1 Pracownia Podstaw Opieki Położniczej, Collegium Medicum w Bydgoszczy, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu2 Studentka I roku studiów II stopnia, kierunek Położnictwo, Collegium Medicum w Bydgoszczy, Uniwersytet Mikołaja Kopernikaw Toruniu

Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom 6, zeszyt 4, 220-224, 2013

Poród domowy– anachronizm czy wybór i potrzeba świadomych kobiet?

MAŁGORZATA GIERSZEWSKA1, WERONIKA KWIATKOWSKA2, MARZENA KAŹMIERCZAK1,ESTERA MIECZKOWSKA1, GRAŻYNA GEBUZA1

Streszczenie

W Polsce mimo zmian, jakie zachodzą w dziedzinie położnictwa, porody domowe wydają się cały czas tematem tabu.Większości kobiet ciąża kojarzy się z niebezpieczeństwem dla niej oraz dla dziecka, boją się komplikacji i powikłań,o których nieustanie mówi się w mediach. Dodatkowo w tym przeświadczeniu utrzymują kobiety lekarze prowadzącyich ciąże, każąc wykonywać im specjalistyczne badania genetyczne bez wyraźnego wskazania medycznego. Państwopolskie nie informuje kobiet ciężarnych o alternatywach, jakie występują dla porodów medycznych, mimo tego iżporody pozaszpitalne są zapisane w prawach kobiet zawartych w standardzie opieki okołoporodowej. Wiele kobietnie jest tego świadomych, tak samo jak nie jest świadomych, iż mogą zaplanować przebieg swojej ciąży i porodu.

Słowa kluczowe: poród domowy, opieka okołoporodowa

Wstęp

W drugiej połowie XX wieku nastąpił regres w wy-rażaniu się człowieczeństwa, co doprowadziło do medyka-lizacji i przedmiotowego traktowania położnictwa i kobietrodzących. Przez taki stan rzeczy zawód położnej zacząłznacznie tracić na wartości, a porody w domach stały sięanachronizmem. Zaczęto zamykać prowadzone przez po-łożne izby porodowe, a sam poród zaczęto porównywaćz zabiegami operacyjnymi. Tak bardzo chciano uchronićnowonarodzone dzieci przed bakteriami, że zaczęto izo-lować kobiety od świata zewnętrznego i bliskich im osób,a zaczęto je traktować jak pacjentów chorych. Rola po-łożnej, która winna polegać na wspieraniu kobiety ro-dzącej, zapewnieniu jej spokoju i pomocy w przywitaniuna świcie dziecka, zamiast tego ograniczała się do wyko-nywania poleceń lekarza przewidzianych w porodzie kie-rowanym [1].

Współcześnie, warunki zaczynają się zmieniać, leczjeszcze wiele osób z personelu medycznego nie możesobie wyobrazić, że kobiety mogą i chcą rodzić w domu.W czasach kiedy postęp położnictwa pnie się tak wysoko,istnieje specjalistyczna aparatura medyczna, umożliwia-jąca wykryć nawet najmniejsze nieprawidłowości, istniejemożliwość walki z bólem porodowym, szpitale wprowa-dziły możliwość porodów domowych, aktywności w cza-sie porodu, a nawet porody wodne. Dla specjalistów jestwręcz niedorzecznym faktem, wracanie do historycznychmetod z jakimi kojarzą im się porody w domu. Lecz naj-ważniejszym aspektem przemawiającym za porodami do-mowymi jest to, iż odbywają się one w tworzonym wspól-nie przez parę środowisku, są oni otoczeni przez świat, wktórym żyją na co dzień, co daje im możliwość przeżycianarodzin dziecka jako naturalnego rytmu ich życia, mogądelektować się ta chwilą wspólnie, w atmosferze spokojui z zachowaniem ich intymności.

Dla ludzi decydujących się rodzić w domu przyjściena świat ich dziecka, jest czymś więcej niż tylko wypchnię-ciem go z ciała kobiety. „Narodziny reprezentują kreacjęnowego, pojawienie się nowej nadziei, możliwość prze-miany wszystkiego, co stare i brzydkie, w świat czystyi piękny (…) narodziny i śmierć są wydarzeniami, z któ-rymi każdy nieuchronnie staje twarzą w twarz. To częśćprzypływów i odpływów samego życia” [2].

Zawód i rola położnej – w prehistorycznych plemio-nach, narodziny dziecka były wydarzeniem świętowanymprzez wszystkich ludzi i towarzyszyły temu odprawianiemodłów do bogów. Do porodu stosowano różne pozycjeporodowe: stojące, kolankowe, kuczne, siedzące czy wi-szące.

Początkowo pomocy rodzącym kobietom udzielali naj-bliżsi krewni, potem to zadanie przejęte zostało przezstarsze kobiety, które miały doświadczenie związane zeswoimi wcześniejszymi porodami. Następnie niektórez nich zaczęły zawodowo zajmować się porodami, zapo-czątkowując w ten sposób zawód położnej.

W 1244 roku w Krakowie założono pierwszy szpitalw Polsce zajmujący się opieką położniczą. Placówka niezajmowała się szkoleniem położnych, ale była miejscemopieki nad kobietami chorymi i ciężarnymi. Podczas po-bytu w szpitalu kobiety pomagały sobie wzajemnie, rów-nież w czasie porodu, gdyż lekarze nie zajmowali sięwówczas położnictwem [3].

W późniejszym czasie mądre zajmowały się odbiera-niem porodów, zdobywając z upływem czasu coraz towiększe doświadczenie. Z czasem na kobiety zajmującesię porodami mówiono babki, gdy zaczynał się poródw izbie rodzącej gromadziły się kobiety, wraz z babką,która zajmowała się porodem. Jej rola w czasie poroduograniczała się głównie do odebrania rodzącego się płodu,podwiązania pępowiny, wykąpania i powicia dziecka [4].

Poród domowy – anachronizm czy wybór i potrzeba świadomych kobiet? 221

W starożytnym Egipcie istniały już skomplikowanepraktyki porodowe, nadzór nad przebiegiem porodu spra-wowali kapłani i położne. Stosowano już wówczas narzę-dzia przypominające kleszcze, wykonywano cięcia cesar-skie na zmarłej matce, wykonywano obroty za nóżkę orazużywano do zabiegów gotowanej wody, co stanowiło po-czątek aseptyki. W okresie biblijnym w Egipcie, położ-nictwem zajmowały się tylko i wyłącznie kobiety.

W starożytnej Grecji nastąpił podział obowiązkówpołożniczych, otóż porodami fizjologicznymi zajmowałysię wykwalifikowane położne, natomiast porodami pato-logicznymi lekarze. Najsłynniejszą grecką położną byłamatka Sokratesa Fenerata.

W starożytnym Rzymie położnictwem zajmowały siękobiety specjalnie przyuczone do zawodu w domach ko-biet rodzących. Do porodu używano krzesła porodowego,do ochrony krocza stosowano lnianą chustę, a pępowinępodwiązywano i przecinano nożem.

W XI wieku w Persji położnictwem zajmowały siętylko kobiety, porody odbywały się w domach rodzącychw pozycjach siedzącej lub klęczącej, natomiast lekarzepełnili tylko role doradców [3].

W 1452 roku w Ratyzbonie wydano pierwsze przepisynormujące prace kobiet zajmujących się położnictwem.Przepisy te normowały prace położnych, określały ichprawa i obowiązki. Nauka zawodu trwała trzy do czterechlat, prawo wykonywania zawodu w dużych miastachudzielano na podstawie egzaminu. Po zdanym egzaminienastępowało zaprzysiężenie położnej w sądzie.

W małych miastach położna otrzymywała prawo wy-konywania zawodu na podstawie świadectwa moralności,wydawanym przez proboszcza [3].

W 1589 roku w Monachium powstała pierwsza szkołakształcąca położne.

W 1780 roku przy Szkole Głównej Koronnej, dzisiej-szym Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie została po-wołana do życia Katedra i Klinika Położnictwa [4].

W 1802 powołano do życia w Warszawie pierwszyInstytut Położniczy, a w 1820 unormowano przepisy, któreobowiązywały położne pracujące w zawodzie.

W czasie II wojny światowej porody w większości od-bywały się domach, podobnie jak to było na przełomieXIX i XX wieku. Po zakończeniu wojny większość woje-wództw miało szkoły położnicze lub pielęgniarsko-położ-nicze. Od 1950 roku zaczęto otwierać izby porodowe, pro-wadzone przez położne.

W drugiej połowie XX wieku zwiększono wymaganiaodnośnie wykształcenia położnych, wymagając świadec-twa dojrzałości oraz wydłużając o pół roku czas naukiw szkołach położniczych. Współcześnie położne, abyuzyskać prawo wykonywania zawodu muszą ukończyćstudia wyższe na kierunku położnictwo, trwające 3 lataukończone tytułem licencjata położnictwa oraz mogą kon-tynuować naukę na 2-letnich studiach, kończąc je tytułemmagistra położnictwa.

Opieka okołoporodowa – obecnie kompetencje poło-żnych zostały ustalone przez Międzynarodowe Stowarzy-szenie Położnych (ICM). Obowiązują one również orga-nizacje odpowiedzialne, za kształcenie z zakresu położnic-twa w danym kraju. W Polsce kompetencje zawarte zostaływ Ustawie o Zawodzie Pielęgniarek i Położnych orazw Standardzie Opieki Okołoporodowej.

Położna w Polsce uzyskuje kompetencje zawodowe,po ukończeniu toku kształcenia na poziomie studiówlicencjackich i magisterskich. Kompetencje te zostały usta-lone na podstawie następujących dokumentów:

• Europejska Strategia WHO kształcenia pielęgniareki położnych,

• Deklaracja Monachijska: Pielęgniarki i Położne narzecz zdrowia,

• Program WHO, FIGO, ICM 1992 „Bezpieczne macie-rzyństwo – pakiet matka-dziecko: wdrażanie zasad bez-piecznego macierzyństwa w państwach członkow-skich”,

• Program transformacji kształcenia pielęgniarek i poło-żnych – projekt Ministerstwa Zdrowia 20005 [5].

Podział kompetencji położnej został ustalony w tensposób, aby odnosiły się one do poszczególnych etapówżycia kobiety.

O tym, jak winna wyglądać opieka okołoporodowa nadkobietą w Polsce mówi Standard Opieki Okołoporodowej.Według standardu, celem opieki medycznej w czasie ciążyi okresu okołoporodowego jest „osiągniecie dobrego stanuzdrowia matki i dziecka, przy możliwie jak najniższym po-ziomie interwencji medycznej” [6].

Położna sprawująca opiekę nad kobieta ciężarną po-nosi całkowitą odpowiedzialność zawodową za wszystkiepodjęte decyzje odnoszące się do prowadzenia ciąży, pro-wadzenia i przyjęcia porodu, oceny stanu zdrowia matkii nowonarodzonego dziecka. Natomiast, gdy wystąpią pato-logie położnicze, położna zobowiązana jest do przekazaniaciężarnej pod opiekę lekarza położnika-ginekologa, któryprowadząc taką ciążę czy poród, staje się osobą odpo-wiedzialną, za stan ciężarnej i jej dziecka, a sama położnastaje się osobą asystującą.

Położna sprawująca opiekę prenatalną wraz z ciężarnąwinny ustalić plan opieki prenatalnej odejmujący ele-menty postępowania medycznego z uwzględnieniem czasuich wykonywania oraz plan porodu obejmujący elementypostępowania podczas porodu. Oba plany mogą ulec mo-dyfikacji w zależności od stanu zdrowia kobiety i dziecka.Podczas układania takiego planu ważne jest, aby umożli-wić kobiecie wybór miejsca porodu, przedstawiając jej wy-czerpujące informacje odnośnie wskazań i przeciwwska-zań danego miejsca [6].

Porody domowe – współcześnie w Polsce poródw domu nadal budzi wiele kontrowersji. Społeczeństwoodzwyczaiło się od tego, że dzieci mogą się rodzić w do-mach. W przeciwieństwie do niektórych krajów Unii

M. Gierszewska, W. Kwiatkowska, M. Kaźmierczak, E. Mieczkowska, G. Gebuza222

Europejskiej (Wielka Brytania, Niemcy czy Holandia),organizacja naszej służby zdrowia oraz system ubezpie-czeń społecznych i refundacji świadczeń zdrowotnych niezapewniają prawidłowej opieki rodzinom decydującym sięna takie rozwiązanie ciąży. Mimo to około 3% dzieci rodzisię w Polsce poza szpitalem. Idea porodów domowychpowstała w połowie lat osiemdziesiątych, gdy polskieszpitale były miejscami mało przyjaznymi dla porodów,wówczas wiele kobiet decydowało się na urodzeniedziecka poza szpitalem. Mimo iż dzisiejsze porodówkiuległy diametralnej poprawie i są przyjazne porodom ro-dzinnym, to ludzie wybierający dom jako miejsce roz-wiązania ciąży kierują się już zupełnie innymi pobudka-mi [7].

Świadomość współczesnych kobiet – kobiety bę-dące w ciąży i przygotowujące się do porodu, marzą o po-rodzie fizjologicznym, normalnym bez powikłań. Corazwięcej z nich uczęszcza do szkoły rodzenia i decyduje sięna opiekę prywatnej położnej. Lecz niestety w Polsce rolapołożnej nie jest jeszcze tak powszechnie znana. Niewszyscy wiedzą, jakie ma kompetencje zawodowe, wy-nikające z ustawy o zawodach pielęgniarek i położnych.Wśród społeczeństwa cały czas przeważa opinia, że tolekarz sprawuje opiekę nad rodzącą, a położna jest tylkodo pomocy. Kobiety ze zdziwieniem dowiadują się, żepołożne mogą samodzielnie prowadzić ciążę, poród orazsprawować opiekę w połogu nad matką i dzieckiem [7].Taki stan rzeczy związany jest bezpośrednio z trwającą odlat medykalizacją porodów, która nastąpiła w latach sie-demdziesiątych. Przez to ciąża i poród kojarzą się ko-bietom z chorobą. Większość z nich, gdy dowiaduje się, żejest w ciąży, od razu przechodzi na zwolnienia chorobowe.Alternatywą dla tak zmedykalizowanego porodu w szpitalusą porody rodzinne i domowe. Niestety niewiele jest publi-kacji analizujących dane dotyczące takich porodów,a większość z nich opisuje i łączy zaplanowane porodyz udziałem wykwalifikowanej położnej wraz z nagłymiporodami odbywającymi się bez udziału wykwalifiko-wanej asysty. Przez takie ukazanie porodów pozaszpital-nych kobiety ciężarne mają ukazany zafałszowany obrazodnośnie bezpieczeństwa porodów domowych oraz kom-petencji zawodowych położnych.

Motywy wyboru domu jako miejsca porodu – bar-dzo duży wpływ na decyzję o porodzie domowym maholistyczna opieka nad matką i dzieckiem, jaką roztaczapołożna. Kobiety odczuwają silną potrzebę pozostaniaw środowisku dla siebie znanym, w którym czują się bez-piecznie, chcą mieć wpływ na przebieg porodu i uniknąćczęsto niepotrzebnej medykalizacji i sztywnych procedurmedycznych [7].

Większość kobiet decydujących się na poród w domukieruje się następującymi zasadami:

• rodząca kobieta jest w danym momencie najważ-niejsza, jest u siebie w domu i decyduje o tym co chcerobić;

• dziecko rodzi się w warunkach, jakie wybierze matkauważając je za najbardziej komfortowe, bez ostregoświatła, krzyku i niepotrzebnych osób dookoła;

• w domu położna jest tylko dla rodzącej i może w pełnisię nią zająć nie martwiąc się o inne pacjentki;

• położna i rodząca znają się dużo wcześniej przed po-rodem, dzięki temu położna zna oczekiwania i zacho-wania swojej pacjentki, a kobieta czuje się bardziejswobodnie;

• procedury medyczne są ograniczane do minimum,rzadko dochodzi do nacięcia krocza, pęcherz płodowymoże być zachowany do samego końca porodu;

• flora bakteryjna jest bezpieczniejsza dla matki i dziec-ka od tej, która panuje w szpitalu;

• poród w domu jest wydarzeniem rodzinnym, nikt nieprzeszkadza rodzicom, z kobietą są cały czas bliskiejej osoby, a dziecko po porodzie jest cały czas przyniej;

• kobieta rodząc w domu nie zmienia się z bycia żonąi matką w pacjentkę, a sam poród wpisany zostajew naturalne życie członków rodziny;

• taki poród daje kobiecie, ogromne poczucie siły, jestona w stanie przekonać się o swojej samodzielności,wydając na świat dziecko, bez zbędnych ingerencjimedycznych;

• osoba towarzysząca, nie krępuje się, gdyż wszystkoodbywa się w otoczeniu dobrze znanym obojgu, niema poczucia, że musi chronić swoją partnerkę przedobcymi osobami. Może swobodnie okazywać jejuczucia i razem z nią swobodnie przeżywać cud naro-dzin [8].

Rodziny wybierające dom jako miejsce porodu wie-dzą, że w każdej chwili na własne życzenie mogą przenieśćsię z domu do szpitala. Nikt nie narzuca im swojej woli aninie mówi, co mają robić w danej chwili, podejmują samidecyzję o tym, jak i gdzie chcą ukończyć ciążę.

Zalety i korzyści porodów domowych – poródw domu różni się tym od porodu szpitalnego, że unika sięw nim niepotrzebnych ingerencji medycznych oraz farma-kologicznych, a jeżeli są potrzebne, sprowadza się je doniezbędnego minimum.

Kobieta w domu czuje się rozluźniona i bezpieczna,otacza ją wszystko co zna i jest dla niej ważne. Poród od-bywa się w spokojnej, intymnej atmosferze. To kobietadecyduje, co chce w danej chwili robić, nikt nie narzucajej swojego zdania oraz nie ucisza, gdy ma ochotę krzyczećpodczas skurczów – jest panią sytuacji. Również dlarodzącego się dziecka, dom jest lepszym miejscem poro-du, nikt nie świeci dziecku prosto w oczy ostrym światłem,po porodzie nie klepie się go tylko dlatego, że za cicho za-płakał, nie krzyczy się nad dzieckiem, aby podać jego stanwg pkt Apgar czy płeć – panuje cisza, skupienie i radość.W domu wszystko ma swój czas.

Wielu przeciwników porodów domowych, jako priory-tetowy argument przedstawia fakt, że jest on niebezpiecz-

Poród domowy – anachronizm czy wybór i potrzeba świadomych kobiet? 223

ny. Jednak według wielu badań porównujących porodyodbywające się w szpitalu z porodami domowymi wyni-ka, że więcej komplikacji okołoporodowych oraz ciążukończonych cięciem cesarskim odbyło się właśnie w szpi-talu.

Tabela 1. Liczba interwencji medycznych w planowanych poro-dach domowych i w porodach szpitalnych u kobiet z niskim

ryzykiem okołoporodowym [9]

Rodzajinterwencji

Porodydomowe Porody w szpitalu

Cięcie cesarskie 6,4%

18,2% – porodynadzorowane przez lekarza

11,9% – porodynadzorowane przez położną

Elektronicznemonitorowanie ASP 14,7% 82,6%

Indukcja porodu 4,3% 22,3%

Przebicie pęcherzapłodowego 15,8% 37, 0%

Episiotomia 3,8% 15, 3%

Dystocja barkowa 2,0% 5,4%

Tabela 2. Interwencje w czasie porodu u kobiet z niskim ryzy-kiem okołoporodowym w planowanym porodzie w domu i w po-

rodzie w szpitalu [9]

Rodzajinterwencji

Porodydomowe Porody szpitalne

Indukcja porodu 4,6% 16%

Cięcie cesarskie 5,2% 16,9%

Środkiprzeciwbólowe 17,1% 48,7%

Inne leki 20,4% 35,6%

VE lub kleszcze 4,4% 13,0%

Nacięcie bezpęknięcia 26% 76,5%

Pęknięcie 35,6% 14,9%

Uszkodzeniekrocza i pochwy 1,1% 2,2%

Krocze bezuszkodzeń 38,4% 8,7%

Przygotowanie do porodu w domu – „Pamiętać na-leży, że poród domowy nie jest rozwiązaniem dla wszyst-kich kobiet. Po pierwsze, będzie on właściwy jedynie dlakobiety, która czuje się przekonana do takiego rozwiązaniai jest gotowa wziąć na siebie odpowiedzialność związanąz takim wyborem. Dom jest tylko wtedy bezpiecznymmiejscem do porodu, gdy kobieta sama czuje się tamw czasie porodu bezpiecznie” [8].

Każda kobieta decydująca się na poród w domu musibyć do tego całkowicie przekonana i musi zacząć przygo-towania do tego wydarzenia już na początku ciąży. Cię-żarna jak najszybciej powinna skontaktować się z położną,która miałaby być obecna przy porodzie, aby miały czasi możliwość poznania się, zawiązania więzi, która jest

ważnym czynnikiem w czasie porodu oraz co najważniej-sze, aby położna mogła śledzić przebieg ciąży od samegopoczątku, gdyż tylko zupełnie zdrowa kobieta, u którejciąża przebiegała bez żadnych problemów, może rodzić wdomu.

Warto również, aby kobieta zapytała swojego lekarzaprowadzącego ciążę, czy nie ma żadnych przeciwwskazańdo tego, aby rodziła w domu. Do określenia ryzyka poro-dowego lekarz bądź położna mogą użyć testu przedporo-dowego sporządzonego przez Sheili Kitzinge. Uzyskaniew tym teście czterech lub więcej punktów, dyskwalifikujekobietę z możliwości rodzenia w domu [10].

Podsumowanie

Kiedyś położnictwo było misją, która polegała na po-mocy kobiecie, to położna istniała dla kobiety i to onamiała robić co w jej mocy, aby poród przebiegał jak naj-bardziej w zgodzie z naturą i ciałem kobiety. Dzisiaj nie-stety to kobieta rodząca podporządkowuje się woli położ-nej, robi co ta jej karze, często pozbawiona jest intym-ności. Nieświadomość kobiet prowadzi do tego, iż płacą zaobecność bliskiej osoby przy porodzie, czy możliwość po-rodów rodzinnych, co mają zagwarantowane przepisamiprawnymi.

Aby zmienić mentalność kobiet, trzeba zacząć odosób, którym one najbardziej ufają, czyli od personelu me-dycznego, trzeba ich przekonać o słuszności „modeluholenderskiego” położnictwa, gdzie ponad 60,7% kobietplanuje porody pozaszpitalne, a porody w szpitalu zaled-wie 30,8% [11].

Tylko mały odsetek porodów domowych w Polsceprezentują kobiety, które są świadome swoich prawi swojej misji jako kobiety. Są to osoby, które znają swojeciało, które przez naturę zostało skonstruowane tak, abymogły rodzić dzieci. Są świadome swojej siły i niezależ-ności. Narodziny są dla nich, jak i dla ich rodzin czymś wy-jątkowym, intymną chwilą, którą należy spędzać w świe-cie, w którym się żyje i funkcjonuje na co dzień, a takimmiejscem jest ich własny dom. Kobiety te wiedzą, żew czasie porodu może wydarzyć się wiele nieprzewidzia-nych okoliczności, mimo to ufają położnym, w ich wiedzęi doświadczenie, traktują je jak kogoś z rodziny, kto niepozwoli, by stała się krzywda ani matce ani dziecku.

Piśmiennictwo

[1] Chołuj I. (1992) Poród w domu. Wydawnictwo Salezjańskie,Warszawa, 7.

[2] Kitzinge S. (1995) Rodzić w domu. Wydawnictwo PWN,Warszawa, s. 4-5.

[3] Reglińska J. (2009) Historyczne uwarunkowania opieki oko-łoporodowej i kształtowanie się zawodu położnej. Kobietai jej rodzina. Profesjonalny poradnik dla położnych, Wydaw-nictwo RAABE, 3-17

[4] Waszyński E. (2000) Historia położnictwa i ginekologii w Pol-sce., Volumed, Wrocław, s. 39-41.

[5] Krysa J., Iwanowicz-Palus G. (2009) Kompetencje zawodowepolskich położnych – opracowanie autorskie. Kobieta i jej

M. Gierszewska, W. Kwiatkowska, M. Kaźmierczak, E. Mieczkowska, G. Gebuza224

rodzina. Profesjonalny poradnik dla położnych, Nr Katalo-gowy 9303, Wydawnictwo RAABE, s. 24-38.

[6] Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 23 września 2010 r.w sprawie standardu opieki okołoporodowej, s. 3-12.

[7] Dzierżak-Postek E., Grzybowska K., Romanowska M. (2009)Poród poza szpitalny. Magazyn Pielęgniarki i Położnej, s. 7-8.

[8] Karzel K. (2012) Dla kogo poród w domu i jak się do niegoprzygotować., Fundacja Rodzić po Ludzku. http://www.rodzicpoludzku.pl/Porod-w-domu/Dla-kogo-porod-domowy-i-jak-sie-do-niego-przygotowac.html, 31.03.2012.

[9] Oleś K. (2012) Alternatywne miejsca do porodu – czy mogąistnieć w Polsce?, Fundacja Rodzić po Ludzku, Warszawa2003, http://www.rodzicpoludzku.pl/Pozaszpitalne-miejsca-do-porodu/Porod-domowy-relikt-czy-przyszlosc.html15.04.2012.

[10] Fryc D. (2012) Poród domowy – zaproszenie do...?http://www.porodydomowe.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=118:porod-domowy-zaproszenie&catid=52:dzia-znajduje-si-obecnie-w-budowie-przepraszam-i-zapraszam-za-jaki-czas&Itemid=175, 30.03.2012.

[11] Perinatal mortality and morbidity in a nationwide cohort of529 688 low-risk planned home and hospital births (2009)Holandia, s. 1-8.

J Małgorzata Gierszewskaul. Łukasiewicza 1, 85-801 Bydgoszcz e-mail: goskakam@o2.pl

Home-birth anachronism, whether conscious choice and the need for women?

In Poland, despite the changes that are taking place in the field of obstetrics, home births seem to still taboo subject.For the most of women, pregnancy is associated with danger for her and for the baby, fear of complications anddisorders, which are continually talking to the media. In addition, women are kept in the conviction by the doctorscaring for pregnancy, who propose to perform the specialized genetic tests without a clear medical indication. ThePolish state did not inform pregnant women about alternatives for medical childbirth, despite the fact that out-of-hospital births are recorded in the women's rights included in the standard of perinatal care. Many of women are notaware of this, and women are not aware that they can plan the course of own pregnancy and childbirth.

Key words: home-birth, perinatal care