Program Nauczania Początkowego IBM KidSmart

Program Nauczania Początkowego IBM KidSmart

Wpływ działań realizowanych w ramach

Programu KidSmart na rozwój dzieci

ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi

na przykładzie doświadczeń z 15 krajów

brozura_Kidsmart_148x210_POL_1.indd 1brozura_Kidsmart_148x210_POL_1.indd 1 22.5.2009 12:51:2122.5.2009 12:51:21

WSTĘP AUTORSTWA

Larry Hirst, prezesa IBM EMEA

02 • www.kidsmartearlylearning.org


We współczesnej, globalnej gospodarce

wysoki poziom wiedzy może być

czynnikiem decydującym o sukcesie

lub porażce danego kraju czy regionu.

Rządy państw na całym świecie twierdzą,

iż podniesienie poziomu wykształcenia ma

podstawowe znaczenie dla powstawania

i utrzymywania miejsc pracy oraz

konkurencyjności na dłuższą metę.

Firma IBM wprowadziła program

nauczania początkowego KidSmart,

aby pomóc podnieść poprzeczkę dla

osiągnięć uczniów oraz zlikwidować

bariery związane z “wykluczeniem

cyfrowym”, które hamuje postępy

dzieci nieposiadających dostępu do

nowoczesnych technologii. Założenia

programu uwzględniają fakt, iż obecnie

wiele dzieci żyje w otoczeniu mediów,

które stwarzają możliwości uczenia,

nawet bardzo małych dzieci, nowych

form kreatywności, komunikacji i

umiejętności współpracy, kluczowych

przy podejmowaniu nauki i pracy

w gospodarce opartej na wiedzy.

Praktyki edukacyjne opisane w niniejszej

publikacji pokazują, iż nowoczesne

technologie urozmaicają nauczanie

dzieci, a ich zastosowanie może być

szczególnie efektywne w przypadku

dzieci defaworyzowanych. Podane

przykłady obrazują różne sposoby wpływu

programu KidSmart na nauczanie dzieci

Special Educational Needs • 03

ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.

Pokazują, w jaki sposób program otwiera

nowe możliwości nauczania dzieci oraz

wspiera rozwój ich potencjału.

Do końca 2008, firma IBM podarowała

ponad 10 tys. zestawów KidSmart

społecznościom w “gorszym położeniu”

w 20 krajach Europy, Bliskiego Wschodu

oraz Afryki – docierając łącznie do ponad

pół miliona dzieci. Ponadto, ponad 20 tys.

nauczycieli nauczania początkowego

wzięło udział w szkoleniach z zakresu

nauczania i uczenia się za pomocą ICT,

zaś program KidSmart odegrał ważną

rolę w stymulowaniu innowacji w nauce

i metodach nauczania.

IBM nie robi tego w pojedynkę.

Nasz sukces zależy od współpracy

z instytucjami, zajmującymi się nauczaniem

początkowym, takimi jak ministerstwa

edukacji, kuratoria oświaty, placówki

doskonalenia nauczycieli. Bez ich pomocy

nie osiągnęlibyśmy tych efektów. Jest

to fascynujący czas dla edukacji i mam

nadzieję, iż niniejsza lektura, mówiąca

o tym, jak nowoczesne metody zmieniają

nasze życie i przyczyniają się do rozwoju

gospodarczego, dostarczy Państwu wiele

przyjemności.

Larry Hirst

Prezes

IBM Europe Middle East Africa


AUSTRIA: Hammerfestweg • Wiedeń

Do wiedeńskiego przedszkola

Hammerfestweg uczęszcza około setki

dzieci, z czego około jedna czwarta

to dzieci o szczególnych potrzebach,

w tym przedszkolaki autystyczne

i z wadami słuchu.

Już na samym początku, gdy tylko

rodzice usłyszeli po raz pierwszy

o planach instalacji zestawów KidSmart

w placówkach, udzielili tej inicjatywie

ogromnego poparcia, a w ciągu pięciu lat

użytkowania zestawów przez dzieci, ich

entuzjazm wzrósł jeszcze bardziej.

Ponieważ uczniowie borykają się

z wieloma różnymi trudnościami, od słabej

sprawności motorycznej po trudności

z przyswajaniem otrzymywanej wiedzy,

specjalista-pedagog tak używa narzędzi

programu KidSmart, aby dostosować

je do indywidualnych potrzeb i celów

każdego dziecka.

Wspiera i rozwija w ten sposób

umiejętności każdego przedszkolaka

z osobna, zachęcając dziecko

do osiągnięcia pewnego stopnia

samodzielności w korzystaniu

z komputera. Uzyskiwane dotąd wyniki

są doskonałe, zwłaszcza w przypadku

dzieci z utratą słuchu, które korzystają ze

specjalistycznego programu dźwiękowego

Audiolog, pomagającego im aktywnie brać

udział w zajęciach.

Audiolog wymawia głoski i słowa,

pokazując jednocześnie ruchy ust,

co pozwala dzieciom rozpocząć naukę

ich odczytywania. To zaś wspiera proces

nauki wymowy i uczy dzieci przez zabawę.

“Do czasu zainstalowania dwóch

używanych u nas zestawów KidSmart

– jednego w pokoju pracy w grupach

i drugiego na dużej sali ogólnej –

niemal dwie trzecie dzieci nie miało

nigdy kontaktu z komputerem. Teraz

większość przedszkolaków swobodnie

z nich korzysta, w tym także dzieci

autystyczne,” mówi Eva Potz,

przedszkolanka w Hammerfestweg.

Dumne z własnych umiejętności

Dzieci autystyczne potrzebują na co dzień

uporządkowania, kontaktu z rzeczami,

które są im znajome oraz ciągłości.

Ciekawie było więc obserwować ich

reakcje na wprowadzenie KidSmart Early

Learning Centre. Jeden z autystycznych

pięciolatków, posiadający w domu

komputer, jest wręcz zafascynowany

nowym urządzeniem w przedszkolu.

Najbardziej podoba mu się program

Matematyczny Domek Milusi.

Zawsze rwie się do pracy z komputerem

KidSmart i jest dumny, że może go

samodzielnie używać. Wychowawca

nagradza go więc za sukcesy w innych

Patrz, korzystam z komputera…



dziedzinach właśnie dodatkowym czasem

pracy przy komputerze.

Z kolei inne dziecko, także autystyczne,

które nigdy wcześniej nie używało

komputera, przez dwa miesiące

przyglądało się tylko ekranowi, gdy przy

komputerze pracowały inne dzieci, zanim

zebrało w sobie odwagę, by spróbować

samodzielnie. Od tamtej pory jednak

nabrało pewności siebie i obecnie

regularnie samo korzysta z zestawu.

Wysokość, na jakiej znajduje się ekran

komputera i rozmiary ławki pozwalają

siedzieć przy nim kilku dzieciom

jednocześnie. Ma to szczególne zalety

dla dzieci autystycznych, które mogą

poprzyglądać się, jak pracują inne, zanim

same zdecydują się dotknąć urządzenia.


Wszystkie dzieci wolą popatrzeć na swoich

rówieśników, zanim sięgną po mysz.

Elastyczność oprogramowania, dzięki

której dzieci mogą używać programów

dostosowanych do poziomów umiejętności

każdego z nich, czyni z KidSmart

doskonałe narzędzie dydaktyczne,

świetnie sprawdzające się w tak

zróżnicowanym środowisku.

Pracownicy przedszkola liczą,

że dzięki otrzymanemu wyposażeniu

technicznemu uda im się poszerzyć

zastosowanie posiadanych zestawów

i wspólnie z rodzicami dzieci wspierać

je w dalszych sukcesach.


CZECHY: Przedszkole w Mezholezy

Zestaw KidSmart Early Learning Centre

sprawdza się jako niezwykła atrakcja,

skutecznie przyciągająca do przedszkola

dzieci z Mezholezy, wioski w zachodnich

Czechach, której mali mieszkańcy znajdują

się w znacznie gorszej sytuacji od swoich

rówieśników z innych części kraju.

Ponad połowa dzieci uczęszczających

do lokalnego przedszkola pochodzi

z rodzin znajdujących się w bardzo

niekorzystnej sytuacji socjalnej. Mimo to,

dzieci te zachęcane są do codziennego

uczęszczania do przedszkola. Niezwykłą

zachętę stanowi dla nich możliwość

korzystania z komputera KidSmart.

Korzystając z aplikacji edukacyjno-

rozwojowych, jakie zawiera zestaw

KidSmart, nabywają cenne umiejętności,

które pomogą im rozpocząć naukę

w szkole podstawowej bez przeszkód,

jakie stwarza trudna sytuacja społeczna

ich rodzin.

Firma IBM przekazała stanowisko KidSmart

w darze przedszkolu w Mezholezy w 2004

roku. Pomoc ta okazała się wysoce

skuteczna: nie tylko zmotywowała dzieci

z rodzin o trudnej sytuacji społecznej do

codziennej obecności w przedszkolu, ale

też dała im możliwość nauki przez zabawę

i wpłynęła na rozwój ich umiejętności

i wiedzy ogólnej.

Różni ludzie, różne obyczaje

Na samym początku nauki w szkole

podstawowej, dzieci z takich rodzin

wykazują przeważnie bardzo niski

poziom wykształcenia i wiedzy ogólnej.

Kadra pedagogiczna skupia się więc

na zajęciach, które eksponują ich

naturalne zdolności wokalne, taneczne

i aktorskie, odpowiednio ukierunkowując

ich kreatywność. Takie podejście okazało

się mieć bardzo pozytywny wpływ na

integrację uczniów pochodzących

z grup powszechnie wykluczanych poza

nawias społeczeństwa.

Nie ulega wątpliwości, że stanowisko

KidSmart uatrakcyjnia i uprzyjemnia

naukę dzieciom, jednocześnie pozwalając

im nabyć podstawowe umiejętności

obsługi komputera.

Zdaniem Bozeny Burdovej, kierownika

przedszkola w Mezholezy, takie

przedszkolaki radzą sobie coraz lepiej

z komunikacją i współpracą z innymi

dziećmi, rozwijając jednocześnie

swoje zdolności społeczne.

“Jednym z najbardziej zauważalnych

efektów, jakie daje praca z dziećmi

przy komputerze, jest ich uspokojenie

i poprawa koncentracji.”

Świetna zabawa, realne korzyści



Dzieci korzystają też z indywidualnej

i grupowej pomocy pracujących z nimi

przy stanowisku KidSmart nauczycieli.

Także w trakcie innych zajęć pojawiają

się nawiązania do programów KidSmart,

których zakres merytoryczny pozwala

poznać dzieciom różne kraje, obyczaje,

ludzi i strefy klimatyczne, co daje im

głębsze zrozumienie różnic i podobieństw

między osobami o różnym pochodzeniu

kulturowym i etnicznym.


W ten sposób dzieci wywodzące się

ze społecznie zaniedbanych środowisk

zyskują umiejętności umożliwiające

im skuteczniejsze wejście w proces

powszechnej edukacji, wyrównując

na samym starcie swoje szanse

z rówieśnikami z innych środowisk.


DANIA: okręg miejski Herning

W ramach innowacyjnego projektu

publicznego prowadzonego

w duńskim mieście Herning, firma

IBM przekazała 45 zestawów KidSmart

szkołom i instytucjom objętym

inicjatywą. Już teraz dostępne

wyniki wykazują wzrost umiejętności

społecznych i komunikacyjnych

oraz znaczną poprawę integracji

dzieci o szczególnych potrzebach

edukacyjnych.

Przedsięwzięcie skupia się na nauczaniu

początkowym i adaptacji w środowisku

szkolnym dzieci z innych krajów oraz

dzieci z niepełnosprawnością fizyczną

i innymi utrudnieniami w nauce.

Szeroka współpraca z władzami

miasta Herning

W przedszkolach i innych placówkach

miejskich rozmieszczono 45 stanowisk

KidSmart Early Learning Centre, które

zostały w pełni włączone w proces nauki

i inne, codzienne zajęcia.

Pod koniec czerwca dwóch przedstawicieli

IBM odwiedziło Herning, by przekonać

się, w jaki sposób zestawy KidSmart

Early Learning Centre znajdują

zastosowanie w praktyce oraz

porozmawiać o dotychczasowych

doświadczeniach i efektach tego

innowacyjnego przedsięwzięcia. Wzięli

oni udział w zajęciach prowadzonych

w trzech uczestniczących w projekcie

przedszkolach oraz zapoznali się

z prezentacją wykorzystania komputerów

KidSmart przez dzieci w trakcie ich

codziennych zajęć. Nauczyciele

opowiedzieli im także o swoich

doświadczeniach w zakresie stosowania

aplikacji edukacyjnych KidSmart

w nauczaniu.

Doskonałe wyniki

Nietrudno było dostrzec pozytywne wyniki

wprowadzenia komputerów KidSmart.

Z pomocą działu informatycznego urzędu

miasta Herning, lokalnym władzom

udało się stworzyć sprawnie działający

system. Oznacza to, że uczestnicy

programu są w stanie maksymalnie

wykorzystywać możliwości, jakie dają im

stanowiska KidSmart Learning Centre.

Nauczyciele są jednocześnie odpowiednio

szkoleni, co pozwala im skutecznie

włączać te szczególne pomoce w swój

program nauczania.

Zarówno społeczne, jak i komunikacyjne

umiejętności dzieci uległy zauważalnej

poprawie. Komputery świetnie uzupełniają

tok nauki dzieci. W trakcie zabawy

przedszkolaki są w stanie korzystać

z tego, czego nauczyły się na zajęciach.

Oto zaledwie kilka z wielu korzystnych

efektów, jakie uzyskano:

Sukcesy w nowatorskim projekcie edukacyjnym w Danii



• Dzieci bawią się razem, niezależnie od

swojego pochodzenia etnicznego.

• Gdy dzieci siedzą i pracują przy

komputerze, znika podział na chłopców

i dziewczynki. Wszystkie dzieci

współpracują ze sobą i przejawiają taki

sam stopień zainteresowania.

• Dzieci uczą się pilnować swojej

kolejności i zmieniają się przy

komputerze – nawet bez pomocy

nauczyciela.


• Dzieci w grupach ‘normalnych’ uczą

się rozumieć dzieci korzystające

z zajęć specjalistycznych.

• Po pierwszym roku pracy z komputerami

KidSmart, dzieci potrafią już

samodzielnie korzystać z Internetu

i, na przykład, tworzyć interesujące

prezentacje multimedialne.


FRANCJA: Szkoła Jean Moulin • Vannes

Za pomocą dwóch komputerów

KidSmart, dzieci ze szkoły Jean

Moulin w Vannes w zachodniej Francji

opracowały interaktywną grę, którą

z dumą przedstawiły niedawno na

okolicznościowej wystawie.

Powodzenie przedsięwzięcia zasługuje

na uwagę tym bardziej, że kilkoro

spośród biorących w nim udział

dzieci ze szczególnymi potrzebami

edukacyjnymi nie umiało czytać,

a niektóre z nich nigdy wcześniej nie

korzystały z komputera.

Uczniowie klasy integracyjnej wspólnie

opracowali grę na CD-ROM, nabywając

umiejętności obsługi komputera,

doskonaląc umiejętności językowe

i jednocześnie ucząc się wielu nowych

rzeczy o otaczającym świecie.

Ich zadanie stanowiło część ambitnego

programu, mającego na celu zachęcenie

uczniów do pogłębiania wiedzy o lokalnym

środowisku, zwłaszcza o pobliskich

terenach podmokłych, przy równoczesnym

podnoszeniu poziomu ich umiejętności

językowych.

W zajęciach brało udział 12 uczniów

w wieku od sześciu do dwunastu

lat, różniących się między sobą pod

względem stopnia utrudnień w nauce.

Na samym początku przedsięwzięcia,

dzieci podzielono na kilka mieszanych

zespołów, według posiadanych przez nie

umiejętności.

Z pomocą nauczycieli uczestnicy

zdecydowali, że opracują interaktywną

grę, po czym przystąpili do pracy,

wprowadzając tekst, obrazki i zdjęcia.

Stworzyli w ten sposób 12 “zagadek”,

z których każda dawała możliwość wyboru

spośród wielu różnych odpowiedzi.

Szkoła dostarczyła dla ich potrzeb skaner

i aparat cyfrowy, ułatwiając uczniom

zapoznanie się z zaawansowaną techniką.

Dzieci o większych umiejętnościach

opracowały w grze łącza, dzięki którym

gracz mógł poruszać się między stronami,

klikając przycisk i szukając wskazówek

pomocnych w rozwiązywaniu zagadek.

“Każde dziecko całkowicie

zaangażowało się w pracę,” opowiada

Céline Albrespy, nauczycielka klasy

integracyjnej. “Jedne pracowały nad

łączami i wprowadzaniem tekstu,

inne nagrywały własny głos, aby

gracze, którzy nie potrafią czytać,

również mogli grać, odsłuchując

treść wskazówek. Uczniowie

radzący sobie lepiej pomagali innym

i dzieci stopniowo stawały się coraz

bardziej niezależne, potrzebując

z czasem coraz mniej pomocy ze

strony nauczycieli.”

Projekt stał się czymś więcej, niż zabawą



Namacalne efekty

Wszystkie dzieci uczyły się w ramach

przedsięwzięcia o kolorach, krojach

czcionek i różnicach między wielkimi

i małymi literami. Nabrały też wprawy

w używaniu myszy. Plakaty i zestaw

laminowanych plansz z zasadami’

pomogły dzieciom zapamiętać, które

ikony muszą klikać, służąc im także

szeregiem wskazówek na temat sposobu

wykonywania określonych zadań,

np. podkreślania czy wyróżniania tekstu.

Ergonomiczne rozwiązania zastosowane

w stanowiskach KidSmart – jak choćby

obszerne ławki i panele boczne –


pomagały dzieciom skupić się na pracy

i nie dawały im się rozproszyć tym,

co działo się naokoło.

Zdaniem kadry pedagogicznej, bez

komputerów KidSmart tego rodzaju

przedsięwzięcie nie miałoby szans

powodzenia. Niegdyś do celów szkolnych

służył komputer stacjonarny w sali

informatycznej, co wymagało rejestrowania

pracy i ciągłego jej przenoszenia na

nośnikach zewnętrznych, na zajęcia trzeba

też było przeprowadzać dzieci z innych

sal. Dzięki własnym, połączonym w sieć

komputerom, dzieci mają teraz wszystko,

czego potrzebują, w jednym miejscu

i mogą się wreszcie skoncentrować.


HISZPANIA: Centrum Adapei • Albacete

Ośrodek Adapei znajduje się

w Albacete, największym mieście

hiszpańskiego regionu Castille-La

Mancha. Tutaj walczą z trudnościami

natury fizycznej i psychicznej zarówno

osoby dorosłe z niedawno nabytymi

niepełnosprawnościami, jak i dzieci.

Jednym z nich jest dziewięcioletni

chłopiec, cierpiący na chorobę mózgu

i wykazujący nieco cech autystycznych.

Korzysta on z komputera KidSmart

i pomocy prowadzącego jego

terapię logopedy.

Pacjent ten nie posługuje się mową, słabo

rozumie język i boryka się z zaburzeniami

koncentracji (ADD). Zaproponowano mu

zajęcia z komputerem KidSmart, licząc,

że urządzeniu może udałoby się skupić

uwagę dziewięciolatka i ułatwić mu

przyswojenie związków przyczynowo-

skutkowych na przykładzie obrazów

zmieniających się przed jego oczami

w wyniku użycia przez niego myszy.

Terapeuta chłopca miał nadzieję, że

w trakcie zabawy z komputerem uda

mu się rozwinąć u podopiecznego

umiejętność posługiwania się myszą, którą

na przykład będzie mógł wskazać swoje

preferencje, kliknąć, lub przyjrzeć się

konkretnym przedmiotom.

Dziecko musiało skupić uwagę na

nauczycielu, grze i na kontekście, w którym

jej używało. I faktycznie, chłopiec nauczył

się, że patrząc i wskazując mógł panować

nad tym, co działo się na ekranie.

Przyjazna dla dzieci obudowa komputera

i barwne, wyświetlane obrazy skutecznie

przyciągały uwagę młodego użytkownika

i tworzyły nowe sytuacje, w których

terapeuta mógł się z nim porozumieć.

Komunikacja przez obrazy

Niezbędnym warunkiem powodzenia

było w tym przypadku oprogramowanie

Communication Notebook, służące do

porozumiewania się z dzieckiem za

pomocą obrazów. Przy bardzo niskim

poziomie umiejętności językowych

pacjenta było ono kluczem, który otwierał

przed nim możliwość nauki.

Chłopiec lub terapeuta wybierał

piktogram komputera, co było znakiem

do rozpoczęcia zabawy z pecetem

i sięgnięcia po mysz. W miarę jak

uczestnik terapii obserwował, co działo

się na ekranie, gdy poruszał dłonią

mysz po blacie, przyswajał pojęcie

przyczyny i skutku.

Regularne korzystanie z komputera

KidSmart wydłużyło okres zdolności

skupienia uwagi, przez który

Chłopiec, który odnalazł klucz do nauki



dziewięciolatek był w stanie koncentrować

się na określonych, widocznych na ekranie

efektach swoich działań. Dała się też

zauważyć poprawa w umiejętnościach

posługiwania się myszką.

Prowadzący zajęcia logopeda traktuje

obecnie komputer jako nieodzowne

narzędzie pracy i nadal będzie go używać

do wspierania procesu nauki swojego

podopiecznego. Nadal bowiem, bez

ciągłego nakierowywania na działanie,

chłopiec otwiera tylko i zamyka okna

programów. W trakcie lekcji wymaga więc

bardzo ścisłej asysty.


“Aby dzieci o takim stopniu

niepełnosprawności mogły

rzeczywiście korzystać na

odbywanych zajęciach, stawiane

przed nimi zadania muszą

być naprawdę proste i łatwe

w wykonywaniu,” tłumaczy Gloria

Perales Lopez, praktyk nauczania

specjalnego. “Zamierzam obecnie

zacząć stosować większą

liczbę bardziej zróżnicowanych

i bardzo prostych programów

wspierających naukę.”

Doświadczenia zdobyte podczas pracy

z tym dziewięciolatkiem posłużą przy

pracy z innymi dziećmi o poważnie

ograniczonych zdolnościach nauki.


IRLANDIA: Szkoła podstawowa Holy Spirit • Kilkenny

Nauczyciele Szkoły podstawowej Holy

Spirit w irlandzkim mieście Kilkenny

specjalizują się w nauczaniu dzieci

autystycznych i w zgłębianiu potencjału,

jaki tej grupie ich młodych podopiecznych

dają zajęcia z komputerem.

Większość uczniów to dzieci z silniejszym lub

słabszym autyzmem, a niektóre borykają się

z innymi problemami, takimi jak wady słuchu

lub nieprawidłowości rozwoju językowego.

W 2005 roku szkoła dwukrotnie dokonała

naboru dzieci do najmłodszych klas

i z ogromną radością przyjęła trzy

stanowiska KidSmart Early Learning

Centre, gdyż dawało to każdemu dziecku

możliwość swobodnego, codziennego

korzystania z własnego komputera.

Dostawie i instalacji urządzeń towarzyszył

ogromny entuzjazm, a nauczyciele grup

specjalnych spędzili z dziećmi dużo czasu,

poznając komputery i ich oprogramowanie.

Dla dzieci autystycznych porządek dnia

jest rzeczą ogromnie ważną; muszą

one wiedzieć, co będą robić w szkole

w określonych porach i jakich zachowań

się od nich oczekuje. Było zatem

konieczne sporządzenie przez nauczycieli

przeznaczonego dla dzieci harmonogramu,

dzięki któremu mogły one dowiedzieć się,

kiedy przypadała ich kolej na korzystanie

z komputerów. Stanowiska komputerowe

umieszczono za parawanami, aby nie

rozpraszały reszty klasy. Dzieci szybko

podchwyciły pomysł z kącikiem

komputerowym i to, że każdy ma swoją

kolejkę na zabawę z komputerem.

Uczniowie pracują samodzielnie lub

w parach, co pomaga im rozwijać zdolności

towarzyskie i lepiej zrozumieć, na czym

polega zmienianie się przy komputerze.

Pracując, przerabiają odpowiednio

ukierunkowane lekcje, wkomponowane

przez kadrę dydaktyczną w program zajęć.

Kolorowe środowisko, przystosowane

rozmiarami do dziecka

Rozwiązania KidSmart mają dla dzieci

autystycznych szczególne zalety,

stwarzając im warunki do pozbawionej

strachu interakcji i nie zmuszając ich przy

tym do kontaktu z innymi.

Mali użytkownicy wręcz uwielbiają barwne,

przystosowane do nich rozmiarami

środowisko pracy, znajdujące się

wewnątrz wyraźnie oznaczonej strefy

komputerowej, gdyż zgrabnie wpisuje

się ono w uporządkowane otoczenie,

do którego są przyzwyczajeni. Dostępne

na komputerach oprogramowanie jest

dostosowane do programu nauczania

i uczniowie mają możliwość używania

go do ćwiczeń dodatkowych lub

poszerzających zakres materiału.

Nowość w klasie witana z wielkim entuzjazmem



Zdaniem nauczycieli, zestawy KidSmart

są dla nich dużą pomocą, przydając

się zwłaszcza w pracy z dziećmi nie

komunikującymi się werbalnie, gdyż dają

one możliwość oceny, czy dane dziecko

przyswoiło konkretne pojęcia, na przykład

„duże” i „małe” w matematyce lub przyimki

w nauce języka.

“Wszyscy tu dostrzegają korzyści,”

mówi Karen Lowther, dyrektor

szkoły. “Uczniowie uczą się

wzrokowo, bawiąc się przy tym,

a jednocześnie doskonalą swoje

umiejętności techniczne w sposób

faworyzujący dzieci autystyczne,

w całkowicie bezpiecznym otoczeniu.

Znacznie wzrasta ich samoocena,

a także zdolności komunikacyjne

i umiejętność zabawy.”


Rodziców, uznawanych za współuczestników

procesu nauki, zaproszono do klasy,

aby zobaczyli, jak ich dzieci korzystają

z komputerów KidSmart. Mogą oni też

dowiedzieć się więcej o ich zastosowaniu

ze specjalnej witryny internetowej.

Na dostępie do specjalistycznego

oprogramowania i zorientowanych

na dzieci stacji roboczych korzystają

także umiejętności zawodowe kadry

pedagogicznej. Poświęcona programowi

witryna internetowa służy nauczycielom

opartymi na najlepszych praktykach

pomysłami i pozwala im je rozwijać za

pomocą Learning Village, platformy do

współpracy w trybie online. Wszystko to

przyczynia się do wzrostu ich skuteczności

w pracy z dziećmi o specjalnych

potrzebach.



IZRAEL: Przedszkole Achva • Kiryat-Shemona

Ze stanowiska KidSmart już od dwóch

lat korzysta przedszkole “Achva”

(“braterstwo”) w Kiryat-Shemona, placówce

opiekującej się 32 dziećmi. Część z nich

to dzieci niedawno przybyłych do Izraela

imigrantów z Etiopii. Poza trudnościami,

jakie niesie codzienność w nowym kraju,

społeczność ta musi stawić czoła wielu

innym, poważnym problemom, jak choćby

barierze językowej, wyższemu poziomowi

nauczania i nowym technologiom,

z którymi nie miała dotąd kontaktu.

Słaba jest też sytuacja materialna

przybyszów z Etiopii. Nadal mieszkają

w tymczasowych lokalach i nie są

w stanie zaopatrzyć się w sprzęt

komputerowy. Ten czynnik dodatkowo

zwiększa znaczenie stanowiska KidSmart

w przedszkolu: jest to jedyny punkt

styczności ich dzieci z informatyką.

Pakiet oprogramowania komputerowego

KidSmart jest dostępny w języku

hebrajskim. Ułatwia to dzieciom

w przedszkolu korzystanie z niego

i jednocześnie pozwala im uczyć się tego

nowego dla nich języka w interesujący

sposób. Dzieci zwykle pracują

z komputerem KidSmart parami, pod

okiem nauczycieli.

Przedszkole przywiązuje dużą wagę

do równości. Jego kadra mocno

wierzy, że każde z dzieci zasługuje na

możliwość korzystania z komputerów,

zwłaszcza, jeżeli nie miało dotąd

takiej okazji. Podejście to opiera się

na założeniu, że komputer to dające

ogromne możliwości narzędzie,

pozwalające dzieciom wyrównać swoje

szanse społeczne i wspomagające ich

rozwój. Co więcej, jest to narzędzie

o wielu funkcjach: oferuje zarówno

bodźce wzrokowe, jak i dźwiękowe.

Przede wszystkim jednak komputer daje

dziecku, a nawet jego rodzicom, silne

poczucie własnej wartości i wiarę we

własne możliwości. Wzorce społeczne

przyzwyczaiły nas do widoku dzieci

samodzielnie pracujących na komputerze

lub używających go do zabawy, w tym

przedszkolu jednak nauczyciele wraz

z dziećmi uczynili z komputera narzędzie

społeczne, skupiające przy sobie

dzieci, zachęcające je do współpracy

i poszerzenia wzajemnej komunikacji.

Zwłaszcza rodzice doceniają, jak bardzo

ich dzieci korzystają na obecności

w przedszkolu tej wyjątkowej pomocy

dydaktycznej. Są pewni, że nabyte dzięki

temu umiejętności przydadzą im się

w przyszłości.

Spersonalizowana nauka i postęp

w przyswajaniu najważniejszych pojęć

Nauczyciele wprowadzili ostatnio

dla każdego dziecka czas, w którym

samodzielnie korzysta ono z komputera.

Ułatwiony start dla dzieci imigrantów z Afryki



Ma to na celu zindywidualizowanie

procesu ich nauki i wyjście naprzeciw

potrzebom każdego z dzieci z osobna.

Każdy przedszkolak ma bowiem inne

cele, potrzeby i umiejętności, i dlatego

właśnie nauczyciele wybierają dla

każdego dziecka takie zajęcia i programy,

które najlepiej wesprą je w rozwoju,

uwzględniając przy tym w potrzebę

dogłębnego zrozumienia jego własnej

kultury oraz kultury jego nowego kraju.

Jedno z dzieci, na przykład, miało

trudności z określaniem kierunków,

więc jego nauczyciel przygotował

praktyczną zabawę, wykorzystując

w niej kolorowy dywan, czerpiąc przy

tym inspirację z oprogramowania

stanowiska KidSmart. Mimo początkowych

problemów z przedstawianiem ruchu

w różnych kierunkach, po serii ćwiczeń

z wychowawcą na takim dywanie, dziecko

powróciło do bardziej abstrakcyjnych,

symbolicznych zadań na komputerze,

lepiej je rozumiejąc i jeszcze lepiej się

przy nich bawiąc.

Zdaniem kadry, dzieci w przedszkolu

wykazują wyjątkowe zainteresowanie

pracą z programami KidSmart; dzięki

korzystaniu z KidSmart Early Learning

Centre, poprawiło się u nich zrozumienie

pojęć czasu i przestrzeni, lepiej też radzą

sobie z liczbami.

„Dzieci imigrantów zyskały wspaniałe

narzędzie, które, choć było znane

i akceptowane przez izraelskie dzieci,

dla nich akurat stanowi źródło wielu

całkiem nowych doświadczeń”,

zauważa Shoshana Binyamin,

kierownik dydaktyczny przedszkola.


NIEMCY: Käpt’n Browser Integrationkita • Berlin

Do berlińskiego przedszkola “Käpt’n

Browser Integrationkita” na ulicy

Salvadore-Allende-Straße uczęszcza

125 dzieci w wieku od 3 do 7 lat, w tym

27 dzieci ze szczególnymi potrzebami

edukacyjnymi, spowodowanymi

syndromem Downa, wadami słuchu

i wieloma różnymi niepełnosprawnościami

fizycznymi i innymi utrudnieniami w nauce.

Przez szereg lat przedszkole to

skupiało się na wprowadzaniu narzędzi

informatycznych w nauczanie i naukę,

w 2004 roku jego kadra przyjęła więc

z wielką radością decyzję o przydziale

jej stanowiska KidSmart Early Learning

Centre. Jest ono swobodnie dostępne

dla przedszkolaków i stoi obecnie

w sali dydaktycznej, z której korzysta

mieszana grupa 15 dzieci, w tym czworga

o szczególnych potrzebach.

Nauczyciele współpracują ze sobą

w rozwijaniu umiejętności informatycznych

wśród dzieci i opracowują coraz to

nowe sposoby kreatywnego korzystania

z techniki w procesie budowania ich

umiejętności, wiedzy i pewności siebie

w sytuacjach towarzyskich. Jednym z ich

najnowszych przedsięwzięć jest stworzenie

słuchowiska radiowego na podstawie

historyjki ”Głodna stonoga’. W pisaniu

scenariusza wzięły udział wszystkie

dzieci i każde z nich znalazło dla siebie

rolę w sztuce, wcielając się w którąś

z postaci lub tworząc akompaniament

muzyczny. Sztukę nagrano i zapisano

wraz z rysunkami i zdjęciami dzieci na

komputerze KidSmart. Zapisano ją także

w wielu egzemplarzach na dyskach

CD-ROM, dzięki czemu dzieci mogły jej

wysłuchać w domu razem z rodzicami.

Personel przedszkola dostrzega

szczególną wartość stanowiska

KidSmart w przypadku dzieci

z niepełnosprawnościami, którym oferuje

ono szersze możliwości i stwarza okazję

realizacji ich własnych potrzeb.

Henrik, lat 7, cierpi na syndrom Downa.

Zwykle łatwo traci zainteresowanie

wykonywaną czynnością i ciągle jest

w ruchu. Okazało się jednak, że pracując

z komputerem KidSmart, często jest

w stanie skupić się na jednym zajęciu

przez co najmniej 15 minut i ‘granie’

całkowicie go pochłania.

Komunikacja i świadomość

odniesionego sukcesu…

Justin, w wieku lat 4, ma wadę słuchu.

Uczy się języka migowego przy pomocy

specjalnego programu komputerowego.

Lubi naukę przy użyciu KidSmart

Early Learning Centre, ponieważ wiele

programów komputerowych komunikuje

się z nim przede wszystkim wzrokowo.

Znacznie poprawiła się także jego

Napiszmy razem słuchowisko…



zdolność do porozumiewania się z innymi

dziećmi, bo i one uwielbiają uczyć się

z komputerem języka migowego!

Marvin i Noah mają po 6 lat i obaj mają

problemy z nauką. Bardzo chętnie pracują

z programem “Matematyczny Domek

Milusi”, ponieważ pozwala on im odnosić

sukcesy i mogą powtarzać grę tyle razy,

ile chcą, co korzystnie wpływa na ich

poczucie niezależności, świadomość

swoich możliwości i samoocenę.

“KidSmart daje każdemu

dziecku możliwość kontaktu

z informatyką. Żadne dziecko

nie jest wykluczone ze względu

na swoją niepełnosprawność!”

podkreśla Lila Voss, kierownik

dydaktyczny przedszkola.

Uczenie innych

Wychowawcy z przedszkola przy

Salvadore-Allende-Straße rozwinęli

swoje umiejętności obsługi komputera

tak bardzo, że są obecnie w stanie

oferować pomoc w ich nabywaniu

innym nauczycielom przedszkolnym.

Pracują obecnie nad kompleksowym

przedsięwzięciem tematycznym pt.

„Kim chcę być, gdy dorosnę”. Wiąże się

ono z prowadzeniem przez przedszkolaki

wywiadów na ten temat ze swoimi kolegami

i koleżankami, a także rodzicami, i ich


nagrywaniem. Dzieci rysują i robią zdjęcia

aparatem cyfrowym, ilustrując wywiady

i historie opowiadane przez rodziców o

tym, jak wyobrażali sobie swoją przyszłość,

gdy chodzili do przedszkola. Dzieci

odwiedzają też różne miejsca w okolicy,

związane z przerabianym materiałem,

takie jak posterunek policji czy teatr. Jeden

z nauczycieli zapisuje wyniki pracy grupy

w prezentacji PowerPoint, osadzając

w niej dźwięk i grafikę. Dzieci uwielbiają

ją odtwarzać, objaśniając zawartą

w niej pracę gościom, co przypomina

im przeżyte doświadczenia i daje

możliwość kształtowania podstawowych

umiejętności prezentacyjnych.

Przedszkolaki jednocześnie poszerzają

swoje zrozumienie otaczającego je świata

i doceniają pracę poznawanych ludzi.


POLSKA: Przedszkole Integracyjne nr 38 • Warszawa

W Polsce dzieci zostają objęte całodzienną,

państwową edukacją w wieku lat siedmiu;

mniej więcej połowa dzieci wcześniej

uczęszcza do przedszkola. Placówki

takie, jak warszawskie Przedszkole

Integracyjne nr 38 przyjmują zarówno

dzieci z zaburzeniami rozwoju, jak i bez

niepełnosprawności.

Przedszkole działa już ponad dziesięć lat.

W jego strukturze funkcjonuje kilka grup

wiekowych, obejmujących również dzieci

ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.

W ciągu ostatniego roku szkolnego

używane na zajęciach integracyjnych

programy KidSmart przysłużyły się

dzieciom wymagającym szczególnej

pomocy, a także przedszkolakom w grupie

“adaptacyjnej”, do której należą np. dzieci

z zespołem Downa, dziecięcym porażeniem

mózgowym, trudnościami w nauce

i opóźnieniem w rozwoju motorycznym.

Przy wprowadzaniu w przedszkolu

rozwiązań KidSmart pedagogom

przyświecały dwa cele. Po pierwsze, chcieli

oni pomóc dzieciom rozwijać umiejętności,

które będą im niezbędne w całej dalszej

edukacji, a po drugie, koniecznie chcieli

zastosować oprogramowanie zgodne

z przedszkolnym programem nauczania.

Wysoko na liście znalazły się umiejętności

matematyczne i logiczne, na przykład

nauka liczenia, rozpoznawania czasu,

jak również poszerzenie dziecięcej

znajomości świata, przyrody.

Przeszkolona w korzystaniu z zestawu

KidSmart kadra z początku skupiła się

na sześciolatkach z zerówki. Większość

uczestników pracowała wówczas przy

komputerze dwa razy dziennie, wcześnie

rano i po południu. Przedszkole było tak

bardzo zadowolone z wyników, że objęło

zajęciami na stanowiskach KidSmart także

i młodsze dzieci.

Przedszkole zawsze cieszyło się dobrą

renomą wśród rodziców, ale odkąd przyjęło

podarowane w 2004 r. przez firmę IBM dwa

stanowiska KidSmart, jego popularność

wzrosła jeszcze bardziej. Obecnie, przy

umożliwiającym stosowanie nowatorskiej

metodyki stanowiskom KidSmart, tym

bardziej nie brak tu chętnych na miejsce.

Wiedząc, że małe dzieci uczą się najszybciej

w trakcie zabawy, czy to z rówieśnikami,

czy z dorosłymi, kadra dostrzega

w komputerach KidSmart atrakcyjną,

dodatkową zachętę do aktywnej współpracy

i interakcji, zwiększającą tempo nauki.

“Stanowisko KidSmart cieszy

się powodzeniem tak wśród

przedszkolaków ze specjalnymi

potrzebami jak i u pozostałych dzieci,

z których wszystkie chętnie ćwiczą

liczenie na takich programach,

Grunt to dobry początek



jak Fabryka ciasteczek” stwierdza

Katarzyna Czarnocińska, kierownik

dydaktyczny przedszkola. “Niekiedy

pracują przy komputerze w pojedynkę,

bardzo często jednak robią to

w parach, co pomaga im rozwijać

umiejętność współpracy z innymi.”

Zrozumieć czas

Nauczyciele zauważyli, że po zdobywane

przy korzystaniu z komputera KidSmart

doświadczenia dzieci sięgają w trakcie

późniejszych zajęć w grupach. Przykładem

może być prosty program do składania

filmów, który okazał się znacznie przybliżyć

uczniom pojęcie następstwa w czasie.

Analogicznie, pojęcie wielkości jest łatwiej

przyswajane przez przedszkolaki, które

wcześniej poradziły sobie z programem

wymagającym od nich porównywania

par butów.

Do najbardziej popularnych aplikacji

należą te przedstawiające ciekawe miejsca

i pomniki kultury z całego świata. Poszerzają

one dzieciom ich znajomość historii i

geografii, nadając tej wiedzy wesołą oprawę.

Nie mniej podobają się przedszkolakom

pomoce KidSmart o tematyce naukowej

i przyrodniczej, pokazujące, na przykład,

zmiany pór roku i zachowania zwierząt

w naturalnych warunkach.


Zestawy służą kadrze dydaktycznej jako

wsparcie dla wszechstronnego rozwoju

dzieci, ale też jako pomoc, pozwalająca

uzupełnić dodatkowe potrzeby dzieci

z niepełnosprawnościami. Odkąd

w przedszkolu pojawiły się stanowiska

KidSmart, nastąpił budzący ogromną

radość jego pracowników postęp

w umiejętnościach dzieci w zakresie

czytania, pisania, logicznego myślenia,

percepcji i komunikacji.

Dokumentacja szkoleniowa, dotycząca

poszczególnych programów, jest dostępna

w każdej sali przedszkola, nauczyciele

zaś przyznają, że KidSmart to cenny

element ich zasobów dydaktycznych.

Mają świadomość, że proponowanie nauki

za pośrednictwem kolorowego komputera

zwiększa motywację dzieci, w większości

nie posiadających dostępu do tego

rodzaju sprzętu w domu, do zdobywania

umiejętności, które starczą im na całe życie.


PORTUGALIA: szpital dziecięcy • Evora

Fundamentem sukcesu inicjatywy

KidSmart w Évora w Portugali jest ogrom

współpracy między zaangażowanymi w nią

grupami: specjalistami IBM, pracownikami

Uniwersytetu Évora i personelem lokalnego

szpitala dziecięcego.

Wiele z leczonych tam dzieci cierpi na

nowotwory, zespół Downa, porażenie

mózgowe i inne poważne schorzenia.

Niektóre z nich zostały porzucone

przez rodziny. Leczą się teraz szybciej,

na bieżąco śledząc lekcje w szkole

i ogólnie czując się w szpitalu lepiej,

ato za sprawą nowego nabytku

oddziału: stanowiska IBM KidSmart

Early Learning Centre.

Komputer ten trafił do szpitala w ramach

programu partnerskiego prowadzonego

przez Uniwersytet Évora i oddział dziecięcy

szpitala Hospital do Espirito Santo.

Początkowo przekazany uniwersytetowi

zestaw komputerowy został przeniesiony

do szpitala w celu umożliwienia

odbywającym staż nauczycielom

sprawdzania swoich umiejętności w pracy

dydaktycznej z dziećmi o szczególnych

potrzebach: pacjentami oddziału pediatrii.

Każde z nich ma swój własny program

KidSmart, indywidualnie dostosowany

na podstawie danych klinicznych

i jego własnych potrzeb edukacyjnych.

Pracownicy szpitala i studenci są szkoleni

w ten sam sposób, co zapewnia skuteczną

integrację wszystkich pracowników

dydaktycznych zajmujących się

pacjentami oddziału.

Zestaw KidSmart w obrazowy sposób

pomaga dzieciom w nauce i dba, aby

podczas pobytu w szpitalu nie zapomniały

tego, czego już nauczyły się w szkole.

Dzieci regularnie korzystają z komputera,

wykorzystując na to nawet chwile

spędzone na oczekiwaniu na konsultację

lekarską. Bardzo cenią wsparcie i wygodę,

jakie ten sprzęt im oferuje.

Szybszy powrót do zdrowia

Gdy tylko program ruszył, od razu pojawiły

się korzyści.

Urządzenie szybko stało się integralną

częścią nie tylko programu nauczania,

ale i procesu rehabilitacji dzieci. Personel

szpitalny i pedagogiczny stwierdził,

że bez względu na to, czy mali pacjenci

trafiali na oddział na kilka tygodni, czy na

znacznie dłuższy czas, wszyscy wracali do

zdrowia szybciej.

Zdaniem pracowników, przedsięwzięcie

ułatwia dzieciom przetrwać intelektualnie

czas powrotu do zdrowia, zwiększając

w ten sposób ich pewność siebie w tak

trudnych dla nich chwilach życia.

Najmłodsi pacjenci zyskują dzięki współpracy akademickiej



“Niektóre biegną do komputera

z samego rana, gdy tylko otworzą

oczy, prześcigając się, kto pierwszy

przy nim zasiądzie,” mówi José Luis

Ramos z Uniwersytetu Evora. “Dzięki

interaktywnym programom KidSmart

wielu dzieciom udało się zyskać

nowych przyjaciół’.”

Kilkoro pacjentów, którzy zaczęli już uczyć

się angielskiego w szkole, chętniej pracuje

z komputerem w tym języku niż w swoim

ojczystym, poszerzając słownictwo i robiąc

nim później wrażenie na swoich rodzicach.


Odbywający staż nauczyciele zyskują

praktyczne doświadczenia w pracy

z dziećmi o szczególnych potrzebach

edukacyjnych; bliżej wiążą się z lokalną

społecznością także pracownicy

akademiccy i przedstawiciele firmy IBM.

Animatorzy projektu Évora są zdania,

że inne szpitale i uniwersytety mogą

z powodzeniem powtórzyć ich sukces.

Szpital chciałby w przyszłości wzmocnić

więź dzieci z ich rodzinami i szkołą,

instalując kamerę internetową.


REPUBLIKA POŁUDNIOWEJ AFRYKI: Carel du Toit Centre • Cape Town

Bez specjalistycznej pomocy

zrozumienie języka mówionego nastręcza

głuchoniememu dziecku ogromnych

trudności. Niezdolność do skutecznej

komunikacji z otaczającymi je osobami

dodatkowo zaś blokuje jego rozwój

emocjonalny i postępy w nauce.

Uważa się, że im wcześniej dziecko

niesłyszące uzyska wsparcie, tym łatwiej

będzie zintegrować je ze społeczeństwem.

Dlatego właśnie profesor Carel

du Toit założył Centrum w szpitalu

Tygerberg w Cape Town, stwarzając

miejsce, w którym bardzo małe dzieci

mogą w naturalny sposób uczyć się

języka i mowy.

Celem ośrodka jest umożliwienie każdemu

dziecku uczęszczania do szkoły ogólnej.

Od roku 2004 trzy stanowiska KidSmart

pomagają jego personelowi w tej

ambitnej misji.

Ich oprogramowanie stanowi uzupełnienie

dla innych zajęć, które skupiają się

głównie na rozwoju języka, a ponieważ

dzieci uważają czas spędzony przed

komputerem za zabawę, sesje te

cieszą się dużą popularnością i są

bardzo skuteczne.

Dzieci z łatwością uczą się obsługiwać

aplikacje dydaktyczne i pracując z wieloma

różnymi programami, rozwijają tak bardzo

potrzebne im umiejętności społeczne

i poznawcze. Pracownicy zgadzają się,

że komputery spisują się dobrze także

jako narzędzia do oceny, pozwalając im

mierzyć indywidualne postępy każdego

z ich podopiecznych.

Chociaż niektóre ćwiczenia, jakie oferują

komputery KidSmart, wymagają w pewnym

stopniu umiejętności językowych i mogą

się przez to okazać wyzwaniem dla

dzieci z wadami słuchu, kadra placówki

przekonuje, że pomoce te odczuwalnie

wspierają jej wysiłki ukierunkowane na

przygotowanie dzieci do włączenia się

w ogólny system edukacji.

Wspólny świat informacji

Poza świadczeniem pomocy dzieciom

głuchoniemym, Centrum Carel du Toit

prowadzi projekt środowiskowy dla dzieci

o szczególnych potrzebach.

Pracownicy ośrodka wybierają niewielką

grupę dzieci mieszkających w pobliskiej

osadzie Khayelitsha i zapraszają je

do udziału w swoich zajęciach. Dzieci

te prawie w ogóle nie mają dostępu

do książek, elektryczności i innych

Technika “mówi” do niesłyszących dzieci w Cape Town



niezbędnych rzeczy, których dostępność

dla ich bardziej szczęśliwych rówieśników

wydaje się oczywista – nie wspominając

już o komputerach.

“Stanowiska KidSmart otworzyły

tym dzieciom okno na świat

techniki” mówi Inge Karitzinger,

nauczycielka centrum. “Dzięki nim

prysł ich dziecięcy strach przed

nieznanym i zyskały one wstęp do

świata informacji.”


Ważną część porządku zajęć stanowi

system „kumpli”, oparty na wybieraniu

przez dzieci jednego lub większej liczby

towarzyszy, z którymi będą pracować,

co zachęca je do pracy z programami

i oferowania pomocy, jeżeli ktoś nie

będzie sobie dawać rady.

Toteż sprzęt ten, nie tylko pozwala

dzieciom nabyć umiejętność korzystania

z komputera i lepiej poznać świat,

ale też daje im okazję do rozwijania

się towarzysko. Maluchy tworzą więzi

i nawiązują przyjaźnie, udzielając sobie

wzajemnie wsparcia, wskazówek i zachęty.


Dzieci z porażeniem mózgowym i innymi

rodzajami utrudnień rozwojowych, trafiają

do szkoły Vista Nova w Rondebosch

w Cape Town już w wieku trzech

lat, ponieważ specjaliści są zdania,

że wczesne rozpoczęcie procesu edukacji

ma dla nich ogromne znaczenie.

Uczą się tu razem z innymi dziećmi ze

społeczności Western Cape, którym

specjalne uwarunkowania fizyczne

i wyjątkowe potrzeby edukacyjne

nie pozwalają na uczęszczanie do

szkół ogólnych. Szkoła dotuje też

dzieci z rodzin żyjących w biedzie

i inne, postawione przez życie

w gorszej sytuacji, niż ich rówieśnicy.

Tacy uczniowie stanowią około 18 %

spośród 400 uczniów Vista Nova.

Każde dziecko jest zachęcane do

przełamywania barier w nauce przez

korzystanie z odpowiednich usług

edukacyjnych i terapeutycznych,

dzięki którym może maksymalnie

rozwinąć swój potencjał. Pracownicy

szkoły skupiają się na każdym dziecku

z osobna, pomagając mu indywidualnie

w nabywaniu zdolności językowych,

kształtowaniu zmysłów poznawczych,

dużej i małej motoryki, a także w jego

rozwoju kognitywnym, społecznym

i emocjonalnym.

W 2004 roku firma IBM South Africa

przekazała szkole Vista Nova pięć

zestawów komputerowych KidSmart.

Efekty pojawiły się natychmiast. Komputery

dodały klasom barw, na wiele różnych

sposobów zachęcając dzieci do pracy nad

swoimi umiejętnościami społecznymi.

Nauczyciele szybko zorientowali

się, że otrzymany sprzęt doskonale

wspiera ich wysiłki w najważniejszych

interesujących ich dziedzinach.

Na przykład dlatego, że korzystające

z niego dzieci zostają poddane

intensywnemu oddziaływaniu języka

znaków, podnoszona jest ich świadomość

językowa i znajomość liczb, co stwarza

mocne podwaliny pod dalszą naukę

czytania i liczenia.

Oprogramowanie komputerów

i prowadzone na nim ćwiczenia dobrze

integrują się z programem nauczania

i są dobierane tak, aby wiązały się

z elementami tradycyjnie prowadzonych

zajęć. Komputery stały się w rezultacie

dodatkowymi pomocami dydaktycznymi,

ale też pozwalają dzieciom lepiej

zrozumieć zasady wspólnego użytkowania

zasobów. Czas spędzony przy

komputerze pomaga również małym

dzieciom sprawniej objaśniać i opisywać

rzeczywistość.

Łamanie barier w nauce


REPUBLIKA POŁUDNIOWEJ AFRYKI: Szkoła Vista Nova • Cape Town


Kadra pedagogiczna nadzoruje proces nauki,

dzieci zaś są zachęcane do korzystania

z komputerów wraz ze swoimi rówieśnikami.

Taka organizacja pracy nasunęła

nauczycielom pomysł wprowadzenia

„systemu kumpli”, polegającego na tym,

że dzieci siedzą przy stanowiskach parami.

Niekiedy uczniowie mogą sami wybrać

swoich „kumpli”, ale kiedy indziej specjalnie

łączy się lepiej radzących sobie uczniów

z dziećmi o słabszych umiejętnościach,

co daje zresztą świetne rezultaty.

Zrozumieć świat

Komputery pozwalają dzieciom

przełamywać wiele różnych barier. O ile

korzystanie z klawiatury poprawia ich

ogólna i precyzyjną motorykę, daje się

też zauważyć rozwój wyobraźni uczniów,

którego źródeł nauczyciele szukają

w zabawach o charakterze twórczym

i prowadzonych z podziałem na role.

Co ważne, urządzenia tworzą fundament

dla umiejętności matematycznych i leżą

u podstaw przemyśleń, pozwalających


dzieciom zrozumieć otaczający je świat.

Dzięki wyposażeniu KidSmart, uczniowie

opanowują podstawy języka i wykształcają

u siebie procesy myślowe przydatne

w komunikacji; są zachęcani zarówno

do kreatywnego myślenia, jak i nauki

logicznego rozumowania.

“Dzięki pracy z programami – którą

uważają za zabawę – niektóre dzieci

nabrały pewności siebie i potrafią

realizować zadania bez naszej

pomocy,” mówi Peta Johnson,

nauczycielka szkoły Vista Nova. “Inne

odniosły korzyści natury emocjonalnej

i towarzyskiej, głównie dzięki temu,

że często pracują w grupach.”

Mali użytkownicy nauczyli się już, że

trzeba czekać na swoją kolej; wiedzą też,

jak pomagać innym uczniom w pracy na

komputerach i jak przyjmować oferowaną

im pomoc, wspólnie siedząc przy

klawiaturze. Tego rodzaju umiejętności

społeczne są bezcenne dla każdego

dziecka, nie wspominając już o maluchach

o szczególnych potrzebach edukacyjnych.


SŁOWACJA: Przedszkole Mokrohájska • Bratysława

Dla większości ludzi w krajach

rozwiniętych, komputery stanowią

zwykły element życia codziennego,

tak w domu, jak i w pracy. Jednak

dla dzieci z niepełnosprawnościami

fizycznymi komputer to coś więcej, niż

tylko podstawowe narzędzie. To furtka

do świata edukacji, informacji i z dużym

prawdopodobieństwem, także do

kariery zawodowej.

Dlatego właśnie pracownicy i dzieci

w jednym ze słowackich przedszkoli

w Bratysławie tak bardzo cieszą się

z posiadania na swojej sali stanowiska

komputerowego KidSmart.

Do przedszkola Mokrohájska

uczęszczają dzieci z wieloma różnymi

niepełnosprawnościami, w tym polio,

porażeniem mózgowym, postępującą

dystrofią mięśniową, padaczką i będącymi

następstwem poważnych wypadków

pęknięciami kości. Poza utrudnieniami

ruchu, mają też wady wymowy i problemy

z koncentracją.

Kadra nauczania specjalnego przez

swoją pracę stara się stworzyć najlepsze

warunki dla naturalnego rozwoju każdego

dziecka, dbając, aby ich podopieczni

mogli rozwijać się zarówno fizycznie,

jak i umysłowo zgodnie z własnymi

możliwościami. Nauczyciele nawiązują

intensywny kontakt z rodzicami

dzieci, przez co są one otaczane

siecią wsparcia zarówno w domu, jak

i w przedszkolu.

Pracownikom ośrodka bardzo zależało na

wyposażeniu go w zestaw KidSmart, gdyż

chcieli za jego pomocą wdrożyć nowe

metody nauczania i pomóc dzieciom nabrać

wprawy w korzystaniu z komputerów, które

z wiekiem będą odgrywać w ich życiu coraz

ważniejszą rolę.

Ze stanowiska KidSmart z entuzjazmem

korzystają obecnie cztero- i pięciolatki,

z którymi przedszkolni pedagodzy

przerabiają podstawy matematyki,

prowadzą zajęcia z terapii mowy, poszerzają

słownictwo i rozbudowują ich wiedzę

ogólną. Używane aplikacje są powiązane

z programem nauczania i pracownicy

zgadzają się, że są one idealnie

dostosowane dla tej grupy wiekowej.

Lepsza koncentracja

Dzieci z ogromną łatwością przyzwyczaiły

się do komputera i klawiatury i rozwiązują

zadania, pracując zwykle parami. Bardzo

podobają im się zajęcia z użyciem

obrazów i drukują swoje własne prace,

organizując z nich wystawy dla rodziców.

Korzystanie z oprogramowania stacji

KidSmart poszerza ich słownictwo,

pomagając im jednocześnie zrozumieć

Dzieci znalazły furtkę do przyszłości



logiczne procesy myślowe i orientację

fizyczną. Można też zauważyć postępy

w zdolnościach matematycznych

przedszkolaków. Dzieciom, które

korzystają ze stanowiska komputerowego,

często pozwala się samodzielnie

podejmować decyzje i wychowawcy

zauważyli, że powoduje to poprawę ich

zdolności koncentracji.

Czas spędzony przed ekranem w naturalny

sposób wydłuża okres, w jakim dzieci

są w stanie zachować skupienie. Oba

te elementy to prawdziwe kroki milowe

w rozwoju wielu z nich.

Poprawiły się też ich zdolności współpracy

i pracy w grupie. Dzieci, którym trudność

sprawiało używanie myszy z powodu

niepełnosprawności, korzystają z pomocy

rówieśników i wspólnie z nimi rozwiązują

zadania.


Chociaż oprogramowanie KidSmart jest

dostępne w wielu różnych językach, nie

ma wśród nich słowackiego, więc dzieci

w tym wieku nadal potrzebują pomocy

nauczycieli, aby zrozumieć jego czeską

wersję językową. Ta niewielka wada nie

jest jednak w stanie przekreślić ogromu

korzyści i biorącym udział w programie

szkołom jest obecnie oferowane

dodatkowe, zatwierdzone oprogramowanie

edukacyjne w języku słowackim.

“W dzisiejszym społeczeństwie,

korzystającym z informacji,

komunikacji i nowoczesnej techniki

ważne jest, aby dzieci miały

możliwość zetknąć się z komputerami

już w bardzo młodym wieku,” mówi

pracująca w przedszkolu Mokrohájska

Maria Knotekova. “Dla dzieci fizycznie

niepełnosprawnych, to właśnie

komputer PC będzie zapewne kluczem

do rynku pracy.”


SZWECJA: Szkoła Kvarnbacka • Sztokholm

Kvarnbacka to szkoła, obejmująca

klasy podstawowe i pierwszy szczebel

szkoły średniej w Kista, wielokulturowej

dzielnicy Sztokholmu. Uczęszcza do

niej około 300 uczniów, w tym 72 dzieci

o szczególnych potrzebach edukacyjnych.

Kadra nauczycielska posiada szerokie

doświadczenie w pracy z dziećmi

niepełnosprawnymi i korzysta z wielu

różnych metod nauczania, dostosowując

je do rodzaju zaburzenia i poziomu

rozwoju ucznia.

Firma IBM podarowała tej placówce

dwa komputery KidSmart, które szkoła

przeznaczyła do pracy z grupami uczniów

o zaburzeniach utrudniających naukę.

Jedna grupa skupia uczniów z obniżoną

zdolnością do nauki i innymi rodzajami

niepełnosprawności, druga zaś – dzieci

autystyczne. Wiek uczestników programu

zawiera się w przedziale od 7 do 12 lat.

Członkowie obu tych grup natrafiają na

trudności, próbując samodzielnie bawić

się z komputerem i często potrzebują przy

grach i zajęciach asysty osoby dorosłej.

Uczniowie należący do obu grup miewają

też problemy w podejmowaniu własnych

decyzji. Dlatego też władze szkoły uznały,

że najlepiej będzie umieścić stanowiska

KidSmart w szkolnej świetlicy, gdzie dzieci

spędzają czas po zajęciach. Pomysł

ten doskonale się sprawdził. Uczniom

spodobały się dostępne na komputerach

programy i szybko nauczyli się z nich

korzystać, odkrywając niebawem swoje

“własne” aplikacje.

Rozwój umiejętności społecznych

Systemy KidSmart pomagają uczniom

rozwijać umiejętności społeczne i kształtują

ich zdolność do współpracy. Dzieci

spontanicznie zasiadają do komputera

i wybierają ulubione programy. Są przy tym

dumne i zadowolone, widząc, że odnoszą

sukcesy, a poszerzane przez nich

umiejętności, na przykład w matematyce

czy języku szwedzkim, stanowią

dodatkową korzyść.

Zastosowane oprogramowanie jest proste

w użyciu i zrozumiałe. Zawsze znajdzie

się odpowiedni dla dziecka program,

niezależnie od poziomu jego rozwoju,

uczniowie zaś szybko orientują się, czy

udało im się rozwiązać zadania poprawnie,

czy też nie.

“Wziąwszy pod uwagę przyszłe

potrzeby tych dzieci, ich umiejętność

wyszukiwania sobie ciekawego sposobu

spędzania wolnego czasu i możliwość

Dzieci autystyczne i uczniowie z zaburzeniami

utrudniającymi naukę robią postępy dzięki zestawom

KidSmart Early Learning Centre



rozwijania umiejętności funkcjonowania

w społeczeństwie ma dla dzieci

i młodzieży z niepełnosprawnościami

kluczowe znaczenie.”

Margot Lindh

Asystentka dyrektora

szkoła Kvarnbacka

Stanowiska KidSmart zwróciły na siebie

uwagę także wielu w pełni sprawnych

uczniów, którzy chętnie odwiedzają grupy

swoich niepełnosprawnych rówieśników,

by skorzystać z komputera. Możliwość

pokazania uczniom pierwszych klas, jak

pracuje się na takim sprzęcie, wzmacnia

pewność siebie dzieci niepełnosprawnych

i stwarza obu grupom okazję do integracji,

porozumiewania się i docenienia siebie

wzajemnie.


Aplikacje edukacyjne KidSmart w naturalny

sposób wspomagają tok nauki szkolnej,

poprawiając przy tym kompetencje

społeczne swoich użytkowników.

Ich pozytywny wpływ widać w takich

przedmiotach, jak matematyka i język

szwedzki. Wielu uczniów z zaburzeniami

motoryki ma trudności z pismem ręcznym,

więc nie zawsze starcza im motywacji

do wykonywania zadań wymagających

sprawnego posługiwania się przyborami

do pisania. Bariera ta znika jednak, gdy

zasiadają do komputera, który dodatkowo

pozwala im ćwiczyć koordynację

wzroku i rąk. Szczególnie dobre wyniki

uzyskano właśnie u tych dzieci, u których

niepełnosprawność dotyczyła umiejętności

motorycznych.


WIELKA BRYTANIA: Szkoła podstawowa St Philip’s • Manchester

Przedszkole przy szkole podstawowej

St Philip’s w Hulme, dzielnicy Manchesteru,

dużego miasta w północnej Anglii, otacza

całodzienną opieką około 30 dzieci.

Wszystkie przedszkolaki lubią korzystać

z oprogramowania KidSmart, największy

wpływ wywarło ono jednak na dwoje

z nich: dziewczynkę z zespołem Downa

i chłopca z zespołem Aspergera,

zaburzeniem mieszczącym się w obrębie

spektrum autyzmu.

Kadra przedszkola podjęła decyzję,

aby za pomocą komputera KidSmart

zapoznać tę dwójkę dzieci z kształtami

i kolorami, wspierając w ten sposób ich

naukę liczenia i stwarzając podstawy dla

ogólnych umiejętności matematycznych.

Za pomocą narzędzi KidSmart

opracowano rysunkowe harmonogramy,

dzięki którym dzieci łatwiej rozumiały,

czym będą zajmować się o określonych

porach, oraz utwierdziły dziecko

z zespołem Aspergera co do porządku

i przebiegu jego dnia.

Wybrane do projektu przedszkolaki

spędzają czas przy komputerze

z wychowawcami pomagającymi im

w nauce, a także samodzielnie. Wraz

z rozwojem ich wiedzy na temat kolorów,

kształtów geometrycznych i liczb rośnie też

ich pewność siebie.

Oboje wprost uwielbiają pracę

z aplikacjami, zwłaszcza zawierającymi

elementy muzyczne. O ile przedtem

używali wyłącznie ekranów dotykowych,

obecnie powoli doskonalą swoje

umiejętności posługiwania się myszą.

Dobre głośniki to duży plus

Dzięki swojej specjalnej konstrukcji

i funkcjonalności, stanowisko robocze

KidSmart doskonale nadaje się do

użytku przez dzieci o szczególnych

potrzebach edukacyjnych. Na przykład

to, że urządzenie wyposażono we

wbudowaną ławkę i kolorową, przyjazną

dla dziecięcego oka obudowę sprawia,

że korzystającemu z niego dziecku

trudniej rozproszyć uwagę, gdyż

nie przekierowuje jej tak łatwo na to,

co dzieje się naokoło.

Dla autystycznego podopiecznego

przedszkola St Philip’s jest to bardzo

ważne, gdyż obecność innych dzieci

może je nie tylko dekoncentrować,

ale i denerwować.

Dwoje dzieci o specjalnych potrzebach staje

się pewnymi siebie uczniami



Innym godnym wzmianki czynnikiem,

dzięki któremu urządzenie to spisuje się

tak dobrze przy pracy z tego rodzaju

dziećmi, jest jakość głośników, w które jest

wyposażone. Oboje dzieci, o których tu

mowa, miało trudności w korzystaniu ze

słuchawek. Dziecko z zespołem Downa ma

wadę słuchu, musiało więc nosić aparat

słuchowy, a chłopcu z zespołem Aspergera

zakładanie słuchawek najzwyczajniej się

nie podobało. Na szczęście, dzięki dobrej

jakości dźwięku z głośników, nauczyciele

poradzili sobie z tymi problemami.

“Dzieci stopniowo stawały się coraz

bardziej niezależne,” opowiada

Sandra Silvera z St Philip’s. “Można

było zauważyć, że tę pewność siebie

w określonych dziedzinach, jak


choćby w podstawach matematyki,

pomagało im uzyskać korzystanie

z komputera KidSmart.”

“Robiły duże postępy, przez

co mogliśmy na zajęciach

przedszkolnych iść do przodu

z materiałem. Teraz nie tylko

nabrały ufności w swoją zdolność

do nauki, ale też korzystają już ze

standardowych komputerów.”

Zachęcone powodzeniem owych

pierwszych prób, przedszkole

zainwestowało w dodatkowe

oprogramowanie komputerowe.

Korzystając z komputera KidSmart,

będzie realizować nowy program pracy

nad nauką czytania w języku angielskim.


WŁOCHY: Centro Educativo Italo Svizzero • Rimini

Fundacja Asphi od wielu lat stosuje

nowatorskie rozwiązania techniczne

do integracji ze społeczeństwem

dzieci i młodzieży niepełnosprawnej.

Wielodyscyplinarne podejście Fundacji do

jej podopiecznych zakłada udział rodziny,

dzieci, nauczycieli, kolegów i koleżanek

z klasy, szeregu różnych terapeutów

i specjalistów-techników.

Młody uczeń, Luca, cierpi na zespół

Werdniga-Hoffmana, przez co, poza

krótkimi chwilami na wózku, spędza

całe dnie w łóżku. Korzysta z systemu

podtrzymywania funkcji życiowych i nie

może mówić. Możliwości świadomego

ruchu, jakie mu pozostały, ograniczają się

do użycia pojedynczych palców w obu

dłoniach i ruchu oczu, którymi odpowiada

„tak” lub „nie”. Może też porozumiewać się

za pomocą systemu komunikacji znakowej.

Luca ma mimo to dostęp do

komputera, z którego korzysta za

pomocą wskaźnika kulkowego

i małego, bardzo wrażliwego, czujnika

nacisku. Od czasu, gdy jego lokalna

szkoła podstawowa otrzymała zestaw

KidSmart, Fundacja Asphi współpracuje

z jej nauczycielami, wspierając Lucę

w korzystaniu z domowego komputera

do komunikacji z klasą.

Lepsze nauczanie i nauka dzięki

rozwiązaniom informatycznym

Także i nauczycielom szkoły podstawowej,

do której chłopiec należy, zależało

na lepszym wykorzystaniu techniki

komputerowej w nauczaniu. Fundacja

Asphi we współpracy z kadrą szkolną

przygotowała dwa obszary działań:

• użycie narzędzi informatycznych jako

środka komunikacji na odległość,

aby zmniejszyć izolację Luki od jego

kolegów i koleżanek z klasy,

• opracowywanie materiałów

multimedialnych dla potrzeb

szkolnego programu nauczania.

Nauczyciele biorą udział w szkoleniach

i zdobyli umiejętności, dzięki którym

samodzielnie, bez pomocy specjalistów

z Fundacji Asphi, potrafią już opracowywać

nowe pomoce multimedialne i zajęcia,

w nowatorski sposób korzystające

z rozwiązań IT.

W opisywanym przypadku użyto

oprogramowania KidSmart Early Learning

Centre i komputera PC, z którego Luca

korzysta w domu. Skorzystano też

z komunikatorów internetowych i aplikacji

Voice over IP, a także narzędzi do

Wirtualna obecność w szkole ucznia z dużym

stopniem niepełnosprawności



wideokonferencji, kamer internetowych

i mikrofonów. Nauczyciele dowiedzieli

się także, jak za pomocą aplikacji do

edycji dokumentów, grafiki i animowanych

prezentacji, hipertekstu i oprogramowania

edukacyjnego rozbudować swój

warsztat pracy.

Obustronne zwycięstwo:

zyskuje Luca, zyskuje szkoła

Luce udało się zacząć brać udział

w prowadzonych w klasie zajęciach;

nawiązał regularny kontakt z kolegami

i koleżankami ze szkoły. Opanował

nowe umiejętności i zwiększył swoją

niezależność. Także członkowie jego

rodziny odczuli, że Luca faktycznie bierze

udział w lekcjach, choć „uczęszcza’ na

nie nie wychodząc z domu. Nauczyciele

zyskali nową wiedzę i doświadczenia,

zaś Fundacja Asphi poszerzyła zakres

prowadzonych badań w kierunku

rozwiązań, które wychodziły naprzeciw

bardzo specyficznym potrzebom ucznia.


“Wirtualna obecność Luki

w klasie była wyzwaniem dla nas

wszystkich,” mówią nauczyciele.

“To przedsięwzięcie dało nam

możliwość odkrycia szeregu nowych

strategii komunikacji, które pozwoliły

nam sprostać potrzebom Luki i ułatwić

mu kontakty z klasą. Z początku

było to bardzo trudne, nie tylko

z zawodowego i poznawczego

punktu widzenia, ale też pod

względem emocjonalnym. Wszyscy

mieliśmy możliwość rozwinąć się

i pełniej zrozumieć potrzeby każdej

ze stron. Nauczyliśmy się używać

narzędzi i materiałów, których

w ogóle nie braliśmy wcześniej pod

uwagę i odkryliśmy we wszystkich

uczestnikach tego procesu zupełnie

nieoczekiwane pokłady zdolności!”

Kadra nauczycielska CEIS (Centro

Educativo Italo Svizzero) w Rimini



CONTACT

Carol Berry

IBM Senior Education Programme Manager

Co-ordinator of the KidSmart Early Learning programme for Europe, Middle East and Africa

[email protected]

or

Anna Jawor (Poland)[email protected]

For futher information about the case studies or about

the IBM KidSmart Early Learning Programme, please contact:

IBM, the IBM logo, ibm.com are trademarks of International Business Machines Corporation, registered in many jurisdictions worldwide. A current list of IBM trademarks is available on the Web at “Copyright and trademark information” at www.ibm.com/legal/copytrade.shtml. © Copyright IBM Corporation 2009. All rights reserved.


Program Nauczania Początkowego IBM KidSmart

Documents

Transcript of Program Nauczania Początkowego IBM KidSmart