O nas

Zachęcamy Was do rozpowszechniania treściz naszego poradnika. Pamiętajcie jednak,

aby zawsze podać źródło informacji.

Naklad:1000 egzemplarzy

Tekst:Joanna Jaroszyńska, Paweł Wiśniewski,Mateusz Grupa, Małgorzata Stachowska–Wełniak,Marcin Piotrowski, Juliusz Wysłouch,Piotr Jagielski, Alicja Grzelak

Uwagi:Tomasz Pietruszewski, Radosław Pietruszewski

Zdjęcia:Stowarzyszenie Rowerowy Toruń, Maciej Plewicki,Internet Creative Commons, Stock.XCHNG

Projekt graficzny i skład:Patryk Kotlarz

Wersja internetowa poradnika dostępna jest na stronie: www.rowerowytorun.com.pl

stow@rowerowytorun.com.pl

Jeśli chcesz się z nami skontaktować pisz na adres mailowy:

powstało w grudniu 2006 roku. Zajmujemy się głównie promowaniem roweru jako codziennego środka komunikacji miejskiej oraz staramy się wpływać na kształt infrastruktury rowerowej w Toruniu. Wszystkie działania, które podejmujemy opisujemy na stronie:

www.rowerowytorun.com.pl

Stowarzyszenie Rowerowy Toruń

Zdecydowaliśmy się napisać ten poradnik,

aby pokazać, że rowerem można poruszać się

po mieście i nie trzeba do tego specjalnego stroju,

czy doskonałej kondycji. Wystarczy znajomość

podstawowych przepisów ruchu drogowego,

sprawny rower i trochę chęci.

Rower to świetny pojazd do poruszania się

po mieście. Jest szybki, nie stoi w korkach,

nie zanieczyszcza powietrza i można nim

dojechać praktycznie wszędzie. Niestety wiele

osób uważa, że rower służy wyłącznie rekreacji

i nie można na nim dojeżdżać do szkoły, do pracy

czy na zakupy. Tymczasem codzienna jazda

na rowerze wpływa świetnie na dobry nastrój

i poprawia kondycję fizyczną. Rower to nie tylko

pojazd na dwóch kółkach, to moda, styl życia i pasja.

W naszym poradniku znajdziesz wiele praktycznych

informacji, które ułatwią Ci poruszanie się rowerem

po mieście i pomogą zrozumieć dlaczego w wielu

duńskich i holenderskich miastach ponad

40 % mieszkańców codziennie używa

roweru do jeżdżenia po mieście.

1

Wstęp

Dlaczego właśnie rower

2

Z roku na rok przybywa w naszym mieście samochodów. Im więcej samochodów tym większe korki i mniej miejsc do parkowania. Tymczasem rower nie stoi w korku i nie potrzebuje tyle miejsca do zaparkowania co samochód. Wychodzisz z domu, wsiadasz na rower i już jedziesz. Nie tracisz czasu na dojście na parking czy na przystanek. Na dystansie do 5 km rower praktycznie nie ma sobie równych.

Rower jest szybki!

Zapewne spotkaliście się już z określeniem,że rower to szybki, zdrowy, ekologiczny,tani i wygodny środek transportu.

Co jednak kryje się pod tymi hasłami?

3

30 minut jazdy rowerem dziennie dobrze wpływa na kondycję fizyczną, zwiększa odporność na przeziębienia i sprawia, że masz lepszy humor. Dojeżdżając na rowerze do szkoły zapewniasz sobie niezbędną dawkę ruchu na świeżym powietrzu. Nie grozi Ci też nadwaga, bo jeżdżąc na rowerze spalasz zbędne kalorie.Niech nie zniechęcą Cię również opinie, że rowerzysta wdycha więcej spalin niż kierowca siedzący w aucie. To właśnie jego głowa znajduje się niżej i to on bezczynnie stojąc w korku i denerwując się na innych wdycha więcej zanieczyszczeń niż Ty jadąc na rowerze.

Rower jest zdrowy!

Rower nie zanieczyszcza powietrza, nie hałasuje, nie zabiera dużo miejsca i nie niszczy środowiska. Rower to najbardziej przyjazny środek transportu w mieście. Rower jedzie dzięki sile Twoich mięśni i nie potrzebuje paliwa, aby ruszyć z miejsca. To ty jesteś jego silnikiem! Im więcej osób będzie jeździć rowerami po mieście tym czystsze będziemy mieć powietrze, cichsze ulice i więcej miejsca dla zielonych trawników i skwerów. Wybierając rower dbasz o środowisko!

Rower jest ekologiczny!

Żeby zostać szczęśliwym posiadaczem fajnego roweru nie musisz wydawać fortuny. Na naszym rynku pojawia się coraz więcej rowerów używanych w przystępnej cenie i w dobrym stanie. Naprawy, wymiana części i niezbędne przeglądy również nie będą zbyt dużym obciążeniem dla Twojej kieszeni. Do tego wszystkiego zaoszczędzisz kieszonkowe, bo nie musisz kupo-wać biletów na autobus albo wydawać pieniędzy na coraz droższe paliwo. Rower to czysty zysk!

Rower jest tani!

Nie ma nic przyjemniejszego jak uczucie swobody i wolnościjaką daje jazda na rowerze. Wygoda z jaką możesz podjechać praktycznie wszędzie sprawi, że szybko zapomnisz o niewy-godnych i zatłoczonych środkach komunikacji miejskiej. Na rowerze szybko i sprawnie załatwisz wiele spraw – możesz pojechać do szkoły, zrobić zakupy, później spotkać się ze znajomymi, nie ograniczają Cię żadne rozkłady jazdy, czy płatne godziny na wielu parkingach. Na rowerze sam decydujesz kiedy i gdzie pojedziesz!

Rower jest wygodny!

Z czego składa się rower

4

Najważniejsza część roweru, to do niej przykręca się pozostałe elementy. Ramy wykonuje się z różnych materiałów, najpopularniejszym z nich jest wciąż stal, nowsze typy rowerów posiadają ramy z aluminium, włókien węglowych czy tytanu.

Rama

Potocznie nazywany widełkami to przednia część roweru, do której przykręca się koło. W wielu rowerach nowszego typu widelce posiadają dodatkowo amortyzatory, które łagodzą wstrząsy i zapewniają większy komfort w czasie jazdy.

Widelec

Dzięki niej możesz skręcić i pojechać w wybranym kierunku. Kierownice występują w bardzo wielu kształtach, w zależności od rodzaju roweru.

Kierownica

Bardzo ważna część roweru. Od ich prawidłowego działania zależy czy zdążysz zahamować odpowiednio szybko. Obecnie najpopularniejsze są hamulce szczękowe typu V-brake, jednak w ostatnim czasie coraz większą popularność zdobywają hamulce tarczowe, które są bardziej odporne na warunki atmosferyczne i mają bardzo wysoką skuteczność hamowania. W rowerach miejskich stosowane są hamulce torpedo (kontra).

Hamulce

Dzięki nim nasze nogi przekazują napęd rowerowi.

Pedały

5

Przydają się przy podjazdach na wzniesienia lub przy wyjątkowo silnym wietrze, który chce nas zatrzymać w miejscu. Dzięki nim możemy regulować przełożenie. W miejskich rowerach popularne są przerzutki w piaście, czyli w osi koła. Są one bardziej odporne na warunki atmosfe-ryczne, a tym samym mniej się zużywają.

Składa się z mechanizmu korbowego, suportu, przerzutek, wolnobiegu i wielotrybu. Mechanizm korbowy to oczywiście korba do której przykręca się pedały. Korba natomiast przymocowana jest do suportu, który obraca się dzięki łożyskom osadzonym na osi. Wielotryb, nazywany przez niektórych kasetą, to nic innego jak koła zębate. W środku wielotrybu znajduje się wolnobieg, dzięki któremu możemy kręcić pedałami do przodu i do tyłu.

Oczywista sprawa, że bez kół żaden rower nie pojedzie. W rowerach górskich standardem są koła 26 calowe, natomiast w rowerze miejskim czy szosowym koła 28 calowe.

Różną się szerokością i wielkością w zależności od typu roweru. Rowery górskie mają zazwyczaj grube opony, które ułatwiają jazdę w terenie. Natomiast rowery szosowe i trekkingowe mają zazwyczaj węższe opony, dzięki którym szybciej przemieszczamy się po miejskich ulicach.

Przerzutki

Układ napędowy

Koła

Opony

6

Wyposażenie miejskiego roweru

Jazda rowerem po mieście to co innego niż rowerowa wycieczkaturystyczna poza miasto. Dlatego też miejski rower można wyposażyć w elementy, które ułatwią nam podróżowaniei dopasują rower do naszych potrzeb.

Takie osłony są bardzo praktyczne. Osłona na łańcuch nie pozwala na brudzenie i wkręcanie się nogawki. Nie trzeba się martwić, że ślady ze smaru zniszczą nam odzież. Typów osłon jest bardzo wiele, od pełnych przeznaczonych dla rowerów z przerzutką ukrytą w piaście, po osłony tylko na górną część łańcucha i przednią zębatkę dla rowerów z przerzutką zewnętrzną.Jeśli ktoś jednak nie zdecyduje się na osłonę łańcucha zawsze może zabezpieczyć nogawkę specjalną odblaskową opaską dodatkowo zwiększając swoją widoczność.Bardzo fajnym elementem jest też osłona na tylne koło, która uniemożliwia wkręcanie się np. sukienki pomiędzy rowerowe szprychy, co rzecz jasna przydatne jest szczególnie dla kobiet.

Osłona na łańcuch i tylne koło

Oto kilka elementów wyposażenia,które mogą być przydatnepodczas jeżdżeniarowerem po mieście:

7

Zamiast wozić plecak czy torbę na sobie, lepiej wykorzystać do tego rower! Nam będzie wygodniej, a dla roweru to żadna różnica. Do koszyka i sakw możemy włożyć torbę i podręczne zakupy. Istnieje wiele modeli koszyków i sakw dlatego bez problemu dopasujemy je do swojego roweru.

Sakwy i koszyki

Nasz rower powinien posiadać jedno światło barwy białej lub żółtej z przodu i jedno światło barwy czerwonej z tyłu. W światełka możemy zaopatrzyć się kupując gotowe zestawy na baterie lub rower wyposażony w dynamo. Klasyczne dynamo niestety spowalnia rower, a podczas deszczu lub śniegu może nawet odmówić współpracy. Niektóre rowery posiadają specjalne prądnice ukryte w piaście. Dzięki nim możesz pedałować bez dodatkowych obciążeń. Jeśli do tego prądnica będzie miała specjalny kondensator, który podtrzyma napięcie to nawet gdy zatrzymasz się na światłach Twoje tylne światełko nadal będzie świecić nawet przez kilka minut. Używając rowerowych światełek na baterie warto ustawić je na tryb migania. Migające światełka bardziej zwrócą uwagę kierowców na Twoją obecność na jezdni oraz zaoszczędzą baterię.Podróżując rowerem warto zaopatrzyć się w specjalne oponyz odblaskowym paskiem, który dodatkowo zwiększy Twoją widoczność. Nie zaszkodzi też nakleić na rower jakiś odblaskowy element lub założyć odblaskową opaskę na nogę lub rękę. Takie opaski przydają się bardzo gdy np. chcesz skręcić w lewo i sygnalizujesz manewr poprzez wystawienie ręki.

Światełka i odblaskiDo czego służy - każdy wie. Jednak oprócz ostrzegania innych uczestników ruchu o tym, że się zbliżamy, dzwonek służy nam do okazywania radości podczas rowerowych mas krytycznych!

Ponadto w miejskim rowerze warto zamontować wygodne siodełko,mieć dobre zapięcie rowerowe i pompkę – tak na wszelki wypadek.

Dzwonek

Najpopularniejsze typy rowerów

8

Składakpodstawowym atutem składaka jest jego niewielki rozmiar i zwrotność. Po złożeniu łatwo jest go przewieźć autobusem, tramwajem czy w bagażniku samochodowym. Ze względu na jego małe wymiary przeznaczony jest raczej do jazdy miejskiej i nie nadaje się na dłuższe trasy rowerowe.

BMXto niewielki rower wyczynowy, przeznaczony do wykonywania efektownych ewolucji. Rowerzystów na BMXach najczęściej spo-tkamy w skateparkach, czyli specjalnie wybudowanych obiektach, na których mogą ćwiczyć swoje akrobacje, aż do osiągnięcia perfekcji.

Rower górskiczyli popularny „góral", został stworzony do jazdy w terenie. Dzięki szerokim oponom świetnie radzi sobie z przeszkodami spo-tykanymi zarówno na łonie natury jak i z wysokimi krawężnikami w mieście.

Rower miejskijest coraz bardziej popularny w polskich miastach. Dzięki wyprostowanej pozycji jazda takim rowerem jest bardzo wygodna. Dodatkowo możemy zamontować do niego koszyk lub sakwy, aby móc przewozić zakupy lub inne potrzebne rzeczy. Najpopular-niejszym typem roweru miejskiego jest tzw. „holender" pochodzący, jak sama nazwa wskazuje z kraju, który jest najbardziej „zroweryzowany" na świecie.

Rower trekkingowymożna powiedzieć, że rower tego typu jest połączeniem roweru górskiego z rowerem miejskim. Cieszy się coraz większą popular-nością dzięki swej funkcjonalności. Rower trekkingowy doskonale spisuje się w mieście dzięki dużym 28 calowym kołom, jak również w terenie. Dzięki bardziej, niż na rowerze górskim wyprostowanej pozycji możemy bez problemu pokonywać na nim wielokilome-trowe trasy.

Kolarzówkato potoczna nazwa roweru szosowego służącego do szybkiej jazdy po drogach asfaltowych. Kolarzówki zyskują sobie coraz większą liczbę fanów, którzy używają ich do codziennej, szybkiej jazdy po mieście.

Mniej popularne rowery to…

9

Rower poziomyjest to rzadko spotykany typ roweru. Na rowerze poziomym jeździ się w pozycji półleżącej, dzięki czemu lepiej wykorzystywana jest siła mięśni rowerzysty. Jednak wadą roweru poziomego jest jego bardzo niska konstrukcja, przez co rowerzysta jadący na nim jest mało widoczny dla kierowców samochodów. Nie jest także łatwo opanować technikę jazdy na „poziomcu".

Rikszaczyli rowerowa taksówka. W miastach, w których riksze obecne są w centrum, zazwyczaj są dużą atrakcją turystyczną. Za niewielką opłatą można z wygodnego siedzenia rikszy zwiedzić centrum miasta, przy okazji słuchając ciekawych opowieści riksiarza, który zna niejedną pasjonującą historię. Nie inaczej jest w Toruniu, gdzie riksze już od wielu lat w sezonie letnim czekają na turystów w pobliżu pomnika Mikołaja Kopernika.

Ostre kołobardzo popularny typ roweru wśród kurierów rowerowych, głównie ze względu na swoją lekkość i zwrotność. Poprzez połączenie na sztywno piasty tylnego koła z zębatką, rower tego typu ma tylko jedno przełożenie w wyniku czego zawsze kręcą się pedały. Na ostrym kole możemy spróbować pojechać do tyłu lub wykonać efektowną stójkę.

Rower towarowyw Polsce ten typ roweru jest właściwie nieznany. Tymczasem rowery towarowe są bardzo popularne w Azji, gdzie służą do przewozu towarów oraz w Danii czy Holandii gdzie po małej modernizacji służą np. do przewozu dzieci.

Jak już wiemy z poprzedniego rozdziału, istnieją różne typy rowerów i tylko mysami możemy podjąć decyzję któryz nich wybrać. Najważniejsze jest określenie do czego rower będzienam służyć. Zastanówmy się czyjest sens kupować górala na szerokich oponach, gdy zamierzamy jeździć tylkopo mieście? Tak samo czy warto kupować drogi rower w przypadku, gdy będziemy nim jeździć raz w miesiącu lub zostawiaćw miejscach narażonych na kradzież?

Jaki wybrać rower

10

Im wyższa grupa osprzętu tym lepiej, jednak jeśli używamy roweru rekreacyjnie lub do jazdy po mieście w praktyce nie poczujemy różnicy pomiędzy sprzętem dobrym, a bardzo dobrym. Materiał ramy jest bardzo ważny, wpływa on na tłumienie drgań oraz na wytrzymałość i wagę roweru. Najlepsze i najdroższe są

Przy wyborze rowerukierujmy się kilkoma zasadami.

Nie polecamy zaopatrywania się w rower we wszelkiego rodzaju supermarketach. Rowery oferowane w tego typu sklepach najczęściej zbudowane są z najtańszych dostępnych kompo-nentów. Ramy pękają, osprzęt zużywa się w zastraszającym tempie, elementy bezpośrednio wpływające na bezpieczeństwo wykonane są z taniego plastiku. Czy to nie podejrzane, że rower za 400 złotych posiada pełną amortyzację, hamulce tarczowe itp., podczas gdy sam markowy amortyzator kosztuje przynajmniej tyle, co cały taki rower?

11

Gdzie kupić wymarzony sprzęt?

Najlepszą opcją, szczególnie dla początkującego rowerzysty, jest wycieczka do sklepu rowerowego. Jeśli jest to placówka zatrudniająca odpowiednich fachowców, na pewno wyjdziemy z rowerem dopasowanym do naszych potrzeb i do naszej sylwetki. Nie musimy się też martwić o serwis i gwarancję.Rower możemy kupić też nie wychodząc z domu - przez Internet. W tym wypadku polecamy sklepy sprzedające towar ze sklepu stacjonarnego, które zazwyczaj posiadają sprzęt na stanie oraz dysponują odpowiednią bazą serwisową.Na koniec warto wspomnieć o rynku wtórnym, na którym można kupić praktycznie wszystko. W przypadku sprzętu z drugiej ręki należy go gruntownie sprawdzić przed zakupem. Pamiętajmy także, że rower na dobrym osprzęcie, oferowany w zbyt niskiej cenie może pochodzić z kradzieży!Mamy nadzieję, że uda Wam się właściwie rozpoznać Wasze potrzeby i dokonać korzystnego zakupu roweru, który będzie dostarczał radości i niezawodnie służył przez wiele lat. Ostrzegamy - w miarę jeżdżenia apetyt rośnie :)

ramy z włókna węglowego, są one bardzo sztywne, lecz też doskonale tłumią drgania, zachowując przy tym lekkość. Ramy aluminiowe cieszą się obecnie dużą popularnością ze względu na swoją lekkość i sztywność, a także atrakcyjną cenę. Jeśli decydujemy się już na ramę stalową, niech to będzie stop CrMo. Zaletami stali są niska cena i dobre tłumienie drgań. Niestety rama stalowa, żeby miała należytą wytrzymałość musi być odpowiednio cięższa. Większa masa ma szczególne znaczenie w przypadku pokonywania wzniesień oraz przy rozpędzaniu roweru. Hamulce, które wybieramy w większości przypadków to tzw. V-brake. Zakup hamulców tarczowych rozważamy mając do wydania przynajmniej 1500 złotych i jeśli faktycznie jeździmy po górach i często robimy długie zjazdy. W przeciwnym wypadku będą służyć one wyłącznie dla szpanu.Podobnie jest z amortyzacją, tylny amortyzator potrzebny jest naprawdę garstce ludzi, którzy potrafią wykorzystać jego zalety, zaś przedni przyda się głównie w terenie. Pamiętajmy, że amor-tyzatory znacząco zwiększają wagę roweru, a także pochłaniają część energii, jaką wkładamy w pedałowanie, przez co jedziemy wolniej. Dotyczy to szczególnie rowerów zakupionych w mar-ketach wyposażonych w tzw. „bujaki".Gdy już wybierzemy odpowiadający nam model, bardzo ważne jest, aby dobrać wielkość roweru dopasowaną do naszego wzrostu i wagi.

Droga rowerowaJest to najważniejszy element infrastruktury rowerowej. Poznamy ją po niebieskim znaku z symbolem roweru oraz po rowerze wymalowanym na jej powierzchni. Najważniejsze elementy drogi rowerowej, od których zależy komfort jazdy rowerzysty to:

– najlepsze są odpowiednio wykonane drogi rowerowe z asfaltu. To właśnie jadąc po asfalcie zużywamy najmniej energii, aby napędzać nasze dwa kółka. Niestety nie wszystkie osoby zajmujące się tworzeniem infrastruktury rowerowej w miastach wiedzą o tym fakcie, więc często możemy napotkać na ścieżce rowerowej krzywą kostkę betonową.

– możemy go spotkać prawie na każdej drodze rowerowej. Im niższy tym przejazd po nim jest bardziej komfor-towy, im wyższy tym wzrasta ryzyko, że możemy w trakcie jego pokonywania uszkodzić koło.

– część drogi rowerowej oznakowana odpowiednimi znakami poziomymi przecinająca jezdnię. Jeśli jesteś na przejeździe masz pierwszeństwo przed jadącym samochodem, jeśli dojeżdżasz do przejazdu upewnij się, czy nic nie nadjeżdża z Twojej lewej i prawej strony.

Aby droga rowerowa spełniała swój cel musi zostać odpowiednio zaprojektowana i wybudowana. Nie mogą znajdować się na niej latarnie, słupy czy kosze na śmieci, a zakręty muszą być dobrze

Nawierzchnia

Krawężnik

Przejazd rowerowy

Infrastruktura rowerowa

12

Do poruszania się rowerem po mieście służy odpowiednia infrastruktura drogowa. Dlatego warto poznać podstawowe elementy infrastruktury przeznaczone dla rowerzystów.

wyprofilowane. Sygnalizacja świetlna na drogach dla rowerów powinna być tak zaprogramowana, aby rowerzysta nie oczekiwał zbyt długo na zielone światło. Należy jednak pamiętać, że nie zawsze jest konieczność budowania wydzielonych dróg dla rowerów. Przy ulicach lokalnych, po których samochody jadą wolno rowerzysta może bezpiecznie korzystać z jezdni. Nie można także wyznaczać dróg rowerowych „na siłę". Postawienie znaku „droga rowerowa" na chodniku przedzielonym białą linią nie jest dobrym sposobem na „budowanie" ścieżek rowerowych.

Jest to dosyć szeroki trakt przeznaczony do ruchu pieszego i rowerowego. Oznakowany jest niebieskim znakiem z symbolem roweru i pieszego. Korzystając z ciągu musimy pamiętać,że to pieszy ma na nim pierwszeństwo. Często wyznaczany jest w parkach czy przy drogach wylotowych z miast.

– wymalowany na jezdni przy krawężniku pas przeznaczony dla jednokierunkowego ruchu rowerów, oznakowany także wymalowanymi symbolami roweru. Rozwiązanie rzadko spotykane w naszym kraju.

– jest to pas wymalowany na jezdni pozwalający na poruszanie się rowerzyście „pod prąd" na jednokierunkowej drodze. Jest to duże ułatwienie stosowane często w centrach europejskich miast, niestety w Polsce jeszcze mało popularne.

Ciąg pieszo-rowerowy

Pas rowerowy

Kontrapas rowerowy

Ulice przyjazne dla rowerów

stojaki i parkingi rowerowe

są to wszelkie drogi osiedlowe oznaczone jako strefy zamieszkania; ulice, po których nie jeździ wiele samochodów, oraz te z ograniczeniem prędkości do 30 km/h. Jazda po takich ulicach nie jest niebezpieczna, a z pewnością jest wygodniejsza i szybsza dla rowerzysty niż jazda chodnikiem. Ulice przyjazne rowerzystom to również te, po których nie mogą jeździć samochody, a rowerzyści mogą podróżować w obu kierunkach.

Ważnym elementem infrastruktury rowerowej są . Dzięki nim możemy zaparkować swój

pojazd i udać się do szkoły, do sklepu czy kina. Odpowiedni stojak rowerowy powinien pozwolić na przypięcie roweru za ramę i koło.

13

Tworzenie infrastruktury dla rowerzystów to temat trudny i złożony. Nowe drogi rowerowe wymagają odpowiednich środków finansowych i miejsca w przestrzeni miejskiej. Należy jednak pamiętać, że budowa infrastruktury dla rowerzystów jest o wiele tańsza niż budowa szerokich dróg dla samochodów. Mamy nadzieję, że w Toruniu oraz w innych polskich miastach będzie przybywało coraz więcej dobrej infrastruktury dla rowerzystów, co zachęci dużą ilość osób do częstego korzystania z roweru jako codziennego środka transportu.

Infrastruktura rowerowa w Toruniu

14

Stare MiastoNa terenie zabytkowej Starówki nie są potrzebne wydzielone drogi rowerowe. Duży obszar Starego Miasta jest wyłączony z ruchu samochodowego, a rowerzyści mogą swobodnie podróżować w jego obrębie. Rowerem można wjechać na Rynek Staromiejski i Nowomiejski. Nie możemy jeździć ul. Szeroką, jednak możemy ją przeciąć podróżując np. z ul. Mostowej w ul. Podmurną. Jeżdżąc po ulicach dopuszczonych do ruchu musimy zwracać uwagę na obowiązujące znaki drogowe. Na terenie Starego Miasta znajdują się bezpieczne stojaki dla rowerów.

Miejski Zarząd Dróg w Toruniu realizuje przyjęty przez Radę Miasta Torunia „Program rozwoju komunikacji rowerowej na lata 2007-2015" dzięki czemu corocznie w budżecie miasta przeznaczane są pieniądze na nowe ścieżki rowerowe. Drogi rowerowe powstają także przy okazji przebudowy istniejących w naszym mieście ulic. W ramach Programu obowiązują „Standardy techniczne i wykonawcze dla infrastruktury rowerowej miasta Torunia", których przestrzeganie ma zapewnić wysoką jakość powstającej infrastruktury.

Na początku 2010 roku długość toruńskich tras rowerowych liczyła ponad 50 kilometrów, w tej liczbie znajdują się drogi rowerowe i ciągi dla pieszych i rowerzystów o różnej jakości. Biorąc pod uwagę sprzyjające dla rozwoju systemu tras rowerowych warunki geograficzne Torunia oraz niewielkie dla rowerzystów odległości pomiędzy poszczególnymi punktami miasta (do 5-8 kilometrów) jest szansa, aby Toruń za kilka lat stał się miastem przyjaznym dla rowerów. Zależy to głównie od włodarzy naszego miasta, ale także od jego mieszkańców, którzy podróżując na co dzień rowerem pokazują, że w infrastrukturę rowerową warto inwestować. Musimy o tym pamiętać!

Poniżej przedstawiamy krótki opis najważniejszych elementów infrastruktury rowerowej znajdującej się w kilku dzielnicach naszego miasta.

W Toruniu od kilkunastu lat budowane są trasy rowerowe. Nie zawsze ich jakość jest zadowalająca i niestety jeszcze nie tworzą one spójnego systemu. Z roku na rok przybywa jednak ścieżek rowerowych, przez co podróżowanie rowerem po Toruniu staje się łatwiejsze. Zwiększająca się liczba rowerzystów pokazuje, że można przemieszczać się po Toruniu na dwóch kółkach. Trzeba tylko chcieć!

WrzosyDroga rowerowa powstaje na całej długości Szosy Chełmińskiej od ul. Polnej do granicy miasta. Ścieżką przy ul. Ugory i przy ul. Polnej dojedziemy do ul. Legionów na osiedle Koniuchy. Przez ul. Pawią i przez ul. Barbarka prowadzą trasy rowerowe do Osady Leśnej Barbarka, gdzie możemy się wybrać całą rodziną na weekendową rowerową wycieczkę na łono natury.

Bydgoskie PrzedmieścieTo w tej dzielnicy ostatnimi czasy przybyło najwięcej dróg dla rowerzystów. Powstała droga rowerowa przy ul. Bydgoskiej, Chopina i przy Pl. Rapackiego, którą możemy dojechać na Stare Miasto, powstaje droga rowerowa przy ul. Mickiewicza. Także przy ul. Broniewskiego i Szosie Bydgoskiej znajdują się wygodne trasy dla rowerzystów.

Chełmińskie PrzedmieścieDrogi rowerowe znajdują się na fragmencie Szosy Chełmińskiej i ul. Bema jednak obie nie są wysokiej jakości. Przyzwoite ścieżki rowerowe znajdują się przy ul. Długiej i Wielki Rów, a także na fragmencie ul. Legionów. Na terenie dzielnicy znajduje się sporo osiedlowych ulic, po których możemy rowerem podróżować po jezdni.

Rubinkowo i Przy SkarpieNa największych toruńskich osiedlach istnieje kilkanaście kilometrów ścieżek rowerowych. Część z nich ma już dobrych kilka lat, wiec ich stan nie jest najlepszy. Rowerem możemy swobodnie podróżować po południowej stronie Szosy Lubickiej od Placu Daszyńskiego do ul. Olimpijskiej. Drogi rowerowe znajdują się przy ul. Konstytucji 3 Maja, Olimpijskiej, Olsztyńskiej i Ligi Polskiej. Jadąc ścieżkami wytyczonymi wzdłuż najważniejszych ulic wschodniej części Torunia możemy zatoczyć rowerową pętlę.

Rowerowy Toruń

15

Pozostale dzielnice ToruniaWazne drogi dla rowerów znajduja sie w ciagu ulic: Grudziadzkiej, Kosciuszki, Przy Kaszowniku, Warnenczyka i Dobrzynskiej. Wprawdzie nie sa one ze soba odpowiednio skomunikowane, ale pozwalaja bezpiecznie podrózowac rowerem przy ruchliwych ulicach. Podrózowac po drogach dla rowerów mozemy tez w Kaszczorku np. przy ul. Szczesliwej i Na Przelaj.

Jak pokonac WisleAby przedostac sie z lewobrzeznego do prawobrzeznego Torunia musimy skorzystac z mostu im. Pilsudskiego. Niestety istniejaca przeprawa drogowa nie jest przystosowana dla rowerzystów. Pokonujac most mozemy skorzystac z obu chodników pamietajac o bezwzglednym pierwszenstwie dla pieszych. Mozemy tez jechac jezdnia, ale nie polecamy tego rozwiazania ze wzgledu na bardzo duzy ruch samochodowy i nierówna nawierzchnie. Nowy most, który powstanie w Toruniu na pewno bedzie posiadal droge rowerowa!

Zachecamy Was do korzystania z torunskiej infrastruktury rowerowej. Liczymy, ze z roku na rok w naszym miescie bedzie przybywac odpowiedniej jakosci dróg rowerowych, co zacheci jeszcze wieksza ilosc mieszkanców do korzystania z tego srodka transportu.

Lewobrzezna czesc ToruniaW tej czesci Torunia jest najmniej sciezek rowerowych, mozemy jedynie korzystac z tej wytyczonej przy ul. Andersa. Niestety waskie ulice uniemozliwiaja wytyczenie dobrych dróg dla rowerów. W zamian rowerzysci moga poruszac sie po jezdniach, na których ruch samochodowy zostal uspokojony. Wprawdzie w planach jest m.in. droga rowerowa przy ul. Nieszawskiej jednak z powodów finansowych jej budowa jest przelozona w czasie.

Infrastruktura rowerowa w Toruniu

16

Bezpieczenstwo i kultura jazdy na rowerze

Poruszanie sie rowerem po miescie rózni sie od weekendowej wycieczki do lasu czy nad jezioro. Jezdzac po miescie musisz zwracac wieksza uwage na pozostalych uczestników ruchu drogowego, zarówno na innych rowerzystów, kierowców, jak i pieszych. Niezaleznie od tego,czy poruszasz sie po jezdni, drodze rowerowej czy chodniku, musisz przestrzegac podstawowych regul bezpieczenstwa. Podstawa kultury drogowej jest respektowanie zasad prawa o ruchu drogowym, które poznajemy uczac sie o nich w szkole, zdajac na karte rowerowa, a pózniej na prawo jazdy.

Najwazniejsze abys caly i zdrowy dojechalz jednego miejsca do drugiego.

17

18

Jazda rowerem po drodze rowerowej, ciagu pieszo – rowerowym.Droga rowerowa to przestrzen zarezerwowana dla rowerzystów, tu mamy pierwszenstwo. Zachowujmy jednak szczególna ostroznosc podczas zblizania sie do przejazdów rowerowych bowiem nie wszyscy kierowcy maja zwyczaj przepuszczac rowerzyste. Jesli piesi spaceruja po drodze rowerowej uzyj dzwonka, aby dac im do zrozumienia, ze znajduja sie tam gdzie nie powinni. Inaczej maja sie sprawy, gdy jedziemy po ciagu pieszo – rowerowym. Tutaj piesi maja pierwszenstwo i to my mamy obowiazek zachowac wieksza ostroznosc przy ich omijaniu.

Jazda rowerem po chodniku.Po chodniku mozemy jezdzic tylko w wyjatkowych sytuacjach, gdy nie ma wydzielonej drogi rowerowej, chodnik ma co najmniej 2 metry szerokosci, a na jezdni mozna poruszac sie z predkoscia wieksza niz 50 km/h. Czesto jednak rowerzysci wybieraja jazde chodnikiem, gdyz boja sie ruchliwych ulic, na których mimo ograniczenia do 50 km/h kierowcy jezdza o wiele szybciej.

Jesli juz jedziemy chodnikiem pamietajmy, zeby ustepowac miejsca pieszym i w zadnym wypadku na nich nie dzwonic. Jesli trzeba ominac lub wyprzedzic pieszych – zwolnij i dojezdzajac uzyj slowa „przepraszam". W wiekszosci przypadków to dziala. Jesli przekraczasz jezdnie nie wjezdzaj na pasy dla pieszych, zwlaszcza gdy obok jest przejazd rowerowy. Po pasach lepiej przeprowadz rower.

Jazda po chodniku jest z reguly wolniejsza, gdyz czesciej musimy uwazac na spacerujacych lub czekajacych na przystankach pieszych czy wysokie krawezniki.

Jazda rowerem po jezdni.Gdy nie mamy mozliwosci jazdy rowerem po drodze rowerowej lub pieszo - rowerowej, a chodniki na naszej trasie sa zwykle mocno zatloczone, pozostaje nam korzystanie z jezdni. Na jezdni obowiazuja nas takie same przepisy jak kierowców samochodów. Jadac jezdnia nalezy pamietac, aby nie jechac zbyt blisko jej krawedzi. Nie dosc, ze w tym momencie prowokujemy kierowców do niezgodnego z przepisami manewru wyprzedzania w odleglosci mniejszej niz 1 metr, to jeszcze nie zostawiamy sobie wolnej przestrzeni w przypadku nieoczekiwanej sytuacji na drodze. Na dodatek mozemy wpasc kolem w zapadnieta studzienke lub zahaczyc pedalem o kraweznik.

Dojezdzajac do skrzyzowania musimy sie zorientowac kto ma na nim pierwszenstwo. Dobrze jest nawiazac kontakt wzrokowy z kierowcami i upewnic sie, ze nas widza. Jesli mamy pierwszenstwo, a dostrzezemy, ze kierowca w ogóle nie patrzy w nasza strone i rusza z miejsca, nie pozostaje nic innego jak szybkie hamowanie. Bezpiecznym typem skrzyzowania dla rowerzysty jest male rondo, na którym jedziemy srodkiem pasa, a samochody nie maja mozliwosci aby nas wyprzedzic.

Bezpieczenstwo i kultura jazdy na rowerze

19

WszedzieTwój styl jazdy swiadczy o Tobie. Jezdnie, chodniki i drogi rowe-rowe to miejsca publiczne. Wokól sa inni ludzie, nie zawsze tak sprawni jak Ty. Nie licz na to, ze ktos chyzo umknie przed Twoim rowerem. Jadac rowerem skoncentruj sie, aby robic to kultu-ralnie i bezpiecznie.

Pamietajmy takze, aby wszystkie skrety sygnalizowac odpo-wiednio wczesnie poprzez wystawienie reki. Zanim wyciagniemy reke, odwrócmy glowe i upewnijmy sie czy cos za nami jedzie i z jaka predkoscia sie porusza. Dopiero gdy mamy pewnosc, ze kierowca zauwazyl, iz zamierzamy skrecic – skrecamy. Nigdy nie skrecamy bez upewnienia sie co dzieje sie za nami, zwlaszcza w przypadku skretu w lewo.

Jadac jezdnia nie tylko uwazamy na samochody uczestniczace w ruchu, ale takze na te zaparkowane. Zdarza sie, ze kierowcy wysiadajac z auta, przed otwarciem drzwi, upewniaja sie tylko czy nie jedzie samochód, zapominajac o rowerzystach. Ich nie-uwaga moze skonczyc sie dla nas zderzeniem z otwierajacymi drzwiami auta.

Jezdzac po jezdni nalezy uwazac na miejsca, w których biegna tory tramwajowe. Wjechanie kolem w szyne grozi utrata równo-wagi i upadkiem na jezdnie, dlatego staraj sie najezdzac na tory tramwajowe pod pewnym katem.

Gdy zadzwoni telefon lepiej zjechac na bok i zatrzymac sie by go odebrac niz pedalowac z telefonem w reku. Jadac jezdnia lepiej trzymac obie rece na kierownicy.

Warto pomyslec o zaopatrzeniu sie w rowerowy kask, który w razie upadku uchroni najwazniejsza czesc Twojego ciala przed powaznym urazem. Zakladanie kasku jest szczególnie wskazane podczas uprawiania sportów rowerowych.

Poruszajac sie po jezdni kieruj sie zasada ograniczonego zaufania do innych uczestników ruchu, a sam przestrzegaj przepisów, tak aby Twoje rowerowe podróze zawsze konczyly sie bezpiecznym powrotem do domu.

Jazda w trudniejszych warunkach

Na rowerze mozna jezdzic przez caly rok. Najprzyjemniej jezdzi sie oczywiscie latem kiedy jest cieplo, a dni sa dlugie. Równiez wiosna i jesienia, gdy nie mecza nas za bardzo deszcze czy przymrozki, jezdzi sie dobrze. O ile wiosna, lato i jesien uznawane sa za rowerowe pory roku, to zima zdecydowanie dla bardzo wielu osób rowerowa juz nie jest.

20

Zimowa jazdaTymczasem zima równiez mozna jezdzic na rowerze. Nalezy jednak pamietac o kilku podstawowych zasadach, aby jazda byla bezpieczna.Po pierwsze nalezy odpowiednio sie ubrac. Podstawa to ciepla czapka, szal i rekawiczki. Warto tez miec cieple skarpetki i getry pod spodniami.Gdy na drogach lezy snieg warto zaznajomic sie z kilkoma zasadami bezpiecznej jazdy, dzieki którym ograniczymy ryzyko wywrotki.

Po pierwsze jezdzimy ostroznie, niekiedy pod warstwa sniegu moze byc lód. Aby nasz rower mial lepsza przyczepnosc warto zmniejszyc cisnienie w oponach. Musimy pamietac tez, aby hamowac delikatnie nie doprowadzajac do blokady przedniego kola, wtedy nie trudno o poslizg i wywrotke. Równiez skrecajac pamietajmy, aby robic to ostroznie. Dla zwiekszenia bezpieczenstwa mozemy swój rower wyposazyc w specjalne zimowe opony.

Przerzutki, lancuch i hamulce w warunkach zimowych szybciej sie niszcza i zuzywaja, dlatego warto wymienic osprzet na tanszy. Wiele osób uwaza, ze zima na rowerze jest zimno. Nic bardziej mylnego. Jadac na rowerze ruszasz sie i Twoje cialo sie rozgrzewa. Zimno jest o wiele bardziej dokuczliwe gdy czekasz na przystanku na spózniajacy sie autobus lub gdy wsiadasz rano do lodowatego samochodu.

21

Jazda w warunkachograniczonej widocznosciKiedy na zewnatrz panuja ciemnosci, jest pochmurno, mgliscie, pada deszcz pamietajcie o wlaczeniu swiatel. Nie zaszkodzi równiez kurtka w jasnym kolorze i elementy odblaskowe. Moga to byc opaski na reke czy noge, naklejki odblaskowe przyklejone np. do ramy czy blotników. Ubrany na czarno rowerzysta bez swiatelek czy odblasków jadacy wieczorem po slabo oswietlonej drodze jest praktycznie niewidoczny dla kierowców. Warto wiec dla wlasnego bezpieczenstwa zadbac o odpowiednie wyposa-zenie roweru w elementy odblaskowe i swiatelka.Niektórzy rowerzysci zakladaja równiez kamizelki odblaskowe, nie sa one obowiazkowe, ale moga sie przydac zwlaszcza na nieoswietlonych drogach poza miastem.

Deszczowa jazdaNiezbyt przyjemna jest jazda w deszczu. Jednak mozemy ograniczyc ryzyko zmokniecia zaopatrujac sie w kurtke przeciw-deszczowa, peleryne czy specjalne ochraniacze na obuwie oraz montujac do roweru blotniki i chlapacze.Drogi w czasie deszczu staja sie sliskie i nasze hamulce moga przez to dzialac gorzej. Warto o tym pamietac i jezdzic ostroznie. Staramy sie takze nie wjezdzac w kaluze, moze okazac sie, ze kaluza jest naprawde gleboka, wpadniemy w nia, przewrócimy sie i zniszczymy rower.

Prawa i obowiazki rowerzysty

Stare lecz wciaz aktualne jest powiedzenie „nieznajomosc prawa szkodzi", dlatego w tej czesci postaramy sie przedstawic najwazniejsze przepisy dotyczace rowerzystów. Podstawowymi dokumentami regulujacymi sytuacje rowerzysty na drodze jest Prawo o Ruchu Drogowym, rozporzadzenie Ministra Infrastruktury oraz Spraw Wewnetrznych i Administracji o znakach i sygnalach drogowych, a takze Rozporzadzenie Ministra Infrastruktury z 2002 roku o obowiazkowym wyposazeniu pojazdów.

22

Wedlug tych przepisów rowerzysta ma obowiazek:

Poruszac sie po drodze dla rowerów lub drodze dla rowerów i pieszych. W przypadku ich braku powinnismy jechac jezdnia.

Poruszac sie pojazdem wyposazonym w swiatlo o barwie bialej lub zóltej selektywnej (z przodu roweru) i czerwonej (z tylu). Do obowiazkowego wyposazenia naleza tez sprawny hamulec i dzwonek (lub inne urzadzenie ostrzegawcze o nieprzerazliwym dzwieku).

Sygnalizowac zamiar zmiany kierunku jazdy.

Poruszac sie zgodnie z zasadami ruchu prawostronnego.

Zejsc z roweru gdy korzystamy z przejscia dla pieszych.

23

Niepelnoletni rowerzysci wg powinni posiadac karte rowerowa.

Tragiczne w skutkach moze byc zle pojmowanie zasad pierwszenstwa na drodze. Rowerzysta ma pierwszenstwo na drodze rowerowej oraz na przejezdzie dla rowerów - niestety, dopiero wtedy kiedy juz na nim jest. Nalezy pamietac, ze na jezdni obowiazuja nas te same przepisy i znaki drogowe co kierowców samochodów – jestesmy przeciez pelnoprawnymi uczestni-kami ruchu drogowego. Rowerzysta poruszajacy sie droga z pierwszenstwem przejazdu ma pierwszenstwo przed samochodem jadacym droga podporzadkowana. Inna czesto spotykana sytuacja jest skrecajacy w prawo samochód i rowerzysta jadacy prosto – w swietle przepisów to rowerzysta ma pierwszenstwo.

Prawa o Ruchu Drogowym

24

Jechac chodnikiem lub droga dla pieszych gdy szerokosc chodnika wzdluz drogi, po której ruch pojazdów jest dozwolony z predkoscia wieksza niz 50 km/h, wynosi co najmniej 2 m i brakuje wydzielonej drogi dla rowerów. Mozemy tez poruszac sie chodnikiem gdy pod nasza opieka pozostaje dziecko do 10 lat kierujace rowerem. Na chodniku ustepujemy pierwszenstwa pieszym!

Na skrzyzowaniu ominac pojazdy czekajace na zielone swiatlo.

Przejezdzac - a nie przeprowadzac rower - przez jezdnie wyznaczonym przejazdem dla rowerów.

Obecne przepisy obowiazujace rowerzystów sa niespójne merytorycznie, w wielu miejscach niejasne oraz znacznie odbiegajace od analogicznych ustaw w innych krajach Unii Europejskiej. Dlatego w styczniu 2010 do Marszalka Sejmu trafil projekt zmian w Prawie o Ruchu Drogowym. Nowelizacje przygotowala Parlamentarna Grupa ds. Rozwoju Komunikacji i Turystyki Rowerowej wraz z rowerzystami z ogólnopolskiej sieci organizacji rowe-rowych "Miasta dla Rowerów". Nowelizacja uzyskala poparcie Ministerstwa Infrastruktury. Kilka najwazniej-szych zmian:

Wprowadzenie nowych pojec:

„pas ruchu dla rowerów"

„kontrapas"

„sluza rowerowa"

Wprowadzenie jednoznacznego zapisu, ze rower jadacy na wprost po jezdni, pasie rowerowym lub drodze rowerowej ma pierwszenstwo przed pojazdem zmieniajacym kierunek jazdy (skrecajacym).

Obowiazek jazdy po poboczu gdy jest ono utwardzone (obecnie przepis zobowiazuje do jazdy poboczem jesli ono jest, nie precy-zujac rodzaju nawierzchni).

Mozliwosc poruszania sie srodkiem pasa na skrzyzowaniach typu rondo.

Dozwolona jazda chodnikiem przy zlej pogodzie.

Dozwolona jazda obok siebie, gdy pozwalaja na to warunki na drodze.

Dopuszczenie do ruchu przyczepekrowerowych do przewozu dzieci.

Rowerzysta ma prawo:

Mamy nadzieje, ze uda sie szybko znowelizowac ustawe i przepisy zostana dostosowane do

europejskich standardów.

Prawa i obowiazki rowerzysty

Do podstawowych czynnosci konserwacyjnych nalezy: mycie, smarowanie elementów ruchomych, pompowanie kól oraz wszelkiego rodzaju regulacje.

Rower myjemy przy pomocy wody i plynu do mycia naczyn, po wytarciu do sucha mozemy uzyc wosku do karoserii. Nie uzywamy ani wody pod duzym cisnieniem, ani sprezonego powietrza, poniewaz zanieczyszczenia moga dostac sie do lozysk.Jesli chodzi o pompowanie kól, cisnienie dostosowujemy do napisu na oponie, uwzgledniajac dodatkowo, ze do jazdy w terenie warto je obnizyc, aby zwiekszyc komfort jazdy. Nalezy jednak pamietac, ze zbyt niskie cisnienie przyspiesza zuzycie ogumienia oraz ulatwia przebicie detki. Do jazdy szosowej pompujemy opone

w granicach jej dopuszczalnego cisnienia, obnizajac tym samym opory toczenia. Gdy przebijesz detke - nie jedz dalej, poniewaz mozesz skrzywic kolo i pociac opone. Na krótkie wycieczki warto wozic ze soba pompke i zapasowa detke, a na dluzsze dodatkowo latki sluzace do zaklejenia dziur.

Jedna z czesci roweru najbardziej narazona na ciezkie warunki pracy jest lancuch, który przenosi ogromne sily i dodatkowo jest wystawiony na negatywny wplyw czynników zewnetrznych takich jak woda, bloto czy piach. Stad wazne jest jego okresowe czyszczenie i smarowanie oraz w przypadku zuzycia wymiana. Lancuch brudny i niekonserwowany szybciej sie zuzywa, niszczy zebatki, zwieksza opory, pogarsza precyzje zmiany biegów. Przy konserwacji lancucha trzeba pamietac, ze zawsze smarowanie nalezy poprzedzic czyszczeniem lancucha, w przeciwnym raziez polaczenia brudu i smaru powstanie pasta scierna, która bedzie szkodzic bardziej niz jazda z nienasmarowanym lancuchem.

Do czyszczenia uzywamy szczotki i scierki oraz odtluszczacza, mozemy kupic tez specjalna maszynke. Pamietamy równiez, aby wyczyscic zebatki i kólko tylnej przerzutki. Po czyszczeniu smarujemy lancuch smarem przeznaczonym do lancucha rowerowego. Nie uzywamy olei silnikowych czy preparatów typu WD-40, nie smarujemy trybów, tylko lancuch!

Przerzutki, hamulce, linki warto konserwowac przynajmniej co sezon. Klocki hamulcowe wymieniamy, gdy zaczyna znikac na nich rowkowanie. W przypadku gdy masz powazny problem z piasta, suportem, sterami, przerzutka badz manetka, a jestes poczatkujacym rowerzysta na dodatek bez odpowiednich narzedzi, lepiej bedzie zlecic taka naprawe w serwisie rowerowym. Nie stracisz czasu i bedziesz miec pewnosc, ze naprawa zostala wlasciwie dokonana.

Jesli nie jezdzimy zima na rowerze, warto przez ten czas przechowywac rower w cieplym i suchym miejscu, aby na wiosne nie okazalo sie, ze rower jest caly zardzewialy!

Jak dbac o rower

25

Nasz rower swiadczy o nas,dlatego warto o niegoregularnie dbac,przez co on odwdzieczynam sie bezproblemowa praca.

Zabezpieczenie roweru przed kradzieza

26

Na rynku istnieje ogromny wybór zapiec rowerowych, od cienkich linek stalowych, poprzez lancuchy z hartowanej stali, az do solidnych zapiec typu U-lock. Najbezpieczniejsze sa zapiecia typu U-lock wykonane z odpowiednich stopów metali, w formie stalowego preta przypominajacego ksztaltem litere U. Do wybory mamy U-locki krótkie i dlugie, z mozliwoscia zamontowania do ramy. Dobrze sprawdzaja sie równiez wykonane ze specjalnych stopów lancuchy, jednak ich wada jest duzy ciezar (waza nawet kilka kilogramów). Jesli jednak mamy bardzo drogi rower, z którym nie chcemy sie rozstac, warto pomyslec o takim zapieciu.

Zdecydowanie nie polecamy, niestety najpopularniejszych i najtanszych (niekiedy dostepnych juz za 5 zl) stalowych linek. Nawet te grubsze i solidnie wygladajace sa dosc latwe do przeciecia.

Rower przechowujemy w zaleznosci od tego jakimi dysponujemy mozliwosciami. Najbezpieczniej – wiadomo - przechowywac rower w mieszkaniu, ale nie zawsze mamy do tego wystarczajace warunki. Jesli juz musimy przechowywac rower w piwnicy, na balkonie, czy klatce schodowej pamietajmy, ze sa to miejsca latwo dostepne dla potencjalnych zlodziei i dobrze jest sie zaopatrzyc w solidne zapiecie rowerowe, którym przytwierdzimy rower do jakiegos mocnego, stalego elementu.

Kradzieze rowerów zdarzaja sie niestety dosc czesto, dlatego kazdy rowerzysta z chwila kupna nowego sprzetu powinien zastanowic sie nad tym, w jaki sposób zminimalizowac ryzyko jego utraty. Niestety stuprocentowo skutecznej metody na zabezpieczenie roweru przed kradzieza nie ma.

Bardzo praktyczne sa zapiecia typu O – lock, Frame – lock. Ksztaltem przypominaja podkowe. Montuje sie je do ramy na stale, wiekszosc rowerów produkowanych np. w Holandii ma takie zapiecie na wyposazeniu seryjnym. Zapieciem tego typu spina sie kolo z rama poprzez przelozenie metalowego preta przez szprychy. Zamkniety O-lock uniemozliwia jazde na rowerze. Jest to bardzo wygodne rozwiazanie, gdy np. musimy na chwile wejsc do sklepu. Swietnie uzupelnia sie z zapieciami typu U-lock. Nawet jesli zlodziej sforsuje jedno zapiecie, O-lock uniemozliwi mu odjechanie Twoim rowerem.

Wiemy juz gdzie przechowywac rower i jaki typ zapiecia wybrac, ale co zrobic gdy parkujemy poza domem? Rower sluzy przeciez do naszych codziennych podrózy po miescie. Nawet jesli parkujemy na bardzo krótko (np. wchodzac do sklepu), musimy przypiac rower. Wystarczy chwila nieuwagi i nasz rower moze zmienic wlasciciela. Zacznijmy od wyboru miejsca do parkowania.

Starajmy sie znalezc bezpieczny stojak rowerowy, pozwalajacy przypiac rower za rame i przednie kolo jednoczesnie. Coraz wiecej instytucji montuje tego typu stojaki przed swoimi siedzibami. Jesli jednak w okolicy nie ma nawet niepraktycznego „wyrwikólka", musimy rozejrzec sie za jakas solidna barierka, plotem, znakiem drogowym (nie zostawiajmy jednak przypietego roweru do znaku drogowego na noc, gdyz tarcze znaku bardzo latwo i szybko mozna odkrecic, a wtedy wystarczy juz tylko przelozyc rower góra). Nie przypinajmy roweru tylko za przednie kolo do starych stojaków typu „wyrwikólko". Po powrocie moze okazac sie, ze czeka na nas tylko przednie kolo! Starajmy sie tak oprzec rower o stojak, aby udalo sie zapiac go o rame. Wybierajac miejsce na postój warto tez zwrócic uwage na monitoring w okolicy, gdyz kamery moga odstraszyc potencjalnych zlodziei. Najbezpieczniej zostawiac rower w miejscach widocznych i czesto uczeszczanych.Jesli w miejscu, do którego czesto podrózujesz nie masz gdzie przechowac roweru zglos to zarzadcy budynku – moze Twój glos wplynie na postawienie w jego poblizu stojaków.

Istotne jest równiez, aby przygotowac sie na wypadek utraty sprzetu. Koniecznie zapisz numer seryjny ramy (znajduje sie pod korba). Warto tez zrobic zdjecia roweru oraz spis wszystkich czesci. W razie kradziezy informacje te beda wazne dla policji i ulatwia schwytanie zlodzieja. Istnieja tez strony internetowe jak www.bazarowerow.pl, na których mozna wprowadzic swój pojazd do bazy danych. Zarejestrowanie naszego roweru w takiej bazie utrudnia sprzedaz zlodziejowi i zwieksza szanse na jego odzyskanie. Dobrze jest tez zamiescic zdjecie roweru na rowerowych stronach internetowych, forach, moze to pomóc w znalezieniu roweru.

Inna metoda na ustrzezenie sie przed kradzieza jest posiadanie „nieatrakcyjnego" na pierwszy rzut oka roweru, czyli np. odrapana rama, krzywy blotnik, stare siodelko. Bardziej radykalna metoda jest np. pomalowanie ramy w jakies oryginalne wzorki lub po prostu pochlapanie jej farba. Efekt: rower jest wtedy jedyny w swoim rodzaju i tym samym malo atrakcyjny dla zlodzieja.

27

Rowerowa Masa Krytyczna

28

Skad sie wziela idea RMK?Pierwsza RMK odbyla sie w 1992 w San Francisco – wzielow niej udzial 48 osób, aby wyrazic swój sprzeciw wobec ignorowania potrzeb rowerzystów przez kierowców i lokalne wladze. Rok pózniej masa liczyla ponad 500 uczestników, a sama idea przerodzila sie w znaczacy ruch spoleczny. Obecnie masy krytyczne odbywaja sie w wielu miastach na calym swiecie – równiez w Toruniu.

Jaki jest cel RMK?Masa ma zwrócic uwage na potrzeby rowerzystów

i zamanifestowac nasza obecnosc na drogach. Chcemy pokazac ze jestesmy równoprawnymi uczestnikami ruchu drogowego

oraz liczna grupa, której potrzeb nie mozna ignorowac. Ponadto wspólny przejazd to takze mozliwosc poznania nowych osób

i sposób na ciekawe spedzenie czasu.

Co to jest Rowerowa Masa Krytyczna (RMK)?Jest to wspólny przejazd grupy rowerzystów ulicami miasta.

29

Kto organizuje RMK?Masa z zasady nie ma organizatorów, jednak zdarzaja sie odstepstwa od tej reguly: torunskie masy krytyczne sa organizowane przez Stowarzyszenie Rowerowy Torun.

Jaka jest trasa torunskiej RMK?Aby nie bylo nudno, trasa za kazdym razem jest inna - staramy sie docierac w rózne rejony miasta. Dlugosc trasyto najczesciej ok. 10 - 15 km.

Kto moze jechac w torunskiej RMK?Kazdy moze byc uczestnikiem masy krytycznej,jedynym warunkiem uczestnictwa jest sprawny roweri akceptacja zasad ustanowionych przez organizatorów(dostepne na www.rowerowytorun.com.pl).

Czy RMK odbywa sie tylko przy dobrej pogodzie?Ile musi byc osób aby odbyla sie RMK?Masa jedzie bez wzgledu na pogode i liczbe chetnych.

Czy jazda w RMK jest bezpieczna?Bezpieczenstwo zalezy glównie od uczestników Masy.

Torunskie przejazdy zabezpiecza Policja oraz Straz Miejska. Ponadto nad bezpieczenstwem rowerzystów czuwaja

Ratownicy Medyczni z Grupy PCK Torun oraz czlonkowie Stowarzyszenia Rowerowy Torun.

Kiedy odbywa sie RMK?W wielu miastach masy odbywaja sie tradycyjnie w kazdy

ostatni piatek miesiaca. W Toruniu RMK jest organizowana kilka razy w roku zazwyczaj w soboty, co z poczatku bylo dosc

przypadkowym wyborem, a z czasem stalo sie tradycja. Sobota jest dogodnym dniem dla wszystkich tych, którzy w piatkowe popoludnia pracuja lub sie ucza. Dokladny termin najblizszej masy dostepny jest na stronie www.rowerowytorun.com.pl .

Sporty rowerowe

Kolarstwo szosoweWielu z Was zapewne slyszalo o wyscigach kolarskich, które sa najstarsza sportowa dyscyplina rowerowa. Pedzacy po ulicachze srednia predkoscia 40 - 50 km na godzine peleton kolarzy robi duze wrazenie. Najstarszy i najbardziej prestizowy wyscig kolarski to Tour de France rozgrywany od 1903 roku. Liczaca ponad 3 000 km trasa sklada sie z wielu etapów (w tym nie-zwykle wyczerpujacych etapów górskich w Alpach i Pirenejach) i trwa 3 tygodnie. W Polsce najpopularniejszym wyscigiem kolarskim jest Tour de Pologne. Poczatkowo od 1928 roku byl to wyscig amatorski, a od 1993 roku jest to juz wyscig zawodowy. Trasa liczy okolo 1200 km i biegnie z pólnocy na poludnie Polski.

MTB – kolarstwo górskieKolejna bardzo popularna dyscyplina sportowa, która narodzila sie pod koniec lat 70-tych w USA. Od tego czasu kolarstwo górskie podzielilo sie na wiele odrebnych dyscyplin. Mozemy spróbowac swoich sil np. w zjezdzie na czas po stromych stokach (downhill - DH), Four Crossie (4X) gdzie równoczesnie startuje 4 zawodników majacych do pokonania zjazd i niewielkie wzniesienia. Popularne jest Cross Country (XC), które jest dyscyplina wymagajaca od zawodników duzej sily, wytrzymalosci i swietnej techniki jazdy. Specjalnie przygotowana trasa obfituje w strome zjazdy, na których nierzadko wystepuja kamienie czy wystajace korzenie oraz podjazdy o róznym stopniu dlugosci i nachylenia. Mozemy takze wystartowac w Maratonie MTB, gdzie do pokonania bedziemy miec ciezkie terenowe trasy o dlugosci od 50 do 200 km. W naszym kraju odbywa sie wiele maratonów MTB, które sa przeznaczone zarówno dla amatorów jak i zawodowców.

Rower to nie tylko wspanialy srodek miejskiego transportu, moze sluzyc równiez zabawie, rekreacji,a takze wyczynowemu uprawianiu sportu. Ponizej przedstawiamy Wam mniej lub bardziej popularne dyscypliny sportowe zwiazane z rowerem.

30

Pilka rowerowaW naszym kraju praktycznie nieznana dyscyplina sportowa, za to bardzo popularna w Niemczech i Czechach. Polega na odbijaniu pilki wylacznie rowerowymi kolami, zawodnicy nie moge tez dotknac stopami ziemi.

W Toruniu mozna uprawiac mniej lub bardziej zawodowo wiele dyscyplin rowerowych. Jesli interesujesz sie kolarstwem

szosowym mozesz spróbowac swoich sil w grupie kolarskiej Pacific-Nestle Torun, jesli speedrowerem mozesz sledzic

poczynania klubu TSZ Pekum Torun. Jesli chcialbys poszalec na rowerze BMX mozesz to zrobic na skateparku przy Zespole

Szkól nr 2 (ul. Rydygiera 12a) lub obok lodowiska Tor-Tor (ul. Gen. J. Bema 23/29) W lasku przy torunskiej Skarpie odbywaja

sie od czasu do czasu zawody w Four-Crossie (4X).

Bike poloPotrzebny kijek, pilka, kilkoro chetnych znajomych na rowerach i mozemy rozegrac mecz. Jednak niech nie wydaje Wam sie, ze to takie proste trzymac kierownice w jednej rece, kijek w drugieji próbowac trafic pilka do bramki, zwlaszcza gdy przeciwnicy przeszkadzaja jak tylko moga.

SpeedrowerMniej popularna dyscyplina sportowa. Speedrower to zuzel na rowerach, które nie posiadaja hamulców ani przerzutek. W wyscigu startuje 4 zawodników i podobnie jak w zuzlu maja do pokonania 4 okrazenia. Kto pierwszy ten jest lepszy i wygrywa!

Alleycat - (ang. kot uliczny) to rodzaj nieformalnych zawodów rowerowych organizowanych na terenie miasta, które odbywaja sie w normalnym ruchu miejskim. Zazwyczaj wyscigi te sa organizowane przez srodowisko kurierów rowerowych.

Bikejoring Jest to dyscyplina sportu zaprzegowego, w której jeden lub dwa psy ciagna rower, z którym sa polaczone specjalna lina. Trasa biegu liczy na ogól od 4 do 10 km, a srednia predkosc biegu to nawet 40 km/h. Sport ten jak do tej pory nie jest zbyt znany i popularny w Polsce.

31

Rowerowe linki, rowerowe miasta

Stowarzyszenie Rowerowy Torun ............... www.rowerowytorun.com.pl

Miasta dla rowerów ........ www.rowery.org.pl www.miastadlarowerow.pl

Rowerowy Bialystok ........................................ www.rowerowy.bialystok.pl

Bydgoszcz Rowerowa ...................................................... www.rower.byd.pl

Bydgoska Masa Krytyczna ................................... www.masa.bydgoszcz.pl

Portal Gdanskiej Kampanii Rowerowej ............... www.rowery.gdansk.pl

Rowerowe Gliwice ............................ www.rowerowegliwice.blogspot.com

Masa Krytyczna Kraków ......................... www.masakrytyczna.krakoff.info

Stowarzyszenie Rowerowy Lublin .................... www.rowerowylublin.org

Porozumienie Rowerowe Lublin ............................ www.lublinrowerem.pl

Masa Krytyczna Lódz ............................................ www.masakrytyczna.org

Sekcja Rowerzystów Miejskich Poznan .......................... www.srm.eco.pl

Bractwo Rowerowe Radom ......................... www.bractworowerowe.ats.pl

Rowerowy Szczecin .......................................... www.rowerowy.szczecin.pl

Rowerowy Olsztyn ............................................... www.rowerowy.olsztyn.pl

Stowarzyszenie Rowerowy Walbrzych ....... www.rowerowywalbrzych.pl

Stowarzyszenie Zielone Mazowsze ................................... www.zm.org.pl

Warszawska Masa Krytyczna ....................................... www.masa.waw.pl

Koalicja Rowerowy Wroclaw ................................ www.rowery.eko.org.pl

Rowerowa Zielona Góra ........................................ www.rowerowa.zgora.pl

32

O nas

Zachęcamy Was do rozpowszechniania treściz naszego poradnika. Pamiętajcie jednak,

aby zawsze podać źródło informacji.

Naklad:1000 egzemplarzy

Tekst:Joanna Jaroszyńska, Paweł Wiśniewski,Mateusz Grupa, Małgorzata Stachowska–Wełniak,Marcin Piotrowski, Juliusz Wysłouch,Piotr Jagielski, Alicja Grzelak

Uwagi:Tomasz Pietruszewski, Radosław Pietruszewski

Zdjęcia:Stowarzyszenie Rowerowy Toruń, Maciej Plewicki,Internet Creative Commons, Stock.XCHNG

Projekt graficzny i skład:Patryk Kotlarz

Wersja internetowa poradnika dostępna jest na stronie: www.rowerowytorun.com.pl

stow@rowerowytorun.com.pl

Jeśli chcesz się z nami skontaktować pisz na adres mailowy:

powstało w grudniu 2006 roku. Zajmujemy się głównie promowaniem roweru jako codziennego środka komunikacji miejskiej oraz staramy się wpływać na kształt infrastruktury rowerowej w Toruniu. Wszystkie działania, które podejmujemy opisujemy na stronie:

www.rowerowytorun.com.pl

Stowarzyszenie Rowerowy Toruń

czyli jak bezpiecznie poruszać sięrowerem po mieście

PORADNIKMŁODEGO

ROWERZYSTY