Przyszłość ciepłownictwa systemowego w Polsce

Bogusław Regulski

Wiceprezes Zarządu Olsztyn, 22 lutego 2016r.

Struktura paliw w ciepłownictwie systemowym w Polsce na tle kilku krajów UE

*District Heating and Cooling Country by country - Euroheat&Power 2015

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Polska Niemcy Finlandia Dania Szwecja

Inne

Energia odnawialna

Odpady

Olej

Gaz

Węgiel

Sposób wytwarzania ciepła w ciepłownictwie w Polsce na tle kilku krajów UE

*District Heating and Cooling Country by country - Euroheat&Power 2015

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Polska Niemcy Finlandia Dania Szwecja

Tzw "odzyskane" w tym z kogeneracji Klasyczne odnawialneInne klasyczne

Emisyjność produkcji ciepła w ciepłownictwie w Polsce na tle kilku krajów UE

0

20

40

60

80

100

120

Polska Niemcy Finlandia Dania Szwecja

kgCO2/GJ

*District Heating and Cooling Country by country - Euroheat&Power 2015

Redukcja emisji CO2 – ścieżka przydziału darmowych uprawnień dla ciepła – dla statystycznej instalacji ciepłowniczej w warunkach polskich*

0

0,02

0,04

0,06

0,08

0,1

0,12

2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020

Zapotrzebowanie Przydział

*Przyjęto 67 % udziału ciepła dla gospodarstw domowych

Ciepłownictwo systemowe a ETS

Im lepsza, mniej emisyjna i bardziej efektywna jest i będzie produkcja ciepła, tym lepsza

będzie pozycja tego produktu na rynku i tym lepsza będzie jego akceptowalność przez

odbiorców.

Model działalności przedsiębiorstwa MUSI gwarantować minimalizację kosztów zakupu

uprawnień do emisji.

Dla zrealizowania tego celu wymagane będą tylko przedsięwzięcia związane z poprawą

sprawności i jakości produkcji ciepła, do czego przyczynią się nowe instalacje

kogeneracyjne czy też wykorzystujące energię odnawialną lub energię z odpadów.

Poprawa efektywności energetycznej

KLUCZ do przyszłości ciepłownictwa systemowego:

- „efektywny system ciepłowniczy i chłodniczy” który oznacza system ciepłowniczy lub

chłodniczy, w którym do produkcji ciepła lub chłodu wykorzystuje się w co najmniej 50

% energię ze źródeł odnawialnych, lub w co najmniej 50 % ciepło odpadowe, lub w co

najmniej 75 % ciepło pochodzące z kogeneracji, lub w co najmniej 50 % wykorzystuje się

połączenie takiej energii i ciepła;

- To oznacza, że tylko posiadanie ciepła wysokiej jakości pozwoli na utrzymanie i rozwój

działalności;

- Wykorzystywanie energii z odpadów jest narzędziem dla realizacji celu „efektywnego

systemu ciepłowniczego”

Wzrost wykorzystania energii odnawialnej w ciepłownictwie

Mechanizmy strategiczne UE

Zobowiązanie dostawców energii do pokrywania części swoich dostaw przez

energię ze źródeł odnawialnych,

Zobowiązanie użytkowników energii do pokrywania części swojego

zapotrzebowania przez energię ze źródeł odnawialnych.

Obszary przejmujące mechanizmy wynikające z polityki wykorzystywania energii

odnawialnej, również w Polsce:

Energetyka – wsparcie dla produkcji energii z OZE, prosumenci,

Budownictwo – przepisy dotyczące charakterystyki energetycznej, budynki „zero

energetyczne”

Ciepłownictwo – obowiązek zakupu ciepła z OZE i instalacji termicznego

przekształcania odpadów do systemów ciepłowniczych

Ochrona środowiska – zaostrzanie standardów emisyjnych z instalacji

Dla instalacji dużych – tj o mocy powyżej 50 MW - Dyrektywa 2010/75/UE w sprawie emisji

przemysłowych (IED)

Wdrożenie w Polsce - ustawa z dnia 11 lipca 2014 r o zmianie ustawy Prawo ochrony środowiska:

Nowe, zaostrzone standardy emisyjne z instalacji istniejących i nowych;

Derogacje dla instalacji – to tylko czasowe odstępstwa od wymogów;

BAT – najlepsze dostępne techniki – maksymalizacja osiągów technologii;

Dla instalacji małych – tj poniżej 50 MW – nowa Dyrektywa w sprawie emisji ze średnich źródeł

spalania paliw (MCP) – również zaostrzenie standardów emisyjnych.

Najgorzej wychodzi na tym węgiel.

Regulacje te obejmują również instalacje spalające odpady.

Ochrona środowiska – czyste powietrze

Unijne regulacje dotyczące jakości powietrza – Dyrektywa CAFE

Polskie podwórko – ustawa „antysmogowa”

Polskie miasta znajdują się w „czołówce” europejskiej pod względem zanieczyszczenia

powietrza!

Główne narzędzie dla likwidacji tzw niskiej emisji - systemy ciepłownicze

Oczekiwania rynku ciepła (budownictwo) wobec ciepła systemowego

Poprawa efektywności wykorzystania ciepła wpływa na kształt i wielkość rynku ciepła;

Nałożenie na budynki minimalnych wymagań ich charakterystyki energetycznej, co już

obecnie obowiązuje w zakresie budynków nowych jak też tych podlegających „ważniejszej”

renowacji, powoduje realną redukcję ilości energii przez nie zużywanej, ale również wpływa na

istotne zmiany oczekiwań co do jej jakości.

Efektywny system ciepłowniczy ma w obszarze zaopatrzenia w ciepło swoje istotne miejsce

według prostej zasady: im bardziej efektywny tym łatwiej budynkom spełnić wymagania

energetyczne.

Idea art. 7b ustawy Prawo Energetyczne:

Tam gdzie istnieje możliwość przyłączenia budynku do „efektywnego systemu

ciepłowniczego” nie można wykorzystywać mniej efektywnych sposobów pozyskiwania ciepła

Tylko „efektywne systemy ciepłownicze” mają możliwość uzyskania wsparcia finansowego na wszelkie inwestycje rozwojowe

„Posiadanie” efektywnego energetycznie systemu ciepłowniczego jest kluczowe dla mechanizmów

pomocowych dla sektora ciepłowniczego w ramach nowej perspektywy finansowej.

Możliwe do pozyskania jest wsparcie na zarówno na modernizację systemów ciepłowniczych, nawet

jeżeli dotyczyłaby ona normalnej wymiany sieci lub węzłów, jak też rozwój w tym przede wszystkim

rozwój rynku;

Wsparcie uzyskają też projekty inwestycyjne, gdzie dochodzi do kompleksowego podejście do

modernizacji systemów wytwarzania ciepła - w wyniku których system ciepłowniczy uzyska status

„efektywnego”.

Efektywne systemy ciepłownicze w Polsce

Europejska strategia ciepłownictwa i chłodnictwa

Utrzymanie i rozwój potencjału systemów ciepłowniczych;

Dążenie do minimalizacji emisyjności ciepłownictwa, w tym systemów ciepłowniczych – wzrost

wykorzystania OZE, energii z odpadów i wszelkiego rodzaju odzysku ciepła z procesów techniczno-

przemysłowych, pompy ciepła ;

Maksymalne wykorzystanie możliwości systemów ciepłowniczych do integracji z systemami

energetycznymi – kogeneracja, akumulatory ciepła, kotły elektryczne..

Potencjalna struktura paliw w ciepłownictwie systemowym w Polsce w warunkach efektywnych systemów ciepłowniczych (%)*

15 *Symulacja własna autora

35,0

31,0

4,0

18,0

8,0 4,0

Węgiel Paliwa gazowe Paliwa płynne OZE Odpady Odpadowe z przemysłu

Dziękuję za uwagę

b.regulski@igcp.pl