Profilaktyka wybranych chorób zakaźnych i cywilizacyjnych wśród młodzieży
description
Transcript of Profilaktyka wybranych chorób zakaźnych i cywilizacyjnych wśród młodzieży
1
Profilaktyka wybranych chorób
zakaźnychi cywilizacyjnych wśród młodzieży
222
Działania edukacyjne PIS dotyczą:
• promocji zbilansowanej diety • promocji aktywności fizycznej • unikania nałogów (główny obszar działań dotyczył
edukacji antynikotynowej i profilaktyki palenia tytoniu)
• umiejętności korzystania z badań profilaktycznych
• profilaktyki HIV/AIDS • możliwości zapobiegania chorobom zakaźnym
wynikającym z sytuacji epidemiologicznej, potrzeb lokalnych i środowiskowych (grypa, wścieklizna, zatrucia pokarmowe, zakażenia WZW typu B i C, choroba meningokokowa)
3
Promocja zdrowia jest to proces umożliwiający ludziom:
• zwiększenie kontroli nad swoim zdrowiem
(identyfikacja własnych problemów
zdrowotnych),
• poprawę zdrowia - poprzez podejmowanie
wyborów i decyzji sprzyjających zdrowiu,
kształtowanie potrzeby i kompetencji
w rozwiązywaniu problemów zdrowotnych
i zwiększaniu potencjału zdrowia.
4
Promocja zdrowia obejmuje pięć obszarów działań:
• budowanie zdrowotnej polityki publicznej,
• tworzenie środowiska życia i pracy sprzyjającego
zdrowiu,
• zachęcanie całego społeczeństwa do działań na rzecz
zdrowia,
• rozwijanie indywidualnych umiejętności służących
zdrowiu,
• reorientacja służby zdrowia na profilaktykę.
Inwazyjna choroba
meningokokowa
Sytuacja epidemiologiczna
w województwie pomorskim
6
Inwazyjna choroba meningokokowa
• Inwazyjna choroba meningokokowa wywoływana jest przez bakterie Gram(-) z gatunku Neisseria meningitidis (meningokoki).
7
Epidemiologia zakażeń meningokokowychPostacie kliniczne inwazyjnej choroby
meningokokowej
zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
posocznica (5-20%)
zapalenie płuc
ropne zapalenie stawów
zapalenie osierdzia
zapalenie kości, szpiku kostnego
zapalenie ucha środkowego, gardła, spojówek
8
Inwazyjna choroba meningokokowa
Meningokoki bytują w jamie nosowo-
gardłowej
i są przenoszone drogą kropelkową
podczas kichania lub kaszlu, bezpośredni
kontakt (pocałunek) lub także pośredni
kontakt z osobą zakażoną (picie ze
wspólnego naczynia, palenie jednego
papierosa, jedzenie wspólnej kanapki).
9
Inwazyjna choroba meningokokowa
Meningokoki:– nie przeżywają poza organizmem człowieka– wykazują dużą wrażliwość na wysychanie i
niższą temperaturę– szybko giną pod wpływem powszechnie
używanych do mycia detergentów– zakażenia mogą być trudne do rozpoznania
w pierwszej fazie choroby– objawy występujące przy zapaleniu opon
mózgowo-rdzeniowych i posocznicy meningokokowej różnią się w przypadku niemowląt, starszych dzieci i osób dorosłych.
10
Inwazyjna choroba meningokokowa
Objawy występujące u dorosłych i starszych dzieci:– wymioty, gorączka,– gól głowy,– sztywność karku,– światłowstręt, senność,– bóle stawów, drgawki,– mogą występować także: zimne dłonie i stopy
przy jednoczesnej wysokiej gorączce oraz wybroczyny na skórze (wysypka krwotoczna).
11
Inwazyjna choroba meningokokowa
Wysypka krwotoczna
12
Epidemiologia zakażeń meningokokowych
• Okres wylęgania: 2-10 dni, na ogół 3-4 dni
• Śmiertelność 9 -12% (posocznica: 20-80%)• Zachorowania wywołane przez meningokoki występują najczęściej
zimą i wiosną
• W około 10 – 50 % przypadków występuje wysypka krwotoczna –
głównie na skórze tułowia, kończyn, rzadziej na twarzy, dłoniach
lub podeszwach (wykwity utrzymują się kilka dni)
• Choroba może mieć przebieg piorunujący prowadzący w ciągu
kilku godzin do zgonu
• W Polsce u ok. 6 -13 % osób po przebyciu choroby pozostają trwałe uszkodzenia (m.in. powikłania neurologiczne, głuchota)
13
Epidemiologia zakażeń meningokokowych
• Dzieci w wieku od 3 miesięcy do 5 lat są w
porównaniu do innych grup wiekowych narażone
najbardziej
• Drugi szczyt zachorowań jest notowany u młodzieży
między 14 a 19 rokiem życia
• Ryzyko infekcji wzrasta w zbiorowiskach ludzkich,
ogniska epidemiczne dotyczą zazwyczaj środowisk
zamkniętych tj. szkoły, przedszkola, domy dziecka,
akademiki, koszary, więzienia
14
Liczba zachorowań w Polsce, w zależności od wieku i płci, w
2008 roku
0
20
40
60
80
100
120
140
160
0-4lat
5 – 9lat
10 -14 lat
15-19lat
20-24lat
25-29lat
30-34lat
35-39lat
40-44lat
Kobiety
Mężczyźni
Razem
15
Liczba zachorowań w wybranych województwach w latach 2005, 2006,
2007, 2008
0
5
10
15
20
25
30
35
2005 2006 2007 2008
Pomorskie
Zachodniopomorskie
Kujawsko - Pomorskie
Profilaktyka zakażeń
meningokokowych
17
Nie można:
• wspólnie jeść tej samej kanapki, wafelka itp.
• pić z jednego naczynia
• jeść z jednego talerza
• palić tego samego papierosa
• pożyczać sobie kosmetyków (szminka)
• przekrzykiwać się (zakażenia drogą
kropelkową)
18
Należy:
• Dbać o higienę
• Używać jednorazowych chusteczek higienicznych
• Unikać osób kaszlących i kichających
19
Immunoprofilaktyka
Podawana:
w ramach zalecanych szczepień ochronnych,
szczególnie
w grupach ryzyka oraz ze wskazań lekarskich
w wybranych rejonach - samorządowe programy
profilaktyczne
w przypadku wystąpienia ogniska (koszary,
internaty itp.) lub epidemii
WIRUSOWE ZAPALENIE
WĄTROBY
21
Wirusowe zapalenie wątroby (WZW)
To choroba wywoływana przez jeden z
kilku obecnie znanych wirusów
hepatotropowych czyli wirusów
wyspecjalizowanych
w atakowaniu komórek wątroby -
hepatocytów. Najczęściej spotykamy się z
WZW typu A, B, C.
WIRUSOWE ZAPALENIE WĄTROBY TYPU C
23
WZW typu C
Choroba definiowana jako wirusowe
zapalenie wątroby typu C spowodowana
jest przez wirus zapalenia wątroby typu C
(HCV - Hepatitis C Virus), który wykryto
dopiero w roku 1989. Wirusowe zapalenie
wątroby typu C zwane jest także WZW C
lub potocznie żółtaczką C.
24
Objawy
• 70 – 80% przypadków ma przebieg
bezobjawowy
• Objawy niecharakterystyczne takie jak:
- spadek kondycji fizycznej i nieuzasadniona
męczliwość,
- częste zaburzenia gastryczne takie jak
wzdęcia, bóle brzucha, niestrawność,
biegunki,
25
Do zakażenia może dojść:
• w wyniku przetoczenia zakażonej krwi,
• w wyniku bezpośredniego kontaktu
uszkodzonej skóry lub śluzówek z zakażoną
krwią (używanie tych samych maszynek do
golenia, nożyczek, szczoteczek do zębów
lub poprzez materiały sanitarne oraz
zakrwawioną odzież),
26
Do zakażenia może dojść: cd.
• w sytuacjach pozamedycznych i medycznych, w
których stosowany jest niewłaściwie
wysterylizowany (wyjałowiony) sprzęt, jak np:
a) zabiegi upiększające takie jak: manicure,
pedicure, kolczykowanie, wykonywanie tatuaży,
b) używanie wspólnych igieł i strzykawek przez
narkomanów,
27
Do zakażenia może dojść: cd.
c) zabiegi stosowane w leczeniu
stomatologicznym,
d) używanie skażonych igieł lub innego
sprzętu podczas wykonywania zabiegów,
28
Do zakażenia może dojść: cd.
• podczas kontaktów seksualnych tzw. wysokiego
ryzyka (często, z wieloma partnerami), które
mogą powodować krwawienie,
• przeniesienie wirusa z matki na dziecko
w okresie okołoporodowym (rzadko).
W wielu przypadkach sposób zakażenia
pozostaje nieznany.
29
Nie można zarazić się poprzez:
• kichanie, kaszel, • używanie tych samych sztućców i talerzy, • korzystanie z tej samej łazienki lub toalety,
Osoba zakażona przestrzegająca
podstawowych zasad higieny nie stanowi
zagrożenia zakażeniem wirusem typu C.
30
Profilaktyka
1. Unikać źle prowadzonych:
• zakładów opieki medycznej,
• gabinetów dentystycznych,
• gabinetów kosmetycznych,
• zakładów fryzjerskich.
31
Profilaktyka c.d.
2. Unikać kontaktu z krwią innych ludzi.
3. Zaszczepić się przeciwko WZW typu B
(brak szczepionki przeciwko WZW typu
C).
32
Program:
Zwalczanie AIDS
i zapobieganie zakażeniom
HIV
333333
Profilaktyka HIV /AIDSSytuacja epidemiologiczna w Polsce na
koniec 2009 r. Pierwszy przypadek zakażenia HIV został
wykryty w Polsce w roku 1985, natomiast pierwsze zachorowanie na AIDS zdiagnozowano rok później.
Od początku epidemii HIV/AIDS w Polsce do końca 2009 roku, łącznie stwierdzono zakażenie HIV u 12 757 obywateli polskich, odnotowano 2 516 zachorowań na AIDS, a 1 010 osoby zmarły z przyczyn związanych z AIDS.
W 2009 roku zgłoszono w Polsce 689 nowych zakażeń HIV, w tym 539 mężczyzn (78%) i 127 kobiet (18%). W przypadku 23 osób występuje brak danych. Jednocześnie rozpoznano AIDS u 124 osób, w tym 96 mężczyzn (77%) i 28 kobiet (23%).
3434
Średnia roczna liczba nowo wykrywanych zakażeń HIV w latach
2002-2006, według województw– województwo dolnośląskie (4,1);– województwo warmińsko-mazurskie (2,4);– województwo pomorskie, łódzkie, (1,9);– województwo zachodnio-pomorskie,(1,8);– województwo śląskie , kujawsko-pomorskie, mazowieckie, opolskie, lubuskie(1,2);– województwo podlaskie (0,9)– województwo wielkopolskie, (0,8);– województwo lubelskie, podkarpackie, małopolskie (0,7);– województwo świętokrzyskie(0,5).
35
Zestawienie zachorowalności w Polsce na HIV, AIDS i zgony
36
Zestawienie zapadalności na HIV w zależności od wieku w roku 2004,
2006, 2008
0
50
100
150
200
250
300
350
Ilość
osó
b
Zapadalności w Polsce na HIV w zależności od wieku w roku 2004, 2006,
2008
2004 3 8 24 256 194 90 35 5 41
2006 4 11 20 295 226 99 38 6 51
2008 1 8 22 250 303 99 49 19 51
niemowlęta
12.Jan 13-19 20-29 30-39 40-49 50-59 60 + b. d.
37
Promowanie zdrowego stylu życia
Program: Trzymaj Formę
3838
Promowanie zdrowego stylu życia Zasady zdrowego stylu życia
1. Prawidłowe żywienie (zbilansowana dieta).
2. Aktywność fizyczna.
3. Umiejętność radzenia sobie ze stresem.
4. Unikanie nałogów.
5. Umiejętność korzystania z profilaktycznej
opieki
zdrowotnej.
3939
Częstość występowania nadwagi i otyłości wśród młodzieży w Polsce i innych krajach
4040
Zajęcia sedentaryjne w czasie wolnym
41
Profilaktyka nowotworowa
Program:
Wybierz życie – Pierwszy
Krok
42
Profilaktyka nowotworowa
W Polsce rak szyjki macicy jest drugim co do częstości
występowania nowotworem narządów płciowych
u kobiet do 45 roku życia. Co roku około 3500 Polek
dowiaduje się, że ma raka szyjki macicy, a połowa
z nich umiera, bo zgłosiła się do lekarza zbyt późno.
Oznacza to, że z dziesięciu kobiet, u których codziennie
wykrywa się w Polsce ten nowotwór, pięć umiera.
43
Ponieważ szczepionki przeciw HPV są najbardziej skuteczne u kobiet, które nie zetknęły się jeszcze
z wirusem, programy szczepień powinny być skierowane przede wszystkim do dziewczynek w
wieku od 9-10 do 13 lat.
W 2010 roku na terenie powiatu wejherowskiego w dwóch miastach Rumi i w Redzie prowadzone są
bezpłatne szczepienia dziewcząt urodzonych w 1997 r.
Całość wydatków z tytułu realizacji programu szczepień pokrywają gminy.
45
Zaproszenie
Serdecznie zapraszam na „Dzień Otwarty”
Powiatowej Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej
w Wejherowie, który odbędzie się w siedzibie stacji
22 października 2010 roku w godzinach od 9.00
do 14.00
46
W programie między innymi: 1. Prezentacja multimedialna na temat zakresu działalności stacji.
2. Możliwość uzyskania informacji z zakresu działalności poszczególnych
sekcji, w szczególności, z zakresu:
• dezynfekcji i sterylizacji
• zagrożeń zdrowotnych XXI wieku
• szczepień ochronnych
3. Warsztaty laboratoryjne:
• techniki badań z zakresu diagnostyki zatruć pokarmowych
• badanie mikrobiologiczne wody
Dziękuję za uwagę