1

RADIOLOGIA

dr n. med. Jolanta Meller

Tematy wykładów1. Wstęp do radiologii2. Oddziaływanie promieniowania jonizującego z materią

(radiobiologia) 3. Ochrona przed promieniowaniem jonizującym4. Rodzaje badań obrazowych i ich podstawy teoretyczne5. Środki cieniujące6. Rola pielęgniarki w badaniach radiologicznych i przygo-

towanie chorego do badań radiologicznych7. Radiologia zabiegowa8. Radioterapia9. Radiologia pediatryczna10. Zastosowanie kliniczne współczesnej radiologii

Piśmiennictwo i materiały pomocnicze• Radiologia: diagnostyka obrazowa Rtg, TK, USG, MR i

medycyna nuklearna – pod redakcją B. Pruszyńskiego, PZWL, 2003

• Radiologia: podręcznik dla studentów medycyny – pod redakcjąS. L Zgliczyńskiego, PZWL, 1989

• Radiologia: diagnostyka obrazowa, część I – F. Pinet, pod redakcją i w tłumaczeniu M. Studniarka, AM Łódź 1997

• Radiologia: diagnostyka obrazowa, część II - pod redakcją M. Studniarka, AM, Gdańsk 2001

• Wskazania praktyczne z zakresu ochrony radiologicznej w radiologii interwencyjnej – M. A Staniszewska, J.Jankowski, IMP, Łódź 2000

• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 25.08.2005 r. w sprawie warunków bezpiecznego stosowania promieniowania jonizu-jącego ( Dz.U. 194, poz.1625 )

2

Gdzie można uzyskać więcej informacji?

www.jolanta.meller.net.pl

Wstęp do radiologii

dr n. med. Jolanta Meller

3

Radiologia – to diagnostyczna dziedzina medycyny zajmująca się

obrazowaniem ciała człowieka wykorzystując różne metody

badawcze.

Radiologia• dziedzina medycyny oraz samodzielna specjalizacja lekarska

zajmująca się obrazowaniem ciała człowieka, z wykorzystaniem promieniowania rentgenowskiego (tradycyjna rentgenografia, tomografia komputerowa, angiografia), pola magnetycznego -tomografia magnetycznego rezonansu jądrowego oraz ultradźwięków (ultrasonografia). Obecnie rozwija się równieżradiologia zabiegowa (interwencyjna, inwazyjna), której przedmiotem jest dokonywanie małoinwazyjnych zabiegów leczniczych np. angioplastyki, obliteracji guzów, celowanegopodawania leków. Istotnym przełomem było wprowadzenie radiografii cyfrowej, tj. zastosowania w pełni cyfrowej linii diagnostycznej (obejmującej akwizycję obrazu, jego przetwarzanie i archiwizację, ang. PACS).

• Wykorzystanie pozytonowej tomografii emisyjnej (PET), mimo iżrównież związane z obrazowaniem, tradycyjnie zalicza się do medycyny nuklearnej.

Pierwsze zdjęcie rentgenowskie

4

Pierwsze polskie zdjęcie rtg człowieka

Pierwsze polskie rtg wykonane ze wskazań klinicznych

Zdjęcie rentgenowskie klatki piersiowej

5

Bronchografia

Zdjęcie kontrastowe przełyku

Kawografia

6

Mammografia

Pantomogram

Badanie tomokomputerowe

7

MRI

Badanie ultrasonograficzne

Echokardiografia

8

Badanie dopplerowskie

Scyntygrafia tarczycy

Medycyna nuklearna - badanie PET pozostałe: badanie SPECT z zastosowaniem 99mTc-MIBI

9

Słownik terminów

• Rentgenologia - nauka o wytwarzaniu i właściwościach promieni rentgenowskich

• Rentgenodiagnostyka - dział radiologii stosujący promienie rentgenowskie do badań diagnostycznych w medycynie i weterynarii

• Radioterapia - dział radiologii zajmujący się leczeniem chorób nowotworowych za pomocą promieniowania jonizującego

• Brachyterapia - metoda radioterapii za pomocą promieniowania jonizującego izotopów promieniotwórczych umieszczanych czasowo w bezpośrednim otoczeniu tkanki zmienionej chorobowo