127Elektronika Praktyczna 7/2002

A U T O  M A  T Y K A

RS232 na RS485 i†dodat-kowo, poprzez prze³¹cz-niki konfiguracyjne, jestna nim dobierana prÍd-koúÊ komunikacji pomiÍ-dzy komputerem PCz†oprogramowaniem Step7MicroWin a†sterownikiemS7-200. Ewaluacyjna wer-sja programu, dostÍpnana internetowej stronieElektroniki Praktycznej(Download>NarzÍdzia) ,pozwala po instalacji naprogramowanie sterowni-ka przez 60 dni od datyzainstalowania.

Pierwsz¹ czynnoúci¹po zainstalowaniu oprog-ramowania jest sprawdze-nie ustawieÒ komunika-cyjnych pomiÍdzy ste-rownikiem a†PC. Wszel-kie dane na temat zasto-sowanych protoko³Ûworaz sprzÍtu (dodatkowekarty sprzÍtowe, kartyzintegrowane z†p³yt¹

CzÍsto otrzymujemypytania zwi¹zanez†obs³ug¹ narzÍdziwspomagaj¹cych tworzenie programÛw dla sterownikÛw PLC firmy Siemens.W†artykule przedstawiamy skrÛcony opis sposobu pos³ugiwania siÍ pakietemnarzÍdziowym Step7 MicroWin 32, ktÛry jest obecnie w†swojej grupie najlepszymnarzÍdziem firmy Siemens.

Oprogramowanie Step7MicroWin 32 pracujepod kontrol¹ Windows95/98/Me/NT/2000/XP.Minimalne wymaganiasprzÍtowe to procesor486 i†8MB pamiÍci RAM,nie s¹ one - jak widaÊ -duøe. W†celu skomuniko-wania siÍ ze sterowni-kiem S7-200 naleøy po-siadaÊ dodatkowo kabelPC/PPI, ktÛry jest kon-werterem standardu

g³Ûwn¹ dla programato-rÛw PG) moøna znaleüÊw†oknie Set PG/PC Inter-face (rys. 1). DostÍp dotego okna jest moøliwyz†wielu miejsc (m.in.z †panelu sterowaniai†bezpoúrednio z†progra-mu Step7 MicroWin).

Rozpoczynamy odskonfigurowania transmisjidanych. Po uruchomieniuprogramu Step7 Micro-Win naleøy w†g³Ûwnymmenu wybraÊ opcjÍ PLC,nastÍpnie Typ (rys. 2),w†dalszej kolejnoúci Com-munications. Aby przejúÊdo ustawieÒ parametrÛwkomunikacyjnych, w†oknieCommunication setup na-leøy dwukrotnie klikn¹Êna ikonkÍ PC/PPI cable(rys. 3). W†oknie PG/PCInterface wyúwietlonymw†wyniku tej operacji s¹dostÍpne dwa rozwijanemenu (rys. 4), z†ktÛrychgÛrne (Access Point ofApplication) s³uøy dowybrania protoko³u ko-munikacyjnego pomiÍdzykomputerem PC (w tymprzypadku programemStep7 Micro Win) a†ste-rownikiem. W†dolnymmenu (Interface Parame-ter Assignment Used)moøna dokonaÊ wyborusprzÍtu, za pomoc¹ ktÛ-rego uøytkownik komuni-kuje siÍ ze sterownikiem.W†oknie Properties (wy-wo³ywane w†menu Sta-tions Parameters) moøna

dokonaÊ wyboru szybkoú-ci transmisji, adresu por-tu komunikacyjnego itp.,podaje siÍ takøe adreskomputera PC (domyúlnieustalany jest na ì0î -rys. 5). W†Network Para-meters jest ustalana prÍd-koúÊ wymiany danychpomiÍdzy komputerem PCa†sterownikiem, przyczym identyczna prÍdkoúÊmusi byÊ ustawiona zapomoc¹ prze³¹cznikÛw nakablu PC/PPI. W†zak³adceLocal Connection (rys. 6)jest podawany numerportu komunikacyjnegokomputera, przez ktÛrybÍdziemy komunikowaÊ

Rys. 2

Rys. 1Rys. 3

Rys. 4

128

A U T O  M A  T Y K A

Elektronika Praktyczna 7/2002

siÍ z†programowanym ste-rownikiem. W†oknie Mo-dem Connection moønaprze³¹czyÊ komunikacjez†kabla PC/PPI na komu-nikacjÍ za pomoc¹ mode-mÛw 10-bitowych. Funk-cja ta znajduje zastosowa-nie przy teleserwisie, cooznacza, øe pozwala ³¹-czyÊ siÍ ze sterownikamiS7-200 na obiektach od-dalonych poprzez mode-my i†dokonywaÊ zmianw†programie, uruchamiaÊi†zatrzymywaÊ pracÍ ste-rownikÛw, wgrywaÊ zdal-nie nowe aplikacje orazuruchamiaÊ funkcje debu-gera. SzczegÛ³owy opissposobu nastaw i†dostÍp-nych modemÛw, przewi-dziany jest w†kolejnychartyku³ach.

Po dokonaniu wszyst-kich niezbÍdnych nastaw,tzn. wyboru kabla PC/

PPI, ustaleniu prÍdkoúcitransmisji i†numeru portukomunikacyjnego, moønaprzyst¹piÊ do sprawdze-nia po³¹czenia ze sterow-nikiem. W†tym celu nale-øy nacisn¹Ê dwukrotniena ikonkÍ Double Clickto Refresh (rys. 7) cospowoduje, øe oprogramo-wanie zacznie przeszuki-waÊ do³¹czone sterowni-ki, aø do momentu zna-lezienia sterownikaz†okreúlonym adresem.Dwukrotne klikniÍcie naikonkÍ z†symbolem ste-rownika powoduje odczy-tanie ze sterownika infor-macji o†wersji firmware.Naleøy potwierdziÊ wy-kryty przez oprogramowa-nie typ sterownika po-przez naciúniÍcie przycis-ku OK i†od tej chwilimoøna rozpocz¹Ê progra-mowanie sterownika.

Najprostszym i†najbar-dziej lubianym przezelektrykÛw i†automatykÛwsposobem przygotowywa-nia programu steruj¹cegodla sterownika PLC jestschemat drabinkowy (lad-der network). Aby mÛcprogramowaÊ w†tym try-bie naleøy w†menu w†op-cji View wybraÊ LAD, poczym biblioteki (rys. 8)i†edytor zostan¹ automa-tycznie skonfigurowanedo pracy w†tym trybiewyúwietlania.

Jak duøe s¹ moøli-woúci programowe ste-rownikÛw S7-200 moønasiÍ przekonaÊ analizuj¹cbibl ioteki dostÍpnychfunkcji. Oprogramowanie

Step7 MicroWinudostÍpnia funk-cje operacji bito-wych wykorzys-tu j¹cych zegarczasu rzeczywis-tego, funkcje ko-munikacyjne (ob-s³uga sieci, po³¹-czenia punkt-punkt), funkcjeporÛwnaÒ, kon-wersji, liczniki,operacje zmien-noprzec inkowe

(sinx, cosx, regulator PIDitp.) oraz wiele innych.

SposÛb korzystaniaz†elementÛw dostÍpnychw†bibliotekach pokaøemyna prostym przyk³adzie:odczytamy stan wejúciao†adresie I0.0 i†w†zaleø-noúci od niego bÍdziemyaktywowali wyjúcie q0.0.Dodatkowo, szeregowowraz z†wejúciem I0.0,wstawimy bit SM0.5 (bitsystemowy sterownika -generator jednosekundo-wy), aby moøliwe by³ouzyskanie zmian sygna³una wyjúciu Q0.0. W†ok-nie edycji znajduj¹ siÍobiekty oznaczone jakoNetwork (rys. 9). S¹ toobszary , w†ktÛrychumieszczamy poszczegÛl-ne elementy z†bibliotek.W†pojedynczym elemen-cie Network powinienznajdowaÊ siÍ jeden bloklogiczny, ktÛry moøe ste-rowaÊ kilka wyjúÊ.

W†celu umieszczeniaelementu styk normalnieotwarty wybieramy goz†biblioteki Bit Logici†klikaj¹c dwukrotnie po-wodujemy jego prze-mieszczenie do oknaedycji. W†opisie znajduj¹-cym siÍ powyøej stykupodajemy I0.0 (adreswejúcia: bajt 0/bit 0).Drugi styk, dla odmianynormalnie otwarty wybie-ramy podaj¹c w†opisieSM0.5 . NastÍpnie nawyjúciu wybieramy ìcew-kÍî, czyli wyjúcie funk-cji przez nas stworzonej.W†opisie funkcji wyjúcio-wej podajemy Q0.0 (ad-res wyjúcia: bajt 0/bit 0).

Tak przygotowany naj-prostszy program musimyzapisaÊ w†pamiÍci sterow-nika. W†tym celu w†menuw†opcji File wybieramyDownload. W†oknie infor-macyjnym, znajduj¹cymsiÍ poniøej okna edycjiw†przypadku wyst¹pieniab³ÍdÛw podczas kompilacjiprogramu lub ³adowaniago do pamiÍci sterownika,bÍdzie podana przyczynawyst¹pienia b³Ídu.

Test programu moønazainicjowaÊ wywo³uj¹cw†opcji menu Debug ,program Status (rys. 10),ktÛry w†sposÛb graficznyprzedstawi bÍdzie aktual-ny stan pracy programu.Elementy aktywne w†da-nej chwili bÍd¹ pod-úwietlone innym kolo-rem. W†kaødej chwiliwybiera j¹c elementyz†biblioteki mamy moøli-woúÊ odwo³ania siÍ doplikÛw pomocy poprzeznaciúniÍcie przycisku F1.Opisy funkcji, jakkolwiekw†jÍzyku angielskim lubniemieckim, w†czytelnysposÛb podaje parametrywejúciowe i†wyjúciowewybranej funkcji, czÍstopodane s¹ takøe przyk³a-dy zastosowania takiejfunkcji w†programie.

Oczywiúcie, rzeczywis-te programy maja znacz-nie bardziej skompliko-wan¹ strukturÍ. W†zwi¹z-ku z†tym czÍsto koniecz-ny jest podzia³ programuna podprogramy. Jest tomoøliwe dziÍki instrukcjicall nazwa_podprogramuoraz podzia³owi progra-mu na przerwania, ktÛre

Rys. 5

Rys. 6

Rys. 7

Rys. 8

Rys. 9

129Elektronika Praktyczna 7/2002

A U T O  M A  T Y K A

mog¹ byÊ wykonywanecyklicznie i†wywo³ywanepoprzez wewnÍtrzne ze-gary lub przerwania pro-cesowe aktywowane zbo-czem narastaj¹cym lubopadaj¹cym sygna³u nawejúciu sterownika. Jeøe-li programista nie lubipos³ugiwaÊ siÍ adresami

bezwzglÍdnymi typu I0.0moøna w†opcj i ViewSymbol Table przypo-rz¹dkowaÊ adresy bez-wzglÍdne do ich nazwsymbolicznych nadanychprzez programistÍ, dziÍkiczemu wejúcie I0.0 moø-na nazwaÊ np. zawÛr nr1. W†opcji Tools g³Ûwne-go menu programu (rys.11) znajduj¹ siÍ kreatoryu³atwiaj¹ce zautomatyzo-wanie skomplikowanychoperacji, jak np. zdefi-niowanie regulatorÛwPID, zdefiniowanie obs³u-gi szybkich licznikÛw,parametrÛw komunikacjioraz definiowanie mel-

Rys. 10 Rys. 12

Rys. 11

dunkÛw dla paneli ope-ratorskich TD200 orazTP070. Program znajduj¹-cy siÍ w†oknie edycji,tak naprawdÍ jestumieszczony w†pamiÍciprogramu sterownika, zaúniezbÍdne dane dla prze-twarzania wynikÛw, para-metry pocz¹tkowe opera-cji umieszczane s¹ w†pa-miÍci danych oznaczonejjako Data Block. Jeøelijest konieczna modyfika-cja prÍdkoúci przesy³aniadanych przez port komu-nikacyjny, naleøy wybraÊikone System Block (rys.12), gdzie w†zak³adcePorts definiujemy para-

metry komunikacyjneportÛw. W†tym samymoknie moøemy zdefinio-waÊ obszary pamiÍci ste-rownika, ktÛre musz¹byÊ podtrzymywane powy³¹czeniu napiÍcia zasi-laj¹cego. Obszary te zde-finiowane s¹ jako Reten-tive Range. Operator mu-si podaÊ pierwszy ele-ment takiego obszaruoraz liczbÍ kolejnych.Podtrzymanie danych do-tyczyÊ moøe obszaru pa-miÍci danych ìVî, licz-nikÛw, zegarÛw, oraz ob-szarÛw o†adresowaniu bi-towym typu ìMî.Micha³ Bereza, Siemens