ramach Pomocy Technicznej RPO WD jest podniesienie zdolności absorpcyjnych środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007–2013 poprzez wzmocnienie procesu programowania, zarządzania i wdrażania Programu oraz zapewnienie sprawnego i efektywnego prowadzenia działań informacyjnych i promocyjnych. Wielkość alokacji w ramach Priorytetu 10 Pomoc Techniczna wynosi 39 525 790 EUR, co stanowi 3,19% alokacji przeznaczonej na cały Program. Środki przeznaczone na Priorytet 10 Pomoc Techniczna są wystarczające i zapewniają realizację zakładanych celów.W 2013 r. w ramach Priorytetu 10 Pomoc Techniczna realizowanych było 25 projektów.Od początku realizacji Programu podjęto 135 decyzji/umów/uchwał o dofinansowanie projektów, z tego 2 uchylono.

Łączna wartość 133 realizowanych w ramach Priorytetu umów wynosi 43 074 988,28 EUR, w tym dofinansowanie EFRR 36 596 856,63 EUR, co stanowi 92,59 % alokacji Priorytetu.W roku 2013 zatwierdzono łącznie 110 wniosków o płatność, w tym 10 wniosków o płatność końcową (projekty zakończone). Łączna kwota wydatków zatwierdzonych w okresie sprawozdawczym we wnioskach o płatność (po uwzględnieniu kwot odzyskanych) wyniosła 5 497 540,80 EUR, za kwalifikowalne uznano 5 492 844,52 EUR, w tym dofinansowanie z EFRR 4 668 916,12 EUR, co stanowi 11,81% alokacji Pomocy Technicznej. Narastająco od początku realizacji Programu zatwierdzono 583 wnioski o płatność, po uwzględnieniu kwot odzyskanych od beneficjentów o wartości ogółem 29 939 990,68 EUR, za kwalifikowalne uznano 29 876 926,97 EUR, w tym dofinansowanie z EFRR 25 395 377,40 EUR, co stanowi 64,25% alokacji przeznaczonej na Pomoc Techniczną.

W okresie sprawozdawczym dokonano płatności w wysokości 4 668 916,12 EUR, co stanowi 11,81% alokacji dla Priorytetu. Do dnia 31.12.2013 r. wydatkowano 25 395 377,40 EUR, co stanowi 64,25% alokacji.W 2013 r. w ramach Priorytetu 10 Instytucja Zarządzająca w wyniku wykrycia nieprawidłowości w realizacji projektów odzyskała środki w wysokości 4 103,38 EUR dofinansowania z EFRR. Narastająco odzyskano 33 605,24 EUR.

Spośród 25 projektów realizowanych ze środków Pomocy Technicznej w okresie sprawozdawczym najwięcej projektów dotyczyło informacji i promocji (4) oraz organizacji procesu wyboru projektów (3). Ponadto w okresie sprawozdawczym realizowano projekty z zakresu wsparcia potencjału administracyjnego, w tym projekty z zakresu zatrudnienia i wyposażenia oraz projekty z zakresu wzmocnienia procesu zarządzania i wdrażania RPO, w tym m.in. obsługa prawna RPO.

W 2013 r. w ramach kategorii interwencji 85 – przygotowanie, realizacja, monitorowanie i kontrola realizowano 19 projektów. Pozostałe 6 projektów realizowano w ramach kategorii interwencji 86 – ocena, badania/ekspertyzy, informacja i komunikacja.

Uzyskane w ramach Pomocy Technicznej wsparcie przyczynia się do poprawy jakości zarządzania i wdrażania Programu, m.in. poprzez realizację projektów z zakresu zatrudnienia i szkolenia pracowników. Środki w ramach tych projektów pozwoliły na sfinansowanie zatrudnienia pracowników uczestniczących w realizacji zadań związanych z RPO w rezultacie wzmacniając potencjał administracyjny, a tym samym usprawniając proces wdrażania Programu. W ramach projektów szkoleniowych dla pracowników organizowane są szkolenia kierunkowe związane z zakresem wykonywanych obowiązków. W okresie sprawozdawczym pracownicy brali udział w szkoleniach, m.in. w zakresie prawa zamówień publicznych, pomocy publicznej, finansów publicznych, rachunkowości, zarządzania zasobami ludzkimi, rozliczania projektów, kontroli i audytu. Realizacja projektów z zakresu wsparcia administracyjnego pozwala na wyposażenie w sprzęt komputerowy pracowników zatrudnionych przy wdrażaniu Programu. Realizowane są również projekty zapewniające sprawne funkcjonowanie systemu obsługi Programu, m.in. przeprowadzanie oceny wniosków o dofinansowanie przez niezależnych ekspertów zewnętrznych, przygotowanie narzędzi informatycznych mających wspomóc wdrażanie Programu (generator wniosków o dofinansowanie, generator wniosków o płatność) oraz zarządzanie i prowadzenie monitoringu (Lokalny System Informatyczny). Projekty z obszaru informacji i promocji przyczyniają się do poszerzenia wiedzy wśród beneficjentów i społeczeństwa (szkolenia dla beneficjentów, spotkania, konferencje, publikacje, działalność punktów informacyjno-kontaktowych oraz kampanie informacyjne).

278

Poniższa tabela przedstawia liczbę i wartość projektów w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dofinansowanych ze środków Pomocy Technicznej według głównych typów (projekty objęte decyzjami/ umowami o dofinansowanie) od początku realizacji programu.

Lp. Typ projektu






1. Szkolenia 21 1 742 054,23 133 756,14

2. Promocja 18 4 2 898 982,13 1 573 297,02

3. Zatrudnienie 13 2 23 249 932,84 3 730 283,43

4. Sprzęt komputerowy 10 2 642 602,38 30 399,12

5. Wyposażenie/ remont/ wynajem powierzchni biurowych 10 2 3 564 837,69 1 405 869,79

6. Ekspertyzy/ doradztwo 7 2 650 959,11 298 882,35

7. Ewaluacje 6 1 425 113,41 342 514,75

8. Kontrola/ audyt 2 1 19 431,73 18 033,37

9. Organizacja procesu wyboru projektów 13 3 836 274,52 167 874,90

10. Organizacja komitetów monitorujących i podkomitetów 5 0 29 784,66 0,00

11.

Inne: -

podróże służbowe pracowników 7 1 211 996,53 93 674,90koszty wdrażania powierzonych DIP działań 9 2 2 812 259,03 388 872,16

prowadzenie monitoringu realizacji RPO 3 0 5 254,79 0,00

zapewnienie środków transportu 2 1 67 541,75 38 963,57współpraca międzynarodowa i międzyregionalna 2 1 139 266,57 55 770,31

archiwizacja 1 1 35 465,64 35 465,64

wsparcie wdrażania RPO 4 1 265 099,60 45 028,19

Suma 133 25 36 596 856,63 8 358 685,64

7. Promocja i InformacjaDane zamieszczone zostały w Formularzu dotyczącym informacji i promocji, stanowiącym załącznik nr X do sprawozdania.

8. Oświadczenie Instytucji Zarządzającej Oświadczam, iż informacje zawarte w niniejszym sprawozdaniu są zgodne z prawdą

Data i miejsce: ……..06.2014 r., Wrocław

Imię i nazwisko osoby upoważnionejdo zatwierdzenia sprawozdania:

Podpis osoby upoważnionejdo zatwierdzenia sprawozdania:

279

Raport roczny/końcowy z programu operacyjnego:

Documents

Transcript of Raport roczny/końcowy z programu operacyjnego: