Prezentacja programu PowerPoint - Podworko...

Myślenie pytaniami jako forma doskonalenia

Czchów, 29 maja 2013 r.

Warsztaty

dla nauczycieli

SORE

W ZESPOLE SZKÓŁ

PONADGIMNAZJALNYCH W CZCHOWIE

W RAMACH

PROJEKTU

„Bezpośrednie wsparcie

rozwoju szkół

poprzez wdrożenie

zmodernizowanego systemu

doskonalenia nauczycieli

w Powiecie Brzeskim”

Cele spotkania

Nie staraj się poznać odpowiedzi, spróbuj zrozumieć pytanie.

Konfucjusz

Prawdziwie mądry

człowiek nie wstydzi

się zadawać nawet

najprostszych pytań.

Lao-Tse

Szlachetny człowiek wymaga od siebie, prostak od innych.

Konfucjusz

Integracja

Kabaret Limo, Gra w pytania

W co oni grają?

Jak rozwiązać to ćwiczenie?

To było jakieś zadanie?

Co było zadane do domu?

Które ćwiczenie?

Plan spotkania

ISTOTA, FORMA, FUNKCJA PYTAŃ

TECHNIKI ZADAWANIA PYTAŃ

MODELE KONWERSACJI

MYŚLENIE PYTANIAMI M. ADAMS

PYTANIA I EMOCJE

PYTANIA W SZKOLE

AKTYWIZUJĄCE PYTANIA

Istota, forma i funkcja pytań

O co pyta poetka?

Co jest treścią uśmiechu i podania ręki? Czy nigdy w powitaniach nie jesteś daleka, tak jak bywa daleki człowiek od człowieka, gdy wyda sąd niechętny pierwszego wejrzenia? Czy każdą dolę ludzką otwierasz jak książkę, nie w czcionce, nie w jej kroju szukając wzruszenia? Czy na pewno, czy wszytko odczytujesz z ludzi?

Wymijające słowo dałaś w odpowiedzi, pstry żart w miejsce szczerości- jak obliczysz straty? Nieziszczone przyjaźnie, lodowate światy. Czy wiesz, że przyjaźń trzeba współtworzyć jak miłość?

Współodpowiedzialna za szczęście tysiącleci- czy nie lekceważysz pojedynczej minuty łzy i skurczu twarzy? Czy nigdy nie wymijasz cudzego wysiłku? Stała szklanka na stole i nikt jej nie spostrzegł, aż dopiero gdy spadła nieuważnym potrącona ruchem. Czy w ludziach wobec ludzi wszystko jest najprostsze?

Wisława Szymborska Pytania zadawane sobie

Ktoś w tym surowym trudzie nie dotrzymał kroku. A czy w błędach przyjaciół twej winy nie było? Ktoś żalił się i radził. Ile łez obeschło, zanim przyszłaś na pomoc?

PYTANY POSIADA

WSZELKIE INFORMACJE

ZADAWANIE PYTAŃ

MOTYWUJE, ANGAŻUJE

ZADAWANIE PYTAŃ

UZDALNIA, MOBILIZUJE

ZADAWANIE PYTAŃ ROZWIJA

ZDOLNOŚCI PRZYWÓDCZE

ZADAWANIE PYTAŃ DAJE

POCZUCIE AUTENTYCZNOŚCI

Źródło: Stoltzfus, 2012.

Techniki zadawania pytań

PODEJMOWANIE DECYCZJI

MOTYWACJA I ZMIANA NAWYKÓW

WYZWANIE

ZMIANA PERSPEKTYWY

REFLEKSJA

INFORMACJA ZWROTNA I OCENA

WYRAŻANIE UZNANIA (1.)

(2.)

(3.)

(4.)

(5.)

(6.)

(7.)

WYRAŻANIE UZNANIA

POSTĘPY

WIARA

TOŻSAMOŚĆ

Co ktoś osiągnął, z czego można się cieszyć?

Jakie przejawy zaangażowania chcę pochwalić?

Co w danej osobie podziwiam?

PODEJMOWANIE DECYCZJI

PERSPEKTYWY

NOWE ZOBOWIĄZANIE

BYĆ A ROBIĆ

Co jest interesującego w nowej możliwości?

Czego możesz nauczyć się o sobie w tej sytuacji?

Czego można nauczyć się z działania innej osoby?

MOTYWACJA I ZMIANA NAWYKÓW

PRZYPOMINANIE

ŻAL

NAGRODY

Jakie okoliczności uruchamiają taki schemat myślenia?

Co się stanie, jeśli tego nie zrobisz?

Jak będziesz świętować, gdy osiągniesz cel?

WYZWANIE

PROŚBA O WIĘCEJ

SPOSTRZEŻENIA

ODPOWIEDZIALNOŚĆ

Czy taki cel będzie stymulował rozwój?

Jak myślisz, co kryje się za tymi słowami?

Jaki był wkład w doprowadzenie do tej sytuacji?

REFLEKSJA

STYLE

WNIOSKI

EMOCJE

Jakie pory i miejsca skłaniają do refleksji?

Czego można nauczyć się z tego doświadczenia?

O co chodzi – nie słyszę w Twoim głosie entuzjazmu?

ZMIANA PERSPEKTYWY

PERSPEKTYWA CZASU

PERSPEKTYWA CELU

PERSPEKTYWA MOTYWACJI

Jak ta decyzja może wyglądać za 10 lat?

Jaka możliwość kryje się za tą sytuacją?

Co Cię motywuje, aby podążać w tym kierunku?

INFORMACJA ZWROTNA I OCENA

SAMOOCENA

SAMOOCENA

SAMOOCENA

Co zrobiłeś dobrze? Jak oceniasz swój postęp?

Na ile to doświadczenie było pomocne?

Co zrobię inaczej następnym razem?

(7.)

Czyny nasze czyż zdołają ogarnąć, i to ogarnąć aż do dna, te wszystkie głębokie prawdy, nad którymi myśleć nam wypada?

bł. Jan Paweł II

Modele konwersacji

1. Istota, forma i funkcja pytań.

2. Techniki zadawania pytań.

3. Modele konwersacji (GROW).

4. Metoda myślenia pytaniami M. Adams.

5. Wpływ pytań na emocje.

6. Pytania w dyskursie szkolnym.

7. Aktywizujące techniki myślenia pytaniami:

okulary, pytania do eksperta, myślące

kapelusze, rozwiązywanie problemów,

ankieta aktywizująca, mapa myśli, myślenie

pytajne, heureza.

Jakie działania podjąć, aby w szkole zaszła zmiana?

Źródło: opracowanie własne na podstawie Whitmore, 2011.

Jak wyglądałaby idealna szkoła?

Jakie sukcesy odnosiła szkoła do tej pory?

Jakie możliwości rozwoju posiada szkoła?

G

R

O

W

Źródło: opracowanie własne na podstawie Bennewicz, 2011.

MOJA WIZJA

Jaka jest moja wizja szkoły?

Dzięki czemu odnoszę sukces?

POTRZEBY

Czego najbardziej chcę?

Jakie są potrzeby społeczności szkolnej?

ZMIANA

Co do tej pory okazało się skuteczne?

Co zmienić, aby odnieść sukces?

KORZYŚCI

Co działa w sposób zadowalający?

Dzięki czemu szkoła odnosi sukces?

• ZAGROŻENIA

• SZANSE

• SŁABE STRONY • MOCNE STRONY

Jakie pozytywne przesłanie

wysyła szkoła do otoczenia?

Jakie

negatywne przesłanie wysyła szkoła do otoczenia?

Czego szkoła obawia się ze strony otoczenia?

Co pozytywnego wnosi

do szkoły otoczenie?

S Ł A B E S T R O N Y T R Z E B A Z A M I E N I Ć W M O C N E , A Z A G R O Ż E N I A T R Z E B A Z A M I E N I Ć W S Z A N S E

Źródło: opracowanie własne na podstawie Elsner, 1999.

Metoda myślenia pytaniami M. Adams

Źródło: opracowanie własne na podstawie Adams, 2012

M Y Ś L E N I E P Y T A N I A M I

Źródło: Adams, 2012

P Y T A N I A B U D U J Ą C E

Co jest możliwe? Co się stało?

Czy postaram się znaleźć coś wartościowego?

Czego chcę? Jak mogę ofiarować coś innym?

Co jest w tym wartościowe? Co najlepiej teraz zrobić?

Czego się mogę nauczyć? Jak mam to poprawić?

Jak mogę zrozumieć?

stwarzające możliwości, programują na sukces, ukierunkowują na to, co pozytywne, programują na wygraną, budzą pozytywne emocje, dodają energii, akceptujące


Co zrobiłam źle? Czy on mnie lubi i aprobuje?

Co on tym razem zrobi nie tak? A co, jeśli mnie wyleją?

Jeśli znowu będzie coś nie tak?

Co zrobi, żeby ukazać mnie w złym świetle?

Jakim cudem wpakowałem się w taki problem?

Jak mogłem sobie pomyśleć, że sobie z tym poradzę?

Dlaczego ona potrzebuje aż tylu wskazówek?

P Y T A N I A D E S T R U K C Y J N E

stwarzają problemy, programują na porażkę, ukierunkowują na to, co negatywne, programują na przegraną, budzą negatywne emocje, zabierają energię, osądzające


P Y T A N I A P R Z E Ł Ą C Z A J Ą C E

Jak chcę się czuć?

Czy tam właśnie chcę być?

Jak mogę inaczej o tym myśleć?

Jak mógłbym na to spojrzeć inaczej?

Czy jestem na pozycji wyrokującego?

Czy jestem skłonna sobie przebaczyć?

Czy wolę wygrać tę sprzeczkę, czy dobrze się dzisiaj czuć?

przejście „pasem zmiany” od pytania destrukcyjnego do budującego, zmieniają założenia i to, co w danej chwili jest możliwe


PROCES WYBORU Z-O-C-W


czy nigdy nie płaczesz, żeby się nigdy nie uśmiechać czy umiesz uważnie bez powodu słuchać

ks. Jan Twardowski


POZYTYWNA ZMIANA Z PYTANIA

Przypomnij sobie chwilę, kiedy natknąłeś się na pytanie,

które doprowadziło do jakiejś pozytywnej zmiany w Twoim życiu. To pytanie, które zadałeś, albo ktoś zadał je Tobie. Jak brzmiało to pytanie? jaki był wynik? Co było w tym pytaniu, co wywołało taką zmianę?


CHCĘ ZMIANY!

Zastanów się, jaką sytuację zawodową lub osobistą chciałbyś zmienić? Jak reagujesz na problem – pytaniem (zaciekawienie) czy twierdzeniem (ocena, opinia)? Jaki jest stosunek pytań do twierdzeń? Postaw pytania. Zdiagnozuj rodzaje zadawanych przez ciebie pytań. Pomyśl, w jaki sposób te pytania kierują twoim zachowaniem. Pomyśl o rezultatach, do których prowadzą postawione pytania. Zastosuj pytania przełączające. Zmień pytania destrukcyjne na pytania budujące. Włącz myślenie pytaniami.

Wpływ pytań na emocje

Pora umierać, reż. Dorota Kędzierzawska, 2007

ja mam

to zrobić?

muszę tyle robić?

okłamuje mnie?

nie lubi mnie?

tak się zachowuje? mi to robi?

nie słucha mnie?

nie respektuje mojego zdania?

tak się stało?

Wtorek, reż. Witold Adamek, 2001

PO CO?

mam to robić?

angażuję się w to?

chcę rozmawiać?

tracę czas?

Co mi zrobisz jak mnie złapiesz,

reż. Stanisław Bareja, 1978

Pytania w dyskursie szkolnym

Nie to jest ważne, by krytykować przeszłość, lecz aby swój własny wysiłek włożyć

w lepszą przyszłość.

Kardynał Stefan Wyszyński

GNIEW NASTOLATKA

Adam znowu spóźnił się na lekcję. Gdy podszedł do ławki, cisnął swoją torbę na stół. I tak gwałtownie wyjął podręcznik, że w całej klasie słychać było odgłos spadającej książki na drewniany blat ławki. Na twarzy miał dziki grymas twarzy i trzęsły mu się ręce. Nauczycielka postawiła na natychmiastową reakcję i zasypała chłopaka serią pytań: - Dlaczego znowu się spóźniłeś? - Przecież jestem punktualnie. Na moim zegarku jest ósma. - Nie masz lepszego usprawiedliwienia? Powtarzasz je któryś raz z rzędu. - Jeśli Pani woli, to nie zdążyłem na samolot. - Co w Ciebie wstąpiło Kowalski? Jak będziesz się tak dalej skandalicznie

zachowywał, to obiecuję ci, że nie zdasz matury! Natychmiast zabierz tę torbę ze stołu i siadaj.

- To moja torba i nic Pani do tego. - Przez Ciebie tracę kolejną lekcję. Do odpowiedzi!

Opracowanie własne na podstawie: M. Hartley, 2006

GNIEW NASTOLATKA

Co się wydarzyło? Jak można zdefiniować główny problem? O co chodzi w zaistniałej sytuacji? Jak rozpoczął się proces rozwiązywania problemu? Kto zainicjował proces rozwiązywania problemu? Co się wydarzyło? Jakie działania można by podjąć? Jaka alternatywa jest możliwa? Co się wydarzy? Jakie wyniki można osiągnąć? Jak ocenić nowe rozwiązania? Jakie możliwości niesie ze sobą zmiana?

Opracowanie własne na podstawie: Kozak, Łaguna, 2012


Co się dzieje?

Coś cię trapi?

Coś cię bardzo zdenerwowało?

O czym myślisz?

Jesteś pewny, że to odpowiednie

zachowanie?

Masz zły dzień, prawda?

Co ci chodzi po głowie?

Widzę, że jesteś zły – chcesz o tym porozmawiać?

Coś jest nie tak – prawda?

Chcesz mi coś powiedzieć?

OTWIERANIE

DZRWI

Dzień świra, reż. Marek Koterski, 2002

Z pewnością zauważasz, że…?

Czyż…?

Przypuszczam,

że…?

Czyż nie jest to…?

Czy nie widzisz, że…?

Prawda, że…?

PYTANIA NAPROWADZAJĄCE


A co gdyby…?

Co by się stało…?

Co będzie, jeśli…?

Wyobraźmy sobie, że…?

Przypuśćmy, że…?

Co by było, gdyby…?

PYTANIA

PRZYPUSZCZAJĄCE


Aktywizujące techniki myślenia pytaniami

6 KAPELUSZY MYŚLOWYCH DE BONO

Opracowanie własne na podstawie: Brudnik, Moszyńska, Owczarska, 2010

BIAŁY KAPELUSZ

reprezentuje fakty i informacje na temat sytuacji i problemu jest to wiedza

obiektywna, w większym stopniu będącą opisem niż wyjaśnieniem

CZERWONY KAPELUSZ

reprezentuje emocjonalne postrzeganie problemu lub sytuacji

jest to doświadczenie subiektywne, uczucia i intuicja

ZIELONY KAPELUSZ

symbolizuje nowe pomysły, sugestie, rozwiązania

jest symbolem otwartego i kreatywnego myślenia

JAKIE Są FAKTY?

JAK SIę CZUJę?

JAK IE Są ROZWIąZANIA?

ŻÓŁTY KAPELUSZ

zbiera pozytywne aspekty sytuacji, zyski lub pozytywy lub przyszłe zyski reprezentuje także pozytywną motywację wybranego rozwiązania

CZARNY KAPELUSZ

zawiera w sobie negatywne aspekty rozwiązania lub decyzji opisuje lęki, dyskomfort lub niekorzystne konsekwencje

NIEBIESKI KAPELUSZ

reprezentuje kontrolę całego procesu, opisuje poszczególne kroki, podjęte zarówno w czasie spotkania jak i po jego zakończeniu pozwala uczestnikom kierować procesem i koncentrować się na kierowaniu metody w dobrym kierunku

CO JEST DOBRE?

JAK TO DZIAŁA?

CO JEST ZŁE?

Okulary

Jaką rolę pełnisz?

Jak to ulepszysz?

Jaka jest historia?

Jakie masz potrzeby?

Rozwiązywanie problemów

Większość nauczycieli traci czas na zadawanie pytań, które mają ujawnić to, czego uczeń nie umie, podczas gdy nauczyciel z prawdziwego zdarzenia stara się za pomocą pytań ujawnić to, co uczeń umie lub czego jest zdolny się nauczyć.

Albert Einstein

SZKOLNY ORGAIZATOR

ROZWOJU EDUKACJI

Mad

zia.

Bu

dzi

k@gm

ail.c

om

, m

ob

ile 6

65 1

23 8

09

Dziękuję Państwu

za uwagę!

Prezentacja programu PowerPoint - Podworko...

Documents

Transcript of Prezentacja programu PowerPoint - Podworko...