KSZTAŁTOWANIE SIĘ I ROZWÓJ MOWY U

DZIECI CZTEROLETNICH

Przygotowały:Zuzanna MichalskaAnna SzczodrowskaAleksandra Niemc

ROZWÓJ SOMATYCZNY I AKTYWNOŚĆ RUCHOWA

wszystkie zęby mleczne swoboda poruszania się,

jest dość samodzielne w zakresie samoobsługi

wydłużenie ciała pod wpływem szybszego rośnięcia kończyn

dzieci stają się coraz bardziej samodzielne w ubieraniu, załatwianiu potrzeb fizjologicznych oraz jedzeniu

Lepsza integracja sensomotoryczna

•RYSOWANIE

Rysowanie -schematy przedmiotów i człowieka, dzieci potrafią też skomponować rysunek przedstawiający wiele obiektów

przewaga jednej ręki, a przerzucanie się z jednej ręki na drugą nie jest tak częste

znajomość nazw zasadniczych kolorów

KSZTAŁTY I LITERY

rozpoznawanie kilku kształtów geometrycznych i kilku liter alfabetu

różnicowanie liter, a największą trudność sprawiają te, które mają podobne kształty, np. E i F, M i W.

trudne do odróżnienia są litery będące zwierciadlanymi odbiciami innych, np. p i g, b i d.

kopiowanie figur geometrycznych i liter sprawia trudności

PISANIE

opanowywanie sztuki podpisywania się literkami

drukowanymi

PROCESY POZNAWCZE

potrafi rozpoznawać wiele miejsc i opowiadać o nich

obiektywne kodowanie przestrzeni - opisując znane mu pomieszczenia układa jedne przedmioty w relacji do innych

Przestrzeń i płaszczyzna

dobrze rozumieją komunikaty zawierające określenia relacji przestrzennych i same potrafią takie komunikaty nadawać

rozumieją określenia dotyczące płaszczyzny pionowej, np. góra, dół

trudności sprawiają określenia związane z płaszczyzną poziomą, np. przód, tył oraz określenia złożone, zwłaszcza służące oznaczeniu trójwymiarowego charakteru przestrzeni, np. wewnątrz

znajomość nazw zasadniczych kolorów

zdawanie sobie sprawy z istnienia różnych języków,

pytania o zjawiska z otaczającego świata, np. o pochodzenie tramwajów

rozumienie kłamstw, metafor, żartów

dziecko potrafi odróżniać realne zdarzenia od własnych (lub innych osób) przekonań na temat tych zdarzeń.

TEORIA UMYSŁU pierwsze oznaki

rodzenia się u dzieci teorii umysłu- świadomości, że inni ludzie mają swój własny wewnętrzny świat myśli i uczuć, które pozostają niezależne od stanów umysłu innej osoby(1)

OGRANICZONA UMIEJĘTNOŚĆ PODEJMOWANIA ROLI

czterolatki często zachowują się tak, jakby wszyscy inni podzielali ich własny punkt widzenia- widzieli to samo, co one widzą, czuli to, co one czują, wiedzieli to, co one wiedzą

CZASegocentryzm czasowy (Piaget) -

dziecko stawia w centrum zdarzenia rozgrywające się w teraźniejszości i dotyczące jego samego

badania Szumana - dziecko wcześniej zdobywa orientację w większych przedziałach czasu

SEGREGACJA PŁCIOWA

rozłam między płciami – tendencja do zabawy w grupach

jednorodnych

PAMIĘĆ wzrost pojemności pamięci odtworzenie szeregu złożonego z 4 cyfr powiększenie się wiedzy o przedmiotach, które

próbuje się zapamiętać pojawianie się skutecznych strategii zapamiętywania * powtarzanie i organizowanie materiału do

zapamiętania dźwiękowe podobieństwo wyrazów, skojarzenia

sytuacyjne * czynności prestrategiczne- podejmowane ze

względu na inny cel niż zapamiętywanie

CZYNNOŚCI MYŚLOWE

Szeregowanie empiryczne - dzieci próbują losowo wybierać elementy z podanego zestawu, np. patyczków i układać je wg wzrastającej-malejącej wielkości

Klasyfikowanie - grupowanie przedmiotów wg ich podobieństw

zbiory figuratywne-tworzenie układów na zasadzie użytku

SŁUCH

wzrasta wrażliwość słuchowa i to zarówno w zakresie słuchu

muzycznego jak i fonematycznego, stopniowy wzrost zdolności

rozpoznawania melodii, umiejętność tę posiada 75% dzieci w 5 r. ż.

EMOCJE

zdolność regulowania ekspresji własnych emocji emocje, np.: wiedza, że ktoś jest smutny, gdy mu się

coś nie powiedzie, a wesoły, gdy mu się coś uda

UCZUCIA I MORALNOŚĆ

dzieci stają się bardziej zdolne do maskowania lub zminimalizowania doświadczonych uczuć

dzieci zdolne do refleksji nad własnym zachowaniem

PRZYJAŹNIE pierwsze znaki przyjaźni wczesne przyjaźnie

charakteryzuje tymczasowość

Podejście egocentryczne przyjaźń to nietrwała

relacja, łatwo nawiązywalna i łatwo kończona

Coraz mniej widoczne zachowania przywiązania

MOWA 4 lata- okres swoistej mowy dziecięcej, swoistych form

językowych ( okres 3- lat ) opowiadania swobodne rozmowy duża ilość pytań umiejętność pełnego zasobu głoskowego j. Polskiego spółgłoski przedniojęzykowe zębowe: s z c dz opanowana spółgłoska przedniojęzykowa dziąsłowa "r" utrwalają się sporadycznie już wcześniej pojawiające

się głoski przedniojęzykowe dziąsłowe szczelinowe sz ż oraz zwarto-szczelinowe z dż

odróżnianie wymowy niepoprawnej (dziecięcej)od poprawnej

naśladowanie mowy dziecięcej, np.: „dobje” - ”dobrze”

metatezy- przestawianie głosek, np. „łowa – „woła”, „emelentarz” – „elementarz”

przymiotniki, np. jabłuszkowy kompot, paskowa doniczka

potrafią podtrzymywać konwersację

spontaniczne tworzenie neologizmówkompetencja narracyjna

wypowiedzi egocentryczne coraz bardziej zastępowane są przez społeczne formy

wypowiedzidziecko uczy się słuchać i analizować

wypowiedzi partnera dzieci 4-letnie są już świadome potrzeby dostosowania swojego języka do wymogów

sytuacji społecznej (2)

UDAWANIE

- w wieku 4 lat wiele dzieci tworzy własne rozbudowane fantazje z udziałem wyimaginowanych ludzi i zwierząt

ZABAWA

zabawa symboliczna-zastępowanie jednych przedmiotów drugimi

zabawy zespołowe zabawy konstrukcyjne zabawy "na niby" ze zmianą roli przedmiotówzabawy tematyczne, np. lekarz i pacjentzabawy z rówieśnikami

NAŚLADOWNICTWO ODROCZONE

naśladowanie modelu obserwowanego przed pewnym czasem w przeszłości, np. zachowanie brata tydzień wcześniej

inteligencja reprezentacyjna - dziecko może myśleć o przeszłości i wyobrażać sobie przyszłość

OBRAZ UMYSŁOWY

forma kopii rzeczywistości

ok. 1/5 dzieci w 5 i 7 r. ż. popełnia błąd przy reprodukowaniu wyglądu obiektu

AGRESJA

instrumentalna- w dążeniu do osiągnięcia czegoś upragnionego: przedmiotu, miejsca.

wroga-nastawiona na sprawianie bólu innej osobie, zarówno przez odwet jak i sposób ustalania dominacji

chłopcy bardziej agresywni niż dziewczynki

FUNKCJA SYMBOLICZNA

zdolność do tworzenia reprezentacji; umiejętność zastosowania jednej rzeczy (takiej jak obraz umysłowy czy słowo) jako symbolu reprezentującego coś innego

TOŻSAMOŚĆ JAKOŚCIOWA

wiedza, że jakościowa natura jakiejś rzeczy nie jest zmieniona przez zmianę w jej wyglądzie

RÓŻNICOWANIE POZORU - RZECZYWISTOŚCI

rozróżnienie pomiędzy tym jak obiekty wyglądają i czym są w rzeczywistości

CENTRACJA

tendencja małych dzieci do koncentrowania się tylko na jednym aspekcie problemu w danym momencie

MYŚLENIE ANIMISTYCZNE

tendencja do przypisywania przedmiotom nieożywionym cech życia

ARTYFICJALIZM

pogląd, że ludzie stworzyli naturalne obiekty i zjawiska dla swoich celów

BIBLIOGRAFIA

Helen Bee "Psychologia rozwoju człowieka" Harzas – Napierała "Psychologia rozwoju

człowieka"Elizabeth B. Hurlock "Rozwój dziecka" Leon Kaczmarek "Nasze dziecko uczy się

mowy”Rudolph Schaffer "Psychologia dziecka"Vasta, Miller "Psychologia dziecka”