Programy nauczania przedmiotów objętych ramowym planem studiów - na podstawie standardu kształcenia MNiSW Zał. nr 5

A

GRUPA TREŚCI PODSTAWOWYCH Nazwa przedmiotu

liczba godzin

Treści kształcenia w zakresie

1. Prawa

Wstęp do prawoznawstwa

(WDiNP)

Treści kształcenia: Pojęcie i istota prawa: Pojęcie prawa, Funkcje prawa, Prawo jako zjawisko społeczne, Rodziny prawa; Normy i przepisy prawne, zasady prawa: Język prawny i język prawniczy, Normy a przepisy prawne, Elementy normy prawnej, Rodzaje przepisów i norm prawnych, Zasady prawa i ich rodzaje; Źródła prawa: Pojęcie źródła prawa i systemu źródeł prawa, Formy tworzenia prawa; System źródeł prawa w Rzeczypospolitej Polskiej, Publikacja i ogłaszanie aktu normatywnego, Budowa aktów normatywnych; System prawa: Pojęcie systemu prawa, Prawo publiczne a prawo prywatne, Prawo materialne a prawo formalne, Podział prawa na gałęzie, Konflikty hierarchiczne w systemie prawa, Luki w prawie; Wykładnia prawa: Pojęcie wykładni prawa, Rodzaje wykładni prawa, Zasady wykładni prawa, Moc prawna wykładni; Obowiązywanie, przestrzeganie i stosowanie prawa: Pojęcie obowiązywania prawa, Obowiązywanie prawa w czasie i przestrzeni, Przestrzeganie i stosowanie prawa, Odpowiedzialność prawna, Sprawiedliwość, praworządność, demokratyczne państwo prawne; Stosunki prawne: Podmiotowość prawna, Pojęcie stosunku prawnego i rodzaje stosunków prawnych, Elementy stosunku prawnego, Fakty prawne i ich rodzaje; Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia natury prawa; wyszukiwania źródeł prawa; interpretacji i stosowania prawa w praktyce

15

Podstawy prawa publicznego

Treści kształcenia: Pojęcie prawa publicznego; Powstawanie elit politycznych: Partie polityczne, Prawo wyborcze; Organizacja władz państwowych: Sejm i Senat, Rząd, Prezydent, Administracja samorządowa; Przywileje i ograniczenia członków władz państwowych: Szczególna ochrona prawna osób zajmujących stanowiska publiczne, Ograniczenia członków władz państwowych (zasada incompatibilitas oraz ograniczenia w zakresie działalności gospodarczej); Kontrola władzy państwowej: Kontrola państwowa. Kontrola obywatelska. Środki proceduralne. Usuwalność z urzędów; Tworzenie prawa: Ustawy, Uchwały Sejmu, Akty podstawowe, Umowy międzynarodowe; Wolność słowa i inne wolności; Egzekucja prawa: System przymusu: sądownictwo, więziennictwo, organy egzekucyjne. Prawo łaski. Tendencje rozwojowe prawa publicznego. Efekty kształcenia: nabycie umiejętności rozumienia prawa publicznego; rozumienie roli, funkcji i znaczenia organizacja państwa, głównych władz państwowych.

30

Podstawy prawa prywatnego

Treści kształcenia: Pojęcie prawa, systemy prawne, prawo prywatne/prawo publiczne, gałęzie i działy prawa prywatnego, normy prawa prywatnego, norma a przepis, stosunek prawny źródła prawa prywatnego; Prawo Cywilne – źródła i zakres, prawo podmiotowe: Charakterystyczne cechy prawa cywilnego, Kodeks cywilny – systematyka: (część ogólna K.C. ,przedmioty i podmioty stosunku cywilnoprawnego(zdolność prawna, zdolność do czynności prawnych), czynność prawna, formy czynności prawnej, oświadczenie woli, wady oświadczenia woli, umowa, warunek /termin, przedstawicielstwo, przedawnienie); Prawo rzeczowe: pojęcie i rodzaje rzeczy, prawo rzeczowe a prawo obligacyjne, własność (treść, nabycie i utrata, współwłasność), użytkowanie wieczyste, prawa rzeczowe ograniczone (m.in. użytkowanie, służebności, zastaw) , ochrona praw rzeczowych, posiadanie; Zobowiązania, zobowiązanie, dług/wierzytelność, odpowiedzialność, świadczenie, część ogólna prawa zobowiązań – przegląd i podstawowe pojęcia, zobowiązania umowne, bezpodstawne wzbogacenie, czyny niedozwolone, sprzedaż, pożyczka (użyczenie), darowizna, umowa o dzieło, umowa zlecenia, najem i dzierżawa; Prawo rodzinne i spadkowe; Prawo pracy; Regulacja prywatnoprawna obrotu gospodarczego – wybrane zagadnienia: regulacja stosunków gospodarczych, prowadzenie działalności gospodarczej, spółka cywilna i jej znaczenie w obrocie gospodarczym, prawo spółek (Kodeks Spółek Handlowych), spółki osobowe, spółka jawna , spółka komandytowa, spółka

30

1

komandytowo-akcyjna, spółka partnerska, spółki kapitałowe, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka akcyjna; Prawo międzynarodowe prywatne: pojęcie, przedmiot źródła, normy kolizyjne, rozwiązania kolizyjne w prawie polskim – przegląd, statut osoby, osoba fizyczna: zasada właściwości prawa ojczystego, osoby prawne, statut rodzinny i spadkowy, statut rzeczowy, statut obligacyjny, wybór prawa – pojęcie, zakres stosowania, prawo właściwe dla, zobowiązań umownych, jednostronne czynności prawne, forma czynności prawnych, statut deliktowy i bezpodstawnego wzbogacenia. Efekty kształcenia: zrozumienie prawa cywilnego, nabycie umiejętności rozróżniania praw cywilnych: rzeczowych, kapitałowych; regulacji gospodarczych.

2. Ekonomii

Wstęp do mikroekonomii

Treści kształcenia: Problemy wyboru ekonomicznego na podstawie analizy granicy możliwości produkcyjnych – rzadkość i ograniczoność zasobów, koszt alternatywny. Analiza zagadnień związanych z funkcjonowaniem rynku – podaż, popyt, równowaga rynkowa oraz ingerencja rządu w ceny .Interpretacja ekonomiczna i zastosowanie w praktyce analizy współczynników elastyczności popytu i podaży. Omówienie podstawowych zagadnień związanych z funkcjonowaniem konsumenta i przedsiębiorstwa na rynku. Analiza decyzji ekonomicznych konsumenta przy występujących ograniczeniach dochodowych i w warunkach zmieniających się cen oraz popyt niefunkcjonalny – efekt owczego pędu, snobizmu i demonstracji konsumpcji. Funkcjonowanie przedsiębiorstwa na rynku wraz z omówieniem funkcji produkcji i kosztów produkcji, analiza utargów, zysku/ straty i modeli cenowych na rynku konkurencji doskonałej, monopolu, oligopolu i konkurencji monopolistycznej. Analiza rynków czynników produkcji. Efekty kształcenia: Zapoznanie studentów z podstawowymi narzędziami analizy ekonomicznej, umiejętność analizowania i rozwiązywania zagadnień związanych z podejmowaniem optymalnych decyzji ekonomicznych przez poszczególne podmioty w gospodarce w warunkach różnych rynków konkurencyjnych oraz rynków czynników produkcji. W trakcie zajęć z mikroekonomii student powinien zapoznać się z prostymi modelami teoretycznymi, które należy wykorzystać w rozważaniu różnych wariantów decyzyjnych, szczególną uwagę zwraca się na połączenie teorii i jej zastosowań z w gospodarce.

30

Wstęp do makroekonomii

Treści kształcenia: Problematyka makroekonomia: Produkcja i wzrost, inflacja, bezrobocie. Gospodarka rynkowa - co to jest rynek, rynkowy mechanizm alokacyjny. Rachunek dochodu narodowego: Majątek i dochód /zasób-strumień/, mierzenie dochodu, produkt krajowy brutto i produkt narodowy brutto, dochód do dyspozycji. Ujęcie od strony wydatków i od strony dochodów. Konsumpcja, oszczędności, inwestycje. Ruch okrężny dochodu narodowego, rola gospodarstw domowych, firm, rynków kapitału, siły roboczej i dóbr. Pieniądz i system bankowy: Definicja pieniądza, rodzaje pieniądza, funkcje pieniądza. System bankowy - rodzaje banków, funkcje banków i innych instytucji quasi bankowych, bank centralny. Rynki finansowe, giełda, akcje i obligacje. Popyt na pieniądz- podaż pieniądza. Narzędzia polityki pieniężnej - stopa procentowa, operacje otwartego rynku, rezerwy obowiązkowe banków komercyjnych. Równowaga na rynku pieniężnym. Państwo w gospodarce: Budżet państwa /centralny i budżety terenowe/ - dochody i wydatki państwa. Deficyt budżetowy, dług publiczny. System podatkowy państwa. Transfery, renty i subwencje. Ograniczenia budżetowe, krzywa Laffera. Dobra publiczne. Polityka fiskalna. Państwo czy rynek: Tak zwane niedoskonałości rynku. Korzyści i niekorzyści zewnętrzne. Interwencjonizm, etatyzm, planowanie centralne. Ujęcie klasyczne, monetarystyczne i keynesowskie /ogólnie/. 6/ Inflacja i bezrobocie. Cykl koniunkturalny. Inflacja i bezrobocie. Cykl koniunkturalny: Mierzenie inflacji. Przyczyny inflacji. Rodzaje inflacji. Rodzaje bezrobocia, przyczyny bezrobocia. Krzywa Phillipsa. Skuteczność walki z bezrobociem. Teorie cyklu koniunkturalnego. Polityka antycykliczna. Wzrost gospodarczy. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia kategorii ekonomicznych; opisu i interpretacji zjawisk ekonomicznych i procesów gospodarczych; rozumienia zasad działania głównych podmiotów gospodarujących - gospodarstw domowych, przedsiębiorstw, państwa; rozumienia roli cen i pieniądza w gospodarce; rozumienia istoty inflacji, bezrobocia i globalizacji; wykorzystywania narzędzi analizy ekonomicznej do rozwiązywania problemów ekonomicznych

30

Społeczne podstawy gospodarki

Treści kształcenia: Podstawy organizacji gospodarki: koncepcja człowieka ekonomicznego i socjologicznego, koncepcje mieszane, weberyzm i postweberyzm, władza, konflikt, nauka i technika, instytucje, organizacje, modele instytucjonalizacji; Narodziny kapitalizmu, podstawowe koncepcje kapitalizmu, różnorodność kapitalizmu; Rozwój społeczno-gospodarczy, główne siły napędowe, czynniki i bariery rozwoju; Teoria industrializacji socjalistycznej, państwo a gospodarka, role państwa – państwo rozwojowe, państwo socjalne; Welfare state – opis, rodzaje, argumenty za i przeciw; Podstawowe dobra publiczne, dystrybucja dóbr; Stosunki pracy –

30

2

konflikt a kooperacja, podstawowe teorie – liberalizm klasyczny, kooperacja, korporacjonizm, systemy neo-neo; Człowiek i własność- wymiary własności: ekonomiczny, polityczne, socjologiczny; Perspektywy postsocjalistyczne, postkapitalistyczne; Koncepcje sprawiedliwości społecznej, wolność i równość; Transformacja postsocjalistyczna, teorie konwergencji, globalizacja, ponadnarodowe koncerny a prawa socjalne, kultury kapitalizmu; Przyszłość kapitalizmu- integracja gospodarcza a konflikty społeczne i kulturowe. Efekty kształcenia – umiejętność rozumienia zachodzących współcześnie procesów gospodarczych, znaczenie zjawisk ekonomicznych dla życia społecznego i podejmowanych decyzji politycznych, role wolności jednostki wobec procesów globalizacji, rozumienie różnic w rozwoju różnych części świata. W trakcie zajęć student powinien uzyskać wiedze i umiejętność trafnego oceniania decyzji korporacji, państw, interesów grupowych.

3. Demografia (ISM) Treści kształcenia: Obszar zainteresowań, źródła danych, badania procesów demograficznych. Metody analiz demograficznych - analiza przekrojowa i kohortowa. Rozwój demograficzny, teoria przejścia demograficznego, drugie przejście demograficzne. Proces zawierania i rozpadu małżeństw, dzietność, umieralność, migracje - pomiar i analiza. Rodzina i gospodarstwo domowe. Prognozowanie demograficzne. Demograficzne uwarunkowania rynku pracy i gospodarki publicznej. Polityka ludnościowa. Zmiany struktur demograficznych i społecznych w Polsce, w Europie i na świecie. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia istoty procesów demograficznych; stosowania metod pomiaru i analizy procesów ludnościowych; oceny sytuacji demograficznej na świecie; oceny głównych prawidłowości zmian demograficznych

30

4. Statystyka Treści kształcenia: Dane statystyczne. Podstawowe miary statystyczne: średnia, dominanta, mediana, wariancja. Zmienna losowa, podstawowe rozkłady zmiennych losowych. Analiza współliniowości. Metody badania korelacji i regresji. Analiza dynamiki zjawisk. Podstawy rachunku prawdopodobieństwa. Wnioskowanie statystyczne, estymacja parametrów, weryfikacja hipotez. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: analizowania i interpretowania danych statystycznych; stosowania podstawowych metod i narzędzi statystyki opisowej; wnioskowania statystycznego; stosowania metod statystycznych w analizie problemów z obszaru stosunków międzynarodowych

30

5. Nauki o państwie

Wstęp do nauki o państwie

Treści kształcenia: Geneza i ewolucja państwa: Źródła posłuszeństwa, Państwo tradycyjne, Suwerenność władcy, Państwo narodowe, Cechy definicyjne państwa; Państwo i świat: Równowaga sił w stosunkach międzynarodowych, System bipolarny, Państwo i sąsiedzi. Geopolityka, Wojna, Zmierzch czy niezastępowalność państwa narodowego; Struktura państwa: Państwo jednolite, konfederacja, federacja, Centralizacja i decentralizacja, Władza państwowa, Podział władz państwowych, Sektor publiczny, Państwo a społeczeństwo obywatelskie; Modele dystrybucji władzy: Pluralizm, Eliotyzm, Korporatyzm, Kwestia publiczna; Państwo i gospodarka: Trochę historii, Rola państwa w gospodarce współczesnej, Czynniki wyznaczające rolę państwa w gospodarce; Spory teoretyczne i praktyka; Systemy społeczno – gospodarcze. Ich cechy i kryteria wyodrębnienia: Pojęcie systemu społeczno – gospodarczego , Kryteria oceny i porównań: władza, własność, decyzje, Wzrost gospodarki, PKB, Postęp techniczny, Rozwój kapitału ludzkiego, Zdolność zatrudnienia siły roboczej, Podział dochodu narodowego, Konwergencja; Cykle polityczne i cykle gospodarcze: Teorie cykli wyborczych, Cykle Kondratiewa, Dobrobyt zbiorowy, szczęście jednostki; Aktywność obywatelska: Formy aktywności politycznej, Psychologiczne uwarunkowania, Sytuacyjne uwarunkowania, Aktywność i bierność wyborcza; Myślenie polityczne: Próba definicji, Jak biegną myśli polityczne, Podstawy myślenia politycznego, Systematyczne źródła błędów; Autorytaryzm: Pojęcia autorytaryzmu, Autorytaryzm w Polsce, Źródła autorytaryzmu, Poglądy i preferencje polityczne osób autorytarnych, Autorytaryzm prawicowy czy lewicowy? Racjonalność obywateli: Racjonalne podstawy wyborów politycznych, Psychologiczne ograniczenia racjonalności, Racjonalni czy nieracjonalni? Idee polityczne – tradycja liberalna: Liberalizm – główne idee (Locke, Monteskiusz, Constant, John S. Mill); Idee polityczne – tradycja konserwatywna: Konserwatyzm – główne idee (Burke, de Maestro, De Tocqueville – godzenie liberalizm – konserwatyzm); Idee współczesne – liberalizm i konserwatyzm: Społeczeństwo otwarte K.K. Poppera, Ład spontaniczny F. von Hayka, Sprawiedliwość J. Rawlsa, Pluralizm I. Berlina, Spór J. Graya, Pragmatyzm liberalny R. Rorty’ego, Obecność wroga wg C.Schmitta, Powrót ponad historią: Leo Strauss, Eva Voegelin, Allan Bloom, Klasyczny konserwatyzm reaktywowany M. Oakeshotta. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia istoty i natury państwa; oceny i analizy ewolucji państwa; rozumienia roli państwa w cywilizacyjnym rozwoju społeczeństw; analizowania zmian funkcji państwa; rozumienia

60

3

modeli ustrojowych państw współczesnych; rozumienia instytucji i mechanizmów władzy współczesnych państw

6. Historii stosunków międzynarodowych

Historia stosunków międzynarodowych i

polityczna Europy (WDINP)

Treści kształcenia: Geneza i ewolucja stosunków międzynarodowych. Epoka Kongresu Wiedeńskiego i Świętego Przymierza (1815 -1870) - ukształtowanie i funkcjonowanie systemu po Kongresie Wiedeńskim. Stosunki międzynarodowe w -Ameryce Pł. i Pd. Zmierzch Świętego Przymierza i nowe podziały w Europie. Epoka kolonialno-imperialna (1870 - 1918): zjednoczenie Niemiec oraz Włoch - wpływ na stosunki międzynarodowe. Stosunki międzynarodowe w końcu XIX wieki i na początku XX wieku na zachodniej półkuli, Dalekim Wschodzie oraz w Afryce. I Wojna Światowa. Świat przed I Wojną Światowa. Mocarstwa europejskie ich polityka, pola konfliktu, rywalizacja pozaeuropejska. Przyczyny wybuchu wojny, wzrost roli państwa, polityczne i społeczne następstwa wojny; ład powersalski. Konferencja w Wersalu, jej znaczenie i postanowienia; nowa mapa Europy; powojenna rola mocarstw, problem Niemiec, rewizjonizm powersalski; rewolucja w Rosji i jej konsekwencje; Powojenne wyzwania dla demokracji, jej pierwsze niepowodzenia, rozczarowanie porządkiem demokratycznym a polityczne skutki wojny, kryzys gospodarczy i jego konsekwencje polityczne; Faszyzm, narodowy socjalizm, komunizm. Pojęcie faszyzmu i narodowego socjalizmu (nazizmu), źródła sukcesów, systemy autorytarne, podobieństwa i różnice reżimów niedemokratycznych. Komunizm w ZSRR i Europie. Dyktatura Stalina; II Wojna Światowa. Przyczyny, układ sił, wojna totalna, holocaust i represyjność systemów okupacyjnych, ruch oporu; Polityczny finał II wojny. Konferencje w Jałcie i Poczdamie, system pojałtański, problem Niemiec; Europa środkowo-wschodnia po zakończeniu wojny. Stalinizm i uzależnienie od ZSRR, sowietyzacja, represje, polityka gospodarcza; Zimna wojna. Powstanie bloków polityczno-militarnych, przejawy konfliktów i rywalizacji; rola propagandy; Destalinizacja i rok 1956.Znaczenie XX Zjazdu KPZR, przemiany w bloku komunistycznym, powstanie węgierskie, reakcje Zachodu; Znaczenie dekolonizacji dla Europy Zachodniej. Rozkład imperium brytyjskiego; modele dekolonizacji: Wlk. Brytania i Francja; Suez 1956 - jako klęska europejskiego kolonializmu; Lata 60-te na Zachodzie i w bloku komunistycznym. Rok 1968, Praska Wiosna, stosunki radziecko-chińskie, osłabienie przywództwa Moskwy w bloku wschodnim; Polityka koegzystencji i konferencja w Helsinkach. Niemiecka Ostpolitik, polepszenie w stosunkach Wschód-Zachód; "trzeci koszyk", ruchy dysydenckie; Życie polityczne w Europie Zachodniej w latach 70 i 80 tych. Upadek dyktatur w Hiszpanii i Portugalii; integracja, opory wobec procesu unifikacji Europy; państwo opiekuńcze; partie polityczne. Media i ich znaczenie w życiu politycznym; Kryzys i upadek systemu komunistycznego. Przyczyny, sytuacja w ZSRR; "jesień ludów" w Europie środko-wschodniej; zjednoczenie Niemiec; nowa mapa europejskiej części b. ZSRR; konflikt w Jugosławii. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia i interpretacji zmian procesu historycznego; wykorzystywania doświadczenia historycznego we współczesności; rozumienia znaczenia historii w polityce państw. oraz stosunkach międzynarodowych.

60

7. Geografia polityczna i

ekonomiczna (WGiSR)

Treści kształcenia: Początki i kierunki rozwoju geografii politycznej i ekonomicznej. Założenia metodologiczne, treści, zakres i cele geografii politycznej i ekonomicznej. Związek geografii politycznej i ekonomicznej z innymi naukami. Środowisko geograficzne a zjawiska polityczne i ekonomiczne - wzajemne relacje. Geopolityka. Główne szkoły i teorie geopolityki. Wpływ geopolityki na rozwój geografii politycznej. Interpretacja zjawisk i procesów politycznych w kontekście czynnika geograficznego. Jednostki geopolityczne na mapie świata - państwa i terytoria. Terytoria powiernicze, kolonialne i niekolonialne. Dynamika zmian na mapie świata. Obszar i granice państw. Granica - rodzaje, funkcje. Zmienność granic. Obszary, granice morskie, granice powietrzne. Procesy internacjonalizacji życia politycznego i gospodarczego. Współzależności międzynarodowe. Problemy globalne współczesnego świata - hierarchia, dynamika zmian. Rasy i narody. Mniejszości narodowe. Języki na świecie. Religie i wyznania. Migracje - przyczyny i konsekwencje. Problemy żywnościowe świata. Geografia zadłużenia międzynarodowego. Geografia współczesnych konfliktów międzynarodowych. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia zagadnień z zakresu geografii politycznej i ekonomicznej; interpretacji mapy politycznej i gospodarczej świata; rozumienia przyczyn i konsekwencji współczesnych światowych problemów środowiskowych, narodowościowych i społecznych

30

8. Polityki

4

gospodarczej

Teoria europejskiej integracji gospodarczej

w kontekście międzynarodowego

systemu handlowego (WTO)

Treści kształcenia: Teoria unii celnej i strefy wolnego handlu: statyczna analiza skutków handlowych (efekt kreacji i przesunięcia handlu) analiza w ramach równowagi cząstkowej i ogólnej, rozkład korzyści w zależności od stosowanej polityki handlowej; Dynamiczne (długookresowe) skutki utworzenia unii celnej: korzyści skali (analiza cząstkowa w zależności od wyjściowej struktury produkcji), wzrost konkurencji i postęp techniczny, zwiększenie efektywności menedżerskiej; Zewnętrzna polityka handlowa i wspólny rynek rolny: zewnętrzna polityka handlowa: protekcjonizm uwarunkowany: polityka anty-dumpingowa i anty-subwencyjna i klauzule ochronne, wspólny rynek rolny (specyficzne instrumenty polityki rolnej, sposób organizacji rynku: ceny wewnętrzne a poziom protekcji, specyficzne instrumenty wspólnej polityki rolnej: porównanie skutków stosowania ceł, subwencji eksportowych, gwarancji cenowych, kwot importowych, kwot produkcyjnych; Teoria wspólnego rynku: tradycyjna analiza neoklasyczna przepływu czynników produkcji przy doskonale funkcjonujących rynkach (rozkład korzyści), analiza rynku siły roboczej przy niepełnym zatrudnieniu i występowaniu barier w przepływie czynników, Korzyści z integracji rynków kapitałowych; Przykładowe badania empiryczne skutków integracji handlowej: Model Armingtona, Szacunki Komisji Europejskiej (Baldwina, Francoisa, Portesa) i UKIE (analiza sektorowa). Historia powstania GATT (Układu Ogólnego ws. Taryf Celnych i Handlu) i podstawowe zasady tej organizacji (KNU, niedyskryminacja, wzajemność koncesji): Ogólny przegląd porozumień Rundy Urugwajskiej. Polska w GATT; Cła jako główny instrument polityki handlowej: regulacje dotyczące cel w ramach GATT/WTO: Historia liberalizacji handlu w czasie negocjacji wielostronnych w ramach GATT w latach 1947-94; Ograniczenia ilościowe w imporcie (art. XI: znacznie "dobrowolnych" ograniczeń eksportowych i Porozumienia Tekstylnego. Klauzule ochronne przed nadmiernym importem: rola art. XIX GATT i ograniczeń związanych z nierównowagą bilansu płatniczego; Subsydia i cła wyrównawcze: mechanizm ekonomiczny i regulacje w ramach WTO; Specyfika instrumentów stosowanych w handlu rolnym: Porozumienie rolne WTO (koncepcja "taryfikacji", redukcje stawek celnych i subsydiowania); Dumping i cła anty-dumpingowe: mechanizmy i regulacje w ramach WTO; Układ Ogólny ws. Handlu Usługami (GATS) oraz porozumienie TRIPS i TRIMS. Rozwiązywanie sporów w międzynarodowej polityce handlowej; Regionalna integracja gospodarcza w świetle zasad GATT/WTO. Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: rozumienia podstawowych pojęć i narzędzi polityki gospodarczej; rozumienia znaczenia polityki gospodarczej w różnych systemach gospodarczych; rozumienia współzależności między makroekonomiczną polityką stabilizacyjną a polityką rozwoju w warunkach współczesnych wymagań rozwojowych

30

Dalsze przedmioty podstawowe:

Socjologia ogólna Treści kształcenia: Socjologia jako nauka o "procesach ukrytych": przedmiot, zadania, subdyscypliny, metody; Socjologia jako sposób myślenia; Psychologiczne podstawy nauki o społeczeństwie; Podstawowe pojęcia socjologiczne; Ład społeczny, ład instytucjonalny, struktura społeczna; Kulturowe podstawy ładu społecznego, typy ładu społecznego; Główne teorie socjologiczne- do dwudziestego wieku; Główne teorie socjologiczne - pierwsza połowa dwudziestego wieku; Główne współczesne teorie socjologiczne; Kultura masowa, społeczeństwo masowe, anomia społeczna; Kryzys współczesnego społeczeństwa; Rodzina, młodzież; Edukacja, wychowanie; Główne metody, badań socjologicznych.

30

Wstęp do antropologii ogólnej

Treści kształcenia: Europa jako obszar badań antropologicznych: koncepcje Europy; historyczne podziały Europy i ich charakter; Antropologia jej podstawowe problemy (antropologia, etnologia, etnografia). Osadzenie antropologii i teorii antropologicznej w naukach społecznych. Różnica pomiędzy pozytywistycznym a interpretującym modelem nauki; `Grand Theories' w antropologii - ewolucjonizm, dyfuzjonizm, funkcjonalizm i strukturalizm (podstawowe pojęcia powyższych teorii i ich zastosowanie do analizy zjawisk kultury i społeczeństwa (dziedziczenie, dobór i selekcja naturalna; krąg kulturowy, funkcja, instytucja, potrzeba; język, struktura, opozycja binarna - relacje strukturalne: metafora, metonimia, analogia; Obiekty i pojęcia antropologii (np. społeczeństwo i

60

5

jego struktura: rasa, klasa, płeć, wiek, wymiana, wzajemność i konsumpcja: ekonomia rynkowa i ekonomia moralna; władza i jej legitymizacja: źródła władzy, kontrola i opór, użycie tradycji do legitymizowania władzy; pokrewieństwo powinowactwo i przynależność: rodzina; rytuały i celebrowanie: religia, religie światowe, ryty przejścia - inicjacja, sacrum/profanum, tabu, sekularyzacja, fundamentalizm); Metody badań antropologicznych (np. obserwacja uczestnicząca, analiza sieci (wymian) [network analysis], metoda biograficzna, metoda porównawcza) i subdyscypliny antropologii (np. antropologia symboliczna, antropologia ekonomiczna, antropologia ekologiczna, antropologia prawna).

ogółem: 495

B.

GRUPA TREŚCI KIERUNKOWYCH

Treści kształcenia w zakresie:

1. Międzynarodowych stosunków

kulturalnych

Międzynarodowe stosunki kulturalne

Treści kształcenia: Celem zajęć jest ukazanie miejsca i roli kultury w stosunkach międzynarodowych i wprowadzenie słuchaczy w zagadnienia międzynarodowych stosunków kulturalnych w ujęciu teoretycznym, instytucjonalnym i problemowym. Zajęcia są poświęcone uszczegółowieniu kwestii teoretycznych związanych z pojęciami kultury, tożsamości kulturowej i dziedzictwa kulturowego, a także zapoznaniu studentów z problematyką instytucjonalizacji międzynarodowych stosunków kulturalnych w wymiarze europejskim i światowym, ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień ochrony dziedzictwa kulturowego i przepływu dóbr kultury. W ramach zajęć analizowana jest szczegółowo działalność UNESCO, Rady Europy i Unii Europejskiej w sferze kultury. Prześledzenie 68, historii zaangażowania Wspólnot w dziedzinę kultury, szczegółowa analiza kolejnych generacji programów kulturalnych Wspólnoty i omówienie różnych modeli zarządzania kulturą w krajach członkowskich UE ułatwią słuchaczom zrozumienie specyfiki polityki kulturalnej UE na tle innych polityk wspólnotowych. Innym wymiarem międzynarodowych stosunków kulturalnych analizowanym w ramach zajęć jest rola kultury w polityce zagranicznej państw, czyli problematyka zagranicznej polityki kulturalnej państw i dyplomacji kulturalnej. Osobno omawianym na zajęciach tematem jest udział Polski w międzynarodowych stosunkach kulturalnych, ze szczególnym uwzględnieniem zaangażowania Polski w działania instytucji międzynarodowych i jej uczestnictwa w programach UE w dziedzinie kultury. Innym analizowanym w tej części zagadnieniem jest kwestia restytucji polskich dóbr kultury po II Wojnie Światowej w specyficznym kontekście przemieszczeń dóbr kultury w Europie Środkowej i Wschodniej. Słuchacze zapoznają się także z wybranymi aspektami polskiej dyplomacji kulturalnej na przykładzie działań Instytutu Adama Mickiewicza i polskich instytutów kulturalnych w Europie i w USA. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia specyfiki międzynarodowych stosunków kulturalnych; oceny zjawisk kulturalnych w aspekcie międzynarodowym; rozumienia działalności międzynarodowych instytucji kulturalnych.

30

2. Międzynarodowych stosunków politycznych

Międzynarodowe

stosunki polityczne Treści kształcenia: Uniwersalizm systemu Narodów Zjednoczonych: Geneza ONZ, Cele, zasady i członkostwo Organizacji, Główne organy, zasady głosowania i kompetencje ZO oraz RB, Charakter prawny i funkcje Organizacji, Karta NZ a Pakt Ligi

60

6

Narodów, Odpowiedzialność RB za pokój i bezpieczeństwo międzynarodowe, Akcje i operacje ONZ, Próby reform, Ocena efektywności ONZ, Karta NZ; Problemy regulacji międzynarodowych stosunków politycznych: Rola międzynarodowych norm prawnych i politycznych, procesy kodyfikacyjne, funkcje i skuteczność, Deklaracja zasad prawa międzynarodowego z 1970 roku i Deklaracja zasad KBWE z 1975 roku, Współczesne reżimy międzynarodowe i ich znaczenie; Spory i konflikty międzynarodowe: Systematyka sporów i konfliktów, Przyczyny oraz sposoby przejawiania się sporów i konfliktów międzynarodowych, Stosowanie siły w regulowaniu sporów międzynarodowych, Pokojowe regulowanie sporów międzynarodowych, Rola sądownictwa międzynarodowego w regulowaniu sporów; Stosunki dyplomatyczne i konsularne: Organy państwa w stosunkach międzynarodowych, Pojęcie służby zagranicznej, służby dyplomatycznej i służby konsularnej, Normy regulujące stosunki dyplomatyczne i stosunki konsularne, Prawo legacji i prawo konsulatu, Funkcje misji dyplomatycznej i misji konsularnej, Klasy szefów misji i procedencja, Korpus dyplomatyczny i korpus konsularny, Przywileje i immunitety dyplomatyczne i konsularne; Problem niemiecki w stosunkach międzynarodowych po II wojnie światowej: Definiowanie problemu niemieckiego po II wojnie światowej, Od podziału do zjednoczenia Niemiec, Podstawowe regulacje prawne w odniesieniu do Niemiec, Nowe role międzynarodowe Niemiec; Procesy transformacji ładu środkowoeuropejskiego po „zimnej wojnie”: Blokowe uwarunkowania bezpieczeństwa po II wojnie światowej, Przemiany polityczno-ustrojowe w okresie Jesieni Ludów 1989 roku, Rozpad ZSRR i jego konsekwencje, Poszukiwanie nowych rozwiązań w dziedzinie bezpieczeństwa, Procesy integracyjne oraz adaptacja państw Europy Środkowej i Wschodniej do wyzwań cywilizacyjnych XXI wieku; Wspólnota atlantycka w stosunkach międzynarodowych: Geneza systemu bezpieczeństwa euroatlantyckiego, Postanowienia traktatowe (casus foederis), struktura, ewolucja członkostwa, Przeobrażenia doktrynalno-strukturalne NATO po zakończeniu zimnej wojny; Bezpieczeństwo i współpraca w Europie: Geneza procesu paneuropejskiego, Przebieg i funkcje KBWE w okresie konfrontacji Wschód – Zachód, Akt Końcowy KBWE i kolejne dokumenty, Instytucjonalizacja procesu paneuropejskiego i przekształcenia w latach 90. XX wieku, Funkcje OBWE. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia istoty politycznego charakteru stosunków międzynarodowych; opisu politycznych form realizacji stosunków międzynarodowych; politycznego myślenia i działania.

3. Międzynarodowych stosunków gospodarczych

Międzynarodowe stosunki gospodarcze

Treści kształcenia: Gospodarka światowa i międzynarodowy podział pracy; Pojęcie i powstawanie gospodarki światowej; tradycyjny międzynarodowy podział pracy, przemiany w gospodarce światowej w XX wieku, Instytucjonalizacja gospodarki po II wojnie: rola systemu IMF-GATT; Model D. Ricardo; Założenia modelu, równowaga ogólna w jednym kraju, koszty absolutne Smitha, koszty względne Ricardo, nieobserwowalność całkowitej specjalizacji produkcji, model wielu towarów, (określenie względnych płac), testowanie modelu ricardiańskiego; Model Heckschera-Ohlina (H-O); założenia modelu 2x2x2, definicje obfitości czynników produkcji, sformułowanie teorii, korzyści z wymiany, model H-O przy niemobilnych czynnikach produkcji; Ekonomiczne konsekwencje modelu (H-O); Twierdzenie Stolpera-Samuelsona, teoremat Samuelsona, nieobserwowalność wyrównywania się cen czynników produkcji, długookresowe skutki handlu, dobrobytowe skutki handlu, handel a wzrost gospodarczy, model równowagi ogólnej; Paradoks Leontiefa i wybrane alternatywne teorie handlu Test Leontiefa, próby wyjaśnienia paradoksu Leontiefa, teorie neoczynnikowe i neotechnologiczne, ujęcie Lindera, teorie popytowo-podażowe; Instrumenty polityki handlowej: cła; Rodzaje cel, analiza w ramach równowagi cząstkowej, wpływ na poziom dobrobytu, kraj duży i mały, analiza w ramach równowagi ogólnej, optymalna taryfa celna; Ekonomia polityczna polityki handlowej; Tradycyjne argumenty za i przeciwko protekcjonizmowi, nowoczesne argumenty przemawiające za protekcjonizmem (niedoskonałości rynku, efekty zewnętrzne, strategiczna polityka handlowa), wpływ polityki handlowej na podział dochodu narodowego, główne zasady systemu GATT-WTO; Rachunki bilansu płatniczego; Dochód narodowy w gospodarce otwartej, Dochód narodowy a dług wewnętrzny i zewnętrzny, bilans płatniczy i jego pozycje, bilans obrotów bieżących i kapitałowych, saldo błędów i opuszczeń, pojęcia deficytu bilansu płatniczego; Kursy walutowe; Rodzaje kursów walutowych, poziom i wahania kursu walutowego, Czynniki określające poziom kursu walutowego: stopy procentowe, polityka pieniężna, poziom mobilności kapitału; Czynniki określające poziom kursu: c.d.; Rola stopy procentowej,

30

7

znaczenie różnic poziomu cen: prawo jednej ceny i teoria parytetu siły nabywczej w wersji bezwzględnej i względnej (PPP), realny kurs walutowy i jego wpływ na konkurencyjność handlową gospodarki; Bilans płatniczy a poziom kursu walutowego; Trudności z weryfikacją teorii PPP, dobra nie będące przedmiotem wymiany międzynarodowej; Podejście elastycznościowe i podejście absorpcyjne do bilansu handlowego i obrotów bieżących; Prosty model keynesowski w małej gospodarce otwartej; Równowaga w gospodarce, mnożnik wydatków rządowych, wpływ wydatków rządowych na bilans obrotów bieżących, wpływ wzrostu eksportu na dochód i bilans obrotu bieżących; Systemy walutowe; System waluty złotej: Reguły gry i sterylizacja w systemie waluty złotej, upadek systemu waluty złotej, system z Bretton Woods: upadek i przyczyny słabości: teoretyczne wady systemu kursów stabilnych; System płynnych czy stałych kursów walutowych; Zalety systemu kursu płynnych; funkcjonowanie systemu w latach 70-tych i 80-tych; Argumenty przeciwko systemowi kursów płynnych: dyscyplina, spekulacja kursowa. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia istoty mechanizmów ekonomicznych działających w sferze międzynarodowych stosunków gospodarczych; rozumienia reguł (zasad) prowadzenia polityki handlowej.

4. Prawa międzynarodowego publicznego

Prawo międzynarodowe

publiczne

Treści kształcenia: Zagadnienia wstępne. Prawo międzynarodowe jako system prawny. Cechy odrębne prawa międzynarodowego w porównaniu z prawem wewnętrznym. Rodzaje zobowiązań międzynarodowych. Pojęcie suwerenności państwowej. Luki w prawie międzynarodowym (zasada non liquet), analogia; Podmioty prawa międzynarodowego – zagadnienia wstępne. Klasyfikacja podmiotów. Zdolność prawna a zdolność do czynności prawnych. Podmiotowość państw, organizacji międzynarodowych i jednostek – porównanie; Pojęcie państwa w prawie międzynarodowym. Trójelementowa definicja państwa. Pojęcie terytorium państwowego i zakres zwierzchnictwa terytorialnego. Zasada utipossidetis. Granice państwowe i zasady ich wyznaczania; Zwierzchnictwo personalne państwa. Prawo do samostanowienia. Pojęcie obywatelstwa i zasady jego regulacji. Ochrona dyplomatyczna i konsularna. Ochrona mniejszości, wzajemne prawa i obowiązki mniejszości i państwa. Status prawny cudzoziemców. Ochrona uchodźców – konwencja genewska z 1951 roku, system prawny UE; Władza państwowa. Sytuacja prawna organów państwa w prawie międzynarodowym. Problematyka przywilejów i immunitetów głowy państwa, szefa rządu i ministra spraw zagranicznych. Sprawy Krenza, Pinocheta, Yerodii. Struktura państwa (unitarna/federalna) i jej wpływ na sytuację prawną państwa w stosunkach międzynarodowych; Zmiany terytorialne pomiędzy państwami. Ciągłość i identyczność państwa. Sukcesja państwa i rządu. Uznanie państwa i rządu – konstrukcja deklaratywna i konstytutywna. Uznanie de iure i de facto. Obowiązek uznania, skutki uznania; Podstawowe zagadnienia prawa dyplomatycznego i konsularnego. Przywileje i immunitety dyplomatyczne i konsularne; Podmiotowość prawna organizacji międzynarodowych. Definicja organizacji międzynarodowej – opinia MTS w sprawie Bernadotte’a. Najważniejsze zagadnienia organizacji międzynarodowych: członkostwo, organy, uprawnienia prawotwórcze; Źródła prawa międzynarodowego – art.38 Statutu MTS. Podstawowe zagadnienia prawa zwyczajowego. Formowanie zwyczaju – orzeczenie MTS w sprawie szelfu kontynentalnego Morza Północnego. Zwyczaj a umowa międzynarodowa. Zwyczaje uniwersalne, regionalne, bilateralne; Pojęcie umowy międzynarodowej. Zawieranie, stosowanie i wygaśnięcie umowy międzynarodowej. Wykładnia umów. Umowa a państwa trzecie. Nieważność umów; Stosowanie prawa międzynarodowego w polskim systemie prawnym; Podstawowe zasady odpowiedzialności państwa w prawie międzynarodowym. Naruszenie prawa międzynarodowego i zasady atrybucji aktu państwu. Odpowiedzialność za działania osób prywatnych. Okoliczności wyłączające odpowiedzialność. Pojęcie indywidualnych środków odwetowych (countermeasures). Odpowiedzialność za naruszenie norm bezwzględnie obowiązujących. Uprawnienia państwa poszkodowanego. Reparacje w prawie międzynarodowym: restytucja, odszkodowanie, satysfakcja; Rozstrzyganie sporów międzynarodowych. Sądownictwo międzynarodowe. Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości, Międzynarodowy Trybunał Praw Człowieka, Międzynarodowy Trybunał Karny; Zasady użycia siły w prawie międzynarodowym; Ochrona praw człowieka – podstawowe zasady, Europejska Konwencja Praw Człowieka. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: posługiwania się pojęciami i terminologią z zakresu prawa międzynarodowego publicznego; rozumienia mechanizmów działania prawa międzynarodowego; rozumienia roli prawa międzynarodowego we współczesnych stosunkach międzynarodowych oraz w polityce zagranicznej i wewnętrznej Polski.

30

8

5. Współczesnych systemów politycznych

Europejskie Systemy polityczne

Treści kształcenia: Celem przedmiotu jest zapoznanie słuchaczy z koncepcją systemu politycznego, jego elementami, a następnie - w ujęciu statycznym i porównawczym – z wybranymi systemami politycznymi państw. Kurs rozpoczyna się od krótkiego przedstawienia idei państwa i jego powinności zarówno na arenie politycznej, jak i wobec jego obywateli. System polityczny przedstawiony jest jako mechanizm zarządzania państwem. W dużym szczególe dyskutowane są elementy systemu politycznego oraz konieczność uzyskania balansu pomiędzy kompetencjami instytucji stanowiących system. Następnie omawiane są typologie systemów politycznych, by w końcu kursu przejść do omawiania systemów politycznych wybranych państw. Oprócz pięciu systemów klasycznych, omawiane są także systemy polityczne państw o największych wpływach na politykę światową. W części podsumowującej kursu pokazane są w perspektywie porównawczej zagadnienia dotyczące sposobów konstruowania systemu politycznego. Kurs obejmuje: Zadania państwa; Teorie legitymizowania władzy państwowej i klasyfikacja państw; Elementy systemu politycznego Klasyfikacja systemów politycznych; System polityczny USA; System polityczny Wielkiej Brytanii; System polityczny RFN; System polityczny Francji; System polityczny Włoch; System polityczny Szwajcarii; Polski system polityczny; System polityczny Rosji; System polityczny Chin Rola głowy państwa w ujęciu komparatywnym; Rola parlamentu w ujęciu komparatywnym; Efektywność systemu politycznego. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia systemów politycznych państw; analizowania i porównywania systemów politycznych; wykorzystywania wiedzy z zakresu systemów politycznych do oceny polityki zagranicznej państw.

30

6. Organizacji międzynarodowych

Organizacje

międzynarodowe

Treści kształcenia: Definicja i historia rozwoju organizacji międzynarodowych: sposoby definiowania, prototypy organizacji międzynarodowych, rozwój organizacji międzynarodowych w XIX w., przyczyny lawinowego powoływania organizacji międzynarodowych w XX w.; Struktura organizacji międzynarodowych: podmiotowość prawna organizacji międzynarodowych, klasyfikacja organizacji międzynarodowych, statut i rodzaje członkostwa, proces podejmowania decyzji, finansowanie organizacji międzynarodowych; Organizacje międzynarodowe odwzorowaniem powojennego porządku na świecie: dwublokowy układ sił po II wojnie światowej, organizacje międzynarodowe jako „usztywnianie” porządku na świecie, “Plan Marshalla” - OEEC/OECD – NATO, „Plan Mołotowa” - RWPG - „Układ Warszawski”; Rada Europy: zadania, struktura, zasady funkcjonowania; Organizacja Narodów Zjednoczonych i jej system: wczesne myśli o organizacji globalnej, Pakt Brianda-Kelloga, powołanie ONZ, zadania ONZ, budowanie systemu Narodów Zjednoczonych; Znaczenie organizacji międzynarodowych o charakterze ekonomicznym: Bank Światowy, Międzynarodowy Fundusz Walutowy, Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju, Europejski Bank Inwestycyjny; Międzynarodowe organizacje pozarządowe: Amnesty International, Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża, Greenpeace. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: charakteryzowania organizacji międzynarodowych - ich struktury i funkcjonowania; rozumienia wpływu organizacji międzynarodowych na międzynarodowe stosunki gospodarcze i polityczne.

30

7. Polityki zagranicznej Polski

Strategia akcesyjna i polityka negocjacji RP

z UE

Treści kształcenia: Etapy integracji Polski ze Wspólnotami Europejskimi i Unią Europejską oraz rola narodowej strategii: Geneza współpracy Polski ze Wspólnotami Europejskimi, Stowarzyszenie a procedura przygotowań do członkostwa, Potrzeba i miejsce narodowej strategii w procesie integracji;Rola Układu Europejskiego w procesie przygotowań do członkostwa Polski w Unii Europejskiej: Korelacja pomiędzy stowarzyszeniem Polski a procesem pogłębiania WE/UE, Problemy negocjacji stowarzyszeniowych, Istota i treść Układu Europejskiego, Polityczne i gospodarcze znaczenie stowarzyszenia, Doświadczenia realizacji procedury stowarzyszenia w procesie akcesji RP do UE; Strategia i polityka Unii Europejskiej wobec kandydatów do członkostwa w świetle

30

9

realizacji procedury akcesyjnej: Kryteria członkostwa z Kopenhagi, Strategia przedakcesyjna z Essen, System UE oceny i monitorowania przygotowań Polski do członkostwa - avis, raporty okresowe, Partnerstwo dla Członkostwa, Instrumenty finansowe - PHARE i fundusze przedakcesyjne; Polska strategia akcesyjna: Narodowa Strategia Integracji (NSI), Narodowy Program Przygotowania do Członkostwa (NPPC), Przedakcesyjne programy gospodarcze i sektorowe strategie a NPPC; Negocjacje akcesyjne: Istota i procedura negocjacji akcesyjnych, Struktura organizacyjna negocjacji członkowskich w Polsce, Struktura negocjacyjna UE, Screening, Strategie i przebieg negocjacji akcesyjnych; Polska polityka akcesyjna - kierowanie procesem integracji Polski z Unią Europejską: Oczekiwania Polski wobec UE w procesie akcesji, Procedury prawne i mechanizmy dostosowawcze, Status aktywnego obserwatora w okresie przedakcesyjnym, Struktury administracyjno-instytucjonalne i problemy koordynacji, Procedury udziału Polski w systemie decyzyjnym UE; Wyniki negocjacji Polski z UE - warunki członkostwa: Stanowiska negocjacyjne Polski w najważniejszych obszarach, Obszary negocjacyjne o rozbieżnych stanowiskach Polski i UE, Ocena rezultatów negocjacji w najważniejszych dziedzinach - okresy przejściowe i derogacje; Warunki finansowe członkostwa RP w UE: Budżet i finanse - składka członkowska, Fundusze Strukturalne, Fundusz Spójności i Inicjatywy Wspólnotowe, Finansowanie udziału we Wspólnej Polityce Rolnej, Bilans przepływów finansowych, Ocena kosztów i korzyści członkostwa Polski w UE; Stan realnej konwergencji Polski z UE i perspektywy rozwoju: Rozwój i bilans handlu z państwami UE oraz inwestycje zagraniczne, Polska w świetle Strategii Lizbońskiej, Dystans gospodarczy i dynamika wzrostu - możliwości przezwyciężania dystansu rozwojowego; Współpraca i konkurencja z państwami EŚW w okresie przedakcesyjnym: Grupa Wyszehradzka, CEFTA i grupy negocjacyjne, Potencjały, atuty, interesy i problemy państw kandydujących wraz z Polską do UE; Relacje Polski z państwami członkowskimi UE: Płaszczyzny i zakres współpracy w procesie integracji; rola Trójkąta Weimarskiego, Istota i przejawy strategii integracyjnych państw członkowskich UE, Wymiana doświadczeń, wspólnota interesów i możliwości współdziałania w ramach UE; Opinia publiczna i strategia informowania społeczeństwa: Percepcja procesu integracji europejskiej w społeczeństwie, Debata polityczna i jej konsekwencje, Program Informowania Społeczeństwa i jego realizacja, Znaczenie edukacji, informacji i promocji w procesie integracji Polski z UE, Problem promocji Polski w państwach UE, Społeczne efekty i znaczenie akcesji; Strategia i polityka europejska Polski w ramach Unii Europejskiej: Narodowy Plan Rozwoju 2004-2006 i Narodowy Plan Rozwoju 2007-2013, Polityka makroekonomiczna i strategia przystąpienia do UGW, Stanowisko wobec reform UE i możliwość wpływania na ich kształt, Polska wizja i koncepcje UE. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia polskiej polityki zagranicznej od czasów II Rzeczypospolitej; opisu podmiotów i narzędzi realizacji polityki zagranicznej Polski od czasów II Rzeczypospolitej; rozumienia skutków prowadzenia określonej polityki zagranicznej w aspekcie międzynarodowym i krajowym.

8. Integracji europejskiej

Zarys historii integracji europejskiej

Treści kształcenia: Geneza procesów integracyjnych: Rola Europy w dziejach ludzkości, Tendencje integracyjne i dezintegracyjne w Europie, Filozoficzno-ideologiczne koncepcje jedności europejskiej, Polityczne i ekonomiczne przedsięwzięcia integracyjne; Współczesne procesy integracyjne: Charakter instytucji integracji europejskiej: uniwersalny, militarno-polityczny i gospodarczo-polityczny, Stadia procesów integracyjnych: strefa wolnego handlu, unia celna, wspólny rynek, unia gospodarczo-walutowa, unia polityczna, Zasadnicze modele integracji europejskiej: konfederacja (model międzyrządowy) i federacja (model wspólnotowy), Główne etapy integracji europejskiej: etap pierwszy (1945-1957): powstanie trzech Wspólnot Europejskich: EWWiS, EWG i Euratomu, etap drugi (1958-1969): budowa podstaw integracji, etap trzeci (1970-1985): rozszerzanie i zacieśnianie więzi gospodarczych pomiędzy państwami członkowskimi, etap czwarty (1986-1991): powstawanie nowych struktur integracyjnych oraz przygotowywania do stworzenia Unii Europejskiej, etap piąty (po 1992 r.): stopniowe wprowadzanie w życie Unii Europejskiej -od Traktatu z Maastricht, poprzez Traktat Amsterdamski i Traktat z Nicei do Traktatu Konstytucyjnego, Perspektywy rozwoju Unii Europejskiej: wizje przyszłej Europy. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia źródeł, przyczyn, przebiegu i skutków integracji europejskiej.

60

ogółem: 300

10

Przedmioty: specjalność integracja europejska

Ochrona praw człowieka w Europie

Treści kształcenia: Geneza międzynarodowej ochrony praw człowieka: filozoficzno-prawne aspekty pojęcia praw i wolności człowieka - prawo naturalne i prawo pozytywne, rozwój źródeł prawa wewnętrznego i międzynarodowego w zakresie międzynarodowej ochrony praw człowieka; Źródła międzynarodowego prawa ochrony praw człowieka: umowy międzynarodowe. uchwały organizacji i konferencji międzynarodowych - charakter prawny i znaczenie tzw. "miękkiego" prawa międzynarodowego, zagadnienie zwyczaju jako ewentualnego źródła międzynarodowych zobowiązań w zakresie ochrony praw człowieka; Trzy generacje praw człowieka: prawa polityczne i obywatelskie, prawa ekonomiczne, społeczne i kulturalne, prawa solidarności ogólnoludzkiej; Uniwersalizm i regionalizm w zakresie międzynarodowej ochrony praw człowieka - komplementarność czy konkurencja? Instytucjonalizm jako cecha charakterystyczna międzynarodowej ochrony praw człowieka; Geneza i ogólne podstawy europejskiego systemu ochrony praw człowieka: Rada Europy i podstawowe cele jej działalności, Konwencje i porozumienia europejskie jako źródła zobowiązań w zakresie ochrony praw człowieka, System Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności; Inne najważniejsze konwencje europejskie z dziedziny ochrony praw człowieka: Europejska Karta Społeczna, 1961 r. i jej nowelizacje, Europejska Konwencja o Zapobieganiu Torturom, 1987 r., Konwencja Ramowa o Ochronie Mniejszości Narodowych, 1994 r., Karta Praw Fundamentalnych Unii Europejskiej - katalog praw i wolności oraz ich charakter, Ochrona praw i wolności człowieka w ramach KBWE/OBWE - podstawowe obszary działania oraz znaczenie uchwał w zakresie tzw. ludzkiego wymiaru KBWE

15

Europejskie systemy informacyjne

Treści kształcenia: Wykład obejmuje informacje na temat historii, teorii, budowy i zasad wyszukiwania informacji w drukowanych i elektronicznych systemach informacji w zakresie integracji europejskiej. Zajęcia odbywają się w sali wykładowej z dostępem do internetu, gdzie omawiane systemy są również prezentowane. Oprócz materiałów drukowanych, prezentowane są strony internetowe, portale i bazy danych Rady Europy, instytucji Unii Europejskiej, wybranych państw członkowskich oraz niezależne systemy informacji z zakresu integracji europejskiej. Wśród najważniejszych elektronicznych źródeł informacji Rady Europy prezentuje się jej strony internetowe oraz bazy HUDOC i CERES, a wśród źródeł Unii Europejskiej prezentuje się jej strony domowe oraz portale i bazy tj. portal EUROPA, bazy danych takie jak: EUR-Lex, PreLex, OEIL, CURIA, RAPID, ECLAS, TED, IDEA, ARCHISplus, CORDIS i inne

30

Wprowadzenie do prawa wspólnotowego

oraz instytucje Unii Europejskiej

Treści kształcenia: Przedstawienie podstawowych zagadnień części ogólnej prawa wspólnotowego oraz problematyki dotyczącej funkcjonowania organów UE. Charakter zajęć polega głównie na omawianiu tematyki z ograniczoną interakcją ze studentami. Zakres tematyczny wykładu pokrywa się w dużej mierze z wiodącym podręcznikiem (J. Barcz, red., Prawo Unii Europejskiej. Zagadnienia systemowe, 2006), natomiast w trakcie wykładu wyjaśniane są szczegółowo zagadnienia teoretyczne prawa UE oraz podkreślane są głównie te pojęcia, problemy i orzeczenia Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, które mogą studentom nieposiadającym przygotowania prawniczego sprawiać największe trudności. W ramach każdego wykładu wskazywane są przykłady i odniesienia do bieżących wydarzeń celem zobrazowania aktualności omawianej tematyki. Wykład obejmuje następujące zagadnienia: etapy integracji europejskiej, trójfilarowa konstrukcja UE, WE jako organizacja ponadnarodowa, instytucje UE, źródła prawa UE w trzech filarach UE, zasady prawa wspólnotowego (pierwszeństwo, lojalność, bezpośrednie obowiązywanie i bezpośrednia skuteczność, proporcjonalności, subsydiarność, niedyskryminacja), pośredni skutek prawa wspólnotowego, odszkodowanie za naruszenie prawa wspólnotowego, stosunki zewnętrzne UE i umowy międzynarodowe, ochrona praw człowieka w UE i obywatelstwo UE, procedury stanowienia prawa oraz najważniejsze procesy decyzyjne w UE, np. ustanawianie budżetu, komitologia. Obowiązujące orzecznictwo ETS: m.in. 26/62 Van Gend en Loos, 294/83 Partia Ekologiczna Les Verts v. Parlament Europejski, 9/70 Grad v. Finanzamt, 34/73, Variola, 94/77 Fratelli, 21-24/72 International Fruit Company, 43/75, Defrenne v. SABENA, 14/83, von

60

11

Colson i Kamann, C - 91/90, F. Dori, 11/70 Internationale Handelsgesellshaft, 106/77 Simmenthal, 41/74, van Duyn v. Home Office, 45/86 Komisja v. Rada (sprawa ogólnych preferencji taryfowych); 186/87 I.W.Cowan v. Skarb Publiczny; C-70/88 Parlament v. Rada (“Chernobyl”); C-6/90 i 9/90 Francovich i Bonifaci v. Włochy; C-91/92 P.Faccini Dori v. Recreb; C-46/93 i C-48/93 Brasserie du Pecheur v. RFN ; Królowa v. Factortame Ltd. ; C-224/01 Gerhard Köbler; C-105/03 Maria Pupino; Opinia 1/91; Opinia 1/94, etc.

Rozstrzyganie sporów w prawie

wspólnotowym

Treści kształcenia: Europejskie organy sądowe: Trybunał Sprawiedliwości, Sąd Pierwszej Instancji, Sąd d/s Służby Publicznej UE, a inne sądy europejskie: Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu – wzmianka, Trybunał EFTA oraz inne sądy międzynarodowe (MTS, MTK); Orzeczenia prejudycjalne: Zagadnienia wstępne, Rodzaje procedur prejudycjalnych, Podstawy prawne, Sądy właściwe do rozpatrywania pytań prejudycjalnych Podmioty uprawnione do zadawania pytań prejudycjalnych, Przedmiot pytania prejudycjalnego, Możliwość i obowiązek zadawania pytań prejudycjalnych, Postępowanie prejudycjalne „krok po kroku”, Wyrok prejudycjalny i jego skutki prawne, Odrębne procedury prejudycjalne z art. 68 TWE i art. 35 TUE; Skargi bezpośrednie; Skarga odszkodowawcza przeciwko państwu członkowskiemu; Przepisy proceduralne dotyczące postępowania przed TS; Egzekucja orzeczeń

15

Wymiar sprawiedliwości i

sprawy wewnętrzne

Treści kształcenia: Geneza norm europejskich dotyczących sprawiedliwości i bezpieczeństwa: Najistotniejszym elementem jest swoboda przepływu osób przewidziana w traktacie tworzącym Wspólnotę; Swoboda przepływu osób w świetle prawa wspólnotowego; Inicjatywy mające na celu poszerzenie zakresu praw osób fizycznych; Wprowadzenie Współpracy w Sprawach Wewnętrznych i Organów Wymiaru Sprawiedliwości (III Filara Unii Europejskiej) przez Traktat z Maastricht; System Schengen: [Schengen I (1985 r.) i Schengen II (1990)]; Zmiany wprowadzone przez Traktat Amsterdamski: Nowy kształt III Filara; "Mozaika" źródeł prawa w poszczególnych dziedzinach należących do obszaru wolności, sprawiedliwości i bezpieczeństwa: stare normy III filara - normy Schengen - możliwość wydawania aktów wspólnotowych w dziedzinach przeniesionych do I filara; Poszczególne dziedziny szczegółowe: Europol, ekstradycja, pomoc prawna w sprawach karnych, polityka wizowa, polityka imigracyjna, problematyka azylowa.

15

Rynek wewnętrzny WE

Treści kształcenia: OD UNII CELNEJ DO RYNKU WEWNĘTRZNEGO: Funkcjonowanie unii celnej w ramach Wspólnot Europejskich, Eliminacja tradycyjnych barier handlowych między państwami WE. Eliminacja ograniczeń ilościowych w handlu między państwami WE, Przyczyny nieutworzenia wspólnego rynku, Koszty braku wspólnego rynku, Biała Księga Komisji Europejskiej z 1985 r., Jednolity Akt Europejski jako podstawa prawna funkcjonowania rynku wewnętrznego, Zmiany instytucjonalne, Określenie barier, Definicja rynku wewnętrznego. ELIMINACJA BARIER FIZYCZNYCH W RAMACH RYNKU WEWNĘTRZNEGO: Kontrola graniczna v. dokumenty przewozowe, Jednolity dokument administracyjny SAD, Zniesienie uciążliwej kontroli na granicy wewnętrznej. ELIMINACJA BARIER TECHNICZNYCH - HARMONIZACJA TECHNICZNA: Istota wymogów technicznych w państwach członkowskich WE, Sposoby wprowadzania towarów na rynek a tzw. „stare podejście” do harmonizacji technicznej, Zasada wzajemnego uznawania – sprawa Cassis de Dijon, Problem wdrożenia „nowego podejścia” do harmonizacji technicznej, Funkcjonowanie "dyrektyw nowego podejścia", Koncepcja transpozycji, Podstawowe wymagania dotyczące towarów, Ocena towarów przez stronę trzecią - organy certyfikujące, Moduły wprowadzenia towarów na rynek, Oznaczenie CE, Odpowiedzialność wprowadzającego towar na rynek, Nadzór rynku a wycofanie towaru z rynku. ELIMINACJA BARIER FISKALNYCH – HARMONIZACJA FISKALNA: Struktura podatków pośrednich w UE, System podatku od towarów i usług, Miejsce opodatkowania, Pojęcia nabycia i sprzedaży wewnątrzwspólnotowej, Harmonizacja stawek podatkowych w państwach UE (stawka standardowa a zredukowana), Podatek akcyzowy w ramach rynku wewnętrznego WE, Miejsce opodatkowania, Harmonizacja stawek podatkowych, Papierosy, Alkohole, Paliwa. ZAPEWNIENIE SWOBODY ŚWIADCZENIA USŁUG: Definicja usługi, Bariery w świadczeniu usług w ramach WE, Zakaz dyskryminacji usługodawcy i usługobiorcy (Art. 50 TWE), Kwestia świadczenia usług w UE (art. 49 TWE) a prowadzenia działalności gospodarczej w UE (art. 43 TWE), Swoboda świadczenia usług a delegowanie pracowników (Dyrektywa 96/71/WE z dnia 16 grudnia 1996 r. dotycząca delegowania pracowników w ramach świadczenia usług), Opodatkowanie usług – miejsce świadczenia – miejsce siedziby, zakładanie przedsiębiorstw i świadczenie usług, zasada państwa pochodzenia, Funkcjonowanie dyrektywy o usługach na rynku wewnętrznym UE, Koncepcja dyrektywy, Zasada państwa pochodzenia a swoboda świadczenia usług. Wyłączenia- Implementacja i wdrożenie, Monitoring ze strony

30

12

KE. SWOBODNY PRZEPŁYW PRACOWNIKÓW w ramach WE: Źródła swobody przemieszczania się w celach ekonomicznych, Prawo pierwotne, Definicja pracownika, Prawo przemieszczania się , Prawo do stałego zamieszkania, Prawo zatrudniania się, Uznawanie kwalifikacji i dyplomów, Uznawanie doświadczenia zawodowego, automatyczne uznawanie kwalifikacji i dyplomów, Uznawanie na zasadach ogólnych, Uznawanie kwalifikacji a zawody regulowane. Swobodny przepływ kapitału a płatności bieżące: Postanowienia Traktatu WE odnośnie do swobodnego przepływu kapitału, Liberalizacja przepływu kapitału w latach 60-tych, Zaklęty trójkąt integracji gospodarczej UE, Liberalizacja przepływu kapitału w ramach tworzenia rynku wewnętrznego UE, Problem delokalizacji a swobodny przepływ kapitału, Problem nabywania nieruchomości przez cudzoziemców a zapewnienie swobodnego przepływu kapitału. Warunki dopuszczalności udzielania pomocy publicznej: Pojęcie pomocy publicznej, Definicja pomocy publicznej, Formy pomocy publicznej, PORÓWNYWALNOŚĆ - KWESTIA EKWIWALENTU DOTACYJNEGO NETTO, CELE POMOCY PUBLICZNEJ, Pomoc sektorowa, Pomoc horyzontalna, Pomoc regionalna, Podstawowe zasady dotyczące udzielania pomocy publicznej, Generalny zakaz udzielania pomocy publicznej, Wyłączenia obligatoryjne spod zakazu udzielenia pomocy publicznej, Wyłączenia fakultatywne spod zakazu udzielania pomocy publicznej, Zakaz stosowania pomocy eksportowej, Cechy dopuszczalnej pomocy publicznej, Pomoc publiczna a fundusze strukturalne, Pomoc publiczna jako środki uzupełniające fundusze strukturalne, Aspekt sumowania pomocy publicznej i środków pochodzących z funduszy strukturalnych, Instytucjonalne aspekty udzielania pomocy publicznej, Organy monitorujące pomoc publiczną a donorzy (dawcy) pomocy, Komisja Europejska, Rządy państw członkowskich, Program pomocowy a pomoc ad hoc, Pomoc publiczna bagatelna - zastosowanie zasady de minimis, Notyfikacja pomocy publicznej do organu monitorującego, Komisja Europejska jako organ monitorujący, Wyłączenia grupowe spod zakazu udzielania pomocy publicznej, Pomocy szkoleniowa, Pomoc dla MSP, Pomoc na zatrudnianie, Pomoc regionalna w UE, Cele pomocy regionalnej, Dopuszczalne instrumenty pomocy regionalnej, Obszary objęte pomocą regionalną, Pojęcie mapy pomocy regionalnej), Notyfikowanie do Komisji Europejskiej mapy pomocy regionalnej, Warunki dopuszczalności pomocy regionalnej, Pomoc inwestycyjna, Pomoc na zatrudnienie, Zasada kumulacji pomocy uzyskanej z różnych źródeł (sumowanie środków z funduszy strukturalnych i budżetu krajowego)

Unia Gospodarcza i Walutowa

Treści kształcenia: Historia integracji walutowej w Europie po II wojnie światowej i w EWG. Europejska Unia Płatnicza, Europejski Układ Walutowy. Zagadnienia pieniężne i walutowe w Traktacie Rzymskim. Komitet Walutowy. Komitet Gubernatorów Banków Centralnych. Projekt R.Barra, propozycje „monetarystów” i „ekonomistów”, Raport Wernera, „wąż” walutowy. EMS i jego funkcjonowanie, ecu. Znaczenie liberalizacji obrotów kapitałowych w EWG i w gospodarce światowej. Raport Komisji Delorsa. Równowaga zewnętrzna i równowaga wewnętrzna /powtórzenie z MSG/ Równowaga zewnętrzna - równowaga wewnętrzna gospodarki. Równanie BoB i BoK. Bilans płatniczy a podaż pieniądza. Monetarna i absorpcyjna koncepcja bilansu płatniczego. Finansowanie deficytu bilansu płatniczego i proces dostosowawczy /adjustment/. Kursy walutowe w procesie przywracania równowagi zewnętrznej. Mechanizm dewaluacji. Silne i słabe strony dewaluacji /zwiększenie opłacalności eksportu, zmniejszenie opłacalności importu, zmiana relacji dobra handlowe-niehandlowe, zwiększenie presji inflacyjnej/. Polityka fiskalna, polityka monetarna. Czy można jednocześnie kontrolować podaż pieniądza i kurs waluty? Możliwość wystąpienia sprzeczności pomiędzy warunkami utrzymania równowagi zewnętrznej i wewnętrznej /model Swana/. Ryzyko kursowe. Możliwości zmniejszania ryzyka kursowego. Koszty takiej polityki. Teoria wspólnego obszaru walutowego. Optymalny obszar walutowy. Wspólny obszar walutowy. Optymalny obszar walutowy. Korzyści i koszty powstania takich obszarów. Problem tak zwanego „federalizmu fiskalnego”. Warunki osiągnięcia korzyści z utworzenia wspólnego obszaru walutowego. Traktat z Maastricht. Koncepcja EUW /EMU/. Dotychczasowa realizacja i kolejne etapy tworzenia unii monetarnej. Europejski System Banków Centralnych. Emu i euro w gospodarce światowej.

15

Wspólnotowe prawo gospodarcze

Treści kształcenia: Zasady ogólne prawa Wspólnotowego materialnego: związek ze stosunkami prawnymi zlokalizowanymi we Wspólnocie (element Wspólnotowy), charakter gospodarczy, pojęcie Rynku Wewnętrznego, cele Wspólnot Europejskich; Swobodny przepływ towarów (Unia celna), Pojęcie towaru, reguły pochodzenia, kodeks celny WE, Eliminacja ceł i opłat mających ten sam skutek (art. 23-24, ex art. 9-29 TR), Zakaz ograniczeń ilościowych w imporcie i eksporcie oraz wszelkich środków wywołujących podobny skutek (art. 28-29, ex art. 30-35 TR), Wyjątki (art. 30, ex art. 36 TR), Eliminacja barier fiskalnych - art. 90-93, ex art. 95-99 TR, Eliminacja monopoli państwowych art. 31, ex art. 37 TR; Swobodny przepływ osób, Osobowy zakres stosowania: Wymóg obywatelstwa, Pojęcie pracownika / pojęcie zatrudnienia (praca najemna); Przemieszczanie się i pobyt, Zasada jednakowego traktowania; Swoboda prowadzenia działalności

60

13

gospodarczej, Pojęcie działalności (przedsiębiorczości) gospodarczej (działalność na własny rachunek, wolne zawody), Zakaz dyskryminacji, Harmonizacja kwalifikacji zawodowych, Swoboda świadczenia usług; Swoboda przepływu kapitału, Liberalizacja przepływu kapitału; Zasady konkurencji (art. 81-86, ex art. 85-90 TR); Reguły dotyczące przedsiębiorstw; Porozumienia kartelowe; Nadużycie pozycji dominującej; Kontrola fuzji; Mechanizm wykonawczy na płaszczyźnie wspólnotowej i krajowej; Kontrola sądowa; Reguły dotyczące państw; Pomoc świadczona przez państwo; Monopole państwowe o charakterze handlowym (art. 31, ex art. 37 TR); Harmonizacja ustawodawstw narodowych.

Polityka zewnętrzna Unii Europejskiej

Treści kształcenia: Celem wykładu jest przedstawienie genezy, ewolucji, aktualnego stanu oraz perspektyw rozwoju międzynarodowego wymiaru integracji europejskiej, realizowanego za pośrednictwem tzw. polityki zewnętrznej Unii Europejskiej. Problematyka wykładu dzieli się na dwa podstawowe moduły: I. Uwarunkowania międzynarodowego wymiaru integracji europejskiej; II. Funkcjonowanie polityki zewnętrznej UE. W ramach pierwszego modułu zaprezentowane są najpierw zasadnicze czynniki określające znaczenie UE w świecie, w tym zwłaszcza determinanty geopolityczne, historyczne oraz instytucjonalno-prawne. Ponadto przedstawiono pozycję Unii Europejskiej w stosunkach międzynarodowych (poprzez analizę podstawowych wyznaczników określających jej różnorodny potencjał), jak również odgrywane przez nią role międzynarodowe, prezentując przy tym podstawowe koncepcje w tym zakresie. Drugi moduł zawiera analizę unijnej polityki zewnętrznej, traktowanej jako sfera realizacji międzynarodowej pozycji i roli UE. Przedstawiona jest istota oraz definicja tej polityki, a następnie jej komponenty: (1) ekonomiczne stosunki zewnętrzne oraz (2) polityka zagraniczna i bezpieczeństwa. Analiza tych komponentów obejmuje ich genezę, ewolucję, etapy i perspektywy rozwoju, przy czym zaprezentowane są także podstawowe modele oraz instrumenty polityki zewnętrznej UE. Końcowa część modułu poświęcona jest rozważaniom nad bilansem unijnej polityki zewnętrznej, w tym perspektywom dalszego umocnienia pozycji i roli Unii Europejskiej we współczesnym świecie, jak również warunkom, jakie musiałyby zostać spełnione, aby cel ten mógł być osiągnięty

60

Wspólne polityki WE

Treści kształcenia: Celem wykładu jest zapoznanie słuchaczy z wybranymi politykami realizowanymi przez WE/UE, zaprezentowanie ich specyfiki oraz kierunków ewolucji i reform. Kryterium wyboru uwzględnia trzy podstawowe sektorowe polityki wspólne (rolna, handlowa i transportowa) oraz polityki problemowe (horyzontalne) szczególnie istotne dla realizacji podstawowych zadań Wspólnoty (spójność, ochrona środowiska, problemy społeczne). Dopełnieniem tego wyboru jest polityka kształtowania dochodów i wydatków UE. Każda z omawianych polityk opiera się na specyficznym zestawie instrumentów realizacji, które podlegają ewolucyjnym zmianom i ujmowane są w autonomiczne strategie. Wykład uwzględnia także metodologię kształtowania polityk WE, umożliwiającą samodzielne studiowanie polityk nie objętych wykładem. Poznanie podstawowych polityk pozwali słuchaczom na zrozumienie głębi problemów gospodarczych i społecznych, jakie są przedmiotem działania WE/UE, a także przygotuje słuchaczy do ról związanych z realizacją polityk z pozycji Polski i całej Unii Europejskiej. Podstawy traktatowe i systematyka polityk WE/UE; Wspólna Polityka Rolna; Wspólna polityka handlowa; Polityka transportowa; Polityka ochrony środowiska; Polityka regionalna i fundusze strukturalne; Polityka społeczna; Polityka budżetowa

30

Analiza ekonomiczna Unii

Europejskiej

Treści kształcenia: Celem podstawowym wykładu jest przedstawienie i analiza stabilizujących i destabilizujących skutków gospodarki polskiej z Unią Europejską w ujęciu makroekonomicznym. Analiza sektorowa ( gałęziowa), choć bez wątpienia bardzo ważna, nie wyczerpuje jednak problemów integracji związanych ze zmianą mechanizmów funkcjonowania gospodarki narodowej w obszarze polityki monetarnej, budżetowej (fiskalnej) oraz zagranicznej, odnoszącej się do analizy bilansu płatniczego, jak również przesunięć majątkowych. W trakcie wykładu przedstawiony i przeanalizowany zostanie proces dostosowywania się głównych parametrów i wielkości ekonomicznych, tj.: kursów walut, poziomu stopy procentowej, ilości pieniądza w obiegu, poziomu stopy podatkowej, poziomu inflacji, etc. Doświadczenia krajów, które wstępny proces integracji mają za sobą np. Portugalia i Grecja potwierdzają, że właśnie proces dostosowywania się tych parametrów stanowi szansę, ale zarazem i zagrożenie dla Polski w jednoczeniu się z gospodarką zachodnioeuropejską, albowiem z całą pewnością integracja w warunkach tworzenia Europejskiej Unii Walutowej będzie prowadzić w

30

14

Polsce do: obniżenia stopy procentowej, aprecjacji złotego, wzrostu kapitalizacji i monetaryzacji gospodarki, ewolucji obciążeń fiskalnych i deficytu budżetowego, zmiany struktury zatrudnienia, mogącego powodować wzrost bezrobocia. Zjawiska te w Polsce mogą wystąpić ze zdwojoną siłą, w porównaniu do obserwowanych w Grecji i Portugalii. Inna jest bowiem sytuacja ekonomiczno-finansowa Unii Europejskiej dzisiaj ( realizacja kryteriów z Maastricht) a inna była wtedy, gdy przystępowały do niej wymienione wyżej kraje. Z tego też względu zasygnalizowane problemy wymagają głębokiej analizy, zarówno jakościowej jak i ilościowej, niezbędnej z jednej strony dla ustalenia pewnej sekwencji ich wprowadzenia a z drugiej dla ewentualnej ich derogacji.

Antropologia kulturowa Nowej

Europy

Treści kształcenia: Podejście antropologiczne: antropologia obrzeży Morza Śródziemnego; zwrot ku studiowaniu innych "lokacji" po upadku paradygmatu modernistycznego; efekty upadku kolonializmu dla antropologicznych koncepcji studiowania Europy; skupienie badań na pojęciu "wspólnoty"; RASA: Rasy jako populacje; przypadek "kaukazoida"; czysta krew; rasa jako klina; polimorfizm: grupy krwi, sierpowatość krwi; zdolność trawienia mleka, itp.; adaptacja i dystrybucja genów (przykład: kolor skory); kontrowersja dotycząca mierzenia IQ. Eugenika jako przypadek rasizmu. KLASA I PŁEĆ KULTUROWA (SPOŁECZNA): Pojecie klasy społecznej jako centralna kategoria teoretycznej analizy struktury społecznej i wyjaśniania jej dynamicznych przemian (Marks, Weber); ekonomiczna baza definiowania klas społecznych (stosunek do środków produkcji); klasy w sobie i klasy dla siebie; Płeć kulturowa/społeczna - przezwyciężenie biologistycznego redukcjonizmu w rozumieniu jednostki ludzkiej; zależność społecznej konstrukcji płci od czasu i przestrzeni; teoria "matriarchatu"; kilka argumentów przeciwko kolektywnej kategorii "kobieta"; różne hierarchie doświadczenia "różnicy" na przykładzie różnic między kobietami; strukturalne uwarunkowania doświadczania płci. GRANICE: wartościowanie przestrzeni; pojęcie przestrzeni/terytorium i granicy; granice strukturalne (zanikanie) i kulturowe (wyostrzanie); PRZEMOC: Przemoc jako znak "prymitywu" i "niecywilizowania" w dużej części badań społecznych; ukryte przesłanki dotyczące natury ludzkiej kryjące się za konceptualizacjami "przemocy"; tradycja hobbesowska w naukach społecznych; przemoc jako jakość kolektywna a nie indywidualna; poziomy przemocy: państwo jako monopolista ulegitymizowanej przemocy (Weber); czy cechą konstytutywna przemocy jest ingerencja (połączona z bólem) w ludzkie ciało)? (przykłady); "techniki ciała" a pojęcie przemocy; gwałt jako przemoc. KONSUMPCJONIZM: Thornstein Veblen - Teoria klasy próżniaczej, [1899], (1971) - krytyka społeczeństwa kapitalistycznego i tworzonej przez nie kultury - konsumpcja na pokaz (conspicious consumption); Znaczące wykorzystanie przedmiotów (Veblen, Weber);WYKLUCZENIA: definicja Webera (konkurencja); problem marginalizacji w antropologii (liminalizm V. Turnera); "wykluczenia" problemem polityki społecznej -- koniec Fordyzmu w Europie i restrukturyzacja ekonomii; wykluczenia kolektywne (obywatelstwo) i wykluczenia indywidualistyczne (np. bieda); neoliberalne, socialliberalne lub socjaldemokratyczne podejście do kwestii zapobiegania wykluczeniom; wycofywanie się państwa opiekuńczego konserwuje problem wykluczeń; hierarchia kwestii społecznych czy pytać o to "kim jesteśmy" (tożsamość europejska) czy o to "jakiego rodzaju ludźmi możemy być?” (C. W. Mills). MIGRACJE: Emigracja i imigracja; historyczna zmiana w Europie - z obszaru emigracyjnego na imigracyjny; demografia nowoczesności - niski i wysoki przyrost naturalny i tego konsekwencje; zmiany w kompozycji etnicznej w Europie - czy wzrost homogenizacji?

30

Europejski ład społeczny

Współczesny świat jest w głębokim kryzysie społecznym, politycznym, ekonomicznym, kulturowym i cywilizacyjnym. Teoria ładu społecznego może pomóc zrozumieć i wyjaśnić te procesy. W tym kontekście będą opisywane i wyjaśniane historia, teraźniejszość i przyszłości Europy i jej integracji. Wszystko na podstawowym poziomie. Geneza idei integracji europejskiej ze szczególnym uwzględnieniem przyczyn społecznych; Pojęcie demokracji, charakterystyka ładu demokratycznego 3. Demokracja a gospodarka kapitalistyczna; Społeczeństwo obywatelskie i państwo: podstawowy problem ładu demokratyczno-liberalnego; Między federalizmem i regionalizacją - nowy sens demokratyczno-liberalnego ładu społecznego we współczesnej Europie, wymiar psychospołeczny; Społeczne i polityczne znaczenie i skutki zasady subsydiarności; Społeczne i polityczne znaczenie ładu społecznego we współczesnej Europie oraz jego instytucje na przykładzie konkretnych państw i Wspólnot Europejskich; Społeczne i polityczne bariery integracji Polski ze Wspólnotami w zakresie ładu społecznego; Doktryny społeczne opozycyjne w stosunku do demokracji; Autorytaryzm, totalitaryzm, anarchia - charakterystyka, przyczyny powstawania, mechanizmy funkcjonowania; Patologie demokracji; Główne założenia demokracji a ich osobowościowe determinanty; Osobowość autorytarna: przyczyny i skutki społeczne; Migracja jako proces społeczny we współczesnej Europie Demokracja bezpośrednia i przedstawicielska:

30

15

16

aspekt psychospołeczny; Czy kryzys współczesnej demokracji europejskiej?; Demokracja a gospodarka rynkowa; Środki masowego przekazu; demokracja i kultura masowa Opinia publiczna w demokracji; Rola badań społecznych we współczesnych demokracjach - problemy badawcze i interpretacyjne.

Aplikacje o fundusze pomocowe

Treści kształcenia: Celem przedmiotu jest zapoznanie słuchaczy z ogólnymi warunkami przyznawania i zasadami aktywnego pozyskiwania bezzwrotnych funduszy pomocowych oferowanych przez Unię Europejską oraz zagraniczne rządy, organizacje i międzynarodowe instytucje finansowe. Słuchacze zdobędą ponadto wiedzę na temat sposobów pozyskiwania informacji o programach pomocowych, a także mechanizmów podejmowania decyzji o przyznawaniu środków pomocowych pochodzących z poszczególnych źródeł oraz o zasadach konstruowania, przedstawiania i wyboru projektów.

30

warsztaty europejskie warsztaty realizowana są w oparciu o programy autorskie 60

ogółem: 510

Przedmioty pomocnicze:

Technologie

informacyjne

Treści kształcenia: Budowa komputerów i urządzeń peryferyjnych. Obsługa komputerów osobistych. Systemy jednego i wielu użytkowników. Systemy operacyjne. Programy użytkowe: edytory tekstów, arkusze kalkulacyjne, unijne bazy danych. Lokalne i europejskie sieci komputerowe. Poczta elektroniczna. Internet. Unijne i polskie systemy informacyjne - sprzężenie, dostęp, możliwości korzystania

30

Savoir vivre

Treści kształcenia: Podniesienie poziomu kultury osobistej młodzieży; Wykazanie znaczenia znajomości zasad savoir vivre`u dla kontaktów międzyludzkich; Zapoznanie słuchaczy z najnowszymi normami obyczajowymi; Wyrobienie umiejętności budowania zaufania, autorytetu i dyscypliny; Wyrobienie w słuchaczach stosownej pewności siebie, swobody bycia i zdobywania poczucia bezpieczeństwa w różnych sytuacjach; Krytyka nieetycznych zachowań w świecie biznesu, wskazanie i gloryfikacja właściwych postaw.

15

J. obcy 240

seminarium dyplomowe

60

wykłady monograficzne

90

ogółem: 435

łącznie godzin: 1740 INNE:

Praktyki powinny trwać nie krócej niż 3 tygodnie, w zakresie przedmiotu „Wprowadzenie do prawa wspólnotowego oraz instytucje Unii Europejskiej” i odbywają się po IV semestrze. Praktyki odbywają się po uzgodnieniu z praktyko- dawcami.