Marcelina Kuźnik Nauczyciel języka angielskiego Zespół Szkół w Rydułtowach

Program nauczania wiedzy o społeczeństwie z elementami języka angielskiego dla III etapu kształcenia opracowany

przez Marcelinę Kuźnik na podstawie programu nauczania ogólnego wiedzy o społeczeństwie autorstwa T.

Kowalewskiej

Gimnazjum II, III

I. Wstęp Program zawiera podstawę programową dla III etapu kształcenia na etapie podstawowym w zakresie wiedzy o społeczeństwie oraz poszerza wiedzę ucznia z języka angielskiego w zakresie komunikacji i współdziałania między uczniami. Program obejmuje wszystkie treści zawarte w podstawie programowej Tom 4 Edukacja historyczna i obywatelska w szkole podstawowej, gimnazjum i liceum dotyczące nauczania przedmiotu wiedza o społeczeństwie na poziomie II i III klasy gimnazjum. Program własny opracowany został w oparciu o program Dziś i jutro. Program nauczania ogólnego wiedzy o społeczeństwie w klasach I-III gimnazjum T. Kowalewska oraz program M.B Mojskiego WOS, czyli Wolność, Odpowiedzialność, Sprawiedliwość. W związku z postępującą globalizacją każdy człowiek staje przed coraz to nowymi wyzwaniami. Od przeciętnego obywatela oczekuje się szerokiego wachlarza umiejętności, by łatwo przystosował się do zmieniającego się świata. Dobre opanowanie podstawowych umiejętności językowych, czytania, pisania i komunikowania się jest niezbędną podstawą uczenia się. Nadrzędnym celem pracy edukacyjnej każdego nauczyciela jest dążenie do wszechstronnego rozwoju ucznia. Program ma na celu rozszerzenie umiejętności ucznia pod kątem języka angielskiego. Lekcje będą prowadzone w języku polskim jak również angielskim. Każde zajęcia rozpoczną się rozgrzewką językową stosowaną na lekcji języka angielskiego, mającą na celu nabycie przez uczniów pewnej elementarnej biegłości w zakresie sprawności mówienia. Tematy lekcji zostaną wprowadzone w języku angielskim, Początkowo lekcje będą prowadzone z elementami języka angielskiego dostosowanymi do możliwości uczniów, a poziom trudności będzie wzrastał wraz z umiejętnościami uczniów. Przewiduję prowadzenie 40 % czasu zajęć w języku angielskim. Program ten został opracowany dla uczniów, którzy w ciągu dwóch lat nauki mają 1 godzinę wiedzy o społeczeństwie tygodniowo. Wszystkie treści programowe rozpisano w niniejszym programie na 52 lekcje. Pozostałe godziny lekcyjne powinny być wykorzystane na przeprowadzenie lekcji powtórzeniowych oraz testów i sprawdzianów. Łącznie zostanie zrealizowanych 71 lekcji w ciągu dwuletniego cyklu kształcenia. W ciągu dwuletniego cyklu nauki 20 % treści nauczania zostanie zrealizowanych w formie uczniowskiego projektu edukacyjnego. W klasie II uczniowie będą pracować metodą projektu przy realizacji tematu mniejszości narodowych w Polsce. W klasie III petoda projektu zostanie zrealizowana odnośnie tematu dobre i złe strony bycia członkiem Unii Europejskiej.

II. Cele kształcenia i wychowania Wykorzystanie zdobytych informacji Uczeń wykorzystuje informacje na temat życia publicznego; wyraża własne zdanie w wybranych sprawach publicznych w języku angielskim; rozumie wartości kontaktów i więzi z innymi ludźmi (Aronson, 2004) Rozpoznanie i rozwiązywanie problemów: problemy w rodzinie, w szkole, w społeczności lokalnej Uczeń rozpoznaje problemy istniejące w najbliższym otoczeniu i szuka ich rozwiązań; rozumie wartość i rolę rodziny oraz specyfikę więzi rodzinnych ( Johnson, 1992); potrafi obiektywnie ocenić sytuacje konfliktowe i szuka rozwiązań Współdziałanie w sprawach publicznych Uczeń współpracuje z innymi- planuje, dzieli się zadaniami i wywiązuje z nich Uczeń poznaje różne środki masowego przekazu; potrafi odróżnić informacje od komentarzy Znajomość zasad i procedur demokracji Uczeń rozumie demokratyczne zasady i procedury i stosuje je w życiu szkoły oraz innych społeczności; rozpoznaje przypadki łamania norm demokratycznych i ocenia ich konsekwencje, wyjaśnia w języku angielskim znaczenie indywidualnej i zbiorowej aktywności obywateli ( Frąckowiak, 1998) Znajomość podstaw ustroju Rzeczypospolitej Polskiej Uczeń opisuje sposób działania władz publicznych i innych instytucji; zna słowa i zwroty w języku angielskim odnoszące się do ustroju swego państwa ; wykorzystuje swoją wiedzę o zasadach demokracji do rozumienia i oceny wydarzeń życia publicznego; potrafi dokonać oceny w języku angielskim ( Zięba-Załucka, 2002) Uczeń zna różnicę w znaczeniu słów obywatelstwo i narodowość Uczeń potrafi obiektywnie ocenić swoją przyszłość w kontekście sytuacji społecznej w kraju

Uczeń potrafi omówić funkcje poszczególnych instytucji Unii Europejskiej Rozumienie zasad gospodarki rynkowej Uczeń rozumie procesy gospodarcze oraz zasady racjonalnego gospodarowania w życiu codziennym; analizuje możliwości dalszej nauki i kariery zawodowej; wyjaśnia zjawisko globalizacji w kontekście gospodarczym Wszechstronne rozwijanie osobowości Tworzenie własnego systemu wartości opartego na wielkich tradycjach kultury i na licznych wzorach osobowych Rozwijanie tolerancji wobec osób o odmiennych poglądach ( Błuszkowski, 2003) Rozróżnianie i ocenianie postaw człowieka Kształtowanie aktywnych postaw społecznych oraz świadomości obowiązków wobec własnej ojczyzny Rozróżnianie etycznych zachowań uczestników życia publicznego Doskonalenie umiejętności językowych uczniów z zakresu mówienia, czytania, pisania oraz rozumienia ze słuchu Rozwijanie umiejętności czytania ze zrozumieniem tekstu w języku angielskim Rozumienie i używanie pojęć odnoszących się do ustroju państwa, specyfiki działania instytucji publicznych po angielsku Opis funkcjonowania jednostki i rodziny w społeczeństwie w języku angielskim

III. Cele szczegółowe. UCZNIOWIE SŁABI Uczniowie gorzej radzący sobie z materiałem będą mogli uczestniczyć w dodatkowych zajęciach pozalekcyjnych w ilości jednej godziny tygodniowo zgodnie z art 42 Karty Nauczyciela, w celu ponownego powtórzenia materiału z lekcji poprzednich. Indywidualizacja i opieka nad uczniem w czasie procesu dydaktycznego: - dostosowanie tempa pracy do możliwości intelektualnych ucznia - różnicowanie środków dydaktycznych w celu pobudzenia ciekawości ucznia - dostosowanie poziomu zadań klasowych, testów oraz zadań domowych do możliwości intelektualnych ucznia - stałe kontrole działań ucznia przez nauczyciela w celu usystematyzowania pracy - metoda pracy w grupie, przy czym nauczyciel stale monitoruje pracę uczniów słabych - pomoc podczas odpowiedzi ustnych - wydłużenie czasu odpowiedzi Metody pracy z uczniem z dysleksją: - stosować gry ortomagiczne w formie kart - oceniać głównie na podstawie wypowiedzi ustnych - ograniczać ilość materiału zadanego do wypracowania - zachęcanie ucznia do korzystania na lekcji ze słownika ortograficznego Wiadomości: - człowiek a grupy społeczne: uczeń posiada wiedzę na temat grup społecznych i potrafi realizować się w określonej grupie - społeczeństwo i jej wpływ na jednostkę - władza, grupy polityczne - wymienia mniejszości społeczne w Polsce oraz opisuje sytuację imigrantów - wyjśnia co to jest hierarchia społeczna i na czym polega - wymienia ustroje polityczne istniejące we współczesnym świecie - rozumie znaczenie konstytucji, rolę władzy wykonawczej, ustawodawczej i sądowniczej - wie, na czym polegają wybory prezydenckie i parlamentarne w Polsce - charakteryzuje społeczeństwa polskiego - dokonuje porównania ustroju politycznego Wielkiej Brytanii i Polski - wyjaśnia mechanizmy funkcjonowania władzy ustawodawczej w Polsce - podaje zasady funkcjonowania Unii Europejskiej - wymienia instytucje Unii Europejskiej - potrafi wyjaśnić rolę ONZ we współczesnym świecie

- wie, na czym polega władza wykonawcza w Polsce i w Wielkiej Brytanii - wie, co to jest państwo demokratyczne oraz potrafi wymienić istniejące w nim patologie - wie, co to jest globalizacja; potrafi określić na czym polega globalizacja w sferze kulturalnej i gospodarczej - wie, co to jest państwo obywatelskie - potrafi wyjaśnić znaczenie słowa obywatel - zna prawa obywateli w Polsce - potrafi scharakteryzować politykę obronną Polski - potrafi wyjaśnić rolę środków masowego przekazu - potrafi przedstawić rolę pieniądza w życiu człowieka - potrafi wyjaśnić, co to jest gospodarka państwa - potrafi wyjaśnić, na czym polega dobre gospodarowanie pieniądzem w życiu codziennym - potrafi wyjaśnić, na czym polega ekonomiczny styl życia - potrafi wymienić główne rodzaje podatków w Polsce - potrafi wyjaśnić, co to jest budżet państwa - potrafi wyjaśnić jak działa system bankowy - potrafi wyjaśnić czym zajmuje się giełda papierów wartościowych Umiejętności: - umiejętność wyrażania poglądów na tematy odnoszące się do tematu lekcji - znajomość specjalistycznego słownictwa z dziedziny wiedzy o społeczeństwie w języku angielskim - umiejętność wyjaśniania pojęć związanych z polityką państwa oraz ustrojami politycznymi w języku angielskim - umiejętność pracy w grupie - umiejętność samodzielnego tworzenia opinii na poszczególne tematy - umiejętność prowadzenia dyskusji w języku polskim - umiejętność szukania informacji na określony temat w Internecie Postawy: - samodzielność - kreatywność - tolerancja

UCZNIOWIE ZDOLNI Uczniowie zdolni będą mogli uczestniczyć w dodatkowych zajęciach pozalekcyjnych w ilości 1 godziny tygodniowo zgodnie z art 42 Karty Nauczyciela, w celu poszerzenia wiedzy nabytej w czasie lekcji. Metody i formy pracy z uczniem zdolnym: - dostarczanie w trakcie nauki większej liczby zadań o tym samym stopniu trudności - dostarczanie w trakcie nauki większej liczby zadań wyższym stopniu trudności - stawianie indywidualnych celów, np: udział w konkursach i olimpiadach przedmiotowych, pomoc kolegom w nauce - metoda problemowa - motywacja do rozwijania zainteresowań; udostępnianie przez nauczyciela dodatkowych materiałów mogących zainteresować ucznia - zachęcanie ucznia do samodzielnego opracowania zagadnień oraz do prowadzenia lekcji - zlecanie prac długoterminowych - praca w grupie, w której uczeń zdolny pełni rolę lidera grupy - praca w grupie, w której uczniowie zdolni rozwiązują dodatkowe problemy Wiadomości: - człowiek a grupy społeczne: uczeń posiada wiedzę na temat grup społecznych i potrafi realizować się w określonej grupie - społeczeństwo i jej wpływ na jednostkę - władza, grupy polityczne - zna mniejszości społeczne istniejące w Polsce oraz sytuacja imigrantów - wyjaśnia, co to jest hierarchia społeczna - zna ustroje polityczne występujące we współczesnym świecie - rozumie znaczenie konstytucji; wyjaśnia rolę władzy wykonawczej, ustawodawczej i sądowniczej - wie, na czym polegają wybory prezydenckie i parlamentarne w Polsce - charakteryzuje społeczeństwo polskie - dokonuje porównania ustroju politycznego Wielkiej Brytanii i Polski - rozumie mechanizmy funkcjonowania władzy ustawodawczej w Polsce - zna etapy integracji europejskiej - wyjaśnia, jaka jest rola środków finansowych w budżecie unijnym - podaje funkcje ONZ - wymienia najważniejsze organy ONZ - zna zasady funkcjonowania Unii Europejskiej - wymienia instytucje Unii Europejskiej - opisuje władzę wykonawczą w Polsce i w Wielkiej Brytanii - charakteryzuje państwo demokratyczne i jego patologie

- wyjaśnia na czym polega globalizacja w sferze kulturalnej i gospodarczej i politycznej - wyjaśnia, na czym polega państwo obywatelskie - wyjaśnia co znaczy słowo obywatel; wymienia prawa obywatela - wyjaśnia, na czym polega polityka obronna Polski oraz rola NATO - wymienia podmioty gospodarcze i związki zachodzące pomiędzy nimi - wyjaśnia rolę środków masowego przekazu - zna rolę pieniądza w życiu człowieka - wyjaśnia, co to jest gospodarka państwa - wyjaśnia, na czym polega dobre gospodarowanie pieniądzem w życiu codziennym - wyjaśnia, na czym polega ekonomiczny styl życia - wymienia rodzaje podatków w Polsce; oblicza wysokość podatku PIT na podstawie konkretnych danych - wyjaśnia, co to jest budżet państwa - zna prawa konsumentów - zna pojęcia podaż, popyt - analizuje rynek wybranego produktu - charakteryzuje system bankowy - wie jaka jest rola banku centralnego, banków komercyjnych oraz giełdy papierów wartościowych - wyjaśnia, jak działa giełda papierów wartościowych - wie co oznaczają pojęcia produkt krajowy brutto, wzrost gospodarczy, inflacja, recesja - potrafi wymienić rodzaje podatków w Polsce Umiejętności: - umiejętność wyrażania poglądów na tematy odnoszące się do tematu lekcji - umiejętność swobodnego wyrażania poglądów na dany temat w języku angielskim - znajomość specjalistycznego słownictwa z dziedziny wiedzy o społeczeństwie w języku angielskim - umiejętność wyjaśniania pojęć związanych z polityką państwa oraz ustrojami politycznymi w języku angielskim - umiejętność pracy w grupie - umiejętność samodzielnego tworzenia opinii na poszczególne tematy - umiejętność prowadzenia dyskusji w języku polskim i angielskim - umiejętność poszukiwania, porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych źródeł - umiejętność szukania informacji na określony temat w internecie Postawy: - samodzielność - kreatywność - tolerancja - aktywność społeczna ( społeczność szkolna, lokalna )

IV. Treści nauczania: 1. Człowiek i życie społeczne - świadomość własnej tożsamości - istota komunikacji - komunikacja bez konfliktu - człowiek jako część grupy społecznej - szkoła jako istotna grupa społeczna - tolerancja, czyli świadomość istnienia praw do wolności, myśli i przekonań dla dla każdego człowieka - akceptacja bycia innym w społeczeństwie - otwartość na inne kultury, style życia - świadomość wagi poznania innych języków - świadomość bycia Europejczykiem - style życia Polaków oraz mieszkańców Wysp Brytyjskich 2. Naród i społeczeństwo; rola państwa - świadomość tożsamości narodowej - tożsamość lokalna - historia kształtowania się narodu polskiego - waga symboli narodowych - znajomość ustrojów politycznych, umiejętność poddania krytyce różnych systemów politycznych - kosmopolityzm - akceptacja innych kultur na zasadzie porównania Polska- Wielka Brytania - znajomość mniejszości narodowych istniejących w państwie - tolerancja wobec mniejszości narodowych - charakterystyka społeczeństwa polskiego pod względem istniejących klas społecznych - cechy i funkcje państwa, rodzaje państw - rodzaje ustrojów politycznych - demokracja - charakterystyka, patologie; omówienie tematu na zasadzie porównania z innym krajem demokratycznym - rola obywatela w życiu społecznym państwa - organizacje pozarządowe 3. Człowiek i gospodarka - gospodarka państwa - gospodarka kapitalistyczna jako przykład gospodarki rynkowej - ekonomia w państwie i w moim otoczeniu - zalety ekonomicznego życia - budżet państwa - banki w Polsce - ocena sytuacji gospodarczej państwa - dokonanie oceny sytuacji gospodarczej Polski na zasadzie porównania z sytuacją

gospodarczą Wielkiej Brytanii 4. System polityczny państwa polskiego - konstytucja - władza ustawodawcza i wykonawcza - władza sądownicza( struktura i zasady sądownictwa w Polsce) - zadania prezydenta państwa - zadania premiera państwa - rola rządu i partii politycznych - wybory parlamentarne i prezydenckie - elektorat w Polsce - mechanizm działania opinii publicznej 5. Samorządna Rzeczpospolita - władza centralna - idee samorządu terytorialnego - samorząd powiatowy i wojewódzki 6. Polska i świat - polityka zagraniczna państwa - Unia Europejska- geneza i rozwój - dobre i złe skutki bycia członkiem Unii Europejskiej - fundusze unijne - założenia i cele Organizacji Narodów Zjednoczonych - Polska w misjach pokojowych - funkcje Rady Europejskiej i Parlamentu Europejskiego - członkostwo w NATO głównym filarem polskiej polityki bezpieczeństwa 7. Normy prawne w państwie polskim - normy prawne a normy moralne, religijne i obyczajowe - rola prawa karnego i administracyjnego - postępowanie cywilne i karne - rola prokuratury i policji 8. Prawa człowieka - idea praw człowieka - prawa człowieka i obywatela w Polsce - prawa obywatela Unii Europejskiej - rola Rzecznika Praw Obywatelskich i Rzecznika Praw Dziecka - występowanie zjawiska ksenofobii, rasizmu i antysemityzmu w Polsce

V. Oczekiwane osiągnięcia uczniów 1. Człowiek i życie społeczne Uczeń : - wymienia elementy tożsamości w języku angielskim - wyjaśnia terminy: samoocena, styl życia autorytet zarówno w języku polskim jak i angielskim - wymienia czynniki kształtujące styl życia - wskazuje współczesne autorytety - wymienia różne sposoby porozumiewania się ludzi - prowadzi rozmowę na dany temat lekcji w języku polskim - występuje publicznie - wymienia kilka sposobów rozwiązywania konfliktów - prowadzi negocjacje - wyjaśnia, dlaczego ludzie tworzą grupy społeczne - przedstawia podział grup społecznych - określa wzorce postępowania w różnych grupach społecznych - omawia podstawowe funkcje rodziny - przedstawia strukturę szkoły - omawia prawa i obowiązki ucznia - wyjaśnia, jakie są podstawowe zasady i normy życia społecznego Uczeń zdolny : - wymienia elementy tożsamości w języku angielskim - wyjaśnia terminy: samoocena, styl życia autorytet zarówno w języku polskim jak i angielskim - wymienia czynniki kształtujące styl życia - wskazuje współczesne autorytety - wymienia różne sposoby porozumiewania się ludzi - prowadzi rozmowę na dany temat lekcji w języku polskim i angielskim - występuje publicznie - wymienia kilka sposobów rozwiązywania konfliktów - prowadzi negocjacje zarówno w języku polskim jak i angielskim - wyjaśnia, dlaczego ludzie tworzą grupy społeczne - przedstawia podział grup społecznych - podaje przykłady grup społecznych - określa wzorce postępowania w różnych grupach społecznych

- omawia podstawowe funkcje rodziny - przedstawia strukturę szkoły - omawia prawa i obowiązki ucznia - wyjaśnia, jakie są podstawowe zasady i normy życia społecznego 2. Naród i społeczeństwo, rola państwa Uczeń: - wyjaśnia terminy: społeczność lokalna, mała ojczyzna, naród, patriotyzm, omówić problemy występujące w społecznościach lokalnych - przedstawia symbole narodowe - wymienia mniejszości narodowe i etniczne występujące w Polsce - opisuje współczesne formy patriotyzmu - wskazuje różnicę między patriotyzmem a szowinizmem - wyjaśnia terminy: monarchia, republika, autorytaryzm, totalitaryzm, demokracja, korupcja - podaje definicję państwa oraz jego funkcję - odróżnia obywatelstwo od narodowości - wymienia główne podmioty życia publicznego - opracowuje w grupie projekt w języku polskim dotyczący problemu społeczności szkolnej - omawia różne rodzaje ustrojów politycznych - opisuje współczesne ustroje totalitarne - omawia rodzaje demokracji - wskazuje zalety i wady demokracji w odniesieniu do życia codziennego - omawia patologie w funkcjonowaniu państwa demokratycznego - wymienia środki masowego przekazu oraz wyjaśnia ich funkcję w społeczeństwie Uczeń zdolny : - wyjaśnia w języku angielskim terminy: społeczność lokalna, mała ojczyzna, naród, patriotyzm, omawia problemy występujące w społecznościach lokalnych - wybiera i charakteryzuje wybraną grupę społeczną - wybiera i charakteryzuje określony styl życia - przedstawia symbole narodowe - wymienia mniejszości narodowe i etniczne występujące w Polsce - opisuje współczesne formy patriotyzmu - wskazuje różnicę między patriotyzmem a szowinizmem; podaje przykłady występowania zjawisk w swoim otoczeniu - wyjaśnia znaczenie pojęć : monarchia, republika, autorytaryzm, totalitaryzm, demokracja, korupcja - podaje definicję państwa oraz jego funkcję - wyjaśnia czym charakteryzuje się obywatelstwo w sensie formalnym - odróżnia obywatelstwo od narodowości - podaje trzy przykłady uprawnień i obowiązków wynikających z posiadania polskiego

obywatelstwa - wymienia główne podmioty życia publicznego oraz potrafi pokazać, jak współdziałają one ze sobą w życiu publicznym - opracowuje indywidualnie projekt w języku angielskim dotyczący problemu społeczności szkolnej i stara się go realizować - omawia różne rodzaje ustrojów politycznych - opisuje współczesne ustroje totalitarne; tworzy projekt anglojęzyczny opisujący dokładnie ustrój totalitarny wybranego kraju - omawia rodzaje demokracji, pokazuje w jaki sposób demokracja przejawia się w życiu codziennym społeczności lokalnej - wskazuje zalety i wady demokracji w odniesieniu do życia codziennego - omawia patologie w funkcjonowaniu państwa demokratycznego - odróżnia informacje od komentarzy - wymienia środki masowego przekazu oraz wyjaśnia ich funkcję w społeczeństwie 3. Człowiek i gospodarka Uczeń: - wyjaśnia terminy: gospodarka, ekonomia, popyt, podaż - przedstawia historię pieniądza - omawia funkcje i znaczenie pieniądza - wymienia najważniejsze działy gospodarki - układa budżet gospodarstwa domowego - wymienia podstawowe rodzaje podatków - wyjaśni dlaczego istnieją podatki - omawia zadania banku centralnego i banków komercyjnych - charakteryzuje funkcjonowanie giełdy papierów wartościowych - wyjaśnia terminy: waluta, dochód narodowy, wzrost gospodarczy, inflacja - rozumie kluczowe słowa i zwroty znajdujących się w podręczniku w języku angielskim - współpracuje z innymi uczniami przy tworzeniu projektów - szuka informacji w Internecie, posługiwać się technologią komputerową w celu zdobywania wiedzy Uczeń zdolny: - wyjaśnia terminy: gospodarka, ekonomia, popyt, podaż; podaje związki istniejące między nimi - przedstawia historię pieniądza - omawia funkcje i znaczenie pieniądza - wymienia najważniejsze działy gospodarki - charakteryzuje gospodarkę rynkową; dokładnie wyjaśnia terminy prywatna własność, swoboda gospodarowania, konkurencja - układa budżet gospodarstwa domowego - wymienia podstawowe rodzaje podatków - wyjaśnia dlaczego istnieją podatki

- omawia zadania banku centralnego i banków komercyjnych - charakteryzuje funkcjonowanie giełdy papierów wartościowych - wyjaśnia terminy: waluta, dochód narodowy, wzrost gospodarczy, inflacja - rozumie treść informacji znajdujących się w podręczniku w języku angielskim - studiuje fachową literaturę napisaną w języku angielskim - współpracuje z innymi uczniami przy tworzeniu projektów - szuka informacji w Internecie, posługiwać się technologią komputerową w celu zdobywania wiedzy 4. System polityczny państwa polskiego Uczeń: - potrafi przedstawić rolę, jaką pełni Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej w państwie demokratycznym - potrafi omówić zadania władzy ustawodawczej i wykonawczej - charakteryzuje istotę władzy sądowniczej w Polsce oraz wymienia najważniejsze zadania instytucji - charakteryzuje funkcje pełnione przez prezydenta państwa i premiera - omawia główne zadania rządu - potrafi wymienić partie polityczne rządzące w Polsce i scharakteryzować jedną z nich - opisuje, w jaki sposób wybierani są posłowie, senatorowie i prezydent Uczeń zdolny: - potrafi przedstawić rolę, jaką pełni Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej w państwie demokratycznym - potrafi omówić zadania władzy ustawodawczej i wykonawczej - charakteryzuje istotę władzy sądowniczej w Polsce oraz wymienia najważniejsze zadania instytucji - charakteryzuje funkcje pełnione przez prezydenta państwa i premiera - omawia główne zadania rządu - potrafi wymienić partie polityczne rządzące w Polsce i scharakteryzować jedną z nich - opisuje, w jaki sposób wybierani są posłowie, senatorowie i prezydent 5. Samorządna Rzeczpospolita Uczeń: - wymienia główne zadania władzy centralnej oraz zadania władz samorządowych; potrafi scharakteryzować zależność pomiędzy wymienionymi instytucjami - potrafi omówić tryb wyborów przedstawicieli społeczności lokalnych i regionalnych do władz samorządowych - charakteryzuje zadania władz gminy, powiatu i województwa - wie, jak posługiwać się Internetem w celu załatwiania spraw urzędowych - potrafi wypełnić druk urzędowy

Uczeń zdolny : - wymienia główne zadania władzy centralnej oraz zadania władz samorządowych; potrafi scharakteryzować zależność pomiędzy wymienionymi instytucjami - potrafi omówić tryb wyborów przedstawicieli społeczności lokalnych i regionalnych do władz samorządowych - charakteryzuje zadania władz gminy, powiatu i województwa - omawia sposób wybierania samorządu powiatowego i wojewódzkiego - omawia zadania wojewody - przedstawia informacje o swojej gminie - historia, ważne wydarzenia i postaci - wie, jak posługiwać się Internetem w celu załatwiania spraw urzędowych - potrafi wypełnić druk urzędowy - przygotowuje w języku polskim i angielskim folder promujący gminę lub region 6. Polska i świat Uczeń: - wymienia formy współpracy międzynarodowej - podaje zasady prowadzenia polityki zagranicznej - wymienia i omawia główne kierunki polskiej polityki zagranicznej - krótko omawia czynniki wpływające na powstanie Unii Europejskiej oraz omawia proces integracji krajów europejskich - wymienia organy Unii Europejskiej - podaje zalety i wady członkostwa Polski w Unii Europejskiej - wie, co to są fundusze unijne i jakie są zasady i kryteria przyznawania funduszy członkom Unii Europejskiej - opisuje genezę powstania Organizacji Narodów Zjednoczonych - podaje cele i założenia Organizacji Narodów Zjednoczonych - charakteryzuje udział Polski w misjach pokojowych w Europie i na świecie od początku lat 90 dwudziestego wieku - omawia rolę i zasady funkcjonowania Parlamentu Europejskiego - wyjaśnia pojęcie terroryzmu we współczesnym świecie Uczeń zdolny: - wymienia formy współpracy międzynarodowej - podaje zasady prowadzenia polityki zagranicznej - wymienia i omawia główne kierunki polskiej polityki zagranicznej - krótko omawia czynniki wpływające na powstanie Unii Europejskiej oraz omawia proces integracji krajów europejskich - wymienia organy Unii Europejskiej - wyjaśnia, czym zajmują się Rada Europejska, Rada Unii Europejskiej, Parlament Europejski, Komisja Europejska - podaje zalety i wady członkostwa Polski w Unii Europejskiej

- wie, co to są fundusze unijne i jakie są zasady i kryteria przyznawania funduszy członkom Unii Europejskiej - opisuje genezę powstania Organizacji Narodów Zjednoczonych - podaje cele i założenia Organizacji Narodów Zjednoczonych; wyjaśnia, czym zajmują się Zgromadzenie Ogólne, Rada Bezpieczeństwa, Sekretarz Generalny - charakteryzuje udział Polski w misjach pokojowych w Europie i na świecie od początku lat 90 dwudziestego wieku - omawia przebieg i próby rozwiązania wybranego konfliktu - omawia rolę i zasady funkcjonowania Parlamentu Europejskiego -- wyjaśnia pojęcie terroryzmu we współczesnym świecie, szuka informacji na temat istniejących organizacji terrorystycznych w Europie 7. Normy prawne w państwie polskim Uczeń: - rozumie pojęcie norm prawnych, potrafi wymienić główne normy prawne obecne w państwie - omawia rolę prawa karnego - potrafi omówić procedury obowiązujące w ubieganiu się o pracę - potrafi napisać list motywacyjny i CV w języku polskim i angielskim - potrafi wypełnić kwestionariusz osobowy - zna podstawowe prawa pracownika - charakteryzuje warunki sprzyjające rozpoczęciu własnej działalności gospodarczej - wie, jak dokonać rejestracji działalności gospodarczej - wymienia formy łamania prawa w Polsce - wyjaśnia pojęcia korupcja, fałszowanie jakości produktów, praca na czarno, nieuczciwa konkurencja Uczeń zdolny: - wyjaśnia pojęcie norm prawnych, potrafi wymienić normy prawne obecne w państwie - omawia rolę prawa karnego - potrafi omówić procedury obowiązujące w ubieganiu się o pracę - potrafi napisać list motywacyjny i CV w języku polskim i angielskim - potrafi wypełnić kwestionariusz osobowy w języku polskim i angielskim - zna podstawowe prawa pracownika - charakteryzuje warunki sprzyjające rozpoczęciu własnej działalności gospodarczej - wie, jak dokonać rejestracji działalności gospodarczej - wymienia formy łamania prawa w Polsce - wyjaśnia pojęcia korupcja, fałszowanie jakości produktów, praca na czarno, nieuczciwa konkurencja - podaje przykłady korupcji w swoim otoczeniu - omawia problem bezrobocia w swoim regionie 8. Prawa człowieka

Uczeń: - wyjaśnia, na czym polega wolność słowa - wyjaśnia genezę praw człowieka - wyjaśnia ideę praw człowieka - opisuje postanowienia dokumentów dotyczących praw człowieka: Powszechna Deklaracja Praw Człowieka, Pakty Praw Człowieka, Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej - wymienia organizacje międzynarodowe działające na rzecz ochrony praw człowieka - przedstawia system praw człowieka i obywatela, obowiązujący w Polsce - wymienia prawa i obowiązki obywatela Unii Europejskiej Uczeń zdolny : - wyjaśnia, na czym polega wolność słowa - wyjaśnia genezę praw człowieka - dokładnie charakteryzuje cechy praw człowieka ( powszechne, niezbywalne, nienaruszalne, przyrodzone) - dokonuje oceny realizacji praw człowieka na przykładzie sytuacji zaobserwowanych w swoim otoczeniu bądź też w środkach masowego przekazu - wyjaśnia ideę praw człowieka - opisuje postanowienia dokumentów dotyczących praw człowieka: Powszechna Deklaracja Praw Człowieka, Pakty Praw Człowieka, Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej - wyjaśnia skutki wejścia Polski do strefy Schengen - wymienia organizacje międzynarodowe działające na rzecz ochrony praw człowieka - przedstawia system praw człowieka i obywatela, obowiązujący w Polsce - wymienia prawa i obowiązki obywatela Unii Europejskiej VI. Metody i formy pracy a) wykład nauczyciela uczniowie powinni poznać nowe fakty, wiadomości, uzyskać ogólny pogląd na zagadnienie lub problem; wykład prowadzony w języku polskim i angielskim pozwala oswoić się z językiem obcym b) ćwiczenia i zadania zadania i ćwiczenia powinny odzwierciedlać rzeczywistość oraz pobudzać ciekawość i zainteresowanie tematem. Treści typowe i nietypowe podawane zarówno w języku polskim jak i angielskim. c) symulacje

uczniowie powinni zdobywać nowe doświadczenia, rozwijać umiejętności językowe oraz wdrażać to czego się już nauczyli. d) praca z tekstem źródłowym uczniowie rozwijają swoje umiejętności czytania ze zrozumieniem, poszerzają wiedzę oraz znajomość poszczególnych pojęć i zwrotów w języku polskim i angielskim e) praca w grupach uczniowie powinni się zaangażować, dzielić swobodnie nowymi pomysłami f) dyskusje panelowe uczniowie mają możliwość głębszego poznania tematu, rozwijania swoich umiejętności argumentacji zarówno w języku polskim jak i angielskim g) debata h) metoda przypadków VII. Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów W trakcie realizacji programu kontrola i ocena pracy uczniów powinna być prowadzona poprzez: a) prace klasowe b) sprawdziany c) kartkówki d) prace domowe e) projekty- uczniowie tworzą projekty językowe i dwujęzyczne z wykorzystaniem technik multimedialnych: filmy, prezentacje, zakładka strony internetowej f) odpowiedzi ustne g) aktywność na lekcji h) praca zespołowa VIII. Stosowane środki dydaktyczne

a podręcznik b słownik wyrazów obcych c słownik języka angielskiego d prasa e Internet f foliogramy g filmy edukacyjne h prezentacje multimedialne i encyklopedia j atlas

Tematy zajęć z wiedzy o społeczeństwie w okresie II klasy gimnazjum: I. Ja i moje otoczenie 1. Ja, czyli kto? ( 1.1, 1.4) 2. Człowiek istotą społeczną ( 1.1, 1.2, 1.3, 1.4, 2.1) 3. Porozumiewamy się ( 1.1, 2.4,) 4. Nie taki konflikt straszny ( 1.3, 2.2, ) 5. Grupy społeczne ( 2.1, 2.5, 3.1) 6. Życie szkoły ( 2.3, 5.5, ) 7. Normy i zasady ( 1.1, 4.1, 4.2, 4.3 ) II .Naród i społeczeństwo 1. Mój udział w życiu społecznym ( 3.1, 5.3, 5.4, 17.1, 17.2, 17.3, 17.4 ) 2. Razem stanowimy naród ( 8.1, 8.2, 9.2, 9.3) 3. Od patriotyzmu do szowinizmu ( 9.1, 9.2, 9.3, 9.4, 9.5 ) 4. Mniejszości narodowe ( 8.1, 8.2, 8.3, 8.4 ) 5. Społeczństwo i hierarchia społeczna ( 3.1, 3.2, 3.3 ) 6. Polskie społeczeństwo ( 3.1, 3.2 ) III. Państwo 1. Po co ludziom państwo? ( 10.1, 10.2, ) 2. Ustroje polityczne ( 10.3, 10.4, 10.5, 12.1 ,14.1) 3. Demokracja ( 10.4, 10.5, 10.6 ) 4. Zalety i wady demokracji ( 10.7 ) 5. Społeczeństwo obywatelskie ( 3.1, 5.1, 5.4 )

6. Organizacje pozarządowe ( 5.3 ) 7. Patologie w państwie demokratycznym ( 10.7, 11.4) IV. Mój udział w życiu gospodarczym 1. Po co ludziom pieniądze ( 27.1, 29.1, 29.2, 29.3 ) 2. ABC gospodarki ( 25.1, 25.3, 25.4, 26.3 ) 3. Ekonomia w moim domu ( 24.1, 24.2, 24.3, 25.2, 26.1, 26.2, 26.4, 17.5, 17.6 ) 4. Podatki i budżet państwa (28.1, 28.2, 28.3 ) 5. System bankowy ( 27.2, 27.3 ) 6. Giełda papierów wartościowych ( 27.2 ) 7. Ożywienie gospodarcze i kryzys ( 27.3 , 28.2 ) Tematy zajęć z wiedzy o społeczeństwie w okresie III klasy gimnazjum: I. System polityczny państwa polskiego 1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej ( 11.1, 11.2, 11.3 ) 2. Władza ustawodawcza i wykonawcza w Polsce ( 13.1, 13.2, 14.1, 14.2, 14.3, 14.4 ) 3. Władza sądownicza w Polsce ( 15.1, 15.2 ) 4. Wybory parlamentarne w Polsce ( 7.1, 7.2, 7.3, 7.4, 12.1, 12.2, 12.3 ) 5. Funkcje prezydenta i premiera ( 14.1, 14.2, ) 6. Partie polityczne w Polsce; służba publiczna ( 5.1, 5.2, 5.3, 5.4, 10.1) 7. Rola opinii publicznej ( 6.1, 6.2, 6.3, 6.4 ) II. Samorządna Rzeczpospolita 1. Rząd centralny w Polsce ( 13.1, 13.2 ) 2. Samorządy w Polsce ( 5.4, 16.1, 16.2, 18.1, 18.2, 18.3 ) 3. Rola samorządu wojewódzkiego ( 16.1, 16.2,

III. Polska i świat 1. Polityka zagraniczna Polski ( 19.1, 19.2, 19.3, 19.4 ) 2. Unia Europejska- geneza powstania oraz funkcje ( 20.1, 20.3, 20.5 ) 3. Główne organy Unii Europejskiej ( 20.2, 20.4 ) 4. Polska członkiem organizacji międzynarodowych ( 21.1, 21.2, 21.3, 22.2 ) 5. Organizacja Narodów Zjednoczonych ( 22.1 ) 6. Polskie siły zbrojne ( 19.2, 22.2 ) 7. Konflikty międzynarodowe ( 23.1, 23.2, 23.3, 23.4, 23.5, 23.6 ) IV. System prawny w Polsce 1. Prawa człowieka w Polce ( 4.2, 8.3, 10.6 ) 2. Prawa obywatelskie w Unii Europejskiej ( 20.3, 21.1, 21.2 ) 3. Procedury karne w Polsce ( 5.2 ) 4. Problem rasizmu i antysemityzmu w Polsce ( 8.3, 9.4, 9.5 ) V. Moja przyszłość zawodowa 1. Wybór zawodu ( 30.1, 30.2, 30.3, 30.4 ) 2. Polski rynek pracy ( 29.4, 31.1, 31.2, 31.3 ) 3. Prawa pracownika w Polsce ( 29.4 )

Tematy zajęć z wiedzy o społeczeństwie w języku angielskim w okresie II klasy gimnazjum: I. Me and my surroundings 1. Who am I ?- my identity, self- realization , the way of life - 1 godzina 2. Communication among people - verbal and non-verbal communication - 1 godzina 3. Ways of solving conflicts - 1 godzina 4. Social groups; immigrants - 1 godzina 5. School life - school authorities, students' rights and obligations - 1 godzina 6. Norms and principles- social norms, personal freedom, tolerance - 1 godzina 7. Revision of the material - 1 godzina 8. Test - 1 godzina II. Nation and its society 1. My participation in social life - local society, local tradition - 1 godzina 2. Together we are the nation - the meaning of nation, nationality; national symbols - 1 godzina 3. From patriotism to chauvinism - homeland, nationalism, racism - 1 godzina 4. Social minorities - ethnic and national minorities - 3 godziny 5. Society and its hierarchy- social classes - 1 godzina 6. Polish society- demography - 1 godzina 7. Revision of the material - 1 godzina

8.Test - 1 godzina III. State 1. Why do people need a state?- a federal state, the role of state - 1 godzina 2. Political systems- monarchy, republic, democracy - 1 godzina 3. Democracy- direct and indirect democracy, human rights - 1 godzina 4. Advantages and disadvantages of the democratic system, civil society - 1 godzina 5. Non- governmental organizations - non-profit organizations, foundations and associations - 1 godzina 6. Pathologies of a democratic country - 1 godzina 7. Revision of the material 1 godzina 8-. Test - 1 godzina IV. My participation in the economic life of the country 1. Why do people need money?- credit card - 1 godzina 2. ABC economy- economy, demand, supply, monopoly - 1 godzina 3. Economy in my house- household budget - 1 godzina 4. Taxes and the state budget- types of taxes, the budget deficit - 1 godzina 5. Banking system- currency, monetary system, personal account, credits and investments - 1 godzina 6. Stock exchange - 1 godzina 7. Economic recovery and the crisis- inflation, gross national product- 1 godzina 8. Revision of the material - 1 godzina 9. Test - 1 godzina

Tematy zajęć z wiedzy o społeczeństwie w języku angielskim w okresie III klasy gimnazjum: I. Political system in Poland 1. The constitution of the Republic of Poland as a fundamental law governing the lives of society -1 godzina 2. The legislative and executive power of Poland -1 godzina 3. Judicial power of Poland -1 godzina 4. Elections in Poland- parliamentary election -1 godzina 5. The difference between a president and a prime minister -1 godzina 6. Political parties in Poland; public service -1 godzina 7. The role of public opinion in Poland -1 godzina 8. Revision of the material - 1 godzina 9. Test - 1 godzina II. Poland as an autonomous republic 1. The central government of Poland -1 godzina 2. The role of the local governments -1 godzina 3. The role of the provincial government; provincial boards -1 godzina 4. Revision of the material - 1 godzina 5. Test - 1 godzina III. Poland and the world 1. Foreign relations of Poland -1 godzina 2. The European Union- the origins and the role of its institutions -1 godzina 3. The General Assembly of the European Union- 1 godzina 4. Poland as a member of international organizations -3 godziny

5. The United Nations -1 godzina 6. Polish Armed Forces -1 godzina 7. International conflicts- its orgins and conflicts resolutions -1 godzina 8. Revision of the material - 1 godzina 9. Test - 1 godzina IV. The legal system in Poland 1. Poland human rights -1 godzina 2. Civil rights and the European Union -1godzina 3. Civil and criminal procedures -1 godzina 4. Is Poland exposed to racism and antisemitism? -1 godzina 5. Revision of the material - 1 godzina 6. Test - 1 godzina V. My future prospects 1. Career choices -1 godzina 2. Polish labor market -1 godzina 3. Labour rights in Poland -1 godzina 4. Revision of the material -1 godzina 5. Test 1 godzina

Przykładowe kryteria oceniania uczniów w klasie II gimnazjum

Ocena dopuszczająca: - podanie definicji tożsamości - wyjaśnienie pojęcia autorytet - znajomość różnych grup społecznych - opanowanie umiejętności prowadzenia rozmowy - podanie struktury szkoły - wyjaśnienie pojęcia ojczyzna - podanie definicji patriotyzmu - wyjaśnienie pojęcia obywatelstwo - znajomość terminów monarchia i republika - rozpoznawanie podstawowych procedur demokratycznych - przedstawienie form udziału obywateli w życiu publicznym - podanie funkcji pieniądza - wyjaśnienie, jak należy ekonomicznie gospodarować budżetem domowym - podanie praw konsumenta - wyjaśnienie terminów dochód narodowy, produkt krajowy brutto Ocena dostateczna: - podanie definicji tożsamości i roli, jaką odgrywa w właściwej samoocenie - podanie różnych sposobów życia - wyjaśnienie pojęcia autorytet - znajomość różnych grup społecznych - wyjaśnienie, dlaczego człowiek jest istotą społeczną - opanowanie umiejętności prowadzenia rozmowy - rozwiązywanie konfliktów w życiu codziennym - umiejętność prowadzenia negocjacji - podanie struktury szkoły - znajomość praw i obowiązków ucznia - przedstawienie wad i zalet pracy zespołowej - wyjaśnienie pojęcia ojczyzna - podanie definicji patriotyzmu

- wyjaśnienie pojęć społeczność lokalna, regionalna, narodowa - wyjaśnienie różnicy pomiędzy patriotyzmem a nacjonalizmem - wyjaśnienie pojęcia obywatelstwo - znajomość terminów monarchia i republika - podanie rodzajów ustrojów społecznych - rozpoznawanie podstawowych procedur demokratycznych - znajomość patologii występujących w państwie demokratycznym - wyjaśnienie, czym jest postawa obywatelska - przedstawienie form udziału obywateli w życiu publicznym - podanie funkcji pieniądza - wyjaśnienie, na czym polega funkcjonowanie gospodarki - wyjaśnienie, jak należy ekonomicznie gospodarować budżetem domowym - podanie praw konsumenta - ogólna charakterystyka polskiego systemu podatkowego - ogólna charakterystyka systemu pieniężnego w Polsce - rola Narodowego Banku Polskiego - wyjaśnienie terminów dochód narodowy, produkt krajowy brutto Ocena dobra: - podanie definicji tożsamości i roli, jaką odgrywa w właściwej samoocenie - podanie różnych stylów życia - wyjaśnienie pojęcia autorytet - znajomość różnych grup społecznych - wyjaśnienie, dlaczego człowiek jest istotą społeczną - opanowanie umiejętności prowadzenia rozmowy - rozwiązywanie konfliktów w życiu codziennym - umiejętność prowadzenia negocjacji - przygotowania publicznych wystąpień i dyskusji - podanie struktury szkoły - znajomość praw i obowiązków ucznia - przedstawienie wad i zalet pracy zespołowej - wyjaśnienie pojęcia ojczyzna - podanie definicji patriotyzmu - wyjaśnienie pojęć społeczność lokalna, regionalna, narodowa - podanie więzi łączących przedstawicieli Polonii z narodem i państwem polskim - wyjaśnienie różnicy pomiędzy patriotyzmem a nacjonalizmem, szowinizmem i kosmopolityzmem - wyjaśnienie pojęcia obywatelstwo i jakie są sposoby jego nabywania - znajomość terminów monarchia i republika oraz państw będących monarchiami i republikami - wyjaśnienie, jakie jest miejsce jednostki w różnych ustrojach państwowych - podanie rodzajów ustrojów społecznych - rozpoznawanie podstawowych procedur demokratycznych - znajomość patologii występujących w państwie demokratycznym - wyjaśnienie, czym jest postawa obywatelska

- przedstawienie form udziału obywateli w życiu publicznym - przybliżenie znaczenia i funkcji organizacji pozarządowych: fundacji i stowarzyszeń - podanie funkcji pieniądza - wyjaśnienie, na czym polega funkcjonowanie gospodarki - wyjaśnienie, jak należy ekonomicznie gospodarować budżetem domowym - podanie praw konsumenta - ogólna charakterystyka polskiego systemu podatkowego - ogólna charakterystyka systemu pieniężnego w Polsce - rola Narodowego Banku Polskiego i innych banków - działania giełdy papierów wartościowych, mechanizmów powstawania kryzysu i ożywienia gospodarczego - wyjaśnienie terminów inflacja, recesja - wyjaśnienie terminów dochód narodowy, produkt krajowy brutto - wielkość PKB w Polsce Ocena bardzo dobra: - podanie definicji tożsamości i roli, jaką odgrywa w właściwej samoocenie - podanie różnych stylów życia - wyjaśnienie pojęcia autorytet - znajomość różnych grup społecznych - wyjaśnienie, dlaczego człowiek jest istotą społeczną - opanowanie umiejętności prowadzenia rozmowy - rozwiązywanie konfliktów w życiu codziennym - umiejętność prowadzenia negocjacji - przygotowania publicznych wystąpień i dyskusji - podanie struktury szkoły - znajomość praw i obowiązków ucznia - przedstawienie wad i zalet pracy zespołowej - wyjaśnienie pojęcia ojczyzna - podanie definicji patriotyzmu - wyjaśnienie pojęć społeczność lokalna, regionalna, narodowa - podanie więzi łączących przedstawicieli Polonii z narodem i państwem polskim - wyjaśnienie różnicy pomiędzy patriotyzmem a nacjonalizmem, szowinizmem i kosmopolityzmem - istota stereotypu i konsekwencje stereotypowego sposobu myślenia - hierarchia społeczna oraz podział na klasy i warstwy społeczne - wyjaśnienie pojęcia obywatelstwo i jakie są sposoby jego nabywania - znajomość terminów monarchia i republika oraz państw będących monarchiami i republikami - wyjaśnienie, jakie jest miejsce jednostki w różnych ustrojach państwowych - podanie rodzajów ustrojów społecznych - rozpoznawanie podstawowych procedur demokratycznych - podanie różnicy pomiędzy demokracją bezpośrednią a przedstawicielską, większościową a konstytucyjną - znajomość patologii występujących w państwie demokratycznym

- wyjaśnienie, czym jest postawa obywatelska - przedstawienie form udziału obywateli w życiu publicznym - przybliżenie znaczenia i funkcji organizacji pozarządowych: fundacji i stowarzyszeń - podanie funkcji pieniądza - wyjaśnienie, na czym polega funkcjonowanie gospodarki - wyjaśnienie, jak należy ekonomicznie gospodarować budżetem domowym - podanie praw konsumenta - ogólna charakterystyka polskiego systemu podatkowego - ogólna charakterystyka systemu pieniężnego w Polsce - rola Narodowego Banku Polskiego i innych banków - działania giełdy papierów wartościowych, mechanizmów powstawania kryzysu i ożywienia gospodarczego - wyjaśnienie terminów inflacja, recesja - wyjaśnienie terminów dochód narodowy, produkt krajowy brutto - wielkość PKB w Polsce Przykładowe kryteria oceniania uczniów w klasie III gimnazjum Ocena dopuszczająca - uczeń potrafi przedstawić rolę, jaką pełni Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej w państwie demokratycznym - uczeń potrafi omówić zadania władzy ustawodawczej i wykonawczej - uczeń wymienia najważniejsze zadania władzy sądowniczej w Polsce - uczeń charakteryzuje funkcje pełnione przez prezydenta państwa i premiera - uczeń omawia główne zadania rządu - uczeń potrafi wymienić partie polityczne rządzące w Polsce - uczeń opisuje, w jaki sposób wybierani są posłowie, senatorowie i prezydent - uczeń wymienia główne zadania władzy centralnej oraz zadania władz samorządowych - uczeń charakteryzuje zadania władz gminy - uczeń wie, jak posługiwać się Internetem w celu załatwiania spraw urzędowych - uczeń potrafi wypełnić druk urzędowy - uczeń wymienia formy współpracy międzynarodowej - uczeń podaje zasady prowadzenia polityki zagranicznej - uczeń wymienia główne kierunki polskiej polityki zagranicznej - uczeń podaje zalety i wady członkostwa Polski w Unii Europejskiej - uczeń opisuje genezę powstania Organizacji Narodów Zjednoczonych - uczeń podaje cele i założenia Organizacji Narodów Zjednoczonych - uczeń omawia rolę i zasady funkcjonowania Parlamentu Europejskiego - uczeń wyjaśnia pojęcie terroryzmu we współczesnym świecie - rozumie pojęcie norm prawnych - omawia rolę prawa karnego - potrafi omówić procedury obowiązujące w ubieganiu się o pracę

- potrafi napisać list motywacyjny i CV w języku polskim i - potrafi wypełnić kwestionariusz osobowy - zna podstawowe prawa pracownika - charakteryzuje warunki sprzyjające rozpoczęciu własnej działalności gospodarczej - wie, jak dokonać rejestracji działalności gospodarczej - wymienia formy łamania prawa w Polsce - wyjaśnia, na czym polega wolność słowa - wyjaśnia genezę praw człowieka - wymienia organizacje międzynarodowe działające na rzecz ochrony praw człowieka - przedstawia system praw człowieka i obywatela, obowiązujący w Polsce - wymienia prawa i obowiązki obywatela Unii Europejskiej Oena dostateczna - uczeń potrafi przedstawić rolę, jaką pełni Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej w państwie demokratycznym - uczeń potrafi omówić zadania władzy ustawodawczej i wykonawczej - uczeń charakteryzuje istotę władzy sądowniczej w Polsce oraz wymienia najważniejsze zadania instytucji - uczeń charakteryzuje funkcje pełnione przez prezydenta państwa i premiera - uczeń omawia główne zadania rządu - uczeń potrafi wymienić partie polityczne rządzące w Polsce - uczeń opisuje, w jaki sposób wybierani są posłowie, senatorowie i prezydent - uczeń wymienia główne zadania władzy centralnej oraz zadania władz samorządowych - uczeń potrafi omówić tryb wyborów przedstawicieli społeczności lokalnych do władz samorządowych - uczeń charakteryzuje zadania władz gminy, powiatu i województwa - uczeń wie, jak posługiwać się Internetem w celu załatwiania spraw urzędowych - uczeń potrafi wypełnić druk urzędowy - uczeń wymienia formy współpracy międzynarodowej - uczeń podaje zasady prowadzenia polityki zagranicznej - uczeń wymienia główne kierunki polskiej polityki zagranicznej - uczeń krótko omawia czynniki wpływające na powstanie Unii Europejskiej - uczeń podaje zalety i wady członkostwa Polski w Unii Europejskiej - uczeń wie, co to są fundusze unijne i jakie są zasady i kryteria przyznawania funduszy członkom Unii Europejskiej - uczeń opisuje genezę powstania Organizacji Narodów Zjednoczonych - uczeń podaje cele i założenia Organizacji Narodów Zjednoczonych - uczeń omawia rolę i zasady funkcjonowania Parlamentu Europejskiego - uczeń wyjaśnia pojęcie terroryzmu we współczesnym świecie - rozumie pojęcie norm prawnych - omawia rolę prawa karnego - potrafi omówić procedury obowiązujące w ubieganiu się o pracę - potrafi napisać list motywacyjny i CV w języku polskim i - potrafi wypełnić kwestionariusz osobowy - zna podstawowe prawa pracownika

- charakteryzuje warunki sprzyjające rozpoczęciu własnej działalności gospodarczej - wie, jak dokonać rejestracji działalności gospodarczej - wymienia formy łamania prawa w Polsce - wyjaśnia, na czym polega wolność słowa - wyjaśnia genezę praw człowieka - wymienia organizacje międzynarodowe działające na rzecz ochrony praw człowieka - przedstawia system praw człowieka i obywatela, obowiązujący w Polsce - wymienia prawa i obowiązki obywatela Unii Europejskiej Ocena dobra - uczeń potrafi przedstawić rolę, jaką pełni Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej w państwie demokratycznym - uczeń potrafi omówić zadania władzy ustawodawczej i wykonawczej - uczeń charakteryzuje istotę władzy sądowniczej w Polsce oraz wymienia najważniejsze zadania instytucji - uczeń charakteryzuje funkcje pełnione przez prezydenta państwa i premiera - uczeń omawia główne zadania rządu - uczeń potrafi wymienić partie polityczne rządzące w Polsce i scharakteryzować jedną z nich - uczeń opisuje, w jaki sposób wybierani są posłowie, senatorowie i prezydent - uczeń wymienia główne zadania władzy centralnej oraz zadania władz samorządowych; potrafi scharakteryzować zależność pomiędzy wymienionymi instytucjami - uczeń potrafi omówić tryb wyborów przedstawicieli społeczności lokalnych i regionalnych do władz samorządowych - uczeń charakteryzuje zadania władz gminy, powiatu i województwa - uczeń wie, jak posługiwać się nternetem w celu załatwiania spraw urzędowych - uczeń potrafi wypełnić druk urzędowy - uczeń wymienia formy współpracy międzynarodowej - uczeń podaje zasady prowadzenia polityki zagranicznej - uczeń wymienia i omawia głowne kierunki polskiej polityki zagranicznej - uczeń krótko omawia czynniki wpływające na powstanie Unii Europejskiej oraz omawia proces integracji krajów europejskich - uczeńpodaje zalety i wady członkowstwa Polski w Unii Europejskiej - uczeń wie, co to są fundusze unijne i jakie są zasady i kryteria przyznawania funduszy członkom Unii Europejskiej - uczeń opisuje genezę powstania Organizacji Narodów Zjednoczonych - uczeń podaje cele i założenia Organizacji Narodów Zjednoczonych - uczeń omawia rolę i zasady funkcjonowania Parlamentu Europejskiego - uczeń wyjaśnia pojęcie terroryzmu we współczesnym świecie - rozumie pojęcie norm prawnych, potrafi wymienić główne normy prawne obecne w państwie - omawia rolę prawa karnego - potrafi omówić procedury obowiązujące w ubieganiu się o pracę - potrafi napisać list motywacyjny i CV w języku polskim i angielskim - potrafi wypełnić kwestionariusz osobowy

- zna podstawowe prawa pracownika - charakteryzuje warunki sprzyjające rozpoczęciu własnej działalności gospodarczej - wie, jak dokonać rejestracji działalności gospodarczej - wymienia formy łamania prawa w Polsce - wyjaśnia, na czym polega wolność słowa - wyjaśnia genezę praw człowieka - opisuje postanowienia dokumentów dotyczących praw człowieka: Powszechna Deklaracja Praw Człowieka, Pakty Praw Człowieka, Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej - wymienia organizacje międzynarodowe działające na rzecz ochrony praw człowieka - przedstawia system praw człowieka i obywatela, obowiązujący w Polsce - wymienia prawa i obowiązki obywatela Unii Europejskiej Ocena bardzo dobra: - uczeń potrafi przedstawić rolę, jaką pełni Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej w państwie demokratycznym - uczeń potrafi omówić zadania władzy ustawodawczej i wykonawczej - uczeń charakteryzuje istotę władzy sądowniczej w Polsce oraz wymienia najważniejsze zadania instytucji - uczeńcharakteryzuje funkcje pełnione przez prezydenta państwa i premiera - uczeńomawia główne zadania rządu - uczeń potrafi wymienić partie polityczne rządzące w Polsce i scharakteryzować jedną z nich - uczeń opisuje, w jaki sposób wybierani są posłowie, senatorowie i prezydent - uczeń wymienia główne zadania władzy centralnej oraz zadania władz samorządowych; potrafi scharakteryzować zależność pomiędzy wymienionymi instytucjami - uczeń potrafi omówić tryb wyborów przedstawicieli społeczności lokalnych i regionalnych do władz samorządowych - uczeń charakteryzuje zadania władz gminy, powiatu i województwa - uczeń wie, jak posługiwać się internetem w celu załatwiania spraw urzędowych - uczeń potrafi wypełnić druk urzędowy - uczeń wymienia formy współpracy międzynarodowej - uczeń podaje zasady prowadzenia polityki zagranicznej - uczeń wymienia i omawia głowne kierunki polskiej polityki zagranicznej - uczeń krótko omawia czynniki wpływające na powstanie Unii Europejskiej oraz omawia proces integracji krajów europejskich - uczeń wymienia organy Unii Europejskiej - uczeńpodaje zalety i wady członkowstwa Polski w Unii Europejskiej - uczeń wie, co to są fundusze unijne i jakie są zasady i kryteria przyznawania funduszy członkom Unii Europejskiej - uczeń opisuje genezę powstania Organizacji Narodów Zjednoczonych - uczeń podaje cele i założenia Organizacji Narodów Zjednoczonych - uczeń charakteryzuje udział Polski w misjach pokojowych w Europie i na świecie od początku lat 90 dwudziestego wieku - uczeń omawia rolę i zasady funkcjonowania Parlamentu Europejskiego

- uczeń wyjaśnia pojęcie terroryzmu we współczesnym świecie - rozumie pojęcie norm prawnych, potrafi wymienić główne normy prawne obecne w państwie - omawia rolę prawa karnego - potrafi omówić procedury obowiązujące w ubieganiu się o pracę - potrafi napisać list motywacyjny i CV w języku polskim i angielskim - potrafi wypełnić kwestionariusz osobowy - zna podstawowe prawa pracownika - charakteryzuje warunki sprzyjające rozpoczęciu własnej działalności gospodarczej - wie, jak dokonać rejestracji działalności gospodarczej - wymienia formy łamania prawa w Polsce - wyjaśnia pojęcia korupcja, fałszowanie jakości produktów, praca na czarno, nieuczciwa konkurencja - wyjaśnia, na czym polega wolność słowa - wyjaśnia genezę praw człowieka - wyjaśnia ideę praw człowieka - opisuje postanowienia dokumentów dotyczących praw człowieka: Powszechna Deklaracja Praw Człowieka, Pakty Praw Człowieka, Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej - wymienia organizacje międzynarodowe działające na rzecz ochrony praw człowieka - przedstawia system praw człowieka i obywatela, obowiązujący w Polsce - wymienia prawa i obowiązki obywatela Unii Europejskiej - wyjaśnia, na czym polega wolność słowa - wyjaśnia genezę praw człowieka - wyjaśnia ideę praw człowieka - opisuje postanowienia dokumentów dotyczących praw człowieka: Powszechna Deklaracja Praw Człowieka, Pakty Praw Człowieka, Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej - wymienia organizacje międzynarodowe działające na rzecz ochrony praw człowieka - przedstawia system praw człowieka i obywatela, obowiązujący w Polsce - wymienia prawa i obowiązki obywatela Unii Europejskiej Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który opanował najbardziej podstawowe wiadomości z zakresu przedmiotu wiedza o społeczeństwie. Wiadomości są luźne; uczeń nie potrafi analizować problemów i zjawisk. Wiedza nabyta może zostać odtworzona tylko z pomocą nauczyciela. Słownictwo specjalistyczne z zakresu przedmiotu wiedza o społeczeństwie w kontekście języka angielskiego opanował słabo. Uczeń nie potrafi swobodnie używać języka angielskiego w odniesieniu do zjawisk społecznych; wypowiedzi są chaotyczne. Uczeń radzi sobie tylko z pomocą nauczyciela. Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który opanował podstawowe wiadomości z zakresu przedmiotu wiedza o społeczeństwie. Uczeń potrafi analizować problemy i zjawiska, zna podstawowe terminy i zjawiska naukowe z pomocą nauczyciela.

Słownictwo specjalistyczne z zakresu przedmiotu wiedza o społeczeństwie w kontekście języka angielskiego opanował poprawnie. Uczeń potrafi używać języka angielskiego w odniesieniu do zjawisk społecznych; wypowiedzi są czasami chaotyczne i niepoprawne językowo, jednakże uczeń stara się samodzielnie tworzyć krótkie wypowiedzi. Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który opanował materiał rozszerzony. Dokonuje prostej analizy zjawisk i problemów. Uczeń łączy wiadomości w logiczną całość. Słownictwo specjalistyczne z zakresu przedmiotu wiedza o społeczeństwie w kontekście języka angielskiego opanował dobrze. Uczeń potrafi używać języka angielskiego w odniesieniu do zjawisk społecznych; wypowiedzi są spójne i poprawne językowo Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który w stopniu wyczerpującym opanował materiał rozszerzony. Samodzielnie analizuje zjawiska i problemy, łączy wiadomości z różnych dziedzin nauki.Słownictwo specjalistyczne z zakresu przedmiotu wiedza o społeczeństwie w kontekście języka angielskiego opanował bardzo dobrze. Uczeń potrafi używać języka angielskiego w odniesieniu do zjawisk społecznych; wypowiedzi są spójne i poprawne językowo. Uczeń bierze udział w dyskusjach w języku polskim i angielskim, tworzy samodzielnie projekty w języku angielskim. Bibliografia Aronson E., Człowiek- istota społeczna, przeł. J. Radzicki, Warszawa 2004 Błuszkowski J., Stereotypy narodowe w świadomości Polaków. Studium socjologiczno-politologiczne, Warszawa 2003 Frąckowiak T., Edukacja, demokracja i sumienie. Studium pedagogiczne, Poznań 1998 Johnson W. D., Podaj Dłoń. Warszawa: Polskie Towarzystwo Psychologiczne, Instytut Psychologii Zdrowia i Trzeźwości 1992 Kowalewska T., Dziś i jutro. Program nauczania WOS. Nowa Era Mojski M. B ., WOS, czyli wolność, odpowiedzialność, sprawiedliwość. Program nauczania wiedzy o społeczeństwie dla III i IV etapu edukacyjnego Zięba-Załucka H., Władza ustawodawcza, wykonawcza i sądownicza w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2002