Projekt edukacyjny Gmina Grdek nad Dunajcem Moja Maa Ojczyzna

Wojewdztwo: maopolskie Powiat: nowosdeckiRodzaj gminy : wiejskaWjt : mgr in. Jzef TobiaszPowierzchnia : 88,17 km , co stanowi 5,7% powierzchni powiatu nowosdeckiegoLiczba soectw : 14Liczba miejscowoci : 12Liczba mieszkacw : 9222 osobyHerb Gminy Grdek nad Dunajcem Informacje oglne

Gmina CzchwGmina ososina DolnaGmina ChemiecGmina KorzennaGmina ZakliczynGminy ssiadujce z Nasz Gmin

Uytkowanie gruntu Powierzchnia [ha] Uytki rolne4 384

Uytki lene w tym grunty zadrzewiane i zakrzewiane2 885

Grunty zabudowane i zurbanizowane 537

Tereny rne34

Nieuytki41

Wody937Uytkowanie gruntw na terenie gminy Grdek nad Dunajcem

W skad Gminy wchodzi 12 wsi: Bartkowa PosadowaBujneGrdek nad DunajcemJelnaLipiePodole GrowaPrzydonicaRoztoka BrzezinyRonwSiennaTropieZbyszyce

Szkoy w Gminie Grdek nad Dunajcem

Zesp Szk Szkoa Podstawowa i Gimnazjum Nr 5 w Grdku nad Dunajcem im. Kardynaa Stefana Wyszyskiego

Zesp Szk Szkoa Podstawowa i Gimnazjum Nr 4 w Przydonicy

Zesp Szk Szkoa Podstawowa i Gimnazjum Nr 3 w Jelnej

Zesp Szk Szkoa Podstawowa im. Jana Pawa II i Gimnazjum Nr 2 w Podolu Growej

Zesp Szk Szkoa Podstawowa i Gimnazjum Nr 1 w Ronowie

Szkoa Podstawowa w Siennej

Szkoa Podstawowa w Lipiu

Szkoa Podstawowa w Roztoce Brzeziny z fili w Tropiu

Bartkowa Posadowa Powierzchnia : 10,78 km2

Liczba mieszkacw: 1176To poczone dwie osady : Bartkowa i Posadowa. Pierwsza, pooona w bezporednim ssiedztwie jeziora, latem zapenia si wczasowiczami. Miejscowo naley do tzw. Klucza Ronowskiego. Tu krzyuj si szlaki turystyczne i drogi na Cztery Strony wiata. Znajduj si tutaj orodki wczasowe: "Stalownik" i "Bartek" o wysokiej jakoci usug oraz pola namiotowe. Zatoka Bartkowska na jeziorze jest obecnie miejscem duej inwestycji . Przy pomocy rodkw unijnych prowadzone s zakrojone na szerok skal prace majce na celu powstrzymanie zamulania zbiornika wodnego oraz uatrakcyjnienie nadbrzea.

BujnePowierzchnia: 2,43 km2

Liczba mieszkacw: 128

Maleka miejscowo na samym skraju gminy, przy drodze do Tarnowa, ju na obszarze Cikowicko - Ronowskiego Parku Krajobrazowego. Wspaniae tereny widokowe, znakomite wrcz tereny do bezkrwawych oww z aparatem lub palet rysunkow w rce. Wan zalet Bujnego s grzybodajne lasy, peno tu kurek, rydzw, malakw, kozakw czy prawdziwkw.

Kapliczka Jezusa frasobliwego

Powierzchnia: 4 km2Liczba mieszkacw: 762

Grdek nad DunajcemGrdek nad Dunajcem wzi sw nazw od wzgrza zwanego Grodzisko, po powstaniu Jeziora Ronowskiego, gra zmienia si w malownicz wysp zwan artobliwie Mapi Wysp. Wyspowe wzgrze kryje w lesie resztki czternastowiecznego zamku straniczego, ktry uleg zniszczeniu na przeomie XIV i XV wieku . W latach 1938-1975 wie nosia nazw Kobyle Grdek , powstaa ona z poczenia dwch wsi : Kobyle i Grdka. Obie te miejscowoci znacznie si zmniejszyy po utworzeniu zalewu i dlatego zostay poczone w jeden organizm administracyjny . Nazwa Grdek nad Dunajcem funkcjonuje od 1965 roku.

Urzd Gminy Grdek nad Dunajcem

Skad Rady Gminy Grdek nad Dunajcem:Przewodniczcy:MirosawMaekRadni Gminy Grdek nad Dunajcem :

Bogumia BabiarczykTadeusz CisowskiKazimierz GdekAndrzej GrowskiJanusz JurkowskiJzef agoszMirosaw MaekSebastian OleksyMarian RaskiMagorzata RybskaJzef SchabiskiDaniel Szewczyk Krystyna wierczekJan WiniarskiZbigniew Zikowski Wiceprzewodniczcy: JzefSchabiskiMagorzataRybska

Koci Najwitszej Maryji Panny Krlowej w Grdku nad Dunajcem.

Centrum Formacyjno-Rekolekcyjne Diecezji Tarnowskiej Arka

Wyspowe wzgrze , ktre stao si wysp jest dzi obszarem szczeglnej ochrony krajobrazu i rezerwatem ptactwa wodnego.

JelnaPowierzchnia : 6,59 km2

Liczba mieszkacw: 692

Wie pooona nieco na uboczu od gwnych szlakw. Wnikliwy obserwator znajdzie tutaj lady dawnej wietnoci , czyli znajdujcego si tutaj grodu. Stary myn i spichlerz wiadcz o niegdysiejszej gospodarnoci i zamonoci mieszkacw tej wsi. Jelna to wymarzone miejsce dla turystw, wioska gocinnych mieszkacw, czystego powietrza oraz ciekawych szlakw turystycznych.

Myn pochodzcy z XIX w.dwukrotnie, czciowo spali si i zosta odbudowany w roku 1899Spichlerz

LipiePowierzchnia : 4,51 km2

Liczba mieszkacw: 367

Lipie, dawniej Wyne i Nine , wymieniane s z nazwy w dokumentach w roku 1629. Dzisiaj na stromych stokach gry Zawale istnieje tylko grna cz rozlegej wsi pooonej kiedy w Dolinie Dunajca . Miejscowo ta to jeden z najpikniejszych zaktkw gminy. Widoki jakie tutaj mona zobaczy zapieraj dech w piersiach. Turyci preferujcy aktywny wypoczynek znajduj tutaj doskonae warunki do uprawiania kolarstwa grskiego .

Podole Growa Powierzchnia : 10,02 km2

Liczba mieszkacw: 691

Wie ta powstaa z poczenia dwch osad : Podola i Growej. Podole to nazwa pochodzca od topografii terenu. Chodzio o miejscowo pooon w dole w odrnieniu od drugiego czonu obecnej nazwy wsi, czyli Growej pooonej na grze. Nazwa wsi zostaa formalnie uregulowana w 2009 roku. Podole Growa znajduje si na Pogrzu Ronowskim, zamieszkuj j gownie rolnicy, zajmujcy si w sezonie letnim m.in. wiadczeniem usug agroturystycznych.

Koci Podwyszenia Krzya witego w Podolu.

PrzydonicaPowierzchnia: 11,41 km2

Liczba mieszkacw: 1426

Pierwsz informacj o Przydonicy znale mona w dyplomie Krlowej Jadwigi, wdowie po krlu Wadysawie okietku w 1336 r. Nazwa pochodzi prawdopodobnie od czstej sprzeday tego terenu, od dawnego sowa przedawa. Graniczy ona od pnocy z Podolem , od poudnia z Mikow , ze wschodu z Jasienn, a od zachodu z Grdkiem nad Dunajcem . Szlaki turystyczne prowadz nad Jezioro Ronowskie i na Bukowiec do rezerwatu Diable Skay .

Koci Matki Boskiej Racowej w Przydonicy

Rok 1683, rok zwycistwa Krla Jana III Sobieskiego nad Turkami, wedug legendy wpisa si w histori Przydonicy. Krl wracajc z pod Wiednia podarowa mieszkacom obraz Matki Boskiej z Dziecitkiem, ktry do dzi synie askami umieszczony w wielkim otarzu kocioa .

SpichlerzPochodzi z XIX wieku, znajduje si za murem kocioa.

Kapliczka na Gliniku Podanie gosi, e Jan III Sobieski zatrzyma si pod okazaa dzisiaj lip na szczycie wzniesienia zwanego Glinik nad Przydonic.Dzi w tym miejscu znajduj si wotywna kapliczka.

Roztoka Brzeziny Powierzchnia : 7,31 km2

Liczba mieszkacw : 659

Roztoka Brzeziny pooona na uboczu, pomidzy Jeziorem Ronowskim i Czechowskim daje moliwo wypoczynku w ciszy, spokoju, jednak z dostpem do zasobw zagospodarowania turystycznego caej okolicy. Jej niewtpliwym walorem s wspaniae widoki. Roztoka zaprasza turystw przez cay rok.

Kaplica w. Cyryla i Metodego

Ronw Powierzchnia : 17,35 km2

Liczba mieszkacw: 1986

Najwiksza wie gminy Grdek nad Dunajcem. Swoj nazw Ronw przyj od Piotra Roena Gryfity, ktry przenis rodow nazw na nowe rycerskie gniazdo. Dzisiejszy Ronw to pikna miejscowo letniskowa pooona na tzw. Szlaku Pnoc-Poudnie.Ronw naley do najpikniejszych zaktkw caej Sdecczyzny.

Koci w. Wojciecha BM i Podwyszenia Krzya w. w Ronowie

Dwr pochodzi z XIX wieku. Utrzymany w stylu klasycystycznym, zosta wzniesiony przez rodzin Stadnickich. Dwr mona podziwia tylko od zewntrz, gdy znajduje si w rkach prywatnych. Posiada charakterystyczne kolumny i ganek. Wok paacu znajduje si park z imponujcymi dbami.

Beluard - kamienne nieukoczone obwaowania wzniesione w 1568 r. przez hetmana Jana Tarnowskiego. Stanowi najwczeniejszy przykad nowoytnych fortyfikacji typu starowoskiego na ziemiach polskich. W skad obwaowa wchodz: 5-boczny protobastion, pitrowa brama oraz kurtynamuru.

Ruiny zamku z XIV wieku - zamku Roenw .Zamek by zbudowany z kamienia w stylu gotyckim. Peni istotn rol na szlaku handlowym Polska-Wgry.

Sienna Powierzchnia : 3,5 km2

Liczba mieszkacw : 449

Wie pooona na prawym wschodnim brzegu Jeziora Ronowskiego. Wzmiankuj o niej akta krlewskie sprzed 1400 roku. Historyczna nazwa wsi Szenna zamieniona zostaje w 1538 roku na nazw Sienna. Pochodzi ona od siana. Dzisiejsza Sienna rozwina si, po II wojnie wiatowej, po utworzeniu Jeziora Ronowskiego i zalaniu niej pooonych obszarw. Dobry dojazd do miejscowoci, pooenie tu nad Jeziorem Ronowskim powoduje e jest czsto odwiedzana przez wdkarzy i letnikw.

Koci w. Stanisawa BM w Siennej.

Pamitkowy orze z kamieniaNa skonie drogi do Nowego Scza do dzi widnieje orze z biaego kamienia uoony przez robotnikw budujcych drog w 1935 roku. Przetrwa on poog wojenn dziki ofiarnoci miejscowych harcerzy, ktrzy ukryli go pod warstw darni.

Tropie Powierzchnia : 5,95km2

Liczba mieszkacw: 556

Z pooonym na skraju gminy Tropiem, wiosk nad Jeziorem Ronowskim, wi si legendy i pamitki zwizane z kultem eremity w. Andrzeja wierada, pochowanym na Sowacji , gdzie s jego relikwie. Wie pena uroku i ciszy pooona wrd lasw mieszanych .Wypoczynek zapewniaj kwatery prywatne i dobrze zorganizowane szlaki spacerowe. Okoliczne lasy zapraszaj na grzyby i jagody.

Koci . Pustelnikw wierada i Benedykta w Tropiu.

Wewntrz kaplicy znajduje si kamienna rzeba witego z pocztku XIX wieku. Wedug legendy, pewnego razu gdy straci przytomno, anio zawiz w. wierada do pustelni. Kaplica w. wierada jest pooona w odlegoci 800 m od kocioa w Tropiu. Wybudowana w XVIII wieku w miejscu, gdzie swoj pustelni mia mie w. wierad

Zbyszyce Powierzchnia: 4,12 km

Liczba mieszkacw: 330

Urocza miejscowo pooona na wschodnim brzegu Jeziora Ronowskiego istniejca od 1242 r. Zbyszyce byy wsi zamon szczycc si rynkiem otoczonym zwart zabudow. Std zwano je miasteczkiem. Nad miejscowoci gruje Dbrowska Gra z piknie zachowanymi stanowiskami buczyny Karpackiej, szczeglnie piknie wygldaj jesieni. Bujna rolinno, las bukowy jak ogromna witynia, tworz naturalny skansen krajobrazowo - kulturowy.

Koci pw. witego Bartomieja Apostoa

Dwr w Zbyszycach, ktry mona dzi podziwia to klasycystyczna rezydencja wzniesiona na znacznie starszych fundamentach. Niegdy, obok obronnego kocioa w Zbyszycach, na tak zwanej Kpie wznosi si zamek obronny, bdcy czci acucha stranic zbrojnych, strzegcych szlaku wytyczonego dolin Dunajca.

Zapora Ronowska Wzniesiona zapora ma 550 m dugoci, jej szeroko w koronie wynosi 9 m, a wysoko 32,5 m. Stay przepyw wody wykorzystano do uruchomienia czteroturbinowej elektrowni wodnej, wbudowanej w rodek zapory. Betonowy mur o szerokoci 40 m stoi na fundamencie wpuszczonym 17 m w podoe.

Sztuczny zbiornik powstay w wyniku spitrzenia rzeki Dunajec , w celu wybudowania elektrowni w Ronowie. Pierwsze projekty budowy wykona prof. Karol Pomianowski , ktry wybra miejsce tej inwestycji. Ma powierzchni ok 1600 ha, dugo 22 km, maksymaln gboko dochodzc do 30-35 m. Wysoko lustra wody przy rednim stanie wody: 265 m n.p.m. Cakowita pojemno zbiornika to 193 mln m. Jezioro Ronowskie

Spka Dunajec zostaa utworzona w 2007r. w drodze porozumienia Zwizku Gmin Jeziora Ronowskiego ktr tworzyy nastpujce gminy: ososina Dolna, Korzenna, Chemiec, Czchw, Grdek nad Dunajcem. Zostaa ona utworzona w celu realizacji zada z zakresu ochrony rodowiska. Obecnie udziaowcami spki s: Gmina Grdek nad Dunajcem 80% i Gmina Czchw 20% i prowadzone s rozmowy o wykupienie udziaw Gminy Czchw.Planowane jest wczenie Gminnego Zakadu Komunalnego w struktur Spki i realizacje przez ni dotychczasowych zada Zakadu. Ponadto planowane jest podjecie dziaa budowy wodocigw, kanalizacji i oczyszczalni ciekw na terenie gminy Grdek nad Dunajcem.

Szlaki turystycznePrzez tereny gminy przebiegaj trzy szlaki:1. Szlak czerwony: Bartkowa (skrzyowanie) - Kobylnica (582 m. npm.) = 2 godz. - Nowy Scz = 6 godz.

2. Szlak ty: Bartkowa (skrzyowanie) - Majdan (503 m. npm.) = 1 godz. - Jamna (534 m. npm.) = 2 godz.

3. Szlak niebieski: Ronw (zapora) - Bartkowa = 2 godz. Bartkowa (skrzyowanie) - Bukowiec = 2,5 godz. Ronw (zapora) - Rbkowa - Znamirowice =2,5 godz.

Orodki wczasowe

Orodek Wczasowo-Szkoleniowy BARTEKOrodek Wypoczynkowy DROGOWIEC

Orodek Wypoczynkowy BARBARA

Dom Wczasowy "STALOWNIK" Orodek Szkoleniowo-Wypoczynkowy RONW

Nasza kulturaJednostka, ktrej zadaniem podstawowym jest rozwijanie kultury, jest obecnie Gminny Orodek Kultury w Grdku nad Dunajcem, ktry wydaje kwartalnik pt. Znad Jeziora RonowskiegoW skad GOK-u wchodz :

Wiejski Dom Kultury w RonowieWiejski Dom Kultury w BartkowejGminna Biblioteka Publiczna w Grdku nad DunajcemBiblioteka Publiczna w Ronowie

Ochotnicze Strae Poarne oraz Modzieowe Druyny Poarnicze w Gminie Grdek nad DunajcemOSP oraz MDP w Grdku nad Dunajcem powstaa w 1934 r.

OSP oraz MDP w Ronowie powstaa w 1936 r.

OSP oraz MDP w Jelnej powstaa w 1991 r.

OSP oraz MDP w Przydonicy powstaa w 2002 r.

Agnieszka GdEdyta MaekPaulina Peciak

Wykonali :Albert NdzaKrzysztof ZicinaPawe Popardowski

Opiekun :mgr Danuta Szymaska

Wykonalimy rwnie tablic

Serdecznie dzikujemy za obejrzenie naszego projektu pt: Gmina Grdek nad Dunajcem Moja Maa Ojczyzna.Mamy nadziej e przybliylimy pastwu informacje i ciekawostki na temat naszej Maej Ojczyzny.

www.grodek.iaw.plwww.gok-grodek.iap.plwww.przydonica.orgwww.grodek.osp.org.plwww.zsprzydonica.ayz.plwww.wikipedia.org.plJezioro Ronowskie Gmina Grdek nad Dunajcem A. Krupczynski, M. NowakowskiBibliografia: