Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna w Krośnie Odrzańskim ... filebadania psychologiczne ogółem...

Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna w Krośnie Odrzańskimul. Piastów 10b, tel: 68 383 02 60

[email protected] http://ppp.bip-poradniakrosnoo.pl

mailto:[email protected]

http://ppp.bip-poradniakrosnoo.pl/



Spis Treści

1. Poradnia w liczbach – Joanna Szewczyk ….............................................................................str 3

2. Program profilaktyczny: Asertywność a agresywność - Magdalena Krysińska- Droszcz ....str 6

3. Planowanie wsparcia z wykorzystaniem PRES (Profil Rozwoju Emocjonalno-

Społecznego) – Anna Tyl ….......................................................................................................str 8

4. Charakterystyka motoryki precyzyjnej ( wzrok, słuch, dłoń, narząd mowy )

- Joanna Hołówko …...........................................................................................................str 11

5. Spokojny oddech, trening uważności wg Butejki- Alicja Sztandera......................................str 18

6. Rozwojowa niepłynność mowy- co zrobić? - Marlena Gugała …..........................................str 22

7. Zabawy sensoryczne- program dla dzieci w wieku przedszkolnym – Ewa Kasowska …......str 24

8. Terenowa gra miejska dla klas VII – Joanna Jakubczak- Tomaszewicz …..........................str 25

9. Małe dziecko z autyzmem w przedszkolu. Autyzm a oddziaływania terapeutyczne

- Aleksandra Szaj – Rasiewicz ............................................................................................str 27

10. Mutyzm selektywny – Anna Kawa …....................................................................................str 31

11. Jak zachęcić dziecko do współpracy? - Maria Witczak, Anna Tyl …..................................str 34

12. Opracowanie i wdrożenie programu zajęć pt. „Zawody wokół nas”

- Magdalena Krysińska – Droszcz …..................................................................................str 36

13. Nie chciejcie, aby wasze dziecko wam się podobało - Maria Kalska …..............................str 38

14. Zmiany w ofercie programowej Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej

w Krośnie Odrzańskim ….....................................................................................................str 41





Joanna SzewczykDyrektor Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej

w Krośnie Odrzańskim

Kolejny rok dobrej współpracy z przedszkolami, szkołami i placówkami

z rejonu działania naszej Poradni daje nam możliwość podzielenia się

z nauczycielami i rodzicami informacją o tym co działo się w naszych placówkach

w roku szkolnym 2017/2018.

Oddajemy do Państwa dyspozycji trzeci numer biuletynu informacyjnego

Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej w Krośnie Odrzańskim.

Współpraca z placówkami z rejonu działania naszej Poradni przynosi wymierne

efekty, nasi główni odbiorcy, dzieci i młodzież oraz ich rodzice i nauczyciele mieli

możliwość skorzystać z szerokiej gamy programów i projektów diagnostyczno-

terapeutycznych oraz profilaktycznych i doradczych adresowanych bezpośrednio

do nich.

Prezentujemy w biuletynie wybrane zagadnienia i działania, w nadziei

na równie udaną współpracę w kolejnym roku szkolnym 2018/ 2019.

Gościmy na łamach naszego Biuletynu Dyrektor Przedszkola nr 4

w Krośnie Odrzańskim Panią Marię Kalską, która zaprezentuje sposób wdrażania

pomocy psychologiczno- pedagogicznej na terenie swojej placówki.

W załączeniu oferta dla uczniów, nauczycieli i rodziców na rok szkolny 2018/2019.

Aby przybliżyć Państwu wymiar naszej pracy, pragnę pokazać Poradnię

w zestawieniu ilościowym.





Informacja ilościowa z działalności

Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej


za rok szkolny 2016/2017 r.

Ogólna liczba przyjętych dzieci i młodzieży w poradni - 727

Ogólna liczba osób objętych pomocą i działaniami w terenie –7231

Ogólna liczba wykonanych badań diagnostycznych w poradni -1463

w tym :

badania psychologiczne ogółem – 456;

badania pedagogiczne ogółem – 453;

badania logopedyczne ogółem - 431;

diagnozy lekarskie – - 103;

badania związane z wyborem

kierunku zawodu - 20.

Formy pomocy udzielone dzieciom i młodzieży

– liczba osób objętych pomocą:

Terapia pedagogiczna – 164;

Terapia logopedyczna – 128;

Psychoterapia - 30;

Socjoterapia - 20;

Zajęcia grupowe aktywizujące do wyboru i kierunku kształcenia

zawodowego - 793;

Indywidualne porady zawodowe na podstawie badań – 20;

Indywidualne porady zawodowe bez badań - 45;

Zajęcia psychoedukacyjne prowadzone w placówkach – 3517;

Mediacje / negocjacje/ interwencje kryzysowe 16;

Badania przesiewowe logopedyczne, pedagogiczne, SRD, Prolexia –990;





Porady po badaniach przesiewowych- 990;

Porady bez badań – 185;

Inne formy pomocy grupowej - 45;

Inne formy pomocy indywidualnej - 268;

Formy pomocy udzielonej nauczycielom,

rodzicom, wychowawcom - liczba spotkań/liczba uczestników.

Warsztaty, treningi dla nauczycieli i rodziców – 103

liczba uczestników - 709;

Terapie rodzin – 30;

Udział w radach pedagogicznych – 5

liczba uczestników – 88;

Prelekcje, wykłady dla nauczycieli i rodziców – 21

liczba uczestników 208;

Udział w ewaluacjach zewnętrznych placówek - 0;

Udział w sesjach, komisjach - 22;

Inne (indywidualne spotkania z rodzicami, rozmowy z wychowawcami

dzieci 6- letnich dotyczące wad wymowy, ustalanie form współpracy

z pedagogami szkolnymi, pomoc w rozwiązywaniu konfliktów w klasie

oraz problemów wychowawczych w klasie – 438;

Grupy wsparcia i sieci współpracy dla pedagogów szkolnych i nauczycieli

–6

liczba uczestników – 129.

Ilość wizyt w terenie:

Placówki oświatowe – 777;

Inne – 33.





Magdalena Krysińska- Droszcz - psycholog / pedagog Poradnia Psychologiczno- Pedagogicznaw Krośnie Odrzańskim

Program profilaktyczny: Asertywność a agresywność

Po wielokrotnych rozmowach z uczniami, nauczycielami

oraz po przeanalizowaniu wspólnie z koleżanką pedagog naszych refleksji

dotyczących zajęć grupowych, widziałyśmy potrzebę wdrożenia w życie młodzieży

programu kształtującego umiejętność odmawiania, z czym jak sami twierdzili mają

problem. Niezwykle trudno jest im wyrazić swoją opinię oraz okazać prawdziwe

emocje w momencie kiedy rozmówca ma zupełnie odmienne zdanie, zwłaszcza

kiedy jest nią grupa.

Z tego powodu często robią coś wbrew sobie, ponieważ

w momencie namawiania przez innych nie wiedzą jak się zachować i czują presję

grupy. Uznałyśmy więc za ważne kształtowanie w młodych ludziach umiejętności

zachowania się w sposób asertywny oraz przetrenowanie sztuki mówienia „nie,”

stawianie rozsądnych granic, wyrażanie własnych myśli oraz pragnień, nie raniąc

przy tym innych. Tematyka ta jest tym bardziej istotna, gdyż jest powiązana

ze zjawiskiem agresji występującym, niestety często, zarówno w środowisku

szkolnym, rówieśniczym jak i domowym.

Coraz więcej dzieci i młodzieży przejawia zachowania, które określane są jako

agresywne lub mające znamiona agresji. Bez wątpienia to problem wciąż niezwykle

bulwersujący oraz aktualny. Za pomocą programu uczymy więc nie tylko postawy

asertywnej ale uświadamiamy, że mają prawo do własnej opinii bez względu

na zdanie kolegów i koleżanek. Uwrażliwiamy przy okazji

na kłamstwo, które jest przejawem agresji biernej, o czym młodzi ludzie często nie

wiedzą lub o czym zapominają. Pokazujemy też wąską granice, która przebiega

miedzy postawą uległą a agresywną oraz staramy się wyjaśnić





jak wszystkie sytuacje z którymi na co dzień się spotykają odwrócić dla swojego

dobra. W tym celu najpierw omawiamy wiele sytuacji i pytamy o własne

doświadczenia ale, również uściślamy definicje asertywności, ponieważ młodzież

często ją myli zamiennie z prawami i obowiązkami. Po wprowadzeniu teorii

oraz poprzez służące temu konkretne ćwiczenia uczniowie mają okazję sprawdzić

czy już dobrze rozumieją omawiane zagadnienie. Następnie uczymy rozpoznawania

sygnałów złości płynących z ciała człowieka z czym również okazuje się,

młodzież ma problem. Nie potrafią, na swoim przykładzie opowiedzieć jak ich ciało

reaguje na złość. Na koniec po kolejnych ćwiczeniach i treningu asertywności jest

czas na szukanie sposobów rozładowywania złości, z czym uczniowie z początku

mają trudność twierdząc, że nie mają sprawdzonych rozwiązań, które zresztą nie

istnieją. Po odpowiednim ukierunkowaniu i wymienieniu kilku sposobów okazuje

się, że młodzież wypisuje wiele sposobów, których jednak nigdy na sobie nie

wykorzystywała. Niezwykle ważne jest zatem nauczenie młodzieży odreagowywania

złości bez krzywdzenia innych, za pomocą swojego złotego środka.





Anna Tyl- psycholog Poradnia Psychologiczno- Pedagogicznaw Krośnie Odrzańskim

Planowanie wsparcia z wykorzystaniem PRES

(Profil Rozwoju Emocjonalno- Społecznego)

Słowo zmiana od kilkunastu miesięcy jest odmieniane przez wszystkie

przypadki, a w połączeniu z przymiotnikiem: dobra tworzy symbiotyczną

konstrukcję. Nowinki, pojawiające się w kontekście zmiany w oświacie mogą

wywoływać lęk i budzić opór. Mnogość przepisów, z których lawinowo wypływają

zadania nie zawsze ułatwiają tworzenie spójnej koncepcji wychowawczo-

dydaktycznej. Zdefiniowanie tzw. wsparcia w przepisach o pomocy psychologiczno-

pedagogicznej otwiera przestrzeń do zacieśnienia współpracy między instytucjami

pracującymi na rzecz dzieci, młodzieży i ich rodzin. Wspólne działania mają

za zadanie podniesienie efektywności pomocy dziecku i jego rodzinie w systemie,

a wynikiem tych zmian ma być poprawa jakości kształcenia uczniów oraz lepsze

przygotowanie do samodzielności w życiu dorosłym.

W celu podniesienia jakości i skuteczności wsparcia zapewnianego dzieciom

i młodzieży w systemie oświaty został opracowywany nowy model pomocy

psychologiczno-pedagogicznej, uwzględniający zasoby i możliwości zarówno

poradni psychologiczno-pedagogicznej, jak i przedszkola, szkoły lub placówki.

Proces rozpoznawania potrzeb, możliwości i potencjału rozwojowego dziecka

powinien być zgodny z założeniami modelu biopsychospołecznego,

a ocena funkcjonowania powinna być wieloaspektowa i wielospecjalistyczna.

Proponowany model wsparcia dziecka i rodziny wykorzystuje

m.in. założenia diagnozy funkcjonalnej. Jednak zanim uczeń trafi na pogłębioną

diagnozę w poradni psychologiczno- pedagogicznej niezmiernie ważne jest

przeprowadzenie wnikliwej obserwacji przez nauczyciela, dzięki której rozpoznane





zostanie funkcjonowanie dziecka, jego zasoby, dysharmonie rozwojowe, pojawiające

się trudności, ze szczególnym uwzględnieniem czynnika środowiskowego.

Dostrzeżenie niepokojących sygnałów pozwoli na efektywne zaplanowanie

i zorganizowanie wsparcia, udzielanie pomocy psychologiczno-pedagogicznej

w ramach bieżącej pracy z dzieckiem.

W codziennej praktyce pedagogicznej można wykorzystać dostępne narzędzia

bądź posiłkować się wypracowanymi przez siebie ankietami, wywiadami czy

skalami.

Jednym z dostępnych narzędzi, pozwalających na określenie kierunku bieżącej

pomocy dziecku jest PRES- Profil Rozwoju Emocjonalno- Społecznego opracowany

przez zespół odpowiedzialny za tworzenie narzędzi diagnostycznych, działający przy

ORE. Skala obserwacyjna PRES pomaga wychowawcy rzetelnie zdiagnozować

sytuację w klasie, zwłaszcza w kontekście indywidualnego funkcjonowania

wychowanków, określenia ich poziomu rozwoju społeczno- emocjonalnego. Grupą

docelową są uczniowie w wieku 9- 13 lat, jednak wnikliwa analiza i odniesienie się

do jakościowego funkcjonowania dziecka pozwala na wykorzystanie tego narzędzia

do innych przedziałów wiekowych. Zasadniczym warunkiem przydatności zdobytych

informacji jest dobra znajomość uczniów, gdyż ta skala jest narzędziem

rozbudowanym i obejmuje aż 14 obszarów, a uzyskane wyniki pozwolą

na stworzenie profilu ucznia/ dziecka, ze wskazaniem zasobów i obszarów

wymagających zaplanowania kompleksowych działań pomocowych. Wśród podskal

tworzących PRES znalazły się: odporność emocjonalna na porażki (OE), strategie

zaradcze (SZ), radzenie sobie z oceną (RzO), zakres i jakość relacji społecznych

(RS), jak działa w grupie (GR), relacje rodzinne (RR), rozumienie emocji własnych

i innych (RE), kontrola emocjonalna (KE), asertywność (A), zachowania aspołeczne

(ZA), samowiedza (SW), samoocena (SO), motywacja wewnętrzna (MW),

lokalizacja kontroli (LK). Skala PRES może być wykonywana nie tylko w kontekście

diagnozy sytuacji, ale jednocześnie stanowi ciekawe narzędzie do tzw. retestu, który





pozwala na ocenę skuteczności udzielanej pomocy. Różnica rzędu 0, 5 między

diagnozą a ewaluacją wsparcia (retest PRES po 9 miesiącach) pozwala na ocenę

wsparcia jako efektywne. Wyniki można skonfrontować z innym narzędziem TROS

(wyłącznie pracownicy poradni) oraz skalą KA (dostępną dla szkół). Dostępne

materiały postdiagnostyczne, które były upowszechniane w ramach szkoleń

prowadzonych przez pracowników Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej

w Krośnie Odrzańskim: Annę Tyl i Alicję Sztanderę mogą ułatwić pracę

na pierwszym poziomie wsparcia, czyli działania przedszkola, szkoły, placówki,

gdzie istotne jest przygotowanie rzetelnej obserwacji, będącej podstawą

ukierunkowanej pracy z dzieckiem.

Połączenie wyników z różnych źródeł, stworzenie przestrzeni

do wymiany spostrzeżeń między pracownikami poradni, szkół i przedszkoli

umożliwia opracowanie realnego planu pomocowego dla uczniów/ dzieci

i stwarza okazję do dzielenia się doświadczeniem.

Taka współpraca wpisuje się w prawne ujęcie wsparcia. Znajomość dostępnych

narzędzi ułatwia zdobycie rzetelnych informacji, a wiedza niweluje lęk przed

skomplikowanym światem prawnych rozwiązań, wchodzących systematycznie

do szkół i przedszkoli.

Bibliografia:

1. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji

i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach

i placówkach (Dz.U. 2017 poz. 1591).

2. TROS- KA. Diagnoza funkcjonalna rozwoju społeczno- emocjonalnego uczniów w wieku 9- 13 lat ,

E. Domagała- Zyśk, T. Knopik, U. Oszwa, Warszawa 2017.

3. PRES- Profil Rozwoju Emocjonalno- Społecznego. Skala obserwacyjna, E. Domagała- Zyśk,

T. Knopik, U. Oszwa, Warszawa 2017, materiały szkoleniowe ORE.





Joanna Hołówko – pedagog/neurologopedaPoradnia Psychologiczno – Pedagogiczna w Krośnie Odrzańskim

Charakterystyka motoryki precyzyjnej

(wzrok, słuch, dłoń, narząd mowy)

1. Rozwój motoryczny

Motoryka jest zdolnością organizmu do wykonywania określonych ruchów,

całokształtem ruchów ciała (Skorek E.M. 2009). Obejmuje ona zarówno reakcje

i ruchy automatyczne jak i nawyki wyuczone (Masgutowa S., Regner A. 2009).

Rozwój motoryki rozpoczyna się już w okresie prenatalnym i od momentu urodzenia

trwa nieustannie, zazwyczaj jest precyzyjny, harmonijny i dynamiczny (Kaczan T.

2006). Jego podstawowym celem jest nabywanie i doskonalenie umiejętności

ruchowych o charakterze funkcjonalnym (Domagalska M. 1998).

U zdrowego dziecka zaraz po urodzeniu zauważa się reakcje i odruchy

automatyczne. Są one genetycznie zakodowane w celu zapewnienia funkcji

obronnych i przetrwania. Jest to tak zwana motoryka pierwotna. Stanowi ona

podstawę dla rozwoju coraz bardziej złożonych procesów, czyli reakcji

i odruchów wyuczonych, zamierzonych i kontrolowanych ruchów – motoryki

kształtowanej świadomie (Masgutowa S., Regner A. 2009). Jej rozwój przebiega

równolegle z wygaszaniem odruchów pierwotnych i dojrzewaniem reaktywności

posturalnej. Każdą nową czynność ruchową dziecko nabywa

w sposób naturalny, co wynika z pojawiania się u niego stale nowych potrzeb

i szukaniem skutecznych sposobów ich zaspokajania (Domagalska M. 1998).

Z czasem ruchy stają się coraz bardziej precyzyjne, umożliwiające wykonywanie

coraz trudniejszych i bardziej złożonych czynności. Motoryka precyzyjna ma swój

początek około połowy pierwszego roku życia, a kształtuje się na podstawie





odruchów nieświadomych. Jeśli więc motoryka pierwotna jest niezakłócona to daje

możliwość właściwemu rozwijaniu się motoryki precyzyjnej. Jeśli zaś występują

nieprawidłowości to rzutuje to negatywnie na dalszy rozwój motoryczny dziecka.

Dlatego istotne jest wczesne rozpoznanie i jak najszybsze podjęcie działań

terapeutycznych w celu skorygowania zakłóceń rozwojowych.

2. Motoryka precyzyjna w poszczególnych etapach życia dziecka

2.1. Rozwój motoryczny dłoni

Noworodek ma dłoń zamkniętą. Występuje bezwarunkowy odruch chwytania.

Dłonie stopniowo lekko się otwierają. Od ósmego tygodnia kciuk wyprowadzony jest

z piąstki, zaś w trzecim miesiącu odwiedziony jest kciuk i pozostałe palce. Dziecko

wyciąga rękę do przedmiotu. W czwartym miesiącu pojawia się celowy chwyt rąk.

Następuje otwieranie się dłoni i chwytanie od strony łokciowej. Od tego momentu

rozpoczyna się rozwój świadomej motoryki precyzyjnej. Odruch chwytny dłoni

stopniowo wygasa. Około szóstego miesiąca pojawia się chwyt promieniowy

z odwiedzeniem kciuka. Chwytanie odbywa się całą dłonią i spontanicznie potrafi

przejść poza linię środkową ciała (lewą albo prawą ręką). Charakterystyczne jest

trzymanie przedmiotu w obu rękach, oglądanie i wkładanie do ust.

U dziewięciomiesięcznego dziecka wykształca się chwyt pęsetowy – niemowlę

chwyta mały przedmiot wyprostowanym palcem wskazującym

i przeciwstawnym kciukiem. Około dziesiątego – jedenastego miesiąca chwyta mały

przedmiot opuszką zgiętego palca wskazującego i przeciwstawnego kciuka.

Jest to chwyt szczypcowy. Roczne dziecko manipuluje palcami

i rękoma, rozpoczynają się zabawy manipulacyjne (Sadowska L., Banaszek G.

2001).

W wieku poniemowlęcym następuje dalszy, intensywny rozwój funkcji

motorycznych dłoni. Dziecko w wieku dwóch- trzech lat kartkuje książkę

z obrazkami, wrzuca elementy do pudełka, rysuje na papierze kropki i kreski, koło,





a także naśladuje ruchy pisania. Potrafi kręcić nakrętką butelki w obie strony,

nawlekać koraliki na sznurek, zbudować wieżę z klocków. Zaczyna posługiwać się

nożyczkami (Monachijska…).

W okresie przedszkolnym rozwój motoryczny osiąga wyższe szczeble.

Opanowane ruchy ulegają wyraźnemu udoskonaleniu. Dzieci w tym czasie

przyswajają również czynności związane z samoobsługą np.: zapinanie guzików,

wiązanie sznurowadeł, sprzątanie, nakrywanie do stołu, ubieranie się, mycie,

przybijanie, malowanie. Jednak drobne ruchy manualne są nadal niedoskonałe,

znacznemu usprawnieniu ulegają wraz z rozpoczęciem przez dzieci nauki w szkole.

Uczniowie przyswajają wówczas umiejętność posługiwania się narzędziami

technicznymi, uczą się rysować, pisać, trzymać narzędzie piszące. Po trzech latach

edukacji widoczne jest przystosowanie się do warunków szkolnych. Opanowali

świadome sterowanie i wymagające dużej precyzji ruchy pisania. W kolejnych latach

następuje doskonalenie już nabytych umiejętności, wyrabiania charakteru pisma.

Niektórzy rozwijają motorykę dłoni podejmując chociażby naukę gry

na instrumencie muzycznym, szycia, pisania na klawiaturze, itp. (Przewęda R. 1973).

2.2. Rozwój motoryki narządu mowy

Początek rozwoju motoryki narządów artykulacyjnych ma miejsce w okresie

prenatalnym. Dziecko przychodzi na świat z odruchami ustno- twarzowymi, które

mają ogromne znaczenie w późniejszym rozwoju artykulacyjnym. Należą do nich

m.in.: odruch Babkina, ssania, szukania, kąsania, żucia, ryjkowy (Masgutowa S.,

Regner A. 2009).

Od urodzenia do pierwszego roku życia trwa okres melodii. Krzycząc

i płacząc dziecko używa (i ćwiczy) narządy głosowo- artykulacyjne. Około drugiego

miesiąca rozpoczyna wypowiadać pojedyncze dźwięki. Jest to odruch

bezwarunkowy, nad którym nie potrafi panować. Te wokalizacje nazywane są

gruchaniem lub głużeniem. Przełomowym momentem w rozwoju mowy jest





pojawienie się około szóstego miesiąca życia gaworzenia. Polega ono

na wielokrotnym powtarzaniu przez dziecko i naśladowaniu dźwięków mowy

i jest odruchem warunkowym. Pod koniec pierwszego roku życia dziecko usiłuje

naśladować słowa wypowiadane przez najbliższe osoby z otoczenia (echolalie).

W tym czasie pojawiają się głoski dwuwargowe (p, b, m, pi, bi, mi).

Drugi rok życia do okres wyrazu. Jest to okres wypowiedzi jednosłownych. Około

osiemnastego miesiąca przeciętne dziecko w niezwykle szybki sposób zaczyna

powiększać swój słownik (Mueller-Malesińska M., Kurkowski Z., Szuchnik J.,

Kosmala J.). W tym czasie opanowuje umiejętność unoszenia

i dotykania podniebienia twardego środkową częścią języka. Jest to ruch

do artykulacji głosek ciszących (ś, ź, ć, dź) oraz ń, j (Rządka M.).

W trzecim roku życia jest okres zdania. Cechuje go pojawienie się zdań dwu-,

trzywyrazowych. Wymowa doskonali się (Mueller-Malesińska M., Kurkowski Z.,

Szuchnik J., Kosmala J.). Dziecko opanowuje podnoszenie tylnej części języka

do podniebienia miękkiego – wymawia głoski tylnojęzykowe (k, g, ch) i ich

zmiękczenia. W tym czasie również opanowuje ruch łączenia wargi dolnej z górnymi

siekaczami, co umożliwia wymawianie głosek f, w, fi, wi. Około trzeciego roku życia

następuje opanowanie ruchów przybliżenia i zwierania przedniej części języka

z dolnymi zębami oraz wytwarzanie szczeliny lub przytarcia. Wykształcają się głoski

s, z, c, dz (Rządka M. ).

Przez kolejne trzy lata trwa okres swoistej mowy dziecięcej. W tym czasie

doskonalą się sprawności językowe. Ma miejsce unoszenie apeksu do górnego wałka

dziąsłowego – dziecko wymawia głoskę l. Do szóstego roku życia opanowuje ruchy

wibracyjne końca języka, umożliwiające artykulację głoski r,

a także nabywa umiejętność przybliżania i zwierania korony języka z górnymi

dziąsłami z jednoczesnym wytwarzaniem szczeliny lub przytarcia. Pojawiają się

głoski sz, ż, cz, dż (Rządka M. ). U sześciolatków mowa powinna być opanowana

pod względem dźwiękowym, jednak wiele dzieci w tym wieku ma problemy





z artykulacją głosek szeregu szumiącego oraz r, a także grup spółgłoskowych głównie

w śródgłosie wyrazu ( Demel G. 1979).

2.3. Rozwój wzroku

Noworodek reaguje płaczem na ostre działanie światła. W pierwszym miesiącu

życia następuje odruchowe zamykanie lub zaciskanie powiek pod wpływem silnego

światła skierowanego na twarz. Dziecko posługuje się raz jednym, raz drugim okiem.

Rozróżnia kontury, proste pionowe, poziome wzory, duże rozmiary (najlepiej czarno-

białe).

Między 1 a 3 miesiącem fascynuje się różnymi źródłami światła, kieruje oczy

w kierunku dźwięku i reaguje przez zatrzymanie spojrzenia lub ruchów. Dłużej

wpatruje się w twarz najbliższych osób. Pojawiają się zbieżne ruchy gałek ocznych

oraz częściowe swobodne zwracanie oczu do 30°.

W dwóch kolejnych miesiącach niemowlę skupia wzrok (fiksuje) na przedmiotach

z odległości ok. 1 m. Bada i ogląda własne ręce, a także trzymaną w nich zabawkę.

Przenosi spojrzenie z ręki na obiekt.

Od 5 do 7 miesiąca dziecko patrzy na zabawki pokazywane na całym obszarze

widzenia. Doskonali się fiksacja oraz rozwija pamięć wzrokowa. Następuje

koordynacja oko- ręka, a także koordynacja większości odruchów obuocznych.

Dziecko wyrzuca zabawki i patrzy, gdzie upadły.

Między 7 a 12 miesiącem już płynnie śledzi wzrokiem, przechyla głowę, żeby

spojrzeć w wybranym kierunku. Interesuje się wybranymi przedmiotami

lub detalami w przedmiotach, dotyka je palcem wskazującym.

W kolejnym półroczu życia dziecko interesuje się książeczkami

i kolorowymi obrazkami. Identyfikuje podobieństwa i różnice. Szereguje klocki.

Od 1,5 do 3 roku śledzi wzrokiem w pełnym zakresie ruchu. Rozróżnia

i identyfikuje znajome przedmioty, lubi układanki i obrazki. Doskonali się

koordynacja wzrokowo-ruchowa i manipulacja.





Dziecko w wieku przedszkolnym wyraźnie widzi i nazywa szczegóły

na obrazkach. Sortuje przedmioty, grupuje, dzieli na kategorie według wielkości,

barwy, długości. Rozpoznaje przedmioty na obrazkach, widziane pod różnym kątem

z bliska i z daleka. Opowiada, co dzieje się na obrazku. Rozwija się w tym czasie

wzrokowa orientacja przestrzenna.

W wieku wczesnoszkolnym dziecko rozpoznaje i identyfikuje znaki abstrakcyjne.

Rozróżnia, rozpoznaje, kojarzy, interpretuje wyrazy. Czyta i pisze (Malska M.).

2.4. Rozwój słuchu

Reakcje na bodźce słuchowe obserwuje się u dziecka już w okresie prenatalnym.

Można do nich zaliczyć chociażby odruch powiekowy, czy zmiany w rytmie serca.

Noworodek reaguje na silny dźwięk odruchem Moro, przerwaniem płaczu

i ssania, odwracaniem głowy i oczu w kierunku źródła dźwięku, budzeniem się

z płytkiego snu, ogólnym pobudzeniem.

Dźwięki wywołują zainteresowanie u kilkutygodniowego dziecka. Jednak reakcja

orientacyjna na bodźce akustyczne przebiega stopniowo. Pod koniec trzeciego

miesiąca obserwuje się większą sprawność ruchów głowy,

co umożliwia dziecku doskonalenie lokalizacji bodźców słuchowych.

Od czwartego miesiąca życia obserwuje się reakcję na ton krzyczący – płaczem,

a na ton przyjemny, spokojny – uśmiechem. W kolejnych miesiącach niemowlę

poznaje właściwości akustyczne otoczenia, rozwijając w ten sposób umiejętność

rozróżniania wrażeń słuchowych oraz ich dostrzegania na tle innych doznań

zmysłowych. Postrzegane bodźce dźwiękowe, kojarzone z przedmiotami, obrazkami,

itp. są przez dziecko coraz lepiej zapamiętywane (Mueller-Malesińska M.,

Kurkowski Z., Szuchnik J., Kosmala J.). Niemowlę samodzielnie manipuluje

przedmiotami w celu wydobycia nowych dźwięków. Do końca dziewiątego miesiąca

życia dziecko uczy się rozumieć emocjonalne zabarwienie wypowiedzi rodziców.

Rozpoczyna się intensywne ćwiczenie pamięci słuchowej, dotyczącej dźwięków





płynących z otoczenia oraz mowy.

Tu są prapoczątki rozwoju słuchu fonemowego. Około 10 – 11 miesiąca dziecko

słucha i rozpoznaje wyrażenia dźwiękonaśladowcze i pierwsze wyrazy. Porusza się

w rytm muzyki. Roczne dziecko rozumie, poparte gestem, polecenia słowne

(Cieszyńska J., Korendo M. ).

Pod koniec pierwszego roku życia dziecko doskonali umiejętność różnicowania

dźwięków mowy oraz pamięci słuchowej. W drugim roku następuje pełniejsza

stymulacja funkcji słuchowych w zakresie dźwięków mowy. Rozwija się słuch

fonematyczny, umożliwiający różnicowanie podobnych słów. Wykształca się również

kontrola słuchowa własnych wypowiedzi. Doskonali się sprawność słuchowa.

W wieku przedszkolnym dzieci potrafią różnicować głoski, choć popełniają

jeszcze błędy. Nadal rozwija się słuch fonematyczny, a u progu nauki szkolnej

powinien być całkowicie ukształtowany. Ważnym krokiem jest zdolność analizy

i syntezy głoskowej, co stanowi podstawę do nauki czytania i pisania (Mueller-

Malesińska M., Kurkowski Z., Szuchnik J., Kosmala J.).

Bibliografia:

1. Cieszyńska J., Korendo M., 2008. Wczesna interwencja terapeutyczna. Stymulacja rozwoju dziecka odnoworodka do 6 roku życia. Kraków: Wydawnictwo Edukacyjne.

2. Demelowa G., 1979. Elementy logopedii. Warszawa: WSiP.3. Domagalska M., 1998. Rozwojowe podstawy postępowania usprawniającego. W: Podstawy usprawniania

neurorozwojowego według Berty i Korela Bobathów, red. Matyja M., Domagalska M. Katowice: ŚląskaAkademia Medyczna.

4. Kaczan T., 2006. Rola neurorozwojowej metody Castillo Moralesa w postępowaniu terapeutycznym iwczesnej stymulacji u dzieci z grupy wysokiego ryzyka. W: Alternatywne i wspomagające metodykomunikacji, red. Błaszczyński J. Kraków: Wydawnictwo Impuls.

5. Malska M. Rozwój widzenia u dzieci. http://www.medi.com.pl/artykuly6. Masgutowa S., Regner A., 2009. Rozwój mowy dziecka w świetle integracji sensomotorycznej. Wrocław:

Wydawnictwo Continuo.7. Monachijska Funkcjonalna Diagnostyka Rozwojowa dla 2 i 3 roku życia.8. Mueller-Malesińska M., Kurkowski Z., Szuchnik J., Kosmala J. Rozwój słuchu i mowy - fizjologia i patologia.

http://edu.ifps.org.pl9. Przewęda R., 1973. Rozwój somatyczny i motoryczny. Warszawa: PZWL.10. Rządzka M. Kolejność pojawiania się głosek w rozwoju mowy dziecka. Materiały szkoleniowe.11. Skorek E.M., 2009. Z logopedią na ty. Podręczny słownik logopedyczny. Kraków: Wydawnictwo Impuls.12. Sadowska L., Banaszek G. (red.), 2001. Neurokinezjologiczna diagnostyka niemowląt z zaburzeniami rozwoju

psychomotorycznego. Wrocław: Akademia Wychowania Fizycznego.


http://edu.ifps.org.pl/




Alicja Sztandera - logopedaPoradnia Psychologiczno- Pedagogicznaw Krośnie Odrzańskim

Spokojny oddech, trening uważności wg Butejki

Przypadkowo przeczytana notatka w mediach społecznościowych na temat

oddychania wg profesora Butejki zachęciła mnie do zainteresowania się metodą.

Podczas zajęć logopedycznych kładę duży nacisk na oddech, jak mnie uczono,

głębokie wdechy przeponowe najlepiej torem nosowym i wydechy ustami.

Udział w szkoleniu we Wrocławiu na temat metody Butejki postawił moje

podejście do ćwiczeń oddechowych i poglądy na metody oddychania „na głowie”.

Wszyscy mówią: Weź głęboki wdech, dotlenisz organizm, zrelaksujesz się.

Ziewnij sobie, złap więcej tlenu, dotleń serce i mózg.

Instruktorka metody Butejki mówi: Zredukuj oddech, oddychaj mniej, płycej.

Oddychaj wyłącznie nosem. Nie bierz głębokich oddechów, nie ziewaj. Oddychaj

przeponą minimalną ilością powietrza.

Pierwsza myśl, to opór. Przecież zabraknie mi powietrza, przecież całe życie uczono

mnie inaczej.

Warsztaty pokazały mi, jak słuszna jest zmiana podejścia do sposobu

oddychania.

Kilka słów o autorze metody. Profesor Konstantyn Butejko to rosyjski lekarz,

sam cierpiący w młodości na nadciśnienie. Pracując na oddziale szpitalnym

obserwował swoich pacjentów, zauważył iż stan pacjentów ciężko oddychających

ustami oznaczał pogorszenie ich stanu zdrowia. Doktor Butejko postawił sobie

pytanie: czy to choroba wywoływała ciężki oddech jego pacjentów, czy też było

odwrotnie i to ciężki oddech wywoływał ich chorobę? Butejko eksperymentował

na sobie, oddychał oszczędniej, uspokoił oddech. W krótkim czasie jego dolegliwości

wynikające z nadciśnienia ustąpiły. Rozpoczął więc badania kliniczne i pracę





z pacjentami. W latach dziewięćdziesiątych jego metoda dotarła na Zachód, obecnie

jest wykorzystywana w wielu krajach.

Oddychanie jako istotny czynnik naszego życia musi spełniać pewne kryteria.

Nadmierna wentylacja, utrzymująca się przez dłuższy czas, prowadzi do utraty zbyt

dużej ilości dwutlenku węgla z płuc, tkanek i komórek, co powoduje uwolnienie

mniejszej ilości tlenu z krwi do tychże komórek, tkanek, organów.

Im mocniej oddychamy tym odczuwamy większy „głód tlenowy”.

Mnie, jako logopedę, interesuje techniczna strona oddychania. Nawykowe

czy chorobowe oddychanie ustami powoduje zmiany w obrębie układu

stomatognatycznego ( zaburzenia zgryzu). To z kolei wpływa na jakość wymowy,

na przykład powstanie a r t y k u l a c j i m i ę d z y z ę b o w e j.

Natychmiast zmieniłam swoje podejście do ćwiczeń oddechowych w trakcie

prowadzonych terapii, widzę już pierwsze efekty. Moi klienci oddychają nosem,

mimo kataru, przerośniętego trzeciego migdałka, alergii. Są bardziej uważni.

Wykonują więcej intensywnych ćwiczeń, a są mniej zmęczeni po godzinnej sesji

terapeutycznej.

Co równie ważne, łatwiej i szybciej osiągają efekty w korekcji głosek.

Postęp widzą również rodzice dzieci, choć obserwują nasze poczynania z pewnym

niedowierzaniem. Nie dziwię się, przewracam im podejście do sposobu oddychania

„do góry nogami”, tak jak zrobiła mi to instruktorka metody Butejki Pani Anna

Ryczek.

Do dyspozycji rodziców, nauczycieli oddana została bardzo ciekawa pozycja

książkowa: Kto ma nosa do zdrowia? autorstwa Patricka McKeown w tłumaczeniu

Anny Ryczek. To świetny poradnik jak oddychać, mieć proste zęby i prawidłowo

rozwiniętą twarz, czyli połączenie metody Butejki i ortotropii. Dwie pierwsze części

książki to forma komiksu dla nastolatków i dzieci przybliżająca problem oddychania

i sposoby ćwiczenia. Część trzecia to poradnik dla rodziców. Z pełną

odpowiedzialnością polecam tą pozycję, szczególnie rodzicom dzieci oddychających





ustami.

Bezpłatny fragment książki można pobrać na stronie:

http://kto_ma_nosa_do_zdrowia.buteykoclinic.pl/

Książkę można zakupić na stronie: http://www.buteykoclinic.pl/produkty/Kto-ma-nosa-do-

zdrowia---jak-zadbac-o-proste-zeby,14.html

We wrześnie 2018 planuję warsztaty Spokojny oddech, trening uważności

wg metody Butejki. Zajęcia odbędą się w Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej

w Krośnie Odrzańskim.

Warsztaty obejmują teoretyczną podstawę metody Butejki oraz część

praktyczną, związaną z ćwiczeniami oddechowymi i treningiem uważności.

Będą to dwa etapy warsztatów. Część pierwsza przeznaczona dla rodziców,

aby zdobyli ogólną wiedzę na temat podejścia do sposobu oddychania i mieli

możliwość popraktykować na sobie. Część druga przewidziana jest dla dzieci, które

oddychają, z różnych powodów, ustami lub mają problem z uważnością.


http://www.buteykoclinic.pl/produkty/Kto-ma-nosa-do-zdrowia---jak-zadbac-o-proste-zeby,14.html

http://www.buteykoclinic.pl/produkty/Kto-ma-nosa-do-zdrowia---jak-zadbac-o-proste-zeby,14.html




Zachęcam do śledzenia artykułów w mediach społecznościowych:

https://www.facebook.com/groups/1504182273245461/ oraz udziału w warsztatach.

W artykule nie poruszyłam problematyki korzystnego wpływu, jaki sposób

oddychania metodą Butejki wywiera na osoby chorujące na astmę, choroby

krążeniowe, depresję, wszelkiego rodzaju fobie (uczucie paniki), stres. Skupiłam się

jedynie na przybliżeniu metody i wskazaniu na jej wpływ na korekcję artykulacji.

Zainteresowanych pogłębieniem wiedzy odsyłam do fragmentu webinaru

z Panią Anną Ryczek: https://www.youtube.com/watch?v=CtkkNqqrkZo


https://www.youtube.com/watch?v=CtkkNqqrkZo

https://www.facebook.com/groups/1504182273245461/




Marlena Gugała – pedagog/ logopedaPoradnia Psychologiczno- Pedagogicznaw Krośnie Odrzańskim

Rozwojowa niepłynność mowy - co zrobić?

W okresie kształtowania się mowy dziecka i jej intensywnego rozwoju

(do 5 r.ż.), można zaobserwować u dzieci pewne specyficzne trudności związane

z opanowaniem systemu językowego tzw. rozwojową niepłynność mowy (zaburzenie

swobodnego przechodzenia od jednego elementu wypowiedzi do drugiego oraz

zakłócenie jej tempa i rytmu), którą charakteryzuje:

-powtarzanie:

głosek np. a-a-a; y-y-y ;

sylab np. da-da-daj mi lalę; ma-ma-ma-mo;

wyrazów np. daj daj mi lalę ;

-przeciąganie głosek np. mmmam lalę

-pauzy – wyraźne przerwy miedzy wyrazami;

-blokowanie wyrazów np. d…daj mi lalę;

-wtrącenia np. eee daj mi no lalę

Niepłynność ta zmniejsza się wraz z wiekiem dziecka, pod wpływem doskonalenia

systemu językowego, pod warunkiem, że nie zostanie utrwalona m.in.:

-prosząc żeby dziecko mówiło wolniej;

-wzięło głęboki wdech i powtórzyło swoją wypowiedź jeszcze raz;

-bądź po prostu kończąc wypowiedź za dziecko.

Taka sytuacja wpływa niekorzystnie na funkcjonowanie dziecka. Dziecko w wieku

przedszkolnym jest nieświadome występującej w jego wypowiedzi niepłynności,

dlatego ważne jest abyśmy nie zaszkodzili swojemu dziecku. Niewłaściwa reakcja

otoczenia może utrwalić niepłynność w mówieniu.





Wskazówki dla rodziców (propozycje)

• Zachować spokój w momencie pojawiającej się niepłynności w wypowiedzi

dziecka;

• Ograniczać nadmiar bodźców (programy telewizyjne, programy komputerowe

– szczególnie wywołujące napięcie, strach);

• Przestrzegać stałego rytmu dnia (pory posiłków, odpoczynku);

• Dostrzegać mocne strony dziecka, stosować pochwały;

• Organizować wspólne zabawy w domu, na świeżym powietrzu;

• Zachęcać do zabaw oddechowych – dmuchanie na piórka, wiatraczki, waciki,

bibułki;

• Śpiewać z dzieckiem znane piosenki, mówić wierszyki, rymowanki;

• Dbać o dobry klimat we własnym domu, by dziecko czuło się w nim

bezpiecznie;

• Nie zwracać uwagi dziecka na niepłynności w mówieniu np. kiedy dziecko

mówi – nie należy prosić, by prawidłowo powtórzyło, by wzięło głęboki

wdech i powiedziało jeszcze raz;

• Słuchać tego, o czym dziecko chce opowiedzieć, a nie jak mówi, nie kończyć

wypowiedzi za dziecko;

• Zasięgnąć porady psychologa i logopedy, aby upewnić się,

czy postępujemy właściwie.

Bibliografia:

1.Tarkowski Z.: Jąkanie wczesnodziecięce. WSiP, Warszawa 1997.

2.Kurkowski Z.M.: Próba Sylabowa do Oceny Niepłynności Mówienia. IFPS, Warszawa 2003.





Ewa Kasowska – pedagog/ logopedaPoradnia Psychologiczno- Pedagogicznaw Krośnie Odrzańskim

Zabawy sensoryczne- program dla dzieci w wieku przedszkolnym

Autorski program Zabawy sensoryczne powstał z myślą o dzieciach

w wieku od 3 r.ż. do 6 r.ż. Głównym założeniem jest wspieranie rozwoju wrażliwości

zmysłów wzroku, smaku, słuchu, węchu, dotyku, równowagi, czucia głębokiego oraz

umiejętność świadomego korzystania z nich. Dodatkowymi intencjami

podejmowanych działań jest rozwijanie predyspozycji z zakresu nawiązywania

poprawnych relacji w grupie rówieśniczej, uczenie się współpracy w grupie, a także

poprawa samooceny i wiary we własne możliwości. Zajęcia odbywają się w formie

zabawy, w miłej i przyjaznej atmosferze. Wykorzystywane są różnorodne, atrakcyjne

dla dzieci pomoce, które nie tylko stymulują zmysły ale i pobudzają wyobraźnię.

Program to cykl 4 spotkań, które odbywają się od października do maja. Czas trwania

pojedynczych zajęć wynosi od 30 do 45 minut, w zależności od grupy wiekowej

dzieci oraz ich możliwości psychofizycznych.

W maju 2018r. pilotażowymi zajęciami objęte zostały dzieci z grupy

„Pszczółki” z oddziału przedszkolnego w Zespole Szkół w Krośnie Odrzańskim.

Przedszkolaki wykazywały dużą aktywność i zainteresowanie uczestnictwem

w zadaniach zarówno indywidualnych jak i grupowych. Z ogromną chęcią brały

udział nawet w tych zadaniach, które wymagały od nich więcej starań. Bardzo dobrze

współpracowały z prowadzącą i ze sobą nawzajem.

Dzięki pozytywnemu nastawieniu i dobrej motywacji praca przebiegała bardzo

dynamicznie w radosnej, życzliwej atmosferze. Wszystkie „Pszczółki” wyraziły się

pozytywnie na temat przeprowadzonych warsztatów.

Kolejne spotkania dla dzieci z przedszkoli na terenie Powiatu Krośnieńskiego

organizowane będą zgodnie ze zgłoszeniami od października 2018r.





Joanna Jakubczak Tomaszewicz – pedagog/ doradca zawodowyPoradnia Psychologiczno- Pedagogicznaw Krośnie Odrzańskim

Terenowa gra miejska dla klas VII

W bieżącym roku szkolnym przeprowadziłam zajęcia grupowe związane

z wyborem kierunku kształcenia zawodu oraz planowaniem kształcenia i kariery

zawodowej w szkołach podstawowych, w gimnazjach oraz w szkole

ponagimnazjalnej. Tematyka zajęć była następująca: „Poznaję siebie”, „Zawody

i rynek pracy”, „Autoprezentacja - komunikowanie niewerbalne”; „Rekrutacja

i selekcja”, „Planowanie kariery zawodowej”, „Twój zawód – Twoja przyszłość”,

„Zawody wokół nas”, „Szkolnictwo ponadgimnazjalne”, „Moje zainteresowania”.

Ponadto w czterech szkołach podstawowych w klasach VII rozpoczęłam realizację

pakietu „Kariera na Maksa ”, który będzie zakończony w przyszłym roku szkolnym.

To nowoczesne narzędzie składa się z serialu edukacyjnego, pozwalającego

młodzieży uczyć się, jak zaplanować swoją karierę, dowiadują się, jak rozwój

osobisty jest istotny dla przyszłych sukcesów.

Szkoły chętnie współpracują z nami w zakresie doradztwa zawodowego,

dlatego w/w programy są realizowane w placówkach od wielu lat, jednak przyszedł

czas na coś nowego… . Po spotkaniu w ramach partnerstwa lokalnego Forum

Poradnictwa Zawodowego Województwa Lubuskiego, którego członkami jesteśmy

od 2008r., postanowiłam zrealizować terenową grę miejską pt.:”Postaw

na przyszłość”. Moje koleżanki z Centrum Informacji i Planowania Kariery

Zawodowej w Gorzowie Wielkopolskim przeprowadziły taką zabawę dla uczniów

ze szkół ponadgimnazjalnych. Nasze przedsięwzięcie kierowane jest do uczniów

klasy VII. Na kwietniowym spotkaniu Sieci Współpracy przedstawiłam założenia gry

pedagogom i doradcom zawodowym. Pomysł został pozytywnie przyjęty, wszystkie

panie zaangażowały się w realizację projektu. Czeka nas jeszcze dużo pracy, ale siła





w grupie. Gra będzie polegała na rozwiązywaniu zadań w różnych miejscach pracy,

na terenie Krosna Odrzańskiego. Uczniowie będą walczyli o atrakcyjne nagrody

dla siebie oraz swoich koleżanek i kolegów. Aktualnie trwają rozmowy ze szkołami

(które już zadeklarowały swój udział w zabawie) oraz z lokalnym pracodawcami

oraz potencjalnymi sponsorami. Wierzę, że wszyscy będą się dobrze bawili,

a efekty zaprezentujemy w następnym biuletynie naszej Poradni.





Aleksandra Szaj- Rasiewicz – psycholog Poradnia Psychologiczno- Pedagogicznaw Krośnie Odrzańskim

„Małe dziecko z autyzmem w przedszkolu.

Autyzm a oddziaływania terapeutyczne.”

To, co utrudnia oddziaływania terapeutyczne i powoduje, że dzieci

z autyzmem wolniej się uczą, to przede wszystkim:

• nieumiejętność naśladownictwa,

• nieutrzymywanie wspólnego pola uwagi,

• silna dekoncentracja (zaburzenia uwagi).

To przeszkadza zwłaszcza na początku procesu terapii.

Dzieci z ustaloną dominacją stronną (dzieci praworęczne, u których wodzi oko

prawe i dzieci leworęczne, u których wodzi oko lewe) szybciej uczą się języka

podczas zajęć logopedycznych.

Zaburzone funkcje słuchowe, warunkują nieprawidłowy odbiór bodźców

słuchowych:

• informacje odbierane z otoczenia są fragmentaryczne, niepełne,

• powodują zaburzenia koncentracji i uwagi, powielanie schematów, stereotypie,

• utrudniają odczuwanie empatii, problemy z samooceną, ograniczają interakcje

społeczne,

• utrudniają naukę mowy i rozumienie znaczeń.

Zaburzenia funkcji wzrokowych:

• trudności z koncentrowaniem wzroku na twarzy drugiej osoby,

• zadania pokazujemy kilkakrotnie, palcem skupiając wzrok dziecka,





• ćwiczenia wzrokowe mają zawsze ten sam kierunek od lewej do prawej,

• nadmiar bodźców wzrokowych tak jak słuchowych czy dotykowych jest

niewskazany,

• należy, chcąc od dziecka uzyskać odpowiedź, wykonanie zadania, być

w bezpośrednim z nim kontakcie.

Inne, częste cechy i problemy osób z autyzmem:

• niezakończony proces dominacji stronnej,

• brak zabawy imitującej działania obserwowane w otoczeniu,

• brak lub opóźniony rozwój mowy,

• przewaga przetwarzania prawopółkulowego (obrazy, muzyka)

nad lewopółkulowym (język, linearny porządek, reguły społeczne),

• nierespektowanie reguł społecznych,

• niska sprawność manualna,

• niechęć do podejmowania działań wymagających ruchów naprzemiennych

i sekwencyjnych (jazda na rowerku, ubieranie się, mycie, korzystanie

z toalety).

Ogólne zasady pracy z dzieckiem z autyzmem:

• każdej prowadzonej terapii i ukierunkowanej aktywności towarzyszy słowo

• konieczne jest prowadzenie stymulacji rozwoju wszystkich funkcji

poznawczych (ponieważ autyzm powoduje apraksję, funkcjonalne zaburzenia

percepcji słuchowej, wzrokowej, czucia, propriocepcji),

• konieczne jest przekazywanie niewerbalnych komunikatów o sympatii

poprzez wychylenie ciała, dotyk dłoni, przedramienia i ramion oraz

niespieszność ruchów (to komunikuje chęć kontaktu z dzieckiem),

• ważniejsze jest siedzenie bok w bok, a nie naprzeciwko,





• podczas uczenia się ćwiczeń funkcji poznawczych nauczyciel, terapeuta siedzi

zawsze po prawej stronie dziecka (polecenia kierowane są

do prawego ucha) - chodzi o cel nadrzędny, czyli uczenie języka (mowy),

• terapeuta/nauczyciel nazywa przedmioty i czynności, zadaje pytania,

odpowiada na nie, naśladując sposób uczenia się małych dzieci języka obcego,

• wszystkie zadania dziecko wykonuje swoją dominującą ręką,

• jeśli dziecko samodzielnie nie podejmuje aktywności, terapeuta pomaga,

prowadząc jego rękę,

• tzw. sale doświadczania świata tylko utrwalają stereotypie u dzieci

z autyzmem. Powodują one tylko chaos obrazów i doświadczeń, aby uczyć

realnej przestrzeni wokół dziecka potrzebne byłyby raczej sale odtwarzające

świat,

• w przypadku ASD (zaburzenia ze spektrum autyzmu) należy nadawać

znaczenia (pokazywać, nazywać, objaśniać).

WARTO PAMIĘTAĆ, ŻE:

• uzyskamy lepszy kontakt z dzieckiem, lepszą więź, a nawet humor, jeśli

będziemy mówić spokojnie, śpiewnie, odczekamy chwilę (nawet

5 sekund) lub powtórzymy zdanie, pytanie, polecenie

(bez zniecierpliwienia),

• Zachowania/problemy dziecka z autyzmem nie wynikają ze złego wychowania

czy z powodu bycia niegrzecznym lecz z zupełnie innego przetwarzania

bodźców i problemów w komunikacji,

• nazywanie własnych uczuć i uczuć dziecka z autyzmem dopiero uczy go

współodczuwania z drugim człowiekiem,

• osoby z autyzmem często w społecznościach, dużych zbiorowościach czują się

tak, jak emigranci nie znający języka kraju, do którego przybyli.





Bibliografia:

1. Cieszyńska J. (2011r.) „Wczesna diagnoza i terapia zaburzeń autystycznych. Metoda

krakowska”, Wyd. Omega Stage Systems – Jędrzej Cieszyński, Kraków.

2. Suchowierska M., Ostaszewski P., Bąbel P. (2012) „Terapia behawioralna dzieci z autyzmem”

Wyd. GWP, Sopot.





Anna Kawa – psycholog Poradnia Psychologiczno- Pedagogicznaw Krośnie Odrzańskim

Mutyzm selektywny

W ostatnich latach da się zauważyć wzrastającą liczbę dzieci, u których pojawiają się

trudności związane z wycofaniem, nieśmiałością, a ostatecznie ze stwierdzonym

przez lekarzy specjalistów – mutyzmem wybiórczym. Z uwagi na wyczerpanie

wszystkich znanych mi metod i całego swojego warsztatu pracy, a także braki

w postępach w terapii z dzieci z ww. problemem, postanowiłam pogłębić swoją

wiedzę i umiejętności na specjalistycznych kursach. Po ich ukończeniu wdrożyłam

program terapii z dziećmi mutystycznymi oparty na materiałach

z kursów oraz dostępnej literaturze.

W swojej pracy z dziećmi z mutyzmem wybiórczym opierałam się przede

wszystkim na metodach indywidualizacji i stopniowania trudności, możliwej dzięki

precyzyjnej diagnozie etapu rozwoju mowy dziecka.

Spotkania odbywają się przy wsparciu rodziców (zwłaszcza na początkowym

etapie spotkań), po uprzednim zaadaptowaniu się do warunków – nowego

pomieszczenia.

Głównymi celami są:

• nawiązanie więzi terapeutycznej,

• uzyskanie u dzieci wystarczającego poczucia bezpieczeństwa, aby były

w stanie pozostawać samodzielnie w gabinecie,

• pobudzenie poprzez różnego typu techniki do wywołania dźwięku u dziecka,

• budowanie prostych słów na bazie danego dźwięku,

• rozbudowywanie wypowiedzi dzieci, aż do swobodnej komunikacji,





• wprowadzanie kolejno nowych osób do wspólnej komunikacji.

Jednocześnie praca zakłada ścisłą współpracę z rodzicami dziecka celem

zdiagnozowania i zmiany utrwalających nieprawidłowe zachowania relacji

rodzinnych.

Oddziaływania zakładają również współpracę ze środowiskiem szkolnym,

a zatem: szkoleniowe rady pedagogiczne opisujące problematykę dzieci dotkniętych

mutyzmem selektywnym, jak i indywidualne konsultacje z nauczycielami –

wychowawcami lub nauczycielami poszczególnych przedmiotów, którzy mają

gotowość podjąć oddziaływania wspierające rozwój komunikacji i mowy u dzieci.

Wszystkie metody i środki dostosowywane są do możliwości rozwojowych

i poziomu umiejętności poszczególnych uczniów oraz na bieżąco są modyfikowane.

Ewaluacja programu dokonywana jest systematycznie na podstawie obserwacji

dziecka i jego aktywności w trakcie prowadzenia terapii oraz oceny efektów

prowadzonych oddziaływań. Na zakończenie terapii dokonywana jest rediagnoza

postępów rozwoju mowy i komunikacji. Nie zawsze udaje się osiągnąć ostateczny

poziom, jednak da się zaobserwować stopniowe zwiększanie kompetencji w zakresie

mowy u poszczególnych dzieci.

Praca z dzieckiem ze stwierdzonym mutyzmem wybiórczym wymaga

od terapeuty i od rodziców dziecka ogromnej determinacji, cierpliwości

i systematyczności. Zwłaszcza w przypadku starszych dzieci pewne mechanizmy

zachowania są tak silnie utrwalone, iż nie jest możliwe aby dziecko w przeciągu

okresu szkolnego zaczęło się swobodnie komunikować, a niejednokrotnie jest

to głównym, oczekiwanym przez rodziców i nauczycieli dziecka celem terapii.

W związku z powyższym praca, która nie przynosi natychmiastowych efektów

uczy niezwykłej cierpliwości i samodyscypliny oraz nie ulegania porażkom. Zatem

krocząc z osobami mutystycznymi - jednocześnie pomaga się im samym, ale i czerpie





niewymierne korzyści dla swojego rozwoju osobowego i zawodowego.

Jest to pasjonujące przedsięwzięcie choćby z tego względu, że każde dziecko

mutystyczne cechuje ten sam sposób funkcjonowania, a jednocześnie, każde z nich

jest zupełnie inną osobą. Za każdym razem należy poszukiwać nowych sposobów

docierania do tych klientów, i za każdym razem pobudza to kreatywność, poszerza

horyzonty i sprawia, że jest się bardziej wnikliwym, cierpliwym i empatycznym.





Maria Witczak – pedagog/ logopedaAnna Tyl – psycholog Poradnia Psychologiczno- Pedagogicznaw Krośnie Odrzańskim

Jak zachęcić dziecko do współpracy?

Dorośli zastanawiają się, w jaki sposób zachęcić dziecko do współpracy

i w tym celu wykorzystują znane im metody. Jednak codzienność wychowawcza

nie jest tak łatwa, a niektóre ze sposobów stają się zupełnie nieprzydatne.

Powtarzanie, proszenie, upominanie, czasami grożenie, przekupstwo, sarkazm

czy ironia powodują, że dziecko reaguje w sposób nieadekwatny do z góry

zaprogramowanej wizji rodzica. Klucz do zmiany nastawienia naszej pociechy leży

w formułowaniu jasnych, precyzyjnych oczekiwań, gdyż waśnie niezgodność potrzeb

i zawoalowanie komunikatów staje się źródłem rodzicielskie frustracji.

Potrzeba zewnętrznej czystości, porządku, uprzejmości i dostosowywania się

do obowiązujących norm to często rodzicielskie priorytety, natomiast dzieci zwracają

uwagę na zupełnie coś innego. Im bardziej rodzic pragnie skłonić do zachowań

przez niego akceptowanych, tym większy opór napotyka w małym człowieku

i zamiast współpracy pojawia się walka.

Trudno jest nakłonić do współpracy dziecko, gdy my- dorośli formułujemy

oczekiwania z pozycji władzy, nakazu, naruszając godność osobistą dziecka. Miłość,

samodzielność, wrażliwość, szacunek do innych kształtujemy w każdym geście,

słowie czy zachowaniu i może warto sięgnąć po komunikaty, które nie ranią,

ale budują tak cenną więź.

Co może pomóc w zachęceniu dziecka do współpracy? To pytanie nie

pozostanie bez odpowiedzi, więc Szanowny Rodzicu:

- opisz to, co widzisz lub przedstaw problem bez wskazania winnego (Na łóżku leży

mokry ręcznik);





- udziel informacji (Ten ręcznik moczy koc);

- wyraź to jednym słowem lub gestem (Ręcznik);

- powiedz o swoich uczuciach (Nie lubię spać w mokrym łóżku);

- napisz liścik (Proszę odwieś mnie na miejsce, abym mógł wyschnąć. Twój ręcznik).

Zamiast nakazów, błagalnych próśb, które mogą być odbierane przez dzieci

jako ograniczające, warto włączyć magiczne sformułowania: OCZEKUJĘ OD

CIEBIE, ZALEŻY MI, POTRZEBUJĘ, co uczyni nasze komunikaty bardziej

czytelnymi i aktywizującymi małego odbiorcę.

Nie znaczy to jednak, iż wychowanie ma się odbywać w sposób pobłażliwy,

skrajnie liberalny, bez ustawianych ograniczeń. Pamiętajmy, iż miłość

i wyznaczenie granic z poszanowaniem godności naszego dziecka to kochające

porządkowanie jego świata.

Bibliografia:

Faber A., Mazlish E. (2001). Jak mówić, żeby dzieci nas słuchały, jak słuchać, żeby dzieci do nas mówiły. Poznań:

Media Rodzina.

Sakowska J. (2008). Szkoła dla Rodziców i Wychowawców. Warszawa: CMPPP.

Wyckoff J., Unell B. (2004). Dyscyplina bez krzyku i bicia. Praktyczne rozwiązania najczęstszych problemów

dotyczących zachowania dzieci. Warszawa: LIBER.





Magdalena Krysińska- Droszcz – psycholog / pedagog Poradnia Psychologiczno- Pedagogicznaw Krośnie Odrzańskim

Opracowanie i wdrożenie programu zajęć pt. „Zawody wokół nas”

Bardzo często młodzież kończąca gimnazjum jest jeszcze niezdecydowana,

niedoinformowana oraz nieprzygotowana do podjęcia przyszłych decyzji

zawodowych. Niezbędne jest więc wyposażanie coraz to młodszych uczniów

w podejmowanie odważnych i samodzielnych decyzji, wykorzystując przy okazji

ich własne zdolności oraz predyspozycje. Myślę, że nie należy odkładać

kształtowania decyzji zawodowych na potem tylko w miarę możliwości wdrażać ten

proces najszybciej jak się da, obejmując nim wszystkie szczeble edukacji.

Przebywając bardzo często na terenie szkół podstawowych szybko zaobserwowałam

coraz większe zainteresowanie uczniów tematyką zawodoznawczą. Pytanie kierowali

coraz młodsi uczniowie co dodatkowo skłoniło mnie, wraz z koleżanką,

do zorganizowania zajęć w klasach III szkoły podstawowej. Głównym celem zajęć

było rozwijanie wyobraźni dziecięcej, kształtowanie szacunku do pracy jako wartości

oraz wyrabianie poczucia obowiązkowości. Bardzo zależało mi na tym, aby dzieci

zrozumiały wagę wszystkich zawodów wykonywanych przez ludzi,

bez faworyzowania konkretnych grup zawodowych oraz dyskryminowania innych.

Kiedy więc omawialiśmy zawody wykonywane przez rodziny uczniów za każdym

razem podkreślałam znaczenie i rolę tych profesji, starając się uzmysłowić młodym

odbiorcom ich ogólne znaczenie dla ludzkości. Aby bardziej zachęcić zaś dzieci

do pracy, poza wstępną pogadanką, zaplanowane były zagadki, krzyżówki,

kolorowani oraz możliwość zadawania dowolnych pytań dotyczących zawodów

i kierunku kształcenia. Program ten uważam, że dodatkowo zasługuje

na podkreślenie, z uwagi na włączenie go do Ogólnopolskiego Tygodnia Kariery





(OTK) czyli corocznego działania mającego na celu inspirowanie ogólnopolskich

i lokalnych inicjatyw na rzecz rozwoju poradnictwa zawodowego - wspierania

edukacji, zawodu, pracy i kariery.





Maria KalskaDyrektor Przedszkola nr 4 w Krośnie Odrzańskim

„Nie chciejcie, aby wasze dziecko wam się podobało,

miejcie szacunek do takiego jakie jest”.

B. Bettellheim

Takim przesłaniem chciałabym zwrócić się do rodziców dzieci

niepełnosprawnych bo „każde dziecko jest dla rodziców największym darem, jaki

dane im jest otrzymać w historii ich całego życia.” To właśnie one w szczególności

uczą nas rzeczy, których w innych okolicznościach nigdy nie doświadczamy. Ważne

jest aby z tego czerpać siłę i dobro, które odwzajemni otoczenie naszym dzieciom.

Z problemami osób niepełnosprawnych jestem związana od wielu lat

i patrzę na nie z różnych perspektyw: jako rodzic dziecka niepełnosprawnego (…dziś

to już dorosły mężczyzna) jak również jako nauczyciel przedszkola

i dyrektor. Stąd też moją rolą jest wspierać rodziców i rodziny dzieci

niepełnosprawnych, aby pomóc im realizować ich rodzicielstwo. Bo ktoś, kto nie

znalazł się w takiej jak oni sytuacji, często nie zdaje sobie sprawy, jak trudne jest to

zadanie. Nie oceniam, staram się zrozumieć - to moja wskazówka dla rodziców

dzieci pełnosprawnych.

Po przeczytaniu wypowiedzi Jana Arczewskiego (Jan Arczewski – od dzieciństwa

choruje na rdzeniowy zanik mięśni (SMA) i porusza się na wózku. W Domu Pomocy Społecznej

Kalina w Lublinie, w którym od 32 lat mieszka i pracuje jako psycholog, stworzył Telefon Zaufania

dla Niepełnosprawnych. Finalista konkursu „Człowiek bez barier 2004”i pierwszy laureat Nagrody

Prezydenta RP „Dla dobra wspólnego”-2016 r.) przyjęłam jego myśl: „Linia wysokiego

zaufania: dar i zadanie”. No właśnie! DAR to moja wiedza i doświadczenie jako





rodzica dziecka z niepełnosprawnością. Przecież doświadczałam i doświadczam tego

czego doświadczają rodzice przyprowadzający swoje pociechy do mojego

przedszkola. Ale jako dyrektor mam do pokonania wiele trudności. I to jest

ZADANIE! Niełatwo być między szacunkiem i zrozumieniem dla goryczy rodziców

dzieci niepełnosprawnych, która przybiera różne formy, a konstruktywnym

działaniem i dbałością o masową placówkę, pomiędzy stanowczym „nie” a postawą

zagubienia, roszczeniowości, syndromem burn – up. Przedszkole masowe jest dla

wszystkich dzieci: pełnosprawnych i niepełnosprawnych a potrzeby jednych

i drugich nie zawsze idą w parze.

Moje prywatne doświadczenia nauczyły mnie dużej pokory, ze świadomością,

której łatwiej pokonywać trudności, łatwiej żyć, działać.

A działać to stawiać sobie zadania. Dziś stoję przed ważnym ZADANIEM.

W naszej gminie, naszym najbliższym otoczeniu nie ma przedszkola specjalnego ani

grupy integracyjnej. Czy czas od 0 do 6 lat, w przypadku dzieci

z niepełnosprawnościami, to pas ziemi niczyjej? Po uzyskaniu akceptacji i dużej

przychylności organu prowadzącego planuję od 1. września 2018 zorganizować

oddział integracyjny w przedszkolu. ZADANIE: stworzyć każdemu dziecku szansę

rozwoju na miarę jego możliwości. Zdaję sobie sprawę, że tworzenie takiego

oddziału to przedsięwzięcie i proces, który trwa w czasie. Brak specjalistów, dobrze

wyposażonych gabinetów i pomieszczeń to główny problem. Aby praca nauczycieli

była efektywna sukcesywnie przez dwa lata starałam się wzbogacać bazę w pomoce

dydaktyczne potrzebne do zajęć z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej.

Obserwując zajęcia dydaktyczne zwróciłam uwagę, że sensoryczna ósemka,

interaktywny sześcian i podświetlany ekran, który można wykorzystać na wiele

sposobów, robią furorę wśród dzieci. Zabawy z tymi pomocami przynoszą im wiele

radości.

Pozyskanie ludzi, którzy nie boją się wyzwań i chcą kontynuować ideę





integracji to zadanie bardzo trudne i do realizacji na dziś. Poszukuję nauczycieli

z odpowiednimi kwalifikacjami do prowadzenia zajęć specjalistycznych. Wierzę,

że jak dotychczas spotykałam na swojej drodze zawodowej wielu oddanych

nauczycieli, zaprzyjaźnione instytucje, tych którzy rozumieją potrzeby innych tak

stanie się i teraz. Ważnym filarem przedsięwzięcia jest wsparcie rodziców, którzy

potrafią zrozumieć trudną sytuację placówki a jednocześnie docenić nasze starania.

Bo należy podkreślić, że będzie to pierwszy oddział integracyjny w naszej gminie

i nie możemy wykluczyć błędów, które mogą pojawić się na tej drodze. Realizację

tego zamierzenia poprzedziły liczne rozmowy z dyrektorami prowadzącymi

przedszkola z oddziałami integracyjnymi, konsultacje z dr. hab. Jarosławem Bąbką

prof. UZ, udział w konferencjach tematycznych. Wraz ze swoim zespołem

pracowałyśmy nad wnioskiem o dofinansowanie projektu pt. “Zwiększenie szans

edukacyjnych dzieci w Przedszkolu nr 4 w Krośnie Odrzańskim”, który pomyślnie

przeszedł wstępną weryfikację. Czekamy na rozstrzygnięcie konkursu.

Pomimo wielu trudności cieszę się, że taki oddział powstanie w naszej gminie

bo dziś to już nie tylko POTRZEBA ale KONIECZNOŚĆ.

Bibliografia:

Źródła internetowe:1. http://www.niepelnosprawni.pl Bycie rodzicem dziecka z niepełnosprawnością, autor: Jan Arczewski, Hanna Pasterny, 10.08.20172. http://nakolkach.com/byc-rodzicem-dziecka-niepelnosprawnego?, 08.02.2018


http://nakolkach.com/

http://www.niepelnosprawni.pl/




Zmiany w ofercie programowej Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej


W odpowiedzi na sygnały płynące z placówek oświatowych,

współpracujących, na co dzień z Poradnią Psychologiczno- Pedagogiczną

w Krośnie Odrzańskim, pragniemy poinformować, iż od 1 września 2018 r. nasza

ofertę wzbogacą następujące programy:

W ramach OFERTY PROGRAMOWEJ DLA UCZNIÓW/

PRZEDSZKOLAKÓW pragniemy zaproponować następujące działania:

-„Głoska, sylaba, słowo”- program profilaktyczny dla rodziców dzieci żłobkowych.realizator programu mgr Ewa Kasowska

-„Zabawy sensoryczne”- warsztaty dla dzieci w wieku przedszkolnym.realizator programu mgr Ewa Kasowska

-„Warsztaty oddechowe dla rodziców- Metoda Butejki”.- rodzice dzieci przedszkolnych realizator programu mgr Alicja Sztandera

-„Wady wymowy w kontekście edukacji szkolnej”- spotkanie dla rodziców uczniów klasy I-III.realizator programu mgr Joanna Hołówko

-„W krainie zdrowia”- program profilaktyczny dla uczniów klasy I SP.realizator programu mgr Marlena Gugała

Jednocześnie informujemy, iż programy realizowane przez mgr Annę Daniel

w roku szkolnym 2018/2019 zostają zdjęte z oferty.

Z uwagi na kolejne zmiany projektowane przez MEN w roku szkolnym

2018/2019 w zakresie zadań realizowanych przez poradnie psychologiczno-

pedagogiczne informujemy, iż oferta zostanie dostosowana do nowych przepisów

prawa oświatowego.





Redakcja biuletynu: Alicja Sztandera

Copyright © Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna w Krośnie Odrzańskim 2018Za treści zawarte w artykułach odpowiadają autorzy.

Żadna część niniejszej publikacji nie może być reprodukowana, powielanai udostępniana w jakiejkolwiek formie bez pisemnej zgody autorów.

Okładka: Praca plastyczna z konkursu „Co może mały człowiek?”2012



Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna w Krośnie Odrzańskim ... filebadania psychologiczne ogółem...

Documents

Transcript of Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna w Krośnie Odrzańskim ... filebadania psychologiczne ogółem...