Przed zwiedzaniemwprowadzenie dla rodzicow i opiekunow

WPROWADZENIE

Wystawa Futuronauci zabiera zwiedzającychw świat przyszłości, gdzie podróżew czasie

są możliwe, a inżynieria stała się sztuką – podziwianą i uprawianą przez wszystkich.

Wystawama charakter immersyjny, co oznacza, że przez cały czas zwiedzający są otoczeni

scenografią i poznają historię „od środka”, jakby naprawdę uczestniczyli w przygodzie.

Zapraszamy do miejsca pracy tajnych służb, które odkryły zakopany pod ziemią statek badawczy

z przyszłości.Załoga statku – FUTURONAUCI – opuściła go w poszukiwaniuczęści do jego naprawy,

a naukowcy wymontowali część wyposażenia pojazdu i badają jego funkcje i sposób działania.

STREFA DOWODZENIA

Zwiedzanie rozpoczynamy od kontenera, w którym poznamy

historię odkrycia pojazdu przez tajną służbę – K.O.P.I.E.C

[Kosmiczny Oddział Prewencji i Egzoplanetarnej Cybernetyki].

Na ekranach usłyszymy wywiad z dwójką jej współpracowników.

Warto zwrócić uwagę na fotografie na ścianie. Okazało się,

że statek z przyszłości odwiedzał różne epoki historyczne,

tropiąc przełomowe odkrycia i wielkie osiągnięcia techniczne.

Na fotografiach widać dowody tych wizyt. Po przeciwnej stronie

widoczne są sylwetki członków załogi i przypisane im funkcje

na pokładzie. Opuszczając kontener wchodzimy na teren, gdzie

naukowcy K.O.P.I.E.C. prowadzą badania.

MÓZG STATKU

Pierwszym urządzeniem wymontowanym ze statku był jego

komputer pokładowy wyposażony w sztuczną inteligencję.

Wjego wnętrzu znajdują się informacje na temat historii interakcji

człowieka i maszyn w ciągu ostatnich 200 lat oraz porównanie

rosnącej mocy obliczeniowej urządzeń elektronicznych. Pierwsze

zagadnienie zostało opisane w szufladach przypominających

bloki pamięci superkomputerów – należy je po kolei wysuwać.

Historia komputerów zaczyna się od nauczenia maszyn

przyjmowania poleceń, by mogły wykonywać powtarzalne

czynności. Wkrótce okazało się, że w ten sposób można

formułować skomplikowane operacje matematyczne,

co otworzyło drogę do wykorzystania maszyn liczących

w kryptografii. Wzrost możliwości obliczeniowych umożliwił

rozwój języka komunikacji z maszynami, czyli oprogramowania,

a miniaturyzacja – dzięki zmianie technologii na krzemową –

wprowadziła komputery do domów. Od tego momentu

rozpoczynają się imponujące postępy w umiejętnościach maszyn

i naszych interakcjach z nimi. Przegląd tych postępów w postaci

wykresu znajduje się z tyłu Mózgu statku. Najmocniejsze

w jednym przedziale urządzenie jest jednocześnie najsłabszym

w kolejnym. Ilość operacji zmiennoprzecinkowych na sekundę,

będących miarą tego porównania, rośnie tak szybko, że wykres

nie może mieć tradycyjnych proporcji bo… nie zmieściłby się

na planszy. Warto zajrzeć do wnętrza obiektu, by zobaczyć,

jak maszyny o mocy superkomputerów poprzedniej generacji

trafiają pod strzechy jako urządzenia rozrywkowe.

EKSTRA: Dokąd zmierza współpracaludzi i maszyn? Dzięki

postępowi w informatyce powstał humanoidalny robot o imie-

niu Sophia, któremuArabia Saudyjska przyznała nawet obywa-

telstwo! Obejrzyjcie wywiad z Sophią (z napisami po polsku)

przeprowadzony przez polski kanał youtube’owy emce:

youtu.be/Sn9XjpTUD8M

INŻYNIER MATERIAŁOWY

Inżynieria materiałowa jest ważnym elementem rozwoju

technologii. Nowe,przełomowe wynalazki wymagają materiałów

o niespotykanych wcześniej właściwościach. Ludzkość przeszła

od budowania narzędzi do budowania substancji. W gablotach

znajdują się próbki ciekawych materiałów powstałych

w laboratoriach i takich, które – choć niezwykłe – można

wytworzyć domowym sposobem. Przyjrzyjcie się zbiornikowi

z płynem Novec. Ta ciecz nie przewodzi prądu, dzięki czemu

nie powoduje zwarć w urządzeniach elektrycznych. Dzięki

szybkiemu przechodzeniu w stan lotny nadaje się również

do gaszenia pożarów w muzeach czy serwerowniach, gdzie

użycie innych substancji naraziłoby zgromadzone tam obiekty

lub zabytki na zniszczenie. Telefon w zbiorniku nie jest

wodoodporny, jednak nie psuje się. Można na niego w każdej

chwili zadzwonić, by potwierdzić, że działa. Innym ciekawym

przykładem jest Aerożel – ta substancja złożona jest w ponad 90

proc. z powietrza i jest niewiele od niego cięższa – to najlżejsze

ciało stałe. Zapewnia jednak doskonałą izolację termiczną i dzięki

temu jest wykorzystywana m. in. w skafandrach kosmicznych.

Osiągnięcia inżynierii materiałowej z laboratoriów trafiają

do codziennego użytku – pokrywają naszą odzież turystyczną,

tworzą nośniki pamięci i karoserie podziwianych aut sportowych.

STANOWISKO ŁĄCZNOŚCI

Dla podróżników w czasie łączność ma wielkie znaczenie.

Po pierwsze, przebywając w różnych okresach historycznych

muszą umieć nawiązać kontakt z ich przedstawicielami we

właściwy, odpowiednio zaawansowany sposób. Po drugie, łącz-

ność to możliwość przekazywania wiedzy – najważniejszy

motor postępu w historii ludzkości. Futuronauci w stanowisku

łączności pokazują 3 jej aspekty.

Stanowisko z wysuniętym „hełmem” i siedziskiem pozwala

poznać różnice w słyszalności dźwięków. Zwiedzający mogą

porównać, jak poszczególne częstotliwości słyszą ludzie

w różnym wieku i o ile większy jest zakres dźwięków dostępny

dla zwierząt.Głos ciągle jestpodstawową metodą przekazywania

wiedzy – od rodziców po wykładowców uniwersyteckich.

Centralny element stanowiska łączności to gra, w której

należy dopasować odkrycie w dziedzinie komunikacji do daty.

Warto zwrócić uwagę na kolejność wydarzeń: początkowo

przekazywano zakodowany tekst, potem głos i dźwięki,

a następnie zakodowane informacje zawierające tekst, mowę,

obrazy. Postęp umożliwiły odkrycia w fizyce, a następnie

sukcesy informatyki.

Trzeci element stanowiska to model obrazujący zjawisko

wewnętrznego odbicia. Dzięki niemu udało się skierować

promienie światła wewnątrz zakrzywionychprzewodów iuzyskać

niezwykle szybki sposób przekazywania informacji. Jednym

z pierwszych sposobów przekazywania wiadomości na duże

odległości było obserwowanie ognisk na wzgórzach. Obecnie

światło – zamknięte w światłowodach – znów doprowadza

do naszych domów informacje w postaci gigabajtów danych.

EKSTRA: By dowiedziećsię, gdzie leżą najdłuższeświatło-

wody łączące kraje i kontynenty, obejrzyjcie tę mapę:

www.submarinecablemap.com

Stanowisko z wysuniętym „hełmem” i siedziskiem pozwala

poznać różnice w słyszalności dźwięków. Zwiedzający mogą

porównać, jak poszczególne częstotliwości słyszą ludzie

w różnym wieku i o ile większy jest zakres dźwięków dostępny

dla zwierząt.Głos ciągle jestpodstawową metodą przekazywania

wiedzy – od rodziców po wykładowców uniwersyteckich.

Centralny element stanowiska łączności to gra, w której

należy dopasować odkrycie w dziedzinie komunikacji do daty.

Warto zwrócić uwagę na kolejność wydarzeń: początkowo

przekazywano zakodowany tekst, potem głos i dźwięki,

a następnie zakodowane informacje zawierające tekst, mowę,

obrazy. Postęp umożliwiły odkrycia w fizyce, a następnie

sukcesy informatyki.

Trzeci element stanowiska to model obrazujący zjawisko

wewnętrznego odbicia. Dzięki niemu udało się skierować

promienie światła wewnątrz zakrzywionychprzewodów iuzyskać

niezwykle szybki sposób przekazywania informacji. Jednym

z pierwszych sposobów przekazywania wiadomości na duże

odległości było obserwowanie ognisk na wzgórzach. Obecnie

światło – zamknięte w światłowodach – znów doprowadza

do naszych domów informacje w postaci gigabajtów danych.

STANOWISKO ŁĄCZNOŚCI

Dla podróżników w czasie łączność ma wielkie znaczenie.

Po pierwsze, przebywając w różnych okresach historycznych

muszą umieć nawiązać kontakt z ich przedstawicielami we

właściwy, odpowiednio zaawansowany sposób. Po drugie, łącz-

ność to możliwość przekazywania wiedzy – najważniejszy

motor postępu w historii ludzkości. Futuronauci w stanowisku

łączności pokazują 3 jej aspekty.

EKSTRA: By dowiedziećsię, gdzie leżą najdłuższeświatło-

wody łączące kraje i kontynenty, obejrzyjcie tę mapę:

www.submarinecablemap.com

utajnione

LEKARZ POKŁADOWY

Stanowisko Lekarza Pokładowego składa się z 2 aktywności.

Pierwsza to łóżko diagnostyczne wymontowane z pokładu

statku. Zawiera ono informacje o pacjentach z różnych epok,

którzy przewinęli się przez ambulatorium Futuronautów.

Wcielając się w badanego można, za pomocą przycisków,

przeglądać zapisy stanu zdrowia i przebytych procedur

medycznych naszych przodków. Warto zwrócić uwagę, jak

bogata była wiedza medyczna w odległych epokach, niesłusznie

uważanych za prymitywne. Przez większość czasu ludzkość

przegrywała jednak z zarazkami. Przewagę nad nimi dały nam:

wprowadzenie masowych szczepień, dostęp do czystej wody

oraz wynalezienie antybiotyków.

Druga aktywność pozwala poznać kierunki, w których

medycyna rozwijać się będzie w przyszłości. Po zapoznaniu

się z informacjami o możliwości wspierania organizmu ludzkiego

z pomocą implantów zwiedzających czeka chwila zabawy

ćwiczącej spostrzegawczość. Z pomocą kolorowych folii mogą

poszukać symboli futurystycznych urządzeń na prześwietleniach

przybyszów z przyszłości.

KAJUTA KAPITANA

Pora na chwilę przerwy – w kajucie kapitana można zrobić sobie

zabawne zdjęcie. By uzyskać najlepszy efekt należy wyłączyć

automatyczny obrót ekranu w smartfonie i obrócić telefon

„do góry nogami”. Osoby w kajucie mogą złapać się któregoś

uchwytu lub podskoczyć. Podzielcie się swoimi zdjęciami,

używając hashtagu Muzeum Inżynierii Miejskiej – #MIMKrakow.

INŻYNIER ŚRODOWISKA

Statek kosmiczny to zamknięty ekosystem, który w trakcie

podróży musi być samowystarczalny. Podobnie jest z Ziemią

w jej podróży przez kosmos – dysponujemy ograniczonymi

zasobami i musimy przetrwać, rozsądnie nimi gospodarując.

Na stanowisku Inżyniera Środowiska znajdują się dwie gry, które

wyjaśnią tę analogię. W pierwszej należy zapełnić ładownie

statku zapasami, tak by wystarczyły na podróż. Uwaga –

produkty zajmujące dużo miejsca niekoniecznie dostarczają

najwięcej wartości odżywczych. Kluczem do sukcesu jest

urozmaicenie pożywienia i efektywne dobranie zasobów.

Druga gra pokazuje złożone zależności w ziemskich

ekosystemach. Kapitan Futuronautów prosi o wykonanie

symulacji zniknięcia jednego organizmu ze środowiska.

Następnie należy kliknąć właściwą ikonę gatunku (choć czasami

próbują się wymknąć) i już można poznać konsekwencje takiej

zmiany dla środowiska. Warto zwrócić uwagę, jak ogromny

wpływ na ekosystem mają niepozorne gatunki i jak zmiana

w łańcuchu pokarmowym może zmienić choćby krajobraz.

MECHANIK POKŁADOWY

Wymontowane z pokładu statku stanowisko testowe silnika

pojazdu składa się z 2 konsol dotykowych i świetlnej tablicy

pokazującej wynik gry. Zwiedzający mogą na nim wykonać

zadanie zlecone przez kapitana – dobrać odpowiedni napęd

do podróży międzygwiezdnej. Loty kosmiczne pokazały, jak

dużym problemem jest samo opuszczenie powierzchni Ziemi

i wzniesienie się na kilkaset kilometrów.

Potężny uścisk grawitacji i tarcie powietrza sprawiają, że

rakiety muszą być gigantycznymi zbiornikami paliwa niosącymi

na czubku niewielki ładunek. Ale po wejściu w przestrzeń

kosmiczną grawitacja stopniowo słabnie, a opór niemal znika i…

pojawiają się nowe wyzwania. Wciąż pracujemy nad silnikami,

które pozwolą na długie podróże z ogromnymi prędkościami.

Wykonując zadanie zwróćcie uwagę na obiekty kosmiczne

mijane po drodze i różnice w osiąganej prędkości i koniecznej

długości działania poszczególnych silników.

EKSTRA: By przekonaćsię, jak złożone mogą być zjawiska

grawitacyjne w kosmosie, można zbudować własny układ

planetarny korzystając z tego symulatora:

testtubegames.com/gravity.html

POKŁAD STATKU

Na koniec czeka zwiedzających niespodzianka. Na chwilę

znajdą się na pokładzie statku Futuronautów i zobaczą

nagranie, które dla nich zostawił Kapitan. W gablotach znajdują

się sprzęty, zabrane przez Futuronautów, by zamaskować się

w naszych czasach. Choć przeznaczenie tych przedmiotów może

wydawać sięzaskakujące czydziwaczne, sąone efektem rozwoju

technologii, nad którymi dziś pracują naukowcy. Zjawiska dziś

obserwowane w laboratoriach jutro będą wykorzystywane

w przemyśle, a pojutrze trafią do zwykłych użytkowników.

Sprzęty w gablotach nieprzypadkowo są efektem wspólnej

pracy Futuronautów. Przyjmuje się, że „ostatnim człowiekiem,

który wiedział wszystko”, a więc poruszał się swobodnie w kilku

różnych dyscyplinach wiedzy i uzyskiwał w nich przełomowe

wyniki był Thomas Young. Ten wybitnie uzdolniony Anglik

zajmował się medycyną, fizyką (w szczególności optyką)

i lingwistyką. Omawiał też tematy związane z klimatem Ziemi,

życiem zwierząt czy rozwojem roślin. Obecnie jednak wiedza

uległa specjalizacji – poszczególne obszary są zbyt rozległe,

by zajmować się zawodowo kilkoma na raz. Kluczem jest

łączenie kompetencji i współpraca naukowców z różnych

dziedzin. Razem otwieramy drzwi do budowy przyszłości,

z której pochodzą Futuronauci.

EKSTRA: W ramach jednego z wielu obywatelskich

projektów naukowych zgromadzonych na platformie

Zooniverse możecie pomóc naukowcom m.in. polować

na asteroidy czy liczyć dzikie zwierzęta w parku Serengeti

w Afryce. Wielu internautów może wspólnie prowadzić

ważne badania i dokonywać niezwykłych odkryć!

www.zooniverse.org