RAPORT 10

warszawa 2015

RAPORT 10

Warszawa 2015

RedaktorSławomir Kadrow slawekkadrow@gmail.com

Komitet RedakcyjnyMarie Besse (Genève), Peter Bogucki (Princeton), Zbigniew Bukowski (Warszawa) Bogusław Gediga (Wrocław), Martin Gojda (Pilsen), Aleksander Kośko (Poznań) Janusz Kruk (Kraków), Johannes Müller (Kiel)

RedakcjaNarodowy Instytut Dziedzictwaul. Kopernika 36/40, 00-924 Warszawa

Tom recenzowaliJerzy LiberaPeter RomsauerAndrzej RozwałkaTaras Tkachuk

Sekretarze redakcji Jakub WrzosekAgnieszka Oniszczuk

Redakcja językowa Joanna Kulczyńska

Projekt graficzny i redakcja technicznaPiotr Berezowski

Opracowanie graficzno-technicznekan media

© Narodowy Instytut Dziedzictwa, 2015

Zdjęcia na okładceprzód – fot. J. Chrustek (Tominy, pow. Opatów. Kompleks stanowisk wielokulturowych)tył – fot. M. Lūsēns (Kuldyga, Łotwa. Pozostałości drewnianego budynku z 2 poł. XII w.)

issn 2300-0511

Druk ExpolNakład 150 egz.

Spis treści

5 Od Redakcji6 From the Editorial Board

studia i materiały

LechCzerniak,MarcinWąs,BartoszJózwiak,MarcinSzydłowski

7 ŚladyosadnictwamezolitycznegoineolitycznegowewsiKokotów,gm.Wieliczka, woj.małopolskie,stanowisko20

41 The traces of the Mesolithic and Neolithic settlements in the village of Kokotów, Wieliczka district, theMałopolskieVoivodeship,site20

SewerynRzepecki,MonikaGolańska

43 CeramikakulturypucharówlejkowatychzbadańrealizowanychprzezInstytut ArcheologiiUniwersytetuŁódzkiegonaliniachdrógiautostrad

62 Pottery of the Funnel Beaker culture from research conducted by the Institute of Archaeology of the University ofŁódźonroadsandmotorwayroutes

MonikaGolańska

63 Osadnictwokulturypucharówlejkowatychnastanowisku1wMichalinie,gm.Waganiec, woj.kujawsko-pomorskie

83 TheFunnelBeakerculturesettlementatsite1inMichalin,Waganieccommune,theKujawsko-Pomorskie Voivodeship

SławomirKadrow

85 Stanowisko2wZagórzu–wprowadzenie90 SiteNo2inZagórze–introduction

EwaJurzysta

93 NeolitycznemateriałykamiennezwielokulturowegostanowiskaZagórze2, gm.Niepołomice

154 NeolithicstonematerialsfromthemulticulturalsiteinZagórze,site2,Niepołomicecommune,theMałopolskie Voivodeship

DanutaMakowicz-Poliszot

155 AnalizaneolitycznegomateriałukostnegozZagórza,stan.2,gm.Niepołomice, woj.małopolskie

160 AnalysisoftheNeolithicbonematerialfromZagórze,site2,NiepołomiceCommune,theMałopolskieVoivodeship

MariaLityńska-Zając,KatarzynaCywa,ZofiaTomczyńska, KrystynaWasylikowa,EwaMadeyska,AgnieszkaKoziarska,

161 Badaniaarcheobotanicznenawielokulturowymstanowisku2wZagórzu,gm.Niepołomice, woj.małopolskie

185 ArchaeobotanicalstudiesatthemulticulturalsiteatZagórze(site2),Niepołomicecommune,theMałopolskie Voivodeship

MarcinBohr

187 OsadakulturyprzeworskiejiśladydziałańzokresuIwojnyświatowejwNienowicach, stan.17,pow.jarosławski,woj.podkarpackie

216 PrzeworskculturesettlementandthetracesofactivityfromtheperiodofWorldWarI,site17,Jarosławdistrict, thePodkarpackieVoivodeship

badania ratownicze za granicą

SandraZirne,MārtiņšLūsēns,ArmandsVijups

219 PreventiveArchaeologyinLatvia:exampleinvestigationsinthehistoricaltowncentres onKuldīgaandVentspils

231 ArcheologiaratowniczanaŁotwienaprzykładziebadańwcentrachdwóchmiasthistorycznychKuldygiiWindawy

dyskusje i polemiki

MarekFlorek

233 Międzyteoriąapraktyką.Ochronadziedzictwaarcheologicznegozperspektywypraktyki konserwatorskiej(naprzykładachDelegaturywSandomierzuWojewódzkiegoUrzędu OchronyZabytkówwKielcach)

261 Betweentheoryandpractice.Theprotectionofarchaeologicalheritagefromtheheritagemanagementperspective (ontheexampleofSandomierzBranchOfficeoftheVoivodeshipMonumentsProtectionOfficeinKielce)

ArturJedynak

263 Zagrożeniaiochronapradziejowychkopalńkrzemieniapasiastegow„Krzemionkach” wperspektywiewpisunaListęświatowegodziedzictwaUNESCO

283 Threatsandprotectionoftheprehistoricstripedflintminesin“Krzemionki”intheperspectiveoftheentryonthe UNESCOWorldHeritageList

JarosławRola

285 Badaniapowierzchniowewlasach–uwaginamarginesiepenetracjiprowadzonych wgranicachNadleśnictwaZdrojowaGórawPile

297 Surfacesurveyinforests–remarksinthemarginoftheresearchconductedwithinthebordersofthe“Zdrojowa Góra”forestdistrictinPiła

MichałBugaj

299 Wybraneproblemyformalno-prawnezwiązanezrozpoznaniemarcheologicznymwykonywanym natrasachinwestycjidrogowych,czylirzeczofallusieigłosiewołającegonapuszczy

307 Selected formal and legal issues related to the initial archaeological survey carried out on the routes of road investment,thatis,aboutthephallusandavoicecryinginthewilderness

recenzje

DawidSych

309 MirosławMasojć(red.),Obozowiska,osady,wsie.Wrocław–Widawa17.Wrocław:Instytut Archeologii,UniwersytetWrocławski2014;502strony+3mapypodopaską

KatarzynaTrybała-Zawiślak

311 KompleksosadniczykulturyłużyckiejwTargowisku,stan.10-12,pow.wielicki (=ViaArchaeologica.ŹródłazbadańwykopaliskowychnatrasieautostradyA4wMałopolsce)

Od Redakcji

Wniniejszym,10.tomieRaportu,kontynuujemyrealizacjęnowejformułynaszegowydawnictwa,zapoczątkowanej w ubiegłym roku. Miejsce serii wydawniczej, poświęconej publikowaniusprawozdańzbadańterenowychprzeprowadzanychwkonkretnymrokulubwokresiedwóchlat,zajął rocznik. Prezentujemy w nim efekty ratowniczych prac wykopaliskowych prowadzonychwróżnymczasie.

Wdalszymciągunaszymcelem jest teżudostępnianiewynikówróżnorakichanalizwykonywa-nychprzezprzedstawicielinaukprzyrodniczych,któreznaczącoposzerzająmożliwościwłaściwejinterpretacjiodkrywanychprzezarcheologówmaterialnychreliktówprzeszłościipogłębiajązdolnośćwyjaśnianiaistotnychfragmentówprocesuspołeczno-kulturowego,znajdującegoodbiciewtychżereliktach.Publikowanewniniejszymtomieanalizypaleobotaniczneipaleozoologicznemateriałówzestanowiska2wZagórzusąegzemplifikacjątegonurtunaszychzamierzeńwydawniczych.

Zamieszczone w tym tomie Raportu opracowania interdyscyplinarne oraz studium poświęconezabytkom krzemiennym rozpoczynają kilkuletni program publikowaniaważnychmateriałów zewspomnianego stanowiska. Strategia cząstkowego udostępniania wyników badań w Zagórzu,wpostaciartykułówpoświęconychwybranejgrupiezabytkówlubzespołówzwiązanychzokreślonąjednostkąkulturowąlubzokreślonegoodcinkaczasuipublikowanychwkolejnychtomachnaszegorocznika,zdeterminowanajestszeregiemobiektywnychtrudności.Przygotowaniejednej,kilkuto-mowejpublikacjiogromnegozbiorureliktówwielokulturowegoosadnictwazrozległego,liczącegoprawie 8 hektarów powierzchni stanowiska, jest trudnym przedsięwzięciem organizacyjnym.Najtrudniejszymzadaniemokazałosięskoordynowanieterminówrealizacjipracprzezposzczegól-nychbadaczy,wchodzącychwskładlicznegozespołuarcheologówispecjalistówinnychdyscyplin,reprezentującychponadtoróżneośrodkinaukowewkraju.

Zarysowałysiędwiekonkurencyjneopcjepublikacjiważnych,czasamioprzełomowymznaczeniu,wyników badań ratowniczych. Przygotowanie zwartej, kompletnej publikacji źródłowej, którejtowarzyszą gruntowne opracowania krytyczne, byłoby najlepszym rozwiązaniem. Jego jedynąwadąjestodległyibliżejnieokreślonywczasieterminrealizacji.Wobliczutejokolicznościwybranoodmiennąopcję,któraopisanajestwakapiciepowyżejipoleganastrategiicząstkowego,rozłożo-negowczasie,udostępnianiarezultatówterenowegowysiłkubadawczegoinastępującegoponimetapupracgabinetowych.

W10.tomieRaportukontynuujemypublikacjęartykułówocharakterzedyskusyjnym.Obokrecenzjipublikacjiksiążkowych,znajdująsiętutakżewystąpieniapoświęconeproblemombadańarcheolo-gicznychnaterenach leśnych.Ważnemiejscezajmująteżwypowiedziarcheologów,wieloletnichpraktyków, poświęcone pozanaukowym ograniczeniom pracy konserwatorskiej na przykładzieregionu sandomierskiego oraz perły europejskich pradziejów – kopalni krzemienia pasiastegow Krzemionkach Opatowskich. Dzięki artykułowi kolegów z Łotwy poznajemy wybrane efektyarcheologiiratowniczejwkolejnymkrajueuropejskim.

Sławomir Kadrow

From the Editorial Board

Inthis,tenthvolumeoftheReport,wecontinuethenewformulaofourperiodicalwhichweiniti-atedlastyear.Theplaceoftheseriesdevotedtopublishingreportsfromthefieldresearchper-formedinagivenyearorintheperiodoftwoyearshasbeentakenoverbyanannual,inwhichwearepresentingtheresultsofrescuearcheologyresearchcarriedoutinvariousperiodsoftime.

Wealsocontinuetomakeavailabletheresultsofvariousanalysesconductedbythoseinvolvedinnaturalscience,whichsignificantlyexpandthepossibilitiesofcorrectinterpretationsofthematerialrelicsofthepastdiscoveredbyarchaeologists,anddeepenthecapabilitytoexplaintheimportantfragmentsofthesocialandculturalprocess,whichisreflectedalsointhoserelics.Thepaleobotani-calandpaleozoologicalanalysesofmaterialsfromthesite2inZagórze,publishedinthisvolume,areanexemplificationofthattrendofourpublishingplans.

Theinterdisciplinarydevelopmentsandastudydevotedtoflintartefacts,whichhavebeenincludedinthisvolumeoftheReport,markthebeginningofaseveral-year-longprogrammeofpublishingsomeimportantmaterialsfromtheabovementionedsite.Thestrategywhichinvolvesmakingpar-tialresultsoftheworkinZagórzeavailable,thatis,inaformofarticlesdevotedtoaselectedgroupofartefactsorcomplexesconnectedwithaspecificculturalunitorfromaspecifiedperiodoftime,andpublishedinthefollowingvolumesofourannual,isdeterminedbyanumberofobjectivedif-ficulties.Preparingonepublicationcomposedofseveralvolumes,concerninganenormouscollectionofmulticulturalrelicsofsettlementfromthelarge,nearly8-hectaresite,isadifficultundertakingfromtheorganizationalpointofview.Themostdifficulttaskwastoagreeonthedatesforindividualresearchers–membersofabigteamofarchaeologistsandspecialistsinotherdisciplineswho,inaddition,representdifferentresearchcentresalloverthecountry.

Twocompetitiveoptionsconcerningthepublicationofimportantand,insomecases,breakthroughresultsofrescuesurveys,havebeenoutlined.Preparingacoherent,completesourcepublicationac-companiedbythoroughcriticaldevelopmentswouldbethebestsolution.Theonlydisadvantageofthatoptionisthatthedeadlineforitscompletionwouldbedistantandunspecified.Havingtakenthisintoaccount,anotheroptionwaschosen,whichhasbeendescribedintheaboveparagraphandinvolvesmakingtheresultsofthefieldresearcheffortsandthefollowingstageofofficeworkavail-ableinsections,stretchedintime.

InthetenthvolumeoftheReport,wecontinuepublishingdiscussionarticles.Apartfrombookre-views,therearealsodevelopmentsontheproblemsofarchaeologicalresearchinforestareas.Otherimportantmaterialsincludetheopinionsofthearchaeologistswithmanyyearsofpracticalexperi-ence,devotedtothelimitationsinconservationworknotrelatedtoscienceontheexampleoftheregionofSandomierzandonthepearlofEuropeanprehistory–thestripedflintmineinKrzemionkiOpatowskie.ThankstoourcolleaguesfromLatvia,wecanlearnabouttheselectedresultsofrescuearchaeologyinanotherEuropeancountry.

Sławomir Kadrow