(NIE?)PRZYPADKOWE POZYSKIWANIE INFORMACJI W SERWISACH SPOŁECZNOŚCIOWYCH

Aleksandra Sierka, Dominika Strzelec, Magdalena Zych

MYŚLENIE

ALGORYTMICZNE HEURYSTYCZNE

niejawne działanie na symbolicznej reprezentacji świata

[Wojciechowski 2014, s. 260]

ŚWIADOME / INTUICYJNE

Terminologia

PRZYPADEKRELEWANCJAPERTYNENCJA ?

Terminologia

RELEWANCJA (relewancja techniczna) – „zgodność syntaktyczna instrukcji wyszukiwawczej z zawartością opisów bibliograficznych”

PERTYNENCJA (relewancja pragmatyczna) – „określenie tych wyszukanych informacji (relewantnych bądź nie), które mogę przyczynić się do bezpośredniego zaspokojenia potrzeby informacyjnej będącej podstawową przyczyną danego wyszukiwania”

[Sapa 2008a, s. 91]

Terminologia: przypadkowe pozyskiwanie informacji 1

Jedno z zachowań informacyjnych Sanda Erdelez – information encounter oraz opportunistic acquisition

of information Inne określenia: serendipitous/incidental/accidental information

acquisition

[Sapa 2008b, s. 78-79]

Terminologia: przypadkowe pozyskiwanie informacji 2

Sposoby rozumienia przypadkowego pozyskiwania informacji:

1. „Pozyskiwanie informacji w efekcie działań, których bezpośrednim celem nie było zdobywanie żadnych konkretnych informacji (…).

2. Pozyskiwanie informacji w wyniku działania, którego celem było świadome i celowe poszukiwanie innych informacji (…).

3. Pozyskiwanie informacji w wyniku jej świadomego poszukiwanie, ale przy nieprecyzyjnym zdefiniowaniu cech poszukiwanej informacji, najczęściej jako efekt przeglądania (…) lub nawigowania w zasobach WWW, choć może także dotyczyć wyszukiwania (…).”

[Sapa 2008b, s. 79]

Terminologia: serwis społecznościowy

„Serwis społecznościowy — to serwis internetowy, który istnieje w oparciu na zgromadzonej wokół niego społeczności. Tworzy tak zwane media społecznościowe (ang. social media). (…) Każdy użytkownik może stworzyć swój własny profil.”[Serwis społecznościowy 2014, dok. elekt.]

Przykłady:Facebook, Google+, TwitterAcademia.edu, LinkedIn, Mendeley, ResearchGate

[Noorden 2014, dok. elektr., Statista 2014, dok. elekt.]

Terminologia: nowe nowe media 1

Web 2.0? Web 3.0?

„I taki jest właśnie główny problem z definiowaniem rzeczywistości za pomocą liczb. W przeciwieństwie do słów mają one słaby ładunek semantyczny. Co najwyżej pozwalają umiejscowić dane zjawisko w czasie, ale pozbawiają odbiorcę jakiegokolwiek punktu odniesienia.”

[Levinson 2010, s. 16]

Terminologia: nowe nowe media 2

Nowe nowe media - „z definicji mają charakter społecznościowy. (…) W strukturze starszych mediów (grupy mailingowe, fora internetowe) można dostrzec komponent społecznościowy. Czym zresztą jest grupa czytelnicza, jeśli nie medium społeczniościowym? To samo odnosi się do książek – najstarszych środków przekazu o społecznościowym charakterze. Zatem społecznościowy charakter nowych nowych mediów ma kluczowe znaczenie dla ich funkcjonowania. Mimo to, jak pokazaliśmy wyżej, określa on więcej niż jeden typ mediów, dlatego też nie możemy używać wymiennie terminów nowe nowe media i media społecznościowe. Argumentację tę wzmacnia fakt, że nowe nowe media tak samo często wykorzystywane są do praktyk o charakterze indywidualnym (pisanie postów, nagrywanie podcastów).”

[Levinson 2010, s. 15]

Terminologia: nowe nowe media 3

Kategorie ogólne nowych nowych mediów:1. blogi2. podcasty3. wideocasty 4. portale społecznościowe

[Levinson 2010, s. 18]

Terminologia: nowe nowe media 4

„Media społecznościowe:

Wszystkie nowe nowe media mają charakter społecznościowy – komentowanie wpisów czy filmów na czyimś blogu jest przecież formą aktywności w obrębie grupy. Jednak niektóre nowe nowe media z założenia pełnią funkcję społecznościową: ich podstawowym celem jest łączenie ludzi, budowanie relacji. Facebook i MySpace, a także Twitter, stanowią najlepsze przykłady tego typu portali, gdzie możliwość publikowania krótkich, jednowierszowych postów zachęca użytkowników do dzielenia się ze znajomymi swoimi historiami, przemyśleniami i emocjami.”

[Levinson 2010, s. 18]

Trudności metodologiczne

1. Nieprzewidywalność i okazjonalność przypadkowego pozyskiwania informacji → obserwacja

2. Przypadkowe pozyskiwanie informacji nie jest do końca świadomie kontrolowanym procesem → wywiad, ankieta

3. Subiektywny charakter przypadkowego pozyskiwania informacji – o przydatności danej informacji decydują m.in. indywidualne uwarunkowania użytkownika.

[Sapa 2008b, s. 81, 84]

Metodologia: proponowane badanie 1

I. Metodologia jakościowa → metoda case study (+ analiza i krytyka piśmiennictwa – stan badań)

II. Cel: eksploracjaIII. Wybór serwisów społecznościowych: Facebook, ResearchGate → WHY?IV. Problemy szczegółowe:

I. Szansa na zaistnienie zjawiska przypadkowego pozyskiwania informacji w serwisach społecznościowych

II. Zjawisko przypadkowego pozyskiwania informacji w serwisach społecznościowych

V. Pytania badawcze:I. Czy serwisy społecznościowe są tak projektowane, aby sprzyjały

przypadkowemu pozyskiwaniu informacji?II. Czy i w jaki sposób występuje zjawisko przypadkowego

pozyskiwania informacji w serwisach społecznościowych? III. Czy potencjał serwisów Facebook oraz ResearchGate różni się w

tym zakresie (szansa + zjawisko)?

Metodologia: proponowane badanie 2

HE 5 double experts

(indywidualna analiza, gromadzenie wyników,

ujednolicenie terminów,

grupowanie)

100% relewancja chaos

przydatne?

Szansa na zaistnienie zjawiska przypadkowego pozyskiwania informacji

Analiza możliwości/funkcjonalności systemu sprzyjających przypadkowemu pozyskiwaniu informacji (przypadkowe pozyskiwanie informacji definiowane na 3 sposoby → slajd 6)Określenie możliwości/funkcjonalności systemu z zakresu zarządzania informacją

Metodologia: proponowane badanie 3

Zjawisko przypadkowego pozyskiwania informacji (triangulacja, badanie empiryczne z użytkownikami, długoterminowe)

WARIANT #1 WARIANT #2Przechwyt i rejestracja obrazu,

rejestracja dźwięku (concurrent think-aloud protocol), eyetracking

LAB (1h/tydzień, „swobodne” korzystanie z serwisu, 4-5 sesji)

ŚRODOWISKO NATURALNE (program zainstalowany na prywatnych

urządzeniach badanych; 1 miesiąc)

Dodatkowo: dzienniczki (w odstępach między sesjami)

Sposób analizy materiału empirycznego: analiza tematyczna

Definicja 1.

Definicja 2.

Definicja 3.

INDYWIDUALNE ZARZĄDZANIE INFORMACJĄ 1

INDYWIDUALNE ZARZĄDZANIE INFORMACJĄ 2

INDYWIDUALNE ZARZĄDZANIE INFORMACJĄ 3

Bibliografia1. Levinson, Paul (2010). Nowe nowe media. Kraków : Wyd. WAM.2. Noorden, Richard Van (2014). Online collaboration : scientists and the social network

[dok. elektr.]. Nature Vol. 512, Issue 7513. http://www.nature.com/news/online-collaboration-scientists-and-the-social-network-1.15711 [odczyt: 8.11.2014]

3. Sapa, Remigiusz (2008a). Potencjał bibliotecznych katalogów online w zakresie sprzyjania zjawisku przypadkowego pozyskiwania informacji o literaturze naukowej. Przegląd Biblioteczny R. 76, z. 1, s. 87–110.

4. Sapa, Remigiusz (2008b). Przypadkowe pozyskiwanie informacji o literaturze naukowej : inne spojrzenie na jakość systemów informacyjnych dla naukowców. W: Wymiana informacji i rozwój profesjonalnych usług informacyjnych w edukacji, nauce i kulturze na rzecz społeczeństwa opartego na wiedzy. Pod red. D. Pietruch- Reizes i W. Babika. Katowice : PTIN, s. 77-85.

5. Serwis społecznościowy (2014) [dok. elektr.]. W: Wikipedia (wersja w języku polskim). http://pl.wikipedia.org/wiki/Serwis_spo%C5%82eczno%C5%9Bciowy [odczyt: 9.11.2014]

6. Statista (2014). Global social networks ranked by number of users 2014 [dok. elektr.]. http://www.statista.com/statistics/272014/global-social-networks-ranked-by-number-of-users/ [odczyt: 9.11.2014]

7. Wojciechowski, Jacek (2014). Biblioteki w nowym otoczeniu. Warszawa : Wyd. SBP.