Protokół badania obserwacyjnego dotyczącego roli · PDF fileProtokół badania...

30
Protokół badania obserwacyjnego dotyczącego roli wczesnego badania PET w leczeniu chorych na chłoniaka Hodgkina Wersja 1.1 z dn. 2.12.2009 r. Koordynatorzy protokołu Główni koordynatorzy protokołu dr hab. med. Jan Maciej Zaucha - Zakład Propedeutyki Onkologii Akademii Medycznej w Gdańsku, Gdyńskie Centrum Onkologii Szpital Morski w Gdyni ul. Powstania Styczniowego 1, 81-519 tel-fax/tel:+48-58-69-98-938/102 tel. kom. 509-219-986 email: [email protected] Prof dr hab. med. Jan Walewski, Oddział Intensywnej Opieki Hemato-Onkologicznej Klinika Nowotworów Układu Chłonnego Centrum Onkologii Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie ul. W.K. Roentgena 5, 02-781 Warszawa tel. 22 546 2223, fax 022 644 9667 email: [email protected] dr med. Bogdan Małkowski Zakład Medycyny Nuklearnej Centrum Onkologii w Bydgoszczy, ul. I.Romanowskiej 2 85-796 Bydgoszcz tel. +4852374 3430 fax +48 523743856 email: [email protected] Współkoordynatorzy 1. Ośrodek Gdynia: lek med. Iwona Danielewicz Gdyńskie Centrum Onkologii Szpital Morski w Gdyni ul. Powstania Styczniowego 1, 81-519 Gdynia tel-fax/tel:+48-58-69-98-156/105 email: [email protected] 2. Ośrodek Poznań : dr med. Renata Kroll Klinika Hematologii I Chorób Rozrostowych Układu Krwiotwórczego w Poznaniu ul.Szamarzewskiego 84 60-569 Poznań tel+48-61-85-49-383/ fax-356 email: [email protected] dr Rafał Czepczyński Pracownia PET/CT, Wielkopolskie Centrum Medyczne, Euromedic email:[email protected] 3. Ośrodek Wrocław: dr hab. med. Tomasz Wróbel email: [email protected] Klinka Hematologii, Nowotworów Krwi i Transplantacji Szpiku AM we Wrocławiu, ul. Pasteura 4, 50-367 Wrocław tel+48-71-7842576/ fax +48-71-7840112 lek med. Justyna Dzietczenia email:[email protected]

Transcript of Protokół badania obserwacyjnego dotyczącego roli · PDF fileProtokół badania...

Page 1: Protokół badania obserwacyjnego dotyczącego roli · PDF fileProtokół badania obserwacyjnego dotyczącego roli wczesnego badania PET w leczeniu chorych na chłoniaka Hodgkina ...

Protokół badania obserwacyjnego dotyczącego roli wczesnego badania PET

w leczeniu chorych na chłoniaka Hodgkina

Wersja 1.1 z dn. 2.12.2009 r.

Koordynatorzy protokołu

Główni koordynatorzy protokołu

dr hab. med. Jan Maciej Zaucha - Zakład Propedeutyki Onkologii Akademii Medycznej w Gdańsku, Gdyńskie Centrum Onkologii Szpital Morski w Gdyni

ul. Powstania Styczniowego 1, 81-519

tel-fax/tel:+48-58-69-98-938/102 tel. kom. 509-219-986 email: [email protected]

Prof dr hab. med. Jan Walewski,

Oddział Intensywnej Opieki Hemato-Onkologicznej

Klinika Nowotworów Układu Chłonnego Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie

ul. W.K. Roentgena 5, 02-781 Warszawa

tel. 22 546 2223, fax 022 644 9667 email: [email protected]

dr med. Bogdan Małkowski Zakład Medycyny Nuklearnej Centrum Onkologii w Bydgoszczy, ul.

I.Romanowskiej 2 85-796 Bydgoszcz tel. +4852374 3430 fax +48 523743856 email: [email protected]

Współkoordynatorzy

1. Ośrodek Gdynia: lek med. Iwona Danielewicz Gdyńskie Centrum Onkologii Szpital Morski w

Gdyni ul. Powstania Styczniowego 1, 81-519 Gdynia

tel-fax/tel:+48-58-69-98-156/105 email: [email protected]

2. Ośrodek Poznań : dr med. Renata Kroll Klinika Hematologii I Chorób Rozrostowych Układu

Krwiotwórczego w Poznaniu ul.Szamarzewskiego 84 60-569 Poznań tel+48-61-85-49-383/ fax-356 email: [email protected]

dr Rafał Czepczyński Pracownia PET/CT, Wielkopolskie Centrum Medyczne, Euromedic

email:[email protected]

3. Ośrodek Wrocław: dr hab. med. Tomasz Wróbel email: [email protected]

Klinka Hematologii, Nowotworów Krwi i Transplantacji Szpiku AM we Wrocławiu, ul. Pasteura 4, 50-367 Wrocław

tel+48-71-7842576/ fax +48-71-7840112

lek med. Justyna Dzietczenia email:[email protected]

Page 2: Protokół badania obserwacyjnego dotyczącego roli · PDF fileProtokół badania obserwacyjnego dotyczącego roli wczesnego badania PET w leczeniu chorych na chłoniaka Hodgkina ...

Wersja 1.2 z dn. 3.12.2009 2

lek. med. Piotr Piwkowski NZOZ Dolnośląskie Centrum Medycyny Nuklearnej, ul.Borowska 213,

50-556 Wrocław

tel. +48 717504040 fax +48 717504049

email: [email protected]

4. Ośrodek: Opole dr n. med. Dariusz Woszczyk email: [email protected]

Oddział Hematologii, Szpital Wojewódzki w Opolu

ul. Kośnego 53

Opole

Ośrodek PET w Gliwicach

dr Andrea d'Amici- email: [email protected]

5. Ośrodek Siedlce lek. med. Tadeusz Tobiasz email [email protected]

Oddział Onkologiczny Wojewódzki Szpital specjalistyczny w Siedlcach ul. ks. J. Poniatowskiego 26 tel. 25- 6403485 fax. 25- 6403018

6. Ośrodek Lublin: dr hab. n. med. Elżbieta Starosławska email: [email protected] Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej

ul. Jaczewskiego 7 20-090 Lublin

Tel 081 747 75 11 w 130, 121

7. Ośrodek Łódź: dr n. med Ewa Kalinka-Warzocha. email: [email protected]

Oddział Chorób Rozorostowych, Regionalny Ośrodek Onkologiczny, , Wojewódzki Szpital

Specjalistyczny, 93-509 Łódź, ul. Paderewskiego 4, tel. 42 689 54 71, fax. 42 689 54 72, e-mail:

8. Ośrodek Warszawa CO dr med. Janusz Meder email:[email protected]

dr Joanna Tajer - email:[email protected]

Klinika Nowotworów Układu Chłonnego

Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie

ul. W.K. Roentgena 5, 02-781 Warszawa tel. 22 546 2223, fax 022 644 9667

Ośrodek PET Zakład Medycyny Nuklearnej i Endokrynologii Onkologicznej

Centrum Onkologii Warszawa

dr Agnieszka Fijołek-Warszewska i dr Grażyna Łapińska email:[email protected] , [email protected]

9. Ośrodek Warszawa IHiT prof dr hab. med. Krzysztof Warzocha Instytut Hematologii i Transfuzjologii w Warszawie ul. Indiry Gandhi 14, 02-776 Warszawa

Tel./ Fax: tel 0223496334/ fax 0223496335

Dr Renata Tronina [email protected] dr Tomasz Szpila [email protected]

10 Ośrodek Gdańsk Katedra i Klinika Hematologii GUMed

dr Wanda Knopińska- Posłuszny email: [email protected]

11 Ośrodek Bydgoszcz CO dr med Ewa Chmielowska [email protected]

Oddział Kliniczny Onkologii Centrum Onklologii Romanowskiej 2 Bydgoszcz

Tel 523743411, Fax 523743417

Page 3: Protokół badania obserwacyjnego dotyczącego roli · PDF fileProtokół badania obserwacyjnego dotyczącego roli wczesnego badania PET w leczeniu chorych na chłoniaka Hodgkina ...

Wersja 1.2 z dn. 3.12.2009 3

Spis treści

1.Przesłanki badania

1.1 Informacje dotyczące chłoniaka Hodgkina

1.2 Informacje dotyczące standardowego leczenia chemioterapią ABVD

1.3 Rola badania PET po zakończeniu leczenia

1.4 Kryteria oceny PET po zakończonym leczeniu

1.5 Dane kliniczne dotyczące wczesnej oceny PET

1.6 Kryteria stosowane we wczesnej ocenie badania PET

1.7 Czas wykonywania wczesnego badania PET

1.8 Celowość przeprowadzenia badania obserwacyjnego

2. Cele zastosowania protokołu

2.1 Cele pierwszorzędowe

2.2 Cele drugorzędowe

3.Kryteria doboru pacjentów

3.1Populacja badana

3.2 Kryteria włączenia

3.3 Kryteria wyłączenia

4. Schemat postępowania

4.1 Badania diagnostyczne

4.1.1Badania diagnostyczne poprzedzające włączenie leczenia

4.1.2.Badania diagnostyczne podczas trwania leczenia (Tabela Zbiorcza nr 5)

4.1.3 Czas wykonania wczesnego badania PET

Page 4: Protokół badania obserwacyjnego dotyczącego roli · PDF fileProtokół badania obserwacyjnego dotyczącego roli wczesnego badania PET w leczeniu chorych na chłoniaka Hodgkina ...

Wersja 1.2 z dn. 3.12.2009 4

4.1.4 Postępowanie i badania diagnostyczne po zakończeniu leczenia

4.1.5 Ocena odpowiedzi na leczenie

4.2 Schemat stosowanego leczenia

4.2.1 Schemat ABVD

4.2.2Toksyczność chemioterapii wg schematu ABVD

4.2.3 Dostosowanie dawki ze względu na niewydolność narządową

4.2.4 Radioterapia uzupełniająca

5. Wczesne badanie PET

5.1 Sposób wykonania badania PET

5.2 Ocena badania PET przez specjalistę medycyny nuklearnej

5.3 Kryteria badania pozytywnego i negatywnego

5.4 Kryteria definiujące MRU

5.5 Ocena wartości predykcyjnej wczesnego badania PET: Wartość predykcyjna ujemna negatywnego

badania PET i wartość predykcyjna dodatnia pozytywnego badania PET co do progresji lub wznowy

choroby

5.6 Analiza statystyczna

5.6.1 Punkty końcowe badania

5.6.2 Rozważania statystyczne

6. Zmiana leczenia

7. Informowanie pacjentów

8. Bibliografia

9 Aneksy

Page 5: Protokół badania obserwacyjnego dotyczącego roli · PDF fileProtokół badania obserwacyjnego dotyczącego roli wczesnego badania PET w leczeniu chorych na chłoniaka Hodgkina ...

Wersja 1.2 z dn. 3.12.2009 5

Streszczenie Protokołu

Akronim PLRG_PET_HL

Tytuł Rola wczesnego badania PET w leczeniu chorych z chłoniakiem Hodgkina

Wersja 1.2_23.10.2009

Sponsor Badanie wykonywane w ramach opieki standardowej zgodnej z wymogami NFZ

Nadzór merytoryczny: Polska Gupa Badawcza Chłoniaków

Koordynatorzy Jan Maciej Zaucha

Jan Walewski

Bogdan Małkowski

Typ badania Badanie Obserwacyjne. Otwarty protokół z udziałem pojedynczej grupy badanej.

Wskazanie Kobiety i mężczyźni z potwierdzonym rozpoznaniem

chłoniaka Hodgkina C81.1-7 w stadium zaawansowania IA-B, IIA z obecnością

niekorzystnych czynników prognostycznych i IIB–IV Cel badania

pierwszorzędowy

Ocena wartości prognostycznej wczesnego badania PET u chorych z chłoniakiem

Hodgkina leczonych chemioterapią ABVD

Cel badania

drugorzędowy

Określenie optymalnego czasu wykonywania wczesnego badania PET: po I czy po II

cyklu ABVD

Schemat leczenia Schemat ABVD co 28 dni

Doxorubicin 25 mg/m2 i.v. d. 1, 15

Bleomycin 10 000 IU/m2 i.v. d. 1, 15 Vinblastine 6mg/m2 i.v. d. 1, 15

Dacarbazyna 375mg/m2 i.v d. 1, 15

Liczba cykli IB-IIA 4 cykle + radioterapia 30Gy

IIB-IV 6-8 cykli

Badania PET w

trakcie leczenia

PET0 -przed leczeniem,

PET1- po I cyklu ABVD (na 1-3 dni przed II cyklem)

PET2- po II cyklu ABVD (na 1-3 dni przed III cyklem) tylko w przypadku gdy PET1

spełnia kryteria minimalnego wychwytu rezydualnym lub badania dodatniego

PET3- po zakończonym leczeniu (po zakończonej chemioterapii 6-8 tygodni, w

przypadku planowej radioterapii 12 tygodniu po jej zakończeniu)

Obserwacja Co 3 miesiące przez 24 miesiące, po 12 miesiącach PET4 , w innych terminach do

uznania lekarza prowadzącego

Kryteria właczenia Potwierdzony histopatologicznie klasyczna postać chłoniaka Hodgkina

Stopień kliniczny -wczesny IB-IIA o ile są niekorzystne czynniki prognostyczne

- zaawansowany IIB-IV

Sprawność wg skali Karnofsky’ego >50% lub punktacja wg skali ECOG<3

Chorzy dotychczas nieleczeni .

Stosowanie skutecznych metod antykoncepcyjnych u pacjentek w wieku

rozrodczym.

Pisemne udzielenie świadomej zgody na zbieranie danych dotyczących wyników

leczenia.

Wiek >18 lat

Kryteria wyłączenia Typ guzkowy chłoniaka Hodgkina

Oczekiwany okres przeżycia <12 tygodni.

Sprawność wg skali Karnofsky’ego <50% lub punktacja wg skali ECOG ≥3

Współwystępujące schorzenia, które zakłócałyby prowadzenie leczenia według

wytycznych zawartych w protokole.

Niewyrównana niewydolność serca.

Kardiomiopatia rozstrzeniowa.

Niezwiązana z chłoniakiem niewydolność nerek (stężenie kreatyniny przekraczające

>3-krotnie górną granicę normy).

Niezwiązana z chłoniakiem niewydolność wątroby przy aktywności transaminaz

przekraczającej> 3-krotnie wartości prawidłowe i/lub stężeniu bilirubiny >3,0 mg/dl.

Page 6: Protokół badania obserwacyjnego dotyczącego roli · PDF fileProtokół badania obserwacyjnego dotyczącego roli wczesnego badania PET w leczeniu chorych na chłoniaka Hodgkina ...

Wersja 1.2 z dn. 3.12.2009 6

Objawy kliniczne zaburzeń czynności centralnego układu nerwowego

Kobiety karmiące piersią, w ciąży lub o potencjale rozrodczym nie stosujące

skutecznej metody antykoncepcyjnej.

Zajęcie ośrodkowego układu nerwowego.

Ciężka choroba psychiatryczna.

Nosiciele wirusa HIV.

Punkt kończowy

badania główny

Przeżycie wolne od choroby- mierzone od daty włączenia chorego do badania do daty

progresji choroby, wznowy choroby lub śmierci z jakiegokolwiek powodu. Obserwacje

ucięte chorych żyjących będą obliczane do daty ostatniej wizyty

Punkty końcowe

dodatkowe

Przeżycie całkowite – mierzone od daty włączenia chorego do badania do daty śmierci z

jakiegokolwiek powodu. Wartość predykcyjna ujemna negatywnego badania PET, co do wznowy lub progresji

choroby będzie obliczana ze stosunku liczby chorych, u których nie stwierdzono wznowy

lub progresji choroby w ciągu co najmniej 24 miesięcy obserwacji od zakończenia

leczenia do liczby chorych u których uzyskano negatywne badanie PET.

Wartość predykcyjna dodatnia pozytywnego wczesnego badania PET, co do wznowy lub

progresji choroby będzie obliczana ze stosunku liczby chorych u których doszło do

wznowy lub progresji choroby w ciągu 24 miesięcy obserwacji od zakończenia leczenia

do liczby chorych u których stwierdzono pozytywne badanie PET

Podstawy badania 1. Gallamini A, Hutchings M, Rigacci L, Specht L, Merli F, Hansen M, Patti C, Loft A, Di Raimondo F, D'Amore F, Biggi A, Vitolo U, Stelitano C, Sancetta R, Trentin L, Luminari S, Iannitto E, Viviani S, Pierri I, Levis A. Early Interim 2-[18F]Fluoro-2-Deoxy-D-Glucose

Positron Emission Tomography Is Prognostically Superior to International Prognostic Score in Advanced-Stage Hodgkin's Lymphoma: A Report From a Joint Italian-Danish Study 6525. J Clin Oncol. 2007;25:3746-3752 2. Kostakoglu L, Coleman M, Leonard JP, Kuji I, Zoe H, Goldsmith SJ. PET Predicts Prognosis After 1 Cycle of Chemotherapy in Aggressive Lymphoma and Hodgkin's

Disease J Nucl Med. 2002;43:1018-1027

Analiza Statystyczna Aby potwierdzić wysoką ujemną wartość predykcyjną negatywnego wczesnego badania

PET oraz dodatnią wartości predykcyjną pozytywnego badania PET, co do progresji lub

wznowy choroby do badania należy minimum włączyć 90 chorych przy założeniu, że

negatywne wczesne badanie PET stwierdza się u 70% a pozytywne u 20% chorych przy

czym wznowę lub progresja choroby wystąpiłaby odpowiednio u 5% i 80% chorych,

przy medianie obserwacji minimum 2 lata.

Czas trwania badania 12 miesięcy rekrutacji i 24 miesięcy obserwacji

*PET2 tylko

jeśli PET 1(+)

lub MRU

Ocena stopnia zaawansowania: CT +CT-PET

1° ABVD

Schemat badania

2° ABVD

wczesna ocena odpowiedzi : CT-PET

ABVD*

radioterapia (od uznania ośrodka)

Ocena końcowa: CT + CT-PET

PET-2

PET-0

Zmiana leczenia

nie może

zależeć od

wyniku badania

PET

PET-3

Bardzo wczesna ocena odpowiedzi : CT-PET PET-1

* Sumaryczna ilość ABVD zależna od stopnia zaawansowania

*PET2 tylko

jeśli PET 1(+)

lub MRU

Ocena stopnia zaawansowania: CT +CT-PET

1° ABVD

Schemat badania

2° ABVD

wczesna ocena odpowiedzi : CT-PET

ABVD*

radioterapia (od uznania ośrodka)

Ocena końcowa: CT + CT-PET

PET-2

PET-0

Zmiana leczenia

nie może

zależeć od

wyniku badania

PET

PET-3

Bardzo wczesna ocena odpowiedzi : CT-PET PET-1

* Sumaryczna ilość ABVD zależna od stopnia zaawansowania

Page 7: Protokół badania obserwacyjnego dotyczącego roli · PDF fileProtokół badania obserwacyjnego dotyczącego roli wczesnego badania PET w leczeniu chorych na chłoniaka Hodgkina ...

Wersja 1.2 z dn. 3.12.2009 7

1.Przesłanki badania

1.1 Chłoniak Hodgkina

Chłoniak Hodgkina (HL) należy do zespołów limfoproliferacyjnych, w którym dochodzi do

klonalnego rozrostu limfocytów B tworzących unikalne komórki nowotworowe Reed-Sternberga

otoczone innymi prawidłowymi komórkami- limfocytami, plazmocytami, makrofagami i granulocytami. Stanowi 1% wszystkich nowotworów i 11% wszystkich chłoniaków. Rocznie

zachorowalność na HL wynosi około 2,5 na 100 000 ludności z nieznaczną przewagą mężczyzn, co

pozwala oszacować liczbę nowo rozpoznanych przypadków w Polsce na około 800 rocznie.

Chłoniak Hodgkina obejmuje dwa typy: klasyczny oraz guzkowy z przewagą limfocytów. Podstawa

klasyfikacji stanowią różnice w morfologii komórek nowotworowych oraz otaczających je środowiska. Postać guzkowa z przewaga limfocytów stanowi około 5 % rozpoznań. Zróżnicowanie

środowiska komórkowego otaczającego komórki nowotworowe jest podstawa klasyfikacji klasycznej

postaci HL, w której wyróżnia się 4 podtypy- stwardnienia guzkowego (60-80% rozpoznań), postaci mieszanej (15-20% rozpoznań ), zaniku limfocytów (1-3% rozpoznań), oraz postaci bogatej w

limfocyty występującej bardzo rzadko.

1.2 Standardowe leczenie schematem ABVD

Chemioterapia ABVD jest uznana w wielu ośrodkach jako standard leczenia chorych z klasyczną

postacią HL1. Długość leczenia zależy od stopnia zaawansowania choroby i liczby niekorzystnych

czynników prognostycznych w momencie rozpoznania. W skrócie leczenie oparte na zaleceniach

NCCN i ESMO z 2009 roku, co do zastosowania schematu ABVD podsumowano w tabeli 1

Tabela 1 Zastosowanie schematu ABVD w leczeniu chłoniaka Hodgkina

Stopień zaawansowania (CS) Proponowane leczenie

IA-B-IIA bez zmian masywnych1 i innych

niekorzystnych czynników prognostycznych2

2 cykle ABVD + radioterapia wyjściowo zajętych

zmian 30Gy

IA-B-IIA z obecnością ≥1 niekorzystnych czynników prognostycznych

4 cykle ABVD + radioterapia wyjściowo zajętych zmian 30Gy

I-II z obecnością zmiany masywnej w śródpiersiu,

IIB i III-IV3 bez zmian masywnych

6-8 cykli ABVD + radioterapia zmian

rezydualnych (>1,5 cm)

III-IV3 ze zmianami masywnymi 8 cykli ABVD + radioterapia zmian rezydualnych

(>1,5 cm) 1- Zmiana masywna to zmiana przekraczająca średnicę 10 cm lub większa od 35% szerokości klatki

piersiowej na poziomie Th5-Th6

2- Inne niekorzystne czynniki prognostyczne dla CS I-II: OB. ≥50mm jeśli bez objawów ogólnych,

OB.≥30 jeśli objawy ogólne obecne, zajęcie 4 lub więcej grup węzłowych, obecność zmiany

pozawęzłowej, wiek >50 roku życia

3- Określa się międzynarodowy wskaźnik prognostyczny IPS

Tabela 2 Międzynarodowy wskaźnik prognostyczny 2

Parametr TAK NIE

Albumina <4 g/dl 1 0

Hemoglobina 10,5 g/dl 1 0

Płeć męska 1 0

Wiek 45 lat 1 0

Stopień kliniczny IV 1 0

WBC>15000/ul 1 0

Limfocytopenia <600/ul 1 0

Page 8: Protokół badania obserwacyjnego dotyczącego roli · PDF fileProtokół badania obserwacyjnego dotyczącego roli wczesnego badania PET w leczeniu chorych na chłoniaka Hodgkina ...

Wersja 1.2 z dn. 3.12.2009 8

Zalecenia ESMO i NCCN, co do sposobu leczenia oprócz schematu ABVD uwzględniają

zastosowanie innych typów chemioterapii w szczególności schematu BEACOPPesk u chorych z zaawansowanym chłoniakiem Hodgkina (IIB-IV). Dla celów niniejszego badania proponowany

sposób leczenia schematem ABVD będzie podany w dalszej części protokołu.

1.3 Rola badania PET na zakończenie leczenia

Ocena aktywności metabolicznej stwierdzanych zmian rozrostowych jest bez wątpienia największą

zaletą pozytonowej tomografii emisyjnej wykorzystującej 18

F 2-fluoro-2-deoksyglukozę (FDG-PET).

Doceniono jej wartość u chorych z chłoniakami w ocenie efektów zakończonego leczenia, w szczególności przy obecności zmian przetrwałych. Okazało się bowiem, że chorzy ze zmianami PET

negatywnymi rokują znacznie lepiej niż pozostali3-5

. Z tego względu bardzo szybko wynik badania

PET (wykonanego najlepiej w połączeniu z tomografią komputerową tzw. badanie PET/CT) został

ujęty w kryteriach oceny odpowiedzi na leczenie chłoniaków6.

1.4 Kryteria badania PET po zakończeniu leczenia

Dotychczas zalecane kryteria oceny badania PET na zakończenia leczenia zostały przedstawione w

tabeli 37

Tabela 3: Zalecane kryteria oceny badania PET po zakończeniu leczenia u chorych z chłoniakami

Lokalizacja i

wielkość zmiany

Badanie PET pozytywne Badanie PET negatywne

węzłowa i

pozawęzłowa ≥2

cm

wychwyt znacznika jest rozlany lub

ogniskowy i wyższy od wychwytu w

MBPS1 (niezależnie od lokalizacji

zmiany)

brak wychwytu lub wychwyt

znacznika jest rozlany i mniejszy

od wychwytu w MBPS

węzłowa i

pozawęzłowa

<2cm

wychwyt znacznika > od otaczającego

tła2 nawet jeżeli jest ≤ od wychwytu

znacznika w wątrobie

brak wychwytu

zmiany w wątrobie i śledzionie

3

jeśli wychwyt znacznika wyższy, niż w pozostałym miąższu śledziony/wątroby

wychwyt mniejszy lub równy wychwytowi pozostałemu miąższu

wątroby

w płucach4 ≥1,5 cm wychwyt znacznika jest wyższy od

wychwytu w MBPS

wychwyt znacznika jest niższy od wychwytu w MBPS

w płucach4 <1,5 cm wychwyt znacznika > od otaczającego

tła nawet jeżeli jest ≤ od wychwytu

znacznika w wątrobie

brak wychwytu

1- pula krwi narządów śródpiersia (mediastinal blood pool structures, MBPS)

2- przyjęcie za punkt odniesienia intensywność wychwytu otaczających tkanek wynika z

zaniżania odczytywanej intensywności wychwytu małych zmian z powodu efektu uśredniania

(partial volume effect. PVE) 8

3- w przypadku rozlanego wzrostu intensywności znacznika w śledzionie za punkt odniesienia

przyjmuje się intensywność gromadzenia znacznika w wątrobie

4- tylko wtedy gdy były PET(+) przed leczeniem

Praktycznym wnioskiem wynikającym z powyższych kryteriów jest konieczność podania w

opisie badania w przypadku obecności zmian o wzmożonym gromadzeniu znacznika informacji o ich

wielkości (czy są mniejsze niż 2 cm), czy gromadzenie znacznika jest rozlane czy ogniskowe, oraz czy standardowa wartość gromadzenia (standard uptake value, SUV) jest większa, czy mniejsza od tej

stwierdzanej w puli krwi narządów śródpiersia (mediastinal blood pool structures, MBPS).

Page 9: Protokół badania obserwacyjnego dotyczącego roli · PDF fileProtokół badania obserwacyjnego dotyczącego roli wczesnego badania PET w leczeniu chorych na chłoniaka Hodgkina ...

Wersja 1.2 z dn. 3.12.2009 9

Komentarza wymaga stwierdzenie nowych zmian guzkowych w płucach. W przypadku gdy są

one większe niż 1,5 cm a intensywność gromadzenia znacznika jest większa niż w MPBS mogą one

budzić podejrzenie chłoniaka, ale tylko u chorych z wyjściowo stwierdzanymi zmianami w płucach. U chorych bez wyjściowego zajęcia płuc, takie zmiany zwykle maja tło infekcyjne, szczególnie jeśli we

wszystkich innych wyjściowo zajętych miejscach nie obserwuje się wzmożonego wychwytu

znacznika. Trudniejsze do interpretacji są nowe zmiany mniejsze od 1.5 cm, których wartość SUV nie może być traktowana wiarygodnie ze względu na PVE. Jest bardzo mało prawdopodobne, aby były

one wynikiem progresji choroby w przypadku negatywizacji badania PET w innych wcześniej

zajętych miejscach, natomiast w przypadku braku całkowitej odpowiedzi mogą one budzić

podejrzenie progresji choroby bez względu na wartość stwierdzanego SUV. Jednak powyższe kryteria jednoznacznie nie definiują jak należy interpretować zmiany

ogniskowe o intensywności wychwytu mniejszej niż w MBPS, ale większej od otaczających je

tkanek, które często przez opisujących badanie są traktowane jako zmiany na poziomie intensywności zmian zapalnych. Wprawdzie większość, jeśli nie wszystkie zmiany przetrwałe z obecnością żywych

komórek chłoniakowych mają wychwyt większy niż MBPS7, to jednak. doświadczenie kliniczne

autorów podpowiada, że zmiany o wychwycie ogniskowym choć mniejszym od MBPS budzą podejrzenie przetrwałych zmian chłoniakowych, szczególnie jeśli są zlokalizowane w miejscu

uprzednio zajętym przez chłoniaka.

1.5 Dane kliniczne dotyczące rokowniczej roli wczesnej oceny PET

Podstawą do zastosowania wczesnej oceny PET w przewidywaniu wyników leczenia jest hipoteza , że

chorzy u których uda się uzyskać negatywizację badania PET już na początku leczenia mają chorobę

bardziej wrażliwą na stosowane leczenie, stad będą rokować lepiej9. Sama koncepcja wykorzystania

badań obrazowych w przewidywaniu odpowiedzi nie była nowa10

. Opierała się na klinicznym

doświadczeniu wskazującym, że chorzy szybko odpowiadający na leczenie rokują lepiej11

. Jednak

wczesna ocena leczenia za pomocą scyntygrafii z użyciem 67

Galu nie znalazła zastosowania z uwagi na małą czułość oraz trudności w ocenie zmian w jamie brzusznej

12. W przeciwieństwie do tego już w

pierwszej opublikowanej pracy dotyczącej wartości badania PET w trakcie leczenia u chorych z

chłoniakami agresywnymi wykazano statystycznie znacząco dłuższe przeżycie wolne od choroby

(PFS) i całkowite (OS) u chorych z negatywnym badaniem PET po 3 lub 4 cyklu chemioterapii

13.Wartość prognostyczna negatywnego wczesnego badania PET była wyższa niż

badania po zakończeniu leczenia oraz międzynarodowego wskaźnika prognostycznego (IPI). Również

u chorych z zaawansowanym chłoniakiem Hodgkina leczonych standardową chemioterapią ABVD udokumentowano wysokiej wartości rokowniczej wczesnego badania PET

14-16. U niemal 80%

chorych stwierdza się całkowitą normalizację badania PET już po 2 cyklach ABVD.

Prawdopodobieństwo 2 letniego przeżycia wolnego od choroby u chorych PET(-) po II cyklu ABVD

wynosiło niemal 95% i było istotnie większe w porównaniu do wartości 15% u chorych PET (+). Należy podkreślić, że różnice te były widoczne zarówno u chorych z niskim (0-2) i wysokim (3-7)

międzynarodowym wskaźnikiem prognostycznym (IPS), co sugeruje wyższość rokowniczą wczesnej

oceny PET nad IPS.

1.6 Kryteria stosowane we wczesnej ocenie badania PET

Początkowo przy ocenie wczesnego badania PET korzystano z kryteriów stosowanych po zakończonym leczeniu uzyskując wysoką wartość prognostyczną negatywnego badania PET.

13 Jednak

podejście to przy interpretacji badań w trakcie leczenia wydaje się zbyt rygorystyczne, szczególnie w

kontekście ewentualnej kwalifikacji chorych do intensywnego leczenia. W badaniu Hutchingsa i wsp

wprawdzie wartość prognostyczna negatywnego badania PET wykonanego w trakcie leczenia co do PFS była bardzo wysoka (>95%) to jednak wartość prognostyczna dodatniego wczesnego badania

PET, co do progresji choroby wynosiła tylko 60%17

U części bowiem chorych (około 10%) w

zmianach chorobowych utrzymywał się rozlany wzmożony wychwyt znacznika, ale o wartościach SUV wyższych niż w MBPS, ale niższych niż dla typowych zmian rozrostowych. Takie gromadzenie

znacznika Hutchings i wsp opatrzyli mianem minimalnego wychwytu rezydualnego (minimal

Page 10: Protokół badania obserwacyjnego dotyczącego roli · PDF fileProtokół badania obserwacyjnego dotyczącego roli wczesnego badania PET w leczeniu chorych na chłoniaka Hodgkina ...

Wersja 1.2 z dn. 3.12.2009 10

residual uptake, MRU)17

. Zalecane kryteria na zakończenie leczenia nie pozwoliłyby jednak na

kwalifikacje tych zmian jako negatywnych, mimo że prawdopodobieństwo, aby wynikały one z

aktywnego rozrostu było nikłe. Najbardziej prawdopodobna przyczyną występowania MRU jest obecność zmian zapalnych wynikających z niedawno podanej chemioterapii lub powikłań

infekcyjnych.

Pierwotna definicja MRU była jednak mało precyzyjna. Opierała się na subiektywnej ocenie medyka nuklearnego, który określał MRU jako wychwyt o niewielkiej intensywności, odpowiadający

zmianom zapalnym w miejscu pierwotnie zajętym przez chorobę14,17

. Próbę bardziej obiektywnego

zdefiniowania MRU wykorzystując maksymalne wartości SUV (SUVmax) podjął Hutchings i wsp u

chorych z chłoniakiem Hodgkina analizując wczesne badanie PET wykonane po II cyklu ABVD15

. Autorzy ci wykazali, że przy medianie obserwacji niemal 2 lata PFS u chorych z SUVmax <4g/mL

wynosiło 80% w porównaniu do 40% u chorych z SUVmax 4g/mL. U chorych z SUVmax <3g/mL nie obserwowano nawrotu natomiast u wszystkich chorych z SUVmax >5g/mL doszło do wznowy choroby.

Wykorzystując to doświadczenie Gallamini i wsp we wspomnianym wcześniej prospektywnym

badaniu klinicznym definiował MRU jako wychwyt znacznika o nasileniu mniejszym, równym lub nieznacznie wyższym niż w MBPS, co odpowiadało SUVmax< 3.5g/mL. W swojej analizie badania z

MRU włączył do badań negatywnych uzyskując niezwykle wysoką wartość rokowniczą wczesnego

negatywnego i dodatniego badania PET16

. Na spotkaniu w Lugano w 2008 Malik Juweid zaproponował jeszcze bardziej liberalne

kryteria (Tabela 2) postulując, aby za punkt odniesienia przyjąć wychwyt stwierdzany w wątrobie,

zamiast arbitralnie przyjętej wartości jak w pracy Gallaminiego. Wówczas za badanie negatywne można uznać takie, w których SUVmax jest mniejsze od wychwytu w wątrobie (zwykle SUV około

4g/mL) nawet wówczas gdy jest większy niż w MBPS (zwykle SUV 2,5-3g/mL) W propozycji nie

podano, czy dotyczy to wychwytu rozlanego, czy także ogniskowego.

Page 11: Protokół badania obserwacyjnego dotyczącego roli · PDF fileProtokół badania obserwacyjnego dotyczącego roli wczesnego badania PET w leczeniu chorych na chłoniaka Hodgkina ...

Wersja 1.2 z dn. 3.12.2009 11

Tabela 4: Proponowane zmiany w kryteriach oceny wczesnego badania PET wg Juweid’a

Lokalizacja i

wielkość zmiany

Badanie PET pozytywne Badanie PET negatywne

Węzłowa i

pozawęzłowa ≥2cm

wychwyt znacznika jest wyższy od

wychwytu w wątrobie (niezależnie od lokalizacji zmiany)

Brak wychwytu lub wychwyt

znacznika jest niższy od wychwytu w wątrobie (nawet jeśli jest wyższy

niż w MBPS1)

Węzłowa i pozawęzłowa <2cm

wychwyt znacznika > od otaczającego tła2

nawet jeżeli jest ≤ od wychwytu znacznika

w wątrobie

brak wychwytu

Zmiany w wątrobie i

śledzionie

jeśli wychwyt znacznika wyższy, niż w

pozostałym miąższu wątroby

Wychwyt mniejszy lub równy

wychwytowi pozostałemu miąższu wątroby

w płucach3 ≥1,5 cm wychwyt znacznika jest wyższy od

wychwytu w wątrobie

wychwyt znacznika jest niższy od

wychwytu w wątrobie (nawet jeśli

jest wyższy niż w MBPS)

w płucach3 <1,5 cm wychwyt znacznika > od otaczającego tła

nawet jeżeli jest ≤ od wychwytu znacznika

w wątrobie

brak wychwytu

1-pula krwi narządów śródpiersia (mediastinal blood pool structures, MBPS) 2-przyjęcie za punkt odniesienia intensywność wychwytu otaczających tkanek wynika z zaniżania

odczytywanej intensywności wychwytu małych zmian z powodu efektu uśredniania (partial volume

effect. PVE) 8

3-tylko wtedy gdy były PET(+) przed leczeniem

Dla tak zaproponowanych kryteriów Juweid wykazał, że ujemna wartość predykcyjna wczesnego

badania PET w pracy Hutchingsa z 2005 roku17

zmniejsza się jedynie o 1%, podczas gdy dodatnia

wartość predykcyjna rośnie z 41 do 61%.

1.7 Czas wykonywania wczesnego badania PET

Wczesne badanie PET wykonywane jest na 1-3 dni przed podaniem kolejnego cyklu

chemioterapii. Najwięcej danych dotyczących wartości prognostycznej wczesnego badania PET u

chorych z HL dotyczy badania wykonywanego po 2 cyklu ABVD15-17

. Tylko w dwóch pracach wykonywano PET po 2 i po 4 cyklu nie wykazując jednak żadnej różnicy w wartości prognostycznej

miedzy tymi badaniami15,18

. Istnieje również doniesienie wskazujące na wysoką wartość

prognostyczną wczesnego badania PET już po 1 cyklu chemioterapii19

, co byłoby w zgodzie z

hipotezą selekcji chemiowrażliwych chorych.

1.8 Celowość przeprowadzenia badania obserwacyjnego

Hipoteza o wysokiej wartości prognostycznej wczesnego badania PET, wyższej od badania

PET wykonanego na zakończenie leczenia wymaga weryfikacji, którą utrudnia brak powszechnie przyjętych kryteriów pozwalających na uznanie wczesnego badanie PET za dodatnie lub ujemne. Po

drugie w Polsce dotychczasowe doświadczenia dotyczące zastosowania badania PET w rutynowej

diagnostyce chłoniaka Hodgkina jest małe, ze względu na zbyt małą dostępność do tego typu urządzeń. Obecnie sytuacja ta ulega zmianie, co pozwala na szersze zastosowania badanie PET w

diagnostyce i monitorowaniu leczenia. To z kolei umożliwiłoby klinicystom i specjalistom medycyny

nukleranej zdobycie jak najwięcej danych, które pozwoliłyby na optymalizację czasu wykonywania

wczesnego badanie PET oraz kreślenia, które z kryteriów należy stosować w jego ocenie i jak korzystać z wyniku tego badania w przyszłości w praktyce klinicznej.

Page 12: Protokół badania obserwacyjnego dotyczącego roli · PDF fileProtokół badania obserwacyjnego dotyczącego roli wczesnego badania PET w leczeniu chorych na chłoniaka Hodgkina ...

Wersja 1.2 z dn. 3.12.2009 12

2. Cele zastosowania protokołu

Hipotezy badawcze:

1. Wczesne badanie PET u chorych z chłoniakiem Hodgkina leczonych chemioterapią ABVD

ma wysoką wartość rokowniczą. Dotyczy to zarówno wartości predykcyjnej ujemnej negatywnego badania oraz wartości predykcyjnej dodatniej pozytywnego badania.

2. Wartość predykcyjna ujemna badania spełniającego kryteria MRU nie będzie różna od

wartości predykcyjnej ujemnej negatywnego badania PET

2.1 Cele pierwszorzędowe

2.1.1 potwierdzenie w wieloośrodkowym badaniu wysokiej ujemnej wartości predykcyjnej

negatywnego wczesnego badania PET oraz dodatniej wartości predykcyjnej pozytywnego badania PET, co do progresji lub wznowy choroby

2.1.2 porównanie wartości prognostycznej wczesnego badania PET wykonanego po I i po II cyklu chemioterapii ABVD

2.1.3 ocena rokowniczej wartość SUVmax w momencie rozpoznania

2.2 Cele drugorzędowe

2.2.1 określenie częstość występowania MRU

2.2.2 porównanie ujemnej wartości predykcyjnej dotyczącej wznowy choroby badania PET

wczesnego i wykonanego po zakończeniu leczenia 2.2.3 ocena, czy typ wychwytu znacznika w zmianie (rozlany czy ogniskowy) ma znaczenie

rokownicze w przypadku MRU

2.2.4 ocena częstości wznowy choroby w przypadku PET ujemnych zmian przetrwałych

3.Kryteria doboru pacjentów

3.1Populacja badana

Chorzy z rozpoznaniem klasycznego typu chłoniaka Hodgkina w stopniu IA-B, IIA i obecnością

niekorzystnych czynników prognostycznych oraz IIB-IV

3.2 Kryteria włączenia

Sprawność wg skali Karnofsky’ego >50% lub punktacja wg skali ECOG <3 ANEKS A

Chorzy dotychczas nieleczeni .

Stosowanie skutecznych metod antykoncepcyjnych u pacjentek w wieku rozrodczym.

Pisemne udzielenie świadomej zgody na zbieranie danych dotyczących wyników leczenia.

Wiek >18 lat

3.3 Kryteria wyłączenia

Typ guzkowy chłoniaka Hodgkina

Oczekiwany okres przeżycia <12 tygodni.

Sprawność wg skali Karnofsky’ego <50% lub punktacja wg skali ECOG ≥3 (Aneks A)

Współwystępujące schorzenia, które zakłócałyby prowadzenie leczenia według wytycznych

zawartych w protokole.

Page 13: Protokół badania obserwacyjnego dotyczącego roli · PDF fileProtokół badania obserwacyjnego dotyczącego roli wczesnego badania PET w leczeniu chorych na chłoniaka Hodgkina ...

Wersja 1.2 z dn. 3.12.2009 13

Niewyrównana niewydolność serca.

Kardiomiopatia rozstrzeniowa.

Niezwiązana z chłoniakiem niewydolność nerek (stężenie kreatyniny przekraczające >3-krotnie

górną granicę normy).

Niezwiązana z chłoniakiem niewydolność wątroby przy aktywności transaminaz ponad 3-krotnie

przekraczającej wartości prawidłowe i/lub stężeniu bilirubiny >3,0 mg/dl.

Objawy kliniczne zaburzeń czynności centralnego układu nerwowego

Kobiety karmiące piersią, w ciąży lub o potencjale rozrodczym nie stosujące skutecznej metody

antykoncepcyjnej.

Zajęcie ośrodkowego układu nerwowego.

Ciężka choroba psychiatryczna.

Nosiciele wirusa HIV.

4. Schemat badania

Rodzaj badania

Otwarte wieloośrodkowe badanie obserwacyjne

4.1 Badania diagnostyczne (zbiorczo przedstawione w tabeli 5)

4.1.1Badania diagnostyczne poprzedzające włączenie leczenia

w ciągu 14 dni przed rozpoczęciem leczenia: Badanie podmiotowe, fizykalne, określenie stopnia

sprawności, badania TK szyi, klatki piersiowej, jamy brzusznej i miednicy mniejszej z kontrastem, badanie PET/CT (które powinno być wykonane przed lub co najmniej 3 dni po wykonaniu badania

TK), ocena cytologiczna i histopatologiczna szpiku, morfologia krwi z rozmazem, OB. i CRP, badania

biochemiczne: sód, potas, kwas moczowy, mocznik, kreatynina, transaminazy, bilirubina, fosfataza

alkaliczna, LDH, białko całkowite, albumina, proteinogram

4.1.2.Badania diagnostyczne podczas trwania leczenia

*PET2 tylko

jeśli PET 1(+)

lub MRU

Ocena stopnia zaawansowania: CT +CT-PET

1° ABVD

Schemat badania

2° ABVD

wczesna ocena odpowiedzi : CT-PET

ABVD*

radioterapia (od uznania ośrodka)

Ocena końcowa: CT + CT-PET

PET-2

PET-0

Zmiana leczenia

nie może

zależeć od

wyniku badania

PET

PET-3

Bardzo wczesna ocena odpowiedzi : CT-PET PET-1

* Sumaryczna ilość ABVD zależna od stopnia zaawansowania

*PET2 tylko

jeśli PET 1(+)

lub MRU

Ocena stopnia zaawansowania: CT +CT-PET

1° ABVD

Schemat badania

2° ABVD

wczesna ocena odpowiedzi : CT-PET

ABVD*

radioterapia (od uznania ośrodka)

Ocena końcowa: CT + CT-PET

PET-2

PET-0

Zmiana leczenia

nie może

zależeć od

wyniku badania

PET

PET-3

Bardzo wczesna ocena odpowiedzi : CT-PET PET-1

* Sumaryczna ilość ABVD zależna od stopnia zaawansowania

Page 14: Protokół badania obserwacyjnego dotyczącego roli · PDF fileProtokół badania obserwacyjnego dotyczącego roli wczesnego badania PET w leczeniu chorych na chłoniaka Hodgkina ...

Wersja 1.2 z dn. 3.12.2009 14

przed każdym kolejnym cyklem morfologia krwi, inne badania według uznania lekarza prowadzącego

4.1.3 Czas wykonania wczesnego badania PET

Wczesne badanie PET będzie wykonywane na 1-3 dni przed rozpoczęciem 2 cyklu ABVD. Tylko w

przypadku uzyskania wyniku dodatniego lub wyniku spełniającego kryteria MRU, drugie wczesne

badanie PET będzie wykonywane na 1-3 dni prze 3 cyklem ABVD. W przypadku, kiedy pierwsze wczesne badanie PET (przed 2 cyklem ABVD) będzie negatywne, drugie wczesne badanie PET

(przed 3 cyklem ABVD) nie będzie wykonywane.

4.1.4 Postępowanie i badania diagnostyczne i po zakończeniu leczenia

Po zakończonym leczeniu należy wykonać: badanie przedmiotowe, badanie obrazowe TK i PET/CT (PET3) po 6-8 tygodniach od ostatniego cyklu chemioterapii (IIB-IV, ale przed ewentualną

radioterapią uzupełniającą) lub 12 tygodni po zakończonej radioterapii o ile radioterapia była

planowaną integralną częścią leczenia (IA-B-IIA), morfologia krwi, CRP, badania biochemiczne: sód, potas, kwas moczowy, mocznik, kreatynina, transaminazy, bilirubina, fosfataza alkaliczna, CRP lub

OB, LDH, białko całkowite, albumina

Następnie kolejne wizyty kontrolne będą przypadały co 3 miesiące w pierwszym roku obserwacji a

następnie co 4 miesiące w drugim roku obserwacji i co 6 miesięcy w trzecim roku, po tym raz do roku.

Ostatnie planowe badanie PET/CT (PET4) będzie wykonywane 12 miesięcy po zakończonym

leczeniu. Przy każdej wizycie będą wykonywane badanie morfologii krwi i OB. Inne badania oraz ewentualne

kolejne badania PET/CT będą wykonywane według uznania lekarza prowadzącego

Page 15: Protokół badania obserwacyjnego dotyczącego roli · PDF fileProtokół badania obserwacyjnego dotyczącego roli wczesnego badania PET w leczeniu chorych na chłoniaka Hodgkina ...

Tabela 5 Badania diagnostyczne wykonywane w trakcie badania obserwacyjnego

Dane wyjściowe

CYKL 1 Ocena po 1 cyklu

CYKL 2 Ocena po 2 cyklu

CYKL 3 CYKL4 CYKL 5 CYKL 6 6-8 tygodni po ostatnim cyklu

W przypadku progresji lub

braku odpowiedzi

Zgoda pacjenta na leczenie i prztwarzanie danych

X

Rozpoznanie klasycznej postaci HL X

Wywiad X X X X X X X X X

Badanie przedmiotowe chorego X X X X X X X

Stan sprawności X X X X X X X X X

Objawy ogólne X X X X X X X X X

TK klatki piersiowej, jam brzusznej, miednicy mniejszej

X X

PET/CT X X1 X1,2 X X

Wymiary zmian do monitorowania X X X2 X X

Morfologia krwi obwodowej X X X X X X X X X

Badanie biochemiczne krwi * X X X

OB. X X X

CRP X X X

Badanie moczu X X

Trepanobiopsja X X3 X3

Test ciążowy X

Ocena odpowiedzi na leczenie X X X X X

X1- na 1-3 dni przed kolejnym cyklem

X2 – tylko jeśli PET1 dodatni lub MRU X3 - jeśli była wyjściowo zajęta

* -badanie biochemiczne krwi: (Mocznik,Kreatynina, Bilirubina, Glukoza, Kw. moczowy,

Fosfataza alkaliczna, Dehydrogenaza mleczanowa, Gammaglutamylotranspeptydaza, Aminotransferaza asparaginianowa, Aminotransferaza alaninowa)

Page 16: Protokół badania obserwacyjnego dotyczącego roli · PDF fileProtokół badania obserwacyjnego dotyczącego roli wczesnego badania PET w leczeniu chorych na chłoniaka Hodgkina ...

4.1.5 Ocena odpowiedzi po zakończeniu leczenia

Ocena odpowiedzi po zakończeniu leczenia będzie oparta na zaleceniach IHP* opublikowanych przez

Chesona i wsp w 2007 roku6 przedstawione w tabeli 6. Ocena badania PET wykonanego po

zakończonym leczeniu (PET3) będzie prowadzona wg kryteriów stosowanych na zakończenie

leczenia (Tabela 3 na stronie 8)

Tabela 6. Kryteria oceny odpowiedzi na leczenie

Odpowiedź Określenie Zmiany węzłowe Śledziona,

wątroba

Szpik

Całkowita remisja (CR)

Ustąpienie wszystkich

zmian

chorobowych

Badanie PET ujemne niezależnie od wielkości

zmian przetrwałych.

Nie powiększone,

ustąpienie zmian

ogniskowych

Ustąpienie nacieków w powtórnej biopsji,

immunohisto-chemia

negatywna, jeżeli

morfologia

niejednoznaczna

Częściowa

remisja (PR)

Regresja zmian

mierzalnych i nie

wystąpienie

nowych

≥50% zmniejszenie

wymiarów (SPDa) 6 lub

mniej największych

zmian, w tym śródpiersia

i zaotrzewnowych, jeżeli

były zajęte oraz nie ma

wzrostu innych zmian. Badanie PET+ w 1 lub

więcej miejscu uprzednio

zajętym.

≥50%

zmniejszenie

wymiarów

(SPD) zmian

ogniskowych lub

największego

wymiaru zmiany pojedynczej, bez

wzrostu

wielkości

narządów

Szpik zajęty przy

spełnionych innych

kryteriach CR.

Nie ocenia się stopnia

regresji zmian w

szpiku, jeżeli

przetrwały po leczeniu..

Choroba

stabilna (SD)

Bez regresji i bez

progresji

Badanie PET+ w

miejscach uprzednio

zajętych, bez nowych

zmian w PET lub CT i

bez wzrostu zmian w CT

Nawrót lub

progresja (PD)

Nowa zmiana

lub wzrost

uprzednio

obecnej o ≥50%

w stosunku do najmniejszej

wielkości

Wystąpienie nowej

zmiany lub zmian >1.5

cm w dowolnej osi,

wzrost SPD o ≥50%

więcej niz jednego węzła lub wzrost o ≥50%

najdłuższego wymiaru

węzła o uprzednim

wymiarze > 1cm w osi

krótkiej. PET+

Wzrost o >50%

SPD uprzednio

obecnych zmian

w stosunku do

najmniejszej wielkości

Wystąpienie lub

nawrót zajęcia

*IHP – International Harmonization Project a SPD – suma iloczynów 2 największych wymiarów prostopadłych.

UWAGA !

W przypadku dodatniego badania PET po zakończonym leczeniu, co sugeruje przetrwałą chorobę

należy zawsze starać się potwierdzić aktywną chorobę badaniem histopatologicznyn, a jeśli nie jest to

możliwe należy powtórzyć badanie PET za 6 tygodni szczególnie w przypadku tylko jednego przetrwałego dodatniego ogniska.

Decyzja o dalszym postępowaniu w przypadku progresji zależy od lekarza prowadzącego:

radioterapia, czy intensyfikacja leczenia z autotransplantacją

Page 17: Protokół badania obserwacyjnego dotyczącego roli · PDF fileProtokół badania obserwacyjnego dotyczącego roli wczesnego badania PET w leczeniu chorych na chłoniaka Hodgkina ...

Wersja 1.2 z dn. 3.12.2009 17

4.2 Schemat stosowanego leczenia

4.2.1 Schemat ABVD przedstawiono w tabeli 7

Tabela 7: Schemat ABVD

Doxorubicyna 25mg/m2 i.v. Dzień 1 & 15

Bleomycyna 10 000 iu/ m2 i.v. Dzień 1 & 15

Vinblastyna 6mg/ m2 i.v. Dzień 1 & 15

Dacarbazyna 375mg/ m2 i.v. Dzień 1 & 15

Chemioterapia ABVD będzie podawana w pełnych dawkach przez dwa pierwsze cykle bez względu

na toksyczność hematologiczną, czyli bez względu na wielkość WBC i ANC. Rutynowe

zastosowanie czynników wzrostu nie jest zalecane, ale może być stosowane w profilaktyce wtórnej

lub ewentualnie pierwotnej według uznania lekarza prowadzącego. Nie jest zalecane zastosowanie

pegylowanej formy filgrastymu.

Zalecana liczba cykli ABVD w leczeniu przy odpowiednim stopniu zaawansowania klinicznego w

ramach badania obserwacyjnego przedstawiono w tabeli 8. Zaleca się aby od stopnia zaawansowania

IIB ilość podanych cykli ABVD wynosiła, co najmniej 6. Ostateczną decyzje o długości leczenia

podejmuje ośrodek prowadzący

Tabela 8. Zalecana liczba cykli ABVD w zależności od stopnia zaawansowania klinicznego Hodgkina

Stopień zaawansowania (CS) Proponowane leczenie

IA-B-IIA bez zmian masywnych1 i innych

niekorzystnych czynników prognostycznych2

2 cykle ABVD + radioterapia wyjściowo zajętych

zmian 30Gy

IA-B-IIA z obecnością ≥1 niekorzystnych

czynników prognostycznych

4 cykle ABVD + radioterapia wyjściowo zajętych

zmian 30Gy

I-II z obecnością zmiany masywnej w śródpiersiu,

IIB3 i III-IV

3 bez zmian masywnych

6 cykli ABVD + radioterapia zmian rezydualnych

(>1,5 cm)

III-IV3 ze zmianami masywnymi 8 cykli ABVD + radioterapia zmian rezydualnych

(>1,5 cm)

1. Zmiana masywna to zmiana przekraczająca średnicę 10 cm lub większa od 35% szerokości

klatki piersiowej na poziomie Th5-Th6

2. Inne niekorzystne czynniki prognostyczne dla CS I-II: OB. ≥50mm jeśli bez objawów

ogólnych, OB.≥30 jeśli objawy ogólne obecne, zajęcie 4 lub więcej grup węzłowych, obecność zmiany pozawęzłowej, wiek >50 roku życia

3. Określa się międzynarodowy wskaźnik prognostyczny IPS

4.2.2 Toksyczność chemioterapii wg schematu ABVD

Hematologiczna- u ponad połowy chorych stwierdza się neutropenię III i IV stopnia, mimo tego

rutynowe stosowanie czynników wzrostu nie jest zalecane

Pulmonologiczna – zwłóknienie płuc w wyniku stosowania bleomycyny. Występuje u około 15%

chorych, w 5% przypadków może być śmiertelna, szczególnie w przypadku opóźnienia rozpoznania. Do objawów klinicznych należy suchy kaszel i duszność. Celem potwierdzenia rozpoznania

(występowania nacieków śródmiąższowych) należy wykonać TK klatki piersiowej najlepiej o

wysokiej rozdzielczości. Należy również wykonać badania czynnościowe płuc. W leczeniu stosuje się kortykosterydy w dawce 1mg/kg. Do czynników ryzyka należy wiek powyżej 40 roku życia oraz

zastosowanie czynników wzrostu

Page 18: Protokół badania obserwacyjnego dotyczącego roli · PDF fileProtokół badania obserwacyjnego dotyczącego roli wczesnego badania PET w leczeniu chorych na chłoniaka Hodgkina ...

Wersja 1.2 z dn. 3.12.2009 18

Niedrożność porażenna - wywołana zastosowaniem winblastyny

4.2.3 Dostosowanie dawki ze względu na niewydolność narządową

Niewydolność wątroby

Tabela 9 Modyfikacja dawkowania leków w zależności od stężenia bilirubiny

Stężenie bilirubiny Modyfikacja dawkowania

1.7-2.5 x górny limit normy 50% dawki doksorubicyny i winblastyny

100% dawki bleomycyny i dakarbazyny

2.5-4.0 x górny limit normy 25% dawki doksorubicyny i winblastyny 100% dawki bleomycyny i dakarbazyny

Neurotoksyczność

W przypadku ciężkich zaparć lub rozwoju polineuropatii możliwa jest redukcja dawki winblastyny (do

uznania lekarza prowadzącego)

W przypadku rozwoju podniedrożności stopnia 3 podawanie winblastyny należy przerwać. Lek w

dawce 75% można ponownie włączyć po ustąpieniu dolegliwości. W przypadku nawrotu dolegliwości

podawanie winblastyny neleży przerwać

Zwłóknienie płuc po bleomycynie- leczenie bleomycyną należy przerwać

4.2.4 Radioterapia uzupełniająca

Radioterapia uzupełniająca będzie stosowana zgodnie z zasadami obowiązującymi w poszczególnych ośrodkach. W postaciach wczesnych należy ona integralnie do schematu leczenia. W postaciach

zaawansowanych generalnie nie zaleca się stosowania radioterapii u chorych z negatywnym

wczesnym badaniem PET przy braku zmian radiologicznych. W przypadku zmian przetrwałych PET negatywnych decyzja o zastosowaniu radioterapii należy do ośrodka leczącego. Zalecana dawka

radioterapii na zmiany wyjściowo zajęte wynosi 30-36Gy we frakcjach 1,8-2 Gy przez 5 dni w

tygodniu

5. Wczesne badanie PET

5.1 Sposób wykonania badania PET

Przygotowanie chorego: chorzy nie obciążeni cukrzycą muszą pościć co najmniej przez 4 godziny przed wykonaniem badania, ale powinni być nawodnieni (nie wolno stosować napojów słodzonych

lub naturalnie zawierających cukier takie jak soki owocowe) U chorych z cukrzycą leczonych lekami

doustnymi badanie optymalnie powinno być wykonane rano na czczo. Pacjenci są proszeni o nie przyjmowanie w tym dniu rano leków hipoglikemizujących. Chorzy leczeni insuliną powinni mieć

wykonane badanie w ciągu dnia po rannym posiłku i rannej dawce insuliny. U wszystkich chorych

należy wykonać pomiar stężenia glukozy we krwi, jeśli jest większy niż 200mg/dl wówczas należy

wykonać badanie w innym czasie. Nie należy podawać insuliny celem zmniejszenia stężenia glukozy we krwi . Celem zmniejszenia wychwytu znacznika przez brązową tkankę tłuszczową można podać

diazepam doustnie na 30-60 minut przed podaniem znacznika lub propranolol 40 mg, o ile nie będzie

przeciwskazań.

Page 19: Protokół badania obserwacyjnego dotyczącego roli · PDF fileProtokół badania obserwacyjnego dotyczącego roli wczesnego badania PET w leczeniu chorych na chłoniaka Hodgkina ...

Wersja 1.2 z dn. 3.12.2009 19

Protokół skanowania

1. Należy podać 370- 720 MBq 18

F 2-fluoro-2-deoksyglukozy zależnie od lokalnie

obowiązującego protokołu

2. Skanowanie należy rozpocząć w ciągu 60 maksymalnie 70 minut od podania znacznika 3. Obowiązuje wykonanie badania PET od podstawy czaszki do wysokości ¼ górnej ud ( tułów)

4. Aktywność i skanowanie w badaniu kontrolnym powinno być takie same co w badaniu

diagnostycznym. Badanie powinno być wykonane w czasie +10 minut, co badanie wyjściowe

5. Obowiązuje wykonanie badania CT od podstawy czaszki do wysokości ¼ górnej ud celem

wyliczenia atenuacji na skanerze PET/CT

6. Jeżeli wskazania kliniczne wymagają wykonać oddzielną akwizycję głowy i szyi. 7. Pacjenta należy ułożyć z ramionami do góry ( jeżeli toleruje) lub z rękoma wzdłuż ciała przy

wykonywaniu akwizycji szyi i głowy.

Akwizycja powinna być przeprowadzona z wykorzystaniem standardów obowiązujących w

poszczególnych jednostkach wykonujących badanie PET.CT uwzględnieniem charakterystyki posiadanych skanerów PET/CT. Rekonstrukcję należy przeprowadzić używając algorytmów

rekonstrukcyjnych OSEM.

Szczegóły warunków wykonania badania , jego rekonstrukcji muszą być uzgodnione z ośrodkiem

referencyjnym przed przystąpieniem do badania.

Celem oceny poprawności technicznej wykonania i opisu badania wymaga się dostępu do

następujących plików:

1. Badanie PET tułowia z korekcją atenuacji 2. Badanie PET tułowia bez korekcji atenuacji

3. Badanie CT tułowia do korekcji atenuacji

4. Badanie PET głowy i szyi z korekcją atenuacji 5. Badanie PET głowy i szyi bez korekcji atentacji

6. Badanie CT głowy i szyi do korekcji atenuacji

Pn 4,5,6 jeżeli wymagane wskazaniami klinicznymi

5.2 Informacje jakie mają być zawarte w ocenie badania PET

W badaniu PET diagnostycznym opisane będą zmiany o wzmożonym wychwycie znacznika z

przyporządkowaniem numeru porządkowego (np. Zmiana 1), podaniem lokalizacji, wielkości zmiany,

typu wychwytu (ogniskowy lub rozlany), SUVmax, będzie podany również SUVmax stwierdzany w

MBPS oraz w wątrobie.

W badaniu w trakcie (wczesnym) i kolejnym na zakończenie leczenia opisane będą zmiany widoczne

w badaniu wyjściowym z podaniem ich aktualnej wielkości i stopniem wychwytu znacznika (brak lub

większy od otaczających tkanek). W przypadku gdy wychwyt jest większy od otaczających tkanek

wówczas należy podać, czy jest on większy od wychwytu stwierdzanego w MBPS oraz wątrobie, jaki jest typ wychwytu (rozlany czy ogniskowy) oraz jaki jest SUVmax. Każdej zmianie opisanej w

badaniu wyjściowym będzie przyporządkowana punktacja według poniższego wzoru (tabela 10).

Page 20: Protokół badania obserwacyjnego dotyczącego roli · PDF fileProtokół badania obserwacyjnego dotyczącego roli wczesnego badania PET w leczeniu chorych na chłoniaka Hodgkina ...

Wersja 1.2 z dn. 3.12.2009 20

Tabela 10. Punktacja zmian opisywanych w badaniu PET

Wychwyt w zmianie* Punktacja Interpretacja wyniku

Brak wychwytu 1 negatywny

Wychwyt MBPS 2 negatywny

Wychwyt> MBPS wątroby 3 minimalny (MRU)

Wychwyt umiarkowanie > wątroby 4 umiarkowanie pozytywny

Wychwyt znacznie> wątroby 5 znacząco pozytywny

Wychwyt w zmianie najprawdopodobniej nie

związanej z chłoniakiem

X Nie związany z chłoniakiem

*- o ile wychwyt w puli krwi narządów śródpiersia (mediastinal blood pool structures, MBPS) jest

równy lub większy niż w wątrobie wówczas wychwyt w zmianie należy porównywać do stopnia

wychwytu w wątrobie (wychwyt < wątroby= punktacja 2, wychwyt równy wątrobie = punktacja 3)

5.3 Kryteria badania pozytywnego i negatywnego

Zmiany z punktacja 1, 2 będą traktowane jako negatywne natomiast zmiany z punktacją 4 i 5 jako

zmiany dodatnie.

Sumarycznie badanie będzie traktowane jako negatywne jeśli punktacja żadnej ze zmian nie jest

większa niż 2, natomiast pozytywne jeśli punktacja chociaż jednej opisanej zmiany jest większa od 3.

5.4 Kryteria definiujące MRU

Przynajmniej jedna zmiana ma punktację 3, żadna ze zmian nie ma punktacji 4 lub 5

5.5 Analiza statystyczna

5.5.1 Punkty końcowe badania

Przeżycie wolne od choroby- będzie mierzone od daty włączenia chorego do badania do daty progresji choroby, wznowy choroby lub śmierci z jakiegokolwiek powodu. Obserwacje ucięte chorych

żyjących będą obliczane do daty ostatniej wizyty.

Przeżycie całkowite – będzie mierzone od daty włączenia chorego do badania do daty śmierci z

jakiegokolwiek powodu

Wartość predykcyjna ujemna negatywnego badania PET, co do wznowy lub progresji choroby będzie

obliczana ze stosunku liczby chorych, u których nie stwierdzono wznowy lub progresji choroby w ciągu co najmniej 24 miesięcy obserwacji od zakończenia leczenia do liczby chorych u których

uzyskano negatywne badanie PET

Wartość predykcyjna dodatnia pozytywnego wczesnego badania PET, co do wznowy lub progresji

choroby będzie obliczana ze stosunku liczby chorych u których doszło do wznowy lub progresji

choroby w ciągu 24 miesięcy obserwacji od zakończenia leczenia do liczby chorych u których stwierdzono pozytywne badanie PET

5.5.2 Rozważania statystyczne

Aby potwierdzić wysoką ujemną wartość predykcyjnąnegatywnego wczesnego badania PET oraz

dodatnią wartości predykcyjną pozytywnego badania PET, co do progresji lub wznowy choroby do

badania należy włączyć 90 chorych przy założeniu, że negatywne wczesne badanie PET stwierdza się

Page 21: Protokół badania obserwacyjnego dotyczącego roli · PDF fileProtokół badania obserwacyjnego dotyczącego roli wczesnego badania PET w leczeniu chorych na chłoniaka Hodgkina ...

Wersja 1.2 z dn. 3.12.2009 21

u 70% a pozytywne u 20% chorych przy czym wznowę lub progresja choroby wystąpiłaby

odpowiednio u 5% i 80% chorych, przy medianie obserwacji minimum 2 lata.

Aby u chorych z HL wykazać że nie ma różnicy w PFS między tymi z negatywnym wczesnym

badaniem PET a tymi, u których badanie spełnia kryteria MRU, należy do badania włączyć 1343

chorych przy założeniu, że negatywne wczesne badanie PET stwierdza się u 70%, MRU u 10% chorych, a pozytywne u 20% chorych, natomiast wznowa choroby wystąpiłaby u około 5% chorych

przy negatywnym badaniu i 5% przy badaniu MRU i 80% przy pozytywnym badaniu, przy medianie

obserwacji minimum 2 lata.

6. Zmiana leczenia

Proponowane badanie jest zgodne z definicją badania obserwacyjnego, w którym opisuje się lub analizuje określone zdarzenia, przy czym ekspozycja na dany czynnik lub interwencję nie zależy od

protokołu badania. Stąd zmiana leczenia nie będzie uzależniona od wyniku wczesnego badania PET.

Zmiana leczenia w trakcie leczenia może być dopuszczona w przypadku udokumentowania

radiologicznego (TK) lub klinicznego progresji choroby lub braku adekwatnej odpowiedzi klinicznej

udokumentowanej radiologicznie (TK).

Brak adekwatnej odpowiedzi klinicznej udokumentowanej radiologicznie w niniejszym badaniu obserwacyjnym można stwierdzić jeśli procent regresji (określanej poprzez ocenę SPD czyli sumy

iloczynów 2 największych prostopadłych do siebie wymiarów (SPD-sum of the products of the

greatest diameters20

) co najmniej 2 wybranych zmian dominujących z różnych oddalonych od siebie

regionów jest mniejszy niż 50%.

Sposób obliczania SPD jest następujący: Oblicza się sumę iloczynów 2 największych prostopadłych

do siebie wymiarów wybranych zmian dominujących przed rozpoczęciem leczenia oraz w momencie

oceny odpowiedzi wyliczając procent regresji SPD.

W przypadku dwóch ewidentnie dodatnich wczesnych badań PET i regresji zmian dominujących w

badaniach radiologicznych o więcej niż 50% decyzje o kontynuacji lub zmianie leczenia podejmuje

lekarz prowadzący

7. Informowanie pacjentów

Chorym należy dostarczyć informacji dotyczących ich choroby, celów, zagrożeń i działań

niepożądanych związanych z leczeniem oraz głównego zagadnienia w tym protokóle (Aneks B).

Należy ich także poinformować o tym, że leczenie jest dobrowolne oraz o tym, że mają oni prawo przerwać leczenie bez podania przyczyn. Niezbędne jest uzyskanie od chorego świadomej zgody na

leczenie (Aneks C) oraz na przetwarzanie danych (Aneks D)

Page 22: Protokół badania obserwacyjnego dotyczącego roli · PDF fileProtokół badania obserwacyjnego dotyczącego roli wczesnego badania PET w leczeniu chorych na chłoniaka Hodgkina ...

Wersja 1.2 z dn. 3.12.2009 22

8. Pismiennictwo

1. Brusamolino E, Bacigalupo A, Barosi G, Biti G, Gobbi PG, Levis A, Marchetti M, Santoro A, Zinzani PL,

Tura S. Classical Hodgkin's lymphoma in adults: guidelines of the Italian Society of Hematology, the Italian Society of Experimental Hematology, and the Italian Group for Bone Marrow Transplantation on initial work-

up, management, and follow-up. Haematologica. 2009;10:10

2. Hasenclever D, Diehl V. A prognostic score for advanced Hodgkin's disease. International Prognostic Factors

Project on Advanced Hodgkin's Disease. N Engl J Med. 1998;339:1506-1514.

3. Jerusalem G, Beguin Y, Fassotte MF, Najjar F, Paulus P, Rigo P, Fillet G. Whole-Body Positron Emission

Tomography Using 18F-Fluorodeoxyglucose for Posttreatment Evaluation in Hodgkin's Disease and Non-

Hodgkin's Lymphoma Has Higher Diagnostic and Prognostic Value Than Classical Computed Tomography

Scan Imaging. Blood. 1999;94:429-433

4. Naumann R, Vaic A, Beuthien-Baumann B, Bredow J, Kropp J, Kittner T, Franke WG, Ehninger G.

Prognostic value of positron emission tomography in the evaluation of post-treatment residual mass in patients

with Hodgkin's disease and non-Hodgkin's lymphoma. Br J Haematol. 2001;115:793-800.

5. Spaepen K, Stroobants S, Dupont P, Van Steenweghen S, Thomas J, Vandenberghe P, Vanuytsel L, Bormans G, Balzarini J, De Wolf-Peeters C, Mortelmans L, Verhoef G. Prognostic Value of Positron Emission

Tomography (PET) With Fluorine-18 Fluorodeoxyglucose ([18F]FDG) After First-Line Chemotherapy in Non-

Hodgkin's Lymphoma: Is [18F]FDG-PET a Valid Alternative to Conventional Diagnostic Methods? J Clin

Oncol. 2001;19:414-419

6. Cheson BD, Pfistner B, Juweid ME, Gascoyne RD, Specht L, Horning SJ, Coiffier B, Fisher RI, Hagenbeek

A, Zucca E, Rosen ST, Stroobants S, Lister TA, Hoppe RT, Dreyling M, Tobinai K, Vose JM, Connors JM,

Federico M, Diehl V. Revised Response Criteria for Malignant Lymphoma. J Clin Oncol. 2007;25:579-586

7. Juweid ME, Stroobants S, Hoekstra OS, Mottaghy FM, Dietlein M, Guermazi A, Wiseman GA, Kostakoglu

L, Scheidhauer K, Buck A, Naumann R, Spaepen K, Hicks RJ, Weber WA, Reske SN, Schwaiger M, Schwartz

LH, Zijlstra JM, Siegel BA, Cheson BD. Use of positron emission tomography for response assessment of

lymphoma: consensus of the Imaging Subcommittee of International Harmonization Project in Lymphoma. J Clin Oncol. 2007;25:571-578.

8. Soret M, Bacharach SL, Buvat I. Partial-Volume Effect in PET Tumor Imaging. J Nucl Med. 2007;48:932-

945

9. Mikhaeel NG, Timothy AR, O'Doherty MJ, Hain S, Maisey MN. 18-FDG-PET as a prognostic indicator in

the treatment of aggressive Non-Hodgkin's Lymphoma-comparison with CT. Leuk Lymphoma. 2000;39:543-

553.

10. Carde P, Koscielny S, Franklin J, Axdorph U, Raemaekers J, Diehl V, Aleman B, Brosteanu O, Hasenclever

D, Oberlin O, Bonvin N, Bjorkholm M. Early response to chemotherapy: a surrogate for final outcome of

Hodgkin's disease patients that should influence initial treatment length and intensity? Ann Oncol. 2002;13:86-

91

11. Armitage J, Weisenburger D, Hutchins M, Moravec D, Dowling M, Sorensen S, Mailliard J, Okerbloom J,

Johnson P, Howe D. Chemotherapy for diffuse large-cell lymphoma--rapidly responding patients have more durable remissions. J Clin Oncol. 1986;4:160-164

12. Front D, Bar-Shalom R, Mor M, Haim N, Epelbaum R, Frenkel A, Gaitini D, Kolodny GM, Israel O.

Hodgkin Disease: Prediction of Outcome with 67Ga Scintigraphy after One Cycle of Chemotherapy. Radiology.

1999;210:487-491

13. Spaepen K, Stroobants S, Dupont P, Vandenberghe P, Thomas J, de Groot T, Balzarini J, De Wolf-Peeters

C, Mortelmans L, Verhoef G. Early restaging positron emission tomography with 18F-fluorodeoxyglucose

predicts outcome in patients with aggressive non-Hodgkin's lymphoma. Ann Oncol. 2002;13:1356-1363

14. Mikhaeel NG, Hutchings M, Fields PA, O'Doherty MJ, Timothy AR. FDG-PET after two to three cycles of

chemotherapy predicts progression-free and overall survival in high-grade non-Hodgkin lymphoma. Ann Oncol.

2005;16:1514-1523

15. Hutchings M, Loft A, Hansen M, Pedersen LM, Buhl T, Jurlander J, Buus S, Keiding S, D'Amore F, Boesen A-M, Berthelsen AK, Specht L. FDG-PET after two cycles of chemotherapy predicts treatment failure and

progression-free survival in Hodgkin lymphoma. Blood. 2006;107:52-59

16. Gallamini A, Hutchings M, Rigacci L, Specht L, Merli F, Hansen M, Patti C, Loft A, Di Raimondo F,

D'Amore F, Biggi A, Vitolo U, Stelitano C, Sancetta R, Trentin L, Luminari S, Iannitto E, Viviani S, Pierri I,

Levis A. Early Interim 2-[18F]Fluoro-2-Deoxy-D-Glucose Positron Emission Tomography Is Prognostically

Superior to International Prognostic Score in Advanced-Stage Hodgkin's Lymphoma: A Report From a Joint

Italian-Danish Study. J Clin Oncol. 2007;25:3746-3752

Page 23: Protokół badania obserwacyjnego dotyczącego roli · PDF fileProtokół badania obserwacyjnego dotyczącego roli wczesnego badania PET w leczeniu chorych na chłoniaka Hodgkina ...

Wersja 1.2 z dn. 3.12.2009 23

17. Hutchings M, Mikhaeel NG, Fields PA, Nunan T, Timothy AR. Prognostic value of interim FDG-PET after

two or three cycles of chemotherapy in Hodgkin lymphoma. Ann Oncol. 2005;16:1160-1168

18. Iagaru A, Wang Y, Mari C, Quon A, Goris ML, Horning S, Gambhir SS. (18)F-FDG-PET/CT evaluation of

response to treatment in lymphoma: when is the optimal time for the first re-evaluation scan? Hell J Nucl Med.

2008;11:153-156.

19. Kostakoglu L, Coleman M, Leonard JP, Kuji I, Zoe H, Goldsmith SJ. PET Predicts Prognosis After 1 Cycle

of Chemotherapy in Aggressive Lymphoma and Hodgkin's Disease J Nucl Med. 2002;43:1018-1027

20. Cheson BD, Horning SJ, Coiffier B, Shipp MA, Fisher RI, Connors JM, Lister TA, Vose J, Grillo-Lopez A,

Hagenbeek A, Cabanillas F, Klippensten D, Hiddemann W, Castellino R, Harris NL, Armitage JO, Carter W, Hoppe R, Canellos GP. Report of an International Workshop to Standardize Response Criteria for Non-

Hodgkin's Lymphomas. J Clin Oncol. 1999;17:1244-1253

Page 24: Protokół badania obserwacyjnego dotyczącego roli · PDF fileProtokół badania obserwacyjnego dotyczącego roli wczesnego badania PET w leczeniu chorych na chłoniaka Hodgkina ...

Wersja 1.2 z dn. 3.12.2009 24

9. Aneksy

Aneks A

Zalecenia dotyczące oceny stanu ogólnego pacjenta

Skala ECOG-Zubroda Skala Karnowskiego

Stopień Opis Wskaźnik

%

Opis

0 pełna aktywność, możliwe jest normalne życie

100 Normalna, bez dolegliwości, bez objawów choroby

90 Zdolny do normalnej aktywności,

minimalne objawy choroby

1 ograniczona aktywność, możliwe jest wykonywanie lekkiej pracy

80 Z trudem utrzymuje normalną aktywność, obecne objawy choroby

70 Zdolny do samoopieki, nie jest

zdolny do normalnej aktywności,

pracy

2 zachowana zdolność do samoobsługi,

niezdolność do wykonywania pracy,

pacjent nie jest zmuszony do

pozostawania w łóżku, musi odpoczywać <50% czasu w trakcie

dnia

60 Sporadycznie wymaga pomocy ale

jest zdolny do prawie całkowitej

samoopieki

50 Wymaga znacznej pomocy i częstych interwencji medycznych

3 zdolność do samoobsługi bardzo ograniczona, pacjent wymaga

odpoczynku przez >50% czasu w

trakcie dnia, konieczna jest

opieka/pomoc

40 Niesprawny wymaga ciągłej pomocy i specjalistycznej opieki

30 W znacznym stopniu niesprawny,

wskazana hospitalizacja ale bez

bezpośredniego zagrożenia życia

4 pacjent leżący w łóżku i wymagający

pełnej opieki 20 Ciężko chory, niezbędna

hospitalizacja, wymaga

intensywnego leczenia wspierającego

10 Umierający, gwałtowne pogarszanie

się stanu zdrowia

0 Nie żyje

Page 25: Protokół badania obserwacyjnego dotyczącego roli · PDF fileProtokół badania obserwacyjnego dotyczącego roli wczesnego badania PET w leczeniu chorych na chłoniaka Hodgkina ...

Wersja 1.2 z dn. 3.12.2009 25

ANEKS B

Informacja dla pacjenta

Droga Pacjentko, drogi Pacjencie!

Rozpoznano u Pana/Pani chłoniaka Hodgkina. Proponujemy Panu/Pani rozpoczęcie leczenia

występującej u Pana/Pani choroby chemioterapią ABVD zgodnie z obowiązującymi w Polsce

standardami leczenia aprobowanymi przez Narodowy Fundusz Zdrowia.

Ma Pan/Pani otrzymać leki cytostatyczne skierowany przeciwko komórkom układu

limfatycznego Jest to połączenie tzw. trucizn komórkowych – adriamycyny, winblastyny

bleomycyny i dakarbazyny. Te cytostatyki wykazują działania niepożądane typowe dla

wszystkich leków tego typu, w szczególności hamują w sposób przemijający czynność szpiku

kostnego, a w przypadku zastosowania zbyt wysokiej dawki wpływają niekorzystnie na

mięsień sercowy i zaburzają czynność nerwów; mogą także powodować wystąpienie

przemijających nudności i przemijającego wypadania włosów. W celu ewentualnego

zmniejszenia niepożądanego wpływu stosowanej terapii na szpik kostny, odpowiedzialny za

odtwarzanie komórek krwi może być u Pana/Pani zastosowany inny lek (G-CSF) w

uzupełnieniu do chemioterapii. Leczenie tymi cytostatykami przez okres od 4 do 8 miesięcy

prowadzi u większości pacjentów do przemijającego lub trwałego cofnięcia się chłoniaka

Hodgkina. Czas leczenia i liczba podanych cykli chemioterapii będzie zależała od stopnia

zaawansowania choroby w momencie rozpoznania

W trakcie całego okresu leczenia będzie Pan/Pani podlegać starannej obserwacji medycznej.

W szczególności Pana/Pani odpowiedź na leczenia będzie monitorowania poprzez wykonanie

badania pozytonowej tomografii emisyjnej (tzw. badanie PET) po pierwszym a w przypadku

wątpliwości w interpretacji wyniku badania również po drugim cyklu leczenia. Sposób

leczenia nie będzie zmieniany na podstawie wyniku badania PET. Leczenie może być

zmienione przez lekarza prowadzącego tylko w przypadku braku klinicznej odpowiedzi na

leczenia lub postępu choroby mimo leczenia. Pragniemy jednak zebrać dane dotyczące

wyniku badania PET w trakcie leczenia aby być może w przyszłości decydować o zmianie

leczenia opierając się na wyniku badania PET. Dlatego prosimy o wyrażenia zgody na

udostępnienie Pana/Pani danych dotyczących choroby, sposobu leczenia oraz wyników badań

PET.

Page 26: Protokół badania obserwacyjnego dotyczącego roli · PDF fileProtokół badania obserwacyjnego dotyczącego roli wczesnego badania PET w leczeniu chorych na chłoniaka Hodgkina ...

Wersja 1.2 z dn. 3.12.2009 26

Informacja na temat ochrony danych

Jeśli Pan/Pani wyrazi na to zgodę w niniejszym dokumencie, dane zebrane na Pana/Pani

temat w ramach prowadzonego standardowego leczenia przez lekarza prowadzącego

badanie będą przetwarzane w następujący sposób:

Pana/Pani imię i nazwisko, płeć i data urodzenia zostaną wpisane do formularza zgody i

zapisane w postaci elektronicznej. Te dane pozostaną u lekarza prowadzącego leczenie.

Dane zebrane w ramach prowadzonego leczenia na temat Pana/Pani stanu zdrowia lub

choroby będą zapisywane przez lekarza prowadzącego leczenie w formie pisemnej i/lub

elektronicznej, oddzielnie w stosunku do Pana/Pani danych osobowych, i zostaną one

oznaczone symbolem cyfrowym.

Planuje się opublikowanie wyników powyższego leczenia, zestawionych według grup, w

fachowym czasopiśmie medycznym, jednak bez możliwości połączenia jakichkolwiek danych z

Pana/Pani osobą.

Ma Pan/Pani prawo do żądania informacji na temat zapisanych danych dotyczących

Pana/Pani osoby i wyników przeprowadzonych u Pana/Pani badań lub wyników leczenia, o

ile tylko będzie to możliwe ze względów technicznych. W przypadku nieprawidłowego zapisu

danych dotyczących Pana/Pani osoby może Pan/Pani również żądać sprostowania tych

danych.

W przypadku gdyby sprzeciwił/a się Pan/Pani dalszemu przetwarzaniu dotyczących

Pana/Pani danych, nie będą zbierane i zapisywane jakiekolwiek dalsze dane dotyczące

Pana/Pani osoby do celów oceny proponowanego leczenia. Jednak dane uzyskane do tego

momentu muszą podlegać dalszemu przetwarzaniu, m.in. ze względu na konieczność

zapewnienia bezpieczeństwa innym uczestnikom i uczestniczkom leczenia, jak również

wypełnienia prawnych zobowiązań związanych z dokumentacją. To samo dotyczy żądanego

przez Pana/Panią wykasowania dotyczących Pana/Pani danych.

Dobrowolność udziału

Page 27: Protokół badania obserwacyjnego dotyczącego roli · PDF fileProtokół badania obserwacyjnego dotyczącego roli wczesnego badania PET w leczeniu chorych na chłoniaka Hodgkina ...

Wersja 1.2 z dn. 3.12.2009 27

Decyzja o udziale w omawianym badaniu jest podejmowana dobrowolnie. Jeśli nie będzie

Pan/Pani chciał/a wziąć w nim udziału, nie zmieni to niczego w Pana/Pani przyszłych

relacjach z lekarzem prowadzącym. W każdym momencie ma Pan/Pani możliwość odwołania

wyrażonej wcześniej zgody i odmówić kontynuacji udziału w badaniu.

Pytania dodatkowe

W przypadku jakichkolwiek dodatkowych pytań proszę się zwrócić do Pana/Pani lekarza

prowadzącego

pani/pan lekarz: ______________________________________________________

numer tel.: ______________________________________________________

Odpowie on chętnie na Pana/Pani pytania w dowolnym momencie.

Page 28: Protokół badania obserwacyjnego dotyczącego roli · PDF fileProtokół badania obserwacyjnego dotyczącego roli wczesnego badania PET w leczeniu chorych na chłoniaka Hodgkina ...

Wersja 1.2 z dn. 3.12.2009 28

ANEKS C

Świadoma zgoda na leczenie

FORMULARZ ŚWIADOMEJ ZGODY NA ZASTOSOWANIE LECZENIA

Ja, niżej podpisany/a .......………………………………………………………......................................

Oświadczam, że przeczytałem/am i zrozumiałem/am informacje dotyczące zastosowania

chemioterapii typu ABVD składającej się z 4 leków: adriamycyny, bleomycyny, winkrystyny i

dakarbazyny zgodnie z obowiązującymi standardami leczenia chłoniaka Hodgkina i otrzymałem/am

wyczerpujące i satysfakcjonujące mnie odpowiedzi na zadane pytania.

Wyrażam dobrowolnie zgodę na leczenie i jestem świadomy/a, że w każdej chwili mogę zaprzestać

dalszej części terapii. Otrzymałem/łam kopię niniejszego formularza opatrzoną podpisem

i datą.

Oświadczam, że nie uczestniczę w sponsorowanym badaniu klinicznym z zastosowaniem w/w leków.

Zostałem/am poinformowany/a, że administratorem danych osobowych będzie zakład opieki

zdrowotnej, w którym ordynowana/prowadzona będzie terapia lekiem poza wskazaniami

rejestracyjnymi.

Imię i nazwisko (drukowanymi literami) …………………………………………………….

Podpis pacjenta (lub opiekuna prawnego)

…………………………………………………….

Data złożenia podpisu (ręką pacjenta lub opiekuna prawnego)

……………………………………………………

Page 29: Protokół badania obserwacyjnego dotyczącego roli · PDF fileProtokół badania obserwacyjnego dotyczącego roli wczesnego badania PET w leczeniu chorych na chłoniaka Hodgkina ...

Wersja 1.2 z dn. 3.12.2009 29

ANEKS D

Formularz świadomej zgody na przetwarzanie danych

Zgadzam się na przetwarzanie moich danych osobowych zgodnie z ustawą o ich ochronie

Wyrażam niniejszym zgodę na przetwarzanie przez placówki naukowe:

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

moich danych osobowych oraz danych dotyczących mojego stanu zdrowia lub występującej

u mnie choroby w ramach i do celów oceny wyżej wymienionego sposobu leczenia.

W zakresie związanym z wyżej opisanym przekazywaniem danych i zezwoleniem na

wgląd do dotyczącej mnie dokumentacji niniejszym zwalniam lekarza prowadzącego i

lekarza prowadzącego badanie z obowiązku zachowania tajemnicy lekarskiej.

________________________ __________________________________________

Data Podpis ubezpieczonego

Niniejszym oświadczam, że wyżej wymieniony chory _________________________ został

poinformowany ustnie i na piśmie o przebiegu, znaczeniu oceny powyższego leczenia oraz o

związanych z nim zagrożeniach oraz że został mu przekazany egzemplarz informacji oraz

niniejszego formularza świadomej zgody.

________________________ __________________________________________

Data Podpis lekarza prowadzącego leczenie. przekazującego

objaśnienia pacjentowi

Page 30: Protokół badania obserwacyjnego dotyczącego roli · PDF fileProtokół badania obserwacyjnego dotyczącego roli wczesnego badania PET w leczeniu chorych na chłoniaka Hodgkina ...

Wersja 1.2 z dn. 3.12.2009 30

ANEKS E

Formularz badania PET

1. Szyja i klatka piersiowa.

Zmiana 1/lokalizacja/wielkość/ typ wychwytu (rozlany ogniskowy)/ SUVmax/ punktacja

zmiany (od 1-do 5)

Zmiana 2/lokalizacja/wielkość/ typ wychwytu (rozlany ogniskowy)/ SUVmax/ punktacja

zmiany (od 1-do 5)

Zmiana n/lokalizacja/wielkość/ typ wychwytu (rozlany ogniskowy)/ SUVmax/ punktacja

zmiany (od 1-do 5)

SUVmax MBPS=..........

2. Jama brzuszna

Zmiana n+1/lokalizacja/wielkość/ typ wychwytu (rozlany ogniskowy)/ SUVmax/ punktacja

zmiany (od 1-do 5)

Zmiana n+2/lokalizacja/wielkość/ typ wychwytu (rozlany ogniskowy)/ SUVmax/ punktacja

zmiany (od 1-do 5)

Zmiana n+x/lokalizacja/wielkość/ typ wychwytu (rozlany ogniskowy)/ SUVmax/ punktacja

zmiany (od 1-do 5)

SUVmax wątroby=.............

3. Miednica mniejsza

Zmiana n+x+1 /lokalizacja/wielkość/ typ wychwytu (rozlany ogniskowy)/ SUVmax/

punktacja zmiany (od 1-do 5)

4. Inne zmiany/nowe zmiany

lokalizacja/wielkość/ typ wychwytu (rozlany ogniskowy)/ SUVmax/ punktacja

zmiany (od 1-do 5, lub X)

5. Wnioski:............................................................................................

Ocena sumaryczna badania: pozytywne/negatywne/ MRU

Podpis badającego