PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY - pum.edu.pl · Katedra i Zakład Anatomii Prawidłowej i Klinicznej Al....

PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY

DLA STUDENTÓW KIERUNKU LEKARSKO-DENTYSTYCZNEGO

WYDZIAŁU LEKARSKO-STOMATOLOGICZNEGO

POMORSKIEJ AKADEMII MEDYCZNEJ W SZCZECINIE

I ROK

Pomorska Akademia Medyczna w Szczecinie

2008/2009

Przewodnik dydaktyczny dla studentów I roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie

2

Drogie Koleżanki i drodzy Koledzy,

niezmiernie cieszę się, że zostaliście studentami Pomorskiej Akademii Medycznej

w Szczecinie i gratuluję Wam wyboru studiów. Pomorska Akademia Medyczna jest uczelnią

o ponad 60-letniej tradycji, znaną w kraju i poza jego granicami ze swojego wysokiego poziomu

kształcenia, o czym świadczą m. in. wyniki Lekarsko-Dentystycznego Egzaminu Paostwowego, którego

zdanie jest konieczne do uzyskania prawa wykonywania zawodu. Absolwenci Pomorskiej Akademii

Medycznej zajmują co roku czołowe miejsca rankingu. Ponadto jesteśmy jak dotąd jedyną uczelnia

medyczną w Polsce, której wszyscy absolwenci kierunku lekarsko-dentystycznego zdali ten egzamin

w pierwszym terminie.

Przed Wami pięd lat studiów, po ukooczeniu których uzyskacie dyplom lekarza dentysty.

Będzie to okres niełatwy, bo studia medyczne wymagają dużego nakładu pracy

i czasu oraz wewnętrznej dyscypliny. Nie jest jednak możliwym, byd dobrze wykształconym lekarzem

bez gruntownej znajomości teorii jak i praktycznego przygotowania do zawodu.

Pierwszy rok studiów to przede wszystkim przedmioty teoretyczne, takie jak: anatomia

prawidłowa, histologia z cytologia i embriologią, biologia, chemia, fizyka czy też historia stomatologii

jak i pierwsza pomoc. Aby ułatwid Paostwu orientację w tym nowym środowisku przygotowaliśmy dla

Was przewodnik. Dzięki zamieszczonych w nim ramowym rozkładzie zajęd, programie nauczania jak

i pewnych informacji dotyczących dwiczeo w poszczególnych zakładach szybko zaadaptujecie się do

nowej sytuacji.

Gratując raz jeszcze uzyskania indeksu Pomorskiej Akademii Medycznej życzę Paostwu

wytrwałości oraz sukcesów.

Dziekan Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego

Pomorskiej Akademii Medycznej

dr hab. n. med. prof. nadzw. PAM Mariusz Lipski

Szczecina, dnia 29 września 2008 r.


3

HISTORIA POWSTANIA POMORSKIEJ AKADEMII MEDYCZNEJ W SZCZECINIE ............................ 4

WŁADZE POMORSKIEJ AKADEMII MEDYCZNEJ W SZCZECINIE ................................................... 5

LOKALIZACJA I DOJAZD DO SPSK NR 2 ........................................................................................ 7

PLAN SYTUACYJNY SPSK NR 2 ................................................................................................... 8

PROGRAMY NAUCZANIA ............................................................................................................ 9

ANATOMIA PRAWIDŁOWA I KLINICZNA ............................................................................... 10

BIOLOGIA ................................................................................................................................ 2

BIOFIZYKA ............................................................................................................................. 23

CHEMIA ................................................................................................................................. 27

HISTOLOGIA, CYTOLOGIA, EMBRIOLOGIA ............................................................................ 33

HISTORIA STOMATOLOGII .................................................................................................... 39

INFORMATYKA I STATYSTYKA MEDYCZNA ........................................................................... 45

JĘZYK ANGIELSKI ................................................................................................................... 49

JEZYK ŁACIOSKI ....................................................................................................................53

JĘZYK NIEMIECKI ................................................................................................................... 56

PIERWSZA POMOC MEDYCZNA ............................................................................................ 60

PRZYSPOSOBIENIE BIBLIOTECZNE ........................................................................................ 67

SZKOLENIE W ZAKRESIE BHP ................................................................................................ 69

WYCHOWANIE FIZYCZNE ...................................................................................................... 70

PRAKTYKA PO PIERWSZYM ROKU ............................................................................................ 79

DZIEKANAT WYDZIAŁÓW LEKARSKIEGO I LEKARSKO-STOMATOLOGICZNEGO ........................................................................................ 81

SAMODZIELNA SEKCJA SOCJALNO-BYTOWA STUDENTÓW PAM ............................................. 82

ORGANIZACJE STUDENCKIE ...................................................................................................... 83

SPIS TREŚCI

POMORSKIEJ AKADEMII

MEDYCZNEJ W SZCZECINIE


4

Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 20 marca 1948 roku o założeniu Akademii

Lekarskiej w Szczecinie została powołana do życia Akademia Lekarska

w Szczecinie z Wydziałem Lekarskim, a w ramach tego wydziału - Oddziałem

Stomatologicznym.

W roku 1983 zmieniono strukturę uczelni tworząc dwa wydziały - I Wydział Lekarski

i II Wydział Lekarski z Oddziałem Stomatologii, a od roku 1992 są to już dwa wydziały

kierunkowe: Wydział Lekarski i Wydział Stomatologii.

Od roku akademickiego 2001/2002 został powołany Wydział Pielęgniarski.

Z dniem 12 maja 2004 roku Wydział Pielęgniarski zmienił nazwę na Wydział Nauk

o Zdrowiu.

Od 1 marca 2007 roku zmieniono nazwę Wydziału Stomatologii na Wydział Lekarsko-

Stomatologiczny.

Uchwałą Nr 155/2008 Senatu Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie

z dnia 17 grudnia 2008 r. utworzono Wydział Lekarsko-Biotechnologiczny i Medycyny

Laboratoryjnej.

60 LAT ISTNIENIA 1948-2008

HISTORIA POWSTANIA

POMORSKIEJ AKADEMII MEDYCZNEJ W SZCZECINIE


5

Rektor

prof. dr hab. n. med. Przemysław Nowacki

Prorektor ds. Nauki prof. dr hab. n. med. Andrzej Ciechanowicz

Prorektor ds. Dydaktyki prof. dr hab. n. med.

Barbara Wiszniewska

Prorektor ds. Klinicznych dr hab. n. med., prof. nadzw. PAM

Marek Brzosko

Dziekan Wydziału Lekarskiego

prof. dr hab. n. med. Bogusław Machaliński

Dziekan Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego

dr hab. n. med., prof. nadzw. PAM Mariusz Lipski

Dziekan Wydziału Nauk o Zdrowiu

dr hab. n. med., prof. nadzw. PAM Andrzej Starczewski

Dziekan Wydziału Lekarsko-

Biotechnologicznego i Medycyny Laboratoryjnej

dr hab. n. med. Jacek Gronwald

WŁADZE POMORSKIEJ AKADEMII MEDYCZNEJ W SZCZECINIE


6

Prodziekan ds. studentów programu polskojęzycznego

Wydziału Lekarskiego dr hab. n. med.

Elżbieta Gawrych

Prodziekan ds. studentów programu polskojęzycznego

Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego

dr hab. n. med., prof. nadzw. PAM Jadwiga Buczkowska-Radlińska

Prodziekan ds. studentów Wydziału Nauk o Zdrowiu

dr hab. n. med. Marta Wawrzynowicz-Syczewska

Prodziekan ds. studentów Wydziału Lekarsko-Biotechnologicznego

i Medycyny Laboratoryjnej prof. dr hab. n med. Maria Jastrzębska

Prodziekan ds. studentów programu anglojęzycznego Wydziału Lekarskiego

dr hab. n. med., prof. nadzw. PAM Tomasz Urasiński

Prodziekan ds. studentów programu anglojęzycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego

dr hab. n. med. Lidia Puchalska-Niedbał

Kanclerz mgr inż. Jerzy Łuczak

Kwestor mgr Maria Jolanta Nowacka

Zastępca Kanclerza mgr Andrzej Gajewski


7

Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 2

al. Powstaoców Wielkopolskich 72

70-111 Szczecin

Dojazd do Szpitala tramwajami linii:

3

6

4

11

12

LOKALIZACJA I DOJAZD DO SPSK NR 2


8

PLAN SYTUACYJNY SPSK NR 2


9

PROGRAMY

NAUCZANIA

I

REGULAMINY

ZAJĘD


10

Katedra i Zakład Anatomii Prawidłowej i Klinicznej

Al. Powstaoców Wlkp. 72, 70-111 Szczecin

tel. 0-91 466 14 80, fax. 0-91 466 14 81

KIEROWNIK: prof. dr hab. n. med. Florian Czerwioski

LICZBA GODZIN: wykłady – 60, dwiczenia 105

Wykłady odbywają się w I i II semestrze w sali wykładowej im. Mikołaja Kopernika,

Al. Powstaoców Wielkopolskich 72.

Dwiczenia odbywają się w Zakładzie Anatomii Prawidłowej w salach do dwiczeo

prosektoryjnych.

ECTS: 17

OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA DYDAKTYKĘ: dr n. med. Aldona Mahaczek-Kordowska

CEL NAUCZANIA:

Po zakooczonym dwusemestralnym kursie anatomii prawidłowej student powinien:

1. Znad budowę układów i narządów w warunkach prawidłowych oraz zależnośd

pomiędzy budową i czynnością narządu,

2. Nazwad, opisad topografię i rozwój struktur wypreparowanych w prosektorium,

3. Znad stosunki topograficzne narządów, zmiennośd ich budowy, odmiany i wyciągad

z tego własne wnioski,

4. Umied określid granice narządów i rzuty ważnych elementów (np. zastawek serca) na

powierzchnię ciała,

5. Znad mianownictwo anatomiczne polskie i łacioskie,

6. Umied znaleźd zależnośd między budową i czynnością struktur anatomicznych (głowa,

szyja) a diagnostyką i zabiegowym charakterem pracy lekarza stomatologa.

ANATOMIA PRAWIDŁOWA I KLINICZNA


11

TEMATY DWICZEO:

Tematy wykładów zsynchronizowane z tematami dwiczeo, wspólne dla Wydziału Lekarskiego

i Wydziału Lekarsko – Stomatologicznego.

OSTEOLOGIA I SYNDESMOLOGIA

Dwiczenie nr 1 – Szkielet osiowy. Kręgosłup – opis ogólny, podział, budowa kręgów typowych

i charakterystycznych. Żebra – podział żeber, budowa szczegółowa. Mostek – podział,

budowa. Połączenia kości szkieletu osiowego. Klatka piersiowa – opis ogólny.

Dwiczenie nr 2 – Kości kooczyn. Kości obręczy i części wolnej kooczyny górnej. Połączenia

kości kooczyny górnej. Kości obręczy i części wolnej kooczyny dolnej. Połączenia kości

kooczyny dolnej.

Dwiczenie nr 3 – Czaszka – opis ogólny. Kości czaszki – podział na kości czaszki trzewnej

i mózgowej. Kośd czołowa, ciemieniowa i potyliczna.

Dwiczenie nr 5 – Kośd klinowa, kośd sitowa, kośd podniebienna.

Dwiczenie nr 4 – Kośd skroniowa – budowa, kanały kości skroniowej. Jama bębenkowa.

Dwiczenie nr 6 – Kośd szczękowa, kośd jarzmowa, kośd łzowa, kośd nosowa małżowina

nosowa dolna, lemiesz, żuchwa. Budowa i mechanika stawu skroniowo-żuchwowego.

Dwiczenie nr 7 – Sklepienie czaszki i jej podstawa - dół czaszki: przedni, środkowy, tylny.

Oczodół, jama nosowa, zatoki przynosowe i ich ujścia, dół skrzydłowo-podniebienny, dół

skroniowy i podskroniowy, jama ustna. Ograniczenia, zawartośd i połączenia dołów.

Dwiczenie nr 8 – Zaliczenie.

KOOCZYNA GÓRNA

Dwiczenie nr 1 – Okolice kooczyny górnej, żyły powierzchowne. Mięśnie obręczy barkowej

i ich przyczepy (unerwienie mięśni). Jama pachowa – ograniczenia, zawartośd, połączenia.

Nerw rdzeniowy - powstawanie. Splot ramienny - gałęzie krótkie i długie. Unerwienie skóry

kooczyny górnej.

Dwiczenie nr 2 – Mięśnie ramienia (unerwienie mięśni i przyczepy), powięzie, bruzdy mięśnia

dwugłowego ramienia – zawartośd. Tętnica podobojczykowa, pachowa i ramienna, przebieg,

gałęzie. Dół łokciowy. Gałęzie długie splotu ramiennego – przebieg i zakres unerwienia na

ramieniu.

Dwiczenie nr 3 – Mięśnie przedramienia i ręki (unerwienie mięśni). Kanał nadgarstka,

ograniczenia, zawartośd. Tętnica promieniowa – przebieg i gałęzie. Tętnica łokciowa -

przebieg i gałęzie. Łuki dłoniowe, położenie, odgałęzienia. Gałęzie długie splotu ramiennego


12

– przebieg i zakres unerwienia na przedramieniu i ręce. Miejsca badania tętna na kooczynie

górnej.


KOOCZYNA DOLNA

Dwiczenie nr 1 – Okolice kooczyny dolnej. Żyły powierzchowne kooczyny dolnej. Powięź

szeroka. Mięśnie obręczy biodrowej, podział topograficzny i czynnościowy, unerwienie.

Trójkąt udowy mniejszy i większy. Dół biodrowo-łonowy. Rozstęp naczyo i mięśni –

ograniczenia i zawartośd. Kanał udowy. Splot lędźwiowo-krzyżowy powstawanie, położenie

i jego gałęzie.

Dwiczenie nr 2 – Mięśnie uda. Kanał przywodzicieli, jego ściany, zawartośd. Kanał zasłonowy

i jego zawartośd. Tętnica biodrowa wspólna, tętnica biodrowa wewnętrzna (gałęzie ścienne),

tętnica biodrowa zewnętrzna, tętnica udowa - gałęzie. Gałęzie długie splotu lędźwiowo –

krzyżowego na udzie. Nerw udowy i jego gałęzie, nerw kulszowy i jego gałęzie.

Dwiczenie nr 3 – Mięśnie goleni. Dół podkolanowy – ograniczenia, zawartośd. Tętnica

podkolanowa – gałęzie. Nerw piszczelowy i strzałkowy wspólny (nerw strzałkowy

powierzchowny i głęboki, nerw łydkowy) Kanał kostki przyśrodkowej i jego zawartośd.

Mięśnie stopy. Tętnice i nerwy stopy.


SZYJA

Dwiczenie nr 1 – Ogólny opis zewnętrznych okolic szyi i punktów topograficznych. Badania

punktów kostnych na szyi (wyrostek kolczysty kręgu wystającego, kośd gnykowa, wcięcie

szyjne, wyniosłośd krtaniowa). Badanie tętna na tętnicy szyjnej wspólnej. Mięśnie szyi,

powięzie, przestrzenie międzypowięziowe szyi. Trójkąty szyi. Żyły powierzchowne i nerwy

skórne splotu szyjnego.

Dwiczenie nr 2 –Tętnica podobojczykowa i jej gałęzie (pieo tarczowo-szyjny, żebrowo-szyjny,

tętnica kręgowa, tętnica piersiowa wewnętrzna). Pęczek naczyniowo-nerwowy szyi. Tętnica

szyjna wspólna i jej podział. Splot szyjny i jego gałęzie. Pętla szyjna (powstawanie – nerw

podjęzykowy, położenie, gałęzie). Nerw przeponowy (odcinek szyjny).

Dwiczenie nr 3 – Tętnica szyjna zewnętrzna i jej gałęzie. Tętnica szyjna wewnętrzna, przebieg

i topografia (do podstawy czaszki). Żyła szyjna wewnętrzna i jej dopływy. Gruczoł tarczowy

i gruczoły przytarczyczne.


13

Dwiczenie nr 4 –Krtao (chrząstki krtani, ich połączenia stawowe i więzadłowe), elementy

elastyczno-sprężyste krtani, mięśnie krtani (podział anatomiczny i czynnościowy). Jama

krtani. Unerwienie i unaczyniene krtani.

Dwiczenie nr 5 – Gardło – częśd krtaniowa (fałdy, zachyłki). Tchawica i przełyk – częśd szyjna.

Częśd szyjna pnia współczulnego. Trójkąt pochyło-kręgowy i jego zawartośd. Przestrzeo

przygardłowa i jej zawartośd. Nerwy czaszkowe: IX, X, XI, XII – przebieg, zakres unerwienia na

szyi.


KLATKA PIERSIOWA I GRZBIET

Dwiczenie nr 1 – Okolice i linie topograficzne klatki piersiowej. Badanie punktów kostnych

(obojczyk, kąt mostkowy, liczenie żeber). Powięzie i mięśnie klatki piersiowej. Nerwy

i naczynia międzyżebrowe. Tętnica piersiowa wewnętrzna. Rzut serca na przednią ścianę

klatki piersiowej, uderzenie koniuszkowe.

Dwiczenie nr 2 – Śródpiersie – ograniczenia, podział jamy śródpiersia, zawartośd. Grasica –

położenie, budowa. Osierdzie – budowa, jama osierdzia. Serce – położenie, zewnętrzny opis

serca. Budowa szczegółowa serca. Unaczynienie serca - tętnice wieocowe i żyły serca.

Unerwienie serca.

Dwiczenie nr 3 –Tchawica i oskrzela. Płuca – położenie, opis zewnętrzny, podział na płaty.

Korzeo płuca i jego topografia. Unaczynienie (odżywcze i czynnościowe) i unerwienie płuc.

Opłucna – podział opłucnej, jama opłucnej i jej zachyłki. Krążenie płodowe. Aorta – odcinek

wstępujący, łuk aorty, aorta piersiowa - gałęzie.

Dwiczenie nr 4 – Kąt żylny, żyły ramienno-głowowe, żyła główna górna i dolna. Układ żył

nieparzystych. Topografia przełyku. Odcinek piersiowy pnia współczulnego. Nerwy trzewne.

Nerwy błędne (przebieg i gałęzie odcinka piersiowego). Nerw przeponowy. Przewód

piersiowy.

Dwiczenie nr 5 – Okolice, powięzie, mięśnie grzbietu. Trójkąt podpotyliczny – ograniczenia,

zawartośd. Trójkąt lędźwiowy – ograniczenia, znaczenie. Kanał kręgowy. Rdzeo kręgowy –

budowa zewnętrzna.



14

JAMA BRZUSZNA

Dwiczenie nr 1 - Okolice brzucha. Położenie narządów. Powięzie i mięśnie brzucha. Kanał

pachwinowy. Pochewka mięśnia prostego brzucha. Powierzchnia tylna przedniej ściany jamy

brzusznej. Naczynia i nerwy powierzchowne ściany brzucha. Splot lędźwiowy - powtórzenie.

Dwiczenie nr 2 - Otrzewna - rozwój, położenie narządów w stosunku do otrzewnej, sied

większa, sied mniejsza, torba sieciowa, zachyłki otrzewnej.

Dwiczenie nr 3 - Przełyk - budowa, unerwienie, unaczynienie. Żołądek - budowa, unerwienie,

unaczynienie, położenie. Jelito cienkie – podział, budowa, unerwienie, unaczynienie,

położenie.

Dwiczenie nr 4 - Jelito grube - budowa, unerwienie, unaczynienie, położenie, podział. Częśd

brzuszna pnia współczulnego. Splot trzewny, splot podbrzuszny górny. Aorta brzuszna -

gałęzie trzewne (parzyste i nieparzyste), gałęzie ścienne. Przewód piersiowy - powstawanie.

Dwiczenie nr 5 - Wątroba - położenie, więzadła, budowa, unerwienie, unaczynienie, drogi

żółciowe. Żyła wrotna - powstanie, przebieg. Żyła główna dolna – powstanie, dopływy.

Śledziona - położenie, budowa, unerwienie, unaczynienie, funkcja. Trzustka - położenie,

budowa, unerwienie, unaczynienie.

Dwiczenie nr 6 - Zaliczenie.

KROCZE, MIEDNICA

Dwiczenie nr 1 - Powtórzenie wiadomości z osteologii dotyczących budowy, płaszczyzn

i wymiarów miednicy. Przepona miedniczna. Dół kulszowo-odbytniczy. Przepona moczowo-

płciowa. Otrzewna w miednicy małej. Tętnica biodrowa wewnętrzna, gałęzie ścienne

i trzewne. Nerw sromowy. Kanał sromowy.

Dwiczenie nr 2 - Układ moczowy. Nerki - topografia, umocowanie, budowa wewnętrzna,

powięzie i torebki. Drogi odprowadzające mocz. Kielichy nerkowe większe, mniejsze,

miedniczka nerkowa. Moczowód (podział, topografia). Pęcherz moczowy - opis ogólny,

mięśniówka, błona śluzowa. Cewka moczowa żeoska i męska.

Dwiczenie nr 3 - Narządy płciowe żeoskie zewnętrzne i wewnętrzne, położenie, budowa,

stosunek do otrzewnej, umocowanie, unerwienie i unaczynienie.

Dwiczenie nr 4 - Narządy płciowe męskie zewnętrzne i wewnętrzne, położenie, budowa,

stosunek do otrzewnej, umocowanie, unerwienie i unaczynienie.

Dwiczenie nr 5 – Częśd krzyżowa układu przywspółczulnego. Splot podbrzuszny dolny.

Powtórzenie materiału.


15


GŁOWA

Dwiczenie nr 1 – Powtórka budowy czaszki. Mięśnie głowy (mięśnie wyrazowe – podział na

grupy – bez przyczepów); topografia; unerwienie. Tętnica szyjna zewnętrzna – przebieg,

gałęzie; zakres unaczynienia. Opona twarda – zatoki żylne.

Nerw twarzowy – jądro początkowe, przebieg, gałęzie; splot przyusznicy, nerw pośredni.

Dwiczenie nr 2 – Oczodół. Gruczoł łzowy z unerwieniem. Tętnica oczna. Nerw trójdzielny –

podział, zwoje; nerw oczny – przebieg, gałęzie. Mięśnie gałki ocznej. Nerw III; nerw IV; nerw

VI– przebieg, zakres unerwienia. Mięśnie żwaczowe z przyczepami, topografia, unerwienie.

Dwiczenie nr 3 – Nerw szczękowy. Tętnica szczękowa; przebieg – podział na odcinki, gałęzie.

Ślinianka przyuszna. Nerwy: IX, X, XI, XII.

Dwiczenie nr 4 – Tętnica szyjna wewnętrzna – przebieg, gałęzie; żyła szyjna wewnętrzna –

dopływy, przebieg. Nerw żuchwowy; zwoje nerwu trójdzielnego; drogi wydzielnicze.

Dwiczenie nr 5 – Przedsionek jamy ustnej – ograniczenie, unerwienie błony śluzowej; jama

ustna właściwa – dno jamy ustnej – błona śluzowa. Podniebienie - podział; podniebienie

miękkie – mięśnie, unerwienie, unaczynienie; łuki podniebienne; migdałki podniebienne.

Wyrostki zębodołowe – łuki zębowe – rodzaje i podział zębów. Język – opis zewnętrzny,

błona śluzowa, mięśnie języka – podział, unerwienie, unaczynienie. Ślinianka podjęzykowa,

ślinianka podżuchwowa – unerwienie i unaczynienie. Tętnica językowa – przebieg, gałęzie,

zakres unaczynienia.

Dwiczenie nr 6 – Nos zewnętrzny. Jama nosowa: przegroda nosowa; przewody nosowe;

zatoki przynosowe - błona śluzowa – unerwienie, unaczynienie. Nerwy węchowe. Gardło –

podział. Błona włóknista, mięśnie, błona śluzowa - zachyłki, ujście gardłowe trąbki słuchowej.

Unerwienie i unaczynienie gardła. Splot gardłowy. Tętnica gardłowa wstępująca.

Dwiczenie nr 7 Staw skroniowo- żuchwowy. Dół: zażuchwowy, podskroniowy, skroniowy,

skrzydłowo-podniebienny. Przestrzeo: przygardłowa, podżuchwowa, zagardłowa,

podjęzykowa, podbródkowa.


MÓZGOWIE, ZMYSŁY

Dwiczenie nr 1 - Podział mózgowia anatomiczny i kliniczny. Kresomózgowie – podział.

Budowa zewnętrzna i wewnętrzna półkul mózgu. Węchomózgowie. Układ limbiczny. Jądra

podstawne. Układ pozapiramidowy. Komora boczna.


16

Dwiczenie nr 2 - Międzymózgowie, śródmózgowie – podział, budowa zewnętrzna

i wewnętrzna. Komora trzecia.

Dwiczenie nr 3 – Podział tyłomózgowia. Komora czwarta. Koło tętnicze mózgu. Żyły

mózgowia. Powstawanie i krążenie płynu mózgowo-rdzeniowego. Jądra i wyjście nerwów

czaszkowych z mózgowia. Budowa zewnętrzna i wewnętrzna rdzenia kręgowego. Opony

rdzenia kręgowego i mózgowia.

Dwiczenie nr 4 - Narząd przedsionkowo-ślimakowy, ucho zewnętrzne, ucho środkowe, ucho

wewnętrzne, nerw przedsionkowo-ślimakowy.

Dwiczenie nr 5 – Narząd wzroku – oko – gałka oczna budowa ogólna i warstwowa gałki

ocznej. Nerw wzrokowy, mięśnie zewnętrzne i wewnętrzne gałki ocznej - unerwienie. Narząd

ochronny gałki ocznej.

Dwiczenie nr 6 - Zaliczenie

REGULAMIN ZAJĘD:

Regulamin zajęd podany jest do wiadomości przed rozpoczęciem roku akademickiego przez

wywieszenie na tablicy ogłoszeo Zakładu, a także omawiany jest przez asystentów na

pierwszych zajęciach anatomii.

1. Do dwiczeo w prosektorium dopuszczeni są tylko ci studenci, którzy stosują się do

programu i regulaminu dwiczeo.

2. Obecnośd studenta na dwiczeniach jest obowiązkowa i kontrolowana.

3. Każdy student zobowiązany jest przychodzid na dwiczenia w fartuchu lekarskim oraz

w chustce na głowie (kobiety) lub w czepku (mężczyźni).

4. Dwiczenia odbywają się w grupach w wyznaczonych boksach. Podział na grupy

dokonuje się na początku roku akademickiego.

5. Dwiczenia odbywają się 2 razy w tygodniu. Czas trwania dwiczeo jest zgodny

z programem studiów.

6. Dwiczenia rozpoczynają się punktualnie o wyznaczonej godzinie w wyznaczonym

boksie.

7. Student nieobecny na dwiczeniach powinien je odrobid i zaliczyd w terminie jak

najwcześniejszym po uzyskaniu zgody asystenta i adiunkta dydaktycznego.

W przypadku nieobecności nieusprawiedliwionej student odrabia dwiczenia w

potrójnym wymiarze.


17

8. Student zobowiązany jest do godnego i pełnego powagi zachowania, jakie jest

wymagane od człowieka, którego praca w prosektorium polega na preparowaniu zwłok

ludzkich. W czasie preparowania na zwłokach student zobowiązany jest do zachowania

szczególnej ostrożności, aby nie skaleczyd siebie lub kolegów.

9. Po odrobieniu dwiczeo z każdego preparatu obowiązuje sprawdzian /kolokwium/.

Sprawdzian odbywa się podczas kolejnego ostatniego dwiczenia w formie ustnej lub

testu.

10. Terminy sprawdzianów ustalane są na początku każdego semestru i podane do

wiadomości studentów w oddzielnym ogłoszeniu.

11. Ocenę niedostateczną z zaliczenia (kolokwium) student zobowiązany jest poprawid

u asystenta prowadzącego dwiczenia w terminie 1 tygodniowym w formie ustnej lub

testu.

12. W razie nie zaliczenia kolokwium w terminie poprawkowym u asystenta student ma

możnośd zaliczenia kolokwium w terminie 3. Terminy te odbędą się w ostatnim

tygodniu I i II semestru u Kierownika Zakładu lub u osób upoważnionych przez

Kierownika Zakładu w formie ustnej.

13. W przypadku nie zaliczenia 1preparatu z obowiązujących w danym semestrze lub

2 nieodrobionych z własnej winy nieobecności student nie otrzymuje podpisu

zaliczeniowego.

14. Student mający zaległości wynikające nie z własnej winy powinien je odrobid

w terminie jak najwcześniejszym po uprzednim umówieniu się z asystentem.

15. Student mający zaległości wynikające nie z własnej winy, które nie odrobił może

w wyjątkowych wypadkach ubiegad się o warunkowe zaliczenie semestru, jeżeli uzyska

zgodę Kierownika Katedry i Dziekana.

16. Po zakooczeniu dwiczeo i po zaliczeniu wszystkich zajęd obowiązuje egzamin z anatomii

prawidłowej w terminach określonych w rozporządzeniu Dziekanatu. Egzamin składa

się z dwóch części: 1) Egzamin praktyczny; 2) Egzamin teoretyczny; Forma egzaminu

teoretycznego: I termin - test wielokrotnego wyboru; II termin - esej; III termin - ustny

u Profesora.

17. Ewentualne egzaminy przedterminowe odbywad się będą po uprzednim

indywidualnym uzgodnieniu z Kierownikiem Zakładu ich formy i terminu.

18. Studenci, którzy powtarzają I rok lub uzyskali urlop dziekaoski i mieli zdany egzamin

z anatomii z wynikiem dostatecznym mają do wyboru: nie zdawad egzaminu z anatomii


18

i uczęszczad na dwiczenia oraz zaliczad kolokwium u asystenta lub nie uczęszczad na

dwiczenia i zdawad egzamin koocowy u Kierownika Zakładu.

19. Studenci powtarzający pierwszy rok, którzy zdali egzamin z anatomii z wynikiem

dobrym nie muszą zdawad egzaminu koocowego oraz nie muszą uczęszczad na

dwiczenia.

20. Studenci, którzy powtarzają I rok i nie zdali egzaminu z anatomii prawidłowej

zobowiązani są do uczęszczania na dwiczenia, zaliczania sprawdzianów oraz zdawania

egzaminu koocowego.

FORMY KONTROLI WYNIKÓW NAUCZANIA:

Program dwiczeo każdego preparatu określany jest zakresem materiału i ilością dwiczeo

przeznaczonych dla danego preparatu.

Stopieo przygotowania studenta do zajęd sprawdzany jest na każdych dwiczeniach w formie

praktycznej (przy preparacie) i teoretycznej (ustnej).

Po przerobieniu każdego preparatu, student zobowiązany jest przystąpid do kolokwium.

Sprawdzian praktyczny odbywa się przy preparacie, sprawdzian teoretyczny w formie ustnej

lub testowej. Zgodnie z regulaminem do kolokwium można przystępowad 2-krotnie. I termin

kolokwium podany jest do wiadomości studentów w dniu rozpoczęcia danego preparatu,

II termin – 7 dni od poprzedniego.

W przypadku niepowodzenia w poprzednich terminach, wyznaczony jest III termin dla

wszystkich nie zaliczonych kolokwiów pod koniec I semestru (ostatni tydzieo zajęd). Podobny

tryb zaliczania obowiązuje w II semestrze.

W przypadku nie zaliczenia jednego z zaległych preparatów, Kierownik Zakładu może wyrazid

zgodę na warunkowe zaliczenie I semestru z możliwością zaliczania zaległego preparatu

w IV terminie wyznaczonym w ostatnim tygodniu zajęd II semestru. Podczas III i IV terminu

studenci zaliczający preparaty nie mogą składad kolokwium przed asystentem, który

prowadził z nimi dwiczenia. III i IV terminy kolokwiów zaliczane są u adiunktów,

wykładowców i starszych wykładowców Zakładu wyznaczonych przez Kierownika Zakładu.

Do egzaminu dopuszczone są jedynie osoby, które zaliczyły wszystkie kolokwia.

Egzamin odbywa się w czerwcu podczas sesji egzaminacyjnej i składa się z części praktycznej

i teoretycznej. Częśd praktyczna jest sprawdzianem opanowania części praktycznej

preparatów i odbywa się na kilka dni przed częścią teoretyczną egzaminu.

Ocena części praktycznej egzaminu:


19

Bardzo dobry – 16 punktów

Ponad dobry – 12 punktów

Dobry – 8 punktów

Dośd dobry – 4 punkty

Dostateczny – 0 punktów

Niedostateczny - -16 punktów

Częśd teoretyczna egzaminu odbywa się w formie testu (120 pytao). Ocena koocowa

egzaminu jest sumą punktów z części praktycznej i teoretycznej.

W przypadku uzyskania na egzaminie oceny niedostatecznej studentowi przysługuje prawo

składania egzaminu poprawkowego. Egzamin poprawkowy odbywa się we wrześniu

w formie pisemnej (esej). Egzamin pisemny zawiera odpowiedzi na 10 pytao. Pytanie może

byd ocenione na:

1 punkt,

0,5 punktu,

0 punktów

Z zasady jedno pytanie w pracy ocenia jeden asystent, a więc 10 pytao – 10 asystentów

oceniających. Suma punktów daje ostateczny wynik egzaminu. Student otrzymuje ocenę

dostateczną uzyskując z poszczególnych pytao sumę 6 punktów.

Zgodnie z regulaminem, nie zgłoszenie się na egzamin w ustalonym terminie bez

usprawiedliwienia jest równoznaczne z uzyskaniem oceny niedostatecznej, którą wpisuje się

do indeksu.

LITERATURA:

1. A. Bochenek: „Anatomia człowieka” tom I-V, Wyd. PZWL.

2. A. Krechowiecki, F. Czerwioski: „Zarys Anatomii Człowieka”, Wyd. VIII, PZWL

Warszawa, 2006.

3. W. Łasioski „Anatomia głowy dla stomatologów” Wyd. VI, PZWL 1993.

4. Sobotta: „Atlas anatomii człowieka” tom I i II, Wyd. Urban & Partner, Wrocław.

5. Netter: „Atlas anatomii człowieka”, Wyd. Urban & Partner.


20

Katedra i Zakład Biologii i Parazytologii Medycznej


e-mail: [email protected]

KIEROWNIK: prof. dr hab. Elżbieta Kalisioska

LICZBA GODZIN: wykłady – 30 godz., dwiczenia – 30 godz.

ECTS: 7

OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA DYDAKTYKĘ: dr n. biol. Lidia Kołodziejczyk

Dwiczenia: Katedra i Zakład Biologii i Parazytologii Medycznej, al. Powstaoców Wlkp.72

Wykłady: sala wykładowa, al. Powstaoców Wlkp. 72

CEL NAUCZANIA:

Celem nauczania przedmiotu jest przekazanie studentom stomatologii wiedzy z podstaw

ekologii, genetyki medycznej oraz parazytologii. W związku z tym w programie Biologii

uwzględniono następujące bloki tematyczne:

wpływ czynników środowiskowych, w tym ksenobiotyków na organizm człowieka

populacje ludzkie; elementy demografii;

wybrane zagadnienia genetyki medycznej obejmujące genetykę klasyczną,

molekularną i populacyjną; mechanizmy dziedziczenia chorób uwarunkowanych

genetycznie oraz kliniczne zastosowanie genetyki;

biologia pasożytów człowieka, elementy epidemiologii, drogi transmisji i podstawy

diagnostyki parazytologicznej; interakcje w układzie pasożyt-żywiciel z uwzględnieniem

procesów immunologicznych.

TEMATY WYKŁADÓW:

1. Biologia a medycyna.

2. Ekologia – podstawowe pojęcia.

3. Parametry charakteryzujące populację oraz zróżnicowanie gatunku Homo sapiens.

BIOLOGIA


21

4. Eksplozja demograficzna a zagrożenia środowiskowe.

5. Czynniki środowiskowe, zakres tolerancji oraz bioakumulacja, biomagnifikacja

i biotransformacja ksenobiotyków.

6. Zanieczyszczenie środowiska, ocieplenie klimatu a problemy socjologiczno-zdrowotne.

7. Pierwiastki niezbędne do życia (makro-, mikro- i ultraelementy) i ksenobiotyki ze

szczególnym uwzględnieniem fluoru, rtęci, ołowiu i kadmu.

8. Interakcje wewnątrz- i międzygatunkowe, w tym zwłaszcza kanibalizm i pasożytnictwo.

9. Epidemiologia wybranych chorób pasożytniczych człowieka.

10. Układ immunologiczny człowieka a parazytozy.

11. Wybrane czynniki środowiskowe wpływające na potencjalny i faktyczny rozród Homo

sapiens i stan jego zdrowia.

12. Biologia rozwoju i rozwój osobniczy człowieka; rozmnażanie a proces płciowy;

determinacja płci u człowieka i innych ssaków, w tym rola geny SRY.

13. Długośd życia człowieka, starzenie się organizmu oraz niektóre choroby wieku

podeszłego.

14. Genom Homo sapiens oraz innych przedstawicieli podtypu Vertebrata – DNA kodujące

i niekodujące.

15. Ważniejsze choroby genetyczne człowieka i ich diagnostyka; wybrane elementy

poradnictwa genetycznego oraz terapii genowej.

TEMATY DWICZEO:

1. Przebieg mejozy i gametogenezy u człowieka z uwzględnieniem regulacji hormonalnej.

2. Struktura i ultrastruktura chromosomów Eukariota.

3. Metody cytogenetyczne, cz. I - chromatyna płciowa i ciałko Y.

4. Metody cytogenetyczne, cz. II - kariotyp prawidłowy i nieprawidłowy człowieka.

5. Typy dziedziczenia cech na wybranych przykładach chorób człowieka.

6. Prawo Hardy’ego-Weinberga. Działanie doboru naturalnego w populacji ludzkiej.

7. Pierwotniaki, cz.I. Trichomonas vaginalis, T. tenax, Giardia lamblia, Trypanosoma

gambiense, T. cruzi.

8. Pierwotniaki, cz.II. Entamoeba histolytica, E. gingivalis, Plasmodium vivax, Toxoplasma

gondii.

9. Robaki płaskie: Schistosoma haematobium, Taenia saginata, T. solium, Echinococcus

granulosus.


22

10. Robaki obłe: Ascaris lumbricoides, Trichinella spiralis, Enterobius vermicularis.

11. Trichuris trichiura.

12. Stawonogi: Ixodes ricinus, Demodex folliculorum, Sarcoptes scabiei, Pediculus

humanus.

13. Pthirus pubis, Pulex irritans, Cimex lectularius.

REGULAMIN ZAJĘD:

1. Dwiczenia są zajęciami obowiązkowymi. Dopuszcza się jedną usprawiedliwioną

nieobecnośd w ciągu semestru. W wyjątkowych przypadkach, za zgodą prowadzącego

zajęcia, można odrobid dwiczenie z inną grupą studencką.

2. W ciągu semestru odbywają się trzy cząstkowe zaliczenia testowe (w postaci testu

jednokrotnego wyboru) z zagadnieo obowiązujących na dwiczeniach oraz jedno

zaliczenie praktyczne (z rozpoznawania preparatów poznanych gatunków pasożytów).

Pierwsze i drugie zaliczenie testowe zawiera po 10 pytao każde, trzecie zaliczenie

obejmuje test składający się z 20 pytao oraz zaliczenie praktyczne (3 preparaty).

3. Terminy zaliczeo podane są w harmonogramie zajęd umieszczonym na tablicy

ogłoszeo.

4. Zaliczenie dwiczeo jest warunkiem dopuszczenia do egzaminu.

5. Przedmiot kooczy się egzaminem w formie testu. Na pozytywną ocenę wymagane jest

co najmniej 60% prawidłowych odpowiedzi.

6. Studenci, którzy uzyskają średnią ocenę z dwiczeo (co najmniej 4,3) mogą zdawad

egzamin tylko z wykładów. W tym przypadku do indeksu wpisywana jest średnia

z pozytywnych ocen z dwiczeo i egzaminu.


Przedmiot kooczy się egzaminem testowym obejmującym materiał wykładowy

i dwiczeniowy. Ponadto w trakcie dwiczeo studenci piszą testy cząstkowe z bloków

tematycznych oraz mają zaliczenie praktyczne z rozpoznawania preparatów poznanych

gatunków pasożytów.

LITERATURA:

1. Drewa G. i Ferenc T. (red.) Podstawy genetyki dla studentów i lekarzy. Wydawnictwo

Medyczne Urban & Partner, Wrocław 2003.


23

2. Kadłubowski R. Zarys parazytologii lekarskiej. Warszawa. PZWL 1999.

3. Kawiak J. Podstawy cytofizjologii.. PWN, Warszawa 1998.

4. Kuźna-Grygiel W., Kołodziejczyk L. Przewodnik do dwiczeo z parazytologii lekarskiej.

Wydawnictwo PAM, Szczecin 2003.

5. Siemioski M. Środowiskowe zagrożenia zdrowia. PWN, Warszawa. 2007.

6. Wolaoski N. Ekologia człowieka. PWN, Warszawa 2006.

7. Bal J. Badania molekularne i cytotogenetyczne w medycynie, Springer, Warszawa, PWN

1998.

8. Bartel H. Embriologia. Wydawnictwo Lekarskie. Warszawa, PZWL 1999.

9. Connor J. M., M. A. Ferguson-Smith. Podstawy genetyki medycznej. Warszawa, PZWL

1998.

10. Friedman J. i inni. Genetyka. Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław 1997

11. Kłyszejko-Stefanowicz L. Cytobiochemia. Biochemia niektórych struktur komórkowych.

PWN, Warszawa 1998.

12. Zabel M (red.) Histologia. Wydawnictwo Medyczne. Urban & Partner, Wrocław 2000.

Katedra i Zakład Fizyki Medycznej

ul. Ku Słoocu 12, 71-073 Szczecin

KIEROWNIK: dr n. med. Wojciech Podraza


ECTS: 7

OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA DYDAKTYKĘ: dr n. med. Hanna Domek

Dwiczenia: Katedra i Zakład Fizyki Medycznej PAM, ul. Ku Słoocu 12, 71-073 Szczecin

Wykłady: Stara Sala Wykładowa, Al. Powstaoców Wlkp. 72

BIOFIZYKA


24

CEL NAUCZANIA:

Celem zajęd z biofizyki jest zdobycie odpowiedniego zasobu wiedzy z biofizyki, wyrobienie

samodzielności i rzetelności w pracy eksperymentalnej, poznanie aparatury i sposobów

pomiaru różnych wielkości fizycznych, nabycie umiejętności krytycznej oceny wyników

pomiarów oraz ich prezentacji.

TEMATY WYKŁADÓW:

1. Elementy fizyki współczesnej.

2. Promieniowanie Roentgena w medycynie.

3. Obrazowanie magnetyczno-rezonansowe (tomografia NMR).

4. Lasery w stomatologii.

5. Biotermodynamika.

6. Oddziaływanie czynników fizycznych na organizmy żywe.

7. Wolne rodniki w zdrowiu i chorobie.

8. Przekazywanie informacji w organizmach żywych.

9. Biofizyka układu krążenia i oddychania.

10. Wiązania chemiczne i biospektroskopia.

TEMATY DWICZEO:

1. Biopotencjały, transport biologiczny.

2. Zastosowanie metod impedancyjnych w medycynie. Endometria oporowa.

3. Wybrane metody fizykoterapeutyczne.

4. Optyka. Zastosowanie laserów w stomatologii.

5. Promieniowanie jonizujące w medycynie i ochrona radiologiczna.

6. Zastosowanie spektroskopii w badaniach medycznych.

7. Mikroskopia.

8. Układy regulacyjne w medycynie, układ termoregulacji.

9. Diagnostyczne i terapeutyczne zastosowanie ultradźwięków w medycynie.

10. Wolne rodniki w zdrowiu i chorobie. Zastosowanie spektroskopii elektronowego

rezonansu paramagnetycznego (EPR) w badaniach wolnych rodników.


25

REGULAMIN ZAJĘD:

1. Celem zajęd z biofizyki jest zdobycie odpowiedniego zasobu wiedzy z biofizyki,

wyrobienie samodzielności i rzetelności w pracy eksperymentalnej, poznanie aparatury

i sposobów pomiaru różnych wielkości fizycznych, nabycie umiejętności krytycznej

oceny wyników pomiarów oraz ich prezentacji.

2. Zajęcia z biofizyki odbywają się w formie wykładów, i praktycznych dwiczeo

laboratoryjnych.

3. Dwiczenia laboratoryjne są obowiązkowe. Dopuszczalna jest jedna nieobecnośd na

zajęciach w semestrze bez konieczności odrabiania.

4. Zaległości powstałe wskutek usprawiedliwionej nieobecności należy odrobid jak

najszybciej, po uprzednim umówieniu się z prowadzącym zajęcia. Uzupełnienie

zaległości może nastąpid w formie udziału w zajęciach z inną grupą bądź indywidualnie

w innym terminie, ustalonym z prowadzącym dwiczenia.

5. W trakcie jednego semestru każdy student przerabia obowiązkowo tematy zgodne

z planem podanym na tablicy ogłoszeo.

6. Ze względów bezpieczeostwa w pracowni należy stosowad się ściśle do instrukcji

szczegółowych, znajdujących się przy każdym dwiczeniu. Zabrania się włączania

przyrządów służących do wykonania pomiarów bez zgody asystenta.

7. Po zakooczeniu dwiczenia należy uporządkowad stanowisko pomiarowe, wykonad

obliczenia, wypełnid tabele, wykonad wykresy oraz zastanowid się nad źródłami

popełnionych błędów, wyciągnąd wnioski z przeprowadzonych badao.

8. Zespół wykonujący dwiczenie praktyczne oddaje sprawozdanie na podstawie którego

uzyskuje zaliczenie.

9. Za wyróżniającą się aktywnośd na zajęciach każdy student może uzyskad premię

w postaci od 1 do 5 punktów uwzględnianych przy punktacji wyników zaliczenia

przedmiotu o ile spełni następujące warunki:

jest bardzo dobrze przygotowany do zajęd

odpowiednio wykonuje dwiczenia

w wyróżniający się sposób opracuje sprawozdania

rozliczy się z wykonania dwiczenia w terminie dwóch tygodni po jego

zakooczeniu.

10. Zaliczenie przedmiotu odbywa się po uzyskaniu zaliczenia z dwiczeo praktycznych,

aktywności na seminariach oraz na podstawie wyników egzaminu testowego.


26

Warunkiem uzyskania zaliczenia dwiczeo jest obecnośd na zajęciach oraz oddanie

wszystkich sprawozdao. Zakres pytao testowych dotyczy materiału przerobionego na

wykładach, seminariach i dwiczeniach praktycznych.

11. W uzasadnionych przypadkach (np. zdany egzamin z biofizyki czy fizyki medycznej

w innej Uczelni z wynikiem co najmniej dobrym) student może byd zwolniony z

egzaminu koocowego po rozpatrzeniu pisemnej prośby przez Kierownika Zakładu.

12. Zaliczenie koocowe – egzamin testowy (100 pytao) jednokrotnego wyboru.


1. Ustne sprawdzanie przygotowania do dwiczenia.

2. Opracowanie sprawozdania z przeprowadzonego dwiczenia.

3. Egzamin koocowy – test jednokrotnego wyboru (100 pytao).

LITERATURA:

1. Biofizyka. Podręcznik Dla Studentów. Pod Redakcją F. Jaroszyka, Wydawnictwo PZWL

2001.

2. Podstawy Biofizyki. Podręcznik Dla Studentów Medycyny Pod Redakcją: Doc. Andrzeja

Pilawskiego. Wydawnictwo PZWL, Warszawa 1985, Wydanie IV Poprawione I

Uzupełnione.

3. Wybrane Zagadnienia Z Biofizyki Pod Redakcją: St. Miękisza I A. Hendricha.

Wydawnictwo Volumed, 1998.

4. Fizyka Z Elementami Biofizyki I Agrofizyki. St. Przestalski. Wydawnictwo Akademii

Rolniczej We Wrocławiu, 1993, Wydanie Trzecie Poprawione.

5. Obrazowanie Magnetyczno-Rezonansowe. Zasady Fizyczne i Możliwości

Diagnostyczne. Bolesław Gonet. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 1997.

6. Medical Physics: Physics Of The Body. J.R.. Cameron, J. G. Skofronick, R. M. Grant.

Medical Physics Publishing, Madison, Wisconsin, 1992

Każdy temat dwiczeo laboratoryjnych zawiera spis zalecanych pozycji z bieżącego

piśmiennictwa.

STUDENCKIE KOŁO NAUKOWE:

Studenckie Koło Naukowe przy Katedrze i Zakładzie Fizyki Medycznej PAM

Opiekun: prof. dr hab. n. med. Bolesław Gonet


27

Zakład Chemii Medycznej


http://www.ams.edu.pl/index.php?cid=4177


KIEROWNIK: dr hab. n. med. prof. nadzw. PAM Joanna Bober

LICZBA GODZIN: wykłady – 15; seminaria – 15; dwiczenia – 30

ECTS: 3

OSOBA ODPOWIEDZIALAN ZA DYDAKTYKĘ: dr n. med. Iwona Noceo

Dwiczenia: Zakład Chemii Medycznej, Al. Powstaoców Wlkp. 72

Seminaria: Zakład Chemii Medycznej, Al. Powstaoców Wlkp. 72

Wykłady: Sala im. Mikołaja Kopernika, Al. Powstaoców Wlkp. 72

CEL NAUCZANIA:

Celem nauczania chemii medycznej jest przygotowanie studentów do poznawania

i zrozumienia procesów metabolicznych przedstawianych w trakcie studiów medycznych.

Studenci zapoznają się z podstawowymi zagadnieniami chemii bionieorganicznej,

bioorganicznej, fizycznej oraz analitycznej. Przybliżone zostają zależności między budową

i właściwościami chemicznymi a funkcją związków występujących w organizmach żywych.

Nauczanie rozpoczyna się od omówienia wiązao chemicznych stabilizujących struktury

chemiczne. Następnie szeroko omawiane są właściwości wody i roztworów, jako

dominującego składnika organizmu ludzkiego. Szczególny nacisk kładziony jest na zapoznanie

studentów z podstawami, także obliczeniowymi, równowagi wodno-elektrolitowej

i kwasowo-zasadowej. Studenci zapoznają się także ze składem chemicznym oraz wybranymi

właściwościami śliny.

CHEMIA

http://www.ams.edu.pl/index.php?cid=4177

mailto:[email protected]


28

Pozostałe zagadnienia chemii bionieorganicznej związane są z analizą składu mineralnego

organizmu człowieka, ze szczególnym uwzględnieniem właściwości pierwiastków mikro-

i ultraśladowych niezbędnych lub toksycznych dla organizmów żywych.

Główne zagadnienia chemii bioorganicznej, to przedstawienie właściwości głównych grup

związków będących elementami budulcowymi organizmów żywych – białek, lipidów,

węglowodanów, kwasów nukleinowych. Szczególny nacisk kładzie się na poznanie

konformacji cząsteczek, zrozumienie której ułatwi analizę efektów biologicznych. W toku

zajęd studenci poznają także podstawy praktycznej pracy w laboratorium chemicznym oraz

elementy jakościowej, ilościowej oraz instrumentalnej analizy związków organicznych

i nieorganicznych.

Ostatnim, realizowanym celem jest zapoznanie studentów z podstawami materiałoznawstwa

stomatologicznego, budową chemiczną i reaktywnością substancji mających zastosowanie w

stomatologii.

TEMATY WYKŁADÓW:

1. Woda w organizmie człowieka. Chemia śliny. Skład chemiczny, działanie buforujące.

Budowa i własności chemiczne wody. Wpływ substancji rozpuszczonych na własności

roztworów. Dyfuzja i osmoza. Osmotycznośd i tonicznośd roztworów. Równowaga

Donnana. Wiązania chemiczne w związkach organicznych.

2. Chemia substancji toksycznych. Definicja substancji toksycznych. Drogi wchłaniania

trucizn przez organizm. Czynniki warunkujące toksycznośd. Wpływ budowy chemicznej

związku na jego toksycznośd. Elementy struktury związku a jego toksycznośd.

3. Funkcje pierwiastków w układach biologicznych. Składniki nieorganiczne występujące

w organizmie. Specyficznośd działania pierwiastków śladowych. Jony metali w układach

biologicznych. Jony metali a aktywnośd enzymów. Pierwiastki ultraśladowe.

4. Lipidy. Podział lipidów. Kwasy tłuszczowe nasycone i nienasycone: budowa,

nazewnictwo, właściwości fizykochemiczne. Budowa i właściwości fizykochemiczne

triacylogliceroli. Lipidy złożone.

5. Kwas arachidonowy – budowa cząsteczkowa, występowanie. Pochodne kwasu

arachidonowego. Izoprostany – budowa cząsteczkowa, nazewnictwo, funkcje

biologiczne. Chemia układu steranu. Właściwości chemiczne. Stereochemia układu

steranu i - steran. Budowa i właściwości fizykochemiczne cholesterolu, kwasu

cholowego i kwasów żółciowych.


29

6. Węglowodany. Właściwości fizykochemiczne monosacharydów (właściwości

redukujące, działanie mocnych kwasów na monosacharydy, enolizacja, powstawanie

osazonów). Typy izomerii monosacharydów. Budowa i właściwości fizykochemiczne

disacharydów. Polisacharydy pełniące funkcje zapasowe i strukturalne – budowa

i właściwości fizykochemiczne. Pochodne cukrów o znaczeniu biologicznym: glikozydy,

homoglikany (glikogen, skrobia) i heteroglikany (kwas hialurowy, heparyna).

Glikoproteiny i proteoglikany.

7. Pochodne związków heterocyklicznych o znaczeniu fizjologicznym. Biologicznie ważne

związki heterocykliczne pięcio - i sześcioczłonowe z jednym i dwoma heteroatomami.

Pochodne furanu, pirolu. Związki heterocykliczne pięcioczłonowe z dwoma

heteroatomami. Związki heterocykliczne sześcioczłonowe.

8. Węglowodory aromatyczne i ich pochodne o znaczeniu biologicznym. Fenol,

właściwości i pochodne. Difenole, chinony. Aromatyczne kwasy karboksylowe. Kwas

benzoesowy, pochodne. Kwas salicylowy, p-aminobenzoesowy,

p-aminobenzenosulfonowy, pochodne, sulfonamidy. Aminy aromatyczne.

9. Polimery. Polimeryzacja łaocuchowa i etapowa. Kopolimery. Inicjatory reakcji

polimeryzacji. Termoplasty. Duroplasty. Wybrane przykłady polimerów. Metale.

10. Właściwości metali. Stan metaliczny. Właściwości wiązania metalicznego. Amalgamaty.

Właściwości metali mających zastosowanie w stomatologii. Równowagi fazowe

w układach metalicznych.

11. Chemia wolnych rodników. Powstawanie wolnych rodników. Reaktywne formy tlenu.

Tlenek azotu i nadtlenoazotyn. Wolne rodniki organiczne. Inaktywacja wolnych

rodników. Destrukcyjne działanie wolnych rodników na elementy budulcowe komórek.

Pozytywne działania wolnych rodników w organizmie. Systemy i substancje

antyoksydacyjne.

TEMATY SEMINARIÓW:

1. Równowaga kwasowo-zasadowa. Stężenie jonów wodorowych, pojęcie pH i jego

krytyka. Roztwory buforowe. Równanie Hendersona-Hasselbalcha. Pojemnośd

buforowa. Działanie roztworów buforowych w układach otwartych i zamkniętych.

Układy buforujące w organizmie człowieka.


30

2. Woda w organizmie człowieka. Definicja, właściwości układów koloidalnych. Rodzaje

klasyfikacji układów koloidalnych. Charakterystyka koloidów liofilowych i liofobowych.

Budowa miceli koloidu hydrofilowego i hydrofobowego. Koagulacja i peptyzacja.

3. Charakterystyka reakcji chemicznych. Termodynamiczne i kinetyczne

prawdopodobieostwo zajścia reakcji, reakcje endoergiczne i egzoergiczne, energia

aktywacji. Układy otwarte i zamknięte. Kinetyka reakcji chemicznych. Rzędowośd

i cząsteczkowośd reakcji. Wpływ temperatury na przebieg reakcji. Kataliza chemiczna.

4. Aminokwasy. Budowa i podział aminokwasów. Właściwości fizykochemiczne

aminokwasów. Wiązanie peptydowe. Właściwości chemiczne aminokwasów.

Aminokwasy niebiałkowe. Struktury budowy białek. Modyfikacje białek.

5. Metody instrumentalne w analizie (bio)chemicznej. Metody spektroskopowe. Prawa

absorpcji. Spektroskopia molekularna. Spektrometria atomowa absorpcyjna i emisyjna.

Potencjometria. Analityczne zastosowanie potencjometrii. Metody chromatograficzne.

Klasyfikacja metod chromatograficznych. Elektroforeza. Chromatografia gazowa.

Wysokosprawna chromatografia cieczowa.

6. Błony biologiczne. Błony biologiczne – struktura i funkcja. Lipidy i białka błon. Budowa

chemiczna i fizyczna błon komórkowych. Transport przez błony.

7. Wstęp do materiałoznawstwa stomatologicznego – częśd I. Wypełnienia z tworzyw

sztucznych stosowane w stomatologii. Plastyczne materiały do wypełnieo stałych.

Tworzywa sztuczne stosowane w protetyce. Kompozyty. Matryca polimerowa. Skurcz

polimeryzacyjny. Polimery usieciowane. Tworzywa winylowe i akrylanowe.

8. Wstęp do materiałoznawstwa stomatologicznego – częśd II. Cementy szklano-

jonomerowe – podział, wymagania, zastosowanie, wady i zalety. Woski –

otrzymywanie, budowa, klasyfikacja, właściwości. Gipsy – rodzaje, właściwości

i zastosowanie.

TEMATY DWICZEO:

1. Wykrywanie wybranych jonów.

2. Właściwości roztworów buforowych. Kwasy i zasady.

3. Równowaga Donnana i właściwości koloidów.

4. Kinetyka hydrolizy sacharozy.

5. Kompleksometryczne oznaczanie stężenia wapnia.

6. Właściwości chemiczne aminokwasów.


31

7. Chromatografia adsorbcyjna i podziałowa.

8. Właściwości chemiczne i wykrywanie cukrów.

9. Wykrywanie i właściwości hydroksy- i ketokwasów.

10. Otrzymywanie i właściwości polimerów.

11. Właściwości fizykochemiczne śliny.

REGULAMIN ZAJĘD:

Grupy studenckie pracujące z jednym asystentem liczą 10 do 15 osób.

1. Podział na grupy zostanie przeprowadzony wg list dziekaoskich.

2. Zajęcia z chemii medycznej obejmują wykłady, seminaria i dwiczenia; w semestrze jest

to 15 godzin wykładowych, 15 godzin seminaryjnych oraz 30 godzin zajęd

laboratoryjnych.

3. W ramach każdego zajęcia laboratoryjnego realizowane będą repetycje materiału oraz

dwiczenia analityczne. Przygotowanie do zajęd obejmuje znajomośd zagadnieo

teoretycznych związanych z tematyką realizowanego dwiczenia.

4. Zajęcia laboratoryjne i seminaryjne są obowiązkowe.


1. W czasie trwania semestru zostaną przeprowadzone trzy pisemne sprawdziany

wiadomości składające się zawsze z 25 pytao testowych obejmujących tematykę

wykładów, seminariów oraz zagadnieo przerobionych w czasie realizacji zajęd

laboratoryjnych.

2. Warunkiem uzyskania podpisu zaliczeniowego będzie:

a. potwierdzone uczestnictwo we wszystkich zajęciach laboratoryjnych

i seminaryjnych.

b. zgromadzenie co najmniej 60% możliwych do uzyskania punktów. Jeden punkt

odpowiada jednej poprawnie udzielonej odpowiedzi na zadane w czasie

sprawdzianu pytania. Za poprawne wykonanie dwiczenia praktycznego, w czasie

planowych zajęd laboratoryjnych, student może otrzymad od 1 do 3 punktów.

Łączna liczba możliwych do uzyskania punktów wnosi 100.


32

DWICZENIA I ZALICZENIA POPRAWKOWE:

1. Usprawiedliwienie nieobecności na zajęciach laboratoryjnych lub seminaryjnych

powinno nastąpid na pierwszych zajęciach po okresie tejże nieobecności.

2. Usprawiedliwione nieobecności na zajęciach laboratoryjnych będą mogły byd zaliczone

u asystenta prowadzącego zajęcia (w formie pisemnej lub ustnej).

3. W razie usprawiedliwionej nieobecności na zajęciach seminaryjnych termin i formę

zaliczenia (pisemną lub ustną) student ustala indywidualnie z asystentem

prowadzącym seminarium na pierwszych zajęciach po okresie nieobecności.

4. W przypadku nie uzyskania liczby punktów, wymaganych do otrzymania podpisu

zaliczeniowego, student może dwukrotnie przystąpid do zaliczenia poprawkowego.

5. Zaliczenia poprawkowe są nieobowiązkowe.

6. Pierwsze zaliczenie poprawkowe odbędzie się w tydzieo po zakooczeniu zajęd

planowych.

7. Drugie zaliczenie poprawkowe odbędzie się w trakcie trwania jesiennej sesji

poprawkowej (wrzesieo).

8. Tematyka zaliczeo w terminach poprawkowych obejmie całośd materiału zawartego

w 50 pytaniach testowych.

9. Warunkiem otrzymania podpisu zaliczeniowego w terminie poprawkowym będzie:

a. odrobienie wszystkich opuszczonych dwiczeo praktycznych i zajęd seminaryjnych,

potwierdzone przez asystenta.

b. uzyskanie w zaliczeniu testowym co najmniej 60% możliwych do uzyskania

punktów.

LITERATURA:

1. Bober J., Dołęgowska D.: Dwiczenia z chemii dla studentów PAM. wyd. PAM, Szczecin

2009.

2. Kędryna T. Chemia ogólna z elementami biochemii.

3. Żak I. Chemia medyczna. ŚLAM, 2001.

4. Lachowicz L. Biochemia jamy ustnej PZWL 2008.

5. Combe E.C. Wstęp do materiałoznawstwa stomatologicznego. Wyd. Med. Sanmedica,

1997.

6. Craig, Powers, Wataha. Materiały stomatologiczne. Urban & Partner, 2003.

7. Iskra M. Wybrane zagadnienia z chemii medycznej. wyd. AM w Poznaniu 2004.


33

Katedra i Zakład Histologii i Embriologii

70-111 Szczecin, Al. Powstaoców Wlkp. 72

tel. + 48 91 466 16 77; fax + 48 91 466 16 78

www.histologia.scapula.pl

KIEROWNIK: prof. dr hab. n. med. Barbara Wiszniewska

LICZBA GODZIN:

Łącznie 120 godzin, w tym:

Wykłady: 30 godzin

Seminaria: 15 godzin

Dwiczenia: 75 godzin

OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA DYDAKTYKĘ: dr hab. n med. Mariola Marchlewicz

Dwiczenia: Katedra i Zakład Histologii i Embriologii; Al. Powstaoców Wlkp. 72, (1 piętro

Zakładu)

Seminaria: Katedra i Zakład Histologii i Embriologii; Al. Powstaoców Wlkp. 72, (1 piętro

Zakładu)

Wykłady: Sala im. Mikołaja Kopernika; Al. Powstaoców Wlkp. 72, 70-111 Szczecin

CEL NAUCZANIA:

Podstawowym celem nauczania histologii i cytologii jest zapoznanie studentów ze strukturą

i funkcją komórek, tkanek i narządów człowieka. Wiedza ta stanowid będzie podstawę do

nauczania innych dyscyplin na kolejnych latach studiów, takich jak fizjologia, biochemia,

immunologia, patofizjologia czy patomorfologia. Znajomośd ultrastruktury poszczególnych

komórek i ich organelli oraz molekularnych mechanizmów mających miejsce na ich terenie,

ułatwi zrozumienie etiologii wielu schorzeo, a także komórkowych i subkomórkowych

mechanizmów działania leków i substancji toksycznych. Ponadto, nauczanie przedmiotu

prowadzid ma do zintegrowania wiedzy z zakresu dyscyplin podstawowych z przedmiotami

klinicznymi. Istotnym wydaje się nam wskazanie na powiązanie zagadnieo biologii komórki

z problemami praktycznymi, z którymi zetkną się studenci stomatologii. Celem nauczania

HISTOLOGIA, CYTOLOGIA, EMBRIOLOGIA


34

embriologii natomiast jest przedstawienie przebiegu rozwoju zarodka i płodu, począwszy od

momentu zapłodnienia aż do urodzenia, ze szczególnym uwzględnieniem jego ochrony

w pierwszych dwóch tygodniach po zapłodnieniu, gdy przyszłe matki mogą byd jeszcze

nieświadome tego, że są w ciąży. Szczególnie istotne dla przyszłych lekarzy jest

uświadomienie pacjentkom zagrożeo dla rozwoju zarodka związanych z oddziaływaniem

czynników, mogących wpływad na różnicowanie się poszczególnych listków zarodkowych,

a także na proces organogenezy – okres najbardziej wrażliwy na działanie czynników

teratogennych. Szczególny nacisk kładziony jest na rozwój głowy, twarzy, aparatu zębowego,

szyi, ze zwróceniem uwagi na wady rozwojowe (wargi, podniebienie, szczęka górna, żuchwa).

TEMATY WYKŁADÓW:

1. Tkanka nabłonkowa: ogólna charakterystyka tkanki nabłonkowej, różne typy

nabłonków - ich występowanie, ze szczególnym uwzględnieniem nabłonka jamy ustnej,

gruczoły zewnątrzwydzielnicze. Cząsteczki adhezji komórkowej i ich udział w procesach

fizjologicznych i patologicznych.

2. Tkanka łączna właściwa, tłuszczowa.

3. Tkanka chrzęstna, kostna – kostnienie na podłożu błoniastym (bezpośrednie),

kostnienie na podłożu chrzęstnym (pośrednie), modelowanie kości.

4. Krew i szpik kostny: osocze i elementy morfotyczne krwi, budowa i funkcja,

hematopoeza.

5. Tkanka mięśniowa: budowa i podział tkanki mięśniowej - tkanka mięśniowa

poprzecznie prążkowana, tkanka mięśniowa sercowa, tkanka mięśniowa gładka.

6. Tkanka nerwowa i glejowa, zakooczenia nerwowe, układ nerwowy i narządy zmysłów.

7. Układ krwionośny: budowa ściany naczyo krwionośnych, podział naczyo krwionośnych

- naczynia włosowate, tętnicze – prekapilary, tętnice typu mięśniowego i sprężystego;

naczynia żylne – różnorodnośd budowy naczyo; połączenia tętniczo-żylne i tętniczo-

tętnicze, naczynia limfatyczne, śródbłonek – jego rola transportowa i produkcja

substancji biologicznie czynnych, serce.

8. Podstawy immunologii, układ limfatyczny – podział na narządy centralne i obwodowe

oraz tkankę limfatyczną rozproszoną, grasica, węzły chłonne, śledziona, migdałki.

Komórki uczestniczące w reakcjach immunologicznych, immunoglobuliny.

9. Powłoki skórne: budowa skóry - naskórek i skóra właściwa; tkanka podskórna; podział

skóry na grubą i cienką; gruczoły skórne.


35

10. Układ pokarmowy: jama ustna (budowa i rozwój zęba, rozwój kieszonek i łuków

gardłowych, rozwój twarzy- wady), ogólna budowa układu pokarmowego: przełyk,

żołądek, jelito cienkie, grube, wyrostek robaczkowy.

11. Gruczoły przewodu pokarmowego – ślinianki: przyuszna, podżuchwowa, podjęzykowa,

wątroba, trzustka.

12. Układ oddechowy.

13. Gruczoły wydzielania wewnętrznego.

14. Układ moczowy, płciowy żeoski, płciowy męski.

15. Embriologia: Okres zarodkowy – 2 pierwsze miesiące rozwoju, rozwój błon płodowych i

łożyska.

16. Wady rozwojowe, czynniki teratogenne.

TEMATY DWICZEO:

1. Tkanka nabłonkowa: różne typy nabłonków - ich występowanie, struktury

powierzchniowe komórek nabłonkowych, błona podstawna, połączenia

międzykomórkowe, gruczoły zewnątrzwydzielnicze.

2. Tkanka łączna właściwa, tłuszczowa, chrzęstna, kostna – komórki stałe i napływowe

tkanki łącznej właściwej i komórki pozostałych tkanek łącznych, substancja

międzykomórkowa.

3. Krew i szpik kostny: osocze i elementy morfotyczne krwi, ich funkcja, hematopoeza.

Tkanka mięśniowa: budowa i podział tkanki mięśniowej - tkanka mięśniowa

poprzecznie prążkowana, tkanka mięśniowa sercowa, tkanka mięśniowa gładka.

4. Tkanka nerwowa: budowa neuronu, rodzaje komórek nerwowych, włókna i pnie

nerwowe, synapsy nerwowe. Centralny układ nerwowy: kora mózgu, kora móżdżku,

rdzeo kręgowy, bariera krew–mózg, opony mózgowo–rdzeniowe. Narządy zmysłów

wzroku i słuchu i równowagi – oko, ucho.

5. Układ krwionośny: budowa ściany naczyo krwionośnych, podział naczyo krwionośnych,

śródbłonek – jego rola transportowa i produkcja substancji biologicznie czynnych,

serce.

6. Powłoki skórne: budowa skóry - naskórek i skóra właściwa; tkanka podskórna; włosy,

gruczoły potowe i łojowe, gruczoł mlekowy.

7. Układ pokarmowy: jama ustna (budowa i rozwój zęba oraz kieszonek i łuków

skrzelowych), ślinianki: przyuszna, podżuchwowa, podjęzykowa.


36

8. Ogólna budowa cewy pokarmowej, przełyk, żołądek, jelito cienkie, grube, wyrostek

robaczkowy – budowa i funkcja.

9. Gruczoły przewodu pokarmowego – wątroba, trzustka.

10. Układ limfatyczny –grasica, węzły chłonne, śledziona, migdałki.

11. Gruczoły wydzielania wewnętrznego: przysadka mózgowa, tarczyca, przytarczyce,

nadnercza, wyspy trzustkowe – hormony przez nie produkowane.

12. Układ moczowy: nerka, drogi wyprowadzające mocz.

13. Układ płciowy żeoski: jajnik, jajowód, macica.

14. Układ płciowy męski: jądro, najądrze, nasieniowód, gruczoły dodatkowe.

15. Układ oddechowy: jama nosowa - błona węchowa, tchawica, oskrzela, pęcherzyki

płucne – budowa i funkcja nabłonka oddechowego, bariera krew-powietrze.

TEMATY SEMINARIÓW:

1. Cytoszkielet- budowa i funkcja.

2. Cykl komórkowy.

3. Podział, wzrost i różnicowanie się komórek, populacje komórkowe, istota procesu

różnicowania się.

4. Starzenie się komórek, uszkodzenie i śmierd komórek.

5. Embriologia I Zapłodnienie, bruzdkowanie, gastrulacja.

6. Embriologia II, III, IV Rozwoje poznanych tkanek i układów.

REGULAMIN ZAJĘD:

Dwiczenia i seminaria z histologii, embriologii i cytologii odbywają się w Sali dwiczeo na

I piętrze w Katedrze i Zakładzie Histologii i Embriologii PAM.

1. Przed przystąpieniem do dwiczeo z histologii obowiązuje dokładne zapoznanie się

z całością materiału dotyczącego danego dwiczenia, łącznie z rozwojami omawianych

tkanek i narządów.

2. Dwiczenie jest zaliczone, gdy student obecny jest przez cały czas trwania dwiczenia.

3. Obecnośd na dwiczeniach jest obowiązkowa. Dla usprawiedliwienia nieobecności

honorowane są jedynie oficjalne zaświadczenia.

4. Jeżeli student nie był obecny na dwiczeniu powinien:

a. odrobid opuszczone dwiczenie, o ile jest to możliwe, z inną grupą dwiczeniową

w tym samym tygodniu


37

b. zaliczyd materiał z zakresu opuszczonego dwiczenia na następnym dwiczeniu (nie

przystąpienie do zaliczenia materiału jest równoznaczne z oceną niedostateczną)

i obejrzed preparaty z zakresu opuszczonego dwiczenia przed zaliczeniem

znajomości preparatów, przed kolokwium.

5. Student w czasie semestru może, w przypadkach losowych, opuścid maksymalnie

3 dwiczenia. Opuszczenie przez studenta 4 dwiczeo i więcej, uniemożliwia zaliczenie

semestru.

6. Student zaliczy I semestr, gdy:

a. uzyska ocenę pozytywną z dwiczeo z histologii

b. uzyska ocenę pozytywną z kolokwium I

c. uzyska ocenę pozytywną z kolokwium II

d. wykaże się znajomością preparatów histologicznych

e. nie opuści więcej niż 3 dwiczenia

7. Student, który nie uzyska zaliczenia I semestru z możliwością jego zaliczenia w terminie

późniejszym, ma obowiązek nadrobid zaległośd do dnia 25 maja danego roku

akademickiego.

8. Student zaliczy II semestr, gdy:

a. uzyska ocenę pozytywną z dwiczeo z histologii, cytologii i embriologii

b. uzyska ocenę pozytywną z kolokwium III

c. uzyska ocenę pozytywną z kolokwium IV

d. wykaże się znajomością preparatów histologicznych

e. nie opuści więcej niż 3 dwiczenia

Kolokwium I obejmuje materiał z histologii.

Kolokwium II obejmuje materiał z histologii.

Kolokwium III obejmuje materiał z histologii i cytologii.

Kolokwium IV obejmuje materiał z histologii embriologii.

9. Wszystkie kolokwia przeprowadzane są w formie testowej. W skład testu wchodzą

pytania jedno- i wielokrotnego wyboru. Pytania testowe obejmują wiadomości

podręcznikowe, podane na wykładach i dwiczeniach.

10. Jeżeli student nie przystąpi do kolokwium w I terminie wyznaczonym przez Zakład,

termin ten mu przepada, przystępuje do kolejnego terminu poprawkowego.

11. Studenci, którzy uzyskali średnią 4,11 i powyżej, zdali egzamin praktyczny, mogą byd

zwolnieni z egzaminu. Średnia obliczona jest z ocen: średnich z dwiczeo + oceny


38

z 4-rech kolokwiów (I, II, III, IV). Osoby ubiegające się o zwolnienie z egzaminu

zobowiązane są do przystąpienia do wszystkich kolokwiów w pierwszym terminie

wyznaczonym przez Zakład.

12. Egzamin z histologii, embriologii i cytologii oraz I i II termin poprawkowy są

przeprowadzane w formie testowej (test, w skład którego wchodzą pytania

jednokrotnego i wielokrotnego wyboru), po zdaniu egzaminu praktycznego. Pytania

testowe zawierają wiadomości podręcznikowe oraz podane na wykładach

i dwiczeniach. II termin poprawkowy egzaminu, na życzenie studenta może byd

przeprowadzony w formie ustnej. Student, po I-szym terminie egzaminu

poprawkowego, może wystąpid do Dziekana z prośbą o przeprowadzenie II terminu

poprawkowego w formie egzaminu komisyjnego.

13. Punktacja na kolokwiach i egzaminie:

a. Pytania wielokrotnego wyboru 50% + 1

b. Pytania jednokrotnego wyboru 75%

14. Studentowi powtarzającemu rok (lub II semestr), który zdał egzamin z histologii,

embriologii i cytologii egzamin zostanie przepisany.

15. Wszystkie sprawy studenckie załatwiane są przez kierownika Zakładu, na sali po

wykładzie lub w Zakładzie Histologii i Embriologii – II piętro.


1. Wejściówki.

2. Zaliczanie znajomości preparatów.

3. Cztery kolokwia przeprowadzane w formie testowej.

4. Egzamin koocowy w formie testu.

LITERATURA:

Histologia

1. Zabel M.: Histologia.

2. Sobotta/Hammersen:. Histologia.

3. Atlas cytologii i histologii Frithjofa Hammersena. Tłumaczenie i opracowanie Zabel M.

Cytofizjologia

1. Kawiak J., Zabel M.: Seminaria z cytofizjologii.


39

Embriologia

1. Bartel H.:. Embriologia.

1. Kmied Z.: Histologia zęba i jamy ustnej.

2. Kawiak J., Marecka J., Olszewska M., Warchoł J.: Podstawy cytofizjologii.

3. Sadler: Embriologia.

Zakład Historii Medycyny i Etyki Lekarskiej

ul. Rybacka 1, 70-204 Szczecin

[email protected]

KIEROWNIK: dr hab. n. med. prof. nadzw. PAM Aleksandra Kładna

LICZBA GODZIN: seminaria – 35 godz.

ECTS: 1

OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA DYDAKTYKĘ: dr n. med. Alina Kędzia

Seminaria: Zakład Historii Medycyny i Etyki Lekarskiej, ul. Rybacka 1, sala 304

CEL NAUCZANIA:

1. Rozbudzenie w studentach zainteresowania historią medycyny - i stomatologii, jako jej

integralnej części; zaprezentowanie przydatności wiedzy z tej dziedziny zarówno

w praktyce lekarskiej, jak i w medycynie badawczej oraz eksperymentalnej.

2. Uświadomienie studentom związków między kondycją zdrowotną społeczeostwa

a warunkami społecznymi, politycznymi, ekonomicznymi, kulturowymi. Znajomośd

historii medycyny ułatwia zrozumienie faktu, iż kondycja zdrowotna społeczeostwa

zależy nie tylko od aktualnego stanu wiedzy medycznej.

3. Wyposażenie studentów w umiejętnośd samodzielnego korzystania ze źródeł

historycznych dla celów obecnie prowadzonych badao i praktyki lekarskiej. Stanowiąc

HISTORIA STOMATOLOGII


40

swoiste archiwum dawnych poglądów i metod lekarskich, historia medycyny pozwala

na ich badanie i zrozumienie, a nawet, w pewnych przypadkach, przywrócenie do

praktyki lekarskiej.

4. Przedstawienie studentom wielkich lekarzy przeszłości – postaci, które pomagają

zrozumied specyfikę i posłannictwo zawodu lekarza, i które powinny służyd studentom

za wzór.

5. Zapoznanie studentów z podstawowymi pojęciami i poglądami obowiązującymi

w dawnej medycynie, oraz z poszczególnymi stadiami i kierunkami rozwoju myśli

medycznej. Znajomośd dróg prowadzących do osiągnięcia obecnego poziomu myśli

medycznej sprawia, że prognozowanie kierunków dalszego rozwoju medycyny staje się

łatwiejsze. Pomaga to dostrzec najwłaściwsze drogi rozwoju systemów organizacyjnych

służby zdrowia, kierunki działao profilaktycznych i prac badawczych, a tym samym

ułatwia studentom planowanie własnej kariery zawodowej.

6. Uświadomienie studentom, że każda prawda w nauce jest przyjmowana za pewnik

tylko w konkretnych okolicznościach i na danym etapie rozwoju nauki; nowe narzędzia

i metody badawcze mogą doprowadzid do potwierdzenia, zmiany lub odrzucenia

poglądów dziś uznanych za wiernie opisujące rzeczywistośd.

7. Wdrożenie studentów do krytycznego wglądu w medycynę współczesną, co ułatwia

zachowanie dystansu wobec różnego rodzaju „mód” w praktyce lekarskiej i pomaga

w ocenie rzeczywistej wartości nowych odkryd i osiągnięd w myśli medycznej.

8. Wiedza o dawnej medycynie ułatwia również krytyczny wgląd w różnego rodzaju

alternatywne metody lecznicze, często oparte na pochodzących z dawnych systemów

medycznych założeniach, których bezpodstawnośd została w międzyczasie wielokrotnie

udowodniona.

9. Ukazanie dzisiejszej medycyny jako integralnej, spójnej całości. W epoce

postępującego podziału wiedzy lekarskiej na coraz to węższe specjalności, historia

medycyny pełni rolę integracyjną, ukazując wspólne korzenie i drogi rozwoju dziedzin,

które dziś stanowią odrębne działy i specjalności medyczne.

10. Zwrócenie studentom uwagi na humanistyczny wymiar profesji lekarza. W czasach

silnej tendencji do pojmowania wszelkich aspektów zdrowia i choroby w sposób czysto

fizyczny, czy też biologiczny, historia medycyny pomaga uświadomid studentom

humanistyczny wymiar pracy lekarza i złożony, psycho- socjo- biologiczny charakter

każdej choroby.


41

TEMATY SEMINARIÓW:

1. Historia medycyny i historia stomatologii jako nauka - przedmiot, metody badawcze

i źródła.

2. Lekarz i jego kształcenie w okresie starożytności i wczesnego średniowiecza. Nauczanie

medycyny w cywilizacjach starożytnych. Lekarze arabscy. Czy w starożytności

i średniowieczu leczono zęby i kto się tym zajmował?

3. Lekarz i jego kształcenie od wczesnego średniowiecza do schyłku XVIII wieku. Szkoły

świeckie w Salerno i Montpellier. Początki uniwersytetów. Wpływ myśli

renesansowych na nauczanie lekarzy. Zagadnienia dotyczące stomatologii jako zawodu

od wczesnego średniowiecza do schyłku XVIII wieku.

4. Poglądy na zdrowie i chorobę – częśd I: starożytnośd i średniowiecze. Aspekty

stomatologiczne.

5. Poglądy na zdrowie i chorobę – częśd II: od początków nowożytnego pojmowania

zdrowia i choroby do patologii komórkowej Virchowa. Aspekty stomatologiczne.

6. Historia farmakoterapii – częśd I: od czasów starożytnych do średniowiecza. Pierwsze

środki lecznicze pochodzenia roślinnego, zwierzęcego i mineralnego. Wkład wielkich

lekarzy starożytnych (Hipokrates, Galen) w rozwój terapii lekowej. Wkład medycyny

arabskiej. Aspekty stomatologiczne.

7. Historia farmakoterapii – częśd II: od późnego średniowiecza do XX wieku. Alchemia,

rozwój chemii lekarskiej. Początki nowoczesnej farmacji. Pierwsze leki syntetyczne.

Pierwsze skuteczne leki przeciwzakaźne: Ehrlich, Domagk, Fleming. Enzymy, hormony,

witaminy.

8. Rozwój klinicznej medycyny wewnętrznej. Hermann Boerhaave. Szkoły wiedeoskie:

„stara” i „nowa”. Josef Skoda, Karl Rokitansky, Józef Dietl. Rozwój specjalizacji

lekarskich. Aspekty stomatologiczne.

9. Chirurgia i jej dzieje od czasów starożytnych do połowy XIX stulecia. Stan wiedzy

anatomicznej i ogólnomedycznej a rozwój chirurgii na przestrzeni wieków. Dzieje

stomatologii jako części chirurgii.

10. Chirurgia XIX i początków XX stulecia. Wkład stomatologów w walkę z bólem: początki

znieczulenia ogólnego (podtlenek azotu, eter, chloroform). Znieczulenie miejscowe.

Walka z zakażeniami w chirurgii i stomatologii: antyseptyka i aseptyka. Semmelweis,

Lister i Pasteur. Kontrola krwawienia, walka ze wstrząsem.

11. Stomatologia polska do połowy XIX wieku.


42

12. Stomatologia polska na przełomie XIX i XX wieku. Szkoły dentystyczne. Paostwowy

Instytut Dentystyczny.

13. Medycyna polska, z uwzględnieniem stomatologii, w okresie zaborów i okupacji (1795-

1918, 1939-1945).

14. Medycyna społeczna – rys historyczny, wkład stomatologów.

15. Niekonwencjonalne metody leczenia (homeopatia, akupunktura, joga i inne)

w aspekcie historycznym. Czy istniała / istnieje „niekonwencjonalna stomatologia”?

REGULAMIN ZAJĘD:

1. Historia stomatologii jest dla studentów I roku Wydziału Lekarsko – Stomatologicznego

przedmiotem do wyboru (jednym z trzech), o łącznym wymiarze zajęd 35 godzin

seminariów, kooczącym się egzaminem. Z chwilą wyboru przedmiotu Historia

Stomatologii staje się on dla studenta przedmiotem obowiązkowym.

2. Zajęcia odbywają się w semestrze zimowym w Zakładzie Historii Medycyny i Etyki

Lekarskiej przy ul. Rybackiej 1, w sali 304. Udział w zajęciach jest obowiązkowy.

3. Wszystkie zajęcia rozpoczynają się punktualnie, co jest w równej mierze obowiązkiem

prowadzących jak i studentów. Osoby spóźnione, względnie przybywające na zajęcia

w wierzchnich okryciach (które należy pozostawid w szatni mieszczącej się na parterze

budynku), nie będą dopuszczone do udziału w zajęciach.

4. Tematyka i terminy seminariów, jak również zakres wiadomości obowiązujących na

seminariach i lista lektur, podane są do wiadomości studentów w gablocie Zakładu.

5. Warunkiem zaliczenia udziału w seminarium jest obecnośd na zajęciach i wykazanie się

opanowaniem tematu przewidzianego programem.

6. W przypadku usprawiedliwionej nieobecności na seminarium można je odrobid z inna

grupą, za uprzednią zgodą nauczyciela prowadzącego, względnie, w wyjątkowych

przypadkach, zaliczyd temat u nauczyciela prowadzącego w ciągu 2 tygodni od

właściwego terminu opuszczonego zajęcia.

7. Studentów obowiązuje sprawdzian pisemny lub ustny przed rozpoczęciem każdego

seminarium.

8. W trakcie realizacji tematów seminariów każdy student jest zobowiązany do

przygotowania krótkiego referatu lub prezentacji na temat związany z danym

seminarium i wskazany przez nauczyciela. Temat pracy jest podany do wiadomości

studenta z tygodniowym wyprzedzeniem. Nauczyciel służy pomocą konsultując dobór


43

źródeł potrzebnych do przygotowania pracy.

9. Studenci, którzy nie wykazali się przygotowaniem do seminarium, zobowiązani są

zaliczyd temat u nauczyciela prowadzącego w ciągu 2 tygodni od daty otrzymania

oceny niedostatecznej.

10. Podstawą dopuszczenia do egzaminu jest spełnienie warunków podanych powyżej oraz

uzyskanie od asystenta prowadzącego grupę wpisu o zaliczenie przedmiotu. Studenci,

którzy spełnili wszystkie warunki wymagane do zaliczenia przedmiotu, dokonują wpisu

do indeksu w sposób następujący:

Przedmiot: Historia Medycyny

Kierownik: dr hab. n. med., prof. nadzw. PAM

Aleksandra Kładna

Liczba godzin wykładów:

-

Liczba godzin dwiczeo /seminariów:

35

11. Zgodnie z Regulaminem Studiów Pomorskiej Akademii Medycznej i za zgodą Kierownika

Zakładu, studenci powtarzający pierwszy rok studiów, którzy zdali egzamin z Historii

Medycyny z wynikiem dobrym lub lepszym, mogą byd zwolnieni od powtarzania

przedmiotu. W tym celu należy zgłosid się do Kierownika Zakładu w pierwszym

tygodniu zajęd. Studenci spełniający powyższy warunek, z dniem uzyskania zgody

Kierownika Zakładu zwolnieni są od obowiązku uczestnictwa w dalszych zajęciach.

12. Egzamin ustny z przedmiotu odbywa się po zakooczeniu seminariów w dniach

wyznaczonych przez Kierownika Zakładu i podanych do wiadomości Paostwa

studentów. Zapisy na konkretne terminy odbywają się w Sekretariacie Zakładu.

Kierownik Zakładu może ustalid termin zerowy egzaminu dla studentów wykazujących

bardzo dobre wyniki na seminariach. Egzaminy w pierwszym terminie winny zakooczyd

się nie później jak do dnia 30 czerwca w danym roku akademickim, kolejne terminy

wyznacza się we wrześniu danego roku akademickiego, w sesji poprawkowej.


1. Studentów obowiązuje sprawdzian ustny lub pisemny przed rozpoczęciem realizacji

każdego nowego seminarium.

2. Krótkie referaty lub prezentacje przygotowywane przez studentów na tematy związane

z programem seminariów podlegają ocenie nauczyciela.

3. Przedmiot Historia Stomatologii kooczy się egzaminem.

LITERATURA:

1. Brzezioski T. (red.): Historia medycyny (wyd. IV). PZWL, Warszawa 2004.


44

2. M. Jesionowski - „Historia stomatologii polskiej”. PZWL, Warszawa, 1971.

3. S. Wajs - „ Wybrane zagadnienia z historii dentystyki”. Sanmedia, Warszawa, 1994.

4. W. Szumowski: Historia medycyny filozoficznie ujęta. Antyk, Warszawa 2008.

5. Lyons A. S., Petrucelli R. J.: Ilustrowana historia medycyny. Penta, Warszawa 1996.

6. Periodyki naukowe poświęcone historii medycyny (Archiwum Historii i Filozofii

Medycyny, Medycyna Nowożytna, Vesalius etc.).

7. Studenci zachęcani są do korzystania z innych źródeł (monografie, wydawnictwa

popularno-naukowe, periodyki, źródła internetowe), zwłaszcza przy przygotowywaniu

samodzielnych referatów lub prezentacji.

UMIEJĘTNOŚCI I KOMPETENCJE STUDENTA PO UKOOCZENIU KURSU:

Po zakooczeniu kursu z przedmiotu Historia Stomatologii student posiada następujące

umiejętności:

1. Rozumie przydatnośd wiedzy z zakresu historii medycyny i historii stomatologii

w dzisiejszej praktyce lekarskiej.

2. Rozumie zależności i związki między kondycją zdrowotną społeczeostwa

a uwarunkowaniami społecznymi, politycznymi, ekonomicznymi, kulturowymi etc.

3. Umie samodzielnie i w metodologicznie poprawny korzystad ze źródeł historycznych

dotyczących historii medycyny i stomatologii.

4. Zna sylwetki i osiągnięcia najwybitniejszych lekarzy przeszłości, ze szczególnym

uwzględnieniem lekarzy i stomatologów polskich.

5. Orientuje się w kierunkach i prądach rozwoju dawnej medycyny.

6. Rozumie potrzebę rozwijania krytycznego myślenia w pracy lekarza, zarówno

w odniesieniu do rozmaitych alternatywnych systemów medycznych, jak i w stosunku

do tzw. Evidence-Based Medicine cywilizacji zachodniej.

7. Ma świadomośd integralności nauk medycznych.

8. Rozumie i akceptuje humanistyczny wymiar zawodu lekarza.


45

Samodzielna Pracownia Informatyki i Badao Jakości Kształcenia


[email protected]

KIEROWNIK: dr inż. Jerzy Pastusiak


ECTS: 2

OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA DYDAKTYKĘ: dr inż. Janusz Kowalski

Wykłady: Sala im. Mikołaja Kopernika, Al. Powstaoców Wlkp. 72

Dwiczenia: Samodzielna Pracownia Informatyki Medycznej i Badao Jakości Kształcenia,

ul. Rybacka 1.

FORMA ZALICZENIA: zaliczenie bez oceny.

CEL KSZTAŁCENIA:

Wyposażenie studentów w wiadomości dotyczące zastosowania komputera; poczta

elektroniczna, sieci lokalne i rozległe; praktyczne wykonanie określonych zadao na

stanowisku komputerowym, niezbędnych w przyszłej pracy zawodowej.

Zakres: Rodzaje i zastosowanie systemów informacyjnych w ochronie zdrowia. Tworzenie

systemów informacyjnych. Poszukiwanie, przetwarzanie i przechowywanie informacji.

Ograniczenia systemów informacyjnych. Informacja w ochronie zdrowia i stomatologii.

Dokumentacja medyczna. Ochrona danych osobowych. Postępy w zarządzaniu informacjami

w ochronie zdrowia. Doskonalenie umiejętności w zakresie technologii informatycznych.

WARUNKI ZALICZENIA:

1. Obecnośd na zajęciach.

2. Uzyskanie pozytywnej oceny prac objętych zajęciami.

3. Sprawdzian przeprowadzony w terminie ustalonym na pierwszych zajęciach.

INFORMATYKA I STATYSTYKA MEDYCZNA


46

TEMATY WYKŁADÓW:

1. Ogólne pojęcia cybernetyczne i informatyczne.

2. Komputery, sieci komputerowe – sprzęt, oprogramowanie.

3. Systemy baz danych, poufnośd, prywatnośd.

4. Systemy akwizycji i przetwarzania sygnałów.

5. Systemy obrazowania.

6. Systemy wspomagania decyzji.

7. Lingwistyka medyczna.

8. Systemy komputerowe dla różnych szczebli opieki zdrowotnej.

9. Multimedia i e-nauczanie medycyny.

10. Medyczny Internet.

11. Statystyka medyczna.

TEMATY DWICZEO:

1. Podstawowe wiadomości o komputerze i jego zastosowaniach, zrozumienie działania

sprzętu, różnych elementów systemu i ich pracy.

2. Praca w środowisku Windows, typy plików, foldery, szukanie plików, kompresja,

archiwizacja danych, wirusy.

3. Praca w sieci LAN, WAN; korzystanie z Internetu, poczta elektroniczna, grupy i listy

dyskusyjne, wyszukiwanie, linki medyczne; bezpieczeostwo, prywatnośd - zagrożenia.

4. Multimedia - nowa metoda przekazu informacji. Prezentacja multimedialna

(PowerPoint, strony WWW).

5. Komputery w medycynie, zastosowanie komputerów w zarządzaniu placówką ochrony

zdrowia.

6. Korzystanie z medycznych baz danych. Operacje na zbiorach danych, arkusz

kalkulacyjny:

gromadzenie,

sortowanie,

zestawianie wg zadanych kryteriów,

prezentacja graficzna,

operacje statystyczne, zastosowanie komputerów w opracowaniach

statystycznych wyników badao.


47

TEMATY DWICZEO ZE STATYSTYKI MEDYCZNEJ:

1. Przedmiot i znaczenie statystyki medycznej.

2. Populacja, próba losowa, szereg rozdzielczy.

3. Prezentacje graficzne. Graficzne przedstawienie danych.

4. Miary położenia, rozrzutu i momenty rozkładu statystycznego.

5. Charakterystyki położenia. Miary rozproszenia i momenty rozkładu statystycznego.

6. Elementy rachunku prawdopodobieostwa. Podstawowe pojęcia i zależności. Zmienne

losowe.

7. Niektóre rozkłady prawdopodobieostwa zmiennych losowych.

8. Rozkład prostokątny.

9. Rozkład dwumianowy.

10. Rozkład Poissona.

11. Rozkład normalny.

12. Korelacja i regresja. Współczynnik korelacji liniowej. Regresja liniowa. Współczynnik

korelacji Spearmana.

13. Estymacja i weryfikacja hipotez statystycznych.

14. Estymacja statystyczna. Weryfikacja hipotez statystycznych.

15. Testy parametryczne: test U dla wartości średniej w populacji,

16. test t – Studenta, test F.

17. Testy nieparametryczne: test chi-kwadrat, test znaków i test maximum,

18. test Wilcoxona ( test U Manna – Whitneya ).

REGULAMIN ZAJĘD:

1. Student powinien przestrzegad "Instrukcji BHP na stanowisku pracy z komputerem

i drukarką", wywieszonej w salach komputerowych Zakładu.

2. Student ma obowiązek uczestniczyd we wszystkich zajęciach.

3. Zaliczenie dwiczeo jest dokonywane na podstawie:

obecności na zajęciach,

uzyskania pozytywnej oceny prac objętych zajęciami,

sprawdzianu przeprowadzonego w terminie ustalonym na pierwszych zajęciach.

4. Zaległości powstałe wskutek usprawiedliwionej nieobecności studenta na zajęciach

muszą byd uzupełnione w formie udziału w zajęciach dodatkowych, w terminie

określonym przez nauczyciela akademickiego prowadzącego zajęcia.


48

5. Istnieje możliwośd przepisania przedmiotu. Na pierwszych zajęciach należy ustalid

przepisanie z prowadzącym zajęcia, przedstawiając właściwy dokument. Pod koniec

semestru - przy wpisie przedmiotu, dokument powinien byd dołączony do indeksu.

6. Wyniki nauczania przedmiotu: student powinien posiadad umiejętności wykorzystania

systemów informatycznych.

PO ZAKOOCZENIU DWICZEO STUDENT POWINIEN ZNAD:

1. podstawowe programy użytkowe,

2. przedstawianie różnego typu informacji w komputerze,

3. organizację i zapis informacji na dysku i innych nośnikach,

4. obsługę komputera i urządzeo peryferyjnych,

5. korzystanie z wbudowanego systemu pomocy,

6. programy pakujące i archiwizujące,

7. instalację oprogramowania,

8. zabezpieczenia antywirusowe,

9. multimedia jako nową metodą przekazu informacji,

10. pracę w sieci LAN, WAN, wykorzystanie Internetu - wyszukiwanie, poczta

elektroniczna,

11. zasady wygłaszania prezentacji, publikowanie w Internecie.

12. przygotowad zadanie statystyczne i opisad jego przebieg,

13. przygotowad wyniki opracowao statystycznych do publikacji,

14. przeprowadzid prostą analizę struktury zbiorowości i analizę związku badanych cech.

LITERATURA:

1. Rudowski R., ed.: Informatyka medyczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2003 r.

2. Dobosz M.: Wspomagana komputerowo statystyczna analiza wyników badao.

Akademicka Oficyna Wydawnicza Exit, Warszawa 2001.

3. Kennedy A.J.: Internet, Pascal, Warszawa 2000.

4. Materiały dostępne w Internecie – linki umieszczone na stronach edukacyjnych.

5. Rudowski R., ed.: Informatyka medyczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2003 r.

6. Dobosz M.: Wspomagana komputerowo statystyczna analiza wyników badao.

Akademicka Oficyna Wydawnicza Exit, Warszawa 2001.

7. Kennedy A.J.: Internet, Pascal, Warszawa 2000.


49

8. Tadeusz Mikulski: „Statystyka medyczna” Pomorska Akademia Medyczna, Dział

Wydawnictw, Szczecin, lipiec 1994r. (wydanie I, nakład 1000 egz.).

Studium Praktycznej Nauki Języków Obcych


[email protected]

KIEROWNIK: mgr Maria Prange-Soioska

LICZBA GODZIN: dwiczenia – 120

OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA DYDAKTYKĘ: mgr Bernadeta Bilicka

FORMA ZAJĘD:

dwiczenia - I i II semestr - 60 godzin

CEL NAUCZANIA:

Swobodne posługiwanie się lekturą anglojęzyczną.

Porozumiewanie się po angielsku w sprawach życia zawodowego i codziennego.

TEMATY DWICZEO:

SEMESTR I

1. Budowa anatomiczna ciała człowieka.

2. Jamy ciała i podstawowe organy wewnętrzne.

3. Podstawowe układy (oddechowy, krążenia, trawienny i choroby tych układów).

4. Studia stomatologiczne w Polsce i w USA (porównanie).

5. Jama ustna i zęby

opisywanie struktury zębów, funkcji i położenia.

6. Zagadnienia gramatyczne:

podstawowe czasy gramatyczne: (Present Tenses, Past Tenses, Future Forms)

JĘZYK ANGIELSKI



50

konstrukcje rozkazujące, tworzenie pytao i przeczeo.

SEMESTR II

1. Stomatolog i jego zespół (podstawowe obowiązki).

2. Specjalizacje stomatologiczne.

3. Sprzęt i narzędzia dentystyczne.

4. Badanie stomatologiczne.

5. Próchnica (leczenie i zapobieganie).

6. Zmiany patologiczne zębów.

7. Zagadnienia gramatyczne:

czasowniki modalne

strona bierna.

WYNIKI NAUCZANIA PRZEDMIOTU:

1. Znajomośd słownictwa w zakresie podstawowych czynności życiowych oraz

zawodowych.

2. Umiejętności językowe osiągnięte przez studentów w ramach lektoratu języka

angielskiego:

czytanie ze zrozumieniem tekstów naukowych w języku angielskim,

rozumienie terminologii fachowej i potocznej,

opisywanie struktury zębów , funkcji i położenia,

opisywanie procesów fizjologicznych np. procesu trawienia, mechanizmu żucia,

erupcji zębów itp.),

posługiwanie się formularzami i dokumentami najczęściej stosowanymi

w praktyce stomatologicznej,

wyjaśnianie zabiegów stomatologicznych,

rozumienie ulotek i instrukcji obsługi,

przeprowadzanie pełnego wywiadu z pacjentem stomatologicznym,

opisywanie chorób zębów i jamy ustnej, omawianie nowych metod leczenia,

udział w dyskusji na tematy fachowe.


51

REGULAMIN ZAJĘD: 1. Studenci PAM zobowiązani są do nauki jednego języka obcego nowożytnego. Studenci

Wydziału Lekarskiego i Lekarsko-Stomatologicznego zobowiązani są również do nauki

języka łacioskiego.

2. Każdego studenta obowiązuje obecnośd na wszystkich zajęciach, systematyczne

przygotowywanie się do zajęd, oraz aktywne w nich uczestniczenie, prowadzenie

notatek i odrabianie zadao domowych.

3. Studenci, którzy mają trudności z opanowaniem materiału mogą korzystad z pomocy

lektora w czasie przeznaczonym na konsultacje.

4. Studenci mogą przedstawiad swoje problemy Kierownikowi Studium Języków Obcych

PAM, lub Kierownikom Zespołów językowych w godzinach ich dyżurów.

ZALICZENIA:

Lektor prowadzący dokonuje zaliczenia semestru jeżeli:

1. Student uczestniczył we wszystkich zajęciach,

2. Nieobecnośd była usprawiedliwiona (zwolnienie lekarskie lub zwolnienie wydane przez

Władze Uczelni), a przerobiony materiał, zaliczony na konsultacjach,

3. Student uzyskał w czasie semestru średnią ocen co najmniej dostateczną,

4. Zdał kolokwium zaliczające całośd przerobionego materiału w przypadku nie spełnienia

wyżej wymienionych wymogów.

Student może przystąpid trzykrotnie do zaliczenia tej samej nieobecności lub do kolokwium

zaliczającego całośd materiału semestralnego, pod warunkiem zgłoszenia się na planowe

konsultacje lektora, najpóźniej na tydzieo przed zakooczeniem semestru.

Lektor może wyrazid odmowę na zdawanie kolokwium zaliczającego całośd materiału, jeżeli

student opuścił więcej niż 25% zajęd w danym semestrze bez udokumentowanego

usprawiedliwienia (pkt. b).

EGZAMINY:

1. Student przystępuje do egzaminu koocowego, po zaliczeniu wszystkich semestrów.

2. Egzamin koocowy obejmuje całośd materiału ze wszystkich lat studiów.

3. Egzamin w grupach podstawowych, oraz II termin egzaminu poprawkowego na

życzenie studenta może mied formę pisemną lub ustną.


52

4. Za zgodą lektora studenci wykazujący bardzo dobre opanowanie języka, mogą

przystąpid do wcześniejszego zdawania egzaminu.

5. Z egzaminu koocowego zostają zwolnieni studenci, którzy w czasie całego kursu języka

uzyskali średnią ocenę co najmniej 4,1.

6. Student zobowiązany jest do zdania egzaminu z języka obcego do kooca wrześniowej

sesji poprawkowej roku w którym jest przewidziany egzamin.

7. Kryteria ocen egzaminu testowego:

100 – 93 - bardzo dobry (5,0)

92 – 84 – ponad dobry (4,5)

83 – 76 – dobry (4,0)

75 – 68 – dośd dobry (3,5)

67 – 59 – dostateczny (3,0)

58 – 0 – niedostateczny (2,0)

LITERATURA:

1. Donesch-Jeżo, E., English in Dentistry, W P L, Kraków 1999

2. Wawer, G., English in Dentistry, AK. Med. Lublin, 1999

3. Otto, M., Studzioska-Pasieka K., English in Dentistry, 2001

4. Otto, M., Studzioska-Pasieka K., Taking dental interview, video

5. Murphy, R., English Grammar in Use, CUP, 1997

6. Jasioska, B., Jaślan, J., Język angielski – Repetytorium gramatyki z dwiczeniami, PWN,

1992.


Ul. Ku Słoocu 12, 70-075 Szczecin

[email protected]

tel. (091) 441-45-30; fax (091) 441-45-35


JĘZYK ŁACIOSKI



53

OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA DYDAKTYKĘ: mgr Maria Prange-Soioska

Lektorat języka łacioskiego prowadzony jest na i roku wydziału lekarskiego w wymiarze 60

godzin dwiczeo, 30 godzin w semestrze zimowym i 30 godzin w semestrze letnim.

LICZBA GODZIN: 60

ECTS: 3

CEL NAUCZANIA:

Celem nauczania języka łacioskiego jest:

1. Przekazanie umiejętności poprawnego wymawiania, akcentowania, a przede

wszystkim rozumienia terminów medycznych oraz wyrazów złożonych i neologizmów.

2. Opanowanie podstawowego materiału gramatycznego. Dokładne przedstawienie

pięciu deklinacji, gradacji i w ograniczonym stopniu koniugacji. W zakresie słownictwa

tworzenie nowych wyrazów (przedrostki, przyrostki), wyrazów złożonych

i neologizmów.

3. Dwiczenia w tłumaczeniu przy wykorzystaniu poznanych wiadomości w celu

zrozumienia mian anatomicznych oraz formułowanie rozpoznao lekarskich

i poznawanie słownictwa medycznego.

4. Porównywanie zjawisk charakterystycznych dla języka łacioskiego ze zjawiskami

zachodzącymi w języku polskim i innych nowożytnych językach europejskich.

5. Opanowanie najmniej 25 w semestrze, sentencji i zwrotów łacioskich.

ZALICZENIE:

Lektorat języka łacioskiego kooczy się zaliczeniem, na które składa się:

1. Opanowanie przynajmniej w stopniu dostatecznym przerobionego materiału

2. Pozytywne oceny z kolokwiów przeprowadzanych w trakcie dwiczeo

3. Postawa i aktywnośd studenta na zajęciach lektoratowych

4. Frekwencja.

SEMESTR I - 30 GODZ.

1. Wprowadzenie do nauki języka łacioskiego. Alfabet, akcent w języku łacioskim.

Czytanie wyrazów. Wiadomości wstępne o deklinacji


54

2. Deklinacja i rzeczowników łacioskich oraz i rzeczowników greckich. Dwiczenia

w tłumaczeniu.

3. Utrwalanie deklinacji i. Deklinacja ii – rzeczowniki i przymiotniki rodzaju męskiego.

Dwiczenia.

4. Deklinacja ii rodzaj nijaki oraz rzeczowniki pochodzenia greckiego. Utrwalanie

poznanych wiadomości. Przyimki „cum” „pro” i „de”. Dwiczenia.

5. Przymiotniki I i II deklinacji. Tłumaczenie mian anatomicznych

6. Test

7. Deklinacja III – wprowadzenie. Odmiana spółgłoskowa, samogłoskowa mieszana.

Dwiczenia w tłumaczeniu.

8. Utrwalanie deklinacji III. Wyjątki. Rzeczowniki pochodzenia greckiego deklinacji III.

Tłumaczenie mian anatomicznych z języka łacioskiego na język polski i odwrotnie.

9. Przyimki używane w nomenklaturze medycznej, łączące się z acc. I abl. Dwiczenia.

10. Test

11. Powtórzenie materiału. Zaliczenie.

SEMESTR II - 30 GODZIN

1. Przymiotniki III deklinacji. Dwiczenia utrwalające rzeczowniki i przymiotnik I, II, III

deklinacji.

2. Wiadomości wstępne o koniugacji. Koniugacja I, II, III, IV. Bezokolicznik tryb

oznajmujący i rozkazujący. Tworzenie zdao z użyciem czasownika.

3. Imiesłów. Dwiczenia

4. Test

5. Deklinacja IV i V. Dwiczenia w tłumaczeniu. Utrwalanie materiału.

6. Stopniowanie przymiotników – regularne i nieregularne. Dwiczenia w odmianie

i tłumaczeniu

7. Liczebniki i wybrane zaimki. Dwiczenia.

8. Podstawy receptury

9. Utrwalanie przerobionego materiału. Dwiczenia w tłumaczeniu

10. Test

11. Powtórzenie materiału. Zaliczenie

OCZEKIWANE WYNIKI NAUCZANIA JĘZYKA ŁACIOSKIEGO:

Student po zaliczeniu materiału z języka łacioskiego powinien:


55

1. Poprawnie czynnie posługiwad się terminologią medyczną.

2. Opanowad w jak najszerszym zakresie, medyczne nazewnictwo polsko-greckie.

3. Odczytywad i formułowad rozpoznania lekarskie po łacinie.

LITERATURA:

1. St. Mamzer – Lingua Lodina Medicinalis – Skrypt Dla Studentów PAM.

2. Sabina Filipczak-Nowicka, Zofia Grech-Żmijewska – Lingua Latina Ad Usum Medicinea

Studentium.

3. M. Piekarz – Lingua Latina Medicinalis. Zasady Poprawnego Formułowania Łacioskich

Rozpoznao Medycznych.

4. Bożena Bruska – Latinitas Medicinalis Cz. I. Podręcznik Do Praktycznej Nauki Języka

Łacioskiego Dla Studentów I Roku Medycyny.

5. Materiały Własne: Teksty, Dwiczenia, Testy Sprawdzające Wiadomości.



[email protected]


LICZBA GODZIN: dwiczenia - 60

ECTS: 2

OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA DYDAKTYKĘ: mgr Urszula Grębowska

CEL NAUCZANIA:

1. Czytanie ze zrozumieniem autentycznych tekstów medycznych (tekstów naukowych,

czasopism, broszur informacyjnych dla pacjentów, ulotek).

2. Umiejętnośd przeprowadzenia wywiadu, zlecenie badao, omawianie diagnozy,

opisywanie objawów i oznak choroby, wyjaśnianie pacjentowi sposobu leczenia,

JĘZYK NIEMIECKI



56

historia choroby.

3. Wprowadzenie i dwiczenie podstawowej terminologii anatomicznej.

TEMATY DWICZEO:

SEMESTR I i II

1. Leksykalny – adaptowany, wstępnie o tematyce ogólnej i paramedycznej a następnie

o tematyce medycznej wnoszącej nieznane dotychczas słownictwo fachowe:

części ciała i narządy wewnętrzne

formy leków

udzielanie pierwszej pomocy

nazwy przyrządów i urządzeo medycznych, organizacja szpitala

zdrowy tryb życia

rola snu

uzależnienia

wizyta lekarska

układ krążenia

układ trawienny

2. Gramatyczny:

składnia

strona bierna

przydawka rozwinięta

konstrukcje bezokolicznikowe z „zu” i bez „zu”

tworzenie czasów

przyimki

rekcja czasownika, przymiotnika

tryb przypuszczający – formy stosowane w receptach lekarskich

WYNIKI NAUCZANIA JĘZYKA NIEMIECKIEGO:

Student potrafi:

czytanie ze zrozumieniem tekstów medycznych

uzyskiwanie i przekazywanie informacji dotyczących choroby

prowadzenie wywiadu z pacjentem


57

pisanie skierowao i wypełnianie kart zdrowia

konwersacja z pacjentem i personelem medycznym – wydawanie poleceo

wydawanie poleceo

REGULAMIN ZAJĘD:

1. Studenci PAM zobowiązani są do nauki jednego języka obcego nowożytnego. Studenci

Wydziału Lekarskiego i Lekarsko-Stomatologicznego zobowiązani są również do nauki

języka łacioskiego.

2. Każdego studenta obowiązuje obecnośd na wszystkich zajęciach, systematyczne

przygotowywanie się do zajęd, oraz aktywne w nich uczestniczenie, prowadzenie

notatek i odrabianie zadao domowych.

3. Studenci, którzy mają trudności z opanowaniem materiału mogą korzystad z pomocy

lektora w czasie przeznaczonym na konsultacje.

4. Studenci mogą przedstawiad swoje problemy Kierownikowi Studium Języków Obcych

PAM, lub Kierownikom Zespołów językowych w godzinach ich dyżurów.

ZALICZENIA:

Lektor prowadzący dokonuje zaliczenia semestru jeżeli:

student uczestniczył we wszystkich zajęciach,

nieobecnośd była usprawiedliwiona (zwolnienie lekarskie lub zwolnienie wydane przez

Władze Uczelni), a przerobiony materiał, zaliczony na konsultacjach,

student uzyskał w czasie semestru średnią ocen co najmniej dostateczną,

zdał kolokwium zaliczające całośd przerobionego materiału w przypadku nie spełnienia

wyżej wymienionych wymogów.

Student może przystąpid trzykrotnie do zaliczenia tej samej nieobecności lub do kolokwium

zaliczającego całośd materiału semestralnego, pod warunkiem zgłoszenia się na planowe

konsultacje lektora, najpóźniej na tydzieo przed zakooczeniem semestru.

Lektor może wyrazid odmowę na zdawanie kolokwium zaliczającego całośd materiału, jeżeli

student opuścił więcej niż 25% zajęd w danym semestrze bez udokumentowanego

usprawiedliwienia (pkt. b).

EGZAMINY:

1. Student przystępuje do egzaminu koocowego, po zaliczeniu wszystkich semestrów.


58

2. Egzamin koocowy obejmuje całośd materiału ze wszystkich lat studiów.

3. Egzamin w grupach podstawowych, oraz II termin egzaminu poprawkowego na

życzenie studenta może mied formę pisemną lub ustną.

4. Za zgodą lektora studenci wykazujący bardzo dobre opanowanie języka, mogą

przystąpid do wcześniejszego zdawania egzaminu.

5. Z egzaminu koocowego zostają zwolnieni studenci, którzy w czasie całego kursu języka

uzyskali średnią ocenę co najmniej 4,1.

6. Student zobowiązany jest do zdania egzaminu z języka obcego do kooca wrześniowej

sesji poprawkowej roku w którym jest przewidziany egzamin.

7. Kryteria ocen egzaminu testowego:

100 – 93 - bardzo dobry (5,0)

92 – 84 – ponad dobry (4,5)

83 – 76 – dobry (4,0)

75 – 68 – dośd dobry (3,5)

67 – 59 – dostateczny (3,0)

58 – 0 – niedostateczny (2,0)

LITERATURA:

1. U. Firnhaber-Sensen - „Deutsch im Krankenhaus”.

2. U. Nagel - „Deutsch im Beruf – Medizin.”

3. E. Janik - „Deutsch für Medizinstudenten”.

4. I. Weiss-Wilk - „Język niemiecki dla studentów medycyny.”

5. H. Stalb - „Deutsch für studenten – Text – undübungsbuch.”

6. B. Złotnicki - „Słownik lekarski niemiecko-polski.”

7. Wybrane teksty z niemieckojęzycznych publikacji i czasopism medycznych.

Zakład Historii Medycyny i Etyki Lekarskiej


[email protected]

KIEROWNIK: dr hab. n. med. prof. nadzw. PAM Aleksandra Kładna

PIERWSZA POMOC MEDYCZNA


59

LICZBA GODZIN: dwiczenia: podstawy pielęgniarstwa - 16 godzin, ratownictwo – 8 godzin,

desmurgia – 6 godzin. Razem – 30 godzin

ECTS: 2

OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA DYDAKTYKĘ: dr n. med. Alina Kędzia

Dwiczenia kliniczne: Zakład Historii Medycyny i Etyki Lekarskiej ul. Rybacka 2, 70-204

Szczecin.

Sale dydaktyczne: 307- podstawy pielęgniarstwa, 307A – ratownictwo i desmurgia

CEL NAUCZANIA:

Celem kształcenia studentów z przedmiotu Pierwsza Pomoc Medyczna jest praktyczne

nauczanie w zakresie następujących działao i czynności:

Praktyczne nauczanie podstawowych czynności pielęgnacyjnych w stosunku do

chorego leżącego: zaspokojenie potrzeby czystości, zmiana pozycji ciała, zapobieganie

powikłaniom pielęgnacyjnym (m.in. odleżynom i odparzeniom), nauka samopielęgnacji

pacjenta.

Praktyczne nauczanie prowadzenia podstawowej dokumentacji lekarskiej.

Praktyczne nauczanie pomiaru podstawowych parametrów życiowych człowieka:

tętna, oddechu, ciśnienia tętniczego krwi oraz temperatury ciała.

Kształcenie nawyków działao antyseptycznych i postępowania aseptycznego.

Praktyczne nauczanie przygotowania do zabiegu aseptycznego oraz zapobieganie

zakażeniom szpitalnym.

Praktyczne nauczanie dotkankowego podawania leków według najnowszych

standardów postępowania: iniekcji podskórnych, domięśniowych i dożylnych.

Praktyczne nauczanie postaw empatycznych.

Praktyczne nauczanie podstawowych technik opatrywania ran oraz założenia różnych

typów opatrunków na każdą częśd ciała z użyciem dostępnych, aktualnych materiałów

opatrunkowych a także zaopatrzenie pacjenta po urazach kości i stawów.

Praktyczne nauczanie udzielenia pierwszej pomocy przedlekarskiej w wybranych

stanach zagrożenia życia i sytuacjach naglących.


60

Praktyczne nauczanie podstawowych zabiegów resuscytacyjnych zgodnie z aktualnymi

standardami European Resusctitation Council, z uwzględnieniem dostosowania

schematu działania do konkretnej sytuacji.

Nauczenie oceny skuteczności podjętych działao.

Praktyczne nauczanie właściwej organizacji opieki nad poszkodowanym i jego

transport.

Praktyczne nauczanie kompetentnego i profesjonalnego relacjonowania

z dotychczasowych działao zespołowi przejmującemu poszkodowanego.

Celem kształcenia studentów z przedmiotu Pierwsza Pomoc Medyczna jest także:

Sygnalizowanie podstawy odpowiedzialności moralnej i odpowiedzialności zawodowej,

które będą rozwijane w dalszym procesie kształcenia.

Podkreślanie humanistycznego wymiaru pracy lekarza – uwrażliwianie studenta na

cierpienie i krzywdę innych.

W oparciu o przykład osobowy wdrażanie zasady i znaczenia estetyki i higieny w

postawach i zachowaniu lekarza.

Podkreślanie znaczenia kultury osobistej – jako nośnika zachowao etyczno –

zawodowych.

Zaakcentowanie potrzeby poczucia odpowiedzialności – odpowiedzialności studenta,

lekarza za postawy i zachowania własne oraz odpowiedzialności za powierzonych

pacjentów.

Przygotowanie do pracy w zespole, kontaktu z człowiekiem chorym, potrzebującym

pomocy.

TEMATY DWICZEO:

Podstawy pielęgniarstwa – zajęcia praktyczne:

1. Praktyczne nauczenie obserwacji pacjenta, notowania spostrzeżeo, prowadzenia

dokumentacji - praca z oryginalną dokumentacją chorego. Nauczenie studentów

dokonywania pomiaru ciśnienia tętniczego krwi, tętna, oddechów i temperatury ciała.

2. Aseptyka i antyseptyka w zabiegach medycznych. Pokaz i dwiczenia przygotowania

pakietów z narzędziami do sterylizacji. Zakażenia szpitalne i ich monitorowanie –

zajęcia praktyczne.

3. Wstrzyknięcia podskórne i domięśniowe. Zasady i niebezpieczeostwa - dwiczenia

manualne na fantomie.


61

4. Zaliczenie wstrzyknięd podskórnych i domięśniowych – sprawdzenie umiejętności

praktycznych

5. Wstrzyknięcia dożylne – wlew kroplowy dożylny – dwiczenia manualne na fantomie.

6. Zaliczenie wstrzyknięd dożylnych - sprawdzenie umiejętności praktycznych

7. Pielęgnowanie jako zaspakajanie potrzeb pacjentów – odpowiedź na ich oczekiwania.

Praktyczne nauczenie podstawowych czynności pielęgnacyjnych w stosunku do

chorego leżącego: zaspokojenie potrzeby czystości, zmiana pozycji ciała, zapobieganie

powikłaniom pielęgnacyjnym (m.in. odleżynom i odparzeniom, zapaleniu płuc), nauka

samopielęgnacji pacjenta. Praktyczne przygotowanie do wakacyjnych praktyk

pielęgniarskich.

8. Znaczenie empatii w pracy z chorymi. Dwiczenia praktyczne dotyczące poziomu

zachowao empatycznych.

RATOWNICTWO – ZAJĘCIA PRAKTYCZNE:

I. Podstawy teoretyczne reanimacji:

1. Pojęcia i kryteria śmierci klinicznej, osobniczej i biologicznej

2. Reanimacja a resuscytacja

3. Wskazania i brak wskazao do podjęcia reanimacji

4. Postępowanie z chorym nieprzytomnym:

a. rozpoznanie stanu nieprzytomności,

b. sprawdzanie obecności oddechu i tętna,

c. postępowanie w przypadku zachowanego oddechu i tętna /pozycja boczna

ustalona/,

d. postępowanie w przypadku braku oddechu i /lub tętna, schemat A B C

postępowania reanimacyjnego/,

e. udrożnienie dróg oddechowych,

f. sztuczny oddech,

g. pośredni masaż serca.

II. Dwiczenia praktyczne z reanimacji cz. I

1. Prowadzenie akcji reanimacyjnej według schematu A B C,

2. Reanimacja niemowląt i małych dzieci,

3. Dwiczenia praktyczne na manekinach,

4. Film dotyczący prowadzenia akcji reanimacyjnej,


62

III. Dwiczenia praktyczne z reanimacji cz. II

1. Dwiczenia praktyczne na manekinach: schematu A B C reanimacji oraz pozycji

bocznej ustalonej.

IV. Podsumowanie, sprawdzenie umiejętności praktycznych.

DESMURGIA – ZAJĘCIA PRAKTYCZNE:

I. Zasady postępowania z raną podczas udzielania pierwszej pomocy

1. Funkcje opatrunku

2. Materiały i środki używane przy opatrywaniu ran.

3. Rodzaje opasek, obwojów oraz zasady postępowania w trakcie bandażowania.

II. Bandażowanie kooczyn:

1. Sposoby nakładania opaski na kooczynę górną: pełny i niepełny kłos dłoni,

opatrunek kciuka, opatrunek przedramienia.

2. Bandażowanie kooczyny dolnej: całkowite owinięcie stopy, opatrunek podudzia,

opatrunek kolana.

3. Założenie opatrunku na głowę: uździenica, opatrunek procowy na brodę i nos.

III. Pierwsza pomoc przy urazach narządu ruchu:

1. Postępowanie praktyczne przy skręceniu, zwichnięciu i złamaniu.

2. Praktyczne postępowanie ratownicze: przy zwichnięciu żuchwy, urazie

kręgosłupa, złamaniu kości udowej.

3. Sprawdzenie umiejętności praktycznych.

REGULAMIN ZAJĘD:

1. Pierwsza pomoc medyczna jest dla studentów I roku Wydziału Lekarsko –

Stomatologicznego przedmiotem obowiązkowym, o łącznym wymiarze 30 godzin

dwiczeo klinicznych, kooczącym się egzaminem. Zajęcia odbywają się w semestrze II.

Egzamin w I terminie odbywa się w letniej sesji egzaminacyjnej, do 30 czerwca danego

roku akademickiego. Kolejne terminy egzaminu wyznacza się na wrzesieo w sesji

poprawkowej. Warunkiem zdania egzaminu jest uzyskanie pozytywnych ocen

z poszczególnych działów przedmiotu (ratownictwo, desmurgia, pielęgniarstwo).

2. Na przedmiot składają się dwiczenia kliniczne przy łóżku chorego i dotyczą dwiczeo

klinicznych z podstaw pielęgniarstwa w wymiarze 16 godz., desmurgii – 6 godz.

i ratownictwa – 8 godz. Tematyka dwiczeo klinicznych jak również zakres wiadomości


63

obowiązujących na zajęciach, podane są do wiadomości Paostwa studentów

w gablocie w Zakładzie Historii Medycyny i Etyki Lekarskiej.

3. Dwiczenia kliniczne z podstaw pielęgniarstwa odbywają się w sali 307 a, a dwiczenia

kliniczne z desmurgii i ratownictwa w sali 307 w Zakładzie Historii Medycyny i Etyki

Lekarskiej przy ul. Rybackiej 1. Udział w dwiczeniach klinicznych w wyznaczonych

terminach jest obowiązkowy.

4. Wszystkie zajęcia rozpoczynają się punktualnie, co jest w równej mierze obowiązkiem

prowadzących jak i studentów. Osoby spóźnione, względnie przybywające na zajęcia

w wierzchnich okryciach mogą nie byd na zajęcia wpuszczone.

5. W czasie dwiczeo klinicznych studentów obowiązuje strój stosowny do prowadzonych

zajęd. Na dwiczenia kliniczne z podstaw pielęgniarstwa: czyste i wyprasowane, białe

fartuchy, upięte włosy, bez zbędnej biżuterii i rażącego makijażu. Na dwiczenia

kliniczne z ratownictwa i desmurgii – stroje sportowe (podkoszulek, spodenki, legginsy

lub body).

6. Na potrzeby dwiczeo klinicznych z desmurgii każdy ze studentów winien zaopatrzyd się

w bandaże elastyczne po 2 szt. każdej szerokości.

7. Przed rozpoczęciem dwiczeo klinicznych każdy student składa pisemne oświadczenie

o wyrażeniu zgody na wykonanie inwazyjnych procedur objętych programem

nauczania.

8. W przypadku usprawiedliwionej nieobecności na dwiczeniach klinicznych można je

odrobid z inną grupą, za zgodą asystenta prowadzącego, względnie w wyjątkowych

przypadkach zaliczając temat u asystenta prowadzącego zajęcia, nie później niż w ciągu

2 tygodni od właściwego terminu opuszczonego zajęcia.

9. Studentów obowiązuje sprawdzian pisemny lub ustny przed rozpoczęciem każdego

nowego dwiczenia klinicznego.

10. Studenci, którzy nie wykazali się przygotowaniem do zajęd winni zaliczyd dwiczenie

kliniczne u asystenta prowadzącego nie później niż w dwa tygodnie po terminie

dwiczenia klinicznego.

11. Warunki zaliczenia przedmiotu: (dopuszczenia do egzaminu)

Udział we wszystkich zajęciach przedstawionych w harmonogramie.

Zaliczenie poszczególnych działów przedmiotu (ratownictwo, desmurgia,

pielęgniarstwo) w oparciu o wiedzę i umiejętności praktyczne z zakresu

programu nauczania w formie kolokwium ustnego.


64

12. Zwolnienie z przedmiotu mogą uzyskad studenci, którzy spełniają następujące

warunki:

Z zajęd dydaktycznych z podstaw pielęgniarstwa, ratownictwa i desmurgii:

wykażą się zaliczeniem tych przedmiotów na ocenę minimum dobrą w indeksie

Wydziału Ratowników Medycznych.

Studenci powtarzający rok, którzy uzyskali zaliczenie z przedmiotu I pomoc

medyczna w naszej uczelni w ciągu ostatnich 2-ch lat z oceną minimum dobrą.

Studenci spełniający te warunki winni zgłosid się indywidualnie w pokoju nr 303

w pierwszych dwu tygodniach zajęd dydaktycznych, celem załatwienia

formalności.

13. Kierownik Zakładu może wyznaczyd termin zerowy egzaminu z przedmiotu PIERWSZA

POMOC MEDYCZNA dla studentów, którzy na dwiczeniach klinicznych osiągają bardzo

dobre wyniki. Egzamin w terminie zerowym odbywa się po zakooczeniu dwiczeo

klinicznych objętych programem nauczania.

14. Wpis do indeksu winien byd następujący:

Przedmiot: I pomoc medyczna

Kierownik: dr hab. n. med., prof. nadzw. PAM

Aleksandra Kładna

Liczba godzin wykładów:

-

Liczba godzin dwiczeo /seminariów:

30


1. Studentów obowiązuje sprawdzian pisemny lub ustny przed rozpoczęciem realizacji

każdego nowego dwiczenia klinicznego.

2. Każda nowa umiejętnośd praktyczna studenta zostaje oceniona. Oceny negatywne

należy poprawid w czasie regulaminowym.

3. Przedmiot Pierwsza pomoc medyczna kooczy się egzaminem, który ma charakter

sprawdzianu teoretycznego i praktycznego obejmującego całośd programu nauczania.

LITERATURA:

1. Kładna A. (Red.): Podręcznik: Pielęgniarstwo Desmurgia Stany zagrożenia życia.

Wybrane zagadnienia. Wyd. PAM. Szczecin 2007

2. Ciechaniewicz W.(Red.): Pielęgniarstwo. Dwiczenia. Wyd. Lekarskie PZWL. Warszawa

2006.

3. Andres J. (red. wydania polskiego): Wytyczne 2005 Resuscytacja krążeniowo-

oddechowa. PRR, Kraków 2005.


65

4. Chrząszczewska A.: Bandażowanie. PZWL, Warszawa 2006.

1. Ślusarska B., Zarzycka D., Zahradniczek K.(red): Podstawy pielęgniarstwa. Tom I –

Założenia teoretyczne. Wyd. Czelej, Lublin 2004.

2. Zahradniczek K. (Red.): Pielęgniarstwo. Wyd. Lekarskie PZWL, Warszawa 2004.

UMIEJĘTNOŚCI I KOMPETENCJE STUDENTA PO UKOOCZENIU KURSU:

Po ukooczeniu zajęd klinicznych z zakresu przedmiotu PIERWSZA POMOC MEDYCZNA

student posiada następujące umiejętności praktyczne:

Umie wykonad i ocenid poziom podstawowych czynności pielęgnacyjnych w stosunku

do chorego leżącego.

Umie prowadzid podstawową dokumentację lekarską.

Wykonuje każdy rodzaj wstrzyknięd według najnowszych standardów postępowania.

Potrafi przygotowad się do zabiegu aseptycznego.

Umie zapobiegad zakażeniom szpitalnym.

Ma wykształcone nawyki działao antyseptycznych i postępowania aseptycznego.

Umie przygotowad rodzinę pacjenta w zakresie podstawowej pielęgnacji chorego

w opiece długoterminowej.

Zna rolę i znaczenie podmiotowego i indywidualnego traktowania pacjenta w procesie

pielęgnowania i leczenia.

Umie docenid wartośd postaw empatycznych i holistycznych w stosunku do pacjenta

i jego rodziny.

Umie założyd różne typy opatrunków na każdą częśd ciała z użyciem dostępnych

materiałów opatrunkowych.

Umie zaopatrzyd pacjenta po urazach kości i stawów.

Umie udzielid I pomocy w zakresie przedlekarskiej.

Umie zastosowad ogólne zasady postępowania podczas udzielania pierwszej pomocy

w wybranych stanach zagrożenia życia – zgodnie z aktualnymi standardami European

Resusctitation Council.

Umie ocenid skutecznośd podjętych działao ratowniczych.

Umie zorganizowad opiekę nad poszkodowanym i jego transport.

Umie kompetentnie i profesjonalnie zdad relację z dotychczasowych działao zespołowi

przejmującemu poszkodowanego.


66

Biblioteka Główna

al. Powstaoców Wlkp. 20; 70-110 Szczecin

tel. 0-91 441 4500; fax. 0-91 441 4501

www.ams.edu.pl/biblioteka

[email protected]

KIEROWNIK: mgr Dagmara Budek

LICZBA GODZIN: 2 godziny dwiczeo – szkolenie elektroniczne

OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA DYDAKTYKĘ: mgr Dagmara Budek – bibliotekarz dyplomowany

FORMY PROWADZENIA ZAJĘD:

Zajęcia z Przysposobienia Bibliotecznego są prowadzone dla studentów I roku studiów

w I semestrze w wymiarze 2 godzin, w formie szkolenia elektronicznego zakooczonego

testem.

CEL NAUCZANIA:

Podstawowym celem nauczania jest zapoznanie studentów z organizacją i funkcjonowaniem

biblioteki oraz zasadami korzystania z jej zbiorów i oferowanych usług.

PROGRAM ZAJĘD:

Ogólne wiadomości o bibliotece:

historia,

zbiory biblioteki,

struktura organizacyjna i lokalizacja,

godziny otwarcia.

Wirtualna podróż po bibliotece.

Zasady korzystania ze zbiorów i usług biblioteki, ze szczególnym uwzględnieniem

regulaminu udostępniania zbiorów:

rejestracja użytkownika,

PRZYSPOSOBIENIE BIBLIOTECZNE

http://www.ams.edu.pl/biblioteka



67

udostępnianie prezencyjne,

wypożyczanie,

wypożyczenia międzybiblioteczne

informacja naukowa,

usługi reprograficzne.

Źródła informacji, bazy danych.

Korzystanie z katalogów tradycyjnych i elektronicznego katalogu w systemie Aleph:

wyszukiwanie proste i złożone, indeksy i wyszukiwanie wolnotekstowe,

składanie zamówieo do wypożyczalni i czytelni,

przedłużanie terminów zwrotu,

sprawdzanie stanu swojego konta bibliotecznego oraz zarządzanie nim.

Strona www Biblioteki Głównej PAM.

REGULAMIN ZAJĘD:

1. Szkolenie jest obowiązkowe dla studentów I roku i jest realizowanie w formie

elektronicznej.

2. Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest odbycie szkolenia elektronicznego i zaliczenie

testu dostępnego ze strony www biblioteki.

3. W celu wypełnienia testu należy zalogowad się korzystając z numeru elektronicznej

legitymacji studenckiej (numeru albumu).

4. Zaliczenie testu następuje po udzieleniu minimum 70% prawidłowych odpowiedzi.

5. Test należy zaliczyd do kooca listopada w danym roku akademickim.

FORMY KONTROLI WYNIKÓW NAUCZANIA: Zaliczenie testu koocowego.

Inspektorat BHP

ul. Rybacka 1, 70- 204 Szczecin

[email protected]

SZKOLENIE W ZAKRESIE BHP



68

LICZBA GODZIN:

4 godz. wykłady w październiku dla studentów rozpoczynających studia /wszystkie kierunki /.

ODPOWIEDZIALNY ZA ORGANIZACJĘ SZKOLENIA: specjalista d/s BHP

CEL SZKOLENIA :

Zapoznanie studentów z przepisami, zagrożeniami i czynnikami szkodliwymi występującymi

w trakcie zajęd na uczelni.

Wykłady odbywają się w Sali im. Kopernika, Al. Powstaoców Wlkp.72 lub innych określonych

w programie zajęd.

TEMATY WYKŁADÓW:

1. Ogólne przepisy i zasady BHP.

2. Ogólne przepisy bhp w szkołach wyższych.

3. Potencjalne zagrożenia i szkodliwości mogące wystąpid w czasie zajęd.

4. Wypadki studenckie.

5. Opieka medyczna studentów.

6. Procedury w związku z występującymi zagrożeniami.

7. Zasady bezpieczeostwa przeciwpożarowego w uczelni.

Obecnośd na szkoleniu jest obowiązkowa, potwierdzona zaliczeniem w indeksie.

Studium Wychowania Fizycznego i Sportu

ul. Dunikowskiego 6A, 70-123 Szczecin

tel. 441-45-11/12

[email protected]

KIEROWNIK: mgr Stanisław Gorwa

LICZBA GODZIN: Łącznie 60 godzin dwiczeo

WYCHOWANIE FIZYCZNE


69

ECTS: 2

CELE I ZADANIA DYDAKTYCZNO- WYCHOWAWCZE:

Program kultury fizycznej dla studentów opracowany został jako kontynuacja procesu

kształcenia i wychowania fizycznego w szkole średniej z uwzględnieniem

interdyscyplinarnego charakteru przedmiotu wychowania fizycznego.

Treści w nim zawarte dotyczą dyspozycji osobowościowych studentów i biorą pod uwagę

charakter pracy oraz specyfikę wykonywanych przez nich w przyszłości czynności

zawodowych. Określa on zakres materiału i zasób środków jakimi powinien posługiwad się

nauczyciel i student podczas realizacji zadao dydaktyczno–wychowawczych na zajęciach

obowiązkowych i fakultatywnych wychowania fizycznego.

Program został tak skonstruowany, by podstawowe zadania Uczelni, w zakresie kultury

fizycznej, były spełnione w możliwie najszerszym zakresie i by stanowił podstawę rozwoju

i utrwalania pożądanych nawyków prozdrowotnych studentów PAM.

CEL NAUCZANIA:

Osiąganie możliwie najwyższego poziomu wydolności fizycznej układów: ruchowego,

krążeniowego, oddechowego, nerwowego organizmu.

Osiąganie możliwie najwyższego poziomu sprawności motorycznej i opanowanie

umiejętności samodoskonalenia i relaksacji.

Opanowanie wiadomości oraz umiejętności objętych programem w stopniu umożliwiającym

samodzielne stosowanie ich w formach aktywności prozdrowotnej.

Stosowanie w praktyce zasad higieny pracy i wypoczynku oraz umiejętne korzystanie z takich

czynników jak: teren, powietrze, woda.

Opanowanie umiejętności współpracy i współdziałania w zespole oraz nawiązywania

kontaktów międzyosobowych.

Osiąganie gotowości do permanentnego uczestnictwa w wybranych formach ruchu zgodnych

z indywidualnymi potrzebami, predyspozycjami i zainteresowaniami.

Opanowanie wiadomości i umiejętności zapobiegania i korygowania deformacji

funkcjonowania układu ruchowego, oddechowego, krążenia i systemu nerwowego, zależnie

od specyfiki wykonywanych czynności zawodowych.


70

Wzbudzenie motywacji do podejmowania samodzielnych działao służących zdrowiu

i harmonijnemu rozwojowi fizycznemu oraz wzięcia odpowiedzialności za swój stan zdrowia

i pacjentów.

Wykształcenie postawy moralnej i społecznej w oparciu o wartości tkwiące w sporcie,

rekreacji i turystyce (samodyscyplina, odpowiedzialnośd, systematycznośd, wytrwałośd,

równośd szans, szacunek dla przeciwnika, umiejętnośd właściwego zachowania się w sytuacji

zwycięstwa i porażki).

TREŚCI KSZTAŁCENIA:

Zgodnie z podstawowymi zadaniami szkolnictwa wyższego, które jest częścią systemu nauki

polskiej i edukacji narodowej oraz założeniem interdyscyplinarnego i wielostronnego

kształcenia i wychowania studentów w programie uwzględniono treści związane

z kształtowaniem kierunkowych dyspozycji przyszłych lekarzy. (Podstawowe zadania wg

Ustawy o Szkolnictwie Wyższym z dnia 27 września 1990 r. art. 3 w pkt 2.5, 3.1, 3.2 i Statutu

PAM z 2003 r.)

Student jako podmiot kształcenia i wychowania traktowany jest jako jednośd psychofizyczna

a metody stosowane w procesie nauczania oparte są na całościowym oddziaływaniu na

człowieka od strony: somatycznej, psychicznej, fizjologicznej, emocjonalnej i intelektualnej.

Treścią nauczania wychowania fizycznego jest kształcenie podstawowych cech motoryki, siły,

wytrzymałości, szybkości, zwinności i koordynacji, gibkości i mocy w celu osiągnięcia

najwyższego poziomu wydolności fizycznej układów: ruchowego, krążeniowego,

oddechowego i nerwowego organizmu.

WARUNKI ZALICZENIA:

Aktywne uczestnictwo studentów w obowiązkowych zajęciach wychowania fizycznego

i zajęciach sportowych w wymiarze 60 godz. w roku akademickim.

Odbycie, ujętych w programie, a proponowanym przez prowadzącego zajęcia, prób

sprawności wydolności fizycznej.

MATERIAŁ NAUCZANIA:

Treśd i formy zajęd z wychowania fizycznego, sportu, turystyki, które realizuje nauczyciel

z przydzieloną mu grupą studentów uwzględniad muszą ich sprawnośd ogólną


71

i specjalistyczną, predyspozycje psycho-ruchowe oraz zainteresowanie różnymi formami

aktywności ruchowej.

Zespołowe formy aktywności ruchowej

Piłka siatkowa

sposoby poruszania się po boisku

odbicia sposobem górnym i dolnym w postawie wysokiej i niskiej oraz o zachwianej

równowadze

przyjęcie z nagraniem

zbicie piłki z podrzutu i z wystawienia

zastawienie pojedyncze

zagrywka sposobem dolnym, bocznym i górnym

przyjęcie zagrywki

gra uproszczona i szkolna

przepisy gry – sędziowanie

gra właściwa

Koszykówka

Postępowanie indywidualne w obronie

Postawy- pozycje

naprzeciw przeciwnika bez piłki

naprzeciw przeciwnika z piłką

Poruszanie się

podstawowe założenie

odpowiednio do zamierzeo atakującego

walka na tablicach

ustawianie się przy rzutach sędziowskich i wolnych

Postępowanie indywidualne w atakowaniu

Poruszanie się bez piłki (zmiana szybkości, kierunków, zatrzymanie, zwody)

Poruszanie się z piłką (kozłowanie, zatrzymanie z piłką, obroty, zwody, podania piłki,

rzuty)

Technika specjalistyczna (wyminięcie przeciwnika, walka na tablicach, ustawienie się

przy rzutach sędziowskich i wolnych)


72

Postępowanie zespołowe w obronie

krycie każdy swego

obrona strefowa

Postępowanie zespołowe w atakowaniu

Atakowanie szybkie

Atakowanie pozycyjne

przy obronie każdy swego

przy obronie strefowej

Podstawowe wiadomości z zakresu przepisów gry w koszykówkę oraz organizacji i systemów

rozgrywek.

Normy zachowania się na boisku i ławce rezerwowych w czasie gry oraz kulturalnego

kibicowania.

Piłka nożna


podania i przyjęcie piłki w miejscu i w biegu

strzały z miejsca i z biegu

podanie i strzał głową

prowadzenie piłki w dwójkach, trójkach ze zmianą miejsc

żonglerka piłką

stałe fragmenty gry (rzuty z autu, rzuty rożne, wolne, karne)

małe formy gry (2x2, 3x3)

gra szkolna na hali i na boisku

gra właściwa

Piłka ręczna

podania i chwyty w miejscu i w biegu

podania w trójkach ze zmianą miejsc

rzuty na bramkę – z miejsca, z biegu, z wyskoku, z przeskokiem, sytuacyjne

zwód pojedynczy, podwójny (zwody ciałem i piłką)

poruszanie się w obronie, w ataku

szybki atak

gra szkolna


73

gra właściwa

Unihokej

sposoby poruszania się na boisku z piłką i bez piłki

podanie i przyjęcie piłki

prowadzenie piłki jednorącz i oburącz

strzały z uderzenia i z pociągnięcia

drybling

gra w obronie i w ataku

zasady gry

gra szkolna i właściwa

Indywidualne formy aktywności ruchowej

Tenis ziemny


rakieta - jej budowa

odbicia z forhendu i bekhendu

odbicia wolejowe

mecz i serwis

zasady liczenia punktów, przepisy i sędziowanie

gra uproszczona i właściwa

Tenis stołowy

ogólne zasady gry, przepisy i sędziowanie

podstawowe odbicia z forhendu i bekhendu

odbicia rotacyjne

atak z piłki wysokiej, prostej i rotacyjnej

różne formy zagrywki

gra szkolna i właściwa

gra deblowa

Pływanie

umiejętnośd utrzymywania się na wodzie

opanowanie pływania w trzech podstawowych stylach (kraul, grzbiet, żabka)

umiejętnośd dowolnego skoku do wody


74

podstawowe umiejętności nurkowania w głąb i pływania pod wodą

wykorzystanie w/w umiejętności jako elementu kształtowania prawidłowej sylwetki

i poprawy sprawności ogólnej

wiadomości z zakresu podstawowych przepisów pływania

bezpieczeostwo pływania w basenie i na otwartych akwenach

Gimnastyka

kształtowanie nawyku prawidłowej postawy ciała, dwiczenia profilaktyczne

i korekcyjne wad postawy poprawiające statykę i dynamikę kręgosłupa - hatha joga, tai

– chi, gimnastyka korekcyjna

przewroty w przód, w tył pojedyncze i łączone

stanie na rękach – pozycje odwrócone - wskazania i przeciwwskazania

skok rozkroczny przez kozła

przewrót w przód ze stania na rękach

podstawowe asany – pozycje w hatha – jodze, technika wykonywania nauka

i doskonalenie

dwiczenia oddechowe – podstawowe formy w tai-chi, nauka i doskonalenie

dwiczenia zapobiegające dolegliwościom odkręgosłupowym i zaburzeniom statyki ciała

dwiczenia równoważne i antygrawitacyjne – gimnastyka specjalna kręgosłupa

Stretching - różne formy relaksacji i niwelowania zbędnych napięd mięśniowych

Fitness – ruch - muzyka - taniec

podstawowe kroki w aerobicu

podstawowe kroki w step aerobicu

układy choreograficzne w aerobicu i step aerobicu

doskonalenie różnych form tanecznych (współczesnych) ze zmianą tempa i rytmu

w określonej liczbie kroków – taniec towarzyski

polonez – układ figur tanecznych, korowody

improwizacje ruchowe i samodzielne układy wybranych kroków i taoców

indywidualnie,

w parach i w grupie

stosowanie opanowanych, wybranych umiejętności tanecznych w celu wyrażenia

ekspresji jednostki – taniec współczesny, nowoczesny


75

różne formy taoca jako kontakt międzyosobowy – dwiczenia profilaktyczno – lecznicze

(kontakt z własnym ciałem i oddechem)

Siłownia

Dwiczenia wzmacniające główne grupy mięśniowe (grzbiet, brzuch, nogi, ramiona,

obręcz barkowa i biodrowa)

dwiczenia statyczne i dynamiczne – praca mięśni izometryczna i izotoniczna

dwiczenia wzmacniające muskulaturę i stymulujące funkcjonowanie układu krążenia

dwiczenia z obciążeniem z wykorzystaniem przyrządów i przyborów – obwód stacyjny

dwiczenia uelastyczniające wszystkie grupy mięśniowe i okolice okołostawowe

Lekkoatletyka, atletyka terenowa

nauka poprawnego chodu, biegu i postawy ciała; biegi interwałowe; prawidłowy

oddech

mała zabawa biegowa, marszobieg w terenie

biegi krótkie 100, 200, 400

technika i elementy biegu przez płotki

technika wybranych konkurencji: skok wzwyż, skok w dal

gry i zabawy terenowe bieżne i skoczne

dwiczenia rozwijające wytrzymałośd i szybkośd – lekkoatletyczny tor przeszkód

marszobiegi jako forma rozwoju wytrzymałości i wydolności organizmu– cross

z przeszkodami

biegi ze zmianą tempa – doskonalenie szybkości reakcji, przyspieszenia i zrywy

szybkośd i koordynacja ruchowa w biegu przez płotki

Badminton

poruszanie się po boisku

odbicia lotki z prawej i lewej strony

zagrywka

taktyka i przepisy gry

Wioślarstwo

nauka i doskonalenie techniki wiosłowania na ergometrze wioślarskim

nauka wiosłowania na wodzie – wiosła długie (pojedyncze) ósemka i czwórka

nauka wiosłowania na wodzie – wiosła krótkie (czwórka, dwójka i jedynka)


76

zasady doboru sprzętu- długośd wioseł ,długośd doręcznych (przełożenie)

zasady ustawiania i korekcji ustawienia odsadni (szerokośd i wysokośd ustawienia dulki)

wiosłowanie w osadzie niskim tempem

dwiczenia techniczne (wiosłowanie samymi rękami, bez obracania piór wioseł,

wiosłowanie z zatrzymaniem)

nauka startów (pociągnięcia startowe)

krótkie odcinki w wysokim tempie (interwałowe)

wyścigi – regaty wioślarskie

regulamin zawodów – regat

bezpieczeostwo na wodzie

Turystyka i obozownictwo

turystyka rowerowa

marsz na orientację

windsurfing

spływ kajakowy

organizacja wypoczynku w formie biwaków

WYNIKI NAUCZANIA PRZEDMIOTU:

Mied świadomośd o roli ruchu i wysiłku fizycznego w profilaktyce prozdrowotnej każdego

człowieka i w każdym wieku.

Umied ocieniad poziom sprawności ruchowej swojego organizmu w/g obiektywnych

kryteriów- testów sprawności takich jak:

TESTY SPRAWNOŚCI – KONTROLA I OCENA:

1. Indeks sprawności fizycznej dr Krzysztofa Zuchory (próba szybkości, skoczności, siły

ramion, gibkości, wytrzymałości, siły mięśni brzucha.

2. Test 12 – minutowy K.H. Coopera (dystans w metrach – próba wytrzymałości).

3. Test minimalnej siły mięśniowej Krausa – Webera.

4. Samokontrola i samoocena elastyczności podstawowych grup mięśniowych i zakresu

ruchu w stawach.

5. Skok w dal z miejsca (próba mocy).

6. Bieg zygzakiem po kopercie (próba zwinności).

7. Rzut piłką lekarską oburącz zza głowy (próba siły).


77

8. Test Burpee’go (próba wytrzymałości).

Przedstawioną w ww. programie formę zajęd, wybrane i konkretne zadania realizuje

nauczyciel akademicki uwzględniając stopieo ogólnej sprawności grupy dydaktycznej, jej

zainteresowania i uzdolnienia sportowe, w wymiarze godzinowym przedstawionym

w programie.

Program został opracowany przez pracowników dydaktycznych Studium Wychowania

Fizycznego i Sportu PAM.

LITERATURA:

1. J. Tolapa: A-Z sprawności fizycznej; W-wa 1995.

2. R. Trześniowski: Gry i zabawy ruchowe; W-wa 1972.

3. M. Bondarowicz: Zabawy w grach sportowych; W-wa 1995.

4. J. Mulak: Lekkoatletyka. Technika, metodyka. trening; W-wa 1984.

5. H. Młokosiewicz: Gimnastyka; Poznao 1989.

6. J. Marciniak: Zbiór dwiczeo koordynacyjnych i gibkościowych; W-wa 1998.

7. K. Baraoski: Technika i metodyka nauczania podstawowych dwiczeo gimnastycznych;

W-wa 1985.

8. M. Olejnik, S. Paterka: Przewodnik do dwiczeo z piłki ręcznej AWF Poznao skrypt nr 133

1997.

9. S. Wrześniewski: Piłka ręczna. Poradnik metodyczny. W-wa 2000.

10. H. Skrobaoski, A. Wieczorek: Przewodnik do dwiczeo z piłki siatkowej; Poznao 1995.

11. J. Tolapa: Techniki piłki nożnej; W-wa 1987.

12. W. Piwowar: Koszykówka; W-wa 1985.

13. E. Bartkowiak: Sportowa technika pływania, biblioteka trenera; W-wa 1995.

Za treśd zamieszczonych materiałów, odpowiadają poszczególne jednostki, w których będą odbywad się zajęcia.


78

Po I roku studiów obowiązuje studentów 1-tygodniowa praktyka lekarska w Klinice lub

Oddziale Chorób Wewnętrznych i 1-tygodniowa praktyka lekarska w Klinice (Oddziale)

Chirurgii Szczękowo–Twarzowej) lub w Klinice (Oddziale) Chirurgii Ogólnej.

Kierownik Kliniki (Ordynator) lub wyznaczony opiekun (lekarz) ustala zakres obowiązków

i harmonogram praktyki oraz sprawuje kontrolę nad pracą studenta.

Studenta obowiązuje 80 godzin praktyki (40 godzin na każdym z oddziałów).

Nieobecnośd studenta na praktyce może byd usprawiedliwiona jedynie formalnym

zwolnieniem lekarskim. Choroba dłuższa niż 1 tydzieo powoduje koniecznośd przedłużenia

praktyki.

Odbycie praktyki potwierdza opiekun, a praktykę zalicza Kierownik Kliniki lub Ordynator

Oddziału.

PROGRAM PRAKTYKI:

Asystowanie przy badaniu podmiotowym i przedmiotowym.

Pogłębianie wiedzy z zakresu udzielania pierwszej pomocy medycznej (reanimacja).

Uczestniczenie w rozpoznawaniu i różnicowaniu podstawowych jednostek

chorobowych.

Uczestniczenie w ocenie wyników badao dodatkowych.

Udział w wizytach lekarskich.

Asystowanie przy zabiegach stosowanych w codziennej praktyce lekarskiej

(wstrzyknięcia dożylne, podłączenie kroplówek, cewnikowanie, pobieranie materiału

do badao diagnostycznych itp.), wykonywanie ich pod kontrolą osoby upoważnionej.

Po I roku studiów obowiązuje studentów praktyka pielęgniarska w Klinikach Paostwowych

Szpitali Klinicznych lub oddziałach szpitalnych Zespołów Opieki Zdrowotnej w wymiarze 80

godzin (2 tyg. x 40 godz.=80 godz.).

Kierownik Kliniki (Ordynator) lub wyznaczony przez niego opiekun ustala szczegółowy zakres

obowiązków i harmonogram praktyki oraz sprawuje kontrolę nad pracą studenta.

PRAKTYKA PO PIERWSZYM ROKU


79

Opiekunem praktyki studenckiej winna byd pielęgniarka o odpowiednim przygotowaniu

zawodowym i ogólnym. W miarę możliwości student pod nadzorem opiekuna winien

wykonywad wszystkie czynności pielęgnacyjne.

Dzienny wymiar pracy - 8 godzin. Student zobowiązany jest do pełnienia 7-godzinnych

dyżurów na wszystkich zmianach - liczba dyżurów nocnych nie może byd większa od 3.

Nieobecnośd studenta na praktyce może byd usprawiedliwiona jedynie formalnym

zwolnieniem lekarskim.

Choroba dłuższa niż 1 tydzieo powoduje koniecznośd przedłużenia praktyki o odpowiedni

okres czasu.

Odbycie praktyki potwierdza opiekun, a praktykę zalicza Kierownik Kliniki lub Ordynator

Oddziału.

PROGRAM PRAKTYKI:

Zdobycie orientacji w systemie organizacyjnym szpitala.

Zaznajomienie studenta z rolą pielęgniarki w procesie pielęgnowania i leczenia

chorego.

Zdobycie umiejętności wykonywania podstawowych zabiegów pielęgnacyjnych

(mierzenie temperatury, tętna, ciśnienia, liczby oddechów, technika słania łóżka

i zmiany pościeli, toaleta chorego, obsługa sanitarna, karmienie chorych,

przygotowanie leków do podania chorym).

Zdobycie umiejętności: wykonywania wstrzyknięd podskórnych i domięśniowych oraz

przygotowania kroplówki dożylnej.


80

Budynek Rektoratu PAM


tel. 091 48 00 808, tel. / fax 091 48 00 705

Dziekanat czynny:

poniedziałek – piątek

11:00 - 15:00

Dziekan i Prodziekan

przyjmują w poniedziałki, środy i czwartki

w godz. 12:00 do 15:00

Kierownik Dziekanatu Wydziałów: Lekarskiego i Lekarsko-Stomatologicznego

Alina Sitek pok. 114

tel. 091 48 00 811

[email protected]

Sekretariat, doktoraty

mgr Halina Potemkowska – specjalista; pok.114

tel. 091 48 00 812; 48 00 809

[email protected]

Sprawy studenckie - kierunek: lekarsko-dentystyczny

Krystyna Filipowicz – samodzielny referent; pok.111

tel. 091 48 00 808; 48 00 809

[email protected]

DZIEKANAT

WYDZIAŁÓW LEKARSKIEGO I LEKARSKO-STOMATOLOGICZNEGO


81

Mieści się w pokoju 313 i 314 Rektoratu Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie, przy

ulicy Rybackiej 1.

Pracownicy Samodzielnej Sekcji Socjalno-Bytowej Studentów PAM:

mgr Katarzyna Mueller - kierownik sekcji,

tel. /091/ 48-00-747

Urszula Rzewuska - samodzielny referent

tel. /091/ 48-00-748

e-mail:[email protected]

Samodzielna Sekcja Socjalno-Bytowa Studentów zajmuje się m.in. :

1. Obsługą studentów i doktorantów w zakresie przyznawania pomocy materialnej

(stypendia socjalne, na wyżywienie i mieszkaniowe, zapomogi, stypendia za wyniki

w nauce, stypendia specjalne dla osób niepełnosprawnych),

2. Przygotowywanie danych stanowiących podstawę naliczania wypłat stypendiów

i zapomóg dla studentów i doktorantów, sporządzanie dokumentacji dla kwestury

i banków, stanowiących podstawę do przekazania środków finansowych,

3. Obsługą studentów i doktorantów w zakresie kompleksowej obsługi przy

zakwaterowywaniu (rozpatrywanie wniosków o przyznanie miejsca w akademiku,

ewidencjonowanie wpłat oraz kaucji, wystawianie skierowao do poszczególnych domów

studenckich, współpraca z kierownikiem osiedla studenckiego),

4. Współdziałanie z właściwymi jedn. organizacyjnymi administracji uczelni i organami

samorządu studenckiego i doktoranckiego.

SAMODZIELNA SEKCJA SOCJALNO-BYTOWA STUDENTÓW PAM



82

PARLAMENT STUDENTÓW

Pomorskiej Akademii Medycznej


tel. (+48 91) 432 36 68, fax. (+48 91) 480 07 05

[email protected] , www.sam.ams.edu.pl

Parlament Studentów PAM składa się z 16 członków - po 5 przedstawicieli każdego wydziału

oraz 1 przedstawiciela studentów anglojęzycznych wybieranych na 2 - letnią kadencję przez

wszystkich studentów z danego wydziału. Jest naczelną organizacją na uczelni. Zajmuje się

wszystkim, co dotyczy studenta: pomocą socjalną, problemami dydaktycznymi i ogólnie

pojętym życiem kulturalnym. Organizuje promocyjne zakupy książek i integracyjne zabawy.

W sprawach studenckich zabiera głos na forum uczelni oraz międzyuczelnianym. Jest

łącznikiem studentów z władzami uczelni. Swą pracę grupuje w następujących komisjach

stałych:

Komisja Socjalno-Bytowa Studentów PAM,

Komisja Informacyjna,

Komisja ds. Osiedla Akademickiego,

Komisja ds. English Programme

Komisja ds. Dydaktyki.

Organem wykonawczym Parlamentu jest Prezydium Parlamentu w skład, którego wchodzą:

Przewodniczący Parlamentu, jego zastępca, Sekretarz oraz Przewodniczący komisji stałych.

Zebrania Parlamentu odbywają się co najmniej raz w miesiącu, w pokoju samorządowym

w ds.-4, a informacje o ich terminie można znaleźd na tablicach ogłoszeo.

Parlament Studentów PAM

1. Andersen Lars 506-608-321, [email protected]

2. Badeja Karol 698-891-910, [email protected]

3. Bilski Stanisław 694-170-160, [email protected]

4. Cieplucha Małgorzata 791-420-154, [email protected]

5. Eiding Agnieszka 506-181-183, [email protected]

ORGANIZACJE STUDENCKIE

http://www.sam.ams.edu.pl/


83

6. Flis Paweł 691-605-978, [email protected]

7. Jakubowski Konrad 512-361-067

8. Kowal Grzegorz 783-876-386, [email protected]

9. Ligocki Jan 792-237-445, [email protected]

10. Lisak Marcin 792-032-077, [email protected]

11. Lisioska Monika 660-703-139, [email protected]

12. Rynio Piotr 696-735-726, [email protected]

13. Urbanik Aleksandra 507-416-292, [email protected]

14. Wagner Marek 668-177-361, [email protected]

15. Wieoski Wojciech 505-277-531, [email protected]

16. Wojtarowicz Mateusz 509-404-033, [email protected]

Prezydium:

Przewodniczący Parlamentu Studentów PAM: Karol Badeja

Zastępca przewodniczącego: Aleksandra Urbanik

Sekretarz: Agnieszka Eiding

Przewodniczący:

Komisji Socjalno – Bytowej Parlamentu: Wojciech Wieoski

Komisji Informacyjnej Parlamentu: Marek Wagner

Komisji ds. Dydaktyki Parlamentu: Małgorzata Cieplucha

Komisji ds. Osiedla Akademickiego Parlamentu: Grzegorz Kowal

Komisji ds. Programu Anglojęzycznego Parlamentu: Lars Andersen

Komisji ds. Sportu Parlamentu: Paweł Flis

Serwis Studencki został stworzony przez studentów Pomorskiej Akademii Medycznej. Ma on

za zadanie służyd studentom w znajdowaniu potrzebnych informacji, a także byd miejscem

dla wymiany spostrzeżeo i prowadzenia dyskusji w studenckim gronie. W skład serwisu

wchodzą m.in. popularne forum oraz galeria zdjęciowa.

Serwis adresowany jest przede wszystkim do:


http://scapula.pl/forum/


84

studentów kierunków medycznych

kandydatów na studia medyczne

studentów studiów doktoranckich

stażystów i lekarzy specjalizujących się.

Wszystkich, którzy maja ciekawe pomysły lub propozycje, zapraszamy do pisania na adres


MIĘDZYNARODOWE STOWARZYSZENIE

STUDENTÓW MEDYCYNY

IFMSA-POLAND ODDZIAŁ SZCZECIN

Nasza działalnośd polega głównie na:

organizowaniu praktyk wakacyjnych,

promowaniu zdrowia publicznego i inicjatyw na rzecz społeczności naszego regionu,

a także poszerzaniu wiedzy medycznej.

W ramach IFMSA-Poland działa 11 oddziałów przy każdym wydziale lekarskiem w Polsce.

Oddział Szczecin przy Pomorskiej Akademii Medycznej intensywnie się rozwija i skupia

obecnie około 100 członków z różnych lat. IFMSA to idealny sposób na realizację wielu

wspólnych i własnych pomysłów.

Stowarzyszenie IFMSA powstało w 1951, skupia studentów medycyny i młodych lekarzy z 91

krajów. Jest organizacją pozwalającą rozwinąd swoje zainteresowania zarówno medyczne,

jak i nie związane z medycyną. Działalnośd IFMSA polega m.in. na organizowaniu praktyk

wakacyjnych, szkoleo i warsztatów z zakresu zdrowia publicznego, edukacji medycznej,

zdrowia reprodukcyjnego, a także propagowaniu kultury pokoju. Wszystkie cele

Stowarzyszenia są osiągane poprzez programy stałe (Standing Committee) i ich

koordynatorów.

Należą do nich programy:

Zdrowia Publicznego (SCOPH),

Edukacji Medycznej (SCOME),

Zdrowia Reprodukcyjnego i AIDS (SCORA),


85

Praw Człowieka i Pokoju (SCORP),

Wymiany Zawodowej (SCOPE),

Wymiany Naukowej (SCORE).

Nad całokształtem działalności czuwa Prezydent Oddziału, którym obecnie jest

Marta Milchert wraz z pozostałymi członkami Zarządu (sekretarz, skarbnik, koordynatorzy

programów stałych) i 3-osobową Komisją Rewizyjną. Skład Zarządu i Komisji Rewizyjnej

wybierany jest na roczną kadencję podczas Walnego Zebrania Członków Oddziału,

które musi odbyd się do dnia 15 listopada.

Umożliwiliśmy także znacznej liczbie studentów odbycie ciekawych praktyk wakacyjnych

nie tylko w krajach europejskich, ale również tak egzotycznych jak Meksyk, Ghana, Gruzja,

Turcja czy Egipt.

Na początku każdego roku akademickiego organizowane jest spotkanie informacyjno

-werbunkowe, na którym można dowiedzied się więcej na temat IFMSA, jak również

wstąpid do Stowarzyszenia. Deklaracja członkowska dostępna jest na stronie IFMSA-Poland

Oddział Szczecin. Składka członkowska wynosi 30 zł rocznie, z czego 10 zł przeznaczane jest

na Zarząd Główny, a 20 na nasz Oddział. W celu wstąpienia do Stowarzyszenia można

również kontaktowad się z Sekretarzem Oddziału Mateuszem Pałysem [email protected] lub

przez e-mail: [email protected]

W skład Zarządu Oddziału wchodzą:

Prezydent : Urszula Kulik e-mail: [email protected]

Skarbnik: Anna Klonowska e-mail: [email protected]

Sekretarz: Mateusz Pałys e-mail: [email protected]

Lokalny Koordynator Programu Stałego ds. Praktyk Wakacyjnych: Bartosz Guźmioski


Lokalny Koordynator Programu Stałego ds. Edukacji Medycznej: Marta Kiszkielis

Lokalny Koordynator Programu Stałego ds. Zdrowia Reprodukcyjnego i AIDS:

Lokalny Koordynator Programu Stałego ds. Wymiany Naukowej: Kamil Starczewski e-mail:

[email protected]

Lokalny Koordynator Programu Stałego ds. Praw Człowieka i Pokoju:

Klaudyna Kojder e-mail: [email protected]

Lokalny Koordynator Programu Stałego ds. Zdrowia Publicznego: Ewa Butrymowicz












86

W skład Komisji Rewizyjnej Oddziału wchodzą:

Paweł Stachowiak e-mail: [email protected]

Joanna Iskra e-mail: [email protected]

Artur Cholewa e-mail: [email protected]




PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY - pum.edu.pl · Katedra i Zakład Anatomii Prawidłowej i Klinicznej Al....

Documents

Transcript of PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY - pum.edu.pl · Katedra i Zakład Anatomii Prawidłowej i Klinicznej Al....