2017

Vol. 3

REVIEW OF CURRENT MANAGEMENT PROBLEMS

PRZEGLĄD WSPÓŁCZESNYCH PROBLEMÓW ZARZĄDZANIA

A. Jagła

66

Aleksandra Jagła1 Akademia Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach,

Wydział Zarządzania Sportem i Turystyką

Potencjał turystyczny jako element konkurencyjności obszaru recepcji na przykładzie Miasta i Gminy

Ogrodzieniec

Streszczenie

We współczesnych czasach możemy obserwować dynamiczną ekspansję sektora turystyki. Jest on gałęzią gospodarki, która pozwala zaspokoić potrzeby ludzkie, poprzez funkcję poznawczą, tak więc jest ważnym elementem życia całego społeczeństwa. Turystyka niewątpliwie wywiera istotny wpływ na funkcjonowanie gospodarki, dlatego też powstał rynek turystyczny, który może być przedstawiony w ujęciu przedmiotowym oraz podmiotowym. Jest wiele miejsc w Polsce i na świecie, które charakteryzują się dużym potencjałem turystycznym oraz zdywersyfikowanymi walorami turystycznymi. W niniejszym opracowaniu autorki zaprezentowały potencjał turystyczny Miasta i Gminy Ogrodzieniec, która określana jest mianem serca Jury Krakowsko- Częstochowskiej. Celem artykułu jest przedstawienie wyników analizy strategicznej dotyczącej potencjału turystycznego, z uwzględnieniem konkretnego regionu, czego dokonano przez pryzmat teoretycznych rozważań́ na temat uwarunkowań ekspansji turystycznej atrakcyjnych

regionów, stanowiących odniesienie dla tematyki niniejszego opracowania. Tezą będzie sformułowanie, że Miasto i Gmina Ogrodzieniec dysponuje wysokim potencjałem turystycznym stanowiącym istotny element konkurencyjności analizowanego obszaru.

Słowa kluczowe: turystyka, Miasto i Gmina Ogrodzieniec, potencjał turystyczny

Wprowadzenie

Potencjał turystyczny to złożone pojęcie, które może być definiowane jako suma czynników, która umożliwia ekspansję turystyki w danym regionie. Termin

ten może być analizowany także w odniesieniu do nauk geograficznych,

ekonomicznych, jak również społecznych. Za elementarną jego część uważa się walory turystyczne, których występowanie wpływa na atrakcyjność obszaru. Dodatkowo możliwość uprawiania niszowych form turystyki wpływa na urozmaicenie potencjału turystycznego.

Gmina Ogrodzieniec to obszar o wysokim potencjale turystycznym, ponieważ na jego terenie występuje wiele walorów krajoznawczych, wypoczynkowych, oraz specjalistycznych. Coraz więcej turystów odwiedza Ogrodzieniec i jego 1 * aleksandrajagla95@gmail.com

REVIEW OF CURRENT MANAGEMENT PROBLEMS

PRZEGLĄD WSPÓŁCZESNYCH PROBLEMÓW ZARZĄDZANIA

A. Jagła

2017

Vol. 3

67

sąsiadujące sołectwa. Składając wizytę w gminie można poznać nie tylko Zamek Ogrodzieniec, lecz także część piękna i bogactwa, które występuje na Jurze Krakowsko – Częstochowskiej. Na terenie Gminy Ogrodzieniec można uprawić wspinaczkę skalną, ponieważ występuje tu wiele ostańców skalnych, ponadto obszar daje możliwości uprawiania wędkarstwa, myślistwa, a nawet jeździectwa, gdyż przez gminę przebiega Transjurajski Szlak Polskiego Towarzystwa

Turystyczno Krajoznawczego. Celem niniejszego opracowania jest

zaprezentowanie wyników analizy strategicznej dotyczącej potencjału turystycznego, z uwzględnieniem konkretnego regionu. Autorki dokonały tej

analizy przez pryzmat teoretycznych rozważań na temat uwarunkowań ekspansji turystycznej regionów atrakcyjnych turystycznie, stanowiących odniesienie dla tematyki niniejszego opracowania.

Uwarunkowanie ekspansji turystycznej w świetle rozważań literaturowych

Rozwój turystyki związany jest z kształtowaniem rynku turystycznego, który można określić jako zbiór procesów, w których „nabywcy (głównie turyści) i oferenci reprezentujący poszczególne subrynki turystyczne (…) określają przedmioty wymiany oferty turystycznej (…) oraz cenę wraz z warunkami kupna-

sprzedaży, doprowadzając do transakcji” (Panasiuk, 2014, s. 39). Powyższa definicja rynku turystycznego dzieli rynek na nabywców i oferentów.

Rynek usług turystycznych w ujęciu przedmiotowym można opisać jako proces, w którym usługobiorcy, czyli nabywcy usług turystycznych wyznaczają co chcą kupić i usługodawcy, zatem wytwórcy usług turystycznych wyznaczają określają na jakich warunkach chcą sprzedać produkty i usługi (Kamerschen, McKenzie,

Nardinelli, 1991, s. 4).

2017

Vol. 3

REVIEW OF CURRENT MANAGEMENT PROBLEMS

PRZEGLĄD WSPÓŁCZESNYCH PROBLEMÓW ZARZĄDZANIA

A. Jagła

68

Rysunek 1. Przedmiotowy podział rynku turystycznego

Źródło: opracowanie własne na podstawie (Panasiuk, 2014, s. 110)

Na rysunku 1 zaprezentowano przedmiotowy podział rynku turystycznego. Pierwszą częścią schematu to podaż turystyczna, która składa się z elementu świadczenia destynacji turystycznej oraz usług turystycznych. Połączenie tych dwóch elementów tworzy produkt turystyczny. Popyt turystyczny to kolejna część przedmiotowego rynku turystycznego, a cena i jakość tworzą stosunki rynkowe.

Rynek usług turystycznych w ujęciu podmiotowym to zbiór nabywców i wytwórców usług turystycznych realizujących transakcje rynkowe, których podmiotem są usługi turystyczne (Panasiuk, 2007, s. 67). Posługując się

schematem można przedstawić podstawowe podmioty rynku turystycznego

(rysunek 2).

REVIEW OF CURRENT MANAGEMENT PROBLEMS

PRZEGLĄD WSPÓŁCZESNYCH PROBLEMÓW ZARZĄDZANIA

A. Jagła

2017

Vol. 3

69

Rysunek 2. Podmioty podział rynku turystycznego

Źródło: opracowanie własne na podstawie: A. Panasiuk, Rynek turystyczny stadium

strukturalne, Difin, Warszawa, 2014, s. 68

Stwierdzić można, że rynek turystyczny składa się z trzech podstawowych

elementów: świadczeniobiorców i świadczeniodawców turystycznych oraz podmiotów polityki turystycznej. Grupę świadczeniobiorców turystycznych można podzielić na klientów instytucjonalnych i indywidualnych, natomiast świadczeniodawcami turystycznymi są różnego rodzaju przedsiębiorstwa turystyczne oraz destynacje turystyczne. Podejmując próbę wyznaczenia głównych czynników rozwoju turystyki, wskazać należy w szczególności:

· czas wolny,

2017

Vol. 3

REVIEW OF CURRENT MANAGEMENT PROBLEMS

PRZEGLĄD WSPÓŁCZESNYCH PROBLEMÓW ZARZĄDZANIA

A. Jagła

70

· wzrost zamożności,

· rozwój środków transportu,

· polityka turystyczna kraju.

Istnieje możliwość wyznaczenia większej ilości determinantów, jednak

wymienione powyżej mają charakter uniwersalny i stanowić mogą główny katalog.

Analizując "Program Rozwoju Turystyki do 2020", można dostrzec,

iż międzynarodowy przemysł turystyczny charakteryzuje się istotną dynamiką

wzrostu (Program Rozwoju Turystyki do 2020 roku). Dane dostępne w projekcie

wskazują, iż udział turystyki w PKB stanowi około 4,2 %, a w zatrudnieniu 5,4%.

Na rozwoju turystyki wpływ mają w szczególności czynniki takiej jak: polityczne,

gospodarcze, społeczne, środowiskowe, technologiczne.

Jak pisze Grzegorz Gołembski, w jednym ze swoich opracowań determinanty

wpływające na rozwój turystyki to między innymi czynniki ekonomiczne

i technologiczne, które napędzają rozwój transportu i technik informatycznych,

a także zjawisko globalizacji. Innym czynnikiem jest powstawanie nowych

produktów turystycznych oraz rozwój i formułowanie przestrzeni polityczno –

gospodarczych, (m.in. Unii Europejskiej) (Gołembski, 2008, s.7).

Miasto i gmina Ogrodzieniec jako podmiot gospodarujący

Pojęcie walorów turystycznych można scharakteryzować jako „wszystkie

te krajobrazy naturalne, które stanowią przedmiot zainteresowań turystów”

(Kompendium wiedzy o turystyce, 2006, s. 362). Uwzględniając podział

funkcjonalny walorów turystycznych można je podzielić na: wypoczynkowe,

krajoznawcze, specjalistyczne.

Miasto i Gmina Ogrodzieniec to przykład miejsca, w którym występuje duży

potencjał turystyczny. Miejscowość, która swym terytorium zajmuje obszar

województwa śląskiego, na pograniczu z województwem małopolskim, posiada

unikalne walory turystyczne.

Potencjał Gminy Ogrodzieniec kreowany jest w dużym stopniu przez walory

wypoczynkowe, które stwarzają doskonałe warunki do regeneracji sił oraz

odpoczynku. Blisko połowę Gminy stanową kompleksy leśne, dlatego też jest to

atrakcyjne miejsce dla turystów.

Kolejna grupa walorów, która wpływa na atrakcyjność turystyczną tego regionu

to walory specjalistyczne. Korzystanie z tej zalety wymaga specjalistycznych

umiejętności technicznych oraz odpowiedniego przygotowania sprawnościowego

i teoretycznego. Na terenie Gminy Ogrodzieniec można uprawiać wspinaczkę

skalną, wędkarstwo, myślistwo oraz jeździectwo.

Dodatkowe jeszcze dwie grupy walorów są dostrzegane przez turystów.

Do pierwszej z nich zalicza się walory środowiska przyrodniczego, natomiast

do drugiej środowiska kulturowego (Lijewski, Mikułowski, 2008, s. 7). W tabeli 1

REVIEW OF CURRENT MANAGEMENT PROBLEMS

PRZEGLĄD WSPÓŁCZESNYCH PROBLEMÓW ZARZĄDZANIA

A. Jagła

2017

Vol. 3

71

przedstawiono strategiczne walory krajobrazowe, które występują na terytorium

Miasta i Gminy Ogrodzieniec.

Tabela 1

Podział walorów krajoznawczych na walory przyrodnicze i kulturowe

WALORY KRAJOZNAWCZE

WALORY PRZYRODNICZE WALORY KULTUROWE

· Jurajski krajobraz

· flora i fauna (700 gatunków roślin naczyniowych - 35 jest

ściśle chronionych, a 12 częściowo)

· liczne grupy skał, ostańców

· jaskinie

· źródło krasowe (tzw. Bełkotek) · stawy śródleśne, na których

powstała strefa roślinności wodnej (Józefów)

· ogród zoologiczny Ferma Strusi

Afrykańskich w Kiełkowicach

· Teren gminy znajduje się w granicach Parku

Krajobrazowego Orlich Gniazd

· punkty widokowe (np. Góra Janowskiego,)

· Ruiny Zamku w Podzamczu

· Gród na Górze Birów w Podzamczu

· cmentarzysko kurhanowe

w okolicy Góry Birów

· Sanktuarium Matki Bożej Skałkowej w Podzamczu

· Kościół p. w. Przemienienia Pańskiego w Ogrodzieńcu,

· ruiny strażnicy obronnej w Ryczowie

· Kościół Św. Jakuba Apostoła w Gieble

· dworek szlachecki w Gieble

· ruiny prochowni w

Ogrodzieńcu

· miejsca pamięci (np. zbiorowa

Mogiła Powstańców z 1863 roku oznakowana PTTK w

Zawierciu)

· kompleks Parków znajdujących się koło Zamku w Podzamczu

(np. Park Doświadczeń) · imprezy kulturalne (np. Najazd

Barbarzyńców ) · kapliczki, krzyże przydrożne

Źródło: Opracowanie własne

Z wymienionych powyżej walorów krajoznawczych zaprezentowanych w powyższej tabeli, najciekawszym walorem w Gminie Ogrodzieniec są Ruiny Zamku w Podzamczu. Jak wynika z przeprowadzonej obserwacji uczestniczącej

2017

Vol. 3

REVIEW OF CURRENT MANAGEMENT PROBLEMS

PRZEGLĄD WSPÓŁCZESNYCH PROBLEMÓW ZARZĄDZANIA

A. Jagła

72

przyciągają one najwięcej turystów z Polski jak również z zagranicy. Jest to miejsce o ciekawej historii, a zarazem pokazujące piękno Jury Krakowsko –

Częstochowskiej. Innym cennym zasobem jest Gród na Górze Birów, a także przystosowany jest do nauki i zabawy kompleks Parków.

Atrakcyjność turystyczna obszaru recepcji miasta i gminy Ogrodzieniec w świetle wyników badań

Analiza SWOT jest przykładem analizy strategicznej, która służy do analizowania otoczenia zewnętrznego i wewnętrznego organizacji. Grażyna Gierszewska i Maria Romanowska uważają, że SWOT „jest algorytmem procesu analizy strategicznej” (Gierszewska, Romanowska, 2002, s.234). Zdaniem autorek

jest to próba wszechstronnej i systematycznej oceny zewnętrznych czynników, czyli szans i zagrożeń oraz wewnętrznych determinant (mocnych i słabych stron). Ocena czynników w niniejszym opracowaniu pozwoliła wskazać jaki potencjał rozwojowy posiada analizowany obszar.

Autorki niniejszego opracowania przeprowadziły analizę strategiczną

uwarunkowań ekspansji turystycznej Gminy Ogrodzieniec w maju 2017 roku. Analiza została przeprowadzona z wykorzystaniem wewnętrznych materiałów Urzędu Miasta i Gminy Ogrodzieniec oraz w oparciu o wiedzę własną na temat analizowanego obszaru Poniżej zostaną zaprezentowane wyniki analizy, które ilustrują rozkład poszczególnych czynników wraz ze wskazaniem wag (tabela 2

i tabela 3).

Tabela 2

Analiza SWOT uwarunkowań ekspansji turystycznej Gminy Ogrodzieniec -

mocne i słabe strony

MOCNE STRONY WAGA SŁABE STRONY WAGA

S1 atrakcyjna lokalizacja

miasta i gminy

Ogrodzieniec

0,2 W1 sezonowość ruchu turystycznego

0,25

S2 unikalne walory

turystyczne

0,25 W2 niewystarczająca promocja gminy, w tym terenów inwestycyjnych

0,15

S3 rozwój zagospodarowania turystycznego

0,15 W3 niewystarczające wykorzystanie walorów turystycznych

0,1

REVIEW OF CURRENT MANAGEMENT PROBLEMS

PRZEGLĄD WSPÓŁCZESNYCH PROBLEMÓW ZARZĄDZANIA

A. Jagła

2017

Vol. 3

73

S4 zdolność organizowania

dużych imprez kulturowo-

rozrywkowych

0,1 W4 niedostateczna jakość infrastruktury drogowej

0,15

S5 uczestnictwo gminy

w organizacjach

turystycznych

0,1 W5 w niewielkim stopniu wykorzystany układ urbanistyczny centrum miasta

0,1

S6 szeroka współpraca gminy z innymi samorządami, w tym zagranicznymi oraz z ośrodkami naukowymi

0,1 W6 brak strategicznych

inwestorów

0,1

S7 duża ilość terenów inwestycyjnych

0,1 W7 niewystarczające wsparcie władz gminy w firmy o długiej tradycji stanowiących wizerunek miasta

0,15

RAZEM 1 RAZEM 1

Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Strategia Rozwoju Miasta i Gminy

Ogrodzieniec do roku 2020, s. 54

Tabela 3

Analiza SWOT uwarunkowań ekspansji turystycznej Gminy Ogrodzieniec -

szanse i zagrożenia

SZANSE WAGA ZAGROŻENIA WAGA

O1 możliwość uzyskania środków finansowych z unii europejskiej

0,2 T1 zmiany potrzeb,

preferencji gustów konsumentów

0,1

O2 wzrost zamożności i mobilności

społeczeństwa.

0,15 T2 globalizacja czynnikiem

zmniejszającym, niwelującym integrację regionalną i poczucie

tożsamości

0,1

2017

Vol. 3

REVIEW OF CURRENT MANAGEMENT PROBLEMS

PRZEGLĄD WSPÓŁCZESNYCH PROBLEMÓW ZARZĄDZANIA

A. Jagła

74

O3 obszarowy wzrost popytu

terenem jury krakowsko

– częstochowskiej.

0,15 T3 migracja ludzi młodych

i wykształconych poza region, głównie zagranicę

0,15

O4 współpraca pomiędzy przedsiębiorstwami z branży turystycznej, a sektorem nauki.

0,1 T4 relatywnie wysokie ceny

usług turystycznych kraju

w porównaniu

z alternatywnymi

formami w wymiarze

międzynarodowym

0,2

O5 wzrost innowacyjności krajowych produktów turystycznych

0,1 T5 wzrost zagrożenia dla tradycyjnego wiejskiego

krajobrazu kulturowego

regionu związany z rozwojem turystyki

0,2

O6 ujawnienie

alternatywnych form

uprawiana rekreacji

w obszarze otoczenia

gminy Ogrodzieniec

0,1 T6 niski poziom

świadomości ekologicznej i kulturowej

turystów

0,1

O7 rozwój kampanii reklamowej śląskiej organizacji turystycznej –

zamek w Ogrodzieńcu tłem reklamy

0,2 T7 dalsze umacnianie się złotówki i wzrost kosztów pobytu dla turystów

0,15

RAZEM 1 RAZEM 1

Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Strategia Rozwoju Miasta i Gminy

Ogrodzieniec do roku 2020, s. 58

Z zaprezentowanych powyżej wyników otrzymanych wynika, iż największą wartość spośród mocnych stron w Gminie mają unikalne walory turystyczne

z uwzględnieniem walorów wypoczynkowych, kulturowych oraz specjalistycznych. Nieco mniejszą miarą została oceniona atrakcyjna lokalizacja

Gminy Ogrodzieniec. Obszar, w którym znajduje się miasteczko jest także bardzo

atrakcyjny pod względem lokalizacyjnym, gdyż zlokalizowany jest w pobliżu trzech głównych aglomeracji położonych na południu kraju – Katowic, Krakowa,

Częstochowy. Ponadto gmina zlokalizowana jest w środkowej części Jury

REVIEW OF CURRENT MANAGEMENT PROBLEMS

PRZEGLĄD WSPÓŁCZESNYCH PROBLEMÓW ZARZĄDZANIA

A. Jagła

2017

Vol. 3

75

Krakowsko – Częstochowskiej. Walory oraz lokalizacja to zdaniem autorek dwie mocne strony, które w największym stopniu kreują potencjał turystyczny regionu,.

Jako kolejne istotne atuty Ogrodzieńca wymienić należy zdolność do organizowania dużych imprez kulturalno – rozrywkowych, jak również

członkostwo gminy w różnych organizacjach turystycznych (m.in. Związek Gmin Jurajskich). Innym pozytywnym czynnikiem jest szeroka

współpraca Gminy z samorządami, w tym zagranicznymi oraz z ośrodkami naukowymi. Co ciekawe na terenie tym zlokalizowana jest także duża ilość terenów inwestycyjnych, co także należy uznać ja zachętę i atut dla danego terenu.

Analizując słabe strony omawianego terenu, trzeba zwrócić uwagę na najważniejszą z nich, czyli sezonowość ruchu turystycznego. Inne trzy wewnętrzne, negatywne czynniki to ,zdaniem autorek, niewystarczająca promocja Gminy Ogrodzieniec – w tym terenów inwestycyjnych, niedostateczna jakość infrastruktury drogowej, a także niewystarczające wsparcie ze strony lokalnych

podmiotów o długiej tradycji. Pozostałe trzy czynniki najmniej istotne w opinii

autorek to niewystraczające wykorzystanie walorów turystycznych, między innymi z uwagi na fakt ograniczoności wykwalifikowanej kadry z zakresu turystyki oraz mało wykorzystany układ urbanistyczny miasta, czy też brak strategicznych inwestorów.

Identyfikując szanse, należy zwrócić uwagę na dwa najistotniejsze czynniki,

które mają duży wpływ na możliwość rozwoju obszaru. Są to alternatywa

uzyskania środków finansowych z Unii Europejskiej oraz rozwój kampanii reklamowej Śląskiej Organizacji Turystycznej, której tłem jest Zamek Ogrodzieniec. Kolejne możliwości, które dają szansę rozwoju to wzrost zamożności i mobilności społeczeństwa oraz obszarowy wzrost popytu terenem Jury Krakowsko – Częstochowskiej. Inne trzy czynniki, które otrzymały mniejszą wagę, to m.in. współpraca pomiędzy przedsiębiorstwami z branży turystycznej, a sektorem nauki, wzrost innowacyjności krajowych produktów turystycznych oraz ujawnienie alternatywnych form uprawiania rekreacji w obszarze otoczenia Gminy

Ogrodzieniec.

Jako dwa najistotniejsze zagrożenia wskazać należy spadek poszanowania dla

tradycyjnego wiejskiego krajobrazu kulturowego regionu spowodowanego

rozwojem turystyki oraz relatywnie wysokie ceny usług turystycznych kraju w porównaniu z alternatywnymi jej formami w wymiarze międzynarodowym. Przedstawione zagrożenia mają zdaniem autorek istotne znaczenie, gdyż oferta turystyczna w Ogrodzieńcu jest podobna cenowo oferty zagranicznej. Kolejne dwa

zagrożenia, które negatywnie wpływają na atrakcyjność turystyczną omawianego obszar to dalsze umacnianie się złotówki, co wpływa na wzrost kosztów pobytu oraz migracja ludzi młodych i wykształconych poza region, głownie zagranicę. Inne mniej istotne czynniki, które mogą stanowić zagrożenie to zmiana potrzeb,

2017

Vol. 3

REVIEW OF CURRENT MANAGEMENT PROBLEMS

PRZEGLĄD WSPÓŁCZESNYCH PROBLEMÓW ZARZĄDZANIA

A. Jagła

76

preferencji konsumentów, globalizacja jako czynnik zmniejszający integrację regionalną i poczucie tożsamości oraz niski poziom świadomości ekologicznej i kulturowej odwiedzających te rejony turystów. W tabeli 4 zaprezentowano

zbiorcze zestawienie uzyskanych wyników z przeprowadzonej analizy SWOT

(tabela 4).

Tabela 4

Zbiorcze zestawienie uzyskanych wyników z analizy SWOT

SZANSE ZAGROŻENIA

SIŁY SUMA

INTERAKCJI

SUMA

ILOCZYNÓW

60

7,97

SUMA

INTERAKCJI

SUMA

ILOCZYNÓW

20

2,85

SŁABOŚCI SUMA

INTERAKCJI

SUMA

ILOCZYNÓW

32

2,35

SUMA

INTERAKCJI

SUMA

ILOCZYNÓW

10

1,4

Źródło: Opracowanie własne

Na podstawie uzyskanych informacji można wnioskować, iż gmina znajduje się w sytuacji, w której powinna przyjąć strategię agresywną, czyli maxi –maxi.

Wynik jest potwierdzeniem dobrze wykorzystanych mocnych stron jakie posiada

gmina oraz umiejętności wykorzystania szans jakie generuje otoczenie. Podkreślić należy także, że Gmina Ogrodzieniec charakteryzuje się dużym potencjałem turystycznym i posiada wiele zalet, które mogą zachęcić turystów do wizyty.

Podsumowanie

Potencjał turystyczny w największym stopniu kreowany jest przez występowanie poszczególnych walorów krajoznawczych, wypoczynkowych czy

specjalistycznych.

Analiza SWOT pozwala na ocenę jaki potencjał rozwojowy posiada badany obszar. Miasto i Gmina Ogrodzieniec to ciekawy teren, który kryje w sobie wiele historii, piękna i bogactwa. Z przeprowadzonej analizy wynika, że gmina powinna przyjąć strategię agresywną, a więc maxi – maxi z wykorzystaniem mocnych stron

i szans jakie generuje dla niej jej otoczenie. Okoliczności te sprzyjają zdywersyfikowanemu rozwojowi oraz silnej ekspansji. Zdaniem autorek jeszcze

lepsze wykorzystanie szans, w szczególności większe pozyskanie środków z Unii Europejskiej pozwoli na kreowanie bardziej konkurencyjnego produktu

REVIEW OF CURRENT MANAGEMENT PROBLEMS

PRZEGLĄD WSPÓŁCZESNYCH PROBLEMÓW ZARZĄDZANIA

A. Jagła

2017

Vol. 3

77

turystycznego, co przyczyni się do zwiększenia ruchu turystycznego w Gminie Ogrodzieniec. Opisywany obszar ma wiele mocnych stron, przede wszystkim

występowanie unikalnych walorów. Odpowiednia promocja tych atutów pozwoli zwiększyć ruch turystyczny na wskazanym obszarze.

Bibliografia

Gierszewska G., Romanowska M., Analiza strategiczna przedsiębiorstwa, PWE, Warszawa, 2002.

Gołembski G., Nowe trendy rozwoju turystyki, PWSZ, Sulechów, 2008.

Kamerschen D., McKenzie R., Nardinelli C., Ekonomia, Fundacja Gospodarcza

„Solidarność”, Gdańsk, 1991.

Lijewski T., Mikułowski B., Wyrzykowski J., Geografia turystyki Polski, PWE, Warszawa, 2008.

Panasiuk A., Rynek turystyczny studium strukturalne, Difin, Warszawa, 2014.

Panasiuk A., Ekonomika turystki, PWN, Warszawa, 2007.

Praca zb. Pod red. Gołembski G. (2006): Kompendium wiedzy o turystyce, Wyd. Naukowe

PWN, Warszawa.

Program Rozwoju Turystyki do 2020 roku.