Prawo autorskie a TI

Opracowała Dorota JanczakOpracowała Dorota Janczak

Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań komputerówOśrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań komputerów

Krótki przewodnik dla nauczycieliKrótki przewodnik dla nauczycieli

Prawo autorskie a TIPrawo autorskie a TI



Rola nauczycieliRola nauczycieli►Postęp techniczny kryzys prawa Postęp techniczny kryzys prawa

autorskiegoautorskiego►Sposób przeciwdziałania łamaniu Sposób przeciwdziałania łamaniu

prawa autorskiegoprawa autorskiego „ „wychowywanie”wychowywanie”►Zadanie dla nauczycieliZadanie dla nauczycieli



O czym będzie mowa?O czym będzie mowa?

►Przepisy prawnePrzepisy prawne

►Podstawowe pojęciaPodstawowe pojęcia

►Przykładowe problemy szkolnePrzykładowe problemy szkolne



POLSKIE PRZEPISY PRAWNE POLSKIE PRZEPISY PRAWNE ZWIĄZANE Z PRAWEM AUTORSKIM - ustawy:ZWIĄZANE Z PRAWEM AUTORSKIM - ustawy:

► Ustawa o prawie autorskim i prawach Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych - 4.02.1994 r.pokrewnych - 4.02.1994 r.

► Ustawa o ochronie baz danych Ustawa o ochronie baz danych – z 27.07.2001 roku w kształcie z 10.11.2002 – z 27.07.2001 roku w kształcie z 10.11.2002

► Ustawa o świadczeniu usług drogą elektroniczną Ustawa o świadczeniu usług drogą elektroniczną – z 18.07.2002, weszła w życie 10.03.2003 – z 18.07.2002, weszła w życie 10.03.2003

► Ustawa Prawo własności przemysłowej - Ustawa Prawo własności przemysłowej - 30.06.2000 30.06.2000

► Ustawa o radiofonii i telewizji Ustawa o radiofonii i telewizji - 29.12.1992, z późniejszymi zmianami- 29.12.1992, z późniejszymi zmianami



POLSKIE PRZEPISY PRAWNE POLSKIE PRZEPISY PRAWNE ZWIĄZANE Z PRAWEM AUTORSKIM - ustawy:ZWIĄZANE Z PRAWEM AUTORSKIM - ustawy:

► Ustawa Prawo prasowe - 26.01.1984, z późniejszymi zmianami ► Ustawa o dostępie do informacji publicznej - 6.09.2001 ► Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów - 15.12.2000 ► Ustawa o ochronie danych osobowych - 29.08.1997 ► Ustawa o kinematografii - 16.07.1987 ► Ustawa o podpisie elektronicznym - 18.09.2000 ► Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji - 16.04.1993 z

późniejszymi zmianami



POLSKIE PRZEPISY PRAWNE POLSKIE PRZEPISY PRAWNE ZWIĄZANE Z PRAWEM AUTORSKIM ZWIĄZANE Z PRAWEM AUTORSKIM

- inne akty normatywne:- inne akty normatywne:► Konstytucja RP z dn. 2.04.1997► Kodeks Cywilny (tu szczeg.: roszczenia, współwłasność, umowy o

dzieło, przyrzeczenie publiczne)► Kodeks postępowania cywilnego► Kodeks rodzinny i opiekuńczy ► Kodeks postępowania karnego► Kodeks pracy► Kodeks celny► Ustawa o zamówieniach publicznych► Ustawa Prawo budowlane► ustawy podatkowe i inne



Podstawowe pojęciaPodstawowe pojęcia

Utwór Utwór Przedmiot prawa autorskiegoPrzedmiot prawa autorskiego



UtwórUtwórczyli każdy przejaw działalności czyli każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym twórczej o indywidualnym charakterze,charakterze,

►ustalony w jakiejkolwiek postaci, ustalony w jakiejkolwiek postaci, ►niezależnie od niezależnie od wartości, wartości, przeznaczenia, przeznaczenia, sposobu wyrażenia. sposobu wyrażenia.



Przykłady:Przykłady:►strona internetowa, strona internetowa, ►praca dyplomowa, praca dyplomowa, ►program komputerowy, program komputerowy, ►zdjęcie, zdjęcie, ►artykuł, artykuł, ►utwór muzyczny, utwór muzyczny, ►film, książka ...film, książka ...



Nie podlegają ochronieNie podlegają ochronie►pomysły, pomysły, ►metody i procedury, będące podstawą metody i procedury, będące podstawą

algorytmów, algorytmów, ►znaki i symbole - w tym państwowe oraz znaki i symbole - w tym państwowe oraz

dotyczące samorządu terytorialnego, dotyczące samorządu terytorialnego, ►akty normatywne (kodeksy, ustawy, akty normatywne (kodeksy, ustawy,

rozporządzenia), rozporządzenia), ►proste informacje prasowe...proste informacje prasowe...



Bazy danych - szczególny Bazy danych - szczególny przypadekprzypadek

►„„Twórcze” podlegają wyjątkowej Twórcze” podlegają wyjątkowej ochronieochronie

Dozwolone jest: Dozwolone jest: ►Zwielokrotnienie dla użytku prywatnego Zwielokrotnienie dla użytku prywatnego

(wyjątek – elektroniczne)(wyjątek – elektroniczne)►korzystaniekorzystanie w celach zilustrowania w celach zilustrowania

nauczania lub badań naukowychnauczania lub badań naukowych



Utwór jest chronionyUtwór jest chroniony

►Bez rejestracjiBez rejestracji

►Bez adnotacji Bez adnotacji

►Bez formalnościBez formalności



Podmiotem prawa Podmiotem prawa autorskiegoautorskiego

może być każda osobamoże być każda osoba,, niezależnie od tego, czy posiada niezależnie od tego, czy posiada zdolności do czynności prawnychzdolności do czynności prawnych np.np.

małoletnimałoletni,, ubezwłasnowolniony z ubezwłasnowolniony z

powodu powodu choroby psychicznejchoroby psychicznejNie może jedynie samodzielnie dysponować prawami autorskimi.



►Prawo autorskiePrawo autorskie przysługuje przysługuje twórcytwórcy, o , o ile ustawa (o prawie autorskim i ile ustawa (o prawie autorskim i prawach pokrewnych) nie stanowi prawach pokrewnych) nie stanowi inaczej. inaczej.



Autorskie prawa:Autorskie prawa:

►OsobisteOsobiste

►MajątkoweMajątkowe



Autorskie prawa osobisteAutorskie prawa osobiste

►chronią nieograniczoną w czasie i nie chronią nieograniczoną w czasie i nie podlegającą zrzeczeniu się lub zbyciu podlegającą zrzeczeniu się lub zbyciu więź twórcy z utworem, więź twórcy z utworem,



W szczególności chronią prawo W szczególności chronią prawo do:do:

1)1) autorstwa utworu,autorstwa utworu,2)2) oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub

pseudonimem albo do udostępniania go pseudonimem albo do udostępniania go anonimowo,anonimowo,

3)3) nienaruszalności treści i formy utworu oraz nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania,jego rzetelnego wykorzystania,

4)4) decydowania o pierwszym udostępnieniu decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności,utworu publiczności,

5)5) nadzoru nad sposobem korzystania z utworu.nadzoru nad sposobem korzystania z utworu.



Autorskie prawa majątkoweAutorskie prawa majątkowe

Wyrażają się w Wyrażają się w wyłącznymwyłącznym prawie prawie twórcy do: twórcy do:

►korzystaniakorzystania i i rozporządzaniarozporządzania utworem, utworem,

►do do wynagrodzeniawynagrodzenia za korzystanie z za korzystanie z utworu przez inne osoby.utworu przez inne osoby.



Przenoszenie praw Przenoszenie praw majątkowychmajątkowych

Autorskie prawa majAutorskie prawa mająątkowe mogtkowe mogąą przejprzejśść na inne osoby w drodze ć na inne osoby w drodze dziedziczenia lub na podstawie dziedziczenia lub na podstawie umowy.umowy.



Z utworu może korzystaćZ utworu może korzystać

►Lub nim rozporządzać tylko Lub nim rozporządzać tylko osoba osoba uprawniona:uprawniona: Twórca,Twórca, Osoba, która nabyła prawa majątkowe,Osoba, która nabyła prawa majątkowe, Osoba posiadająca licencję.Osoba posiadająca licencję.



Ograniczenia monopolu Ograniczenia monopolu autorskiegoautorskiego

►Dozwolony użytek prywatny (osobisty)Dozwolony użytek prywatny (osobisty)

►Dozwolony użytek publicznyDozwolony użytek publiczny

►Nie można:Nie można:naruszać normalnego korzystania z naruszać normalnego korzystania z utworu, utworu, godzić w słuszne interesy twórcy. godzić w słuszne interesy twórcy.



Dozwolony użytek prywatnyDozwolony użytek prywatny

►Bez zezwolenia twórcy wolno Bez zezwolenia twórcy wolno nieodpłatnie korzystać z nieodpłatnie korzystać z rozpowszechnionego utworu rozpowszechnionego utworu w zakresie w zakresie własnego użytku własnego użytku osobistegoosobistego



Zakres własnego użytku osobistego Zakres własnego użytku osobistego obejmujeobejmuje

►Krąg osób pozostających w związku Krąg osób pozostających w związku osobistymosobistym (rodzina) (rodzina)

►W stosunku W stosunku towarzyskimtowarzyskim (koledzy) (koledzy)

►Warunek - brak korzyści materialnychWarunek - brak korzyści materialnych



Uwaga!Uwaga!

►Tak określany użytek osobisty Tak określany użytek osobisty nie nie dotyczy programów dotyczy programów komputerowych !!!komputerowych !!!



Dozwolony użytek publicznyDozwolony użytek publiczny

►Prawo przedrukuPrawo przedruku►Prawo cytatu Prawo cytatu ►Specjalne uprawnienia instytucji Specjalne uprawnienia instytucji

o charakterze o charakterze oświatowymoświatowym i ośrodków i ośrodków informacyjnych informacyjnych



CytowanieCytowanieUrywków rozpowszechnionych utworów lub Urywków rozpowszechnionych utworów lub

drobne utwory w całości, drobne utwory w całości, Dozwolone jest jedynie w utworach Dozwolone jest jedynie w utworach

stanowiących samoistną stanowiących samoistną całośćcałość W zakresie W zakresie uzasadnionymuzasadnionym: : ►wyjaśnianiem, wyjaśnianiem, ►analizą krytyczną, analizą krytyczną, ►nauczaniem, nauczaniem, ►prawami gatunku twórczości (pastisz, prawami gatunku twórczości (pastisz,

parodia, karykatura)parodia, karykatura)



WarunekWarunek

►Podajemy źródłaPodajemy źródła

►Dozwolony użytek nie może naruszać Dozwolony użytek nie może naruszać normalnego korzystania z utworu lub normalnego korzystania z utworu lub godzić w słuszne interesy twórcy.godzić w słuszne interesy twórcy.



Specjalne uprawnienia szkółSpecjalne uprawnienia szkół

► Szkoły mogą w celach dydaktycznych:Szkoły mogą w celach dydaktycznych: Korzystać z opublikowanych utworówKorzystać z opublikowanych utworów Sporządzać w tym celu egzemplarze Sporządzać w tym celu egzemplarze

fragmentów opublikowanych utworówfragmentów opublikowanych utworów



Specjalne uprawnienia szkółSpecjalne uprawnienia szkół

► Szkoły mogą w celach dydaktycznych:Szkoły mogą w celach dydaktycznych: Udostępniać nieodpłatnie egzemplarze Udostępniać nieodpłatnie egzemplarze

utworów opublikowanych (biblioteki, utworów opublikowanych (biblioteki, gazetki szkolne)gazetki szkolne)



Przykładowe problemy Przykładowe problemy szkolneszkolne

►Prace nauczycieli i uczniówPrace nauczycieli i uczniów►Szkolna strona internetowaSzkolna strona internetowa►Gazetka szkolnaGazetka szkolna



Prace nauczycieli i uczniówPrace nauczycieli i uczniów

►Do wykorzystania na zajęciach w Do wykorzystania na zajęciach w szkoleszkole Specjalne uprawnienia szkółSpecjalne uprawnienia szkół

►Do publikacjiDo publikacji Autorskie prawa osobisteAutorskie prawa osobiste



Szkolna strona internetowaSzkolna strona internetowa

1.1. Rozpowszechnianie Rozpowszechnianie

2.2. Ochrona wizerunkuOchrona wizerunku



1.Rozpowszechnianie na stronach 1.Rozpowszechnianie na stronach WWWWWW

►Dopóki nie uzyskamy zgody autora na Dopóki nie uzyskamy zgody autora na umieszczenie dzieła na stronie WWW, umieszczenie dzieła na stronie WWW, nie mamy prawa tego zrobić. nie mamy prawa tego zrobić.

►Twórcy przysługuje wyłączne prawo do Twórcy przysługuje wyłączne prawo do korzystaniakorzystania z utworu i z utworu i rozporządzaniarozporządzania nim oraz do nim oraz do wynagrodzeniawynagrodzenia. .



Zgoda na rozpowszechnianieZgoda na rozpowszechnianie

►Najczęściej wyrażona w formie umowy Najczęściej wyrażona w formie umowy licencyjnej – może być ustna.licencyjnej – może być ustna.

►Umieszczona bezpośrednio w Umieszczona bezpośrednio w publikacji.publikacji.



2. Ochrona wizerunku:2. Ochrona wizerunku:

Dwa wyjątki:Dwa wyjątki:1) rozpowszechnianie wizerunku osoby 1) rozpowszechnianie wizerunku osoby

znanej, jeśli fotografię wykonano w związku znanej, jeśli fotografię wykonano w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych z pełnieniem przez nią funkcji publicznych

2) osoby stanowiącej jedynie szczegół 2) osoby stanowiącej jedynie szczegół całości, np. jest ona elementem całości, np. jest ona elementem zgromadzenia, krajobrazu czy imprezy zgromadzenia, krajobrazu czy imprezy publicznej.publicznej.



Gazetka szkolnaGazetka szkolna

►Wersja drukowana (bezpłatna)Wersja drukowana (bezpłatna) Specjalne uprawnienia szkół Specjalne uprawnienia szkół Prawo cytatuPrawo cytatu

►Wersja internetowaWersja internetowa Prawo cytatuPrawo cytatu



Przestrzeganie prawaPrzestrzeganie prawa

►Znajomość przepisówZnajomość przepisów► Ich umiejętna interpretacjaIch umiejętna interpretacja►Chęć przestrzeganiaChęć przestrzegania



Dziękuję za uwagęDziękuję za uwagę

Artykuł z rozwinięciem tematu:Artykuł z rozwinięciem tematu:www.oeiizk.edu.plwww.oeiizk.edu.pl

Kontakt:Kontakt:[email protected]@oeiizk.waw.pl

http://www.oeiizk.edu.pl/

mailto:[email protected]

Prawo autorskie a TI

Technology

Transcript of Prawo autorskie a TI