Prezentacja programu PowerPoint -...

Wykład:

Zbrodnia i kara – model

racjonalnych zachowań przestępców

Makroekonomia - zajmuje się współzależnościami pomiędzy wielkimi agregatami, takimi jak: dochód narodowy, konsumpcja, inwestycje, oszczędności, zasoby kapitału, wielkość zatrudnienia, poziom cen,

podaż pieniądza, budżet państwa, bilans płatniczy itp.

Mikroekonomia - zajmuje się badaniem zachowań indywidualnych uczestników gospodarki rynkowej oraz analizą rynków poszczególnych dóbr i usług.

Ekonomia - nauka badająca, jak ludzie radzą sobie z rzadkością.

Ekonomia, makroekonomia i mikroekonomia

Dlaczego ekonomia zajmuje się przestępczością?

Wysokie koszty przestępczości

Duże przepływy pieniężne

Zaangażowane pieniądze publiczne (policja, wymiar sprawiedliwości); kwestia alokacji zasobów

Związek przestępczości z innymi agregatami makroekonomicznymi (poziomem zatrudnienia i bezrobocia, wskaźnikami ubóstwa itp.)

Skuteczność polityki zwalczania przestępczości

Źródło: D. Anderson, The Cost of Crime, 2011.

Szacunkowe koszty netto przestępczości w USA wynoszą ok. 1.655 mld USD (co przekracza 10% PKB).

Koszty netto i brutto przestępczości w USA

Szacunkowe koszty brutto przestępczości w USA wynoszą ok. 3.216 mld USD (co przekracza 20% PKB).

1.Koszty zwalczania przestępczości (policja, sądy, więzienia, DEA, sejfy, alarmy etc.)2.Strata czasu ofiar i sprawców3.Wycena życia / zdrowia ofiar przestępstw4.Pieniadze uzyskane w wyniku kradzieży / przywłaszczenia mienia

2015 15 696 zabójstw, 90 185 gwałtów, 327 374 napadów rabunkowych

Koszty walki z przestępczością - policja

Lata Budżet (w mld PLN)

2017 9,2

2016 9,0

2015 8,6

2014 8,6

2013 8,6

2012 8,3

2011 8,1

2010 7,6

2009 8,3

2008 8,5

2007 7,2

2006 6,2

2005 6,0

2004 5,9

2003 5,5

2002 5,3

Źródło: KGP,MSWiA.

Zatrudnienie w policji

Źródło: KGP.

Stan na 1.01.2017

Wynagrodzenia w policji (VI.2017)

Źródło: KGP.

Źródło: D. Anderson, The Cost of Crime, 2011.

Liczba więźniów w USA

Koszt utrzymania więzień ok. 81 mld USD rocznie

Źródło: MSWiA, 2014.

Liczba więźniów w Polsce

Wydatki na więziennictwo w 2016 r.: ok. 4,16 mld PLN.

Wydatki na utrzymanie jednego osadzonego w 2016 r.:miesięczne 3 236 zł, roczne 38 828 zł.

Koszty walki z przestępczością – wymiar sprawiedliwości

Źródło: Ministerstwo Sprawiedliwości, 2017.

Działania wymiaru sprawiedliwości

Źródło: MSWiA, 2014.

Przestępstwa w Polsce

Źródło: KGP.

Liczba podejrzanych ustalonych przez policję w Polsce

Źródło: KGP.

Czy miejsce, w którym Pan(i) mieszka (dzielnica, osiedle, wieś), można nazwać bezpiecznym i spokojnym? (w %)

Gary Becker:

Crime and Punishment: An

Economic Approach

„Journal of Political Economy”, 76/1968

Ekonomiczne podejście do przestępczości i sprawiedliwości oparte jest na spostrzeżeniu, że jednostki podejmują racjonalne decyzje.

Jako racjonalni decydenci, potencjalni przestępcy opierają swoją decyzję, czy popełnić przestępstwo, na subiektywnej ocenie oczekiwanych kosztów i korzyści.

Ekonomiczne podejście do przestępczości

Ekonomiczne podejście do zwalczania przestępczości poświęcone jest znalezieniu optymalnego połączenia zapobiegania, wykrywania i karania przestępstw oraz tolerowanego poziomu przestępczości.

Wszyscy chcielibyśmy, aby przestępczość w ogóle nie istniała, teoria ekonomiczna uznaje fakt, że cel ten jest nieosiągalny – przede wszystkim ze względu na koszty zapobiegania, wykrywania i karania działalności przestępczej.

Homo oeconomicus

Pogoń za własnym interesem, jako cecha charakterystyczna dla każdego człowieka, jako jedyna motywacja ludzkiego działania.

„Natura poddała człowieka władzy dwóch przemożnych panów: przykrości i przyjemności. Oni to zarówno wskazują nam, co powinniśmy robić, jak i decydują o tym, co robimy”.

Jeremy Bentham (1748-1832)

Racjonalność

Być racjonalnym, znaczy tyle, co maksymalizować swoją użytecznośćprzy określonym i ograniczonym dostępie do dóbr (czy zasobów).

Użyteczność działań przestępczych

U = B - C

gdzie:

U – użyteczność (utility), jaką czerpie przestępca z popełnionego czynu

B – korzyści (benefits) przestępcy

C – koszty (cost) przestępcy

Korzyści przestępców

- dochód pochodzący z przestępstwa

- korzyści psychiczne (uznanie grupy, adrenalina)

- inne

- kara więzienia /opportunity cost – utracone zarobki/

- koszty przygotowania przestępstwa (np. broń, narzędzia)

- czas poświęcony na planowanie

- koszty psychiczne (strach, odrzucenie społeczne)

- ryzyko utraty zdrowia bądź życia

Koszty przestępców

Kradzieże cudzych rzeczy i ich wykrywalność

WykrywalnośćŹródło: MSWiA, Raport o stanie bezpieczeństwa w Polsce w 2015 roku.

Kary za kradzież

Źródło: MSWiA, Raport o stanie bezpieczeństwa w Polsce w 2013 roku.

Pracujący nad zmianą kodeksu karnego posłowie nadzwyczajnej komisji sejmowej zmienili kwotę, od której drobną kradzież traktuje się surowiej z 250 zł na 400 zł. Początkowo optowano za kwotą 1000 zł, popieraną przez policję i prokuraturę. Od 1 stycznia 2017 r. minimalne wynagrodzenie za pracę wynosi 2000 zł, z czego ¼ to 500 zł.

Kradzieże – wykroczenia i przestępstwa

Źródło: MSWiA.

Kary za przestępstwa


Osoby osądzone za przestępstwa kradzieży

Kradzieże z włamaniem w Polsce


Wykrywalność


Kary za kradzież z włamaniem

Przestępstwa rozbójnicze

Wykrywalność


Kary za przestępstwa rozbójnicze

Kradzieże samochodów w Polsce

1999 84.855 liczba kradzieży 8,8% wskaźnik wykrycia

Wykrywalność


Liczba podejrzanych o kradzieże samochodów


Centralne biuro Śledcze wraz z kołobrzeską i szczecińska policją rozbiła gang zajmujący się kradzieżą samochodów za naszą zachodnią granicą.

Grupa działała w przygranicznych landach w 2009 i 2010 roku. Mężczyźni w wieku od 29 do 35 lat kradli samochody rożnych marek, a następnie na podstawie fałszywych dokumentów legalizowali auta w Polsce i sprzedawali je za wschodnią granicę. W Sądzie Okręgowym w Koszalinie zakończył się proces dwóch członków grupy.

Wyroki usłyszeli 32-letni Przemysław J. oraz 34-letni Jędrzej B. Wcześniej wyroki usłyszeli czterej inni członkowie grupy. Strona niemiecka przypisywała grupie kradzież około 60 aut. Ostatecznie udało się oskarżyć ich o kradzież niespełna 30 samochodów. Sąd zastosował nadzwyczajne złagodzenie kary. Przemysław J. opowiedział o tym, jak funkcjonowała grupa.

Dlatego też sąd skazał Przemysława J. na karę 11 miesięcy pozbawienia wolności w zawieszeniu na 5 lat i prawie 11 tysięcy złotych grzywny, a drugiego sądzonego, Jędrzeja B. na półtora roku więzienia w zawieszeniu na 5 lat i niespełna 8 tysięcy złotych grzywny. Obaj mężczyźni zostali objęci dozorem kuratora.

Przykładowe wyroki w sprawie kradzieży samochodów

Równowaga na rynku dóbr (np. jogurtu)

Q

P

Równowaga

D

Pe

Qe

S

E

Cena

Ilość

Prawo popytu – wraz ze wzrostem ceny danego dobra maleje zapotrzebowanie na nie.Prawo podaży – wraz ze wzrostem ceny podaż danego dobra zwiększa się.

Równowaga na rynku przestępstw (np. kradzieże samochodów)

Q

P

D

Pe

Qe

S

E

Cena

Ilość

S’

E’

D’

Gwałty w Polsce (w tym usiłowania)

Wykrywalność


Kary za gwałty


Zabójstwa w Polsce

2001 Liczba zabójstw: 1.325 Wskaźnik wykrycia: 87,5%

Wykrywalność


Motywy zabójstw w Polsce, 2013-2015

Źródło: MSWiA, Raport o stanie bezpieczeństwa w Polsce w 2013, 2014 i 2015 roku.

Kary za zabójstwa

Kary za przestępstwa


Kary za zabójstwa

Długość wyroków skazujących za różne przestępstwa w USA w latach 1960-1980*

Rok Długość wyroku (mediana wyrażona w miesiącach)

Morderstwa Gwałty Napady rabunkowe

Włamania

1960 52 36 34 20

1970 42 35 30 16

1980 44 33 25 13

Zmiana 1960-1980

-15% -8% -26% -35%

Źródło: Bureau of Justice Statistics, 1999.

Przestępstwa zgłoszone policji w USA w latach 1960-1980*

Rok Rodzaj przestępstwa (wskaźnik na 100 tys. mieszkańców)

Ogółem Morderstwa Gwałty Napady rabunkowe

Włamania Kradzieże samochodów

1960 1037,9 5,1 8,7 49,6 457,4 179,2

1970 2740,6 7,8 18,3 171,5 1067,7 453,5

1980 5950,0 10,2 36,8 251,1 1684,1 502,2

Zmiana 1960-1980

+473% +100% +323% +406% +268% +180%

Źródło: FBI, 1999.

Długość wyroków skazujących za różne przestępstwa w USA w latach 1980-1996*

Rok Długość wyroku (mediana wyrażona w miesiącach)

Morderstwa Gwałty Napady rabunkowe

Włamania

1980 44 33 25 13

1990 70 43 30 15

1996 68 47 30 17

Zmiana 1980-1996

+54% +42% +20% +31%

Źródło: Bureau of Justice Statistics, 1999.

Przestępstwa zgłoszone policji w USA w latach 1980-1998*

Rok Rodzaj przestępstwa (wskaźnik na 100 tys. mieszkańców)

Ogółem Morderstwa Gwałty Napady rabunkowe

Włamania Kradzieże samochodów

1980 5950,0 10,2 36,8 251,1 1684,1 502,2

1990 5820,3 9,4 41,2 257,0 1235,9 657,8

1998 4592,6 6,3 34,1 165,6 855,2 455,2

Zmiana 1980-1998

-22%

-38%

-7%

-34%

-49%

-9%

Źródło: FBI, 1999.

Poważne przestępstwa zgłoszone policji w USA w latach 1950-1997*

Rok Wskaźnik przestępczości (na 1000 mieszkańców)

1950 5,0

1960 5,9

1970 14,3

1980 22,8

1990 19,7

1997 15,1

Źródło: FBI 1999.

Funkcje kary więzienia

1. Odstraszanie

2. Izolacja

W latach 70-tych Rand Corporation przeprowadziła badania sondażowe wwięzieniach w Texasie, Michigan i Californi. Zgodnie z wynikami tych badańmediana liczby przestępstw popełnionych przez więźniów w ciągu roku przedaresztowaniem wyniosła 15, podobne badania przeprowadzone w stanieWisconsin w 1990 r. oraz badania w stanie New Jersey dały wynik 12 przestępstw(nie licząc przestępstw narkotykowych).

Badania Rand Corporation pokazały, że 60% byłych więźniów w Texasie w ciągu3 lat od wypuszczenia na wolność trafia znowu do aresztu, a 40% zostajeponownie skazanych na więzienia.

Badania Bureau of Justice Statistics przeprowadzone w 22 stanach pokazały, że69% młodych ludzi (w wieku 17-22) wypuszczonych w 1978 r. zostało znowuaresztowanych w przeciągu 6 lat, po popełnieniu przeciętnie 13 nowychprzestępstw.

Na granicy polsko-niemieckiej zatrzymano skazanego za gwałt 39-letniego Fabrice'a Anthamattena. Mężczyzna w czwartek opuścił zakład karny w Genewie, by udać się ze swoją terapeutką na zajęcia, które miały go przygotować do powrotu do społeczeństwa. Nie dotarł tam jednak, a po kilku godzinach towarzysząca mu kobieta została znaleziona martwa.

Anthamatten odbywał karę 20 lat więzienia za dwa gwałty, jakich się dopuścił w 2001 i 2003 roku.

Prezentacja programu PowerPoint -...

Documents

Transcript of Prezentacja programu PowerPoint -...