Poziom wiedzy diabetologicznej nastolatków z cukrzycą typu 1
description
Transcript of Poziom wiedzy diabetologicznej nastolatków z cukrzycą typu 1
Poziom wiedzy Poziom wiedzy diabetologicznej nastolatków diabetologicznej nastolatków
z cukrzycą typu 1z cukrzycą typu 1
P. Jarosz – Chobot E. Borowiak – Zielińska, J. Olkowska, P. Jarosz – Chobot E. Borowiak – Zielińska, J. Olkowska, R. Wałdoch, J. Czechura, A. Janota, A. CzupryniakR. Wałdoch, J. Czechura, A. Janota, A. CzupryniakKlinika Pediatrii, Endokrynologii i Diabetologii Dziecięcej oraz Klinika Pediatrii, Endokrynologii i Diabetologii Dziecięcej oraz Poradnia Diabetologiczna przy Górnośląskim Centrum Poradnia Diabetologiczna przy Górnośląskim Centrum Zdrowia Dziecka i Matki w KatowicachZdrowia Dziecka i Matki w Katowicach
Cele, metody i narzędzia.Cele, metody i narzędzia.
CELEM pracy była ocena poziomu wiedzy CELEM pracy była ocena poziomu wiedzy diabetologicznej nastolatków z zakresu diety diabetologicznej nastolatków z zakresu diety i samokontroli oraz skuteczności i samokontroli oraz skuteczności oddziaływań edukacyjnych.oddziaływań edukacyjnych.
MATERIAŁ I METODA:MATERIAŁ I METODA:•• 37 dzieci w wieku 12 – 17 lat 37 dzieci w wieku 12 – 17 lat •• kwestionariusz ankiety stworzony specjalnie do kwestionariusz ankiety stworzony specjalnie do
celów badania celów badania •• okres badania: luty i marzec 2006 okres badania: luty i marzec 2006
ILOŚĆ DZIECI BIORĄCYCH UDZIAŁ W BADANIU:
Ogółem – 37 dzieci
(w wieku 12 – 17 lat)
Dziewczynki – 20
Chłopcy – 17
37
2017
0
5
10
15
20
25
30
35
40
wszystkie dzieci dziewczynki chłopcy
wszystkie dzieci
dziewczynki
chłopcy
HbA1c (HPLC)
Zakres: 5,7% - 11 %;
Śr - 7,47%
6
19
75
0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
20
HbA1c 5,7-6,5 HbA1c 6,6-7,5 HbA1c 7,6-8,5 HbA1c 8,6-11
HbA1c 5,7-6,5
HbA1c 6,6-7,5
HbA1c 7,6-8,5
HbA1c 8,6-11
22
12
30
5
10
15
20
25
1-5 lat 6-10 lat 11-15 lat
1-5 lat
6-10 lat
11-15 lat
Czas trwania choroby
22 dzieci: 1 – 5 lat
12 dzieci: 6 – 10 lat
3 dzieci: 11 – 15 lat
7
17
13
0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
12-13 lat 14-15 lat 16-17lat
12-13 lat
14-15 lat
16-17lat
Wiek badanych dzieci:
Okres trwania T1DM: 1–15 lat; Okres trwania T1DM: 1–15 lat;
śr. 5,1 ± 2,97śr. 5,1 ± 2,97
Śr. HbA1c: 7,47% ± 1,24Śr. HbA1c: 7,47% ± 1,24
Ankieta zawierała:Ankieta zawierała:
•• metryczkę dotyczącą danych metryczkę dotyczącą danych dzieckadziecka
•• 10 pytań: z zakresu diety (5) 10 pytań: z zakresu diety (5) i samokontroli (5). i samokontroli (5).
Ocena odpowiedzi:Ocena odpowiedzi:
prawidłowa - 1 pkt., prawidłowa - 1 pkt.,
nieprawidłowa – 0 pkt. nieprawidłowa – 0 pkt.
Maksymalna ilość punktów: – Maksymalna ilość punktów: – 10 pkt.10 pkt.
20
17
15,5
16
16,5
17
17,5
18
18,5
19
19,5
20
20,5
Dziewczęta
Chłopcy
Odpowiedzi z zakresu zdrowego Odpowiedzi z zakresu zdrowego żywienia:żywienia:
Pyt. 1Pyt. 1 Jaką ilość węglowodanów określa 1 WW? Jaką ilość węglowodanów określa 1 WW? a. 10 g węglowodanówa. 10 g węglowodanów b. 12 g węglowodanówb. 12 g węglowodanówc. 15 g węglowodanówc. 15 g węglowodanówPrawidłowo odpowiedziało – 35 osóbPrawidłowo odpowiedziało – 35 osób 94,5%94,5%
Pyt. 2Pyt. 2Masz poziom cukru (we krwi) 50 mg%, który z produktów Masz poziom cukru (we krwi) 50 mg%, który z produktów
najszybciej podniesie poziom cukru?najszybciej podniesie poziom cukru?a. sok jabłkowy, cukier, glukozaa. sok jabłkowy, cukier, glukoza b. czekolada, batonik, b. czekolada, batonik,
pączekpączekc. kanapka z żółtym serem, parówka c. kanapka z żółtym serem, parówka Prawidłowo odpowiedziało – 37 osóbPrawidłowo odpowiedziało – 37 osób 100%100%
Pyt.3Ułóż produkty w kolejności od najszybciej do najwolniej wchłaniających się:chleb graham, jabłko, sok pomarańczowy, orzechy laskowe, bułka pszenna
Prawidłowo odpowiedziało – 14 osób 37,8%
Pyt. 4
Jeżeli w 100g ciasta drożdżowego znajduje się 40g węglowodanów, to ile gram ciasta można zjeść na 1 WW?
a. 70g b. 25g
c. 10g d. 40g
Prawidłowo odpowiedziało – 24 osoby 64,8%
Pyt. 5
Ile kalorii dostarcza:
1g białka 1g tłuszczu 1g węglowodanów
Prawidłowo odpowiedziało – 13 osób 35%
Punkty otrzymane przez badane Punkty otrzymane przez badane osoby dotyczące części osoby dotyczące części dietetycznej.dietetycznej.
4
12
15
1
0
2
4
6
8
10
12
14
16
5 pkt. 4 pkt. 3 pkt. 2 pkt. 1 pkt.
5 pkt.
4 pkt.
3 pkt.
2 pkt.
1 pkt.
Odpowiedzi z zakresu Odpowiedzi z zakresu samokontroli:samokontroli:Pyt. 6Pyt. 6
Napisz jaki jest prawidłowy poziom cukru we krwi Napisz jaki jest prawidłowy poziom cukru we krwi rano na czczo.rano na czczo.
Prawidłowo odpowiedziało – 34 osobyPrawidłowo odpowiedziało – 34 osoby 92%92%
Pyt. 7Pyt. 7Rano przed śniadaniem masz poziom cukru 38 mg%. Rano przed śniadaniem masz poziom cukru 38 mg%. Jak postąpisz?Jak postąpisz?
Prawidłowo odpowiedziało – 36 osóbPrawidłowo odpowiedziało – 36 osób 97%97%
Pyt. 8Ile maksymalnie insuliny możesz podać sobie na korektę jeżeli nie masz acetonu w moczu?
Prawidłowo odpowiedziało – 26 osób 70,2%Pyt. 9
Po jakim czasie możesz podać sobie następną dawkę korekcyjną?a. co 15 min. b. co 1 godz.c. co 2 godz. d. co 6 godz.
Prawidłowo odpowiedziało – 27 osób 73%Pyt. 10Jakie są objawy kwasicy ketonowej?a. ból brzucha, nudności, wymioty, wysoki poziom cukru,
aceton w moczu, sennośćb. agresja, niski poziom cukru, wymioty, aceton w moczu, ból
głowyc. niski poziom cukru, wymioty, ból brzucha, senność, apatia.Prawidłowo odpowiedziało – 34 osoby 92%
Punkty otrzymane przez osoby Punkty otrzymane przez osoby badane dotyczące samokontroli.badane dotyczące samokontroli.
17
13
7
0 00
2
4
6
8
10
12
14
16
18
5 pkt. 4 pkt. 3 pkt. 2 pkt 1 pkt.
5 pkt.
4 pkt.
3 pkt.
2 pkt.
1 pkt.
Punkty otrzymane przez badanychPunkty otrzymane przez badanych
2
8
11
7 7
2
0
2
4
6
8
10
12
10 pkt. 9 pkt. 8 pkt. 7 pkt. 6 pkt. 5 pkt.
10 pkt
9 pkt.
8 pkt.
7 pkt.
6 pkt.
5 pkt.
Ocena wyników badańOcena wyników badań
Do oceny wyników przyjęto 3 – stopniową skalę Do oceny wyników przyjęto 3 – stopniową skalę oceny wiedzy pacjenta w zależności od ilości oceny wiedzy pacjenta w zależności od ilości przyznanych punktów.przyznanych punktów.
1. 10 – 9 punktów – wiedza bardzo dobra, 1. 10 – 9 punktów – wiedza bardzo dobra,
średnia HbA1c – 7,07%, średnia HbA1c – 7,07%, ±± 0,93 0,93
2. 8 – 7 punktów – wiedza zadowalająca, 2. 8 – 7 punktów – wiedza zadowalająca,
średnia HbA1c – 7,63%, średnia HbA1c – 7,63%, ±± 1,39 1,39
3. < 6 punktów – wiedza niezadowalająca, 3. < 6 punktów – wiedza niezadowalająca,
średnia HbA1c – 7,60%, średnia HbA1c – 7,60%, ±± 1,17 1,17
Korelacja ilości otrzymanych punktów Korelacja ilości otrzymanych punktów z wyrównaniem z wyrównaniem metabolicznym.metabolicznym.
27%
49%
24%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
10 - 9 pkt. 8 - 7 pkt. < 6 pkt.
10- 9 pkt.
8 - 7 pkt.
< 6 pkt.
Wnioski końcoweWnioski końcowe
Stopień wiedzy z samokontroli wydaje się Stopień wiedzy z samokontroli wydaje się większy w prowadzeniu insulinoterapii niż większy w prowadzeniu insulinoterapii niż z zakresu zdrowego żywienia – z zakresu zdrowego żywienia – należy zintensyfikować wysiłki edukacyjne, należy zintensyfikować wysiłki edukacyjne, ze szczególnym uwzględnieniem ze szczególnym uwzględnieniem wiadomości na temat IG oraz kaloryczności wiadomości na temat IG oraz kaloryczności posiłków – zastosowanie metod posiłków – zastosowanie metod praktycznych.praktycznych.
Znajomość samokontroli pozwala na Znajomość samokontroli pozwala na utrzymanie dobrej kontroli metabolicznej.utrzymanie dobrej kontroli metabolicznej.