Raport o styuacji mikro i małych przedsiębiorstw

CPEK-01510_02_BankowoscMobilna_Cover_2x210x297_v6o.indd 1 1/10/13 4:01 PM

RAPORT O SYTUACJIMIKRO I MAYCH FIRMW ROKU 2012

Raport o sytuacji mikro i maych firm w roku 2012

Raport zosta przygotowany przez zesp w skadzie:Korneliusz Bzymek (PBS Sp. z o.o.)Dariusz ChrastinaJakub FularaJakub GarbusTomasz Kierzkowski (redakcja)Dr Krzysztof Korus (dLK Korus Oko Radcowie Prawni sp.p.)Pawe KowalskiKarolina LaskowskaWojciech MatysiakMarcin MrowiecBartomiej Nocoukasz NowickiPiotr Skurzyski (Polska Izba Gospodarcza Zaawansowanych Technologii)Anna StasiakJoanna Trela (home.pl)Tomasz Woniczka (PBS Sp. z o.o.)Piotr Zalewski (Google Polska)

Copyright by Bank Pekao SA

ISSN 2082-4610

Nakad: 2000 egzemplarzy

Raport w polskiej i angielskiej wersji jzykowej jest dostpny na stronie internetowej Banku Pekao SA:

www.pekao.com.pl/mis

We wszelkich kwestiach zwizanych z raportem prosimy o kontakt z Tomaszem Kierzkowskim

([email protected]) lub Jakubem Fular ([email protected])

Projekt sfinansowany z grantw Komisji Europejskiej przekazanych Bankowi Pekao SA

w ramach programu SME Finance Facility

Warszawa, stycze 2013

SPIS TRECI

I STRUKTURA RAPORTU ...................................................................................................................................................................................................................................................9II METODOLOGIA BADA (Tomasz Woniczka, PBS sp. z o.o.) ........................................................................................................................................................................ 10

III OGLNA SYTUACJA GOSPODARCZA (Wojciech Matysiak, Marcin Mrowiec, Bank Pekao SA) ......................................................................................................... 13

1. Streszczenie ..................................................................................................................................................................................................................................................... 13

2. Wzrost gospodarczy ..................................................................................................................................................................................................................................... 14

3. Perspektywy wzrostu konsumpcji ........................................................................................................................................................................................................... 15

4. Perspektywy wzrostu inwestycji .............................................................................................................................................................................................................. 15

5. Rynek pracy ..................................................................................................................................................................................................................................................... 16

6. Inflacja ............................................................................................................................................................................................................................................................... 17

7. Kredyty przedsibiorstw ............................................................................................................................................................................................................................. 18

8. Kurs walutowy a eksport ............................................................................................................................................................................................................................ 19

9. Deficyt budetowy i dug publiczny ....................................................................................................................................................................................................... 19

10. Wskaniki koniunktury .............................................................................................................................................................................................................................. 20

IV OGLNA SYTUACJA GOSPODARCZA MIKRO I MAYCH FIRM (Anna Stasiak, Bank Pekao SA) ........................................................................................................ 22

1. Liczba mikro i maych firm ........................................................................................................................................................................................................................ 22

2. Zatrudnienie w mikro i maych firmach ............................................................................................................................................................................................... 29

3. Inwestycje mikro i maych firm ............................................................................................................................................................................................................... 34

4. Wynik finansowy mikro i maych firm ................................................................................................................................................................................................... 38

V WYNIKI BADANIA MIKRO I MAYCH FIRM W ROKU 2012 POZIOM OGLNOPOLSKI (Tomasz Kierzkowski (podrozdzia 1-9), Jakub Fulara, Bank Pekao SA) .......................................................................................................................................... 41

1. Oglny Wskanik Koniunktury Mikro i Maych Firm ......................................................................................................................................................................... 45

2. Ocena sytuacji gospodarczej przez mikro i mae firmy .................................................................................................................................................................. 49

3. Sytuacja finansowa mikro i maych firm .............................................................................................................................................................................................. 54

4. Zatrudnienie w mikro i maych firmach ............................................................................................................................................................................................... 59

5. Dostpno zewntrznego finansowania dla mikro i maych firm ............................................................................................................................................ 60

6. Inwestycje mikro i maych firm ............................................................................................................................................................................................................... 65

7. Eksport mikro i maych firm ...................................................................................................................................................................................................................... 73

8. Innowacyjno mikro i maych firm ....................................................................................................................................................................................................... 76

9. Ocena otoczenia biznesu przez mikro i mae firmy ......................................................................................................................................................................... 82

10. Wykorzystanie nowoczesnych technologii informacyjnych w mikro i maych firmach .................................................................................................. 93

VI PODSUMOWANIE ......................................................................................................................................................................................................................................................104

VII TEMAT SPECJALNY - WYKORZYSTANIE NOWOCZESNYCH TECHNOLOGII INFORMACYJNYCH W MIKRO I MAYCH FIRMACH ..........................................109

1. Nowe technologie informacyjne w zarzdzaniu mikro i maymi firmami

(Piotr Skurzyski, Polska Izba Gospodarcza Zaawansowanych Technologii) .............................................................................................................................110

2. Rynek IT w Polsce i perspektywy jego rozwoju (Pawe Kowalski, Bank Pekao SA) ............................................................................................................119

3. Tworzenie i zarzdzanie stron internetow (Joanna Trela, home.pl) ....................................................................................................................................128

4. Promocja mikro i maej firmy w Internecie (Piotr Zalewski, Google Polska) ........................................................................................................................132

5. Aspekty prawne prowadzenia sprzeday i promocji w Internecie (dr Krzysztof Korus, dLK Korus Oko Radcowie Prawni sp.p.) ...................139

6. Bankowo elektroniczna dla firm (Bartomiej Noco, ukasz Nowicki, Jakub Garbus, Bank Pekao SA) ...................................................................146

VIII ANEKS STATYSTYCZNY ZESTAWIENIE WIELKOCI WSKANIKW KONIUNKTURY WEDUG WOJEWDZTW,

WIELKOCI FIRMY ORAZ BRANY .................................................................................................................................................................................................................153

IX ANEKS STATYSTYCZNY WYBRANE DANE SPOECZNO-GOSPODARCZE .............................................................................................................................................166

X WYNIKI BADANIA MIKRO I MAYCH FIRM W ROKU 2012 POZIOM WOJEWDZKI .........................................................................................................................171

1. Wojewdztwo dolnolskie .............................................................................................................................................................................................................171

2. Wojewdztwo kujawsko-pomorskie .............................................................................................................................................................................................191

3. Wojewdztwo lubelskie ....................................................................................................................................................................................................................211

4 Wojewdztwo lubuskie .....................................................................................................................................................................................................................231

5. Wojewdztwo dzkie ........................................................................................................................................................................................................................251

6. Wojewdztwo maopolskie ..............................................................................................................................................................................................................271

7. Wojewdztwo mazowieckie ............................................................................................................................................................................................................291

8. Wojewdztwo opolskie......................................................................................................................................................................................................................311

9. Wojewdztwo podkarpackie ...........................................................................................................................................................................................................331

10. Wojewdztwo podlaskie ...................................................................................................................................................................................................................351

11. Wojewdztwo pomorskie .................................................................................................................................................................................................................371

12. Wojewdztwo lskie.........................................................................................................................................................................................................................391

13. Wojewdztwo witokrzyskie .........................................................................................................................................................................................................411

14. Wojewdztwo warmisko-mazurskie ..........................................................................................................................................................................................431

15. Wojewdztwo wielkopolskie ...........................................................................................................................................................................................................451

16. Wojewdztwo zachodniopomorskie ............................................................................................................................................................................................471

SPIS MAP

Mapa 1 Liczba aktywnych mikrofirm i ich procentowy udzia w oglnej liczbie

aktywnych mikrofirm w roku 2010 wedug wojewdztw. ............................................................................................................................................ 25

Mapa 2 Liczba aktywnych maych firm i ich procentowy udzia w oglnej liczbie

aktywnych maych firm w roku 2010 wedug wojewdztw. ....................................................................................................................................... 26

Mapa 3 Liczba aktywnych mikro i maych firm w roku 2010 w przeliczeniu

na 1000 mieszkacw wedug wojewdztw .................................................................................................................................................................... 27

Mapa 4 Liczba pracujcych w aktywnych mikrofirmach i ich procentowy udzia

w oglnej liczbie mikrofirm wedug wojewdztw w roku 2010 ................................................................................................................................ 31

Mapa 5 Liczba pracujcych w aktywnych maych firmach i ich procentowy udzia

w oglnej liczbie maych firm wedug wojewdztw w roku 2010 ............................................................................................................................ 31

Mapa 6 Liczba pracujcych w aktywnych mikro i maych firmach w roku 2010

na 1000 mieszkacw wedug wojewdztw .................................................................................................................................................................... 32

Mapa 7 rednie nakady inwestycyjne w mikrofirmach w roku 2010 wedug wojewdztw........................................................................................... 36

Mapa 8 rednie nakady inwestycyjne w maych firmach w roku 2010 wedug wojewdztw ...................................................................................... 36

Mapa 9 rednie przychody w mikrofirmach w roku 2010 wedug wojewdztw ................................................................................................................. 46

Mapa 10 rednie przychody w maych firmach w roku 2010 wedug wojewdztw ............................................................................................................ 46

Mapa 11 Oglny Wskanik Koniunktury Mikro i Maych Firm ...................................................................................................................................................... 47

Mapa 12 Ocena sytuacji gospodarczej ................................................................................................................................................................................................... 50

Mapa 13 Ocena sytuacji brany ................................................................................................................................................................................................................ 51

Mapa 14 Ocena sytuacji firmy ................................................................................................................................................................................................................... 53

Mapa 15 Ocena przychodw firmy........................................................................................................................................................................................................... 55

Mapa 16 Ocena wyniku finansowego firmy ........................................................................................................................................................................................ 56

Mapa 17 Ocena dugoci oczekiwania na zapat za sprzedane towary/usugi ..................................................................................................................... 58

Mapa 18 Ocena zatrudnienia w firmie ................................................................................................................................................................................................... 59

Mapa 19 Ocena dostpnoci zewntrznego finansowania dla firmy ........................................................................................................................................ 61

Mapa 20 Ocena wielkoci wydatkw inwestycyjnych firmy ......................................................................................................................................................... 66

Mapa 21 Ocena przychodw z eksportu wyrobw lub usug przez firm ................................................................................................................................. 76

Mapa 22 Ocena jakoci usug wiadczonych przedsibiorcom przez lokaln administracj ........................................................................................... 82

Mapa 23 Ocena uciliwoci kontroli dziaalnoci gospodarczej ................................................................................................................................................ 83

Mapa 24 Ocena jakoci usug doradczych wiadczonych przez polskie banki w zakresie kredytw .............................................................................. 84

Mapa 25 Ocena korzyci z przynalenoci do organizacji biznesowej ....................................................................................................................................... 87

SPIS TABEL

Tabela 1 Struktura prby ........................................................................................................................................................................................................................... 11

Tabela 2 Liczba firm zarejestrowanych w rejestrze REGON w roku 2011 ............................................................................................................................... 23

Tabela 3 Liczba firm aktywnych w roku 2010 ................................................................................................................................................................................... 25

Tabela 4 Liczba aktywnych mikro i maych firm w roku 2010 wedug podstawowego rodzaju dziaalnoci ........................................................... 28

Tabela 5 Liczba pracujcych w aktywnych mikro i maych firm w roku 2010 wedug podstawowego rodzaju dziaalnoci ................................................................................................................................................................................................................... 33

Tabela 6 Nakady inwestycyjne w aktywnych mikro i maych firm w roku 2010

wedug podstawowego rodzaju dziaalnoci .................................................................................................................................................................. 35

Tabela 7 Przychody w aktywnych mikro i maych firm w roku 2010 wedug podstawowego rodzaju dziaalnoci ............................................. 39

Tabela 8 Oglny Wskanik Koniunktury Mikro i Maych Firm wedug wielkoci firmy,

brany, okresu funkcjonowania, przychodw oraz obszaru dziaania .................................................................................................................... 47

Tabela 9 Ocena sytuacji gospodarczej wedug wielkoci firmy i brany ................................................................................................................................. 51

Tabela 10 Ocena sytuacji brany wedug wielkoci firmy i brany .............................................................................................................................................. 52

Tabela 11 Ocena sytuacji firmy wedug wielkoci firmy i brany ................................................................................................................................................. 54

Tabela 12 Ocena przychodw firmy wedug wielkoci firmy i brany ........................................................................................................................................ 55

Tabela 13 Ocena wyniku finansowego firmy wedug wielkoci firmy i brany ....................................................................................................................... 57

Tabela 14 Ocena dugoci oczekiwania na zapat za sprzedane towary/usugi wedug wielkoci firmy i brany ................................................... 58

Tabela 15 Ocena zatrudnienia w firmie wedug wielkoci firmy i brany ................................................................................................................................. 60

Tabela 16 Ocena dostpnoci zewntrznego finansowania dla firmy wedug wielkoci firmy i brany ....................................................................... 62

Tabela 17 Ocena wielkoci wydatkw inwestycyjnych wedug wielkoci firmy i brany .................................................................................................... 67

Tabela 18 Ocena przychodw z tytuu eksportu wedug wielkoci firmy i brany ................................................................................................................. 76

Tabela 19 Ocena jakoci usug wiadczonych przedsibiorcom przez lokaln administracj

wedug wielkoci firmy i brany ........................................................................................................................................................................................... 83

Tabela 20 Ocena uciliwoci kontroli dziaalnoci gospodarczej wedug wielkoci firmy i brany ............................................................................... 84

Tabela 21 Ocena jakoci usug doradczych wiadczonych przez polskie banki

w zakresie kredytw wedug wielkoci firmy i brany ................................................................................................................................................. 85

Tabela 22 Ocena korzyci z przynalenoci do organizacji biznesowej wedug wielkoci firmy i brany ..................................................................... 86

Tabela 23 Usugi wiadczone przez firmy zewntrzne wedug wojewdztw, wielkoci firmy i brany.......................................................................... 88

Tabela 24 Bariery rozwoju mikro i maych firm wedug wielkoci firmy i brany .................................................................................................................. 90

Tabela 25 Typowe czasy pobierania plikw dla rnych szybkoci transmisji ......................................................................................................................112

Tabela 26 Prognoza rynku SaaS do 2015 roku (w mln USD) ........................................................................................................................................................115

Tabela 27 Wykorzystanie wybranych technologii i narzdzi informatycznych przez mae (10 49 osb) przedsibiorstwa w Polsce ........127

SPIS WYKRESW

Wykres 1 Tempo wzrostu gospodarczego i jego skadowe ............................................................................................................................................................ 14

Wykres 2 Dynamika sprzeday detalicznej r/r oraz indeks koniunktury konsumenckiej GUS opisujcy dokonywanie

wanych zakupw przez gospodarstwa domowe .......................................................................................................................................................... 15

Wykres 3 Wykorzystanie mocy wytwrczych w przedsibiorstwach przemysowych oraz dynamika

r/r nakadw brutto na rodki trwae ................................................................................................................................................................................ 16

Wykres 4 Wskanik cen towarw i usug konsumpcyjnych (CPI), wskanik cen produkcji

sprzedanej przemysu (PPI), wskanik inflacji bazowej oraz stopa referencyjna NBP ..................................................................................... 17

Wykres 5 Dynamika kredytw przedsibiorstw (r/r) oraz oprocentowanie stanu umw

zotowych kredytw dla przedsibiorstw.. ........................................................................................................................................................................ 18

Wykres 6 cieka wykonania deficytu budetowego w latach 2008-2012 ........................................................................................................................... 20

Wykres 7 Wskaniki koniunktury w budownictwie, przetwrstwie przemysowym i handlu ........................................................................................... 21

Wykres 8 Liczba mikrofirm zarejestrowanych w rejestrze REGON w latach 2002-2011 ................................................................................................... 23

Wykres 9 Liczba maych firm zarejestrowanych w rejestrze REGON w latach 2002-2011 . ............................................................................................ 23

Wykres 10 Liczba rednich i duych firm zarejestrowanych w rejestrze REGON w latach 2002-2011 .......................................................................... 23

Wykres 11 Podmioty nowo zarejestrowane w rejestrze REGON oraz podmioty wykrelone

z rejestru REGON na 10 tys. mieszkacw w latach 2003-2011. ........................................................................................................................... 23

Wykres 12 Liczba aktywnych mikrofirm w latach 2003-2010 ....................................................................................................................................................... 24

Wykres 13 Liczba aktywnych maych, rednich i duych firm w latach 2003-2010 ............................................................................................................. 25

Wykres 14 Liczba aktywnych mikro i maych firm na 1000 mieszkacw w latach 2003-2010 ..................................................................................... 26

Wykres 15 Liczba aktywnych mikro i maych firm wedug lat prowadzenia dziaalnoci w roku 2010 ......................................................................... 29

Wykres 16 Liczba pracujcych w przedsibiorstwach aktywnych (wedug stanu na dzie 31 grudnia 2010) ............................................................ 29

Wykres 17 Liczba pracujcych w aktywnych przedsibiorstwach w latach 2003-2010 ..................................................................................................... 30

Wykres 18 Liczba pracujcych w aktywnych mikro i maych firm na 1000 mieszkacw w latach 2003-2010 ....................................................... 32

Wykres 19 Liczba pracujcych w aktywnych mikro i maych firm wedug lat prowadzenia dziaalnoci w roku 2010 ........................................... 34

Wykres 20 Nakady inwestycyjne w aktywnych przedsibiorstwach w roku 2010 ................................................................................................................ 34

Wykres 21 Warto brutto rodkw trwaych w aktywnych przedsibiorstwach w roku 2010 ......................................................................................... 37

Wykres 22 Stopie zuycia rodkw trwaych w roku 2010 ........................................................................................................................................................... 38

Wykres 23 Przychody, koszty i zysk brutto aktywnych przedsibiorstw w roku 2010 ........................................................................................................... 38

Wykres 24 Indeksy za ostatnie i przysze 12 miesicy w roku 2012 odniesione do danych z roku 2011 ..................................................................... 42

Wykres 25 Indeksy na kolejne 12 miesicy w roku 2011 i indeksy za ostatnie 12 miesicy w roku 2012 .................................................................. 43

Wykres 26 rednie wartoci indeksw za ostatnie i przysze 12 miesicy w latach 2010-2012 ..................................................................................... 44

Wykres 27 rda finansowania firmy wedug wojewdztw, brany i wielkoci firmy .......................................................................................................... 63

Wykres 28 Przyczyny finansowania firmy ze rodkw wasnych wedug wojewdztw, brany i wielkoci firmy ..................................................................... 64

Wykres 29 Ponoszenie przez firmy wydatkw inwestycyjnych wedug wojewdztw, brany i wielkoci firmy ...................................................................... 65

Wykres 30 Przedmiot wydatkw inwestycyjnych w ostatnich 12 miesicach wedug wojewdztw,

brany i wielkoci firmy .......................................................................................................................................................................................................... 68

Wykres 31 Przedmiot wydatkw inwestycyjnych w kolejnych 12 miesicach wedug wojewdztw,

brany i wielkoci firmy ........................................................................................................................................................................................................... 69

Wykres 32 Wysoko wydatkw inwestycyjnych w ostatnich 12 miesicach wedug wojewdztw,


Wykres 33 Wysoko wydatkw inwestycyjnych w kolejnych 12 miesicach wedug wojewdztw,


Wykres 34 rda finansowania inwestycji w ostatnich 12 miesicach wedug wojewdztw,


Wykres 35 rda finansowania inwestycji w kolejnych 12 miesicach wedug wojewdztw,


Wykres 36 Eksport wyborw lub usug przez firm wedug wojewdztw, brany i wielkoci firmy ................................................................................. 74

Wykres 37 Innowacja produktowa wedug wojewdztw, brany i wielkoci firmy ................................................................................................................. 77

Wykres 38 Innowacja procesowa wedug wojewdztw, brany i wielkoci firmy.................................................................................................................... 78

Wykres 39 Wysoko wydatkw na innowacje w ostatnich 12 miesicach wedug wojewdztw,


Wykres 40 Wysoko wydatkw na innowacje w kolejnych 12 miesicach wedug wojewdztw,


Wykres 41 rda finansowania innowacji w ostatnich 12 miesicach wedug wojewdztw,


Wykres 42 rda finansowania innowacji w kolejnych 12 miesicach wedug wojewdztw,


Wykres 43 Przynaleno do organizacji biznesowych wedug wojewdztw, brany i wielkoci firmy .......................................................................... 85

Wykres 44 Korzystanie z usug firm zewntrznych wedug wojewdztw, brany i wielkoci firmy.................................................................................. 87

Wykres 45 Bariery rozwoju mikro i maych firm ................................................................................................................................................................................. 89

Wykres 46 Wykorzystanie komputera w firmie ................................................................................................................................................................................... 92

Wykres 47 Stosowanie oprogramowania wspomagajcego dziaanie firmy ............................................................................................................................ 93

Wykres 48 Dostp do Internetu w firmie ............................................................................................................................................................................................... 94

Wykres 49 Mikro i mae firmy wykorzystujce Internet w kontaktach z administracj publiczn ................................................................................... 96

Wykres 50 Posiadanie wasnej strony internetowej ........................................................................................................................................................................... 97

Wykres 51 Sposb prowadzenia sprzeday przez Internet ............................................................................................................................................................... 98

Wykres 52 Dziaania reklamowe z wykorzystaniem Internetu w cigu ostatnich 12 miesicy ......................................................................................... 99Wykres 53 Korzystanie z bankowoci elektronicznej ........................................................................................................................................................................101

Wykres 54 Korzyci bankowoci elektronicznej ..................................................................................................................................................................................102

Wykres 55 Przyczyny niekorzystania z bankowoci elektronicznej .............................................................................................................................................103

Wykres 56 Obrazowy rozkad kosztw najmowanej infrastruktury w klasycznym modelu hostingowym i przy hostingu w chmurze ...........115

Wykres 57 Segmentacja brany IT w Polsce ........................................................................................................................................................................................119

Wykres 58 Warto rynku IT w Polsce, 2005-2011 ...........................................................................................................................................................................120

Wykres 59 Porwnanie rynkw IT w wybranych krajach UE, 2011 .............................................................................................................................................120

Wykres 60 Sprzeda komputerw w Polsce, 2001-2011 ................................................................................................................................................................121

Wykres 61 Sprzeda urzdze peryferyjnych w Polsce, 2001-2011 ..........................................................................................................................................122

Wykres 62 Gwne segmenty rynku systemw biznesowych i ich liderzy, 2011 ..................................................................................................................123

Wykres 63 Gwne czynniki oddziaujce na sektor IT .....................................................................................................................................................................125

Wykres 64 Nasycenie segmentu maych i rednich przedsibiorstw (SME) systemami informatycznymi w wybranych krajach UE, 2010 ..........................................................................................................................................................................................126

Wykres. 65 Aplikacja bankowoci mobilnej PekaoFirma24 ............................................................................................................................................................152

7SOWO WSTPNE

Tradycyjnie na pocztku roku mamy przyjemno przekaza Pastwu kolejn ju trzeci -

edycj Raportu o sytuacji mikro i maych firm. Cieszy nas, e z roku na rok ronie zainte-

resowanie naszym wydawnictwem wrd przedstawicieli biznesu, administracji i rodowiska

akademickiego. Moglimy si o tym przekona w trakcie konferencji w Warszawie w styczniu

2012 roku, na ktrej oficjalnie przedstawilimy raport za rok 2011 oraz podczas szesnastu kon-

ferencji zorganizowanych we wsppracy z marszakami i lokalnymi organizacjami biznesowy-

mi w kadym z wojewdztw.

Mamy nadziej, e tegoroczny raport speni oczekiwania Czytelnikw ubiegorocznej edycji oraz

tych z Pastwa, ktrzy po raz pierwszy sign do naszej publikacji. Raport o sytuacji mikro

i maych firm jest jednym z elementw spoecznej odpowiedzialnoci biznesu, na ktrej Bank

buduje relacje z Klientami i partnerami biznesowymi, administracj i rodowiskami naukowymi.

Jako wiodcy Bank, mocno zaangaowany w sektor przedsibiorczoci, chcielibymy wspiera

jego rozwj, rwnie poprzez dostarczenie unikalnej wiedzy. Naszym celem jest take rozwj

spoecznoci lokalnych, dlatego te akcentujemy w Raporcie sytuacj firm na poziomie poszcze-

glnych grup powiatw.

Wzorem roku ubiegego Raport jest rozbudowany o temat specjalny. W tym roku, korzysta-

jc z Pastwa sugestii, omawiamy tematyk e-gospodarki w kontekcie mikro i maych firm,

analizujc wykorzystanie przez przedsibiorstwa nowoczesnych technologii informacyjnych.

Powszechne stosowanie komputerw i Internetu oraz niezmiernie szybkie zmiany technologii

maj niewtpliwie znaczcy wpyw na funkcjonowanie rodzimych mikro i maych firm. Na stro-

nach tegorocznego Raportu znajd Pastwo wyniki bada dotyczcych stosowania narzdzi in-

formacyjnych, jak rwnie kilka artykuw ekspertw, ktrzy w praktyczny sposb podeszli do

tematyki e-gospodarki w mikro i maych przedsibiorstwach.

8

Bank Pekao rwnie jest zaangaowany w rozwijanie nowoczesnych technologii informacyjnych,

wdraajc rozwizania, ktre stanowi wsparcie dla przedsibiorcw w prowadzeniu dziaalnoci

gospodarczej. Nasze usugi bankowoci internetowej i mobilnej s wyrniane i nagradzane za

swoj innowacyjno i jako. Na amach Raportu chcielibymy przedstawi Pastwu nasze do-

wiadczenia w tej dziedzinie.

yczymy Pastwu przyjemnej lektury i jak co roku zapraszamy do kontaktu z nami w celu przeka-

zania wszelkich uwag i sugestii, ktre wykorzystamy w pracach nad kolejn edycj raportu.

Luigi Lovaglio Grzegorz Piwowar

Prezes Zarzdu Banku Pekao SA Wiceprezes Zarzdu Banku Pekao SA

9I STRUKTURA RAPORTU

Podobnie jak w roku ubiegym, raport skada si z dziesiciu rozdziaw. Poniej znajd Pastwo krtk charakte-rystyk poszczeglnych rozdziaw.

ROZDZIA II METODOLOGIA BADA rozdzia opisujcy metodologi bada prowadzonych wrd wacicieli mikro i maych firm.

ROZDZIA III OGLNA SYTUACJA GOSPODARCZA rozdzia prezentujcy najwaniejsze, istotne z punktu wi-dzenia mikro i maych firm, dane makroekonomiczne wraz z prognozami na najblisze miesice.

ROZDZIA IV OGLNA SYTUACJA GOSPODARCZA MIKRO I MAYCH FIRM rozdzia prezentujcy i opisujcy najwaniejsze dane statystyczne dotyczce przedsibiorstw, ze szczeglnym uwzgldnieniem mikro i maych firm.

ROZDZIA V WYNIKI BADANIA MIKRO I MAYCH FIRM W ROKU 2012 POZIOM OGLNOPOLSKI rozdzia zawierajcy wyniki bada prowadzonych w formie wywiadw telefonicznych wrd wacicieli mikro i maych firm. Wyniki badania s prezentowane w formie graficznej (mapy i wykresy) oraz opisowej na poziomie krajowym i wojewdzkim, w podziale na brane (przemys, budownictwo, handel, usugi) oraz wedug wielkoci firm (mikro i mae przedsibiorstwa).

ROZDZIA VI PODSUMOWANIE streszczenie najwaniejszych wynikw badania.

ROZDZIA VII WYKORZYSTANIE NOWOCZESNYCH TECHNOLOGII INFORMACYJNYCH W MIKRO I MAYCH FIRMACH rozdzia skadajcy si z szeciu artykuw przygotowanych przez specjalistw z szeroko rozumianego obszaru gospodarki elektronicznej.

ROZDZIA VIII ANEKS STATYSTYCZNY ZESTAWIENIE WIELKOCI WSKANIKW KONIUNKTURY WEDUG WIELKOCI PRZEDSIBIORSTW, REGIONU ORAZ BRANY prezentuje wielkoci wybranych wskanikw ko-niunktury w poszczeglnych wojewdztwach oglnie i w podziale na wielko przedsibiorstw oraz brane.

ROZDZIA IX ANEKS STATYSTYCZNY WYBRANE DANE SPOECZNO-GOSPODARCZE - rozdzia zawiera ze-stawienie najwaniejszych danych statystycznych dotyczcych przedsibiorstw, przedstawionych na poziomie oglnopolskim i wojewdzkim.

ROZDZIA X WYNIKI BADANIA MIKRO I MAYCH FIRM W ROKU 2010 POZIOM WOJEWDZKI rozdzia zawierajcy wyniki badania, ktre s prezentowane w formie graficznej (mapy i wykresy) na poziomie 66 grup powiatw (NUTS 3) w poszczeglnych wojewdztwach.

10

II METODOLOGIA BADA (Tomasz Woniczka, PBS sp. z o.o.)

Celem badania byo poznanie opinii wacicieli mikro i maych przedsibiorstw na temat istotnych obszarw funk-cjonowania przedsibiorstw. Wykonawc badania, podobnie jak w dwch poprzednich latach, byo PBS sp. z o.o.

Narzdziem badawczym by ustrukturyzowany kwestionariusz wywiadu. Zawiera on wystandaryzowane pytania dotyczce okrelonego problemu lub zagadnienia, uporzdkowane w odpowiedniej kolejnoci i pogrupowane w bloki tematyczne. Kwestionariusz przygotowany zosta przez Bank Pekao SA i skada si z 68 pyta (w roku 2010 pyta byo 58, a w 2011 65). Co roku Respondenci wypowiadaj si na temat:

oceny sytuacji gospodarczej, sytuacji finansowej, zatrudnienia, dostpnoci zewntrznego finansowania, inwestycji, eksportu, innowacyjnoci, otoczenia biznesu.

Co roku poruszany jest te temat dodatkowy. W tym roku byo to wykorzystanie technologii informacyjnych. Z tematem tym byo zwizanych 10 pyta.

W wikszoci przypadkw respondenci byli pytani o ocen ostatnich 12 miesicy (np. sytuacja Pani/Pana firmy jest obecnie duo lepsza/lepsza/taka sama/gorsza/duo gorsza ni roku temu) oraz ocen perspektyw rozwoju w cigu najbliszych 12 miesicy (np. sytuacja Pani/Pana firmy bdzie w cigu najbliszych 12 miesicy duo lepsza/lepsza/taka sama/gorsza/duo gorsza ni obecnie).

Przedsibiorstwa biorce udzia w badaniu zostay podzielone na:

mikrofirmy przedsibiorstwa, w ktrych pracuje maksymalnie 9 osb, mae firmy przedsibiorstwa, w ktrych pracuje od 10 do 49 pracownikw.

Badanie opinii wacicieli mikro i maych przedsibiorstw zrealizowane zostao w formie wywiadw telefonicz-nych przeprowadzanych ze studia telefonicznego PBS w Sopocie. cznie zrealizowano 6 900 wywiadw, z czego 6 056 wywiadw z wacicielami mikro firm i 844 wywiady z wacicielami maych firm. Badanie zostao prze-prowadzone w dniach od 3 do 21 wrzenia 2012 roku.

W badaniu zastosowano schemat losowania warstwowego nieproporcjonalnego1. Wybrana metodologia badaw-cza pozwolia uzyska reprezentatywne wyniki badania dla przedsibiorstw, w ktrych pracuje nie wicej ni 49 osb. Schemat ten umoliwi porwnywanie wynikw na poziomie grup powiatw (podregiony GUS).

Warstwy zdefiniowane zostay przez nastpujce zmienne warstwujce:

zmienna geograficzna: podregion (66 podregionw NUTS 3), kategoria wielkoci zatrudnienia (0-9, 10-49 firmy mikro i mae), brana (grupy PKD: budownictwo, produkcja, usugi, handel).

Dla kadego z elementw zmiennej geograficznej zrealizowano prb o wielkoci minimum 104 jednostek na kady podregion (cznie n=6900).

1 W kadej warstwie geograficznej liczba wywiadw podzielona zostaa nieproporcjonalnie pomidzy warstwy okrelone przez wielko zatrudnienia oraz bran.

11

Na poziomie ufnoci 0,952 maksymalny bd statystyczny dla wartoci procentowych wynosi:

cay kraj - nie wicej ni +/-1,8 pkt %, na poziomie wojewdztwa okoo +/-5 pkt %, w podregionie okoo +/-10 pkt %.

Na poziomie ufnoci 0,95 maksymalny bd statystyczny dla wartoci indeksw wynosi:

cay kraj - nie wicej ni +/-0,5 pkt, na poziomie wojewdztwa okoo +/-2 pkt, w podregionie okoo +/- 4 pkt.

W kadej warstwie geograficznej liczba wywiadw podzielona zostaa nieproporcjonalnie pomidzy warstwy okrelone przez wielko zatrudnienia oraz bran. Zastosowanie schematu nieproporcjonalnego miao na celu takie skonstruowanie prby, by oprcz wnioskowania na poziomie zmiennej geograficznej (wojewdztwa lub podregionu), moliwe byo rwnie porwnywanie wynikw na poziomie 4 gwnych bran dziaalnoci:

produkcja, usugi, handel, budownictwo.

Losowanie jednostek odbyo si niezalenie w kadej warstwie, z wykorzystaniem schematu prostego3 z jedna-kowym prawdopodobiestwem wyboru.

Operat doboru stanowia komercyjna baza danych, zawierajca informacje geograficzne, administracyjne, tele-adresowe, bran dziaalnoci oraz wielko zatrudnienia.

Za wzgldu na nieproporcjonalny schemat doboru, przed analiz danych struktura prby zostaa dopasowana do struktury populacji. Zastosowano wag analityczn uwzgldniajc:

podregion GUS, grup zatrudnienia, bran dziaalnoci.

W pierwszym etapie waenia na podstawie danych z rejestru REGON okrelona zostaa struktura populacji ze wzgldu na wspomniane wyej zmienne. W kolejnym kroku struktura prby zostaa skorygowana, by odzwiercie-dlaa struktur populacji. Po zastosowaniu wagi moliwe jest wnioskowanie na poziomie caego kraju.

Tabela 1 przedstawia liczb wywiadw zrealizowanych wrd mikro i maych firm oraz wrd firm z rnej brany.

Tabela 1 Struktura prby

Liczba wywiadw Niewaony Waony

FirmaMikro 6056 87,8% 96,5%

Maa 844 12,2% 3,5%

RAZEM 6 900 100,0% 100,0%

Brana

Produkcja 665 9,6% 13,0%

Usugi 4101 59,4% 41,5%

Handel 1618 23,4% 32,3%

Budownictwo 516 7,5% 13,2%

RAZEM 6 900 100,0% 100,0%

2 Oznacza to 95-procentowe prawdopodobiestwo, e wynik pomiaru zawiera si +/- w granicy bdu statystycznego.3 Kady element z operatu losowania ma jednakow szans znalezienia si w prbie.

12

Na potrzeby raportu stworzono indeks (wskanik odpowiedzi). Jest on odniesiony do 100. Oznacza to, e 100 jest jego wartoci neutraln. Zastosowano nastpujc skal wag dla indywidualnych odpowiedzi na pytania:

50 duo gorzej, 75 gorzej, 100 ani lepiej, ani gorzej, 125 lepiej, 150 duo lepiej.

Indeks rwny 50 oznacza minimaln (najgorsz moliw) ocen. Indeks rwny 150 oznacza maksymaln (naj-wysz moliw) ocen.

W raporcie na mapach prezentujcych wyniki, indeks prezentowany jest jako X/Y, gdzie:

X oznacza indeks za ostatnie 12 miesicy, Y oznacza indeks za przysze 12 miesicy.

Kolorystyka map odnosi si do rnicy midzy wskanikiem koniunktury za ostatnie i przysze 12 miesicy.

Na mapkach prezentujcych wyniki pyta z obszaru otoczenia biznesowego prezentowany jest tylko indeks dla sytuacji teraniejszej (brak rozrnienia na ostatnie i przysze 12 miesicy). Wynika to z faktu, i respondenci oceniali satysfakcj z usug wiadczonych obecnie przez instytucje otoczenia biznesowego. Kolorystyka tych map odnosi si do rnicy midzy indeksem za rok 2012 w poszczeglnych podregionach (mapy wojewdztw) / wo-jewdztwach (mapa Polski), a wynikiem oglnym dla caej Polski.

Dodatkowo na mapach prezentowane s supki w kolorze tym, rowym oraz bordowym. Oznaczaj one rednie z indeksw za ostatnie i przysze 12 miesicy za rok 2010 (ty supek), 2011 (rowy supek) oraz 2012 (bordowy supek).

13

III OGLNA SYTUACJA GOSPODARCZA (Wojciech Matysiak, Marcin Mrowiec, Bank Pekao SA)

1. Streszczenie

W pierwszych trzech kwartaach 2012 roku tempo wzrostu gospodarczego zmniejszyo si wzgldem odnotowa-nego w 2011 roku. Wynioso ono 2,4% wobec 4,3% w 2011 roku. Do obnienia dynamiki PKB przyczyni si wol-niejszy wzrost popytu krajowego, w szczeglnoci nakadw brutto na rodki trwae oraz konsumpcji prywatnej.

W 2013 roku naley oczekiwa obnienia tempa wzrostu gospodarczego wzgldem roku 2012. Pogorszenie sy-tuacji na rynku pracy negatywnie wpynie na wzrost konsumpcji prywatnej. Mniejszy popyt krajowy i zagraniczny poskutkuje uwolnieniem mocy wytwrczych przedsibiorstw, co z kolei obniy ich skonno do inwestowania. Szacujemy, e wzrost gospodarczy w 2013 roku wyniesie 1,7%.

W 2012 roku odnotowano wzrost stopy bezrobocia wzgldem 2011 roku. Poczwszy od drugiego kwartau 2012 roku tempo wzrostu realnych wynagrodze w sektorze przedsibiorstw byo ujemne. Oceniamy, e realny fun-dusz pac w 2013 roku wzronie o zaledwie 0,3%, a stopa bezrobocia wzronie na koniec roku do 13,8%.

Przez pierwsze trzy kwartay 2012 roku inflacja CPI utrzymywaa si w okolicach 4,0% r/r, a wic powyej grnego ograniczenia dopuszczalnych odchyle od celu inflacyjnego. Wysoki poziom inflacji zwizany by gwnie z szyb-kim wzrostem cen paliw. Wysoki poziom inflacji skoni Rad Polityki Pieninej do podwyki stp procentowych w maju o 25 p.b. W listopadzie, z uwagi na coraz silniejsze symptomy spowolnienia wzrostu gospodarczego oraz osabienie presji inflacyjnej, wadze monetarne zdecydoway si rozpocz cykl obniek stp procentowych. W li-stopadzie Rada Polityki Pieninej obniya stopy procentowe o 25 p.b. i zapowiedziaa kolejne obniki. Oceniamy, e cykl agodzenia polityki monetarnej zakoczy si w marcu, a stopa referencyjna zostanie obniona do 3,75%.

Rok 2012 przynis spowolnienie wzrostu akcji kredytowej dla przedsibiorstw. Najczstszym rdem finanso-wania inwestycji w firmach pozostay rodki wasne. Banki zaostrzay polityk kredytow w segmencie przedsi-biorstw, gwnie w zakresie mar i wymaganych zabezpiecze. Zaostrzenie polityki kredytowej zwizane byo przede wszystkim z podwyszonym ryzykiem przyszej sytuacji gospodarczej i wzrostem ryzyka poszczeglnych bran.

Na pocztku 2012 roku kurs EUR/PLN umocni si silnie. Kurs spad z okoo 4,50 na pocztku stycznia do oko-o 4,10 w marcu. Ponowny wzrost kursu EUR/PLN mia miejsce w maju. Osabienie zotego byo krtkotrwae i od czerwca polska waluta ponownie aprecjonowaa. W trzecim kwartale 2012 roku kurs EUR/PLN powrci do przedziau 4,00-4,20. Warto zaznaczy, e zmienno kursu walutowego wprowadza niepewno do dziaania firmy oraz generuje wysokie koszty operacji zabezpieczajcych. W trzecim kwartale 2012 roku, gdy kurs zotego ustabilizowa si, firmy rzadziej zgaszay problemy w dziaalnoci gospodarczej zwizane z wahaniami kursw. Obecny poziom kursu walutowego jest oceniany przez firmy jako korzystny dla eksportu. Barier dla wzrostu polskiej sprzeday zagranicznej moe by jednak wysoka niepewno sytuacji gospodarczej oraz niski popyt w strefie euro.

Ustawa budetowa na rok 2013 zakada deficyt rzdowy na poziomie 35,5 mld PLN. Rwnoczenie Ministerstwo Finansw prognozuje, e deficyt caego sektora finansw publicznych w 2012 roku wyniesie nie wicej ni 3,5% PKB, a w 2013 roku spadnie do 3,0% PKB. Resort planuje, e relacja pastwowego dugu publicznego wyniesie w 2012 roku 52,4% PKB, a w 2013 roku zmniejszy si do 51,4%.

W 2012 roku obniyy si wyrwnane sezonowo wskaniki oglnego klimatu koniunktury w przetwrstwie prze-mysowym, budownictwie oraz handlu publikowane przez GUS. Przedsibiorstwa negatywnie oceniay zmiany w oglnej sytuacji gospodarczej w kraju. Sygnalizoway spadki biecego poziomu produkcji oraz kurczenie si

14

portfela zamwie. Prognozy dotyczce wielkoci produkcji pogorszyy si wzgldem poprzedniego roku. Z bada koniunktury wynika, e przedsibiorstwa maj coraz wiksze problemy z regulowaniem biecych zobowiza finansowych. Firmy spodziewaj si redukcji zatrudnienia.

2. Wzrost gospodarczy

W cigu pierwszych trzech kwartaw 2012 roku tempo wzrostu gospodarczego zmniejszyo si wzgldem od-notowanego w 2011 roku. Wynioso ono 2,4% wobec 4,3% w caym 2011 roku. Spowolnienie wzrostu gospo-darczego wynikao m.in. z niszego tempa wzrostu spoycia indywidualnego (1,0% w cigu pierwszych trzech kwartaw 2012 roku wobec 2,5% w 2011 roku). Nisze tempo wzrostu odnotowano take w przypadku na-kadw brutto na rodki trwae wynioso ono 1,3% wobec 9,0% w 2011 roku. Popyt krajowy wzrs w cigu pierwszych trzech kwartaw o 0,4% wobec wzrostu o 3,4% w 2011 roku. Analizujc struktur PKB od strony war-toci dodanej zwraca uwag przede wszystkim silne spowolnienie jej wzrostu w sektorze przemysowym (2,3% w pierwszych trzech kwartaach 2012 roku wobec 10,0% w 2011 roku) oraz w budownictwie (0,3% w okresie stycze-wrzesie 2012 roku wobec 8,2% w 2011 roku).

Spowolnienie wzrostu konsumpcji prywatnej w 2012 roku wynika w duej mierze z pogarszajcej si sytuacji na rynku pracy, znajdujcej odzwierciedlenie w malejcych realnych wynagrodzeniach. Z uwagi na spadek realnych pac, wzrost konsumpcji w pierwszym proczu 2012 roku by w duej mierze finansowany oszczdnociami. Sytuacja taka bya jednak niemoliwa do utrzymania w duszym okresie. Rosnce obawy konsumentw przed bezrobociem zmniejszay rwnie ch do finansowania konsumpcji kredytem.

Tempo wzrostu inwestycji zmniejszyo si znacznie w porwnaniu do ubiegego roku, gwnie z tytuu znacznego regresu inwestycji sektora prywatnego. Barier dla inwestycji prywatnych by niedostateczny popyt i malejce wykorzystanie biecych mocy wytwrczych. Tempo wzrostu inwestycji publicznych byo podtrzymywane reali-zacj projektw wspfinansowanych ze rodkw Unii Europejskiej.

Obnienie tempa wzrostu gospodarczego w okresie stycze-wrzesie 2012 roku znalazo odzwierciedlenie w po-gorszeniu wynikw finansowych przedsibiorstw. Wynik finansowy brutto wynis w tym okresie 81,2 mld PLN wobec 92,8 mld PLN przed rokiem. Wynik finansowy netto wynis 67,2 mld PLN i by niszy o 13,1% ni w ana-logicznym okresie 2011 r. Zysk netto obniy si o 6,3% (wobec wzrostu o 13,9% przed rokiem), a strata netto wzrosa o 34,3% (przed rokiem notowano wzrost o 10,2%). Zysk netto wykazao 72,1% ogu przedsibiorstw (wobec 72,8% przed rokiem).

Wykres 1 Tempo wzrostu gospodarczego i jego skadowe

Page 1

Eksport netto (skala wpywu, pp.)Akumulacja brutto (skala wpywu, pp.)Spoycie ogem (skala wpywu, pp.)PKB (%, r/r)

-6

-4

-2

0

2

4

6

8

10

12

2007 2008 2009 2010 2011 2012

15

3. Perspektywy wzrostu konsumpcji

Spoycie ogem wzroso w 2011 roku o 1,5%, w tym spoycie indywidualne zwikszyo si o 2,5%, a spoycie publiczne spado o 1,7%. W cigu pierwszych trzech kwartaw 2012 roku tempo wzrostu spoycia ogem ob-niyo si do 0,8% (spoycie indywidualne wzroso o 1,0%, a publiczne pozostao na poziomie niezmienionym w porwnaniu do analogicznego okresu poprzedniego roku). Rok 2013 moe charakteryzowa si wolnym tem-pem wzrostu konsumpcji. Pogarszajca si sytuacja na rynku pracy, ujemne realne tempo wzrostu funduszu pac, coraz mniejsza sia przetargowa pracownika oraz rosnce obawy przed utrat pracy niekorzystnie wpywaj na nastroje konsumentw i zniechcaj do podejmowania decyzji zakupowych.

W latach 2011 i 2012 nominalne tempo wzrostu sprzeday detalicznej przekraczao nominalny wzrost funduszu pac w sektorze przedsibiorstw, co pozwala wnioskowa, e dua cz konsumpcji bya finansowana oszczd-nociami. Tymczasem od 2010 roku obserwuje si trend spadkowy stopy oszczdzania gospodarstw domowych i nie naley oczekiwa, aby dalsze finansowanie konsumpcji oszczdnociami mogo zosta utrzymane. Gospo-darstwa domowe nie posikuj si rwnie kredytem konsumpcyjnym. W drugiej poowie 2011 roku warto kredytw konsumpcyjnych gospodarstw domowych wesza w trend spadkowy, ktry utrzymywa si rwnie w 2012 roku. Poza mniejsz chci wykorzystywanie kredytw konsumpcyjnych do finansowania wydatkw zwizan m.in. z pogarszajc si sytuacj na rynku pracy, wpyw na spadek popytu na kredyt miao zaostrzenie polityki kredytowej przez banki.

Wykres 2 Dynamika sprzeday detalicznej r/r oraz indeks koniunktury konsumenckiej GUS opisujcy dokonywanie wanych zakupw przez gospodarstwa domowe

-50

-45

-40

-35

-30

-25

-20

-15

-5

0

5

10

15

20

25

30

2007 2008 2009 2010 2011 2012

sprzeda detaliczna (%, r/r, lewa o)

dokonywanie wanych zakupw - wskanikkoniunktury GUS (pkt, prawa o)

Wrd czynnikw negatywnie wpywajcych na poziom konsumpcji gospodarstw domowych naley rwnie wy-mieni utrzymujcy si wysoki poziom inflacji. Silny wzrost cen paliw i ywnoci, a wic towarw, na ktre popyt jest sztywny ograniczy wydatki gospodarstw domowych na inne towary i usugi.

4. Perspektywy wzrostu inwestycji

W 2011 roku tempo wzrostu nakadw brutto na rodki trwae wynioso 9,0%, jednak w cigu pierwszych trzech kwartaw 2012 wyranie spowolnio do 1,3%. Oceniamy, e w 2013 roku tempo wzrostu inwestycji bdzie jeszcze nisze, prawdopodobnie ujemne.

W duej mierze bdzie miao to zwizek z niskim popytem inwestycyjnym w sektorze prywatnym. W 2012 roku wykorzystanie mocy wytwrczych w firmach byo wysze ni rok wczeniej. Jednak ze wzgldu na sabncy

16

popyt mona oczekiwa zmniejszenia wykorzystania mocy wytwrczych w przedsibiorstwach w 2013 roku, a co za tym idzie spadku zainteresowania podejmowaniem nowych inwestycji. W sektorze publicznym wysza aktywno inwestycyjna zwizana jest z realizacj Narodowej Strategii Spjnoci 2007-2013, a wic wsparciem inwestycji rodkami z Unii Europejskiej.

Wykres 3 Wykorzystanie mocy wytwrczych w przedsibiorstwach przemysowych oraz dynamika r/r nakadw brutto na rodki trwae (dane kwartalne)

-15

-10

-5

0

5

10

15

20

25

30

68

70

72

74

76

78

80

82

I 2007 III I 2008 III I 2009 III I 2010 III I 2011 III I 2012 III

wykorzystanie mocy wytwrczych (%, lewa o)

nakady brutto na rodki trwae (%, r/r, prawa o)

Raport Narodowego Banku Polskiego4 wskazuje na dalszy wzrost dysproporcji w aktywnoci inwestycyjnej po-midzy duym firmami a sektorem MSP, ktre czciej wstrzymuj decyzje o podejmowaniu inwestycji. Gbokie-go spadku aktywnoci inwestycyjnej naley spodziewa si m.in. w budownictwie i transporcie.

5. Rynek pracy

Rok 2012 przynis pogorszenie sytuacji na rynku pracy. Na koniec trzeciego kwartau 2012 roku stopa bezro-bocia rejestrowanego wynosia 12,4%, podczas gdy na koniec trzeciego kwartau 2011 roku bya rwna 11,8%. W cigu trzech kwartaw 2012 roku tempo wzrostu przecitnego wynagrodzenia w sektorze przedsibiorstw wynioso 3,7% r/r w ujciu nominalnym oraz -0,2% r/r w ujciu realnym. W tym okresie zatrudnienie w sektorze przedsibiorstw wzroso o 0,3% r/r.

Badania Narodowego Banku Polskiego sugeruj, e zapocztkowana w poowie roku tendencja spadku zatrudnie-nia w sektorze przedsibiorstw moe by kontynuowana. W ujciu sektorowym najsilniejszego spadku zatrudnie-nia naley spodziewa si w budownictwie, znaczne redukcje etatw mog dotkn take sektor przemysowy. Sektor usug moe zachowa stabilny poziom zatrudnienia. Prognozy zatrudnienia s lepsze w maych firmach (zatrudniajcych mniej ni 50 osb), natomiast istotnej redukcji etatw naley spodziewa si w firmach naj-wikszych (co najmniej 2000 osb). Eksporterzy przedstawiaj nieco lepsze prognozy zatrudnienia od firm pro-dukujcych na rynek krajowy, jednak rwnie i w tej grupie przewidywane s spadki zatrudnienia.

W zwizku z planowan redukcj etatw skala podwyek wynagrodze bdzie niewielka.

4 Informacja o kondycji sektora przedsibiorstw ze szczeglnym uwzgldnieniem stanu koniunktury w III kwartale 2012 oraz prognoz koniunktury na IV kwarta 2012

17

6. Inflacja

Przez pierwsze trzy kwartay 2012 roku inflacja CPI utrzymywaa si w okolicach 4,0% r/r, a wic powyej grnego ograniczenia dopuszczalnych odchyle od celu inflacyjnego. We wrzeniu wskanik inflacji by rwny 3,8% r/r. Wysoki poziom inflacji zwizany by gwnie z szybkim wzrostem cen paliw. Inflacja bazowa po wyczeniu cen ywnoci i energii pozostawaa w tym okresie poniej wskanika CPI. Od pocztku roku inflacja bazowa wykazy-waa lekk tendencj spadkow. W styczniu wyniosa ona 2,5% r/r, a we wrzeniu bya rwna 1,9% r/r.

Inflacja w 2012 roku miaa przede wszystkim charakter kosztowy. Dynamika cen produkcji sprzedanej przemysu wynosia w cigu pierwszych dziewiciu miesicy 2012 roku 4,5% r/r. Wskanik ten w 2012 roku notowa jednak wyran tendencj spadkow zwizan ze spadkiem aktywnoci w sektorze przemysowym, umocnieniem zo-tego (na pocztku roku) oraz spadkiem globalnych cen surowcw (w poowie roku). Badania Narodowego Banku Polskiego wskazuj, e wzrost cen surowcw i materiaw stanowi w trzecim kwartale 2012 roku drug najcz-ciej wymienian przez przedsibiorstwa barier rozwoju dziaalnoci gospodarczej.

Inflacja uporczywie utrzymujca si powyej celu Narodowego Banku Polskiego skonia Rad Polityki Pieninej do podwyki stp procentowych o 25 p.b. w maju. Decyzja ta bya zaskoczeniem dla rynku, ktry zakada, e RPP w obliczu spowolnienia gospodarczego oraz redniookresowych prognoz spadku inflacji nie zdecyduje si na za-ostrzenie polityki pieninej. Wadze monetarne swoj decyzj uzasadniay m.in. ryzykiem utrwalenia si inflacji na podwyszonym poziomie z uwagi na relatywnie wysoki poziom oczekiwa inflacyjnych.

W listopadzie 2012 roku Narodowy Bank Polski opublikowa projekcj inflacyjn, ktra wskazuje, e wskanik CPI w 2013 roku spadnie do 2,5% z 3,8% w 2012 roku, a w 2014 roku uksztatuje si na poziomie 1,5%. Perspektywa powrotu inflacji do celu w 2013 roku oraz nasilajce si spowolnienie aktywnoci gospodarczej skonio Rad Po-lityki Pieninej do obnienia stp procentowych o 25 p.b. podczas listopadowego posiedzenia. Czonkowie Rady zaznaczyli, e ta decyzja bya pocztkiem cyklu agodzenia polityki pieninej i w kolejnych miesicach naley oczekiwa dalszych obniek stp.

Spodziewamy si, e inflacja moe powrci w okolice celu inflacyjnego (2,5%) ju na pocztku 2013 roku. Uwa-amy jednak, e w drugiej poowie 2013 roku spadkowy trend inflacji moe zosta zatrzymany, a nawet inflacja moe nieco wzrosn z uwagi na wzrost dynamiki cen ywnoci, w szczeglnoci cen misa. Taki scenariusz moe powstrzyma Rad Polityki Pieninej przed wiksz skal obniek stp procentowych uwaamy, e w caym cyklu zostan one obnione o 100 p.b.

Wykres 4 Wskanik cen towarw i usug konsumpcyjnych (CPI) , wskanik cen produkcji sprzedanej przemysu (PPI), wskanik inflacji bazowej oraz stopa referencyjna NBP.

-4

-2

0

2

4

6

8

10

2007 2008 2009 2010 2011 2012

stopa referencyjna NBP (%)

inflacja PPI (%, r/r)

inflacja CPI (%, r/r)

inflacja bazowa (%, r/r)

18

7. Kredyty przedsibiorstw

Wzrost kredytw przedsibiorstw wyranie spowolni. Jeszcze w styczniu 2012 roku wynosi 15,9% r/r, a ju we wrzeniu jedynie 7,7% r/r.

Przedsibiorstwa najczciej finansuj nowe inwestycje ze rodkw wasnych. Wedug bada Narodowego Banku Polskiego ten sposb finansowania wybiera okoo 45% ankietowanych firm. Po kredyty bankowe w celu pozyska-nia rodkw na inwestycje siga okoo 30% przedsibiorstw. Z innych rde (np. pozabankowych form finanso-wania obcego) korzysta co czwarta firma. W cigu 2012 roku zmniejszy si udzia inwestorw samofinansujcych si. Spadek ten mona wiza z pogarszajcymi si od pocztku roku wynikami finansowymi przedsibiorstw.

W 2012 roku przedsibiorstwa rzadziej ni w 2011 roku ubiegay si o kredyt. Spad rwnie udzia zaakceptowa-nych wnioskw kredytowych. Najczstszym powodem odmw przyznania kredytu by brak zdolnoci kredytowej. Istotn przyczyn odmw jest rwnie niedostateczne zabezpieczenie kredytu.

Struktura przeznaczenia kredytw pozostaa stabilna wzgldem poprzedniego roku. Przedsibiorstwa przezna-czaj kredyt bankowy przede wszystkim na finansowanie kapitau obrotowego, a w mniejszym stopniu na finan-sowanie inwestycji w rodki trwae.

Z raportu Narodowego Banku Polskiego Sytuacja na rynku kredytowym zawierajcego wyniki ankiety skierowa-nej do przewodniczcych komitetw kredytowych w bankach za czwarty kwarta 2012 roku wynika, e w trzecim kwartale 2012 roku banki zaostrzyy polityk kredytow w segmencie przedsibiorstw, gwnie w zakresie mar i wymaganych zabezpiecze. Zaostrzenie polityki kredytowej zwizane byo przede wszystkim z podwyszonym ryzykiem przyszej sytuacji gospodarczej i wzrostem ryzyka poszczeglnych bran. Do bran o podwyszonym ryzyku banki zaliczyy sektor budowlany (w tym budownictwo mieszkaniowe, budownictwo drogowe oraz pro-dukcj materiaw budowlanych) oraz bran motoryzacyjn.

Wykres 5 Dynamika kredytw przedsibiorstw (r/r) oraz oprocentowanie stanu umw zotowych kredytw dla przedsibiorstw

5.0%

5.5%

6.0%

6.5%

7.0%

7.5%

8.0%

-10

-5

0

5

10

15

20

25

30

35

2007 2008 2009 2010 2011 2012

kredyty przedsibiorstw (%, r/r, lewa o)

oprocentowanie stanu umw zotowychkredytw dla przedsibiorstw (%, prawa o)

19

8. Kurs walutowy a eksport

Na pocztku 2012 roku kurs EUR/PLN silnie si umocni. Kurs spad z okoo 4,50 na pocztku stycznia do okoo 4,10 w marcu. Ponowny wzrost kursu EUR/PLN mia miejsce w maju. Wwczas kurs przekroczy poziom 4,40. Osabienie zotego byo jednak krtkotrwae i od czerwca polska waluta ponownie aprecjonowaa. W trzecim kwartale 2012 roku kurs EUR/PLN powrci do przedziau 4,00-4,20. Podobnie zachowywa si zoty wzgldem dolara amerykaskiego. Na pocztku roku kurs USD/PLN spad z okoo 3,50 do okoo 3,10. Majowa skala osa-bienia zotego wzgldem dolara bya silniejsza ni wzgldem euro z uwagi na spadek kursu EUR/USD. Na koniec maja kurs USD/PLN wynosi 3,55, potem jednak powrci od przedziau 3,10-3,30.

Zmienno kursu walutowego wprowadza niepewno do dziaania firmy oraz generuje wysokie koszty operacji zabezpieczajcych. Naley podkreli take, e osabienie zotego z jednej strony wpywa na wzrost konkuren-cyjnoci cenowej oraz opacalnoci polskiej sprzeday zagranicznej rozliczanej w walucie obcej, z drugiej jednak wpywa na wzrost kosztw importu zaopatrzeniowego w przedsibiorstwach, co zmusza firmy do redukcji innych kosztw. Wahania kursu walutowego w 2012 roku znalazy odzwierciedlenie w badaniu koniunktury przedsi-biorstw, ktre prowadzi Narodowy Bank Polski. W czwartym kwartale 2011 roku oraz w pierwszym proczu czstotliwo pojawiania si problemw zwizanych z wahaniami kursw walutowych istotnie podwyszya si wzgldem pierwszych trzech kwartaw 2011 roku. W trzecim kwartale 2012 roku, gdy kurs zotego ustabilizo-wa si, firmy rzadziej zgaszay problemy w dziaalnoci gospodarczej zwizane z wahaniami kursw.

Deficyt na rachunku obrotw towarowych w 2011 roku wynis 10,1 mld EUR. Szacujemy, e w 2012 roku defi-cyt handlowy istotnie si zawzi. Silnemu spowolnieniu wzrostu eksportu towarzyszy spadek importu. Obecny poziom kursu walutowego jest oceniany przez firmy jako korzystny z punktu widzenia opacalnoci polskiej sprze-day zagranicznej. Pomimo relatywnie wysokiej opacalnoci eksportu barier dla jego wzrostu moe by wysoka niepewno sytuacji gospodarczej oraz niski popyt w strefie euro.

9. Deficyt budetowy i dug publiczny

Ustawa budetowa na 2012 rok przewiduje deficyt rzdowy na poziomie 35 mld PLN. Wedug szacunkowych da-nych o wykonaniu budetu pastwa za okres pierwszych trzech kwartaw 2012 r. deficyt w tym okresie wynis 21,1 mld PLN, a wic 60,4% planu na cay rok. W cigu pierwszych dziewiciu miesicy br. dochody budetowe zostay zrealizowane w 72,8%, a wydatki w 71,5%.

Ustawa budetowa na rok 2013 przewiduje deficyt budetu na poziomie 35,5 mld PLN. Ustawa budetowa zaka-da wzrost gospodarczy w 2013 roku na poziomie 2,2% oraz inflacj rwn 2,7%.

Ministerstwo Finansw prognozuje, e deficyt caego sektora finansw publicznych w 2012 roku wyniesie nie wicej ni 3,5% PKB, a w 2013 roku 3,0% PKB. Wedug Strategii zarzdzania dugiem sektora finansw publicz-nych na lata 2013-2016 relacja pastwowego dugu publicznego do PKB ma w 2012 roku wynie 52,4%, a w 2013 roku zmniejszy si do 51,4%.

20

Wykres 6 cieka wykonania deficytu budetowego w latach 2008-2012 w mld PLN

-10

0

10

20

30

40

50

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

2008 2009 2010 2011 2012

10. Wskaniki koniunktury

Rok 2012 przynis pogorszenie wzgldem roku 2011 wyrwnanych sezonowo wskanikw oglnego klimatu koniunktury w przetwrstwie przemysowym, budownictwie oraz handlu publikowanych przez GUS.

Przedsibiorstwa z sektora przetwrstwa przemysowego wskazuj na kurczenie si portfela zamwie zarwno krajowych jak i zagranicznych, a take na spadek biecej produkcji. Firmy sygnalizuj rwnie nadmierny poziom zapasw, jedynie w jednostkach maych (zatrudniajcych mniej ni 50 osb) jest on odpowiedni do zapotrze-bowania. Pogorszyy si take oceny zdolnoci regulowania biecych zobowiza finansowych. Prognozy for-muowane przez przedsibiorstwa przemysowe s bardziej pesymistyczne ni rok temu. Firmy spodziewaj si dalszego zmniejszenia portfela zamwie oraz produkcji. Z analizy skadowych wskanikw koniunktury wynika take, e planowane s redukcje zatrudnienia.

Poziom wskanikw koniunktury GUS sugeruje silne pogorszenie sytuacji w sektorze budowlanym. Biece oceny i prognozy portfela zamwie, poziomu produkcji i sytuacji finansowej s bardziej niekorzystne od formuowa-nych w 2011 roku. Wzrosy take opnienia w terminowych ciganiu nalenoci za wykonane roboty budowla-no-montaowe. Zapowiadane jest ograniczanie zatrudnienia.

Relatywnie najmniejszy spadek wskanikw koniunktury wzgldem poprzedniego roku odnotowano w sekto-rze handlowym. Jednake i tu pogorszeniu ulegy oceny biecej i przyszej sprzeday. Podmioty z tego sekto-ra sygnalizoway wzrost trudnoci w biecym regulowaniu zobowiza finansowych, a take wskazyway na nadmierny poziom zapasw towarw. Przedsibiorstwa z sektora handlowego rwnie prognozuj zmniejszenie zatrudnienia.

21

Wykres 7 Wskaniki koniunktury w budownictwie, przetwrstwie przemysowym i handlu

-30

-25

-20

-15

-10

-5

0

5

10

03-09 09-09 03-10 09-10 03-11 09-11 03-12 09-12

wyrwnany sezonowo wskanik oglnego klimatu koniunktury wbudownictwiewyrwnany sezonowo wskanik oglnego klimatu koniunktury wprzetwrstwie przemysowymwyrwnany sezonowo wskanik oglnego klimatu koniunktury whandlu

22

IV OGLNA SYTUACJA GOSPODARCZA MIKRO I MAYCH FIRM (Anna Stasiak, Bank Pekao SA)

W IV czci raportu zaprezentowane zostay podstawowe dane statystyczne dotyczce sektora mikro i maych firm. Podobnie jak w ubiegorocznym Raporcie Banku Pekao SA, gwnym rdem informacji dla tego rozdziau by raport Gwnego Urzdu Statystycznego (GUS) Dziaalno przedsibiorstw niefinansowych w 2010 roku oraz dane z Banku Danych Lokalnych GUS (www.stat.gov.pl), a take z raportu GUS Dziaalno gospodarcza przedsibiorstw o liczbie pracujcych do 9 osb w 2011 r..

Dane zaprezentowane zostay w czterech blokach tematycznych:

liczba mikro i maych firm, zatrudnienie w mikro i maych firmach, inwestycje mikro i maych firm, wynik finansowy mikro i maych firm.

Podobnie jak w badaniu Banku, przez mikroprzedsibiorstwa s rozumiane firmy, w ktrych pracuje do 9 osb, przez mae firmy przedsibiorstwa, w ktrych pracuje od 10 do 49 osb. Dla celw porwnawczych w analizie prezentowane s take wybrane dane odnoszce si do rednich (50-249 pracujcych) i duych firm ( jednostki o liczbie pracujcych powyej 249 osb).

Warto podkreli, i wikszo danych pochodzcych z GUS zaprezentowanych w tej czci raportu odnosi si do stanu z roku 2010, dlatego wyniki badania prowadzonego w roku 2012 przez Bank Pekao SA i opisanego w kolejnym rozdziale trudno odnosi do danych statystycznych zawartych poniej. Niemniej jednak pokazanie liczby, zatrudnienia, inwestycji oraz wyniku finansowego mikro i maych firm w roku 2010 pozwala pokaza rol tej grupy przedsibiorstw w polskiej gospodarce i stanowi dobre to dla analizy tegorocznych wynikw badania mikro i maych firm.

1. Liczba mikro i maych firm

Gwny Urzd Statystyczny podaje dwa rodzaje danych dotyczcych liczby mikro i maych firm w Polsce. Pierw-szym z nich jest rejestr REGON. Dane na temat liczby firm zarejestrowanych i wyrejestrowanych z rejestru REGON prezentowane w niniejszym Raporcie pochodz z Banku Danych Lokalnych i dotycz roku 2011.

Drugim i znacznie lepszym rdem wiedzy na temat liczby mikro i maych firm, opartym na penych (mae firmy) i reprezentatywnych (mikrofirmy) badaniach prowadzonych przez GUS, jest raport Dziaalno przedsi-biorstw niefinansowych w 2010 roku. Raport ten prezentuje dane wycznie dla firm faktycznie prowadzcych w roku 2010 dziaalno gospodarcz. O rozbienoci danych z obu rde najlepiej wiadczy liczba mikroprzed-sibiorstw w roku 2010. W rejestrze REGON byo zarejestrowanych ponad 3,6 mln takich firm, natomiast faktycz-nie dziaalno gospodarcz prowadzio blisko 1,66 mln najmniejszych przedsibiorstw.

Jak wida dane z GUS s prezentowane z pewnym opnieniem czasowym: w przypadku rejestru REGON dotycz one roku 2011, a w przypadku firm aktywnych - roku 2010.

Liczba firm w rejestrze REGON

Zgodnie z danymi z rejestru REGON za rok 2011 (tabela 2), mikro i mae firmy stanowiy ponad 99% wszyst-kich zarejestrowanych przedsibiorstw (odpowiednio 95% i 4,2%). Zarejestrowanych byo ponad 3,6 mln mikro przedsibiorstw oraz 160,8 tys. maych firm.

23

Tabela 2 Liczba firm zarejestrowanych w rejestrze REGON w roku 2011

Typ firmy Liczba firm % udzia

Mikro 3 674 970 95,0

Mae 160 851 4,2

rednie 29 340 0,8

Due 4 736 0,1

RAZEM 3 869 897 100,0rdo: Bank Danych Lokalnych, www.stat.gov.pl

W latach 2002-2010 utrzymywaa si tendencja wzrostu liczby mikro i maych firm zarejestrowanych w syste-mie REGON (wyjtkiem by rok 2009 w przypadku mikrofirm), natomiast w roku 2011 nastpi spadek (wykres 8 i wykres 9). Zmniejszenie liczby przedsibiorstw w roku 2011 odnotowano nie tylko w przypadku mikro i maych firm, ale jest ono widoczne rwnie w przypadku rednich i duych przedsibiorstw (wykres 10). Znalazo to take swj wyraz w liczbie nowo zarejestrowanych przedsibiorstw w rejestrze REGON oraz wykrelonych podmiotw z rejestru REGON na 10 tys. mieszkacw (wykres 11). W roku 2011 zarejestrowano mniej firm (90) ni zostao wykrelonych z rejestru REGON (100) na 10 tys. mieszkacw5.

5 Naley jednak przypuszcza, e wzrost liczby wykrelonych przedsibiorstw wynika czciowo z uaktualnienia rejestrw REGON w roku 2011, kiedy jednorazowo wykrelono z nich cz firm nalecych do nieyjcych ju osb.

Wykres 8 Liczba mikrofirm zarejestrowanych w rejestrze REGON w latach 2002-2011 (w mln)

Wykres 9 Liczba maych firm zarejestrowanych w rejestrze REGON w latach 2002-2011 (w tys.)

Wykres 10 Liczba rednich i duych firm zarejestrowanych w rejestrze REGON w latach 2002-2011

Wykres 11 Podmioty nowo zarejestrowane w rejestrze REGON oraz podmioty wykrelone z rejestru REGON na 10 tys. mieszkacw w latach 2003-2011

rdo: Bank Danych Lokalnych, www.stat.gov.pl

3.2

3.3

3.4

3.5

3.6

3.7

3.8

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

131.5

138.0141.5

145.7 147.4150.1

154.8159.7 161.6 160.9

120

130

140

150

160

170

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

28 884 28 329 28 309 28 343 28 406 28 462 29 32329 730 29 731 29 340

5 443 5 057 4 872 4 692 4 675 4 715 4 800 4 884 4 844 4 736

0

5 000

10 000

15 000

20 000

25 000

30 000

35 000

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

rednie firmy Due firmy

6661

6978 77

8392

105

90

3851

5671 64 64

94

62

100

0

20

40

60

80

100

120

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Podmiotynowozarejestrowane Podmiotywykrelone

24

Liczba firm aktywnych

Znacznie lepszym rdem informacji na temat liczby dziaajcych w Polsce firm jest raport GUS Dziaalno przedsibiorstw niefinansowych, ktry prezentuje dane dotyczce przedsibiorstw faktycznie prowadzcych dziaalno gospodarcz (wszystkie dane prezentowane w dalszej czci tego rozdziau odnosz si do firm ak-tywnych).

Zgodnie z tym raportem, w roku 2010 dziaao w Polsce blisko 1,66 mln firm mikro oraz okoo 52,6 tys. maych przedsibiorstw. Razem stanowiy one 98,9% wszystkich aktywnych firm dziaajcych w Polsce (tabela 3). Jeli chodzi o form prawn, zdecydowanie dominoway podmioty prowadzone przez osoby fizyczne. W przypadku mikrofirm byo to ponad 94% podmiotw. Bardziej zrwnowaony udzia wystpi w maych firmach, gdzie osoby prawne stanowi ponad 53% caej populacji.

Tabela 3 Liczba firm aktywnych w roku 2010

Typ firmy Liczba firm % udziaw tym osoby

fizycznew tym osoby

prawne

Mikro 1 655 064 95,9 1 567 265 87 799

Mae 52 591 3,0 24 606 27 985

rednie 15 841 0,9 2 347 13 494

Due 3 167 0,2 114 3 053

RAZEM 1 726 663 100,0 1 594 332 132 331rdo: Dziaalno przedsibiorstw niefinansowych w 2010 roku, GUS

Warto zwrci uwag na fakt, e liczba aktywnych mikrofirm w roku 2010 w porwnaniu do roku 2009 wzrosa (wykres 12). Wyrany spadek liczby faktycznie dziaajcych mikrofirm odnotowany w roku 2009, nie powtrzy si ju w roku 2010.

Zgodnie z informacj wstpn podan w materiale GUS Dziaalno gospodarcza przedsibiorstw o liczbie pra-cujcych do 9 osb w 2011 r., w roku 2011 na rynku funkcjonowao 1,773 mln najmniejszych firm. Majc jednak na uwadze wstpn liczb 1,716 dziaajcych mikrofirm podan w ubiegorocznym raporcie GUS Dziaalno gospodarcza przedsibiorstw o liczbie pracujcych do 9 osb w 2010 r. i porwnujc j do liczby faktycznie aktywnych mikrofirm 1,655 mln w roku 2010, to przyjmujc podobn rnic dla roku 2011, dziaaoby w roku 2011 okoo 1,7 mln mikrofirm.

Wykres 12 Liczba aktywnych mikrofirm w latach 2003-2010

1 666 696 1 653 856

1 615 167

1 652 998

1 713 194

1 787 909

1 604 417

1 655 064

1 500 000

1 550 000

1 600 000

1 650 000

1 700 000

1 750 000

1 800 000

1 850 000

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010


25

Podobna sytuacja miaa miejsce w przypadku firm, w ktrych pracuje powyej 9 osb (wykres 13). Wzrost liczby aktywnych przedsibiorstw w roku 2010 moe nie by tak wyrany jak w przypadku mikrofirm, jednak zosta on odnotowany.

Wykres 13 Liczba aktywnych maych, rednich i duych firm w latach 2003-2010

42 770 44 369 44 519 44 22845 184

54 97450 189

52 591

14 368 14 003 14 254 14 708 15 45216 327 15 808 15 841

2 702 2 754 2 835 2 981 3 246 3 252 3 113 3 167

0

10 000

20 000

30 000

40 000

50 000

60 000

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

Mae firmy rednie firmy Due firmy


Wedug danych GUS wystpuje wyrane zrnicowanie regionalne liczby mikro i maych firm prowadzcych w roku 2010 dziaalno gospodarcz. rednio na wojewdztwo przypadao 103,4 tys. mikrofirm (mapa 1). Najwicej mikroprzedsibiorstw funkcjonowao w wojewdztwach mazowieckim (powyej 274 tys.), lskim (ponad 192 tys.) oraz wielkopolskim (prawie 168 tys.). cznie w tych trzech wojewdztwach zlokalizowanych byo 38,3% wszystkich aktywnych mikroprzedsibiorstw. Najmniej mikroprzedsibiorstw miao swoje siedzi-by na terenie wojewdztw: opolskiego (ponad 35 tys.), podlaskiego (ponad 40 tys.), lubuskiego (ponad 42,6 tys.) oraz witokrzyskiego (45,4 tys.). W tych czterech wojewdztwach zlokalizowanych byo cznie zaledwie 9,8% wszystkich dziaajcych w Polsce mikroprzedsibiorstw. Naley podkreli, e w porwnaniu do roku 2009, w dwch wojewdztwach w roku 2010 spada liczba aktywnych mikrofirm w wojewdztwie opolskim (spadek o 430) i w wojewdztwie zachodniopomorskim (spadek o 366).

Mapa 1 Liczba aktywnych mikrofirm i ich procentowy udzia w oglnej liczbie aktywnych mikrofirm w roku 2010 wedug wojewdztw

111 210 6,7%

274 03216,6%

151 3589,1%

192 01211,6%

70 3444,3%

65 4084,0%

40 0432,4%

42 6552,6%

167 78010,1%

87 2915,3%

130 3407,9%

35 0332,1%

81 7844,9%

107 0326,5%

53 3103,2%

45 4332,7%

103 442

rdo: Dziaalno przedsibiorstw niefinansowych w 2010 roku, GUS

poniej redniej krajowej

powyej redniej krajowej

26

W podobnej konfiguracji przestrzennej wystpuj mae przedsibiorstwa (mapa 2). Przy redniej liczbie maych firm na wojewdztwo wynoszcej 3287, ponownie liderami pod wzgldem liczby firm, w ktrych pracuje od 10 do 49 osb s wojewdztwa: mazowieckie (prawie 8 tys. przedsibiorstw), lskie (ok. 7 tys.) oraz wielkopolskie (ponad 5,2 tys.). cznie w tych wojewdztwach dziaalno gospodarcz w roku 2010 prowadzio 38,3%, do-kadnie taki sam procent koncentracji jak dla mikrofirm. Najmniej maych firm dziaao w wojewdztwach podla-skim (1286 przedsibiorstw), opolskim (1295), lubuskim (1378) oraz witokrzyskim (1394). czny udzia tych czterech wojewdztw w cakowitej liczbie dziaajcych w Polsce maych firm wynosi 10,2%.

Mapa 2 Liczba aktywnych maych firm i ich procentowy udzia w oglnej liczbie aktywnych maych firm w roku 2010 wedug wojewdztw

3 5716,8%

7 92015,1%

4 8529,2%

6 94713,2%

2 2134,2%

2 5134,8%

1 2862,4%

1 3782,6%

5 23310,0%

2 2344,2%

4 0237,6%

1 2952,5%

2 7215,2%

3 3286,3%

1 6833,2%

1 3942,7%

3 287

Liczba aktywnych firm w przeliczeniu na 1000 mieszkacw jest lepszym miernikiem aktywnoci gospodarczej w danym regionie ni bezwzgldna liczba przedsibiorstw, gdy eliminuje nierwnoci zwizane z rn liczb mieszkacw poszczeglnych wojewdztw.

rednia liczba aktywnych mikro i maych firm na 1000 mieszkacw wyniosa w roku 2010 44,7 i bya zdecydo-wanie wysza w porwnaniu do roku 2009 (wykres 14).

Wykres 14 Liczba aktywnych mikro i maych firm na 1000 mieszkacw w latach 2003-2010

44.8 44.5

43.5

44.5

46.1

48.3

43.4

44.7

42

44

46

48

50

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010





27

Dane w roku 2010 zaprezentowane na mapie 3 potwierdzaj, e to wanie wojewdztwo mazowieckie jest re-gionem o najwyszym poziomie aktywnoci gospodarczej rwnie pod wzgldem liczby aktywnych mikro i ma-ych firm na 1000 mieszkacw. Na kade 1000 mieszkacw przypada tam blisko 54 mikro i maych przed-sibiorstw. Niewiele gorszy wynik osigno wojewdztwo zachodniopomorskie (52,9), ktre w roku 2009 byo liderem regionalnym. Na kolejnych pozycjach uplasoway si wojewdztwa: wielkopolskie (50,6) oraz pomorskie (49,3). Najsabsz aktywno gospodarcz notuje si, podobnie jak w roku 2009, w wojewdztwach tzw. ciany Wschodniej. W wojewdztwie podkarpackim funkcjonuje niecae 33 mikro i maych firm na kade 1000 miesz-kacw. Niewiele wysze wskaniki zanotowano w wojewdztwach: lubelskim (33,7) oraz podlaskim (34,8) ale take i opolskim (35,3).

Mapa 3 Liczba aktywnych mikro i maych firm w roku 2010 w przeliczeniu na 1000 mieszkacw wedug wojewdztw

45,3

53,8

47,2

42,9

33,7

32,3

34,8

43,6 50,6

52,9

46,7

35,3

40,8

49,3

38,5

37,0

44,7


Wanym rdem informacji GUS dotyczcym liczby mikro i maych firm s rwnie dane selekcjonowane wedug sekcji Polskiej Klasyfikacji Dziaalnoci (PKD 2007). W raporcie GUS Dziaalno przedsibiorstw niefinansowych w 2010 roku nie s uwzgldniane firmy dziaajce w sekcji A (rolnictwo, lenictwo, owiectwo i rybactwo), sekcji K (dziaalno finansowa i ubezpieczeniowa), sekcji O (administracja publiczna i obrona narodowa; obowizkowe zabezpieczenia spoeczne), sekcji T (gospodarstwa domowe zatrudniajce pracownikw; gospodarstwa domowe produkujce wyroby i wiadczce usugi na wasne potrzeby) oraz sekcji U (organizacje i zespoy eksterytorial-ne). W przypadku trzech sekcji nie s brane pod uwag take wybrane dziay lub podklasy. Te wyjtki s opisane w przypisach do tabeli 4.



28

Tabela 4 Liczba aktywnych mikro i maych firm w roku 2010 wedug podstawowego rodzaju dziaalnoci

Rodzaj dziaalnoci

Licz

ba m

ikro

i m

ayc

h fir

m

Licz

ba m

ikro

firm

Licz

ba m

ayc

h fir

m

% m

ikro

i m

ayc

h fir

m

% m

ikro

firm

% m

ayc

h fir

m

Sekcja G Handel i naprawa pojazdw samochodowych

521 033 505 071 15 962 30,5 30,5 30,4

Sekcja F Budownictwo 231 072 224 197 6 875 13,5 13,5 13,1

Sekcja M Dziaalno profesjonalna, naukowa i techniczna

185 407 182 773 2 634 10,9 11,0 5,0

Sekcja B+ C+D + E Przemys 177 337 162 030 15 307 10,4 9,8 29,

Raport o styuacji mikro i małych przedsiębiorstw

Documents

Transcript of Raport o styuacji mikro i małych przedsiębiorstw