PROCESY POZNAWCZE- ĆWICZENIA

Autor programu: Dr hab. Aleksandra JasielskaLiczba godzin: 30 godz. ćwiczeńForma zaliczenia: Zaliczenie pisemne w formie testuProwadzący: Dr Marta Karbowa, mgr Marta Andrałojć, mgr Anna Kamza

Treści programowe: Ćwiczenia 1. Temat: Metody badawcze psychologii poznawczej Przegląd metod badających zjawiska poznawcze. Słabe i mocne strony kontrolowanych eksperymentów laboratoryjnych, badań psychobiologicznych, technik samoopisowych, studium przypadku, obserwacji naturalistycznych i symulacji komputerowych. Eksperyment jako podstawowa metoda badawcza stosowana w psychologii poznawczej. Operacjonalizacja zmiennych. Czas reakcji i liczba błędów jako wyznaczniki sprawności procesów przetwarzania informacji. Formułowanie i falsyfikacja hipotez badawczych.LITERATURA OBLIGATORYJNA :Nęcka E., Orzechowski J. i Szymura B. (2006) Psychologia poznawcza. Warszawa: PWN. (s. 37-45).LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:Sternberg, R. J. (2001). Psychologia poznawcza. Warszawa: Wyd. Szkolne i Pedagogiczne. (s. 23-29).

Ćwiczenia 2. Temat: Opis rejestru sensorycznego Charakterystyka magazynów pamięci sensorycznej. Eksperymenty Sperlinga nad magazynem informacji ikonicznej. Badania Crowdera nad magazynem informacji echoicznej. Sprawozdanie częściowe a sprawozdanie całkowite, maskowanie wsteczne.LITERATURA OBLIGATORYJNA :Jagodzińska, M. (2005). Psychologia pamięci. Badania, teorie, zastosowania. Gliwice: Wyd. Helion. (s. 150-159).

Ćwiczenia 3. Temat: Badania nad reprezentacjami wyobrażeniowymiStanowisko obrazowe w polemice na temat istoty i formy wyobrażeń. Eksperyment Sheparda i Metzler nad rotacjami mentalnymi. Skaninng umysłowy: efekt wielkości, złożoności, odległości. Selektywna interferencja. Hipoteza  funkcjonalnej  ekwiwalencji  percepcjii i wyobraźni.  Krytyka  stanowiska  obrazowego.LITERATURA OBLIGATORYJNA :Nęcka, E., Orzechowski, J., Szymura, B. (2006). Psychologia poznawcza. Warszawa: PWN. (s. 66-76).LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:Pylyshyn, Z. (2007). Spór o wyobraźnię: medium analogowe czy wiedza ukryta? W: Z. Chlewiński (red.). Psychologia poznawcza w trzech ostatnich dekadach XX wieku (s. 366-408). Gdańsk: GWP.

Ćwiczenia 4. Temat: Efekt interferencjiCharakterystyka uwagi selektywnej. Badanie efektu interferencji za pomocą klasycznego zadania Stroopa. Interpretacja danych w kategoriach procesów automatycznych i kontrolowanych. Zależność efektu Stroopa od zdolności czytania. Facylitacja, automatyzacja, kontrola poznawczaLITERATURA OBLIGATORYJNA :Nęcka, E., Orzechowski, J., Szymura, B. (2006). Psychologia poznawcza. Warszawa: PWN. (s. 241-245, 251-252)LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:Tzelgow, J. Henik, A. (1995). Kontrola zautomatyzowana i wprawa. Przypadek efektu Stroopa. Czasopismo Psychologiczne, 1, 1-2, 7-17.

Ćwiczenia 5. Temat: Specyfika pamięci krótkotrwałejPojemność, zapominanie, wydobywanie informacji i kody pamięci krótkotrwałej. Badanie charakterystyki pamięci krótkotrwałej zadaniem Sternberga. Zależność procesu przechowywania danych w pamięci krótkotrwałej od wielkości zestawu. Przeszukiwanie seryjne, równoległe, wyczerpujące, samokończące się.LITERATURA OBLIGATORYJNA :Anderson, J. B. (1998). Uczenie się i pamięć. Warszawa: Wyd. Szkolne i Pedagogiczne. (s. 208-211).Jagodzińska, M. (2005). Psychologia pamięci. Badania, teorie, zastosowania. Gliwice: Wyd. Helion. (s. 160-169).

Ćwiczenia 6. Temat: Odrębność pamięci krótko- i długotrwałejDowody przemawiające za magazynowym modelem pamięci. Krzywa pozycyjna w zadaniu dwóch komponentów Glanzera i Cunitza. Efekt pierwszeństwa i efekt świeżości. Powtarzanie podtrzymujące i wypracowujące. Strategie kodowania. Amnezja.LITERATURA OBLIGATORYJNA :Nęcka, E., Orzechowski, J., Szymura, B. (2006). Psychologia poznawcza. Warszawa: PWN. (s. 326-333, 343-346, 414-415)LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

Baddeley, A. (1998). Pamięć. Poradnik użytkownika. Warszawa: Prószyński i S-ka. (s. 182-195).

Ćwiczenia 7. Temat: Teoria poziomów przetwarzaniaProcesualne ujęcie pamięci. Operacjonalizacja poziomów przetwarzania w eksperymencie Craika i Lockharta i eksperymencie Rogersa, Kuplera i Kirke. Koncepcja głębokości przetwarzania. Ocena modelu poziomów przetwarzania. Efekt autoreferencji.LITERATURA OBLIGATORYJNA:Nęcka, E., Orzechowski, J., Szymura, B. (2006). Psychologia poznawcza. Warszawa: PWN. (s. 333-340).LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:Maruszewski, T. (2011). Psychologia poznania. Umysł i świat. Gdańsk: GWP. (ramka 6.4).

Ćwiczenia 8. Temat: Procesy pamięciowe: kodowanieProcesy zapamiętywania. Prawidłowości kodowania, interferencja proaktywna, elaboracja, konsolidacja śladu pamięciowego. Kodowanie, jako epifenomen przetwarzania informacji. Pomoce mnemoniczne a mnemotechniki. Rodzaje i zastosowanie mnemotechnik.LITERATURA OBLIGATORYJNA:Jagodzińska, M. (2005). Psychologia pamięci. Badania, teorie, zastosowania. Gliwice: Wyd. Helion. (s. 258-267).Nęcka, E., Orzechowski, J., Szymura, B. (2006). Psychologia poznawcza. Warszawa: PWN. (s. 377-394).

Ćwiczenia 9. Temat: Procesy pamięciowe: wydobywanieCharakterystyka procesu przypominania informacji. Rozpoznanie a reprodukcja. Efekt specyficzności kodowania w eksperymencie Tulvinga i Thomsona. Rola kontekstu wewnętrznego i zewnętrznego oraz wskazówek wydobycia. Zależność od nastroju i zależność od stanu.LITERATURA OBLIGATORYJNA:Jagodzińska, M. (2005). Psychologia pamięci. Badania, teorie, zastosowania. Gliwice: Wyd. Helion. (s. 303-321).

Ćwiczenia 10. Temat: Rozumowanie dedukcyjneRozumowanie warunkowe w zadaniu selekcyjnym Wasona i z zastosowaniem konkretnego materiału tematycznego. Rozumowanie sylogistyczne. Błędy rozumowania i ich przyczyny. Efekt atmosfery, zasada ostrożności, hipoteza inwersji, strategia konfirmacyjna błąd afirmacji następnika, błąd negacji poprzednika, faworyzowanie konkluzji negatywnej, faworyzowanie konkluzji szczegółowej.LITERATURA OBLIGATORYJNA :Nęcka, E., Orzechowski, J., Szymura, B. (2006). Psychologia poznawcza. Warszawa: PWN. (s. 444-462).

Ćwiczenia 11. Temat: Rozumowanie indukcyjneZasady szacowania prawdopodobieństwa. Badanie rozumowania w warunkach niepewności z wykorzystaniem zadań Tverskiego i Kahnemana. Heurystyka reprezentatywności, dostępności psychicznej, zakotwiczenia, symulacji; złudzenie gracza, złudzenie koniunkcji, błąd pewności wstecznej, nieuwzględnianie wielkości próby.LITERATURA OBLIGATORYJNA :Tyszka, T. (1999). Psychologiczne pułapki oceniania i podejmowania decyzji. Gdańsk: GWP. (s. 128-155).LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:Kahneman, D., Tversky, A. (1973/2007). O psychologii przewidywania. W: Z. Chlewiński (red.). Psychologia poznawcza w trzech ostatnich dekadach XX wieku (s. 239-260). Gdańsk: GWP.

Ćwiczenia 12. Temat: Pojęcia klasyczne Cechy reprezentacji pojęciowej w ujęciu klasycznym. Uczenie się pojęć metodą różnicową. Pojęcia matrycowe w eksperymencie Lewickiego. LITERATURA OBLIGATORYJNA :Nęcka, E., Orzechowski, J., Szymura, B. (2006). Psychologia poznawcza. Warszawa: PWN. (s. 103-108; 112-123).

Ćwiczenia 13. Temat: Teoria prototypówCechy reprezentacji pojęciowej w ujęciu opartym na prototypach. Wymiar pionowy i poziomy kategorii. Cechy wymiaru podstawowego. Empiryczne dowody prototypowej organizacji pojęć naturalnych wg Rosch. Ocena typowości egzemplarzy. Charakterystyka prototypu.LITERATURA OBLIGATORYJNA :Nęcka, E., Orzechowski, J., Szymura, B. (2006). Psychologia poznawcza. Warszawa: PWN. (s. 112-123).LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:Rosch, E.H. (1978/2007). Zasady kategoryzacji. W: Z. Chlewiński (red.), Psychologia poznawcza w trzech ostatnich dekadach XX wieku (s. 409-430). Gdańsk: GWP.

Ćwiczenia 14. Temat: Podsumowanie

Spotkanie będzie poświęcone problemom i pytaniom zgłoszonym przez uczestników zajęć, które mogą dotyczyć wszystkich poruszanych w ramach ćwiczeń zagadnień z psychologii poznawczej.

Ćwiczenia15. Temat: Kolokwium zaliczeniowe