Propozycje pracy z uczniem zdolnym w edukacji wczesnoszkolnej

Rozwijanie zainteresowań i zdolności matematycznych uczniów na I etapie edukacyjnym

wymaga od nauczycieli poszukiwania nowych, efektywnych metod i form pracy adekwatnych

do potrzeb i możliwości rozwojowych dzieci młodszym wieku szkolnym.

Na bazie własnych doświadczeń i literatury chcę przedstawić praktyczne pomysły na pracę z uczniem

zdolnym w klasach –I-III:

– wykorzystanie metody MSB – Matematycznych Stacji Badawczych,

– gry i zabawy matematyczne

– wykorzystanie komputera,

Wykorzystanie tej metody na zajęciach pozwala nauczycielowi na taką organizację pracy,

która aktywizuje uczniów, zachęca do wspólnych poszukiwań,

Przykłady MSB z zadaniami do wykonania:

Stacja 1. Magiczna matematyka

Kształtowanie/doskonalenie umiejętności:

– liczenia i rachowania,

– przewidywania i logicznego myślenia,

– odgadywania reguł,

– kodowania i dekodowania,

– rozwiązywania, przekształcania i układania zadań.

Przybory i pomoce znajdujące się na stacji: koperty z zadaniami, kartki, ołówki, magiczne kwadraty,

piramidy, trójkąty, wykałaczki, guziki, łamigłówki itp.

Zadanie 1.

Macie do dyspozycji kartkę papieru. Jak sądzicie, ile warstw otrzymacie, gdy złożycie ją: dwukrotnie,

trzykrotnie, czterokrotnie? Sprawdźcie, czy Wasze przewidywania się potwierdziły. Spróbujcie

wykonać to ćwiczenie, składając kartkę papieru pięciokrotnie. Jak sądzicie, ile warstw powstanie tym

razem? Policzcie i przekonajcie się, czy mieliście rację

Zadanie 2.

Wyobraźcie sobie, że jesteście projektantami ogrodów. Macie do dyspozycji 10 drzewek tulipanowca.

Czy potraficie posadzić je w 5 rzędach w taki sposób, aby w każdym rzędzie były 4 drzewka?

Narysujcie lub ułóżcie rozwiązanie. Wykorzystajcie guziki.

Zabawy i gry:

Tworzenie matematycznych baśni/opowiadań

Cel: stymulowanie aktywności twórczej, układanie zadań, doskonalenie umiejętności matematycznych.

Potrzebne materiały: kartki papieru, mazaki.

Zabawa w parach lub w grupach.

Uczniowie tworzą baśń (opowiadanie) z użyciem podanych przez nauczyciela liczb, działań, pojęć

matematycznych lub według własnego pomysłu. Po wykonaniu zadania przedstawiciele grup

prezentują baśnie pozostałym uczniom.

Pomóż Tomkowi

Cel: orientacja na kartce papieru, utrwalenie pojęć geometrycznych.

Zabawa w grupach.

Potrzebne materiały: karton A3, zestaw figur geometrycznych różnej wielkości, klej, opis zadania

dla Tomka. Nauczyciel opowiada uczniom o kłopotach Tomka. Chłopiec ma problem z wykonaniem

zadania polegającego na przyklejeniu figur geometrycznych zgodnie z opisem sporządzonym przez

jego kolegów. Po przeczytaniu przez nauczyciela zadania dla Tomka, każda grupa otrzymuje tekst:

„W prawym górnym rogu należy umieścić kilka niebieskich małych kół, a pośrodku duże niebieskie

koło. Wokół koła mają być małe zielone trójkąty. Z prawej strony koła – małe, czerwone prostokąty,

a z lewej – małe niebieskie kwadraty. Nad kołem i pod kołem ma się znajdować po kilka małych

kolorowych kółek. W lewym dolnym rogu powinny być trzy duże trójkąty i tyleż samo w prawym

dolnym rogu”. Po wykonaniu zadania grupy wymieniają się pracami i sprawdzają, czy zadanie

wykonano zgodnie z opisem.

Hokus-Pokus*

Cel: doskonalenie rachunku pamięciowego.

Liczba uczestników – dowolna.

Uczestnicy siedzą kręgiem i liczą od 1 do nieskończoności, bez wymieniania liczby 3 lub jej

wielokrotności (6, 9, 12, 15 itd.) oraz liczby 4 i jej wielokrotności (8, 12, 16, 20 itd.). Zamiast liczby 3

lub jej wielokrotności należy powiedzieć Hokus, a zamiast liczby 4 i jej wielokrotności – Pokus. Przy

wspólnej wielokrotności 3 i 4 (12, 24 itd.) należy powiedzieć Hokus-Pokus. Kto popełni błąd, odpada

z gry. Zwycięzcą jest osoba, która najdłużej pozostała w grze.

Nauka z komputerami podczas zajęć z zakresu edukacji matematycznej Wśród materiałów mogą być

na przykład:

− zadania matematyczne przygotowane przez nauczyciela, starszych kolegów lub samych uczniów,

− interaktywne gry i zabawy matematyczne,

− ciekawostki matematyczne,

Praca z tablicą interaktywną służy wspieraniu procesu edukacyjnego, ułatwia i uatrakcyjnia jego

przebieg. Dzięki niej uczniowie mogą na przykład:

– skorzystać z interaktywnej wagi;

– pracować przy pomocy multibooka;

– szybko dokonać analizy zadania po wyświetleniu go w odpowiednim powiększeniu (istnieje

możliwość podkreślenia ważnych informacji, zwrócenia uwagi, czego dotyczy pytanie).

Przykładowe zadania z wykorzystaniem programów Paint, Word, PowerPoint:

Tajemniczy ogród – kształtowanie orientacji w przestrzeni, utrwalenie pojęć geometrycznych

Narysuj ogród swoich marzeń za pomocą programu Paint i funkcji: prostokąt, elipsa, linia, kopiuj,

wklej, wypełnianie kolorem, przerzuć i obróć.

Czy wiecie, że? – utrwalanie poznanych wiadomości i umiejętności matematycznych

Podzielcie się na czteroosobowe zespoły. Wyszukajcie w internecie informacje na temat figur, brył

geometrycznych, sposobów mierzenia, ważenia i ciekawostki matematyczne. Przygotujcie krótkie

prezentacje dla innych zespołów w formie mini wykładu, wywiadu czy krótkiej prezentacji

w programie PowerPoint.

Zadania niestandardowe są zadaniami typu problemów otwartych. Zadania niestandardowe

wymagają intensywnego i twórczego wysiłku.

Przykłady :

zadania zawierające nadmiar danych;

– Uczniowie posadzili 8 rzędów drzew po 11 drzew w rzędzie i 40 krzewów. Ile drzew posadzili

uczniowie?

Informacja o 40 krzewach nie ma oczywiście związku z rozwiązaniem zadania. Ponieważ są to dane

zbyteczne i nie mają związku z rozwiązaniem, należy je usunąć i poprawione zadanie rozwiązać

− zadania o złej treści;

brak związku między danymi a pytaniem

W klasie III a jest 12 chłopców i 11 dziewczynek. Ilu uczniów należy do kółka matematycznego?

− rozwiązanie niejednoznaczne wskutek braku danych;

– Kasia ma 8 lat i jest starsza od siostry. Ile lat ma siostra?

– Na trzech rabatkach posadzono 16 róż. Na drugiej rabatce posadzono dwa razy więcej niż

na pierwszej. Ile róż posadzono na trzeciej rabatce?

Wskutek braku pewnych danych sformułowane w zadaniach warunki prowadzą do wieloznacznych

rozwiązań. Należy podać te rozwiązania (siostra może mieć 7, 6, 5, 4, 3, 2 lata lub 1 rok; w zależności

od liczby róż

Proponowane ćwiczenia w pozytywny sposób wpływają na aktywność poznawczą uczniów

z klas I–III, ich postawę twórczą, emocje oraz motywację.

Strony internetowe pomocne w rozwijaniu umiejętności matematycznych

Godne uwagi strony www w języku polskim:

www.cauchy.pl/

http://www.matmania.szkola.kn.edu.pl/

http://naukamatematykiprzezzabawe.blogspot.com/

http://matematyka.org/

http://www.wsipnet.pl/kluby/igiz.html?k=11/

http://www.matematykadladzieci.pl/

http://superkid.pl/pl/matematyka/

Ewa Korczak