Prawa autorskie w Chinach - Przewodnik dla europejskich MŚP · Prawa autorskie w Chinach -...

Projekt sponsorowany ze środków Unii Europejskiej

Uzyskaj bezpłatną, poufną i fachową poradę dotyczącą praw własności intelektualnej w ciągu

siedmiu dni roboczych

Narzedzia biznesowe do tworzenia PWI i do zarzadzania ich ryzykiem

Prawa autorskie w Chinach - Przewodnik dla europejskich MŚP1. Wstęp

Prawa autorskie to przedmiot własności intelektualnej, który obejmuje ochroną wyłączne prawo twórcy do powielania lub przerabiania utworu, będącego reaultatem jego oryginalnego wysiłku twórczego. Ochrona prawami autorskimi obejmuje oryginalne utwory nie tylko tzw. sektora artystycznego, ale również niemal wszystkie gałęzie gospodarki. Bowiem na porządku dziennym przedsiębiorstwa tworzą podlegające takiej ochronie utwory tj. Przedmioty sztuki użytkowej, artykuły, fotografie, rysunki, wzory, modele, witryny internetowe, oprogramowania komputerowe itd. To dowodzi, że odpowiednia ochrona prawami autorskimi stanowi ważny element strategii ochrony PWI. We wszystkich 164 państwach sygnatariuszach Konwencji berneńskiej o ochronie dzieł literackich i artystycznych, w tym we wszystkich krajach Unii Europejskiej oraz w Chinach, w większości przypadków, wraz ze stworzeniem utworu, twórcy automatycznie przysługuje ochrona dzieła artystycznego na podstawie praw autorskich.

Rejestracja praw autorskich nie stanowi zatem przesłanki ochrony, ale tak jak ma to miejsce w Chinach, istnieje możliwość ich rejestracji. Nawet jeżeli utwór automatycznie objęty jest ochroną prawami autorskimi w momencie stworzenia, to jego dobrowolna rejestracja stanowi dowód istnienia prawa od danego momentu oraz jego własności, który to, w przypadku ewentualnego sporu, pozwoli zaoszczędzić czas i pieniądze uprawnionemu. Dlatego też warto jest zarejestrować te prawa autorskie, które są szczególnie ważne dla funkcjonowania firmy (np. witryna internetowa, oprogramowanie, katalog, baza danych klientów itd.).

2. Co to są prawa autorskie?

Prawa autorskie to zbiór praw przysługujących autorowi lub twórcy oryginalnego utworu, lub które on sam, jego spadkobiercy lub licencjobiorcy przenoszą w drodze umowy na innych.

Może się zdarzyć, że osoba trzecia, bez twojego zezwolenia czy uznania twojego autorstwa, opublikuje twój artykuł, wykonaną przez ciebie fotografię lub powieli twoją broszurę. Każde z wymienionych działań stanowi niewątpliwie przykład naruszenia osobistych praw autorskich. Dotyczą one bowiem sytuacji, w których informacje na temat autora lub twórcy utworu nie zostały dostatecznie i we właściwy sposób ujawnione (autorstwo); utwór został opublikowany bez potrzebnego zezwolenia lub został zmodyfikowany w taki sposób, że mógł zaszkodzić twojej reputacji, jako autora czy twórcy. Osobistych praw autorskich nie można się zrzec, ani objąć licencją ani przenieść. Z ich naruszeniem mamy do czynienia wówczas, kiedy odbiorca zostaje wprowadzony w błąd, co do tożsamości towaru, co może dla firmy oznaczać utratę reputacji lub utratę udziału w rynku (np. kiedy konkurencja wykorzystuje wizerunek produktu innej firmy do promocji własnego podrobionego produktu).

Naruszenie majątkowych praw autorskich ma miejsce wówczas, gdy np. stwierdzono, że osoba trzecia powieliła oprogramowanie innej firmy i sprzedaje je jako swoje; przetłumaczyła treści zawarte na witrynie internetowej innej firmy lub rozpowszechniała stworzony przez inną firmę utwór audiowizualny. Prawa majątkowe pozwalają na wyłączną eksploatację utworu na konkretnych polach eksploatacji, w celu uzyskiwania korzyści majątkowych, w tym prawa do odwzorowania, dystrybucji, wystawiania produktu na pokaz, nadawania, publicznego rozpowszechniania za pomocą sieci informacyjnej, adaptacji, tłumaczenia oraz wykorzystania innych środków w celu eksploatacji utworu. Tylko uprawniony z praw majątkowych ma prawo do eksploatacji utworu lub udzielenia licencji osobom trzecim do jego eksploatacji w ramach określonego pola eksploatacji i to za stosownym wynagrodzeniem.





Jakiego rodzaju utwory są chronione prawami autorskimi?

Prawa autorskie chronią materialne wyrażenie idei, a nie samą ideę, zatem chronią one kreatywne i oryginalne wyrażenie idei, utrwalone na dowolnym nośniku informacji tj. papierze, płótnie malarskim, optycznym lub magnetycznym nośniku danych. Wyrażenie idei, które podlega ochronie , określa się mianem „utworu”.

Do idei zalicza się pomysły, uczucia, procedury, metody, zasady działania, koncepcje matematyczne i inne wytwory intelektualnego i twórczego wysiłku. Prawa autorskie chronią jedynie wyrażenie takich idei, a nie samą ideę. Nie ma przeszkód, aby na przykład szczegółowy opis nowego i innowacyjnego internetowego modelu biznesowego twojego przedsiębiorstwa, który zawarty jest w ofercie biznesowej skierowanej do potencjalnych inwestorów był chroniony na podstawie tego prawa. Internetowy model biznesowy sam w sobie, jak również same idee lub koncepcje czy też zasady, które za nim się kryją, już nie będą objęte ochroną.

Większość utworów chronionych prawami autorskimi w Europie, także podlega ochronie Chinach. Należą do nich: książki, utwory muzyczne, nagrania, sztuki teatralne, filmy, malarstwo, rzeźby, fotografie itd. Inne utwory, takie jak utwory choreograficzne, akrobatyczne, kaligraficzne, quyi (tradycyjna chińska forma sztuki performance), modele, bazy danych i kompilacje w zakresie wyboru i aranżacji treści, również podlegają ochronie prawami autorskimi w Chinach. Głównym kryterium ochrony jest zatem jego niepowtarzalny charakter i możliwość powielenia.

Oprogramowanie komputerowe i wzory przemysłoweW Chinach oprogramowanie oraz wzory przemysłowe, jak również projekty graficzne, sztuka użytkowa i budynki architektoniczne podlegają ochronie na podstawie prawa autorskiego. Więcej informacji w tej dziedzinie, zawartych jest w Przewodniku Helpdesku: Prawa autorskie do programów komputerowych.

Wiadomości, treści informacyjne i dokumenty przeznaczone dla opinii publicznej są wyłączone spod ochrony praw autorskich.

Podobnie nie podlegają ochronie utwory wyrażone pismem, takie jak: relacje informacyjne dotyczące faktów i wydarzeń, przepisy ustawodawcze, przepisy wykonawcze, decyzje sądowe i administracyjne; inne utwory stworzone przez organy rządowe do celów informowania opinii publicznej (oraz ich oficjalne tłumaczenia); kalendarze, formularze, spisy i wzory (ich zestawienia jednak objęte są ochroną w zakresie wyboru i aranżacji treści).

Utwory, które mogą być chronione prawami autorskimi Utwory, które nie mogą być chronione prawami autorskimi

Książki, artykuły prasowe, krótkie opowiadania, wiersze, teksty piosenek Nazwy, krótkie zdania, slogany itd.

Piosenki, partytury, kompozycje muzyczne, inne utwory muzyczne, nagrania dźwiękowe Idee, zasady, koncepcje

Sztuki teatralne, programy telewizyjne, scenariusze radiowe i filmowe, taniec, akrobacje, choreografia, quyi

Idee, koncepcje, metody przetwarzania, algorytmy, operacyjne wzory i metody

Rysunki, ilustracje, obrazy, fotografie, malarstwo, kaligrafia, rzeźby Ukryte treści informacyjne, dotyczące wydarzeń opartych na faktach lub publikacje rządowe

Programy komputerowe, gry, oprogramowania, witryny internetowe, treści e-maili Wcześniej opublikowane materiały

Oryginalny i estetyczny wygląd wzorów przemysłowych i projektów graficznych, rysunki architektoniczne, sztuka użytkowa w 2D i 3D, modele, budynki i struktury architektoniczne

publicznej treści należące już do domeny publicznej

Bazy danych w zakresie wyboru treści

Oryginalny sposób podawania faktów lub informacji, opracowanie graficzne i zestawienia wybranych artykułów informacyjnych lub publikacji rządowych





Czy prawa autorskie obejmują ochroną moją własną publikację, produkcję, wykonanie lub nadanie już istniejącego utworu?

Według chińskiej ustawy o prawie autorskim (Copyright Law) twoja własna wersja publikacji, produkcji, wykonania lub nadania już istniejącego utworu chroniona jest na podstawie „praw pokrewnych”. Nagranie wykonania już istniejącej piosenki uznawane jest za prawo do artystycznego wykonania i również podlega ochronie na podstawie tzw. praw pokrewnych. Aby jednak móc stworzyć utwór zależny, trzeba otrzymać najpierw licencję od twórcy oryginalnego dzieła. Więcej informacji o licencjach w kontekście praw autorskich znajduje się w poniższej sekcji 4: Własność praw autorskich.

3. W jakim stopniu prawa autorskie dotyczą mojej działalności gospodarczej?

Niemal każde przedsiębiorstwo w każdej gałęzi przemysłu posiadają jakieś prawa autorskie. Powszechne przekonanie, że prawa autorskie obejmują ochroną tylko przedsiębiorstwa produkujące treści, np. firmy wydawnicze, dystrybutorów muzyki, czy producentów filmowych, jest więc błędne. Ochrona prawami autorskimi pozwala zapobiegać nadużyciom, jakim jest niezgodne z prawdą wskazanie siebie jako twórcy dzieła i wykorzystywanie go jako własnego, w celu uzyskania korzyści majątkowych i korzyści wynikających z prowadzenia nieuczciwych praktyk handlowych. Każde przedsiębiorstwo bez wyjątku, powinno zidentyfikować własne istniejące prawa autorskie i zarejestrować te najważniejsze w ramach strategii ochrony PWI w Chinach. Dowód własności otrzymany wraz z rejestracją praw autorskich pozwala bowiem zaoszczędzić czas i pieniądze w przypadku ewentualnych sporów.

Dlaczego powinienem prawa autorskie ustanowić centralnym elementem mojej strategii PWI?Ważnym elementem strategii w zakresie ochrony WI mogą być prawa autorskie, ponieważ mogą one bowiem stanowić zarówno główną ochronę treści, jak również dodatkowe narzędzie egzekwowania praw (obok innych praw WI, tj. wzoru przemysłowego czy znaku towarowego). Jeżeli przed zarejestrowaniem logo twojej firmy, będącego projektem graficznym o indywidualnym charakterze, jako znaku towarowego, doszło do jego powielenia, to będziesz mógł na podstawie praw autorskich, wezwać naruszyciela do zaniechania kwestionowanych działań. Powinieneś jednak pamiętać, iż trudniej jest egzekwować swoje prawa na podstawie praw autorskich, niż na podstawie zarejestrowanego znaku towarowego lub innych PWI. Dochodzenie swoich praw na podstawie praw autorskich powinno stanowić jedynie uzupełnienie innych procedur egzekucyjnych. Jeżeli istniejące prawo ochronne na wzór przemysłowy lub znak towarowy może być dodatkowo objęte ochroną prawami autorskimi, najlepiej zastosuj strategię wielopłaszczyznowej ochrony i zarejestruj swoje prawo również jako wzór przemysłowy i/lub znak towarowy. Dzięki temu możliwości egzekwowania praw, jeżeli dojdzie do naruszenia, będziesz miał więcej.

Jeżeli chcesz włączyć prawa autorskie do ogólnej strategii ochrony WI twojego przedsiębiorstwa, odpowiedz sobie najpierw na następujące pytania:1. Które z utworów Twojej firmy chronione są prawami autorskimi?2. Kto dokładnie w Twojej firmie jest uprawnionym do tych praw? Ja, czy osoba, która wymyśliła oraz

utrwaliła utwór ?3. Czy w standardowej umowie o pracę Twojego przedsiębiorstwa zawarta jest klauzula dotycząca

uprawnienia do utworów opracowanych przez pracowników, które mogą być chronione prawami autorskimi, pozwalając tym samym zmniejszyć ryzyko ewentualnych sporów?

4. Które z już objętych ochroną prawami autorskimi utworów mają największe znaczenie dla istnienia Twojej firmy?

5. Które z nich powinieneś zarejestrować jako PWI?6. Czy powinieneś rozważyć skorzystanie z usług firm monitorujących, aby zapobiec ewentualnym

naruszeniom praw autorskich?

Twoja firma prawdopodobnie posiada więcej praw autorskich niż, te których istnienia jesteś świadomy. Za utwory o twórczym charakterze uważa się projekty graficzne zawarte w broszurze czy katalogu, obrazy i fotografie twoich produktów, witrynę internetową firmy i jej treści, bazę danych klientów, standardowe dokumenty dotyczące procedur operacyjnych a nawet treści e-maili. Naruszenia w tym zakresie mogą doprowadzić do rozmycia marki, utraty lojalności konsumentów i utraty zysków.





4. Własność praw autorskich

Jak uzyskać w Chinach prawa autorskie do utworów?

Podobnie jak w Europie, prawa autorskie w Chinach nabywane są automatycznie, wraz ze stworzeniem oryginalnego utworu. W większości przypadków prawo to przysługuje też utworom stworzonym poza terytorium Chin. Przykład Jeżeli piszesz książkę w Niemczech, to prawo autorskie przysługuje ci w Chinach od momentu jej ukończenia. Nie musisz dokonywać żadnej rejestracji, aby Twoje prawo było w Chinach wykonalne i egzekwowalne, nie mniej jednak łatwiej będzie dochodzić naruszeń, jeżeli uprzednio dokonasz odpowiednich rejestracji swoich praw autorskich.

Podmiot uprawniony do praw autorskich

Uprawnionym do praw autorskich może być twórca utworu lub na przykład w zakresie wzorów sztuki użytkowej - jego pracodawca. Wszystko zależy jednak od zawartej między stronami umowy. Do objętych ochroną twórczych działań zalicza się działalność intelektualna, która bezpośrednio prowadzi do stworzenia utworu. Działania wspierające proces tworzenia, czyli świadczenie usług czy korzystanie z zasobów rzeczowych lub finansowych, nie są uznawane za działania twórcze. Osoba, która w procesie twórczym zajmuje się jedynie kierownictwem, nie jest więc uznawana za jego twórcę.

Jeżeli umowa nie wskazuje inaczej, twórcą jest osoba, której nazwisko widnieje na utworze.

Utwory stworzone na zlecenieJeżeli umowa nie wskazuje inaczej, gdy stworzenie utworu zlecasz osobie trzeciej, to ta osoba trzecia będzie uprawnionym do tego utworu. Jeżeli chińska filia Twojej firmy stworzy oprogramowanie, uprawnionym do tego oprogramowania będzie ta filia. To oznacza, że nie możesz eksploatować utworu, odwzorowywać go, rozprowadzać, modyfikować czy używać bez przyznanej przez chińską filię licencji lub bez odpowiednej umowy o przeniesienie praw majątkowych do dzieła. Własność praw autorskich musi więc być w każdej umowie jasno określona. Powinno się też rozważyć zawarcie w standardowej umowie klauzuli o własności praw autorskich w celu uniknięcia ewentualnych sporów w przyszłości.

Utwór stworzony w ramach umowy o pracęJeżeli umowa o pracę nie stanowi inaczej, w przypadku gdy pracownik w czasie zatrudnienia w Twojej firmie stworzy dla Ciebie utwór i wykorzystuje do tego głównie zasoby firmy, zachowuje jedynie prawo do przypisania mu autorstwa utworu. Wszystkie inne prawa autorskie do takiego utworu będziesz posiadał jednak Ty. Do takich utworów zalicza się m.in. szkice projektów inżynieryjnych, projektów produktu, map i programów komputerowych. W przypadku gdy umowa w sposób oczywisty stanowi, że to pracownik jest właścicielem wszystkich praw autorskich utworu stworzonego przez niego w ramach zatrudnienia w Twojej firmie, możesz skorzystać z prawa pierwszeństwa dotyczącego ich przeniesienia, które pozwala w terminie dwóch lat nie dopuścić do udzielenia przez tego pracownika licencji osobie trzeciej bez Twojej zgody, a w przypadku jej wydania, prawo pierwszeństwa pozwala ci zażądać części opłaty licencyjnej. Aby skonsolidować wszystkie posiadane przez Twoją firmę prawa autorskie, umowy o pracę powinny w jasny sposób określać, kto będzie uprawnionym z praw autorskich do stworzonych przez twoich pracowników utworów i wyraźnie stanowić, że przypadają właścicielowi za wynagrodzeniem.





Nabywanie praw autorskich od osoby trzeciej Prawo do wykorzystywania utworu objętego ochroną prawami autorskimi osoby trzeciej można uzyskać na podstawie licencji lub aktu przeniesienia praw autorskich, sukcesji lub innej umowy zawartej z posiadaczem praw. Wykorzystanie w witrynie internetowej twojej firmy fotografii zrobionej przez osobę trzecią jest możliwe, pod warunkiem skontaktowania się z autorem w celu otrzymania zezwolenia (licencji) na wykorzystanie zdjęcia lub nabycia praw autorskich do niego.

Przy przenoszeniu, bądź udzielaniu licencji na korzystanie z praw autorskich w określony sposób należy pamiętać, że posiadanie licencji nie jest równoznaczne z własnością praw autorskich do utworu. Licencja pozwala na wykorzystanie fotografii tylko w granicach dozwolonych przez właściciela praw autorskich (na określonym polu eksploatacji). Tymczasem własność praw autorskich pozwala na swobodne wykorzystywanie (na każdym polu eksploatacji), np. powielanie lub sprzedaż kopii utworu, przy zastrzeżeniu nienaruszania praw osobistych. Przykład: nabywając w Internecie plik z muzyką w formacie mp3 lub oprogramowanie, otrzymujesz jednocześnie licencję na ich wykorzystanie; nie nabywasz jednak praw autorskich do nich samych. Innymi słowy, możesz słuchać i wykorzystywać plik z muzyką czy oprogramowanie, ale nie masz prawa go powielać ani rozprowadzać.

Udzielanie licencji lub przeniesienie praw autorskich jest możliwe na podstawie umowy z uprawnionym i jest skuteczne wraz z jej podpisaniem, wobec tego nie ma obowiązku żadnej rejestracji, chyba że dany rodzaj utworu należy do tzw. technologii zastrzeżonych (obrót technologią w niektórych sektorach jest ograniczona przez państwo).

Uczciwe i ustawowe korzystanie z licencjiW Chinach utwory chronione prawami autorskimi można wykorzystywać bez stosownego zezwolenia, czy wynagrodzenia, pod warunkiem, że takie działanie mieści się w granicach rozsądku i przeznaczone jest do użytku prywatnego oraz wchodzi w zakres uczciwego wykorzystania. I tak, przytoczenie krótkiego fragmentu utworu w tekście szkolnym uznaje się za użycie uczciwe i nienaruszające praw autorskich. Chińska ustawa o prawach autorskich (Copyright Law) przewiduje dwanaście okoliczności, w których mamy z do czynienia z uczciwym wykorzystaniem i są to: cele naukowe, badawcze, własny użytek prywatny, stosowne wykorzystywanie cytatów, relacjonowanie bieżących wydarzeń itd. Warto przy tym zauważyć, że są to przypadki podobne do tych, które są uważane za użytek prywatny w Europie. Korzystania z objętych ochroną utworów bez odpowiedniego zezwolenia lub wynagrodzenia oraz w niewymieniony w chińskiej ustawie o prawie autorskim sposób należy unikać.

Ustawa określa również, jakie utwory można wykorzystać bez zezwolenia uprawnionego, pod warunkiem wypłacenia posiadaczowi praw autorskich wynagrodzenia, co określa się mianem licencji ustawowej. Korzystają z niej głównie producenci, nadawcy i wydawcy, którzy mogą bez zezwolenia posiadacza praw autorskich wykorzystywać opublikowane wcześniej utwory za wynagrodzeniem, przy zastrzeżeniu nienaruszania praw osobistych takiej osoby. Uczciwe wykorzystanie utworu objętego ochroną prawami autorskimi lub ich wykorzystanie na mocy licencji ustawowej nie stanowi naruszenia praw autorskich.

W jaki sposób mogę ustalić tytuł własności do moich praw autorskich?

Dobrowolna rejestracjaAby utwór został w Chinach objęty ochroną prawami autorskimi, nie ma obowiązku jego rejestracji, istnieje za to możliwość rejestracji dobrowolnej, co jest zalecane w szczególności, jeżeli przypuszczasz, że będziesz udzielał licencji na korzystanie z utworu objętego ochroną prawami autorskimi, lub że istnieje ryzyko naruszeń twoich utworów. Pomimo tego, że rejestracja nie określa w sposób definitywny własności praw autorskich, stanowi ona jednak domniemanie własności, pod warunkiem, że nie zostało ono w wyniku osobnego postępowania obalone. Rejestracja ułatwi również prowadzenie działań mających na celu egzekwowanie praw na drodze administracyjnej, postępowania przed sądem z powództwa cywilnego, za pośrednictwem urzędu celnego, jak również postępowania karnego tam, gdzie wykazanie własności praw autorskich jest konieczne. Zarejestruj swoje prawa autorskie!





Udowodnienie własności praw autorskichJak wspomniano wyżej, świadectwo rejestracji pozwala domniemywać istnienie praw autorskich.Jeżeli nie są one zarejestrowane lub jeżeli kwestionuje się ich własność, to dowody pozwalające określić w sposób definitywny ich własność, są zmienne i zależą od rodzaju utworu. W większości przypadków jednak uprawniony będzie musiał przedstawić oryginał utworu lub jego uwierzytelniony egzemplarz oraz wszelkie stosowne umowy. Co do zasady, na oryginale powinno widnieć nazwisko autora oraz data jego stworzenia lub data pierwszej publikacji. Jeżeli nie jesteś autorem utworu, powinieneś przedstawić dowód przeniesienia praw autorskich na podstawie umowy zlecenia, zatrudnienia, licencji, przeniesienia lub sukcesji.

5. Rejestracja praw autorskich

W jaki sposób mogę zarejestrować swoje prawa autorskie i jakie dokumenty powinienem w tym celu przedłożyć?

Proces rejestracjiRejestracji praw autorskich w Chinach dokonuje się w Chińskim Centrum Ochrony Praw Autorskich (Copyright Protection Center of China, (CPCC)).Osoba lub podmiot zgłaszający prawa autorskie do rejestracji powinna wypełnić formularz oraz złożyć w CPCC stosowne dokumenty, następnie CPCC określi wysokość opłaty rejestracyjnej i powiadomi o tym osobę lub podmiot, który zgłoszenia dokonał. Po uiszczeniu opłaty, zgłaszający otrzymuje od CPCC zawiadomienie o otrzymaniu płatności i przyjęciu zgłoszenia. Od tego momentu zgłoszenie poddane zostaje analizie, trwającej około 30 dni roboczych. Po jej zakończeniu, pod warunkiem niestwierdzenia żadnych uchybień, zgłaszający otrzymuje świadectwo rejestracji praw autorskich (Copyright Registration Certificate).

Można również złożyć wniosek on-line, na stronie internetowej: http://www.ccopyright.com.cn. W tym celu należy utworzyć swoje konto, a następnie wypełnić dostępny na witrynie formularz. Po wydrukowaniu należy złożyć na nim podpis i/lub pieczątkę. Formularz zgłoszeniowy, dokument tożsamości zgłaszającego, wszelkie dokumenty dotyczące własności praw autorskich, takie jak umowa zlecenie, umowa o spadek, umowa licencyjna czy umowa o przeniesieniu, próbka utworu oraz krótki opis utworu powinny zostać wysyłane do CPCC pocztą. Opis utworu powinien zawierać objaśnienie kreatywnego zamiaru, jaki utwór ucieleśnia, proces w ramach którego został stworzony, uzasadnienie, że utwór jest oryginalny, może zostać powielony i spełnia wymogi prawne materialnego wyrażenia idei.

Uprawnieni mogą sami złożyć wniosek o rejestrację lub upoważnić do tego pełnomocnika. W przypadku skorzystania z pomocy, pełnomocnik powinien przedłożyć swój dokument tożsamości oraz dokument pełnomocnictwa.

Ramy czasoweWnioski o rejestrację praw autorskich rozpatrywane są w ciągu 30 dni od daty przyjęcia zgłoszenia przez CPCC, a w przypadku wymogu przedłożenia dodatkowych dokumentów, w ciągu 30 dni od ich otrzymania. Jeżeli opłata rejestracyjna nie jest wniesiona w ciągu 10 dni od daty otrzymania wezwania do wniesienia opłaty, cała procedura może trwać dłużej.





OpłatyOpłaty rejestracyjne są jednorazowe i zależą od rodzaju utworu. W celu dokonania: zmian, poprawek, wycofania rejestracji, wydania dodatkowych świadectw itd. stosowane są odrębne stawki. Nie przewidziano natomiast żadnych opłat okresowych za utrzymanie ważności rejestracji. Stawki, które podano w tabeli poniżej, są stawkami oficjalnymi. Należy pamiętać, że agenci pobierają prowizję za pośrednictwo.

Rodzaj utworu Opłata (w RMB) za utwór Uwagi

Utwory wyrażone słowem pisanym, mówionym

100 za utwór do 100 słów włącznie150 za 100 - 5 000 słów200 za 5 001 - 10 000 słów300 za ponad 10 000 słów

Dla utworów seryjnych: stawka pozostaje do ustalenia

Muzyka 300 za tekst piosenki

200 za piosenkę

100 za każdy dodatkowy utwór dla utworów seryjnych

Utwory teatralne, quyi, utwory taneczne, akrobatyczne, dzieła sztuki, fotografie

300 100 za każdy dodatkowy utwór dla utworów seryjnych

Projekty inżynieryjne, projekty produktu, mapy, rysunki schematyczne, modele

500 100 za każdy dodatkowy utwór dla utworów seryjnych

Utwory architektoniczne 1 500 100 za każdy dodatkowy utwór dla utworów seryjnych

Kinematografia 2 000 100 za każdy dodatkowy utwór dla utworów seryjnych

Utwór stworzony w podobny sposób jak utwór kinematograficzny

200 za film ultrakrótki, < 1 min.

300 za 1 - 5 min.400 za 5 - 10 min.

800 za 10 - 25 min.

1 000 za 25 - 45 min.

2 000 za ponad 45 min.

100 za serial telewizyjny







Kompilacje (w tym kompilacje multimedialne)

2 000 100 za każdy dodatkowy utwór w przypadku utworów seryjnych

Oprogramowania komputerowe - opłata z tytułu archiwizacji kodu źródłowego

250 za oprogramowanie

120 za 100 stron kodu

2 za każdą dodatkową stronę powyżej 100

Inne utwory 2 000 100 za każdy dodatkowy utwór dla utworów seryjnych





Jak długo moje prawa autorskie objęte są ochroną?

W przypadku praw osobistych do publikacji i praw majątkowych lub prawa do eksploatacji utworu dla korzyści majątkowych, ustawowy okres ochrony trwa z zasady 50 lat od daty stworzenia utworu lub pierwszej publikacji. Dla osób fizycznych okres ten obejmuje całe życie autora i gaśnie z upływem 50 lat po jego śmierci. W odniesieniu do praw osobistych, takich jak prawo do przypisania autorstwa utworu, udostępnienia utworu opinii publicznej, wprowadzenia zmian i zachowania integralności utworu, ochrona jest bezterminowa.

6. Egzekwowanie praw autorskich

Jak mogę egzekwować swoje prawa autorskie w przypadku wykrycia naruszenia?

ProceduraUprawnieni mogą egzekwować swoje prawa autorskie na drodze postępowania administracyjnego; cywilnego, karnego, a nawet za pośrednictwem organów celnych.

DochodzenieW pierwszej kolejności, należy się upewnić, że do naruszenia faktycznie doszło, a następnie zebrać oraz zabezpieczyć materiał dowodowy. Jeżeli na targach handlowych znajdziesz towar, który podejrzewasz o naruszenie praw, zdobądź wizytówki wystawcy, zrób zdjęcia i dowiedz się, skąd towar pochodzi. Jeżeli podejrzewany o naruszenie towar znajdziesz w Internecie, określ tożsamość sprzedającego lub użytkownika i sieć dostawcy usług internetowych, na której naruszające twoje prawa treści, są przechowywane. W poważniejszych sprawach, aby potwierdzić dokonanie naruszenia, ocenić jego zakres oraz zidentyfikować naruszycieli, powinieneś zwrócić się do prawnika lub prywatnego detektywa z żądaniem przeprowadzenia śledztwa. Jeżeli zdecydujesz wszcząć postępowanie cywilne, ważne jest, aby zebrać wystarczający materiał dowodowy (notarialnie potwierdzone akty nabycia kwestionowanych towarów, notarialnie potwierdzone pobranie z Internetu strony i treści online) zanim czujność naruszycieli zostanie wzbudzona.

List ostrzegawczyJedną z pierwszych czynności przy dochodzeniu swoich praw może być wysłanie do podmiotu podejrzanego o naruszenie listu ostrzegawczego z żądaniem zaprzestania wykorzystywania materiału objętego prawami autorskimi. W liście należy określić, o jaki materiał chodzi, kto jest uprawnionym i na czym polega kwestionowana działalność. Można również zażądać, aby adresat zaprzestał w trybie natychmiastowym naruszeń pod groźbą wniesienia podjęcia odpowiednich kroków prawnych. Przed wysłaniem takiego listu pamiętaj jednak, aby skonsultować jego treść z prawnikiem. Listy adresowane do podmiotów chińskich, powinny być sporządzone w języku chińskim i wysyłane faksem, e-mailem oraz potwierdzane pocztą kurierską. Czasami jeden list nie wystarcza i trzeba kilka wysłać kolejne. Przed podjęciem decyzji dotyczącej takiego pisma należy się zastanowić, czy nie lepiej najpierw zebrać materiał dowodowy potrzebny w ewentualnym postępowaniu administracyjnym lub sądowym, ponieważ wzbudzenie czujności naruszyciela może utrudnić to na późniejszym etapie.

Postępowanie sądoweChińskie sądy ludowe (People’s Courts) rozstrzygają zarówno cywilne jak i karne sprawy o naruszenie praw autorskich, oraz przeprowadzają sądową kontrolę decyzji administracyjnych. Do sądu można się zwrócić z żądaniem wydania nakazu tymczasowego lub trwałego postanowienia dotyczącego zabezpieczenia materiału dowodowego, nakazania zniszczenia wszelkich podrobionych towarów lub instrumentów służących do podrabiania, wypłaty odszkodowania, przywrócenie do stanu sprzed naruszenia oraz publicznych przeprosin.





Teoretycznie, jeżeli można udowodnić wysokość poniesionych strat, kwota odszkodowania, które może przyznać sąd, jest nieograniczona. Jeżeli jednak nie da się określić ani wysokości strat, ani też nielegalnego przychodu naruszyciela, sąd może zasądzić odszkodowania w maksymalnej wysokości około 500 000 RMB. W praktyce jednak zasądzane odszkodowania w sprawach o naruszenia praw autorskich są niskie, choć zdarzały się również zasądzane wysokie kwoty.

Jeżeli naruszenie praw autorskich odbywa się na tak dużą skalę, że stanowi ono przestępstwo, to można wszcząć postępowanie karne. W tym celu należy w sądzie ludowym lub Chińskim Biurze Bezpieczeństwa Publicznego (Public Security Bureau) (policja) złożyć dowody umożliwiające rozpoczęcie postępowania karnego. Zasądzane w wyniku procedury takiego postępowania kary to kara pozbawienia wolności oraz kary pieniężne.

Postępowanie administracyjnePostępowanie na drodze sądowej może być kosztowne i czasochłonne, również nie zawsze łatwo jest o nakaz tymczasowy czy jego wyegzekwowanie w praktyce. Jednak Chiny to przykład kraju, w którym egzekwowanie praw autorskich na drodze administracyjnej odbywa się często szybko i stanowi tańszą alternatywę postępowania sądowego. Za prowadzenie takich spraw w pierwszej kolejności odpowiada Chińska Narodowa Administracja Praw Autorskich (National Copyright Administration, NCAC) oraz lokalne oddziały administracyjne zajmujące się prawami autorskimi. Chociaż nie mogą one zasądzać odszkodowań (kompetencja ta należy wyłącznie do sądów), to mogą one jednak nakazać naruszycielowi zaprzestać prowadzenia działalności naruszającej twoje prawa autorskie, skonfiskować nielegalne zyski, skonfiskować i zniszczyć podrobione towary i sprzęt oraz materiały potrzebne do ich produkcji, a także nałożyć kary pieniężne.

Poza NCAC oraz lokalnymi działami administracyjnymi zajmującymi się prawami autorskimi, istotną rolę w egzekwowaniu praw autorskich mogą odgrywać również inne działy administracyjne, jak np. Generalna Administracja Prasy i Publikacji (General Administration of Press and Publication (GAPP)), Państwowa Administracja ds. Radiofonii, Kinematografii i Telewizji (State Administration of Radio Film and Television, (SARFT)), Ministerstwo Kultury, Państwowej Administracji ds. Przemysłu i Handlu (State Administration for Industry and Commerce (SAIC)) oraz w lokalnych biurach ds. przemysłu i handlu (Administration for Industry and Commerce (AIC)). Organy te mogą prowadzić postępowanie administracyjny w przypadkach naruszenia praw autorskich w granicach ich jurysdykcji.

Ochrona celnaSzacuje się, że aż 80% podrabianych towarów na całym świecie pochodzi właśnie z Chin. Dla europejskich MŚP problem naruszania praw autorskich i piractwa nie ogranicza się więc tylko do Chin, ale dotyczy również innych rynków. Ochrona celna utworów i produktów objętych ochroną prawami autorskimi, którą zapewnia Generalna Administracja Celna (General Administration of Customs - GAC), pozwala przy niskim nakładzie pieniężnym zapobiec zarówno nielegalnemu importowi, jak i eksportowi. Wniosek o zajęcie podejrzanego o naruszenie PWI towaru można wnieść bezpośrednio do urzędu celnego. Swoje prawa autorskie można też zarejestrować w GAC, która regularnie kontroluje przesyłki we wszystkich miejscach wwozu lub wywozu z Chin i tym samym ułatwić ewentualne zajęcie towaru. Jeżeli kwestionowany towar zostanie zajęty, to urząd celny wyśle stosowne powiadomienie, a następnie po otrzymaniu kaucji przeprowadzi dochodzenie. W przypadku stwierdzenia, że kwestionowane towary naruszają prawa autorskie, nałoży karę, a następnie zwróci się do uprawnionego o wskazanie dalszego przeznaczenia zajętego towaru.

Czy mogę egzekwować swoje prawa autorskie wobec naruszycieli działających w Internecie?Chińska ustawa o prawie autorskim chroni przed rozpowszechnianiem utworu w sieciach informacyjnych bez zezwolenia lub wynagrodzenia. Dodatkową ochronę stanowią również technologiczne środki ochrony wykorzystywane w celu ograniczenia nieautoryzowanego dostępu do utworów objętych prawami autorskimi, w tym oprogramowań oraz materiałów dźwiękowych i wizualnych.





Dostawcy usług internetowych są odpowiedzialni za działania osób trzecich w zakresie naruszania praw autorskich. Uprawniony może wówczas zażądać od dostawcy usług internetowych dezaktywacji linków lub blokady dostępu do konkretnych kwestionowanych utworów lub produktów, które w sieci takiego dostawcy zostały opublikowane. Spełnienie żądań oznacza nieponoszenie odpowiedzialności za naruszenia dokonane przez osoby trzecie. Ale jeżeli dostawca wiedział lub przy dochowaniu należytej staranności mógł wiedzieć, iż dany utwór lub produkt naruszał prawo osoby trzeciej, to zarówno on poniesie odpowiedzialność za naruszenia popełnione przez osoby trzecie.

Przykłady wiadomości w ramach procedury „notice and takedown” (zawiadom i zdejmij) oraz instrukcje dotyczące tej procedury można znaleźć na stronie internetowej NCA: http://www.ncac.gov.cn/. Wiadomość „notice and takedown” zawierać powinna twoje nazwisko, dane kontaktowe, adres, opis, adres sieciowy kwestionowanego utworu, wykonania lub produktu dźwiękowego/wizualnego, który ma być usunięty. Konieczne jest również przedłożenie wstępnego dowodu świadczącego o tym, że naruszenia dokonano.

Ramy czasowe

Działanie Ramy czasowe Uwagi dodatkowe

Śledztwo Od kilku tygodni do kilku miesięcy, w zależności

od powagi naruszenia

Śledztwa prowadzone są zazwyczaj e ta p a m i , w za l e ż n o ś c i o d p o wa g i naruszenia; każdy etap prowadzony jest zgodnie z zebranymi na poprzednich etapach śledztwa informacjami.

List ostrzegawczy przygotowanie i wysłanie listu - < 1 tydzień

Często niezbędne będzie przeprowadzenie śledztwa wstępnego, np. przeprowadzenie poszukiwań w Internecie, w celu określenia tożsamości i adresu naruszyciela. Jeżeli należy prowadzić dalszą korespondencję lub prowadzone są negocjacje, okres ten może trwać kilka tygodni lub nawet miesięcy.

Postępowanie na drodze sądowej W sądzie pierwszej instancji:6 miesięcy (krajowe postępowanie sądowe)• 18 miesięcy - 3 lata (postępowanie z udziałem podmiotów zagranicznych)

W sądzie drugiej instancji:• 1 rok od daty wniesienia odwołania

C za s t r wa n i a p o stę p owa n i a p r ze d sądemjest zmienny i zależy od konkretnego sądu.

Postępowanie administracyjne Brak wskazówek. Egzekwowanie praw trwa czasami kilka tygodni.

NCAC musi podjąć decyzję o przyjęciu wniosku w ciągu 15 dni od jego otrzymania. W sprawach decyzji dotyczących rozpoczęcia przez NCAC śledztwa lub działań mających na celu egzekwowanie praw lub decyzji a d m i n i st ra c y j nyc h , n i e m a ża d nyc h ograniczeń czasowych.

Ochrona celna Zgłoszenia do rejestracji rozpatrywane są w ciągu 30 dni.

D o ra ź n e zg ł o sze n i a p ow i n ny być dokonywane przed oczekiwaną datą nadania kwestionowanego towaru i tak możliwe jak najwcześniej.

Jeżeli towar ma zostać zajęty, posiadacze praw muszą w ciągu 3 dni zażądać zajęcia kwestionowanego towaru i o wniesieniu kaucji za zajęcie.





OpłatyDziałanie Koszt Informacje szczegółoweŚledztwo 13,000 -27,000 RMB za

dochodzenie wstępneOpłaty obejmują wynagrodzenie osób zaangażowanych w śledztwo, opłaty za poradę prawną, koordynację, koszty notarialne i śledztwa (kosztów zakupu próbek, fałszywych zamówień, fotografowania, poświadczenia notarialnego itd.).

List ostrzegawczy < 7,000 RMB W przypadku konieczności skorzystania z pomocy agenta lub prawnika mogą dojść dodatkowe koszty za prowadzenie śledztwa i dalsze prowadzenie sprawy.

Postępowanie na drodze sądowej

Od 350,000 RMB w przypadku postępowania przed sądem pierwszej instancji

Opłaty te obejmują m.in. opłaty za powództwa, kaucje w dochodzeniach wstępnych, koszty dochodzenia i zbierania materiału dowodowego, koszty porady prawnej, koordynacji,

stawiennictwa w sądzie, koszty notarialne, wydatki na zakup próbek, koszty analiz, sondaży, badań rynku, fałszywych zamówień, fotografowania, poświadczeń notarialnych itd.

Postępowanie administracyjne

27,000 -55,000 RMB Koszty te obejmują m.in. opłaty administracyjne, koszt dochodzenia i zbierania materiału dowodowego, opłaty za poradę prawną i koordynację, inne wydatki.

Ochrona celna Opłata za rejestrację w urzędzie celnym:

około 800 RMB za każde zgłoszone do rejestracji prawo autorskie.

Kaucja za zajęcie towaru:

• Dla towaru, którego wartość szacowana jest na < 20,000 RMB, kwota kaucji równa jest całkowitej szacowanej wartości towaru.

• Dla towaru, którego wartość szacowana jest na > 20,000 RMB, kwota kaucji wynosi połowę szacowanej wartości towaru, ale nie mniej niż 20,000 RMB i nie więcej niż 100,000 RMB.

• Około 200,000 RMB tytułem kaucji ogólnej.

Mogą mieć zastosowanie dodatkowe opłaty.





7. Wnioski

Po n i e w a ż p ra w a a u t o rs k i e s ą p r z y z n a w a n e a u t o m a t y c z n i e , t o m o g ą s i ę o n e w y d a w a ć nieistotne. Pamiętaj jednak, że Twoja firma posiada prawdopodobnie więcej praw autorskich niż myślisz. Naruszenie praw do wizerunku produktu, strony internetowej, fotografi i , broszur, bazy danych klientów itd. może doprowadzić do rozmycia marki, a w dalszej kolejności utraty lojalności klientów i utraty zysków. Należy więc zwracać szczególną uwagę na podejmowanie aktywnych działań w celu identyfikacji wszystkich istniejących praw autorskich, skatalogowania ich pod względem ważności, a następnie zarejestrowania tych, które uznasz za najistotniejsze dla swojej działalności gospodarczej. Taka rejestracja będzie nie tylko stanowiła najłatwiejszy do przedłożenia dowód własności w przypadku ewentualnego sporu, ale pozwoli też na objęcie twoich wzorów przemysłowych i/lub znaków towarowych ochroną prawami wielokrotnymi. Sprawą niezwykłej wagi jest też kontrola treści umów o pracę i umów-zleceń tak, żeby jasno określały one, do kogo należą prawa autorskie do opracowanych utworów, co z pewnością pomoże uniknąć w przyszłości sporów w zakresie praw autorskich oraz problemów związanych z licencjami.

Prawa autorskie to dla wszystkich przedsiębiorstw to ważna forma PWI. Powinny one, obok znaków towarowych i patentów, stanowić kluczowy element ogólnej strategii ochrony WI Twojego przedsiębiorstwa.

Prawa autorskie w Chinach - Przewodnik dla europejskich MŚP · Prawa autorskie w Chinach -...

Documents

Transcript of Prawa autorskie w Chinach - Przewodnik dla europejskich MŚP · Prawa autorskie w Chinach -...