POLSKIE TOWARZYSTWO 17/2013 UROLOGICZNE - opzptu.pl · 3 POLSKIE TO WARZYSTWO UROLOGICZNE tel. +48...

1

POLSKIETOWARZYSTWOUROLOGICZNE


17/2013

Gdańsk

Kościerzyna

Słupsk

Koszalin

Szczecin Grudziądz

BydgoszczToruń

Inowrocław

Włocławek

Wisła

Olsztyn

Elbląg Giżycko

Gdynia

Wejherowo

Kwidzyn

WEJHEROWO, 19-20 kwietnia 2013

BIULETYN Oddziału Północno-Zachodniego PTU

www.ptupz.pl

i mężczyzna możedłużej żyć

1

i mężczyzna możedłużej żyć1

ZOLP

/13/

02/0

1_ad

v

ZŁOTYM SPONSOREM WYDANIA TEGO NUMERU BIULETYNU JEST

3


AstraZeneca Pharma Poland Sp. z o.o.,ul. Postępu 18, 02-676 Warszawa,tel. +48 22 874 35 00, fax +48 22 874 35 10, www.astrazeneca.pl

Dodatkowe informacje dostępne na życzenie:

ZOLP

/13/

02/0

1_ad

v

Skrócona Informacja o Leku

ZOLADEX® (Goserelinum) Skład: Substancja czynna: goserelina. Implant podskórny. Zawiera jako substancję czynną gosereliny octan w ilości odpowiadającej 3,6 mg gosereliny. Opis działania: Jest syntetycznym analogiem naturalnie występującego hormonu – gonadoliberyny (LHRH – luteinizing hormon releasing hormone). W wyniku długotrwałego podawania goserelina hamuje wydzielanie przez przysadkę hormonu luteinizującego (LH), co prowadzi do zmniejszenia stężenia testosteronu w surowicy u mężczyzn i estradiolu u kobiet. Działanie to przemija po zakończeniu leczenia. Początkowo produkt Zoladex, podobnie jak inni agoniści LHRH, może powodować przemijające zwiększenie stężenia testosteronu w surowicy u mężczyzn i estradiolu u kobiet. Wskazania: Rak gruczołu krokowego: Zoladex jest wskazany w leczeniu raka gruczołu krokowego reagującego na leczenie hormonalne. Leczenie raka sutka u kobiet w okresie przed- i okołomenopauzalnym, u których właściwe jest leczenie hormonalne. Endometrioza: leczenie endometriozy, lek Zoladex łagodzi objawy choroby, w tym ból, oraz zmniejsza wielkość i liczbę zmian endometrialnych. Ścieńczenie endometrium: Zoladex jest wskazany do wstępnego ścieńczenia endometrium przed planowanym zabiegiem ablacji lub resekcji endometrium. Włókniaki macicy: w połączeniu z preparatami żelaza przed zabiegiem operacyjnym prowadzi do poprawy parametrów hematologicznych. Rozród wspomagany: Zoladex jest podawany w celu zahamowania czynności przysadki w przygotowaniu do superowulacji. Przeciwwskazania: Leku Zoladex nie należy stosować u pacjentów ze stwierdzoną nadwrażliwością na goserelinę, którykolwiek składnik produktu lub inne analogi LHRH. Nie zaleca się stosowania leku Zoladex u kobiet w ciąży lub karmiących piersią. Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania: Nie zaleca się stosowania leku Zoladex u dzieci ze względu na brak danych dotyczących bezpieczeństwa i skuteczności stosowania preparatu u tej grupy pacjentów. Mężczyźni: U mężczyzn, u których stwierdza się zwiększone ryzyko wystąpienia niedrożności moczowodów lub kompresji kręgów, lek Zoladex należy stosować ze szczególną ostrożnością, a podczas pierwszego miesiąca leczenia należy stosować ścisłą kontrolę. Należy rozważyć zastosowanie antyandrogenu, np. octanu cyproteronu (w dawce 300 mg na dobę) trzy dni przed rozpoczęciem i trzy tygodnie po rozpoczęciu terapii lekiem Zoladex. Stwierdzono, że takie postępowanie zapobiega wystąpieniu zwiększonego stężenia testosteronu w początkowym okresie po zastosowaniu analogów LHRH. Jeśli istnieją lub wystąpią objawy niewydolności nerek spowodowane niedrożnością moczowodów lub objawy charakterystyczne dla ucisku na rdzeń kręgowy, należy wprowadzić standardowe leczenie tych powikłań. Kobiety: Stosowanie analogów LHRH u kobiet może powodować zmniejszenie wysycenia mineralnego kości. Ostatnie doniesienia wskazują, że średnia utrata wysycenia kości w kręgosłupie po 6-miesięcznym leczeniu wynosi 4,6%. W 6 miesięcy po zakończeniu leczenia opisywana wartość wynosi 2,6%. U pacjentek z endometriozą leczonych lekiem Zoladex zastosowanie hormonalnej terapii zastępczej (codzienna dawka estrogenu z progestagenem) zmniejsza utratę wysycenia mineralnego kości i objawy naczynioruchowe. Należy zachować szczególną ostrożność podczas stosowania leku Zoladex u pacjentek ze stwierdzonymi zaburzeniami metabolicznymi dotyczącymi układu kostnego. Po zastosowaniu leku Zoladex mogą wystąpić trudności podczas rozwierania szyjki macicy, gdyż goserelina może powodować zwiększenie oporu szyjki macicy. Dotychczas nie ma danych klinicznych na temat wyników leczenia łagodnych schorzeń ginekologicznych lekiem Zoladex dłużej niż 6 miesięcy. Lek Zoladex może być stosowany w rozrodzie wspomaganym jedynie przez lekarza specjalistę mającego doświadczenie w tej dziedzinie. Po zastosowaniu leku Zoladex w skojarzeniu z gonadotropiną obserwowano, tak jak w przypadku stosowania innych leków z grupy agonistów LHRH, występowanie zespołu nadmiernej stymulacji owulacji (OHSS). Stwierdzono, że w niektórych przypadkach zastosowanie agonistów LHRH w postaci preparatów o długotrwałym działaniu w celu zahamowania czynności przysadki, może prowadzić do zwiększonego zapotrzebowania na gonadotropinę. Ze względu na możliwość wystąpienia zespołu nadmiernej stymulacji owulacji pacjentka powinna podczas stosowania leku Zoladex pozostawać pod ścisłą kontrolą lekarza, tak aby objawy świadczące o wystąpieniu tego zespołu były jak najwcześniej wykryte. Nasilenie zespołu nadmiernej stymulacji owulacji może zależeć od stosowanej dawki gonadotropiny. W przypadku wystąpienia OHSS może być konieczne zaprzestanie podawania ludzkiej gonadotropiny łożyskowej. U pacjentek ze stwierdzonym zespołem policystycznych jajników lek Zoladex należy stosować w rozrodzie kontrolowanym ze szczególną ostrożnością ze względu na możliwość stymulacji większej liczby komórek jajowych. Dawkowanie: Dorośli: Jeden implant leku Zoladex 3,6 mg, depot, podaje się podskórnie w przednią ścianę brzucha, co 28 dni. Nie ma konieczności zmiany dawki u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek lub wątroby, ani u pacjentów w podeszłym wieku. Leczenie endometriozy należy prowadzić tylko przez 6 miesięcy, ponieważ obecnie nie ma danych klinicznych wskazujących na potrzebę dłuższego leczenia. Z uwagi na możliwość zmniejszenia wysycenia mineralnego kości nie zaleca się powtarzania terapii. U pacjentek z endometriozą leczonych lekiem Zoladex 3,6 mg zastosowanie hormonalnej terapii zastępczej (codzienna dawka estrogenu z progestagenem) zmniejsza utratę wysycenia mineralnego kości i objawy naczynioruchowe. W przypadku ścieńczenia endometrium 2 dawki leku, tzn. jedno wstrzyknięcie 3,6 mg gosereliny co 4 tygodnie. Zabieg operacyjny należy przeprowadzić w czasie 2 tygodni od podania drugiej dawki. U pacjentek z niedokrwistością z powodu włókniaków macicy lek Zoladex w dawce 3,6 mg można stosować w skojarzeniu z preparatami żelaza do 3 miesięcy przed planowanym zabiegiem chirurgicznym. Rozród wspomagany: lek Zoladex w dawce 3,6 mg jest stosowany w celu zahamowania czynności przysadki, do momentu, gdy stężenie estradiolu w surowicy krwi odpowiada stężeniu występującemu we wczesnej fazie folikularnej (około 150 pmol/l). Jest ono osiągane po około 7 do 21 dniach. Po zahamowaniu czynności przysadki rozpoczyna się superowulację (kontrolowana stymulacja jajników) gonadotropiną. Zahamowanie czynności przysadki występujące po zastosowaniu agonistów LHRH w postaci preparatów o długotrwałym działaniu jest bardziej stałe, co może powodować niekiedy, konieczność zastosowania większej dawki gonadotropiny w celu wywołania owulacji. W odpowiednim momencie fazy folikularnej należy przerwać podawanie gonadotropiny i w celu wywołania owulacji podać ludzką gonadotropinę łożyskową (hCG). Kolejne procedury medyczne, takie jak pozyskiwanie komórek jajowych czy techniki zapłodnienia, należy prowadzić zgodnie z doświadczeniem danej kliniki specjalistycznej. Dzieci: Lek Zoladex nie jest wskazany do stosowania u dzieci. Działania niepożądane: Ogólne: Obserwowano rzadkie przypadki reakcji typu nadwrażliwości, z anafilaksją włącznie. Opisywano bóle stawowe, parestezje, wysypki skórne o łagodnym przebiegu, zwykle ustępujące samoistnie bez konieczności przerwania leczenia. Sporadycznie u pacjentów leczonych lekiem Zoladex notowano zmiany w wartościach ciśnienia tętniczego, objawiające się jako niedociśnienie lub nadciśnienie. Zmiany są na ogół przejściowe, ustępują w trakcie leczenia lub po jego zakończeniu. Bardzo rzadko była konieczna interwencja medyczna i trzeba było zaprzestać podawania leku. Bardzo rzadko, po rozpoczęciu leczenia opisywano u pacjentów krwotoki do przysadki, podobnie jak po innych lekach należących do tej grupy. Rzadko może wystąpić reakcja w miejscu wkłucia objawiająca się niewielkim zasinieniem. Mężczyźni: Farmakologiczne działanie u mężczyzn wyraża się napadami zaczerwienienia twarzy i zmniejszeniem potencji, rzadko jednak jest konieczne zaprzestanie podawania leku. Sporadycznie są notowane przypadki obrzęku i bolesności sutków. Początkowo pacjenci z rakiem gruczołu krokowego mogą odczuwać nasilenie bólów kostnych. Objawy te przemijają po zastosowaniu leczenia objawowego. Zanotowano pojedyncze przypadki niedrożności moczowodów i ucisku na rdzeń kręgowy. Stosowanie analogów LHRH u mężczyzn może powodować zmniejszenie wysycenia mineralnego kości. Kobiety: Farmakologiczne działanie u kobiet wyraża się uderzeniami gorąca i poceniem, zmniejszeniem popędu płciowego, rzadko jednak jest konieczne przerwanie leczenia. Występowały bóle głowy, zmiany nastroju z depresją włącznie, suchość pochwy i zmiany wielkości sutków. W początkowym okresie po zastosowaniu leku Zoladex mogą wystąpić krwawienia z dróg rodnych o różnym nasileniu i czasie trwania. Zazwyczaj zmiany te występują w pierwszym miesiącu po podaniu leku. Krwawienia te są prawdopodobnie spowodowane zmniejszeniem stężenia estrogenów we krwi i mijają samoistnie. Początkowo pacjentki z rakiem sutka mogą odczuwać przemijające nasilenie objawów związanych z chorobą podstawową, które należy leczyć objawowo. U kobiet z włókniakami może dojść do degeneracji tych zmian. U pacjentek z rakiem piersi, u których występują przerzuty do kości, w początkowym okresie leczenia, rzadko obserwuje się zwiększenie stężenia wapnia w surowicy. Stosowanie analogów LHRH u kobiet może powodować zmniejszenie wysycenia mineralnego kości. Bardzo rzadko u kobiet leczonych analogami LHRH występuje menopauza, a cykl miesięczny nie powraca po zakończeniu terapii. Najprawdopodobniej w tych przypadkach wystąpienie menopauzy było zjawiskiem fizjologicznym nie związanym z zastosowaniem leku. Po zastosowaniu leku Zoladex i gonadotropiny w rozrodzie wspomaganym może wystąpić zespół nadmiernej stymulacji owulacji (OHSS), tak jak podczas stosowania innych agonistów LHRH. W przypadku stosowania agonistów LHRH w postaci implantu podskórnego do uzyskania zahamowania czynności przysadki może być konieczne podanie większej dawki gonadotropiny w celu uzyskania pożądanego działania. Ze względu na możliwość wystąpienia zespołu nadmiernej stymulacji owulacji pacjentka powinna podczas prowadzenia leczenia pozostawać pod ścisłą kontrolą lekarza, tak aby objawy świadczące o wystąpieniu tego zespołu były jak najwcześniej wykryte. Nasilenie zespołu nadmiernej stymulacji owulacji może zależeć od stosowanej dawki gonadotropiny. W przypadku wystąpienia OHSS może być konieczne zaprzestanie podawania ludzkiej gonadotropiny łożyskowej. Po leczeniu agonistami LHRH obserwowano występowanie torbieli pęcherzyka Graafa i torbieli jajnika. Torbiele były najczęściej bezobjawowe, miały różną wielkość. Większość z nich ulegała samoistnej resorpcji. Podmiot odpowiedzialny: AstraZeneca UK Ltd, 2 Kingdom Street, London W2 6BD, Wielka Brytania. Pozwolenie Ministra Zdrowia numer: R/0823. Preparat wydawany z przepisu lekarza – Rp. Urzędowa cena detaliczna/kwota dopłaty ponoszona przez ubezpieczonego pacjenta: 271,78 PLN/9,90 PLN „Zoladex” jest znakiem towarowym zastrzeżonym dla firm grupy AstraZeneca Przed zastosowaniem należy zapoznać się z Charakterystyką Produktu Leczniczego, zatwierdzoną dnia 17.06.2011 r. Dodatkowe informacje dostępne na życzenie: AstraZeneca Pharma Poland Sp. z o.o., ul. Postępu 18, 02-676 Warszawa, tel. (022) 8743500, fax (022) 8743510, www.astrazeneca.pl

1. Messing E. i wsp. Lancet Oncol 2006: 7: 472-79.

1


Siedziba Zarządu :

Polskie Towarzystwo Urologiczne Oddział Północno-Zachodni

www.ptupz.pl

Szpital Specjalistyczny, ul. Piechowskiego 36, 83-400 Kościerzyna

tel. 58 686 04 63fax 58 686 04 69

e-mail: [email protected] S.A. V O/W-wa: 39 1240 1066 1111 0000 0022 1186

CME-CPD – ... punkty

2


Od prezesa

Szanowne KoleżankiSzanowni Koledzy

Serdecznie zapraszam na Wiosenne Spotkanie Naukowe Oddziału Pół-nocno-Zachodniego Polskiego Towarzystwa Urologicznego.

Jako nowy Prezes proszę wszystkich Członków PTU PZ o pomoc i kry-tyczne, ale i konstruktywne uwagi dotyczące prac naszego Oddziału. Zgłaszać je można drogą poczty elektronicznej, tradycyjnej formy papierowej lub pod-czas omawiania spraw organizacyjnych Oddziału

Zebranie organizowanego przez kolegów z Oddziału Urologii w Wejhero-wie odbywać się będzie w nieco zmienionej formie. Wprowadzamy nową sesję dotyczącą technik chirurgicznych, kierowaną głownie do koleżanek i kolegów w trakcie specjalizacji z urologii. W porozumieniu z Redaktorem Naczelnym Central European Journal of Urology kol. Tomaszem Drewą chcemy aby sesje te były później publikowane jako dodatek do naszego czasopisma.

Druga zmiana dotyczy projektu zapraszania zagranicznych gości, którzy dzielić się będą swoimi doświadczeniami, często nowatorskimi i niedostęp-nymi jeszcze szeroko w Polsce. Jako pierwsi wystąpią koledzy z Europejskie-go Centrum Onkologii z Mediolanu. Przedstawią oni m.in. nowe wskazania w chirurgii robotowej.

Kolejny problem sygnalizowany przez organizatorów ostatnich kilku edycji naszych zebrań dotyczy spraw organizacyjnych. W związku ze zmianą prawa farmaceutycznego coraz trudniejsze stało się pozyskiwanie środków na organizację zebrania. Z drugiej strony chcemy utrzymać wysoki merytorycz-ny poziom naszych spotkań i ograniczyć ilość tzw. „sesji sponsorowanych”.

W części spotkania dotyczącej spraw bieżących, chcę poruszyć temat czę-stości naszych zebrań. Mnogość rozmaitych szkoleń i kongresów sprawia, że coraz mniej mamy czasu na spotkania z Rodziną i Przyjaciółmi. Jedną z pro-pozycji jest przeniesienie Konferencji na dni robocze tj. rozpoczęcia jej już

3


w czwartek z częścią naukową organizowaną w piątek, druga dotyczy połą-czenia jednego ze spotkań (np. wiosennego) z innymi współorganizowany-mi przez PTU PZ imprezami (np. Uro-Onko w Jastrzębiej Górze, Zebraniem Sekcji Endourologii lub warsztatami organizowanymi przez Kliniki lub Od-działy). Może wreszcie pozostawić zebrania w formie dotychczasowej, gdyż przeniesienie ich (jak to miało miejsce w ostatnich latach) do lepszych jakoś-ciowo hoteli i ośrodków wypoczynkowych pozwala właśnie na zabranie ze sobą bliskich i przedłużenie weekendu.

Zapraszam zatem wszystkich członków Towarzystwa na zebranie plano-wane na godzinę 12.30 (przed ostatnią sesją referatową), na którym chcemy przedyskutować te i inne zgłoszone z Sali tematy.

Do zobaczenie w Gniewinie

Krzysztof Szkarłat

4


Przewodniczący dr n. med. Krzysztof Szkarłat Szpital Specjalistyczny, ul. Piechowskiego 36, 83-400 Kościerzyna, tel. 58 686 04 63 e-mail: [email protected] Wiceprzewodniczący lek. med. Piotr Jarzemski Szpital Uniwersytecki nr 2 im. dr. Jana Biziela, ul. Ujejskiego 75, 85-168 Bydgoszcz, tel. 52 365 53 06, fax 52 371 26 30 e-mail: [email protected] Sekretarz dr n. med. Tomasz Wandzilak Szpital Specjalistyczny, ul. Piechowskiego 36, 83-400 Kościerzyna, tel. 58 686 04 63 e-mail: [email protected] Skarbnik lek. med. Piotr Adamkiewicz Szpital Specjalistyczny, ul. Piechowskiego 36, 83-400 Kościerzyna, tel. 58 686 04 63 e-mail: [email protected] Członek dr n. med. Marek Lubocki Szpital Specjalistyczny im. F. Ceynowy ul. dr A. Jagalskiego 10, 84-200 Wejherowo, tel. 58 57 27 451, e-mail: [email protected] Członek lek. med. Marek Roslan Klinika Urologii Uniwerysteckiego Centrum Medycznego ul. Smoluchowskiego 17, 80-402 Gdańsk, tel. 58 349 31 60, e-mail: [email protected]

Zarząd Oddziału Północno-Zachodniego PTU

Komisja Rewizyjna Przewodniczący dr n. med. Arkadiusz Mikszewicz Oddział Urologii Szpitala Specjalistycznego im. Wojciech , Al. Jana Pawła II 50, 80-462 Gdańsk-Zaspa Członek lek. med. Jacek Kabziński e-mail: [email protected] Szpital Uniwersytecki nr 2 im. dr. Jana Biziela, ul. Ujejskiego 75, 85-168 Bydgoszcz, tel. 52 365-53-06 fax 371-26-30Członek lek. med. Jan Meller Oddział Urologii Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego ul. Królewiecka 146, 82-300 Elbląg

Członek ul. Smoluchowskiego 17, 80-402 Gdańsk, tel. 58 349 31 60, ul. Smoluchowskiego 17, 80-402 Gdańsk, tel. 58 349 31 60, ul. Smoluchowskiego 17, 80-402 Gdańsk,

e-mail: [email protected]

Członek ul. dr A. Jagalskiego 10, 84-200 Wejherowo, tel. 58 57 27 451, ul. dr A. Jagalskiego 10, 84-200 Wejherowo, tel. 58 57 27 451, ul. dr A. Jagalskiego 10, 84-200 Wejherowo,


Szpital Specjalistyczny, ul. Piechowskiego 36, 83-400 Kościerzyna, Szpital Specjalistyczny, ul. Piechowskiego 36, 83-400 Kościerzyna, Szpital Specjalistyczny,

tel. 58 686 04 63 ul. Piechowskiego 36, 83-400 Kościerzyna, tel. 58 686 04 63 ul. Piechowskiego 36, 83-400 Kościerzyna,




e-mail:

ul. Ujejskiego 75, 85-168 Bydgoszcz, tel. 52 365 53 06, fax 52 371 26 30 ul. Ujejskiego 75, 85-168 Bydgoszcz, tel. 52 365 53 06, fax 52 371 26 30 ul. Ujejskiego 75, 85-168 Bydgoszcz,





5


Województwo zachodnio-pomorskie1. Katedra i Klinika Urologii i Onkologii Urologicznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego

prof. dr hab. med.Andrzej Sikorski

ul. Powstańców Wielkopolskich 7270-111 Szczecin

91 466110191 4661100

2. Oddział Urologii, Wojewódzki SzpitalZespolony

dr n. med.Jerzy Świtała

ul. Arkońska 471-455 Szczecin 91 8139629

3. Oddział Urologii, Szpital Miejski im. Św. K. Boromeusza

dr n. med.Marek Grabowski

Al. Wyzwolenia 5271-506 Szczecin

91 4713541 91 4713549

4. Oddział Urologii,Szpital Wojskowy

lek. med.Igor Frulenko

ul. Piotra Skargi 9/11 70-902 Szczecin 91 8105883

5. Oddział Urologii, Szpital Wojewódzki im. M. Kopernika

dr n. med. Anatol Pachman

ul. Chałubińskiego 775-581 Koszalin

94 348829094 3451334

Lista Oddziałów UrologiiWojewództwo pomorskie

1. Katedra i Klinika Urologii UCK Gdań-skiego UniwersytetuMedycznego

dr hab. med. Marcin Matuszewski

ul. Kliniczna 1A80-240 Gdańsk

58 3493160 58 3493170

2. Oddział Urologii Szpital Specjalistyczny im. Św. Wojciecha Adalberta

dr n. med. Arkadiusz Mikszewicz

ul. J. Pawła II 5080-462 Gdańsk

58 7684573 58 5564515 w. 689

3. Oddział Urologii Szpital Marynarki Wojennej

dr n. med.Jan Iwanicki

ul. Polanki 11780-305 Gdańsk

58 5526565

4. Oddział Urologii, Szpital Miejski im. J. Brudzińskiego

dr n. med. Lech Stachurski

ul. Wójta Radtkego 181-348 Gdynia

58 6665554 58 6201697

5. Oddział Urologii, Szpital Specjalistyczny im. F. Ceynowy

dr n. med.Marek Lubocki

ul. dr. Jagalskiego 1084-200 Wejherowo

58 5727451 58 6770011

6. Oddział Urologii, Szpital Specjalistyczny

dr n. med.Krzysztof Szkarłat

ul. Piechowskiego 3683-400 Kościerzyna

58 6860463 58 6860469 58 6860465

7. Oddział Urologii, Wojewódzki Szpital Specjalistyczny

dr n. med. Janusz Kordasz

ul. Obrońców Wybrzeża 476-200 Słupsk

59 8428471 59 8413415

8. Oddział Urologii „ZDROWIE”Sp. z o.o. NZOZ

lek. med.Jerzy Stępniewicz

ul. Hallera 3182-500 Kwidzyn

55 6458348

Klinika/Oddział Ordynator Adres Telefon/fax

6


Województwo kujawsko-pomorskie

1. Katedra i Klinika Urologii, Collegium Medicum UMK

prof. dr hab. med.Zbigniew Wolski

ul. M. Skłodowskiej- -Curie 9, 85-094 Bydgoszcz

52 5854500 52 5854501

2. Oddział Urologii Szpital Uniwersytecki nr 2 im. dr. Jana Biziela

dr n. med. Piotr Jarzemski

ul. Ujejskiego 7585-168 Bydgoszcz

52 365530852 3712630

3. Oddział Urologii, Wojskowy Szpital Kliniczny z Polikliniką

dr n. med. Waldemar Dudzic

ul. Powstańców Warszawy 585-681 Bydgoszcz

52 584758452 3787065

4. Oddział Kliniczny Urologii Onkologicznej Centrum Onkologii im. prof. F. Łukaszczyka

dr n. med.Jerzy Siekiera

ul. Romanowskiej 2 85-796 Bydgoszcz 52 3743872

5. Oddział Urologii,SpecjalistycznySzpital Miejski

lek. med.Romuald Butkiewicz

ul. Batorego 17/1987-100 Toruń

56 6100255 w. 254

6. Oddział Urologii,Wojewódzki Szpital Zespolony

lek. med.Artur Białeta

ul. Wieniecka 4987-800 Włocławek

54 412937554 4129484

7. Oddział UrologiiSpecjalistyczny Zakład Opieki Zdrowotnej

dr n. med. Szymon Kwiatkowski

ul. Poznańska 9788-100 Inowrocław

52 3545568 52 3550908

8. Oddział Urologii, Szpital Specjalistyczny im. dr. W. Biegańskiego

lek. med.Tadeusz Czumiel

ul. Sikorskiego 3286-300 Grudziądz

56 450034052 4500343

Województwo warmińsko-mazurskie

Klinika/Oddział Ordynator Adres Telefon/fax

1. Oddział Urologii,Miejski Szpital Zespolony

lek. med.Zbigniew Purpurowicz

ul. Niepodległości 4410-900 Olsztyn 89 5326361

2. Oddział Urologii,Wojewódzki Szpital Zespolony

lek. med.Jan Meller

ul. Królewiecka 14682-300 Elbląg 55 2395981

3. Oddział Urologii Szpital Powiatowy im. J. Śniadeckiego

dr n. med. Wiesław Kotarski

ul. Warszawska 4111-500 Giżycko

87 4285271 w. 225, 22787 4283677

7


NOWI KOLEDZY

Lek. med. Adam Rychcik

z Oddziału Urologii Szpitala Specjalistycznegośw. Wojciecha. Gdańsk Zaspa

Lek. med. Janusz Lisiński

z Kliniki Urologii i Onkologii Urologicznej Pomor-skiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie

Lek. med Radosław Fliskowski

z Oddziału Urologii im. prof. K. AdamkiewiczaSzpitala specjalistycznego w Kościerzynie

Lek. med. Anna Orzechowska


Lek. med Sylwia Balewicz


Lek. med. Mateusz Wojtarowicz

z Kliniki Urologii i Onkologii Urologicznej Pomor-skiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie

8


RAMOWY PROGRAM WIOSENNEJ KONFERENCJI NAUKOWEJ ODDZIAŁU PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO POLSKIEGO TOWARZYSTWA UROLOGICZNEGO, GNIEWINO, 19-20 kwiecień 2013 r.

Z przyjemnością informujemy, że wiosenna Konferencja Oddziału Północno-Zachodniego Polskiego Towarzystwa Urologicznego odbędzie się w dniach 19-20 kwietnia 2013 roku w Hotelu Mistral Sport w miejscowości Gniewino, ul. Sportowa 1.

Rezerwacja pokoi: Dział Sprzedaży i Marketingu – Pani Karolina Gajewska, tel. 58 736 46 80. Hasło: Konferencja Urologiczna

Gospodarzem spotkania będzie Zespół Oddziału Urologii Szpitala Specjalistycznego im. F. Ceynowy w Wejherowie, pod kierownictwem dr. n. med. Marka Lubockiego, tel. 58 572-74-51.

RAMOWY PROGRAM

19.04.2013 18.00 Spotkanie Zarządu Oddziału Północno-Zachodniego

PTU

20.04.2013 Konferencja Naukowo-Szkoleniowa 08.15 Sesja I 09.00 Otwarcie wiosennego spotkania PTU PZ

9.00-10.30 Sesja II – zaproszonych gości10.30-11.00 Przerwa11.00-12.30 Sesja III – Uroginekologia13.00-13.15 Dyskusja13.15-13.45 Przerwa13.45-16.00 Sesja IV – Referatowa16.00 Zakończenie konferencji

9


WIOSENNEJ KONFERENCJI NAUKOWEJ ODDZIAŁU PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO POLSKIEGO TOWARZYSTWA UROLOGICZNEGO, GNIEWINO, 20 kwiecień 2013 r.

Godz. 8.15-8.45 SESJA I „Jak ja to robię” – Sesja adresowana do adeptów urologii

(urolodzy mile widziani) „TUIP – zapomniana procedura urologiczna?”

K. Szkarłat, R. Flisikowski Oddział Urologii i Urologii Onkologicznej im. Profesora Kazimierz Adamkiewicza, Szpital Specjalistyczny w Kościerzynie 30 min.Godz. 8.45-9.00 OTWARCIE WIOSENNEGO SPOTKANIA PTU PZ: Kol. Krzysztof Szkarłat – Przewodniczący Oddziału Północno- -Zachodniego PTU Kol. Marek Lubocki – Ordynator Oddziału Urologii Szpital Specjalistyczny im. F. Ceynowy w Wejherowie

Godz. 9.00-10.30 SESJA II – Zaproszonych gości Prowadzenie: Kol. Krzysztof Szkarłat, Kol. Piotr Jarzemski

1. Adenomektomia z użyciem robota – czy to ma sens? Victor Deliu Matei European Institute of Oncology – Milan, Italy 15 min. 2. Wyłuszczenie nowotworu nerki. Czy jest równie bezpieczne jak wycięcie chirurgiczne? Ottavio de Cobelli European Institute of Oncology – Milan, Italy 20 min.

3. Baczna obserwacja w nowotworach urologicznych. Czy zarówno my jak i chorzy jesteśmy gotowi? Ottavio de Cobelli, Victor Deliu Matei European Institute of Oncology – Milan, Italy 20 min.

10


4. Zintegrowana farmakoterapia LUTS Piotr Radziszewski Klinika Urologii w Warszawie 20 min. Dyskusja 15 min.

Godz. 10.30-11.00 Przerwa na kawę

Godz. 11.00-12.30 SESJA III – Uroginekologia

Prowadzenie: Marcin Matuszewski, Piotr Adamkiewicz 1. Diagnostyka nietrzymania moczu u kobiet Marek Lubocki Oddział Urologii Szpitala Specjalistycznego im. F. Ceynowy w Wejherowie 20 min.

2. Podwieszenie cewki moczowej systemem Ajust u kobiet z wysiłkowym nietrzymaniem moczu – technika operacji i wstępne wyniki leczenia.

Jowita Stępniewska, Marek Lubocki, Przemysław Rzepecki Oddział Urologii Szpitala Specjalistycznego im. F. Ceynowy w Wejherowie 15 min. 3. Plastyka uchyłka pochwowego pęcherza moczowego z zastosowaniem systemu NUVIA SI – technika operacji i wstępne

wyniki leczenia Marek Lubocki, Jowita Stępniewska, Przemysław Rzepecki, Narcyz Kiejna Oddział Urologii Szpitala Specjalistycznego im. F. Ceynowyw w Wejherowie 15 min. 4. Taśmy i siatki w uroginekologii. Czy to jest bezpieczne? Marek Roslan Klinika Urologii Uniwerysteckiego Centrum Medycznego 20 min. Dyskusja 20 min.

Godz. 12.30-13.15 Sprawy organizacyjne PTU PZ 45 min

11


Godz. 13.15-13.45 Przerwa na kawę 30 min.

Godz. 13.45-16.00 SESJA IV – REFERATOWA

Prowadzenie: Marcin Matuszewski, Piotr Adamkiewicz 1. Guz pęcherza jelitowego W. Skrodzki, A. Bławat, J. Głuchowski, J. Kordasz Szpital Słupsk 7 min.

2. Leczenie oszczędzające pęcherz u chorego z rozległym, powierzchownym rakiem pęcherza moczowego pT1 high grade

Jacek Wilamowski, Zbigniew Wolski Katedra i Klinika Urologii Ogólnej, Onkologicznej i Dziecięcej Szpital Uniwersytecki nr 1 im. dr A. Jurasza w Bydgoszczy 7 min.

3. Resekcja guzów urotelialnych górnych dróg moczowych przy użyciu lasera holmowego – opis przypadku

M. Sieczkowski, M. Markuszewski, M. Matuszewski Katedra i Klinika Urologii, Gdański Uniwersytet Medyczny 7 min. 4. Wieloetapowe, endoskopowe leczenie chorej z licznymi złogami

wokół cewnika JJ Adam, Ostrowski, Janusz Tyloch, Zbiginiew Wolski Katedra i Klinika Urologii Ogólnej, Onkologicznej i Dziecięcej Szpital Uniwersytecki nr 1 CM UMK Bydgoszcz 7 min.

5. Mikro PCNL – nowa alternatywa w leczeniu niewielkich objawowych kamieni w układzie kielichowo – miedniczkowym

Krzysztof Szkarłat, Piotr Adamkiewicz, Radosław Flisikowski Oddział Urologii i Urologii Onkologicznej im. Profesora Kazimierza Adamkiewicza, Szpital Specjalistyczny w Kościerzynie 7 min. 6. Wpływ neurotoksyny – resiniferatoksyny (RTX) na zmiany

w modelowaniu kodu chemicznego neuronów współczulnych zwoju krezkowego tylnego (IMG) zaopatrujących ścianę pęcherza moczowego świni

Michał Borowik, Agnieszka Bossowska, Mariusz Majewski Katedra Fizjologii Człowieka, Wydział Nauk Medycznych, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie 7 min.

12


7. Rola ultrasonografii w ocenie zwężeń cewki moczowej Adam Kałużny, Marcin Matuszewski Klinika Urologii, Uniwersytet Medyczny w Gdańsku 7 min. 8. Stormal tumors of uncertin malignant potential (STUMP)

– dylemat diagnostyczny i terapeutyczny – Opis przypadku diagnostyczny i terapeutyczny – Opis przypadku T. Drabarek 1, W. Narożański1, A. Kalicka2, A. Orzechowska1, A. Mikszewicz1

1 Oddział Urologii Szpitala Specjalistycznego im. Św. Wojciecha w Gdańsku

2 Zakład Patomorfologii Szpitala Specjalistycznego im. Św. Wojciecha w Gdańsku 7 min.

9. Duże guzy nerek w codziennej praktyce urologicznej – opis przypadku

Jakub Kłącz, Marcin Matuszewski Katedra i Klinika Urologii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego

7 min. 10. Użyteczność obrazowania zmian guzowatych nerek przy użyciu

techniki Near Infrared Fluorescence (NIRF) po dożylnym podaniu zieleni indocyjaninowej (ICG)

Wojciech Połom1, Marcin Markuszewski1, Piotr Czapiewski2, Wojciech Biernat2, Marcin Matuszewski1

1Klinika Urologii, Gdański Uniwersytet Medyczny, 2Zakład Patomorfologii, Gdański Uniwersytet Medyczny 7 min. 11. Ektopowe ujście moczowodu jako rzadka przyczyna nietrzymania moczu u dorosłych kobiet Przemysław Rzepecki , Marek Lubocki, Krzysztof Węgrzyn Oddział Urologii Szpitala Specjalistycznego im. F. Ceynowy w Wejherowie 7 min. Dyskusja 45 min.

Godz. 16.00 Zakończenie obrad

13


rozmowa z dr. n. med.Markiem LubockimordynatoremOddziału UrologiiSzpitala Specjalistycznegoim. F. Ceynowy w Wejherowie

Wejherowski szpital nie jest mi obcy. Już w przeszłości spoty-kałem się z chirurgami tego szpitala, przy okazji gdyńskich konferencji o videochirurgii. Sam budynek robi dobre wraże-

nie. Blisko centrum miasta, ale pięknie położony, w lesie. Wewnątrz tro-chę inny świat. Nie ma tłumu przelewających się po korytarzach ludzi. Na oddziale urologii jest wręcz sennie. Z rzadka tylko ktoś niespiesznie przejdzie korytarzem. Nie mają pacjentów? Szpital nie pracuje? Remont? A może perfekcyjna organizacja? – usiłuję dochodzić przyczyny dla któ-rej szpital na tle ogólnokrajowej rzeczywistości jawi się jak oaza spokoju.

14


– Czy informatyzacja może być kluczem do dobrej organizacji pracy szpitala?

System działa. Zlecamy badanie, po 15 minutach dostajemy wynik z tomokom-putera, po następnych kilku minutach trafi do nas opis badania. Podobnie jest ze zdjęciami czy informacjami z laboratorium. Bakteriologia potrafi dzwonić nawet wtedy gdy nie zna jeszcze wyników, z taką częściową informacją, że „tam się coś hoduje”. Każdego dnia na odprawie mamy komplet wyników badań pacjentów w systemie komputerowym. Fajnie? Nie do końca. Toczymy boje z wykonawcą i za-rządcą systemu o to by to było nasze narzędzie, a nie ich. To nam ma służyć system, jako narzędzie do sprawnego leczenia. W przypadku wypisów musiałem odmówić dyrekcji wprowadzenia tego dokumentu w życie w formie elektronicznej. Doku-ment w proponowanej formie nadawał się do rozliczenia kosztów leczenia, lecz jego wartość jako informacji dla lekarza o przebiegu leczenia była co najmniej dys-kusyjna. A przecież wypis to list lekarza do lekarza, a nie jedynie spis czynności za które ma zapłacić NFZ. Jak na razie wszystko skończyło się dobrze. Wróciliśmy do wersji programu do wypisów, którym posługiwaliśmy się do tej pory, informatycy chyba uwzględnią nasze uwagi, a co najważniejsze administracja szpitala otwo-rzyła się na nasze potrzeby. Rozumiem, że wypis może i powinien także zapewnić sprawne rozliczenie z finansującym. Nie pasjonuje mnie cała ta buchalteria, bo ja mam przede wszystkim leczyć, co zresztą bardzo lubię. Podoba się Panu Wejherowo? Szpital? To miejsce?

Będę stronniczy. Urodziłem się 45 lat temu, tutaj w Wejherowie. Stąd jestem re-gionalnym patriotą. Widzę słabości tego miasta, ale nigdy nie nachodziły mnie myśli by Wejherowo opuścić. Ładne miejsce. Las, grzyby, ryby.

O... zostańmy przy rybach.

Ryby kiedyś. Teraz rodzina i praca. Ale dobrze – do rzeki Redy miałem kilkaset metrów. Można tam było złowić ładne pstrągi czy lipienie. Miałem dobry sprzęt po wuju, który wyjechał za granicę. Wokół jest sporo jezior np. j. Orle, przez które przepływa Reda. W jeziorze Żarnowieckim łowiliśmy trzydziestocenty-metrowe okonie. Teraz nie mam na to czasu, ale pewnie kiedyś wrócę do swego hobby.

– Dlaczego urologia i dlaczego tutaj?

Od kiedy pamiętam, o tym szpitalu zawsze mówiło się, że jest to dobra placówka. Miałem w życiu dużo szczęścia. Kończąc studia medyczne (na uczelnię dostałem

15


się za drugim „podejściem”) w Gdańsku, chciałem być chirurgiem, konkretnie ortopedą. Nie, nie mam żadnych tradycji rodzinnych. Ojciec pracował w stocz-ni w Gdyni, a mama w urzędzie skarbowym w Wejherowie. Pamiętam słowa ojca: synu ucz się byś nie musiał pracować w stoczni. Rodziców nie było stać by opłacić mi dodatkowe zajęcia, czy korepetycje. Takie normalne wówczas wśród moich rówieśników praktyki były poza moim zasięgiem. Chyba w trzeciej klasie liceum podjąłem decyzję o tym, że będzie to medycyna (bo myślałem również o weterynarii). Po ukończeniu studiów otworzyłem specjalizację z ortopedii, jednak kłopoty z etatem spowodowały, że gdy dowiedziałem się iż na urologii jest wakat, postanowiłem zmienić specjalność. Straciłem na tej zamianie tro-chę czasu, czekając dwa lata na otwarcie specjalizacji z urologii. Reasumując, dyżurowałem na chirurgii, na urologii jednocześnie pełniąc obowiązki lekarza karetki reanimacyjnej. Bywało, że po pracy na oddziale chirurgii szedłem na „drugą zmianę” bo na urologii akurat odbywała się cystektomia z wytworze-niem pęcherza jelitowego. Zastępowałem wówczas kolegów, spóźniałem się do domu. To jednak zaowocowało, choćby dlatego że nauczyłem się laparoskopii (staż specjalizacyjny z chirurgii odbywałem u dr. M. Michalika). Staż na chirur-gii był dobrą szkołą. Kiedy w czasie egzaminu na I stopień specjalizacji przewod-niczący komisji zobaczył w moim dzienniczku prawie 150 wykonanych operacji (w tym liczne laparoskopowe i dwie strumektomie), stwierdził z uśmiechem: Panie doktorze, chyba Pan trochę przekoloryzował! I nie dziwię mu się bo, na-stępna dwójka zdających miała na koncie odpowiednio 16 i 22 zabiegi. Wracając do szczęścia. Jednym z jego elementów było to, że uczyłem się urologii na od-dziale jako jedyny młodszy asystent, od czterech doświadczonych lekarzy. Od każdego czegoś się nauczyłem i wszystkich szanuję. Sam również czuję szacunek ludzi, moich asystentów, współpracowników – czasem dużo starszych wiekiem. Staram się na ten szacunek zapracować i zwrócić go tym, którzy nigdy jeszcze mnie nie zawiedli. Dziś sytuacja, którą ja zastałem ucząc się urologii jest nie do pomyślenia, bo uczących się rezydentów jest czterech – pięciu. Żona (a znamy się od liceum) także skończyła medycynę i jest lekarzem internistą, choć z powodu choroby zawodowo jest nieczynna. Choroba żony ma wpływ na całą rodzinę - trzeba się było przeorganizować. Mamy trójkę dzieci. Najstarsza córka jest na pierwszym roku studiów medycznych.

Tato kazał?

Sama się wyrwała, nie miałem w tym żadnego udziału, wręcz przeciwnie – sta-rałem się ją zniechęcić. Zresztą sama widziała jak z żoną pracujemy. Był czas gdy jej koleżanki wyjeżdżały z rodzicami na zagraniczne wycieczki, a jej rodzi-ce uczyli się do egzaminów specjalizacyjnych, albo tata robił doktorat. Młodsza

16


córka jest w pierwszej klasie liceum. Syn jest w czwartej klasie szkoły podstawo-wej. Że duża różnica wieku między córkami, a synem? To wszystko było zapla-nowane – śmieje się doktor. Zresztą to fajne. Córki będą się powoli usamodziel-niać, a nasz dziesięcioletni syn nie pozwoli nam się tak szybko zestarzeć. Jestem człowiekiem rodzinnym. Wyjazdy, wycieczki mają dla mnie sens gdy spędzam je razem z rodziną.

Jak się Pan zapatruje na uprawianie przez chirurgów np. sportów konkakto-wych?

To zależy co się ma do stracenia. Siatkówka, badminton, rower – jak najbardziej. Na nartach nauczyłem się jeździć ze względu na dzieci. Nie chcę ryzykować, stąd jestem średnim narciarzem. Jeśli mi się coś stanie, będę cierpiał nie tylko ja, ale i moja rodzina. Może ta zbytnia asekuracja wynika z tego, że od 5-ciu lat praktycznie sam zarabiam.

Jasne – głowa rodziny...

Tu mam wątpliwości. W domu kierownikiem jest żona, co zresztą udaje się jej bardzo dobrze. Mogło by się wydawać, że w ten sposób idę na łatwiznę. Facet jest trochę egoistą, bo mówi, że zarabia pieniądze. Wraca z pracy zjada obiadek i leci do następnej pracy. Wszystko inne jest obok, w tym tak ważne sprawy jak roz-mowy z dziećmi. Staram się jednak poprzez dobre relacje rodzinne inwestować w dzieci i ta inwestycja jest najlepszą z możliwych.

Skaczemy tak z tematu na temat...

Bo jestem gadułą.

Pomówmy może trochę o historii i dniu dzisiejszym tego miejsca.

Szpital istnieje od października 1981 roku. Oddział urologii został otwarty 4 listopada, a więc pracujemy od początku istnienia szpitala. Pierwszym ordyna-torem był dr Kluszczyński, natępnie doktorzy Krzwosiński, Wasyl, Roslan, a od września 2007 ja. Na oddziale są 24 łóżka, kiedyś było ich 42, ale nie potrzebuje-my więcej. Zresztą wykorzystanie tych co są oscyluje w granicach 50-60%, przy średnim czasie pobytu chorego na oddziale półtora dnia. To wynika z dobrej organizacji pracy. O ile to możliwe wszystko powinno być dobrze zaplanowane, dzięki czemu można uniknąć tłoku na samym oddziale i przyległych koryta-rzach. Rocznie hospitalizujemy 2000-2200 pacjentów, z tej liczby wykonujemy

17


łącznie wszystkich zabiegów operacyjnych ok. 1500. Limity? Jak wszędzie, na trochę więcej pozwalamy sobie na początku roku, potem hamujemy, jeszcze póź-niej są ostrzeżenia dyrekcji i gdyby nie to, w październiku a najpóźniej w listopa-dzie trzeba by oddział zamykać. Struktura chorych? Nowotwory układu moczo-wego (pęcherza, nerek, stercza), kamice, nietrzymanie moczu – jak wszędzie. Jest Pan „wyznawcą” jakiejś szczególnej filozofii leczenia?

Tak i nie wiem jak można inaczej. U nas pacjent jest podmiotem, a nie przedmio-tem. Jest nasz. Przynajmniej tak długo jak chce się u nas leczyć. Nie mamy porad-ni przyszpitalnej, dlatego po pobycie u nas pacjent dostaje pisemną informację gdzie może się zgłosić. Najczęściej kierujemy ich do NZOZ Urolog w Wejherowie, gdzie pracują lekarze z naszego oddziału. Jasne, że to mało bo znów, jak w szpitalu i tam są limity. Pozostają więc gabinety prywatne. Zalecamy chorym, żeby kon-trolowali się u lekarza, który czuwał nad procesem diagnostyczno-leczniczym na oddziale. Tak jest po prostu najlepiej. Chorego leczy lekarz, a nie oddział.

Jak ocenia Pan swój zespół?

Tak jednoznacznie? Na ocenę bardzo dobrą. To znów efekt pewnej filozofii w doborze ludzi. Zespół winien być wielopokoleniowy. Umożliwia to leczenie najbardziej złożonych przypadków przez doświadczonych lekarzy oraz kształce-nie nowych specjalistów. Do doboru ludzi przywiązuję dużą wagę. Najlepiej by było gdyby stażysta chciał pracować tutaj po uzyskaniu specjalizacji, związać się na stałe z nami. Ale tego przecież nie można przewidzieć, zadeklarować – różnie nam wszystkim układa się życie. Ważne są też cechy charakteru, umiejętność pracy w zespole. Dlatego proponuję żeby szpital podpisywał pierwszą umowę ze stażystą na pół roku. W tym czasie poznajemy siebie, stażysta ma czas by prze-myśleć sobie czy jego wybór jest tym właściwym, a zespół uważnie przygląda się nowemu koledze. Tu dygresja. Wielu rezydentów dostaje skierowanie, bo akurat na danym oddziale jest wolne miejsce specjalizacyjne. To bzdura, która skutkuje tym, że w wypadku gdy się nie dopasujemy będziemy się ze sobą męczyć przez sześć lat. Nie dopuszczę przecież do operacji człowieka, który się do tego nie na-daje. Mógłby zrobić krzywdę pacjentom, mnie i wreszcie sobie. Co więc miałby na zabiegowym oddziale robić człowiek, który zabiegów nie wykonuje? Powinno być inaczej. To stażysta sam winien szukać sobie miejsca. Uzyskać akceptację kierownika i zespołu i wystąpić o rezydenturę ze wskazaniem ośrodka. Dobrze gdy człowiek decydujący się na specjalizację popracuje na oddziale 2-3 miesiące jako wolontariusz. Tak było w przypadku naszych lekarzy – Kiejny i Rzepeckie-go. Obie strony przekonały się, że to dobre wybory.

18


Porozmawiajmy zatem o systemie szkolenia lekarzy.

W tej chwili jest zły. Obecnie praca na stażu, nie polega na nabywaniu solidnej wiedzy przez pracę, a na „przemycaniu” człowieka, który z mocy prawa musi ten etap przejść. Staże cząstkowe się skraca do minimum. W tym kontekście nie żałuję swojej nie skończonej specjalizacji z ortopedii. Co do mojej edukacji - najpierw specjalizacja z chirurgii, potem specjalizacja z urologii (2004 r.), praca doktorska (2006 r.), w rok później zastąpiłem – jako pełniący obowiązki – dr M. Roslana – dotychczasowego ordynatora oddziału urologii. W kwietniu 2009 r. w wyniku konkursu zostałem ordynatorem tego oddziału. Tu chciałbym wspo-mnieć dr Roslana. Jest moim nauczycielem urologii, i wiele mu zawdzięczam na poziomie zawodowym. Jest On lekarzem „nowoczesnym”, który nieustanie się doskonali i ceni sobie tę cechę u innych. Dużo operuję, ale nie zapominam czego nauczyłem się od starszych kolegów, dlatego staram się moją wiedzę i doświadczenie przekazywać młodszym. Można nazwać to próżnością, ale do-brze by było, gdyby ktoś kiedyś powiedział, że miał dobrego nauczyciela, że czas przepracowany w oddziale którym kieruję, nie był czasem straconym. Wraca-jąc do szkolenia. Chyba krzywdą dla lekarza jest specjalizacja jednostopniowa. Staże cząstkowe winny być kompromisem między koniecznością zdobycia no-wych umiejętności przez lekarza, potrzebami placówki w której się staż odbywa, a potrzebami placówki macierzystej. Sam doświadczyłem niedogodności wielu stażów. Np. przez 6 tygodni szkolenia z urologii dziecięcej w jednym z ośrod-ków wiodących pozwolono mi trzymać port laparoskopwy, by się nie wysunął z powłok skórnych, choć w tym czasie byłem po solidnym szkoleniu z chirurgii i już zaawansowanym laparoskopistą. W ostatnim tygodniu asystent usłyszał od swego szefa: „Daj chłopakowi by sobie kamerą po brzuchu pojeździł i zoba-czył jak to jest”. Na tym polegał mój staż – czas kompletne stracony nie mówiąc o kosztach stancji itp. Kolejnym problemem w niektórych oddziałach i klini-kach jest niestosunek szkolących się do specjalistów. Nie rozumiem jak można wyszkolić jednocześnie 10 lekarzy w ośrodku, w którym pracuje np. 4 specjali-stów? Zgodnie z prawem tak. Ale czy taki ośrodek zatrudni po rezydenturze na stałe specjalistę bez doświadczenia? Z pewnością nie. Będzie się starał o nowego rezydenta – darmową siłę roboczą. Brakuje tylko odgórnego kierowania świeżo upieczonych specjalistów do konkretnych oddziałów, tak jak obecnie rezyden-tów – to byłby prawdziwy dramat. Wniosek: zatrudniajmy tylu i takich ludzi, ilu jesteśmy w stanie wyszkolić tak, że chcielibyśmy z nimi potem pracować. A jeżeli oni zechcą zmienić ośrodek – nie będziemy się ich wstydzić.

19


Rezydent dostaje ministerialną pensję za to, że uczy się zawodu. Jakie korzyści odnosi ten, który tego zawodu uczy?

To jest problem. Mogę sobie przecież zadać pytanie: co ja z tego mam szkoląc specjalistów, oprócz satysfakcji? Ale z drugiej strony – ja też kiedyś mogę po-trzebować pomocy specjalisty. Więc czy nie jest dobrze wyszkolić ludzi, którzy w przyszłości i mnie będą leczyć? Oczywiście – wolałbym, by mój nauczyciel otrzymywał wynagrodzenie za to, że mnie uczy, czułbym się lepiej. Tu może wtrącę jak to jest u nas. Każdy specjalista ma pod opieką jednego stażystę. Ro-tujemy się co cztery – sześć miesięcy, co umożliwia poznanie różnych technik i sposobów ich realizacji. Centralizacja szkolenia specjalistów, regionalne ośrod-ki szkoleniowe? To chyba problem logistyki. Każdy ze szkolących się ma rodzinę i gdzieś z nią mieszka, czy to byłoby dobre rozwiązanie? Wątpię. A może ina-czej: Szpital zatrudnia dobrego specjalistę i nauczyciela, który przyciąga dużo pacjentów, szkoli np. 2 rezydentów (rezydenci sami szukają takiego nauczyciela, a ten albo ich przyjmuje albo czeka na „lepszych”). Szpital ma dobrych specja-listów z rezydentami, dużo pacjentów dzięki czemu otrzymuje wyższy kontrakt od płatnika i ma pieniądze na inwestycje oraz odpowiednio wynagradza leka-rza. Dobrze wyszkolony specjalista jest pozyskiwany przez inną placówkę lub w razie potrzeby zatrudnia się w tym szpitalu i pozyskuje kolejnych rezydentów i pacjentów – koło się zamyka. To jest przecież bardzo proste. Każdy musi do-brze pracować – uczeń by zgodził się go szkolić dobry nauczyciel, a nauczyciel by przyciągnąć do siebie rezydentów i pacjentów.

Mylę się, czy ma Pan bardzo osobisty i emocjonalny stosunek do ludzi?

Tak, mam. Staram się traktować bardzo osobiście zarówno pacjenta, którego le-czę jak i kolegów z którymi pracuję. Z pacjentami jest o wiele trudniej. Wielu żyje w błędnym przekonaniu, że wszystko im się należy – tak mówią w mediach. Lekarz od pacjenta może wymagać jedynie szacunku, chociaż i o to często jest trudno. Asystentom staram się pomagać w rozwoju zawodowym, biorąc pod uwagę ich zainteresowania, tempo przyswajania wiedzy i nabywania doświad-czenia, a także ich sytuację rodzinną (małe dzieci, choroba). Mam nadzieję, że w odpowiednim czasie „przesuwam” ich na wyższy poziom operatywy. Czy mi to wychodzi – nie mnie oceniać. Wymagam natomiast przede wszystkim zaan-gażowania w pracę, fachowości oraz uczciwości. Także umiejętności mówienia – „nie wiem”. Zarówno pacjentowi jak i koledze. Mimo doświadczenia i mnie zdarza się powiedzieć – nie wiem, muszę przeczytać. Pacjentom, szczególnie tym którzy wymagają skomplikowanego leczenia, zawsze proponuję konsultację u innego specjalisty. Nawet nie dlatego, że moje rozpoznanie może być błędne,

20


w Wejherowie, w lutym 2013 r.rozmawiał Wiesław Karpusiewicz

a dlatego by dać pacjentowi wybór. Często wręczam karteczkę z dwoma – trze-ma nazwiskami lekarzy i proponuje konsultację. Najczęściej chory wraca i jest mi bardzo miło. Jeśli nie wrócił to znaczy, że kolega po fachu wzbudził u niego większe zaufanie – i dobrze. Staram się traktować ludzi tak jak sam chciałbym być traktowany.

Uważam, że poradnie, gabinety lekarskie, a także szpitale (może z wyjątkiem klinicznych) powinny być własnością prywatną. A Pan?

Jeszcze nie teraz. Z kilku powodów, które są ze sobą ściśle powiązane. Niewie-lu pacjentów stać na leczenie prywatne w lecznictwie zamkniętym. Jest jeden płatnik – NFZ, z którym się nie negocjuje, a który dyktuje warunki. Procedury są źle wycenione, a współfinansowanie leczenia przez chorych w placówkach, które mają umowę z NFZ jest niezgodne z prawem. Jak w takich warunkach za-inwestować duże pieniądze w prywatny szpital? W najlepszym wypadku można liczyć na otrzymanie kontraktu z NFZ na podyktowanych a nie wynegocjowa-nych warunkach, a w najgorszym nie otrzymać kontraktu w ogóle i liczyć na tą niewielką grupę bogatych i dobrze ubezpieczonych.

Pytam o prywatyzację bo nie ma nic lepszego na rynku jak konkurencja...

Zgadza się. Należy jednak zacząć od konkurencji wśród płatników, ubezpieczy-cieli – wtedy będzie to miało sens. Większość szpitali prywatnych jest zmuszo-na do zawarcia umowy z NFZ bo inaczej się nie utrzymają. Przy takiej wycenie procedur nie wyobrażam sobie, że stać je na zatrudnienie dobrych specjalistów. Z drugiej strony wielu specjalistów sprzedaje się zbyt tanio. Jestem świadkiem jak koledzy próbują negocjować z NFZ kontrakt dla NZOZ-u „Urolog”. Zawsze wśród konkurujących placówek są takie, które znajdą specjalistę urologa za przysłowiowe dwa pięćdziesiąt. Pytam – nie znamy swojej wartości, czy jesteśmy rzeczywiście tyle warci?

21


lek. med. Maciej Wasyl – zastępca ordynatora oddziału urologii Szpi-tala Specjalistycznego w Wejherowie

W 1980 roku zatrudniłem się jeszcze w starym wejhe-rowskim szpitalu jako stażysta. W 1981 byłem młod-szym asystentem oddziału chirurgii ogólnej, w 1984 skończyłem specjalizację pierwszego stopnia z chirurgii ogólnej. Od stycznia 1985 r. za namową doktora Euge-niusza Kluszczyńskiego pracowałem już jako asystent Oddziału Urologii, a w 1988 r. uzyskałem specjalizację drugiego stopnia z urologii. Doktor Kluszczyński trafi ł do Wejherowa z dobrego, łódzkiego ośrodka, od prof. Mazurka.

Nie ma Pan pretensji do życia, że to młodszy kolega został ordynato-rem oddziału, choć to właśnie Pan ma największy staż wśród wejhe-rowskich urologów?

Absolutnie nie. Doktor Lubocki jest nieprzeciętnym chirurgiem urologiem. Świetny manualnie, przy tym doskonały kolega i nie było nawet cienia wątpliwo-ści kto będzie tu szefował. Był po prostu lepszy, wykonywał te zabiegi, których ja nie robiłem – chodzi o te największe. To ja uczyłem go endoskopii PCNL-i i innych. Wreszcie przyszedł okres, że trzeba było wykonywać wiele cystekto-mii czy prostatektomii. To był czas dla niego, młody silny, po trzech latach na chirurgii gdzie laparoskopia była codziennością, do nas trafi ł już jako świetny laparoskopista.

Co poza pracą Pana interesuje...

Dziś już nie jest źle z czasem. Kiedyś było go znacznie mniej, dyżury na od-dziale, wieczna nauka, staże, wyjazdy. Teraz jest odrobinę lepiej, na pierwszym miejscu jest turystyka. Lubię jeździć, zwiedzać, poznawać z przewodnikiem w ręku. Do takich wyjazdów się przygotowujemy się ok. trzech miesięcy. Jeżdżę

z lekarzami Oddziału Urologii Szpitala Specjalistycznegoim. F. Ceynowy w Wejherowie

22


z żoną. Wtedy wiemy gdzie jesteśmy, czego szukamy – taka świadoma turysty-ka. Nie ekscytuje mnie egzotyka. Raczej historia i miejsca z nią związane w ta-kich krajach jak Włochy, Francja, Portugalia. W tym roku chcemy zawitać na dziesięć dni do Rzymu. Byłem w tym mieście już trzykrotnie, ale zawsze krótko i nie miałem szansy poznać lepiej tej metropolii. Dużo czasu do operacji żony spędzaliśmy na rowerach. Teraz na razie, póki żona nie wydobrzeje zostały nam długie spacery.

Co denerwuje Pana w pracy?

Postępowanie pacjentów. Nie przestrzegają zaleceń, nie szanują swego zdrowia. Nie chcą pomagać sami sobie. Wielu moich pacjentów ma patologiczną nadwa-gę. Przekonuję, nakłaniam, a czasem nawet straszę skutkami.

Wiemy już, że jest Pan żonaty – a reszta rodziny?

Mam dwie córki, już samodzielne. Młodsza kończy stypendium doktoranckie w zakładzie biotechnologii w Warszawie i w tym roku będzie bronić pracy dok-torskiej, starsza skończyła też w Warszawie SGH i pracuje dla fi rmy ABB w jej centrali w Zurychu.

lek. med. Marian Strzyżewski – starszy asystent, senior oddziału. Pochodzi Pan z ...

Z Łasina, obecne tereny województwa kujawsko-pomorskiego, rodzice przepro-wadzili się do Elbląga gdy miałem chyba trzy lata. Bywam w Łasinie regularnie, u licznej rodziny. Jestem najstarszym lekarzem oddziału, obecnie już na emery-turze, ale ciągle jeszcze na kontrakcie w oddziale urologii tego szpitala. Właści-wie nic mnie nie zmuszało do odejścia, ale była taka możliwość i skorzystałem. Zwolniłem trochę dotych-czasowe intensywne życie lekarskie.

Czyli znajduje Pan czas na zajęcia inne niż praca?

Nadal niewiele go zostaje po pracy. Właściwie nie wiem czym miałbym się zająć gdybym przeszedł cał-kowicie w stan spoczynku. Na szczęście dorobiłem się niewielkiego domku jednorodzinnego z ładnym ogro-dem i może tam byłaby praca? Ogród ma 1000 m2 więc

23


jest co robić. Kiedyś zajmowała mnie turystyka piesza, wraz z nie pracującym już tu Jurkiem Gabigą robiliśmy piesze wyprawy, do Łeby, na Hel, do Pruszcza Gdańskiego, Wieżycy, na Kaszuby. Najdłuższa wyprawa jaką pamiętam liczyła 50 kilometrów w ciągu jednego dnia. Żałuję, że tego już nie ma, ale taka jest kolej rzeczy. Intensywny wysiłek fi zyczny daje się starszemu panu we znaki.

Rodzina?

Mam troje dzieci, córka z pierwszego małżeństwa jest stomatologiem, a syn – technikiem protetykiem. Z drugiego – córka kończy Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie i mam nadzieję będzie weterynarzem. Tak, chciała na medycynę, ale chyba przestraszyła się fi zyki. Dziś jest zadowolona z drogi którą obrała.

Co Pana denerwuje w pracy?

Nic. Już teraz nic. A przepraszam... Papiery. Hasło – NFZ. Ciągłe zmiany, co parę miesięcy nowe przepisy, nowe i źle wyceniane procedury na niekorzyść lekarzy, zmuszające do pracy za darmo. Ten temat mnie wręcz podnieca. Głosowałem na PO w nadziei, że coś z tym zrobią, że zawód lekarza będzie takim zawodem jak w innych krajach. To co się dzieje w NFZ to nawet trudno opowiedzieć. Musiałby pan sam posiedzieć w tych papierach. To jest socjalizm, nie będę już głosował na tych, którzy nie potrafi ą zrobić porządku. Dlatego coraz mniej mam czasu dla pacjentów, bo zajmuję się papierami.

lek. med. Krzysztof Węgrzyn – starszy asystent oddziału

Staż podyplomowy skończyłem w 2003 roku. Od początku wiedziałem, że z uwagi na trudną sytuację fi nansową szpitala szans na etat w oddziale urologii

nie ma, więc podpisałem umowę o wolontariat. Pra-cowałem w pełnym wymiarze godzin. Otworzyłem specjalizację z urologii, kierownikiem specjalizacji był dr Roslan. Jakoś po roku znalazło się pół etatu, pa-miętam, że zarabiałem wówczas 960 złotych brutto. W 2007 roku wystąpiły przesunięcia kadrowe, na sku-tek których zostałem zatrudniony na pełen etat. Spe-cjalizację uzyskałem w 2010 r.

Pochodzi Pan z Wejherowa?

Urodziłem się w Toruniu. Gdy miałem 10 lat rodzice przeprowadzili się do Wejherowa. Emocjonalnie zwią-

24


zany jestem z Toruniem, od wielu lat mieszkam w Gdyni, ale pomieszkiwałem w Wejherowie. Mam dwójkę dzieci. Większość czasu, gdy nie jestem w pracy, sta-ram się spędzać z dzieciakami. Poza tym próbuję jeździć na rolkach, pływać na desce czy chodzić po górach, ale z uwagi nieustający brak czasu nie jest to łatwe.

Jakich operacji urologicznych Pan jeszcze nie wykonywał?

Nie wykonywałem operacji plastyki ścian pochwy. Po odejściu z naszego ośrod-ka tak świetnego i wszechstronnego operatora, jakim jest dr Roslan, wystąpiła potrzeba wsparcia zespołu przez kolejną osobę wykonującą zaawansowane ope-racje. Ordynatorem został dr M. Lubocki, który jest doskonałym operatorem i świetnym nauczycielem, doskonale motywującym do samorozwoju. A ponie-waż akurat znalazłem się na właściwym miejscu we właściwym czasie, otrzy-małem możliwość szybkiego rozwoju umiejętności zawodowych. Wszystko to spowodowało, że miałem możliwość nauczenia się i wykonywania dużych, za-awansowanych operacji urologicznych, zarówno otwartych, jak i laparoskopo-wych. A poza tym zawsze podkreślałem, że jestem bardziej sprawny manualnie niż intelektualnie …

Pracował Pan już z optyką 3D w laparoskopii?

Miałem taką możliwość, ale szczerze mówiąc po operacji źle się czułem. Miałem zawroty głowy, czułem się jakbym miał … kaca. Co ciekawe w kinie mnie to nie dotyka, ale pewnie czym innym jest wpatrywanie się w monitor w pełnym sku-pieniu przez dwie, trzy godziny. Mieliśmy ten sprzęt u siebie i wykorzystaliśmy go do przeprowadzenia kilku zabiegów m.in. żylaków powrózka nasiennego, plastyki połączenia miedniczkowo-moczowodowego, nefrektomii. Wrażenia? Z tym jest tak jak z robotami. To są bardzo dobre narzędzia. Dobrze się nimi operuje. Ale czy nas stać na nie? Lepiej się jeździ Bentleyem niż Golfem III. Ale efekt przemieszczenia się z punktu A do punktu B uzyskuje się za pomocą oby-dwu pojazdów. Gdybym wiedział, że szpital stać na takie wydatki i procedury NFZ pokryją koszty użytkowania robota, byłbym pierwszym, który propago-wałby takie narzędzie. Jest jeszcze jeden aspekt tej sprawy. Istnieje kilka prac naukowych, które porównują operacje prostatektomii radykalnej wykonywane przy pomocy robotów, klasycznej laparoskopii i zabiegów otwartych. Konkluzja jest podobna. Jedyna różnica to utrata krwi, największa w operacjach otwartych, najmniejsza przeprowadzanych z pomocą robota. Trzymanie moczu, czystość onkologiczna czy zaburzenia erekcji są bardzo podobne we wszystkich rodza-jach zabiegów. O ile jestem entuzjastą laparoskopii, o tyle mam wątpliwości co do robotów. A zwłaszcza stosunku kosztów do efektów.

25


Jakich pacjentów nie lubi doktor Węgrzyn?

Jesteśmy po to, by pomagać pacjentom. Uważam, że jestem bardzo wyrozumia-ły. Ale czasami trafi am na kogoś bardzo roszczeniowego, ordynarnego wtedy staram się go „wyprostować”. Pacjenci mają prawo nie do końca orientować się w zawiłościach obecnego systemu ochrony zdrowia, ale denerwuje mnie, jeżeli koledzy lekarze kierują do szpitala chorych nieprzygotowanych do hospitaliza-cji, bez diagnostyki, na zasadzie „niech się w szpitalu martwią, co dalej”. I oczy-wiście jako pełniącego obowiązki kierownika poradni urologicznej nieustająco drażnią mnie kontakty z urzędnikami NFZ.

lek. med. Narcyz Kiejna – asystent oddziału

Pochodzę z Ostrołęki, studia skończyłem w Gdańsku. Początkowo chciałem wrócić do rodzinnego miasta i tam pracować jako ginekolog. Trochę za namową żony zainteresowałem się urologią, a o ośrodku wej-herowskim usłyszałem na stażu. Dotarły do mnie wie-ści, że ten oddział prowadzi urologię na europejskim poziomie, że pracują tam fajni ludzie. To przeważyło. Zadzwoniłem do doktora Lubockiego, umówiłem się na rozmowę i dowiedziałem się, że jest taka szansa by tu pracować. Ordynatorowi powiedziałem uczciwie, że nie znam tej dziedziny medycyny, bo na studiach uczą jej tyle ile uczą. Po dwóch tygodniach wolonta-riatu, oglądania mnie przez zespół, zostałem zaakcep-towany. I tak zostało, pracuję tu już pięć lat i w tym roku planuję zdać egzamin specjalizacyjny. Sporo operuję, mam za sobą kilka dużych operacji. Mieszkam w Gdyni z żoną, mam dwójkę dzieci i kota.

Specjalizacja, żona, dwoje dzieci i kot. Ma Pan trochę czasu dla siebie?

Jakby to nazwać... Jestem trochę takim „kogutem domowym”. Żona jest leka-rzem okulistą i też bywa bardzo zajęta. Więc często to ja zajmuję się dziećmi. Czasem zdarza mi się chwila wolnego, tedy wracam do swych starych zajęć, czyli do piłki nożnej. Zimą gdzieś na hali, latem na boisku. Staram się bywać na siłow-ni. Jak tylko mogę wybieram się z dziećmi do lasu, lub w miejsce gdzie dzieciaki mogą się bezpiecznie wybiegać. Staram się być na bieżąco z ofertą kin.

26


A ostatnio kiedy był Pan w teatrze?

Dawno, lata temu. Jeszcze przed urodzeniem się dzieci.

lek. med. Jowita Stępniewska – rezydent oddziału

Zależało mi na robieniu specjalizacji w ramach rezy-dentury. Miałam do wyboru Słupsk lub Wejherowo. I tak szczerze mówiąc wybór padł na Wejherowo ze względu na odległość- mieszkam w Gdańsku. Także na Oddział Urologii w tym Szpitalu trafi łam poniekąd przypadkiem, z tak zwanego przydziału. Na pierwszej rozmowie Doktor Lubocki zaproponował, że jeśli nie dopasuję się do zespołu, wówczas się rozstaniemy. Podobało mi się szczere i rozsądne ,moim zdaniem ,podejście do tej sprawy. Każdy szef chce mieć wpływ na to z kim będzie współpracował. Po około dwóch-trzech miesiącach wszystko było jasne. Zostałam za-akceptowana. A ja po tygodniu wiedziałam, że to jest moje miejsce pracy. Miła ,rodzinna niemalże atmosfera, rewelacyjny szef, który pozwala na bardzo szybki, intensywny rozwój, mimo tego, że jestem kobietą. W 2014 r. planuję egzamin specjalizacyjny.

Czy się Pani zajmuje poza pracą?

Moją pasją jest gotowanie i wszystko co związane ze zdrowym stylem życia. Pra-wie co dziennie gotuję czy piekę coś nowego, zbieram przepisy, oglądam progra-my kulinarne, czytam o kuchniach świata. Cieszą się z tego faktu najbardziej moim przyjaciele gdyż organizuję przynajmniej raz w tygodniu spotkania, na których kosztują tego co przygotowałam. Latem jeżdżę na rolkach i na rowerze, zimą fi tness i bardzo intensywnie – na łyżwach. Pochodzę z Radomia. Na studia przyjechałam do Gdańska, bo całe życie chciałam mieszkać nad morzem.

Jaki najtrudniejszy zabieg wykonała Pani samodzielnie?

Nie posiadam takiej cechy jak cierpliwość. Więc dla mnie najtrudniejszym był URSL, każdy zabieg wiązał się z dużym stresem – to były dramatyczne przeżycia. Po tym zabiegu Ordynator nie pozwolił bym opuściła jakikolwiek tego rodzaju zabieg. Teraz już całkiem dobrze sobie radzę. Przede mną kolejne wyzwania.

27


Z operacji, które wykonuje się metodą laparoskopową podoba mi się między innymi plastyka zwężenia połączenia miedniczkowo-moczowodowego. Szycie w tej operacji wymaga wielkiej cierpliwości. Będę ją sprawdzać.

Teatr, książka, co jeszcze...?

W teatrze nie byłam dwa lata. Czytam bardzo chętnie kryminały i biografi e. Skończyłam właśnie biografi ę Marii Callas, a rozpoczęłam Coco Chanell. Lubię biografi e kobiet niezależnych, o silnym charakterze, często idącymi pod prąd.

Lek. med. Przemysław Rzepecki – młodszy asystent

Jestem zatrudniony na umowę o pracę od 2009 r. Znajduję się w połowie drogi do uzyskania tytułu specjalisty, chirurgię już zaliczyłem, w naszym ośrodku.

Jestem urodzonym gdynianinem. Medycynę wybra-łem, trochę za przykładem rodziny. Moja mama też jest lekarzem. Urologia to nie przypadek, a świadomy wybór. Wiedziałem już co będę robić mniej więcej od połowy studiów. Doświadczenie w laparoskopii? Chyba jeszcze wszystko przede mną. W czasie sta-żu chirurgicznego zrobiłem kilka cholecystektomii, a u nas operację żylaków powrózka. 3D w laparo-skopii? No nie wiem, sam nie operowałem, ale znam relacje. Doktora Węgrzyna bolała głowa, dr Lubocki z kolei twierdzi, że operuje się dużo lepiej. Kilka osób, także spoza oddziału, twierdziło, że nie widzi różni-cy. Jestem szczęśliwie żonaty (żona Agata, też jest lekarzem). Właśnie siedzimy na walizkach i czeka-my na wyjazd na porodówkę. Znam już płeć dziecka – będzie chłopak – Jan.

Hobby?

Przede wszystkim żeglarstwo. Już będąc dzieckiem uprawiałem ten sport wyczy-nowo. Na studiach jeszcze starałem się kontynuować to zajęcie – co prawda już nie w klasach olimpijskich, a na jachtach morskich. Teraz już prawie wypadłem z obiegu. Mówię prawie, bo jednak z kolegą Kiejną startujemy w regatach. Od dwóch lat jestem organizatorem Ogólnopolskich Regat Lekarzy w klasie Puck. Kiedyś chciałem malować, jeszcze później grać na gitarze, ale nie było mi dane.

28


lek. med. Kacper Renk – młodszy asystent, wolontariusz

Jestem najmłodszym członkiem zespołu, specjaliza-cję z Urologii rozpocząłem w listopadzie 2012. Staż podyplomowy odbyłem w wejherowskim szpitalu, jego część spędziłem na Oddziale. Marzyłem o zo-staniu urologiem, dostałem od Ordynatora szansę i postanowiłem ją wykorzystać. Szczególnie spodo-bał mi się sposób prowadzenia pacjentów, świetna atmosfera oraz zakres wykonywanych operacji, któ-ry jest bardziej niż satysfakcjonujący. Urodziłem się w Zgorzelcu na Dolnym Śląsku, później mieszkałem w Redzie, studiowałem w Gdańsku, a na stałe osiadłem w Gdyni. Jestem żonaty, żona jest w trakcie specjaliza-cji z Anestezjologii i Intensywnej Terapii. Gdy nie zajmuje mnie praca, fotogra-fuję i staram się podróżować, a najbardziej lubię łączyć obie pasje. Do czego dążę? By stać się specjalistą oferującym moim pacjentom opiekę na najwyż-szym poziomie, a w pewnym wieku odejść na zasłużoną emeryturę i podró-żować po świecie.

Od lewej: lek. med Maciej Wasyl, lek. med. Narcyz Kiejna, lek. med. Krzysztof Węgrzyn, lek. med. Jowita Stępniewska, lek. med. Przemysław Rzepecki, dr n. med. Marek Lubocki, lek. med. Kacper Renk, lek. med. Marian Strzyżewski.

w Wejherowie, w lutym 2013 r.rozmawiał Wiesław Karpusiewicz

29


Komitet Naukowy

Przewodniczący: dr n. med. Krzysztof Szkarłat Członkowie: prof. dr hab. n. med. T. Drewa dr hab. n. med. M. Matuszewski prof. dr hab. n. med. Z. Wolski dr hab. n. med. M. Słojewski

Streszczenia Prezentowanych Prac

30


DIAGNOSTYKA NIETRZYMANIA MOCZU U KOBIET

Marek Lubocki

Oddział Urologii Szpitala specjalistycznego im. F. Ceynowy w Wejherowie

Nietrzymanie moczu dotyczy około 35% wszystkich kobiet z czego 50% stosu-je wkładki, a jedynie 30% udaje się z tego powodu do lekarza. Często mówimy o nieświadomości chorych, ale stosunkowo rzadko przyznajemy się my lekarze do własnej niewiedzy i braku kompetencji w tej dziedzinie. Od ponad 15 lat w leczeniu operacyjnym nietrzymania moczu stosuje się metody małoinwazyjne, dające bardzo dobre wyniki przy niewielkim odsetku powikłań, a mimo to na wielu Oddziałach Urologii nie zostały one do tej pory wprowadzone. Pomijając względy ekonomiczne (wycena procedur) jednym z powodów, które zniechęcają urologów do podjęcia się tego wyzwania może być zbyt mała wiedza na temat diagnostyki, co uniemożliwia postawienie właściwego rozpoznania. Prawidłowa kwalifikacja chorych do leczenia operacyjnego ma decydujący wpływ na wyniki leczenia i zmniejszenie ryzyka powikłań około- i pooperacyjnych.Celem prezentacji jest przypomnienie podstawowych zasad diagnostyki nie-trzymania moczu u kobiet przed kwalifikacją do leczenia operacyjnego z punktu widzenia „urologa praktyka”.

PODWIESZENIE CEWKI MOCZOWEJ SYSTEMEM AJUST U KOBIET Z WYSIŁKOWYM NIETRZYMANIEM MOCZU – TECHNIKA OPERACJI I WSTęPNE WYNIKI LECZENIA

Jowita Stępniewska, Marek Lubocki, Przemysław Rzepecki

Oddział Urologii Szpitala Specjalistycznego w Wejherowie im. Floriana Ceynowy

Wstęp:Częstość występowania nietrzymania moczu u kobiet, poprawa świadomości chorych oraz wymierne skutki społeczno-ekonomiczne związane z tym schorze-niem doprowadziły w ostatnim 20-leciu do rozwoju nowych technik operacyj-nych w leczeniu nietrzymania moczu. Nowe metody polegające na podwieszeniu cewki moczowej przy użyciu taśmy syntetycznej oparto na integralnej teorii nie-trzymania moczu opracowanej przez Ulmstena i Petrusa w latach 90-tych ubie-głego wieku. Na Oddziale Urologii w Wejherowie minimalnie inwazyjne metody leczenia wysiłkowego nietrzymania moczu u kobiet zaczęto stosować pod koniec

31


1999r. Do tej pory wykonano 607 operacji. Od 2 lat oprócz najczęściej wykony-wanych procedur TVT i TVT-OS, stosuje się system Ajust – minisling zakładany pod cewkę moczową z jednego nacięcia i kotwiczony w powięzi zasłonowej. Cel pracy:Prezentacja metody oraz wczesnych wyników leczenia nietrzymania moczu u kobiet z zastosowaniem systemu AjustMateriał i metoda:Od listopada 2010 do marca 2012 na Oddziale Urologii w Wejherowie wyko-nano operacje podwieszenia cewki moczowej systemem Ajust u 49 kobiet w wieku od 30-80 lat (52,8). W grupie operowanych pacjentek u 32 rozpoznano izolowane wysiłkowe nietrzymanie moczu, a u 17 postać mieszaną nietrzymania z dominantą komponenty wysiłkowej. 4 chore przebyły wcześniej operację wy-cięcia macicy, 3 plastykę pochwy, a u 4 stwierdzono współistniejący uchyłek pochwowy pęcherza lub odbytnicy (POPQ stopień I i II). Operacje wykonano w znieczuleniu krótkim ogólnym. W profilaktyce antybiotykowej stosowano Cefamandol – 3 dawki i.v. Taśmę implantowano pod cewkę z jednego nacięcia na przedniej ścianie pochwy dł. ok. 2 cm i kotwiczono w powięzi zasłonowej. Nie pozostawiano cewnika w pęcherzu po operacjiWyniki:Czas operacji wynosił 7-20 min (12 min). Nie stwierdzono powikłań śródope-racyjnych. W pierwszej dobie po operacji wszystkie chore oddawały mocz bez trudności. Żadna z chorych nie wymagała podawania narkotycznych środków przeciwbólowych. Wszystkie pacjentki wypisano do domu w pierwszej dobie po operacji. Okres obserwacji wynosi od 2 do 121 tyg. (50 tyg.) Wizyty kontrolne ustalono na 3 tyg., 3 miesiące, 6 miesięcy a następnie 1raz w roku po operacji. Wyniki leczenia oceniono na podstawie wywiadu i badania klinicznego. 43 cho-re uznano za wyleczone, poprawę stwierdzono u 3, a brak poprawy u kolejnych 3 chorych.Wnioski:Podwieszenie cewki moczowej systemem Ajust jest minimalnie inwazyjną, bez-pieczną i skuteczną metodą leczenia nietrzymania moczu u kobiet. Wstępne wy-niki leczenia na Oddziale Urologii w Wejherowie są porównywalne z wynikami z innych ośrodków. Do oceny długofalowych efektów leczenia wymagany jest niewątpliwie dłuższy okres obserwacji.

32


PLASTYKA UCHYŁKA POCHWOWEGO PęCHERZA MOCZOWEGO Z ZASTOSOWANIEM SYSTEMU NUVIA SI – TECHNIKA OPERACJI I WSTęPNE WYNIKI LECZENIA

Marek Lubocki, Jowita Stępniewska, Przemysław Rzepecki, Narcyz Kiejna

Oddział Urologii Szpitala Specjalistycznego F. Ceynowy w Wejherowie

Wstęp:Zaburzenia statyki narządów miednicy (POP) dotyczą 50% kobiet w okresie około- i pomenopauzalnym, a najczęstszym defektem jest uchyłek pochwowy pęcherza moczowego. Dolegliwości związane z POP to nie tylko bóle w pod-brzuszu, uczucie pełności w okolicy krocza, brak poczucia estetyki u kobiety, ale także (a może przede wszystkim) istotne objawy ze strony układu moczo-wego. Dominującą strategią postępowania w leczeniu POP stało się w ostatniej dekadzie zastosowanie syntetycznych materiałów implantowanych przez po-chwę celem przywrócenia prawidłowych stosunków anatomicznych w miednicy mniejszej. Jednym z najnowszych produktów tego rodzaju jest zestaw NUVIA SI, zapewniający implantację ultralekkiej siatki polipropylenowej, kotwiczonej do struktur powięziowych miednicy mniejszej z jednego nacięcia na przedniej ścianie pochwy.Materiał i Metoda:Na Oddziale Urologii w Wejherowie wykonano pierwszą w Polsce plasty-kę uchyłka pochwowego pęcherza moczowego z użyciem systemu NUVIA SI. Od kwietnia 2012 do lutego 2013 zoperowano 4 kobiety w wieku 49-71 lat (59). Głównym objawem zgłaszanym przez chore były narastające trudności w od-dawaniu moczu (w tym u dwóch kobiet konieczność stosowania rękoczynu ce-lem opróżnienie pęcherza moczowego) oraz częstomocz z parciem naglącym. U 3 chorych rozpoznano uchyłek pochwowy pęcherza III st., a w jednym przy-padku IV st. według skali POPQ. U 3 kobiet stwierdzono współistniejące NTM, w tym u 1 NNM st I, a u pozostałych dwóch postać ukrytą WNM typ III. Ope-racje przeprowadzono w znieczuleniu podpajęczynówkowym. Jako profilakty-kę antybiotykową stosowano Cefazolinę – 3 dawki i.v. po 1g na dawkę. Cewnik z pęcherza oraz tampony z pochwy usuwano w 1-wszej dobie po operacji.Wyniki:Czas operacji wynosił od 40-50 min (42 min). Okres pobytu w szpitalu po opera-cji 2-3 dni (2,2 dni). Nie stwierdzono powikłań śródoperacyjnych. Średnia utrata krwi wyniosła około 80 ml. W okresie pooperacyjnym u jednej chorej obserwo-wano anemię wtórną spowodowaną krwiakiem okolicy krocza oraz przestrzeni okołopęcherzowej. Chora nie wymagała przetoczenia preparatów krwiopochod-nych. U wszystkich chorych wystąpiły przejściowe trudności w oddawaniu mo-

33


czu utrzymujące się do 10 dni. Okres obserwacji po operacji wynosi średnio 21 tyg. U wszystkich chorych ustąpiły trudności w opróżnianiu pęcherza. Postać ukryta NTM ujawniła się tylko u 1 chorej jako I st. W kontrolnym badaniu kli-nicznym u żadnej chorej nie stwierdzono cech uchyłka. U jednej chorej nadal stwierdza się obecność zhemolizowanego, bezobjawowego krwiaka w miednicy mniejszej śr. 4 cm.Wnioski:Zaburzenia statyki narządów miednicy mniejszej są przyczyną istotnych odchy-leń w prawidłowym funkcjonowaniu dolnych, a niekiedy i górnych dróg moczo-wych. System NUVIA SI wydaje się obiecującą alternatywą w leczeniu operacyj-nym uchyłka pochwowego pęcherza moczowego u kobiet. Dla rzetelnej oceny metody potrzebny jest większy materiał i dłuższy okres obserwacji.

GUZ PęCHERZA JELITOWEGO W. Skrodzki, A. Bławat, J. Głuchowski, J. Kordasz

Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Słupsku

Przedstawiamy przypadek guza pęcherza jelitowego, który wystąpił u chore-go po cystektomii z wytworzeniem zastępczego pęcherza jelitowego sposobem Alciniego. U chorego wykonano elektroresekcje przezcewkową guza uzyskując wyleczenie. Chory pozostaje nadal w obserwacji autorów. Przedstawiony przy-padek jest kolejnym dowodem na konieczność długotrwałej obserwacji chorych po cystektomii ze względu na możliwość różnorakich powikłań

LECZENIE OSZCZęDZAJĄCE PęCHERZ U CHOREGO Z ROZLEGŁYM, POWIERZCHOWNYM RAKIEM PęCHERZA MOCZOWEGO pT1 HIGH GRADE

Jacek Wilamowski, Zbigniew Wolski

Katedra i Klinika Urologii Ogólnej, Onkologicznej i DziecięcejSzpital Uniwersytecki nr 1 im. dr A. Jurasza w Bydgoszczy

U chorego PK lat 53 w październiku 2009 roku w innym ośrodku urologicznym stwierdzono olbrzymi, zajmujący wszystkie ściany pęcherza moczowego bro-dawczakowaty guz. Pacjentowi zaproponowano usunięcie pęcherza, na które to leczenie nie wyraził on zgody.

34


Chorego przyjęto do Kliniki Urologii CMUMK w Bydgoszczy i zakwalifikowa-no do przezcewkowej elektroresekcji guza pęcherza moczowego. W badaniu CT nie stwierdzono nacieku ściany pęcherza. W okresie od października 2009 do czerwca 2010 wykonano łącznie 10 (trwających 60-70 min każda) elektroresek-cji pierwotnego raka pęcherza moczowego stwierdzając w każdym z wycinków badania hist-pat pT1 high grade. Ostatecznie w czerwcu 2010 nie stwierdzono zmian nowotworowych w pęcherzu moczowym. Chorego poddano cyklowi BCG-terapii przez 8 miesięcy. Kontrolne 2 cystoskopie mapingowe i badania cy-tologiczne osadu moczu nie wykazały wznowy. Jednakże w październiku 2011 i maju 2012 stwierdzono pojedyncze wznowy pTa low grade. Wycięto przezcew-kowo całkowicie. Obecnie u chorego nie stwierdza się nawrotu raka w wykona-nych we wrześniu 2012 i lutym 2013 cystoskopiach mapingowych, w cytologiach osadu moczu nie wykazano obecności komórek nowotworowych.Chorego przedstawiamy jako przykład możliwości zachowania pęcherza przy wykonaniu licznych, rozległych elektroresekcji nawet olbrzymiego guza wstępnie kwalifikowanego do cystectomii radykalnej.

RESEKCJA GUZÓW UROTELIALNYCH GÓRNYCH DRÓG MOCZOWYCH PRZY UŻYCIU LASERA HOLMOWEGO – opis przypadku

M. Sieczkowski, M. Markuszewski, M. Matuszewski

Katedra i Klinika Urologii, Gdański Uniwersytet Medyczny

Wstęp:Standardem leczenia pacjentów z nowotworem złośliwym górnego odcinka układu moczowego, wywodzącym się z nabłonka przejściowego jest radykal-na nefroureterektomia. Leczenie endoskopowe znajduje zastosowanie m.in. u pacjentów z obustronną chorobą, jedyną nerką czy przewlekłą niewydolnością nerek. Laser holmowy (Ho:YAG), coraz szerzej wykorzystywany w endourolo-gii, jest również narzędziem pozwalającym na ablację i resekcję guzów urotelial-nych. Pomimo tego, w ogólnie dostępnym polskim piśmiennictwie, nie było do tej pory doniesień o wykorzystaniu Ho:YAG do resekcji nowotworów urotelial-nych górnych dróg moczowych.Opis przypadku:Pacjent W.K., lat. 80, obciążony przewlekłą, umiarkowaną niewydolnością je-dynej nerki, po radykalnej nefroureterektomii lewostronnej i wielokrotnych zabiegach TURBT (ok. 40) został przyjęty do Kliniki Urologii z powodu podej-rzenia guza w przypęcherzowym odcinku moczowodu prawego. Hiperechogen-

35


na, egzofityczna zmiana (wym. AP 12 x 8 mm) została zobrazowana w badaniu ultrasonograficznym wykonanym w oddziale ratunkowym, gdzie chory trafił z powodu dolegliwości w prawej okolicy lędźwiowej i pogorszenia tolerancji wysiłku. Równolegle, na podstawie wykonanego zdjęcia rentgenowskiego i to-mografii klatki piersiowej, rozpoznano prawdopodobnie pierwotny, zaawanso-wany proces nowotworowy w płucach pacjenta. W badaniu TK jamy brzusznej, poza poszerzeniem przypęcherzowego odcinka moczowodu, nie stwierdzono istotnych patologii (badanie bez kontrastu z uwagi na PNN). Pacjenta zakwa-lifikowano do ureterorenoskopii. Zabieg wykonano przy użyciu sztywnego ure-terorenoskopu (Karl Storz GmbH & Co. KG, 7.5Fr, 27010), który wprowadzono do moczowodu prawego przez szerokie, ziejące ujście pęcherzowe. W odcinku przypęcherzowym stwierdzono prawdopodobnie powierzchowny, bogatokos-mkowy guz odpowiadający zmianie opisywanej w USG. Wykonano pielogra-fię wstępującą uwidaczniając liczne ubytki kontrastu w układzie kielichowo-miedniczkowym nerki prawej, które w obrazowaniu ureterorenoskopu okazały się mieć podobny charakter jak guz w moczowodzie (cTa/T1). Pobrano materiał do badania histopatologicznego przy użyciu kleszczyków biopsyjnych. Następ-nie, przy użyciu lasera holmowego (Karl Storz GmbH & Co. KG, Calculase II, Ho:YAG, 20W) przeprowadzono resekcję zmian z kielichów grupy górnej i mo-czowodu oraz laserową koagulację krwawiących naczyń. W moczowodzie usta-lono cewnik JJ.Parametry funkcji nerek po zabiegu nie uległy istotnej zmianie. Pacjenta wypi-sano do domu w 2 dobie po zabiegu. W badaniu histopatologicznym zarówno w materiale pobranym w trakcie laserowej resekcji jak i przy użyciu kleszczyków opisano utkanie carcinoma urotheliale, high grade. W preparatach nie stwier-dzono warstwy mięśniowej. Opisywany pacjent zmarł po miesiącu od dnia wykonania zbiegu. Przyczy-ną zgonu było zaostrzenie niewydolności oddechowej spowodowane progre-sją nowotworu płuc.Wnioski:Endoskopowe leczenie nowotworów urotelialnych górnych dróg moczowych z wykorzystaniem Ho:YAG pozwala na zachowanie funkcji nerki i może być zastosowane u pacjentów, u których nie można wykonać radykalnej nefroure-terektomii.

36


WIELOETAPOWE, ENDOSKOPOWE LECZENIE CHOREJ Z LICZNYMI ZŁOGAMI WOKÓŁ CEWNIKA JJ.

Adam, Ostrowski, Janusz Tyloch, Zbiginiew Wolski

Katedra i Klinika Urologii Ogólnej, Onkologicznej i DziecięcejSzpital Uniwersytecki nr 1 CM UMK Bydgoszcz

Pacjentka lat 30 zgłosiła się do Kliniki Urologii z powodu kamicy nerki, moczo-wodu po stronie lewej oraz pęcherza moczowego. W zdjęciu przeglądowym jamy brzusznej uwidoczniono cewnik JJ po stronie lewej otoczony złogami w mied-niczce, moczowodzie i pęcherzu moczowym. Chora 12 miesięcy wcześniej miała wykonany URS z pozostawieniem cewnika JJ, a następnie trzykrotnym ESWL złogu w nerce. Pacjentka nie zgłosiła się na usunięcie cewnika JJ w wyznaczo-nym terminie, jak również na badanie w Poradni Urologicznej.U pacjentki wykonano kolejno kruszenie złogów w pęcherzu moczowym z usu-nięciem końca pęcherzowego cewnika JJ, następnie sześciokrotne zabiegi URSL i dwukrotne zabiegi PCNL. Usunięto całkowicie wszystkie złogi z górnych dróg moczowych, pęcherza moczowego i cewnik JJ. Kontrolne badania bakteriolo-giczne ujemne, w badaniach USG nie wykazano złogów w układzie kielichowo-miedniczkowym nerki i pęcherza. Pacjentka pozostaje obecnie pod stałą kontro-lą ambulatoryjną Poradni Urologicznej.Chorą przedstawiamy zwracając uwagę na konieczność informowania i eduka-cji pacjenta co do postępowania z cewnikiem JJ, możliwe skutki zbyt długiego pozostawienia takiego cewnika, jak również możliwość skutecznego, choć wie-loetapowego leczenia endoskopowego.

MIKRO PCNL – NOWA ALTERNATYWA W LECZENIU NIEWIELKICH OBJAWOWYCH KAMIENI W UKŁADZIE KIELICHOWO-MIEDNICZKOWYM

Krzysztof Szkarłat, Piotr Adamkiewicz, Radosław Flisikowski

Szpital Specjalistyczny w Kościerzynie

Wstęp:Zabieg przezskórnej litotrypsji – PCNL (percutaneus nephrolithotomy) jest standardowym postępowaniem w przypadku leczenia dużych kamieni układu kielichowo-miedniczkowego. Najczęstszym powikłaniem PCNL jest krwawie-nie. Zmniejszenie średnicy kanału wkłucia może znaczącą zredukować ilość powikłań.

37


Materiał i metoda:Na Oddziale Urologii wykonano 3 zabiegi PCNL przy użyciu instrumentu o średnicy 4,85 Fr. Kruszenia kamieni dokonano laserem o średnicy włókna 200 mikrometrów. U jednej chorej użyto instrumentu średnicy 8 Fr, a kamienie pokruszono przy pomocy sonotrody. Średnica kamieni, których nie udało się pokruszyć pomimo kilkukrotnych zabiegów ESWL wahała się od 8 do 15 mm. U żadnego z chorych nie stosowano drenażu przezskórnego. Wszyscy opuścili szpital następnego dnia po zabiegu.Wnioski:Zabiegi „mikro – PCNL” są skuteczne w przypadku kamieni o niedużej średnicy. Mogą być alternatywą dla giętkiej ureteroskopii w leczeniu objawowej kamicy nie poddającej się zabiegom ESWL

WPŁYW NEUROTOKSYNY – RESINIFERATOKSYNY (RTX) NA ZMIANY W MODELOWANIU KODU CHEMICZNEGO NEURONÓW WSPÓŁCZULNYCH ZWOJU KREZKOWEGO TYLNEGO (IMG) ZAOPATRUJĄCYCH ŚCIANę PęCHERZA MOCZOWEGO ŚWINI

Michał Borowik, Agnieszka Bossowska, Mariusz Majewski

Katedra Fizjologii Człowieka, Wydział Nauk Medycznych, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Wprowadzenie:Schorzenia pęcherza moczowego np. pęcherz nadaktywny – Overactive bladder (OAB), zespół pęcherza bolesnego – Painful Bladder Syndrome (PBS), śródmiąż-szowe zapalenie pęcherza (IC) są zmorą w codziennej praktyce szpitalnej i ambu-latoryjnej urologa.Podłożem (bądź też jednym z najważniejszych czynników sprawczych) wspomnia-nych schorzeń mogą być nadczynność i/lub nieprawidłowa czynność składowych układu nerwowego, włączonych w regulację funkcji dolnych dróg moczowych. Dlatego też podejmuje się coraz częściej próby stworzenia nowych protokołów te-rapeutycznych, bazujących na substancjach aktywnie interferujących z układem nerwowym.Resiniferatoksyna (RTX) – neurotoksyna, która jest naturalnym wyciągiem z ży-wicy kaktusa marokańskiego z rodziny Euphorbia, agonista receptora Vanilloido-wego (VR1) zaangażowany w nocycepcję.W chwili obecnej RTX jest eksperymentalnie stosowana w praktyce urologicznej jako lek znoszący aktywność neuronów aferentnych, jednakże wciąż jest bardzo

38


mało danych dotyczących wpływu RTX na kodowanie neuronów współczulnych IMG, w tym zaopatrujących pęcherz moczowy świni – gatunku reprezentującego najlepszy model dróg moczowych.Cel pracy: Zbadanie jaki wpływ ma Resiniferatoksyna RTX na kodowanie chemiczne neuro-nów IMG świni w porównaniu z grupą kontrolną.Materiały i Metody:Dwunastu niedojrzałym płciowo loszkom podano w ścianę pęcherza moczowego znacznik neuronalny FAST BLUE (FB).3 tyg. później zwierzęta podzielono na grupę badaną i kontrolną. U sześciu zwierząt we wlewie dopęcherzowym podano RTX (500 nmol na zwierzę).Następnie po tygodniu pobrano zwoje IMG od wszystkich świń i wykonano ru-tynowe pojedyncze barwienia immunofluorescencyjne na skrawkach mrożenio-wych o grubości 10 um.Wyniki:Średnio z jednej świni otrzymano ok. 1130 komórek FB pozytywnych w IMG za-opatrujących pęcherz moczowy świni. Komórki były liczone w co 4 skrawku i tyl-ko te z widocznymi jądrami komórkowymi. Z uwagi na fakt znaczącej lateralizacji między lewym a prawym zwojem IMG, potraktowano populację z prawego IMG jako 100%.Najliczniej obserwowanym neurotransmiterem w neuronach FB+ pozytywnych była noradrenalina (99,4% populacji) zlokalizowana przy użyciu enzymu TH. Za-obserwowano niewielki spadek (średnio 89,43%) w grupie potraktowanej RTX.Nieznacznie mniejszą liczebnie populację neuronów FB+ pozytywnych stanowi-ły komórki zwojowe wykazujące immunoreaktywność w kierunku NPY (90,07% populacji). Zaobserwowano znacząco statystycznie spadek w grupie pod wpływem działania RTX (61,2%).SOM, CB czy GAL obserwowane były w niewielkiej liczebnie populacji pęcherzo-wych neuronów współczulnych (odpowiednio 3,67%, 1,96%, 1,53%). Znaczący statystycznie wzrost zaobserwowano (21,33%, 11,33%, 12,20%) w gru-pie potraktowanej toksyną.VIP zarówno w grupie kontrolnej jak i badanej był praktycznie nieobecny.Wnioski:Na podstawie powyższych obserwacji można przypuszczać, że RTX jest w stanie modelować kod chemiczny nie tylko w komórkach czuciowych, lecz także neu-ronów współczulnych, stanowiących ramię eferentne odruchu fazy napełniania. Dlatego można rozważyć możliwość jej stosowania w przypadkach zaburzeń ner-wowej kontroli funkcji wypieracza.

39


ROLA ULTRASONOGRAFII W OCENIE ZWęŻEŃ CEWKI MOCZOWEJ

Adam Kałużny, Marcin Matuszewski

Klinika Urologii, Uniwersytet Medyczny w Gdańsku

Zwężenia cewki moczowej stanowią niejednorodną grupę zaburzeń. Różnią się etiologią, lokalizacją, stopniem zmniejszenia średnicy cewki, długością zajęte-go odcinka i rozległością zmian okołocewkowych. Adekwatna przedoperacyjna ocena jest konieczna do wyboru odpowiedniej metody leczenia, a to jest warun-kiem uzyskania dobrych rezultatów.Klasyczne metody obrazowania cewki to uretrografia wsteczna oraz cystou-retrografia mikcyjna. Ich zaletą jest duża czułość w wykrywaniu zwężeń oraz możliwość zobrazowania cewki na całej długości. Wadą jest narażenie na pro-mieniowanie jonizujące oraz ograniczona możliwość oceny zmian w tkankach okołocewkowych. Na podstawie danych z literatury oraz własnych doświadczeń możemy stwierdzić, że uretrografia często niedoszacowuje długość odcinka cewki objętego zwężeniem, w szczególności w jej odcinku opuszkowym.Alternatywą do klasycznych metod obrazowania cewki oraz ich wartościowym uzupełnieniem jest ultrasonografia. USG jest równie skuteczna jak badania rent-genowskie w wykrywaniu zwężeń przedniej cewki, a pozwala dokładniej ocenić długość i średnicę zwężenia oraz zmiany w tkankach okołocewkowych jak włók-nienie, obecność fałszywej drogi czy kamieni w cewce. Informacje te mają istotne znaczenie przy wyborze metody leczenia operacyj-nego. W naszej pracy przedstawiamy, na podstawie piśmiennictwa oraz własnych do-świadczeń, rolę ultrasonografii w ocenie zwężeń cewki moczowej.

40


STORMAL TUMORS OF UNCERTAIN MALIGNANT POTENTIAL (STUMP) – DYLEMAT DIAGNOSTYCZNYI TERAPEUTYCZNY – Opis przypadku T. Drabarek 1, W. Narożański1, A. Kalicka2, A. Orzechowska1, A. Mikszewicz1

1Oddział Urologii Szpitala Specjalistycznego im. Św. Wojciecha w Gdańsku2Zakład Patomorfologii Szpitala Specjalistycznego im. Św. Wojciecha w Gdańsku

Streszczenie:Wprowadzenie:Guzy tkanki zrębu prostaty charakteryzujące się atypową proliferacją komórek gruczołu krokowego są niezwykle rzadkimi nowotworami. Do tej pory w lite-raturze opisano około 100 przypadków. Jest to nowotwór łagodny choć znane są przypadki jego transformacji w kierunku mięsaka zrębowego. Objawy guza manifestują się zwykle w 6-7 dekadzie życia jednak odnotowano także przypad-ki wykryte wcześniej, nawet w 3 dekadzie. Głównymi objawami są dolegliwo-ści wynikające z obecności przeszkody podpęcherzowej oraz nieprawidłowości w badaniu DRE. Nazwę nowotworu zaproponował w 1998 roku Gaudin. Do tej pory nie stworzono jeszcze usystematyzowanego podziału uwzględniającego dominującą komponentę. Cel pracy:Przedstawienie przypadku: diagnostyka, postępowanie oraz analiza aktualnej literatury. Materiały i metody:Pacjent, lat 57 został skierowany do Oddziału Urologii z rozpoznaniem gruczo-laka stercza z objawami LUTS. Dwa miesiące przed przyjęciem wystąpił epizod całkowitego zatrzymania moczu z pozanerkową niewydolnością nerek i obu-stronnym wodonerczem. Po założeniu cewnika Foley’a zastój i cechy niewydol-ności nerek ustąpiły. W badaniu klinicznym:DRE: gruczoł krokowy bardzo duży, niedający się obrysować palcem, syme-tryczny o prawidłowej spoistości. USG1: …Gruczoł krokowy hipoechogenny, znacznie powiększony, o wymia-rach 95 x 96 x 99 mm., obj. 475 ml. Pęcherz moczowy przepełniony. Zawiera ok. 1100ml echogennego moczu, cienkościenny. … kielichy nerki prawej szerokości do 10 mm, miedniczka prawa szerokości 19 mm, miedniczka lewa szerokości 7 mm – zastój może wynikać z przepełnienia pęcherza moczowego…USG2: …W przyleganiu do pęcherza moczowego widoczny jest obszar o wym. do 110 mm x 96 mm x 122 mm. Objętości ok. 600-670 ml o niskiej niejednorod-nej echogeniczności – odpowiadający znacznie powiększonemu, zmienionemu gruczołowi krokowemu…

41


Rozpoznano gruczolaka stercza. Pacjent został zakwalifikowany do adeno-mektomii. Po otwarciu pęcherza stwierdzono, że cały pęcherz moczowy jest uniesiony przez guz znajdujący się na tylnej ścianie pęcherza moczowego. Ujście wewnętrzne cewki moczowej było szerokie. Wykonano niewielkie nacię-cie otrzewnej. Palpacyjnie stwierdzono duży guz wypełniający całą miednicę małą. Wobec wątpliwości diagnostycznych i nietypowego obrazu odstąpiono od zabiegu. Przebieg pooperacyjny niepowikłany. Wykonano badanie TK jamy brzusznej: „… w miednicy mniejszej bardziej od strony lewej widoczny rozległy, gładko okonturowany heterodensyjny guz ok. 128 x 100 x 105 mm – wychodzą-cy z lewych pęcherzyków nasiennych? z gruczołu krokowego? Guz – modeluje odbytnicę i pęcherz moczowy, bez cech naciekania ich ścian…”. Następnie prze-prowadzono biopsję pod kontrolą TRUS celem weryfikacji punktu wyjścia no-wotworu. Pacjenta wypisano do domu w stanie ogólnym dobrym z założonym cewnikiem Foley’a. Wyniki:W badaniu histopatologicznym: „obraz mikroskopowy badanych wycinków i dodatkowo wykonane odczyny IHC wskazują na rozrost tkanki zrębowej ster-cza (proliferative lesions of specialized prostatic stroma)... W diagnostyce różni-cowej w pierwszym rzędzie należy uwzględnić guza zrębowego o nieokreślonym potencjale złośliwości (STUMP), mniej prawdopodobnym wydaje się mięsak zrębowy…”Wnioski:W przypadku STUMP objawy sugerują przerost gruczołu krokowego. Nawet doświadczony urolog z wieloletnim stażem pracy, postępując zgodnie ze stan-dardami może postawić błędną diagnozę. Dostępna literatura nie precyzuje po-stępowania w tym typie nowotworu, jednak ze względu na objawy przeszkody podpęcherzowej, efekt masy oraz możliwość transormacji w kierunku mięsaka – otwarta prostatektomia wydaje się być postępowaniem z wyboru.

42


DUŻE GUZY NEREK W CODZIENNEJ PRAKTYCE UROLOGICZNEJ – OPIS PRZYPADKU

Jakub Kłącz, Marcin Matuszewski

Katedra i Klinika Urologii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego

Wstęp:Dane epidemiologiczne wskazują na znaczący wzrost wykrywalności guzów nerek w ostatnich latach. Najprzypuszczalniej związane jest to ze wzrostem dostępności do diagnostyki obrazowej, gdyż większość guzów wykrywalna jest przypadkowo, bez żadnych objawów. Mimo tego duże guzy nerek nie stanowią rzadkości w codziennej pracy urologa. Wyczuwalna w badaniu palpacyjnym masa dla wielu pacjentów nie jest alarmującym objawem i powodem do zgło-szenia się do lekarza. Inne objawy klasycznej triady Virchow’a jak ból w okolicy lędźwiowej i krwiomocz rzadko są manifestowane.Zespół paraneoplastyczny z obj. jak utrata masy ciała, nadciśnienie tętnicze czy niedokrwistość często jest powiązywany z innymi stanami.Wykrycie dużego guza nerki niezależnie od tego czy jest on złośliwy czy też ła-godny, nawet dzisiaj stanowi wyzwanie dla urologa. Może mu towarzyszyć na-ciekananie sąsiednich narządów, obecność czopu nowotworowego lub odległe przerzuty. Wszystkie te czynniki zwiększają potencjalne ryzyko okołooperacyj-ne. Z drugiej strony w takich przypadkach leczenie operacyjne jest leczeniem najskuteczniejszym. Opis przypadku:Przedstawiamy przypadek 56-letniej pacjentki, przyjętej do naszej Kliniki z powodu przypadkowo wykrytej dużej (15 cm) guzowatej masy w lewej nerce. Z wywiadu wynikało iż wykryta zmiana dotychczas nie dawała żadnych niepo-kojących objawów i została wykryta przypadkowo w bad. USG w trakcie okreso-wych badań pracowniczych. W wykonanym bad. TK jamy brzusznej uwidocz-niono dużą zmianę guzowatą o wym. 150 x 130 x 110 mm wzmacniającą się po podaniu kontrastu. Zmiana ta była dość dobrze odgraniczona od przylegających organów, nie stwierdzono obecności czopu nowotworowego ani przerzutów do okolicznych węzłów chłonnych.Ze względu na dobry stan ogólny i brak obciążeń internistycznych, pacjentkę zakwalifikowano do radykalnej nefrektomii, którą wykonano z cięcia pośrod-kowego. Zabieg trwał 2 h 25’, utratę śródoperacyjną krwi oceniono na 450 ml. Przebieg pooperacyjny niepowikłany. Pacjentkę w stanie ogólnym dobrym wy-pisano do domu bez szwów w 5 dobie po zabiegu.W bad. histopatologicznym stwierdzono iż zmiana w całości odpowiada Renal oncocytoma i nie zawiera złośliwych komórek nowotworowych. Późniejsze kon-

43


trole pooperacyjne nie wykazały w bad. obrazowych i laboratoryjnych żadnych odchyleń od normy.Wnioski:Mimo ciągle poprawiającego się dostępu do lekarzy specjalistów i badań obra-zowych duże guzy nerek nadal nie stanowią rzadkości w codziennej urologicz-nej praktyce. Wiele z nich rozpoznawanych jest przypadkowo w trakcie badań okresowych lub diagnostyki innych chorób i nie jest manifestowana przez żadne objawy. Leczenie chirurgiczne jest leczeniem z wyboru w takich przypadkach, a wielkość guza sama w sobie nie powinna być czynnikiem dyskwalifikują-cym chorego z takiej metody leczenia. W przypadku wykrycia guza złośliwego i obecności przerzutów do ww. chłonnych leczenie operacyjne poprzedza póź-niejsze leczenie systemowe, np. inhibitorami kinazy tyrozynowej. Inne meto-dy leczenia jak np. embolizacja powinna być zastrzeżona dla chorych, którzy z przyczyn kardiologicznych lub neurologicznych nie mogą być poddani lecze-niu operacyjnemu.

UŻYTECZNOŚĆ OBRAZOWNIA ZMIAN GUZOWATYCH NEREK PRZY UŻYCIU TECHNIKI NEAR INFRARED FLUORESCENCE (NIRF) PO DOŻYLNYM PODANIU ZIELENI INDOCYJANINOWEJ (ICG).

Wojciech Połom1, Marcin Markuszewski1, Piotr Czapiewski2, Wojciech Biernat2, Marcin Matuszewski1

1Klinika Urolgii, Gdański Uniwersytet Medyczny, ul. Smoluchowskiego 17, 80-402 Gdańsk, Polska2Zakład Patomorfologii, Gdański Uniwersytet Medyczny, ul. Smoluchowskiego 17,80-402 Gdańsk, Polska

Założenia:Założeniem badania była ocean użyteczności oraz bezpieczeństwa obrazowania NIRF po dożylnym podaniu (ICG) przy zabiegach laparoskopowego wycięcia torbieli nerki oraz usunięcia guza nerki metodą klasyczną, jak również pokaza-nie użyteczności tej techniki do uwidocznienia unaczynienia guza nerki i odróż-nienia śródoperacyjnie zdrowej tkanki nerki od zmian guzowatych.Materiał i metody:Dwóch pacjentów zostało zoperowanych z użyciem techniki NIRF po dożyl-nym podaniu ICG. Pierwszy z nich został zoperowany laparoskopowo z powo-du torbieli nerki, drugi metodą klasyczną „na otwarto” z powodu guza nerki. W przypadku zabiegu laparoskopowego do uzyskania obrazu NIRF użyta zosta-ła laparoskopowa kamera wykorzystująca promieniowanie podczerwone Karl

44


EKTOPOWE UJŚCIE MOCZOWODU JAKO RZADKA PRZYCZYNA NIETRZYMANIA MOCZU U DOROSŁYCH KOBIET

Przemysław Rzepecki, Marek Lubocki, Krzysztof Węgrzyn

Oddział Urologii Szpitala Specjalistycznego im. F. Ceynowy w Wejherowie

Wstęp:Ektopowe ujście moczowodu jest określane jako przemieszczenie ujścia poza trójkąt pęcherza moczowego. Występowanie tej wady najczęściej jest związana ze zdwojeniem górnych dróg moczowych (75-80%). Zgodnie z regułą Weigerta-Meyera ektopia dotyczy górnego układu zbiorczego. Pozazwieraczowe poło-żenie ujścia moczowodu występuje tylko u płci żeńskiej (przedsionek pochwy, pochwa, macica) i jest przyczyną tzw. moczenia moczowodowego (enuresis ure-terica). Wada ta jest zwykle wykrywana w dzieciństwie, a leczenie polega na wy-cięciu najczęściej afunkcyjnego górnego układu zbiorczego nerki. Rozpoznanie moczenia moczowodowego jest niezwykle rzadko stawiane u kobiet dojrzałych w trakcie diagnostyki nietrzymania moczu. Cel pracy:Przedstawienie przypadków dwóch dorosłych chorych operowanych laparosko-powo z powodu moczenia moczowodowego w Oddziale Urologii Szpitala Spe-cjalistycznego im. F. Ceynowy w Wejherowie w 2012 roku.

Storz (Karl Storz, Niemcy). Do zabiegu otwartego użyto kamerę wykorzystującą promieniowanie podczerwone Fluobeam (Fluoptics, Francja) Wyniki:W przypadku obu patologii udało się za pomocą tej techniki dokładnie rozróżnić zdrową tkankę nerki od masy guzowatej oraz ocenić śródoperacyjnie margines resekcji. W przypadku guza nerki dodatkowo uwidoczniono patologiczne jego unaczynienie co pozwoliło na bezpieczne jego usunięcie. Nie zaobserwowano żadnej negatywnej reakcji po dożylnym podaniu ICG a badanie histopatologiczne potwierdziło ujemny margines resekcji guza nerki.Wnioski:Dożylne podanie ICG z użyciem NIRF jest bezpieczną techniką, którą można zastosować zarówno do zabiegów laparoskopowych jak i klasycznych w przypadku zmian guzowatych nerek. Zastosowanie tej techniki pozwala chirurgowi na śródoperacyjne rozróżnienie zdrowej tkanki nerki od tkanki patologicznej oraz na ocenę unaczynienia nerek. Umożliwia to precyzyjne zlokalizowanie zmiany oraz śródoperacyjną ocenę marginesu jej wycięcia. Dodatkowe badania są potrzebne do oceny czy dana technika pomoże uzyskać lepsze wyniki zabiegów oszczędzających miąższ nerkowy przy zmianach guzowatych nerek.

45


Materiał i metoda:W maju 2012 roku na Oddziale Urologii Szpitala Specjalistycznego im. F. Ceyno-wy w Wejherowie leczono dwie chore w wieku 48 i 66 lat, u których rozpoznano moczenie moczowodowe. Jedna chora zgłosiła się do diagnostyki z powodu na-rastających od 10 lat trudności w utrzymaniu moczu w pęcherzu. Druga pacjent-ka przyjęta na oddział urologii po wytworzeniu przetoki nerkowej po stronie lewej z powodu roponercza. W wywiadzie zgłaszała incydenty gubienia moczu w dzieciństwie oraz silny atak kolki nerkowej po stronie lewej przed około 20 laty. W obu przypadkach stwierdzono całkowite zdwojenie układu zbiorczego nerki lewej z ektopią ujścia moczowodu w przedsionku pochwy oraz afunkcją układu górnego. Chore zakwalifikowano do laparoskopowego wycięcia układu górnego nerki lewej. Wyniki:Operacje wykonano z dostępu przezotrzewnowego. W profilaktyce antybioty-kowej zastosowano Aminkin 1 x 1 g i.v. Czas operacji wyniósł 195 i 125 min (160 min). Nie stwierdzono powikłań śródoperacyjnych. Utrata krwi 300 i 150 ml (225 ml). W przebiegu pooperacyjnym u jednej chorej stwierdzono zawał górnego bieguna nerki operowanej z towarzyszącą gorączka i bólami okolicy lędźwiowej oraz lewego nadbrzusza. Powikłanie leczono zachowawczo. Obie chore wypisano do domu w stanie dobrym w 2 i 9 dobie po operacji. W ciągu 10 miesięcy obserwacji chore odbyły trzy wizyty kontrolne. Pacjentki nie zgła-szają dolegliwości ze strony układu moczowego. Wnioski:Moczenie moczowodowe jest rzadką postacią nietrzymania moczu z przyczyn pozazwierzczowych u kobiet dorosłych. Niezwykle ważnym elementem diag-nostyki moczenia moczowodowego jest rzetelnie zebrany wywiad z uwzględ-nieniem wieku dziecięcego. Laparoskopowe wycięcie górnego układu nerki jest małoinwazyjną i skuteczną metodą w leczeniu moczenia moczowodowego.

46


KA

LEND

AR

Z UR

OLO

GA

2013

Miesiąc

Dzień

Tytuł M

iejsce O

rganizator

Styczeń

7-8 VIII Krynicki Rozjazd

Krynica Górska Klinika Urologii UM

w Warszawie

Oddział Urologii Szpitala Specjalistycznego w Nowym

Sączu Stowarzyszenie na Rzecz Sądeckiej Urologii

25-27 X Jubileuszowa Konferencja Naukowo-Szkoleniowa „Zaburzenia Seksualne – Postępy w Leczeniu”

Białowieża Klinika Urologii UM

w Białymstoku

Białostocki Oddział PTU

Luty

28luty-1marzec

22 Sympozjum

Sekcji Endourologii i ESWL PTU

Kraków

Sekcja Endourologii i ESWL PTU

Marzec

9(wstępny termin)

Przegląd Literatury Urologicznej W

arszawa Klinika Urologii UM

w Warszawie

15-16 Kontrowersje w

onkologii W

arszawa Polskie Towarzystwo Onkologiczne

15-19 28th Annual EAU Congress

Mediolan, W

łochy EAU

Kwiecień

12-13 Kobieta i M

ężczyzna Zdrowie Reprodukcyjne i Seksualne W

arszawa Klinika Urologii UM

w Warszawie

Zakład Seksuologii Medycznej i Psychoterapii CM

KP w W

arszawie Klinka Ginekologii CSK w W

arszawie 19-20

Spotkanie Oddziału Północno-Zachodniego Gniewino

Oddział Urologii w Wejherowie

Maj

4-8 AUA Annual M

eeting San Diego, California, USA

AUA

17-19 X Jubileuszow

e Lubuskie Dni Urologiczne Kazim

ierz Dolny Klinika Urologii Lublin

24-25 VI Pom

orskie Spotkanie Uro-Onkologiczne Jastrzębia Góra

Polskie Towarzystwo Onkologiczne Oddział Północno-Zachodni PTU

31 maj –

1 czerwiec 1st W

orld Congress on Abdominal and Pelvic Pain

Amsterdam

, Halondia

Pain of Urogenital Origin Pelvic Pain Society

Czerwiec

12-14 2nd Global Congress on Prosatate Cancer

Marsylia, Francja

20-23

International Symposium

on Prostate, Androgens and M

en’s Sexual Health Berlin, Niem

cy International and European Societies for Sexual M

edicine

28-30 XVIII Urosilesiana

Szczyrk Oddział Śląski PTU

Wrzesień

5-7 Kongres PTU

Serock PTU

8-12 33rd Congress of the Societe Internationaled’Urologie

Vacouver, Kanada SIU

19-20 Kongres Polskiego Towarzystwa Andrologicznego

Międzyzdroje

Polskie Towarzystwo Andrologiczne

Październik

11 Central European M

eeting URO-Today

Praga, Czechy EAU

47


POLSKIE

NOWE WSKAZANIE!!!

Dla pacjentów z ED, u których występują objawy BPH.

Dwa problemy. Jedno rozwiązanie.• Zapewnia podwójną korzyść dzięki łagodzeniu zarówno ED, jak i objawów BPH1,3

• Uważa się, że działanie zmniejszające ED oraz objawy BPH polega na zwiększeniu perfuzji krwi w prąciu, gruczole krokowym i pęcherzu moczowym2

• Oferuje dobrze tolerowane leczenie polegające na przyjmowaniu pojedynczej, niewielkiej dawki leku raz na dobę1,3

1. Charakterystyka produktu leczniczego Cialis® ze stycznia 2013.2. Roehrborn CG, et al. Tadalafil for the treatment of Lower urinary tract symptoms secondary to Benin prostatic

hyperplasia: patophysiology and mechanisms(S). Neurourol Urodyn. 2011, 30(3).3. Roehrborn CG, et al. LVHG DOSE FINDING STUDY – Tadalafil administered once daily for lower urinary tract

symptoms secondary to benign prostatic hyperplasia: a dose finding study. J Urol. 2008, 180(4), 1228-1234.

PLC

LS00

118,

Mar

zec

2013

48


Skrócona informacja o leku1. naZWa ProDukTu lecZnicZeGoCIALIS® 5 mg, tabletki powlekane2. SkŁaD jakoŚcioWY i iloŚcioWYKażda tabletka zawiera 5 mg tadalafilu.Substancja(e) pomocnicza(e) o znanym działaniu: Każda tabletka powlekana zawiera 121 mg laktozy (w postaci jednowodnej).Wykaz substancji pomocniczychRdzeń tabletki: laktoza jednowodna,kroskarmeloza sodowa, hydroksypropyloceluloza, celuloza mikrokrystaliczna,sodu laurylosiarczan,magnezu

stearynian.Otoczka tabletki: laktoza jednowodna, hypromeloza,triacetyna, tytanu dwutlenek (E 171), żelaza tlenek żółty (E 172), talk.3. PoSTaĆ farmaceuTYcZnaTabletka powlekana (tabletka).Jasnożółte tabletki w kształcie migdała, z oznaczeniem „C 5” na jednej ze stron.4. SZcZeGóŁoWe Dane klinicZne 4.1 Wskazania do stosowaniaLeczenie zaburzeń erekcji u dorosłych mężczyzn.Aby tadalafil działał skutecznie w leczeniu zaburzeń erekcji, konieczna jest stymulacja seksualna.Leczenie objawów łagodnego rozrostu gruczołu krokowego u dorosłych mężczyzn. CIALIS® nie jest przeznaczony do stosowania u kobiet.4.2 Dawkowanie i sposób podawania DawkowanieZaburzenia erekcji u dorosłych mężczyznZwykle zalecaną dawką jest 10 mg, przyjmowane przed planowaną aktywnością seksualną, niezależnie od posiłków. U pacjentów, u których dawka 10 mg nie powoduje odpowiedniego efektu, można zastosować dawkę 20 mg. Lek można zażyć przynajmniej 30 minut przed planowaną aktywnością seksualną. Maksymalna częstość przyjmowania leku wynosi raz na dobę. Tadalafil 10 mg i 20 mg jest przeznaczony do stosowania przed planowaną aktywnością seksualną. Nie zaleca się stałego, codziennego przyjmowania leku.U pacjentów, którzy przewidują częste stosowanie preparatu CIALIS® (tzn. co najmniej dwa razy na tydzień), można rozważyć zastosowanie najmniejszej dawki preparatu CIALIS® w schemacie raz na dobę, zgodnie z wyborem pacjenta i oceną lekarza. U tych pacjentów zalecaną dawką jest 5 mg raz na dobę, przyjmowane w przybliżeniu o tej samej porze dnia. W zależności od tolerancji preparatu przez pacjenta dawkę można zmniejszyć do 2,5 mg raz na dobę. Należy okresowo oceniać celowość stałego przyjmowania preparatu w schemacie raz na dobę. Łagodny rozrost gruczołu krokowego u dorosłych mężczyznZalecana dawka to 5 mg przyjmowana w przybliżeniu o tej samej porze każdego dnia, w czasie posiłku lub między posiłkami. U dorosłych mężczyzn leczonych jednocześnie z powodu łagodnego rozrostu gruczołu krokowego oraz zaburzeń erekcji zalecana dawka to 5 mg przyjmowana o tej samej porze każdego dnia. U pacjentów leczonych z powodu łagodnego rozrostu gruczołu krokowego, którzy źle tolerują tadalafil w dawce 5 mg należy rozważyć alternatywną terapię, ponieważ nie wykazano skuteczności tadalafilu w dawce 2,5 mg w leczeniu łagodnego rozrostu gruczołu krokowego.Populacje szczególne Mężczyźni w podeszłym wiekuU pacjentów w podeszłym wieku nie jest konieczne dostosowanie dawkowania. Mężczyźni z zaburzeniami czynności nerekU pacjentów z łagodnymi do umiarkowanych zaburzeniami czynności nerek nie jest konieczne dostosowanie dawkowania. U pacjentów z ciężkimi zaburzeniami czynności nerek maksymalna zalecana dawka przyjmowana w razie potrzeby wynosi 10 mg. Nie zaleca się stosowania tadalafilu w dawce 2,5 lub 5 mg w schemacie raz na dobę w leczeniu zaburzeń erekcji lub łagodnego rozrostu gruczołu krokowego u pacjentów z ciężkimi zaburzeniami czynności nerek..Mężczyźni z zaburzeniami czynności wątrobyW leczeniu zaburzeń erekcji zalecaną dawką preparatu CIALIS® stosowaną w razie potrzeby jest 10 mg, przyjmowane przed planowaną aktywnością seksualną, niezależnie od posiłków. Istnieją ograniczone dane kliniczne dotyczące bezpieczeństwa stosowania preparatu CIALIS® u pacjentów z ciężkimi zaburzeniami czynności wątroby (klasa C w skali Child‑Pugh). Lekarz przepisujący lek powinien dokładnie ocenić stosunek korzyści do ryzyka. Nie są dostępne dane dotyczące stosowania tadalafilu w dawkach większych niż 10 mg u pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby. Nie przeprowadzono badań dotyczących przyjmowania produktu CIALIS® w schemacie raz na dobę w leczeniu łagodnego rozrostu gruczołu krokowego i zaburzeń erekcji u pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby, dlatego lekarz przepisujący lek powinien dokładnie ocenić stosunek korzyści do ryzyka. Mężczyźni chorzy na cukrzycęNie jest konieczne dostosowanie dawkowania u pacjentów chorych na cukrzycę.Dzieci i młodzież Stosowanie produktu leczniczego CIALIS® u dzieci i młodzieży nie jest właściwe w leczeniu zaburzeń erekcji.Sposób podawaniaCIALIS® dostępny jest w postaci tabletek powlekanych w dawkach 2,5; 5; 10 i 20 mg do stosowania doustnego.4.3 PrzeciwwskazaniaNadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą.W badaniach klinicznych wykazano, że tadalafil nasila hipotensyjne działanie azotanów. Uważa się, że jest to wynikiem skojarzonego działania azotanów i tadalafilu na szlak tlenek azotu/cGMP. Dlatego stosowanie preparatu CIALIS® jest przeciwwskazane u pacjentów zażywających organiczne azotany w jakiejkolwiek postaci. Nie wolno stosować produktu CIALIS® u mężczyzn z chorobami serca, u których nie jest wskazana aktywność seksualna. Lekarze powinni rozważyć potencjalne ryzyko wystąpienia zaburzeń czynności serca związanych z aktywnością seksualną u pacjentów z chorobami układu sercowo‑naczyniowego.Stosowanie tadalafilu jest przeciwwskazane w następujących, nie włączonych do badań klinicznych, grupach pacjentów z chorobami układu sercowo‑naczyniowego:– pacjenci, którzy w ciągu ostatnich 90 dni przebyli zawał mięśnia sercowego,– pacjenci z niestabilną dławicą piersiową lub z bólami dławicowymi podczas stosunków płciowych,– pacjenci, u których w ciągu ostatnich 6 miesięcy występowała niewydolność serca co najmniej 2 stopnia według klasyfikacji NYHA (New York Heart

Association),– pacjenci z niekontrolowanymi arytmiami, niedociśnieniem (<90/50 mm Hg) lub niekontrolowanym nadciśnieniem tętniczym,– pacjenci, którzy w ciągu ostatnich 6 miesięcy przebyli udar.Preparat CIALIS® jest przeciwwskazany u pacjentów, którzy utracili wzrok w jednym oku w wyniku nietętniczej przedniej niedokrwiennej neuropatii nerwu wzrokowego (ang. non‑arteritic anterior ischemic optic neuropathy, NAION) niezależnie od tego, czy miało to związek, czy nie miało związku z wcześniejszą ekspozycją na inhibitor PDE5 (patrz punkt 4.4).4.4 Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania Przed rozpoczęciem leczenia produktem CIALIS®Przed zastosowaniem leczenia farmakologicznego należy przeprowadzić wywiad chorobowy i wykonać badania fizykalne, aby rozpoznać u pacjenta zaburzenie erekcji lub łagodny rozrost gruczołu krokowego i określić jego potencjalne przyczyny.Przed rozpoczęciem jakiegokolwiek leczenia zaburzeń erekcji, lekarz powinien ocenić stan układu sercowo‑naczyniowego pacjenta, ponieważ istnieje pewien stopień ryzyka wystąpienia zaburzeń czynności serca związanych z aktywnością seksualną. Tadalafil ma właściwości rozszerzające naczynia krwionośne i powoduje łagodne i przemijające obniżenie ciśnienia krwi i może w ten sposób nasilać działanie hipotensyjne azotanów (patrz punkt 4.3). Przed rozpoczęciem stosowania tadalafilu w leczeniu łagodnego rozrostu gruczołu krokowego należy przeprowadzić badania, aby wykluczyć obecność raka gruczołu krokowego i dokładnie ocenić wydolność krążeniową pacjenta (patrz punkt 4.3). Ocena zaburzeń erekcji powinna obejmować określenie ich potencjalnych zasadniczych przyczyn i po dokładnej ocenie medycznej, ustalenie odpowiedniego leczenia. Nie wiadomo, czy CIALIS® jest skuteczny u pacjentów po przebytych zabiegach chirurgicznych w obrębie miednicy lub po radykalnej prostatektomii bez oszczędzania nerwów. Układ krążeniaPo wprowadzeniu leku do obrotu i (lub) w badaniach klinicznych zgłaszano ciężkie działania niepożądane ze strony układu krążenia, takie jak: zawał mięśnia sercowego, nagłe zgony sercowe, niestabilna dławica piersiowa, komorowe zaburzenia rytmu serca, udar, przemijające napady niedokrwienne (ang. transient ischemic attacks, TIA), bóle w klatce piersiowej, kołatanie serca i częstoskurcz. Większość pacjentów, u których wystąpiły te działania, była obciążona czynnikami ryzyka chorób układu krążenia. Nie jest jednak możliwe ustalenie w sposób jednoznaczny, czy zgłaszane działania były związane bezpośrednio z tymi czynnikami ryzyka, produktem CIALIS®, aktywnością seksualną lub połączeniem tych i innych czynników.U pacjentów przyjmujących jednocześnie przeciwnadciśnieniowe produkty lecznicze, tadalafil może spowodować zmniejszenie ciśnienia tętniczego krwi. Przed rozpoczęciem przyjmowania tadalafilu w schemacie raz na dobę należy przeprowadzić ocenę kliniczną i rozważyć dostosowanie dawki leków przeciwnadciśnieniowych.U pacjentów przyjmujących leki blokujące receptory α

1‑adrenergiczne, jednoczesne podanie produktu CIALIS® może u niektórych z nich doprowadzić do niedociśnienia tętniczego Dlatego nie zaleca się jednoczesnego stosowania tadalafilu i doksazosyny.WzrokW związku z przyjmowaniem preparatu CIALIS® i innych inhibitorów PDE5 zgłaszano zaburzenia widzenia i przypadki nietętniczej przedniej niedokrwiennej neuropatii

nerwu wzrokowego (NAION). Pacjentowi należy zalecić, aby w przypadku wystąpienia nagłych zaburzeń widzenia przerwał przyjmowanie preparatu CIALIS® i niezwłocznie skonsultował się z lekarzem (patrz punkt 4.3).Zaburzenia czynności nerek i wątrobyZ powodu zwiększonej ekspozycji (AUC) na tadalafil, ograniczone doświadczenie kliniczne i brak możliwości zmiany klirensu przez dializy, nie zaleca się stosowania preparatu CIALIS® w schemacie raz na dobę u pacjentów z ciężkimi zaburzeniami czynności nerek.Istnieją ograniczone dane kliniczne dotyczące bezpieczeństwa stosowania pojedynczych dawek preparatu CIALIS® u pacjentów z ciężką niewydolnością wątroby (klasa C w skali Childa‑Pugha). Nie ma danych dotyczących stosowania tadalafilu w schemacie raz na dobę w leczeniu zaburzeń erekcji lub łagodnego rozrostu gruczołu krokowego u pacjentów z niewydolnością wątroby. W przypadku decyzji o zastosowaniu preparatu CIALIS® u pacjenta, lekarz przepisujący lek powinien dokładnie ocenić stosunek korzyści do ryzyka. Priapizm i anatomiczne zniekształcenia członkaNależy poinformować pacjentów, że należy natychmiast zwrócić się po pomoc lekarską w przypadku, gdy erekcja utrzymuje się przez 4 godziny lub dłużej. W przypadku niepodjęcia natychmiastowego leczenia priapizmu, może dojść do uszkodzenia tkanek członka i trwałej utraty potencji.CIALIS® należy stosować ostrożnie u pacjentów z anatomicznymi zniekształceniami członka (np. wygięcie, zwłóknienie ciał jamistych lub choroba Peyroniego), lub u pacjentów ze schorzeniami mogącymi predysponować do wystąpienia priapizmu (np. niedokrwistość sierpowatokrwinkowa, szpiczak mnogi, białaczka).Stosowanie z inhibitorami CYP3A4Należy zachować ostrożność przepisując CIALIS® pacjentom stosującym silne inhibitory CYP3A4 (rytonawir, sakwinawir, ketokonazol, itrakonazol i erytromycynę), ponieważ podczas jednoczesnego stosowania tych produktów leczniczych obserwowano zwiększoną ekspozycję (AUC) na tadalafil CIALIS® i inne metody leczenia zaburzeń erekcji Nie badano bezpieczeństwa i skuteczności jednoczesnego stosowania preparatu CIALIS® z innymi inhibitorami PDE5 lub innymi metodami leczenia zaburzeń erekcji. Pacjentów należy poinformować, by nie stosowali produktu CIALIS® w takich połączeniach.LaktozaPreparat CIALIS® zawiera laktozę. Pacjenci, z rzadko występującą dziedziczną nietolerancją galaktozy, niedoborem laktazy (typu Lapp) lub zespołem złego wchłaniania glukozy‑galaktozy nie powinni przyjmować tego produktu leczniczego. 4.5 Działania niepożądanePodsumowanie profilu bezpieczeństwaNajczęściej zgłaszane działania niepożądane u pacjentów stosujących CIALIS® w leczeniu zaburzeń erekcji lub łagodnego rozrostu gruczołu krokowego to: ból głowy, niestrawność, ból pleców i ból mięśni. Częstość występowania zwiększała się wraz ze zwiększeniem stosowanej dawki produktu CIALIS®. Zgłaszane działania niepożądane były przemijające, zwykle miały łagodne lub umiarkowane nasilenie. Większość zgłoszonych przypadków bólu głowy podczas stosowania produktu CIALIS® raz na dobę wystąpiła w ciągu pierwszych 10 do 30 dni od rozpoczęcia terapii. Tabelaryczne zestawienie działań niepożądanychW tabeli poniżej przedstawiono działania niepożądane ze zgłoszeń spontanicznych oraz obserwowane w czasie badań klinicznych kontrolowanych placebo (łącznie 7116 pacjentów przyjmowało CIALIS® i 3718 pacjentów otrzymywało placebo) z zastosowaniem produktu w razie potrzeby i w schemacie raz na dobę w leczeniu zaburzeń erekcji oraz schematu raz na dobę w leczeniu łagodnego rozrostu gruczołu krokowego. Ocena częstości: bardzo często (≥1/10), często (≥1/100 i <1/10), niezbyt często (≥1/1000 i <1/100), rzadko (≥1/10 000 i <1/1 000), bardzo rzadko (<1/10 000), częstość nie znana (nie można określić na podstawie dostępnych danych).

Bardzo często często niezbyt często rzadko Zaburzenia układu immunologicznego

Reakcje nadwrażliwości Obrzęk naczynioruchowy2

Zaburzenia układu nerwowegoBól głowy Zawroty głowy Udar1 (w tym incydenty krwotoczne), Omdlenie, Przemijające napady niedokrwienne (TIA)1,

Migrena2, Napady drgawek, Przemijająca amnezja.Zaburzenia oka

Niewyraźne widzenie, Dolegliwości opisywane jako ból oczu.

Ubytki pola widzenia, Obrzęk powiek, Przekrwienie spojówek, Nietętnicza przednia niedokrwienna neuropatia nerwu wzrokowego (NAION)2, Okluzja naczyń siatkówki2

Zaburzenia ucha i błędnika

Szum w uszach Nagła głuchota

Zaburzenia serca1

CzęstoskurczKołatanie serca

Zawał mięśnia sercowego, Niestabilna dławica piersiowa2, Komorowe zaburzenia rytmu serca2

Zaburzenia naczynioweNagłe zaczerwienienie twarzy

Niedociśnienie tętnicze3, Nadciśnienie tętnicze

Zaburzenia układu oddechowego, klatki piersiowej i śródpiersia

Przekrwienie błony śluzowej nosa

Duszność, Krwawienie z nosa

Zaburzenia żołądka i jelit

Niestrawność, Choroba refluksowa przełyku

Ból brzucha

Zaburzenia skóry i tkanki podskórnejWysypka,Nadmierna potliwość

Pokrzywka, Zespół Stevensa‑Johnsona2, Złuszczające zapalenie skóry2

Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe i tkanki łącznej

Ból plecówBól mięśniBól kończyn

Zaburzenia nerek i dróg moczowychi

KrwiomoczZaburzenia układu rozrodczego i piersi

Krwotok z prącia, Krew w nasieniu

Przedłużony czas trwania wzwoduPriapizm3

Klasyfikacja układów i narządów: Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania

Ból w klatce piersiowej1 Obrzęk twarzy2, Nagłe zgony sercowe1, 2

(1) Większość pacjentów była obciążona czynnikami ryzyka chorób układu krążenia (patrz punkt 4.4).(2) Działania niepożądane zgłaszane po dopuszczeniu do obrotu, nie obserwowane podczas badań klinicznych kontrolowanych placebo.(3) Częściej zgłaszane po podaniu tadalafilu pacjentom stosującym przeciwnadciśnieniowe produkty lecznicze.Opis wybranych działań niepożądanychCzęstość występowania nieprawidłowości w zapisie EKG, głównie bradykardii zatokowej była nieznacznie większa u pacjentów stosujących tadalafil raz na dobę w porównaniu z grupą placebo. Większość nieprawidłowości w zapisie EKG nie była związana z występowaniem działań niepożądanych.Inne szczególne populacje Dane dotyczące stosowania tadalafilu u pacjentów w wieku powyżej 65 lat biorących udział w badaniach klinicznych dotyczących leczenia zaburzeń erekcji lub łagodnego rozrostu gruczołu krokowego są ograniczone. W badaniach klinicznych, w których stosowano tadalafil w dawce 5 mg raz na dobę w leczeniu łagodnego rozrostu gruczołu krokowego, zawroty głowy oraz biegunkę zgłaszano częściej u pacjentów w wieku powyżej 75 lat. 5. WŁaŚciWoŚci farmakoloGicZneGrupa farmakoterapeutyczna: Leki urologiczne, leki stosowane w zaburzeniach erekcji, kod ATC: G04BE08.6. roDZaj i ZaWarToŚĆ oPakoWaniaBlistry Aluminium/PVC/PE/PCTFE w tekturowym pudełku zawierające 14 lub 28 tabletek powlekanych. Nie wszystkie rodzaje opakowań muszą znajdować się w obrocie.7. PoDmioT oDPoWieDZialnY PoSiaDajĄcY PoZWolenie na DoPuSZcZenie Do oBroTuEli Lilly Nederland B.V.Grootslag 1‑5, Nl‑3991 RA, HoutenHolandia8. numer(-Y) PoZWolenia(Ń) na DoPuSZcZenie Do oBroTu WYDanYcH PrZeZ komiSjĘ WSPólnoT euroPejSkicHEU/1/02/237/007‑0089. STaTuS DoSTĘPnoŚci: ProDukT lecZnicZY WYDaWanY Z PrZePiSu lekarZa-rP.10. SPorZĄDZono na PoDSTaWie cHarakTerYSTYki ProDukTu lecZnicZeGo Z 01/2013.Szczegółowe informacje o tym produkcie leczniczym są dostępne na stronie internetowej Europejskiej Agencji Leków http://www.ema.europa.eu

49


ZAPRASZAMY

do Bydgoszczy na jesienne spotkanie członków Oddzia-łu Północno-Zachodniego PTU, którego Organizato-rem będzie Oddział Kliniczny Urologii Onkologicznej w Centrum Onkologii w Bydgoszczy, kierowany przez dr. n. med. Jerzego Siekierę.Przewidywany termin spotkania 6-7 grudnia 2013 r.

Dziękujemy fi rmomza wsparcie fi nansowe

w organizacji wiosennego spotkania PTU-PZWejherowo – Gniewino 2013

ZŁOTY SPONSORAstellas

BRĄZOWI SPONSORZYSkamex, Pfi zer, Olympus, Bard, Recordati

SPONSORZY ZWYCZAJNITeva, Ipsen, Lekam, Apotex, Sandoz, +Pharma, Tricomed, Kosmed,

Takeda, Gedeon-Richter

Dziękujemy za dotychczasowe wsparciei liczymy na owocną współpracę z gospodarzami kolejnych spotkań

oraz Zarządem PTU-PZ.

50


Biuletyn Oddziału Północno-Zachodniego Polskiego Towarzystwa Urologicznego

Redaguje kolegium Redaktor naczelny: Krzysztof Szkarłat Redakcja: Wiesław Karpusiewicz, Tomasz Wandzilak Violetta Borzyszkowska – sekretarz redakcji

Wydawca: Wydawnictwo WM sp. z o.o. 85-051 Bydgoszcz, ul. Pomorska 76, tel. + 48 52 3401-806e-mail: [email protected]

ISBN 84-86194-56-1

51


AstraZeneca Pharma Poland Sp. z o.o.,ul. Postępu 18, 02-676 Warszawa,tel. +48 22 874 35 00, fax +48 22 874 35 10, www.astrazeneca.pl

Dodatkowe informacje dostępne na życzenie:

ZOLP

/13/

02/0

1_ad

v

Skrócona Informacja o Leku

ZOLADEX® (Goserelinum) Skład: Substancja czynna: goserelina. Implant podskórny. Zawiera jako substancję czynną gosereliny octan w ilości odpowiadającej 3,6 mg gosereliny. Opis działania: Jest syntetycznym analogiem naturalnie występującego hormonu – gonadoliberyny (LHRH – luteinizing hormon releasing hormone). W wyniku długotrwałego podawania goserelina hamuje wydzielanie przez przysadkę hormonu luteinizującego (LH), co prowadzi do zmniejszenia stężenia testosteronu w surowicy u mężczyzn i estradiolu u kobiet. Działanie to przemija po zakończeniu leczenia. Początkowo produkt Zoladex, podobnie jak inni agoniści LHRH, może powodować przemijające zwiększenie stężenia testosteronu w surowicy u mężczyzn i estradiolu u kobiet. Wskazania: Rak gruczołu krokowego: Zoladex jest wskazany w leczeniu raka gruczołu krokowego reagującego na leczenie hormonalne. Leczenie raka sutka u kobiet w okresie przed- i okołomenopauzalnym, u których właściwe jest leczenie hormonalne. Endometrioza: leczenie endometriozy, lek Zoladex łagodzi objawy choroby, w tym ból, oraz zmniejsza wielkość i liczbę zmian endometrialnych. Ścieńczenie endometrium: Zoladex jest wskazany do wstępnego ścieńczenia endometrium przed planowanym zabiegiem ablacji lub resekcji endometrium. Włókniaki macicy: w połączeniu z preparatami żelaza przed zabiegiem operacyjnym prowadzi do poprawy parametrów hematologicznych. Rozród wspomagany: Zoladex jest podawany w celu zahamowania czynności przysadki w przygotowaniu do superowulacji. Przeciwwskazania: Leku Zoladex nie należy stosować u pacjentów ze stwierdzoną nadwrażliwością na goserelinę, którykolwiek składnik produktu lub inne analogi LHRH. Nie zaleca się stosowania leku Zoladex u kobiet w ciąży lub karmiących piersią. Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania: Nie zaleca się stosowania leku Zoladex u dzieci ze względu na brak danych dotyczących bezpieczeństwa i skuteczności stosowania preparatu u tej grupy pacjentów. Mężczyźni: U mężczyzn, u których stwierdza się zwiększone ryzyko wystąpienia niedrożności moczowodów lub kompresji kręgów, lek Zoladex należy stosować ze szczególną ostrożnością, a podczas pierwszego miesiąca leczenia należy stosować ścisłą kontrolę. Należy rozważyć zastosowanie antyandrogenu, np. octanu cyproteronu (w dawce 300 mg na dobę) trzy dni przed rozpoczęciem i trzy tygodnie po rozpoczęciu terapii lekiem Zoladex. Stwierdzono, że takie postępowanie zapobiega wystąpieniu zwiększonego stężenia testosteronu w początkowym okresie po zastosowaniu analogów LHRH. Jeśli istnieją lub wystąpią objawy niewydolności nerek spowodowane niedrożnością moczowodów lub objawy charakterystyczne dla ucisku na rdzeń kręgowy, należy wprowadzić standardowe leczenie tych powikłań. Kobiety: Stosowanie analogów LHRH u kobiet może powodować zmniejszenie wysycenia mineralnego kości. Ostatnie doniesienia wskazują, że średnia utrata wysycenia kości w kręgosłupie po 6-miesięcznym leczeniu wynosi 4,6%. W 6 miesięcy po zakończeniu leczenia opisywana wartość wynosi 2,6%. U pacjentek z endometriozą leczonych lekiem Zoladex zastosowanie hormonalnej terapii zastępczej (codzienna dawka estrogenu z progestagenem) zmniejsza utratę wysycenia mineralnego kości i objawy naczynioruchowe. Należy zachować szczególną ostrożność podczas stosowania leku Zoladex u pacjentek ze stwierdzonymi zaburzeniami metabolicznymi dotyczącymi układu kostnego. Po zastosowaniu leku Zoladex mogą wystąpić trudności podczas rozwierania szyjki macicy, gdyż goserelina może powodować zwiększenie oporu szyjki macicy. Dotychczas nie ma danych klinicznych na temat wyników leczenia łagodnych schorzeń ginekologicznych lekiem Zoladex dłużej niż 6 miesięcy. Lek Zoladex może być stosowany w rozrodzie wspomaganym jedynie przez lekarza specjalistę mającego doświadczenie w tej dziedzinie. Po zastosowaniu leku Zoladex w skojarzeniu z gonadotropiną obserwowano, tak jak w przypadku stosowania innych leków z grupy agonistów LHRH, występowanie zespołu nadmiernej stymulacji owulacji (OHSS). Stwierdzono, że w niektórych przypadkach zastosowanie agonistów LHRH w postaci preparatów o długotrwałym działaniu w celu zahamowania czynności przysadki, może prowadzić do zwiększonego zapotrzebowania na gonadotropinę. Ze względu na możliwość wystąpienia zespołu nadmiernej stymulacji owulacji pacjentka powinna podczas stosowania leku Zoladex pozostawać pod ścisłą kontrolą lekarza, tak aby objawy świadczące o wystąpieniu tego zespołu były jak najwcześniej wykryte. Nasilenie zespołu nadmiernej stymulacji owulacji może zależeć od stosowanej dawki gonadotropiny. W przypadku wystąpienia OHSS może być konieczne zaprzestanie podawania ludzkiej gonadotropiny łożyskowej. U pacjentek ze stwierdzonym zespołem policystycznych jajników lek Zoladex należy stosować w rozrodzie kontrolowanym ze szczególną ostrożnością ze względu na możliwość stymulacji większej liczby komórek jajowych. Dawkowanie: Dorośli: Jeden implant leku Zoladex 3,6 mg, depot, podaje się podskórnie w przednią ścianę brzucha, co 28 dni. Nie ma konieczności zmiany dawki u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek lub wątroby, ani u pacjentów w podeszłym wieku. Leczenie endometriozy należy prowadzić tylko przez 6 miesięcy, ponieważ obecnie nie ma danych klinicznych wskazujących na potrzebę dłuższego leczenia. Z uwagi na możliwość zmniejszenia wysycenia mineralnego kości nie zaleca się powtarzania terapii. U pacjentek z endometriozą leczonych lekiem Zoladex 3,6 mg zastosowanie hormonalnej terapii zastępczej (codzienna dawka estrogenu z progestagenem) zmniejsza utratę wysycenia mineralnego kości i objawy naczynioruchowe. W przypadku ścieńczenia endometrium 2 dawki leku, tzn. jedno wstrzyknięcie 3,6 mg gosereliny co 4 tygodnie. Zabieg operacyjny należy przeprowadzić w czasie 2 tygodni od podania drugiej dawki. U pacjentek z niedokrwistością z powodu włókniaków macicy lek Zoladex w dawce 3,6 mg można stosować w skojarzeniu z preparatami żelaza do 3 miesięcy przed planowanym zabiegiem chirurgicznym. Rozród wspomagany: lek Zoladex w dawce 3,6 mg jest stosowany w celu zahamowania czynności przysadki, do momentu, gdy stężenie estradiolu w surowicy krwi odpowiada stężeniu występującemu we wczesnej fazie folikularnej (około 150 pmol/l). Jest ono osiągane po około 7 do 21 dniach. Po zahamowaniu czynności przysadki rozpoczyna się superowulację (kontrolowana stymulacja jajników) gonadotropiną. Zahamowanie czynności przysadki występujące po zastosowaniu agonistów LHRH w postaci preparatów o długotrwałym działaniu jest bardziej stałe, co może powodować niekiedy, konieczność zastosowania większej dawki gonadotropiny w celu wywołania owulacji. W odpowiednim momencie fazy folikularnej należy przerwać podawanie gonadotropiny i w celu wywołania owulacji podać ludzką gonadotropinę łożyskową (hCG). Kolejne procedury medyczne, takie jak pozyskiwanie komórek jajowych czy techniki zapłodnienia, należy prowadzić zgodnie z doświadczeniem danej kliniki specjalistycznej. Dzieci: Lek Zoladex nie jest wskazany do stosowania u dzieci. Działania niepożądane: Ogólne: Obserwowano rzadkie przypadki reakcji typu nadwrażliwości, z anafilaksją włącznie. Opisywano bóle stawowe, parestezje, wysypki skórne o łagodnym przebiegu, zwykle ustępujące samoistnie bez konieczności przerwania leczenia. Sporadycznie u pacjentów leczonych lekiem Zoladex notowano zmiany w wartościach ciśnienia tętniczego, objawiające się jako niedociśnienie lub nadciśnienie. Zmiany są na ogół przejściowe, ustępują w trakcie leczenia lub po jego zakończeniu. Bardzo rzadko była konieczna interwencja medyczna i trzeba było zaprzestać podawania leku. Bardzo rzadko, po rozpoczęciu leczenia opisywano u pacjentów krwotoki do przysadki, podobnie jak po innych lekach należących do tej grupy. Rzadko może wystąpić reakcja w miejscu wkłucia objawiająca się niewielkim zasinieniem. Mężczyźni: Farmakologiczne działanie u mężczyzn wyraża się napadami zaczerwienienia twarzy i zmniejszeniem potencji, rzadko jednak jest konieczne zaprzestanie podawania leku. Sporadycznie są notowane przypadki obrzęku i bolesności sutków. Początkowo pacjenci z rakiem gruczołu krokowego mogą odczuwać nasilenie bólów kostnych. Objawy te przemijają po zastosowaniu leczenia objawowego. Zanotowano pojedyncze przypadki niedrożności moczowodów i ucisku na rdzeń kręgowy. Stosowanie analogów LHRH u mężczyzn może powodować zmniejszenie wysycenia mineralnego kości. Kobiety: Farmakologiczne działanie u kobiet wyraża się uderzeniami gorąca i poceniem, zmniejszeniem popędu płciowego, rzadko jednak jest konieczne przerwanie leczenia. Występowały bóle głowy, zmiany nastroju z depresją włącznie, suchość pochwy i zmiany wielkości sutków. W początkowym okresie po zastosowaniu leku Zoladex mogą wystąpić krwawienia z dróg rodnych o różnym nasileniu i czasie trwania. Zazwyczaj zmiany te występują w pierwszym miesiącu po podaniu leku. Krwawienia te są prawdopodobnie spowodowane zmniejszeniem stężenia estrogenów we krwi i mijają samoistnie. Początkowo pacjentki z rakiem sutka mogą odczuwać przemijające nasilenie objawów związanych z chorobą podstawową, które należy leczyć objawowo. U kobiet z włókniakami może dojść do degeneracji tych zmian. U pacjentek z rakiem piersi, u których występują przerzuty do kości, w początkowym okresie leczenia, rzadko obserwuje się zwiększenie stężenia wapnia w surowicy. Stosowanie analogów LHRH u kobiet może powodować zmniejszenie wysycenia mineralnego kości. Bardzo rzadko u kobiet leczonych analogami LHRH występuje menopauza, a cykl miesięczny nie powraca po zakończeniu terapii. Najprawdopodobniej w tych przypadkach wystąpienie menopauzy było zjawiskiem fizjologicznym nie związanym z zastosowaniem leku. Po zastosowaniu leku Zoladex i gonadotropiny w rozrodzie wspomaganym może wystąpić zespół nadmiernej stymulacji owulacji (OHSS), tak jak podczas stosowania innych agonistów LHRH. W przypadku stosowania agonistów LHRH w postaci implantu podskórnego do uzyskania zahamowania czynności przysadki może być konieczne podanie większej dawki gonadotropiny w celu uzyskania pożądanego działania. Ze względu na możliwość wystąpienia zespołu nadmiernej stymulacji owulacji pacjentka powinna podczas prowadzenia leczenia pozostawać pod ścisłą kontrolą lekarza, tak aby objawy świadczące o wystąpieniu tego zespołu były jak najwcześniej wykryte. Nasilenie zespołu nadmiernej stymulacji owulacji może zależeć od stosowanej dawki gonadotropiny. W przypadku wystąpienia OHSS może być konieczne zaprzestanie podawania ludzkiej gonadotropiny łożyskowej. Po leczeniu agonistami LHRH obserwowano występowanie torbieli pęcherzyka Graafa i torbieli jajnika. Torbiele były najczęściej bezobjawowe, miały różną wielkość. Większość z nich ulegała samoistnej resorpcji. Podmiot odpowiedzialny: AstraZeneca UK Ltd, 2 Kingdom Street, London W2 6BD, Wielka Brytania. Pozwolenie Ministra Zdrowia numer: R/0823. Preparat wydawany z przepisu lekarza – Rp. Urzędowa cena detaliczna/kwota dopłaty ponoszona przez ubezpieczonego pacjenta: 271,78 PLN/9,90 PLN „Zoladex” jest znakiem towarowym zastrzeżonym dla firm grupy AstraZeneca Przed zastosowaniem należy zapoznać się z Charakterystyką Produktu Leczniczego, zatwierdzoną dnia 17.06.2011 r. Dodatkowe informacje dostępne na życzenie: AstraZeneca Pharma Poland Sp. z o.o., ul. Postępu 18, 02-676 Warszawa, tel. (022) 8743500, fax (022) 8743510, www.astrazeneca.pl

1. Messing E. i wsp. Lancet Oncol 2006: 7: 472-79.

52



17/2013

Gdańsk

Kościerzyna

Słupsk

Koszalin

Szczecin Grudziądz

BydgoszczToruń

Inowrocław

Włocławek

Wisła

Olsztyn

Elbląg Giżycko

Gdynia

Wejherowo

Kwidzyn

WEJHEROWO, 19-20 kwietnia 2013

BIULETYN Oddziału Północno-Zachodniego PTU

www.ptupz.pl

i mężczyzna możedłużej żyć

1

i mężczyzna możedłużej żyć1

ZOLP

/13/

02/0

1_ad

v

ZŁOTYM SPONSOREM WYDANIA TEGO NUMERU BIULETYNU JEST

POLSKIE TOWARZYSTWO 17/2013 UROLOGICZNE - opzptu.pl · 3 POLSKIE TO WARZYSTWO UROLOGICZNE tel. +48...

Documents

Transcript of POLSKIE TOWARZYSTWO 17/2013 UROLOGICZNE - opzptu.pl · 3 POLSKIE TO WARZYSTWO UROLOGICZNE tel. +48...