Prezentacja nr 1

23
Wyzwania polityki ludnościowej wobec prognoz demograficznych dla Polski i Europy IV. Posiedzenie Regionalnego Forum Terytorialnego, Wrocław 8 grudnia 2015 r. Grażyna Marciniak Główny Urząd Statystyczny

Transcript of Prezentacja nr 1

Wyzwania polityki ludnościowej wobec prognoz demograficznych dla Polski i Europy

IV. Posiedzenie Regionalnego Forum Terytorialnego, Wrocław 8 grudnia 2015 r.

Grażyna Marciniak Główny Urząd Statystyczny

Plan prezentacji

IV. Posiedzenie Regionalnego Forum Terytorialnego, Wrocław 8 grudnia 2015 r.

Zmiany liczby i struktury ludności na podstawie:

prognozy na lata 2014-2050 opracowanej w GUS,

prognozy ONZ-Rewizja 2015,

prognozy Eurostatu – EUROPOP 2013;

Porównanie założeń prognostycznych dla Polski i wyników

prognoz demograficznych dla Polski i UE;

Konsekwencje przewidywanych zmian liczby i struktury

ludności wyzwaniem dla polityki.

Prognoza ludności Polski na lata 2014-2050

Prognoza ludności Polski według grup wieku (GUS)

2013a/ 2015 2020 2030 2040 2050

Ogółem 38 495,7 38 419,0 38 137,8 37 185,1 35 668,2 33 950,6

0-14 lat 5 771,4 5 728,5 5 659,0 4 855,7 4 301,6 4 120,5

15-64 27 051,6 26 619,9 25 285,2 23 682,9 21 937,2 18 732,6

65 lat i więcej 5 672,6 6 070,7 7 193,6 8 646,5 9 429,5 11 097,5

80 lat i więcej 1 483,1 1 560,1 1 684,4 2 205,9 3 372,6 3 537,5

0-14 lat 15,0 14,9 14,8 13,1 12,1 12,1

15-64 70,3 69,3 66,3 63,7 61,5 55,2

65 lat i więcej 14,7 15,8 18,9 23,3 26,4 32,7

80 lat i więcej 3,9 4,1 4,4 5,9 9,5 10,4

a/ dane rzeczywiste

w %

Lata

w tys.

Grupa wieku

Prognoza ludności Polski na lata 2014-2050

Piramida wieku ludności dla lat 2013 i 2050

350 300 250 200 150 100 50 0 50 100 150 200 250 300 350

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100+

2013 2050

Mężczyźni Kobiety

Prognoza ludności Polski na lata 2014-2050

0

10

20

30

40

50

60

70

80

0-14 lat 15-64 lata 65 lat i więcej

Zmiany w strukturze ludności Polski według grup wieku (prognoza GUS)

2015 2030 2050

%

Prognoza ludności Polski na lata 2014-2050

15,8 18,9

21,7 23,3 24,5

26,4 29,3

32,7

22,8

28,5

33,7 36,5

38,7

43,0

50,0

59,2

39,8 41,9

44,1 46,4

48,6 50,3

51,7

52,5

0

10

20

30

40

50

60

0

10

20

30

40

50

60

70

2015 2020 2025 2030 2035 2040 2045 2050

Wybrane miary starzenia się ludności według prognozy GUS

odsetek ludności w wieku 65 lat i więcej

współczynnik obciążenia ludnością 65+

mediana wieku

% lata

Ludność świata i Europy (w mln osób)

Region/ kraj 2015 2020 2025 2030 2035 2040 2045 2050

ŚWIAT 7 349 7 758 8 142 8 501 8 839 9 157 9 454 9 725

EUROPA 738 740 738 734 728 721 714 707

Europa Wschodnia 293 290 285 279 271 264 258 252

w tym POLSKA 39 38 38 37 36 35 34 33

Europa Północna 102 105 108 110 112 114 116 118

Europa Południowa 152 152 151 149 148 146 144 142

Europa Zachodnia 191 193 195 196 196 197 196 196

Prognoza ONZ – rewizja 2015

Ludność Europy według regionów

0

50

100

150

200

250

300

Europa Wschodnia Europa Zachodnia Europa Południowa Europa Północna

2015 2020 2030 2040 2050

mln osób

0

10

20

30

40

50

60

70

80

0-14 15-64 65 i więcej 0-14 15-64 65 i więcej

2015 2050

EUROPA Europa Wschodnia Polska %

Prognoza ONZ – rewizja 2015

Struktura ludności Europy i Polski według grup wieku

Współczynnik obciążenia demograficznego ludnością w wieku 65+

12,6 14,3

16,1 18,1

20,3 22,3

23,8 25,6 26,4

29,8

33,5

37,4

40,4 43,1

45,6 [WARTOŚĆ]

21,1

25,2

28,9 31,4 31,8

33,5

36,3

40,2

27,9 29,8

32,0

35,4

38,5 40,0 40,8

42,1

30,8

33,9

37,8

43,3

49,5

56,3

61,9 64,5

30,6

33,7

37,8

43,2

48,1 50,0 50,5 51,6

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

55

60

65

70

2015 2020 2025 2030 2035 2040 2045 2050

ŚWIAT EUROPA Europa Wschodnia

Europa Północna Europa Południowa Europa Zachodnia

Prognoza ONZ – rewizja 2015

Mediana wieku ludności według prognozy ONZ

29,6

41,7 39,6 39,6 40,3

43,9 43,7

36,1

46,2 43,9

51,8

43,3

51,3

47,4

0

10

20

30

40

50

60

ŚWIAT EUROPA Europa Wschodnia

Polska Europa Północna

Europa Południowa

Europa Zachodnia

2015 2050

lata

Prognoza ONZ – rewizja 2015

Prognoza EUROPOP 2013

Ludność wybranych krajów UE (w mln osób)

Kraje 2015 2020 2030 2040 2050

UE(28 krajów) 508,2 512,5 518,5 523,5 525,5

Niemcy 80,7 80,6 79,8 77,8 74,7

Francja 66,2 67,7 70,4 72,8 74,3

Wielka Brytania 64,6 66,7 70,5 73,8 77,2

Włochy 60,9 62,0 64,1 66,2 67,1

Hiszpania 46,4 45,8 44,5 44,6 45,5

Polska 38,5 38,4 37,5 36,2 34,8

Prognoza EUROPOP 2013

Ludność w wieku 0-14 lat w krajach UE (w %)

0

5

10

15

20

25

Irla

nd

ia

Fran

cja

Wlk

. Bry

tan

ia

Szw

ecja

Bel

gia

Dan

ia

Luks

emb

urg

Ho

lan

dia

Fin

lan

dia

Cyp

r

Esto

nia

UE(

28

kra

jów

)

Ru

mu

nia

Cze

chy

His

zpan

ia

Sło

wac

ja

Pols

ka

Łotw

a

Ch

orw

acja

Sło

wen

ia

Litw

a

Gre

cja

Mal

ta

Węg

ry

Au

stri

a

Port

uga

lia

Wło

chy

Bu

łgar

ia

Nie

mcy

2015 2050

Ludność w wieku 15-64 lat w krajach UE (w%)

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

55

60

65

70

75

Sło

wac

ja

Pols

ka

Cyp

r

Luks

emb

urg

Węg

ry

Ru

mu

nia

Sło

wen

ia

Au

stri

a

Mal

ta

Cze

chy

Litw

a

Ch

orw

acja

His

zpan

ia

Bu

łgar

ia

Łotw

a

Nie

mcy

UE(

28

kra

jów

)

Port

uga

lia

Ho

lan

dia

Esto

nia

Irla

nd

ia

Bel

gia

Gre

cja

Wlk

. Bry

tan

ia

Wło

chy

Dan

ia

Fin

lan

dia

Fran

cja

Szw

ecja

2015 2050

Prognoza EUROPOP 2013

Ludność w wieku 65 lat i więcej w krajach UE (w %)

0

5

10

15

20

25

30

35

40

Nie

mcy

Wło

chy

Gre

cja

Port

uga

lia

Bu

łgar

ia

Fin

lan

dia

Szw

ecja

Łotw

a

UE(

28

kra

jów

)

Esto

nia

Litw

a

Ch

orw

acja

Dan

ia

Mal

ta

Au

stri

a

Fran

cja

His

zpan

ia

Bel

gia

Sło

wen

ia

Węg

ry

Cze

chy

Ho

lan

dia

Wlk

. Bry

tan

ia

Ru

mu

nia

Pols

ka

Luks

emb

urg

Cyp

r

Sło

wac

ja

Irla

nd

ia

2015 2050

Prognoza EUROPOP 2013

Współczynnik obciążenia demograficznego ludnością 65+

0

10

20

30

40

50

60

70

Wło

chy

Nie

mcy

Gre

cja

Fin

lan

dia

Szw

ecja

Port

uga

lia

Bu

łgar

ia

Łotw

a

Fran

cja

Dan

ia

UE(

28

kra

jów

)

Esto

nia

Litw

a

Ch

orw

acja

His

zpan

ia

Mal

ta

Au

stri

a

Bel

gia

Wlk

. Bry

tan

ia

Ho

lan

dia

Cze

chy

Sło

wen

ia

Węg

ry

Ru

mu

nia

Pols

ka

Luks

emb

urg

Cyp

r

Irla

nd

ia

Sło

wac

ja

2015 2050

Prognoza EUROPOP 2013

Mediana wieku ludności krajów UE

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

55 N

iem

cy

Wło

chy

Po

rtu

galia

Bu

łgar

ia

Gre

cja

Au

stri

a

Sło

wen

ia

Ch

orw

acja

Litw

a

Łotw

a

UE(

28

kra

jów

)

Fin

lan

dia

His

zpan

ia

Ho

lan

dia

gry

Dan

ia

Esto

nia

Bel

gia

Cze

chy

Fran

cja

Mal

ta

Ru

mu

nia

Szw

ecja

Wie

lka

Bry

tan

ia

Po

lska

Luks

emb

urg

Sło

wac

ja

Cyp

r

Irla

nd

ia

2015 2050

Prognoza EUROPOP 2013

Podsumowanie

2015 2020 2025 2030 2035 2040 2045 2050

GUS 1,24 1,32 1,38 1,43 1,46 1,48 1,5 1,52

Eurostat 1,34 1,39 1,43 1,47 1,5 1,53 1,55 1,58

ONZ 1,35 1,32 1,36 1,41 1,46 1,50 1,54 1,58

GUS 73,4 74,6 75,9 77,3 78,4 79,5 80,8 82,1

Eurostat 73,3 74,5 75,6 76,7 77,8 78,8 79,8 80,8

ONZ 73,6 74,6 75,6 76,7 77,8 78,9 79,8 80,7

GUS 81,2 82,1 83 84 84,8 85,6 86,5 87,5

Eurostat 81,3 82,2 83 83,8 84,6 85,3 86,1 86,8

ONZ 81,5 82,1 82,7 83,3 83,9 84,5 85,0 85,6

GUS -9,8 -7,3 -4,9 -2,4 0 0 0 0

Eurostat 0 2,9 -4,3 -0,9 13,7 25,4 30,7 29,5

ONZ -12,3 -7,4 -7,7 -7,7 -7,8 -7,6 -7,6 -7,4

saldo migracji w tys.

PrognozaLata

Porównanie założeń prognoz GUS, Eurostat i ONZ dla Polski

współczynnik dzietności

trwanie życia mężczyzn

trwanie życia kobiet

Porównanie wyników prognoz demograficznych dla Polski

Prognoza GUS:

Liczba ludności Polski w 2050 r. – 34,0 mln osób,

Liczba ludności w 2050 r. będzie stanowić ok. 88,4% stanu z 2015 r.,

W 2050 r. na 100 mieszkańców Polski w wieku 15-64 lat przypadać będzie ponad 59 osób w wieku 65 lat i więcej,

Połowa ludności Polski będzie miała 52,5 lat lub więcej.

Prognoza ONZ:

Liczba ludności Polski w 2050 r. – 33,1 mln osób,

Liczba ludności w 2050 r. będzie stanowić ok. 85,8% stanu z 2015 r.,

W 2050 r. na 100 mieszkańców Polski w wieku 15-64 lat przypadać będzie prawie 56 osób w wieku 65 lat i więcej,

Połowa ludności Polski będzie w wieku 52 lat lub więcej.

EUROPOP 2013:

Liczba ludności Polski w 2050 r. – 34,8 mln osób,

Liczba ludności w 2050 r. będzie stanowić 90,5% stanu z 2015 r.,

W 2050 r. na 100 mieszkańców Polski w wieku 15-64 lat przypadać będą 52 osoby w wieku 65 lat i więcej,

Połowa ludności Polski będzie miała prawie 50 lat lub więcej.

Podsumowanie

Porównanie wyników prognoz demograficznych dla krajów UE

Prognoza ONZ:

Liczba ludności UE w 2050 r. – 499,9 mln,

Liczba ludności w 2050 r. będzie stanowić ok. 99% stanu z 2015 r.,

W 2050 r. na 100 mieszkańców UE w wieku 15-64 lat przypadać będzie 48 osób w wieku 65 lat i więcej,

Mediana wieku najstarszej wśród krajów UE w 2050 r. populacji Portugalii wyniesie 52,5 lat.

EUROPOP 2013:

Liczba ludności UE w 2050 r. – 525,5 mln,

Liczba ludności w 2050 r. będzie stanowić 103,4% stanu z 2015 r.,

W 2050 r. na 100 mieszkańców UE w wieku 15-64 lat przypadać będzie 49 osób w wieku 65 lat i więcej,

Mediana wieku najstarszej wśród krajów UE w 2050 r. populacji Portugalii wyniesie 52 lata.

Podsumowanie

Wnioski

Systematyczny spadek liczby ludności Polski do 2050 r.;

Znaczące zmiany w strukturze ludności - zmniejszenie udziału dzieci i

młodzieży w populacji i wzrost odsetka osób w wieku starości

demograficznej;

Zmiany liczby i struktury zbiorowości kobiet w wieku rozrodczym, co

przy relatywnie niskiej dzietności prowadzi do spadku liczby urodzeń i

utrwalania się niekorzystnych tendencji demograficznych;

Kurczenie się zasobów pracy;

Zmiany relacji pomiędzy grupami wieku nieprodukcyjnego i

produkcyjnego – wzrost obciążenia demograficznego;

Szybki postęp starzenia się ludności.

Konsekwencje przewidywanych zmian liczby i struktury ludności:

Prezentowane prognozy liczby i struktury ludności według wieku, niezależnie od wskazanych

różnic, są opracowywane na podstawie założeń uwzględniających dotychczasowe trendy

procesów demograficznych i rozpoznane zachowania już żyjących populacji.

Wyniki opracowań różnią się wprawdzie pod względem przewidywanych liczebności

mieszkańców krajów Unii Europejskiej, w tym Polski, tempa wzrostu/ubytku ludności i również

wskaźników określających strukturę populacji. Prowadzą jednak do generalnego wniosku, że

starzenie się populacji jest nieodłącznym elementem rozwoju demograficznego,

nieodwracalnym w dającej się przewidzieć przyszłości.

Przewidywane prognozami przeobrażenia struktury wieku ludności będą utrwalały

niekorzystne tendencje w zakresie proporcji pomiędzy poszczególnymi jej grupami, prowadząc

do zachwiania relacji międzypokoleniowych i dziedziczenia przez kolejne generacje problemu

malejących i starzejących się zasobów pracy.

Konsekwencje przewidywanych zmian stanowią wyzwanie dla polityki ludnościowej, ale też

polityk dotyczących rynku pracy, zapewnienia stabilności systemu zabezpieczenia społecznego i

finansów publicznych oraz będą miały istotny wpływ na możliwości rozwoju społeczno-

gospodarczego.

Wnioski

Dziękuję za uwagę

IV. Posiedzenie Regionalnego Forum Terytorialnego, Wrocław 8 grudnia 2015 r.

www.stat.gov.pl http://esa.un.org/unpd/wpp http://ec.europa.eu/Eurostat/data/database