POLSKIE DUSZPASTERSTWO KATOLICKIE w SZWAJCARII NR ...

32
WIADOMOŚCI – NR 441 (CZERWIEC) 1 WIADOMOŚCI POLSKIE DUSZPASTERSTWO KATOLICKIE w SZWAJCARII DE LA PASTORALE CATHOLIQUE POLONAISE EN SUISSE DER KATHOLISCHEN POLENSEELSORGE IN DER SCHWEIZ DELLA MISSIONE CATOLICA POLACCA DI SVIZZERA NR 431 LIPIEC - SIERPIEŃ 2007 WIADOMOŚCI POLSKIE DUSZPASTERSTWO KATOLICKIE w SZWAJCARII DE LA PASTORALE CATHOLIQUE POLONAISE EN SUISSE DER KATHOLISCHEN POLENSEELSORGE IN DER SCHWEIZ DELLA MISSIONE CATOLICA POLACCA DI SVIZZERA NR 431 LIPIEC - SIERPIEŃ 2007 WIADOMOŚCI POLSKA MISJA KATOLICKA w SZWAJCARII DE LA PASTORALE CATHOLIQUE POLONAISE EN SUISSE DER KATHOLISCHEN POLENSEELSORGE IN DER SCHWEIZ DELLA PASTORALE CATTOLICA POLACCA IN SVIZZERA NR 441 CZERWIEC 2008

Transcript of POLSKIE DUSZPASTERSTWO KATOLICKIE w SZWAJCARII NR ...

Page 1: POLSKIE DUSZPASTERSTWO KATOLICKIE w SZWAJCARII NR ...

WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 1

WIADOMOŚCIPOLSKIE DUSZPASTERSTWO KATOLICKIE

w SZWAJCARII

DE LA PASTORALE CATHOLIQUE POLONAISE EN SUISSEDER KATHOLISCHEN POLENSEELSORGE IN DER SCHWEIZ

DELLA MISSIONE CATOLICA POLACCA DI SVIZZERANR 431LIPIEC - SIERPIEŃ 2007

WIADOMOŚCIPOLSKIE DUSZPASTERSTWO KATOLICKIE

w SZWAJCARII

DE LA PASTORALE CATHOLIQUE POLONAISE EN SUISSEDER KATHOLISCHEN POLENSEELSORGE IN DER SCHWEIZ

DELLA MISSIONE CATOLICA POLACCA DI SVIZZERANR 431LIPIEC - SIERPIEŃ 2007

WIADOMOŚCIPOLSKA MISJA KATOLICKA w SZWAJCARII

DE LA PASTORALE CATHOLIQUE POLONAISE EN SUISSEDER KATHOLISCHEN POLENSEELSORGE IN DER SCHWEIZ

DELLA PASTORALE CATTOLICA POLACCA IN SVIZZERA

NR 441CZERWIEC 2008

2 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 3

AARAU ndash Kirchensaal (Haus 26) przy Kantonsspital3 niedziela ndash g 1700

BAZYLEA ndash kościoacuteł Sacreacute CoeurFeierabendstr 68W każdą niedzielę ndash g 1145

BERNO ndash krypta w kościele Bruder KlausOstring Segantinistrasse 262 3 4 niedziela ndash g 1130oraz w każdą 1 sobotę miesiąca ndash g 1800

BIELBIENNE ndash kaplica Misji WłoskiejMurtenstr 462 niedziela ndash g 900

CHARRAT k Martigny ndash kościoacuteł parafialnyW każdą niedzielę ndash g 1830

FRIBOURG ndash St JustinW każdą niedzielę ndash g 2000Spowiedź od g 1900

GENEWA ndash Kościoacuteł św Teresy14 Avenue PeschierW każdą niedzielę ndash g 1200Pierwszy piątek miesiąca ndash adoracjaNajśw Sakramentu i spowiedź od g 1830Msza św ndash g1930

GNADENTHAL ndash kościoacuteł św Justyw KrankenheimW każdą niedzielę ndash g 1030W każdą środę roacuteżaniec ndash g 1930Pierwszy piątek miesiąca Msza św ndash g 1930

LOZANNA ndash kościoacuteł St Nicolas de FluumleAvenue de Chailly 38W każdą niedzielę ndash g 1700W 1 piątek miesiąca spowiedź od g 1900Msza św ndash g 1930

LUCERNA ndash krypta w kościele St KarlSpitalstr 933 i 4 niedziela miesiąca ndash g 1800(w okresie letnim)

MSZE ŚWIĘTE W PMK ndash CZERWIECMARLY ndash kaplica PMK Chemin des Falaises 12Poniedziałek ndash piątek ndash g 730 (fr)Niedziela ndash g 930

NEUCHAcircTEL ndash 85 Faubourg de IHocircpital2 i 4 niedziela ndash g 1000

SEMENTINA ndash Chiesa di San Michale3 niedziela ndash g 1700

SION ndash kaplica Sioacutestr Bożej Opatrzności 6 rue de Gravelone (ks Jan Andres)3 sobota miesiąca ndash g 1800

ST GALLEN ndash kaplica Herz Jesu przy Katedrze4 niedziela ndash g 930

WETTINGEN ndash kaplica przy kościeleSt Anton Antoniusstr 204 niedziela ndash g 1800

WINTERTHUR ndash kościoacuteł St JosephNegelseestr 462 niedziela ndash g 17003 niedziela ndash g 845

VISP ndash kaplica Paulusheim (ks Jan Andres)1 niedziela ndash g 1930

ZUCHWIL ndash kościoacuteł parafialnySt Martin Hauptstr1 niedziela miesiąca ndash g 1700

ZUG ndash kaplica SS KlawerianekOswaldgasse 171 niedziela miesiąca ndash g 930

ZURYCH ndash kościoacuteł Herz Jesu (Serca Jezusowego) Zuumlrich-WiedikonAemtlerstrGertrudstrW każdą niedzielę ndash g 12151 piątek miesiąca ndash spowiedź od g 1830 (w dolnym kościele) i Msza św ndash g 1930(w j niemieckim i polskim)1 sobota miesiąca ndash Msza św ndash g 1800 po Mszy św nabożeństwo fatimskie (w dolnym kościele)

Wszelkie informacje dotyczące duszpasterstwa znajdują się na stronie wwwpolskamisjach

bdquoSYDNEY W SZWAJCARIIrdquoCZYLI ZAPROSZENIE NA ŚWIĘTO MŁODYCH DO ST-MAURICE I CAZIS 19 ndash 20 lipca 2008

Młodzież ze Szwajcarii ktoacutera nie będzie mogła pojechać do Sydney jest zaproszona na Święto Młodych do miejscowości St-Maurice w kantonie Valais (młodzież francuskojęzyczna) oraz do Cazis w kantonie Graubuumlnden (młodzież niemieckojęzyczna) Polska Misja Katolicka włącza się w lipcowe świętowanie i serdecznie zachęca do wzięcia udziału w szwajcarskich obchodach

XXIII Światowego Dnia Młodzieży zaroacutewno w St-Maurice jak i w Cazis

Wszelkie informacje na temat Światowego Dnia Młodzieży w Sydney i w Szwajcarii można znaleźć na stronachwwwweltjugendtreffench wwwjmjch wwwwjtch

2 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 3

SŁOWO KSIĘDZA REKTORA

Drodzy Czytelnicy

bdquoDo boju Polskordquo To okrzyk ktoacutery nierzadko bę-dzie gościł w czerwcu w polskich domach Wszyscy Po-lacy kochający futbol czy też nie powinni być razem i wspierać duchowo tych dla ktoacuterych noszenie naszych barw biało-czerwonych to zaszczyt i wielki honor Taka solidarność jest nam bardzo potrzebna - nie tylko przy okazji tych Mistrzostw Europy ale także w wielu in-nych sytuacjach np w obliczu groźby zamknięcia Pol-skiego Muzeum w Rapperswil To prawda że tak wiel-kie skarby polskiej kultury powinny być zabezpieczone umowami międzypaństwowymi Jednak nie czekając na nie trzeba abyśmy własnym podpisem zagłosowali za uratowaniem polskiego muzeum

Kończy się miesiąc maj z wieloma wydarzeniami dla ktoacuterych nie mogło zabraknąć miejsca w bdquoWiado-mościachrdquo Najpierw była bardzo ważna dla naszej Misji wizyta księdza biskupa Zygmunta Zimowskiego - delegata Konferencji Episkopatu Polski ds Duszpa-sterstwa Emigracji ktoacutery zyskał duże uznanie wśroacuted przedstawicieli Kościoła w Szwajcarii Ufamy że ta wizyta będzie początkiem nowego podejścia Kościoła szwajcarskiego do Polskiej Misji Katolickiej

Kolejnym wielkim wydarzeniem była pielgrzym-ka do Einsiedeln Liczba podziękowań i ich treść jest świadectwem że Polacy przeżyli coś ważnego i że takiej atmosfery oczekują za rok Przygotowanie tak wielkiej pielgrzymki wymaga wiele poświęcenia i zaangażowania Wszystkim ktoacuterzy choćby w naj-mniejszym stopniu przyczynili się do sukcesu tego spotkania składam staropolskie bdquoBoacuteg zapłaćrdquo Z wielkim uznaniem spotkało się zaproszenie do prze-wodniczenia uroczystościom księdza prałata Pawła Ptasznika - świadka pontyfikatu Jana Pawła II Myślę że chętnie wroacutecimy do tekstu jego homilii Wydaje się że pomysł organizowania obiadoacutew w Dorfzentrum jest godny kontynuowania W tym miejscu pragnę podzię-kować Panu Ambasadorowi Zdzisławowi Rapackiemu za okolicznościowe przemoacutewienie z okazji rocznicy Konstytucji 3 maja W przyszłym roku za organizację pielgrzymki będą odpowiedzialne ośrodki duszpaster-skie Misji w Zurychu i w Winterthur Zresztą te dwa ośrodki pięknie się rozwijają a świadectwem tego jest nowa Schola Cieszy mnie fakt że udało się wprowa-dzić jednakowe śpiewniki do liturgii - dbanie o liturgię rzymskokatolicką jest jednym z wyznacznikoacutew nasze-go związku z Kościołem

W maju i czerwcu w wielu ośrodkach duszpa-sterskich Polskiej Misji Katolickiej dzieci przystępo-wały do Pierwszej Komunii Świętej Pragnę skierować wielkie słowa uznania i podziękowania za piękne przygotowanie dzieci do tej wyjątkowej uroczystości - rodzicom dziadkom katechetom kapłanom Szcze-goacutelne podziękowanie należy się księdzu Arturowi za wzorowo przygotowaną uroczystość w Genewie Rodzicoacutew i wychowawcoacutew bardzo proszę o to aby

nie ustawali w tak dojrzałym podejściu do Kościoła i sakramentoacutew świętych Wychowanie dzieci w zdrowej religijności zwłaszcza w tak zmaterializowanym świe-cie nie jest łatwe i dlatego tym większa niech będzie troska o sprawy duchowe

W dzień Wniebowstąpienia Pańskiego zakończyła ziemski żywot śp Elżbieta Rufener-Sapieha Jej po-stawa umiłowania Ojczyzny do końca swoich dni tro-ski o wykształcenie młodego pokolenia niech posłuży jako przykład do naśladowania

W czerwcu w Kanadzie odbędzie się Kongres Eu-charystyczny Postarajmy się wykorzystać tę okazję do odnowy naszej pobożności eucharystycznej Tradycyj-nie polecam do przeczytania teksty ojca Bocheńskie-go i księdza profesora Waldemara Chrostowskiego zwłaszcza w kontekście Roku Świętego Pawła Aposto-ła Na uwagę zasługuje też wywiad jaki przeprowadził doktor Marcin Sumiła z panem Ryszardem Komor-nickim

Cieszymy się że od wakacji będziemy mieli w naszej Misji dwoacutech nowych kapłanoacutew Jeden przyjedzie na stypendium Fundacji Saint Justin drugi natomiast - na stypendium z funduszu stypendialnego Polskiej Misji Katolickiej Tak więc pojawia się szansa zaplanowania pracy duszpasterskiej w największych ośrodkach dusz-pasterskich Misji na co najmniej cztery lata Bardzo dziękuję tym Polakom ktoacuterzy rozumieją jak ważny dla naszego istnienia i rozwoju jest fundusz stypendialny W miesiącu czerwcu będziemy weryfikować listę prenumeratoroacutew bdquoWiadomościrdquo dlatego zwra-cam się z uprzejmą prośbą do tych ktoacuterzy jeszcze nie zadbali o opłacenie abonamentu aby uczynili to możliwie jak najszybciej To od Was w dużej mie-rze zależy jaki będzie nasz miesięcznik

W duchowości Kościoła czerwiec to miesiąc po-święcony Najświętszemu Sercu Jezusa Życzę naszym Czytelnikom aby swoje serca formowali na wzoacuter serca Jezusa bdquoJezu cichy i pokornego serca uczyń serca na-sze według serca Twegordquo

Szczęść Boże Wasz Rektor

ks Sławomir Kawecki

4 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 5

Eucharystia czyli dar jaki Chrystus ofiarował światu jest tematem wielkiego zgromadzenia katoli-koacutew z wielu krajoacutew ndash 49 Międzynarodowego Kongre-su Eucharystycznego odbywającego się od 15 do 22 czerwca 2008 roku w Quebecu (Kanada)

Ojciec Święty Benedykt XVI zachęca nas abyśmy starali się coraz lepiej rozumieć znaczenie Eucharystii w życiu Kościoła bdquoWierni winni być przekonani o żywotnym charakterze regularnego uczestnictwa w niedzielnej Mszy św aby ich wiara mogła wzrastać i być konsekwentnie wyrażana Eucharystia będąc źroacutedłem i szczytem życia chrześcijańskiego jednoczy nas z Synem Bożym i do Niego upodabnia Buduje Kościoacuteł i umacnia w jedności z Ciałem Chrystusa Żadna wspoacutelnota chrześcijańska nie może się budować jeśli swoich korzeni i centrum nie ma w celebracji eucharystycznejrdquo

Dużą pomocą w przygotowaniu do uczestnictwa w kon-gresie i jego rozumienia jak i w pogłębieniu kultu Eucha-rystii jest bdquoDokument Teologiczny 49 Międzynarodowego Kongresu Eucharystycznegordquo W dokumencie tym wiele uwagi poświęcono znaczeniu roli rodziny jako kościoła domowego w tworzeniu cywilizacji miłości Czytamy w nim min bdquoKościoacuteł wzywa rodzinę do gorliwego uczestniczenia w niedzielnej Mszy Świętej To źroacutedło miłości będzie dla niej źroacutedłem trwałości Co więcej ndash rodzina przez budo-wanie swej świadomości iż jest Kościołem domowym

Ułatwić rodzinom migrującym uczestnictwo w EucharystiiOjciec Święty Benedykt XVI do uczestnikoacutew sesji plenarnej

Papieskiej Rady do spraw Duszpasterstwa Migrantoacutew i Podroacuteżujących

Pod hasłem bdquoRodzina w obliczu migracjirdquo odbyła się w dniach 13 ndash 15 maja 2008 roku w Watykanie sesja plenarna Papieskiej Rady do spraw Duszpaster-stwa Migrantoacutew i Podroacuteżujących

W przemoacutewieniu do uczestnikoacutew sesji Ojciec Święty Benedykt XVI podkreślił że rodzina roacutewnież migrująca to podstawowa komoacuterka społeczna i dlatego nie można jej niszczyć ale trzeba odważnie bronić Uczymy się w niej bowiem czcić i kochać Boga przyswajamy sobie wartości

ludzkie i moralne Ojciec Święty wskazał że wspoacutelnota chrześcijańska przyjmując migrantoacutew i prowadząc z nimi dialog za stały punkt odniesienia ma osobę Chrystusa Jezus bdquozostawił swym uczniom złotą zasadę ktoacuterą należy się kierować w życiu nowe przykazanie miłości ndash moacutewił Ojciec Święty ndash Tę miłość ktoacuterą sam żył aż do śmierci ndash i to na krzyżu ndash Chrystus nadal przekazuje Kościołowi przez Ewangelię i sakramenty zwłaszcza Eucharystię Znamien-ne że liturgia przewiduje zawieranie sakramentu małżeń-stwa podczas Eucharystii Wskazuje to na głęboką więź obu sakramentoacutew Małżonkoacutew ma w codziennym życiu inspiro-wać przykład Chrystusa ktoacutery laquoumiłował Kościoacuteł i wydał za niego samego siebieraquo Ten najwyższy wyraz miłości przedstawia na nowo każda celebracja eucharystyczna Ta sakramentalna rzeczywistość jest podstawowym punktem odniesienia dla duszpasterstwa rodzin Trzeba ułatwiać migrantom i podroacuteżującym uczestnictwo we Mszy Świętej Kto na nią uczęszcza znajduje w Eucharystii odniesienie do własnej rodziny własnego małżeństwa Otrzymuje zachętę by przeżywać swą sytuację w per-spektywie wiary szukając w łasce Bożej koniecznych do tego siłrdquo

Eucharystia ndash dar Boga dla życia świata49 Międzynarodowy Kongres Eucharystyczny w Quebec 15 ndash 22 czerwca 2008 r

powiększy swoacutej udział w świadectwie wiary i miłości jakie Kościoacuteł składa w sercu społeczeństwardquo

Opracowano na podstawie wwwradiovaticanaorg

Zdjęcia Uroczystość I Komunii Świętej w Ośrodku Polskiej Misji Katolickiej w Genewie 18 maja 2008 r

Fot

Woj

ciec

h D

ogan

owsk

i

Fot

Woj

ciec

h D

ogan

owsk

i

4 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 5

Fragment wykładu ks prof dr hab Waldemara Chrostowskiego

Drugi List św Pawła odkrywa nam Apostoła ktoacutery jest bardzo uczuciowy ktoacutery przywiązuje się do ludzi ktoacuterych pozyskał dla Chrystu-sa z ktoacuterymi był Paweł w Koryncie przebywał poacutełtora roku w latach 52 - 53 To tak jak poacutełtora roku pracy jakiegoś kapłana w parafii czy jakie-goś biskupa w diecezji Poacutełtora roku w przypadku Pawła to było bardzo dużo Zostawił w Koryncie serce A stało się tak dlatego ponieważ ta parafia była bardzo trudna Ta wspoacutelnota ktoacuterą założył wymagała jego ustawicznego wysiłku I oto podczas trzeciej podroacuteży misyjnej kilka lat poacuteźniej postanawia ich odwiedzić I dowiaduje się że wśroacuted chrześci-jan w Koryncie zdarzyło się jakieś przestępstwo Nie wiemy na czym ono polega Zdarzyło się coś bardzo poważnego Do tego stopnia było poważne że Paweł nie chce o tym pisać nie chce o tym moacutewić Musiała to być jakaś sprawa ktoacutera była bardzo dramatyczna bardzo bolesna bardzo wstydliwa ktoacutera rzucała cień na cały tamtejszy Kościoacuteł koryncki Apostoł pisze do tych wierzących list ktoacutery jest poufny I potem ten list będzie nazywał bdquolistem we łzach pisanymrdquo Tzn kiedy pisał ten list to wręcz płakał Ubolewał nad tym że coś podobnego się zdarzyło Wysłał ten list posłał przez swojego bliskiego przyjaciela ktoacutery miał na imię Tytus Ten list do mieszkańcoacutew Koryntu tworzy tzw Drugi List św Pawła do Koryntian Zobaczmy jak zachowuje sie Apostoł w sytuacji kryzysu kiedy wspoacutelnota wierzących kiedy chrześcijanie dotknięci są jakąś niewiernością jakimś występkiem jakimś grzechem jakąś skazą z ktoacuterą trzeba sobie poradzić i ktoacuterą trzeba przezwyciężyć bdquoDlatego napominam was abyście jego sprawę rozstrzygnęli z miłościąrdquo (2 Kor 1 8) Czy nie tak trzeba zachowywać się w wielu sytuacjach rozstrzygać trudne sprawy ludzi z miłością Czy nie tak należy zachowywać się w małżeństwie Czy nie tak należy zachowywać się wobec dzieci Czy nie tak należy zachowywać się we wszystkich sytuacjach naszego życia Ży-cie przynosi nam trudne sprawy Ale ich rozstrzyganie bywa łatwiejsze wtedy kiedy dokonuje się z miłością

Drugi List do Koryntian do jakiegoś stopnia jest aktualny i wyzna-cza nam horyzonty duchowe za ktoacuterymi i dzisiaj powinniśmy poacutejść bdquoW tym też celu napisałem aby was wyproacutebować i aby się przekonać czy we wszystkim jesteście posłusznirdquo (2 Kor 1 9) Dlatego że w tym co dotyczy przebaczenia posłuszeństwo przychodzi najtrudniej Możemy moacutewić sobie wzniosłe nauki wzniosłe wskazoacutewki ale właściwie dopiero tam gdzie dotykamy istoty przebaczenia to dopiero widać czy ktoś idzie drogą chrześcijańską W gruncie rzeczy modlimy się o to codzien-nie bdquoOdpuść nam nasze winy jako i my odpuszczamy naszym winowaj-comrdquo To jest sedno chrześcijaństwa Ta modlitwa ma także swoją drugą stronę Mianowicie jeżeli my nie przebaczamy naszym winowajcom nie mamy prawa prosić Boga o to aby nam przebaczył Czyli istnieje znoacutew

wzajemność w przebaczeniu ktoacuterego doznajemy od Boga i ktoacuterego na-rzędziami jesteśmy względem innych ludzi I w Kościele droga przeba-czenia jest drogą ktoacuterą w każdym pokoleniu chrześcijanie iść powinni

bdquoKomu zaś cokolwiek wybaczyliście ja też [mu wybaczam] Co bowiem wybaczyłem o ile coś wybaczyłem uczyniłem to dla was wobec Chrystusa ażeby nie uwioacutedł nas szatan ktoacuterego knowania dobrze są nam znanerdquo (2 Kor 1 10-11) Otoacuteż tam gdzie nie ma przebaczenia moacutewi Paweł tam jest miejsce dla szatana ktoacuterego knowania dobrze są wam znane Trzeba zatem przebaczać żeby ostatnie słowo należało do Boga Bo nie ma rzeczywistości bardziej bożej niż umiejętność prze-baczania I to jest światło ktoacutere z tego listu czerpiemy także w naszych czasach

(hellip) Paweł był przedziwnym człowiekiem Kiedy zastanawiamy sie nad kimś takim jak Apostoł Narodoacutew i kiedy proacutebujemy go jakby przybliżyć sobie to czasami wydaje się ze wcale nie dzieli nas od niego dwa tysiące lat ale że Paweł pisze ten list dosłownie dziś czy dosłownie wczoraj Otoacuteż chyba na tym polega natchnienie Pisma Świętego na tym jego bezbłędność i obecność Pana Boga na kartach Pisma Świętego że bierzemy te słowa stosujemy je do okoliczności w jakich my się znaj-dujemy mdash i te słowa są zadziwiająco aktualne są zadziwiająco mocne Paweł rozumiał że wspoacutelnota obolała że ten Kościoacuteł koryncki obolały potrzebuje z jego ust słoacutew miłości zrozumienia cierpliwości zachęty I z takimi słowami się zwraca I powiada bdquoWyrażam silne przekonanie że wyjdziecie z tego wszystkiego zwycięzcy Moja nadzieja mdash moacutewi o sobie mdash jest niezłomna Moja nadzieja co do was jest silnardquo Czy nie takie słowa takiej niezłomnej nadziei na wierność tych ktoacuterzy trwają przy Panu Bogu i przy Chrystusie czy takie słowa nie są potrzebne roacutewnież i dzisiaj Czy wiara tych ktoacuterzy trwają jak gdyby wbrew wszystkiemu czy ta wiara nie powinna być wsparta słowami takiej mocnej zachęty że to jest droga ktoacuterą wybraliśmy i na ktoacuterej trzeba stać Tej zachęty możemy oczekiwać od tych ktoacuterzy dzisiaj są na czele Kościoła ktoacuterzy dzisiaj Kościołowi przewodzą Ale tę zachętę możemy znajdować także na kartach Pisma Świętego tak jak teraz w Drugim Liście św Pawła do Koryntian przypominając sobie że nasza sytuacja jest zupełnie podob-na I skoro tamci wyszli z tej proacuteby zwycięsko to i nasz los może być zupełnie podobny

Ks prof dr hab Waldemar Chrostowski - wybitny biblista wykładowca na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w WarszawieFragment wykładu zamieszczony w obecnym numerze bdquoWiadomościrdquo pochodzi ze spisanych nagrań konferencji biblijnych prowadzonych przez Księdza Profesora w Parafii Zwiastowania Pańskiego w Warszawie pełna wersja jak i inne teksty konferencji dostępne są na stronie wwwwarsza-waakorgpl

ROK ŚWIĘTEGO PAWŁA APOSTOŁA28 czerwca 2008 roku rozpoczyna się w Kościele Rok

Świętego Pawła z okazji dwutysięcznej rocznicy urodzin Apostoła Obchody rozpocznie otwarcie przez Ojca Świę-tego Benedykta XVI Drzwi Bazyliki św Pawła Ogłaszając rok jubileuszowy 28 czerwca 2007 roku Benedykt XVI powiedział bdquoJak na początku tak roacutewnież dzisiaj Chrystus potrzebuje apostołoacutew gotowych poświęcić samych siebie Potrzebuje świadkoacutew i męczennikoacutew takich jak św Pawełrdquo Papież przypomniał że ten porywczy prześladowca chrześci-jan kiedy na drodze do Damaszku padł na ziemię olśniony boskim światłem bez wahania przeszedł na stronę Ukrzy-żowanego i poszedł za Nim nigdy już nie zawracając Żył i pracował dla Chrystusa Dla Niego cierpiał i umarł

CHRZEŚCIJAŃSTWO TO DROGA PRZEBACZANIAw oparciu o Drugi List Świętego Pawła Apostoła do Koryntian

6 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 7

Podczas XIII Piłkarskich Mistrzostw Europy w dniach 7 - 29 czerwca 2008 roku w Szwajcarii rozegranych będzie 15 meczoacutew w Bazylei Bernie Genewie i Zurychu a w Austrii zaplanowano 16 w Innsbrucku Klagenfurcie Salzburgu i Wiedniu Otwarcie Mistrzostw nastąpi 7 czerwca w Bazylei zamknięcie (finał) ndash 29 czerwca w Wiedniu

Przygotowania do futbolowych rozgrywek zataczają coraz szersze kręgi Kościoły nie pozostają na uboczu i angażują się w organizację spotkań Kościoacuteł chce być obecny tam gdzie są obecni ludzie i tworzyć atmosferę gościnności dla wszystkich ktoacuterzy znajdą się w miej-scach sportowych zmagań W ramach ekumenicznego projektu bdquoKościoacuteł lsquo08 ndash przy piłce od 2008 latrdquo kościoły lokalne obu krajoacutew proponują ciekawe oferty w ośmiu miastach rozgrywek piłkarskich Dla kibicoacutew są przy-gotowane specjalne szale w czerwono-białych narodo-wych kolorach Austrii i Szwajcarii z napisem bdquoKirche 2008rdquo

Nabożeństwa ekumeniczneLiturgiczną oprawą Piłkarskich Mistrzostw Europy

będą nabożeństwa ekumeniczne Rozpoczęciem oficjalnej działalności kościołoacutew w

ramach projektu Euro 2008 było nabożeństwo ekume-niczne odprawione 25 maja w katedrze Grossmuumlnster w Zurychu o godzinie 1000 i transmitowane przez te-lewizję szwajcarską Podczas spotkania wierni kościo-łoacutew i wspoacutelnot wyznaniowych modlili się o pomyślny i

pokojowy przebieg meczoacutew Modlitwie przewodniczyli przedstawiciele Związku Kościołoacutew Protestanckich Szwajcarii (SEK)- pastor Christoph Sigrist oraz Kon-ferencji Episkopatu Szwajcarii - ksiądz Stefan Roth W spotkaniu uczestniczył Minister Sportu Samuel Schmid oraz przedstawiciele kościołoacutew i organizacji politycznych Austrii 7 czerwca w dniu rozpoczęcia Euro 2008 odbędzie się nabożeństwo w Bazylei na-tomiast 28 czerwca w wieczoacuter poprzedzający mecz finałowy planowane jest nabożeństwo w Katedrze św Stefana w Wiedniu a po nim wielkie bdquoświęto wiaryrdquo na placu wokoacuteł katedry wiedeńskiej

Fascynujący futbol i religia czyli mecz pomiędzy bdquoFC Religionenrdquo ndash bdquoFC Natonalratrdquo

27 maja na stadionie HessgutLiebefeld w Koumlniz koło Berna został rozegrany mecz pomiędzy drużyną reprezentowaną przez przedstawicieli roacuteżnych wyznań religijnych (księża rabini imami) ndash bdquoFC Religionenrdquo a drużyną politykoacutew - bdquoFC Nationalratrdquo

Kościoacuteł Ducha Świętego w Bernie oferuje schronienie piłkarskim kibicom

Protestancki kościoacuteł Ducha Świętego (Heiliggeist-kirche) znajdujący się w centrum Berna niedaleko Dworca Głoacutewnego będzie otwarty do poacuteźnych godzin nocnych przez osiem kolejnych dni trwania rozgrywek piłkarskich podczas Euro 08 bdquoPotrzebna jest taka oaza ciszy podczas wielkich czerwcowych emocji piłkar-

OFERTA KOŚCIOŁOacuteW W SZWAJCARIIDLA KIBICOacuteW MISTRZOSTW EUROPY W PIŁCE NOŻNEJ

6 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 7

skichrdquo ndash podkreśla z dumą wspoacutelnota parafialna Ko-ścioacuteł ktoacutery w dni powszednie jest otwarty w godzinach 1100 do 1830 będzie podczas piłkarskich mistrzostw Europy otwarty aż do godziny 2330 Na drzwiach ko-ścioła znajduje się zachęcające ogłoszenie bdquoOtwarty kościoacuteł Ducha Świętego - miejsce spotkania gościn-ności sztuki rozmowy i milczeniardquo Pastor Marco Pedroli proboszcz kościoła i pomysłodawca projektu bdquootwartego kościołardquo oferuje odwiedzającym świątynię bogaty program duszpastersko-intelektualny Kibice będą mogli np osobiście porozmawiać z duszpasterza-mi wysłuchać koncertu organowego a także skorzy-stać z ciepłych posiłkoacutew i napojoacutew w bezalkoholowym barze bdquoBlue Cocktail Barrdquo

Podczas ośmiu dni futbolowych będzie można także posłuchać cyklu wykładoacutew o Panu Bogu świecie i piłce nożnej Wśroacuted referentoacutew znajdują się min pisarz berneński Pedro Lenz pochodzący z Angoli a miesz-kający w Biel pierwszy szwajcarski czarny parlamenta-rzysta Ricardo Lumengo oraz teolog z Fryburga i były sędzia sportowy Franccedilois-Xavier Amherdt

bdquoOtwarty Kościoacutełlsquo08rdquo - wspoacutelna inicjatywa kościołoacutew Zurychu przed Eurolsquo08

Kościoły protestanckie i kościoacuteł katolicki w kan-tonie zuryskim uczestniczą w projekcie bdquoOtwarty Kościoacutełrsquo08rdquo (Kirchersquo08 ndash Raumlume oumlffnen) Jego celem jest pełne życzliwości wyjście do kibicoacutew przybyłych do Zurychu (bdquoGeh-hinrdquo- Kirchen) otwartość na ich potrzeby troska o to aby spotkania ludzi roacuteżnych ras i narodoacutew były przyjazne i atrakcyjne oraz przebiega-ły w pokojowej atmosferze Katedra Grossmuumlnster i kościoacuteł Prediger na Rynku Starego Miasta będą w czerwcu szczegoacutelnymi miejscami gościnności kultury i duchowości

Podczas mistrzostw czynne będzie w Zurychu bdquoVo-lunteer Centerrdquo - centrum wolontariuszy We wspoacutełpra-cy z władzami miasta Kościoły przygotują tam miejsce wypoczynku i spotkań dla 800 młodych ochotnikoacutew ktoacuterzy będą pomagali w prawidłowym przebiegu im-prez Euro 2008 Planowane są także bdquożyczenia pisane światłem Podczas wieczoroacutew poprzedzających mecze młodzi ludzie będą mogli wyrazić swoje pragnienia i nadzieje na elektronicznych pasach świetlnych tzw bdquoFan-Meilerdquo Przy wielu parafiach otwarte też będą sale w ktoacuterych będzie można oglądać bezpośrednie transmisje z meczoacutew

Futbol i muzyka ndash projekt Kościoła katolickiego w Basel

bdquoPołączyć piłkę nożną i muzykęrdquo - to cel projektu przygotowanego przez Kościoacuteł katolicki w Basel Dusz-pasterze zapraszają dzieci i młodzież do uczestnictwa

Maskotki Euro 2008

Trix i Flix ndash dwie postacie ubrane w piłkarskie kombinezo-ny czerwony i biały Włosy maskotek przypominają grzbiety goacuter To symbol alpejskich szczytoacutew ktoacutere łączą Austrię i Szwajcarię Wyboru maskotek dokonali w głosowaniu kibice z obu krajoacutew

w interesującym programie muzycznym i teatralnym ktoacutery w żywy odprężający może nawet trochę zwario-wany sposoacuteb ukaże związek Kościoła i futbolu Proacuteby odbywają się w każdy czwartek w godzinach 2000 ndash 2200 w kościele katolickim w Liestal Projektem kieruje muzyk Nico Anaheim i Eylon Kindler aktor pedagog teatralny i reżyser

Spektakle teatralne będą przedstawiane sześć razy każdorazowo przed meczami rozgrywanymi na stadio-nie w Basel

Informacje i zgłoszeniaecco Fachstelle fuumlr Kinder - und Jugendarbeit RKK BSFeierabendstrasse 80 4051 BaselTelefon 061 271 75 30 Fax 061 281 00 53eccorkk-bsch

Dalsze informacjeTobias SchaumlrerFachstelle fuumlr Kinder- und Jugendarbeit RKK BSFeierabendstrasse 80 4051 BaselTelefon 061 281 00 54 E-mail schaerertobiasrkk-bsch

Opracowano na podstawie wwwkirche08eu wwwkathch

8 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 9

I KOMUNIA ŚWIĘTA W OŚRODKU PMK W GENEWIE18 maja 2008 godz 1200

Autor zdjęć Wojciech Doganowski

Informacje i zdjęcia na stronie wwwpolskamisjach

I KOMUNIA ŚWIĘTA W OŚRODU PMK W LOZANNIE18 maja 2008 godz 1700

Autor zdjęć Anna Malejka

8 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 9

BOŻE CIAŁO WE FRYBURGU

Święto Bożego Ciała w katolickim kantonie Fryburg jest dniem wolnym od pracy 22 maja po Mszy św w Kolegium Saint Michel o godz 900 ulicami rue Joseph-Piller rue de lrsquoHocircpital place Georges-Python routes des Alpes route du Pont-Mureacute rue Saint Nicolas w stronę Katedry Saint Nicolas we Frybourgu przeszła barwna i liczna procesja eucharystyczna ktoacuterej przewodniczył biskup Mgr Bernard Genoud W procesji uczestniczyli przedstawiciele roacuteżnych grup i zespołoacutew w oryginalnych strojach ludowych Przed katedrą zebrani wierni modlili się wspoacutelnie ze swoim biskupem

Na zdjęciach procesja eucharystyczna ulicami Fryburga 220508 Autor zdjęć Agnieszka Paciorek

bdquoTO JEST CIAŁO MOJEhellipTO JEST KREW MOJArdquo Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Pańskiej (po-

tocznie zwana także Świętem Ciała i Krwi Pańskiej a w tradycji ludowej Boże Ciało) to uroczystość liturgiczna ku czci Najświętszego Sakramentu obchodzona w Kościele katolickim tradycyjnie w czwartek (albo w niedzielę) po uroczystości Troacutejcy Świętej

Kościoacuteł od samego początku głosił wiarę w realną obec-ność Chrystusa w Najświętszym Sakramencie Chrystus ustanowił Najświętszy Sakrament przy Ostatniej Wiecze-

rzy Opisali to trzej Ewangeliści Mateusz Marek i Łukasz oraz św Paweł Apostoł Prawdziwa i rzeczywista obecność Jezusa Chrystusa pod postaciami chleba i wina opiera się według nauki Kościoła na słowie Jezusa bdquoTo jest Ciało moje To jest krew mojardquo (Mk 14 2224) Ojciec Święty Benedykt XVI w niedzielę 25 maja zwroacutecił uwagę że bdquokto spożywa Chleb Chrystusa nie może pozostawać obojętny wobec tych ktoacuterym i w naszych czasach brak chleba powszedniegordquo

BOŻE CIAŁO W OŚRODKU PMK W LOZANNIE

Lozanna leży w kantonie protestanckim w ktoacuterym nie praktykuje się procesji eucharystycznych W Święto Bożego Ciała 22 maja o godz 1930 po Mszy św ktoacuterą celebrował ks Artur Cząstkiewicz wierni z ośrodka PMK w Lozannie przeżyli ndash po raz pierwszy w historii tego ośrodka ndash procesję eucharystyczną wewnątrz kościoła St Nicolas de Fluumle

Na zdjęciach procesja eucharystyczna w kościele St Nicolas de Fluumle w Lozannie 22 maja 08 Autor zdjęć Grażyna Mafli

10 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 11

W dniach 28 ndash 30 kwietnia bieżącego roku pierwszą wizytę duszpasterską w Szwajcarii złożył nowy Delegat Kon-ferencji Episkopatu Polski ds duszpasterstwa Polonii ksiądz biskup Zygmunt Zimowski

Natychmiast po przylocie Gościa wieczorem w Genewie miało miejsce spotkanie z arcybiskupem Silvano Tomasi - przedstawicielem Stolicy Apostolskiej przy ONZ Ksiądz biskup Zimowski podziękował za wielką życzliwość i wspar-cie okazywane Polskiej Misji Katolickiej Myślą przewodnią dialogu ktoacutery przebiegał w serdecznej atmosferze było za-gadnienie stanowiska Kościoła wobec migracji na świecie

Pierwszym rozmoacutewcą kolejnego dnia wizyty Księdza Biskupa był dr Urs Koumlppel - dyrektor Migratio ktoacutery przed-stawił głoacutewne problemy ktoacuterymi od lat zajmuje się Migratio Biskup Zimowski wyraził troskę Konferencji Episkopatu Polski o podtrzymanie wiary i umożliwienie rodakom jej roz-wijania Wydaje się że dr Urs Koumlppel w pełni solidaryzował się z przedstawionym stanowiskiem Episkopatu Polski

Bezpośrednio po tym spotkaniu udaliśmy się z Go-ściem do siedziby Konferencji Episkopatu Szwajcarii we Fryburgu na spotkanie z biskupem Norbertem Brunnerem odpowiedzialnym za duszpasterstwo migrantoacutew z ramienia Konferencji Biskupoacutew Szwajcarii Pierwsza część spotkania była dosyć trudna biskup Brunner wyraził swoje poglądy znane nam od lat ich wdrożenie mogłoby doprowadzić do zamknięcia połowy naszych ośrodkoacutew Podczas tego spotka-nia Ksiądz Biskup udowodnił że nie na darmo pracował u boku kardynała Ratzingera przez dziewiętnaście lathellip Pod koniec drugiej części spotkania atmosfera tak się zmieniła na korzyść strony polskiej że biskup Brunner obiecał że będzie się starał aby możliwie jak najwięcej pomoacutec naszej Misji W tym samym gmachu Salezianum miały miejsce owocne rozmowy z biskupami Kurtem Koch z Bazylei oraz Bernardem Genaud - ordynariuszem diecezji Lozanna-Ge-newa-Fryburg Bezpośrednio po tym spotkaniu udaliśmy się na kolejne posiedzenie tym razem z ordynariuszem diecezji Chur biskupem Vitusem Huonderem Na terenie tej die-cezji mamy dwa ośrodki duszpasterskie w Zurychu oraz w Winterthur Biskup Huonder zapewnił o wielkiej życzliwo-

Fundusz Stypendialny PMK został ustanowio-ny w celu zapewnienia opieki duszpasterskiej w środowisku polonijnym w Szwajcarii Wiele osoacuteb już zaangażowało się na rzecz Funduszu Stypendialnego Wszystkich ktoacuterzy chcieliby wesprzeć nasze wspoacutelne Dzieło prosimy o przesyłanie ofiar na konto

FUNDUSZ STYPENDIALNY POLSKIEJ MISJI KATOLICKIEJ W SZWAJCARII

Skład Rady FunduszuPrzewodnicząca Funduszu Małgorzata Wiśniewska Genewa-Lozanna Członkowie Rady Anna Śliwa Genewa Katarzyna Goacuterna Zurych

Mission Catholique Polonaise en Suisse1723 Marly

Konto 17-976-7z dopiskiem STYPENDIU

Ksiądz biskup Zygmunt Zimowski z wizytą w Szwajcarii

ści dla Polskiej Misji Katolickiej i otwartości na szukanie nowych rozwiązań dla duszpasterstwa Polakoacutew na terenie diecezji Chur Nocleg dla Gościa i towarzyszących mu osoacuteb przygotowało seminarium duchowne w Chur

Wczesnym rankiem następnego dnia udaliśmy się na spotkanie do Generalnego Wikariatu w Zurychu gdzie roz-moacutewcami biskupa Zimowskiego byli biskup Paul Volmar ks Franz Stampfli oraz ks Luis Capilla Miała tam miejsce dyskusja o obecnej sytuacji ośrodka w Zurychu oraz o możli-wościach na przyszłość Po tym na Aemttlerstrasse nastąpiło spotkanie z prezesem Fundacji im Ojca Bocheńskiego Dio-nizym Simsonem Na ręce Prezesa ksiądz biskup Zimowski przekazał wielkie słowa uznania i podziękowania za dotych-czasowe dokonania Fundacji Wyraził życzenie aby nie bano się podejmowania nowych inicjatyw - czego domaga się sław-ne nazwisko Patrona Wydaje się że do czasu walnego zebra-nia Fundacji dobrze byłoby aby członkowie Zarządu jasno określili swoje działania na przyszłość gdyż obecny czas nie jest czasem dla statystoacutew Z Zurychu Ksiądz Biskup udał się do Fryburga na spotkanie z Wikariuszem Generalnym Msgr Reacutemy Berchier podczas ktoacuterego zostały omoacutewione sprawy związane z funkcjonowaniem duszpasterstwa dla Polakoacutew na terenie diecezji Lozanna-Fryburg-Genewa a zwłaszcza w największym naszym ośrodku Genewa-Lozanna

W tak kroacutetkim czasie tak wiele się dokonałohellip Czyż nie jest to znak Bożej Opatrzności Teraz trzeba tylko dobre ziarno ktoacutere zostało wrzucone w ziemię pielęgnować ufa-jąc że na dorodne owoce nie trzeba będzie długo czekać

10 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 11

bdquoWitaj majowa jutrzenko Świeć naszej polskiej krainiehelliprdquo ndash takimi słowami znanego mazurka mogliśmy pozdrowić Oj-czyznę i naszych Rodakoacutew w tym podwoacutejnie świątecznym dla nas dniu sformułowanie bdquojutrzenkardquo było jak najbardziej na miejscu gdyż dla nas pielgrzymoacutew z Genewy dzień zaczął się bardzo wcześnie Autokar ndash wynajęty od firmy Geneve Gare Routiere ktoacuterej dyrektor pan Guido Ambuumlhl jest szczegoacutelnie życzliwy Polakom - spod kościoła św Teresy wyruszał o 600 należało być kilka minut przed czasem odjazdu Organizacją wyjazdu zajęli się państwo Barbara i Mirosław Tłokińscy z Genewy oraz pani Anna Janus z Lozanny ndash jesteśmy im za to bardzo wdzięczni

bdquoJESTEM PRZY TOBIE PAMIĘTAM CZUWAMhelliprdquoPielgrzymka Polonii do Sanktuarium w Einsiedeln 3 maja 2008 r

EinsiedelnJesteśmy na miejscu Pierwsze wrażenie przybywających

tu pielgrzymoacutew z ciekawością rozglądających się wokoacuteł to łagodny spokoacutej wyciszenie wielka przestrzeń w ktoacuterej dominuje potężny - ale nie przytłaczający ogromem ndash XVIII- wieczny barokowy kościoacuteł z otaczającymi go zabudowaniami klasztoru benedyktynoacutew

Jest słonecznie ciepło choć nieco wietrznie Tuż po wyjściu z autokaru dostajemy wskazoacutewki co do pobytu w Einsiedeln a także bony na obiad Jeszcze chwila do mszy więc zanim wejdziemy do świątyni rozglądamy się wokoacuteł spa-cerujemy oglądamy i kupujemy pamiątki dla bliskich ndash kartki pocztowe z wizerunkiem Matki Boskiej roacuteżańce medaliki przewodniki po Einsiedeln już wiemy że potem nie będzie na to czasu

I ten najważniejszy moment pierwsze spotkanie z Czarną Madonną W ławkach przed kaplicą z czarnego marmuru modli się i kontempluje kilkadziesiąt osoacuteb - to wierni z ca-łego świata ndash widać po kolorach skoacutery ubraniach słychać w szeptach modlitw W kapliczce klęczy wiekowy benedyktyn w charakterystycznym czarnym habicie a za moment wstaje i przechodząc ku wyjściu poprawia bukiet zdobiący kaplicę Nasuwa się to benedyktyńskie bdquoora et laborardquo ndash modlić się i pracować dla Boga i świata

A w mrocznym wnętrzu kaplicy niewielka figurka Czarnej Madonny z Einsiedeln wzrusza delikatnością kruchością błyszczą się jej szaty w blasku świateł ciemna tajemnicza twarz oraz drobne Dzieciątko na ręku Ta kruchość jest pozor-na tylko dla oczu świata ndash tak naprawdę żarliwe i pełne na-dziei oczy rozmodlonych wiernych moacutewią o jej potędze i sile jej oddziaływania o wierze w jej ndash wcale nie wątłą ndash opiekę

Po modlitwach indywidualnych pełnych skupienia i własnych czasami bolesnych proacuteśb i intencji czas na mo-dlitwę wspoacutelną w naszej wspoacutelnej sprawie ndash na modlitwę za Ojczyznę Czas na mszę Przechodzimy przed ołtarz głoacutewny zajmując miejsca w ławkach

Msza świętaZanim połączymy się we wspoacutelnej modlitwie jeszcze chwi-

lę rozglądamy się podziwiając piękne bogate wielobarwne wnętrze świątyni W kontraście z białymi ścianami i kolumna-mi ndash w dolnych partiach ndash pysznią się złocenia ambon rzeźby aniołoacutew dynamiczne motywy roślinne pełne życia freski I nie sposoacuteb nie zauważyć po lewej stronie głoacutewnego ołtarza ndash mimo bogactwa wnętrza ornamentoacutew koloroacutew i kształtoacutew ndash naszego polskiego sztandaru Związku Kombatantoacutew ktoacutery specjalnie na tę mszę świętą przybył z PMK Marly

Jeszcze chwila spraw organizacyjnych gospodarz uroczy-stości czyli ksiądz rektor Sławomir Kawecki przekazuje kilka informacji na temat naszego spotkania

Uroczyste obchody Matki Boskiej Kroacutelowej Polski i rocz-nicy uchwalenia Konstytucji 3 maja otwiera występ choacuteru pani Teresy Krukowskiej z Winterthur ktoacutery wykonuje trzy utwo-

W drodze I już w autokarze na razie zajęta jest połowa miejsc pozo-

stali uczestnicy dosiądą w Lozannie Atmosfera ndash z racji wcze-snej pory ndash jeszcze trochę senna ale już zaczynamy pierwsze modlitwy pieśń bdquoKiedy ranne wstają zorzerdquo Dzięki pracy niestrudzonego pana Huberta mamy przed sobą śpiewniki z pieśniami - głoacutewnie maryjnymi W przerwach między śpie-waniem rozmawiamy zapoznajemy się z okien podziwiamy wschoacuted słońca nad jeziorem

Z Lozanny zabieramy pozostałych pielgrzymoacutew Okazuje się że autokar jest pełny nie ma wolnych miejsc I już na dobre rozbudzeni a my z Genewy także rozśpiewani ndash w peł-nym składzie kontynuujemy modlitwy śpiewyhellip Pan Hubert przygotowuje nas do muzycznego udziału w mszy ndash ćwiczymy nie tylko dobrze znane i lubiane pieśni ale także hellipłacinę Lekcja nie jest łatwa ale przyjemnie podana z pogodą i hu-morem i nie ma od niej ucieczki bo pan Hubert ma mikro-fon a do tego głos donośny muzycznie wyszkolony

Mamy także przerwę na kawę Zajazd na wzgoacuterzu z pięknym widokiem na Alpy Chwila na wyprostowanie noacuteg zaczerpnięcie świeżego powietrza pokrzepienie się albo w ogoacutele na pierwszy posiłek tego dnia

Ostatni etap podroacuteży upływa nam jakby w większym skupieniu w zadumiehellipMoże nad intencjami naszego piel-grzymowania nad dziwnością tego pielgrzymowania ndash nasze polskie święto polskie słowa i pieśni ale wiezie nas nie polski autokar i nie polski ndash choć bardzo życzliwy i sympatyczny pan Alfred merci beaucoup ndash kierowca a za oknem też nie pol-ski pejzażhellip

12 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 13

ry podkreślające powagę naszej uroczystościNastępnie wspoacutelnym śpiewem pieśni rozpoczynamy mszę

świętą koncelebrowaną ktoacuterej przewodniczy i homilię głosi ksiądz prałat Paweł Ptasznik Tak uroczysta msza jest spra-wowana przede wszystkim w intencji Ojczyzny i nas Polakoacutew choć są i inne ndash jedna z nich dotyczy księdza Artura Cząstkie-wicza wielce nam oddanego kapłana w dniu jego urodzin Na początku mszy zostają przywitani dostojni goście reprezentu-jący zaroacutewno stronę polską jak i szwajcarską

Uroczystość jest pięknie przygotowana przez wiernych czytanie pierwsze i drugie uroczyście odśpiewany psalm a po kazaniu ndash modlitwa powszechna

W czasie tej mszy świętej wielbimy i wyrażamy nasze dziękczynienie Bogu na roacuteżne sposoby słowami głośnych mo-dlitw wspoacutelnym śpiewem Na organach gra bdquonaszrdquo pan Hu-bert Niewiadomski z Genewy a po komunii świętej nastoletni Dominik Kawa przepięknie wykonuje pieśń bdquoAve Mariardquo

Choacuter z Winterthur ktoacutery rozpoczął mszę roacutewnież zamyka naszą uroczystość ku radości i wzruszeniu wielu z nas jeden z utworoacutew to właśnie zacytowana na początku pieśń bdquoWitaj majowa jutrzenkordquo Żegnamy ich gromkimi brawami

ObiadTak jak Ksiądz Rektor zaznaczył w czasie ogłoszeń ndash do

stołoacutewki jest około 300 metroacutew Idąc rozmawiamy o uro-czystości ndash to tak realizuje się ten trzeci społeczny motyw naszego spotkania

Sala w ktoacuterej będzie serwowany posiłek jest ogromna Mnożąc ilość długich stołoacutew i miejsc stwierdzamy że jest około 250 pielgrzymoacutew oczywiście tych ktoacuterzy korzystają ze wspoacutelnego obiadu bo są pewnie i tacy ktoacuterzy posilają się w innych miejscach

Warto było tu przyjść ndash obiad jest smaczny świeży ale nie tylko dlatego na podwyższonej scenie mamy kontynuację obchodoacutew naszego dzisiejszego podwoacutejnego Święta Głos za-bierają dostojni goście między innymi Jego Ekscelencja Pan Ambasador Zdzisław Rapacki ktoacuterego wystąpienie zamiesz-czamy osobno Nasz gospodarz dzisiejszy tym razem także konferansjer Ksiądz Rektor Polskiej Misji Katolickiej zapra-sza na scenę młodych utalentowanych muzycznie Polakoacutew ktoacuterzy umilają nam spotkanie grą na instrumentach Ksiądz Kawecki dzieli się z nami pomysłem na przyszłość ndash aby co roku oprawę artystyczną tej uroczystości powierzać innemu ośrodkowi duszpasterskiemu

Czas tak szybko płynie że do odjazdu zostały chwile a przecież mamy jeszcze w planach nabożeństwo majowe w Sanktuarium Niestety nie zdążymy Nie ma możliwości żeby obiad dla takiej dużej grupy pielgrzymoacutew był podany w kroacutetkim czasie w roacuteżnym tempie też jemy rozmawiając Niektoacuterzy wcze-śniej wymykają się ze stołoacutewki i w zasadzie do odjazdu każdy spędza ten czas po swojemu choć dominują dwa sposoby mo-dlitwa przed Czarną Madonną w świątyni lub pełen skupienia spacer po dziedzińcu klasztoru benedyktynoacutew Na pewno tak czy inaczej każdy choć na chwilę wchodzi do kościoła

Kiedy patrząc na zegarki stwierdzamy że należy udać się w stronę autokaru zaczynają się właśnie nieszpory be-nedyktyńskie Szkoda że nie możemy w nich uczestniczyć do końcahellip spokojne męskie głosy ich kojący rytm medytacja a nade wszystko uwielbienie Boga i Najświętszej Panienki na długo zostaną w tle naszych litanii proacuteśb i obietnic złożonych u stoacutep Czarnej Madonny z Einsiedeln

PowroacutetAutokar udający się w stronę Genewy wyjeżdża z Ein-

siedeln po godzinie 1700 Zaczynamy wspoacutelne śpiewanie razem odmawiamy Litanię do Najświętszej Marii Panny Tak jak przed południem sporo rozmawiamy ndash tym razem już się trochę lepiej znamy i ośmieleni podejmujemy trudniejsze a zarazem bardziej nas wzbogacające tematy Te słynne bdquonocne (prawiehellip) Polakoacutew rozmowyrdquo tym razem dotyczą ojca Bo-cheńskiego założyciela Polskiej Misji Katolickiej w Szwajca-rii potem przechodzimy do istoty wszechświata tu pojawia się wątek księdza Hellera ktoacutery bdquoprzerzuca mosty między religią a naukąrdquo

Przerwa w podroacuteży tym razem wypada w Gruyre Robimy sobie wspoacutelne pamiątkowe zdjęcie przy autokarze i wchodzimy po schodach na goacuterę Ty razem większość z nas zamawia tutejszy przysmak ndash bezy z gęstą śmietaną i kawę Przyjemnie jest chwi-lę posiedzieć na tarasie podziwiając grę światła zachodzącego słońca na białych krawędziach Alp na horyzoncie Robimy też pamiątkowe zdjęcia jest to roacutewnież okazja do porozmawiania nie tylko z towarzyszem podroacuteży z siedzenia obok

Zapada zmrok gdy ruszamy w dalszą trasę Jeszcze przed 2200 dojeżdżamy do Lozanny i żegnamy śpiewem towarzyszy pielgrzymki Dziękujemy sobie nawzajem za mile spędzoną podroacuteż za wzajemną życzliwość oraz za wspoacutelną modlitwę Znajomości zostały zawarte obiecujemy sobie że za rok się na pewno spotkamy a może i zaprosimy tych ktoacuterzy tym

12 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 13

razem nie pojechali z namiW ciągu niecałej godziny docieramy do Genewy i kończy-

my pielgrzymkę Jeszcze w drodze na przystanek autobusowy czy tramwajowy kończymy dyskusje wymieniamy numery telefonoacutewhellip

Na szczęście jutro jest niedziela ndash ale nie dlatego że po-trzebujemy wypoczynku długiego snu czy perspektywy dnia

bez pracy ndash my po prostu spotkamy się w naszym kościele na naszej polskiej mszy i jeszcze potrwamy w tym duchu maryjnej modlitwy zawierzenia Jej wiary że nasza pielgrzymka wyda owoce jakich i nam i naszej Ojczyźnie i światu potrzeba

Beata DanilukAutorzy zdjęć Marian Mazur s 11-12 Jean Marc Bossi s 13 15-17

Przemoacutewienie Jego Ekscelencji Pana Ambasadora Zdzisława Rapackiego Stałego Przedstawiciela RP przy Biurze ONZ w Genewie z okazji święta Konsty-tucji 3 maja wygłoszone podczas pielgrzymki Polonii szwajcarskiej do Einsiedeln 3 maja 2008 roku

Szanowni Państwo217 lat temu w 1791 roku 3 maja Polacy dokonali rze-

czy niezwykłej ndash jako jeden z pierwszych narodoacutew na świecie uchwalili ustawę zasadniczą ustawę ktoacutera miała stanowić podwaliny odbudowy nowoczesnego silnego państwa pol-skiego

Ze względu na uwarunkowania geopolityczne agre-sywną politykę zaborcoacutew oraz słabość oacutewczesnych struktur państwowych Polacy nie mogli w pełni wykorzystać szansy jaką sami sobie stworzyli Mimo że żywot Konstytucji 3 maja był kroacutetki przez lata stanowiła ona punkt odniesienia i wzo-rzec dla reformatoroacutew Była także źroacutedłem dumy i nadziei w trudnych latach zniewolenia

Chwalebne wydarzenia z 3 maja 1791 roku jak rzadko w naszej historii nie były związane z walką i ofiarą krwi Były natomiast znakomitym przykładem realizacji myśli państwo-wej i wspoacutelnej woli Polakoacutew budowania skutecznych instytu-cji oraz trwałego porządku prawnego Polacy potrafili woacutew-czas skutecznie zaprzeczyć negatywnym stereotypom ktoacutere w drugiej połowie XVIII wieku czyniły z Polski przykład niezdolności do rządzenia chaosu i braku wspoacutelnego dzia-łania Polski naroacuted potrafił wydobyć z siebie to co najlepsze Polacy dowiedli woacutewczas całemu światu że własna Ojczyzna stanowi dla nich wartość najwyższą znacznie cenniejszą od

prywatnych interesoacutew i korzyści Twoacutercy Konstytucji pisali woacutewczas bdquowolni od hańbiących obcej przemocy nakazoacutew ceniąc drożej nad życie nad szczęśliwość osobistą egzy-stencję polityczną niepodległość zewnętrzną i wolność we-wnętrzną narodu ktoacuterego los w ręce nasze jest powierzony chcąc na błogosławieństwo na wdzięczność wspoacutełczesnych i przyszłych pokoleń zasłużyć (hellip) dla ugruntowania wol-ności dla ocalenia Ojczyzny naszej i jej granic z największą stałością ducha niniejszą konstytucje uchwalmy (hellip)rdquo

Uchwalenie Konstytucji 3 maja miało dla Polakoacutew symboliczny wymiar Uwierzyli że drzemią w nich pokłady zrozumienia dla spraw publicznych pokłady wolności Wol-ności jakże innej od liberum veto wolności konstruktywnej twoacuterczej Naroacuted zdał sobie sprawę że stanowi wspoacutelnotę silną poprzez wyznawane wartości Dzięki temu łatwiej było przetrwać ponad 120 lat niewoli

Polska jest dziś krajem niepodległym bezpiecznym i sto-jącym przed ogromnymi szansami Polska nie ma wrogoacutew Polacy żyją w bezpiecznej Europie mogąc liczyć na sojusz-nikoacutew Polska jest krajem stabilnym i mogącym rozwijać się w tempie zależnym głoacutewnie od nas samych Jesteśmy od czterech lat członkiem Unii Europejskiej ndash i należymy do najsilniejszego sojuszu wojskowego ndash NATO To niezwykłe dokonania z ktoacuterych wszyscy możemy i powinniśmy być dumni Musimy także dbać o to aby wszystkie nasze szanse wykorzystać Jakże aktualnie brzmią dziś słowa preambuły do Konstytucji 3 maja ndash bdquo(hellip) Chcąc korzystać z pory w jakiej się Europa znajdujerdquo (hellip) My dziś także chcemy korzystać z tej pory Nie tylko dla dobra Polski ale dla do-bra całej Europy Możemy do niej wnieść te wartości ktoacutere reprezentuje Konstytucja 3 maja i te ktoacuterych wyrazicielem był Jan Paweł II

Szanowni PaństwoOddając hołd twoacutercom Konstytucji 3 maja 1791 pamiętaj-

my że wielkie chwile naszej historii miały miejsce gdy Polacy potrafili się jednoczyć i razem budować wspoacutelne dobro Takie jest podstawowe przesłanie Konstytucji 3 maja To apel jej autoroacutew by w myśleniu o Polsce zwyciężało to co twoacutercze Przekonaliśmy się niejeden raz że potrafimy działać wspoacutel-nie Umiemy wykrzesać z siebie wiele zapału pozytywnych uczuć nowych pomysłoacutew Bądźmy zatem dumni z naszej hi-storii i naszych wspoacutełczesnych dokonań Nie zapominajmy że solidarnym działaniem najlepiej służymy Rzeczypospolitej

Z okazji święta Konstytucji chciałbym przekazać Pań-stwu zgromadzonym tu w Einsiedeln jak i wszystkim Rodakom mieszkającym w Szwajcarii najlepsze życzenia i pozdrowienia

SOLIDARNYM DZIAŁANIEM SŁUŻMY RZECZYPOSPOLITEJ

14 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 15

Umiłowani w Chrystusie Panu Bracia i Siostry

Trzy motywy jednoczą nas dzisiaj w tym świętym miejscu Pierwszy to motyw religijny bo przyprowadziła nas tutaj wiara jako pielgrzymoacutew szukających Bożej i Matczynej opieki i po-mocy w codziennych staraniach o życie godziwe godne imienia Chrystusa jakie od chrztu nosimy Drugi motyw wyznacza szczegoacutelna data naszego spotkania ndash 3 maja ndash uroczystość Matki Bożej Kroacutelowej Polski i rocznica ustanowienia pierwszej Konstytucji Nie boacutejmy się tego słowa to motyw patriotyczny A trzeci powoacuted wynika z pragnienia przeżywania wspoacutelnoty z tymi ktoacuterzy w obcym kraju tym samym rodzimym moacutewią języ-kiem i tą samą żyją tęsknotą Zatrzymajmy się zatem nad tymi trzema motywami abyśmy po tym spotkaniu po tej uroczystej Eucharystii wyszli umocnieni w wierze bogatsi duchem bar-dziej zjednoczeni w naszej narodowej wspoacutelnocie

15 czerwca 1984 roku Jan Paweł II tak moacutewił bdquoPod krzy-żem Jezusa stała Jego Matka (por J 19 25) Jako pielgrzymi do naszej umiłowanej Pani z Einsiedeln zgromadziliśmy się dzisiaj w Jej sanktuarium aby w modlitewnej wspoacutelnocie z Nią na tym czcigodnym miejscu złożyć eucharystyczną Ofiarę Chrystuso-wą (hellip) Pozdrawiamy dzisiaj Maryję w tym sanktuarium jako Matkę naszego Odkupiciela ktoacutery z krzyża dał ją roacutewnież nam za Matkę Przyłączamy się duchowo do nie kończącego się tłu-mu pielgrzymoacutew ktoacuterzy z pokolenia na pokolenie przybywali do tego domu Bożego aby Ją czcić pobożnie bo wielkie rzeczy uczynił Jej Wszechmocny (por Łk 1 48-49)rdquo

Siostry i Bracia bdquoObok krzyża Jezusa stała Matka Jegordquo To samo świadectwo słyszymy dziś po dwudziestu czterech la-tach z kart Ewangelii Dlaczego tam stała Bo była kochającą matką Po co tam stała Aby być blisko konającego Syna ale też po to aby usłyszeć słowa bdquoNiewiasto oto syn Twoacutejrdquo Wszy-scy mamy udział w tym usynowieniu w tym nieskończonym otwarciu bolejącego matczynego serca na wszystkie pokolenia synoacutew i coacuterek ktoacuterych Jedyny Syn uczynił przez własną Krew braćmi i siostrami Dlatego dziś w sposoacuteb szczegoacutelny bdquopozdra-wiamy Maryję jako Matkę Odkupiciela ktoacutery z krzyża dał Ją roacutewnież nam za Matkęrdquo Dziś czynimy to w sposoacuteb szczegoacutelny Nie możemy jednak zapomnieć że od tamtej godziny bdquouczeń wziął Ją do siebierdquo Zaprosił Ją nie tylko na tamtą bolesną chwilę ale na całe życie Wziął Ją do swojej codzienności A zatem kiedy w sercu każdego z nas odbijają się echem słowa Jezusa bdquoOto Matka twojardquo to nie możemy ich rozumieć ina-czej To zaproszenie abyśmy wzięli Ją do siebie

Dlaczego Bo jest kochającą matką Po co Aby dzielić z Nią życie radości i strapienia aby ufnie zawierzać się Jej opiece Jeśli to uczynimy sercem gorącym i otwartym możemy być pewni zawsze będzie przy nas Kiedy będziemy stawać wobec życiowych wyboroacutew zaprowadzi nas do Nazaretu i pomoże odczytać wolę Boga tak jasno że lęk nie przezwycięży pełnego oddania bdquofiatrdquo Kiedy pojawi się konieczność ofiaro-wania czegoś z naszej bezpiecznej rzeczywistości zaprowadzi nas do jerozolimskiej świątyni gdzie Symeonową wieść o

PRZYPROWADZIŁA NAS TUTAJ WIARAHomilia księdza prałata Pawła Ptasznika

kierownika sekcji polskiej Sekretariatu Stanu w Watykanie wygłoszona podczas pielgrzymki Polonii szwajcarskiej do Einsiedeln 3 maja 2008 roku

siedmiu boleściach ukoi świadomość że przez nie objawi się bdquoznak sprzeciwurdquo i bdquoŚwiatłość światardquo Kiedy się zagubimy nie będzie zwlekała z poszukiwaniem A nawet jeśli upomni to tak że nie zburzy to radości odnalezienia Kiedy doświad-czenia życia wyprowadzą nas na pustynię pokus i walki Ona sercem będzie blisko Będzie się cieszyć naszą radością jak w Kanie Galilejskiej a gdyby coś ją zakłoacuteciło wezwie aby robić to co nam powie Jej Syn Na każdym etapie życia będzie nam towarzyszyć dyskretnie jakby z oddali ale z takim oddaniem że bez wahania stanie u stoacutep każdego naszego krzyża

Wiedzieli o tym doskonale nasi przodkowie W 1656 roku swoje przekonanie o matczynej opiece Maryi nad Koroną wy-raził kroacutel Jan Kazimierz A czynił to w takich słowach bdquoWielka Boga Człowieka Matko Najświętsza Dziewico Ja Jan Kazi-mierz za zmiłowaniem Syna Twojego Kroacutela kroacuteloacutew a Pana mojego i Twoim miłosierdziem kroacutel do Najświętszych stoacutep Twoich przypadłszy Ciebie dziś za Patronkę moją i za Kroacutelo-wą państw moich obieram (hellip) A ponieważ nadzwyczajnymi dobrodziejstwami Twymi zniewolony pałam wraz z narodem moim nowym a żarliwym pragnieniem poświęcenia się Twej służbie przyrzekam przeto tak moim jak senatoroacutew i ludoacutew moich imieniem Tobie i Twojemu Synowi Panu naszemu Jezusowi Chrystusowi że po wszystkich ziemiach Kroacutelestwa mojego cześć i nabożeństwo ku Tobie rozszerzać będęrdquo Stąd wywodzi się nasza dzisiejsza uroczystość Trzy wieki poacuteźniej w 1956 roku kard Stefan Wyszyński nawiązując do zobowiązań kroacutela napisał nowy tekst śluboacutew zwanych odtąd jasnogoacuterski-mi bdquoWielka Boga-Człowieka Matko Bogarodzico Dziewico Bogiem sławiona Maryjo Kroacutelowo świata i Polski Kroacutelowordquo ndash tak rozpoczął bdquoGdy upływa trzy wieki od radosnego dnia w ktoacuterym zostałaś Kroacutelową Polski oto my dzieci Narodu Pol-skiego i Twoje dzieci krew z krwi przodkoacutew naszych stajemy znoacutew przed Tobą pełni tych samych uczuć miłości wierności i nadziei jakie ożywiały ongiś Ojcoacutew naszychrdquo

Prymas Tysiąclecia wiedział jednak że tu nie chodzi tyl-ko o słowa Wiedział że to ślubowanie oznacza konkretne zobowiązania Dlatego kontynuował bdquoPrzyrzekamy uczynić wszystko co leży w naszej mocy aby Polska była rzeczywistym kroacutelestwem Twoim i Twojego Syna poddanym całkowicie pod Twoje panowanie w życiu naszym osobistym rodzinnym naro-dowym i społecznymrdquo A potem wyliczał dziedziny życia ktoacutere wymagały największej troski i wspoacutełpracy z łaską wypraszaną przez Maryję życie wiary potwierdzane unikaniem grzechu i pielęgnowaniem dobra obrona poczętego życia nierozerwal-ność małżeństwa obrona godności kobiety i ogniska domo-wego wychowanie młodego pokolenia w duchu miłości Boga i bliźniego praca nad tym aby wszystkie Dzieci Narodu żyły w miłości i sprawiedliwości w zgodzie i pokoju aby wśroacuted nas nie było nienawiści przemocy i wyzysku dzielenie się między sobą plonami ziemi i owocami pracy aby pod wspoacutelnym dachem nie było głodnych bezdomnych i płaczących walka z lenistwem i lekkomyślnością marnotrawstwem pijaństwem i rozwiązło-ścią zdobywanie cnoacutet wierności i sumienności pracowitości i oszczędności wyrzeczenia się siebie i wzajemnego poszanowa-

14 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 15

nia miłości i sprawiedliwości społecznejhelliprdquoZ takich to wartości religijnych moralnych i społecznych

wyrastały najdorodniejsze owoce polskiego ducha kultury i męstwa Dobrze wiemy z historii że były czasy gdy o nich za-pominano Ale wiemy też że wtedy spadały na Ojczyznę i Na-roacuted największe nieszczęścia I wiemy roacutewnież że od tych warto-ści zawsze rozpoczynano odnowę prowadzącą do narodowego odrodzenia Niewątpliwie proacutebą powrotu do tych wartości była Konstytucja 3 maja ogłoszona przez kroacutela Stanisława Augusta w 1791 roku Wprawdzie zdrada uniemożliwiła wprowadzenie jej w życie ale do dziś pozostaje symbolem nowożytnego my-ślenia o społeczeństwie i życiu narodoacutew ktoacutere nie odcina się od chrześcijańskich korzeni ale z nich czerpie obficie

Jeśli dzisiaj moacutewię że nasze pielgrzymowanie ma wyraz pa-triotyczny to myślę o patriotyzmie tak jak myślał Jan Paweł II bdquoPatriotyzm oznacza umiłowanie tego co ojczyste umiłowanie historii tradycji języka czy samego krajobrazu ojczystegordquo (Pamięć i tożsamość) Patriotyzm daleki jest od nacjonalizmu ktoacutery bdquouznaje tylko dobro własnego narodu i tylko do niego dąży nie licząc się z prawami innych Patriotyzm natomiast jako miłość ojczyzny przyznaje wszystkim innym narodom takie samo prawo jak własnemu a zatem jest drogą do upo-rządkowanej miłości społecznejrdquo (tamże) W takim ujęciu nie możemy się bać słowa bdquopatriotyzmrdquo powinniśmy raczej zasta-nawiać się w jaki sposoacuteb tę miłość ojczyzny przejawiać tu poza jej granicami na obczyźnie

Słowo bdquomiłośćrdquo zawsze wiąże się z pojęciem bdquowiernośćrdquo Tak tajemnica praktykowania patriotyzmu zawsze a zwłasz-cza na obczyźnie tkwi w wierności Jeżeli moacutewię to w gronie osoacuteb wierzących to moacutewię jasno chodzi o dwojaką wierność ndash o wierność Bogu i o wierność ojczyźnie Z pasterską troską obserwuję jak łatwo na obczyźnie zapomnieć o Bogu i Jego prawach Anonimowość w nowym środowisku przynosi to poczucie wolności ktoacutere łatwo przemienia się w swawolę rezy-gnację z wszelkich wartości religijnych i duchowych a w końcu z kontaktu z Bogiem Może się wydawać że to sprawa osobista A jednak jest to wyrzeczenie się miłości ktoacutera roacutewnież stoi u podstaw miłości społecznej miłości ojczyzny jako wspoacutelnego domu zbudowanego na chrześcijaństwie Z boacutelem słucham wy-powiedzi naszych rodakoacutew z ktoacuterych można by wnioskować że w Polsce nie ma nic dobrego nic pięknego nic z czym można by się utożsamiać czego należałoby bronić czym można by się chlubić Za to w nowym kraju wszystko jest wspaniałe Staram się rozumieć tych ludzi poznać ich rozgoryczenie zawoacuted czy cierpienie z jakim wyjechali z Kraju I zastanawiam się czy można im pomoacutec na nowo odkryć to wielowiekowe i wspoacuteł-czesne piękno i dobro z ktoacuterego wyrośli Nie moacutewmy jednak o innych Wniknijmy w nasze serca i zastanoacutewmy się jakie miejsce mają w naszym życiu te wartości ktoacutere stanowią treść śluboacutew złożonych naszej Matce i Kroacutelowej Poacutejdźmy za głosem Karola Wojtyły

bdquoOjczyzna ndash kiedy myślę ndash woacutewczas wyrażam siebie i zako-rzeniam hellip gdy myślę Ojczyzna ndash by zamknąć ją w sobie jak skarb Pytam wciąż jak go pomnożyć jak poszerzyć tę prze-strzeń ktoacuterą wypełniardquo (Myśląc ojczyzna)

Niech ten sam wiersz bdquoMyśląc ojczyznardquo wprowadzi nas w trzeci motyw naszego dzisiejszego spotkania bdquoGdy dokoła moacutewią językami dźwięczy pośroacuted nich jeden nasz własny Zagłębia się w myśl pokoleń i ziemię naszą opływa i staje się dachem domu w ktoacuterym jesteśmy razem ndashrdquo

Bracia i siostry Jesteśmy razem Roacuteżni nas wiele region

pochodzenia stan wykształcenia praca zasobność materialna stan cywilny miejsce zamieszkaniahellip Ale jesteśmy razem bo bdquogdy dokoła moacutewią językami dźwięczy pośroacuted nas jeden nasz własnyrdquo A jak dalej pisze Karol Wojtyła

bdquoTak zwarci wśroacuted siebie jedną mową istniejemy w głąb własnych korzeni czekając na owoc dojrzewań i przesileń Ogarnięci na co dzień pięknem własnej mowy nie czujemy goryczy chociaż na rynkach świata nie kupują naszej myśli z powodu drożyzny słoacutewrdquo (tamże)

Razem zwarci istniejący w głąb ogarnięci pięknemhellip Czy tylko dziś Nie Na co dzień Takie zadanie stawia przed nami Polakami rozproszonymi po świecie nasz Wielki Rodak Papież i Poeta Niech będzie między nami zgoda i jedność oparta na umiłowaniu wspoacutelnej mowy jakże uszlachetnionej przez dzieje naszej kultury na świecie nieznanej bdquoz powodu drożyzny słoacutewrdquo A wtedy i tęsknota nie będzie samotna i nie będzie w nas goryczy bo duch poprowadzi nas pod wspoacutelny dach ojczystego domu

Na koniec wraz z polskimi biskupami i narodem ktoacutery czci swą Kroacutelową zwroacutećmy się do czarnej Madonny z Einsiedeln słowami Jana Pawła II

bdquoMatko Boga i Matko ludzi lsquoswojemu najmilszemu Synowi nas oddawajrsquo On jest naszym Zbawicielem i naszym oparciem u Ojca Prosimy Cię Matko Zbawiciela wstawiaj się za nami u Twojego Syna w niebie- aby Kościoacuteł w tym kraju (i w naszej ojczyźnie) umacniał się w

wierności Chrystusowi- aby wszyscy ochoczo godzili się na posłannictwo jakie mają

do wypełnienia w Kościele w rodzinie lub w świecie- aby odnowiła się jedność Ducha wśroacuted chrześcijan- aby wszyscy cierpiący na ciele i na duszy znaleźli pomoc i

pociechę- aby wszystkie narody i wszyscy ludzie mogli żyć w wolności i

pokoju- aby przybliżyło się do nas kroacutelestwo Boga i Jego sprawiedli-

wośćMaryjo Matko Kościoła nasza umiłowana Pani z Einsie-

deln moacutedl się za nami Amenrdquo (15061984)

16 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 17

Einsiedeln 3 maja 2008 r

16 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 17

18 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 19

Czy są roacuteżnice między sposobem oraz techniką grania w piłkę nożną w Polsce i w Szwajcarii

Szwajcarzy wiele inwestują w sport na każdym poziomie Mają bardzo dobry system kształcenia młodzieży Choć pił-ka nożna nie ma tu długich tradycji wyniki osiągane na are-nie międzynarodowej są dobre Proszę uwzględnić że jest to stosunkowo małe państwo więc przy mistrzostwach pojawia się problem wyboru talentoacutew trudniej jest je znaleźć w kraju siedmiomilionowym w poroacutewnaniu z krajem 20 40 czy 100-milionowym Styl gry jest tutaj agresywny jest dużo biegania na boisku dużo walki W poroacutewnaniu ze Szwajcarami polscy zawodnicy grają wolniej trenują mniej intensywnie oni wolą raczej grać w piłkę niż walczyć

Czy nie wystarczy grać Trzeba walczyć

Umiejętność walki powinna być naturalna w człowieku Piłka zawodowa jest walką o przetrwanie - trzeba zabrać przeciwnikowi piłkę zdobyć bramkę Drużyna musi chcieć wygrać

Ile się trenuje

W okresie przygotowawczym 12 razy po dwie godziny w tygodniu

Co jest kluczem do piłkarskiego sukcesu

Podstawa to talent Poza tym ciężka praca dyscyplina Nie chodzi o bieganie od rana do nocy ale o motywacje o chęć bycia coraz lepszym o chęć zwycięstwa Najtrudniej-szy w zawodzie piłkarza jest wysiłek fizyczny Trening jest bardzo złożony bieg 20 m 40 m 60 m w lewo w prawo głoacutewkahellip Żeby osiągnąć cel trzeba mieć też charakter wytrwałość wiele jest pokus odciągających od treningu I tu trzeba wytrwać przez lata Ile razy była piękna pogoda Chętnie poszedłbym z żoną na spacer ale musiałem iść na trening Zazdrościłem moim kolegom w szkole - oni chodzili po goacuterach jeździli na rajdy - ja trenowałem Po latach nie żałuję Wielu utalentowanych szybko wypadało z gry przez brak dyscypliny Dobry piłkarz powinien być roacutewnież uczci-wy lojalny powinien mieć ustabilizowane życie osobiste wtedy łatwiej znosi się każdy stres czy niepowodzenie

Jakie są zadania trenera

Trener jest odpowiedzialny za wszystko a głoacutewnie za wy-nik ndash jest sprawdzany przez osiągnięte wyniki Pracuje pod dużą presją roacutewnież ze strony mass-medioacutew W ostatnich siedmiu latach FCA Aarau miało tylko czterech treneroacutew ktoacuterzy przetrwali cały sezon Pracy jest dużo treningi sześć razy w tygodniu ale to nie wszystko Na przykład wczoraj wroacuteciłem do domu o 2300 poszedłem spać o 200 bo oglą-dałem jeszcze mecz na video robiłem kroacutetką analizę Dzisiaj rano trening o 1000 przyjechałem do pracy na 830 Teraz wywiad po południu jadę na mecz do Zurychu

Talent charakter wytrwałośćhellipZ Ryszardem Komornickim trenerem szwajcarskiego klubu FC Aarau

byłym piłkarzem reprezentacji Polski rozmawia Marcin Sumiła

Jakie cechy są pożądane u trenera

Chcę być uczciwy sprawiedliwy co nie jest łatwe Mam dwudziestu zawodnikoacutew Na mecz muszę wybrać osiemna-stu tzn dwoacutech siedzi na trybunie Obojętnie kogo wybiorę ten nie wybrany ma poczucie krzywdy wewnętrznie się bun-tuje Podobnie jest przy zmianie zawodnikoacutew w trakcie me-czu Ciągle muszę się uczyć panować nad moimi reakcjami w sytuacjach stresowych Jestem za wzajemnym respektem ale też daję swoim zawodnikom dużo wolności z niewolni-ka nie zrobi się pracownika on musi chcieć grać ja go nie zmuszę mogę jedynie zachęcić Prasa niestety jeśli chodzi o atmosferę na meczach i o zachowanie treneroacutew często od-grywa rolę negatywną Widać to w piłce niemieckiej gdzie trenerzy załamują się na konferencjach prasowych moacutewią rzeczy ktoacuterych by normalnie nie powiedzieli Ta presja jest niesamowita Prasa często koncentruje się na goszej stronie jeśli wynik jest 50 to dziennikarze chcą pisać o problemach przegranej drużyny a nie o sukcesie zwycięzcy

W drużynie z Aarau jest wielu obcokrajowcoacutew Pan też reprezentuje inną kulturę Jak udaje się Panu dotrzeć do każdego ze sportowcoacutew

Komunikacja to nie tylko język Mamy zawodnikoacutew wielu narodowości nie wszyscy moacutewią po niemiecku ale przynajmniej rozumieją Czasami jest lepiej coś pokazać czy też nic nie moacutewić i to wiele znaczy Poza tym trener powinien znać też zawodnika poza boiskiem okazywać zainteresowa-nie jego życiem prywatnym rozmawiać z nim dwa - trzy razy w tygodniu pomoacutec w problemach Szczegoacutelnie ważne jest to przy bardziej bdquoegzotycznychrdquo piłkarzach Taki na przykład Afrykanin nie jest przyzwyczajony do naszych zasad potrafi np przyjść na trening o 1100 choć jest planowany na 1000 tudzież jechać przez miasto 100 kilometroacutew na godzinę nie rozumie że trzeba respektować ograniczenie prędkości Obcokrajowcom pomagamy też poza treningiem np orga-nizując kurs języka niemieckiego

Czy w drużynie piłkarskiej jest miejsce na religię

Religia też się pojawia Mamy zawodnikoacutew brazylij-skich ktoacuterzy zaproponowali żebyśmy się wszyscy razem modlili przed meczem To było nie do zaakceptowania dla

Stoją od lewej autor wywiadu dr Marcin Sumiła i trener Ryszard Komornicki

18 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 19

muzułmanina gdyż wykraczało poza jego religię Staram się respektować tę roacuteżnorodność Problem jest w okresie rama-danu kiedy zawodnik nie je przez cały dzień

A może drużyna bardziej jednorodna byłaby też lepiej zgrana

Drużyna potrzebuje roacuteżnych zawodnikoacutew gwiazdę ko-goś z temperamentem ale też pracusioacutew ktoacuterzy są cisi spo-kojni Są rzeczy ktoacuterych wymaga się od wszystkich i pewien obszar na inwencję własną Cel jest wspoacutelny wygrać mecz Roacuteżnorodność kultur jest korzystna

Czy w naszych czasach jest jeszcze miejsce w piłce nożnej na bdquofair playrdquo

My jesteśmy najbardziej fair grającą drużyną w Szwajca-rii może dlatego że ja zabraniam faulu Tak też sam grałem nigdy nie dostałem czerwonej kartki zawsze miałem respekt szacunek przed przeciwnikiem Byłem mało kontuzjowany ndash myślę że dlatego bo przeciwnik wiedział że gram fair

Kiedy FC Aarau będzie w szwajcarskiej czołoacutewce

Teoretycznie jest to jeszcze możliwe w tym sezonie Nie-stety mamy w poroacutewnaniu z innymi klubami dużo gorszą sytuację finansową co nie ułatwia zadania

Ktoacutere wydarzenia z kariery piłkarskiej utkwiły Panu naj-bardziej w pamięci przyniosły najwięcej radości

Najpierw było to przyjęcie do klubu IV ligii kiedy mia-łem 15 lat po raz pierwszy miałem trenera stroacutej piłkarski buty Potem nastąpił transfer z małego klubu do drugoligo-wego GKS Tychy Jako trzecie wymienię przejście do Goacuterni-ka Zabrze kiedy w ciągu dwoacutech lat stałem się reprezentan-tem Polski i wziąłem udział w mistrzostwach świata co jest marzeniem każdego piłkarza

Jak można pogodzić zaangażowanie piłkarskie z życiem rodzinnym

Mam to szczęście że moja żona rozumie mnie dobrze Jesteśmy 28 lat po ślubie Wiele jej zawdzięczam to ona głoacutewnie wychowała nasze dwie coacuterki Lubię bardzo przycho-dzić do domu tam czuję się najlepiej Każdą wolną chwilę spędzam z żoną rodziną to jest dla mnie bardzo ważne Wielu znajomych chętnie do nas przychodziło i przychodzi

moacutewią że u nas jest przyjemnie ciepło Ja wiem że to jest zasługa żonyhellip W małżeństwie ważne jest wzajemne zaufa-nie zrozumienie

Kiedy jeszcze grałem to wracając do domu nie opowia-dałem o piłce Nie chciałem robić z tego wielkiego tematu W domu rozmawialiśmy o dzieciach o naszych sprawach rodzinnych Teraz kiedy jestem trenerem żona i coacuterki cho-dzą na mecze i też bardzo się denerwują Nie mogę nic na to poradzić

Czy nie chciałby Pan pracować w Polsce

Chętnie wroacuteciłbym do Polski ale nie chcę pracować w warunkach w jakich pracowałem z korupcją oszukiwa-niem Nie podoba mi się że wyciągamy ciągle stare rzeczy Powinno się zapomnieć o tym co było i zacząć myśleć o tym co jest i o przyszłości

Jaka jest Pana prognoza dla polskiej drużyny na EURO 2008

Polacy będą mistrzami Europy

Kto poza tym w pierwszej czwoacuterce

Finał Polska-Hiszpania Poza tym ponieważ od dawna pracuję w Szwajcarii życzę powodzenia Szwajcarom Chciał-bym też aby Rosja odniosła sukces

Dziękuję za rozmowę Aarau 27042008

Ryszard Komornicki (ur 14 sierpnia 1959 w Ścinawie) pił-karz polski grający na pozycji pomocnika reprezentant Polski mistrz Polski trener FC Aarau Najwspanialsze lata swojej kariery popularny Koko spędził w Goacuterniku Zabrze (1982-1989) z ktoacuterym wywalczył 4 tytuły mistrza Polski i Superpuchar W lidze polskiej Ryszard Komornicki roze-

grał 182 mecze i strzelił 35 bramek W sezonie 198990 został piłkarzem FC Aarau (Szwajcaria) w sezonie 19921993 zdobył wraz z kolegami z drużyny tytuł mistrza Szwajcarii Kolejny sezon (199899) Koko spędził w FC Wohlen (Szwajcaria) w roku 2000 podpisał kontrakt z FC Kickers Luzern (Szwajcaria) Ryszard Komornicki ma roacutewnież doświadczenie jako trener asystent w FC Aarau FC Luzern FC Solothurn rezerwy FC Zurych Od stycznia do kwietnia 2006 roku trenował zespoacuteł 14-krotnego mistrza Polski Goacuternika Zabrze Koko rozegrał też 20 meczoacutew w repre-zentacji Polski i był uczestnikiem MŚ lsquo86 Zadebiutował 31 października 1984 roku w Mielcu w spotkaniu przeciwko Albanii (22) Po raz ostatni biało--czerwoną koszulkę założył 19 października 1988 roku w Chorzo-wie roacutewnież w czasie meczu z reprezentacją Albanii (10)

Zdję

cie

ww

wfc

aara

uch

20 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 21

W niedzielę 11 maja w ośrodku duszpa-sterskim Polskiej Misji Katolickiej w Zury-chu liturgię niedzieli Zesłania Ducha Święte-go uświetnił pierwszy występ nowo powstałej scholi pod kierownictwem pani Sylwii Feher-pataky Grą na organach akompaniowała pani Anna Buczek-Merz

W skład zespołu wchodzi szesnastu członkoacutew Ewa Kadłubowska Joanna Leskiewicz Marta Mirosław Agnieszka Suchta-Veit Anna i Ewelina Wedlechowicz Dorota Weśniak Dorota Zarost Hieronim Bawolski Zygmunt Beck Waldemar Burzyński Krzysztof Chudoba Ryszard Grze-gorzewski Joacutezef Krzyżanowski Tomasz Lenart Bartek Mańkowski Łukasz Mirosław

Już wykonaniem pierwszej pieśni bdquoVeni cre-atorrdquo (bdquoO Stworzycielu Duchu przyjdźrdquo) schola zachwyciła wysokim stopniem profesjonalizmu Dźwięki melodii gregoriańskiej i wariacje orga-nowe pani Buczek-Merz wprowadziły wiernych w uroczysty nastroacutej święta Piękne wykonanie zna-nych i mniej znanych pieśni liturgicznych przyczy-niło się do powstania niezapomnianej atmosfery święta i pogłębienia przeżyć duchowych Schola zaskoczyła i wzruszyłahellip Jak udało się w tak kroacutet-kim czasie stworzyć coś tak niezwykłego Proacuteby nowo powstałego zespołu odbywają sie przecież zaledwie od lutego tego roku

Oto co o powstaniu i pracach choacuteru moacutewi kie-rowniczka scholi pani Sylwia Feherpataky bdquoPomysł prowadzenia wokalnej scholi przykościel-nej pojawił się już dosyć dawno Pedagogikę mu-zyczną obok występoacutew kameralnych traktuję jako hobby uzupełniające moją pracę w operze Rozwa-żając możliwości prowadzenia choacuteru przy jednej

SCHOLA W ZURYCHU

ze szwajcarskich parafii poczułam jednak pewien niedosyt Moje myśli wciąż kierowały się w stronę naszej Misji Ostateczna decyzja o podjęciu tego wyzwania nadeszła wraz ze zmianami personalny-mi w Polskiej Misji Katolickiej w Zurychu jesienią 2007 roku Dzięki wsparciu duszpasterza ośrodka księdza Krzysztofa Zadarko moje pragnienie za-łożenia grupy wokalnej przy naszej wspoacutelnocie na-brało realnego kształtu To co nastąpiło poacuteźniej zawdzięczamy wielkiemu zaangażowaniu osoacuteb ktoacutere zgłosiły swoje uczestnictwo w choacuterze i po-mocy Bożej Nasza Polonia to prawdziwa kopalnia talentoacutew Bardzo zaimponowało mi zainteresowa-nie i wielka chęć wspoacutełpracy członkoacutew zespołu ich zamiłowanie do śpiewu i pragnienie aktywnego uczestnictwa w życiu Kościoła Wiele się od nich uczę To oni tworząc scholę ubogacają naszą wspoacutelnotę Wspoacutelnota to wspoacutełpraca Bez tego na-wet cały moacutej zapał ducha nie wystarczyłby aby po-wstało coś podobnego To ich wysiłek poświęcenie czasu prywatnego chęć uczenia się i działania oraz doświadczenie w pracy choacuteralnej lub wokalnej dały takie wyniki Jestem z nich dumna Ja osobi-

20 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 21

Sylwia FeherpatakyMa 41 lat Pochodzi z Krakowa gdzie rozpoczęła swoją

karierę muzyczną W 1996 roku ukończyła studia na wy-dziale wokalno-aktorskim w Gdańsku Rok poacuteźniej wyje-chała do Szwajcarii jako stypendystka Ministerstwa Kultury i Sztuki w Bernie (Bundesamt fuumlr Kultur) Po ukończeniu studioacutew podyplomowych w Bernie (Hochschule fuumlr Mu-sik und Theater Bern) otrzymała stały angaż w zuryskiej operze gdzie nadal pracuje jako wokalistka Ma na koncie udział w szeregu koncertoacutew solowych i choacuteralnych oraz na-graniach telewizyjnych

ście uczę się mnoacutestwo o muzyce liturgicznej ktoacutera jest niebywale bogata i roacuteżnorodna Nieocenioną pomocą przy przygotowaniu naszej pierwszej mszy była pani Ania Buczek-Merz ktoacutera zgodziła się wspomoacutec nas akompaniamentem Świetna orga-nistka i wielce kompetentny pedagog Dziękuję jej z serca za tę wspoacutełpracę i znajomość

Po naszym pierwszym występie w święto Ze-słania Ducha Świętego stawiamy sobie za cel

rozszerzenie naszego repertuaru Oczekuję tego z wielkim zainteresowaniem

Mam nadzieję że schola będzie się rozwijać Zależy mi na tym aby to dzieło trwało i wzbo-gacało nasze serca pięknem i głębią muzyki aby zawarty w niej pierwiastek Bożej doskonałości docierał do jak największej rzeszy ludzirdquo

Kamila NeupertZdjęciaZbigniew Zambrzycki

Anna Buczek-Merz Od 15 lat mieszka w Szwajcarii Wykształcenie muzyczne

zdobyła w Akademiach Muzycznych w Krakowie Lublinie Basel i Norynberdze jak i na wielu kursach mistrzowskich Przed wyjazdem do Szwajcarii docentka w klasie klawesynu na Akademii Muzycznej w Gdańsku Od 2000 roku zaanga-żowana jako organistka przy Kościele św Jana w Zurychu (Johanneskirche) Od lutego 2008 roacutewnież w kościele pa-rafialnym Birmensdorf Ceniona jako pedagog nauczyciel fortepianu i prowadząca choacuter

LEŚNA MAJOacuteWKA W WINTERTHURZE24 maja 2008 r - zgodnie z wcześniejszą zapowiedzią - odbyła się bdquomajoacutewkardquo

w lesie Winterthur-Walcheweiher zorganizowana przez Radę Ośrodka Duszpasterskiego PMK w Winterthurze Chętnych nie zabrakło

Był obecny także duszpasterz ośrodka ks Krzysztof Zadarko

Aut

or z

djęć

Jer

zy S

taw

arz

22 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 23

Bezpośredni sens słoacutew dzisiejszej Ewangelii nie nasuwa żadnych trudności moacutewi ona że Boacuteg będzie nas sądził nie według słoacutew ale według czynoacutew że po tych czynach mamy odroacuteżnia synoacutew światłości od ludzi złych i że ten tylko kto czynem pełnić będzie wolę Ojca Niebieskiego wejdzie do Kroacutelestwa Bożego Ewangelia nie tylko zabrania złych czynoacutew nawet takie drzewo ktoacutere złych owocoacutew nie daje ale tylko nie rodzi dobrych będzie wycięte i wrzucone w ogień Raz jeszcze przypomina nam w niej Chrystus Pan że Jego zakon jest zakonem czynu że nie ma niczego bar-dziej sprzecznego z chrześcijańską drogą życia niż bierność i bezczynność

Taka jest głoacutewna nauka Ewangelii na dzisiejszą niedzielę Jeśli się jednak nie mylę zawarta w niej jest jeszcze inna bardziej pośrednio wypowiedziana ale nie mniej wielka i piękna Nad nią chciałbym z Wami Drodzy Bracia pokroacutetce rozważać

Co to są te owoce ktoacutere daje dobre drzewo To są nie-wątpliwie przede wszystkim czyny Ale postawa wewnętrzna przejęcie się duchem chrześcijaństwa daje jeszcze inne skutki mniej przejawiające się na zewnątrz wyrażone ndash jeśli można się tak wyrazić ndash w samej sylwetce człowieka nada-jące jej ton i charakter Człowieka Bożego można poznać nawet wtedy gdy jego czynoacutew nie znamy patrząc po prostu na jego zachowanie się na cechy jego ducha Te cechy to tak-że w rozumieniu naszej Ewangelii owoce dobrego drzewa przejawy miłości Bożej i rządoacutew łaski w duszy

Owoce dobrego drzewa pokora pogoda pokoacutejJest takich cech wiele ale najważniejsze są bodaj trzy

pokora pogoda i pokoacutej Pokora Najmilsza z cnoacutet owa postawa duszy pełnej

przedmiotowości ktoacutera cechuje człowieka żyjącego w obli-czu Bożym i umiejącego patrzeć na samego siebie z Bożego punktu widzenia Człowiek ten nie w słowach ale w posta-wie przenikającej każdy jego ruch i każdą myśl jest wolny od tego szaleństwa i głupstwa zwanego pychą od czynienia ze siebie ośrodka świata i fałszywego bożka Pokora spra-wia że ten kto ją posiada nie sądzi nikogo ani nad nikogo się nie wywyższa W tym szerokim chrześcijańskim słowa znaczeniu pokora jest bodaj tą cechą po ktoacuterej najłatwiej poznać można człowieka Bożego

Pogoda to radość wynikająca z umiłowania Boga ponad wszystko niewzruszony optymizm nie w słowach ale każ-dym drgnieniem woli i myśli ludzkiej opromieniający życie niezroacutewnanym światłem Postawa dzięki ktoacuterej człowiek Boży wnosi radość i promień szczęścia wszędzie gdzie prze-chodzi każdym słowem samą swoją obecnością

Pokoacutej Błogosławieni pokoacutej czyniący powiedział Chry-stus Pan Ale pokoacutej czynić może tylko ten kto pokoacutej nosi w samym sobie kto nie jest rozdarty przez zwalczające się dążności i namiętności Raz jeszcze ten pokoacutej prawdziwy co przewyższa wszelki zmysł jest jedną z nieomylnych cech człowieka Bożego z tych owocoacutew po ktoacuterych poznać można serce oddane Bożej sprawie

Aby w nas można było poznać synoacutew światłościJest takich cech świętości więcej ale te trzy biją chyba

najbardziej w oczy i wszyscy nasi święci bez wyjątku byli wielkimi przykładami jak one w postawie chrześcijanina powinny być urzeczywistnione

Kiedy rozważam o nich dwie rzeczy przychodzą mi na myśl Pierwsza to smutny fakt że zrozumienie wielkości i piękna tych wielkich rzeczy jest niestety u tylu tak nikłe Pogańskie płytkie i złe nauki głoszone przez zbłąkanych pogardzają pokorą głoszą gorycz szerzą nienawiść i zwadę Doszło do tego że nawet nasze dzieci uczy się nienawiści zamiast pokoju goryczy zamiast pogody sądzenia innych i pychy zamiast chrześcijańskiej pokory W takich czasach trzeba nam chrześcijanom bardziej niż w innych pamiętać słowa Chrystusowe że po tych właśnie cechach poznawać mamy drzewo dobre od złego a przede wszystkim wypada nam z większym jeszcze zapałem dbać o to aby w nas sa-mych widniały pokora pogoda i pokoacutej

A z tą ostatnią sprawą łączy się druga wręcz może jeszcze smutniejsza Gdy patrzę na siebie i widzę jak mi jest daleko do Chrystusowego ideału jak mało jest w mojej postawie pokory pogody i pokoju jak niewiele potrafię ich dać moim bliźnim trzeba mi sercem skruszonym prosić o przebaczenie i błagać o pomoc i łaskę abym moacutegł stać się mniej niegodnym imienia chrześcijanina

Niech to postanowienie i ta modlitwa będzie wnio-skiem dzisiejszej niedzieli postanowienie że wytężymy wszystkie siły aby w nas można było lepiej poznać sy-noacutew światłości i korna modlitwa do Boga o łaskę poko-ry pogody i prawdziwego pokoju Amen (20071952)

CECHY CHRZEŚCIJANINA

O Joacutezef Innocenty Maria Bocheński OP (1902 ndash 1995)Założyciel PMK

22 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 23

14 maja 2008 roku w Marly odbyło się spotkanie na temat relacji między Stowarzyszeniem Centrum Polskiej Misji Katolickiej w Zury-chu a Polską Misją Katolicką w Szwajcarii W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele Stowarzyszenia dr Antoni Zgliński dr Jacek Pator-ski oraz pani Bogusława Lewicka natomiast Polską Misję Katolicką reprezentowali ks rektor Sławomir Kawecki ks Artur Cząstkiewicz oraz ks Grzegorz Ostrowski Przedstawiciele Stowarzyszenia Cen-trum stwierdzili że bdquoStowarzyszenie jest organizacją świecką opartą na prawie cywilnym szwajcarskim i nie podlega Polskiej Misji Ka-tolickiej Nazwa Stowarzyszenia została wybrana dlatego że Polska Misja Katolicka jest instytucją wiarygodną a to bardzo pomaga w zbieraniu funduszyrdquo Otoacuteż aby Stowarzyszenie mogło nosić nazwę bdquokatolickierdquo musi wpierw uzyskać zgodę kompetentnych władz kościelnych Niestety Stowarzyszenie Centrum do tej pory o taką zgodę nie wystąpiło Co więcej zwroacutecono się o aprobatę Statutu Stowarzyszenia działającego według zasad PRAWA CYWILNEGO do WŁADZ KOŚCIELNYCH miejscowej diecezji ktoacutere to władze w sposoacuteb dyplomatyczny odpowiedziały że nie leży to w kompeten-cji biskupa diecezji Chur Często członkowie Zarządu Centrum powołują się na słowa wsparcia prywatne listy z błogosławieństwem zachęty ze strony dostojnikoacutew kościelnych To wprowadza w błąd ludzi mniej zorientowanych - mogłoby się wydawać że jest to roacutew-noznaczne z dokumentem prawnym Otoacuteż tak nie jest W kościele rzymskokatolickim obowiązuje nas Kodeks Prawa Kanonicznego ktoacutery jasno reguluje te sprawy (por Kan 298-311)

Po długich dyskusjach doszliśmy do wniosku że Stowarzyszenie

W SPRAWIE STOWARZYSZENIA CENTRUM hellipOświadczenie Stowarzyszenia Centrum Spotkań i Modlitwy Polskiej Misji Katolickiej w ZurychuW majowym numerze bdquoWiadomościrdquo (Nr 440) ukazała się notatka ks Rektora o naszym Stowarzyszeniu sugerująca niezorientowanym czytelnikom wątpliwości wobec naszych intencji i działań W związku z reakcjami ludzi na tę publikację uważamy za konieczne podanie poniższych wyjaśnień do wiadomości wszystkich1 Nasze Stowarzyszenie jest założone na podstawie szwajcar-

skiego prawa cywilnego (OR) nie jest organizacją kościelną i nie podlega formalnie Polskiej Misji Katolickiej w Szwaj-carii

2 Nazwa bdquoCentrum Spotkań i Modlitwy Polskiej Misji Katolickiej w Zurychurdquo wyraża tylko jednoznacznie nasz głoacutewny cel tzn zdobycie i utrzymanie odpowiedniego stałego ośrodka dla PMK ktoacutery będzie znajdował się w Zurychu Jednocześnie chcemy aby te pomieszczenia były owarte dla całej Polonii w Szwajcarii jako miejsce spotkań i dyskusji czy też organizacji imprez kultu-ralnych Nasze starania ograniczają się jak dotąd w zdobywaniu funduszoacutew poprzez składki członkowskie zbieranie ofiar oraz własną pracę (kawa niedzielna biuletyn Stowarzyszenia organi-zacja imprez)

3 Będziemy się cieszyli roacutewnież i wtedy jeśli PMK otrzymałaby wcześniej w inny sposoacuteb odpowiednie stałe pomieszczenia w Zurychu do samodzielnego użytkowania Statut pozwala nam na poacuteźniejszą pomoc w utrzymaniu takiego ośrodka

4 Zawiadomienie o założeniu Stowarzyszenia w 2000 r zostało wy-słane wraz ze statutem do wszystkich biskupoacutew szwajcarskich a także do prymasa ks kard J Glempa i innych biskupoacutew w kraju do bp S Wesołego i do ks rektora K Gawrona Otrzymaliśmy same pozytywne odpowiedzi i błogosławieństwo na naszą działal-ność

W liście z dn 20102000 r z Ordynariatu diecezji Chur na ktoacuterej terenie działamy czytamy bdquoPrzyjęliśmy do wiadomości treść statutu () Kompetencji i nadzorowi Biskupa podlegają jedynie statuty mające czysto kościelno-prawny charakter Poza

tym możemy Wam mimo to potwierdzić że do tego statutu nie mamy żadnych zastrzeżeń i popieramy ideowo cel tego Stowa-rzyszeniardquo (tłum AZ) Traktowaliśmy i traktujemy to dalej jako akceptację ze strony władz kościelnych na działanie zgodnie z naszym statutem Informacja o tym wraz z kopią listu została przesłana w odpowiedzi na polską ocenę prawną dla ekonoma Komisji Episkopatu Polskiego ks J Droba do Warszawy oraz ks rektorowi S Kaweckiemu

5 W czerwcu ubr było wiadomo że od 1 lipca będzie tylko jeden etat dla duszpasterza PMK tzn Rektora W związku z tym ks W Czerwiński z dniem 30 czerwca przestał być członkiem Zarządu z urzędu Mimo iż pozostawał dalej w mieszkaniu przy Aem-tlerstrasse to nie miał więcej prawa działalności wśroacuted Polonii wobec czego konieczna była formalna zmiana adresu korespon-dencyjnego Stowarzyszenia Na nadzwyczajnym Walnym Zebra-niu Stowarzyszenia 24 czerwca 2007 uchwalono tę zmianę Jed-nocześnie w statucie dokonano drobnych zmian ktoacutere precyzują cel podkreślają lokalizację w Zurychu i ograniczają możliwości interpretacji przeznaczenia zbieranych funduszy Nie rozumiemy sugerowania że mieliśmy przy tym nieczyste intencje

6 Jest rzeczą oczywistą że wobec naszego celu chcemy ndash tak jak dotychczas ndash pracować ściśle w powiązaniu z PMK w Szwajcarii W Zarządzie jest zarezerwowane stałe miejsce dla kapłana odpo-wiedzialnego w Zurychu za Misję

7 Następne zwyczajne Walne Zebranie Stowarzyszenia jest plano-wane na czerwiec br

8 Wiemy że w Polsce istnieje swoista kultura nieufności do wszyst-kiego co nie jest pod pełną własną kontrolą a także rzucania publicznych podejrzeń według swego subiektywnego poglądu Uważamy jednak że zawsze trzeba wymagać informacji rzetelnej Nie wiemy jaki cel przyświecał wspomnianej notatce w bdquoWiado-mościachrdquo bez poprzedniego porozumienia się z nami

Za ZarządDr Antoni Zgliński prezes

Inż Marek Duszyński v-prezez

Od Rektora Polskiej Misji Katolickiejwystąpi do Episkopatu o zgodę na używanie nazwy Stowarzyszenie Polskiej Misji Katolickiej Ustaliliśmy także że będziemy praco-wać nad przygotowaniem umowy o wspoacutełpracy Stowarzyszenia Centrum z Polską Misją Katolicką w Szwajcarii Nie może być tak że Stowarzyszenie ktoacuterego członkowie Zarządu zastrzegają że nie jest stricte katolickie zbiera fundusze na terenie Polskiej Misji Katolickiej Dlatego konieczne jest przygotowanie umowy ktoacutera będzie jasno precyzowała wzajemne relacje

Jedyną kwestią sporną ktoacutera nie znalazła rozwiązania był temat zwołania ubiegłorocznego walnego zebrania w dniu 240607 - na trzy dni przed moim przyjazdem do Szwajcarii Mimo proacuteśb Ekonoma Konferencji Episkopatu Stowarzyszenie Centrum nie raczyło zmie-nić terminu walnego zebrania po to aby moacutegł wziąć w nim udział nowy rektor Polskiej Misji Katolickiej Jeszcze raz podkreślam że nie rozumiem i jest dla mnie nie do pojęcia jak można na trzy dni przed przybyciem nowego rektora bez konsultacji z nim a przede wszystkim bez konsultacji z odpowiedzialnym za duszpasterstwo Polonii z ramienia Konferencji Episkopatu Polski zmienić statut dokonać zmian personalnych i zmienić adres siedziby Stowarzy-szenia Mimo tej rozbieżności całe spotkanie było dosyć owocne W wielu kwestiach znaleźliśmy porozumienie Mam nadzieję że na najbliższym walnym zebraniu w szerszym gronie uda się znaleźć konstruktywne rozwiązania dla nieuporządkowanych pod względem prawnym zagadnień zaroacutewno dla dobra Polskiej Misji Katolickiej jak i Stowarzyszenia

ks Sławomir Kawecki Rektor Polskiej Misji Katolickiej

24 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 25

W trakcie Mszy św hołd Zmarłej złożył profesor dr hab Jan Zieliński z Berna ktoacuterego przemoacutewienie zamieszczamy poniżej

bdquoLubiła podkreślać że przyszła na świat w puszczy że wychowała się wśroacuted drzew Było to w Spuszy w ziemi lidz-kiej (Spusza ongiś własność Ignacego Tyzenhausa potem jego syna Rudolfa dalej tegoż coacuterki Hermancji zamężnej Uruskiej ktoacuterej młodsza coacuterka Seweryna wyszła za Jana Pawła Sapiehę) Ojciec Eustachy Kajetan ks Sapieha ab-solwent politechniki w Zurychu (leśnictwo) był na początku lat dwudziestych ministrem spraw zagranicznych RP Matka Teresa z Lubomirskich prowadziła działalność charytatywną i społeczną Kierowała warsztatem produkującym tweed W Warszawie prowadziła bdquoLatarnięrdquo zakład wytwoacuterczy dla ociemniałych inwalidoacutew wojennych Elżbieta (w dzieciństwie i potem dla najbliższej rodziny Izia) miała siostrę Eleonorę i trzech starszych braci Jana Lwa i Eustachego Seweryna Na zachowanych zdjęciach z dzieciństwa widać Ją w otoczeniu przyrody na cierpliwej białej klaczy albo w atelier fotografa Stefana Platera jak z rozpuszczonymi długimi włosami z uśmiechem i ciekawością świata ufnie patrzy w przyszłość

Maturę zrobiła w roku 1939 Wszechstronnie uzdolniona artystycznie zastanawiała się czy wybrać karierę śpiewaczki aktorki czy rzeźbiarki Wybuch wojny pokrzyżował te plany Ojciec został aresztowany przez władze radzieckie i skazany na karę śmierci zamienioną na pobyt w łagrze wyszedł z Rosji z armią Andersa Następnie osiadł w Kenii był delega-tem Polskiego Czerwonego Krzyża na Afrykę Wschodnią

Okupację przeżyła w Polsce działała w podziemiu w roku 1944 aresztowana przez gestapo w Krakowie siedziała w więzieniu na Montelupich Kiedy została zwolniona kar-dynał Sapieha radził Jej matce bdquoZabierz coacuterkę i pierwszą możliwą drogą wyjeżdżajcierdquo Tak trafiły do Berna

Po wojnie rodzice osiedli na dobre w południowo-wschodniej Afryce Ona nie chciała opuszczać Europy ad-optowana przez przemysłowca i organizatora wyścigoacutew sa-mochodowych Hansa Rufenera i jego żonę Hannę zamiesz-kała w Hofgut w podberneńskiej gminie Muri Zajmowała się ogrodem Do końca żywiła dla Szwajcarii i Szwajcaroacutew wdzięczność za gościnę to była jej druga ojczyzna Wielka patriotka polska stała się też patriotką szwajcarską

Jej wielką pasją było kolekcjonerstwo Zbierała znaczki

bdquoUMIAŁA DAWAĆhelliprdquoElżbieta (Iza) Rufener-Sapieha (24081921 - 01052008)

i etykiety zapałczane dziwne kamyki i wieczka pojemni-koacutew ze śmietanką do kawy W sensie przenośnym można powiedzieć że kolekcjonowała ludzi ndash otwarta na ich losy na ich potrzeby Zbierała też filmy Umiejętnie korzystając z kolejnych nowinek technicznych nagrywała setki filmoacutew i programoacutew telewizyjnych o Polsce o Papieżu o przyrodzie Wiele z nich trafiło potem do Polski do zbioroacutew Uniwersy-tetu Jagiellońskiego

Inną wielką pasją były podroacuteże Sprzyjało temu trochę powojenne rozproszenie rodziny po całym świecie ale głoacutew-nym motorem była chyba ciekawość świata Jej świadectwem pozostały niezliczone fotografie i slajdy a także akwarele o egzotycznej tematyce

W latach pięćdziesiątych była uczennicą malarza Karla Bieri w berneńskiej Gewerbeschule Brała udział w plene-rach malarskich Pobierała też lekcje rzeźby u Madeleine von Fischer Była członkinią Schweizerische Gesellschaft Bildender Kuumlnstlerinnen

Malowała dużo ale przez wiele lat wcale nie wysta-wiała Pierwsza wystawa w rezydencji ambasadora RP w

1 maja 2008 roku w Bernie przeżywszy 86 lat odeszła do Pana wielka polska patriotka Elżbieta Ru-fener-Sapieha 13 maja została odprawiona w intencji zmarłej Msza św pogrzebowa ktoacuterej przewod-niczył rektor Polskiej Misji Katolickiej w Szwajcarii ks dr Sławomir Kawecki W homilii celebrans podkreślił wielkie zasługi zmarłej w podtrzymywaniu polskiej tradycji patriotycznej i religijnej cha-rytatywną bezinteresowną działalność na rzecz polskiej młodzieży oraz jej niezwykły talent malarski Rysunki akwarele i obrazy olejne Elżbiety Rufener-Sapiehy są plonem jej życia dzielonego na dwie ojczyzny ndash Polskę i Szwajcarię Zachwyt nad doskonałością natury nad otaczającym nas pięknem ndash to refleksje jakie pojawiają się w trakcie oglądania dzieł malarki

Elżbieta Rufener-Sapieha z Ojcem Świętym Janem Pawłem II Zdjęcie pochodzi ze zbioroacutew prywatnych

24 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 25

Bernie odbyła się w roku 2004 po niej przyszły następne w Muzeum Polskim w Rapperswilu (2005) we wrocławskim Ossolineum (2006) w warszawskich Łazienkach Kroacutelew-skich (2007) wreszcie w styczniu br w Domu Polonii na krakowskim Rynku Każda wystawa miała nieco inny kształt dzięki temu że było z czego wybierać dorobek Elżbiety Rufener-Sapiehy liczy ponad trzysta prac Są wśroacuted nich obrazy olejne akwarele grafiki i fotografie artystyczne ndash świadectwo bezustannych poszukiwań tematycznych i formalnych Wkroacutetce przed śmiercią większość tych prac ofiarowała wspaniałomyślnie Zakładowi Narodowemu im Ossolińskich z myślą o powstającym we Wrocławiu Muzeum Lubomirskich

Miałem szczęście uczestniczyć w otwarciu wszystkich tych wystaw Każdy wernisaż pozostawił wspomnienia ale najsilniejsze wiążą się z ostatnim Może dlatego że aranża-cja wystawy delikatnymi akcentami plastycznymi przywodzi-ła myśl o nieuchronnym pożegnaniu Ale chyba nie tylko Przemawiając podczas wernisażu wspomniałem o areszto-waniu Izy w wojennym Krakowie podeszła do mnie potem coacuterka ludzi w ktoacuterych mieszkaniu okupanci zorganizowali oacutew fatalny bdquokociołrdquo Miałem wtedy wrażenie że zamyka się krąg historii

Od połowy lat sześćdziesiątych jeździła regularnie do kraju Wspierała też stale roacuteżne inicjatywy i ludzi w potrze-bie Szczegoacutelnie aktywnie zaangażowała się w ruch bdquoSolidar-nościrdquo i w pomoc dla Polski po wprowadzeniu stanu wojen-nego Nie tylko finansowo także osobiście przygotowując i wysyłając niezliczone paczki

Działała ze Szwajcarii w ruchu (od 1990 Stowarzysze-niu) bdquoPrzymierza Rodzinrdquo ktoacutery prowadzi w Polsce dzia-łalność edukacyjną i wychowawczą w duchu obywatelskim Ruch ten ktoacutery wyroacutesł z Sekcji Rodzin warszawskiego Klubu Inteligencji Katolickiej zmierza do wielostronnego przygotowania dzieci i młodzieży do służby społeczeństwu i Kościołowi Działalność rozpoczął od kształcenia wy-chowawcoacutew i organizowania letnich i zimowych obozoacutew następnie całorocznej pracy wychowawczej w grupach wreszcie przystąpiono do budowy szkoacuteł Przymierze Rodzin prowadzi obecnie przedszkole cztery świetlice trzy szkoły podstawowe cztery gimnazja dwa licea ogoacutelnokształcące i szkołę wyższą Hojności Izy ta pożyteczna placoacutewka w bardzo dużej mierze zawdzięcza swe powstanie i rozwoacutej Ponadto założyła Ona dwie fundacje z przeznaczeniem na stypendia dla dzieci i młodzieży z niezamożnych rodzin Jedną z sal w budynku szkoły Przymierza Rodzin im Jana Pawła II na Ursynowie nazwano Salą Sapieżyńską dwie tablice upamiętniają hojność fundatorki w szkole wyższej i w szkole im ks Jerzego Popiełuszki na Bielanach jest też ogromna wdzięczność w sercach członkoacutew Przymierza Rodzin

Umiała dawać ndash a to jest rzadka umiejętność Prezydent Lech Wałęsa odznaczył Ją w roku 1994 krzy-

żem kawalerskim Orderu Zasługi RP prymas Joacutezef Glemp w roku 2000 Złotym Medalem Prymasowskim za zasługi dla Kościoła i Narodu premier Jerzy Buzek medalem Instytu-tu Społeczeństwa Obywatelskiego bdquoCzłowiek Pro Publico Bono 2003rdquo

Pamiętam od pierwszego spotkania wielkie uważne oczy promienny uśmiech lekko przechyloną na bok głowę z burzą skręconych białych włosoacutew Połączył nas śp Marek Łatyński pierwszy Ambasador znoacutew wolnej Polski w Szwajcarii spo-winowacony z Nią przez swą żonę z domu Potulicką Kiedy przedwcześnie kończył swą misję w Bernie powierzył Izę naszej opiece a nas ndash Jej Przed czternastu laty Na zawsze zostaniemy dłużnikami Chyba że można dobro odpłacać dobrem

Kiedy przyszedłem w godzinę ktoacutera miała się okazać przedostatnią uniosła na przywitanie lewą rękę Siedziałem przy szpitalnym łoacuteżku w milczeniu wychodząc z założenia że w takich sytuacjach słowa są niepotrzebne liczy się obec-ność Odchodząc uniosłem lewą rękę na pożegnanie do jutra Za godzinę już nie żyła

Pod koniec oszczędnie gospodarowała słowami jakby wiedząc że w obliczu spraw ostatecznych nabierają one in-nej wagi Ale w tym co moacutewiła była niezwykła przytomność umysłu lapidarna norwidowska trafność Tydzień wcześniej na słowa zaprzyjaźnionej osoby bdquoMogę się za Ciebie tylko modlićrdquo odparła bdquoT y l k ordquo

Odeszła w święto Wniebowstąpienia Pańskiego kiedy po porannym deszczu niebo się zupełnie wypogodziło jakby otwierało swe podwoje

Wraz z Jej odejściem obumiera jedna gałązka dwoacutech wielkich polskich rodoacutew magnackich Wysycha zdroacutej dobro-ci bezinteresownej gotowości do niesienia pomocy i do do-brych uczynkoacutew Rozproszona po świecie rodzina przyjacie-le Polonia szwajcarska i zaprzyjaźnieni Szwajcarzy wreszcie miłośnicy sztuki ndash wszyscy tracimy Pięknego Człowieka

W noc po kremacji na zewnętrznej szybie okna pod ktoacuterym pracuję od strony wielkiego dębu ktoacutery tylekroć podziwiała i ktoacutery do niedawna jeszcze miała nadzieję nary-sować przylgnęła piękna srebrzysta ćma Tkwiła tam przez cały dzień niczym dusza Izy zaglądając mi przez ramię kiedy o Niej pisałem

Pogrzeb odbędzie się jesienią w Boćkach na Podlasiu w kościele pod wezwaniem św Joacutezefa Oblubieńca (jego święto przypada 1 maja) i św Antoniego Padewskiego kościele ufundowanym w roku 1726 przez Joacutezefa Franciszka Sapie-hę Iza była tam przed trzema laty gdy chowano jej brata zmarłego w Kenii Eustachego Sapiehę W homilii powie-dzianej przez biskupa drohiczyńskiego Antoniego Dydycza uderzyły ją zwłaszcza zacytowane słowa z listu fundatora w ktoacuterych planowaną budowlę sakralną nazywa bdquoroślinkąrdquo I komentarz biskupa Dydycza bdquoNie wiem czy u wielkich wspoacutełczesnych spotkalibyśmy się z takim językiem z taką delikatnością i uprzejmą prostotą Podskarbi litewski całą fundację nazywa lsquoroślinkąrsquo To ma swoją wymowę widać że patrzył na wszystko przez pryzmat życiardquo Z puszczy w Spu-szy do kościoła budowanego z miłością tak jak się hoduje ulubioną roślinkę Jest w tym wewnętrzna logika i konse-kwencja Co w niczym nie zmniejsza poczucia że straciłem jedną z najważniejszych w moim życiu osoacuteb Wiem że inni czują podobnie

Gdyby trzeba słowa pożegnania ograniczyć do jednego w tym wypadku brzmiałoby ono Dziękirdquo

26 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 27

bdquoO dobre imię Polski i Polakoacutewrdquo - to hasło XII Forum Polonijnego jakie odbyło się w dniach 25-27 kwietnia w Toruniu Gospodarzami spotkania na ktoacutere przybyło ponad stu delegatoacutew z całego świata były Wyższa Szkoła Kultury Społecznej i Medialnej oraz Polskie Stowarzyszenie Mor-skie-Gospodarcze im Eugeniusza Kwiatkowskiego Toruń-ska uczelnia w swoich murach gościła min przedstawicieli z Europy (Litwa Białoruś Ukraina Niemcy Francja Szwaj-caria Wielka Brytania Szwecja Norwegia) Australii i obu Ameryk (USA Kanada Argentyna Urugwaj i Meksyk)

Z całego świata zjechali się goście do Wyższej Szkoły Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu na XII Forum Polonijne W piątek 25 kwietnia zostaliśmy uroczyście podjęci w pięknej restauracji na bogatej w polskie potrawy kolacji Po posiłku o godzinie 2100 odbył się Apel Jasno-goacuterski animowany przez choacuter WSKSiM a prowadzony przez księdza biskupa Andrzeja Suskiego ordynariusza diecezji toruńskiej

Rano w sobotę 26 kwietnia XII Forum Polonijne zostało zainaugurowane Mszą św pod przewodnictwem o Tadeusza Rydzyka dyrektora Radia Maryja i założyciela WSKSiM w Toruniu W wygłoszonym Słowie Bożym celebrans poroacutew-nał Polakoacutew do ucznioacutew Jezusa ktoacuterzy poszli na cały świat niosąc Ewangelię i naukę o Panu Podkreślił że to ważne abyśmy byli bdquoświadkami prawdyrdquo bronili dobrego imienia Polski i Polakoacutew nie zniechęcając się ale dając świadectwo wierze gdyż bdquonie wolno zapierać się ojca i matkirdquo

Przed południem złożono kwiaty pod pomnikiem Jana Pawła II a następnie przystąpiono do spotkań panelowych dotyczących duszpasterstwa emigracyjnego nauki i kultury oraz dobrego imienia Polski i Polakoacutew Było wielu moacutewcoacutew min prezydent miasta Torunia Michał Zaleski a także po-litycy ndash ich słowa wzięliśmy sobie głęboko do serca Było to wielkie spotkanie patriotyczne ktoacutere wzbogaciło nas wszyst-kich Niejednemu w oczach zalśniły łzy tęsknoty podczas słuchania recytacji wiersza Norwida bdquoDo kraju tegordquo Jak zwykle nie zabrakło możliwości zakupu ciekawych i naj-nowszych publikacji książkowych o tematyce patriotycznej i katolickiej

Następnie wszyscy udaliśmy się do studia nagrań Telewi-zji Trwam znajdującego się w pobliżu Domu Słowa gdzie z wielkim zainteresowaniem wszyscy uczestnicy Forum podzi-wiali profesjonalizm i nowoczesną aparaturę tego studia

Gdy wroacuteciliśmy do Centrum Polonia in Tertio Millenio kontynuowaliśmy spotkanie panelowe Po kolacji czekał nas program słowno-muzyczny w wykonaniu choacuteru toruńskiej uczelni następnie inscenizacja fragmentoacutew epopei naro-

O DOBRE IMIĘ POLSKI I POLAKOacuteWXII Forum Polonijne

Toruń 25 - 27 kwietnia 2008

dowej bdquoPan Tadeuszrdquo w reżyserii Haliny Łabonarskiej oraz wieczoacuter z poezją Jacka Kaczmarskiego w wykonaniu studen-toacutew tej uczelni

W niedzielę po śniadaniu i Mszy Świętej udaliśmy się do auli aby kontynuować nasze debaty dotyczące kultury i na-uki oraz dalszy ciąg panelu bdquoO dobre imię Polski i Polakoacutewrdquo ktoacutere wzbudziło wiele emocji narzekań Polakoacutew z Litwy i nie tylko Były też i pozytywne sygnały z Wielkiej Brytanii o naszym narodzie o cenieniu pracowitości i wysokiej jakości pracy Polakoacutew Po południu było podsumowanie dyskusji panelowych i podjęcie uchwał Pewne pytania i problemy dyskutowane na forum pozostawały bez odpowiedzi

Studenci tej uczelni opiekowali się gośćmi i robili to bardzo odpowiedzialnie i z wielką życzliwością Ogromnie urozmaicona wspaniała i obfita polska kuchnia była po-twierdzeniem znanej na całym świecie polskiej gościnności Niezapomnianym przeżyciem było obejrzenie gablot z eks-ponatami-pamiątkami po Ojcu Świętym Janie Pawle II oraz zobaczenie kaplicy w ktoacuterej odmawia się codziennie wieczo-rem Roacuteżaniec Święty W tej kaplicy obok wizerunku Matki Bożej Fatimskiej wisi obraz Pani Jasnogoacuterskiej z podpisem Jana Pawła II z Jego prywatnej kaplicy watykańskiej oraz wota wiernych - słuchaczy Radia Maryja

Dla członkoacutew naszego Koła i zainteresowanych otrzyma-łam wiele ciekawych materiałoacutew po ktoacutere można się zgłosić w pierwsze soboty i niedziele miesiąca po Mszy Świętej w Zurychu

Cieszę się że mogłam reprezentować nasze Koło Radia Maryja z Zurychu w tak ciekawych i pełnych emocji uroczy-stościach spotkaniach panelowych jak roacutewnież w owocnych rozmowach w kuluarach

Jadwiga Wator

Informacja dla słuchaczy Radia Maryja i widzoacutew Tele-wizji Trwam z Europy zmiana parametroacutew nadawania TV Trwam na satelicie Astra

Z dniem 1 maja 2008 roku program TV Trwam i Radio Maryja będzie dostępny na transponderze 53 o parame-trach

- satelita Astra 1KR 192 East (wschoacuted) - częstotliwość 10773 MHz - polaryzacja H (pozioma)- FEC 56- Symbol rate 22 Msymbs- pid video 513- pid audio 660- pid pcr 513- pid audio 661 dla programu Radio Maryja

Programy są niekodowane

26 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 27

Programndash Rozpoczęcie o godz 1330ndash Nabożeństwo w Sanktuariumndash DVD i wymiana doświadczeńndash Przeżycie wspoacutelnoty przy kawiendash Okazja do spowiedzindash Uroczysta Msza śwndash Nowe rozesłanie pielgrzymujących sanktuarioacutewZakończenie ok godz 1815Pielgrzymce przewodniczyć będzie ks Krzysztof Zadarko Duszpasterz Ośrodka PMK w Zurychu

PIELGRZYMKA DO QUARTENSerdecznie zapraszamy na pielgrzymkę Polakoacutew do Sanktuarium

Matki Bożej Trzykroć Przedziwnej do Quarten w sobotę 28 czerwca 2008 r

Cieszymy się na spotkanie Sr Ursula-Maria Bitterli Sr M Henryka Seidel Sr M Felicja Lewandowska

Projekt bdquounterwegs zu dirldquo Pilgerheiligtum Neu-Schoumlnstatt 8883 Quarten

Telefon 081 739 15 01 E-mail projektphschoenstattch

Polonia w Szwajcarii walczy o utrzymanie Muzeum Polskiego w Rapperswil ktoacuteremu grozi eksmisja z wynajmowanych dotychczas pomieszczeń Rektor PMK zwraca się z prośbą do wszystkich ktoacuterym leży na sercu zachowanie Muzeum w Rapperswil o podpisanie petycji do władz szwajcarskich o pozostawienie muzeum w dotychczasowych pomieszczeniach Solidarnie podpiszmy petycje tak by władze Rapperswil i

URATOWAĆ RAPPERSWIL Szwajcarii wiedziały że choć jesteśmy w Szwaj-carii małą liczebnie grupą narodowościową to potrafimy walczyć o słuszną sprawę i mamy wielu przyjacioacuteł ktoacuterzy nas w tym wspomagają Wszyst-kie informacje i miejsce na podpisy pod petycją znajdują się na stronie

wwwrapperswil-castlecom

Ks dr Sławomir Kawecki Rektor PMK

Szkolny Punkt Konsultacyjny przy Stałym

Przedstawicielstwie RP przy Biurze ONZ

w Genewie

LrsquoAncienne Routes 151218 Grand -Saconnex Suisse

Tel 022 710 97 97

zaprasza

wszystkie dzieci w wieku od 7 do 18 latdo uczestniczenia w zajęciach lekcyjnych

w

roku szkolnym 20082009

Szkoła realizuje polski program nauczania zatwierdzony przez MEN

w zakresie- języka polskiego

- historii i geografii Polski-wiedzy o społeczeństwie

Zajęcia odbywają się raz w tygodniu i obejmują poszczegoacutelne etapy nauczania

(szkoła podstawowa gimnazjum i liceum ogoacutelnokształcące)

W czerwcu uczniowie otrzymują świadectwaWarunkiem przyjęcia nowych ucznioacutew jest

sprawdzenie ich wiedzy (znajomość języka polskiego) lub posiadanie świadectwa

Malgorzata Molska-KurtykaKierownik Szkolnego Punktu Konsultacyjnego w Genewie

Trzecia Olimpiada RodzinW niedzielę 14 września 2008 o godz 1000 na stadionie im Pierra de Coubertin

w VidyLozanna odbędzie się Trzecia Olimpiada RodzinWięcej informacji podamy w następnym numerze

28 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 29

wwwanrgovpl

BARIERY W ZAGOSPODAROWANIU ZABYTKOacuteW

Według danych Agencji na koniec czerwca 2007 r do Zasobu ogoacutełem przejęto 2314 zespołoacutew dworskich i pałacowo-parkowych wpisanych do rejestru zabytkoacutew z tego trwale rozdyspono-wano 1437 zespołoacutew w tym poprzez sprzedaż 1068 wniesienie do jednoosobowych spoacutełek 148 Nadal w Zasobie jest 877 zespołoacutew z tego w dzierżawie pozostaje 654 w administrowaniu 128 w zarządzie i wieczystym użytkowaniu 5 Na rozdysponowanie czeka 90 zespołoacutew

REKLAMY

Fot

Jer

zy G

iedr

ys

Pałac w Małkocinie Zespoacuteł Pałacowo-Parkowy Małkocin

Działania Agencji w odniesieniu do obiektoacutew wpisanych do Rejestru Zabytkoacutew ukierunkowane są na ich zabezpieczenie przed uszkodzeniem zniszczeniem dewastacją do czasu ich trwałego rozdysponowania oraz przygotowanie obiektoacutew do sprzedaży o ile to możliwe wraz z gospodar-stwem rolnym historycznie związanym z zabyt-kiem Obiekty zabytkowe poza swą bezsporną wartością historyczną i kulturową mają także wymierną wartość gospodarczą Niemal na ca-łym świecie stare budowle stanowią dobrą lokatę kapitału

Przekształcenia strukturalne i własnościowe zmierzają w takim kierunku aby przyszły właści-ciel wziął na siebie ciężar wykonania niezbędnych prac remontowych i zabezpieczających realizując je w zgodzie ze wszelkimi wymogami formalnymi wynikającymi z charakteru tych obiektoacutew oraz za-leceń konserwatorskich

Sprzedaż nieruchomości wpisanych do Re-jestru Zabytkoacutew prowadzona jest w większości wypadkoacutew w ramach pierwszeństwa nabycia przysługującego dzierżawcy na podstawie art 29 ust 1 pkt 3 ustawy o gospodarowaniu nieru-chomościami rolnymi Skarbu Państwa

Jeżeli nie ma zastosowania prawo pierwszeń-stwa sprzedaż nieruchomości odbywa się w dro-

dze przetargu W przypadku nie rozstrzygnięcia przetargu korzystając z ustawy o gospodarowa-niu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa Agencja ogłasza kolejne przetargi i może ustalić cenę wywoławczą nie niższą jednak niż 50 ceny wywoławczej pierwszego przetargu aż do skorzy-stania z możliwości sprzedaży nieruchomości bez przetargu W tym przypadku ustalona cena sprzedaży nie może być jednak niższa od ceny wywoławczej ostatniego przetargu

Agencja może także w drodze umowy nieod-płatnie przekazać nieruchomość np gminie na cele związane z wykonywaniem zadań własnych Jednak gminy nie przejawiają dużego zaintereso-wania przejmowaniem nieruchomości wpisanych do Rejestru Zabytkoacutew

Stosowany przez wiele lat system preferencji przy nabywaniu nieruchomości zabytkowych polegający na obligatoryjnym obniżaniu ceny sprzedaży o 50 umożliwiał rozszerzenie kręgu osoacuteb zainteresowanych nabyciem roacutewnież na osoby mniej zamożne Jednak tak skonstruowa-ny system preferencji nie wpływał na polep-szenie stanu zabytkoacutew Dopiero zmiana zasady polegająca na wprowadzeniu w miejsce obniżki obligatoryjnej ndash obniżki fakultatywnej umożliwiła Agencji rozwiązania ukierunkowane na wykorzy-

28 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 29

REKLAMY

Zespoacuteł Dworsko-Parkowy w Kulicach

Fot

Jer

zy G

iedr

ys

stanie przez nabywcę uzyskanych oszczędności z tytułu obniżki ceny sprzedaży na realizację prac budowlano-konserwatorskich Należy podkreślić że poniesione nakłady dotyczą obiektoacutew nie bę-dących już w Zasobie

Aktualnie obowiązuje pozostawiona 50 ob-niżka ceny sprzedaży Jednak skorzystanie z niej zależy od spełnienia odpowiednich warunkoacutew Nabywca jest zobowiązany do przedłożenia wła-ściwemu oddziałowi terenowemu Agencji w ter-minie ustalonym w porozumieniu z wojewoacutedzkim konserwatorem zabytkoacutew nie dłuższym jednak niż 5 lat od dnia zawarcia umowy sprzedaży dokumentoacutew potwierdzonych przez właściwego wojewoacutedzkiego konserwatora zabytkoacutew określa-jących zakres rzeczowy i wartość nakładoacutew ktoacutere nabywca ponioacutesł realizując wskazania konserwa-torskie w odniesieniu do nabytej nieruchomości zabytkowej Intencją pozostawienia obniżki ceny sprzedaży było zachęcenie a jednocześnie zmo-bilizowanie nabywcoacutew do realizacji prac według wskazań konserwatora zabytkoacutew

Istnieje wiele czynnikoacutew ograniczających trwa-łe rozdysponowanie obiektoacutew zabytkowych Jed-nym z głoacutewnych jest brak rozstrzygnięć reprywa-tyzacyjnych Szacuje się że obecnie roszczenia reprywatyzacyjne dotyczą około 200 zespołoacutew zabytkowych będących w Zasobie Na ogoacuteł wła-ściciele bądź ich prawni spadkobiercy nie są za-interesowani zakupem w drodze przysługującego im pierwszeństwa w nabyciu (art 29 ust 1 pkt 1 ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa) natomiast Prezes Rady Ministroacutew pismem z 7 listopada 1997 r zakazał sprzedaży nieruchomości do ktoacuterych zgłoszono zastrzeżenia reprywatyzacyjne aż do czasu usta-wowego uregulowania sprawy roszczeń W tej sy-tuacji zgłoszenie roszczeń reprywatyzacyjnych w odniesieniu do konkretnej nieruchomości powo-duje wstrzymanie przygotowań do jej sprzedaży na rzecz osoacuteb trzecich

Poważnym utrudnieniem dotyczącym trwałego rozdysponowania zespołoacutew pałacowo-parko-wych a niejednokrotnie powodującym wyklucze-nie możliwości sprzedaży obiektoacutew zabytkowych będących jednocześnie budynkami mieszkalnymi jest wprowadzone ustawą z 15 grudnia 2000 r o zasadach zbywania mieszkań prawo pierwszeń-stwa nabycia lokali przez ich aktualnych najem-coacutew Konserwatorzy zabytkoacutew do wejścia w życie 17 listopada 2003 r nowej ustawy o ochronie za-bytkoacutew i opiece nad zabytkami tylko sporadycz-nie wyrażali zgodę na sprzedaż poszczegoacutelnych lokali na rzecz najemcoacutew Uważali bowiem że w ten sposoacuteb dokonuje się niezgodny z zasadami konserwatorskimi podział obiektu zabytkowego

Aktualnie obowiązująca ustawa z 23 lipca 2003 r o ochronie zabytkoacutew i opiece nad zabytkami

w art 361 ust 8 nakłada obowiązek uzyskania pozwolenia wojewoacutedzkiego Konserwatora Zabyt-koacutew na dokonanie podziału zabytku nieruchome-go wpisanego do rejestru zabytkoacutew Jednak w praktyce wydzielenie lokalu mieszkalnego czyli dokonanie podziału zabytku nieruchomego jest możliwe tylko w nielicznych wyjątkowych przy-padkach Dotyczyć to może wyłącznie tych obiek-toacutew podlegających ochronie konserwatorskiej w ktoacuterych istniałaby możliwość korzystania z nich w sposoacuteb zapewniający trwałe zachowanie ich za-bytkowych wartości a także zachowania otocze-nia zabytku w jak najlepszym stanie Obejmuje to tylko te nieliczne zamieszkałe budynki zabytkowe ktoacutere sprzedane mogą być w całości jednemu na-jemcy a ich wydzielenie z zespołu zabytkowego nie naruszy integralności tegoż zespołu

Zasadniczym problemem jest fakt zasie-dlenia obiektoacutew zabytkowych przez byłych pra-cownikoacutew państwowych przedsiębiorstw gospo-darki rolnej ktoacutere zostały przekazane do Zasobu wraz z umowami najmu Ze względu na niemożli-wość wydzielenia lokalu z zabytkowej substancji budynku sprzedaż na rzecz najemcoacutew nie może być zrealizowana Prywatyzacja tych obiektoacutew od-wleka się ich stan ulega pogorszeniu zaroacutewno na skutek upływu czasu jak i degradujące użytkowa-nie przez tymczasowych najemcoacutew Częściowym rozwiązaniem problemu byłoby przeniesienie na-jemcoacutew do innych mieszkań lecz w Zasobie brak jest odpowiednich lokali

Aktualnie najpowszechniejszą formą zagospo-darowania obiektoacutew zabytkowych jest dzierżawa (wynika to z wielu uwarunkowań ktoacutere w znaczą-cy sposoacuteb utrudniają trwałe rozdysponowanie) Kondycja zabytkoacutew pozostających u dzierżaw-coacutew jest w dużej mierze pochodną ich sytuacji ekonomicznej

Andrzej ChmielAutor jest pracownikiem Agencji Nieruchomości Rolnych

30 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 31

WIADOMOŚCIMiesięcznik Polskiej Misji Katolickiej w SzwajcariiAdres redakcji 12 Chemin des Falaises 1723 MarlyFribourg SuisseTel 0264364459 Fax 0264364472Konto poczt 17-976-7e-mail pmksurfeuchAbonament dobrowolna ofiara

Redaktor naczelny ks dr Sławomir KaweckiZastępca Redaktora naczelnego ks Krzysztof ZadarkoZespoacuteł redakcyjny Agnieszka G Paciorek Grażyna Goacuterzna Teresa Osmecka ks Artur Cząstkiewicz Beata Daniluk Zdjęcie na okładce Wojciech DoganowskiSkład komputerowy ks Andrzej RybickiImpression Mission Catholique Polonaise 1723 MarlyRedakcja nie zwraca materiałoacutew nie zamoacutewionychZa treść ogłoszeń odpowiada ogłaszający

TŁUMACZENIAJęzyki

niemiecki francuski polski ukraiński rosyjski

Dr phil Marija Buumlchi-Glaeser

Solistrasse 9 CH-8180 Buumllach

Natel 076 380 68 54 Tel 044 860 17 88 Fax 044 860 17 89

email buechieetchwwweetch

KANTOR WYMIANY WALUT

TERMINAL II

czynny 7-2400

Wymiana walut

skup czekow podroacuteżnych

najlepsze kursy walut

na lotnisku w Warszawie

miła obsluga

Tel + 48 22 650 30 59

+ 48 22 650 50 59

REKLAMY

TŁUMACZENIA I LEKCJE

Z JĘZYKA FRANCUSKIEGO

AGNIESZKA G PACIOREK

Polska Misja Katolicka w Marly 12 Chemin des Falaises1723 MarlyFribourg

tel 078 749 65 02e-mail agnieszka_paciorekhotmailcom

30 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 31

Biuro Reklamy bdquoWiadomości PMKrdquo

Grupa PK Sp z ooul Filomatoacutew 4304-116 Warszawatel 22 810-21-99 610-71-90fax 22 810-21-98

Osoba kontaktowaMarek BetlińskiTel 0608 58 11 77mbetlinskipkpl

Zawiadomienie o spotkaniu Stowarzyszenia Przyjacioacuteł PMK

Uprzejmie zawiadamiamy że walne zebranie Stowarzyszenia Przyjacioacuteł PMK Marly odbędzie się w dniu 21 czerwca 2008 r o godz 1000

w siedzibie Polskiej Misji Katolickiej 12 Chemin des Falaises 1723 MarlyFribourg Suisse

Przewidywany porządek obrad1 Modlitwa 2 Otwarcie zebrania 3 Słowo Rektora 4 Sprawozdanie prezesa 5 Zatwierdzenie rachunkoacutew Stowarzy-szenia i budżetu 2008 6 Wytyczne na przyszłość 7 Wolne wnioski 8 Termin kolejnego zebrania 9 Zakończenie

W imieniu ZarząduAndrzej Fornalski Prezes

Warszawa 150408

CENTRUM SPOTKAŃ I MODLITWY PMK ZURYCH

ORGANIZUJE WYJAZD DO KATYNIA I WILNA

w dniach 1 ndash 6 września 2008

Szczegoacutełowych informacji udzielaA Zgliński - tel056 426 14 27

antonizglinskigmxchM Duszyński - tel044 363 46 35

mduszynskigmxch

Ze względu na dłuższy czas oczekiwania na wizy zgłoszenia należy składać do

dnia 12072008

bdquoKĄCIK POLSKIrdquo ndash KawiarenkaOtwarta w każdą niedzielę

1030 -1600

MarlyFR Chemin du Pont 16

ZAPRASZAMY

32 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC)

Page 2: POLSKIE DUSZPASTERSTWO KATOLICKIE w SZWAJCARII NR ...

2 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 3

AARAU ndash Kirchensaal (Haus 26) przy Kantonsspital3 niedziela ndash g 1700

BAZYLEA ndash kościoacuteł Sacreacute CoeurFeierabendstr 68W każdą niedzielę ndash g 1145

BERNO ndash krypta w kościele Bruder KlausOstring Segantinistrasse 262 3 4 niedziela ndash g 1130oraz w każdą 1 sobotę miesiąca ndash g 1800

BIELBIENNE ndash kaplica Misji WłoskiejMurtenstr 462 niedziela ndash g 900

CHARRAT k Martigny ndash kościoacuteł parafialnyW każdą niedzielę ndash g 1830

FRIBOURG ndash St JustinW każdą niedzielę ndash g 2000Spowiedź od g 1900

GENEWA ndash Kościoacuteł św Teresy14 Avenue PeschierW każdą niedzielę ndash g 1200Pierwszy piątek miesiąca ndash adoracjaNajśw Sakramentu i spowiedź od g 1830Msza św ndash g1930

GNADENTHAL ndash kościoacuteł św Justyw KrankenheimW każdą niedzielę ndash g 1030W każdą środę roacuteżaniec ndash g 1930Pierwszy piątek miesiąca Msza św ndash g 1930

LOZANNA ndash kościoacuteł St Nicolas de FluumleAvenue de Chailly 38W każdą niedzielę ndash g 1700W 1 piątek miesiąca spowiedź od g 1900Msza św ndash g 1930

LUCERNA ndash krypta w kościele St KarlSpitalstr 933 i 4 niedziela miesiąca ndash g 1800(w okresie letnim)

MSZE ŚWIĘTE W PMK ndash CZERWIECMARLY ndash kaplica PMK Chemin des Falaises 12Poniedziałek ndash piątek ndash g 730 (fr)Niedziela ndash g 930

NEUCHAcircTEL ndash 85 Faubourg de IHocircpital2 i 4 niedziela ndash g 1000

SEMENTINA ndash Chiesa di San Michale3 niedziela ndash g 1700

SION ndash kaplica Sioacutestr Bożej Opatrzności 6 rue de Gravelone (ks Jan Andres)3 sobota miesiąca ndash g 1800

ST GALLEN ndash kaplica Herz Jesu przy Katedrze4 niedziela ndash g 930

WETTINGEN ndash kaplica przy kościeleSt Anton Antoniusstr 204 niedziela ndash g 1800

WINTERTHUR ndash kościoacuteł St JosephNegelseestr 462 niedziela ndash g 17003 niedziela ndash g 845

VISP ndash kaplica Paulusheim (ks Jan Andres)1 niedziela ndash g 1930

ZUCHWIL ndash kościoacuteł parafialnySt Martin Hauptstr1 niedziela miesiąca ndash g 1700

ZUG ndash kaplica SS KlawerianekOswaldgasse 171 niedziela miesiąca ndash g 930

ZURYCH ndash kościoacuteł Herz Jesu (Serca Jezusowego) Zuumlrich-WiedikonAemtlerstrGertrudstrW każdą niedzielę ndash g 12151 piątek miesiąca ndash spowiedź od g 1830 (w dolnym kościele) i Msza św ndash g 1930(w j niemieckim i polskim)1 sobota miesiąca ndash Msza św ndash g 1800 po Mszy św nabożeństwo fatimskie (w dolnym kościele)

Wszelkie informacje dotyczące duszpasterstwa znajdują się na stronie wwwpolskamisjach

bdquoSYDNEY W SZWAJCARIIrdquoCZYLI ZAPROSZENIE NA ŚWIĘTO MŁODYCH DO ST-MAURICE I CAZIS 19 ndash 20 lipca 2008

Młodzież ze Szwajcarii ktoacutera nie będzie mogła pojechać do Sydney jest zaproszona na Święto Młodych do miejscowości St-Maurice w kantonie Valais (młodzież francuskojęzyczna) oraz do Cazis w kantonie Graubuumlnden (młodzież niemieckojęzyczna) Polska Misja Katolicka włącza się w lipcowe świętowanie i serdecznie zachęca do wzięcia udziału w szwajcarskich obchodach

XXIII Światowego Dnia Młodzieży zaroacutewno w St-Maurice jak i w Cazis

Wszelkie informacje na temat Światowego Dnia Młodzieży w Sydney i w Szwajcarii można znaleźć na stronachwwwweltjugendtreffench wwwjmjch wwwwjtch

2 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 3

SŁOWO KSIĘDZA REKTORA

Drodzy Czytelnicy

bdquoDo boju Polskordquo To okrzyk ktoacutery nierzadko bę-dzie gościł w czerwcu w polskich domach Wszyscy Po-lacy kochający futbol czy też nie powinni być razem i wspierać duchowo tych dla ktoacuterych noszenie naszych barw biało-czerwonych to zaszczyt i wielki honor Taka solidarność jest nam bardzo potrzebna - nie tylko przy okazji tych Mistrzostw Europy ale także w wielu in-nych sytuacjach np w obliczu groźby zamknięcia Pol-skiego Muzeum w Rapperswil To prawda że tak wiel-kie skarby polskiej kultury powinny być zabezpieczone umowami międzypaństwowymi Jednak nie czekając na nie trzeba abyśmy własnym podpisem zagłosowali za uratowaniem polskiego muzeum

Kończy się miesiąc maj z wieloma wydarzeniami dla ktoacuterych nie mogło zabraknąć miejsca w bdquoWiado-mościachrdquo Najpierw była bardzo ważna dla naszej Misji wizyta księdza biskupa Zygmunta Zimowskiego - delegata Konferencji Episkopatu Polski ds Duszpa-sterstwa Emigracji ktoacutery zyskał duże uznanie wśroacuted przedstawicieli Kościoła w Szwajcarii Ufamy że ta wizyta będzie początkiem nowego podejścia Kościoła szwajcarskiego do Polskiej Misji Katolickiej

Kolejnym wielkim wydarzeniem była pielgrzym-ka do Einsiedeln Liczba podziękowań i ich treść jest świadectwem że Polacy przeżyli coś ważnego i że takiej atmosfery oczekują za rok Przygotowanie tak wielkiej pielgrzymki wymaga wiele poświęcenia i zaangażowania Wszystkim ktoacuterzy choćby w naj-mniejszym stopniu przyczynili się do sukcesu tego spotkania składam staropolskie bdquoBoacuteg zapłaćrdquo Z wielkim uznaniem spotkało się zaproszenie do prze-wodniczenia uroczystościom księdza prałata Pawła Ptasznika - świadka pontyfikatu Jana Pawła II Myślę że chętnie wroacutecimy do tekstu jego homilii Wydaje się że pomysł organizowania obiadoacutew w Dorfzentrum jest godny kontynuowania W tym miejscu pragnę podzię-kować Panu Ambasadorowi Zdzisławowi Rapackiemu za okolicznościowe przemoacutewienie z okazji rocznicy Konstytucji 3 maja W przyszłym roku za organizację pielgrzymki będą odpowiedzialne ośrodki duszpaster-skie Misji w Zurychu i w Winterthur Zresztą te dwa ośrodki pięknie się rozwijają a świadectwem tego jest nowa Schola Cieszy mnie fakt że udało się wprowa-dzić jednakowe śpiewniki do liturgii - dbanie o liturgię rzymskokatolicką jest jednym z wyznacznikoacutew nasze-go związku z Kościołem

W maju i czerwcu w wielu ośrodkach duszpa-sterskich Polskiej Misji Katolickiej dzieci przystępo-wały do Pierwszej Komunii Świętej Pragnę skierować wielkie słowa uznania i podziękowania za piękne przygotowanie dzieci do tej wyjątkowej uroczystości - rodzicom dziadkom katechetom kapłanom Szcze-goacutelne podziękowanie należy się księdzu Arturowi za wzorowo przygotowaną uroczystość w Genewie Rodzicoacutew i wychowawcoacutew bardzo proszę o to aby

nie ustawali w tak dojrzałym podejściu do Kościoła i sakramentoacutew świętych Wychowanie dzieci w zdrowej religijności zwłaszcza w tak zmaterializowanym świe-cie nie jest łatwe i dlatego tym większa niech będzie troska o sprawy duchowe

W dzień Wniebowstąpienia Pańskiego zakończyła ziemski żywot śp Elżbieta Rufener-Sapieha Jej po-stawa umiłowania Ojczyzny do końca swoich dni tro-ski o wykształcenie młodego pokolenia niech posłuży jako przykład do naśladowania

W czerwcu w Kanadzie odbędzie się Kongres Eu-charystyczny Postarajmy się wykorzystać tę okazję do odnowy naszej pobożności eucharystycznej Tradycyj-nie polecam do przeczytania teksty ojca Bocheńskie-go i księdza profesora Waldemara Chrostowskiego zwłaszcza w kontekście Roku Świętego Pawła Aposto-ła Na uwagę zasługuje też wywiad jaki przeprowadził doktor Marcin Sumiła z panem Ryszardem Komor-nickim

Cieszymy się że od wakacji będziemy mieli w naszej Misji dwoacutech nowych kapłanoacutew Jeden przyjedzie na stypendium Fundacji Saint Justin drugi natomiast - na stypendium z funduszu stypendialnego Polskiej Misji Katolickiej Tak więc pojawia się szansa zaplanowania pracy duszpasterskiej w największych ośrodkach dusz-pasterskich Misji na co najmniej cztery lata Bardzo dziękuję tym Polakom ktoacuterzy rozumieją jak ważny dla naszego istnienia i rozwoju jest fundusz stypendialny W miesiącu czerwcu będziemy weryfikować listę prenumeratoroacutew bdquoWiadomościrdquo dlatego zwra-cam się z uprzejmą prośbą do tych ktoacuterzy jeszcze nie zadbali o opłacenie abonamentu aby uczynili to możliwie jak najszybciej To od Was w dużej mie-rze zależy jaki będzie nasz miesięcznik

W duchowości Kościoła czerwiec to miesiąc po-święcony Najświętszemu Sercu Jezusa Życzę naszym Czytelnikom aby swoje serca formowali na wzoacuter serca Jezusa bdquoJezu cichy i pokornego serca uczyń serca na-sze według serca Twegordquo

Szczęść Boże Wasz Rektor

ks Sławomir Kawecki

4 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 5

Eucharystia czyli dar jaki Chrystus ofiarował światu jest tematem wielkiego zgromadzenia katoli-koacutew z wielu krajoacutew ndash 49 Międzynarodowego Kongre-su Eucharystycznego odbywającego się od 15 do 22 czerwca 2008 roku w Quebecu (Kanada)

Ojciec Święty Benedykt XVI zachęca nas abyśmy starali się coraz lepiej rozumieć znaczenie Eucharystii w życiu Kościoła bdquoWierni winni być przekonani o żywotnym charakterze regularnego uczestnictwa w niedzielnej Mszy św aby ich wiara mogła wzrastać i być konsekwentnie wyrażana Eucharystia będąc źroacutedłem i szczytem życia chrześcijańskiego jednoczy nas z Synem Bożym i do Niego upodabnia Buduje Kościoacuteł i umacnia w jedności z Ciałem Chrystusa Żadna wspoacutelnota chrześcijańska nie może się budować jeśli swoich korzeni i centrum nie ma w celebracji eucharystycznejrdquo

Dużą pomocą w przygotowaniu do uczestnictwa w kon-gresie i jego rozumienia jak i w pogłębieniu kultu Eucha-rystii jest bdquoDokument Teologiczny 49 Międzynarodowego Kongresu Eucharystycznegordquo W dokumencie tym wiele uwagi poświęcono znaczeniu roli rodziny jako kościoła domowego w tworzeniu cywilizacji miłości Czytamy w nim min bdquoKościoacuteł wzywa rodzinę do gorliwego uczestniczenia w niedzielnej Mszy Świętej To źroacutedło miłości będzie dla niej źroacutedłem trwałości Co więcej ndash rodzina przez budo-wanie swej świadomości iż jest Kościołem domowym

Ułatwić rodzinom migrującym uczestnictwo w EucharystiiOjciec Święty Benedykt XVI do uczestnikoacutew sesji plenarnej

Papieskiej Rady do spraw Duszpasterstwa Migrantoacutew i Podroacuteżujących

Pod hasłem bdquoRodzina w obliczu migracjirdquo odbyła się w dniach 13 ndash 15 maja 2008 roku w Watykanie sesja plenarna Papieskiej Rady do spraw Duszpaster-stwa Migrantoacutew i Podroacuteżujących

W przemoacutewieniu do uczestnikoacutew sesji Ojciec Święty Benedykt XVI podkreślił że rodzina roacutewnież migrująca to podstawowa komoacuterka społeczna i dlatego nie można jej niszczyć ale trzeba odważnie bronić Uczymy się w niej bowiem czcić i kochać Boga przyswajamy sobie wartości

ludzkie i moralne Ojciec Święty wskazał że wspoacutelnota chrześcijańska przyjmując migrantoacutew i prowadząc z nimi dialog za stały punkt odniesienia ma osobę Chrystusa Jezus bdquozostawił swym uczniom złotą zasadę ktoacuterą należy się kierować w życiu nowe przykazanie miłości ndash moacutewił Ojciec Święty ndash Tę miłość ktoacuterą sam żył aż do śmierci ndash i to na krzyżu ndash Chrystus nadal przekazuje Kościołowi przez Ewangelię i sakramenty zwłaszcza Eucharystię Znamien-ne że liturgia przewiduje zawieranie sakramentu małżeń-stwa podczas Eucharystii Wskazuje to na głęboką więź obu sakramentoacutew Małżonkoacutew ma w codziennym życiu inspiro-wać przykład Chrystusa ktoacutery laquoumiłował Kościoacuteł i wydał za niego samego siebieraquo Ten najwyższy wyraz miłości przedstawia na nowo każda celebracja eucharystyczna Ta sakramentalna rzeczywistość jest podstawowym punktem odniesienia dla duszpasterstwa rodzin Trzeba ułatwiać migrantom i podroacuteżującym uczestnictwo we Mszy Świętej Kto na nią uczęszcza znajduje w Eucharystii odniesienie do własnej rodziny własnego małżeństwa Otrzymuje zachętę by przeżywać swą sytuację w per-spektywie wiary szukając w łasce Bożej koniecznych do tego siłrdquo

Eucharystia ndash dar Boga dla życia świata49 Międzynarodowy Kongres Eucharystyczny w Quebec 15 ndash 22 czerwca 2008 r

powiększy swoacutej udział w świadectwie wiary i miłości jakie Kościoacuteł składa w sercu społeczeństwardquo

Opracowano na podstawie wwwradiovaticanaorg

Zdjęcia Uroczystość I Komunii Świętej w Ośrodku Polskiej Misji Katolickiej w Genewie 18 maja 2008 r

Fot

Woj

ciec

h D

ogan

owsk

i

Fot

Woj

ciec

h D

ogan

owsk

i

4 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 5

Fragment wykładu ks prof dr hab Waldemara Chrostowskiego

Drugi List św Pawła odkrywa nam Apostoła ktoacutery jest bardzo uczuciowy ktoacutery przywiązuje się do ludzi ktoacuterych pozyskał dla Chrystu-sa z ktoacuterymi był Paweł w Koryncie przebywał poacutełtora roku w latach 52 - 53 To tak jak poacutełtora roku pracy jakiegoś kapłana w parafii czy jakie-goś biskupa w diecezji Poacutełtora roku w przypadku Pawła to było bardzo dużo Zostawił w Koryncie serce A stało się tak dlatego ponieważ ta parafia była bardzo trudna Ta wspoacutelnota ktoacuterą założył wymagała jego ustawicznego wysiłku I oto podczas trzeciej podroacuteży misyjnej kilka lat poacuteźniej postanawia ich odwiedzić I dowiaduje się że wśroacuted chrześci-jan w Koryncie zdarzyło się jakieś przestępstwo Nie wiemy na czym ono polega Zdarzyło się coś bardzo poważnego Do tego stopnia było poważne że Paweł nie chce o tym pisać nie chce o tym moacutewić Musiała to być jakaś sprawa ktoacutera była bardzo dramatyczna bardzo bolesna bardzo wstydliwa ktoacutera rzucała cień na cały tamtejszy Kościoacuteł koryncki Apostoł pisze do tych wierzących list ktoacutery jest poufny I potem ten list będzie nazywał bdquolistem we łzach pisanymrdquo Tzn kiedy pisał ten list to wręcz płakał Ubolewał nad tym że coś podobnego się zdarzyło Wysłał ten list posłał przez swojego bliskiego przyjaciela ktoacutery miał na imię Tytus Ten list do mieszkańcoacutew Koryntu tworzy tzw Drugi List św Pawła do Koryntian Zobaczmy jak zachowuje sie Apostoł w sytuacji kryzysu kiedy wspoacutelnota wierzących kiedy chrześcijanie dotknięci są jakąś niewiernością jakimś występkiem jakimś grzechem jakąś skazą z ktoacuterą trzeba sobie poradzić i ktoacuterą trzeba przezwyciężyć bdquoDlatego napominam was abyście jego sprawę rozstrzygnęli z miłościąrdquo (2 Kor 1 8) Czy nie tak trzeba zachowywać się w wielu sytuacjach rozstrzygać trudne sprawy ludzi z miłością Czy nie tak należy zachowywać się w małżeństwie Czy nie tak należy zachowywać się wobec dzieci Czy nie tak należy zachowywać się we wszystkich sytuacjach naszego życia Ży-cie przynosi nam trudne sprawy Ale ich rozstrzyganie bywa łatwiejsze wtedy kiedy dokonuje się z miłością

Drugi List do Koryntian do jakiegoś stopnia jest aktualny i wyzna-cza nam horyzonty duchowe za ktoacuterymi i dzisiaj powinniśmy poacutejść bdquoW tym też celu napisałem aby was wyproacutebować i aby się przekonać czy we wszystkim jesteście posłusznirdquo (2 Kor 1 9) Dlatego że w tym co dotyczy przebaczenia posłuszeństwo przychodzi najtrudniej Możemy moacutewić sobie wzniosłe nauki wzniosłe wskazoacutewki ale właściwie dopiero tam gdzie dotykamy istoty przebaczenia to dopiero widać czy ktoś idzie drogą chrześcijańską W gruncie rzeczy modlimy się o to codzien-nie bdquoOdpuść nam nasze winy jako i my odpuszczamy naszym winowaj-comrdquo To jest sedno chrześcijaństwa Ta modlitwa ma także swoją drugą stronę Mianowicie jeżeli my nie przebaczamy naszym winowajcom nie mamy prawa prosić Boga o to aby nam przebaczył Czyli istnieje znoacutew

wzajemność w przebaczeniu ktoacuterego doznajemy od Boga i ktoacuterego na-rzędziami jesteśmy względem innych ludzi I w Kościele droga przeba-czenia jest drogą ktoacuterą w każdym pokoleniu chrześcijanie iść powinni

bdquoKomu zaś cokolwiek wybaczyliście ja też [mu wybaczam] Co bowiem wybaczyłem o ile coś wybaczyłem uczyniłem to dla was wobec Chrystusa ażeby nie uwioacutedł nas szatan ktoacuterego knowania dobrze są nam znanerdquo (2 Kor 1 10-11) Otoacuteż tam gdzie nie ma przebaczenia moacutewi Paweł tam jest miejsce dla szatana ktoacuterego knowania dobrze są wam znane Trzeba zatem przebaczać żeby ostatnie słowo należało do Boga Bo nie ma rzeczywistości bardziej bożej niż umiejętność prze-baczania I to jest światło ktoacutere z tego listu czerpiemy także w naszych czasach

(hellip) Paweł był przedziwnym człowiekiem Kiedy zastanawiamy sie nad kimś takim jak Apostoł Narodoacutew i kiedy proacutebujemy go jakby przybliżyć sobie to czasami wydaje się ze wcale nie dzieli nas od niego dwa tysiące lat ale że Paweł pisze ten list dosłownie dziś czy dosłownie wczoraj Otoacuteż chyba na tym polega natchnienie Pisma Świętego na tym jego bezbłędność i obecność Pana Boga na kartach Pisma Świętego że bierzemy te słowa stosujemy je do okoliczności w jakich my się znaj-dujemy mdash i te słowa są zadziwiająco aktualne są zadziwiająco mocne Paweł rozumiał że wspoacutelnota obolała że ten Kościoacuteł koryncki obolały potrzebuje z jego ust słoacutew miłości zrozumienia cierpliwości zachęty I z takimi słowami się zwraca I powiada bdquoWyrażam silne przekonanie że wyjdziecie z tego wszystkiego zwycięzcy Moja nadzieja mdash moacutewi o sobie mdash jest niezłomna Moja nadzieja co do was jest silnardquo Czy nie takie słowa takiej niezłomnej nadziei na wierność tych ktoacuterzy trwają przy Panu Bogu i przy Chrystusie czy takie słowa nie są potrzebne roacutewnież i dzisiaj Czy wiara tych ktoacuterzy trwają jak gdyby wbrew wszystkiemu czy ta wiara nie powinna być wsparta słowami takiej mocnej zachęty że to jest droga ktoacuterą wybraliśmy i na ktoacuterej trzeba stać Tej zachęty możemy oczekiwać od tych ktoacuterzy dzisiaj są na czele Kościoła ktoacuterzy dzisiaj Kościołowi przewodzą Ale tę zachętę możemy znajdować także na kartach Pisma Świętego tak jak teraz w Drugim Liście św Pawła do Koryntian przypominając sobie że nasza sytuacja jest zupełnie podob-na I skoro tamci wyszli z tej proacuteby zwycięsko to i nasz los może być zupełnie podobny

Ks prof dr hab Waldemar Chrostowski - wybitny biblista wykładowca na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w WarszawieFragment wykładu zamieszczony w obecnym numerze bdquoWiadomościrdquo pochodzi ze spisanych nagrań konferencji biblijnych prowadzonych przez Księdza Profesora w Parafii Zwiastowania Pańskiego w Warszawie pełna wersja jak i inne teksty konferencji dostępne są na stronie wwwwarsza-waakorgpl

ROK ŚWIĘTEGO PAWŁA APOSTOŁA28 czerwca 2008 roku rozpoczyna się w Kościele Rok

Świętego Pawła z okazji dwutysięcznej rocznicy urodzin Apostoła Obchody rozpocznie otwarcie przez Ojca Świę-tego Benedykta XVI Drzwi Bazyliki św Pawła Ogłaszając rok jubileuszowy 28 czerwca 2007 roku Benedykt XVI powiedział bdquoJak na początku tak roacutewnież dzisiaj Chrystus potrzebuje apostołoacutew gotowych poświęcić samych siebie Potrzebuje świadkoacutew i męczennikoacutew takich jak św Pawełrdquo Papież przypomniał że ten porywczy prześladowca chrześci-jan kiedy na drodze do Damaszku padł na ziemię olśniony boskim światłem bez wahania przeszedł na stronę Ukrzy-żowanego i poszedł za Nim nigdy już nie zawracając Żył i pracował dla Chrystusa Dla Niego cierpiał i umarł

CHRZEŚCIJAŃSTWO TO DROGA PRZEBACZANIAw oparciu o Drugi List Świętego Pawła Apostoła do Koryntian

6 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 7

Podczas XIII Piłkarskich Mistrzostw Europy w dniach 7 - 29 czerwca 2008 roku w Szwajcarii rozegranych będzie 15 meczoacutew w Bazylei Bernie Genewie i Zurychu a w Austrii zaplanowano 16 w Innsbrucku Klagenfurcie Salzburgu i Wiedniu Otwarcie Mistrzostw nastąpi 7 czerwca w Bazylei zamknięcie (finał) ndash 29 czerwca w Wiedniu

Przygotowania do futbolowych rozgrywek zataczają coraz szersze kręgi Kościoły nie pozostają na uboczu i angażują się w organizację spotkań Kościoacuteł chce być obecny tam gdzie są obecni ludzie i tworzyć atmosferę gościnności dla wszystkich ktoacuterzy znajdą się w miej-scach sportowych zmagań W ramach ekumenicznego projektu bdquoKościoacuteł lsquo08 ndash przy piłce od 2008 latrdquo kościoły lokalne obu krajoacutew proponują ciekawe oferty w ośmiu miastach rozgrywek piłkarskich Dla kibicoacutew są przy-gotowane specjalne szale w czerwono-białych narodo-wych kolorach Austrii i Szwajcarii z napisem bdquoKirche 2008rdquo

Nabożeństwa ekumeniczneLiturgiczną oprawą Piłkarskich Mistrzostw Europy

będą nabożeństwa ekumeniczne Rozpoczęciem oficjalnej działalności kościołoacutew w

ramach projektu Euro 2008 było nabożeństwo ekume-niczne odprawione 25 maja w katedrze Grossmuumlnster w Zurychu o godzinie 1000 i transmitowane przez te-lewizję szwajcarską Podczas spotkania wierni kościo-łoacutew i wspoacutelnot wyznaniowych modlili się o pomyślny i

pokojowy przebieg meczoacutew Modlitwie przewodniczyli przedstawiciele Związku Kościołoacutew Protestanckich Szwajcarii (SEK)- pastor Christoph Sigrist oraz Kon-ferencji Episkopatu Szwajcarii - ksiądz Stefan Roth W spotkaniu uczestniczył Minister Sportu Samuel Schmid oraz przedstawiciele kościołoacutew i organizacji politycznych Austrii 7 czerwca w dniu rozpoczęcia Euro 2008 odbędzie się nabożeństwo w Bazylei na-tomiast 28 czerwca w wieczoacuter poprzedzający mecz finałowy planowane jest nabożeństwo w Katedrze św Stefana w Wiedniu a po nim wielkie bdquoświęto wiaryrdquo na placu wokoacuteł katedry wiedeńskiej

Fascynujący futbol i religia czyli mecz pomiędzy bdquoFC Religionenrdquo ndash bdquoFC Natonalratrdquo

27 maja na stadionie HessgutLiebefeld w Koumlniz koło Berna został rozegrany mecz pomiędzy drużyną reprezentowaną przez przedstawicieli roacuteżnych wyznań religijnych (księża rabini imami) ndash bdquoFC Religionenrdquo a drużyną politykoacutew - bdquoFC Nationalratrdquo

Kościoacuteł Ducha Świętego w Bernie oferuje schronienie piłkarskim kibicom

Protestancki kościoacuteł Ducha Świętego (Heiliggeist-kirche) znajdujący się w centrum Berna niedaleko Dworca Głoacutewnego będzie otwarty do poacuteźnych godzin nocnych przez osiem kolejnych dni trwania rozgrywek piłkarskich podczas Euro 08 bdquoPotrzebna jest taka oaza ciszy podczas wielkich czerwcowych emocji piłkar-

OFERTA KOŚCIOŁOacuteW W SZWAJCARIIDLA KIBICOacuteW MISTRZOSTW EUROPY W PIŁCE NOŻNEJ

6 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 7

skichrdquo ndash podkreśla z dumą wspoacutelnota parafialna Ko-ścioacuteł ktoacutery w dni powszednie jest otwarty w godzinach 1100 do 1830 będzie podczas piłkarskich mistrzostw Europy otwarty aż do godziny 2330 Na drzwiach ko-ścioła znajduje się zachęcające ogłoszenie bdquoOtwarty kościoacuteł Ducha Świętego - miejsce spotkania gościn-ności sztuki rozmowy i milczeniardquo Pastor Marco Pedroli proboszcz kościoła i pomysłodawca projektu bdquootwartego kościołardquo oferuje odwiedzającym świątynię bogaty program duszpastersko-intelektualny Kibice będą mogli np osobiście porozmawiać z duszpasterza-mi wysłuchać koncertu organowego a także skorzy-stać z ciepłych posiłkoacutew i napojoacutew w bezalkoholowym barze bdquoBlue Cocktail Barrdquo

Podczas ośmiu dni futbolowych będzie można także posłuchać cyklu wykładoacutew o Panu Bogu świecie i piłce nożnej Wśroacuted referentoacutew znajdują się min pisarz berneński Pedro Lenz pochodzący z Angoli a miesz-kający w Biel pierwszy szwajcarski czarny parlamenta-rzysta Ricardo Lumengo oraz teolog z Fryburga i były sędzia sportowy Franccedilois-Xavier Amherdt

bdquoOtwarty Kościoacutełlsquo08rdquo - wspoacutelna inicjatywa kościołoacutew Zurychu przed Eurolsquo08

Kościoły protestanckie i kościoacuteł katolicki w kan-tonie zuryskim uczestniczą w projekcie bdquoOtwarty Kościoacutełrsquo08rdquo (Kirchersquo08 ndash Raumlume oumlffnen) Jego celem jest pełne życzliwości wyjście do kibicoacutew przybyłych do Zurychu (bdquoGeh-hinrdquo- Kirchen) otwartość na ich potrzeby troska o to aby spotkania ludzi roacuteżnych ras i narodoacutew były przyjazne i atrakcyjne oraz przebiega-ły w pokojowej atmosferze Katedra Grossmuumlnster i kościoacuteł Prediger na Rynku Starego Miasta będą w czerwcu szczegoacutelnymi miejscami gościnności kultury i duchowości

Podczas mistrzostw czynne będzie w Zurychu bdquoVo-lunteer Centerrdquo - centrum wolontariuszy We wspoacutełpra-cy z władzami miasta Kościoły przygotują tam miejsce wypoczynku i spotkań dla 800 młodych ochotnikoacutew ktoacuterzy będą pomagali w prawidłowym przebiegu im-prez Euro 2008 Planowane są także bdquożyczenia pisane światłem Podczas wieczoroacutew poprzedzających mecze młodzi ludzie będą mogli wyrazić swoje pragnienia i nadzieje na elektronicznych pasach świetlnych tzw bdquoFan-Meilerdquo Przy wielu parafiach otwarte też będą sale w ktoacuterych będzie można oglądać bezpośrednie transmisje z meczoacutew

Futbol i muzyka ndash projekt Kościoła katolickiego w Basel

bdquoPołączyć piłkę nożną i muzykęrdquo - to cel projektu przygotowanego przez Kościoacuteł katolicki w Basel Dusz-pasterze zapraszają dzieci i młodzież do uczestnictwa

Maskotki Euro 2008

Trix i Flix ndash dwie postacie ubrane w piłkarskie kombinezo-ny czerwony i biały Włosy maskotek przypominają grzbiety goacuter To symbol alpejskich szczytoacutew ktoacutere łączą Austrię i Szwajcarię Wyboru maskotek dokonali w głosowaniu kibice z obu krajoacutew

w interesującym programie muzycznym i teatralnym ktoacutery w żywy odprężający może nawet trochę zwario-wany sposoacuteb ukaże związek Kościoła i futbolu Proacuteby odbywają się w każdy czwartek w godzinach 2000 ndash 2200 w kościele katolickim w Liestal Projektem kieruje muzyk Nico Anaheim i Eylon Kindler aktor pedagog teatralny i reżyser

Spektakle teatralne będą przedstawiane sześć razy każdorazowo przed meczami rozgrywanymi na stadio-nie w Basel

Informacje i zgłoszeniaecco Fachstelle fuumlr Kinder - und Jugendarbeit RKK BSFeierabendstrasse 80 4051 BaselTelefon 061 271 75 30 Fax 061 281 00 53eccorkk-bsch

Dalsze informacjeTobias SchaumlrerFachstelle fuumlr Kinder- und Jugendarbeit RKK BSFeierabendstrasse 80 4051 BaselTelefon 061 281 00 54 E-mail schaerertobiasrkk-bsch

Opracowano na podstawie wwwkirche08eu wwwkathch

8 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 9

I KOMUNIA ŚWIĘTA W OŚRODKU PMK W GENEWIE18 maja 2008 godz 1200

Autor zdjęć Wojciech Doganowski

Informacje i zdjęcia na stronie wwwpolskamisjach

I KOMUNIA ŚWIĘTA W OŚRODU PMK W LOZANNIE18 maja 2008 godz 1700

Autor zdjęć Anna Malejka

8 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 9

BOŻE CIAŁO WE FRYBURGU

Święto Bożego Ciała w katolickim kantonie Fryburg jest dniem wolnym od pracy 22 maja po Mszy św w Kolegium Saint Michel o godz 900 ulicami rue Joseph-Piller rue de lrsquoHocircpital place Georges-Python routes des Alpes route du Pont-Mureacute rue Saint Nicolas w stronę Katedry Saint Nicolas we Frybourgu przeszła barwna i liczna procesja eucharystyczna ktoacuterej przewodniczył biskup Mgr Bernard Genoud W procesji uczestniczyli przedstawiciele roacuteżnych grup i zespołoacutew w oryginalnych strojach ludowych Przed katedrą zebrani wierni modlili się wspoacutelnie ze swoim biskupem

Na zdjęciach procesja eucharystyczna ulicami Fryburga 220508 Autor zdjęć Agnieszka Paciorek

bdquoTO JEST CIAŁO MOJEhellipTO JEST KREW MOJArdquo Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Pańskiej (po-

tocznie zwana także Świętem Ciała i Krwi Pańskiej a w tradycji ludowej Boże Ciało) to uroczystość liturgiczna ku czci Najświętszego Sakramentu obchodzona w Kościele katolickim tradycyjnie w czwartek (albo w niedzielę) po uroczystości Troacutejcy Świętej

Kościoacuteł od samego początku głosił wiarę w realną obec-ność Chrystusa w Najświętszym Sakramencie Chrystus ustanowił Najświętszy Sakrament przy Ostatniej Wiecze-

rzy Opisali to trzej Ewangeliści Mateusz Marek i Łukasz oraz św Paweł Apostoł Prawdziwa i rzeczywista obecność Jezusa Chrystusa pod postaciami chleba i wina opiera się według nauki Kościoła na słowie Jezusa bdquoTo jest Ciało moje To jest krew mojardquo (Mk 14 2224) Ojciec Święty Benedykt XVI w niedzielę 25 maja zwroacutecił uwagę że bdquokto spożywa Chleb Chrystusa nie może pozostawać obojętny wobec tych ktoacuterym i w naszych czasach brak chleba powszedniegordquo

BOŻE CIAŁO W OŚRODKU PMK W LOZANNIE

Lozanna leży w kantonie protestanckim w ktoacuterym nie praktykuje się procesji eucharystycznych W Święto Bożego Ciała 22 maja o godz 1930 po Mszy św ktoacuterą celebrował ks Artur Cząstkiewicz wierni z ośrodka PMK w Lozannie przeżyli ndash po raz pierwszy w historii tego ośrodka ndash procesję eucharystyczną wewnątrz kościoła St Nicolas de Fluumle

Na zdjęciach procesja eucharystyczna w kościele St Nicolas de Fluumle w Lozannie 22 maja 08 Autor zdjęć Grażyna Mafli

10 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 11

W dniach 28 ndash 30 kwietnia bieżącego roku pierwszą wizytę duszpasterską w Szwajcarii złożył nowy Delegat Kon-ferencji Episkopatu Polski ds duszpasterstwa Polonii ksiądz biskup Zygmunt Zimowski

Natychmiast po przylocie Gościa wieczorem w Genewie miało miejsce spotkanie z arcybiskupem Silvano Tomasi - przedstawicielem Stolicy Apostolskiej przy ONZ Ksiądz biskup Zimowski podziękował za wielką życzliwość i wspar-cie okazywane Polskiej Misji Katolickiej Myślą przewodnią dialogu ktoacutery przebiegał w serdecznej atmosferze było za-gadnienie stanowiska Kościoła wobec migracji na świecie

Pierwszym rozmoacutewcą kolejnego dnia wizyty Księdza Biskupa był dr Urs Koumlppel - dyrektor Migratio ktoacutery przed-stawił głoacutewne problemy ktoacuterymi od lat zajmuje się Migratio Biskup Zimowski wyraził troskę Konferencji Episkopatu Polski o podtrzymanie wiary i umożliwienie rodakom jej roz-wijania Wydaje się że dr Urs Koumlppel w pełni solidaryzował się z przedstawionym stanowiskiem Episkopatu Polski

Bezpośrednio po tym spotkaniu udaliśmy się z Go-ściem do siedziby Konferencji Episkopatu Szwajcarii we Fryburgu na spotkanie z biskupem Norbertem Brunnerem odpowiedzialnym za duszpasterstwo migrantoacutew z ramienia Konferencji Biskupoacutew Szwajcarii Pierwsza część spotkania była dosyć trudna biskup Brunner wyraził swoje poglądy znane nam od lat ich wdrożenie mogłoby doprowadzić do zamknięcia połowy naszych ośrodkoacutew Podczas tego spotka-nia Ksiądz Biskup udowodnił że nie na darmo pracował u boku kardynała Ratzingera przez dziewiętnaście lathellip Pod koniec drugiej części spotkania atmosfera tak się zmieniła na korzyść strony polskiej że biskup Brunner obiecał że będzie się starał aby możliwie jak najwięcej pomoacutec naszej Misji W tym samym gmachu Salezianum miały miejsce owocne rozmowy z biskupami Kurtem Koch z Bazylei oraz Bernardem Genaud - ordynariuszem diecezji Lozanna-Ge-newa-Fryburg Bezpośrednio po tym spotkaniu udaliśmy się na kolejne posiedzenie tym razem z ordynariuszem diecezji Chur biskupem Vitusem Huonderem Na terenie tej die-cezji mamy dwa ośrodki duszpasterskie w Zurychu oraz w Winterthur Biskup Huonder zapewnił o wielkiej życzliwo-

Fundusz Stypendialny PMK został ustanowio-ny w celu zapewnienia opieki duszpasterskiej w środowisku polonijnym w Szwajcarii Wiele osoacuteb już zaangażowało się na rzecz Funduszu Stypendialnego Wszystkich ktoacuterzy chcieliby wesprzeć nasze wspoacutelne Dzieło prosimy o przesyłanie ofiar na konto

FUNDUSZ STYPENDIALNY POLSKIEJ MISJI KATOLICKIEJ W SZWAJCARII

Skład Rady FunduszuPrzewodnicząca Funduszu Małgorzata Wiśniewska Genewa-Lozanna Członkowie Rady Anna Śliwa Genewa Katarzyna Goacuterna Zurych

Mission Catholique Polonaise en Suisse1723 Marly

Konto 17-976-7z dopiskiem STYPENDIU

Ksiądz biskup Zygmunt Zimowski z wizytą w Szwajcarii

ści dla Polskiej Misji Katolickiej i otwartości na szukanie nowych rozwiązań dla duszpasterstwa Polakoacutew na terenie diecezji Chur Nocleg dla Gościa i towarzyszących mu osoacuteb przygotowało seminarium duchowne w Chur

Wczesnym rankiem następnego dnia udaliśmy się na spotkanie do Generalnego Wikariatu w Zurychu gdzie roz-moacutewcami biskupa Zimowskiego byli biskup Paul Volmar ks Franz Stampfli oraz ks Luis Capilla Miała tam miejsce dyskusja o obecnej sytuacji ośrodka w Zurychu oraz o możli-wościach na przyszłość Po tym na Aemttlerstrasse nastąpiło spotkanie z prezesem Fundacji im Ojca Bocheńskiego Dio-nizym Simsonem Na ręce Prezesa ksiądz biskup Zimowski przekazał wielkie słowa uznania i podziękowania za dotych-czasowe dokonania Fundacji Wyraził życzenie aby nie bano się podejmowania nowych inicjatyw - czego domaga się sław-ne nazwisko Patrona Wydaje się że do czasu walnego zebra-nia Fundacji dobrze byłoby aby członkowie Zarządu jasno określili swoje działania na przyszłość gdyż obecny czas nie jest czasem dla statystoacutew Z Zurychu Ksiądz Biskup udał się do Fryburga na spotkanie z Wikariuszem Generalnym Msgr Reacutemy Berchier podczas ktoacuterego zostały omoacutewione sprawy związane z funkcjonowaniem duszpasterstwa dla Polakoacutew na terenie diecezji Lozanna-Fryburg-Genewa a zwłaszcza w największym naszym ośrodku Genewa-Lozanna

W tak kroacutetkim czasie tak wiele się dokonałohellip Czyż nie jest to znak Bożej Opatrzności Teraz trzeba tylko dobre ziarno ktoacutere zostało wrzucone w ziemię pielęgnować ufa-jąc że na dorodne owoce nie trzeba będzie długo czekać

10 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 11

bdquoWitaj majowa jutrzenko Świeć naszej polskiej krainiehelliprdquo ndash takimi słowami znanego mazurka mogliśmy pozdrowić Oj-czyznę i naszych Rodakoacutew w tym podwoacutejnie świątecznym dla nas dniu sformułowanie bdquojutrzenkardquo było jak najbardziej na miejscu gdyż dla nas pielgrzymoacutew z Genewy dzień zaczął się bardzo wcześnie Autokar ndash wynajęty od firmy Geneve Gare Routiere ktoacuterej dyrektor pan Guido Ambuumlhl jest szczegoacutelnie życzliwy Polakom - spod kościoła św Teresy wyruszał o 600 należało być kilka minut przed czasem odjazdu Organizacją wyjazdu zajęli się państwo Barbara i Mirosław Tłokińscy z Genewy oraz pani Anna Janus z Lozanny ndash jesteśmy im za to bardzo wdzięczni

bdquoJESTEM PRZY TOBIE PAMIĘTAM CZUWAMhelliprdquoPielgrzymka Polonii do Sanktuarium w Einsiedeln 3 maja 2008 r

EinsiedelnJesteśmy na miejscu Pierwsze wrażenie przybywających

tu pielgrzymoacutew z ciekawością rozglądających się wokoacuteł to łagodny spokoacutej wyciszenie wielka przestrzeń w ktoacuterej dominuje potężny - ale nie przytłaczający ogromem ndash XVIII- wieczny barokowy kościoacuteł z otaczającymi go zabudowaniami klasztoru benedyktynoacutew

Jest słonecznie ciepło choć nieco wietrznie Tuż po wyjściu z autokaru dostajemy wskazoacutewki co do pobytu w Einsiedeln a także bony na obiad Jeszcze chwila do mszy więc zanim wejdziemy do świątyni rozglądamy się wokoacuteł spa-cerujemy oglądamy i kupujemy pamiątki dla bliskich ndash kartki pocztowe z wizerunkiem Matki Boskiej roacuteżańce medaliki przewodniki po Einsiedeln już wiemy że potem nie będzie na to czasu

I ten najważniejszy moment pierwsze spotkanie z Czarną Madonną W ławkach przed kaplicą z czarnego marmuru modli się i kontempluje kilkadziesiąt osoacuteb - to wierni z ca-łego świata ndash widać po kolorach skoacutery ubraniach słychać w szeptach modlitw W kapliczce klęczy wiekowy benedyktyn w charakterystycznym czarnym habicie a za moment wstaje i przechodząc ku wyjściu poprawia bukiet zdobiący kaplicę Nasuwa się to benedyktyńskie bdquoora et laborardquo ndash modlić się i pracować dla Boga i świata

A w mrocznym wnętrzu kaplicy niewielka figurka Czarnej Madonny z Einsiedeln wzrusza delikatnością kruchością błyszczą się jej szaty w blasku świateł ciemna tajemnicza twarz oraz drobne Dzieciątko na ręku Ta kruchość jest pozor-na tylko dla oczu świata ndash tak naprawdę żarliwe i pełne na-dziei oczy rozmodlonych wiernych moacutewią o jej potędze i sile jej oddziaływania o wierze w jej ndash wcale nie wątłą ndash opiekę

Po modlitwach indywidualnych pełnych skupienia i własnych czasami bolesnych proacuteśb i intencji czas na mo-dlitwę wspoacutelną w naszej wspoacutelnej sprawie ndash na modlitwę za Ojczyznę Czas na mszę Przechodzimy przed ołtarz głoacutewny zajmując miejsca w ławkach

Msza świętaZanim połączymy się we wspoacutelnej modlitwie jeszcze chwi-

lę rozglądamy się podziwiając piękne bogate wielobarwne wnętrze świątyni W kontraście z białymi ścianami i kolumna-mi ndash w dolnych partiach ndash pysznią się złocenia ambon rzeźby aniołoacutew dynamiczne motywy roślinne pełne życia freski I nie sposoacuteb nie zauważyć po lewej stronie głoacutewnego ołtarza ndash mimo bogactwa wnętrza ornamentoacutew koloroacutew i kształtoacutew ndash naszego polskiego sztandaru Związku Kombatantoacutew ktoacutery specjalnie na tę mszę świętą przybył z PMK Marly

Jeszcze chwila spraw organizacyjnych gospodarz uroczy-stości czyli ksiądz rektor Sławomir Kawecki przekazuje kilka informacji na temat naszego spotkania

Uroczyste obchody Matki Boskiej Kroacutelowej Polski i rocz-nicy uchwalenia Konstytucji 3 maja otwiera występ choacuteru pani Teresy Krukowskiej z Winterthur ktoacutery wykonuje trzy utwo-

W drodze I już w autokarze na razie zajęta jest połowa miejsc pozo-

stali uczestnicy dosiądą w Lozannie Atmosfera ndash z racji wcze-snej pory ndash jeszcze trochę senna ale już zaczynamy pierwsze modlitwy pieśń bdquoKiedy ranne wstają zorzerdquo Dzięki pracy niestrudzonego pana Huberta mamy przed sobą śpiewniki z pieśniami - głoacutewnie maryjnymi W przerwach między śpie-waniem rozmawiamy zapoznajemy się z okien podziwiamy wschoacuted słońca nad jeziorem

Z Lozanny zabieramy pozostałych pielgrzymoacutew Okazuje się że autokar jest pełny nie ma wolnych miejsc I już na dobre rozbudzeni a my z Genewy także rozśpiewani ndash w peł-nym składzie kontynuujemy modlitwy śpiewyhellip Pan Hubert przygotowuje nas do muzycznego udziału w mszy ndash ćwiczymy nie tylko dobrze znane i lubiane pieśni ale także hellipłacinę Lekcja nie jest łatwa ale przyjemnie podana z pogodą i hu-morem i nie ma od niej ucieczki bo pan Hubert ma mikro-fon a do tego głos donośny muzycznie wyszkolony

Mamy także przerwę na kawę Zajazd na wzgoacuterzu z pięknym widokiem na Alpy Chwila na wyprostowanie noacuteg zaczerpnięcie świeżego powietrza pokrzepienie się albo w ogoacutele na pierwszy posiłek tego dnia

Ostatni etap podroacuteży upływa nam jakby w większym skupieniu w zadumiehellipMoże nad intencjami naszego piel-grzymowania nad dziwnością tego pielgrzymowania ndash nasze polskie święto polskie słowa i pieśni ale wiezie nas nie polski autokar i nie polski ndash choć bardzo życzliwy i sympatyczny pan Alfred merci beaucoup ndash kierowca a za oknem też nie pol-ski pejzażhellip

12 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 13

ry podkreślające powagę naszej uroczystościNastępnie wspoacutelnym śpiewem pieśni rozpoczynamy mszę

świętą koncelebrowaną ktoacuterej przewodniczy i homilię głosi ksiądz prałat Paweł Ptasznik Tak uroczysta msza jest spra-wowana przede wszystkim w intencji Ojczyzny i nas Polakoacutew choć są i inne ndash jedna z nich dotyczy księdza Artura Cząstkie-wicza wielce nam oddanego kapłana w dniu jego urodzin Na początku mszy zostają przywitani dostojni goście reprezentu-jący zaroacutewno stronę polską jak i szwajcarską

Uroczystość jest pięknie przygotowana przez wiernych czytanie pierwsze i drugie uroczyście odśpiewany psalm a po kazaniu ndash modlitwa powszechna

W czasie tej mszy świętej wielbimy i wyrażamy nasze dziękczynienie Bogu na roacuteżne sposoby słowami głośnych mo-dlitw wspoacutelnym śpiewem Na organach gra bdquonaszrdquo pan Hu-bert Niewiadomski z Genewy a po komunii świętej nastoletni Dominik Kawa przepięknie wykonuje pieśń bdquoAve Mariardquo

Choacuter z Winterthur ktoacutery rozpoczął mszę roacutewnież zamyka naszą uroczystość ku radości i wzruszeniu wielu z nas jeden z utworoacutew to właśnie zacytowana na początku pieśń bdquoWitaj majowa jutrzenkordquo Żegnamy ich gromkimi brawami

ObiadTak jak Ksiądz Rektor zaznaczył w czasie ogłoszeń ndash do

stołoacutewki jest około 300 metroacutew Idąc rozmawiamy o uro-czystości ndash to tak realizuje się ten trzeci społeczny motyw naszego spotkania

Sala w ktoacuterej będzie serwowany posiłek jest ogromna Mnożąc ilość długich stołoacutew i miejsc stwierdzamy że jest około 250 pielgrzymoacutew oczywiście tych ktoacuterzy korzystają ze wspoacutelnego obiadu bo są pewnie i tacy ktoacuterzy posilają się w innych miejscach

Warto było tu przyjść ndash obiad jest smaczny świeży ale nie tylko dlatego na podwyższonej scenie mamy kontynuację obchodoacutew naszego dzisiejszego podwoacutejnego Święta Głos za-bierają dostojni goście między innymi Jego Ekscelencja Pan Ambasador Zdzisław Rapacki ktoacuterego wystąpienie zamiesz-czamy osobno Nasz gospodarz dzisiejszy tym razem także konferansjer Ksiądz Rektor Polskiej Misji Katolickiej zapra-sza na scenę młodych utalentowanych muzycznie Polakoacutew ktoacuterzy umilają nam spotkanie grą na instrumentach Ksiądz Kawecki dzieli się z nami pomysłem na przyszłość ndash aby co roku oprawę artystyczną tej uroczystości powierzać innemu ośrodkowi duszpasterskiemu

Czas tak szybko płynie że do odjazdu zostały chwile a przecież mamy jeszcze w planach nabożeństwo majowe w Sanktuarium Niestety nie zdążymy Nie ma możliwości żeby obiad dla takiej dużej grupy pielgrzymoacutew był podany w kroacutetkim czasie w roacuteżnym tempie też jemy rozmawiając Niektoacuterzy wcze-śniej wymykają się ze stołoacutewki i w zasadzie do odjazdu każdy spędza ten czas po swojemu choć dominują dwa sposoby mo-dlitwa przed Czarną Madonną w świątyni lub pełen skupienia spacer po dziedzińcu klasztoru benedyktynoacutew Na pewno tak czy inaczej każdy choć na chwilę wchodzi do kościoła

Kiedy patrząc na zegarki stwierdzamy że należy udać się w stronę autokaru zaczynają się właśnie nieszpory be-nedyktyńskie Szkoda że nie możemy w nich uczestniczyć do końcahellip spokojne męskie głosy ich kojący rytm medytacja a nade wszystko uwielbienie Boga i Najświętszej Panienki na długo zostaną w tle naszych litanii proacuteśb i obietnic złożonych u stoacutep Czarnej Madonny z Einsiedeln

PowroacutetAutokar udający się w stronę Genewy wyjeżdża z Ein-

siedeln po godzinie 1700 Zaczynamy wspoacutelne śpiewanie razem odmawiamy Litanię do Najświętszej Marii Panny Tak jak przed południem sporo rozmawiamy ndash tym razem już się trochę lepiej znamy i ośmieleni podejmujemy trudniejsze a zarazem bardziej nas wzbogacające tematy Te słynne bdquonocne (prawiehellip) Polakoacutew rozmowyrdquo tym razem dotyczą ojca Bo-cheńskiego założyciela Polskiej Misji Katolickiej w Szwajca-rii potem przechodzimy do istoty wszechświata tu pojawia się wątek księdza Hellera ktoacutery bdquoprzerzuca mosty między religią a naukąrdquo

Przerwa w podroacuteży tym razem wypada w Gruyre Robimy sobie wspoacutelne pamiątkowe zdjęcie przy autokarze i wchodzimy po schodach na goacuterę Ty razem większość z nas zamawia tutejszy przysmak ndash bezy z gęstą śmietaną i kawę Przyjemnie jest chwi-lę posiedzieć na tarasie podziwiając grę światła zachodzącego słońca na białych krawędziach Alp na horyzoncie Robimy też pamiątkowe zdjęcia jest to roacutewnież okazja do porozmawiania nie tylko z towarzyszem podroacuteży z siedzenia obok

Zapada zmrok gdy ruszamy w dalszą trasę Jeszcze przed 2200 dojeżdżamy do Lozanny i żegnamy śpiewem towarzyszy pielgrzymki Dziękujemy sobie nawzajem za mile spędzoną podroacuteż za wzajemną życzliwość oraz za wspoacutelną modlitwę Znajomości zostały zawarte obiecujemy sobie że za rok się na pewno spotkamy a może i zaprosimy tych ktoacuterzy tym

12 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 13

razem nie pojechali z namiW ciągu niecałej godziny docieramy do Genewy i kończy-

my pielgrzymkę Jeszcze w drodze na przystanek autobusowy czy tramwajowy kończymy dyskusje wymieniamy numery telefonoacutewhellip

Na szczęście jutro jest niedziela ndash ale nie dlatego że po-trzebujemy wypoczynku długiego snu czy perspektywy dnia

bez pracy ndash my po prostu spotkamy się w naszym kościele na naszej polskiej mszy i jeszcze potrwamy w tym duchu maryjnej modlitwy zawierzenia Jej wiary że nasza pielgrzymka wyda owoce jakich i nam i naszej Ojczyźnie i światu potrzeba

Beata DanilukAutorzy zdjęć Marian Mazur s 11-12 Jean Marc Bossi s 13 15-17

Przemoacutewienie Jego Ekscelencji Pana Ambasadora Zdzisława Rapackiego Stałego Przedstawiciela RP przy Biurze ONZ w Genewie z okazji święta Konsty-tucji 3 maja wygłoszone podczas pielgrzymki Polonii szwajcarskiej do Einsiedeln 3 maja 2008 roku

Szanowni Państwo217 lat temu w 1791 roku 3 maja Polacy dokonali rze-

czy niezwykłej ndash jako jeden z pierwszych narodoacutew na świecie uchwalili ustawę zasadniczą ustawę ktoacutera miała stanowić podwaliny odbudowy nowoczesnego silnego państwa pol-skiego

Ze względu na uwarunkowania geopolityczne agre-sywną politykę zaborcoacutew oraz słabość oacutewczesnych struktur państwowych Polacy nie mogli w pełni wykorzystać szansy jaką sami sobie stworzyli Mimo że żywot Konstytucji 3 maja był kroacutetki przez lata stanowiła ona punkt odniesienia i wzo-rzec dla reformatoroacutew Była także źroacutedłem dumy i nadziei w trudnych latach zniewolenia

Chwalebne wydarzenia z 3 maja 1791 roku jak rzadko w naszej historii nie były związane z walką i ofiarą krwi Były natomiast znakomitym przykładem realizacji myśli państwo-wej i wspoacutelnej woli Polakoacutew budowania skutecznych instytu-cji oraz trwałego porządku prawnego Polacy potrafili woacutew-czas skutecznie zaprzeczyć negatywnym stereotypom ktoacutere w drugiej połowie XVIII wieku czyniły z Polski przykład niezdolności do rządzenia chaosu i braku wspoacutelnego dzia-łania Polski naroacuted potrafił wydobyć z siebie to co najlepsze Polacy dowiedli woacutewczas całemu światu że własna Ojczyzna stanowi dla nich wartość najwyższą znacznie cenniejszą od

prywatnych interesoacutew i korzyści Twoacutercy Konstytucji pisali woacutewczas bdquowolni od hańbiących obcej przemocy nakazoacutew ceniąc drożej nad życie nad szczęśliwość osobistą egzy-stencję polityczną niepodległość zewnętrzną i wolność we-wnętrzną narodu ktoacuterego los w ręce nasze jest powierzony chcąc na błogosławieństwo na wdzięczność wspoacutełczesnych i przyszłych pokoleń zasłużyć (hellip) dla ugruntowania wol-ności dla ocalenia Ojczyzny naszej i jej granic z największą stałością ducha niniejszą konstytucje uchwalmy (hellip)rdquo

Uchwalenie Konstytucji 3 maja miało dla Polakoacutew symboliczny wymiar Uwierzyli że drzemią w nich pokłady zrozumienia dla spraw publicznych pokłady wolności Wol-ności jakże innej od liberum veto wolności konstruktywnej twoacuterczej Naroacuted zdał sobie sprawę że stanowi wspoacutelnotę silną poprzez wyznawane wartości Dzięki temu łatwiej było przetrwać ponad 120 lat niewoli

Polska jest dziś krajem niepodległym bezpiecznym i sto-jącym przed ogromnymi szansami Polska nie ma wrogoacutew Polacy żyją w bezpiecznej Europie mogąc liczyć na sojusz-nikoacutew Polska jest krajem stabilnym i mogącym rozwijać się w tempie zależnym głoacutewnie od nas samych Jesteśmy od czterech lat członkiem Unii Europejskiej ndash i należymy do najsilniejszego sojuszu wojskowego ndash NATO To niezwykłe dokonania z ktoacuterych wszyscy możemy i powinniśmy być dumni Musimy także dbać o to aby wszystkie nasze szanse wykorzystać Jakże aktualnie brzmią dziś słowa preambuły do Konstytucji 3 maja ndash bdquo(hellip) Chcąc korzystać z pory w jakiej się Europa znajdujerdquo (hellip) My dziś także chcemy korzystać z tej pory Nie tylko dla dobra Polski ale dla do-bra całej Europy Możemy do niej wnieść te wartości ktoacutere reprezentuje Konstytucja 3 maja i te ktoacuterych wyrazicielem był Jan Paweł II

Szanowni PaństwoOddając hołd twoacutercom Konstytucji 3 maja 1791 pamiętaj-

my że wielkie chwile naszej historii miały miejsce gdy Polacy potrafili się jednoczyć i razem budować wspoacutelne dobro Takie jest podstawowe przesłanie Konstytucji 3 maja To apel jej autoroacutew by w myśleniu o Polsce zwyciężało to co twoacutercze Przekonaliśmy się niejeden raz że potrafimy działać wspoacutel-nie Umiemy wykrzesać z siebie wiele zapału pozytywnych uczuć nowych pomysłoacutew Bądźmy zatem dumni z naszej hi-storii i naszych wspoacutełczesnych dokonań Nie zapominajmy że solidarnym działaniem najlepiej służymy Rzeczypospolitej

Z okazji święta Konstytucji chciałbym przekazać Pań-stwu zgromadzonym tu w Einsiedeln jak i wszystkim Rodakom mieszkającym w Szwajcarii najlepsze życzenia i pozdrowienia

SOLIDARNYM DZIAŁANIEM SŁUŻMY RZECZYPOSPOLITEJ

14 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 15

Umiłowani w Chrystusie Panu Bracia i Siostry

Trzy motywy jednoczą nas dzisiaj w tym świętym miejscu Pierwszy to motyw religijny bo przyprowadziła nas tutaj wiara jako pielgrzymoacutew szukających Bożej i Matczynej opieki i po-mocy w codziennych staraniach o życie godziwe godne imienia Chrystusa jakie od chrztu nosimy Drugi motyw wyznacza szczegoacutelna data naszego spotkania ndash 3 maja ndash uroczystość Matki Bożej Kroacutelowej Polski i rocznica ustanowienia pierwszej Konstytucji Nie boacutejmy się tego słowa to motyw patriotyczny A trzeci powoacuted wynika z pragnienia przeżywania wspoacutelnoty z tymi ktoacuterzy w obcym kraju tym samym rodzimym moacutewią języ-kiem i tą samą żyją tęsknotą Zatrzymajmy się zatem nad tymi trzema motywami abyśmy po tym spotkaniu po tej uroczystej Eucharystii wyszli umocnieni w wierze bogatsi duchem bar-dziej zjednoczeni w naszej narodowej wspoacutelnocie

15 czerwca 1984 roku Jan Paweł II tak moacutewił bdquoPod krzy-żem Jezusa stała Jego Matka (por J 19 25) Jako pielgrzymi do naszej umiłowanej Pani z Einsiedeln zgromadziliśmy się dzisiaj w Jej sanktuarium aby w modlitewnej wspoacutelnocie z Nią na tym czcigodnym miejscu złożyć eucharystyczną Ofiarę Chrystuso-wą (hellip) Pozdrawiamy dzisiaj Maryję w tym sanktuarium jako Matkę naszego Odkupiciela ktoacutery z krzyża dał ją roacutewnież nam za Matkę Przyłączamy się duchowo do nie kończącego się tłu-mu pielgrzymoacutew ktoacuterzy z pokolenia na pokolenie przybywali do tego domu Bożego aby Ją czcić pobożnie bo wielkie rzeczy uczynił Jej Wszechmocny (por Łk 1 48-49)rdquo

Siostry i Bracia bdquoObok krzyża Jezusa stała Matka Jegordquo To samo świadectwo słyszymy dziś po dwudziestu czterech la-tach z kart Ewangelii Dlaczego tam stała Bo była kochającą matką Po co tam stała Aby być blisko konającego Syna ale też po to aby usłyszeć słowa bdquoNiewiasto oto syn Twoacutejrdquo Wszy-scy mamy udział w tym usynowieniu w tym nieskończonym otwarciu bolejącego matczynego serca na wszystkie pokolenia synoacutew i coacuterek ktoacuterych Jedyny Syn uczynił przez własną Krew braćmi i siostrami Dlatego dziś w sposoacuteb szczegoacutelny bdquopozdra-wiamy Maryję jako Matkę Odkupiciela ktoacutery z krzyża dał Ją roacutewnież nam za Matkęrdquo Dziś czynimy to w sposoacuteb szczegoacutelny Nie możemy jednak zapomnieć że od tamtej godziny bdquouczeń wziął Ją do siebierdquo Zaprosił Ją nie tylko na tamtą bolesną chwilę ale na całe życie Wziął Ją do swojej codzienności A zatem kiedy w sercu każdego z nas odbijają się echem słowa Jezusa bdquoOto Matka twojardquo to nie możemy ich rozumieć ina-czej To zaproszenie abyśmy wzięli Ją do siebie

Dlaczego Bo jest kochającą matką Po co Aby dzielić z Nią życie radości i strapienia aby ufnie zawierzać się Jej opiece Jeśli to uczynimy sercem gorącym i otwartym możemy być pewni zawsze będzie przy nas Kiedy będziemy stawać wobec życiowych wyboroacutew zaprowadzi nas do Nazaretu i pomoże odczytać wolę Boga tak jasno że lęk nie przezwycięży pełnego oddania bdquofiatrdquo Kiedy pojawi się konieczność ofiaro-wania czegoś z naszej bezpiecznej rzeczywistości zaprowadzi nas do jerozolimskiej świątyni gdzie Symeonową wieść o

PRZYPROWADZIŁA NAS TUTAJ WIARAHomilia księdza prałata Pawła Ptasznika

kierownika sekcji polskiej Sekretariatu Stanu w Watykanie wygłoszona podczas pielgrzymki Polonii szwajcarskiej do Einsiedeln 3 maja 2008 roku

siedmiu boleściach ukoi świadomość że przez nie objawi się bdquoznak sprzeciwurdquo i bdquoŚwiatłość światardquo Kiedy się zagubimy nie będzie zwlekała z poszukiwaniem A nawet jeśli upomni to tak że nie zburzy to radości odnalezienia Kiedy doświad-czenia życia wyprowadzą nas na pustynię pokus i walki Ona sercem będzie blisko Będzie się cieszyć naszą radością jak w Kanie Galilejskiej a gdyby coś ją zakłoacuteciło wezwie aby robić to co nam powie Jej Syn Na każdym etapie życia będzie nam towarzyszyć dyskretnie jakby z oddali ale z takim oddaniem że bez wahania stanie u stoacutep każdego naszego krzyża

Wiedzieli o tym doskonale nasi przodkowie W 1656 roku swoje przekonanie o matczynej opiece Maryi nad Koroną wy-raził kroacutel Jan Kazimierz A czynił to w takich słowach bdquoWielka Boga Człowieka Matko Najświętsza Dziewico Ja Jan Kazi-mierz za zmiłowaniem Syna Twojego Kroacutela kroacuteloacutew a Pana mojego i Twoim miłosierdziem kroacutel do Najświętszych stoacutep Twoich przypadłszy Ciebie dziś za Patronkę moją i za Kroacutelo-wą państw moich obieram (hellip) A ponieważ nadzwyczajnymi dobrodziejstwami Twymi zniewolony pałam wraz z narodem moim nowym a żarliwym pragnieniem poświęcenia się Twej służbie przyrzekam przeto tak moim jak senatoroacutew i ludoacutew moich imieniem Tobie i Twojemu Synowi Panu naszemu Jezusowi Chrystusowi że po wszystkich ziemiach Kroacutelestwa mojego cześć i nabożeństwo ku Tobie rozszerzać będęrdquo Stąd wywodzi się nasza dzisiejsza uroczystość Trzy wieki poacuteźniej w 1956 roku kard Stefan Wyszyński nawiązując do zobowiązań kroacutela napisał nowy tekst śluboacutew zwanych odtąd jasnogoacuterski-mi bdquoWielka Boga-Człowieka Matko Bogarodzico Dziewico Bogiem sławiona Maryjo Kroacutelowo świata i Polski Kroacutelowordquo ndash tak rozpoczął bdquoGdy upływa trzy wieki od radosnego dnia w ktoacuterym zostałaś Kroacutelową Polski oto my dzieci Narodu Pol-skiego i Twoje dzieci krew z krwi przodkoacutew naszych stajemy znoacutew przed Tobą pełni tych samych uczuć miłości wierności i nadziei jakie ożywiały ongiś Ojcoacutew naszychrdquo

Prymas Tysiąclecia wiedział jednak że tu nie chodzi tyl-ko o słowa Wiedział że to ślubowanie oznacza konkretne zobowiązania Dlatego kontynuował bdquoPrzyrzekamy uczynić wszystko co leży w naszej mocy aby Polska była rzeczywistym kroacutelestwem Twoim i Twojego Syna poddanym całkowicie pod Twoje panowanie w życiu naszym osobistym rodzinnym naro-dowym i społecznymrdquo A potem wyliczał dziedziny życia ktoacutere wymagały największej troski i wspoacutełpracy z łaską wypraszaną przez Maryję życie wiary potwierdzane unikaniem grzechu i pielęgnowaniem dobra obrona poczętego życia nierozerwal-ność małżeństwa obrona godności kobiety i ogniska domo-wego wychowanie młodego pokolenia w duchu miłości Boga i bliźniego praca nad tym aby wszystkie Dzieci Narodu żyły w miłości i sprawiedliwości w zgodzie i pokoju aby wśroacuted nas nie było nienawiści przemocy i wyzysku dzielenie się między sobą plonami ziemi i owocami pracy aby pod wspoacutelnym dachem nie było głodnych bezdomnych i płaczących walka z lenistwem i lekkomyślnością marnotrawstwem pijaństwem i rozwiązło-ścią zdobywanie cnoacutet wierności i sumienności pracowitości i oszczędności wyrzeczenia się siebie i wzajemnego poszanowa-

14 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 15

nia miłości i sprawiedliwości społecznejhelliprdquoZ takich to wartości religijnych moralnych i społecznych

wyrastały najdorodniejsze owoce polskiego ducha kultury i męstwa Dobrze wiemy z historii że były czasy gdy o nich za-pominano Ale wiemy też że wtedy spadały na Ojczyznę i Na-roacuted największe nieszczęścia I wiemy roacutewnież że od tych warto-ści zawsze rozpoczynano odnowę prowadzącą do narodowego odrodzenia Niewątpliwie proacutebą powrotu do tych wartości była Konstytucja 3 maja ogłoszona przez kroacutela Stanisława Augusta w 1791 roku Wprawdzie zdrada uniemożliwiła wprowadzenie jej w życie ale do dziś pozostaje symbolem nowożytnego my-ślenia o społeczeństwie i życiu narodoacutew ktoacutere nie odcina się od chrześcijańskich korzeni ale z nich czerpie obficie

Jeśli dzisiaj moacutewię że nasze pielgrzymowanie ma wyraz pa-triotyczny to myślę o patriotyzmie tak jak myślał Jan Paweł II bdquoPatriotyzm oznacza umiłowanie tego co ojczyste umiłowanie historii tradycji języka czy samego krajobrazu ojczystegordquo (Pamięć i tożsamość) Patriotyzm daleki jest od nacjonalizmu ktoacutery bdquouznaje tylko dobro własnego narodu i tylko do niego dąży nie licząc się z prawami innych Patriotyzm natomiast jako miłość ojczyzny przyznaje wszystkim innym narodom takie samo prawo jak własnemu a zatem jest drogą do upo-rządkowanej miłości społecznejrdquo (tamże) W takim ujęciu nie możemy się bać słowa bdquopatriotyzmrdquo powinniśmy raczej zasta-nawiać się w jaki sposoacuteb tę miłość ojczyzny przejawiać tu poza jej granicami na obczyźnie

Słowo bdquomiłośćrdquo zawsze wiąże się z pojęciem bdquowiernośćrdquo Tak tajemnica praktykowania patriotyzmu zawsze a zwłasz-cza na obczyźnie tkwi w wierności Jeżeli moacutewię to w gronie osoacuteb wierzących to moacutewię jasno chodzi o dwojaką wierność ndash o wierność Bogu i o wierność ojczyźnie Z pasterską troską obserwuję jak łatwo na obczyźnie zapomnieć o Bogu i Jego prawach Anonimowość w nowym środowisku przynosi to poczucie wolności ktoacutere łatwo przemienia się w swawolę rezy-gnację z wszelkich wartości religijnych i duchowych a w końcu z kontaktu z Bogiem Może się wydawać że to sprawa osobista A jednak jest to wyrzeczenie się miłości ktoacutera roacutewnież stoi u podstaw miłości społecznej miłości ojczyzny jako wspoacutelnego domu zbudowanego na chrześcijaństwie Z boacutelem słucham wy-powiedzi naszych rodakoacutew z ktoacuterych można by wnioskować że w Polsce nie ma nic dobrego nic pięknego nic z czym można by się utożsamiać czego należałoby bronić czym można by się chlubić Za to w nowym kraju wszystko jest wspaniałe Staram się rozumieć tych ludzi poznać ich rozgoryczenie zawoacuted czy cierpienie z jakim wyjechali z Kraju I zastanawiam się czy można im pomoacutec na nowo odkryć to wielowiekowe i wspoacuteł-czesne piękno i dobro z ktoacuterego wyrośli Nie moacutewmy jednak o innych Wniknijmy w nasze serca i zastanoacutewmy się jakie miejsce mają w naszym życiu te wartości ktoacutere stanowią treść śluboacutew złożonych naszej Matce i Kroacutelowej Poacutejdźmy za głosem Karola Wojtyły

bdquoOjczyzna ndash kiedy myślę ndash woacutewczas wyrażam siebie i zako-rzeniam hellip gdy myślę Ojczyzna ndash by zamknąć ją w sobie jak skarb Pytam wciąż jak go pomnożyć jak poszerzyć tę prze-strzeń ktoacuterą wypełniardquo (Myśląc ojczyzna)

Niech ten sam wiersz bdquoMyśląc ojczyznardquo wprowadzi nas w trzeci motyw naszego dzisiejszego spotkania bdquoGdy dokoła moacutewią językami dźwięczy pośroacuted nich jeden nasz własny Zagłębia się w myśl pokoleń i ziemię naszą opływa i staje się dachem domu w ktoacuterym jesteśmy razem ndashrdquo

Bracia i siostry Jesteśmy razem Roacuteżni nas wiele region

pochodzenia stan wykształcenia praca zasobność materialna stan cywilny miejsce zamieszkaniahellip Ale jesteśmy razem bo bdquogdy dokoła moacutewią językami dźwięczy pośroacuted nas jeden nasz własnyrdquo A jak dalej pisze Karol Wojtyła

bdquoTak zwarci wśroacuted siebie jedną mową istniejemy w głąb własnych korzeni czekając na owoc dojrzewań i przesileń Ogarnięci na co dzień pięknem własnej mowy nie czujemy goryczy chociaż na rynkach świata nie kupują naszej myśli z powodu drożyzny słoacutewrdquo (tamże)

Razem zwarci istniejący w głąb ogarnięci pięknemhellip Czy tylko dziś Nie Na co dzień Takie zadanie stawia przed nami Polakami rozproszonymi po świecie nasz Wielki Rodak Papież i Poeta Niech będzie między nami zgoda i jedność oparta na umiłowaniu wspoacutelnej mowy jakże uszlachetnionej przez dzieje naszej kultury na świecie nieznanej bdquoz powodu drożyzny słoacutewrdquo A wtedy i tęsknota nie będzie samotna i nie będzie w nas goryczy bo duch poprowadzi nas pod wspoacutelny dach ojczystego domu

Na koniec wraz z polskimi biskupami i narodem ktoacutery czci swą Kroacutelową zwroacutećmy się do czarnej Madonny z Einsiedeln słowami Jana Pawła II

bdquoMatko Boga i Matko ludzi lsquoswojemu najmilszemu Synowi nas oddawajrsquo On jest naszym Zbawicielem i naszym oparciem u Ojca Prosimy Cię Matko Zbawiciela wstawiaj się za nami u Twojego Syna w niebie- aby Kościoacuteł w tym kraju (i w naszej ojczyźnie) umacniał się w

wierności Chrystusowi- aby wszyscy ochoczo godzili się na posłannictwo jakie mają

do wypełnienia w Kościele w rodzinie lub w świecie- aby odnowiła się jedność Ducha wśroacuted chrześcijan- aby wszyscy cierpiący na ciele i na duszy znaleźli pomoc i

pociechę- aby wszystkie narody i wszyscy ludzie mogli żyć w wolności i

pokoju- aby przybliżyło się do nas kroacutelestwo Boga i Jego sprawiedli-

wośćMaryjo Matko Kościoła nasza umiłowana Pani z Einsie-

deln moacutedl się za nami Amenrdquo (15061984)

16 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 17

Einsiedeln 3 maja 2008 r

16 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 17

18 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 19

Czy są roacuteżnice między sposobem oraz techniką grania w piłkę nożną w Polsce i w Szwajcarii

Szwajcarzy wiele inwestują w sport na każdym poziomie Mają bardzo dobry system kształcenia młodzieży Choć pił-ka nożna nie ma tu długich tradycji wyniki osiągane na are-nie międzynarodowej są dobre Proszę uwzględnić że jest to stosunkowo małe państwo więc przy mistrzostwach pojawia się problem wyboru talentoacutew trudniej jest je znaleźć w kraju siedmiomilionowym w poroacutewnaniu z krajem 20 40 czy 100-milionowym Styl gry jest tutaj agresywny jest dużo biegania na boisku dużo walki W poroacutewnaniu ze Szwajcarami polscy zawodnicy grają wolniej trenują mniej intensywnie oni wolą raczej grać w piłkę niż walczyć

Czy nie wystarczy grać Trzeba walczyć

Umiejętność walki powinna być naturalna w człowieku Piłka zawodowa jest walką o przetrwanie - trzeba zabrać przeciwnikowi piłkę zdobyć bramkę Drużyna musi chcieć wygrać

Ile się trenuje

W okresie przygotowawczym 12 razy po dwie godziny w tygodniu

Co jest kluczem do piłkarskiego sukcesu

Podstawa to talent Poza tym ciężka praca dyscyplina Nie chodzi o bieganie od rana do nocy ale o motywacje o chęć bycia coraz lepszym o chęć zwycięstwa Najtrudniej-szy w zawodzie piłkarza jest wysiłek fizyczny Trening jest bardzo złożony bieg 20 m 40 m 60 m w lewo w prawo głoacutewkahellip Żeby osiągnąć cel trzeba mieć też charakter wytrwałość wiele jest pokus odciągających od treningu I tu trzeba wytrwać przez lata Ile razy była piękna pogoda Chętnie poszedłbym z żoną na spacer ale musiałem iść na trening Zazdrościłem moim kolegom w szkole - oni chodzili po goacuterach jeździli na rajdy - ja trenowałem Po latach nie żałuję Wielu utalentowanych szybko wypadało z gry przez brak dyscypliny Dobry piłkarz powinien być roacutewnież uczci-wy lojalny powinien mieć ustabilizowane życie osobiste wtedy łatwiej znosi się każdy stres czy niepowodzenie

Jakie są zadania trenera

Trener jest odpowiedzialny za wszystko a głoacutewnie za wy-nik ndash jest sprawdzany przez osiągnięte wyniki Pracuje pod dużą presją roacutewnież ze strony mass-medioacutew W ostatnich siedmiu latach FCA Aarau miało tylko czterech treneroacutew ktoacuterzy przetrwali cały sezon Pracy jest dużo treningi sześć razy w tygodniu ale to nie wszystko Na przykład wczoraj wroacuteciłem do domu o 2300 poszedłem spać o 200 bo oglą-dałem jeszcze mecz na video robiłem kroacutetką analizę Dzisiaj rano trening o 1000 przyjechałem do pracy na 830 Teraz wywiad po południu jadę na mecz do Zurychu

Talent charakter wytrwałośćhellipZ Ryszardem Komornickim trenerem szwajcarskiego klubu FC Aarau

byłym piłkarzem reprezentacji Polski rozmawia Marcin Sumiła

Jakie cechy są pożądane u trenera

Chcę być uczciwy sprawiedliwy co nie jest łatwe Mam dwudziestu zawodnikoacutew Na mecz muszę wybrać osiemna-stu tzn dwoacutech siedzi na trybunie Obojętnie kogo wybiorę ten nie wybrany ma poczucie krzywdy wewnętrznie się bun-tuje Podobnie jest przy zmianie zawodnikoacutew w trakcie me-czu Ciągle muszę się uczyć panować nad moimi reakcjami w sytuacjach stresowych Jestem za wzajemnym respektem ale też daję swoim zawodnikom dużo wolności z niewolni-ka nie zrobi się pracownika on musi chcieć grać ja go nie zmuszę mogę jedynie zachęcić Prasa niestety jeśli chodzi o atmosferę na meczach i o zachowanie treneroacutew często od-grywa rolę negatywną Widać to w piłce niemieckiej gdzie trenerzy załamują się na konferencjach prasowych moacutewią rzeczy ktoacuterych by normalnie nie powiedzieli Ta presja jest niesamowita Prasa często koncentruje się na goszej stronie jeśli wynik jest 50 to dziennikarze chcą pisać o problemach przegranej drużyny a nie o sukcesie zwycięzcy

W drużynie z Aarau jest wielu obcokrajowcoacutew Pan też reprezentuje inną kulturę Jak udaje się Panu dotrzeć do każdego ze sportowcoacutew

Komunikacja to nie tylko język Mamy zawodnikoacutew wielu narodowości nie wszyscy moacutewią po niemiecku ale przynajmniej rozumieją Czasami jest lepiej coś pokazać czy też nic nie moacutewić i to wiele znaczy Poza tym trener powinien znać też zawodnika poza boiskiem okazywać zainteresowa-nie jego życiem prywatnym rozmawiać z nim dwa - trzy razy w tygodniu pomoacutec w problemach Szczegoacutelnie ważne jest to przy bardziej bdquoegzotycznychrdquo piłkarzach Taki na przykład Afrykanin nie jest przyzwyczajony do naszych zasad potrafi np przyjść na trening o 1100 choć jest planowany na 1000 tudzież jechać przez miasto 100 kilometroacutew na godzinę nie rozumie że trzeba respektować ograniczenie prędkości Obcokrajowcom pomagamy też poza treningiem np orga-nizując kurs języka niemieckiego

Czy w drużynie piłkarskiej jest miejsce na religię

Religia też się pojawia Mamy zawodnikoacutew brazylij-skich ktoacuterzy zaproponowali żebyśmy się wszyscy razem modlili przed meczem To było nie do zaakceptowania dla

Stoją od lewej autor wywiadu dr Marcin Sumiła i trener Ryszard Komornicki

18 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 19

muzułmanina gdyż wykraczało poza jego religię Staram się respektować tę roacuteżnorodność Problem jest w okresie rama-danu kiedy zawodnik nie je przez cały dzień

A może drużyna bardziej jednorodna byłaby też lepiej zgrana

Drużyna potrzebuje roacuteżnych zawodnikoacutew gwiazdę ko-goś z temperamentem ale też pracusioacutew ktoacuterzy są cisi spo-kojni Są rzeczy ktoacuterych wymaga się od wszystkich i pewien obszar na inwencję własną Cel jest wspoacutelny wygrać mecz Roacuteżnorodność kultur jest korzystna

Czy w naszych czasach jest jeszcze miejsce w piłce nożnej na bdquofair playrdquo

My jesteśmy najbardziej fair grającą drużyną w Szwajca-rii może dlatego że ja zabraniam faulu Tak też sam grałem nigdy nie dostałem czerwonej kartki zawsze miałem respekt szacunek przed przeciwnikiem Byłem mało kontuzjowany ndash myślę że dlatego bo przeciwnik wiedział że gram fair

Kiedy FC Aarau będzie w szwajcarskiej czołoacutewce

Teoretycznie jest to jeszcze możliwe w tym sezonie Nie-stety mamy w poroacutewnaniu z innymi klubami dużo gorszą sytuację finansową co nie ułatwia zadania

Ktoacutere wydarzenia z kariery piłkarskiej utkwiły Panu naj-bardziej w pamięci przyniosły najwięcej radości

Najpierw było to przyjęcie do klubu IV ligii kiedy mia-łem 15 lat po raz pierwszy miałem trenera stroacutej piłkarski buty Potem nastąpił transfer z małego klubu do drugoligo-wego GKS Tychy Jako trzecie wymienię przejście do Goacuterni-ka Zabrze kiedy w ciągu dwoacutech lat stałem się reprezentan-tem Polski i wziąłem udział w mistrzostwach świata co jest marzeniem każdego piłkarza

Jak można pogodzić zaangażowanie piłkarskie z życiem rodzinnym

Mam to szczęście że moja żona rozumie mnie dobrze Jesteśmy 28 lat po ślubie Wiele jej zawdzięczam to ona głoacutewnie wychowała nasze dwie coacuterki Lubię bardzo przycho-dzić do domu tam czuję się najlepiej Każdą wolną chwilę spędzam z żoną rodziną to jest dla mnie bardzo ważne Wielu znajomych chętnie do nas przychodziło i przychodzi

moacutewią że u nas jest przyjemnie ciepło Ja wiem że to jest zasługa żonyhellip W małżeństwie ważne jest wzajemne zaufa-nie zrozumienie

Kiedy jeszcze grałem to wracając do domu nie opowia-dałem o piłce Nie chciałem robić z tego wielkiego tematu W domu rozmawialiśmy o dzieciach o naszych sprawach rodzinnych Teraz kiedy jestem trenerem żona i coacuterki cho-dzą na mecze i też bardzo się denerwują Nie mogę nic na to poradzić

Czy nie chciałby Pan pracować w Polsce

Chętnie wroacuteciłbym do Polski ale nie chcę pracować w warunkach w jakich pracowałem z korupcją oszukiwa-niem Nie podoba mi się że wyciągamy ciągle stare rzeczy Powinno się zapomnieć o tym co było i zacząć myśleć o tym co jest i o przyszłości

Jaka jest Pana prognoza dla polskiej drużyny na EURO 2008

Polacy będą mistrzami Europy

Kto poza tym w pierwszej czwoacuterce

Finał Polska-Hiszpania Poza tym ponieważ od dawna pracuję w Szwajcarii życzę powodzenia Szwajcarom Chciał-bym też aby Rosja odniosła sukces

Dziękuję za rozmowę Aarau 27042008

Ryszard Komornicki (ur 14 sierpnia 1959 w Ścinawie) pił-karz polski grający na pozycji pomocnika reprezentant Polski mistrz Polski trener FC Aarau Najwspanialsze lata swojej kariery popularny Koko spędził w Goacuterniku Zabrze (1982-1989) z ktoacuterym wywalczył 4 tytuły mistrza Polski i Superpuchar W lidze polskiej Ryszard Komornicki roze-

grał 182 mecze i strzelił 35 bramek W sezonie 198990 został piłkarzem FC Aarau (Szwajcaria) w sezonie 19921993 zdobył wraz z kolegami z drużyny tytuł mistrza Szwajcarii Kolejny sezon (199899) Koko spędził w FC Wohlen (Szwajcaria) w roku 2000 podpisał kontrakt z FC Kickers Luzern (Szwajcaria) Ryszard Komornicki ma roacutewnież doświadczenie jako trener asystent w FC Aarau FC Luzern FC Solothurn rezerwy FC Zurych Od stycznia do kwietnia 2006 roku trenował zespoacuteł 14-krotnego mistrza Polski Goacuternika Zabrze Koko rozegrał też 20 meczoacutew w repre-zentacji Polski i był uczestnikiem MŚ lsquo86 Zadebiutował 31 października 1984 roku w Mielcu w spotkaniu przeciwko Albanii (22) Po raz ostatni biało--czerwoną koszulkę założył 19 października 1988 roku w Chorzo-wie roacutewnież w czasie meczu z reprezentacją Albanii (10)

Zdję

cie

ww

wfc

aara

uch

20 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 21

W niedzielę 11 maja w ośrodku duszpa-sterskim Polskiej Misji Katolickiej w Zury-chu liturgię niedzieli Zesłania Ducha Święte-go uświetnił pierwszy występ nowo powstałej scholi pod kierownictwem pani Sylwii Feher-pataky Grą na organach akompaniowała pani Anna Buczek-Merz

W skład zespołu wchodzi szesnastu członkoacutew Ewa Kadłubowska Joanna Leskiewicz Marta Mirosław Agnieszka Suchta-Veit Anna i Ewelina Wedlechowicz Dorota Weśniak Dorota Zarost Hieronim Bawolski Zygmunt Beck Waldemar Burzyński Krzysztof Chudoba Ryszard Grze-gorzewski Joacutezef Krzyżanowski Tomasz Lenart Bartek Mańkowski Łukasz Mirosław

Już wykonaniem pierwszej pieśni bdquoVeni cre-atorrdquo (bdquoO Stworzycielu Duchu przyjdźrdquo) schola zachwyciła wysokim stopniem profesjonalizmu Dźwięki melodii gregoriańskiej i wariacje orga-nowe pani Buczek-Merz wprowadziły wiernych w uroczysty nastroacutej święta Piękne wykonanie zna-nych i mniej znanych pieśni liturgicznych przyczy-niło się do powstania niezapomnianej atmosfery święta i pogłębienia przeżyć duchowych Schola zaskoczyła i wzruszyłahellip Jak udało się w tak kroacutet-kim czasie stworzyć coś tak niezwykłego Proacuteby nowo powstałego zespołu odbywają sie przecież zaledwie od lutego tego roku

Oto co o powstaniu i pracach choacuteru moacutewi kie-rowniczka scholi pani Sylwia Feherpataky bdquoPomysł prowadzenia wokalnej scholi przykościel-nej pojawił się już dosyć dawno Pedagogikę mu-zyczną obok występoacutew kameralnych traktuję jako hobby uzupełniające moją pracę w operze Rozwa-żając możliwości prowadzenia choacuteru przy jednej

SCHOLA W ZURYCHU

ze szwajcarskich parafii poczułam jednak pewien niedosyt Moje myśli wciąż kierowały się w stronę naszej Misji Ostateczna decyzja o podjęciu tego wyzwania nadeszła wraz ze zmianami personalny-mi w Polskiej Misji Katolickiej w Zurychu jesienią 2007 roku Dzięki wsparciu duszpasterza ośrodka księdza Krzysztofa Zadarko moje pragnienie za-łożenia grupy wokalnej przy naszej wspoacutelnocie na-brało realnego kształtu To co nastąpiło poacuteźniej zawdzięczamy wielkiemu zaangażowaniu osoacuteb ktoacutere zgłosiły swoje uczestnictwo w choacuterze i po-mocy Bożej Nasza Polonia to prawdziwa kopalnia talentoacutew Bardzo zaimponowało mi zainteresowa-nie i wielka chęć wspoacutełpracy członkoacutew zespołu ich zamiłowanie do śpiewu i pragnienie aktywnego uczestnictwa w życiu Kościoła Wiele się od nich uczę To oni tworząc scholę ubogacają naszą wspoacutelnotę Wspoacutelnota to wspoacutełpraca Bez tego na-wet cały moacutej zapał ducha nie wystarczyłby aby po-wstało coś podobnego To ich wysiłek poświęcenie czasu prywatnego chęć uczenia się i działania oraz doświadczenie w pracy choacuteralnej lub wokalnej dały takie wyniki Jestem z nich dumna Ja osobi-

20 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 21

Sylwia FeherpatakyMa 41 lat Pochodzi z Krakowa gdzie rozpoczęła swoją

karierę muzyczną W 1996 roku ukończyła studia na wy-dziale wokalno-aktorskim w Gdańsku Rok poacuteźniej wyje-chała do Szwajcarii jako stypendystka Ministerstwa Kultury i Sztuki w Bernie (Bundesamt fuumlr Kultur) Po ukończeniu studioacutew podyplomowych w Bernie (Hochschule fuumlr Mu-sik und Theater Bern) otrzymała stały angaż w zuryskiej operze gdzie nadal pracuje jako wokalistka Ma na koncie udział w szeregu koncertoacutew solowych i choacuteralnych oraz na-graniach telewizyjnych

ście uczę się mnoacutestwo o muzyce liturgicznej ktoacutera jest niebywale bogata i roacuteżnorodna Nieocenioną pomocą przy przygotowaniu naszej pierwszej mszy była pani Ania Buczek-Merz ktoacutera zgodziła się wspomoacutec nas akompaniamentem Świetna orga-nistka i wielce kompetentny pedagog Dziękuję jej z serca za tę wspoacutełpracę i znajomość

Po naszym pierwszym występie w święto Ze-słania Ducha Świętego stawiamy sobie za cel

rozszerzenie naszego repertuaru Oczekuję tego z wielkim zainteresowaniem

Mam nadzieję że schola będzie się rozwijać Zależy mi na tym aby to dzieło trwało i wzbo-gacało nasze serca pięknem i głębią muzyki aby zawarty w niej pierwiastek Bożej doskonałości docierał do jak największej rzeszy ludzirdquo

Kamila NeupertZdjęciaZbigniew Zambrzycki

Anna Buczek-Merz Od 15 lat mieszka w Szwajcarii Wykształcenie muzyczne

zdobyła w Akademiach Muzycznych w Krakowie Lublinie Basel i Norynberdze jak i na wielu kursach mistrzowskich Przed wyjazdem do Szwajcarii docentka w klasie klawesynu na Akademii Muzycznej w Gdańsku Od 2000 roku zaanga-żowana jako organistka przy Kościele św Jana w Zurychu (Johanneskirche) Od lutego 2008 roacutewnież w kościele pa-rafialnym Birmensdorf Ceniona jako pedagog nauczyciel fortepianu i prowadząca choacuter

LEŚNA MAJOacuteWKA W WINTERTHURZE24 maja 2008 r - zgodnie z wcześniejszą zapowiedzią - odbyła się bdquomajoacutewkardquo

w lesie Winterthur-Walcheweiher zorganizowana przez Radę Ośrodka Duszpasterskiego PMK w Winterthurze Chętnych nie zabrakło

Był obecny także duszpasterz ośrodka ks Krzysztof Zadarko

Aut

or z

djęć

Jer

zy S

taw

arz

22 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 23

Bezpośredni sens słoacutew dzisiejszej Ewangelii nie nasuwa żadnych trudności moacutewi ona że Boacuteg będzie nas sądził nie według słoacutew ale według czynoacutew że po tych czynach mamy odroacuteżnia synoacutew światłości od ludzi złych i że ten tylko kto czynem pełnić będzie wolę Ojca Niebieskiego wejdzie do Kroacutelestwa Bożego Ewangelia nie tylko zabrania złych czynoacutew nawet takie drzewo ktoacutere złych owocoacutew nie daje ale tylko nie rodzi dobrych będzie wycięte i wrzucone w ogień Raz jeszcze przypomina nam w niej Chrystus Pan że Jego zakon jest zakonem czynu że nie ma niczego bar-dziej sprzecznego z chrześcijańską drogą życia niż bierność i bezczynność

Taka jest głoacutewna nauka Ewangelii na dzisiejszą niedzielę Jeśli się jednak nie mylę zawarta w niej jest jeszcze inna bardziej pośrednio wypowiedziana ale nie mniej wielka i piękna Nad nią chciałbym z Wami Drodzy Bracia pokroacutetce rozważać

Co to są te owoce ktoacutere daje dobre drzewo To są nie-wątpliwie przede wszystkim czyny Ale postawa wewnętrzna przejęcie się duchem chrześcijaństwa daje jeszcze inne skutki mniej przejawiające się na zewnątrz wyrażone ndash jeśli można się tak wyrazić ndash w samej sylwetce człowieka nada-jące jej ton i charakter Człowieka Bożego można poznać nawet wtedy gdy jego czynoacutew nie znamy patrząc po prostu na jego zachowanie się na cechy jego ducha Te cechy to tak-że w rozumieniu naszej Ewangelii owoce dobrego drzewa przejawy miłości Bożej i rządoacutew łaski w duszy

Owoce dobrego drzewa pokora pogoda pokoacutejJest takich cech wiele ale najważniejsze są bodaj trzy

pokora pogoda i pokoacutej Pokora Najmilsza z cnoacutet owa postawa duszy pełnej

przedmiotowości ktoacutera cechuje człowieka żyjącego w obli-czu Bożym i umiejącego patrzeć na samego siebie z Bożego punktu widzenia Człowiek ten nie w słowach ale w posta-wie przenikającej każdy jego ruch i każdą myśl jest wolny od tego szaleństwa i głupstwa zwanego pychą od czynienia ze siebie ośrodka świata i fałszywego bożka Pokora spra-wia że ten kto ją posiada nie sądzi nikogo ani nad nikogo się nie wywyższa W tym szerokim chrześcijańskim słowa znaczeniu pokora jest bodaj tą cechą po ktoacuterej najłatwiej poznać można człowieka Bożego

Pogoda to radość wynikająca z umiłowania Boga ponad wszystko niewzruszony optymizm nie w słowach ale każ-dym drgnieniem woli i myśli ludzkiej opromieniający życie niezroacutewnanym światłem Postawa dzięki ktoacuterej człowiek Boży wnosi radość i promień szczęścia wszędzie gdzie prze-chodzi każdym słowem samą swoją obecnością

Pokoacutej Błogosławieni pokoacutej czyniący powiedział Chry-stus Pan Ale pokoacutej czynić może tylko ten kto pokoacutej nosi w samym sobie kto nie jest rozdarty przez zwalczające się dążności i namiętności Raz jeszcze ten pokoacutej prawdziwy co przewyższa wszelki zmysł jest jedną z nieomylnych cech człowieka Bożego z tych owocoacutew po ktoacuterych poznać można serce oddane Bożej sprawie

Aby w nas można było poznać synoacutew światłościJest takich cech świętości więcej ale te trzy biją chyba

najbardziej w oczy i wszyscy nasi święci bez wyjątku byli wielkimi przykładami jak one w postawie chrześcijanina powinny być urzeczywistnione

Kiedy rozważam o nich dwie rzeczy przychodzą mi na myśl Pierwsza to smutny fakt że zrozumienie wielkości i piękna tych wielkich rzeczy jest niestety u tylu tak nikłe Pogańskie płytkie i złe nauki głoszone przez zbłąkanych pogardzają pokorą głoszą gorycz szerzą nienawiść i zwadę Doszło do tego że nawet nasze dzieci uczy się nienawiści zamiast pokoju goryczy zamiast pogody sądzenia innych i pychy zamiast chrześcijańskiej pokory W takich czasach trzeba nam chrześcijanom bardziej niż w innych pamiętać słowa Chrystusowe że po tych właśnie cechach poznawać mamy drzewo dobre od złego a przede wszystkim wypada nam z większym jeszcze zapałem dbać o to aby w nas sa-mych widniały pokora pogoda i pokoacutej

A z tą ostatnią sprawą łączy się druga wręcz może jeszcze smutniejsza Gdy patrzę na siebie i widzę jak mi jest daleko do Chrystusowego ideału jak mało jest w mojej postawie pokory pogody i pokoju jak niewiele potrafię ich dać moim bliźnim trzeba mi sercem skruszonym prosić o przebaczenie i błagać o pomoc i łaskę abym moacutegł stać się mniej niegodnym imienia chrześcijanina

Niech to postanowienie i ta modlitwa będzie wnio-skiem dzisiejszej niedzieli postanowienie że wytężymy wszystkie siły aby w nas można było lepiej poznać sy-noacutew światłości i korna modlitwa do Boga o łaskę poko-ry pogody i prawdziwego pokoju Amen (20071952)

CECHY CHRZEŚCIJANINA

O Joacutezef Innocenty Maria Bocheński OP (1902 ndash 1995)Założyciel PMK

22 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 23

14 maja 2008 roku w Marly odbyło się spotkanie na temat relacji między Stowarzyszeniem Centrum Polskiej Misji Katolickiej w Zury-chu a Polską Misją Katolicką w Szwajcarii W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele Stowarzyszenia dr Antoni Zgliński dr Jacek Pator-ski oraz pani Bogusława Lewicka natomiast Polską Misję Katolicką reprezentowali ks rektor Sławomir Kawecki ks Artur Cząstkiewicz oraz ks Grzegorz Ostrowski Przedstawiciele Stowarzyszenia Cen-trum stwierdzili że bdquoStowarzyszenie jest organizacją świecką opartą na prawie cywilnym szwajcarskim i nie podlega Polskiej Misji Ka-tolickiej Nazwa Stowarzyszenia została wybrana dlatego że Polska Misja Katolicka jest instytucją wiarygodną a to bardzo pomaga w zbieraniu funduszyrdquo Otoacuteż aby Stowarzyszenie mogło nosić nazwę bdquokatolickierdquo musi wpierw uzyskać zgodę kompetentnych władz kościelnych Niestety Stowarzyszenie Centrum do tej pory o taką zgodę nie wystąpiło Co więcej zwroacutecono się o aprobatę Statutu Stowarzyszenia działającego według zasad PRAWA CYWILNEGO do WŁADZ KOŚCIELNYCH miejscowej diecezji ktoacutere to władze w sposoacuteb dyplomatyczny odpowiedziały że nie leży to w kompeten-cji biskupa diecezji Chur Często członkowie Zarządu Centrum powołują się na słowa wsparcia prywatne listy z błogosławieństwem zachęty ze strony dostojnikoacutew kościelnych To wprowadza w błąd ludzi mniej zorientowanych - mogłoby się wydawać że jest to roacutew-noznaczne z dokumentem prawnym Otoacuteż tak nie jest W kościele rzymskokatolickim obowiązuje nas Kodeks Prawa Kanonicznego ktoacutery jasno reguluje te sprawy (por Kan 298-311)

Po długich dyskusjach doszliśmy do wniosku że Stowarzyszenie

W SPRAWIE STOWARZYSZENIA CENTRUM hellipOświadczenie Stowarzyszenia Centrum Spotkań i Modlitwy Polskiej Misji Katolickiej w ZurychuW majowym numerze bdquoWiadomościrdquo (Nr 440) ukazała się notatka ks Rektora o naszym Stowarzyszeniu sugerująca niezorientowanym czytelnikom wątpliwości wobec naszych intencji i działań W związku z reakcjami ludzi na tę publikację uważamy za konieczne podanie poniższych wyjaśnień do wiadomości wszystkich1 Nasze Stowarzyszenie jest założone na podstawie szwajcar-

skiego prawa cywilnego (OR) nie jest organizacją kościelną i nie podlega formalnie Polskiej Misji Katolickiej w Szwaj-carii

2 Nazwa bdquoCentrum Spotkań i Modlitwy Polskiej Misji Katolickiej w Zurychurdquo wyraża tylko jednoznacznie nasz głoacutewny cel tzn zdobycie i utrzymanie odpowiedniego stałego ośrodka dla PMK ktoacutery będzie znajdował się w Zurychu Jednocześnie chcemy aby te pomieszczenia były owarte dla całej Polonii w Szwajcarii jako miejsce spotkań i dyskusji czy też organizacji imprez kultu-ralnych Nasze starania ograniczają się jak dotąd w zdobywaniu funduszoacutew poprzez składki członkowskie zbieranie ofiar oraz własną pracę (kawa niedzielna biuletyn Stowarzyszenia organi-zacja imprez)

3 Będziemy się cieszyli roacutewnież i wtedy jeśli PMK otrzymałaby wcześniej w inny sposoacuteb odpowiednie stałe pomieszczenia w Zurychu do samodzielnego użytkowania Statut pozwala nam na poacuteźniejszą pomoc w utrzymaniu takiego ośrodka

4 Zawiadomienie o założeniu Stowarzyszenia w 2000 r zostało wy-słane wraz ze statutem do wszystkich biskupoacutew szwajcarskich a także do prymasa ks kard J Glempa i innych biskupoacutew w kraju do bp S Wesołego i do ks rektora K Gawrona Otrzymaliśmy same pozytywne odpowiedzi i błogosławieństwo na naszą działal-ność

W liście z dn 20102000 r z Ordynariatu diecezji Chur na ktoacuterej terenie działamy czytamy bdquoPrzyjęliśmy do wiadomości treść statutu () Kompetencji i nadzorowi Biskupa podlegają jedynie statuty mające czysto kościelno-prawny charakter Poza

tym możemy Wam mimo to potwierdzić że do tego statutu nie mamy żadnych zastrzeżeń i popieramy ideowo cel tego Stowa-rzyszeniardquo (tłum AZ) Traktowaliśmy i traktujemy to dalej jako akceptację ze strony władz kościelnych na działanie zgodnie z naszym statutem Informacja o tym wraz z kopią listu została przesłana w odpowiedzi na polską ocenę prawną dla ekonoma Komisji Episkopatu Polskiego ks J Droba do Warszawy oraz ks rektorowi S Kaweckiemu

5 W czerwcu ubr było wiadomo że od 1 lipca będzie tylko jeden etat dla duszpasterza PMK tzn Rektora W związku z tym ks W Czerwiński z dniem 30 czerwca przestał być członkiem Zarządu z urzędu Mimo iż pozostawał dalej w mieszkaniu przy Aem-tlerstrasse to nie miał więcej prawa działalności wśroacuted Polonii wobec czego konieczna była formalna zmiana adresu korespon-dencyjnego Stowarzyszenia Na nadzwyczajnym Walnym Zebra-niu Stowarzyszenia 24 czerwca 2007 uchwalono tę zmianę Jed-nocześnie w statucie dokonano drobnych zmian ktoacutere precyzują cel podkreślają lokalizację w Zurychu i ograniczają możliwości interpretacji przeznaczenia zbieranych funduszy Nie rozumiemy sugerowania że mieliśmy przy tym nieczyste intencje

6 Jest rzeczą oczywistą że wobec naszego celu chcemy ndash tak jak dotychczas ndash pracować ściśle w powiązaniu z PMK w Szwajcarii W Zarządzie jest zarezerwowane stałe miejsce dla kapłana odpo-wiedzialnego w Zurychu za Misję

7 Następne zwyczajne Walne Zebranie Stowarzyszenia jest plano-wane na czerwiec br

8 Wiemy że w Polsce istnieje swoista kultura nieufności do wszyst-kiego co nie jest pod pełną własną kontrolą a także rzucania publicznych podejrzeń według swego subiektywnego poglądu Uważamy jednak że zawsze trzeba wymagać informacji rzetelnej Nie wiemy jaki cel przyświecał wspomnianej notatce w bdquoWiado-mościachrdquo bez poprzedniego porozumienia się z nami

Za ZarządDr Antoni Zgliński prezes

Inż Marek Duszyński v-prezez

Od Rektora Polskiej Misji Katolickiejwystąpi do Episkopatu o zgodę na używanie nazwy Stowarzyszenie Polskiej Misji Katolickiej Ustaliliśmy także że będziemy praco-wać nad przygotowaniem umowy o wspoacutełpracy Stowarzyszenia Centrum z Polską Misją Katolicką w Szwajcarii Nie może być tak że Stowarzyszenie ktoacuterego członkowie Zarządu zastrzegają że nie jest stricte katolickie zbiera fundusze na terenie Polskiej Misji Katolickiej Dlatego konieczne jest przygotowanie umowy ktoacutera będzie jasno precyzowała wzajemne relacje

Jedyną kwestią sporną ktoacutera nie znalazła rozwiązania był temat zwołania ubiegłorocznego walnego zebrania w dniu 240607 - na trzy dni przed moim przyjazdem do Szwajcarii Mimo proacuteśb Ekonoma Konferencji Episkopatu Stowarzyszenie Centrum nie raczyło zmie-nić terminu walnego zebrania po to aby moacutegł wziąć w nim udział nowy rektor Polskiej Misji Katolickiej Jeszcze raz podkreślam że nie rozumiem i jest dla mnie nie do pojęcia jak można na trzy dni przed przybyciem nowego rektora bez konsultacji z nim a przede wszystkim bez konsultacji z odpowiedzialnym za duszpasterstwo Polonii z ramienia Konferencji Episkopatu Polski zmienić statut dokonać zmian personalnych i zmienić adres siedziby Stowarzy-szenia Mimo tej rozbieżności całe spotkanie było dosyć owocne W wielu kwestiach znaleźliśmy porozumienie Mam nadzieję że na najbliższym walnym zebraniu w szerszym gronie uda się znaleźć konstruktywne rozwiązania dla nieuporządkowanych pod względem prawnym zagadnień zaroacutewno dla dobra Polskiej Misji Katolickiej jak i Stowarzyszenia

ks Sławomir Kawecki Rektor Polskiej Misji Katolickiej

24 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 25

W trakcie Mszy św hołd Zmarłej złożył profesor dr hab Jan Zieliński z Berna ktoacuterego przemoacutewienie zamieszczamy poniżej

bdquoLubiła podkreślać że przyszła na świat w puszczy że wychowała się wśroacuted drzew Było to w Spuszy w ziemi lidz-kiej (Spusza ongiś własność Ignacego Tyzenhausa potem jego syna Rudolfa dalej tegoż coacuterki Hermancji zamężnej Uruskiej ktoacuterej młodsza coacuterka Seweryna wyszła za Jana Pawła Sapiehę) Ojciec Eustachy Kajetan ks Sapieha ab-solwent politechniki w Zurychu (leśnictwo) był na początku lat dwudziestych ministrem spraw zagranicznych RP Matka Teresa z Lubomirskich prowadziła działalność charytatywną i społeczną Kierowała warsztatem produkującym tweed W Warszawie prowadziła bdquoLatarnięrdquo zakład wytwoacuterczy dla ociemniałych inwalidoacutew wojennych Elżbieta (w dzieciństwie i potem dla najbliższej rodziny Izia) miała siostrę Eleonorę i trzech starszych braci Jana Lwa i Eustachego Seweryna Na zachowanych zdjęciach z dzieciństwa widać Ją w otoczeniu przyrody na cierpliwej białej klaczy albo w atelier fotografa Stefana Platera jak z rozpuszczonymi długimi włosami z uśmiechem i ciekawością świata ufnie patrzy w przyszłość

Maturę zrobiła w roku 1939 Wszechstronnie uzdolniona artystycznie zastanawiała się czy wybrać karierę śpiewaczki aktorki czy rzeźbiarki Wybuch wojny pokrzyżował te plany Ojciec został aresztowany przez władze radzieckie i skazany na karę śmierci zamienioną na pobyt w łagrze wyszedł z Rosji z armią Andersa Następnie osiadł w Kenii był delega-tem Polskiego Czerwonego Krzyża na Afrykę Wschodnią

Okupację przeżyła w Polsce działała w podziemiu w roku 1944 aresztowana przez gestapo w Krakowie siedziała w więzieniu na Montelupich Kiedy została zwolniona kar-dynał Sapieha radził Jej matce bdquoZabierz coacuterkę i pierwszą możliwą drogą wyjeżdżajcierdquo Tak trafiły do Berna

Po wojnie rodzice osiedli na dobre w południowo-wschodniej Afryce Ona nie chciała opuszczać Europy ad-optowana przez przemysłowca i organizatora wyścigoacutew sa-mochodowych Hansa Rufenera i jego żonę Hannę zamiesz-kała w Hofgut w podberneńskiej gminie Muri Zajmowała się ogrodem Do końca żywiła dla Szwajcarii i Szwajcaroacutew wdzięczność za gościnę to była jej druga ojczyzna Wielka patriotka polska stała się też patriotką szwajcarską

Jej wielką pasją było kolekcjonerstwo Zbierała znaczki

bdquoUMIAŁA DAWAĆhelliprdquoElżbieta (Iza) Rufener-Sapieha (24081921 - 01052008)

i etykiety zapałczane dziwne kamyki i wieczka pojemni-koacutew ze śmietanką do kawy W sensie przenośnym można powiedzieć że kolekcjonowała ludzi ndash otwarta na ich losy na ich potrzeby Zbierała też filmy Umiejętnie korzystając z kolejnych nowinek technicznych nagrywała setki filmoacutew i programoacutew telewizyjnych o Polsce o Papieżu o przyrodzie Wiele z nich trafiło potem do Polski do zbioroacutew Uniwersy-tetu Jagiellońskiego

Inną wielką pasją były podroacuteże Sprzyjało temu trochę powojenne rozproszenie rodziny po całym świecie ale głoacutew-nym motorem była chyba ciekawość świata Jej świadectwem pozostały niezliczone fotografie i slajdy a także akwarele o egzotycznej tematyce

W latach pięćdziesiątych była uczennicą malarza Karla Bieri w berneńskiej Gewerbeschule Brała udział w plene-rach malarskich Pobierała też lekcje rzeźby u Madeleine von Fischer Była członkinią Schweizerische Gesellschaft Bildender Kuumlnstlerinnen

Malowała dużo ale przez wiele lat wcale nie wysta-wiała Pierwsza wystawa w rezydencji ambasadora RP w

1 maja 2008 roku w Bernie przeżywszy 86 lat odeszła do Pana wielka polska patriotka Elżbieta Ru-fener-Sapieha 13 maja została odprawiona w intencji zmarłej Msza św pogrzebowa ktoacuterej przewod-niczył rektor Polskiej Misji Katolickiej w Szwajcarii ks dr Sławomir Kawecki W homilii celebrans podkreślił wielkie zasługi zmarłej w podtrzymywaniu polskiej tradycji patriotycznej i religijnej cha-rytatywną bezinteresowną działalność na rzecz polskiej młodzieży oraz jej niezwykły talent malarski Rysunki akwarele i obrazy olejne Elżbiety Rufener-Sapiehy są plonem jej życia dzielonego na dwie ojczyzny ndash Polskę i Szwajcarię Zachwyt nad doskonałością natury nad otaczającym nas pięknem ndash to refleksje jakie pojawiają się w trakcie oglądania dzieł malarki

Elżbieta Rufener-Sapieha z Ojcem Świętym Janem Pawłem II Zdjęcie pochodzi ze zbioroacutew prywatnych

24 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 25

Bernie odbyła się w roku 2004 po niej przyszły następne w Muzeum Polskim w Rapperswilu (2005) we wrocławskim Ossolineum (2006) w warszawskich Łazienkach Kroacutelew-skich (2007) wreszcie w styczniu br w Domu Polonii na krakowskim Rynku Każda wystawa miała nieco inny kształt dzięki temu że było z czego wybierać dorobek Elżbiety Rufener-Sapiehy liczy ponad trzysta prac Są wśroacuted nich obrazy olejne akwarele grafiki i fotografie artystyczne ndash świadectwo bezustannych poszukiwań tematycznych i formalnych Wkroacutetce przed śmiercią większość tych prac ofiarowała wspaniałomyślnie Zakładowi Narodowemu im Ossolińskich z myślą o powstającym we Wrocławiu Muzeum Lubomirskich

Miałem szczęście uczestniczyć w otwarciu wszystkich tych wystaw Każdy wernisaż pozostawił wspomnienia ale najsilniejsze wiążą się z ostatnim Może dlatego że aranża-cja wystawy delikatnymi akcentami plastycznymi przywodzi-ła myśl o nieuchronnym pożegnaniu Ale chyba nie tylko Przemawiając podczas wernisażu wspomniałem o areszto-waniu Izy w wojennym Krakowie podeszła do mnie potem coacuterka ludzi w ktoacuterych mieszkaniu okupanci zorganizowali oacutew fatalny bdquokociołrdquo Miałem wtedy wrażenie że zamyka się krąg historii

Od połowy lat sześćdziesiątych jeździła regularnie do kraju Wspierała też stale roacuteżne inicjatywy i ludzi w potrze-bie Szczegoacutelnie aktywnie zaangażowała się w ruch bdquoSolidar-nościrdquo i w pomoc dla Polski po wprowadzeniu stanu wojen-nego Nie tylko finansowo także osobiście przygotowując i wysyłając niezliczone paczki

Działała ze Szwajcarii w ruchu (od 1990 Stowarzysze-niu) bdquoPrzymierza Rodzinrdquo ktoacutery prowadzi w Polsce dzia-łalność edukacyjną i wychowawczą w duchu obywatelskim Ruch ten ktoacutery wyroacutesł z Sekcji Rodzin warszawskiego Klubu Inteligencji Katolickiej zmierza do wielostronnego przygotowania dzieci i młodzieży do służby społeczeństwu i Kościołowi Działalność rozpoczął od kształcenia wy-chowawcoacutew i organizowania letnich i zimowych obozoacutew następnie całorocznej pracy wychowawczej w grupach wreszcie przystąpiono do budowy szkoacuteł Przymierze Rodzin prowadzi obecnie przedszkole cztery świetlice trzy szkoły podstawowe cztery gimnazja dwa licea ogoacutelnokształcące i szkołę wyższą Hojności Izy ta pożyteczna placoacutewka w bardzo dużej mierze zawdzięcza swe powstanie i rozwoacutej Ponadto założyła Ona dwie fundacje z przeznaczeniem na stypendia dla dzieci i młodzieży z niezamożnych rodzin Jedną z sal w budynku szkoły Przymierza Rodzin im Jana Pawła II na Ursynowie nazwano Salą Sapieżyńską dwie tablice upamiętniają hojność fundatorki w szkole wyższej i w szkole im ks Jerzego Popiełuszki na Bielanach jest też ogromna wdzięczność w sercach członkoacutew Przymierza Rodzin

Umiała dawać ndash a to jest rzadka umiejętność Prezydent Lech Wałęsa odznaczył Ją w roku 1994 krzy-

żem kawalerskim Orderu Zasługi RP prymas Joacutezef Glemp w roku 2000 Złotym Medalem Prymasowskim za zasługi dla Kościoła i Narodu premier Jerzy Buzek medalem Instytu-tu Społeczeństwa Obywatelskiego bdquoCzłowiek Pro Publico Bono 2003rdquo

Pamiętam od pierwszego spotkania wielkie uważne oczy promienny uśmiech lekko przechyloną na bok głowę z burzą skręconych białych włosoacutew Połączył nas śp Marek Łatyński pierwszy Ambasador znoacutew wolnej Polski w Szwajcarii spo-winowacony z Nią przez swą żonę z domu Potulicką Kiedy przedwcześnie kończył swą misję w Bernie powierzył Izę naszej opiece a nas ndash Jej Przed czternastu laty Na zawsze zostaniemy dłużnikami Chyba że można dobro odpłacać dobrem

Kiedy przyszedłem w godzinę ktoacutera miała się okazać przedostatnią uniosła na przywitanie lewą rękę Siedziałem przy szpitalnym łoacuteżku w milczeniu wychodząc z założenia że w takich sytuacjach słowa są niepotrzebne liczy się obec-ność Odchodząc uniosłem lewą rękę na pożegnanie do jutra Za godzinę już nie żyła

Pod koniec oszczędnie gospodarowała słowami jakby wiedząc że w obliczu spraw ostatecznych nabierają one in-nej wagi Ale w tym co moacutewiła była niezwykła przytomność umysłu lapidarna norwidowska trafność Tydzień wcześniej na słowa zaprzyjaźnionej osoby bdquoMogę się za Ciebie tylko modlićrdquo odparła bdquoT y l k ordquo

Odeszła w święto Wniebowstąpienia Pańskiego kiedy po porannym deszczu niebo się zupełnie wypogodziło jakby otwierało swe podwoje

Wraz z Jej odejściem obumiera jedna gałązka dwoacutech wielkich polskich rodoacutew magnackich Wysycha zdroacutej dobro-ci bezinteresownej gotowości do niesienia pomocy i do do-brych uczynkoacutew Rozproszona po świecie rodzina przyjacie-le Polonia szwajcarska i zaprzyjaźnieni Szwajcarzy wreszcie miłośnicy sztuki ndash wszyscy tracimy Pięknego Człowieka

W noc po kremacji na zewnętrznej szybie okna pod ktoacuterym pracuję od strony wielkiego dębu ktoacutery tylekroć podziwiała i ktoacutery do niedawna jeszcze miała nadzieję nary-sować przylgnęła piękna srebrzysta ćma Tkwiła tam przez cały dzień niczym dusza Izy zaglądając mi przez ramię kiedy o Niej pisałem

Pogrzeb odbędzie się jesienią w Boćkach na Podlasiu w kościele pod wezwaniem św Joacutezefa Oblubieńca (jego święto przypada 1 maja) i św Antoniego Padewskiego kościele ufundowanym w roku 1726 przez Joacutezefa Franciszka Sapie-hę Iza była tam przed trzema laty gdy chowano jej brata zmarłego w Kenii Eustachego Sapiehę W homilii powie-dzianej przez biskupa drohiczyńskiego Antoniego Dydycza uderzyły ją zwłaszcza zacytowane słowa z listu fundatora w ktoacuterych planowaną budowlę sakralną nazywa bdquoroślinkąrdquo I komentarz biskupa Dydycza bdquoNie wiem czy u wielkich wspoacutełczesnych spotkalibyśmy się z takim językiem z taką delikatnością i uprzejmą prostotą Podskarbi litewski całą fundację nazywa lsquoroślinkąrsquo To ma swoją wymowę widać że patrzył na wszystko przez pryzmat życiardquo Z puszczy w Spu-szy do kościoła budowanego z miłością tak jak się hoduje ulubioną roślinkę Jest w tym wewnętrzna logika i konse-kwencja Co w niczym nie zmniejsza poczucia że straciłem jedną z najważniejszych w moim życiu osoacuteb Wiem że inni czują podobnie

Gdyby trzeba słowa pożegnania ograniczyć do jednego w tym wypadku brzmiałoby ono Dziękirdquo

26 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 27

bdquoO dobre imię Polski i Polakoacutewrdquo - to hasło XII Forum Polonijnego jakie odbyło się w dniach 25-27 kwietnia w Toruniu Gospodarzami spotkania na ktoacutere przybyło ponad stu delegatoacutew z całego świata były Wyższa Szkoła Kultury Społecznej i Medialnej oraz Polskie Stowarzyszenie Mor-skie-Gospodarcze im Eugeniusza Kwiatkowskiego Toruń-ska uczelnia w swoich murach gościła min przedstawicieli z Europy (Litwa Białoruś Ukraina Niemcy Francja Szwaj-caria Wielka Brytania Szwecja Norwegia) Australii i obu Ameryk (USA Kanada Argentyna Urugwaj i Meksyk)

Z całego świata zjechali się goście do Wyższej Szkoły Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu na XII Forum Polonijne W piątek 25 kwietnia zostaliśmy uroczyście podjęci w pięknej restauracji na bogatej w polskie potrawy kolacji Po posiłku o godzinie 2100 odbył się Apel Jasno-goacuterski animowany przez choacuter WSKSiM a prowadzony przez księdza biskupa Andrzeja Suskiego ordynariusza diecezji toruńskiej

Rano w sobotę 26 kwietnia XII Forum Polonijne zostało zainaugurowane Mszą św pod przewodnictwem o Tadeusza Rydzyka dyrektora Radia Maryja i założyciela WSKSiM w Toruniu W wygłoszonym Słowie Bożym celebrans poroacutew-nał Polakoacutew do ucznioacutew Jezusa ktoacuterzy poszli na cały świat niosąc Ewangelię i naukę o Panu Podkreślił że to ważne abyśmy byli bdquoświadkami prawdyrdquo bronili dobrego imienia Polski i Polakoacutew nie zniechęcając się ale dając świadectwo wierze gdyż bdquonie wolno zapierać się ojca i matkirdquo

Przed południem złożono kwiaty pod pomnikiem Jana Pawła II a następnie przystąpiono do spotkań panelowych dotyczących duszpasterstwa emigracyjnego nauki i kultury oraz dobrego imienia Polski i Polakoacutew Było wielu moacutewcoacutew min prezydent miasta Torunia Michał Zaleski a także po-litycy ndash ich słowa wzięliśmy sobie głęboko do serca Było to wielkie spotkanie patriotyczne ktoacutere wzbogaciło nas wszyst-kich Niejednemu w oczach zalśniły łzy tęsknoty podczas słuchania recytacji wiersza Norwida bdquoDo kraju tegordquo Jak zwykle nie zabrakło możliwości zakupu ciekawych i naj-nowszych publikacji książkowych o tematyce patriotycznej i katolickiej

Następnie wszyscy udaliśmy się do studia nagrań Telewi-zji Trwam znajdującego się w pobliżu Domu Słowa gdzie z wielkim zainteresowaniem wszyscy uczestnicy Forum podzi-wiali profesjonalizm i nowoczesną aparaturę tego studia

Gdy wroacuteciliśmy do Centrum Polonia in Tertio Millenio kontynuowaliśmy spotkanie panelowe Po kolacji czekał nas program słowno-muzyczny w wykonaniu choacuteru toruńskiej uczelni następnie inscenizacja fragmentoacutew epopei naro-

O DOBRE IMIĘ POLSKI I POLAKOacuteWXII Forum Polonijne

Toruń 25 - 27 kwietnia 2008

dowej bdquoPan Tadeuszrdquo w reżyserii Haliny Łabonarskiej oraz wieczoacuter z poezją Jacka Kaczmarskiego w wykonaniu studen-toacutew tej uczelni

W niedzielę po śniadaniu i Mszy Świętej udaliśmy się do auli aby kontynuować nasze debaty dotyczące kultury i na-uki oraz dalszy ciąg panelu bdquoO dobre imię Polski i Polakoacutewrdquo ktoacutere wzbudziło wiele emocji narzekań Polakoacutew z Litwy i nie tylko Były też i pozytywne sygnały z Wielkiej Brytanii o naszym narodzie o cenieniu pracowitości i wysokiej jakości pracy Polakoacutew Po południu było podsumowanie dyskusji panelowych i podjęcie uchwał Pewne pytania i problemy dyskutowane na forum pozostawały bez odpowiedzi

Studenci tej uczelni opiekowali się gośćmi i robili to bardzo odpowiedzialnie i z wielką życzliwością Ogromnie urozmaicona wspaniała i obfita polska kuchnia była po-twierdzeniem znanej na całym świecie polskiej gościnności Niezapomnianym przeżyciem było obejrzenie gablot z eks-ponatami-pamiątkami po Ojcu Świętym Janie Pawle II oraz zobaczenie kaplicy w ktoacuterej odmawia się codziennie wieczo-rem Roacuteżaniec Święty W tej kaplicy obok wizerunku Matki Bożej Fatimskiej wisi obraz Pani Jasnogoacuterskiej z podpisem Jana Pawła II z Jego prywatnej kaplicy watykańskiej oraz wota wiernych - słuchaczy Radia Maryja

Dla członkoacutew naszego Koła i zainteresowanych otrzyma-łam wiele ciekawych materiałoacutew po ktoacutere można się zgłosić w pierwsze soboty i niedziele miesiąca po Mszy Świętej w Zurychu

Cieszę się że mogłam reprezentować nasze Koło Radia Maryja z Zurychu w tak ciekawych i pełnych emocji uroczy-stościach spotkaniach panelowych jak roacutewnież w owocnych rozmowach w kuluarach

Jadwiga Wator

Informacja dla słuchaczy Radia Maryja i widzoacutew Tele-wizji Trwam z Europy zmiana parametroacutew nadawania TV Trwam na satelicie Astra

Z dniem 1 maja 2008 roku program TV Trwam i Radio Maryja będzie dostępny na transponderze 53 o parame-trach

- satelita Astra 1KR 192 East (wschoacuted) - częstotliwość 10773 MHz - polaryzacja H (pozioma)- FEC 56- Symbol rate 22 Msymbs- pid video 513- pid audio 660- pid pcr 513- pid audio 661 dla programu Radio Maryja

Programy są niekodowane

26 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 27

Programndash Rozpoczęcie o godz 1330ndash Nabożeństwo w Sanktuariumndash DVD i wymiana doświadczeńndash Przeżycie wspoacutelnoty przy kawiendash Okazja do spowiedzindash Uroczysta Msza śwndash Nowe rozesłanie pielgrzymujących sanktuarioacutewZakończenie ok godz 1815Pielgrzymce przewodniczyć będzie ks Krzysztof Zadarko Duszpasterz Ośrodka PMK w Zurychu

PIELGRZYMKA DO QUARTENSerdecznie zapraszamy na pielgrzymkę Polakoacutew do Sanktuarium

Matki Bożej Trzykroć Przedziwnej do Quarten w sobotę 28 czerwca 2008 r

Cieszymy się na spotkanie Sr Ursula-Maria Bitterli Sr M Henryka Seidel Sr M Felicja Lewandowska

Projekt bdquounterwegs zu dirldquo Pilgerheiligtum Neu-Schoumlnstatt 8883 Quarten

Telefon 081 739 15 01 E-mail projektphschoenstattch

Polonia w Szwajcarii walczy o utrzymanie Muzeum Polskiego w Rapperswil ktoacuteremu grozi eksmisja z wynajmowanych dotychczas pomieszczeń Rektor PMK zwraca się z prośbą do wszystkich ktoacuterym leży na sercu zachowanie Muzeum w Rapperswil o podpisanie petycji do władz szwajcarskich o pozostawienie muzeum w dotychczasowych pomieszczeniach Solidarnie podpiszmy petycje tak by władze Rapperswil i

URATOWAĆ RAPPERSWIL Szwajcarii wiedziały że choć jesteśmy w Szwaj-carii małą liczebnie grupą narodowościową to potrafimy walczyć o słuszną sprawę i mamy wielu przyjacioacuteł ktoacuterzy nas w tym wspomagają Wszyst-kie informacje i miejsce na podpisy pod petycją znajdują się na stronie

wwwrapperswil-castlecom

Ks dr Sławomir Kawecki Rektor PMK

Szkolny Punkt Konsultacyjny przy Stałym

Przedstawicielstwie RP przy Biurze ONZ

w Genewie

LrsquoAncienne Routes 151218 Grand -Saconnex Suisse

Tel 022 710 97 97

zaprasza

wszystkie dzieci w wieku od 7 do 18 latdo uczestniczenia w zajęciach lekcyjnych

w

roku szkolnym 20082009

Szkoła realizuje polski program nauczania zatwierdzony przez MEN

w zakresie- języka polskiego

- historii i geografii Polski-wiedzy o społeczeństwie

Zajęcia odbywają się raz w tygodniu i obejmują poszczegoacutelne etapy nauczania

(szkoła podstawowa gimnazjum i liceum ogoacutelnokształcące)

W czerwcu uczniowie otrzymują świadectwaWarunkiem przyjęcia nowych ucznioacutew jest

sprawdzenie ich wiedzy (znajomość języka polskiego) lub posiadanie świadectwa

Malgorzata Molska-KurtykaKierownik Szkolnego Punktu Konsultacyjnego w Genewie

Trzecia Olimpiada RodzinW niedzielę 14 września 2008 o godz 1000 na stadionie im Pierra de Coubertin

w VidyLozanna odbędzie się Trzecia Olimpiada RodzinWięcej informacji podamy w następnym numerze

28 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 29

wwwanrgovpl

BARIERY W ZAGOSPODAROWANIU ZABYTKOacuteW

Według danych Agencji na koniec czerwca 2007 r do Zasobu ogoacutełem przejęto 2314 zespołoacutew dworskich i pałacowo-parkowych wpisanych do rejestru zabytkoacutew z tego trwale rozdyspono-wano 1437 zespołoacutew w tym poprzez sprzedaż 1068 wniesienie do jednoosobowych spoacutełek 148 Nadal w Zasobie jest 877 zespołoacutew z tego w dzierżawie pozostaje 654 w administrowaniu 128 w zarządzie i wieczystym użytkowaniu 5 Na rozdysponowanie czeka 90 zespołoacutew

REKLAMY

Fot

Jer

zy G

iedr

ys

Pałac w Małkocinie Zespoacuteł Pałacowo-Parkowy Małkocin

Działania Agencji w odniesieniu do obiektoacutew wpisanych do Rejestru Zabytkoacutew ukierunkowane są na ich zabezpieczenie przed uszkodzeniem zniszczeniem dewastacją do czasu ich trwałego rozdysponowania oraz przygotowanie obiektoacutew do sprzedaży o ile to możliwe wraz z gospodar-stwem rolnym historycznie związanym z zabyt-kiem Obiekty zabytkowe poza swą bezsporną wartością historyczną i kulturową mają także wymierną wartość gospodarczą Niemal na ca-łym świecie stare budowle stanowią dobrą lokatę kapitału

Przekształcenia strukturalne i własnościowe zmierzają w takim kierunku aby przyszły właści-ciel wziął na siebie ciężar wykonania niezbędnych prac remontowych i zabezpieczających realizując je w zgodzie ze wszelkimi wymogami formalnymi wynikającymi z charakteru tych obiektoacutew oraz za-leceń konserwatorskich

Sprzedaż nieruchomości wpisanych do Re-jestru Zabytkoacutew prowadzona jest w większości wypadkoacutew w ramach pierwszeństwa nabycia przysługującego dzierżawcy na podstawie art 29 ust 1 pkt 3 ustawy o gospodarowaniu nieru-chomościami rolnymi Skarbu Państwa

Jeżeli nie ma zastosowania prawo pierwszeń-stwa sprzedaż nieruchomości odbywa się w dro-

dze przetargu W przypadku nie rozstrzygnięcia przetargu korzystając z ustawy o gospodarowa-niu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa Agencja ogłasza kolejne przetargi i może ustalić cenę wywoławczą nie niższą jednak niż 50 ceny wywoławczej pierwszego przetargu aż do skorzy-stania z możliwości sprzedaży nieruchomości bez przetargu W tym przypadku ustalona cena sprzedaży nie może być jednak niższa od ceny wywoławczej ostatniego przetargu

Agencja może także w drodze umowy nieod-płatnie przekazać nieruchomość np gminie na cele związane z wykonywaniem zadań własnych Jednak gminy nie przejawiają dużego zaintereso-wania przejmowaniem nieruchomości wpisanych do Rejestru Zabytkoacutew

Stosowany przez wiele lat system preferencji przy nabywaniu nieruchomości zabytkowych polegający na obligatoryjnym obniżaniu ceny sprzedaży o 50 umożliwiał rozszerzenie kręgu osoacuteb zainteresowanych nabyciem roacutewnież na osoby mniej zamożne Jednak tak skonstruowa-ny system preferencji nie wpływał na polep-szenie stanu zabytkoacutew Dopiero zmiana zasady polegająca na wprowadzeniu w miejsce obniżki obligatoryjnej ndash obniżki fakultatywnej umożliwiła Agencji rozwiązania ukierunkowane na wykorzy-

28 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 29

REKLAMY

Zespoacuteł Dworsko-Parkowy w Kulicach

Fot

Jer

zy G

iedr

ys

stanie przez nabywcę uzyskanych oszczędności z tytułu obniżki ceny sprzedaży na realizację prac budowlano-konserwatorskich Należy podkreślić że poniesione nakłady dotyczą obiektoacutew nie bę-dących już w Zasobie

Aktualnie obowiązuje pozostawiona 50 ob-niżka ceny sprzedaży Jednak skorzystanie z niej zależy od spełnienia odpowiednich warunkoacutew Nabywca jest zobowiązany do przedłożenia wła-ściwemu oddziałowi terenowemu Agencji w ter-minie ustalonym w porozumieniu z wojewoacutedzkim konserwatorem zabytkoacutew nie dłuższym jednak niż 5 lat od dnia zawarcia umowy sprzedaży dokumentoacutew potwierdzonych przez właściwego wojewoacutedzkiego konserwatora zabytkoacutew określa-jących zakres rzeczowy i wartość nakładoacutew ktoacutere nabywca ponioacutesł realizując wskazania konserwa-torskie w odniesieniu do nabytej nieruchomości zabytkowej Intencją pozostawienia obniżki ceny sprzedaży było zachęcenie a jednocześnie zmo-bilizowanie nabywcoacutew do realizacji prac według wskazań konserwatora zabytkoacutew

Istnieje wiele czynnikoacutew ograniczających trwa-łe rozdysponowanie obiektoacutew zabytkowych Jed-nym z głoacutewnych jest brak rozstrzygnięć reprywa-tyzacyjnych Szacuje się że obecnie roszczenia reprywatyzacyjne dotyczą około 200 zespołoacutew zabytkowych będących w Zasobie Na ogoacuteł wła-ściciele bądź ich prawni spadkobiercy nie są za-interesowani zakupem w drodze przysługującego im pierwszeństwa w nabyciu (art 29 ust 1 pkt 1 ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa) natomiast Prezes Rady Ministroacutew pismem z 7 listopada 1997 r zakazał sprzedaży nieruchomości do ktoacuterych zgłoszono zastrzeżenia reprywatyzacyjne aż do czasu usta-wowego uregulowania sprawy roszczeń W tej sy-tuacji zgłoszenie roszczeń reprywatyzacyjnych w odniesieniu do konkretnej nieruchomości powo-duje wstrzymanie przygotowań do jej sprzedaży na rzecz osoacuteb trzecich

Poważnym utrudnieniem dotyczącym trwałego rozdysponowania zespołoacutew pałacowo-parko-wych a niejednokrotnie powodującym wyklucze-nie możliwości sprzedaży obiektoacutew zabytkowych będących jednocześnie budynkami mieszkalnymi jest wprowadzone ustawą z 15 grudnia 2000 r o zasadach zbywania mieszkań prawo pierwszeń-stwa nabycia lokali przez ich aktualnych najem-coacutew Konserwatorzy zabytkoacutew do wejścia w życie 17 listopada 2003 r nowej ustawy o ochronie za-bytkoacutew i opiece nad zabytkami tylko sporadycz-nie wyrażali zgodę na sprzedaż poszczegoacutelnych lokali na rzecz najemcoacutew Uważali bowiem że w ten sposoacuteb dokonuje się niezgodny z zasadami konserwatorskimi podział obiektu zabytkowego

Aktualnie obowiązująca ustawa z 23 lipca 2003 r o ochronie zabytkoacutew i opiece nad zabytkami

w art 361 ust 8 nakłada obowiązek uzyskania pozwolenia wojewoacutedzkiego Konserwatora Zabyt-koacutew na dokonanie podziału zabytku nieruchome-go wpisanego do rejestru zabytkoacutew Jednak w praktyce wydzielenie lokalu mieszkalnego czyli dokonanie podziału zabytku nieruchomego jest możliwe tylko w nielicznych wyjątkowych przy-padkach Dotyczyć to może wyłącznie tych obiek-toacutew podlegających ochronie konserwatorskiej w ktoacuterych istniałaby możliwość korzystania z nich w sposoacuteb zapewniający trwałe zachowanie ich za-bytkowych wartości a także zachowania otocze-nia zabytku w jak najlepszym stanie Obejmuje to tylko te nieliczne zamieszkałe budynki zabytkowe ktoacutere sprzedane mogą być w całości jednemu na-jemcy a ich wydzielenie z zespołu zabytkowego nie naruszy integralności tegoż zespołu

Zasadniczym problemem jest fakt zasie-dlenia obiektoacutew zabytkowych przez byłych pra-cownikoacutew państwowych przedsiębiorstw gospo-darki rolnej ktoacutere zostały przekazane do Zasobu wraz z umowami najmu Ze względu na niemożli-wość wydzielenia lokalu z zabytkowej substancji budynku sprzedaż na rzecz najemcoacutew nie może być zrealizowana Prywatyzacja tych obiektoacutew od-wleka się ich stan ulega pogorszeniu zaroacutewno na skutek upływu czasu jak i degradujące użytkowa-nie przez tymczasowych najemcoacutew Częściowym rozwiązaniem problemu byłoby przeniesienie na-jemcoacutew do innych mieszkań lecz w Zasobie brak jest odpowiednich lokali

Aktualnie najpowszechniejszą formą zagospo-darowania obiektoacutew zabytkowych jest dzierżawa (wynika to z wielu uwarunkowań ktoacutere w znaczą-cy sposoacuteb utrudniają trwałe rozdysponowanie) Kondycja zabytkoacutew pozostających u dzierżaw-coacutew jest w dużej mierze pochodną ich sytuacji ekonomicznej

Andrzej ChmielAutor jest pracownikiem Agencji Nieruchomości Rolnych

30 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 31

WIADOMOŚCIMiesięcznik Polskiej Misji Katolickiej w SzwajcariiAdres redakcji 12 Chemin des Falaises 1723 MarlyFribourg SuisseTel 0264364459 Fax 0264364472Konto poczt 17-976-7e-mail pmksurfeuchAbonament dobrowolna ofiara

Redaktor naczelny ks dr Sławomir KaweckiZastępca Redaktora naczelnego ks Krzysztof ZadarkoZespoacuteł redakcyjny Agnieszka G Paciorek Grażyna Goacuterzna Teresa Osmecka ks Artur Cząstkiewicz Beata Daniluk Zdjęcie na okładce Wojciech DoganowskiSkład komputerowy ks Andrzej RybickiImpression Mission Catholique Polonaise 1723 MarlyRedakcja nie zwraca materiałoacutew nie zamoacutewionychZa treść ogłoszeń odpowiada ogłaszający

TŁUMACZENIAJęzyki

niemiecki francuski polski ukraiński rosyjski

Dr phil Marija Buumlchi-Glaeser

Solistrasse 9 CH-8180 Buumllach

Natel 076 380 68 54 Tel 044 860 17 88 Fax 044 860 17 89

email buechieetchwwweetch

KANTOR WYMIANY WALUT

TERMINAL II

czynny 7-2400

Wymiana walut

skup czekow podroacuteżnych

najlepsze kursy walut

na lotnisku w Warszawie

miła obsluga

Tel + 48 22 650 30 59

+ 48 22 650 50 59

REKLAMY

TŁUMACZENIA I LEKCJE

Z JĘZYKA FRANCUSKIEGO

AGNIESZKA G PACIOREK

Polska Misja Katolicka w Marly 12 Chemin des Falaises1723 MarlyFribourg

tel 078 749 65 02e-mail agnieszka_paciorekhotmailcom

30 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 31

Biuro Reklamy bdquoWiadomości PMKrdquo

Grupa PK Sp z ooul Filomatoacutew 4304-116 Warszawatel 22 810-21-99 610-71-90fax 22 810-21-98

Osoba kontaktowaMarek BetlińskiTel 0608 58 11 77mbetlinskipkpl

Zawiadomienie o spotkaniu Stowarzyszenia Przyjacioacuteł PMK

Uprzejmie zawiadamiamy że walne zebranie Stowarzyszenia Przyjacioacuteł PMK Marly odbędzie się w dniu 21 czerwca 2008 r o godz 1000

w siedzibie Polskiej Misji Katolickiej 12 Chemin des Falaises 1723 MarlyFribourg Suisse

Przewidywany porządek obrad1 Modlitwa 2 Otwarcie zebrania 3 Słowo Rektora 4 Sprawozdanie prezesa 5 Zatwierdzenie rachunkoacutew Stowarzy-szenia i budżetu 2008 6 Wytyczne na przyszłość 7 Wolne wnioski 8 Termin kolejnego zebrania 9 Zakończenie

W imieniu ZarząduAndrzej Fornalski Prezes

Warszawa 150408

CENTRUM SPOTKAŃ I MODLITWY PMK ZURYCH

ORGANIZUJE WYJAZD DO KATYNIA I WILNA

w dniach 1 ndash 6 września 2008

Szczegoacutełowych informacji udzielaA Zgliński - tel056 426 14 27

antonizglinskigmxchM Duszyński - tel044 363 46 35

mduszynskigmxch

Ze względu na dłuższy czas oczekiwania na wizy zgłoszenia należy składać do

dnia 12072008

bdquoKĄCIK POLSKIrdquo ndash KawiarenkaOtwarta w każdą niedzielę

1030 -1600

MarlyFR Chemin du Pont 16

ZAPRASZAMY

32 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC)

Page 3: POLSKIE DUSZPASTERSTWO KATOLICKIE w SZWAJCARII NR ...

2 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 3

SŁOWO KSIĘDZA REKTORA

Drodzy Czytelnicy

bdquoDo boju Polskordquo To okrzyk ktoacutery nierzadko bę-dzie gościł w czerwcu w polskich domach Wszyscy Po-lacy kochający futbol czy też nie powinni być razem i wspierać duchowo tych dla ktoacuterych noszenie naszych barw biało-czerwonych to zaszczyt i wielki honor Taka solidarność jest nam bardzo potrzebna - nie tylko przy okazji tych Mistrzostw Europy ale także w wielu in-nych sytuacjach np w obliczu groźby zamknięcia Pol-skiego Muzeum w Rapperswil To prawda że tak wiel-kie skarby polskiej kultury powinny być zabezpieczone umowami międzypaństwowymi Jednak nie czekając na nie trzeba abyśmy własnym podpisem zagłosowali za uratowaniem polskiego muzeum

Kończy się miesiąc maj z wieloma wydarzeniami dla ktoacuterych nie mogło zabraknąć miejsca w bdquoWiado-mościachrdquo Najpierw była bardzo ważna dla naszej Misji wizyta księdza biskupa Zygmunta Zimowskiego - delegata Konferencji Episkopatu Polski ds Duszpa-sterstwa Emigracji ktoacutery zyskał duże uznanie wśroacuted przedstawicieli Kościoła w Szwajcarii Ufamy że ta wizyta będzie początkiem nowego podejścia Kościoła szwajcarskiego do Polskiej Misji Katolickiej

Kolejnym wielkim wydarzeniem była pielgrzym-ka do Einsiedeln Liczba podziękowań i ich treść jest świadectwem że Polacy przeżyli coś ważnego i że takiej atmosfery oczekują za rok Przygotowanie tak wielkiej pielgrzymki wymaga wiele poświęcenia i zaangażowania Wszystkim ktoacuterzy choćby w naj-mniejszym stopniu przyczynili się do sukcesu tego spotkania składam staropolskie bdquoBoacuteg zapłaćrdquo Z wielkim uznaniem spotkało się zaproszenie do prze-wodniczenia uroczystościom księdza prałata Pawła Ptasznika - świadka pontyfikatu Jana Pawła II Myślę że chętnie wroacutecimy do tekstu jego homilii Wydaje się że pomysł organizowania obiadoacutew w Dorfzentrum jest godny kontynuowania W tym miejscu pragnę podzię-kować Panu Ambasadorowi Zdzisławowi Rapackiemu za okolicznościowe przemoacutewienie z okazji rocznicy Konstytucji 3 maja W przyszłym roku za organizację pielgrzymki będą odpowiedzialne ośrodki duszpaster-skie Misji w Zurychu i w Winterthur Zresztą te dwa ośrodki pięknie się rozwijają a świadectwem tego jest nowa Schola Cieszy mnie fakt że udało się wprowa-dzić jednakowe śpiewniki do liturgii - dbanie o liturgię rzymskokatolicką jest jednym z wyznacznikoacutew nasze-go związku z Kościołem

W maju i czerwcu w wielu ośrodkach duszpa-sterskich Polskiej Misji Katolickiej dzieci przystępo-wały do Pierwszej Komunii Świętej Pragnę skierować wielkie słowa uznania i podziękowania za piękne przygotowanie dzieci do tej wyjątkowej uroczystości - rodzicom dziadkom katechetom kapłanom Szcze-goacutelne podziękowanie należy się księdzu Arturowi za wzorowo przygotowaną uroczystość w Genewie Rodzicoacutew i wychowawcoacutew bardzo proszę o to aby

nie ustawali w tak dojrzałym podejściu do Kościoła i sakramentoacutew świętych Wychowanie dzieci w zdrowej religijności zwłaszcza w tak zmaterializowanym świe-cie nie jest łatwe i dlatego tym większa niech będzie troska o sprawy duchowe

W dzień Wniebowstąpienia Pańskiego zakończyła ziemski żywot śp Elżbieta Rufener-Sapieha Jej po-stawa umiłowania Ojczyzny do końca swoich dni tro-ski o wykształcenie młodego pokolenia niech posłuży jako przykład do naśladowania

W czerwcu w Kanadzie odbędzie się Kongres Eu-charystyczny Postarajmy się wykorzystać tę okazję do odnowy naszej pobożności eucharystycznej Tradycyj-nie polecam do przeczytania teksty ojca Bocheńskie-go i księdza profesora Waldemara Chrostowskiego zwłaszcza w kontekście Roku Świętego Pawła Aposto-ła Na uwagę zasługuje też wywiad jaki przeprowadził doktor Marcin Sumiła z panem Ryszardem Komor-nickim

Cieszymy się że od wakacji będziemy mieli w naszej Misji dwoacutech nowych kapłanoacutew Jeden przyjedzie na stypendium Fundacji Saint Justin drugi natomiast - na stypendium z funduszu stypendialnego Polskiej Misji Katolickiej Tak więc pojawia się szansa zaplanowania pracy duszpasterskiej w największych ośrodkach dusz-pasterskich Misji na co najmniej cztery lata Bardzo dziękuję tym Polakom ktoacuterzy rozumieją jak ważny dla naszego istnienia i rozwoju jest fundusz stypendialny W miesiącu czerwcu będziemy weryfikować listę prenumeratoroacutew bdquoWiadomościrdquo dlatego zwra-cam się z uprzejmą prośbą do tych ktoacuterzy jeszcze nie zadbali o opłacenie abonamentu aby uczynili to możliwie jak najszybciej To od Was w dużej mie-rze zależy jaki będzie nasz miesięcznik

W duchowości Kościoła czerwiec to miesiąc po-święcony Najświętszemu Sercu Jezusa Życzę naszym Czytelnikom aby swoje serca formowali na wzoacuter serca Jezusa bdquoJezu cichy i pokornego serca uczyń serca na-sze według serca Twegordquo

Szczęść Boże Wasz Rektor

ks Sławomir Kawecki

4 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 5

Eucharystia czyli dar jaki Chrystus ofiarował światu jest tematem wielkiego zgromadzenia katoli-koacutew z wielu krajoacutew ndash 49 Międzynarodowego Kongre-su Eucharystycznego odbywającego się od 15 do 22 czerwca 2008 roku w Quebecu (Kanada)

Ojciec Święty Benedykt XVI zachęca nas abyśmy starali się coraz lepiej rozumieć znaczenie Eucharystii w życiu Kościoła bdquoWierni winni być przekonani o żywotnym charakterze regularnego uczestnictwa w niedzielnej Mszy św aby ich wiara mogła wzrastać i być konsekwentnie wyrażana Eucharystia będąc źroacutedłem i szczytem życia chrześcijańskiego jednoczy nas z Synem Bożym i do Niego upodabnia Buduje Kościoacuteł i umacnia w jedności z Ciałem Chrystusa Żadna wspoacutelnota chrześcijańska nie może się budować jeśli swoich korzeni i centrum nie ma w celebracji eucharystycznejrdquo

Dużą pomocą w przygotowaniu do uczestnictwa w kon-gresie i jego rozumienia jak i w pogłębieniu kultu Eucha-rystii jest bdquoDokument Teologiczny 49 Międzynarodowego Kongresu Eucharystycznegordquo W dokumencie tym wiele uwagi poświęcono znaczeniu roli rodziny jako kościoła domowego w tworzeniu cywilizacji miłości Czytamy w nim min bdquoKościoacuteł wzywa rodzinę do gorliwego uczestniczenia w niedzielnej Mszy Świętej To źroacutedło miłości będzie dla niej źroacutedłem trwałości Co więcej ndash rodzina przez budo-wanie swej świadomości iż jest Kościołem domowym

Ułatwić rodzinom migrującym uczestnictwo w EucharystiiOjciec Święty Benedykt XVI do uczestnikoacutew sesji plenarnej

Papieskiej Rady do spraw Duszpasterstwa Migrantoacutew i Podroacuteżujących

Pod hasłem bdquoRodzina w obliczu migracjirdquo odbyła się w dniach 13 ndash 15 maja 2008 roku w Watykanie sesja plenarna Papieskiej Rady do spraw Duszpaster-stwa Migrantoacutew i Podroacuteżujących

W przemoacutewieniu do uczestnikoacutew sesji Ojciec Święty Benedykt XVI podkreślił że rodzina roacutewnież migrująca to podstawowa komoacuterka społeczna i dlatego nie można jej niszczyć ale trzeba odważnie bronić Uczymy się w niej bowiem czcić i kochać Boga przyswajamy sobie wartości

ludzkie i moralne Ojciec Święty wskazał że wspoacutelnota chrześcijańska przyjmując migrantoacutew i prowadząc z nimi dialog za stały punkt odniesienia ma osobę Chrystusa Jezus bdquozostawił swym uczniom złotą zasadę ktoacuterą należy się kierować w życiu nowe przykazanie miłości ndash moacutewił Ojciec Święty ndash Tę miłość ktoacuterą sam żył aż do śmierci ndash i to na krzyżu ndash Chrystus nadal przekazuje Kościołowi przez Ewangelię i sakramenty zwłaszcza Eucharystię Znamien-ne że liturgia przewiduje zawieranie sakramentu małżeń-stwa podczas Eucharystii Wskazuje to na głęboką więź obu sakramentoacutew Małżonkoacutew ma w codziennym życiu inspiro-wać przykład Chrystusa ktoacutery laquoumiłował Kościoacuteł i wydał za niego samego siebieraquo Ten najwyższy wyraz miłości przedstawia na nowo każda celebracja eucharystyczna Ta sakramentalna rzeczywistość jest podstawowym punktem odniesienia dla duszpasterstwa rodzin Trzeba ułatwiać migrantom i podroacuteżującym uczestnictwo we Mszy Świętej Kto na nią uczęszcza znajduje w Eucharystii odniesienie do własnej rodziny własnego małżeństwa Otrzymuje zachętę by przeżywać swą sytuację w per-spektywie wiary szukając w łasce Bożej koniecznych do tego siłrdquo

Eucharystia ndash dar Boga dla życia świata49 Międzynarodowy Kongres Eucharystyczny w Quebec 15 ndash 22 czerwca 2008 r

powiększy swoacutej udział w świadectwie wiary i miłości jakie Kościoacuteł składa w sercu społeczeństwardquo

Opracowano na podstawie wwwradiovaticanaorg

Zdjęcia Uroczystość I Komunii Świętej w Ośrodku Polskiej Misji Katolickiej w Genewie 18 maja 2008 r

Fot

Woj

ciec

h D

ogan

owsk

i

Fot

Woj

ciec

h D

ogan

owsk

i

4 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 5

Fragment wykładu ks prof dr hab Waldemara Chrostowskiego

Drugi List św Pawła odkrywa nam Apostoła ktoacutery jest bardzo uczuciowy ktoacutery przywiązuje się do ludzi ktoacuterych pozyskał dla Chrystu-sa z ktoacuterymi był Paweł w Koryncie przebywał poacutełtora roku w latach 52 - 53 To tak jak poacutełtora roku pracy jakiegoś kapłana w parafii czy jakie-goś biskupa w diecezji Poacutełtora roku w przypadku Pawła to było bardzo dużo Zostawił w Koryncie serce A stało się tak dlatego ponieważ ta parafia była bardzo trudna Ta wspoacutelnota ktoacuterą założył wymagała jego ustawicznego wysiłku I oto podczas trzeciej podroacuteży misyjnej kilka lat poacuteźniej postanawia ich odwiedzić I dowiaduje się że wśroacuted chrześci-jan w Koryncie zdarzyło się jakieś przestępstwo Nie wiemy na czym ono polega Zdarzyło się coś bardzo poważnego Do tego stopnia było poważne że Paweł nie chce o tym pisać nie chce o tym moacutewić Musiała to być jakaś sprawa ktoacutera była bardzo dramatyczna bardzo bolesna bardzo wstydliwa ktoacutera rzucała cień na cały tamtejszy Kościoacuteł koryncki Apostoł pisze do tych wierzących list ktoacutery jest poufny I potem ten list będzie nazywał bdquolistem we łzach pisanymrdquo Tzn kiedy pisał ten list to wręcz płakał Ubolewał nad tym że coś podobnego się zdarzyło Wysłał ten list posłał przez swojego bliskiego przyjaciela ktoacutery miał na imię Tytus Ten list do mieszkańcoacutew Koryntu tworzy tzw Drugi List św Pawła do Koryntian Zobaczmy jak zachowuje sie Apostoł w sytuacji kryzysu kiedy wspoacutelnota wierzących kiedy chrześcijanie dotknięci są jakąś niewiernością jakimś występkiem jakimś grzechem jakąś skazą z ktoacuterą trzeba sobie poradzić i ktoacuterą trzeba przezwyciężyć bdquoDlatego napominam was abyście jego sprawę rozstrzygnęli z miłościąrdquo (2 Kor 1 8) Czy nie tak trzeba zachowywać się w wielu sytuacjach rozstrzygać trudne sprawy ludzi z miłością Czy nie tak należy zachowywać się w małżeństwie Czy nie tak należy zachowywać się wobec dzieci Czy nie tak należy zachowywać się we wszystkich sytuacjach naszego życia Ży-cie przynosi nam trudne sprawy Ale ich rozstrzyganie bywa łatwiejsze wtedy kiedy dokonuje się z miłością

Drugi List do Koryntian do jakiegoś stopnia jest aktualny i wyzna-cza nam horyzonty duchowe za ktoacuterymi i dzisiaj powinniśmy poacutejść bdquoW tym też celu napisałem aby was wyproacutebować i aby się przekonać czy we wszystkim jesteście posłusznirdquo (2 Kor 1 9) Dlatego że w tym co dotyczy przebaczenia posłuszeństwo przychodzi najtrudniej Możemy moacutewić sobie wzniosłe nauki wzniosłe wskazoacutewki ale właściwie dopiero tam gdzie dotykamy istoty przebaczenia to dopiero widać czy ktoś idzie drogą chrześcijańską W gruncie rzeczy modlimy się o to codzien-nie bdquoOdpuść nam nasze winy jako i my odpuszczamy naszym winowaj-comrdquo To jest sedno chrześcijaństwa Ta modlitwa ma także swoją drugą stronę Mianowicie jeżeli my nie przebaczamy naszym winowajcom nie mamy prawa prosić Boga o to aby nam przebaczył Czyli istnieje znoacutew

wzajemność w przebaczeniu ktoacuterego doznajemy od Boga i ktoacuterego na-rzędziami jesteśmy względem innych ludzi I w Kościele droga przeba-czenia jest drogą ktoacuterą w każdym pokoleniu chrześcijanie iść powinni

bdquoKomu zaś cokolwiek wybaczyliście ja też [mu wybaczam] Co bowiem wybaczyłem o ile coś wybaczyłem uczyniłem to dla was wobec Chrystusa ażeby nie uwioacutedł nas szatan ktoacuterego knowania dobrze są nam znanerdquo (2 Kor 1 10-11) Otoacuteż tam gdzie nie ma przebaczenia moacutewi Paweł tam jest miejsce dla szatana ktoacuterego knowania dobrze są wam znane Trzeba zatem przebaczać żeby ostatnie słowo należało do Boga Bo nie ma rzeczywistości bardziej bożej niż umiejętność prze-baczania I to jest światło ktoacutere z tego listu czerpiemy także w naszych czasach

(hellip) Paweł był przedziwnym człowiekiem Kiedy zastanawiamy sie nad kimś takim jak Apostoł Narodoacutew i kiedy proacutebujemy go jakby przybliżyć sobie to czasami wydaje się ze wcale nie dzieli nas od niego dwa tysiące lat ale że Paweł pisze ten list dosłownie dziś czy dosłownie wczoraj Otoacuteż chyba na tym polega natchnienie Pisma Świętego na tym jego bezbłędność i obecność Pana Boga na kartach Pisma Świętego że bierzemy te słowa stosujemy je do okoliczności w jakich my się znaj-dujemy mdash i te słowa są zadziwiająco aktualne są zadziwiająco mocne Paweł rozumiał że wspoacutelnota obolała że ten Kościoacuteł koryncki obolały potrzebuje z jego ust słoacutew miłości zrozumienia cierpliwości zachęty I z takimi słowami się zwraca I powiada bdquoWyrażam silne przekonanie że wyjdziecie z tego wszystkiego zwycięzcy Moja nadzieja mdash moacutewi o sobie mdash jest niezłomna Moja nadzieja co do was jest silnardquo Czy nie takie słowa takiej niezłomnej nadziei na wierność tych ktoacuterzy trwają przy Panu Bogu i przy Chrystusie czy takie słowa nie są potrzebne roacutewnież i dzisiaj Czy wiara tych ktoacuterzy trwają jak gdyby wbrew wszystkiemu czy ta wiara nie powinna być wsparta słowami takiej mocnej zachęty że to jest droga ktoacuterą wybraliśmy i na ktoacuterej trzeba stać Tej zachęty możemy oczekiwać od tych ktoacuterzy dzisiaj są na czele Kościoła ktoacuterzy dzisiaj Kościołowi przewodzą Ale tę zachętę możemy znajdować także na kartach Pisma Świętego tak jak teraz w Drugim Liście św Pawła do Koryntian przypominając sobie że nasza sytuacja jest zupełnie podob-na I skoro tamci wyszli z tej proacuteby zwycięsko to i nasz los może być zupełnie podobny

Ks prof dr hab Waldemar Chrostowski - wybitny biblista wykładowca na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w WarszawieFragment wykładu zamieszczony w obecnym numerze bdquoWiadomościrdquo pochodzi ze spisanych nagrań konferencji biblijnych prowadzonych przez Księdza Profesora w Parafii Zwiastowania Pańskiego w Warszawie pełna wersja jak i inne teksty konferencji dostępne są na stronie wwwwarsza-waakorgpl

ROK ŚWIĘTEGO PAWŁA APOSTOŁA28 czerwca 2008 roku rozpoczyna się w Kościele Rok

Świętego Pawła z okazji dwutysięcznej rocznicy urodzin Apostoła Obchody rozpocznie otwarcie przez Ojca Świę-tego Benedykta XVI Drzwi Bazyliki św Pawła Ogłaszając rok jubileuszowy 28 czerwca 2007 roku Benedykt XVI powiedział bdquoJak na początku tak roacutewnież dzisiaj Chrystus potrzebuje apostołoacutew gotowych poświęcić samych siebie Potrzebuje świadkoacutew i męczennikoacutew takich jak św Pawełrdquo Papież przypomniał że ten porywczy prześladowca chrześci-jan kiedy na drodze do Damaszku padł na ziemię olśniony boskim światłem bez wahania przeszedł na stronę Ukrzy-żowanego i poszedł za Nim nigdy już nie zawracając Żył i pracował dla Chrystusa Dla Niego cierpiał i umarł

CHRZEŚCIJAŃSTWO TO DROGA PRZEBACZANIAw oparciu o Drugi List Świętego Pawła Apostoła do Koryntian

6 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 7

Podczas XIII Piłkarskich Mistrzostw Europy w dniach 7 - 29 czerwca 2008 roku w Szwajcarii rozegranych będzie 15 meczoacutew w Bazylei Bernie Genewie i Zurychu a w Austrii zaplanowano 16 w Innsbrucku Klagenfurcie Salzburgu i Wiedniu Otwarcie Mistrzostw nastąpi 7 czerwca w Bazylei zamknięcie (finał) ndash 29 czerwca w Wiedniu

Przygotowania do futbolowych rozgrywek zataczają coraz szersze kręgi Kościoły nie pozostają na uboczu i angażują się w organizację spotkań Kościoacuteł chce być obecny tam gdzie są obecni ludzie i tworzyć atmosferę gościnności dla wszystkich ktoacuterzy znajdą się w miej-scach sportowych zmagań W ramach ekumenicznego projektu bdquoKościoacuteł lsquo08 ndash przy piłce od 2008 latrdquo kościoły lokalne obu krajoacutew proponują ciekawe oferty w ośmiu miastach rozgrywek piłkarskich Dla kibicoacutew są przy-gotowane specjalne szale w czerwono-białych narodo-wych kolorach Austrii i Szwajcarii z napisem bdquoKirche 2008rdquo

Nabożeństwa ekumeniczneLiturgiczną oprawą Piłkarskich Mistrzostw Europy

będą nabożeństwa ekumeniczne Rozpoczęciem oficjalnej działalności kościołoacutew w

ramach projektu Euro 2008 było nabożeństwo ekume-niczne odprawione 25 maja w katedrze Grossmuumlnster w Zurychu o godzinie 1000 i transmitowane przez te-lewizję szwajcarską Podczas spotkania wierni kościo-łoacutew i wspoacutelnot wyznaniowych modlili się o pomyślny i

pokojowy przebieg meczoacutew Modlitwie przewodniczyli przedstawiciele Związku Kościołoacutew Protestanckich Szwajcarii (SEK)- pastor Christoph Sigrist oraz Kon-ferencji Episkopatu Szwajcarii - ksiądz Stefan Roth W spotkaniu uczestniczył Minister Sportu Samuel Schmid oraz przedstawiciele kościołoacutew i organizacji politycznych Austrii 7 czerwca w dniu rozpoczęcia Euro 2008 odbędzie się nabożeństwo w Bazylei na-tomiast 28 czerwca w wieczoacuter poprzedzający mecz finałowy planowane jest nabożeństwo w Katedrze św Stefana w Wiedniu a po nim wielkie bdquoświęto wiaryrdquo na placu wokoacuteł katedry wiedeńskiej

Fascynujący futbol i religia czyli mecz pomiędzy bdquoFC Religionenrdquo ndash bdquoFC Natonalratrdquo

27 maja na stadionie HessgutLiebefeld w Koumlniz koło Berna został rozegrany mecz pomiędzy drużyną reprezentowaną przez przedstawicieli roacuteżnych wyznań religijnych (księża rabini imami) ndash bdquoFC Religionenrdquo a drużyną politykoacutew - bdquoFC Nationalratrdquo

Kościoacuteł Ducha Świętego w Bernie oferuje schronienie piłkarskim kibicom

Protestancki kościoacuteł Ducha Świętego (Heiliggeist-kirche) znajdujący się w centrum Berna niedaleko Dworca Głoacutewnego będzie otwarty do poacuteźnych godzin nocnych przez osiem kolejnych dni trwania rozgrywek piłkarskich podczas Euro 08 bdquoPotrzebna jest taka oaza ciszy podczas wielkich czerwcowych emocji piłkar-

OFERTA KOŚCIOŁOacuteW W SZWAJCARIIDLA KIBICOacuteW MISTRZOSTW EUROPY W PIŁCE NOŻNEJ

6 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 7

skichrdquo ndash podkreśla z dumą wspoacutelnota parafialna Ko-ścioacuteł ktoacutery w dni powszednie jest otwarty w godzinach 1100 do 1830 będzie podczas piłkarskich mistrzostw Europy otwarty aż do godziny 2330 Na drzwiach ko-ścioła znajduje się zachęcające ogłoszenie bdquoOtwarty kościoacuteł Ducha Świętego - miejsce spotkania gościn-ności sztuki rozmowy i milczeniardquo Pastor Marco Pedroli proboszcz kościoła i pomysłodawca projektu bdquootwartego kościołardquo oferuje odwiedzającym świątynię bogaty program duszpastersko-intelektualny Kibice będą mogli np osobiście porozmawiać z duszpasterza-mi wysłuchać koncertu organowego a także skorzy-stać z ciepłych posiłkoacutew i napojoacutew w bezalkoholowym barze bdquoBlue Cocktail Barrdquo

Podczas ośmiu dni futbolowych będzie można także posłuchać cyklu wykładoacutew o Panu Bogu świecie i piłce nożnej Wśroacuted referentoacutew znajdują się min pisarz berneński Pedro Lenz pochodzący z Angoli a miesz-kający w Biel pierwszy szwajcarski czarny parlamenta-rzysta Ricardo Lumengo oraz teolog z Fryburga i były sędzia sportowy Franccedilois-Xavier Amherdt

bdquoOtwarty Kościoacutełlsquo08rdquo - wspoacutelna inicjatywa kościołoacutew Zurychu przed Eurolsquo08

Kościoły protestanckie i kościoacuteł katolicki w kan-tonie zuryskim uczestniczą w projekcie bdquoOtwarty Kościoacutełrsquo08rdquo (Kirchersquo08 ndash Raumlume oumlffnen) Jego celem jest pełne życzliwości wyjście do kibicoacutew przybyłych do Zurychu (bdquoGeh-hinrdquo- Kirchen) otwartość na ich potrzeby troska o to aby spotkania ludzi roacuteżnych ras i narodoacutew były przyjazne i atrakcyjne oraz przebiega-ły w pokojowej atmosferze Katedra Grossmuumlnster i kościoacuteł Prediger na Rynku Starego Miasta będą w czerwcu szczegoacutelnymi miejscami gościnności kultury i duchowości

Podczas mistrzostw czynne będzie w Zurychu bdquoVo-lunteer Centerrdquo - centrum wolontariuszy We wspoacutełpra-cy z władzami miasta Kościoły przygotują tam miejsce wypoczynku i spotkań dla 800 młodych ochotnikoacutew ktoacuterzy będą pomagali w prawidłowym przebiegu im-prez Euro 2008 Planowane są także bdquożyczenia pisane światłem Podczas wieczoroacutew poprzedzających mecze młodzi ludzie będą mogli wyrazić swoje pragnienia i nadzieje na elektronicznych pasach świetlnych tzw bdquoFan-Meilerdquo Przy wielu parafiach otwarte też będą sale w ktoacuterych będzie można oglądać bezpośrednie transmisje z meczoacutew

Futbol i muzyka ndash projekt Kościoła katolickiego w Basel

bdquoPołączyć piłkę nożną i muzykęrdquo - to cel projektu przygotowanego przez Kościoacuteł katolicki w Basel Dusz-pasterze zapraszają dzieci i młodzież do uczestnictwa

Maskotki Euro 2008

Trix i Flix ndash dwie postacie ubrane w piłkarskie kombinezo-ny czerwony i biały Włosy maskotek przypominają grzbiety goacuter To symbol alpejskich szczytoacutew ktoacutere łączą Austrię i Szwajcarię Wyboru maskotek dokonali w głosowaniu kibice z obu krajoacutew

w interesującym programie muzycznym i teatralnym ktoacutery w żywy odprężający może nawet trochę zwario-wany sposoacuteb ukaże związek Kościoła i futbolu Proacuteby odbywają się w każdy czwartek w godzinach 2000 ndash 2200 w kościele katolickim w Liestal Projektem kieruje muzyk Nico Anaheim i Eylon Kindler aktor pedagog teatralny i reżyser

Spektakle teatralne będą przedstawiane sześć razy każdorazowo przed meczami rozgrywanymi na stadio-nie w Basel

Informacje i zgłoszeniaecco Fachstelle fuumlr Kinder - und Jugendarbeit RKK BSFeierabendstrasse 80 4051 BaselTelefon 061 271 75 30 Fax 061 281 00 53eccorkk-bsch

Dalsze informacjeTobias SchaumlrerFachstelle fuumlr Kinder- und Jugendarbeit RKK BSFeierabendstrasse 80 4051 BaselTelefon 061 281 00 54 E-mail schaerertobiasrkk-bsch

Opracowano na podstawie wwwkirche08eu wwwkathch

8 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 9

I KOMUNIA ŚWIĘTA W OŚRODKU PMK W GENEWIE18 maja 2008 godz 1200

Autor zdjęć Wojciech Doganowski

Informacje i zdjęcia na stronie wwwpolskamisjach

I KOMUNIA ŚWIĘTA W OŚRODU PMK W LOZANNIE18 maja 2008 godz 1700

Autor zdjęć Anna Malejka

8 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 9

BOŻE CIAŁO WE FRYBURGU

Święto Bożego Ciała w katolickim kantonie Fryburg jest dniem wolnym od pracy 22 maja po Mszy św w Kolegium Saint Michel o godz 900 ulicami rue Joseph-Piller rue de lrsquoHocircpital place Georges-Python routes des Alpes route du Pont-Mureacute rue Saint Nicolas w stronę Katedry Saint Nicolas we Frybourgu przeszła barwna i liczna procesja eucharystyczna ktoacuterej przewodniczył biskup Mgr Bernard Genoud W procesji uczestniczyli przedstawiciele roacuteżnych grup i zespołoacutew w oryginalnych strojach ludowych Przed katedrą zebrani wierni modlili się wspoacutelnie ze swoim biskupem

Na zdjęciach procesja eucharystyczna ulicami Fryburga 220508 Autor zdjęć Agnieszka Paciorek

bdquoTO JEST CIAŁO MOJEhellipTO JEST KREW MOJArdquo Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Pańskiej (po-

tocznie zwana także Świętem Ciała i Krwi Pańskiej a w tradycji ludowej Boże Ciało) to uroczystość liturgiczna ku czci Najświętszego Sakramentu obchodzona w Kościele katolickim tradycyjnie w czwartek (albo w niedzielę) po uroczystości Troacutejcy Świętej

Kościoacuteł od samego początku głosił wiarę w realną obec-ność Chrystusa w Najświętszym Sakramencie Chrystus ustanowił Najświętszy Sakrament przy Ostatniej Wiecze-

rzy Opisali to trzej Ewangeliści Mateusz Marek i Łukasz oraz św Paweł Apostoł Prawdziwa i rzeczywista obecność Jezusa Chrystusa pod postaciami chleba i wina opiera się według nauki Kościoła na słowie Jezusa bdquoTo jest Ciało moje To jest krew mojardquo (Mk 14 2224) Ojciec Święty Benedykt XVI w niedzielę 25 maja zwroacutecił uwagę że bdquokto spożywa Chleb Chrystusa nie może pozostawać obojętny wobec tych ktoacuterym i w naszych czasach brak chleba powszedniegordquo

BOŻE CIAŁO W OŚRODKU PMK W LOZANNIE

Lozanna leży w kantonie protestanckim w ktoacuterym nie praktykuje się procesji eucharystycznych W Święto Bożego Ciała 22 maja o godz 1930 po Mszy św ktoacuterą celebrował ks Artur Cząstkiewicz wierni z ośrodka PMK w Lozannie przeżyli ndash po raz pierwszy w historii tego ośrodka ndash procesję eucharystyczną wewnątrz kościoła St Nicolas de Fluumle

Na zdjęciach procesja eucharystyczna w kościele St Nicolas de Fluumle w Lozannie 22 maja 08 Autor zdjęć Grażyna Mafli

10 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 11

W dniach 28 ndash 30 kwietnia bieżącego roku pierwszą wizytę duszpasterską w Szwajcarii złożył nowy Delegat Kon-ferencji Episkopatu Polski ds duszpasterstwa Polonii ksiądz biskup Zygmunt Zimowski

Natychmiast po przylocie Gościa wieczorem w Genewie miało miejsce spotkanie z arcybiskupem Silvano Tomasi - przedstawicielem Stolicy Apostolskiej przy ONZ Ksiądz biskup Zimowski podziękował za wielką życzliwość i wspar-cie okazywane Polskiej Misji Katolickiej Myślą przewodnią dialogu ktoacutery przebiegał w serdecznej atmosferze było za-gadnienie stanowiska Kościoła wobec migracji na świecie

Pierwszym rozmoacutewcą kolejnego dnia wizyty Księdza Biskupa był dr Urs Koumlppel - dyrektor Migratio ktoacutery przed-stawił głoacutewne problemy ktoacuterymi od lat zajmuje się Migratio Biskup Zimowski wyraził troskę Konferencji Episkopatu Polski o podtrzymanie wiary i umożliwienie rodakom jej roz-wijania Wydaje się że dr Urs Koumlppel w pełni solidaryzował się z przedstawionym stanowiskiem Episkopatu Polski

Bezpośrednio po tym spotkaniu udaliśmy się z Go-ściem do siedziby Konferencji Episkopatu Szwajcarii we Fryburgu na spotkanie z biskupem Norbertem Brunnerem odpowiedzialnym za duszpasterstwo migrantoacutew z ramienia Konferencji Biskupoacutew Szwajcarii Pierwsza część spotkania była dosyć trudna biskup Brunner wyraził swoje poglądy znane nam od lat ich wdrożenie mogłoby doprowadzić do zamknięcia połowy naszych ośrodkoacutew Podczas tego spotka-nia Ksiądz Biskup udowodnił że nie na darmo pracował u boku kardynała Ratzingera przez dziewiętnaście lathellip Pod koniec drugiej części spotkania atmosfera tak się zmieniła na korzyść strony polskiej że biskup Brunner obiecał że będzie się starał aby możliwie jak najwięcej pomoacutec naszej Misji W tym samym gmachu Salezianum miały miejsce owocne rozmowy z biskupami Kurtem Koch z Bazylei oraz Bernardem Genaud - ordynariuszem diecezji Lozanna-Ge-newa-Fryburg Bezpośrednio po tym spotkaniu udaliśmy się na kolejne posiedzenie tym razem z ordynariuszem diecezji Chur biskupem Vitusem Huonderem Na terenie tej die-cezji mamy dwa ośrodki duszpasterskie w Zurychu oraz w Winterthur Biskup Huonder zapewnił o wielkiej życzliwo-

Fundusz Stypendialny PMK został ustanowio-ny w celu zapewnienia opieki duszpasterskiej w środowisku polonijnym w Szwajcarii Wiele osoacuteb już zaangażowało się na rzecz Funduszu Stypendialnego Wszystkich ktoacuterzy chcieliby wesprzeć nasze wspoacutelne Dzieło prosimy o przesyłanie ofiar na konto

FUNDUSZ STYPENDIALNY POLSKIEJ MISJI KATOLICKIEJ W SZWAJCARII

Skład Rady FunduszuPrzewodnicząca Funduszu Małgorzata Wiśniewska Genewa-Lozanna Członkowie Rady Anna Śliwa Genewa Katarzyna Goacuterna Zurych

Mission Catholique Polonaise en Suisse1723 Marly

Konto 17-976-7z dopiskiem STYPENDIU

Ksiądz biskup Zygmunt Zimowski z wizytą w Szwajcarii

ści dla Polskiej Misji Katolickiej i otwartości na szukanie nowych rozwiązań dla duszpasterstwa Polakoacutew na terenie diecezji Chur Nocleg dla Gościa i towarzyszących mu osoacuteb przygotowało seminarium duchowne w Chur

Wczesnym rankiem następnego dnia udaliśmy się na spotkanie do Generalnego Wikariatu w Zurychu gdzie roz-moacutewcami biskupa Zimowskiego byli biskup Paul Volmar ks Franz Stampfli oraz ks Luis Capilla Miała tam miejsce dyskusja o obecnej sytuacji ośrodka w Zurychu oraz o możli-wościach na przyszłość Po tym na Aemttlerstrasse nastąpiło spotkanie z prezesem Fundacji im Ojca Bocheńskiego Dio-nizym Simsonem Na ręce Prezesa ksiądz biskup Zimowski przekazał wielkie słowa uznania i podziękowania za dotych-czasowe dokonania Fundacji Wyraził życzenie aby nie bano się podejmowania nowych inicjatyw - czego domaga się sław-ne nazwisko Patrona Wydaje się że do czasu walnego zebra-nia Fundacji dobrze byłoby aby członkowie Zarządu jasno określili swoje działania na przyszłość gdyż obecny czas nie jest czasem dla statystoacutew Z Zurychu Ksiądz Biskup udał się do Fryburga na spotkanie z Wikariuszem Generalnym Msgr Reacutemy Berchier podczas ktoacuterego zostały omoacutewione sprawy związane z funkcjonowaniem duszpasterstwa dla Polakoacutew na terenie diecezji Lozanna-Fryburg-Genewa a zwłaszcza w największym naszym ośrodku Genewa-Lozanna

W tak kroacutetkim czasie tak wiele się dokonałohellip Czyż nie jest to znak Bożej Opatrzności Teraz trzeba tylko dobre ziarno ktoacutere zostało wrzucone w ziemię pielęgnować ufa-jąc że na dorodne owoce nie trzeba będzie długo czekać

10 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 11

bdquoWitaj majowa jutrzenko Świeć naszej polskiej krainiehelliprdquo ndash takimi słowami znanego mazurka mogliśmy pozdrowić Oj-czyznę i naszych Rodakoacutew w tym podwoacutejnie świątecznym dla nas dniu sformułowanie bdquojutrzenkardquo było jak najbardziej na miejscu gdyż dla nas pielgrzymoacutew z Genewy dzień zaczął się bardzo wcześnie Autokar ndash wynajęty od firmy Geneve Gare Routiere ktoacuterej dyrektor pan Guido Ambuumlhl jest szczegoacutelnie życzliwy Polakom - spod kościoła św Teresy wyruszał o 600 należało być kilka minut przed czasem odjazdu Organizacją wyjazdu zajęli się państwo Barbara i Mirosław Tłokińscy z Genewy oraz pani Anna Janus z Lozanny ndash jesteśmy im za to bardzo wdzięczni

bdquoJESTEM PRZY TOBIE PAMIĘTAM CZUWAMhelliprdquoPielgrzymka Polonii do Sanktuarium w Einsiedeln 3 maja 2008 r

EinsiedelnJesteśmy na miejscu Pierwsze wrażenie przybywających

tu pielgrzymoacutew z ciekawością rozglądających się wokoacuteł to łagodny spokoacutej wyciszenie wielka przestrzeń w ktoacuterej dominuje potężny - ale nie przytłaczający ogromem ndash XVIII- wieczny barokowy kościoacuteł z otaczającymi go zabudowaniami klasztoru benedyktynoacutew

Jest słonecznie ciepło choć nieco wietrznie Tuż po wyjściu z autokaru dostajemy wskazoacutewki co do pobytu w Einsiedeln a także bony na obiad Jeszcze chwila do mszy więc zanim wejdziemy do świątyni rozglądamy się wokoacuteł spa-cerujemy oglądamy i kupujemy pamiątki dla bliskich ndash kartki pocztowe z wizerunkiem Matki Boskiej roacuteżańce medaliki przewodniki po Einsiedeln już wiemy że potem nie będzie na to czasu

I ten najważniejszy moment pierwsze spotkanie z Czarną Madonną W ławkach przed kaplicą z czarnego marmuru modli się i kontempluje kilkadziesiąt osoacuteb - to wierni z ca-łego świata ndash widać po kolorach skoacutery ubraniach słychać w szeptach modlitw W kapliczce klęczy wiekowy benedyktyn w charakterystycznym czarnym habicie a za moment wstaje i przechodząc ku wyjściu poprawia bukiet zdobiący kaplicę Nasuwa się to benedyktyńskie bdquoora et laborardquo ndash modlić się i pracować dla Boga i świata

A w mrocznym wnętrzu kaplicy niewielka figurka Czarnej Madonny z Einsiedeln wzrusza delikatnością kruchością błyszczą się jej szaty w blasku świateł ciemna tajemnicza twarz oraz drobne Dzieciątko na ręku Ta kruchość jest pozor-na tylko dla oczu świata ndash tak naprawdę żarliwe i pełne na-dziei oczy rozmodlonych wiernych moacutewią o jej potędze i sile jej oddziaływania o wierze w jej ndash wcale nie wątłą ndash opiekę

Po modlitwach indywidualnych pełnych skupienia i własnych czasami bolesnych proacuteśb i intencji czas na mo-dlitwę wspoacutelną w naszej wspoacutelnej sprawie ndash na modlitwę za Ojczyznę Czas na mszę Przechodzimy przed ołtarz głoacutewny zajmując miejsca w ławkach

Msza świętaZanim połączymy się we wspoacutelnej modlitwie jeszcze chwi-

lę rozglądamy się podziwiając piękne bogate wielobarwne wnętrze świątyni W kontraście z białymi ścianami i kolumna-mi ndash w dolnych partiach ndash pysznią się złocenia ambon rzeźby aniołoacutew dynamiczne motywy roślinne pełne życia freski I nie sposoacuteb nie zauważyć po lewej stronie głoacutewnego ołtarza ndash mimo bogactwa wnętrza ornamentoacutew koloroacutew i kształtoacutew ndash naszego polskiego sztandaru Związku Kombatantoacutew ktoacutery specjalnie na tę mszę świętą przybył z PMK Marly

Jeszcze chwila spraw organizacyjnych gospodarz uroczy-stości czyli ksiądz rektor Sławomir Kawecki przekazuje kilka informacji na temat naszego spotkania

Uroczyste obchody Matki Boskiej Kroacutelowej Polski i rocz-nicy uchwalenia Konstytucji 3 maja otwiera występ choacuteru pani Teresy Krukowskiej z Winterthur ktoacutery wykonuje trzy utwo-

W drodze I już w autokarze na razie zajęta jest połowa miejsc pozo-

stali uczestnicy dosiądą w Lozannie Atmosfera ndash z racji wcze-snej pory ndash jeszcze trochę senna ale już zaczynamy pierwsze modlitwy pieśń bdquoKiedy ranne wstają zorzerdquo Dzięki pracy niestrudzonego pana Huberta mamy przed sobą śpiewniki z pieśniami - głoacutewnie maryjnymi W przerwach między śpie-waniem rozmawiamy zapoznajemy się z okien podziwiamy wschoacuted słońca nad jeziorem

Z Lozanny zabieramy pozostałych pielgrzymoacutew Okazuje się że autokar jest pełny nie ma wolnych miejsc I już na dobre rozbudzeni a my z Genewy także rozśpiewani ndash w peł-nym składzie kontynuujemy modlitwy śpiewyhellip Pan Hubert przygotowuje nas do muzycznego udziału w mszy ndash ćwiczymy nie tylko dobrze znane i lubiane pieśni ale także hellipłacinę Lekcja nie jest łatwa ale przyjemnie podana z pogodą i hu-morem i nie ma od niej ucieczki bo pan Hubert ma mikro-fon a do tego głos donośny muzycznie wyszkolony

Mamy także przerwę na kawę Zajazd na wzgoacuterzu z pięknym widokiem na Alpy Chwila na wyprostowanie noacuteg zaczerpnięcie świeżego powietrza pokrzepienie się albo w ogoacutele na pierwszy posiłek tego dnia

Ostatni etap podroacuteży upływa nam jakby w większym skupieniu w zadumiehellipMoże nad intencjami naszego piel-grzymowania nad dziwnością tego pielgrzymowania ndash nasze polskie święto polskie słowa i pieśni ale wiezie nas nie polski autokar i nie polski ndash choć bardzo życzliwy i sympatyczny pan Alfred merci beaucoup ndash kierowca a za oknem też nie pol-ski pejzażhellip

12 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 13

ry podkreślające powagę naszej uroczystościNastępnie wspoacutelnym śpiewem pieśni rozpoczynamy mszę

świętą koncelebrowaną ktoacuterej przewodniczy i homilię głosi ksiądz prałat Paweł Ptasznik Tak uroczysta msza jest spra-wowana przede wszystkim w intencji Ojczyzny i nas Polakoacutew choć są i inne ndash jedna z nich dotyczy księdza Artura Cząstkie-wicza wielce nam oddanego kapłana w dniu jego urodzin Na początku mszy zostają przywitani dostojni goście reprezentu-jący zaroacutewno stronę polską jak i szwajcarską

Uroczystość jest pięknie przygotowana przez wiernych czytanie pierwsze i drugie uroczyście odśpiewany psalm a po kazaniu ndash modlitwa powszechna

W czasie tej mszy świętej wielbimy i wyrażamy nasze dziękczynienie Bogu na roacuteżne sposoby słowami głośnych mo-dlitw wspoacutelnym śpiewem Na organach gra bdquonaszrdquo pan Hu-bert Niewiadomski z Genewy a po komunii świętej nastoletni Dominik Kawa przepięknie wykonuje pieśń bdquoAve Mariardquo

Choacuter z Winterthur ktoacutery rozpoczął mszę roacutewnież zamyka naszą uroczystość ku radości i wzruszeniu wielu z nas jeden z utworoacutew to właśnie zacytowana na początku pieśń bdquoWitaj majowa jutrzenkordquo Żegnamy ich gromkimi brawami

ObiadTak jak Ksiądz Rektor zaznaczył w czasie ogłoszeń ndash do

stołoacutewki jest około 300 metroacutew Idąc rozmawiamy o uro-czystości ndash to tak realizuje się ten trzeci społeczny motyw naszego spotkania

Sala w ktoacuterej będzie serwowany posiłek jest ogromna Mnożąc ilość długich stołoacutew i miejsc stwierdzamy że jest około 250 pielgrzymoacutew oczywiście tych ktoacuterzy korzystają ze wspoacutelnego obiadu bo są pewnie i tacy ktoacuterzy posilają się w innych miejscach

Warto było tu przyjść ndash obiad jest smaczny świeży ale nie tylko dlatego na podwyższonej scenie mamy kontynuację obchodoacutew naszego dzisiejszego podwoacutejnego Święta Głos za-bierają dostojni goście między innymi Jego Ekscelencja Pan Ambasador Zdzisław Rapacki ktoacuterego wystąpienie zamiesz-czamy osobno Nasz gospodarz dzisiejszy tym razem także konferansjer Ksiądz Rektor Polskiej Misji Katolickiej zapra-sza na scenę młodych utalentowanych muzycznie Polakoacutew ktoacuterzy umilają nam spotkanie grą na instrumentach Ksiądz Kawecki dzieli się z nami pomysłem na przyszłość ndash aby co roku oprawę artystyczną tej uroczystości powierzać innemu ośrodkowi duszpasterskiemu

Czas tak szybko płynie że do odjazdu zostały chwile a przecież mamy jeszcze w planach nabożeństwo majowe w Sanktuarium Niestety nie zdążymy Nie ma możliwości żeby obiad dla takiej dużej grupy pielgrzymoacutew był podany w kroacutetkim czasie w roacuteżnym tempie też jemy rozmawiając Niektoacuterzy wcze-śniej wymykają się ze stołoacutewki i w zasadzie do odjazdu każdy spędza ten czas po swojemu choć dominują dwa sposoby mo-dlitwa przed Czarną Madonną w świątyni lub pełen skupienia spacer po dziedzińcu klasztoru benedyktynoacutew Na pewno tak czy inaczej każdy choć na chwilę wchodzi do kościoła

Kiedy patrząc na zegarki stwierdzamy że należy udać się w stronę autokaru zaczynają się właśnie nieszpory be-nedyktyńskie Szkoda że nie możemy w nich uczestniczyć do końcahellip spokojne męskie głosy ich kojący rytm medytacja a nade wszystko uwielbienie Boga i Najświętszej Panienki na długo zostaną w tle naszych litanii proacuteśb i obietnic złożonych u stoacutep Czarnej Madonny z Einsiedeln

PowroacutetAutokar udający się w stronę Genewy wyjeżdża z Ein-

siedeln po godzinie 1700 Zaczynamy wspoacutelne śpiewanie razem odmawiamy Litanię do Najświętszej Marii Panny Tak jak przed południem sporo rozmawiamy ndash tym razem już się trochę lepiej znamy i ośmieleni podejmujemy trudniejsze a zarazem bardziej nas wzbogacające tematy Te słynne bdquonocne (prawiehellip) Polakoacutew rozmowyrdquo tym razem dotyczą ojca Bo-cheńskiego założyciela Polskiej Misji Katolickiej w Szwajca-rii potem przechodzimy do istoty wszechświata tu pojawia się wątek księdza Hellera ktoacutery bdquoprzerzuca mosty między religią a naukąrdquo

Przerwa w podroacuteży tym razem wypada w Gruyre Robimy sobie wspoacutelne pamiątkowe zdjęcie przy autokarze i wchodzimy po schodach na goacuterę Ty razem większość z nas zamawia tutejszy przysmak ndash bezy z gęstą śmietaną i kawę Przyjemnie jest chwi-lę posiedzieć na tarasie podziwiając grę światła zachodzącego słońca na białych krawędziach Alp na horyzoncie Robimy też pamiątkowe zdjęcia jest to roacutewnież okazja do porozmawiania nie tylko z towarzyszem podroacuteży z siedzenia obok

Zapada zmrok gdy ruszamy w dalszą trasę Jeszcze przed 2200 dojeżdżamy do Lozanny i żegnamy śpiewem towarzyszy pielgrzymki Dziękujemy sobie nawzajem za mile spędzoną podroacuteż za wzajemną życzliwość oraz za wspoacutelną modlitwę Znajomości zostały zawarte obiecujemy sobie że za rok się na pewno spotkamy a może i zaprosimy tych ktoacuterzy tym

12 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 13

razem nie pojechali z namiW ciągu niecałej godziny docieramy do Genewy i kończy-

my pielgrzymkę Jeszcze w drodze na przystanek autobusowy czy tramwajowy kończymy dyskusje wymieniamy numery telefonoacutewhellip

Na szczęście jutro jest niedziela ndash ale nie dlatego że po-trzebujemy wypoczynku długiego snu czy perspektywy dnia

bez pracy ndash my po prostu spotkamy się w naszym kościele na naszej polskiej mszy i jeszcze potrwamy w tym duchu maryjnej modlitwy zawierzenia Jej wiary że nasza pielgrzymka wyda owoce jakich i nam i naszej Ojczyźnie i światu potrzeba

Beata DanilukAutorzy zdjęć Marian Mazur s 11-12 Jean Marc Bossi s 13 15-17

Przemoacutewienie Jego Ekscelencji Pana Ambasadora Zdzisława Rapackiego Stałego Przedstawiciela RP przy Biurze ONZ w Genewie z okazji święta Konsty-tucji 3 maja wygłoszone podczas pielgrzymki Polonii szwajcarskiej do Einsiedeln 3 maja 2008 roku

Szanowni Państwo217 lat temu w 1791 roku 3 maja Polacy dokonali rze-

czy niezwykłej ndash jako jeden z pierwszych narodoacutew na świecie uchwalili ustawę zasadniczą ustawę ktoacutera miała stanowić podwaliny odbudowy nowoczesnego silnego państwa pol-skiego

Ze względu na uwarunkowania geopolityczne agre-sywną politykę zaborcoacutew oraz słabość oacutewczesnych struktur państwowych Polacy nie mogli w pełni wykorzystać szansy jaką sami sobie stworzyli Mimo że żywot Konstytucji 3 maja był kroacutetki przez lata stanowiła ona punkt odniesienia i wzo-rzec dla reformatoroacutew Była także źroacutedłem dumy i nadziei w trudnych latach zniewolenia

Chwalebne wydarzenia z 3 maja 1791 roku jak rzadko w naszej historii nie były związane z walką i ofiarą krwi Były natomiast znakomitym przykładem realizacji myśli państwo-wej i wspoacutelnej woli Polakoacutew budowania skutecznych instytu-cji oraz trwałego porządku prawnego Polacy potrafili woacutew-czas skutecznie zaprzeczyć negatywnym stereotypom ktoacutere w drugiej połowie XVIII wieku czyniły z Polski przykład niezdolności do rządzenia chaosu i braku wspoacutelnego dzia-łania Polski naroacuted potrafił wydobyć z siebie to co najlepsze Polacy dowiedli woacutewczas całemu światu że własna Ojczyzna stanowi dla nich wartość najwyższą znacznie cenniejszą od

prywatnych interesoacutew i korzyści Twoacutercy Konstytucji pisali woacutewczas bdquowolni od hańbiących obcej przemocy nakazoacutew ceniąc drożej nad życie nad szczęśliwość osobistą egzy-stencję polityczną niepodległość zewnętrzną i wolność we-wnętrzną narodu ktoacuterego los w ręce nasze jest powierzony chcąc na błogosławieństwo na wdzięczność wspoacutełczesnych i przyszłych pokoleń zasłużyć (hellip) dla ugruntowania wol-ności dla ocalenia Ojczyzny naszej i jej granic z największą stałością ducha niniejszą konstytucje uchwalmy (hellip)rdquo

Uchwalenie Konstytucji 3 maja miało dla Polakoacutew symboliczny wymiar Uwierzyli że drzemią w nich pokłady zrozumienia dla spraw publicznych pokłady wolności Wol-ności jakże innej od liberum veto wolności konstruktywnej twoacuterczej Naroacuted zdał sobie sprawę że stanowi wspoacutelnotę silną poprzez wyznawane wartości Dzięki temu łatwiej było przetrwać ponad 120 lat niewoli

Polska jest dziś krajem niepodległym bezpiecznym i sto-jącym przed ogromnymi szansami Polska nie ma wrogoacutew Polacy żyją w bezpiecznej Europie mogąc liczyć na sojusz-nikoacutew Polska jest krajem stabilnym i mogącym rozwijać się w tempie zależnym głoacutewnie od nas samych Jesteśmy od czterech lat członkiem Unii Europejskiej ndash i należymy do najsilniejszego sojuszu wojskowego ndash NATO To niezwykłe dokonania z ktoacuterych wszyscy możemy i powinniśmy być dumni Musimy także dbać o to aby wszystkie nasze szanse wykorzystać Jakże aktualnie brzmią dziś słowa preambuły do Konstytucji 3 maja ndash bdquo(hellip) Chcąc korzystać z pory w jakiej się Europa znajdujerdquo (hellip) My dziś także chcemy korzystać z tej pory Nie tylko dla dobra Polski ale dla do-bra całej Europy Możemy do niej wnieść te wartości ktoacutere reprezentuje Konstytucja 3 maja i te ktoacuterych wyrazicielem był Jan Paweł II

Szanowni PaństwoOddając hołd twoacutercom Konstytucji 3 maja 1791 pamiętaj-

my że wielkie chwile naszej historii miały miejsce gdy Polacy potrafili się jednoczyć i razem budować wspoacutelne dobro Takie jest podstawowe przesłanie Konstytucji 3 maja To apel jej autoroacutew by w myśleniu o Polsce zwyciężało to co twoacutercze Przekonaliśmy się niejeden raz że potrafimy działać wspoacutel-nie Umiemy wykrzesać z siebie wiele zapału pozytywnych uczuć nowych pomysłoacutew Bądźmy zatem dumni z naszej hi-storii i naszych wspoacutełczesnych dokonań Nie zapominajmy że solidarnym działaniem najlepiej służymy Rzeczypospolitej

Z okazji święta Konstytucji chciałbym przekazać Pań-stwu zgromadzonym tu w Einsiedeln jak i wszystkim Rodakom mieszkającym w Szwajcarii najlepsze życzenia i pozdrowienia

SOLIDARNYM DZIAŁANIEM SŁUŻMY RZECZYPOSPOLITEJ

14 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 15

Umiłowani w Chrystusie Panu Bracia i Siostry

Trzy motywy jednoczą nas dzisiaj w tym świętym miejscu Pierwszy to motyw religijny bo przyprowadziła nas tutaj wiara jako pielgrzymoacutew szukających Bożej i Matczynej opieki i po-mocy w codziennych staraniach o życie godziwe godne imienia Chrystusa jakie od chrztu nosimy Drugi motyw wyznacza szczegoacutelna data naszego spotkania ndash 3 maja ndash uroczystość Matki Bożej Kroacutelowej Polski i rocznica ustanowienia pierwszej Konstytucji Nie boacutejmy się tego słowa to motyw patriotyczny A trzeci powoacuted wynika z pragnienia przeżywania wspoacutelnoty z tymi ktoacuterzy w obcym kraju tym samym rodzimym moacutewią języ-kiem i tą samą żyją tęsknotą Zatrzymajmy się zatem nad tymi trzema motywami abyśmy po tym spotkaniu po tej uroczystej Eucharystii wyszli umocnieni w wierze bogatsi duchem bar-dziej zjednoczeni w naszej narodowej wspoacutelnocie

15 czerwca 1984 roku Jan Paweł II tak moacutewił bdquoPod krzy-żem Jezusa stała Jego Matka (por J 19 25) Jako pielgrzymi do naszej umiłowanej Pani z Einsiedeln zgromadziliśmy się dzisiaj w Jej sanktuarium aby w modlitewnej wspoacutelnocie z Nią na tym czcigodnym miejscu złożyć eucharystyczną Ofiarę Chrystuso-wą (hellip) Pozdrawiamy dzisiaj Maryję w tym sanktuarium jako Matkę naszego Odkupiciela ktoacutery z krzyża dał ją roacutewnież nam za Matkę Przyłączamy się duchowo do nie kończącego się tłu-mu pielgrzymoacutew ktoacuterzy z pokolenia na pokolenie przybywali do tego domu Bożego aby Ją czcić pobożnie bo wielkie rzeczy uczynił Jej Wszechmocny (por Łk 1 48-49)rdquo

Siostry i Bracia bdquoObok krzyża Jezusa stała Matka Jegordquo To samo świadectwo słyszymy dziś po dwudziestu czterech la-tach z kart Ewangelii Dlaczego tam stała Bo była kochającą matką Po co tam stała Aby być blisko konającego Syna ale też po to aby usłyszeć słowa bdquoNiewiasto oto syn Twoacutejrdquo Wszy-scy mamy udział w tym usynowieniu w tym nieskończonym otwarciu bolejącego matczynego serca na wszystkie pokolenia synoacutew i coacuterek ktoacuterych Jedyny Syn uczynił przez własną Krew braćmi i siostrami Dlatego dziś w sposoacuteb szczegoacutelny bdquopozdra-wiamy Maryję jako Matkę Odkupiciela ktoacutery z krzyża dał Ją roacutewnież nam za Matkęrdquo Dziś czynimy to w sposoacuteb szczegoacutelny Nie możemy jednak zapomnieć że od tamtej godziny bdquouczeń wziął Ją do siebierdquo Zaprosił Ją nie tylko na tamtą bolesną chwilę ale na całe życie Wziął Ją do swojej codzienności A zatem kiedy w sercu każdego z nas odbijają się echem słowa Jezusa bdquoOto Matka twojardquo to nie możemy ich rozumieć ina-czej To zaproszenie abyśmy wzięli Ją do siebie

Dlaczego Bo jest kochającą matką Po co Aby dzielić z Nią życie radości i strapienia aby ufnie zawierzać się Jej opiece Jeśli to uczynimy sercem gorącym i otwartym możemy być pewni zawsze będzie przy nas Kiedy będziemy stawać wobec życiowych wyboroacutew zaprowadzi nas do Nazaretu i pomoże odczytać wolę Boga tak jasno że lęk nie przezwycięży pełnego oddania bdquofiatrdquo Kiedy pojawi się konieczność ofiaro-wania czegoś z naszej bezpiecznej rzeczywistości zaprowadzi nas do jerozolimskiej świątyni gdzie Symeonową wieść o

PRZYPROWADZIŁA NAS TUTAJ WIARAHomilia księdza prałata Pawła Ptasznika

kierownika sekcji polskiej Sekretariatu Stanu w Watykanie wygłoszona podczas pielgrzymki Polonii szwajcarskiej do Einsiedeln 3 maja 2008 roku

siedmiu boleściach ukoi świadomość że przez nie objawi się bdquoznak sprzeciwurdquo i bdquoŚwiatłość światardquo Kiedy się zagubimy nie będzie zwlekała z poszukiwaniem A nawet jeśli upomni to tak że nie zburzy to radości odnalezienia Kiedy doświad-czenia życia wyprowadzą nas na pustynię pokus i walki Ona sercem będzie blisko Będzie się cieszyć naszą radością jak w Kanie Galilejskiej a gdyby coś ją zakłoacuteciło wezwie aby robić to co nam powie Jej Syn Na każdym etapie życia będzie nam towarzyszyć dyskretnie jakby z oddali ale z takim oddaniem że bez wahania stanie u stoacutep każdego naszego krzyża

Wiedzieli o tym doskonale nasi przodkowie W 1656 roku swoje przekonanie o matczynej opiece Maryi nad Koroną wy-raził kroacutel Jan Kazimierz A czynił to w takich słowach bdquoWielka Boga Człowieka Matko Najświętsza Dziewico Ja Jan Kazi-mierz za zmiłowaniem Syna Twojego Kroacutela kroacuteloacutew a Pana mojego i Twoim miłosierdziem kroacutel do Najświętszych stoacutep Twoich przypadłszy Ciebie dziś za Patronkę moją i za Kroacutelo-wą państw moich obieram (hellip) A ponieważ nadzwyczajnymi dobrodziejstwami Twymi zniewolony pałam wraz z narodem moim nowym a żarliwym pragnieniem poświęcenia się Twej służbie przyrzekam przeto tak moim jak senatoroacutew i ludoacutew moich imieniem Tobie i Twojemu Synowi Panu naszemu Jezusowi Chrystusowi że po wszystkich ziemiach Kroacutelestwa mojego cześć i nabożeństwo ku Tobie rozszerzać będęrdquo Stąd wywodzi się nasza dzisiejsza uroczystość Trzy wieki poacuteźniej w 1956 roku kard Stefan Wyszyński nawiązując do zobowiązań kroacutela napisał nowy tekst śluboacutew zwanych odtąd jasnogoacuterski-mi bdquoWielka Boga-Człowieka Matko Bogarodzico Dziewico Bogiem sławiona Maryjo Kroacutelowo świata i Polski Kroacutelowordquo ndash tak rozpoczął bdquoGdy upływa trzy wieki od radosnego dnia w ktoacuterym zostałaś Kroacutelową Polski oto my dzieci Narodu Pol-skiego i Twoje dzieci krew z krwi przodkoacutew naszych stajemy znoacutew przed Tobą pełni tych samych uczuć miłości wierności i nadziei jakie ożywiały ongiś Ojcoacutew naszychrdquo

Prymas Tysiąclecia wiedział jednak że tu nie chodzi tyl-ko o słowa Wiedział że to ślubowanie oznacza konkretne zobowiązania Dlatego kontynuował bdquoPrzyrzekamy uczynić wszystko co leży w naszej mocy aby Polska była rzeczywistym kroacutelestwem Twoim i Twojego Syna poddanym całkowicie pod Twoje panowanie w życiu naszym osobistym rodzinnym naro-dowym i społecznymrdquo A potem wyliczał dziedziny życia ktoacutere wymagały największej troski i wspoacutełpracy z łaską wypraszaną przez Maryję życie wiary potwierdzane unikaniem grzechu i pielęgnowaniem dobra obrona poczętego życia nierozerwal-ność małżeństwa obrona godności kobiety i ogniska domo-wego wychowanie młodego pokolenia w duchu miłości Boga i bliźniego praca nad tym aby wszystkie Dzieci Narodu żyły w miłości i sprawiedliwości w zgodzie i pokoju aby wśroacuted nas nie było nienawiści przemocy i wyzysku dzielenie się między sobą plonami ziemi i owocami pracy aby pod wspoacutelnym dachem nie było głodnych bezdomnych i płaczących walka z lenistwem i lekkomyślnością marnotrawstwem pijaństwem i rozwiązło-ścią zdobywanie cnoacutet wierności i sumienności pracowitości i oszczędności wyrzeczenia się siebie i wzajemnego poszanowa-

14 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 15

nia miłości i sprawiedliwości społecznejhelliprdquoZ takich to wartości religijnych moralnych i społecznych

wyrastały najdorodniejsze owoce polskiego ducha kultury i męstwa Dobrze wiemy z historii że były czasy gdy o nich za-pominano Ale wiemy też że wtedy spadały na Ojczyznę i Na-roacuted największe nieszczęścia I wiemy roacutewnież że od tych warto-ści zawsze rozpoczynano odnowę prowadzącą do narodowego odrodzenia Niewątpliwie proacutebą powrotu do tych wartości była Konstytucja 3 maja ogłoszona przez kroacutela Stanisława Augusta w 1791 roku Wprawdzie zdrada uniemożliwiła wprowadzenie jej w życie ale do dziś pozostaje symbolem nowożytnego my-ślenia o społeczeństwie i życiu narodoacutew ktoacutere nie odcina się od chrześcijańskich korzeni ale z nich czerpie obficie

Jeśli dzisiaj moacutewię że nasze pielgrzymowanie ma wyraz pa-triotyczny to myślę o patriotyzmie tak jak myślał Jan Paweł II bdquoPatriotyzm oznacza umiłowanie tego co ojczyste umiłowanie historii tradycji języka czy samego krajobrazu ojczystegordquo (Pamięć i tożsamość) Patriotyzm daleki jest od nacjonalizmu ktoacutery bdquouznaje tylko dobro własnego narodu i tylko do niego dąży nie licząc się z prawami innych Patriotyzm natomiast jako miłość ojczyzny przyznaje wszystkim innym narodom takie samo prawo jak własnemu a zatem jest drogą do upo-rządkowanej miłości społecznejrdquo (tamże) W takim ujęciu nie możemy się bać słowa bdquopatriotyzmrdquo powinniśmy raczej zasta-nawiać się w jaki sposoacuteb tę miłość ojczyzny przejawiać tu poza jej granicami na obczyźnie

Słowo bdquomiłośćrdquo zawsze wiąże się z pojęciem bdquowiernośćrdquo Tak tajemnica praktykowania patriotyzmu zawsze a zwłasz-cza na obczyźnie tkwi w wierności Jeżeli moacutewię to w gronie osoacuteb wierzących to moacutewię jasno chodzi o dwojaką wierność ndash o wierność Bogu i o wierność ojczyźnie Z pasterską troską obserwuję jak łatwo na obczyźnie zapomnieć o Bogu i Jego prawach Anonimowość w nowym środowisku przynosi to poczucie wolności ktoacutere łatwo przemienia się w swawolę rezy-gnację z wszelkich wartości religijnych i duchowych a w końcu z kontaktu z Bogiem Może się wydawać że to sprawa osobista A jednak jest to wyrzeczenie się miłości ktoacutera roacutewnież stoi u podstaw miłości społecznej miłości ojczyzny jako wspoacutelnego domu zbudowanego na chrześcijaństwie Z boacutelem słucham wy-powiedzi naszych rodakoacutew z ktoacuterych można by wnioskować że w Polsce nie ma nic dobrego nic pięknego nic z czym można by się utożsamiać czego należałoby bronić czym można by się chlubić Za to w nowym kraju wszystko jest wspaniałe Staram się rozumieć tych ludzi poznać ich rozgoryczenie zawoacuted czy cierpienie z jakim wyjechali z Kraju I zastanawiam się czy można im pomoacutec na nowo odkryć to wielowiekowe i wspoacuteł-czesne piękno i dobro z ktoacuterego wyrośli Nie moacutewmy jednak o innych Wniknijmy w nasze serca i zastanoacutewmy się jakie miejsce mają w naszym życiu te wartości ktoacutere stanowią treść śluboacutew złożonych naszej Matce i Kroacutelowej Poacutejdźmy za głosem Karola Wojtyły

bdquoOjczyzna ndash kiedy myślę ndash woacutewczas wyrażam siebie i zako-rzeniam hellip gdy myślę Ojczyzna ndash by zamknąć ją w sobie jak skarb Pytam wciąż jak go pomnożyć jak poszerzyć tę prze-strzeń ktoacuterą wypełniardquo (Myśląc ojczyzna)

Niech ten sam wiersz bdquoMyśląc ojczyznardquo wprowadzi nas w trzeci motyw naszego dzisiejszego spotkania bdquoGdy dokoła moacutewią językami dźwięczy pośroacuted nich jeden nasz własny Zagłębia się w myśl pokoleń i ziemię naszą opływa i staje się dachem domu w ktoacuterym jesteśmy razem ndashrdquo

Bracia i siostry Jesteśmy razem Roacuteżni nas wiele region

pochodzenia stan wykształcenia praca zasobność materialna stan cywilny miejsce zamieszkaniahellip Ale jesteśmy razem bo bdquogdy dokoła moacutewią językami dźwięczy pośroacuted nas jeden nasz własnyrdquo A jak dalej pisze Karol Wojtyła

bdquoTak zwarci wśroacuted siebie jedną mową istniejemy w głąb własnych korzeni czekając na owoc dojrzewań i przesileń Ogarnięci na co dzień pięknem własnej mowy nie czujemy goryczy chociaż na rynkach świata nie kupują naszej myśli z powodu drożyzny słoacutewrdquo (tamże)

Razem zwarci istniejący w głąb ogarnięci pięknemhellip Czy tylko dziś Nie Na co dzień Takie zadanie stawia przed nami Polakami rozproszonymi po świecie nasz Wielki Rodak Papież i Poeta Niech będzie między nami zgoda i jedność oparta na umiłowaniu wspoacutelnej mowy jakże uszlachetnionej przez dzieje naszej kultury na świecie nieznanej bdquoz powodu drożyzny słoacutewrdquo A wtedy i tęsknota nie będzie samotna i nie będzie w nas goryczy bo duch poprowadzi nas pod wspoacutelny dach ojczystego domu

Na koniec wraz z polskimi biskupami i narodem ktoacutery czci swą Kroacutelową zwroacutećmy się do czarnej Madonny z Einsiedeln słowami Jana Pawła II

bdquoMatko Boga i Matko ludzi lsquoswojemu najmilszemu Synowi nas oddawajrsquo On jest naszym Zbawicielem i naszym oparciem u Ojca Prosimy Cię Matko Zbawiciela wstawiaj się za nami u Twojego Syna w niebie- aby Kościoacuteł w tym kraju (i w naszej ojczyźnie) umacniał się w

wierności Chrystusowi- aby wszyscy ochoczo godzili się na posłannictwo jakie mają

do wypełnienia w Kościele w rodzinie lub w świecie- aby odnowiła się jedność Ducha wśroacuted chrześcijan- aby wszyscy cierpiący na ciele i na duszy znaleźli pomoc i

pociechę- aby wszystkie narody i wszyscy ludzie mogli żyć w wolności i

pokoju- aby przybliżyło się do nas kroacutelestwo Boga i Jego sprawiedli-

wośćMaryjo Matko Kościoła nasza umiłowana Pani z Einsie-

deln moacutedl się za nami Amenrdquo (15061984)

16 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 17

Einsiedeln 3 maja 2008 r

16 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 17

18 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 19

Czy są roacuteżnice między sposobem oraz techniką grania w piłkę nożną w Polsce i w Szwajcarii

Szwajcarzy wiele inwestują w sport na każdym poziomie Mają bardzo dobry system kształcenia młodzieży Choć pił-ka nożna nie ma tu długich tradycji wyniki osiągane na are-nie międzynarodowej są dobre Proszę uwzględnić że jest to stosunkowo małe państwo więc przy mistrzostwach pojawia się problem wyboru talentoacutew trudniej jest je znaleźć w kraju siedmiomilionowym w poroacutewnaniu z krajem 20 40 czy 100-milionowym Styl gry jest tutaj agresywny jest dużo biegania na boisku dużo walki W poroacutewnaniu ze Szwajcarami polscy zawodnicy grają wolniej trenują mniej intensywnie oni wolą raczej grać w piłkę niż walczyć

Czy nie wystarczy grać Trzeba walczyć

Umiejętność walki powinna być naturalna w człowieku Piłka zawodowa jest walką o przetrwanie - trzeba zabrać przeciwnikowi piłkę zdobyć bramkę Drużyna musi chcieć wygrać

Ile się trenuje

W okresie przygotowawczym 12 razy po dwie godziny w tygodniu

Co jest kluczem do piłkarskiego sukcesu

Podstawa to talent Poza tym ciężka praca dyscyplina Nie chodzi o bieganie od rana do nocy ale o motywacje o chęć bycia coraz lepszym o chęć zwycięstwa Najtrudniej-szy w zawodzie piłkarza jest wysiłek fizyczny Trening jest bardzo złożony bieg 20 m 40 m 60 m w lewo w prawo głoacutewkahellip Żeby osiągnąć cel trzeba mieć też charakter wytrwałość wiele jest pokus odciągających od treningu I tu trzeba wytrwać przez lata Ile razy była piękna pogoda Chętnie poszedłbym z żoną na spacer ale musiałem iść na trening Zazdrościłem moim kolegom w szkole - oni chodzili po goacuterach jeździli na rajdy - ja trenowałem Po latach nie żałuję Wielu utalentowanych szybko wypadało z gry przez brak dyscypliny Dobry piłkarz powinien być roacutewnież uczci-wy lojalny powinien mieć ustabilizowane życie osobiste wtedy łatwiej znosi się każdy stres czy niepowodzenie

Jakie są zadania trenera

Trener jest odpowiedzialny za wszystko a głoacutewnie za wy-nik ndash jest sprawdzany przez osiągnięte wyniki Pracuje pod dużą presją roacutewnież ze strony mass-medioacutew W ostatnich siedmiu latach FCA Aarau miało tylko czterech treneroacutew ktoacuterzy przetrwali cały sezon Pracy jest dużo treningi sześć razy w tygodniu ale to nie wszystko Na przykład wczoraj wroacuteciłem do domu o 2300 poszedłem spać o 200 bo oglą-dałem jeszcze mecz na video robiłem kroacutetką analizę Dzisiaj rano trening o 1000 przyjechałem do pracy na 830 Teraz wywiad po południu jadę na mecz do Zurychu

Talent charakter wytrwałośćhellipZ Ryszardem Komornickim trenerem szwajcarskiego klubu FC Aarau

byłym piłkarzem reprezentacji Polski rozmawia Marcin Sumiła

Jakie cechy są pożądane u trenera

Chcę być uczciwy sprawiedliwy co nie jest łatwe Mam dwudziestu zawodnikoacutew Na mecz muszę wybrać osiemna-stu tzn dwoacutech siedzi na trybunie Obojętnie kogo wybiorę ten nie wybrany ma poczucie krzywdy wewnętrznie się bun-tuje Podobnie jest przy zmianie zawodnikoacutew w trakcie me-czu Ciągle muszę się uczyć panować nad moimi reakcjami w sytuacjach stresowych Jestem za wzajemnym respektem ale też daję swoim zawodnikom dużo wolności z niewolni-ka nie zrobi się pracownika on musi chcieć grać ja go nie zmuszę mogę jedynie zachęcić Prasa niestety jeśli chodzi o atmosferę na meczach i o zachowanie treneroacutew często od-grywa rolę negatywną Widać to w piłce niemieckiej gdzie trenerzy załamują się na konferencjach prasowych moacutewią rzeczy ktoacuterych by normalnie nie powiedzieli Ta presja jest niesamowita Prasa często koncentruje się na goszej stronie jeśli wynik jest 50 to dziennikarze chcą pisać o problemach przegranej drużyny a nie o sukcesie zwycięzcy

W drużynie z Aarau jest wielu obcokrajowcoacutew Pan też reprezentuje inną kulturę Jak udaje się Panu dotrzeć do każdego ze sportowcoacutew

Komunikacja to nie tylko język Mamy zawodnikoacutew wielu narodowości nie wszyscy moacutewią po niemiecku ale przynajmniej rozumieją Czasami jest lepiej coś pokazać czy też nic nie moacutewić i to wiele znaczy Poza tym trener powinien znać też zawodnika poza boiskiem okazywać zainteresowa-nie jego życiem prywatnym rozmawiać z nim dwa - trzy razy w tygodniu pomoacutec w problemach Szczegoacutelnie ważne jest to przy bardziej bdquoegzotycznychrdquo piłkarzach Taki na przykład Afrykanin nie jest przyzwyczajony do naszych zasad potrafi np przyjść na trening o 1100 choć jest planowany na 1000 tudzież jechać przez miasto 100 kilometroacutew na godzinę nie rozumie że trzeba respektować ograniczenie prędkości Obcokrajowcom pomagamy też poza treningiem np orga-nizując kurs języka niemieckiego

Czy w drużynie piłkarskiej jest miejsce na religię

Religia też się pojawia Mamy zawodnikoacutew brazylij-skich ktoacuterzy zaproponowali żebyśmy się wszyscy razem modlili przed meczem To było nie do zaakceptowania dla

Stoją od lewej autor wywiadu dr Marcin Sumiła i trener Ryszard Komornicki

18 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 19

muzułmanina gdyż wykraczało poza jego religię Staram się respektować tę roacuteżnorodność Problem jest w okresie rama-danu kiedy zawodnik nie je przez cały dzień

A może drużyna bardziej jednorodna byłaby też lepiej zgrana

Drużyna potrzebuje roacuteżnych zawodnikoacutew gwiazdę ko-goś z temperamentem ale też pracusioacutew ktoacuterzy są cisi spo-kojni Są rzeczy ktoacuterych wymaga się od wszystkich i pewien obszar na inwencję własną Cel jest wspoacutelny wygrać mecz Roacuteżnorodność kultur jest korzystna

Czy w naszych czasach jest jeszcze miejsce w piłce nożnej na bdquofair playrdquo

My jesteśmy najbardziej fair grającą drużyną w Szwajca-rii może dlatego że ja zabraniam faulu Tak też sam grałem nigdy nie dostałem czerwonej kartki zawsze miałem respekt szacunek przed przeciwnikiem Byłem mało kontuzjowany ndash myślę że dlatego bo przeciwnik wiedział że gram fair

Kiedy FC Aarau będzie w szwajcarskiej czołoacutewce

Teoretycznie jest to jeszcze możliwe w tym sezonie Nie-stety mamy w poroacutewnaniu z innymi klubami dużo gorszą sytuację finansową co nie ułatwia zadania

Ktoacutere wydarzenia z kariery piłkarskiej utkwiły Panu naj-bardziej w pamięci przyniosły najwięcej radości

Najpierw było to przyjęcie do klubu IV ligii kiedy mia-łem 15 lat po raz pierwszy miałem trenera stroacutej piłkarski buty Potem nastąpił transfer z małego klubu do drugoligo-wego GKS Tychy Jako trzecie wymienię przejście do Goacuterni-ka Zabrze kiedy w ciągu dwoacutech lat stałem się reprezentan-tem Polski i wziąłem udział w mistrzostwach świata co jest marzeniem każdego piłkarza

Jak można pogodzić zaangażowanie piłkarskie z życiem rodzinnym

Mam to szczęście że moja żona rozumie mnie dobrze Jesteśmy 28 lat po ślubie Wiele jej zawdzięczam to ona głoacutewnie wychowała nasze dwie coacuterki Lubię bardzo przycho-dzić do domu tam czuję się najlepiej Każdą wolną chwilę spędzam z żoną rodziną to jest dla mnie bardzo ważne Wielu znajomych chętnie do nas przychodziło i przychodzi

moacutewią że u nas jest przyjemnie ciepło Ja wiem że to jest zasługa żonyhellip W małżeństwie ważne jest wzajemne zaufa-nie zrozumienie

Kiedy jeszcze grałem to wracając do domu nie opowia-dałem o piłce Nie chciałem robić z tego wielkiego tematu W domu rozmawialiśmy o dzieciach o naszych sprawach rodzinnych Teraz kiedy jestem trenerem żona i coacuterki cho-dzą na mecze i też bardzo się denerwują Nie mogę nic na to poradzić

Czy nie chciałby Pan pracować w Polsce

Chętnie wroacuteciłbym do Polski ale nie chcę pracować w warunkach w jakich pracowałem z korupcją oszukiwa-niem Nie podoba mi się że wyciągamy ciągle stare rzeczy Powinno się zapomnieć o tym co było i zacząć myśleć o tym co jest i o przyszłości

Jaka jest Pana prognoza dla polskiej drużyny na EURO 2008

Polacy będą mistrzami Europy

Kto poza tym w pierwszej czwoacuterce

Finał Polska-Hiszpania Poza tym ponieważ od dawna pracuję w Szwajcarii życzę powodzenia Szwajcarom Chciał-bym też aby Rosja odniosła sukces

Dziękuję za rozmowę Aarau 27042008

Ryszard Komornicki (ur 14 sierpnia 1959 w Ścinawie) pił-karz polski grający na pozycji pomocnika reprezentant Polski mistrz Polski trener FC Aarau Najwspanialsze lata swojej kariery popularny Koko spędził w Goacuterniku Zabrze (1982-1989) z ktoacuterym wywalczył 4 tytuły mistrza Polski i Superpuchar W lidze polskiej Ryszard Komornicki roze-

grał 182 mecze i strzelił 35 bramek W sezonie 198990 został piłkarzem FC Aarau (Szwajcaria) w sezonie 19921993 zdobył wraz z kolegami z drużyny tytuł mistrza Szwajcarii Kolejny sezon (199899) Koko spędził w FC Wohlen (Szwajcaria) w roku 2000 podpisał kontrakt z FC Kickers Luzern (Szwajcaria) Ryszard Komornicki ma roacutewnież doświadczenie jako trener asystent w FC Aarau FC Luzern FC Solothurn rezerwy FC Zurych Od stycznia do kwietnia 2006 roku trenował zespoacuteł 14-krotnego mistrza Polski Goacuternika Zabrze Koko rozegrał też 20 meczoacutew w repre-zentacji Polski i był uczestnikiem MŚ lsquo86 Zadebiutował 31 października 1984 roku w Mielcu w spotkaniu przeciwko Albanii (22) Po raz ostatni biało--czerwoną koszulkę założył 19 października 1988 roku w Chorzo-wie roacutewnież w czasie meczu z reprezentacją Albanii (10)

Zdję

cie

ww

wfc

aara

uch

20 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 21

W niedzielę 11 maja w ośrodku duszpa-sterskim Polskiej Misji Katolickiej w Zury-chu liturgię niedzieli Zesłania Ducha Święte-go uświetnił pierwszy występ nowo powstałej scholi pod kierownictwem pani Sylwii Feher-pataky Grą na organach akompaniowała pani Anna Buczek-Merz

W skład zespołu wchodzi szesnastu członkoacutew Ewa Kadłubowska Joanna Leskiewicz Marta Mirosław Agnieszka Suchta-Veit Anna i Ewelina Wedlechowicz Dorota Weśniak Dorota Zarost Hieronim Bawolski Zygmunt Beck Waldemar Burzyński Krzysztof Chudoba Ryszard Grze-gorzewski Joacutezef Krzyżanowski Tomasz Lenart Bartek Mańkowski Łukasz Mirosław

Już wykonaniem pierwszej pieśni bdquoVeni cre-atorrdquo (bdquoO Stworzycielu Duchu przyjdźrdquo) schola zachwyciła wysokim stopniem profesjonalizmu Dźwięki melodii gregoriańskiej i wariacje orga-nowe pani Buczek-Merz wprowadziły wiernych w uroczysty nastroacutej święta Piękne wykonanie zna-nych i mniej znanych pieśni liturgicznych przyczy-niło się do powstania niezapomnianej atmosfery święta i pogłębienia przeżyć duchowych Schola zaskoczyła i wzruszyłahellip Jak udało się w tak kroacutet-kim czasie stworzyć coś tak niezwykłego Proacuteby nowo powstałego zespołu odbywają sie przecież zaledwie od lutego tego roku

Oto co o powstaniu i pracach choacuteru moacutewi kie-rowniczka scholi pani Sylwia Feherpataky bdquoPomysł prowadzenia wokalnej scholi przykościel-nej pojawił się już dosyć dawno Pedagogikę mu-zyczną obok występoacutew kameralnych traktuję jako hobby uzupełniające moją pracę w operze Rozwa-żając możliwości prowadzenia choacuteru przy jednej

SCHOLA W ZURYCHU

ze szwajcarskich parafii poczułam jednak pewien niedosyt Moje myśli wciąż kierowały się w stronę naszej Misji Ostateczna decyzja o podjęciu tego wyzwania nadeszła wraz ze zmianami personalny-mi w Polskiej Misji Katolickiej w Zurychu jesienią 2007 roku Dzięki wsparciu duszpasterza ośrodka księdza Krzysztofa Zadarko moje pragnienie za-łożenia grupy wokalnej przy naszej wspoacutelnocie na-brało realnego kształtu To co nastąpiło poacuteźniej zawdzięczamy wielkiemu zaangażowaniu osoacuteb ktoacutere zgłosiły swoje uczestnictwo w choacuterze i po-mocy Bożej Nasza Polonia to prawdziwa kopalnia talentoacutew Bardzo zaimponowało mi zainteresowa-nie i wielka chęć wspoacutełpracy członkoacutew zespołu ich zamiłowanie do śpiewu i pragnienie aktywnego uczestnictwa w życiu Kościoła Wiele się od nich uczę To oni tworząc scholę ubogacają naszą wspoacutelnotę Wspoacutelnota to wspoacutełpraca Bez tego na-wet cały moacutej zapał ducha nie wystarczyłby aby po-wstało coś podobnego To ich wysiłek poświęcenie czasu prywatnego chęć uczenia się i działania oraz doświadczenie w pracy choacuteralnej lub wokalnej dały takie wyniki Jestem z nich dumna Ja osobi-

20 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 21

Sylwia FeherpatakyMa 41 lat Pochodzi z Krakowa gdzie rozpoczęła swoją

karierę muzyczną W 1996 roku ukończyła studia na wy-dziale wokalno-aktorskim w Gdańsku Rok poacuteźniej wyje-chała do Szwajcarii jako stypendystka Ministerstwa Kultury i Sztuki w Bernie (Bundesamt fuumlr Kultur) Po ukończeniu studioacutew podyplomowych w Bernie (Hochschule fuumlr Mu-sik und Theater Bern) otrzymała stały angaż w zuryskiej operze gdzie nadal pracuje jako wokalistka Ma na koncie udział w szeregu koncertoacutew solowych i choacuteralnych oraz na-graniach telewizyjnych

ście uczę się mnoacutestwo o muzyce liturgicznej ktoacutera jest niebywale bogata i roacuteżnorodna Nieocenioną pomocą przy przygotowaniu naszej pierwszej mszy była pani Ania Buczek-Merz ktoacutera zgodziła się wspomoacutec nas akompaniamentem Świetna orga-nistka i wielce kompetentny pedagog Dziękuję jej z serca za tę wspoacutełpracę i znajomość

Po naszym pierwszym występie w święto Ze-słania Ducha Świętego stawiamy sobie za cel

rozszerzenie naszego repertuaru Oczekuję tego z wielkim zainteresowaniem

Mam nadzieję że schola będzie się rozwijać Zależy mi na tym aby to dzieło trwało i wzbo-gacało nasze serca pięknem i głębią muzyki aby zawarty w niej pierwiastek Bożej doskonałości docierał do jak największej rzeszy ludzirdquo

Kamila NeupertZdjęciaZbigniew Zambrzycki

Anna Buczek-Merz Od 15 lat mieszka w Szwajcarii Wykształcenie muzyczne

zdobyła w Akademiach Muzycznych w Krakowie Lublinie Basel i Norynberdze jak i na wielu kursach mistrzowskich Przed wyjazdem do Szwajcarii docentka w klasie klawesynu na Akademii Muzycznej w Gdańsku Od 2000 roku zaanga-żowana jako organistka przy Kościele św Jana w Zurychu (Johanneskirche) Od lutego 2008 roacutewnież w kościele pa-rafialnym Birmensdorf Ceniona jako pedagog nauczyciel fortepianu i prowadząca choacuter

LEŚNA MAJOacuteWKA W WINTERTHURZE24 maja 2008 r - zgodnie z wcześniejszą zapowiedzią - odbyła się bdquomajoacutewkardquo

w lesie Winterthur-Walcheweiher zorganizowana przez Radę Ośrodka Duszpasterskiego PMK w Winterthurze Chętnych nie zabrakło

Był obecny także duszpasterz ośrodka ks Krzysztof Zadarko

Aut

or z

djęć

Jer

zy S

taw

arz

22 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 23

Bezpośredni sens słoacutew dzisiejszej Ewangelii nie nasuwa żadnych trudności moacutewi ona że Boacuteg będzie nas sądził nie według słoacutew ale według czynoacutew że po tych czynach mamy odroacuteżnia synoacutew światłości od ludzi złych i że ten tylko kto czynem pełnić będzie wolę Ojca Niebieskiego wejdzie do Kroacutelestwa Bożego Ewangelia nie tylko zabrania złych czynoacutew nawet takie drzewo ktoacutere złych owocoacutew nie daje ale tylko nie rodzi dobrych będzie wycięte i wrzucone w ogień Raz jeszcze przypomina nam w niej Chrystus Pan że Jego zakon jest zakonem czynu że nie ma niczego bar-dziej sprzecznego z chrześcijańską drogą życia niż bierność i bezczynność

Taka jest głoacutewna nauka Ewangelii na dzisiejszą niedzielę Jeśli się jednak nie mylę zawarta w niej jest jeszcze inna bardziej pośrednio wypowiedziana ale nie mniej wielka i piękna Nad nią chciałbym z Wami Drodzy Bracia pokroacutetce rozważać

Co to są te owoce ktoacutere daje dobre drzewo To są nie-wątpliwie przede wszystkim czyny Ale postawa wewnętrzna przejęcie się duchem chrześcijaństwa daje jeszcze inne skutki mniej przejawiające się na zewnątrz wyrażone ndash jeśli można się tak wyrazić ndash w samej sylwetce człowieka nada-jące jej ton i charakter Człowieka Bożego można poznać nawet wtedy gdy jego czynoacutew nie znamy patrząc po prostu na jego zachowanie się na cechy jego ducha Te cechy to tak-że w rozumieniu naszej Ewangelii owoce dobrego drzewa przejawy miłości Bożej i rządoacutew łaski w duszy

Owoce dobrego drzewa pokora pogoda pokoacutejJest takich cech wiele ale najważniejsze są bodaj trzy

pokora pogoda i pokoacutej Pokora Najmilsza z cnoacutet owa postawa duszy pełnej

przedmiotowości ktoacutera cechuje człowieka żyjącego w obli-czu Bożym i umiejącego patrzeć na samego siebie z Bożego punktu widzenia Człowiek ten nie w słowach ale w posta-wie przenikającej każdy jego ruch i każdą myśl jest wolny od tego szaleństwa i głupstwa zwanego pychą od czynienia ze siebie ośrodka świata i fałszywego bożka Pokora spra-wia że ten kto ją posiada nie sądzi nikogo ani nad nikogo się nie wywyższa W tym szerokim chrześcijańskim słowa znaczeniu pokora jest bodaj tą cechą po ktoacuterej najłatwiej poznać można człowieka Bożego

Pogoda to radość wynikająca z umiłowania Boga ponad wszystko niewzruszony optymizm nie w słowach ale każ-dym drgnieniem woli i myśli ludzkiej opromieniający życie niezroacutewnanym światłem Postawa dzięki ktoacuterej człowiek Boży wnosi radość i promień szczęścia wszędzie gdzie prze-chodzi każdym słowem samą swoją obecnością

Pokoacutej Błogosławieni pokoacutej czyniący powiedział Chry-stus Pan Ale pokoacutej czynić może tylko ten kto pokoacutej nosi w samym sobie kto nie jest rozdarty przez zwalczające się dążności i namiętności Raz jeszcze ten pokoacutej prawdziwy co przewyższa wszelki zmysł jest jedną z nieomylnych cech człowieka Bożego z tych owocoacutew po ktoacuterych poznać można serce oddane Bożej sprawie

Aby w nas można było poznać synoacutew światłościJest takich cech świętości więcej ale te trzy biją chyba

najbardziej w oczy i wszyscy nasi święci bez wyjątku byli wielkimi przykładami jak one w postawie chrześcijanina powinny być urzeczywistnione

Kiedy rozważam o nich dwie rzeczy przychodzą mi na myśl Pierwsza to smutny fakt że zrozumienie wielkości i piękna tych wielkich rzeczy jest niestety u tylu tak nikłe Pogańskie płytkie i złe nauki głoszone przez zbłąkanych pogardzają pokorą głoszą gorycz szerzą nienawiść i zwadę Doszło do tego że nawet nasze dzieci uczy się nienawiści zamiast pokoju goryczy zamiast pogody sądzenia innych i pychy zamiast chrześcijańskiej pokory W takich czasach trzeba nam chrześcijanom bardziej niż w innych pamiętać słowa Chrystusowe że po tych właśnie cechach poznawać mamy drzewo dobre od złego a przede wszystkim wypada nam z większym jeszcze zapałem dbać o to aby w nas sa-mych widniały pokora pogoda i pokoacutej

A z tą ostatnią sprawą łączy się druga wręcz może jeszcze smutniejsza Gdy patrzę na siebie i widzę jak mi jest daleko do Chrystusowego ideału jak mało jest w mojej postawie pokory pogody i pokoju jak niewiele potrafię ich dać moim bliźnim trzeba mi sercem skruszonym prosić o przebaczenie i błagać o pomoc i łaskę abym moacutegł stać się mniej niegodnym imienia chrześcijanina

Niech to postanowienie i ta modlitwa będzie wnio-skiem dzisiejszej niedzieli postanowienie że wytężymy wszystkie siły aby w nas można było lepiej poznać sy-noacutew światłości i korna modlitwa do Boga o łaskę poko-ry pogody i prawdziwego pokoju Amen (20071952)

CECHY CHRZEŚCIJANINA

O Joacutezef Innocenty Maria Bocheński OP (1902 ndash 1995)Założyciel PMK

22 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 23

14 maja 2008 roku w Marly odbyło się spotkanie na temat relacji między Stowarzyszeniem Centrum Polskiej Misji Katolickiej w Zury-chu a Polską Misją Katolicką w Szwajcarii W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele Stowarzyszenia dr Antoni Zgliński dr Jacek Pator-ski oraz pani Bogusława Lewicka natomiast Polską Misję Katolicką reprezentowali ks rektor Sławomir Kawecki ks Artur Cząstkiewicz oraz ks Grzegorz Ostrowski Przedstawiciele Stowarzyszenia Cen-trum stwierdzili że bdquoStowarzyszenie jest organizacją świecką opartą na prawie cywilnym szwajcarskim i nie podlega Polskiej Misji Ka-tolickiej Nazwa Stowarzyszenia została wybrana dlatego że Polska Misja Katolicka jest instytucją wiarygodną a to bardzo pomaga w zbieraniu funduszyrdquo Otoacuteż aby Stowarzyszenie mogło nosić nazwę bdquokatolickierdquo musi wpierw uzyskać zgodę kompetentnych władz kościelnych Niestety Stowarzyszenie Centrum do tej pory o taką zgodę nie wystąpiło Co więcej zwroacutecono się o aprobatę Statutu Stowarzyszenia działającego według zasad PRAWA CYWILNEGO do WŁADZ KOŚCIELNYCH miejscowej diecezji ktoacutere to władze w sposoacuteb dyplomatyczny odpowiedziały że nie leży to w kompeten-cji biskupa diecezji Chur Często członkowie Zarządu Centrum powołują się na słowa wsparcia prywatne listy z błogosławieństwem zachęty ze strony dostojnikoacutew kościelnych To wprowadza w błąd ludzi mniej zorientowanych - mogłoby się wydawać że jest to roacutew-noznaczne z dokumentem prawnym Otoacuteż tak nie jest W kościele rzymskokatolickim obowiązuje nas Kodeks Prawa Kanonicznego ktoacutery jasno reguluje te sprawy (por Kan 298-311)

Po długich dyskusjach doszliśmy do wniosku że Stowarzyszenie

W SPRAWIE STOWARZYSZENIA CENTRUM hellipOświadczenie Stowarzyszenia Centrum Spotkań i Modlitwy Polskiej Misji Katolickiej w ZurychuW majowym numerze bdquoWiadomościrdquo (Nr 440) ukazała się notatka ks Rektora o naszym Stowarzyszeniu sugerująca niezorientowanym czytelnikom wątpliwości wobec naszych intencji i działań W związku z reakcjami ludzi na tę publikację uważamy za konieczne podanie poniższych wyjaśnień do wiadomości wszystkich1 Nasze Stowarzyszenie jest założone na podstawie szwajcar-

skiego prawa cywilnego (OR) nie jest organizacją kościelną i nie podlega formalnie Polskiej Misji Katolickiej w Szwaj-carii

2 Nazwa bdquoCentrum Spotkań i Modlitwy Polskiej Misji Katolickiej w Zurychurdquo wyraża tylko jednoznacznie nasz głoacutewny cel tzn zdobycie i utrzymanie odpowiedniego stałego ośrodka dla PMK ktoacutery będzie znajdował się w Zurychu Jednocześnie chcemy aby te pomieszczenia były owarte dla całej Polonii w Szwajcarii jako miejsce spotkań i dyskusji czy też organizacji imprez kultu-ralnych Nasze starania ograniczają się jak dotąd w zdobywaniu funduszoacutew poprzez składki członkowskie zbieranie ofiar oraz własną pracę (kawa niedzielna biuletyn Stowarzyszenia organi-zacja imprez)

3 Będziemy się cieszyli roacutewnież i wtedy jeśli PMK otrzymałaby wcześniej w inny sposoacuteb odpowiednie stałe pomieszczenia w Zurychu do samodzielnego użytkowania Statut pozwala nam na poacuteźniejszą pomoc w utrzymaniu takiego ośrodka

4 Zawiadomienie o założeniu Stowarzyszenia w 2000 r zostało wy-słane wraz ze statutem do wszystkich biskupoacutew szwajcarskich a także do prymasa ks kard J Glempa i innych biskupoacutew w kraju do bp S Wesołego i do ks rektora K Gawrona Otrzymaliśmy same pozytywne odpowiedzi i błogosławieństwo na naszą działal-ność

W liście z dn 20102000 r z Ordynariatu diecezji Chur na ktoacuterej terenie działamy czytamy bdquoPrzyjęliśmy do wiadomości treść statutu () Kompetencji i nadzorowi Biskupa podlegają jedynie statuty mające czysto kościelno-prawny charakter Poza

tym możemy Wam mimo to potwierdzić że do tego statutu nie mamy żadnych zastrzeżeń i popieramy ideowo cel tego Stowa-rzyszeniardquo (tłum AZ) Traktowaliśmy i traktujemy to dalej jako akceptację ze strony władz kościelnych na działanie zgodnie z naszym statutem Informacja o tym wraz z kopią listu została przesłana w odpowiedzi na polską ocenę prawną dla ekonoma Komisji Episkopatu Polskiego ks J Droba do Warszawy oraz ks rektorowi S Kaweckiemu

5 W czerwcu ubr było wiadomo że od 1 lipca będzie tylko jeden etat dla duszpasterza PMK tzn Rektora W związku z tym ks W Czerwiński z dniem 30 czerwca przestał być członkiem Zarządu z urzędu Mimo iż pozostawał dalej w mieszkaniu przy Aem-tlerstrasse to nie miał więcej prawa działalności wśroacuted Polonii wobec czego konieczna była formalna zmiana adresu korespon-dencyjnego Stowarzyszenia Na nadzwyczajnym Walnym Zebra-niu Stowarzyszenia 24 czerwca 2007 uchwalono tę zmianę Jed-nocześnie w statucie dokonano drobnych zmian ktoacutere precyzują cel podkreślają lokalizację w Zurychu i ograniczają możliwości interpretacji przeznaczenia zbieranych funduszy Nie rozumiemy sugerowania że mieliśmy przy tym nieczyste intencje

6 Jest rzeczą oczywistą że wobec naszego celu chcemy ndash tak jak dotychczas ndash pracować ściśle w powiązaniu z PMK w Szwajcarii W Zarządzie jest zarezerwowane stałe miejsce dla kapłana odpo-wiedzialnego w Zurychu za Misję

7 Następne zwyczajne Walne Zebranie Stowarzyszenia jest plano-wane na czerwiec br

8 Wiemy że w Polsce istnieje swoista kultura nieufności do wszyst-kiego co nie jest pod pełną własną kontrolą a także rzucania publicznych podejrzeń według swego subiektywnego poglądu Uważamy jednak że zawsze trzeba wymagać informacji rzetelnej Nie wiemy jaki cel przyświecał wspomnianej notatce w bdquoWiado-mościachrdquo bez poprzedniego porozumienia się z nami

Za ZarządDr Antoni Zgliński prezes

Inż Marek Duszyński v-prezez

Od Rektora Polskiej Misji Katolickiejwystąpi do Episkopatu o zgodę na używanie nazwy Stowarzyszenie Polskiej Misji Katolickiej Ustaliliśmy także że będziemy praco-wać nad przygotowaniem umowy o wspoacutełpracy Stowarzyszenia Centrum z Polską Misją Katolicką w Szwajcarii Nie może być tak że Stowarzyszenie ktoacuterego członkowie Zarządu zastrzegają że nie jest stricte katolickie zbiera fundusze na terenie Polskiej Misji Katolickiej Dlatego konieczne jest przygotowanie umowy ktoacutera będzie jasno precyzowała wzajemne relacje

Jedyną kwestią sporną ktoacutera nie znalazła rozwiązania był temat zwołania ubiegłorocznego walnego zebrania w dniu 240607 - na trzy dni przed moim przyjazdem do Szwajcarii Mimo proacuteśb Ekonoma Konferencji Episkopatu Stowarzyszenie Centrum nie raczyło zmie-nić terminu walnego zebrania po to aby moacutegł wziąć w nim udział nowy rektor Polskiej Misji Katolickiej Jeszcze raz podkreślam że nie rozumiem i jest dla mnie nie do pojęcia jak można na trzy dni przed przybyciem nowego rektora bez konsultacji z nim a przede wszystkim bez konsultacji z odpowiedzialnym za duszpasterstwo Polonii z ramienia Konferencji Episkopatu Polski zmienić statut dokonać zmian personalnych i zmienić adres siedziby Stowarzy-szenia Mimo tej rozbieżności całe spotkanie było dosyć owocne W wielu kwestiach znaleźliśmy porozumienie Mam nadzieję że na najbliższym walnym zebraniu w szerszym gronie uda się znaleźć konstruktywne rozwiązania dla nieuporządkowanych pod względem prawnym zagadnień zaroacutewno dla dobra Polskiej Misji Katolickiej jak i Stowarzyszenia

ks Sławomir Kawecki Rektor Polskiej Misji Katolickiej

24 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 25

W trakcie Mszy św hołd Zmarłej złożył profesor dr hab Jan Zieliński z Berna ktoacuterego przemoacutewienie zamieszczamy poniżej

bdquoLubiła podkreślać że przyszła na świat w puszczy że wychowała się wśroacuted drzew Było to w Spuszy w ziemi lidz-kiej (Spusza ongiś własność Ignacego Tyzenhausa potem jego syna Rudolfa dalej tegoż coacuterki Hermancji zamężnej Uruskiej ktoacuterej młodsza coacuterka Seweryna wyszła za Jana Pawła Sapiehę) Ojciec Eustachy Kajetan ks Sapieha ab-solwent politechniki w Zurychu (leśnictwo) był na początku lat dwudziestych ministrem spraw zagranicznych RP Matka Teresa z Lubomirskich prowadziła działalność charytatywną i społeczną Kierowała warsztatem produkującym tweed W Warszawie prowadziła bdquoLatarnięrdquo zakład wytwoacuterczy dla ociemniałych inwalidoacutew wojennych Elżbieta (w dzieciństwie i potem dla najbliższej rodziny Izia) miała siostrę Eleonorę i trzech starszych braci Jana Lwa i Eustachego Seweryna Na zachowanych zdjęciach z dzieciństwa widać Ją w otoczeniu przyrody na cierpliwej białej klaczy albo w atelier fotografa Stefana Platera jak z rozpuszczonymi długimi włosami z uśmiechem i ciekawością świata ufnie patrzy w przyszłość

Maturę zrobiła w roku 1939 Wszechstronnie uzdolniona artystycznie zastanawiała się czy wybrać karierę śpiewaczki aktorki czy rzeźbiarki Wybuch wojny pokrzyżował te plany Ojciec został aresztowany przez władze radzieckie i skazany na karę śmierci zamienioną na pobyt w łagrze wyszedł z Rosji z armią Andersa Następnie osiadł w Kenii był delega-tem Polskiego Czerwonego Krzyża na Afrykę Wschodnią

Okupację przeżyła w Polsce działała w podziemiu w roku 1944 aresztowana przez gestapo w Krakowie siedziała w więzieniu na Montelupich Kiedy została zwolniona kar-dynał Sapieha radził Jej matce bdquoZabierz coacuterkę i pierwszą możliwą drogą wyjeżdżajcierdquo Tak trafiły do Berna

Po wojnie rodzice osiedli na dobre w południowo-wschodniej Afryce Ona nie chciała opuszczać Europy ad-optowana przez przemysłowca i organizatora wyścigoacutew sa-mochodowych Hansa Rufenera i jego żonę Hannę zamiesz-kała w Hofgut w podberneńskiej gminie Muri Zajmowała się ogrodem Do końca żywiła dla Szwajcarii i Szwajcaroacutew wdzięczność za gościnę to była jej druga ojczyzna Wielka patriotka polska stała się też patriotką szwajcarską

Jej wielką pasją było kolekcjonerstwo Zbierała znaczki

bdquoUMIAŁA DAWAĆhelliprdquoElżbieta (Iza) Rufener-Sapieha (24081921 - 01052008)

i etykiety zapałczane dziwne kamyki i wieczka pojemni-koacutew ze śmietanką do kawy W sensie przenośnym można powiedzieć że kolekcjonowała ludzi ndash otwarta na ich losy na ich potrzeby Zbierała też filmy Umiejętnie korzystając z kolejnych nowinek technicznych nagrywała setki filmoacutew i programoacutew telewizyjnych o Polsce o Papieżu o przyrodzie Wiele z nich trafiło potem do Polski do zbioroacutew Uniwersy-tetu Jagiellońskiego

Inną wielką pasją były podroacuteże Sprzyjało temu trochę powojenne rozproszenie rodziny po całym świecie ale głoacutew-nym motorem była chyba ciekawość świata Jej świadectwem pozostały niezliczone fotografie i slajdy a także akwarele o egzotycznej tematyce

W latach pięćdziesiątych była uczennicą malarza Karla Bieri w berneńskiej Gewerbeschule Brała udział w plene-rach malarskich Pobierała też lekcje rzeźby u Madeleine von Fischer Była członkinią Schweizerische Gesellschaft Bildender Kuumlnstlerinnen

Malowała dużo ale przez wiele lat wcale nie wysta-wiała Pierwsza wystawa w rezydencji ambasadora RP w

1 maja 2008 roku w Bernie przeżywszy 86 lat odeszła do Pana wielka polska patriotka Elżbieta Ru-fener-Sapieha 13 maja została odprawiona w intencji zmarłej Msza św pogrzebowa ktoacuterej przewod-niczył rektor Polskiej Misji Katolickiej w Szwajcarii ks dr Sławomir Kawecki W homilii celebrans podkreślił wielkie zasługi zmarłej w podtrzymywaniu polskiej tradycji patriotycznej i religijnej cha-rytatywną bezinteresowną działalność na rzecz polskiej młodzieży oraz jej niezwykły talent malarski Rysunki akwarele i obrazy olejne Elżbiety Rufener-Sapiehy są plonem jej życia dzielonego na dwie ojczyzny ndash Polskę i Szwajcarię Zachwyt nad doskonałością natury nad otaczającym nas pięknem ndash to refleksje jakie pojawiają się w trakcie oglądania dzieł malarki

Elżbieta Rufener-Sapieha z Ojcem Świętym Janem Pawłem II Zdjęcie pochodzi ze zbioroacutew prywatnych

24 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 25

Bernie odbyła się w roku 2004 po niej przyszły następne w Muzeum Polskim w Rapperswilu (2005) we wrocławskim Ossolineum (2006) w warszawskich Łazienkach Kroacutelew-skich (2007) wreszcie w styczniu br w Domu Polonii na krakowskim Rynku Każda wystawa miała nieco inny kształt dzięki temu że było z czego wybierać dorobek Elżbiety Rufener-Sapiehy liczy ponad trzysta prac Są wśroacuted nich obrazy olejne akwarele grafiki i fotografie artystyczne ndash świadectwo bezustannych poszukiwań tematycznych i formalnych Wkroacutetce przed śmiercią większość tych prac ofiarowała wspaniałomyślnie Zakładowi Narodowemu im Ossolińskich z myślą o powstającym we Wrocławiu Muzeum Lubomirskich

Miałem szczęście uczestniczyć w otwarciu wszystkich tych wystaw Każdy wernisaż pozostawił wspomnienia ale najsilniejsze wiążą się z ostatnim Może dlatego że aranża-cja wystawy delikatnymi akcentami plastycznymi przywodzi-ła myśl o nieuchronnym pożegnaniu Ale chyba nie tylko Przemawiając podczas wernisażu wspomniałem o areszto-waniu Izy w wojennym Krakowie podeszła do mnie potem coacuterka ludzi w ktoacuterych mieszkaniu okupanci zorganizowali oacutew fatalny bdquokociołrdquo Miałem wtedy wrażenie że zamyka się krąg historii

Od połowy lat sześćdziesiątych jeździła regularnie do kraju Wspierała też stale roacuteżne inicjatywy i ludzi w potrze-bie Szczegoacutelnie aktywnie zaangażowała się w ruch bdquoSolidar-nościrdquo i w pomoc dla Polski po wprowadzeniu stanu wojen-nego Nie tylko finansowo także osobiście przygotowując i wysyłając niezliczone paczki

Działała ze Szwajcarii w ruchu (od 1990 Stowarzysze-niu) bdquoPrzymierza Rodzinrdquo ktoacutery prowadzi w Polsce dzia-łalność edukacyjną i wychowawczą w duchu obywatelskim Ruch ten ktoacutery wyroacutesł z Sekcji Rodzin warszawskiego Klubu Inteligencji Katolickiej zmierza do wielostronnego przygotowania dzieci i młodzieży do służby społeczeństwu i Kościołowi Działalność rozpoczął od kształcenia wy-chowawcoacutew i organizowania letnich i zimowych obozoacutew następnie całorocznej pracy wychowawczej w grupach wreszcie przystąpiono do budowy szkoacuteł Przymierze Rodzin prowadzi obecnie przedszkole cztery świetlice trzy szkoły podstawowe cztery gimnazja dwa licea ogoacutelnokształcące i szkołę wyższą Hojności Izy ta pożyteczna placoacutewka w bardzo dużej mierze zawdzięcza swe powstanie i rozwoacutej Ponadto założyła Ona dwie fundacje z przeznaczeniem na stypendia dla dzieci i młodzieży z niezamożnych rodzin Jedną z sal w budynku szkoły Przymierza Rodzin im Jana Pawła II na Ursynowie nazwano Salą Sapieżyńską dwie tablice upamiętniają hojność fundatorki w szkole wyższej i w szkole im ks Jerzego Popiełuszki na Bielanach jest też ogromna wdzięczność w sercach członkoacutew Przymierza Rodzin

Umiała dawać ndash a to jest rzadka umiejętność Prezydent Lech Wałęsa odznaczył Ją w roku 1994 krzy-

żem kawalerskim Orderu Zasługi RP prymas Joacutezef Glemp w roku 2000 Złotym Medalem Prymasowskim za zasługi dla Kościoła i Narodu premier Jerzy Buzek medalem Instytu-tu Społeczeństwa Obywatelskiego bdquoCzłowiek Pro Publico Bono 2003rdquo

Pamiętam od pierwszego spotkania wielkie uważne oczy promienny uśmiech lekko przechyloną na bok głowę z burzą skręconych białych włosoacutew Połączył nas śp Marek Łatyński pierwszy Ambasador znoacutew wolnej Polski w Szwajcarii spo-winowacony z Nią przez swą żonę z domu Potulicką Kiedy przedwcześnie kończył swą misję w Bernie powierzył Izę naszej opiece a nas ndash Jej Przed czternastu laty Na zawsze zostaniemy dłużnikami Chyba że można dobro odpłacać dobrem

Kiedy przyszedłem w godzinę ktoacutera miała się okazać przedostatnią uniosła na przywitanie lewą rękę Siedziałem przy szpitalnym łoacuteżku w milczeniu wychodząc z założenia że w takich sytuacjach słowa są niepotrzebne liczy się obec-ność Odchodząc uniosłem lewą rękę na pożegnanie do jutra Za godzinę już nie żyła

Pod koniec oszczędnie gospodarowała słowami jakby wiedząc że w obliczu spraw ostatecznych nabierają one in-nej wagi Ale w tym co moacutewiła była niezwykła przytomność umysłu lapidarna norwidowska trafność Tydzień wcześniej na słowa zaprzyjaźnionej osoby bdquoMogę się za Ciebie tylko modlićrdquo odparła bdquoT y l k ordquo

Odeszła w święto Wniebowstąpienia Pańskiego kiedy po porannym deszczu niebo się zupełnie wypogodziło jakby otwierało swe podwoje

Wraz z Jej odejściem obumiera jedna gałązka dwoacutech wielkich polskich rodoacutew magnackich Wysycha zdroacutej dobro-ci bezinteresownej gotowości do niesienia pomocy i do do-brych uczynkoacutew Rozproszona po świecie rodzina przyjacie-le Polonia szwajcarska i zaprzyjaźnieni Szwajcarzy wreszcie miłośnicy sztuki ndash wszyscy tracimy Pięknego Człowieka

W noc po kremacji na zewnętrznej szybie okna pod ktoacuterym pracuję od strony wielkiego dębu ktoacutery tylekroć podziwiała i ktoacutery do niedawna jeszcze miała nadzieję nary-sować przylgnęła piękna srebrzysta ćma Tkwiła tam przez cały dzień niczym dusza Izy zaglądając mi przez ramię kiedy o Niej pisałem

Pogrzeb odbędzie się jesienią w Boćkach na Podlasiu w kościele pod wezwaniem św Joacutezefa Oblubieńca (jego święto przypada 1 maja) i św Antoniego Padewskiego kościele ufundowanym w roku 1726 przez Joacutezefa Franciszka Sapie-hę Iza była tam przed trzema laty gdy chowano jej brata zmarłego w Kenii Eustachego Sapiehę W homilii powie-dzianej przez biskupa drohiczyńskiego Antoniego Dydycza uderzyły ją zwłaszcza zacytowane słowa z listu fundatora w ktoacuterych planowaną budowlę sakralną nazywa bdquoroślinkąrdquo I komentarz biskupa Dydycza bdquoNie wiem czy u wielkich wspoacutełczesnych spotkalibyśmy się z takim językiem z taką delikatnością i uprzejmą prostotą Podskarbi litewski całą fundację nazywa lsquoroślinkąrsquo To ma swoją wymowę widać że patrzył na wszystko przez pryzmat życiardquo Z puszczy w Spu-szy do kościoła budowanego z miłością tak jak się hoduje ulubioną roślinkę Jest w tym wewnętrzna logika i konse-kwencja Co w niczym nie zmniejsza poczucia że straciłem jedną z najważniejszych w moim życiu osoacuteb Wiem że inni czują podobnie

Gdyby trzeba słowa pożegnania ograniczyć do jednego w tym wypadku brzmiałoby ono Dziękirdquo

26 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 27

bdquoO dobre imię Polski i Polakoacutewrdquo - to hasło XII Forum Polonijnego jakie odbyło się w dniach 25-27 kwietnia w Toruniu Gospodarzami spotkania na ktoacutere przybyło ponad stu delegatoacutew z całego świata były Wyższa Szkoła Kultury Społecznej i Medialnej oraz Polskie Stowarzyszenie Mor-skie-Gospodarcze im Eugeniusza Kwiatkowskiego Toruń-ska uczelnia w swoich murach gościła min przedstawicieli z Europy (Litwa Białoruś Ukraina Niemcy Francja Szwaj-caria Wielka Brytania Szwecja Norwegia) Australii i obu Ameryk (USA Kanada Argentyna Urugwaj i Meksyk)

Z całego świata zjechali się goście do Wyższej Szkoły Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu na XII Forum Polonijne W piątek 25 kwietnia zostaliśmy uroczyście podjęci w pięknej restauracji na bogatej w polskie potrawy kolacji Po posiłku o godzinie 2100 odbył się Apel Jasno-goacuterski animowany przez choacuter WSKSiM a prowadzony przez księdza biskupa Andrzeja Suskiego ordynariusza diecezji toruńskiej

Rano w sobotę 26 kwietnia XII Forum Polonijne zostało zainaugurowane Mszą św pod przewodnictwem o Tadeusza Rydzyka dyrektora Radia Maryja i założyciela WSKSiM w Toruniu W wygłoszonym Słowie Bożym celebrans poroacutew-nał Polakoacutew do ucznioacutew Jezusa ktoacuterzy poszli na cały świat niosąc Ewangelię i naukę o Panu Podkreślił że to ważne abyśmy byli bdquoświadkami prawdyrdquo bronili dobrego imienia Polski i Polakoacutew nie zniechęcając się ale dając świadectwo wierze gdyż bdquonie wolno zapierać się ojca i matkirdquo

Przed południem złożono kwiaty pod pomnikiem Jana Pawła II a następnie przystąpiono do spotkań panelowych dotyczących duszpasterstwa emigracyjnego nauki i kultury oraz dobrego imienia Polski i Polakoacutew Było wielu moacutewcoacutew min prezydent miasta Torunia Michał Zaleski a także po-litycy ndash ich słowa wzięliśmy sobie głęboko do serca Było to wielkie spotkanie patriotyczne ktoacutere wzbogaciło nas wszyst-kich Niejednemu w oczach zalśniły łzy tęsknoty podczas słuchania recytacji wiersza Norwida bdquoDo kraju tegordquo Jak zwykle nie zabrakło możliwości zakupu ciekawych i naj-nowszych publikacji książkowych o tematyce patriotycznej i katolickiej

Następnie wszyscy udaliśmy się do studia nagrań Telewi-zji Trwam znajdującego się w pobliżu Domu Słowa gdzie z wielkim zainteresowaniem wszyscy uczestnicy Forum podzi-wiali profesjonalizm i nowoczesną aparaturę tego studia

Gdy wroacuteciliśmy do Centrum Polonia in Tertio Millenio kontynuowaliśmy spotkanie panelowe Po kolacji czekał nas program słowno-muzyczny w wykonaniu choacuteru toruńskiej uczelni następnie inscenizacja fragmentoacutew epopei naro-

O DOBRE IMIĘ POLSKI I POLAKOacuteWXII Forum Polonijne

Toruń 25 - 27 kwietnia 2008

dowej bdquoPan Tadeuszrdquo w reżyserii Haliny Łabonarskiej oraz wieczoacuter z poezją Jacka Kaczmarskiego w wykonaniu studen-toacutew tej uczelni

W niedzielę po śniadaniu i Mszy Świętej udaliśmy się do auli aby kontynuować nasze debaty dotyczące kultury i na-uki oraz dalszy ciąg panelu bdquoO dobre imię Polski i Polakoacutewrdquo ktoacutere wzbudziło wiele emocji narzekań Polakoacutew z Litwy i nie tylko Były też i pozytywne sygnały z Wielkiej Brytanii o naszym narodzie o cenieniu pracowitości i wysokiej jakości pracy Polakoacutew Po południu było podsumowanie dyskusji panelowych i podjęcie uchwał Pewne pytania i problemy dyskutowane na forum pozostawały bez odpowiedzi

Studenci tej uczelni opiekowali się gośćmi i robili to bardzo odpowiedzialnie i z wielką życzliwością Ogromnie urozmaicona wspaniała i obfita polska kuchnia była po-twierdzeniem znanej na całym świecie polskiej gościnności Niezapomnianym przeżyciem było obejrzenie gablot z eks-ponatami-pamiątkami po Ojcu Świętym Janie Pawle II oraz zobaczenie kaplicy w ktoacuterej odmawia się codziennie wieczo-rem Roacuteżaniec Święty W tej kaplicy obok wizerunku Matki Bożej Fatimskiej wisi obraz Pani Jasnogoacuterskiej z podpisem Jana Pawła II z Jego prywatnej kaplicy watykańskiej oraz wota wiernych - słuchaczy Radia Maryja

Dla członkoacutew naszego Koła i zainteresowanych otrzyma-łam wiele ciekawych materiałoacutew po ktoacutere można się zgłosić w pierwsze soboty i niedziele miesiąca po Mszy Świętej w Zurychu

Cieszę się że mogłam reprezentować nasze Koło Radia Maryja z Zurychu w tak ciekawych i pełnych emocji uroczy-stościach spotkaniach panelowych jak roacutewnież w owocnych rozmowach w kuluarach

Jadwiga Wator

Informacja dla słuchaczy Radia Maryja i widzoacutew Tele-wizji Trwam z Europy zmiana parametroacutew nadawania TV Trwam na satelicie Astra

Z dniem 1 maja 2008 roku program TV Trwam i Radio Maryja będzie dostępny na transponderze 53 o parame-trach

- satelita Astra 1KR 192 East (wschoacuted) - częstotliwość 10773 MHz - polaryzacja H (pozioma)- FEC 56- Symbol rate 22 Msymbs- pid video 513- pid audio 660- pid pcr 513- pid audio 661 dla programu Radio Maryja

Programy są niekodowane

26 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 27

Programndash Rozpoczęcie o godz 1330ndash Nabożeństwo w Sanktuariumndash DVD i wymiana doświadczeńndash Przeżycie wspoacutelnoty przy kawiendash Okazja do spowiedzindash Uroczysta Msza śwndash Nowe rozesłanie pielgrzymujących sanktuarioacutewZakończenie ok godz 1815Pielgrzymce przewodniczyć będzie ks Krzysztof Zadarko Duszpasterz Ośrodka PMK w Zurychu

PIELGRZYMKA DO QUARTENSerdecznie zapraszamy na pielgrzymkę Polakoacutew do Sanktuarium

Matki Bożej Trzykroć Przedziwnej do Quarten w sobotę 28 czerwca 2008 r

Cieszymy się na spotkanie Sr Ursula-Maria Bitterli Sr M Henryka Seidel Sr M Felicja Lewandowska

Projekt bdquounterwegs zu dirldquo Pilgerheiligtum Neu-Schoumlnstatt 8883 Quarten

Telefon 081 739 15 01 E-mail projektphschoenstattch

Polonia w Szwajcarii walczy o utrzymanie Muzeum Polskiego w Rapperswil ktoacuteremu grozi eksmisja z wynajmowanych dotychczas pomieszczeń Rektor PMK zwraca się z prośbą do wszystkich ktoacuterym leży na sercu zachowanie Muzeum w Rapperswil o podpisanie petycji do władz szwajcarskich o pozostawienie muzeum w dotychczasowych pomieszczeniach Solidarnie podpiszmy petycje tak by władze Rapperswil i

URATOWAĆ RAPPERSWIL Szwajcarii wiedziały że choć jesteśmy w Szwaj-carii małą liczebnie grupą narodowościową to potrafimy walczyć o słuszną sprawę i mamy wielu przyjacioacuteł ktoacuterzy nas w tym wspomagają Wszyst-kie informacje i miejsce na podpisy pod petycją znajdują się na stronie

wwwrapperswil-castlecom

Ks dr Sławomir Kawecki Rektor PMK

Szkolny Punkt Konsultacyjny przy Stałym

Przedstawicielstwie RP przy Biurze ONZ

w Genewie

LrsquoAncienne Routes 151218 Grand -Saconnex Suisse

Tel 022 710 97 97

zaprasza

wszystkie dzieci w wieku od 7 do 18 latdo uczestniczenia w zajęciach lekcyjnych

w

roku szkolnym 20082009

Szkoła realizuje polski program nauczania zatwierdzony przez MEN

w zakresie- języka polskiego

- historii i geografii Polski-wiedzy o społeczeństwie

Zajęcia odbywają się raz w tygodniu i obejmują poszczegoacutelne etapy nauczania

(szkoła podstawowa gimnazjum i liceum ogoacutelnokształcące)

W czerwcu uczniowie otrzymują świadectwaWarunkiem przyjęcia nowych ucznioacutew jest

sprawdzenie ich wiedzy (znajomość języka polskiego) lub posiadanie świadectwa

Malgorzata Molska-KurtykaKierownik Szkolnego Punktu Konsultacyjnego w Genewie

Trzecia Olimpiada RodzinW niedzielę 14 września 2008 o godz 1000 na stadionie im Pierra de Coubertin

w VidyLozanna odbędzie się Trzecia Olimpiada RodzinWięcej informacji podamy w następnym numerze

28 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 29

wwwanrgovpl

BARIERY W ZAGOSPODAROWANIU ZABYTKOacuteW

Według danych Agencji na koniec czerwca 2007 r do Zasobu ogoacutełem przejęto 2314 zespołoacutew dworskich i pałacowo-parkowych wpisanych do rejestru zabytkoacutew z tego trwale rozdyspono-wano 1437 zespołoacutew w tym poprzez sprzedaż 1068 wniesienie do jednoosobowych spoacutełek 148 Nadal w Zasobie jest 877 zespołoacutew z tego w dzierżawie pozostaje 654 w administrowaniu 128 w zarządzie i wieczystym użytkowaniu 5 Na rozdysponowanie czeka 90 zespołoacutew

REKLAMY

Fot

Jer

zy G

iedr

ys

Pałac w Małkocinie Zespoacuteł Pałacowo-Parkowy Małkocin

Działania Agencji w odniesieniu do obiektoacutew wpisanych do Rejestru Zabytkoacutew ukierunkowane są na ich zabezpieczenie przed uszkodzeniem zniszczeniem dewastacją do czasu ich trwałego rozdysponowania oraz przygotowanie obiektoacutew do sprzedaży o ile to możliwe wraz z gospodar-stwem rolnym historycznie związanym z zabyt-kiem Obiekty zabytkowe poza swą bezsporną wartością historyczną i kulturową mają także wymierną wartość gospodarczą Niemal na ca-łym świecie stare budowle stanowią dobrą lokatę kapitału

Przekształcenia strukturalne i własnościowe zmierzają w takim kierunku aby przyszły właści-ciel wziął na siebie ciężar wykonania niezbędnych prac remontowych i zabezpieczających realizując je w zgodzie ze wszelkimi wymogami formalnymi wynikającymi z charakteru tych obiektoacutew oraz za-leceń konserwatorskich

Sprzedaż nieruchomości wpisanych do Re-jestru Zabytkoacutew prowadzona jest w większości wypadkoacutew w ramach pierwszeństwa nabycia przysługującego dzierżawcy na podstawie art 29 ust 1 pkt 3 ustawy o gospodarowaniu nieru-chomościami rolnymi Skarbu Państwa

Jeżeli nie ma zastosowania prawo pierwszeń-stwa sprzedaż nieruchomości odbywa się w dro-

dze przetargu W przypadku nie rozstrzygnięcia przetargu korzystając z ustawy o gospodarowa-niu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa Agencja ogłasza kolejne przetargi i może ustalić cenę wywoławczą nie niższą jednak niż 50 ceny wywoławczej pierwszego przetargu aż do skorzy-stania z możliwości sprzedaży nieruchomości bez przetargu W tym przypadku ustalona cena sprzedaży nie może być jednak niższa od ceny wywoławczej ostatniego przetargu

Agencja może także w drodze umowy nieod-płatnie przekazać nieruchomość np gminie na cele związane z wykonywaniem zadań własnych Jednak gminy nie przejawiają dużego zaintereso-wania przejmowaniem nieruchomości wpisanych do Rejestru Zabytkoacutew

Stosowany przez wiele lat system preferencji przy nabywaniu nieruchomości zabytkowych polegający na obligatoryjnym obniżaniu ceny sprzedaży o 50 umożliwiał rozszerzenie kręgu osoacuteb zainteresowanych nabyciem roacutewnież na osoby mniej zamożne Jednak tak skonstruowa-ny system preferencji nie wpływał na polep-szenie stanu zabytkoacutew Dopiero zmiana zasady polegająca na wprowadzeniu w miejsce obniżki obligatoryjnej ndash obniżki fakultatywnej umożliwiła Agencji rozwiązania ukierunkowane na wykorzy-

28 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 29

REKLAMY

Zespoacuteł Dworsko-Parkowy w Kulicach

Fot

Jer

zy G

iedr

ys

stanie przez nabywcę uzyskanych oszczędności z tytułu obniżki ceny sprzedaży na realizację prac budowlano-konserwatorskich Należy podkreślić że poniesione nakłady dotyczą obiektoacutew nie bę-dących już w Zasobie

Aktualnie obowiązuje pozostawiona 50 ob-niżka ceny sprzedaży Jednak skorzystanie z niej zależy od spełnienia odpowiednich warunkoacutew Nabywca jest zobowiązany do przedłożenia wła-ściwemu oddziałowi terenowemu Agencji w ter-minie ustalonym w porozumieniu z wojewoacutedzkim konserwatorem zabytkoacutew nie dłuższym jednak niż 5 lat od dnia zawarcia umowy sprzedaży dokumentoacutew potwierdzonych przez właściwego wojewoacutedzkiego konserwatora zabytkoacutew określa-jących zakres rzeczowy i wartość nakładoacutew ktoacutere nabywca ponioacutesł realizując wskazania konserwa-torskie w odniesieniu do nabytej nieruchomości zabytkowej Intencją pozostawienia obniżki ceny sprzedaży było zachęcenie a jednocześnie zmo-bilizowanie nabywcoacutew do realizacji prac według wskazań konserwatora zabytkoacutew

Istnieje wiele czynnikoacutew ograniczających trwa-łe rozdysponowanie obiektoacutew zabytkowych Jed-nym z głoacutewnych jest brak rozstrzygnięć reprywa-tyzacyjnych Szacuje się że obecnie roszczenia reprywatyzacyjne dotyczą około 200 zespołoacutew zabytkowych będących w Zasobie Na ogoacuteł wła-ściciele bądź ich prawni spadkobiercy nie są za-interesowani zakupem w drodze przysługującego im pierwszeństwa w nabyciu (art 29 ust 1 pkt 1 ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa) natomiast Prezes Rady Ministroacutew pismem z 7 listopada 1997 r zakazał sprzedaży nieruchomości do ktoacuterych zgłoszono zastrzeżenia reprywatyzacyjne aż do czasu usta-wowego uregulowania sprawy roszczeń W tej sy-tuacji zgłoszenie roszczeń reprywatyzacyjnych w odniesieniu do konkretnej nieruchomości powo-duje wstrzymanie przygotowań do jej sprzedaży na rzecz osoacuteb trzecich

Poważnym utrudnieniem dotyczącym trwałego rozdysponowania zespołoacutew pałacowo-parko-wych a niejednokrotnie powodującym wyklucze-nie możliwości sprzedaży obiektoacutew zabytkowych będących jednocześnie budynkami mieszkalnymi jest wprowadzone ustawą z 15 grudnia 2000 r o zasadach zbywania mieszkań prawo pierwszeń-stwa nabycia lokali przez ich aktualnych najem-coacutew Konserwatorzy zabytkoacutew do wejścia w życie 17 listopada 2003 r nowej ustawy o ochronie za-bytkoacutew i opiece nad zabytkami tylko sporadycz-nie wyrażali zgodę na sprzedaż poszczegoacutelnych lokali na rzecz najemcoacutew Uważali bowiem że w ten sposoacuteb dokonuje się niezgodny z zasadami konserwatorskimi podział obiektu zabytkowego

Aktualnie obowiązująca ustawa z 23 lipca 2003 r o ochronie zabytkoacutew i opiece nad zabytkami

w art 361 ust 8 nakłada obowiązek uzyskania pozwolenia wojewoacutedzkiego Konserwatora Zabyt-koacutew na dokonanie podziału zabytku nieruchome-go wpisanego do rejestru zabytkoacutew Jednak w praktyce wydzielenie lokalu mieszkalnego czyli dokonanie podziału zabytku nieruchomego jest możliwe tylko w nielicznych wyjątkowych przy-padkach Dotyczyć to może wyłącznie tych obiek-toacutew podlegających ochronie konserwatorskiej w ktoacuterych istniałaby możliwość korzystania z nich w sposoacuteb zapewniający trwałe zachowanie ich za-bytkowych wartości a także zachowania otocze-nia zabytku w jak najlepszym stanie Obejmuje to tylko te nieliczne zamieszkałe budynki zabytkowe ktoacutere sprzedane mogą być w całości jednemu na-jemcy a ich wydzielenie z zespołu zabytkowego nie naruszy integralności tegoż zespołu

Zasadniczym problemem jest fakt zasie-dlenia obiektoacutew zabytkowych przez byłych pra-cownikoacutew państwowych przedsiębiorstw gospo-darki rolnej ktoacutere zostały przekazane do Zasobu wraz z umowami najmu Ze względu na niemożli-wość wydzielenia lokalu z zabytkowej substancji budynku sprzedaż na rzecz najemcoacutew nie może być zrealizowana Prywatyzacja tych obiektoacutew od-wleka się ich stan ulega pogorszeniu zaroacutewno na skutek upływu czasu jak i degradujące użytkowa-nie przez tymczasowych najemcoacutew Częściowym rozwiązaniem problemu byłoby przeniesienie na-jemcoacutew do innych mieszkań lecz w Zasobie brak jest odpowiednich lokali

Aktualnie najpowszechniejszą formą zagospo-darowania obiektoacutew zabytkowych jest dzierżawa (wynika to z wielu uwarunkowań ktoacutere w znaczą-cy sposoacuteb utrudniają trwałe rozdysponowanie) Kondycja zabytkoacutew pozostających u dzierżaw-coacutew jest w dużej mierze pochodną ich sytuacji ekonomicznej

Andrzej ChmielAutor jest pracownikiem Agencji Nieruchomości Rolnych

30 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 31

WIADOMOŚCIMiesięcznik Polskiej Misji Katolickiej w SzwajcariiAdres redakcji 12 Chemin des Falaises 1723 MarlyFribourg SuisseTel 0264364459 Fax 0264364472Konto poczt 17-976-7e-mail pmksurfeuchAbonament dobrowolna ofiara

Redaktor naczelny ks dr Sławomir KaweckiZastępca Redaktora naczelnego ks Krzysztof ZadarkoZespoacuteł redakcyjny Agnieszka G Paciorek Grażyna Goacuterzna Teresa Osmecka ks Artur Cząstkiewicz Beata Daniluk Zdjęcie na okładce Wojciech DoganowskiSkład komputerowy ks Andrzej RybickiImpression Mission Catholique Polonaise 1723 MarlyRedakcja nie zwraca materiałoacutew nie zamoacutewionychZa treść ogłoszeń odpowiada ogłaszający

TŁUMACZENIAJęzyki

niemiecki francuski polski ukraiński rosyjski

Dr phil Marija Buumlchi-Glaeser

Solistrasse 9 CH-8180 Buumllach

Natel 076 380 68 54 Tel 044 860 17 88 Fax 044 860 17 89

email buechieetchwwweetch

KANTOR WYMIANY WALUT

TERMINAL II

czynny 7-2400

Wymiana walut

skup czekow podroacuteżnych

najlepsze kursy walut

na lotnisku w Warszawie

miła obsluga

Tel + 48 22 650 30 59

+ 48 22 650 50 59

REKLAMY

TŁUMACZENIA I LEKCJE

Z JĘZYKA FRANCUSKIEGO

AGNIESZKA G PACIOREK

Polska Misja Katolicka w Marly 12 Chemin des Falaises1723 MarlyFribourg

tel 078 749 65 02e-mail agnieszka_paciorekhotmailcom

30 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 31

Biuro Reklamy bdquoWiadomości PMKrdquo

Grupa PK Sp z ooul Filomatoacutew 4304-116 Warszawatel 22 810-21-99 610-71-90fax 22 810-21-98

Osoba kontaktowaMarek BetlińskiTel 0608 58 11 77mbetlinskipkpl

Zawiadomienie o spotkaniu Stowarzyszenia Przyjacioacuteł PMK

Uprzejmie zawiadamiamy że walne zebranie Stowarzyszenia Przyjacioacuteł PMK Marly odbędzie się w dniu 21 czerwca 2008 r o godz 1000

w siedzibie Polskiej Misji Katolickiej 12 Chemin des Falaises 1723 MarlyFribourg Suisse

Przewidywany porządek obrad1 Modlitwa 2 Otwarcie zebrania 3 Słowo Rektora 4 Sprawozdanie prezesa 5 Zatwierdzenie rachunkoacutew Stowarzy-szenia i budżetu 2008 6 Wytyczne na przyszłość 7 Wolne wnioski 8 Termin kolejnego zebrania 9 Zakończenie

W imieniu ZarząduAndrzej Fornalski Prezes

Warszawa 150408

CENTRUM SPOTKAŃ I MODLITWY PMK ZURYCH

ORGANIZUJE WYJAZD DO KATYNIA I WILNA

w dniach 1 ndash 6 września 2008

Szczegoacutełowych informacji udzielaA Zgliński - tel056 426 14 27

antonizglinskigmxchM Duszyński - tel044 363 46 35

mduszynskigmxch

Ze względu na dłuższy czas oczekiwania na wizy zgłoszenia należy składać do

dnia 12072008

bdquoKĄCIK POLSKIrdquo ndash KawiarenkaOtwarta w każdą niedzielę

1030 -1600

MarlyFR Chemin du Pont 16

ZAPRASZAMY

32 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC)

Page 4: POLSKIE DUSZPASTERSTWO KATOLICKIE w SZWAJCARII NR ...

4 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 5

Eucharystia czyli dar jaki Chrystus ofiarował światu jest tematem wielkiego zgromadzenia katoli-koacutew z wielu krajoacutew ndash 49 Międzynarodowego Kongre-su Eucharystycznego odbywającego się od 15 do 22 czerwca 2008 roku w Quebecu (Kanada)

Ojciec Święty Benedykt XVI zachęca nas abyśmy starali się coraz lepiej rozumieć znaczenie Eucharystii w życiu Kościoła bdquoWierni winni być przekonani o żywotnym charakterze regularnego uczestnictwa w niedzielnej Mszy św aby ich wiara mogła wzrastać i być konsekwentnie wyrażana Eucharystia będąc źroacutedłem i szczytem życia chrześcijańskiego jednoczy nas z Synem Bożym i do Niego upodabnia Buduje Kościoacuteł i umacnia w jedności z Ciałem Chrystusa Żadna wspoacutelnota chrześcijańska nie może się budować jeśli swoich korzeni i centrum nie ma w celebracji eucharystycznejrdquo

Dużą pomocą w przygotowaniu do uczestnictwa w kon-gresie i jego rozumienia jak i w pogłębieniu kultu Eucha-rystii jest bdquoDokument Teologiczny 49 Międzynarodowego Kongresu Eucharystycznegordquo W dokumencie tym wiele uwagi poświęcono znaczeniu roli rodziny jako kościoła domowego w tworzeniu cywilizacji miłości Czytamy w nim min bdquoKościoacuteł wzywa rodzinę do gorliwego uczestniczenia w niedzielnej Mszy Świętej To źroacutedło miłości będzie dla niej źroacutedłem trwałości Co więcej ndash rodzina przez budo-wanie swej świadomości iż jest Kościołem domowym

Ułatwić rodzinom migrującym uczestnictwo w EucharystiiOjciec Święty Benedykt XVI do uczestnikoacutew sesji plenarnej

Papieskiej Rady do spraw Duszpasterstwa Migrantoacutew i Podroacuteżujących

Pod hasłem bdquoRodzina w obliczu migracjirdquo odbyła się w dniach 13 ndash 15 maja 2008 roku w Watykanie sesja plenarna Papieskiej Rady do spraw Duszpaster-stwa Migrantoacutew i Podroacuteżujących

W przemoacutewieniu do uczestnikoacutew sesji Ojciec Święty Benedykt XVI podkreślił że rodzina roacutewnież migrująca to podstawowa komoacuterka społeczna i dlatego nie można jej niszczyć ale trzeba odważnie bronić Uczymy się w niej bowiem czcić i kochać Boga przyswajamy sobie wartości

ludzkie i moralne Ojciec Święty wskazał że wspoacutelnota chrześcijańska przyjmując migrantoacutew i prowadząc z nimi dialog za stały punkt odniesienia ma osobę Chrystusa Jezus bdquozostawił swym uczniom złotą zasadę ktoacuterą należy się kierować w życiu nowe przykazanie miłości ndash moacutewił Ojciec Święty ndash Tę miłość ktoacuterą sam żył aż do śmierci ndash i to na krzyżu ndash Chrystus nadal przekazuje Kościołowi przez Ewangelię i sakramenty zwłaszcza Eucharystię Znamien-ne że liturgia przewiduje zawieranie sakramentu małżeń-stwa podczas Eucharystii Wskazuje to na głęboką więź obu sakramentoacutew Małżonkoacutew ma w codziennym życiu inspiro-wać przykład Chrystusa ktoacutery laquoumiłował Kościoacuteł i wydał za niego samego siebieraquo Ten najwyższy wyraz miłości przedstawia na nowo każda celebracja eucharystyczna Ta sakramentalna rzeczywistość jest podstawowym punktem odniesienia dla duszpasterstwa rodzin Trzeba ułatwiać migrantom i podroacuteżującym uczestnictwo we Mszy Świętej Kto na nią uczęszcza znajduje w Eucharystii odniesienie do własnej rodziny własnego małżeństwa Otrzymuje zachętę by przeżywać swą sytuację w per-spektywie wiary szukając w łasce Bożej koniecznych do tego siłrdquo

Eucharystia ndash dar Boga dla życia świata49 Międzynarodowy Kongres Eucharystyczny w Quebec 15 ndash 22 czerwca 2008 r

powiększy swoacutej udział w świadectwie wiary i miłości jakie Kościoacuteł składa w sercu społeczeństwardquo

Opracowano na podstawie wwwradiovaticanaorg

Zdjęcia Uroczystość I Komunii Świętej w Ośrodku Polskiej Misji Katolickiej w Genewie 18 maja 2008 r

Fot

Woj

ciec

h D

ogan

owsk

i

Fot

Woj

ciec

h D

ogan

owsk

i

4 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 5

Fragment wykładu ks prof dr hab Waldemara Chrostowskiego

Drugi List św Pawła odkrywa nam Apostoła ktoacutery jest bardzo uczuciowy ktoacutery przywiązuje się do ludzi ktoacuterych pozyskał dla Chrystu-sa z ktoacuterymi był Paweł w Koryncie przebywał poacutełtora roku w latach 52 - 53 To tak jak poacutełtora roku pracy jakiegoś kapłana w parafii czy jakie-goś biskupa w diecezji Poacutełtora roku w przypadku Pawła to było bardzo dużo Zostawił w Koryncie serce A stało się tak dlatego ponieważ ta parafia była bardzo trudna Ta wspoacutelnota ktoacuterą założył wymagała jego ustawicznego wysiłku I oto podczas trzeciej podroacuteży misyjnej kilka lat poacuteźniej postanawia ich odwiedzić I dowiaduje się że wśroacuted chrześci-jan w Koryncie zdarzyło się jakieś przestępstwo Nie wiemy na czym ono polega Zdarzyło się coś bardzo poważnego Do tego stopnia było poważne że Paweł nie chce o tym pisać nie chce o tym moacutewić Musiała to być jakaś sprawa ktoacutera była bardzo dramatyczna bardzo bolesna bardzo wstydliwa ktoacutera rzucała cień na cały tamtejszy Kościoacuteł koryncki Apostoł pisze do tych wierzących list ktoacutery jest poufny I potem ten list będzie nazywał bdquolistem we łzach pisanymrdquo Tzn kiedy pisał ten list to wręcz płakał Ubolewał nad tym że coś podobnego się zdarzyło Wysłał ten list posłał przez swojego bliskiego przyjaciela ktoacutery miał na imię Tytus Ten list do mieszkańcoacutew Koryntu tworzy tzw Drugi List św Pawła do Koryntian Zobaczmy jak zachowuje sie Apostoł w sytuacji kryzysu kiedy wspoacutelnota wierzących kiedy chrześcijanie dotknięci są jakąś niewiernością jakimś występkiem jakimś grzechem jakąś skazą z ktoacuterą trzeba sobie poradzić i ktoacuterą trzeba przezwyciężyć bdquoDlatego napominam was abyście jego sprawę rozstrzygnęli z miłościąrdquo (2 Kor 1 8) Czy nie tak trzeba zachowywać się w wielu sytuacjach rozstrzygać trudne sprawy ludzi z miłością Czy nie tak należy zachowywać się w małżeństwie Czy nie tak należy zachowywać się wobec dzieci Czy nie tak należy zachowywać się we wszystkich sytuacjach naszego życia Ży-cie przynosi nam trudne sprawy Ale ich rozstrzyganie bywa łatwiejsze wtedy kiedy dokonuje się z miłością

Drugi List do Koryntian do jakiegoś stopnia jest aktualny i wyzna-cza nam horyzonty duchowe za ktoacuterymi i dzisiaj powinniśmy poacutejść bdquoW tym też celu napisałem aby was wyproacutebować i aby się przekonać czy we wszystkim jesteście posłusznirdquo (2 Kor 1 9) Dlatego że w tym co dotyczy przebaczenia posłuszeństwo przychodzi najtrudniej Możemy moacutewić sobie wzniosłe nauki wzniosłe wskazoacutewki ale właściwie dopiero tam gdzie dotykamy istoty przebaczenia to dopiero widać czy ktoś idzie drogą chrześcijańską W gruncie rzeczy modlimy się o to codzien-nie bdquoOdpuść nam nasze winy jako i my odpuszczamy naszym winowaj-comrdquo To jest sedno chrześcijaństwa Ta modlitwa ma także swoją drugą stronę Mianowicie jeżeli my nie przebaczamy naszym winowajcom nie mamy prawa prosić Boga o to aby nam przebaczył Czyli istnieje znoacutew

wzajemność w przebaczeniu ktoacuterego doznajemy od Boga i ktoacuterego na-rzędziami jesteśmy względem innych ludzi I w Kościele droga przeba-czenia jest drogą ktoacuterą w każdym pokoleniu chrześcijanie iść powinni

bdquoKomu zaś cokolwiek wybaczyliście ja też [mu wybaczam] Co bowiem wybaczyłem o ile coś wybaczyłem uczyniłem to dla was wobec Chrystusa ażeby nie uwioacutedł nas szatan ktoacuterego knowania dobrze są nam znanerdquo (2 Kor 1 10-11) Otoacuteż tam gdzie nie ma przebaczenia moacutewi Paweł tam jest miejsce dla szatana ktoacuterego knowania dobrze są wam znane Trzeba zatem przebaczać żeby ostatnie słowo należało do Boga Bo nie ma rzeczywistości bardziej bożej niż umiejętność prze-baczania I to jest światło ktoacutere z tego listu czerpiemy także w naszych czasach

(hellip) Paweł był przedziwnym człowiekiem Kiedy zastanawiamy sie nad kimś takim jak Apostoł Narodoacutew i kiedy proacutebujemy go jakby przybliżyć sobie to czasami wydaje się ze wcale nie dzieli nas od niego dwa tysiące lat ale że Paweł pisze ten list dosłownie dziś czy dosłownie wczoraj Otoacuteż chyba na tym polega natchnienie Pisma Świętego na tym jego bezbłędność i obecność Pana Boga na kartach Pisma Świętego że bierzemy te słowa stosujemy je do okoliczności w jakich my się znaj-dujemy mdash i te słowa są zadziwiająco aktualne są zadziwiająco mocne Paweł rozumiał że wspoacutelnota obolała że ten Kościoacuteł koryncki obolały potrzebuje z jego ust słoacutew miłości zrozumienia cierpliwości zachęty I z takimi słowami się zwraca I powiada bdquoWyrażam silne przekonanie że wyjdziecie z tego wszystkiego zwycięzcy Moja nadzieja mdash moacutewi o sobie mdash jest niezłomna Moja nadzieja co do was jest silnardquo Czy nie takie słowa takiej niezłomnej nadziei na wierność tych ktoacuterzy trwają przy Panu Bogu i przy Chrystusie czy takie słowa nie są potrzebne roacutewnież i dzisiaj Czy wiara tych ktoacuterzy trwają jak gdyby wbrew wszystkiemu czy ta wiara nie powinna być wsparta słowami takiej mocnej zachęty że to jest droga ktoacuterą wybraliśmy i na ktoacuterej trzeba stać Tej zachęty możemy oczekiwać od tych ktoacuterzy dzisiaj są na czele Kościoła ktoacuterzy dzisiaj Kościołowi przewodzą Ale tę zachętę możemy znajdować także na kartach Pisma Świętego tak jak teraz w Drugim Liście św Pawła do Koryntian przypominając sobie że nasza sytuacja jest zupełnie podob-na I skoro tamci wyszli z tej proacuteby zwycięsko to i nasz los może być zupełnie podobny

Ks prof dr hab Waldemar Chrostowski - wybitny biblista wykładowca na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w WarszawieFragment wykładu zamieszczony w obecnym numerze bdquoWiadomościrdquo pochodzi ze spisanych nagrań konferencji biblijnych prowadzonych przez Księdza Profesora w Parafii Zwiastowania Pańskiego w Warszawie pełna wersja jak i inne teksty konferencji dostępne są na stronie wwwwarsza-waakorgpl

ROK ŚWIĘTEGO PAWŁA APOSTOŁA28 czerwca 2008 roku rozpoczyna się w Kościele Rok

Świętego Pawła z okazji dwutysięcznej rocznicy urodzin Apostoła Obchody rozpocznie otwarcie przez Ojca Świę-tego Benedykta XVI Drzwi Bazyliki św Pawła Ogłaszając rok jubileuszowy 28 czerwca 2007 roku Benedykt XVI powiedział bdquoJak na początku tak roacutewnież dzisiaj Chrystus potrzebuje apostołoacutew gotowych poświęcić samych siebie Potrzebuje świadkoacutew i męczennikoacutew takich jak św Pawełrdquo Papież przypomniał że ten porywczy prześladowca chrześci-jan kiedy na drodze do Damaszku padł na ziemię olśniony boskim światłem bez wahania przeszedł na stronę Ukrzy-żowanego i poszedł za Nim nigdy już nie zawracając Żył i pracował dla Chrystusa Dla Niego cierpiał i umarł

CHRZEŚCIJAŃSTWO TO DROGA PRZEBACZANIAw oparciu o Drugi List Świętego Pawła Apostoła do Koryntian

6 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 7

Podczas XIII Piłkarskich Mistrzostw Europy w dniach 7 - 29 czerwca 2008 roku w Szwajcarii rozegranych będzie 15 meczoacutew w Bazylei Bernie Genewie i Zurychu a w Austrii zaplanowano 16 w Innsbrucku Klagenfurcie Salzburgu i Wiedniu Otwarcie Mistrzostw nastąpi 7 czerwca w Bazylei zamknięcie (finał) ndash 29 czerwca w Wiedniu

Przygotowania do futbolowych rozgrywek zataczają coraz szersze kręgi Kościoły nie pozostają na uboczu i angażują się w organizację spotkań Kościoacuteł chce być obecny tam gdzie są obecni ludzie i tworzyć atmosferę gościnności dla wszystkich ktoacuterzy znajdą się w miej-scach sportowych zmagań W ramach ekumenicznego projektu bdquoKościoacuteł lsquo08 ndash przy piłce od 2008 latrdquo kościoły lokalne obu krajoacutew proponują ciekawe oferty w ośmiu miastach rozgrywek piłkarskich Dla kibicoacutew są przy-gotowane specjalne szale w czerwono-białych narodo-wych kolorach Austrii i Szwajcarii z napisem bdquoKirche 2008rdquo

Nabożeństwa ekumeniczneLiturgiczną oprawą Piłkarskich Mistrzostw Europy

będą nabożeństwa ekumeniczne Rozpoczęciem oficjalnej działalności kościołoacutew w

ramach projektu Euro 2008 było nabożeństwo ekume-niczne odprawione 25 maja w katedrze Grossmuumlnster w Zurychu o godzinie 1000 i transmitowane przez te-lewizję szwajcarską Podczas spotkania wierni kościo-łoacutew i wspoacutelnot wyznaniowych modlili się o pomyślny i

pokojowy przebieg meczoacutew Modlitwie przewodniczyli przedstawiciele Związku Kościołoacutew Protestanckich Szwajcarii (SEK)- pastor Christoph Sigrist oraz Kon-ferencji Episkopatu Szwajcarii - ksiądz Stefan Roth W spotkaniu uczestniczył Minister Sportu Samuel Schmid oraz przedstawiciele kościołoacutew i organizacji politycznych Austrii 7 czerwca w dniu rozpoczęcia Euro 2008 odbędzie się nabożeństwo w Bazylei na-tomiast 28 czerwca w wieczoacuter poprzedzający mecz finałowy planowane jest nabożeństwo w Katedrze św Stefana w Wiedniu a po nim wielkie bdquoświęto wiaryrdquo na placu wokoacuteł katedry wiedeńskiej

Fascynujący futbol i religia czyli mecz pomiędzy bdquoFC Religionenrdquo ndash bdquoFC Natonalratrdquo

27 maja na stadionie HessgutLiebefeld w Koumlniz koło Berna został rozegrany mecz pomiędzy drużyną reprezentowaną przez przedstawicieli roacuteżnych wyznań religijnych (księża rabini imami) ndash bdquoFC Religionenrdquo a drużyną politykoacutew - bdquoFC Nationalratrdquo

Kościoacuteł Ducha Świętego w Bernie oferuje schronienie piłkarskim kibicom

Protestancki kościoacuteł Ducha Świętego (Heiliggeist-kirche) znajdujący się w centrum Berna niedaleko Dworca Głoacutewnego będzie otwarty do poacuteźnych godzin nocnych przez osiem kolejnych dni trwania rozgrywek piłkarskich podczas Euro 08 bdquoPotrzebna jest taka oaza ciszy podczas wielkich czerwcowych emocji piłkar-

OFERTA KOŚCIOŁOacuteW W SZWAJCARIIDLA KIBICOacuteW MISTRZOSTW EUROPY W PIŁCE NOŻNEJ

6 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 7

skichrdquo ndash podkreśla z dumą wspoacutelnota parafialna Ko-ścioacuteł ktoacutery w dni powszednie jest otwarty w godzinach 1100 do 1830 będzie podczas piłkarskich mistrzostw Europy otwarty aż do godziny 2330 Na drzwiach ko-ścioła znajduje się zachęcające ogłoszenie bdquoOtwarty kościoacuteł Ducha Świętego - miejsce spotkania gościn-ności sztuki rozmowy i milczeniardquo Pastor Marco Pedroli proboszcz kościoła i pomysłodawca projektu bdquootwartego kościołardquo oferuje odwiedzającym świątynię bogaty program duszpastersko-intelektualny Kibice będą mogli np osobiście porozmawiać z duszpasterza-mi wysłuchać koncertu organowego a także skorzy-stać z ciepłych posiłkoacutew i napojoacutew w bezalkoholowym barze bdquoBlue Cocktail Barrdquo

Podczas ośmiu dni futbolowych będzie można także posłuchać cyklu wykładoacutew o Panu Bogu świecie i piłce nożnej Wśroacuted referentoacutew znajdują się min pisarz berneński Pedro Lenz pochodzący z Angoli a miesz-kający w Biel pierwszy szwajcarski czarny parlamenta-rzysta Ricardo Lumengo oraz teolog z Fryburga i były sędzia sportowy Franccedilois-Xavier Amherdt

bdquoOtwarty Kościoacutełlsquo08rdquo - wspoacutelna inicjatywa kościołoacutew Zurychu przed Eurolsquo08

Kościoły protestanckie i kościoacuteł katolicki w kan-tonie zuryskim uczestniczą w projekcie bdquoOtwarty Kościoacutełrsquo08rdquo (Kirchersquo08 ndash Raumlume oumlffnen) Jego celem jest pełne życzliwości wyjście do kibicoacutew przybyłych do Zurychu (bdquoGeh-hinrdquo- Kirchen) otwartość na ich potrzeby troska o to aby spotkania ludzi roacuteżnych ras i narodoacutew były przyjazne i atrakcyjne oraz przebiega-ły w pokojowej atmosferze Katedra Grossmuumlnster i kościoacuteł Prediger na Rynku Starego Miasta będą w czerwcu szczegoacutelnymi miejscami gościnności kultury i duchowości

Podczas mistrzostw czynne będzie w Zurychu bdquoVo-lunteer Centerrdquo - centrum wolontariuszy We wspoacutełpra-cy z władzami miasta Kościoły przygotują tam miejsce wypoczynku i spotkań dla 800 młodych ochotnikoacutew ktoacuterzy będą pomagali w prawidłowym przebiegu im-prez Euro 2008 Planowane są także bdquożyczenia pisane światłem Podczas wieczoroacutew poprzedzających mecze młodzi ludzie będą mogli wyrazić swoje pragnienia i nadzieje na elektronicznych pasach świetlnych tzw bdquoFan-Meilerdquo Przy wielu parafiach otwarte też będą sale w ktoacuterych będzie można oglądać bezpośrednie transmisje z meczoacutew

Futbol i muzyka ndash projekt Kościoła katolickiego w Basel

bdquoPołączyć piłkę nożną i muzykęrdquo - to cel projektu przygotowanego przez Kościoacuteł katolicki w Basel Dusz-pasterze zapraszają dzieci i młodzież do uczestnictwa

Maskotki Euro 2008

Trix i Flix ndash dwie postacie ubrane w piłkarskie kombinezo-ny czerwony i biały Włosy maskotek przypominają grzbiety goacuter To symbol alpejskich szczytoacutew ktoacutere łączą Austrię i Szwajcarię Wyboru maskotek dokonali w głosowaniu kibice z obu krajoacutew

w interesującym programie muzycznym i teatralnym ktoacutery w żywy odprężający może nawet trochę zwario-wany sposoacuteb ukaże związek Kościoła i futbolu Proacuteby odbywają się w każdy czwartek w godzinach 2000 ndash 2200 w kościele katolickim w Liestal Projektem kieruje muzyk Nico Anaheim i Eylon Kindler aktor pedagog teatralny i reżyser

Spektakle teatralne będą przedstawiane sześć razy każdorazowo przed meczami rozgrywanymi na stadio-nie w Basel

Informacje i zgłoszeniaecco Fachstelle fuumlr Kinder - und Jugendarbeit RKK BSFeierabendstrasse 80 4051 BaselTelefon 061 271 75 30 Fax 061 281 00 53eccorkk-bsch

Dalsze informacjeTobias SchaumlrerFachstelle fuumlr Kinder- und Jugendarbeit RKK BSFeierabendstrasse 80 4051 BaselTelefon 061 281 00 54 E-mail schaerertobiasrkk-bsch

Opracowano na podstawie wwwkirche08eu wwwkathch

8 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 9

I KOMUNIA ŚWIĘTA W OŚRODKU PMK W GENEWIE18 maja 2008 godz 1200

Autor zdjęć Wojciech Doganowski

Informacje i zdjęcia na stronie wwwpolskamisjach

I KOMUNIA ŚWIĘTA W OŚRODU PMK W LOZANNIE18 maja 2008 godz 1700

Autor zdjęć Anna Malejka

8 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 9

BOŻE CIAŁO WE FRYBURGU

Święto Bożego Ciała w katolickim kantonie Fryburg jest dniem wolnym od pracy 22 maja po Mszy św w Kolegium Saint Michel o godz 900 ulicami rue Joseph-Piller rue de lrsquoHocircpital place Georges-Python routes des Alpes route du Pont-Mureacute rue Saint Nicolas w stronę Katedry Saint Nicolas we Frybourgu przeszła barwna i liczna procesja eucharystyczna ktoacuterej przewodniczył biskup Mgr Bernard Genoud W procesji uczestniczyli przedstawiciele roacuteżnych grup i zespołoacutew w oryginalnych strojach ludowych Przed katedrą zebrani wierni modlili się wspoacutelnie ze swoim biskupem

Na zdjęciach procesja eucharystyczna ulicami Fryburga 220508 Autor zdjęć Agnieszka Paciorek

bdquoTO JEST CIAŁO MOJEhellipTO JEST KREW MOJArdquo Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Pańskiej (po-

tocznie zwana także Świętem Ciała i Krwi Pańskiej a w tradycji ludowej Boże Ciało) to uroczystość liturgiczna ku czci Najświętszego Sakramentu obchodzona w Kościele katolickim tradycyjnie w czwartek (albo w niedzielę) po uroczystości Troacutejcy Świętej

Kościoacuteł od samego początku głosił wiarę w realną obec-ność Chrystusa w Najświętszym Sakramencie Chrystus ustanowił Najświętszy Sakrament przy Ostatniej Wiecze-

rzy Opisali to trzej Ewangeliści Mateusz Marek i Łukasz oraz św Paweł Apostoł Prawdziwa i rzeczywista obecność Jezusa Chrystusa pod postaciami chleba i wina opiera się według nauki Kościoła na słowie Jezusa bdquoTo jest Ciało moje To jest krew mojardquo (Mk 14 2224) Ojciec Święty Benedykt XVI w niedzielę 25 maja zwroacutecił uwagę że bdquokto spożywa Chleb Chrystusa nie może pozostawać obojętny wobec tych ktoacuterym i w naszych czasach brak chleba powszedniegordquo

BOŻE CIAŁO W OŚRODKU PMK W LOZANNIE

Lozanna leży w kantonie protestanckim w ktoacuterym nie praktykuje się procesji eucharystycznych W Święto Bożego Ciała 22 maja o godz 1930 po Mszy św ktoacuterą celebrował ks Artur Cząstkiewicz wierni z ośrodka PMK w Lozannie przeżyli ndash po raz pierwszy w historii tego ośrodka ndash procesję eucharystyczną wewnątrz kościoła St Nicolas de Fluumle

Na zdjęciach procesja eucharystyczna w kościele St Nicolas de Fluumle w Lozannie 22 maja 08 Autor zdjęć Grażyna Mafli

10 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 11

W dniach 28 ndash 30 kwietnia bieżącego roku pierwszą wizytę duszpasterską w Szwajcarii złożył nowy Delegat Kon-ferencji Episkopatu Polski ds duszpasterstwa Polonii ksiądz biskup Zygmunt Zimowski

Natychmiast po przylocie Gościa wieczorem w Genewie miało miejsce spotkanie z arcybiskupem Silvano Tomasi - przedstawicielem Stolicy Apostolskiej przy ONZ Ksiądz biskup Zimowski podziękował za wielką życzliwość i wspar-cie okazywane Polskiej Misji Katolickiej Myślą przewodnią dialogu ktoacutery przebiegał w serdecznej atmosferze było za-gadnienie stanowiska Kościoła wobec migracji na świecie

Pierwszym rozmoacutewcą kolejnego dnia wizyty Księdza Biskupa był dr Urs Koumlppel - dyrektor Migratio ktoacutery przed-stawił głoacutewne problemy ktoacuterymi od lat zajmuje się Migratio Biskup Zimowski wyraził troskę Konferencji Episkopatu Polski o podtrzymanie wiary i umożliwienie rodakom jej roz-wijania Wydaje się że dr Urs Koumlppel w pełni solidaryzował się z przedstawionym stanowiskiem Episkopatu Polski

Bezpośrednio po tym spotkaniu udaliśmy się z Go-ściem do siedziby Konferencji Episkopatu Szwajcarii we Fryburgu na spotkanie z biskupem Norbertem Brunnerem odpowiedzialnym za duszpasterstwo migrantoacutew z ramienia Konferencji Biskupoacutew Szwajcarii Pierwsza część spotkania była dosyć trudna biskup Brunner wyraził swoje poglądy znane nam od lat ich wdrożenie mogłoby doprowadzić do zamknięcia połowy naszych ośrodkoacutew Podczas tego spotka-nia Ksiądz Biskup udowodnił że nie na darmo pracował u boku kardynała Ratzingera przez dziewiętnaście lathellip Pod koniec drugiej części spotkania atmosfera tak się zmieniła na korzyść strony polskiej że biskup Brunner obiecał że będzie się starał aby możliwie jak najwięcej pomoacutec naszej Misji W tym samym gmachu Salezianum miały miejsce owocne rozmowy z biskupami Kurtem Koch z Bazylei oraz Bernardem Genaud - ordynariuszem diecezji Lozanna-Ge-newa-Fryburg Bezpośrednio po tym spotkaniu udaliśmy się na kolejne posiedzenie tym razem z ordynariuszem diecezji Chur biskupem Vitusem Huonderem Na terenie tej die-cezji mamy dwa ośrodki duszpasterskie w Zurychu oraz w Winterthur Biskup Huonder zapewnił o wielkiej życzliwo-

Fundusz Stypendialny PMK został ustanowio-ny w celu zapewnienia opieki duszpasterskiej w środowisku polonijnym w Szwajcarii Wiele osoacuteb już zaangażowało się na rzecz Funduszu Stypendialnego Wszystkich ktoacuterzy chcieliby wesprzeć nasze wspoacutelne Dzieło prosimy o przesyłanie ofiar na konto

FUNDUSZ STYPENDIALNY POLSKIEJ MISJI KATOLICKIEJ W SZWAJCARII

Skład Rady FunduszuPrzewodnicząca Funduszu Małgorzata Wiśniewska Genewa-Lozanna Członkowie Rady Anna Śliwa Genewa Katarzyna Goacuterna Zurych

Mission Catholique Polonaise en Suisse1723 Marly

Konto 17-976-7z dopiskiem STYPENDIU

Ksiądz biskup Zygmunt Zimowski z wizytą w Szwajcarii

ści dla Polskiej Misji Katolickiej i otwartości na szukanie nowych rozwiązań dla duszpasterstwa Polakoacutew na terenie diecezji Chur Nocleg dla Gościa i towarzyszących mu osoacuteb przygotowało seminarium duchowne w Chur

Wczesnym rankiem następnego dnia udaliśmy się na spotkanie do Generalnego Wikariatu w Zurychu gdzie roz-moacutewcami biskupa Zimowskiego byli biskup Paul Volmar ks Franz Stampfli oraz ks Luis Capilla Miała tam miejsce dyskusja o obecnej sytuacji ośrodka w Zurychu oraz o możli-wościach na przyszłość Po tym na Aemttlerstrasse nastąpiło spotkanie z prezesem Fundacji im Ojca Bocheńskiego Dio-nizym Simsonem Na ręce Prezesa ksiądz biskup Zimowski przekazał wielkie słowa uznania i podziękowania za dotych-czasowe dokonania Fundacji Wyraził życzenie aby nie bano się podejmowania nowych inicjatyw - czego domaga się sław-ne nazwisko Patrona Wydaje się że do czasu walnego zebra-nia Fundacji dobrze byłoby aby członkowie Zarządu jasno określili swoje działania na przyszłość gdyż obecny czas nie jest czasem dla statystoacutew Z Zurychu Ksiądz Biskup udał się do Fryburga na spotkanie z Wikariuszem Generalnym Msgr Reacutemy Berchier podczas ktoacuterego zostały omoacutewione sprawy związane z funkcjonowaniem duszpasterstwa dla Polakoacutew na terenie diecezji Lozanna-Fryburg-Genewa a zwłaszcza w największym naszym ośrodku Genewa-Lozanna

W tak kroacutetkim czasie tak wiele się dokonałohellip Czyż nie jest to znak Bożej Opatrzności Teraz trzeba tylko dobre ziarno ktoacutere zostało wrzucone w ziemię pielęgnować ufa-jąc że na dorodne owoce nie trzeba będzie długo czekać

10 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 11

bdquoWitaj majowa jutrzenko Świeć naszej polskiej krainiehelliprdquo ndash takimi słowami znanego mazurka mogliśmy pozdrowić Oj-czyznę i naszych Rodakoacutew w tym podwoacutejnie świątecznym dla nas dniu sformułowanie bdquojutrzenkardquo było jak najbardziej na miejscu gdyż dla nas pielgrzymoacutew z Genewy dzień zaczął się bardzo wcześnie Autokar ndash wynajęty od firmy Geneve Gare Routiere ktoacuterej dyrektor pan Guido Ambuumlhl jest szczegoacutelnie życzliwy Polakom - spod kościoła św Teresy wyruszał o 600 należało być kilka minut przed czasem odjazdu Organizacją wyjazdu zajęli się państwo Barbara i Mirosław Tłokińscy z Genewy oraz pani Anna Janus z Lozanny ndash jesteśmy im za to bardzo wdzięczni

bdquoJESTEM PRZY TOBIE PAMIĘTAM CZUWAMhelliprdquoPielgrzymka Polonii do Sanktuarium w Einsiedeln 3 maja 2008 r

EinsiedelnJesteśmy na miejscu Pierwsze wrażenie przybywających

tu pielgrzymoacutew z ciekawością rozglądających się wokoacuteł to łagodny spokoacutej wyciszenie wielka przestrzeń w ktoacuterej dominuje potężny - ale nie przytłaczający ogromem ndash XVIII- wieczny barokowy kościoacuteł z otaczającymi go zabudowaniami klasztoru benedyktynoacutew

Jest słonecznie ciepło choć nieco wietrznie Tuż po wyjściu z autokaru dostajemy wskazoacutewki co do pobytu w Einsiedeln a także bony na obiad Jeszcze chwila do mszy więc zanim wejdziemy do świątyni rozglądamy się wokoacuteł spa-cerujemy oglądamy i kupujemy pamiątki dla bliskich ndash kartki pocztowe z wizerunkiem Matki Boskiej roacuteżańce medaliki przewodniki po Einsiedeln już wiemy że potem nie będzie na to czasu

I ten najważniejszy moment pierwsze spotkanie z Czarną Madonną W ławkach przed kaplicą z czarnego marmuru modli się i kontempluje kilkadziesiąt osoacuteb - to wierni z ca-łego świata ndash widać po kolorach skoacutery ubraniach słychać w szeptach modlitw W kapliczce klęczy wiekowy benedyktyn w charakterystycznym czarnym habicie a za moment wstaje i przechodząc ku wyjściu poprawia bukiet zdobiący kaplicę Nasuwa się to benedyktyńskie bdquoora et laborardquo ndash modlić się i pracować dla Boga i świata

A w mrocznym wnętrzu kaplicy niewielka figurka Czarnej Madonny z Einsiedeln wzrusza delikatnością kruchością błyszczą się jej szaty w blasku świateł ciemna tajemnicza twarz oraz drobne Dzieciątko na ręku Ta kruchość jest pozor-na tylko dla oczu świata ndash tak naprawdę żarliwe i pełne na-dziei oczy rozmodlonych wiernych moacutewią o jej potędze i sile jej oddziaływania o wierze w jej ndash wcale nie wątłą ndash opiekę

Po modlitwach indywidualnych pełnych skupienia i własnych czasami bolesnych proacuteśb i intencji czas na mo-dlitwę wspoacutelną w naszej wspoacutelnej sprawie ndash na modlitwę za Ojczyznę Czas na mszę Przechodzimy przed ołtarz głoacutewny zajmując miejsca w ławkach

Msza świętaZanim połączymy się we wspoacutelnej modlitwie jeszcze chwi-

lę rozglądamy się podziwiając piękne bogate wielobarwne wnętrze świątyni W kontraście z białymi ścianami i kolumna-mi ndash w dolnych partiach ndash pysznią się złocenia ambon rzeźby aniołoacutew dynamiczne motywy roślinne pełne życia freski I nie sposoacuteb nie zauważyć po lewej stronie głoacutewnego ołtarza ndash mimo bogactwa wnętrza ornamentoacutew koloroacutew i kształtoacutew ndash naszego polskiego sztandaru Związku Kombatantoacutew ktoacutery specjalnie na tę mszę świętą przybył z PMK Marly

Jeszcze chwila spraw organizacyjnych gospodarz uroczy-stości czyli ksiądz rektor Sławomir Kawecki przekazuje kilka informacji na temat naszego spotkania

Uroczyste obchody Matki Boskiej Kroacutelowej Polski i rocz-nicy uchwalenia Konstytucji 3 maja otwiera występ choacuteru pani Teresy Krukowskiej z Winterthur ktoacutery wykonuje trzy utwo-

W drodze I już w autokarze na razie zajęta jest połowa miejsc pozo-

stali uczestnicy dosiądą w Lozannie Atmosfera ndash z racji wcze-snej pory ndash jeszcze trochę senna ale już zaczynamy pierwsze modlitwy pieśń bdquoKiedy ranne wstają zorzerdquo Dzięki pracy niestrudzonego pana Huberta mamy przed sobą śpiewniki z pieśniami - głoacutewnie maryjnymi W przerwach między śpie-waniem rozmawiamy zapoznajemy się z okien podziwiamy wschoacuted słońca nad jeziorem

Z Lozanny zabieramy pozostałych pielgrzymoacutew Okazuje się że autokar jest pełny nie ma wolnych miejsc I już na dobre rozbudzeni a my z Genewy także rozśpiewani ndash w peł-nym składzie kontynuujemy modlitwy śpiewyhellip Pan Hubert przygotowuje nas do muzycznego udziału w mszy ndash ćwiczymy nie tylko dobrze znane i lubiane pieśni ale także hellipłacinę Lekcja nie jest łatwa ale przyjemnie podana z pogodą i hu-morem i nie ma od niej ucieczki bo pan Hubert ma mikro-fon a do tego głos donośny muzycznie wyszkolony

Mamy także przerwę na kawę Zajazd na wzgoacuterzu z pięknym widokiem na Alpy Chwila na wyprostowanie noacuteg zaczerpnięcie świeżego powietrza pokrzepienie się albo w ogoacutele na pierwszy posiłek tego dnia

Ostatni etap podroacuteży upływa nam jakby w większym skupieniu w zadumiehellipMoże nad intencjami naszego piel-grzymowania nad dziwnością tego pielgrzymowania ndash nasze polskie święto polskie słowa i pieśni ale wiezie nas nie polski autokar i nie polski ndash choć bardzo życzliwy i sympatyczny pan Alfred merci beaucoup ndash kierowca a za oknem też nie pol-ski pejzażhellip

12 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 13

ry podkreślające powagę naszej uroczystościNastępnie wspoacutelnym śpiewem pieśni rozpoczynamy mszę

świętą koncelebrowaną ktoacuterej przewodniczy i homilię głosi ksiądz prałat Paweł Ptasznik Tak uroczysta msza jest spra-wowana przede wszystkim w intencji Ojczyzny i nas Polakoacutew choć są i inne ndash jedna z nich dotyczy księdza Artura Cząstkie-wicza wielce nam oddanego kapłana w dniu jego urodzin Na początku mszy zostają przywitani dostojni goście reprezentu-jący zaroacutewno stronę polską jak i szwajcarską

Uroczystość jest pięknie przygotowana przez wiernych czytanie pierwsze i drugie uroczyście odśpiewany psalm a po kazaniu ndash modlitwa powszechna

W czasie tej mszy świętej wielbimy i wyrażamy nasze dziękczynienie Bogu na roacuteżne sposoby słowami głośnych mo-dlitw wspoacutelnym śpiewem Na organach gra bdquonaszrdquo pan Hu-bert Niewiadomski z Genewy a po komunii świętej nastoletni Dominik Kawa przepięknie wykonuje pieśń bdquoAve Mariardquo

Choacuter z Winterthur ktoacutery rozpoczął mszę roacutewnież zamyka naszą uroczystość ku radości i wzruszeniu wielu z nas jeden z utworoacutew to właśnie zacytowana na początku pieśń bdquoWitaj majowa jutrzenkordquo Żegnamy ich gromkimi brawami

ObiadTak jak Ksiądz Rektor zaznaczył w czasie ogłoszeń ndash do

stołoacutewki jest około 300 metroacutew Idąc rozmawiamy o uro-czystości ndash to tak realizuje się ten trzeci społeczny motyw naszego spotkania

Sala w ktoacuterej będzie serwowany posiłek jest ogromna Mnożąc ilość długich stołoacutew i miejsc stwierdzamy że jest około 250 pielgrzymoacutew oczywiście tych ktoacuterzy korzystają ze wspoacutelnego obiadu bo są pewnie i tacy ktoacuterzy posilają się w innych miejscach

Warto było tu przyjść ndash obiad jest smaczny świeży ale nie tylko dlatego na podwyższonej scenie mamy kontynuację obchodoacutew naszego dzisiejszego podwoacutejnego Święta Głos za-bierają dostojni goście między innymi Jego Ekscelencja Pan Ambasador Zdzisław Rapacki ktoacuterego wystąpienie zamiesz-czamy osobno Nasz gospodarz dzisiejszy tym razem także konferansjer Ksiądz Rektor Polskiej Misji Katolickiej zapra-sza na scenę młodych utalentowanych muzycznie Polakoacutew ktoacuterzy umilają nam spotkanie grą na instrumentach Ksiądz Kawecki dzieli się z nami pomysłem na przyszłość ndash aby co roku oprawę artystyczną tej uroczystości powierzać innemu ośrodkowi duszpasterskiemu

Czas tak szybko płynie że do odjazdu zostały chwile a przecież mamy jeszcze w planach nabożeństwo majowe w Sanktuarium Niestety nie zdążymy Nie ma możliwości żeby obiad dla takiej dużej grupy pielgrzymoacutew był podany w kroacutetkim czasie w roacuteżnym tempie też jemy rozmawiając Niektoacuterzy wcze-śniej wymykają się ze stołoacutewki i w zasadzie do odjazdu każdy spędza ten czas po swojemu choć dominują dwa sposoby mo-dlitwa przed Czarną Madonną w świątyni lub pełen skupienia spacer po dziedzińcu klasztoru benedyktynoacutew Na pewno tak czy inaczej każdy choć na chwilę wchodzi do kościoła

Kiedy patrząc na zegarki stwierdzamy że należy udać się w stronę autokaru zaczynają się właśnie nieszpory be-nedyktyńskie Szkoda że nie możemy w nich uczestniczyć do końcahellip spokojne męskie głosy ich kojący rytm medytacja a nade wszystko uwielbienie Boga i Najświętszej Panienki na długo zostaną w tle naszych litanii proacuteśb i obietnic złożonych u stoacutep Czarnej Madonny z Einsiedeln

PowroacutetAutokar udający się w stronę Genewy wyjeżdża z Ein-

siedeln po godzinie 1700 Zaczynamy wspoacutelne śpiewanie razem odmawiamy Litanię do Najświętszej Marii Panny Tak jak przed południem sporo rozmawiamy ndash tym razem już się trochę lepiej znamy i ośmieleni podejmujemy trudniejsze a zarazem bardziej nas wzbogacające tematy Te słynne bdquonocne (prawiehellip) Polakoacutew rozmowyrdquo tym razem dotyczą ojca Bo-cheńskiego założyciela Polskiej Misji Katolickiej w Szwajca-rii potem przechodzimy do istoty wszechświata tu pojawia się wątek księdza Hellera ktoacutery bdquoprzerzuca mosty między religią a naukąrdquo

Przerwa w podroacuteży tym razem wypada w Gruyre Robimy sobie wspoacutelne pamiątkowe zdjęcie przy autokarze i wchodzimy po schodach na goacuterę Ty razem większość z nas zamawia tutejszy przysmak ndash bezy z gęstą śmietaną i kawę Przyjemnie jest chwi-lę posiedzieć na tarasie podziwiając grę światła zachodzącego słońca na białych krawędziach Alp na horyzoncie Robimy też pamiątkowe zdjęcia jest to roacutewnież okazja do porozmawiania nie tylko z towarzyszem podroacuteży z siedzenia obok

Zapada zmrok gdy ruszamy w dalszą trasę Jeszcze przed 2200 dojeżdżamy do Lozanny i żegnamy śpiewem towarzyszy pielgrzymki Dziękujemy sobie nawzajem za mile spędzoną podroacuteż za wzajemną życzliwość oraz za wspoacutelną modlitwę Znajomości zostały zawarte obiecujemy sobie że za rok się na pewno spotkamy a może i zaprosimy tych ktoacuterzy tym

12 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 13

razem nie pojechali z namiW ciągu niecałej godziny docieramy do Genewy i kończy-

my pielgrzymkę Jeszcze w drodze na przystanek autobusowy czy tramwajowy kończymy dyskusje wymieniamy numery telefonoacutewhellip

Na szczęście jutro jest niedziela ndash ale nie dlatego że po-trzebujemy wypoczynku długiego snu czy perspektywy dnia

bez pracy ndash my po prostu spotkamy się w naszym kościele na naszej polskiej mszy i jeszcze potrwamy w tym duchu maryjnej modlitwy zawierzenia Jej wiary że nasza pielgrzymka wyda owoce jakich i nam i naszej Ojczyźnie i światu potrzeba

Beata DanilukAutorzy zdjęć Marian Mazur s 11-12 Jean Marc Bossi s 13 15-17

Przemoacutewienie Jego Ekscelencji Pana Ambasadora Zdzisława Rapackiego Stałego Przedstawiciela RP przy Biurze ONZ w Genewie z okazji święta Konsty-tucji 3 maja wygłoszone podczas pielgrzymki Polonii szwajcarskiej do Einsiedeln 3 maja 2008 roku

Szanowni Państwo217 lat temu w 1791 roku 3 maja Polacy dokonali rze-

czy niezwykłej ndash jako jeden z pierwszych narodoacutew na świecie uchwalili ustawę zasadniczą ustawę ktoacutera miała stanowić podwaliny odbudowy nowoczesnego silnego państwa pol-skiego

Ze względu na uwarunkowania geopolityczne agre-sywną politykę zaborcoacutew oraz słabość oacutewczesnych struktur państwowych Polacy nie mogli w pełni wykorzystać szansy jaką sami sobie stworzyli Mimo że żywot Konstytucji 3 maja był kroacutetki przez lata stanowiła ona punkt odniesienia i wzo-rzec dla reformatoroacutew Była także źroacutedłem dumy i nadziei w trudnych latach zniewolenia

Chwalebne wydarzenia z 3 maja 1791 roku jak rzadko w naszej historii nie były związane z walką i ofiarą krwi Były natomiast znakomitym przykładem realizacji myśli państwo-wej i wspoacutelnej woli Polakoacutew budowania skutecznych instytu-cji oraz trwałego porządku prawnego Polacy potrafili woacutew-czas skutecznie zaprzeczyć negatywnym stereotypom ktoacutere w drugiej połowie XVIII wieku czyniły z Polski przykład niezdolności do rządzenia chaosu i braku wspoacutelnego dzia-łania Polski naroacuted potrafił wydobyć z siebie to co najlepsze Polacy dowiedli woacutewczas całemu światu że własna Ojczyzna stanowi dla nich wartość najwyższą znacznie cenniejszą od

prywatnych interesoacutew i korzyści Twoacutercy Konstytucji pisali woacutewczas bdquowolni od hańbiących obcej przemocy nakazoacutew ceniąc drożej nad życie nad szczęśliwość osobistą egzy-stencję polityczną niepodległość zewnętrzną i wolność we-wnętrzną narodu ktoacuterego los w ręce nasze jest powierzony chcąc na błogosławieństwo na wdzięczność wspoacutełczesnych i przyszłych pokoleń zasłużyć (hellip) dla ugruntowania wol-ności dla ocalenia Ojczyzny naszej i jej granic z największą stałością ducha niniejszą konstytucje uchwalmy (hellip)rdquo

Uchwalenie Konstytucji 3 maja miało dla Polakoacutew symboliczny wymiar Uwierzyli że drzemią w nich pokłady zrozumienia dla spraw publicznych pokłady wolności Wol-ności jakże innej od liberum veto wolności konstruktywnej twoacuterczej Naroacuted zdał sobie sprawę że stanowi wspoacutelnotę silną poprzez wyznawane wartości Dzięki temu łatwiej było przetrwać ponad 120 lat niewoli

Polska jest dziś krajem niepodległym bezpiecznym i sto-jącym przed ogromnymi szansami Polska nie ma wrogoacutew Polacy żyją w bezpiecznej Europie mogąc liczyć na sojusz-nikoacutew Polska jest krajem stabilnym i mogącym rozwijać się w tempie zależnym głoacutewnie od nas samych Jesteśmy od czterech lat członkiem Unii Europejskiej ndash i należymy do najsilniejszego sojuszu wojskowego ndash NATO To niezwykłe dokonania z ktoacuterych wszyscy możemy i powinniśmy być dumni Musimy także dbać o to aby wszystkie nasze szanse wykorzystać Jakże aktualnie brzmią dziś słowa preambuły do Konstytucji 3 maja ndash bdquo(hellip) Chcąc korzystać z pory w jakiej się Europa znajdujerdquo (hellip) My dziś także chcemy korzystać z tej pory Nie tylko dla dobra Polski ale dla do-bra całej Europy Możemy do niej wnieść te wartości ktoacutere reprezentuje Konstytucja 3 maja i te ktoacuterych wyrazicielem był Jan Paweł II

Szanowni PaństwoOddając hołd twoacutercom Konstytucji 3 maja 1791 pamiętaj-

my że wielkie chwile naszej historii miały miejsce gdy Polacy potrafili się jednoczyć i razem budować wspoacutelne dobro Takie jest podstawowe przesłanie Konstytucji 3 maja To apel jej autoroacutew by w myśleniu o Polsce zwyciężało to co twoacutercze Przekonaliśmy się niejeden raz że potrafimy działać wspoacutel-nie Umiemy wykrzesać z siebie wiele zapału pozytywnych uczuć nowych pomysłoacutew Bądźmy zatem dumni z naszej hi-storii i naszych wspoacutełczesnych dokonań Nie zapominajmy że solidarnym działaniem najlepiej służymy Rzeczypospolitej

Z okazji święta Konstytucji chciałbym przekazać Pań-stwu zgromadzonym tu w Einsiedeln jak i wszystkim Rodakom mieszkającym w Szwajcarii najlepsze życzenia i pozdrowienia

SOLIDARNYM DZIAŁANIEM SŁUŻMY RZECZYPOSPOLITEJ

14 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 15

Umiłowani w Chrystusie Panu Bracia i Siostry

Trzy motywy jednoczą nas dzisiaj w tym świętym miejscu Pierwszy to motyw religijny bo przyprowadziła nas tutaj wiara jako pielgrzymoacutew szukających Bożej i Matczynej opieki i po-mocy w codziennych staraniach o życie godziwe godne imienia Chrystusa jakie od chrztu nosimy Drugi motyw wyznacza szczegoacutelna data naszego spotkania ndash 3 maja ndash uroczystość Matki Bożej Kroacutelowej Polski i rocznica ustanowienia pierwszej Konstytucji Nie boacutejmy się tego słowa to motyw patriotyczny A trzeci powoacuted wynika z pragnienia przeżywania wspoacutelnoty z tymi ktoacuterzy w obcym kraju tym samym rodzimym moacutewią języ-kiem i tą samą żyją tęsknotą Zatrzymajmy się zatem nad tymi trzema motywami abyśmy po tym spotkaniu po tej uroczystej Eucharystii wyszli umocnieni w wierze bogatsi duchem bar-dziej zjednoczeni w naszej narodowej wspoacutelnocie

15 czerwca 1984 roku Jan Paweł II tak moacutewił bdquoPod krzy-żem Jezusa stała Jego Matka (por J 19 25) Jako pielgrzymi do naszej umiłowanej Pani z Einsiedeln zgromadziliśmy się dzisiaj w Jej sanktuarium aby w modlitewnej wspoacutelnocie z Nią na tym czcigodnym miejscu złożyć eucharystyczną Ofiarę Chrystuso-wą (hellip) Pozdrawiamy dzisiaj Maryję w tym sanktuarium jako Matkę naszego Odkupiciela ktoacutery z krzyża dał ją roacutewnież nam za Matkę Przyłączamy się duchowo do nie kończącego się tłu-mu pielgrzymoacutew ktoacuterzy z pokolenia na pokolenie przybywali do tego domu Bożego aby Ją czcić pobożnie bo wielkie rzeczy uczynił Jej Wszechmocny (por Łk 1 48-49)rdquo

Siostry i Bracia bdquoObok krzyża Jezusa stała Matka Jegordquo To samo świadectwo słyszymy dziś po dwudziestu czterech la-tach z kart Ewangelii Dlaczego tam stała Bo była kochającą matką Po co tam stała Aby być blisko konającego Syna ale też po to aby usłyszeć słowa bdquoNiewiasto oto syn Twoacutejrdquo Wszy-scy mamy udział w tym usynowieniu w tym nieskończonym otwarciu bolejącego matczynego serca na wszystkie pokolenia synoacutew i coacuterek ktoacuterych Jedyny Syn uczynił przez własną Krew braćmi i siostrami Dlatego dziś w sposoacuteb szczegoacutelny bdquopozdra-wiamy Maryję jako Matkę Odkupiciela ktoacutery z krzyża dał Ją roacutewnież nam za Matkęrdquo Dziś czynimy to w sposoacuteb szczegoacutelny Nie możemy jednak zapomnieć że od tamtej godziny bdquouczeń wziął Ją do siebierdquo Zaprosił Ją nie tylko na tamtą bolesną chwilę ale na całe życie Wziął Ją do swojej codzienności A zatem kiedy w sercu każdego z nas odbijają się echem słowa Jezusa bdquoOto Matka twojardquo to nie możemy ich rozumieć ina-czej To zaproszenie abyśmy wzięli Ją do siebie

Dlaczego Bo jest kochającą matką Po co Aby dzielić z Nią życie radości i strapienia aby ufnie zawierzać się Jej opiece Jeśli to uczynimy sercem gorącym i otwartym możemy być pewni zawsze będzie przy nas Kiedy będziemy stawać wobec życiowych wyboroacutew zaprowadzi nas do Nazaretu i pomoże odczytać wolę Boga tak jasno że lęk nie przezwycięży pełnego oddania bdquofiatrdquo Kiedy pojawi się konieczność ofiaro-wania czegoś z naszej bezpiecznej rzeczywistości zaprowadzi nas do jerozolimskiej świątyni gdzie Symeonową wieść o

PRZYPROWADZIŁA NAS TUTAJ WIARAHomilia księdza prałata Pawła Ptasznika

kierownika sekcji polskiej Sekretariatu Stanu w Watykanie wygłoszona podczas pielgrzymki Polonii szwajcarskiej do Einsiedeln 3 maja 2008 roku

siedmiu boleściach ukoi świadomość że przez nie objawi się bdquoznak sprzeciwurdquo i bdquoŚwiatłość światardquo Kiedy się zagubimy nie będzie zwlekała z poszukiwaniem A nawet jeśli upomni to tak że nie zburzy to radości odnalezienia Kiedy doświad-czenia życia wyprowadzą nas na pustynię pokus i walki Ona sercem będzie blisko Będzie się cieszyć naszą radością jak w Kanie Galilejskiej a gdyby coś ją zakłoacuteciło wezwie aby robić to co nam powie Jej Syn Na każdym etapie życia będzie nam towarzyszyć dyskretnie jakby z oddali ale z takim oddaniem że bez wahania stanie u stoacutep każdego naszego krzyża

Wiedzieli o tym doskonale nasi przodkowie W 1656 roku swoje przekonanie o matczynej opiece Maryi nad Koroną wy-raził kroacutel Jan Kazimierz A czynił to w takich słowach bdquoWielka Boga Człowieka Matko Najświętsza Dziewico Ja Jan Kazi-mierz za zmiłowaniem Syna Twojego Kroacutela kroacuteloacutew a Pana mojego i Twoim miłosierdziem kroacutel do Najświętszych stoacutep Twoich przypadłszy Ciebie dziś za Patronkę moją i za Kroacutelo-wą państw moich obieram (hellip) A ponieważ nadzwyczajnymi dobrodziejstwami Twymi zniewolony pałam wraz z narodem moim nowym a żarliwym pragnieniem poświęcenia się Twej służbie przyrzekam przeto tak moim jak senatoroacutew i ludoacutew moich imieniem Tobie i Twojemu Synowi Panu naszemu Jezusowi Chrystusowi że po wszystkich ziemiach Kroacutelestwa mojego cześć i nabożeństwo ku Tobie rozszerzać będęrdquo Stąd wywodzi się nasza dzisiejsza uroczystość Trzy wieki poacuteźniej w 1956 roku kard Stefan Wyszyński nawiązując do zobowiązań kroacutela napisał nowy tekst śluboacutew zwanych odtąd jasnogoacuterski-mi bdquoWielka Boga-Człowieka Matko Bogarodzico Dziewico Bogiem sławiona Maryjo Kroacutelowo świata i Polski Kroacutelowordquo ndash tak rozpoczął bdquoGdy upływa trzy wieki od radosnego dnia w ktoacuterym zostałaś Kroacutelową Polski oto my dzieci Narodu Pol-skiego i Twoje dzieci krew z krwi przodkoacutew naszych stajemy znoacutew przed Tobą pełni tych samych uczuć miłości wierności i nadziei jakie ożywiały ongiś Ojcoacutew naszychrdquo

Prymas Tysiąclecia wiedział jednak że tu nie chodzi tyl-ko o słowa Wiedział że to ślubowanie oznacza konkretne zobowiązania Dlatego kontynuował bdquoPrzyrzekamy uczynić wszystko co leży w naszej mocy aby Polska była rzeczywistym kroacutelestwem Twoim i Twojego Syna poddanym całkowicie pod Twoje panowanie w życiu naszym osobistym rodzinnym naro-dowym i społecznymrdquo A potem wyliczał dziedziny życia ktoacutere wymagały największej troski i wspoacutełpracy z łaską wypraszaną przez Maryję życie wiary potwierdzane unikaniem grzechu i pielęgnowaniem dobra obrona poczętego życia nierozerwal-ność małżeństwa obrona godności kobiety i ogniska domo-wego wychowanie młodego pokolenia w duchu miłości Boga i bliźniego praca nad tym aby wszystkie Dzieci Narodu żyły w miłości i sprawiedliwości w zgodzie i pokoju aby wśroacuted nas nie było nienawiści przemocy i wyzysku dzielenie się między sobą plonami ziemi i owocami pracy aby pod wspoacutelnym dachem nie było głodnych bezdomnych i płaczących walka z lenistwem i lekkomyślnością marnotrawstwem pijaństwem i rozwiązło-ścią zdobywanie cnoacutet wierności i sumienności pracowitości i oszczędności wyrzeczenia się siebie i wzajemnego poszanowa-

14 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 15

nia miłości i sprawiedliwości społecznejhelliprdquoZ takich to wartości religijnych moralnych i społecznych

wyrastały najdorodniejsze owoce polskiego ducha kultury i męstwa Dobrze wiemy z historii że były czasy gdy o nich za-pominano Ale wiemy też że wtedy spadały na Ojczyznę i Na-roacuted największe nieszczęścia I wiemy roacutewnież że od tych warto-ści zawsze rozpoczynano odnowę prowadzącą do narodowego odrodzenia Niewątpliwie proacutebą powrotu do tych wartości była Konstytucja 3 maja ogłoszona przez kroacutela Stanisława Augusta w 1791 roku Wprawdzie zdrada uniemożliwiła wprowadzenie jej w życie ale do dziś pozostaje symbolem nowożytnego my-ślenia o społeczeństwie i życiu narodoacutew ktoacutere nie odcina się od chrześcijańskich korzeni ale z nich czerpie obficie

Jeśli dzisiaj moacutewię że nasze pielgrzymowanie ma wyraz pa-triotyczny to myślę o patriotyzmie tak jak myślał Jan Paweł II bdquoPatriotyzm oznacza umiłowanie tego co ojczyste umiłowanie historii tradycji języka czy samego krajobrazu ojczystegordquo (Pamięć i tożsamość) Patriotyzm daleki jest od nacjonalizmu ktoacutery bdquouznaje tylko dobro własnego narodu i tylko do niego dąży nie licząc się z prawami innych Patriotyzm natomiast jako miłość ojczyzny przyznaje wszystkim innym narodom takie samo prawo jak własnemu a zatem jest drogą do upo-rządkowanej miłości społecznejrdquo (tamże) W takim ujęciu nie możemy się bać słowa bdquopatriotyzmrdquo powinniśmy raczej zasta-nawiać się w jaki sposoacuteb tę miłość ojczyzny przejawiać tu poza jej granicami na obczyźnie

Słowo bdquomiłośćrdquo zawsze wiąże się z pojęciem bdquowiernośćrdquo Tak tajemnica praktykowania patriotyzmu zawsze a zwłasz-cza na obczyźnie tkwi w wierności Jeżeli moacutewię to w gronie osoacuteb wierzących to moacutewię jasno chodzi o dwojaką wierność ndash o wierność Bogu i o wierność ojczyźnie Z pasterską troską obserwuję jak łatwo na obczyźnie zapomnieć o Bogu i Jego prawach Anonimowość w nowym środowisku przynosi to poczucie wolności ktoacutere łatwo przemienia się w swawolę rezy-gnację z wszelkich wartości religijnych i duchowych a w końcu z kontaktu z Bogiem Może się wydawać że to sprawa osobista A jednak jest to wyrzeczenie się miłości ktoacutera roacutewnież stoi u podstaw miłości społecznej miłości ojczyzny jako wspoacutelnego domu zbudowanego na chrześcijaństwie Z boacutelem słucham wy-powiedzi naszych rodakoacutew z ktoacuterych można by wnioskować że w Polsce nie ma nic dobrego nic pięknego nic z czym można by się utożsamiać czego należałoby bronić czym można by się chlubić Za to w nowym kraju wszystko jest wspaniałe Staram się rozumieć tych ludzi poznać ich rozgoryczenie zawoacuted czy cierpienie z jakim wyjechali z Kraju I zastanawiam się czy można im pomoacutec na nowo odkryć to wielowiekowe i wspoacuteł-czesne piękno i dobro z ktoacuterego wyrośli Nie moacutewmy jednak o innych Wniknijmy w nasze serca i zastanoacutewmy się jakie miejsce mają w naszym życiu te wartości ktoacutere stanowią treść śluboacutew złożonych naszej Matce i Kroacutelowej Poacutejdźmy za głosem Karola Wojtyły

bdquoOjczyzna ndash kiedy myślę ndash woacutewczas wyrażam siebie i zako-rzeniam hellip gdy myślę Ojczyzna ndash by zamknąć ją w sobie jak skarb Pytam wciąż jak go pomnożyć jak poszerzyć tę prze-strzeń ktoacuterą wypełniardquo (Myśląc ojczyzna)

Niech ten sam wiersz bdquoMyśląc ojczyznardquo wprowadzi nas w trzeci motyw naszego dzisiejszego spotkania bdquoGdy dokoła moacutewią językami dźwięczy pośroacuted nich jeden nasz własny Zagłębia się w myśl pokoleń i ziemię naszą opływa i staje się dachem domu w ktoacuterym jesteśmy razem ndashrdquo

Bracia i siostry Jesteśmy razem Roacuteżni nas wiele region

pochodzenia stan wykształcenia praca zasobność materialna stan cywilny miejsce zamieszkaniahellip Ale jesteśmy razem bo bdquogdy dokoła moacutewią językami dźwięczy pośroacuted nas jeden nasz własnyrdquo A jak dalej pisze Karol Wojtyła

bdquoTak zwarci wśroacuted siebie jedną mową istniejemy w głąb własnych korzeni czekając na owoc dojrzewań i przesileń Ogarnięci na co dzień pięknem własnej mowy nie czujemy goryczy chociaż na rynkach świata nie kupują naszej myśli z powodu drożyzny słoacutewrdquo (tamże)

Razem zwarci istniejący w głąb ogarnięci pięknemhellip Czy tylko dziś Nie Na co dzień Takie zadanie stawia przed nami Polakami rozproszonymi po świecie nasz Wielki Rodak Papież i Poeta Niech będzie między nami zgoda i jedność oparta na umiłowaniu wspoacutelnej mowy jakże uszlachetnionej przez dzieje naszej kultury na świecie nieznanej bdquoz powodu drożyzny słoacutewrdquo A wtedy i tęsknota nie będzie samotna i nie będzie w nas goryczy bo duch poprowadzi nas pod wspoacutelny dach ojczystego domu

Na koniec wraz z polskimi biskupami i narodem ktoacutery czci swą Kroacutelową zwroacutećmy się do czarnej Madonny z Einsiedeln słowami Jana Pawła II

bdquoMatko Boga i Matko ludzi lsquoswojemu najmilszemu Synowi nas oddawajrsquo On jest naszym Zbawicielem i naszym oparciem u Ojca Prosimy Cię Matko Zbawiciela wstawiaj się za nami u Twojego Syna w niebie- aby Kościoacuteł w tym kraju (i w naszej ojczyźnie) umacniał się w

wierności Chrystusowi- aby wszyscy ochoczo godzili się na posłannictwo jakie mają

do wypełnienia w Kościele w rodzinie lub w świecie- aby odnowiła się jedność Ducha wśroacuted chrześcijan- aby wszyscy cierpiący na ciele i na duszy znaleźli pomoc i

pociechę- aby wszystkie narody i wszyscy ludzie mogli żyć w wolności i

pokoju- aby przybliżyło się do nas kroacutelestwo Boga i Jego sprawiedli-

wośćMaryjo Matko Kościoła nasza umiłowana Pani z Einsie-

deln moacutedl się za nami Amenrdquo (15061984)

16 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 17

Einsiedeln 3 maja 2008 r

16 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 17

18 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 19

Czy są roacuteżnice między sposobem oraz techniką grania w piłkę nożną w Polsce i w Szwajcarii

Szwajcarzy wiele inwestują w sport na każdym poziomie Mają bardzo dobry system kształcenia młodzieży Choć pił-ka nożna nie ma tu długich tradycji wyniki osiągane na are-nie międzynarodowej są dobre Proszę uwzględnić że jest to stosunkowo małe państwo więc przy mistrzostwach pojawia się problem wyboru talentoacutew trudniej jest je znaleźć w kraju siedmiomilionowym w poroacutewnaniu z krajem 20 40 czy 100-milionowym Styl gry jest tutaj agresywny jest dużo biegania na boisku dużo walki W poroacutewnaniu ze Szwajcarami polscy zawodnicy grają wolniej trenują mniej intensywnie oni wolą raczej grać w piłkę niż walczyć

Czy nie wystarczy grać Trzeba walczyć

Umiejętność walki powinna być naturalna w człowieku Piłka zawodowa jest walką o przetrwanie - trzeba zabrać przeciwnikowi piłkę zdobyć bramkę Drużyna musi chcieć wygrać

Ile się trenuje

W okresie przygotowawczym 12 razy po dwie godziny w tygodniu

Co jest kluczem do piłkarskiego sukcesu

Podstawa to talent Poza tym ciężka praca dyscyplina Nie chodzi o bieganie od rana do nocy ale o motywacje o chęć bycia coraz lepszym o chęć zwycięstwa Najtrudniej-szy w zawodzie piłkarza jest wysiłek fizyczny Trening jest bardzo złożony bieg 20 m 40 m 60 m w lewo w prawo głoacutewkahellip Żeby osiągnąć cel trzeba mieć też charakter wytrwałość wiele jest pokus odciągających od treningu I tu trzeba wytrwać przez lata Ile razy była piękna pogoda Chętnie poszedłbym z żoną na spacer ale musiałem iść na trening Zazdrościłem moim kolegom w szkole - oni chodzili po goacuterach jeździli na rajdy - ja trenowałem Po latach nie żałuję Wielu utalentowanych szybko wypadało z gry przez brak dyscypliny Dobry piłkarz powinien być roacutewnież uczci-wy lojalny powinien mieć ustabilizowane życie osobiste wtedy łatwiej znosi się każdy stres czy niepowodzenie

Jakie są zadania trenera

Trener jest odpowiedzialny za wszystko a głoacutewnie za wy-nik ndash jest sprawdzany przez osiągnięte wyniki Pracuje pod dużą presją roacutewnież ze strony mass-medioacutew W ostatnich siedmiu latach FCA Aarau miało tylko czterech treneroacutew ktoacuterzy przetrwali cały sezon Pracy jest dużo treningi sześć razy w tygodniu ale to nie wszystko Na przykład wczoraj wroacuteciłem do domu o 2300 poszedłem spać o 200 bo oglą-dałem jeszcze mecz na video robiłem kroacutetką analizę Dzisiaj rano trening o 1000 przyjechałem do pracy na 830 Teraz wywiad po południu jadę na mecz do Zurychu

Talent charakter wytrwałośćhellipZ Ryszardem Komornickim trenerem szwajcarskiego klubu FC Aarau

byłym piłkarzem reprezentacji Polski rozmawia Marcin Sumiła

Jakie cechy są pożądane u trenera

Chcę być uczciwy sprawiedliwy co nie jest łatwe Mam dwudziestu zawodnikoacutew Na mecz muszę wybrać osiemna-stu tzn dwoacutech siedzi na trybunie Obojętnie kogo wybiorę ten nie wybrany ma poczucie krzywdy wewnętrznie się bun-tuje Podobnie jest przy zmianie zawodnikoacutew w trakcie me-czu Ciągle muszę się uczyć panować nad moimi reakcjami w sytuacjach stresowych Jestem za wzajemnym respektem ale też daję swoim zawodnikom dużo wolności z niewolni-ka nie zrobi się pracownika on musi chcieć grać ja go nie zmuszę mogę jedynie zachęcić Prasa niestety jeśli chodzi o atmosferę na meczach i o zachowanie treneroacutew często od-grywa rolę negatywną Widać to w piłce niemieckiej gdzie trenerzy załamują się na konferencjach prasowych moacutewią rzeczy ktoacuterych by normalnie nie powiedzieli Ta presja jest niesamowita Prasa często koncentruje się na goszej stronie jeśli wynik jest 50 to dziennikarze chcą pisać o problemach przegranej drużyny a nie o sukcesie zwycięzcy

W drużynie z Aarau jest wielu obcokrajowcoacutew Pan też reprezentuje inną kulturę Jak udaje się Panu dotrzeć do każdego ze sportowcoacutew

Komunikacja to nie tylko język Mamy zawodnikoacutew wielu narodowości nie wszyscy moacutewią po niemiecku ale przynajmniej rozumieją Czasami jest lepiej coś pokazać czy też nic nie moacutewić i to wiele znaczy Poza tym trener powinien znać też zawodnika poza boiskiem okazywać zainteresowa-nie jego życiem prywatnym rozmawiać z nim dwa - trzy razy w tygodniu pomoacutec w problemach Szczegoacutelnie ważne jest to przy bardziej bdquoegzotycznychrdquo piłkarzach Taki na przykład Afrykanin nie jest przyzwyczajony do naszych zasad potrafi np przyjść na trening o 1100 choć jest planowany na 1000 tudzież jechać przez miasto 100 kilometroacutew na godzinę nie rozumie że trzeba respektować ograniczenie prędkości Obcokrajowcom pomagamy też poza treningiem np orga-nizując kurs języka niemieckiego

Czy w drużynie piłkarskiej jest miejsce na religię

Religia też się pojawia Mamy zawodnikoacutew brazylij-skich ktoacuterzy zaproponowali żebyśmy się wszyscy razem modlili przed meczem To było nie do zaakceptowania dla

Stoją od lewej autor wywiadu dr Marcin Sumiła i trener Ryszard Komornicki

18 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 19

muzułmanina gdyż wykraczało poza jego religię Staram się respektować tę roacuteżnorodność Problem jest w okresie rama-danu kiedy zawodnik nie je przez cały dzień

A może drużyna bardziej jednorodna byłaby też lepiej zgrana

Drużyna potrzebuje roacuteżnych zawodnikoacutew gwiazdę ko-goś z temperamentem ale też pracusioacutew ktoacuterzy są cisi spo-kojni Są rzeczy ktoacuterych wymaga się od wszystkich i pewien obszar na inwencję własną Cel jest wspoacutelny wygrać mecz Roacuteżnorodność kultur jest korzystna

Czy w naszych czasach jest jeszcze miejsce w piłce nożnej na bdquofair playrdquo

My jesteśmy najbardziej fair grającą drużyną w Szwajca-rii może dlatego że ja zabraniam faulu Tak też sam grałem nigdy nie dostałem czerwonej kartki zawsze miałem respekt szacunek przed przeciwnikiem Byłem mało kontuzjowany ndash myślę że dlatego bo przeciwnik wiedział że gram fair

Kiedy FC Aarau będzie w szwajcarskiej czołoacutewce

Teoretycznie jest to jeszcze możliwe w tym sezonie Nie-stety mamy w poroacutewnaniu z innymi klubami dużo gorszą sytuację finansową co nie ułatwia zadania

Ktoacutere wydarzenia z kariery piłkarskiej utkwiły Panu naj-bardziej w pamięci przyniosły najwięcej radości

Najpierw było to przyjęcie do klubu IV ligii kiedy mia-łem 15 lat po raz pierwszy miałem trenera stroacutej piłkarski buty Potem nastąpił transfer z małego klubu do drugoligo-wego GKS Tychy Jako trzecie wymienię przejście do Goacuterni-ka Zabrze kiedy w ciągu dwoacutech lat stałem się reprezentan-tem Polski i wziąłem udział w mistrzostwach świata co jest marzeniem każdego piłkarza

Jak można pogodzić zaangażowanie piłkarskie z życiem rodzinnym

Mam to szczęście że moja żona rozumie mnie dobrze Jesteśmy 28 lat po ślubie Wiele jej zawdzięczam to ona głoacutewnie wychowała nasze dwie coacuterki Lubię bardzo przycho-dzić do domu tam czuję się najlepiej Każdą wolną chwilę spędzam z żoną rodziną to jest dla mnie bardzo ważne Wielu znajomych chętnie do nas przychodziło i przychodzi

moacutewią że u nas jest przyjemnie ciepło Ja wiem że to jest zasługa żonyhellip W małżeństwie ważne jest wzajemne zaufa-nie zrozumienie

Kiedy jeszcze grałem to wracając do domu nie opowia-dałem o piłce Nie chciałem robić z tego wielkiego tematu W domu rozmawialiśmy o dzieciach o naszych sprawach rodzinnych Teraz kiedy jestem trenerem żona i coacuterki cho-dzą na mecze i też bardzo się denerwują Nie mogę nic na to poradzić

Czy nie chciałby Pan pracować w Polsce

Chętnie wroacuteciłbym do Polski ale nie chcę pracować w warunkach w jakich pracowałem z korupcją oszukiwa-niem Nie podoba mi się że wyciągamy ciągle stare rzeczy Powinno się zapomnieć o tym co było i zacząć myśleć o tym co jest i o przyszłości

Jaka jest Pana prognoza dla polskiej drużyny na EURO 2008

Polacy będą mistrzami Europy

Kto poza tym w pierwszej czwoacuterce

Finał Polska-Hiszpania Poza tym ponieważ od dawna pracuję w Szwajcarii życzę powodzenia Szwajcarom Chciał-bym też aby Rosja odniosła sukces

Dziękuję za rozmowę Aarau 27042008

Ryszard Komornicki (ur 14 sierpnia 1959 w Ścinawie) pił-karz polski grający na pozycji pomocnika reprezentant Polski mistrz Polski trener FC Aarau Najwspanialsze lata swojej kariery popularny Koko spędził w Goacuterniku Zabrze (1982-1989) z ktoacuterym wywalczył 4 tytuły mistrza Polski i Superpuchar W lidze polskiej Ryszard Komornicki roze-

grał 182 mecze i strzelił 35 bramek W sezonie 198990 został piłkarzem FC Aarau (Szwajcaria) w sezonie 19921993 zdobył wraz z kolegami z drużyny tytuł mistrza Szwajcarii Kolejny sezon (199899) Koko spędził w FC Wohlen (Szwajcaria) w roku 2000 podpisał kontrakt z FC Kickers Luzern (Szwajcaria) Ryszard Komornicki ma roacutewnież doświadczenie jako trener asystent w FC Aarau FC Luzern FC Solothurn rezerwy FC Zurych Od stycznia do kwietnia 2006 roku trenował zespoacuteł 14-krotnego mistrza Polski Goacuternika Zabrze Koko rozegrał też 20 meczoacutew w repre-zentacji Polski i był uczestnikiem MŚ lsquo86 Zadebiutował 31 października 1984 roku w Mielcu w spotkaniu przeciwko Albanii (22) Po raz ostatni biało--czerwoną koszulkę założył 19 października 1988 roku w Chorzo-wie roacutewnież w czasie meczu z reprezentacją Albanii (10)

Zdję

cie

ww

wfc

aara

uch

20 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 21

W niedzielę 11 maja w ośrodku duszpa-sterskim Polskiej Misji Katolickiej w Zury-chu liturgię niedzieli Zesłania Ducha Święte-go uświetnił pierwszy występ nowo powstałej scholi pod kierownictwem pani Sylwii Feher-pataky Grą na organach akompaniowała pani Anna Buczek-Merz

W skład zespołu wchodzi szesnastu członkoacutew Ewa Kadłubowska Joanna Leskiewicz Marta Mirosław Agnieszka Suchta-Veit Anna i Ewelina Wedlechowicz Dorota Weśniak Dorota Zarost Hieronim Bawolski Zygmunt Beck Waldemar Burzyński Krzysztof Chudoba Ryszard Grze-gorzewski Joacutezef Krzyżanowski Tomasz Lenart Bartek Mańkowski Łukasz Mirosław

Już wykonaniem pierwszej pieśni bdquoVeni cre-atorrdquo (bdquoO Stworzycielu Duchu przyjdźrdquo) schola zachwyciła wysokim stopniem profesjonalizmu Dźwięki melodii gregoriańskiej i wariacje orga-nowe pani Buczek-Merz wprowadziły wiernych w uroczysty nastroacutej święta Piękne wykonanie zna-nych i mniej znanych pieśni liturgicznych przyczy-niło się do powstania niezapomnianej atmosfery święta i pogłębienia przeżyć duchowych Schola zaskoczyła i wzruszyłahellip Jak udało się w tak kroacutet-kim czasie stworzyć coś tak niezwykłego Proacuteby nowo powstałego zespołu odbywają sie przecież zaledwie od lutego tego roku

Oto co o powstaniu i pracach choacuteru moacutewi kie-rowniczka scholi pani Sylwia Feherpataky bdquoPomysł prowadzenia wokalnej scholi przykościel-nej pojawił się już dosyć dawno Pedagogikę mu-zyczną obok występoacutew kameralnych traktuję jako hobby uzupełniające moją pracę w operze Rozwa-żając możliwości prowadzenia choacuteru przy jednej

SCHOLA W ZURYCHU

ze szwajcarskich parafii poczułam jednak pewien niedosyt Moje myśli wciąż kierowały się w stronę naszej Misji Ostateczna decyzja o podjęciu tego wyzwania nadeszła wraz ze zmianami personalny-mi w Polskiej Misji Katolickiej w Zurychu jesienią 2007 roku Dzięki wsparciu duszpasterza ośrodka księdza Krzysztofa Zadarko moje pragnienie za-łożenia grupy wokalnej przy naszej wspoacutelnocie na-brało realnego kształtu To co nastąpiło poacuteźniej zawdzięczamy wielkiemu zaangażowaniu osoacuteb ktoacutere zgłosiły swoje uczestnictwo w choacuterze i po-mocy Bożej Nasza Polonia to prawdziwa kopalnia talentoacutew Bardzo zaimponowało mi zainteresowa-nie i wielka chęć wspoacutełpracy członkoacutew zespołu ich zamiłowanie do śpiewu i pragnienie aktywnego uczestnictwa w życiu Kościoła Wiele się od nich uczę To oni tworząc scholę ubogacają naszą wspoacutelnotę Wspoacutelnota to wspoacutełpraca Bez tego na-wet cały moacutej zapał ducha nie wystarczyłby aby po-wstało coś podobnego To ich wysiłek poświęcenie czasu prywatnego chęć uczenia się i działania oraz doświadczenie w pracy choacuteralnej lub wokalnej dały takie wyniki Jestem z nich dumna Ja osobi-

20 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 21

Sylwia FeherpatakyMa 41 lat Pochodzi z Krakowa gdzie rozpoczęła swoją

karierę muzyczną W 1996 roku ukończyła studia na wy-dziale wokalno-aktorskim w Gdańsku Rok poacuteźniej wyje-chała do Szwajcarii jako stypendystka Ministerstwa Kultury i Sztuki w Bernie (Bundesamt fuumlr Kultur) Po ukończeniu studioacutew podyplomowych w Bernie (Hochschule fuumlr Mu-sik und Theater Bern) otrzymała stały angaż w zuryskiej operze gdzie nadal pracuje jako wokalistka Ma na koncie udział w szeregu koncertoacutew solowych i choacuteralnych oraz na-graniach telewizyjnych

ście uczę się mnoacutestwo o muzyce liturgicznej ktoacutera jest niebywale bogata i roacuteżnorodna Nieocenioną pomocą przy przygotowaniu naszej pierwszej mszy była pani Ania Buczek-Merz ktoacutera zgodziła się wspomoacutec nas akompaniamentem Świetna orga-nistka i wielce kompetentny pedagog Dziękuję jej z serca za tę wspoacutełpracę i znajomość

Po naszym pierwszym występie w święto Ze-słania Ducha Świętego stawiamy sobie za cel

rozszerzenie naszego repertuaru Oczekuję tego z wielkim zainteresowaniem

Mam nadzieję że schola będzie się rozwijać Zależy mi na tym aby to dzieło trwało i wzbo-gacało nasze serca pięknem i głębią muzyki aby zawarty w niej pierwiastek Bożej doskonałości docierał do jak największej rzeszy ludzirdquo

Kamila NeupertZdjęciaZbigniew Zambrzycki

Anna Buczek-Merz Od 15 lat mieszka w Szwajcarii Wykształcenie muzyczne

zdobyła w Akademiach Muzycznych w Krakowie Lublinie Basel i Norynberdze jak i na wielu kursach mistrzowskich Przed wyjazdem do Szwajcarii docentka w klasie klawesynu na Akademii Muzycznej w Gdańsku Od 2000 roku zaanga-żowana jako organistka przy Kościele św Jana w Zurychu (Johanneskirche) Od lutego 2008 roacutewnież w kościele pa-rafialnym Birmensdorf Ceniona jako pedagog nauczyciel fortepianu i prowadząca choacuter

LEŚNA MAJOacuteWKA W WINTERTHURZE24 maja 2008 r - zgodnie z wcześniejszą zapowiedzią - odbyła się bdquomajoacutewkardquo

w lesie Winterthur-Walcheweiher zorganizowana przez Radę Ośrodka Duszpasterskiego PMK w Winterthurze Chętnych nie zabrakło

Był obecny także duszpasterz ośrodka ks Krzysztof Zadarko

Aut

or z

djęć

Jer

zy S

taw

arz

22 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 23

Bezpośredni sens słoacutew dzisiejszej Ewangelii nie nasuwa żadnych trudności moacutewi ona że Boacuteg będzie nas sądził nie według słoacutew ale według czynoacutew że po tych czynach mamy odroacuteżnia synoacutew światłości od ludzi złych i że ten tylko kto czynem pełnić będzie wolę Ojca Niebieskiego wejdzie do Kroacutelestwa Bożego Ewangelia nie tylko zabrania złych czynoacutew nawet takie drzewo ktoacutere złych owocoacutew nie daje ale tylko nie rodzi dobrych będzie wycięte i wrzucone w ogień Raz jeszcze przypomina nam w niej Chrystus Pan że Jego zakon jest zakonem czynu że nie ma niczego bar-dziej sprzecznego z chrześcijańską drogą życia niż bierność i bezczynność

Taka jest głoacutewna nauka Ewangelii na dzisiejszą niedzielę Jeśli się jednak nie mylę zawarta w niej jest jeszcze inna bardziej pośrednio wypowiedziana ale nie mniej wielka i piękna Nad nią chciałbym z Wami Drodzy Bracia pokroacutetce rozważać

Co to są te owoce ktoacutere daje dobre drzewo To są nie-wątpliwie przede wszystkim czyny Ale postawa wewnętrzna przejęcie się duchem chrześcijaństwa daje jeszcze inne skutki mniej przejawiające się na zewnątrz wyrażone ndash jeśli można się tak wyrazić ndash w samej sylwetce człowieka nada-jące jej ton i charakter Człowieka Bożego można poznać nawet wtedy gdy jego czynoacutew nie znamy patrząc po prostu na jego zachowanie się na cechy jego ducha Te cechy to tak-że w rozumieniu naszej Ewangelii owoce dobrego drzewa przejawy miłości Bożej i rządoacutew łaski w duszy

Owoce dobrego drzewa pokora pogoda pokoacutejJest takich cech wiele ale najważniejsze są bodaj trzy

pokora pogoda i pokoacutej Pokora Najmilsza z cnoacutet owa postawa duszy pełnej

przedmiotowości ktoacutera cechuje człowieka żyjącego w obli-czu Bożym i umiejącego patrzeć na samego siebie z Bożego punktu widzenia Człowiek ten nie w słowach ale w posta-wie przenikającej każdy jego ruch i każdą myśl jest wolny od tego szaleństwa i głupstwa zwanego pychą od czynienia ze siebie ośrodka świata i fałszywego bożka Pokora spra-wia że ten kto ją posiada nie sądzi nikogo ani nad nikogo się nie wywyższa W tym szerokim chrześcijańskim słowa znaczeniu pokora jest bodaj tą cechą po ktoacuterej najłatwiej poznać można człowieka Bożego

Pogoda to radość wynikająca z umiłowania Boga ponad wszystko niewzruszony optymizm nie w słowach ale każ-dym drgnieniem woli i myśli ludzkiej opromieniający życie niezroacutewnanym światłem Postawa dzięki ktoacuterej człowiek Boży wnosi radość i promień szczęścia wszędzie gdzie prze-chodzi każdym słowem samą swoją obecnością

Pokoacutej Błogosławieni pokoacutej czyniący powiedział Chry-stus Pan Ale pokoacutej czynić może tylko ten kto pokoacutej nosi w samym sobie kto nie jest rozdarty przez zwalczające się dążności i namiętności Raz jeszcze ten pokoacutej prawdziwy co przewyższa wszelki zmysł jest jedną z nieomylnych cech człowieka Bożego z tych owocoacutew po ktoacuterych poznać można serce oddane Bożej sprawie

Aby w nas można było poznać synoacutew światłościJest takich cech świętości więcej ale te trzy biją chyba

najbardziej w oczy i wszyscy nasi święci bez wyjątku byli wielkimi przykładami jak one w postawie chrześcijanina powinny być urzeczywistnione

Kiedy rozważam o nich dwie rzeczy przychodzą mi na myśl Pierwsza to smutny fakt że zrozumienie wielkości i piękna tych wielkich rzeczy jest niestety u tylu tak nikłe Pogańskie płytkie i złe nauki głoszone przez zbłąkanych pogardzają pokorą głoszą gorycz szerzą nienawiść i zwadę Doszło do tego że nawet nasze dzieci uczy się nienawiści zamiast pokoju goryczy zamiast pogody sądzenia innych i pychy zamiast chrześcijańskiej pokory W takich czasach trzeba nam chrześcijanom bardziej niż w innych pamiętać słowa Chrystusowe że po tych właśnie cechach poznawać mamy drzewo dobre od złego a przede wszystkim wypada nam z większym jeszcze zapałem dbać o to aby w nas sa-mych widniały pokora pogoda i pokoacutej

A z tą ostatnią sprawą łączy się druga wręcz może jeszcze smutniejsza Gdy patrzę na siebie i widzę jak mi jest daleko do Chrystusowego ideału jak mało jest w mojej postawie pokory pogody i pokoju jak niewiele potrafię ich dać moim bliźnim trzeba mi sercem skruszonym prosić o przebaczenie i błagać o pomoc i łaskę abym moacutegł stać się mniej niegodnym imienia chrześcijanina

Niech to postanowienie i ta modlitwa będzie wnio-skiem dzisiejszej niedzieli postanowienie że wytężymy wszystkie siły aby w nas można było lepiej poznać sy-noacutew światłości i korna modlitwa do Boga o łaskę poko-ry pogody i prawdziwego pokoju Amen (20071952)

CECHY CHRZEŚCIJANINA

O Joacutezef Innocenty Maria Bocheński OP (1902 ndash 1995)Założyciel PMK

22 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 23

14 maja 2008 roku w Marly odbyło się spotkanie na temat relacji między Stowarzyszeniem Centrum Polskiej Misji Katolickiej w Zury-chu a Polską Misją Katolicką w Szwajcarii W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele Stowarzyszenia dr Antoni Zgliński dr Jacek Pator-ski oraz pani Bogusława Lewicka natomiast Polską Misję Katolicką reprezentowali ks rektor Sławomir Kawecki ks Artur Cząstkiewicz oraz ks Grzegorz Ostrowski Przedstawiciele Stowarzyszenia Cen-trum stwierdzili że bdquoStowarzyszenie jest organizacją świecką opartą na prawie cywilnym szwajcarskim i nie podlega Polskiej Misji Ka-tolickiej Nazwa Stowarzyszenia została wybrana dlatego że Polska Misja Katolicka jest instytucją wiarygodną a to bardzo pomaga w zbieraniu funduszyrdquo Otoacuteż aby Stowarzyszenie mogło nosić nazwę bdquokatolickierdquo musi wpierw uzyskać zgodę kompetentnych władz kościelnych Niestety Stowarzyszenie Centrum do tej pory o taką zgodę nie wystąpiło Co więcej zwroacutecono się o aprobatę Statutu Stowarzyszenia działającego według zasad PRAWA CYWILNEGO do WŁADZ KOŚCIELNYCH miejscowej diecezji ktoacutere to władze w sposoacuteb dyplomatyczny odpowiedziały że nie leży to w kompeten-cji biskupa diecezji Chur Często członkowie Zarządu Centrum powołują się na słowa wsparcia prywatne listy z błogosławieństwem zachęty ze strony dostojnikoacutew kościelnych To wprowadza w błąd ludzi mniej zorientowanych - mogłoby się wydawać że jest to roacutew-noznaczne z dokumentem prawnym Otoacuteż tak nie jest W kościele rzymskokatolickim obowiązuje nas Kodeks Prawa Kanonicznego ktoacutery jasno reguluje te sprawy (por Kan 298-311)

Po długich dyskusjach doszliśmy do wniosku że Stowarzyszenie

W SPRAWIE STOWARZYSZENIA CENTRUM hellipOświadczenie Stowarzyszenia Centrum Spotkań i Modlitwy Polskiej Misji Katolickiej w ZurychuW majowym numerze bdquoWiadomościrdquo (Nr 440) ukazała się notatka ks Rektora o naszym Stowarzyszeniu sugerująca niezorientowanym czytelnikom wątpliwości wobec naszych intencji i działań W związku z reakcjami ludzi na tę publikację uważamy za konieczne podanie poniższych wyjaśnień do wiadomości wszystkich1 Nasze Stowarzyszenie jest założone na podstawie szwajcar-

skiego prawa cywilnego (OR) nie jest organizacją kościelną i nie podlega formalnie Polskiej Misji Katolickiej w Szwaj-carii

2 Nazwa bdquoCentrum Spotkań i Modlitwy Polskiej Misji Katolickiej w Zurychurdquo wyraża tylko jednoznacznie nasz głoacutewny cel tzn zdobycie i utrzymanie odpowiedniego stałego ośrodka dla PMK ktoacutery będzie znajdował się w Zurychu Jednocześnie chcemy aby te pomieszczenia były owarte dla całej Polonii w Szwajcarii jako miejsce spotkań i dyskusji czy też organizacji imprez kultu-ralnych Nasze starania ograniczają się jak dotąd w zdobywaniu funduszoacutew poprzez składki członkowskie zbieranie ofiar oraz własną pracę (kawa niedzielna biuletyn Stowarzyszenia organi-zacja imprez)

3 Będziemy się cieszyli roacutewnież i wtedy jeśli PMK otrzymałaby wcześniej w inny sposoacuteb odpowiednie stałe pomieszczenia w Zurychu do samodzielnego użytkowania Statut pozwala nam na poacuteźniejszą pomoc w utrzymaniu takiego ośrodka

4 Zawiadomienie o założeniu Stowarzyszenia w 2000 r zostało wy-słane wraz ze statutem do wszystkich biskupoacutew szwajcarskich a także do prymasa ks kard J Glempa i innych biskupoacutew w kraju do bp S Wesołego i do ks rektora K Gawrona Otrzymaliśmy same pozytywne odpowiedzi i błogosławieństwo na naszą działal-ność

W liście z dn 20102000 r z Ordynariatu diecezji Chur na ktoacuterej terenie działamy czytamy bdquoPrzyjęliśmy do wiadomości treść statutu () Kompetencji i nadzorowi Biskupa podlegają jedynie statuty mające czysto kościelno-prawny charakter Poza

tym możemy Wam mimo to potwierdzić że do tego statutu nie mamy żadnych zastrzeżeń i popieramy ideowo cel tego Stowa-rzyszeniardquo (tłum AZ) Traktowaliśmy i traktujemy to dalej jako akceptację ze strony władz kościelnych na działanie zgodnie z naszym statutem Informacja o tym wraz z kopią listu została przesłana w odpowiedzi na polską ocenę prawną dla ekonoma Komisji Episkopatu Polskiego ks J Droba do Warszawy oraz ks rektorowi S Kaweckiemu

5 W czerwcu ubr było wiadomo że od 1 lipca będzie tylko jeden etat dla duszpasterza PMK tzn Rektora W związku z tym ks W Czerwiński z dniem 30 czerwca przestał być członkiem Zarządu z urzędu Mimo iż pozostawał dalej w mieszkaniu przy Aem-tlerstrasse to nie miał więcej prawa działalności wśroacuted Polonii wobec czego konieczna była formalna zmiana adresu korespon-dencyjnego Stowarzyszenia Na nadzwyczajnym Walnym Zebra-niu Stowarzyszenia 24 czerwca 2007 uchwalono tę zmianę Jed-nocześnie w statucie dokonano drobnych zmian ktoacutere precyzują cel podkreślają lokalizację w Zurychu i ograniczają możliwości interpretacji przeznaczenia zbieranych funduszy Nie rozumiemy sugerowania że mieliśmy przy tym nieczyste intencje

6 Jest rzeczą oczywistą że wobec naszego celu chcemy ndash tak jak dotychczas ndash pracować ściśle w powiązaniu z PMK w Szwajcarii W Zarządzie jest zarezerwowane stałe miejsce dla kapłana odpo-wiedzialnego w Zurychu za Misję

7 Następne zwyczajne Walne Zebranie Stowarzyszenia jest plano-wane na czerwiec br

8 Wiemy że w Polsce istnieje swoista kultura nieufności do wszyst-kiego co nie jest pod pełną własną kontrolą a także rzucania publicznych podejrzeń według swego subiektywnego poglądu Uważamy jednak że zawsze trzeba wymagać informacji rzetelnej Nie wiemy jaki cel przyświecał wspomnianej notatce w bdquoWiado-mościachrdquo bez poprzedniego porozumienia się z nami

Za ZarządDr Antoni Zgliński prezes

Inż Marek Duszyński v-prezez

Od Rektora Polskiej Misji Katolickiejwystąpi do Episkopatu o zgodę na używanie nazwy Stowarzyszenie Polskiej Misji Katolickiej Ustaliliśmy także że będziemy praco-wać nad przygotowaniem umowy o wspoacutełpracy Stowarzyszenia Centrum z Polską Misją Katolicką w Szwajcarii Nie może być tak że Stowarzyszenie ktoacuterego członkowie Zarządu zastrzegają że nie jest stricte katolickie zbiera fundusze na terenie Polskiej Misji Katolickiej Dlatego konieczne jest przygotowanie umowy ktoacutera będzie jasno precyzowała wzajemne relacje

Jedyną kwestią sporną ktoacutera nie znalazła rozwiązania był temat zwołania ubiegłorocznego walnego zebrania w dniu 240607 - na trzy dni przed moim przyjazdem do Szwajcarii Mimo proacuteśb Ekonoma Konferencji Episkopatu Stowarzyszenie Centrum nie raczyło zmie-nić terminu walnego zebrania po to aby moacutegł wziąć w nim udział nowy rektor Polskiej Misji Katolickiej Jeszcze raz podkreślam że nie rozumiem i jest dla mnie nie do pojęcia jak można na trzy dni przed przybyciem nowego rektora bez konsultacji z nim a przede wszystkim bez konsultacji z odpowiedzialnym za duszpasterstwo Polonii z ramienia Konferencji Episkopatu Polski zmienić statut dokonać zmian personalnych i zmienić adres siedziby Stowarzy-szenia Mimo tej rozbieżności całe spotkanie było dosyć owocne W wielu kwestiach znaleźliśmy porozumienie Mam nadzieję że na najbliższym walnym zebraniu w szerszym gronie uda się znaleźć konstruktywne rozwiązania dla nieuporządkowanych pod względem prawnym zagadnień zaroacutewno dla dobra Polskiej Misji Katolickiej jak i Stowarzyszenia

ks Sławomir Kawecki Rektor Polskiej Misji Katolickiej

24 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 25

W trakcie Mszy św hołd Zmarłej złożył profesor dr hab Jan Zieliński z Berna ktoacuterego przemoacutewienie zamieszczamy poniżej

bdquoLubiła podkreślać że przyszła na świat w puszczy że wychowała się wśroacuted drzew Było to w Spuszy w ziemi lidz-kiej (Spusza ongiś własność Ignacego Tyzenhausa potem jego syna Rudolfa dalej tegoż coacuterki Hermancji zamężnej Uruskiej ktoacuterej młodsza coacuterka Seweryna wyszła za Jana Pawła Sapiehę) Ojciec Eustachy Kajetan ks Sapieha ab-solwent politechniki w Zurychu (leśnictwo) był na początku lat dwudziestych ministrem spraw zagranicznych RP Matka Teresa z Lubomirskich prowadziła działalność charytatywną i społeczną Kierowała warsztatem produkującym tweed W Warszawie prowadziła bdquoLatarnięrdquo zakład wytwoacuterczy dla ociemniałych inwalidoacutew wojennych Elżbieta (w dzieciństwie i potem dla najbliższej rodziny Izia) miała siostrę Eleonorę i trzech starszych braci Jana Lwa i Eustachego Seweryna Na zachowanych zdjęciach z dzieciństwa widać Ją w otoczeniu przyrody na cierpliwej białej klaczy albo w atelier fotografa Stefana Platera jak z rozpuszczonymi długimi włosami z uśmiechem i ciekawością świata ufnie patrzy w przyszłość

Maturę zrobiła w roku 1939 Wszechstronnie uzdolniona artystycznie zastanawiała się czy wybrać karierę śpiewaczki aktorki czy rzeźbiarki Wybuch wojny pokrzyżował te plany Ojciec został aresztowany przez władze radzieckie i skazany na karę śmierci zamienioną na pobyt w łagrze wyszedł z Rosji z armią Andersa Następnie osiadł w Kenii był delega-tem Polskiego Czerwonego Krzyża na Afrykę Wschodnią

Okupację przeżyła w Polsce działała w podziemiu w roku 1944 aresztowana przez gestapo w Krakowie siedziała w więzieniu na Montelupich Kiedy została zwolniona kar-dynał Sapieha radził Jej matce bdquoZabierz coacuterkę i pierwszą możliwą drogą wyjeżdżajcierdquo Tak trafiły do Berna

Po wojnie rodzice osiedli na dobre w południowo-wschodniej Afryce Ona nie chciała opuszczać Europy ad-optowana przez przemysłowca i organizatora wyścigoacutew sa-mochodowych Hansa Rufenera i jego żonę Hannę zamiesz-kała w Hofgut w podberneńskiej gminie Muri Zajmowała się ogrodem Do końca żywiła dla Szwajcarii i Szwajcaroacutew wdzięczność za gościnę to była jej druga ojczyzna Wielka patriotka polska stała się też patriotką szwajcarską

Jej wielką pasją było kolekcjonerstwo Zbierała znaczki

bdquoUMIAŁA DAWAĆhelliprdquoElżbieta (Iza) Rufener-Sapieha (24081921 - 01052008)

i etykiety zapałczane dziwne kamyki i wieczka pojemni-koacutew ze śmietanką do kawy W sensie przenośnym można powiedzieć że kolekcjonowała ludzi ndash otwarta na ich losy na ich potrzeby Zbierała też filmy Umiejętnie korzystając z kolejnych nowinek technicznych nagrywała setki filmoacutew i programoacutew telewizyjnych o Polsce o Papieżu o przyrodzie Wiele z nich trafiło potem do Polski do zbioroacutew Uniwersy-tetu Jagiellońskiego

Inną wielką pasją były podroacuteże Sprzyjało temu trochę powojenne rozproszenie rodziny po całym świecie ale głoacutew-nym motorem była chyba ciekawość świata Jej świadectwem pozostały niezliczone fotografie i slajdy a także akwarele o egzotycznej tematyce

W latach pięćdziesiątych była uczennicą malarza Karla Bieri w berneńskiej Gewerbeschule Brała udział w plene-rach malarskich Pobierała też lekcje rzeźby u Madeleine von Fischer Była członkinią Schweizerische Gesellschaft Bildender Kuumlnstlerinnen

Malowała dużo ale przez wiele lat wcale nie wysta-wiała Pierwsza wystawa w rezydencji ambasadora RP w

1 maja 2008 roku w Bernie przeżywszy 86 lat odeszła do Pana wielka polska patriotka Elżbieta Ru-fener-Sapieha 13 maja została odprawiona w intencji zmarłej Msza św pogrzebowa ktoacuterej przewod-niczył rektor Polskiej Misji Katolickiej w Szwajcarii ks dr Sławomir Kawecki W homilii celebrans podkreślił wielkie zasługi zmarłej w podtrzymywaniu polskiej tradycji patriotycznej i religijnej cha-rytatywną bezinteresowną działalność na rzecz polskiej młodzieży oraz jej niezwykły talent malarski Rysunki akwarele i obrazy olejne Elżbiety Rufener-Sapiehy są plonem jej życia dzielonego na dwie ojczyzny ndash Polskę i Szwajcarię Zachwyt nad doskonałością natury nad otaczającym nas pięknem ndash to refleksje jakie pojawiają się w trakcie oglądania dzieł malarki

Elżbieta Rufener-Sapieha z Ojcem Świętym Janem Pawłem II Zdjęcie pochodzi ze zbioroacutew prywatnych

24 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 25

Bernie odbyła się w roku 2004 po niej przyszły następne w Muzeum Polskim w Rapperswilu (2005) we wrocławskim Ossolineum (2006) w warszawskich Łazienkach Kroacutelew-skich (2007) wreszcie w styczniu br w Domu Polonii na krakowskim Rynku Każda wystawa miała nieco inny kształt dzięki temu że było z czego wybierać dorobek Elżbiety Rufener-Sapiehy liczy ponad trzysta prac Są wśroacuted nich obrazy olejne akwarele grafiki i fotografie artystyczne ndash świadectwo bezustannych poszukiwań tematycznych i formalnych Wkroacutetce przed śmiercią większość tych prac ofiarowała wspaniałomyślnie Zakładowi Narodowemu im Ossolińskich z myślą o powstającym we Wrocławiu Muzeum Lubomirskich

Miałem szczęście uczestniczyć w otwarciu wszystkich tych wystaw Każdy wernisaż pozostawił wspomnienia ale najsilniejsze wiążą się z ostatnim Może dlatego że aranża-cja wystawy delikatnymi akcentami plastycznymi przywodzi-ła myśl o nieuchronnym pożegnaniu Ale chyba nie tylko Przemawiając podczas wernisażu wspomniałem o areszto-waniu Izy w wojennym Krakowie podeszła do mnie potem coacuterka ludzi w ktoacuterych mieszkaniu okupanci zorganizowali oacutew fatalny bdquokociołrdquo Miałem wtedy wrażenie że zamyka się krąg historii

Od połowy lat sześćdziesiątych jeździła regularnie do kraju Wspierała też stale roacuteżne inicjatywy i ludzi w potrze-bie Szczegoacutelnie aktywnie zaangażowała się w ruch bdquoSolidar-nościrdquo i w pomoc dla Polski po wprowadzeniu stanu wojen-nego Nie tylko finansowo także osobiście przygotowując i wysyłając niezliczone paczki

Działała ze Szwajcarii w ruchu (od 1990 Stowarzysze-niu) bdquoPrzymierza Rodzinrdquo ktoacutery prowadzi w Polsce dzia-łalność edukacyjną i wychowawczą w duchu obywatelskim Ruch ten ktoacutery wyroacutesł z Sekcji Rodzin warszawskiego Klubu Inteligencji Katolickiej zmierza do wielostronnego przygotowania dzieci i młodzieży do służby społeczeństwu i Kościołowi Działalność rozpoczął od kształcenia wy-chowawcoacutew i organizowania letnich i zimowych obozoacutew następnie całorocznej pracy wychowawczej w grupach wreszcie przystąpiono do budowy szkoacuteł Przymierze Rodzin prowadzi obecnie przedszkole cztery świetlice trzy szkoły podstawowe cztery gimnazja dwa licea ogoacutelnokształcące i szkołę wyższą Hojności Izy ta pożyteczna placoacutewka w bardzo dużej mierze zawdzięcza swe powstanie i rozwoacutej Ponadto założyła Ona dwie fundacje z przeznaczeniem na stypendia dla dzieci i młodzieży z niezamożnych rodzin Jedną z sal w budynku szkoły Przymierza Rodzin im Jana Pawła II na Ursynowie nazwano Salą Sapieżyńską dwie tablice upamiętniają hojność fundatorki w szkole wyższej i w szkole im ks Jerzego Popiełuszki na Bielanach jest też ogromna wdzięczność w sercach członkoacutew Przymierza Rodzin

Umiała dawać ndash a to jest rzadka umiejętność Prezydent Lech Wałęsa odznaczył Ją w roku 1994 krzy-

żem kawalerskim Orderu Zasługi RP prymas Joacutezef Glemp w roku 2000 Złotym Medalem Prymasowskim za zasługi dla Kościoła i Narodu premier Jerzy Buzek medalem Instytu-tu Społeczeństwa Obywatelskiego bdquoCzłowiek Pro Publico Bono 2003rdquo

Pamiętam od pierwszego spotkania wielkie uważne oczy promienny uśmiech lekko przechyloną na bok głowę z burzą skręconych białych włosoacutew Połączył nas śp Marek Łatyński pierwszy Ambasador znoacutew wolnej Polski w Szwajcarii spo-winowacony z Nią przez swą żonę z domu Potulicką Kiedy przedwcześnie kończył swą misję w Bernie powierzył Izę naszej opiece a nas ndash Jej Przed czternastu laty Na zawsze zostaniemy dłużnikami Chyba że można dobro odpłacać dobrem

Kiedy przyszedłem w godzinę ktoacutera miała się okazać przedostatnią uniosła na przywitanie lewą rękę Siedziałem przy szpitalnym łoacuteżku w milczeniu wychodząc z założenia że w takich sytuacjach słowa są niepotrzebne liczy się obec-ność Odchodząc uniosłem lewą rękę na pożegnanie do jutra Za godzinę już nie żyła

Pod koniec oszczędnie gospodarowała słowami jakby wiedząc że w obliczu spraw ostatecznych nabierają one in-nej wagi Ale w tym co moacutewiła była niezwykła przytomność umysłu lapidarna norwidowska trafność Tydzień wcześniej na słowa zaprzyjaźnionej osoby bdquoMogę się za Ciebie tylko modlićrdquo odparła bdquoT y l k ordquo

Odeszła w święto Wniebowstąpienia Pańskiego kiedy po porannym deszczu niebo się zupełnie wypogodziło jakby otwierało swe podwoje

Wraz z Jej odejściem obumiera jedna gałązka dwoacutech wielkich polskich rodoacutew magnackich Wysycha zdroacutej dobro-ci bezinteresownej gotowości do niesienia pomocy i do do-brych uczynkoacutew Rozproszona po świecie rodzina przyjacie-le Polonia szwajcarska i zaprzyjaźnieni Szwajcarzy wreszcie miłośnicy sztuki ndash wszyscy tracimy Pięknego Człowieka

W noc po kremacji na zewnętrznej szybie okna pod ktoacuterym pracuję od strony wielkiego dębu ktoacutery tylekroć podziwiała i ktoacutery do niedawna jeszcze miała nadzieję nary-sować przylgnęła piękna srebrzysta ćma Tkwiła tam przez cały dzień niczym dusza Izy zaglądając mi przez ramię kiedy o Niej pisałem

Pogrzeb odbędzie się jesienią w Boćkach na Podlasiu w kościele pod wezwaniem św Joacutezefa Oblubieńca (jego święto przypada 1 maja) i św Antoniego Padewskiego kościele ufundowanym w roku 1726 przez Joacutezefa Franciszka Sapie-hę Iza była tam przed trzema laty gdy chowano jej brata zmarłego w Kenii Eustachego Sapiehę W homilii powie-dzianej przez biskupa drohiczyńskiego Antoniego Dydycza uderzyły ją zwłaszcza zacytowane słowa z listu fundatora w ktoacuterych planowaną budowlę sakralną nazywa bdquoroślinkąrdquo I komentarz biskupa Dydycza bdquoNie wiem czy u wielkich wspoacutełczesnych spotkalibyśmy się z takim językiem z taką delikatnością i uprzejmą prostotą Podskarbi litewski całą fundację nazywa lsquoroślinkąrsquo To ma swoją wymowę widać że patrzył na wszystko przez pryzmat życiardquo Z puszczy w Spu-szy do kościoła budowanego z miłością tak jak się hoduje ulubioną roślinkę Jest w tym wewnętrzna logika i konse-kwencja Co w niczym nie zmniejsza poczucia że straciłem jedną z najważniejszych w moim życiu osoacuteb Wiem że inni czują podobnie

Gdyby trzeba słowa pożegnania ograniczyć do jednego w tym wypadku brzmiałoby ono Dziękirdquo

26 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 27

bdquoO dobre imię Polski i Polakoacutewrdquo - to hasło XII Forum Polonijnego jakie odbyło się w dniach 25-27 kwietnia w Toruniu Gospodarzami spotkania na ktoacutere przybyło ponad stu delegatoacutew z całego świata były Wyższa Szkoła Kultury Społecznej i Medialnej oraz Polskie Stowarzyszenie Mor-skie-Gospodarcze im Eugeniusza Kwiatkowskiego Toruń-ska uczelnia w swoich murach gościła min przedstawicieli z Europy (Litwa Białoruś Ukraina Niemcy Francja Szwaj-caria Wielka Brytania Szwecja Norwegia) Australii i obu Ameryk (USA Kanada Argentyna Urugwaj i Meksyk)

Z całego świata zjechali się goście do Wyższej Szkoły Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu na XII Forum Polonijne W piątek 25 kwietnia zostaliśmy uroczyście podjęci w pięknej restauracji na bogatej w polskie potrawy kolacji Po posiłku o godzinie 2100 odbył się Apel Jasno-goacuterski animowany przez choacuter WSKSiM a prowadzony przez księdza biskupa Andrzeja Suskiego ordynariusza diecezji toruńskiej

Rano w sobotę 26 kwietnia XII Forum Polonijne zostało zainaugurowane Mszą św pod przewodnictwem o Tadeusza Rydzyka dyrektora Radia Maryja i założyciela WSKSiM w Toruniu W wygłoszonym Słowie Bożym celebrans poroacutew-nał Polakoacutew do ucznioacutew Jezusa ktoacuterzy poszli na cały świat niosąc Ewangelię i naukę o Panu Podkreślił że to ważne abyśmy byli bdquoświadkami prawdyrdquo bronili dobrego imienia Polski i Polakoacutew nie zniechęcając się ale dając świadectwo wierze gdyż bdquonie wolno zapierać się ojca i matkirdquo

Przed południem złożono kwiaty pod pomnikiem Jana Pawła II a następnie przystąpiono do spotkań panelowych dotyczących duszpasterstwa emigracyjnego nauki i kultury oraz dobrego imienia Polski i Polakoacutew Było wielu moacutewcoacutew min prezydent miasta Torunia Michał Zaleski a także po-litycy ndash ich słowa wzięliśmy sobie głęboko do serca Było to wielkie spotkanie patriotyczne ktoacutere wzbogaciło nas wszyst-kich Niejednemu w oczach zalśniły łzy tęsknoty podczas słuchania recytacji wiersza Norwida bdquoDo kraju tegordquo Jak zwykle nie zabrakło możliwości zakupu ciekawych i naj-nowszych publikacji książkowych o tematyce patriotycznej i katolickiej

Następnie wszyscy udaliśmy się do studia nagrań Telewi-zji Trwam znajdującego się w pobliżu Domu Słowa gdzie z wielkim zainteresowaniem wszyscy uczestnicy Forum podzi-wiali profesjonalizm i nowoczesną aparaturę tego studia

Gdy wroacuteciliśmy do Centrum Polonia in Tertio Millenio kontynuowaliśmy spotkanie panelowe Po kolacji czekał nas program słowno-muzyczny w wykonaniu choacuteru toruńskiej uczelni następnie inscenizacja fragmentoacutew epopei naro-

O DOBRE IMIĘ POLSKI I POLAKOacuteWXII Forum Polonijne

Toruń 25 - 27 kwietnia 2008

dowej bdquoPan Tadeuszrdquo w reżyserii Haliny Łabonarskiej oraz wieczoacuter z poezją Jacka Kaczmarskiego w wykonaniu studen-toacutew tej uczelni

W niedzielę po śniadaniu i Mszy Świętej udaliśmy się do auli aby kontynuować nasze debaty dotyczące kultury i na-uki oraz dalszy ciąg panelu bdquoO dobre imię Polski i Polakoacutewrdquo ktoacutere wzbudziło wiele emocji narzekań Polakoacutew z Litwy i nie tylko Były też i pozytywne sygnały z Wielkiej Brytanii o naszym narodzie o cenieniu pracowitości i wysokiej jakości pracy Polakoacutew Po południu było podsumowanie dyskusji panelowych i podjęcie uchwał Pewne pytania i problemy dyskutowane na forum pozostawały bez odpowiedzi

Studenci tej uczelni opiekowali się gośćmi i robili to bardzo odpowiedzialnie i z wielką życzliwością Ogromnie urozmaicona wspaniała i obfita polska kuchnia była po-twierdzeniem znanej na całym świecie polskiej gościnności Niezapomnianym przeżyciem było obejrzenie gablot z eks-ponatami-pamiątkami po Ojcu Świętym Janie Pawle II oraz zobaczenie kaplicy w ktoacuterej odmawia się codziennie wieczo-rem Roacuteżaniec Święty W tej kaplicy obok wizerunku Matki Bożej Fatimskiej wisi obraz Pani Jasnogoacuterskiej z podpisem Jana Pawła II z Jego prywatnej kaplicy watykańskiej oraz wota wiernych - słuchaczy Radia Maryja

Dla członkoacutew naszego Koła i zainteresowanych otrzyma-łam wiele ciekawych materiałoacutew po ktoacutere można się zgłosić w pierwsze soboty i niedziele miesiąca po Mszy Świętej w Zurychu

Cieszę się że mogłam reprezentować nasze Koło Radia Maryja z Zurychu w tak ciekawych i pełnych emocji uroczy-stościach spotkaniach panelowych jak roacutewnież w owocnych rozmowach w kuluarach

Jadwiga Wator

Informacja dla słuchaczy Radia Maryja i widzoacutew Tele-wizji Trwam z Europy zmiana parametroacutew nadawania TV Trwam na satelicie Astra

Z dniem 1 maja 2008 roku program TV Trwam i Radio Maryja będzie dostępny na transponderze 53 o parame-trach

- satelita Astra 1KR 192 East (wschoacuted) - częstotliwość 10773 MHz - polaryzacja H (pozioma)- FEC 56- Symbol rate 22 Msymbs- pid video 513- pid audio 660- pid pcr 513- pid audio 661 dla programu Radio Maryja

Programy są niekodowane

26 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 27

Programndash Rozpoczęcie o godz 1330ndash Nabożeństwo w Sanktuariumndash DVD i wymiana doświadczeńndash Przeżycie wspoacutelnoty przy kawiendash Okazja do spowiedzindash Uroczysta Msza śwndash Nowe rozesłanie pielgrzymujących sanktuarioacutewZakończenie ok godz 1815Pielgrzymce przewodniczyć będzie ks Krzysztof Zadarko Duszpasterz Ośrodka PMK w Zurychu

PIELGRZYMKA DO QUARTENSerdecznie zapraszamy na pielgrzymkę Polakoacutew do Sanktuarium

Matki Bożej Trzykroć Przedziwnej do Quarten w sobotę 28 czerwca 2008 r

Cieszymy się na spotkanie Sr Ursula-Maria Bitterli Sr M Henryka Seidel Sr M Felicja Lewandowska

Projekt bdquounterwegs zu dirldquo Pilgerheiligtum Neu-Schoumlnstatt 8883 Quarten

Telefon 081 739 15 01 E-mail projektphschoenstattch

Polonia w Szwajcarii walczy o utrzymanie Muzeum Polskiego w Rapperswil ktoacuteremu grozi eksmisja z wynajmowanych dotychczas pomieszczeń Rektor PMK zwraca się z prośbą do wszystkich ktoacuterym leży na sercu zachowanie Muzeum w Rapperswil o podpisanie petycji do władz szwajcarskich o pozostawienie muzeum w dotychczasowych pomieszczeniach Solidarnie podpiszmy petycje tak by władze Rapperswil i

URATOWAĆ RAPPERSWIL Szwajcarii wiedziały że choć jesteśmy w Szwaj-carii małą liczebnie grupą narodowościową to potrafimy walczyć o słuszną sprawę i mamy wielu przyjacioacuteł ktoacuterzy nas w tym wspomagają Wszyst-kie informacje i miejsce na podpisy pod petycją znajdują się na stronie

wwwrapperswil-castlecom

Ks dr Sławomir Kawecki Rektor PMK

Szkolny Punkt Konsultacyjny przy Stałym

Przedstawicielstwie RP przy Biurze ONZ

w Genewie

LrsquoAncienne Routes 151218 Grand -Saconnex Suisse

Tel 022 710 97 97

zaprasza

wszystkie dzieci w wieku od 7 do 18 latdo uczestniczenia w zajęciach lekcyjnych

w

roku szkolnym 20082009

Szkoła realizuje polski program nauczania zatwierdzony przez MEN

w zakresie- języka polskiego

- historii i geografii Polski-wiedzy o społeczeństwie

Zajęcia odbywają się raz w tygodniu i obejmują poszczegoacutelne etapy nauczania

(szkoła podstawowa gimnazjum i liceum ogoacutelnokształcące)

W czerwcu uczniowie otrzymują świadectwaWarunkiem przyjęcia nowych ucznioacutew jest

sprawdzenie ich wiedzy (znajomość języka polskiego) lub posiadanie świadectwa

Malgorzata Molska-KurtykaKierownik Szkolnego Punktu Konsultacyjnego w Genewie

Trzecia Olimpiada RodzinW niedzielę 14 września 2008 o godz 1000 na stadionie im Pierra de Coubertin

w VidyLozanna odbędzie się Trzecia Olimpiada RodzinWięcej informacji podamy w następnym numerze

28 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 29

wwwanrgovpl

BARIERY W ZAGOSPODAROWANIU ZABYTKOacuteW

Według danych Agencji na koniec czerwca 2007 r do Zasobu ogoacutełem przejęto 2314 zespołoacutew dworskich i pałacowo-parkowych wpisanych do rejestru zabytkoacutew z tego trwale rozdyspono-wano 1437 zespołoacutew w tym poprzez sprzedaż 1068 wniesienie do jednoosobowych spoacutełek 148 Nadal w Zasobie jest 877 zespołoacutew z tego w dzierżawie pozostaje 654 w administrowaniu 128 w zarządzie i wieczystym użytkowaniu 5 Na rozdysponowanie czeka 90 zespołoacutew

REKLAMY

Fot

Jer

zy G

iedr

ys

Pałac w Małkocinie Zespoacuteł Pałacowo-Parkowy Małkocin

Działania Agencji w odniesieniu do obiektoacutew wpisanych do Rejestru Zabytkoacutew ukierunkowane są na ich zabezpieczenie przed uszkodzeniem zniszczeniem dewastacją do czasu ich trwałego rozdysponowania oraz przygotowanie obiektoacutew do sprzedaży o ile to możliwe wraz z gospodar-stwem rolnym historycznie związanym z zabyt-kiem Obiekty zabytkowe poza swą bezsporną wartością historyczną i kulturową mają także wymierną wartość gospodarczą Niemal na ca-łym świecie stare budowle stanowią dobrą lokatę kapitału

Przekształcenia strukturalne i własnościowe zmierzają w takim kierunku aby przyszły właści-ciel wziął na siebie ciężar wykonania niezbędnych prac remontowych i zabezpieczających realizując je w zgodzie ze wszelkimi wymogami formalnymi wynikającymi z charakteru tych obiektoacutew oraz za-leceń konserwatorskich

Sprzedaż nieruchomości wpisanych do Re-jestru Zabytkoacutew prowadzona jest w większości wypadkoacutew w ramach pierwszeństwa nabycia przysługującego dzierżawcy na podstawie art 29 ust 1 pkt 3 ustawy o gospodarowaniu nieru-chomościami rolnymi Skarbu Państwa

Jeżeli nie ma zastosowania prawo pierwszeń-stwa sprzedaż nieruchomości odbywa się w dro-

dze przetargu W przypadku nie rozstrzygnięcia przetargu korzystając z ustawy o gospodarowa-niu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa Agencja ogłasza kolejne przetargi i może ustalić cenę wywoławczą nie niższą jednak niż 50 ceny wywoławczej pierwszego przetargu aż do skorzy-stania z możliwości sprzedaży nieruchomości bez przetargu W tym przypadku ustalona cena sprzedaży nie może być jednak niższa od ceny wywoławczej ostatniego przetargu

Agencja może także w drodze umowy nieod-płatnie przekazać nieruchomość np gminie na cele związane z wykonywaniem zadań własnych Jednak gminy nie przejawiają dużego zaintereso-wania przejmowaniem nieruchomości wpisanych do Rejestru Zabytkoacutew

Stosowany przez wiele lat system preferencji przy nabywaniu nieruchomości zabytkowych polegający na obligatoryjnym obniżaniu ceny sprzedaży o 50 umożliwiał rozszerzenie kręgu osoacuteb zainteresowanych nabyciem roacutewnież na osoby mniej zamożne Jednak tak skonstruowa-ny system preferencji nie wpływał na polep-szenie stanu zabytkoacutew Dopiero zmiana zasady polegająca na wprowadzeniu w miejsce obniżki obligatoryjnej ndash obniżki fakultatywnej umożliwiła Agencji rozwiązania ukierunkowane na wykorzy-

28 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 29

REKLAMY

Zespoacuteł Dworsko-Parkowy w Kulicach

Fot

Jer

zy G

iedr

ys

stanie przez nabywcę uzyskanych oszczędności z tytułu obniżki ceny sprzedaży na realizację prac budowlano-konserwatorskich Należy podkreślić że poniesione nakłady dotyczą obiektoacutew nie bę-dących już w Zasobie

Aktualnie obowiązuje pozostawiona 50 ob-niżka ceny sprzedaży Jednak skorzystanie z niej zależy od spełnienia odpowiednich warunkoacutew Nabywca jest zobowiązany do przedłożenia wła-ściwemu oddziałowi terenowemu Agencji w ter-minie ustalonym w porozumieniu z wojewoacutedzkim konserwatorem zabytkoacutew nie dłuższym jednak niż 5 lat od dnia zawarcia umowy sprzedaży dokumentoacutew potwierdzonych przez właściwego wojewoacutedzkiego konserwatora zabytkoacutew określa-jących zakres rzeczowy i wartość nakładoacutew ktoacutere nabywca ponioacutesł realizując wskazania konserwa-torskie w odniesieniu do nabytej nieruchomości zabytkowej Intencją pozostawienia obniżki ceny sprzedaży było zachęcenie a jednocześnie zmo-bilizowanie nabywcoacutew do realizacji prac według wskazań konserwatora zabytkoacutew

Istnieje wiele czynnikoacutew ograniczających trwa-łe rozdysponowanie obiektoacutew zabytkowych Jed-nym z głoacutewnych jest brak rozstrzygnięć reprywa-tyzacyjnych Szacuje się że obecnie roszczenia reprywatyzacyjne dotyczą około 200 zespołoacutew zabytkowych będących w Zasobie Na ogoacuteł wła-ściciele bądź ich prawni spadkobiercy nie są za-interesowani zakupem w drodze przysługującego im pierwszeństwa w nabyciu (art 29 ust 1 pkt 1 ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa) natomiast Prezes Rady Ministroacutew pismem z 7 listopada 1997 r zakazał sprzedaży nieruchomości do ktoacuterych zgłoszono zastrzeżenia reprywatyzacyjne aż do czasu usta-wowego uregulowania sprawy roszczeń W tej sy-tuacji zgłoszenie roszczeń reprywatyzacyjnych w odniesieniu do konkretnej nieruchomości powo-duje wstrzymanie przygotowań do jej sprzedaży na rzecz osoacuteb trzecich

Poważnym utrudnieniem dotyczącym trwałego rozdysponowania zespołoacutew pałacowo-parko-wych a niejednokrotnie powodującym wyklucze-nie możliwości sprzedaży obiektoacutew zabytkowych będących jednocześnie budynkami mieszkalnymi jest wprowadzone ustawą z 15 grudnia 2000 r o zasadach zbywania mieszkań prawo pierwszeń-stwa nabycia lokali przez ich aktualnych najem-coacutew Konserwatorzy zabytkoacutew do wejścia w życie 17 listopada 2003 r nowej ustawy o ochronie za-bytkoacutew i opiece nad zabytkami tylko sporadycz-nie wyrażali zgodę na sprzedaż poszczegoacutelnych lokali na rzecz najemcoacutew Uważali bowiem że w ten sposoacuteb dokonuje się niezgodny z zasadami konserwatorskimi podział obiektu zabytkowego

Aktualnie obowiązująca ustawa z 23 lipca 2003 r o ochronie zabytkoacutew i opiece nad zabytkami

w art 361 ust 8 nakłada obowiązek uzyskania pozwolenia wojewoacutedzkiego Konserwatora Zabyt-koacutew na dokonanie podziału zabytku nieruchome-go wpisanego do rejestru zabytkoacutew Jednak w praktyce wydzielenie lokalu mieszkalnego czyli dokonanie podziału zabytku nieruchomego jest możliwe tylko w nielicznych wyjątkowych przy-padkach Dotyczyć to może wyłącznie tych obiek-toacutew podlegających ochronie konserwatorskiej w ktoacuterych istniałaby możliwość korzystania z nich w sposoacuteb zapewniający trwałe zachowanie ich za-bytkowych wartości a także zachowania otocze-nia zabytku w jak najlepszym stanie Obejmuje to tylko te nieliczne zamieszkałe budynki zabytkowe ktoacutere sprzedane mogą być w całości jednemu na-jemcy a ich wydzielenie z zespołu zabytkowego nie naruszy integralności tegoż zespołu

Zasadniczym problemem jest fakt zasie-dlenia obiektoacutew zabytkowych przez byłych pra-cownikoacutew państwowych przedsiębiorstw gospo-darki rolnej ktoacutere zostały przekazane do Zasobu wraz z umowami najmu Ze względu na niemożli-wość wydzielenia lokalu z zabytkowej substancji budynku sprzedaż na rzecz najemcoacutew nie może być zrealizowana Prywatyzacja tych obiektoacutew od-wleka się ich stan ulega pogorszeniu zaroacutewno na skutek upływu czasu jak i degradujące użytkowa-nie przez tymczasowych najemcoacutew Częściowym rozwiązaniem problemu byłoby przeniesienie na-jemcoacutew do innych mieszkań lecz w Zasobie brak jest odpowiednich lokali

Aktualnie najpowszechniejszą formą zagospo-darowania obiektoacutew zabytkowych jest dzierżawa (wynika to z wielu uwarunkowań ktoacutere w znaczą-cy sposoacuteb utrudniają trwałe rozdysponowanie) Kondycja zabytkoacutew pozostających u dzierżaw-coacutew jest w dużej mierze pochodną ich sytuacji ekonomicznej

Andrzej ChmielAutor jest pracownikiem Agencji Nieruchomości Rolnych

30 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 31

WIADOMOŚCIMiesięcznik Polskiej Misji Katolickiej w SzwajcariiAdres redakcji 12 Chemin des Falaises 1723 MarlyFribourg SuisseTel 0264364459 Fax 0264364472Konto poczt 17-976-7e-mail pmksurfeuchAbonament dobrowolna ofiara

Redaktor naczelny ks dr Sławomir KaweckiZastępca Redaktora naczelnego ks Krzysztof ZadarkoZespoacuteł redakcyjny Agnieszka G Paciorek Grażyna Goacuterzna Teresa Osmecka ks Artur Cząstkiewicz Beata Daniluk Zdjęcie na okładce Wojciech DoganowskiSkład komputerowy ks Andrzej RybickiImpression Mission Catholique Polonaise 1723 MarlyRedakcja nie zwraca materiałoacutew nie zamoacutewionychZa treść ogłoszeń odpowiada ogłaszający

TŁUMACZENIAJęzyki

niemiecki francuski polski ukraiński rosyjski

Dr phil Marija Buumlchi-Glaeser

Solistrasse 9 CH-8180 Buumllach

Natel 076 380 68 54 Tel 044 860 17 88 Fax 044 860 17 89

email buechieetchwwweetch

KANTOR WYMIANY WALUT

TERMINAL II

czynny 7-2400

Wymiana walut

skup czekow podroacuteżnych

najlepsze kursy walut

na lotnisku w Warszawie

miła obsluga

Tel + 48 22 650 30 59

+ 48 22 650 50 59

REKLAMY

TŁUMACZENIA I LEKCJE

Z JĘZYKA FRANCUSKIEGO

AGNIESZKA G PACIOREK

Polska Misja Katolicka w Marly 12 Chemin des Falaises1723 MarlyFribourg

tel 078 749 65 02e-mail agnieszka_paciorekhotmailcom

30 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 31

Biuro Reklamy bdquoWiadomości PMKrdquo

Grupa PK Sp z ooul Filomatoacutew 4304-116 Warszawatel 22 810-21-99 610-71-90fax 22 810-21-98

Osoba kontaktowaMarek BetlińskiTel 0608 58 11 77mbetlinskipkpl

Zawiadomienie o spotkaniu Stowarzyszenia Przyjacioacuteł PMK

Uprzejmie zawiadamiamy że walne zebranie Stowarzyszenia Przyjacioacuteł PMK Marly odbędzie się w dniu 21 czerwca 2008 r o godz 1000

w siedzibie Polskiej Misji Katolickiej 12 Chemin des Falaises 1723 MarlyFribourg Suisse

Przewidywany porządek obrad1 Modlitwa 2 Otwarcie zebrania 3 Słowo Rektora 4 Sprawozdanie prezesa 5 Zatwierdzenie rachunkoacutew Stowarzy-szenia i budżetu 2008 6 Wytyczne na przyszłość 7 Wolne wnioski 8 Termin kolejnego zebrania 9 Zakończenie

W imieniu ZarząduAndrzej Fornalski Prezes

Warszawa 150408

CENTRUM SPOTKAŃ I MODLITWY PMK ZURYCH

ORGANIZUJE WYJAZD DO KATYNIA I WILNA

w dniach 1 ndash 6 września 2008

Szczegoacutełowych informacji udzielaA Zgliński - tel056 426 14 27

antonizglinskigmxchM Duszyński - tel044 363 46 35

mduszynskigmxch

Ze względu na dłuższy czas oczekiwania na wizy zgłoszenia należy składać do

dnia 12072008

bdquoKĄCIK POLSKIrdquo ndash KawiarenkaOtwarta w każdą niedzielę

1030 -1600

MarlyFR Chemin du Pont 16

ZAPRASZAMY

32 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC)

Page 5: POLSKIE DUSZPASTERSTWO KATOLICKIE w SZWAJCARII NR ...

4 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 5

Fragment wykładu ks prof dr hab Waldemara Chrostowskiego

Drugi List św Pawła odkrywa nam Apostoła ktoacutery jest bardzo uczuciowy ktoacutery przywiązuje się do ludzi ktoacuterych pozyskał dla Chrystu-sa z ktoacuterymi był Paweł w Koryncie przebywał poacutełtora roku w latach 52 - 53 To tak jak poacutełtora roku pracy jakiegoś kapłana w parafii czy jakie-goś biskupa w diecezji Poacutełtora roku w przypadku Pawła to było bardzo dużo Zostawił w Koryncie serce A stało się tak dlatego ponieważ ta parafia była bardzo trudna Ta wspoacutelnota ktoacuterą założył wymagała jego ustawicznego wysiłku I oto podczas trzeciej podroacuteży misyjnej kilka lat poacuteźniej postanawia ich odwiedzić I dowiaduje się że wśroacuted chrześci-jan w Koryncie zdarzyło się jakieś przestępstwo Nie wiemy na czym ono polega Zdarzyło się coś bardzo poważnego Do tego stopnia było poważne że Paweł nie chce o tym pisać nie chce o tym moacutewić Musiała to być jakaś sprawa ktoacutera była bardzo dramatyczna bardzo bolesna bardzo wstydliwa ktoacutera rzucała cień na cały tamtejszy Kościoacuteł koryncki Apostoł pisze do tych wierzących list ktoacutery jest poufny I potem ten list będzie nazywał bdquolistem we łzach pisanymrdquo Tzn kiedy pisał ten list to wręcz płakał Ubolewał nad tym że coś podobnego się zdarzyło Wysłał ten list posłał przez swojego bliskiego przyjaciela ktoacutery miał na imię Tytus Ten list do mieszkańcoacutew Koryntu tworzy tzw Drugi List św Pawła do Koryntian Zobaczmy jak zachowuje sie Apostoł w sytuacji kryzysu kiedy wspoacutelnota wierzących kiedy chrześcijanie dotknięci są jakąś niewiernością jakimś występkiem jakimś grzechem jakąś skazą z ktoacuterą trzeba sobie poradzić i ktoacuterą trzeba przezwyciężyć bdquoDlatego napominam was abyście jego sprawę rozstrzygnęli z miłościąrdquo (2 Kor 1 8) Czy nie tak trzeba zachowywać się w wielu sytuacjach rozstrzygać trudne sprawy ludzi z miłością Czy nie tak należy zachowywać się w małżeństwie Czy nie tak należy zachowywać się wobec dzieci Czy nie tak należy zachowywać się we wszystkich sytuacjach naszego życia Ży-cie przynosi nam trudne sprawy Ale ich rozstrzyganie bywa łatwiejsze wtedy kiedy dokonuje się z miłością

Drugi List do Koryntian do jakiegoś stopnia jest aktualny i wyzna-cza nam horyzonty duchowe za ktoacuterymi i dzisiaj powinniśmy poacutejść bdquoW tym też celu napisałem aby was wyproacutebować i aby się przekonać czy we wszystkim jesteście posłusznirdquo (2 Kor 1 9) Dlatego że w tym co dotyczy przebaczenia posłuszeństwo przychodzi najtrudniej Możemy moacutewić sobie wzniosłe nauki wzniosłe wskazoacutewki ale właściwie dopiero tam gdzie dotykamy istoty przebaczenia to dopiero widać czy ktoś idzie drogą chrześcijańską W gruncie rzeczy modlimy się o to codzien-nie bdquoOdpuść nam nasze winy jako i my odpuszczamy naszym winowaj-comrdquo To jest sedno chrześcijaństwa Ta modlitwa ma także swoją drugą stronę Mianowicie jeżeli my nie przebaczamy naszym winowajcom nie mamy prawa prosić Boga o to aby nam przebaczył Czyli istnieje znoacutew

wzajemność w przebaczeniu ktoacuterego doznajemy od Boga i ktoacuterego na-rzędziami jesteśmy względem innych ludzi I w Kościele droga przeba-czenia jest drogą ktoacuterą w każdym pokoleniu chrześcijanie iść powinni

bdquoKomu zaś cokolwiek wybaczyliście ja też [mu wybaczam] Co bowiem wybaczyłem o ile coś wybaczyłem uczyniłem to dla was wobec Chrystusa ażeby nie uwioacutedł nas szatan ktoacuterego knowania dobrze są nam znanerdquo (2 Kor 1 10-11) Otoacuteż tam gdzie nie ma przebaczenia moacutewi Paweł tam jest miejsce dla szatana ktoacuterego knowania dobrze są wam znane Trzeba zatem przebaczać żeby ostatnie słowo należało do Boga Bo nie ma rzeczywistości bardziej bożej niż umiejętność prze-baczania I to jest światło ktoacutere z tego listu czerpiemy także w naszych czasach

(hellip) Paweł był przedziwnym człowiekiem Kiedy zastanawiamy sie nad kimś takim jak Apostoł Narodoacutew i kiedy proacutebujemy go jakby przybliżyć sobie to czasami wydaje się ze wcale nie dzieli nas od niego dwa tysiące lat ale że Paweł pisze ten list dosłownie dziś czy dosłownie wczoraj Otoacuteż chyba na tym polega natchnienie Pisma Świętego na tym jego bezbłędność i obecność Pana Boga na kartach Pisma Świętego że bierzemy te słowa stosujemy je do okoliczności w jakich my się znaj-dujemy mdash i te słowa są zadziwiająco aktualne są zadziwiająco mocne Paweł rozumiał że wspoacutelnota obolała że ten Kościoacuteł koryncki obolały potrzebuje z jego ust słoacutew miłości zrozumienia cierpliwości zachęty I z takimi słowami się zwraca I powiada bdquoWyrażam silne przekonanie że wyjdziecie z tego wszystkiego zwycięzcy Moja nadzieja mdash moacutewi o sobie mdash jest niezłomna Moja nadzieja co do was jest silnardquo Czy nie takie słowa takiej niezłomnej nadziei na wierność tych ktoacuterzy trwają przy Panu Bogu i przy Chrystusie czy takie słowa nie są potrzebne roacutewnież i dzisiaj Czy wiara tych ktoacuterzy trwają jak gdyby wbrew wszystkiemu czy ta wiara nie powinna być wsparta słowami takiej mocnej zachęty że to jest droga ktoacuterą wybraliśmy i na ktoacuterej trzeba stać Tej zachęty możemy oczekiwać od tych ktoacuterzy dzisiaj są na czele Kościoła ktoacuterzy dzisiaj Kościołowi przewodzą Ale tę zachętę możemy znajdować także na kartach Pisma Świętego tak jak teraz w Drugim Liście św Pawła do Koryntian przypominając sobie że nasza sytuacja jest zupełnie podob-na I skoro tamci wyszli z tej proacuteby zwycięsko to i nasz los może być zupełnie podobny

Ks prof dr hab Waldemar Chrostowski - wybitny biblista wykładowca na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w WarszawieFragment wykładu zamieszczony w obecnym numerze bdquoWiadomościrdquo pochodzi ze spisanych nagrań konferencji biblijnych prowadzonych przez Księdza Profesora w Parafii Zwiastowania Pańskiego w Warszawie pełna wersja jak i inne teksty konferencji dostępne są na stronie wwwwarsza-waakorgpl

ROK ŚWIĘTEGO PAWŁA APOSTOŁA28 czerwca 2008 roku rozpoczyna się w Kościele Rok

Świętego Pawła z okazji dwutysięcznej rocznicy urodzin Apostoła Obchody rozpocznie otwarcie przez Ojca Świę-tego Benedykta XVI Drzwi Bazyliki św Pawła Ogłaszając rok jubileuszowy 28 czerwca 2007 roku Benedykt XVI powiedział bdquoJak na początku tak roacutewnież dzisiaj Chrystus potrzebuje apostołoacutew gotowych poświęcić samych siebie Potrzebuje świadkoacutew i męczennikoacutew takich jak św Pawełrdquo Papież przypomniał że ten porywczy prześladowca chrześci-jan kiedy na drodze do Damaszku padł na ziemię olśniony boskim światłem bez wahania przeszedł na stronę Ukrzy-żowanego i poszedł za Nim nigdy już nie zawracając Żył i pracował dla Chrystusa Dla Niego cierpiał i umarł

CHRZEŚCIJAŃSTWO TO DROGA PRZEBACZANIAw oparciu o Drugi List Świętego Pawła Apostoła do Koryntian

6 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 7

Podczas XIII Piłkarskich Mistrzostw Europy w dniach 7 - 29 czerwca 2008 roku w Szwajcarii rozegranych będzie 15 meczoacutew w Bazylei Bernie Genewie i Zurychu a w Austrii zaplanowano 16 w Innsbrucku Klagenfurcie Salzburgu i Wiedniu Otwarcie Mistrzostw nastąpi 7 czerwca w Bazylei zamknięcie (finał) ndash 29 czerwca w Wiedniu

Przygotowania do futbolowych rozgrywek zataczają coraz szersze kręgi Kościoły nie pozostają na uboczu i angażują się w organizację spotkań Kościoacuteł chce być obecny tam gdzie są obecni ludzie i tworzyć atmosferę gościnności dla wszystkich ktoacuterzy znajdą się w miej-scach sportowych zmagań W ramach ekumenicznego projektu bdquoKościoacuteł lsquo08 ndash przy piłce od 2008 latrdquo kościoły lokalne obu krajoacutew proponują ciekawe oferty w ośmiu miastach rozgrywek piłkarskich Dla kibicoacutew są przy-gotowane specjalne szale w czerwono-białych narodo-wych kolorach Austrii i Szwajcarii z napisem bdquoKirche 2008rdquo

Nabożeństwa ekumeniczneLiturgiczną oprawą Piłkarskich Mistrzostw Europy

będą nabożeństwa ekumeniczne Rozpoczęciem oficjalnej działalności kościołoacutew w

ramach projektu Euro 2008 było nabożeństwo ekume-niczne odprawione 25 maja w katedrze Grossmuumlnster w Zurychu o godzinie 1000 i transmitowane przez te-lewizję szwajcarską Podczas spotkania wierni kościo-łoacutew i wspoacutelnot wyznaniowych modlili się o pomyślny i

pokojowy przebieg meczoacutew Modlitwie przewodniczyli przedstawiciele Związku Kościołoacutew Protestanckich Szwajcarii (SEK)- pastor Christoph Sigrist oraz Kon-ferencji Episkopatu Szwajcarii - ksiądz Stefan Roth W spotkaniu uczestniczył Minister Sportu Samuel Schmid oraz przedstawiciele kościołoacutew i organizacji politycznych Austrii 7 czerwca w dniu rozpoczęcia Euro 2008 odbędzie się nabożeństwo w Bazylei na-tomiast 28 czerwca w wieczoacuter poprzedzający mecz finałowy planowane jest nabożeństwo w Katedrze św Stefana w Wiedniu a po nim wielkie bdquoświęto wiaryrdquo na placu wokoacuteł katedry wiedeńskiej

Fascynujący futbol i religia czyli mecz pomiędzy bdquoFC Religionenrdquo ndash bdquoFC Natonalratrdquo

27 maja na stadionie HessgutLiebefeld w Koumlniz koło Berna został rozegrany mecz pomiędzy drużyną reprezentowaną przez przedstawicieli roacuteżnych wyznań religijnych (księża rabini imami) ndash bdquoFC Religionenrdquo a drużyną politykoacutew - bdquoFC Nationalratrdquo

Kościoacuteł Ducha Świętego w Bernie oferuje schronienie piłkarskim kibicom

Protestancki kościoacuteł Ducha Świętego (Heiliggeist-kirche) znajdujący się w centrum Berna niedaleko Dworca Głoacutewnego będzie otwarty do poacuteźnych godzin nocnych przez osiem kolejnych dni trwania rozgrywek piłkarskich podczas Euro 08 bdquoPotrzebna jest taka oaza ciszy podczas wielkich czerwcowych emocji piłkar-

OFERTA KOŚCIOŁOacuteW W SZWAJCARIIDLA KIBICOacuteW MISTRZOSTW EUROPY W PIŁCE NOŻNEJ

6 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 7

skichrdquo ndash podkreśla z dumą wspoacutelnota parafialna Ko-ścioacuteł ktoacutery w dni powszednie jest otwarty w godzinach 1100 do 1830 będzie podczas piłkarskich mistrzostw Europy otwarty aż do godziny 2330 Na drzwiach ko-ścioła znajduje się zachęcające ogłoszenie bdquoOtwarty kościoacuteł Ducha Świętego - miejsce spotkania gościn-ności sztuki rozmowy i milczeniardquo Pastor Marco Pedroli proboszcz kościoła i pomysłodawca projektu bdquootwartego kościołardquo oferuje odwiedzającym świątynię bogaty program duszpastersko-intelektualny Kibice będą mogli np osobiście porozmawiać z duszpasterza-mi wysłuchać koncertu organowego a także skorzy-stać z ciepłych posiłkoacutew i napojoacutew w bezalkoholowym barze bdquoBlue Cocktail Barrdquo

Podczas ośmiu dni futbolowych będzie można także posłuchać cyklu wykładoacutew o Panu Bogu świecie i piłce nożnej Wśroacuted referentoacutew znajdują się min pisarz berneński Pedro Lenz pochodzący z Angoli a miesz-kający w Biel pierwszy szwajcarski czarny parlamenta-rzysta Ricardo Lumengo oraz teolog z Fryburga i były sędzia sportowy Franccedilois-Xavier Amherdt

bdquoOtwarty Kościoacutełlsquo08rdquo - wspoacutelna inicjatywa kościołoacutew Zurychu przed Eurolsquo08

Kościoły protestanckie i kościoacuteł katolicki w kan-tonie zuryskim uczestniczą w projekcie bdquoOtwarty Kościoacutełrsquo08rdquo (Kirchersquo08 ndash Raumlume oumlffnen) Jego celem jest pełne życzliwości wyjście do kibicoacutew przybyłych do Zurychu (bdquoGeh-hinrdquo- Kirchen) otwartość na ich potrzeby troska o to aby spotkania ludzi roacuteżnych ras i narodoacutew były przyjazne i atrakcyjne oraz przebiega-ły w pokojowej atmosferze Katedra Grossmuumlnster i kościoacuteł Prediger na Rynku Starego Miasta będą w czerwcu szczegoacutelnymi miejscami gościnności kultury i duchowości

Podczas mistrzostw czynne będzie w Zurychu bdquoVo-lunteer Centerrdquo - centrum wolontariuszy We wspoacutełpra-cy z władzami miasta Kościoły przygotują tam miejsce wypoczynku i spotkań dla 800 młodych ochotnikoacutew ktoacuterzy będą pomagali w prawidłowym przebiegu im-prez Euro 2008 Planowane są także bdquożyczenia pisane światłem Podczas wieczoroacutew poprzedzających mecze młodzi ludzie będą mogli wyrazić swoje pragnienia i nadzieje na elektronicznych pasach świetlnych tzw bdquoFan-Meilerdquo Przy wielu parafiach otwarte też będą sale w ktoacuterych będzie można oglądać bezpośrednie transmisje z meczoacutew

Futbol i muzyka ndash projekt Kościoła katolickiego w Basel

bdquoPołączyć piłkę nożną i muzykęrdquo - to cel projektu przygotowanego przez Kościoacuteł katolicki w Basel Dusz-pasterze zapraszają dzieci i młodzież do uczestnictwa

Maskotki Euro 2008

Trix i Flix ndash dwie postacie ubrane w piłkarskie kombinezo-ny czerwony i biały Włosy maskotek przypominają grzbiety goacuter To symbol alpejskich szczytoacutew ktoacutere łączą Austrię i Szwajcarię Wyboru maskotek dokonali w głosowaniu kibice z obu krajoacutew

w interesującym programie muzycznym i teatralnym ktoacutery w żywy odprężający może nawet trochę zwario-wany sposoacuteb ukaże związek Kościoła i futbolu Proacuteby odbywają się w każdy czwartek w godzinach 2000 ndash 2200 w kościele katolickim w Liestal Projektem kieruje muzyk Nico Anaheim i Eylon Kindler aktor pedagog teatralny i reżyser

Spektakle teatralne będą przedstawiane sześć razy każdorazowo przed meczami rozgrywanymi na stadio-nie w Basel

Informacje i zgłoszeniaecco Fachstelle fuumlr Kinder - und Jugendarbeit RKK BSFeierabendstrasse 80 4051 BaselTelefon 061 271 75 30 Fax 061 281 00 53eccorkk-bsch

Dalsze informacjeTobias SchaumlrerFachstelle fuumlr Kinder- und Jugendarbeit RKK BSFeierabendstrasse 80 4051 BaselTelefon 061 281 00 54 E-mail schaerertobiasrkk-bsch

Opracowano na podstawie wwwkirche08eu wwwkathch

8 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 9

I KOMUNIA ŚWIĘTA W OŚRODKU PMK W GENEWIE18 maja 2008 godz 1200

Autor zdjęć Wojciech Doganowski

Informacje i zdjęcia na stronie wwwpolskamisjach

I KOMUNIA ŚWIĘTA W OŚRODU PMK W LOZANNIE18 maja 2008 godz 1700

Autor zdjęć Anna Malejka

8 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 9

BOŻE CIAŁO WE FRYBURGU

Święto Bożego Ciała w katolickim kantonie Fryburg jest dniem wolnym od pracy 22 maja po Mszy św w Kolegium Saint Michel o godz 900 ulicami rue Joseph-Piller rue de lrsquoHocircpital place Georges-Python routes des Alpes route du Pont-Mureacute rue Saint Nicolas w stronę Katedry Saint Nicolas we Frybourgu przeszła barwna i liczna procesja eucharystyczna ktoacuterej przewodniczył biskup Mgr Bernard Genoud W procesji uczestniczyli przedstawiciele roacuteżnych grup i zespołoacutew w oryginalnych strojach ludowych Przed katedrą zebrani wierni modlili się wspoacutelnie ze swoim biskupem

Na zdjęciach procesja eucharystyczna ulicami Fryburga 220508 Autor zdjęć Agnieszka Paciorek

bdquoTO JEST CIAŁO MOJEhellipTO JEST KREW MOJArdquo Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Pańskiej (po-

tocznie zwana także Świętem Ciała i Krwi Pańskiej a w tradycji ludowej Boże Ciało) to uroczystość liturgiczna ku czci Najświętszego Sakramentu obchodzona w Kościele katolickim tradycyjnie w czwartek (albo w niedzielę) po uroczystości Troacutejcy Świętej

Kościoacuteł od samego początku głosił wiarę w realną obec-ność Chrystusa w Najświętszym Sakramencie Chrystus ustanowił Najświętszy Sakrament przy Ostatniej Wiecze-

rzy Opisali to trzej Ewangeliści Mateusz Marek i Łukasz oraz św Paweł Apostoł Prawdziwa i rzeczywista obecność Jezusa Chrystusa pod postaciami chleba i wina opiera się według nauki Kościoła na słowie Jezusa bdquoTo jest Ciało moje To jest krew mojardquo (Mk 14 2224) Ojciec Święty Benedykt XVI w niedzielę 25 maja zwroacutecił uwagę że bdquokto spożywa Chleb Chrystusa nie może pozostawać obojętny wobec tych ktoacuterym i w naszych czasach brak chleba powszedniegordquo

BOŻE CIAŁO W OŚRODKU PMK W LOZANNIE

Lozanna leży w kantonie protestanckim w ktoacuterym nie praktykuje się procesji eucharystycznych W Święto Bożego Ciała 22 maja o godz 1930 po Mszy św ktoacuterą celebrował ks Artur Cząstkiewicz wierni z ośrodka PMK w Lozannie przeżyli ndash po raz pierwszy w historii tego ośrodka ndash procesję eucharystyczną wewnątrz kościoła St Nicolas de Fluumle

Na zdjęciach procesja eucharystyczna w kościele St Nicolas de Fluumle w Lozannie 22 maja 08 Autor zdjęć Grażyna Mafli

10 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 11

W dniach 28 ndash 30 kwietnia bieżącego roku pierwszą wizytę duszpasterską w Szwajcarii złożył nowy Delegat Kon-ferencji Episkopatu Polski ds duszpasterstwa Polonii ksiądz biskup Zygmunt Zimowski

Natychmiast po przylocie Gościa wieczorem w Genewie miało miejsce spotkanie z arcybiskupem Silvano Tomasi - przedstawicielem Stolicy Apostolskiej przy ONZ Ksiądz biskup Zimowski podziękował za wielką życzliwość i wspar-cie okazywane Polskiej Misji Katolickiej Myślą przewodnią dialogu ktoacutery przebiegał w serdecznej atmosferze było za-gadnienie stanowiska Kościoła wobec migracji na świecie

Pierwszym rozmoacutewcą kolejnego dnia wizyty Księdza Biskupa był dr Urs Koumlppel - dyrektor Migratio ktoacutery przed-stawił głoacutewne problemy ktoacuterymi od lat zajmuje się Migratio Biskup Zimowski wyraził troskę Konferencji Episkopatu Polski o podtrzymanie wiary i umożliwienie rodakom jej roz-wijania Wydaje się że dr Urs Koumlppel w pełni solidaryzował się z przedstawionym stanowiskiem Episkopatu Polski

Bezpośrednio po tym spotkaniu udaliśmy się z Go-ściem do siedziby Konferencji Episkopatu Szwajcarii we Fryburgu na spotkanie z biskupem Norbertem Brunnerem odpowiedzialnym za duszpasterstwo migrantoacutew z ramienia Konferencji Biskupoacutew Szwajcarii Pierwsza część spotkania była dosyć trudna biskup Brunner wyraził swoje poglądy znane nam od lat ich wdrożenie mogłoby doprowadzić do zamknięcia połowy naszych ośrodkoacutew Podczas tego spotka-nia Ksiądz Biskup udowodnił że nie na darmo pracował u boku kardynała Ratzingera przez dziewiętnaście lathellip Pod koniec drugiej części spotkania atmosfera tak się zmieniła na korzyść strony polskiej że biskup Brunner obiecał że będzie się starał aby możliwie jak najwięcej pomoacutec naszej Misji W tym samym gmachu Salezianum miały miejsce owocne rozmowy z biskupami Kurtem Koch z Bazylei oraz Bernardem Genaud - ordynariuszem diecezji Lozanna-Ge-newa-Fryburg Bezpośrednio po tym spotkaniu udaliśmy się na kolejne posiedzenie tym razem z ordynariuszem diecezji Chur biskupem Vitusem Huonderem Na terenie tej die-cezji mamy dwa ośrodki duszpasterskie w Zurychu oraz w Winterthur Biskup Huonder zapewnił o wielkiej życzliwo-

Fundusz Stypendialny PMK został ustanowio-ny w celu zapewnienia opieki duszpasterskiej w środowisku polonijnym w Szwajcarii Wiele osoacuteb już zaangażowało się na rzecz Funduszu Stypendialnego Wszystkich ktoacuterzy chcieliby wesprzeć nasze wspoacutelne Dzieło prosimy o przesyłanie ofiar na konto

FUNDUSZ STYPENDIALNY POLSKIEJ MISJI KATOLICKIEJ W SZWAJCARII

Skład Rady FunduszuPrzewodnicząca Funduszu Małgorzata Wiśniewska Genewa-Lozanna Członkowie Rady Anna Śliwa Genewa Katarzyna Goacuterna Zurych

Mission Catholique Polonaise en Suisse1723 Marly

Konto 17-976-7z dopiskiem STYPENDIU

Ksiądz biskup Zygmunt Zimowski z wizytą w Szwajcarii

ści dla Polskiej Misji Katolickiej i otwartości na szukanie nowych rozwiązań dla duszpasterstwa Polakoacutew na terenie diecezji Chur Nocleg dla Gościa i towarzyszących mu osoacuteb przygotowało seminarium duchowne w Chur

Wczesnym rankiem następnego dnia udaliśmy się na spotkanie do Generalnego Wikariatu w Zurychu gdzie roz-moacutewcami biskupa Zimowskiego byli biskup Paul Volmar ks Franz Stampfli oraz ks Luis Capilla Miała tam miejsce dyskusja o obecnej sytuacji ośrodka w Zurychu oraz o możli-wościach na przyszłość Po tym na Aemttlerstrasse nastąpiło spotkanie z prezesem Fundacji im Ojca Bocheńskiego Dio-nizym Simsonem Na ręce Prezesa ksiądz biskup Zimowski przekazał wielkie słowa uznania i podziękowania za dotych-czasowe dokonania Fundacji Wyraził życzenie aby nie bano się podejmowania nowych inicjatyw - czego domaga się sław-ne nazwisko Patrona Wydaje się że do czasu walnego zebra-nia Fundacji dobrze byłoby aby członkowie Zarządu jasno określili swoje działania na przyszłość gdyż obecny czas nie jest czasem dla statystoacutew Z Zurychu Ksiądz Biskup udał się do Fryburga na spotkanie z Wikariuszem Generalnym Msgr Reacutemy Berchier podczas ktoacuterego zostały omoacutewione sprawy związane z funkcjonowaniem duszpasterstwa dla Polakoacutew na terenie diecezji Lozanna-Fryburg-Genewa a zwłaszcza w największym naszym ośrodku Genewa-Lozanna

W tak kroacutetkim czasie tak wiele się dokonałohellip Czyż nie jest to znak Bożej Opatrzności Teraz trzeba tylko dobre ziarno ktoacutere zostało wrzucone w ziemię pielęgnować ufa-jąc że na dorodne owoce nie trzeba będzie długo czekać

10 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 11

bdquoWitaj majowa jutrzenko Świeć naszej polskiej krainiehelliprdquo ndash takimi słowami znanego mazurka mogliśmy pozdrowić Oj-czyznę i naszych Rodakoacutew w tym podwoacutejnie świątecznym dla nas dniu sformułowanie bdquojutrzenkardquo było jak najbardziej na miejscu gdyż dla nas pielgrzymoacutew z Genewy dzień zaczął się bardzo wcześnie Autokar ndash wynajęty od firmy Geneve Gare Routiere ktoacuterej dyrektor pan Guido Ambuumlhl jest szczegoacutelnie życzliwy Polakom - spod kościoła św Teresy wyruszał o 600 należało być kilka minut przed czasem odjazdu Organizacją wyjazdu zajęli się państwo Barbara i Mirosław Tłokińscy z Genewy oraz pani Anna Janus z Lozanny ndash jesteśmy im za to bardzo wdzięczni

bdquoJESTEM PRZY TOBIE PAMIĘTAM CZUWAMhelliprdquoPielgrzymka Polonii do Sanktuarium w Einsiedeln 3 maja 2008 r

EinsiedelnJesteśmy na miejscu Pierwsze wrażenie przybywających

tu pielgrzymoacutew z ciekawością rozglądających się wokoacuteł to łagodny spokoacutej wyciszenie wielka przestrzeń w ktoacuterej dominuje potężny - ale nie przytłaczający ogromem ndash XVIII- wieczny barokowy kościoacuteł z otaczającymi go zabudowaniami klasztoru benedyktynoacutew

Jest słonecznie ciepło choć nieco wietrznie Tuż po wyjściu z autokaru dostajemy wskazoacutewki co do pobytu w Einsiedeln a także bony na obiad Jeszcze chwila do mszy więc zanim wejdziemy do świątyni rozglądamy się wokoacuteł spa-cerujemy oglądamy i kupujemy pamiątki dla bliskich ndash kartki pocztowe z wizerunkiem Matki Boskiej roacuteżańce medaliki przewodniki po Einsiedeln już wiemy że potem nie będzie na to czasu

I ten najważniejszy moment pierwsze spotkanie z Czarną Madonną W ławkach przed kaplicą z czarnego marmuru modli się i kontempluje kilkadziesiąt osoacuteb - to wierni z ca-łego świata ndash widać po kolorach skoacutery ubraniach słychać w szeptach modlitw W kapliczce klęczy wiekowy benedyktyn w charakterystycznym czarnym habicie a za moment wstaje i przechodząc ku wyjściu poprawia bukiet zdobiący kaplicę Nasuwa się to benedyktyńskie bdquoora et laborardquo ndash modlić się i pracować dla Boga i świata

A w mrocznym wnętrzu kaplicy niewielka figurka Czarnej Madonny z Einsiedeln wzrusza delikatnością kruchością błyszczą się jej szaty w blasku świateł ciemna tajemnicza twarz oraz drobne Dzieciątko na ręku Ta kruchość jest pozor-na tylko dla oczu świata ndash tak naprawdę żarliwe i pełne na-dziei oczy rozmodlonych wiernych moacutewią o jej potędze i sile jej oddziaływania o wierze w jej ndash wcale nie wątłą ndash opiekę

Po modlitwach indywidualnych pełnych skupienia i własnych czasami bolesnych proacuteśb i intencji czas na mo-dlitwę wspoacutelną w naszej wspoacutelnej sprawie ndash na modlitwę za Ojczyznę Czas na mszę Przechodzimy przed ołtarz głoacutewny zajmując miejsca w ławkach

Msza świętaZanim połączymy się we wspoacutelnej modlitwie jeszcze chwi-

lę rozglądamy się podziwiając piękne bogate wielobarwne wnętrze świątyni W kontraście z białymi ścianami i kolumna-mi ndash w dolnych partiach ndash pysznią się złocenia ambon rzeźby aniołoacutew dynamiczne motywy roślinne pełne życia freski I nie sposoacuteb nie zauważyć po lewej stronie głoacutewnego ołtarza ndash mimo bogactwa wnętrza ornamentoacutew koloroacutew i kształtoacutew ndash naszego polskiego sztandaru Związku Kombatantoacutew ktoacutery specjalnie na tę mszę świętą przybył z PMK Marly

Jeszcze chwila spraw organizacyjnych gospodarz uroczy-stości czyli ksiądz rektor Sławomir Kawecki przekazuje kilka informacji na temat naszego spotkania

Uroczyste obchody Matki Boskiej Kroacutelowej Polski i rocz-nicy uchwalenia Konstytucji 3 maja otwiera występ choacuteru pani Teresy Krukowskiej z Winterthur ktoacutery wykonuje trzy utwo-

W drodze I już w autokarze na razie zajęta jest połowa miejsc pozo-

stali uczestnicy dosiądą w Lozannie Atmosfera ndash z racji wcze-snej pory ndash jeszcze trochę senna ale już zaczynamy pierwsze modlitwy pieśń bdquoKiedy ranne wstają zorzerdquo Dzięki pracy niestrudzonego pana Huberta mamy przed sobą śpiewniki z pieśniami - głoacutewnie maryjnymi W przerwach między śpie-waniem rozmawiamy zapoznajemy się z okien podziwiamy wschoacuted słońca nad jeziorem

Z Lozanny zabieramy pozostałych pielgrzymoacutew Okazuje się że autokar jest pełny nie ma wolnych miejsc I już na dobre rozbudzeni a my z Genewy także rozśpiewani ndash w peł-nym składzie kontynuujemy modlitwy śpiewyhellip Pan Hubert przygotowuje nas do muzycznego udziału w mszy ndash ćwiczymy nie tylko dobrze znane i lubiane pieśni ale także hellipłacinę Lekcja nie jest łatwa ale przyjemnie podana z pogodą i hu-morem i nie ma od niej ucieczki bo pan Hubert ma mikro-fon a do tego głos donośny muzycznie wyszkolony

Mamy także przerwę na kawę Zajazd na wzgoacuterzu z pięknym widokiem na Alpy Chwila na wyprostowanie noacuteg zaczerpnięcie świeżego powietrza pokrzepienie się albo w ogoacutele na pierwszy posiłek tego dnia

Ostatni etap podroacuteży upływa nam jakby w większym skupieniu w zadumiehellipMoże nad intencjami naszego piel-grzymowania nad dziwnością tego pielgrzymowania ndash nasze polskie święto polskie słowa i pieśni ale wiezie nas nie polski autokar i nie polski ndash choć bardzo życzliwy i sympatyczny pan Alfred merci beaucoup ndash kierowca a za oknem też nie pol-ski pejzażhellip

12 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 13

ry podkreślające powagę naszej uroczystościNastępnie wspoacutelnym śpiewem pieśni rozpoczynamy mszę

świętą koncelebrowaną ktoacuterej przewodniczy i homilię głosi ksiądz prałat Paweł Ptasznik Tak uroczysta msza jest spra-wowana przede wszystkim w intencji Ojczyzny i nas Polakoacutew choć są i inne ndash jedna z nich dotyczy księdza Artura Cząstkie-wicza wielce nam oddanego kapłana w dniu jego urodzin Na początku mszy zostają przywitani dostojni goście reprezentu-jący zaroacutewno stronę polską jak i szwajcarską

Uroczystość jest pięknie przygotowana przez wiernych czytanie pierwsze i drugie uroczyście odśpiewany psalm a po kazaniu ndash modlitwa powszechna

W czasie tej mszy świętej wielbimy i wyrażamy nasze dziękczynienie Bogu na roacuteżne sposoby słowami głośnych mo-dlitw wspoacutelnym śpiewem Na organach gra bdquonaszrdquo pan Hu-bert Niewiadomski z Genewy a po komunii świętej nastoletni Dominik Kawa przepięknie wykonuje pieśń bdquoAve Mariardquo

Choacuter z Winterthur ktoacutery rozpoczął mszę roacutewnież zamyka naszą uroczystość ku radości i wzruszeniu wielu z nas jeden z utworoacutew to właśnie zacytowana na początku pieśń bdquoWitaj majowa jutrzenkordquo Żegnamy ich gromkimi brawami

ObiadTak jak Ksiądz Rektor zaznaczył w czasie ogłoszeń ndash do

stołoacutewki jest około 300 metroacutew Idąc rozmawiamy o uro-czystości ndash to tak realizuje się ten trzeci społeczny motyw naszego spotkania

Sala w ktoacuterej będzie serwowany posiłek jest ogromna Mnożąc ilość długich stołoacutew i miejsc stwierdzamy że jest około 250 pielgrzymoacutew oczywiście tych ktoacuterzy korzystają ze wspoacutelnego obiadu bo są pewnie i tacy ktoacuterzy posilają się w innych miejscach

Warto było tu przyjść ndash obiad jest smaczny świeży ale nie tylko dlatego na podwyższonej scenie mamy kontynuację obchodoacutew naszego dzisiejszego podwoacutejnego Święta Głos za-bierają dostojni goście między innymi Jego Ekscelencja Pan Ambasador Zdzisław Rapacki ktoacuterego wystąpienie zamiesz-czamy osobno Nasz gospodarz dzisiejszy tym razem także konferansjer Ksiądz Rektor Polskiej Misji Katolickiej zapra-sza na scenę młodych utalentowanych muzycznie Polakoacutew ktoacuterzy umilają nam spotkanie grą na instrumentach Ksiądz Kawecki dzieli się z nami pomysłem na przyszłość ndash aby co roku oprawę artystyczną tej uroczystości powierzać innemu ośrodkowi duszpasterskiemu

Czas tak szybko płynie że do odjazdu zostały chwile a przecież mamy jeszcze w planach nabożeństwo majowe w Sanktuarium Niestety nie zdążymy Nie ma możliwości żeby obiad dla takiej dużej grupy pielgrzymoacutew był podany w kroacutetkim czasie w roacuteżnym tempie też jemy rozmawiając Niektoacuterzy wcze-śniej wymykają się ze stołoacutewki i w zasadzie do odjazdu każdy spędza ten czas po swojemu choć dominują dwa sposoby mo-dlitwa przed Czarną Madonną w świątyni lub pełen skupienia spacer po dziedzińcu klasztoru benedyktynoacutew Na pewno tak czy inaczej każdy choć na chwilę wchodzi do kościoła

Kiedy patrząc na zegarki stwierdzamy że należy udać się w stronę autokaru zaczynają się właśnie nieszpory be-nedyktyńskie Szkoda że nie możemy w nich uczestniczyć do końcahellip spokojne męskie głosy ich kojący rytm medytacja a nade wszystko uwielbienie Boga i Najświętszej Panienki na długo zostaną w tle naszych litanii proacuteśb i obietnic złożonych u stoacutep Czarnej Madonny z Einsiedeln

PowroacutetAutokar udający się w stronę Genewy wyjeżdża z Ein-

siedeln po godzinie 1700 Zaczynamy wspoacutelne śpiewanie razem odmawiamy Litanię do Najświętszej Marii Panny Tak jak przed południem sporo rozmawiamy ndash tym razem już się trochę lepiej znamy i ośmieleni podejmujemy trudniejsze a zarazem bardziej nas wzbogacające tematy Te słynne bdquonocne (prawiehellip) Polakoacutew rozmowyrdquo tym razem dotyczą ojca Bo-cheńskiego założyciela Polskiej Misji Katolickiej w Szwajca-rii potem przechodzimy do istoty wszechświata tu pojawia się wątek księdza Hellera ktoacutery bdquoprzerzuca mosty między religią a naukąrdquo

Przerwa w podroacuteży tym razem wypada w Gruyre Robimy sobie wspoacutelne pamiątkowe zdjęcie przy autokarze i wchodzimy po schodach na goacuterę Ty razem większość z nas zamawia tutejszy przysmak ndash bezy z gęstą śmietaną i kawę Przyjemnie jest chwi-lę posiedzieć na tarasie podziwiając grę światła zachodzącego słońca na białych krawędziach Alp na horyzoncie Robimy też pamiątkowe zdjęcia jest to roacutewnież okazja do porozmawiania nie tylko z towarzyszem podroacuteży z siedzenia obok

Zapada zmrok gdy ruszamy w dalszą trasę Jeszcze przed 2200 dojeżdżamy do Lozanny i żegnamy śpiewem towarzyszy pielgrzymki Dziękujemy sobie nawzajem za mile spędzoną podroacuteż za wzajemną życzliwość oraz za wspoacutelną modlitwę Znajomości zostały zawarte obiecujemy sobie że za rok się na pewno spotkamy a może i zaprosimy tych ktoacuterzy tym

12 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 13

razem nie pojechali z namiW ciągu niecałej godziny docieramy do Genewy i kończy-

my pielgrzymkę Jeszcze w drodze na przystanek autobusowy czy tramwajowy kończymy dyskusje wymieniamy numery telefonoacutewhellip

Na szczęście jutro jest niedziela ndash ale nie dlatego że po-trzebujemy wypoczynku długiego snu czy perspektywy dnia

bez pracy ndash my po prostu spotkamy się w naszym kościele na naszej polskiej mszy i jeszcze potrwamy w tym duchu maryjnej modlitwy zawierzenia Jej wiary że nasza pielgrzymka wyda owoce jakich i nam i naszej Ojczyźnie i światu potrzeba

Beata DanilukAutorzy zdjęć Marian Mazur s 11-12 Jean Marc Bossi s 13 15-17

Przemoacutewienie Jego Ekscelencji Pana Ambasadora Zdzisława Rapackiego Stałego Przedstawiciela RP przy Biurze ONZ w Genewie z okazji święta Konsty-tucji 3 maja wygłoszone podczas pielgrzymki Polonii szwajcarskiej do Einsiedeln 3 maja 2008 roku

Szanowni Państwo217 lat temu w 1791 roku 3 maja Polacy dokonali rze-

czy niezwykłej ndash jako jeden z pierwszych narodoacutew na świecie uchwalili ustawę zasadniczą ustawę ktoacutera miała stanowić podwaliny odbudowy nowoczesnego silnego państwa pol-skiego

Ze względu na uwarunkowania geopolityczne agre-sywną politykę zaborcoacutew oraz słabość oacutewczesnych struktur państwowych Polacy nie mogli w pełni wykorzystać szansy jaką sami sobie stworzyli Mimo że żywot Konstytucji 3 maja był kroacutetki przez lata stanowiła ona punkt odniesienia i wzo-rzec dla reformatoroacutew Była także źroacutedłem dumy i nadziei w trudnych latach zniewolenia

Chwalebne wydarzenia z 3 maja 1791 roku jak rzadko w naszej historii nie były związane z walką i ofiarą krwi Były natomiast znakomitym przykładem realizacji myśli państwo-wej i wspoacutelnej woli Polakoacutew budowania skutecznych instytu-cji oraz trwałego porządku prawnego Polacy potrafili woacutew-czas skutecznie zaprzeczyć negatywnym stereotypom ktoacutere w drugiej połowie XVIII wieku czyniły z Polski przykład niezdolności do rządzenia chaosu i braku wspoacutelnego dzia-łania Polski naroacuted potrafił wydobyć z siebie to co najlepsze Polacy dowiedli woacutewczas całemu światu że własna Ojczyzna stanowi dla nich wartość najwyższą znacznie cenniejszą od

prywatnych interesoacutew i korzyści Twoacutercy Konstytucji pisali woacutewczas bdquowolni od hańbiących obcej przemocy nakazoacutew ceniąc drożej nad życie nad szczęśliwość osobistą egzy-stencję polityczną niepodległość zewnętrzną i wolność we-wnętrzną narodu ktoacuterego los w ręce nasze jest powierzony chcąc na błogosławieństwo na wdzięczność wspoacutełczesnych i przyszłych pokoleń zasłużyć (hellip) dla ugruntowania wol-ności dla ocalenia Ojczyzny naszej i jej granic z największą stałością ducha niniejszą konstytucje uchwalmy (hellip)rdquo

Uchwalenie Konstytucji 3 maja miało dla Polakoacutew symboliczny wymiar Uwierzyli że drzemią w nich pokłady zrozumienia dla spraw publicznych pokłady wolności Wol-ności jakże innej od liberum veto wolności konstruktywnej twoacuterczej Naroacuted zdał sobie sprawę że stanowi wspoacutelnotę silną poprzez wyznawane wartości Dzięki temu łatwiej było przetrwać ponad 120 lat niewoli

Polska jest dziś krajem niepodległym bezpiecznym i sto-jącym przed ogromnymi szansami Polska nie ma wrogoacutew Polacy żyją w bezpiecznej Europie mogąc liczyć na sojusz-nikoacutew Polska jest krajem stabilnym i mogącym rozwijać się w tempie zależnym głoacutewnie od nas samych Jesteśmy od czterech lat członkiem Unii Europejskiej ndash i należymy do najsilniejszego sojuszu wojskowego ndash NATO To niezwykłe dokonania z ktoacuterych wszyscy możemy i powinniśmy być dumni Musimy także dbać o to aby wszystkie nasze szanse wykorzystać Jakże aktualnie brzmią dziś słowa preambuły do Konstytucji 3 maja ndash bdquo(hellip) Chcąc korzystać z pory w jakiej się Europa znajdujerdquo (hellip) My dziś także chcemy korzystać z tej pory Nie tylko dla dobra Polski ale dla do-bra całej Europy Możemy do niej wnieść te wartości ktoacutere reprezentuje Konstytucja 3 maja i te ktoacuterych wyrazicielem był Jan Paweł II

Szanowni PaństwoOddając hołd twoacutercom Konstytucji 3 maja 1791 pamiętaj-

my że wielkie chwile naszej historii miały miejsce gdy Polacy potrafili się jednoczyć i razem budować wspoacutelne dobro Takie jest podstawowe przesłanie Konstytucji 3 maja To apel jej autoroacutew by w myśleniu o Polsce zwyciężało to co twoacutercze Przekonaliśmy się niejeden raz że potrafimy działać wspoacutel-nie Umiemy wykrzesać z siebie wiele zapału pozytywnych uczuć nowych pomysłoacutew Bądźmy zatem dumni z naszej hi-storii i naszych wspoacutełczesnych dokonań Nie zapominajmy że solidarnym działaniem najlepiej służymy Rzeczypospolitej

Z okazji święta Konstytucji chciałbym przekazać Pań-stwu zgromadzonym tu w Einsiedeln jak i wszystkim Rodakom mieszkającym w Szwajcarii najlepsze życzenia i pozdrowienia

SOLIDARNYM DZIAŁANIEM SŁUŻMY RZECZYPOSPOLITEJ

14 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 15

Umiłowani w Chrystusie Panu Bracia i Siostry

Trzy motywy jednoczą nas dzisiaj w tym świętym miejscu Pierwszy to motyw religijny bo przyprowadziła nas tutaj wiara jako pielgrzymoacutew szukających Bożej i Matczynej opieki i po-mocy w codziennych staraniach o życie godziwe godne imienia Chrystusa jakie od chrztu nosimy Drugi motyw wyznacza szczegoacutelna data naszego spotkania ndash 3 maja ndash uroczystość Matki Bożej Kroacutelowej Polski i rocznica ustanowienia pierwszej Konstytucji Nie boacutejmy się tego słowa to motyw patriotyczny A trzeci powoacuted wynika z pragnienia przeżywania wspoacutelnoty z tymi ktoacuterzy w obcym kraju tym samym rodzimym moacutewią języ-kiem i tą samą żyją tęsknotą Zatrzymajmy się zatem nad tymi trzema motywami abyśmy po tym spotkaniu po tej uroczystej Eucharystii wyszli umocnieni w wierze bogatsi duchem bar-dziej zjednoczeni w naszej narodowej wspoacutelnocie

15 czerwca 1984 roku Jan Paweł II tak moacutewił bdquoPod krzy-żem Jezusa stała Jego Matka (por J 19 25) Jako pielgrzymi do naszej umiłowanej Pani z Einsiedeln zgromadziliśmy się dzisiaj w Jej sanktuarium aby w modlitewnej wspoacutelnocie z Nią na tym czcigodnym miejscu złożyć eucharystyczną Ofiarę Chrystuso-wą (hellip) Pozdrawiamy dzisiaj Maryję w tym sanktuarium jako Matkę naszego Odkupiciela ktoacutery z krzyża dał ją roacutewnież nam za Matkę Przyłączamy się duchowo do nie kończącego się tłu-mu pielgrzymoacutew ktoacuterzy z pokolenia na pokolenie przybywali do tego domu Bożego aby Ją czcić pobożnie bo wielkie rzeczy uczynił Jej Wszechmocny (por Łk 1 48-49)rdquo

Siostry i Bracia bdquoObok krzyża Jezusa stała Matka Jegordquo To samo świadectwo słyszymy dziś po dwudziestu czterech la-tach z kart Ewangelii Dlaczego tam stała Bo była kochającą matką Po co tam stała Aby być blisko konającego Syna ale też po to aby usłyszeć słowa bdquoNiewiasto oto syn Twoacutejrdquo Wszy-scy mamy udział w tym usynowieniu w tym nieskończonym otwarciu bolejącego matczynego serca na wszystkie pokolenia synoacutew i coacuterek ktoacuterych Jedyny Syn uczynił przez własną Krew braćmi i siostrami Dlatego dziś w sposoacuteb szczegoacutelny bdquopozdra-wiamy Maryję jako Matkę Odkupiciela ktoacutery z krzyża dał Ją roacutewnież nam za Matkęrdquo Dziś czynimy to w sposoacuteb szczegoacutelny Nie możemy jednak zapomnieć że od tamtej godziny bdquouczeń wziął Ją do siebierdquo Zaprosił Ją nie tylko na tamtą bolesną chwilę ale na całe życie Wziął Ją do swojej codzienności A zatem kiedy w sercu każdego z nas odbijają się echem słowa Jezusa bdquoOto Matka twojardquo to nie możemy ich rozumieć ina-czej To zaproszenie abyśmy wzięli Ją do siebie

Dlaczego Bo jest kochającą matką Po co Aby dzielić z Nią życie radości i strapienia aby ufnie zawierzać się Jej opiece Jeśli to uczynimy sercem gorącym i otwartym możemy być pewni zawsze będzie przy nas Kiedy będziemy stawać wobec życiowych wyboroacutew zaprowadzi nas do Nazaretu i pomoże odczytać wolę Boga tak jasno że lęk nie przezwycięży pełnego oddania bdquofiatrdquo Kiedy pojawi się konieczność ofiaro-wania czegoś z naszej bezpiecznej rzeczywistości zaprowadzi nas do jerozolimskiej świątyni gdzie Symeonową wieść o

PRZYPROWADZIŁA NAS TUTAJ WIARAHomilia księdza prałata Pawła Ptasznika

kierownika sekcji polskiej Sekretariatu Stanu w Watykanie wygłoszona podczas pielgrzymki Polonii szwajcarskiej do Einsiedeln 3 maja 2008 roku

siedmiu boleściach ukoi świadomość że przez nie objawi się bdquoznak sprzeciwurdquo i bdquoŚwiatłość światardquo Kiedy się zagubimy nie będzie zwlekała z poszukiwaniem A nawet jeśli upomni to tak że nie zburzy to radości odnalezienia Kiedy doświad-czenia życia wyprowadzą nas na pustynię pokus i walki Ona sercem będzie blisko Będzie się cieszyć naszą radością jak w Kanie Galilejskiej a gdyby coś ją zakłoacuteciło wezwie aby robić to co nam powie Jej Syn Na każdym etapie życia będzie nam towarzyszyć dyskretnie jakby z oddali ale z takim oddaniem że bez wahania stanie u stoacutep każdego naszego krzyża

Wiedzieli o tym doskonale nasi przodkowie W 1656 roku swoje przekonanie o matczynej opiece Maryi nad Koroną wy-raził kroacutel Jan Kazimierz A czynił to w takich słowach bdquoWielka Boga Człowieka Matko Najświętsza Dziewico Ja Jan Kazi-mierz za zmiłowaniem Syna Twojego Kroacutela kroacuteloacutew a Pana mojego i Twoim miłosierdziem kroacutel do Najświętszych stoacutep Twoich przypadłszy Ciebie dziś za Patronkę moją i za Kroacutelo-wą państw moich obieram (hellip) A ponieważ nadzwyczajnymi dobrodziejstwami Twymi zniewolony pałam wraz z narodem moim nowym a żarliwym pragnieniem poświęcenia się Twej służbie przyrzekam przeto tak moim jak senatoroacutew i ludoacutew moich imieniem Tobie i Twojemu Synowi Panu naszemu Jezusowi Chrystusowi że po wszystkich ziemiach Kroacutelestwa mojego cześć i nabożeństwo ku Tobie rozszerzać będęrdquo Stąd wywodzi się nasza dzisiejsza uroczystość Trzy wieki poacuteźniej w 1956 roku kard Stefan Wyszyński nawiązując do zobowiązań kroacutela napisał nowy tekst śluboacutew zwanych odtąd jasnogoacuterski-mi bdquoWielka Boga-Człowieka Matko Bogarodzico Dziewico Bogiem sławiona Maryjo Kroacutelowo świata i Polski Kroacutelowordquo ndash tak rozpoczął bdquoGdy upływa trzy wieki od radosnego dnia w ktoacuterym zostałaś Kroacutelową Polski oto my dzieci Narodu Pol-skiego i Twoje dzieci krew z krwi przodkoacutew naszych stajemy znoacutew przed Tobą pełni tych samych uczuć miłości wierności i nadziei jakie ożywiały ongiś Ojcoacutew naszychrdquo

Prymas Tysiąclecia wiedział jednak że tu nie chodzi tyl-ko o słowa Wiedział że to ślubowanie oznacza konkretne zobowiązania Dlatego kontynuował bdquoPrzyrzekamy uczynić wszystko co leży w naszej mocy aby Polska była rzeczywistym kroacutelestwem Twoim i Twojego Syna poddanym całkowicie pod Twoje panowanie w życiu naszym osobistym rodzinnym naro-dowym i społecznymrdquo A potem wyliczał dziedziny życia ktoacutere wymagały największej troski i wspoacutełpracy z łaską wypraszaną przez Maryję życie wiary potwierdzane unikaniem grzechu i pielęgnowaniem dobra obrona poczętego życia nierozerwal-ność małżeństwa obrona godności kobiety i ogniska domo-wego wychowanie młodego pokolenia w duchu miłości Boga i bliźniego praca nad tym aby wszystkie Dzieci Narodu żyły w miłości i sprawiedliwości w zgodzie i pokoju aby wśroacuted nas nie było nienawiści przemocy i wyzysku dzielenie się między sobą plonami ziemi i owocami pracy aby pod wspoacutelnym dachem nie było głodnych bezdomnych i płaczących walka z lenistwem i lekkomyślnością marnotrawstwem pijaństwem i rozwiązło-ścią zdobywanie cnoacutet wierności i sumienności pracowitości i oszczędności wyrzeczenia się siebie i wzajemnego poszanowa-

14 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 15

nia miłości i sprawiedliwości społecznejhelliprdquoZ takich to wartości religijnych moralnych i społecznych

wyrastały najdorodniejsze owoce polskiego ducha kultury i męstwa Dobrze wiemy z historii że były czasy gdy o nich za-pominano Ale wiemy też że wtedy spadały na Ojczyznę i Na-roacuted największe nieszczęścia I wiemy roacutewnież że od tych warto-ści zawsze rozpoczynano odnowę prowadzącą do narodowego odrodzenia Niewątpliwie proacutebą powrotu do tych wartości była Konstytucja 3 maja ogłoszona przez kroacutela Stanisława Augusta w 1791 roku Wprawdzie zdrada uniemożliwiła wprowadzenie jej w życie ale do dziś pozostaje symbolem nowożytnego my-ślenia o społeczeństwie i życiu narodoacutew ktoacutere nie odcina się od chrześcijańskich korzeni ale z nich czerpie obficie

Jeśli dzisiaj moacutewię że nasze pielgrzymowanie ma wyraz pa-triotyczny to myślę o patriotyzmie tak jak myślał Jan Paweł II bdquoPatriotyzm oznacza umiłowanie tego co ojczyste umiłowanie historii tradycji języka czy samego krajobrazu ojczystegordquo (Pamięć i tożsamość) Patriotyzm daleki jest od nacjonalizmu ktoacutery bdquouznaje tylko dobro własnego narodu i tylko do niego dąży nie licząc się z prawami innych Patriotyzm natomiast jako miłość ojczyzny przyznaje wszystkim innym narodom takie samo prawo jak własnemu a zatem jest drogą do upo-rządkowanej miłości społecznejrdquo (tamże) W takim ujęciu nie możemy się bać słowa bdquopatriotyzmrdquo powinniśmy raczej zasta-nawiać się w jaki sposoacuteb tę miłość ojczyzny przejawiać tu poza jej granicami na obczyźnie

Słowo bdquomiłośćrdquo zawsze wiąże się z pojęciem bdquowiernośćrdquo Tak tajemnica praktykowania patriotyzmu zawsze a zwłasz-cza na obczyźnie tkwi w wierności Jeżeli moacutewię to w gronie osoacuteb wierzących to moacutewię jasno chodzi o dwojaką wierność ndash o wierność Bogu i o wierność ojczyźnie Z pasterską troską obserwuję jak łatwo na obczyźnie zapomnieć o Bogu i Jego prawach Anonimowość w nowym środowisku przynosi to poczucie wolności ktoacutere łatwo przemienia się w swawolę rezy-gnację z wszelkich wartości religijnych i duchowych a w końcu z kontaktu z Bogiem Może się wydawać że to sprawa osobista A jednak jest to wyrzeczenie się miłości ktoacutera roacutewnież stoi u podstaw miłości społecznej miłości ojczyzny jako wspoacutelnego domu zbudowanego na chrześcijaństwie Z boacutelem słucham wy-powiedzi naszych rodakoacutew z ktoacuterych można by wnioskować że w Polsce nie ma nic dobrego nic pięknego nic z czym można by się utożsamiać czego należałoby bronić czym można by się chlubić Za to w nowym kraju wszystko jest wspaniałe Staram się rozumieć tych ludzi poznać ich rozgoryczenie zawoacuted czy cierpienie z jakim wyjechali z Kraju I zastanawiam się czy można im pomoacutec na nowo odkryć to wielowiekowe i wspoacuteł-czesne piękno i dobro z ktoacuterego wyrośli Nie moacutewmy jednak o innych Wniknijmy w nasze serca i zastanoacutewmy się jakie miejsce mają w naszym życiu te wartości ktoacutere stanowią treść śluboacutew złożonych naszej Matce i Kroacutelowej Poacutejdźmy za głosem Karola Wojtyły

bdquoOjczyzna ndash kiedy myślę ndash woacutewczas wyrażam siebie i zako-rzeniam hellip gdy myślę Ojczyzna ndash by zamknąć ją w sobie jak skarb Pytam wciąż jak go pomnożyć jak poszerzyć tę prze-strzeń ktoacuterą wypełniardquo (Myśląc ojczyzna)

Niech ten sam wiersz bdquoMyśląc ojczyznardquo wprowadzi nas w trzeci motyw naszego dzisiejszego spotkania bdquoGdy dokoła moacutewią językami dźwięczy pośroacuted nich jeden nasz własny Zagłębia się w myśl pokoleń i ziemię naszą opływa i staje się dachem domu w ktoacuterym jesteśmy razem ndashrdquo

Bracia i siostry Jesteśmy razem Roacuteżni nas wiele region

pochodzenia stan wykształcenia praca zasobność materialna stan cywilny miejsce zamieszkaniahellip Ale jesteśmy razem bo bdquogdy dokoła moacutewią językami dźwięczy pośroacuted nas jeden nasz własnyrdquo A jak dalej pisze Karol Wojtyła

bdquoTak zwarci wśroacuted siebie jedną mową istniejemy w głąb własnych korzeni czekając na owoc dojrzewań i przesileń Ogarnięci na co dzień pięknem własnej mowy nie czujemy goryczy chociaż na rynkach świata nie kupują naszej myśli z powodu drożyzny słoacutewrdquo (tamże)

Razem zwarci istniejący w głąb ogarnięci pięknemhellip Czy tylko dziś Nie Na co dzień Takie zadanie stawia przed nami Polakami rozproszonymi po świecie nasz Wielki Rodak Papież i Poeta Niech będzie między nami zgoda i jedność oparta na umiłowaniu wspoacutelnej mowy jakże uszlachetnionej przez dzieje naszej kultury na świecie nieznanej bdquoz powodu drożyzny słoacutewrdquo A wtedy i tęsknota nie będzie samotna i nie będzie w nas goryczy bo duch poprowadzi nas pod wspoacutelny dach ojczystego domu

Na koniec wraz z polskimi biskupami i narodem ktoacutery czci swą Kroacutelową zwroacutećmy się do czarnej Madonny z Einsiedeln słowami Jana Pawła II

bdquoMatko Boga i Matko ludzi lsquoswojemu najmilszemu Synowi nas oddawajrsquo On jest naszym Zbawicielem i naszym oparciem u Ojca Prosimy Cię Matko Zbawiciela wstawiaj się za nami u Twojego Syna w niebie- aby Kościoacuteł w tym kraju (i w naszej ojczyźnie) umacniał się w

wierności Chrystusowi- aby wszyscy ochoczo godzili się na posłannictwo jakie mają

do wypełnienia w Kościele w rodzinie lub w świecie- aby odnowiła się jedność Ducha wśroacuted chrześcijan- aby wszyscy cierpiący na ciele i na duszy znaleźli pomoc i

pociechę- aby wszystkie narody i wszyscy ludzie mogli żyć w wolności i

pokoju- aby przybliżyło się do nas kroacutelestwo Boga i Jego sprawiedli-

wośćMaryjo Matko Kościoła nasza umiłowana Pani z Einsie-

deln moacutedl się za nami Amenrdquo (15061984)

16 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 17

Einsiedeln 3 maja 2008 r

16 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 17

18 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 19

Czy są roacuteżnice między sposobem oraz techniką grania w piłkę nożną w Polsce i w Szwajcarii

Szwajcarzy wiele inwestują w sport na każdym poziomie Mają bardzo dobry system kształcenia młodzieży Choć pił-ka nożna nie ma tu długich tradycji wyniki osiągane na are-nie międzynarodowej są dobre Proszę uwzględnić że jest to stosunkowo małe państwo więc przy mistrzostwach pojawia się problem wyboru talentoacutew trudniej jest je znaleźć w kraju siedmiomilionowym w poroacutewnaniu z krajem 20 40 czy 100-milionowym Styl gry jest tutaj agresywny jest dużo biegania na boisku dużo walki W poroacutewnaniu ze Szwajcarami polscy zawodnicy grają wolniej trenują mniej intensywnie oni wolą raczej grać w piłkę niż walczyć

Czy nie wystarczy grać Trzeba walczyć

Umiejętność walki powinna być naturalna w człowieku Piłka zawodowa jest walką o przetrwanie - trzeba zabrać przeciwnikowi piłkę zdobyć bramkę Drużyna musi chcieć wygrać

Ile się trenuje

W okresie przygotowawczym 12 razy po dwie godziny w tygodniu

Co jest kluczem do piłkarskiego sukcesu

Podstawa to talent Poza tym ciężka praca dyscyplina Nie chodzi o bieganie od rana do nocy ale o motywacje o chęć bycia coraz lepszym o chęć zwycięstwa Najtrudniej-szy w zawodzie piłkarza jest wysiłek fizyczny Trening jest bardzo złożony bieg 20 m 40 m 60 m w lewo w prawo głoacutewkahellip Żeby osiągnąć cel trzeba mieć też charakter wytrwałość wiele jest pokus odciągających od treningu I tu trzeba wytrwać przez lata Ile razy była piękna pogoda Chętnie poszedłbym z żoną na spacer ale musiałem iść na trening Zazdrościłem moim kolegom w szkole - oni chodzili po goacuterach jeździli na rajdy - ja trenowałem Po latach nie żałuję Wielu utalentowanych szybko wypadało z gry przez brak dyscypliny Dobry piłkarz powinien być roacutewnież uczci-wy lojalny powinien mieć ustabilizowane życie osobiste wtedy łatwiej znosi się każdy stres czy niepowodzenie

Jakie są zadania trenera

Trener jest odpowiedzialny za wszystko a głoacutewnie za wy-nik ndash jest sprawdzany przez osiągnięte wyniki Pracuje pod dużą presją roacutewnież ze strony mass-medioacutew W ostatnich siedmiu latach FCA Aarau miało tylko czterech treneroacutew ktoacuterzy przetrwali cały sezon Pracy jest dużo treningi sześć razy w tygodniu ale to nie wszystko Na przykład wczoraj wroacuteciłem do domu o 2300 poszedłem spać o 200 bo oglą-dałem jeszcze mecz na video robiłem kroacutetką analizę Dzisiaj rano trening o 1000 przyjechałem do pracy na 830 Teraz wywiad po południu jadę na mecz do Zurychu

Talent charakter wytrwałośćhellipZ Ryszardem Komornickim trenerem szwajcarskiego klubu FC Aarau

byłym piłkarzem reprezentacji Polski rozmawia Marcin Sumiła

Jakie cechy są pożądane u trenera

Chcę być uczciwy sprawiedliwy co nie jest łatwe Mam dwudziestu zawodnikoacutew Na mecz muszę wybrać osiemna-stu tzn dwoacutech siedzi na trybunie Obojętnie kogo wybiorę ten nie wybrany ma poczucie krzywdy wewnętrznie się bun-tuje Podobnie jest przy zmianie zawodnikoacutew w trakcie me-czu Ciągle muszę się uczyć panować nad moimi reakcjami w sytuacjach stresowych Jestem za wzajemnym respektem ale też daję swoim zawodnikom dużo wolności z niewolni-ka nie zrobi się pracownika on musi chcieć grać ja go nie zmuszę mogę jedynie zachęcić Prasa niestety jeśli chodzi o atmosferę na meczach i o zachowanie treneroacutew często od-grywa rolę negatywną Widać to w piłce niemieckiej gdzie trenerzy załamują się na konferencjach prasowych moacutewią rzeczy ktoacuterych by normalnie nie powiedzieli Ta presja jest niesamowita Prasa często koncentruje się na goszej stronie jeśli wynik jest 50 to dziennikarze chcą pisać o problemach przegranej drużyny a nie o sukcesie zwycięzcy

W drużynie z Aarau jest wielu obcokrajowcoacutew Pan też reprezentuje inną kulturę Jak udaje się Panu dotrzeć do każdego ze sportowcoacutew

Komunikacja to nie tylko język Mamy zawodnikoacutew wielu narodowości nie wszyscy moacutewią po niemiecku ale przynajmniej rozumieją Czasami jest lepiej coś pokazać czy też nic nie moacutewić i to wiele znaczy Poza tym trener powinien znać też zawodnika poza boiskiem okazywać zainteresowa-nie jego życiem prywatnym rozmawiać z nim dwa - trzy razy w tygodniu pomoacutec w problemach Szczegoacutelnie ważne jest to przy bardziej bdquoegzotycznychrdquo piłkarzach Taki na przykład Afrykanin nie jest przyzwyczajony do naszych zasad potrafi np przyjść na trening o 1100 choć jest planowany na 1000 tudzież jechać przez miasto 100 kilometroacutew na godzinę nie rozumie że trzeba respektować ograniczenie prędkości Obcokrajowcom pomagamy też poza treningiem np orga-nizując kurs języka niemieckiego

Czy w drużynie piłkarskiej jest miejsce na religię

Religia też się pojawia Mamy zawodnikoacutew brazylij-skich ktoacuterzy zaproponowali żebyśmy się wszyscy razem modlili przed meczem To było nie do zaakceptowania dla

Stoją od lewej autor wywiadu dr Marcin Sumiła i trener Ryszard Komornicki

18 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 19

muzułmanina gdyż wykraczało poza jego religię Staram się respektować tę roacuteżnorodność Problem jest w okresie rama-danu kiedy zawodnik nie je przez cały dzień

A może drużyna bardziej jednorodna byłaby też lepiej zgrana

Drużyna potrzebuje roacuteżnych zawodnikoacutew gwiazdę ko-goś z temperamentem ale też pracusioacutew ktoacuterzy są cisi spo-kojni Są rzeczy ktoacuterych wymaga się od wszystkich i pewien obszar na inwencję własną Cel jest wspoacutelny wygrać mecz Roacuteżnorodność kultur jest korzystna

Czy w naszych czasach jest jeszcze miejsce w piłce nożnej na bdquofair playrdquo

My jesteśmy najbardziej fair grającą drużyną w Szwajca-rii może dlatego że ja zabraniam faulu Tak też sam grałem nigdy nie dostałem czerwonej kartki zawsze miałem respekt szacunek przed przeciwnikiem Byłem mało kontuzjowany ndash myślę że dlatego bo przeciwnik wiedział że gram fair

Kiedy FC Aarau będzie w szwajcarskiej czołoacutewce

Teoretycznie jest to jeszcze możliwe w tym sezonie Nie-stety mamy w poroacutewnaniu z innymi klubami dużo gorszą sytuację finansową co nie ułatwia zadania

Ktoacutere wydarzenia z kariery piłkarskiej utkwiły Panu naj-bardziej w pamięci przyniosły najwięcej radości

Najpierw było to przyjęcie do klubu IV ligii kiedy mia-łem 15 lat po raz pierwszy miałem trenera stroacutej piłkarski buty Potem nastąpił transfer z małego klubu do drugoligo-wego GKS Tychy Jako trzecie wymienię przejście do Goacuterni-ka Zabrze kiedy w ciągu dwoacutech lat stałem się reprezentan-tem Polski i wziąłem udział w mistrzostwach świata co jest marzeniem każdego piłkarza

Jak można pogodzić zaangażowanie piłkarskie z życiem rodzinnym

Mam to szczęście że moja żona rozumie mnie dobrze Jesteśmy 28 lat po ślubie Wiele jej zawdzięczam to ona głoacutewnie wychowała nasze dwie coacuterki Lubię bardzo przycho-dzić do domu tam czuję się najlepiej Każdą wolną chwilę spędzam z żoną rodziną to jest dla mnie bardzo ważne Wielu znajomych chętnie do nas przychodziło i przychodzi

moacutewią że u nas jest przyjemnie ciepło Ja wiem że to jest zasługa żonyhellip W małżeństwie ważne jest wzajemne zaufa-nie zrozumienie

Kiedy jeszcze grałem to wracając do domu nie opowia-dałem o piłce Nie chciałem robić z tego wielkiego tematu W domu rozmawialiśmy o dzieciach o naszych sprawach rodzinnych Teraz kiedy jestem trenerem żona i coacuterki cho-dzą na mecze i też bardzo się denerwują Nie mogę nic na to poradzić

Czy nie chciałby Pan pracować w Polsce

Chętnie wroacuteciłbym do Polski ale nie chcę pracować w warunkach w jakich pracowałem z korupcją oszukiwa-niem Nie podoba mi się że wyciągamy ciągle stare rzeczy Powinno się zapomnieć o tym co było i zacząć myśleć o tym co jest i o przyszłości

Jaka jest Pana prognoza dla polskiej drużyny na EURO 2008

Polacy będą mistrzami Europy

Kto poza tym w pierwszej czwoacuterce

Finał Polska-Hiszpania Poza tym ponieważ od dawna pracuję w Szwajcarii życzę powodzenia Szwajcarom Chciał-bym też aby Rosja odniosła sukces

Dziękuję za rozmowę Aarau 27042008

Ryszard Komornicki (ur 14 sierpnia 1959 w Ścinawie) pił-karz polski grający na pozycji pomocnika reprezentant Polski mistrz Polski trener FC Aarau Najwspanialsze lata swojej kariery popularny Koko spędził w Goacuterniku Zabrze (1982-1989) z ktoacuterym wywalczył 4 tytuły mistrza Polski i Superpuchar W lidze polskiej Ryszard Komornicki roze-

grał 182 mecze i strzelił 35 bramek W sezonie 198990 został piłkarzem FC Aarau (Szwajcaria) w sezonie 19921993 zdobył wraz z kolegami z drużyny tytuł mistrza Szwajcarii Kolejny sezon (199899) Koko spędził w FC Wohlen (Szwajcaria) w roku 2000 podpisał kontrakt z FC Kickers Luzern (Szwajcaria) Ryszard Komornicki ma roacutewnież doświadczenie jako trener asystent w FC Aarau FC Luzern FC Solothurn rezerwy FC Zurych Od stycznia do kwietnia 2006 roku trenował zespoacuteł 14-krotnego mistrza Polski Goacuternika Zabrze Koko rozegrał też 20 meczoacutew w repre-zentacji Polski i był uczestnikiem MŚ lsquo86 Zadebiutował 31 października 1984 roku w Mielcu w spotkaniu przeciwko Albanii (22) Po raz ostatni biało--czerwoną koszulkę założył 19 października 1988 roku w Chorzo-wie roacutewnież w czasie meczu z reprezentacją Albanii (10)

Zdję

cie

ww

wfc

aara

uch

20 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 21

W niedzielę 11 maja w ośrodku duszpa-sterskim Polskiej Misji Katolickiej w Zury-chu liturgię niedzieli Zesłania Ducha Święte-go uświetnił pierwszy występ nowo powstałej scholi pod kierownictwem pani Sylwii Feher-pataky Grą na organach akompaniowała pani Anna Buczek-Merz

W skład zespołu wchodzi szesnastu członkoacutew Ewa Kadłubowska Joanna Leskiewicz Marta Mirosław Agnieszka Suchta-Veit Anna i Ewelina Wedlechowicz Dorota Weśniak Dorota Zarost Hieronim Bawolski Zygmunt Beck Waldemar Burzyński Krzysztof Chudoba Ryszard Grze-gorzewski Joacutezef Krzyżanowski Tomasz Lenart Bartek Mańkowski Łukasz Mirosław

Już wykonaniem pierwszej pieśni bdquoVeni cre-atorrdquo (bdquoO Stworzycielu Duchu przyjdźrdquo) schola zachwyciła wysokim stopniem profesjonalizmu Dźwięki melodii gregoriańskiej i wariacje orga-nowe pani Buczek-Merz wprowadziły wiernych w uroczysty nastroacutej święta Piękne wykonanie zna-nych i mniej znanych pieśni liturgicznych przyczy-niło się do powstania niezapomnianej atmosfery święta i pogłębienia przeżyć duchowych Schola zaskoczyła i wzruszyłahellip Jak udało się w tak kroacutet-kim czasie stworzyć coś tak niezwykłego Proacuteby nowo powstałego zespołu odbywają sie przecież zaledwie od lutego tego roku

Oto co o powstaniu i pracach choacuteru moacutewi kie-rowniczka scholi pani Sylwia Feherpataky bdquoPomysł prowadzenia wokalnej scholi przykościel-nej pojawił się już dosyć dawno Pedagogikę mu-zyczną obok występoacutew kameralnych traktuję jako hobby uzupełniające moją pracę w operze Rozwa-żając możliwości prowadzenia choacuteru przy jednej

SCHOLA W ZURYCHU

ze szwajcarskich parafii poczułam jednak pewien niedosyt Moje myśli wciąż kierowały się w stronę naszej Misji Ostateczna decyzja o podjęciu tego wyzwania nadeszła wraz ze zmianami personalny-mi w Polskiej Misji Katolickiej w Zurychu jesienią 2007 roku Dzięki wsparciu duszpasterza ośrodka księdza Krzysztofa Zadarko moje pragnienie za-łożenia grupy wokalnej przy naszej wspoacutelnocie na-brało realnego kształtu To co nastąpiło poacuteźniej zawdzięczamy wielkiemu zaangażowaniu osoacuteb ktoacutere zgłosiły swoje uczestnictwo w choacuterze i po-mocy Bożej Nasza Polonia to prawdziwa kopalnia talentoacutew Bardzo zaimponowało mi zainteresowa-nie i wielka chęć wspoacutełpracy członkoacutew zespołu ich zamiłowanie do śpiewu i pragnienie aktywnego uczestnictwa w życiu Kościoła Wiele się od nich uczę To oni tworząc scholę ubogacają naszą wspoacutelnotę Wspoacutelnota to wspoacutełpraca Bez tego na-wet cały moacutej zapał ducha nie wystarczyłby aby po-wstało coś podobnego To ich wysiłek poświęcenie czasu prywatnego chęć uczenia się i działania oraz doświadczenie w pracy choacuteralnej lub wokalnej dały takie wyniki Jestem z nich dumna Ja osobi-

20 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 21

Sylwia FeherpatakyMa 41 lat Pochodzi z Krakowa gdzie rozpoczęła swoją

karierę muzyczną W 1996 roku ukończyła studia na wy-dziale wokalno-aktorskim w Gdańsku Rok poacuteźniej wyje-chała do Szwajcarii jako stypendystka Ministerstwa Kultury i Sztuki w Bernie (Bundesamt fuumlr Kultur) Po ukończeniu studioacutew podyplomowych w Bernie (Hochschule fuumlr Mu-sik und Theater Bern) otrzymała stały angaż w zuryskiej operze gdzie nadal pracuje jako wokalistka Ma na koncie udział w szeregu koncertoacutew solowych i choacuteralnych oraz na-graniach telewizyjnych

ście uczę się mnoacutestwo o muzyce liturgicznej ktoacutera jest niebywale bogata i roacuteżnorodna Nieocenioną pomocą przy przygotowaniu naszej pierwszej mszy była pani Ania Buczek-Merz ktoacutera zgodziła się wspomoacutec nas akompaniamentem Świetna orga-nistka i wielce kompetentny pedagog Dziękuję jej z serca za tę wspoacutełpracę i znajomość

Po naszym pierwszym występie w święto Ze-słania Ducha Świętego stawiamy sobie za cel

rozszerzenie naszego repertuaru Oczekuję tego z wielkim zainteresowaniem

Mam nadzieję że schola będzie się rozwijać Zależy mi na tym aby to dzieło trwało i wzbo-gacało nasze serca pięknem i głębią muzyki aby zawarty w niej pierwiastek Bożej doskonałości docierał do jak największej rzeszy ludzirdquo

Kamila NeupertZdjęciaZbigniew Zambrzycki

Anna Buczek-Merz Od 15 lat mieszka w Szwajcarii Wykształcenie muzyczne

zdobyła w Akademiach Muzycznych w Krakowie Lublinie Basel i Norynberdze jak i na wielu kursach mistrzowskich Przed wyjazdem do Szwajcarii docentka w klasie klawesynu na Akademii Muzycznej w Gdańsku Od 2000 roku zaanga-żowana jako organistka przy Kościele św Jana w Zurychu (Johanneskirche) Od lutego 2008 roacutewnież w kościele pa-rafialnym Birmensdorf Ceniona jako pedagog nauczyciel fortepianu i prowadząca choacuter

LEŚNA MAJOacuteWKA W WINTERTHURZE24 maja 2008 r - zgodnie z wcześniejszą zapowiedzią - odbyła się bdquomajoacutewkardquo

w lesie Winterthur-Walcheweiher zorganizowana przez Radę Ośrodka Duszpasterskiego PMK w Winterthurze Chętnych nie zabrakło

Był obecny także duszpasterz ośrodka ks Krzysztof Zadarko

Aut

or z

djęć

Jer

zy S

taw

arz

22 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 23

Bezpośredni sens słoacutew dzisiejszej Ewangelii nie nasuwa żadnych trudności moacutewi ona że Boacuteg będzie nas sądził nie według słoacutew ale według czynoacutew że po tych czynach mamy odroacuteżnia synoacutew światłości od ludzi złych i że ten tylko kto czynem pełnić będzie wolę Ojca Niebieskiego wejdzie do Kroacutelestwa Bożego Ewangelia nie tylko zabrania złych czynoacutew nawet takie drzewo ktoacutere złych owocoacutew nie daje ale tylko nie rodzi dobrych będzie wycięte i wrzucone w ogień Raz jeszcze przypomina nam w niej Chrystus Pan że Jego zakon jest zakonem czynu że nie ma niczego bar-dziej sprzecznego z chrześcijańską drogą życia niż bierność i bezczynność

Taka jest głoacutewna nauka Ewangelii na dzisiejszą niedzielę Jeśli się jednak nie mylę zawarta w niej jest jeszcze inna bardziej pośrednio wypowiedziana ale nie mniej wielka i piękna Nad nią chciałbym z Wami Drodzy Bracia pokroacutetce rozważać

Co to są te owoce ktoacutere daje dobre drzewo To są nie-wątpliwie przede wszystkim czyny Ale postawa wewnętrzna przejęcie się duchem chrześcijaństwa daje jeszcze inne skutki mniej przejawiające się na zewnątrz wyrażone ndash jeśli można się tak wyrazić ndash w samej sylwetce człowieka nada-jące jej ton i charakter Człowieka Bożego można poznać nawet wtedy gdy jego czynoacutew nie znamy patrząc po prostu na jego zachowanie się na cechy jego ducha Te cechy to tak-że w rozumieniu naszej Ewangelii owoce dobrego drzewa przejawy miłości Bożej i rządoacutew łaski w duszy

Owoce dobrego drzewa pokora pogoda pokoacutejJest takich cech wiele ale najważniejsze są bodaj trzy

pokora pogoda i pokoacutej Pokora Najmilsza z cnoacutet owa postawa duszy pełnej

przedmiotowości ktoacutera cechuje człowieka żyjącego w obli-czu Bożym i umiejącego patrzeć na samego siebie z Bożego punktu widzenia Człowiek ten nie w słowach ale w posta-wie przenikającej każdy jego ruch i każdą myśl jest wolny od tego szaleństwa i głupstwa zwanego pychą od czynienia ze siebie ośrodka świata i fałszywego bożka Pokora spra-wia że ten kto ją posiada nie sądzi nikogo ani nad nikogo się nie wywyższa W tym szerokim chrześcijańskim słowa znaczeniu pokora jest bodaj tą cechą po ktoacuterej najłatwiej poznać można człowieka Bożego

Pogoda to radość wynikająca z umiłowania Boga ponad wszystko niewzruszony optymizm nie w słowach ale każ-dym drgnieniem woli i myśli ludzkiej opromieniający życie niezroacutewnanym światłem Postawa dzięki ktoacuterej człowiek Boży wnosi radość i promień szczęścia wszędzie gdzie prze-chodzi każdym słowem samą swoją obecnością

Pokoacutej Błogosławieni pokoacutej czyniący powiedział Chry-stus Pan Ale pokoacutej czynić może tylko ten kto pokoacutej nosi w samym sobie kto nie jest rozdarty przez zwalczające się dążności i namiętności Raz jeszcze ten pokoacutej prawdziwy co przewyższa wszelki zmysł jest jedną z nieomylnych cech człowieka Bożego z tych owocoacutew po ktoacuterych poznać można serce oddane Bożej sprawie

Aby w nas można było poznać synoacutew światłościJest takich cech świętości więcej ale te trzy biją chyba

najbardziej w oczy i wszyscy nasi święci bez wyjątku byli wielkimi przykładami jak one w postawie chrześcijanina powinny być urzeczywistnione

Kiedy rozważam o nich dwie rzeczy przychodzą mi na myśl Pierwsza to smutny fakt że zrozumienie wielkości i piękna tych wielkich rzeczy jest niestety u tylu tak nikłe Pogańskie płytkie i złe nauki głoszone przez zbłąkanych pogardzają pokorą głoszą gorycz szerzą nienawiść i zwadę Doszło do tego że nawet nasze dzieci uczy się nienawiści zamiast pokoju goryczy zamiast pogody sądzenia innych i pychy zamiast chrześcijańskiej pokory W takich czasach trzeba nam chrześcijanom bardziej niż w innych pamiętać słowa Chrystusowe że po tych właśnie cechach poznawać mamy drzewo dobre od złego a przede wszystkim wypada nam z większym jeszcze zapałem dbać o to aby w nas sa-mych widniały pokora pogoda i pokoacutej

A z tą ostatnią sprawą łączy się druga wręcz może jeszcze smutniejsza Gdy patrzę na siebie i widzę jak mi jest daleko do Chrystusowego ideału jak mało jest w mojej postawie pokory pogody i pokoju jak niewiele potrafię ich dać moim bliźnim trzeba mi sercem skruszonym prosić o przebaczenie i błagać o pomoc i łaskę abym moacutegł stać się mniej niegodnym imienia chrześcijanina

Niech to postanowienie i ta modlitwa będzie wnio-skiem dzisiejszej niedzieli postanowienie że wytężymy wszystkie siły aby w nas można było lepiej poznać sy-noacutew światłości i korna modlitwa do Boga o łaskę poko-ry pogody i prawdziwego pokoju Amen (20071952)

CECHY CHRZEŚCIJANINA

O Joacutezef Innocenty Maria Bocheński OP (1902 ndash 1995)Założyciel PMK

22 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 23

14 maja 2008 roku w Marly odbyło się spotkanie na temat relacji między Stowarzyszeniem Centrum Polskiej Misji Katolickiej w Zury-chu a Polską Misją Katolicką w Szwajcarii W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele Stowarzyszenia dr Antoni Zgliński dr Jacek Pator-ski oraz pani Bogusława Lewicka natomiast Polską Misję Katolicką reprezentowali ks rektor Sławomir Kawecki ks Artur Cząstkiewicz oraz ks Grzegorz Ostrowski Przedstawiciele Stowarzyszenia Cen-trum stwierdzili że bdquoStowarzyszenie jest organizacją świecką opartą na prawie cywilnym szwajcarskim i nie podlega Polskiej Misji Ka-tolickiej Nazwa Stowarzyszenia została wybrana dlatego że Polska Misja Katolicka jest instytucją wiarygodną a to bardzo pomaga w zbieraniu funduszyrdquo Otoacuteż aby Stowarzyszenie mogło nosić nazwę bdquokatolickierdquo musi wpierw uzyskać zgodę kompetentnych władz kościelnych Niestety Stowarzyszenie Centrum do tej pory o taką zgodę nie wystąpiło Co więcej zwroacutecono się o aprobatę Statutu Stowarzyszenia działającego według zasad PRAWA CYWILNEGO do WŁADZ KOŚCIELNYCH miejscowej diecezji ktoacutere to władze w sposoacuteb dyplomatyczny odpowiedziały że nie leży to w kompeten-cji biskupa diecezji Chur Często członkowie Zarządu Centrum powołują się na słowa wsparcia prywatne listy z błogosławieństwem zachęty ze strony dostojnikoacutew kościelnych To wprowadza w błąd ludzi mniej zorientowanych - mogłoby się wydawać że jest to roacutew-noznaczne z dokumentem prawnym Otoacuteż tak nie jest W kościele rzymskokatolickim obowiązuje nas Kodeks Prawa Kanonicznego ktoacutery jasno reguluje te sprawy (por Kan 298-311)

Po długich dyskusjach doszliśmy do wniosku że Stowarzyszenie

W SPRAWIE STOWARZYSZENIA CENTRUM hellipOświadczenie Stowarzyszenia Centrum Spotkań i Modlitwy Polskiej Misji Katolickiej w ZurychuW majowym numerze bdquoWiadomościrdquo (Nr 440) ukazała się notatka ks Rektora o naszym Stowarzyszeniu sugerująca niezorientowanym czytelnikom wątpliwości wobec naszych intencji i działań W związku z reakcjami ludzi na tę publikację uważamy za konieczne podanie poniższych wyjaśnień do wiadomości wszystkich1 Nasze Stowarzyszenie jest założone na podstawie szwajcar-

skiego prawa cywilnego (OR) nie jest organizacją kościelną i nie podlega formalnie Polskiej Misji Katolickiej w Szwaj-carii

2 Nazwa bdquoCentrum Spotkań i Modlitwy Polskiej Misji Katolickiej w Zurychurdquo wyraża tylko jednoznacznie nasz głoacutewny cel tzn zdobycie i utrzymanie odpowiedniego stałego ośrodka dla PMK ktoacutery będzie znajdował się w Zurychu Jednocześnie chcemy aby te pomieszczenia były owarte dla całej Polonii w Szwajcarii jako miejsce spotkań i dyskusji czy też organizacji imprez kultu-ralnych Nasze starania ograniczają się jak dotąd w zdobywaniu funduszoacutew poprzez składki członkowskie zbieranie ofiar oraz własną pracę (kawa niedzielna biuletyn Stowarzyszenia organi-zacja imprez)

3 Będziemy się cieszyli roacutewnież i wtedy jeśli PMK otrzymałaby wcześniej w inny sposoacuteb odpowiednie stałe pomieszczenia w Zurychu do samodzielnego użytkowania Statut pozwala nam na poacuteźniejszą pomoc w utrzymaniu takiego ośrodka

4 Zawiadomienie o założeniu Stowarzyszenia w 2000 r zostało wy-słane wraz ze statutem do wszystkich biskupoacutew szwajcarskich a także do prymasa ks kard J Glempa i innych biskupoacutew w kraju do bp S Wesołego i do ks rektora K Gawrona Otrzymaliśmy same pozytywne odpowiedzi i błogosławieństwo na naszą działal-ność

W liście z dn 20102000 r z Ordynariatu diecezji Chur na ktoacuterej terenie działamy czytamy bdquoPrzyjęliśmy do wiadomości treść statutu () Kompetencji i nadzorowi Biskupa podlegają jedynie statuty mające czysto kościelno-prawny charakter Poza

tym możemy Wam mimo to potwierdzić że do tego statutu nie mamy żadnych zastrzeżeń i popieramy ideowo cel tego Stowa-rzyszeniardquo (tłum AZ) Traktowaliśmy i traktujemy to dalej jako akceptację ze strony władz kościelnych na działanie zgodnie z naszym statutem Informacja o tym wraz z kopią listu została przesłana w odpowiedzi na polską ocenę prawną dla ekonoma Komisji Episkopatu Polskiego ks J Droba do Warszawy oraz ks rektorowi S Kaweckiemu

5 W czerwcu ubr było wiadomo że od 1 lipca będzie tylko jeden etat dla duszpasterza PMK tzn Rektora W związku z tym ks W Czerwiński z dniem 30 czerwca przestał być członkiem Zarządu z urzędu Mimo iż pozostawał dalej w mieszkaniu przy Aem-tlerstrasse to nie miał więcej prawa działalności wśroacuted Polonii wobec czego konieczna była formalna zmiana adresu korespon-dencyjnego Stowarzyszenia Na nadzwyczajnym Walnym Zebra-niu Stowarzyszenia 24 czerwca 2007 uchwalono tę zmianę Jed-nocześnie w statucie dokonano drobnych zmian ktoacutere precyzują cel podkreślają lokalizację w Zurychu i ograniczają możliwości interpretacji przeznaczenia zbieranych funduszy Nie rozumiemy sugerowania że mieliśmy przy tym nieczyste intencje

6 Jest rzeczą oczywistą że wobec naszego celu chcemy ndash tak jak dotychczas ndash pracować ściśle w powiązaniu z PMK w Szwajcarii W Zarządzie jest zarezerwowane stałe miejsce dla kapłana odpo-wiedzialnego w Zurychu za Misję

7 Następne zwyczajne Walne Zebranie Stowarzyszenia jest plano-wane na czerwiec br

8 Wiemy że w Polsce istnieje swoista kultura nieufności do wszyst-kiego co nie jest pod pełną własną kontrolą a także rzucania publicznych podejrzeń według swego subiektywnego poglądu Uważamy jednak że zawsze trzeba wymagać informacji rzetelnej Nie wiemy jaki cel przyświecał wspomnianej notatce w bdquoWiado-mościachrdquo bez poprzedniego porozumienia się z nami

Za ZarządDr Antoni Zgliński prezes

Inż Marek Duszyński v-prezez

Od Rektora Polskiej Misji Katolickiejwystąpi do Episkopatu o zgodę na używanie nazwy Stowarzyszenie Polskiej Misji Katolickiej Ustaliliśmy także że będziemy praco-wać nad przygotowaniem umowy o wspoacutełpracy Stowarzyszenia Centrum z Polską Misją Katolicką w Szwajcarii Nie może być tak że Stowarzyszenie ktoacuterego członkowie Zarządu zastrzegają że nie jest stricte katolickie zbiera fundusze na terenie Polskiej Misji Katolickiej Dlatego konieczne jest przygotowanie umowy ktoacutera będzie jasno precyzowała wzajemne relacje

Jedyną kwestią sporną ktoacutera nie znalazła rozwiązania był temat zwołania ubiegłorocznego walnego zebrania w dniu 240607 - na trzy dni przed moim przyjazdem do Szwajcarii Mimo proacuteśb Ekonoma Konferencji Episkopatu Stowarzyszenie Centrum nie raczyło zmie-nić terminu walnego zebrania po to aby moacutegł wziąć w nim udział nowy rektor Polskiej Misji Katolickiej Jeszcze raz podkreślam że nie rozumiem i jest dla mnie nie do pojęcia jak można na trzy dni przed przybyciem nowego rektora bez konsultacji z nim a przede wszystkim bez konsultacji z odpowiedzialnym za duszpasterstwo Polonii z ramienia Konferencji Episkopatu Polski zmienić statut dokonać zmian personalnych i zmienić adres siedziby Stowarzy-szenia Mimo tej rozbieżności całe spotkanie było dosyć owocne W wielu kwestiach znaleźliśmy porozumienie Mam nadzieję że na najbliższym walnym zebraniu w szerszym gronie uda się znaleźć konstruktywne rozwiązania dla nieuporządkowanych pod względem prawnym zagadnień zaroacutewno dla dobra Polskiej Misji Katolickiej jak i Stowarzyszenia

ks Sławomir Kawecki Rektor Polskiej Misji Katolickiej

24 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 25

W trakcie Mszy św hołd Zmarłej złożył profesor dr hab Jan Zieliński z Berna ktoacuterego przemoacutewienie zamieszczamy poniżej

bdquoLubiła podkreślać że przyszła na świat w puszczy że wychowała się wśroacuted drzew Było to w Spuszy w ziemi lidz-kiej (Spusza ongiś własność Ignacego Tyzenhausa potem jego syna Rudolfa dalej tegoż coacuterki Hermancji zamężnej Uruskiej ktoacuterej młodsza coacuterka Seweryna wyszła za Jana Pawła Sapiehę) Ojciec Eustachy Kajetan ks Sapieha ab-solwent politechniki w Zurychu (leśnictwo) był na początku lat dwudziestych ministrem spraw zagranicznych RP Matka Teresa z Lubomirskich prowadziła działalność charytatywną i społeczną Kierowała warsztatem produkującym tweed W Warszawie prowadziła bdquoLatarnięrdquo zakład wytwoacuterczy dla ociemniałych inwalidoacutew wojennych Elżbieta (w dzieciństwie i potem dla najbliższej rodziny Izia) miała siostrę Eleonorę i trzech starszych braci Jana Lwa i Eustachego Seweryna Na zachowanych zdjęciach z dzieciństwa widać Ją w otoczeniu przyrody na cierpliwej białej klaczy albo w atelier fotografa Stefana Platera jak z rozpuszczonymi długimi włosami z uśmiechem i ciekawością świata ufnie patrzy w przyszłość

Maturę zrobiła w roku 1939 Wszechstronnie uzdolniona artystycznie zastanawiała się czy wybrać karierę śpiewaczki aktorki czy rzeźbiarki Wybuch wojny pokrzyżował te plany Ojciec został aresztowany przez władze radzieckie i skazany na karę śmierci zamienioną na pobyt w łagrze wyszedł z Rosji z armią Andersa Następnie osiadł w Kenii był delega-tem Polskiego Czerwonego Krzyża na Afrykę Wschodnią

Okupację przeżyła w Polsce działała w podziemiu w roku 1944 aresztowana przez gestapo w Krakowie siedziała w więzieniu na Montelupich Kiedy została zwolniona kar-dynał Sapieha radził Jej matce bdquoZabierz coacuterkę i pierwszą możliwą drogą wyjeżdżajcierdquo Tak trafiły do Berna

Po wojnie rodzice osiedli na dobre w południowo-wschodniej Afryce Ona nie chciała opuszczać Europy ad-optowana przez przemysłowca i organizatora wyścigoacutew sa-mochodowych Hansa Rufenera i jego żonę Hannę zamiesz-kała w Hofgut w podberneńskiej gminie Muri Zajmowała się ogrodem Do końca żywiła dla Szwajcarii i Szwajcaroacutew wdzięczność za gościnę to była jej druga ojczyzna Wielka patriotka polska stała się też patriotką szwajcarską

Jej wielką pasją było kolekcjonerstwo Zbierała znaczki

bdquoUMIAŁA DAWAĆhelliprdquoElżbieta (Iza) Rufener-Sapieha (24081921 - 01052008)

i etykiety zapałczane dziwne kamyki i wieczka pojemni-koacutew ze śmietanką do kawy W sensie przenośnym można powiedzieć że kolekcjonowała ludzi ndash otwarta na ich losy na ich potrzeby Zbierała też filmy Umiejętnie korzystając z kolejnych nowinek technicznych nagrywała setki filmoacutew i programoacutew telewizyjnych o Polsce o Papieżu o przyrodzie Wiele z nich trafiło potem do Polski do zbioroacutew Uniwersy-tetu Jagiellońskiego

Inną wielką pasją były podroacuteże Sprzyjało temu trochę powojenne rozproszenie rodziny po całym świecie ale głoacutew-nym motorem była chyba ciekawość świata Jej świadectwem pozostały niezliczone fotografie i slajdy a także akwarele o egzotycznej tematyce

W latach pięćdziesiątych była uczennicą malarza Karla Bieri w berneńskiej Gewerbeschule Brała udział w plene-rach malarskich Pobierała też lekcje rzeźby u Madeleine von Fischer Była członkinią Schweizerische Gesellschaft Bildender Kuumlnstlerinnen

Malowała dużo ale przez wiele lat wcale nie wysta-wiała Pierwsza wystawa w rezydencji ambasadora RP w

1 maja 2008 roku w Bernie przeżywszy 86 lat odeszła do Pana wielka polska patriotka Elżbieta Ru-fener-Sapieha 13 maja została odprawiona w intencji zmarłej Msza św pogrzebowa ktoacuterej przewod-niczył rektor Polskiej Misji Katolickiej w Szwajcarii ks dr Sławomir Kawecki W homilii celebrans podkreślił wielkie zasługi zmarłej w podtrzymywaniu polskiej tradycji patriotycznej i religijnej cha-rytatywną bezinteresowną działalność na rzecz polskiej młodzieży oraz jej niezwykły talent malarski Rysunki akwarele i obrazy olejne Elżbiety Rufener-Sapiehy są plonem jej życia dzielonego na dwie ojczyzny ndash Polskę i Szwajcarię Zachwyt nad doskonałością natury nad otaczającym nas pięknem ndash to refleksje jakie pojawiają się w trakcie oglądania dzieł malarki

Elżbieta Rufener-Sapieha z Ojcem Świętym Janem Pawłem II Zdjęcie pochodzi ze zbioroacutew prywatnych

24 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 25

Bernie odbyła się w roku 2004 po niej przyszły następne w Muzeum Polskim w Rapperswilu (2005) we wrocławskim Ossolineum (2006) w warszawskich Łazienkach Kroacutelew-skich (2007) wreszcie w styczniu br w Domu Polonii na krakowskim Rynku Każda wystawa miała nieco inny kształt dzięki temu że było z czego wybierać dorobek Elżbiety Rufener-Sapiehy liczy ponad trzysta prac Są wśroacuted nich obrazy olejne akwarele grafiki i fotografie artystyczne ndash świadectwo bezustannych poszukiwań tematycznych i formalnych Wkroacutetce przed śmiercią większość tych prac ofiarowała wspaniałomyślnie Zakładowi Narodowemu im Ossolińskich z myślą o powstającym we Wrocławiu Muzeum Lubomirskich

Miałem szczęście uczestniczyć w otwarciu wszystkich tych wystaw Każdy wernisaż pozostawił wspomnienia ale najsilniejsze wiążą się z ostatnim Może dlatego że aranża-cja wystawy delikatnymi akcentami plastycznymi przywodzi-ła myśl o nieuchronnym pożegnaniu Ale chyba nie tylko Przemawiając podczas wernisażu wspomniałem o areszto-waniu Izy w wojennym Krakowie podeszła do mnie potem coacuterka ludzi w ktoacuterych mieszkaniu okupanci zorganizowali oacutew fatalny bdquokociołrdquo Miałem wtedy wrażenie że zamyka się krąg historii

Od połowy lat sześćdziesiątych jeździła regularnie do kraju Wspierała też stale roacuteżne inicjatywy i ludzi w potrze-bie Szczegoacutelnie aktywnie zaangażowała się w ruch bdquoSolidar-nościrdquo i w pomoc dla Polski po wprowadzeniu stanu wojen-nego Nie tylko finansowo także osobiście przygotowując i wysyłając niezliczone paczki

Działała ze Szwajcarii w ruchu (od 1990 Stowarzysze-niu) bdquoPrzymierza Rodzinrdquo ktoacutery prowadzi w Polsce dzia-łalność edukacyjną i wychowawczą w duchu obywatelskim Ruch ten ktoacutery wyroacutesł z Sekcji Rodzin warszawskiego Klubu Inteligencji Katolickiej zmierza do wielostronnego przygotowania dzieci i młodzieży do służby społeczeństwu i Kościołowi Działalność rozpoczął od kształcenia wy-chowawcoacutew i organizowania letnich i zimowych obozoacutew następnie całorocznej pracy wychowawczej w grupach wreszcie przystąpiono do budowy szkoacuteł Przymierze Rodzin prowadzi obecnie przedszkole cztery świetlice trzy szkoły podstawowe cztery gimnazja dwa licea ogoacutelnokształcące i szkołę wyższą Hojności Izy ta pożyteczna placoacutewka w bardzo dużej mierze zawdzięcza swe powstanie i rozwoacutej Ponadto założyła Ona dwie fundacje z przeznaczeniem na stypendia dla dzieci i młodzieży z niezamożnych rodzin Jedną z sal w budynku szkoły Przymierza Rodzin im Jana Pawła II na Ursynowie nazwano Salą Sapieżyńską dwie tablice upamiętniają hojność fundatorki w szkole wyższej i w szkole im ks Jerzego Popiełuszki na Bielanach jest też ogromna wdzięczność w sercach członkoacutew Przymierza Rodzin

Umiała dawać ndash a to jest rzadka umiejętność Prezydent Lech Wałęsa odznaczył Ją w roku 1994 krzy-

żem kawalerskim Orderu Zasługi RP prymas Joacutezef Glemp w roku 2000 Złotym Medalem Prymasowskim za zasługi dla Kościoła i Narodu premier Jerzy Buzek medalem Instytu-tu Społeczeństwa Obywatelskiego bdquoCzłowiek Pro Publico Bono 2003rdquo

Pamiętam od pierwszego spotkania wielkie uważne oczy promienny uśmiech lekko przechyloną na bok głowę z burzą skręconych białych włosoacutew Połączył nas śp Marek Łatyński pierwszy Ambasador znoacutew wolnej Polski w Szwajcarii spo-winowacony z Nią przez swą żonę z domu Potulicką Kiedy przedwcześnie kończył swą misję w Bernie powierzył Izę naszej opiece a nas ndash Jej Przed czternastu laty Na zawsze zostaniemy dłużnikami Chyba że można dobro odpłacać dobrem

Kiedy przyszedłem w godzinę ktoacutera miała się okazać przedostatnią uniosła na przywitanie lewą rękę Siedziałem przy szpitalnym łoacuteżku w milczeniu wychodząc z założenia że w takich sytuacjach słowa są niepotrzebne liczy się obec-ność Odchodząc uniosłem lewą rękę na pożegnanie do jutra Za godzinę już nie żyła

Pod koniec oszczędnie gospodarowała słowami jakby wiedząc że w obliczu spraw ostatecznych nabierają one in-nej wagi Ale w tym co moacutewiła była niezwykła przytomność umysłu lapidarna norwidowska trafność Tydzień wcześniej na słowa zaprzyjaźnionej osoby bdquoMogę się za Ciebie tylko modlićrdquo odparła bdquoT y l k ordquo

Odeszła w święto Wniebowstąpienia Pańskiego kiedy po porannym deszczu niebo się zupełnie wypogodziło jakby otwierało swe podwoje

Wraz z Jej odejściem obumiera jedna gałązka dwoacutech wielkich polskich rodoacutew magnackich Wysycha zdroacutej dobro-ci bezinteresownej gotowości do niesienia pomocy i do do-brych uczynkoacutew Rozproszona po świecie rodzina przyjacie-le Polonia szwajcarska i zaprzyjaźnieni Szwajcarzy wreszcie miłośnicy sztuki ndash wszyscy tracimy Pięknego Człowieka

W noc po kremacji na zewnętrznej szybie okna pod ktoacuterym pracuję od strony wielkiego dębu ktoacutery tylekroć podziwiała i ktoacutery do niedawna jeszcze miała nadzieję nary-sować przylgnęła piękna srebrzysta ćma Tkwiła tam przez cały dzień niczym dusza Izy zaglądając mi przez ramię kiedy o Niej pisałem

Pogrzeb odbędzie się jesienią w Boćkach na Podlasiu w kościele pod wezwaniem św Joacutezefa Oblubieńca (jego święto przypada 1 maja) i św Antoniego Padewskiego kościele ufundowanym w roku 1726 przez Joacutezefa Franciszka Sapie-hę Iza była tam przed trzema laty gdy chowano jej brata zmarłego w Kenii Eustachego Sapiehę W homilii powie-dzianej przez biskupa drohiczyńskiego Antoniego Dydycza uderzyły ją zwłaszcza zacytowane słowa z listu fundatora w ktoacuterych planowaną budowlę sakralną nazywa bdquoroślinkąrdquo I komentarz biskupa Dydycza bdquoNie wiem czy u wielkich wspoacutełczesnych spotkalibyśmy się z takim językiem z taką delikatnością i uprzejmą prostotą Podskarbi litewski całą fundację nazywa lsquoroślinkąrsquo To ma swoją wymowę widać że patrzył na wszystko przez pryzmat życiardquo Z puszczy w Spu-szy do kościoła budowanego z miłością tak jak się hoduje ulubioną roślinkę Jest w tym wewnętrzna logika i konse-kwencja Co w niczym nie zmniejsza poczucia że straciłem jedną z najważniejszych w moim życiu osoacuteb Wiem że inni czują podobnie

Gdyby trzeba słowa pożegnania ograniczyć do jednego w tym wypadku brzmiałoby ono Dziękirdquo

26 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 27

bdquoO dobre imię Polski i Polakoacutewrdquo - to hasło XII Forum Polonijnego jakie odbyło się w dniach 25-27 kwietnia w Toruniu Gospodarzami spotkania na ktoacutere przybyło ponad stu delegatoacutew z całego świata były Wyższa Szkoła Kultury Społecznej i Medialnej oraz Polskie Stowarzyszenie Mor-skie-Gospodarcze im Eugeniusza Kwiatkowskiego Toruń-ska uczelnia w swoich murach gościła min przedstawicieli z Europy (Litwa Białoruś Ukraina Niemcy Francja Szwaj-caria Wielka Brytania Szwecja Norwegia) Australii i obu Ameryk (USA Kanada Argentyna Urugwaj i Meksyk)

Z całego świata zjechali się goście do Wyższej Szkoły Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu na XII Forum Polonijne W piątek 25 kwietnia zostaliśmy uroczyście podjęci w pięknej restauracji na bogatej w polskie potrawy kolacji Po posiłku o godzinie 2100 odbył się Apel Jasno-goacuterski animowany przez choacuter WSKSiM a prowadzony przez księdza biskupa Andrzeja Suskiego ordynariusza diecezji toruńskiej

Rano w sobotę 26 kwietnia XII Forum Polonijne zostało zainaugurowane Mszą św pod przewodnictwem o Tadeusza Rydzyka dyrektora Radia Maryja i założyciela WSKSiM w Toruniu W wygłoszonym Słowie Bożym celebrans poroacutew-nał Polakoacutew do ucznioacutew Jezusa ktoacuterzy poszli na cały świat niosąc Ewangelię i naukę o Panu Podkreślił że to ważne abyśmy byli bdquoświadkami prawdyrdquo bronili dobrego imienia Polski i Polakoacutew nie zniechęcając się ale dając świadectwo wierze gdyż bdquonie wolno zapierać się ojca i matkirdquo

Przed południem złożono kwiaty pod pomnikiem Jana Pawła II a następnie przystąpiono do spotkań panelowych dotyczących duszpasterstwa emigracyjnego nauki i kultury oraz dobrego imienia Polski i Polakoacutew Było wielu moacutewcoacutew min prezydent miasta Torunia Michał Zaleski a także po-litycy ndash ich słowa wzięliśmy sobie głęboko do serca Było to wielkie spotkanie patriotyczne ktoacutere wzbogaciło nas wszyst-kich Niejednemu w oczach zalśniły łzy tęsknoty podczas słuchania recytacji wiersza Norwida bdquoDo kraju tegordquo Jak zwykle nie zabrakło możliwości zakupu ciekawych i naj-nowszych publikacji książkowych o tematyce patriotycznej i katolickiej

Następnie wszyscy udaliśmy się do studia nagrań Telewi-zji Trwam znajdującego się w pobliżu Domu Słowa gdzie z wielkim zainteresowaniem wszyscy uczestnicy Forum podzi-wiali profesjonalizm i nowoczesną aparaturę tego studia

Gdy wroacuteciliśmy do Centrum Polonia in Tertio Millenio kontynuowaliśmy spotkanie panelowe Po kolacji czekał nas program słowno-muzyczny w wykonaniu choacuteru toruńskiej uczelni następnie inscenizacja fragmentoacutew epopei naro-

O DOBRE IMIĘ POLSKI I POLAKOacuteWXII Forum Polonijne

Toruń 25 - 27 kwietnia 2008

dowej bdquoPan Tadeuszrdquo w reżyserii Haliny Łabonarskiej oraz wieczoacuter z poezją Jacka Kaczmarskiego w wykonaniu studen-toacutew tej uczelni

W niedzielę po śniadaniu i Mszy Świętej udaliśmy się do auli aby kontynuować nasze debaty dotyczące kultury i na-uki oraz dalszy ciąg panelu bdquoO dobre imię Polski i Polakoacutewrdquo ktoacutere wzbudziło wiele emocji narzekań Polakoacutew z Litwy i nie tylko Były też i pozytywne sygnały z Wielkiej Brytanii o naszym narodzie o cenieniu pracowitości i wysokiej jakości pracy Polakoacutew Po południu było podsumowanie dyskusji panelowych i podjęcie uchwał Pewne pytania i problemy dyskutowane na forum pozostawały bez odpowiedzi

Studenci tej uczelni opiekowali się gośćmi i robili to bardzo odpowiedzialnie i z wielką życzliwością Ogromnie urozmaicona wspaniała i obfita polska kuchnia była po-twierdzeniem znanej na całym świecie polskiej gościnności Niezapomnianym przeżyciem było obejrzenie gablot z eks-ponatami-pamiątkami po Ojcu Świętym Janie Pawle II oraz zobaczenie kaplicy w ktoacuterej odmawia się codziennie wieczo-rem Roacuteżaniec Święty W tej kaplicy obok wizerunku Matki Bożej Fatimskiej wisi obraz Pani Jasnogoacuterskiej z podpisem Jana Pawła II z Jego prywatnej kaplicy watykańskiej oraz wota wiernych - słuchaczy Radia Maryja

Dla członkoacutew naszego Koła i zainteresowanych otrzyma-łam wiele ciekawych materiałoacutew po ktoacutere można się zgłosić w pierwsze soboty i niedziele miesiąca po Mszy Świętej w Zurychu

Cieszę się że mogłam reprezentować nasze Koło Radia Maryja z Zurychu w tak ciekawych i pełnych emocji uroczy-stościach spotkaniach panelowych jak roacutewnież w owocnych rozmowach w kuluarach

Jadwiga Wator

Informacja dla słuchaczy Radia Maryja i widzoacutew Tele-wizji Trwam z Europy zmiana parametroacutew nadawania TV Trwam na satelicie Astra

Z dniem 1 maja 2008 roku program TV Trwam i Radio Maryja będzie dostępny na transponderze 53 o parame-trach

- satelita Astra 1KR 192 East (wschoacuted) - częstotliwość 10773 MHz - polaryzacja H (pozioma)- FEC 56- Symbol rate 22 Msymbs- pid video 513- pid audio 660- pid pcr 513- pid audio 661 dla programu Radio Maryja

Programy są niekodowane

26 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 27

Programndash Rozpoczęcie o godz 1330ndash Nabożeństwo w Sanktuariumndash DVD i wymiana doświadczeńndash Przeżycie wspoacutelnoty przy kawiendash Okazja do spowiedzindash Uroczysta Msza śwndash Nowe rozesłanie pielgrzymujących sanktuarioacutewZakończenie ok godz 1815Pielgrzymce przewodniczyć będzie ks Krzysztof Zadarko Duszpasterz Ośrodka PMK w Zurychu

PIELGRZYMKA DO QUARTENSerdecznie zapraszamy na pielgrzymkę Polakoacutew do Sanktuarium

Matki Bożej Trzykroć Przedziwnej do Quarten w sobotę 28 czerwca 2008 r

Cieszymy się na spotkanie Sr Ursula-Maria Bitterli Sr M Henryka Seidel Sr M Felicja Lewandowska

Projekt bdquounterwegs zu dirldquo Pilgerheiligtum Neu-Schoumlnstatt 8883 Quarten

Telefon 081 739 15 01 E-mail projektphschoenstattch

Polonia w Szwajcarii walczy o utrzymanie Muzeum Polskiego w Rapperswil ktoacuteremu grozi eksmisja z wynajmowanych dotychczas pomieszczeń Rektor PMK zwraca się z prośbą do wszystkich ktoacuterym leży na sercu zachowanie Muzeum w Rapperswil o podpisanie petycji do władz szwajcarskich o pozostawienie muzeum w dotychczasowych pomieszczeniach Solidarnie podpiszmy petycje tak by władze Rapperswil i

URATOWAĆ RAPPERSWIL Szwajcarii wiedziały że choć jesteśmy w Szwaj-carii małą liczebnie grupą narodowościową to potrafimy walczyć o słuszną sprawę i mamy wielu przyjacioacuteł ktoacuterzy nas w tym wspomagają Wszyst-kie informacje i miejsce na podpisy pod petycją znajdują się na stronie

wwwrapperswil-castlecom

Ks dr Sławomir Kawecki Rektor PMK

Szkolny Punkt Konsultacyjny przy Stałym

Przedstawicielstwie RP przy Biurze ONZ

w Genewie

LrsquoAncienne Routes 151218 Grand -Saconnex Suisse

Tel 022 710 97 97

zaprasza

wszystkie dzieci w wieku od 7 do 18 latdo uczestniczenia w zajęciach lekcyjnych

w

roku szkolnym 20082009

Szkoła realizuje polski program nauczania zatwierdzony przez MEN

w zakresie- języka polskiego

- historii i geografii Polski-wiedzy o społeczeństwie

Zajęcia odbywają się raz w tygodniu i obejmują poszczegoacutelne etapy nauczania

(szkoła podstawowa gimnazjum i liceum ogoacutelnokształcące)

W czerwcu uczniowie otrzymują świadectwaWarunkiem przyjęcia nowych ucznioacutew jest

sprawdzenie ich wiedzy (znajomość języka polskiego) lub posiadanie świadectwa

Malgorzata Molska-KurtykaKierownik Szkolnego Punktu Konsultacyjnego w Genewie

Trzecia Olimpiada RodzinW niedzielę 14 września 2008 o godz 1000 na stadionie im Pierra de Coubertin

w VidyLozanna odbędzie się Trzecia Olimpiada RodzinWięcej informacji podamy w następnym numerze

28 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 29

wwwanrgovpl

BARIERY W ZAGOSPODAROWANIU ZABYTKOacuteW

Według danych Agencji na koniec czerwca 2007 r do Zasobu ogoacutełem przejęto 2314 zespołoacutew dworskich i pałacowo-parkowych wpisanych do rejestru zabytkoacutew z tego trwale rozdyspono-wano 1437 zespołoacutew w tym poprzez sprzedaż 1068 wniesienie do jednoosobowych spoacutełek 148 Nadal w Zasobie jest 877 zespołoacutew z tego w dzierżawie pozostaje 654 w administrowaniu 128 w zarządzie i wieczystym użytkowaniu 5 Na rozdysponowanie czeka 90 zespołoacutew

REKLAMY

Fot

Jer

zy G

iedr

ys

Pałac w Małkocinie Zespoacuteł Pałacowo-Parkowy Małkocin

Działania Agencji w odniesieniu do obiektoacutew wpisanych do Rejestru Zabytkoacutew ukierunkowane są na ich zabezpieczenie przed uszkodzeniem zniszczeniem dewastacją do czasu ich trwałego rozdysponowania oraz przygotowanie obiektoacutew do sprzedaży o ile to możliwe wraz z gospodar-stwem rolnym historycznie związanym z zabyt-kiem Obiekty zabytkowe poza swą bezsporną wartością historyczną i kulturową mają także wymierną wartość gospodarczą Niemal na ca-łym świecie stare budowle stanowią dobrą lokatę kapitału

Przekształcenia strukturalne i własnościowe zmierzają w takim kierunku aby przyszły właści-ciel wziął na siebie ciężar wykonania niezbędnych prac remontowych i zabezpieczających realizując je w zgodzie ze wszelkimi wymogami formalnymi wynikającymi z charakteru tych obiektoacutew oraz za-leceń konserwatorskich

Sprzedaż nieruchomości wpisanych do Re-jestru Zabytkoacutew prowadzona jest w większości wypadkoacutew w ramach pierwszeństwa nabycia przysługującego dzierżawcy na podstawie art 29 ust 1 pkt 3 ustawy o gospodarowaniu nieru-chomościami rolnymi Skarbu Państwa

Jeżeli nie ma zastosowania prawo pierwszeń-stwa sprzedaż nieruchomości odbywa się w dro-

dze przetargu W przypadku nie rozstrzygnięcia przetargu korzystając z ustawy o gospodarowa-niu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa Agencja ogłasza kolejne przetargi i może ustalić cenę wywoławczą nie niższą jednak niż 50 ceny wywoławczej pierwszego przetargu aż do skorzy-stania z możliwości sprzedaży nieruchomości bez przetargu W tym przypadku ustalona cena sprzedaży nie może być jednak niższa od ceny wywoławczej ostatniego przetargu

Agencja może także w drodze umowy nieod-płatnie przekazać nieruchomość np gminie na cele związane z wykonywaniem zadań własnych Jednak gminy nie przejawiają dużego zaintereso-wania przejmowaniem nieruchomości wpisanych do Rejestru Zabytkoacutew

Stosowany przez wiele lat system preferencji przy nabywaniu nieruchomości zabytkowych polegający na obligatoryjnym obniżaniu ceny sprzedaży o 50 umożliwiał rozszerzenie kręgu osoacuteb zainteresowanych nabyciem roacutewnież na osoby mniej zamożne Jednak tak skonstruowa-ny system preferencji nie wpływał na polep-szenie stanu zabytkoacutew Dopiero zmiana zasady polegająca na wprowadzeniu w miejsce obniżki obligatoryjnej ndash obniżki fakultatywnej umożliwiła Agencji rozwiązania ukierunkowane na wykorzy-

28 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 29

REKLAMY

Zespoacuteł Dworsko-Parkowy w Kulicach

Fot

Jer

zy G

iedr

ys

stanie przez nabywcę uzyskanych oszczędności z tytułu obniżki ceny sprzedaży na realizację prac budowlano-konserwatorskich Należy podkreślić że poniesione nakłady dotyczą obiektoacutew nie bę-dących już w Zasobie

Aktualnie obowiązuje pozostawiona 50 ob-niżka ceny sprzedaży Jednak skorzystanie z niej zależy od spełnienia odpowiednich warunkoacutew Nabywca jest zobowiązany do przedłożenia wła-ściwemu oddziałowi terenowemu Agencji w ter-minie ustalonym w porozumieniu z wojewoacutedzkim konserwatorem zabytkoacutew nie dłuższym jednak niż 5 lat od dnia zawarcia umowy sprzedaży dokumentoacutew potwierdzonych przez właściwego wojewoacutedzkiego konserwatora zabytkoacutew określa-jących zakres rzeczowy i wartość nakładoacutew ktoacutere nabywca ponioacutesł realizując wskazania konserwa-torskie w odniesieniu do nabytej nieruchomości zabytkowej Intencją pozostawienia obniżki ceny sprzedaży było zachęcenie a jednocześnie zmo-bilizowanie nabywcoacutew do realizacji prac według wskazań konserwatora zabytkoacutew

Istnieje wiele czynnikoacutew ograniczających trwa-łe rozdysponowanie obiektoacutew zabytkowych Jed-nym z głoacutewnych jest brak rozstrzygnięć reprywa-tyzacyjnych Szacuje się że obecnie roszczenia reprywatyzacyjne dotyczą około 200 zespołoacutew zabytkowych będących w Zasobie Na ogoacuteł wła-ściciele bądź ich prawni spadkobiercy nie są za-interesowani zakupem w drodze przysługującego im pierwszeństwa w nabyciu (art 29 ust 1 pkt 1 ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa) natomiast Prezes Rady Ministroacutew pismem z 7 listopada 1997 r zakazał sprzedaży nieruchomości do ktoacuterych zgłoszono zastrzeżenia reprywatyzacyjne aż do czasu usta-wowego uregulowania sprawy roszczeń W tej sy-tuacji zgłoszenie roszczeń reprywatyzacyjnych w odniesieniu do konkretnej nieruchomości powo-duje wstrzymanie przygotowań do jej sprzedaży na rzecz osoacuteb trzecich

Poważnym utrudnieniem dotyczącym trwałego rozdysponowania zespołoacutew pałacowo-parko-wych a niejednokrotnie powodującym wyklucze-nie możliwości sprzedaży obiektoacutew zabytkowych będących jednocześnie budynkami mieszkalnymi jest wprowadzone ustawą z 15 grudnia 2000 r o zasadach zbywania mieszkań prawo pierwszeń-stwa nabycia lokali przez ich aktualnych najem-coacutew Konserwatorzy zabytkoacutew do wejścia w życie 17 listopada 2003 r nowej ustawy o ochronie za-bytkoacutew i opiece nad zabytkami tylko sporadycz-nie wyrażali zgodę na sprzedaż poszczegoacutelnych lokali na rzecz najemcoacutew Uważali bowiem że w ten sposoacuteb dokonuje się niezgodny z zasadami konserwatorskimi podział obiektu zabytkowego

Aktualnie obowiązująca ustawa z 23 lipca 2003 r o ochronie zabytkoacutew i opiece nad zabytkami

w art 361 ust 8 nakłada obowiązek uzyskania pozwolenia wojewoacutedzkiego Konserwatora Zabyt-koacutew na dokonanie podziału zabytku nieruchome-go wpisanego do rejestru zabytkoacutew Jednak w praktyce wydzielenie lokalu mieszkalnego czyli dokonanie podziału zabytku nieruchomego jest możliwe tylko w nielicznych wyjątkowych przy-padkach Dotyczyć to może wyłącznie tych obiek-toacutew podlegających ochronie konserwatorskiej w ktoacuterych istniałaby możliwość korzystania z nich w sposoacuteb zapewniający trwałe zachowanie ich za-bytkowych wartości a także zachowania otocze-nia zabytku w jak najlepszym stanie Obejmuje to tylko te nieliczne zamieszkałe budynki zabytkowe ktoacutere sprzedane mogą być w całości jednemu na-jemcy a ich wydzielenie z zespołu zabytkowego nie naruszy integralności tegoż zespołu

Zasadniczym problemem jest fakt zasie-dlenia obiektoacutew zabytkowych przez byłych pra-cownikoacutew państwowych przedsiębiorstw gospo-darki rolnej ktoacutere zostały przekazane do Zasobu wraz z umowami najmu Ze względu na niemożli-wość wydzielenia lokalu z zabytkowej substancji budynku sprzedaż na rzecz najemcoacutew nie może być zrealizowana Prywatyzacja tych obiektoacutew od-wleka się ich stan ulega pogorszeniu zaroacutewno na skutek upływu czasu jak i degradujące użytkowa-nie przez tymczasowych najemcoacutew Częściowym rozwiązaniem problemu byłoby przeniesienie na-jemcoacutew do innych mieszkań lecz w Zasobie brak jest odpowiednich lokali

Aktualnie najpowszechniejszą formą zagospo-darowania obiektoacutew zabytkowych jest dzierżawa (wynika to z wielu uwarunkowań ktoacutere w znaczą-cy sposoacuteb utrudniają trwałe rozdysponowanie) Kondycja zabytkoacutew pozostających u dzierżaw-coacutew jest w dużej mierze pochodną ich sytuacji ekonomicznej

Andrzej ChmielAutor jest pracownikiem Agencji Nieruchomości Rolnych

30 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 31

WIADOMOŚCIMiesięcznik Polskiej Misji Katolickiej w SzwajcariiAdres redakcji 12 Chemin des Falaises 1723 MarlyFribourg SuisseTel 0264364459 Fax 0264364472Konto poczt 17-976-7e-mail pmksurfeuchAbonament dobrowolna ofiara

Redaktor naczelny ks dr Sławomir KaweckiZastępca Redaktora naczelnego ks Krzysztof ZadarkoZespoacuteł redakcyjny Agnieszka G Paciorek Grażyna Goacuterzna Teresa Osmecka ks Artur Cząstkiewicz Beata Daniluk Zdjęcie na okładce Wojciech DoganowskiSkład komputerowy ks Andrzej RybickiImpression Mission Catholique Polonaise 1723 MarlyRedakcja nie zwraca materiałoacutew nie zamoacutewionychZa treść ogłoszeń odpowiada ogłaszający

TŁUMACZENIAJęzyki

niemiecki francuski polski ukraiński rosyjski

Dr phil Marija Buumlchi-Glaeser

Solistrasse 9 CH-8180 Buumllach

Natel 076 380 68 54 Tel 044 860 17 88 Fax 044 860 17 89

email buechieetchwwweetch

KANTOR WYMIANY WALUT

TERMINAL II

czynny 7-2400

Wymiana walut

skup czekow podroacuteżnych

najlepsze kursy walut

na lotnisku w Warszawie

miła obsluga

Tel + 48 22 650 30 59

+ 48 22 650 50 59

REKLAMY

TŁUMACZENIA I LEKCJE

Z JĘZYKA FRANCUSKIEGO

AGNIESZKA G PACIOREK

Polska Misja Katolicka w Marly 12 Chemin des Falaises1723 MarlyFribourg

tel 078 749 65 02e-mail agnieszka_paciorekhotmailcom

30 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 31

Biuro Reklamy bdquoWiadomości PMKrdquo

Grupa PK Sp z ooul Filomatoacutew 4304-116 Warszawatel 22 810-21-99 610-71-90fax 22 810-21-98

Osoba kontaktowaMarek BetlińskiTel 0608 58 11 77mbetlinskipkpl

Zawiadomienie o spotkaniu Stowarzyszenia Przyjacioacuteł PMK

Uprzejmie zawiadamiamy że walne zebranie Stowarzyszenia Przyjacioacuteł PMK Marly odbędzie się w dniu 21 czerwca 2008 r o godz 1000

w siedzibie Polskiej Misji Katolickiej 12 Chemin des Falaises 1723 MarlyFribourg Suisse

Przewidywany porządek obrad1 Modlitwa 2 Otwarcie zebrania 3 Słowo Rektora 4 Sprawozdanie prezesa 5 Zatwierdzenie rachunkoacutew Stowarzy-szenia i budżetu 2008 6 Wytyczne na przyszłość 7 Wolne wnioski 8 Termin kolejnego zebrania 9 Zakończenie

W imieniu ZarząduAndrzej Fornalski Prezes

Warszawa 150408

CENTRUM SPOTKAŃ I MODLITWY PMK ZURYCH

ORGANIZUJE WYJAZD DO KATYNIA I WILNA

w dniach 1 ndash 6 września 2008

Szczegoacutełowych informacji udzielaA Zgliński - tel056 426 14 27

antonizglinskigmxchM Duszyński - tel044 363 46 35

mduszynskigmxch

Ze względu na dłuższy czas oczekiwania na wizy zgłoszenia należy składać do

dnia 12072008

bdquoKĄCIK POLSKIrdquo ndash KawiarenkaOtwarta w każdą niedzielę

1030 -1600

MarlyFR Chemin du Pont 16

ZAPRASZAMY

32 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC)

Page 6: POLSKIE DUSZPASTERSTWO KATOLICKIE w SZWAJCARII NR ...

6 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 7

Podczas XIII Piłkarskich Mistrzostw Europy w dniach 7 - 29 czerwca 2008 roku w Szwajcarii rozegranych będzie 15 meczoacutew w Bazylei Bernie Genewie i Zurychu a w Austrii zaplanowano 16 w Innsbrucku Klagenfurcie Salzburgu i Wiedniu Otwarcie Mistrzostw nastąpi 7 czerwca w Bazylei zamknięcie (finał) ndash 29 czerwca w Wiedniu

Przygotowania do futbolowych rozgrywek zataczają coraz szersze kręgi Kościoły nie pozostają na uboczu i angażują się w organizację spotkań Kościoacuteł chce być obecny tam gdzie są obecni ludzie i tworzyć atmosferę gościnności dla wszystkich ktoacuterzy znajdą się w miej-scach sportowych zmagań W ramach ekumenicznego projektu bdquoKościoacuteł lsquo08 ndash przy piłce od 2008 latrdquo kościoły lokalne obu krajoacutew proponują ciekawe oferty w ośmiu miastach rozgrywek piłkarskich Dla kibicoacutew są przy-gotowane specjalne szale w czerwono-białych narodo-wych kolorach Austrii i Szwajcarii z napisem bdquoKirche 2008rdquo

Nabożeństwa ekumeniczneLiturgiczną oprawą Piłkarskich Mistrzostw Europy

będą nabożeństwa ekumeniczne Rozpoczęciem oficjalnej działalności kościołoacutew w

ramach projektu Euro 2008 było nabożeństwo ekume-niczne odprawione 25 maja w katedrze Grossmuumlnster w Zurychu o godzinie 1000 i transmitowane przez te-lewizję szwajcarską Podczas spotkania wierni kościo-łoacutew i wspoacutelnot wyznaniowych modlili się o pomyślny i

pokojowy przebieg meczoacutew Modlitwie przewodniczyli przedstawiciele Związku Kościołoacutew Protestanckich Szwajcarii (SEK)- pastor Christoph Sigrist oraz Kon-ferencji Episkopatu Szwajcarii - ksiądz Stefan Roth W spotkaniu uczestniczył Minister Sportu Samuel Schmid oraz przedstawiciele kościołoacutew i organizacji politycznych Austrii 7 czerwca w dniu rozpoczęcia Euro 2008 odbędzie się nabożeństwo w Bazylei na-tomiast 28 czerwca w wieczoacuter poprzedzający mecz finałowy planowane jest nabożeństwo w Katedrze św Stefana w Wiedniu a po nim wielkie bdquoświęto wiaryrdquo na placu wokoacuteł katedry wiedeńskiej

Fascynujący futbol i religia czyli mecz pomiędzy bdquoFC Religionenrdquo ndash bdquoFC Natonalratrdquo

27 maja na stadionie HessgutLiebefeld w Koumlniz koło Berna został rozegrany mecz pomiędzy drużyną reprezentowaną przez przedstawicieli roacuteżnych wyznań religijnych (księża rabini imami) ndash bdquoFC Religionenrdquo a drużyną politykoacutew - bdquoFC Nationalratrdquo

Kościoacuteł Ducha Świętego w Bernie oferuje schronienie piłkarskim kibicom

Protestancki kościoacuteł Ducha Świętego (Heiliggeist-kirche) znajdujący się w centrum Berna niedaleko Dworca Głoacutewnego będzie otwarty do poacuteźnych godzin nocnych przez osiem kolejnych dni trwania rozgrywek piłkarskich podczas Euro 08 bdquoPotrzebna jest taka oaza ciszy podczas wielkich czerwcowych emocji piłkar-

OFERTA KOŚCIOŁOacuteW W SZWAJCARIIDLA KIBICOacuteW MISTRZOSTW EUROPY W PIŁCE NOŻNEJ

6 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 7

skichrdquo ndash podkreśla z dumą wspoacutelnota parafialna Ko-ścioacuteł ktoacutery w dni powszednie jest otwarty w godzinach 1100 do 1830 będzie podczas piłkarskich mistrzostw Europy otwarty aż do godziny 2330 Na drzwiach ko-ścioła znajduje się zachęcające ogłoszenie bdquoOtwarty kościoacuteł Ducha Świętego - miejsce spotkania gościn-ności sztuki rozmowy i milczeniardquo Pastor Marco Pedroli proboszcz kościoła i pomysłodawca projektu bdquootwartego kościołardquo oferuje odwiedzającym świątynię bogaty program duszpastersko-intelektualny Kibice będą mogli np osobiście porozmawiać z duszpasterza-mi wysłuchać koncertu organowego a także skorzy-stać z ciepłych posiłkoacutew i napojoacutew w bezalkoholowym barze bdquoBlue Cocktail Barrdquo

Podczas ośmiu dni futbolowych będzie można także posłuchać cyklu wykładoacutew o Panu Bogu świecie i piłce nożnej Wśroacuted referentoacutew znajdują się min pisarz berneński Pedro Lenz pochodzący z Angoli a miesz-kający w Biel pierwszy szwajcarski czarny parlamenta-rzysta Ricardo Lumengo oraz teolog z Fryburga i były sędzia sportowy Franccedilois-Xavier Amherdt

bdquoOtwarty Kościoacutełlsquo08rdquo - wspoacutelna inicjatywa kościołoacutew Zurychu przed Eurolsquo08

Kościoły protestanckie i kościoacuteł katolicki w kan-tonie zuryskim uczestniczą w projekcie bdquoOtwarty Kościoacutełrsquo08rdquo (Kirchersquo08 ndash Raumlume oumlffnen) Jego celem jest pełne życzliwości wyjście do kibicoacutew przybyłych do Zurychu (bdquoGeh-hinrdquo- Kirchen) otwartość na ich potrzeby troska o to aby spotkania ludzi roacuteżnych ras i narodoacutew były przyjazne i atrakcyjne oraz przebiega-ły w pokojowej atmosferze Katedra Grossmuumlnster i kościoacuteł Prediger na Rynku Starego Miasta będą w czerwcu szczegoacutelnymi miejscami gościnności kultury i duchowości

Podczas mistrzostw czynne będzie w Zurychu bdquoVo-lunteer Centerrdquo - centrum wolontariuszy We wspoacutełpra-cy z władzami miasta Kościoły przygotują tam miejsce wypoczynku i spotkań dla 800 młodych ochotnikoacutew ktoacuterzy będą pomagali w prawidłowym przebiegu im-prez Euro 2008 Planowane są także bdquożyczenia pisane światłem Podczas wieczoroacutew poprzedzających mecze młodzi ludzie będą mogli wyrazić swoje pragnienia i nadzieje na elektronicznych pasach świetlnych tzw bdquoFan-Meilerdquo Przy wielu parafiach otwarte też będą sale w ktoacuterych będzie można oglądać bezpośrednie transmisje z meczoacutew

Futbol i muzyka ndash projekt Kościoła katolickiego w Basel

bdquoPołączyć piłkę nożną i muzykęrdquo - to cel projektu przygotowanego przez Kościoacuteł katolicki w Basel Dusz-pasterze zapraszają dzieci i młodzież do uczestnictwa

Maskotki Euro 2008

Trix i Flix ndash dwie postacie ubrane w piłkarskie kombinezo-ny czerwony i biały Włosy maskotek przypominają grzbiety goacuter To symbol alpejskich szczytoacutew ktoacutere łączą Austrię i Szwajcarię Wyboru maskotek dokonali w głosowaniu kibice z obu krajoacutew

w interesującym programie muzycznym i teatralnym ktoacutery w żywy odprężający może nawet trochę zwario-wany sposoacuteb ukaże związek Kościoła i futbolu Proacuteby odbywają się w każdy czwartek w godzinach 2000 ndash 2200 w kościele katolickim w Liestal Projektem kieruje muzyk Nico Anaheim i Eylon Kindler aktor pedagog teatralny i reżyser

Spektakle teatralne będą przedstawiane sześć razy każdorazowo przed meczami rozgrywanymi na stadio-nie w Basel

Informacje i zgłoszeniaecco Fachstelle fuumlr Kinder - und Jugendarbeit RKK BSFeierabendstrasse 80 4051 BaselTelefon 061 271 75 30 Fax 061 281 00 53eccorkk-bsch

Dalsze informacjeTobias SchaumlrerFachstelle fuumlr Kinder- und Jugendarbeit RKK BSFeierabendstrasse 80 4051 BaselTelefon 061 281 00 54 E-mail schaerertobiasrkk-bsch

Opracowano na podstawie wwwkirche08eu wwwkathch

8 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 9

I KOMUNIA ŚWIĘTA W OŚRODKU PMK W GENEWIE18 maja 2008 godz 1200

Autor zdjęć Wojciech Doganowski

Informacje i zdjęcia na stronie wwwpolskamisjach

I KOMUNIA ŚWIĘTA W OŚRODU PMK W LOZANNIE18 maja 2008 godz 1700

Autor zdjęć Anna Malejka

8 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 9

BOŻE CIAŁO WE FRYBURGU

Święto Bożego Ciała w katolickim kantonie Fryburg jest dniem wolnym od pracy 22 maja po Mszy św w Kolegium Saint Michel o godz 900 ulicami rue Joseph-Piller rue de lrsquoHocircpital place Georges-Python routes des Alpes route du Pont-Mureacute rue Saint Nicolas w stronę Katedry Saint Nicolas we Frybourgu przeszła barwna i liczna procesja eucharystyczna ktoacuterej przewodniczył biskup Mgr Bernard Genoud W procesji uczestniczyli przedstawiciele roacuteżnych grup i zespołoacutew w oryginalnych strojach ludowych Przed katedrą zebrani wierni modlili się wspoacutelnie ze swoim biskupem

Na zdjęciach procesja eucharystyczna ulicami Fryburga 220508 Autor zdjęć Agnieszka Paciorek

bdquoTO JEST CIAŁO MOJEhellipTO JEST KREW MOJArdquo Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Pańskiej (po-

tocznie zwana także Świętem Ciała i Krwi Pańskiej a w tradycji ludowej Boże Ciało) to uroczystość liturgiczna ku czci Najświętszego Sakramentu obchodzona w Kościele katolickim tradycyjnie w czwartek (albo w niedzielę) po uroczystości Troacutejcy Świętej

Kościoacuteł od samego początku głosił wiarę w realną obec-ność Chrystusa w Najświętszym Sakramencie Chrystus ustanowił Najświętszy Sakrament przy Ostatniej Wiecze-

rzy Opisali to trzej Ewangeliści Mateusz Marek i Łukasz oraz św Paweł Apostoł Prawdziwa i rzeczywista obecność Jezusa Chrystusa pod postaciami chleba i wina opiera się według nauki Kościoła na słowie Jezusa bdquoTo jest Ciało moje To jest krew mojardquo (Mk 14 2224) Ojciec Święty Benedykt XVI w niedzielę 25 maja zwroacutecił uwagę że bdquokto spożywa Chleb Chrystusa nie może pozostawać obojętny wobec tych ktoacuterym i w naszych czasach brak chleba powszedniegordquo

BOŻE CIAŁO W OŚRODKU PMK W LOZANNIE

Lozanna leży w kantonie protestanckim w ktoacuterym nie praktykuje się procesji eucharystycznych W Święto Bożego Ciała 22 maja o godz 1930 po Mszy św ktoacuterą celebrował ks Artur Cząstkiewicz wierni z ośrodka PMK w Lozannie przeżyli ndash po raz pierwszy w historii tego ośrodka ndash procesję eucharystyczną wewnątrz kościoła St Nicolas de Fluumle

Na zdjęciach procesja eucharystyczna w kościele St Nicolas de Fluumle w Lozannie 22 maja 08 Autor zdjęć Grażyna Mafli

10 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 11

W dniach 28 ndash 30 kwietnia bieżącego roku pierwszą wizytę duszpasterską w Szwajcarii złożył nowy Delegat Kon-ferencji Episkopatu Polski ds duszpasterstwa Polonii ksiądz biskup Zygmunt Zimowski

Natychmiast po przylocie Gościa wieczorem w Genewie miało miejsce spotkanie z arcybiskupem Silvano Tomasi - przedstawicielem Stolicy Apostolskiej przy ONZ Ksiądz biskup Zimowski podziękował za wielką życzliwość i wspar-cie okazywane Polskiej Misji Katolickiej Myślą przewodnią dialogu ktoacutery przebiegał w serdecznej atmosferze było za-gadnienie stanowiska Kościoła wobec migracji na świecie

Pierwszym rozmoacutewcą kolejnego dnia wizyty Księdza Biskupa był dr Urs Koumlppel - dyrektor Migratio ktoacutery przed-stawił głoacutewne problemy ktoacuterymi od lat zajmuje się Migratio Biskup Zimowski wyraził troskę Konferencji Episkopatu Polski o podtrzymanie wiary i umożliwienie rodakom jej roz-wijania Wydaje się że dr Urs Koumlppel w pełni solidaryzował się z przedstawionym stanowiskiem Episkopatu Polski

Bezpośrednio po tym spotkaniu udaliśmy się z Go-ściem do siedziby Konferencji Episkopatu Szwajcarii we Fryburgu na spotkanie z biskupem Norbertem Brunnerem odpowiedzialnym za duszpasterstwo migrantoacutew z ramienia Konferencji Biskupoacutew Szwajcarii Pierwsza część spotkania była dosyć trudna biskup Brunner wyraził swoje poglądy znane nam od lat ich wdrożenie mogłoby doprowadzić do zamknięcia połowy naszych ośrodkoacutew Podczas tego spotka-nia Ksiądz Biskup udowodnił że nie na darmo pracował u boku kardynała Ratzingera przez dziewiętnaście lathellip Pod koniec drugiej części spotkania atmosfera tak się zmieniła na korzyść strony polskiej że biskup Brunner obiecał że będzie się starał aby możliwie jak najwięcej pomoacutec naszej Misji W tym samym gmachu Salezianum miały miejsce owocne rozmowy z biskupami Kurtem Koch z Bazylei oraz Bernardem Genaud - ordynariuszem diecezji Lozanna-Ge-newa-Fryburg Bezpośrednio po tym spotkaniu udaliśmy się na kolejne posiedzenie tym razem z ordynariuszem diecezji Chur biskupem Vitusem Huonderem Na terenie tej die-cezji mamy dwa ośrodki duszpasterskie w Zurychu oraz w Winterthur Biskup Huonder zapewnił o wielkiej życzliwo-

Fundusz Stypendialny PMK został ustanowio-ny w celu zapewnienia opieki duszpasterskiej w środowisku polonijnym w Szwajcarii Wiele osoacuteb już zaangażowało się na rzecz Funduszu Stypendialnego Wszystkich ktoacuterzy chcieliby wesprzeć nasze wspoacutelne Dzieło prosimy o przesyłanie ofiar na konto

FUNDUSZ STYPENDIALNY POLSKIEJ MISJI KATOLICKIEJ W SZWAJCARII

Skład Rady FunduszuPrzewodnicząca Funduszu Małgorzata Wiśniewska Genewa-Lozanna Członkowie Rady Anna Śliwa Genewa Katarzyna Goacuterna Zurych

Mission Catholique Polonaise en Suisse1723 Marly

Konto 17-976-7z dopiskiem STYPENDIU

Ksiądz biskup Zygmunt Zimowski z wizytą w Szwajcarii

ści dla Polskiej Misji Katolickiej i otwartości na szukanie nowych rozwiązań dla duszpasterstwa Polakoacutew na terenie diecezji Chur Nocleg dla Gościa i towarzyszących mu osoacuteb przygotowało seminarium duchowne w Chur

Wczesnym rankiem następnego dnia udaliśmy się na spotkanie do Generalnego Wikariatu w Zurychu gdzie roz-moacutewcami biskupa Zimowskiego byli biskup Paul Volmar ks Franz Stampfli oraz ks Luis Capilla Miała tam miejsce dyskusja o obecnej sytuacji ośrodka w Zurychu oraz o możli-wościach na przyszłość Po tym na Aemttlerstrasse nastąpiło spotkanie z prezesem Fundacji im Ojca Bocheńskiego Dio-nizym Simsonem Na ręce Prezesa ksiądz biskup Zimowski przekazał wielkie słowa uznania i podziękowania za dotych-czasowe dokonania Fundacji Wyraził życzenie aby nie bano się podejmowania nowych inicjatyw - czego domaga się sław-ne nazwisko Patrona Wydaje się że do czasu walnego zebra-nia Fundacji dobrze byłoby aby członkowie Zarządu jasno określili swoje działania na przyszłość gdyż obecny czas nie jest czasem dla statystoacutew Z Zurychu Ksiądz Biskup udał się do Fryburga na spotkanie z Wikariuszem Generalnym Msgr Reacutemy Berchier podczas ktoacuterego zostały omoacutewione sprawy związane z funkcjonowaniem duszpasterstwa dla Polakoacutew na terenie diecezji Lozanna-Fryburg-Genewa a zwłaszcza w największym naszym ośrodku Genewa-Lozanna

W tak kroacutetkim czasie tak wiele się dokonałohellip Czyż nie jest to znak Bożej Opatrzności Teraz trzeba tylko dobre ziarno ktoacutere zostało wrzucone w ziemię pielęgnować ufa-jąc że na dorodne owoce nie trzeba będzie długo czekać

10 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 11

bdquoWitaj majowa jutrzenko Świeć naszej polskiej krainiehelliprdquo ndash takimi słowami znanego mazurka mogliśmy pozdrowić Oj-czyznę i naszych Rodakoacutew w tym podwoacutejnie świątecznym dla nas dniu sformułowanie bdquojutrzenkardquo było jak najbardziej na miejscu gdyż dla nas pielgrzymoacutew z Genewy dzień zaczął się bardzo wcześnie Autokar ndash wynajęty od firmy Geneve Gare Routiere ktoacuterej dyrektor pan Guido Ambuumlhl jest szczegoacutelnie życzliwy Polakom - spod kościoła św Teresy wyruszał o 600 należało być kilka minut przed czasem odjazdu Organizacją wyjazdu zajęli się państwo Barbara i Mirosław Tłokińscy z Genewy oraz pani Anna Janus z Lozanny ndash jesteśmy im za to bardzo wdzięczni

bdquoJESTEM PRZY TOBIE PAMIĘTAM CZUWAMhelliprdquoPielgrzymka Polonii do Sanktuarium w Einsiedeln 3 maja 2008 r

EinsiedelnJesteśmy na miejscu Pierwsze wrażenie przybywających

tu pielgrzymoacutew z ciekawością rozglądających się wokoacuteł to łagodny spokoacutej wyciszenie wielka przestrzeń w ktoacuterej dominuje potężny - ale nie przytłaczający ogromem ndash XVIII- wieczny barokowy kościoacuteł z otaczającymi go zabudowaniami klasztoru benedyktynoacutew

Jest słonecznie ciepło choć nieco wietrznie Tuż po wyjściu z autokaru dostajemy wskazoacutewki co do pobytu w Einsiedeln a także bony na obiad Jeszcze chwila do mszy więc zanim wejdziemy do świątyni rozglądamy się wokoacuteł spa-cerujemy oglądamy i kupujemy pamiątki dla bliskich ndash kartki pocztowe z wizerunkiem Matki Boskiej roacuteżańce medaliki przewodniki po Einsiedeln już wiemy że potem nie będzie na to czasu

I ten najważniejszy moment pierwsze spotkanie z Czarną Madonną W ławkach przed kaplicą z czarnego marmuru modli się i kontempluje kilkadziesiąt osoacuteb - to wierni z ca-łego świata ndash widać po kolorach skoacutery ubraniach słychać w szeptach modlitw W kapliczce klęczy wiekowy benedyktyn w charakterystycznym czarnym habicie a za moment wstaje i przechodząc ku wyjściu poprawia bukiet zdobiący kaplicę Nasuwa się to benedyktyńskie bdquoora et laborardquo ndash modlić się i pracować dla Boga i świata

A w mrocznym wnętrzu kaplicy niewielka figurka Czarnej Madonny z Einsiedeln wzrusza delikatnością kruchością błyszczą się jej szaty w blasku świateł ciemna tajemnicza twarz oraz drobne Dzieciątko na ręku Ta kruchość jest pozor-na tylko dla oczu świata ndash tak naprawdę żarliwe i pełne na-dziei oczy rozmodlonych wiernych moacutewią o jej potędze i sile jej oddziaływania o wierze w jej ndash wcale nie wątłą ndash opiekę

Po modlitwach indywidualnych pełnych skupienia i własnych czasami bolesnych proacuteśb i intencji czas na mo-dlitwę wspoacutelną w naszej wspoacutelnej sprawie ndash na modlitwę za Ojczyznę Czas na mszę Przechodzimy przed ołtarz głoacutewny zajmując miejsca w ławkach

Msza świętaZanim połączymy się we wspoacutelnej modlitwie jeszcze chwi-

lę rozglądamy się podziwiając piękne bogate wielobarwne wnętrze świątyni W kontraście z białymi ścianami i kolumna-mi ndash w dolnych partiach ndash pysznią się złocenia ambon rzeźby aniołoacutew dynamiczne motywy roślinne pełne życia freski I nie sposoacuteb nie zauważyć po lewej stronie głoacutewnego ołtarza ndash mimo bogactwa wnętrza ornamentoacutew koloroacutew i kształtoacutew ndash naszego polskiego sztandaru Związku Kombatantoacutew ktoacutery specjalnie na tę mszę świętą przybył z PMK Marly

Jeszcze chwila spraw organizacyjnych gospodarz uroczy-stości czyli ksiądz rektor Sławomir Kawecki przekazuje kilka informacji na temat naszego spotkania

Uroczyste obchody Matki Boskiej Kroacutelowej Polski i rocz-nicy uchwalenia Konstytucji 3 maja otwiera występ choacuteru pani Teresy Krukowskiej z Winterthur ktoacutery wykonuje trzy utwo-

W drodze I już w autokarze na razie zajęta jest połowa miejsc pozo-

stali uczestnicy dosiądą w Lozannie Atmosfera ndash z racji wcze-snej pory ndash jeszcze trochę senna ale już zaczynamy pierwsze modlitwy pieśń bdquoKiedy ranne wstają zorzerdquo Dzięki pracy niestrudzonego pana Huberta mamy przed sobą śpiewniki z pieśniami - głoacutewnie maryjnymi W przerwach między śpie-waniem rozmawiamy zapoznajemy się z okien podziwiamy wschoacuted słońca nad jeziorem

Z Lozanny zabieramy pozostałych pielgrzymoacutew Okazuje się że autokar jest pełny nie ma wolnych miejsc I już na dobre rozbudzeni a my z Genewy także rozśpiewani ndash w peł-nym składzie kontynuujemy modlitwy śpiewyhellip Pan Hubert przygotowuje nas do muzycznego udziału w mszy ndash ćwiczymy nie tylko dobrze znane i lubiane pieśni ale także hellipłacinę Lekcja nie jest łatwa ale przyjemnie podana z pogodą i hu-morem i nie ma od niej ucieczki bo pan Hubert ma mikro-fon a do tego głos donośny muzycznie wyszkolony

Mamy także przerwę na kawę Zajazd na wzgoacuterzu z pięknym widokiem na Alpy Chwila na wyprostowanie noacuteg zaczerpnięcie świeżego powietrza pokrzepienie się albo w ogoacutele na pierwszy posiłek tego dnia

Ostatni etap podroacuteży upływa nam jakby w większym skupieniu w zadumiehellipMoże nad intencjami naszego piel-grzymowania nad dziwnością tego pielgrzymowania ndash nasze polskie święto polskie słowa i pieśni ale wiezie nas nie polski autokar i nie polski ndash choć bardzo życzliwy i sympatyczny pan Alfred merci beaucoup ndash kierowca a za oknem też nie pol-ski pejzażhellip

12 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 13

ry podkreślające powagę naszej uroczystościNastępnie wspoacutelnym śpiewem pieśni rozpoczynamy mszę

świętą koncelebrowaną ktoacuterej przewodniczy i homilię głosi ksiądz prałat Paweł Ptasznik Tak uroczysta msza jest spra-wowana przede wszystkim w intencji Ojczyzny i nas Polakoacutew choć są i inne ndash jedna z nich dotyczy księdza Artura Cząstkie-wicza wielce nam oddanego kapłana w dniu jego urodzin Na początku mszy zostają przywitani dostojni goście reprezentu-jący zaroacutewno stronę polską jak i szwajcarską

Uroczystość jest pięknie przygotowana przez wiernych czytanie pierwsze i drugie uroczyście odśpiewany psalm a po kazaniu ndash modlitwa powszechna

W czasie tej mszy świętej wielbimy i wyrażamy nasze dziękczynienie Bogu na roacuteżne sposoby słowami głośnych mo-dlitw wspoacutelnym śpiewem Na organach gra bdquonaszrdquo pan Hu-bert Niewiadomski z Genewy a po komunii świętej nastoletni Dominik Kawa przepięknie wykonuje pieśń bdquoAve Mariardquo

Choacuter z Winterthur ktoacutery rozpoczął mszę roacutewnież zamyka naszą uroczystość ku radości i wzruszeniu wielu z nas jeden z utworoacutew to właśnie zacytowana na początku pieśń bdquoWitaj majowa jutrzenkordquo Żegnamy ich gromkimi brawami

ObiadTak jak Ksiądz Rektor zaznaczył w czasie ogłoszeń ndash do

stołoacutewki jest około 300 metroacutew Idąc rozmawiamy o uro-czystości ndash to tak realizuje się ten trzeci społeczny motyw naszego spotkania

Sala w ktoacuterej będzie serwowany posiłek jest ogromna Mnożąc ilość długich stołoacutew i miejsc stwierdzamy że jest około 250 pielgrzymoacutew oczywiście tych ktoacuterzy korzystają ze wspoacutelnego obiadu bo są pewnie i tacy ktoacuterzy posilają się w innych miejscach

Warto było tu przyjść ndash obiad jest smaczny świeży ale nie tylko dlatego na podwyższonej scenie mamy kontynuację obchodoacutew naszego dzisiejszego podwoacutejnego Święta Głos za-bierają dostojni goście między innymi Jego Ekscelencja Pan Ambasador Zdzisław Rapacki ktoacuterego wystąpienie zamiesz-czamy osobno Nasz gospodarz dzisiejszy tym razem także konferansjer Ksiądz Rektor Polskiej Misji Katolickiej zapra-sza na scenę młodych utalentowanych muzycznie Polakoacutew ktoacuterzy umilają nam spotkanie grą na instrumentach Ksiądz Kawecki dzieli się z nami pomysłem na przyszłość ndash aby co roku oprawę artystyczną tej uroczystości powierzać innemu ośrodkowi duszpasterskiemu

Czas tak szybko płynie że do odjazdu zostały chwile a przecież mamy jeszcze w planach nabożeństwo majowe w Sanktuarium Niestety nie zdążymy Nie ma możliwości żeby obiad dla takiej dużej grupy pielgrzymoacutew był podany w kroacutetkim czasie w roacuteżnym tempie też jemy rozmawiając Niektoacuterzy wcze-śniej wymykają się ze stołoacutewki i w zasadzie do odjazdu każdy spędza ten czas po swojemu choć dominują dwa sposoby mo-dlitwa przed Czarną Madonną w świątyni lub pełen skupienia spacer po dziedzińcu klasztoru benedyktynoacutew Na pewno tak czy inaczej każdy choć na chwilę wchodzi do kościoła

Kiedy patrząc na zegarki stwierdzamy że należy udać się w stronę autokaru zaczynają się właśnie nieszpory be-nedyktyńskie Szkoda że nie możemy w nich uczestniczyć do końcahellip spokojne męskie głosy ich kojący rytm medytacja a nade wszystko uwielbienie Boga i Najświętszej Panienki na długo zostaną w tle naszych litanii proacuteśb i obietnic złożonych u stoacutep Czarnej Madonny z Einsiedeln

PowroacutetAutokar udający się w stronę Genewy wyjeżdża z Ein-

siedeln po godzinie 1700 Zaczynamy wspoacutelne śpiewanie razem odmawiamy Litanię do Najświętszej Marii Panny Tak jak przed południem sporo rozmawiamy ndash tym razem już się trochę lepiej znamy i ośmieleni podejmujemy trudniejsze a zarazem bardziej nas wzbogacające tematy Te słynne bdquonocne (prawiehellip) Polakoacutew rozmowyrdquo tym razem dotyczą ojca Bo-cheńskiego założyciela Polskiej Misji Katolickiej w Szwajca-rii potem przechodzimy do istoty wszechświata tu pojawia się wątek księdza Hellera ktoacutery bdquoprzerzuca mosty między religią a naukąrdquo

Przerwa w podroacuteży tym razem wypada w Gruyre Robimy sobie wspoacutelne pamiątkowe zdjęcie przy autokarze i wchodzimy po schodach na goacuterę Ty razem większość z nas zamawia tutejszy przysmak ndash bezy z gęstą śmietaną i kawę Przyjemnie jest chwi-lę posiedzieć na tarasie podziwiając grę światła zachodzącego słońca na białych krawędziach Alp na horyzoncie Robimy też pamiątkowe zdjęcia jest to roacutewnież okazja do porozmawiania nie tylko z towarzyszem podroacuteży z siedzenia obok

Zapada zmrok gdy ruszamy w dalszą trasę Jeszcze przed 2200 dojeżdżamy do Lozanny i żegnamy śpiewem towarzyszy pielgrzymki Dziękujemy sobie nawzajem za mile spędzoną podroacuteż za wzajemną życzliwość oraz za wspoacutelną modlitwę Znajomości zostały zawarte obiecujemy sobie że za rok się na pewno spotkamy a może i zaprosimy tych ktoacuterzy tym

12 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 13

razem nie pojechali z namiW ciągu niecałej godziny docieramy do Genewy i kończy-

my pielgrzymkę Jeszcze w drodze na przystanek autobusowy czy tramwajowy kończymy dyskusje wymieniamy numery telefonoacutewhellip

Na szczęście jutro jest niedziela ndash ale nie dlatego że po-trzebujemy wypoczynku długiego snu czy perspektywy dnia

bez pracy ndash my po prostu spotkamy się w naszym kościele na naszej polskiej mszy i jeszcze potrwamy w tym duchu maryjnej modlitwy zawierzenia Jej wiary że nasza pielgrzymka wyda owoce jakich i nam i naszej Ojczyźnie i światu potrzeba

Beata DanilukAutorzy zdjęć Marian Mazur s 11-12 Jean Marc Bossi s 13 15-17

Przemoacutewienie Jego Ekscelencji Pana Ambasadora Zdzisława Rapackiego Stałego Przedstawiciela RP przy Biurze ONZ w Genewie z okazji święta Konsty-tucji 3 maja wygłoszone podczas pielgrzymki Polonii szwajcarskiej do Einsiedeln 3 maja 2008 roku

Szanowni Państwo217 lat temu w 1791 roku 3 maja Polacy dokonali rze-

czy niezwykłej ndash jako jeden z pierwszych narodoacutew na świecie uchwalili ustawę zasadniczą ustawę ktoacutera miała stanowić podwaliny odbudowy nowoczesnego silnego państwa pol-skiego

Ze względu na uwarunkowania geopolityczne agre-sywną politykę zaborcoacutew oraz słabość oacutewczesnych struktur państwowych Polacy nie mogli w pełni wykorzystać szansy jaką sami sobie stworzyli Mimo że żywot Konstytucji 3 maja był kroacutetki przez lata stanowiła ona punkt odniesienia i wzo-rzec dla reformatoroacutew Była także źroacutedłem dumy i nadziei w trudnych latach zniewolenia

Chwalebne wydarzenia z 3 maja 1791 roku jak rzadko w naszej historii nie były związane z walką i ofiarą krwi Były natomiast znakomitym przykładem realizacji myśli państwo-wej i wspoacutelnej woli Polakoacutew budowania skutecznych instytu-cji oraz trwałego porządku prawnego Polacy potrafili woacutew-czas skutecznie zaprzeczyć negatywnym stereotypom ktoacutere w drugiej połowie XVIII wieku czyniły z Polski przykład niezdolności do rządzenia chaosu i braku wspoacutelnego dzia-łania Polski naroacuted potrafił wydobyć z siebie to co najlepsze Polacy dowiedli woacutewczas całemu światu że własna Ojczyzna stanowi dla nich wartość najwyższą znacznie cenniejszą od

prywatnych interesoacutew i korzyści Twoacutercy Konstytucji pisali woacutewczas bdquowolni od hańbiących obcej przemocy nakazoacutew ceniąc drożej nad życie nad szczęśliwość osobistą egzy-stencję polityczną niepodległość zewnętrzną i wolność we-wnętrzną narodu ktoacuterego los w ręce nasze jest powierzony chcąc na błogosławieństwo na wdzięczność wspoacutełczesnych i przyszłych pokoleń zasłużyć (hellip) dla ugruntowania wol-ności dla ocalenia Ojczyzny naszej i jej granic z największą stałością ducha niniejszą konstytucje uchwalmy (hellip)rdquo

Uchwalenie Konstytucji 3 maja miało dla Polakoacutew symboliczny wymiar Uwierzyli że drzemią w nich pokłady zrozumienia dla spraw publicznych pokłady wolności Wol-ności jakże innej od liberum veto wolności konstruktywnej twoacuterczej Naroacuted zdał sobie sprawę że stanowi wspoacutelnotę silną poprzez wyznawane wartości Dzięki temu łatwiej było przetrwać ponad 120 lat niewoli

Polska jest dziś krajem niepodległym bezpiecznym i sto-jącym przed ogromnymi szansami Polska nie ma wrogoacutew Polacy żyją w bezpiecznej Europie mogąc liczyć na sojusz-nikoacutew Polska jest krajem stabilnym i mogącym rozwijać się w tempie zależnym głoacutewnie od nas samych Jesteśmy od czterech lat członkiem Unii Europejskiej ndash i należymy do najsilniejszego sojuszu wojskowego ndash NATO To niezwykłe dokonania z ktoacuterych wszyscy możemy i powinniśmy być dumni Musimy także dbać o to aby wszystkie nasze szanse wykorzystać Jakże aktualnie brzmią dziś słowa preambuły do Konstytucji 3 maja ndash bdquo(hellip) Chcąc korzystać z pory w jakiej się Europa znajdujerdquo (hellip) My dziś także chcemy korzystać z tej pory Nie tylko dla dobra Polski ale dla do-bra całej Europy Możemy do niej wnieść te wartości ktoacutere reprezentuje Konstytucja 3 maja i te ktoacuterych wyrazicielem był Jan Paweł II

Szanowni PaństwoOddając hołd twoacutercom Konstytucji 3 maja 1791 pamiętaj-

my że wielkie chwile naszej historii miały miejsce gdy Polacy potrafili się jednoczyć i razem budować wspoacutelne dobro Takie jest podstawowe przesłanie Konstytucji 3 maja To apel jej autoroacutew by w myśleniu o Polsce zwyciężało to co twoacutercze Przekonaliśmy się niejeden raz że potrafimy działać wspoacutel-nie Umiemy wykrzesać z siebie wiele zapału pozytywnych uczuć nowych pomysłoacutew Bądźmy zatem dumni z naszej hi-storii i naszych wspoacutełczesnych dokonań Nie zapominajmy że solidarnym działaniem najlepiej służymy Rzeczypospolitej

Z okazji święta Konstytucji chciałbym przekazać Pań-stwu zgromadzonym tu w Einsiedeln jak i wszystkim Rodakom mieszkającym w Szwajcarii najlepsze życzenia i pozdrowienia

SOLIDARNYM DZIAŁANIEM SŁUŻMY RZECZYPOSPOLITEJ

14 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 15

Umiłowani w Chrystusie Panu Bracia i Siostry

Trzy motywy jednoczą nas dzisiaj w tym świętym miejscu Pierwszy to motyw religijny bo przyprowadziła nas tutaj wiara jako pielgrzymoacutew szukających Bożej i Matczynej opieki i po-mocy w codziennych staraniach o życie godziwe godne imienia Chrystusa jakie od chrztu nosimy Drugi motyw wyznacza szczegoacutelna data naszego spotkania ndash 3 maja ndash uroczystość Matki Bożej Kroacutelowej Polski i rocznica ustanowienia pierwszej Konstytucji Nie boacutejmy się tego słowa to motyw patriotyczny A trzeci powoacuted wynika z pragnienia przeżywania wspoacutelnoty z tymi ktoacuterzy w obcym kraju tym samym rodzimym moacutewią języ-kiem i tą samą żyją tęsknotą Zatrzymajmy się zatem nad tymi trzema motywami abyśmy po tym spotkaniu po tej uroczystej Eucharystii wyszli umocnieni w wierze bogatsi duchem bar-dziej zjednoczeni w naszej narodowej wspoacutelnocie

15 czerwca 1984 roku Jan Paweł II tak moacutewił bdquoPod krzy-żem Jezusa stała Jego Matka (por J 19 25) Jako pielgrzymi do naszej umiłowanej Pani z Einsiedeln zgromadziliśmy się dzisiaj w Jej sanktuarium aby w modlitewnej wspoacutelnocie z Nią na tym czcigodnym miejscu złożyć eucharystyczną Ofiarę Chrystuso-wą (hellip) Pozdrawiamy dzisiaj Maryję w tym sanktuarium jako Matkę naszego Odkupiciela ktoacutery z krzyża dał ją roacutewnież nam za Matkę Przyłączamy się duchowo do nie kończącego się tłu-mu pielgrzymoacutew ktoacuterzy z pokolenia na pokolenie przybywali do tego domu Bożego aby Ją czcić pobożnie bo wielkie rzeczy uczynił Jej Wszechmocny (por Łk 1 48-49)rdquo

Siostry i Bracia bdquoObok krzyża Jezusa stała Matka Jegordquo To samo świadectwo słyszymy dziś po dwudziestu czterech la-tach z kart Ewangelii Dlaczego tam stała Bo była kochającą matką Po co tam stała Aby być blisko konającego Syna ale też po to aby usłyszeć słowa bdquoNiewiasto oto syn Twoacutejrdquo Wszy-scy mamy udział w tym usynowieniu w tym nieskończonym otwarciu bolejącego matczynego serca na wszystkie pokolenia synoacutew i coacuterek ktoacuterych Jedyny Syn uczynił przez własną Krew braćmi i siostrami Dlatego dziś w sposoacuteb szczegoacutelny bdquopozdra-wiamy Maryję jako Matkę Odkupiciela ktoacutery z krzyża dał Ją roacutewnież nam za Matkęrdquo Dziś czynimy to w sposoacuteb szczegoacutelny Nie możemy jednak zapomnieć że od tamtej godziny bdquouczeń wziął Ją do siebierdquo Zaprosił Ją nie tylko na tamtą bolesną chwilę ale na całe życie Wziął Ją do swojej codzienności A zatem kiedy w sercu każdego z nas odbijają się echem słowa Jezusa bdquoOto Matka twojardquo to nie możemy ich rozumieć ina-czej To zaproszenie abyśmy wzięli Ją do siebie

Dlaczego Bo jest kochającą matką Po co Aby dzielić z Nią życie radości i strapienia aby ufnie zawierzać się Jej opiece Jeśli to uczynimy sercem gorącym i otwartym możemy być pewni zawsze będzie przy nas Kiedy będziemy stawać wobec życiowych wyboroacutew zaprowadzi nas do Nazaretu i pomoże odczytać wolę Boga tak jasno że lęk nie przezwycięży pełnego oddania bdquofiatrdquo Kiedy pojawi się konieczność ofiaro-wania czegoś z naszej bezpiecznej rzeczywistości zaprowadzi nas do jerozolimskiej świątyni gdzie Symeonową wieść o

PRZYPROWADZIŁA NAS TUTAJ WIARAHomilia księdza prałata Pawła Ptasznika

kierownika sekcji polskiej Sekretariatu Stanu w Watykanie wygłoszona podczas pielgrzymki Polonii szwajcarskiej do Einsiedeln 3 maja 2008 roku

siedmiu boleściach ukoi świadomość że przez nie objawi się bdquoznak sprzeciwurdquo i bdquoŚwiatłość światardquo Kiedy się zagubimy nie będzie zwlekała z poszukiwaniem A nawet jeśli upomni to tak że nie zburzy to radości odnalezienia Kiedy doświad-czenia życia wyprowadzą nas na pustynię pokus i walki Ona sercem będzie blisko Będzie się cieszyć naszą radością jak w Kanie Galilejskiej a gdyby coś ją zakłoacuteciło wezwie aby robić to co nam powie Jej Syn Na każdym etapie życia będzie nam towarzyszyć dyskretnie jakby z oddali ale z takim oddaniem że bez wahania stanie u stoacutep każdego naszego krzyża

Wiedzieli o tym doskonale nasi przodkowie W 1656 roku swoje przekonanie o matczynej opiece Maryi nad Koroną wy-raził kroacutel Jan Kazimierz A czynił to w takich słowach bdquoWielka Boga Człowieka Matko Najświętsza Dziewico Ja Jan Kazi-mierz za zmiłowaniem Syna Twojego Kroacutela kroacuteloacutew a Pana mojego i Twoim miłosierdziem kroacutel do Najświętszych stoacutep Twoich przypadłszy Ciebie dziś za Patronkę moją i za Kroacutelo-wą państw moich obieram (hellip) A ponieważ nadzwyczajnymi dobrodziejstwami Twymi zniewolony pałam wraz z narodem moim nowym a żarliwym pragnieniem poświęcenia się Twej służbie przyrzekam przeto tak moim jak senatoroacutew i ludoacutew moich imieniem Tobie i Twojemu Synowi Panu naszemu Jezusowi Chrystusowi że po wszystkich ziemiach Kroacutelestwa mojego cześć i nabożeństwo ku Tobie rozszerzać będęrdquo Stąd wywodzi się nasza dzisiejsza uroczystość Trzy wieki poacuteźniej w 1956 roku kard Stefan Wyszyński nawiązując do zobowiązań kroacutela napisał nowy tekst śluboacutew zwanych odtąd jasnogoacuterski-mi bdquoWielka Boga-Człowieka Matko Bogarodzico Dziewico Bogiem sławiona Maryjo Kroacutelowo świata i Polski Kroacutelowordquo ndash tak rozpoczął bdquoGdy upływa trzy wieki od radosnego dnia w ktoacuterym zostałaś Kroacutelową Polski oto my dzieci Narodu Pol-skiego i Twoje dzieci krew z krwi przodkoacutew naszych stajemy znoacutew przed Tobą pełni tych samych uczuć miłości wierności i nadziei jakie ożywiały ongiś Ojcoacutew naszychrdquo

Prymas Tysiąclecia wiedział jednak że tu nie chodzi tyl-ko o słowa Wiedział że to ślubowanie oznacza konkretne zobowiązania Dlatego kontynuował bdquoPrzyrzekamy uczynić wszystko co leży w naszej mocy aby Polska była rzeczywistym kroacutelestwem Twoim i Twojego Syna poddanym całkowicie pod Twoje panowanie w życiu naszym osobistym rodzinnym naro-dowym i społecznymrdquo A potem wyliczał dziedziny życia ktoacutere wymagały największej troski i wspoacutełpracy z łaską wypraszaną przez Maryję życie wiary potwierdzane unikaniem grzechu i pielęgnowaniem dobra obrona poczętego życia nierozerwal-ność małżeństwa obrona godności kobiety i ogniska domo-wego wychowanie młodego pokolenia w duchu miłości Boga i bliźniego praca nad tym aby wszystkie Dzieci Narodu żyły w miłości i sprawiedliwości w zgodzie i pokoju aby wśroacuted nas nie było nienawiści przemocy i wyzysku dzielenie się między sobą plonami ziemi i owocami pracy aby pod wspoacutelnym dachem nie było głodnych bezdomnych i płaczących walka z lenistwem i lekkomyślnością marnotrawstwem pijaństwem i rozwiązło-ścią zdobywanie cnoacutet wierności i sumienności pracowitości i oszczędności wyrzeczenia się siebie i wzajemnego poszanowa-

14 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 15

nia miłości i sprawiedliwości społecznejhelliprdquoZ takich to wartości religijnych moralnych i społecznych

wyrastały najdorodniejsze owoce polskiego ducha kultury i męstwa Dobrze wiemy z historii że były czasy gdy o nich za-pominano Ale wiemy też że wtedy spadały na Ojczyznę i Na-roacuted największe nieszczęścia I wiemy roacutewnież że od tych warto-ści zawsze rozpoczynano odnowę prowadzącą do narodowego odrodzenia Niewątpliwie proacutebą powrotu do tych wartości była Konstytucja 3 maja ogłoszona przez kroacutela Stanisława Augusta w 1791 roku Wprawdzie zdrada uniemożliwiła wprowadzenie jej w życie ale do dziś pozostaje symbolem nowożytnego my-ślenia o społeczeństwie i życiu narodoacutew ktoacutere nie odcina się od chrześcijańskich korzeni ale z nich czerpie obficie

Jeśli dzisiaj moacutewię że nasze pielgrzymowanie ma wyraz pa-triotyczny to myślę o patriotyzmie tak jak myślał Jan Paweł II bdquoPatriotyzm oznacza umiłowanie tego co ojczyste umiłowanie historii tradycji języka czy samego krajobrazu ojczystegordquo (Pamięć i tożsamość) Patriotyzm daleki jest od nacjonalizmu ktoacutery bdquouznaje tylko dobro własnego narodu i tylko do niego dąży nie licząc się z prawami innych Patriotyzm natomiast jako miłość ojczyzny przyznaje wszystkim innym narodom takie samo prawo jak własnemu a zatem jest drogą do upo-rządkowanej miłości społecznejrdquo (tamże) W takim ujęciu nie możemy się bać słowa bdquopatriotyzmrdquo powinniśmy raczej zasta-nawiać się w jaki sposoacuteb tę miłość ojczyzny przejawiać tu poza jej granicami na obczyźnie

Słowo bdquomiłośćrdquo zawsze wiąże się z pojęciem bdquowiernośćrdquo Tak tajemnica praktykowania patriotyzmu zawsze a zwłasz-cza na obczyźnie tkwi w wierności Jeżeli moacutewię to w gronie osoacuteb wierzących to moacutewię jasno chodzi o dwojaką wierność ndash o wierność Bogu i o wierność ojczyźnie Z pasterską troską obserwuję jak łatwo na obczyźnie zapomnieć o Bogu i Jego prawach Anonimowość w nowym środowisku przynosi to poczucie wolności ktoacutere łatwo przemienia się w swawolę rezy-gnację z wszelkich wartości religijnych i duchowych a w końcu z kontaktu z Bogiem Może się wydawać że to sprawa osobista A jednak jest to wyrzeczenie się miłości ktoacutera roacutewnież stoi u podstaw miłości społecznej miłości ojczyzny jako wspoacutelnego domu zbudowanego na chrześcijaństwie Z boacutelem słucham wy-powiedzi naszych rodakoacutew z ktoacuterych można by wnioskować że w Polsce nie ma nic dobrego nic pięknego nic z czym można by się utożsamiać czego należałoby bronić czym można by się chlubić Za to w nowym kraju wszystko jest wspaniałe Staram się rozumieć tych ludzi poznać ich rozgoryczenie zawoacuted czy cierpienie z jakim wyjechali z Kraju I zastanawiam się czy można im pomoacutec na nowo odkryć to wielowiekowe i wspoacuteł-czesne piękno i dobro z ktoacuterego wyrośli Nie moacutewmy jednak o innych Wniknijmy w nasze serca i zastanoacutewmy się jakie miejsce mają w naszym życiu te wartości ktoacutere stanowią treść śluboacutew złożonych naszej Matce i Kroacutelowej Poacutejdźmy za głosem Karola Wojtyły

bdquoOjczyzna ndash kiedy myślę ndash woacutewczas wyrażam siebie i zako-rzeniam hellip gdy myślę Ojczyzna ndash by zamknąć ją w sobie jak skarb Pytam wciąż jak go pomnożyć jak poszerzyć tę prze-strzeń ktoacuterą wypełniardquo (Myśląc ojczyzna)

Niech ten sam wiersz bdquoMyśląc ojczyznardquo wprowadzi nas w trzeci motyw naszego dzisiejszego spotkania bdquoGdy dokoła moacutewią językami dźwięczy pośroacuted nich jeden nasz własny Zagłębia się w myśl pokoleń i ziemię naszą opływa i staje się dachem domu w ktoacuterym jesteśmy razem ndashrdquo

Bracia i siostry Jesteśmy razem Roacuteżni nas wiele region

pochodzenia stan wykształcenia praca zasobność materialna stan cywilny miejsce zamieszkaniahellip Ale jesteśmy razem bo bdquogdy dokoła moacutewią językami dźwięczy pośroacuted nas jeden nasz własnyrdquo A jak dalej pisze Karol Wojtyła

bdquoTak zwarci wśroacuted siebie jedną mową istniejemy w głąb własnych korzeni czekając na owoc dojrzewań i przesileń Ogarnięci na co dzień pięknem własnej mowy nie czujemy goryczy chociaż na rynkach świata nie kupują naszej myśli z powodu drożyzny słoacutewrdquo (tamże)

Razem zwarci istniejący w głąb ogarnięci pięknemhellip Czy tylko dziś Nie Na co dzień Takie zadanie stawia przed nami Polakami rozproszonymi po świecie nasz Wielki Rodak Papież i Poeta Niech będzie między nami zgoda i jedność oparta na umiłowaniu wspoacutelnej mowy jakże uszlachetnionej przez dzieje naszej kultury na świecie nieznanej bdquoz powodu drożyzny słoacutewrdquo A wtedy i tęsknota nie będzie samotna i nie będzie w nas goryczy bo duch poprowadzi nas pod wspoacutelny dach ojczystego domu

Na koniec wraz z polskimi biskupami i narodem ktoacutery czci swą Kroacutelową zwroacutećmy się do czarnej Madonny z Einsiedeln słowami Jana Pawła II

bdquoMatko Boga i Matko ludzi lsquoswojemu najmilszemu Synowi nas oddawajrsquo On jest naszym Zbawicielem i naszym oparciem u Ojca Prosimy Cię Matko Zbawiciela wstawiaj się za nami u Twojego Syna w niebie- aby Kościoacuteł w tym kraju (i w naszej ojczyźnie) umacniał się w

wierności Chrystusowi- aby wszyscy ochoczo godzili się na posłannictwo jakie mają

do wypełnienia w Kościele w rodzinie lub w świecie- aby odnowiła się jedność Ducha wśroacuted chrześcijan- aby wszyscy cierpiący na ciele i na duszy znaleźli pomoc i

pociechę- aby wszystkie narody i wszyscy ludzie mogli żyć w wolności i

pokoju- aby przybliżyło się do nas kroacutelestwo Boga i Jego sprawiedli-

wośćMaryjo Matko Kościoła nasza umiłowana Pani z Einsie-

deln moacutedl się za nami Amenrdquo (15061984)

16 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 17

Einsiedeln 3 maja 2008 r

16 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 17

18 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 19

Czy są roacuteżnice między sposobem oraz techniką grania w piłkę nożną w Polsce i w Szwajcarii

Szwajcarzy wiele inwestują w sport na każdym poziomie Mają bardzo dobry system kształcenia młodzieży Choć pił-ka nożna nie ma tu długich tradycji wyniki osiągane na are-nie międzynarodowej są dobre Proszę uwzględnić że jest to stosunkowo małe państwo więc przy mistrzostwach pojawia się problem wyboru talentoacutew trudniej jest je znaleźć w kraju siedmiomilionowym w poroacutewnaniu z krajem 20 40 czy 100-milionowym Styl gry jest tutaj agresywny jest dużo biegania na boisku dużo walki W poroacutewnaniu ze Szwajcarami polscy zawodnicy grają wolniej trenują mniej intensywnie oni wolą raczej grać w piłkę niż walczyć

Czy nie wystarczy grać Trzeba walczyć

Umiejętność walki powinna być naturalna w człowieku Piłka zawodowa jest walką o przetrwanie - trzeba zabrać przeciwnikowi piłkę zdobyć bramkę Drużyna musi chcieć wygrać

Ile się trenuje

W okresie przygotowawczym 12 razy po dwie godziny w tygodniu

Co jest kluczem do piłkarskiego sukcesu

Podstawa to talent Poza tym ciężka praca dyscyplina Nie chodzi o bieganie od rana do nocy ale o motywacje o chęć bycia coraz lepszym o chęć zwycięstwa Najtrudniej-szy w zawodzie piłkarza jest wysiłek fizyczny Trening jest bardzo złożony bieg 20 m 40 m 60 m w lewo w prawo głoacutewkahellip Żeby osiągnąć cel trzeba mieć też charakter wytrwałość wiele jest pokus odciągających od treningu I tu trzeba wytrwać przez lata Ile razy była piękna pogoda Chętnie poszedłbym z żoną na spacer ale musiałem iść na trening Zazdrościłem moim kolegom w szkole - oni chodzili po goacuterach jeździli na rajdy - ja trenowałem Po latach nie żałuję Wielu utalentowanych szybko wypadało z gry przez brak dyscypliny Dobry piłkarz powinien być roacutewnież uczci-wy lojalny powinien mieć ustabilizowane życie osobiste wtedy łatwiej znosi się każdy stres czy niepowodzenie

Jakie są zadania trenera

Trener jest odpowiedzialny za wszystko a głoacutewnie za wy-nik ndash jest sprawdzany przez osiągnięte wyniki Pracuje pod dużą presją roacutewnież ze strony mass-medioacutew W ostatnich siedmiu latach FCA Aarau miało tylko czterech treneroacutew ktoacuterzy przetrwali cały sezon Pracy jest dużo treningi sześć razy w tygodniu ale to nie wszystko Na przykład wczoraj wroacuteciłem do domu o 2300 poszedłem spać o 200 bo oglą-dałem jeszcze mecz na video robiłem kroacutetką analizę Dzisiaj rano trening o 1000 przyjechałem do pracy na 830 Teraz wywiad po południu jadę na mecz do Zurychu

Talent charakter wytrwałośćhellipZ Ryszardem Komornickim trenerem szwajcarskiego klubu FC Aarau

byłym piłkarzem reprezentacji Polski rozmawia Marcin Sumiła

Jakie cechy są pożądane u trenera

Chcę być uczciwy sprawiedliwy co nie jest łatwe Mam dwudziestu zawodnikoacutew Na mecz muszę wybrać osiemna-stu tzn dwoacutech siedzi na trybunie Obojętnie kogo wybiorę ten nie wybrany ma poczucie krzywdy wewnętrznie się bun-tuje Podobnie jest przy zmianie zawodnikoacutew w trakcie me-czu Ciągle muszę się uczyć panować nad moimi reakcjami w sytuacjach stresowych Jestem za wzajemnym respektem ale też daję swoim zawodnikom dużo wolności z niewolni-ka nie zrobi się pracownika on musi chcieć grać ja go nie zmuszę mogę jedynie zachęcić Prasa niestety jeśli chodzi o atmosferę na meczach i o zachowanie treneroacutew często od-grywa rolę negatywną Widać to w piłce niemieckiej gdzie trenerzy załamują się na konferencjach prasowych moacutewią rzeczy ktoacuterych by normalnie nie powiedzieli Ta presja jest niesamowita Prasa często koncentruje się na goszej stronie jeśli wynik jest 50 to dziennikarze chcą pisać o problemach przegranej drużyny a nie o sukcesie zwycięzcy

W drużynie z Aarau jest wielu obcokrajowcoacutew Pan też reprezentuje inną kulturę Jak udaje się Panu dotrzeć do każdego ze sportowcoacutew

Komunikacja to nie tylko język Mamy zawodnikoacutew wielu narodowości nie wszyscy moacutewią po niemiecku ale przynajmniej rozumieją Czasami jest lepiej coś pokazać czy też nic nie moacutewić i to wiele znaczy Poza tym trener powinien znać też zawodnika poza boiskiem okazywać zainteresowa-nie jego życiem prywatnym rozmawiać z nim dwa - trzy razy w tygodniu pomoacutec w problemach Szczegoacutelnie ważne jest to przy bardziej bdquoegzotycznychrdquo piłkarzach Taki na przykład Afrykanin nie jest przyzwyczajony do naszych zasad potrafi np przyjść na trening o 1100 choć jest planowany na 1000 tudzież jechać przez miasto 100 kilometroacutew na godzinę nie rozumie że trzeba respektować ograniczenie prędkości Obcokrajowcom pomagamy też poza treningiem np orga-nizując kurs języka niemieckiego

Czy w drużynie piłkarskiej jest miejsce na religię

Religia też się pojawia Mamy zawodnikoacutew brazylij-skich ktoacuterzy zaproponowali żebyśmy się wszyscy razem modlili przed meczem To było nie do zaakceptowania dla

Stoją od lewej autor wywiadu dr Marcin Sumiła i trener Ryszard Komornicki

18 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 19

muzułmanina gdyż wykraczało poza jego religię Staram się respektować tę roacuteżnorodność Problem jest w okresie rama-danu kiedy zawodnik nie je przez cały dzień

A może drużyna bardziej jednorodna byłaby też lepiej zgrana

Drużyna potrzebuje roacuteżnych zawodnikoacutew gwiazdę ko-goś z temperamentem ale też pracusioacutew ktoacuterzy są cisi spo-kojni Są rzeczy ktoacuterych wymaga się od wszystkich i pewien obszar na inwencję własną Cel jest wspoacutelny wygrać mecz Roacuteżnorodność kultur jest korzystna

Czy w naszych czasach jest jeszcze miejsce w piłce nożnej na bdquofair playrdquo

My jesteśmy najbardziej fair grającą drużyną w Szwajca-rii może dlatego że ja zabraniam faulu Tak też sam grałem nigdy nie dostałem czerwonej kartki zawsze miałem respekt szacunek przed przeciwnikiem Byłem mało kontuzjowany ndash myślę że dlatego bo przeciwnik wiedział że gram fair

Kiedy FC Aarau będzie w szwajcarskiej czołoacutewce

Teoretycznie jest to jeszcze możliwe w tym sezonie Nie-stety mamy w poroacutewnaniu z innymi klubami dużo gorszą sytuację finansową co nie ułatwia zadania

Ktoacutere wydarzenia z kariery piłkarskiej utkwiły Panu naj-bardziej w pamięci przyniosły najwięcej radości

Najpierw było to przyjęcie do klubu IV ligii kiedy mia-łem 15 lat po raz pierwszy miałem trenera stroacutej piłkarski buty Potem nastąpił transfer z małego klubu do drugoligo-wego GKS Tychy Jako trzecie wymienię przejście do Goacuterni-ka Zabrze kiedy w ciągu dwoacutech lat stałem się reprezentan-tem Polski i wziąłem udział w mistrzostwach świata co jest marzeniem każdego piłkarza

Jak można pogodzić zaangażowanie piłkarskie z życiem rodzinnym

Mam to szczęście że moja żona rozumie mnie dobrze Jesteśmy 28 lat po ślubie Wiele jej zawdzięczam to ona głoacutewnie wychowała nasze dwie coacuterki Lubię bardzo przycho-dzić do domu tam czuję się najlepiej Każdą wolną chwilę spędzam z żoną rodziną to jest dla mnie bardzo ważne Wielu znajomych chętnie do nas przychodziło i przychodzi

moacutewią że u nas jest przyjemnie ciepło Ja wiem że to jest zasługa żonyhellip W małżeństwie ważne jest wzajemne zaufa-nie zrozumienie

Kiedy jeszcze grałem to wracając do domu nie opowia-dałem o piłce Nie chciałem robić z tego wielkiego tematu W domu rozmawialiśmy o dzieciach o naszych sprawach rodzinnych Teraz kiedy jestem trenerem żona i coacuterki cho-dzą na mecze i też bardzo się denerwują Nie mogę nic na to poradzić

Czy nie chciałby Pan pracować w Polsce

Chętnie wroacuteciłbym do Polski ale nie chcę pracować w warunkach w jakich pracowałem z korupcją oszukiwa-niem Nie podoba mi się że wyciągamy ciągle stare rzeczy Powinno się zapomnieć o tym co było i zacząć myśleć o tym co jest i o przyszłości

Jaka jest Pana prognoza dla polskiej drużyny na EURO 2008

Polacy będą mistrzami Europy

Kto poza tym w pierwszej czwoacuterce

Finał Polska-Hiszpania Poza tym ponieważ od dawna pracuję w Szwajcarii życzę powodzenia Szwajcarom Chciał-bym też aby Rosja odniosła sukces

Dziękuję za rozmowę Aarau 27042008

Ryszard Komornicki (ur 14 sierpnia 1959 w Ścinawie) pił-karz polski grający na pozycji pomocnika reprezentant Polski mistrz Polski trener FC Aarau Najwspanialsze lata swojej kariery popularny Koko spędził w Goacuterniku Zabrze (1982-1989) z ktoacuterym wywalczył 4 tytuły mistrza Polski i Superpuchar W lidze polskiej Ryszard Komornicki roze-

grał 182 mecze i strzelił 35 bramek W sezonie 198990 został piłkarzem FC Aarau (Szwajcaria) w sezonie 19921993 zdobył wraz z kolegami z drużyny tytuł mistrza Szwajcarii Kolejny sezon (199899) Koko spędził w FC Wohlen (Szwajcaria) w roku 2000 podpisał kontrakt z FC Kickers Luzern (Szwajcaria) Ryszard Komornicki ma roacutewnież doświadczenie jako trener asystent w FC Aarau FC Luzern FC Solothurn rezerwy FC Zurych Od stycznia do kwietnia 2006 roku trenował zespoacuteł 14-krotnego mistrza Polski Goacuternika Zabrze Koko rozegrał też 20 meczoacutew w repre-zentacji Polski i był uczestnikiem MŚ lsquo86 Zadebiutował 31 października 1984 roku w Mielcu w spotkaniu przeciwko Albanii (22) Po raz ostatni biało--czerwoną koszulkę założył 19 października 1988 roku w Chorzo-wie roacutewnież w czasie meczu z reprezentacją Albanii (10)

Zdję

cie

ww

wfc

aara

uch

20 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 21

W niedzielę 11 maja w ośrodku duszpa-sterskim Polskiej Misji Katolickiej w Zury-chu liturgię niedzieli Zesłania Ducha Święte-go uświetnił pierwszy występ nowo powstałej scholi pod kierownictwem pani Sylwii Feher-pataky Grą na organach akompaniowała pani Anna Buczek-Merz

W skład zespołu wchodzi szesnastu członkoacutew Ewa Kadłubowska Joanna Leskiewicz Marta Mirosław Agnieszka Suchta-Veit Anna i Ewelina Wedlechowicz Dorota Weśniak Dorota Zarost Hieronim Bawolski Zygmunt Beck Waldemar Burzyński Krzysztof Chudoba Ryszard Grze-gorzewski Joacutezef Krzyżanowski Tomasz Lenart Bartek Mańkowski Łukasz Mirosław

Już wykonaniem pierwszej pieśni bdquoVeni cre-atorrdquo (bdquoO Stworzycielu Duchu przyjdźrdquo) schola zachwyciła wysokim stopniem profesjonalizmu Dźwięki melodii gregoriańskiej i wariacje orga-nowe pani Buczek-Merz wprowadziły wiernych w uroczysty nastroacutej święta Piękne wykonanie zna-nych i mniej znanych pieśni liturgicznych przyczy-niło się do powstania niezapomnianej atmosfery święta i pogłębienia przeżyć duchowych Schola zaskoczyła i wzruszyłahellip Jak udało się w tak kroacutet-kim czasie stworzyć coś tak niezwykłego Proacuteby nowo powstałego zespołu odbywają sie przecież zaledwie od lutego tego roku

Oto co o powstaniu i pracach choacuteru moacutewi kie-rowniczka scholi pani Sylwia Feherpataky bdquoPomysł prowadzenia wokalnej scholi przykościel-nej pojawił się już dosyć dawno Pedagogikę mu-zyczną obok występoacutew kameralnych traktuję jako hobby uzupełniające moją pracę w operze Rozwa-żając możliwości prowadzenia choacuteru przy jednej

SCHOLA W ZURYCHU

ze szwajcarskich parafii poczułam jednak pewien niedosyt Moje myśli wciąż kierowały się w stronę naszej Misji Ostateczna decyzja o podjęciu tego wyzwania nadeszła wraz ze zmianami personalny-mi w Polskiej Misji Katolickiej w Zurychu jesienią 2007 roku Dzięki wsparciu duszpasterza ośrodka księdza Krzysztofa Zadarko moje pragnienie za-łożenia grupy wokalnej przy naszej wspoacutelnocie na-brało realnego kształtu To co nastąpiło poacuteźniej zawdzięczamy wielkiemu zaangażowaniu osoacuteb ktoacutere zgłosiły swoje uczestnictwo w choacuterze i po-mocy Bożej Nasza Polonia to prawdziwa kopalnia talentoacutew Bardzo zaimponowało mi zainteresowa-nie i wielka chęć wspoacutełpracy członkoacutew zespołu ich zamiłowanie do śpiewu i pragnienie aktywnego uczestnictwa w życiu Kościoła Wiele się od nich uczę To oni tworząc scholę ubogacają naszą wspoacutelnotę Wspoacutelnota to wspoacutełpraca Bez tego na-wet cały moacutej zapał ducha nie wystarczyłby aby po-wstało coś podobnego To ich wysiłek poświęcenie czasu prywatnego chęć uczenia się i działania oraz doświadczenie w pracy choacuteralnej lub wokalnej dały takie wyniki Jestem z nich dumna Ja osobi-

20 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 21

Sylwia FeherpatakyMa 41 lat Pochodzi z Krakowa gdzie rozpoczęła swoją

karierę muzyczną W 1996 roku ukończyła studia na wy-dziale wokalno-aktorskim w Gdańsku Rok poacuteźniej wyje-chała do Szwajcarii jako stypendystka Ministerstwa Kultury i Sztuki w Bernie (Bundesamt fuumlr Kultur) Po ukończeniu studioacutew podyplomowych w Bernie (Hochschule fuumlr Mu-sik und Theater Bern) otrzymała stały angaż w zuryskiej operze gdzie nadal pracuje jako wokalistka Ma na koncie udział w szeregu koncertoacutew solowych i choacuteralnych oraz na-graniach telewizyjnych

ście uczę się mnoacutestwo o muzyce liturgicznej ktoacutera jest niebywale bogata i roacuteżnorodna Nieocenioną pomocą przy przygotowaniu naszej pierwszej mszy była pani Ania Buczek-Merz ktoacutera zgodziła się wspomoacutec nas akompaniamentem Świetna orga-nistka i wielce kompetentny pedagog Dziękuję jej z serca za tę wspoacutełpracę i znajomość

Po naszym pierwszym występie w święto Ze-słania Ducha Świętego stawiamy sobie za cel

rozszerzenie naszego repertuaru Oczekuję tego z wielkim zainteresowaniem

Mam nadzieję że schola będzie się rozwijać Zależy mi na tym aby to dzieło trwało i wzbo-gacało nasze serca pięknem i głębią muzyki aby zawarty w niej pierwiastek Bożej doskonałości docierał do jak największej rzeszy ludzirdquo

Kamila NeupertZdjęciaZbigniew Zambrzycki

Anna Buczek-Merz Od 15 lat mieszka w Szwajcarii Wykształcenie muzyczne

zdobyła w Akademiach Muzycznych w Krakowie Lublinie Basel i Norynberdze jak i na wielu kursach mistrzowskich Przed wyjazdem do Szwajcarii docentka w klasie klawesynu na Akademii Muzycznej w Gdańsku Od 2000 roku zaanga-żowana jako organistka przy Kościele św Jana w Zurychu (Johanneskirche) Od lutego 2008 roacutewnież w kościele pa-rafialnym Birmensdorf Ceniona jako pedagog nauczyciel fortepianu i prowadząca choacuter

LEŚNA MAJOacuteWKA W WINTERTHURZE24 maja 2008 r - zgodnie z wcześniejszą zapowiedzią - odbyła się bdquomajoacutewkardquo

w lesie Winterthur-Walcheweiher zorganizowana przez Radę Ośrodka Duszpasterskiego PMK w Winterthurze Chętnych nie zabrakło

Był obecny także duszpasterz ośrodka ks Krzysztof Zadarko

Aut

or z

djęć

Jer

zy S

taw

arz

22 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 23

Bezpośredni sens słoacutew dzisiejszej Ewangelii nie nasuwa żadnych trudności moacutewi ona że Boacuteg będzie nas sądził nie według słoacutew ale według czynoacutew że po tych czynach mamy odroacuteżnia synoacutew światłości od ludzi złych i że ten tylko kto czynem pełnić będzie wolę Ojca Niebieskiego wejdzie do Kroacutelestwa Bożego Ewangelia nie tylko zabrania złych czynoacutew nawet takie drzewo ktoacutere złych owocoacutew nie daje ale tylko nie rodzi dobrych będzie wycięte i wrzucone w ogień Raz jeszcze przypomina nam w niej Chrystus Pan że Jego zakon jest zakonem czynu że nie ma niczego bar-dziej sprzecznego z chrześcijańską drogą życia niż bierność i bezczynność

Taka jest głoacutewna nauka Ewangelii na dzisiejszą niedzielę Jeśli się jednak nie mylę zawarta w niej jest jeszcze inna bardziej pośrednio wypowiedziana ale nie mniej wielka i piękna Nad nią chciałbym z Wami Drodzy Bracia pokroacutetce rozważać

Co to są te owoce ktoacutere daje dobre drzewo To są nie-wątpliwie przede wszystkim czyny Ale postawa wewnętrzna przejęcie się duchem chrześcijaństwa daje jeszcze inne skutki mniej przejawiające się na zewnątrz wyrażone ndash jeśli można się tak wyrazić ndash w samej sylwetce człowieka nada-jące jej ton i charakter Człowieka Bożego można poznać nawet wtedy gdy jego czynoacutew nie znamy patrząc po prostu na jego zachowanie się na cechy jego ducha Te cechy to tak-że w rozumieniu naszej Ewangelii owoce dobrego drzewa przejawy miłości Bożej i rządoacutew łaski w duszy

Owoce dobrego drzewa pokora pogoda pokoacutejJest takich cech wiele ale najważniejsze są bodaj trzy

pokora pogoda i pokoacutej Pokora Najmilsza z cnoacutet owa postawa duszy pełnej

przedmiotowości ktoacutera cechuje człowieka żyjącego w obli-czu Bożym i umiejącego patrzeć na samego siebie z Bożego punktu widzenia Człowiek ten nie w słowach ale w posta-wie przenikającej każdy jego ruch i każdą myśl jest wolny od tego szaleństwa i głupstwa zwanego pychą od czynienia ze siebie ośrodka świata i fałszywego bożka Pokora spra-wia że ten kto ją posiada nie sądzi nikogo ani nad nikogo się nie wywyższa W tym szerokim chrześcijańskim słowa znaczeniu pokora jest bodaj tą cechą po ktoacuterej najłatwiej poznać można człowieka Bożego

Pogoda to radość wynikająca z umiłowania Boga ponad wszystko niewzruszony optymizm nie w słowach ale każ-dym drgnieniem woli i myśli ludzkiej opromieniający życie niezroacutewnanym światłem Postawa dzięki ktoacuterej człowiek Boży wnosi radość i promień szczęścia wszędzie gdzie prze-chodzi każdym słowem samą swoją obecnością

Pokoacutej Błogosławieni pokoacutej czyniący powiedział Chry-stus Pan Ale pokoacutej czynić może tylko ten kto pokoacutej nosi w samym sobie kto nie jest rozdarty przez zwalczające się dążności i namiętności Raz jeszcze ten pokoacutej prawdziwy co przewyższa wszelki zmysł jest jedną z nieomylnych cech człowieka Bożego z tych owocoacutew po ktoacuterych poznać można serce oddane Bożej sprawie

Aby w nas można było poznać synoacutew światłościJest takich cech świętości więcej ale te trzy biją chyba

najbardziej w oczy i wszyscy nasi święci bez wyjątku byli wielkimi przykładami jak one w postawie chrześcijanina powinny być urzeczywistnione

Kiedy rozważam o nich dwie rzeczy przychodzą mi na myśl Pierwsza to smutny fakt że zrozumienie wielkości i piękna tych wielkich rzeczy jest niestety u tylu tak nikłe Pogańskie płytkie i złe nauki głoszone przez zbłąkanych pogardzają pokorą głoszą gorycz szerzą nienawiść i zwadę Doszło do tego że nawet nasze dzieci uczy się nienawiści zamiast pokoju goryczy zamiast pogody sądzenia innych i pychy zamiast chrześcijańskiej pokory W takich czasach trzeba nam chrześcijanom bardziej niż w innych pamiętać słowa Chrystusowe że po tych właśnie cechach poznawać mamy drzewo dobre od złego a przede wszystkim wypada nam z większym jeszcze zapałem dbać o to aby w nas sa-mych widniały pokora pogoda i pokoacutej

A z tą ostatnią sprawą łączy się druga wręcz może jeszcze smutniejsza Gdy patrzę na siebie i widzę jak mi jest daleko do Chrystusowego ideału jak mało jest w mojej postawie pokory pogody i pokoju jak niewiele potrafię ich dać moim bliźnim trzeba mi sercem skruszonym prosić o przebaczenie i błagać o pomoc i łaskę abym moacutegł stać się mniej niegodnym imienia chrześcijanina

Niech to postanowienie i ta modlitwa będzie wnio-skiem dzisiejszej niedzieli postanowienie że wytężymy wszystkie siły aby w nas można było lepiej poznać sy-noacutew światłości i korna modlitwa do Boga o łaskę poko-ry pogody i prawdziwego pokoju Amen (20071952)

CECHY CHRZEŚCIJANINA

O Joacutezef Innocenty Maria Bocheński OP (1902 ndash 1995)Założyciel PMK

22 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 23

14 maja 2008 roku w Marly odbyło się spotkanie na temat relacji między Stowarzyszeniem Centrum Polskiej Misji Katolickiej w Zury-chu a Polską Misją Katolicką w Szwajcarii W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele Stowarzyszenia dr Antoni Zgliński dr Jacek Pator-ski oraz pani Bogusława Lewicka natomiast Polską Misję Katolicką reprezentowali ks rektor Sławomir Kawecki ks Artur Cząstkiewicz oraz ks Grzegorz Ostrowski Przedstawiciele Stowarzyszenia Cen-trum stwierdzili że bdquoStowarzyszenie jest organizacją świecką opartą na prawie cywilnym szwajcarskim i nie podlega Polskiej Misji Ka-tolickiej Nazwa Stowarzyszenia została wybrana dlatego że Polska Misja Katolicka jest instytucją wiarygodną a to bardzo pomaga w zbieraniu funduszyrdquo Otoacuteż aby Stowarzyszenie mogło nosić nazwę bdquokatolickierdquo musi wpierw uzyskać zgodę kompetentnych władz kościelnych Niestety Stowarzyszenie Centrum do tej pory o taką zgodę nie wystąpiło Co więcej zwroacutecono się o aprobatę Statutu Stowarzyszenia działającego według zasad PRAWA CYWILNEGO do WŁADZ KOŚCIELNYCH miejscowej diecezji ktoacutere to władze w sposoacuteb dyplomatyczny odpowiedziały że nie leży to w kompeten-cji biskupa diecezji Chur Często członkowie Zarządu Centrum powołują się na słowa wsparcia prywatne listy z błogosławieństwem zachęty ze strony dostojnikoacutew kościelnych To wprowadza w błąd ludzi mniej zorientowanych - mogłoby się wydawać że jest to roacutew-noznaczne z dokumentem prawnym Otoacuteż tak nie jest W kościele rzymskokatolickim obowiązuje nas Kodeks Prawa Kanonicznego ktoacutery jasno reguluje te sprawy (por Kan 298-311)

Po długich dyskusjach doszliśmy do wniosku że Stowarzyszenie

W SPRAWIE STOWARZYSZENIA CENTRUM hellipOświadczenie Stowarzyszenia Centrum Spotkań i Modlitwy Polskiej Misji Katolickiej w ZurychuW majowym numerze bdquoWiadomościrdquo (Nr 440) ukazała się notatka ks Rektora o naszym Stowarzyszeniu sugerująca niezorientowanym czytelnikom wątpliwości wobec naszych intencji i działań W związku z reakcjami ludzi na tę publikację uważamy za konieczne podanie poniższych wyjaśnień do wiadomości wszystkich1 Nasze Stowarzyszenie jest założone na podstawie szwajcar-

skiego prawa cywilnego (OR) nie jest organizacją kościelną i nie podlega formalnie Polskiej Misji Katolickiej w Szwaj-carii

2 Nazwa bdquoCentrum Spotkań i Modlitwy Polskiej Misji Katolickiej w Zurychurdquo wyraża tylko jednoznacznie nasz głoacutewny cel tzn zdobycie i utrzymanie odpowiedniego stałego ośrodka dla PMK ktoacutery będzie znajdował się w Zurychu Jednocześnie chcemy aby te pomieszczenia były owarte dla całej Polonii w Szwajcarii jako miejsce spotkań i dyskusji czy też organizacji imprez kultu-ralnych Nasze starania ograniczają się jak dotąd w zdobywaniu funduszoacutew poprzez składki członkowskie zbieranie ofiar oraz własną pracę (kawa niedzielna biuletyn Stowarzyszenia organi-zacja imprez)

3 Będziemy się cieszyli roacutewnież i wtedy jeśli PMK otrzymałaby wcześniej w inny sposoacuteb odpowiednie stałe pomieszczenia w Zurychu do samodzielnego użytkowania Statut pozwala nam na poacuteźniejszą pomoc w utrzymaniu takiego ośrodka

4 Zawiadomienie o założeniu Stowarzyszenia w 2000 r zostało wy-słane wraz ze statutem do wszystkich biskupoacutew szwajcarskich a także do prymasa ks kard J Glempa i innych biskupoacutew w kraju do bp S Wesołego i do ks rektora K Gawrona Otrzymaliśmy same pozytywne odpowiedzi i błogosławieństwo na naszą działal-ność

W liście z dn 20102000 r z Ordynariatu diecezji Chur na ktoacuterej terenie działamy czytamy bdquoPrzyjęliśmy do wiadomości treść statutu () Kompetencji i nadzorowi Biskupa podlegają jedynie statuty mające czysto kościelno-prawny charakter Poza

tym możemy Wam mimo to potwierdzić że do tego statutu nie mamy żadnych zastrzeżeń i popieramy ideowo cel tego Stowa-rzyszeniardquo (tłum AZ) Traktowaliśmy i traktujemy to dalej jako akceptację ze strony władz kościelnych na działanie zgodnie z naszym statutem Informacja o tym wraz z kopią listu została przesłana w odpowiedzi na polską ocenę prawną dla ekonoma Komisji Episkopatu Polskiego ks J Droba do Warszawy oraz ks rektorowi S Kaweckiemu

5 W czerwcu ubr było wiadomo że od 1 lipca będzie tylko jeden etat dla duszpasterza PMK tzn Rektora W związku z tym ks W Czerwiński z dniem 30 czerwca przestał być członkiem Zarządu z urzędu Mimo iż pozostawał dalej w mieszkaniu przy Aem-tlerstrasse to nie miał więcej prawa działalności wśroacuted Polonii wobec czego konieczna była formalna zmiana adresu korespon-dencyjnego Stowarzyszenia Na nadzwyczajnym Walnym Zebra-niu Stowarzyszenia 24 czerwca 2007 uchwalono tę zmianę Jed-nocześnie w statucie dokonano drobnych zmian ktoacutere precyzują cel podkreślają lokalizację w Zurychu i ograniczają możliwości interpretacji przeznaczenia zbieranych funduszy Nie rozumiemy sugerowania że mieliśmy przy tym nieczyste intencje

6 Jest rzeczą oczywistą że wobec naszego celu chcemy ndash tak jak dotychczas ndash pracować ściśle w powiązaniu z PMK w Szwajcarii W Zarządzie jest zarezerwowane stałe miejsce dla kapłana odpo-wiedzialnego w Zurychu za Misję

7 Następne zwyczajne Walne Zebranie Stowarzyszenia jest plano-wane na czerwiec br

8 Wiemy że w Polsce istnieje swoista kultura nieufności do wszyst-kiego co nie jest pod pełną własną kontrolą a także rzucania publicznych podejrzeń według swego subiektywnego poglądu Uważamy jednak że zawsze trzeba wymagać informacji rzetelnej Nie wiemy jaki cel przyświecał wspomnianej notatce w bdquoWiado-mościachrdquo bez poprzedniego porozumienia się z nami

Za ZarządDr Antoni Zgliński prezes

Inż Marek Duszyński v-prezez

Od Rektora Polskiej Misji Katolickiejwystąpi do Episkopatu o zgodę na używanie nazwy Stowarzyszenie Polskiej Misji Katolickiej Ustaliliśmy także że będziemy praco-wać nad przygotowaniem umowy o wspoacutełpracy Stowarzyszenia Centrum z Polską Misją Katolicką w Szwajcarii Nie może być tak że Stowarzyszenie ktoacuterego członkowie Zarządu zastrzegają że nie jest stricte katolickie zbiera fundusze na terenie Polskiej Misji Katolickiej Dlatego konieczne jest przygotowanie umowy ktoacutera będzie jasno precyzowała wzajemne relacje

Jedyną kwestią sporną ktoacutera nie znalazła rozwiązania był temat zwołania ubiegłorocznego walnego zebrania w dniu 240607 - na trzy dni przed moim przyjazdem do Szwajcarii Mimo proacuteśb Ekonoma Konferencji Episkopatu Stowarzyszenie Centrum nie raczyło zmie-nić terminu walnego zebrania po to aby moacutegł wziąć w nim udział nowy rektor Polskiej Misji Katolickiej Jeszcze raz podkreślam że nie rozumiem i jest dla mnie nie do pojęcia jak można na trzy dni przed przybyciem nowego rektora bez konsultacji z nim a przede wszystkim bez konsultacji z odpowiedzialnym za duszpasterstwo Polonii z ramienia Konferencji Episkopatu Polski zmienić statut dokonać zmian personalnych i zmienić adres siedziby Stowarzy-szenia Mimo tej rozbieżności całe spotkanie było dosyć owocne W wielu kwestiach znaleźliśmy porozumienie Mam nadzieję że na najbliższym walnym zebraniu w szerszym gronie uda się znaleźć konstruktywne rozwiązania dla nieuporządkowanych pod względem prawnym zagadnień zaroacutewno dla dobra Polskiej Misji Katolickiej jak i Stowarzyszenia

ks Sławomir Kawecki Rektor Polskiej Misji Katolickiej

24 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 25

W trakcie Mszy św hołd Zmarłej złożył profesor dr hab Jan Zieliński z Berna ktoacuterego przemoacutewienie zamieszczamy poniżej

bdquoLubiła podkreślać że przyszła na świat w puszczy że wychowała się wśroacuted drzew Było to w Spuszy w ziemi lidz-kiej (Spusza ongiś własność Ignacego Tyzenhausa potem jego syna Rudolfa dalej tegoż coacuterki Hermancji zamężnej Uruskiej ktoacuterej młodsza coacuterka Seweryna wyszła za Jana Pawła Sapiehę) Ojciec Eustachy Kajetan ks Sapieha ab-solwent politechniki w Zurychu (leśnictwo) był na początku lat dwudziestych ministrem spraw zagranicznych RP Matka Teresa z Lubomirskich prowadziła działalność charytatywną i społeczną Kierowała warsztatem produkującym tweed W Warszawie prowadziła bdquoLatarnięrdquo zakład wytwoacuterczy dla ociemniałych inwalidoacutew wojennych Elżbieta (w dzieciństwie i potem dla najbliższej rodziny Izia) miała siostrę Eleonorę i trzech starszych braci Jana Lwa i Eustachego Seweryna Na zachowanych zdjęciach z dzieciństwa widać Ją w otoczeniu przyrody na cierpliwej białej klaczy albo w atelier fotografa Stefana Platera jak z rozpuszczonymi długimi włosami z uśmiechem i ciekawością świata ufnie patrzy w przyszłość

Maturę zrobiła w roku 1939 Wszechstronnie uzdolniona artystycznie zastanawiała się czy wybrać karierę śpiewaczki aktorki czy rzeźbiarki Wybuch wojny pokrzyżował te plany Ojciec został aresztowany przez władze radzieckie i skazany na karę śmierci zamienioną na pobyt w łagrze wyszedł z Rosji z armią Andersa Następnie osiadł w Kenii był delega-tem Polskiego Czerwonego Krzyża na Afrykę Wschodnią

Okupację przeżyła w Polsce działała w podziemiu w roku 1944 aresztowana przez gestapo w Krakowie siedziała w więzieniu na Montelupich Kiedy została zwolniona kar-dynał Sapieha radził Jej matce bdquoZabierz coacuterkę i pierwszą możliwą drogą wyjeżdżajcierdquo Tak trafiły do Berna

Po wojnie rodzice osiedli na dobre w południowo-wschodniej Afryce Ona nie chciała opuszczać Europy ad-optowana przez przemysłowca i organizatora wyścigoacutew sa-mochodowych Hansa Rufenera i jego żonę Hannę zamiesz-kała w Hofgut w podberneńskiej gminie Muri Zajmowała się ogrodem Do końca żywiła dla Szwajcarii i Szwajcaroacutew wdzięczność za gościnę to była jej druga ojczyzna Wielka patriotka polska stała się też patriotką szwajcarską

Jej wielką pasją było kolekcjonerstwo Zbierała znaczki

bdquoUMIAŁA DAWAĆhelliprdquoElżbieta (Iza) Rufener-Sapieha (24081921 - 01052008)

i etykiety zapałczane dziwne kamyki i wieczka pojemni-koacutew ze śmietanką do kawy W sensie przenośnym można powiedzieć że kolekcjonowała ludzi ndash otwarta na ich losy na ich potrzeby Zbierała też filmy Umiejętnie korzystając z kolejnych nowinek technicznych nagrywała setki filmoacutew i programoacutew telewizyjnych o Polsce o Papieżu o przyrodzie Wiele z nich trafiło potem do Polski do zbioroacutew Uniwersy-tetu Jagiellońskiego

Inną wielką pasją były podroacuteże Sprzyjało temu trochę powojenne rozproszenie rodziny po całym świecie ale głoacutew-nym motorem była chyba ciekawość świata Jej świadectwem pozostały niezliczone fotografie i slajdy a także akwarele o egzotycznej tematyce

W latach pięćdziesiątych była uczennicą malarza Karla Bieri w berneńskiej Gewerbeschule Brała udział w plene-rach malarskich Pobierała też lekcje rzeźby u Madeleine von Fischer Była członkinią Schweizerische Gesellschaft Bildender Kuumlnstlerinnen

Malowała dużo ale przez wiele lat wcale nie wysta-wiała Pierwsza wystawa w rezydencji ambasadora RP w

1 maja 2008 roku w Bernie przeżywszy 86 lat odeszła do Pana wielka polska patriotka Elżbieta Ru-fener-Sapieha 13 maja została odprawiona w intencji zmarłej Msza św pogrzebowa ktoacuterej przewod-niczył rektor Polskiej Misji Katolickiej w Szwajcarii ks dr Sławomir Kawecki W homilii celebrans podkreślił wielkie zasługi zmarłej w podtrzymywaniu polskiej tradycji patriotycznej i religijnej cha-rytatywną bezinteresowną działalność na rzecz polskiej młodzieży oraz jej niezwykły talent malarski Rysunki akwarele i obrazy olejne Elżbiety Rufener-Sapiehy są plonem jej życia dzielonego na dwie ojczyzny ndash Polskę i Szwajcarię Zachwyt nad doskonałością natury nad otaczającym nas pięknem ndash to refleksje jakie pojawiają się w trakcie oglądania dzieł malarki

Elżbieta Rufener-Sapieha z Ojcem Świętym Janem Pawłem II Zdjęcie pochodzi ze zbioroacutew prywatnych

24 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 25

Bernie odbyła się w roku 2004 po niej przyszły następne w Muzeum Polskim w Rapperswilu (2005) we wrocławskim Ossolineum (2006) w warszawskich Łazienkach Kroacutelew-skich (2007) wreszcie w styczniu br w Domu Polonii na krakowskim Rynku Każda wystawa miała nieco inny kształt dzięki temu że było z czego wybierać dorobek Elżbiety Rufener-Sapiehy liczy ponad trzysta prac Są wśroacuted nich obrazy olejne akwarele grafiki i fotografie artystyczne ndash świadectwo bezustannych poszukiwań tematycznych i formalnych Wkroacutetce przed śmiercią większość tych prac ofiarowała wspaniałomyślnie Zakładowi Narodowemu im Ossolińskich z myślą o powstającym we Wrocławiu Muzeum Lubomirskich

Miałem szczęście uczestniczyć w otwarciu wszystkich tych wystaw Każdy wernisaż pozostawił wspomnienia ale najsilniejsze wiążą się z ostatnim Może dlatego że aranża-cja wystawy delikatnymi akcentami plastycznymi przywodzi-ła myśl o nieuchronnym pożegnaniu Ale chyba nie tylko Przemawiając podczas wernisażu wspomniałem o areszto-waniu Izy w wojennym Krakowie podeszła do mnie potem coacuterka ludzi w ktoacuterych mieszkaniu okupanci zorganizowali oacutew fatalny bdquokociołrdquo Miałem wtedy wrażenie że zamyka się krąg historii

Od połowy lat sześćdziesiątych jeździła regularnie do kraju Wspierała też stale roacuteżne inicjatywy i ludzi w potrze-bie Szczegoacutelnie aktywnie zaangażowała się w ruch bdquoSolidar-nościrdquo i w pomoc dla Polski po wprowadzeniu stanu wojen-nego Nie tylko finansowo także osobiście przygotowując i wysyłając niezliczone paczki

Działała ze Szwajcarii w ruchu (od 1990 Stowarzysze-niu) bdquoPrzymierza Rodzinrdquo ktoacutery prowadzi w Polsce dzia-łalność edukacyjną i wychowawczą w duchu obywatelskim Ruch ten ktoacutery wyroacutesł z Sekcji Rodzin warszawskiego Klubu Inteligencji Katolickiej zmierza do wielostronnego przygotowania dzieci i młodzieży do służby społeczeństwu i Kościołowi Działalność rozpoczął od kształcenia wy-chowawcoacutew i organizowania letnich i zimowych obozoacutew następnie całorocznej pracy wychowawczej w grupach wreszcie przystąpiono do budowy szkoacuteł Przymierze Rodzin prowadzi obecnie przedszkole cztery świetlice trzy szkoły podstawowe cztery gimnazja dwa licea ogoacutelnokształcące i szkołę wyższą Hojności Izy ta pożyteczna placoacutewka w bardzo dużej mierze zawdzięcza swe powstanie i rozwoacutej Ponadto założyła Ona dwie fundacje z przeznaczeniem na stypendia dla dzieci i młodzieży z niezamożnych rodzin Jedną z sal w budynku szkoły Przymierza Rodzin im Jana Pawła II na Ursynowie nazwano Salą Sapieżyńską dwie tablice upamiętniają hojność fundatorki w szkole wyższej i w szkole im ks Jerzego Popiełuszki na Bielanach jest też ogromna wdzięczność w sercach członkoacutew Przymierza Rodzin

Umiała dawać ndash a to jest rzadka umiejętność Prezydent Lech Wałęsa odznaczył Ją w roku 1994 krzy-

żem kawalerskim Orderu Zasługi RP prymas Joacutezef Glemp w roku 2000 Złotym Medalem Prymasowskim za zasługi dla Kościoła i Narodu premier Jerzy Buzek medalem Instytu-tu Społeczeństwa Obywatelskiego bdquoCzłowiek Pro Publico Bono 2003rdquo

Pamiętam od pierwszego spotkania wielkie uważne oczy promienny uśmiech lekko przechyloną na bok głowę z burzą skręconych białych włosoacutew Połączył nas śp Marek Łatyński pierwszy Ambasador znoacutew wolnej Polski w Szwajcarii spo-winowacony z Nią przez swą żonę z domu Potulicką Kiedy przedwcześnie kończył swą misję w Bernie powierzył Izę naszej opiece a nas ndash Jej Przed czternastu laty Na zawsze zostaniemy dłużnikami Chyba że można dobro odpłacać dobrem

Kiedy przyszedłem w godzinę ktoacutera miała się okazać przedostatnią uniosła na przywitanie lewą rękę Siedziałem przy szpitalnym łoacuteżku w milczeniu wychodząc z założenia że w takich sytuacjach słowa są niepotrzebne liczy się obec-ność Odchodząc uniosłem lewą rękę na pożegnanie do jutra Za godzinę już nie żyła

Pod koniec oszczędnie gospodarowała słowami jakby wiedząc że w obliczu spraw ostatecznych nabierają one in-nej wagi Ale w tym co moacutewiła była niezwykła przytomność umysłu lapidarna norwidowska trafność Tydzień wcześniej na słowa zaprzyjaźnionej osoby bdquoMogę się za Ciebie tylko modlićrdquo odparła bdquoT y l k ordquo

Odeszła w święto Wniebowstąpienia Pańskiego kiedy po porannym deszczu niebo się zupełnie wypogodziło jakby otwierało swe podwoje

Wraz z Jej odejściem obumiera jedna gałązka dwoacutech wielkich polskich rodoacutew magnackich Wysycha zdroacutej dobro-ci bezinteresownej gotowości do niesienia pomocy i do do-brych uczynkoacutew Rozproszona po świecie rodzina przyjacie-le Polonia szwajcarska i zaprzyjaźnieni Szwajcarzy wreszcie miłośnicy sztuki ndash wszyscy tracimy Pięknego Człowieka

W noc po kremacji na zewnętrznej szybie okna pod ktoacuterym pracuję od strony wielkiego dębu ktoacutery tylekroć podziwiała i ktoacutery do niedawna jeszcze miała nadzieję nary-sować przylgnęła piękna srebrzysta ćma Tkwiła tam przez cały dzień niczym dusza Izy zaglądając mi przez ramię kiedy o Niej pisałem

Pogrzeb odbędzie się jesienią w Boćkach na Podlasiu w kościele pod wezwaniem św Joacutezefa Oblubieńca (jego święto przypada 1 maja) i św Antoniego Padewskiego kościele ufundowanym w roku 1726 przez Joacutezefa Franciszka Sapie-hę Iza była tam przed trzema laty gdy chowano jej brata zmarłego w Kenii Eustachego Sapiehę W homilii powie-dzianej przez biskupa drohiczyńskiego Antoniego Dydycza uderzyły ją zwłaszcza zacytowane słowa z listu fundatora w ktoacuterych planowaną budowlę sakralną nazywa bdquoroślinkąrdquo I komentarz biskupa Dydycza bdquoNie wiem czy u wielkich wspoacutełczesnych spotkalibyśmy się z takim językiem z taką delikatnością i uprzejmą prostotą Podskarbi litewski całą fundację nazywa lsquoroślinkąrsquo To ma swoją wymowę widać że patrzył na wszystko przez pryzmat życiardquo Z puszczy w Spu-szy do kościoła budowanego z miłością tak jak się hoduje ulubioną roślinkę Jest w tym wewnętrzna logika i konse-kwencja Co w niczym nie zmniejsza poczucia że straciłem jedną z najważniejszych w moim życiu osoacuteb Wiem że inni czują podobnie

Gdyby trzeba słowa pożegnania ograniczyć do jednego w tym wypadku brzmiałoby ono Dziękirdquo

26 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 27

bdquoO dobre imię Polski i Polakoacutewrdquo - to hasło XII Forum Polonijnego jakie odbyło się w dniach 25-27 kwietnia w Toruniu Gospodarzami spotkania na ktoacutere przybyło ponad stu delegatoacutew z całego świata były Wyższa Szkoła Kultury Społecznej i Medialnej oraz Polskie Stowarzyszenie Mor-skie-Gospodarcze im Eugeniusza Kwiatkowskiego Toruń-ska uczelnia w swoich murach gościła min przedstawicieli z Europy (Litwa Białoruś Ukraina Niemcy Francja Szwaj-caria Wielka Brytania Szwecja Norwegia) Australii i obu Ameryk (USA Kanada Argentyna Urugwaj i Meksyk)

Z całego świata zjechali się goście do Wyższej Szkoły Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu na XII Forum Polonijne W piątek 25 kwietnia zostaliśmy uroczyście podjęci w pięknej restauracji na bogatej w polskie potrawy kolacji Po posiłku o godzinie 2100 odbył się Apel Jasno-goacuterski animowany przez choacuter WSKSiM a prowadzony przez księdza biskupa Andrzeja Suskiego ordynariusza diecezji toruńskiej

Rano w sobotę 26 kwietnia XII Forum Polonijne zostało zainaugurowane Mszą św pod przewodnictwem o Tadeusza Rydzyka dyrektora Radia Maryja i założyciela WSKSiM w Toruniu W wygłoszonym Słowie Bożym celebrans poroacutew-nał Polakoacutew do ucznioacutew Jezusa ktoacuterzy poszli na cały świat niosąc Ewangelię i naukę o Panu Podkreślił że to ważne abyśmy byli bdquoświadkami prawdyrdquo bronili dobrego imienia Polski i Polakoacutew nie zniechęcając się ale dając świadectwo wierze gdyż bdquonie wolno zapierać się ojca i matkirdquo

Przed południem złożono kwiaty pod pomnikiem Jana Pawła II a następnie przystąpiono do spotkań panelowych dotyczących duszpasterstwa emigracyjnego nauki i kultury oraz dobrego imienia Polski i Polakoacutew Było wielu moacutewcoacutew min prezydent miasta Torunia Michał Zaleski a także po-litycy ndash ich słowa wzięliśmy sobie głęboko do serca Było to wielkie spotkanie patriotyczne ktoacutere wzbogaciło nas wszyst-kich Niejednemu w oczach zalśniły łzy tęsknoty podczas słuchania recytacji wiersza Norwida bdquoDo kraju tegordquo Jak zwykle nie zabrakło możliwości zakupu ciekawych i naj-nowszych publikacji książkowych o tematyce patriotycznej i katolickiej

Następnie wszyscy udaliśmy się do studia nagrań Telewi-zji Trwam znajdującego się w pobliżu Domu Słowa gdzie z wielkim zainteresowaniem wszyscy uczestnicy Forum podzi-wiali profesjonalizm i nowoczesną aparaturę tego studia

Gdy wroacuteciliśmy do Centrum Polonia in Tertio Millenio kontynuowaliśmy spotkanie panelowe Po kolacji czekał nas program słowno-muzyczny w wykonaniu choacuteru toruńskiej uczelni następnie inscenizacja fragmentoacutew epopei naro-

O DOBRE IMIĘ POLSKI I POLAKOacuteWXII Forum Polonijne

Toruń 25 - 27 kwietnia 2008

dowej bdquoPan Tadeuszrdquo w reżyserii Haliny Łabonarskiej oraz wieczoacuter z poezją Jacka Kaczmarskiego w wykonaniu studen-toacutew tej uczelni

W niedzielę po śniadaniu i Mszy Świętej udaliśmy się do auli aby kontynuować nasze debaty dotyczące kultury i na-uki oraz dalszy ciąg panelu bdquoO dobre imię Polski i Polakoacutewrdquo ktoacutere wzbudziło wiele emocji narzekań Polakoacutew z Litwy i nie tylko Były też i pozytywne sygnały z Wielkiej Brytanii o naszym narodzie o cenieniu pracowitości i wysokiej jakości pracy Polakoacutew Po południu było podsumowanie dyskusji panelowych i podjęcie uchwał Pewne pytania i problemy dyskutowane na forum pozostawały bez odpowiedzi

Studenci tej uczelni opiekowali się gośćmi i robili to bardzo odpowiedzialnie i z wielką życzliwością Ogromnie urozmaicona wspaniała i obfita polska kuchnia była po-twierdzeniem znanej na całym świecie polskiej gościnności Niezapomnianym przeżyciem było obejrzenie gablot z eks-ponatami-pamiątkami po Ojcu Świętym Janie Pawle II oraz zobaczenie kaplicy w ktoacuterej odmawia się codziennie wieczo-rem Roacuteżaniec Święty W tej kaplicy obok wizerunku Matki Bożej Fatimskiej wisi obraz Pani Jasnogoacuterskiej z podpisem Jana Pawła II z Jego prywatnej kaplicy watykańskiej oraz wota wiernych - słuchaczy Radia Maryja

Dla członkoacutew naszego Koła i zainteresowanych otrzyma-łam wiele ciekawych materiałoacutew po ktoacutere można się zgłosić w pierwsze soboty i niedziele miesiąca po Mszy Świętej w Zurychu

Cieszę się że mogłam reprezentować nasze Koło Radia Maryja z Zurychu w tak ciekawych i pełnych emocji uroczy-stościach spotkaniach panelowych jak roacutewnież w owocnych rozmowach w kuluarach

Jadwiga Wator

Informacja dla słuchaczy Radia Maryja i widzoacutew Tele-wizji Trwam z Europy zmiana parametroacutew nadawania TV Trwam na satelicie Astra

Z dniem 1 maja 2008 roku program TV Trwam i Radio Maryja będzie dostępny na transponderze 53 o parame-trach

- satelita Astra 1KR 192 East (wschoacuted) - częstotliwość 10773 MHz - polaryzacja H (pozioma)- FEC 56- Symbol rate 22 Msymbs- pid video 513- pid audio 660- pid pcr 513- pid audio 661 dla programu Radio Maryja

Programy są niekodowane

26 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 27

Programndash Rozpoczęcie o godz 1330ndash Nabożeństwo w Sanktuariumndash DVD i wymiana doświadczeńndash Przeżycie wspoacutelnoty przy kawiendash Okazja do spowiedzindash Uroczysta Msza śwndash Nowe rozesłanie pielgrzymujących sanktuarioacutewZakończenie ok godz 1815Pielgrzymce przewodniczyć będzie ks Krzysztof Zadarko Duszpasterz Ośrodka PMK w Zurychu

PIELGRZYMKA DO QUARTENSerdecznie zapraszamy na pielgrzymkę Polakoacutew do Sanktuarium

Matki Bożej Trzykroć Przedziwnej do Quarten w sobotę 28 czerwca 2008 r

Cieszymy się na spotkanie Sr Ursula-Maria Bitterli Sr M Henryka Seidel Sr M Felicja Lewandowska

Projekt bdquounterwegs zu dirldquo Pilgerheiligtum Neu-Schoumlnstatt 8883 Quarten

Telefon 081 739 15 01 E-mail projektphschoenstattch

Polonia w Szwajcarii walczy o utrzymanie Muzeum Polskiego w Rapperswil ktoacuteremu grozi eksmisja z wynajmowanych dotychczas pomieszczeń Rektor PMK zwraca się z prośbą do wszystkich ktoacuterym leży na sercu zachowanie Muzeum w Rapperswil o podpisanie petycji do władz szwajcarskich o pozostawienie muzeum w dotychczasowych pomieszczeniach Solidarnie podpiszmy petycje tak by władze Rapperswil i

URATOWAĆ RAPPERSWIL Szwajcarii wiedziały że choć jesteśmy w Szwaj-carii małą liczebnie grupą narodowościową to potrafimy walczyć o słuszną sprawę i mamy wielu przyjacioacuteł ktoacuterzy nas w tym wspomagają Wszyst-kie informacje i miejsce na podpisy pod petycją znajdują się na stronie

wwwrapperswil-castlecom

Ks dr Sławomir Kawecki Rektor PMK

Szkolny Punkt Konsultacyjny przy Stałym

Przedstawicielstwie RP przy Biurze ONZ

w Genewie

LrsquoAncienne Routes 151218 Grand -Saconnex Suisse

Tel 022 710 97 97

zaprasza

wszystkie dzieci w wieku od 7 do 18 latdo uczestniczenia w zajęciach lekcyjnych

w

roku szkolnym 20082009

Szkoła realizuje polski program nauczania zatwierdzony przez MEN

w zakresie- języka polskiego

- historii i geografii Polski-wiedzy o społeczeństwie

Zajęcia odbywają się raz w tygodniu i obejmują poszczegoacutelne etapy nauczania

(szkoła podstawowa gimnazjum i liceum ogoacutelnokształcące)

W czerwcu uczniowie otrzymują świadectwaWarunkiem przyjęcia nowych ucznioacutew jest

sprawdzenie ich wiedzy (znajomość języka polskiego) lub posiadanie świadectwa

Malgorzata Molska-KurtykaKierownik Szkolnego Punktu Konsultacyjnego w Genewie

Trzecia Olimpiada RodzinW niedzielę 14 września 2008 o godz 1000 na stadionie im Pierra de Coubertin

w VidyLozanna odbędzie się Trzecia Olimpiada RodzinWięcej informacji podamy w następnym numerze

28 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 29

wwwanrgovpl

BARIERY W ZAGOSPODAROWANIU ZABYTKOacuteW

Według danych Agencji na koniec czerwca 2007 r do Zasobu ogoacutełem przejęto 2314 zespołoacutew dworskich i pałacowo-parkowych wpisanych do rejestru zabytkoacutew z tego trwale rozdyspono-wano 1437 zespołoacutew w tym poprzez sprzedaż 1068 wniesienie do jednoosobowych spoacutełek 148 Nadal w Zasobie jest 877 zespołoacutew z tego w dzierżawie pozostaje 654 w administrowaniu 128 w zarządzie i wieczystym użytkowaniu 5 Na rozdysponowanie czeka 90 zespołoacutew

REKLAMY

Fot

Jer

zy G

iedr

ys

Pałac w Małkocinie Zespoacuteł Pałacowo-Parkowy Małkocin

Działania Agencji w odniesieniu do obiektoacutew wpisanych do Rejestru Zabytkoacutew ukierunkowane są na ich zabezpieczenie przed uszkodzeniem zniszczeniem dewastacją do czasu ich trwałego rozdysponowania oraz przygotowanie obiektoacutew do sprzedaży o ile to możliwe wraz z gospodar-stwem rolnym historycznie związanym z zabyt-kiem Obiekty zabytkowe poza swą bezsporną wartością historyczną i kulturową mają także wymierną wartość gospodarczą Niemal na ca-łym świecie stare budowle stanowią dobrą lokatę kapitału

Przekształcenia strukturalne i własnościowe zmierzają w takim kierunku aby przyszły właści-ciel wziął na siebie ciężar wykonania niezbędnych prac remontowych i zabezpieczających realizując je w zgodzie ze wszelkimi wymogami formalnymi wynikającymi z charakteru tych obiektoacutew oraz za-leceń konserwatorskich

Sprzedaż nieruchomości wpisanych do Re-jestru Zabytkoacutew prowadzona jest w większości wypadkoacutew w ramach pierwszeństwa nabycia przysługującego dzierżawcy na podstawie art 29 ust 1 pkt 3 ustawy o gospodarowaniu nieru-chomościami rolnymi Skarbu Państwa

Jeżeli nie ma zastosowania prawo pierwszeń-stwa sprzedaż nieruchomości odbywa się w dro-

dze przetargu W przypadku nie rozstrzygnięcia przetargu korzystając z ustawy o gospodarowa-niu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa Agencja ogłasza kolejne przetargi i może ustalić cenę wywoławczą nie niższą jednak niż 50 ceny wywoławczej pierwszego przetargu aż do skorzy-stania z możliwości sprzedaży nieruchomości bez przetargu W tym przypadku ustalona cena sprzedaży nie może być jednak niższa od ceny wywoławczej ostatniego przetargu

Agencja może także w drodze umowy nieod-płatnie przekazać nieruchomość np gminie na cele związane z wykonywaniem zadań własnych Jednak gminy nie przejawiają dużego zaintereso-wania przejmowaniem nieruchomości wpisanych do Rejestru Zabytkoacutew

Stosowany przez wiele lat system preferencji przy nabywaniu nieruchomości zabytkowych polegający na obligatoryjnym obniżaniu ceny sprzedaży o 50 umożliwiał rozszerzenie kręgu osoacuteb zainteresowanych nabyciem roacutewnież na osoby mniej zamożne Jednak tak skonstruowa-ny system preferencji nie wpływał na polep-szenie stanu zabytkoacutew Dopiero zmiana zasady polegająca na wprowadzeniu w miejsce obniżki obligatoryjnej ndash obniżki fakultatywnej umożliwiła Agencji rozwiązania ukierunkowane na wykorzy-

28 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 29

REKLAMY

Zespoacuteł Dworsko-Parkowy w Kulicach

Fot

Jer

zy G

iedr

ys

stanie przez nabywcę uzyskanych oszczędności z tytułu obniżki ceny sprzedaży na realizację prac budowlano-konserwatorskich Należy podkreślić że poniesione nakłady dotyczą obiektoacutew nie bę-dących już w Zasobie

Aktualnie obowiązuje pozostawiona 50 ob-niżka ceny sprzedaży Jednak skorzystanie z niej zależy od spełnienia odpowiednich warunkoacutew Nabywca jest zobowiązany do przedłożenia wła-ściwemu oddziałowi terenowemu Agencji w ter-minie ustalonym w porozumieniu z wojewoacutedzkim konserwatorem zabytkoacutew nie dłuższym jednak niż 5 lat od dnia zawarcia umowy sprzedaży dokumentoacutew potwierdzonych przez właściwego wojewoacutedzkiego konserwatora zabytkoacutew określa-jących zakres rzeczowy i wartość nakładoacutew ktoacutere nabywca ponioacutesł realizując wskazania konserwa-torskie w odniesieniu do nabytej nieruchomości zabytkowej Intencją pozostawienia obniżki ceny sprzedaży było zachęcenie a jednocześnie zmo-bilizowanie nabywcoacutew do realizacji prac według wskazań konserwatora zabytkoacutew

Istnieje wiele czynnikoacutew ograniczających trwa-łe rozdysponowanie obiektoacutew zabytkowych Jed-nym z głoacutewnych jest brak rozstrzygnięć reprywa-tyzacyjnych Szacuje się że obecnie roszczenia reprywatyzacyjne dotyczą około 200 zespołoacutew zabytkowych będących w Zasobie Na ogoacuteł wła-ściciele bądź ich prawni spadkobiercy nie są za-interesowani zakupem w drodze przysługującego im pierwszeństwa w nabyciu (art 29 ust 1 pkt 1 ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa) natomiast Prezes Rady Ministroacutew pismem z 7 listopada 1997 r zakazał sprzedaży nieruchomości do ktoacuterych zgłoszono zastrzeżenia reprywatyzacyjne aż do czasu usta-wowego uregulowania sprawy roszczeń W tej sy-tuacji zgłoszenie roszczeń reprywatyzacyjnych w odniesieniu do konkretnej nieruchomości powo-duje wstrzymanie przygotowań do jej sprzedaży na rzecz osoacuteb trzecich

Poważnym utrudnieniem dotyczącym trwałego rozdysponowania zespołoacutew pałacowo-parko-wych a niejednokrotnie powodującym wyklucze-nie możliwości sprzedaży obiektoacutew zabytkowych będących jednocześnie budynkami mieszkalnymi jest wprowadzone ustawą z 15 grudnia 2000 r o zasadach zbywania mieszkań prawo pierwszeń-stwa nabycia lokali przez ich aktualnych najem-coacutew Konserwatorzy zabytkoacutew do wejścia w życie 17 listopada 2003 r nowej ustawy o ochronie za-bytkoacutew i opiece nad zabytkami tylko sporadycz-nie wyrażali zgodę na sprzedaż poszczegoacutelnych lokali na rzecz najemcoacutew Uważali bowiem że w ten sposoacuteb dokonuje się niezgodny z zasadami konserwatorskimi podział obiektu zabytkowego

Aktualnie obowiązująca ustawa z 23 lipca 2003 r o ochronie zabytkoacutew i opiece nad zabytkami

w art 361 ust 8 nakłada obowiązek uzyskania pozwolenia wojewoacutedzkiego Konserwatora Zabyt-koacutew na dokonanie podziału zabytku nieruchome-go wpisanego do rejestru zabytkoacutew Jednak w praktyce wydzielenie lokalu mieszkalnego czyli dokonanie podziału zabytku nieruchomego jest możliwe tylko w nielicznych wyjątkowych przy-padkach Dotyczyć to może wyłącznie tych obiek-toacutew podlegających ochronie konserwatorskiej w ktoacuterych istniałaby możliwość korzystania z nich w sposoacuteb zapewniający trwałe zachowanie ich za-bytkowych wartości a także zachowania otocze-nia zabytku w jak najlepszym stanie Obejmuje to tylko te nieliczne zamieszkałe budynki zabytkowe ktoacutere sprzedane mogą być w całości jednemu na-jemcy a ich wydzielenie z zespołu zabytkowego nie naruszy integralności tegoż zespołu

Zasadniczym problemem jest fakt zasie-dlenia obiektoacutew zabytkowych przez byłych pra-cownikoacutew państwowych przedsiębiorstw gospo-darki rolnej ktoacutere zostały przekazane do Zasobu wraz z umowami najmu Ze względu na niemożli-wość wydzielenia lokalu z zabytkowej substancji budynku sprzedaż na rzecz najemcoacutew nie może być zrealizowana Prywatyzacja tych obiektoacutew od-wleka się ich stan ulega pogorszeniu zaroacutewno na skutek upływu czasu jak i degradujące użytkowa-nie przez tymczasowych najemcoacutew Częściowym rozwiązaniem problemu byłoby przeniesienie na-jemcoacutew do innych mieszkań lecz w Zasobie brak jest odpowiednich lokali

Aktualnie najpowszechniejszą formą zagospo-darowania obiektoacutew zabytkowych jest dzierżawa (wynika to z wielu uwarunkowań ktoacutere w znaczą-cy sposoacuteb utrudniają trwałe rozdysponowanie) Kondycja zabytkoacutew pozostających u dzierżaw-coacutew jest w dużej mierze pochodną ich sytuacji ekonomicznej

Andrzej ChmielAutor jest pracownikiem Agencji Nieruchomości Rolnych

30 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 31

WIADOMOŚCIMiesięcznik Polskiej Misji Katolickiej w SzwajcariiAdres redakcji 12 Chemin des Falaises 1723 MarlyFribourg SuisseTel 0264364459 Fax 0264364472Konto poczt 17-976-7e-mail pmksurfeuchAbonament dobrowolna ofiara

Redaktor naczelny ks dr Sławomir KaweckiZastępca Redaktora naczelnego ks Krzysztof ZadarkoZespoacuteł redakcyjny Agnieszka G Paciorek Grażyna Goacuterzna Teresa Osmecka ks Artur Cząstkiewicz Beata Daniluk Zdjęcie na okładce Wojciech DoganowskiSkład komputerowy ks Andrzej RybickiImpression Mission Catholique Polonaise 1723 MarlyRedakcja nie zwraca materiałoacutew nie zamoacutewionychZa treść ogłoszeń odpowiada ogłaszający

TŁUMACZENIAJęzyki

niemiecki francuski polski ukraiński rosyjski

Dr phil Marija Buumlchi-Glaeser

Solistrasse 9 CH-8180 Buumllach

Natel 076 380 68 54 Tel 044 860 17 88 Fax 044 860 17 89

email buechieetchwwweetch

KANTOR WYMIANY WALUT

TERMINAL II

czynny 7-2400

Wymiana walut

skup czekow podroacuteżnych

najlepsze kursy walut

na lotnisku w Warszawie

miła obsluga

Tel + 48 22 650 30 59

+ 48 22 650 50 59

REKLAMY

TŁUMACZENIA I LEKCJE

Z JĘZYKA FRANCUSKIEGO

AGNIESZKA G PACIOREK

Polska Misja Katolicka w Marly 12 Chemin des Falaises1723 MarlyFribourg

tel 078 749 65 02e-mail agnieszka_paciorekhotmailcom

30 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 31

Biuro Reklamy bdquoWiadomości PMKrdquo

Grupa PK Sp z ooul Filomatoacutew 4304-116 Warszawatel 22 810-21-99 610-71-90fax 22 810-21-98

Osoba kontaktowaMarek BetlińskiTel 0608 58 11 77mbetlinskipkpl

Zawiadomienie o spotkaniu Stowarzyszenia Przyjacioacuteł PMK

Uprzejmie zawiadamiamy że walne zebranie Stowarzyszenia Przyjacioacuteł PMK Marly odbędzie się w dniu 21 czerwca 2008 r o godz 1000

w siedzibie Polskiej Misji Katolickiej 12 Chemin des Falaises 1723 MarlyFribourg Suisse

Przewidywany porządek obrad1 Modlitwa 2 Otwarcie zebrania 3 Słowo Rektora 4 Sprawozdanie prezesa 5 Zatwierdzenie rachunkoacutew Stowarzy-szenia i budżetu 2008 6 Wytyczne na przyszłość 7 Wolne wnioski 8 Termin kolejnego zebrania 9 Zakończenie

W imieniu ZarząduAndrzej Fornalski Prezes

Warszawa 150408

CENTRUM SPOTKAŃ I MODLITWY PMK ZURYCH

ORGANIZUJE WYJAZD DO KATYNIA I WILNA

w dniach 1 ndash 6 września 2008

Szczegoacutełowych informacji udzielaA Zgliński - tel056 426 14 27

antonizglinskigmxchM Duszyński - tel044 363 46 35

mduszynskigmxch

Ze względu na dłuższy czas oczekiwania na wizy zgłoszenia należy składać do

dnia 12072008

bdquoKĄCIK POLSKIrdquo ndash KawiarenkaOtwarta w każdą niedzielę

1030 -1600

MarlyFR Chemin du Pont 16

ZAPRASZAMY

32 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC)

Page 7: POLSKIE DUSZPASTERSTWO KATOLICKIE w SZWAJCARII NR ...

6 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 7

skichrdquo ndash podkreśla z dumą wspoacutelnota parafialna Ko-ścioacuteł ktoacutery w dni powszednie jest otwarty w godzinach 1100 do 1830 będzie podczas piłkarskich mistrzostw Europy otwarty aż do godziny 2330 Na drzwiach ko-ścioła znajduje się zachęcające ogłoszenie bdquoOtwarty kościoacuteł Ducha Świętego - miejsce spotkania gościn-ności sztuki rozmowy i milczeniardquo Pastor Marco Pedroli proboszcz kościoła i pomysłodawca projektu bdquootwartego kościołardquo oferuje odwiedzającym świątynię bogaty program duszpastersko-intelektualny Kibice będą mogli np osobiście porozmawiać z duszpasterza-mi wysłuchać koncertu organowego a także skorzy-stać z ciepłych posiłkoacutew i napojoacutew w bezalkoholowym barze bdquoBlue Cocktail Barrdquo

Podczas ośmiu dni futbolowych będzie można także posłuchać cyklu wykładoacutew o Panu Bogu świecie i piłce nożnej Wśroacuted referentoacutew znajdują się min pisarz berneński Pedro Lenz pochodzący z Angoli a miesz-kający w Biel pierwszy szwajcarski czarny parlamenta-rzysta Ricardo Lumengo oraz teolog z Fryburga i były sędzia sportowy Franccedilois-Xavier Amherdt

bdquoOtwarty Kościoacutełlsquo08rdquo - wspoacutelna inicjatywa kościołoacutew Zurychu przed Eurolsquo08

Kościoły protestanckie i kościoacuteł katolicki w kan-tonie zuryskim uczestniczą w projekcie bdquoOtwarty Kościoacutełrsquo08rdquo (Kirchersquo08 ndash Raumlume oumlffnen) Jego celem jest pełne życzliwości wyjście do kibicoacutew przybyłych do Zurychu (bdquoGeh-hinrdquo- Kirchen) otwartość na ich potrzeby troska o to aby spotkania ludzi roacuteżnych ras i narodoacutew były przyjazne i atrakcyjne oraz przebiega-ły w pokojowej atmosferze Katedra Grossmuumlnster i kościoacuteł Prediger na Rynku Starego Miasta będą w czerwcu szczegoacutelnymi miejscami gościnności kultury i duchowości

Podczas mistrzostw czynne będzie w Zurychu bdquoVo-lunteer Centerrdquo - centrum wolontariuszy We wspoacutełpra-cy z władzami miasta Kościoły przygotują tam miejsce wypoczynku i spotkań dla 800 młodych ochotnikoacutew ktoacuterzy będą pomagali w prawidłowym przebiegu im-prez Euro 2008 Planowane są także bdquożyczenia pisane światłem Podczas wieczoroacutew poprzedzających mecze młodzi ludzie będą mogli wyrazić swoje pragnienia i nadzieje na elektronicznych pasach świetlnych tzw bdquoFan-Meilerdquo Przy wielu parafiach otwarte też będą sale w ktoacuterych będzie można oglądać bezpośrednie transmisje z meczoacutew

Futbol i muzyka ndash projekt Kościoła katolickiego w Basel

bdquoPołączyć piłkę nożną i muzykęrdquo - to cel projektu przygotowanego przez Kościoacuteł katolicki w Basel Dusz-pasterze zapraszają dzieci i młodzież do uczestnictwa

Maskotki Euro 2008

Trix i Flix ndash dwie postacie ubrane w piłkarskie kombinezo-ny czerwony i biały Włosy maskotek przypominają grzbiety goacuter To symbol alpejskich szczytoacutew ktoacutere łączą Austrię i Szwajcarię Wyboru maskotek dokonali w głosowaniu kibice z obu krajoacutew

w interesującym programie muzycznym i teatralnym ktoacutery w żywy odprężający może nawet trochę zwario-wany sposoacuteb ukaże związek Kościoła i futbolu Proacuteby odbywają się w każdy czwartek w godzinach 2000 ndash 2200 w kościele katolickim w Liestal Projektem kieruje muzyk Nico Anaheim i Eylon Kindler aktor pedagog teatralny i reżyser

Spektakle teatralne będą przedstawiane sześć razy każdorazowo przed meczami rozgrywanymi na stadio-nie w Basel

Informacje i zgłoszeniaecco Fachstelle fuumlr Kinder - und Jugendarbeit RKK BSFeierabendstrasse 80 4051 BaselTelefon 061 271 75 30 Fax 061 281 00 53eccorkk-bsch

Dalsze informacjeTobias SchaumlrerFachstelle fuumlr Kinder- und Jugendarbeit RKK BSFeierabendstrasse 80 4051 BaselTelefon 061 281 00 54 E-mail schaerertobiasrkk-bsch

Opracowano na podstawie wwwkirche08eu wwwkathch

8 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 9

I KOMUNIA ŚWIĘTA W OŚRODKU PMK W GENEWIE18 maja 2008 godz 1200

Autor zdjęć Wojciech Doganowski

Informacje i zdjęcia na stronie wwwpolskamisjach

I KOMUNIA ŚWIĘTA W OŚRODU PMK W LOZANNIE18 maja 2008 godz 1700

Autor zdjęć Anna Malejka

8 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 9

BOŻE CIAŁO WE FRYBURGU

Święto Bożego Ciała w katolickim kantonie Fryburg jest dniem wolnym od pracy 22 maja po Mszy św w Kolegium Saint Michel o godz 900 ulicami rue Joseph-Piller rue de lrsquoHocircpital place Georges-Python routes des Alpes route du Pont-Mureacute rue Saint Nicolas w stronę Katedry Saint Nicolas we Frybourgu przeszła barwna i liczna procesja eucharystyczna ktoacuterej przewodniczył biskup Mgr Bernard Genoud W procesji uczestniczyli przedstawiciele roacuteżnych grup i zespołoacutew w oryginalnych strojach ludowych Przed katedrą zebrani wierni modlili się wspoacutelnie ze swoim biskupem

Na zdjęciach procesja eucharystyczna ulicami Fryburga 220508 Autor zdjęć Agnieszka Paciorek

bdquoTO JEST CIAŁO MOJEhellipTO JEST KREW MOJArdquo Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Pańskiej (po-

tocznie zwana także Świętem Ciała i Krwi Pańskiej a w tradycji ludowej Boże Ciało) to uroczystość liturgiczna ku czci Najświętszego Sakramentu obchodzona w Kościele katolickim tradycyjnie w czwartek (albo w niedzielę) po uroczystości Troacutejcy Świętej

Kościoacuteł od samego początku głosił wiarę w realną obec-ność Chrystusa w Najświętszym Sakramencie Chrystus ustanowił Najświętszy Sakrament przy Ostatniej Wiecze-

rzy Opisali to trzej Ewangeliści Mateusz Marek i Łukasz oraz św Paweł Apostoł Prawdziwa i rzeczywista obecność Jezusa Chrystusa pod postaciami chleba i wina opiera się według nauki Kościoła na słowie Jezusa bdquoTo jest Ciało moje To jest krew mojardquo (Mk 14 2224) Ojciec Święty Benedykt XVI w niedzielę 25 maja zwroacutecił uwagę że bdquokto spożywa Chleb Chrystusa nie może pozostawać obojętny wobec tych ktoacuterym i w naszych czasach brak chleba powszedniegordquo

BOŻE CIAŁO W OŚRODKU PMK W LOZANNIE

Lozanna leży w kantonie protestanckim w ktoacuterym nie praktykuje się procesji eucharystycznych W Święto Bożego Ciała 22 maja o godz 1930 po Mszy św ktoacuterą celebrował ks Artur Cząstkiewicz wierni z ośrodka PMK w Lozannie przeżyli ndash po raz pierwszy w historii tego ośrodka ndash procesję eucharystyczną wewnątrz kościoła St Nicolas de Fluumle

Na zdjęciach procesja eucharystyczna w kościele St Nicolas de Fluumle w Lozannie 22 maja 08 Autor zdjęć Grażyna Mafli

10 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 11

W dniach 28 ndash 30 kwietnia bieżącego roku pierwszą wizytę duszpasterską w Szwajcarii złożył nowy Delegat Kon-ferencji Episkopatu Polski ds duszpasterstwa Polonii ksiądz biskup Zygmunt Zimowski

Natychmiast po przylocie Gościa wieczorem w Genewie miało miejsce spotkanie z arcybiskupem Silvano Tomasi - przedstawicielem Stolicy Apostolskiej przy ONZ Ksiądz biskup Zimowski podziękował za wielką życzliwość i wspar-cie okazywane Polskiej Misji Katolickiej Myślą przewodnią dialogu ktoacutery przebiegał w serdecznej atmosferze było za-gadnienie stanowiska Kościoła wobec migracji na świecie

Pierwszym rozmoacutewcą kolejnego dnia wizyty Księdza Biskupa był dr Urs Koumlppel - dyrektor Migratio ktoacutery przed-stawił głoacutewne problemy ktoacuterymi od lat zajmuje się Migratio Biskup Zimowski wyraził troskę Konferencji Episkopatu Polski o podtrzymanie wiary i umożliwienie rodakom jej roz-wijania Wydaje się że dr Urs Koumlppel w pełni solidaryzował się z przedstawionym stanowiskiem Episkopatu Polski

Bezpośrednio po tym spotkaniu udaliśmy się z Go-ściem do siedziby Konferencji Episkopatu Szwajcarii we Fryburgu na spotkanie z biskupem Norbertem Brunnerem odpowiedzialnym za duszpasterstwo migrantoacutew z ramienia Konferencji Biskupoacutew Szwajcarii Pierwsza część spotkania była dosyć trudna biskup Brunner wyraził swoje poglądy znane nam od lat ich wdrożenie mogłoby doprowadzić do zamknięcia połowy naszych ośrodkoacutew Podczas tego spotka-nia Ksiądz Biskup udowodnił że nie na darmo pracował u boku kardynała Ratzingera przez dziewiętnaście lathellip Pod koniec drugiej części spotkania atmosfera tak się zmieniła na korzyść strony polskiej że biskup Brunner obiecał że będzie się starał aby możliwie jak najwięcej pomoacutec naszej Misji W tym samym gmachu Salezianum miały miejsce owocne rozmowy z biskupami Kurtem Koch z Bazylei oraz Bernardem Genaud - ordynariuszem diecezji Lozanna-Ge-newa-Fryburg Bezpośrednio po tym spotkaniu udaliśmy się na kolejne posiedzenie tym razem z ordynariuszem diecezji Chur biskupem Vitusem Huonderem Na terenie tej die-cezji mamy dwa ośrodki duszpasterskie w Zurychu oraz w Winterthur Biskup Huonder zapewnił o wielkiej życzliwo-

Fundusz Stypendialny PMK został ustanowio-ny w celu zapewnienia opieki duszpasterskiej w środowisku polonijnym w Szwajcarii Wiele osoacuteb już zaangażowało się na rzecz Funduszu Stypendialnego Wszystkich ktoacuterzy chcieliby wesprzeć nasze wspoacutelne Dzieło prosimy o przesyłanie ofiar na konto

FUNDUSZ STYPENDIALNY POLSKIEJ MISJI KATOLICKIEJ W SZWAJCARII

Skład Rady FunduszuPrzewodnicząca Funduszu Małgorzata Wiśniewska Genewa-Lozanna Członkowie Rady Anna Śliwa Genewa Katarzyna Goacuterna Zurych

Mission Catholique Polonaise en Suisse1723 Marly

Konto 17-976-7z dopiskiem STYPENDIU

Ksiądz biskup Zygmunt Zimowski z wizytą w Szwajcarii

ści dla Polskiej Misji Katolickiej i otwartości na szukanie nowych rozwiązań dla duszpasterstwa Polakoacutew na terenie diecezji Chur Nocleg dla Gościa i towarzyszących mu osoacuteb przygotowało seminarium duchowne w Chur

Wczesnym rankiem następnego dnia udaliśmy się na spotkanie do Generalnego Wikariatu w Zurychu gdzie roz-moacutewcami biskupa Zimowskiego byli biskup Paul Volmar ks Franz Stampfli oraz ks Luis Capilla Miała tam miejsce dyskusja o obecnej sytuacji ośrodka w Zurychu oraz o możli-wościach na przyszłość Po tym na Aemttlerstrasse nastąpiło spotkanie z prezesem Fundacji im Ojca Bocheńskiego Dio-nizym Simsonem Na ręce Prezesa ksiądz biskup Zimowski przekazał wielkie słowa uznania i podziękowania za dotych-czasowe dokonania Fundacji Wyraził życzenie aby nie bano się podejmowania nowych inicjatyw - czego domaga się sław-ne nazwisko Patrona Wydaje się że do czasu walnego zebra-nia Fundacji dobrze byłoby aby członkowie Zarządu jasno określili swoje działania na przyszłość gdyż obecny czas nie jest czasem dla statystoacutew Z Zurychu Ksiądz Biskup udał się do Fryburga na spotkanie z Wikariuszem Generalnym Msgr Reacutemy Berchier podczas ktoacuterego zostały omoacutewione sprawy związane z funkcjonowaniem duszpasterstwa dla Polakoacutew na terenie diecezji Lozanna-Fryburg-Genewa a zwłaszcza w największym naszym ośrodku Genewa-Lozanna

W tak kroacutetkim czasie tak wiele się dokonałohellip Czyż nie jest to znak Bożej Opatrzności Teraz trzeba tylko dobre ziarno ktoacutere zostało wrzucone w ziemię pielęgnować ufa-jąc że na dorodne owoce nie trzeba będzie długo czekać

10 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 11

bdquoWitaj majowa jutrzenko Świeć naszej polskiej krainiehelliprdquo ndash takimi słowami znanego mazurka mogliśmy pozdrowić Oj-czyznę i naszych Rodakoacutew w tym podwoacutejnie świątecznym dla nas dniu sformułowanie bdquojutrzenkardquo było jak najbardziej na miejscu gdyż dla nas pielgrzymoacutew z Genewy dzień zaczął się bardzo wcześnie Autokar ndash wynajęty od firmy Geneve Gare Routiere ktoacuterej dyrektor pan Guido Ambuumlhl jest szczegoacutelnie życzliwy Polakom - spod kościoła św Teresy wyruszał o 600 należało być kilka minut przed czasem odjazdu Organizacją wyjazdu zajęli się państwo Barbara i Mirosław Tłokińscy z Genewy oraz pani Anna Janus z Lozanny ndash jesteśmy im za to bardzo wdzięczni

bdquoJESTEM PRZY TOBIE PAMIĘTAM CZUWAMhelliprdquoPielgrzymka Polonii do Sanktuarium w Einsiedeln 3 maja 2008 r

EinsiedelnJesteśmy na miejscu Pierwsze wrażenie przybywających

tu pielgrzymoacutew z ciekawością rozglądających się wokoacuteł to łagodny spokoacutej wyciszenie wielka przestrzeń w ktoacuterej dominuje potężny - ale nie przytłaczający ogromem ndash XVIII- wieczny barokowy kościoacuteł z otaczającymi go zabudowaniami klasztoru benedyktynoacutew

Jest słonecznie ciepło choć nieco wietrznie Tuż po wyjściu z autokaru dostajemy wskazoacutewki co do pobytu w Einsiedeln a także bony na obiad Jeszcze chwila do mszy więc zanim wejdziemy do świątyni rozglądamy się wokoacuteł spa-cerujemy oglądamy i kupujemy pamiątki dla bliskich ndash kartki pocztowe z wizerunkiem Matki Boskiej roacuteżańce medaliki przewodniki po Einsiedeln już wiemy że potem nie będzie na to czasu

I ten najważniejszy moment pierwsze spotkanie z Czarną Madonną W ławkach przed kaplicą z czarnego marmuru modli się i kontempluje kilkadziesiąt osoacuteb - to wierni z ca-łego świata ndash widać po kolorach skoacutery ubraniach słychać w szeptach modlitw W kapliczce klęczy wiekowy benedyktyn w charakterystycznym czarnym habicie a za moment wstaje i przechodząc ku wyjściu poprawia bukiet zdobiący kaplicę Nasuwa się to benedyktyńskie bdquoora et laborardquo ndash modlić się i pracować dla Boga i świata

A w mrocznym wnętrzu kaplicy niewielka figurka Czarnej Madonny z Einsiedeln wzrusza delikatnością kruchością błyszczą się jej szaty w blasku świateł ciemna tajemnicza twarz oraz drobne Dzieciątko na ręku Ta kruchość jest pozor-na tylko dla oczu świata ndash tak naprawdę żarliwe i pełne na-dziei oczy rozmodlonych wiernych moacutewią o jej potędze i sile jej oddziaływania o wierze w jej ndash wcale nie wątłą ndash opiekę

Po modlitwach indywidualnych pełnych skupienia i własnych czasami bolesnych proacuteśb i intencji czas na mo-dlitwę wspoacutelną w naszej wspoacutelnej sprawie ndash na modlitwę za Ojczyznę Czas na mszę Przechodzimy przed ołtarz głoacutewny zajmując miejsca w ławkach

Msza świętaZanim połączymy się we wspoacutelnej modlitwie jeszcze chwi-

lę rozglądamy się podziwiając piękne bogate wielobarwne wnętrze świątyni W kontraście z białymi ścianami i kolumna-mi ndash w dolnych partiach ndash pysznią się złocenia ambon rzeźby aniołoacutew dynamiczne motywy roślinne pełne życia freski I nie sposoacuteb nie zauważyć po lewej stronie głoacutewnego ołtarza ndash mimo bogactwa wnętrza ornamentoacutew koloroacutew i kształtoacutew ndash naszego polskiego sztandaru Związku Kombatantoacutew ktoacutery specjalnie na tę mszę świętą przybył z PMK Marly

Jeszcze chwila spraw organizacyjnych gospodarz uroczy-stości czyli ksiądz rektor Sławomir Kawecki przekazuje kilka informacji na temat naszego spotkania

Uroczyste obchody Matki Boskiej Kroacutelowej Polski i rocz-nicy uchwalenia Konstytucji 3 maja otwiera występ choacuteru pani Teresy Krukowskiej z Winterthur ktoacutery wykonuje trzy utwo-

W drodze I już w autokarze na razie zajęta jest połowa miejsc pozo-

stali uczestnicy dosiądą w Lozannie Atmosfera ndash z racji wcze-snej pory ndash jeszcze trochę senna ale już zaczynamy pierwsze modlitwy pieśń bdquoKiedy ranne wstają zorzerdquo Dzięki pracy niestrudzonego pana Huberta mamy przed sobą śpiewniki z pieśniami - głoacutewnie maryjnymi W przerwach między śpie-waniem rozmawiamy zapoznajemy się z okien podziwiamy wschoacuted słońca nad jeziorem

Z Lozanny zabieramy pozostałych pielgrzymoacutew Okazuje się że autokar jest pełny nie ma wolnych miejsc I już na dobre rozbudzeni a my z Genewy także rozśpiewani ndash w peł-nym składzie kontynuujemy modlitwy śpiewyhellip Pan Hubert przygotowuje nas do muzycznego udziału w mszy ndash ćwiczymy nie tylko dobrze znane i lubiane pieśni ale także hellipłacinę Lekcja nie jest łatwa ale przyjemnie podana z pogodą i hu-morem i nie ma od niej ucieczki bo pan Hubert ma mikro-fon a do tego głos donośny muzycznie wyszkolony

Mamy także przerwę na kawę Zajazd na wzgoacuterzu z pięknym widokiem na Alpy Chwila na wyprostowanie noacuteg zaczerpnięcie świeżego powietrza pokrzepienie się albo w ogoacutele na pierwszy posiłek tego dnia

Ostatni etap podroacuteży upływa nam jakby w większym skupieniu w zadumiehellipMoże nad intencjami naszego piel-grzymowania nad dziwnością tego pielgrzymowania ndash nasze polskie święto polskie słowa i pieśni ale wiezie nas nie polski autokar i nie polski ndash choć bardzo życzliwy i sympatyczny pan Alfred merci beaucoup ndash kierowca a za oknem też nie pol-ski pejzażhellip

12 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 13

ry podkreślające powagę naszej uroczystościNastępnie wspoacutelnym śpiewem pieśni rozpoczynamy mszę

świętą koncelebrowaną ktoacuterej przewodniczy i homilię głosi ksiądz prałat Paweł Ptasznik Tak uroczysta msza jest spra-wowana przede wszystkim w intencji Ojczyzny i nas Polakoacutew choć są i inne ndash jedna z nich dotyczy księdza Artura Cząstkie-wicza wielce nam oddanego kapłana w dniu jego urodzin Na początku mszy zostają przywitani dostojni goście reprezentu-jący zaroacutewno stronę polską jak i szwajcarską

Uroczystość jest pięknie przygotowana przez wiernych czytanie pierwsze i drugie uroczyście odśpiewany psalm a po kazaniu ndash modlitwa powszechna

W czasie tej mszy świętej wielbimy i wyrażamy nasze dziękczynienie Bogu na roacuteżne sposoby słowami głośnych mo-dlitw wspoacutelnym śpiewem Na organach gra bdquonaszrdquo pan Hu-bert Niewiadomski z Genewy a po komunii świętej nastoletni Dominik Kawa przepięknie wykonuje pieśń bdquoAve Mariardquo

Choacuter z Winterthur ktoacutery rozpoczął mszę roacutewnież zamyka naszą uroczystość ku radości i wzruszeniu wielu z nas jeden z utworoacutew to właśnie zacytowana na początku pieśń bdquoWitaj majowa jutrzenkordquo Żegnamy ich gromkimi brawami

ObiadTak jak Ksiądz Rektor zaznaczył w czasie ogłoszeń ndash do

stołoacutewki jest około 300 metroacutew Idąc rozmawiamy o uro-czystości ndash to tak realizuje się ten trzeci społeczny motyw naszego spotkania

Sala w ktoacuterej będzie serwowany posiłek jest ogromna Mnożąc ilość długich stołoacutew i miejsc stwierdzamy że jest około 250 pielgrzymoacutew oczywiście tych ktoacuterzy korzystają ze wspoacutelnego obiadu bo są pewnie i tacy ktoacuterzy posilają się w innych miejscach

Warto było tu przyjść ndash obiad jest smaczny świeży ale nie tylko dlatego na podwyższonej scenie mamy kontynuację obchodoacutew naszego dzisiejszego podwoacutejnego Święta Głos za-bierają dostojni goście między innymi Jego Ekscelencja Pan Ambasador Zdzisław Rapacki ktoacuterego wystąpienie zamiesz-czamy osobno Nasz gospodarz dzisiejszy tym razem także konferansjer Ksiądz Rektor Polskiej Misji Katolickiej zapra-sza na scenę młodych utalentowanych muzycznie Polakoacutew ktoacuterzy umilają nam spotkanie grą na instrumentach Ksiądz Kawecki dzieli się z nami pomysłem na przyszłość ndash aby co roku oprawę artystyczną tej uroczystości powierzać innemu ośrodkowi duszpasterskiemu

Czas tak szybko płynie że do odjazdu zostały chwile a przecież mamy jeszcze w planach nabożeństwo majowe w Sanktuarium Niestety nie zdążymy Nie ma możliwości żeby obiad dla takiej dużej grupy pielgrzymoacutew był podany w kroacutetkim czasie w roacuteżnym tempie też jemy rozmawiając Niektoacuterzy wcze-śniej wymykają się ze stołoacutewki i w zasadzie do odjazdu każdy spędza ten czas po swojemu choć dominują dwa sposoby mo-dlitwa przed Czarną Madonną w świątyni lub pełen skupienia spacer po dziedzińcu klasztoru benedyktynoacutew Na pewno tak czy inaczej każdy choć na chwilę wchodzi do kościoła

Kiedy patrząc na zegarki stwierdzamy że należy udać się w stronę autokaru zaczynają się właśnie nieszpory be-nedyktyńskie Szkoda że nie możemy w nich uczestniczyć do końcahellip spokojne męskie głosy ich kojący rytm medytacja a nade wszystko uwielbienie Boga i Najświętszej Panienki na długo zostaną w tle naszych litanii proacuteśb i obietnic złożonych u stoacutep Czarnej Madonny z Einsiedeln

PowroacutetAutokar udający się w stronę Genewy wyjeżdża z Ein-

siedeln po godzinie 1700 Zaczynamy wspoacutelne śpiewanie razem odmawiamy Litanię do Najświętszej Marii Panny Tak jak przed południem sporo rozmawiamy ndash tym razem już się trochę lepiej znamy i ośmieleni podejmujemy trudniejsze a zarazem bardziej nas wzbogacające tematy Te słynne bdquonocne (prawiehellip) Polakoacutew rozmowyrdquo tym razem dotyczą ojca Bo-cheńskiego założyciela Polskiej Misji Katolickiej w Szwajca-rii potem przechodzimy do istoty wszechświata tu pojawia się wątek księdza Hellera ktoacutery bdquoprzerzuca mosty między religią a naukąrdquo

Przerwa w podroacuteży tym razem wypada w Gruyre Robimy sobie wspoacutelne pamiątkowe zdjęcie przy autokarze i wchodzimy po schodach na goacuterę Ty razem większość z nas zamawia tutejszy przysmak ndash bezy z gęstą śmietaną i kawę Przyjemnie jest chwi-lę posiedzieć na tarasie podziwiając grę światła zachodzącego słońca na białych krawędziach Alp na horyzoncie Robimy też pamiątkowe zdjęcia jest to roacutewnież okazja do porozmawiania nie tylko z towarzyszem podroacuteży z siedzenia obok

Zapada zmrok gdy ruszamy w dalszą trasę Jeszcze przed 2200 dojeżdżamy do Lozanny i żegnamy śpiewem towarzyszy pielgrzymki Dziękujemy sobie nawzajem za mile spędzoną podroacuteż za wzajemną życzliwość oraz za wspoacutelną modlitwę Znajomości zostały zawarte obiecujemy sobie że za rok się na pewno spotkamy a może i zaprosimy tych ktoacuterzy tym

12 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 13

razem nie pojechali z namiW ciągu niecałej godziny docieramy do Genewy i kończy-

my pielgrzymkę Jeszcze w drodze na przystanek autobusowy czy tramwajowy kończymy dyskusje wymieniamy numery telefonoacutewhellip

Na szczęście jutro jest niedziela ndash ale nie dlatego że po-trzebujemy wypoczynku długiego snu czy perspektywy dnia

bez pracy ndash my po prostu spotkamy się w naszym kościele na naszej polskiej mszy i jeszcze potrwamy w tym duchu maryjnej modlitwy zawierzenia Jej wiary że nasza pielgrzymka wyda owoce jakich i nam i naszej Ojczyźnie i światu potrzeba

Beata DanilukAutorzy zdjęć Marian Mazur s 11-12 Jean Marc Bossi s 13 15-17

Przemoacutewienie Jego Ekscelencji Pana Ambasadora Zdzisława Rapackiego Stałego Przedstawiciela RP przy Biurze ONZ w Genewie z okazji święta Konsty-tucji 3 maja wygłoszone podczas pielgrzymki Polonii szwajcarskiej do Einsiedeln 3 maja 2008 roku

Szanowni Państwo217 lat temu w 1791 roku 3 maja Polacy dokonali rze-

czy niezwykłej ndash jako jeden z pierwszych narodoacutew na świecie uchwalili ustawę zasadniczą ustawę ktoacutera miała stanowić podwaliny odbudowy nowoczesnego silnego państwa pol-skiego

Ze względu na uwarunkowania geopolityczne agre-sywną politykę zaborcoacutew oraz słabość oacutewczesnych struktur państwowych Polacy nie mogli w pełni wykorzystać szansy jaką sami sobie stworzyli Mimo że żywot Konstytucji 3 maja był kroacutetki przez lata stanowiła ona punkt odniesienia i wzo-rzec dla reformatoroacutew Była także źroacutedłem dumy i nadziei w trudnych latach zniewolenia

Chwalebne wydarzenia z 3 maja 1791 roku jak rzadko w naszej historii nie były związane z walką i ofiarą krwi Były natomiast znakomitym przykładem realizacji myśli państwo-wej i wspoacutelnej woli Polakoacutew budowania skutecznych instytu-cji oraz trwałego porządku prawnego Polacy potrafili woacutew-czas skutecznie zaprzeczyć negatywnym stereotypom ktoacutere w drugiej połowie XVIII wieku czyniły z Polski przykład niezdolności do rządzenia chaosu i braku wspoacutelnego dzia-łania Polski naroacuted potrafił wydobyć z siebie to co najlepsze Polacy dowiedli woacutewczas całemu światu że własna Ojczyzna stanowi dla nich wartość najwyższą znacznie cenniejszą od

prywatnych interesoacutew i korzyści Twoacutercy Konstytucji pisali woacutewczas bdquowolni od hańbiących obcej przemocy nakazoacutew ceniąc drożej nad życie nad szczęśliwość osobistą egzy-stencję polityczną niepodległość zewnętrzną i wolność we-wnętrzną narodu ktoacuterego los w ręce nasze jest powierzony chcąc na błogosławieństwo na wdzięczność wspoacutełczesnych i przyszłych pokoleń zasłużyć (hellip) dla ugruntowania wol-ności dla ocalenia Ojczyzny naszej i jej granic z największą stałością ducha niniejszą konstytucje uchwalmy (hellip)rdquo

Uchwalenie Konstytucji 3 maja miało dla Polakoacutew symboliczny wymiar Uwierzyli że drzemią w nich pokłady zrozumienia dla spraw publicznych pokłady wolności Wol-ności jakże innej od liberum veto wolności konstruktywnej twoacuterczej Naroacuted zdał sobie sprawę że stanowi wspoacutelnotę silną poprzez wyznawane wartości Dzięki temu łatwiej było przetrwać ponad 120 lat niewoli

Polska jest dziś krajem niepodległym bezpiecznym i sto-jącym przed ogromnymi szansami Polska nie ma wrogoacutew Polacy żyją w bezpiecznej Europie mogąc liczyć na sojusz-nikoacutew Polska jest krajem stabilnym i mogącym rozwijać się w tempie zależnym głoacutewnie od nas samych Jesteśmy od czterech lat członkiem Unii Europejskiej ndash i należymy do najsilniejszego sojuszu wojskowego ndash NATO To niezwykłe dokonania z ktoacuterych wszyscy możemy i powinniśmy być dumni Musimy także dbać o to aby wszystkie nasze szanse wykorzystać Jakże aktualnie brzmią dziś słowa preambuły do Konstytucji 3 maja ndash bdquo(hellip) Chcąc korzystać z pory w jakiej się Europa znajdujerdquo (hellip) My dziś także chcemy korzystać z tej pory Nie tylko dla dobra Polski ale dla do-bra całej Europy Możemy do niej wnieść te wartości ktoacutere reprezentuje Konstytucja 3 maja i te ktoacuterych wyrazicielem był Jan Paweł II

Szanowni PaństwoOddając hołd twoacutercom Konstytucji 3 maja 1791 pamiętaj-

my że wielkie chwile naszej historii miały miejsce gdy Polacy potrafili się jednoczyć i razem budować wspoacutelne dobro Takie jest podstawowe przesłanie Konstytucji 3 maja To apel jej autoroacutew by w myśleniu o Polsce zwyciężało to co twoacutercze Przekonaliśmy się niejeden raz że potrafimy działać wspoacutel-nie Umiemy wykrzesać z siebie wiele zapału pozytywnych uczuć nowych pomysłoacutew Bądźmy zatem dumni z naszej hi-storii i naszych wspoacutełczesnych dokonań Nie zapominajmy że solidarnym działaniem najlepiej służymy Rzeczypospolitej

Z okazji święta Konstytucji chciałbym przekazać Pań-stwu zgromadzonym tu w Einsiedeln jak i wszystkim Rodakom mieszkającym w Szwajcarii najlepsze życzenia i pozdrowienia

SOLIDARNYM DZIAŁANIEM SŁUŻMY RZECZYPOSPOLITEJ

14 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 15

Umiłowani w Chrystusie Panu Bracia i Siostry

Trzy motywy jednoczą nas dzisiaj w tym świętym miejscu Pierwszy to motyw religijny bo przyprowadziła nas tutaj wiara jako pielgrzymoacutew szukających Bożej i Matczynej opieki i po-mocy w codziennych staraniach o życie godziwe godne imienia Chrystusa jakie od chrztu nosimy Drugi motyw wyznacza szczegoacutelna data naszego spotkania ndash 3 maja ndash uroczystość Matki Bożej Kroacutelowej Polski i rocznica ustanowienia pierwszej Konstytucji Nie boacutejmy się tego słowa to motyw patriotyczny A trzeci powoacuted wynika z pragnienia przeżywania wspoacutelnoty z tymi ktoacuterzy w obcym kraju tym samym rodzimym moacutewią języ-kiem i tą samą żyją tęsknotą Zatrzymajmy się zatem nad tymi trzema motywami abyśmy po tym spotkaniu po tej uroczystej Eucharystii wyszli umocnieni w wierze bogatsi duchem bar-dziej zjednoczeni w naszej narodowej wspoacutelnocie

15 czerwca 1984 roku Jan Paweł II tak moacutewił bdquoPod krzy-żem Jezusa stała Jego Matka (por J 19 25) Jako pielgrzymi do naszej umiłowanej Pani z Einsiedeln zgromadziliśmy się dzisiaj w Jej sanktuarium aby w modlitewnej wspoacutelnocie z Nią na tym czcigodnym miejscu złożyć eucharystyczną Ofiarę Chrystuso-wą (hellip) Pozdrawiamy dzisiaj Maryję w tym sanktuarium jako Matkę naszego Odkupiciela ktoacutery z krzyża dał ją roacutewnież nam za Matkę Przyłączamy się duchowo do nie kończącego się tłu-mu pielgrzymoacutew ktoacuterzy z pokolenia na pokolenie przybywali do tego domu Bożego aby Ją czcić pobożnie bo wielkie rzeczy uczynił Jej Wszechmocny (por Łk 1 48-49)rdquo

Siostry i Bracia bdquoObok krzyża Jezusa stała Matka Jegordquo To samo świadectwo słyszymy dziś po dwudziestu czterech la-tach z kart Ewangelii Dlaczego tam stała Bo była kochającą matką Po co tam stała Aby być blisko konającego Syna ale też po to aby usłyszeć słowa bdquoNiewiasto oto syn Twoacutejrdquo Wszy-scy mamy udział w tym usynowieniu w tym nieskończonym otwarciu bolejącego matczynego serca na wszystkie pokolenia synoacutew i coacuterek ktoacuterych Jedyny Syn uczynił przez własną Krew braćmi i siostrami Dlatego dziś w sposoacuteb szczegoacutelny bdquopozdra-wiamy Maryję jako Matkę Odkupiciela ktoacutery z krzyża dał Ją roacutewnież nam za Matkęrdquo Dziś czynimy to w sposoacuteb szczegoacutelny Nie możemy jednak zapomnieć że od tamtej godziny bdquouczeń wziął Ją do siebierdquo Zaprosił Ją nie tylko na tamtą bolesną chwilę ale na całe życie Wziął Ją do swojej codzienności A zatem kiedy w sercu każdego z nas odbijają się echem słowa Jezusa bdquoOto Matka twojardquo to nie możemy ich rozumieć ina-czej To zaproszenie abyśmy wzięli Ją do siebie

Dlaczego Bo jest kochającą matką Po co Aby dzielić z Nią życie radości i strapienia aby ufnie zawierzać się Jej opiece Jeśli to uczynimy sercem gorącym i otwartym możemy być pewni zawsze będzie przy nas Kiedy będziemy stawać wobec życiowych wyboroacutew zaprowadzi nas do Nazaretu i pomoże odczytać wolę Boga tak jasno że lęk nie przezwycięży pełnego oddania bdquofiatrdquo Kiedy pojawi się konieczność ofiaro-wania czegoś z naszej bezpiecznej rzeczywistości zaprowadzi nas do jerozolimskiej świątyni gdzie Symeonową wieść o

PRZYPROWADZIŁA NAS TUTAJ WIARAHomilia księdza prałata Pawła Ptasznika

kierownika sekcji polskiej Sekretariatu Stanu w Watykanie wygłoszona podczas pielgrzymki Polonii szwajcarskiej do Einsiedeln 3 maja 2008 roku

siedmiu boleściach ukoi świadomość że przez nie objawi się bdquoznak sprzeciwurdquo i bdquoŚwiatłość światardquo Kiedy się zagubimy nie będzie zwlekała z poszukiwaniem A nawet jeśli upomni to tak że nie zburzy to radości odnalezienia Kiedy doświad-czenia życia wyprowadzą nas na pustynię pokus i walki Ona sercem będzie blisko Będzie się cieszyć naszą radością jak w Kanie Galilejskiej a gdyby coś ją zakłoacuteciło wezwie aby robić to co nam powie Jej Syn Na każdym etapie życia będzie nam towarzyszyć dyskretnie jakby z oddali ale z takim oddaniem że bez wahania stanie u stoacutep każdego naszego krzyża

Wiedzieli o tym doskonale nasi przodkowie W 1656 roku swoje przekonanie o matczynej opiece Maryi nad Koroną wy-raził kroacutel Jan Kazimierz A czynił to w takich słowach bdquoWielka Boga Człowieka Matko Najświętsza Dziewico Ja Jan Kazi-mierz za zmiłowaniem Syna Twojego Kroacutela kroacuteloacutew a Pana mojego i Twoim miłosierdziem kroacutel do Najświętszych stoacutep Twoich przypadłszy Ciebie dziś za Patronkę moją i za Kroacutelo-wą państw moich obieram (hellip) A ponieważ nadzwyczajnymi dobrodziejstwami Twymi zniewolony pałam wraz z narodem moim nowym a żarliwym pragnieniem poświęcenia się Twej służbie przyrzekam przeto tak moim jak senatoroacutew i ludoacutew moich imieniem Tobie i Twojemu Synowi Panu naszemu Jezusowi Chrystusowi że po wszystkich ziemiach Kroacutelestwa mojego cześć i nabożeństwo ku Tobie rozszerzać będęrdquo Stąd wywodzi się nasza dzisiejsza uroczystość Trzy wieki poacuteźniej w 1956 roku kard Stefan Wyszyński nawiązując do zobowiązań kroacutela napisał nowy tekst śluboacutew zwanych odtąd jasnogoacuterski-mi bdquoWielka Boga-Człowieka Matko Bogarodzico Dziewico Bogiem sławiona Maryjo Kroacutelowo świata i Polski Kroacutelowordquo ndash tak rozpoczął bdquoGdy upływa trzy wieki od radosnego dnia w ktoacuterym zostałaś Kroacutelową Polski oto my dzieci Narodu Pol-skiego i Twoje dzieci krew z krwi przodkoacutew naszych stajemy znoacutew przed Tobą pełni tych samych uczuć miłości wierności i nadziei jakie ożywiały ongiś Ojcoacutew naszychrdquo

Prymas Tysiąclecia wiedział jednak że tu nie chodzi tyl-ko o słowa Wiedział że to ślubowanie oznacza konkretne zobowiązania Dlatego kontynuował bdquoPrzyrzekamy uczynić wszystko co leży w naszej mocy aby Polska była rzeczywistym kroacutelestwem Twoim i Twojego Syna poddanym całkowicie pod Twoje panowanie w życiu naszym osobistym rodzinnym naro-dowym i społecznymrdquo A potem wyliczał dziedziny życia ktoacutere wymagały największej troski i wspoacutełpracy z łaską wypraszaną przez Maryję życie wiary potwierdzane unikaniem grzechu i pielęgnowaniem dobra obrona poczętego życia nierozerwal-ność małżeństwa obrona godności kobiety i ogniska domo-wego wychowanie młodego pokolenia w duchu miłości Boga i bliźniego praca nad tym aby wszystkie Dzieci Narodu żyły w miłości i sprawiedliwości w zgodzie i pokoju aby wśroacuted nas nie było nienawiści przemocy i wyzysku dzielenie się między sobą plonami ziemi i owocami pracy aby pod wspoacutelnym dachem nie było głodnych bezdomnych i płaczących walka z lenistwem i lekkomyślnością marnotrawstwem pijaństwem i rozwiązło-ścią zdobywanie cnoacutet wierności i sumienności pracowitości i oszczędności wyrzeczenia się siebie i wzajemnego poszanowa-

14 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 15

nia miłości i sprawiedliwości społecznejhelliprdquoZ takich to wartości religijnych moralnych i społecznych

wyrastały najdorodniejsze owoce polskiego ducha kultury i męstwa Dobrze wiemy z historii że były czasy gdy o nich za-pominano Ale wiemy też że wtedy spadały na Ojczyznę i Na-roacuted największe nieszczęścia I wiemy roacutewnież że od tych warto-ści zawsze rozpoczynano odnowę prowadzącą do narodowego odrodzenia Niewątpliwie proacutebą powrotu do tych wartości była Konstytucja 3 maja ogłoszona przez kroacutela Stanisława Augusta w 1791 roku Wprawdzie zdrada uniemożliwiła wprowadzenie jej w życie ale do dziś pozostaje symbolem nowożytnego my-ślenia o społeczeństwie i życiu narodoacutew ktoacutere nie odcina się od chrześcijańskich korzeni ale z nich czerpie obficie

Jeśli dzisiaj moacutewię że nasze pielgrzymowanie ma wyraz pa-triotyczny to myślę o patriotyzmie tak jak myślał Jan Paweł II bdquoPatriotyzm oznacza umiłowanie tego co ojczyste umiłowanie historii tradycji języka czy samego krajobrazu ojczystegordquo (Pamięć i tożsamość) Patriotyzm daleki jest od nacjonalizmu ktoacutery bdquouznaje tylko dobro własnego narodu i tylko do niego dąży nie licząc się z prawami innych Patriotyzm natomiast jako miłość ojczyzny przyznaje wszystkim innym narodom takie samo prawo jak własnemu a zatem jest drogą do upo-rządkowanej miłości społecznejrdquo (tamże) W takim ujęciu nie możemy się bać słowa bdquopatriotyzmrdquo powinniśmy raczej zasta-nawiać się w jaki sposoacuteb tę miłość ojczyzny przejawiać tu poza jej granicami na obczyźnie

Słowo bdquomiłośćrdquo zawsze wiąże się z pojęciem bdquowiernośćrdquo Tak tajemnica praktykowania patriotyzmu zawsze a zwłasz-cza na obczyźnie tkwi w wierności Jeżeli moacutewię to w gronie osoacuteb wierzących to moacutewię jasno chodzi o dwojaką wierność ndash o wierność Bogu i o wierność ojczyźnie Z pasterską troską obserwuję jak łatwo na obczyźnie zapomnieć o Bogu i Jego prawach Anonimowość w nowym środowisku przynosi to poczucie wolności ktoacutere łatwo przemienia się w swawolę rezy-gnację z wszelkich wartości religijnych i duchowych a w końcu z kontaktu z Bogiem Może się wydawać że to sprawa osobista A jednak jest to wyrzeczenie się miłości ktoacutera roacutewnież stoi u podstaw miłości społecznej miłości ojczyzny jako wspoacutelnego domu zbudowanego na chrześcijaństwie Z boacutelem słucham wy-powiedzi naszych rodakoacutew z ktoacuterych można by wnioskować że w Polsce nie ma nic dobrego nic pięknego nic z czym można by się utożsamiać czego należałoby bronić czym można by się chlubić Za to w nowym kraju wszystko jest wspaniałe Staram się rozumieć tych ludzi poznać ich rozgoryczenie zawoacuted czy cierpienie z jakim wyjechali z Kraju I zastanawiam się czy można im pomoacutec na nowo odkryć to wielowiekowe i wspoacuteł-czesne piękno i dobro z ktoacuterego wyrośli Nie moacutewmy jednak o innych Wniknijmy w nasze serca i zastanoacutewmy się jakie miejsce mają w naszym życiu te wartości ktoacutere stanowią treść śluboacutew złożonych naszej Matce i Kroacutelowej Poacutejdźmy za głosem Karola Wojtyły

bdquoOjczyzna ndash kiedy myślę ndash woacutewczas wyrażam siebie i zako-rzeniam hellip gdy myślę Ojczyzna ndash by zamknąć ją w sobie jak skarb Pytam wciąż jak go pomnożyć jak poszerzyć tę prze-strzeń ktoacuterą wypełniardquo (Myśląc ojczyzna)

Niech ten sam wiersz bdquoMyśląc ojczyznardquo wprowadzi nas w trzeci motyw naszego dzisiejszego spotkania bdquoGdy dokoła moacutewią językami dźwięczy pośroacuted nich jeden nasz własny Zagłębia się w myśl pokoleń i ziemię naszą opływa i staje się dachem domu w ktoacuterym jesteśmy razem ndashrdquo

Bracia i siostry Jesteśmy razem Roacuteżni nas wiele region

pochodzenia stan wykształcenia praca zasobność materialna stan cywilny miejsce zamieszkaniahellip Ale jesteśmy razem bo bdquogdy dokoła moacutewią językami dźwięczy pośroacuted nas jeden nasz własnyrdquo A jak dalej pisze Karol Wojtyła

bdquoTak zwarci wśroacuted siebie jedną mową istniejemy w głąb własnych korzeni czekając na owoc dojrzewań i przesileń Ogarnięci na co dzień pięknem własnej mowy nie czujemy goryczy chociaż na rynkach świata nie kupują naszej myśli z powodu drożyzny słoacutewrdquo (tamże)

Razem zwarci istniejący w głąb ogarnięci pięknemhellip Czy tylko dziś Nie Na co dzień Takie zadanie stawia przed nami Polakami rozproszonymi po świecie nasz Wielki Rodak Papież i Poeta Niech będzie między nami zgoda i jedność oparta na umiłowaniu wspoacutelnej mowy jakże uszlachetnionej przez dzieje naszej kultury na świecie nieznanej bdquoz powodu drożyzny słoacutewrdquo A wtedy i tęsknota nie będzie samotna i nie będzie w nas goryczy bo duch poprowadzi nas pod wspoacutelny dach ojczystego domu

Na koniec wraz z polskimi biskupami i narodem ktoacutery czci swą Kroacutelową zwroacutećmy się do czarnej Madonny z Einsiedeln słowami Jana Pawła II

bdquoMatko Boga i Matko ludzi lsquoswojemu najmilszemu Synowi nas oddawajrsquo On jest naszym Zbawicielem i naszym oparciem u Ojca Prosimy Cię Matko Zbawiciela wstawiaj się za nami u Twojego Syna w niebie- aby Kościoacuteł w tym kraju (i w naszej ojczyźnie) umacniał się w

wierności Chrystusowi- aby wszyscy ochoczo godzili się na posłannictwo jakie mają

do wypełnienia w Kościele w rodzinie lub w świecie- aby odnowiła się jedność Ducha wśroacuted chrześcijan- aby wszyscy cierpiący na ciele i na duszy znaleźli pomoc i

pociechę- aby wszystkie narody i wszyscy ludzie mogli żyć w wolności i

pokoju- aby przybliżyło się do nas kroacutelestwo Boga i Jego sprawiedli-

wośćMaryjo Matko Kościoła nasza umiłowana Pani z Einsie-

deln moacutedl się za nami Amenrdquo (15061984)

16 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 17

Einsiedeln 3 maja 2008 r

16 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 17

18 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 19

Czy są roacuteżnice między sposobem oraz techniką grania w piłkę nożną w Polsce i w Szwajcarii

Szwajcarzy wiele inwestują w sport na każdym poziomie Mają bardzo dobry system kształcenia młodzieży Choć pił-ka nożna nie ma tu długich tradycji wyniki osiągane na are-nie międzynarodowej są dobre Proszę uwzględnić że jest to stosunkowo małe państwo więc przy mistrzostwach pojawia się problem wyboru talentoacutew trudniej jest je znaleźć w kraju siedmiomilionowym w poroacutewnaniu z krajem 20 40 czy 100-milionowym Styl gry jest tutaj agresywny jest dużo biegania na boisku dużo walki W poroacutewnaniu ze Szwajcarami polscy zawodnicy grają wolniej trenują mniej intensywnie oni wolą raczej grać w piłkę niż walczyć

Czy nie wystarczy grać Trzeba walczyć

Umiejętność walki powinna być naturalna w człowieku Piłka zawodowa jest walką o przetrwanie - trzeba zabrać przeciwnikowi piłkę zdobyć bramkę Drużyna musi chcieć wygrać

Ile się trenuje

W okresie przygotowawczym 12 razy po dwie godziny w tygodniu

Co jest kluczem do piłkarskiego sukcesu

Podstawa to talent Poza tym ciężka praca dyscyplina Nie chodzi o bieganie od rana do nocy ale o motywacje o chęć bycia coraz lepszym o chęć zwycięstwa Najtrudniej-szy w zawodzie piłkarza jest wysiłek fizyczny Trening jest bardzo złożony bieg 20 m 40 m 60 m w lewo w prawo głoacutewkahellip Żeby osiągnąć cel trzeba mieć też charakter wytrwałość wiele jest pokus odciągających od treningu I tu trzeba wytrwać przez lata Ile razy była piękna pogoda Chętnie poszedłbym z żoną na spacer ale musiałem iść na trening Zazdrościłem moim kolegom w szkole - oni chodzili po goacuterach jeździli na rajdy - ja trenowałem Po latach nie żałuję Wielu utalentowanych szybko wypadało z gry przez brak dyscypliny Dobry piłkarz powinien być roacutewnież uczci-wy lojalny powinien mieć ustabilizowane życie osobiste wtedy łatwiej znosi się każdy stres czy niepowodzenie

Jakie są zadania trenera

Trener jest odpowiedzialny za wszystko a głoacutewnie za wy-nik ndash jest sprawdzany przez osiągnięte wyniki Pracuje pod dużą presją roacutewnież ze strony mass-medioacutew W ostatnich siedmiu latach FCA Aarau miało tylko czterech treneroacutew ktoacuterzy przetrwali cały sezon Pracy jest dużo treningi sześć razy w tygodniu ale to nie wszystko Na przykład wczoraj wroacuteciłem do domu o 2300 poszedłem spać o 200 bo oglą-dałem jeszcze mecz na video robiłem kroacutetką analizę Dzisiaj rano trening o 1000 przyjechałem do pracy na 830 Teraz wywiad po południu jadę na mecz do Zurychu

Talent charakter wytrwałośćhellipZ Ryszardem Komornickim trenerem szwajcarskiego klubu FC Aarau

byłym piłkarzem reprezentacji Polski rozmawia Marcin Sumiła

Jakie cechy są pożądane u trenera

Chcę być uczciwy sprawiedliwy co nie jest łatwe Mam dwudziestu zawodnikoacutew Na mecz muszę wybrać osiemna-stu tzn dwoacutech siedzi na trybunie Obojętnie kogo wybiorę ten nie wybrany ma poczucie krzywdy wewnętrznie się bun-tuje Podobnie jest przy zmianie zawodnikoacutew w trakcie me-czu Ciągle muszę się uczyć panować nad moimi reakcjami w sytuacjach stresowych Jestem za wzajemnym respektem ale też daję swoim zawodnikom dużo wolności z niewolni-ka nie zrobi się pracownika on musi chcieć grać ja go nie zmuszę mogę jedynie zachęcić Prasa niestety jeśli chodzi o atmosferę na meczach i o zachowanie treneroacutew często od-grywa rolę negatywną Widać to w piłce niemieckiej gdzie trenerzy załamują się na konferencjach prasowych moacutewią rzeczy ktoacuterych by normalnie nie powiedzieli Ta presja jest niesamowita Prasa często koncentruje się na goszej stronie jeśli wynik jest 50 to dziennikarze chcą pisać o problemach przegranej drużyny a nie o sukcesie zwycięzcy

W drużynie z Aarau jest wielu obcokrajowcoacutew Pan też reprezentuje inną kulturę Jak udaje się Panu dotrzeć do każdego ze sportowcoacutew

Komunikacja to nie tylko język Mamy zawodnikoacutew wielu narodowości nie wszyscy moacutewią po niemiecku ale przynajmniej rozumieją Czasami jest lepiej coś pokazać czy też nic nie moacutewić i to wiele znaczy Poza tym trener powinien znać też zawodnika poza boiskiem okazywać zainteresowa-nie jego życiem prywatnym rozmawiać z nim dwa - trzy razy w tygodniu pomoacutec w problemach Szczegoacutelnie ważne jest to przy bardziej bdquoegzotycznychrdquo piłkarzach Taki na przykład Afrykanin nie jest przyzwyczajony do naszych zasad potrafi np przyjść na trening o 1100 choć jest planowany na 1000 tudzież jechać przez miasto 100 kilometroacutew na godzinę nie rozumie że trzeba respektować ograniczenie prędkości Obcokrajowcom pomagamy też poza treningiem np orga-nizując kurs języka niemieckiego

Czy w drużynie piłkarskiej jest miejsce na religię

Religia też się pojawia Mamy zawodnikoacutew brazylij-skich ktoacuterzy zaproponowali żebyśmy się wszyscy razem modlili przed meczem To było nie do zaakceptowania dla

Stoją od lewej autor wywiadu dr Marcin Sumiła i trener Ryszard Komornicki

18 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 19

muzułmanina gdyż wykraczało poza jego religię Staram się respektować tę roacuteżnorodność Problem jest w okresie rama-danu kiedy zawodnik nie je przez cały dzień

A może drużyna bardziej jednorodna byłaby też lepiej zgrana

Drużyna potrzebuje roacuteżnych zawodnikoacutew gwiazdę ko-goś z temperamentem ale też pracusioacutew ktoacuterzy są cisi spo-kojni Są rzeczy ktoacuterych wymaga się od wszystkich i pewien obszar na inwencję własną Cel jest wspoacutelny wygrać mecz Roacuteżnorodność kultur jest korzystna

Czy w naszych czasach jest jeszcze miejsce w piłce nożnej na bdquofair playrdquo

My jesteśmy najbardziej fair grającą drużyną w Szwajca-rii może dlatego że ja zabraniam faulu Tak też sam grałem nigdy nie dostałem czerwonej kartki zawsze miałem respekt szacunek przed przeciwnikiem Byłem mało kontuzjowany ndash myślę że dlatego bo przeciwnik wiedział że gram fair

Kiedy FC Aarau będzie w szwajcarskiej czołoacutewce

Teoretycznie jest to jeszcze możliwe w tym sezonie Nie-stety mamy w poroacutewnaniu z innymi klubami dużo gorszą sytuację finansową co nie ułatwia zadania

Ktoacutere wydarzenia z kariery piłkarskiej utkwiły Panu naj-bardziej w pamięci przyniosły najwięcej radości

Najpierw było to przyjęcie do klubu IV ligii kiedy mia-łem 15 lat po raz pierwszy miałem trenera stroacutej piłkarski buty Potem nastąpił transfer z małego klubu do drugoligo-wego GKS Tychy Jako trzecie wymienię przejście do Goacuterni-ka Zabrze kiedy w ciągu dwoacutech lat stałem się reprezentan-tem Polski i wziąłem udział w mistrzostwach świata co jest marzeniem każdego piłkarza

Jak można pogodzić zaangażowanie piłkarskie z życiem rodzinnym

Mam to szczęście że moja żona rozumie mnie dobrze Jesteśmy 28 lat po ślubie Wiele jej zawdzięczam to ona głoacutewnie wychowała nasze dwie coacuterki Lubię bardzo przycho-dzić do domu tam czuję się najlepiej Każdą wolną chwilę spędzam z żoną rodziną to jest dla mnie bardzo ważne Wielu znajomych chętnie do nas przychodziło i przychodzi

moacutewią że u nas jest przyjemnie ciepło Ja wiem że to jest zasługa żonyhellip W małżeństwie ważne jest wzajemne zaufa-nie zrozumienie

Kiedy jeszcze grałem to wracając do domu nie opowia-dałem o piłce Nie chciałem robić z tego wielkiego tematu W domu rozmawialiśmy o dzieciach o naszych sprawach rodzinnych Teraz kiedy jestem trenerem żona i coacuterki cho-dzą na mecze i też bardzo się denerwują Nie mogę nic na to poradzić

Czy nie chciałby Pan pracować w Polsce

Chętnie wroacuteciłbym do Polski ale nie chcę pracować w warunkach w jakich pracowałem z korupcją oszukiwa-niem Nie podoba mi się że wyciągamy ciągle stare rzeczy Powinno się zapomnieć o tym co było i zacząć myśleć o tym co jest i o przyszłości

Jaka jest Pana prognoza dla polskiej drużyny na EURO 2008

Polacy będą mistrzami Europy

Kto poza tym w pierwszej czwoacuterce

Finał Polska-Hiszpania Poza tym ponieważ od dawna pracuję w Szwajcarii życzę powodzenia Szwajcarom Chciał-bym też aby Rosja odniosła sukces

Dziękuję za rozmowę Aarau 27042008

Ryszard Komornicki (ur 14 sierpnia 1959 w Ścinawie) pił-karz polski grający na pozycji pomocnika reprezentant Polski mistrz Polski trener FC Aarau Najwspanialsze lata swojej kariery popularny Koko spędził w Goacuterniku Zabrze (1982-1989) z ktoacuterym wywalczył 4 tytuły mistrza Polski i Superpuchar W lidze polskiej Ryszard Komornicki roze-

grał 182 mecze i strzelił 35 bramek W sezonie 198990 został piłkarzem FC Aarau (Szwajcaria) w sezonie 19921993 zdobył wraz z kolegami z drużyny tytuł mistrza Szwajcarii Kolejny sezon (199899) Koko spędził w FC Wohlen (Szwajcaria) w roku 2000 podpisał kontrakt z FC Kickers Luzern (Szwajcaria) Ryszard Komornicki ma roacutewnież doświadczenie jako trener asystent w FC Aarau FC Luzern FC Solothurn rezerwy FC Zurych Od stycznia do kwietnia 2006 roku trenował zespoacuteł 14-krotnego mistrza Polski Goacuternika Zabrze Koko rozegrał też 20 meczoacutew w repre-zentacji Polski i był uczestnikiem MŚ lsquo86 Zadebiutował 31 października 1984 roku w Mielcu w spotkaniu przeciwko Albanii (22) Po raz ostatni biało--czerwoną koszulkę założył 19 października 1988 roku w Chorzo-wie roacutewnież w czasie meczu z reprezentacją Albanii (10)

Zdję

cie

ww

wfc

aara

uch

20 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 21

W niedzielę 11 maja w ośrodku duszpa-sterskim Polskiej Misji Katolickiej w Zury-chu liturgię niedzieli Zesłania Ducha Święte-go uświetnił pierwszy występ nowo powstałej scholi pod kierownictwem pani Sylwii Feher-pataky Grą na organach akompaniowała pani Anna Buczek-Merz

W skład zespołu wchodzi szesnastu członkoacutew Ewa Kadłubowska Joanna Leskiewicz Marta Mirosław Agnieszka Suchta-Veit Anna i Ewelina Wedlechowicz Dorota Weśniak Dorota Zarost Hieronim Bawolski Zygmunt Beck Waldemar Burzyński Krzysztof Chudoba Ryszard Grze-gorzewski Joacutezef Krzyżanowski Tomasz Lenart Bartek Mańkowski Łukasz Mirosław

Już wykonaniem pierwszej pieśni bdquoVeni cre-atorrdquo (bdquoO Stworzycielu Duchu przyjdźrdquo) schola zachwyciła wysokim stopniem profesjonalizmu Dźwięki melodii gregoriańskiej i wariacje orga-nowe pani Buczek-Merz wprowadziły wiernych w uroczysty nastroacutej święta Piękne wykonanie zna-nych i mniej znanych pieśni liturgicznych przyczy-niło się do powstania niezapomnianej atmosfery święta i pogłębienia przeżyć duchowych Schola zaskoczyła i wzruszyłahellip Jak udało się w tak kroacutet-kim czasie stworzyć coś tak niezwykłego Proacuteby nowo powstałego zespołu odbywają sie przecież zaledwie od lutego tego roku

Oto co o powstaniu i pracach choacuteru moacutewi kie-rowniczka scholi pani Sylwia Feherpataky bdquoPomysł prowadzenia wokalnej scholi przykościel-nej pojawił się już dosyć dawno Pedagogikę mu-zyczną obok występoacutew kameralnych traktuję jako hobby uzupełniające moją pracę w operze Rozwa-żając możliwości prowadzenia choacuteru przy jednej

SCHOLA W ZURYCHU

ze szwajcarskich parafii poczułam jednak pewien niedosyt Moje myśli wciąż kierowały się w stronę naszej Misji Ostateczna decyzja o podjęciu tego wyzwania nadeszła wraz ze zmianami personalny-mi w Polskiej Misji Katolickiej w Zurychu jesienią 2007 roku Dzięki wsparciu duszpasterza ośrodka księdza Krzysztofa Zadarko moje pragnienie za-łożenia grupy wokalnej przy naszej wspoacutelnocie na-brało realnego kształtu To co nastąpiło poacuteźniej zawdzięczamy wielkiemu zaangażowaniu osoacuteb ktoacutere zgłosiły swoje uczestnictwo w choacuterze i po-mocy Bożej Nasza Polonia to prawdziwa kopalnia talentoacutew Bardzo zaimponowało mi zainteresowa-nie i wielka chęć wspoacutełpracy członkoacutew zespołu ich zamiłowanie do śpiewu i pragnienie aktywnego uczestnictwa w życiu Kościoła Wiele się od nich uczę To oni tworząc scholę ubogacają naszą wspoacutelnotę Wspoacutelnota to wspoacutełpraca Bez tego na-wet cały moacutej zapał ducha nie wystarczyłby aby po-wstało coś podobnego To ich wysiłek poświęcenie czasu prywatnego chęć uczenia się i działania oraz doświadczenie w pracy choacuteralnej lub wokalnej dały takie wyniki Jestem z nich dumna Ja osobi-

20 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 21

Sylwia FeherpatakyMa 41 lat Pochodzi z Krakowa gdzie rozpoczęła swoją

karierę muzyczną W 1996 roku ukończyła studia na wy-dziale wokalno-aktorskim w Gdańsku Rok poacuteźniej wyje-chała do Szwajcarii jako stypendystka Ministerstwa Kultury i Sztuki w Bernie (Bundesamt fuumlr Kultur) Po ukończeniu studioacutew podyplomowych w Bernie (Hochschule fuumlr Mu-sik und Theater Bern) otrzymała stały angaż w zuryskiej operze gdzie nadal pracuje jako wokalistka Ma na koncie udział w szeregu koncertoacutew solowych i choacuteralnych oraz na-graniach telewizyjnych

ście uczę się mnoacutestwo o muzyce liturgicznej ktoacutera jest niebywale bogata i roacuteżnorodna Nieocenioną pomocą przy przygotowaniu naszej pierwszej mszy była pani Ania Buczek-Merz ktoacutera zgodziła się wspomoacutec nas akompaniamentem Świetna orga-nistka i wielce kompetentny pedagog Dziękuję jej z serca za tę wspoacutełpracę i znajomość

Po naszym pierwszym występie w święto Ze-słania Ducha Świętego stawiamy sobie za cel

rozszerzenie naszego repertuaru Oczekuję tego z wielkim zainteresowaniem

Mam nadzieję że schola będzie się rozwijać Zależy mi na tym aby to dzieło trwało i wzbo-gacało nasze serca pięknem i głębią muzyki aby zawarty w niej pierwiastek Bożej doskonałości docierał do jak największej rzeszy ludzirdquo

Kamila NeupertZdjęciaZbigniew Zambrzycki

Anna Buczek-Merz Od 15 lat mieszka w Szwajcarii Wykształcenie muzyczne

zdobyła w Akademiach Muzycznych w Krakowie Lublinie Basel i Norynberdze jak i na wielu kursach mistrzowskich Przed wyjazdem do Szwajcarii docentka w klasie klawesynu na Akademii Muzycznej w Gdańsku Od 2000 roku zaanga-żowana jako organistka przy Kościele św Jana w Zurychu (Johanneskirche) Od lutego 2008 roacutewnież w kościele pa-rafialnym Birmensdorf Ceniona jako pedagog nauczyciel fortepianu i prowadząca choacuter

LEŚNA MAJOacuteWKA W WINTERTHURZE24 maja 2008 r - zgodnie z wcześniejszą zapowiedzią - odbyła się bdquomajoacutewkardquo

w lesie Winterthur-Walcheweiher zorganizowana przez Radę Ośrodka Duszpasterskiego PMK w Winterthurze Chętnych nie zabrakło

Był obecny także duszpasterz ośrodka ks Krzysztof Zadarko

Aut

or z

djęć

Jer

zy S

taw

arz

22 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 23

Bezpośredni sens słoacutew dzisiejszej Ewangelii nie nasuwa żadnych trudności moacutewi ona że Boacuteg będzie nas sądził nie według słoacutew ale według czynoacutew że po tych czynach mamy odroacuteżnia synoacutew światłości od ludzi złych i że ten tylko kto czynem pełnić będzie wolę Ojca Niebieskiego wejdzie do Kroacutelestwa Bożego Ewangelia nie tylko zabrania złych czynoacutew nawet takie drzewo ktoacutere złych owocoacutew nie daje ale tylko nie rodzi dobrych będzie wycięte i wrzucone w ogień Raz jeszcze przypomina nam w niej Chrystus Pan że Jego zakon jest zakonem czynu że nie ma niczego bar-dziej sprzecznego z chrześcijańską drogą życia niż bierność i bezczynność

Taka jest głoacutewna nauka Ewangelii na dzisiejszą niedzielę Jeśli się jednak nie mylę zawarta w niej jest jeszcze inna bardziej pośrednio wypowiedziana ale nie mniej wielka i piękna Nad nią chciałbym z Wami Drodzy Bracia pokroacutetce rozważać

Co to są te owoce ktoacutere daje dobre drzewo To są nie-wątpliwie przede wszystkim czyny Ale postawa wewnętrzna przejęcie się duchem chrześcijaństwa daje jeszcze inne skutki mniej przejawiające się na zewnątrz wyrażone ndash jeśli można się tak wyrazić ndash w samej sylwetce człowieka nada-jące jej ton i charakter Człowieka Bożego można poznać nawet wtedy gdy jego czynoacutew nie znamy patrząc po prostu na jego zachowanie się na cechy jego ducha Te cechy to tak-że w rozumieniu naszej Ewangelii owoce dobrego drzewa przejawy miłości Bożej i rządoacutew łaski w duszy

Owoce dobrego drzewa pokora pogoda pokoacutejJest takich cech wiele ale najważniejsze są bodaj trzy

pokora pogoda i pokoacutej Pokora Najmilsza z cnoacutet owa postawa duszy pełnej

przedmiotowości ktoacutera cechuje człowieka żyjącego w obli-czu Bożym i umiejącego patrzeć na samego siebie z Bożego punktu widzenia Człowiek ten nie w słowach ale w posta-wie przenikającej każdy jego ruch i każdą myśl jest wolny od tego szaleństwa i głupstwa zwanego pychą od czynienia ze siebie ośrodka świata i fałszywego bożka Pokora spra-wia że ten kto ją posiada nie sądzi nikogo ani nad nikogo się nie wywyższa W tym szerokim chrześcijańskim słowa znaczeniu pokora jest bodaj tą cechą po ktoacuterej najłatwiej poznać można człowieka Bożego

Pogoda to radość wynikająca z umiłowania Boga ponad wszystko niewzruszony optymizm nie w słowach ale każ-dym drgnieniem woli i myśli ludzkiej opromieniający życie niezroacutewnanym światłem Postawa dzięki ktoacuterej człowiek Boży wnosi radość i promień szczęścia wszędzie gdzie prze-chodzi każdym słowem samą swoją obecnością

Pokoacutej Błogosławieni pokoacutej czyniący powiedział Chry-stus Pan Ale pokoacutej czynić może tylko ten kto pokoacutej nosi w samym sobie kto nie jest rozdarty przez zwalczające się dążności i namiętności Raz jeszcze ten pokoacutej prawdziwy co przewyższa wszelki zmysł jest jedną z nieomylnych cech człowieka Bożego z tych owocoacutew po ktoacuterych poznać można serce oddane Bożej sprawie

Aby w nas można było poznać synoacutew światłościJest takich cech świętości więcej ale te trzy biją chyba

najbardziej w oczy i wszyscy nasi święci bez wyjątku byli wielkimi przykładami jak one w postawie chrześcijanina powinny być urzeczywistnione

Kiedy rozważam o nich dwie rzeczy przychodzą mi na myśl Pierwsza to smutny fakt że zrozumienie wielkości i piękna tych wielkich rzeczy jest niestety u tylu tak nikłe Pogańskie płytkie i złe nauki głoszone przez zbłąkanych pogardzają pokorą głoszą gorycz szerzą nienawiść i zwadę Doszło do tego że nawet nasze dzieci uczy się nienawiści zamiast pokoju goryczy zamiast pogody sądzenia innych i pychy zamiast chrześcijańskiej pokory W takich czasach trzeba nam chrześcijanom bardziej niż w innych pamiętać słowa Chrystusowe że po tych właśnie cechach poznawać mamy drzewo dobre od złego a przede wszystkim wypada nam z większym jeszcze zapałem dbać o to aby w nas sa-mych widniały pokora pogoda i pokoacutej

A z tą ostatnią sprawą łączy się druga wręcz może jeszcze smutniejsza Gdy patrzę na siebie i widzę jak mi jest daleko do Chrystusowego ideału jak mało jest w mojej postawie pokory pogody i pokoju jak niewiele potrafię ich dać moim bliźnim trzeba mi sercem skruszonym prosić o przebaczenie i błagać o pomoc i łaskę abym moacutegł stać się mniej niegodnym imienia chrześcijanina

Niech to postanowienie i ta modlitwa będzie wnio-skiem dzisiejszej niedzieli postanowienie że wytężymy wszystkie siły aby w nas można było lepiej poznać sy-noacutew światłości i korna modlitwa do Boga o łaskę poko-ry pogody i prawdziwego pokoju Amen (20071952)

CECHY CHRZEŚCIJANINA

O Joacutezef Innocenty Maria Bocheński OP (1902 ndash 1995)Założyciel PMK

22 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 23

14 maja 2008 roku w Marly odbyło się spotkanie na temat relacji między Stowarzyszeniem Centrum Polskiej Misji Katolickiej w Zury-chu a Polską Misją Katolicką w Szwajcarii W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele Stowarzyszenia dr Antoni Zgliński dr Jacek Pator-ski oraz pani Bogusława Lewicka natomiast Polską Misję Katolicką reprezentowali ks rektor Sławomir Kawecki ks Artur Cząstkiewicz oraz ks Grzegorz Ostrowski Przedstawiciele Stowarzyszenia Cen-trum stwierdzili że bdquoStowarzyszenie jest organizacją świecką opartą na prawie cywilnym szwajcarskim i nie podlega Polskiej Misji Ka-tolickiej Nazwa Stowarzyszenia została wybrana dlatego że Polska Misja Katolicka jest instytucją wiarygodną a to bardzo pomaga w zbieraniu funduszyrdquo Otoacuteż aby Stowarzyszenie mogło nosić nazwę bdquokatolickierdquo musi wpierw uzyskać zgodę kompetentnych władz kościelnych Niestety Stowarzyszenie Centrum do tej pory o taką zgodę nie wystąpiło Co więcej zwroacutecono się o aprobatę Statutu Stowarzyszenia działającego według zasad PRAWA CYWILNEGO do WŁADZ KOŚCIELNYCH miejscowej diecezji ktoacutere to władze w sposoacuteb dyplomatyczny odpowiedziały że nie leży to w kompeten-cji biskupa diecezji Chur Często członkowie Zarządu Centrum powołują się na słowa wsparcia prywatne listy z błogosławieństwem zachęty ze strony dostojnikoacutew kościelnych To wprowadza w błąd ludzi mniej zorientowanych - mogłoby się wydawać że jest to roacutew-noznaczne z dokumentem prawnym Otoacuteż tak nie jest W kościele rzymskokatolickim obowiązuje nas Kodeks Prawa Kanonicznego ktoacutery jasno reguluje te sprawy (por Kan 298-311)

Po długich dyskusjach doszliśmy do wniosku że Stowarzyszenie

W SPRAWIE STOWARZYSZENIA CENTRUM hellipOświadczenie Stowarzyszenia Centrum Spotkań i Modlitwy Polskiej Misji Katolickiej w ZurychuW majowym numerze bdquoWiadomościrdquo (Nr 440) ukazała się notatka ks Rektora o naszym Stowarzyszeniu sugerująca niezorientowanym czytelnikom wątpliwości wobec naszych intencji i działań W związku z reakcjami ludzi na tę publikację uważamy za konieczne podanie poniższych wyjaśnień do wiadomości wszystkich1 Nasze Stowarzyszenie jest założone na podstawie szwajcar-

skiego prawa cywilnego (OR) nie jest organizacją kościelną i nie podlega formalnie Polskiej Misji Katolickiej w Szwaj-carii

2 Nazwa bdquoCentrum Spotkań i Modlitwy Polskiej Misji Katolickiej w Zurychurdquo wyraża tylko jednoznacznie nasz głoacutewny cel tzn zdobycie i utrzymanie odpowiedniego stałego ośrodka dla PMK ktoacutery będzie znajdował się w Zurychu Jednocześnie chcemy aby te pomieszczenia były owarte dla całej Polonii w Szwajcarii jako miejsce spotkań i dyskusji czy też organizacji imprez kultu-ralnych Nasze starania ograniczają się jak dotąd w zdobywaniu funduszoacutew poprzez składki członkowskie zbieranie ofiar oraz własną pracę (kawa niedzielna biuletyn Stowarzyszenia organi-zacja imprez)

3 Będziemy się cieszyli roacutewnież i wtedy jeśli PMK otrzymałaby wcześniej w inny sposoacuteb odpowiednie stałe pomieszczenia w Zurychu do samodzielnego użytkowania Statut pozwala nam na poacuteźniejszą pomoc w utrzymaniu takiego ośrodka

4 Zawiadomienie o założeniu Stowarzyszenia w 2000 r zostało wy-słane wraz ze statutem do wszystkich biskupoacutew szwajcarskich a także do prymasa ks kard J Glempa i innych biskupoacutew w kraju do bp S Wesołego i do ks rektora K Gawrona Otrzymaliśmy same pozytywne odpowiedzi i błogosławieństwo na naszą działal-ność

W liście z dn 20102000 r z Ordynariatu diecezji Chur na ktoacuterej terenie działamy czytamy bdquoPrzyjęliśmy do wiadomości treść statutu () Kompetencji i nadzorowi Biskupa podlegają jedynie statuty mające czysto kościelno-prawny charakter Poza

tym możemy Wam mimo to potwierdzić że do tego statutu nie mamy żadnych zastrzeżeń i popieramy ideowo cel tego Stowa-rzyszeniardquo (tłum AZ) Traktowaliśmy i traktujemy to dalej jako akceptację ze strony władz kościelnych na działanie zgodnie z naszym statutem Informacja o tym wraz z kopią listu została przesłana w odpowiedzi na polską ocenę prawną dla ekonoma Komisji Episkopatu Polskiego ks J Droba do Warszawy oraz ks rektorowi S Kaweckiemu

5 W czerwcu ubr było wiadomo że od 1 lipca będzie tylko jeden etat dla duszpasterza PMK tzn Rektora W związku z tym ks W Czerwiński z dniem 30 czerwca przestał być członkiem Zarządu z urzędu Mimo iż pozostawał dalej w mieszkaniu przy Aem-tlerstrasse to nie miał więcej prawa działalności wśroacuted Polonii wobec czego konieczna była formalna zmiana adresu korespon-dencyjnego Stowarzyszenia Na nadzwyczajnym Walnym Zebra-niu Stowarzyszenia 24 czerwca 2007 uchwalono tę zmianę Jed-nocześnie w statucie dokonano drobnych zmian ktoacutere precyzują cel podkreślają lokalizację w Zurychu i ograniczają możliwości interpretacji przeznaczenia zbieranych funduszy Nie rozumiemy sugerowania że mieliśmy przy tym nieczyste intencje

6 Jest rzeczą oczywistą że wobec naszego celu chcemy ndash tak jak dotychczas ndash pracować ściśle w powiązaniu z PMK w Szwajcarii W Zarządzie jest zarezerwowane stałe miejsce dla kapłana odpo-wiedzialnego w Zurychu za Misję

7 Następne zwyczajne Walne Zebranie Stowarzyszenia jest plano-wane na czerwiec br

8 Wiemy że w Polsce istnieje swoista kultura nieufności do wszyst-kiego co nie jest pod pełną własną kontrolą a także rzucania publicznych podejrzeń według swego subiektywnego poglądu Uważamy jednak że zawsze trzeba wymagać informacji rzetelnej Nie wiemy jaki cel przyświecał wspomnianej notatce w bdquoWiado-mościachrdquo bez poprzedniego porozumienia się z nami

Za ZarządDr Antoni Zgliński prezes

Inż Marek Duszyński v-prezez

Od Rektora Polskiej Misji Katolickiejwystąpi do Episkopatu o zgodę na używanie nazwy Stowarzyszenie Polskiej Misji Katolickiej Ustaliliśmy także że będziemy praco-wać nad przygotowaniem umowy o wspoacutełpracy Stowarzyszenia Centrum z Polską Misją Katolicką w Szwajcarii Nie może być tak że Stowarzyszenie ktoacuterego członkowie Zarządu zastrzegają że nie jest stricte katolickie zbiera fundusze na terenie Polskiej Misji Katolickiej Dlatego konieczne jest przygotowanie umowy ktoacutera będzie jasno precyzowała wzajemne relacje

Jedyną kwestią sporną ktoacutera nie znalazła rozwiązania był temat zwołania ubiegłorocznego walnego zebrania w dniu 240607 - na trzy dni przed moim przyjazdem do Szwajcarii Mimo proacuteśb Ekonoma Konferencji Episkopatu Stowarzyszenie Centrum nie raczyło zmie-nić terminu walnego zebrania po to aby moacutegł wziąć w nim udział nowy rektor Polskiej Misji Katolickiej Jeszcze raz podkreślam że nie rozumiem i jest dla mnie nie do pojęcia jak można na trzy dni przed przybyciem nowego rektora bez konsultacji z nim a przede wszystkim bez konsultacji z odpowiedzialnym za duszpasterstwo Polonii z ramienia Konferencji Episkopatu Polski zmienić statut dokonać zmian personalnych i zmienić adres siedziby Stowarzy-szenia Mimo tej rozbieżności całe spotkanie było dosyć owocne W wielu kwestiach znaleźliśmy porozumienie Mam nadzieję że na najbliższym walnym zebraniu w szerszym gronie uda się znaleźć konstruktywne rozwiązania dla nieuporządkowanych pod względem prawnym zagadnień zaroacutewno dla dobra Polskiej Misji Katolickiej jak i Stowarzyszenia

ks Sławomir Kawecki Rektor Polskiej Misji Katolickiej

24 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 25

W trakcie Mszy św hołd Zmarłej złożył profesor dr hab Jan Zieliński z Berna ktoacuterego przemoacutewienie zamieszczamy poniżej

bdquoLubiła podkreślać że przyszła na świat w puszczy że wychowała się wśroacuted drzew Było to w Spuszy w ziemi lidz-kiej (Spusza ongiś własność Ignacego Tyzenhausa potem jego syna Rudolfa dalej tegoż coacuterki Hermancji zamężnej Uruskiej ktoacuterej młodsza coacuterka Seweryna wyszła za Jana Pawła Sapiehę) Ojciec Eustachy Kajetan ks Sapieha ab-solwent politechniki w Zurychu (leśnictwo) był na początku lat dwudziestych ministrem spraw zagranicznych RP Matka Teresa z Lubomirskich prowadziła działalność charytatywną i społeczną Kierowała warsztatem produkującym tweed W Warszawie prowadziła bdquoLatarnięrdquo zakład wytwoacuterczy dla ociemniałych inwalidoacutew wojennych Elżbieta (w dzieciństwie i potem dla najbliższej rodziny Izia) miała siostrę Eleonorę i trzech starszych braci Jana Lwa i Eustachego Seweryna Na zachowanych zdjęciach z dzieciństwa widać Ją w otoczeniu przyrody na cierpliwej białej klaczy albo w atelier fotografa Stefana Platera jak z rozpuszczonymi długimi włosami z uśmiechem i ciekawością świata ufnie patrzy w przyszłość

Maturę zrobiła w roku 1939 Wszechstronnie uzdolniona artystycznie zastanawiała się czy wybrać karierę śpiewaczki aktorki czy rzeźbiarki Wybuch wojny pokrzyżował te plany Ojciec został aresztowany przez władze radzieckie i skazany na karę śmierci zamienioną na pobyt w łagrze wyszedł z Rosji z armią Andersa Następnie osiadł w Kenii był delega-tem Polskiego Czerwonego Krzyża na Afrykę Wschodnią

Okupację przeżyła w Polsce działała w podziemiu w roku 1944 aresztowana przez gestapo w Krakowie siedziała w więzieniu na Montelupich Kiedy została zwolniona kar-dynał Sapieha radził Jej matce bdquoZabierz coacuterkę i pierwszą możliwą drogą wyjeżdżajcierdquo Tak trafiły do Berna

Po wojnie rodzice osiedli na dobre w południowo-wschodniej Afryce Ona nie chciała opuszczać Europy ad-optowana przez przemysłowca i organizatora wyścigoacutew sa-mochodowych Hansa Rufenera i jego żonę Hannę zamiesz-kała w Hofgut w podberneńskiej gminie Muri Zajmowała się ogrodem Do końca żywiła dla Szwajcarii i Szwajcaroacutew wdzięczność za gościnę to była jej druga ojczyzna Wielka patriotka polska stała się też patriotką szwajcarską

Jej wielką pasją było kolekcjonerstwo Zbierała znaczki

bdquoUMIAŁA DAWAĆhelliprdquoElżbieta (Iza) Rufener-Sapieha (24081921 - 01052008)

i etykiety zapałczane dziwne kamyki i wieczka pojemni-koacutew ze śmietanką do kawy W sensie przenośnym można powiedzieć że kolekcjonowała ludzi ndash otwarta na ich losy na ich potrzeby Zbierała też filmy Umiejętnie korzystając z kolejnych nowinek technicznych nagrywała setki filmoacutew i programoacutew telewizyjnych o Polsce o Papieżu o przyrodzie Wiele z nich trafiło potem do Polski do zbioroacutew Uniwersy-tetu Jagiellońskiego

Inną wielką pasją były podroacuteże Sprzyjało temu trochę powojenne rozproszenie rodziny po całym świecie ale głoacutew-nym motorem była chyba ciekawość świata Jej świadectwem pozostały niezliczone fotografie i slajdy a także akwarele o egzotycznej tematyce

W latach pięćdziesiątych była uczennicą malarza Karla Bieri w berneńskiej Gewerbeschule Brała udział w plene-rach malarskich Pobierała też lekcje rzeźby u Madeleine von Fischer Była członkinią Schweizerische Gesellschaft Bildender Kuumlnstlerinnen

Malowała dużo ale przez wiele lat wcale nie wysta-wiała Pierwsza wystawa w rezydencji ambasadora RP w

1 maja 2008 roku w Bernie przeżywszy 86 lat odeszła do Pana wielka polska patriotka Elżbieta Ru-fener-Sapieha 13 maja została odprawiona w intencji zmarłej Msza św pogrzebowa ktoacuterej przewod-niczył rektor Polskiej Misji Katolickiej w Szwajcarii ks dr Sławomir Kawecki W homilii celebrans podkreślił wielkie zasługi zmarłej w podtrzymywaniu polskiej tradycji patriotycznej i religijnej cha-rytatywną bezinteresowną działalność na rzecz polskiej młodzieży oraz jej niezwykły talent malarski Rysunki akwarele i obrazy olejne Elżbiety Rufener-Sapiehy są plonem jej życia dzielonego na dwie ojczyzny ndash Polskę i Szwajcarię Zachwyt nad doskonałością natury nad otaczającym nas pięknem ndash to refleksje jakie pojawiają się w trakcie oglądania dzieł malarki

Elżbieta Rufener-Sapieha z Ojcem Świętym Janem Pawłem II Zdjęcie pochodzi ze zbioroacutew prywatnych

24 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 25

Bernie odbyła się w roku 2004 po niej przyszły następne w Muzeum Polskim w Rapperswilu (2005) we wrocławskim Ossolineum (2006) w warszawskich Łazienkach Kroacutelew-skich (2007) wreszcie w styczniu br w Domu Polonii na krakowskim Rynku Każda wystawa miała nieco inny kształt dzięki temu że było z czego wybierać dorobek Elżbiety Rufener-Sapiehy liczy ponad trzysta prac Są wśroacuted nich obrazy olejne akwarele grafiki i fotografie artystyczne ndash świadectwo bezustannych poszukiwań tematycznych i formalnych Wkroacutetce przed śmiercią większość tych prac ofiarowała wspaniałomyślnie Zakładowi Narodowemu im Ossolińskich z myślą o powstającym we Wrocławiu Muzeum Lubomirskich

Miałem szczęście uczestniczyć w otwarciu wszystkich tych wystaw Każdy wernisaż pozostawił wspomnienia ale najsilniejsze wiążą się z ostatnim Może dlatego że aranża-cja wystawy delikatnymi akcentami plastycznymi przywodzi-ła myśl o nieuchronnym pożegnaniu Ale chyba nie tylko Przemawiając podczas wernisażu wspomniałem o areszto-waniu Izy w wojennym Krakowie podeszła do mnie potem coacuterka ludzi w ktoacuterych mieszkaniu okupanci zorganizowali oacutew fatalny bdquokociołrdquo Miałem wtedy wrażenie że zamyka się krąg historii

Od połowy lat sześćdziesiątych jeździła regularnie do kraju Wspierała też stale roacuteżne inicjatywy i ludzi w potrze-bie Szczegoacutelnie aktywnie zaangażowała się w ruch bdquoSolidar-nościrdquo i w pomoc dla Polski po wprowadzeniu stanu wojen-nego Nie tylko finansowo także osobiście przygotowując i wysyłając niezliczone paczki

Działała ze Szwajcarii w ruchu (od 1990 Stowarzysze-niu) bdquoPrzymierza Rodzinrdquo ktoacutery prowadzi w Polsce dzia-łalność edukacyjną i wychowawczą w duchu obywatelskim Ruch ten ktoacutery wyroacutesł z Sekcji Rodzin warszawskiego Klubu Inteligencji Katolickiej zmierza do wielostronnego przygotowania dzieci i młodzieży do służby społeczeństwu i Kościołowi Działalność rozpoczął od kształcenia wy-chowawcoacutew i organizowania letnich i zimowych obozoacutew następnie całorocznej pracy wychowawczej w grupach wreszcie przystąpiono do budowy szkoacuteł Przymierze Rodzin prowadzi obecnie przedszkole cztery świetlice trzy szkoły podstawowe cztery gimnazja dwa licea ogoacutelnokształcące i szkołę wyższą Hojności Izy ta pożyteczna placoacutewka w bardzo dużej mierze zawdzięcza swe powstanie i rozwoacutej Ponadto założyła Ona dwie fundacje z przeznaczeniem na stypendia dla dzieci i młodzieży z niezamożnych rodzin Jedną z sal w budynku szkoły Przymierza Rodzin im Jana Pawła II na Ursynowie nazwano Salą Sapieżyńską dwie tablice upamiętniają hojność fundatorki w szkole wyższej i w szkole im ks Jerzego Popiełuszki na Bielanach jest też ogromna wdzięczność w sercach członkoacutew Przymierza Rodzin

Umiała dawać ndash a to jest rzadka umiejętność Prezydent Lech Wałęsa odznaczył Ją w roku 1994 krzy-

żem kawalerskim Orderu Zasługi RP prymas Joacutezef Glemp w roku 2000 Złotym Medalem Prymasowskim za zasługi dla Kościoła i Narodu premier Jerzy Buzek medalem Instytu-tu Społeczeństwa Obywatelskiego bdquoCzłowiek Pro Publico Bono 2003rdquo

Pamiętam od pierwszego spotkania wielkie uważne oczy promienny uśmiech lekko przechyloną na bok głowę z burzą skręconych białych włosoacutew Połączył nas śp Marek Łatyński pierwszy Ambasador znoacutew wolnej Polski w Szwajcarii spo-winowacony z Nią przez swą żonę z domu Potulicką Kiedy przedwcześnie kończył swą misję w Bernie powierzył Izę naszej opiece a nas ndash Jej Przed czternastu laty Na zawsze zostaniemy dłużnikami Chyba że można dobro odpłacać dobrem

Kiedy przyszedłem w godzinę ktoacutera miała się okazać przedostatnią uniosła na przywitanie lewą rękę Siedziałem przy szpitalnym łoacuteżku w milczeniu wychodząc z założenia że w takich sytuacjach słowa są niepotrzebne liczy się obec-ność Odchodząc uniosłem lewą rękę na pożegnanie do jutra Za godzinę już nie żyła

Pod koniec oszczędnie gospodarowała słowami jakby wiedząc że w obliczu spraw ostatecznych nabierają one in-nej wagi Ale w tym co moacutewiła była niezwykła przytomność umysłu lapidarna norwidowska trafność Tydzień wcześniej na słowa zaprzyjaźnionej osoby bdquoMogę się za Ciebie tylko modlićrdquo odparła bdquoT y l k ordquo

Odeszła w święto Wniebowstąpienia Pańskiego kiedy po porannym deszczu niebo się zupełnie wypogodziło jakby otwierało swe podwoje

Wraz z Jej odejściem obumiera jedna gałązka dwoacutech wielkich polskich rodoacutew magnackich Wysycha zdroacutej dobro-ci bezinteresownej gotowości do niesienia pomocy i do do-brych uczynkoacutew Rozproszona po świecie rodzina przyjacie-le Polonia szwajcarska i zaprzyjaźnieni Szwajcarzy wreszcie miłośnicy sztuki ndash wszyscy tracimy Pięknego Człowieka

W noc po kremacji na zewnętrznej szybie okna pod ktoacuterym pracuję od strony wielkiego dębu ktoacutery tylekroć podziwiała i ktoacutery do niedawna jeszcze miała nadzieję nary-sować przylgnęła piękna srebrzysta ćma Tkwiła tam przez cały dzień niczym dusza Izy zaglądając mi przez ramię kiedy o Niej pisałem

Pogrzeb odbędzie się jesienią w Boćkach na Podlasiu w kościele pod wezwaniem św Joacutezefa Oblubieńca (jego święto przypada 1 maja) i św Antoniego Padewskiego kościele ufundowanym w roku 1726 przez Joacutezefa Franciszka Sapie-hę Iza była tam przed trzema laty gdy chowano jej brata zmarłego w Kenii Eustachego Sapiehę W homilii powie-dzianej przez biskupa drohiczyńskiego Antoniego Dydycza uderzyły ją zwłaszcza zacytowane słowa z listu fundatora w ktoacuterych planowaną budowlę sakralną nazywa bdquoroślinkąrdquo I komentarz biskupa Dydycza bdquoNie wiem czy u wielkich wspoacutełczesnych spotkalibyśmy się z takim językiem z taką delikatnością i uprzejmą prostotą Podskarbi litewski całą fundację nazywa lsquoroślinkąrsquo To ma swoją wymowę widać że patrzył na wszystko przez pryzmat życiardquo Z puszczy w Spu-szy do kościoła budowanego z miłością tak jak się hoduje ulubioną roślinkę Jest w tym wewnętrzna logika i konse-kwencja Co w niczym nie zmniejsza poczucia że straciłem jedną z najważniejszych w moim życiu osoacuteb Wiem że inni czują podobnie

Gdyby trzeba słowa pożegnania ograniczyć do jednego w tym wypadku brzmiałoby ono Dziękirdquo

26 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 27

bdquoO dobre imię Polski i Polakoacutewrdquo - to hasło XII Forum Polonijnego jakie odbyło się w dniach 25-27 kwietnia w Toruniu Gospodarzami spotkania na ktoacutere przybyło ponad stu delegatoacutew z całego świata były Wyższa Szkoła Kultury Społecznej i Medialnej oraz Polskie Stowarzyszenie Mor-skie-Gospodarcze im Eugeniusza Kwiatkowskiego Toruń-ska uczelnia w swoich murach gościła min przedstawicieli z Europy (Litwa Białoruś Ukraina Niemcy Francja Szwaj-caria Wielka Brytania Szwecja Norwegia) Australii i obu Ameryk (USA Kanada Argentyna Urugwaj i Meksyk)

Z całego świata zjechali się goście do Wyższej Szkoły Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu na XII Forum Polonijne W piątek 25 kwietnia zostaliśmy uroczyście podjęci w pięknej restauracji na bogatej w polskie potrawy kolacji Po posiłku o godzinie 2100 odbył się Apel Jasno-goacuterski animowany przez choacuter WSKSiM a prowadzony przez księdza biskupa Andrzeja Suskiego ordynariusza diecezji toruńskiej

Rano w sobotę 26 kwietnia XII Forum Polonijne zostało zainaugurowane Mszą św pod przewodnictwem o Tadeusza Rydzyka dyrektora Radia Maryja i założyciela WSKSiM w Toruniu W wygłoszonym Słowie Bożym celebrans poroacutew-nał Polakoacutew do ucznioacutew Jezusa ktoacuterzy poszli na cały świat niosąc Ewangelię i naukę o Panu Podkreślił że to ważne abyśmy byli bdquoświadkami prawdyrdquo bronili dobrego imienia Polski i Polakoacutew nie zniechęcając się ale dając świadectwo wierze gdyż bdquonie wolno zapierać się ojca i matkirdquo

Przed południem złożono kwiaty pod pomnikiem Jana Pawła II a następnie przystąpiono do spotkań panelowych dotyczących duszpasterstwa emigracyjnego nauki i kultury oraz dobrego imienia Polski i Polakoacutew Było wielu moacutewcoacutew min prezydent miasta Torunia Michał Zaleski a także po-litycy ndash ich słowa wzięliśmy sobie głęboko do serca Było to wielkie spotkanie patriotyczne ktoacutere wzbogaciło nas wszyst-kich Niejednemu w oczach zalśniły łzy tęsknoty podczas słuchania recytacji wiersza Norwida bdquoDo kraju tegordquo Jak zwykle nie zabrakło możliwości zakupu ciekawych i naj-nowszych publikacji książkowych o tematyce patriotycznej i katolickiej

Następnie wszyscy udaliśmy się do studia nagrań Telewi-zji Trwam znajdującego się w pobliżu Domu Słowa gdzie z wielkim zainteresowaniem wszyscy uczestnicy Forum podzi-wiali profesjonalizm i nowoczesną aparaturę tego studia

Gdy wroacuteciliśmy do Centrum Polonia in Tertio Millenio kontynuowaliśmy spotkanie panelowe Po kolacji czekał nas program słowno-muzyczny w wykonaniu choacuteru toruńskiej uczelni następnie inscenizacja fragmentoacutew epopei naro-

O DOBRE IMIĘ POLSKI I POLAKOacuteWXII Forum Polonijne

Toruń 25 - 27 kwietnia 2008

dowej bdquoPan Tadeuszrdquo w reżyserii Haliny Łabonarskiej oraz wieczoacuter z poezją Jacka Kaczmarskiego w wykonaniu studen-toacutew tej uczelni

W niedzielę po śniadaniu i Mszy Świętej udaliśmy się do auli aby kontynuować nasze debaty dotyczące kultury i na-uki oraz dalszy ciąg panelu bdquoO dobre imię Polski i Polakoacutewrdquo ktoacutere wzbudziło wiele emocji narzekań Polakoacutew z Litwy i nie tylko Były też i pozytywne sygnały z Wielkiej Brytanii o naszym narodzie o cenieniu pracowitości i wysokiej jakości pracy Polakoacutew Po południu było podsumowanie dyskusji panelowych i podjęcie uchwał Pewne pytania i problemy dyskutowane na forum pozostawały bez odpowiedzi

Studenci tej uczelni opiekowali się gośćmi i robili to bardzo odpowiedzialnie i z wielką życzliwością Ogromnie urozmaicona wspaniała i obfita polska kuchnia była po-twierdzeniem znanej na całym świecie polskiej gościnności Niezapomnianym przeżyciem było obejrzenie gablot z eks-ponatami-pamiątkami po Ojcu Świętym Janie Pawle II oraz zobaczenie kaplicy w ktoacuterej odmawia się codziennie wieczo-rem Roacuteżaniec Święty W tej kaplicy obok wizerunku Matki Bożej Fatimskiej wisi obraz Pani Jasnogoacuterskiej z podpisem Jana Pawła II z Jego prywatnej kaplicy watykańskiej oraz wota wiernych - słuchaczy Radia Maryja

Dla członkoacutew naszego Koła i zainteresowanych otrzyma-łam wiele ciekawych materiałoacutew po ktoacutere można się zgłosić w pierwsze soboty i niedziele miesiąca po Mszy Świętej w Zurychu

Cieszę się że mogłam reprezentować nasze Koło Radia Maryja z Zurychu w tak ciekawych i pełnych emocji uroczy-stościach spotkaniach panelowych jak roacutewnież w owocnych rozmowach w kuluarach

Jadwiga Wator

Informacja dla słuchaczy Radia Maryja i widzoacutew Tele-wizji Trwam z Europy zmiana parametroacutew nadawania TV Trwam na satelicie Astra

Z dniem 1 maja 2008 roku program TV Trwam i Radio Maryja będzie dostępny na transponderze 53 o parame-trach

- satelita Astra 1KR 192 East (wschoacuted) - częstotliwość 10773 MHz - polaryzacja H (pozioma)- FEC 56- Symbol rate 22 Msymbs- pid video 513- pid audio 660- pid pcr 513- pid audio 661 dla programu Radio Maryja

Programy są niekodowane

26 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 27

Programndash Rozpoczęcie o godz 1330ndash Nabożeństwo w Sanktuariumndash DVD i wymiana doświadczeńndash Przeżycie wspoacutelnoty przy kawiendash Okazja do spowiedzindash Uroczysta Msza śwndash Nowe rozesłanie pielgrzymujących sanktuarioacutewZakończenie ok godz 1815Pielgrzymce przewodniczyć będzie ks Krzysztof Zadarko Duszpasterz Ośrodka PMK w Zurychu

PIELGRZYMKA DO QUARTENSerdecznie zapraszamy na pielgrzymkę Polakoacutew do Sanktuarium

Matki Bożej Trzykroć Przedziwnej do Quarten w sobotę 28 czerwca 2008 r

Cieszymy się na spotkanie Sr Ursula-Maria Bitterli Sr M Henryka Seidel Sr M Felicja Lewandowska

Projekt bdquounterwegs zu dirldquo Pilgerheiligtum Neu-Schoumlnstatt 8883 Quarten

Telefon 081 739 15 01 E-mail projektphschoenstattch

Polonia w Szwajcarii walczy o utrzymanie Muzeum Polskiego w Rapperswil ktoacuteremu grozi eksmisja z wynajmowanych dotychczas pomieszczeń Rektor PMK zwraca się z prośbą do wszystkich ktoacuterym leży na sercu zachowanie Muzeum w Rapperswil o podpisanie petycji do władz szwajcarskich o pozostawienie muzeum w dotychczasowych pomieszczeniach Solidarnie podpiszmy petycje tak by władze Rapperswil i

URATOWAĆ RAPPERSWIL Szwajcarii wiedziały że choć jesteśmy w Szwaj-carii małą liczebnie grupą narodowościową to potrafimy walczyć o słuszną sprawę i mamy wielu przyjacioacuteł ktoacuterzy nas w tym wspomagają Wszyst-kie informacje i miejsce na podpisy pod petycją znajdują się na stronie

wwwrapperswil-castlecom

Ks dr Sławomir Kawecki Rektor PMK

Szkolny Punkt Konsultacyjny przy Stałym

Przedstawicielstwie RP przy Biurze ONZ

w Genewie

LrsquoAncienne Routes 151218 Grand -Saconnex Suisse

Tel 022 710 97 97

zaprasza

wszystkie dzieci w wieku od 7 do 18 latdo uczestniczenia w zajęciach lekcyjnych

w

roku szkolnym 20082009

Szkoła realizuje polski program nauczania zatwierdzony przez MEN

w zakresie- języka polskiego

- historii i geografii Polski-wiedzy o społeczeństwie

Zajęcia odbywają się raz w tygodniu i obejmują poszczegoacutelne etapy nauczania

(szkoła podstawowa gimnazjum i liceum ogoacutelnokształcące)

W czerwcu uczniowie otrzymują świadectwaWarunkiem przyjęcia nowych ucznioacutew jest

sprawdzenie ich wiedzy (znajomość języka polskiego) lub posiadanie świadectwa

Malgorzata Molska-KurtykaKierownik Szkolnego Punktu Konsultacyjnego w Genewie

Trzecia Olimpiada RodzinW niedzielę 14 września 2008 o godz 1000 na stadionie im Pierra de Coubertin

w VidyLozanna odbędzie się Trzecia Olimpiada RodzinWięcej informacji podamy w następnym numerze

28 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 29

wwwanrgovpl

BARIERY W ZAGOSPODAROWANIU ZABYTKOacuteW

Według danych Agencji na koniec czerwca 2007 r do Zasobu ogoacutełem przejęto 2314 zespołoacutew dworskich i pałacowo-parkowych wpisanych do rejestru zabytkoacutew z tego trwale rozdyspono-wano 1437 zespołoacutew w tym poprzez sprzedaż 1068 wniesienie do jednoosobowych spoacutełek 148 Nadal w Zasobie jest 877 zespołoacutew z tego w dzierżawie pozostaje 654 w administrowaniu 128 w zarządzie i wieczystym użytkowaniu 5 Na rozdysponowanie czeka 90 zespołoacutew

REKLAMY

Fot

Jer

zy G

iedr

ys

Pałac w Małkocinie Zespoacuteł Pałacowo-Parkowy Małkocin

Działania Agencji w odniesieniu do obiektoacutew wpisanych do Rejestru Zabytkoacutew ukierunkowane są na ich zabezpieczenie przed uszkodzeniem zniszczeniem dewastacją do czasu ich trwałego rozdysponowania oraz przygotowanie obiektoacutew do sprzedaży o ile to możliwe wraz z gospodar-stwem rolnym historycznie związanym z zabyt-kiem Obiekty zabytkowe poza swą bezsporną wartością historyczną i kulturową mają także wymierną wartość gospodarczą Niemal na ca-łym świecie stare budowle stanowią dobrą lokatę kapitału

Przekształcenia strukturalne i własnościowe zmierzają w takim kierunku aby przyszły właści-ciel wziął na siebie ciężar wykonania niezbędnych prac remontowych i zabezpieczających realizując je w zgodzie ze wszelkimi wymogami formalnymi wynikającymi z charakteru tych obiektoacutew oraz za-leceń konserwatorskich

Sprzedaż nieruchomości wpisanych do Re-jestru Zabytkoacutew prowadzona jest w większości wypadkoacutew w ramach pierwszeństwa nabycia przysługującego dzierżawcy na podstawie art 29 ust 1 pkt 3 ustawy o gospodarowaniu nieru-chomościami rolnymi Skarbu Państwa

Jeżeli nie ma zastosowania prawo pierwszeń-stwa sprzedaż nieruchomości odbywa się w dro-

dze przetargu W przypadku nie rozstrzygnięcia przetargu korzystając z ustawy o gospodarowa-niu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa Agencja ogłasza kolejne przetargi i może ustalić cenę wywoławczą nie niższą jednak niż 50 ceny wywoławczej pierwszego przetargu aż do skorzy-stania z możliwości sprzedaży nieruchomości bez przetargu W tym przypadku ustalona cena sprzedaży nie może być jednak niższa od ceny wywoławczej ostatniego przetargu

Agencja może także w drodze umowy nieod-płatnie przekazać nieruchomość np gminie na cele związane z wykonywaniem zadań własnych Jednak gminy nie przejawiają dużego zaintereso-wania przejmowaniem nieruchomości wpisanych do Rejestru Zabytkoacutew

Stosowany przez wiele lat system preferencji przy nabywaniu nieruchomości zabytkowych polegający na obligatoryjnym obniżaniu ceny sprzedaży o 50 umożliwiał rozszerzenie kręgu osoacuteb zainteresowanych nabyciem roacutewnież na osoby mniej zamożne Jednak tak skonstruowa-ny system preferencji nie wpływał na polep-szenie stanu zabytkoacutew Dopiero zmiana zasady polegająca na wprowadzeniu w miejsce obniżki obligatoryjnej ndash obniżki fakultatywnej umożliwiła Agencji rozwiązania ukierunkowane na wykorzy-

28 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 29

REKLAMY

Zespoacuteł Dworsko-Parkowy w Kulicach

Fot

Jer

zy G

iedr

ys

stanie przez nabywcę uzyskanych oszczędności z tytułu obniżki ceny sprzedaży na realizację prac budowlano-konserwatorskich Należy podkreślić że poniesione nakłady dotyczą obiektoacutew nie bę-dących już w Zasobie

Aktualnie obowiązuje pozostawiona 50 ob-niżka ceny sprzedaży Jednak skorzystanie z niej zależy od spełnienia odpowiednich warunkoacutew Nabywca jest zobowiązany do przedłożenia wła-ściwemu oddziałowi terenowemu Agencji w ter-minie ustalonym w porozumieniu z wojewoacutedzkim konserwatorem zabytkoacutew nie dłuższym jednak niż 5 lat od dnia zawarcia umowy sprzedaży dokumentoacutew potwierdzonych przez właściwego wojewoacutedzkiego konserwatora zabytkoacutew określa-jących zakres rzeczowy i wartość nakładoacutew ktoacutere nabywca ponioacutesł realizując wskazania konserwa-torskie w odniesieniu do nabytej nieruchomości zabytkowej Intencją pozostawienia obniżki ceny sprzedaży było zachęcenie a jednocześnie zmo-bilizowanie nabywcoacutew do realizacji prac według wskazań konserwatora zabytkoacutew

Istnieje wiele czynnikoacutew ograniczających trwa-łe rozdysponowanie obiektoacutew zabytkowych Jed-nym z głoacutewnych jest brak rozstrzygnięć reprywa-tyzacyjnych Szacuje się że obecnie roszczenia reprywatyzacyjne dotyczą około 200 zespołoacutew zabytkowych będących w Zasobie Na ogoacuteł wła-ściciele bądź ich prawni spadkobiercy nie są za-interesowani zakupem w drodze przysługującego im pierwszeństwa w nabyciu (art 29 ust 1 pkt 1 ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa) natomiast Prezes Rady Ministroacutew pismem z 7 listopada 1997 r zakazał sprzedaży nieruchomości do ktoacuterych zgłoszono zastrzeżenia reprywatyzacyjne aż do czasu usta-wowego uregulowania sprawy roszczeń W tej sy-tuacji zgłoszenie roszczeń reprywatyzacyjnych w odniesieniu do konkretnej nieruchomości powo-duje wstrzymanie przygotowań do jej sprzedaży na rzecz osoacuteb trzecich

Poważnym utrudnieniem dotyczącym trwałego rozdysponowania zespołoacutew pałacowo-parko-wych a niejednokrotnie powodującym wyklucze-nie możliwości sprzedaży obiektoacutew zabytkowych będących jednocześnie budynkami mieszkalnymi jest wprowadzone ustawą z 15 grudnia 2000 r o zasadach zbywania mieszkań prawo pierwszeń-stwa nabycia lokali przez ich aktualnych najem-coacutew Konserwatorzy zabytkoacutew do wejścia w życie 17 listopada 2003 r nowej ustawy o ochronie za-bytkoacutew i opiece nad zabytkami tylko sporadycz-nie wyrażali zgodę na sprzedaż poszczegoacutelnych lokali na rzecz najemcoacutew Uważali bowiem że w ten sposoacuteb dokonuje się niezgodny z zasadami konserwatorskimi podział obiektu zabytkowego

Aktualnie obowiązująca ustawa z 23 lipca 2003 r o ochronie zabytkoacutew i opiece nad zabytkami

w art 361 ust 8 nakłada obowiązek uzyskania pozwolenia wojewoacutedzkiego Konserwatora Zabyt-koacutew na dokonanie podziału zabytku nieruchome-go wpisanego do rejestru zabytkoacutew Jednak w praktyce wydzielenie lokalu mieszkalnego czyli dokonanie podziału zabytku nieruchomego jest możliwe tylko w nielicznych wyjątkowych przy-padkach Dotyczyć to może wyłącznie tych obiek-toacutew podlegających ochronie konserwatorskiej w ktoacuterych istniałaby możliwość korzystania z nich w sposoacuteb zapewniający trwałe zachowanie ich za-bytkowych wartości a także zachowania otocze-nia zabytku w jak najlepszym stanie Obejmuje to tylko te nieliczne zamieszkałe budynki zabytkowe ktoacutere sprzedane mogą być w całości jednemu na-jemcy a ich wydzielenie z zespołu zabytkowego nie naruszy integralności tegoż zespołu

Zasadniczym problemem jest fakt zasie-dlenia obiektoacutew zabytkowych przez byłych pra-cownikoacutew państwowych przedsiębiorstw gospo-darki rolnej ktoacutere zostały przekazane do Zasobu wraz z umowami najmu Ze względu na niemożli-wość wydzielenia lokalu z zabytkowej substancji budynku sprzedaż na rzecz najemcoacutew nie może być zrealizowana Prywatyzacja tych obiektoacutew od-wleka się ich stan ulega pogorszeniu zaroacutewno na skutek upływu czasu jak i degradujące użytkowa-nie przez tymczasowych najemcoacutew Częściowym rozwiązaniem problemu byłoby przeniesienie na-jemcoacutew do innych mieszkań lecz w Zasobie brak jest odpowiednich lokali

Aktualnie najpowszechniejszą formą zagospo-darowania obiektoacutew zabytkowych jest dzierżawa (wynika to z wielu uwarunkowań ktoacutere w znaczą-cy sposoacuteb utrudniają trwałe rozdysponowanie) Kondycja zabytkoacutew pozostających u dzierżaw-coacutew jest w dużej mierze pochodną ich sytuacji ekonomicznej

Andrzej ChmielAutor jest pracownikiem Agencji Nieruchomości Rolnych

30 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 31

WIADOMOŚCIMiesięcznik Polskiej Misji Katolickiej w SzwajcariiAdres redakcji 12 Chemin des Falaises 1723 MarlyFribourg SuisseTel 0264364459 Fax 0264364472Konto poczt 17-976-7e-mail pmksurfeuchAbonament dobrowolna ofiara

Redaktor naczelny ks dr Sławomir KaweckiZastępca Redaktora naczelnego ks Krzysztof ZadarkoZespoacuteł redakcyjny Agnieszka G Paciorek Grażyna Goacuterzna Teresa Osmecka ks Artur Cząstkiewicz Beata Daniluk Zdjęcie na okładce Wojciech DoganowskiSkład komputerowy ks Andrzej RybickiImpression Mission Catholique Polonaise 1723 MarlyRedakcja nie zwraca materiałoacutew nie zamoacutewionychZa treść ogłoszeń odpowiada ogłaszający

TŁUMACZENIAJęzyki

niemiecki francuski polski ukraiński rosyjski

Dr phil Marija Buumlchi-Glaeser

Solistrasse 9 CH-8180 Buumllach

Natel 076 380 68 54 Tel 044 860 17 88 Fax 044 860 17 89

email buechieetchwwweetch

KANTOR WYMIANY WALUT

TERMINAL II

czynny 7-2400

Wymiana walut

skup czekow podroacuteżnych

najlepsze kursy walut

na lotnisku w Warszawie

miła obsluga

Tel + 48 22 650 30 59

+ 48 22 650 50 59

REKLAMY

TŁUMACZENIA I LEKCJE

Z JĘZYKA FRANCUSKIEGO

AGNIESZKA G PACIOREK

Polska Misja Katolicka w Marly 12 Chemin des Falaises1723 MarlyFribourg

tel 078 749 65 02e-mail agnieszka_paciorekhotmailcom

30 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 31

Biuro Reklamy bdquoWiadomości PMKrdquo

Grupa PK Sp z ooul Filomatoacutew 4304-116 Warszawatel 22 810-21-99 610-71-90fax 22 810-21-98

Osoba kontaktowaMarek BetlińskiTel 0608 58 11 77mbetlinskipkpl

Zawiadomienie o spotkaniu Stowarzyszenia Przyjacioacuteł PMK

Uprzejmie zawiadamiamy że walne zebranie Stowarzyszenia Przyjacioacuteł PMK Marly odbędzie się w dniu 21 czerwca 2008 r o godz 1000

w siedzibie Polskiej Misji Katolickiej 12 Chemin des Falaises 1723 MarlyFribourg Suisse

Przewidywany porządek obrad1 Modlitwa 2 Otwarcie zebrania 3 Słowo Rektora 4 Sprawozdanie prezesa 5 Zatwierdzenie rachunkoacutew Stowarzy-szenia i budżetu 2008 6 Wytyczne na przyszłość 7 Wolne wnioski 8 Termin kolejnego zebrania 9 Zakończenie

W imieniu ZarząduAndrzej Fornalski Prezes

Warszawa 150408

CENTRUM SPOTKAŃ I MODLITWY PMK ZURYCH

ORGANIZUJE WYJAZD DO KATYNIA I WILNA

w dniach 1 ndash 6 września 2008

Szczegoacutełowych informacji udzielaA Zgliński - tel056 426 14 27

antonizglinskigmxchM Duszyński - tel044 363 46 35

mduszynskigmxch

Ze względu na dłuższy czas oczekiwania na wizy zgłoszenia należy składać do

dnia 12072008

bdquoKĄCIK POLSKIrdquo ndash KawiarenkaOtwarta w każdą niedzielę

1030 -1600

MarlyFR Chemin du Pont 16

ZAPRASZAMY

32 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC)

Page 8: POLSKIE DUSZPASTERSTWO KATOLICKIE w SZWAJCARII NR ...

8 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 9

I KOMUNIA ŚWIĘTA W OŚRODKU PMK W GENEWIE18 maja 2008 godz 1200

Autor zdjęć Wojciech Doganowski

Informacje i zdjęcia na stronie wwwpolskamisjach

I KOMUNIA ŚWIĘTA W OŚRODU PMK W LOZANNIE18 maja 2008 godz 1700

Autor zdjęć Anna Malejka

8 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 9

BOŻE CIAŁO WE FRYBURGU

Święto Bożego Ciała w katolickim kantonie Fryburg jest dniem wolnym od pracy 22 maja po Mszy św w Kolegium Saint Michel o godz 900 ulicami rue Joseph-Piller rue de lrsquoHocircpital place Georges-Python routes des Alpes route du Pont-Mureacute rue Saint Nicolas w stronę Katedry Saint Nicolas we Frybourgu przeszła barwna i liczna procesja eucharystyczna ktoacuterej przewodniczył biskup Mgr Bernard Genoud W procesji uczestniczyli przedstawiciele roacuteżnych grup i zespołoacutew w oryginalnych strojach ludowych Przed katedrą zebrani wierni modlili się wspoacutelnie ze swoim biskupem

Na zdjęciach procesja eucharystyczna ulicami Fryburga 220508 Autor zdjęć Agnieszka Paciorek

bdquoTO JEST CIAŁO MOJEhellipTO JEST KREW MOJArdquo Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Pańskiej (po-

tocznie zwana także Świętem Ciała i Krwi Pańskiej a w tradycji ludowej Boże Ciało) to uroczystość liturgiczna ku czci Najświętszego Sakramentu obchodzona w Kościele katolickim tradycyjnie w czwartek (albo w niedzielę) po uroczystości Troacutejcy Świętej

Kościoacuteł od samego początku głosił wiarę w realną obec-ność Chrystusa w Najświętszym Sakramencie Chrystus ustanowił Najświętszy Sakrament przy Ostatniej Wiecze-

rzy Opisali to trzej Ewangeliści Mateusz Marek i Łukasz oraz św Paweł Apostoł Prawdziwa i rzeczywista obecność Jezusa Chrystusa pod postaciami chleba i wina opiera się według nauki Kościoła na słowie Jezusa bdquoTo jest Ciało moje To jest krew mojardquo (Mk 14 2224) Ojciec Święty Benedykt XVI w niedzielę 25 maja zwroacutecił uwagę że bdquokto spożywa Chleb Chrystusa nie może pozostawać obojętny wobec tych ktoacuterym i w naszych czasach brak chleba powszedniegordquo

BOŻE CIAŁO W OŚRODKU PMK W LOZANNIE

Lozanna leży w kantonie protestanckim w ktoacuterym nie praktykuje się procesji eucharystycznych W Święto Bożego Ciała 22 maja o godz 1930 po Mszy św ktoacuterą celebrował ks Artur Cząstkiewicz wierni z ośrodka PMK w Lozannie przeżyli ndash po raz pierwszy w historii tego ośrodka ndash procesję eucharystyczną wewnątrz kościoła St Nicolas de Fluumle

Na zdjęciach procesja eucharystyczna w kościele St Nicolas de Fluumle w Lozannie 22 maja 08 Autor zdjęć Grażyna Mafli

10 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 11

W dniach 28 ndash 30 kwietnia bieżącego roku pierwszą wizytę duszpasterską w Szwajcarii złożył nowy Delegat Kon-ferencji Episkopatu Polski ds duszpasterstwa Polonii ksiądz biskup Zygmunt Zimowski

Natychmiast po przylocie Gościa wieczorem w Genewie miało miejsce spotkanie z arcybiskupem Silvano Tomasi - przedstawicielem Stolicy Apostolskiej przy ONZ Ksiądz biskup Zimowski podziękował za wielką życzliwość i wspar-cie okazywane Polskiej Misji Katolickiej Myślą przewodnią dialogu ktoacutery przebiegał w serdecznej atmosferze było za-gadnienie stanowiska Kościoła wobec migracji na świecie

Pierwszym rozmoacutewcą kolejnego dnia wizyty Księdza Biskupa był dr Urs Koumlppel - dyrektor Migratio ktoacutery przed-stawił głoacutewne problemy ktoacuterymi od lat zajmuje się Migratio Biskup Zimowski wyraził troskę Konferencji Episkopatu Polski o podtrzymanie wiary i umożliwienie rodakom jej roz-wijania Wydaje się że dr Urs Koumlppel w pełni solidaryzował się z przedstawionym stanowiskiem Episkopatu Polski

Bezpośrednio po tym spotkaniu udaliśmy się z Go-ściem do siedziby Konferencji Episkopatu Szwajcarii we Fryburgu na spotkanie z biskupem Norbertem Brunnerem odpowiedzialnym za duszpasterstwo migrantoacutew z ramienia Konferencji Biskupoacutew Szwajcarii Pierwsza część spotkania była dosyć trudna biskup Brunner wyraził swoje poglądy znane nam od lat ich wdrożenie mogłoby doprowadzić do zamknięcia połowy naszych ośrodkoacutew Podczas tego spotka-nia Ksiądz Biskup udowodnił że nie na darmo pracował u boku kardynała Ratzingera przez dziewiętnaście lathellip Pod koniec drugiej części spotkania atmosfera tak się zmieniła na korzyść strony polskiej że biskup Brunner obiecał że będzie się starał aby możliwie jak najwięcej pomoacutec naszej Misji W tym samym gmachu Salezianum miały miejsce owocne rozmowy z biskupami Kurtem Koch z Bazylei oraz Bernardem Genaud - ordynariuszem diecezji Lozanna-Ge-newa-Fryburg Bezpośrednio po tym spotkaniu udaliśmy się na kolejne posiedzenie tym razem z ordynariuszem diecezji Chur biskupem Vitusem Huonderem Na terenie tej die-cezji mamy dwa ośrodki duszpasterskie w Zurychu oraz w Winterthur Biskup Huonder zapewnił o wielkiej życzliwo-

Fundusz Stypendialny PMK został ustanowio-ny w celu zapewnienia opieki duszpasterskiej w środowisku polonijnym w Szwajcarii Wiele osoacuteb już zaangażowało się na rzecz Funduszu Stypendialnego Wszystkich ktoacuterzy chcieliby wesprzeć nasze wspoacutelne Dzieło prosimy o przesyłanie ofiar na konto

FUNDUSZ STYPENDIALNY POLSKIEJ MISJI KATOLICKIEJ W SZWAJCARII

Skład Rady FunduszuPrzewodnicząca Funduszu Małgorzata Wiśniewska Genewa-Lozanna Członkowie Rady Anna Śliwa Genewa Katarzyna Goacuterna Zurych

Mission Catholique Polonaise en Suisse1723 Marly

Konto 17-976-7z dopiskiem STYPENDIU

Ksiądz biskup Zygmunt Zimowski z wizytą w Szwajcarii

ści dla Polskiej Misji Katolickiej i otwartości na szukanie nowych rozwiązań dla duszpasterstwa Polakoacutew na terenie diecezji Chur Nocleg dla Gościa i towarzyszących mu osoacuteb przygotowało seminarium duchowne w Chur

Wczesnym rankiem następnego dnia udaliśmy się na spotkanie do Generalnego Wikariatu w Zurychu gdzie roz-moacutewcami biskupa Zimowskiego byli biskup Paul Volmar ks Franz Stampfli oraz ks Luis Capilla Miała tam miejsce dyskusja o obecnej sytuacji ośrodka w Zurychu oraz o możli-wościach na przyszłość Po tym na Aemttlerstrasse nastąpiło spotkanie z prezesem Fundacji im Ojca Bocheńskiego Dio-nizym Simsonem Na ręce Prezesa ksiądz biskup Zimowski przekazał wielkie słowa uznania i podziękowania za dotych-czasowe dokonania Fundacji Wyraził życzenie aby nie bano się podejmowania nowych inicjatyw - czego domaga się sław-ne nazwisko Patrona Wydaje się że do czasu walnego zebra-nia Fundacji dobrze byłoby aby członkowie Zarządu jasno określili swoje działania na przyszłość gdyż obecny czas nie jest czasem dla statystoacutew Z Zurychu Ksiądz Biskup udał się do Fryburga na spotkanie z Wikariuszem Generalnym Msgr Reacutemy Berchier podczas ktoacuterego zostały omoacutewione sprawy związane z funkcjonowaniem duszpasterstwa dla Polakoacutew na terenie diecezji Lozanna-Fryburg-Genewa a zwłaszcza w największym naszym ośrodku Genewa-Lozanna

W tak kroacutetkim czasie tak wiele się dokonałohellip Czyż nie jest to znak Bożej Opatrzności Teraz trzeba tylko dobre ziarno ktoacutere zostało wrzucone w ziemię pielęgnować ufa-jąc że na dorodne owoce nie trzeba będzie długo czekać

10 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 11

bdquoWitaj majowa jutrzenko Świeć naszej polskiej krainiehelliprdquo ndash takimi słowami znanego mazurka mogliśmy pozdrowić Oj-czyznę i naszych Rodakoacutew w tym podwoacutejnie świątecznym dla nas dniu sformułowanie bdquojutrzenkardquo było jak najbardziej na miejscu gdyż dla nas pielgrzymoacutew z Genewy dzień zaczął się bardzo wcześnie Autokar ndash wynajęty od firmy Geneve Gare Routiere ktoacuterej dyrektor pan Guido Ambuumlhl jest szczegoacutelnie życzliwy Polakom - spod kościoła św Teresy wyruszał o 600 należało być kilka minut przed czasem odjazdu Organizacją wyjazdu zajęli się państwo Barbara i Mirosław Tłokińscy z Genewy oraz pani Anna Janus z Lozanny ndash jesteśmy im za to bardzo wdzięczni

bdquoJESTEM PRZY TOBIE PAMIĘTAM CZUWAMhelliprdquoPielgrzymka Polonii do Sanktuarium w Einsiedeln 3 maja 2008 r

EinsiedelnJesteśmy na miejscu Pierwsze wrażenie przybywających

tu pielgrzymoacutew z ciekawością rozglądających się wokoacuteł to łagodny spokoacutej wyciszenie wielka przestrzeń w ktoacuterej dominuje potężny - ale nie przytłaczający ogromem ndash XVIII- wieczny barokowy kościoacuteł z otaczającymi go zabudowaniami klasztoru benedyktynoacutew

Jest słonecznie ciepło choć nieco wietrznie Tuż po wyjściu z autokaru dostajemy wskazoacutewki co do pobytu w Einsiedeln a także bony na obiad Jeszcze chwila do mszy więc zanim wejdziemy do świątyni rozglądamy się wokoacuteł spa-cerujemy oglądamy i kupujemy pamiątki dla bliskich ndash kartki pocztowe z wizerunkiem Matki Boskiej roacuteżańce medaliki przewodniki po Einsiedeln już wiemy że potem nie będzie na to czasu

I ten najważniejszy moment pierwsze spotkanie z Czarną Madonną W ławkach przed kaplicą z czarnego marmuru modli się i kontempluje kilkadziesiąt osoacuteb - to wierni z ca-łego świata ndash widać po kolorach skoacutery ubraniach słychać w szeptach modlitw W kapliczce klęczy wiekowy benedyktyn w charakterystycznym czarnym habicie a za moment wstaje i przechodząc ku wyjściu poprawia bukiet zdobiący kaplicę Nasuwa się to benedyktyńskie bdquoora et laborardquo ndash modlić się i pracować dla Boga i świata

A w mrocznym wnętrzu kaplicy niewielka figurka Czarnej Madonny z Einsiedeln wzrusza delikatnością kruchością błyszczą się jej szaty w blasku świateł ciemna tajemnicza twarz oraz drobne Dzieciątko na ręku Ta kruchość jest pozor-na tylko dla oczu świata ndash tak naprawdę żarliwe i pełne na-dziei oczy rozmodlonych wiernych moacutewią o jej potędze i sile jej oddziaływania o wierze w jej ndash wcale nie wątłą ndash opiekę

Po modlitwach indywidualnych pełnych skupienia i własnych czasami bolesnych proacuteśb i intencji czas na mo-dlitwę wspoacutelną w naszej wspoacutelnej sprawie ndash na modlitwę za Ojczyznę Czas na mszę Przechodzimy przed ołtarz głoacutewny zajmując miejsca w ławkach

Msza świętaZanim połączymy się we wspoacutelnej modlitwie jeszcze chwi-

lę rozglądamy się podziwiając piękne bogate wielobarwne wnętrze świątyni W kontraście z białymi ścianami i kolumna-mi ndash w dolnych partiach ndash pysznią się złocenia ambon rzeźby aniołoacutew dynamiczne motywy roślinne pełne życia freski I nie sposoacuteb nie zauważyć po lewej stronie głoacutewnego ołtarza ndash mimo bogactwa wnętrza ornamentoacutew koloroacutew i kształtoacutew ndash naszego polskiego sztandaru Związku Kombatantoacutew ktoacutery specjalnie na tę mszę świętą przybył z PMK Marly

Jeszcze chwila spraw organizacyjnych gospodarz uroczy-stości czyli ksiądz rektor Sławomir Kawecki przekazuje kilka informacji na temat naszego spotkania

Uroczyste obchody Matki Boskiej Kroacutelowej Polski i rocz-nicy uchwalenia Konstytucji 3 maja otwiera występ choacuteru pani Teresy Krukowskiej z Winterthur ktoacutery wykonuje trzy utwo-

W drodze I już w autokarze na razie zajęta jest połowa miejsc pozo-

stali uczestnicy dosiądą w Lozannie Atmosfera ndash z racji wcze-snej pory ndash jeszcze trochę senna ale już zaczynamy pierwsze modlitwy pieśń bdquoKiedy ranne wstają zorzerdquo Dzięki pracy niestrudzonego pana Huberta mamy przed sobą śpiewniki z pieśniami - głoacutewnie maryjnymi W przerwach między śpie-waniem rozmawiamy zapoznajemy się z okien podziwiamy wschoacuted słońca nad jeziorem

Z Lozanny zabieramy pozostałych pielgrzymoacutew Okazuje się że autokar jest pełny nie ma wolnych miejsc I już na dobre rozbudzeni a my z Genewy także rozśpiewani ndash w peł-nym składzie kontynuujemy modlitwy śpiewyhellip Pan Hubert przygotowuje nas do muzycznego udziału w mszy ndash ćwiczymy nie tylko dobrze znane i lubiane pieśni ale także hellipłacinę Lekcja nie jest łatwa ale przyjemnie podana z pogodą i hu-morem i nie ma od niej ucieczki bo pan Hubert ma mikro-fon a do tego głos donośny muzycznie wyszkolony

Mamy także przerwę na kawę Zajazd na wzgoacuterzu z pięknym widokiem na Alpy Chwila na wyprostowanie noacuteg zaczerpnięcie świeżego powietrza pokrzepienie się albo w ogoacutele na pierwszy posiłek tego dnia

Ostatni etap podroacuteży upływa nam jakby w większym skupieniu w zadumiehellipMoże nad intencjami naszego piel-grzymowania nad dziwnością tego pielgrzymowania ndash nasze polskie święto polskie słowa i pieśni ale wiezie nas nie polski autokar i nie polski ndash choć bardzo życzliwy i sympatyczny pan Alfred merci beaucoup ndash kierowca a za oknem też nie pol-ski pejzażhellip

12 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 13

ry podkreślające powagę naszej uroczystościNastępnie wspoacutelnym śpiewem pieśni rozpoczynamy mszę

świętą koncelebrowaną ktoacuterej przewodniczy i homilię głosi ksiądz prałat Paweł Ptasznik Tak uroczysta msza jest spra-wowana przede wszystkim w intencji Ojczyzny i nas Polakoacutew choć są i inne ndash jedna z nich dotyczy księdza Artura Cząstkie-wicza wielce nam oddanego kapłana w dniu jego urodzin Na początku mszy zostają przywitani dostojni goście reprezentu-jący zaroacutewno stronę polską jak i szwajcarską

Uroczystość jest pięknie przygotowana przez wiernych czytanie pierwsze i drugie uroczyście odśpiewany psalm a po kazaniu ndash modlitwa powszechna

W czasie tej mszy świętej wielbimy i wyrażamy nasze dziękczynienie Bogu na roacuteżne sposoby słowami głośnych mo-dlitw wspoacutelnym śpiewem Na organach gra bdquonaszrdquo pan Hu-bert Niewiadomski z Genewy a po komunii świętej nastoletni Dominik Kawa przepięknie wykonuje pieśń bdquoAve Mariardquo

Choacuter z Winterthur ktoacutery rozpoczął mszę roacutewnież zamyka naszą uroczystość ku radości i wzruszeniu wielu z nas jeden z utworoacutew to właśnie zacytowana na początku pieśń bdquoWitaj majowa jutrzenkordquo Żegnamy ich gromkimi brawami

ObiadTak jak Ksiądz Rektor zaznaczył w czasie ogłoszeń ndash do

stołoacutewki jest około 300 metroacutew Idąc rozmawiamy o uro-czystości ndash to tak realizuje się ten trzeci społeczny motyw naszego spotkania

Sala w ktoacuterej będzie serwowany posiłek jest ogromna Mnożąc ilość długich stołoacutew i miejsc stwierdzamy że jest około 250 pielgrzymoacutew oczywiście tych ktoacuterzy korzystają ze wspoacutelnego obiadu bo są pewnie i tacy ktoacuterzy posilają się w innych miejscach

Warto było tu przyjść ndash obiad jest smaczny świeży ale nie tylko dlatego na podwyższonej scenie mamy kontynuację obchodoacutew naszego dzisiejszego podwoacutejnego Święta Głos za-bierają dostojni goście między innymi Jego Ekscelencja Pan Ambasador Zdzisław Rapacki ktoacuterego wystąpienie zamiesz-czamy osobno Nasz gospodarz dzisiejszy tym razem także konferansjer Ksiądz Rektor Polskiej Misji Katolickiej zapra-sza na scenę młodych utalentowanych muzycznie Polakoacutew ktoacuterzy umilają nam spotkanie grą na instrumentach Ksiądz Kawecki dzieli się z nami pomysłem na przyszłość ndash aby co roku oprawę artystyczną tej uroczystości powierzać innemu ośrodkowi duszpasterskiemu

Czas tak szybko płynie że do odjazdu zostały chwile a przecież mamy jeszcze w planach nabożeństwo majowe w Sanktuarium Niestety nie zdążymy Nie ma możliwości żeby obiad dla takiej dużej grupy pielgrzymoacutew był podany w kroacutetkim czasie w roacuteżnym tempie też jemy rozmawiając Niektoacuterzy wcze-śniej wymykają się ze stołoacutewki i w zasadzie do odjazdu każdy spędza ten czas po swojemu choć dominują dwa sposoby mo-dlitwa przed Czarną Madonną w świątyni lub pełen skupienia spacer po dziedzińcu klasztoru benedyktynoacutew Na pewno tak czy inaczej każdy choć na chwilę wchodzi do kościoła

Kiedy patrząc na zegarki stwierdzamy że należy udać się w stronę autokaru zaczynają się właśnie nieszpory be-nedyktyńskie Szkoda że nie możemy w nich uczestniczyć do końcahellip spokojne męskie głosy ich kojący rytm medytacja a nade wszystko uwielbienie Boga i Najświętszej Panienki na długo zostaną w tle naszych litanii proacuteśb i obietnic złożonych u stoacutep Czarnej Madonny z Einsiedeln

PowroacutetAutokar udający się w stronę Genewy wyjeżdża z Ein-

siedeln po godzinie 1700 Zaczynamy wspoacutelne śpiewanie razem odmawiamy Litanię do Najświętszej Marii Panny Tak jak przed południem sporo rozmawiamy ndash tym razem już się trochę lepiej znamy i ośmieleni podejmujemy trudniejsze a zarazem bardziej nas wzbogacające tematy Te słynne bdquonocne (prawiehellip) Polakoacutew rozmowyrdquo tym razem dotyczą ojca Bo-cheńskiego założyciela Polskiej Misji Katolickiej w Szwajca-rii potem przechodzimy do istoty wszechświata tu pojawia się wątek księdza Hellera ktoacutery bdquoprzerzuca mosty między religią a naukąrdquo

Przerwa w podroacuteży tym razem wypada w Gruyre Robimy sobie wspoacutelne pamiątkowe zdjęcie przy autokarze i wchodzimy po schodach na goacuterę Ty razem większość z nas zamawia tutejszy przysmak ndash bezy z gęstą śmietaną i kawę Przyjemnie jest chwi-lę posiedzieć na tarasie podziwiając grę światła zachodzącego słońca na białych krawędziach Alp na horyzoncie Robimy też pamiątkowe zdjęcia jest to roacutewnież okazja do porozmawiania nie tylko z towarzyszem podroacuteży z siedzenia obok

Zapada zmrok gdy ruszamy w dalszą trasę Jeszcze przed 2200 dojeżdżamy do Lozanny i żegnamy śpiewem towarzyszy pielgrzymki Dziękujemy sobie nawzajem za mile spędzoną podroacuteż za wzajemną życzliwość oraz za wspoacutelną modlitwę Znajomości zostały zawarte obiecujemy sobie że za rok się na pewno spotkamy a może i zaprosimy tych ktoacuterzy tym

12 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 13

razem nie pojechali z namiW ciągu niecałej godziny docieramy do Genewy i kończy-

my pielgrzymkę Jeszcze w drodze na przystanek autobusowy czy tramwajowy kończymy dyskusje wymieniamy numery telefonoacutewhellip

Na szczęście jutro jest niedziela ndash ale nie dlatego że po-trzebujemy wypoczynku długiego snu czy perspektywy dnia

bez pracy ndash my po prostu spotkamy się w naszym kościele na naszej polskiej mszy i jeszcze potrwamy w tym duchu maryjnej modlitwy zawierzenia Jej wiary że nasza pielgrzymka wyda owoce jakich i nam i naszej Ojczyźnie i światu potrzeba

Beata DanilukAutorzy zdjęć Marian Mazur s 11-12 Jean Marc Bossi s 13 15-17

Przemoacutewienie Jego Ekscelencji Pana Ambasadora Zdzisława Rapackiego Stałego Przedstawiciela RP przy Biurze ONZ w Genewie z okazji święta Konsty-tucji 3 maja wygłoszone podczas pielgrzymki Polonii szwajcarskiej do Einsiedeln 3 maja 2008 roku

Szanowni Państwo217 lat temu w 1791 roku 3 maja Polacy dokonali rze-

czy niezwykłej ndash jako jeden z pierwszych narodoacutew na świecie uchwalili ustawę zasadniczą ustawę ktoacutera miała stanowić podwaliny odbudowy nowoczesnego silnego państwa pol-skiego

Ze względu na uwarunkowania geopolityczne agre-sywną politykę zaborcoacutew oraz słabość oacutewczesnych struktur państwowych Polacy nie mogli w pełni wykorzystać szansy jaką sami sobie stworzyli Mimo że żywot Konstytucji 3 maja był kroacutetki przez lata stanowiła ona punkt odniesienia i wzo-rzec dla reformatoroacutew Była także źroacutedłem dumy i nadziei w trudnych latach zniewolenia

Chwalebne wydarzenia z 3 maja 1791 roku jak rzadko w naszej historii nie były związane z walką i ofiarą krwi Były natomiast znakomitym przykładem realizacji myśli państwo-wej i wspoacutelnej woli Polakoacutew budowania skutecznych instytu-cji oraz trwałego porządku prawnego Polacy potrafili woacutew-czas skutecznie zaprzeczyć negatywnym stereotypom ktoacutere w drugiej połowie XVIII wieku czyniły z Polski przykład niezdolności do rządzenia chaosu i braku wspoacutelnego dzia-łania Polski naroacuted potrafił wydobyć z siebie to co najlepsze Polacy dowiedli woacutewczas całemu światu że własna Ojczyzna stanowi dla nich wartość najwyższą znacznie cenniejszą od

prywatnych interesoacutew i korzyści Twoacutercy Konstytucji pisali woacutewczas bdquowolni od hańbiących obcej przemocy nakazoacutew ceniąc drożej nad życie nad szczęśliwość osobistą egzy-stencję polityczną niepodległość zewnętrzną i wolność we-wnętrzną narodu ktoacuterego los w ręce nasze jest powierzony chcąc na błogosławieństwo na wdzięczność wspoacutełczesnych i przyszłych pokoleń zasłużyć (hellip) dla ugruntowania wol-ności dla ocalenia Ojczyzny naszej i jej granic z największą stałością ducha niniejszą konstytucje uchwalmy (hellip)rdquo

Uchwalenie Konstytucji 3 maja miało dla Polakoacutew symboliczny wymiar Uwierzyli że drzemią w nich pokłady zrozumienia dla spraw publicznych pokłady wolności Wol-ności jakże innej od liberum veto wolności konstruktywnej twoacuterczej Naroacuted zdał sobie sprawę że stanowi wspoacutelnotę silną poprzez wyznawane wartości Dzięki temu łatwiej było przetrwać ponad 120 lat niewoli

Polska jest dziś krajem niepodległym bezpiecznym i sto-jącym przed ogromnymi szansami Polska nie ma wrogoacutew Polacy żyją w bezpiecznej Europie mogąc liczyć na sojusz-nikoacutew Polska jest krajem stabilnym i mogącym rozwijać się w tempie zależnym głoacutewnie od nas samych Jesteśmy od czterech lat członkiem Unii Europejskiej ndash i należymy do najsilniejszego sojuszu wojskowego ndash NATO To niezwykłe dokonania z ktoacuterych wszyscy możemy i powinniśmy być dumni Musimy także dbać o to aby wszystkie nasze szanse wykorzystać Jakże aktualnie brzmią dziś słowa preambuły do Konstytucji 3 maja ndash bdquo(hellip) Chcąc korzystać z pory w jakiej się Europa znajdujerdquo (hellip) My dziś także chcemy korzystać z tej pory Nie tylko dla dobra Polski ale dla do-bra całej Europy Możemy do niej wnieść te wartości ktoacutere reprezentuje Konstytucja 3 maja i te ktoacuterych wyrazicielem był Jan Paweł II

Szanowni PaństwoOddając hołd twoacutercom Konstytucji 3 maja 1791 pamiętaj-

my że wielkie chwile naszej historii miały miejsce gdy Polacy potrafili się jednoczyć i razem budować wspoacutelne dobro Takie jest podstawowe przesłanie Konstytucji 3 maja To apel jej autoroacutew by w myśleniu o Polsce zwyciężało to co twoacutercze Przekonaliśmy się niejeden raz że potrafimy działać wspoacutel-nie Umiemy wykrzesać z siebie wiele zapału pozytywnych uczuć nowych pomysłoacutew Bądźmy zatem dumni z naszej hi-storii i naszych wspoacutełczesnych dokonań Nie zapominajmy że solidarnym działaniem najlepiej służymy Rzeczypospolitej

Z okazji święta Konstytucji chciałbym przekazać Pań-stwu zgromadzonym tu w Einsiedeln jak i wszystkim Rodakom mieszkającym w Szwajcarii najlepsze życzenia i pozdrowienia

SOLIDARNYM DZIAŁANIEM SŁUŻMY RZECZYPOSPOLITEJ

14 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 15

Umiłowani w Chrystusie Panu Bracia i Siostry

Trzy motywy jednoczą nas dzisiaj w tym świętym miejscu Pierwszy to motyw religijny bo przyprowadziła nas tutaj wiara jako pielgrzymoacutew szukających Bożej i Matczynej opieki i po-mocy w codziennych staraniach o życie godziwe godne imienia Chrystusa jakie od chrztu nosimy Drugi motyw wyznacza szczegoacutelna data naszego spotkania ndash 3 maja ndash uroczystość Matki Bożej Kroacutelowej Polski i rocznica ustanowienia pierwszej Konstytucji Nie boacutejmy się tego słowa to motyw patriotyczny A trzeci powoacuted wynika z pragnienia przeżywania wspoacutelnoty z tymi ktoacuterzy w obcym kraju tym samym rodzimym moacutewią języ-kiem i tą samą żyją tęsknotą Zatrzymajmy się zatem nad tymi trzema motywami abyśmy po tym spotkaniu po tej uroczystej Eucharystii wyszli umocnieni w wierze bogatsi duchem bar-dziej zjednoczeni w naszej narodowej wspoacutelnocie

15 czerwca 1984 roku Jan Paweł II tak moacutewił bdquoPod krzy-żem Jezusa stała Jego Matka (por J 19 25) Jako pielgrzymi do naszej umiłowanej Pani z Einsiedeln zgromadziliśmy się dzisiaj w Jej sanktuarium aby w modlitewnej wspoacutelnocie z Nią na tym czcigodnym miejscu złożyć eucharystyczną Ofiarę Chrystuso-wą (hellip) Pozdrawiamy dzisiaj Maryję w tym sanktuarium jako Matkę naszego Odkupiciela ktoacutery z krzyża dał ją roacutewnież nam za Matkę Przyłączamy się duchowo do nie kończącego się tłu-mu pielgrzymoacutew ktoacuterzy z pokolenia na pokolenie przybywali do tego domu Bożego aby Ją czcić pobożnie bo wielkie rzeczy uczynił Jej Wszechmocny (por Łk 1 48-49)rdquo

Siostry i Bracia bdquoObok krzyża Jezusa stała Matka Jegordquo To samo świadectwo słyszymy dziś po dwudziestu czterech la-tach z kart Ewangelii Dlaczego tam stała Bo była kochającą matką Po co tam stała Aby być blisko konającego Syna ale też po to aby usłyszeć słowa bdquoNiewiasto oto syn Twoacutejrdquo Wszy-scy mamy udział w tym usynowieniu w tym nieskończonym otwarciu bolejącego matczynego serca na wszystkie pokolenia synoacutew i coacuterek ktoacuterych Jedyny Syn uczynił przez własną Krew braćmi i siostrami Dlatego dziś w sposoacuteb szczegoacutelny bdquopozdra-wiamy Maryję jako Matkę Odkupiciela ktoacutery z krzyża dał Ją roacutewnież nam za Matkęrdquo Dziś czynimy to w sposoacuteb szczegoacutelny Nie możemy jednak zapomnieć że od tamtej godziny bdquouczeń wziął Ją do siebierdquo Zaprosił Ją nie tylko na tamtą bolesną chwilę ale na całe życie Wziął Ją do swojej codzienności A zatem kiedy w sercu każdego z nas odbijają się echem słowa Jezusa bdquoOto Matka twojardquo to nie możemy ich rozumieć ina-czej To zaproszenie abyśmy wzięli Ją do siebie

Dlaczego Bo jest kochającą matką Po co Aby dzielić z Nią życie radości i strapienia aby ufnie zawierzać się Jej opiece Jeśli to uczynimy sercem gorącym i otwartym możemy być pewni zawsze będzie przy nas Kiedy będziemy stawać wobec życiowych wyboroacutew zaprowadzi nas do Nazaretu i pomoże odczytać wolę Boga tak jasno że lęk nie przezwycięży pełnego oddania bdquofiatrdquo Kiedy pojawi się konieczność ofiaro-wania czegoś z naszej bezpiecznej rzeczywistości zaprowadzi nas do jerozolimskiej świątyni gdzie Symeonową wieść o

PRZYPROWADZIŁA NAS TUTAJ WIARAHomilia księdza prałata Pawła Ptasznika

kierownika sekcji polskiej Sekretariatu Stanu w Watykanie wygłoszona podczas pielgrzymki Polonii szwajcarskiej do Einsiedeln 3 maja 2008 roku

siedmiu boleściach ukoi świadomość że przez nie objawi się bdquoznak sprzeciwurdquo i bdquoŚwiatłość światardquo Kiedy się zagubimy nie będzie zwlekała z poszukiwaniem A nawet jeśli upomni to tak że nie zburzy to radości odnalezienia Kiedy doświad-czenia życia wyprowadzą nas na pustynię pokus i walki Ona sercem będzie blisko Będzie się cieszyć naszą radością jak w Kanie Galilejskiej a gdyby coś ją zakłoacuteciło wezwie aby robić to co nam powie Jej Syn Na każdym etapie życia będzie nam towarzyszyć dyskretnie jakby z oddali ale z takim oddaniem że bez wahania stanie u stoacutep każdego naszego krzyża

Wiedzieli o tym doskonale nasi przodkowie W 1656 roku swoje przekonanie o matczynej opiece Maryi nad Koroną wy-raził kroacutel Jan Kazimierz A czynił to w takich słowach bdquoWielka Boga Człowieka Matko Najświętsza Dziewico Ja Jan Kazi-mierz za zmiłowaniem Syna Twojego Kroacutela kroacuteloacutew a Pana mojego i Twoim miłosierdziem kroacutel do Najświętszych stoacutep Twoich przypadłszy Ciebie dziś za Patronkę moją i za Kroacutelo-wą państw moich obieram (hellip) A ponieważ nadzwyczajnymi dobrodziejstwami Twymi zniewolony pałam wraz z narodem moim nowym a żarliwym pragnieniem poświęcenia się Twej służbie przyrzekam przeto tak moim jak senatoroacutew i ludoacutew moich imieniem Tobie i Twojemu Synowi Panu naszemu Jezusowi Chrystusowi że po wszystkich ziemiach Kroacutelestwa mojego cześć i nabożeństwo ku Tobie rozszerzać będęrdquo Stąd wywodzi się nasza dzisiejsza uroczystość Trzy wieki poacuteźniej w 1956 roku kard Stefan Wyszyński nawiązując do zobowiązań kroacutela napisał nowy tekst śluboacutew zwanych odtąd jasnogoacuterski-mi bdquoWielka Boga-Człowieka Matko Bogarodzico Dziewico Bogiem sławiona Maryjo Kroacutelowo świata i Polski Kroacutelowordquo ndash tak rozpoczął bdquoGdy upływa trzy wieki od radosnego dnia w ktoacuterym zostałaś Kroacutelową Polski oto my dzieci Narodu Pol-skiego i Twoje dzieci krew z krwi przodkoacutew naszych stajemy znoacutew przed Tobą pełni tych samych uczuć miłości wierności i nadziei jakie ożywiały ongiś Ojcoacutew naszychrdquo

Prymas Tysiąclecia wiedział jednak że tu nie chodzi tyl-ko o słowa Wiedział że to ślubowanie oznacza konkretne zobowiązania Dlatego kontynuował bdquoPrzyrzekamy uczynić wszystko co leży w naszej mocy aby Polska była rzeczywistym kroacutelestwem Twoim i Twojego Syna poddanym całkowicie pod Twoje panowanie w życiu naszym osobistym rodzinnym naro-dowym i społecznymrdquo A potem wyliczał dziedziny życia ktoacutere wymagały największej troski i wspoacutełpracy z łaską wypraszaną przez Maryję życie wiary potwierdzane unikaniem grzechu i pielęgnowaniem dobra obrona poczętego życia nierozerwal-ność małżeństwa obrona godności kobiety i ogniska domo-wego wychowanie młodego pokolenia w duchu miłości Boga i bliźniego praca nad tym aby wszystkie Dzieci Narodu żyły w miłości i sprawiedliwości w zgodzie i pokoju aby wśroacuted nas nie było nienawiści przemocy i wyzysku dzielenie się między sobą plonami ziemi i owocami pracy aby pod wspoacutelnym dachem nie było głodnych bezdomnych i płaczących walka z lenistwem i lekkomyślnością marnotrawstwem pijaństwem i rozwiązło-ścią zdobywanie cnoacutet wierności i sumienności pracowitości i oszczędności wyrzeczenia się siebie i wzajemnego poszanowa-

14 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 15

nia miłości i sprawiedliwości społecznejhelliprdquoZ takich to wartości religijnych moralnych i społecznych

wyrastały najdorodniejsze owoce polskiego ducha kultury i męstwa Dobrze wiemy z historii że były czasy gdy o nich za-pominano Ale wiemy też że wtedy spadały na Ojczyznę i Na-roacuted największe nieszczęścia I wiemy roacutewnież że od tych warto-ści zawsze rozpoczynano odnowę prowadzącą do narodowego odrodzenia Niewątpliwie proacutebą powrotu do tych wartości była Konstytucja 3 maja ogłoszona przez kroacutela Stanisława Augusta w 1791 roku Wprawdzie zdrada uniemożliwiła wprowadzenie jej w życie ale do dziś pozostaje symbolem nowożytnego my-ślenia o społeczeństwie i życiu narodoacutew ktoacutere nie odcina się od chrześcijańskich korzeni ale z nich czerpie obficie

Jeśli dzisiaj moacutewię że nasze pielgrzymowanie ma wyraz pa-triotyczny to myślę o patriotyzmie tak jak myślał Jan Paweł II bdquoPatriotyzm oznacza umiłowanie tego co ojczyste umiłowanie historii tradycji języka czy samego krajobrazu ojczystegordquo (Pamięć i tożsamość) Patriotyzm daleki jest od nacjonalizmu ktoacutery bdquouznaje tylko dobro własnego narodu i tylko do niego dąży nie licząc się z prawami innych Patriotyzm natomiast jako miłość ojczyzny przyznaje wszystkim innym narodom takie samo prawo jak własnemu a zatem jest drogą do upo-rządkowanej miłości społecznejrdquo (tamże) W takim ujęciu nie możemy się bać słowa bdquopatriotyzmrdquo powinniśmy raczej zasta-nawiać się w jaki sposoacuteb tę miłość ojczyzny przejawiać tu poza jej granicami na obczyźnie

Słowo bdquomiłośćrdquo zawsze wiąże się z pojęciem bdquowiernośćrdquo Tak tajemnica praktykowania patriotyzmu zawsze a zwłasz-cza na obczyźnie tkwi w wierności Jeżeli moacutewię to w gronie osoacuteb wierzących to moacutewię jasno chodzi o dwojaką wierność ndash o wierność Bogu i o wierność ojczyźnie Z pasterską troską obserwuję jak łatwo na obczyźnie zapomnieć o Bogu i Jego prawach Anonimowość w nowym środowisku przynosi to poczucie wolności ktoacutere łatwo przemienia się w swawolę rezy-gnację z wszelkich wartości religijnych i duchowych a w końcu z kontaktu z Bogiem Może się wydawać że to sprawa osobista A jednak jest to wyrzeczenie się miłości ktoacutera roacutewnież stoi u podstaw miłości społecznej miłości ojczyzny jako wspoacutelnego domu zbudowanego na chrześcijaństwie Z boacutelem słucham wy-powiedzi naszych rodakoacutew z ktoacuterych można by wnioskować że w Polsce nie ma nic dobrego nic pięknego nic z czym można by się utożsamiać czego należałoby bronić czym można by się chlubić Za to w nowym kraju wszystko jest wspaniałe Staram się rozumieć tych ludzi poznać ich rozgoryczenie zawoacuted czy cierpienie z jakim wyjechali z Kraju I zastanawiam się czy można im pomoacutec na nowo odkryć to wielowiekowe i wspoacuteł-czesne piękno i dobro z ktoacuterego wyrośli Nie moacutewmy jednak o innych Wniknijmy w nasze serca i zastanoacutewmy się jakie miejsce mają w naszym życiu te wartości ktoacutere stanowią treść śluboacutew złożonych naszej Matce i Kroacutelowej Poacutejdźmy za głosem Karola Wojtyły

bdquoOjczyzna ndash kiedy myślę ndash woacutewczas wyrażam siebie i zako-rzeniam hellip gdy myślę Ojczyzna ndash by zamknąć ją w sobie jak skarb Pytam wciąż jak go pomnożyć jak poszerzyć tę prze-strzeń ktoacuterą wypełniardquo (Myśląc ojczyzna)

Niech ten sam wiersz bdquoMyśląc ojczyznardquo wprowadzi nas w trzeci motyw naszego dzisiejszego spotkania bdquoGdy dokoła moacutewią językami dźwięczy pośroacuted nich jeden nasz własny Zagłębia się w myśl pokoleń i ziemię naszą opływa i staje się dachem domu w ktoacuterym jesteśmy razem ndashrdquo

Bracia i siostry Jesteśmy razem Roacuteżni nas wiele region

pochodzenia stan wykształcenia praca zasobność materialna stan cywilny miejsce zamieszkaniahellip Ale jesteśmy razem bo bdquogdy dokoła moacutewią językami dźwięczy pośroacuted nas jeden nasz własnyrdquo A jak dalej pisze Karol Wojtyła

bdquoTak zwarci wśroacuted siebie jedną mową istniejemy w głąb własnych korzeni czekając na owoc dojrzewań i przesileń Ogarnięci na co dzień pięknem własnej mowy nie czujemy goryczy chociaż na rynkach świata nie kupują naszej myśli z powodu drożyzny słoacutewrdquo (tamże)

Razem zwarci istniejący w głąb ogarnięci pięknemhellip Czy tylko dziś Nie Na co dzień Takie zadanie stawia przed nami Polakami rozproszonymi po świecie nasz Wielki Rodak Papież i Poeta Niech będzie między nami zgoda i jedność oparta na umiłowaniu wspoacutelnej mowy jakże uszlachetnionej przez dzieje naszej kultury na świecie nieznanej bdquoz powodu drożyzny słoacutewrdquo A wtedy i tęsknota nie będzie samotna i nie będzie w nas goryczy bo duch poprowadzi nas pod wspoacutelny dach ojczystego domu

Na koniec wraz z polskimi biskupami i narodem ktoacutery czci swą Kroacutelową zwroacutećmy się do czarnej Madonny z Einsiedeln słowami Jana Pawła II

bdquoMatko Boga i Matko ludzi lsquoswojemu najmilszemu Synowi nas oddawajrsquo On jest naszym Zbawicielem i naszym oparciem u Ojca Prosimy Cię Matko Zbawiciela wstawiaj się za nami u Twojego Syna w niebie- aby Kościoacuteł w tym kraju (i w naszej ojczyźnie) umacniał się w

wierności Chrystusowi- aby wszyscy ochoczo godzili się na posłannictwo jakie mają

do wypełnienia w Kościele w rodzinie lub w świecie- aby odnowiła się jedność Ducha wśroacuted chrześcijan- aby wszyscy cierpiący na ciele i na duszy znaleźli pomoc i

pociechę- aby wszystkie narody i wszyscy ludzie mogli żyć w wolności i

pokoju- aby przybliżyło się do nas kroacutelestwo Boga i Jego sprawiedli-

wośćMaryjo Matko Kościoła nasza umiłowana Pani z Einsie-

deln moacutedl się za nami Amenrdquo (15061984)

16 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 17

Einsiedeln 3 maja 2008 r

16 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 17

18 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 19

Czy są roacuteżnice między sposobem oraz techniką grania w piłkę nożną w Polsce i w Szwajcarii

Szwajcarzy wiele inwestują w sport na każdym poziomie Mają bardzo dobry system kształcenia młodzieży Choć pił-ka nożna nie ma tu długich tradycji wyniki osiągane na are-nie międzynarodowej są dobre Proszę uwzględnić że jest to stosunkowo małe państwo więc przy mistrzostwach pojawia się problem wyboru talentoacutew trudniej jest je znaleźć w kraju siedmiomilionowym w poroacutewnaniu z krajem 20 40 czy 100-milionowym Styl gry jest tutaj agresywny jest dużo biegania na boisku dużo walki W poroacutewnaniu ze Szwajcarami polscy zawodnicy grają wolniej trenują mniej intensywnie oni wolą raczej grać w piłkę niż walczyć

Czy nie wystarczy grać Trzeba walczyć

Umiejętność walki powinna być naturalna w człowieku Piłka zawodowa jest walką o przetrwanie - trzeba zabrać przeciwnikowi piłkę zdobyć bramkę Drużyna musi chcieć wygrać

Ile się trenuje

W okresie przygotowawczym 12 razy po dwie godziny w tygodniu

Co jest kluczem do piłkarskiego sukcesu

Podstawa to talent Poza tym ciężka praca dyscyplina Nie chodzi o bieganie od rana do nocy ale o motywacje o chęć bycia coraz lepszym o chęć zwycięstwa Najtrudniej-szy w zawodzie piłkarza jest wysiłek fizyczny Trening jest bardzo złożony bieg 20 m 40 m 60 m w lewo w prawo głoacutewkahellip Żeby osiągnąć cel trzeba mieć też charakter wytrwałość wiele jest pokus odciągających od treningu I tu trzeba wytrwać przez lata Ile razy była piękna pogoda Chętnie poszedłbym z żoną na spacer ale musiałem iść na trening Zazdrościłem moim kolegom w szkole - oni chodzili po goacuterach jeździli na rajdy - ja trenowałem Po latach nie żałuję Wielu utalentowanych szybko wypadało z gry przez brak dyscypliny Dobry piłkarz powinien być roacutewnież uczci-wy lojalny powinien mieć ustabilizowane życie osobiste wtedy łatwiej znosi się każdy stres czy niepowodzenie

Jakie są zadania trenera

Trener jest odpowiedzialny za wszystko a głoacutewnie za wy-nik ndash jest sprawdzany przez osiągnięte wyniki Pracuje pod dużą presją roacutewnież ze strony mass-medioacutew W ostatnich siedmiu latach FCA Aarau miało tylko czterech treneroacutew ktoacuterzy przetrwali cały sezon Pracy jest dużo treningi sześć razy w tygodniu ale to nie wszystko Na przykład wczoraj wroacuteciłem do domu o 2300 poszedłem spać o 200 bo oglą-dałem jeszcze mecz na video robiłem kroacutetką analizę Dzisiaj rano trening o 1000 przyjechałem do pracy na 830 Teraz wywiad po południu jadę na mecz do Zurychu

Talent charakter wytrwałośćhellipZ Ryszardem Komornickim trenerem szwajcarskiego klubu FC Aarau

byłym piłkarzem reprezentacji Polski rozmawia Marcin Sumiła

Jakie cechy są pożądane u trenera

Chcę być uczciwy sprawiedliwy co nie jest łatwe Mam dwudziestu zawodnikoacutew Na mecz muszę wybrać osiemna-stu tzn dwoacutech siedzi na trybunie Obojętnie kogo wybiorę ten nie wybrany ma poczucie krzywdy wewnętrznie się bun-tuje Podobnie jest przy zmianie zawodnikoacutew w trakcie me-czu Ciągle muszę się uczyć panować nad moimi reakcjami w sytuacjach stresowych Jestem za wzajemnym respektem ale też daję swoim zawodnikom dużo wolności z niewolni-ka nie zrobi się pracownika on musi chcieć grać ja go nie zmuszę mogę jedynie zachęcić Prasa niestety jeśli chodzi o atmosferę na meczach i o zachowanie treneroacutew często od-grywa rolę negatywną Widać to w piłce niemieckiej gdzie trenerzy załamują się na konferencjach prasowych moacutewią rzeczy ktoacuterych by normalnie nie powiedzieli Ta presja jest niesamowita Prasa często koncentruje się na goszej stronie jeśli wynik jest 50 to dziennikarze chcą pisać o problemach przegranej drużyny a nie o sukcesie zwycięzcy

W drużynie z Aarau jest wielu obcokrajowcoacutew Pan też reprezentuje inną kulturę Jak udaje się Panu dotrzeć do każdego ze sportowcoacutew

Komunikacja to nie tylko język Mamy zawodnikoacutew wielu narodowości nie wszyscy moacutewią po niemiecku ale przynajmniej rozumieją Czasami jest lepiej coś pokazać czy też nic nie moacutewić i to wiele znaczy Poza tym trener powinien znać też zawodnika poza boiskiem okazywać zainteresowa-nie jego życiem prywatnym rozmawiać z nim dwa - trzy razy w tygodniu pomoacutec w problemach Szczegoacutelnie ważne jest to przy bardziej bdquoegzotycznychrdquo piłkarzach Taki na przykład Afrykanin nie jest przyzwyczajony do naszych zasad potrafi np przyjść na trening o 1100 choć jest planowany na 1000 tudzież jechać przez miasto 100 kilometroacutew na godzinę nie rozumie że trzeba respektować ograniczenie prędkości Obcokrajowcom pomagamy też poza treningiem np orga-nizując kurs języka niemieckiego

Czy w drużynie piłkarskiej jest miejsce na religię

Religia też się pojawia Mamy zawodnikoacutew brazylij-skich ktoacuterzy zaproponowali żebyśmy się wszyscy razem modlili przed meczem To było nie do zaakceptowania dla

Stoją od lewej autor wywiadu dr Marcin Sumiła i trener Ryszard Komornicki

18 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 19

muzułmanina gdyż wykraczało poza jego religię Staram się respektować tę roacuteżnorodność Problem jest w okresie rama-danu kiedy zawodnik nie je przez cały dzień

A może drużyna bardziej jednorodna byłaby też lepiej zgrana

Drużyna potrzebuje roacuteżnych zawodnikoacutew gwiazdę ko-goś z temperamentem ale też pracusioacutew ktoacuterzy są cisi spo-kojni Są rzeczy ktoacuterych wymaga się od wszystkich i pewien obszar na inwencję własną Cel jest wspoacutelny wygrać mecz Roacuteżnorodność kultur jest korzystna

Czy w naszych czasach jest jeszcze miejsce w piłce nożnej na bdquofair playrdquo

My jesteśmy najbardziej fair grającą drużyną w Szwajca-rii może dlatego że ja zabraniam faulu Tak też sam grałem nigdy nie dostałem czerwonej kartki zawsze miałem respekt szacunek przed przeciwnikiem Byłem mało kontuzjowany ndash myślę że dlatego bo przeciwnik wiedział że gram fair

Kiedy FC Aarau będzie w szwajcarskiej czołoacutewce

Teoretycznie jest to jeszcze możliwe w tym sezonie Nie-stety mamy w poroacutewnaniu z innymi klubami dużo gorszą sytuację finansową co nie ułatwia zadania

Ktoacutere wydarzenia z kariery piłkarskiej utkwiły Panu naj-bardziej w pamięci przyniosły najwięcej radości

Najpierw było to przyjęcie do klubu IV ligii kiedy mia-łem 15 lat po raz pierwszy miałem trenera stroacutej piłkarski buty Potem nastąpił transfer z małego klubu do drugoligo-wego GKS Tychy Jako trzecie wymienię przejście do Goacuterni-ka Zabrze kiedy w ciągu dwoacutech lat stałem się reprezentan-tem Polski i wziąłem udział w mistrzostwach świata co jest marzeniem każdego piłkarza

Jak można pogodzić zaangażowanie piłkarskie z życiem rodzinnym

Mam to szczęście że moja żona rozumie mnie dobrze Jesteśmy 28 lat po ślubie Wiele jej zawdzięczam to ona głoacutewnie wychowała nasze dwie coacuterki Lubię bardzo przycho-dzić do domu tam czuję się najlepiej Każdą wolną chwilę spędzam z żoną rodziną to jest dla mnie bardzo ważne Wielu znajomych chętnie do nas przychodziło i przychodzi

moacutewią że u nas jest przyjemnie ciepło Ja wiem że to jest zasługa żonyhellip W małżeństwie ważne jest wzajemne zaufa-nie zrozumienie

Kiedy jeszcze grałem to wracając do domu nie opowia-dałem o piłce Nie chciałem robić z tego wielkiego tematu W domu rozmawialiśmy o dzieciach o naszych sprawach rodzinnych Teraz kiedy jestem trenerem żona i coacuterki cho-dzą na mecze i też bardzo się denerwują Nie mogę nic na to poradzić

Czy nie chciałby Pan pracować w Polsce

Chętnie wroacuteciłbym do Polski ale nie chcę pracować w warunkach w jakich pracowałem z korupcją oszukiwa-niem Nie podoba mi się że wyciągamy ciągle stare rzeczy Powinno się zapomnieć o tym co było i zacząć myśleć o tym co jest i o przyszłości

Jaka jest Pana prognoza dla polskiej drużyny na EURO 2008

Polacy będą mistrzami Europy

Kto poza tym w pierwszej czwoacuterce

Finał Polska-Hiszpania Poza tym ponieważ od dawna pracuję w Szwajcarii życzę powodzenia Szwajcarom Chciał-bym też aby Rosja odniosła sukces

Dziękuję za rozmowę Aarau 27042008

Ryszard Komornicki (ur 14 sierpnia 1959 w Ścinawie) pił-karz polski grający na pozycji pomocnika reprezentant Polski mistrz Polski trener FC Aarau Najwspanialsze lata swojej kariery popularny Koko spędził w Goacuterniku Zabrze (1982-1989) z ktoacuterym wywalczył 4 tytuły mistrza Polski i Superpuchar W lidze polskiej Ryszard Komornicki roze-

grał 182 mecze i strzelił 35 bramek W sezonie 198990 został piłkarzem FC Aarau (Szwajcaria) w sezonie 19921993 zdobył wraz z kolegami z drużyny tytuł mistrza Szwajcarii Kolejny sezon (199899) Koko spędził w FC Wohlen (Szwajcaria) w roku 2000 podpisał kontrakt z FC Kickers Luzern (Szwajcaria) Ryszard Komornicki ma roacutewnież doświadczenie jako trener asystent w FC Aarau FC Luzern FC Solothurn rezerwy FC Zurych Od stycznia do kwietnia 2006 roku trenował zespoacuteł 14-krotnego mistrza Polski Goacuternika Zabrze Koko rozegrał też 20 meczoacutew w repre-zentacji Polski i był uczestnikiem MŚ lsquo86 Zadebiutował 31 października 1984 roku w Mielcu w spotkaniu przeciwko Albanii (22) Po raz ostatni biało--czerwoną koszulkę założył 19 października 1988 roku w Chorzo-wie roacutewnież w czasie meczu z reprezentacją Albanii (10)

Zdję

cie

ww

wfc

aara

uch

20 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 21

W niedzielę 11 maja w ośrodku duszpa-sterskim Polskiej Misji Katolickiej w Zury-chu liturgię niedzieli Zesłania Ducha Święte-go uświetnił pierwszy występ nowo powstałej scholi pod kierownictwem pani Sylwii Feher-pataky Grą na organach akompaniowała pani Anna Buczek-Merz

W skład zespołu wchodzi szesnastu członkoacutew Ewa Kadłubowska Joanna Leskiewicz Marta Mirosław Agnieszka Suchta-Veit Anna i Ewelina Wedlechowicz Dorota Weśniak Dorota Zarost Hieronim Bawolski Zygmunt Beck Waldemar Burzyński Krzysztof Chudoba Ryszard Grze-gorzewski Joacutezef Krzyżanowski Tomasz Lenart Bartek Mańkowski Łukasz Mirosław

Już wykonaniem pierwszej pieśni bdquoVeni cre-atorrdquo (bdquoO Stworzycielu Duchu przyjdźrdquo) schola zachwyciła wysokim stopniem profesjonalizmu Dźwięki melodii gregoriańskiej i wariacje orga-nowe pani Buczek-Merz wprowadziły wiernych w uroczysty nastroacutej święta Piękne wykonanie zna-nych i mniej znanych pieśni liturgicznych przyczy-niło się do powstania niezapomnianej atmosfery święta i pogłębienia przeżyć duchowych Schola zaskoczyła i wzruszyłahellip Jak udało się w tak kroacutet-kim czasie stworzyć coś tak niezwykłego Proacuteby nowo powstałego zespołu odbywają sie przecież zaledwie od lutego tego roku

Oto co o powstaniu i pracach choacuteru moacutewi kie-rowniczka scholi pani Sylwia Feherpataky bdquoPomysł prowadzenia wokalnej scholi przykościel-nej pojawił się już dosyć dawno Pedagogikę mu-zyczną obok występoacutew kameralnych traktuję jako hobby uzupełniające moją pracę w operze Rozwa-żając możliwości prowadzenia choacuteru przy jednej

SCHOLA W ZURYCHU

ze szwajcarskich parafii poczułam jednak pewien niedosyt Moje myśli wciąż kierowały się w stronę naszej Misji Ostateczna decyzja o podjęciu tego wyzwania nadeszła wraz ze zmianami personalny-mi w Polskiej Misji Katolickiej w Zurychu jesienią 2007 roku Dzięki wsparciu duszpasterza ośrodka księdza Krzysztofa Zadarko moje pragnienie za-łożenia grupy wokalnej przy naszej wspoacutelnocie na-brało realnego kształtu To co nastąpiło poacuteźniej zawdzięczamy wielkiemu zaangażowaniu osoacuteb ktoacutere zgłosiły swoje uczestnictwo w choacuterze i po-mocy Bożej Nasza Polonia to prawdziwa kopalnia talentoacutew Bardzo zaimponowało mi zainteresowa-nie i wielka chęć wspoacutełpracy członkoacutew zespołu ich zamiłowanie do śpiewu i pragnienie aktywnego uczestnictwa w życiu Kościoła Wiele się od nich uczę To oni tworząc scholę ubogacają naszą wspoacutelnotę Wspoacutelnota to wspoacutełpraca Bez tego na-wet cały moacutej zapał ducha nie wystarczyłby aby po-wstało coś podobnego To ich wysiłek poświęcenie czasu prywatnego chęć uczenia się i działania oraz doświadczenie w pracy choacuteralnej lub wokalnej dały takie wyniki Jestem z nich dumna Ja osobi-

20 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 21

Sylwia FeherpatakyMa 41 lat Pochodzi z Krakowa gdzie rozpoczęła swoją

karierę muzyczną W 1996 roku ukończyła studia na wy-dziale wokalno-aktorskim w Gdańsku Rok poacuteźniej wyje-chała do Szwajcarii jako stypendystka Ministerstwa Kultury i Sztuki w Bernie (Bundesamt fuumlr Kultur) Po ukończeniu studioacutew podyplomowych w Bernie (Hochschule fuumlr Mu-sik und Theater Bern) otrzymała stały angaż w zuryskiej operze gdzie nadal pracuje jako wokalistka Ma na koncie udział w szeregu koncertoacutew solowych i choacuteralnych oraz na-graniach telewizyjnych

ście uczę się mnoacutestwo o muzyce liturgicznej ktoacutera jest niebywale bogata i roacuteżnorodna Nieocenioną pomocą przy przygotowaniu naszej pierwszej mszy była pani Ania Buczek-Merz ktoacutera zgodziła się wspomoacutec nas akompaniamentem Świetna orga-nistka i wielce kompetentny pedagog Dziękuję jej z serca za tę wspoacutełpracę i znajomość

Po naszym pierwszym występie w święto Ze-słania Ducha Świętego stawiamy sobie za cel

rozszerzenie naszego repertuaru Oczekuję tego z wielkim zainteresowaniem

Mam nadzieję że schola będzie się rozwijać Zależy mi na tym aby to dzieło trwało i wzbo-gacało nasze serca pięknem i głębią muzyki aby zawarty w niej pierwiastek Bożej doskonałości docierał do jak największej rzeszy ludzirdquo

Kamila NeupertZdjęciaZbigniew Zambrzycki

Anna Buczek-Merz Od 15 lat mieszka w Szwajcarii Wykształcenie muzyczne

zdobyła w Akademiach Muzycznych w Krakowie Lublinie Basel i Norynberdze jak i na wielu kursach mistrzowskich Przed wyjazdem do Szwajcarii docentka w klasie klawesynu na Akademii Muzycznej w Gdańsku Od 2000 roku zaanga-żowana jako organistka przy Kościele św Jana w Zurychu (Johanneskirche) Od lutego 2008 roacutewnież w kościele pa-rafialnym Birmensdorf Ceniona jako pedagog nauczyciel fortepianu i prowadząca choacuter

LEŚNA MAJOacuteWKA W WINTERTHURZE24 maja 2008 r - zgodnie z wcześniejszą zapowiedzią - odbyła się bdquomajoacutewkardquo

w lesie Winterthur-Walcheweiher zorganizowana przez Radę Ośrodka Duszpasterskiego PMK w Winterthurze Chętnych nie zabrakło

Był obecny także duszpasterz ośrodka ks Krzysztof Zadarko

Aut

or z

djęć

Jer

zy S

taw

arz

22 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 23

Bezpośredni sens słoacutew dzisiejszej Ewangelii nie nasuwa żadnych trudności moacutewi ona że Boacuteg będzie nas sądził nie według słoacutew ale według czynoacutew że po tych czynach mamy odroacuteżnia synoacutew światłości od ludzi złych i że ten tylko kto czynem pełnić będzie wolę Ojca Niebieskiego wejdzie do Kroacutelestwa Bożego Ewangelia nie tylko zabrania złych czynoacutew nawet takie drzewo ktoacutere złych owocoacutew nie daje ale tylko nie rodzi dobrych będzie wycięte i wrzucone w ogień Raz jeszcze przypomina nam w niej Chrystus Pan że Jego zakon jest zakonem czynu że nie ma niczego bar-dziej sprzecznego z chrześcijańską drogą życia niż bierność i bezczynność

Taka jest głoacutewna nauka Ewangelii na dzisiejszą niedzielę Jeśli się jednak nie mylę zawarta w niej jest jeszcze inna bardziej pośrednio wypowiedziana ale nie mniej wielka i piękna Nad nią chciałbym z Wami Drodzy Bracia pokroacutetce rozważać

Co to są te owoce ktoacutere daje dobre drzewo To są nie-wątpliwie przede wszystkim czyny Ale postawa wewnętrzna przejęcie się duchem chrześcijaństwa daje jeszcze inne skutki mniej przejawiające się na zewnątrz wyrażone ndash jeśli można się tak wyrazić ndash w samej sylwetce człowieka nada-jące jej ton i charakter Człowieka Bożego można poznać nawet wtedy gdy jego czynoacutew nie znamy patrząc po prostu na jego zachowanie się na cechy jego ducha Te cechy to tak-że w rozumieniu naszej Ewangelii owoce dobrego drzewa przejawy miłości Bożej i rządoacutew łaski w duszy

Owoce dobrego drzewa pokora pogoda pokoacutejJest takich cech wiele ale najważniejsze są bodaj trzy

pokora pogoda i pokoacutej Pokora Najmilsza z cnoacutet owa postawa duszy pełnej

przedmiotowości ktoacutera cechuje człowieka żyjącego w obli-czu Bożym i umiejącego patrzeć na samego siebie z Bożego punktu widzenia Człowiek ten nie w słowach ale w posta-wie przenikającej każdy jego ruch i każdą myśl jest wolny od tego szaleństwa i głupstwa zwanego pychą od czynienia ze siebie ośrodka świata i fałszywego bożka Pokora spra-wia że ten kto ją posiada nie sądzi nikogo ani nad nikogo się nie wywyższa W tym szerokim chrześcijańskim słowa znaczeniu pokora jest bodaj tą cechą po ktoacuterej najłatwiej poznać można człowieka Bożego

Pogoda to radość wynikająca z umiłowania Boga ponad wszystko niewzruszony optymizm nie w słowach ale każ-dym drgnieniem woli i myśli ludzkiej opromieniający życie niezroacutewnanym światłem Postawa dzięki ktoacuterej człowiek Boży wnosi radość i promień szczęścia wszędzie gdzie prze-chodzi każdym słowem samą swoją obecnością

Pokoacutej Błogosławieni pokoacutej czyniący powiedział Chry-stus Pan Ale pokoacutej czynić może tylko ten kto pokoacutej nosi w samym sobie kto nie jest rozdarty przez zwalczające się dążności i namiętności Raz jeszcze ten pokoacutej prawdziwy co przewyższa wszelki zmysł jest jedną z nieomylnych cech człowieka Bożego z tych owocoacutew po ktoacuterych poznać można serce oddane Bożej sprawie

Aby w nas można było poznać synoacutew światłościJest takich cech świętości więcej ale te trzy biją chyba

najbardziej w oczy i wszyscy nasi święci bez wyjątku byli wielkimi przykładami jak one w postawie chrześcijanina powinny być urzeczywistnione

Kiedy rozważam o nich dwie rzeczy przychodzą mi na myśl Pierwsza to smutny fakt że zrozumienie wielkości i piękna tych wielkich rzeczy jest niestety u tylu tak nikłe Pogańskie płytkie i złe nauki głoszone przez zbłąkanych pogardzają pokorą głoszą gorycz szerzą nienawiść i zwadę Doszło do tego że nawet nasze dzieci uczy się nienawiści zamiast pokoju goryczy zamiast pogody sądzenia innych i pychy zamiast chrześcijańskiej pokory W takich czasach trzeba nam chrześcijanom bardziej niż w innych pamiętać słowa Chrystusowe że po tych właśnie cechach poznawać mamy drzewo dobre od złego a przede wszystkim wypada nam z większym jeszcze zapałem dbać o to aby w nas sa-mych widniały pokora pogoda i pokoacutej

A z tą ostatnią sprawą łączy się druga wręcz może jeszcze smutniejsza Gdy patrzę na siebie i widzę jak mi jest daleko do Chrystusowego ideału jak mało jest w mojej postawie pokory pogody i pokoju jak niewiele potrafię ich dać moim bliźnim trzeba mi sercem skruszonym prosić o przebaczenie i błagać o pomoc i łaskę abym moacutegł stać się mniej niegodnym imienia chrześcijanina

Niech to postanowienie i ta modlitwa będzie wnio-skiem dzisiejszej niedzieli postanowienie że wytężymy wszystkie siły aby w nas można było lepiej poznać sy-noacutew światłości i korna modlitwa do Boga o łaskę poko-ry pogody i prawdziwego pokoju Amen (20071952)

CECHY CHRZEŚCIJANINA

O Joacutezef Innocenty Maria Bocheński OP (1902 ndash 1995)Założyciel PMK

22 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 23

14 maja 2008 roku w Marly odbyło się spotkanie na temat relacji między Stowarzyszeniem Centrum Polskiej Misji Katolickiej w Zury-chu a Polską Misją Katolicką w Szwajcarii W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele Stowarzyszenia dr Antoni Zgliński dr Jacek Pator-ski oraz pani Bogusława Lewicka natomiast Polską Misję Katolicką reprezentowali ks rektor Sławomir Kawecki ks Artur Cząstkiewicz oraz ks Grzegorz Ostrowski Przedstawiciele Stowarzyszenia Cen-trum stwierdzili że bdquoStowarzyszenie jest organizacją świecką opartą na prawie cywilnym szwajcarskim i nie podlega Polskiej Misji Ka-tolickiej Nazwa Stowarzyszenia została wybrana dlatego że Polska Misja Katolicka jest instytucją wiarygodną a to bardzo pomaga w zbieraniu funduszyrdquo Otoacuteż aby Stowarzyszenie mogło nosić nazwę bdquokatolickierdquo musi wpierw uzyskać zgodę kompetentnych władz kościelnych Niestety Stowarzyszenie Centrum do tej pory o taką zgodę nie wystąpiło Co więcej zwroacutecono się o aprobatę Statutu Stowarzyszenia działającego według zasad PRAWA CYWILNEGO do WŁADZ KOŚCIELNYCH miejscowej diecezji ktoacutere to władze w sposoacuteb dyplomatyczny odpowiedziały że nie leży to w kompeten-cji biskupa diecezji Chur Często członkowie Zarządu Centrum powołują się na słowa wsparcia prywatne listy z błogosławieństwem zachęty ze strony dostojnikoacutew kościelnych To wprowadza w błąd ludzi mniej zorientowanych - mogłoby się wydawać że jest to roacutew-noznaczne z dokumentem prawnym Otoacuteż tak nie jest W kościele rzymskokatolickim obowiązuje nas Kodeks Prawa Kanonicznego ktoacutery jasno reguluje te sprawy (por Kan 298-311)

Po długich dyskusjach doszliśmy do wniosku że Stowarzyszenie

W SPRAWIE STOWARZYSZENIA CENTRUM hellipOświadczenie Stowarzyszenia Centrum Spotkań i Modlitwy Polskiej Misji Katolickiej w ZurychuW majowym numerze bdquoWiadomościrdquo (Nr 440) ukazała się notatka ks Rektora o naszym Stowarzyszeniu sugerująca niezorientowanym czytelnikom wątpliwości wobec naszych intencji i działań W związku z reakcjami ludzi na tę publikację uważamy za konieczne podanie poniższych wyjaśnień do wiadomości wszystkich1 Nasze Stowarzyszenie jest założone na podstawie szwajcar-

skiego prawa cywilnego (OR) nie jest organizacją kościelną i nie podlega formalnie Polskiej Misji Katolickiej w Szwaj-carii

2 Nazwa bdquoCentrum Spotkań i Modlitwy Polskiej Misji Katolickiej w Zurychurdquo wyraża tylko jednoznacznie nasz głoacutewny cel tzn zdobycie i utrzymanie odpowiedniego stałego ośrodka dla PMK ktoacutery będzie znajdował się w Zurychu Jednocześnie chcemy aby te pomieszczenia były owarte dla całej Polonii w Szwajcarii jako miejsce spotkań i dyskusji czy też organizacji imprez kultu-ralnych Nasze starania ograniczają się jak dotąd w zdobywaniu funduszoacutew poprzez składki członkowskie zbieranie ofiar oraz własną pracę (kawa niedzielna biuletyn Stowarzyszenia organi-zacja imprez)

3 Będziemy się cieszyli roacutewnież i wtedy jeśli PMK otrzymałaby wcześniej w inny sposoacuteb odpowiednie stałe pomieszczenia w Zurychu do samodzielnego użytkowania Statut pozwala nam na poacuteźniejszą pomoc w utrzymaniu takiego ośrodka

4 Zawiadomienie o założeniu Stowarzyszenia w 2000 r zostało wy-słane wraz ze statutem do wszystkich biskupoacutew szwajcarskich a także do prymasa ks kard J Glempa i innych biskupoacutew w kraju do bp S Wesołego i do ks rektora K Gawrona Otrzymaliśmy same pozytywne odpowiedzi i błogosławieństwo na naszą działal-ność

W liście z dn 20102000 r z Ordynariatu diecezji Chur na ktoacuterej terenie działamy czytamy bdquoPrzyjęliśmy do wiadomości treść statutu () Kompetencji i nadzorowi Biskupa podlegają jedynie statuty mające czysto kościelno-prawny charakter Poza

tym możemy Wam mimo to potwierdzić że do tego statutu nie mamy żadnych zastrzeżeń i popieramy ideowo cel tego Stowa-rzyszeniardquo (tłum AZ) Traktowaliśmy i traktujemy to dalej jako akceptację ze strony władz kościelnych na działanie zgodnie z naszym statutem Informacja o tym wraz z kopią listu została przesłana w odpowiedzi na polską ocenę prawną dla ekonoma Komisji Episkopatu Polskiego ks J Droba do Warszawy oraz ks rektorowi S Kaweckiemu

5 W czerwcu ubr było wiadomo że od 1 lipca będzie tylko jeden etat dla duszpasterza PMK tzn Rektora W związku z tym ks W Czerwiński z dniem 30 czerwca przestał być członkiem Zarządu z urzędu Mimo iż pozostawał dalej w mieszkaniu przy Aem-tlerstrasse to nie miał więcej prawa działalności wśroacuted Polonii wobec czego konieczna była formalna zmiana adresu korespon-dencyjnego Stowarzyszenia Na nadzwyczajnym Walnym Zebra-niu Stowarzyszenia 24 czerwca 2007 uchwalono tę zmianę Jed-nocześnie w statucie dokonano drobnych zmian ktoacutere precyzują cel podkreślają lokalizację w Zurychu i ograniczają możliwości interpretacji przeznaczenia zbieranych funduszy Nie rozumiemy sugerowania że mieliśmy przy tym nieczyste intencje

6 Jest rzeczą oczywistą że wobec naszego celu chcemy ndash tak jak dotychczas ndash pracować ściśle w powiązaniu z PMK w Szwajcarii W Zarządzie jest zarezerwowane stałe miejsce dla kapłana odpo-wiedzialnego w Zurychu za Misję

7 Następne zwyczajne Walne Zebranie Stowarzyszenia jest plano-wane na czerwiec br

8 Wiemy że w Polsce istnieje swoista kultura nieufności do wszyst-kiego co nie jest pod pełną własną kontrolą a także rzucania publicznych podejrzeń według swego subiektywnego poglądu Uważamy jednak że zawsze trzeba wymagać informacji rzetelnej Nie wiemy jaki cel przyświecał wspomnianej notatce w bdquoWiado-mościachrdquo bez poprzedniego porozumienia się z nami

Za ZarządDr Antoni Zgliński prezes

Inż Marek Duszyński v-prezez

Od Rektora Polskiej Misji Katolickiejwystąpi do Episkopatu o zgodę na używanie nazwy Stowarzyszenie Polskiej Misji Katolickiej Ustaliliśmy także że będziemy praco-wać nad przygotowaniem umowy o wspoacutełpracy Stowarzyszenia Centrum z Polską Misją Katolicką w Szwajcarii Nie może być tak że Stowarzyszenie ktoacuterego członkowie Zarządu zastrzegają że nie jest stricte katolickie zbiera fundusze na terenie Polskiej Misji Katolickiej Dlatego konieczne jest przygotowanie umowy ktoacutera będzie jasno precyzowała wzajemne relacje

Jedyną kwestią sporną ktoacutera nie znalazła rozwiązania był temat zwołania ubiegłorocznego walnego zebrania w dniu 240607 - na trzy dni przed moim przyjazdem do Szwajcarii Mimo proacuteśb Ekonoma Konferencji Episkopatu Stowarzyszenie Centrum nie raczyło zmie-nić terminu walnego zebrania po to aby moacutegł wziąć w nim udział nowy rektor Polskiej Misji Katolickiej Jeszcze raz podkreślam że nie rozumiem i jest dla mnie nie do pojęcia jak można na trzy dni przed przybyciem nowego rektora bez konsultacji z nim a przede wszystkim bez konsultacji z odpowiedzialnym za duszpasterstwo Polonii z ramienia Konferencji Episkopatu Polski zmienić statut dokonać zmian personalnych i zmienić adres siedziby Stowarzy-szenia Mimo tej rozbieżności całe spotkanie było dosyć owocne W wielu kwestiach znaleźliśmy porozumienie Mam nadzieję że na najbliższym walnym zebraniu w szerszym gronie uda się znaleźć konstruktywne rozwiązania dla nieuporządkowanych pod względem prawnym zagadnień zaroacutewno dla dobra Polskiej Misji Katolickiej jak i Stowarzyszenia

ks Sławomir Kawecki Rektor Polskiej Misji Katolickiej

24 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 25

W trakcie Mszy św hołd Zmarłej złożył profesor dr hab Jan Zieliński z Berna ktoacuterego przemoacutewienie zamieszczamy poniżej

bdquoLubiła podkreślać że przyszła na świat w puszczy że wychowała się wśroacuted drzew Było to w Spuszy w ziemi lidz-kiej (Spusza ongiś własność Ignacego Tyzenhausa potem jego syna Rudolfa dalej tegoż coacuterki Hermancji zamężnej Uruskiej ktoacuterej młodsza coacuterka Seweryna wyszła za Jana Pawła Sapiehę) Ojciec Eustachy Kajetan ks Sapieha ab-solwent politechniki w Zurychu (leśnictwo) był na początku lat dwudziestych ministrem spraw zagranicznych RP Matka Teresa z Lubomirskich prowadziła działalność charytatywną i społeczną Kierowała warsztatem produkującym tweed W Warszawie prowadziła bdquoLatarnięrdquo zakład wytwoacuterczy dla ociemniałych inwalidoacutew wojennych Elżbieta (w dzieciństwie i potem dla najbliższej rodziny Izia) miała siostrę Eleonorę i trzech starszych braci Jana Lwa i Eustachego Seweryna Na zachowanych zdjęciach z dzieciństwa widać Ją w otoczeniu przyrody na cierpliwej białej klaczy albo w atelier fotografa Stefana Platera jak z rozpuszczonymi długimi włosami z uśmiechem i ciekawością świata ufnie patrzy w przyszłość

Maturę zrobiła w roku 1939 Wszechstronnie uzdolniona artystycznie zastanawiała się czy wybrać karierę śpiewaczki aktorki czy rzeźbiarki Wybuch wojny pokrzyżował te plany Ojciec został aresztowany przez władze radzieckie i skazany na karę śmierci zamienioną na pobyt w łagrze wyszedł z Rosji z armią Andersa Następnie osiadł w Kenii był delega-tem Polskiego Czerwonego Krzyża na Afrykę Wschodnią

Okupację przeżyła w Polsce działała w podziemiu w roku 1944 aresztowana przez gestapo w Krakowie siedziała w więzieniu na Montelupich Kiedy została zwolniona kar-dynał Sapieha radził Jej matce bdquoZabierz coacuterkę i pierwszą możliwą drogą wyjeżdżajcierdquo Tak trafiły do Berna

Po wojnie rodzice osiedli na dobre w południowo-wschodniej Afryce Ona nie chciała opuszczać Europy ad-optowana przez przemysłowca i organizatora wyścigoacutew sa-mochodowych Hansa Rufenera i jego żonę Hannę zamiesz-kała w Hofgut w podberneńskiej gminie Muri Zajmowała się ogrodem Do końca żywiła dla Szwajcarii i Szwajcaroacutew wdzięczność za gościnę to była jej druga ojczyzna Wielka patriotka polska stała się też patriotką szwajcarską

Jej wielką pasją było kolekcjonerstwo Zbierała znaczki

bdquoUMIAŁA DAWAĆhelliprdquoElżbieta (Iza) Rufener-Sapieha (24081921 - 01052008)

i etykiety zapałczane dziwne kamyki i wieczka pojemni-koacutew ze śmietanką do kawy W sensie przenośnym można powiedzieć że kolekcjonowała ludzi ndash otwarta na ich losy na ich potrzeby Zbierała też filmy Umiejętnie korzystając z kolejnych nowinek technicznych nagrywała setki filmoacutew i programoacutew telewizyjnych o Polsce o Papieżu o przyrodzie Wiele z nich trafiło potem do Polski do zbioroacutew Uniwersy-tetu Jagiellońskiego

Inną wielką pasją były podroacuteże Sprzyjało temu trochę powojenne rozproszenie rodziny po całym świecie ale głoacutew-nym motorem była chyba ciekawość świata Jej świadectwem pozostały niezliczone fotografie i slajdy a także akwarele o egzotycznej tematyce

W latach pięćdziesiątych była uczennicą malarza Karla Bieri w berneńskiej Gewerbeschule Brała udział w plene-rach malarskich Pobierała też lekcje rzeźby u Madeleine von Fischer Była członkinią Schweizerische Gesellschaft Bildender Kuumlnstlerinnen

Malowała dużo ale przez wiele lat wcale nie wysta-wiała Pierwsza wystawa w rezydencji ambasadora RP w

1 maja 2008 roku w Bernie przeżywszy 86 lat odeszła do Pana wielka polska patriotka Elżbieta Ru-fener-Sapieha 13 maja została odprawiona w intencji zmarłej Msza św pogrzebowa ktoacuterej przewod-niczył rektor Polskiej Misji Katolickiej w Szwajcarii ks dr Sławomir Kawecki W homilii celebrans podkreślił wielkie zasługi zmarłej w podtrzymywaniu polskiej tradycji patriotycznej i religijnej cha-rytatywną bezinteresowną działalność na rzecz polskiej młodzieży oraz jej niezwykły talent malarski Rysunki akwarele i obrazy olejne Elżbiety Rufener-Sapiehy są plonem jej życia dzielonego na dwie ojczyzny ndash Polskę i Szwajcarię Zachwyt nad doskonałością natury nad otaczającym nas pięknem ndash to refleksje jakie pojawiają się w trakcie oglądania dzieł malarki

Elżbieta Rufener-Sapieha z Ojcem Świętym Janem Pawłem II Zdjęcie pochodzi ze zbioroacutew prywatnych

24 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 25

Bernie odbyła się w roku 2004 po niej przyszły następne w Muzeum Polskim w Rapperswilu (2005) we wrocławskim Ossolineum (2006) w warszawskich Łazienkach Kroacutelew-skich (2007) wreszcie w styczniu br w Domu Polonii na krakowskim Rynku Każda wystawa miała nieco inny kształt dzięki temu że było z czego wybierać dorobek Elżbiety Rufener-Sapiehy liczy ponad trzysta prac Są wśroacuted nich obrazy olejne akwarele grafiki i fotografie artystyczne ndash świadectwo bezustannych poszukiwań tematycznych i formalnych Wkroacutetce przed śmiercią większość tych prac ofiarowała wspaniałomyślnie Zakładowi Narodowemu im Ossolińskich z myślą o powstającym we Wrocławiu Muzeum Lubomirskich

Miałem szczęście uczestniczyć w otwarciu wszystkich tych wystaw Każdy wernisaż pozostawił wspomnienia ale najsilniejsze wiążą się z ostatnim Może dlatego że aranża-cja wystawy delikatnymi akcentami plastycznymi przywodzi-ła myśl o nieuchronnym pożegnaniu Ale chyba nie tylko Przemawiając podczas wernisażu wspomniałem o areszto-waniu Izy w wojennym Krakowie podeszła do mnie potem coacuterka ludzi w ktoacuterych mieszkaniu okupanci zorganizowali oacutew fatalny bdquokociołrdquo Miałem wtedy wrażenie że zamyka się krąg historii

Od połowy lat sześćdziesiątych jeździła regularnie do kraju Wspierała też stale roacuteżne inicjatywy i ludzi w potrze-bie Szczegoacutelnie aktywnie zaangażowała się w ruch bdquoSolidar-nościrdquo i w pomoc dla Polski po wprowadzeniu stanu wojen-nego Nie tylko finansowo także osobiście przygotowując i wysyłając niezliczone paczki

Działała ze Szwajcarii w ruchu (od 1990 Stowarzysze-niu) bdquoPrzymierza Rodzinrdquo ktoacutery prowadzi w Polsce dzia-łalność edukacyjną i wychowawczą w duchu obywatelskim Ruch ten ktoacutery wyroacutesł z Sekcji Rodzin warszawskiego Klubu Inteligencji Katolickiej zmierza do wielostronnego przygotowania dzieci i młodzieży do służby społeczeństwu i Kościołowi Działalność rozpoczął od kształcenia wy-chowawcoacutew i organizowania letnich i zimowych obozoacutew następnie całorocznej pracy wychowawczej w grupach wreszcie przystąpiono do budowy szkoacuteł Przymierze Rodzin prowadzi obecnie przedszkole cztery świetlice trzy szkoły podstawowe cztery gimnazja dwa licea ogoacutelnokształcące i szkołę wyższą Hojności Izy ta pożyteczna placoacutewka w bardzo dużej mierze zawdzięcza swe powstanie i rozwoacutej Ponadto założyła Ona dwie fundacje z przeznaczeniem na stypendia dla dzieci i młodzieży z niezamożnych rodzin Jedną z sal w budynku szkoły Przymierza Rodzin im Jana Pawła II na Ursynowie nazwano Salą Sapieżyńską dwie tablice upamiętniają hojność fundatorki w szkole wyższej i w szkole im ks Jerzego Popiełuszki na Bielanach jest też ogromna wdzięczność w sercach członkoacutew Przymierza Rodzin

Umiała dawać ndash a to jest rzadka umiejętność Prezydent Lech Wałęsa odznaczył Ją w roku 1994 krzy-

żem kawalerskim Orderu Zasługi RP prymas Joacutezef Glemp w roku 2000 Złotym Medalem Prymasowskim za zasługi dla Kościoła i Narodu premier Jerzy Buzek medalem Instytu-tu Społeczeństwa Obywatelskiego bdquoCzłowiek Pro Publico Bono 2003rdquo

Pamiętam od pierwszego spotkania wielkie uważne oczy promienny uśmiech lekko przechyloną na bok głowę z burzą skręconych białych włosoacutew Połączył nas śp Marek Łatyński pierwszy Ambasador znoacutew wolnej Polski w Szwajcarii spo-winowacony z Nią przez swą żonę z domu Potulicką Kiedy przedwcześnie kończył swą misję w Bernie powierzył Izę naszej opiece a nas ndash Jej Przed czternastu laty Na zawsze zostaniemy dłużnikami Chyba że można dobro odpłacać dobrem

Kiedy przyszedłem w godzinę ktoacutera miała się okazać przedostatnią uniosła na przywitanie lewą rękę Siedziałem przy szpitalnym łoacuteżku w milczeniu wychodząc z założenia że w takich sytuacjach słowa są niepotrzebne liczy się obec-ność Odchodząc uniosłem lewą rękę na pożegnanie do jutra Za godzinę już nie żyła

Pod koniec oszczędnie gospodarowała słowami jakby wiedząc że w obliczu spraw ostatecznych nabierają one in-nej wagi Ale w tym co moacutewiła była niezwykła przytomność umysłu lapidarna norwidowska trafność Tydzień wcześniej na słowa zaprzyjaźnionej osoby bdquoMogę się za Ciebie tylko modlićrdquo odparła bdquoT y l k ordquo

Odeszła w święto Wniebowstąpienia Pańskiego kiedy po porannym deszczu niebo się zupełnie wypogodziło jakby otwierało swe podwoje

Wraz z Jej odejściem obumiera jedna gałązka dwoacutech wielkich polskich rodoacutew magnackich Wysycha zdroacutej dobro-ci bezinteresownej gotowości do niesienia pomocy i do do-brych uczynkoacutew Rozproszona po świecie rodzina przyjacie-le Polonia szwajcarska i zaprzyjaźnieni Szwajcarzy wreszcie miłośnicy sztuki ndash wszyscy tracimy Pięknego Człowieka

W noc po kremacji na zewnętrznej szybie okna pod ktoacuterym pracuję od strony wielkiego dębu ktoacutery tylekroć podziwiała i ktoacutery do niedawna jeszcze miała nadzieję nary-sować przylgnęła piękna srebrzysta ćma Tkwiła tam przez cały dzień niczym dusza Izy zaglądając mi przez ramię kiedy o Niej pisałem

Pogrzeb odbędzie się jesienią w Boćkach na Podlasiu w kościele pod wezwaniem św Joacutezefa Oblubieńca (jego święto przypada 1 maja) i św Antoniego Padewskiego kościele ufundowanym w roku 1726 przez Joacutezefa Franciszka Sapie-hę Iza była tam przed trzema laty gdy chowano jej brata zmarłego w Kenii Eustachego Sapiehę W homilii powie-dzianej przez biskupa drohiczyńskiego Antoniego Dydycza uderzyły ją zwłaszcza zacytowane słowa z listu fundatora w ktoacuterych planowaną budowlę sakralną nazywa bdquoroślinkąrdquo I komentarz biskupa Dydycza bdquoNie wiem czy u wielkich wspoacutełczesnych spotkalibyśmy się z takim językiem z taką delikatnością i uprzejmą prostotą Podskarbi litewski całą fundację nazywa lsquoroślinkąrsquo To ma swoją wymowę widać że patrzył na wszystko przez pryzmat życiardquo Z puszczy w Spu-szy do kościoła budowanego z miłością tak jak się hoduje ulubioną roślinkę Jest w tym wewnętrzna logika i konse-kwencja Co w niczym nie zmniejsza poczucia że straciłem jedną z najważniejszych w moim życiu osoacuteb Wiem że inni czują podobnie

Gdyby trzeba słowa pożegnania ograniczyć do jednego w tym wypadku brzmiałoby ono Dziękirdquo

26 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 27

bdquoO dobre imię Polski i Polakoacutewrdquo - to hasło XII Forum Polonijnego jakie odbyło się w dniach 25-27 kwietnia w Toruniu Gospodarzami spotkania na ktoacutere przybyło ponad stu delegatoacutew z całego świata były Wyższa Szkoła Kultury Społecznej i Medialnej oraz Polskie Stowarzyszenie Mor-skie-Gospodarcze im Eugeniusza Kwiatkowskiego Toruń-ska uczelnia w swoich murach gościła min przedstawicieli z Europy (Litwa Białoruś Ukraina Niemcy Francja Szwaj-caria Wielka Brytania Szwecja Norwegia) Australii i obu Ameryk (USA Kanada Argentyna Urugwaj i Meksyk)

Z całego świata zjechali się goście do Wyższej Szkoły Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu na XII Forum Polonijne W piątek 25 kwietnia zostaliśmy uroczyście podjęci w pięknej restauracji na bogatej w polskie potrawy kolacji Po posiłku o godzinie 2100 odbył się Apel Jasno-goacuterski animowany przez choacuter WSKSiM a prowadzony przez księdza biskupa Andrzeja Suskiego ordynariusza diecezji toruńskiej

Rano w sobotę 26 kwietnia XII Forum Polonijne zostało zainaugurowane Mszą św pod przewodnictwem o Tadeusza Rydzyka dyrektora Radia Maryja i założyciela WSKSiM w Toruniu W wygłoszonym Słowie Bożym celebrans poroacutew-nał Polakoacutew do ucznioacutew Jezusa ktoacuterzy poszli na cały świat niosąc Ewangelię i naukę o Panu Podkreślił że to ważne abyśmy byli bdquoświadkami prawdyrdquo bronili dobrego imienia Polski i Polakoacutew nie zniechęcając się ale dając świadectwo wierze gdyż bdquonie wolno zapierać się ojca i matkirdquo

Przed południem złożono kwiaty pod pomnikiem Jana Pawła II a następnie przystąpiono do spotkań panelowych dotyczących duszpasterstwa emigracyjnego nauki i kultury oraz dobrego imienia Polski i Polakoacutew Było wielu moacutewcoacutew min prezydent miasta Torunia Michał Zaleski a także po-litycy ndash ich słowa wzięliśmy sobie głęboko do serca Było to wielkie spotkanie patriotyczne ktoacutere wzbogaciło nas wszyst-kich Niejednemu w oczach zalśniły łzy tęsknoty podczas słuchania recytacji wiersza Norwida bdquoDo kraju tegordquo Jak zwykle nie zabrakło możliwości zakupu ciekawych i naj-nowszych publikacji książkowych o tematyce patriotycznej i katolickiej

Następnie wszyscy udaliśmy się do studia nagrań Telewi-zji Trwam znajdującego się w pobliżu Domu Słowa gdzie z wielkim zainteresowaniem wszyscy uczestnicy Forum podzi-wiali profesjonalizm i nowoczesną aparaturę tego studia

Gdy wroacuteciliśmy do Centrum Polonia in Tertio Millenio kontynuowaliśmy spotkanie panelowe Po kolacji czekał nas program słowno-muzyczny w wykonaniu choacuteru toruńskiej uczelni następnie inscenizacja fragmentoacutew epopei naro-

O DOBRE IMIĘ POLSKI I POLAKOacuteWXII Forum Polonijne

Toruń 25 - 27 kwietnia 2008

dowej bdquoPan Tadeuszrdquo w reżyserii Haliny Łabonarskiej oraz wieczoacuter z poezją Jacka Kaczmarskiego w wykonaniu studen-toacutew tej uczelni

W niedzielę po śniadaniu i Mszy Świętej udaliśmy się do auli aby kontynuować nasze debaty dotyczące kultury i na-uki oraz dalszy ciąg panelu bdquoO dobre imię Polski i Polakoacutewrdquo ktoacutere wzbudziło wiele emocji narzekań Polakoacutew z Litwy i nie tylko Były też i pozytywne sygnały z Wielkiej Brytanii o naszym narodzie o cenieniu pracowitości i wysokiej jakości pracy Polakoacutew Po południu było podsumowanie dyskusji panelowych i podjęcie uchwał Pewne pytania i problemy dyskutowane na forum pozostawały bez odpowiedzi

Studenci tej uczelni opiekowali się gośćmi i robili to bardzo odpowiedzialnie i z wielką życzliwością Ogromnie urozmaicona wspaniała i obfita polska kuchnia była po-twierdzeniem znanej na całym świecie polskiej gościnności Niezapomnianym przeżyciem było obejrzenie gablot z eks-ponatami-pamiątkami po Ojcu Świętym Janie Pawle II oraz zobaczenie kaplicy w ktoacuterej odmawia się codziennie wieczo-rem Roacuteżaniec Święty W tej kaplicy obok wizerunku Matki Bożej Fatimskiej wisi obraz Pani Jasnogoacuterskiej z podpisem Jana Pawła II z Jego prywatnej kaplicy watykańskiej oraz wota wiernych - słuchaczy Radia Maryja

Dla członkoacutew naszego Koła i zainteresowanych otrzyma-łam wiele ciekawych materiałoacutew po ktoacutere można się zgłosić w pierwsze soboty i niedziele miesiąca po Mszy Świętej w Zurychu

Cieszę się że mogłam reprezentować nasze Koło Radia Maryja z Zurychu w tak ciekawych i pełnych emocji uroczy-stościach spotkaniach panelowych jak roacutewnież w owocnych rozmowach w kuluarach

Jadwiga Wator

Informacja dla słuchaczy Radia Maryja i widzoacutew Tele-wizji Trwam z Europy zmiana parametroacutew nadawania TV Trwam na satelicie Astra

Z dniem 1 maja 2008 roku program TV Trwam i Radio Maryja będzie dostępny na transponderze 53 o parame-trach

- satelita Astra 1KR 192 East (wschoacuted) - częstotliwość 10773 MHz - polaryzacja H (pozioma)- FEC 56- Symbol rate 22 Msymbs- pid video 513- pid audio 660- pid pcr 513- pid audio 661 dla programu Radio Maryja

Programy są niekodowane

26 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 27

Programndash Rozpoczęcie o godz 1330ndash Nabożeństwo w Sanktuariumndash DVD i wymiana doświadczeńndash Przeżycie wspoacutelnoty przy kawiendash Okazja do spowiedzindash Uroczysta Msza śwndash Nowe rozesłanie pielgrzymujących sanktuarioacutewZakończenie ok godz 1815Pielgrzymce przewodniczyć będzie ks Krzysztof Zadarko Duszpasterz Ośrodka PMK w Zurychu

PIELGRZYMKA DO QUARTENSerdecznie zapraszamy na pielgrzymkę Polakoacutew do Sanktuarium

Matki Bożej Trzykroć Przedziwnej do Quarten w sobotę 28 czerwca 2008 r

Cieszymy się na spotkanie Sr Ursula-Maria Bitterli Sr M Henryka Seidel Sr M Felicja Lewandowska

Projekt bdquounterwegs zu dirldquo Pilgerheiligtum Neu-Schoumlnstatt 8883 Quarten

Telefon 081 739 15 01 E-mail projektphschoenstattch

Polonia w Szwajcarii walczy o utrzymanie Muzeum Polskiego w Rapperswil ktoacuteremu grozi eksmisja z wynajmowanych dotychczas pomieszczeń Rektor PMK zwraca się z prośbą do wszystkich ktoacuterym leży na sercu zachowanie Muzeum w Rapperswil o podpisanie petycji do władz szwajcarskich o pozostawienie muzeum w dotychczasowych pomieszczeniach Solidarnie podpiszmy petycje tak by władze Rapperswil i

URATOWAĆ RAPPERSWIL Szwajcarii wiedziały że choć jesteśmy w Szwaj-carii małą liczebnie grupą narodowościową to potrafimy walczyć o słuszną sprawę i mamy wielu przyjacioacuteł ktoacuterzy nas w tym wspomagają Wszyst-kie informacje i miejsce na podpisy pod petycją znajdują się na stronie

wwwrapperswil-castlecom

Ks dr Sławomir Kawecki Rektor PMK

Szkolny Punkt Konsultacyjny przy Stałym

Przedstawicielstwie RP przy Biurze ONZ

w Genewie

LrsquoAncienne Routes 151218 Grand -Saconnex Suisse

Tel 022 710 97 97

zaprasza

wszystkie dzieci w wieku od 7 do 18 latdo uczestniczenia w zajęciach lekcyjnych

w

roku szkolnym 20082009

Szkoła realizuje polski program nauczania zatwierdzony przez MEN

w zakresie- języka polskiego

- historii i geografii Polski-wiedzy o społeczeństwie

Zajęcia odbywają się raz w tygodniu i obejmują poszczegoacutelne etapy nauczania

(szkoła podstawowa gimnazjum i liceum ogoacutelnokształcące)

W czerwcu uczniowie otrzymują świadectwaWarunkiem przyjęcia nowych ucznioacutew jest

sprawdzenie ich wiedzy (znajomość języka polskiego) lub posiadanie świadectwa

Malgorzata Molska-KurtykaKierownik Szkolnego Punktu Konsultacyjnego w Genewie

Trzecia Olimpiada RodzinW niedzielę 14 września 2008 o godz 1000 na stadionie im Pierra de Coubertin

w VidyLozanna odbędzie się Trzecia Olimpiada RodzinWięcej informacji podamy w następnym numerze

28 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 29

wwwanrgovpl

BARIERY W ZAGOSPODAROWANIU ZABYTKOacuteW

Według danych Agencji na koniec czerwca 2007 r do Zasobu ogoacutełem przejęto 2314 zespołoacutew dworskich i pałacowo-parkowych wpisanych do rejestru zabytkoacutew z tego trwale rozdyspono-wano 1437 zespołoacutew w tym poprzez sprzedaż 1068 wniesienie do jednoosobowych spoacutełek 148 Nadal w Zasobie jest 877 zespołoacutew z tego w dzierżawie pozostaje 654 w administrowaniu 128 w zarządzie i wieczystym użytkowaniu 5 Na rozdysponowanie czeka 90 zespołoacutew

REKLAMY

Fot

Jer

zy G

iedr

ys

Pałac w Małkocinie Zespoacuteł Pałacowo-Parkowy Małkocin

Działania Agencji w odniesieniu do obiektoacutew wpisanych do Rejestru Zabytkoacutew ukierunkowane są na ich zabezpieczenie przed uszkodzeniem zniszczeniem dewastacją do czasu ich trwałego rozdysponowania oraz przygotowanie obiektoacutew do sprzedaży o ile to możliwe wraz z gospodar-stwem rolnym historycznie związanym z zabyt-kiem Obiekty zabytkowe poza swą bezsporną wartością historyczną i kulturową mają także wymierną wartość gospodarczą Niemal na ca-łym świecie stare budowle stanowią dobrą lokatę kapitału

Przekształcenia strukturalne i własnościowe zmierzają w takim kierunku aby przyszły właści-ciel wziął na siebie ciężar wykonania niezbędnych prac remontowych i zabezpieczających realizując je w zgodzie ze wszelkimi wymogami formalnymi wynikającymi z charakteru tych obiektoacutew oraz za-leceń konserwatorskich

Sprzedaż nieruchomości wpisanych do Re-jestru Zabytkoacutew prowadzona jest w większości wypadkoacutew w ramach pierwszeństwa nabycia przysługującego dzierżawcy na podstawie art 29 ust 1 pkt 3 ustawy o gospodarowaniu nieru-chomościami rolnymi Skarbu Państwa

Jeżeli nie ma zastosowania prawo pierwszeń-stwa sprzedaż nieruchomości odbywa się w dro-

dze przetargu W przypadku nie rozstrzygnięcia przetargu korzystając z ustawy o gospodarowa-niu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa Agencja ogłasza kolejne przetargi i może ustalić cenę wywoławczą nie niższą jednak niż 50 ceny wywoławczej pierwszego przetargu aż do skorzy-stania z możliwości sprzedaży nieruchomości bez przetargu W tym przypadku ustalona cena sprzedaży nie może być jednak niższa od ceny wywoławczej ostatniego przetargu

Agencja może także w drodze umowy nieod-płatnie przekazać nieruchomość np gminie na cele związane z wykonywaniem zadań własnych Jednak gminy nie przejawiają dużego zaintereso-wania przejmowaniem nieruchomości wpisanych do Rejestru Zabytkoacutew

Stosowany przez wiele lat system preferencji przy nabywaniu nieruchomości zabytkowych polegający na obligatoryjnym obniżaniu ceny sprzedaży o 50 umożliwiał rozszerzenie kręgu osoacuteb zainteresowanych nabyciem roacutewnież na osoby mniej zamożne Jednak tak skonstruowa-ny system preferencji nie wpływał na polep-szenie stanu zabytkoacutew Dopiero zmiana zasady polegająca na wprowadzeniu w miejsce obniżki obligatoryjnej ndash obniżki fakultatywnej umożliwiła Agencji rozwiązania ukierunkowane na wykorzy-

28 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 29

REKLAMY

Zespoacuteł Dworsko-Parkowy w Kulicach

Fot

Jer

zy G

iedr

ys

stanie przez nabywcę uzyskanych oszczędności z tytułu obniżki ceny sprzedaży na realizację prac budowlano-konserwatorskich Należy podkreślić że poniesione nakłady dotyczą obiektoacutew nie bę-dących już w Zasobie

Aktualnie obowiązuje pozostawiona 50 ob-niżka ceny sprzedaży Jednak skorzystanie z niej zależy od spełnienia odpowiednich warunkoacutew Nabywca jest zobowiązany do przedłożenia wła-ściwemu oddziałowi terenowemu Agencji w ter-minie ustalonym w porozumieniu z wojewoacutedzkim konserwatorem zabytkoacutew nie dłuższym jednak niż 5 lat od dnia zawarcia umowy sprzedaży dokumentoacutew potwierdzonych przez właściwego wojewoacutedzkiego konserwatora zabytkoacutew określa-jących zakres rzeczowy i wartość nakładoacutew ktoacutere nabywca ponioacutesł realizując wskazania konserwa-torskie w odniesieniu do nabytej nieruchomości zabytkowej Intencją pozostawienia obniżki ceny sprzedaży było zachęcenie a jednocześnie zmo-bilizowanie nabywcoacutew do realizacji prac według wskazań konserwatora zabytkoacutew

Istnieje wiele czynnikoacutew ograniczających trwa-łe rozdysponowanie obiektoacutew zabytkowych Jed-nym z głoacutewnych jest brak rozstrzygnięć reprywa-tyzacyjnych Szacuje się że obecnie roszczenia reprywatyzacyjne dotyczą około 200 zespołoacutew zabytkowych będących w Zasobie Na ogoacuteł wła-ściciele bądź ich prawni spadkobiercy nie są za-interesowani zakupem w drodze przysługującego im pierwszeństwa w nabyciu (art 29 ust 1 pkt 1 ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa) natomiast Prezes Rady Ministroacutew pismem z 7 listopada 1997 r zakazał sprzedaży nieruchomości do ktoacuterych zgłoszono zastrzeżenia reprywatyzacyjne aż do czasu usta-wowego uregulowania sprawy roszczeń W tej sy-tuacji zgłoszenie roszczeń reprywatyzacyjnych w odniesieniu do konkretnej nieruchomości powo-duje wstrzymanie przygotowań do jej sprzedaży na rzecz osoacuteb trzecich

Poważnym utrudnieniem dotyczącym trwałego rozdysponowania zespołoacutew pałacowo-parko-wych a niejednokrotnie powodującym wyklucze-nie możliwości sprzedaży obiektoacutew zabytkowych będących jednocześnie budynkami mieszkalnymi jest wprowadzone ustawą z 15 grudnia 2000 r o zasadach zbywania mieszkań prawo pierwszeń-stwa nabycia lokali przez ich aktualnych najem-coacutew Konserwatorzy zabytkoacutew do wejścia w życie 17 listopada 2003 r nowej ustawy o ochronie za-bytkoacutew i opiece nad zabytkami tylko sporadycz-nie wyrażali zgodę na sprzedaż poszczegoacutelnych lokali na rzecz najemcoacutew Uważali bowiem że w ten sposoacuteb dokonuje się niezgodny z zasadami konserwatorskimi podział obiektu zabytkowego

Aktualnie obowiązująca ustawa z 23 lipca 2003 r o ochronie zabytkoacutew i opiece nad zabytkami

w art 361 ust 8 nakłada obowiązek uzyskania pozwolenia wojewoacutedzkiego Konserwatora Zabyt-koacutew na dokonanie podziału zabytku nieruchome-go wpisanego do rejestru zabytkoacutew Jednak w praktyce wydzielenie lokalu mieszkalnego czyli dokonanie podziału zabytku nieruchomego jest możliwe tylko w nielicznych wyjątkowych przy-padkach Dotyczyć to może wyłącznie tych obiek-toacutew podlegających ochronie konserwatorskiej w ktoacuterych istniałaby możliwość korzystania z nich w sposoacuteb zapewniający trwałe zachowanie ich za-bytkowych wartości a także zachowania otocze-nia zabytku w jak najlepszym stanie Obejmuje to tylko te nieliczne zamieszkałe budynki zabytkowe ktoacutere sprzedane mogą być w całości jednemu na-jemcy a ich wydzielenie z zespołu zabytkowego nie naruszy integralności tegoż zespołu

Zasadniczym problemem jest fakt zasie-dlenia obiektoacutew zabytkowych przez byłych pra-cownikoacutew państwowych przedsiębiorstw gospo-darki rolnej ktoacutere zostały przekazane do Zasobu wraz z umowami najmu Ze względu na niemożli-wość wydzielenia lokalu z zabytkowej substancji budynku sprzedaż na rzecz najemcoacutew nie może być zrealizowana Prywatyzacja tych obiektoacutew od-wleka się ich stan ulega pogorszeniu zaroacutewno na skutek upływu czasu jak i degradujące użytkowa-nie przez tymczasowych najemcoacutew Częściowym rozwiązaniem problemu byłoby przeniesienie na-jemcoacutew do innych mieszkań lecz w Zasobie brak jest odpowiednich lokali

Aktualnie najpowszechniejszą formą zagospo-darowania obiektoacutew zabytkowych jest dzierżawa (wynika to z wielu uwarunkowań ktoacutere w znaczą-cy sposoacuteb utrudniają trwałe rozdysponowanie) Kondycja zabytkoacutew pozostających u dzierżaw-coacutew jest w dużej mierze pochodną ich sytuacji ekonomicznej

Andrzej ChmielAutor jest pracownikiem Agencji Nieruchomości Rolnych

30 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 31

WIADOMOŚCIMiesięcznik Polskiej Misji Katolickiej w SzwajcariiAdres redakcji 12 Chemin des Falaises 1723 MarlyFribourg SuisseTel 0264364459 Fax 0264364472Konto poczt 17-976-7e-mail pmksurfeuchAbonament dobrowolna ofiara

Redaktor naczelny ks dr Sławomir KaweckiZastępca Redaktora naczelnego ks Krzysztof ZadarkoZespoacuteł redakcyjny Agnieszka G Paciorek Grażyna Goacuterzna Teresa Osmecka ks Artur Cząstkiewicz Beata Daniluk Zdjęcie na okładce Wojciech DoganowskiSkład komputerowy ks Andrzej RybickiImpression Mission Catholique Polonaise 1723 MarlyRedakcja nie zwraca materiałoacutew nie zamoacutewionychZa treść ogłoszeń odpowiada ogłaszający

TŁUMACZENIAJęzyki

niemiecki francuski polski ukraiński rosyjski

Dr phil Marija Buumlchi-Glaeser

Solistrasse 9 CH-8180 Buumllach

Natel 076 380 68 54 Tel 044 860 17 88 Fax 044 860 17 89

email buechieetchwwweetch

KANTOR WYMIANY WALUT

TERMINAL II

czynny 7-2400

Wymiana walut

skup czekow podroacuteżnych

najlepsze kursy walut

na lotnisku w Warszawie

miła obsluga

Tel + 48 22 650 30 59

+ 48 22 650 50 59

REKLAMY

TŁUMACZENIA I LEKCJE

Z JĘZYKA FRANCUSKIEGO

AGNIESZKA G PACIOREK

Polska Misja Katolicka w Marly 12 Chemin des Falaises1723 MarlyFribourg

tel 078 749 65 02e-mail agnieszka_paciorekhotmailcom

30 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 31

Biuro Reklamy bdquoWiadomości PMKrdquo

Grupa PK Sp z ooul Filomatoacutew 4304-116 Warszawatel 22 810-21-99 610-71-90fax 22 810-21-98

Osoba kontaktowaMarek BetlińskiTel 0608 58 11 77mbetlinskipkpl

Zawiadomienie o spotkaniu Stowarzyszenia Przyjacioacuteł PMK

Uprzejmie zawiadamiamy że walne zebranie Stowarzyszenia Przyjacioacuteł PMK Marly odbędzie się w dniu 21 czerwca 2008 r o godz 1000

w siedzibie Polskiej Misji Katolickiej 12 Chemin des Falaises 1723 MarlyFribourg Suisse

Przewidywany porządek obrad1 Modlitwa 2 Otwarcie zebrania 3 Słowo Rektora 4 Sprawozdanie prezesa 5 Zatwierdzenie rachunkoacutew Stowarzy-szenia i budżetu 2008 6 Wytyczne na przyszłość 7 Wolne wnioski 8 Termin kolejnego zebrania 9 Zakończenie

W imieniu ZarząduAndrzej Fornalski Prezes

Warszawa 150408

CENTRUM SPOTKAŃ I MODLITWY PMK ZURYCH

ORGANIZUJE WYJAZD DO KATYNIA I WILNA

w dniach 1 ndash 6 września 2008

Szczegoacutełowych informacji udzielaA Zgliński - tel056 426 14 27

antonizglinskigmxchM Duszyński - tel044 363 46 35

mduszynskigmxch

Ze względu na dłuższy czas oczekiwania na wizy zgłoszenia należy składać do

dnia 12072008

bdquoKĄCIK POLSKIrdquo ndash KawiarenkaOtwarta w każdą niedzielę

1030 -1600

MarlyFR Chemin du Pont 16

ZAPRASZAMY

32 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC)

Page 9: POLSKIE DUSZPASTERSTWO KATOLICKIE w SZWAJCARII NR ...

8 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 9

BOŻE CIAŁO WE FRYBURGU

Święto Bożego Ciała w katolickim kantonie Fryburg jest dniem wolnym od pracy 22 maja po Mszy św w Kolegium Saint Michel o godz 900 ulicami rue Joseph-Piller rue de lrsquoHocircpital place Georges-Python routes des Alpes route du Pont-Mureacute rue Saint Nicolas w stronę Katedry Saint Nicolas we Frybourgu przeszła barwna i liczna procesja eucharystyczna ktoacuterej przewodniczył biskup Mgr Bernard Genoud W procesji uczestniczyli przedstawiciele roacuteżnych grup i zespołoacutew w oryginalnych strojach ludowych Przed katedrą zebrani wierni modlili się wspoacutelnie ze swoim biskupem

Na zdjęciach procesja eucharystyczna ulicami Fryburga 220508 Autor zdjęć Agnieszka Paciorek

bdquoTO JEST CIAŁO MOJEhellipTO JEST KREW MOJArdquo Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Pańskiej (po-

tocznie zwana także Świętem Ciała i Krwi Pańskiej a w tradycji ludowej Boże Ciało) to uroczystość liturgiczna ku czci Najświętszego Sakramentu obchodzona w Kościele katolickim tradycyjnie w czwartek (albo w niedzielę) po uroczystości Troacutejcy Świętej

Kościoacuteł od samego początku głosił wiarę w realną obec-ność Chrystusa w Najświętszym Sakramencie Chrystus ustanowił Najświętszy Sakrament przy Ostatniej Wiecze-

rzy Opisali to trzej Ewangeliści Mateusz Marek i Łukasz oraz św Paweł Apostoł Prawdziwa i rzeczywista obecność Jezusa Chrystusa pod postaciami chleba i wina opiera się według nauki Kościoła na słowie Jezusa bdquoTo jest Ciało moje To jest krew mojardquo (Mk 14 2224) Ojciec Święty Benedykt XVI w niedzielę 25 maja zwroacutecił uwagę że bdquokto spożywa Chleb Chrystusa nie może pozostawać obojętny wobec tych ktoacuterym i w naszych czasach brak chleba powszedniegordquo

BOŻE CIAŁO W OŚRODKU PMK W LOZANNIE

Lozanna leży w kantonie protestanckim w ktoacuterym nie praktykuje się procesji eucharystycznych W Święto Bożego Ciała 22 maja o godz 1930 po Mszy św ktoacuterą celebrował ks Artur Cząstkiewicz wierni z ośrodka PMK w Lozannie przeżyli ndash po raz pierwszy w historii tego ośrodka ndash procesję eucharystyczną wewnątrz kościoła St Nicolas de Fluumle

Na zdjęciach procesja eucharystyczna w kościele St Nicolas de Fluumle w Lozannie 22 maja 08 Autor zdjęć Grażyna Mafli

10 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 11

W dniach 28 ndash 30 kwietnia bieżącego roku pierwszą wizytę duszpasterską w Szwajcarii złożył nowy Delegat Kon-ferencji Episkopatu Polski ds duszpasterstwa Polonii ksiądz biskup Zygmunt Zimowski

Natychmiast po przylocie Gościa wieczorem w Genewie miało miejsce spotkanie z arcybiskupem Silvano Tomasi - przedstawicielem Stolicy Apostolskiej przy ONZ Ksiądz biskup Zimowski podziękował za wielką życzliwość i wspar-cie okazywane Polskiej Misji Katolickiej Myślą przewodnią dialogu ktoacutery przebiegał w serdecznej atmosferze było za-gadnienie stanowiska Kościoła wobec migracji na świecie

Pierwszym rozmoacutewcą kolejnego dnia wizyty Księdza Biskupa był dr Urs Koumlppel - dyrektor Migratio ktoacutery przed-stawił głoacutewne problemy ktoacuterymi od lat zajmuje się Migratio Biskup Zimowski wyraził troskę Konferencji Episkopatu Polski o podtrzymanie wiary i umożliwienie rodakom jej roz-wijania Wydaje się że dr Urs Koumlppel w pełni solidaryzował się z przedstawionym stanowiskiem Episkopatu Polski

Bezpośrednio po tym spotkaniu udaliśmy się z Go-ściem do siedziby Konferencji Episkopatu Szwajcarii we Fryburgu na spotkanie z biskupem Norbertem Brunnerem odpowiedzialnym za duszpasterstwo migrantoacutew z ramienia Konferencji Biskupoacutew Szwajcarii Pierwsza część spotkania była dosyć trudna biskup Brunner wyraził swoje poglądy znane nam od lat ich wdrożenie mogłoby doprowadzić do zamknięcia połowy naszych ośrodkoacutew Podczas tego spotka-nia Ksiądz Biskup udowodnił że nie na darmo pracował u boku kardynała Ratzingera przez dziewiętnaście lathellip Pod koniec drugiej części spotkania atmosfera tak się zmieniła na korzyść strony polskiej że biskup Brunner obiecał że będzie się starał aby możliwie jak najwięcej pomoacutec naszej Misji W tym samym gmachu Salezianum miały miejsce owocne rozmowy z biskupami Kurtem Koch z Bazylei oraz Bernardem Genaud - ordynariuszem diecezji Lozanna-Ge-newa-Fryburg Bezpośrednio po tym spotkaniu udaliśmy się na kolejne posiedzenie tym razem z ordynariuszem diecezji Chur biskupem Vitusem Huonderem Na terenie tej die-cezji mamy dwa ośrodki duszpasterskie w Zurychu oraz w Winterthur Biskup Huonder zapewnił o wielkiej życzliwo-

Fundusz Stypendialny PMK został ustanowio-ny w celu zapewnienia opieki duszpasterskiej w środowisku polonijnym w Szwajcarii Wiele osoacuteb już zaangażowało się na rzecz Funduszu Stypendialnego Wszystkich ktoacuterzy chcieliby wesprzeć nasze wspoacutelne Dzieło prosimy o przesyłanie ofiar na konto

FUNDUSZ STYPENDIALNY POLSKIEJ MISJI KATOLICKIEJ W SZWAJCARII

Skład Rady FunduszuPrzewodnicząca Funduszu Małgorzata Wiśniewska Genewa-Lozanna Członkowie Rady Anna Śliwa Genewa Katarzyna Goacuterna Zurych

Mission Catholique Polonaise en Suisse1723 Marly

Konto 17-976-7z dopiskiem STYPENDIU

Ksiądz biskup Zygmunt Zimowski z wizytą w Szwajcarii

ści dla Polskiej Misji Katolickiej i otwartości na szukanie nowych rozwiązań dla duszpasterstwa Polakoacutew na terenie diecezji Chur Nocleg dla Gościa i towarzyszących mu osoacuteb przygotowało seminarium duchowne w Chur

Wczesnym rankiem następnego dnia udaliśmy się na spotkanie do Generalnego Wikariatu w Zurychu gdzie roz-moacutewcami biskupa Zimowskiego byli biskup Paul Volmar ks Franz Stampfli oraz ks Luis Capilla Miała tam miejsce dyskusja o obecnej sytuacji ośrodka w Zurychu oraz o możli-wościach na przyszłość Po tym na Aemttlerstrasse nastąpiło spotkanie z prezesem Fundacji im Ojca Bocheńskiego Dio-nizym Simsonem Na ręce Prezesa ksiądz biskup Zimowski przekazał wielkie słowa uznania i podziękowania za dotych-czasowe dokonania Fundacji Wyraził życzenie aby nie bano się podejmowania nowych inicjatyw - czego domaga się sław-ne nazwisko Patrona Wydaje się że do czasu walnego zebra-nia Fundacji dobrze byłoby aby członkowie Zarządu jasno określili swoje działania na przyszłość gdyż obecny czas nie jest czasem dla statystoacutew Z Zurychu Ksiądz Biskup udał się do Fryburga na spotkanie z Wikariuszem Generalnym Msgr Reacutemy Berchier podczas ktoacuterego zostały omoacutewione sprawy związane z funkcjonowaniem duszpasterstwa dla Polakoacutew na terenie diecezji Lozanna-Fryburg-Genewa a zwłaszcza w największym naszym ośrodku Genewa-Lozanna

W tak kroacutetkim czasie tak wiele się dokonałohellip Czyż nie jest to znak Bożej Opatrzności Teraz trzeba tylko dobre ziarno ktoacutere zostało wrzucone w ziemię pielęgnować ufa-jąc że na dorodne owoce nie trzeba będzie długo czekać

10 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 11

bdquoWitaj majowa jutrzenko Świeć naszej polskiej krainiehelliprdquo ndash takimi słowami znanego mazurka mogliśmy pozdrowić Oj-czyznę i naszych Rodakoacutew w tym podwoacutejnie świątecznym dla nas dniu sformułowanie bdquojutrzenkardquo było jak najbardziej na miejscu gdyż dla nas pielgrzymoacutew z Genewy dzień zaczął się bardzo wcześnie Autokar ndash wynajęty od firmy Geneve Gare Routiere ktoacuterej dyrektor pan Guido Ambuumlhl jest szczegoacutelnie życzliwy Polakom - spod kościoła św Teresy wyruszał o 600 należało być kilka minut przed czasem odjazdu Organizacją wyjazdu zajęli się państwo Barbara i Mirosław Tłokińscy z Genewy oraz pani Anna Janus z Lozanny ndash jesteśmy im za to bardzo wdzięczni

bdquoJESTEM PRZY TOBIE PAMIĘTAM CZUWAMhelliprdquoPielgrzymka Polonii do Sanktuarium w Einsiedeln 3 maja 2008 r

EinsiedelnJesteśmy na miejscu Pierwsze wrażenie przybywających

tu pielgrzymoacutew z ciekawością rozglądających się wokoacuteł to łagodny spokoacutej wyciszenie wielka przestrzeń w ktoacuterej dominuje potężny - ale nie przytłaczający ogromem ndash XVIII- wieczny barokowy kościoacuteł z otaczającymi go zabudowaniami klasztoru benedyktynoacutew

Jest słonecznie ciepło choć nieco wietrznie Tuż po wyjściu z autokaru dostajemy wskazoacutewki co do pobytu w Einsiedeln a także bony na obiad Jeszcze chwila do mszy więc zanim wejdziemy do świątyni rozglądamy się wokoacuteł spa-cerujemy oglądamy i kupujemy pamiątki dla bliskich ndash kartki pocztowe z wizerunkiem Matki Boskiej roacuteżańce medaliki przewodniki po Einsiedeln już wiemy że potem nie będzie na to czasu

I ten najważniejszy moment pierwsze spotkanie z Czarną Madonną W ławkach przed kaplicą z czarnego marmuru modli się i kontempluje kilkadziesiąt osoacuteb - to wierni z ca-łego świata ndash widać po kolorach skoacutery ubraniach słychać w szeptach modlitw W kapliczce klęczy wiekowy benedyktyn w charakterystycznym czarnym habicie a za moment wstaje i przechodząc ku wyjściu poprawia bukiet zdobiący kaplicę Nasuwa się to benedyktyńskie bdquoora et laborardquo ndash modlić się i pracować dla Boga i świata

A w mrocznym wnętrzu kaplicy niewielka figurka Czarnej Madonny z Einsiedeln wzrusza delikatnością kruchością błyszczą się jej szaty w blasku świateł ciemna tajemnicza twarz oraz drobne Dzieciątko na ręku Ta kruchość jest pozor-na tylko dla oczu świata ndash tak naprawdę żarliwe i pełne na-dziei oczy rozmodlonych wiernych moacutewią o jej potędze i sile jej oddziaływania o wierze w jej ndash wcale nie wątłą ndash opiekę

Po modlitwach indywidualnych pełnych skupienia i własnych czasami bolesnych proacuteśb i intencji czas na mo-dlitwę wspoacutelną w naszej wspoacutelnej sprawie ndash na modlitwę za Ojczyznę Czas na mszę Przechodzimy przed ołtarz głoacutewny zajmując miejsca w ławkach

Msza świętaZanim połączymy się we wspoacutelnej modlitwie jeszcze chwi-

lę rozglądamy się podziwiając piękne bogate wielobarwne wnętrze świątyni W kontraście z białymi ścianami i kolumna-mi ndash w dolnych partiach ndash pysznią się złocenia ambon rzeźby aniołoacutew dynamiczne motywy roślinne pełne życia freski I nie sposoacuteb nie zauważyć po lewej stronie głoacutewnego ołtarza ndash mimo bogactwa wnętrza ornamentoacutew koloroacutew i kształtoacutew ndash naszego polskiego sztandaru Związku Kombatantoacutew ktoacutery specjalnie na tę mszę świętą przybył z PMK Marly

Jeszcze chwila spraw organizacyjnych gospodarz uroczy-stości czyli ksiądz rektor Sławomir Kawecki przekazuje kilka informacji na temat naszego spotkania

Uroczyste obchody Matki Boskiej Kroacutelowej Polski i rocz-nicy uchwalenia Konstytucji 3 maja otwiera występ choacuteru pani Teresy Krukowskiej z Winterthur ktoacutery wykonuje trzy utwo-

W drodze I już w autokarze na razie zajęta jest połowa miejsc pozo-

stali uczestnicy dosiądą w Lozannie Atmosfera ndash z racji wcze-snej pory ndash jeszcze trochę senna ale już zaczynamy pierwsze modlitwy pieśń bdquoKiedy ranne wstają zorzerdquo Dzięki pracy niestrudzonego pana Huberta mamy przed sobą śpiewniki z pieśniami - głoacutewnie maryjnymi W przerwach między śpie-waniem rozmawiamy zapoznajemy się z okien podziwiamy wschoacuted słońca nad jeziorem

Z Lozanny zabieramy pozostałych pielgrzymoacutew Okazuje się że autokar jest pełny nie ma wolnych miejsc I już na dobre rozbudzeni a my z Genewy także rozśpiewani ndash w peł-nym składzie kontynuujemy modlitwy śpiewyhellip Pan Hubert przygotowuje nas do muzycznego udziału w mszy ndash ćwiczymy nie tylko dobrze znane i lubiane pieśni ale także hellipłacinę Lekcja nie jest łatwa ale przyjemnie podana z pogodą i hu-morem i nie ma od niej ucieczki bo pan Hubert ma mikro-fon a do tego głos donośny muzycznie wyszkolony

Mamy także przerwę na kawę Zajazd na wzgoacuterzu z pięknym widokiem na Alpy Chwila na wyprostowanie noacuteg zaczerpnięcie świeżego powietrza pokrzepienie się albo w ogoacutele na pierwszy posiłek tego dnia

Ostatni etap podroacuteży upływa nam jakby w większym skupieniu w zadumiehellipMoże nad intencjami naszego piel-grzymowania nad dziwnością tego pielgrzymowania ndash nasze polskie święto polskie słowa i pieśni ale wiezie nas nie polski autokar i nie polski ndash choć bardzo życzliwy i sympatyczny pan Alfred merci beaucoup ndash kierowca a za oknem też nie pol-ski pejzażhellip

12 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 13

ry podkreślające powagę naszej uroczystościNastępnie wspoacutelnym śpiewem pieśni rozpoczynamy mszę

świętą koncelebrowaną ktoacuterej przewodniczy i homilię głosi ksiądz prałat Paweł Ptasznik Tak uroczysta msza jest spra-wowana przede wszystkim w intencji Ojczyzny i nas Polakoacutew choć są i inne ndash jedna z nich dotyczy księdza Artura Cząstkie-wicza wielce nam oddanego kapłana w dniu jego urodzin Na początku mszy zostają przywitani dostojni goście reprezentu-jący zaroacutewno stronę polską jak i szwajcarską

Uroczystość jest pięknie przygotowana przez wiernych czytanie pierwsze i drugie uroczyście odśpiewany psalm a po kazaniu ndash modlitwa powszechna

W czasie tej mszy świętej wielbimy i wyrażamy nasze dziękczynienie Bogu na roacuteżne sposoby słowami głośnych mo-dlitw wspoacutelnym śpiewem Na organach gra bdquonaszrdquo pan Hu-bert Niewiadomski z Genewy a po komunii świętej nastoletni Dominik Kawa przepięknie wykonuje pieśń bdquoAve Mariardquo

Choacuter z Winterthur ktoacutery rozpoczął mszę roacutewnież zamyka naszą uroczystość ku radości i wzruszeniu wielu z nas jeden z utworoacutew to właśnie zacytowana na początku pieśń bdquoWitaj majowa jutrzenkordquo Żegnamy ich gromkimi brawami

ObiadTak jak Ksiądz Rektor zaznaczył w czasie ogłoszeń ndash do

stołoacutewki jest około 300 metroacutew Idąc rozmawiamy o uro-czystości ndash to tak realizuje się ten trzeci społeczny motyw naszego spotkania

Sala w ktoacuterej będzie serwowany posiłek jest ogromna Mnożąc ilość długich stołoacutew i miejsc stwierdzamy że jest około 250 pielgrzymoacutew oczywiście tych ktoacuterzy korzystają ze wspoacutelnego obiadu bo są pewnie i tacy ktoacuterzy posilają się w innych miejscach

Warto było tu przyjść ndash obiad jest smaczny świeży ale nie tylko dlatego na podwyższonej scenie mamy kontynuację obchodoacutew naszego dzisiejszego podwoacutejnego Święta Głos za-bierają dostojni goście między innymi Jego Ekscelencja Pan Ambasador Zdzisław Rapacki ktoacuterego wystąpienie zamiesz-czamy osobno Nasz gospodarz dzisiejszy tym razem także konferansjer Ksiądz Rektor Polskiej Misji Katolickiej zapra-sza na scenę młodych utalentowanych muzycznie Polakoacutew ktoacuterzy umilają nam spotkanie grą na instrumentach Ksiądz Kawecki dzieli się z nami pomysłem na przyszłość ndash aby co roku oprawę artystyczną tej uroczystości powierzać innemu ośrodkowi duszpasterskiemu

Czas tak szybko płynie że do odjazdu zostały chwile a przecież mamy jeszcze w planach nabożeństwo majowe w Sanktuarium Niestety nie zdążymy Nie ma możliwości żeby obiad dla takiej dużej grupy pielgrzymoacutew był podany w kroacutetkim czasie w roacuteżnym tempie też jemy rozmawiając Niektoacuterzy wcze-śniej wymykają się ze stołoacutewki i w zasadzie do odjazdu każdy spędza ten czas po swojemu choć dominują dwa sposoby mo-dlitwa przed Czarną Madonną w świątyni lub pełen skupienia spacer po dziedzińcu klasztoru benedyktynoacutew Na pewno tak czy inaczej każdy choć na chwilę wchodzi do kościoła

Kiedy patrząc na zegarki stwierdzamy że należy udać się w stronę autokaru zaczynają się właśnie nieszpory be-nedyktyńskie Szkoda że nie możemy w nich uczestniczyć do końcahellip spokojne męskie głosy ich kojący rytm medytacja a nade wszystko uwielbienie Boga i Najświętszej Panienki na długo zostaną w tle naszych litanii proacuteśb i obietnic złożonych u stoacutep Czarnej Madonny z Einsiedeln

PowroacutetAutokar udający się w stronę Genewy wyjeżdża z Ein-

siedeln po godzinie 1700 Zaczynamy wspoacutelne śpiewanie razem odmawiamy Litanię do Najświętszej Marii Panny Tak jak przed południem sporo rozmawiamy ndash tym razem już się trochę lepiej znamy i ośmieleni podejmujemy trudniejsze a zarazem bardziej nas wzbogacające tematy Te słynne bdquonocne (prawiehellip) Polakoacutew rozmowyrdquo tym razem dotyczą ojca Bo-cheńskiego założyciela Polskiej Misji Katolickiej w Szwajca-rii potem przechodzimy do istoty wszechświata tu pojawia się wątek księdza Hellera ktoacutery bdquoprzerzuca mosty między religią a naukąrdquo

Przerwa w podroacuteży tym razem wypada w Gruyre Robimy sobie wspoacutelne pamiątkowe zdjęcie przy autokarze i wchodzimy po schodach na goacuterę Ty razem większość z nas zamawia tutejszy przysmak ndash bezy z gęstą śmietaną i kawę Przyjemnie jest chwi-lę posiedzieć na tarasie podziwiając grę światła zachodzącego słońca na białych krawędziach Alp na horyzoncie Robimy też pamiątkowe zdjęcia jest to roacutewnież okazja do porozmawiania nie tylko z towarzyszem podroacuteży z siedzenia obok

Zapada zmrok gdy ruszamy w dalszą trasę Jeszcze przed 2200 dojeżdżamy do Lozanny i żegnamy śpiewem towarzyszy pielgrzymki Dziękujemy sobie nawzajem za mile spędzoną podroacuteż za wzajemną życzliwość oraz za wspoacutelną modlitwę Znajomości zostały zawarte obiecujemy sobie że za rok się na pewno spotkamy a może i zaprosimy tych ktoacuterzy tym

12 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 13

razem nie pojechali z namiW ciągu niecałej godziny docieramy do Genewy i kończy-

my pielgrzymkę Jeszcze w drodze na przystanek autobusowy czy tramwajowy kończymy dyskusje wymieniamy numery telefonoacutewhellip

Na szczęście jutro jest niedziela ndash ale nie dlatego że po-trzebujemy wypoczynku długiego snu czy perspektywy dnia

bez pracy ndash my po prostu spotkamy się w naszym kościele na naszej polskiej mszy i jeszcze potrwamy w tym duchu maryjnej modlitwy zawierzenia Jej wiary że nasza pielgrzymka wyda owoce jakich i nam i naszej Ojczyźnie i światu potrzeba

Beata DanilukAutorzy zdjęć Marian Mazur s 11-12 Jean Marc Bossi s 13 15-17

Przemoacutewienie Jego Ekscelencji Pana Ambasadora Zdzisława Rapackiego Stałego Przedstawiciela RP przy Biurze ONZ w Genewie z okazji święta Konsty-tucji 3 maja wygłoszone podczas pielgrzymki Polonii szwajcarskiej do Einsiedeln 3 maja 2008 roku

Szanowni Państwo217 lat temu w 1791 roku 3 maja Polacy dokonali rze-

czy niezwykłej ndash jako jeden z pierwszych narodoacutew na świecie uchwalili ustawę zasadniczą ustawę ktoacutera miała stanowić podwaliny odbudowy nowoczesnego silnego państwa pol-skiego

Ze względu na uwarunkowania geopolityczne agre-sywną politykę zaborcoacutew oraz słabość oacutewczesnych struktur państwowych Polacy nie mogli w pełni wykorzystać szansy jaką sami sobie stworzyli Mimo że żywot Konstytucji 3 maja był kroacutetki przez lata stanowiła ona punkt odniesienia i wzo-rzec dla reformatoroacutew Była także źroacutedłem dumy i nadziei w trudnych latach zniewolenia

Chwalebne wydarzenia z 3 maja 1791 roku jak rzadko w naszej historii nie były związane z walką i ofiarą krwi Były natomiast znakomitym przykładem realizacji myśli państwo-wej i wspoacutelnej woli Polakoacutew budowania skutecznych instytu-cji oraz trwałego porządku prawnego Polacy potrafili woacutew-czas skutecznie zaprzeczyć negatywnym stereotypom ktoacutere w drugiej połowie XVIII wieku czyniły z Polski przykład niezdolności do rządzenia chaosu i braku wspoacutelnego dzia-łania Polski naroacuted potrafił wydobyć z siebie to co najlepsze Polacy dowiedli woacutewczas całemu światu że własna Ojczyzna stanowi dla nich wartość najwyższą znacznie cenniejszą od

prywatnych interesoacutew i korzyści Twoacutercy Konstytucji pisali woacutewczas bdquowolni od hańbiących obcej przemocy nakazoacutew ceniąc drożej nad życie nad szczęśliwość osobistą egzy-stencję polityczną niepodległość zewnętrzną i wolność we-wnętrzną narodu ktoacuterego los w ręce nasze jest powierzony chcąc na błogosławieństwo na wdzięczność wspoacutełczesnych i przyszłych pokoleń zasłużyć (hellip) dla ugruntowania wol-ności dla ocalenia Ojczyzny naszej i jej granic z największą stałością ducha niniejszą konstytucje uchwalmy (hellip)rdquo

Uchwalenie Konstytucji 3 maja miało dla Polakoacutew symboliczny wymiar Uwierzyli że drzemią w nich pokłady zrozumienia dla spraw publicznych pokłady wolności Wol-ności jakże innej od liberum veto wolności konstruktywnej twoacuterczej Naroacuted zdał sobie sprawę że stanowi wspoacutelnotę silną poprzez wyznawane wartości Dzięki temu łatwiej było przetrwać ponad 120 lat niewoli

Polska jest dziś krajem niepodległym bezpiecznym i sto-jącym przed ogromnymi szansami Polska nie ma wrogoacutew Polacy żyją w bezpiecznej Europie mogąc liczyć na sojusz-nikoacutew Polska jest krajem stabilnym i mogącym rozwijać się w tempie zależnym głoacutewnie od nas samych Jesteśmy od czterech lat członkiem Unii Europejskiej ndash i należymy do najsilniejszego sojuszu wojskowego ndash NATO To niezwykłe dokonania z ktoacuterych wszyscy możemy i powinniśmy być dumni Musimy także dbać o to aby wszystkie nasze szanse wykorzystać Jakże aktualnie brzmią dziś słowa preambuły do Konstytucji 3 maja ndash bdquo(hellip) Chcąc korzystać z pory w jakiej się Europa znajdujerdquo (hellip) My dziś także chcemy korzystać z tej pory Nie tylko dla dobra Polski ale dla do-bra całej Europy Możemy do niej wnieść te wartości ktoacutere reprezentuje Konstytucja 3 maja i te ktoacuterych wyrazicielem był Jan Paweł II

Szanowni PaństwoOddając hołd twoacutercom Konstytucji 3 maja 1791 pamiętaj-

my że wielkie chwile naszej historii miały miejsce gdy Polacy potrafili się jednoczyć i razem budować wspoacutelne dobro Takie jest podstawowe przesłanie Konstytucji 3 maja To apel jej autoroacutew by w myśleniu o Polsce zwyciężało to co twoacutercze Przekonaliśmy się niejeden raz że potrafimy działać wspoacutel-nie Umiemy wykrzesać z siebie wiele zapału pozytywnych uczuć nowych pomysłoacutew Bądźmy zatem dumni z naszej hi-storii i naszych wspoacutełczesnych dokonań Nie zapominajmy że solidarnym działaniem najlepiej służymy Rzeczypospolitej

Z okazji święta Konstytucji chciałbym przekazać Pań-stwu zgromadzonym tu w Einsiedeln jak i wszystkim Rodakom mieszkającym w Szwajcarii najlepsze życzenia i pozdrowienia

SOLIDARNYM DZIAŁANIEM SŁUŻMY RZECZYPOSPOLITEJ

14 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 15

Umiłowani w Chrystusie Panu Bracia i Siostry

Trzy motywy jednoczą nas dzisiaj w tym świętym miejscu Pierwszy to motyw religijny bo przyprowadziła nas tutaj wiara jako pielgrzymoacutew szukających Bożej i Matczynej opieki i po-mocy w codziennych staraniach o życie godziwe godne imienia Chrystusa jakie od chrztu nosimy Drugi motyw wyznacza szczegoacutelna data naszego spotkania ndash 3 maja ndash uroczystość Matki Bożej Kroacutelowej Polski i rocznica ustanowienia pierwszej Konstytucji Nie boacutejmy się tego słowa to motyw patriotyczny A trzeci powoacuted wynika z pragnienia przeżywania wspoacutelnoty z tymi ktoacuterzy w obcym kraju tym samym rodzimym moacutewią języ-kiem i tą samą żyją tęsknotą Zatrzymajmy się zatem nad tymi trzema motywami abyśmy po tym spotkaniu po tej uroczystej Eucharystii wyszli umocnieni w wierze bogatsi duchem bar-dziej zjednoczeni w naszej narodowej wspoacutelnocie

15 czerwca 1984 roku Jan Paweł II tak moacutewił bdquoPod krzy-żem Jezusa stała Jego Matka (por J 19 25) Jako pielgrzymi do naszej umiłowanej Pani z Einsiedeln zgromadziliśmy się dzisiaj w Jej sanktuarium aby w modlitewnej wspoacutelnocie z Nią na tym czcigodnym miejscu złożyć eucharystyczną Ofiarę Chrystuso-wą (hellip) Pozdrawiamy dzisiaj Maryję w tym sanktuarium jako Matkę naszego Odkupiciela ktoacutery z krzyża dał ją roacutewnież nam za Matkę Przyłączamy się duchowo do nie kończącego się tłu-mu pielgrzymoacutew ktoacuterzy z pokolenia na pokolenie przybywali do tego domu Bożego aby Ją czcić pobożnie bo wielkie rzeczy uczynił Jej Wszechmocny (por Łk 1 48-49)rdquo

Siostry i Bracia bdquoObok krzyża Jezusa stała Matka Jegordquo To samo świadectwo słyszymy dziś po dwudziestu czterech la-tach z kart Ewangelii Dlaczego tam stała Bo była kochającą matką Po co tam stała Aby być blisko konającego Syna ale też po to aby usłyszeć słowa bdquoNiewiasto oto syn Twoacutejrdquo Wszy-scy mamy udział w tym usynowieniu w tym nieskończonym otwarciu bolejącego matczynego serca na wszystkie pokolenia synoacutew i coacuterek ktoacuterych Jedyny Syn uczynił przez własną Krew braćmi i siostrami Dlatego dziś w sposoacuteb szczegoacutelny bdquopozdra-wiamy Maryję jako Matkę Odkupiciela ktoacutery z krzyża dał Ją roacutewnież nam za Matkęrdquo Dziś czynimy to w sposoacuteb szczegoacutelny Nie możemy jednak zapomnieć że od tamtej godziny bdquouczeń wziął Ją do siebierdquo Zaprosił Ją nie tylko na tamtą bolesną chwilę ale na całe życie Wziął Ją do swojej codzienności A zatem kiedy w sercu każdego z nas odbijają się echem słowa Jezusa bdquoOto Matka twojardquo to nie możemy ich rozumieć ina-czej To zaproszenie abyśmy wzięli Ją do siebie

Dlaczego Bo jest kochającą matką Po co Aby dzielić z Nią życie radości i strapienia aby ufnie zawierzać się Jej opiece Jeśli to uczynimy sercem gorącym i otwartym możemy być pewni zawsze będzie przy nas Kiedy będziemy stawać wobec życiowych wyboroacutew zaprowadzi nas do Nazaretu i pomoże odczytać wolę Boga tak jasno że lęk nie przezwycięży pełnego oddania bdquofiatrdquo Kiedy pojawi się konieczność ofiaro-wania czegoś z naszej bezpiecznej rzeczywistości zaprowadzi nas do jerozolimskiej świątyni gdzie Symeonową wieść o

PRZYPROWADZIŁA NAS TUTAJ WIARAHomilia księdza prałata Pawła Ptasznika

kierownika sekcji polskiej Sekretariatu Stanu w Watykanie wygłoszona podczas pielgrzymki Polonii szwajcarskiej do Einsiedeln 3 maja 2008 roku

siedmiu boleściach ukoi świadomość że przez nie objawi się bdquoznak sprzeciwurdquo i bdquoŚwiatłość światardquo Kiedy się zagubimy nie będzie zwlekała z poszukiwaniem A nawet jeśli upomni to tak że nie zburzy to radości odnalezienia Kiedy doświad-czenia życia wyprowadzą nas na pustynię pokus i walki Ona sercem będzie blisko Będzie się cieszyć naszą radością jak w Kanie Galilejskiej a gdyby coś ją zakłoacuteciło wezwie aby robić to co nam powie Jej Syn Na każdym etapie życia będzie nam towarzyszyć dyskretnie jakby z oddali ale z takim oddaniem że bez wahania stanie u stoacutep każdego naszego krzyża

Wiedzieli o tym doskonale nasi przodkowie W 1656 roku swoje przekonanie o matczynej opiece Maryi nad Koroną wy-raził kroacutel Jan Kazimierz A czynił to w takich słowach bdquoWielka Boga Człowieka Matko Najświętsza Dziewico Ja Jan Kazi-mierz za zmiłowaniem Syna Twojego Kroacutela kroacuteloacutew a Pana mojego i Twoim miłosierdziem kroacutel do Najświętszych stoacutep Twoich przypadłszy Ciebie dziś za Patronkę moją i za Kroacutelo-wą państw moich obieram (hellip) A ponieważ nadzwyczajnymi dobrodziejstwami Twymi zniewolony pałam wraz z narodem moim nowym a żarliwym pragnieniem poświęcenia się Twej służbie przyrzekam przeto tak moim jak senatoroacutew i ludoacutew moich imieniem Tobie i Twojemu Synowi Panu naszemu Jezusowi Chrystusowi że po wszystkich ziemiach Kroacutelestwa mojego cześć i nabożeństwo ku Tobie rozszerzać będęrdquo Stąd wywodzi się nasza dzisiejsza uroczystość Trzy wieki poacuteźniej w 1956 roku kard Stefan Wyszyński nawiązując do zobowiązań kroacutela napisał nowy tekst śluboacutew zwanych odtąd jasnogoacuterski-mi bdquoWielka Boga-Człowieka Matko Bogarodzico Dziewico Bogiem sławiona Maryjo Kroacutelowo świata i Polski Kroacutelowordquo ndash tak rozpoczął bdquoGdy upływa trzy wieki od radosnego dnia w ktoacuterym zostałaś Kroacutelową Polski oto my dzieci Narodu Pol-skiego i Twoje dzieci krew z krwi przodkoacutew naszych stajemy znoacutew przed Tobą pełni tych samych uczuć miłości wierności i nadziei jakie ożywiały ongiś Ojcoacutew naszychrdquo

Prymas Tysiąclecia wiedział jednak że tu nie chodzi tyl-ko o słowa Wiedział że to ślubowanie oznacza konkretne zobowiązania Dlatego kontynuował bdquoPrzyrzekamy uczynić wszystko co leży w naszej mocy aby Polska była rzeczywistym kroacutelestwem Twoim i Twojego Syna poddanym całkowicie pod Twoje panowanie w życiu naszym osobistym rodzinnym naro-dowym i społecznymrdquo A potem wyliczał dziedziny życia ktoacutere wymagały największej troski i wspoacutełpracy z łaską wypraszaną przez Maryję życie wiary potwierdzane unikaniem grzechu i pielęgnowaniem dobra obrona poczętego życia nierozerwal-ność małżeństwa obrona godności kobiety i ogniska domo-wego wychowanie młodego pokolenia w duchu miłości Boga i bliźniego praca nad tym aby wszystkie Dzieci Narodu żyły w miłości i sprawiedliwości w zgodzie i pokoju aby wśroacuted nas nie było nienawiści przemocy i wyzysku dzielenie się między sobą plonami ziemi i owocami pracy aby pod wspoacutelnym dachem nie było głodnych bezdomnych i płaczących walka z lenistwem i lekkomyślnością marnotrawstwem pijaństwem i rozwiązło-ścią zdobywanie cnoacutet wierności i sumienności pracowitości i oszczędności wyrzeczenia się siebie i wzajemnego poszanowa-

14 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 15

nia miłości i sprawiedliwości społecznejhelliprdquoZ takich to wartości religijnych moralnych i społecznych

wyrastały najdorodniejsze owoce polskiego ducha kultury i męstwa Dobrze wiemy z historii że były czasy gdy o nich za-pominano Ale wiemy też że wtedy spadały na Ojczyznę i Na-roacuted największe nieszczęścia I wiemy roacutewnież że od tych warto-ści zawsze rozpoczynano odnowę prowadzącą do narodowego odrodzenia Niewątpliwie proacutebą powrotu do tych wartości była Konstytucja 3 maja ogłoszona przez kroacutela Stanisława Augusta w 1791 roku Wprawdzie zdrada uniemożliwiła wprowadzenie jej w życie ale do dziś pozostaje symbolem nowożytnego my-ślenia o społeczeństwie i życiu narodoacutew ktoacutere nie odcina się od chrześcijańskich korzeni ale z nich czerpie obficie

Jeśli dzisiaj moacutewię że nasze pielgrzymowanie ma wyraz pa-triotyczny to myślę o patriotyzmie tak jak myślał Jan Paweł II bdquoPatriotyzm oznacza umiłowanie tego co ojczyste umiłowanie historii tradycji języka czy samego krajobrazu ojczystegordquo (Pamięć i tożsamość) Patriotyzm daleki jest od nacjonalizmu ktoacutery bdquouznaje tylko dobro własnego narodu i tylko do niego dąży nie licząc się z prawami innych Patriotyzm natomiast jako miłość ojczyzny przyznaje wszystkim innym narodom takie samo prawo jak własnemu a zatem jest drogą do upo-rządkowanej miłości społecznejrdquo (tamże) W takim ujęciu nie możemy się bać słowa bdquopatriotyzmrdquo powinniśmy raczej zasta-nawiać się w jaki sposoacuteb tę miłość ojczyzny przejawiać tu poza jej granicami na obczyźnie

Słowo bdquomiłośćrdquo zawsze wiąże się z pojęciem bdquowiernośćrdquo Tak tajemnica praktykowania patriotyzmu zawsze a zwłasz-cza na obczyźnie tkwi w wierności Jeżeli moacutewię to w gronie osoacuteb wierzących to moacutewię jasno chodzi o dwojaką wierność ndash o wierność Bogu i o wierność ojczyźnie Z pasterską troską obserwuję jak łatwo na obczyźnie zapomnieć o Bogu i Jego prawach Anonimowość w nowym środowisku przynosi to poczucie wolności ktoacutere łatwo przemienia się w swawolę rezy-gnację z wszelkich wartości religijnych i duchowych a w końcu z kontaktu z Bogiem Może się wydawać że to sprawa osobista A jednak jest to wyrzeczenie się miłości ktoacutera roacutewnież stoi u podstaw miłości społecznej miłości ojczyzny jako wspoacutelnego domu zbudowanego na chrześcijaństwie Z boacutelem słucham wy-powiedzi naszych rodakoacutew z ktoacuterych można by wnioskować że w Polsce nie ma nic dobrego nic pięknego nic z czym można by się utożsamiać czego należałoby bronić czym można by się chlubić Za to w nowym kraju wszystko jest wspaniałe Staram się rozumieć tych ludzi poznać ich rozgoryczenie zawoacuted czy cierpienie z jakim wyjechali z Kraju I zastanawiam się czy można im pomoacutec na nowo odkryć to wielowiekowe i wspoacuteł-czesne piękno i dobro z ktoacuterego wyrośli Nie moacutewmy jednak o innych Wniknijmy w nasze serca i zastanoacutewmy się jakie miejsce mają w naszym życiu te wartości ktoacutere stanowią treść śluboacutew złożonych naszej Matce i Kroacutelowej Poacutejdźmy za głosem Karola Wojtyły

bdquoOjczyzna ndash kiedy myślę ndash woacutewczas wyrażam siebie i zako-rzeniam hellip gdy myślę Ojczyzna ndash by zamknąć ją w sobie jak skarb Pytam wciąż jak go pomnożyć jak poszerzyć tę prze-strzeń ktoacuterą wypełniardquo (Myśląc ojczyzna)

Niech ten sam wiersz bdquoMyśląc ojczyznardquo wprowadzi nas w trzeci motyw naszego dzisiejszego spotkania bdquoGdy dokoła moacutewią językami dźwięczy pośroacuted nich jeden nasz własny Zagłębia się w myśl pokoleń i ziemię naszą opływa i staje się dachem domu w ktoacuterym jesteśmy razem ndashrdquo

Bracia i siostry Jesteśmy razem Roacuteżni nas wiele region

pochodzenia stan wykształcenia praca zasobność materialna stan cywilny miejsce zamieszkaniahellip Ale jesteśmy razem bo bdquogdy dokoła moacutewią językami dźwięczy pośroacuted nas jeden nasz własnyrdquo A jak dalej pisze Karol Wojtyła

bdquoTak zwarci wśroacuted siebie jedną mową istniejemy w głąb własnych korzeni czekając na owoc dojrzewań i przesileń Ogarnięci na co dzień pięknem własnej mowy nie czujemy goryczy chociaż na rynkach świata nie kupują naszej myśli z powodu drożyzny słoacutewrdquo (tamże)

Razem zwarci istniejący w głąb ogarnięci pięknemhellip Czy tylko dziś Nie Na co dzień Takie zadanie stawia przed nami Polakami rozproszonymi po świecie nasz Wielki Rodak Papież i Poeta Niech będzie między nami zgoda i jedność oparta na umiłowaniu wspoacutelnej mowy jakże uszlachetnionej przez dzieje naszej kultury na świecie nieznanej bdquoz powodu drożyzny słoacutewrdquo A wtedy i tęsknota nie będzie samotna i nie będzie w nas goryczy bo duch poprowadzi nas pod wspoacutelny dach ojczystego domu

Na koniec wraz z polskimi biskupami i narodem ktoacutery czci swą Kroacutelową zwroacutećmy się do czarnej Madonny z Einsiedeln słowami Jana Pawła II

bdquoMatko Boga i Matko ludzi lsquoswojemu najmilszemu Synowi nas oddawajrsquo On jest naszym Zbawicielem i naszym oparciem u Ojca Prosimy Cię Matko Zbawiciela wstawiaj się za nami u Twojego Syna w niebie- aby Kościoacuteł w tym kraju (i w naszej ojczyźnie) umacniał się w

wierności Chrystusowi- aby wszyscy ochoczo godzili się na posłannictwo jakie mają

do wypełnienia w Kościele w rodzinie lub w świecie- aby odnowiła się jedność Ducha wśroacuted chrześcijan- aby wszyscy cierpiący na ciele i na duszy znaleźli pomoc i

pociechę- aby wszystkie narody i wszyscy ludzie mogli żyć w wolności i

pokoju- aby przybliżyło się do nas kroacutelestwo Boga i Jego sprawiedli-

wośćMaryjo Matko Kościoła nasza umiłowana Pani z Einsie-

deln moacutedl się za nami Amenrdquo (15061984)

16 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 17

Einsiedeln 3 maja 2008 r

16 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 17

18 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 19

Czy są roacuteżnice między sposobem oraz techniką grania w piłkę nożną w Polsce i w Szwajcarii

Szwajcarzy wiele inwestują w sport na każdym poziomie Mają bardzo dobry system kształcenia młodzieży Choć pił-ka nożna nie ma tu długich tradycji wyniki osiągane na are-nie międzynarodowej są dobre Proszę uwzględnić że jest to stosunkowo małe państwo więc przy mistrzostwach pojawia się problem wyboru talentoacutew trudniej jest je znaleźć w kraju siedmiomilionowym w poroacutewnaniu z krajem 20 40 czy 100-milionowym Styl gry jest tutaj agresywny jest dużo biegania na boisku dużo walki W poroacutewnaniu ze Szwajcarami polscy zawodnicy grają wolniej trenują mniej intensywnie oni wolą raczej grać w piłkę niż walczyć

Czy nie wystarczy grać Trzeba walczyć

Umiejętność walki powinna być naturalna w człowieku Piłka zawodowa jest walką o przetrwanie - trzeba zabrać przeciwnikowi piłkę zdobyć bramkę Drużyna musi chcieć wygrać

Ile się trenuje

W okresie przygotowawczym 12 razy po dwie godziny w tygodniu

Co jest kluczem do piłkarskiego sukcesu

Podstawa to talent Poza tym ciężka praca dyscyplina Nie chodzi o bieganie od rana do nocy ale o motywacje o chęć bycia coraz lepszym o chęć zwycięstwa Najtrudniej-szy w zawodzie piłkarza jest wysiłek fizyczny Trening jest bardzo złożony bieg 20 m 40 m 60 m w lewo w prawo głoacutewkahellip Żeby osiągnąć cel trzeba mieć też charakter wytrwałość wiele jest pokus odciągających od treningu I tu trzeba wytrwać przez lata Ile razy była piękna pogoda Chętnie poszedłbym z żoną na spacer ale musiałem iść na trening Zazdrościłem moim kolegom w szkole - oni chodzili po goacuterach jeździli na rajdy - ja trenowałem Po latach nie żałuję Wielu utalentowanych szybko wypadało z gry przez brak dyscypliny Dobry piłkarz powinien być roacutewnież uczci-wy lojalny powinien mieć ustabilizowane życie osobiste wtedy łatwiej znosi się każdy stres czy niepowodzenie

Jakie są zadania trenera

Trener jest odpowiedzialny za wszystko a głoacutewnie za wy-nik ndash jest sprawdzany przez osiągnięte wyniki Pracuje pod dużą presją roacutewnież ze strony mass-medioacutew W ostatnich siedmiu latach FCA Aarau miało tylko czterech treneroacutew ktoacuterzy przetrwali cały sezon Pracy jest dużo treningi sześć razy w tygodniu ale to nie wszystko Na przykład wczoraj wroacuteciłem do domu o 2300 poszedłem spać o 200 bo oglą-dałem jeszcze mecz na video robiłem kroacutetką analizę Dzisiaj rano trening o 1000 przyjechałem do pracy na 830 Teraz wywiad po południu jadę na mecz do Zurychu

Talent charakter wytrwałośćhellipZ Ryszardem Komornickim trenerem szwajcarskiego klubu FC Aarau

byłym piłkarzem reprezentacji Polski rozmawia Marcin Sumiła

Jakie cechy są pożądane u trenera

Chcę być uczciwy sprawiedliwy co nie jest łatwe Mam dwudziestu zawodnikoacutew Na mecz muszę wybrać osiemna-stu tzn dwoacutech siedzi na trybunie Obojętnie kogo wybiorę ten nie wybrany ma poczucie krzywdy wewnętrznie się bun-tuje Podobnie jest przy zmianie zawodnikoacutew w trakcie me-czu Ciągle muszę się uczyć panować nad moimi reakcjami w sytuacjach stresowych Jestem za wzajemnym respektem ale też daję swoim zawodnikom dużo wolności z niewolni-ka nie zrobi się pracownika on musi chcieć grać ja go nie zmuszę mogę jedynie zachęcić Prasa niestety jeśli chodzi o atmosferę na meczach i o zachowanie treneroacutew często od-grywa rolę negatywną Widać to w piłce niemieckiej gdzie trenerzy załamują się na konferencjach prasowych moacutewią rzeczy ktoacuterych by normalnie nie powiedzieli Ta presja jest niesamowita Prasa często koncentruje się na goszej stronie jeśli wynik jest 50 to dziennikarze chcą pisać o problemach przegranej drużyny a nie o sukcesie zwycięzcy

W drużynie z Aarau jest wielu obcokrajowcoacutew Pan też reprezentuje inną kulturę Jak udaje się Panu dotrzeć do każdego ze sportowcoacutew

Komunikacja to nie tylko język Mamy zawodnikoacutew wielu narodowości nie wszyscy moacutewią po niemiecku ale przynajmniej rozumieją Czasami jest lepiej coś pokazać czy też nic nie moacutewić i to wiele znaczy Poza tym trener powinien znać też zawodnika poza boiskiem okazywać zainteresowa-nie jego życiem prywatnym rozmawiać z nim dwa - trzy razy w tygodniu pomoacutec w problemach Szczegoacutelnie ważne jest to przy bardziej bdquoegzotycznychrdquo piłkarzach Taki na przykład Afrykanin nie jest przyzwyczajony do naszych zasad potrafi np przyjść na trening o 1100 choć jest planowany na 1000 tudzież jechać przez miasto 100 kilometroacutew na godzinę nie rozumie że trzeba respektować ograniczenie prędkości Obcokrajowcom pomagamy też poza treningiem np orga-nizując kurs języka niemieckiego

Czy w drużynie piłkarskiej jest miejsce na religię

Religia też się pojawia Mamy zawodnikoacutew brazylij-skich ktoacuterzy zaproponowali żebyśmy się wszyscy razem modlili przed meczem To było nie do zaakceptowania dla

Stoją od lewej autor wywiadu dr Marcin Sumiła i trener Ryszard Komornicki

18 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 19

muzułmanina gdyż wykraczało poza jego religię Staram się respektować tę roacuteżnorodność Problem jest w okresie rama-danu kiedy zawodnik nie je przez cały dzień

A może drużyna bardziej jednorodna byłaby też lepiej zgrana

Drużyna potrzebuje roacuteżnych zawodnikoacutew gwiazdę ko-goś z temperamentem ale też pracusioacutew ktoacuterzy są cisi spo-kojni Są rzeczy ktoacuterych wymaga się od wszystkich i pewien obszar na inwencję własną Cel jest wspoacutelny wygrać mecz Roacuteżnorodność kultur jest korzystna

Czy w naszych czasach jest jeszcze miejsce w piłce nożnej na bdquofair playrdquo

My jesteśmy najbardziej fair grającą drużyną w Szwajca-rii może dlatego że ja zabraniam faulu Tak też sam grałem nigdy nie dostałem czerwonej kartki zawsze miałem respekt szacunek przed przeciwnikiem Byłem mało kontuzjowany ndash myślę że dlatego bo przeciwnik wiedział że gram fair

Kiedy FC Aarau będzie w szwajcarskiej czołoacutewce

Teoretycznie jest to jeszcze możliwe w tym sezonie Nie-stety mamy w poroacutewnaniu z innymi klubami dużo gorszą sytuację finansową co nie ułatwia zadania

Ktoacutere wydarzenia z kariery piłkarskiej utkwiły Panu naj-bardziej w pamięci przyniosły najwięcej radości

Najpierw było to przyjęcie do klubu IV ligii kiedy mia-łem 15 lat po raz pierwszy miałem trenera stroacutej piłkarski buty Potem nastąpił transfer z małego klubu do drugoligo-wego GKS Tychy Jako trzecie wymienię przejście do Goacuterni-ka Zabrze kiedy w ciągu dwoacutech lat stałem się reprezentan-tem Polski i wziąłem udział w mistrzostwach świata co jest marzeniem każdego piłkarza

Jak można pogodzić zaangażowanie piłkarskie z życiem rodzinnym

Mam to szczęście że moja żona rozumie mnie dobrze Jesteśmy 28 lat po ślubie Wiele jej zawdzięczam to ona głoacutewnie wychowała nasze dwie coacuterki Lubię bardzo przycho-dzić do domu tam czuję się najlepiej Każdą wolną chwilę spędzam z żoną rodziną to jest dla mnie bardzo ważne Wielu znajomych chętnie do nas przychodziło i przychodzi

moacutewią że u nas jest przyjemnie ciepło Ja wiem że to jest zasługa żonyhellip W małżeństwie ważne jest wzajemne zaufa-nie zrozumienie

Kiedy jeszcze grałem to wracając do domu nie opowia-dałem o piłce Nie chciałem robić z tego wielkiego tematu W domu rozmawialiśmy o dzieciach o naszych sprawach rodzinnych Teraz kiedy jestem trenerem żona i coacuterki cho-dzą na mecze i też bardzo się denerwują Nie mogę nic na to poradzić

Czy nie chciałby Pan pracować w Polsce

Chętnie wroacuteciłbym do Polski ale nie chcę pracować w warunkach w jakich pracowałem z korupcją oszukiwa-niem Nie podoba mi się że wyciągamy ciągle stare rzeczy Powinno się zapomnieć o tym co było i zacząć myśleć o tym co jest i o przyszłości

Jaka jest Pana prognoza dla polskiej drużyny na EURO 2008

Polacy będą mistrzami Europy

Kto poza tym w pierwszej czwoacuterce

Finał Polska-Hiszpania Poza tym ponieważ od dawna pracuję w Szwajcarii życzę powodzenia Szwajcarom Chciał-bym też aby Rosja odniosła sukces

Dziękuję za rozmowę Aarau 27042008

Ryszard Komornicki (ur 14 sierpnia 1959 w Ścinawie) pił-karz polski grający na pozycji pomocnika reprezentant Polski mistrz Polski trener FC Aarau Najwspanialsze lata swojej kariery popularny Koko spędził w Goacuterniku Zabrze (1982-1989) z ktoacuterym wywalczył 4 tytuły mistrza Polski i Superpuchar W lidze polskiej Ryszard Komornicki roze-

grał 182 mecze i strzelił 35 bramek W sezonie 198990 został piłkarzem FC Aarau (Szwajcaria) w sezonie 19921993 zdobył wraz z kolegami z drużyny tytuł mistrza Szwajcarii Kolejny sezon (199899) Koko spędził w FC Wohlen (Szwajcaria) w roku 2000 podpisał kontrakt z FC Kickers Luzern (Szwajcaria) Ryszard Komornicki ma roacutewnież doświadczenie jako trener asystent w FC Aarau FC Luzern FC Solothurn rezerwy FC Zurych Od stycznia do kwietnia 2006 roku trenował zespoacuteł 14-krotnego mistrza Polski Goacuternika Zabrze Koko rozegrał też 20 meczoacutew w repre-zentacji Polski i był uczestnikiem MŚ lsquo86 Zadebiutował 31 października 1984 roku w Mielcu w spotkaniu przeciwko Albanii (22) Po raz ostatni biało--czerwoną koszulkę założył 19 października 1988 roku w Chorzo-wie roacutewnież w czasie meczu z reprezentacją Albanii (10)

Zdję

cie

ww

wfc

aara

uch

20 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 21

W niedzielę 11 maja w ośrodku duszpa-sterskim Polskiej Misji Katolickiej w Zury-chu liturgię niedzieli Zesłania Ducha Święte-go uświetnił pierwszy występ nowo powstałej scholi pod kierownictwem pani Sylwii Feher-pataky Grą na organach akompaniowała pani Anna Buczek-Merz

W skład zespołu wchodzi szesnastu członkoacutew Ewa Kadłubowska Joanna Leskiewicz Marta Mirosław Agnieszka Suchta-Veit Anna i Ewelina Wedlechowicz Dorota Weśniak Dorota Zarost Hieronim Bawolski Zygmunt Beck Waldemar Burzyński Krzysztof Chudoba Ryszard Grze-gorzewski Joacutezef Krzyżanowski Tomasz Lenart Bartek Mańkowski Łukasz Mirosław

Już wykonaniem pierwszej pieśni bdquoVeni cre-atorrdquo (bdquoO Stworzycielu Duchu przyjdźrdquo) schola zachwyciła wysokim stopniem profesjonalizmu Dźwięki melodii gregoriańskiej i wariacje orga-nowe pani Buczek-Merz wprowadziły wiernych w uroczysty nastroacutej święta Piękne wykonanie zna-nych i mniej znanych pieśni liturgicznych przyczy-niło się do powstania niezapomnianej atmosfery święta i pogłębienia przeżyć duchowych Schola zaskoczyła i wzruszyłahellip Jak udało się w tak kroacutet-kim czasie stworzyć coś tak niezwykłego Proacuteby nowo powstałego zespołu odbywają sie przecież zaledwie od lutego tego roku

Oto co o powstaniu i pracach choacuteru moacutewi kie-rowniczka scholi pani Sylwia Feherpataky bdquoPomysł prowadzenia wokalnej scholi przykościel-nej pojawił się już dosyć dawno Pedagogikę mu-zyczną obok występoacutew kameralnych traktuję jako hobby uzupełniające moją pracę w operze Rozwa-żając możliwości prowadzenia choacuteru przy jednej

SCHOLA W ZURYCHU

ze szwajcarskich parafii poczułam jednak pewien niedosyt Moje myśli wciąż kierowały się w stronę naszej Misji Ostateczna decyzja o podjęciu tego wyzwania nadeszła wraz ze zmianami personalny-mi w Polskiej Misji Katolickiej w Zurychu jesienią 2007 roku Dzięki wsparciu duszpasterza ośrodka księdza Krzysztofa Zadarko moje pragnienie za-łożenia grupy wokalnej przy naszej wspoacutelnocie na-brało realnego kształtu To co nastąpiło poacuteźniej zawdzięczamy wielkiemu zaangażowaniu osoacuteb ktoacutere zgłosiły swoje uczestnictwo w choacuterze i po-mocy Bożej Nasza Polonia to prawdziwa kopalnia talentoacutew Bardzo zaimponowało mi zainteresowa-nie i wielka chęć wspoacutełpracy członkoacutew zespołu ich zamiłowanie do śpiewu i pragnienie aktywnego uczestnictwa w życiu Kościoła Wiele się od nich uczę To oni tworząc scholę ubogacają naszą wspoacutelnotę Wspoacutelnota to wspoacutełpraca Bez tego na-wet cały moacutej zapał ducha nie wystarczyłby aby po-wstało coś podobnego To ich wysiłek poświęcenie czasu prywatnego chęć uczenia się i działania oraz doświadczenie w pracy choacuteralnej lub wokalnej dały takie wyniki Jestem z nich dumna Ja osobi-

20 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 21

Sylwia FeherpatakyMa 41 lat Pochodzi z Krakowa gdzie rozpoczęła swoją

karierę muzyczną W 1996 roku ukończyła studia na wy-dziale wokalno-aktorskim w Gdańsku Rok poacuteźniej wyje-chała do Szwajcarii jako stypendystka Ministerstwa Kultury i Sztuki w Bernie (Bundesamt fuumlr Kultur) Po ukończeniu studioacutew podyplomowych w Bernie (Hochschule fuumlr Mu-sik und Theater Bern) otrzymała stały angaż w zuryskiej operze gdzie nadal pracuje jako wokalistka Ma na koncie udział w szeregu koncertoacutew solowych i choacuteralnych oraz na-graniach telewizyjnych

ście uczę się mnoacutestwo o muzyce liturgicznej ktoacutera jest niebywale bogata i roacuteżnorodna Nieocenioną pomocą przy przygotowaniu naszej pierwszej mszy była pani Ania Buczek-Merz ktoacutera zgodziła się wspomoacutec nas akompaniamentem Świetna orga-nistka i wielce kompetentny pedagog Dziękuję jej z serca za tę wspoacutełpracę i znajomość

Po naszym pierwszym występie w święto Ze-słania Ducha Świętego stawiamy sobie za cel

rozszerzenie naszego repertuaru Oczekuję tego z wielkim zainteresowaniem

Mam nadzieję że schola będzie się rozwijać Zależy mi na tym aby to dzieło trwało i wzbo-gacało nasze serca pięknem i głębią muzyki aby zawarty w niej pierwiastek Bożej doskonałości docierał do jak największej rzeszy ludzirdquo

Kamila NeupertZdjęciaZbigniew Zambrzycki

Anna Buczek-Merz Od 15 lat mieszka w Szwajcarii Wykształcenie muzyczne

zdobyła w Akademiach Muzycznych w Krakowie Lublinie Basel i Norynberdze jak i na wielu kursach mistrzowskich Przed wyjazdem do Szwajcarii docentka w klasie klawesynu na Akademii Muzycznej w Gdańsku Od 2000 roku zaanga-żowana jako organistka przy Kościele św Jana w Zurychu (Johanneskirche) Od lutego 2008 roacutewnież w kościele pa-rafialnym Birmensdorf Ceniona jako pedagog nauczyciel fortepianu i prowadząca choacuter

LEŚNA MAJOacuteWKA W WINTERTHURZE24 maja 2008 r - zgodnie z wcześniejszą zapowiedzią - odbyła się bdquomajoacutewkardquo

w lesie Winterthur-Walcheweiher zorganizowana przez Radę Ośrodka Duszpasterskiego PMK w Winterthurze Chętnych nie zabrakło

Był obecny także duszpasterz ośrodka ks Krzysztof Zadarko

Aut

or z

djęć

Jer

zy S

taw

arz

22 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 23

Bezpośredni sens słoacutew dzisiejszej Ewangelii nie nasuwa żadnych trudności moacutewi ona że Boacuteg będzie nas sądził nie według słoacutew ale według czynoacutew że po tych czynach mamy odroacuteżnia synoacutew światłości od ludzi złych i że ten tylko kto czynem pełnić będzie wolę Ojca Niebieskiego wejdzie do Kroacutelestwa Bożego Ewangelia nie tylko zabrania złych czynoacutew nawet takie drzewo ktoacutere złych owocoacutew nie daje ale tylko nie rodzi dobrych będzie wycięte i wrzucone w ogień Raz jeszcze przypomina nam w niej Chrystus Pan że Jego zakon jest zakonem czynu że nie ma niczego bar-dziej sprzecznego z chrześcijańską drogą życia niż bierność i bezczynność

Taka jest głoacutewna nauka Ewangelii na dzisiejszą niedzielę Jeśli się jednak nie mylę zawarta w niej jest jeszcze inna bardziej pośrednio wypowiedziana ale nie mniej wielka i piękna Nad nią chciałbym z Wami Drodzy Bracia pokroacutetce rozważać

Co to są te owoce ktoacutere daje dobre drzewo To są nie-wątpliwie przede wszystkim czyny Ale postawa wewnętrzna przejęcie się duchem chrześcijaństwa daje jeszcze inne skutki mniej przejawiające się na zewnątrz wyrażone ndash jeśli można się tak wyrazić ndash w samej sylwetce człowieka nada-jące jej ton i charakter Człowieka Bożego można poznać nawet wtedy gdy jego czynoacutew nie znamy patrząc po prostu na jego zachowanie się na cechy jego ducha Te cechy to tak-że w rozumieniu naszej Ewangelii owoce dobrego drzewa przejawy miłości Bożej i rządoacutew łaski w duszy

Owoce dobrego drzewa pokora pogoda pokoacutejJest takich cech wiele ale najważniejsze są bodaj trzy

pokora pogoda i pokoacutej Pokora Najmilsza z cnoacutet owa postawa duszy pełnej

przedmiotowości ktoacutera cechuje człowieka żyjącego w obli-czu Bożym i umiejącego patrzeć na samego siebie z Bożego punktu widzenia Człowiek ten nie w słowach ale w posta-wie przenikającej każdy jego ruch i każdą myśl jest wolny od tego szaleństwa i głupstwa zwanego pychą od czynienia ze siebie ośrodka świata i fałszywego bożka Pokora spra-wia że ten kto ją posiada nie sądzi nikogo ani nad nikogo się nie wywyższa W tym szerokim chrześcijańskim słowa znaczeniu pokora jest bodaj tą cechą po ktoacuterej najłatwiej poznać można człowieka Bożego

Pogoda to radość wynikająca z umiłowania Boga ponad wszystko niewzruszony optymizm nie w słowach ale każ-dym drgnieniem woli i myśli ludzkiej opromieniający życie niezroacutewnanym światłem Postawa dzięki ktoacuterej człowiek Boży wnosi radość i promień szczęścia wszędzie gdzie prze-chodzi każdym słowem samą swoją obecnością

Pokoacutej Błogosławieni pokoacutej czyniący powiedział Chry-stus Pan Ale pokoacutej czynić może tylko ten kto pokoacutej nosi w samym sobie kto nie jest rozdarty przez zwalczające się dążności i namiętności Raz jeszcze ten pokoacutej prawdziwy co przewyższa wszelki zmysł jest jedną z nieomylnych cech człowieka Bożego z tych owocoacutew po ktoacuterych poznać można serce oddane Bożej sprawie

Aby w nas można było poznać synoacutew światłościJest takich cech świętości więcej ale te trzy biją chyba

najbardziej w oczy i wszyscy nasi święci bez wyjątku byli wielkimi przykładami jak one w postawie chrześcijanina powinny być urzeczywistnione

Kiedy rozważam o nich dwie rzeczy przychodzą mi na myśl Pierwsza to smutny fakt że zrozumienie wielkości i piękna tych wielkich rzeczy jest niestety u tylu tak nikłe Pogańskie płytkie i złe nauki głoszone przez zbłąkanych pogardzają pokorą głoszą gorycz szerzą nienawiść i zwadę Doszło do tego że nawet nasze dzieci uczy się nienawiści zamiast pokoju goryczy zamiast pogody sądzenia innych i pychy zamiast chrześcijańskiej pokory W takich czasach trzeba nam chrześcijanom bardziej niż w innych pamiętać słowa Chrystusowe że po tych właśnie cechach poznawać mamy drzewo dobre od złego a przede wszystkim wypada nam z większym jeszcze zapałem dbać o to aby w nas sa-mych widniały pokora pogoda i pokoacutej

A z tą ostatnią sprawą łączy się druga wręcz może jeszcze smutniejsza Gdy patrzę na siebie i widzę jak mi jest daleko do Chrystusowego ideału jak mało jest w mojej postawie pokory pogody i pokoju jak niewiele potrafię ich dać moim bliźnim trzeba mi sercem skruszonym prosić o przebaczenie i błagać o pomoc i łaskę abym moacutegł stać się mniej niegodnym imienia chrześcijanina

Niech to postanowienie i ta modlitwa będzie wnio-skiem dzisiejszej niedzieli postanowienie że wytężymy wszystkie siły aby w nas można było lepiej poznać sy-noacutew światłości i korna modlitwa do Boga o łaskę poko-ry pogody i prawdziwego pokoju Amen (20071952)

CECHY CHRZEŚCIJANINA

O Joacutezef Innocenty Maria Bocheński OP (1902 ndash 1995)Założyciel PMK

22 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 23

14 maja 2008 roku w Marly odbyło się spotkanie na temat relacji między Stowarzyszeniem Centrum Polskiej Misji Katolickiej w Zury-chu a Polską Misją Katolicką w Szwajcarii W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele Stowarzyszenia dr Antoni Zgliński dr Jacek Pator-ski oraz pani Bogusława Lewicka natomiast Polską Misję Katolicką reprezentowali ks rektor Sławomir Kawecki ks Artur Cząstkiewicz oraz ks Grzegorz Ostrowski Przedstawiciele Stowarzyszenia Cen-trum stwierdzili że bdquoStowarzyszenie jest organizacją świecką opartą na prawie cywilnym szwajcarskim i nie podlega Polskiej Misji Ka-tolickiej Nazwa Stowarzyszenia została wybrana dlatego że Polska Misja Katolicka jest instytucją wiarygodną a to bardzo pomaga w zbieraniu funduszyrdquo Otoacuteż aby Stowarzyszenie mogło nosić nazwę bdquokatolickierdquo musi wpierw uzyskać zgodę kompetentnych władz kościelnych Niestety Stowarzyszenie Centrum do tej pory o taką zgodę nie wystąpiło Co więcej zwroacutecono się o aprobatę Statutu Stowarzyszenia działającego według zasad PRAWA CYWILNEGO do WŁADZ KOŚCIELNYCH miejscowej diecezji ktoacutere to władze w sposoacuteb dyplomatyczny odpowiedziały że nie leży to w kompeten-cji biskupa diecezji Chur Często członkowie Zarządu Centrum powołują się na słowa wsparcia prywatne listy z błogosławieństwem zachęty ze strony dostojnikoacutew kościelnych To wprowadza w błąd ludzi mniej zorientowanych - mogłoby się wydawać że jest to roacutew-noznaczne z dokumentem prawnym Otoacuteż tak nie jest W kościele rzymskokatolickim obowiązuje nas Kodeks Prawa Kanonicznego ktoacutery jasno reguluje te sprawy (por Kan 298-311)

Po długich dyskusjach doszliśmy do wniosku że Stowarzyszenie

W SPRAWIE STOWARZYSZENIA CENTRUM hellipOświadczenie Stowarzyszenia Centrum Spotkań i Modlitwy Polskiej Misji Katolickiej w ZurychuW majowym numerze bdquoWiadomościrdquo (Nr 440) ukazała się notatka ks Rektora o naszym Stowarzyszeniu sugerująca niezorientowanym czytelnikom wątpliwości wobec naszych intencji i działań W związku z reakcjami ludzi na tę publikację uważamy za konieczne podanie poniższych wyjaśnień do wiadomości wszystkich1 Nasze Stowarzyszenie jest założone na podstawie szwajcar-

skiego prawa cywilnego (OR) nie jest organizacją kościelną i nie podlega formalnie Polskiej Misji Katolickiej w Szwaj-carii

2 Nazwa bdquoCentrum Spotkań i Modlitwy Polskiej Misji Katolickiej w Zurychurdquo wyraża tylko jednoznacznie nasz głoacutewny cel tzn zdobycie i utrzymanie odpowiedniego stałego ośrodka dla PMK ktoacutery będzie znajdował się w Zurychu Jednocześnie chcemy aby te pomieszczenia były owarte dla całej Polonii w Szwajcarii jako miejsce spotkań i dyskusji czy też organizacji imprez kultu-ralnych Nasze starania ograniczają się jak dotąd w zdobywaniu funduszoacutew poprzez składki członkowskie zbieranie ofiar oraz własną pracę (kawa niedzielna biuletyn Stowarzyszenia organi-zacja imprez)

3 Będziemy się cieszyli roacutewnież i wtedy jeśli PMK otrzymałaby wcześniej w inny sposoacuteb odpowiednie stałe pomieszczenia w Zurychu do samodzielnego użytkowania Statut pozwala nam na poacuteźniejszą pomoc w utrzymaniu takiego ośrodka

4 Zawiadomienie o założeniu Stowarzyszenia w 2000 r zostało wy-słane wraz ze statutem do wszystkich biskupoacutew szwajcarskich a także do prymasa ks kard J Glempa i innych biskupoacutew w kraju do bp S Wesołego i do ks rektora K Gawrona Otrzymaliśmy same pozytywne odpowiedzi i błogosławieństwo na naszą działal-ność

W liście z dn 20102000 r z Ordynariatu diecezji Chur na ktoacuterej terenie działamy czytamy bdquoPrzyjęliśmy do wiadomości treść statutu () Kompetencji i nadzorowi Biskupa podlegają jedynie statuty mające czysto kościelno-prawny charakter Poza

tym możemy Wam mimo to potwierdzić że do tego statutu nie mamy żadnych zastrzeżeń i popieramy ideowo cel tego Stowa-rzyszeniardquo (tłum AZ) Traktowaliśmy i traktujemy to dalej jako akceptację ze strony władz kościelnych na działanie zgodnie z naszym statutem Informacja o tym wraz z kopią listu została przesłana w odpowiedzi na polską ocenę prawną dla ekonoma Komisji Episkopatu Polskiego ks J Droba do Warszawy oraz ks rektorowi S Kaweckiemu

5 W czerwcu ubr było wiadomo że od 1 lipca będzie tylko jeden etat dla duszpasterza PMK tzn Rektora W związku z tym ks W Czerwiński z dniem 30 czerwca przestał być członkiem Zarządu z urzędu Mimo iż pozostawał dalej w mieszkaniu przy Aem-tlerstrasse to nie miał więcej prawa działalności wśroacuted Polonii wobec czego konieczna była formalna zmiana adresu korespon-dencyjnego Stowarzyszenia Na nadzwyczajnym Walnym Zebra-niu Stowarzyszenia 24 czerwca 2007 uchwalono tę zmianę Jed-nocześnie w statucie dokonano drobnych zmian ktoacutere precyzują cel podkreślają lokalizację w Zurychu i ograniczają możliwości interpretacji przeznaczenia zbieranych funduszy Nie rozumiemy sugerowania że mieliśmy przy tym nieczyste intencje

6 Jest rzeczą oczywistą że wobec naszego celu chcemy ndash tak jak dotychczas ndash pracować ściśle w powiązaniu z PMK w Szwajcarii W Zarządzie jest zarezerwowane stałe miejsce dla kapłana odpo-wiedzialnego w Zurychu za Misję

7 Następne zwyczajne Walne Zebranie Stowarzyszenia jest plano-wane na czerwiec br

8 Wiemy że w Polsce istnieje swoista kultura nieufności do wszyst-kiego co nie jest pod pełną własną kontrolą a także rzucania publicznych podejrzeń według swego subiektywnego poglądu Uważamy jednak że zawsze trzeba wymagać informacji rzetelnej Nie wiemy jaki cel przyświecał wspomnianej notatce w bdquoWiado-mościachrdquo bez poprzedniego porozumienia się z nami

Za ZarządDr Antoni Zgliński prezes

Inż Marek Duszyński v-prezez

Od Rektora Polskiej Misji Katolickiejwystąpi do Episkopatu o zgodę na używanie nazwy Stowarzyszenie Polskiej Misji Katolickiej Ustaliliśmy także że będziemy praco-wać nad przygotowaniem umowy o wspoacutełpracy Stowarzyszenia Centrum z Polską Misją Katolicką w Szwajcarii Nie może być tak że Stowarzyszenie ktoacuterego członkowie Zarządu zastrzegają że nie jest stricte katolickie zbiera fundusze na terenie Polskiej Misji Katolickiej Dlatego konieczne jest przygotowanie umowy ktoacutera będzie jasno precyzowała wzajemne relacje

Jedyną kwestią sporną ktoacutera nie znalazła rozwiązania był temat zwołania ubiegłorocznego walnego zebrania w dniu 240607 - na trzy dni przed moim przyjazdem do Szwajcarii Mimo proacuteśb Ekonoma Konferencji Episkopatu Stowarzyszenie Centrum nie raczyło zmie-nić terminu walnego zebrania po to aby moacutegł wziąć w nim udział nowy rektor Polskiej Misji Katolickiej Jeszcze raz podkreślam że nie rozumiem i jest dla mnie nie do pojęcia jak można na trzy dni przed przybyciem nowego rektora bez konsultacji z nim a przede wszystkim bez konsultacji z odpowiedzialnym za duszpasterstwo Polonii z ramienia Konferencji Episkopatu Polski zmienić statut dokonać zmian personalnych i zmienić adres siedziby Stowarzy-szenia Mimo tej rozbieżności całe spotkanie było dosyć owocne W wielu kwestiach znaleźliśmy porozumienie Mam nadzieję że na najbliższym walnym zebraniu w szerszym gronie uda się znaleźć konstruktywne rozwiązania dla nieuporządkowanych pod względem prawnym zagadnień zaroacutewno dla dobra Polskiej Misji Katolickiej jak i Stowarzyszenia

ks Sławomir Kawecki Rektor Polskiej Misji Katolickiej

24 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 25

W trakcie Mszy św hołd Zmarłej złożył profesor dr hab Jan Zieliński z Berna ktoacuterego przemoacutewienie zamieszczamy poniżej

bdquoLubiła podkreślać że przyszła na świat w puszczy że wychowała się wśroacuted drzew Było to w Spuszy w ziemi lidz-kiej (Spusza ongiś własność Ignacego Tyzenhausa potem jego syna Rudolfa dalej tegoż coacuterki Hermancji zamężnej Uruskiej ktoacuterej młodsza coacuterka Seweryna wyszła za Jana Pawła Sapiehę) Ojciec Eustachy Kajetan ks Sapieha ab-solwent politechniki w Zurychu (leśnictwo) był na początku lat dwudziestych ministrem spraw zagranicznych RP Matka Teresa z Lubomirskich prowadziła działalność charytatywną i społeczną Kierowała warsztatem produkującym tweed W Warszawie prowadziła bdquoLatarnięrdquo zakład wytwoacuterczy dla ociemniałych inwalidoacutew wojennych Elżbieta (w dzieciństwie i potem dla najbliższej rodziny Izia) miała siostrę Eleonorę i trzech starszych braci Jana Lwa i Eustachego Seweryna Na zachowanych zdjęciach z dzieciństwa widać Ją w otoczeniu przyrody na cierpliwej białej klaczy albo w atelier fotografa Stefana Platera jak z rozpuszczonymi długimi włosami z uśmiechem i ciekawością świata ufnie patrzy w przyszłość

Maturę zrobiła w roku 1939 Wszechstronnie uzdolniona artystycznie zastanawiała się czy wybrać karierę śpiewaczki aktorki czy rzeźbiarki Wybuch wojny pokrzyżował te plany Ojciec został aresztowany przez władze radzieckie i skazany na karę śmierci zamienioną na pobyt w łagrze wyszedł z Rosji z armią Andersa Następnie osiadł w Kenii był delega-tem Polskiego Czerwonego Krzyża na Afrykę Wschodnią

Okupację przeżyła w Polsce działała w podziemiu w roku 1944 aresztowana przez gestapo w Krakowie siedziała w więzieniu na Montelupich Kiedy została zwolniona kar-dynał Sapieha radził Jej matce bdquoZabierz coacuterkę i pierwszą możliwą drogą wyjeżdżajcierdquo Tak trafiły do Berna

Po wojnie rodzice osiedli na dobre w południowo-wschodniej Afryce Ona nie chciała opuszczać Europy ad-optowana przez przemysłowca i organizatora wyścigoacutew sa-mochodowych Hansa Rufenera i jego żonę Hannę zamiesz-kała w Hofgut w podberneńskiej gminie Muri Zajmowała się ogrodem Do końca żywiła dla Szwajcarii i Szwajcaroacutew wdzięczność za gościnę to była jej druga ojczyzna Wielka patriotka polska stała się też patriotką szwajcarską

Jej wielką pasją było kolekcjonerstwo Zbierała znaczki

bdquoUMIAŁA DAWAĆhelliprdquoElżbieta (Iza) Rufener-Sapieha (24081921 - 01052008)

i etykiety zapałczane dziwne kamyki i wieczka pojemni-koacutew ze śmietanką do kawy W sensie przenośnym można powiedzieć że kolekcjonowała ludzi ndash otwarta na ich losy na ich potrzeby Zbierała też filmy Umiejętnie korzystając z kolejnych nowinek technicznych nagrywała setki filmoacutew i programoacutew telewizyjnych o Polsce o Papieżu o przyrodzie Wiele z nich trafiło potem do Polski do zbioroacutew Uniwersy-tetu Jagiellońskiego

Inną wielką pasją były podroacuteże Sprzyjało temu trochę powojenne rozproszenie rodziny po całym świecie ale głoacutew-nym motorem była chyba ciekawość świata Jej świadectwem pozostały niezliczone fotografie i slajdy a także akwarele o egzotycznej tematyce

W latach pięćdziesiątych była uczennicą malarza Karla Bieri w berneńskiej Gewerbeschule Brała udział w plene-rach malarskich Pobierała też lekcje rzeźby u Madeleine von Fischer Była członkinią Schweizerische Gesellschaft Bildender Kuumlnstlerinnen

Malowała dużo ale przez wiele lat wcale nie wysta-wiała Pierwsza wystawa w rezydencji ambasadora RP w

1 maja 2008 roku w Bernie przeżywszy 86 lat odeszła do Pana wielka polska patriotka Elżbieta Ru-fener-Sapieha 13 maja została odprawiona w intencji zmarłej Msza św pogrzebowa ktoacuterej przewod-niczył rektor Polskiej Misji Katolickiej w Szwajcarii ks dr Sławomir Kawecki W homilii celebrans podkreślił wielkie zasługi zmarłej w podtrzymywaniu polskiej tradycji patriotycznej i religijnej cha-rytatywną bezinteresowną działalność na rzecz polskiej młodzieży oraz jej niezwykły talent malarski Rysunki akwarele i obrazy olejne Elżbiety Rufener-Sapiehy są plonem jej życia dzielonego na dwie ojczyzny ndash Polskę i Szwajcarię Zachwyt nad doskonałością natury nad otaczającym nas pięknem ndash to refleksje jakie pojawiają się w trakcie oglądania dzieł malarki

Elżbieta Rufener-Sapieha z Ojcem Świętym Janem Pawłem II Zdjęcie pochodzi ze zbioroacutew prywatnych

24 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 25

Bernie odbyła się w roku 2004 po niej przyszły następne w Muzeum Polskim w Rapperswilu (2005) we wrocławskim Ossolineum (2006) w warszawskich Łazienkach Kroacutelew-skich (2007) wreszcie w styczniu br w Domu Polonii na krakowskim Rynku Każda wystawa miała nieco inny kształt dzięki temu że było z czego wybierać dorobek Elżbiety Rufener-Sapiehy liczy ponad trzysta prac Są wśroacuted nich obrazy olejne akwarele grafiki i fotografie artystyczne ndash świadectwo bezustannych poszukiwań tematycznych i formalnych Wkroacutetce przed śmiercią większość tych prac ofiarowała wspaniałomyślnie Zakładowi Narodowemu im Ossolińskich z myślą o powstającym we Wrocławiu Muzeum Lubomirskich

Miałem szczęście uczestniczyć w otwarciu wszystkich tych wystaw Każdy wernisaż pozostawił wspomnienia ale najsilniejsze wiążą się z ostatnim Może dlatego że aranża-cja wystawy delikatnymi akcentami plastycznymi przywodzi-ła myśl o nieuchronnym pożegnaniu Ale chyba nie tylko Przemawiając podczas wernisażu wspomniałem o areszto-waniu Izy w wojennym Krakowie podeszła do mnie potem coacuterka ludzi w ktoacuterych mieszkaniu okupanci zorganizowali oacutew fatalny bdquokociołrdquo Miałem wtedy wrażenie że zamyka się krąg historii

Od połowy lat sześćdziesiątych jeździła regularnie do kraju Wspierała też stale roacuteżne inicjatywy i ludzi w potrze-bie Szczegoacutelnie aktywnie zaangażowała się w ruch bdquoSolidar-nościrdquo i w pomoc dla Polski po wprowadzeniu stanu wojen-nego Nie tylko finansowo także osobiście przygotowując i wysyłając niezliczone paczki

Działała ze Szwajcarii w ruchu (od 1990 Stowarzysze-niu) bdquoPrzymierza Rodzinrdquo ktoacutery prowadzi w Polsce dzia-łalność edukacyjną i wychowawczą w duchu obywatelskim Ruch ten ktoacutery wyroacutesł z Sekcji Rodzin warszawskiego Klubu Inteligencji Katolickiej zmierza do wielostronnego przygotowania dzieci i młodzieży do służby społeczeństwu i Kościołowi Działalność rozpoczął od kształcenia wy-chowawcoacutew i organizowania letnich i zimowych obozoacutew następnie całorocznej pracy wychowawczej w grupach wreszcie przystąpiono do budowy szkoacuteł Przymierze Rodzin prowadzi obecnie przedszkole cztery świetlice trzy szkoły podstawowe cztery gimnazja dwa licea ogoacutelnokształcące i szkołę wyższą Hojności Izy ta pożyteczna placoacutewka w bardzo dużej mierze zawdzięcza swe powstanie i rozwoacutej Ponadto założyła Ona dwie fundacje z przeznaczeniem na stypendia dla dzieci i młodzieży z niezamożnych rodzin Jedną z sal w budynku szkoły Przymierza Rodzin im Jana Pawła II na Ursynowie nazwano Salą Sapieżyńską dwie tablice upamiętniają hojność fundatorki w szkole wyższej i w szkole im ks Jerzego Popiełuszki na Bielanach jest też ogromna wdzięczność w sercach członkoacutew Przymierza Rodzin

Umiała dawać ndash a to jest rzadka umiejętność Prezydent Lech Wałęsa odznaczył Ją w roku 1994 krzy-

żem kawalerskim Orderu Zasługi RP prymas Joacutezef Glemp w roku 2000 Złotym Medalem Prymasowskim za zasługi dla Kościoła i Narodu premier Jerzy Buzek medalem Instytu-tu Społeczeństwa Obywatelskiego bdquoCzłowiek Pro Publico Bono 2003rdquo

Pamiętam od pierwszego spotkania wielkie uważne oczy promienny uśmiech lekko przechyloną na bok głowę z burzą skręconych białych włosoacutew Połączył nas śp Marek Łatyński pierwszy Ambasador znoacutew wolnej Polski w Szwajcarii spo-winowacony z Nią przez swą żonę z domu Potulicką Kiedy przedwcześnie kończył swą misję w Bernie powierzył Izę naszej opiece a nas ndash Jej Przed czternastu laty Na zawsze zostaniemy dłużnikami Chyba że można dobro odpłacać dobrem

Kiedy przyszedłem w godzinę ktoacutera miała się okazać przedostatnią uniosła na przywitanie lewą rękę Siedziałem przy szpitalnym łoacuteżku w milczeniu wychodząc z założenia że w takich sytuacjach słowa są niepotrzebne liczy się obec-ność Odchodząc uniosłem lewą rękę na pożegnanie do jutra Za godzinę już nie żyła

Pod koniec oszczędnie gospodarowała słowami jakby wiedząc że w obliczu spraw ostatecznych nabierają one in-nej wagi Ale w tym co moacutewiła była niezwykła przytomność umysłu lapidarna norwidowska trafność Tydzień wcześniej na słowa zaprzyjaźnionej osoby bdquoMogę się za Ciebie tylko modlićrdquo odparła bdquoT y l k ordquo

Odeszła w święto Wniebowstąpienia Pańskiego kiedy po porannym deszczu niebo się zupełnie wypogodziło jakby otwierało swe podwoje

Wraz z Jej odejściem obumiera jedna gałązka dwoacutech wielkich polskich rodoacutew magnackich Wysycha zdroacutej dobro-ci bezinteresownej gotowości do niesienia pomocy i do do-brych uczynkoacutew Rozproszona po świecie rodzina przyjacie-le Polonia szwajcarska i zaprzyjaźnieni Szwajcarzy wreszcie miłośnicy sztuki ndash wszyscy tracimy Pięknego Człowieka

W noc po kremacji na zewnętrznej szybie okna pod ktoacuterym pracuję od strony wielkiego dębu ktoacutery tylekroć podziwiała i ktoacutery do niedawna jeszcze miała nadzieję nary-sować przylgnęła piękna srebrzysta ćma Tkwiła tam przez cały dzień niczym dusza Izy zaglądając mi przez ramię kiedy o Niej pisałem

Pogrzeb odbędzie się jesienią w Boćkach na Podlasiu w kościele pod wezwaniem św Joacutezefa Oblubieńca (jego święto przypada 1 maja) i św Antoniego Padewskiego kościele ufundowanym w roku 1726 przez Joacutezefa Franciszka Sapie-hę Iza była tam przed trzema laty gdy chowano jej brata zmarłego w Kenii Eustachego Sapiehę W homilii powie-dzianej przez biskupa drohiczyńskiego Antoniego Dydycza uderzyły ją zwłaszcza zacytowane słowa z listu fundatora w ktoacuterych planowaną budowlę sakralną nazywa bdquoroślinkąrdquo I komentarz biskupa Dydycza bdquoNie wiem czy u wielkich wspoacutełczesnych spotkalibyśmy się z takim językiem z taką delikatnością i uprzejmą prostotą Podskarbi litewski całą fundację nazywa lsquoroślinkąrsquo To ma swoją wymowę widać że patrzył na wszystko przez pryzmat życiardquo Z puszczy w Spu-szy do kościoła budowanego z miłością tak jak się hoduje ulubioną roślinkę Jest w tym wewnętrzna logika i konse-kwencja Co w niczym nie zmniejsza poczucia że straciłem jedną z najważniejszych w moim życiu osoacuteb Wiem że inni czują podobnie

Gdyby trzeba słowa pożegnania ograniczyć do jednego w tym wypadku brzmiałoby ono Dziękirdquo

26 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 27

bdquoO dobre imię Polski i Polakoacutewrdquo - to hasło XII Forum Polonijnego jakie odbyło się w dniach 25-27 kwietnia w Toruniu Gospodarzami spotkania na ktoacutere przybyło ponad stu delegatoacutew z całego świata były Wyższa Szkoła Kultury Społecznej i Medialnej oraz Polskie Stowarzyszenie Mor-skie-Gospodarcze im Eugeniusza Kwiatkowskiego Toruń-ska uczelnia w swoich murach gościła min przedstawicieli z Europy (Litwa Białoruś Ukraina Niemcy Francja Szwaj-caria Wielka Brytania Szwecja Norwegia) Australii i obu Ameryk (USA Kanada Argentyna Urugwaj i Meksyk)

Z całego świata zjechali się goście do Wyższej Szkoły Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu na XII Forum Polonijne W piątek 25 kwietnia zostaliśmy uroczyście podjęci w pięknej restauracji na bogatej w polskie potrawy kolacji Po posiłku o godzinie 2100 odbył się Apel Jasno-goacuterski animowany przez choacuter WSKSiM a prowadzony przez księdza biskupa Andrzeja Suskiego ordynariusza diecezji toruńskiej

Rano w sobotę 26 kwietnia XII Forum Polonijne zostało zainaugurowane Mszą św pod przewodnictwem o Tadeusza Rydzyka dyrektora Radia Maryja i założyciela WSKSiM w Toruniu W wygłoszonym Słowie Bożym celebrans poroacutew-nał Polakoacutew do ucznioacutew Jezusa ktoacuterzy poszli na cały świat niosąc Ewangelię i naukę o Panu Podkreślił że to ważne abyśmy byli bdquoświadkami prawdyrdquo bronili dobrego imienia Polski i Polakoacutew nie zniechęcając się ale dając świadectwo wierze gdyż bdquonie wolno zapierać się ojca i matkirdquo

Przed południem złożono kwiaty pod pomnikiem Jana Pawła II a następnie przystąpiono do spotkań panelowych dotyczących duszpasterstwa emigracyjnego nauki i kultury oraz dobrego imienia Polski i Polakoacutew Było wielu moacutewcoacutew min prezydent miasta Torunia Michał Zaleski a także po-litycy ndash ich słowa wzięliśmy sobie głęboko do serca Było to wielkie spotkanie patriotyczne ktoacutere wzbogaciło nas wszyst-kich Niejednemu w oczach zalśniły łzy tęsknoty podczas słuchania recytacji wiersza Norwida bdquoDo kraju tegordquo Jak zwykle nie zabrakło możliwości zakupu ciekawych i naj-nowszych publikacji książkowych o tematyce patriotycznej i katolickiej

Następnie wszyscy udaliśmy się do studia nagrań Telewi-zji Trwam znajdującego się w pobliżu Domu Słowa gdzie z wielkim zainteresowaniem wszyscy uczestnicy Forum podzi-wiali profesjonalizm i nowoczesną aparaturę tego studia

Gdy wroacuteciliśmy do Centrum Polonia in Tertio Millenio kontynuowaliśmy spotkanie panelowe Po kolacji czekał nas program słowno-muzyczny w wykonaniu choacuteru toruńskiej uczelni następnie inscenizacja fragmentoacutew epopei naro-

O DOBRE IMIĘ POLSKI I POLAKOacuteWXII Forum Polonijne

Toruń 25 - 27 kwietnia 2008

dowej bdquoPan Tadeuszrdquo w reżyserii Haliny Łabonarskiej oraz wieczoacuter z poezją Jacka Kaczmarskiego w wykonaniu studen-toacutew tej uczelni

W niedzielę po śniadaniu i Mszy Świętej udaliśmy się do auli aby kontynuować nasze debaty dotyczące kultury i na-uki oraz dalszy ciąg panelu bdquoO dobre imię Polski i Polakoacutewrdquo ktoacutere wzbudziło wiele emocji narzekań Polakoacutew z Litwy i nie tylko Były też i pozytywne sygnały z Wielkiej Brytanii o naszym narodzie o cenieniu pracowitości i wysokiej jakości pracy Polakoacutew Po południu było podsumowanie dyskusji panelowych i podjęcie uchwał Pewne pytania i problemy dyskutowane na forum pozostawały bez odpowiedzi

Studenci tej uczelni opiekowali się gośćmi i robili to bardzo odpowiedzialnie i z wielką życzliwością Ogromnie urozmaicona wspaniała i obfita polska kuchnia była po-twierdzeniem znanej na całym świecie polskiej gościnności Niezapomnianym przeżyciem było obejrzenie gablot z eks-ponatami-pamiątkami po Ojcu Świętym Janie Pawle II oraz zobaczenie kaplicy w ktoacuterej odmawia się codziennie wieczo-rem Roacuteżaniec Święty W tej kaplicy obok wizerunku Matki Bożej Fatimskiej wisi obraz Pani Jasnogoacuterskiej z podpisem Jana Pawła II z Jego prywatnej kaplicy watykańskiej oraz wota wiernych - słuchaczy Radia Maryja

Dla członkoacutew naszego Koła i zainteresowanych otrzyma-łam wiele ciekawych materiałoacutew po ktoacutere można się zgłosić w pierwsze soboty i niedziele miesiąca po Mszy Świętej w Zurychu

Cieszę się że mogłam reprezentować nasze Koło Radia Maryja z Zurychu w tak ciekawych i pełnych emocji uroczy-stościach spotkaniach panelowych jak roacutewnież w owocnych rozmowach w kuluarach

Jadwiga Wator

Informacja dla słuchaczy Radia Maryja i widzoacutew Tele-wizji Trwam z Europy zmiana parametroacutew nadawania TV Trwam na satelicie Astra

Z dniem 1 maja 2008 roku program TV Trwam i Radio Maryja będzie dostępny na transponderze 53 o parame-trach

- satelita Astra 1KR 192 East (wschoacuted) - częstotliwość 10773 MHz - polaryzacja H (pozioma)- FEC 56- Symbol rate 22 Msymbs- pid video 513- pid audio 660- pid pcr 513- pid audio 661 dla programu Radio Maryja

Programy są niekodowane

26 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 27

Programndash Rozpoczęcie o godz 1330ndash Nabożeństwo w Sanktuariumndash DVD i wymiana doświadczeńndash Przeżycie wspoacutelnoty przy kawiendash Okazja do spowiedzindash Uroczysta Msza śwndash Nowe rozesłanie pielgrzymujących sanktuarioacutewZakończenie ok godz 1815Pielgrzymce przewodniczyć będzie ks Krzysztof Zadarko Duszpasterz Ośrodka PMK w Zurychu

PIELGRZYMKA DO QUARTENSerdecznie zapraszamy na pielgrzymkę Polakoacutew do Sanktuarium

Matki Bożej Trzykroć Przedziwnej do Quarten w sobotę 28 czerwca 2008 r

Cieszymy się na spotkanie Sr Ursula-Maria Bitterli Sr M Henryka Seidel Sr M Felicja Lewandowska

Projekt bdquounterwegs zu dirldquo Pilgerheiligtum Neu-Schoumlnstatt 8883 Quarten

Telefon 081 739 15 01 E-mail projektphschoenstattch

Polonia w Szwajcarii walczy o utrzymanie Muzeum Polskiego w Rapperswil ktoacuteremu grozi eksmisja z wynajmowanych dotychczas pomieszczeń Rektor PMK zwraca się z prośbą do wszystkich ktoacuterym leży na sercu zachowanie Muzeum w Rapperswil o podpisanie petycji do władz szwajcarskich o pozostawienie muzeum w dotychczasowych pomieszczeniach Solidarnie podpiszmy petycje tak by władze Rapperswil i

URATOWAĆ RAPPERSWIL Szwajcarii wiedziały że choć jesteśmy w Szwaj-carii małą liczebnie grupą narodowościową to potrafimy walczyć o słuszną sprawę i mamy wielu przyjacioacuteł ktoacuterzy nas w tym wspomagają Wszyst-kie informacje i miejsce na podpisy pod petycją znajdują się na stronie

wwwrapperswil-castlecom

Ks dr Sławomir Kawecki Rektor PMK

Szkolny Punkt Konsultacyjny przy Stałym

Przedstawicielstwie RP przy Biurze ONZ

w Genewie

LrsquoAncienne Routes 151218 Grand -Saconnex Suisse

Tel 022 710 97 97

zaprasza

wszystkie dzieci w wieku od 7 do 18 latdo uczestniczenia w zajęciach lekcyjnych

w

roku szkolnym 20082009

Szkoła realizuje polski program nauczania zatwierdzony przez MEN

w zakresie- języka polskiego

- historii i geografii Polski-wiedzy o społeczeństwie

Zajęcia odbywają się raz w tygodniu i obejmują poszczegoacutelne etapy nauczania

(szkoła podstawowa gimnazjum i liceum ogoacutelnokształcące)

W czerwcu uczniowie otrzymują świadectwaWarunkiem przyjęcia nowych ucznioacutew jest

sprawdzenie ich wiedzy (znajomość języka polskiego) lub posiadanie świadectwa

Malgorzata Molska-KurtykaKierownik Szkolnego Punktu Konsultacyjnego w Genewie

Trzecia Olimpiada RodzinW niedzielę 14 września 2008 o godz 1000 na stadionie im Pierra de Coubertin

w VidyLozanna odbędzie się Trzecia Olimpiada RodzinWięcej informacji podamy w następnym numerze

28 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 29

wwwanrgovpl

BARIERY W ZAGOSPODAROWANIU ZABYTKOacuteW

Według danych Agencji na koniec czerwca 2007 r do Zasobu ogoacutełem przejęto 2314 zespołoacutew dworskich i pałacowo-parkowych wpisanych do rejestru zabytkoacutew z tego trwale rozdyspono-wano 1437 zespołoacutew w tym poprzez sprzedaż 1068 wniesienie do jednoosobowych spoacutełek 148 Nadal w Zasobie jest 877 zespołoacutew z tego w dzierżawie pozostaje 654 w administrowaniu 128 w zarządzie i wieczystym użytkowaniu 5 Na rozdysponowanie czeka 90 zespołoacutew

REKLAMY

Fot

Jer

zy G

iedr

ys

Pałac w Małkocinie Zespoacuteł Pałacowo-Parkowy Małkocin

Działania Agencji w odniesieniu do obiektoacutew wpisanych do Rejestru Zabytkoacutew ukierunkowane są na ich zabezpieczenie przed uszkodzeniem zniszczeniem dewastacją do czasu ich trwałego rozdysponowania oraz przygotowanie obiektoacutew do sprzedaży o ile to możliwe wraz z gospodar-stwem rolnym historycznie związanym z zabyt-kiem Obiekty zabytkowe poza swą bezsporną wartością historyczną i kulturową mają także wymierną wartość gospodarczą Niemal na ca-łym świecie stare budowle stanowią dobrą lokatę kapitału

Przekształcenia strukturalne i własnościowe zmierzają w takim kierunku aby przyszły właści-ciel wziął na siebie ciężar wykonania niezbędnych prac remontowych i zabezpieczających realizując je w zgodzie ze wszelkimi wymogami formalnymi wynikającymi z charakteru tych obiektoacutew oraz za-leceń konserwatorskich

Sprzedaż nieruchomości wpisanych do Re-jestru Zabytkoacutew prowadzona jest w większości wypadkoacutew w ramach pierwszeństwa nabycia przysługującego dzierżawcy na podstawie art 29 ust 1 pkt 3 ustawy o gospodarowaniu nieru-chomościami rolnymi Skarbu Państwa

Jeżeli nie ma zastosowania prawo pierwszeń-stwa sprzedaż nieruchomości odbywa się w dro-

dze przetargu W przypadku nie rozstrzygnięcia przetargu korzystając z ustawy o gospodarowa-niu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa Agencja ogłasza kolejne przetargi i może ustalić cenę wywoławczą nie niższą jednak niż 50 ceny wywoławczej pierwszego przetargu aż do skorzy-stania z możliwości sprzedaży nieruchomości bez przetargu W tym przypadku ustalona cena sprzedaży nie może być jednak niższa od ceny wywoławczej ostatniego przetargu

Agencja może także w drodze umowy nieod-płatnie przekazać nieruchomość np gminie na cele związane z wykonywaniem zadań własnych Jednak gminy nie przejawiają dużego zaintereso-wania przejmowaniem nieruchomości wpisanych do Rejestru Zabytkoacutew

Stosowany przez wiele lat system preferencji przy nabywaniu nieruchomości zabytkowych polegający na obligatoryjnym obniżaniu ceny sprzedaży o 50 umożliwiał rozszerzenie kręgu osoacuteb zainteresowanych nabyciem roacutewnież na osoby mniej zamożne Jednak tak skonstruowa-ny system preferencji nie wpływał na polep-szenie stanu zabytkoacutew Dopiero zmiana zasady polegająca na wprowadzeniu w miejsce obniżki obligatoryjnej ndash obniżki fakultatywnej umożliwiła Agencji rozwiązania ukierunkowane na wykorzy-

28 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 29

REKLAMY

Zespoacuteł Dworsko-Parkowy w Kulicach

Fot

Jer

zy G

iedr

ys

stanie przez nabywcę uzyskanych oszczędności z tytułu obniżki ceny sprzedaży na realizację prac budowlano-konserwatorskich Należy podkreślić że poniesione nakłady dotyczą obiektoacutew nie bę-dących już w Zasobie

Aktualnie obowiązuje pozostawiona 50 ob-niżka ceny sprzedaży Jednak skorzystanie z niej zależy od spełnienia odpowiednich warunkoacutew Nabywca jest zobowiązany do przedłożenia wła-ściwemu oddziałowi terenowemu Agencji w ter-minie ustalonym w porozumieniu z wojewoacutedzkim konserwatorem zabytkoacutew nie dłuższym jednak niż 5 lat od dnia zawarcia umowy sprzedaży dokumentoacutew potwierdzonych przez właściwego wojewoacutedzkiego konserwatora zabytkoacutew określa-jących zakres rzeczowy i wartość nakładoacutew ktoacutere nabywca ponioacutesł realizując wskazania konserwa-torskie w odniesieniu do nabytej nieruchomości zabytkowej Intencją pozostawienia obniżki ceny sprzedaży było zachęcenie a jednocześnie zmo-bilizowanie nabywcoacutew do realizacji prac według wskazań konserwatora zabytkoacutew

Istnieje wiele czynnikoacutew ograniczających trwa-łe rozdysponowanie obiektoacutew zabytkowych Jed-nym z głoacutewnych jest brak rozstrzygnięć reprywa-tyzacyjnych Szacuje się że obecnie roszczenia reprywatyzacyjne dotyczą około 200 zespołoacutew zabytkowych będących w Zasobie Na ogoacuteł wła-ściciele bądź ich prawni spadkobiercy nie są za-interesowani zakupem w drodze przysługującego im pierwszeństwa w nabyciu (art 29 ust 1 pkt 1 ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa) natomiast Prezes Rady Ministroacutew pismem z 7 listopada 1997 r zakazał sprzedaży nieruchomości do ktoacuterych zgłoszono zastrzeżenia reprywatyzacyjne aż do czasu usta-wowego uregulowania sprawy roszczeń W tej sy-tuacji zgłoszenie roszczeń reprywatyzacyjnych w odniesieniu do konkretnej nieruchomości powo-duje wstrzymanie przygotowań do jej sprzedaży na rzecz osoacuteb trzecich

Poważnym utrudnieniem dotyczącym trwałego rozdysponowania zespołoacutew pałacowo-parko-wych a niejednokrotnie powodującym wyklucze-nie możliwości sprzedaży obiektoacutew zabytkowych będących jednocześnie budynkami mieszkalnymi jest wprowadzone ustawą z 15 grudnia 2000 r o zasadach zbywania mieszkań prawo pierwszeń-stwa nabycia lokali przez ich aktualnych najem-coacutew Konserwatorzy zabytkoacutew do wejścia w życie 17 listopada 2003 r nowej ustawy o ochronie za-bytkoacutew i opiece nad zabytkami tylko sporadycz-nie wyrażali zgodę na sprzedaż poszczegoacutelnych lokali na rzecz najemcoacutew Uważali bowiem że w ten sposoacuteb dokonuje się niezgodny z zasadami konserwatorskimi podział obiektu zabytkowego

Aktualnie obowiązująca ustawa z 23 lipca 2003 r o ochronie zabytkoacutew i opiece nad zabytkami

w art 361 ust 8 nakłada obowiązek uzyskania pozwolenia wojewoacutedzkiego Konserwatora Zabyt-koacutew na dokonanie podziału zabytku nieruchome-go wpisanego do rejestru zabytkoacutew Jednak w praktyce wydzielenie lokalu mieszkalnego czyli dokonanie podziału zabytku nieruchomego jest możliwe tylko w nielicznych wyjątkowych przy-padkach Dotyczyć to może wyłącznie tych obiek-toacutew podlegających ochronie konserwatorskiej w ktoacuterych istniałaby możliwość korzystania z nich w sposoacuteb zapewniający trwałe zachowanie ich za-bytkowych wartości a także zachowania otocze-nia zabytku w jak najlepszym stanie Obejmuje to tylko te nieliczne zamieszkałe budynki zabytkowe ktoacutere sprzedane mogą być w całości jednemu na-jemcy a ich wydzielenie z zespołu zabytkowego nie naruszy integralności tegoż zespołu

Zasadniczym problemem jest fakt zasie-dlenia obiektoacutew zabytkowych przez byłych pra-cownikoacutew państwowych przedsiębiorstw gospo-darki rolnej ktoacutere zostały przekazane do Zasobu wraz z umowami najmu Ze względu na niemożli-wość wydzielenia lokalu z zabytkowej substancji budynku sprzedaż na rzecz najemcoacutew nie może być zrealizowana Prywatyzacja tych obiektoacutew od-wleka się ich stan ulega pogorszeniu zaroacutewno na skutek upływu czasu jak i degradujące użytkowa-nie przez tymczasowych najemcoacutew Częściowym rozwiązaniem problemu byłoby przeniesienie na-jemcoacutew do innych mieszkań lecz w Zasobie brak jest odpowiednich lokali

Aktualnie najpowszechniejszą formą zagospo-darowania obiektoacutew zabytkowych jest dzierżawa (wynika to z wielu uwarunkowań ktoacutere w znaczą-cy sposoacuteb utrudniają trwałe rozdysponowanie) Kondycja zabytkoacutew pozostających u dzierżaw-coacutew jest w dużej mierze pochodną ich sytuacji ekonomicznej

Andrzej ChmielAutor jest pracownikiem Agencji Nieruchomości Rolnych

30 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 31

WIADOMOŚCIMiesięcznik Polskiej Misji Katolickiej w SzwajcariiAdres redakcji 12 Chemin des Falaises 1723 MarlyFribourg SuisseTel 0264364459 Fax 0264364472Konto poczt 17-976-7e-mail pmksurfeuchAbonament dobrowolna ofiara

Redaktor naczelny ks dr Sławomir KaweckiZastępca Redaktora naczelnego ks Krzysztof ZadarkoZespoacuteł redakcyjny Agnieszka G Paciorek Grażyna Goacuterzna Teresa Osmecka ks Artur Cząstkiewicz Beata Daniluk Zdjęcie na okładce Wojciech DoganowskiSkład komputerowy ks Andrzej RybickiImpression Mission Catholique Polonaise 1723 MarlyRedakcja nie zwraca materiałoacutew nie zamoacutewionychZa treść ogłoszeń odpowiada ogłaszający

TŁUMACZENIAJęzyki

niemiecki francuski polski ukraiński rosyjski

Dr phil Marija Buumlchi-Glaeser

Solistrasse 9 CH-8180 Buumllach

Natel 076 380 68 54 Tel 044 860 17 88 Fax 044 860 17 89

email buechieetchwwweetch

KANTOR WYMIANY WALUT

TERMINAL II

czynny 7-2400

Wymiana walut

skup czekow podroacuteżnych

najlepsze kursy walut

na lotnisku w Warszawie

miła obsluga

Tel + 48 22 650 30 59

+ 48 22 650 50 59

REKLAMY

TŁUMACZENIA I LEKCJE

Z JĘZYKA FRANCUSKIEGO

AGNIESZKA G PACIOREK

Polska Misja Katolicka w Marly 12 Chemin des Falaises1723 MarlyFribourg

tel 078 749 65 02e-mail agnieszka_paciorekhotmailcom

30 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 31

Biuro Reklamy bdquoWiadomości PMKrdquo

Grupa PK Sp z ooul Filomatoacutew 4304-116 Warszawatel 22 810-21-99 610-71-90fax 22 810-21-98

Osoba kontaktowaMarek BetlińskiTel 0608 58 11 77mbetlinskipkpl

Zawiadomienie o spotkaniu Stowarzyszenia Przyjacioacuteł PMK

Uprzejmie zawiadamiamy że walne zebranie Stowarzyszenia Przyjacioacuteł PMK Marly odbędzie się w dniu 21 czerwca 2008 r o godz 1000

w siedzibie Polskiej Misji Katolickiej 12 Chemin des Falaises 1723 MarlyFribourg Suisse

Przewidywany porządek obrad1 Modlitwa 2 Otwarcie zebrania 3 Słowo Rektora 4 Sprawozdanie prezesa 5 Zatwierdzenie rachunkoacutew Stowarzy-szenia i budżetu 2008 6 Wytyczne na przyszłość 7 Wolne wnioski 8 Termin kolejnego zebrania 9 Zakończenie

W imieniu ZarząduAndrzej Fornalski Prezes

Warszawa 150408

CENTRUM SPOTKAŃ I MODLITWY PMK ZURYCH

ORGANIZUJE WYJAZD DO KATYNIA I WILNA

w dniach 1 ndash 6 września 2008

Szczegoacutełowych informacji udzielaA Zgliński - tel056 426 14 27

antonizglinskigmxchM Duszyński - tel044 363 46 35

mduszynskigmxch

Ze względu na dłuższy czas oczekiwania na wizy zgłoszenia należy składać do

dnia 12072008

bdquoKĄCIK POLSKIrdquo ndash KawiarenkaOtwarta w każdą niedzielę

1030 -1600

MarlyFR Chemin du Pont 16

ZAPRASZAMY

32 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC)

Page 10: POLSKIE DUSZPASTERSTWO KATOLICKIE w SZWAJCARII NR ...

10 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 11

W dniach 28 ndash 30 kwietnia bieżącego roku pierwszą wizytę duszpasterską w Szwajcarii złożył nowy Delegat Kon-ferencji Episkopatu Polski ds duszpasterstwa Polonii ksiądz biskup Zygmunt Zimowski

Natychmiast po przylocie Gościa wieczorem w Genewie miało miejsce spotkanie z arcybiskupem Silvano Tomasi - przedstawicielem Stolicy Apostolskiej przy ONZ Ksiądz biskup Zimowski podziękował za wielką życzliwość i wspar-cie okazywane Polskiej Misji Katolickiej Myślą przewodnią dialogu ktoacutery przebiegał w serdecznej atmosferze było za-gadnienie stanowiska Kościoła wobec migracji na świecie

Pierwszym rozmoacutewcą kolejnego dnia wizyty Księdza Biskupa był dr Urs Koumlppel - dyrektor Migratio ktoacutery przed-stawił głoacutewne problemy ktoacuterymi od lat zajmuje się Migratio Biskup Zimowski wyraził troskę Konferencji Episkopatu Polski o podtrzymanie wiary i umożliwienie rodakom jej roz-wijania Wydaje się że dr Urs Koumlppel w pełni solidaryzował się z przedstawionym stanowiskiem Episkopatu Polski

Bezpośrednio po tym spotkaniu udaliśmy się z Go-ściem do siedziby Konferencji Episkopatu Szwajcarii we Fryburgu na spotkanie z biskupem Norbertem Brunnerem odpowiedzialnym za duszpasterstwo migrantoacutew z ramienia Konferencji Biskupoacutew Szwajcarii Pierwsza część spotkania była dosyć trudna biskup Brunner wyraził swoje poglądy znane nam od lat ich wdrożenie mogłoby doprowadzić do zamknięcia połowy naszych ośrodkoacutew Podczas tego spotka-nia Ksiądz Biskup udowodnił że nie na darmo pracował u boku kardynała Ratzingera przez dziewiętnaście lathellip Pod koniec drugiej części spotkania atmosfera tak się zmieniła na korzyść strony polskiej że biskup Brunner obiecał że będzie się starał aby możliwie jak najwięcej pomoacutec naszej Misji W tym samym gmachu Salezianum miały miejsce owocne rozmowy z biskupami Kurtem Koch z Bazylei oraz Bernardem Genaud - ordynariuszem diecezji Lozanna-Ge-newa-Fryburg Bezpośrednio po tym spotkaniu udaliśmy się na kolejne posiedzenie tym razem z ordynariuszem diecezji Chur biskupem Vitusem Huonderem Na terenie tej die-cezji mamy dwa ośrodki duszpasterskie w Zurychu oraz w Winterthur Biskup Huonder zapewnił o wielkiej życzliwo-

Fundusz Stypendialny PMK został ustanowio-ny w celu zapewnienia opieki duszpasterskiej w środowisku polonijnym w Szwajcarii Wiele osoacuteb już zaangażowało się na rzecz Funduszu Stypendialnego Wszystkich ktoacuterzy chcieliby wesprzeć nasze wspoacutelne Dzieło prosimy o przesyłanie ofiar na konto

FUNDUSZ STYPENDIALNY POLSKIEJ MISJI KATOLICKIEJ W SZWAJCARII

Skład Rady FunduszuPrzewodnicząca Funduszu Małgorzata Wiśniewska Genewa-Lozanna Członkowie Rady Anna Śliwa Genewa Katarzyna Goacuterna Zurych

Mission Catholique Polonaise en Suisse1723 Marly

Konto 17-976-7z dopiskiem STYPENDIU

Ksiądz biskup Zygmunt Zimowski z wizytą w Szwajcarii

ści dla Polskiej Misji Katolickiej i otwartości na szukanie nowych rozwiązań dla duszpasterstwa Polakoacutew na terenie diecezji Chur Nocleg dla Gościa i towarzyszących mu osoacuteb przygotowało seminarium duchowne w Chur

Wczesnym rankiem następnego dnia udaliśmy się na spotkanie do Generalnego Wikariatu w Zurychu gdzie roz-moacutewcami biskupa Zimowskiego byli biskup Paul Volmar ks Franz Stampfli oraz ks Luis Capilla Miała tam miejsce dyskusja o obecnej sytuacji ośrodka w Zurychu oraz o możli-wościach na przyszłość Po tym na Aemttlerstrasse nastąpiło spotkanie z prezesem Fundacji im Ojca Bocheńskiego Dio-nizym Simsonem Na ręce Prezesa ksiądz biskup Zimowski przekazał wielkie słowa uznania i podziękowania za dotych-czasowe dokonania Fundacji Wyraził życzenie aby nie bano się podejmowania nowych inicjatyw - czego domaga się sław-ne nazwisko Patrona Wydaje się że do czasu walnego zebra-nia Fundacji dobrze byłoby aby członkowie Zarządu jasno określili swoje działania na przyszłość gdyż obecny czas nie jest czasem dla statystoacutew Z Zurychu Ksiądz Biskup udał się do Fryburga na spotkanie z Wikariuszem Generalnym Msgr Reacutemy Berchier podczas ktoacuterego zostały omoacutewione sprawy związane z funkcjonowaniem duszpasterstwa dla Polakoacutew na terenie diecezji Lozanna-Fryburg-Genewa a zwłaszcza w największym naszym ośrodku Genewa-Lozanna

W tak kroacutetkim czasie tak wiele się dokonałohellip Czyż nie jest to znak Bożej Opatrzności Teraz trzeba tylko dobre ziarno ktoacutere zostało wrzucone w ziemię pielęgnować ufa-jąc że na dorodne owoce nie trzeba będzie długo czekać

10 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 11

bdquoWitaj majowa jutrzenko Świeć naszej polskiej krainiehelliprdquo ndash takimi słowami znanego mazurka mogliśmy pozdrowić Oj-czyznę i naszych Rodakoacutew w tym podwoacutejnie świątecznym dla nas dniu sformułowanie bdquojutrzenkardquo było jak najbardziej na miejscu gdyż dla nas pielgrzymoacutew z Genewy dzień zaczął się bardzo wcześnie Autokar ndash wynajęty od firmy Geneve Gare Routiere ktoacuterej dyrektor pan Guido Ambuumlhl jest szczegoacutelnie życzliwy Polakom - spod kościoła św Teresy wyruszał o 600 należało być kilka minut przed czasem odjazdu Organizacją wyjazdu zajęli się państwo Barbara i Mirosław Tłokińscy z Genewy oraz pani Anna Janus z Lozanny ndash jesteśmy im za to bardzo wdzięczni

bdquoJESTEM PRZY TOBIE PAMIĘTAM CZUWAMhelliprdquoPielgrzymka Polonii do Sanktuarium w Einsiedeln 3 maja 2008 r

EinsiedelnJesteśmy na miejscu Pierwsze wrażenie przybywających

tu pielgrzymoacutew z ciekawością rozglądających się wokoacuteł to łagodny spokoacutej wyciszenie wielka przestrzeń w ktoacuterej dominuje potężny - ale nie przytłaczający ogromem ndash XVIII- wieczny barokowy kościoacuteł z otaczającymi go zabudowaniami klasztoru benedyktynoacutew

Jest słonecznie ciepło choć nieco wietrznie Tuż po wyjściu z autokaru dostajemy wskazoacutewki co do pobytu w Einsiedeln a także bony na obiad Jeszcze chwila do mszy więc zanim wejdziemy do świątyni rozglądamy się wokoacuteł spa-cerujemy oglądamy i kupujemy pamiątki dla bliskich ndash kartki pocztowe z wizerunkiem Matki Boskiej roacuteżańce medaliki przewodniki po Einsiedeln już wiemy że potem nie będzie na to czasu

I ten najważniejszy moment pierwsze spotkanie z Czarną Madonną W ławkach przed kaplicą z czarnego marmuru modli się i kontempluje kilkadziesiąt osoacuteb - to wierni z ca-łego świata ndash widać po kolorach skoacutery ubraniach słychać w szeptach modlitw W kapliczce klęczy wiekowy benedyktyn w charakterystycznym czarnym habicie a za moment wstaje i przechodząc ku wyjściu poprawia bukiet zdobiący kaplicę Nasuwa się to benedyktyńskie bdquoora et laborardquo ndash modlić się i pracować dla Boga i świata

A w mrocznym wnętrzu kaplicy niewielka figurka Czarnej Madonny z Einsiedeln wzrusza delikatnością kruchością błyszczą się jej szaty w blasku świateł ciemna tajemnicza twarz oraz drobne Dzieciątko na ręku Ta kruchość jest pozor-na tylko dla oczu świata ndash tak naprawdę żarliwe i pełne na-dziei oczy rozmodlonych wiernych moacutewią o jej potędze i sile jej oddziaływania o wierze w jej ndash wcale nie wątłą ndash opiekę

Po modlitwach indywidualnych pełnych skupienia i własnych czasami bolesnych proacuteśb i intencji czas na mo-dlitwę wspoacutelną w naszej wspoacutelnej sprawie ndash na modlitwę za Ojczyznę Czas na mszę Przechodzimy przed ołtarz głoacutewny zajmując miejsca w ławkach

Msza świętaZanim połączymy się we wspoacutelnej modlitwie jeszcze chwi-

lę rozglądamy się podziwiając piękne bogate wielobarwne wnętrze świątyni W kontraście z białymi ścianami i kolumna-mi ndash w dolnych partiach ndash pysznią się złocenia ambon rzeźby aniołoacutew dynamiczne motywy roślinne pełne życia freski I nie sposoacuteb nie zauważyć po lewej stronie głoacutewnego ołtarza ndash mimo bogactwa wnętrza ornamentoacutew koloroacutew i kształtoacutew ndash naszego polskiego sztandaru Związku Kombatantoacutew ktoacutery specjalnie na tę mszę świętą przybył z PMK Marly

Jeszcze chwila spraw organizacyjnych gospodarz uroczy-stości czyli ksiądz rektor Sławomir Kawecki przekazuje kilka informacji na temat naszego spotkania

Uroczyste obchody Matki Boskiej Kroacutelowej Polski i rocz-nicy uchwalenia Konstytucji 3 maja otwiera występ choacuteru pani Teresy Krukowskiej z Winterthur ktoacutery wykonuje trzy utwo-

W drodze I już w autokarze na razie zajęta jest połowa miejsc pozo-

stali uczestnicy dosiądą w Lozannie Atmosfera ndash z racji wcze-snej pory ndash jeszcze trochę senna ale już zaczynamy pierwsze modlitwy pieśń bdquoKiedy ranne wstają zorzerdquo Dzięki pracy niestrudzonego pana Huberta mamy przed sobą śpiewniki z pieśniami - głoacutewnie maryjnymi W przerwach między śpie-waniem rozmawiamy zapoznajemy się z okien podziwiamy wschoacuted słońca nad jeziorem

Z Lozanny zabieramy pozostałych pielgrzymoacutew Okazuje się że autokar jest pełny nie ma wolnych miejsc I już na dobre rozbudzeni a my z Genewy także rozśpiewani ndash w peł-nym składzie kontynuujemy modlitwy śpiewyhellip Pan Hubert przygotowuje nas do muzycznego udziału w mszy ndash ćwiczymy nie tylko dobrze znane i lubiane pieśni ale także hellipłacinę Lekcja nie jest łatwa ale przyjemnie podana z pogodą i hu-morem i nie ma od niej ucieczki bo pan Hubert ma mikro-fon a do tego głos donośny muzycznie wyszkolony

Mamy także przerwę na kawę Zajazd na wzgoacuterzu z pięknym widokiem na Alpy Chwila na wyprostowanie noacuteg zaczerpnięcie świeżego powietrza pokrzepienie się albo w ogoacutele na pierwszy posiłek tego dnia

Ostatni etap podroacuteży upływa nam jakby w większym skupieniu w zadumiehellipMoże nad intencjami naszego piel-grzymowania nad dziwnością tego pielgrzymowania ndash nasze polskie święto polskie słowa i pieśni ale wiezie nas nie polski autokar i nie polski ndash choć bardzo życzliwy i sympatyczny pan Alfred merci beaucoup ndash kierowca a za oknem też nie pol-ski pejzażhellip

12 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 13

ry podkreślające powagę naszej uroczystościNastępnie wspoacutelnym śpiewem pieśni rozpoczynamy mszę

świętą koncelebrowaną ktoacuterej przewodniczy i homilię głosi ksiądz prałat Paweł Ptasznik Tak uroczysta msza jest spra-wowana przede wszystkim w intencji Ojczyzny i nas Polakoacutew choć są i inne ndash jedna z nich dotyczy księdza Artura Cząstkie-wicza wielce nam oddanego kapłana w dniu jego urodzin Na początku mszy zostają przywitani dostojni goście reprezentu-jący zaroacutewno stronę polską jak i szwajcarską

Uroczystość jest pięknie przygotowana przez wiernych czytanie pierwsze i drugie uroczyście odśpiewany psalm a po kazaniu ndash modlitwa powszechna

W czasie tej mszy świętej wielbimy i wyrażamy nasze dziękczynienie Bogu na roacuteżne sposoby słowami głośnych mo-dlitw wspoacutelnym śpiewem Na organach gra bdquonaszrdquo pan Hu-bert Niewiadomski z Genewy a po komunii świętej nastoletni Dominik Kawa przepięknie wykonuje pieśń bdquoAve Mariardquo

Choacuter z Winterthur ktoacutery rozpoczął mszę roacutewnież zamyka naszą uroczystość ku radości i wzruszeniu wielu z nas jeden z utworoacutew to właśnie zacytowana na początku pieśń bdquoWitaj majowa jutrzenkordquo Żegnamy ich gromkimi brawami

ObiadTak jak Ksiądz Rektor zaznaczył w czasie ogłoszeń ndash do

stołoacutewki jest około 300 metroacutew Idąc rozmawiamy o uro-czystości ndash to tak realizuje się ten trzeci społeczny motyw naszego spotkania

Sala w ktoacuterej będzie serwowany posiłek jest ogromna Mnożąc ilość długich stołoacutew i miejsc stwierdzamy że jest około 250 pielgrzymoacutew oczywiście tych ktoacuterzy korzystają ze wspoacutelnego obiadu bo są pewnie i tacy ktoacuterzy posilają się w innych miejscach

Warto było tu przyjść ndash obiad jest smaczny świeży ale nie tylko dlatego na podwyższonej scenie mamy kontynuację obchodoacutew naszego dzisiejszego podwoacutejnego Święta Głos za-bierają dostojni goście między innymi Jego Ekscelencja Pan Ambasador Zdzisław Rapacki ktoacuterego wystąpienie zamiesz-czamy osobno Nasz gospodarz dzisiejszy tym razem także konferansjer Ksiądz Rektor Polskiej Misji Katolickiej zapra-sza na scenę młodych utalentowanych muzycznie Polakoacutew ktoacuterzy umilają nam spotkanie grą na instrumentach Ksiądz Kawecki dzieli się z nami pomysłem na przyszłość ndash aby co roku oprawę artystyczną tej uroczystości powierzać innemu ośrodkowi duszpasterskiemu

Czas tak szybko płynie że do odjazdu zostały chwile a przecież mamy jeszcze w planach nabożeństwo majowe w Sanktuarium Niestety nie zdążymy Nie ma możliwości żeby obiad dla takiej dużej grupy pielgrzymoacutew był podany w kroacutetkim czasie w roacuteżnym tempie też jemy rozmawiając Niektoacuterzy wcze-śniej wymykają się ze stołoacutewki i w zasadzie do odjazdu każdy spędza ten czas po swojemu choć dominują dwa sposoby mo-dlitwa przed Czarną Madonną w świątyni lub pełen skupienia spacer po dziedzińcu klasztoru benedyktynoacutew Na pewno tak czy inaczej każdy choć na chwilę wchodzi do kościoła

Kiedy patrząc na zegarki stwierdzamy że należy udać się w stronę autokaru zaczynają się właśnie nieszpory be-nedyktyńskie Szkoda że nie możemy w nich uczestniczyć do końcahellip spokojne męskie głosy ich kojący rytm medytacja a nade wszystko uwielbienie Boga i Najświętszej Panienki na długo zostaną w tle naszych litanii proacuteśb i obietnic złożonych u stoacutep Czarnej Madonny z Einsiedeln

PowroacutetAutokar udający się w stronę Genewy wyjeżdża z Ein-

siedeln po godzinie 1700 Zaczynamy wspoacutelne śpiewanie razem odmawiamy Litanię do Najświętszej Marii Panny Tak jak przed południem sporo rozmawiamy ndash tym razem już się trochę lepiej znamy i ośmieleni podejmujemy trudniejsze a zarazem bardziej nas wzbogacające tematy Te słynne bdquonocne (prawiehellip) Polakoacutew rozmowyrdquo tym razem dotyczą ojca Bo-cheńskiego założyciela Polskiej Misji Katolickiej w Szwajca-rii potem przechodzimy do istoty wszechświata tu pojawia się wątek księdza Hellera ktoacutery bdquoprzerzuca mosty między religią a naukąrdquo

Przerwa w podroacuteży tym razem wypada w Gruyre Robimy sobie wspoacutelne pamiątkowe zdjęcie przy autokarze i wchodzimy po schodach na goacuterę Ty razem większość z nas zamawia tutejszy przysmak ndash bezy z gęstą śmietaną i kawę Przyjemnie jest chwi-lę posiedzieć na tarasie podziwiając grę światła zachodzącego słońca na białych krawędziach Alp na horyzoncie Robimy też pamiątkowe zdjęcia jest to roacutewnież okazja do porozmawiania nie tylko z towarzyszem podroacuteży z siedzenia obok

Zapada zmrok gdy ruszamy w dalszą trasę Jeszcze przed 2200 dojeżdżamy do Lozanny i żegnamy śpiewem towarzyszy pielgrzymki Dziękujemy sobie nawzajem za mile spędzoną podroacuteż za wzajemną życzliwość oraz za wspoacutelną modlitwę Znajomości zostały zawarte obiecujemy sobie że za rok się na pewno spotkamy a może i zaprosimy tych ktoacuterzy tym

12 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 13

razem nie pojechali z namiW ciągu niecałej godziny docieramy do Genewy i kończy-

my pielgrzymkę Jeszcze w drodze na przystanek autobusowy czy tramwajowy kończymy dyskusje wymieniamy numery telefonoacutewhellip

Na szczęście jutro jest niedziela ndash ale nie dlatego że po-trzebujemy wypoczynku długiego snu czy perspektywy dnia

bez pracy ndash my po prostu spotkamy się w naszym kościele na naszej polskiej mszy i jeszcze potrwamy w tym duchu maryjnej modlitwy zawierzenia Jej wiary że nasza pielgrzymka wyda owoce jakich i nam i naszej Ojczyźnie i światu potrzeba

Beata DanilukAutorzy zdjęć Marian Mazur s 11-12 Jean Marc Bossi s 13 15-17

Przemoacutewienie Jego Ekscelencji Pana Ambasadora Zdzisława Rapackiego Stałego Przedstawiciela RP przy Biurze ONZ w Genewie z okazji święta Konsty-tucji 3 maja wygłoszone podczas pielgrzymki Polonii szwajcarskiej do Einsiedeln 3 maja 2008 roku

Szanowni Państwo217 lat temu w 1791 roku 3 maja Polacy dokonali rze-

czy niezwykłej ndash jako jeden z pierwszych narodoacutew na świecie uchwalili ustawę zasadniczą ustawę ktoacutera miała stanowić podwaliny odbudowy nowoczesnego silnego państwa pol-skiego

Ze względu na uwarunkowania geopolityczne agre-sywną politykę zaborcoacutew oraz słabość oacutewczesnych struktur państwowych Polacy nie mogli w pełni wykorzystać szansy jaką sami sobie stworzyli Mimo że żywot Konstytucji 3 maja był kroacutetki przez lata stanowiła ona punkt odniesienia i wzo-rzec dla reformatoroacutew Była także źroacutedłem dumy i nadziei w trudnych latach zniewolenia

Chwalebne wydarzenia z 3 maja 1791 roku jak rzadko w naszej historii nie były związane z walką i ofiarą krwi Były natomiast znakomitym przykładem realizacji myśli państwo-wej i wspoacutelnej woli Polakoacutew budowania skutecznych instytu-cji oraz trwałego porządku prawnego Polacy potrafili woacutew-czas skutecznie zaprzeczyć negatywnym stereotypom ktoacutere w drugiej połowie XVIII wieku czyniły z Polski przykład niezdolności do rządzenia chaosu i braku wspoacutelnego dzia-łania Polski naroacuted potrafił wydobyć z siebie to co najlepsze Polacy dowiedli woacutewczas całemu światu że własna Ojczyzna stanowi dla nich wartość najwyższą znacznie cenniejszą od

prywatnych interesoacutew i korzyści Twoacutercy Konstytucji pisali woacutewczas bdquowolni od hańbiących obcej przemocy nakazoacutew ceniąc drożej nad życie nad szczęśliwość osobistą egzy-stencję polityczną niepodległość zewnętrzną i wolność we-wnętrzną narodu ktoacuterego los w ręce nasze jest powierzony chcąc na błogosławieństwo na wdzięczność wspoacutełczesnych i przyszłych pokoleń zasłużyć (hellip) dla ugruntowania wol-ności dla ocalenia Ojczyzny naszej i jej granic z największą stałością ducha niniejszą konstytucje uchwalmy (hellip)rdquo

Uchwalenie Konstytucji 3 maja miało dla Polakoacutew symboliczny wymiar Uwierzyli że drzemią w nich pokłady zrozumienia dla spraw publicznych pokłady wolności Wol-ności jakże innej od liberum veto wolności konstruktywnej twoacuterczej Naroacuted zdał sobie sprawę że stanowi wspoacutelnotę silną poprzez wyznawane wartości Dzięki temu łatwiej było przetrwać ponad 120 lat niewoli

Polska jest dziś krajem niepodległym bezpiecznym i sto-jącym przed ogromnymi szansami Polska nie ma wrogoacutew Polacy żyją w bezpiecznej Europie mogąc liczyć na sojusz-nikoacutew Polska jest krajem stabilnym i mogącym rozwijać się w tempie zależnym głoacutewnie od nas samych Jesteśmy od czterech lat członkiem Unii Europejskiej ndash i należymy do najsilniejszego sojuszu wojskowego ndash NATO To niezwykłe dokonania z ktoacuterych wszyscy możemy i powinniśmy być dumni Musimy także dbać o to aby wszystkie nasze szanse wykorzystać Jakże aktualnie brzmią dziś słowa preambuły do Konstytucji 3 maja ndash bdquo(hellip) Chcąc korzystać z pory w jakiej się Europa znajdujerdquo (hellip) My dziś także chcemy korzystać z tej pory Nie tylko dla dobra Polski ale dla do-bra całej Europy Możemy do niej wnieść te wartości ktoacutere reprezentuje Konstytucja 3 maja i te ktoacuterych wyrazicielem był Jan Paweł II

Szanowni PaństwoOddając hołd twoacutercom Konstytucji 3 maja 1791 pamiętaj-

my że wielkie chwile naszej historii miały miejsce gdy Polacy potrafili się jednoczyć i razem budować wspoacutelne dobro Takie jest podstawowe przesłanie Konstytucji 3 maja To apel jej autoroacutew by w myśleniu o Polsce zwyciężało to co twoacutercze Przekonaliśmy się niejeden raz że potrafimy działać wspoacutel-nie Umiemy wykrzesać z siebie wiele zapału pozytywnych uczuć nowych pomysłoacutew Bądźmy zatem dumni z naszej hi-storii i naszych wspoacutełczesnych dokonań Nie zapominajmy że solidarnym działaniem najlepiej służymy Rzeczypospolitej

Z okazji święta Konstytucji chciałbym przekazać Pań-stwu zgromadzonym tu w Einsiedeln jak i wszystkim Rodakom mieszkającym w Szwajcarii najlepsze życzenia i pozdrowienia

SOLIDARNYM DZIAŁANIEM SŁUŻMY RZECZYPOSPOLITEJ

14 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 15

Umiłowani w Chrystusie Panu Bracia i Siostry

Trzy motywy jednoczą nas dzisiaj w tym świętym miejscu Pierwszy to motyw religijny bo przyprowadziła nas tutaj wiara jako pielgrzymoacutew szukających Bożej i Matczynej opieki i po-mocy w codziennych staraniach o życie godziwe godne imienia Chrystusa jakie od chrztu nosimy Drugi motyw wyznacza szczegoacutelna data naszego spotkania ndash 3 maja ndash uroczystość Matki Bożej Kroacutelowej Polski i rocznica ustanowienia pierwszej Konstytucji Nie boacutejmy się tego słowa to motyw patriotyczny A trzeci powoacuted wynika z pragnienia przeżywania wspoacutelnoty z tymi ktoacuterzy w obcym kraju tym samym rodzimym moacutewią języ-kiem i tą samą żyją tęsknotą Zatrzymajmy się zatem nad tymi trzema motywami abyśmy po tym spotkaniu po tej uroczystej Eucharystii wyszli umocnieni w wierze bogatsi duchem bar-dziej zjednoczeni w naszej narodowej wspoacutelnocie

15 czerwca 1984 roku Jan Paweł II tak moacutewił bdquoPod krzy-żem Jezusa stała Jego Matka (por J 19 25) Jako pielgrzymi do naszej umiłowanej Pani z Einsiedeln zgromadziliśmy się dzisiaj w Jej sanktuarium aby w modlitewnej wspoacutelnocie z Nią na tym czcigodnym miejscu złożyć eucharystyczną Ofiarę Chrystuso-wą (hellip) Pozdrawiamy dzisiaj Maryję w tym sanktuarium jako Matkę naszego Odkupiciela ktoacutery z krzyża dał ją roacutewnież nam za Matkę Przyłączamy się duchowo do nie kończącego się tłu-mu pielgrzymoacutew ktoacuterzy z pokolenia na pokolenie przybywali do tego domu Bożego aby Ją czcić pobożnie bo wielkie rzeczy uczynił Jej Wszechmocny (por Łk 1 48-49)rdquo

Siostry i Bracia bdquoObok krzyża Jezusa stała Matka Jegordquo To samo świadectwo słyszymy dziś po dwudziestu czterech la-tach z kart Ewangelii Dlaczego tam stała Bo była kochającą matką Po co tam stała Aby być blisko konającego Syna ale też po to aby usłyszeć słowa bdquoNiewiasto oto syn Twoacutejrdquo Wszy-scy mamy udział w tym usynowieniu w tym nieskończonym otwarciu bolejącego matczynego serca na wszystkie pokolenia synoacutew i coacuterek ktoacuterych Jedyny Syn uczynił przez własną Krew braćmi i siostrami Dlatego dziś w sposoacuteb szczegoacutelny bdquopozdra-wiamy Maryję jako Matkę Odkupiciela ktoacutery z krzyża dał Ją roacutewnież nam za Matkęrdquo Dziś czynimy to w sposoacuteb szczegoacutelny Nie możemy jednak zapomnieć że od tamtej godziny bdquouczeń wziął Ją do siebierdquo Zaprosił Ją nie tylko na tamtą bolesną chwilę ale na całe życie Wziął Ją do swojej codzienności A zatem kiedy w sercu każdego z nas odbijają się echem słowa Jezusa bdquoOto Matka twojardquo to nie możemy ich rozumieć ina-czej To zaproszenie abyśmy wzięli Ją do siebie

Dlaczego Bo jest kochającą matką Po co Aby dzielić z Nią życie radości i strapienia aby ufnie zawierzać się Jej opiece Jeśli to uczynimy sercem gorącym i otwartym możemy być pewni zawsze będzie przy nas Kiedy będziemy stawać wobec życiowych wyboroacutew zaprowadzi nas do Nazaretu i pomoże odczytać wolę Boga tak jasno że lęk nie przezwycięży pełnego oddania bdquofiatrdquo Kiedy pojawi się konieczność ofiaro-wania czegoś z naszej bezpiecznej rzeczywistości zaprowadzi nas do jerozolimskiej świątyni gdzie Symeonową wieść o

PRZYPROWADZIŁA NAS TUTAJ WIARAHomilia księdza prałata Pawła Ptasznika

kierownika sekcji polskiej Sekretariatu Stanu w Watykanie wygłoszona podczas pielgrzymki Polonii szwajcarskiej do Einsiedeln 3 maja 2008 roku

siedmiu boleściach ukoi świadomość że przez nie objawi się bdquoznak sprzeciwurdquo i bdquoŚwiatłość światardquo Kiedy się zagubimy nie będzie zwlekała z poszukiwaniem A nawet jeśli upomni to tak że nie zburzy to radości odnalezienia Kiedy doświad-czenia życia wyprowadzą nas na pustynię pokus i walki Ona sercem będzie blisko Będzie się cieszyć naszą radością jak w Kanie Galilejskiej a gdyby coś ją zakłoacuteciło wezwie aby robić to co nam powie Jej Syn Na każdym etapie życia będzie nam towarzyszyć dyskretnie jakby z oddali ale z takim oddaniem że bez wahania stanie u stoacutep każdego naszego krzyża

Wiedzieli o tym doskonale nasi przodkowie W 1656 roku swoje przekonanie o matczynej opiece Maryi nad Koroną wy-raził kroacutel Jan Kazimierz A czynił to w takich słowach bdquoWielka Boga Człowieka Matko Najświętsza Dziewico Ja Jan Kazi-mierz za zmiłowaniem Syna Twojego Kroacutela kroacuteloacutew a Pana mojego i Twoim miłosierdziem kroacutel do Najświętszych stoacutep Twoich przypadłszy Ciebie dziś za Patronkę moją i za Kroacutelo-wą państw moich obieram (hellip) A ponieważ nadzwyczajnymi dobrodziejstwami Twymi zniewolony pałam wraz z narodem moim nowym a żarliwym pragnieniem poświęcenia się Twej służbie przyrzekam przeto tak moim jak senatoroacutew i ludoacutew moich imieniem Tobie i Twojemu Synowi Panu naszemu Jezusowi Chrystusowi że po wszystkich ziemiach Kroacutelestwa mojego cześć i nabożeństwo ku Tobie rozszerzać będęrdquo Stąd wywodzi się nasza dzisiejsza uroczystość Trzy wieki poacuteźniej w 1956 roku kard Stefan Wyszyński nawiązując do zobowiązań kroacutela napisał nowy tekst śluboacutew zwanych odtąd jasnogoacuterski-mi bdquoWielka Boga-Człowieka Matko Bogarodzico Dziewico Bogiem sławiona Maryjo Kroacutelowo świata i Polski Kroacutelowordquo ndash tak rozpoczął bdquoGdy upływa trzy wieki od radosnego dnia w ktoacuterym zostałaś Kroacutelową Polski oto my dzieci Narodu Pol-skiego i Twoje dzieci krew z krwi przodkoacutew naszych stajemy znoacutew przed Tobą pełni tych samych uczuć miłości wierności i nadziei jakie ożywiały ongiś Ojcoacutew naszychrdquo

Prymas Tysiąclecia wiedział jednak że tu nie chodzi tyl-ko o słowa Wiedział że to ślubowanie oznacza konkretne zobowiązania Dlatego kontynuował bdquoPrzyrzekamy uczynić wszystko co leży w naszej mocy aby Polska była rzeczywistym kroacutelestwem Twoim i Twojego Syna poddanym całkowicie pod Twoje panowanie w życiu naszym osobistym rodzinnym naro-dowym i społecznymrdquo A potem wyliczał dziedziny życia ktoacutere wymagały największej troski i wspoacutełpracy z łaską wypraszaną przez Maryję życie wiary potwierdzane unikaniem grzechu i pielęgnowaniem dobra obrona poczętego życia nierozerwal-ność małżeństwa obrona godności kobiety i ogniska domo-wego wychowanie młodego pokolenia w duchu miłości Boga i bliźniego praca nad tym aby wszystkie Dzieci Narodu żyły w miłości i sprawiedliwości w zgodzie i pokoju aby wśroacuted nas nie było nienawiści przemocy i wyzysku dzielenie się między sobą plonami ziemi i owocami pracy aby pod wspoacutelnym dachem nie było głodnych bezdomnych i płaczących walka z lenistwem i lekkomyślnością marnotrawstwem pijaństwem i rozwiązło-ścią zdobywanie cnoacutet wierności i sumienności pracowitości i oszczędności wyrzeczenia się siebie i wzajemnego poszanowa-

14 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 15

nia miłości i sprawiedliwości społecznejhelliprdquoZ takich to wartości religijnych moralnych i społecznych

wyrastały najdorodniejsze owoce polskiego ducha kultury i męstwa Dobrze wiemy z historii że były czasy gdy o nich za-pominano Ale wiemy też że wtedy spadały na Ojczyznę i Na-roacuted największe nieszczęścia I wiemy roacutewnież że od tych warto-ści zawsze rozpoczynano odnowę prowadzącą do narodowego odrodzenia Niewątpliwie proacutebą powrotu do tych wartości była Konstytucja 3 maja ogłoszona przez kroacutela Stanisława Augusta w 1791 roku Wprawdzie zdrada uniemożliwiła wprowadzenie jej w życie ale do dziś pozostaje symbolem nowożytnego my-ślenia o społeczeństwie i życiu narodoacutew ktoacutere nie odcina się od chrześcijańskich korzeni ale z nich czerpie obficie

Jeśli dzisiaj moacutewię że nasze pielgrzymowanie ma wyraz pa-triotyczny to myślę o patriotyzmie tak jak myślał Jan Paweł II bdquoPatriotyzm oznacza umiłowanie tego co ojczyste umiłowanie historii tradycji języka czy samego krajobrazu ojczystegordquo (Pamięć i tożsamość) Patriotyzm daleki jest od nacjonalizmu ktoacutery bdquouznaje tylko dobro własnego narodu i tylko do niego dąży nie licząc się z prawami innych Patriotyzm natomiast jako miłość ojczyzny przyznaje wszystkim innym narodom takie samo prawo jak własnemu a zatem jest drogą do upo-rządkowanej miłości społecznejrdquo (tamże) W takim ujęciu nie możemy się bać słowa bdquopatriotyzmrdquo powinniśmy raczej zasta-nawiać się w jaki sposoacuteb tę miłość ojczyzny przejawiać tu poza jej granicami na obczyźnie

Słowo bdquomiłośćrdquo zawsze wiąże się z pojęciem bdquowiernośćrdquo Tak tajemnica praktykowania patriotyzmu zawsze a zwłasz-cza na obczyźnie tkwi w wierności Jeżeli moacutewię to w gronie osoacuteb wierzących to moacutewię jasno chodzi o dwojaką wierność ndash o wierność Bogu i o wierność ojczyźnie Z pasterską troską obserwuję jak łatwo na obczyźnie zapomnieć o Bogu i Jego prawach Anonimowość w nowym środowisku przynosi to poczucie wolności ktoacutere łatwo przemienia się w swawolę rezy-gnację z wszelkich wartości religijnych i duchowych a w końcu z kontaktu z Bogiem Może się wydawać że to sprawa osobista A jednak jest to wyrzeczenie się miłości ktoacutera roacutewnież stoi u podstaw miłości społecznej miłości ojczyzny jako wspoacutelnego domu zbudowanego na chrześcijaństwie Z boacutelem słucham wy-powiedzi naszych rodakoacutew z ktoacuterych można by wnioskować że w Polsce nie ma nic dobrego nic pięknego nic z czym można by się utożsamiać czego należałoby bronić czym można by się chlubić Za to w nowym kraju wszystko jest wspaniałe Staram się rozumieć tych ludzi poznać ich rozgoryczenie zawoacuted czy cierpienie z jakim wyjechali z Kraju I zastanawiam się czy można im pomoacutec na nowo odkryć to wielowiekowe i wspoacuteł-czesne piękno i dobro z ktoacuterego wyrośli Nie moacutewmy jednak o innych Wniknijmy w nasze serca i zastanoacutewmy się jakie miejsce mają w naszym życiu te wartości ktoacutere stanowią treść śluboacutew złożonych naszej Matce i Kroacutelowej Poacutejdźmy za głosem Karola Wojtyły

bdquoOjczyzna ndash kiedy myślę ndash woacutewczas wyrażam siebie i zako-rzeniam hellip gdy myślę Ojczyzna ndash by zamknąć ją w sobie jak skarb Pytam wciąż jak go pomnożyć jak poszerzyć tę prze-strzeń ktoacuterą wypełniardquo (Myśląc ojczyzna)

Niech ten sam wiersz bdquoMyśląc ojczyznardquo wprowadzi nas w trzeci motyw naszego dzisiejszego spotkania bdquoGdy dokoła moacutewią językami dźwięczy pośroacuted nich jeden nasz własny Zagłębia się w myśl pokoleń i ziemię naszą opływa i staje się dachem domu w ktoacuterym jesteśmy razem ndashrdquo

Bracia i siostry Jesteśmy razem Roacuteżni nas wiele region

pochodzenia stan wykształcenia praca zasobność materialna stan cywilny miejsce zamieszkaniahellip Ale jesteśmy razem bo bdquogdy dokoła moacutewią językami dźwięczy pośroacuted nas jeden nasz własnyrdquo A jak dalej pisze Karol Wojtyła

bdquoTak zwarci wśroacuted siebie jedną mową istniejemy w głąb własnych korzeni czekając na owoc dojrzewań i przesileń Ogarnięci na co dzień pięknem własnej mowy nie czujemy goryczy chociaż na rynkach świata nie kupują naszej myśli z powodu drożyzny słoacutewrdquo (tamże)

Razem zwarci istniejący w głąb ogarnięci pięknemhellip Czy tylko dziś Nie Na co dzień Takie zadanie stawia przed nami Polakami rozproszonymi po świecie nasz Wielki Rodak Papież i Poeta Niech będzie między nami zgoda i jedność oparta na umiłowaniu wspoacutelnej mowy jakże uszlachetnionej przez dzieje naszej kultury na świecie nieznanej bdquoz powodu drożyzny słoacutewrdquo A wtedy i tęsknota nie będzie samotna i nie będzie w nas goryczy bo duch poprowadzi nas pod wspoacutelny dach ojczystego domu

Na koniec wraz z polskimi biskupami i narodem ktoacutery czci swą Kroacutelową zwroacutećmy się do czarnej Madonny z Einsiedeln słowami Jana Pawła II

bdquoMatko Boga i Matko ludzi lsquoswojemu najmilszemu Synowi nas oddawajrsquo On jest naszym Zbawicielem i naszym oparciem u Ojca Prosimy Cię Matko Zbawiciela wstawiaj się za nami u Twojego Syna w niebie- aby Kościoacuteł w tym kraju (i w naszej ojczyźnie) umacniał się w

wierności Chrystusowi- aby wszyscy ochoczo godzili się na posłannictwo jakie mają

do wypełnienia w Kościele w rodzinie lub w świecie- aby odnowiła się jedność Ducha wśroacuted chrześcijan- aby wszyscy cierpiący na ciele i na duszy znaleźli pomoc i

pociechę- aby wszystkie narody i wszyscy ludzie mogli żyć w wolności i

pokoju- aby przybliżyło się do nas kroacutelestwo Boga i Jego sprawiedli-

wośćMaryjo Matko Kościoła nasza umiłowana Pani z Einsie-

deln moacutedl się za nami Amenrdquo (15061984)

16 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 17

Einsiedeln 3 maja 2008 r

16 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 17

18 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 19

Czy są roacuteżnice między sposobem oraz techniką grania w piłkę nożną w Polsce i w Szwajcarii

Szwajcarzy wiele inwestują w sport na każdym poziomie Mają bardzo dobry system kształcenia młodzieży Choć pił-ka nożna nie ma tu długich tradycji wyniki osiągane na are-nie międzynarodowej są dobre Proszę uwzględnić że jest to stosunkowo małe państwo więc przy mistrzostwach pojawia się problem wyboru talentoacutew trudniej jest je znaleźć w kraju siedmiomilionowym w poroacutewnaniu z krajem 20 40 czy 100-milionowym Styl gry jest tutaj agresywny jest dużo biegania na boisku dużo walki W poroacutewnaniu ze Szwajcarami polscy zawodnicy grają wolniej trenują mniej intensywnie oni wolą raczej grać w piłkę niż walczyć

Czy nie wystarczy grać Trzeba walczyć

Umiejętność walki powinna być naturalna w człowieku Piłka zawodowa jest walką o przetrwanie - trzeba zabrać przeciwnikowi piłkę zdobyć bramkę Drużyna musi chcieć wygrać

Ile się trenuje

W okresie przygotowawczym 12 razy po dwie godziny w tygodniu

Co jest kluczem do piłkarskiego sukcesu

Podstawa to talent Poza tym ciężka praca dyscyplina Nie chodzi o bieganie od rana do nocy ale o motywacje o chęć bycia coraz lepszym o chęć zwycięstwa Najtrudniej-szy w zawodzie piłkarza jest wysiłek fizyczny Trening jest bardzo złożony bieg 20 m 40 m 60 m w lewo w prawo głoacutewkahellip Żeby osiągnąć cel trzeba mieć też charakter wytrwałość wiele jest pokus odciągających od treningu I tu trzeba wytrwać przez lata Ile razy była piękna pogoda Chętnie poszedłbym z żoną na spacer ale musiałem iść na trening Zazdrościłem moim kolegom w szkole - oni chodzili po goacuterach jeździli na rajdy - ja trenowałem Po latach nie żałuję Wielu utalentowanych szybko wypadało z gry przez brak dyscypliny Dobry piłkarz powinien być roacutewnież uczci-wy lojalny powinien mieć ustabilizowane życie osobiste wtedy łatwiej znosi się każdy stres czy niepowodzenie

Jakie są zadania trenera

Trener jest odpowiedzialny za wszystko a głoacutewnie za wy-nik ndash jest sprawdzany przez osiągnięte wyniki Pracuje pod dużą presją roacutewnież ze strony mass-medioacutew W ostatnich siedmiu latach FCA Aarau miało tylko czterech treneroacutew ktoacuterzy przetrwali cały sezon Pracy jest dużo treningi sześć razy w tygodniu ale to nie wszystko Na przykład wczoraj wroacuteciłem do domu o 2300 poszedłem spać o 200 bo oglą-dałem jeszcze mecz na video robiłem kroacutetką analizę Dzisiaj rano trening o 1000 przyjechałem do pracy na 830 Teraz wywiad po południu jadę na mecz do Zurychu

Talent charakter wytrwałośćhellipZ Ryszardem Komornickim trenerem szwajcarskiego klubu FC Aarau

byłym piłkarzem reprezentacji Polski rozmawia Marcin Sumiła

Jakie cechy są pożądane u trenera

Chcę być uczciwy sprawiedliwy co nie jest łatwe Mam dwudziestu zawodnikoacutew Na mecz muszę wybrać osiemna-stu tzn dwoacutech siedzi na trybunie Obojętnie kogo wybiorę ten nie wybrany ma poczucie krzywdy wewnętrznie się bun-tuje Podobnie jest przy zmianie zawodnikoacutew w trakcie me-czu Ciągle muszę się uczyć panować nad moimi reakcjami w sytuacjach stresowych Jestem za wzajemnym respektem ale też daję swoim zawodnikom dużo wolności z niewolni-ka nie zrobi się pracownika on musi chcieć grać ja go nie zmuszę mogę jedynie zachęcić Prasa niestety jeśli chodzi o atmosferę na meczach i o zachowanie treneroacutew często od-grywa rolę negatywną Widać to w piłce niemieckiej gdzie trenerzy załamują się na konferencjach prasowych moacutewią rzeczy ktoacuterych by normalnie nie powiedzieli Ta presja jest niesamowita Prasa często koncentruje się na goszej stronie jeśli wynik jest 50 to dziennikarze chcą pisać o problemach przegranej drużyny a nie o sukcesie zwycięzcy

W drużynie z Aarau jest wielu obcokrajowcoacutew Pan też reprezentuje inną kulturę Jak udaje się Panu dotrzeć do każdego ze sportowcoacutew

Komunikacja to nie tylko język Mamy zawodnikoacutew wielu narodowości nie wszyscy moacutewią po niemiecku ale przynajmniej rozumieją Czasami jest lepiej coś pokazać czy też nic nie moacutewić i to wiele znaczy Poza tym trener powinien znać też zawodnika poza boiskiem okazywać zainteresowa-nie jego życiem prywatnym rozmawiać z nim dwa - trzy razy w tygodniu pomoacutec w problemach Szczegoacutelnie ważne jest to przy bardziej bdquoegzotycznychrdquo piłkarzach Taki na przykład Afrykanin nie jest przyzwyczajony do naszych zasad potrafi np przyjść na trening o 1100 choć jest planowany na 1000 tudzież jechać przez miasto 100 kilometroacutew na godzinę nie rozumie że trzeba respektować ograniczenie prędkości Obcokrajowcom pomagamy też poza treningiem np orga-nizując kurs języka niemieckiego

Czy w drużynie piłkarskiej jest miejsce na religię

Religia też się pojawia Mamy zawodnikoacutew brazylij-skich ktoacuterzy zaproponowali żebyśmy się wszyscy razem modlili przed meczem To było nie do zaakceptowania dla

Stoją od lewej autor wywiadu dr Marcin Sumiła i trener Ryszard Komornicki

18 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 19

muzułmanina gdyż wykraczało poza jego religię Staram się respektować tę roacuteżnorodność Problem jest w okresie rama-danu kiedy zawodnik nie je przez cały dzień

A może drużyna bardziej jednorodna byłaby też lepiej zgrana

Drużyna potrzebuje roacuteżnych zawodnikoacutew gwiazdę ko-goś z temperamentem ale też pracusioacutew ktoacuterzy są cisi spo-kojni Są rzeczy ktoacuterych wymaga się od wszystkich i pewien obszar na inwencję własną Cel jest wspoacutelny wygrać mecz Roacuteżnorodność kultur jest korzystna

Czy w naszych czasach jest jeszcze miejsce w piłce nożnej na bdquofair playrdquo

My jesteśmy najbardziej fair grającą drużyną w Szwajca-rii może dlatego że ja zabraniam faulu Tak też sam grałem nigdy nie dostałem czerwonej kartki zawsze miałem respekt szacunek przed przeciwnikiem Byłem mało kontuzjowany ndash myślę że dlatego bo przeciwnik wiedział że gram fair

Kiedy FC Aarau będzie w szwajcarskiej czołoacutewce

Teoretycznie jest to jeszcze możliwe w tym sezonie Nie-stety mamy w poroacutewnaniu z innymi klubami dużo gorszą sytuację finansową co nie ułatwia zadania

Ktoacutere wydarzenia z kariery piłkarskiej utkwiły Panu naj-bardziej w pamięci przyniosły najwięcej radości

Najpierw było to przyjęcie do klubu IV ligii kiedy mia-łem 15 lat po raz pierwszy miałem trenera stroacutej piłkarski buty Potem nastąpił transfer z małego klubu do drugoligo-wego GKS Tychy Jako trzecie wymienię przejście do Goacuterni-ka Zabrze kiedy w ciągu dwoacutech lat stałem się reprezentan-tem Polski i wziąłem udział w mistrzostwach świata co jest marzeniem każdego piłkarza

Jak można pogodzić zaangażowanie piłkarskie z życiem rodzinnym

Mam to szczęście że moja żona rozumie mnie dobrze Jesteśmy 28 lat po ślubie Wiele jej zawdzięczam to ona głoacutewnie wychowała nasze dwie coacuterki Lubię bardzo przycho-dzić do domu tam czuję się najlepiej Każdą wolną chwilę spędzam z żoną rodziną to jest dla mnie bardzo ważne Wielu znajomych chętnie do nas przychodziło i przychodzi

moacutewią że u nas jest przyjemnie ciepło Ja wiem że to jest zasługa żonyhellip W małżeństwie ważne jest wzajemne zaufa-nie zrozumienie

Kiedy jeszcze grałem to wracając do domu nie opowia-dałem o piłce Nie chciałem robić z tego wielkiego tematu W domu rozmawialiśmy o dzieciach o naszych sprawach rodzinnych Teraz kiedy jestem trenerem żona i coacuterki cho-dzą na mecze i też bardzo się denerwują Nie mogę nic na to poradzić

Czy nie chciałby Pan pracować w Polsce

Chętnie wroacuteciłbym do Polski ale nie chcę pracować w warunkach w jakich pracowałem z korupcją oszukiwa-niem Nie podoba mi się że wyciągamy ciągle stare rzeczy Powinno się zapomnieć o tym co było i zacząć myśleć o tym co jest i o przyszłości

Jaka jest Pana prognoza dla polskiej drużyny na EURO 2008

Polacy będą mistrzami Europy

Kto poza tym w pierwszej czwoacuterce

Finał Polska-Hiszpania Poza tym ponieważ od dawna pracuję w Szwajcarii życzę powodzenia Szwajcarom Chciał-bym też aby Rosja odniosła sukces

Dziękuję za rozmowę Aarau 27042008

Ryszard Komornicki (ur 14 sierpnia 1959 w Ścinawie) pił-karz polski grający na pozycji pomocnika reprezentant Polski mistrz Polski trener FC Aarau Najwspanialsze lata swojej kariery popularny Koko spędził w Goacuterniku Zabrze (1982-1989) z ktoacuterym wywalczył 4 tytuły mistrza Polski i Superpuchar W lidze polskiej Ryszard Komornicki roze-

grał 182 mecze i strzelił 35 bramek W sezonie 198990 został piłkarzem FC Aarau (Szwajcaria) w sezonie 19921993 zdobył wraz z kolegami z drużyny tytuł mistrza Szwajcarii Kolejny sezon (199899) Koko spędził w FC Wohlen (Szwajcaria) w roku 2000 podpisał kontrakt z FC Kickers Luzern (Szwajcaria) Ryszard Komornicki ma roacutewnież doświadczenie jako trener asystent w FC Aarau FC Luzern FC Solothurn rezerwy FC Zurych Od stycznia do kwietnia 2006 roku trenował zespoacuteł 14-krotnego mistrza Polski Goacuternika Zabrze Koko rozegrał też 20 meczoacutew w repre-zentacji Polski i był uczestnikiem MŚ lsquo86 Zadebiutował 31 października 1984 roku w Mielcu w spotkaniu przeciwko Albanii (22) Po raz ostatni biało--czerwoną koszulkę założył 19 października 1988 roku w Chorzo-wie roacutewnież w czasie meczu z reprezentacją Albanii (10)

Zdję

cie

ww

wfc

aara

uch

20 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 21

W niedzielę 11 maja w ośrodku duszpa-sterskim Polskiej Misji Katolickiej w Zury-chu liturgię niedzieli Zesłania Ducha Święte-go uświetnił pierwszy występ nowo powstałej scholi pod kierownictwem pani Sylwii Feher-pataky Grą na organach akompaniowała pani Anna Buczek-Merz

W skład zespołu wchodzi szesnastu członkoacutew Ewa Kadłubowska Joanna Leskiewicz Marta Mirosław Agnieszka Suchta-Veit Anna i Ewelina Wedlechowicz Dorota Weśniak Dorota Zarost Hieronim Bawolski Zygmunt Beck Waldemar Burzyński Krzysztof Chudoba Ryszard Grze-gorzewski Joacutezef Krzyżanowski Tomasz Lenart Bartek Mańkowski Łukasz Mirosław

Już wykonaniem pierwszej pieśni bdquoVeni cre-atorrdquo (bdquoO Stworzycielu Duchu przyjdźrdquo) schola zachwyciła wysokim stopniem profesjonalizmu Dźwięki melodii gregoriańskiej i wariacje orga-nowe pani Buczek-Merz wprowadziły wiernych w uroczysty nastroacutej święta Piękne wykonanie zna-nych i mniej znanych pieśni liturgicznych przyczy-niło się do powstania niezapomnianej atmosfery święta i pogłębienia przeżyć duchowych Schola zaskoczyła i wzruszyłahellip Jak udało się w tak kroacutet-kim czasie stworzyć coś tak niezwykłego Proacuteby nowo powstałego zespołu odbywają sie przecież zaledwie od lutego tego roku

Oto co o powstaniu i pracach choacuteru moacutewi kie-rowniczka scholi pani Sylwia Feherpataky bdquoPomysł prowadzenia wokalnej scholi przykościel-nej pojawił się już dosyć dawno Pedagogikę mu-zyczną obok występoacutew kameralnych traktuję jako hobby uzupełniające moją pracę w operze Rozwa-żając możliwości prowadzenia choacuteru przy jednej

SCHOLA W ZURYCHU

ze szwajcarskich parafii poczułam jednak pewien niedosyt Moje myśli wciąż kierowały się w stronę naszej Misji Ostateczna decyzja o podjęciu tego wyzwania nadeszła wraz ze zmianami personalny-mi w Polskiej Misji Katolickiej w Zurychu jesienią 2007 roku Dzięki wsparciu duszpasterza ośrodka księdza Krzysztofa Zadarko moje pragnienie za-łożenia grupy wokalnej przy naszej wspoacutelnocie na-brało realnego kształtu To co nastąpiło poacuteźniej zawdzięczamy wielkiemu zaangażowaniu osoacuteb ktoacutere zgłosiły swoje uczestnictwo w choacuterze i po-mocy Bożej Nasza Polonia to prawdziwa kopalnia talentoacutew Bardzo zaimponowało mi zainteresowa-nie i wielka chęć wspoacutełpracy członkoacutew zespołu ich zamiłowanie do śpiewu i pragnienie aktywnego uczestnictwa w życiu Kościoła Wiele się od nich uczę To oni tworząc scholę ubogacają naszą wspoacutelnotę Wspoacutelnota to wspoacutełpraca Bez tego na-wet cały moacutej zapał ducha nie wystarczyłby aby po-wstało coś podobnego To ich wysiłek poświęcenie czasu prywatnego chęć uczenia się i działania oraz doświadczenie w pracy choacuteralnej lub wokalnej dały takie wyniki Jestem z nich dumna Ja osobi-

20 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 21

Sylwia FeherpatakyMa 41 lat Pochodzi z Krakowa gdzie rozpoczęła swoją

karierę muzyczną W 1996 roku ukończyła studia na wy-dziale wokalno-aktorskim w Gdańsku Rok poacuteźniej wyje-chała do Szwajcarii jako stypendystka Ministerstwa Kultury i Sztuki w Bernie (Bundesamt fuumlr Kultur) Po ukończeniu studioacutew podyplomowych w Bernie (Hochschule fuumlr Mu-sik und Theater Bern) otrzymała stały angaż w zuryskiej operze gdzie nadal pracuje jako wokalistka Ma na koncie udział w szeregu koncertoacutew solowych i choacuteralnych oraz na-graniach telewizyjnych

ście uczę się mnoacutestwo o muzyce liturgicznej ktoacutera jest niebywale bogata i roacuteżnorodna Nieocenioną pomocą przy przygotowaniu naszej pierwszej mszy była pani Ania Buczek-Merz ktoacutera zgodziła się wspomoacutec nas akompaniamentem Świetna orga-nistka i wielce kompetentny pedagog Dziękuję jej z serca za tę wspoacutełpracę i znajomość

Po naszym pierwszym występie w święto Ze-słania Ducha Świętego stawiamy sobie za cel

rozszerzenie naszego repertuaru Oczekuję tego z wielkim zainteresowaniem

Mam nadzieję że schola będzie się rozwijać Zależy mi na tym aby to dzieło trwało i wzbo-gacało nasze serca pięknem i głębią muzyki aby zawarty w niej pierwiastek Bożej doskonałości docierał do jak największej rzeszy ludzirdquo

Kamila NeupertZdjęciaZbigniew Zambrzycki

Anna Buczek-Merz Od 15 lat mieszka w Szwajcarii Wykształcenie muzyczne

zdobyła w Akademiach Muzycznych w Krakowie Lublinie Basel i Norynberdze jak i na wielu kursach mistrzowskich Przed wyjazdem do Szwajcarii docentka w klasie klawesynu na Akademii Muzycznej w Gdańsku Od 2000 roku zaanga-żowana jako organistka przy Kościele św Jana w Zurychu (Johanneskirche) Od lutego 2008 roacutewnież w kościele pa-rafialnym Birmensdorf Ceniona jako pedagog nauczyciel fortepianu i prowadząca choacuter

LEŚNA MAJOacuteWKA W WINTERTHURZE24 maja 2008 r - zgodnie z wcześniejszą zapowiedzią - odbyła się bdquomajoacutewkardquo

w lesie Winterthur-Walcheweiher zorganizowana przez Radę Ośrodka Duszpasterskiego PMK w Winterthurze Chętnych nie zabrakło

Był obecny także duszpasterz ośrodka ks Krzysztof Zadarko

Aut

or z

djęć

Jer

zy S

taw

arz

22 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 23

Bezpośredni sens słoacutew dzisiejszej Ewangelii nie nasuwa żadnych trudności moacutewi ona że Boacuteg będzie nas sądził nie według słoacutew ale według czynoacutew że po tych czynach mamy odroacuteżnia synoacutew światłości od ludzi złych i że ten tylko kto czynem pełnić będzie wolę Ojca Niebieskiego wejdzie do Kroacutelestwa Bożego Ewangelia nie tylko zabrania złych czynoacutew nawet takie drzewo ktoacutere złych owocoacutew nie daje ale tylko nie rodzi dobrych będzie wycięte i wrzucone w ogień Raz jeszcze przypomina nam w niej Chrystus Pan że Jego zakon jest zakonem czynu że nie ma niczego bar-dziej sprzecznego z chrześcijańską drogą życia niż bierność i bezczynność

Taka jest głoacutewna nauka Ewangelii na dzisiejszą niedzielę Jeśli się jednak nie mylę zawarta w niej jest jeszcze inna bardziej pośrednio wypowiedziana ale nie mniej wielka i piękna Nad nią chciałbym z Wami Drodzy Bracia pokroacutetce rozważać

Co to są te owoce ktoacutere daje dobre drzewo To są nie-wątpliwie przede wszystkim czyny Ale postawa wewnętrzna przejęcie się duchem chrześcijaństwa daje jeszcze inne skutki mniej przejawiające się na zewnątrz wyrażone ndash jeśli można się tak wyrazić ndash w samej sylwetce człowieka nada-jące jej ton i charakter Człowieka Bożego można poznać nawet wtedy gdy jego czynoacutew nie znamy patrząc po prostu na jego zachowanie się na cechy jego ducha Te cechy to tak-że w rozumieniu naszej Ewangelii owoce dobrego drzewa przejawy miłości Bożej i rządoacutew łaski w duszy

Owoce dobrego drzewa pokora pogoda pokoacutejJest takich cech wiele ale najważniejsze są bodaj trzy

pokora pogoda i pokoacutej Pokora Najmilsza z cnoacutet owa postawa duszy pełnej

przedmiotowości ktoacutera cechuje człowieka żyjącego w obli-czu Bożym i umiejącego patrzeć na samego siebie z Bożego punktu widzenia Człowiek ten nie w słowach ale w posta-wie przenikającej każdy jego ruch i każdą myśl jest wolny od tego szaleństwa i głupstwa zwanego pychą od czynienia ze siebie ośrodka świata i fałszywego bożka Pokora spra-wia że ten kto ją posiada nie sądzi nikogo ani nad nikogo się nie wywyższa W tym szerokim chrześcijańskim słowa znaczeniu pokora jest bodaj tą cechą po ktoacuterej najłatwiej poznać można człowieka Bożego

Pogoda to radość wynikająca z umiłowania Boga ponad wszystko niewzruszony optymizm nie w słowach ale każ-dym drgnieniem woli i myśli ludzkiej opromieniający życie niezroacutewnanym światłem Postawa dzięki ktoacuterej człowiek Boży wnosi radość i promień szczęścia wszędzie gdzie prze-chodzi każdym słowem samą swoją obecnością

Pokoacutej Błogosławieni pokoacutej czyniący powiedział Chry-stus Pan Ale pokoacutej czynić może tylko ten kto pokoacutej nosi w samym sobie kto nie jest rozdarty przez zwalczające się dążności i namiętności Raz jeszcze ten pokoacutej prawdziwy co przewyższa wszelki zmysł jest jedną z nieomylnych cech człowieka Bożego z tych owocoacutew po ktoacuterych poznać można serce oddane Bożej sprawie

Aby w nas można było poznać synoacutew światłościJest takich cech świętości więcej ale te trzy biją chyba

najbardziej w oczy i wszyscy nasi święci bez wyjątku byli wielkimi przykładami jak one w postawie chrześcijanina powinny być urzeczywistnione

Kiedy rozważam o nich dwie rzeczy przychodzą mi na myśl Pierwsza to smutny fakt że zrozumienie wielkości i piękna tych wielkich rzeczy jest niestety u tylu tak nikłe Pogańskie płytkie i złe nauki głoszone przez zbłąkanych pogardzają pokorą głoszą gorycz szerzą nienawiść i zwadę Doszło do tego że nawet nasze dzieci uczy się nienawiści zamiast pokoju goryczy zamiast pogody sądzenia innych i pychy zamiast chrześcijańskiej pokory W takich czasach trzeba nam chrześcijanom bardziej niż w innych pamiętać słowa Chrystusowe że po tych właśnie cechach poznawać mamy drzewo dobre od złego a przede wszystkim wypada nam z większym jeszcze zapałem dbać o to aby w nas sa-mych widniały pokora pogoda i pokoacutej

A z tą ostatnią sprawą łączy się druga wręcz może jeszcze smutniejsza Gdy patrzę na siebie i widzę jak mi jest daleko do Chrystusowego ideału jak mało jest w mojej postawie pokory pogody i pokoju jak niewiele potrafię ich dać moim bliźnim trzeba mi sercem skruszonym prosić o przebaczenie i błagać o pomoc i łaskę abym moacutegł stać się mniej niegodnym imienia chrześcijanina

Niech to postanowienie i ta modlitwa będzie wnio-skiem dzisiejszej niedzieli postanowienie że wytężymy wszystkie siły aby w nas można było lepiej poznać sy-noacutew światłości i korna modlitwa do Boga o łaskę poko-ry pogody i prawdziwego pokoju Amen (20071952)

CECHY CHRZEŚCIJANINA

O Joacutezef Innocenty Maria Bocheński OP (1902 ndash 1995)Założyciel PMK

22 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 23

14 maja 2008 roku w Marly odbyło się spotkanie na temat relacji między Stowarzyszeniem Centrum Polskiej Misji Katolickiej w Zury-chu a Polską Misją Katolicką w Szwajcarii W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele Stowarzyszenia dr Antoni Zgliński dr Jacek Pator-ski oraz pani Bogusława Lewicka natomiast Polską Misję Katolicką reprezentowali ks rektor Sławomir Kawecki ks Artur Cząstkiewicz oraz ks Grzegorz Ostrowski Przedstawiciele Stowarzyszenia Cen-trum stwierdzili że bdquoStowarzyszenie jest organizacją świecką opartą na prawie cywilnym szwajcarskim i nie podlega Polskiej Misji Ka-tolickiej Nazwa Stowarzyszenia została wybrana dlatego że Polska Misja Katolicka jest instytucją wiarygodną a to bardzo pomaga w zbieraniu funduszyrdquo Otoacuteż aby Stowarzyszenie mogło nosić nazwę bdquokatolickierdquo musi wpierw uzyskać zgodę kompetentnych władz kościelnych Niestety Stowarzyszenie Centrum do tej pory o taką zgodę nie wystąpiło Co więcej zwroacutecono się o aprobatę Statutu Stowarzyszenia działającego według zasad PRAWA CYWILNEGO do WŁADZ KOŚCIELNYCH miejscowej diecezji ktoacutere to władze w sposoacuteb dyplomatyczny odpowiedziały że nie leży to w kompeten-cji biskupa diecezji Chur Często członkowie Zarządu Centrum powołują się na słowa wsparcia prywatne listy z błogosławieństwem zachęty ze strony dostojnikoacutew kościelnych To wprowadza w błąd ludzi mniej zorientowanych - mogłoby się wydawać że jest to roacutew-noznaczne z dokumentem prawnym Otoacuteż tak nie jest W kościele rzymskokatolickim obowiązuje nas Kodeks Prawa Kanonicznego ktoacutery jasno reguluje te sprawy (por Kan 298-311)

Po długich dyskusjach doszliśmy do wniosku że Stowarzyszenie

W SPRAWIE STOWARZYSZENIA CENTRUM hellipOświadczenie Stowarzyszenia Centrum Spotkań i Modlitwy Polskiej Misji Katolickiej w ZurychuW majowym numerze bdquoWiadomościrdquo (Nr 440) ukazała się notatka ks Rektora o naszym Stowarzyszeniu sugerująca niezorientowanym czytelnikom wątpliwości wobec naszych intencji i działań W związku z reakcjami ludzi na tę publikację uważamy za konieczne podanie poniższych wyjaśnień do wiadomości wszystkich1 Nasze Stowarzyszenie jest założone na podstawie szwajcar-

skiego prawa cywilnego (OR) nie jest organizacją kościelną i nie podlega formalnie Polskiej Misji Katolickiej w Szwaj-carii

2 Nazwa bdquoCentrum Spotkań i Modlitwy Polskiej Misji Katolickiej w Zurychurdquo wyraża tylko jednoznacznie nasz głoacutewny cel tzn zdobycie i utrzymanie odpowiedniego stałego ośrodka dla PMK ktoacutery będzie znajdował się w Zurychu Jednocześnie chcemy aby te pomieszczenia były owarte dla całej Polonii w Szwajcarii jako miejsce spotkań i dyskusji czy też organizacji imprez kultu-ralnych Nasze starania ograniczają się jak dotąd w zdobywaniu funduszoacutew poprzez składki członkowskie zbieranie ofiar oraz własną pracę (kawa niedzielna biuletyn Stowarzyszenia organi-zacja imprez)

3 Będziemy się cieszyli roacutewnież i wtedy jeśli PMK otrzymałaby wcześniej w inny sposoacuteb odpowiednie stałe pomieszczenia w Zurychu do samodzielnego użytkowania Statut pozwala nam na poacuteźniejszą pomoc w utrzymaniu takiego ośrodka

4 Zawiadomienie o założeniu Stowarzyszenia w 2000 r zostało wy-słane wraz ze statutem do wszystkich biskupoacutew szwajcarskich a także do prymasa ks kard J Glempa i innych biskupoacutew w kraju do bp S Wesołego i do ks rektora K Gawrona Otrzymaliśmy same pozytywne odpowiedzi i błogosławieństwo na naszą działal-ność

W liście z dn 20102000 r z Ordynariatu diecezji Chur na ktoacuterej terenie działamy czytamy bdquoPrzyjęliśmy do wiadomości treść statutu () Kompetencji i nadzorowi Biskupa podlegają jedynie statuty mające czysto kościelno-prawny charakter Poza

tym możemy Wam mimo to potwierdzić że do tego statutu nie mamy żadnych zastrzeżeń i popieramy ideowo cel tego Stowa-rzyszeniardquo (tłum AZ) Traktowaliśmy i traktujemy to dalej jako akceptację ze strony władz kościelnych na działanie zgodnie z naszym statutem Informacja o tym wraz z kopią listu została przesłana w odpowiedzi na polską ocenę prawną dla ekonoma Komisji Episkopatu Polskiego ks J Droba do Warszawy oraz ks rektorowi S Kaweckiemu

5 W czerwcu ubr było wiadomo że od 1 lipca będzie tylko jeden etat dla duszpasterza PMK tzn Rektora W związku z tym ks W Czerwiński z dniem 30 czerwca przestał być członkiem Zarządu z urzędu Mimo iż pozostawał dalej w mieszkaniu przy Aem-tlerstrasse to nie miał więcej prawa działalności wśroacuted Polonii wobec czego konieczna była formalna zmiana adresu korespon-dencyjnego Stowarzyszenia Na nadzwyczajnym Walnym Zebra-niu Stowarzyszenia 24 czerwca 2007 uchwalono tę zmianę Jed-nocześnie w statucie dokonano drobnych zmian ktoacutere precyzują cel podkreślają lokalizację w Zurychu i ograniczają możliwości interpretacji przeznaczenia zbieranych funduszy Nie rozumiemy sugerowania że mieliśmy przy tym nieczyste intencje

6 Jest rzeczą oczywistą że wobec naszego celu chcemy ndash tak jak dotychczas ndash pracować ściśle w powiązaniu z PMK w Szwajcarii W Zarządzie jest zarezerwowane stałe miejsce dla kapłana odpo-wiedzialnego w Zurychu za Misję

7 Następne zwyczajne Walne Zebranie Stowarzyszenia jest plano-wane na czerwiec br

8 Wiemy że w Polsce istnieje swoista kultura nieufności do wszyst-kiego co nie jest pod pełną własną kontrolą a także rzucania publicznych podejrzeń według swego subiektywnego poglądu Uważamy jednak że zawsze trzeba wymagać informacji rzetelnej Nie wiemy jaki cel przyświecał wspomnianej notatce w bdquoWiado-mościachrdquo bez poprzedniego porozumienia się z nami

Za ZarządDr Antoni Zgliński prezes

Inż Marek Duszyński v-prezez

Od Rektora Polskiej Misji Katolickiejwystąpi do Episkopatu o zgodę na używanie nazwy Stowarzyszenie Polskiej Misji Katolickiej Ustaliliśmy także że będziemy praco-wać nad przygotowaniem umowy o wspoacutełpracy Stowarzyszenia Centrum z Polską Misją Katolicką w Szwajcarii Nie może być tak że Stowarzyszenie ktoacuterego członkowie Zarządu zastrzegają że nie jest stricte katolickie zbiera fundusze na terenie Polskiej Misji Katolickiej Dlatego konieczne jest przygotowanie umowy ktoacutera będzie jasno precyzowała wzajemne relacje

Jedyną kwestią sporną ktoacutera nie znalazła rozwiązania był temat zwołania ubiegłorocznego walnego zebrania w dniu 240607 - na trzy dni przed moim przyjazdem do Szwajcarii Mimo proacuteśb Ekonoma Konferencji Episkopatu Stowarzyszenie Centrum nie raczyło zmie-nić terminu walnego zebrania po to aby moacutegł wziąć w nim udział nowy rektor Polskiej Misji Katolickiej Jeszcze raz podkreślam że nie rozumiem i jest dla mnie nie do pojęcia jak można na trzy dni przed przybyciem nowego rektora bez konsultacji z nim a przede wszystkim bez konsultacji z odpowiedzialnym za duszpasterstwo Polonii z ramienia Konferencji Episkopatu Polski zmienić statut dokonać zmian personalnych i zmienić adres siedziby Stowarzy-szenia Mimo tej rozbieżności całe spotkanie było dosyć owocne W wielu kwestiach znaleźliśmy porozumienie Mam nadzieję że na najbliższym walnym zebraniu w szerszym gronie uda się znaleźć konstruktywne rozwiązania dla nieuporządkowanych pod względem prawnym zagadnień zaroacutewno dla dobra Polskiej Misji Katolickiej jak i Stowarzyszenia

ks Sławomir Kawecki Rektor Polskiej Misji Katolickiej

24 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 25

W trakcie Mszy św hołd Zmarłej złożył profesor dr hab Jan Zieliński z Berna ktoacuterego przemoacutewienie zamieszczamy poniżej

bdquoLubiła podkreślać że przyszła na świat w puszczy że wychowała się wśroacuted drzew Było to w Spuszy w ziemi lidz-kiej (Spusza ongiś własność Ignacego Tyzenhausa potem jego syna Rudolfa dalej tegoż coacuterki Hermancji zamężnej Uruskiej ktoacuterej młodsza coacuterka Seweryna wyszła za Jana Pawła Sapiehę) Ojciec Eustachy Kajetan ks Sapieha ab-solwent politechniki w Zurychu (leśnictwo) był na początku lat dwudziestych ministrem spraw zagranicznych RP Matka Teresa z Lubomirskich prowadziła działalność charytatywną i społeczną Kierowała warsztatem produkującym tweed W Warszawie prowadziła bdquoLatarnięrdquo zakład wytwoacuterczy dla ociemniałych inwalidoacutew wojennych Elżbieta (w dzieciństwie i potem dla najbliższej rodziny Izia) miała siostrę Eleonorę i trzech starszych braci Jana Lwa i Eustachego Seweryna Na zachowanych zdjęciach z dzieciństwa widać Ją w otoczeniu przyrody na cierpliwej białej klaczy albo w atelier fotografa Stefana Platera jak z rozpuszczonymi długimi włosami z uśmiechem i ciekawością świata ufnie patrzy w przyszłość

Maturę zrobiła w roku 1939 Wszechstronnie uzdolniona artystycznie zastanawiała się czy wybrać karierę śpiewaczki aktorki czy rzeźbiarki Wybuch wojny pokrzyżował te plany Ojciec został aresztowany przez władze radzieckie i skazany na karę śmierci zamienioną na pobyt w łagrze wyszedł z Rosji z armią Andersa Następnie osiadł w Kenii był delega-tem Polskiego Czerwonego Krzyża na Afrykę Wschodnią

Okupację przeżyła w Polsce działała w podziemiu w roku 1944 aresztowana przez gestapo w Krakowie siedziała w więzieniu na Montelupich Kiedy została zwolniona kar-dynał Sapieha radził Jej matce bdquoZabierz coacuterkę i pierwszą możliwą drogą wyjeżdżajcierdquo Tak trafiły do Berna

Po wojnie rodzice osiedli na dobre w południowo-wschodniej Afryce Ona nie chciała opuszczać Europy ad-optowana przez przemysłowca i organizatora wyścigoacutew sa-mochodowych Hansa Rufenera i jego żonę Hannę zamiesz-kała w Hofgut w podberneńskiej gminie Muri Zajmowała się ogrodem Do końca żywiła dla Szwajcarii i Szwajcaroacutew wdzięczność za gościnę to była jej druga ojczyzna Wielka patriotka polska stała się też patriotką szwajcarską

Jej wielką pasją było kolekcjonerstwo Zbierała znaczki

bdquoUMIAŁA DAWAĆhelliprdquoElżbieta (Iza) Rufener-Sapieha (24081921 - 01052008)

i etykiety zapałczane dziwne kamyki i wieczka pojemni-koacutew ze śmietanką do kawy W sensie przenośnym można powiedzieć że kolekcjonowała ludzi ndash otwarta na ich losy na ich potrzeby Zbierała też filmy Umiejętnie korzystając z kolejnych nowinek technicznych nagrywała setki filmoacutew i programoacutew telewizyjnych o Polsce o Papieżu o przyrodzie Wiele z nich trafiło potem do Polski do zbioroacutew Uniwersy-tetu Jagiellońskiego

Inną wielką pasją były podroacuteże Sprzyjało temu trochę powojenne rozproszenie rodziny po całym świecie ale głoacutew-nym motorem była chyba ciekawość świata Jej świadectwem pozostały niezliczone fotografie i slajdy a także akwarele o egzotycznej tematyce

W latach pięćdziesiątych była uczennicą malarza Karla Bieri w berneńskiej Gewerbeschule Brała udział w plene-rach malarskich Pobierała też lekcje rzeźby u Madeleine von Fischer Była członkinią Schweizerische Gesellschaft Bildender Kuumlnstlerinnen

Malowała dużo ale przez wiele lat wcale nie wysta-wiała Pierwsza wystawa w rezydencji ambasadora RP w

1 maja 2008 roku w Bernie przeżywszy 86 lat odeszła do Pana wielka polska patriotka Elżbieta Ru-fener-Sapieha 13 maja została odprawiona w intencji zmarłej Msza św pogrzebowa ktoacuterej przewod-niczył rektor Polskiej Misji Katolickiej w Szwajcarii ks dr Sławomir Kawecki W homilii celebrans podkreślił wielkie zasługi zmarłej w podtrzymywaniu polskiej tradycji patriotycznej i religijnej cha-rytatywną bezinteresowną działalność na rzecz polskiej młodzieży oraz jej niezwykły talent malarski Rysunki akwarele i obrazy olejne Elżbiety Rufener-Sapiehy są plonem jej życia dzielonego na dwie ojczyzny ndash Polskę i Szwajcarię Zachwyt nad doskonałością natury nad otaczającym nas pięknem ndash to refleksje jakie pojawiają się w trakcie oglądania dzieł malarki

Elżbieta Rufener-Sapieha z Ojcem Świętym Janem Pawłem II Zdjęcie pochodzi ze zbioroacutew prywatnych

24 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 25

Bernie odbyła się w roku 2004 po niej przyszły następne w Muzeum Polskim w Rapperswilu (2005) we wrocławskim Ossolineum (2006) w warszawskich Łazienkach Kroacutelew-skich (2007) wreszcie w styczniu br w Domu Polonii na krakowskim Rynku Każda wystawa miała nieco inny kształt dzięki temu że było z czego wybierać dorobek Elżbiety Rufener-Sapiehy liczy ponad trzysta prac Są wśroacuted nich obrazy olejne akwarele grafiki i fotografie artystyczne ndash świadectwo bezustannych poszukiwań tematycznych i formalnych Wkroacutetce przed śmiercią większość tych prac ofiarowała wspaniałomyślnie Zakładowi Narodowemu im Ossolińskich z myślą o powstającym we Wrocławiu Muzeum Lubomirskich

Miałem szczęście uczestniczyć w otwarciu wszystkich tych wystaw Każdy wernisaż pozostawił wspomnienia ale najsilniejsze wiążą się z ostatnim Może dlatego że aranża-cja wystawy delikatnymi akcentami plastycznymi przywodzi-ła myśl o nieuchronnym pożegnaniu Ale chyba nie tylko Przemawiając podczas wernisażu wspomniałem o areszto-waniu Izy w wojennym Krakowie podeszła do mnie potem coacuterka ludzi w ktoacuterych mieszkaniu okupanci zorganizowali oacutew fatalny bdquokociołrdquo Miałem wtedy wrażenie że zamyka się krąg historii

Od połowy lat sześćdziesiątych jeździła regularnie do kraju Wspierała też stale roacuteżne inicjatywy i ludzi w potrze-bie Szczegoacutelnie aktywnie zaangażowała się w ruch bdquoSolidar-nościrdquo i w pomoc dla Polski po wprowadzeniu stanu wojen-nego Nie tylko finansowo także osobiście przygotowując i wysyłając niezliczone paczki

Działała ze Szwajcarii w ruchu (od 1990 Stowarzysze-niu) bdquoPrzymierza Rodzinrdquo ktoacutery prowadzi w Polsce dzia-łalność edukacyjną i wychowawczą w duchu obywatelskim Ruch ten ktoacutery wyroacutesł z Sekcji Rodzin warszawskiego Klubu Inteligencji Katolickiej zmierza do wielostronnego przygotowania dzieci i młodzieży do służby społeczeństwu i Kościołowi Działalność rozpoczął od kształcenia wy-chowawcoacutew i organizowania letnich i zimowych obozoacutew następnie całorocznej pracy wychowawczej w grupach wreszcie przystąpiono do budowy szkoacuteł Przymierze Rodzin prowadzi obecnie przedszkole cztery świetlice trzy szkoły podstawowe cztery gimnazja dwa licea ogoacutelnokształcące i szkołę wyższą Hojności Izy ta pożyteczna placoacutewka w bardzo dużej mierze zawdzięcza swe powstanie i rozwoacutej Ponadto założyła Ona dwie fundacje z przeznaczeniem na stypendia dla dzieci i młodzieży z niezamożnych rodzin Jedną z sal w budynku szkoły Przymierza Rodzin im Jana Pawła II na Ursynowie nazwano Salą Sapieżyńską dwie tablice upamiętniają hojność fundatorki w szkole wyższej i w szkole im ks Jerzego Popiełuszki na Bielanach jest też ogromna wdzięczność w sercach członkoacutew Przymierza Rodzin

Umiała dawać ndash a to jest rzadka umiejętność Prezydent Lech Wałęsa odznaczył Ją w roku 1994 krzy-

żem kawalerskim Orderu Zasługi RP prymas Joacutezef Glemp w roku 2000 Złotym Medalem Prymasowskim za zasługi dla Kościoła i Narodu premier Jerzy Buzek medalem Instytu-tu Społeczeństwa Obywatelskiego bdquoCzłowiek Pro Publico Bono 2003rdquo

Pamiętam od pierwszego spotkania wielkie uważne oczy promienny uśmiech lekko przechyloną na bok głowę z burzą skręconych białych włosoacutew Połączył nas śp Marek Łatyński pierwszy Ambasador znoacutew wolnej Polski w Szwajcarii spo-winowacony z Nią przez swą żonę z domu Potulicką Kiedy przedwcześnie kończył swą misję w Bernie powierzył Izę naszej opiece a nas ndash Jej Przed czternastu laty Na zawsze zostaniemy dłużnikami Chyba że można dobro odpłacać dobrem

Kiedy przyszedłem w godzinę ktoacutera miała się okazać przedostatnią uniosła na przywitanie lewą rękę Siedziałem przy szpitalnym łoacuteżku w milczeniu wychodząc z założenia że w takich sytuacjach słowa są niepotrzebne liczy się obec-ność Odchodząc uniosłem lewą rękę na pożegnanie do jutra Za godzinę już nie żyła

Pod koniec oszczędnie gospodarowała słowami jakby wiedząc że w obliczu spraw ostatecznych nabierają one in-nej wagi Ale w tym co moacutewiła była niezwykła przytomność umysłu lapidarna norwidowska trafność Tydzień wcześniej na słowa zaprzyjaźnionej osoby bdquoMogę się za Ciebie tylko modlićrdquo odparła bdquoT y l k ordquo

Odeszła w święto Wniebowstąpienia Pańskiego kiedy po porannym deszczu niebo się zupełnie wypogodziło jakby otwierało swe podwoje

Wraz z Jej odejściem obumiera jedna gałązka dwoacutech wielkich polskich rodoacutew magnackich Wysycha zdroacutej dobro-ci bezinteresownej gotowości do niesienia pomocy i do do-brych uczynkoacutew Rozproszona po świecie rodzina przyjacie-le Polonia szwajcarska i zaprzyjaźnieni Szwajcarzy wreszcie miłośnicy sztuki ndash wszyscy tracimy Pięknego Człowieka

W noc po kremacji na zewnętrznej szybie okna pod ktoacuterym pracuję od strony wielkiego dębu ktoacutery tylekroć podziwiała i ktoacutery do niedawna jeszcze miała nadzieję nary-sować przylgnęła piękna srebrzysta ćma Tkwiła tam przez cały dzień niczym dusza Izy zaglądając mi przez ramię kiedy o Niej pisałem

Pogrzeb odbędzie się jesienią w Boćkach na Podlasiu w kościele pod wezwaniem św Joacutezefa Oblubieńca (jego święto przypada 1 maja) i św Antoniego Padewskiego kościele ufundowanym w roku 1726 przez Joacutezefa Franciszka Sapie-hę Iza była tam przed trzema laty gdy chowano jej brata zmarłego w Kenii Eustachego Sapiehę W homilii powie-dzianej przez biskupa drohiczyńskiego Antoniego Dydycza uderzyły ją zwłaszcza zacytowane słowa z listu fundatora w ktoacuterych planowaną budowlę sakralną nazywa bdquoroślinkąrdquo I komentarz biskupa Dydycza bdquoNie wiem czy u wielkich wspoacutełczesnych spotkalibyśmy się z takim językiem z taką delikatnością i uprzejmą prostotą Podskarbi litewski całą fundację nazywa lsquoroślinkąrsquo To ma swoją wymowę widać że patrzył na wszystko przez pryzmat życiardquo Z puszczy w Spu-szy do kościoła budowanego z miłością tak jak się hoduje ulubioną roślinkę Jest w tym wewnętrzna logika i konse-kwencja Co w niczym nie zmniejsza poczucia że straciłem jedną z najważniejszych w moim życiu osoacuteb Wiem że inni czują podobnie

Gdyby trzeba słowa pożegnania ograniczyć do jednego w tym wypadku brzmiałoby ono Dziękirdquo

26 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 27

bdquoO dobre imię Polski i Polakoacutewrdquo - to hasło XII Forum Polonijnego jakie odbyło się w dniach 25-27 kwietnia w Toruniu Gospodarzami spotkania na ktoacutere przybyło ponad stu delegatoacutew z całego świata były Wyższa Szkoła Kultury Społecznej i Medialnej oraz Polskie Stowarzyszenie Mor-skie-Gospodarcze im Eugeniusza Kwiatkowskiego Toruń-ska uczelnia w swoich murach gościła min przedstawicieli z Europy (Litwa Białoruś Ukraina Niemcy Francja Szwaj-caria Wielka Brytania Szwecja Norwegia) Australii i obu Ameryk (USA Kanada Argentyna Urugwaj i Meksyk)

Z całego świata zjechali się goście do Wyższej Szkoły Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu na XII Forum Polonijne W piątek 25 kwietnia zostaliśmy uroczyście podjęci w pięknej restauracji na bogatej w polskie potrawy kolacji Po posiłku o godzinie 2100 odbył się Apel Jasno-goacuterski animowany przez choacuter WSKSiM a prowadzony przez księdza biskupa Andrzeja Suskiego ordynariusza diecezji toruńskiej

Rano w sobotę 26 kwietnia XII Forum Polonijne zostało zainaugurowane Mszą św pod przewodnictwem o Tadeusza Rydzyka dyrektora Radia Maryja i założyciela WSKSiM w Toruniu W wygłoszonym Słowie Bożym celebrans poroacutew-nał Polakoacutew do ucznioacutew Jezusa ktoacuterzy poszli na cały świat niosąc Ewangelię i naukę o Panu Podkreślił że to ważne abyśmy byli bdquoświadkami prawdyrdquo bronili dobrego imienia Polski i Polakoacutew nie zniechęcając się ale dając świadectwo wierze gdyż bdquonie wolno zapierać się ojca i matkirdquo

Przed południem złożono kwiaty pod pomnikiem Jana Pawła II a następnie przystąpiono do spotkań panelowych dotyczących duszpasterstwa emigracyjnego nauki i kultury oraz dobrego imienia Polski i Polakoacutew Było wielu moacutewcoacutew min prezydent miasta Torunia Michał Zaleski a także po-litycy ndash ich słowa wzięliśmy sobie głęboko do serca Było to wielkie spotkanie patriotyczne ktoacutere wzbogaciło nas wszyst-kich Niejednemu w oczach zalśniły łzy tęsknoty podczas słuchania recytacji wiersza Norwida bdquoDo kraju tegordquo Jak zwykle nie zabrakło możliwości zakupu ciekawych i naj-nowszych publikacji książkowych o tematyce patriotycznej i katolickiej

Następnie wszyscy udaliśmy się do studia nagrań Telewi-zji Trwam znajdującego się w pobliżu Domu Słowa gdzie z wielkim zainteresowaniem wszyscy uczestnicy Forum podzi-wiali profesjonalizm i nowoczesną aparaturę tego studia

Gdy wroacuteciliśmy do Centrum Polonia in Tertio Millenio kontynuowaliśmy spotkanie panelowe Po kolacji czekał nas program słowno-muzyczny w wykonaniu choacuteru toruńskiej uczelni następnie inscenizacja fragmentoacutew epopei naro-

O DOBRE IMIĘ POLSKI I POLAKOacuteWXII Forum Polonijne

Toruń 25 - 27 kwietnia 2008

dowej bdquoPan Tadeuszrdquo w reżyserii Haliny Łabonarskiej oraz wieczoacuter z poezją Jacka Kaczmarskiego w wykonaniu studen-toacutew tej uczelni

W niedzielę po śniadaniu i Mszy Świętej udaliśmy się do auli aby kontynuować nasze debaty dotyczące kultury i na-uki oraz dalszy ciąg panelu bdquoO dobre imię Polski i Polakoacutewrdquo ktoacutere wzbudziło wiele emocji narzekań Polakoacutew z Litwy i nie tylko Były też i pozytywne sygnały z Wielkiej Brytanii o naszym narodzie o cenieniu pracowitości i wysokiej jakości pracy Polakoacutew Po południu było podsumowanie dyskusji panelowych i podjęcie uchwał Pewne pytania i problemy dyskutowane na forum pozostawały bez odpowiedzi

Studenci tej uczelni opiekowali się gośćmi i robili to bardzo odpowiedzialnie i z wielką życzliwością Ogromnie urozmaicona wspaniała i obfita polska kuchnia była po-twierdzeniem znanej na całym świecie polskiej gościnności Niezapomnianym przeżyciem było obejrzenie gablot z eks-ponatami-pamiątkami po Ojcu Świętym Janie Pawle II oraz zobaczenie kaplicy w ktoacuterej odmawia się codziennie wieczo-rem Roacuteżaniec Święty W tej kaplicy obok wizerunku Matki Bożej Fatimskiej wisi obraz Pani Jasnogoacuterskiej z podpisem Jana Pawła II z Jego prywatnej kaplicy watykańskiej oraz wota wiernych - słuchaczy Radia Maryja

Dla członkoacutew naszego Koła i zainteresowanych otrzyma-łam wiele ciekawych materiałoacutew po ktoacutere można się zgłosić w pierwsze soboty i niedziele miesiąca po Mszy Świętej w Zurychu

Cieszę się że mogłam reprezentować nasze Koło Radia Maryja z Zurychu w tak ciekawych i pełnych emocji uroczy-stościach spotkaniach panelowych jak roacutewnież w owocnych rozmowach w kuluarach

Jadwiga Wator

Informacja dla słuchaczy Radia Maryja i widzoacutew Tele-wizji Trwam z Europy zmiana parametroacutew nadawania TV Trwam na satelicie Astra

Z dniem 1 maja 2008 roku program TV Trwam i Radio Maryja będzie dostępny na transponderze 53 o parame-trach

- satelita Astra 1KR 192 East (wschoacuted) - częstotliwość 10773 MHz - polaryzacja H (pozioma)- FEC 56- Symbol rate 22 Msymbs- pid video 513- pid audio 660- pid pcr 513- pid audio 661 dla programu Radio Maryja

Programy są niekodowane

26 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 27

Programndash Rozpoczęcie o godz 1330ndash Nabożeństwo w Sanktuariumndash DVD i wymiana doświadczeńndash Przeżycie wspoacutelnoty przy kawiendash Okazja do spowiedzindash Uroczysta Msza śwndash Nowe rozesłanie pielgrzymujących sanktuarioacutewZakończenie ok godz 1815Pielgrzymce przewodniczyć będzie ks Krzysztof Zadarko Duszpasterz Ośrodka PMK w Zurychu

PIELGRZYMKA DO QUARTENSerdecznie zapraszamy na pielgrzymkę Polakoacutew do Sanktuarium

Matki Bożej Trzykroć Przedziwnej do Quarten w sobotę 28 czerwca 2008 r

Cieszymy się na spotkanie Sr Ursula-Maria Bitterli Sr M Henryka Seidel Sr M Felicja Lewandowska

Projekt bdquounterwegs zu dirldquo Pilgerheiligtum Neu-Schoumlnstatt 8883 Quarten

Telefon 081 739 15 01 E-mail projektphschoenstattch

Polonia w Szwajcarii walczy o utrzymanie Muzeum Polskiego w Rapperswil ktoacuteremu grozi eksmisja z wynajmowanych dotychczas pomieszczeń Rektor PMK zwraca się z prośbą do wszystkich ktoacuterym leży na sercu zachowanie Muzeum w Rapperswil o podpisanie petycji do władz szwajcarskich o pozostawienie muzeum w dotychczasowych pomieszczeniach Solidarnie podpiszmy petycje tak by władze Rapperswil i

URATOWAĆ RAPPERSWIL Szwajcarii wiedziały że choć jesteśmy w Szwaj-carii małą liczebnie grupą narodowościową to potrafimy walczyć o słuszną sprawę i mamy wielu przyjacioacuteł ktoacuterzy nas w tym wspomagają Wszyst-kie informacje i miejsce na podpisy pod petycją znajdują się na stronie

wwwrapperswil-castlecom

Ks dr Sławomir Kawecki Rektor PMK

Szkolny Punkt Konsultacyjny przy Stałym

Przedstawicielstwie RP przy Biurze ONZ

w Genewie

LrsquoAncienne Routes 151218 Grand -Saconnex Suisse

Tel 022 710 97 97

zaprasza

wszystkie dzieci w wieku od 7 do 18 latdo uczestniczenia w zajęciach lekcyjnych

w

roku szkolnym 20082009

Szkoła realizuje polski program nauczania zatwierdzony przez MEN

w zakresie- języka polskiego

- historii i geografii Polski-wiedzy o społeczeństwie

Zajęcia odbywają się raz w tygodniu i obejmują poszczegoacutelne etapy nauczania

(szkoła podstawowa gimnazjum i liceum ogoacutelnokształcące)

W czerwcu uczniowie otrzymują świadectwaWarunkiem przyjęcia nowych ucznioacutew jest

sprawdzenie ich wiedzy (znajomość języka polskiego) lub posiadanie świadectwa

Malgorzata Molska-KurtykaKierownik Szkolnego Punktu Konsultacyjnego w Genewie

Trzecia Olimpiada RodzinW niedzielę 14 września 2008 o godz 1000 na stadionie im Pierra de Coubertin

w VidyLozanna odbędzie się Trzecia Olimpiada RodzinWięcej informacji podamy w następnym numerze

28 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 29

wwwanrgovpl

BARIERY W ZAGOSPODAROWANIU ZABYTKOacuteW

Według danych Agencji na koniec czerwca 2007 r do Zasobu ogoacutełem przejęto 2314 zespołoacutew dworskich i pałacowo-parkowych wpisanych do rejestru zabytkoacutew z tego trwale rozdyspono-wano 1437 zespołoacutew w tym poprzez sprzedaż 1068 wniesienie do jednoosobowych spoacutełek 148 Nadal w Zasobie jest 877 zespołoacutew z tego w dzierżawie pozostaje 654 w administrowaniu 128 w zarządzie i wieczystym użytkowaniu 5 Na rozdysponowanie czeka 90 zespołoacutew

REKLAMY

Fot

Jer

zy G

iedr

ys

Pałac w Małkocinie Zespoacuteł Pałacowo-Parkowy Małkocin

Działania Agencji w odniesieniu do obiektoacutew wpisanych do Rejestru Zabytkoacutew ukierunkowane są na ich zabezpieczenie przed uszkodzeniem zniszczeniem dewastacją do czasu ich trwałego rozdysponowania oraz przygotowanie obiektoacutew do sprzedaży o ile to możliwe wraz z gospodar-stwem rolnym historycznie związanym z zabyt-kiem Obiekty zabytkowe poza swą bezsporną wartością historyczną i kulturową mają także wymierną wartość gospodarczą Niemal na ca-łym świecie stare budowle stanowią dobrą lokatę kapitału

Przekształcenia strukturalne i własnościowe zmierzają w takim kierunku aby przyszły właści-ciel wziął na siebie ciężar wykonania niezbędnych prac remontowych i zabezpieczających realizując je w zgodzie ze wszelkimi wymogami formalnymi wynikającymi z charakteru tych obiektoacutew oraz za-leceń konserwatorskich

Sprzedaż nieruchomości wpisanych do Re-jestru Zabytkoacutew prowadzona jest w większości wypadkoacutew w ramach pierwszeństwa nabycia przysługującego dzierżawcy na podstawie art 29 ust 1 pkt 3 ustawy o gospodarowaniu nieru-chomościami rolnymi Skarbu Państwa

Jeżeli nie ma zastosowania prawo pierwszeń-stwa sprzedaż nieruchomości odbywa się w dro-

dze przetargu W przypadku nie rozstrzygnięcia przetargu korzystając z ustawy o gospodarowa-niu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa Agencja ogłasza kolejne przetargi i może ustalić cenę wywoławczą nie niższą jednak niż 50 ceny wywoławczej pierwszego przetargu aż do skorzy-stania z możliwości sprzedaży nieruchomości bez przetargu W tym przypadku ustalona cena sprzedaży nie może być jednak niższa od ceny wywoławczej ostatniego przetargu

Agencja może także w drodze umowy nieod-płatnie przekazać nieruchomość np gminie na cele związane z wykonywaniem zadań własnych Jednak gminy nie przejawiają dużego zaintereso-wania przejmowaniem nieruchomości wpisanych do Rejestru Zabytkoacutew

Stosowany przez wiele lat system preferencji przy nabywaniu nieruchomości zabytkowych polegający na obligatoryjnym obniżaniu ceny sprzedaży o 50 umożliwiał rozszerzenie kręgu osoacuteb zainteresowanych nabyciem roacutewnież na osoby mniej zamożne Jednak tak skonstruowa-ny system preferencji nie wpływał na polep-szenie stanu zabytkoacutew Dopiero zmiana zasady polegająca na wprowadzeniu w miejsce obniżki obligatoryjnej ndash obniżki fakultatywnej umożliwiła Agencji rozwiązania ukierunkowane na wykorzy-

28 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 29

REKLAMY

Zespoacuteł Dworsko-Parkowy w Kulicach

Fot

Jer

zy G

iedr

ys

stanie przez nabywcę uzyskanych oszczędności z tytułu obniżki ceny sprzedaży na realizację prac budowlano-konserwatorskich Należy podkreślić że poniesione nakłady dotyczą obiektoacutew nie bę-dących już w Zasobie

Aktualnie obowiązuje pozostawiona 50 ob-niżka ceny sprzedaży Jednak skorzystanie z niej zależy od spełnienia odpowiednich warunkoacutew Nabywca jest zobowiązany do przedłożenia wła-ściwemu oddziałowi terenowemu Agencji w ter-minie ustalonym w porozumieniu z wojewoacutedzkim konserwatorem zabytkoacutew nie dłuższym jednak niż 5 lat od dnia zawarcia umowy sprzedaży dokumentoacutew potwierdzonych przez właściwego wojewoacutedzkiego konserwatora zabytkoacutew określa-jących zakres rzeczowy i wartość nakładoacutew ktoacutere nabywca ponioacutesł realizując wskazania konserwa-torskie w odniesieniu do nabytej nieruchomości zabytkowej Intencją pozostawienia obniżki ceny sprzedaży było zachęcenie a jednocześnie zmo-bilizowanie nabywcoacutew do realizacji prac według wskazań konserwatora zabytkoacutew

Istnieje wiele czynnikoacutew ograniczających trwa-łe rozdysponowanie obiektoacutew zabytkowych Jed-nym z głoacutewnych jest brak rozstrzygnięć reprywa-tyzacyjnych Szacuje się że obecnie roszczenia reprywatyzacyjne dotyczą około 200 zespołoacutew zabytkowych będących w Zasobie Na ogoacuteł wła-ściciele bądź ich prawni spadkobiercy nie są za-interesowani zakupem w drodze przysługującego im pierwszeństwa w nabyciu (art 29 ust 1 pkt 1 ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa) natomiast Prezes Rady Ministroacutew pismem z 7 listopada 1997 r zakazał sprzedaży nieruchomości do ktoacuterych zgłoszono zastrzeżenia reprywatyzacyjne aż do czasu usta-wowego uregulowania sprawy roszczeń W tej sy-tuacji zgłoszenie roszczeń reprywatyzacyjnych w odniesieniu do konkretnej nieruchomości powo-duje wstrzymanie przygotowań do jej sprzedaży na rzecz osoacuteb trzecich

Poważnym utrudnieniem dotyczącym trwałego rozdysponowania zespołoacutew pałacowo-parko-wych a niejednokrotnie powodującym wyklucze-nie możliwości sprzedaży obiektoacutew zabytkowych będących jednocześnie budynkami mieszkalnymi jest wprowadzone ustawą z 15 grudnia 2000 r o zasadach zbywania mieszkań prawo pierwszeń-stwa nabycia lokali przez ich aktualnych najem-coacutew Konserwatorzy zabytkoacutew do wejścia w życie 17 listopada 2003 r nowej ustawy o ochronie za-bytkoacutew i opiece nad zabytkami tylko sporadycz-nie wyrażali zgodę na sprzedaż poszczegoacutelnych lokali na rzecz najemcoacutew Uważali bowiem że w ten sposoacuteb dokonuje się niezgodny z zasadami konserwatorskimi podział obiektu zabytkowego

Aktualnie obowiązująca ustawa z 23 lipca 2003 r o ochronie zabytkoacutew i opiece nad zabytkami

w art 361 ust 8 nakłada obowiązek uzyskania pozwolenia wojewoacutedzkiego Konserwatora Zabyt-koacutew na dokonanie podziału zabytku nieruchome-go wpisanego do rejestru zabytkoacutew Jednak w praktyce wydzielenie lokalu mieszkalnego czyli dokonanie podziału zabytku nieruchomego jest możliwe tylko w nielicznych wyjątkowych przy-padkach Dotyczyć to może wyłącznie tych obiek-toacutew podlegających ochronie konserwatorskiej w ktoacuterych istniałaby możliwość korzystania z nich w sposoacuteb zapewniający trwałe zachowanie ich za-bytkowych wartości a także zachowania otocze-nia zabytku w jak najlepszym stanie Obejmuje to tylko te nieliczne zamieszkałe budynki zabytkowe ktoacutere sprzedane mogą być w całości jednemu na-jemcy a ich wydzielenie z zespołu zabytkowego nie naruszy integralności tegoż zespołu

Zasadniczym problemem jest fakt zasie-dlenia obiektoacutew zabytkowych przez byłych pra-cownikoacutew państwowych przedsiębiorstw gospo-darki rolnej ktoacutere zostały przekazane do Zasobu wraz z umowami najmu Ze względu na niemożli-wość wydzielenia lokalu z zabytkowej substancji budynku sprzedaż na rzecz najemcoacutew nie może być zrealizowana Prywatyzacja tych obiektoacutew od-wleka się ich stan ulega pogorszeniu zaroacutewno na skutek upływu czasu jak i degradujące użytkowa-nie przez tymczasowych najemcoacutew Częściowym rozwiązaniem problemu byłoby przeniesienie na-jemcoacutew do innych mieszkań lecz w Zasobie brak jest odpowiednich lokali

Aktualnie najpowszechniejszą formą zagospo-darowania obiektoacutew zabytkowych jest dzierżawa (wynika to z wielu uwarunkowań ktoacutere w znaczą-cy sposoacuteb utrudniają trwałe rozdysponowanie) Kondycja zabytkoacutew pozostających u dzierżaw-coacutew jest w dużej mierze pochodną ich sytuacji ekonomicznej

Andrzej ChmielAutor jest pracownikiem Agencji Nieruchomości Rolnych

30 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 31

WIADOMOŚCIMiesięcznik Polskiej Misji Katolickiej w SzwajcariiAdres redakcji 12 Chemin des Falaises 1723 MarlyFribourg SuisseTel 0264364459 Fax 0264364472Konto poczt 17-976-7e-mail pmksurfeuchAbonament dobrowolna ofiara

Redaktor naczelny ks dr Sławomir KaweckiZastępca Redaktora naczelnego ks Krzysztof ZadarkoZespoacuteł redakcyjny Agnieszka G Paciorek Grażyna Goacuterzna Teresa Osmecka ks Artur Cząstkiewicz Beata Daniluk Zdjęcie na okładce Wojciech DoganowskiSkład komputerowy ks Andrzej RybickiImpression Mission Catholique Polonaise 1723 MarlyRedakcja nie zwraca materiałoacutew nie zamoacutewionychZa treść ogłoszeń odpowiada ogłaszający

TŁUMACZENIAJęzyki

niemiecki francuski polski ukraiński rosyjski

Dr phil Marija Buumlchi-Glaeser

Solistrasse 9 CH-8180 Buumllach

Natel 076 380 68 54 Tel 044 860 17 88 Fax 044 860 17 89

email buechieetchwwweetch

KANTOR WYMIANY WALUT

TERMINAL II

czynny 7-2400

Wymiana walut

skup czekow podroacuteżnych

najlepsze kursy walut

na lotnisku w Warszawie

miła obsluga

Tel + 48 22 650 30 59

+ 48 22 650 50 59

REKLAMY

TŁUMACZENIA I LEKCJE

Z JĘZYKA FRANCUSKIEGO

AGNIESZKA G PACIOREK

Polska Misja Katolicka w Marly 12 Chemin des Falaises1723 MarlyFribourg

tel 078 749 65 02e-mail agnieszka_paciorekhotmailcom

30 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 31

Biuro Reklamy bdquoWiadomości PMKrdquo

Grupa PK Sp z ooul Filomatoacutew 4304-116 Warszawatel 22 810-21-99 610-71-90fax 22 810-21-98

Osoba kontaktowaMarek BetlińskiTel 0608 58 11 77mbetlinskipkpl

Zawiadomienie o spotkaniu Stowarzyszenia Przyjacioacuteł PMK

Uprzejmie zawiadamiamy że walne zebranie Stowarzyszenia Przyjacioacuteł PMK Marly odbędzie się w dniu 21 czerwca 2008 r o godz 1000

w siedzibie Polskiej Misji Katolickiej 12 Chemin des Falaises 1723 MarlyFribourg Suisse

Przewidywany porządek obrad1 Modlitwa 2 Otwarcie zebrania 3 Słowo Rektora 4 Sprawozdanie prezesa 5 Zatwierdzenie rachunkoacutew Stowarzy-szenia i budżetu 2008 6 Wytyczne na przyszłość 7 Wolne wnioski 8 Termin kolejnego zebrania 9 Zakończenie

W imieniu ZarząduAndrzej Fornalski Prezes

Warszawa 150408

CENTRUM SPOTKAŃ I MODLITWY PMK ZURYCH

ORGANIZUJE WYJAZD DO KATYNIA I WILNA

w dniach 1 ndash 6 września 2008

Szczegoacutełowych informacji udzielaA Zgliński - tel056 426 14 27

antonizglinskigmxchM Duszyński - tel044 363 46 35

mduszynskigmxch

Ze względu na dłuższy czas oczekiwania na wizy zgłoszenia należy składać do

dnia 12072008

bdquoKĄCIK POLSKIrdquo ndash KawiarenkaOtwarta w każdą niedzielę

1030 -1600

MarlyFR Chemin du Pont 16

ZAPRASZAMY

32 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC)

Page 11: POLSKIE DUSZPASTERSTWO KATOLICKIE w SZWAJCARII NR ...

10 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 11

bdquoWitaj majowa jutrzenko Świeć naszej polskiej krainiehelliprdquo ndash takimi słowami znanego mazurka mogliśmy pozdrowić Oj-czyznę i naszych Rodakoacutew w tym podwoacutejnie świątecznym dla nas dniu sformułowanie bdquojutrzenkardquo było jak najbardziej na miejscu gdyż dla nas pielgrzymoacutew z Genewy dzień zaczął się bardzo wcześnie Autokar ndash wynajęty od firmy Geneve Gare Routiere ktoacuterej dyrektor pan Guido Ambuumlhl jest szczegoacutelnie życzliwy Polakom - spod kościoła św Teresy wyruszał o 600 należało być kilka minut przed czasem odjazdu Organizacją wyjazdu zajęli się państwo Barbara i Mirosław Tłokińscy z Genewy oraz pani Anna Janus z Lozanny ndash jesteśmy im za to bardzo wdzięczni

bdquoJESTEM PRZY TOBIE PAMIĘTAM CZUWAMhelliprdquoPielgrzymka Polonii do Sanktuarium w Einsiedeln 3 maja 2008 r

EinsiedelnJesteśmy na miejscu Pierwsze wrażenie przybywających

tu pielgrzymoacutew z ciekawością rozglądających się wokoacuteł to łagodny spokoacutej wyciszenie wielka przestrzeń w ktoacuterej dominuje potężny - ale nie przytłaczający ogromem ndash XVIII- wieczny barokowy kościoacuteł z otaczającymi go zabudowaniami klasztoru benedyktynoacutew

Jest słonecznie ciepło choć nieco wietrznie Tuż po wyjściu z autokaru dostajemy wskazoacutewki co do pobytu w Einsiedeln a także bony na obiad Jeszcze chwila do mszy więc zanim wejdziemy do świątyni rozglądamy się wokoacuteł spa-cerujemy oglądamy i kupujemy pamiątki dla bliskich ndash kartki pocztowe z wizerunkiem Matki Boskiej roacuteżańce medaliki przewodniki po Einsiedeln już wiemy że potem nie będzie na to czasu

I ten najważniejszy moment pierwsze spotkanie z Czarną Madonną W ławkach przed kaplicą z czarnego marmuru modli się i kontempluje kilkadziesiąt osoacuteb - to wierni z ca-łego świata ndash widać po kolorach skoacutery ubraniach słychać w szeptach modlitw W kapliczce klęczy wiekowy benedyktyn w charakterystycznym czarnym habicie a za moment wstaje i przechodząc ku wyjściu poprawia bukiet zdobiący kaplicę Nasuwa się to benedyktyńskie bdquoora et laborardquo ndash modlić się i pracować dla Boga i świata

A w mrocznym wnętrzu kaplicy niewielka figurka Czarnej Madonny z Einsiedeln wzrusza delikatnością kruchością błyszczą się jej szaty w blasku świateł ciemna tajemnicza twarz oraz drobne Dzieciątko na ręku Ta kruchość jest pozor-na tylko dla oczu świata ndash tak naprawdę żarliwe i pełne na-dziei oczy rozmodlonych wiernych moacutewią o jej potędze i sile jej oddziaływania o wierze w jej ndash wcale nie wątłą ndash opiekę

Po modlitwach indywidualnych pełnych skupienia i własnych czasami bolesnych proacuteśb i intencji czas na mo-dlitwę wspoacutelną w naszej wspoacutelnej sprawie ndash na modlitwę za Ojczyznę Czas na mszę Przechodzimy przed ołtarz głoacutewny zajmując miejsca w ławkach

Msza świętaZanim połączymy się we wspoacutelnej modlitwie jeszcze chwi-

lę rozglądamy się podziwiając piękne bogate wielobarwne wnętrze świątyni W kontraście z białymi ścianami i kolumna-mi ndash w dolnych partiach ndash pysznią się złocenia ambon rzeźby aniołoacutew dynamiczne motywy roślinne pełne życia freski I nie sposoacuteb nie zauważyć po lewej stronie głoacutewnego ołtarza ndash mimo bogactwa wnętrza ornamentoacutew koloroacutew i kształtoacutew ndash naszego polskiego sztandaru Związku Kombatantoacutew ktoacutery specjalnie na tę mszę świętą przybył z PMK Marly

Jeszcze chwila spraw organizacyjnych gospodarz uroczy-stości czyli ksiądz rektor Sławomir Kawecki przekazuje kilka informacji na temat naszego spotkania

Uroczyste obchody Matki Boskiej Kroacutelowej Polski i rocz-nicy uchwalenia Konstytucji 3 maja otwiera występ choacuteru pani Teresy Krukowskiej z Winterthur ktoacutery wykonuje trzy utwo-

W drodze I już w autokarze na razie zajęta jest połowa miejsc pozo-

stali uczestnicy dosiądą w Lozannie Atmosfera ndash z racji wcze-snej pory ndash jeszcze trochę senna ale już zaczynamy pierwsze modlitwy pieśń bdquoKiedy ranne wstają zorzerdquo Dzięki pracy niestrudzonego pana Huberta mamy przed sobą śpiewniki z pieśniami - głoacutewnie maryjnymi W przerwach między śpie-waniem rozmawiamy zapoznajemy się z okien podziwiamy wschoacuted słońca nad jeziorem

Z Lozanny zabieramy pozostałych pielgrzymoacutew Okazuje się że autokar jest pełny nie ma wolnych miejsc I już na dobre rozbudzeni a my z Genewy także rozśpiewani ndash w peł-nym składzie kontynuujemy modlitwy śpiewyhellip Pan Hubert przygotowuje nas do muzycznego udziału w mszy ndash ćwiczymy nie tylko dobrze znane i lubiane pieśni ale także hellipłacinę Lekcja nie jest łatwa ale przyjemnie podana z pogodą i hu-morem i nie ma od niej ucieczki bo pan Hubert ma mikro-fon a do tego głos donośny muzycznie wyszkolony

Mamy także przerwę na kawę Zajazd na wzgoacuterzu z pięknym widokiem na Alpy Chwila na wyprostowanie noacuteg zaczerpnięcie świeżego powietrza pokrzepienie się albo w ogoacutele na pierwszy posiłek tego dnia

Ostatni etap podroacuteży upływa nam jakby w większym skupieniu w zadumiehellipMoże nad intencjami naszego piel-grzymowania nad dziwnością tego pielgrzymowania ndash nasze polskie święto polskie słowa i pieśni ale wiezie nas nie polski autokar i nie polski ndash choć bardzo życzliwy i sympatyczny pan Alfred merci beaucoup ndash kierowca a za oknem też nie pol-ski pejzażhellip

12 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 13

ry podkreślające powagę naszej uroczystościNastępnie wspoacutelnym śpiewem pieśni rozpoczynamy mszę

świętą koncelebrowaną ktoacuterej przewodniczy i homilię głosi ksiądz prałat Paweł Ptasznik Tak uroczysta msza jest spra-wowana przede wszystkim w intencji Ojczyzny i nas Polakoacutew choć są i inne ndash jedna z nich dotyczy księdza Artura Cząstkie-wicza wielce nam oddanego kapłana w dniu jego urodzin Na początku mszy zostają przywitani dostojni goście reprezentu-jący zaroacutewno stronę polską jak i szwajcarską

Uroczystość jest pięknie przygotowana przez wiernych czytanie pierwsze i drugie uroczyście odśpiewany psalm a po kazaniu ndash modlitwa powszechna

W czasie tej mszy świętej wielbimy i wyrażamy nasze dziękczynienie Bogu na roacuteżne sposoby słowami głośnych mo-dlitw wspoacutelnym śpiewem Na organach gra bdquonaszrdquo pan Hu-bert Niewiadomski z Genewy a po komunii świętej nastoletni Dominik Kawa przepięknie wykonuje pieśń bdquoAve Mariardquo

Choacuter z Winterthur ktoacutery rozpoczął mszę roacutewnież zamyka naszą uroczystość ku radości i wzruszeniu wielu z nas jeden z utworoacutew to właśnie zacytowana na początku pieśń bdquoWitaj majowa jutrzenkordquo Żegnamy ich gromkimi brawami

ObiadTak jak Ksiądz Rektor zaznaczył w czasie ogłoszeń ndash do

stołoacutewki jest około 300 metroacutew Idąc rozmawiamy o uro-czystości ndash to tak realizuje się ten trzeci społeczny motyw naszego spotkania

Sala w ktoacuterej będzie serwowany posiłek jest ogromna Mnożąc ilość długich stołoacutew i miejsc stwierdzamy że jest około 250 pielgrzymoacutew oczywiście tych ktoacuterzy korzystają ze wspoacutelnego obiadu bo są pewnie i tacy ktoacuterzy posilają się w innych miejscach

Warto było tu przyjść ndash obiad jest smaczny świeży ale nie tylko dlatego na podwyższonej scenie mamy kontynuację obchodoacutew naszego dzisiejszego podwoacutejnego Święta Głos za-bierają dostojni goście między innymi Jego Ekscelencja Pan Ambasador Zdzisław Rapacki ktoacuterego wystąpienie zamiesz-czamy osobno Nasz gospodarz dzisiejszy tym razem także konferansjer Ksiądz Rektor Polskiej Misji Katolickiej zapra-sza na scenę młodych utalentowanych muzycznie Polakoacutew ktoacuterzy umilają nam spotkanie grą na instrumentach Ksiądz Kawecki dzieli się z nami pomysłem na przyszłość ndash aby co roku oprawę artystyczną tej uroczystości powierzać innemu ośrodkowi duszpasterskiemu

Czas tak szybko płynie że do odjazdu zostały chwile a przecież mamy jeszcze w planach nabożeństwo majowe w Sanktuarium Niestety nie zdążymy Nie ma możliwości żeby obiad dla takiej dużej grupy pielgrzymoacutew był podany w kroacutetkim czasie w roacuteżnym tempie też jemy rozmawiając Niektoacuterzy wcze-śniej wymykają się ze stołoacutewki i w zasadzie do odjazdu każdy spędza ten czas po swojemu choć dominują dwa sposoby mo-dlitwa przed Czarną Madonną w świątyni lub pełen skupienia spacer po dziedzińcu klasztoru benedyktynoacutew Na pewno tak czy inaczej każdy choć na chwilę wchodzi do kościoła

Kiedy patrząc na zegarki stwierdzamy że należy udać się w stronę autokaru zaczynają się właśnie nieszpory be-nedyktyńskie Szkoda że nie możemy w nich uczestniczyć do końcahellip spokojne męskie głosy ich kojący rytm medytacja a nade wszystko uwielbienie Boga i Najświętszej Panienki na długo zostaną w tle naszych litanii proacuteśb i obietnic złożonych u stoacutep Czarnej Madonny z Einsiedeln

PowroacutetAutokar udający się w stronę Genewy wyjeżdża z Ein-

siedeln po godzinie 1700 Zaczynamy wspoacutelne śpiewanie razem odmawiamy Litanię do Najświętszej Marii Panny Tak jak przed południem sporo rozmawiamy ndash tym razem już się trochę lepiej znamy i ośmieleni podejmujemy trudniejsze a zarazem bardziej nas wzbogacające tematy Te słynne bdquonocne (prawiehellip) Polakoacutew rozmowyrdquo tym razem dotyczą ojca Bo-cheńskiego założyciela Polskiej Misji Katolickiej w Szwajca-rii potem przechodzimy do istoty wszechświata tu pojawia się wątek księdza Hellera ktoacutery bdquoprzerzuca mosty między religią a naukąrdquo

Przerwa w podroacuteży tym razem wypada w Gruyre Robimy sobie wspoacutelne pamiątkowe zdjęcie przy autokarze i wchodzimy po schodach na goacuterę Ty razem większość z nas zamawia tutejszy przysmak ndash bezy z gęstą śmietaną i kawę Przyjemnie jest chwi-lę posiedzieć na tarasie podziwiając grę światła zachodzącego słońca na białych krawędziach Alp na horyzoncie Robimy też pamiątkowe zdjęcia jest to roacutewnież okazja do porozmawiania nie tylko z towarzyszem podroacuteży z siedzenia obok

Zapada zmrok gdy ruszamy w dalszą trasę Jeszcze przed 2200 dojeżdżamy do Lozanny i żegnamy śpiewem towarzyszy pielgrzymki Dziękujemy sobie nawzajem za mile spędzoną podroacuteż za wzajemną życzliwość oraz za wspoacutelną modlitwę Znajomości zostały zawarte obiecujemy sobie że za rok się na pewno spotkamy a może i zaprosimy tych ktoacuterzy tym

12 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 13

razem nie pojechali z namiW ciągu niecałej godziny docieramy do Genewy i kończy-

my pielgrzymkę Jeszcze w drodze na przystanek autobusowy czy tramwajowy kończymy dyskusje wymieniamy numery telefonoacutewhellip

Na szczęście jutro jest niedziela ndash ale nie dlatego że po-trzebujemy wypoczynku długiego snu czy perspektywy dnia

bez pracy ndash my po prostu spotkamy się w naszym kościele na naszej polskiej mszy i jeszcze potrwamy w tym duchu maryjnej modlitwy zawierzenia Jej wiary że nasza pielgrzymka wyda owoce jakich i nam i naszej Ojczyźnie i światu potrzeba

Beata DanilukAutorzy zdjęć Marian Mazur s 11-12 Jean Marc Bossi s 13 15-17

Przemoacutewienie Jego Ekscelencji Pana Ambasadora Zdzisława Rapackiego Stałego Przedstawiciela RP przy Biurze ONZ w Genewie z okazji święta Konsty-tucji 3 maja wygłoszone podczas pielgrzymki Polonii szwajcarskiej do Einsiedeln 3 maja 2008 roku

Szanowni Państwo217 lat temu w 1791 roku 3 maja Polacy dokonali rze-

czy niezwykłej ndash jako jeden z pierwszych narodoacutew na świecie uchwalili ustawę zasadniczą ustawę ktoacutera miała stanowić podwaliny odbudowy nowoczesnego silnego państwa pol-skiego

Ze względu na uwarunkowania geopolityczne agre-sywną politykę zaborcoacutew oraz słabość oacutewczesnych struktur państwowych Polacy nie mogli w pełni wykorzystać szansy jaką sami sobie stworzyli Mimo że żywot Konstytucji 3 maja był kroacutetki przez lata stanowiła ona punkt odniesienia i wzo-rzec dla reformatoroacutew Była także źroacutedłem dumy i nadziei w trudnych latach zniewolenia

Chwalebne wydarzenia z 3 maja 1791 roku jak rzadko w naszej historii nie były związane z walką i ofiarą krwi Były natomiast znakomitym przykładem realizacji myśli państwo-wej i wspoacutelnej woli Polakoacutew budowania skutecznych instytu-cji oraz trwałego porządku prawnego Polacy potrafili woacutew-czas skutecznie zaprzeczyć negatywnym stereotypom ktoacutere w drugiej połowie XVIII wieku czyniły z Polski przykład niezdolności do rządzenia chaosu i braku wspoacutelnego dzia-łania Polski naroacuted potrafił wydobyć z siebie to co najlepsze Polacy dowiedli woacutewczas całemu światu że własna Ojczyzna stanowi dla nich wartość najwyższą znacznie cenniejszą od

prywatnych interesoacutew i korzyści Twoacutercy Konstytucji pisali woacutewczas bdquowolni od hańbiących obcej przemocy nakazoacutew ceniąc drożej nad życie nad szczęśliwość osobistą egzy-stencję polityczną niepodległość zewnętrzną i wolność we-wnętrzną narodu ktoacuterego los w ręce nasze jest powierzony chcąc na błogosławieństwo na wdzięczność wspoacutełczesnych i przyszłych pokoleń zasłużyć (hellip) dla ugruntowania wol-ności dla ocalenia Ojczyzny naszej i jej granic z największą stałością ducha niniejszą konstytucje uchwalmy (hellip)rdquo

Uchwalenie Konstytucji 3 maja miało dla Polakoacutew symboliczny wymiar Uwierzyli że drzemią w nich pokłady zrozumienia dla spraw publicznych pokłady wolności Wol-ności jakże innej od liberum veto wolności konstruktywnej twoacuterczej Naroacuted zdał sobie sprawę że stanowi wspoacutelnotę silną poprzez wyznawane wartości Dzięki temu łatwiej było przetrwać ponad 120 lat niewoli

Polska jest dziś krajem niepodległym bezpiecznym i sto-jącym przed ogromnymi szansami Polska nie ma wrogoacutew Polacy żyją w bezpiecznej Europie mogąc liczyć na sojusz-nikoacutew Polska jest krajem stabilnym i mogącym rozwijać się w tempie zależnym głoacutewnie od nas samych Jesteśmy od czterech lat członkiem Unii Europejskiej ndash i należymy do najsilniejszego sojuszu wojskowego ndash NATO To niezwykłe dokonania z ktoacuterych wszyscy możemy i powinniśmy być dumni Musimy także dbać o to aby wszystkie nasze szanse wykorzystać Jakże aktualnie brzmią dziś słowa preambuły do Konstytucji 3 maja ndash bdquo(hellip) Chcąc korzystać z pory w jakiej się Europa znajdujerdquo (hellip) My dziś także chcemy korzystać z tej pory Nie tylko dla dobra Polski ale dla do-bra całej Europy Możemy do niej wnieść te wartości ktoacutere reprezentuje Konstytucja 3 maja i te ktoacuterych wyrazicielem był Jan Paweł II

Szanowni PaństwoOddając hołd twoacutercom Konstytucji 3 maja 1791 pamiętaj-

my że wielkie chwile naszej historii miały miejsce gdy Polacy potrafili się jednoczyć i razem budować wspoacutelne dobro Takie jest podstawowe przesłanie Konstytucji 3 maja To apel jej autoroacutew by w myśleniu o Polsce zwyciężało to co twoacutercze Przekonaliśmy się niejeden raz że potrafimy działać wspoacutel-nie Umiemy wykrzesać z siebie wiele zapału pozytywnych uczuć nowych pomysłoacutew Bądźmy zatem dumni z naszej hi-storii i naszych wspoacutełczesnych dokonań Nie zapominajmy że solidarnym działaniem najlepiej służymy Rzeczypospolitej

Z okazji święta Konstytucji chciałbym przekazać Pań-stwu zgromadzonym tu w Einsiedeln jak i wszystkim Rodakom mieszkającym w Szwajcarii najlepsze życzenia i pozdrowienia

SOLIDARNYM DZIAŁANIEM SŁUŻMY RZECZYPOSPOLITEJ

14 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 15

Umiłowani w Chrystusie Panu Bracia i Siostry

Trzy motywy jednoczą nas dzisiaj w tym świętym miejscu Pierwszy to motyw religijny bo przyprowadziła nas tutaj wiara jako pielgrzymoacutew szukających Bożej i Matczynej opieki i po-mocy w codziennych staraniach o życie godziwe godne imienia Chrystusa jakie od chrztu nosimy Drugi motyw wyznacza szczegoacutelna data naszego spotkania ndash 3 maja ndash uroczystość Matki Bożej Kroacutelowej Polski i rocznica ustanowienia pierwszej Konstytucji Nie boacutejmy się tego słowa to motyw patriotyczny A trzeci powoacuted wynika z pragnienia przeżywania wspoacutelnoty z tymi ktoacuterzy w obcym kraju tym samym rodzimym moacutewią języ-kiem i tą samą żyją tęsknotą Zatrzymajmy się zatem nad tymi trzema motywami abyśmy po tym spotkaniu po tej uroczystej Eucharystii wyszli umocnieni w wierze bogatsi duchem bar-dziej zjednoczeni w naszej narodowej wspoacutelnocie

15 czerwca 1984 roku Jan Paweł II tak moacutewił bdquoPod krzy-żem Jezusa stała Jego Matka (por J 19 25) Jako pielgrzymi do naszej umiłowanej Pani z Einsiedeln zgromadziliśmy się dzisiaj w Jej sanktuarium aby w modlitewnej wspoacutelnocie z Nią na tym czcigodnym miejscu złożyć eucharystyczną Ofiarę Chrystuso-wą (hellip) Pozdrawiamy dzisiaj Maryję w tym sanktuarium jako Matkę naszego Odkupiciela ktoacutery z krzyża dał ją roacutewnież nam za Matkę Przyłączamy się duchowo do nie kończącego się tłu-mu pielgrzymoacutew ktoacuterzy z pokolenia na pokolenie przybywali do tego domu Bożego aby Ją czcić pobożnie bo wielkie rzeczy uczynił Jej Wszechmocny (por Łk 1 48-49)rdquo

Siostry i Bracia bdquoObok krzyża Jezusa stała Matka Jegordquo To samo świadectwo słyszymy dziś po dwudziestu czterech la-tach z kart Ewangelii Dlaczego tam stała Bo była kochającą matką Po co tam stała Aby być blisko konającego Syna ale też po to aby usłyszeć słowa bdquoNiewiasto oto syn Twoacutejrdquo Wszy-scy mamy udział w tym usynowieniu w tym nieskończonym otwarciu bolejącego matczynego serca na wszystkie pokolenia synoacutew i coacuterek ktoacuterych Jedyny Syn uczynił przez własną Krew braćmi i siostrami Dlatego dziś w sposoacuteb szczegoacutelny bdquopozdra-wiamy Maryję jako Matkę Odkupiciela ktoacutery z krzyża dał Ją roacutewnież nam za Matkęrdquo Dziś czynimy to w sposoacuteb szczegoacutelny Nie możemy jednak zapomnieć że od tamtej godziny bdquouczeń wziął Ją do siebierdquo Zaprosił Ją nie tylko na tamtą bolesną chwilę ale na całe życie Wziął Ją do swojej codzienności A zatem kiedy w sercu każdego z nas odbijają się echem słowa Jezusa bdquoOto Matka twojardquo to nie możemy ich rozumieć ina-czej To zaproszenie abyśmy wzięli Ją do siebie

Dlaczego Bo jest kochającą matką Po co Aby dzielić z Nią życie radości i strapienia aby ufnie zawierzać się Jej opiece Jeśli to uczynimy sercem gorącym i otwartym możemy być pewni zawsze będzie przy nas Kiedy będziemy stawać wobec życiowych wyboroacutew zaprowadzi nas do Nazaretu i pomoże odczytać wolę Boga tak jasno że lęk nie przezwycięży pełnego oddania bdquofiatrdquo Kiedy pojawi się konieczność ofiaro-wania czegoś z naszej bezpiecznej rzeczywistości zaprowadzi nas do jerozolimskiej świątyni gdzie Symeonową wieść o

PRZYPROWADZIŁA NAS TUTAJ WIARAHomilia księdza prałata Pawła Ptasznika

kierownika sekcji polskiej Sekretariatu Stanu w Watykanie wygłoszona podczas pielgrzymki Polonii szwajcarskiej do Einsiedeln 3 maja 2008 roku

siedmiu boleściach ukoi świadomość że przez nie objawi się bdquoznak sprzeciwurdquo i bdquoŚwiatłość światardquo Kiedy się zagubimy nie będzie zwlekała z poszukiwaniem A nawet jeśli upomni to tak że nie zburzy to radości odnalezienia Kiedy doświad-czenia życia wyprowadzą nas na pustynię pokus i walki Ona sercem będzie blisko Będzie się cieszyć naszą radością jak w Kanie Galilejskiej a gdyby coś ją zakłoacuteciło wezwie aby robić to co nam powie Jej Syn Na każdym etapie życia będzie nam towarzyszyć dyskretnie jakby z oddali ale z takim oddaniem że bez wahania stanie u stoacutep każdego naszego krzyża

Wiedzieli o tym doskonale nasi przodkowie W 1656 roku swoje przekonanie o matczynej opiece Maryi nad Koroną wy-raził kroacutel Jan Kazimierz A czynił to w takich słowach bdquoWielka Boga Człowieka Matko Najświętsza Dziewico Ja Jan Kazi-mierz za zmiłowaniem Syna Twojego Kroacutela kroacuteloacutew a Pana mojego i Twoim miłosierdziem kroacutel do Najświętszych stoacutep Twoich przypadłszy Ciebie dziś za Patronkę moją i za Kroacutelo-wą państw moich obieram (hellip) A ponieważ nadzwyczajnymi dobrodziejstwami Twymi zniewolony pałam wraz z narodem moim nowym a żarliwym pragnieniem poświęcenia się Twej służbie przyrzekam przeto tak moim jak senatoroacutew i ludoacutew moich imieniem Tobie i Twojemu Synowi Panu naszemu Jezusowi Chrystusowi że po wszystkich ziemiach Kroacutelestwa mojego cześć i nabożeństwo ku Tobie rozszerzać będęrdquo Stąd wywodzi się nasza dzisiejsza uroczystość Trzy wieki poacuteźniej w 1956 roku kard Stefan Wyszyński nawiązując do zobowiązań kroacutela napisał nowy tekst śluboacutew zwanych odtąd jasnogoacuterski-mi bdquoWielka Boga-Człowieka Matko Bogarodzico Dziewico Bogiem sławiona Maryjo Kroacutelowo świata i Polski Kroacutelowordquo ndash tak rozpoczął bdquoGdy upływa trzy wieki od radosnego dnia w ktoacuterym zostałaś Kroacutelową Polski oto my dzieci Narodu Pol-skiego i Twoje dzieci krew z krwi przodkoacutew naszych stajemy znoacutew przed Tobą pełni tych samych uczuć miłości wierności i nadziei jakie ożywiały ongiś Ojcoacutew naszychrdquo

Prymas Tysiąclecia wiedział jednak że tu nie chodzi tyl-ko o słowa Wiedział że to ślubowanie oznacza konkretne zobowiązania Dlatego kontynuował bdquoPrzyrzekamy uczynić wszystko co leży w naszej mocy aby Polska była rzeczywistym kroacutelestwem Twoim i Twojego Syna poddanym całkowicie pod Twoje panowanie w życiu naszym osobistym rodzinnym naro-dowym i społecznymrdquo A potem wyliczał dziedziny życia ktoacutere wymagały największej troski i wspoacutełpracy z łaską wypraszaną przez Maryję życie wiary potwierdzane unikaniem grzechu i pielęgnowaniem dobra obrona poczętego życia nierozerwal-ność małżeństwa obrona godności kobiety i ogniska domo-wego wychowanie młodego pokolenia w duchu miłości Boga i bliźniego praca nad tym aby wszystkie Dzieci Narodu żyły w miłości i sprawiedliwości w zgodzie i pokoju aby wśroacuted nas nie było nienawiści przemocy i wyzysku dzielenie się między sobą plonami ziemi i owocami pracy aby pod wspoacutelnym dachem nie było głodnych bezdomnych i płaczących walka z lenistwem i lekkomyślnością marnotrawstwem pijaństwem i rozwiązło-ścią zdobywanie cnoacutet wierności i sumienności pracowitości i oszczędności wyrzeczenia się siebie i wzajemnego poszanowa-

14 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 15

nia miłości i sprawiedliwości społecznejhelliprdquoZ takich to wartości religijnych moralnych i społecznych

wyrastały najdorodniejsze owoce polskiego ducha kultury i męstwa Dobrze wiemy z historii że były czasy gdy o nich za-pominano Ale wiemy też że wtedy spadały na Ojczyznę i Na-roacuted największe nieszczęścia I wiemy roacutewnież że od tych warto-ści zawsze rozpoczynano odnowę prowadzącą do narodowego odrodzenia Niewątpliwie proacutebą powrotu do tych wartości była Konstytucja 3 maja ogłoszona przez kroacutela Stanisława Augusta w 1791 roku Wprawdzie zdrada uniemożliwiła wprowadzenie jej w życie ale do dziś pozostaje symbolem nowożytnego my-ślenia o społeczeństwie i życiu narodoacutew ktoacutere nie odcina się od chrześcijańskich korzeni ale z nich czerpie obficie

Jeśli dzisiaj moacutewię że nasze pielgrzymowanie ma wyraz pa-triotyczny to myślę o patriotyzmie tak jak myślał Jan Paweł II bdquoPatriotyzm oznacza umiłowanie tego co ojczyste umiłowanie historii tradycji języka czy samego krajobrazu ojczystegordquo (Pamięć i tożsamość) Patriotyzm daleki jest od nacjonalizmu ktoacutery bdquouznaje tylko dobro własnego narodu i tylko do niego dąży nie licząc się z prawami innych Patriotyzm natomiast jako miłość ojczyzny przyznaje wszystkim innym narodom takie samo prawo jak własnemu a zatem jest drogą do upo-rządkowanej miłości społecznejrdquo (tamże) W takim ujęciu nie możemy się bać słowa bdquopatriotyzmrdquo powinniśmy raczej zasta-nawiać się w jaki sposoacuteb tę miłość ojczyzny przejawiać tu poza jej granicami na obczyźnie

Słowo bdquomiłośćrdquo zawsze wiąże się z pojęciem bdquowiernośćrdquo Tak tajemnica praktykowania patriotyzmu zawsze a zwłasz-cza na obczyźnie tkwi w wierności Jeżeli moacutewię to w gronie osoacuteb wierzących to moacutewię jasno chodzi o dwojaką wierność ndash o wierność Bogu i o wierność ojczyźnie Z pasterską troską obserwuję jak łatwo na obczyźnie zapomnieć o Bogu i Jego prawach Anonimowość w nowym środowisku przynosi to poczucie wolności ktoacutere łatwo przemienia się w swawolę rezy-gnację z wszelkich wartości religijnych i duchowych a w końcu z kontaktu z Bogiem Może się wydawać że to sprawa osobista A jednak jest to wyrzeczenie się miłości ktoacutera roacutewnież stoi u podstaw miłości społecznej miłości ojczyzny jako wspoacutelnego domu zbudowanego na chrześcijaństwie Z boacutelem słucham wy-powiedzi naszych rodakoacutew z ktoacuterych można by wnioskować że w Polsce nie ma nic dobrego nic pięknego nic z czym można by się utożsamiać czego należałoby bronić czym można by się chlubić Za to w nowym kraju wszystko jest wspaniałe Staram się rozumieć tych ludzi poznać ich rozgoryczenie zawoacuted czy cierpienie z jakim wyjechali z Kraju I zastanawiam się czy można im pomoacutec na nowo odkryć to wielowiekowe i wspoacuteł-czesne piękno i dobro z ktoacuterego wyrośli Nie moacutewmy jednak o innych Wniknijmy w nasze serca i zastanoacutewmy się jakie miejsce mają w naszym życiu te wartości ktoacutere stanowią treść śluboacutew złożonych naszej Matce i Kroacutelowej Poacutejdźmy za głosem Karola Wojtyły

bdquoOjczyzna ndash kiedy myślę ndash woacutewczas wyrażam siebie i zako-rzeniam hellip gdy myślę Ojczyzna ndash by zamknąć ją w sobie jak skarb Pytam wciąż jak go pomnożyć jak poszerzyć tę prze-strzeń ktoacuterą wypełniardquo (Myśląc ojczyzna)

Niech ten sam wiersz bdquoMyśląc ojczyznardquo wprowadzi nas w trzeci motyw naszego dzisiejszego spotkania bdquoGdy dokoła moacutewią językami dźwięczy pośroacuted nich jeden nasz własny Zagłębia się w myśl pokoleń i ziemię naszą opływa i staje się dachem domu w ktoacuterym jesteśmy razem ndashrdquo

Bracia i siostry Jesteśmy razem Roacuteżni nas wiele region

pochodzenia stan wykształcenia praca zasobność materialna stan cywilny miejsce zamieszkaniahellip Ale jesteśmy razem bo bdquogdy dokoła moacutewią językami dźwięczy pośroacuted nas jeden nasz własnyrdquo A jak dalej pisze Karol Wojtyła

bdquoTak zwarci wśroacuted siebie jedną mową istniejemy w głąb własnych korzeni czekając na owoc dojrzewań i przesileń Ogarnięci na co dzień pięknem własnej mowy nie czujemy goryczy chociaż na rynkach świata nie kupują naszej myśli z powodu drożyzny słoacutewrdquo (tamże)

Razem zwarci istniejący w głąb ogarnięci pięknemhellip Czy tylko dziś Nie Na co dzień Takie zadanie stawia przed nami Polakami rozproszonymi po świecie nasz Wielki Rodak Papież i Poeta Niech będzie między nami zgoda i jedność oparta na umiłowaniu wspoacutelnej mowy jakże uszlachetnionej przez dzieje naszej kultury na świecie nieznanej bdquoz powodu drożyzny słoacutewrdquo A wtedy i tęsknota nie będzie samotna i nie będzie w nas goryczy bo duch poprowadzi nas pod wspoacutelny dach ojczystego domu

Na koniec wraz z polskimi biskupami i narodem ktoacutery czci swą Kroacutelową zwroacutećmy się do czarnej Madonny z Einsiedeln słowami Jana Pawła II

bdquoMatko Boga i Matko ludzi lsquoswojemu najmilszemu Synowi nas oddawajrsquo On jest naszym Zbawicielem i naszym oparciem u Ojca Prosimy Cię Matko Zbawiciela wstawiaj się za nami u Twojego Syna w niebie- aby Kościoacuteł w tym kraju (i w naszej ojczyźnie) umacniał się w

wierności Chrystusowi- aby wszyscy ochoczo godzili się na posłannictwo jakie mają

do wypełnienia w Kościele w rodzinie lub w świecie- aby odnowiła się jedność Ducha wśroacuted chrześcijan- aby wszyscy cierpiący na ciele i na duszy znaleźli pomoc i

pociechę- aby wszystkie narody i wszyscy ludzie mogli żyć w wolności i

pokoju- aby przybliżyło się do nas kroacutelestwo Boga i Jego sprawiedli-

wośćMaryjo Matko Kościoła nasza umiłowana Pani z Einsie-

deln moacutedl się za nami Amenrdquo (15061984)

16 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 17

Einsiedeln 3 maja 2008 r

16 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 17

18 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 19

Czy są roacuteżnice między sposobem oraz techniką grania w piłkę nożną w Polsce i w Szwajcarii

Szwajcarzy wiele inwestują w sport na każdym poziomie Mają bardzo dobry system kształcenia młodzieży Choć pił-ka nożna nie ma tu długich tradycji wyniki osiągane na are-nie międzynarodowej są dobre Proszę uwzględnić że jest to stosunkowo małe państwo więc przy mistrzostwach pojawia się problem wyboru talentoacutew trudniej jest je znaleźć w kraju siedmiomilionowym w poroacutewnaniu z krajem 20 40 czy 100-milionowym Styl gry jest tutaj agresywny jest dużo biegania na boisku dużo walki W poroacutewnaniu ze Szwajcarami polscy zawodnicy grają wolniej trenują mniej intensywnie oni wolą raczej grać w piłkę niż walczyć

Czy nie wystarczy grać Trzeba walczyć

Umiejętność walki powinna być naturalna w człowieku Piłka zawodowa jest walką o przetrwanie - trzeba zabrać przeciwnikowi piłkę zdobyć bramkę Drużyna musi chcieć wygrać

Ile się trenuje

W okresie przygotowawczym 12 razy po dwie godziny w tygodniu

Co jest kluczem do piłkarskiego sukcesu

Podstawa to talent Poza tym ciężka praca dyscyplina Nie chodzi o bieganie od rana do nocy ale o motywacje o chęć bycia coraz lepszym o chęć zwycięstwa Najtrudniej-szy w zawodzie piłkarza jest wysiłek fizyczny Trening jest bardzo złożony bieg 20 m 40 m 60 m w lewo w prawo głoacutewkahellip Żeby osiągnąć cel trzeba mieć też charakter wytrwałość wiele jest pokus odciągających od treningu I tu trzeba wytrwać przez lata Ile razy była piękna pogoda Chętnie poszedłbym z żoną na spacer ale musiałem iść na trening Zazdrościłem moim kolegom w szkole - oni chodzili po goacuterach jeździli na rajdy - ja trenowałem Po latach nie żałuję Wielu utalentowanych szybko wypadało z gry przez brak dyscypliny Dobry piłkarz powinien być roacutewnież uczci-wy lojalny powinien mieć ustabilizowane życie osobiste wtedy łatwiej znosi się każdy stres czy niepowodzenie

Jakie są zadania trenera

Trener jest odpowiedzialny za wszystko a głoacutewnie za wy-nik ndash jest sprawdzany przez osiągnięte wyniki Pracuje pod dużą presją roacutewnież ze strony mass-medioacutew W ostatnich siedmiu latach FCA Aarau miało tylko czterech treneroacutew ktoacuterzy przetrwali cały sezon Pracy jest dużo treningi sześć razy w tygodniu ale to nie wszystko Na przykład wczoraj wroacuteciłem do domu o 2300 poszedłem spać o 200 bo oglą-dałem jeszcze mecz na video robiłem kroacutetką analizę Dzisiaj rano trening o 1000 przyjechałem do pracy na 830 Teraz wywiad po południu jadę na mecz do Zurychu

Talent charakter wytrwałośćhellipZ Ryszardem Komornickim trenerem szwajcarskiego klubu FC Aarau

byłym piłkarzem reprezentacji Polski rozmawia Marcin Sumiła

Jakie cechy są pożądane u trenera

Chcę być uczciwy sprawiedliwy co nie jest łatwe Mam dwudziestu zawodnikoacutew Na mecz muszę wybrać osiemna-stu tzn dwoacutech siedzi na trybunie Obojętnie kogo wybiorę ten nie wybrany ma poczucie krzywdy wewnętrznie się bun-tuje Podobnie jest przy zmianie zawodnikoacutew w trakcie me-czu Ciągle muszę się uczyć panować nad moimi reakcjami w sytuacjach stresowych Jestem za wzajemnym respektem ale też daję swoim zawodnikom dużo wolności z niewolni-ka nie zrobi się pracownika on musi chcieć grać ja go nie zmuszę mogę jedynie zachęcić Prasa niestety jeśli chodzi o atmosferę na meczach i o zachowanie treneroacutew często od-grywa rolę negatywną Widać to w piłce niemieckiej gdzie trenerzy załamują się na konferencjach prasowych moacutewią rzeczy ktoacuterych by normalnie nie powiedzieli Ta presja jest niesamowita Prasa często koncentruje się na goszej stronie jeśli wynik jest 50 to dziennikarze chcą pisać o problemach przegranej drużyny a nie o sukcesie zwycięzcy

W drużynie z Aarau jest wielu obcokrajowcoacutew Pan też reprezentuje inną kulturę Jak udaje się Panu dotrzeć do każdego ze sportowcoacutew

Komunikacja to nie tylko język Mamy zawodnikoacutew wielu narodowości nie wszyscy moacutewią po niemiecku ale przynajmniej rozumieją Czasami jest lepiej coś pokazać czy też nic nie moacutewić i to wiele znaczy Poza tym trener powinien znać też zawodnika poza boiskiem okazywać zainteresowa-nie jego życiem prywatnym rozmawiać z nim dwa - trzy razy w tygodniu pomoacutec w problemach Szczegoacutelnie ważne jest to przy bardziej bdquoegzotycznychrdquo piłkarzach Taki na przykład Afrykanin nie jest przyzwyczajony do naszych zasad potrafi np przyjść na trening o 1100 choć jest planowany na 1000 tudzież jechać przez miasto 100 kilometroacutew na godzinę nie rozumie że trzeba respektować ograniczenie prędkości Obcokrajowcom pomagamy też poza treningiem np orga-nizując kurs języka niemieckiego

Czy w drużynie piłkarskiej jest miejsce na religię

Religia też się pojawia Mamy zawodnikoacutew brazylij-skich ktoacuterzy zaproponowali żebyśmy się wszyscy razem modlili przed meczem To było nie do zaakceptowania dla

Stoją od lewej autor wywiadu dr Marcin Sumiła i trener Ryszard Komornicki

18 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 19

muzułmanina gdyż wykraczało poza jego religię Staram się respektować tę roacuteżnorodność Problem jest w okresie rama-danu kiedy zawodnik nie je przez cały dzień

A może drużyna bardziej jednorodna byłaby też lepiej zgrana

Drużyna potrzebuje roacuteżnych zawodnikoacutew gwiazdę ko-goś z temperamentem ale też pracusioacutew ktoacuterzy są cisi spo-kojni Są rzeczy ktoacuterych wymaga się od wszystkich i pewien obszar na inwencję własną Cel jest wspoacutelny wygrać mecz Roacuteżnorodność kultur jest korzystna

Czy w naszych czasach jest jeszcze miejsce w piłce nożnej na bdquofair playrdquo

My jesteśmy najbardziej fair grającą drużyną w Szwajca-rii może dlatego że ja zabraniam faulu Tak też sam grałem nigdy nie dostałem czerwonej kartki zawsze miałem respekt szacunek przed przeciwnikiem Byłem mało kontuzjowany ndash myślę że dlatego bo przeciwnik wiedział że gram fair

Kiedy FC Aarau będzie w szwajcarskiej czołoacutewce

Teoretycznie jest to jeszcze możliwe w tym sezonie Nie-stety mamy w poroacutewnaniu z innymi klubami dużo gorszą sytuację finansową co nie ułatwia zadania

Ktoacutere wydarzenia z kariery piłkarskiej utkwiły Panu naj-bardziej w pamięci przyniosły najwięcej radości

Najpierw było to przyjęcie do klubu IV ligii kiedy mia-łem 15 lat po raz pierwszy miałem trenera stroacutej piłkarski buty Potem nastąpił transfer z małego klubu do drugoligo-wego GKS Tychy Jako trzecie wymienię przejście do Goacuterni-ka Zabrze kiedy w ciągu dwoacutech lat stałem się reprezentan-tem Polski i wziąłem udział w mistrzostwach świata co jest marzeniem każdego piłkarza

Jak można pogodzić zaangażowanie piłkarskie z życiem rodzinnym

Mam to szczęście że moja żona rozumie mnie dobrze Jesteśmy 28 lat po ślubie Wiele jej zawdzięczam to ona głoacutewnie wychowała nasze dwie coacuterki Lubię bardzo przycho-dzić do domu tam czuję się najlepiej Każdą wolną chwilę spędzam z żoną rodziną to jest dla mnie bardzo ważne Wielu znajomych chętnie do nas przychodziło i przychodzi

moacutewią że u nas jest przyjemnie ciepło Ja wiem że to jest zasługa żonyhellip W małżeństwie ważne jest wzajemne zaufa-nie zrozumienie

Kiedy jeszcze grałem to wracając do domu nie opowia-dałem o piłce Nie chciałem robić z tego wielkiego tematu W domu rozmawialiśmy o dzieciach o naszych sprawach rodzinnych Teraz kiedy jestem trenerem żona i coacuterki cho-dzą na mecze i też bardzo się denerwują Nie mogę nic na to poradzić

Czy nie chciałby Pan pracować w Polsce

Chętnie wroacuteciłbym do Polski ale nie chcę pracować w warunkach w jakich pracowałem z korupcją oszukiwa-niem Nie podoba mi się że wyciągamy ciągle stare rzeczy Powinno się zapomnieć o tym co było i zacząć myśleć o tym co jest i o przyszłości

Jaka jest Pana prognoza dla polskiej drużyny na EURO 2008

Polacy będą mistrzami Europy

Kto poza tym w pierwszej czwoacuterce

Finał Polska-Hiszpania Poza tym ponieważ od dawna pracuję w Szwajcarii życzę powodzenia Szwajcarom Chciał-bym też aby Rosja odniosła sukces

Dziękuję za rozmowę Aarau 27042008

Ryszard Komornicki (ur 14 sierpnia 1959 w Ścinawie) pił-karz polski grający na pozycji pomocnika reprezentant Polski mistrz Polski trener FC Aarau Najwspanialsze lata swojej kariery popularny Koko spędził w Goacuterniku Zabrze (1982-1989) z ktoacuterym wywalczył 4 tytuły mistrza Polski i Superpuchar W lidze polskiej Ryszard Komornicki roze-

grał 182 mecze i strzelił 35 bramek W sezonie 198990 został piłkarzem FC Aarau (Szwajcaria) w sezonie 19921993 zdobył wraz z kolegami z drużyny tytuł mistrza Szwajcarii Kolejny sezon (199899) Koko spędził w FC Wohlen (Szwajcaria) w roku 2000 podpisał kontrakt z FC Kickers Luzern (Szwajcaria) Ryszard Komornicki ma roacutewnież doświadczenie jako trener asystent w FC Aarau FC Luzern FC Solothurn rezerwy FC Zurych Od stycznia do kwietnia 2006 roku trenował zespoacuteł 14-krotnego mistrza Polski Goacuternika Zabrze Koko rozegrał też 20 meczoacutew w repre-zentacji Polski i był uczestnikiem MŚ lsquo86 Zadebiutował 31 października 1984 roku w Mielcu w spotkaniu przeciwko Albanii (22) Po raz ostatni biało--czerwoną koszulkę założył 19 października 1988 roku w Chorzo-wie roacutewnież w czasie meczu z reprezentacją Albanii (10)

Zdję

cie

ww

wfc

aara

uch

20 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 21

W niedzielę 11 maja w ośrodku duszpa-sterskim Polskiej Misji Katolickiej w Zury-chu liturgię niedzieli Zesłania Ducha Święte-go uświetnił pierwszy występ nowo powstałej scholi pod kierownictwem pani Sylwii Feher-pataky Grą na organach akompaniowała pani Anna Buczek-Merz

W skład zespołu wchodzi szesnastu członkoacutew Ewa Kadłubowska Joanna Leskiewicz Marta Mirosław Agnieszka Suchta-Veit Anna i Ewelina Wedlechowicz Dorota Weśniak Dorota Zarost Hieronim Bawolski Zygmunt Beck Waldemar Burzyński Krzysztof Chudoba Ryszard Grze-gorzewski Joacutezef Krzyżanowski Tomasz Lenart Bartek Mańkowski Łukasz Mirosław

Już wykonaniem pierwszej pieśni bdquoVeni cre-atorrdquo (bdquoO Stworzycielu Duchu przyjdźrdquo) schola zachwyciła wysokim stopniem profesjonalizmu Dźwięki melodii gregoriańskiej i wariacje orga-nowe pani Buczek-Merz wprowadziły wiernych w uroczysty nastroacutej święta Piękne wykonanie zna-nych i mniej znanych pieśni liturgicznych przyczy-niło się do powstania niezapomnianej atmosfery święta i pogłębienia przeżyć duchowych Schola zaskoczyła i wzruszyłahellip Jak udało się w tak kroacutet-kim czasie stworzyć coś tak niezwykłego Proacuteby nowo powstałego zespołu odbywają sie przecież zaledwie od lutego tego roku

Oto co o powstaniu i pracach choacuteru moacutewi kie-rowniczka scholi pani Sylwia Feherpataky bdquoPomysł prowadzenia wokalnej scholi przykościel-nej pojawił się już dosyć dawno Pedagogikę mu-zyczną obok występoacutew kameralnych traktuję jako hobby uzupełniające moją pracę w operze Rozwa-żając możliwości prowadzenia choacuteru przy jednej

SCHOLA W ZURYCHU

ze szwajcarskich parafii poczułam jednak pewien niedosyt Moje myśli wciąż kierowały się w stronę naszej Misji Ostateczna decyzja o podjęciu tego wyzwania nadeszła wraz ze zmianami personalny-mi w Polskiej Misji Katolickiej w Zurychu jesienią 2007 roku Dzięki wsparciu duszpasterza ośrodka księdza Krzysztofa Zadarko moje pragnienie za-łożenia grupy wokalnej przy naszej wspoacutelnocie na-brało realnego kształtu To co nastąpiło poacuteźniej zawdzięczamy wielkiemu zaangażowaniu osoacuteb ktoacutere zgłosiły swoje uczestnictwo w choacuterze i po-mocy Bożej Nasza Polonia to prawdziwa kopalnia talentoacutew Bardzo zaimponowało mi zainteresowa-nie i wielka chęć wspoacutełpracy członkoacutew zespołu ich zamiłowanie do śpiewu i pragnienie aktywnego uczestnictwa w życiu Kościoła Wiele się od nich uczę To oni tworząc scholę ubogacają naszą wspoacutelnotę Wspoacutelnota to wspoacutełpraca Bez tego na-wet cały moacutej zapał ducha nie wystarczyłby aby po-wstało coś podobnego To ich wysiłek poświęcenie czasu prywatnego chęć uczenia się i działania oraz doświadczenie w pracy choacuteralnej lub wokalnej dały takie wyniki Jestem z nich dumna Ja osobi-

20 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 21

Sylwia FeherpatakyMa 41 lat Pochodzi z Krakowa gdzie rozpoczęła swoją

karierę muzyczną W 1996 roku ukończyła studia na wy-dziale wokalno-aktorskim w Gdańsku Rok poacuteźniej wyje-chała do Szwajcarii jako stypendystka Ministerstwa Kultury i Sztuki w Bernie (Bundesamt fuumlr Kultur) Po ukończeniu studioacutew podyplomowych w Bernie (Hochschule fuumlr Mu-sik und Theater Bern) otrzymała stały angaż w zuryskiej operze gdzie nadal pracuje jako wokalistka Ma na koncie udział w szeregu koncertoacutew solowych i choacuteralnych oraz na-graniach telewizyjnych

ście uczę się mnoacutestwo o muzyce liturgicznej ktoacutera jest niebywale bogata i roacuteżnorodna Nieocenioną pomocą przy przygotowaniu naszej pierwszej mszy była pani Ania Buczek-Merz ktoacutera zgodziła się wspomoacutec nas akompaniamentem Świetna orga-nistka i wielce kompetentny pedagog Dziękuję jej z serca za tę wspoacutełpracę i znajomość

Po naszym pierwszym występie w święto Ze-słania Ducha Świętego stawiamy sobie za cel

rozszerzenie naszego repertuaru Oczekuję tego z wielkim zainteresowaniem

Mam nadzieję że schola będzie się rozwijać Zależy mi na tym aby to dzieło trwało i wzbo-gacało nasze serca pięknem i głębią muzyki aby zawarty w niej pierwiastek Bożej doskonałości docierał do jak największej rzeszy ludzirdquo

Kamila NeupertZdjęciaZbigniew Zambrzycki

Anna Buczek-Merz Od 15 lat mieszka w Szwajcarii Wykształcenie muzyczne

zdobyła w Akademiach Muzycznych w Krakowie Lublinie Basel i Norynberdze jak i na wielu kursach mistrzowskich Przed wyjazdem do Szwajcarii docentka w klasie klawesynu na Akademii Muzycznej w Gdańsku Od 2000 roku zaanga-żowana jako organistka przy Kościele św Jana w Zurychu (Johanneskirche) Od lutego 2008 roacutewnież w kościele pa-rafialnym Birmensdorf Ceniona jako pedagog nauczyciel fortepianu i prowadząca choacuter

LEŚNA MAJOacuteWKA W WINTERTHURZE24 maja 2008 r - zgodnie z wcześniejszą zapowiedzią - odbyła się bdquomajoacutewkardquo

w lesie Winterthur-Walcheweiher zorganizowana przez Radę Ośrodka Duszpasterskiego PMK w Winterthurze Chętnych nie zabrakło

Był obecny także duszpasterz ośrodka ks Krzysztof Zadarko

Aut

or z

djęć

Jer

zy S

taw

arz

22 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 23

Bezpośredni sens słoacutew dzisiejszej Ewangelii nie nasuwa żadnych trudności moacutewi ona że Boacuteg będzie nas sądził nie według słoacutew ale według czynoacutew że po tych czynach mamy odroacuteżnia synoacutew światłości od ludzi złych i że ten tylko kto czynem pełnić będzie wolę Ojca Niebieskiego wejdzie do Kroacutelestwa Bożego Ewangelia nie tylko zabrania złych czynoacutew nawet takie drzewo ktoacutere złych owocoacutew nie daje ale tylko nie rodzi dobrych będzie wycięte i wrzucone w ogień Raz jeszcze przypomina nam w niej Chrystus Pan że Jego zakon jest zakonem czynu że nie ma niczego bar-dziej sprzecznego z chrześcijańską drogą życia niż bierność i bezczynność

Taka jest głoacutewna nauka Ewangelii na dzisiejszą niedzielę Jeśli się jednak nie mylę zawarta w niej jest jeszcze inna bardziej pośrednio wypowiedziana ale nie mniej wielka i piękna Nad nią chciałbym z Wami Drodzy Bracia pokroacutetce rozważać

Co to są te owoce ktoacutere daje dobre drzewo To są nie-wątpliwie przede wszystkim czyny Ale postawa wewnętrzna przejęcie się duchem chrześcijaństwa daje jeszcze inne skutki mniej przejawiające się na zewnątrz wyrażone ndash jeśli można się tak wyrazić ndash w samej sylwetce człowieka nada-jące jej ton i charakter Człowieka Bożego można poznać nawet wtedy gdy jego czynoacutew nie znamy patrząc po prostu na jego zachowanie się na cechy jego ducha Te cechy to tak-że w rozumieniu naszej Ewangelii owoce dobrego drzewa przejawy miłości Bożej i rządoacutew łaski w duszy

Owoce dobrego drzewa pokora pogoda pokoacutejJest takich cech wiele ale najważniejsze są bodaj trzy

pokora pogoda i pokoacutej Pokora Najmilsza z cnoacutet owa postawa duszy pełnej

przedmiotowości ktoacutera cechuje człowieka żyjącego w obli-czu Bożym i umiejącego patrzeć na samego siebie z Bożego punktu widzenia Człowiek ten nie w słowach ale w posta-wie przenikającej każdy jego ruch i każdą myśl jest wolny od tego szaleństwa i głupstwa zwanego pychą od czynienia ze siebie ośrodka świata i fałszywego bożka Pokora spra-wia że ten kto ją posiada nie sądzi nikogo ani nad nikogo się nie wywyższa W tym szerokim chrześcijańskim słowa znaczeniu pokora jest bodaj tą cechą po ktoacuterej najłatwiej poznać można człowieka Bożego

Pogoda to radość wynikająca z umiłowania Boga ponad wszystko niewzruszony optymizm nie w słowach ale każ-dym drgnieniem woli i myśli ludzkiej opromieniający życie niezroacutewnanym światłem Postawa dzięki ktoacuterej człowiek Boży wnosi radość i promień szczęścia wszędzie gdzie prze-chodzi każdym słowem samą swoją obecnością

Pokoacutej Błogosławieni pokoacutej czyniący powiedział Chry-stus Pan Ale pokoacutej czynić może tylko ten kto pokoacutej nosi w samym sobie kto nie jest rozdarty przez zwalczające się dążności i namiętności Raz jeszcze ten pokoacutej prawdziwy co przewyższa wszelki zmysł jest jedną z nieomylnych cech człowieka Bożego z tych owocoacutew po ktoacuterych poznać można serce oddane Bożej sprawie

Aby w nas można było poznać synoacutew światłościJest takich cech świętości więcej ale te trzy biją chyba

najbardziej w oczy i wszyscy nasi święci bez wyjątku byli wielkimi przykładami jak one w postawie chrześcijanina powinny być urzeczywistnione

Kiedy rozważam o nich dwie rzeczy przychodzą mi na myśl Pierwsza to smutny fakt że zrozumienie wielkości i piękna tych wielkich rzeczy jest niestety u tylu tak nikłe Pogańskie płytkie i złe nauki głoszone przez zbłąkanych pogardzają pokorą głoszą gorycz szerzą nienawiść i zwadę Doszło do tego że nawet nasze dzieci uczy się nienawiści zamiast pokoju goryczy zamiast pogody sądzenia innych i pychy zamiast chrześcijańskiej pokory W takich czasach trzeba nam chrześcijanom bardziej niż w innych pamiętać słowa Chrystusowe że po tych właśnie cechach poznawać mamy drzewo dobre od złego a przede wszystkim wypada nam z większym jeszcze zapałem dbać o to aby w nas sa-mych widniały pokora pogoda i pokoacutej

A z tą ostatnią sprawą łączy się druga wręcz może jeszcze smutniejsza Gdy patrzę na siebie i widzę jak mi jest daleko do Chrystusowego ideału jak mało jest w mojej postawie pokory pogody i pokoju jak niewiele potrafię ich dać moim bliźnim trzeba mi sercem skruszonym prosić o przebaczenie i błagać o pomoc i łaskę abym moacutegł stać się mniej niegodnym imienia chrześcijanina

Niech to postanowienie i ta modlitwa będzie wnio-skiem dzisiejszej niedzieli postanowienie że wytężymy wszystkie siły aby w nas można było lepiej poznać sy-noacutew światłości i korna modlitwa do Boga o łaskę poko-ry pogody i prawdziwego pokoju Amen (20071952)

CECHY CHRZEŚCIJANINA

O Joacutezef Innocenty Maria Bocheński OP (1902 ndash 1995)Założyciel PMK

22 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 23

14 maja 2008 roku w Marly odbyło się spotkanie na temat relacji między Stowarzyszeniem Centrum Polskiej Misji Katolickiej w Zury-chu a Polską Misją Katolicką w Szwajcarii W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele Stowarzyszenia dr Antoni Zgliński dr Jacek Pator-ski oraz pani Bogusława Lewicka natomiast Polską Misję Katolicką reprezentowali ks rektor Sławomir Kawecki ks Artur Cząstkiewicz oraz ks Grzegorz Ostrowski Przedstawiciele Stowarzyszenia Cen-trum stwierdzili że bdquoStowarzyszenie jest organizacją świecką opartą na prawie cywilnym szwajcarskim i nie podlega Polskiej Misji Ka-tolickiej Nazwa Stowarzyszenia została wybrana dlatego że Polska Misja Katolicka jest instytucją wiarygodną a to bardzo pomaga w zbieraniu funduszyrdquo Otoacuteż aby Stowarzyszenie mogło nosić nazwę bdquokatolickierdquo musi wpierw uzyskać zgodę kompetentnych władz kościelnych Niestety Stowarzyszenie Centrum do tej pory o taką zgodę nie wystąpiło Co więcej zwroacutecono się o aprobatę Statutu Stowarzyszenia działającego według zasad PRAWA CYWILNEGO do WŁADZ KOŚCIELNYCH miejscowej diecezji ktoacutere to władze w sposoacuteb dyplomatyczny odpowiedziały że nie leży to w kompeten-cji biskupa diecezji Chur Często członkowie Zarządu Centrum powołują się na słowa wsparcia prywatne listy z błogosławieństwem zachęty ze strony dostojnikoacutew kościelnych To wprowadza w błąd ludzi mniej zorientowanych - mogłoby się wydawać że jest to roacutew-noznaczne z dokumentem prawnym Otoacuteż tak nie jest W kościele rzymskokatolickim obowiązuje nas Kodeks Prawa Kanonicznego ktoacutery jasno reguluje te sprawy (por Kan 298-311)

Po długich dyskusjach doszliśmy do wniosku że Stowarzyszenie

W SPRAWIE STOWARZYSZENIA CENTRUM hellipOświadczenie Stowarzyszenia Centrum Spotkań i Modlitwy Polskiej Misji Katolickiej w ZurychuW majowym numerze bdquoWiadomościrdquo (Nr 440) ukazała się notatka ks Rektora o naszym Stowarzyszeniu sugerująca niezorientowanym czytelnikom wątpliwości wobec naszych intencji i działań W związku z reakcjami ludzi na tę publikację uważamy za konieczne podanie poniższych wyjaśnień do wiadomości wszystkich1 Nasze Stowarzyszenie jest założone na podstawie szwajcar-

skiego prawa cywilnego (OR) nie jest organizacją kościelną i nie podlega formalnie Polskiej Misji Katolickiej w Szwaj-carii

2 Nazwa bdquoCentrum Spotkań i Modlitwy Polskiej Misji Katolickiej w Zurychurdquo wyraża tylko jednoznacznie nasz głoacutewny cel tzn zdobycie i utrzymanie odpowiedniego stałego ośrodka dla PMK ktoacutery będzie znajdował się w Zurychu Jednocześnie chcemy aby te pomieszczenia były owarte dla całej Polonii w Szwajcarii jako miejsce spotkań i dyskusji czy też organizacji imprez kultu-ralnych Nasze starania ograniczają się jak dotąd w zdobywaniu funduszoacutew poprzez składki członkowskie zbieranie ofiar oraz własną pracę (kawa niedzielna biuletyn Stowarzyszenia organi-zacja imprez)

3 Będziemy się cieszyli roacutewnież i wtedy jeśli PMK otrzymałaby wcześniej w inny sposoacuteb odpowiednie stałe pomieszczenia w Zurychu do samodzielnego użytkowania Statut pozwala nam na poacuteźniejszą pomoc w utrzymaniu takiego ośrodka

4 Zawiadomienie o założeniu Stowarzyszenia w 2000 r zostało wy-słane wraz ze statutem do wszystkich biskupoacutew szwajcarskich a także do prymasa ks kard J Glempa i innych biskupoacutew w kraju do bp S Wesołego i do ks rektora K Gawrona Otrzymaliśmy same pozytywne odpowiedzi i błogosławieństwo na naszą działal-ność

W liście z dn 20102000 r z Ordynariatu diecezji Chur na ktoacuterej terenie działamy czytamy bdquoPrzyjęliśmy do wiadomości treść statutu () Kompetencji i nadzorowi Biskupa podlegają jedynie statuty mające czysto kościelno-prawny charakter Poza

tym możemy Wam mimo to potwierdzić że do tego statutu nie mamy żadnych zastrzeżeń i popieramy ideowo cel tego Stowa-rzyszeniardquo (tłum AZ) Traktowaliśmy i traktujemy to dalej jako akceptację ze strony władz kościelnych na działanie zgodnie z naszym statutem Informacja o tym wraz z kopią listu została przesłana w odpowiedzi na polską ocenę prawną dla ekonoma Komisji Episkopatu Polskiego ks J Droba do Warszawy oraz ks rektorowi S Kaweckiemu

5 W czerwcu ubr było wiadomo że od 1 lipca będzie tylko jeden etat dla duszpasterza PMK tzn Rektora W związku z tym ks W Czerwiński z dniem 30 czerwca przestał być członkiem Zarządu z urzędu Mimo iż pozostawał dalej w mieszkaniu przy Aem-tlerstrasse to nie miał więcej prawa działalności wśroacuted Polonii wobec czego konieczna była formalna zmiana adresu korespon-dencyjnego Stowarzyszenia Na nadzwyczajnym Walnym Zebra-niu Stowarzyszenia 24 czerwca 2007 uchwalono tę zmianę Jed-nocześnie w statucie dokonano drobnych zmian ktoacutere precyzują cel podkreślają lokalizację w Zurychu i ograniczają możliwości interpretacji przeznaczenia zbieranych funduszy Nie rozumiemy sugerowania że mieliśmy przy tym nieczyste intencje

6 Jest rzeczą oczywistą że wobec naszego celu chcemy ndash tak jak dotychczas ndash pracować ściśle w powiązaniu z PMK w Szwajcarii W Zarządzie jest zarezerwowane stałe miejsce dla kapłana odpo-wiedzialnego w Zurychu za Misję

7 Następne zwyczajne Walne Zebranie Stowarzyszenia jest plano-wane na czerwiec br

8 Wiemy że w Polsce istnieje swoista kultura nieufności do wszyst-kiego co nie jest pod pełną własną kontrolą a także rzucania publicznych podejrzeń według swego subiektywnego poglądu Uważamy jednak że zawsze trzeba wymagać informacji rzetelnej Nie wiemy jaki cel przyświecał wspomnianej notatce w bdquoWiado-mościachrdquo bez poprzedniego porozumienia się z nami

Za ZarządDr Antoni Zgliński prezes

Inż Marek Duszyński v-prezez

Od Rektora Polskiej Misji Katolickiejwystąpi do Episkopatu o zgodę na używanie nazwy Stowarzyszenie Polskiej Misji Katolickiej Ustaliliśmy także że będziemy praco-wać nad przygotowaniem umowy o wspoacutełpracy Stowarzyszenia Centrum z Polską Misją Katolicką w Szwajcarii Nie może być tak że Stowarzyszenie ktoacuterego członkowie Zarządu zastrzegają że nie jest stricte katolickie zbiera fundusze na terenie Polskiej Misji Katolickiej Dlatego konieczne jest przygotowanie umowy ktoacutera będzie jasno precyzowała wzajemne relacje

Jedyną kwestią sporną ktoacutera nie znalazła rozwiązania był temat zwołania ubiegłorocznego walnego zebrania w dniu 240607 - na trzy dni przed moim przyjazdem do Szwajcarii Mimo proacuteśb Ekonoma Konferencji Episkopatu Stowarzyszenie Centrum nie raczyło zmie-nić terminu walnego zebrania po to aby moacutegł wziąć w nim udział nowy rektor Polskiej Misji Katolickiej Jeszcze raz podkreślam że nie rozumiem i jest dla mnie nie do pojęcia jak można na trzy dni przed przybyciem nowego rektora bez konsultacji z nim a przede wszystkim bez konsultacji z odpowiedzialnym za duszpasterstwo Polonii z ramienia Konferencji Episkopatu Polski zmienić statut dokonać zmian personalnych i zmienić adres siedziby Stowarzy-szenia Mimo tej rozbieżności całe spotkanie było dosyć owocne W wielu kwestiach znaleźliśmy porozumienie Mam nadzieję że na najbliższym walnym zebraniu w szerszym gronie uda się znaleźć konstruktywne rozwiązania dla nieuporządkowanych pod względem prawnym zagadnień zaroacutewno dla dobra Polskiej Misji Katolickiej jak i Stowarzyszenia

ks Sławomir Kawecki Rektor Polskiej Misji Katolickiej

24 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 25

W trakcie Mszy św hołd Zmarłej złożył profesor dr hab Jan Zieliński z Berna ktoacuterego przemoacutewienie zamieszczamy poniżej

bdquoLubiła podkreślać że przyszła na świat w puszczy że wychowała się wśroacuted drzew Było to w Spuszy w ziemi lidz-kiej (Spusza ongiś własność Ignacego Tyzenhausa potem jego syna Rudolfa dalej tegoż coacuterki Hermancji zamężnej Uruskiej ktoacuterej młodsza coacuterka Seweryna wyszła za Jana Pawła Sapiehę) Ojciec Eustachy Kajetan ks Sapieha ab-solwent politechniki w Zurychu (leśnictwo) był na początku lat dwudziestych ministrem spraw zagranicznych RP Matka Teresa z Lubomirskich prowadziła działalność charytatywną i społeczną Kierowała warsztatem produkującym tweed W Warszawie prowadziła bdquoLatarnięrdquo zakład wytwoacuterczy dla ociemniałych inwalidoacutew wojennych Elżbieta (w dzieciństwie i potem dla najbliższej rodziny Izia) miała siostrę Eleonorę i trzech starszych braci Jana Lwa i Eustachego Seweryna Na zachowanych zdjęciach z dzieciństwa widać Ją w otoczeniu przyrody na cierpliwej białej klaczy albo w atelier fotografa Stefana Platera jak z rozpuszczonymi długimi włosami z uśmiechem i ciekawością świata ufnie patrzy w przyszłość

Maturę zrobiła w roku 1939 Wszechstronnie uzdolniona artystycznie zastanawiała się czy wybrać karierę śpiewaczki aktorki czy rzeźbiarki Wybuch wojny pokrzyżował te plany Ojciec został aresztowany przez władze radzieckie i skazany na karę śmierci zamienioną na pobyt w łagrze wyszedł z Rosji z armią Andersa Następnie osiadł w Kenii był delega-tem Polskiego Czerwonego Krzyża na Afrykę Wschodnią

Okupację przeżyła w Polsce działała w podziemiu w roku 1944 aresztowana przez gestapo w Krakowie siedziała w więzieniu na Montelupich Kiedy została zwolniona kar-dynał Sapieha radził Jej matce bdquoZabierz coacuterkę i pierwszą możliwą drogą wyjeżdżajcierdquo Tak trafiły do Berna

Po wojnie rodzice osiedli na dobre w południowo-wschodniej Afryce Ona nie chciała opuszczać Europy ad-optowana przez przemysłowca i organizatora wyścigoacutew sa-mochodowych Hansa Rufenera i jego żonę Hannę zamiesz-kała w Hofgut w podberneńskiej gminie Muri Zajmowała się ogrodem Do końca żywiła dla Szwajcarii i Szwajcaroacutew wdzięczność za gościnę to była jej druga ojczyzna Wielka patriotka polska stała się też patriotką szwajcarską

Jej wielką pasją było kolekcjonerstwo Zbierała znaczki

bdquoUMIAŁA DAWAĆhelliprdquoElżbieta (Iza) Rufener-Sapieha (24081921 - 01052008)

i etykiety zapałczane dziwne kamyki i wieczka pojemni-koacutew ze śmietanką do kawy W sensie przenośnym można powiedzieć że kolekcjonowała ludzi ndash otwarta na ich losy na ich potrzeby Zbierała też filmy Umiejętnie korzystając z kolejnych nowinek technicznych nagrywała setki filmoacutew i programoacutew telewizyjnych o Polsce o Papieżu o przyrodzie Wiele z nich trafiło potem do Polski do zbioroacutew Uniwersy-tetu Jagiellońskiego

Inną wielką pasją były podroacuteże Sprzyjało temu trochę powojenne rozproszenie rodziny po całym świecie ale głoacutew-nym motorem była chyba ciekawość świata Jej świadectwem pozostały niezliczone fotografie i slajdy a także akwarele o egzotycznej tematyce

W latach pięćdziesiątych była uczennicą malarza Karla Bieri w berneńskiej Gewerbeschule Brała udział w plene-rach malarskich Pobierała też lekcje rzeźby u Madeleine von Fischer Była członkinią Schweizerische Gesellschaft Bildender Kuumlnstlerinnen

Malowała dużo ale przez wiele lat wcale nie wysta-wiała Pierwsza wystawa w rezydencji ambasadora RP w

1 maja 2008 roku w Bernie przeżywszy 86 lat odeszła do Pana wielka polska patriotka Elżbieta Ru-fener-Sapieha 13 maja została odprawiona w intencji zmarłej Msza św pogrzebowa ktoacuterej przewod-niczył rektor Polskiej Misji Katolickiej w Szwajcarii ks dr Sławomir Kawecki W homilii celebrans podkreślił wielkie zasługi zmarłej w podtrzymywaniu polskiej tradycji patriotycznej i religijnej cha-rytatywną bezinteresowną działalność na rzecz polskiej młodzieży oraz jej niezwykły talent malarski Rysunki akwarele i obrazy olejne Elżbiety Rufener-Sapiehy są plonem jej życia dzielonego na dwie ojczyzny ndash Polskę i Szwajcarię Zachwyt nad doskonałością natury nad otaczającym nas pięknem ndash to refleksje jakie pojawiają się w trakcie oglądania dzieł malarki

Elżbieta Rufener-Sapieha z Ojcem Świętym Janem Pawłem II Zdjęcie pochodzi ze zbioroacutew prywatnych

24 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 25

Bernie odbyła się w roku 2004 po niej przyszły następne w Muzeum Polskim w Rapperswilu (2005) we wrocławskim Ossolineum (2006) w warszawskich Łazienkach Kroacutelew-skich (2007) wreszcie w styczniu br w Domu Polonii na krakowskim Rynku Każda wystawa miała nieco inny kształt dzięki temu że było z czego wybierać dorobek Elżbiety Rufener-Sapiehy liczy ponad trzysta prac Są wśroacuted nich obrazy olejne akwarele grafiki i fotografie artystyczne ndash świadectwo bezustannych poszukiwań tematycznych i formalnych Wkroacutetce przed śmiercią większość tych prac ofiarowała wspaniałomyślnie Zakładowi Narodowemu im Ossolińskich z myślą o powstającym we Wrocławiu Muzeum Lubomirskich

Miałem szczęście uczestniczyć w otwarciu wszystkich tych wystaw Każdy wernisaż pozostawił wspomnienia ale najsilniejsze wiążą się z ostatnim Może dlatego że aranża-cja wystawy delikatnymi akcentami plastycznymi przywodzi-ła myśl o nieuchronnym pożegnaniu Ale chyba nie tylko Przemawiając podczas wernisażu wspomniałem o areszto-waniu Izy w wojennym Krakowie podeszła do mnie potem coacuterka ludzi w ktoacuterych mieszkaniu okupanci zorganizowali oacutew fatalny bdquokociołrdquo Miałem wtedy wrażenie że zamyka się krąg historii

Od połowy lat sześćdziesiątych jeździła regularnie do kraju Wspierała też stale roacuteżne inicjatywy i ludzi w potrze-bie Szczegoacutelnie aktywnie zaangażowała się w ruch bdquoSolidar-nościrdquo i w pomoc dla Polski po wprowadzeniu stanu wojen-nego Nie tylko finansowo także osobiście przygotowując i wysyłając niezliczone paczki

Działała ze Szwajcarii w ruchu (od 1990 Stowarzysze-niu) bdquoPrzymierza Rodzinrdquo ktoacutery prowadzi w Polsce dzia-łalność edukacyjną i wychowawczą w duchu obywatelskim Ruch ten ktoacutery wyroacutesł z Sekcji Rodzin warszawskiego Klubu Inteligencji Katolickiej zmierza do wielostronnego przygotowania dzieci i młodzieży do służby społeczeństwu i Kościołowi Działalność rozpoczął od kształcenia wy-chowawcoacutew i organizowania letnich i zimowych obozoacutew następnie całorocznej pracy wychowawczej w grupach wreszcie przystąpiono do budowy szkoacuteł Przymierze Rodzin prowadzi obecnie przedszkole cztery świetlice trzy szkoły podstawowe cztery gimnazja dwa licea ogoacutelnokształcące i szkołę wyższą Hojności Izy ta pożyteczna placoacutewka w bardzo dużej mierze zawdzięcza swe powstanie i rozwoacutej Ponadto założyła Ona dwie fundacje z przeznaczeniem na stypendia dla dzieci i młodzieży z niezamożnych rodzin Jedną z sal w budynku szkoły Przymierza Rodzin im Jana Pawła II na Ursynowie nazwano Salą Sapieżyńską dwie tablice upamiętniają hojność fundatorki w szkole wyższej i w szkole im ks Jerzego Popiełuszki na Bielanach jest też ogromna wdzięczność w sercach członkoacutew Przymierza Rodzin

Umiała dawać ndash a to jest rzadka umiejętność Prezydent Lech Wałęsa odznaczył Ją w roku 1994 krzy-

żem kawalerskim Orderu Zasługi RP prymas Joacutezef Glemp w roku 2000 Złotym Medalem Prymasowskim za zasługi dla Kościoła i Narodu premier Jerzy Buzek medalem Instytu-tu Społeczeństwa Obywatelskiego bdquoCzłowiek Pro Publico Bono 2003rdquo

Pamiętam od pierwszego spotkania wielkie uważne oczy promienny uśmiech lekko przechyloną na bok głowę z burzą skręconych białych włosoacutew Połączył nas śp Marek Łatyński pierwszy Ambasador znoacutew wolnej Polski w Szwajcarii spo-winowacony z Nią przez swą żonę z domu Potulicką Kiedy przedwcześnie kończył swą misję w Bernie powierzył Izę naszej opiece a nas ndash Jej Przed czternastu laty Na zawsze zostaniemy dłużnikami Chyba że można dobro odpłacać dobrem

Kiedy przyszedłem w godzinę ktoacutera miała się okazać przedostatnią uniosła na przywitanie lewą rękę Siedziałem przy szpitalnym łoacuteżku w milczeniu wychodząc z założenia że w takich sytuacjach słowa są niepotrzebne liczy się obec-ność Odchodząc uniosłem lewą rękę na pożegnanie do jutra Za godzinę już nie żyła

Pod koniec oszczędnie gospodarowała słowami jakby wiedząc że w obliczu spraw ostatecznych nabierają one in-nej wagi Ale w tym co moacutewiła była niezwykła przytomność umysłu lapidarna norwidowska trafność Tydzień wcześniej na słowa zaprzyjaźnionej osoby bdquoMogę się za Ciebie tylko modlićrdquo odparła bdquoT y l k ordquo

Odeszła w święto Wniebowstąpienia Pańskiego kiedy po porannym deszczu niebo się zupełnie wypogodziło jakby otwierało swe podwoje

Wraz z Jej odejściem obumiera jedna gałązka dwoacutech wielkich polskich rodoacutew magnackich Wysycha zdroacutej dobro-ci bezinteresownej gotowości do niesienia pomocy i do do-brych uczynkoacutew Rozproszona po świecie rodzina przyjacie-le Polonia szwajcarska i zaprzyjaźnieni Szwajcarzy wreszcie miłośnicy sztuki ndash wszyscy tracimy Pięknego Człowieka

W noc po kremacji na zewnętrznej szybie okna pod ktoacuterym pracuję od strony wielkiego dębu ktoacutery tylekroć podziwiała i ktoacutery do niedawna jeszcze miała nadzieję nary-sować przylgnęła piękna srebrzysta ćma Tkwiła tam przez cały dzień niczym dusza Izy zaglądając mi przez ramię kiedy o Niej pisałem

Pogrzeb odbędzie się jesienią w Boćkach na Podlasiu w kościele pod wezwaniem św Joacutezefa Oblubieńca (jego święto przypada 1 maja) i św Antoniego Padewskiego kościele ufundowanym w roku 1726 przez Joacutezefa Franciszka Sapie-hę Iza była tam przed trzema laty gdy chowano jej brata zmarłego w Kenii Eustachego Sapiehę W homilii powie-dzianej przez biskupa drohiczyńskiego Antoniego Dydycza uderzyły ją zwłaszcza zacytowane słowa z listu fundatora w ktoacuterych planowaną budowlę sakralną nazywa bdquoroślinkąrdquo I komentarz biskupa Dydycza bdquoNie wiem czy u wielkich wspoacutełczesnych spotkalibyśmy się z takim językiem z taką delikatnością i uprzejmą prostotą Podskarbi litewski całą fundację nazywa lsquoroślinkąrsquo To ma swoją wymowę widać że patrzył na wszystko przez pryzmat życiardquo Z puszczy w Spu-szy do kościoła budowanego z miłością tak jak się hoduje ulubioną roślinkę Jest w tym wewnętrzna logika i konse-kwencja Co w niczym nie zmniejsza poczucia że straciłem jedną z najważniejszych w moim życiu osoacuteb Wiem że inni czują podobnie

Gdyby trzeba słowa pożegnania ograniczyć do jednego w tym wypadku brzmiałoby ono Dziękirdquo

26 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 27

bdquoO dobre imię Polski i Polakoacutewrdquo - to hasło XII Forum Polonijnego jakie odbyło się w dniach 25-27 kwietnia w Toruniu Gospodarzami spotkania na ktoacutere przybyło ponad stu delegatoacutew z całego świata były Wyższa Szkoła Kultury Społecznej i Medialnej oraz Polskie Stowarzyszenie Mor-skie-Gospodarcze im Eugeniusza Kwiatkowskiego Toruń-ska uczelnia w swoich murach gościła min przedstawicieli z Europy (Litwa Białoruś Ukraina Niemcy Francja Szwaj-caria Wielka Brytania Szwecja Norwegia) Australii i obu Ameryk (USA Kanada Argentyna Urugwaj i Meksyk)

Z całego świata zjechali się goście do Wyższej Szkoły Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu na XII Forum Polonijne W piątek 25 kwietnia zostaliśmy uroczyście podjęci w pięknej restauracji na bogatej w polskie potrawy kolacji Po posiłku o godzinie 2100 odbył się Apel Jasno-goacuterski animowany przez choacuter WSKSiM a prowadzony przez księdza biskupa Andrzeja Suskiego ordynariusza diecezji toruńskiej

Rano w sobotę 26 kwietnia XII Forum Polonijne zostało zainaugurowane Mszą św pod przewodnictwem o Tadeusza Rydzyka dyrektora Radia Maryja i założyciela WSKSiM w Toruniu W wygłoszonym Słowie Bożym celebrans poroacutew-nał Polakoacutew do ucznioacutew Jezusa ktoacuterzy poszli na cały świat niosąc Ewangelię i naukę o Panu Podkreślił że to ważne abyśmy byli bdquoświadkami prawdyrdquo bronili dobrego imienia Polski i Polakoacutew nie zniechęcając się ale dając świadectwo wierze gdyż bdquonie wolno zapierać się ojca i matkirdquo

Przed południem złożono kwiaty pod pomnikiem Jana Pawła II a następnie przystąpiono do spotkań panelowych dotyczących duszpasterstwa emigracyjnego nauki i kultury oraz dobrego imienia Polski i Polakoacutew Było wielu moacutewcoacutew min prezydent miasta Torunia Michał Zaleski a także po-litycy ndash ich słowa wzięliśmy sobie głęboko do serca Było to wielkie spotkanie patriotyczne ktoacutere wzbogaciło nas wszyst-kich Niejednemu w oczach zalśniły łzy tęsknoty podczas słuchania recytacji wiersza Norwida bdquoDo kraju tegordquo Jak zwykle nie zabrakło możliwości zakupu ciekawych i naj-nowszych publikacji książkowych o tematyce patriotycznej i katolickiej

Następnie wszyscy udaliśmy się do studia nagrań Telewi-zji Trwam znajdującego się w pobliżu Domu Słowa gdzie z wielkim zainteresowaniem wszyscy uczestnicy Forum podzi-wiali profesjonalizm i nowoczesną aparaturę tego studia

Gdy wroacuteciliśmy do Centrum Polonia in Tertio Millenio kontynuowaliśmy spotkanie panelowe Po kolacji czekał nas program słowno-muzyczny w wykonaniu choacuteru toruńskiej uczelni następnie inscenizacja fragmentoacutew epopei naro-

O DOBRE IMIĘ POLSKI I POLAKOacuteWXII Forum Polonijne

Toruń 25 - 27 kwietnia 2008

dowej bdquoPan Tadeuszrdquo w reżyserii Haliny Łabonarskiej oraz wieczoacuter z poezją Jacka Kaczmarskiego w wykonaniu studen-toacutew tej uczelni

W niedzielę po śniadaniu i Mszy Świętej udaliśmy się do auli aby kontynuować nasze debaty dotyczące kultury i na-uki oraz dalszy ciąg panelu bdquoO dobre imię Polski i Polakoacutewrdquo ktoacutere wzbudziło wiele emocji narzekań Polakoacutew z Litwy i nie tylko Były też i pozytywne sygnały z Wielkiej Brytanii o naszym narodzie o cenieniu pracowitości i wysokiej jakości pracy Polakoacutew Po południu było podsumowanie dyskusji panelowych i podjęcie uchwał Pewne pytania i problemy dyskutowane na forum pozostawały bez odpowiedzi

Studenci tej uczelni opiekowali się gośćmi i robili to bardzo odpowiedzialnie i z wielką życzliwością Ogromnie urozmaicona wspaniała i obfita polska kuchnia była po-twierdzeniem znanej na całym świecie polskiej gościnności Niezapomnianym przeżyciem było obejrzenie gablot z eks-ponatami-pamiątkami po Ojcu Świętym Janie Pawle II oraz zobaczenie kaplicy w ktoacuterej odmawia się codziennie wieczo-rem Roacuteżaniec Święty W tej kaplicy obok wizerunku Matki Bożej Fatimskiej wisi obraz Pani Jasnogoacuterskiej z podpisem Jana Pawła II z Jego prywatnej kaplicy watykańskiej oraz wota wiernych - słuchaczy Radia Maryja

Dla członkoacutew naszego Koła i zainteresowanych otrzyma-łam wiele ciekawych materiałoacutew po ktoacutere można się zgłosić w pierwsze soboty i niedziele miesiąca po Mszy Świętej w Zurychu

Cieszę się że mogłam reprezentować nasze Koło Radia Maryja z Zurychu w tak ciekawych i pełnych emocji uroczy-stościach spotkaniach panelowych jak roacutewnież w owocnych rozmowach w kuluarach

Jadwiga Wator

Informacja dla słuchaczy Radia Maryja i widzoacutew Tele-wizji Trwam z Europy zmiana parametroacutew nadawania TV Trwam na satelicie Astra

Z dniem 1 maja 2008 roku program TV Trwam i Radio Maryja będzie dostępny na transponderze 53 o parame-trach

- satelita Astra 1KR 192 East (wschoacuted) - częstotliwość 10773 MHz - polaryzacja H (pozioma)- FEC 56- Symbol rate 22 Msymbs- pid video 513- pid audio 660- pid pcr 513- pid audio 661 dla programu Radio Maryja

Programy są niekodowane

26 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 27

Programndash Rozpoczęcie o godz 1330ndash Nabożeństwo w Sanktuariumndash DVD i wymiana doświadczeńndash Przeżycie wspoacutelnoty przy kawiendash Okazja do spowiedzindash Uroczysta Msza śwndash Nowe rozesłanie pielgrzymujących sanktuarioacutewZakończenie ok godz 1815Pielgrzymce przewodniczyć będzie ks Krzysztof Zadarko Duszpasterz Ośrodka PMK w Zurychu

PIELGRZYMKA DO QUARTENSerdecznie zapraszamy na pielgrzymkę Polakoacutew do Sanktuarium

Matki Bożej Trzykroć Przedziwnej do Quarten w sobotę 28 czerwca 2008 r

Cieszymy się na spotkanie Sr Ursula-Maria Bitterli Sr M Henryka Seidel Sr M Felicja Lewandowska

Projekt bdquounterwegs zu dirldquo Pilgerheiligtum Neu-Schoumlnstatt 8883 Quarten

Telefon 081 739 15 01 E-mail projektphschoenstattch

Polonia w Szwajcarii walczy o utrzymanie Muzeum Polskiego w Rapperswil ktoacuteremu grozi eksmisja z wynajmowanych dotychczas pomieszczeń Rektor PMK zwraca się z prośbą do wszystkich ktoacuterym leży na sercu zachowanie Muzeum w Rapperswil o podpisanie petycji do władz szwajcarskich o pozostawienie muzeum w dotychczasowych pomieszczeniach Solidarnie podpiszmy petycje tak by władze Rapperswil i

URATOWAĆ RAPPERSWIL Szwajcarii wiedziały że choć jesteśmy w Szwaj-carii małą liczebnie grupą narodowościową to potrafimy walczyć o słuszną sprawę i mamy wielu przyjacioacuteł ktoacuterzy nas w tym wspomagają Wszyst-kie informacje i miejsce na podpisy pod petycją znajdują się na stronie

wwwrapperswil-castlecom

Ks dr Sławomir Kawecki Rektor PMK

Szkolny Punkt Konsultacyjny przy Stałym

Przedstawicielstwie RP przy Biurze ONZ

w Genewie

LrsquoAncienne Routes 151218 Grand -Saconnex Suisse

Tel 022 710 97 97

zaprasza

wszystkie dzieci w wieku od 7 do 18 latdo uczestniczenia w zajęciach lekcyjnych

w

roku szkolnym 20082009

Szkoła realizuje polski program nauczania zatwierdzony przez MEN

w zakresie- języka polskiego

- historii i geografii Polski-wiedzy o społeczeństwie

Zajęcia odbywają się raz w tygodniu i obejmują poszczegoacutelne etapy nauczania

(szkoła podstawowa gimnazjum i liceum ogoacutelnokształcące)

W czerwcu uczniowie otrzymują świadectwaWarunkiem przyjęcia nowych ucznioacutew jest

sprawdzenie ich wiedzy (znajomość języka polskiego) lub posiadanie świadectwa

Malgorzata Molska-KurtykaKierownik Szkolnego Punktu Konsultacyjnego w Genewie

Trzecia Olimpiada RodzinW niedzielę 14 września 2008 o godz 1000 na stadionie im Pierra de Coubertin

w VidyLozanna odbędzie się Trzecia Olimpiada RodzinWięcej informacji podamy w następnym numerze

28 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 29

wwwanrgovpl

BARIERY W ZAGOSPODAROWANIU ZABYTKOacuteW

Według danych Agencji na koniec czerwca 2007 r do Zasobu ogoacutełem przejęto 2314 zespołoacutew dworskich i pałacowo-parkowych wpisanych do rejestru zabytkoacutew z tego trwale rozdyspono-wano 1437 zespołoacutew w tym poprzez sprzedaż 1068 wniesienie do jednoosobowych spoacutełek 148 Nadal w Zasobie jest 877 zespołoacutew z tego w dzierżawie pozostaje 654 w administrowaniu 128 w zarządzie i wieczystym użytkowaniu 5 Na rozdysponowanie czeka 90 zespołoacutew

REKLAMY

Fot

Jer

zy G

iedr

ys

Pałac w Małkocinie Zespoacuteł Pałacowo-Parkowy Małkocin

Działania Agencji w odniesieniu do obiektoacutew wpisanych do Rejestru Zabytkoacutew ukierunkowane są na ich zabezpieczenie przed uszkodzeniem zniszczeniem dewastacją do czasu ich trwałego rozdysponowania oraz przygotowanie obiektoacutew do sprzedaży o ile to możliwe wraz z gospodar-stwem rolnym historycznie związanym z zabyt-kiem Obiekty zabytkowe poza swą bezsporną wartością historyczną i kulturową mają także wymierną wartość gospodarczą Niemal na ca-łym świecie stare budowle stanowią dobrą lokatę kapitału

Przekształcenia strukturalne i własnościowe zmierzają w takim kierunku aby przyszły właści-ciel wziął na siebie ciężar wykonania niezbędnych prac remontowych i zabezpieczających realizując je w zgodzie ze wszelkimi wymogami formalnymi wynikającymi z charakteru tych obiektoacutew oraz za-leceń konserwatorskich

Sprzedaż nieruchomości wpisanych do Re-jestru Zabytkoacutew prowadzona jest w większości wypadkoacutew w ramach pierwszeństwa nabycia przysługującego dzierżawcy na podstawie art 29 ust 1 pkt 3 ustawy o gospodarowaniu nieru-chomościami rolnymi Skarbu Państwa

Jeżeli nie ma zastosowania prawo pierwszeń-stwa sprzedaż nieruchomości odbywa się w dro-

dze przetargu W przypadku nie rozstrzygnięcia przetargu korzystając z ustawy o gospodarowa-niu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa Agencja ogłasza kolejne przetargi i może ustalić cenę wywoławczą nie niższą jednak niż 50 ceny wywoławczej pierwszego przetargu aż do skorzy-stania z możliwości sprzedaży nieruchomości bez przetargu W tym przypadku ustalona cena sprzedaży nie może być jednak niższa od ceny wywoławczej ostatniego przetargu

Agencja może także w drodze umowy nieod-płatnie przekazać nieruchomość np gminie na cele związane z wykonywaniem zadań własnych Jednak gminy nie przejawiają dużego zaintereso-wania przejmowaniem nieruchomości wpisanych do Rejestru Zabytkoacutew

Stosowany przez wiele lat system preferencji przy nabywaniu nieruchomości zabytkowych polegający na obligatoryjnym obniżaniu ceny sprzedaży o 50 umożliwiał rozszerzenie kręgu osoacuteb zainteresowanych nabyciem roacutewnież na osoby mniej zamożne Jednak tak skonstruowa-ny system preferencji nie wpływał na polep-szenie stanu zabytkoacutew Dopiero zmiana zasady polegająca na wprowadzeniu w miejsce obniżki obligatoryjnej ndash obniżki fakultatywnej umożliwiła Agencji rozwiązania ukierunkowane na wykorzy-

28 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 29

REKLAMY

Zespoacuteł Dworsko-Parkowy w Kulicach

Fot

Jer

zy G

iedr

ys

stanie przez nabywcę uzyskanych oszczędności z tytułu obniżki ceny sprzedaży na realizację prac budowlano-konserwatorskich Należy podkreślić że poniesione nakłady dotyczą obiektoacutew nie bę-dących już w Zasobie

Aktualnie obowiązuje pozostawiona 50 ob-niżka ceny sprzedaży Jednak skorzystanie z niej zależy od spełnienia odpowiednich warunkoacutew Nabywca jest zobowiązany do przedłożenia wła-ściwemu oddziałowi terenowemu Agencji w ter-minie ustalonym w porozumieniu z wojewoacutedzkim konserwatorem zabytkoacutew nie dłuższym jednak niż 5 lat od dnia zawarcia umowy sprzedaży dokumentoacutew potwierdzonych przez właściwego wojewoacutedzkiego konserwatora zabytkoacutew określa-jących zakres rzeczowy i wartość nakładoacutew ktoacutere nabywca ponioacutesł realizując wskazania konserwa-torskie w odniesieniu do nabytej nieruchomości zabytkowej Intencją pozostawienia obniżki ceny sprzedaży było zachęcenie a jednocześnie zmo-bilizowanie nabywcoacutew do realizacji prac według wskazań konserwatora zabytkoacutew

Istnieje wiele czynnikoacutew ograniczających trwa-łe rozdysponowanie obiektoacutew zabytkowych Jed-nym z głoacutewnych jest brak rozstrzygnięć reprywa-tyzacyjnych Szacuje się że obecnie roszczenia reprywatyzacyjne dotyczą około 200 zespołoacutew zabytkowych będących w Zasobie Na ogoacuteł wła-ściciele bądź ich prawni spadkobiercy nie są za-interesowani zakupem w drodze przysługującego im pierwszeństwa w nabyciu (art 29 ust 1 pkt 1 ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa) natomiast Prezes Rady Ministroacutew pismem z 7 listopada 1997 r zakazał sprzedaży nieruchomości do ktoacuterych zgłoszono zastrzeżenia reprywatyzacyjne aż do czasu usta-wowego uregulowania sprawy roszczeń W tej sy-tuacji zgłoszenie roszczeń reprywatyzacyjnych w odniesieniu do konkretnej nieruchomości powo-duje wstrzymanie przygotowań do jej sprzedaży na rzecz osoacuteb trzecich

Poważnym utrudnieniem dotyczącym trwałego rozdysponowania zespołoacutew pałacowo-parko-wych a niejednokrotnie powodującym wyklucze-nie możliwości sprzedaży obiektoacutew zabytkowych będących jednocześnie budynkami mieszkalnymi jest wprowadzone ustawą z 15 grudnia 2000 r o zasadach zbywania mieszkań prawo pierwszeń-stwa nabycia lokali przez ich aktualnych najem-coacutew Konserwatorzy zabytkoacutew do wejścia w życie 17 listopada 2003 r nowej ustawy o ochronie za-bytkoacutew i opiece nad zabytkami tylko sporadycz-nie wyrażali zgodę na sprzedaż poszczegoacutelnych lokali na rzecz najemcoacutew Uważali bowiem że w ten sposoacuteb dokonuje się niezgodny z zasadami konserwatorskimi podział obiektu zabytkowego

Aktualnie obowiązująca ustawa z 23 lipca 2003 r o ochronie zabytkoacutew i opiece nad zabytkami

w art 361 ust 8 nakłada obowiązek uzyskania pozwolenia wojewoacutedzkiego Konserwatora Zabyt-koacutew na dokonanie podziału zabytku nieruchome-go wpisanego do rejestru zabytkoacutew Jednak w praktyce wydzielenie lokalu mieszkalnego czyli dokonanie podziału zabytku nieruchomego jest możliwe tylko w nielicznych wyjątkowych przy-padkach Dotyczyć to może wyłącznie tych obiek-toacutew podlegających ochronie konserwatorskiej w ktoacuterych istniałaby możliwość korzystania z nich w sposoacuteb zapewniający trwałe zachowanie ich za-bytkowych wartości a także zachowania otocze-nia zabytku w jak najlepszym stanie Obejmuje to tylko te nieliczne zamieszkałe budynki zabytkowe ktoacutere sprzedane mogą być w całości jednemu na-jemcy a ich wydzielenie z zespołu zabytkowego nie naruszy integralności tegoż zespołu

Zasadniczym problemem jest fakt zasie-dlenia obiektoacutew zabytkowych przez byłych pra-cownikoacutew państwowych przedsiębiorstw gospo-darki rolnej ktoacutere zostały przekazane do Zasobu wraz z umowami najmu Ze względu na niemożli-wość wydzielenia lokalu z zabytkowej substancji budynku sprzedaż na rzecz najemcoacutew nie może być zrealizowana Prywatyzacja tych obiektoacutew od-wleka się ich stan ulega pogorszeniu zaroacutewno na skutek upływu czasu jak i degradujące użytkowa-nie przez tymczasowych najemcoacutew Częściowym rozwiązaniem problemu byłoby przeniesienie na-jemcoacutew do innych mieszkań lecz w Zasobie brak jest odpowiednich lokali

Aktualnie najpowszechniejszą formą zagospo-darowania obiektoacutew zabytkowych jest dzierżawa (wynika to z wielu uwarunkowań ktoacutere w znaczą-cy sposoacuteb utrudniają trwałe rozdysponowanie) Kondycja zabytkoacutew pozostających u dzierżaw-coacutew jest w dużej mierze pochodną ich sytuacji ekonomicznej

Andrzej ChmielAutor jest pracownikiem Agencji Nieruchomości Rolnych

30 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 31

WIADOMOŚCIMiesięcznik Polskiej Misji Katolickiej w SzwajcariiAdres redakcji 12 Chemin des Falaises 1723 MarlyFribourg SuisseTel 0264364459 Fax 0264364472Konto poczt 17-976-7e-mail pmksurfeuchAbonament dobrowolna ofiara

Redaktor naczelny ks dr Sławomir KaweckiZastępca Redaktora naczelnego ks Krzysztof ZadarkoZespoacuteł redakcyjny Agnieszka G Paciorek Grażyna Goacuterzna Teresa Osmecka ks Artur Cząstkiewicz Beata Daniluk Zdjęcie na okładce Wojciech DoganowskiSkład komputerowy ks Andrzej RybickiImpression Mission Catholique Polonaise 1723 MarlyRedakcja nie zwraca materiałoacutew nie zamoacutewionychZa treść ogłoszeń odpowiada ogłaszający

TŁUMACZENIAJęzyki

niemiecki francuski polski ukraiński rosyjski

Dr phil Marija Buumlchi-Glaeser

Solistrasse 9 CH-8180 Buumllach

Natel 076 380 68 54 Tel 044 860 17 88 Fax 044 860 17 89

email buechieetchwwweetch

KANTOR WYMIANY WALUT

TERMINAL II

czynny 7-2400

Wymiana walut

skup czekow podroacuteżnych

najlepsze kursy walut

na lotnisku w Warszawie

miła obsluga

Tel + 48 22 650 30 59

+ 48 22 650 50 59

REKLAMY

TŁUMACZENIA I LEKCJE

Z JĘZYKA FRANCUSKIEGO

AGNIESZKA G PACIOREK

Polska Misja Katolicka w Marly 12 Chemin des Falaises1723 MarlyFribourg

tel 078 749 65 02e-mail agnieszka_paciorekhotmailcom

30 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 31

Biuro Reklamy bdquoWiadomości PMKrdquo

Grupa PK Sp z ooul Filomatoacutew 4304-116 Warszawatel 22 810-21-99 610-71-90fax 22 810-21-98

Osoba kontaktowaMarek BetlińskiTel 0608 58 11 77mbetlinskipkpl

Zawiadomienie o spotkaniu Stowarzyszenia Przyjacioacuteł PMK

Uprzejmie zawiadamiamy że walne zebranie Stowarzyszenia Przyjacioacuteł PMK Marly odbędzie się w dniu 21 czerwca 2008 r o godz 1000

w siedzibie Polskiej Misji Katolickiej 12 Chemin des Falaises 1723 MarlyFribourg Suisse

Przewidywany porządek obrad1 Modlitwa 2 Otwarcie zebrania 3 Słowo Rektora 4 Sprawozdanie prezesa 5 Zatwierdzenie rachunkoacutew Stowarzy-szenia i budżetu 2008 6 Wytyczne na przyszłość 7 Wolne wnioski 8 Termin kolejnego zebrania 9 Zakończenie

W imieniu ZarząduAndrzej Fornalski Prezes

Warszawa 150408

CENTRUM SPOTKAŃ I MODLITWY PMK ZURYCH

ORGANIZUJE WYJAZD DO KATYNIA I WILNA

w dniach 1 ndash 6 września 2008

Szczegoacutełowych informacji udzielaA Zgliński - tel056 426 14 27

antonizglinskigmxchM Duszyński - tel044 363 46 35

mduszynskigmxch

Ze względu na dłuższy czas oczekiwania na wizy zgłoszenia należy składać do

dnia 12072008

bdquoKĄCIK POLSKIrdquo ndash KawiarenkaOtwarta w każdą niedzielę

1030 -1600

MarlyFR Chemin du Pont 16

ZAPRASZAMY

32 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC)

Page 12: POLSKIE DUSZPASTERSTWO KATOLICKIE w SZWAJCARII NR ...

12 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 13

ry podkreślające powagę naszej uroczystościNastępnie wspoacutelnym śpiewem pieśni rozpoczynamy mszę

świętą koncelebrowaną ktoacuterej przewodniczy i homilię głosi ksiądz prałat Paweł Ptasznik Tak uroczysta msza jest spra-wowana przede wszystkim w intencji Ojczyzny i nas Polakoacutew choć są i inne ndash jedna z nich dotyczy księdza Artura Cząstkie-wicza wielce nam oddanego kapłana w dniu jego urodzin Na początku mszy zostają przywitani dostojni goście reprezentu-jący zaroacutewno stronę polską jak i szwajcarską

Uroczystość jest pięknie przygotowana przez wiernych czytanie pierwsze i drugie uroczyście odśpiewany psalm a po kazaniu ndash modlitwa powszechna

W czasie tej mszy świętej wielbimy i wyrażamy nasze dziękczynienie Bogu na roacuteżne sposoby słowami głośnych mo-dlitw wspoacutelnym śpiewem Na organach gra bdquonaszrdquo pan Hu-bert Niewiadomski z Genewy a po komunii świętej nastoletni Dominik Kawa przepięknie wykonuje pieśń bdquoAve Mariardquo

Choacuter z Winterthur ktoacutery rozpoczął mszę roacutewnież zamyka naszą uroczystość ku radości i wzruszeniu wielu z nas jeden z utworoacutew to właśnie zacytowana na początku pieśń bdquoWitaj majowa jutrzenkordquo Żegnamy ich gromkimi brawami

ObiadTak jak Ksiądz Rektor zaznaczył w czasie ogłoszeń ndash do

stołoacutewki jest około 300 metroacutew Idąc rozmawiamy o uro-czystości ndash to tak realizuje się ten trzeci społeczny motyw naszego spotkania

Sala w ktoacuterej będzie serwowany posiłek jest ogromna Mnożąc ilość długich stołoacutew i miejsc stwierdzamy że jest około 250 pielgrzymoacutew oczywiście tych ktoacuterzy korzystają ze wspoacutelnego obiadu bo są pewnie i tacy ktoacuterzy posilają się w innych miejscach

Warto było tu przyjść ndash obiad jest smaczny świeży ale nie tylko dlatego na podwyższonej scenie mamy kontynuację obchodoacutew naszego dzisiejszego podwoacutejnego Święta Głos za-bierają dostojni goście między innymi Jego Ekscelencja Pan Ambasador Zdzisław Rapacki ktoacuterego wystąpienie zamiesz-czamy osobno Nasz gospodarz dzisiejszy tym razem także konferansjer Ksiądz Rektor Polskiej Misji Katolickiej zapra-sza na scenę młodych utalentowanych muzycznie Polakoacutew ktoacuterzy umilają nam spotkanie grą na instrumentach Ksiądz Kawecki dzieli się z nami pomysłem na przyszłość ndash aby co roku oprawę artystyczną tej uroczystości powierzać innemu ośrodkowi duszpasterskiemu

Czas tak szybko płynie że do odjazdu zostały chwile a przecież mamy jeszcze w planach nabożeństwo majowe w Sanktuarium Niestety nie zdążymy Nie ma możliwości żeby obiad dla takiej dużej grupy pielgrzymoacutew był podany w kroacutetkim czasie w roacuteżnym tempie też jemy rozmawiając Niektoacuterzy wcze-śniej wymykają się ze stołoacutewki i w zasadzie do odjazdu każdy spędza ten czas po swojemu choć dominują dwa sposoby mo-dlitwa przed Czarną Madonną w świątyni lub pełen skupienia spacer po dziedzińcu klasztoru benedyktynoacutew Na pewno tak czy inaczej każdy choć na chwilę wchodzi do kościoła

Kiedy patrząc na zegarki stwierdzamy że należy udać się w stronę autokaru zaczynają się właśnie nieszpory be-nedyktyńskie Szkoda że nie możemy w nich uczestniczyć do końcahellip spokojne męskie głosy ich kojący rytm medytacja a nade wszystko uwielbienie Boga i Najświętszej Panienki na długo zostaną w tle naszych litanii proacuteśb i obietnic złożonych u stoacutep Czarnej Madonny z Einsiedeln

PowroacutetAutokar udający się w stronę Genewy wyjeżdża z Ein-

siedeln po godzinie 1700 Zaczynamy wspoacutelne śpiewanie razem odmawiamy Litanię do Najświętszej Marii Panny Tak jak przed południem sporo rozmawiamy ndash tym razem już się trochę lepiej znamy i ośmieleni podejmujemy trudniejsze a zarazem bardziej nas wzbogacające tematy Te słynne bdquonocne (prawiehellip) Polakoacutew rozmowyrdquo tym razem dotyczą ojca Bo-cheńskiego założyciela Polskiej Misji Katolickiej w Szwajca-rii potem przechodzimy do istoty wszechświata tu pojawia się wątek księdza Hellera ktoacutery bdquoprzerzuca mosty między religią a naukąrdquo

Przerwa w podroacuteży tym razem wypada w Gruyre Robimy sobie wspoacutelne pamiątkowe zdjęcie przy autokarze i wchodzimy po schodach na goacuterę Ty razem większość z nas zamawia tutejszy przysmak ndash bezy z gęstą śmietaną i kawę Przyjemnie jest chwi-lę posiedzieć na tarasie podziwiając grę światła zachodzącego słońca na białych krawędziach Alp na horyzoncie Robimy też pamiątkowe zdjęcia jest to roacutewnież okazja do porozmawiania nie tylko z towarzyszem podroacuteży z siedzenia obok

Zapada zmrok gdy ruszamy w dalszą trasę Jeszcze przed 2200 dojeżdżamy do Lozanny i żegnamy śpiewem towarzyszy pielgrzymki Dziękujemy sobie nawzajem za mile spędzoną podroacuteż za wzajemną życzliwość oraz za wspoacutelną modlitwę Znajomości zostały zawarte obiecujemy sobie że za rok się na pewno spotkamy a może i zaprosimy tych ktoacuterzy tym

12 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 13

razem nie pojechali z namiW ciągu niecałej godziny docieramy do Genewy i kończy-

my pielgrzymkę Jeszcze w drodze na przystanek autobusowy czy tramwajowy kończymy dyskusje wymieniamy numery telefonoacutewhellip

Na szczęście jutro jest niedziela ndash ale nie dlatego że po-trzebujemy wypoczynku długiego snu czy perspektywy dnia

bez pracy ndash my po prostu spotkamy się w naszym kościele na naszej polskiej mszy i jeszcze potrwamy w tym duchu maryjnej modlitwy zawierzenia Jej wiary że nasza pielgrzymka wyda owoce jakich i nam i naszej Ojczyźnie i światu potrzeba

Beata DanilukAutorzy zdjęć Marian Mazur s 11-12 Jean Marc Bossi s 13 15-17

Przemoacutewienie Jego Ekscelencji Pana Ambasadora Zdzisława Rapackiego Stałego Przedstawiciela RP przy Biurze ONZ w Genewie z okazji święta Konsty-tucji 3 maja wygłoszone podczas pielgrzymki Polonii szwajcarskiej do Einsiedeln 3 maja 2008 roku

Szanowni Państwo217 lat temu w 1791 roku 3 maja Polacy dokonali rze-

czy niezwykłej ndash jako jeden z pierwszych narodoacutew na świecie uchwalili ustawę zasadniczą ustawę ktoacutera miała stanowić podwaliny odbudowy nowoczesnego silnego państwa pol-skiego

Ze względu na uwarunkowania geopolityczne agre-sywną politykę zaborcoacutew oraz słabość oacutewczesnych struktur państwowych Polacy nie mogli w pełni wykorzystać szansy jaką sami sobie stworzyli Mimo że żywot Konstytucji 3 maja był kroacutetki przez lata stanowiła ona punkt odniesienia i wzo-rzec dla reformatoroacutew Była także źroacutedłem dumy i nadziei w trudnych latach zniewolenia

Chwalebne wydarzenia z 3 maja 1791 roku jak rzadko w naszej historii nie były związane z walką i ofiarą krwi Były natomiast znakomitym przykładem realizacji myśli państwo-wej i wspoacutelnej woli Polakoacutew budowania skutecznych instytu-cji oraz trwałego porządku prawnego Polacy potrafili woacutew-czas skutecznie zaprzeczyć negatywnym stereotypom ktoacutere w drugiej połowie XVIII wieku czyniły z Polski przykład niezdolności do rządzenia chaosu i braku wspoacutelnego dzia-łania Polski naroacuted potrafił wydobyć z siebie to co najlepsze Polacy dowiedli woacutewczas całemu światu że własna Ojczyzna stanowi dla nich wartość najwyższą znacznie cenniejszą od

prywatnych interesoacutew i korzyści Twoacutercy Konstytucji pisali woacutewczas bdquowolni od hańbiących obcej przemocy nakazoacutew ceniąc drożej nad życie nad szczęśliwość osobistą egzy-stencję polityczną niepodległość zewnętrzną i wolność we-wnętrzną narodu ktoacuterego los w ręce nasze jest powierzony chcąc na błogosławieństwo na wdzięczność wspoacutełczesnych i przyszłych pokoleń zasłużyć (hellip) dla ugruntowania wol-ności dla ocalenia Ojczyzny naszej i jej granic z największą stałością ducha niniejszą konstytucje uchwalmy (hellip)rdquo

Uchwalenie Konstytucji 3 maja miało dla Polakoacutew symboliczny wymiar Uwierzyli że drzemią w nich pokłady zrozumienia dla spraw publicznych pokłady wolności Wol-ności jakże innej od liberum veto wolności konstruktywnej twoacuterczej Naroacuted zdał sobie sprawę że stanowi wspoacutelnotę silną poprzez wyznawane wartości Dzięki temu łatwiej było przetrwać ponad 120 lat niewoli

Polska jest dziś krajem niepodległym bezpiecznym i sto-jącym przed ogromnymi szansami Polska nie ma wrogoacutew Polacy żyją w bezpiecznej Europie mogąc liczyć na sojusz-nikoacutew Polska jest krajem stabilnym i mogącym rozwijać się w tempie zależnym głoacutewnie od nas samych Jesteśmy od czterech lat członkiem Unii Europejskiej ndash i należymy do najsilniejszego sojuszu wojskowego ndash NATO To niezwykłe dokonania z ktoacuterych wszyscy możemy i powinniśmy być dumni Musimy także dbać o to aby wszystkie nasze szanse wykorzystać Jakże aktualnie brzmią dziś słowa preambuły do Konstytucji 3 maja ndash bdquo(hellip) Chcąc korzystać z pory w jakiej się Europa znajdujerdquo (hellip) My dziś także chcemy korzystać z tej pory Nie tylko dla dobra Polski ale dla do-bra całej Europy Możemy do niej wnieść te wartości ktoacutere reprezentuje Konstytucja 3 maja i te ktoacuterych wyrazicielem był Jan Paweł II

Szanowni PaństwoOddając hołd twoacutercom Konstytucji 3 maja 1791 pamiętaj-

my że wielkie chwile naszej historii miały miejsce gdy Polacy potrafili się jednoczyć i razem budować wspoacutelne dobro Takie jest podstawowe przesłanie Konstytucji 3 maja To apel jej autoroacutew by w myśleniu o Polsce zwyciężało to co twoacutercze Przekonaliśmy się niejeden raz że potrafimy działać wspoacutel-nie Umiemy wykrzesać z siebie wiele zapału pozytywnych uczuć nowych pomysłoacutew Bądźmy zatem dumni z naszej hi-storii i naszych wspoacutełczesnych dokonań Nie zapominajmy że solidarnym działaniem najlepiej służymy Rzeczypospolitej

Z okazji święta Konstytucji chciałbym przekazać Pań-stwu zgromadzonym tu w Einsiedeln jak i wszystkim Rodakom mieszkającym w Szwajcarii najlepsze życzenia i pozdrowienia

SOLIDARNYM DZIAŁANIEM SŁUŻMY RZECZYPOSPOLITEJ

14 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 15

Umiłowani w Chrystusie Panu Bracia i Siostry

Trzy motywy jednoczą nas dzisiaj w tym świętym miejscu Pierwszy to motyw religijny bo przyprowadziła nas tutaj wiara jako pielgrzymoacutew szukających Bożej i Matczynej opieki i po-mocy w codziennych staraniach o życie godziwe godne imienia Chrystusa jakie od chrztu nosimy Drugi motyw wyznacza szczegoacutelna data naszego spotkania ndash 3 maja ndash uroczystość Matki Bożej Kroacutelowej Polski i rocznica ustanowienia pierwszej Konstytucji Nie boacutejmy się tego słowa to motyw patriotyczny A trzeci powoacuted wynika z pragnienia przeżywania wspoacutelnoty z tymi ktoacuterzy w obcym kraju tym samym rodzimym moacutewią języ-kiem i tą samą żyją tęsknotą Zatrzymajmy się zatem nad tymi trzema motywami abyśmy po tym spotkaniu po tej uroczystej Eucharystii wyszli umocnieni w wierze bogatsi duchem bar-dziej zjednoczeni w naszej narodowej wspoacutelnocie

15 czerwca 1984 roku Jan Paweł II tak moacutewił bdquoPod krzy-żem Jezusa stała Jego Matka (por J 19 25) Jako pielgrzymi do naszej umiłowanej Pani z Einsiedeln zgromadziliśmy się dzisiaj w Jej sanktuarium aby w modlitewnej wspoacutelnocie z Nią na tym czcigodnym miejscu złożyć eucharystyczną Ofiarę Chrystuso-wą (hellip) Pozdrawiamy dzisiaj Maryję w tym sanktuarium jako Matkę naszego Odkupiciela ktoacutery z krzyża dał ją roacutewnież nam za Matkę Przyłączamy się duchowo do nie kończącego się tłu-mu pielgrzymoacutew ktoacuterzy z pokolenia na pokolenie przybywali do tego domu Bożego aby Ją czcić pobożnie bo wielkie rzeczy uczynił Jej Wszechmocny (por Łk 1 48-49)rdquo

Siostry i Bracia bdquoObok krzyża Jezusa stała Matka Jegordquo To samo świadectwo słyszymy dziś po dwudziestu czterech la-tach z kart Ewangelii Dlaczego tam stała Bo była kochającą matką Po co tam stała Aby być blisko konającego Syna ale też po to aby usłyszeć słowa bdquoNiewiasto oto syn Twoacutejrdquo Wszy-scy mamy udział w tym usynowieniu w tym nieskończonym otwarciu bolejącego matczynego serca na wszystkie pokolenia synoacutew i coacuterek ktoacuterych Jedyny Syn uczynił przez własną Krew braćmi i siostrami Dlatego dziś w sposoacuteb szczegoacutelny bdquopozdra-wiamy Maryję jako Matkę Odkupiciela ktoacutery z krzyża dał Ją roacutewnież nam za Matkęrdquo Dziś czynimy to w sposoacuteb szczegoacutelny Nie możemy jednak zapomnieć że od tamtej godziny bdquouczeń wziął Ją do siebierdquo Zaprosił Ją nie tylko na tamtą bolesną chwilę ale na całe życie Wziął Ją do swojej codzienności A zatem kiedy w sercu każdego z nas odbijają się echem słowa Jezusa bdquoOto Matka twojardquo to nie możemy ich rozumieć ina-czej To zaproszenie abyśmy wzięli Ją do siebie

Dlaczego Bo jest kochającą matką Po co Aby dzielić z Nią życie radości i strapienia aby ufnie zawierzać się Jej opiece Jeśli to uczynimy sercem gorącym i otwartym możemy być pewni zawsze będzie przy nas Kiedy będziemy stawać wobec życiowych wyboroacutew zaprowadzi nas do Nazaretu i pomoże odczytać wolę Boga tak jasno że lęk nie przezwycięży pełnego oddania bdquofiatrdquo Kiedy pojawi się konieczność ofiaro-wania czegoś z naszej bezpiecznej rzeczywistości zaprowadzi nas do jerozolimskiej świątyni gdzie Symeonową wieść o

PRZYPROWADZIŁA NAS TUTAJ WIARAHomilia księdza prałata Pawła Ptasznika

kierownika sekcji polskiej Sekretariatu Stanu w Watykanie wygłoszona podczas pielgrzymki Polonii szwajcarskiej do Einsiedeln 3 maja 2008 roku

siedmiu boleściach ukoi świadomość że przez nie objawi się bdquoznak sprzeciwurdquo i bdquoŚwiatłość światardquo Kiedy się zagubimy nie będzie zwlekała z poszukiwaniem A nawet jeśli upomni to tak że nie zburzy to radości odnalezienia Kiedy doświad-czenia życia wyprowadzą nas na pustynię pokus i walki Ona sercem będzie blisko Będzie się cieszyć naszą radością jak w Kanie Galilejskiej a gdyby coś ją zakłoacuteciło wezwie aby robić to co nam powie Jej Syn Na każdym etapie życia będzie nam towarzyszyć dyskretnie jakby z oddali ale z takim oddaniem że bez wahania stanie u stoacutep każdego naszego krzyża

Wiedzieli o tym doskonale nasi przodkowie W 1656 roku swoje przekonanie o matczynej opiece Maryi nad Koroną wy-raził kroacutel Jan Kazimierz A czynił to w takich słowach bdquoWielka Boga Człowieka Matko Najświętsza Dziewico Ja Jan Kazi-mierz za zmiłowaniem Syna Twojego Kroacutela kroacuteloacutew a Pana mojego i Twoim miłosierdziem kroacutel do Najświętszych stoacutep Twoich przypadłszy Ciebie dziś za Patronkę moją i za Kroacutelo-wą państw moich obieram (hellip) A ponieważ nadzwyczajnymi dobrodziejstwami Twymi zniewolony pałam wraz z narodem moim nowym a żarliwym pragnieniem poświęcenia się Twej służbie przyrzekam przeto tak moim jak senatoroacutew i ludoacutew moich imieniem Tobie i Twojemu Synowi Panu naszemu Jezusowi Chrystusowi że po wszystkich ziemiach Kroacutelestwa mojego cześć i nabożeństwo ku Tobie rozszerzać będęrdquo Stąd wywodzi się nasza dzisiejsza uroczystość Trzy wieki poacuteźniej w 1956 roku kard Stefan Wyszyński nawiązując do zobowiązań kroacutela napisał nowy tekst śluboacutew zwanych odtąd jasnogoacuterski-mi bdquoWielka Boga-Człowieka Matko Bogarodzico Dziewico Bogiem sławiona Maryjo Kroacutelowo świata i Polski Kroacutelowordquo ndash tak rozpoczął bdquoGdy upływa trzy wieki od radosnego dnia w ktoacuterym zostałaś Kroacutelową Polski oto my dzieci Narodu Pol-skiego i Twoje dzieci krew z krwi przodkoacutew naszych stajemy znoacutew przed Tobą pełni tych samych uczuć miłości wierności i nadziei jakie ożywiały ongiś Ojcoacutew naszychrdquo

Prymas Tysiąclecia wiedział jednak że tu nie chodzi tyl-ko o słowa Wiedział że to ślubowanie oznacza konkretne zobowiązania Dlatego kontynuował bdquoPrzyrzekamy uczynić wszystko co leży w naszej mocy aby Polska była rzeczywistym kroacutelestwem Twoim i Twojego Syna poddanym całkowicie pod Twoje panowanie w życiu naszym osobistym rodzinnym naro-dowym i społecznymrdquo A potem wyliczał dziedziny życia ktoacutere wymagały największej troski i wspoacutełpracy z łaską wypraszaną przez Maryję życie wiary potwierdzane unikaniem grzechu i pielęgnowaniem dobra obrona poczętego życia nierozerwal-ność małżeństwa obrona godności kobiety i ogniska domo-wego wychowanie młodego pokolenia w duchu miłości Boga i bliźniego praca nad tym aby wszystkie Dzieci Narodu żyły w miłości i sprawiedliwości w zgodzie i pokoju aby wśroacuted nas nie było nienawiści przemocy i wyzysku dzielenie się między sobą plonami ziemi i owocami pracy aby pod wspoacutelnym dachem nie było głodnych bezdomnych i płaczących walka z lenistwem i lekkomyślnością marnotrawstwem pijaństwem i rozwiązło-ścią zdobywanie cnoacutet wierności i sumienności pracowitości i oszczędności wyrzeczenia się siebie i wzajemnego poszanowa-

14 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 15

nia miłości i sprawiedliwości społecznejhelliprdquoZ takich to wartości religijnych moralnych i społecznych

wyrastały najdorodniejsze owoce polskiego ducha kultury i męstwa Dobrze wiemy z historii że były czasy gdy o nich za-pominano Ale wiemy też że wtedy spadały na Ojczyznę i Na-roacuted największe nieszczęścia I wiemy roacutewnież że od tych warto-ści zawsze rozpoczynano odnowę prowadzącą do narodowego odrodzenia Niewątpliwie proacutebą powrotu do tych wartości była Konstytucja 3 maja ogłoszona przez kroacutela Stanisława Augusta w 1791 roku Wprawdzie zdrada uniemożliwiła wprowadzenie jej w życie ale do dziś pozostaje symbolem nowożytnego my-ślenia o społeczeństwie i życiu narodoacutew ktoacutere nie odcina się od chrześcijańskich korzeni ale z nich czerpie obficie

Jeśli dzisiaj moacutewię że nasze pielgrzymowanie ma wyraz pa-triotyczny to myślę o patriotyzmie tak jak myślał Jan Paweł II bdquoPatriotyzm oznacza umiłowanie tego co ojczyste umiłowanie historii tradycji języka czy samego krajobrazu ojczystegordquo (Pamięć i tożsamość) Patriotyzm daleki jest od nacjonalizmu ktoacutery bdquouznaje tylko dobro własnego narodu i tylko do niego dąży nie licząc się z prawami innych Patriotyzm natomiast jako miłość ojczyzny przyznaje wszystkim innym narodom takie samo prawo jak własnemu a zatem jest drogą do upo-rządkowanej miłości społecznejrdquo (tamże) W takim ujęciu nie możemy się bać słowa bdquopatriotyzmrdquo powinniśmy raczej zasta-nawiać się w jaki sposoacuteb tę miłość ojczyzny przejawiać tu poza jej granicami na obczyźnie

Słowo bdquomiłośćrdquo zawsze wiąże się z pojęciem bdquowiernośćrdquo Tak tajemnica praktykowania patriotyzmu zawsze a zwłasz-cza na obczyźnie tkwi w wierności Jeżeli moacutewię to w gronie osoacuteb wierzących to moacutewię jasno chodzi o dwojaką wierność ndash o wierność Bogu i o wierność ojczyźnie Z pasterską troską obserwuję jak łatwo na obczyźnie zapomnieć o Bogu i Jego prawach Anonimowość w nowym środowisku przynosi to poczucie wolności ktoacutere łatwo przemienia się w swawolę rezy-gnację z wszelkich wartości religijnych i duchowych a w końcu z kontaktu z Bogiem Może się wydawać że to sprawa osobista A jednak jest to wyrzeczenie się miłości ktoacutera roacutewnież stoi u podstaw miłości społecznej miłości ojczyzny jako wspoacutelnego domu zbudowanego na chrześcijaństwie Z boacutelem słucham wy-powiedzi naszych rodakoacutew z ktoacuterych można by wnioskować że w Polsce nie ma nic dobrego nic pięknego nic z czym można by się utożsamiać czego należałoby bronić czym można by się chlubić Za to w nowym kraju wszystko jest wspaniałe Staram się rozumieć tych ludzi poznać ich rozgoryczenie zawoacuted czy cierpienie z jakim wyjechali z Kraju I zastanawiam się czy można im pomoacutec na nowo odkryć to wielowiekowe i wspoacuteł-czesne piękno i dobro z ktoacuterego wyrośli Nie moacutewmy jednak o innych Wniknijmy w nasze serca i zastanoacutewmy się jakie miejsce mają w naszym życiu te wartości ktoacutere stanowią treść śluboacutew złożonych naszej Matce i Kroacutelowej Poacutejdźmy za głosem Karola Wojtyły

bdquoOjczyzna ndash kiedy myślę ndash woacutewczas wyrażam siebie i zako-rzeniam hellip gdy myślę Ojczyzna ndash by zamknąć ją w sobie jak skarb Pytam wciąż jak go pomnożyć jak poszerzyć tę prze-strzeń ktoacuterą wypełniardquo (Myśląc ojczyzna)

Niech ten sam wiersz bdquoMyśląc ojczyznardquo wprowadzi nas w trzeci motyw naszego dzisiejszego spotkania bdquoGdy dokoła moacutewią językami dźwięczy pośroacuted nich jeden nasz własny Zagłębia się w myśl pokoleń i ziemię naszą opływa i staje się dachem domu w ktoacuterym jesteśmy razem ndashrdquo

Bracia i siostry Jesteśmy razem Roacuteżni nas wiele region

pochodzenia stan wykształcenia praca zasobność materialna stan cywilny miejsce zamieszkaniahellip Ale jesteśmy razem bo bdquogdy dokoła moacutewią językami dźwięczy pośroacuted nas jeden nasz własnyrdquo A jak dalej pisze Karol Wojtyła

bdquoTak zwarci wśroacuted siebie jedną mową istniejemy w głąb własnych korzeni czekając na owoc dojrzewań i przesileń Ogarnięci na co dzień pięknem własnej mowy nie czujemy goryczy chociaż na rynkach świata nie kupują naszej myśli z powodu drożyzny słoacutewrdquo (tamże)

Razem zwarci istniejący w głąb ogarnięci pięknemhellip Czy tylko dziś Nie Na co dzień Takie zadanie stawia przed nami Polakami rozproszonymi po świecie nasz Wielki Rodak Papież i Poeta Niech będzie między nami zgoda i jedność oparta na umiłowaniu wspoacutelnej mowy jakże uszlachetnionej przez dzieje naszej kultury na świecie nieznanej bdquoz powodu drożyzny słoacutewrdquo A wtedy i tęsknota nie będzie samotna i nie będzie w nas goryczy bo duch poprowadzi nas pod wspoacutelny dach ojczystego domu

Na koniec wraz z polskimi biskupami i narodem ktoacutery czci swą Kroacutelową zwroacutećmy się do czarnej Madonny z Einsiedeln słowami Jana Pawła II

bdquoMatko Boga i Matko ludzi lsquoswojemu najmilszemu Synowi nas oddawajrsquo On jest naszym Zbawicielem i naszym oparciem u Ojca Prosimy Cię Matko Zbawiciela wstawiaj się za nami u Twojego Syna w niebie- aby Kościoacuteł w tym kraju (i w naszej ojczyźnie) umacniał się w

wierności Chrystusowi- aby wszyscy ochoczo godzili się na posłannictwo jakie mają

do wypełnienia w Kościele w rodzinie lub w świecie- aby odnowiła się jedność Ducha wśroacuted chrześcijan- aby wszyscy cierpiący na ciele i na duszy znaleźli pomoc i

pociechę- aby wszystkie narody i wszyscy ludzie mogli żyć w wolności i

pokoju- aby przybliżyło się do nas kroacutelestwo Boga i Jego sprawiedli-

wośćMaryjo Matko Kościoła nasza umiłowana Pani z Einsie-

deln moacutedl się za nami Amenrdquo (15061984)

16 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 17

Einsiedeln 3 maja 2008 r

16 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 17

18 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 19

Czy są roacuteżnice między sposobem oraz techniką grania w piłkę nożną w Polsce i w Szwajcarii

Szwajcarzy wiele inwestują w sport na każdym poziomie Mają bardzo dobry system kształcenia młodzieży Choć pił-ka nożna nie ma tu długich tradycji wyniki osiągane na are-nie międzynarodowej są dobre Proszę uwzględnić że jest to stosunkowo małe państwo więc przy mistrzostwach pojawia się problem wyboru talentoacutew trudniej jest je znaleźć w kraju siedmiomilionowym w poroacutewnaniu z krajem 20 40 czy 100-milionowym Styl gry jest tutaj agresywny jest dużo biegania na boisku dużo walki W poroacutewnaniu ze Szwajcarami polscy zawodnicy grają wolniej trenują mniej intensywnie oni wolą raczej grać w piłkę niż walczyć

Czy nie wystarczy grać Trzeba walczyć

Umiejętność walki powinna być naturalna w człowieku Piłka zawodowa jest walką o przetrwanie - trzeba zabrać przeciwnikowi piłkę zdobyć bramkę Drużyna musi chcieć wygrać

Ile się trenuje

W okresie przygotowawczym 12 razy po dwie godziny w tygodniu

Co jest kluczem do piłkarskiego sukcesu

Podstawa to talent Poza tym ciężka praca dyscyplina Nie chodzi o bieganie od rana do nocy ale o motywacje o chęć bycia coraz lepszym o chęć zwycięstwa Najtrudniej-szy w zawodzie piłkarza jest wysiłek fizyczny Trening jest bardzo złożony bieg 20 m 40 m 60 m w lewo w prawo głoacutewkahellip Żeby osiągnąć cel trzeba mieć też charakter wytrwałość wiele jest pokus odciągających od treningu I tu trzeba wytrwać przez lata Ile razy była piękna pogoda Chętnie poszedłbym z żoną na spacer ale musiałem iść na trening Zazdrościłem moim kolegom w szkole - oni chodzili po goacuterach jeździli na rajdy - ja trenowałem Po latach nie żałuję Wielu utalentowanych szybko wypadało z gry przez brak dyscypliny Dobry piłkarz powinien być roacutewnież uczci-wy lojalny powinien mieć ustabilizowane życie osobiste wtedy łatwiej znosi się każdy stres czy niepowodzenie

Jakie są zadania trenera

Trener jest odpowiedzialny za wszystko a głoacutewnie za wy-nik ndash jest sprawdzany przez osiągnięte wyniki Pracuje pod dużą presją roacutewnież ze strony mass-medioacutew W ostatnich siedmiu latach FCA Aarau miało tylko czterech treneroacutew ktoacuterzy przetrwali cały sezon Pracy jest dużo treningi sześć razy w tygodniu ale to nie wszystko Na przykład wczoraj wroacuteciłem do domu o 2300 poszedłem spać o 200 bo oglą-dałem jeszcze mecz na video robiłem kroacutetką analizę Dzisiaj rano trening o 1000 przyjechałem do pracy na 830 Teraz wywiad po południu jadę na mecz do Zurychu

Talent charakter wytrwałośćhellipZ Ryszardem Komornickim trenerem szwajcarskiego klubu FC Aarau

byłym piłkarzem reprezentacji Polski rozmawia Marcin Sumiła

Jakie cechy są pożądane u trenera

Chcę być uczciwy sprawiedliwy co nie jest łatwe Mam dwudziestu zawodnikoacutew Na mecz muszę wybrać osiemna-stu tzn dwoacutech siedzi na trybunie Obojętnie kogo wybiorę ten nie wybrany ma poczucie krzywdy wewnętrznie się bun-tuje Podobnie jest przy zmianie zawodnikoacutew w trakcie me-czu Ciągle muszę się uczyć panować nad moimi reakcjami w sytuacjach stresowych Jestem za wzajemnym respektem ale też daję swoim zawodnikom dużo wolności z niewolni-ka nie zrobi się pracownika on musi chcieć grać ja go nie zmuszę mogę jedynie zachęcić Prasa niestety jeśli chodzi o atmosferę na meczach i o zachowanie treneroacutew często od-grywa rolę negatywną Widać to w piłce niemieckiej gdzie trenerzy załamują się na konferencjach prasowych moacutewią rzeczy ktoacuterych by normalnie nie powiedzieli Ta presja jest niesamowita Prasa często koncentruje się na goszej stronie jeśli wynik jest 50 to dziennikarze chcą pisać o problemach przegranej drużyny a nie o sukcesie zwycięzcy

W drużynie z Aarau jest wielu obcokrajowcoacutew Pan też reprezentuje inną kulturę Jak udaje się Panu dotrzeć do każdego ze sportowcoacutew

Komunikacja to nie tylko język Mamy zawodnikoacutew wielu narodowości nie wszyscy moacutewią po niemiecku ale przynajmniej rozumieją Czasami jest lepiej coś pokazać czy też nic nie moacutewić i to wiele znaczy Poza tym trener powinien znać też zawodnika poza boiskiem okazywać zainteresowa-nie jego życiem prywatnym rozmawiać z nim dwa - trzy razy w tygodniu pomoacutec w problemach Szczegoacutelnie ważne jest to przy bardziej bdquoegzotycznychrdquo piłkarzach Taki na przykład Afrykanin nie jest przyzwyczajony do naszych zasad potrafi np przyjść na trening o 1100 choć jest planowany na 1000 tudzież jechać przez miasto 100 kilometroacutew na godzinę nie rozumie że trzeba respektować ograniczenie prędkości Obcokrajowcom pomagamy też poza treningiem np orga-nizując kurs języka niemieckiego

Czy w drużynie piłkarskiej jest miejsce na religię

Religia też się pojawia Mamy zawodnikoacutew brazylij-skich ktoacuterzy zaproponowali żebyśmy się wszyscy razem modlili przed meczem To było nie do zaakceptowania dla

Stoją od lewej autor wywiadu dr Marcin Sumiła i trener Ryszard Komornicki

18 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 19

muzułmanina gdyż wykraczało poza jego religię Staram się respektować tę roacuteżnorodność Problem jest w okresie rama-danu kiedy zawodnik nie je przez cały dzień

A może drużyna bardziej jednorodna byłaby też lepiej zgrana

Drużyna potrzebuje roacuteżnych zawodnikoacutew gwiazdę ko-goś z temperamentem ale też pracusioacutew ktoacuterzy są cisi spo-kojni Są rzeczy ktoacuterych wymaga się od wszystkich i pewien obszar na inwencję własną Cel jest wspoacutelny wygrać mecz Roacuteżnorodność kultur jest korzystna

Czy w naszych czasach jest jeszcze miejsce w piłce nożnej na bdquofair playrdquo

My jesteśmy najbardziej fair grającą drużyną w Szwajca-rii może dlatego że ja zabraniam faulu Tak też sam grałem nigdy nie dostałem czerwonej kartki zawsze miałem respekt szacunek przed przeciwnikiem Byłem mało kontuzjowany ndash myślę że dlatego bo przeciwnik wiedział że gram fair

Kiedy FC Aarau będzie w szwajcarskiej czołoacutewce

Teoretycznie jest to jeszcze możliwe w tym sezonie Nie-stety mamy w poroacutewnaniu z innymi klubami dużo gorszą sytuację finansową co nie ułatwia zadania

Ktoacutere wydarzenia z kariery piłkarskiej utkwiły Panu naj-bardziej w pamięci przyniosły najwięcej radości

Najpierw było to przyjęcie do klubu IV ligii kiedy mia-łem 15 lat po raz pierwszy miałem trenera stroacutej piłkarski buty Potem nastąpił transfer z małego klubu do drugoligo-wego GKS Tychy Jako trzecie wymienię przejście do Goacuterni-ka Zabrze kiedy w ciągu dwoacutech lat stałem się reprezentan-tem Polski i wziąłem udział w mistrzostwach świata co jest marzeniem każdego piłkarza

Jak można pogodzić zaangażowanie piłkarskie z życiem rodzinnym

Mam to szczęście że moja żona rozumie mnie dobrze Jesteśmy 28 lat po ślubie Wiele jej zawdzięczam to ona głoacutewnie wychowała nasze dwie coacuterki Lubię bardzo przycho-dzić do domu tam czuję się najlepiej Każdą wolną chwilę spędzam z żoną rodziną to jest dla mnie bardzo ważne Wielu znajomych chętnie do nas przychodziło i przychodzi

moacutewią że u nas jest przyjemnie ciepło Ja wiem że to jest zasługa żonyhellip W małżeństwie ważne jest wzajemne zaufa-nie zrozumienie

Kiedy jeszcze grałem to wracając do domu nie opowia-dałem o piłce Nie chciałem robić z tego wielkiego tematu W domu rozmawialiśmy o dzieciach o naszych sprawach rodzinnych Teraz kiedy jestem trenerem żona i coacuterki cho-dzą na mecze i też bardzo się denerwują Nie mogę nic na to poradzić

Czy nie chciałby Pan pracować w Polsce

Chętnie wroacuteciłbym do Polski ale nie chcę pracować w warunkach w jakich pracowałem z korupcją oszukiwa-niem Nie podoba mi się że wyciągamy ciągle stare rzeczy Powinno się zapomnieć o tym co było i zacząć myśleć o tym co jest i o przyszłości

Jaka jest Pana prognoza dla polskiej drużyny na EURO 2008

Polacy będą mistrzami Europy

Kto poza tym w pierwszej czwoacuterce

Finał Polska-Hiszpania Poza tym ponieważ od dawna pracuję w Szwajcarii życzę powodzenia Szwajcarom Chciał-bym też aby Rosja odniosła sukces

Dziękuję za rozmowę Aarau 27042008

Ryszard Komornicki (ur 14 sierpnia 1959 w Ścinawie) pił-karz polski grający na pozycji pomocnika reprezentant Polski mistrz Polski trener FC Aarau Najwspanialsze lata swojej kariery popularny Koko spędził w Goacuterniku Zabrze (1982-1989) z ktoacuterym wywalczył 4 tytuły mistrza Polski i Superpuchar W lidze polskiej Ryszard Komornicki roze-

grał 182 mecze i strzelił 35 bramek W sezonie 198990 został piłkarzem FC Aarau (Szwajcaria) w sezonie 19921993 zdobył wraz z kolegami z drużyny tytuł mistrza Szwajcarii Kolejny sezon (199899) Koko spędził w FC Wohlen (Szwajcaria) w roku 2000 podpisał kontrakt z FC Kickers Luzern (Szwajcaria) Ryszard Komornicki ma roacutewnież doświadczenie jako trener asystent w FC Aarau FC Luzern FC Solothurn rezerwy FC Zurych Od stycznia do kwietnia 2006 roku trenował zespoacuteł 14-krotnego mistrza Polski Goacuternika Zabrze Koko rozegrał też 20 meczoacutew w repre-zentacji Polski i był uczestnikiem MŚ lsquo86 Zadebiutował 31 października 1984 roku w Mielcu w spotkaniu przeciwko Albanii (22) Po raz ostatni biało--czerwoną koszulkę założył 19 października 1988 roku w Chorzo-wie roacutewnież w czasie meczu z reprezentacją Albanii (10)

Zdję

cie

ww

wfc

aara

uch

20 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 21

W niedzielę 11 maja w ośrodku duszpa-sterskim Polskiej Misji Katolickiej w Zury-chu liturgię niedzieli Zesłania Ducha Święte-go uświetnił pierwszy występ nowo powstałej scholi pod kierownictwem pani Sylwii Feher-pataky Grą na organach akompaniowała pani Anna Buczek-Merz

W skład zespołu wchodzi szesnastu członkoacutew Ewa Kadłubowska Joanna Leskiewicz Marta Mirosław Agnieszka Suchta-Veit Anna i Ewelina Wedlechowicz Dorota Weśniak Dorota Zarost Hieronim Bawolski Zygmunt Beck Waldemar Burzyński Krzysztof Chudoba Ryszard Grze-gorzewski Joacutezef Krzyżanowski Tomasz Lenart Bartek Mańkowski Łukasz Mirosław

Już wykonaniem pierwszej pieśni bdquoVeni cre-atorrdquo (bdquoO Stworzycielu Duchu przyjdźrdquo) schola zachwyciła wysokim stopniem profesjonalizmu Dźwięki melodii gregoriańskiej i wariacje orga-nowe pani Buczek-Merz wprowadziły wiernych w uroczysty nastroacutej święta Piękne wykonanie zna-nych i mniej znanych pieśni liturgicznych przyczy-niło się do powstania niezapomnianej atmosfery święta i pogłębienia przeżyć duchowych Schola zaskoczyła i wzruszyłahellip Jak udało się w tak kroacutet-kim czasie stworzyć coś tak niezwykłego Proacuteby nowo powstałego zespołu odbywają sie przecież zaledwie od lutego tego roku

Oto co o powstaniu i pracach choacuteru moacutewi kie-rowniczka scholi pani Sylwia Feherpataky bdquoPomysł prowadzenia wokalnej scholi przykościel-nej pojawił się już dosyć dawno Pedagogikę mu-zyczną obok występoacutew kameralnych traktuję jako hobby uzupełniające moją pracę w operze Rozwa-żając możliwości prowadzenia choacuteru przy jednej

SCHOLA W ZURYCHU

ze szwajcarskich parafii poczułam jednak pewien niedosyt Moje myśli wciąż kierowały się w stronę naszej Misji Ostateczna decyzja o podjęciu tego wyzwania nadeszła wraz ze zmianami personalny-mi w Polskiej Misji Katolickiej w Zurychu jesienią 2007 roku Dzięki wsparciu duszpasterza ośrodka księdza Krzysztofa Zadarko moje pragnienie za-łożenia grupy wokalnej przy naszej wspoacutelnocie na-brało realnego kształtu To co nastąpiło poacuteźniej zawdzięczamy wielkiemu zaangażowaniu osoacuteb ktoacutere zgłosiły swoje uczestnictwo w choacuterze i po-mocy Bożej Nasza Polonia to prawdziwa kopalnia talentoacutew Bardzo zaimponowało mi zainteresowa-nie i wielka chęć wspoacutełpracy członkoacutew zespołu ich zamiłowanie do śpiewu i pragnienie aktywnego uczestnictwa w życiu Kościoła Wiele się od nich uczę To oni tworząc scholę ubogacają naszą wspoacutelnotę Wspoacutelnota to wspoacutełpraca Bez tego na-wet cały moacutej zapał ducha nie wystarczyłby aby po-wstało coś podobnego To ich wysiłek poświęcenie czasu prywatnego chęć uczenia się i działania oraz doświadczenie w pracy choacuteralnej lub wokalnej dały takie wyniki Jestem z nich dumna Ja osobi-

20 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 21

Sylwia FeherpatakyMa 41 lat Pochodzi z Krakowa gdzie rozpoczęła swoją

karierę muzyczną W 1996 roku ukończyła studia na wy-dziale wokalno-aktorskim w Gdańsku Rok poacuteźniej wyje-chała do Szwajcarii jako stypendystka Ministerstwa Kultury i Sztuki w Bernie (Bundesamt fuumlr Kultur) Po ukończeniu studioacutew podyplomowych w Bernie (Hochschule fuumlr Mu-sik und Theater Bern) otrzymała stały angaż w zuryskiej operze gdzie nadal pracuje jako wokalistka Ma na koncie udział w szeregu koncertoacutew solowych i choacuteralnych oraz na-graniach telewizyjnych

ście uczę się mnoacutestwo o muzyce liturgicznej ktoacutera jest niebywale bogata i roacuteżnorodna Nieocenioną pomocą przy przygotowaniu naszej pierwszej mszy była pani Ania Buczek-Merz ktoacutera zgodziła się wspomoacutec nas akompaniamentem Świetna orga-nistka i wielce kompetentny pedagog Dziękuję jej z serca za tę wspoacutełpracę i znajomość

Po naszym pierwszym występie w święto Ze-słania Ducha Świętego stawiamy sobie za cel

rozszerzenie naszego repertuaru Oczekuję tego z wielkim zainteresowaniem

Mam nadzieję że schola będzie się rozwijać Zależy mi na tym aby to dzieło trwało i wzbo-gacało nasze serca pięknem i głębią muzyki aby zawarty w niej pierwiastek Bożej doskonałości docierał do jak największej rzeszy ludzirdquo

Kamila NeupertZdjęciaZbigniew Zambrzycki

Anna Buczek-Merz Od 15 lat mieszka w Szwajcarii Wykształcenie muzyczne

zdobyła w Akademiach Muzycznych w Krakowie Lublinie Basel i Norynberdze jak i na wielu kursach mistrzowskich Przed wyjazdem do Szwajcarii docentka w klasie klawesynu na Akademii Muzycznej w Gdańsku Od 2000 roku zaanga-żowana jako organistka przy Kościele św Jana w Zurychu (Johanneskirche) Od lutego 2008 roacutewnież w kościele pa-rafialnym Birmensdorf Ceniona jako pedagog nauczyciel fortepianu i prowadząca choacuter

LEŚNA MAJOacuteWKA W WINTERTHURZE24 maja 2008 r - zgodnie z wcześniejszą zapowiedzią - odbyła się bdquomajoacutewkardquo

w lesie Winterthur-Walcheweiher zorganizowana przez Radę Ośrodka Duszpasterskiego PMK w Winterthurze Chętnych nie zabrakło

Był obecny także duszpasterz ośrodka ks Krzysztof Zadarko

Aut

or z

djęć

Jer

zy S

taw

arz

22 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 23

Bezpośredni sens słoacutew dzisiejszej Ewangelii nie nasuwa żadnych trudności moacutewi ona że Boacuteg będzie nas sądził nie według słoacutew ale według czynoacutew że po tych czynach mamy odroacuteżnia synoacutew światłości od ludzi złych i że ten tylko kto czynem pełnić będzie wolę Ojca Niebieskiego wejdzie do Kroacutelestwa Bożego Ewangelia nie tylko zabrania złych czynoacutew nawet takie drzewo ktoacutere złych owocoacutew nie daje ale tylko nie rodzi dobrych będzie wycięte i wrzucone w ogień Raz jeszcze przypomina nam w niej Chrystus Pan że Jego zakon jest zakonem czynu że nie ma niczego bar-dziej sprzecznego z chrześcijańską drogą życia niż bierność i bezczynność

Taka jest głoacutewna nauka Ewangelii na dzisiejszą niedzielę Jeśli się jednak nie mylę zawarta w niej jest jeszcze inna bardziej pośrednio wypowiedziana ale nie mniej wielka i piękna Nad nią chciałbym z Wami Drodzy Bracia pokroacutetce rozważać

Co to są te owoce ktoacutere daje dobre drzewo To są nie-wątpliwie przede wszystkim czyny Ale postawa wewnętrzna przejęcie się duchem chrześcijaństwa daje jeszcze inne skutki mniej przejawiające się na zewnątrz wyrażone ndash jeśli można się tak wyrazić ndash w samej sylwetce człowieka nada-jące jej ton i charakter Człowieka Bożego można poznać nawet wtedy gdy jego czynoacutew nie znamy patrząc po prostu na jego zachowanie się na cechy jego ducha Te cechy to tak-że w rozumieniu naszej Ewangelii owoce dobrego drzewa przejawy miłości Bożej i rządoacutew łaski w duszy

Owoce dobrego drzewa pokora pogoda pokoacutejJest takich cech wiele ale najważniejsze są bodaj trzy

pokora pogoda i pokoacutej Pokora Najmilsza z cnoacutet owa postawa duszy pełnej

przedmiotowości ktoacutera cechuje człowieka żyjącego w obli-czu Bożym i umiejącego patrzeć na samego siebie z Bożego punktu widzenia Człowiek ten nie w słowach ale w posta-wie przenikającej każdy jego ruch i każdą myśl jest wolny od tego szaleństwa i głupstwa zwanego pychą od czynienia ze siebie ośrodka świata i fałszywego bożka Pokora spra-wia że ten kto ją posiada nie sądzi nikogo ani nad nikogo się nie wywyższa W tym szerokim chrześcijańskim słowa znaczeniu pokora jest bodaj tą cechą po ktoacuterej najłatwiej poznać można człowieka Bożego

Pogoda to radość wynikająca z umiłowania Boga ponad wszystko niewzruszony optymizm nie w słowach ale każ-dym drgnieniem woli i myśli ludzkiej opromieniający życie niezroacutewnanym światłem Postawa dzięki ktoacuterej człowiek Boży wnosi radość i promień szczęścia wszędzie gdzie prze-chodzi każdym słowem samą swoją obecnością

Pokoacutej Błogosławieni pokoacutej czyniący powiedział Chry-stus Pan Ale pokoacutej czynić może tylko ten kto pokoacutej nosi w samym sobie kto nie jest rozdarty przez zwalczające się dążności i namiętności Raz jeszcze ten pokoacutej prawdziwy co przewyższa wszelki zmysł jest jedną z nieomylnych cech człowieka Bożego z tych owocoacutew po ktoacuterych poznać można serce oddane Bożej sprawie

Aby w nas można było poznać synoacutew światłościJest takich cech świętości więcej ale te trzy biją chyba

najbardziej w oczy i wszyscy nasi święci bez wyjątku byli wielkimi przykładami jak one w postawie chrześcijanina powinny być urzeczywistnione

Kiedy rozważam o nich dwie rzeczy przychodzą mi na myśl Pierwsza to smutny fakt że zrozumienie wielkości i piękna tych wielkich rzeczy jest niestety u tylu tak nikłe Pogańskie płytkie i złe nauki głoszone przez zbłąkanych pogardzają pokorą głoszą gorycz szerzą nienawiść i zwadę Doszło do tego że nawet nasze dzieci uczy się nienawiści zamiast pokoju goryczy zamiast pogody sądzenia innych i pychy zamiast chrześcijańskiej pokory W takich czasach trzeba nam chrześcijanom bardziej niż w innych pamiętać słowa Chrystusowe że po tych właśnie cechach poznawać mamy drzewo dobre od złego a przede wszystkim wypada nam z większym jeszcze zapałem dbać o to aby w nas sa-mych widniały pokora pogoda i pokoacutej

A z tą ostatnią sprawą łączy się druga wręcz może jeszcze smutniejsza Gdy patrzę na siebie i widzę jak mi jest daleko do Chrystusowego ideału jak mało jest w mojej postawie pokory pogody i pokoju jak niewiele potrafię ich dać moim bliźnim trzeba mi sercem skruszonym prosić o przebaczenie i błagać o pomoc i łaskę abym moacutegł stać się mniej niegodnym imienia chrześcijanina

Niech to postanowienie i ta modlitwa będzie wnio-skiem dzisiejszej niedzieli postanowienie że wytężymy wszystkie siły aby w nas można było lepiej poznać sy-noacutew światłości i korna modlitwa do Boga o łaskę poko-ry pogody i prawdziwego pokoju Amen (20071952)

CECHY CHRZEŚCIJANINA

O Joacutezef Innocenty Maria Bocheński OP (1902 ndash 1995)Założyciel PMK

22 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 23

14 maja 2008 roku w Marly odbyło się spotkanie na temat relacji między Stowarzyszeniem Centrum Polskiej Misji Katolickiej w Zury-chu a Polską Misją Katolicką w Szwajcarii W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele Stowarzyszenia dr Antoni Zgliński dr Jacek Pator-ski oraz pani Bogusława Lewicka natomiast Polską Misję Katolicką reprezentowali ks rektor Sławomir Kawecki ks Artur Cząstkiewicz oraz ks Grzegorz Ostrowski Przedstawiciele Stowarzyszenia Cen-trum stwierdzili że bdquoStowarzyszenie jest organizacją świecką opartą na prawie cywilnym szwajcarskim i nie podlega Polskiej Misji Ka-tolickiej Nazwa Stowarzyszenia została wybrana dlatego że Polska Misja Katolicka jest instytucją wiarygodną a to bardzo pomaga w zbieraniu funduszyrdquo Otoacuteż aby Stowarzyszenie mogło nosić nazwę bdquokatolickierdquo musi wpierw uzyskać zgodę kompetentnych władz kościelnych Niestety Stowarzyszenie Centrum do tej pory o taką zgodę nie wystąpiło Co więcej zwroacutecono się o aprobatę Statutu Stowarzyszenia działającego według zasad PRAWA CYWILNEGO do WŁADZ KOŚCIELNYCH miejscowej diecezji ktoacutere to władze w sposoacuteb dyplomatyczny odpowiedziały że nie leży to w kompeten-cji biskupa diecezji Chur Często członkowie Zarządu Centrum powołują się na słowa wsparcia prywatne listy z błogosławieństwem zachęty ze strony dostojnikoacutew kościelnych To wprowadza w błąd ludzi mniej zorientowanych - mogłoby się wydawać że jest to roacutew-noznaczne z dokumentem prawnym Otoacuteż tak nie jest W kościele rzymskokatolickim obowiązuje nas Kodeks Prawa Kanonicznego ktoacutery jasno reguluje te sprawy (por Kan 298-311)

Po długich dyskusjach doszliśmy do wniosku że Stowarzyszenie

W SPRAWIE STOWARZYSZENIA CENTRUM hellipOświadczenie Stowarzyszenia Centrum Spotkań i Modlitwy Polskiej Misji Katolickiej w ZurychuW majowym numerze bdquoWiadomościrdquo (Nr 440) ukazała się notatka ks Rektora o naszym Stowarzyszeniu sugerująca niezorientowanym czytelnikom wątpliwości wobec naszych intencji i działań W związku z reakcjami ludzi na tę publikację uważamy za konieczne podanie poniższych wyjaśnień do wiadomości wszystkich1 Nasze Stowarzyszenie jest założone na podstawie szwajcar-

skiego prawa cywilnego (OR) nie jest organizacją kościelną i nie podlega formalnie Polskiej Misji Katolickiej w Szwaj-carii

2 Nazwa bdquoCentrum Spotkań i Modlitwy Polskiej Misji Katolickiej w Zurychurdquo wyraża tylko jednoznacznie nasz głoacutewny cel tzn zdobycie i utrzymanie odpowiedniego stałego ośrodka dla PMK ktoacutery będzie znajdował się w Zurychu Jednocześnie chcemy aby te pomieszczenia były owarte dla całej Polonii w Szwajcarii jako miejsce spotkań i dyskusji czy też organizacji imprez kultu-ralnych Nasze starania ograniczają się jak dotąd w zdobywaniu funduszoacutew poprzez składki członkowskie zbieranie ofiar oraz własną pracę (kawa niedzielna biuletyn Stowarzyszenia organi-zacja imprez)

3 Będziemy się cieszyli roacutewnież i wtedy jeśli PMK otrzymałaby wcześniej w inny sposoacuteb odpowiednie stałe pomieszczenia w Zurychu do samodzielnego użytkowania Statut pozwala nam na poacuteźniejszą pomoc w utrzymaniu takiego ośrodka

4 Zawiadomienie o założeniu Stowarzyszenia w 2000 r zostało wy-słane wraz ze statutem do wszystkich biskupoacutew szwajcarskich a także do prymasa ks kard J Glempa i innych biskupoacutew w kraju do bp S Wesołego i do ks rektora K Gawrona Otrzymaliśmy same pozytywne odpowiedzi i błogosławieństwo na naszą działal-ność

W liście z dn 20102000 r z Ordynariatu diecezji Chur na ktoacuterej terenie działamy czytamy bdquoPrzyjęliśmy do wiadomości treść statutu () Kompetencji i nadzorowi Biskupa podlegają jedynie statuty mające czysto kościelno-prawny charakter Poza

tym możemy Wam mimo to potwierdzić że do tego statutu nie mamy żadnych zastrzeżeń i popieramy ideowo cel tego Stowa-rzyszeniardquo (tłum AZ) Traktowaliśmy i traktujemy to dalej jako akceptację ze strony władz kościelnych na działanie zgodnie z naszym statutem Informacja o tym wraz z kopią listu została przesłana w odpowiedzi na polską ocenę prawną dla ekonoma Komisji Episkopatu Polskiego ks J Droba do Warszawy oraz ks rektorowi S Kaweckiemu

5 W czerwcu ubr było wiadomo że od 1 lipca będzie tylko jeden etat dla duszpasterza PMK tzn Rektora W związku z tym ks W Czerwiński z dniem 30 czerwca przestał być członkiem Zarządu z urzędu Mimo iż pozostawał dalej w mieszkaniu przy Aem-tlerstrasse to nie miał więcej prawa działalności wśroacuted Polonii wobec czego konieczna była formalna zmiana adresu korespon-dencyjnego Stowarzyszenia Na nadzwyczajnym Walnym Zebra-niu Stowarzyszenia 24 czerwca 2007 uchwalono tę zmianę Jed-nocześnie w statucie dokonano drobnych zmian ktoacutere precyzują cel podkreślają lokalizację w Zurychu i ograniczają możliwości interpretacji przeznaczenia zbieranych funduszy Nie rozumiemy sugerowania że mieliśmy przy tym nieczyste intencje

6 Jest rzeczą oczywistą że wobec naszego celu chcemy ndash tak jak dotychczas ndash pracować ściśle w powiązaniu z PMK w Szwajcarii W Zarządzie jest zarezerwowane stałe miejsce dla kapłana odpo-wiedzialnego w Zurychu za Misję

7 Następne zwyczajne Walne Zebranie Stowarzyszenia jest plano-wane na czerwiec br

8 Wiemy że w Polsce istnieje swoista kultura nieufności do wszyst-kiego co nie jest pod pełną własną kontrolą a także rzucania publicznych podejrzeń według swego subiektywnego poglądu Uważamy jednak że zawsze trzeba wymagać informacji rzetelnej Nie wiemy jaki cel przyświecał wspomnianej notatce w bdquoWiado-mościachrdquo bez poprzedniego porozumienia się z nami

Za ZarządDr Antoni Zgliński prezes

Inż Marek Duszyński v-prezez

Od Rektora Polskiej Misji Katolickiejwystąpi do Episkopatu o zgodę na używanie nazwy Stowarzyszenie Polskiej Misji Katolickiej Ustaliliśmy także że będziemy praco-wać nad przygotowaniem umowy o wspoacutełpracy Stowarzyszenia Centrum z Polską Misją Katolicką w Szwajcarii Nie może być tak że Stowarzyszenie ktoacuterego członkowie Zarządu zastrzegają że nie jest stricte katolickie zbiera fundusze na terenie Polskiej Misji Katolickiej Dlatego konieczne jest przygotowanie umowy ktoacutera będzie jasno precyzowała wzajemne relacje

Jedyną kwestią sporną ktoacutera nie znalazła rozwiązania był temat zwołania ubiegłorocznego walnego zebrania w dniu 240607 - na trzy dni przed moim przyjazdem do Szwajcarii Mimo proacuteśb Ekonoma Konferencji Episkopatu Stowarzyszenie Centrum nie raczyło zmie-nić terminu walnego zebrania po to aby moacutegł wziąć w nim udział nowy rektor Polskiej Misji Katolickiej Jeszcze raz podkreślam że nie rozumiem i jest dla mnie nie do pojęcia jak można na trzy dni przed przybyciem nowego rektora bez konsultacji z nim a przede wszystkim bez konsultacji z odpowiedzialnym za duszpasterstwo Polonii z ramienia Konferencji Episkopatu Polski zmienić statut dokonać zmian personalnych i zmienić adres siedziby Stowarzy-szenia Mimo tej rozbieżności całe spotkanie było dosyć owocne W wielu kwestiach znaleźliśmy porozumienie Mam nadzieję że na najbliższym walnym zebraniu w szerszym gronie uda się znaleźć konstruktywne rozwiązania dla nieuporządkowanych pod względem prawnym zagadnień zaroacutewno dla dobra Polskiej Misji Katolickiej jak i Stowarzyszenia

ks Sławomir Kawecki Rektor Polskiej Misji Katolickiej

24 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 25

W trakcie Mszy św hołd Zmarłej złożył profesor dr hab Jan Zieliński z Berna ktoacuterego przemoacutewienie zamieszczamy poniżej

bdquoLubiła podkreślać że przyszła na świat w puszczy że wychowała się wśroacuted drzew Było to w Spuszy w ziemi lidz-kiej (Spusza ongiś własność Ignacego Tyzenhausa potem jego syna Rudolfa dalej tegoż coacuterki Hermancji zamężnej Uruskiej ktoacuterej młodsza coacuterka Seweryna wyszła za Jana Pawła Sapiehę) Ojciec Eustachy Kajetan ks Sapieha ab-solwent politechniki w Zurychu (leśnictwo) był na początku lat dwudziestych ministrem spraw zagranicznych RP Matka Teresa z Lubomirskich prowadziła działalność charytatywną i społeczną Kierowała warsztatem produkującym tweed W Warszawie prowadziła bdquoLatarnięrdquo zakład wytwoacuterczy dla ociemniałych inwalidoacutew wojennych Elżbieta (w dzieciństwie i potem dla najbliższej rodziny Izia) miała siostrę Eleonorę i trzech starszych braci Jana Lwa i Eustachego Seweryna Na zachowanych zdjęciach z dzieciństwa widać Ją w otoczeniu przyrody na cierpliwej białej klaczy albo w atelier fotografa Stefana Platera jak z rozpuszczonymi długimi włosami z uśmiechem i ciekawością świata ufnie patrzy w przyszłość

Maturę zrobiła w roku 1939 Wszechstronnie uzdolniona artystycznie zastanawiała się czy wybrać karierę śpiewaczki aktorki czy rzeźbiarki Wybuch wojny pokrzyżował te plany Ojciec został aresztowany przez władze radzieckie i skazany na karę śmierci zamienioną na pobyt w łagrze wyszedł z Rosji z armią Andersa Następnie osiadł w Kenii był delega-tem Polskiego Czerwonego Krzyża na Afrykę Wschodnią

Okupację przeżyła w Polsce działała w podziemiu w roku 1944 aresztowana przez gestapo w Krakowie siedziała w więzieniu na Montelupich Kiedy została zwolniona kar-dynał Sapieha radził Jej matce bdquoZabierz coacuterkę i pierwszą możliwą drogą wyjeżdżajcierdquo Tak trafiły do Berna

Po wojnie rodzice osiedli na dobre w południowo-wschodniej Afryce Ona nie chciała opuszczać Europy ad-optowana przez przemysłowca i organizatora wyścigoacutew sa-mochodowych Hansa Rufenera i jego żonę Hannę zamiesz-kała w Hofgut w podberneńskiej gminie Muri Zajmowała się ogrodem Do końca żywiła dla Szwajcarii i Szwajcaroacutew wdzięczność za gościnę to była jej druga ojczyzna Wielka patriotka polska stała się też patriotką szwajcarską

Jej wielką pasją było kolekcjonerstwo Zbierała znaczki

bdquoUMIAŁA DAWAĆhelliprdquoElżbieta (Iza) Rufener-Sapieha (24081921 - 01052008)

i etykiety zapałczane dziwne kamyki i wieczka pojemni-koacutew ze śmietanką do kawy W sensie przenośnym można powiedzieć że kolekcjonowała ludzi ndash otwarta na ich losy na ich potrzeby Zbierała też filmy Umiejętnie korzystając z kolejnych nowinek technicznych nagrywała setki filmoacutew i programoacutew telewizyjnych o Polsce o Papieżu o przyrodzie Wiele z nich trafiło potem do Polski do zbioroacutew Uniwersy-tetu Jagiellońskiego

Inną wielką pasją były podroacuteże Sprzyjało temu trochę powojenne rozproszenie rodziny po całym świecie ale głoacutew-nym motorem była chyba ciekawość świata Jej świadectwem pozostały niezliczone fotografie i slajdy a także akwarele o egzotycznej tematyce

W latach pięćdziesiątych była uczennicą malarza Karla Bieri w berneńskiej Gewerbeschule Brała udział w plene-rach malarskich Pobierała też lekcje rzeźby u Madeleine von Fischer Była członkinią Schweizerische Gesellschaft Bildender Kuumlnstlerinnen

Malowała dużo ale przez wiele lat wcale nie wysta-wiała Pierwsza wystawa w rezydencji ambasadora RP w

1 maja 2008 roku w Bernie przeżywszy 86 lat odeszła do Pana wielka polska patriotka Elżbieta Ru-fener-Sapieha 13 maja została odprawiona w intencji zmarłej Msza św pogrzebowa ktoacuterej przewod-niczył rektor Polskiej Misji Katolickiej w Szwajcarii ks dr Sławomir Kawecki W homilii celebrans podkreślił wielkie zasługi zmarłej w podtrzymywaniu polskiej tradycji patriotycznej i religijnej cha-rytatywną bezinteresowną działalność na rzecz polskiej młodzieży oraz jej niezwykły talent malarski Rysunki akwarele i obrazy olejne Elżbiety Rufener-Sapiehy są plonem jej życia dzielonego na dwie ojczyzny ndash Polskę i Szwajcarię Zachwyt nad doskonałością natury nad otaczającym nas pięknem ndash to refleksje jakie pojawiają się w trakcie oglądania dzieł malarki

Elżbieta Rufener-Sapieha z Ojcem Świętym Janem Pawłem II Zdjęcie pochodzi ze zbioroacutew prywatnych

24 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 25

Bernie odbyła się w roku 2004 po niej przyszły następne w Muzeum Polskim w Rapperswilu (2005) we wrocławskim Ossolineum (2006) w warszawskich Łazienkach Kroacutelew-skich (2007) wreszcie w styczniu br w Domu Polonii na krakowskim Rynku Każda wystawa miała nieco inny kształt dzięki temu że było z czego wybierać dorobek Elżbiety Rufener-Sapiehy liczy ponad trzysta prac Są wśroacuted nich obrazy olejne akwarele grafiki i fotografie artystyczne ndash świadectwo bezustannych poszukiwań tematycznych i formalnych Wkroacutetce przed śmiercią większość tych prac ofiarowała wspaniałomyślnie Zakładowi Narodowemu im Ossolińskich z myślą o powstającym we Wrocławiu Muzeum Lubomirskich

Miałem szczęście uczestniczyć w otwarciu wszystkich tych wystaw Każdy wernisaż pozostawił wspomnienia ale najsilniejsze wiążą się z ostatnim Może dlatego że aranża-cja wystawy delikatnymi akcentami plastycznymi przywodzi-ła myśl o nieuchronnym pożegnaniu Ale chyba nie tylko Przemawiając podczas wernisażu wspomniałem o areszto-waniu Izy w wojennym Krakowie podeszła do mnie potem coacuterka ludzi w ktoacuterych mieszkaniu okupanci zorganizowali oacutew fatalny bdquokociołrdquo Miałem wtedy wrażenie że zamyka się krąg historii

Od połowy lat sześćdziesiątych jeździła regularnie do kraju Wspierała też stale roacuteżne inicjatywy i ludzi w potrze-bie Szczegoacutelnie aktywnie zaangażowała się w ruch bdquoSolidar-nościrdquo i w pomoc dla Polski po wprowadzeniu stanu wojen-nego Nie tylko finansowo także osobiście przygotowując i wysyłając niezliczone paczki

Działała ze Szwajcarii w ruchu (od 1990 Stowarzysze-niu) bdquoPrzymierza Rodzinrdquo ktoacutery prowadzi w Polsce dzia-łalność edukacyjną i wychowawczą w duchu obywatelskim Ruch ten ktoacutery wyroacutesł z Sekcji Rodzin warszawskiego Klubu Inteligencji Katolickiej zmierza do wielostronnego przygotowania dzieci i młodzieży do służby społeczeństwu i Kościołowi Działalność rozpoczął od kształcenia wy-chowawcoacutew i organizowania letnich i zimowych obozoacutew następnie całorocznej pracy wychowawczej w grupach wreszcie przystąpiono do budowy szkoacuteł Przymierze Rodzin prowadzi obecnie przedszkole cztery świetlice trzy szkoły podstawowe cztery gimnazja dwa licea ogoacutelnokształcące i szkołę wyższą Hojności Izy ta pożyteczna placoacutewka w bardzo dużej mierze zawdzięcza swe powstanie i rozwoacutej Ponadto założyła Ona dwie fundacje z przeznaczeniem na stypendia dla dzieci i młodzieży z niezamożnych rodzin Jedną z sal w budynku szkoły Przymierza Rodzin im Jana Pawła II na Ursynowie nazwano Salą Sapieżyńską dwie tablice upamiętniają hojność fundatorki w szkole wyższej i w szkole im ks Jerzego Popiełuszki na Bielanach jest też ogromna wdzięczność w sercach członkoacutew Przymierza Rodzin

Umiała dawać ndash a to jest rzadka umiejętność Prezydent Lech Wałęsa odznaczył Ją w roku 1994 krzy-

żem kawalerskim Orderu Zasługi RP prymas Joacutezef Glemp w roku 2000 Złotym Medalem Prymasowskim za zasługi dla Kościoła i Narodu premier Jerzy Buzek medalem Instytu-tu Społeczeństwa Obywatelskiego bdquoCzłowiek Pro Publico Bono 2003rdquo

Pamiętam od pierwszego spotkania wielkie uważne oczy promienny uśmiech lekko przechyloną na bok głowę z burzą skręconych białych włosoacutew Połączył nas śp Marek Łatyński pierwszy Ambasador znoacutew wolnej Polski w Szwajcarii spo-winowacony z Nią przez swą żonę z domu Potulicką Kiedy przedwcześnie kończył swą misję w Bernie powierzył Izę naszej opiece a nas ndash Jej Przed czternastu laty Na zawsze zostaniemy dłużnikami Chyba że można dobro odpłacać dobrem

Kiedy przyszedłem w godzinę ktoacutera miała się okazać przedostatnią uniosła na przywitanie lewą rękę Siedziałem przy szpitalnym łoacuteżku w milczeniu wychodząc z założenia że w takich sytuacjach słowa są niepotrzebne liczy się obec-ność Odchodząc uniosłem lewą rękę na pożegnanie do jutra Za godzinę już nie żyła

Pod koniec oszczędnie gospodarowała słowami jakby wiedząc że w obliczu spraw ostatecznych nabierają one in-nej wagi Ale w tym co moacutewiła była niezwykła przytomność umysłu lapidarna norwidowska trafność Tydzień wcześniej na słowa zaprzyjaźnionej osoby bdquoMogę się za Ciebie tylko modlićrdquo odparła bdquoT y l k ordquo

Odeszła w święto Wniebowstąpienia Pańskiego kiedy po porannym deszczu niebo się zupełnie wypogodziło jakby otwierało swe podwoje

Wraz z Jej odejściem obumiera jedna gałązka dwoacutech wielkich polskich rodoacutew magnackich Wysycha zdroacutej dobro-ci bezinteresownej gotowości do niesienia pomocy i do do-brych uczynkoacutew Rozproszona po świecie rodzina przyjacie-le Polonia szwajcarska i zaprzyjaźnieni Szwajcarzy wreszcie miłośnicy sztuki ndash wszyscy tracimy Pięknego Człowieka

W noc po kremacji na zewnętrznej szybie okna pod ktoacuterym pracuję od strony wielkiego dębu ktoacutery tylekroć podziwiała i ktoacutery do niedawna jeszcze miała nadzieję nary-sować przylgnęła piękna srebrzysta ćma Tkwiła tam przez cały dzień niczym dusza Izy zaglądając mi przez ramię kiedy o Niej pisałem

Pogrzeb odbędzie się jesienią w Boćkach na Podlasiu w kościele pod wezwaniem św Joacutezefa Oblubieńca (jego święto przypada 1 maja) i św Antoniego Padewskiego kościele ufundowanym w roku 1726 przez Joacutezefa Franciszka Sapie-hę Iza była tam przed trzema laty gdy chowano jej brata zmarłego w Kenii Eustachego Sapiehę W homilii powie-dzianej przez biskupa drohiczyńskiego Antoniego Dydycza uderzyły ją zwłaszcza zacytowane słowa z listu fundatora w ktoacuterych planowaną budowlę sakralną nazywa bdquoroślinkąrdquo I komentarz biskupa Dydycza bdquoNie wiem czy u wielkich wspoacutełczesnych spotkalibyśmy się z takim językiem z taką delikatnością i uprzejmą prostotą Podskarbi litewski całą fundację nazywa lsquoroślinkąrsquo To ma swoją wymowę widać że patrzył na wszystko przez pryzmat życiardquo Z puszczy w Spu-szy do kościoła budowanego z miłością tak jak się hoduje ulubioną roślinkę Jest w tym wewnętrzna logika i konse-kwencja Co w niczym nie zmniejsza poczucia że straciłem jedną z najważniejszych w moim życiu osoacuteb Wiem że inni czują podobnie

Gdyby trzeba słowa pożegnania ograniczyć do jednego w tym wypadku brzmiałoby ono Dziękirdquo

26 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 27

bdquoO dobre imię Polski i Polakoacutewrdquo - to hasło XII Forum Polonijnego jakie odbyło się w dniach 25-27 kwietnia w Toruniu Gospodarzami spotkania na ktoacutere przybyło ponad stu delegatoacutew z całego świata były Wyższa Szkoła Kultury Społecznej i Medialnej oraz Polskie Stowarzyszenie Mor-skie-Gospodarcze im Eugeniusza Kwiatkowskiego Toruń-ska uczelnia w swoich murach gościła min przedstawicieli z Europy (Litwa Białoruś Ukraina Niemcy Francja Szwaj-caria Wielka Brytania Szwecja Norwegia) Australii i obu Ameryk (USA Kanada Argentyna Urugwaj i Meksyk)

Z całego świata zjechali się goście do Wyższej Szkoły Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu na XII Forum Polonijne W piątek 25 kwietnia zostaliśmy uroczyście podjęci w pięknej restauracji na bogatej w polskie potrawy kolacji Po posiłku o godzinie 2100 odbył się Apel Jasno-goacuterski animowany przez choacuter WSKSiM a prowadzony przez księdza biskupa Andrzeja Suskiego ordynariusza diecezji toruńskiej

Rano w sobotę 26 kwietnia XII Forum Polonijne zostało zainaugurowane Mszą św pod przewodnictwem o Tadeusza Rydzyka dyrektora Radia Maryja i założyciela WSKSiM w Toruniu W wygłoszonym Słowie Bożym celebrans poroacutew-nał Polakoacutew do ucznioacutew Jezusa ktoacuterzy poszli na cały świat niosąc Ewangelię i naukę o Panu Podkreślił że to ważne abyśmy byli bdquoświadkami prawdyrdquo bronili dobrego imienia Polski i Polakoacutew nie zniechęcając się ale dając świadectwo wierze gdyż bdquonie wolno zapierać się ojca i matkirdquo

Przed południem złożono kwiaty pod pomnikiem Jana Pawła II a następnie przystąpiono do spotkań panelowych dotyczących duszpasterstwa emigracyjnego nauki i kultury oraz dobrego imienia Polski i Polakoacutew Było wielu moacutewcoacutew min prezydent miasta Torunia Michał Zaleski a także po-litycy ndash ich słowa wzięliśmy sobie głęboko do serca Było to wielkie spotkanie patriotyczne ktoacutere wzbogaciło nas wszyst-kich Niejednemu w oczach zalśniły łzy tęsknoty podczas słuchania recytacji wiersza Norwida bdquoDo kraju tegordquo Jak zwykle nie zabrakło możliwości zakupu ciekawych i naj-nowszych publikacji książkowych o tematyce patriotycznej i katolickiej

Następnie wszyscy udaliśmy się do studia nagrań Telewi-zji Trwam znajdującego się w pobliżu Domu Słowa gdzie z wielkim zainteresowaniem wszyscy uczestnicy Forum podzi-wiali profesjonalizm i nowoczesną aparaturę tego studia

Gdy wroacuteciliśmy do Centrum Polonia in Tertio Millenio kontynuowaliśmy spotkanie panelowe Po kolacji czekał nas program słowno-muzyczny w wykonaniu choacuteru toruńskiej uczelni następnie inscenizacja fragmentoacutew epopei naro-

O DOBRE IMIĘ POLSKI I POLAKOacuteWXII Forum Polonijne

Toruń 25 - 27 kwietnia 2008

dowej bdquoPan Tadeuszrdquo w reżyserii Haliny Łabonarskiej oraz wieczoacuter z poezją Jacka Kaczmarskiego w wykonaniu studen-toacutew tej uczelni

W niedzielę po śniadaniu i Mszy Świętej udaliśmy się do auli aby kontynuować nasze debaty dotyczące kultury i na-uki oraz dalszy ciąg panelu bdquoO dobre imię Polski i Polakoacutewrdquo ktoacutere wzbudziło wiele emocji narzekań Polakoacutew z Litwy i nie tylko Były też i pozytywne sygnały z Wielkiej Brytanii o naszym narodzie o cenieniu pracowitości i wysokiej jakości pracy Polakoacutew Po południu było podsumowanie dyskusji panelowych i podjęcie uchwał Pewne pytania i problemy dyskutowane na forum pozostawały bez odpowiedzi

Studenci tej uczelni opiekowali się gośćmi i robili to bardzo odpowiedzialnie i z wielką życzliwością Ogromnie urozmaicona wspaniała i obfita polska kuchnia była po-twierdzeniem znanej na całym świecie polskiej gościnności Niezapomnianym przeżyciem było obejrzenie gablot z eks-ponatami-pamiątkami po Ojcu Świętym Janie Pawle II oraz zobaczenie kaplicy w ktoacuterej odmawia się codziennie wieczo-rem Roacuteżaniec Święty W tej kaplicy obok wizerunku Matki Bożej Fatimskiej wisi obraz Pani Jasnogoacuterskiej z podpisem Jana Pawła II z Jego prywatnej kaplicy watykańskiej oraz wota wiernych - słuchaczy Radia Maryja

Dla członkoacutew naszego Koła i zainteresowanych otrzyma-łam wiele ciekawych materiałoacutew po ktoacutere można się zgłosić w pierwsze soboty i niedziele miesiąca po Mszy Świętej w Zurychu

Cieszę się że mogłam reprezentować nasze Koło Radia Maryja z Zurychu w tak ciekawych i pełnych emocji uroczy-stościach spotkaniach panelowych jak roacutewnież w owocnych rozmowach w kuluarach

Jadwiga Wator

Informacja dla słuchaczy Radia Maryja i widzoacutew Tele-wizji Trwam z Europy zmiana parametroacutew nadawania TV Trwam na satelicie Astra

Z dniem 1 maja 2008 roku program TV Trwam i Radio Maryja będzie dostępny na transponderze 53 o parame-trach

- satelita Astra 1KR 192 East (wschoacuted) - częstotliwość 10773 MHz - polaryzacja H (pozioma)- FEC 56- Symbol rate 22 Msymbs- pid video 513- pid audio 660- pid pcr 513- pid audio 661 dla programu Radio Maryja

Programy są niekodowane

26 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 27

Programndash Rozpoczęcie o godz 1330ndash Nabożeństwo w Sanktuariumndash DVD i wymiana doświadczeńndash Przeżycie wspoacutelnoty przy kawiendash Okazja do spowiedzindash Uroczysta Msza śwndash Nowe rozesłanie pielgrzymujących sanktuarioacutewZakończenie ok godz 1815Pielgrzymce przewodniczyć będzie ks Krzysztof Zadarko Duszpasterz Ośrodka PMK w Zurychu

PIELGRZYMKA DO QUARTENSerdecznie zapraszamy na pielgrzymkę Polakoacutew do Sanktuarium

Matki Bożej Trzykroć Przedziwnej do Quarten w sobotę 28 czerwca 2008 r

Cieszymy się na spotkanie Sr Ursula-Maria Bitterli Sr M Henryka Seidel Sr M Felicja Lewandowska

Projekt bdquounterwegs zu dirldquo Pilgerheiligtum Neu-Schoumlnstatt 8883 Quarten

Telefon 081 739 15 01 E-mail projektphschoenstattch

Polonia w Szwajcarii walczy o utrzymanie Muzeum Polskiego w Rapperswil ktoacuteremu grozi eksmisja z wynajmowanych dotychczas pomieszczeń Rektor PMK zwraca się z prośbą do wszystkich ktoacuterym leży na sercu zachowanie Muzeum w Rapperswil o podpisanie petycji do władz szwajcarskich o pozostawienie muzeum w dotychczasowych pomieszczeniach Solidarnie podpiszmy petycje tak by władze Rapperswil i

URATOWAĆ RAPPERSWIL Szwajcarii wiedziały że choć jesteśmy w Szwaj-carii małą liczebnie grupą narodowościową to potrafimy walczyć o słuszną sprawę i mamy wielu przyjacioacuteł ktoacuterzy nas w tym wspomagają Wszyst-kie informacje i miejsce na podpisy pod petycją znajdują się na stronie

wwwrapperswil-castlecom

Ks dr Sławomir Kawecki Rektor PMK

Szkolny Punkt Konsultacyjny przy Stałym

Przedstawicielstwie RP przy Biurze ONZ

w Genewie

LrsquoAncienne Routes 151218 Grand -Saconnex Suisse

Tel 022 710 97 97

zaprasza

wszystkie dzieci w wieku od 7 do 18 latdo uczestniczenia w zajęciach lekcyjnych

w

roku szkolnym 20082009

Szkoła realizuje polski program nauczania zatwierdzony przez MEN

w zakresie- języka polskiego

- historii i geografii Polski-wiedzy o społeczeństwie

Zajęcia odbywają się raz w tygodniu i obejmują poszczegoacutelne etapy nauczania

(szkoła podstawowa gimnazjum i liceum ogoacutelnokształcące)

W czerwcu uczniowie otrzymują świadectwaWarunkiem przyjęcia nowych ucznioacutew jest

sprawdzenie ich wiedzy (znajomość języka polskiego) lub posiadanie świadectwa

Malgorzata Molska-KurtykaKierownik Szkolnego Punktu Konsultacyjnego w Genewie

Trzecia Olimpiada RodzinW niedzielę 14 września 2008 o godz 1000 na stadionie im Pierra de Coubertin

w VidyLozanna odbędzie się Trzecia Olimpiada RodzinWięcej informacji podamy w następnym numerze

28 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 29

wwwanrgovpl

BARIERY W ZAGOSPODAROWANIU ZABYTKOacuteW

Według danych Agencji na koniec czerwca 2007 r do Zasobu ogoacutełem przejęto 2314 zespołoacutew dworskich i pałacowo-parkowych wpisanych do rejestru zabytkoacutew z tego trwale rozdyspono-wano 1437 zespołoacutew w tym poprzez sprzedaż 1068 wniesienie do jednoosobowych spoacutełek 148 Nadal w Zasobie jest 877 zespołoacutew z tego w dzierżawie pozostaje 654 w administrowaniu 128 w zarządzie i wieczystym użytkowaniu 5 Na rozdysponowanie czeka 90 zespołoacutew

REKLAMY

Fot

Jer

zy G

iedr

ys

Pałac w Małkocinie Zespoacuteł Pałacowo-Parkowy Małkocin

Działania Agencji w odniesieniu do obiektoacutew wpisanych do Rejestru Zabytkoacutew ukierunkowane są na ich zabezpieczenie przed uszkodzeniem zniszczeniem dewastacją do czasu ich trwałego rozdysponowania oraz przygotowanie obiektoacutew do sprzedaży o ile to możliwe wraz z gospodar-stwem rolnym historycznie związanym z zabyt-kiem Obiekty zabytkowe poza swą bezsporną wartością historyczną i kulturową mają także wymierną wartość gospodarczą Niemal na ca-łym świecie stare budowle stanowią dobrą lokatę kapitału

Przekształcenia strukturalne i własnościowe zmierzają w takim kierunku aby przyszły właści-ciel wziął na siebie ciężar wykonania niezbędnych prac remontowych i zabezpieczających realizując je w zgodzie ze wszelkimi wymogami formalnymi wynikającymi z charakteru tych obiektoacutew oraz za-leceń konserwatorskich

Sprzedaż nieruchomości wpisanych do Re-jestru Zabytkoacutew prowadzona jest w większości wypadkoacutew w ramach pierwszeństwa nabycia przysługującego dzierżawcy na podstawie art 29 ust 1 pkt 3 ustawy o gospodarowaniu nieru-chomościami rolnymi Skarbu Państwa

Jeżeli nie ma zastosowania prawo pierwszeń-stwa sprzedaż nieruchomości odbywa się w dro-

dze przetargu W przypadku nie rozstrzygnięcia przetargu korzystając z ustawy o gospodarowa-niu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa Agencja ogłasza kolejne przetargi i może ustalić cenę wywoławczą nie niższą jednak niż 50 ceny wywoławczej pierwszego przetargu aż do skorzy-stania z możliwości sprzedaży nieruchomości bez przetargu W tym przypadku ustalona cena sprzedaży nie może być jednak niższa od ceny wywoławczej ostatniego przetargu

Agencja może także w drodze umowy nieod-płatnie przekazać nieruchomość np gminie na cele związane z wykonywaniem zadań własnych Jednak gminy nie przejawiają dużego zaintereso-wania przejmowaniem nieruchomości wpisanych do Rejestru Zabytkoacutew

Stosowany przez wiele lat system preferencji przy nabywaniu nieruchomości zabytkowych polegający na obligatoryjnym obniżaniu ceny sprzedaży o 50 umożliwiał rozszerzenie kręgu osoacuteb zainteresowanych nabyciem roacutewnież na osoby mniej zamożne Jednak tak skonstruowa-ny system preferencji nie wpływał na polep-szenie stanu zabytkoacutew Dopiero zmiana zasady polegająca na wprowadzeniu w miejsce obniżki obligatoryjnej ndash obniżki fakultatywnej umożliwiła Agencji rozwiązania ukierunkowane na wykorzy-

28 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 29

REKLAMY

Zespoacuteł Dworsko-Parkowy w Kulicach

Fot

Jer

zy G

iedr

ys

stanie przez nabywcę uzyskanych oszczędności z tytułu obniżki ceny sprzedaży na realizację prac budowlano-konserwatorskich Należy podkreślić że poniesione nakłady dotyczą obiektoacutew nie bę-dących już w Zasobie

Aktualnie obowiązuje pozostawiona 50 ob-niżka ceny sprzedaży Jednak skorzystanie z niej zależy od spełnienia odpowiednich warunkoacutew Nabywca jest zobowiązany do przedłożenia wła-ściwemu oddziałowi terenowemu Agencji w ter-minie ustalonym w porozumieniu z wojewoacutedzkim konserwatorem zabytkoacutew nie dłuższym jednak niż 5 lat od dnia zawarcia umowy sprzedaży dokumentoacutew potwierdzonych przez właściwego wojewoacutedzkiego konserwatora zabytkoacutew określa-jących zakres rzeczowy i wartość nakładoacutew ktoacutere nabywca ponioacutesł realizując wskazania konserwa-torskie w odniesieniu do nabytej nieruchomości zabytkowej Intencją pozostawienia obniżki ceny sprzedaży było zachęcenie a jednocześnie zmo-bilizowanie nabywcoacutew do realizacji prac według wskazań konserwatora zabytkoacutew

Istnieje wiele czynnikoacutew ograniczających trwa-łe rozdysponowanie obiektoacutew zabytkowych Jed-nym z głoacutewnych jest brak rozstrzygnięć reprywa-tyzacyjnych Szacuje się że obecnie roszczenia reprywatyzacyjne dotyczą około 200 zespołoacutew zabytkowych będących w Zasobie Na ogoacuteł wła-ściciele bądź ich prawni spadkobiercy nie są za-interesowani zakupem w drodze przysługującego im pierwszeństwa w nabyciu (art 29 ust 1 pkt 1 ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa) natomiast Prezes Rady Ministroacutew pismem z 7 listopada 1997 r zakazał sprzedaży nieruchomości do ktoacuterych zgłoszono zastrzeżenia reprywatyzacyjne aż do czasu usta-wowego uregulowania sprawy roszczeń W tej sy-tuacji zgłoszenie roszczeń reprywatyzacyjnych w odniesieniu do konkretnej nieruchomości powo-duje wstrzymanie przygotowań do jej sprzedaży na rzecz osoacuteb trzecich

Poważnym utrudnieniem dotyczącym trwałego rozdysponowania zespołoacutew pałacowo-parko-wych a niejednokrotnie powodującym wyklucze-nie możliwości sprzedaży obiektoacutew zabytkowych będących jednocześnie budynkami mieszkalnymi jest wprowadzone ustawą z 15 grudnia 2000 r o zasadach zbywania mieszkań prawo pierwszeń-stwa nabycia lokali przez ich aktualnych najem-coacutew Konserwatorzy zabytkoacutew do wejścia w życie 17 listopada 2003 r nowej ustawy o ochronie za-bytkoacutew i opiece nad zabytkami tylko sporadycz-nie wyrażali zgodę na sprzedaż poszczegoacutelnych lokali na rzecz najemcoacutew Uważali bowiem że w ten sposoacuteb dokonuje się niezgodny z zasadami konserwatorskimi podział obiektu zabytkowego

Aktualnie obowiązująca ustawa z 23 lipca 2003 r o ochronie zabytkoacutew i opiece nad zabytkami

w art 361 ust 8 nakłada obowiązek uzyskania pozwolenia wojewoacutedzkiego Konserwatora Zabyt-koacutew na dokonanie podziału zabytku nieruchome-go wpisanego do rejestru zabytkoacutew Jednak w praktyce wydzielenie lokalu mieszkalnego czyli dokonanie podziału zabytku nieruchomego jest możliwe tylko w nielicznych wyjątkowych przy-padkach Dotyczyć to może wyłącznie tych obiek-toacutew podlegających ochronie konserwatorskiej w ktoacuterych istniałaby możliwość korzystania z nich w sposoacuteb zapewniający trwałe zachowanie ich za-bytkowych wartości a także zachowania otocze-nia zabytku w jak najlepszym stanie Obejmuje to tylko te nieliczne zamieszkałe budynki zabytkowe ktoacutere sprzedane mogą być w całości jednemu na-jemcy a ich wydzielenie z zespołu zabytkowego nie naruszy integralności tegoż zespołu

Zasadniczym problemem jest fakt zasie-dlenia obiektoacutew zabytkowych przez byłych pra-cownikoacutew państwowych przedsiębiorstw gospo-darki rolnej ktoacutere zostały przekazane do Zasobu wraz z umowami najmu Ze względu na niemożli-wość wydzielenia lokalu z zabytkowej substancji budynku sprzedaż na rzecz najemcoacutew nie może być zrealizowana Prywatyzacja tych obiektoacutew od-wleka się ich stan ulega pogorszeniu zaroacutewno na skutek upływu czasu jak i degradujące użytkowa-nie przez tymczasowych najemcoacutew Częściowym rozwiązaniem problemu byłoby przeniesienie na-jemcoacutew do innych mieszkań lecz w Zasobie brak jest odpowiednich lokali

Aktualnie najpowszechniejszą formą zagospo-darowania obiektoacutew zabytkowych jest dzierżawa (wynika to z wielu uwarunkowań ktoacutere w znaczą-cy sposoacuteb utrudniają trwałe rozdysponowanie) Kondycja zabytkoacutew pozostających u dzierżaw-coacutew jest w dużej mierze pochodną ich sytuacji ekonomicznej

Andrzej ChmielAutor jest pracownikiem Agencji Nieruchomości Rolnych

30 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 31

WIADOMOŚCIMiesięcznik Polskiej Misji Katolickiej w SzwajcariiAdres redakcji 12 Chemin des Falaises 1723 MarlyFribourg SuisseTel 0264364459 Fax 0264364472Konto poczt 17-976-7e-mail pmksurfeuchAbonament dobrowolna ofiara

Redaktor naczelny ks dr Sławomir KaweckiZastępca Redaktora naczelnego ks Krzysztof ZadarkoZespoacuteł redakcyjny Agnieszka G Paciorek Grażyna Goacuterzna Teresa Osmecka ks Artur Cząstkiewicz Beata Daniluk Zdjęcie na okładce Wojciech DoganowskiSkład komputerowy ks Andrzej RybickiImpression Mission Catholique Polonaise 1723 MarlyRedakcja nie zwraca materiałoacutew nie zamoacutewionychZa treść ogłoszeń odpowiada ogłaszający

TŁUMACZENIAJęzyki

niemiecki francuski polski ukraiński rosyjski

Dr phil Marija Buumlchi-Glaeser

Solistrasse 9 CH-8180 Buumllach

Natel 076 380 68 54 Tel 044 860 17 88 Fax 044 860 17 89

email buechieetchwwweetch

KANTOR WYMIANY WALUT

TERMINAL II

czynny 7-2400

Wymiana walut

skup czekow podroacuteżnych

najlepsze kursy walut

na lotnisku w Warszawie

miła obsluga

Tel + 48 22 650 30 59

+ 48 22 650 50 59

REKLAMY

TŁUMACZENIA I LEKCJE

Z JĘZYKA FRANCUSKIEGO

AGNIESZKA G PACIOREK

Polska Misja Katolicka w Marly 12 Chemin des Falaises1723 MarlyFribourg

tel 078 749 65 02e-mail agnieszka_paciorekhotmailcom

30 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 31

Biuro Reklamy bdquoWiadomości PMKrdquo

Grupa PK Sp z ooul Filomatoacutew 4304-116 Warszawatel 22 810-21-99 610-71-90fax 22 810-21-98

Osoba kontaktowaMarek BetlińskiTel 0608 58 11 77mbetlinskipkpl

Zawiadomienie o spotkaniu Stowarzyszenia Przyjacioacuteł PMK

Uprzejmie zawiadamiamy że walne zebranie Stowarzyszenia Przyjacioacuteł PMK Marly odbędzie się w dniu 21 czerwca 2008 r o godz 1000

w siedzibie Polskiej Misji Katolickiej 12 Chemin des Falaises 1723 MarlyFribourg Suisse

Przewidywany porządek obrad1 Modlitwa 2 Otwarcie zebrania 3 Słowo Rektora 4 Sprawozdanie prezesa 5 Zatwierdzenie rachunkoacutew Stowarzy-szenia i budżetu 2008 6 Wytyczne na przyszłość 7 Wolne wnioski 8 Termin kolejnego zebrania 9 Zakończenie

W imieniu ZarząduAndrzej Fornalski Prezes

Warszawa 150408

CENTRUM SPOTKAŃ I MODLITWY PMK ZURYCH

ORGANIZUJE WYJAZD DO KATYNIA I WILNA

w dniach 1 ndash 6 września 2008

Szczegoacutełowych informacji udzielaA Zgliński - tel056 426 14 27

antonizglinskigmxchM Duszyński - tel044 363 46 35

mduszynskigmxch

Ze względu na dłuższy czas oczekiwania na wizy zgłoszenia należy składać do

dnia 12072008

bdquoKĄCIK POLSKIrdquo ndash KawiarenkaOtwarta w każdą niedzielę

1030 -1600

MarlyFR Chemin du Pont 16

ZAPRASZAMY

32 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC)

Page 13: POLSKIE DUSZPASTERSTWO KATOLICKIE w SZWAJCARII NR ...

12 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 13

razem nie pojechali z namiW ciągu niecałej godziny docieramy do Genewy i kończy-

my pielgrzymkę Jeszcze w drodze na przystanek autobusowy czy tramwajowy kończymy dyskusje wymieniamy numery telefonoacutewhellip

Na szczęście jutro jest niedziela ndash ale nie dlatego że po-trzebujemy wypoczynku długiego snu czy perspektywy dnia

bez pracy ndash my po prostu spotkamy się w naszym kościele na naszej polskiej mszy i jeszcze potrwamy w tym duchu maryjnej modlitwy zawierzenia Jej wiary że nasza pielgrzymka wyda owoce jakich i nam i naszej Ojczyźnie i światu potrzeba

Beata DanilukAutorzy zdjęć Marian Mazur s 11-12 Jean Marc Bossi s 13 15-17

Przemoacutewienie Jego Ekscelencji Pana Ambasadora Zdzisława Rapackiego Stałego Przedstawiciela RP przy Biurze ONZ w Genewie z okazji święta Konsty-tucji 3 maja wygłoszone podczas pielgrzymki Polonii szwajcarskiej do Einsiedeln 3 maja 2008 roku

Szanowni Państwo217 lat temu w 1791 roku 3 maja Polacy dokonali rze-

czy niezwykłej ndash jako jeden z pierwszych narodoacutew na świecie uchwalili ustawę zasadniczą ustawę ktoacutera miała stanowić podwaliny odbudowy nowoczesnego silnego państwa pol-skiego

Ze względu na uwarunkowania geopolityczne agre-sywną politykę zaborcoacutew oraz słabość oacutewczesnych struktur państwowych Polacy nie mogli w pełni wykorzystać szansy jaką sami sobie stworzyli Mimo że żywot Konstytucji 3 maja był kroacutetki przez lata stanowiła ona punkt odniesienia i wzo-rzec dla reformatoroacutew Była także źroacutedłem dumy i nadziei w trudnych latach zniewolenia

Chwalebne wydarzenia z 3 maja 1791 roku jak rzadko w naszej historii nie były związane z walką i ofiarą krwi Były natomiast znakomitym przykładem realizacji myśli państwo-wej i wspoacutelnej woli Polakoacutew budowania skutecznych instytu-cji oraz trwałego porządku prawnego Polacy potrafili woacutew-czas skutecznie zaprzeczyć negatywnym stereotypom ktoacutere w drugiej połowie XVIII wieku czyniły z Polski przykład niezdolności do rządzenia chaosu i braku wspoacutelnego dzia-łania Polski naroacuted potrafił wydobyć z siebie to co najlepsze Polacy dowiedli woacutewczas całemu światu że własna Ojczyzna stanowi dla nich wartość najwyższą znacznie cenniejszą od

prywatnych interesoacutew i korzyści Twoacutercy Konstytucji pisali woacutewczas bdquowolni od hańbiących obcej przemocy nakazoacutew ceniąc drożej nad życie nad szczęśliwość osobistą egzy-stencję polityczną niepodległość zewnętrzną i wolność we-wnętrzną narodu ktoacuterego los w ręce nasze jest powierzony chcąc na błogosławieństwo na wdzięczność wspoacutełczesnych i przyszłych pokoleń zasłużyć (hellip) dla ugruntowania wol-ności dla ocalenia Ojczyzny naszej i jej granic z największą stałością ducha niniejszą konstytucje uchwalmy (hellip)rdquo

Uchwalenie Konstytucji 3 maja miało dla Polakoacutew symboliczny wymiar Uwierzyli że drzemią w nich pokłady zrozumienia dla spraw publicznych pokłady wolności Wol-ności jakże innej od liberum veto wolności konstruktywnej twoacuterczej Naroacuted zdał sobie sprawę że stanowi wspoacutelnotę silną poprzez wyznawane wartości Dzięki temu łatwiej było przetrwać ponad 120 lat niewoli

Polska jest dziś krajem niepodległym bezpiecznym i sto-jącym przed ogromnymi szansami Polska nie ma wrogoacutew Polacy żyją w bezpiecznej Europie mogąc liczyć na sojusz-nikoacutew Polska jest krajem stabilnym i mogącym rozwijać się w tempie zależnym głoacutewnie od nas samych Jesteśmy od czterech lat członkiem Unii Europejskiej ndash i należymy do najsilniejszego sojuszu wojskowego ndash NATO To niezwykłe dokonania z ktoacuterych wszyscy możemy i powinniśmy być dumni Musimy także dbać o to aby wszystkie nasze szanse wykorzystać Jakże aktualnie brzmią dziś słowa preambuły do Konstytucji 3 maja ndash bdquo(hellip) Chcąc korzystać z pory w jakiej się Europa znajdujerdquo (hellip) My dziś także chcemy korzystać z tej pory Nie tylko dla dobra Polski ale dla do-bra całej Europy Możemy do niej wnieść te wartości ktoacutere reprezentuje Konstytucja 3 maja i te ktoacuterych wyrazicielem był Jan Paweł II

Szanowni PaństwoOddając hołd twoacutercom Konstytucji 3 maja 1791 pamiętaj-

my że wielkie chwile naszej historii miały miejsce gdy Polacy potrafili się jednoczyć i razem budować wspoacutelne dobro Takie jest podstawowe przesłanie Konstytucji 3 maja To apel jej autoroacutew by w myśleniu o Polsce zwyciężało to co twoacutercze Przekonaliśmy się niejeden raz że potrafimy działać wspoacutel-nie Umiemy wykrzesać z siebie wiele zapału pozytywnych uczuć nowych pomysłoacutew Bądźmy zatem dumni z naszej hi-storii i naszych wspoacutełczesnych dokonań Nie zapominajmy że solidarnym działaniem najlepiej służymy Rzeczypospolitej

Z okazji święta Konstytucji chciałbym przekazać Pań-stwu zgromadzonym tu w Einsiedeln jak i wszystkim Rodakom mieszkającym w Szwajcarii najlepsze życzenia i pozdrowienia

SOLIDARNYM DZIAŁANIEM SŁUŻMY RZECZYPOSPOLITEJ

14 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 15

Umiłowani w Chrystusie Panu Bracia i Siostry

Trzy motywy jednoczą nas dzisiaj w tym świętym miejscu Pierwszy to motyw religijny bo przyprowadziła nas tutaj wiara jako pielgrzymoacutew szukających Bożej i Matczynej opieki i po-mocy w codziennych staraniach o życie godziwe godne imienia Chrystusa jakie od chrztu nosimy Drugi motyw wyznacza szczegoacutelna data naszego spotkania ndash 3 maja ndash uroczystość Matki Bożej Kroacutelowej Polski i rocznica ustanowienia pierwszej Konstytucji Nie boacutejmy się tego słowa to motyw patriotyczny A trzeci powoacuted wynika z pragnienia przeżywania wspoacutelnoty z tymi ktoacuterzy w obcym kraju tym samym rodzimym moacutewią języ-kiem i tą samą żyją tęsknotą Zatrzymajmy się zatem nad tymi trzema motywami abyśmy po tym spotkaniu po tej uroczystej Eucharystii wyszli umocnieni w wierze bogatsi duchem bar-dziej zjednoczeni w naszej narodowej wspoacutelnocie

15 czerwca 1984 roku Jan Paweł II tak moacutewił bdquoPod krzy-żem Jezusa stała Jego Matka (por J 19 25) Jako pielgrzymi do naszej umiłowanej Pani z Einsiedeln zgromadziliśmy się dzisiaj w Jej sanktuarium aby w modlitewnej wspoacutelnocie z Nią na tym czcigodnym miejscu złożyć eucharystyczną Ofiarę Chrystuso-wą (hellip) Pozdrawiamy dzisiaj Maryję w tym sanktuarium jako Matkę naszego Odkupiciela ktoacutery z krzyża dał ją roacutewnież nam za Matkę Przyłączamy się duchowo do nie kończącego się tłu-mu pielgrzymoacutew ktoacuterzy z pokolenia na pokolenie przybywali do tego domu Bożego aby Ją czcić pobożnie bo wielkie rzeczy uczynił Jej Wszechmocny (por Łk 1 48-49)rdquo

Siostry i Bracia bdquoObok krzyża Jezusa stała Matka Jegordquo To samo świadectwo słyszymy dziś po dwudziestu czterech la-tach z kart Ewangelii Dlaczego tam stała Bo była kochającą matką Po co tam stała Aby być blisko konającego Syna ale też po to aby usłyszeć słowa bdquoNiewiasto oto syn Twoacutejrdquo Wszy-scy mamy udział w tym usynowieniu w tym nieskończonym otwarciu bolejącego matczynego serca na wszystkie pokolenia synoacutew i coacuterek ktoacuterych Jedyny Syn uczynił przez własną Krew braćmi i siostrami Dlatego dziś w sposoacuteb szczegoacutelny bdquopozdra-wiamy Maryję jako Matkę Odkupiciela ktoacutery z krzyża dał Ją roacutewnież nam za Matkęrdquo Dziś czynimy to w sposoacuteb szczegoacutelny Nie możemy jednak zapomnieć że od tamtej godziny bdquouczeń wziął Ją do siebierdquo Zaprosił Ją nie tylko na tamtą bolesną chwilę ale na całe życie Wziął Ją do swojej codzienności A zatem kiedy w sercu każdego z nas odbijają się echem słowa Jezusa bdquoOto Matka twojardquo to nie możemy ich rozumieć ina-czej To zaproszenie abyśmy wzięli Ją do siebie

Dlaczego Bo jest kochającą matką Po co Aby dzielić z Nią życie radości i strapienia aby ufnie zawierzać się Jej opiece Jeśli to uczynimy sercem gorącym i otwartym możemy być pewni zawsze będzie przy nas Kiedy będziemy stawać wobec życiowych wyboroacutew zaprowadzi nas do Nazaretu i pomoże odczytać wolę Boga tak jasno że lęk nie przezwycięży pełnego oddania bdquofiatrdquo Kiedy pojawi się konieczność ofiaro-wania czegoś z naszej bezpiecznej rzeczywistości zaprowadzi nas do jerozolimskiej świątyni gdzie Symeonową wieść o

PRZYPROWADZIŁA NAS TUTAJ WIARAHomilia księdza prałata Pawła Ptasznika

kierownika sekcji polskiej Sekretariatu Stanu w Watykanie wygłoszona podczas pielgrzymki Polonii szwajcarskiej do Einsiedeln 3 maja 2008 roku

siedmiu boleściach ukoi świadomość że przez nie objawi się bdquoznak sprzeciwurdquo i bdquoŚwiatłość światardquo Kiedy się zagubimy nie będzie zwlekała z poszukiwaniem A nawet jeśli upomni to tak że nie zburzy to radości odnalezienia Kiedy doświad-czenia życia wyprowadzą nas na pustynię pokus i walki Ona sercem będzie blisko Będzie się cieszyć naszą radością jak w Kanie Galilejskiej a gdyby coś ją zakłoacuteciło wezwie aby robić to co nam powie Jej Syn Na każdym etapie życia będzie nam towarzyszyć dyskretnie jakby z oddali ale z takim oddaniem że bez wahania stanie u stoacutep każdego naszego krzyża

Wiedzieli o tym doskonale nasi przodkowie W 1656 roku swoje przekonanie o matczynej opiece Maryi nad Koroną wy-raził kroacutel Jan Kazimierz A czynił to w takich słowach bdquoWielka Boga Człowieka Matko Najświętsza Dziewico Ja Jan Kazi-mierz za zmiłowaniem Syna Twojego Kroacutela kroacuteloacutew a Pana mojego i Twoim miłosierdziem kroacutel do Najświętszych stoacutep Twoich przypadłszy Ciebie dziś za Patronkę moją i za Kroacutelo-wą państw moich obieram (hellip) A ponieważ nadzwyczajnymi dobrodziejstwami Twymi zniewolony pałam wraz z narodem moim nowym a żarliwym pragnieniem poświęcenia się Twej służbie przyrzekam przeto tak moim jak senatoroacutew i ludoacutew moich imieniem Tobie i Twojemu Synowi Panu naszemu Jezusowi Chrystusowi że po wszystkich ziemiach Kroacutelestwa mojego cześć i nabożeństwo ku Tobie rozszerzać będęrdquo Stąd wywodzi się nasza dzisiejsza uroczystość Trzy wieki poacuteźniej w 1956 roku kard Stefan Wyszyński nawiązując do zobowiązań kroacutela napisał nowy tekst śluboacutew zwanych odtąd jasnogoacuterski-mi bdquoWielka Boga-Człowieka Matko Bogarodzico Dziewico Bogiem sławiona Maryjo Kroacutelowo świata i Polski Kroacutelowordquo ndash tak rozpoczął bdquoGdy upływa trzy wieki od radosnego dnia w ktoacuterym zostałaś Kroacutelową Polski oto my dzieci Narodu Pol-skiego i Twoje dzieci krew z krwi przodkoacutew naszych stajemy znoacutew przed Tobą pełni tych samych uczuć miłości wierności i nadziei jakie ożywiały ongiś Ojcoacutew naszychrdquo

Prymas Tysiąclecia wiedział jednak że tu nie chodzi tyl-ko o słowa Wiedział że to ślubowanie oznacza konkretne zobowiązania Dlatego kontynuował bdquoPrzyrzekamy uczynić wszystko co leży w naszej mocy aby Polska była rzeczywistym kroacutelestwem Twoim i Twojego Syna poddanym całkowicie pod Twoje panowanie w życiu naszym osobistym rodzinnym naro-dowym i społecznymrdquo A potem wyliczał dziedziny życia ktoacutere wymagały największej troski i wspoacutełpracy z łaską wypraszaną przez Maryję życie wiary potwierdzane unikaniem grzechu i pielęgnowaniem dobra obrona poczętego życia nierozerwal-ność małżeństwa obrona godności kobiety i ogniska domo-wego wychowanie młodego pokolenia w duchu miłości Boga i bliźniego praca nad tym aby wszystkie Dzieci Narodu żyły w miłości i sprawiedliwości w zgodzie i pokoju aby wśroacuted nas nie było nienawiści przemocy i wyzysku dzielenie się między sobą plonami ziemi i owocami pracy aby pod wspoacutelnym dachem nie było głodnych bezdomnych i płaczących walka z lenistwem i lekkomyślnością marnotrawstwem pijaństwem i rozwiązło-ścią zdobywanie cnoacutet wierności i sumienności pracowitości i oszczędności wyrzeczenia się siebie i wzajemnego poszanowa-

14 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 15

nia miłości i sprawiedliwości społecznejhelliprdquoZ takich to wartości religijnych moralnych i społecznych

wyrastały najdorodniejsze owoce polskiego ducha kultury i męstwa Dobrze wiemy z historii że były czasy gdy o nich za-pominano Ale wiemy też że wtedy spadały na Ojczyznę i Na-roacuted największe nieszczęścia I wiemy roacutewnież że od tych warto-ści zawsze rozpoczynano odnowę prowadzącą do narodowego odrodzenia Niewątpliwie proacutebą powrotu do tych wartości była Konstytucja 3 maja ogłoszona przez kroacutela Stanisława Augusta w 1791 roku Wprawdzie zdrada uniemożliwiła wprowadzenie jej w życie ale do dziś pozostaje symbolem nowożytnego my-ślenia o społeczeństwie i życiu narodoacutew ktoacutere nie odcina się od chrześcijańskich korzeni ale z nich czerpie obficie

Jeśli dzisiaj moacutewię że nasze pielgrzymowanie ma wyraz pa-triotyczny to myślę o patriotyzmie tak jak myślał Jan Paweł II bdquoPatriotyzm oznacza umiłowanie tego co ojczyste umiłowanie historii tradycji języka czy samego krajobrazu ojczystegordquo (Pamięć i tożsamość) Patriotyzm daleki jest od nacjonalizmu ktoacutery bdquouznaje tylko dobro własnego narodu i tylko do niego dąży nie licząc się z prawami innych Patriotyzm natomiast jako miłość ojczyzny przyznaje wszystkim innym narodom takie samo prawo jak własnemu a zatem jest drogą do upo-rządkowanej miłości społecznejrdquo (tamże) W takim ujęciu nie możemy się bać słowa bdquopatriotyzmrdquo powinniśmy raczej zasta-nawiać się w jaki sposoacuteb tę miłość ojczyzny przejawiać tu poza jej granicami na obczyźnie

Słowo bdquomiłośćrdquo zawsze wiąże się z pojęciem bdquowiernośćrdquo Tak tajemnica praktykowania patriotyzmu zawsze a zwłasz-cza na obczyźnie tkwi w wierności Jeżeli moacutewię to w gronie osoacuteb wierzących to moacutewię jasno chodzi o dwojaką wierność ndash o wierność Bogu i o wierność ojczyźnie Z pasterską troską obserwuję jak łatwo na obczyźnie zapomnieć o Bogu i Jego prawach Anonimowość w nowym środowisku przynosi to poczucie wolności ktoacutere łatwo przemienia się w swawolę rezy-gnację z wszelkich wartości religijnych i duchowych a w końcu z kontaktu z Bogiem Może się wydawać że to sprawa osobista A jednak jest to wyrzeczenie się miłości ktoacutera roacutewnież stoi u podstaw miłości społecznej miłości ojczyzny jako wspoacutelnego domu zbudowanego na chrześcijaństwie Z boacutelem słucham wy-powiedzi naszych rodakoacutew z ktoacuterych można by wnioskować że w Polsce nie ma nic dobrego nic pięknego nic z czym można by się utożsamiać czego należałoby bronić czym można by się chlubić Za to w nowym kraju wszystko jest wspaniałe Staram się rozumieć tych ludzi poznać ich rozgoryczenie zawoacuted czy cierpienie z jakim wyjechali z Kraju I zastanawiam się czy można im pomoacutec na nowo odkryć to wielowiekowe i wspoacuteł-czesne piękno i dobro z ktoacuterego wyrośli Nie moacutewmy jednak o innych Wniknijmy w nasze serca i zastanoacutewmy się jakie miejsce mają w naszym życiu te wartości ktoacutere stanowią treść śluboacutew złożonych naszej Matce i Kroacutelowej Poacutejdźmy za głosem Karola Wojtyły

bdquoOjczyzna ndash kiedy myślę ndash woacutewczas wyrażam siebie i zako-rzeniam hellip gdy myślę Ojczyzna ndash by zamknąć ją w sobie jak skarb Pytam wciąż jak go pomnożyć jak poszerzyć tę prze-strzeń ktoacuterą wypełniardquo (Myśląc ojczyzna)

Niech ten sam wiersz bdquoMyśląc ojczyznardquo wprowadzi nas w trzeci motyw naszego dzisiejszego spotkania bdquoGdy dokoła moacutewią językami dźwięczy pośroacuted nich jeden nasz własny Zagłębia się w myśl pokoleń i ziemię naszą opływa i staje się dachem domu w ktoacuterym jesteśmy razem ndashrdquo

Bracia i siostry Jesteśmy razem Roacuteżni nas wiele region

pochodzenia stan wykształcenia praca zasobność materialna stan cywilny miejsce zamieszkaniahellip Ale jesteśmy razem bo bdquogdy dokoła moacutewią językami dźwięczy pośroacuted nas jeden nasz własnyrdquo A jak dalej pisze Karol Wojtyła

bdquoTak zwarci wśroacuted siebie jedną mową istniejemy w głąb własnych korzeni czekając na owoc dojrzewań i przesileń Ogarnięci na co dzień pięknem własnej mowy nie czujemy goryczy chociaż na rynkach świata nie kupują naszej myśli z powodu drożyzny słoacutewrdquo (tamże)

Razem zwarci istniejący w głąb ogarnięci pięknemhellip Czy tylko dziś Nie Na co dzień Takie zadanie stawia przed nami Polakami rozproszonymi po świecie nasz Wielki Rodak Papież i Poeta Niech będzie między nami zgoda i jedność oparta na umiłowaniu wspoacutelnej mowy jakże uszlachetnionej przez dzieje naszej kultury na świecie nieznanej bdquoz powodu drożyzny słoacutewrdquo A wtedy i tęsknota nie będzie samotna i nie będzie w nas goryczy bo duch poprowadzi nas pod wspoacutelny dach ojczystego domu

Na koniec wraz z polskimi biskupami i narodem ktoacutery czci swą Kroacutelową zwroacutećmy się do czarnej Madonny z Einsiedeln słowami Jana Pawła II

bdquoMatko Boga i Matko ludzi lsquoswojemu najmilszemu Synowi nas oddawajrsquo On jest naszym Zbawicielem i naszym oparciem u Ojca Prosimy Cię Matko Zbawiciela wstawiaj się za nami u Twojego Syna w niebie- aby Kościoacuteł w tym kraju (i w naszej ojczyźnie) umacniał się w

wierności Chrystusowi- aby wszyscy ochoczo godzili się na posłannictwo jakie mają

do wypełnienia w Kościele w rodzinie lub w świecie- aby odnowiła się jedność Ducha wśroacuted chrześcijan- aby wszyscy cierpiący na ciele i na duszy znaleźli pomoc i

pociechę- aby wszystkie narody i wszyscy ludzie mogli żyć w wolności i

pokoju- aby przybliżyło się do nas kroacutelestwo Boga i Jego sprawiedli-

wośćMaryjo Matko Kościoła nasza umiłowana Pani z Einsie-

deln moacutedl się za nami Amenrdquo (15061984)

16 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 17

Einsiedeln 3 maja 2008 r

16 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 17

18 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 19

Czy są roacuteżnice między sposobem oraz techniką grania w piłkę nożną w Polsce i w Szwajcarii

Szwajcarzy wiele inwestują w sport na każdym poziomie Mają bardzo dobry system kształcenia młodzieży Choć pił-ka nożna nie ma tu długich tradycji wyniki osiągane na are-nie międzynarodowej są dobre Proszę uwzględnić że jest to stosunkowo małe państwo więc przy mistrzostwach pojawia się problem wyboru talentoacutew trudniej jest je znaleźć w kraju siedmiomilionowym w poroacutewnaniu z krajem 20 40 czy 100-milionowym Styl gry jest tutaj agresywny jest dużo biegania na boisku dużo walki W poroacutewnaniu ze Szwajcarami polscy zawodnicy grają wolniej trenują mniej intensywnie oni wolą raczej grać w piłkę niż walczyć

Czy nie wystarczy grać Trzeba walczyć

Umiejętność walki powinna być naturalna w człowieku Piłka zawodowa jest walką o przetrwanie - trzeba zabrać przeciwnikowi piłkę zdobyć bramkę Drużyna musi chcieć wygrać

Ile się trenuje

W okresie przygotowawczym 12 razy po dwie godziny w tygodniu

Co jest kluczem do piłkarskiego sukcesu

Podstawa to talent Poza tym ciężka praca dyscyplina Nie chodzi o bieganie od rana do nocy ale o motywacje o chęć bycia coraz lepszym o chęć zwycięstwa Najtrudniej-szy w zawodzie piłkarza jest wysiłek fizyczny Trening jest bardzo złożony bieg 20 m 40 m 60 m w lewo w prawo głoacutewkahellip Żeby osiągnąć cel trzeba mieć też charakter wytrwałość wiele jest pokus odciągających od treningu I tu trzeba wytrwać przez lata Ile razy była piękna pogoda Chętnie poszedłbym z żoną na spacer ale musiałem iść na trening Zazdrościłem moim kolegom w szkole - oni chodzili po goacuterach jeździli na rajdy - ja trenowałem Po latach nie żałuję Wielu utalentowanych szybko wypadało z gry przez brak dyscypliny Dobry piłkarz powinien być roacutewnież uczci-wy lojalny powinien mieć ustabilizowane życie osobiste wtedy łatwiej znosi się każdy stres czy niepowodzenie

Jakie są zadania trenera

Trener jest odpowiedzialny za wszystko a głoacutewnie za wy-nik ndash jest sprawdzany przez osiągnięte wyniki Pracuje pod dużą presją roacutewnież ze strony mass-medioacutew W ostatnich siedmiu latach FCA Aarau miało tylko czterech treneroacutew ktoacuterzy przetrwali cały sezon Pracy jest dużo treningi sześć razy w tygodniu ale to nie wszystko Na przykład wczoraj wroacuteciłem do domu o 2300 poszedłem spać o 200 bo oglą-dałem jeszcze mecz na video robiłem kroacutetką analizę Dzisiaj rano trening o 1000 przyjechałem do pracy na 830 Teraz wywiad po południu jadę na mecz do Zurychu

Talent charakter wytrwałośćhellipZ Ryszardem Komornickim trenerem szwajcarskiego klubu FC Aarau

byłym piłkarzem reprezentacji Polski rozmawia Marcin Sumiła

Jakie cechy są pożądane u trenera

Chcę być uczciwy sprawiedliwy co nie jest łatwe Mam dwudziestu zawodnikoacutew Na mecz muszę wybrać osiemna-stu tzn dwoacutech siedzi na trybunie Obojętnie kogo wybiorę ten nie wybrany ma poczucie krzywdy wewnętrznie się bun-tuje Podobnie jest przy zmianie zawodnikoacutew w trakcie me-czu Ciągle muszę się uczyć panować nad moimi reakcjami w sytuacjach stresowych Jestem za wzajemnym respektem ale też daję swoim zawodnikom dużo wolności z niewolni-ka nie zrobi się pracownika on musi chcieć grać ja go nie zmuszę mogę jedynie zachęcić Prasa niestety jeśli chodzi o atmosferę na meczach i o zachowanie treneroacutew często od-grywa rolę negatywną Widać to w piłce niemieckiej gdzie trenerzy załamują się na konferencjach prasowych moacutewią rzeczy ktoacuterych by normalnie nie powiedzieli Ta presja jest niesamowita Prasa często koncentruje się na goszej stronie jeśli wynik jest 50 to dziennikarze chcą pisać o problemach przegranej drużyny a nie o sukcesie zwycięzcy

W drużynie z Aarau jest wielu obcokrajowcoacutew Pan też reprezentuje inną kulturę Jak udaje się Panu dotrzeć do każdego ze sportowcoacutew

Komunikacja to nie tylko język Mamy zawodnikoacutew wielu narodowości nie wszyscy moacutewią po niemiecku ale przynajmniej rozumieją Czasami jest lepiej coś pokazać czy też nic nie moacutewić i to wiele znaczy Poza tym trener powinien znać też zawodnika poza boiskiem okazywać zainteresowa-nie jego życiem prywatnym rozmawiać z nim dwa - trzy razy w tygodniu pomoacutec w problemach Szczegoacutelnie ważne jest to przy bardziej bdquoegzotycznychrdquo piłkarzach Taki na przykład Afrykanin nie jest przyzwyczajony do naszych zasad potrafi np przyjść na trening o 1100 choć jest planowany na 1000 tudzież jechać przez miasto 100 kilometroacutew na godzinę nie rozumie że trzeba respektować ograniczenie prędkości Obcokrajowcom pomagamy też poza treningiem np orga-nizując kurs języka niemieckiego

Czy w drużynie piłkarskiej jest miejsce na religię

Religia też się pojawia Mamy zawodnikoacutew brazylij-skich ktoacuterzy zaproponowali żebyśmy się wszyscy razem modlili przed meczem To było nie do zaakceptowania dla

Stoją od lewej autor wywiadu dr Marcin Sumiła i trener Ryszard Komornicki

18 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 19

muzułmanina gdyż wykraczało poza jego religię Staram się respektować tę roacuteżnorodność Problem jest w okresie rama-danu kiedy zawodnik nie je przez cały dzień

A może drużyna bardziej jednorodna byłaby też lepiej zgrana

Drużyna potrzebuje roacuteżnych zawodnikoacutew gwiazdę ko-goś z temperamentem ale też pracusioacutew ktoacuterzy są cisi spo-kojni Są rzeczy ktoacuterych wymaga się od wszystkich i pewien obszar na inwencję własną Cel jest wspoacutelny wygrać mecz Roacuteżnorodność kultur jest korzystna

Czy w naszych czasach jest jeszcze miejsce w piłce nożnej na bdquofair playrdquo

My jesteśmy najbardziej fair grającą drużyną w Szwajca-rii może dlatego że ja zabraniam faulu Tak też sam grałem nigdy nie dostałem czerwonej kartki zawsze miałem respekt szacunek przed przeciwnikiem Byłem mało kontuzjowany ndash myślę że dlatego bo przeciwnik wiedział że gram fair

Kiedy FC Aarau będzie w szwajcarskiej czołoacutewce

Teoretycznie jest to jeszcze możliwe w tym sezonie Nie-stety mamy w poroacutewnaniu z innymi klubami dużo gorszą sytuację finansową co nie ułatwia zadania

Ktoacutere wydarzenia z kariery piłkarskiej utkwiły Panu naj-bardziej w pamięci przyniosły najwięcej radości

Najpierw było to przyjęcie do klubu IV ligii kiedy mia-łem 15 lat po raz pierwszy miałem trenera stroacutej piłkarski buty Potem nastąpił transfer z małego klubu do drugoligo-wego GKS Tychy Jako trzecie wymienię przejście do Goacuterni-ka Zabrze kiedy w ciągu dwoacutech lat stałem się reprezentan-tem Polski i wziąłem udział w mistrzostwach świata co jest marzeniem każdego piłkarza

Jak można pogodzić zaangażowanie piłkarskie z życiem rodzinnym

Mam to szczęście że moja żona rozumie mnie dobrze Jesteśmy 28 lat po ślubie Wiele jej zawdzięczam to ona głoacutewnie wychowała nasze dwie coacuterki Lubię bardzo przycho-dzić do domu tam czuję się najlepiej Każdą wolną chwilę spędzam z żoną rodziną to jest dla mnie bardzo ważne Wielu znajomych chętnie do nas przychodziło i przychodzi

moacutewią że u nas jest przyjemnie ciepło Ja wiem że to jest zasługa żonyhellip W małżeństwie ważne jest wzajemne zaufa-nie zrozumienie

Kiedy jeszcze grałem to wracając do domu nie opowia-dałem o piłce Nie chciałem robić z tego wielkiego tematu W domu rozmawialiśmy o dzieciach o naszych sprawach rodzinnych Teraz kiedy jestem trenerem żona i coacuterki cho-dzą na mecze i też bardzo się denerwują Nie mogę nic na to poradzić

Czy nie chciałby Pan pracować w Polsce

Chętnie wroacuteciłbym do Polski ale nie chcę pracować w warunkach w jakich pracowałem z korupcją oszukiwa-niem Nie podoba mi się że wyciągamy ciągle stare rzeczy Powinno się zapomnieć o tym co było i zacząć myśleć o tym co jest i o przyszłości

Jaka jest Pana prognoza dla polskiej drużyny na EURO 2008

Polacy będą mistrzami Europy

Kto poza tym w pierwszej czwoacuterce

Finał Polska-Hiszpania Poza tym ponieważ od dawna pracuję w Szwajcarii życzę powodzenia Szwajcarom Chciał-bym też aby Rosja odniosła sukces

Dziękuję za rozmowę Aarau 27042008

Ryszard Komornicki (ur 14 sierpnia 1959 w Ścinawie) pił-karz polski grający na pozycji pomocnika reprezentant Polski mistrz Polski trener FC Aarau Najwspanialsze lata swojej kariery popularny Koko spędził w Goacuterniku Zabrze (1982-1989) z ktoacuterym wywalczył 4 tytuły mistrza Polski i Superpuchar W lidze polskiej Ryszard Komornicki roze-

grał 182 mecze i strzelił 35 bramek W sezonie 198990 został piłkarzem FC Aarau (Szwajcaria) w sezonie 19921993 zdobył wraz z kolegami z drużyny tytuł mistrza Szwajcarii Kolejny sezon (199899) Koko spędził w FC Wohlen (Szwajcaria) w roku 2000 podpisał kontrakt z FC Kickers Luzern (Szwajcaria) Ryszard Komornicki ma roacutewnież doświadczenie jako trener asystent w FC Aarau FC Luzern FC Solothurn rezerwy FC Zurych Od stycznia do kwietnia 2006 roku trenował zespoacuteł 14-krotnego mistrza Polski Goacuternika Zabrze Koko rozegrał też 20 meczoacutew w repre-zentacji Polski i był uczestnikiem MŚ lsquo86 Zadebiutował 31 października 1984 roku w Mielcu w spotkaniu przeciwko Albanii (22) Po raz ostatni biało--czerwoną koszulkę założył 19 października 1988 roku w Chorzo-wie roacutewnież w czasie meczu z reprezentacją Albanii (10)

Zdję

cie

ww

wfc

aara

uch

20 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 21

W niedzielę 11 maja w ośrodku duszpa-sterskim Polskiej Misji Katolickiej w Zury-chu liturgię niedzieli Zesłania Ducha Święte-go uświetnił pierwszy występ nowo powstałej scholi pod kierownictwem pani Sylwii Feher-pataky Grą na organach akompaniowała pani Anna Buczek-Merz

W skład zespołu wchodzi szesnastu członkoacutew Ewa Kadłubowska Joanna Leskiewicz Marta Mirosław Agnieszka Suchta-Veit Anna i Ewelina Wedlechowicz Dorota Weśniak Dorota Zarost Hieronim Bawolski Zygmunt Beck Waldemar Burzyński Krzysztof Chudoba Ryszard Grze-gorzewski Joacutezef Krzyżanowski Tomasz Lenart Bartek Mańkowski Łukasz Mirosław

Już wykonaniem pierwszej pieśni bdquoVeni cre-atorrdquo (bdquoO Stworzycielu Duchu przyjdźrdquo) schola zachwyciła wysokim stopniem profesjonalizmu Dźwięki melodii gregoriańskiej i wariacje orga-nowe pani Buczek-Merz wprowadziły wiernych w uroczysty nastroacutej święta Piękne wykonanie zna-nych i mniej znanych pieśni liturgicznych przyczy-niło się do powstania niezapomnianej atmosfery święta i pogłębienia przeżyć duchowych Schola zaskoczyła i wzruszyłahellip Jak udało się w tak kroacutet-kim czasie stworzyć coś tak niezwykłego Proacuteby nowo powstałego zespołu odbywają sie przecież zaledwie od lutego tego roku

Oto co o powstaniu i pracach choacuteru moacutewi kie-rowniczka scholi pani Sylwia Feherpataky bdquoPomysł prowadzenia wokalnej scholi przykościel-nej pojawił się już dosyć dawno Pedagogikę mu-zyczną obok występoacutew kameralnych traktuję jako hobby uzupełniające moją pracę w operze Rozwa-żając możliwości prowadzenia choacuteru przy jednej

SCHOLA W ZURYCHU

ze szwajcarskich parafii poczułam jednak pewien niedosyt Moje myśli wciąż kierowały się w stronę naszej Misji Ostateczna decyzja o podjęciu tego wyzwania nadeszła wraz ze zmianami personalny-mi w Polskiej Misji Katolickiej w Zurychu jesienią 2007 roku Dzięki wsparciu duszpasterza ośrodka księdza Krzysztofa Zadarko moje pragnienie za-łożenia grupy wokalnej przy naszej wspoacutelnocie na-brało realnego kształtu To co nastąpiło poacuteźniej zawdzięczamy wielkiemu zaangażowaniu osoacuteb ktoacutere zgłosiły swoje uczestnictwo w choacuterze i po-mocy Bożej Nasza Polonia to prawdziwa kopalnia talentoacutew Bardzo zaimponowało mi zainteresowa-nie i wielka chęć wspoacutełpracy członkoacutew zespołu ich zamiłowanie do śpiewu i pragnienie aktywnego uczestnictwa w życiu Kościoła Wiele się od nich uczę To oni tworząc scholę ubogacają naszą wspoacutelnotę Wspoacutelnota to wspoacutełpraca Bez tego na-wet cały moacutej zapał ducha nie wystarczyłby aby po-wstało coś podobnego To ich wysiłek poświęcenie czasu prywatnego chęć uczenia się i działania oraz doświadczenie w pracy choacuteralnej lub wokalnej dały takie wyniki Jestem z nich dumna Ja osobi-

20 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 21

Sylwia FeherpatakyMa 41 lat Pochodzi z Krakowa gdzie rozpoczęła swoją

karierę muzyczną W 1996 roku ukończyła studia na wy-dziale wokalno-aktorskim w Gdańsku Rok poacuteźniej wyje-chała do Szwajcarii jako stypendystka Ministerstwa Kultury i Sztuki w Bernie (Bundesamt fuumlr Kultur) Po ukończeniu studioacutew podyplomowych w Bernie (Hochschule fuumlr Mu-sik und Theater Bern) otrzymała stały angaż w zuryskiej operze gdzie nadal pracuje jako wokalistka Ma na koncie udział w szeregu koncertoacutew solowych i choacuteralnych oraz na-graniach telewizyjnych

ście uczę się mnoacutestwo o muzyce liturgicznej ktoacutera jest niebywale bogata i roacuteżnorodna Nieocenioną pomocą przy przygotowaniu naszej pierwszej mszy była pani Ania Buczek-Merz ktoacutera zgodziła się wspomoacutec nas akompaniamentem Świetna orga-nistka i wielce kompetentny pedagog Dziękuję jej z serca za tę wspoacutełpracę i znajomość

Po naszym pierwszym występie w święto Ze-słania Ducha Świętego stawiamy sobie za cel

rozszerzenie naszego repertuaru Oczekuję tego z wielkim zainteresowaniem

Mam nadzieję że schola będzie się rozwijać Zależy mi na tym aby to dzieło trwało i wzbo-gacało nasze serca pięknem i głębią muzyki aby zawarty w niej pierwiastek Bożej doskonałości docierał do jak największej rzeszy ludzirdquo

Kamila NeupertZdjęciaZbigniew Zambrzycki

Anna Buczek-Merz Od 15 lat mieszka w Szwajcarii Wykształcenie muzyczne

zdobyła w Akademiach Muzycznych w Krakowie Lublinie Basel i Norynberdze jak i na wielu kursach mistrzowskich Przed wyjazdem do Szwajcarii docentka w klasie klawesynu na Akademii Muzycznej w Gdańsku Od 2000 roku zaanga-żowana jako organistka przy Kościele św Jana w Zurychu (Johanneskirche) Od lutego 2008 roacutewnież w kościele pa-rafialnym Birmensdorf Ceniona jako pedagog nauczyciel fortepianu i prowadząca choacuter

LEŚNA MAJOacuteWKA W WINTERTHURZE24 maja 2008 r - zgodnie z wcześniejszą zapowiedzią - odbyła się bdquomajoacutewkardquo

w lesie Winterthur-Walcheweiher zorganizowana przez Radę Ośrodka Duszpasterskiego PMK w Winterthurze Chętnych nie zabrakło

Był obecny także duszpasterz ośrodka ks Krzysztof Zadarko

Aut

or z

djęć

Jer

zy S

taw

arz

22 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 23

Bezpośredni sens słoacutew dzisiejszej Ewangelii nie nasuwa żadnych trudności moacutewi ona że Boacuteg będzie nas sądził nie według słoacutew ale według czynoacutew że po tych czynach mamy odroacuteżnia synoacutew światłości od ludzi złych i że ten tylko kto czynem pełnić będzie wolę Ojca Niebieskiego wejdzie do Kroacutelestwa Bożego Ewangelia nie tylko zabrania złych czynoacutew nawet takie drzewo ktoacutere złych owocoacutew nie daje ale tylko nie rodzi dobrych będzie wycięte i wrzucone w ogień Raz jeszcze przypomina nam w niej Chrystus Pan że Jego zakon jest zakonem czynu że nie ma niczego bar-dziej sprzecznego z chrześcijańską drogą życia niż bierność i bezczynność

Taka jest głoacutewna nauka Ewangelii na dzisiejszą niedzielę Jeśli się jednak nie mylę zawarta w niej jest jeszcze inna bardziej pośrednio wypowiedziana ale nie mniej wielka i piękna Nad nią chciałbym z Wami Drodzy Bracia pokroacutetce rozważać

Co to są te owoce ktoacutere daje dobre drzewo To są nie-wątpliwie przede wszystkim czyny Ale postawa wewnętrzna przejęcie się duchem chrześcijaństwa daje jeszcze inne skutki mniej przejawiające się na zewnątrz wyrażone ndash jeśli można się tak wyrazić ndash w samej sylwetce człowieka nada-jące jej ton i charakter Człowieka Bożego można poznać nawet wtedy gdy jego czynoacutew nie znamy patrząc po prostu na jego zachowanie się na cechy jego ducha Te cechy to tak-że w rozumieniu naszej Ewangelii owoce dobrego drzewa przejawy miłości Bożej i rządoacutew łaski w duszy

Owoce dobrego drzewa pokora pogoda pokoacutejJest takich cech wiele ale najważniejsze są bodaj trzy

pokora pogoda i pokoacutej Pokora Najmilsza z cnoacutet owa postawa duszy pełnej

przedmiotowości ktoacutera cechuje człowieka żyjącego w obli-czu Bożym i umiejącego patrzeć na samego siebie z Bożego punktu widzenia Człowiek ten nie w słowach ale w posta-wie przenikającej każdy jego ruch i każdą myśl jest wolny od tego szaleństwa i głupstwa zwanego pychą od czynienia ze siebie ośrodka świata i fałszywego bożka Pokora spra-wia że ten kto ją posiada nie sądzi nikogo ani nad nikogo się nie wywyższa W tym szerokim chrześcijańskim słowa znaczeniu pokora jest bodaj tą cechą po ktoacuterej najłatwiej poznać można człowieka Bożego

Pogoda to radość wynikająca z umiłowania Boga ponad wszystko niewzruszony optymizm nie w słowach ale każ-dym drgnieniem woli i myśli ludzkiej opromieniający życie niezroacutewnanym światłem Postawa dzięki ktoacuterej człowiek Boży wnosi radość i promień szczęścia wszędzie gdzie prze-chodzi każdym słowem samą swoją obecnością

Pokoacutej Błogosławieni pokoacutej czyniący powiedział Chry-stus Pan Ale pokoacutej czynić może tylko ten kto pokoacutej nosi w samym sobie kto nie jest rozdarty przez zwalczające się dążności i namiętności Raz jeszcze ten pokoacutej prawdziwy co przewyższa wszelki zmysł jest jedną z nieomylnych cech człowieka Bożego z tych owocoacutew po ktoacuterych poznać można serce oddane Bożej sprawie

Aby w nas można było poznać synoacutew światłościJest takich cech świętości więcej ale te trzy biją chyba

najbardziej w oczy i wszyscy nasi święci bez wyjątku byli wielkimi przykładami jak one w postawie chrześcijanina powinny być urzeczywistnione

Kiedy rozważam o nich dwie rzeczy przychodzą mi na myśl Pierwsza to smutny fakt że zrozumienie wielkości i piękna tych wielkich rzeczy jest niestety u tylu tak nikłe Pogańskie płytkie i złe nauki głoszone przez zbłąkanych pogardzają pokorą głoszą gorycz szerzą nienawiść i zwadę Doszło do tego że nawet nasze dzieci uczy się nienawiści zamiast pokoju goryczy zamiast pogody sądzenia innych i pychy zamiast chrześcijańskiej pokory W takich czasach trzeba nam chrześcijanom bardziej niż w innych pamiętać słowa Chrystusowe że po tych właśnie cechach poznawać mamy drzewo dobre od złego a przede wszystkim wypada nam z większym jeszcze zapałem dbać o to aby w nas sa-mych widniały pokora pogoda i pokoacutej

A z tą ostatnią sprawą łączy się druga wręcz może jeszcze smutniejsza Gdy patrzę na siebie i widzę jak mi jest daleko do Chrystusowego ideału jak mało jest w mojej postawie pokory pogody i pokoju jak niewiele potrafię ich dać moim bliźnim trzeba mi sercem skruszonym prosić o przebaczenie i błagać o pomoc i łaskę abym moacutegł stać się mniej niegodnym imienia chrześcijanina

Niech to postanowienie i ta modlitwa będzie wnio-skiem dzisiejszej niedzieli postanowienie że wytężymy wszystkie siły aby w nas można było lepiej poznać sy-noacutew światłości i korna modlitwa do Boga o łaskę poko-ry pogody i prawdziwego pokoju Amen (20071952)

CECHY CHRZEŚCIJANINA

O Joacutezef Innocenty Maria Bocheński OP (1902 ndash 1995)Założyciel PMK

22 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 23

14 maja 2008 roku w Marly odbyło się spotkanie na temat relacji między Stowarzyszeniem Centrum Polskiej Misji Katolickiej w Zury-chu a Polską Misją Katolicką w Szwajcarii W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele Stowarzyszenia dr Antoni Zgliński dr Jacek Pator-ski oraz pani Bogusława Lewicka natomiast Polską Misję Katolicką reprezentowali ks rektor Sławomir Kawecki ks Artur Cząstkiewicz oraz ks Grzegorz Ostrowski Przedstawiciele Stowarzyszenia Cen-trum stwierdzili że bdquoStowarzyszenie jest organizacją świecką opartą na prawie cywilnym szwajcarskim i nie podlega Polskiej Misji Ka-tolickiej Nazwa Stowarzyszenia została wybrana dlatego że Polska Misja Katolicka jest instytucją wiarygodną a to bardzo pomaga w zbieraniu funduszyrdquo Otoacuteż aby Stowarzyszenie mogło nosić nazwę bdquokatolickierdquo musi wpierw uzyskać zgodę kompetentnych władz kościelnych Niestety Stowarzyszenie Centrum do tej pory o taką zgodę nie wystąpiło Co więcej zwroacutecono się o aprobatę Statutu Stowarzyszenia działającego według zasad PRAWA CYWILNEGO do WŁADZ KOŚCIELNYCH miejscowej diecezji ktoacutere to władze w sposoacuteb dyplomatyczny odpowiedziały że nie leży to w kompeten-cji biskupa diecezji Chur Często członkowie Zarządu Centrum powołują się na słowa wsparcia prywatne listy z błogosławieństwem zachęty ze strony dostojnikoacutew kościelnych To wprowadza w błąd ludzi mniej zorientowanych - mogłoby się wydawać że jest to roacutew-noznaczne z dokumentem prawnym Otoacuteż tak nie jest W kościele rzymskokatolickim obowiązuje nas Kodeks Prawa Kanonicznego ktoacutery jasno reguluje te sprawy (por Kan 298-311)

Po długich dyskusjach doszliśmy do wniosku że Stowarzyszenie

W SPRAWIE STOWARZYSZENIA CENTRUM hellipOświadczenie Stowarzyszenia Centrum Spotkań i Modlitwy Polskiej Misji Katolickiej w ZurychuW majowym numerze bdquoWiadomościrdquo (Nr 440) ukazała się notatka ks Rektora o naszym Stowarzyszeniu sugerująca niezorientowanym czytelnikom wątpliwości wobec naszych intencji i działań W związku z reakcjami ludzi na tę publikację uważamy za konieczne podanie poniższych wyjaśnień do wiadomości wszystkich1 Nasze Stowarzyszenie jest założone na podstawie szwajcar-

skiego prawa cywilnego (OR) nie jest organizacją kościelną i nie podlega formalnie Polskiej Misji Katolickiej w Szwaj-carii

2 Nazwa bdquoCentrum Spotkań i Modlitwy Polskiej Misji Katolickiej w Zurychurdquo wyraża tylko jednoznacznie nasz głoacutewny cel tzn zdobycie i utrzymanie odpowiedniego stałego ośrodka dla PMK ktoacutery będzie znajdował się w Zurychu Jednocześnie chcemy aby te pomieszczenia były owarte dla całej Polonii w Szwajcarii jako miejsce spotkań i dyskusji czy też organizacji imprez kultu-ralnych Nasze starania ograniczają się jak dotąd w zdobywaniu funduszoacutew poprzez składki członkowskie zbieranie ofiar oraz własną pracę (kawa niedzielna biuletyn Stowarzyszenia organi-zacja imprez)

3 Będziemy się cieszyli roacutewnież i wtedy jeśli PMK otrzymałaby wcześniej w inny sposoacuteb odpowiednie stałe pomieszczenia w Zurychu do samodzielnego użytkowania Statut pozwala nam na poacuteźniejszą pomoc w utrzymaniu takiego ośrodka

4 Zawiadomienie o założeniu Stowarzyszenia w 2000 r zostało wy-słane wraz ze statutem do wszystkich biskupoacutew szwajcarskich a także do prymasa ks kard J Glempa i innych biskupoacutew w kraju do bp S Wesołego i do ks rektora K Gawrona Otrzymaliśmy same pozytywne odpowiedzi i błogosławieństwo na naszą działal-ność

W liście z dn 20102000 r z Ordynariatu diecezji Chur na ktoacuterej terenie działamy czytamy bdquoPrzyjęliśmy do wiadomości treść statutu () Kompetencji i nadzorowi Biskupa podlegają jedynie statuty mające czysto kościelno-prawny charakter Poza

tym możemy Wam mimo to potwierdzić że do tego statutu nie mamy żadnych zastrzeżeń i popieramy ideowo cel tego Stowa-rzyszeniardquo (tłum AZ) Traktowaliśmy i traktujemy to dalej jako akceptację ze strony władz kościelnych na działanie zgodnie z naszym statutem Informacja o tym wraz z kopią listu została przesłana w odpowiedzi na polską ocenę prawną dla ekonoma Komisji Episkopatu Polskiego ks J Droba do Warszawy oraz ks rektorowi S Kaweckiemu

5 W czerwcu ubr było wiadomo że od 1 lipca będzie tylko jeden etat dla duszpasterza PMK tzn Rektora W związku z tym ks W Czerwiński z dniem 30 czerwca przestał być członkiem Zarządu z urzędu Mimo iż pozostawał dalej w mieszkaniu przy Aem-tlerstrasse to nie miał więcej prawa działalności wśroacuted Polonii wobec czego konieczna była formalna zmiana adresu korespon-dencyjnego Stowarzyszenia Na nadzwyczajnym Walnym Zebra-niu Stowarzyszenia 24 czerwca 2007 uchwalono tę zmianę Jed-nocześnie w statucie dokonano drobnych zmian ktoacutere precyzują cel podkreślają lokalizację w Zurychu i ograniczają możliwości interpretacji przeznaczenia zbieranych funduszy Nie rozumiemy sugerowania że mieliśmy przy tym nieczyste intencje

6 Jest rzeczą oczywistą że wobec naszego celu chcemy ndash tak jak dotychczas ndash pracować ściśle w powiązaniu z PMK w Szwajcarii W Zarządzie jest zarezerwowane stałe miejsce dla kapłana odpo-wiedzialnego w Zurychu za Misję

7 Następne zwyczajne Walne Zebranie Stowarzyszenia jest plano-wane na czerwiec br

8 Wiemy że w Polsce istnieje swoista kultura nieufności do wszyst-kiego co nie jest pod pełną własną kontrolą a także rzucania publicznych podejrzeń według swego subiektywnego poglądu Uważamy jednak że zawsze trzeba wymagać informacji rzetelnej Nie wiemy jaki cel przyświecał wspomnianej notatce w bdquoWiado-mościachrdquo bez poprzedniego porozumienia się z nami

Za ZarządDr Antoni Zgliński prezes

Inż Marek Duszyński v-prezez

Od Rektora Polskiej Misji Katolickiejwystąpi do Episkopatu o zgodę na używanie nazwy Stowarzyszenie Polskiej Misji Katolickiej Ustaliliśmy także że będziemy praco-wać nad przygotowaniem umowy o wspoacutełpracy Stowarzyszenia Centrum z Polską Misją Katolicką w Szwajcarii Nie może być tak że Stowarzyszenie ktoacuterego członkowie Zarządu zastrzegają że nie jest stricte katolickie zbiera fundusze na terenie Polskiej Misji Katolickiej Dlatego konieczne jest przygotowanie umowy ktoacutera będzie jasno precyzowała wzajemne relacje

Jedyną kwestią sporną ktoacutera nie znalazła rozwiązania był temat zwołania ubiegłorocznego walnego zebrania w dniu 240607 - na trzy dni przed moim przyjazdem do Szwajcarii Mimo proacuteśb Ekonoma Konferencji Episkopatu Stowarzyszenie Centrum nie raczyło zmie-nić terminu walnego zebrania po to aby moacutegł wziąć w nim udział nowy rektor Polskiej Misji Katolickiej Jeszcze raz podkreślam że nie rozumiem i jest dla mnie nie do pojęcia jak można na trzy dni przed przybyciem nowego rektora bez konsultacji z nim a przede wszystkim bez konsultacji z odpowiedzialnym za duszpasterstwo Polonii z ramienia Konferencji Episkopatu Polski zmienić statut dokonać zmian personalnych i zmienić adres siedziby Stowarzy-szenia Mimo tej rozbieżności całe spotkanie było dosyć owocne W wielu kwestiach znaleźliśmy porozumienie Mam nadzieję że na najbliższym walnym zebraniu w szerszym gronie uda się znaleźć konstruktywne rozwiązania dla nieuporządkowanych pod względem prawnym zagadnień zaroacutewno dla dobra Polskiej Misji Katolickiej jak i Stowarzyszenia

ks Sławomir Kawecki Rektor Polskiej Misji Katolickiej

24 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 25

W trakcie Mszy św hołd Zmarłej złożył profesor dr hab Jan Zieliński z Berna ktoacuterego przemoacutewienie zamieszczamy poniżej

bdquoLubiła podkreślać że przyszła na świat w puszczy że wychowała się wśroacuted drzew Było to w Spuszy w ziemi lidz-kiej (Spusza ongiś własność Ignacego Tyzenhausa potem jego syna Rudolfa dalej tegoż coacuterki Hermancji zamężnej Uruskiej ktoacuterej młodsza coacuterka Seweryna wyszła za Jana Pawła Sapiehę) Ojciec Eustachy Kajetan ks Sapieha ab-solwent politechniki w Zurychu (leśnictwo) był na początku lat dwudziestych ministrem spraw zagranicznych RP Matka Teresa z Lubomirskich prowadziła działalność charytatywną i społeczną Kierowała warsztatem produkującym tweed W Warszawie prowadziła bdquoLatarnięrdquo zakład wytwoacuterczy dla ociemniałych inwalidoacutew wojennych Elżbieta (w dzieciństwie i potem dla najbliższej rodziny Izia) miała siostrę Eleonorę i trzech starszych braci Jana Lwa i Eustachego Seweryna Na zachowanych zdjęciach z dzieciństwa widać Ją w otoczeniu przyrody na cierpliwej białej klaczy albo w atelier fotografa Stefana Platera jak z rozpuszczonymi długimi włosami z uśmiechem i ciekawością świata ufnie patrzy w przyszłość

Maturę zrobiła w roku 1939 Wszechstronnie uzdolniona artystycznie zastanawiała się czy wybrać karierę śpiewaczki aktorki czy rzeźbiarki Wybuch wojny pokrzyżował te plany Ojciec został aresztowany przez władze radzieckie i skazany na karę śmierci zamienioną na pobyt w łagrze wyszedł z Rosji z armią Andersa Następnie osiadł w Kenii był delega-tem Polskiego Czerwonego Krzyża na Afrykę Wschodnią

Okupację przeżyła w Polsce działała w podziemiu w roku 1944 aresztowana przez gestapo w Krakowie siedziała w więzieniu na Montelupich Kiedy została zwolniona kar-dynał Sapieha radził Jej matce bdquoZabierz coacuterkę i pierwszą możliwą drogą wyjeżdżajcierdquo Tak trafiły do Berna

Po wojnie rodzice osiedli na dobre w południowo-wschodniej Afryce Ona nie chciała opuszczać Europy ad-optowana przez przemysłowca i organizatora wyścigoacutew sa-mochodowych Hansa Rufenera i jego żonę Hannę zamiesz-kała w Hofgut w podberneńskiej gminie Muri Zajmowała się ogrodem Do końca żywiła dla Szwajcarii i Szwajcaroacutew wdzięczność za gościnę to była jej druga ojczyzna Wielka patriotka polska stała się też patriotką szwajcarską

Jej wielką pasją było kolekcjonerstwo Zbierała znaczki

bdquoUMIAŁA DAWAĆhelliprdquoElżbieta (Iza) Rufener-Sapieha (24081921 - 01052008)

i etykiety zapałczane dziwne kamyki i wieczka pojemni-koacutew ze śmietanką do kawy W sensie przenośnym można powiedzieć że kolekcjonowała ludzi ndash otwarta na ich losy na ich potrzeby Zbierała też filmy Umiejętnie korzystając z kolejnych nowinek technicznych nagrywała setki filmoacutew i programoacutew telewizyjnych o Polsce o Papieżu o przyrodzie Wiele z nich trafiło potem do Polski do zbioroacutew Uniwersy-tetu Jagiellońskiego

Inną wielką pasją były podroacuteże Sprzyjało temu trochę powojenne rozproszenie rodziny po całym świecie ale głoacutew-nym motorem była chyba ciekawość świata Jej świadectwem pozostały niezliczone fotografie i slajdy a także akwarele o egzotycznej tematyce

W latach pięćdziesiątych była uczennicą malarza Karla Bieri w berneńskiej Gewerbeschule Brała udział w plene-rach malarskich Pobierała też lekcje rzeźby u Madeleine von Fischer Była członkinią Schweizerische Gesellschaft Bildender Kuumlnstlerinnen

Malowała dużo ale przez wiele lat wcale nie wysta-wiała Pierwsza wystawa w rezydencji ambasadora RP w

1 maja 2008 roku w Bernie przeżywszy 86 lat odeszła do Pana wielka polska patriotka Elżbieta Ru-fener-Sapieha 13 maja została odprawiona w intencji zmarłej Msza św pogrzebowa ktoacuterej przewod-niczył rektor Polskiej Misji Katolickiej w Szwajcarii ks dr Sławomir Kawecki W homilii celebrans podkreślił wielkie zasługi zmarłej w podtrzymywaniu polskiej tradycji patriotycznej i religijnej cha-rytatywną bezinteresowną działalność na rzecz polskiej młodzieży oraz jej niezwykły talent malarski Rysunki akwarele i obrazy olejne Elżbiety Rufener-Sapiehy są plonem jej życia dzielonego na dwie ojczyzny ndash Polskę i Szwajcarię Zachwyt nad doskonałością natury nad otaczającym nas pięknem ndash to refleksje jakie pojawiają się w trakcie oglądania dzieł malarki

Elżbieta Rufener-Sapieha z Ojcem Świętym Janem Pawłem II Zdjęcie pochodzi ze zbioroacutew prywatnych

24 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 25

Bernie odbyła się w roku 2004 po niej przyszły następne w Muzeum Polskim w Rapperswilu (2005) we wrocławskim Ossolineum (2006) w warszawskich Łazienkach Kroacutelew-skich (2007) wreszcie w styczniu br w Domu Polonii na krakowskim Rynku Każda wystawa miała nieco inny kształt dzięki temu że było z czego wybierać dorobek Elżbiety Rufener-Sapiehy liczy ponad trzysta prac Są wśroacuted nich obrazy olejne akwarele grafiki i fotografie artystyczne ndash świadectwo bezustannych poszukiwań tematycznych i formalnych Wkroacutetce przed śmiercią większość tych prac ofiarowała wspaniałomyślnie Zakładowi Narodowemu im Ossolińskich z myślą o powstającym we Wrocławiu Muzeum Lubomirskich

Miałem szczęście uczestniczyć w otwarciu wszystkich tych wystaw Każdy wernisaż pozostawił wspomnienia ale najsilniejsze wiążą się z ostatnim Może dlatego że aranża-cja wystawy delikatnymi akcentami plastycznymi przywodzi-ła myśl o nieuchronnym pożegnaniu Ale chyba nie tylko Przemawiając podczas wernisażu wspomniałem o areszto-waniu Izy w wojennym Krakowie podeszła do mnie potem coacuterka ludzi w ktoacuterych mieszkaniu okupanci zorganizowali oacutew fatalny bdquokociołrdquo Miałem wtedy wrażenie że zamyka się krąg historii

Od połowy lat sześćdziesiątych jeździła regularnie do kraju Wspierała też stale roacuteżne inicjatywy i ludzi w potrze-bie Szczegoacutelnie aktywnie zaangażowała się w ruch bdquoSolidar-nościrdquo i w pomoc dla Polski po wprowadzeniu stanu wojen-nego Nie tylko finansowo także osobiście przygotowując i wysyłając niezliczone paczki

Działała ze Szwajcarii w ruchu (od 1990 Stowarzysze-niu) bdquoPrzymierza Rodzinrdquo ktoacutery prowadzi w Polsce dzia-łalność edukacyjną i wychowawczą w duchu obywatelskim Ruch ten ktoacutery wyroacutesł z Sekcji Rodzin warszawskiego Klubu Inteligencji Katolickiej zmierza do wielostronnego przygotowania dzieci i młodzieży do służby społeczeństwu i Kościołowi Działalność rozpoczął od kształcenia wy-chowawcoacutew i organizowania letnich i zimowych obozoacutew następnie całorocznej pracy wychowawczej w grupach wreszcie przystąpiono do budowy szkoacuteł Przymierze Rodzin prowadzi obecnie przedszkole cztery świetlice trzy szkoły podstawowe cztery gimnazja dwa licea ogoacutelnokształcące i szkołę wyższą Hojności Izy ta pożyteczna placoacutewka w bardzo dużej mierze zawdzięcza swe powstanie i rozwoacutej Ponadto założyła Ona dwie fundacje z przeznaczeniem na stypendia dla dzieci i młodzieży z niezamożnych rodzin Jedną z sal w budynku szkoły Przymierza Rodzin im Jana Pawła II na Ursynowie nazwano Salą Sapieżyńską dwie tablice upamiętniają hojność fundatorki w szkole wyższej i w szkole im ks Jerzego Popiełuszki na Bielanach jest też ogromna wdzięczność w sercach członkoacutew Przymierza Rodzin

Umiała dawać ndash a to jest rzadka umiejętność Prezydent Lech Wałęsa odznaczył Ją w roku 1994 krzy-

żem kawalerskim Orderu Zasługi RP prymas Joacutezef Glemp w roku 2000 Złotym Medalem Prymasowskim za zasługi dla Kościoła i Narodu premier Jerzy Buzek medalem Instytu-tu Społeczeństwa Obywatelskiego bdquoCzłowiek Pro Publico Bono 2003rdquo

Pamiętam od pierwszego spotkania wielkie uważne oczy promienny uśmiech lekko przechyloną na bok głowę z burzą skręconych białych włosoacutew Połączył nas śp Marek Łatyński pierwszy Ambasador znoacutew wolnej Polski w Szwajcarii spo-winowacony z Nią przez swą żonę z domu Potulicką Kiedy przedwcześnie kończył swą misję w Bernie powierzył Izę naszej opiece a nas ndash Jej Przed czternastu laty Na zawsze zostaniemy dłużnikami Chyba że można dobro odpłacać dobrem

Kiedy przyszedłem w godzinę ktoacutera miała się okazać przedostatnią uniosła na przywitanie lewą rękę Siedziałem przy szpitalnym łoacuteżku w milczeniu wychodząc z założenia że w takich sytuacjach słowa są niepotrzebne liczy się obec-ność Odchodząc uniosłem lewą rękę na pożegnanie do jutra Za godzinę już nie żyła

Pod koniec oszczędnie gospodarowała słowami jakby wiedząc że w obliczu spraw ostatecznych nabierają one in-nej wagi Ale w tym co moacutewiła była niezwykła przytomność umysłu lapidarna norwidowska trafność Tydzień wcześniej na słowa zaprzyjaźnionej osoby bdquoMogę się za Ciebie tylko modlićrdquo odparła bdquoT y l k ordquo

Odeszła w święto Wniebowstąpienia Pańskiego kiedy po porannym deszczu niebo się zupełnie wypogodziło jakby otwierało swe podwoje

Wraz z Jej odejściem obumiera jedna gałązka dwoacutech wielkich polskich rodoacutew magnackich Wysycha zdroacutej dobro-ci bezinteresownej gotowości do niesienia pomocy i do do-brych uczynkoacutew Rozproszona po świecie rodzina przyjacie-le Polonia szwajcarska i zaprzyjaźnieni Szwajcarzy wreszcie miłośnicy sztuki ndash wszyscy tracimy Pięknego Człowieka

W noc po kremacji na zewnętrznej szybie okna pod ktoacuterym pracuję od strony wielkiego dębu ktoacutery tylekroć podziwiała i ktoacutery do niedawna jeszcze miała nadzieję nary-sować przylgnęła piękna srebrzysta ćma Tkwiła tam przez cały dzień niczym dusza Izy zaglądając mi przez ramię kiedy o Niej pisałem

Pogrzeb odbędzie się jesienią w Boćkach na Podlasiu w kościele pod wezwaniem św Joacutezefa Oblubieńca (jego święto przypada 1 maja) i św Antoniego Padewskiego kościele ufundowanym w roku 1726 przez Joacutezefa Franciszka Sapie-hę Iza była tam przed trzema laty gdy chowano jej brata zmarłego w Kenii Eustachego Sapiehę W homilii powie-dzianej przez biskupa drohiczyńskiego Antoniego Dydycza uderzyły ją zwłaszcza zacytowane słowa z listu fundatora w ktoacuterych planowaną budowlę sakralną nazywa bdquoroślinkąrdquo I komentarz biskupa Dydycza bdquoNie wiem czy u wielkich wspoacutełczesnych spotkalibyśmy się z takim językiem z taką delikatnością i uprzejmą prostotą Podskarbi litewski całą fundację nazywa lsquoroślinkąrsquo To ma swoją wymowę widać że patrzył na wszystko przez pryzmat życiardquo Z puszczy w Spu-szy do kościoła budowanego z miłością tak jak się hoduje ulubioną roślinkę Jest w tym wewnętrzna logika i konse-kwencja Co w niczym nie zmniejsza poczucia że straciłem jedną z najważniejszych w moim życiu osoacuteb Wiem że inni czują podobnie

Gdyby trzeba słowa pożegnania ograniczyć do jednego w tym wypadku brzmiałoby ono Dziękirdquo

26 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 27

bdquoO dobre imię Polski i Polakoacutewrdquo - to hasło XII Forum Polonijnego jakie odbyło się w dniach 25-27 kwietnia w Toruniu Gospodarzami spotkania na ktoacutere przybyło ponad stu delegatoacutew z całego świata były Wyższa Szkoła Kultury Społecznej i Medialnej oraz Polskie Stowarzyszenie Mor-skie-Gospodarcze im Eugeniusza Kwiatkowskiego Toruń-ska uczelnia w swoich murach gościła min przedstawicieli z Europy (Litwa Białoruś Ukraina Niemcy Francja Szwaj-caria Wielka Brytania Szwecja Norwegia) Australii i obu Ameryk (USA Kanada Argentyna Urugwaj i Meksyk)

Z całego świata zjechali się goście do Wyższej Szkoły Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu na XII Forum Polonijne W piątek 25 kwietnia zostaliśmy uroczyście podjęci w pięknej restauracji na bogatej w polskie potrawy kolacji Po posiłku o godzinie 2100 odbył się Apel Jasno-goacuterski animowany przez choacuter WSKSiM a prowadzony przez księdza biskupa Andrzeja Suskiego ordynariusza diecezji toruńskiej

Rano w sobotę 26 kwietnia XII Forum Polonijne zostało zainaugurowane Mszą św pod przewodnictwem o Tadeusza Rydzyka dyrektora Radia Maryja i założyciela WSKSiM w Toruniu W wygłoszonym Słowie Bożym celebrans poroacutew-nał Polakoacutew do ucznioacutew Jezusa ktoacuterzy poszli na cały świat niosąc Ewangelię i naukę o Panu Podkreślił że to ważne abyśmy byli bdquoświadkami prawdyrdquo bronili dobrego imienia Polski i Polakoacutew nie zniechęcając się ale dając świadectwo wierze gdyż bdquonie wolno zapierać się ojca i matkirdquo

Przed południem złożono kwiaty pod pomnikiem Jana Pawła II a następnie przystąpiono do spotkań panelowych dotyczących duszpasterstwa emigracyjnego nauki i kultury oraz dobrego imienia Polski i Polakoacutew Było wielu moacutewcoacutew min prezydent miasta Torunia Michał Zaleski a także po-litycy ndash ich słowa wzięliśmy sobie głęboko do serca Było to wielkie spotkanie patriotyczne ktoacutere wzbogaciło nas wszyst-kich Niejednemu w oczach zalśniły łzy tęsknoty podczas słuchania recytacji wiersza Norwida bdquoDo kraju tegordquo Jak zwykle nie zabrakło możliwości zakupu ciekawych i naj-nowszych publikacji książkowych o tematyce patriotycznej i katolickiej

Następnie wszyscy udaliśmy się do studia nagrań Telewi-zji Trwam znajdującego się w pobliżu Domu Słowa gdzie z wielkim zainteresowaniem wszyscy uczestnicy Forum podzi-wiali profesjonalizm i nowoczesną aparaturę tego studia

Gdy wroacuteciliśmy do Centrum Polonia in Tertio Millenio kontynuowaliśmy spotkanie panelowe Po kolacji czekał nas program słowno-muzyczny w wykonaniu choacuteru toruńskiej uczelni następnie inscenizacja fragmentoacutew epopei naro-

O DOBRE IMIĘ POLSKI I POLAKOacuteWXII Forum Polonijne

Toruń 25 - 27 kwietnia 2008

dowej bdquoPan Tadeuszrdquo w reżyserii Haliny Łabonarskiej oraz wieczoacuter z poezją Jacka Kaczmarskiego w wykonaniu studen-toacutew tej uczelni

W niedzielę po śniadaniu i Mszy Świętej udaliśmy się do auli aby kontynuować nasze debaty dotyczące kultury i na-uki oraz dalszy ciąg panelu bdquoO dobre imię Polski i Polakoacutewrdquo ktoacutere wzbudziło wiele emocji narzekań Polakoacutew z Litwy i nie tylko Były też i pozytywne sygnały z Wielkiej Brytanii o naszym narodzie o cenieniu pracowitości i wysokiej jakości pracy Polakoacutew Po południu było podsumowanie dyskusji panelowych i podjęcie uchwał Pewne pytania i problemy dyskutowane na forum pozostawały bez odpowiedzi

Studenci tej uczelni opiekowali się gośćmi i robili to bardzo odpowiedzialnie i z wielką życzliwością Ogromnie urozmaicona wspaniała i obfita polska kuchnia była po-twierdzeniem znanej na całym świecie polskiej gościnności Niezapomnianym przeżyciem było obejrzenie gablot z eks-ponatami-pamiątkami po Ojcu Świętym Janie Pawle II oraz zobaczenie kaplicy w ktoacuterej odmawia się codziennie wieczo-rem Roacuteżaniec Święty W tej kaplicy obok wizerunku Matki Bożej Fatimskiej wisi obraz Pani Jasnogoacuterskiej z podpisem Jana Pawła II z Jego prywatnej kaplicy watykańskiej oraz wota wiernych - słuchaczy Radia Maryja

Dla członkoacutew naszego Koła i zainteresowanych otrzyma-łam wiele ciekawych materiałoacutew po ktoacutere można się zgłosić w pierwsze soboty i niedziele miesiąca po Mszy Świętej w Zurychu

Cieszę się że mogłam reprezentować nasze Koło Radia Maryja z Zurychu w tak ciekawych i pełnych emocji uroczy-stościach spotkaniach panelowych jak roacutewnież w owocnych rozmowach w kuluarach

Jadwiga Wator

Informacja dla słuchaczy Radia Maryja i widzoacutew Tele-wizji Trwam z Europy zmiana parametroacutew nadawania TV Trwam na satelicie Astra

Z dniem 1 maja 2008 roku program TV Trwam i Radio Maryja będzie dostępny na transponderze 53 o parame-trach

- satelita Astra 1KR 192 East (wschoacuted) - częstotliwość 10773 MHz - polaryzacja H (pozioma)- FEC 56- Symbol rate 22 Msymbs- pid video 513- pid audio 660- pid pcr 513- pid audio 661 dla programu Radio Maryja

Programy są niekodowane

26 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 27

Programndash Rozpoczęcie o godz 1330ndash Nabożeństwo w Sanktuariumndash DVD i wymiana doświadczeńndash Przeżycie wspoacutelnoty przy kawiendash Okazja do spowiedzindash Uroczysta Msza śwndash Nowe rozesłanie pielgrzymujących sanktuarioacutewZakończenie ok godz 1815Pielgrzymce przewodniczyć będzie ks Krzysztof Zadarko Duszpasterz Ośrodka PMK w Zurychu

PIELGRZYMKA DO QUARTENSerdecznie zapraszamy na pielgrzymkę Polakoacutew do Sanktuarium

Matki Bożej Trzykroć Przedziwnej do Quarten w sobotę 28 czerwca 2008 r

Cieszymy się na spotkanie Sr Ursula-Maria Bitterli Sr M Henryka Seidel Sr M Felicja Lewandowska

Projekt bdquounterwegs zu dirldquo Pilgerheiligtum Neu-Schoumlnstatt 8883 Quarten

Telefon 081 739 15 01 E-mail projektphschoenstattch

Polonia w Szwajcarii walczy o utrzymanie Muzeum Polskiego w Rapperswil ktoacuteremu grozi eksmisja z wynajmowanych dotychczas pomieszczeń Rektor PMK zwraca się z prośbą do wszystkich ktoacuterym leży na sercu zachowanie Muzeum w Rapperswil o podpisanie petycji do władz szwajcarskich o pozostawienie muzeum w dotychczasowych pomieszczeniach Solidarnie podpiszmy petycje tak by władze Rapperswil i

URATOWAĆ RAPPERSWIL Szwajcarii wiedziały że choć jesteśmy w Szwaj-carii małą liczebnie grupą narodowościową to potrafimy walczyć o słuszną sprawę i mamy wielu przyjacioacuteł ktoacuterzy nas w tym wspomagają Wszyst-kie informacje i miejsce na podpisy pod petycją znajdują się na stronie

wwwrapperswil-castlecom

Ks dr Sławomir Kawecki Rektor PMK

Szkolny Punkt Konsultacyjny przy Stałym

Przedstawicielstwie RP przy Biurze ONZ

w Genewie

LrsquoAncienne Routes 151218 Grand -Saconnex Suisse

Tel 022 710 97 97

zaprasza

wszystkie dzieci w wieku od 7 do 18 latdo uczestniczenia w zajęciach lekcyjnych

w

roku szkolnym 20082009

Szkoła realizuje polski program nauczania zatwierdzony przez MEN

w zakresie- języka polskiego

- historii i geografii Polski-wiedzy o społeczeństwie

Zajęcia odbywają się raz w tygodniu i obejmują poszczegoacutelne etapy nauczania

(szkoła podstawowa gimnazjum i liceum ogoacutelnokształcące)

W czerwcu uczniowie otrzymują świadectwaWarunkiem przyjęcia nowych ucznioacutew jest

sprawdzenie ich wiedzy (znajomość języka polskiego) lub posiadanie świadectwa

Malgorzata Molska-KurtykaKierownik Szkolnego Punktu Konsultacyjnego w Genewie

Trzecia Olimpiada RodzinW niedzielę 14 września 2008 o godz 1000 na stadionie im Pierra de Coubertin

w VidyLozanna odbędzie się Trzecia Olimpiada RodzinWięcej informacji podamy w następnym numerze

28 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 29

wwwanrgovpl

BARIERY W ZAGOSPODAROWANIU ZABYTKOacuteW

Według danych Agencji na koniec czerwca 2007 r do Zasobu ogoacutełem przejęto 2314 zespołoacutew dworskich i pałacowo-parkowych wpisanych do rejestru zabytkoacutew z tego trwale rozdyspono-wano 1437 zespołoacutew w tym poprzez sprzedaż 1068 wniesienie do jednoosobowych spoacutełek 148 Nadal w Zasobie jest 877 zespołoacutew z tego w dzierżawie pozostaje 654 w administrowaniu 128 w zarządzie i wieczystym użytkowaniu 5 Na rozdysponowanie czeka 90 zespołoacutew

REKLAMY

Fot

Jer

zy G

iedr

ys

Pałac w Małkocinie Zespoacuteł Pałacowo-Parkowy Małkocin

Działania Agencji w odniesieniu do obiektoacutew wpisanych do Rejestru Zabytkoacutew ukierunkowane są na ich zabezpieczenie przed uszkodzeniem zniszczeniem dewastacją do czasu ich trwałego rozdysponowania oraz przygotowanie obiektoacutew do sprzedaży o ile to możliwe wraz z gospodar-stwem rolnym historycznie związanym z zabyt-kiem Obiekty zabytkowe poza swą bezsporną wartością historyczną i kulturową mają także wymierną wartość gospodarczą Niemal na ca-łym świecie stare budowle stanowią dobrą lokatę kapitału

Przekształcenia strukturalne i własnościowe zmierzają w takim kierunku aby przyszły właści-ciel wziął na siebie ciężar wykonania niezbędnych prac remontowych i zabezpieczających realizując je w zgodzie ze wszelkimi wymogami formalnymi wynikającymi z charakteru tych obiektoacutew oraz za-leceń konserwatorskich

Sprzedaż nieruchomości wpisanych do Re-jestru Zabytkoacutew prowadzona jest w większości wypadkoacutew w ramach pierwszeństwa nabycia przysługującego dzierżawcy na podstawie art 29 ust 1 pkt 3 ustawy o gospodarowaniu nieru-chomościami rolnymi Skarbu Państwa

Jeżeli nie ma zastosowania prawo pierwszeń-stwa sprzedaż nieruchomości odbywa się w dro-

dze przetargu W przypadku nie rozstrzygnięcia przetargu korzystając z ustawy o gospodarowa-niu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa Agencja ogłasza kolejne przetargi i może ustalić cenę wywoławczą nie niższą jednak niż 50 ceny wywoławczej pierwszego przetargu aż do skorzy-stania z możliwości sprzedaży nieruchomości bez przetargu W tym przypadku ustalona cena sprzedaży nie może być jednak niższa od ceny wywoławczej ostatniego przetargu

Agencja może także w drodze umowy nieod-płatnie przekazać nieruchomość np gminie na cele związane z wykonywaniem zadań własnych Jednak gminy nie przejawiają dużego zaintereso-wania przejmowaniem nieruchomości wpisanych do Rejestru Zabytkoacutew

Stosowany przez wiele lat system preferencji przy nabywaniu nieruchomości zabytkowych polegający na obligatoryjnym obniżaniu ceny sprzedaży o 50 umożliwiał rozszerzenie kręgu osoacuteb zainteresowanych nabyciem roacutewnież na osoby mniej zamożne Jednak tak skonstruowa-ny system preferencji nie wpływał na polep-szenie stanu zabytkoacutew Dopiero zmiana zasady polegająca na wprowadzeniu w miejsce obniżki obligatoryjnej ndash obniżki fakultatywnej umożliwiła Agencji rozwiązania ukierunkowane na wykorzy-

28 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 29

REKLAMY

Zespoacuteł Dworsko-Parkowy w Kulicach

Fot

Jer

zy G

iedr

ys

stanie przez nabywcę uzyskanych oszczędności z tytułu obniżki ceny sprzedaży na realizację prac budowlano-konserwatorskich Należy podkreślić że poniesione nakłady dotyczą obiektoacutew nie bę-dących już w Zasobie

Aktualnie obowiązuje pozostawiona 50 ob-niżka ceny sprzedaży Jednak skorzystanie z niej zależy od spełnienia odpowiednich warunkoacutew Nabywca jest zobowiązany do przedłożenia wła-ściwemu oddziałowi terenowemu Agencji w ter-minie ustalonym w porozumieniu z wojewoacutedzkim konserwatorem zabytkoacutew nie dłuższym jednak niż 5 lat od dnia zawarcia umowy sprzedaży dokumentoacutew potwierdzonych przez właściwego wojewoacutedzkiego konserwatora zabytkoacutew określa-jących zakres rzeczowy i wartość nakładoacutew ktoacutere nabywca ponioacutesł realizując wskazania konserwa-torskie w odniesieniu do nabytej nieruchomości zabytkowej Intencją pozostawienia obniżki ceny sprzedaży było zachęcenie a jednocześnie zmo-bilizowanie nabywcoacutew do realizacji prac według wskazań konserwatora zabytkoacutew

Istnieje wiele czynnikoacutew ograniczających trwa-łe rozdysponowanie obiektoacutew zabytkowych Jed-nym z głoacutewnych jest brak rozstrzygnięć reprywa-tyzacyjnych Szacuje się że obecnie roszczenia reprywatyzacyjne dotyczą około 200 zespołoacutew zabytkowych będących w Zasobie Na ogoacuteł wła-ściciele bądź ich prawni spadkobiercy nie są za-interesowani zakupem w drodze przysługującego im pierwszeństwa w nabyciu (art 29 ust 1 pkt 1 ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa) natomiast Prezes Rady Ministroacutew pismem z 7 listopada 1997 r zakazał sprzedaży nieruchomości do ktoacuterych zgłoszono zastrzeżenia reprywatyzacyjne aż do czasu usta-wowego uregulowania sprawy roszczeń W tej sy-tuacji zgłoszenie roszczeń reprywatyzacyjnych w odniesieniu do konkretnej nieruchomości powo-duje wstrzymanie przygotowań do jej sprzedaży na rzecz osoacuteb trzecich

Poważnym utrudnieniem dotyczącym trwałego rozdysponowania zespołoacutew pałacowo-parko-wych a niejednokrotnie powodującym wyklucze-nie możliwości sprzedaży obiektoacutew zabytkowych będących jednocześnie budynkami mieszkalnymi jest wprowadzone ustawą z 15 grudnia 2000 r o zasadach zbywania mieszkań prawo pierwszeń-stwa nabycia lokali przez ich aktualnych najem-coacutew Konserwatorzy zabytkoacutew do wejścia w życie 17 listopada 2003 r nowej ustawy o ochronie za-bytkoacutew i opiece nad zabytkami tylko sporadycz-nie wyrażali zgodę na sprzedaż poszczegoacutelnych lokali na rzecz najemcoacutew Uważali bowiem że w ten sposoacuteb dokonuje się niezgodny z zasadami konserwatorskimi podział obiektu zabytkowego

Aktualnie obowiązująca ustawa z 23 lipca 2003 r o ochronie zabytkoacutew i opiece nad zabytkami

w art 361 ust 8 nakłada obowiązek uzyskania pozwolenia wojewoacutedzkiego Konserwatora Zabyt-koacutew na dokonanie podziału zabytku nieruchome-go wpisanego do rejestru zabytkoacutew Jednak w praktyce wydzielenie lokalu mieszkalnego czyli dokonanie podziału zabytku nieruchomego jest możliwe tylko w nielicznych wyjątkowych przy-padkach Dotyczyć to może wyłącznie tych obiek-toacutew podlegających ochronie konserwatorskiej w ktoacuterych istniałaby możliwość korzystania z nich w sposoacuteb zapewniający trwałe zachowanie ich za-bytkowych wartości a także zachowania otocze-nia zabytku w jak najlepszym stanie Obejmuje to tylko te nieliczne zamieszkałe budynki zabytkowe ktoacutere sprzedane mogą być w całości jednemu na-jemcy a ich wydzielenie z zespołu zabytkowego nie naruszy integralności tegoż zespołu

Zasadniczym problemem jest fakt zasie-dlenia obiektoacutew zabytkowych przez byłych pra-cownikoacutew państwowych przedsiębiorstw gospo-darki rolnej ktoacutere zostały przekazane do Zasobu wraz z umowami najmu Ze względu na niemożli-wość wydzielenia lokalu z zabytkowej substancji budynku sprzedaż na rzecz najemcoacutew nie może być zrealizowana Prywatyzacja tych obiektoacutew od-wleka się ich stan ulega pogorszeniu zaroacutewno na skutek upływu czasu jak i degradujące użytkowa-nie przez tymczasowych najemcoacutew Częściowym rozwiązaniem problemu byłoby przeniesienie na-jemcoacutew do innych mieszkań lecz w Zasobie brak jest odpowiednich lokali

Aktualnie najpowszechniejszą formą zagospo-darowania obiektoacutew zabytkowych jest dzierżawa (wynika to z wielu uwarunkowań ktoacutere w znaczą-cy sposoacuteb utrudniają trwałe rozdysponowanie) Kondycja zabytkoacutew pozostających u dzierżaw-coacutew jest w dużej mierze pochodną ich sytuacji ekonomicznej

Andrzej ChmielAutor jest pracownikiem Agencji Nieruchomości Rolnych

30 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 31

WIADOMOŚCIMiesięcznik Polskiej Misji Katolickiej w SzwajcariiAdres redakcji 12 Chemin des Falaises 1723 MarlyFribourg SuisseTel 0264364459 Fax 0264364472Konto poczt 17-976-7e-mail pmksurfeuchAbonament dobrowolna ofiara

Redaktor naczelny ks dr Sławomir KaweckiZastępca Redaktora naczelnego ks Krzysztof ZadarkoZespoacuteł redakcyjny Agnieszka G Paciorek Grażyna Goacuterzna Teresa Osmecka ks Artur Cząstkiewicz Beata Daniluk Zdjęcie na okładce Wojciech DoganowskiSkład komputerowy ks Andrzej RybickiImpression Mission Catholique Polonaise 1723 MarlyRedakcja nie zwraca materiałoacutew nie zamoacutewionychZa treść ogłoszeń odpowiada ogłaszający

TŁUMACZENIAJęzyki

niemiecki francuski polski ukraiński rosyjski

Dr phil Marija Buumlchi-Glaeser

Solistrasse 9 CH-8180 Buumllach

Natel 076 380 68 54 Tel 044 860 17 88 Fax 044 860 17 89

email buechieetchwwweetch

KANTOR WYMIANY WALUT

TERMINAL II

czynny 7-2400

Wymiana walut

skup czekow podroacuteżnych

najlepsze kursy walut

na lotnisku w Warszawie

miła obsluga

Tel + 48 22 650 30 59

+ 48 22 650 50 59

REKLAMY

TŁUMACZENIA I LEKCJE

Z JĘZYKA FRANCUSKIEGO

AGNIESZKA G PACIOREK

Polska Misja Katolicka w Marly 12 Chemin des Falaises1723 MarlyFribourg

tel 078 749 65 02e-mail agnieszka_paciorekhotmailcom

30 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 31

Biuro Reklamy bdquoWiadomości PMKrdquo

Grupa PK Sp z ooul Filomatoacutew 4304-116 Warszawatel 22 810-21-99 610-71-90fax 22 810-21-98

Osoba kontaktowaMarek BetlińskiTel 0608 58 11 77mbetlinskipkpl

Zawiadomienie o spotkaniu Stowarzyszenia Przyjacioacuteł PMK

Uprzejmie zawiadamiamy że walne zebranie Stowarzyszenia Przyjacioacuteł PMK Marly odbędzie się w dniu 21 czerwca 2008 r o godz 1000

w siedzibie Polskiej Misji Katolickiej 12 Chemin des Falaises 1723 MarlyFribourg Suisse

Przewidywany porządek obrad1 Modlitwa 2 Otwarcie zebrania 3 Słowo Rektora 4 Sprawozdanie prezesa 5 Zatwierdzenie rachunkoacutew Stowarzy-szenia i budżetu 2008 6 Wytyczne na przyszłość 7 Wolne wnioski 8 Termin kolejnego zebrania 9 Zakończenie

W imieniu ZarząduAndrzej Fornalski Prezes

Warszawa 150408

CENTRUM SPOTKAŃ I MODLITWY PMK ZURYCH

ORGANIZUJE WYJAZD DO KATYNIA I WILNA

w dniach 1 ndash 6 września 2008

Szczegoacutełowych informacji udzielaA Zgliński - tel056 426 14 27

antonizglinskigmxchM Duszyński - tel044 363 46 35

mduszynskigmxch

Ze względu na dłuższy czas oczekiwania na wizy zgłoszenia należy składać do

dnia 12072008

bdquoKĄCIK POLSKIrdquo ndash KawiarenkaOtwarta w każdą niedzielę

1030 -1600

MarlyFR Chemin du Pont 16

ZAPRASZAMY

32 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC)

Page 14: POLSKIE DUSZPASTERSTWO KATOLICKIE w SZWAJCARII NR ...

14 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 15

Umiłowani w Chrystusie Panu Bracia i Siostry

Trzy motywy jednoczą nas dzisiaj w tym świętym miejscu Pierwszy to motyw religijny bo przyprowadziła nas tutaj wiara jako pielgrzymoacutew szukających Bożej i Matczynej opieki i po-mocy w codziennych staraniach o życie godziwe godne imienia Chrystusa jakie od chrztu nosimy Drugi motyw wyznacza szczegoacutelna data naszego spotkania ndash 3 maja ndash uroczystość Matki Bożej Kroacutelowej Polski i rocznica ustanowienia pierwszej Konstytucji Nie boacutejmy się tego słowa to motyw patriotyczny A trzeci powoacuted wynika z pragnienia przeżywania wspoacutelnoty z tymi ktoacuterzy w obcym kraju tym samym rodzimym moacutewią języ-kiem i tą samą żyją tęsknotą Zatrzymajmy się zatem nad tymi trzema motywami abyśmy po tym spotkaniu po tej uroczystej Eucharystii wyszli umocnieni w wierze bogatsi duchem bar-dziej zjednoczeni w naszej narodowej wspoacutelnocie

15 czerwca 1984 roku Jan Paweł II tak moacutewił bdquoPod krzy-żem Jezusa stała Jego Matka (por J 19 25) Jako pielgrzymi do naszej umiłowanej Pani z Einsiedeln zgromadziliśmy się dzisiaj w Jej sanktuarium aby w modlitewnej wspoacutelnocie z Nią na tym czcigodnym miejscu złożyć eucharystyczną Ofiarę Chrystuso-wą (hellip) Pozdrawiamy dzisiaj Maryję w tym sanktuarium jako Matkę naszego Odkupiciela ktoacutery z krzyża dał ją roacutewnież nam za Matkę Przyłączamy się duchowo do nie kończącego się tłu-mu pielgrzymoacutew ktoacuterzy z pokolenia na pokolenie przybywali do tego domu Bożego aby Ją czcić pobożnie bo wielkie rzeczy uczynił Jej Wszechmocny (por Łk 1 48-49)rdquo

Siostry i Bracia bdquoObok krzyża Jezusa stała Matka Jegordquo To samo świadectwo słyszymy dziś po dwudziestu czterech la-tach z kart Ewangelii Dlaczego tam stała Bo była kochającą matką Po co tam stała Aby być blisko konającego Syna ale też po to aby usłyszeć słowa bdquoNiewiasto oto syn Twoacutejrdquo Wszy-scy mamy udział w tym usynowieniu w tym nieskończonym otwarciu bolejącego matczynego serca na wszystkie pokolenia synoacutew i coacuterek ktoacuterych Jedyny Syn uczynił przez własną Krew braćmi i siostrami Dlatego dziś w sposoacuteb szczegoacutelny bdquopozdra-wiamy Maryję jako Matkę Odkupiciela ktoacutery z krzyża dał Ją roacutewnież nam za Matkęrdquo Dziś czynimy to w sposoacuteb szczegoacutelny Nie możemy jednak zapomnieć że od tamtej godziny bdquouczeń wziął Ją do siebierdquo Zaprosił Ją nie tylko na tamtą bolesną chwilę ale na całe życie Wziął Ją do swojej codzienności A zatem kiedy w sercu każdego z nas odbijają się echem słowa Jezusa bdquoOto Matka twojardquo to nie możemy ich rozumieć ina-czej To zaproszenie abyśmy wzięli Ją do siebie

Dlaczego Bo jest kochającą matką Po co Aby dzielić z Nią życie radości i strapienia aby ufnie zawierzać się Jej opiece Jeśli to uczynimy sercem gorącym i otwartym możemy być pewni zawsze będzie przy nas Kiedy będziemy stawać wobec życiowych wyboroacutew zaprowadzi nas do Nazaretu i pomoże odczytać wolę Boga tak jasno że lęk nie przezwycięży pełnego oddania bdquofiatrdquo Kiedy pojawi się konieczność ofiaro-wania czegoś z naszej bezpiecznej rzeczywistości zaprowadzi nas do jerozolimskiej świątyni gdzie Symeonową wieść o

PRZYPROWADZIŁA NAS TUTAJ WIARAHomilia księdza prałata Pawła Ptasznika

kierownika sekcji polskiej Sekretariatu Stanu w Watykanie wygłoszona podczas pielgrzymki Polonii szwajcarskiej do Einsiedeln 3 maja 2008 roku

siedmiu boleściach ukoi świadomość że przez nie objawi się bdquoznak sprzeciwurdquo i bdquoŚwiatłość światardquo Kiedy się zagubimy nie będzie zwlekała z poszukiwaniem A nawet jeśli upomni to tak że nie zburzy to radości odnalezienia Kiedy doświad-czenia życia wyprowadzą nas na pustynię pokus i walki Ona sercem będzie blisko Będzie się cieszyć naszą radością jak w Kanie Galilejskiej a gdyby coś ją zakłoacuteciło wezwie aby robić to co nam powie Jej Syn Na każdym etapie życia będzie nam towarzyszyć dyskretnie jakby z oddali ale z takim oddaniem że bez wahania stanie u stoacutep każdego naszego krzyża

Wiedzieli o tym doskonale nasi przodkowie W 1656 roku swoje przekonanie o matczynej opiece Maryi nad Koroną wy-raził kroacutel Jan Kazimierz A czynił to w takich słowach bdquoWielka Boga Człowieka Matko Najświętsza Dziewico Ja Jan Kazi-mierz za zmiłowaniem Syna Twojego Kroacutela kroacuteloacutew a Pana mojego i Twoim miłosierdziem kroacutel do Najświętszych stoacutep Twoich przypadłszy Ciebie dziś za Patronkę moją i za Kroacutelo-wą państw moich obieram (hellip) A ponieważ nadzwyczajnymi dobrodziejstwami Twymi zniewolony pałam wraz z narodem moim nowym a żarliwym pragnieniem poświęcenia się Twej służbie przyrzekam przeto tak moim jak senatoroacutew i ludoacutew moich imieniem Tobie i Twojemu Synowi Panu naszemu Jezusowi Chrystusowi że po wszystkich ziemiach Kroacutelestwa mojego cześć i nabożeństwo ku Tobie rozszerzać będęrdquo Stąd wywodzi się nasza dzisiejsza uroczystość Trzy wieki poacuteźniej w 1956 roku kard Stefan Wyszyński nawiązując do zobowiązań kroacutela napisał nowy tekst śluboacutew zwanych odtąd jasnogoacuterski-mi bdquoWielka Boga-Człowieka Matko Bogarodzico Dziewico Bogiem sławiona Maryjo Kroacutelowo świata i Polski Kroacutelowordquo ndash tak rozpoczął bdquoGdy upływa trzy wieki od radosnego dnia w ktoacuterym zostałaś Kroacutelową Polski oto my dzieci Narodu Pol-skiego i Twoje dzieci krew z krwi przodkoacutew naszych stajemy znoacutew przed Tobą pełni tych samych uczuć miłości wierności i nadziei jakie ożywiały ongiś Ojcoacutew naszychrdquo

Prymas Tysiąclecia wiedział jednak że tu nie chodzi tyl-ko o słowa Wiedział że to ślubowanie oznacza konkretne zobowiązania Dlatego kontynuował bdquoPrzyrzekamy uczynić wszystko co leży w naszej mocy aby Polska była rzeczywistym kroacutelestwem Twoim i Twojego Syna poddanym całkowicie pod Twoje panowanie w życiu naszym osobistym rodzinnym naro-dowym i społecznymrdquo A potem wyliczał dziedziny życia ktoacutere wymagały największej troski i wspoacutełpracy z łaską wypraszaną przez Maryję życie wiary potwierdzane unikaniem grzechu i pielęgnowaniem dobra obrona poczętego życia nierozerwal-ność małżeństwa obrona godności kobiety i ogniska domo-wego wychowanie młodego pokolenia w duchu miłości Boga i bliźniego praca nad tym aby wszystkie Dzieci Narodu żyły w miłości i sprawiedliwości w zgodzie i pokoju aby wśroacuted nas nie było nienawiści przemocy i wyzysku dzielenie się między sobą plonami ziemi i owocami pracy aby pod wspoacutelnym dachem nie było głodnych bezdomnych i płaczących walka z lenistwem i lekkomyślnością marnotrawstwem pijaństwem i rozwiązło-ścią zdobywanie cnoacutet wierności i sumienności pracowitości i oszczędności wyrzeczenia się siebie i wzajemnego poszanowa-

14 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 15

nia miłości i sprawiedliwości społecznejhelliprdquoZ takich to wartości religijnych moralnych i społecznych

wyrastały najdorodniejsze owoce polskiego ducha kultury i męstwa Dobrze wiemy z historii że były czasy gdy o nich za-pominano Ale wiemy też że wtedy spadały na Ojczyznę i Na-roacuted największe nieszczęścia I wiemy roacutewnież że od tych warto-ści zawsze rozpoczynano odnowę prowadzącą do narodowego odrodzenia Niewątpliwie proacutebą powrotu do tych wartości była Konstytucja 3 maja ogłoszona przez kroacutela Stanisława Augusta w 1791 roku Wprawdzie zdrada uniemożliwiła wprowadzenie jej w życie ale do dziś pozostaje symbolem nowożytnego my-ślenia o społeczeństwie i życiu narodoacutew ktoacutere nie odcina się od chrześcijańskich korzeni ale z nich czerpie obficie

Jeśli dzisiaj moacutewię że nasze pielgrzymowanie ma wyraz pa-triotyczny to myślę o patriotyzmie tak jak myślał Jan Paweł II bdquoPatriotyzm oznacza umiłowanie tego co ojczyste umiłowanie historii tradycji języka czy samego krajobrazu ojczystegordquo (Pamięć i tożsamość) Patriotyzm daleki jest od nacjonalizmu ktoacutery bdquouznaje tylko dobro własnego narodu i tylko do niego dąży nie licząc się z prawami innych Patriotyzm natomiast jako miłość ojczyzny przyznaje wszystkim innym narodom takie samo prawo jak własnemu a zatem jest drogą do upo-rządkowanej miłości społecznejrdquo (tamże) W takim ujęciu nie możemy się bać słowa bdquopatriotyzmrdquo powinniśmy raczej zasta-nawiać się w jaki sposoacuteb tę miłość ojczyzny przejawiać tu poza jej granicami na obczyźnie

Słowo bdquomiłośćrdquo zawsze wiąże się z pojęciem bdquowiernośćrdquo Tak tajemnica praktykowania patriotyzmu zawsze a zwłasz-cza na obczyźnie tkwi w wierności Jeżeli moacutewię to w gronie osoacuteb wierzących to moacutewię jasno chodzi o dwojaką wierność ndash o wierność Bogu i o wierność ojczyźnie Z pasterską troską obserwuję jak łatwo na obczyźnie zapomnieć o Bogu i Jego prawach Anonimowość w nowym środowisku przynosi to poczucie wolności ktoacutere łatwo przemienia się w swawolę rezy-gnację z wszelkich wartości religijnych i duchowych a w końcu z kontaktu z Bogiem Może się wydawać że to sprawa osobista A jednak jest to wyrzeczenie się miłości ktoacutera roacutewnież stoi u podstaw miłości społecznej miłości ojczyzny jako wspoacutelnego domu zbudowanego na chrześcijaństwie Z boacutelem słucham wy-powiedzi naszych rodakoacutew z ktoacuterych można by wnioskować że w Polsce nie ma nic dobrego nic pięknego nic z czym można by się utożsamiać czego należałoby bronić czym można by się chlubić Za to w nowym kraju wszystko jest wspaniałe Staram się rozumieć tych ludzi poznać ich rozgoryczenie zawoacuted czy cierpienie z jakim wyjechali z Kraju I zastanawiam się czy można im pomoacutec na nowo odkryć to wielowiekowe i wspoacuteł-czesne piękno i dobro z ktoacuterego wyrośli Nie moacutewmy jednak o innych Wniknijmy w nasze serca i zastanoacutewmy się jakie miejsce mają w naszym życiu te wartości ktoacutere stanowią treść śluboacutew złożonych naszej Matce i Kroacutelowej Poacutejdźmy za głosem Karola Wojtyły

bdquoOjczyzna ndash kiedy myślę ndash woacutewczas wyrażam siebie i zako-rzeniam hellip gdy myślę Ojczyzna ndash by zamknąć ją w sobie jak skarb Pytam wciąż jak go pomnożyć jak poszerzyć tę prze-strzeń ktoacuterą wypełniardquo (Myśląc ojczyzna)

Niech ten sam wiersz bdquoMyśląc ojczyznardquo wprowadzi nas w trzeci motyw naszego dzisiejszego spotkania bdquoGdy dokoła moacutewią językami dźwięczy pośroacuted nich jeden nasz własny Zagłębia się w myśl pokoleń i ziemię naszą opływa i staje się dachem domu w ktoacuterym jesteśmy razem ndashrdquo

Bracia i siostry Jesteśmy razem Roacuteżni nas wiele region

pochodzenia stan wykształcenia praca zasobność materialna stan cywilny miejsce zamieszkaniahellip Ale jesteśmy razem bo bdquogdy dokoła moacutewią językami dźwięczy pośroacuted nas jeden nasz własnyrdquo A jak dalej pisze Karol Wojtyła

bdquoTak zwarci wśroacuted siebie jedną mową istniejemy w głąb własnych korzeni czekając na owoc dojrzewań i przesileń Ogarnięci na co dzień pięknem własnej mowy nie czujemy goryczy chociaż na rynkach świata nie kupują naszej myśli z powodu drożyzny słoacutewrdquo (tamże)

Razem zwarci istniejący w głąb ogarnięci pięknemhellip Czy tylko dziś Nie Na co dzień Takie zadanie stawia przed nami Polakami rozproszonymi po świecie nasz Wielki Rodak Papież i Poeta Niech będzie między nami zgoda i jedność oparta na umiłowaniu wspoacutelnej mowy jakże uszlachetnionej przez dzieje naszej kultury na świecie nieznanej bdquoz powodu drożyzny słoacutewrdquo A wtedy i tęsknota nie będzie samotna i nie będzie w nas goryczy bo duch poprowadzi nas pod wspoacutelny dach ojczystego domu

Na koniec wraz z polskimi biskupami i narodem ktoacutery czci swą Kroacutelową zwroacutećmy się do czarnej Madonny z Einsiedeln słowami Jana Pawła II

bdquoMatko Boga i Matko ludzi lsquoswojemu najmilszemu Synowi nas oddawajrsquo On jest naszym Zbawicielem i naszym oparciem u Ojca Prosimy Cię Matko Zbawiciela wstawiaj się za nami u Twojego Syna w niebie- aby Kościoacuteł w tym kraju (i w naszej ojczyźnie) umacniał się w

wierności Chrystusowi- aby wszyscy ochoczo godzili się na posłannictwo jakie mają

do wypełnienia w Kościele w rodzinie lub w świecie- aby odnowiła się jedność Ducha wśroacuted chrześcijan- aby wszyscy cierpiący na ciele i na duszy znaleźli pomoc i

pociechę- aby wszystkie narody i wszyscy ludzie mogli żyć w wolności i

pokoju- aby przybliżyło się do nas kroacutelestwo Boga i Jego sprawiedli-

wośćMaryjo Matko Kościoła nasza umiłowana Pani z Einsie-

deln moacutedl się za nami Amenrdquo (15061984)

16 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 17

Einsiedeln 3 maja 2008 r

16 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 17

18 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 19

Czy są roacuteżnice między sposobem oraz techniką grania w piłkę nożną w Polsce i w Szwajcarii

Szwajcarzy wiele inwestują w sport na każdym poziomie Mają bardzo dobry system kształcenia młodzieży Choć pił-ka nożna nie ma tu długich tradycji wyniki osiągane na are-nie międzynarodowej są dobre Proszę uwzględnić że jest to stosunkowo małe państwo więc przy mistrzostwach pojawia się problem wyboru talentoacutew trudniej jest je znaleźć w kraju siedmiomilionowym w poroacutewnaniu z krajem 20 40 czy 100-milionowym Styl gry jest tutaj agresywny jest dużo biegania na boisku dużo walki W poroacutewnaniu ze Szwajcarami polscy zawodnicy grają wolniej trenują mniej intensywnie oni wolą raczej grać w piłkę niż walczyć

Czy nie wystarczy grać Trzeba walczyć

Umiejętność walki powinna być naturalna w człowieku Piłka zawodowa jest walką o przetrwanie - trzeba zabrać przeciwnikowi piłkę zdobyć bramkę Drużyna musi chcieć wygrać

Ile się trenuje

W okresie przygotowawczym 12 razy po dwie godziny w tygodniu

Co jest kluczem do piłkarskiego sukcesu

Podstawa to talent Poza tym ciężka praca dyscyplina Nie chodzi o bieganie od rana do nocy ale o motywacje o chęć bycia coraz lepszym o chęć zwycięstwa Najtrudniej-szy w zawodzie piłkarza jest wysiłek fizyczny Trening jest bardzo złożony bieg 20 m 40 m 60 m w lewo w prawo głoacutewkahellip Żeby osiągnąć cel trzeba mieć też charakter wytrwałość wiele jest pokus odciągających od treningu I tu trzeba wytrwać przez lata Ile razy była piękna pogoda Chętnie poszedłbym z żoną na spacer ale musiałem iść na trening Zazdrościłem moim kolegom w szkole - oni chodzili po goacuterach jeździli na rajdy - ja trenowałem Po latach nie żałuję Wielu utalentowanych szybko wypadało z gry przez brak dyscypliny Dobry piłkarz powinien być roacutewnież uczci-wy lojalny powinien mieć ustabilizowane życie osobiste wtedy łatwiej znosi się każdy stres czy niepowodzenie

Jakie są zadania trenera

Trener jest odpowiedzialny za wszystko a głoacutewnie za wy-nik ndash jest sprawdzany przez osiągnięte wyniki Pracuje pod dużą presją roacutewnież ze strony mass-medioacutew W ostatnich siedmiu latach FCA Aarau miało tylko czterech treneroacutew ktoacuterzy przetrwali cały sezon Pracy jest dużo treningi sześć razy w tygodniu ale to nie wszystko Na przykład wczoraj wroacuteciłem do domu o 2300 poszedłem spać o 200 bo oglą-dałem jeszcze mecz na video robiłem kroacutetką analizę Dzisiaj rano trening o 1000 przyjechałem do pracy na 830 Teraz wywiad po południu jadę na mecz do Zurychu

Talent charakter wytrwałośćhellipZ Ryszardem Komornickim trenerem szwajcarskiego klubu FC Aarau

byłym piłkarzem reprezentacji Polski rozmawia Marcin Sumiła

Jakie cechy są pożądane u trenera

Chcę być uczciwy sprawiedliwy co nie jest łatwe Mam dwudziestu zawodnikoacutew Na mecz muszę wybrać osiemna-stu tzn dwoacutech siedzi na trybunie Obojętnie kogo wybiorę ten nie wybrany ma poczucie krzywdy wewnętrznie się bun-tuje Podobnie jest przy zmianie zawodnikoacutew w trakcie me-czu Ciągle muszę się uczyć panować nad moimi reakcjami w sytuacjach stresowych Jestem za wzajemnym respektem ale też daję swoim zawodnikom dużo wolności z niewolni-ka nie zrobi się pracownika on musi chcieć grać ja go nie zmuszę mogę jedynie zachęcić Prasa niestety jeśli chodzi o atmosferę na meczach i o zachowanie treneroacutew często od-grywa rolę negatywną Widać to w piłce niemieckiej gdzie trenerzy załamują się na konferencjach prasowych moacutewią rzeczy ktoacuterych by normalnie nie powiedzieli Ta presja jest niesamowita Prasa często koncentruje się na goszej stronie jeśli wynik jest 50 to dziennikarze chcą pisać o problemach przegranej drużyny a nie o sukcesie zwycięzcy

W drużynie z Aarau jest wielu obcokrajowcoacutew Pan też reprezentuje inną kulturę Jak udaje się Panu dotrzeć do każdego ze sportowcoacutew

Komunikacja to nie tylko język Mamy zawodnikoacutew wielu narodowości nie wszyscy moacutewią po niemiecku ale przynajmniej rozumieją Czasami jest lepiej coś pokazać czy też nic nie moacutewić i to wiele znaczy Poza tym trener powinien znać też zawodnika poza boiskiem okazywać zainteresowa-nie jego życiem prywatnym rozmawiać z nim dwa - trzy razy w tygodniu pomoacutec w problemach Szczegoacutelnie ważne jest to przy bardziej bdquoegzotycznychrdquo piłkarzach Taki na przykład Afrykanin nie jest przyzwyczajony do naszych zasad potrafi np przyjść na trening o 1100 choć jest planowany na 1000 tudzież jechać przez miasto 100 kilometroacutew na godzinę nie rozumie że trzeba respektować ograniczenie prędkości Obcokrajowcom pomagamy też poza treningiem np orga-nizując kurs języka niemieckiego

Czy w drużynie piłkarskiej jest miejsce na religię

Religia też się pojawia Mamy zawodnikoacutew brazylij-skich ktoacuterzy zaproponowali żebyśmy się wszyscy razem modlili przed meczem To było nie do zaakceptowania dla

Stoją od lewej autor wywiadu dr Marcin Sumiła i trener Ryszard Komornicki

18 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 19

muzułmanina gdyż wykraczało poza jego religię Staram się respektować tę roacuteżnorodność Problem jest w okresie rama-danu kiedy zawodnik nie je przez cały dzień

A może drużyna bardziej jednorodna byłaby też lepiej zgrana

Drużyna potrzebuje roacuteżnych zawodnikoacutew gwiazdę ko-goś z temperamentem ale też pracusioacutew ktoacuterzy są cisi spo-kojni Są rzeczy ktoacuterych wymaga się od wszystkich i pewien obszar na inwencję własną Cel jest wspoacutelny wygrać mecz Roacuteżnorodność kultur jest korzystna

Czy w naszych czasach jest jeszcze miejsce w piłce nożnej na bdquofair playrdquo

My jesteśmy najbardziej fair grającą drużyną w Szwajca-rii może dlatego że ja zabraniam faulu Tak też sam grałem nigdy nie dostałem czerwonej kartki zawsze miałem respekt szacunek przed przeciwnikiem Byłem mało kontuzjowany ndash myślę że dlatego bo przeciwnik wiedział że gram fair

Kiedy FC Aarau będzie w szwajcarskiej czołoacutewce

Teoretycznie jest to jeszcze możliwe w tym sezonie Nie-stety mamy w poroacutewnaniu z innymi klubami dużo gorszą sytuację finansową co nie ułatwia zadania

Ktoacutere wydarzenia z kariery piłkarskiej utkwiły Panu naj-bardziej w pamięci przyniosły najwięcej radości

Najpierw było to przyjęcie do klubu IV ligii kiedy mia-łem 15 lat po raz pierwszy miałem trenera stroacutej piłkarski buty Potem nastąpił transfer z małego klubu do drugoligo-wego GKS Tychy Jako trzecie wymienię przejście do Goacuterni-ka Zabrze kiedy w ciągu dwoacutech lat stałem się reprezentan-tem Polski i wziąłem udział w mistrzostwach świata co jest marzeniem każdego piłkarza

Jak można pogodzić zaangażowanie piłkarskie z życiem rodzinnym

Mam to szczęście że moja żona rozumie mnie dobrze Jesteśmy 28 lat po ślubie Wiele jej zawdzięczam to ona głoacutewnie wychowała nasze dwie coacuterki Lubię bardzo przycho-dzić do domu tam czuję się najlepiej Każdą wolną chwilę spędzam z żoną rodziną to jest dla mnie bardzo ważne Wielu znajomych chętnie do nas przychodziło i przychodzi

moacutewią że u nas jest przyjemnie ciepło Ja wiem że to jest zasługa żonyhellip W małżeństwie ważne jest wzajemne zaufa-nie zrozumienie

Kiedy jeszcze grałem to wracając do domu nie opowia-dałem o piłce Nie chciałem robić z tego wielkiego tematu W domu rozmawialiśmy o dzieciach o naszych sprawach rodzinnych Teraz kiedy jestem trenerem żona i coacuterki cho-dzą na mecze i też bardzo się denerwują Nie mogę nic na to poradzić

Czy nie chciałby Pan pracować w Polsce

Chętnie wroacuteciłbym do Polski ale nie chcę pracować w warunkach w jakich pracowałem z korupcją oszukiwa-niem Nie podoba mi się że wyciągamy ciągle stare rzeczy Powinno się zapomnieć o tym co było i zacząć myśleć o tym co jest i o przyszłości

Jaka jest Pana prognoza dla polskiej drużyny na EURO 2008

Polacy będą mistrzami Europy

Kto poza tym w pierwszej czwoacuterce

Finał Polska-Hiszpania Poza tym ponieważ od dawna pracuję w Szwajcarii życzę powodzenia Szwajcarom Chciał-bym też aby Rosja odniosła sukces

Dziękuję za rozmowę Aarau 27042008

Ryszard Komornicki (ur 14 sierpnia 1959 w Ścinawie) pił-karz polski grający na pozycji pomocnika reprezentant Polski mistrz Polski trener FC Aarau Najwspanialsze lata swojej kariery popularny Koko spędził w Goacuterniku Zabrze (1982-1989) z ktoacuterym wywalczył 4 tytuły mistrza Polski i Superpuchar W lidze polskiej Ryszard Komornicki roze-

grał 182 mecze i strzelił 35 bramek W sezonie 198990 został piłkarzem FC Aarau (Szwajcaria) w sezonie 19921993 zdobył wraz z kolegami z drużyny tytuł mistrza Szwajcarii Kolejny sezon (199899) Koko spędził w FC Wohlen (Szwajcaria) w roku 2000 podpisał kontrakt z FC Kickers Luzern (Szwajcaria) Ryszard Komornicki ma roacutewnież doświadczenie jako trener asystent w FC Aarau FC Luzern FC Solothurn rezerwy FC Zurych Od stycznia do kwietnia 2006 roku trenował zespoacuteł 14-krotnego mistrza Polski Goacuternika Zabrze Koko rozegrał też 20 meczoacutew w repre-zentacji Polski i był uczestnikiem MŚ lsquo86 Zadebiutował 31 października 1984 roku w Mielcu w spotkaniu przeciwko Albanii (22) Po raz ostatni biało--czerwoną koszulkę założył 19 października 1988 roku w Chorzo-wie roacutewnież w czasie meczu z reprezentacją Albanii (10)

Zdję

cie

ww

wfc

aara

uch

20 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 21

W niedzielę 11 maja w ośrodku duszpa-sterskim Polskiej Misji Katolickiej w Zury-chu liturgię niedzieli Zesłania Ducha Święte-go uświetnił pierwszy występ nowo powstałej scholi pod kierownictwem pani Sylwii Feher-pataky Grą na organach akompaniowała pani Anna Buczek-Merz

W skład zespołu wchodzi szesnastu członkoacutew Ewa Kadłubowska Joanna Leskiewicz Marta Mirosław Agnieszka Suchta-Veit Anna i Ewelina Wedlechowicz Dorota Weśniak Dorota Zarost Hieronim Bawolski Zygmunt Beck Waldemar Burzyński Krzysztof Chudoba Ryszard Grze-gorzewski Joacutezef Krzyżanowski Tomasz Lenart Bartek Mańkowski Łukasz Mirosław

Już wykonaniem pierwszej pieśni bdquoVeni cre-atorrdquo (bdquoO Stworzycielu Duchu przyjdźrdquo) schola zachwyciła wysokim stopniem profesjonalizmu Dźwięki melodii gregoriańskiej i wariacje orga-nowe pani Buczek-Merz wprowadziły wiernych w uroczysty nastroacutej święta Piękne wykonanie zna-nych i mniej znanych pieśni liturgicznych przyczy-niło się do powstania niezapomnianej atmosfery święta i pogłębienia przeżyć duchowych Schola zaskoczyła i wzruszyłahellip Jak udało się w tak kroacutet-kim czasie stworzyć coś tak niezwykłego Proacuteby nowo powstałego zespołu odbywają sie przecież zaledwie od lutego tego roku

Oto co o powstaniu i pracach choacuteru moacutewi kie-rowniczka scholi pani Sylwia Feherpataky bdquoPomysł prowadzenia wokalnej scholi przykościel-nej pojawił się już dosyć dawno Pedagogikę mu-zyczną obok występoacutew kameralnych traktuję jako hobby uzupełniające moją pracę w operze Rozwa-żając możliwości prowadzenia choacuteru przy jednej

SCHOLA W ZURYCHU

ze szwajcarskich parafii poczułam jednak pewien niedosyt Moje myśli wciąż kierowały się w stronę naszej Misji Ostateczna decyzja o podjęciu tego wyzwania nadeszła wraz ze zmianami personalny-mi w Polskiej Misji Katolickiej w Zurychu jesienią 2007 roku Dzięki wsparciu duszpasterza ośrodka księdza Krzysztofa Zadarko moje pragnienie za-łożenia grupy wokalnej przy naszej wspoacutelnocie na-brało realnego kształtu To co nastąpiło poacuteźniej zawdzięczamy wielkiemu zaangażowaniu osoacuteb ktoacutere zgłosiły swoje uczestnictwo w choacuterze i po-mocy Bożej Nasza Polonia to prawdziwa kopalnia talentoacutew Bardzo zaimponowało mi zainteresowa-nie i wielka chęć wspoacutełpracy członkoacutew zespołu ich zamiłowanie do śpiewu i pragnienie aktywnego uczestnictwa w życiu Kościoła Wiele się od nich uczę To oni tworząc scholę ubogacają naszą wspoacutelnotę Wspoacutelnota to wspoacutełpraca Bez tego na-wet cały moacutej zapał ducha nie wystarczyłby aby po-wstało coś podobnego To ich wysiłek poświęcenie czasu prywatnego chęć uczenia się i działania oraz doświadczenie w pracy choacuteralnej lub wokalnej dały takie wyniki Jestem z nich dumna Ja osobi-

20 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 21

Sylwia FeherpatakyMa 41 lat Pochodzi z Krakowa gdzie rozpoczęła swoją

karierę muzyczną W 1996 roku ukończyła studia na wy-dziale wokalno-aktorskim w Gdańsku Rok poacuteźniej wyje-chała do Szwajcarii jako stypendystka Ministerstwa Kultury i Sztuki w Bernie (Bundesamt fuumlr Kultur) Po ukończeniu studioacutew podyplomowych w Bernie (Hochschule fuumlr Mu-sik und Theater Bern) otrzymała stały angaż w zuryskiej operze gdzie nadal pracuje jako wokalistka Ma na koncie udział w szeregu koncertoacutew solowych i choacuteralnych oraz na-graniach telewizyjnych

ście uczę się mnoacutestwo o muzyce liturgicznej ktoacutera jest niebywale bogata i roacuteżnorodna Nieocenioną pomocą przy przygotowaniu naszej pierwszej mszy była pani Ania Buczek-Merz ktoacutera zgodziła się wspomoacutec nas akompaniamentem Świetna orga-nistka i wielce kompetentny pedagog Dziękuję jej z serca za tę wspoacutełpracę i znajomość

Po naszym pierwszym występie w święto Ze-słania Ducha Świętego stawiamy sobie za cel

rozszerzenie naszego repertuaru Oczekuję tego z wielkim zainteresowaniem

Mam nadzieję że schola będzie się rozwijać Zależy mi na tym aby to dzieło trwało i wzbo-gacało nasze serca pięknem i głębią muzyki aby zawarty w niej pierwiastek Bożej doskonałości docierał do jak największej rzeszy ludzirdquo

Kamila NeupertZdjęciaZbigniew Zambrzycki

Anna Buczek-Merz Od 15 lat mieszka w Szwajcarii Wykształcenie muzyczne

zdobyła w Akademiach Muzycznych w Krakowie Lublinie Basel i Norynberdze jak i na wielu kursach mistrzowskich Przed wyjazdem do Szwajcarii docentka w klasie klawesynu na Akademii Muzycznej w Gdańsku Od 2000 roku zaanga-żowana jako organistka przy Kościele św Jana w Zurychu (Johanneskirche) Od lutego 2008 roacutewnież w kościele pa-rafialnym Birmensdorf Ceniona jako pedagog nauczyciel fortepianu i prowadząca choacuter

LEŚNA MAJOacuteWKA W WINTERTHURZE24 maja 2008 r - zgodnie z wcześniejszą zapowiedzią - odbyła się bdquomajoacutewkardquo

w lesie Winterthur-Walcheweiher zorganizowana przez Radę Ośrodka Duszpasterskiego PMK w Winterthurze Chętnych nie zabrakło

Był obecny także duszpasterz ośrodka ks Krzysztof Zadarko

Aut

or z

djęć

Jer

zy S

taw

arz

22 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 23

Bezpośredni sens słoacutew dzisiejszej Ewangelii nie nasuwa żadnych trudności moacutewi ona że Boacuteg będzie nas sądził nie według słoacutew ale według czynoacutew że po tych czynach mamy odroacuteżnia synoacutew światłości od ludzi złych i że ten tylko kto czynem pełnić będzie wolę Ojca Niebieskiego wejdzie do Kroacutelestwa Bożego Ewangelia nie tylko zabrania złych czynoacutew nawet takie drzewo ktoacutere złych owocoacutew nie daje ale tylko nie rodzi dobrych będzie wycięte i wrzucone w ogień Raz jeszcze przypomina nam w niej Chrystus Pan że Jego zakon jest zakonem czynu że nie ma niczego bar-dziej sprzecznego z chrześcijańską drogą życia niż bierność i bezczynność

Taka jest głoacutewna nauka Ewangelii na dzisiejszą niedzielę Jeśli się jednak nie mylę zawarta w niej jest jeszcze inna bardziej pośrednio wypowiedziana ale nie mniej wielka i piękna Nad nią chciałbym z Wami Drodzy Bracia pokroacutetce rozważać

Co to są te owoce ktoacutere daje dobre drzewo To są nie-wątpliwie przede wszystkim czyny Ale postawa wewnętrzna przejęcie się duchem chrześcijaństwa daje jeszcze inne skutki mniej przejawiające się na zewnątrz wyrażone ndash jeśli można się tak wyrazić ndash w samej sylwetce człowieka nada-jące jej ton i charakter Człowieka Bożego można poznać nawet wtedy gdy jego czynoacutew nie znamy patrząc po prostu na jego zachowanie się na cechy jego ducha Te cechy to tak-że w rozumieniu naszej Ewangelii owoce dobrego drzewa przejawy miłości Bożej i rządoacutew łaski w duszy

Owoce dobrego drzewa pokora pogoda pokoacutejJest takich cech wiele ale najważniejsze są bodaj trzy

pokora pogoda i pokoacutej Pokora Najmilsza z cnoacutet owa postawa duszy pełnej

przedmiotowości ktoacutera cechuje człowieka żyjącego w obli-czu Bożym i umiejącego patrzeć na samego siebie z Bożego punktu widzenia Człowiek ten nie w słowach ale w posta-wie przenikającej każdy jego ruch i każdą myśl jest wolny od tego szaleństwa i głupstwa zwanego pychą od czynienia ze siebie ośrodka świata i fałszywego bożka Pokora spra-wia że ten kto ją posiada nie sądzi nikogo ani nad nikogo się nie wywyższa W tym szerokim chrześcijańskim słowa znaczeniu pokora jest bodaj tą cechą po ktoacuterej najłatwiej poznać można człowieka Bożego

Pogoda to radość wynikająca z umiłowania Boga ponad wszystko niewzruszony optymizm nie w słowach ale każ-dym drgnieniem woli i myśli ludzkiej opromieniający życie niezroacutewnanym światłem Postawa dzięki ktoacuterej człowiek Boży wnosi radość i promień szczęścia wszędzie gdzie prze-chodzi każdym słowem samą swoją obecnością

Pokoacutej Błogosławieni pokoacutej czyniący powiedział Chry-stus Pan Ale pokoacutej czynić może tylko ten kto pokoacutej nosi w samym sobie kto nie jest rozdarty przez zwalczające się dążności i namiętności Raz jeszcze ten pokoacutej prawdziwy co przewyższa wszelki zmysł jest jedną z nieomylnych cech człowieka Bożego z tych owocoacutew po ktoacuterych poznać można serce oddane Bożej sprawie

Aby w nas można było poznać synoacutew światłościJest takich cech świętości więcej ale te trzy biją chyba

najbardziej w oczy i wszyscy nasi święci bez wyjątku byli wielkimi przykładami jak one w postawie chrześcijanina powinny być urzeczywistnione

Kiedy rozważam o nich dwie rzeczy przychodzą mi na myśl Pierwsza to smutny fakt że zrozumienie wielkości i piękna tych wielkich rzeczy jest niestety u tylu tak nikłe Pogańskie płytkie i złe nauki głoszone przez zbłąkanych pogardzają pokorą głoszą gorycz szerzą nienawiść i zwadę Doszło do tego że nawet nasze dzieci uczy się nienawiści zamiast pokoju goryczy zamiast pogody sądzenia innych i pychy zamiast chrześcijańskiej pokory W takich czasach trzeba nam chrześcijanom bardziej niż w innych pamiętać słowa Chrystusowe że po tych właśnie cechach poznawać mamy drzewo dobre od złego a przede wszystkim wypada nam z większym jeszcze zapałem dbać o to aby w nas sa-mych widniały pokora pogoda i pokoacutej

A z tą ostatnią sprawą łączy się druga wręcz może jeszcze smutniejsza Gdy patrzę na siebie i widzę jak mi jest daleko do Chrystusowego ideału jak mało jest w mojej postawie pokory pogody i pokoju jak niewiele potrafię ich dać moim bliźnim trzeba mi sercem skruszonym prosić o przebaczenie i błagać o pomoc i łaskę abym moacutegł stać się mniej niegodnym imienia chrześcijanina

Niech to postanowienie i ta modlitwa będzie wnio-skiem dzisiejszej niedzieli postanowienie że wytężymy wszystkie siły aby w nas można było lepiej poznać sy-noacutew światłości i korna modlitwa do Boga o łaskę poko-ry pogody i prawdziwego pokoju Amen (20071952)

CECHY CHRZEŚCIJANINA

O Joacutezef Innocenty Maria Bocheński OP (1902 ndash 1995)Założyciel PMK

22 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 23

14 maja 2008 roku w Marly odbyło się spotkanie na temat relacji między Stowarzyszeniem Centrum Polskiej Misji Katolickiej w Zury-chu a Polską Misją Katolicką w Szwajcarii W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele Stowarzyszenia dr Antoni Zgliński dr Jacek Pator-ski oraz pani Bogusława Lewicka natomiast Polską Misję Katolicką reprezentowali ks rektor Sławomir Kawecki ks Artur Cząstkiewicz oraz ks Grzegorz Ostrowski Przedstawiciele Stowarzyszenia Cen-trum stwierdzili że bdquoStowarzyszenie jest organizacją świecką opartą na prawie cywilnym szwajcarskim i nie podlega Polskiej Misji Ka-tolickiej Nazwa Stowarzyszenia została wybrana dlatego że Polska Misja Katolicka jest instytucją wiarygodną a to bardzo pomaga w zbieraniu funduszyrdquo Otoacuteż aby Stowarzyszenie mogło nosić nazwę bdquokatolickierdquo musi wpierw uzyskać zgodę kompetentnych władz kościelnych Niestety Stowarzyszenie Centrum do tej pory o taką zgodę nie wystąpiło Co więcej zwroacutecono się o aprobatę Statutu Stowarzyszenia działającego według zasad PRAWA CYWILNEGO do WŁADZ KOŚCIELNYCH miejscowej diecezji ktoacutere to władze w sposoacuteb dyplomatyczny odpowiedziały że nie leży to w kompeten-cji biskupa diecezji Chur Często członkowie Zarządu Centrum powołują się na słowa wsparcia prywatne listy z błogosławieństwem zachęty ze strony dostojnikoacutew kościelnych To wprowadza w błąd ludzi mniej zorientowanych - mogłoby się wydawać że jest to roacutew-noznaczne z dokumentem prawnym Otoacuteż tak nie jest W kościele rzymskokatolickim obowiązuje nas Kodeks Prawa Kanonicznego ktoacutery jasno reguluje te sprawy (por Kan 298-311)

Po długich dyskusjach doszliśmy do wniosku że Stowarzyszenie

W SPRAWIE STOWARZYSZENIA CENTRUM hellipOświadczenie Stowarzyszenia Centrum Spotkań i Modlitwy Polskiej Misji Katolickiej w ZurychuW majowym numerze bdquoWiadomościrdquo (Nr 440) ukazała się notatka ks Rektora o naszym Stowarzyszeniu sugerująca niezorientowanym czytelnikom wątpliwości wobec naszych intencji i działań W związku z reakcjami ludzi na tę publikację uważamy za konieczne podanie poniższych wyjaśnień do wiadomości wszystkich1 Nasze Stowarzyszenie jest założone na podstawie szwajcar-

skiego prawa cywilnego (OR) nie jest organizacją kościelną i nie podlega formalnie Polskiej Misji Katolickiej w Szwaj-carii

2 Nazwa bdquoCentrum Spotkań i Modlitwy Polskiej Misji Katolickiej w Zurychurdquo wyraża tylko jednoznacznie nasz głoacutewny cel tzn zdobycie i utrzymanie odpowiedniego stałego ośrodka dla PMK ktoacutery będzie znajdował się w Zurychu Jednocześnie chcemy aby te pomieszczenia były owarte dla całej Polonii w Szwajcarii jako miejsce spotkań i dyskusji czy też organizacji imprez kultu-ralnych Nasze starania ograniczają się jak dotąd w zdobywaniu funduszoacutew poprzez składki członkowskie zbieranie ofiar oraz własną pracę (kawa niedzielna biuletyn Stowarzyszenia organi-zacja imprez)

3 Będziemy się cieszyli roacutewnież i wtedy jeśli PMK otrzymałaby wcześniej w inny sposoacuteb odpowiednie stałe pomieszczenia w Zurychu do samodzielnego użytkowania Statut pozwala nam na poacuteźniejszą pomoc w utrzymaniu takiego ośrodka

4 Zawiadomienie o założeniu Stowarzyszenia w 2000 r zostało wy-słane wraz ze statutem do wszystkich biskupoacutew szwajcarskich a także do prymasa ks kard J Glempa i innych biskupoacutew w kraju do bp S Wesołego i do ks rektora K Gawrona Otrzymaliśmy same pozytywne odpowiedzi i błogosławieństwo na naszą działal-ność

W liście z dn 20102000 r z Ordynariatu diecezji Chur na ktoacuterej terenie działamy czytamy bdquoPrzyjęliśmy do wiadomości treść statutu () Kompetencji i nadzorowi Biskupa podlegają jedynie statuty mające czysto kościelno-prawny charakter Poza

tym możemy Wam mimo to potwierdzić że do tego statutu nie mamy żadnych zastrzeżeń i popieramy ideowo cel tego Stowa-rzyszeniardquo (tłum AZ) Traktowaliśmy i traktujemy to dalej jako akceptację ze strony władz kościelnych na działanie zgodnie z naszym statutem Informacja o tym wraz z kopią listu została przesłana w odpowiedzi na polską ocenę prawną dla ekonoma Komisji Episkopatu Polskiego ks J Droba do Warszawy oraz ks rektorowi S Kaweckiemu

5 W czerwcu ubr było wiadomo że od 1 lipca będzie tylko jeden etat dla duszpasterza PMK tzn Rektora W związku z tym ks W Czerwiński z dniem 30 czerwca przestał być członkiem Zarządu z urzędu Mimo iż pozostawał dalej w mieszkaniu przy Aem-tlerstrasse to nie miał więcej prawa działalności wśroacuted Polonii wobec czego konieczna była formalna zmiana adresu korespon-dencyjnego Stowarzyszenia Na nadzwyczajnym Walnym Zebra-niu Stowarzyszenia 24 czerwca 2007 uchwalono tę zmianę Jed-nocześnie w statucie dokonano drobnych zmian ktoacutere precyzują cel podkreślają lokalizację w Zurychu i ograniczają możliwości interpretacji przeznaczenia zbieranych funduszy Nie rozumiemy sugerowania że mieliśmy przy tym nieczyste intencje

6 Jest rzeczą oczywistą że wobec naszego celu chcemy ndash tak jak dotychczas ndash pracować ściśle w powiązaniu z PMK w Szwajcarii W Zarządzie jest zarezerwowane stałe miejsce dla kapłana odpo-wiedzialnego w Zurychu za Misję

7 Następne zwyczajne Walne Zebranie Stowarzyszenia jest plano-wane na czerwiec br

8 Wiemy że w Polsce istnieje swoista kultura nieufności do wszyst-kiego co nie jest pod pełną własną kontrolą a także rzucania publicznych podejrzeń według swego subiektywnego poglądu Uważamy jednak że zawsze trzeba wymagać informacji rzetelnej Nie wiemy jaki cel przyświecał wspomnianej notatce w bdquoWiado-mościachrdquo bez poprzedniego porozumienia się z nami

Za ZarządDr Antoni Zgliński prezes

Inż Marek Duszyński v-prezez

Od Rektora Polskiej Misji Katolickiejwystąpi do Episkopatu o zgodę na używanie nazwy Stowarzyszenie Polskiej Misji Katolickiej Ustaliliśmy także że będziemy praco-wać nad przygotowaniem umowy o wspoacutełpracy Stowarzyszenia Centrum z Polską Misją Katolicką w Szwajcarii Nie może być tak że Stowarzyszenie ktoacuterego członkowie Zarządu zastrzegają że nie jest stricte katolickie zbiera fundusze na terenie Polskiej Misji Katolickiej Dlatego konieczne jest przygotowanie umowy ktoacutera będzie jasno precyzowała wzajemne relacje

Jedyną kwestią sporną ktoacutera nie znalazła rozwiązania był temat zwołania ubiegłorocznego walnego zebrania w dniu 240607 - na trzy dni przed moim przyjazdem do Szwajcarii Mimo proacuteśb Ekonoma Konferencji Episkopatu Stowarzyszenie Centrum nie raczyło zmie-nić terminu walnego zebrania po to aby moacutegł wziąć w nim udział nowy rektor Polskiej Misji Katolickiej Jeszcze raz podkreślam że nie rozumiem i jest dla mnie nie do pojęcia jak można na trzy dni przed przybyciem nowego rektora bez konsultacji z nim a przede wszystkim bez konsultacji z odpowiedzialnym za duszpasterstwo Polonii z ramienia Konferencji Episkopatu Polski zmienić statut dokonać zmian personalnych i zmienić adres siedziby Stowarzy-szenia Mimo tej rozbieżności całe spotkanie było dosyć owocne W wielu kwestiach znaleźliśmy porozumienie Mam nadzieję że na najbliższym walnym zebraniu w szerszym gronie uda się znaleźć konstruktywne rozwiązania dla nieuporządkowanych pod względem prawnym zagadnień zaroacutewno dla dobra Polskiej Misji Katolickiej jak i Stowarzyszenia

ks Sławomir Kawecki Rektor Polskiej Misji Katolickiej

24 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 25

W trakcie Mszy św hołd Zmarłej złożył profesor dr hab Jan Zieliński z Berna ktoacuterego przemoacutewienie zamieszczamy poniżej

bdquoLubiła podkreślać że przyszła na świat w puszczy że wychowała się wśroacuted drzew Było to w Spuszy w ziemi lidz-kiej (Spusza ongiś własność Ignacego Tyzenhausa potem jego syna Rudolfa dalej tegoż coacuterki Hermancji zamężnej Uruskiej ktoacuterej młodsza coacuterka Seweryna wyszła za Jana Pawła Sapiehę) Ojciec Eustachy Kajetan ks Sapieha ab-solwent politechniki w Zurychu (leśnictwo) był na początku lat dwudziestych ministrem spraw zagranicznych RP Matka Teresa z Lubomirskich prowadziła działalność charytatywną i społeczną Kierowała warsztatem produkującym tweed W Warszawie prowadziła bdquoLatarnięrdquo zakład wytwoacuterczy dla ociemniałych inwalidoacutew wojennych Elżbieta (w dzieciństwie i potem dla najbliższej rodziny Izia) miała siostrę Eleonorę i trzech starszych braci Jana Lwa i Eustachego Seweryna Na zachowanych zdjęciach z dzieciństwa widać Ją w otoczeniu przyrody na cierpliwej białej klaczy albo w atelier fotografa Stefana Platera jak z rozpuszczonymi długimi włosami z uśmiechem i ciekawością świata ufnie patrzy w przyszłość

Maturę zrobiła w roku 1939 Wszechstronnie uzdolniona artystycznie zastanawiała się czy wybrać karierę śpiewaczki aktorki czy rzeźbiarki Wybuch wojny pokrzyżował te plany Ojciec został aresztowany przez władze radzieckie i skazany na karę śmierci zamienioną na pobyt w łagrze wyszedł z Rosji z armią Andersa Następnie osiadł w Kenii był delega-tem Polskiego Czerwonego Krzyża na Afrykę Wschodnią

Okupację przeżyła w Polsce działała w podziemiu w roku 1944 aresztowana przez gestapo w Krakowie siedziała w więzieniu na Montelupich Kiedy została zwolniona kar-dynał Sapieha radził Jej matce bdquoZabierz coacuterkę i pierwszą możliwą drogą wyjeżdżajcierdquo Tak trafiły do Berna

Po wojnie rodzice osiedli na dobre w południowo-wschodniej Afryce Ona nie chciała opuszczać Europy ad-optowana przez przemysłowca i organizatora wyścigoacutew sa-mochodowych Hansa Rufenera i jego żonę Hannę zamiesz-kała w Hofgut w podberneńskiej gminie Muri Zajmowała się ogrodem Do końca żywiła dla Szwajcarii i Szwajcaroacutew wdzięczność za gościnę to była jej druga ojczyzna Wielka patriotka polska stała się też patriotką szwajcarską

Jej wielką pasją było kolekcjonerstwo Zbierała znaczki

bdquoUMIAŁA DAWAĆhelliprdquoElżbieta (Iza) Rufener-Sapieha (24081921 - 01052008)

i etykiety zapałczane dziwne kamyki i wieczka pojemni-koacutew ze śmietanką do kawy W sensie przenośnym można powiedzieć że kolekcjonowała ludzi ndash otwarta na ich losy na ich potrzeby Zbierała też filmy Umiejętnie korzystając z kolejnych nowinek technicznych nagrywała setki filmoacutew i programoacutew telewizyjnych o Polsce o Papieżu o przyrodzie Wiele z nich trafiło potem do Polski do zbioroacutew Uniwersy-tetu Jagiellońskiego

Inną wielką pasją były podroacuteże Sprzyjało temu trochę powojenne rozproszenie rodziny po całym świecie ale głoacutew-nym motorem była chyba ciekawość świata Jej świadectwem pozostały niezliczone fotografie i slajdy a także akwarele o egzotycznej tematyce

W latach pięćdziesiątych była uczennicą malarza Karla Bieri w berneńskiej Gewerbeschule Brała udział w plene-rach malarskich Pobierała też lekcje rzeźby u Madeleine von Fischer Była członkinią Schweizerische Gesellschaft Bildender Kuumlnstlerinnen

Malowała dużo ale przez wiele lat wcale nie wysta-wiała Pierwsza wystawa w rezydencji ambasadora RP w

1 maja 2008 roku w Bernie przeżywszy 86 lat odeszła do Pana wielka polska patriotka Elżbieta Ru-fener-Sapieha 13 maja została odprawiona w intencji zmarłej Msza św pogrzebowa ktoacuterej przewod-niczył rektor Polskiej Misji Katolickiej w Szwajcarii ks dr Sławomir Kawecki W homilii celebrans podkreślił wielkie zasługi zmarłej w podtrzymywaniu polskiej tradycji patriotycznej i religijnej cha-rytatywną bezinteresowną działalność na rzecz polskiej młodzieży oraz jej niezwykły talent malarski Rysunki akwarele i obrazy olejne Elżbiety Rufener-Sapiehy są plonem jej życia dzielonego na dwie ojczyzny ndash Polskę i Szwajcarię Zachwyt nad doskonałością natury nad otaczającym nas pięknem ndash to refleksje jakie pojawiają się w trakcie oglądania dzieł malarki

Elżbieta Rufener-Sapieha z Ojcem Świętym Janem Pawłem II Zdjęcie pochodzi ze zbioroacutew prywatnych

24 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 25

Bernie odbyła się w roku 2004 po niej przyszły następne w Muzeum Polskim w Rapperswilu (2005) we wrocławskim Ossolineum (2006) w warszawskich Łazienkach Kroacutelew-skich (2007) wreszcie w styczniu br w Domu Polonii na krakowskim Rynku Każda wystawa miała nieco inny kształt dzięki temu że było z czego wybierać dorobek Elżbiety Rufener-Sapiehy liczy ponad trzysta prac Są wśroacuted nich obrazy olejne akwarele grafiki i fotografie artystyczne ndash świadectwo bezustannych poszukiwań tematycznych i formalnych Wkroacutetce przed śmiercią większość tych prac ofiarowała wspaniałomyślnie Zakładowi Narodowemu im Ossolińskich z myślą o powstającym we Wrocławiu Muzeum Lubomirskich

Miałem szczęście uczestniczyć w otwarciu wszystkich tych wystaw Każdy wernisaż pozostawił wspomnienia ale najsilniejsze wiążą się z ostatnim Może dlatego że aranża-cja wystawy delikatnymi akcentami plastycznymi przywodzi-ła myśl o nieuchronnym pożegnaniu Ale chyba nie tylko Przemawiając podczas wernisażu wspomniałem o areszto-waniu Izy w wojennym Krakowie podeszła do mnie potem coacuterka ludzi w ktoacuterych mieszkaniu okupanci zorganizowali oacutew fatalny bdquokociołrdquo Miałem wtedy wrażenie że zamyka się krąg historii

Od połowy lat sześćdziesiątych jeździła regularnie do kraju Wspierała też stale roacuteżne inicjatywy i ludzi w potrze-bie Szczegoacutelnie aktywnie zaangażowała się w ruch bdquoSolidar-nościrdquo i w pomoc dla Polski po wprowadzeniu stanu wojen-nego Nie tylko finansowo także osobiście przygotowując i wysyłając niezliczone paczki

Działała ze Szwajcarii w ruchu (od 1990 Stowarzysze-niu) bdquoPrzymierza Rodzinrdquo ktoacutery prowadzi w Polsce dzia-łalność edukacyjną i wychowawczą w duchu obywatelskim Ruch ten ktoacutery wyroacutesł z Sekcji Rodzin warszawskiego Klubu Inteligencji Katolickiej zmierza do wielostronnego przygotowania dzieci i młodzieży do służby społeczeństwu i Kościołowi Działalność rozpoczął od kształcenia wy-chowawcoacutew i organizowania letnich i zimowych obozoacutew następnie całorocznej pracy wychowawczej w grupach wreszcie przystąpiono do budowy szkoacuteł Przymierze Rodzin prowadzi obecnie przedszkole cztery świetlice trzy szkoły podstawowe cztery gimnazja dwa licea ogoacutelnokształcące i szkołę wyższą Hojności Izy ta pożyteczna placoacutewka w bardzo dużej mierze zawdzięcza swe powstanie i rozwoacutej Ponadto założyła Ona dwie fundacje z przeznaczeniem na stypendia dla dzieci i młodzieży z niezamożnych rodzin Jedną z sal w budynku szkoły Przymierza Rodzin im Jana Pawła II na Ursynowie nazwano Salą Sapieżyńską dwie tablice upamiętniają hojność fundatorki w szkole wyższej i w szkole im ks Jerzego Popiełuszki na Bielanach jest też ogromna wdzięczność w sercach członkoacutew Przymierza Rodzin

Umiała dawać ndash a to jest rzadka umiejętność Prezydent Lech Wałęsa odznaczył Ją w roku 1994 krzy-

żem kawalerskim Orderu Zasługi RP prymas Joacutezef Glemp w roku 2000 Złotym Medalem Prymasowskim za zasługi dla Kościoła i Narodu premier Jerzy Buzek medalem Instytu-tu Społeczeństwa Obywatelskiego bdquoCzłowiek Pro Publico Bono 2003rdquo

Pamiętam od pierwszego spotkania wielkie uważne oczy promienny uśmiech lekko przechyloną na bok głowę z burzą skręconych białych włosoacutew Połączył nas śp Marek Łatyński pierwszy Ambasador znoacutew wolnej Polski w Szwajcarii spo-winowacony z Nią przez swą żonę z domu Potulicką Kiedy przedwcześnie kończył swą misję w Bernie powierzył Izę naszej opiece a nas ndash Jej Przed czternastu laty Na zawsze zostaniemy dłużnikami Chyba że można dobro odpłacać dobrem

Kiedy przyszedłem w godzinę ktoacutera miała się okazać przedostatnią uniosła na przywitanie lewą rękę Siedziałem przy szpitalnym łoacuteżku w milczeniu wychodząc z założenia że w takich sytuacjach słowa są niepotrzebne liczy się obec-ność Odchodząc uniosłem lewą rękę na pożegnanie do jutra Za godzinę już nie żyła

Pod koniec oszczędnie gospodarowała słowami jakby wiedząc że w obliczu spraw ostatecznych nabierają one in-nej wagi Ale w tym co moacutewiła była niezwykła przytomność umysłu lapidarna norwidowska trafność Tydzień wcześniej na słowa zaprzyjaźnionej osoby bdquoMogę się za Ciebie tylko modlićrdquo odparła bdquoT y l k ordquo

Odeszła w święto Wniebowstąpienia Pańskiego kiedy po porannym deszczu niebo się zupełnie wypogodziło jakby otwierało swe podwoje

Wraz z Jej odejściem obumiera jedna gałązka dwoacutech wielkich polskich rodoacutew magnackich Wysycha zdroacutej dobro-ci bezinteresownej gotowości do niesienia pomocy i do do-brych uczynkoacutew Rozproszona po świecie rodzina przyjacie-le Polonia szwajcarska i zaprzyjaźnieni Szwajcarzy wreszcie miłośnicy sztuki ndash wszyscy tracimy Pięknego Człowieka

W noc po kremacji na zewnętrznej szybie okna pod ktoacuterym pracuję od strony wielkiego dębu ktoacutery tylekroć podziwiała i ktoacutery do niedawna jeszcze miała nadzieję nary-sować przylgnęła piękna srebrzysta ćma Tkwiła tam przez cały dzień niczym dusza Izy zaglądając mi przez ramię kiedy o Niej pisałem

Pogrzeb odbędzie się jesienią w Boćkach na Podlasiu w kościele pod wezwaniem św Joacutezefa Oblubieńca (jego święto przypada 1 maja) i św Antoniego Padewskiego kościele ufundowanym w roku 1726 przez Joacutezefa Franciszka Sapie-hę Iza była tam przed trzema laty gdy chowano jej brata zmarłego w Kenii Eustachego Sapiehę W homilii powie-dzianej przez biskupa drohiczyńskiego Antoniego Dydycza uderzyły ją zwłaszcza zacytowane słowa z listu fundatora w ktoacuterych planowaną budowlę sakralną nazywa bdquoroślinkąrdquo I komentarz biskupa Dydycza bdquoNie wiem czy u wielkich wspoacutełczesnych spotkalibyśmy się z takim językiem z taką delikatnością i uprzejmą prostotą Podskarbi litewski całą fundację nazywa lsquoroślinkąrsquo To ma swoją wymowę widać że patrzył na wszystko przez pryzmat życiardquo Z puszczy w Spu-szy do kościoła budowanego z miłością tak jak się hoduje ulubioną roślinkę Jest w tym wewnętrzna logika i konse-kwencja Co w niczym nie zmniejsza poczucia że straciłem jedną z najważniejszych w moim życiu osoacuteb Wiem że inni czują podobnie

Gdyby trzeba słowa pożegnania ograniczyć do jednego w tym wypadku brzmiałoby ono Dziękirdquo

26 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 27

bdquoO dobre imię Polski i Polakoacutewrdquo - to hasło XII Forum Polonijnego jakie odbyło się w dniach 25-27 kwietnia w Toruniu Gospodarzami spotkania na ktoacutere przybyło ponad stu delegatoacutew z całego świata były Wyższa Szkoła Kultury Społecznej i Medialnej oraz Polskie Stowarzyszenie Mor-skie-Gospodarcze im Eugeniusza Kwiatkowskiego Toruń-ska uczelnia w swoich murach gościła min przedstawicieli z Europy (Litwa Białoruś Ukraina Niemcy Francja Szwaj-caria Wielka Brytania Szwecja Norwegia) Australii i obu Ameryk (USA Kanada Argentyna Urugwaj i Meksyk)

Z całego świata zjechali się goście do Wyższej Szkoły Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu na XII Forum Polonijne W piątek 25 kwietnia zostaliśmy uroczyście podjęci w pięknej restauracji na bogatej w polskie potrawy kolacji Po posiłku o godzinie 2100 odbył się Apel Jasno-goacuterski animowany przez choacuter WSKSiM a prowadzony przez księdza biskupa Andrzeja Suskiego ordynariusza diecezji toruńskiej

Rano w sobotę 26 kwietnia XII Forum Polonijne zostało zainaugurowane Mszą św pod przewodnictwem o Tadeusza Rydzyka dyrektora Radia Maryja i założyciela WSKSiM w Toruniu W wygłoszonym Słowie Bożym celebrans poroacutew-nał Polakoacutew do ucznioacutew Jezusa ktoacuterzy poszli na cały świat niosąc Ewangelię i naukę o Panu Podkreślił że to ważne abyśmy byli bdquoświadkami prawdyrdquo bronili dobrego imienia Polski i Polakoacutew nie zniechęcając się ale dając świadectwo wierze gdyż bdquonie wolno zapierać się ojca i matkirdquo

Przed południem złożono kwiaty pod pomnikiem Jana Pawła II a następnie przystąpiono do spotkań panelowych dotyczących duszpasterstwa emigracyjnego nauki i kultury oraz dobrego imienia Polski i Polakoacutew Było wielu moacutewcoacutew min prezydent miasta Torunia Michał Zaleski a także po-litycy ndash ich słowa wzięliśmy sobie głęboko do serca Było to wielkie spotkanie patriotyczne ktoacutere wzbogaciło nas wszyst-kich Niejednemu w oczach zalśniły łzy tęsknoty podczas słuchania recytacji wiersza Norwida bdquoDo kraju tegordquo Jak zwykle nie zabrakło możliwości zakupu ciekawych i naj-nowszych publikacji książkowych o tematyce patriotycznej i katolickiej

Następnie wszyscy udaliśmy się do studia nagrań Telewi-zji Trwam znajdującego się w pobliżu Domu Słowa gdzie z wielkim zainteresowaniem wszyscy uczestnicy Forum podzi-wiali profesjonalizm i nowoczesną aparaturę tego studia

Gdy wroacuteciliśmy do Centrum Polonia in Tertio Millenio kontynuowaliśmy spotkanie panelowe Po kolacji czekał nas program słowno-muzyczny w wykonaniu choacuteru toruńskiej uczelni następnie inscenizacja fragmentoacutew epopei naro-

O DOBRE IMIĘ POLSKI I POLAKOacuteWXII Forum Polonijne

Toruń 25 - 27 kwietnia 2008

dowej bdquoPan Tadeuszrdquo w reżyserii Haliny Łabonarskiej oraz wieczoacuter z poezją Jacka Kaczmarskiego w wykonaniu studen-toacutew tej uczelni

W niedzielę po śniadaniu i Mszy Świętej udaliśmy się do auli aby kontynuować nasze debaty dotyczące kultury i na-uki oraz dalszy ciąg panelu bdquoO dobre imię Polski i Polakoacutewrdquo ktoacutere wzbudziło wiele emocji narzekań Polakoacutew z Litwy i nie tylko Były też i pozytywne sygnały z Wielkiej Brytanii o naszym narodzie o cenieniu pracowitości i wysokiej jakości pracy Polakoacutew Po południu było podsumowanie dyskusji panelowych i podjęcie uchwał Pewne pytania i problemy dyskutowane na forum pozostawały bez odpowiedzi

Studenci tej uczelni opiekowali się gośćmi i robili to bardzo odpowiedzialnie i z wielką życzliwością Ogromnie urozmaicona wspaniała i obfita polska kuchnia była po-twierdzeniem znanej na całym świecie polskiej gościnności Niezapomnianym przeżyciem było obejrzenie gablot z eks-ponatami-pamiątkami po Ojcu Świętym Janie Pawle II oraz zobaczenie kaplicy w ktoacuterej odmawia się codziennie wieczo-rem Roacuteżaniec Święty W tej kaplicy obok wizerunku Matki Bożej Fatimskiej wisi obraz Pani Jasnogoacuterskiej z podpisem Jana Pawła II z Jego prywatnej kaplicy watykańskiej oraz wota wiernych - słuchaczy Radia Maryja

Dla członkoacutew naszego Koła i zainteresowanych otrzyma-łam wiele ciekawych materiałoacutew po ktoacutere można się zgłosić w pierwsze soboty i niedziele miesiąca po Mszy Świętej w Zurychu

Cieszę się że mogłam reprezentować nasze Koło Radia Maryja z Zurychu w tak ciekawych i pełnych emocji uroczy-stościach spotkaniach panelowych jak roacutewnież w owocnych rozmowach w kuluarach

Jadwiga Wator

Informacja dla słuchaczy Radia Maryja i widzoacutew Tele-wizji Trwam z Europy zmiana parametroacutew nadawania TV Trwam na satelicie Astra

Z dniem 1 maja 2008 roku program TV Trwam i Radio Maryja będzie dostępny na transponderze 53 o parame-trach

- satelita Astra 1KR 192 East (wschoacuted) - częstotliwość 10773 MHz - polaryzacja H (pozioma)- FEC 56- Symbol rate 22 Msymbs- pid video 513- pid audio 660- pid pcr 513- pid audio 661 dla programu Radio Maryja

Programy są niekodowane

26 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 27

Programndash Rozpoczęcie o godz 1330ndash Nabożeństwo w Sanktuariumndash DVD i wymiana doświadczeńndash Przeżycie wspoacutelnoty przy kawiendash Okazja do spowiedzindash Uroczysta Msza śwndash Nowe rozesłanie pielgrzymujących sanktuarioacutewZakończenie ok godz 1815Pielgrzymce przewodniczyć będzie ks Krzysztof Zadarko Duszpasterz Ośrodka PMK w Zurychu

PIELGRZYMKA DO QUARTENSerdecznie zapraszamy na pielgrzymkę Polakoacutew do Sanktuarium

Matki Bożej Trzykroć Przedziwnej do Quarten w sobotę 28 czerwca 2008 r

Cieszymy się na spotkanie Sr Ursula-Maria Bitterli Sr M Henryka Seidel Sr M Felicja Lewandowska

Projekt bdquounterwegs zu dirldquo Pilgerheiligtum Neu-Schoumlnstatt 8883 Quarten

Telefon 081 739 15 01 E-mail projektphschoenstattch

Polonia w Szwajcarii walczy o utrzymanie Muzeum Polskiego w Rapperswil ktoacuteremu grozi eksmisja z wynajmowanych dotychczas pomieszczeń Rektor PMK zwraca się z prośbą do wszystkich ktoacuterym leży na sercu zachowanie Muzeum w Rapperswil o podpisanie petycji do władz szwajcarskich o pozostawienie muzeum w dotychczasowych pomieszczeniach Solidarnie podpiszmy petycje tak by władze Rapperswil i

URATOWAĆ RAPPERSWIL Szwajcarii wiedziały że choć jesteśmy w Szwaj-carii małą liczebnie grupą narodowościową to potrafimy walczyć o słuszną sprawę i mamy wielu przyjacioacuteł ktoacuterzy nas w tym wspomagają Wszyst-kie informacje i miejsce na podpisy pod petycją znajdują się na stronie

wwwrapperswil-castlecom

Ks dr Sławomir Kawecki Rektor PMK

Szkolny Punkt Konsultacyjny przy Stałym

Przedstawicielstwie RP przy Biurze ONZ

w Genewie

LrsquoAncienne Routes 151218 Grand -Saconnex Suisse

Tel 022 710 97 97

zaprasza

wszystkie dzieci w wieku od 7 do 18 latdo uczestniczenia w zajęciach lekcyjnych

w

roku szkolnym 20082009

Szkoła realizuje polski program nauczania zatwierdzony przez MEN

w zakresie- języka polskiego

- historii i geografii Polski-wiedzy o społeczeństwie

Zajęcia odbywają się raz w tygodniu i obejmują poszczegoacutelne etapy nauczania

(szkoła podstawowa gimnazjum i liceum ogoacutelnokształcące)

W czerwcu uczniowie otrzymują świadectwaWarunkiem przyjęcia nowych ucznioacutew jest

sprawdzenie ich wiedzy (znajomość języka polskiego) lub posiadanie świadectwa

Malgorzata Molska-KurtykaKierownik Szkolnego Punktu Konsultacyjnego w Genewie

Trzecia Olimpiada RodzinW niedzielę 14 września 2008 o godz 1000 na stadionie im Pierra de Coubertin

w VidyLozanna odbędzie się Trzecia Olimpiada RodzinWięcej informacji podamy w następnym numerze

28 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 29

wwwanrgovpl

BARIERY W ZAGOSPODAROWANIU ZABYTKOacuteW

Według danych Agencji na koniec czerwca 2007 r do Zasobu ogoacutełem przejęto 2314 zespołoacutew dworskich i pałacowo-parkowych wpisanych do rejestru zabytkoacutew z tego trwale rozdyspono-wano 1437 zespołoacutew w tym poprzez sprzedaż 1068 wniesienie do jednoosobowych spoacutełek 148 Nadal w Zasobie jest 877 zespołoacutew z tego w dzierżawie pozostaje 654 w administrowaniu 128 w zarządzie i wieczystym użytkowaniu 5 Na rozdysponowanie czeka 90 zespołoacutew

REKLAMY

Fot

Jer

zy G

iedr

ys

Pałac w Małkocinie Zespoacuteł Pałacowo-Parkowy Małkocin

Działania Agencji w odniesieniu do obiektoacutew wpisanych do Rejestru Zabytkoacutew ukierunkowane są na ich zabezpieczenie przed uszkodzeniem zniszczeniem dewastacją do czasu ich trwałego rozdysponowania oraz przygotowanie obiektoacutew do sprzedaży o ile to możliwe wraz z gospodar-stwem rolnym historycznie związanym z zabyt-kiem Obiekty zabytkowe poza swą bezsporną wartością historyczną i kulturową mają także wymierną wartość gospodarczą Niemal na ca-łym świecie stare budowle stanowią dobrą lokatę kapitału

Przekształcenia strukturalne i własnościowe zmierzają w takim kierunku aby przyszły właści-ciel wziął na siebie ciężar wykonania niezbędnych prac remontowych i zabezpieczających realizując je w zgodzie ze wszelkimi wymogami formalnymi wynikającymi z charakteru tych obiektoacutew oraz za-leceń konserwatorskich

Sprzedaż nieruchomości wpisanych do Re-jestru Zabytkoacutew prowadzona jest w większości wypadkoacutew w ramach pierwszeństwa nabycia przysługującego dzierżawcy na podstawie art 29 ust 1 pkt 3 ustawy o gospodarowaniu nieru-chomościami rolnymi Skarbu Państwa

Jeżeli nie ma zastosowania prawo pierwszeń-stwa sprzedaż nieruchomości odbywa się w dro-

dze przetargu W przypadku nie rozstrzygnięcia przetargu korzystając z ustawy o gospodarowa-niu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa Agencja ogłasza kolejne przetargi i może ustalić cenę wywoławczą nie niższą jednak niż 50 ceny wywoławczej pierwszego przetargu aż do skorzy-stania z możliwości sprzedaży nieruchomości bez przetargu W tym przypadku ustalona cena sprzedaży nie może być jednak niższa od ceny wywoławczej ostatniego przetargu

Agencja może także w drodze umowy nieod-płatnie przekazać nieruchomość np gminie na cele związane z wykonywaniem zadań własnych Jednak gminy nie przejawiają dużego zaintereso-wania przejmowaniem nieruchomości wpisanych do Rejestru Zabytkoacutew

Stosowany przez wiele lat system preferencji przy nabywaniu nieruchomości zabytkowych polegający na obligatoryjnym obniżaniu ceny sprzedaży o 50 umożliwiał rozszerzenie kręgu osoacuteb zainteresowanych nabyciem roacutewnież na osoby mniej zamożne Jednak tak skonstruowa-ny system preferencji nie wpływał na polep-szenie stanu zabytkoacutew Dopiero zmiana zasady polegająca na wprowadzeniu w miejsce obniżki obligatoryjnej ndash obniżki fakultatywnej umożliwiła Agencji rozwiązania ukierunkowane na wykorzy-

28 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 29

REKLAMY

Zespoacuteł Dworsko-Parkowy w Kulicach

Fot

Jer

zy G

iedr

ys

stanie przez nabywcę uzyskanych oszczędności z tytułu obniżki ceny sprzedaży na realizację prac budowlano-konserwatorskich Należy podkreślić że poniesione nakłady dotyczą obiektoacutew nie bę-dących już w Zasobie

Aktualnie obowiązuje pozostawiona 50 ob-niżka ceny sprzedaży Jednak skorzystanie z niej zależy od spełnienia odpowiednich warunkoacutew Nabywca jest zobowiązany do przedłożenia wła-ściwemu oddziałowi terenowemu Agencji w ter-minie ustalonym w porozumieniu z wojewoacutedzkim konserwatorem zabytkoacutew nie dłuższym jednak niż 5 lat od dnia zawarcia umowy sprzedaży dokumentoacutew potwierdzonych przez właściwego wojewoacutedzkiego konserwatora zabytkoacutew określa-jących zakres rzeczowy i wartość nakładoacutew ktoacutere nabywca ponioacutesł realizując wskazania konserwa-torskie w odniesieniu do nabytej nieruchomości zabytkowej Intencją pozostawienia obniżki ceny sprzedaży było zachęcenie a jednocześnie zmo-bilizowanie nabywcoacutew do realizacji prac według wskazań konserwatora zabytkoacutew

Istnieje wiele czynnikoacutew ograniczających trwa-łe rozdysponowanie obiektoacutew zabytkowych Jed-nym z głoacutewnych jest brak rozstrzygnięć reprywa-tyzacyjnych Szacuje się że obecnie roszczenia reprywatyzacyjne dotyczą około 200 zespołoacutew zabytkowych będących w Zasobie Na ogoacuteł wła-ściciele bądź ich prawni spadkobiercy nie są za-interesowani zakupem w drodze przysługującego im pierwszeństwa w nabyciu (art 29 ust 1 pkt 1 ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa) natomiast Prezes Rady Ministroacutew pismem z 7 listopada 1997 r zakazał sprzedaży nieruchomości do ktoacuterych zgłoszono zastrzeżenia reprywatyzacyjne aż do czasu usta-wowego uregulowania sprawy roszczeń W tej sy-tuacji zgłoszenie roszczeń reprywatyzacyjnych w odniesieniu do konkretnej nieruchomości powo-duje wstrzymanie przygotowań do jej sprzedaży na rzecz osoacuteb trzecich

Poważnym utrudnieniem dotyczącym trwałego rozdysponowania zespołoacutew pałacowo-parko-wych a niejednokrotnie powodującym wyklucze-nie możliwości sprzedaży obiektoacutew zabytkowych będących jednocześnie budynkami mieszkalnymi jest wprowadzone ustawą z 15 grudnia 2000 r o zasadach zbywania mieszkań prawo pierwszeń-stwa nabycia lokali przez ich aktualnych najem-coacutew Konserwatorzy zabytkoacutew do wejścia w życie 17 listopada 2003 r nowej ustawy o ochronie za-bytkoacutew i opiece nad zabytkami tylko sporadycz-nie wyrażali zgodę na sprzedaż poszczegoacutelnych lokali na rzecz najemcoacutew Uważali bowiem że w ten sposoacuteb dokonuje się niezgodny z zasadami konserwatorskimi podział obiektu zabytkowego

Aktualnie obowiązująca ustawa z 23 lipca 2003 r o ochronie zabytkoacutew i opiece nad zabytkami

w art 361 ust 8 nakłada obowiązek uzyskania pozwolenia wojewoacutedzkiego Konserwatora Zabyt-koacutew na dokonanie podziału zabytku nieruchome-go wpisanego do rejestru zabytkoacutew Jednak w praktyce wydzielenie lokalu mieszkalnego czyli dokonanie podziału zabytku nieruchomego jest możliwe tylko w nielicznych wyjątkowych przy-padkach Dotyczyć to może wyłącznie tych obiek-toacutew podlegających ochronie konserwatorskiej w ktoacuterych istniałaby możliwość korzystania z nich w sposoacuteb zapewniający trwałe zachowanie ich za-bytkowych wartości a także zachowania otocze-nia zabytku w jak najlepszym stanie Obejmuje to tylko te nieliczne zamieszkałe budynki zabytkowe ktoacutere sprzedane mogą być w całości jednemu na-jemcy a ich wydzielenie z zespołu zabytkowego nie naruszy integralności tegoż zespołu

Zasadniczym problemem jest fakt zasie-dlenia obiektoacutew zabytkowych przez byłych pra-cownikoacutew państwowych przedsiębiorstw gospo-darki rolnej ktoacutere zostały przekazane do Zasobu wraz z umowami najmu Ze względu na niemożli-wość wydzielenia lokalu z zabytkowej substancji budynku sprzedaż na rzecz najemcoacutew nie może być zrealizowana Prywatyzacja tych obiektoacutew od-wleka się ich stan ulega pogorszeniu zaroacutewno na skutek upływu czasu jak i degradujące użytkowa-nie przez tymczasowych najemcoacutew Częściowym rozwiązaniem problemu byłoby przeniesienie na-jemcoacutew do innych mieszkań lecz w Zasobie brak jest odpowiednich lokali

Aktualnie najpowszechniejszą formą zagospo-darowania obiektoacutew zabytkowych jest dzierżawa (wynika to z wielu uwarunkowań ktoacutere w znaczą-cy sposoacuteb utrudniają trwałe rozdysponowanie) Kondycja zabytkoacutew pozostających u dzierżaw-coacutew jest w dużej mierze pochodną ich sytuacji ekonomicznej

Andrzej ChmielAutor jest pracownikiem Agencji Nieruchomości Rolnych

30 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 31

WIADOMOŚCIMiesięcznik Polskiej Misji Katolickiej w SzwajcariiAdres redakcji 12 Chemin des Falaises 1723 MarlyFribourg SuisseTel 0264364459 Fax 0264364472Konto poczt 17-976-7e-mail pmksurfeuchAbonament dobrowolna ofiara

Redaktor naczelny ks dr Sławomir KaweckiZastępca Redaktora naczelnego ks Krzysztof ZadarkoZespoacuteł redakcyjny Agnieszka G Paciorek Grażyna Goacuterzna Teresa Osmecka ks Artur Cząstkiewicz Beata Daniluk Zdjęcie na okładce Wojciech DoganowskiSkład komputerowy ks Andrzej RybickiImpression Mission Catholique Polonaise 1723 MarlyRedakcja nie zwraca materiałoacutew nie zamoacutewionychZa treść ogłoszeń odpowiada ogłaszający

TŁUMACZENIAJęzyki

niemiecki francuski polski ukraiński rosyjski

Dr phil Marija Buumlchi-Glaeser

Solistrasse 9 CH-8180 Buumllach

Natel 076 380 68 54 Tel 044 860 17 88 Fax 044 860 17 89

email buechieetchwwweetch

KANTOR WYMIANY WALUT

TERMINAL II

czynny 7-2400

Wymiana walut

skup czekow podroacuteżnych

najlepsze kursy walut

na lotnisku w Warszawie

miła obsluga

Tel + 48 22 650 30 59

+ 48 22 650 50 59

REKLAMY

TŁUMACZENIA I LEKCJE

Z JĘZYKA FRANCUSKIEGO

AGNIESZKA G PACIOREK

Polska Misja Katolicka w Marly 12 Chemin des Falaises1723 MarlyFribourg

tel 078 749 65 02e-mail agnieszka_paciorekhotmailcom

30 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 31

Biuro Reklamy bdquoWiadomości PMKrdquo

Grupa PK Sp z ooul Filomatoacutew 4304-116 Warszawatel 22 810-21-99 610-71-90fax 22 810-21-98

Osoba kontaktowaMarek BetlińskiTel 0608 58 11 77mbetlinskipkpl

Zawiadomienie o spotkaniu Stowarzyszenia Przyjacioacuteł PMK

Uprzejmie zawiadamiamy że walne zebranie Stowarzyszenia Przyjacioacuteł PMK Marly odbędzie się w dniu 21 czerwca 2008 r o godz 1000

w siedzibie Polskiej Misji Katolickiej 12 Chemin des Falaises 1723 MarlyFribourg Suisse

Przewidywany porządek obrad1 Modlitwa 2 Otwarcie zebrania 3 Słowo Rektora 4 Sprawozdanie prezesa 5 Zatwierdzenie rachunkoacutew Stowarzy-szenia i budżetu 2008 6 Wytyczne na przyszłość 7 Wolne wnioski 8 Termin kolejnego zebrania 9 Zakończenie

W imieniu ZarząduAndrzej Fornalski Prezes

Warszawa 150408

CENTRUM SPOTKAŃ I MODLITWY PMK ZURYCH

ORGANIZUJE WYJAZD DO KATYNIA I WILNA

w dniach 1 ndash 6 września 2008

Szczegoacutełowych informacji udzielaA Zgliński - tel056 426 14 27

antonizglinskigmxchM Duszyński - tel044 363 46 35

mduszynskigmxch

Ze względu na dłuższy czas oczekiwania na wizy zgłoszenia należy składać do

dnia 12072008

bdquoKĄCIK POLSKIrdquo ndash KawiarenkaOtwarta w każdą niedzielę

1030 -1600

MarlyFR Chemin du Pont 16

ZAPRASZAMY

32 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC)

Page 15: POLSKIE DUSZPASTERSTWO KATOLICKIE w SZWAJCARII NR ...

14 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 15

nia miłości i sprawiedliwości społecznejhelliprdquoZ takich to wartości religijnych moralnych i społecznych

wyrastały najdorodniejsze owoce polskiego ducha kultury i męstwa Dobrze wiemy z historii że były czasy gdy o nich za-pominano Ale wiemy też że wtedy spadały na Ojczyznę i Na-roacuted największe nieszczęścia I wiemy roacutewnież że od tych warto-ści zawsze rozpoczynano odnowę prowadzącą do narodowego odrodzenia Niewątpliwie proacutebą powrotu do tych wartości była Konstytucja 3 maja ogłoszona przez kroacutela Stanisława Augusta w 1791 roku Wprawdzie zdrada uniemożliwiła wprowadzenie jej w życie ale do dziś pozostaje symbolem nowożytnego my-ślenia o społeczeństwie i życiu narodoacutew ktoacutere nie odcina się od chrześcijańskich korzeni ale z nich czerpie obficie

Jeśli dzisiaj moacutewię że nasze pielgrzymowanie ma wyraz pa-triotyczny to myślę o patriotyzmie tak jak myślał Jan Paweł II bdquoPatriotyzm oznacza umiłowanie tego co ojczyste umiłowanie historii tradycji języka czy samego krajobrazu ojczystegordquo (Pamięć i tożsamość) Patriotyzm daleki jest od nacjonalizmu ktoacutery bdquouznaje tylko dobro własnego narodu i tylko do niego dąży nie licząc się z prawami innych Patriotyzm natomiast jako miłość ojczyzny przyznaje wszystkim innym narodom takie samo prawo jak własnemu a zatem jest drogą do upo-rządkowanej miłości społecznejrdquo (tamże) W takim ujęciu nie możemy się bać słowa bdquopatriotyzmrdquo powinniśmy raczej zasta-nawiać się w jaki sposoacuteb tę miłość ojczyzny przejawiać tu poza jej granicami na obczyźnie

Słowo bdquomiłośćrdquo zawsze wiąże się z pojęciem bdquowiernośćrdquo Tak tajemnica praktykowania patriotyzmu zawsze a zwłasz-cza na obczyźnie tkwi w wierności Jeżeli moacutewię to w gronie osoacuteb wierzących to moacutewię jasno chodzi o dwojaką wierność ndash o wierność Bogu i o wierność ojczyźnie Z pasterską troską obserwuję jak łatwo na obczyźnie zapomnieć o Bogu i Jego prawach Anonimowość w nowym środowisku przynosi to poczucie wolności ktoacutere łatwo przemienia się w swawolę rezy-gnację z wszelkich wartości religijnych i duchowych a w końcu z kontaktu z Bogiem Może się wydawać że to sprawa osobista A jednak jest to wyrzeczenie się miłości ktoacutera roacutewnież stoi u podstaw miłości społecznej miłości ojczyzny jako wspoacutelnego domu zbudowanego na chrześcijaństwie Z boacutelem słucham wy-powiedzi naszych rodakoacutew z ktoacuterych można by wnioskować że w Polsce nie ma nic dobrego nic pięknego nic z czym można by się utożsamiać czego należałoby bronić czym można by się chlubić Za to w nowym kraju wszystko jest wspaniałe Staram się rozumieć tych ludzi poznać ich rozgoryczenie zawoacuted czy cierpienie z jakim wyjechali z Kraju I zastanawiam się czy można im pomoacutec na nowo odkryć to wielowiekowe i wspoacuteł-czesne piękno i dobro z ktoacuterego wyrośli Nie moacutewmy jednak o innych Wniknijmy w nasze serca i zastanoacutewmy się jakie miejsce mają w naszym życiu te wartości ktoacutere stanowią treść śluboacutew złożonych naszej Matce i Kroacutelowej Poacutejdźmy za głosem Karola Wojtyły

bdquoOjczyzna ndash kiedy myślę ndash woacutewczas wyrażam siebie i zako-rzeniam hellip gdy myślę Ojczyzna ndash by zamknąć ją w sobie jak skarb Pytam wciąż jak go pomnożyć jak poszerzyć tę prze-strzeń ktoacuterą wypełniardquo (Myśląc ojczyzna)

Niech ten sam wiersz bdquoMyśląc ojczyznardquo wprowadzi nas w trzeci motyw naszego dzisiejszego spotkania bdquoGdy dokoła moacutewią językami dźwięczy pośroacuted nich jeden nasz własny Zagłębia się w myśl pokoleń i ziemię naszą opływa i staje się dachem domu w ktoacuterym jesteśmy razem ndashrdquo

Bracia i siostry Jesteśmy razem Roacuteżni nas wiele region

pochodzenia stan wykształcenia praca zasobność materialna stan cywilny miejsce zamieszkaniahellip Ale jesteśmy razem bo bdquogdy dokoła moacutewią językami dźwięczy pośroacuted nas jeden nasz własnyrdquo A jak dalej pisze Karol Wojtyła

bdquoTak zwarci wśroacuted siebie jedną mową istniejemy w głąb własnych korzeni czekając na owoc dojrzewań i przesileń Ogarnięci na co dzień pięknem własnej mowy nie czujemy goryczy chociaż na rynkach świata nie kupują naszej myśli z powodu drożyzny słoacutewrdquo (tamże)

Razem zwarci istniejący w głąb ogarnięci pięknemhellip Czy tylko dziś Nie Na co dzień Takie zadanie stawia przed nami Polakami rozproszonymi po świecie nasz Wielki Rodak Papież i Poeta Niech będzie między nami zgoda i jedność oparta na umiłowaniu wspoacutelnej mowy jakże uszlachetnionej przez dzieje naszej kultury na świecie nieznanej bdquoz powodu drożyzny słoacutewrdquo A wtedy i tęsknota nie będzie samotna i nie będzie w nas goryczy bo duch poprowadzi nas pod wspoacutelny dach ojczystego domu

Na koniec wraz z polskimi biskupami i narodem ktoacutery czci swą Kroacutelową zwroacutećmy się do czarnej Madonny z Einsiedeln słowami Jana Pawła II

bdquoMatko Boga i Matko ludzi lsquoswojemu najmilszemu Synowi nas oddawajrsquo On jest naszym Zbawicielem i naszym oparciem u Ojca Prosimy Cię Matko Zbawiciela wstawiaj się za nami u Twojego Syna w niebie- aby Kościoacuteł w tym kraju (i w naszej ojczyźnie) umacniał się w

wierności Chrystusowi- aby wszyscy ochoczo godzili się na posłannictwo jakie mają

do wypełnienia w Kościele w rodzinie lub w świecie- aby odnowiła się jedność Ducha wśroacuted chrześcijan- aby wszyscy cierpiący na ciele i na duszy znaleźli pomoc i

pociechę- aby wszystkie narody i wszyscy ludzie mogli żyć w wolności i

pokoju- aby przybliżyło się do nas kroacutelestwo Boga i Jego sprawiedli-

wośćMaryjo Matko Kościoła nasza umiłowana Pani z Einsie-

deln moacutedl się za nami Amenrdquo (15061984)

16 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 17

Einsiedeln 3 maja 2008 r

16 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 17

18 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 19

Czy są roacuteżnice między sposobem oraz techniką grania w piłkę nożną w Polsce i w Szwajcarii

Szwajcarzy wiele inwestują w sport na każdym poziomie Mają bardzo dobry system kształcenia młodzieży Choć pił-ka nożna nie ma tu długich tradycji wyniki osiągane na are-nie międzynarodowej są dobre Proszę uwzględnić że jest to stosunkowo małe państwo więc przy mistrzostwach pojawia się problem wyboru talentoacutew trudniej jest je znaleźć w kraju siedmiomilionowym w poroacutewnaniu z krajem 20 40 czy 100-milionowym Styl gry jest tutaj agresywny jest dużo biegania na boisku dużo walki W poroacutewnaniu ze Szwajcarami polscy zawodnicy grają wolniej trenują mniej intensywnie oni wolą raczej grać w piłkę niż walczyć

Czy nie wystarczy grać Trzeba walczyć

Umiejętność walki powinna być naturalna w człowieku Piłka zawodowa jest walką o przetrwanie - trzeba zabrać przeciwnikowi piłkę zdobyć bramkę Drużyna musi chcieć wygrać

Ile się trenuje

W okresie przygotowawczym 12 razy po dwie godziny w tygodniu

Co jest kluczem do piłkarskiego sukcesu

Podstawa to talent Poza tym ciężka praca dyscyplina Nie chodzi o bieganie od rana do nocy ale o motywacje o chęć bycia coraz lepszym o chęć zwycięstwa Najtrudniej-szy w zawodzie piłkarza jest wysiłek fizyczny Trening jest bardzo złożony bieg 20 m 40 m 60 m w lewo w prawo głoacutewkahellip Żeby osiągnąć cel trzeba mieć też charakter wytrwałość wiele jest pokus odciągających od treningu I tu trzeba wytrwać przez lata Ile razy była piękna pogoda Chętnie poszedłbym z żoną na spacer ale musiałem iść na trening Zazdrościłem moim kolegom w szkole - oni chodzili po goacuterach jeździli na rajdy - ja trenowałem Po latach nie żałuję Wielu utalentowanych szybko wypadało z gry przez brak dyscypliny Dobry piłkarz powinien być roacutewnież uczci-wy lojalny powinien mieć ustabilizowane życie osobiste wtedy łatwiej znosi się każdy stres czy niepowodzenie

Jakie są zadania trenera

Trener jest odpowiedzialny za wszystko a głoacutewnie za wy-nik ndash jest sprawdzany przez osiągnięte wyniki Pracuje pod dużą presją roacutewnież ze strony mass-medioacutew W ostatnich siedmiu latach FCA Aarau miało tylko czterech treneroacutew ktoacuterzy przetrwali cały sezon Pracy jest dużo treningi sześć razy w tygodniu ale to nie wszystko Na przykład wczoraj wroacuteciłem do domu o 2300 poszedłem spać o 200 bo oglą-dałem jeszcze mecz na video robiłem kroacutetką analizę Dzisiaj rano trening o 1000 przyjechałem do pracy na 830 Teraz wywiad po południu jadę na mecz do Zurychu

Talent charakter wytrwałośćhellipZ Ryszardem Komornickim trenerem szwajcarskiego klubu FC Aarau

byłym piłkarzem reprezentacji Polski rozmawia Marcin Sumiła

Jakie cechy są pożądane u trenera

Chcę być uczciwy sprawiedliwy co nie jest łatwe Mam dwudziestu zawodnikoacutew Na mecz muszę wybrać osiemna-stu tzn dwoacutech siedzi na trybunie Obojętnie kogo wybiorę ten nie wybrany ma poczucie krzywdy wewnętrznie się bun-tuje Podobnie jest przy zmianie zawodnikoacutew w trakcie me-czu Ciągle muszę się uczyć panować nad moimi reakcjami w sytuacjach stresowych Jestem za wzajemnym respektem ale też daję swoim zawodnikom dużo wolności z niewolni-ka nie zrobi się pracownika on musi chcieć grać ja go nie zmuszę mogę jedynie zachęcić Prasa niestety jeśli chodzi o atmosferę na meczach i o zachowanie treneroacutew często od-grywa rolę negatywną Widać to w piłce niemieckiej gdzie trenerzy załamują się na konferencjach prasowych moacutewią rzeczy ktoacuterych by normalnie nie powiedzieli Ta presja jest niesamowita Prasa często koncentruje się na goszej stronie jeśli wynik jest 50 to dziennikarze chcą pisać o problemach przegranej drużyny a nie o sukcesie zwycięzcy

W drużynie z Aarau jest wielu obcokrajowcoacutew Pan też reprezentuje inną kulturę Jak udaje się Panu dotrzeć do każdego ze sportowcoacutew

Komunikacja to nie tylko język Mamy zawodnikoacutew wielu narodowości nie wszyscy moacutewią po niemiecku ale przynajmniej rozumieją Czasami jest lepiej coś pokazać czy też nic nie moacutewić i to wiele znaczy Poza tym trener powinien znać też zawodnika poza boiskiem okazywać zainteresowa-nie jego życiem prywatnym rozmawiać z nim dwa - trzy razy w tygodniu pomoacutec w problemach Szczegoacutelnie ważne jest to przy bardziej bdquoegzotycznychrdquo piłkarzach Taki na przykład Afrykanin nie jest przyzwyczajony do naszych zasad potrafi np przyjść na trening o 1100 choć jest planowany na 1000 tudzież jechać przez miasto 100 kilometroacutew na godzinę nie rozumie że trzeba respektować ograniczenie prędkości Obcokrajowcom pomagamy też poza treningiem np orga-nizując kurs języka niemieckiego

Czy w drużynie piłkarskiej jest miejsce na religię

Religia też się pojawia Mamy zawodnikoacutew brazylij-skich ktoacuterzy zaproponowali żebyśmy się wszyscy razem modlili przed meczem To było nie do zaakceptowania dla

Stoją od lewej autor wywiadu dr Marcin Sumiła i trener Ryszard Komornicki

18 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 19

muzułmanina gdyż wykraczało poza jego religię Staram się respektować tę roacuteżnorodność Problem jest w okresie rama-danu kiedy zawodnik nie je przez cały dzień

A może drużyna bardziej jednorodna byłaby też lepiej zgrana

Drużyna potrzebuje roacuteżnych zawodnikoacutew gwiazdę ko-goś z temperamentem ale też pracusioacutew ktoacuterzy są cisi spo-kojni Są rzeczy ktoacuterych wymaga się od wszystkich i pewien obszar na inwencję własną Cel jest wspoacutelny wygrać mecz Roacuteżnorodność kultur jest korzystna

Czy w naszych czasach jest jeszcze miejsce w piłce nożnej na bdquofair playrdquo

My jesteśmy najbardziej fair grającą drużyną w Szwajca-rii może dlatego że ja zabraniam faulu Tak też sam grałem nigdy nie dostałem czerwonej kartki zawsze miałem respekt szacunek przed przeciwnikiem Byłem mało kontuzjowany ndash myślę że dlatego bo przeciwnik wiedział że gram fair

Kiedy FC Aarau będzie w szwajcarskiej czołoacutewce

Teoretycznie jest to jeszcze możliwe w tym sezonie Nie-stety mamy w poroacutewnaniu z innymi klubami dużo gorszą sytuację finansową co nie ułatwia zadania

Ktoacutere wydarzenia z kariery piłkarskiej utkwiły Panu naj-bardziej w pamięci przyniosły najwięcej radości

Najpierw było to przyjęcie do klubu IV ligii kiedy mia-łem 15 lat po raz pierwszy miałem trenera stroacutej piłkarski buty Potem nastąpił transfer z małego klubu do drugoligo-wego GKS Tychy Jako trzecie wymienię przejście do Goacuterni-ka Zabrze kiedy w ciągu dwoacutech lat stałem się reprezentan-tem Polski i wziąłem udział w mistrzostwach świata co jest marzeniem każdego piłkarza

Jak można pogodzić zaangażowanie piłkarskie z życiem rodzinnym

Mam to szczęście że moja żona rozumie mnie dobrze Jesteśmy 28 lat po ślubie Wiele jej zawdzięczam to ona głoacutewnie wychowała nasze dwie coacuterki Lubię bardzo przycho-dzić do domu tam czuję się najlepiej Każdą wolną chwilę spędzam z żoną rodziną to jest dla mnie bardzo ważne Wielu znajomych chętnie do nas przychodziło i przychodzi

moacutewią że u nas jest przyjemnie ciepło Ja wiem że to jest zasługa żonyhellip W małżeństwie ważne jest wzajemne zaufa-nie zrozumienie

Kiedy jeszcze grałem to wracając do domu nie opowia-dałem o piłce Nie chciałem robić z tego wielkiego tematu W domu rozmawialiśmy o dzieciach o naszych sprawach rodzinnych Teraz kiedy jestem trenerem żona i coacuterki cho-dzą na mecze i też bardzo się denerwują Nie mogę nic na to poradzić

Czy nie chciałby Pan pracować w Polsce

Chętnie wroacuteciłbym do Polski ale nie chcę pracować w warunkach w jakich pracowałem z korupcją oszukiwa-niem Nie podoba mi się że wyciągamy ciągle stare rzeczy Powinno się zapomnieć o tym co było i zacząć myśleć o tym co jest i o przyszłości

Jaka jest Pana prognoza dla polskiej drużyny na EURO 2008

Polacy będą mistrzami Europy

Kto poza tym w pierwszej czwoacuterce

Finał Polska-Hiszpania Poza tym ponieważ od dawna pracuję w Szwajcarii życzę powodzenia Szwajcarom Chciał-bym też aby Rosja odniosła sukces

Dziękuję za rozmowę Aarau 27042008

Ryszard Komornicki (ur 14 sierpnia 1959 w Ścinawie) pił-karz polski grający na pozycji pomocnika reprezentant Polski mistrz Polski trener FC Aarau Najwspanialsze lata swojej kariery popularny Koko spędził w Goacuterniku Zabrze (1982-1989) z ktoacuterym wywalczył 4 tytuły mistrza Polski i Superpuchar W lidze polskiej Ryszard Komornicki roze-

grał 182 mecze i strzelił 35 bramek W sezonie 198990 został piłkarzem FC Aarau (Szwajcaria) w sezonie 19921993 zdobył wraz z kolegami z drużyny tytuł mistrza Szwajcarii Kolejny sezon (199899) Koko spędził w FC Wohlen (Szwajcaria) w roku 2000 podpisał kontrakt z FC Kickers Luzern (Szwajcaria) Ryszard Komornicki ma roacutewnież doświadczenie jako trener asystent w FC Aarau FC Luzern FC Solothurn rezerwy FC Zurych Od stycznia do kwietnia 2006 roku trenował zespoacuteł 14-krotnego mistrza Polski Goacuternika Zabrze Koko rozegrał też 20 meczoacutew w repre-zentacji Polski i był uczestnikiem MŚ lsquo86 Zadebiutował 31 października 1984 roku w Mielcu w spotkaniu przeciwko Albanii (22) Po raz ostatni biało--czerwoną koszulkę założył 19 października 1988 roku w Chorzo-wie roacutewnież w czasie meczu z reprezentacją Albanii (10)

Zdję

cie

ww

wfc

aara

uch

20 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 21

W niedzielę 11 maja w ośrodku duszpa-sterskim Polskiej Misji Katolickiej w Zury-chu liturgię niedzieli Zesłania Ducha Święte-go uświetnił pierwszy występ nowo powstałej scholi pod kierownictwem pani Sylwii Feher-pataky Grą na organach akompaniowała pani Anna Buczek-Merz

W skład zespołu wchodzi szesnastu członkoacutew Ewa Kadłubowska Joanna Leskiewicz Marta Mirosław Agnieszka Suchta-Veit Anna i Ewelina Wedlechowicz Dorota Weśniak Dorota Zarost Hieronim Bawolski Zygmunt Beck Waldemar Burzyński Krzysztof Chudoba Ryszard Grze-gorzewski Joacutezef Krzyżanowski Tomasz Lenart Bartek Mańkowski Łukasz Mirosław

Już wykonaniem pierwszej pieśni bdquoVeni cre-atorrdquo (bdquoO Stworzycielu Duchu przyjdźrdquo) schola zachwyciła wysokim stopniem profesjonalizmu Dźwięki melodii gregoriańskiej i wariacje orga-nowe pani Buczek-Merz wprowadziły wiernych w uroczysty nastroacutej święta Piękne wykonanie zna-nych i mniej znanych pieśni liturgicznych przyczy-niło się do powstania niezapomnianej atmosfery święta i pogłębienia przeżyć duchowych Schola zaskoczyła i wzruszyłahellip Jak udało się w tak kroacutet-kim czasie stworzyć coś tak niezwykłego Proacuteby nowo powstałego zespołu odbywają sie przecież zaledwie od lutego tego roku

Oto co o powstaniu i pracach choacuteru moacutewi kie-rowniczka scholi pani Sylwia Feherpataky bdquoPomysł prowadzenia wokalnej scholi przykościel-nej pojawił się już dosyć dawno Pedagogikę mu-zyczną obok występoacutew kameralnych traktuję jako hobby uzupełniające moją pracę w operze Rozwa-żając możliwości prowadzenia choacuteru przy jednej

SCHOLA W ZURYCHU

ze szwajcarskich parafii poczułam jednak pewien niedosyt Moje myśli wciąż kierowały się w stronę naszej Misji Ostateczna decyzja o podjęciu tego wyzwania nadeszła wraz ze zmianami personalny-mi w Polskiej Misji Katolickiej w Zurychu jesienią 2007 roku Dzięki wsparciu duszpasterza ośrodka księdza Krzysztofa Zadarko moje pragnienie za-łożenia grupy wokalnej przy naszej wspoacutelnocie na-brało realnego kształtu To co nastąpiło poacuteźniej zawdzięczamy wielkiemu zaangażowaniu osoacuteb ktoacutere zgłosiły swoje uczestnictwo w choacuterze i po-mocy Bożej Nasza Polonia to prawdziwa kopalnia talentoacutew Bardzo zaimponowało mi zainteresowa-nie i wielka chęć wspoacutełpracy członkoacutew zespołu ich zamiłowanie do śpiewu i pragnienie aktywnego uczestnictwa w życiu Kościoła Wiele się od nich uczę To oni tworząc scholę ubogacają naszą wspoacutelnotę Wspoacutelnota to wspoacutełpraca Bez tego na-wet cały moacutej zapał ducha nie wystarczyłby aby po-wstało coś podobnego To ich wysiłek poświęcenie czasu prywatnego chęć uczenia się i działania oraz doświadczenie w pracy choacuteralnej lub wokalnej dały takie wyniki Jestem z nich dumna Ja osobi-

20 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 21

Sylwia FeherpatakyMa 41 lat Pochodzi z Krakowa gdzie rozpoczęła swoją

karierę muzyczną W 1996 roku ukończyła studia na wy-dziale wokalno-aktorskim w Gdańsku Rok poacuteźniej wyje-chała do Szwajcarii jako stypendystka Ministerstwa Kultury i Sztuki w Bernie (Bundesamt fuumlr Kultur) Po ukończeniu studioacutew podyplomowych w Bernie (Hochschule fuumlr Mu-sik und Theater Bern) otrzymała stały angaż w zuryskiej operze gdzie nadal pracuje jako wokalistka Ma na koncie udział w szeregu koncertoacutew solowych i choacuteralnych oraz na-graniach telewizyjnych

ście uczę się mnoacutestwo o muzyce liturgicznej ktoacutera jest niebywale bogata i roacuteżnorodna Nieocenioną pomocą przy przygotowaniu naszej pierwszej mszy była pani Ania Buczek-Merz ktoacutera zgodziła się wspomoacutec nas akompaniamentem Świetna orga-nistka i wielce kompetentny pedagog Dziękuję jej z serca za tę wspoacutełpracę i znajomość

Po naszym pierwszym występie w święto Ze-słania Ducha Świętego stawiamy sobie za cel

rozszerzenie naszego repertuaru Oczekuję tego z wielkim zainteresowaniem

Mam nadzieję że schola będzie się rozwijać Zależy mi na tym aby to dzieło trwało i wzbo-gacało nasze serca pięknem i głębią muzyki aby zawarty w niej pierwiastek Bożej doskonałości docierał do jak największej rzeszy ludzirdquo

Kamila NeupertZdjęciaZbigniew Zambrzycki

Anna Buczek-Merz Od 15 lat mieszka w Szwajcarii Wykształcenie muzyczne

zdobyła w Akademiach Muzycznych w Krakowie Lublinie Basel i Norynberdze jak i na wielu kursach mistrzowskich Przed wyjazdem do Szwajcarii docentka w klasie klawesynu na Akademii Muzycznej w Gdańsku Od 2000 roku zaanga-żowana jako organistka przy Kościele św Jana w Zurychu (Johanneskirche) Od lutego 2008 roacutewnież w kościele pa-rafialnym Birmensdorf Ceniona jako pedagog nauczyciel fortepianu i prowadząca choacuter

LEŚNA MAJOacuteWKA W WINTERTHURZE24 maja 2008 r - zgodnie z wcześniejszą zapowiedzią - odbyła się bdquomajoacutewkardquo

w lesie Winterthur-Walcheweiher zorganizowana przez Radę Ośrodka Duszpasterskiego PMK w Winterthurze Chętnych nie zabrakło

Był obecny także duszpasterz ośrodka ks Krzysztof Zadarko

Aut

or z

djęć

Jer

zy S

taw

arz

22 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 23

Bezpośredni sens słoacutew dzisiejszej Ewangelii nie nasuwa żadnych trudności moacutewi ona że Boacuteg będzie nas sądził nie według słoacutew ale według czynoacutew że po tych czynach mamy odroacuteżnia synoacutew światłości od ludzi złych i że ten tylko kto czynem pełnić będzie wolę Ojca Niebieskiego wejdzie do Kroacutelestwa Bożego Ewangelia nie tylko zabrania złych czynoacutew nawet takie drzewo ktoacutere złych owocoacutew nie daje ale tylko nie rodzi dobrych będzie wycięte i wrzucone w ogień Raz jeszcze przypomina nam w niej Chrystus Pan że Jego zakon jest zakonem czynu że nie ma niczego bar-dziej sprzecznego z chrześcijańską drogą życia niż bierność i bezczynność

Taka jest głoacutewna nauka Ewangelii na dzisiejszą niedzielę Jeśli się jednak nie mylę zawarta w niej jest jeszcze inna bardziej pośrednio wypowiedziana ale nie mniej wielka i piękna Nad nią chciałbym z Wami Drodzy Bracia pokroacutetce rozważać

Co to są te owoce ktoacutere daje dobre drzewo To są nie-wątpliwie przede wszystkim czyny Ale postawa wewnętrzna przejęcie się duchem chrześcijaństwa daje jeszcze inne skutki mniej przejawiające się na zewnątrz wyrażone ndash jeśli można się tak wyrazić ndash w samej sylwetce człowieka nada-jące jej ton i charakter Człowieka Bożego można poznać nawet wtedy gdy jego czynoacutew nie znamy patrząc po prostu na jego zachowanie się na cechy jego ducha Te cechy to tak-że w rozumieniu naszej Ewangelii owoce dobrego drzewa przejawy miłości Bożej i rządoacutew łaski w duszy

Owoce dobrego drzewa pokora pogoda pokoacutejJest takich cech wiele ale najważniejsze są bodaj trzy

pokora pogoda i pokoacutej Pokora Najmilsza z cnoacutet owa postawa duszy pełnej

przedmiotowości ktoacutera cechuje człowieka żyjącego w obli-czu Bożym i umiejącego patrzeć na samego siebie z Bożego punktu widzenia Człowiek ten nie w słowach ale w posta-wie przenikającej każdy jego ruch i każdą myśl jest wolny od tego szaleństwa i głupstwa zwanego pychą od czynienia ze siebie ośrodka świata i fałszywego bożka Pokora spra-wia że ten kto ją posiada nie sądzi nikogo ani nad nikogo się nie wywyższa W tym szerokim chrześcijańskim słowa znaczeniu pokora jest bodaj tą cechą po ktoacuterej najłatwiej poznać można człowieka Bożego

Pogoda to radość wynikająca z umiłowania Boga ponad wszystko niewzruszony optymizm nie w słowach ale każ-dym drgnieniem woli i myśli ludzkiej opromieniający życie niezroacutewnanym światłem Postawa dzięki ktoacuterej człowiek Boży wnosi radość i promień szczęścia wszędzie gdzie prze-chodzi każdym słowem samą swoją obecnością

Pokoacutej Błogosławieni pokoacutej czyniący powiedział Chry-stus Pan Ale pokoacutej czynić może tylko ten kto pokoacutej nosi w samym sobie kto nie jest rozdarty przez zwalczające się dążności i namiętności Raz jeszcze ten pokoacutej prawdziwy co przewyższa wszelki zmysł jest jedną z nieomylnych cech człowieka Bożego z tych owocoacutew po ktoacuterych poznać można serce oddane Bożej sprawie

Aby w nas można było poznać synoacutew światłościJest takich cech świętości więcej ale te trzy biją chyba

najbardziej w oczy i wszyscy nasi święci bez wyjątku byli wielkimi przykładami jak one w postawie chrześcijanina powinny być urzeczywistnione

Kiedy rozważam o nich dwie rzeczy przychodzą mi na myśl Pierwsza to smutny fakt że zrozumienie wielkości i piękna tych wielkich rzeczy jest niestety u tylu tak nikłe Pogańskie płytkie i złe nauki głoszone przez zbłąkanych pogardzają pokorą głoszą gorycz szerzą nienawiść i zwadę Doszło do tego że nawet nasze dzieci uczy się nienawiści zamiast pokoju goryczy zamiast pogody sądzenia innych i pychy zamiast chrześcijańskiej pokory W takich czasach trzeba nam chrześcijanom bardziej niż w innych pamiętać słowa Chrystusowe że po tych właśnie cechach poznawać mamy drzewo dobre od złego a przede wszystkim wypada nam z większym jeszcze zapałem dbać o to aby w nas sa-mych widniały pokora pogoda i pokoacutej

A z tą ostatnią sprawą łączy się druga wręcz może jeszcze smutniejsza Gdy patrzę na siebie i widzę jak mi jest daleko do Chrystusowego ideału jak mało jest w mojej postawie pokory pogody i pokoju jak niewiele potrafię ich dać moim bliźnim trzeba mi sercem skruszonym prosić o przebaczenie i błagać o pomoc i łaskę abym moacutegł stać się mniej niegodnym imienia chrześcijanina

Niech to postanowienie i ta modlitwa będzie wnio-skiem dzisiejszej niedzieli postanowienie że wytężymy wszystkie siły aby w nas można było lepiej poznać sy-noacutew światłości i korna modlitwa do Boga o łaskę poko-ry pogody i prawdziwego pokoju Amen (20071952)

CECHY CHRZEŚCIJANINA

O Joacutezef Innocenty Maria Bocheński OP (1902 ndash 1995)Założyciel PMK

22 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 23

14 maja 2008 roku w Marly odbyło się spotkanie na temat relacji między Stowarzyszeniem Centrum Polskiej Misji Katolickiej w Zury-chu a Polską Misją Katolicką w Szwajcarii W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele Stowarzyszenia dr Antoni Zgliński dr Jacek Pator-ski oraz pani Bogusława Lewicka natomiast Polską Misję Katolicką reprezentowali ks rektor Sławomir Kawecki ks Artur Cząstkiewicz oraz ks Grzegorz Ostrowski Przedstawiciele Stowarzyszenia Cen-trum stwierdzili że bdquoStowarzyszenie jest organizacją świecką opartą na prawie cywilnym szwajcarskim i nie podlega Polskiej Misji Ka-tolickiej Nazwa Stowarzyszenia została wybrana dlatego że Polska Misja Katolicka jest instytucją wiarygodną a to bardzo pomaga w zbieraniu funduszyrdquo Otoacuteż aby Stowarzyszenie mogło nosić nazwę bdquokatolickierdquo musi wpierw uzyskać zgodę kompetentnych władz kościelnych Niestety Stowarzyszenie Centrum do tej pory o taką zgodę nie wystąpiło Co więcej zwroacutecono się o aprobatę Statutu Stowarzyszenia działającego według zasad PRAWA CYWILNEGO do WŁADZ KOŚCIELNYCH miejscowej diecezji ktoacutere to władze w sposoacuteb dyplomatyczny odpowiedziały że nie leży to w kompeten-cji biskupa diecezji Chur Często członkowie Zarządu Centrum powołują się na słowa wsparcia prywatne listy z błogosławieństwem zachęty ze strony dostojnikoacutew kościelnych To wprowadza w błąd ludzi mniej zorientowanych - mogłoby się wydawać że jest to roacutew-noznaczne z dokumentem prawnym Otoacuteż tak nie jest W kościele rzymskokatolickim obowiązuje nas Kodeks Prawa Kanonicznego ktoacutery jasno reguluje te sprawy (por Kan 298-311)

Po długich dyskusjach doszliśmy do wniosku że Stowarzyszenie

W SPRAWIE STOWARZYSZENIA CENTRUM hellipOświadczenie Stowarzyszenia Centrum Spotkań i Modlitwy Polskiej Misji Katolickiej w ZurychuW majowym numerze bdquoWiadomościrdquo (Nr 440) ukazała się notatka ks Rektora o naszym Stowarzyszeniu sugerująca niezorientowanym czytelnikom wątpliwości wobec naszych intencji i działań W związku z reakcjami ludzi na tę publikację uważamy za konieczne podanie poniższych wyjaśnień do wiadomości wszystkich1 Nasze Stowarzyszenie jest założone na podstawie szwajcar-

skiego prawa cywilnego (OR) nie jest organizacją kościelną i nie podlega formalnie Polskiej Misji Katolickiej w Szwaj-carii

2 Nazwa bdquoCentrum Spotkań i Modlitwy Polskiej Misji Katolickiej w Zurychurdquo wyraża tylko jednoznacznie nasz głoacutewny cel tzn zdobycie i utrzymanie odpowiedniego stałego ośrodka dla PMK ktoacutery będzie znajdował się w Zurychu Jednocześnie chcemy aby te pomieszczenia były owarte dla całej Polonii w Szwajcarii jako miejsce spotkań i dyskusji czy też organizacji imprez kultu-ralnych Nasze starania ograniczają się jak dotąd w zdobywaniu funduszoacutew poprzez składki członkowskie zbieranie ofiar oraz własną pracę (kawa niedzielna biuletyn Stowarzyszenia organi-zacja imprez)

3 Będziemy się cieszyli roacutewnież i wtedy jeśli PMK otrzymałaby wcześniej w inny sposoacuteb odpowiednie stałe pomieszczenia w Zurychu do samodzielnego użytkowania Statut pozwala nam na poacuteźniejszą pomoc w utrzymaniu takiego ośrodka

4 Zawiadomienie o założeniu Stowarzyszenia w 2000 r zostało wy-słane wraz ze statutem do wszystkich biskupoacutew szwajcarskich a także do prymasa ks kard J Glempa i innych biskupoacutew w kraju do bp S Wesołego i do ks rektora K Gawrona Otrzymaliśmy same pozytywne odpowiedzi i błogosławieństwo na naszą działal-ność

W liście z dn 20102000 r z Ordynariatu diecezji Chur na ktoacuterej terenie działamy czytamy bdquoPrzyjęliśmy do wiadomości treść statutu () Kompetencji i nadzorowi Biskupa podlegają jedynie statuty mające czysto kościelno-prawny charakter Poza

tym możemy Wam mimo to potwierdzić że do tego statutu nie mamy żadnych zastrzeżeń i popieramy ideowo cel tego Stowa-rzyszeniardquo (tłum AZ) Traktowaliśmy i traktujemy to dalej jako akceptację ze strony władz kościelnych na działanie zgodnie z naszym statutem Informacja o tym wraz z kopią listu została przesłana w odpowiedzi na polską ocenę prawną dla ekonoma Komisji Episkopatu Polskiego ks J Droba do Warszawy oraz ks rektorowi S Kaweckiemu

5 W czerwcu ubr było wiadomo że od 1 lipca będzie tylko jeden etat dla duszpasterza PMK tzn Rektora W związku z tym ks W Czerwiński z dniem 30 czerwca przestał być członkiem Zarządu z urzędu Mimo iż pozostawał dalej w mieszkaniu przy Aem-tlerstrasse to nie miał więcej prawa działalności wśroacuted Polonii wobec czego konieczna była formalna zmiana adresu korespon-dencyjnego Stowarzyszenia Na nadzwyczajnym Walnym Zebra-niu Stowarzyszenia 24 czerwca 2007 uchwalono tę zmianę Jed-nocześnie w statucie dokonano drobnych zmian ktoacutere precyzują cel podkreślają lokalizację w Zurychu i ograniczają możliwości interpretacji przeznaczenia zbieranych funduszy Nie rozumiemy sugerowania że mieliśmy przy tym nieczyste intencje

6 Jest rzeczą oczywistą że wobec naszego celu chcemy ndash tak jak dotychczas ndash pracować ściśle w powiązaniu z PMK w Szwajcarii W Zarządzie jest zarezerwowane stałe miejsce dla kapłana odpo-wiedzialnego w Zurychu za Misję

7 Następne zwyczajne Walne Zebranie Stowarzyszenia jest plano-wane na czerwiec br

8 Wiemy że w Polsce istnieje swoista kultura nieufności do wszyst-kiego co nie jest pod pełną własną kontrolą a także rzucania publicznych podejrzeń według swego subiektywnego poglądu Uważamy jednak że zawsze trzeba wymagać informacji rzetelnej Nie wiemy jaki cel przyświecał wspomnianej notatce w bdquoWiado-mościachrdquo bez poprzedniego porozumienia się z nami

Za ZarządDr Antoni Zgliński prezes

Inż Marek Duszyński v-prezez

Od Rektora Polskiej Misji Katolickiejwystąpi do Episkopatu o zgodę na używanie nazwy Stowarzyszenie Polskiej Misji Katolickiej Ustaliliśmy także że będziemy praco-wać nad przygotowaniem umowy o wspoacutełpracy Stowarzyszenia Centrum z Polską Misją Katolicką w Szwajcarii Nie może być tak że Stowarzyszenie ktoacuterego członkowie Zarządu zastrzegają że nie jest stricte katolickie zbiera fundusze na terenie Polskiej Misji Katolickiej Dlatego konieczne jest przygotowanie umowy ktoacutera będzie jasno precyzowała wzajemne relacje

Jedyną kwestią sporną ktoacutera nie znalazła rozwiązania był temat zwołania ubiegłorocznego walnego zebrania w dniu 240607 - na trzy dni przed moim przyjazdem do Szwajcarii Mimo proacuteśb Ekonoma Konferencji Episkopatu Stowarzyszenie Centrum nie raczyło zmie-nić terminu walnego zebrania po to aby moacutegł wziąć w nim udział nowy rektor Polskiej Misji Katolickiej Jeszcze raz podkreślam że nie rozumiem i jest dla mnie nie do pojęcia jak można na trzy dni przed przybyciem nowego rektora bez konsultacji z nim a przede wszystkim bez konsultacji z odpowiedzialnym za duszpasterstwo Polonii z ramienia Konferencji Episkopatu Polski zmienić statut dokonać zmian personalnych i zmienić adres siedziby Stowarzy-szenia Mimo tej rozbieżności całe spotkanie było dosyć owocne W wielu kwestiach znaleźliśmy porozumienie Mam nadzieję że na najbliższym walnym zebraniu w szerszym gronie uda się znaleźć konstruktywne rozwiązania dla nieuporządkowanych pod względem prawnym zagadnień zaroacutewno dla dobra Polskiej Misji Katolickiej jak i Stowarzyszenia

ks Sławomir Kawecki Rektor Polskiej Misji Katolickiej

24 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 25

W trakcie Mszy św hołd Zmarłej złożył profesor dr hab Jan Zieliński z Berna ktoacuterego przemoacutewienie zamieszczamy poniżej

bdquoLubiła podkreślać że przyszła na świat w puszczy że wychowała się wśroacuted drzew Było to w Spuszy w ziemi lidz-kiej (Spusza ongiś własność Ignacego Tyzenhausa potem jego syna Rudolfa dalej tegoż coacuterki Hermancji zamężnej Uruskiej ktoacuterej młodsza coacuterka Seweryna wyszła za Jana Pawła Sapiehę) Ojciec Eustachy Kajetan ks Sapieha ab-solwent politechniki w Zurychu (leśnictwo) był na początku lat dwudziestych ministrem spraw zagranicznych RP Matka Teresa z Lubomirskich prowadziła działalność charytatywną i społeczną Kierowała warsztatem produkującym tweed W Warszawie prowadziła bdquoLatarnięrdquo zakład wytwoacuterczy dla ociemniałych inwalidoacutew wojennych Elżbieta (w dzieciństwie i potem dla najbliższej rodziny Izia) miała siostrę Eleonorę i trzech starszych braci Jana Lwa i Eustachego Seweryna Na zachowanych zdjęciach z dzieciństwa widać Ją w otoczeniu przyrody na cierpliwej białej klaczy albo w atelier fotografa Stefana Platera jak z rozpuszczonymi długimi włosami z uśmiechem i ciekawością świata ufnie patrzy w przyszłość

Maturę zrobiła w roku 1939 Wszechstronnie uzdolniona artystycznie zastanawiała się czy wybrać karierę śpiewaczki aktorki czy rzeźbiarki Wybuch wojny pokrzyżował te plany Ojciec został aresztowany przez władze radzieckie i skazany na karę śmierci zamienioną na pobyt w łagrze wyszedł z Rosji z armią Andersa Następnie osiadł w Kenii był delega-tem Polskiego Czerwonego Krzyża na Afrykę Wschodnią

Okupację przeżyła w Polsce działała w podziemiu w roku 1944 aresztowana przez gestapo w Krakowie siedziała w więzieniu na Montelupich Kiedy została zwolniona kar-dynał Sapieha radził Jej matce bdquoZabierz coacuterkę i pierwszą możliwą drogą wyjeżdżajcierdquo Tak trafiły do Berna

Po wojnie rodzice osiedli na dobre w południowo-wschodniej Afryce Ona nie chciała opuszczać Europy ad-optowana przez przemysłowca i organizatora wyścigoacutew sa-mochodowych Hansa Rufenera i jego żonę Hannę zamiesz-kała w Hofgut w podberneńskiej gminie Muri Zajmowała się ogrodem Do końca żywiła dla Szwajcarii i Szwajcaroacutew wdzięczność za gościnę to była jej druga ojczyzna Wielka patriotka polska stała się też patriotką szwajcarską

Jej wielką pasją było kolekcjonerstwo Zbierała znaczki

bdquoUMIAŁA DAWAĆhelliprdquoElżbieta (Iza) Rufener-Sapieha (24081921 - 01052008)

i etykiety zapałczane dziwne kamyki i wieczka pojemni-koacutew ze śmietanką do kawy W sensie przenośnym można powiedzieć że kolekcjonowała ludzi ndash otwarta na ich losy na ich potrzeby Zbierała też filmy Umiejętnie korzystając z kolejnych nowinek technicznych nagrywała setki filmoacutew i programoacutew telewizyjnych o Polsce o Papieżu o przyrodzie Wiele z nich trafiło potem do Polski do zbioroacutew Uniwersy-tetu Jagiellońskiego

Inną wielką pasją były podroacuteże Sprzyjało temu trochę powojenne rozproszenie rodziny po całym świecie ale głoacutew-nym motorem była chyba ciekawość świata Jej świadectwem pozostały niezliczone fotografie i slajdy a także akwarele o egzotycznej tematyce

W latach pięćdziesiątych była uczennicą malarza Karla Bieri w berneńskiej Gewerbeschule Brała udział w plene-rach malarskich Pobierała też lekcje rzeźby u Madeleine von Fischer Była członkinią Schweizerische Gesellschaft Bildender Kuumlnstlerinnen

Malowała dużo ale przez wiele lat wcale nie wysta-wiała Pierwsza wystawa w rezydencji ambasadora RP w

1 maja 2008 roku w Bernie przeżywszy 86 lat odeszła do Pana wielka polska patriotka Elżbieta Ru-fener-Sapieha 13 maja została odprawiona w intencji zmarłej Msza św pogrzebowa ktoacuterej przewod-niczył rektor Polskiej Misji Katolickiej w Szwajcarii ks dr Sławomir Kawecki W homilii celebrans podkreślił wielkie zasługi zmarłej w podtrzymywaniu polskiej tradycji patriotycznej i religijnej cha-rytatywną bezinteresowną działalność na rzecz polskiej młodzieży oraz jej niezwykły talent malarski Rysunki akwarele i obrazy olejne Elżbiety Rufener-Sapiehy są plonem jej życia dzielonego na dwie ojczyzny ndash Polskę i Szwajcarię Zachwyt nad doskonałością natury nad otaczającym nas pięknem ndash to refleksje jakie pojawiają się w trakcie oglądania dzieł malarki

Elżbieta Rufener-Sapieha z Ojcem Świętym Janem Pawłem II Zdjęcie pochodzi ze zbioroacutew prywatnych

24 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 25

Bernie odbyła się w roku 2004 po niej przyszły następne w Muzeum Polskim w Rapperswilu (2005) we wrocławskim Ossolineum (2006) w warszawskich Łazienkach Kroacutelew-skich (2007) wreszcie w styczniu br w Domu Polonii na krakowskim Rynku Każda wystawa miała nieco inny kształt dzięki temu że było z czego wybierać dorobek Elżbiety Rufener-Sapiehy liczy ponad trzysta prac Są wśroacuted nich obrazy olejne akwarele grafiki i fotografie artystyczne ndash świadectwo bezustannych poszukiwań tematycznych i formalnych Wkroacutetce przed śmiercią większość tych prac ofiarowała wspaniałomyślnie Zakładowi Narodowemu im Ossolińskich z myślą o powstającym we Wrocławiu Muzeum Lubomirskich

Miałem szczęście uczestniczyć w otwarciu wszystkich tych wystaw Każdy wernisaż pozostawił wspomnienia ale najsilniejsze wiążą się z ostatnim Może dlatego że aranża-cja wystawy delikatnymi akcentami plastycznymi przywodzi-ła myśl o nieuchronnym pożegnaniu Ale chyba nie tylko Przemawiając podczas wernisażu wspomniałem o areszto-waniu Izy w wojennym Krakowie podeszła do mnie potem coacuterka ludzi w ktoacuterych mieszkaniu okupanci zorganizowali oacutew fatalny bdquokociołrdquo Miałem wtedy wrażenie że zamyka się krąg historii

Od połowy lat sześćdziesiątych jeździła regularnie do kraju Wspierała też stale roacuteżne inicjatywy i ludzi w potrze-bie Szczegoacutelnie aktywnie zaangażowała się w ruch bdquoSolidar-nościrdquo i w pomoc dla Polski po wprowadzeniu stanu wojen-nego Nie tylko finansowo także osobiście przygotowując i wysyłając niezliczone paczki

Działała ze Szwajcarii w ruchu (od 1990 Stowarzysze-niu) bdquoPrzymierza Rodzinrdquo ktoacutery prowadzi w Polsce dzia-łalność edukacyjną i wychowawczą w duchu obywatelskim Ruch ten ktoacutery wyroacutesł z Sekcji Rodzin warszawskiego Klubu Inteligencji Katolickiej zmierza do wielostronnego przygotowania dzieci i młodzieży do służby społeczeństwu i Kościołowi Działalność rozpoczął od kształcenia wy-chowawcoacutew i organizowania letnich i zimowych obozoacutew następnie całorocznej pracy wychowawczej w grupach wreszcie przystąpiono do budowy szkoacuteł Przymierze Rodzin prowadzi obecnie przedszkole cztery świetlice trzy szkoły podstawowe cztery gimnazja dwa licea ogoacutelnokształcące i szkołę wyższą Hojności Izy ta pożyteczna placoacutewka w bardzo dużej mierze zawdzięcza swe powstanie i rozwoacutej Ponadto założyła Ona dwie fundacje z przeznaczeniem na stypendia dla dzieci i młodzieży z niezamożnych rodzin Jedną z sal w budynku szkoły Przymierza Rodzin im Jana Pawła II na Ursynowie nazwano Salą Sapieżyńską dwie tablice upamiętniają hojność fundatorki w szkole wyższej i w szkole im ks Jerzego Popiełuszki na Bielanach jest też ogromna wdzięczność w sercach członkoacutew Przymierza Rodzin

Umiała dawać ndash a to jest rzadka umiejętność Prezydent Lech Wałęsa odznaczył Ją w roku 1994 krzy-

żem kawalerskim Orderu Zasługi RP prymas Joacutezef Glemp w roku 2000 Złotym Medalem Prymasowskim za zasługi dla Kościoła i Narodu premier Jerzy Buzek medalem Instytu-tu Społeczeństwa Obywatelskiego bdquoCzłowiek Pro Publico Bono 2003rdquo

Pamiętam od pierwszego spotkania wielkie uważne oczy promienny uśmiech lekko przechyloną na bok głowę z burzą skręconych białych włosoacutew Połączył nas śp Marek Łatyński pierwszy Ambasador znoacutew wolnej Polski w Szwajcarii spo-winowacony z Nią przez swą żonę z domu Potulicką Kiedy przedwcześnie kończył swą misję w Bernie powierzył Izę naszej opiece a nas ndash Jej Przed czternastu laty Na zawsze zostaniemy dłużnikami Chyba że można dobro odpłacać dobrem

Kiedy przyszedłem w godzinę ktoacutera miała się okazać przedostatnią uniosła na przywitanie lewą rękę Siedziałem przy szpitalnym łoacuteżku w milczeniu wychodząc z założenia że w takich sytuacjach słowa są niepotrzebne liczy się obec-ność Odchodząc uniosłem lewą rękę na pożegnanie do jutra Za godzinę już nie żyła

Pod koniec oszczędnie gospodarowała słowami jakby wiedząc że w obliczu spraw ostatecznych nabierają one in-nej wagi Ale w tym co moacutewiła była niezwykła przytomność umysłu lapidarna norwidowska trafność Tydzień wcześniej na słowa zaprzyjaźnionej osoby bdquoMogę się za Ciebie tylko modlićrdquo odparła bdquoT y l k ordquo

Odeszła w święto Wniebowstąpienia Pańskiego kiedy po porannym deszczu niebo się zupełnie wypogodziło jakby otwierało swe podwoje

Wraz z Jej odejściem obumiera jedna gałązka dwoacutech wielkich polskich rodoacutew magnackich Wysycha zdroacutej dobro-ci bezinteresownej gotowości do niesienia pomocy i do do-brych uczynkoacutew Rozproszona po świecie rodzina przyjacie-le Polonia szwajcarska i zaprzyjaźnieni Szwajcarzy wreszcie miłośnicy sztuki ndash wszyscy tracimy Pięknego Człowieka

W noc po kremacji na zewnętrznej szybie okna pod ktoacuterym pracuję od strony wielkiego dębu ktoacutery tylekroć podziwiała i ktoacutery do niedawna jeszcze miała nadzieję nary-sować przylgnęła piękna srebrzysta ćma Tkwiła tam przez cały dzień niczym dusza Izy zaglądając mi przez ramię kiedy o Niej pisałem

Pogrzeb odbędzie się jesienią w Boćkach na Podlasiu w kościele pod wezwaniem św Joacutezefa Oblubieńca (jego święto przypada 1 maja) i św Antoniego Padewskiego kościele ufundowanym w roku 1726 przez Joacutezefa Franciszka Sapie-hę Iza była tam przed trzema laty gdy chowano jej brata zmarłego w Kenii Eustachego Sapiehę W homilii powie-dzianej przez biskupa drohiczyńskiego Antoniego Dydycza uderzyły ją zwłaszcza zacytowane słowa z listu fundatora w ktoacuterych planowaną budowlę sakralną nazywa bdquoroślinkąrdquo I komentarz biskupa Dydycza bdquoNie wiem czy u wielkich wspoacutełczesnych spotkalibyśmy się z takim językiem z taką delikatnością i uprzejmą prostotą Podskarbi litewski całą fundację nazywa lsquoroślinkąrsquo To ma swoją wymowę widać że patrzył na wszystko przez pryzmat życiardquo Z puszczy w Spu-szy do kościoła budowanego z miłością tak jak się hoduje ulubioną roślinkę Jest w tym wewnętrzna logika i konse-kwencja Co w niczym nie zmniejsza poczucia że straciłem jedną z najważniejszych w moim życiu osoacuteb Wiem że inni czują podobnie

Gdyby trzeba słowa pożegnania ograniczyć do jednego w tym wypadku brzmiałoby ono Dziękirdquo

26 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 27

bdquoO dobre imię Polski i Polakoacutewrdquo - to hasło XII Forum Polonijnego jakie odbyło się w dniach 25-27 kwietnia w Toruniu Gospodarzami spotkania na ktoacutere przybyło ponad stu delegatoacutew z całego świata były Wyższa Szkoła Kultury Społecznej i Medialnej oraz Polskie Stowarzyszenie Mor-skie-Gospodarcze im Eugeniusza Kwiatkowskiego Toruń-ska uczelnia w swoich murach gościła min przedstawicieli z Europy (Litwa Białoruś Ukraina Niemcy Francja Szwaj-caria Wielka Brytania Szwecja Norwegia) Australii i obu Ameryk (USA Kanada Argentyna Urugwaj i Meksyk)

Z całego świata zjechali się goście do Wyższej Szkoły Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu na XII Forum Polonijne W piątek 25 kwietnia zostaliśmy uroczyście podjęci w pięknej restauracji na bogatej w polskie potrawy kolacji Po posiłku o godzinie 2100 odbył się Apel Jasno-goacuterski animowany przez choacuter WSKSiM a prowadzony przez księdza biskupa Andrzeja Suskiego ordynariusza diecezji toruńskiej

Rano w sobotę 26 kwietnia XII Forum Polonijne zostało zainaugurowane Mszą św pod przewodnictwem o Tadeusza Rydzyka dyrektora Radia Maryja i założyciela WSKSiM w Toruniu W wygłoszonym Słowie Bożym celebrans poroacutew-nał Polakoacutew do ucznioacutew Jezusa ktoacuterzy poszli na cały świat niosąc Ewangelię i naukę o Panu Podkreślił że to ważne abyśmy byli bdquoświadkami prawdyrdquo bronili dobrego imienia Polski i Polakoacutew nie zniechęcając się ale dając świadectwo wierze gdyż bdquonie wolno zapierać się ojca i matkirdquo

Przed południem złożono kwiaty pod pomnikiem Jana Pawła II a następnie przystąpiono do spotkań panelowych dotyczących duszpasterstwa emigracyjnego nauki i kultury oraz dobrego imienia Polski i Polakoacutew Było wielu moacutewcoacutew min prezydent miasta Torunia Michał Zaleski a także po-litycy ndash ich słowa wzięliśmy sobie głęboko do serca Było to wielkie spotkanie patriotyczne ktoacutere wzbogaciło nas wszyst-kich Niejednemu w oczach zalśniły łzy tęsknoty podczas słuchania recytacji wiersza Norwida bdquoDo kraju tegordquo Jak zwykle nie zabrakło możliwości zakupu ciekawych i naj-nowszych publikacji książkowych o tematyce patriotycznej i katolickiej

Następnie wszyscy udaliśmy się do studia nagrań Telewi-zji Trwam znajdującego się w pobliżu Domu Słowa gdzie z wielkim zainteresowaniem wszyscy uczestnicy Forum podzi-wiali profesjonalizm i nowoczesną aparaturę tego studia

Gdy wroacuteciliśmy do Centrum Polonia in Tertio Millenio kontynuowaliśmy spotkanie panelowe Po kolacji czekał nas program słowno-muzyczny w wykonaniu choacuteru toruńskiej uczelni następnie inscenizacja fragmentoacutew epopei naro-

O DOBRE IMIĘ POLSKI I POLAKOacuteWXII Forum Polonijne

Toruń 25 - 27 kwietnia 2008

dowej bdquoPan Tadeuszrdquo w reżyserii Haliny Łabonarskiej oraz wieczoacuter z poezją Jacka Kaczmarskiego w wykonaniu studen-toacutew tej uczelni

W niedzielę po śniadaniu i Mszy Świętej udaliśmy się do auli aby kontynuować nasze debaty dotyczące kultury i na-uki oraz dalszy ciąg panelu bdquoO dobre imię Polski i Polakoacutewrdquo ktoacutere wzbudziło wiele emocji narzekań Polakoacutew z Litwy i nie tylko Były też i pozytywne sygnały z Wielkiej Brytanii o naszym narodzie o cenieniu pracowitości i wysokiej jakości pracy Polakoacutew Po południu było podsumowanie dyskusji panelowych i podjęcie uchwał Pewne pytania i problemy dyskutowane na forum pozostawały bez odpowiedzi

Studenci tej uczelni opiekowali się gośćmi i robili to bardzo odpowiedzialnie i z wielką życzliwością Ogromnie urozmaicona wspaniała i obfita polska kuchnia była po-twierdzeniem znanej na całym świecie polskiej gościnności Niezapomnianym przeżyciem było obejrzenie gablot z eks-ponatami-pamiątkami po Ojcu Świętym Janie Pawle II oraz zobaczenie kaplicy w ktoacuterej odmawia się codziennie wieczo-rem Roacuteżaniec Święty W tej kaplicy obok wizerunku Matki Bożej Fatimskiej wisi obraz Pani Jasnogoacuterskiej z podpisem Jana Pawła II z Jego prywatnej kaplicy watykańskiej oraz wota wiernych - słuchaczy Radia Maryja

Dla członkoacutew naszego Koła i zainteresowanych otrzyma-łam wiele ciekawych materiałoacutew po ktoacutere można się zgłosić w pierwsze soboty i niedziele miesiąca po Mszy Świętej w Zurychu

Cieszę się że mogłam reprezentować nasze Koło Radia Maryja z Zurychu w tak ciekawych i pełnych emocji uroczy-stościach spotkaniach panelowych jak roacutewnież w owocnych rozmowach w kuluarach

Jadwiga Wator

Informacja dla słuchaczy Radia Maryja i widzoacutew Tele-wizji Trwam z Europy zmiana parametroacutew nadawania TV Trwam na satelicie Astra

Z dniem 1 maja 2008 roku program TV Trwam i Radio Maryja będzie dostępny na transponderze 53 o parame-trach

- satelita Astra 1KR 192 East (wschoacuted) - częstotliwość 10773 MHz - polaryzacja H (pozioma)- FEC 56- Symbol rate 22 Msymbs- pid video 513- pid audio 660- pid pcr 513- pid audio 661 dla programu Radio Maryja

Programy są niekodowane

26 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 27

Programndash Rozpoczęcie o godz 1330ndash Nabożeństwo w Sanktuariumndash DVD i wymiana doświadczeńndash Przeżycie wspoacutelnoty przy kawiendash Okazja do spowiedzindash Uroczysta Msza śwndash Nowe rozesłanie pielgrzymujących sanktuarioacutewZakończenie ok godz 1815Pielgrzymce przewodniczyć będzie ks Krzysztof Zadarko Duszpasterz Ośrodka PMK w Zurychu

PIELGRZYMKA DO QUARTENSerdecznie zapraszamy na pielgrzymkę Polakoacutew do Sanktuarium

Matki Bożej Trzykroć Przedziwnej do Quarten w sobotę 28 czerwca 2008 r

Cieszymy się na spotkanie Sr Ursula-Maria Bitterli Sr M Henryka Seidel Sr M Felicja Lewandowska

Projekt bdquounterwegs zu dirldquo Pilgerheiligtum Neu-Schoumlnstatt 8883 Quarten

Telefon 081 739 15 01 E-mail projektphschoenstattch

Polonia w Szwajcarii walczy o utrzymanie Muzeum Polskiego w Rapperswil ktoacuteremu grozi eksmisja z wynajmowanych dotychczas pomieszczeń Rektor PMK zwraca się z prośbą do wszystkich ktoacuterym leży na sercu zachowanie Muzeum w Rapperswil o podpisanie petycji do władz szwajcarskich o pozostawienie muzeum w dotychczasowych pomieszczeniach Solidarnie podpiszmy petycje tak by władze Rapperswil i

URATOWAĆ RAPPERSWIL Szwajcarii wiedziały że choć jesteśmy w Szwaj-carii małą liczebnie grupą narodowościową to potrafimy walczyć o słuszną sprawę i mamy wielu przyjacioacuteł ktoacuterzy nas w tym wspomagają Wszyst-kie informacje i miejsce na podpisy pod petycją znajdują się na stronie

wwwrapperswil-castlecom

Ks dr Sławomir Kawecki Rektor PMK

Szkolny Punkt Konsultacyjny przy Stałym

Przedstawicielstwie RP przy Biurze ONZ

w Genewie

LrsquoAncienne Routes 151218 Grand -Saconnex Suisse

Tel 022 710 97 97

zaprasza

wszystkie dzieci w wieku od 7 do 18 latdo uczestniczenia w zajęciach lekcyjnych

w

roku szkolnym 20082009

Szkoła realizuje polski program nauczania zatwierdzony przez MEN

w zakresie- języka polskiego

- historii i geografii Polski-wiedzy o społeczeństwie

Zajęcia odbywają się raz w tygodniu i obejmują poszczegoacutelne etapy nauczania

(szkoła podstawowa gimnazjum i liceum ogoacutelnokształcące)

W czerwcu uczniowie otrzymują świadectwaWarunkiem przyjęcia nowych ucznioacutew jest

sprawdzenie ich wiedzy (znajomość języka polskiego) lub posiadanie świadectwa

Malgorzata Molska-KurtykaKierownik Szkolnego Punktu Konsultacyjnego w Genewie

Trzecia Olimpiada RodzinW niedzielę 14 września 2008 o godz 1000 na stadionie im Pierra de Coubertin

w VidyLozanna odbędzie się Trzecia Olimpiada RodzinWięcej informacji podamy w następnym numerze

28 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 29

wwwanrgovpl

BARIERY W ZAGOSPODAROWANIU ZABYTKOacuteW

Według danych Agencji na koniec czerwca 2007 r do Zasobu ogoacutełem przejęto 2314 zespołoacutew dworskich i pałacowo-parkowych wpisanych do rejestru zabytkoacutew z tego trwale rozdyspono-wano 1437 zespołoacutew w tym poprzez sprzedaż 1068 wniesienie do jednoosobowych spoacutełek 148 Nadal w Zasobie jest 877 zespołoacutew z tego w dzierżawie pozostaje 654 w administrowaniu 128 w zarządzie i wieczystym użytkowaniu 5 Na rozdysponowanie czeka 90 zespołoacutew

REKLAMY

Fot

Jer

zy G

iedr

ys

Pałac w Małkocinie Zespoacuteł Pałacowo-Parkowy Małkocin

Działania Agencji w odniesieniu do obiektoacutew wpisanych do Rejestru Zabytkoacutew ukierunkowane są na ich zabezpieczenie przed uszkodzeniem zniszczeniem dewastacją do czasu ich trwałego rozdysponowania oraz przygotowanie obiektoacutew do sprzedaży o ile to możliwe wraz z gospodar-stwem rolnym historycznie związanym z zabyt-kiem Obiekty zabytkowe poza swą bezsporną wartością historyczną i kulturową mają także wymierną wartość gospodarczą Niemal na ca-łym świecie stare budowle stanowią dobrą lokatę kapitału

Przekształcenia strukturalne i własnościowe zmierzają w takim kierunku aby przyszły właści-ciel wziął na siebie ciężar wykonania niezbędnych prac remontowych i zabezpieczających realizując je w zgodzie ze wszelkimi wymogami formalnymi wynikającymi z charakteru tych obiektoacutew oraz za-leceń konserwatorskich

Sprzedaż nieruchomości wpisanych do Re-jestru Zabytkoacutew prowadzona jest w większości wypadkoacutew w ramach pierwszeństwa nabycia przysługującego dzierżawcy na podstawie art 29 ust 1 pkt 3 ustawy o gospodarowaniu nieru-chomościami rolnymi Skarbu Państwa

Jeżeli nie ma zastosowania prawo pierwszeń-stwa sprzedaż nieruchomości odbywa się w dro-

dze przetargu W przypadku nie rozstrzygnięcia przetargu korzystając z ustawy o gospodarowa-niu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa Agencja ogłasza kolejne przetargi i może ustalić cenę wywoławczą nie niższą jednak niż 50 ceny wywoławczej pierwszego przetargu aż do skorzy-stania z możliwości sprzedaży nieruchomości bez przetargu W tym przypadku ustalona cena sprzedaży nie może być jednak niższa od ceny wywoławczej ostatniego przetargu

Agencja może także w drodze umowy nieod-płatnie przekazać nieruchomość np gminie na cele związane z wykonywaniem zadań własnych Jednak gminy nie przejawiają dużego zaintereso-wania przejmowaniem nieruchomości wpisanych do Rejestru Zabytkoacutew

Stosowany przez wiele lat system preferencji przy nabywaniu nieruchomości zabytkowych polegający na obligatoryjnym obniżaniu ceny sprzedaży o 50 umożliwiał rozszerzenie kręgu osoacuteb zainteresowanych nabyciem roacutewnież na osoby mniej zamożne Jednak tak skonstruowa-ny system preferencji nie wpływał na polep-szenie stanu zabytkoacutew Dopiero zmiana zasady polegająca na wprowadzeniu w miejsce obniżki obligatoryjnej ndash obniżki fakultatywnej umożliwiła Agencji rozwiązania ukierunkowane na wykorzy-

28 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 29

REKLAMY

Zespoacuteł Dworsko-Parkowy w Kulicach

Fot

Jer

zy G

iedr

ys

stanie przez nabywcę uzyskanych oszczędności z tytułu obniżki ceny sprzedaży na realizację prac budowlano-konserwatorskich Należy podkreślić że poniesione nakłady dotyczą obiektoacutew nie bę-dących już w Zasobie

Aktualnie obowiązuje pozostawiona 50 ob-niżka ceny sprzedaży Jednak skorzystanie z niej zależy od spełnienia odpowiednich warunkoacutew Nabywca jest zobowiązany do przedłożenia wła-ściwemu oddziałowi terenowemu Agencji w ter-minie ustalonym w porozumieniu z wojewoacutedzkim konserwatorem zabytkoacutew nie dłuższym jednak niż 5 lat od dnia zawarcia umowy sprzedaży dokumentoacutew potwierdzonych przez właściwego wojewoacutedzkiego konserwatora zabytkoacutew określa-jących zakres rzeczowy i wartość nakładoacutew ktoacutere nabywca ponioacutesł realizując wskazania konserwa-torskie w odniesieniu do nabytej nieruchomości zabytkowej Intencją pozostawienia obniżki ceny sprzedaży było zachęcenie a jednocześnie zmo-bilizowanie nabywcoacutew do realizacji prac według wskazań konserwatora zabytkoacutew

Istnieje wiele czynnikoacutew ograniczających trwa-łe rozdysponowanie obiektoacutew zabytkowych Jed-nym z głoacutewnych jest brak rozstrzygnięć reprywa-tyzacyjnych Szacuje się że obecnie roszczenia reprywatyzacyjne dotyczą około 200 zespołoacutew zabytkowych będących w Zasobie Na ogoacuteł wła-ściciele bądź ich prawni spadkobiercy nie są za-interesowani zakupem w drodze przysługującego im pierwszeństwa w nabyciu (art 29 ust 1 pkt 1 ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa) natomiast Prezes Rady Ministroacutew pismem z 7 listopada 1997 r zakazał sprzedaży nieruchomości do ktoacuterych zgłoszono zastrzeżenia reprywatyzacyjne aż do czasu usta-wowego uregulowania sprawy roszczeń W tej sy-tuacji zgłoszenie roszczeń reprywatyzacyjnych w odniesieniu do konkretnej nieruchomości powo-duje wstrzymanie przygotowań do jej sprzedaży na rzecz osoacuteb trzecich

Poważnym utrudnieniem dotyczącym trwałego rozdysponowania zespołoacutew pałacowo-parko-wych a niejednokrotnie powodującym wyklucze-nie możliwości sprzedaży obiektoacutew zabytkowych będących jednocześnie budynkami mieszkalnymi jest wprowadzone ustawą z 15 grudnia 2000 r o zasadach zbywania mieszkań prawo pierwszeń-stwa nabycia lokali przez ich aktualnych najem-coacutew Konserwatorzy zabytkoacutew do wejścia w życie 17 listopada 2003 r nowej ustawy o ochronie za-bytkoacutew i opiece nad zabytkami tylko sporadycz-nie wyrażali zgodę na sprzedaż poszczegoacutelnych lokali na rzecz najemcoacutew Uważali bowiem że w ten sposoacuteb dokonuje się niezgodny z zasadami konserwatorskimi podział obiektu zabytkowego

Aktualnie obowiązująca ustawa z 23 lipca 2003 r o ochronie zabytkoacutew i opiece nad zabytkami

w art 361 ust 8 nakłada obowiązek uzyskania pozwolenia wojewoacutedzkiego Konserwatora Zabyt-koacutew na dokonanie podziału zabytku nieruchome-go wpisanego do rejestru zabytkoacutew Jednak w praktyce wydzielenie lokalu mieszkalnego czyli dokonanie podziału zabytku nieruchomego jest możliwe tylko w nielicznych wyjątkowych przy-padkach Dotyczyć to może wyłącznie tych obiek-toacutew podlegających ochronie konserwatorskiej w ktoacuterych istniałaby możliwość korzystania z nich w sposoacuteb zapewniający trwałe zachowanie ich za-bytkowych wartości a także zachowania otocze-nia zabytku w jak najlepszym stanie Obejmuje to tylko te nieliczne zamieszkałe budynki zabytkowe ktoacutere sprzedane mogą być w całości jednemu na-jemcy a ich wydzielenie z zespołu zabytkowego nie naruszy integralności tegoż zespołu

Zasadniczym problemem jest fakt zasie-dlenia obiektoacutew zabytkowych przez byłych pra-cownikoacutew państwowych przedsiębiorstw gospo-darki rolnej ktoacutere zostały przekazane do Zasobu wraz z umowami najmu Ze względu na niemożli-wość wydzielenia lokalu z zabytkowej substancji budynku sprzedaż na rzecz najemcoacutew nie może być zrealizowana Prywatyzacja tych obiektoacutew od-wleka się ich stan ulega pogorszeniu zaroacutewno na skutek upływu czasu jak i degradujące użytkowa-nie przez tymczasowych najemcoacutew Częściowym rozwiązaniem problemu byłoby przeniesienie na-jemcoacutew do innych mieszkań lecz w Zasobie brak jest odpowiednich lokali

Aktualnie najpowszechniejszą formą zagospo-darowania obiektoacutew zabytkowych jest dzierżawa (wynika to z wielu uwarunkowań ktoacutere w znaczą-cy sposoacuteb utrudniają trwałe rozdysponowanie) Kondycja zabytkoacutew pozostających u dzierżaw-coacutew jest w dużej mierze pochodną ich sytuacji ekonomicznej

Andrzej ChmielAutor jest pracownikiem Agencji Nieruchomości Rolnych

30 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 31

WIADOMOŚCIMiesięcznik Polskiej Misji Katolickiej w SzwajcariiAdres redakcji 12 Chemin des Falaises 1723 MarlyFribourg SuisseTel 0264364459 Fax 0264364472Konto poczt 17-976-7e-mail pmksurfeuchAbonament dobrowolna ofiara

Redaktor naczelny ks dr Sławomir KaweckiZastępca Redaktora naczelnego ks Krzysztof ZadarkoZespoacuteł redakcyjny Agnieszka G Paciorek Grażyna Goacuterzna Teresa Osmecka ks Artur Cząstkiewicz Beata Daniluk Zdjęcie na okładce Wojciech DoganowskiSkład komputerowy ks Andrzej RybickiImpression Mission Catholique Polonaise 1723 MarlyRedakcja nie zwraca materiałoacutew nie zamoacutewionychZa treść ogłoszeń odpowiada ogłaszający

TŁUMACZENIAJęzyki

niemiecki francuski polski ukraiński rosyjski

Dr phil Marija Buumlchi-Glaeser

Solistrasse 9 CH-8180 Buumllach

Natel 076 380 68 54 Tel 044 860 17 88 Fax 044 860 17 89

email buechieetchwwweetch

KANTOR WYMIANY WALUT

TERMINAL II

czynny 7-2400

Wymiana walut

skup czekow podroacuteżnych

najlepsze kursy walut

na lotnisku w Warszawie

miła obsluga

Tel + 48 22 650 30 59

+ 48 22 650 50 59

REKLAMY

TŁUMACZENIA I LEKCJE

Z JĘZYKA FRANCUSKIEGO

AGNIESZKA G PACIOREK

Polska Misja Katolicka w Marly 12 Chemin des Falaises1723 MarlyFribourg

tel 078 749 65 02e-mail agnieszka_paciorekhotmailcom

30 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 31

Biuro Reklamy bdquoWiadomości PMKrdquo

Grupa PK Sp z ooul Filomatoacutew 4304-116 Warszawatel 22 810-21-99 610-71-90fax 22 810-21-98

Osoba kontaktowaMarek BetlińskiTel 0608 58 11 77mbetlinskipkpl

Zawiadomienie o spotkaniu Stowarzyszenia Przyjacioacuteł PMK

Uprzejmie zawiadamiamy że walne zebranie Stowarzyszenia Przyjacioacuteł PMK Marly odbędzie się w dniu 21 czerwca 2008 r o godz 1000

w siedzibie Polskiej Misji Katolickiej 12 Chemin des Falaises 1723 MarlyFribourg Suisse

Przewidywany porządek obrad1 Modlitwa 2 Otwarcie zebrania 3 Słowo Rektora 4 Sprawozdanie prezesa 5 Zatwierdzenie rachunkoacutew Stowarzy-szenia i budżetu 2008 6 Wytyczne na przyszłość 7 Wolne wnioski 8 Termin kolejnego zebrania 9 Zakończenie

W imieniu ZarząduAndrzej Fornalski Prezes

Warszawa 150408

CENTRUM SPOTKAŃ I MODLITWY PMK ZURYCH

ORGANIZUJE WYJAZD DO KATYNIA I WILNA

w dniach 1 ndash 6 września 2008

Szczegoacutełowych informacji udzielaA Zgliński - tel056 426 14 27

antonizglinskigmxchM Duszyński - tel044 363 46 35

mduszynskigmxch

Ze względu na dłuższy czas oczekiwania na wizy zgłoszenia należy składać do

dnia 12072008

bdquoKĄCIK POLSKIrdquo ndash KawiarenkaOtwarta w każdą niedzielę

1030 -1600

MarlyFR Chemin du Pont 16

ZAPRASZAMY

32 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC)

Page 16: POLSKIE DUSZPASTERSTWO KATOLICKIE w SZWAJCARII NR ...

16 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 17

Einsiedeln 3 maja 2008 r

16 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 17

18 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 19

Czy są roacuteżnice między sposobem oraz techniką grania w piłkę nożną w Polsce i w Szwajcarii

Szwajcarzy wiele inwestują w sport na każdym poziomie Mają bardzo dobry system kształcenia młodzieży Choć pił-ka nożna nie ma tu długich tradycji wyniki osiągane na are-nie międzynarodowej są dobre Proszę uwzględnić że jest to stosunkowo małe państwo więc przy mistrzostwach pojawia się problem wyboru talentoacutew trudniej jest je znaleźć w kraju siedmiomilionowym w poroacutewnaniu z krajem 20 40 czy 100-milionowym Styl gry jest tutaj agresywny jest dużo biegania na boisku dużo walki W poroacutewnaniu ze Szwajcarami polscy zawodnicy grają wolniej trenują mniej intensywnie oni wolą raczej grać w piłkę niż walczyć

Czy nie wystarczy grać Trzeba walczyć

Umiejętność walki powinna być naturalna w człowieku Piłka zawodowa jest walką o przetrwanie - trzeba zabrać przeciwnikowi piłkę zdobyć bramkę Drużyna musi chcieć wygrać

Ile się trenuje

W okresie przygotowawczym 12 razy po dwie godziny w tygodniu

Co jest kluczem do piłkarskiego sukcesu

Podstawa to talent Poza tym ciężka praca dyscyplina Nie chodzi o bieganie od rana do nocy ale o motywacje o chęć bycia coraz lepszym o chęć zwycięstwa Najtrudniej-szy w zawodzie piłkarza jest wysiłek fizyczny Trening jest bardzo złożony bieg 20 m 40 m 60 m w lewo w prawo głoacutewkahellip Żeby osiągnąć cel trzeba mieć też charakter wytrwałość wiele jest pokus odciągających od treningu I tu trzeba wytrwać przez lata Ile razy była piękna pogoda Chętnie poszedłbym z żoną na spacer ale musiałem iść na trening Zazdrościłem moim kolegom w szkole - oni chodzili po goacuterach jeździli na rajdy - ja trenowałem Po latach nie żałuję Wielu utalentowanych szybko wypadało z gry przez brak dyscypliny Dobry piłkarz powinien być roacutewnież uczci-wy lojalny powinien mieć ustabilizowane życie osobiste wtedy łatwiej znosi się każdy stres czy niepowodzenie

Jakie są zadania trenera

Trener jest odpowiedzialny za wszystko a głoacutewnie za wy-nik ndash jest sprawdzany przez osiągnięte wyniki Pracuje pod dużą presją roacutewnież ze strony mass-medioacutew W ostatnich siedmiu latach FCA Aarau miało tylko czterech treneroacutew ktoacuterzy przetrwali cały sezon Pracy jest dużo treningi sześć razy w tygodniu ale to nie wszystko Na przykład wczoraj wroacuteciłem do domu o 2300 poszedłem spać o 200 bo oglą-dałem jeszcze mecz na video robiłem kroacutetką analizę Dzisiaj rano trening o 1000 przyjechałem do pracy na 830 Teraz wywiad po południu jadę na mecz do Zurychu

Talent charakter wytrwałośćhellipZ Ryszardem Komornickim trenerem szwajcarskiego klubu FC Aarau

byłym piłkarzem reprezentacji Polski rozmawia Marcin Sumiła

Jakie cechy są pożądane u trenera

Chcę być uczciwy sprawiedliwy co nie jest łatwe Mam dwudziestu zawodnikoacutew Na mecz muszę wybrać osiemna-stu tzn dwoacutech siedzi na trybunie Obojętnie kogo wybiorę ten nie wybrany ma poczucie krzywdy wewnętrznie się bun-tuje Podobnie jest przy zmianie zawodnikoacutew w trakcie me-czu Ciągle muszę się uczyć panować nad moimi reakcjami w sytuacjach stresowych Jestem za wzajemnym respektem ale też daję swoim zawodnikom dużo wolności z niewolni-ka nie zrobi się pracownika on musi chcieć grać ja go nie zmuszę mogę jedynie zachęcić Prasa niestety jeśli chodzi o atmosferę na meczach i o zachowanie treneroacutew często od-grywa rolę negatywną Widać to w piłce niemieckiej gdzie trenerzy załamują się na konferencjach prasowych moacutewią rzeczy ktoacuterych by normalnie nie powiedzieli Ta presja jest niesamowita Prasa często koncentruje się na goszej stronie jeśli wynik jest 50 to dziennikarze chcą pisać o problemach przegranej drużyny a nie o sukcesie zwycięzcy

W drużynie z Aarau jest wielu obcokrajowcoacutew Pan też reprezentuje inną kulturę Jak udaje się Panu dotrzeć do każdego ze sportowcoacutew

Komunikacja to nie tylko język Mamy zawodnikoacutew wielu narodowości nie wszyscy moacutewią po niemiecku ale przynajmniej rozumieją Czasami jest lepiej coś pokazać czy też nic nie moacutewić i to wiele znaczy Poza tym trener powinien znać też zawodnika poza boiskiem okazywać zainteresowa-nie jego życiem prywatnym rozmawiać z nim dwa - trzy razy w tygodniu pomoacutec w problemach Szczegoacutelnie ważne jest to przy bardziej bdquoegzotycznychrdquo piłkarzach Taki na przykład Afrykanin nie jest przyzwyczajony do naszych zasad potrafi np przyjść na trening o 1100 choć jest planowany na 1000 tudzież jechać przez miasto 100 kilometroacutew na godzinę nie rozumie że trzeba respektować ograniczenie prędkości Obcokrajowcom pomagamy też poza treningiem np orga-nizując kurs języka niemieckiego

Czy w drużynie piłkarskiej jest miejsce na religię

Religia też się pojawia Mamy zawodnikoacutew brazylij-skich ktoacuterzy zaproponowali żebyśmy się wszyscy razem modlili przed meczem To było nie do zaakceptowania dla

Stoją od lewej autor wywiadu dr Marcin Sumiła i trener Ryszard Komornicki

18 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 19

muzułmanina gdyż wykraczało poza jego religię Staram się respektować tę roacuteżnorodność Problem jest w okresie rama-danu kiedy zawodnik nie je przez cały dzień

A może drużyna bardziej jednorodna byłaby też lepiej zgrana

Drużyna potrzebuje roacuteżnych zawodnikoacutew gwiazdę ko-goś z temperamentem ale też pracusioacutew ktoacuterzy są cisi spo-kojni Są rzeczy ktoacuterych wymaga się od wszystkich i pewien obszar na inwencję własną Cel jest wspoacutelny wygrać mecz Roacuteżnorodność kultur jest korzystna

Czy w naszych czasach jest jeszcze miejsce w piłce nożnej na bdquofair playrdquo

My jesteśmy najbardziej fair grającą drużyną w Szwajca-rii może dlatego że ja zabraniam faulu Tak też sam grałem nigdy nie dostałem czerwonej kartki zawsze miałem respekt szacunek przed przeciwnikiem Byłem mało kontuzjowany ndash myślę że dlatego bo przeciwnik wiedział że gram fair

Kiedy FC Aarau będzie w szwajcarskiej czołoacutewce

Teoretycznie jest to jeszcze możliwe w tym sezonie Nie-stety mamy w poroacutewnaniu z innymi klubami dużo gorszą sytuację finansową co nie ułatwia zadania

Ktoacutere wydarzenia z kariery piłkarskiej utkwiły Panu naj-bardziej w pamięci przyniosły najwięcej radości

Najpierw było to przyjęcie do klubu IV ligii kiedy mia-łem 15 lat po raz pierwszy miałem trenera stroacutej piłkarski buty Potem nastąpił transfer z małego klubu do drugoligo-wego GKS Tychy Jako trzecie wymienię przejście do Goacuterni-ka Zabrze kiedy w ciągu dwoacutech lat stałem się reprezentan-tem Polski i wziąłem udział w mistrzostwach świata co jest marzeniem każdego piłkarza

Jak można pogodzić zaangażowanie piłkarskie z życiem rodzinnym

Mam to szczęście że moja żona rozumie mnie dobrze Jesteśmy 28 lat po ślubie Wiele jej zawdzięczam to ona głoacutewnie wychowała nasze dwie coacuterki Lubię bardzo przycho-dzić do domu tam czuję się najlepiej Każdą wolną chwilę spędzam z żoną rodziną to jest dla mnie bardzo ważne Wielu znajomych chętnie do nas przychodziło i przychodzi

moacutewią że u nas jest przyjemnie ciepło Ja wiem że to jest zasługa żonyhellip W małżeństwie ważne jest wzajemne zaufa-nie zrozumienie

Kiedy jeszcze grałem to wracając do domu nie opowia-dałem o piłce Nie chciałem robić z tego wielkiego tematu W domu rozmawialiśmy o dzieciach o naszych sprawach rodzinnych Teraz kiedy jestem trenerem żona i coacuterki cho-dzą na mecze i też bardzo się denerwują Nie mogę nic na to poradzić

Czy nie chciałby Pan pracować w Polsce

Chętnie wroacuteciłbym do Polski ale nie chcę pracować w warunkach w jakich pracowałem z korupcją oszukiwa-niem Nie podoba mi się że wyciągamy ciągle stare rzeczy Powinno się zapomnieć o tym co było i zacząć myśleć o tym co jest i o przyszłości

Jaka jest Pana prognoza dla polskiej drużyny na EURO 2008

Polacy będą mistrzami Europy

Kto poza tym w pierwszej czwoacuterce

Finał Polska-Hiszpania Poza tym ponieważ od dawna pracuję w Szwajcarii życzę powodzenia Szwajcarom Chciał-bym też aby Rosja odniosła sukces

Dziękuję za rozmowę Aarau 27042008

Ryszard Komornicki (ur 14 sierpnia 1959 w Ścinawie) pił-karz polski grający na pozycji pomocnika reprezentant Polski mistrz Polski trener FC Aarau Najwspanialsze lata swojej kariery popularny Koko spędził w Goacuterniku Zabrze (1982-1989) z ktoacuterym wywalczył 4 tytuły mistrza Polski i Superpuchar W lidze polskiej Ryszard Komornicki roze-

grał 182 mecze i strzelił 35 bramek W sezonie 198990 został piłkarzem FC Aarau (Szwajcaria) w sezonie 19921993 zdobył wraz z kolegami z drużyny tytuł mistrza Szwajcarii Kolejny sezon (199899) Koko spędził w FC Wohlen (Szwajcaria) w roku 2000 podpisał kontrakt z FC Kickers Luzern (Szwajcaria) Ryszard Komornicki ma roacutewnież doświadczenie jako trener asystent w FC Aarau FC Luzern FC Solothurn rezerwy FC Zurych Od stycznia do kwietnia 2006 roku trenował zespoacuteł 14-krotnego mistrza Polski Goacuternika Zabrze Koko rozegrał też 20 meczoacutew w repre-zentacji Polski i był uczestnikiem MŚ lsquo86 Zadebiutował 31 października 1984 roku w Mielcu w spotkaniu przeciwko Albanii (22) Po raz ostatni biało--czerwoną koszulkę założył 19 października 1988 roku w Chorzo-wie roacutewnież w czasie meczu z reprezentacją Albanii (10)

Zdję

cie

ww

wfc

aara

uch

20 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 21

W niedzielę 11 maja w ośrodku duszpa-sterskim Polskiej Misji Katolickiej w Zury-chu liturgię niedzieli Zesłania Ducha Święte-go uświetnił pierwszy występ nowo powstałej scholi pod kierownictwem pani Sylwii Feher-pataky Grą na organach akompaniowała pani Anna Buczek-Merz

W skład zespołu wchodzi szesnastu członkoacutew Ewa Kadłubowska Joanna Leskiewicz Marta Mirosław Agnieszka Suchta-Veit Anna i Ewelina Wedlechowicz Dorota Weśniak Dorota Zarost Hieronim Bawolski Zygmunt Beck Waldemar Burzyński Krzysztof Chudoba Ryszard Grze-gorzewski Joacutezef Krzyżanowski Tomasz Lenart Bartek Mańkowski Łukasz Mirosław

Już wykonaniem pierwszej pieśni bdquoVeni cre-atorrdquo (bdquoO Stworzycielu Duchu przyjdźrdquo) schola zachwyciła wysokim stopniem profesjonalizmu Dźwięki melodii gregoriańskiej i wariacje orga-nowe pani Buczek-Merz wprowadziły wiernych w uroczysty nastroacutej święta Piękne wykonanie zna-nych i mniej znanych pieśni liturgicznych przyczy-niło się do powstania niezapomnianej atmosfery święta i pogłębienia przeżyć duchowych Schola zaskoczyła i wzruszyłahellip Jak udało się w tak kroacutet-kim czasie stworzyć coś tak niezwykłego Proacuteby nowo powstałego zespołu odbywają sie przecież zaledwie od lutego tego roku

Oto co o powstaniu i pracach choacuteru moacutewi kie-rowniczka scholi pani Sylwia Feherpataky bdquoPomysł prowadzenia wokalnej scholi przykościel-nej pojawił się już dosyć dawno Pedagogikę mu-zyczną obok występoacutew kameralnych traktuję jako hobby uzupełniające moją pracę w operze Rozwa-żając możliwości prowadzenia choacuteru przy jednej

SCHOLA W ZURYCHU

ze szwajcarskich parafii poczułam jednak pewien niedosyt Moje myśli wciąż kierowały się w stronę naszej Misji Ostateczna decyzja o podjęciu tego wyzwania nadeszła wraz ze zmianami personalny-mi w Polskiej Misji Katolickiej w Zurychu jesienią 2007 roku Dzięki wsparciu duszpasterza ośrodka księdza Krzysztofa Zadarko moje pragnienie za-łożenia grupy wokalnej przy naszej wspoacutelnocie na-brało realnego kształtu To co nastąpiło poacuteźniej zawdzięczamy wielkiemu zaangażowaniu osoacuteb ktoacutere zgłosiły swoje uczestnictwo w choacuterze i po-mocy Bożej Nasza Polonia to prawdziwa kopalnia talentoacutew Bardzo zaimponowało mi zainteresowa-nie i wielka chęć wspoacutełpracy członkoacutew zespołu ich zamiłowanie do śpiewu i pragnienie aktywnego uczestnictwa w życiu Kościoła Wiele się od nich uczę To oni tworząc scholę ubogacają naszą wspoacutelnotę Wspoacutelnota to wspoacutełpraca Bez tego na-wet cały moacutej zapał ducha nie wystarczyłby aby po-wstało coś podobnego To ich wysiłek poświęcenie czasu prywatnego chęć uczenia się i działania oraz doświadczenie w pracy choacuteralnej lub wokalnej dały takie wyniki Jestem z nich dumna Ja osobi-

20 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 21

Sylwia FeherpatakyMa 41 lat Pochodzi z Krakowa gdzie rozpoczęła swoją

karierę muzyczną W 1996 roku ukończyła studia na wy-dziale wokalno-aktorskim w Gdańsku Rok poacuteźniej wyje-chała do Szwajcarii jako stypendystka Ministerstwa Kultury i Sztuki w Bernie (Bundesamt fuumlr Kultur) Po ukończeniu studioacutew podyplomowych w Bernie (Hochschule fuumlr Mu-sik und Theater Bern) otrzymała stały angaż w zuryskiej operze gdzie nadal pracuje jako wokalistka Ma na koncie udział w szeregu koncertoacutew solowych i choacuteralnych oraz na-graniach telewizyjnych

ście uczę się mnoacutestwo o muzyce liturgicznej ktoacutera jest niebywale bogata i roacuteżnorodna Nieocenioną pomocą przy przygotowaniu naszej pierwszej mszy była pani Ania Buczek-Merz ktoacutera zgodziła się wspomoacutec nas akompaniamentem Świetna orga-nistka i wielce kompetentny pedagog Dziękuję jej z serca za tę wspoacutełpracę i znajomość

Po naszym pierwszym występie w święto Ze-słania Ducha Świętego stawiamy sobie za cel

rozszerzenie naszego repertuaru Oczekuję tego z wielkim zainteresowaniem

Mam nadzieję że schola będzie się rozwijać Zależy mi na tym aby to dzieło trwało i wzbo-gacało nasze serca pięknem i głębią muzyki aby zawarty w niej pierwiastek Bożej doskonałości docierał do jak największej rzeszy ludzirdquo

Kamila NeupertZdjęciaZbigniew Zambrzycki

Anna Buczek-Merz Od 15 lat mieszka w Szwajcarii Wykształcenie muzyczne

zdobyła w Akademiach Muzycznych w Krakowie Lublinie Basel i Norynberdze jak i na wielu kursach mistrzowskich Przed wyjazdem do Szwajcarii docentka w klasie klawesynu na Akademii Muzycznej w Gdańsku Od 2000 roku zaanga-żowana jako organistka przy Kościele św Jana w Zurychu (Johanneskirche) Od lutego 2008 roacutewnież w kościele pa-rafialnym Birmensdorf Ceniona jako pedagog nauczyciel fortepianu i prowadząca choacuter

LEŚNA MAJOacuteWKA W WINTERTHURZE24 maja 2008 r - zgodnie z wcześniejszą zapowiedzią - odbyła się bdquomajoacutewkardquo

w lesie Winterthur-Walcheweiher zorganizowana przez Radę Ośrodka Duszpasterskiego PMK w Winterthurze Chętnych nie zabrakło

Był obecny także duszpasterz ośrodka ks Krzysztof Zadarko

Aut

or z

djęć

Jer

zy S

taw

arz

22 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 23

Bezpośredni sens słoacutew dzisiejszej Ewangelii nie nasuwa żadnych trudności moacutewi ona że Boacuteg będzie nas sądził nie według słoacutew ale według czynoacutew że po tych czynach mamy odroacuteżnia synoacutew światłości od ludzi złych i że ten tylko kto czynem pełnić będzie wolę Ojca Niebieskiego wejdzie do Kroacutelestwa Bożego Ewangelia nie tylko zabrania złych czynoacutew nawet takie drzewo ktoacutere złych owocoacutew nie daje ale tylko nie rodzi dobrych będzie wycięte i wrzucone w ogień Raz jeszcze przypomina nam w niej Chrystus Pan że Jego zakon jest zakonem czynu że nie ma niczego bar-dziej sprzecznego z chrześcijańską drogą życia niż bierność i bezczynność

Taka jest głoacutewna nauka Ewangelii na dzisiejszą niedzielę Jeśli się jednak nie mylę zawarta w niej jest jeszcze inna bardziej pośrednio wypowiedziana ale nie mniej wielka i piękna Nad nią chciałbym z Wami Drodzy Bracia pokroacutetce rozważać

Co to są te owoce ktoacutere daje dobre drzewo To są nie-wątpliwie przede wszystkim czyny Ale postawa wewnętrzna przejęcie się duchem chrześcijaństwa daje jeszcze inne skutki mniej przejawiające się na zewnątrz wyrażone ndash jeśli można się tak wyrazić ndash w samej sylwetce człowieka nada-jące jej ton i charakter Człowieka Bożego można poznać nawet wtedy gdy jego czynoacutew nie znamy patrząc po prostu na jego zachowanie się na cechy jego ducha Te cechy to tak-że w rozumieniu naszej Ewangelii owoce dobrego drzewa przejawy miłości Bożej i rządoacutew łaski w duszy

Owoce dobrego drzewa pokora pogoda pokoacutejJest takich cech wiele ale najważniejsze są bodaj trzy

pokora pogoda i pokoacutej Pokora Najmilsza z cnoacutet owa postawa duszy pełnej

przedmiotowości ktoacutera cechuje człowieka żyjącego w obli-czu Bożym i umiejącego patrzeć na samego siebie z Bożego punktu widzenia Człowiek ten nie w słowach ale w posta-wie przenikającej każdy jego ruch i każdą myśl jest wolny od tego szaleństwa i głupstwa zwanego pychą od czynienia ze siebie ośrodka świata i fałszywego bożka Pokora spra-wia że ten kto ją posiada nie sądzi nikogo ani nad nikogo się nie wywyższa W tym szerokim chrześcijańskim słowa znaczeniu pokora jest bodaj tą cechą po ktoacuterej najłatwiej poznać można człowieka Bożego

Pogoda to radość wynikająca z umiłowania Boga ponad wszystko niewzruszony optymizm nie w słowach ale każ-dym drgnieniem woli i myśli ludzkiej opromieniający życie niezroacutewnanym światłem Postawa dzięki ktoacuterej człowiek Boży wnosi radość i promień szczęścia wszędzie gdzie prze-chodzi każdym słowem samą swoją obecnością

Pokoacutej Błogosławieni pokoacutej czyniący powiedział Chry-stus Pan Ale pokoacutej czynić może tylko ten kto pokoacutej nosi w samym sobie kto nie jest rozdarty przez zwalczające się dążności i namiętności Raz jeszcze ten pokoacutej prawdziwy co przewyższa wszelki zmysł jest jedną z nieomylnych cech człowieka Bożego z tych owocoacutew po ktoacuterych poznać można serce oddane Bożej sprawie

Aby w nas można było poznać synoacutew światłościJest takich cech świętości więcej ale te trzy biją chyba

najbardziej w oczy i wszyscy nasi święci bez wyjątku byli wielkimi przykładami jak one w postawie chrześcijanina powinny być urzeczywistnione

Kiedy rozważam o nich dwie rzeczy przychodzą mi na myśl Pierwsza to smutny fakt że zrozumienie wielkości i piękna tych wielkich rzeczy jest niestety u tylu tak nikłe Pogańskie płytkie i złe nauki głoszone przez zbłąkanych pogardzają pokorą głoszą gorycz szerzą nienawiść i zwadę Doszło do tego że nawet nasze dzieci uczy się nienawiści zamiast pokoju goryczy zamiast pogody sądzenia innych i pychy zamiast chrześcijańskiej pokory W takich czasach trzeba nam chrześcijanom bardziej niż w innych pamiętać słowa Chrystusowe że po tych właśnie cechach poznawać mamy drzewo dobre od złego a przede wszystkim wypada nam z większym jeszcze zapałem dbać o to aby w nas sa-mych widniały pokora pogoda i pokoacutej

A z tą ostatnią sprawą łączy się druga wręcz może jeszcze smutniejsza Gdy patrzę na siebie i widzę jak mi jest daleko do Chrystusowego ideału jak mało jest w mojej postawie pokory pogody i pokoju jak niewiele potrafię ich dać moim bliźnim trzeba mi sercem skruszonym prosić o przebaczenie i błagać o pomoc i łaskę abym moacutegł stać się mniej niegodnym imienia chrześcijanina

Niech to postanowienie i ta modlitwa będzie wnio-skiem dzisiejszej niedzieli postanowienie że wytężymy wszystkie siły aby w nas można było lepiej poznać sy-noacutew światłości i korna modlitwa do Boga o łaskę poko-ry pogody i prawdziwego pokoju Amen (20071952)

CECHY CHRZEŚCIJANINA

O Joacutezef Innocenty Maria Bocheński OP (1902 ndash 1995)Założyciel PMK

22 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 23

14 maja 2008 roku w Marly odbyło się spotkanie na temat relacji między Stowarzyszeniem Centrum Polskiej Misji Katolickiej w Zury-chu a Polską Misją Katolicką w Szwajcarii W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele Stowarzyszenia dr Antoni Zgliński dr Jacek Pator-ski oraz pani Bogusława Lewicka natomiast Polską Misję Katolicką reprezentowali ks rektor Sławomir Kawecki ks Artur Cząstkiewicz oraz ks Grzegorz Ostrowski Przedstawiciele Stowarzyszenia Cen-trum stwierdzili że bdquoStowarzyszenie jest organizacją świecką opartą na prawie cywilnym szwajcarskim i nie podlega Polskiej Misji Ka-tolickiej Nazwa Stowarzyszenia została wybrana dlatego że Polska Misja Katolicka jest instytucją wiarygodną a to bardzo pomaga w zbieraniu funduszyrdquo Otoacuteż aby Stowarzyszenie mogło nosić nazwę bdquokatolickierdquo musi wpierw uzyskać zgodę kompetentnych władz kościelnych Niestety Stowarzyszenie Centrum do tej pory o taką zgodę nie wystąpiło Co więcej zwroacutecono się o aprobatę Statutu Stowarzyszenia działającego według zasad PRAWA CYWILNEGO do WŁADZ KOŚCIELNYCH miejscowej diecezji ktoacutere to władze w sposoacuteb dyplomatyczny odpowiedziały że nie leży to w kompeten-cji biskupa diecezji Chur Często członkowie Zarządu Centrum powołują się na słowa wsparcia prywatne listy z błogosławieństwem zachęty ze strony dostojnikoacutew kościelnych To wprowadza w błąd ludzi mniej zorientowanych - mogłoby się wydawać że jest to roacutew-noznaczne z dokumentem prawnym Otoacuteż tak nie jest W kościele rzymskokatolickim obowiązuje nas Kodeks Prawa Kanonicznego ktoacutery jasno reguluje te sprawy (por Kan 298-311)

Po długich dyskusjach doszliśmy do wniosku że Stowarzyszenie

W SPRAWIE STOWARZYSZENIA CENTRUM hellipOświadczenie Stowarzyszenia Centrum Spotkań i Modlitwy Polskiej Misji Katolickiej w ZurychuW majowym numerze bdquoWiadomościrdquo (Nr 440) ukazała się notatka ks Rektora o naszym Stowarzyszeniu sugerująca niezorientowanym czytelnikom wątpliwości wobec naszych intencji i działań W związku z reakcjami ludzi na tę publikację uważamy za konieczne podanie poniższych wyjaśnień do wiadomości wszystkich1 Nasze Stowarzyszenie jest założone na podstawie szwajcar-

skiego prawa cywilnego (OR) nie jest organizacją kościelną i nie podlega formalnie Polskiej Misji Katolickiej w Szwaj-carii

2 Nazwa bdquoCentrum Spotkań i Modlitwy Polskiej Misji Katolickiej w Zurychurdquo wyraża tylko jednoznacznie nasz głoacutewny cel tzn zdobycie i utrzymanie odpowiedniego stałego ośrodka dla PMK ktoacutery będzie znajdował się w Zurychu Jednocześnie chcemy aby te pomieszczenia były owarte dla całej Polonii w Szwajcarii jako miejsce spotkań i dyskusji czy też organizacji imprez kultu-ralnych Nasze starania ograniczają się jak dotąd w zdobywaniu funduszoacutew poprzez składki członkowskie zbieranie ofiar oraz własną pracę (kawa niedzielna biuletyn Stowarzyszenia organi-zacja imprez)

3 Będziemy się cieszyli roacutewnież i wtedy jeśli PMK otrzymałaby wcześniej w inny sposoacuteb odpowiednie stałe pomieszczenia w Zurychu do samodzielnego użytkowania Statut pozwala nam na poacuteźniejszą pomoc w utrzymaniu takiego ośrodka

4 Zawiadomienie o założeniu Stowarzyszenia w 2000 r zostało wy-słane wraz ze statutem do wszystkich biskupoacutew szwajcarskich a także do prymasa ks kard J Glempa i innych biskupoacutew w kraju do bp S Wesołego i do ks rektora K Gawrona Otrzymaliśmy same pozytywne odpowiedzi i błogosławieństwo na naszą działal-ność

W liście z dn 20102000 r z Ordynariatu diecezji Chur na ktoacuterej terenie działamy czytamy bdquoPrzyjęliśmy do wiadomości treść statutu () Kompetencji i nadzorowi Biskupa podlegają jedynie statuty mające czysto kościelno-prawny charakter Poza

tym możemy Wam mimo to potwierdzić że do tego statutu nie mamy żadnych zastrzeżeń i popieramy ideowo cel tego Stowa-rzyszeniardquo (tłum AZ) Traktowaliśmy i traktujemy to dalej jako akceptację ze strony władz kościelnych na działanie zgodnie z naszym statutem Informacja o tym wraz z kopią listu została przesłana w odpowiedzi na polską ocenę prawną dla ekonoma Komisji Episkopatu Polskiego ks J Droba do Warszawy oraz ks rektorowi S Kaweckiemu

5 W czerwcu ubr było wiadomo że od 1 lipca będzie tylko jeden etat dla duszpasterza PMK tzn Rektora W związku z tym ks W Czerwiński z dniem 30 czerwca przestał być członkiem Zarządu z urzędu Mimo iż pozostawał dalej w mieszkaniu przy Aem-tlerstrasse to nie miał więcej prawa działalności wśroacuted Polonii wobec czego konieczna była formalna zmiana adresu korespon-dencyjnego Stowarzyszenia Na nadzwyczajnym Walnym Zebra-niu Stowarzyszenia 24 czerwca 2007 uchwalono tę zmianę Jed-nocześnie w statucie dokonano drobnych zmian ktoacutere precyzują cel podkreślają lokalizację w Zurychu i ograniczają możliwości interpretacji przeznaczenia zbieranych funduszy Nie rozumiemy sugerowania że mieliśmy przy tym nieczyste intencje

6 Jest rzeczą oczywistą że wobec naszego celu chcemy ndash tak jak dotychczas ndash pracować ściśle w powiązaniu z PMK w Szwajcarii W Zarządzie jest zarezerwowane stałe miejsce dla kapłana odpo-wiedzialnego w Zurychu za Misję

7 Następne zwyczajne Walne Zebranie Stowarzyszenia jest plano-wane na czerwiec br

8 Wiemy że w Polsce istnieje swoista kultura nieufności do wszyst-kiego co nie jest pod pełną własną kontrolą a także rzucania publicznych podejrzeń według swego subiektywnego poglądu Uważamy jednak że zawsze trzeba wymagać informacji rzetelnej Nie wiemy jaki cel przyświecał wspomnianej notatce w bdquoWiado-mościachrdquo bez poprzedniego porozumienia się z nami

Za ZarządDr Antoni Zgliński prezes

Inż Marek Duszyński v-prezez

Od Rektora Polskiej Misji Katolickiejwystąpi do Episkopatu o zgodę na używanie nazwy Stowarzyszenie Polskiej Misji Katolickiej Ustaliliśmy także że będziemy praco-wać nad przygotowaniem umowy o wspoacutełpracy Stowarzyszenia Centrum z Polską Misją Katolicką w Szwajcarii Nie może być tak że Stowarzyszenie ktoacuterego członkowie Zarządu zastrzegają że nie jest stricte katolickie zbiera fundusze na terenie Polskiej Misji Katolickiej Dlatego konieczne jest przygotowanie umowy ktoacutera będzie jasno precyzowała wzajemne relacje

Jedyną kwestią sporną ktoacutera nie znalazła rozwiązania był temat zwołania ubiegłorocznego walnego zebrania w dniu 240607 - na trzy dni przed moim przyjazdem do Szwajcarii Mimo proacuteśb Ekonoma Konferencji Episkopatu Stowarzyszenie Centrum nie raczyło zmie-nić terminu walnego zebrania po to aby moacutegł wziąć w nim udział nowy rektor Polskiej Misji Katolickiej Jeszcze raz podkreślam że nie rozumiem i jest dla mnie nie do pojęcia jak można na trzy dni przed przybyciem nowego rektora bez konsultacji z nim a przede wszystkim bez konsultacji z odpowiedzialnym za duszpasterstwo Polonii z ramienia Konferencji Episkopatu Polski zmienić statut dokonać zmian personalnych i zmienić adres siedziby Stowarzy-szenia Mimo tej rozbieżności całe spotkanie było dosyć owocne W wielu kwestiach znaleźliśmy porozumienie Mam nadzieję że na najbliższym walnym zebraniu w szerszym gronie uda się znaleźć konstruktywne rozwiązania dla nieuporządkowanych pod względem prawnym zagadnień zaroacutewno dla dobra Polskiej Misji Katolickiej jak i Stowarzyszenia

ks Sławomir Kawecki Rektor Polskiej Misji Katolickiej

24 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 25

W trakcie Mszy św hołd Zmarłej złożył profesor dr hab Jan Zieliński z Berna ktoacuterego przemoacutewienie zamieszczamy poniżej

bdquoLubiła podkreślać że przyszła na świat w puszczy że wychowała się wśroacuted drzew Było to w Spuszy w ziemi lidz-kiej (Spusza ongiś własność Ignacego Tyzenhausa potem jego syna Rudolfa dalej tegoż coacuterki Hermancji zamężnej Uruskiej ktoacuterej młodsza coacuterka Seweryna wyszła za Jana Pawła Sapiehę) Ojciec Eustachy Kajetan ks Sapieha ab-solwent politechniki w Zurychu (leśnictwo) był na początku lat dwudziestych ministrem spraw zagranicznych RP Matka Teresa z Lubomirskich prowadziła działalność charytatywną i społeczną Kierowała warsztatem produkującym tweed W Warszawie prowadziła bdquoLatarnięrdquo zakład wytwoacuterczy dla ociemniałych inwalidoacutew wojennych Elżbieta (w dzieciństwie i potem dla najbliższej rodziny Izia) miała siostrę Eleonorę i trzech starszych braci Jana Lwa i Eustachego Seweryna Na zachowanych zdjęciach z dzieciństwa widać Ją w otoczeniu przyrody na cierpliwej białej klaczy albo w atelier fotografa Stefana Platera jak z rozpuszczonymi długimi włosami z uśmiechem i ciekawością świata ufnie patrzy w przyszłość

Maturę zrobiła w roku 1939 Wszechstronnie uzdolniona artystycznie zastanawiała się czy wybrać karierę śpiewaczki aktorki czy rzeźbiarki Wybuch wojny pokrzyżował te plany Ojciec został aresztowany przez władze radzieckie i skazany na karę śmierci zamienioną na pobyt w łagrze wyszedł z Rosji z armią Andersa Następnie osiadł w Kenii był delega-tem Polskiego Czerwonego Krzyża na Afrykę Wschodnią

Okupację przeżyła w Polsce działała w podziemiu w roku 1944 aresztowana przez gestapo w Krakowie siedziała w więzieniu na Montelupich Kiedy została zwolniona kar-dynał Sapieha radził Jej matce bdquoZabierz coacuterkę i pierwszą możliwą drogą wyjeżdżajcierdquo Tak trafiły do Berna

Po wojnie rodzice osiedli na dobre w południowo-wschodniej Afryce Ona nie chciała opuszczać Europy ad-optowana przez przemysłowca i organizatora wyścigoacutew sa-mochodowych Hansa Rufenera i jego żonę Hannę zamiesz-kała w Hofgut w podberneńskiej gminie Muri Zajmowała się ogrodem Do końca żywiła dla Szwajcarii i Szwajcaroacutew wdzięczność za gościnę to była jej druga ojczyzna Wielka patriotka polska stała się też patriotką szwajcarską

Jej wielką pasją było kolekcjonerstwo Zbierała znaczki

bdquoUMIAŁA DAWAĆhelliprdquoElżbieta (Iza) Rufener-Sapieha (24081921 - 01052008)

i etykiety zapałczane dziwne kamyki i wieczka pojemni-koacutew ze śmietanką do kawy W sensie przenośnym można powiedzieć że kolekcjonowała ludzi ndash otwarta na ich losy na ich potrzeby Zbierała też filmy Umiejętnie korzystając z kolejnych nowinek technicznych nagrywała setki filmoacutew i programoacutew telewizyjnych o Polsce o Papieżu o przyrodzie Wiele z nich trafiło potem do Polski do zbioroacutew Uniwersy-tetu Jagiellońskiego

Inną wielką pasją były podroacuteże Sprzyjało temu trochę powojenne rozproszenie rodziny po całym świecie ale głoacutew-nym motorem była chyba ciekawość świata Jej świadectwem pozostały niezliczone fotografie i slajdy a także akwarele o egzotycznej tematyce

W latach pięćdziesiątych była uczennicą malarza Karla Bieri w berneńskiej Gewerbeschule Brała udział w plene-rach malarskich Pobierała też lekcje rzeźby u Madeleine von Fischer Była członkinią Schweizerische Gesellschaft Bildender Kuumlnstlerinnen

Malowała dużo ale przez wiele lat wcale nie wysta-wiała Pierwsza wystawa w rezydencji ambasadora RP w

1 maja 2008 roku w Bernie przeżywszy 86 lat odeszła do Pana wielka polska patriotka Elżbieta Ru-fener-Sapieha 13 maja została odprawiona w intencji zmarłej Msza św pogrzebowa ktoacuterej przewod-niczył rektor Polskiej Misji Katolickiej w Szwajcarii ks dr Sławomir Kawecki W homilii celebrans podkreślił wielkie zasługi zmarłej w podtrzymywaniu polskiej tradycji patriotycznej i religijnej cha-rytatywną bezinteresowną działalność na rzecz polskiej młodzieży oraz jej niezwykły talent malarski Rysunki akwarele i obrazy olejne Elżbiety Rufener-Sapiehy są plonem jej życia dzielonego na dwie ojczyzny ndash Polskę i Szwajcarię Zachwyt nad doskonałością natury nad otaczającym nas pięknem ndash to refleksje jakie pojawiają się w trakcie oglądania dzieł malarki

Elżbieta Rufener-Sapieha z Ojcem Świętym Janem Pawłem II Zdjęcie pochodzi ze zbioroacutew prywatnych

24 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 25

Bernie odbyła się w roku 2004 po niej przyszły następne w Muzeum Polskim w Rapperswilu (2005) we wrocławskim Ossolineum (2006) w warszawskich Łazienkach Kroacutelew-skich (2007) wreszcie w styczniu br w Domu Polonii na krakowskim Rynku Każda wystawa miała nieco inny kształt dzięki temu że było z czego wybierać dorobek Elżbiety Rufener-Sapiehy liczy ponad trzysta prac Są wśroacuted nich obrazy olejne akwarele grafiki i fotografie artystyczne ndash świadectwo bezustannych poszukiwań tematycznych i formalnych Wkroacutetce przed śmiercią większość tych prac ofiarowała wspaniałomyślnie Zakładowi Narodowemu im Ossolińskich z myślą o powstającym we Wrocławiu Muzeum Lubomirskich

Miałem szczęście uczestniczyć w otwarciu wszystkich tych wystaw Każdy wernisaż pozostawił wspomnienia ale najsilniejsze wiążą się z ostatnim Może dlatego że aranża-cja wystawy delikatnymi akcentami plastycznymi przywodzi-ła myśl o nieuchronnym pożegnaniu Ale chyba nie tylko Przemawiając podczas wernisażu wspomniałem o areszto-waniu Izy w wojennym Krakowie podeszła do mnie potem coacuterka ludzi w ktoacuterych mieszkaniu okupanci zorganizowali oacutew fatalny bdquokociołrdquo Miałem wtedy wrażenie że zamyka się krąg historii

Od połowy lat sześćdziesiątych jeździła regularnie do kraju Wspierała też stale roacuteżne inicjatywy i ludzi w potrze-bie Szczegoacutelnie aktywnie zaangażowała się w ruch bdquoSolidar-nościrdquo i w pomoc dla Polski po wprowadzeniu stanu wojen-nego Nie tylko finansowo także osobiście przygotowując i wysyłając niezliczone paczki

Działała ze Szwajcarii w ruchu (od 1990 Stowarzysze-niu) bdquoPrzymierza Rodzinrdquo ktoacutery prowadzi w Polsce dzia-łalność edukacyjną i wychowawczą w duchu obywatelskim Ruch ten ktoacutery wyroacutesł z Sekcji Rodzin warszawskiego Klubu Inteligencji Katolickiej zmierza do wielostronnego przygotowania dzieci i młodzieży do służby społeczeństwu i Kościołowi Działalność rozpoczął od kształcenia wy-chowawcoacutew i organizowania letnich i zimowych obozoacutew następnie całorocznej pracy wychowawczej w grupach wreszcie przystąpiono do budowy szkoacuteł Przymierze Rodzin prowadzi obecnie przedszkole cztery świetlice trzy szkoły podstawowe cztery gimnazja dwa licea ogoacutelnokształcące i szkołę wyższą Hojności Izy ta pożyteczna placoacutewka w bardzo dużej mierze zawdzięcza swe powstanie i rozwoacutej Ponadto założyła Ona dwie fundacje z przeznaczeniem na stypendia dla dzieci i młodzieży z niezamożnych rodzin Jedną z sal w budynku szkoły Przymierza Rodzin im Jana Pawła II na Ursynowie nazwano Salą Sapieżyńską dwie tablice upamiętniają hojność fundatorki w szkole wyższej i w szkole im ks Jerzego Popiełuszki na Bielanach jest też ogromna wdzięczność w sercach członkoacutew Przymierza Rodzin

Umiała dawać ndash a to jest rzadka umiejętność Prezydent Lech Wałęsa odznaczył Ją w roku 1994 krzy-

żem kawalerskim Orderu Zasługi RP prymas Joacutezef Glemp w roku 2000 Złotym Medalem Prymasowskim za zasługi dla Kościoła i Narodu premier Jerzy Buzek medalem Instytu-tu Społeczeństwa Obywatelskiego bdquoCzłowiek Pro Publico Bono 2003rdquo

Pamiętam od pierwszego spotkania wielkie uważne oczy promienny uśmiech lekko przechyloną na bok głowę z burzą skręconych białych włosoacutew Połączył nas śp Marek Łatyński pierwszy Ambasador znoacutew wolnej Polski w Szwajcarii spo-winowacony z Nią przez swą żonę z domu Potulicką Kiedy przedwcześnie kończył swą misję w Bernie powierzył Izę naszej opiece a nas ndash Jej Przed czternastu laty Na zawsze zostaniemy dłużnikami Chyba że można dobro odpłacać dobrem

Kiedy przyszedłem w godzinę ktoacutera miała się okazać przedostatnią uniosła na przywitanie lewą rękę Siedziałem przy szpitalnym łoacuteżku w milczeniu wychodząc z założenia że w takich sytuacjach słowa są niepotrzebne liczy się obec-ność Odchodząc uniosłem lewą rękę na pożegnanie do jutra Za godzinę już nie żyła

Pod koniec oszczędnie gospodarowała słowami jakby wiedząc że w obliczu spraw ostatecznych nabierają one in-nej wagi Ale w tym co moacutewiła była niezwykła przytomność umysłu lapidarna norwidowska trafność Tydzień wcześniej na słowa zaprzyjaźnionej osoby bdquoMogę się za Ciebie tylko modlićrdquo odparła bdquoT y l k ordquo

Odeszła w święto Wniebowstąpienia Pańskiego kiedy po porannym deszczu niebo się zupełnie wypogodziło jakby otwierało swe podwoje

Wraz z Jej odejściem obumiera jedna gałązka dwoacutech wielkich polskich rodoacutew magnackich Wysycha zdroacutej dobro-ci bezinteresownej gotowości do niesienia pomocy i do do-brych uczynkoacutew Rozproszona po świecie rodzina przyjacie-le Polonia szwajcarska i zaprzyjaźnieni Szwajcarzy wreszcie miłośnicy sztuki ndash wszyscy tracimy Pięknego Człowieka

W noc po kremacji na zewnętrznej szybie okna pod ktoacuterym pracuję od strony wielkiego dębu ktoacutery tylekroć podziwiała i ktoacutery do niedawna jeszcze miała nadzieję nary-sować przylgnęła piękna srebrzysta ćma Tkwiła tam przez cały dzień niczym dusza Izy zaglądając mi przez ramię kiedy o Niej pisałem

Pogrzeb odbędzie się jesienią w Boćkach na Podlasiu w kościele pod wezwaniem św Joacutezefa Oblubieńca (jego święto przypada 1 maja) i św Antoniego Padewskiego kościele ufundowanym w roku 1726 przez Joacutezefa Franciszka Sapie-hę Iza była tam przed trzema laty gdy chowano jej brata zmarłego w Kenii Eustachego Sapiehę W homilii powie-dzianej przez biskupa drohiczyńskiego Antoniego Dydycza uderzyły ją zwłaszcza zacytowane słowa z listu fundatora w ktoacuterych planowaną budowlę sakralną nazywa bdquoroślinkąrdquo I komentarz biskupa Dydycza bdquoNie wiem czy u wielkich wspoacutełczesnych spotkalibyśmy się z takim językiem z taką delikatnością i uprzejmą prostotą Podskarbi litewski całą fundację nazywa lsquoroślinkąrsquo To ma swoją wymowę widać że patrzył na wszystko przez pryzmat życiardquo Z puszczy w Spu-szy do kościoła budowanego z miłością tak jak się hoduje ulubioną roślinkę Jest w tym wewnętrzna logika i konse-kwencja Co w niczym nie zmniejsza poczucia że straciłem jedną z najważniejszych w moim życiu osoacuteb Wiem że inni czują podobnie

Gdyby trzeba słowa pożegnania ograniczyć do jednego w tym wypadku brzmiałoby ono Dziękirdquo

26 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 27

bdquoO dobre imię Polski i Polakoacutewrdquo - to hasło XII Forum Polonijnego jakie odbyło się w dniach 25-27 kwietnia w Toruniu Gospodarzami spotkania na ktoacutere przybyło ponad stu delegatoacutew z całego świata były Wyższa Szkoła Kultury Społecznej i Medialnej oraz Polskie Stowarzyszenie Mor-skie-Gospodarcze im Eugeniusza Kwiatkowskiego Toruń-ska uczelnia w swoich murach gościła min przedstawicieli z Europy (Litwa Białoruś Ukraina Niemcy Francja Szwaj-caria Wielka Brytania Szwecja Norwegia) Australii i obu Ameryk (USA Kanada Argentyna Urugwaj i Meksyk)

Z całego świata zjechali się goście do Wyższej Szkoły Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu na XII Forum Polonijne W piątek 25 kwietnia zostaliśmy uroczyście podjęci w pięknej restauracji na bogatej w polskie potrawy kolacji Po posiłku o godzinie 2100 odbył się Apel Jasno-goacuterski animowany przez choacuter WSKSiM a prowadzony przez księdza biskupa Andrzeja Suskiego ordynariusza diecezji toruńskiej

Rano w sobotę 26 kwietnia XII Forum Polonijne zostało zainaugurowane Mszą św pod przewodnictwem o Tadeusza Rydzyka dyrektora Radia Maryja i założyciela WSKSiM w Toruniu W wygłoszonym Słowie Bożym celebrans poroacutew-nał Polakoacutew do ucznioacutew Jezusa ktoacuterzy poszli na cały świat niosąc Ewangelię i naukę o Panu Podkreślił że to ważne abyśmy byli bdquoświadkami prawdyrdquo bronili dobrego imienia Polski i Polakoacutew nie zniechęcając się ale dając świadectwo wierze gdyż bdquonie wolno zapierać się ojca i matkirdquo

Przed południem złożono kwiaty pod pomnikiem Jana Pawła II a następnie przystąpiono do spotkań panelowych dotyczących duszpasterstwa emigracyjnego nauki i kultury oraz dobrego imienia Polski i Polakoacutew Było wielu moacutewcoacutew min prezydent miasta Torunia Michał Zaleski a także po-litycy ndash ich słowa wzięliśmy sobie głęboko do serca Było to wielkie spotkanie patriotyczne ktoacutere wzbogaciło nas wszyst-kich Niejednemu w oczach zalśniły łzy tęsknoty podczas słuchania recytacji wiersza Norwida bdquoDo kraju tegordquo Jak zwykle nie zabrakło możliwości zakupu ciekawych i naj-nowszych publikacji książkowych o tematyce patriotycznej i katolickiej

Następnie wszyscy udaliśmy się do studia nagrań Telewi-zji Trwam znajdującego się w pobliżu Domu Słowa gdzie z wielkim zainteresowaniem wszyscy uczestnicy Forum podzi-wiali profesjonalizm i nowoczesną aparaturę tego studia

Gdy wroacuteciliśmy do Centrum Polonia in Tertio Millenio kontynuowaliśmy spotkanie panelowe Po kolacji czekał nas program słowno-muzyczny w wykonaniu choacuteru toruńskiej uczelni następnie inscenizacja fragmentoacutew epopei naro-

O DOBRE IMIĘ POLSKI I POLAKOacuteWXII Forum Polonijne

Toruń 25 - 27 kwietnia 2008

dowej bdquoPan Tadeuszrdquo w reżyserii Haliny Łabonarskiej oraz wieczoacuter z poezją Jacka Kaczmarskiego w wykonaniu studen-toacutew tej uczelni

W niedzielę po śniadaniu i Mszy Świętej udaliśmy się do auli aby kontynuować nasze debaty dotyczące kultury i na-uki oraz dalszy ciąg panelu bdquoO dobre imię Polski i Polakoacutewrdquo ktoacutere wzbudziło wiele emocji narzekań Polakoacutew z Litwy i nie tylko Były też i pozytywne sygnały z Wielkiej Brytanii o naszym narodzie o cenieniu pracowitości i wysokiej jakości pracy Polakoacutew Po południu było podsumowanie dyskusji panelowych i podjęcie uchwał Pewne pytania i problemy dyskutowane na forum pozostawały bez odpowiedzi

Studenci tej uczelni opiekowali się gośćmi i robili to bardzo odpowiedzialnie i z wielką życzliwością Ogromnie urozmaicona wspaniała i obfita polska kuchnia była po-twierdzeniem znanej na całym świecie polskiej gościnności Niezapomnianym przeżyciem było obejrzenie gablot z eks-ponatami-pamiątkami po Ojcu Świętym Janie Pawle II oraz zobaczenie kaplicy w ktoacuterej odmawia się codziennie wieczo-rem Roacuteżaniec Święty W tej kaplicy obok wizerunku Matki Bożej Fatimskiej wisi obraz Pani Jasnogoacuterskiej z podpisem Jana Pawła II z Jego prywatnej kaplicy watykańskiej oraz wota wiernych - słuchaczy Radia Maryja

Dla członkoacutew naszego Koła i zainteresowanych otrzyma-łam wiele ciekawych materiałoacutew po ktoacutere można się zgłosić w pierwsze soboty i niedziele miesiąca po Mszy Świętej w Zurychu

Cieszę się że mogłam reprezentować nasze Koło Radia Maryja z Zurychu w tak ciekawych i pełnych emocji uroczy-stościach spotkaniach panelowych jak roacutewnież w owocnych rozmowach w kuluarach

Jadwiga Wator

Informacja dla słuchaczy Radia Maryja i widzoacutew Tele-wizji Trwam z Europy zmiana parametroacutew nadawania TV Trwam na satelicie Astra

Z dniem 1 maja 2008 roku program TV Trwam i Radio Maryja będzie dostępny na transponderze 53 o parame-trach

- satelita Astra 1KR 192 East (wschoacuted) - częstotliwość 10773 MHz - polaryzacja H (pozioma)- FEC 56- Symbol rate 22 Msymbs- pid video 513- pid audio 660- pid pcr 513- pid audio 661 dla programu Radio Maryja

Programy są niekodowane

26 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 27

Programndash Rozpoczęcie o godz 1330ndash Nabożeństwo w Sanktuariumndash DVD i wymiana doświadczeńndash Przeżycie wspoacutelnoty przy kawiendash Okazja do spowiedzindash Uroczysta Msza śwndash Nowe rozesłanie pielgrzymujących sanktuarioacutewZakończenie ok godz 1815Pielgrzymce przewodniczyć będzie ks Krzysztof Zadarko Duszpasterz Ośrodka PMK w Zurychu

PIELGRZYMKA DO QUARTENSerdecznie zapraszamy na pielgrzymkę Polakoacutew do Sanktuarium

Matki Bożej Trzykroć Przedziwnej do Quarten w sobotę 28 czerwca 2008 r

Cieszymy się na spotkanie Sr Ursula-Maria Bitterli Sr M Henryka Seidel Sr M Felicja Lewandowska

Projekt bdquounterwegs zu dirldquo Pilgerheiligtum Neu-Schoumlnstatt 8883 Quarten

Telefon 081 739 15 01 E-mail projektphschoenstattch

Polonia w Szwajcarii walczy o utrzymanie Muzeum Polskiego w Rapperswil ktoacuteremu grozi eksmisja z wynajmowanych dotychczas pomieszczeń Rektor PMK zwraca się z prośbą do wszystkich ktoacuterym leży na sercu zachowanie Muzeum w Rapperswil o podpisanie petycji do władz szwajcarskich o pozostawienie muzeum w dotychczasowych pomieszczeniach Solidarnie podpiszmy petycje tak by władze Rapperswil i

URATOWAĆ RAPPERSWIL Szwajcarii wiedziały że choć jesteśmy w Szwaj-carii małą liczebnie grupą narodowościową to potrafimy walczyć o słuszną sprawę i mamy wielu przyjacioacuteł ktoacuterzy nas w tym wspomagają Wszyst-kie informacje i miejsce na podpisy pod petycją znajdują się na stronie

wwwrapperswil-castlecom

Ks dr Sławomir Kawecki Rektor PMK

Szkolny Punkt Konsultacyjny przy Stałym

Przedstawicielstwie RP przy Biurze ONZ

w Genewie

LrsquoAncienne Routes 151218 Grand -Saconnex Suisse

Tel 022 710 97 97

zaprasza

wszystkie dzieci w wieku od 7 do 18 latdo uczestniczenia w zajęciach lekcyjnych

w

roku szkolnym 20082009

Szkoła realizuje polski program nauczania zatwierdzony przez MEN

w zakresie- języka polskiego

- historii i geografii Polski-wiedzy o społeczeństwie

Zajęcia odbywają się raz w tygodniu i obejmują poszczegoacutelne etapy nauczania

(szkoła podstawowa gimnazjum i liceum ogoacutelnokształcące)

W czerwcu uczniowie otrzymują świadectwaWarunkiem przyjęcia nowych ucznioacutew jest

sprawdzenie ich wiedzy (znajomość języka polskiego) lub posiadanie świadectwa

Malgorzata Molska-KurtykaKierownik Szkolnego Punktu Konsultacyjnego w Genewie

Trzecia Olimpiada RodzinW niedzielę 14 września 2008 o godz 1000 na stadionie im Pierra de Coubertin

w VidyLozanna odbędzie się Trzecia Olimpiada RodzinWięcej informacji podamy w następnym numerze

28 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 29

wwwanrgovpl

BARIERY W ZAGOSPODAROWANIU ZABYTKOacuteW

Według danych Agencji na koniec czerwca 2007 r do Zasobu ogoacutełem przejęto 2314 zespołoacutew dworskich i pałacowo-parkowych wpisanych do rejestru zabytkoacutew z tego trwale rozdyspono-wano 1437 zespołoacutew w tym poprzez sprzedaż 1068 wniesienie do jednoosobowych spoacutełek 148 Nadal w Zasobie jest 877 zespołoacutew z tego w dzierżawie pozostaje 654 w administrowaniu 128 w zarządzie i wieczystym użytkowaniu 5 Na rozdysponowanie czeka 90 zespołoacutew

REKLAMY

Fot

Jer

zy G

iedr

ys

Pałac w Małkocinie Zespoacuteł Pałacowo-Parkowy Małkocin

Działania Agencji w odniesieniu do obiektoacutew wpisanych do Rejestru Zabytkoacutew ukierunkowane są na ich zabezpieczenie przed uszkodzeniem zniszczeniem dewastacją do czasu ich trwałego rozdysponowania oraz przygotowanie obiektoacutew do sprzedaży o ile to możliwe wraz z gospodar-stwem rolnym historycznie związanym z zabyt-kiem Obiekty zabytkowe poza swą bezsporną wartością historyczną i kulturową mają także wymierną wartość gospodarczą Niemal na ca-łym świecie stare budowle stanowią dobrą lokatę kapitału

Przekształcenia strukturalne i własnościowe zmierzają w takim kierunku aby przyszły właści-ciel wziął na siebie ciężar wykonania niezbędnych prac remontowych i zabezpieczających realizując je w zgodzie ze wszelkimi wymogami formalnymi wynikającymi z charakteru tych obiektoacutew oraz za-leceń konserwatorskich

Sprzedaż nieruchomości wpisanych do Re-jestru Zabytkoacutew prowadzona jest w większości wypadkoacutew w ramach pierwszeństwa nabycia przysługującego dzierżawcy na podstawie art 29 ust 1 pkt 3 ustawy o gospodarowaniu nieru-chomościami rolnymi Skarbu Państwa

Jeżeli nie ma zastosowania prawo pierwszeń-stwa sprzedaż nieruchomości odbywa się w dro-

dze przetargu W przypadku nie rozstrzygnięcia przetargu korzystając z ustawy o gospodarowa-niu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa Agencja ogłasza kolejne przetargi i może ustalić cenę wywoławczą nie niższą jednak niż 50 ceny wywoławczej pierwszego przetargu aż do skorzy-stania z możliwości sprzedaży nieruchomości bez przetargu W tym przypadku ustalona cena sprzedaży nie może być jednak niższa od ceny wywoławczej ostatniego przetargu

Agencja może także w drodze umowy nieod-płatnie przekazać nieruchomość np gminie na cele związane z wykonywaniem zadań własnych Jednak gminy nie przejawiają dużego zaintereso-wania przejmowaniem nieruchomości wpisanych do Rejestru Zabytkoacutew

Stosowany przez wiele lat system preferencji przy nabywaniu nieruchomości zabytkowych polegający na obligatoryjnym obniżaniu ceny sprzedaży o 50 umożliwiał rozszerzenie kręgu osoacuteb zainteresowanych nabyciem roacutewnież na osoby mniej zamożne Jednak tak skonstruowa-ny system preferencji nie wpływał na polep-szenie stanu zabytkoacutew Dopiero zmiana zasady polegająca na wprowadzeniu w miejsce obniżki obligatoryjnej ndash obniżki fakultatywnej umożliwiła Agencji rozwiązania ukierunkowane na wykorzy-

28 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 29

REKLAMY

Zespoacuteł Dworsko-Parkowy w Kulicach

Fot

Jer

zy G

iedr

ys

stanie przez nabywcę uzyskanych oszczędności z tytułu obniżki ceny sprzedaży na realizację prac budowlano-konserwatorskich Należy podkreślić że poniesione nakłady dotyczą obiektoacutew nie bę-dących już w Zasobie

Aktualnie obowiązuje pozostawiona 50 ob-niżka ceny sprzedaży Jednak skorzystanie z niej zależy od spełnienia odpowiednich warunkoacutew Nabywca jest zobowiązany do przedłożenia wła-ściwemu oddziałowi terenowemu Agencji w ter-minie ustalonym w porozumieniu z wojewoacutedzkim konserwatorem zabytkoacutew nie dłuższym jednak niż 5 lat od dnia zawarcia umowy sprzedaży dokumentoacutew potwierdzonych przez właściwego wojewoacutedzkiego konserwatora zabytkoacutew określa-jących zakres rzeczowy i wartość nakładoacutew ktoacutere nabywca ponioacutesł realizując wskazania konserwa-torskie w odniesieniu do nabytej nieruchomości zabytkowej Intencją pozostawienia obniżki ceny sprzedaży było zachęcenie a jednocześnie zmo-bilizowanie nabywcoacutew do realizacji prac według wskazań konserwatora zabytkoacutew

Istnieje wiele czynnikoacutew ograniczających trwa-łe rozdysponowanie obiektoacutew zabytkowych Jed-nym z głoacutewnych jest brak rozstrzygnięć reprywa-tyzacyjnych Szacuje się że obecnie roszczenia reprywatyzacyjne dotyczą około 200 zespołoacutew zabytkowych będących w Zasobie Na ogoacuteł wła-ściciele bądź ich prawni spadkobiercy nie są za-interesowani zakupem w drodze przysługującego im pierwszeństwa w nabyciu (art 29 ust 1 pkt 1 ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa) natomiast Prezes Rady Ministroacutew pismem z 7 listopada 1997 r zakazał sprzedaży nieruchomości do ktoacuterych zgłoszono zastrzeżenia reprywatyzacyjne aż do czasu usta-wowego uregulowania sprawy roszczeń W tej sy-tuacji zgłoszenie roszczeń reprywatyzacyjnych w odniesieniu do konkretnej nieruchomości powo-duje wstrzymanie przygotowań do jej sprzedaży na rzecz osoacuteb trzecich

Poważnym utrudnieniem dotyczącym trwałego rozdysponowania zespołoacutew pałacowo-parko-wych a niejednokrotnie powodującym wyklucze-nie możliwości sprzedaży obiektoacutew zabytkowych będących jednocześnie budynkami mieszkalnymi jest wprowadzone ustawą z 15 grudnia 2000 r o zasadach zbywania mieszkań prawo pierwszeń-stwa nabycia lokali przez ich aktualnych najem-coacutew Konserwatorzy zabytkoacutew do wejścia w życie 17 listopada 2003 r nowej ustawy o ochronie za-bytkoacutew i opiece nad zabytkami tylko sporadycz-nie wyrażali zgodę na sprzedaż poszczegoacutelnych lokali na rzecz najemcoacutew Uważali bowiem że w ten sposoacuteb dokonuje się niezgodny z zasadami konserwatorskimi podział obiektu zabytkowego

Aktualnie obowiązująca ustawa z 23 lipca 2003 r o ochronie zabytkoacutew i opiece nad zabytkami

w art 361 ust 8 nakłada obowiązek uzyskania pozwolenia wojewoacutedzkiego Konserwatora Zabyt-koacutew na dokonanie podziału zabytku nieruchome-go wpisanego do rejestru zabytkoacutew Jednak w praktyce wydzielenie lokalu mieszkalnego czyli dokonanie podziału zabytku nieruchomego jest możliwe tylko w nielicznych wyjątkowych przy-padkach Dotyczyć to może wyłącznie tych obiek-toacutew podlegających ochronie konserwatorskiej w ktoacuterych istniałaby możliwość korzystania z nich w sposoacuteb zapewniający trwałe zachowanie ich za-bytkowych wartości a także zachowania otocze-nia zabytku w jak najlepszym stanie Obejmuje to tylko te nieliczne zamieszkałe budynki zabytkowe ktoacutere sprzedane mogą być w całości jednemu na-jemcy a ich wydzielenie z zespołu zabytkowego nie naruszy integralności tegoż zespołu

Zasadniczym problemem jest fakt zasie-dlenia obiektoacutew zabytkowych przez byłych pra-cownikoacutew państwowych przedsiębiorstw gospo-darki rolnej ktoacutere zostały przekazane do Zasobu wraz z umowami najmu Ze względu na niemożli-wość wydzielenia lokalu z zabytkowej substancji budynku sprzedaż na rzecz najemcoacutew nie może być zrealizowana Prywatyzacja tych obiektoacutew od-wleka się ich stan ulega pogorszeniu zaroacutewno na skutek upływu czasu jak i degradujące użytkowa-nie przez tymczasowych najemcoacutew Częściowym rozwiązaniem problemu byłoby przeniesienie na-jemcoacutew do innych mieszkań lecz w Zasobie brak jest odpowiednich lokali

Aktualnie najpowszechniejszą formą zagospo-darowania obiektoacutew zabytkowych jest dzierżawa (wynika to z wielu uwarunkowań ktoacutere w znaczą-cy sposoacuteb utrudniają trwałe rozdysponowanie) Kondycja zabytkoacutew pozostających u dzierżaw-coacutew jest w dużej mierze pochodną ich sytuacji ekonomicznej

Andrzej ChmielAutor jest pracownikiem Agencji Nieruchomości Rolnych

30 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 31

WIADOMOŚCIMiesięcznik Polskiej Misji Katolickiej w SzwajcariiAdres redakcji 12 Chemin des Falaises 1723 MarlyFribourg SuisseTel 0264364459 Fax 0264364472Konto poczt 17-976-7e-mail pmksurfeuchAbonament dobrowolna ofiara

Redaktor naczelny ks dr Sławomir KaweckiZastępca Redaktora naczelnego ks Krzysztof ZadarkoZespoacuteł redakcyjny Agnieszka G Paciorek Grażyna Goacuterzna Teresa Osmecka ks Artur Cząstkiewicz Beata Daniluk Zdjęcie na okładce Wojciech DoganowskiSkład komputerowy ks Andrzej RybickiImpression Mission Catholique Polonaise 1723 MarlyRedakcja nie zwraca materiałoacutew nie zamoacutewionychZa treść ogłoszeń odpowiada ogłaszający

TŁUMACZENIAJęzyki

niemiecki francuski polski ukraiński rosyjski

Dr phil Marija Buumlchi-Glaeser

Solistrasse 9 CH-8180 Buumllach

Natel 076 380 68 54 Tel 044 860 17 88 Fax 044 860 17 89

email buechieetchwwweetch

KANTOR WYMIANY WALUT

TERMINAL II

czynny 7-2400

Wymiana walut

skup czekow podroacuteżnych

najlepsze kursy walut

na lotnisku w Warszawie

miła obsluga

Tel + 48 22 650 30 59

+ 48 22 650 50 59

REKLAMY

TŁUMACZENIA I LEKCJE

Z JĘZYKA FRANCUSKIEGO

AGNIESZKA G PACIOREK

Polska Misja Katolicka w Marly 12 Chemin des Falaises1723 MarlyFribourg

tel 078 749 65 02e-mail agnieszka_paciorekhotmailcom

30 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 31

Biuro Reklamy bdquoWiadomości PMKrdquo

Grupa PK Sp z ooul Filomatoacutew 4304-116 Warszawatel 22 810-21-99 610-71-90fax 22 810-21-98

Osoba kontaktowaMarek BetlińskiTel 0608 58 11 77mbetlinskipkpl

Zawiadomienie o spotkaniu Stowarzyszenia Przyjacioacuteł PMK

Uprzejmie zawiadamiamy że walne zebranie Stowarzyszenia Przyjacioacuteł PMK Marly odbędzie się w dniu 21 czerwca 2008 r o godz 1000

w siedzibie Polskiej Misji Katolickiej 12 Chemin des Falaises 1723 MarlyFribourg Suisse

Przewidywany porządek obrad1 Modlitwa 2 Otwarcie zebrania 3 Słowo Rektora 4 Sprawozdanie prezesa 5 Zatwierdzenie rachunkoacutew Stowarzy-szenia i budżetu 2008 6 Wytyczne na przyszłość 7 Wolne wnioski 8 Termin kolejnego zebrania 9 Zakończenie

W imieniu ZarząduAndrzej Fornalski Prezes

Warszawa 150408

CENTRUM SPOTKAŃ I MODLITWY PMK ZURYCH

ORGANIZUJE WYJAZD DO KATYNIA I WILNA

w dniach 1 ndash 6 września 2008

Szczegoacutełowych informacji udzielaA Zgliński - tel056 426 14 27

antonizglinskigmxchM Duszyński - tel044 363 46 35

mduszynskigmxch

Ze względu na dłuższy czas oczekiwania na wizy zgłoszenia należy składać do

dnia 12072008

bdquoKĄCIK POLSKIrdquo ndash KawiarenkaOtwarta w każdą niedzielę

1030 -1600

MarlyFR Chemin du Pont 16

ZAPRASZAMY

32 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC)

Page 17: POLSKIE DUSZPASTERSTWO KATOLICKIE w SZWAJCARII NR ...

16 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 17

18 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 19

Czy są roacuteżnice między sposobem oraz techniką grania w piłkę nożną w Polsce i w Szwajcarii

Szwajcarzy wiele inwestują w sport na każdym poziomie Mają bardzo dobry system kształcenia młodzieży Choć pił-ka nożna nie ma tu długich tradycji wyniki osiągane na are-nie międzynarodowej są dobre Proszę uwzględnić że jest to stosunkowo małe państwo więc przy mistrzostwach pojawia się problem wyboru talentoacutew trudniej jest je znaleźć w kraju siedmiomilionowym w poroacutewnaniu z krajem 20 40 czy 100-milionowym Styl gry jest tutaj agresywny jest dużo biegania na boisku dużo walki W poroacutewnaniu ze Szwajcarami polscy zawodnicy grają wolniej trenują mniej intensywnie oni wolą raczej grać w piłkę niż walczyć

Czy nie wystarczy grać Trzeba walczyć

Umiejętność walki powinna być naturalna w człowieku Piłka zawodowa jest walką o przetrwanie - trzeba zabrać przeciwnikowi piłkę zdobyć bramkę Drużyna musi chcieć wygrać

Ile się trenuje

W okresie przygotowawczym 12 razy po dwie godziny w tygodniu

Co jest kluczem do piłkarskiego sukcesu

Podstawa to talent Poza tym ciężka praca dyscyplina Nie chodzi o bieganie od rana do nocy ale o motywacje o chęć bycia coraz lepszym o chęć zwycięstwa Najtrudniej-szy w zawodzie piłkarza jest wysiłek fizyczny Trening jest bardzo złożony bieg 20 m 40 m 60 m w lewo w prawo głoacutewkahellip Żeby osiągnąć cel trzeba mieć też charakter wytrwałość wiele jest pokus odciągających od treningu I tu trzeba wytrwać przez lata Ile razy była piękna pogoda Chętnie poszedłbym z żoną na spacer ale musiałem iść na trening Zazdrościłem moim kolegom w szkole - oni chodzili po goacuterach jeździli na rajdy - ja trenowałem Po latach nie żałuję Wielu utalentowanych szybko wypadało z gry przez brak dyscypliny Dobry piłkarz powinien być roacutewnież uczci-wy lojalny powinien mieć ustabilizowane życie osobiste wtedy łatwiej znosi się każdy stres czy niepowodzenie

Jakie są zadania trenera

Trener jest odpowiedzialny za wszystko a głoacutewnie za wy-nik ndash jest sprawdzany przez osiągnięte wyniki Pracuje pod dużą presją roacutewnież ze strony mass-medioacutew W ostatnich siedmiu latach FCA Aarau miało tylko czterech treneroacutew ktoacuterzy przetrwali cały sezon Pracy jest dużo treningi sześć razy w tygodniu ale to nie wszystko Na przykład wczoraj wroacuteciłem do domu o 2300 poszedłem spać o 200 bo oglą-dałem jeszcze mecz na video robiłem kroacutetką analizę Dzisiaj rano trening o 1000 przyjechałem do pracy na 830 Teraz wywiad po południu jadę na mecz do Zurychu

Talent charakter wytrwałośćhellipZ Ryszardem Komornickim trenerem szwajcarskiego klubu FC Aarau

byłym piłkarzem reprezentacji Polski rozmawia Marcin Sumiła

Jakie cechy są pożądane u trenera

Chcę być uczciwy sprawiedliwy co nie jest łatwe Mam dwudziestu zawodnikoacutew Na mecz muszę wybrać osiemna-stu tzn dwoacutech siedzi na trybunie Obojętnie kogo wybiorę ten nie wybrany ma poczucie krzywdy wewnętrznie się bun-tuje Podobnie jest przy zmianie zawodnikoacutew w trakcie me-czu Ciągle muszę się uczyć panować nad moimi reakcjami w sytuacjach stresowych Jestem za wzajemnym respektem ale też daję swoim zawodnikom dużo wolności z niewolni-ka nie zrobi się pracownika on musi chcieć grać ja go nie zmuszę mogę jedynie zachęcić Prasa niestety jeśli chodzi o atmosferę na meczach i o zachowanie treneroacutew często od-grywa rolę negatywną Widać to w piłce niemieckiej gdzie trenerzy załamują się na konferencjach prasowych moacutewią rzeczy ktoacuterych by normalnie nie powiedzieli Ta presja jest niesamowita Prasa często koncentruje się na goszej stronie jeśli wynik jest 50 to dziennikarze chcą pisać o problemach przegranej drużyny a nie o sukcesie zwycięzcy

W drużynie z Aarau jest wielu obcokrajowcoacutew Pan też reprezentuje inną kulturę Jak udaje się Panu dotrzeć do każdego ze sportowcoacutew

Komunikacja to nie tylko język Mamy zawodnikoacutew wielu narodowości nie wszyscy moacutewią po niemiecku ale przynajmniej rozumieją Czasami jest lepiej coś pokazać czy też nic nie moacutewić i to wiele znaczy Poza tym trener powinien znać też zawodnika poza boiskiem okazywać zainteresowa-nie jego życiem prywatnym rozmawiać z nim dwa - trzy razy w tygodniu pomoacutec w problemach Szczegoacutelnie ważne jest to przy bardziej bdquoegzotycznychrdquo piłkarzach Taki na przykład Afrykanin nie jest przyzwyczajony do naszych zasad potrafi np przyjść na trening o 1100 choć jest planowany na 1000 tudzież jechać przez miasto 100 kilometroacutew na godzinę nie rozumie że trzeba respektować ograniczenie prędkości Obcokrajowcom pomagamy też poza treningiem np orga-nizując kurs języka niemieckiego

Czy w drużynie piłkarskiej jest miejsce na religię

Religia też się pojawia Mamy zawodnikoacutew brazylij-skich ktoacuterzy zaproponowali żebyśmy się wszyscy razem modlili przed meczem To było nie do zaakceptowania dla

Stoją od lewej autor wywiadu dr Marcin Sumiła i trener Ryszard Komornicki

18 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 19

muzułmanina gdyż wykraczało poza jego religię Staram się respektować tę roacuteżnorodność Problem jest w okresie rama-danu kiedy zawodnik nie je przez cały dzień

A może drużyna bardziej jednorodna byłaby też lepiej zgrana

Drużyna potrzebuje roacuteżnych zawodnikoacutew gwiazdę ko-goś z temperamentem ale też pracusioacutew ktoacuterzy są cisi spo-kojni Są rzeczy ktoacuterych wymaga się od wszystkich i pewien obszar na inwencję własną Cel jest wspoacutelny wygrać mecz Roacuteżnorodność kultur jest korzystna

Czy w naszych czasach jest jeszcze miejsce w piłce nożnej na bdquofair playrdquo

My jesteśmy najbardziej fair grającą drużyną w Szwajca-rii może dlatego że ja zabraniam faulu Tak też sam grałem nigdy nie dostałem czerwonej kartki zawsze miałem respekt szacunek przed przeciwnikiem Byłem mało kontuzjowany ndash myślę że dlatego bo przeciwnik wiedział że gram fair

Kiedy FC Aarau będzie w szwajcarskiej czołoacutewce

Teoretycznie jest to jeszcze możliwe w tym sezonie Nie-stety mamy w poroacutewnaniu z innymi klubami dużo gorszą sytuację finansową co nie ułatwia zadania

Ktoacutere wydarzenia z kariery piłkarskiej utkwiły Panu naj-bardziej w pamięci przyniosły najwięcej radości

Najpierw było to przyjęcie do klubu IV ligii kiedy mia-łem 15 lat po raz pierwszy miałem trenera stroacutej piłkarski buty Potem nastąpił transfer z małego klubu do drugoligo-wego GKS Tychy Jako trzecie wymienię przejście do Goacuterni-ka Zabrze kiedy w ciągu dwoacutech lat stałem się reprezentan-tem Polski i wziąłem udział w mistrzostwach świata co jest marzeniem każdego piłkarza

Jak można pogodzić zaangażowanie piłkarskie z życiem rodzinnym

Mam to szczęście że moja żona rozumie mnie dobrze Jesteśmy 28 lat po ślubie Wiele jej zawdzięczam to ona głoacutewnie wychowała nasze dwie coacuterki Lubię bardzo przycho-dzić do domu tam czuję się najlepiej Każdą wolną chwilę spędzam z żoną rodziną to jest dla mnie bardzo ważne Wielu znajomych chętnie do nas przychodziło i przychodzi

moacutewią że u nas jest przyjemnie ciepło Ja wiem że to jest zasługa żonyhellip W małżeństwie ważne jest wzajemne zaufa-nie zrozumienie

Kiedy jeszcze grałem to wracając do domu nie opowia-dałem o piłce Nie chciałem robić z tego wielkiego tematu W domu rozmawialiśmy o dzieciach o naszych sprawach rodzinnych Teraz kiedy jestem trenerem żona i coacuterki cho-dzą na mecze i też bardzo się denerwują Nie mogę nic na to poradzić

Czy nie chciałby Pan pracować w Polsce

Chętnie wroacuteciłbym do Polski ale nie chcę pracować w warunkach w jakich pracowałem z korupcją oszukiwa-niem Nie podoba mi się że wyciągamy ciągle stare rzeczy Powinno się zapomnieć o tym co było i zacząć myśleć o tym co jest i o przyszłości

Jaka jest Pana prognoza dla polskiej drużyny na EURO 2008

Polacy będą mistrzami Europy

Kto poza tym w pierwszej czwoacuterce

Finał Polska-Hiszpania Poza tym ponieważ od dawna pracuję w Szwajcarii życzę powodzenia Szwajcarom Chciał-bym też aby Rosja odniosła sukces

Dziękuję za rozmowę Aarau 27042008

Ryszard Komornicki (ur 14 sierpnia 1959 w Ścinawie) pił-karz polski grający na pozycji pomocnika reprezentant Polski mistrz Polski trener FC Aarau Najwspanialsze lata swojej kariery popularny Koko spędził w Goacuterniku Zabrze (1982-1989) z ktoacuterym wywalczył 4 tytuły mistrza Polski i Superpuchar W lidze polskiej Ryszard Komornicki roze-

grał 182 mecze i strzelił 35 bramek W sezonie 198990 został piłkarzem FC Aarau (Szwajcaria) w sezonie 19921993 zdobył wraz z kolegami z drużyny tytuł mistrza Szwajcarii Kolejny sezon (199899) Koko spędził w FC Wohlen (Szwajcaria) w roku 2000 podpisał kontrakt z FC Kickers Luzern (Szwajcaria) Ryszard Komornicki ma roacutewnież doświadczenie jako trener asystent w FC Aarau FC Luzern FC Solothurn rezerwy FC Zurych Od stycznia do kwietnia 2006 roku trenował zespoacuteł 14-krotnego mistrza Polski Goacuternika Zabrze Koko rozegrał też 20 meczoacutew w repre-zentacji Polski i był uczestnikiem MŚ lsquo86 Zadebiutował 31 października 1984 roku w Mielcu w spotkaniu przeciwko Albanii (22) Po raz ostatni biało--czerwoną koszulkę założył 19 października 1988 roku w Chorzo-wie roacutewnież w czasie meczu z reprezentacją Albanii (10)

Zdję

cie

ww

wfc

aara

uch

20 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 21

W niedzielę 11 maja w ośrodku duszpa-sterskim Polskiej Misji Katolickiej w Zury-chu liturgię niedzieli Zesłania Ducha Święte-go uświetnił pierwszy występ nowo powstałej scholi pod kierownictwem pani Sylwii Feher-pataky Grą na organach akompaniowała pani Anna Buczek-Merz

W skład zespołu wchodzi szesnastu członkoacutew Ewa Kadłubowska Joanna Leskiewicz Marta Mirosław Agnieszka Suchta-Veit Anna i Ewelina Wedlechowicz Dorota Weśniak Dorota Zarost Hieronim Bawolski Zygmunt Beck Waldemar Burzyński Krzysztof Chudoba Ryszard Grze-gorzewski Joacutezef Krzyżanowski Tomasz Lenart Bartek Mańkowski Łukasz Mirosław

Już wykonaniem pierwszej pieśni bdquoVeni cre-atorrdquo (bdquoO Stworzycielu Duchu przyjdźrdquo) schola zachwyciła wysokim stopniem profesjonalizmu Dźwięki melodii gregoriańskiej i wariacje orga-nowe pani Buczek-Merz wprowadziły wiernych w uroczysty nastroacutej święta Piękne wykonanie zna-nych i mniej znanych pieśni liturgicznych przyczy-niło się do powstania niezapomnianej atmosfery święta i pogłębienia przeżyć duchowych Schola zaskoczyła i wzruszyłahellip Jak udało się w tak kroacutet-kim czasie stworzyć coś tak niezwykłego Proacuteby nowo powstałego zespołu odbywają sie przecież zaledwie od lutego tego roku

Oto co o powstaniu i pracach choacuteru moacutewi kie-rowniczka scholi pani Sylwia Feherpataky bdquoPomysł prowadzenia wokalnej scholi przykościel-nej pojawił się już dosyć dawno Pedagogikę mu-zyczną obok występoacutew kameralnych traktuję jako hobby uzupełniające moją pracę w operze Rozwa-żając możliwości prowadzenia choacuteru przy jednej

SCHOLA W ZURYCHU

ze szwajcarskich parafii poczułam jednak pewien niedosyt Moje myśli wciąż kierowały się w stronę naszej Misji Ostateczna decyzja o podjęciu tego wyzwania nadeszła wraz ze zmianami personalny-mi w Polskiej Misji Katolickiej w Zurychu jesienią 2007 roku Dzięki wsparciu duszpasterza ośrodka księdza Krzysztofa Zadarko moje pragnienie za-łożenia grupy wokalnej przy naszej wspoacutelnocie na-brało realnego kształtu To co nastąpiło poacuteźniej zawdzięczamy wielkiemu zaangażowaniu osoacuteb ktoacutere zgłosiły swoje uczestnictwo w choacuterze i po-mocy Bożej Nasza Polonia to prawdziwa kopalnia talentoacutew Bardzo zaimponowało mi zainteresowa-nie i wielka chęć wspoacutełpracy członkoacutew zespołu ich zamiłowanie do śpiewu i pragnienie aktywnego uczestnictwa w życiu Kościoła Wiele się od nich uczę To oni tworząc scholę ubogacają naszą wspoacutelnotę Wspoacutelnota to wspoacutełpraca Bez tego na-wet cały moacutej zapał ducha nie wystarczyłby aby po-wstało coś podobnego To ich wysiłek poświęcenie czasu prywatnego chęć uczenia się i działania oraz doświadczenie w pracy choacuteralnej lub wokalnej dały takie wyniki Jestem z nich dumna Ja osobi-

20 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 21

Sylwia FeherpatakyMa 41 lat Pochodzi z Krakowa gdzie rozpoczęła swoją

karierę muzyczną W 1996 roku ukończyła studia na wy-dziale wokalno-aktorskim w Gdańsku Rok poacuteźniej wyje-chała do Szwajcarii jako stypendystka Ministerstwa Kultury i Sztuki w Bernie (Bundesamt fuumlr Kultur) Po ukończeniu studioacutew podyplomowych w Bernie (Hochschule fuumlr Mu-sik und Theater Bern) otrzymała stały angaż w zuryskiej operze gdzie nadal pracuje jako wokalistka Ma na koncie udział w szeregu koncertoacutew solowych i choacuteralnych oraz na-graniach telewizyjnych

ście uczę się mnoacutestwo o muzyce liturgicznej ktoacutera jest niebywale bogata i roacuteżnorodna Nieocenioną pomocą przy przygotowaniu naszej pierwszej mszy była pani Ania Buczek-Merz ktoacutera zgodziła się wspomoacutec nas akompaniamentem Świetna orga-nistka i wielce kompetentny pedagog Dziękuję jej z serca za tę wspoacutełpracę i znajomość

Po naszym pierwszym występie w święto Ze-słania Ducha Świętego stawiamy sobie za cel

rozszerzenie naszego repertuaru Oczekuję tego z wielkim zainteresowaniem

Mam nadzieję że schola będzie się rozwijać Zależy mi na tym aby to dzieło trwało i wzbo-gacało nasze serca pięknem i głębią muzyki aby zawarty w niej pierwiastek Bożej doskonałości docierał do jak największej rzeszy ludzirdquo

Kamila NeupertZdjęciaZbigniew Zambrzycki

Anna Buczek-Merz Od 15 lat mieszka w Szwajcarii Wykształcenie muzyczne

zdobyła w Akademiach Muzycznych w Krakowie Lublinie Basel i Norynberdze jak i na wielu kursach mistrzowskich Przed wyjazdem do Szwajcarii docentka w klasie klawesynu na Akademii Muzycznej w Gdańsku Od 2000 roku zaanga-żowana jako organistka przy Kościele św Jana w Zurychu (Johanneskirche) Od lutego 2008 roacutewnież w kościele pa-rafialnym Birmensdorf Ceniona jako pedagog nauczyciel fortepianu i prowadząca choacuter

LEŚNA MAJOacuteWKA W WINTERTHURZE24 maja 2008 r - zgodnie z wcześniejszą zapowiedzią - odbyła się bdquomajoacutewkardquo

w lesie Winterthur-Walcheweiher zorganizowana przez Radę Ośrodka Duszpasterskiego PMK w Winterthurze Chętnych nie zabrakło

Był obecny także duszpasterz ośrodka ks Krzysztof Zadarko

Aut

or z

djęć

Jer

zy S

taw

arz

22 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 23

Bezpośredni sens słoacutew dzisiejszej Ewangelii nie nasuwa żadnych trudności moacutewi ona że Boacuteg będzie nas sądził nie według słoacutew ale według czynoacutew że po tych czynach mamy odroacuteżnia synoacutew światłości od ludzi złych i że ten tylko kto czynem pełnić będzie wolę Ojca Niebieskiego wejdzie do Kroacutelestwa Bożego Ewangelia nie tylko zabrania złych czynoacutew nawet takie drzewo ktoacutere złych owocoacutew nie daje ale tylko nie rodzi dobrych będzie wycięte i wrzucone w ogień Raz jeszcze przypomina nam w niej Chrystus Pan że Jego zakon jest zakonem czynu że nie ma niczego bar-dziej sprzecznego z chrześcijańską drogą życia niż bierność i bezczynność

Taka jest głoacutewna nauka Ewangelii na dzisiejszą niedzielę Jeśli się jednak nie mylę zawarta w niej jest jeszcze inna bardziej pośrednio wypowiedziana ale nie mniej wielka i piękna Nad nią chciałbym z Wami Drodzy Bracia pokroacutetce rozważać

Co to są te owoce ktoacutere daje dobre drzewo To są nie-wątpliwie przede wszystkim czyny Ale postawa wewnętrzna przejęcie się duchem chrześcijaństwa daje jeszcze inne skutki mniej przejawiające się na zewnątrz wyrażone ndash jeśli można się tak wyrazić ndash w samej sylwetce człowieka nada-jące jej ton i charakter Człowieka Bożego można poznać nawet wtedy gdy jego czynoacutew nie znamy patrząc po prostu na jego zachowanie się na cechy jego ducha Te cechy to tak-że w rozumieniu naszej Ewangelii owoce dobrego drzewa przejawy miłości Bożej i rządoacutew łaski w duszy

Owoce dobrego drzewa pokora pogoda pokoacutejJest takich cech wiele ale najważniejsze są bodaj trzy

pokora pogoda i pokoacutej Pokora Najmilsza z cnoacutet owa postawa duszy pełnej

przedmiotowości ktoacutera cechuje człowieka żyjącego w obli-czu Bożym i umiejącego patrzeć na samego siebie z Bożego punktu widzenia Człowiek ten nie w słowach ale w posta-wie przenikającej każdy jego ruch i każdą myśl jest wolny od tego szaleństwa i głupstwa zwanego pychą od czynienia ze siebie ośrodka świata i fałszywego bożka Pokora spra-wia że ten kto ją posiada nie sądzi nikogo ani nad nikogo się nie wywyższa W tym szerokim chrześcijańskim słowa znaczeniu pokora jest bodaj tą cechą po ktoacuterej najłatwiej poznać można człowieka Bożego

Pogoda to radość wynikająca z umiłowania Boga ponad wszystko niewzruszony optymizm nie w słowach ale każ-dym drgnieniem woli i myśli ludzkiej opromieniający życie niezroacutewnanym światłem Postawa dzięki ktoacuterej człowiek Boży wnosi radość i promień szczęścia wszędzie gdzie prze-chodzi każdym słowem samą swoją obecnością

Pokoacutej Błogosławieni pokoacutej czyniący powiedział Chry-stus Pan Ale pokoacutej czynić może tylko ten kto pokoacutej nosi w samym sobie kto nie jest rozdarty przez zwalczające się dążności i namiętności Raz jeszcze ten pokoacutej prawdziwy co przewyższa wszelki zmysł jest jedną z nieomylnych cech człowieka Bożego z tych owocoacutew po ktoacuterych poznać można serce oddane Bożej sprawie

Aby w nas można było poznać synoacutew światłościJest takich cech świętości więcej ale te trzy biją chyba

najbardziej w oczy i wszyscy nasi święci bez wyjątku byli wielkimi przykładami jak one w postawie chrześcijanina powinny być urzeczywistnione

Kiedy rozważam o nich dwie rzeczy przychodzą mi na myśl Pierwsza to smutny fakt że zrozumienie wielkości i piękna tych wielkich rzeczy jest niestety u tylu tak nikłe Pogańskie płytkie i złe nauki głoszone przez zbłąkanych pogardzają pokorą głoszą gorycz szerzą nienawiść i zwadę Doszło do tego że nawet nasze dzieci uczy się nienawiści zamiast pokoju goryczy zamiast pogody sądzenia innych i pychy zamiast chrześcijańskiej pokory W takich czasach trzeba nam chrześcijanom bardziej niż w innych pamiętać słowa Chrystusowe że po tych właśnie cechach poznawać mamy drzewo dobre od złego a przede wszystkim wypada nam z większym jeszcze zapałem dbać o to aby w nas sa-mych widniały pokora pogoda i pokoacutej

A z tą ostatnią sprawą łączy się druga wręcz może jeszcze smutniejsza Gdy patrzę na siebie i widzę jak mi jest daleko do Chrystusowego ideału jak mało jest w mojej postawie pokory pogody i pokoju jak niewiele potrafię ich dać moim bliźnim trzeba mi sercem skruszonym prosić o przebaczenie i błagać o pomoc i łaskę abym moacutegł stać się mniej niegodnym imienia chrześcijanina

Niech to postanowienie i ta modlitwa będzie wnio-skiem dzisiejszej niedzieli postanowienie że wytężymy wszystkie siły aby w nas można było lepiej poznać sy-noacutew światłości i korna modlitwa do Boga o łaskę poko-ry pogody i prawdziwego pokoju Amen (20071952)

CECHY CHRZEŚCIJANINA

O Joacutezef Innocenty Maria Bocheński OP (1902 ndash 1995)Założyciel PMK

22 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 23

14 maja 2008 roku w Marly odbyło się spotkanie na temat relacji między Stowarzyszeniem Centrum Polskiej Misji Katolickiej w Zury-chu a Polską Misją Katolicką w Szwajcarii W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele Stowarzyszenia dr Antoni Zgliński dr Jacek Pator-ski oraz pani Bogusława Lewicka natomiast Polską Misję Katolicką reprezentowali ks rektor Sławomir Kawecki ks Artur Cząstkiewicz oraz ks Grzegorz Ostrowski Przedstawiciele Stowarzyszenia Cen-trum stwierdzili że bdquoStowarzyszenie jest organizacją świecką opartą na prawie cywilnym szwajcarskim i nie podlega Polskiej Misji Ka-tolickiej Nazwa Stowarzyszenia została wybrana dlatego że Polska Misja Katolicka jest instytucją wiarygodną a to bardzo pomaga w zbieraniu funduszyrdquo Otoacuteż aby Stowarzyszenie mogło nosić nazwę bdquokatolickierdquo musi wpierw uzyskać zgodę kompetentnych władz kościelnych Niestety Stowarzyszenie Centrum do tej pory o taką zgodę nie wystąpiło Co więcej zwroacutecono się o aprobatę Statutu Stowarzyszenia działającego według zasad PRAWA CYWILNEGO do WŁADZ KOŚCIELNYCH miejscowej diecezji ktoacutere to władze w sposoacuteb dyplomatyczny odpowiedziały że nie leży to w kompeten-cji biskupa diecezji Chur Często członkowie Zarządu Centrum powołują się na słowa wsparcia prywatne listy z błogosławieństwem zachęty ze strony dostojnikoacutew kościelnych To wprowadza w błąd ludzi mniej zorientowanych - mogłoby się wydawać że jest to roacutew-noznaczne z dokumentem prawnym Otoacuteż tak nie jest W kościele rzymskokatolickim obowiązuje nas Kodeks Prawa Kanonicznego ktoacutery jasno reguluje te sprawy (por Kan 298-311)

Po długich dyskusjach doszliśmy do wniosku że Stowarzyszenie

W SPRAWIE STOWARZYSZENIA CENTRUM hellipOświadczenie Stowarzyszenia Centrum Spotkań i Modlitwy Polskiej Misji Katolickiej w ZurychuW majowym numerze bdquoWiadomościrdquo (Nr 440) ukazała się notatka ks Rektora o naszym Stowarzyszeniu sugerująca niezorientowanym czytelnikom wątpliwości wobec naszych intencji i działań W związku z reakcjami ludzi na tę publikację uważamy za konieczne podanie poniższych wyjaśnień do wiadomości wszystkich1 Nasze Stowarzyszenie jest założone na podstawie szwajcar-

skiego prawa cywilnego (OR) nie jest organizacją kościelną i nie podlega formalnie Polskiej Misji Katolickiej w Szwaj-carii

2 Nazwa bdquoCentrum Spotkań i Modlitwy Polskiej Misji Katolickiej w Zurychurdquo wyraża tylko jednoznacznie nasz głoacutewny cel tzn zdobycie i utrzymanie odpowiedniego stałego ośrodka dla PMK ktoacutery będzie znajdował się w Zurychu Jednocześnie chcemy aby te pomieszczenia były owarte dla całej Polonii w Szwajcarii jako miejsce spotkań i dyskusji czy też organizacji imprez kultu-ralnych Nasze starania ograniczają się jak dotąd w zdobywaniu funduszoacutew poprzez składki członkowskie zbieranie ofiar oraz własną pracę (kawa niedzielna biuletyn Stowarzyszenia organi-zacja imprez)

3 Będziemy się cieszyli roacutewnież i wtedy jeśli PMK otrzymałaby wcześniej w inny sposoacuteb odpowiednie stałe pomieszczenia w Zurychu do samodzielnego użytkowania Statut pozwala nam na poacuteźniejszą pomoc w utrzymaniu takiego ośrodka

4 Zawiadomienie o założeniu Stowarzyszenia w 2000 r zostało wy-słane wraz ze statutem do wszystkich biskupoacutew szwajcarskich a także do prymasa ks kard J Glempa i innych biskupoacutew w kraju do bp S Wesołego i do ks rektora K Gawrona Otrzymaliśmy same pozytywne odpowiedzi i błogosławieństwo na naszą działal-ność

W liście z dn 20102000 r z Ordynariatu diecezji Chur na ktoacuterej terenie działamy czytamy bdquoPrzyjęliśmy do wiadomości treść statutu () Kompetencji i nadzorowi Biskupa podlegają jedynie statuty mające czysto kościelno-prawny charakter Poza

tym możemy Wam mimo to potwierdzić że do tego statutu nie mamy żadnych zastrzeżeń i popieramy ideowo cel tego Stowa-rzyszeniardquo (tłum AZ) Traktowaliśmy i traktujemy to dalej jako akceptację ze strony władz kościelnych na działanie zgodnie z naszym statutem Informacja o tym wraz z kopią listu została przesłana w odpowiedzi na polską ocenę prawną dla ekonoma Komisji Episkopatu Polskiego ks J Droba do Warszawy oraz ks rektorowi S Kaweckiemu

5 W czerwcu ubr było wiadomo że od 1 lipca będzie tylko jeden etat dla duszpasterza PMK tzn Rektora W związku z tym ks W Czerwiński z dniem 30 czerwca przestał być członkiem Zarządu z urzędu Mimo iż pozostawał dalej w mieszkaniu przy Aem-tlerstrasse to nie miał więcej prawa działalności wśroacuted Polonii wobec czego konieczna była formalna zmiana adresu korespon-dencyjnego Stowarzyszenia Na nadzwyczajnym Walnym Zebra-niu Stowarzyszenia 24 czerwca 2007 uchwalono tę zmianę Jed-nocześnie w statucie dokonano drobnych zmian ktoacutere precyzują cel podkreślają lokalizację w Zurychu i ograniczają możliwości interpretacji przeznaczenia zbieranych funduszy Nie rozumiemy sugerowania że mieliśmy przy tym nieczyste intencje

6 Jest rzeczą oczywistą że wobec naszego celu chcemy ndash tak jak dotychczas ndash pracować ściśle w powiązaniu z PMK w Szwajcarii W Zarządzie jest zarezerwowane stałe miejsce dla kapłana odpo-wiedzialnego w Zurychu za Misję

7 Następne zwyczajne Walne Zebranie Stowarzyszenia jest plano-wane na czerwiec br

8 Wiemy że w Polsce istnieje swoista kultura nieufności do wszyst-kiego co nie jest pod pełną własną kontrolą a także rzucania publicznych podejrzeń według swego subiektywnego poglądu Uważamy jednak że zawsze trzeba wymagać informacji rzetelnej Nie wiemy jaki cel przyświecał wspomnianej notatce w bdquoWiado-mościachrdquo bez poprzedniego porozumienia się z nami

Za ZarządDr Antoni Zgliński prezes

Inż Marek Duszyński v-prezez

Od Rektora Polskiej Misji Katolickiejwystąpi do Episkopatu o zgodę na używanie nazwy Stowarzyszenie Polskiej Misji Katolickiej Ustaliliśmy także że będziemy praco-wać nad przygotowaniem umowy o wspoacutełpracy Stowarzyszenia Centrum z Polską Misją Katolicką w Szwajcarii Nie może być tak że Stowarzyszenie ktoacuterego członkowie Zarządu zastrzegają że nie jest stricte katolickie zbiera fundusze na terenie Polskiej Misji Katolickiej Dlatego konieczne jest przygotowanie umowy ktoacutera będzie jasno precyzowała wzajemne relacje

Jedyną kwestią sporną ktoacutera nie znalazła rozwiązania był temat zwołania ubiegłorocznego walnego zebrania w dniu 240607 - na trzy dni przed moim przyjazdem do Szwajcarii Mimo proacuteśb Ekonoma Konferencji Episkopatu Stowarzyszenie Centrum nie raczyło zmie-nić terminu walnego zebrania po to aby moacutegł wziąć w nim udział nowy rektor Polskiej Misji Katolickiej Jeszcze raz podkreślam że nie rozumiem i jest dla mnie nie do pojęcia jak można na trzy dni przed przybyciem nowego rektora bez konsultacji z nim a przede wszystkim bez konsultacji z odpowiedzialnym za duszpasterstwo Polonii z ramienia Konferencji Episkopatu Polski zmienić statut dokonać zmian personalnych i zmienić adres siedziby Stowarzy-szenia Mimo tej rozbieżności całe spotkanie było dosyć owocne W wielu kwestiach znaleźliśmy porozumienie Mam nadzieję że na najbliższym walnym zebraniu w szerszym gronie uda się znaleźć konstruktywne rozwiązania dla nieuporządkowanych pod względem prawnym zagadnień zaroacutewno dla dobra Polskiej Misji Katolickiej jak i Stowarzyszenia

ks Sławomir Kawecki Rektor Polskiej Misji Katolickiej

24 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 25

W trakcie Mszy św hołd Zmarłej złożył profesor dr hab Jan Zieliński z Berna ktoacuterego przemoacutewienie zamieszczamy poniżej

bdquoLubiła podkreślać że przyszła na świat w puszczy że wychowała się wśroacuted drzew Było to w Spuszy w ziemi lidz-kiej (Spusza ongiś własność Ignacego Tyzenhausa potem jego syna Rudolfa dalej tegoż coacuterki Hermancji zamężnej Uruskiej ktoacuterej młodsza coacuterka Seweryna wyszła za Jana Pawła Sapiehę) Ojciec Eustachy Kajetan ks Sapieha ab-solwent politechniki w Zurychu (leśnictwo) był na początku lat dwudziestych ministrem spraw zagranicznych RP Matka Teresa z Lubomirskich prowadziła działalność charytatywną i społeczną Kierowała warsztatem produkującym tweed W Warszawie prowadziła bdquoLatarnięrdquo zakład wytwoacuterczy dla ociemniałych inwalidoacutew wojennych Elżbieta (w dzieciństwie i potem dla najbliższej rodziny Izia) miała siostrę Eleonorę i trzech starszych braci Jana Lwa i Eustachego Seweryna Na zachowanych zdjęciach z dzieciństwa widać Ją w otoczeniu przyrody na cierpliwej białej klaczy albo w atelier fotografa Stefana Platera jak z rozpuszczonymi długimi włosami z uśmiechem i ciekawością świata ufnie patrzy w przyszłość

Maturę zrobiła w roku 1939 Wszechstronnie uzdolniona artystycznie zastanawiała się czy wybrać karierę śpiewaczki aktorki czy rzeźbiarki Wybuch wojny pokrzyżował te plany Ojciec został aresztowany przez władze radzieckie i skazany na karę śmierci zamienioną na pobyt w łagrze wyszedł z Rosji z armią Andersa Następnie osiadł w Kenii był delega-tem Polskiego Czerwonego Krzyża na Afrykę Wschodnią

Okupację przeżyła w Polsce działała w podziemiu w roku 1944 aresztowana przez gestapo w Krakowie siedziała w więzieniu na Montelupich Kiedy została zwolniona kar-dynał Sapieha radził Jej matce bdquoZabierz coacuterkę i pierwszą możliwą drogą wyjeżdżajcierdquo Tak trafiły do Berna

Po wojnie rodzice osiedli na dobre w południowo-wschodniej Afryce Ona nie chciała opuszczać Europy ad-optowana przez przemysłowca i organizatora wyścigoacutew sa-mochodowych Hansa Rufenera i jego żonę Hannę zamiesz-kała w Hofgut w podberneńskiej gminie Muri Zajmowała się ogrodem Do końca żywiła dla Szwajcarii i Szwajcaroacutew wdzięczność za gościnę to była jej druga ojczyzna Wielka patriotka polska stała się też patriotką szwajcarską

Jej wielką pasją było kolekcjonerstwo Zbierała znaczki

bdquoUMIAŁA DAWAĆhelliprdquoElżbieta (Iza) Rufener-Sapieha (24081921 - 01052008)

i etykiety zapałczane dziwne kamyki i wieczka pojemni-koacutew ze śmietanką do kawy W sensie przenośnym można powiedzieć że kolekcjonowała ludzi ndash otwarta na ich losy na ich potrzeby Zbierała też filmy Umiejętnie korzystając z kolejnych nowinek technicznych nagrywała setki filmoacutew i programoacutew telewizyjnych o Polsce o Papieżu o przyrodzie Wiele z nich trafiło potem do Polski do zbioroacutew Uniwersy-tetu Jagiellońskiego

Inną wielką pasją były podroacuteże Sprzyjało temu trochę powojenne rozproszenie rodziny po całym świecie ale głoacutew-nym motorem była chyba ciekawość świata Jej świadectwem pozostały niezliczone fotografie i slajdy a także akwarele o egzotycznej tematyce

W latach pięćdziesiątych była uczennicą malarza Karla Bieri w berneńskiej Gewerbeschule Brała udział w plene-rach malarskich Pobierała też lekcje rzeźby u Madeleine von Fischer Była członkinią Schweizerische Gesellschaft Bildender Kuumlnstlerinnen

Malowała dużo ale przez wiele lat wcale nie wysta-wiała Pierwsza wystawa w rezydencji ambasadora RP w

1 maja 2008 roku w Bernie przeżywszy 86 lat odeszła do Pana wielka polska patriotka Elżbieta Ru-fener-Sapieha 13 maja została odprawiona w intencji zmarłej Msza św pogrzebowa ktoacuterej przewod-niczył rektor Polskiej Misji Katolickiej w Szwajcarii ks dr Sławomir Kawecki W homilii celebrans podkreślił wielkie zasługi zmarłej w podtrzymywaniu polskiej tradycji patriotycznej i religijnej cha-rytatywną bezinteresowną działalność na rzecz polskiej młodzieży oraz jej niezwykły talent malarski Rysunki akwarele i obrazy olejne Elżbiety Rufener-Sapiehy są plonem jej życia dzielonego na dwie ojczyzny ndash Polskę i Szwajcarię Zachwyt nad doskonałością natury nad otaczającym nas pięknem ndash to refleksje jakie pojawiają się w trakcie oglądania dzieł malarki

Elżbieta Rufener-Sapieha z Ojcem Świętym Janem Pawłem II Zdjęcie pochodzi ze zbioroacutew prywatnych

24 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 25

Bernie odbyła się w roku 2004 po niej przyszły następne w Muzeum Polskim w Rapperswilu (2005) we wrocławskim Ossolineum (2006) w warszawskich Łazienkach Kroacutelew-skich (2007) wreszcie w styczniu br w Domu Polonii na krakowskim Rynku Każda wystawa miała nieco inny kształt dzięki temu że było z czego wybierać dorobek Elżbiety Rufener-Sapiehy liczy ponad trzysta prac Są wśroacuted nich obrazy olejne akwarele grafiki i fotografie artystyczne ndash świadectwo bezustannych poszukiwań tematycznych i formalnych Wkroacutetce przed śmiercią większość tych prac ofiarowała wspaniałomyślnie Zakładowi Narodowemu im Ossolińskich z myślą o powstającym we Wrocławiu Muzeum Lubomirskich

Miałem szczęście uczestniczyć w otwarciu wszystkich tych wystaw Każdy wernisaż pozostawił wspomnienia ale najsilniejsze wiążą się z ostatnim Może dlatego że aranża-cja wystawy delikatnymi akcentami plastycznymi przywodzi-ła myśl o nieuchronnym pożegnaniu Ale chyba nie tylko Przemawiając podczas wernisażu wspomniałem o areszto-waniu Izy w wojennym Krakowie podeszła do mnie potem coacuterka ludzi w ktoacuterych mieszkaniu okupanci zorganizowali oacutew fatalny bdquokociołrdquo Miałem wtedy wrażenie że zamyka się krąg historii

Od połowy lat sześćdziesiątych jeździła regularnie do kraju Wspierała też stale roacuteżne inicjatywy i ludzi w potrze-bie Szczegoacutelnie aktywnie zaangażowała się w ruch bdquoSolidar-nościrdquo i w pomoc dla Polski po wprowadzeniu stanu wojen-nego Nie tylko finansowo także osobiście przygotowując i wysyłając niezliczone paczki

Działała ze Szwajcarii w ruchu (od 1990 Stowarzysze-niu) bdquoPrzymierza Rodzinrdquo ktoacutery prowadzi w Polsce dzia-łalność edukacyjną i wychowawczą w duchu obywatelskim Ruch ten ktoacutery wyroacutesł z Sekcji Rodzin warszawskiego Klubu Inteligencji Katolickiej zmierza do wielostronnego przygotowania dzieci i młodzieży do służby społeczeństwu i Kościołowi Działalność rozpoczął od kształcenia wy-chowawcoacutew i organizowania letnich i zimowych obozoacutew następnie całorocznej pracy wychowawczej w grupach wreszcie przystąpiono do budowy szkoacuteł Przymierze Rodzin prowadzi obecnie przedszkole cztery świetlice trzy szkoły podstawowe cztery gimnazja dwa licea ogoacutelnokształcące i szkołę wyższą Hojności Izy ta pożyteczna placoacutewka w bardzo dużej mierze zawdzięcza swe powstanie i rozwoacutej Ponadto założyła Ona dwie fundacje z przeznaczeniem na stypendia dla dzieci i młodzieży z niezamożnych rodzin Jedną z sal w budynku szkoły Przymierza Rodzin im Jana Pawła II na Ursynowie nazwano Salą Sapieżyńską dwie tablice upamiętniają hojność fundatorki w szkole wyższej i w szkole im ks Jerzego Popiełuszki na Bielanach jest też ogromna wdzięczność w sercach członkoacutew Przymierza Rodzin

Umiała dawać ndash a to jest rzadka umiejętność Prezydent Lech Wałęsa odznaczył Ją w roku 1994 krzy-

żem kawalerskim Orderu Zasługi RP prymas Joacutezef Glemp w roku 2000 Złotym Medalem Prymasowskim za zasługi dla Kościoła i Narodu premier Jerzy Buzek medalem Instytu-tu Społeczeństwa Obywatelskiego bdquoCzłowiek Pro Publico Bono 2003rdquo

Pamiętam od pierwszego spotkania wielkie uważne oczy promienny uśmiech lekko przechyloną na bok głowę z burzą skręconych białych włosoacutew Połączył nas śp Marek Łatyński pierwszy Ambasador znoacutew wolnej Polski w Szwajcarii spo-winowacony z Nią przez swą żonę z domu Potulicką Kiedy przedwcześnie kończył swą misję w Bernie powierzył Izę naszej opiece a nas ndash Jej Przed czternastu laty Na zawsze zostaniemy dłużnikami Chyba że można dobro odpłacać dobrem

Kiedy przyszedłem w godzinę ktoacutera miała się okazać przedostatnią uniosła na przywitanie lewą rękę Siedziałem przy szpitalnym łoacuteżku w milczeniu wychodząc z założenia że w takich sytuacjach słowa są niepotrzebne liczy się obec-ność Odchodząc uniosłem lewą rękę na pożegnanie do jutra Za godzinę już nie żyła

Pod koniec oszczędnie gospodarowała słowami jakby wiedząc że w obliczu spraw ostatecznych nabierają one in-nej wagi Ale w tym co moacutewiła była niezwykła przytomność umysłu lapidarna norwidowska trafność Tydzień wcześniej na słowa zaprzyjaźnionej osoby bdquoMogę się za Ciebie tylko modlićrdquo odparła bdquoT y l k ordquo

Odeszła w święto Wniebowstąpienia Pańskiego kiedy po porannym deszczu niebo się zupełnie wypogodziło jakby otwierało swe podwoje

Wraz z Jej odejściem obumiera jedna gałązka dwoacutech wielkich polskich rodoacutew magnackich Wysycha zdroacutej dobro-ci bezinteresownej gotowości do niesienia pomocy i do do-brych uczynkoacutew Rozproszona po świecie rodzina przyjacie-le Polonia szwajcarska i zaprzyjaźnieni Szwajcarzy wreszcie miłośnicy sztuki ndash wszyscy tracimy Pięknego Człowieka

W noc po kremacji na zewnętrznej szybie okna pod ktoacuterym pracuję od strony wielkiego dębu ktoacutery tylekroć podziwiała i ktoacutery do niedawna jeszcze miała nadzieję nary-sować przylgnęła piękna srebrzysta ćma Tkwiła tam przez cały dzień niczym dusza Izy zaglądając mi przez ramię kiedy o Niej pisałem

Pogrzeb odbędzie się jesienią w Boćkach na Podlasiu w kościele pod wezwaniem św Joacutezefa Oblubieńca (jego święto przypada 1 maja) i św Antoniego Padewskiego kościele ufundowanym w roku 1726 przez Joacutezefa Franciszka Sapie-hę Iza była tam przed trzema laty gdy chowano jej brata zmarłego w Kenii Eustachego Sapiehę W homilii powie-dzianej przez biskupa drohiczyńskiego Antoniego Dydycza uderzyły ją zwłaszcza zacytowane słowa z listu fundatora w ktoacuterych planowaną budowlę sakralną nazywa bdquoroślinkąrdquo I komentarz biskupa Dydycza bdquoNie wiem czy u wielkich wspoacutełczesnych spotkalibyśmy się z takim językiem z taką delikatnością i uprzejmą prostotą Podskarbi litewski całą fundację nazywa lsquoroślinkąrsquo To ma swoją wymowę widać że patrzył na wszystko przez pryzmat życiardquo Z puszczy w Spu-szy do kościoła budowanego z miłością tak jak się hoduje ulubioną roślinkę Jest w tym wewnętrzna logika i konse-kwencja Co w niczym nie zmniejsza poczucia że straciłem jedną z najważniejszych w moim życiu osoacuteb Wiem że inni czują podobnie

Gdyby trzeba słowa pożegnania ograniczyć do jednego w tym wypadku brzmiałoby ono Dziękirdquo

26 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 27

bdquoO dobre imię Polski i Polakoacutewrdquo - to hasło XII Forum Polonijnego jakie odbyło się w dniach 25-27 kwietnia w Toruniu Gospodarzami spotkania na ktoacutere przybyło ponad stu delegatoacutew z całego świata były Wyższa Szkoła Kultury Społecznej i Medialnej oraz Polskie Stowarzyszenie Mor-skie-Gospodarcze im Eugeniusza Kwiatkowskiego Toruń-ska uczelnia w swoich murach gościła min przedstawicieli z Europy (Litwa Białoruś Ukraina Niemcy Francja Szwaj-caria Wielka Brytania Szwecja Norwegia) Australii i obu Ameryk (USA Kanada Argentyna Urugwaj i Meksyk)

Z całego świata zjechali się goście do Wyższej Szkoły Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu na XII Forum Polonijne W piątek 25 kwietnia zostaliśmy uroczyście podjęci w pięknej restauracji na bogatej w polskie potrawy kolacji Po posiłku o godzinie 2100 odbył się Apel Jasno-goacuterski animowany przez choacuter WSKSiM a prowadzony przez księdza biskupa Andrzeja Suskiego ordynariusza diecezji toruńskiej

Rano w sobotę 26 kwietnia XII Forum Polonijne zostało zainaugurowane Mszą św pod przewodnictwem o Tadeusza Rydzyka dyrektora Radia Maryja i założyciela WSKSiM w Toruniu W wygłoszonym Słowie Bożym celebrans poroacutew-nał Polakoacutew do ucznioacutew Jezusa ktoacuterzy poszli na cały świat niosąc Ewangelię i naukę o Panu Podkreślił że to ważne abyśmy byli bdquoświadkami prawdyrdquo bronili dobrego imienia Polski i Polakoacutew nie zniechęcając się ale dając świadectwo wierze gdyż bdquonie wolno zapierać się ojca i matkirdquo

Przed południem złożono kwiaty pod pomnikiem Jana Pawła II a następnie przystąpiono do spotkań panelowych dotyczących duszpasterstwa emigracyjnego nauki i kultury oraz dobrego imienia Polski i Polakoacutew Było wielu moacutewcoacutew min prezydent miasta Torunia Michał Zaleski a także po-litycy ndash ich słowa wzięliśmy sobie głęboko do serca Było to wielkie spotkanie patriotyczne ktoacutere wzbogaciło nas wszyst-kich Niejednemu w oczach zalśniły łzy tęsknoty podczas słuchania recytacji wiersza Norwida bdquoDo kraju tegordquo Jak zwykle nie zabrakło możliwości zakupu ciekawych i naj-nowszych publikacji książkowych o tematyce patriotycznej i katolickiej

Następnie wszyscy udaliśmy się do studia nagrań Telewi-zji Trwam znajdującego się w pobliżu Domu Słowa gdzie z wielkim zainteresowaniem wszyscy uczestnicy Forum podzi-wiali profesjonalizm i nowoczesną aparaturę tego studia

Gdy wroacuteciliśmy do Centrum Polonia in Tertio Millenio kontynuowaliśmy spotkanie panelowe Po kolacji czekał nas program słowno-muzyczny w wykonaniu choacuteru toruńskiej uczelni następnie inscenizacja fragmentoacutew epopei naro-

O DOBRE IMIĘ POLSKI I POLAKOacuteWXII Forum Polonijne

Toruń 25 - 27 kwietnia 2008

dowej bdquoPan Tadeuszrdquo w reżyserii Haliny Łabonarskiej oraz wieczoacuter z poezją Jacka Kaczmarskiego w wykonaniu studen-toacutew tej uczelni

W niedzielę po śniadaniu i Mszy Świętej udaliśmy się do auli aby kontynuować nasze debaty dotyczące kultury i na-uki oraz dalszy ciąg panelu bdquoO dobre imię Polski i Polakoacutewrdquo ktoacutere wzbudziło wiele emocji narzekań Polakoacutew z Litwy i nie tylko Były też i pozytywne sygnały z Wielkiej Brytanii o naszym narodzie o cenieniu pracowitości i wysokiej jakości pracy Polakoacutew Po południu było podsumowanie dyskusji panelowych i podjęcie uchwał Pewne pytania i problemy dyskutowane na forum pozostawały bez odpowiedzi

Studenci tej uczelni opiekowali się gośćmi i robili to bardzo odpowiedzialnie i z wielką życzliwością Ogromnie urozmaicona wspaniała i obfita polska kuchnia była po-twierdzeniem znanej na całym świecie polskiej gościnności Niezapomnianym przeżyciem było obejrzenie gablot z eks-ponatami-pamiątkami po Ojcu Świętym Janie Pawle II oraz zobaczenie kaplicy w ktoacuterej odmawia się codziennie wieczo-rem Roacuteżaniec Święty W tej kaplicy obok wizerunku Matki Bożej Fatimskiej wisi obraz Pani Jasnogoacuterskiej z podpisem Jana Pawła II z Jego prywatnej kaplicy watykańskiej oraz wota wiernych - słuchaczy Radia Maryja

Dla członkoacutew naszego Koła i zainteresowanych otrzyma-łam wiele ciekawych materiałoacutew po ktoacutere można się zgłosić w pierwsze soboty i niedziele miesiąca po Mszy Świętej w Zurychu

Cieszę się że mogłam reprezentować nasze Koło Radia Maryja z Zurychu w tak ciekawych i pełnych emocji uroczy-stościach spotkaniach panelowych jak roacutewnież w owocnych rozmowach w kuluarach

Jadwiga Wator

Informacja dla słuchaczy Radia Maryja i widzoacutew Tele-wizji Trwam z Europy zmiana parametroacutew nadawania TV Trwam na satelicie Astra

Z dniem 1 maja 2008 roku program TV Trwam i Radio Maryja będzie dostępny na transponderze 53 o parame-trach

- satelita Astra 1KR 192 East (wschoacuted) - częstotliwość 10773 MHz - polaryzacja H (pozioma)- FEC 56- Symbol rate 22 Msymbs- pid video 513- pid audio 660- pid pcr 513- pid audio 661 dla programu Radio Maryja

Programy są niekodowane

26 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 27

Programndash Rozpoczęcie o godz 1330ndash Nabożeństwo w Sanktuariumndash DVD i wymiana doświadczeńndash Przeżycie wspoacutelnoty przy kawiendash Okazja do spowiedzindash Uroczysta Msza śwndash Nowe rozesłanie pielgrzymujących sanktuarioacutewZakończenie ok godz 1815Pielgrzymce przewodniczyć będzie ks Krzysztof Zadarko Duszpasterz Ośrodka PMK w Zurychu

PIELGRZYMKA DO QUARTENSerdecznie zapraszamy na pielgrzymkę Polakoacutew do Sanktuarium

Matki Bożej Trzykroć Przedziwnej do Quarten w sobotę 28 czerwca 2008 r

Cieszymy się na spotkanie Sr Ursula-Maria Bitterli Sr M Henryka Seidel Sr M Felicja Lewandowska

Projekt bdquounterwegs zu dirldquo Pilgerheiligtum Neu-Schoumlnstatt 8883 Quarten

Telefon 081 739 15 01 E-mail projektphschoenstattch

Polonia w Szwajcarii walczy o utrzymanie Muzeum Polskiego w Rapperswil ktoacuteremu grozi eksmisja z wynajmowanych dotychczas pomieszczeń Rektor PMK zwraca się z prośbą do wszystkich ktoacuterym leży na sercu zachowanie Muzeum w Rapperswil o podpisanie petycji do władz szwajcarskich o pozostawienie muzeum w dotychczasowych pomieszczeniach Solidarnie podpiszmy petycje tak by władze Rapperswil i

URATOWAĆ RAPPERSWIL Szwajcarii wiedziały że choć jesteśmy w Szwaj-carii małą liczebnie grupą narodowościową to potrafimy walczyć o słuszną sprawę i mamy wielu przyjacioacuteł ktoacuterzy nas w tym wspomagają Wszyst-kie informacje i miejsce na podpisy pod petycją znajdują się na stronie

wwwrapperswil-castlecom

Ks dr Sławomir Kawecki Rektor PMK

Szkolny Punkt Konsultacyjny przy Stałym

Przedstawicielstwie RP przy Biurze ONZ

w Genewie

LrsquoAncienne Routes 151218 Grand -Saconnex Suisse

Tel 022 710 97 97

zaprasza

wszystkie dzieci w wieku od 7 do 18 latdo uczestniczenia w zajęciach lekcyjnych

w

roku szkolnym 20082009

Szkoła realizuje polski program nauczania zatwierdzony przez MEN

w zakresie- języka polskiego

- historii i geografii Polski-wiedzy o społeczeństwie

Zajęcia odbywają się raz w tygodniu i obejmują poszczegoacutelne etapy nauczania

(szkoła podstawowa gimnazjum i liceum ogoacutelnokształcące)

W czerwcu uczniowie otrzymują świadectwaWarunkiem przyjęcia nowych ucznioacutew jest

sprawdzenie ich wiedzy (znajomość języka polskiego) lub posiadanie świadectwa

Malgorzata Molska-KurtykaKierownik Szkolnego Punktu Konsultacyjnego w Genewie

Trzecia Olimpiada RodzinW niedzielę 14 września 2008 o godz 1000 na stadionie im Pierra de Coubertin

w VidyLozanna odbędzie się Trzecia Olimpiada RodzinWięcej informacji podamy w następnym numerze

28 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 29

wwwanrgovpl

BARIERY W ZAGOSPODAROWANIU ZABYTKOacuteW

Według danych Agencji na koniec czerwca 2007 r do Zasobu ogoacutełem przejęto 2314 zespołoacutew dworskich i pałacowo-parkowych wpisanych do rejestru zabytkoacutew z tego trwale rozdyspono-wano 1437 zespołoacutew w tym poprzez sprzedaż 1068 wniesienie do jednoosobowych spoacutełek 148 Nadal w Zasobie jest 877 zespołoacutew z tego w dzierżawie pozostaje 654 w administrowaniu 128 w zarządzie i wieczystym użytkowaniu 5 Na rozdysponowanie czeka 90 zespołoacutew

REKLAMY

Fot

Jer

zy G

iedr

ys

Pałac w Małkocinie Zespoacuteł Pałacowo-Parkowy Małkocin

Działania Agencji w odniesieniu do obiektoacutew wpisanych do Rejestru Zabytkoacutew ukierunkowane są na ich zabezpieczenie przed uszkodzeniem zniszczeniem dewastacją do czasu ich trwałego rozdysponowania oraz przygotowanie obiektoacutew do sprzedaży o ile to możliwe wraz z gospodar-stwem rolnym historycznie związanym z zabyt-kiem Obiekty zabytkowe poza swą bezsporną wartością historyczną i kulturową mają także wymierną wartość gospodarczą Niemal na ca-łym świecie stare budowle stanowią dobrą lokatę kapitału

Przekształcenia strukturalne i własnościowe zmierzają w takim kierunku aby przyszły właści-ciel wziął na siebie ciężar wykonania niezbędnych prac remontowych i zabezpieczających realizując je w zgodzie ze wszelkimi wymogami formalnymi wynikającymi z charakteru tych obiektoacutew oraz za-leceń konserwatorskich

Sprzedaż nieruchomości wpisanych do Re-jestru Zabytkoacutew prowadzona jest w większości wypadkoacutew w ramach pierwszeństwa nabycia przysługującego dzierżawcy na podstawie art 29 ust 1 pkt 3 ustawy o gospodarowaniu nieru-chomościami rolnymi Skarbu Państwa

Jeżeli nie ma zastosowania prawo pierwszeń-stwa sprzedaż nieruchomości odbywa się w dro-

dze przetargu W przypadku nie rozstrzygnięcia przetargu korzystając z ustawy o gospodarowa-niu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa Agencja ogłasza kolejne przetargi i może ustalić cenę wywoławczą nie niższą jednak niż 50 ceny wywoławczej pierwszego przetargu aż do skorzy-stania z możliwości sprzedaży nieruchomości bez przetargu W tym przypadku ustalona cena sprzedaży nie może być jednak niższa od ceny wywoławczej ostatniego przetargu

Agencja może także w drodze umowy nieod-płatnie przekazać nieruchomość np gminie na cele związane z wykonywaniem zadań własnych Jednak gminy nie przejawiają dużego zaintereso-wania przejmowaniem nieruchomości wpisanych do Rejestru Zabytkoacutew

Stosowany przez wiele lat system preferencji przy nabywaniu nieruchomości zabytkowych polegający na obligatoryjnym obniżaniu ceny sprzedaży o 50 umożliwiał rozszerzenie kręgu osoacuteb zainteresowanych nabyciem roacutewnież na osoby mniej zamożne Jednak tak skonstruowa-ny system preferencji nie wpływał na polep-szenie stanu zabytkoacutew Dopiero zmiana zasady polegająca na wprowadzeniu w miejsce obniżki obligatoryjnej ndash obniżki fakultatywnej umożliwiła Agencji rozwiązania ukierunkowane na wykorzy-

28 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 29

REKLAMY

Zespoacuteł Dworsko-Parkowy w Kulicach

Fot

Jer

zy G

iedr

ys

stanie przez nabywcę uzyskanych oszczędności z tytułu obniżki ceny sprzedaży na realizację prac budowlano-konserwatorskich Należy podkreślić że poniesione nakłady dotyczą obiektoacutew nie bę-dących już w Zasobie

Aktualnie obowiązuje pozostawiona 50 ob-niżka ceny sprzedaży Jednak skorzystanie z niej zależy od spełnienia odpowiednich warunkoacutew Nabywca jest zobowiązany do przedłożenia wła-ściwemu oddziałowi terenowemu Agencji w ter-minie ustalonym w porozumieniu z wojewoacutedzkim konserwatorem zabytkoacutew nie dłuższym jednak niż 5 lat od dnia zawarcia umowy sprzedaży dokumentoacutew potwierdzonych przez właściwego wojewoacutedzkiego konserwatora zabytkoacutew określa-jących zakres rzeczowy i wartość nakładoacutew ktoacutere nabywca ponioacutesł realizując wskazania konserwa-torskie w odniesieniu do nabytej nieruchomości zabytkowej Intencją pozostawienia obniżki ceny sprzedaży było zachęcenie a jednocześnie zmo-bilizowanie nabywcoacutew do realizacji prac według wskazań konserwatora zabytkoacutew

Istnieje wiele czynnikoacutew ograniczających trwa-łe rozdysponowanie obiektoacutew zabytkowych Jed-nym z głoacutewnych jest brak rozstrzygnięć reprywa-tyzacyjnych Szacuje się że obecnie roszczenia reprywatyzacyjne dotyczą około 200 zespołoacutew zabytkowych będących w Zasobie Na ogoacuteł wła-ściciele bądź ich prawni spadkobiercy nie są za-interesowani zakupem w drodze przysługującego im pierwszeństwa w nabyciu (art 29 ust 1 pkt 1 ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa) natomiast Prezes Rady Ministroacutew pismem z 7 listopada 1997 r zakazał sprzedaży nieruchomości do ktoacuterych zgłoszono zastrzeżenia reprywatyzacyjne aż do czasu usta-wowego uregulowania sprawy roszczeń W tej sy-tuacji zgłoszenie roszczeń reprywatyzacyjnych w odniesieniu do konkretnej nieruchomości powo-duje wstrzymanie przygotowań do jej sprzedaży na rzecz osoacuteb trzecich

Poważnym utrudnieniem dotyczącym trwałego rozdysponowania zespołoacutew pałacowo-parko-wych a niejednokrotnie powodującym wyklucze-nie możliwości sprzedaży obiektoacutew zabytkowych będących jednocześnie budynkami mieszkalnymi jest wprowadzone ustawą z 15 grudnia 2000 r o zasadach zbywania mieszkań prawo pierwszeń-stwa nabycia lokali przez ich aktualnych najem-coacutew Konserwatorzy zabytkoacutew do wejścia w życie 17 listopada 2003 r nowej ustawy o ochronie za-bytkoacutew i opiece nad zabytkami tylko sporadycz-nie wyrażali zgodę na sprzedaż poszczegoacutelnych lokali na rzecz najemcoacutew Uważali bowiem że w ten sposoacuteb dokonuje się niezgodny z zasadami konserwatorskimi podział obiektu zabytkowego

Aktualnie obowiązująca ustawa z 23 lipca 2003 r o ochronie zabytkoacutew i opiece nad zabytkami

w art 361 ust 8 nakłada obowiązek uzyskania pozwolenia wojewoacutedzkiego Konserwatora Zabyt-koacutew na dokonanie podziału zabytku nieruchome-go wpisanego do rejestru zabytkoacutew Jednak w praktyce wydzielenie lokalu mieszkalnego czyli dokonanie podziału zabytku nieruchomego jest możliwe tylko w nielicznych wyjątkowych przy-padkach Dotyczyć to może wyłącznie tych obiek-toacutew podlegających ochronie konserwatorskiej w ktoacuterych istniałaby możliwość korzystania z nich w sposoacuteb zapewniający trwałe zachowanie ich za-bytkowych wartości a także zachowania otocze-nia zabytku w jak najlepszym stanie Obejmuje to tylko te nieliczne zamieszkałe budynki zabytkowe ktoacutere sprzedane mogą być w całości jednemu na-jemcy a ich wydzielenie z zespołu zabytkowego nie naruszy integralności tegoż zespołu

Zasadniczym problemem jest fakt zasie-dlenia obiektoacutew zabytkowych przez byłych pra-cownikoacutew państwowych przedsiębiorstw gospo-darki rolnej ktoacutere zostały przekazane do Zasobu wraz z umowami najmu Ze względu na niemożli-wość wydzielenia lokalu z zabytkowej substancji budynku sprzedaż na rzecz najemcoacutew nie może być zrealizowana Prywatyzacja tych obiektoacutew od-wleka się ich stan ulega pogorszeniu zaroacutewno na skutek upływu czasu jak i degradujące użytkowa-nie przez tymczasowych najemcoacutew Częściowym rozwiązaniem problemu byłoby przeniesienie na-jemcoacutew do innych mieszkań lecz w Zasobie brak jest odpowiednich lokali

Aktualnie najpowszechniejszą formą zagospo-darowania obiektoacutew zabytkowych jest dzierżawa (wynika to z wielu uwarunkowań ktoacutere w znaczą-cy sposoacuteb utrudniają trwałe rozdysponowanie) Kondycja zabytkoacutew pozostających u dzierżaw-coacutew jest w dużej mierze pochodną ich sytuacji ekonomicznej

Andrzej ChmielAutor jest pracownikiem Agencji Nieruchomości Rolnych

30 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 31

WIADOMOŚCIMiesięcznik Polskiej Misji Katolickiej w SzwajcariiAdres redakcji 12 Chemin des Falaises 1723 MarlyFribourg SuisseTel 0264364459 Fax 0264364472Konto poczt 17-976-7e-mail pmksurfeuchAbonament dobrowolna ofiara

Redaktor naczelny ks dr Sławomir KaweckiZastępca Redaktora naczelnego ks Krzysztof ZadarkoZespoacuteł redakcyjny Agnieszka G Paciorek Grażyna Goacuterzna Teresa Osmecka ks Artur Cząstkiewicz Beata Daniluk Zdjęcie na okładce Wojciech DoganowskiSkład komputerowy ks Andrzej RybickiImpression Mission Catholique Polonaise 1723 MarlyRedakcja nie zwraca materiałoacutew nie zamoacutewionychZa treść ogłoszeń odpowiada ogłaszający

TŁUMACZENIAJęzyki

niemiecki francuski polski ukraiński rosyjski

Dr phil Marija Buumlchi-Glaeser

Solistrasse 9 CH-8180 Buumllach

Natel 076 380 68 54 Tel 044 860 17 88 Fax 044 860 17 89

email buechieetchwwweetch

KANTOR WYMIANY WALUT

TERMINAL II

czynny 7-2400

Wymiana walut

skup czekow podroacuteżnych

najlepsze kursy walut

na lotnisku w Warszawie

miła obsluga

Tel + 48 22 650 30 59

+ 48 22 650 50 59

REKLAMY

TŁUMACZENIA I LEKCJE

Z JĘZYKA FRANCUSKIEGO

AGNIESZKA G PACIOREK

Polska Misja Katolicka w Marly 12 Chemin des Falaises1723 MarlyFribourg

tel 078 749 65 02e-mail agnieszka_paciorekhotmailcom

30 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 31

Biuro Reklamy bdquoWiadomości PMKrdquo

Grupa PK Sp z ooul Filomatoacutew 4304-116 Warszawatel 22 810-21-99 610-71-90fax 22 810-21-98

Osoba kontaktowaMarek BetlińskiTel 0608 58 11 77mbetlinskipkpl

Zawiadomienie o spotkaniu Stowarzyszenia Przyjacioacuteł PMK

Uprzejmie zawiadamiamy że walne zebranie Stowarzyszenia Przyjacioacuteł PMK Marly odbędzie się w dniu 21 czerwca 2008 r o godz 1000

w siedzibie Polskiej Misji Katolickiej 12 Chemin des Falaises 1723 MarlyFribourg Suisse

Przewidywany porządek obrad1 Modlitwa 2 Otwarcie zebrania 3 Słowo Rektora 4 Sprawozdanie prezesa 5 Zatwierdzenie rachunkoacutew Stowarzy-szenia i budżetu 2008 6 Wytyczne na przyszłość 7 Wolne wnioski 8 Termin kolejnego zebrania 9 Zakończenie

W imieniu ZarząduAndrzej Fornalski Prezes

Warszawa 150408

CENTRUM SPOTKAŃ I MODLITWY PMK ZURYCH

ORGANIZUJE WYJAZD DO KATYNIA I WILNA

w dniach 1 ndash 6 września 2008

Szczegoacutełowych informacji udzielaA Zgliński - tel056 426 14 27

antonizglinskigmxchM Duszyński - tel044 363 46 35

mduszynskigmxch

Ze względu na dłuższy czas oczekiwania na wizy zgłoszenia należy składać do

dnia 12072008

bdquoKĄCIK POLSKIrdquo ndash KawiarenkaOtwarta w każdą niedzielę

1030 -1600

MarlyFR Chemin du Pont 16

ZAPRASZAMY

32 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC)

Page 18: POLSKIE DUSZPASTERSTWO KATOLICKIE w SZWAJCARII NR ...

18 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 19

Czy są roacuteżnice między sposobem oraz techniką grania w piłkę nożną w Polsce i w Szwajcarii

Szwajcarzy wiele inwestują w sport na każdym poziomie Mają bardzo dobry system kształcenia młodzieży Choć pił-ka nożna nie ma tu długich tradycji wyniki osiągane na are-nie międzynarodowej są dobre Proszę uwzględnić że jest to stosunkowo małe państwo więc przy mistrzostwach pojawia się problem wyboru talentoacutew trudniej jest je znaleźć w kraju siedmiomilionowym w poroacutewnaniu z krajem 20 40 czy 100-milionowym Styl gry jest tutaj agresywny jest dużo biegania na boisku dużo walki W poroacutewnaniu ze Szwajcarami polscy zawodnicy grają wolniej trenują mniej intensywnie oni wolą raczej grać w piłkę niż walczyć

Czy nie wystarczy grać Trzeba walczyć

Umiejętność walki powinna być naturalna w człowieku Piłka zawodowa jest walką o przetrwanie - trzeba zabrać przeciwnikowi piłkę zdobyć bramkę Drużyna musi chcieć wygrać

Ile się trenuje

W okresie przygotowawczym 12 razy po dwie godziny w tygodniu

Co jest kluczem do piłkarskiego sukcesu

Podstawa to talent Poza tym ciężka praca dyscyplina Nie chodzi o bieganie od rana do nocy ale o motywacje o chęć bycia coraz lepszym o chęć zwycięstwa Najtrudniej-szy w zawodzie piłkarza jest wysiłek fizyczny Trening jest bardzo złożony bieg 20 m 40 m 60 m w lewo w prawo głoacutewkahellip Żeby osiągnąć cel trzeba mieć też charakter wytrwałość wiele jest pokus odciągających od treningu I tu trzeba wytrwać przez lata Ile razy była piękna pogoda Chętnie poszedłbym z żoną na spacer ale musiałem iść na trening Zazdrościłem moim kolegom w szkole - oni chodzili po goacuterach jeździli na rajdy - ja trenowałem Po latach nie żałuję Wielu utalentowanych szybko wypadało z gry przez brak dyscypliny Dobry piłkarz powinien być roacutewnież uczci-wy lojalny powinien mieć ustabilizowane życie osobiste wtedy łatwiej znosi się każdy stres czy niepowodzenie

Jakie są zadania trenera

Trener jest odpowiedzialny za wszystko a głoacutewnie za wy-nik ndash jest sprawdzany przez osiągnięte wyniki Pracuje pod dużą presją roacutewnież ze strony mass-medioacutew W ostatnich siedmiu latach FCA Aarau miało tylko czterech treneroacutew ktoacuterzy przetrwali cały sezon Pracy jest dużo treningi sześć razy w tygodniu ale to nie wszystko Na przykład wczoraj wroacuteciłem do domu o 2300 poszedłem spać o 200 bo oglą-dałem jeszcze mecz na video robiłem kroacutetką analizę Dzisiaj rano trening o 1000 przyjechałem do pracy na 830 Teraz wywiad po południu jadę na mecz do Zurychu

Talent charakter wytrwałośćhellipZ Ryszardem Komornickim trenerem szwajcarskiego klubu FC Aarau

byłym piłkarzem reprezentacji Polski rozmawia Marcin Sumiła

Jakie cechy są pożądane u trenera

Chcę być uczciwy sprawiedliwy co nie jest łatwe Mam dwudziestu zawodnikoacutew Na mecz muszę wybrać osiemna-stu tzn dwoacutech siedzi na trybunie Obojętnie kogo wybiorę ten nie wybrany ma poczucie krzywdy wewnętrznie się bun-tuje Podobnie jest przy zmianie zawodnikoacutew w trakcie me-czu Ciągle muszę się uczyć panować nad moimi reakcjami w sytuacjach stresowych Jestem za wzajemnym respektem ale też daję swoim zawodnikom dużo wolności z niewolni-ka nie zrobi się pracownika on musi chcieć grać ja go nie zmuszę mogę jedynie zachęcić Prasa niestety jeśli chodzi o atmosferę na meczach i o zachowanie treneroacutew często od-grywa rolę negatywną Widać to w piłce niemieckiej gdzie trenerzy załamują się na konferencjach prasowych moacutewią rzeczy ktoacuterych by normalnie nie powiedzieli Ta presja jest niesamowita Prasa często koncentruje się na goszej stronie jeśli wynik jest 50 to dziennikarze chcą pisać o problemach przegranej drużyny a nie o sukcesie zwycięzcy

W drużynie z Aarau jest wielu obcokrajowcoacutew Pan też reprezentuje inną kulturę Jak udaje się Panu dotrzeć do każdego ze sportowcoacutew

Komunikacja to nie tylko język Mamy zawodnikoacutew wielu narodowości nie wszyscy moacutewią po niemiecku ale przynajmniej rozumieją Czasami jest lepiej coś pokazać czy też nic nie moacutewić i to wiele znaczy Poza tym trener powinien znać też zawodnika poza boiskiem okazywać zainteresowa-nie jego życiem prywatnym rozmawiać z nim dwa - trzy razy w tygodniu pomoacutec w problemach Szczegoacutelnie ważne jest to przy bardziej bdquoegzotycznychrdquo piłkarzach Taki na przykład Afrykanin nie jest przyzwyczajony do naszych zasad potrafi np przyjść na trening o 1100 choć jest planowany na 1000 tudzież jechać przez miasto 100 kilometroacutew na godzinę nie rozumie że trzeba respektować ograniczenie prędkości Obcokrajowcom pomagamy też poza treningiem np orga-nizując kurs języka niemieckiego

Czy w drużynie piłkarskiej jest miejsce na religię

Religia też się pojawia Mamy zawodnikoacutew brazylij-skich ktoacuterzy zaproponowali żebyśmy się wszyscy razem modlili przed meczem To było nie do zaakceptowania dla

Stoją od lewej autor wywiadu dr Marcin Sumiła i trener Ryszard Komornicki

18 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 19

muzułmanina gdyż wykraczało poza jego religię Staram się respektować tę roacuteżnorodność Problem jest w okresie rama-danu kiedy zawodnik nie je przez cały dzień

A może drużyna bardziej jednorodna byłaby też lepiej zgrana

Drużyna potrzebuje roacuteżnych zawodnikoacutew gwiazdę ko-goś z temperamentem ale też pracusioacutew ktoacuterzy są cisi spo-kojni Są rzeczy ktoacuterych wymaga się od wszystkich i pewien obszar na inwencję własną Cel jest wspoacutelny wygrać mecz Roacuteżnorodność kultur jest korzystna

Czy w naszych czasach jest jeszcze miejsce w piłce nożnej na bdquofair playrdquo

My jesteśmy najbardziej fair grającą drużyną w Szwajca-rii może dlatego że ja zabraniam faulu Tak też sam grałem nigdy nie dostałem czerwonej kartki zawsze miałem respekt szacunek przed przeciwnikiem Byłem mało kontuzjowany ndash myślę że dlatego bo przeciwnik wiedział że gram fair

Kiedy FC Aarau będzie w szwajcarskiej czołoacutewce

Teoretycznie jest to jeszcze możliwe w tym sezonie Nie-stety mamy w poroacutewnaniu z innymi klubami dużo gorszą sytuację finansową co nie ułatwia zadania

Ktoacutere wydarzenia z kariery piłkarskiej utkwiły Panu naj-bardziej w pamięci przyniosły najwięcej radości

Najpierw było to przyjęcie do klubu IV ligii kiedy mia-łem 15 lat po raz pierwszy miałem trenera stroacutej piłkarski buty Potem nastąpił transfer z małego klubu do drugoligo-wego GKS Tychy Jako trzecie wymienię przejście do Goacuterni-ka Zabrze kiedy w ciągu dwoacutech lat stałem się reprezentan-tem Polski i wziąłem udział w mistrzostwach świata co jest marzeniem każdego piłkarza

Jak można pogodzić zaangażowanie piłkarskie z życiem rodzinnym

Mam to szczęście że moja żona rozumie mnie dobrze Jesteśmy 28 lat po ślubie Wiele jej zawdzięczam to ona głoacutewnie wychowała nasze dwie coacuterki Lubię bardzo przycho-dzić do domu tam czuję się najlepiej Każdą wolną chwilę spędzam z żoną rodziną to jest dla mnie bardzo ważne Wielu znajomych chętnie do nas przychodziło i przychodzi

moacutewią że u nas jest przyjemnie ciepło Ja wiem że to jest zasługa żonyhellip W małżeństwie ważne jest wzajemne zaufa-nie zrozumienie

Kiedy jeszcze grałem to wracając do domu nie opowia-dałem o piłce Nie chciałem robić z tego wielkiego tematu W domu rozmawialiśmy o dzieciach o naszych sprawach rodzinnych Teraz kiedy jestem trenerem żona i coacuterki cho-dzą na mecze i też bardzo się denerwują Nie mogę nic na to poradzić

Czy nie chciałby Pan pracować w Polsce

Chętnie wroacuteciłbym do Polski ale nie chcę pracować w warunkach w jakich pracowałem z korupcją oszukiwa-niem Nie podoba mi się że wyciągamy ciągle stare rzeczy Powinno się zapomnieć o tym co było i zacząć myśleć o tym co jest i o przyszłości

Jaka jest Pana prognoza dla polskiej drużyny na EURO 2008

Polacy będą mistrzami Europy

Kto poza tym w pierwszej czwoacuterce

Finał Polska-Hiszpania Poza tym ponieważ od dawna pracuję w Szwajcarii życzę powodzenia Szwajcarom Chciał-bym też aby Rosja odniosła sukces

Dziękuję za rozmowę Aarau 27042008

Ryszard Komornicki (ur 14 sierpnia 1959 w Ścinawie) pił-karz polski grający na pozycji pomocnika reprezentant Polski mistrz Polski trener FC Aarau Najwspanialsze lata swojej kariery popularny Koko spędził w Goacuterniku Zabrze (1982-1989) z ktoacuterym wywalczył 4 tytuły mistrza Polski i Superpuchar W lidze polskiej Ryszard Komornicki roze-

grał 182 mecze i strzelił 35 bramek W sezonie 198990 został piłkarzem FC Aarau (Szwajcaria) w sezonie 19921993 zdobył wraz z kolegami z drużyny tytuł mistrza Szwajcarii Kolejny sezon (199899) Koko spędził w FC Wohlen (Szwajcaria) w roku 2000 podpisał kontrakt z FC Kickers Luzern (Szwajcaria) Ryszard Komornicki ma roacutewnież doświadczenie jako trener asystent w FC Aarau FC Luzern FC Solothurn rezerwy FC Zurych Od stycznia do kwietnia 2006 roku trenował zespoacuteł 14-krotnego mistrza Polski Goacuternika Zabrze Koko rozegrał też 20 meczoacutew w repre-zentacji Polski i był uczestnikiem MŚ lsquo86 Zadebiutował 31 października 1984 roku w Mielcu w spotkaniu przeciwko Albanii (22) Po raz ostatni biało--czerwoną koszulkę założył 19 października 1988 roku w Chorzo-wie roacutewnież w czasie meczu z reprezentacją Albanii (10)

Zdję

cie

ww

wfc

aara

uch

20 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 21

W niedzielę 11 maja w ośrodku duszpa-sterskim Polskiej Misji Katolickiej w Zury-chu liturgię niedzieli Zesłania Ducha Święte-go uświetnił pierwszy występ nowo powstałej scholi pod kierownictwem pani Sylwii Feher-pataky Grą na organach akompaniowała pani Anna Buczek-Merz

W skład zespołu wchodzi szesnastu członkoacutew Ewa Kadłubowska Joanna Leskiewicz Marta Mirosław Agnieszka Suchta-Veit Anna i Ewelina Wedlechowicz Dorota Weśniak Dorota Zarost Hieronim Bawolski Zygmunt Beck Waldemar Burzyński Krzysztof Chudoba Ryszard Grze-gorzewski Joacutezef Krzyżanowski Tomasz Lenart Bartek Mańkowski Łukasz Mirosław

Już wykonaniem pierwszej pieśni bdquoVeni cre-atorrdquo (bdquoO Stworzycielu Duchu przyjdźrdquo) schola zachwyciła wysokim stopniem profesjonalizmu Dźwięki melodii gregoriańskiej i wariacje orga-nowe pani Buczek-Merz wprowadziły wiernych w uroczysty nastroacutej święta Piękne wykonanie zna-nych i mniej znanych pieśni liturgicznych przyczy-niło się do powstania niezapomnianej atmosfery święta i pogłębienia przeżyć duchowych Schola zaskoczyła i wzruszyłahellip Jak udało się w tak kroacutet-kim czasie stworzyć coś tak niezwykłego Proacuteby nowo powstałego zespołu odbywają sie przecież zaledwie od lutego tego roku

Oto co o powstaniu i pracach choacuteru moacutewi kie-rowniczka scholi pani Sylwia Feherpataky bdquoPomysł prowadzenia wokalnej scholi przykościel-nej pojawił się już dosyć dawno Pedagogikę mu-zyczną obok występoacutew kameralnych traktuję jako hobby uzupełniające moją pracę w operze Rozwa-żając możliwości prowadzenia choacuteru przy jednej

SCHOLA W ZURYCHU

ze szwajcarskich parafii poczułam jednak pewien niedosyt Moje myśli wciąż kierowały się w stronę naszej Misji Ostateczna decyzja o podjęciu tego wyzwania nadeszła wraz ze zmianami personalny-mi w Polskiej Misji Katolickiej w Zurychu jesienią 2007 roku Dzięki wsparciu duszpasterza ośrodka księdza Krzysztofa Zadarko moje pragnienie za-łożenia grupy wokalnej przy naszej wspoacutelnocie na-brało realnego kształtu To co nastąpiło poacuteźniej zawdzięczamy wielkiemu zaangażowaniu osoacuteb ktoacutere zgłosiły swoje uczestnictwo w choacuterze i po-mocy Bożej Nasza Polonia to prawdziwa kopalnia talentoacutew Bardzo zaimponowało mi zainteresowa-nie i wielka chęć wspoacutełpracy członkoacutew zespołu ich zamiłowanie do śpiewu i pragnienie aktywnego uczestnictwa w życiu Kościoła Wiele się od nich uczę To oni tworząc scholę ubogacają naszą wspoacutelnotę Wspoacutelnota to wspoacutełpraca Bez tego na-wet cały moacutej zapał ducha nie wystarczyłby aby po-wstało coś podobnego To ich wysiłek poświęcenie czasu prywatnego chęć uczenia się i działania oraz doświadczenie w pracy choacuteralnej lub wokalnej dały takie wyniki Jestem z nich dumna Ja osobi-

20 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 21

Sylwia FeherpatakyMa 41 lat Pochodzi z Krakowa gdzie rozpoczęła swoją

karierę muzyczną W 1996 roku ukończyła studia na wy-dziale wokalno-aktorskim w Gdańsku Rok poacuteźniej wyje-chała do Szwajcarii jako stypendystka Ministerstwa Kultury i Sztuki w Bernie (Bundesamt fuumlr Kultur) Po ukończeniu studioacutew podyplomowych w Bernie (Hochschule fuumlr Mu-sik und Theater Bern) otrzymała stały angaż w zuryskiej operze gdzie nadal pracuje jako wokalistka Ma na koncie udział w szeregu koncertoacutew solowych i choacuteralnych oraz na-graniach telewizyjnych

ście uczę się mnoacutestwo o muzyce liturgicznej ktoacutera jest niebywale bogata i roacuteżnorodna Nieocenioną pomocą przy przygotowaniu naszej pierwszej mszy była pani Ania Buczek-Merz ktoacutera zgodziła się wspomoacutec nas akompaniamentem Świetna orga-nistka i wielce kompetentny pedagog Dziękuję jej z serca za tę wspoacutełpracę i znajomość

Po naszym pierwszym występie w święto Ze-słania Ducha Świętego stawiamy sobie za cel

rozszerzenie naszego repertuaru Oczekuję tego z wielkim zainteresowaniem

Mam nadzieję że schola będzie się rozwijać Zależy mi na tym aby to dzieło trwało i wzbo-gacało nasze serca pięknem i głębią muzyki aby zawarty w niej pierwiastek Bożej doskonałości docierał do jak największej rzeszy ludzirdquo

Kamila NeupertZdjęciaZbigniew Zambrzycki

Anna Buczek-Merz Od 15 lat mieszka w Szwajcarii Wykształcenie muzyczne

zdobyła w Akademiach Muzycznych w Krakowie Lublinie Basel i Norynberdze jak i na wielu kursach mistrzowskich Przed wyjazdem do Szwajcarii docentka w klasie klawesynu na Akademii Muzycznej w Gdańsku Od 2000 roku zaanga-żowana jako organistka przy Kościele św Jana w Zurychu (Johanneskirche) Od lutego 2008 roacutewnież w kościele pa-rafialnym Birmensdorf Ceniona jako pedagog nauczyciel fortepianu i prowadząca choacuter

LEŚNA MAJOacuteWKA W WINTERTHURZE24 maja 2008 r - zgodnie z wcześniejszą zapowiedzią - odbyła się bdquomajoacutewkardquo

w lesie Winterthur-Walcheweiher zorganizowana przez Radę Ośrodka Duszpasterskiego PMK w Winterthurze Chętnych nie zabrakło

Był obecny także duszpasterz ośrodka ks Krzysztof Zadarko

Aut

or z

djęć

Jer

zy S

taw

arz

22 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 23

Bezpośredni sens słoacutew dzisiejszej Ewangelii nie nasuwa żadnych trudności moacutewi ona że Boacuteg będzie nas sądził nie według słoacutew ale według czynoacutew że po tych czynach mamy odroacuteżnia synoacutew światłości od ludzi złych i że ten tylko kto czynem pełnić będzie wolę Ojca Niebieskiego wejdzie do Kroacutelestwa Bożego Ewangelia nie tylko zabrania złych czynoacutew nawet takie drzewo ktoacutere złych owocoacutew nie daje ale tylko nie rodzi dobrych będzie wycięte i wrzucone w ogień Raz jeszcze przypomina nam w niej Chrystus Pan że Jego zakon jest zakonem czynu że nie ma niczego bar-dziej sprzecznego z chrześcijańską drogą życia niż bierność i bezczynność

Taka jest głoacutewna nauka Ewangelii na dzisiejszą niedzielę Jeśli się jednak nie mylę zawarta w niej jest jeszcze inna bardziej pośrednio wypowiedziana ale nie mniej wielka i piękna Nad nią chciałbym z Wami Drodzy Bracia pokroacutetce rozważać

Co to są te owoce ktoacutere daje dobre drzewo To są nie-wątpliwie przede wszystkim czyny Ale postawa wewnętrzna przejęcie się duchem chrześcijaństwa daje jeszcze inne skutki mniej przejawiające się na zewnątrz wyrażone ndash jeśli można się tak wyrazić ndash w samej sylwetce człowieka nada-jące jej ton i charakter Człowieka Bożego można poznać nawet wtedy gdy jego czynoacutew nie znamy patrząc po prostu na jego zachowanie się na cechy jego ducha Te cechy to tak-że w rozumieniu naszej Ewangelii owoce dobrego drzewa przejawy miłości Bożej i rządoacutew łaski w duszy

Owoce dobrego drzewa pokora pogoda pokoacutejJest takich cech wiele ale najważniejsze są bodaj trzy

pokora pogoda i pokoacutej Pokora Najmilsza z cnoacutet owa postawa duszy pełnej

przedmiotowości ktoacutera cechuje człowieka żyjącego w obli-czu Bożym i umiejącego patrzeć na samego siebie z Bożego punktu widzenia Człowiek ten nie w słowach ale w posta-wie przenikającej każdy jego ruch i każdą myśl jest wolny od tego szaleństwa i głupstwa zwanego pychą od czynienia ze siebie ośrodka świata i fałszywego bożka Pokora spra-wia że ten kto ją posiada nie sądzi nikogo ani nad nikogo się nie wywyższa W tym szerokim chrześcijańskim słowa znaczeniu pokora jest bodaj tą cechą po ktoacuterej najłatwiej poznać można człowieka Bożego

Pogoda to radość wynikająca z umiłowania Boga ponad wszystko niewzruszony optymizm nie w słowach ale każ-dym drgnieniem woli i myśli ludzkiej opromieniający życie niezroacutewnanym światłem Postawa dzięki ktoacuterej człowiek Boży wnosi radość i promień szczęścia wszędzie gdzie prze-chodzi każdym słowem samą swoją obecnością

Pokoacutej Błogosławieni pokoacutej czyniący powiedział Chry-stus Pan Ale pokoacutej czynić może tylko ten kto pokoacutej nosi w samym sobie kto nie jest rozdarty przez zwalczające się dążności i namiętności Raz jeszcze ten pokoacutej prawdziwy co przewyższa wszelki zmysł jest jedną z nieomylnych cech człowieka Bożego z tych owocoacutew po ktoacuterych poznać można serce oddane Bożej sprawie

Aby w nas można było poznać synoacutew światłościJest takich cech świętości więcej ale te trzy biją chyba

najbardziej w oczy i wszyscy nasi święci bez wyjątku byli wielkimi przykładami jak one w postawie chrześcijanina powinny być urzeczywistnione

Kiedy rozważam o nich dwie rzeczy przychodzą mi na myśl Pierwsza to smutny fakt że zrozumienie wielkości i piękna tych wielkich rzeczy jest niestety u tylu tak nikłe Pogańskie płytkie i złe nauki głoszone przez zbłąkanych pogardzają pokorą głoszą gorycz szerzą nienawiść i zwadę Doszło do tego że nawet nasze dzieci uczy się nienawiści zamiast pokoju goryczy zamiast pogody sądzenia innych i pychy zamiast chrześcijańskiej pokory W takich czasach trzeba nam chrześcijanom bardziej niż w innych pamiętać słowa Chrystusowe że po tych właśnie cechach poznawać mamy drzewo dobre od złego a przede wszystkim wypada nam z większym jeszcze zapałem dbać o to aby w nas sa-mych widniały pokora pogoda i pokoacutej

A z tą ostatnią sprawą łączy się druga wręcz może jeszcze smutniejsza Gdy patrzę na siebie i widzę jak mi jest daleko do Chrystusowego ideału jak mało jest w mojej postawie pokory pogody i pokoju jak niewiele potrafię ich dać moim bliźnim trzeba mi sercem skruszonym prosić o przebaczenie i błagać o pomoc i łaskę abym moacutegł stać się mniej niegodnym imienia chrześcijanina

Niech to postanowienie i ta modlitwa będzie wnio-skiem dzisiejszej niedzieli postanowienie że wytężymy wszystkie siły aby w nas można było lepiej poznać sy-noacutew światłości i korna modlitwa do Boga o łaskę poko-ry pogody i prawdziwego pokoju Amen (20071952)

CECHY CHRZEŚCIJANINA

O Joacutezef Innocenty Maria Bocheński OP (1902 ndash 1995)Założyciel PMK

22 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 23

14 maja 2008 roku w Marly odbyło się spotkanie na temat relacji między Stowarzyszeniem Centrum Polskiej Misji Katolickiej w Zury-chu a Polską Misją Katolicką w Szwajcarii W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele Stowarzyszenia dr Antoni Zgliński dr Jacek Pator-ski oraz pani Bogusława Lewicka natomiast Polską Misję Katolicką reprezentowali ks rektor Sławomir Kawecki ks Artur Cząstkiewicz oraz ks Grzegorz Ostrowski Przedstawiciele Stowarzyszenia Cen-trum stwierdzili że bdquoStowarzyszenie jest organizacją świecką opartą na prawie cywilnym szwajcarskim i nie podlega Polskiej Misji Ka-tolickiej Nazwa Stowarzyszenia została wybrana dlatego że Polska Misja Katolicka jest instytucją wiarygodną a to bardzo pomaga w zbieraniu funduszyrdquo Otoacuteż aby Stowarzyszenie mogło nosić nazwę bdquokatolickierdquo musi wpierw uzyskać zgodę kompetentnych władz kościelnych Niestety Stowarzyszenie Centrum do tej pory o taką zgodę nie wystąpiło Co więcej zwroacutecono się o aprobatę Statutu Stowarzyszenia działającego według zasad PRAWA CYWILNEGO do WŁADZ KOŚCIELNYCH miejscowej diecezji ktoacutere to władze w sposoacuteb dyplomatyczny odpowiedziały że nie leży to w kompeten-cji biskupa diecezji Chur Często członkowie Zarządu Centrum powołują się na słowa wsparcia prywatne listy z błogosławieństwem zachęty ze strony dostojnikoacutew kościelnych To wprowadza w błąd ludzi mniej zorientowanych - mogłoby się wydawać że jest to roacutew-noznaczne z dokumentem prawnym Otoacuteż tak nie jest W kościele rzymskokatolickim obowiązuje nas Kodeks Prawa Kanonicznego ktoacutery jasno reguluje te sprawy (por Kan 298-311)

Po długich dyskusjach doszliśmy do wniosku że Stowarzyszenie

W SPRAWIE STOWARZYSZENIA CENTRUM hellipOświadczenie Stowarzyszenia Centrum Spotkań i Modlitwy Polskiej Misji Katolickiej w ZurychuW majowym numerze bdquoWiadomościrdquo (Nr 440) ukazała się notatka ks Rektora o naszym Stowarzyszeniu sugerująca niezorientowanym czytelnikom wątpliwości wobec naszych intencji i działań W związku z reakcjami ludzi na tę publikację uważamy za konieczne podanie poniższych wyjaśnień do wiadomości wszystkich1 Nasze Stowarzyszenie jest założone na podstawie szwajcar-

skiego prawa cywilnego (OR) nie jest organizacją kościelną i nie podlega formalnie Polskiej Misji Katolickiej w Szwaj-carii

2 Nazwa bdquoCentrum Spotkań i Modlitwy Polskiej Misji Katolickiej w Zurychurdquo wyraża tylko jednoznacznie nasz głoacutewny cel tzn zdobycie i utrzymanie odpowiedniego stałego ośrodka dla PMK ktoacutery będzie znajdował się w Zurychu Jednocześnie chcemy aby te pomieszczenia były owarte dla całej Polonii w Szwajcarii jako miejsce spotkań i dyskusji czy też organizacji imprez kultu-ralnych Nasze starania ograniczają się jak dotąd w zdobywaniu funduszoacutew poprzez składki członkowskie zbieranie ofiar oraz własną pracę (kawa niedzielna biuletyn Stowarzyszenia organi-zacja imprez)

3 Będziemy się cieszyli roacutewnież i wtedy jeśli PMK otrzymałaby wcześniej w inny sposoacuteb odpowiednie stałe pomieszczenia w Zurychu do samodzielnego użytkowania Statut pozwala nam na poacuteźniejszą pomoc w utrzymaniu takiego ośrodka

4 Zawiadomienie o założeniu Stowarzyszenia w 2000 r zostało wy-słane wraz ze statutem do wszystkich biskupoacutew szwajcarskich a także do prymasa ks kard J Glempa i innych biskupoacutew w kraju do bp S Wesołego i do ks rektora K Gawrona Otrzymaliśmy same pozytywne odpowiedzi i błogosławieństwo na naszą działal-ność

W liście z dn 20102000 r z Ordynariatu diecezji Chur na ktoacuterej terenie działamy czytamy bdquoPrzyjęliśmy do wiadomości treść statutu () Kompetencji i nadzorowi Biskupa podlegają jedynie statuty mające czysto kościelno-prawny charakter Poza

tym możemy Wam mimo to potwierdzić że do tego statutu nie mamy żadnych zastrzeżeń i popieramy ideowo cel tego Stowa-rzyszeniardquo (tłum AZ) Traktowaliśmy i traktujemy to dalej jako akceptację ze strony władz kościelnych na działanie zgodnie z naszym statutem Informacja o tym wraz z kopią listu została przesłana w odpowiedzi na polską ocenę prawną dla ekonoma Komisji Episkopatu Polskiego ks J Droba do Warszawy oraz ks rektorowi S Kaweckiemu

5 W czerwcu ubr było wiadomo że od 1 lipca będzie tylko jeden etat dla duszpasterza PMK tzn Rektora W związku z tym ks W Czerwiński z dniem 30 czerwca przestał być członkiem Zarządu z urzędu Mimo iż pozostawał dalej w mieszkaniu przy Aem-tlerstrasse to nie miał więcej prawa działalności wśroacuted Polonii wobec czego konieczna była formalna zmiana adresu korespon-dencyjnego Stowarzyszenia Na nadzwyczajnym Walnym Zebra-niu Stowarzyszenia 24 czerwca 2007 uchwalono tę zmianę Jed-nocześnie w statucie dokonano drobnych zmian ktoacutere precyzują cel podkreślają lokalizację w Zurychu i ograniczają możliwości interpretacji przeznaczenia zbieranych funduszy Nie rozumiemy sugerowania że mieliśmy przy tym nieczyste intencje

6 Jest rzeczą oczywistą że wobec naszego celu chcemy ndash tak jak dotychczas ndash pracować ściśle w powiązaniu z PMK w Szwajcarii W Zarządzie jest zarezerwowane stałe miejsce dla kapłana odpo-wiedzialnego w Zurychu za Misję

7 Następne zwyczajne Walne Zebranie Stowarzyszenia jest plano-wane na czerwiec br

8 Wiemy że w Polsce istnieje swoista kultura nieufności do wszyst-kiego co nie jest pod pełną własną kontrolą a także rzucania publicznych podejrzeń według swego subiektywnego poglądu Uważamy jednak że zawsze trzeba wymagać informacji rzetelnej Nie wiemy jaki cel przyświecał wspomnianej notatce w bdquoWiado-mościachrdquo bez poprzedniego porozumienia się z nami

Za ZarządDr Antoni Zgliński prezes

Inż Marek Duszyński v-prezez

Od Rektora Polskiej Misji Katolickiejwystąpi do Episkopatu o zgodę na używanie nazwy Stowarzyszenie Polskiej Misji Katolickiej Ustaliliśmy także że będziemy praco-wać nad przygotowaniem umowy o wspoacutełpracy Stowarzyszenia Centrum z Polską Misją Katolicką w Szwajcarii Nie może być tak że Stowarzyszenie ktoacuterego członkowie Zarządu zastrzegają że nie jest stricte katolickie zbiera fundusze na terenie Polskiej Misji Katolickiej Dlatego konieczne jest przygotowanie umowy ktoacutera będzie jasno precyzowała wzajemne relacje

Jedyną kwestią sporną ktoacutera nie znalazła rozwiązania był temat zwołania ubiegłorocznego walnego zebrania w dniu 240607 - na trzy dni przed moim przyjazdem do Szwajcarii Mimo proacuteśb Ekonoma Konferencji Episkopatu Stowarzyszenie Centrum nie raczyło zmie-nić terminu walnego zebrania po to aby moacutegł wziąć w nim udział nowy rektor Polskiej Misji Katolickiej Jeszcze raz podkreślam że nie rozumiem i jest dla mnie nie do pojęcia jak można na trzy dni przed przybyciem nowego rektora bez konsultacji z nim a przede wszystkim bez konsultacji z odpowiedzialnym za duszpasterstwo Polonii z ramienia Konferencji Episkopatu Polski zmienić statut dokonać zmian personalnych i zmienić adres siedziby Stowarzy-szenia Mimo tej rozbieżności całe spotkanie było dosyć owocne W wielu kwestiach znaleźliśmy porozumienie Mam nadzieję że na najbliższym walnym zebraniu w szerszym gronie uda się znaleźć konstruktywne rozwiązania dla nieuporządkowanych pod względem prawnym zagadnień zaroacutewno dla dobra Polskiej Misji Katolickiej jak i Stowarzyszenia

ks Sławomir Kawecki Rektor Polskiej Misji Katolickiej

24 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 25

W trakcie Mszy św hołd Zmarłej złożył profesor dr hab Jan Zieliński z Berna ktoacuterego przemoacutewienie zamieszczamy poniżej

bdquoLubiła podkreślać że przyszła na świat w puszczy że wychowała się wśroacuted drzew Było to w Spuszy w ziemi lidz-kiej (Spusza ongiś własność Ignacego Tyzenhausa potem jego syna Rudolfa dalej tegoż coacuterki Hermancji zamężnej Uruskiej ktoacuterej młodsza coacuterka Seweryna wyszła za Jana Pawła Sapiehę) Ojciec Eustachy Kajetan ks Sapieha ab-solwent politechniki w Zurychu (leśnictwo) był na początku lat dwudziestych ministrem spraw zagranicznych RP Matka Teresa z Lubomirskich prowadziła działalność charytatywną i społeczną Kierowała warsztatem produkującym tweed W Warszawie prowadziła bdquoLatarnięrdquo zakład wytwoacuterczy dla ociemniałych inwalidoacutew wojennych Elżbieta (w dzieciństwie i potem dla najbliższej rodziny Izia) miała siostrę Eleonorę i trzech starszych braci Jana Lwa i Eustachego Seweryna Na zachowanych zdjęciach z dzieciństwa widać Ją w otoczeniu przyrody na cierpliwej białej klaczy albo w atelier fotografa Stefana Platera jak z rozpuszczonymi długimi włosami z uśmiechem i ciekawością świata ufnie patrzy w przyszłość

Maturę zrobiła w roku 1939 Wszechstronnie uzdolniona artystycznie zastanawiała się czy wybrać karierę śpiewaczki aktorki czy rzeźbiarki Wybuch wojny pokrzyżował te plany Ojciec został aresztowany przez władze radzieckie i skazany na karę śmierci zamienioną na pobyt w łagrze wyszedł z Rosji z armią Andersa Następnie osiadł w Kenii był delega-tem Polskiego Czerwonego Krzyża na Afrykę Wschodnią

Okupację przeżyła w Polsce działała w podziemiu w roku 1944 aresztowana przez gestapo w Krakowie siedziała w więzieniu na Montelupich Kiedy została zwolniona kar-dynał Sapieha radził Jej matce bdquoZabierz coacuterkę i pierwszą możliwą drogą wyjeżdżajcierdquo Tak trafiły do Berna

Po wojnie rodzice osiedli na dobre w południowo-wschodniej Afryce Ona nie chciała opuszczać Europy ad-optowana przez przemysłowca i organizatora wyścigoacutew sa-mochodowych Hansa Rufenera i jego żonę Hannę zamiesz-kała w Hofgut w podberneńskiej gminie Muri Zajmowała się ogrodem Do końca żywiła dla Szwajcarii i Szwajcaroacutew wdzięczność za gościnę to była jej druga ojczyzna Wielka patriotka polska stała się też patriotką szwajcarską

Jej wielką pasją było kolekcjonerstwo Zbierała znaczki

bdquoUMIAŁA DAWAĆhelliprdquoElżbieta (Iza) Rufener-Sapieha (24081921 - 01052008)

i etykiety zapałczane dziwne kamyki i wieczka pojemni-koacutew ze śmietanką do kawy W sensie przenośnym można powiedzieć że kolekcjonowała ludzi ndash otwarta na ich losy na ich potrzeby Zbierała też filmy Umiejętnie korzystając z kolejnych nowinek technicznych nagrywała setki filmoacutew i programoacutew telewizyjnych o Polsce o Papieżu o przyrodzie Wiele z nich trafiło potem do Polski do zbioroacutew Uniwersy-tetu Jagiellońskiego

Inną wielką pasją były podroacuteże Sprzyjało temu trochę powojenne rozproszenie rodziny po całym świecie ale głoacutew-nym motorem była chyba ciekawość świata Jej świadectwem pozostały niezliczone fotografie i slajdy a także akwarele o egzotycznej tematyce

W latach pięćdziesiątych była uczennicą malarza Karla Bieri w berneńskiej Gewerbeschule Brała udział w plene-rach malarskich Pobierała też lekcje rzeźby u Madeleine von Fischer Była członkinią Schweizerische Gesellschaft Bildender Kuumlnstlerinnen

Malowała dużo ale przez wiele lat wcale nie wysta-wiała Pierwsza wystawa w rezydencji ambasadora RP w

1 maja 2008 roku w Bernie przeżywszy 86 lat odeszła do Pana wielka polska patriotka Elżbieta Ru-fener-Sapieha 13 maja została odprawiona w intencji zmarłej Msza św pogrzebowa ktoacuterej przewod-niczył rektor Polskiej Misji Katolickiej w Szwajcarii ks dr Sławomir Kawecki W homilii celebrans podkreślił wielkie zasługi zmarłej w podtrzymywaniu polskiej tradycji patriotycznej i religijnej cha-rytatywną bezinteresowną działalność na rzecz polskiej młodzieży oraz jej niezwykły talent malarski Rysunki akwarele i obrazy olejne Elżbiety Rufener-Sapiehy są plonem jej życia dzielonego na dwie ojczyzny ndash Polskę i Szwajcarię Zachwyt nad doskonałością natury nad otaczającym nas pięknem ndash to refleksje jakie pojawiają się w trakcie oglądania dzieł malarki

Elżbieta Rufener-Sapieha z Ojcem Świętym Janem Pawłem II Zdjęcie pochodzi ze zbioroacutew prywatnych

24 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 25

Bernie odbyła się w roku 2004 po niej przyszły następne w Muzeum Polskim w Rapperswilu (2005) we wrocławskim Ossolineum (2006) w warszawskich Łazienkach Kroacutelew-skich (2007) wreszcie w styczniu br w Domu Polonii na krakowskim Rynku Każda wystawa miała nieco inny kształt dzięki temu że było z czego wybierać dorobek Elżbiety Rufener-Sapiehy liczy ponad trzysta prac Są wśroacuted nich obrazy olejne akwarele grafiki i fotografie artystyczne ndash świadectwo bezustannych poszukiwań tematycznych i formalnych Wkroacutetce przed śmiercią większość tych prac ofiarowała wspaniałomyślnie Zakładowi Narodowemu im Ossolińskich z myślą o powstającym we Wrocławiu Muzeum Lubomirskich

Miałem szczęście uczestniczyć w otwarciu wszystkich tych wystaw Każdy wernisaż pozostawił wspomnienia ale najsilniejsze wiążą się z ostatnim Może dlatego że aranża-cja wystawy delikatnymi akcentami plastycznymi przywodzi-ła myśl o nieuchronnym pożegnaniu Ale chyba nie tylko Przemawiając podczas wernisażu wspomniałem o areszto-waniu Izy w wojennym Krakowie podeszła do mnie potem coacuterka ludzi w ktoacuterych mieszkaniu okupanci zorganizowali oacutew fatalny bdquokociołrdquo Miałem wtedy wrażenie że zamyka się krąg historii

Od połowy lat sześćdziesiątych jeździła regularnie do kraju Wspierała też stale roacuteżne inicjatywy i ludzi w potrze-bie Szczegoacutelnie aktywnie zaangażowała się w ruch bdquoSolidar-nościrdquo i w pomoc dla Polski po wprowadzeniu stanu wojen-nego Nie tylko finansowo także osobiście przygotowując i wysyłając niezliczone paczki

Działała ze Szwajcarii w ruchu (od 1990 Stowarzysze-niu) bdquoPrzymierza Rodzinrdquo ktoacutery prowadzi w Polsce dzia-łalność edukacyjną i wychowawczą w duchu obywatelskim Ruch ten ktoacutery wyroacutesł z Sekcji Rodzin warszawskiego Klubu Inteligencji Katolickiej zmierza do wielostronnego przygotowania dzieci i młodzieży do służby społeczeństwu i Kościołowi Działalność rozpoczął od kształcenia wy-chowawcoacutew i organizowania letnich i zimowych obozoacutew następnie całorocznej pracy wychowawczej w grupach wreszcie przystąpiono do budowy szkoacuteł Przymierze Rodzin prowadzi obecnie przedszkole cztery świetlice trzy szkoły podstawowe cztery gimnazja dwa licea ogoacutelnokształcące i szkołę wyższą Hojności Izy ta pożyteczna placoacutewka w bardzo dużej mierze zawdzięcza swe powstanie i rozwoacutej Ponadto założyła Ona dwie fundacje z przeznaczeniem na stypendia dla dzieci i młodzieży z niezamożnych rodzin Jedną z sal w budynku szkoły Przymierza Rodzin im Jana Pawła II na Ursynowie nazwano Salą Sapieżyńską dwie tablice upamiętniają hojność fundatorki w szkole wyższej i w szkole im ks Jerzego Popiełuszki na Bielanach jest też ogromna wdzięczność w sercach członkoacutew Przymierza Rodzin

Umiała dawać ndash a to jest rzadka umiejętność Prezydent Lech Wałęsa odznaczył Ją w roku 1994 krzy-

żem kawalerskim Orderu Zasługi RP prymas Joacutezef Glemp w roku 2000 Złotym Medalem Prymasowskim za zasługi dla Kościoła i Narodu premier Jerzy Buzek medalem Instytu-tu Społeczeństwa Obywatelskiego bdquoCzłowiek Pro Publico Bono 2003rdquo

Pamiętam od pierwszego spotkania wielkie uważne oczy promienny uśmiech lekko przechyloną na bok głowę z burzą skręconych białych włosoacutew Połączył nas śp Marek Łatyński pierwszy Ambasador znoacutew wolnej Polski w Szwajcarii spo-winowacony z Nią przez swą żonę z domu Potulicką Kiedy przedwcześnie kończył swą misję w Bernie powierzył Izę naszej opiece a nas ndash Jej Przed czternastu laty Na zawsze zostaniemy dłużnikami Chyba że można dobro odpłacać dobrem

Kiedy przyszedłem w godzinę ktoacutera miała się okazać przedostatnią uniosła na przywitanie lewą rękę Siedziałem przy szpitalnym łoacuteżku w milczeniu wychodząc z założenia że w takich sytuacjach słowa są niepotrzebne liczy się obec-ność Odchodząc uniosłem lewą rękę na pożegnanie do jutra Za godzinę już nie żyła

Pod koniec oszczędnie gospodarowała słowami jakby wiedząc że w obliczu spraw ostatecznych nabierają one in-nej wagi Ale w tym co moacutewiła była niezwykła przytomność umysłu lapidarna norwidowska trafność Tydzień wcześniej na słowa zaprzyjaźnionej osoby bdquoMogę się za Ciebie tylko modlićrdquo odparła bdquoT y l k ordquo

Odeszła w święto Wniebowstąpienia Pańskiego kiedy po porannym deszczu niebo się zupełnie wypogodziło jakby otwierało swe podwoje

Wraz z Jej odejściem obumiera jedna gałązka dwoacutech wielkich polskich rodoacutew magnackich Wysycha zdroacutej dobro-ci bezinteresownej gotowości do niesienia pomocy i do do-brych uczynkoacutew Rozproszona po świecie rodzina przyjacie-le Polonia szwajcarska i zaprzyjaźnieni Szwajcarzy wreszcie miłośnicy sztuki ndash wszyscy tracimy Pięknego Człowieka

W noc po kremacji na zewnętrznej szybie okna pod ktoacuterym pracuję od strony wielkiego dębu ktoacutery tylekroć podziwiała i ktoacutery do niedawna jeszcze miała nadzieję nary-sować przylgnęła piękna srebrzysta ćma Tkwiła tam przez cały dzień niczym dusza Izy zaglądając mi przez ramię kiedy o Niej pisałem

Pogrzeb odbędzie się jesienią w Boćkach na Podlasiu w kościele pod wezwaniem św Joacutezefa Oblubieńca (jego święto przypada 1 maja) i św Antoniego Padewskiego kościele ufundowanym w roku 1726 przez Joacutezefa Franciszka Sapie-hę Iza była tam przed trzema laty gdy chowano jej brata zmarłego w Kenii Eustachego Sapiehę W homilii powie-dzianej przez biskupa drohiczyńskiego Antoniego Dydycza uderzyły ją zwłaszcza zacytowane słowa z listu fundatora w ktoacuterych planowaną budowlę sakralną nazywa bdquoroślinkąrdquo I komentarz biskupa Dydycza bdquoNie wiem czy u wielkich wspoacutełczesnych spotkalibyśmy się z takim językiem z taką delikatnością i uprzejmą prostotą Podskarbi litewski całą fundację nazywa lsquoroślinkąrsquo To ma swoją wymowę widać że patrzył na wszystko przez pryzmat życiardquo Z puszczy w Spu-szy do kościoła budowanego z miłością tak jak się hoduje ulubioną roślinkę Jest w tym wewnętrzna logika i konse-kwencja Co w niczym nie zmniejsza poczucia że straciłem jedną z najważniejszych w moim życiu osoacuteb Wiem że inni czują podobnie

Gdyby trzeba słowa pożegnania ograniczyć do jednego w tym wypadku brzmiałoby ono Dziękirdquo

26 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 27

bdquoO dobre imię Polski i Polakoacutewrdquo - to hasło XII Forum Polonijnego jakie odbyło się w dniach 25-27 kwietnia w Toruniu Gospodarzami spotkania na ktoacutere przybyło ponad stu delegatoacutew z całego świata były Wyższa Szkoła Kultury Społecznej i Medialnej oraz Polskie Stowarzyszenie Mor-skie-Gospodarcze im Eugeniusza Kwiatkowskiego Toruń-ska uczelnia w swoich murach gościła min przedstawicieli z Europy (Litwa Białoruś Ukraina Niemcy Francja Szwaj-caria Wielka Brytania Szwecja Norwegia) Australii i obu Ameryk (USA Kanada Argentyna Urugwaj i Meksyk)

Z całego świata zjechali się goście do Wyższej Szkoły Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu na XII Forum Polonijne W piątek 25 kwietnia zostaliśmy uroczyście podjęci w pięknej restauracji na bogatej w polskie potrawy kolacji Po posiłku o godzinie 2100 odbył się Apel Jasno-goacuterski animowany przez choacuter WSKSiM a prowadzony przez księdza biskupa Andrzeja Suskiego ordynariusza diecezji toruńskiej

Rano w sobotę 26 kwietnia XII Forum Polonijne zostało zainaugurowane Mszą św pod przewodnictwem o Tadeusza Rydzyka dyrektora Radia Maryja i założyciela WSKSiM w Toruniu W wygłoszonym Słowie Bożym celebrans poroacutew-nał Polakoacutew do ucznioacutew Jezusa ktoacuterzy poszli na cały świat niosąc Ewangelię i naukę o Panu Podkreślił że to ważne abyśmy byli bdquoświadkami prawdyrdquo bronili dobrego imienia Polski i Polakoacutew nie zniechęcając się ale dając świadectwo wierze gdyż bdquonie wolno zapierać się ojca i matkirdquo

Przed południem złożono kwiaty pod pomnikiem Jana Pawła II a następnie przystąpiono do spotkań panelowych dotyczących duszpasterstwa emigracyjnego nauki i kultury oraz dobrego imienia Polski i Polakoacutew Było wielu moacutewcoacutew min prezydent miasta Torunia Michał Zaleski a także po-litycy ndash ich słowa wzięliśmy sobie głęboko do serca Było to wielkie spotkanie patriotyczne ktoacutere wzbogaciło nas wszyst-kich Niejednemu w oczach zalśniły łzy tęsknoty podczas słuchania recytacji wiersza Norwida bdquoDo kraju tegordquo Jak zwykle nie zabrakło możliwości zakupu ciekawych i naj-nowszych publikacji książkowych o tematyce patriotycznej i katolickiej

Następnie wszyscy udaliśmy się do studia nagrań Telewi-zji Trwam znajdującego się w pobliżu Domu Słowa gdzie z wielkim zainteresowaniem wszyscy uczestnicy Forum podzi-wiali profesjonalizm i nowoczesną aparaturę tego studia

Gdy wroacuteciliśmy do Centrum Polonia in Tertio Millenio kontynuowaliśmy spotkanie panelowe Po kolacji czekał nas program słowno-muzyczny w wykonaniu choacuteru toruńskiej uczelni następnie inscenizacja fragmentoacutew epopei naro-

O DOBRE IMIĘ POLSKI I POLAKOacuteWXII Forum Polonijne

Toruń 25 - 27 kwietnia 2008

dowej bdquoPan Tadeuszrdquo w reżyserii Haliny Łabonarskiej oraz wieczoacuter z poezją Jacka Kaczmarskiego w wykonaniu studen-toacutew tej uczelni

W niedzielę po śniadaniu i Mszy Świętej udaliśmy się do auli aby kontynuować nasze debaty dotyczące kultury i na-uki oraz dalszy ciąg panelu bdquoO dobre imię Polski i Polakoacutewrdquo ktoacutere wzbudziło wiele emocji narzekań Polakoacutew z Litwy i nie tylko Były też i pozytywne sygnały z Wielkiej Brytanii o naszym narodzie o cenieniu pracowitości i wysokiej jakości pracy Polakoacutew Po południu było podsumowanie dyskusji panelowych i podjęcie uchwał Pewne pytania i problemy dyskutowane na forum pozostawały bez odpowiedzi

Studenci tej uczelni opiekowali się gośćmi i robili to bardzo odpowiedzialnie i z wielką życzliwością Ogromnie urozmaicona wspaniała i obfita polska kuchnia była po-twierdzeniem znanej na całym świecie polskiej gościnności Niezapomnianym przeżyciem było obejrzenie gablot z eks-ponatami-pamiątkami po Ojcu Świętym Janie Pawle II oraz zobaczenie kaplicy w ktoacuterej odmawia się codziennie wieczo-rem Roacuteżaniec Święty W tej kaplicy obok wizerunku Matki Bożej Fatimskiej wisi obraz Pani Jasnogoacuterskiej z podpisem Jana Pawła II z Jego prywatnej kaplicy watykańskiej oraz wota wiernych - słuchaczy Radia Maryja

Dla członkoacutew naszego Koła i zainteresowanych otrzyma-łam wiele ciekawych materiałoacutew po ktoacutere można się zgłosić w pierwsze soboty i niedziele miesiąca po Mszy Świętej w Zurychu

Cieszę się że mogłam reprezentować nasze Koło Radia Maryja z Zurychu w tak ciekawych i pełnych emocji uroczy-stościach spotkaniach panelowych jak roacutewnież w owocnych rozmowach w kuluarach

Jadwiga Wator

Informacja dla słuchaczy Radia Maryja i widzoacutew Tele-wizji Trwam z Europy zmiana parametroacutew nadawania TV Trwam na satelicie Astra

Z dniem 1 maja 2008 roku program TV Trwam i Radio Maryja będzie dostępny na transponderze 53 o parame-trach

- satelita Astra 1KR 192 East (wschoacuted) - częstotliwość 10773 MHz - polaryzacja H (pozioma)- FEC 56- Symbol rate 22 Msymbs- pid video 513- pid audio 660- pid pcr 513- pid audio 661 dla programu Radio Maryja

Programy są niekodowane

26 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 27

Programndash Rozpoczęcie o godz 1330ndash Nabożeństwo w Sanktuariumndash DVD i wymiana doświadczeńndash Przeżycie wspoacutelnoty przy kawiendash Okazja do spowiedzindash Uroczysta Msza śwndash Nowe rozesłanie pielgrzymujących sanktuarioacutewZakończenie ok godz 1815Pielgrzymce przewodniczyć będzie ks Krzysztof Zadarko Duszpasterz Ośrodka PMK w Zurychu

PIELGRZYMKA DO QUARTENSerdecznie zapraszamy na pielgrzymkę Polakoacutew do Sanktuarium

Matki Bożej Trzykroć Przedziwnej do Quarten w sobotę 28 czerwca 2008 r

Cieszymy się na spotkanie Sr Ursula-Maria Bitterli Sr M Henryka Seidel Sr M Felicja Lewandowska

Projekt bdquounterwegs zu dirldquo Pilgerheiligtum Neu-Schoumlnstatt 8883 Quarten

Telefon 081 739 15 01 E-mail projektphschoenstattch

Polonia w Szwajcarii walczy o utrzymanie Muzeum Polskiego w Rapperswil ktoacuteremu grozi eksmisja z wynajmowanych dotychczas pomieszczeń Rektor PMK zwraca się z prośbą do wszystkich ktoacuterym leży na sercu zachowanie Muzeum w Rapperswil o podpisanie petycji do władz szwajcarskich o pozostawienie muzeum w dotychczasowych pomieszczeniach Solidarnie podpiszmy petycje tak by władze Rapperswil i

URATOWAĆ RAPPERSWIL Szwajcarii wiedziały że choć jesteśmy w Szwaj-carii małą liczebnie grupą narodowościową to potrafimy walczyć o słuszną sprawę i mamy wielu przyjacioacuteł ktoacuterzy nas w tym wspomagają Wszyst-kie informacje i miejsce na podpisy pod petycją znajdują się na stronie

wwwrapperswil-castlecom

Ks dr Sławomir Kawecki Rektor PMK

Szkolny Punkt Konsultacyjny przy Stałym

Przedstawicielstwie RP przy Biurze ONZ

w Genewie

LrsquoAncienne Routes 151218 Grand -Saconnex Suisse

Tel 022 710 97 97

zaprasza

wszystkie dzieci w wieku od 7 do 18 latdo uczestniczenia w zajęciach lekcyjnych

w

roku szkolnym 20082009

Szkoła realizuje polski program nauczania zatwierdzony przez MEN

w zakresie- języka polskiego

- historii i geografii Polski-wiedzy o społeczeństwie

Zajęcia odbywają się raz w tygodniu i obejmują poszczegoacutelne etapy nauczania

(szkoła podstawowa gimnazjum i liceum ogoacutelnokształcące)

W czerwcu uczniowie otrzymują świadectwaWarunkiem przyjęcia nowych ucznioacutew jest

sprawdzenie ich wiedzy (znajomość języka polskiego) lub posiadanie świadectwa

Malgorzata Molska-KurtykaKierownik Szkolnego Punktu Konsultacyjnego w Genewie

Trzecia Olimpiada RodzinW niedzielę 14 września 2008 o godz 1000 na stadionie im Pierra de Coubertin

w VidyLozanna odbędzie się Trzecia Olimpiada RodzinWięcej informacji podamy w następnym numerze

28 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 29

wwwanrgovpl

BARIERY W ZAGOSPODAROWANIU ZABYTKOacuteW

Według danych Agencji na koniec czerwca 2007 r do Zasobu ogoacutełem przejęto 2314 zespołoacutew dworskich i pałacowo-parkowych wpisanych do rejestru zabytkoacutew z tego trwale rozdyspono-wano 1437 zespołoacutew w tym poprzez sprzedaż 1068 wniesienie do jednoosobowych spoacutełek 148 Nadal w Zasobie jest 877 zespołoacutew z tego w dzierżawie pozostaje 654 w administrowaniu 128 w zarządzie i wieczystym użytkowaniu 5 Na rozdysponowanie czeka 90 zespołoacutew

REKLAMY

Fot

Jer

zy G

iedr

ys

Pałac w Małkocinie Zespoacuteł Pałacowo-Parkowy Małkocin

Działania Agencji w odniesieniu do obiektoacutew wpisanych do Rejestru Zabytkoacutew ukierunkowane są na ich zabezpieczenie przed uszkodzeniem zniszczeniem dewastacją do czasu ich trwałego rozdysponowania oraz przygotowanie obiektoacutew do sprzedaży o ile to możliwe wraz z gospodar-stwem rolnym historycznie związanym z zabyt-kiem Obiekty zabytkowe poza swą bezsporną wartością historyczną i kulturową mają także wymierną wartość gospodarczą Niemal na ca-łym świecie stare budowle stanowią dobrą lokatę kapitału

Przekształcenia strukturalne i własnościowe zmierzają w takim kierunku aby przyszły właści-ciel wziął na siebie ciężar wykonania niezbędnych prac remontowych i zabezpieczających realizując je w zgodzie ze wszelkimi wymogami formalnymi wynikającymi z charakteru tych obiektoacutew oraz za-leceń konserwatorskich

Sprzedaż nieruchomości wpisanych do Re-jestru Zabytkoacutew prowadzona jest w większości wypadkoacutew w ramach pierwszeństwa nabycia przysługującego dzierżawcy na podstawie art 29 ust 1 pkt 3 ustawy o gospodarowaniu nieru-chomościami rolnymi Skarbu Państwa

Jeżeli nie ma zastosowania prawo pierwszeń-stwa sprzedaż nieruchomości odbywa się w dro-

dze przetargu W przypadku nie rozstrzygnięcia przetargu korzystając z ustawy o gospodarowa-niu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa Agencja ogłasza kolejne przetargi i może ustalić cenę wywoławczą nie niższą jednak niż 50 ceny wywoławczej pierwszego przetargu aż do skorzy-stania z możliwości sprzedaży nieruchomości bez przetargu W tym przypadku ustalona cena sprzedaży nie może być jednak niższa od ceny wywoławczej ostatniego przetargu

Agencja może także w drodze umowy nieod-płatnie przekazać nieruchomość np gminie na cele związane z wykonywaniem zadań własnych Jednak gminy nie przejawiają dużego zaintereso-wania przejmowaniem nieruchomości wpisanych do Rejestru Zabytkoacutew

Stosowany przez wiele lat system preferencji przy nabywaniu nieruchomości zabytkowych polegający na obligatoryjnym obniżaniu ceny sprzedaży o 50 umożliwiał rozszerzenie kręgu osoacuteb zainteresowanych nabyciem roacutewnież na osoby mniej zamożne Jednak tak skonstruowa-ny system preferencji nie wpływał na polep-szenie stanu zabytkoacutew Dopiero zmiana zasady polegająca na wprowadzeniu w miejsce obniżki obligatoryjnej ndash obniżki fakultatywnej umożliwiła Agencji rozwiązania ukierunkowane na wykorzy-

28 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 29

REKLAMY

Zespoacuteł Dworsko-Parkowy w Kulicach

Fot

Jer

zy G

iedr

ys

stanie przez nabywcę uzyskanych oszczędności z tytułu obniżki ceny sprzedaży na realizację prac budowlano-konserwatorskich Należy podkreślić że poniesione nakłady dotyczą obiektoacutew nie bę-dących już w Zasobie

Aktualnie obowiązuje pozostawiona 50 ob-niżka ceny sprzedaży Jednak skorzystanie z niej zależy od spełnienia odpowiednich warunkoacutew Nabywca jest zobowiązany do przedłożenia wła-ściwemu oddziałowi terenowemu Agencji w ter-minie ustalonym w porozumieniu z wojewoacutedzkim konserwatorem zabytkoacutew nie dłuższym jednak niż 5 lat od dnia zawarcia umowy sprzedaży dokumentoacutew potwierdzonych przez właściwego wojewoacutedzkiego konserwatora zabytkoacutew określa-jących zakres rzeczowy i wartość nakładoacutew ktoacutere nabywca ponioacutesł realizując wskazania konserwa-torskie w odniesieniu do nabytej nieruchomości zabytkowej Intencją pozostawienia obniżki ceny sprzedaży było zachęcenie a jednocześnie zmo-bilizowanie nabywcoacutew do realizacji prac według wskazań konserwatora zabytkoacutew

Istnieje wiele czynnikoacutew ograniczających trwa-łe rozdysponowanie obiektoacutew zabytkowych Jed-nym z głoacutewnych jest brak rozstrzygnięć reprywa-tyzacyjnych Szacuje się że obecnie roszczenia reprywatyzacyjne dotyczą około 200 zespołoacutew zabytkowych będących w Zasobie Na ogoacuteł wła-ściciele bądź ich prawni spadkobiercy nie są za-interesowani zakupem w drodze przysługującego im pierwszeństwa w nabyciu (art 29 ust 1 pkt 1 ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa) natomiast Prezes Rady Ministroacutew pismem z 7 listopada 1997 r zakazał sprzedaży nieruchomości do ktoacuterych zgłoszono zastrzeżenia reprywatyzacyjne aż do czasu usta-wowego uregulowania sprawy roszczeń W tej sy-tuacji zgłoszenie roszczeń reprywatyzacyjnych w odniesieniu do konkretnej nieruchomości powo-duje wstrzymanie przygotowań do jej sprzedaży na rzecz osoacuteb trzecich

Poważnym utrudnieniem dotyczącym trwałego rozdysponowania zespołoacutew pałacowo-parko-wych a niejednokrotnie powodującym wyklucze-nie możliwości sprzedaży obiektoacutew zabytkowych będących jednocześnie budynkami mieszkalnymi jest wprowadzone ustawą z 15 grudnia 2000 r o zasadach zbywania mieszkań prawo pierwszeń-stwa nabycia lokali przez ich aktualnych najem-coacutew Konserwatorzy zabytkoacutew do wejścia w życie 17 listopada 2003 r nowej ustawy o ochronie za-bytkoacutew i opiece nad zabytkami tylko sporadycz-nie wyrażali zgodę na sprzedaż poszczegoacutelnych lokali na rzecz najemcoacutew Uważali bowiem że w ten sposoacuteb dokonuje się niezgodny z zasadami konserwatorskimi podział obiektu zabytkowego

Aktualnie obowiązująca ustawa z 23 lipca 2003 r o ochronie zabytkoacutew i opiece nad zabytkami

w art 361 ust 8 nakłada obowiązek uzyskania pozwolenia wojewoacutedzkiego Konserwatora Zabyt-koacutew na dokonanie podziału zabytku nieruchome-go wpisanego do rejestru zabytkoacutew Jednak w praktyce wydzielenie lokalu mieszkalnego czyli dokonanie podziału zabytku nieruchomego jest możliwe tylko w nielicznych wyjątkowych przy-padkach Dotyczyć to może wyłącznie tych obiek-toacutew podlegających ochronie konserwatorskiej w ktoacuterych istniałaby możliwość korzystania z nich w sposoacuteb zapewniający trwałe zachowanie ich za-bytkowych wartości a także zachowania otocze-nia zabytku w jak najlepszym stanie Obejmuje to tylko te nieliczne zamieszkałe budynki zabytkowe ktoacutere sprzedane mogą być w całości jednemu na-jemcy a ich wydzielenie z zespołu zabytkowego nie naruszy integralności tegoż zespołu

Zasadniczym problemem jest fakt zasie-dlenia obiektoacutew zabytkowych przez byłych pra-cownikoacutew państwowych przedsiębiorstw gospo-darki rolnej ktoacutere zostały przekazane do Zasobu wraz z umowami najmu Ze względu na niemożli-wość wydzielenia lokalu z zabytkowej substancji budynku sprzedaż na rzecz najemcoacutew nie może być zrealizowana Prywatyzacja tych obiektoacutew od-wleka się ich stan ulega pogorszeniu zaroacutewno na skutek upływu czasu jak i degradujące użytkowa-nie przez tymczasowych najemcoacutew Częściowym rozwiązaniem problemu byłoby przeniesienie na-jemcoacutew do innych mieszkań lecz w Zasobie brak jest odpowiednich lokali

Aktualnie najpowszechniejszą formą zagospo-darowania obiektoacutew zabytkowych jest dzierżawa (wynika to z wielu uwarunkowań ktoacutere w znaczą-cy sposoacuteb utrudniają trwałe rozdysponowanie) Kondycja zabytkoacutew pozostających u dzierżaw-coacutew jest w dużej mierze pochodną ich sytuacji ekonomicznej

Andrzej ChmielAutor jest pracownikiem Agencji Nieruchomości Rolnych

30 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 31

WIADOMOŚCIMiesięcznik Polskiej Misji Katolickiej w SzwajcariiAdres redakcji 12 Chemin des Falaises 1723 MarlyFribourg SuisseTel 0264364459 Fax 0264364472Konto poczt 17-976-7e-mail pmksurfeuchAbonament dobrowolna ofiara

Redaktor naczelny ks dr Sławomir KaweckiZastępca Redaktora naczelnego ks Krzysztof ZadarkoZespoacuteł redakcyjny Agnieszka G Paciorek Grażyna Goacuterzna Teresa Osmecka ks Artur Cząstkiewicz Beata Daniluk Zdjęcie na okładce Wojciech DoganowskiSkład komputerowy ks Andrzej RybickiImpression Mission Catholique Polonaise 1723 MarlyRedakcja nie zwraca materiałoacutew nie zamoacutewionychZa treść ogłoszeń odpowiada ogłaszający

TŁUMACZENIAJęzyki

niemiecki francuski polski ukraiński rosyjski

Dr phil Marija Buumlchi-Glaeser

Solistrasse 9 CH-8180 Buumllach

Natel 076 380 68 54 Tel 044 860 17 88 Fax 044 860 17 89

email buechieetchwwweetch

KANTOR WYMIANY WALUT

TERMINAL II

czynny 7-2400

Wymiana walut

skup czekow podroacuteżnych

najlepsze kursy walut

na lotnisku w Warszawie

miła obsluga

Tel + 48 22 650 30 59

+ 48 22 650 50 59

REKLAMY

TŁUMACZENIA I LEKCJE

Z JĘZYKA FRANCUSKIEGO

AGNIESZKA G PACIOREK

Polska Misja Katolicka w Marly 12 Chemin des Falaises1723 MarlyFribourg

tel 078 749 65 02e-mail agnieszka_paciorekhotmailcom

30 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 31

Biuro Reklamy bdquoWiadomości PMKrdquo

Grupa PK Sp z ooul Filomatoacutew 4304-116 Warszawatel 22 810-21-99 610-71-90fax 22 810-21-98

Osoba kontaktowaMarek BetlińskiTel 0608 58 11 77mbetlinskipkpl

Zawiadomienie o spotkaniu Stowarzyszenia Przyjacioacuteł PMK

Uprzejmie zawiadamiamy że walne zebranie Stowarzyszenia Przyjacioacuteł PMK Marly odbędzie się w dniu 21 czerwca 2008 r o godz 1000

w siedzibie Polskiej Misji Katolickiej 12 Chemin des Falaises 1723 MarlyFribourg Suisse

Przewidywany porządek obrad1 Modlitwa 2 Otwarcie zebrania 3 Słowo Rektora 4 Sprawozdanie prezesa 5 Zatwierdzenie rachunkoacutew Stowarzy-szenia i budżetu 2008 6 Wytyczne na przyszłość 7 Wolne wnioski 8 Termin kolejnego zebrania 9 Zakończenie

W imieniu ZarząduAndrzej Fornalski Prezes

Warszawa 150408

CENTRUM SPOTKAŃ I MODLITWY PMK ZURYCH

ORGANIZUJE WYJAZD DO KATYNIA I WILNA

w dniach 1 ndash 6 września 2008

Szczegoacutełowych informacji udzielaA Zgliński - tel056 426 14 27

antonizglinskigmxchM Duszyński - tel044 363 46 35

mduszynskigmxch

Ze względu na dłuższy czas oczekiwania na wizy zgłoszenia należy składać do

dnia 12072008

bdquoKĄCIK POLSKIrdquo ndash KawiarenkaOtwarta w każdą niedzielę

1030 -1600

MarlyFR Chemin du Pont 16

ZAPRASZAMY

32 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC)

Page 19: POLSKIE DUSZPASTERSTWO KATOLICKIE w SZWAJCARII NR ...

18 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 19

muzułmanina gdyż wykraczało poza jego religię Staram się respektować tę roacuteżnorodność Problem jest w okresie rama-danu kiedy zawodnik nie je przez cały dzień

A może drużyna bardziej jednorodna byłaby też lepiej zgrana

Drużyna potrzebuje roacuteżnych zawodnikoacutew gwiazdę ko-goś z temperamentem ale też pracusioacutew ktoacuterzy są cisi spo-kojni Są rzeczy ktoacuterych wymaga się od wszystkich i pewien obszar na inwencję własną Cel jest wspoacutelny wygrać mecz Roacuteżnorodność kultur jest korzystna

Czy w naszych czasach jest jeszcze miejsce w piłce nożnej na bdquofair playrdquo

My jesteśmy najbardziej fair grającą drużyną w Szwajca-rii może dlatego że ja zabraniam faulu Tak też sam grałem nigdy nie dostałem czerwonej kartki zawsze miałem respekt szacunek przed przeciwnikiem Byłem mało kontuzjowany ndash myślę że dlatego bo przeciwnik wiedział że gram fair

Kiedy FC Aarau będzie w szwajcarskiej czołoacutewce

Teoretycznie jest to jeszcze możliwe w tym sezonie Nie-stety mamy w poroacutewnaniu z innymi klubami dużo gorszą sytuację finansową co nie ułatwia zadania

Ktoacutere wydarzenia z kariery piłkarskiej utkwiły Panu naj-bardziej w pamięci przyniosły najwięcej radości

Najpierw było to przyjęcie do klubu IV ligii kiedy mia-łem 15 lat po raz pierwszy miałem trenera stroacutej piłkarski buty Potem nastąpił transfer z małego klubu do drugoligo-wego GKS Tychy Jako trzecie wymienię przejście do Goacuterni-ka Zabrze kiedy w ciągu dwoacutech lat stałem się reprezentan-tem Polski i wziąłem udział w mistrzostwach świata co jest marzeniem każdego piłkarza

Jak można pogodzić zaangażowanie piłkarskie z życiem rodzinnym

Mam to szczęście że moja żona rozumie mnie dobrze Jesteśmy 28 lat po ślubie Wiele jej zawdzięczam to ona głoacutewnie wychowała nasze dwie coacuterki Lubię bardzo przycho-dzić do domu tam czuję się najlepiej Każdą wolną chwilę spędzam z żoną rodziną to jest dla mnie bardzo ważne Wielu znajomych chętnie do nas przychodziło i przychodzi

moacutewią że u nas jest przyjemnie ciepło Ja wiem że to jest zasługa żonyhellip W małżeństwie ważne jest wzajemne zaufa-nie zrozumienie

Kiedy jeszcze grałem to wracając do domu nie opowia-dałem o piłce Nie chciałem robić z tego wielkiego tematu W domu rozmawialiśmy o dzieciach o naszych sprawach rodzinnych Teraz kiedy jestem trenerem żona i coacuterki cho-dzą na mecze i też bardzo się denerwują Nie mogę nic na to poradzić

Czy nie chciałby Pan pracować w Polsce

Chętnie wroacuteciłbym do Polski ale nie chcę pracować w warunkach w jakich pracowałem z korupcją oszukiwa-niem Nie podoba mi się że wyciągamy ciągle stare rzeczy Powinno się zapomnieć o tym co było i zacząć myśleć o tym co jest i o przyszłości

Jaka jest Pana prognoza dla polskiej drużyny na EURO 2008

Polacy będą mistrzami Europy

Kto poza tym w pierwszej czwoacuterce

Finał Polska-Hiszpania Poza tym ponieważ od dawna pracuję w Szwajcarii życzę powodzenia Szwajcarom Chciał-bym też aby Rosja odniosła sukces

Dziękuję za rozmowę Aarau 27042008

Ryszard Komornicki (ur 14 sierpnia 1959 w Ścinawie) pił-karz polski grający na pozycji pomocnika reprezentant Polski mistrz Polski trener FC Aarau Najwspanialsze lata swojej kariery popularny Koko spędził w Goacuterniku Zabrze (1982-1989) z ktoacuterym wywalczył 4 tytuły mistrza Polski i Superpuchar W lidze polskiej Ryszard Komornicki roze-

grał 182 mecze i strzelił 35 bramek W sezonie 198990 został piłkarzem FC Aarau (Szwajcaria) w sezonie 19921993 zdobył wraz z kolegami z drużyny tytuł mistrza Szwajcarii Kolejny sezon (199899) Koko spędził w FC Wohlen (Szwajcaria) w roku 2000 podpisał kontrakt z FC Kickers Luzern (Szwajcaria) Ryszard Komornicki ma roacutewnież doświadczenie jako trener asystent w FC Aarau FC Luzern FC Solothurn rezerwy FC Zurych Od stycznia do kwietnia 2006 roku trenował zespoacuteł 14-krotnego mistrza Polski Goacuternika Zabrze Koko rozegrał też 20 meczoacutew w repre-zentacji Polski i był uczestnikiem MŚ lsquo86 Zadebiutował 31 października 1984 roku w Mielcu w spotkaniu przeciwko Albanii (22) Po raz ostatni biało--czerwoną koszulkę założył 19 października 1988 roku w Chorzo-wie roacutewnież w czasie meczu z reprezentacją Albanii (10)

Zdję

cie

ww

wfc

aara

uch

20 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 21

W niedzielę 11 maja w ośrodku duszpa-sterskim Polskiej Misji Katolickiej w Zury-chu liturgię niedzieli Zesłania Ducha Święte-go uświetnił pierwszy występ nowo powstałej scholi pod kierownictwem pani Sylwii Feher-pataky Grą na organach akompaniowała pani Anna Buczek-Merz

W skład zespołu wchodzi szesnastu członkoacutew Ewa Kadłubowska Joanna Leskiewicz Marta Mirosław Agnieszka Suchta-Veit Anna i Ewelina Wedlechowicz Dorota Weśniak Dorota Zarost Hieronim Bawolski Zygmunt Beck Waldemar Burzyński Krzysztof Chudoba Ryszard Grze-gorzewski Joacutezef Krzyżanowski Tomasz Lenart Bartek Mańkowski Łukasz Mirosław

Już wykonaniem pierwszej pieśni bdquoVeni cre-atorrdquo (bdquoO Stworzycielu Duchu przyjdźrdquo) schola zachwyciła wysokim stopniem profesjonalizmu Dźwięki melodii gregoriańskiej i wariacje orga-nowe pani Buczek-Merz wprowadziły wiernych w uroczysty nastroacutej święta Piękne wykonanie zna-nych i mniej znanych pieśni liturgicznych przyczy-niło się do powstania niezapomnianej atmosfery święta i pogłębienia przeżyć duchowych Schola zaskoczyła i wzruszyłahellip Jak udało się w tak kroacutet-kim czasie stworzyć coś tak niezwykłego Proacuteby nowo powstałego zespołu odbywają sie przecież zaledwie od lutego tego roku

Oto co o powstaniu i pracach choacuteru moacutewi kie-rowniczka scholi pani Sylwia Feherpataky bdquoPomysł prowadzenia wokalnej scholi przykościel-nej pojawił się już dosyć dawno Pedagogikę mu-zyczną obok występoacutew kameralnych traktuję jako hobby uzupełniające moją pracę w operze Rozwa-żając możliwości prowadzenia choacuteru przy jednej

SCHOLA W ZURYCHU

ze szwajcarskich parafii poczułam jednak pewien niedosyt Moje myśli wciąż kierowały się w stronę naszej Misji Ostateczna decyzja o podjęciu tego wyzwania nadeszła wraz ze zmianami personalny-mi w Polskiej Misji Katolickiej w Zurychu jesienią 2007 roku Dzięki wsparciu duszpasterza ośrodka księdza Krzysztofa Zadarko moje pragnienie za-łożenia grupy wokalnej przy naszej wspoacutelnocie na-brało realnego kształtu To co nastąpiło poacuteźniej zawdzięczamy wielkiemu zaangażowaniu osoacuteb ktoacutere zgłosiły swoje uczestnictwo w choacuterze i po-mocy Bożej Nasza Polonia to prawdziwa kopalnia talentoacutew Bardzo zaimponowało mi zainteresowa-nie i wielka chęć wspoacutełpracy członkoacutew zespołu ich zamiłowanie do śpiewu i pragnienie aktywnego uczestnictwa w życiu Kościoła Wiele się od nich uczę To oni tworząc scholę ubogacają naszą wspoacutelnotę Wspoacutelnota to wspoacutełpraca Bez tego na-wet cały moacutej zapał ducha nie wystarczyłby aby po-wstało coś podobnego To ich wysiłek poświęcenie czasu prywatnego chęć uczenia się i działania oraz doświadczenie w pracy choacuteralnej lub wokalnej dały takie wyniki Jestem z nich dumna Ja osobi-

20 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 21

Sylwia FeherpatakyMa 41 lat Pochodzi z Krakowa gdzie rozpoczęła swoją

karierę muzyczną W 1996 roku ukończyła studia na wy-dziale wokalno-aktorskim w Gdańsku Rok poacuteźniej wyje-chała do Szwajcarii jako stypendystka Ministerstwa Kultury i Sztuki w Bernie (Bundesamt fuumlr Kultur) Po ukończeniu studioacutew podyplomowych w Bernie (Hochschule fuumlr Mu-sik und Theater Bern) otrzymała stały angaż w zuryskiej operze gdzie nadal pracuje jako wokalistka Ma na koncie udział w szeregu koncertoacutew solowych i choacuteralnych oraz na-graniach telewizyjnych

ście uczę się mnoacutestwo o muzyce liturgicznej ktoacutera jest niebywale bogata i roacuteżnorodna Nieocenioną pomocą przy przygotowaniu naszej pierwszej mszy była pani Ania Buczek-Merz ktoacutera zgodziła się wspomoacutec nas akompaniamentem Świetna orga-nistka i wielce kompetentny pedagog Dziękuję jej z serca za tę wspoacutełpracę i znajomość

Po naszym pierwszym występie w święto Ze-słania Ducha Świętego stawiamy sobie za cel

rozszerzenie naszego repertuaru Oczekuję tego z wielkim zainteresowaniem

Mam nadzieję że schola będzie się rozwijać Zależy mi na tym aby to dzieło trwało i wzbo-gacało nasze serca pięknem i głębią muzyki aby zawarty w niej pierwiastek Bożej doskonałości docierał do jak największej rzeszy ludzirdquo

Kamila NeupertZdjęciaZbigniew Zambrzycki

Anna Buczek-Merz Od 15 lat mieszka w Szwajcarii Wykształcenie muzyczne

zdobyła w Akademiach Muzycznych w Krakowie Lublinie Basel i Norynberdze jak i na wielu kursach mistrzowskich Przed wyjazdem do Szwajcarii docentka w klasie klawesynu na Akademii Muzycznej w Gdańsku Od 2000 roku zaanga-żowana jako organistka przy Kościele św Jana w Zurychu (Johanneskirche) Od lutego 2008 roacutewnież w kościele pa-rafialnym Birmensdorf Ceniona jako pedagog nauczyciel fortepianu i prowadząca choacuter

LEŚNA MAJOacuteWKA W WINTERTHURZE24 maja 2008 r - zgodnie z wcześniejszą zapowiedzią - odbyła się bdquomajoacutewkardquo

w lesie Winterthur-Walcheweiher zorganizowana przez Radę Ośrodka Duszpasterskiego PMK w Winterthurze Chętnych nie zabrakło

Był obecny także duszpasterz ośrodka ks Krzysztof Zadarko

Aut

or z

djęć

Jer

zy S

taw

arz

22 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 23

Bezpośredni sens słoacutew dzisiejszej Ewangelii nie nasuwa żadnych trudności moacutewi ona że Boacuteg będzie nas sądził nie według słoacutew ale według czynoacutew że po tych czynach mamy odroacuteżnia synoacutew światłości od ludzi złych i że ten tylko kto czynem pełnić będzie wolę Ojca Niebieskiego wejdzie do Kroacutelestwa Bożego Ewangelia nie tylko zabrania złych czynoacutew nawet takie drzewo ktoacutere złych owocoacutew nie daje ale tylko nie rodzi dobrych będzie wycięte i wrzucone w ogień Raz jeszcze przypomina nam w niej Chrystus Pan że Jego zakon jest zakonem czynu że nie ma niczego bar-dziej sprzecznego z chrześcijańską drogą życia niż bierność i bezczynność

Taka jest głoacutewna nauka Ewangelii na dzisiejszą niedzielę Jeśli się jednak nie mylę zawarta w niej jest jeszcze inna bardziej pośrednio wypowiedziana ale nie mniej wielka i piękna Nad nią chciałbym z Wami Drodzy Bracia pokroacutetce rozważać

Co to są te owoce ktoacutere daje dobre drzewo To są nie-wątpliwie przede wszystkim czyny Ale postawa wewnętrzna przejęcie się duchem chrześcijaństwa daje jeszcze inne skutki mniej przejawiające się na zewnątrz wyrażone ndash jeśli można się tak wyrazić ndash w samej sylwetce człowieka nada-jące jej ton i charakter Człowieka Bożego można poznać nawet wtedy gdy jego czynoacutew nie znamy patrząc po prostu na jego zachowanie się na cechy jego ducha Te cechy to tak-że w rozumieniu naszej Ewangelii owoce dobrego drzewa przejawy miłości Bożej i rządoacutew łaski w duszy

Owoce dobrego drzewa pokora pogoda pokoacutejJest takich cech wiele ale najważniejsze są bodaj trzy

pokora pogoda i pokoacutej Pokora Najmilsza z cnoacutet owa postawa duszy pełnej

przedmiotowości ktoacutera cechuje człowieka żyjącego w obli-czu Bożym i umiejącego patrzeć na samego siebie z Bożego punktu widzenia Człowiek ten nie w słowach ale w posta-wie przenikającej każdy jego ruch i każdą myśl jest wolny od tego szaleństwa i głupstwa zwanego pychą od czynienia ze siebie ośrodka świata i fałszywego bożka Pokora spra-wia że ten kto ją posiada nie sądzi nikogo ani nad nikogo się nie wywyższa W tym szerokim chrześcijańskim słowa znaczeniu pokora jest bodaj tą cechą po ktoacuterej najłatwiej poznać można człowieka Bożego

Pogoda to radość wynikająca z umiłowania Boga ponad wszystko niewzruszony optymizm nie w słowach ale każ-dym drgnieniem woli i myśli ludzkiej opromieniający życie niezroacutewnanym światłem Postawa dzięki ktoacuterej człowiek Boży wnosi radość i promień szczęścia wszędzie gdzie prze-chodzi każdym słowem samą swoją obecnością

Pokoacutej Błogosławieni pokoacutej czyniący powiedział Chry-stus Pan Ale pokoacutej czynić może tylko ten kto pokoacutej nosi w samym sobie kto nie jest rozdarty przez zwalczające się dążności i namiętności Raz jeszcze ten pokoacutej prawdziwy co przewyższa wszelki zmysł jest jedną z nieomylnych cech człowieka Bożego z tych owocoacutew po ktoacuterych poznać można serce oddane Bożej sprawie

Aby w nas można było poznać synoacutew światłościJest takich cech świętości więcej ale te trzy biją chyba

najbardziej w oczy i wszyscy nasi święci bez wyjątku byli wielkimi przykładami jak one w postawie chrześcijanina powinny być urzeczywistnione

Kiedy rozważam o nich dwie rzeczy przychodzą mi na myśl Pierwsza to smutny fakt że zrozumienie wielkości i piękna tych wielkich rzeczy jest niestety u tylu tak nikłe Pogańskie płytkie i złe nauki głoszone przez zbłąkanych pogardzają pokorą głoszą gorycz szerzą nienawiść i zwadę Doszło do tego że nawet nasze dzieci uczy się nienawiści zamiast pokoju goryczy zamiast pogody sądzenia innych i pychy zamiast chrześcijańskiej pokory W takich czasach trzeba nam chrześcijanom bardziej niż w innych pamiętać słowa Chrystusowe że po tych właśnie cechach poznawać mamy drzewo dobre od złego a przede wszystkim wypada nam z większym jeszcze zapałem dbać o to aby w nas sa-mych widniały pokora pogoda i pokoacutej

A z tą ostatnią sprawą łączy się druga wręcz może jeszcze smutniejsza Gdy patrzę na siebie i widzę jak mi jest daleko do Chrystusowego ideału jak mało jest w mojej postawie pokory pogody i pokoju jak niewiele potrafię ich dać moim bliźnim trzeba mi sercem skruszonym prosić o przebaczenie i błagać o pomoc i łaskę abym moacutegł stać się mniej niegodnym imienia chrześcijanina

Niech to postanowienie i ta modlitwa będzie wnio-skiem dzisiejszej niedzieli postanowienie że wytężymy wszystkie siły aby w nas można było lepiej poznać sy-noacutew światłości i korna modlitwa do Boga o łaskę poko-ry pogody i prawdziwego pokoju Amen (20071952)

CECHY CHRZEŚCIJANINA

O Joacutezef Innocenty Maria Bocheński OP (1902 ndash 1995)Założyciel PMK

22 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 23

14 maja 2008 roku w Marly odbyło się spotkanie na temat relacji między Stowarzyszeniem Centrum Polskiej Misji Katolickiej w Zury-chu a Polską Misją Katolicką w Szwajcarii W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele Stowarzyszenia dr Antoni Zgliński dr Jacek Pator-ski oraz pani Bogusława Lewicka natomiast Polską Misję Katolicką reprezentowali ks rektor Sławomir Kawecki ks Artur Cząstkiewicz oraz ks Grzegorz Ostrowski Przedstawiciele Stowarzyszenia Cen-trum stwierdzili że bdquoStowarzyszenie jest organizacją świecką opartą na prawie cywilnym szwajcarskim i nie podlega Polskiej Misji Ka-tolickiej Nazwa Stowarzyszenia została wybrana dlatego że Polska Misja Katolicka jest instytucją wiarygodną a to bardzo pomaga w zbieraniu funduszyrdquo Otoacuteż aby Stowarzyszenie mogło nosić nazwę bdquokatolickierdquo musi wpierw uzyskać zgodę kompetentnych władz kościelnych Niestety Stowarzyszenie Centrum do tej pory o taką zgodę nie wystąpiło Co więcej zwroacutecono się o aprobatę Statutu Stowarzyszenia działającego według zasad PRAWA CYWILNEGO do WŁADZ KOŚCIELNYCH miejscowej diecezji ktoacutere to władze w sposoacuteb dyplomatyczny odpowiedziały że nie leży to w kompeten-cji biskupa diecezji Chur Często członkowie Zarządu Centrum powołują się na słowa wsparcia prywatne listy z błogosławieństwem zachęty ze strony dostojnikoacutew kościelnych To wprowadza w błąd ludzi mniej zorientowanych - mogłoby się wydawać że jest to roacutew-noznaczne z dokumentem prawnym Otoacuteż tak nie jest W kościele rzymskokatolickim obowiązuje nas Kodeks Prawa Kanonicznego ktoacutery jasno reguluje te sprawy (por Kan 298-311)

Po długich dyskusjach doszliśmy do wniosku że Stowarzyszenie

W SPRAWIE STOWARZYSZENIA CENTRUM hellipOświadczenie Stowarzyszenia Centrum Spotkań i Modlitwy Polskiej Misji Katolickiej w ZurychuW majowym numerze bdquoWiadomościrdquo (Nr 440) ukazała się notatka ks Rektora o naszym Stowarzyszeniu sugerująca niezorientowanym czytelnikom wątpliwości wobec naszych intencji i działań W związku z reakcjami ludzi na tę publikację uważamy za konieczne podanie poniższych wyjaśnień do wiadomości wszystkich1 Nasze Stowarzyszenie jest założone na podstawie szwajcar-

skiego prawa cywilnego (OR) nie jest organizacją kościelną i nie podlega formalnie Polskiej Misji Katolickiej w Szwaj-carii

2 Nazwa bdquoCentrum Spotkań i Modlitwy Polskiej Misji Katolickiej w Zurychurdquo wyraża tylko jednoznacznie nasz głoacutewny cel tzn zdobycie i utrzymanie odpowiedniego stałego ośrodka dla PMK ktoacutery będzie znajdował się w Zurychu Jednocześnie chcemy aby te pomieszczenia były owarte dla całej Polonii w Szwajcarii jako miejsce spotkań i dyskusji czy też organizacji imprez kultu-ralnych Nasze starania ograniczają się jak dotąd w zdobywaniu funduszoacutew poprzez składki członkowskie zbieranie ofiar oraz własną pracę (kawa niedzielna biuletyn Stowarzyszenia organi-zacja imprez)

3 Będziemy się cieszyli roacutewnież i wtedy jeśli PMK otrzymałaby wcześniej w inny sposoacuteb odpowiednie stałe pomieszczenia w Zurychu do samodzielnego użytkowania Statut pozwala nam na poacuteźniejszą pomoc w utrzymaniu takiego ośrodka

4 Zawiadomienie o założeniu Stowarzyszenia w 2000 r zostało wy-słane wraz ze statutem do wszystkich biskupoacutew szwajcarskich a także do prymasa ks kard J Glempa i innych biskupoacutew w kraju do bp S Wesołego i do ks rektora K Gawrona Otrzymaliśmy same pozytywne odpowiedzi i błogosławieństwo na naszą działal-ność

W liście z dn 20102000 r z Ordynariatu diecezji Chur na ktoacuterej terenie działamy czytamy bdquoPrzyjęliśmy do wiadomości treść statutu () Kompetencji i nadzorowi Biskupa podlegają jedynie statuty mające czysto kościelno-prawny charakter Poza

tym możemy Wam mimo to potwierdzić że do tego statutu nie mamy żadnych zastrzeżeń i popieramy ideowo cel tego Stowa-rzyszeniardquo (tłum AZ) Traktowaliśmy i traktujemy to dalej jako akceptację ze strony władz kościelnych na działanie zgodnie z naszym statutem Informacja o tym wraz z kopią listu została przesłana w odpowiedzi na polską ocenę prawną dla ekonoma Komisji Episkopatu Polskiego ks J Droba do Warszawy oraz ks rektorowi S Kaweckiemu

5 W czerwcu ubr było wiadomo że od 1 lipca będzie tylko jeden etat dla duszpasterza PMK tzn Rektora W związku z tym ks W Czerwiński z dniem 30 czerwca przestał być członkiem Zarządu z urzędu Mimo iż pozostawał dalej w mieszkaniu przy Aem-tlerstrasse to nie miał więcej prawa działalności wśroacuted Polonii wobec czego konieczna była formalna zmiana adresu korespon-dencyjnego Stowarzyszenia Na nadzwyczajnym Walnym Zebra-niu Stowarzyszenia 24 czerwca 2007 uchwalono tę zmianę Jed-nocześnie w statucie dokonano drobnych zmian ktoacutere precyzują cel podkreślają lokalizację w Zurychu i ograniczają możliwości interpretacji przeznaczenia zbieranych funduszy Nie rozumiemy sugerowania że mieliśmy przy tym nieczyste intencje

6 Jest rzeczą oczywistą że wobec naszego celu chcemy ndash tak jak dotychczas ndash pracować ściśle w powiązaniu z PMK w Szwajcarii W Zarządzie jest zarezerwowane stałe miejsce dla kapłana odpo-wiedzialnego w Zurychu za Misję

7 Następne zwyczajne Walne Zebranie Stowarzyszenia jest plano-wane na czerwiec br

8 Wiemy że w Polsce istnieje swoista kultura nieufności do wszyst-kiego co nie jest pod pełną własną kontrolą a także rzucania publicznych podejrzeń według swego subiektywnego poglądu Uważamy jednak że zawsze trzeba wymagać informacji rzetelnej Nie wiemy jaki cel przyświecał wspomnianej notatce w bdquoWiado-mościachrdquo bez poprzedniego porozumienia się z nami

Za ZarządDr Antoni Zgliński prezes

Inż Marek Duszyński v-prezez

Od Rektora Polskiej Misji Katolickiejwystąpi do Episkopatu o zgodę na używanie nazwy Stowarzyszenie Polskiej Misji Katolickiej Ustaliliśmy także że będziemy praco-wać nad przygotowaniem umowy o wspoacutełpracy Stowarzyszenia Centrum z Polską Misją Katolicką w Szwajcarii Nie może być tak że Stowarzyszenie ktoacuterego członkowie Zarządu zastrzegają że nie jest stricte katolickie zbiera fundusze na terenie Polskiej Misji Katolickiej Dlatego konieczne jest przygotowanie umowy ktoacutera będzie jasno precyzowała wzajemne relacje

Jedyną kwestią sporną ktoacutera nie znalazła rozwiązania był temat zwołania ubiegłorocznego walnego zebrania w dniu 240607 - na trzy dni przed moim przyjazdem do Szwajcarii Mimo proacuteśb Ekonoma Konferencji Episkopatu Stowarzyszenie Centrum nie raczyło zmie-nić terminu walnego zebrania po to aby moacutegł wziąć w nim udział nowy rektor Polskiej Misji Katolickiej Jeszcze raz podkreślam że nie rozumiem i jest dla mnie nie do pojęcia jak można na trzy dni przed przybyciem nowego rektora bez konsultacji z nim a przede wszystkim bez konsultacji z odpowiedzialnym za duszpasterstwo Polonii z ramienia Konferencji Episkopatu Polski zmienić statut dokonać zmian personalnych i zmienić adres siedziby Stowarzy-szenia Mimo tej rozbieżności całe spotkanie było dosyć owocne W wielu kwestiach znaleźliśmy porozumienie Mam nadzieję że na najbliższym walnym zebraniu w szerszym gronie uda się znaleźć konstruktywne rozwiązania dla nieuporządkowanych pod względem prawnym zagadnień zaroacutewno dla dobra Polskiej Misji Katolickiej jak i Stowarzyszenia

ks Sławomir Kawecki Rektor Polskiej Misji Katolickiej

24 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 25

W trakcie Mszy św hołd Zmarłej złożył profesor dr hab Jan Zieliński z Berna ktoacuterego przemoacutewienie zamieszczamy poniżej

bdquoLubiła podkreślać że przyszła na świat w puszczy że wychowała się wśroacuted drzew Było to w Spuszy w ziemi lidz-kiej (Spusza ongiś własność Ignacego Tyzenhausa potem jego syna Rudolfa dalej tegoż coacuterki Hermancji zamężnej Uruskiej ktoacuterej młodsza coacuterka Seweryna wyszła za Jana Pawła Sapiehę) Ojciec Eustachy Kajetan ks Sapieha ab-solwent politechniki w Zurychu (leśnictwo) był na początku lat dwudziestych ministrem spraw zagranicznych RP Matka Teresa z Lubomirskich prowadziła działalność charytatywną i społeczną Kierowała warsztatem produkującym tweed W Warszawie prowadziła bdquoLatarnięrdquo zakład wytwoacuterczy dla ociemniałych inwalidoacutew wojennych Elżbieta (w dzieciństwie i potem dla najbliższej rodziny Izia) miała siostrę Eleonorę i trzech starszych braci Jana Lwa i Eustachego Seweryna Na zachowanych zdjęciach z dzieciństwa widać Ją w otoczeniu przyrody na cierpliwej białej klaczy albo w atelier fotografa Stefana Platera jak z rozpuszczonymi długimi włosami z uśmiechem i ciekawością świata ufnie patrzy w przyszłość

Maturę zrobiła w roku 1939 Wszechstronnie uzdolniona artystycznie zastanawiała się czy wybrać karierę śpiewaczki aktorki czy rzeźbiarki Wybuch wojny pokrzyżował te plany Ojciec został aresztowany przez władze radzieckie i skazany na karę śmierci zamienioną na pobyt w łagrze wyszedł z Rosji z armią Andersa Następnie osiadł w Kenii był delega-tem Polskiego Czerwonego Krzyża na Afrykę Wschodnią

Okupację przeżyła w Polsce działała w podziemiu w roku 1944 aresztowana przez gestapo w Krakowie siedziała w więzieniu na Montelupich Kiedy została zwolniona kar-dynał Sapieha radził Jej matce bdquoZabierz coacuterkę i pierwszą możliwą drogą wyjeżdżajcierdquo Tak trafiły do Berna

Po wojnie rodzice osiedli na dobre w południowo-wschodniej Afryce Ona nie chciała opuszczać Europy ad-optowana przez przemysłowca i organizatora wyścigoacutew sa-mochodowych Hansa Rufenera i jego żonę Hannę zamiesz-kała w Hofgut w podberneńskiej gminie Muri Zajmowała się ogrodem Do końca żywiła dla Szwajcarii i Szwajcaroacutew wdzięczność za gościnę to była jej druga ojczyzna Wielka patriotka polska stała się też patriotką szwajcarską

Jej wielką pasją było kolekcjonerstwo Zbierała znaczki

bdquoUMIAŁA DAWAĆhelliprdquoElżbieta (Iza) Rufener-Sapieha (24081921 - 01052008)

i etykiety zapałczane dziwne kamyki i wieczka pojemni-koacutew ze śmietanką do kawy W sensie przenośnym można powiedzieć że kolekcjonowała ludzi ndash otwarta na ich losy na ich potrzeby Zbierała też filmy Umiejętnie korzystając z kolejnych nowinek technicznych nagrywała setki filmoacutew i programoacutew telewizyjnych o Polsce o Papieżu o przyrodzie Wiele z nich trafiło potem do Polski do zbioroacutew Uniwersy-tetu Jagiellońskiego

Inną wielką pasją były podroacuteże Sprzyjało temu trochę powojenne rozproszenie rodziny po całym świecie ale głoacutew-nym motorem była chyba ciekawość świata Jej świadectwem pozostały niezliczone fotografie i slajdy a także akwarele o egzotycznej tematyce

W latach pięćdziesiątych była uczennicą malarza Karla Bieri w berneńskiej Gewerbeschule Brała udział w plene-rach malarskich Pobierała też lekcje rzeźby u Madeleine von Fischer Była członkinią Schweizerische Gesellschaft Bildender Kuumlnstlerinnen

Malowała dużo ale przez wiele lat wcale nie wysta-wiała Pierwsza wystawa w rezydencji ambasadora RP w

1 maja 2008 roku w Bernie przeżywszy 86 lat odeszła do Pana wielka polska patriotka Elżbieta Ru-fener-Sapieha 13 maja została odprawiona w intencji zmarłej Msza św pogrzebowa ktoacuterej przewod-niczył rektor Polskiej Misji Katolickiej w Szwajcarii ks dr Sławomir Kawecki W homilii celebrans podkreślił wielkie zasługi zmarłej w podtrzymywaniu polskiej tradycji patriotycznej i religijnej cha-rytatywną bezinteresowną działalność na rzecz polskiej młodzieży oraz jej niezwykły talent malarski Rysunki akwarele i obrazy olejne Elżbiety Rufener-Sapiehy są plonem jej życia dzielonego na dwie ojczyzny ndash Polskę i Szwajcarię Zachwyt nad doskonałością natury nad otaczającym nas pięknem ndash to refleksje jakie pojawiają się w trakcie oglądania dzieł malarki

Elżbieta Rufener-Sapieha z Ojcem Świętym Janem Pawłem II Zdjęcie pochodzi ze zbioroacutew prywatnych

24 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 25

Bernie odbyła się w roku 2004 po niej przyszły następne w Muzeum Polskim w Rapperswilu (2005) we wrocławskim Ossolineum (2006) w warszawskich Łazienkach Kroacutelew-skich (2007) wreszcie w styczniu br w Domu Polonii na krakowskim Rynku Każda wystawa miała nieco inny kształt dzięki temu że było z czego wybierać dorobek Elżbiety Rufener-Sapiehy liczy ponad trzysta prac Są wśroacuted nich obrazy olejne akwarele grafiki i fotografie artystyczne ndash świadectwo bezustannych poszukiwań tematycznych i formalnych Wkroacutetce przed śmiercią większość tych prac ofiarowała wspaniałomyślnie Zakładowi Narodowemu im Ossolińskich z myślą o powstającym we Wrocławiu Muzeum Lubomirskich

Miałem szczęście uczestniczyć w otwarciu wszystkich tych wystaw Każdy wernisaż pozostawił wspomnienia ale najsilniejsze wiążą się z ostatnim Może dlatego że aranża-cja wystawy delikatnymi akcentami plastycznymi przywodzi-ła myśl o nieuchronnym pożegnaniu Ale chyba nie tylko Przemawiając podczas wernisażu wspomniałem o areszto-waniu Izy w wojennym Krakowie podeszła do mnie potem coacuterka ludzi w ktoacuterych mieszkaniu okupanci zorganizowali oacutew fatalny bdquokociołrdquo Miałem wtedy wrażenie że zamyka się krąg historii

Od połowy lat sześćdziesiątych jeździła regularnie do kraju Wspierała też stale roacuteżne inicjatywy i ludzi w potrze-bie Szczegoacutelnie aktywnie zaangażowała się w ruch bdquoSolidar-nościrdquo i w pomoc dla Polski po wprowadzeniu stanu wojen-nego Nie tylko finansowo także osobiście przygotowując i wysyłając niezliczone paczki

Działała ze Szwajcarii w ruchu (od 1990 Stowarzysze-niu) bdquoPrzymierza Rodzinrdquo ktoacutery prowadzi w Polsce dzia-łalność edukacyjną i wychowawczą w duchu obywatelskim Ruch ten ktoacutery wyroacutesł z Sekcji Rodzin warszawskiego Klubu Inteligencji Katolickiej zmierza do wielostronnego przygotowania dzieci i młodzieży do służby społeczeństwu i Kościołowi Działalność rozpoczął od kształcenia wy-chowawcoacutew i organizowania letnich i zimowych obozoacutew następnie całorocznej pracy wychowawczej w grupach wreszcie przystąpiono do budowy szkoacuteł Przymierze Rodzin prowadzi obecnie przedszkole cztery świetlice trzy szkoły podstawowe cztery gimnazja dwa licea ogoacutelnokształcące i szkołę wyższą Hojności Izy ta pożyteczna placoacutewka w bardzo dużej mierze zawdzięcza swe powstanie i rozwoacutej Ponadto założyła Ona dwie fundacje z przeznaczeniem na stypendia dla dzieci i młodzieży z niezamożnych rodzin Jedną z sal w budynku szkoły Przymierza Rodzin im Jana Pawła II na Ursynowie nazwano Salą Sapieżyńską dwie tablice upamiętniają hojność fundatorki w szkole wyższej i w szkole im ks Jerzego Popiełuszki na Bielanach jest też ogromna wdzięczność w sercach członkoacutew Przymierza Rodzin

Umiała dawać ndash a to jest rzadka umiejętność Prezydent Lech Wałęsa odznaczył Ją w roku 1994 krzy-

żem kawalerskim Orderu Zasługi RP prymas Joacutezef Glemp w roku 2000 Złotym Medalem Prymasowskim za zasługi dla Kościoła i Narodu premier Jerzy Buzek medalem Instytu-tu Społeczeństwa Obywatelskiego bdquoCzłowiek Pro Publico Bono 2003rdquo

Pamiętam od pierwszego spotkania wielkie uważne oczy promienny uśmiech lekko przechyloną na bok głowę z burzą skręconych białych włosoacutew Połączył nas śp Marek Łatyński pierwszy Ambasador znoacutew wolnej Polski w Szwajcarii spo-winowacony z Nią przez swą żonę z domu Potulicką Kiedy przedwcześnie kończył swą misję w Bernie powierzył Izę naszej opiece a nas ndash Jej Przed czternastu laty Na zawsze zostaniemy dłużnikami Chyba że można dobro odpłacać dobrem

Kiedy przyszedłem w godzinę ktoacutera miała się okazać przedostatnią uniosła na przywitanie lewą rękę Siedziałem przy szpitalnym łoacuteżku w milczeniu wychodząc z założenia że w takich sytuacjach słowa są niepotrzebne liczy się obec-ność Odchodząc uniosłem lewą rękę na pożegnanie do jutra Za godzinę już nie żyła

Pod koniec oszczędnie gospodarowała słowami jakby wiedząc że w obliczu spraw ostatecznych nabierają one in-nej wagi Ale w tym co moacutewiła była niezwykła przytomność umysłu lapidarna norwidowska trafność Tydzień wcześniej na słowa zaprzyjaźnionej osoby bdquoMogę się za Ciebie tylko modlićrdquo odparła bdquoT y l k ordquo

Odeszła w święto Wniebowstąpienia Pańskiego kiedy po porannym deszczu niebo się zupełnie wypogodziło jakby otwierało swe podwoje

Wraz z Jej odejściem obumiera jedna gałązka dwoacutech wielkich polskich rodoacutew magnackich Wysycha zdroacutej dobro-ci bezinteresownej gotowości do niesienia pomocy i do do-brych uczynkoacutew Rozproszona po świecie rodzina przyjacie-le Polonia szwajcarska i zaprzyjaźnieni Szwajcarzy wreszcie miłośnicy sztuki ndash wszyscy tracimy Pięknego Człowieka

W noc po kremacji na zewnętrznej szybie okna pod ktoacuterym pracuję od strony wielkiego dębu ktoacutery tylekroć podziwiała i ktoacutery do niedawna jeszcze miała nadzieję nary-sować przylgnęła piękna srebrzysta ćma Tkwiła tam przez cały dzień niczym dusza Izy zaglądając mi przez ramię kiedy o Niej pisałem

Pogrzeb odbędzie się jesienią w Boćkach na Podlasiu w kościele pod wezwaniem św Joacutezefa Oblubieńca (jego święto przypada 1 maja) i św Antoniego Padewskiego kościele ufundowanym w roku 1726 przez Joacutezefa Franciszka Sapie-hę Iza była tam przed trzema laty gdy chowano jej brata zmarłego w Kenii Eustachego Sapiehę W homilii powie-dzianej przez biskupa drohiczyńskiego Antoniego Dydycza uderzyły ją zwłaszcza zacytowane słowa z listu fundatora w ktoacuterych planowaną budowlę sakralną nazywa bdquoroślinkąrdquo I komentarz biskupa Dydycza bdquoNie wiem czy u wielkich wspoacutełczesnych spotkalibyśmy się z takim językiem z taką delikatnością i uprzejmą prostotą Podskarbi litewski całą fundację nazywa lsquoroślinkąrsquo To ma swoją wymowę widać że patrzył na wszystko przez pryzmat życiardquo Z puszczy w Spu-szy do kościoła budowanego z miłością tak jak się hoduje ulubioną roślinkę Jest w tym wewnętrzna logika i konse-kwencja Co w niczym nie zmniejsza poczucia że straciłem jedną z najważniejszych w moim życiu osoacuteb Wiem że inni czują podobnie

Gdyby trzeba słowa pożegnania ograniczyć do jednego w tym wypadku brzmiałoby ono Dziękirdquo

26 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 27

bdquoO dobre imię Polski i Polakoacutewrdquo - to hasło XII Forum Polonijnego jakie odbyło się w dniach 25-27 kwietnia w Toruniu Gospodarzami spotkania na ktoacutere przybyło ponad stu delegatoacutew z całego świata były Wyższa Szkoła Kultury Społecznej i Medialnej oraz Polskie Stowarzyszenie Mor-skie-Gospodarcze im Eugeniusza Kwiatkowskiego Toruń-ska uczelnia w swoich murach gościła min przedstawicieli z Europy (Litwa Białoruś Ukraina Niemcy Francja Szwaj-caria Wielka Brytania Szwecja Norwegia) Australii i obu Ameryk (USA Kanada Argentyna Urugwaj i Meksyk)

Z całego świata zjechali się goście do Wyższej Szkoły Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu na XII Forum Polonijne W piątek 25 kwietnia zostaliśmy uroczyście podjęci w pięknej restauracji na bogatej w polskie potrawy kolacji Po posiłku o godzinie 2100 odbył się Apel Jasno-goacuterski animowany przez choacuter WSKSiM a prowadzony przez księdza biskupa Andrzeja Suskiego ordynariusza diecezji toruńskiej

Rano w sobotę 26 kwietnia XII Forum Polonijne zostało zainaugurowane Mszą św pod przewodnictwem o Tadeusza Rydzyka dyrektora Radia Maryja i założyciela WSKSiM w Toruniu W wygłoszonym Słowie Bożym celebrans poroacutew-nał Polakoacutew do ucznioacutew Jezusa ktoacuterzy poszli na cały świat niosąc Ewangelię i naukę o Panu Podkreślił że to ważne abyśmy byli bdquoświadkami prawdyrdquo bronili dobrego imienia Polski i Polakoacutew nie zniechęcając się ale dając świadectwo wierze gdyż bdquonie wolno zapierać się ojca i matkirdquo

Przed południem złożono kwiaty pod pomnikiem Jana Pawła II a następnie przystąpiono do spotkań panelowych dotyczących duszpasterstwa emigracyjnego nauki i kultury oraz dobrego imienia Polski i Polakoacutew Było wielu moacutewcoacutew min prezydent miasta Torunia Michał Zaleski a także po-litycy ndash ich słowa wzięliśmy sobie głęboko do serca Było to wielkie spotkanie patriotyczne ktoacutere wzbogaciło nas wszyst-kich Niejednemu w oczach zalśniły łzy tęsknoty podczas słuchania recytacji wiersza Norwida bdquoDo kraju tegordquo Jak zwykle nie zabrakło możliwości zakupu ciekawych i naj-nowszych publikacji książkowych o tematyce patriotycznej i katolickiej

Następnie wszyscy udaliśmy się do studia nagrań Telewi-zji Trwam znajdującego się w pobliżu Domu Słowa gdzie z wielkim zainteresowaniem wszyscy uczestnicy Forum podzi-wiali profesjonalizm i nowoczesną aparaturę tego studia

Gdy wroacuteciliśmy do Centrum Polonia in Tertio Millenio kontynuowaliśmy spotkanie panelowe Po kolacji czekał nas program słowno-muzyczny w wykonaniu choacuteru toruńskiej uczelni następnie inscenizacja fragmentoacutew epopei naro-

O DOBRE IMIĘ POLSKI I POLAKOacuteWXII Forum Polonijne

Toruń 25 - 27 kwietnia 2008

dowej bdquoPan Tadeuszrdquo w reżyserii Haliny Łabonarskiej oraz wieczoacuter z poezją Jacka Kaczmarskiego w wykonaniu studen-toacutew tej uczelni

W niedzielę po śniadaniu i Mszy Świętej udaliśmy się do auli aby kontynuować nasze debaty dotyczące kultury i na-uki oraz dalszy ciąg panelu bdquoO dobre imię Polski i Polakoacutewrdquo ktoacutere wzbudziło wiele emocji narzekań Polakoacutew z Litwy i nie tylko Były też i pozytywne sygnały z Wielkiej Brytanii o naszym narodzie o cenieniu pracowitości i wysokiej jakości pracy Polakoacutew Po południu było podsumowanie dyskusji panelowych i podjęcie uchwał Pewne pytania i problemy dyskutowane na forum pozostawały bez odpowiedzi

Studenci tej uczelni opiekowali się gośćmi i robili to bardzo odpowiedzialnie i z wielką życzliwością Ogromnie urozmaicona wspaniała i obfita polska kuchnia była po-twierdzeniem znanej na całym świecie polskiej gościnności Niezapomnianym przeżyciem było obejrzenie gablot z eks-ponatami-pamiątkami po Ojcu Świętym Janie Pawle II oraz zobaczenie kaplicy w ktoacuterej odmawia się codziennie wieczo-rem Roacuteżaniec Święty W tej kaplicy obok wizerunku Matki Bożej Fatimskiej wisi obraz Pani Jasnogoacuterskiej z podpisem Jana Pawła II z Jego prywatnej kaplicy watykańskiej oraz wota wiernych - słuchaczy Radia Maryja

Dla członkoacutew naszego Koła i zainteresowanych otrzyma-łam wiele ciekawych materiałoacutew po ktoacutere można się zgłosić w pierwsze soboty i niedziele miesiąca po Mszy Świętej w Zurychu

Cieszę się że mogłam reprezentować nasze Koło Radia Maryja z Zurychu w tak ciekawych i pełnych emocji uroczy-stościach spotkaniach panelowych jak roacutewnież w owocnych rozmowach w kuluarach

Jadwiga Wator

Informacja dla słuchaczy Radia Maryja i widzoacutew Tele-wizji Trwam z Europy zmiana parametroacutew nadawania TV Trwam na satelicie Astra

Z dniem 1 maja 2008 roku program TV Trwam i Radio Maryja będzie dostępny na transponderze 53 o parame-trach

- satelita Astra 1KR 192 East (wschoacuted) - częstotliwość 10773 MHz - polaryzacja H (pozioma)- FEC 56- Symbol rate 22 Msymbs- pid video 513- pid audio 660- pid pcr 513- pid audio 661 dla programu Radio Maryja

Programy są niekodowane

26 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 27

Programndash Rozpoczęcie o godz 1330ndash Nabożeństwo w Sanktuariumndash DVD i wymiana doświadczeńndash Przeżycie wspoacutelnoty przy kawiendash Okazja do spowiedzindash Uroczysta Msza śwndash Nowe rozesłanie pielgrzymujących sanktuarioacutewZakończenie ok godz 1815Pielgrzymce przewodniczyć będzie ks Krzysztof Zadarko Duszpasterz Ośrodka PMK w Zurychu

PIELGRZYMKA DO QUARTENSerdecznie zapraszamy na pielgrzymkę Polakoacutew do Sanktuarium

Matki Bożej Trzykroć Przedziwnej do Quarten w sobotę 28 czerwca 2008 r

Cieszymy się na spotkanie Sr Ursula-Maria Bitterli Sr M Henryka Seidel Sr M Felicja Lewandowska

Projekt bdquounterwegs zu dirldquo Pilgerheiligtum Neu-Schoumlnstatt 8883 Quarten

Telefon 081 739 15 01 E-mail projektphschoenstattch

Polonia w Szwajcarii walczy o utrzymanie Muzeum Polskiego w Rapperswil ktoacuteremu grozi eksmisja z wynajmowanych dotychczas pomieszczeń Rektor PMK zwraca się z prośbą do wszystkich ktoacuterym leży na sercu zachowanie Muzeum w Rapperswil o podpisanie petycji do władz szwajcarskich o pozostawienie muzeum w dotychczasowych pomieszczeniach Solidarnie podpiszmy petycje tak by władze Rapperswil i

URATOWAĆ RAPPERSWIL Szwajcarii wiedziały że choć jesteśmy w Szwaj-carii małą liczebnie grupą narodowościową to potrafimy walczyć o słuszną sprawę i mamy wielu przyjacioacuteł ktoacuterzy nas w tym wspomagają Wszyst-kie informacje i miejsce na podpisy pod petycją znajdują się na stronie

wwwrapperswil-castlecom

Ks dr Sławomir Kawecki Rektor PMK

Szkolny Punkt Konsultacyjny przy Stałym

Przedstawicielstwie RP przy Biurze ONZ

w Genewie

LrsquoAncienne Routes 151218 Grand -Saconnex Suisse

Tel 022 710 97 97

zaprasza

wszystkie dzieci w wieku od 7 do 18 latdo uczestniczenia w zajęciach lekcyjnych

w

roku szkolnym 20082009

Szkoła realizuje polski program nauczania zatwierdzony przez MEN

w zakresie- języka polskiego

- historii i geografii Polski-wiedzy o społeczeństwie

Zajęcia odbywają się raz w tygodniu i obejmują poszczegoacutelne etapy nauczania

(szkoła podstawowa gimnazjum i liceum ogoacutelnokształcące)

W czerwcu uczniowie otrzymują świadectwaWarunkiem przyjęcia nowych ucznioacutew jest

sprawdzenie ich wiedzy (znajomość języka polskiego) lub posiadanie świadectwa

Malgorzata Molska-KurtykaKierownik Szkolnego Punktu Konsultacyjnego w Genewie

Trzecia Olimpiada RodzinW niedzielę 14 września 2008 o godz 1000 na stadionie im Pierra de Coubertin

w VidyLozanna odbędzie się Trzecia Olimpiada RodzinWięcej informacji podamy w następnym numerze

28 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 29

wwwanrgovpl

BARIERY W ZAGOSPODAROWANIU ZABYTKOacuteW

Według danych Agencji na koniec czerwca 2007 r do Zasobu ogoacutełem przejęto 2314 zespołoacutew dworskich i pałacowo-parkowych wpisanych do rejestru zabytkoacutew z tego trwale rozdyspono-wano 1437 zespołoacutew w tym poprzez sprzedaż 1068 wniesienie do jednoosobowych spoacutełek 148 Nadal w Zasobie jest 877 zespołoacutew z tego w dzierżawie pozostaje 654 w administrowaniu 128 w zarządzie i wieczystym użytkowaniu 5 Na rozdysponowanie czeka 90 zespołoacutew

REKLAMY

Fot

Jer

zy G

iedr

ys

Pałac w Małkocinie Zespoacuteł Pałacowo-Parkowy Małkocin

Działania Agencji w odniesieniu do obiektoacutew wpisanych do Rejestru Zabytkoacutew ukierunkowane są na ich zabezpieczenie przed uszkodzeniem zniszczeniem dewastacją do czasu ich trwałego rozdysponowania oraz przygotowanie obiektoacutew do sprzedaży o ile to możliwe wraz z gospodar-stwem rolnym historycznie związanym z zabyt-kiem Obiekty zabytkowe poza swą bezsporną wartością historyczną i kulturową mają także wymierną wartość gospodarczą Niemal na ca-łym świecie stare budowle stanowią dobrą lokatę kapitału

Przekształcenia strukturalne i własnościowe zmierzają w takim kierunku aby przyszły właści-ciel wziął na siebie ciężar wykonania niezbędnych prac remontowych i zabezpieczających realizując je w zgodzie ze wszelkimi wymogami formalnymi wynikającymi z charakteru tych obiektoacutew oraz za-leceń konserwatorskich

Sprzedaż nieruchomości wpisanych do Re-jestru Zabytkoacutew prowadzona jest w większości wypadkoacutew w ramach pierwszeństwa nabycia przysługującego dzierżawcy na podstawie art 29 ust 1 pkt 3 ustawy o gospodarowaniu nieru-chomościami rolnymi Skarbu Państwa

Jeżeli nie ma zastosowania prawo pierwszeń-stwa sprzedaż nieruchomości odbywa się w dro-

dze przetargu W przypadku nie rozstrzygnięcia przetargu korzystając z ustawy o gospodarowa-niu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa Agencja ogłasza kolejne przetargi i może ustalić cenę wywoławczą nie niższą jednak niż 50 ceny wywoławczej pierwszego przetargu aż do skorzy-stania z możliwości sprzedaży nieruchomości bez przetargu W tym przypadku ustalona cena sprzedaży nie może być jednak niższa od ceny wywoławczej ostatniego przetargu

Agencja może także w drodze umowy nieod-płatnie przekazać nieruchomość np gminie na cele związane z wykonywaniem zadań własnych Jednak gminy nie przejawiają dużego zaintereso-wania przejmowaniem nieruchomości wpisanych do Rejestru Zabytkoacutew

Stosowany przez wiele lat system preferencji przy nabywaniu nieruchomości zabytkowych polegający na obligatoryjnym obniżaniu ceny sprzedaży o 50 umożliwiał rozszerzenie kręgu osoacuteb zainteresowanych nabyciem roacutewnież na osoby mniej zamożne Jednak tak skonstruowa-ny system preferencji nie wpływał na polep-szenie stanu zabytkoacutew Dopiero zmiana zasady polegająca na wprowadzeniu w miejsce obniżki obligatoryjnej ndash obniżki fakultatywnej umożliwiła Agencji rozwiązania ukierunkowane na wykorzy-

28 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 29

REKLAMY

Zespoacuteł Dworsko-Parkowy w Kulicach

Fot

Jer

zy G

iedr

ys

stanie przez nabywcę uzyskanych oszczędności z tytułu obniżki ceny sprzedaży na realizację prac budowlano-konserwatorskich Należy podkreślić że poniesione nakłady dotyczą obiektoacutew nie bę-dących już w Zasobie

Aktualnie obowiązuje pozostawiona 50 ob-niżka ceny sprzedaży Jednak skorzystanie z niej zależy od spełnienia odpowiednich warunkoacutew Nabywca jest zobowiązany do przedłożenia wła-ściwemu oddziałowi terenowemu Agencji w ter-minie ustalonym w porozumieniu z wojewoacutedzkim konserwatorem zabytkoacutew nie dłuższym jednak niż 5 lat od dnia zawarcia umowy sprzedaży dokumentoacutew potwierdzonych przez właściwego wojewoacutedzkiego konserwatora zabytkoacutew określa-jących zakres rzeczowy i wartość nakładoacutew ktoacutere nabywca ponioacutesł realizując wskazania konserwa-torskie w odniesieniu do nabytej nieruchomości zabytkowej Intencją pozostawienia obniżki ceny sprzedaży było zachęcenie a jednocześnie zmo-bilizowanie nabywcoacutew do realizacji prac według wskazań konserwatora zabytkoacutew

Istnieje wiele czynnikoacutew ograniczających trwa-łe rozdysponowanie obiektoacutew zabytkowych Jed-nym z głoacutewnych jest brak rozstrzygnięć reprywa-tyzacyjnych Szacuje się że obecnie roszczenia reprywatyzacyjne dotyczą około 200 zespołoacutew zabytkowych będących w Zasobie Na ogoacuteł wła-ściciele bądź ich prawni spadkobiercy nie są za-interesowani zakupem w drodze przysługującego im pierwszeństwa w nabyciu (art 29 ust 1 pkt 1 ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa) natomiast Prezes Rady Ministroacutew pismem z 7 listopada 1997 r zakazał sprzedaży nieruchomości do ktoacuterych zgłoszono zastrzeżenia reprywatyzacyjne aż do czasu usta-wowego uregulowania sprawy roszczeń W tej sy-tuacji zgłoszenie roszczeń reprywatyzacyjnych w odniesieniu do konkretnej nieruchomości powo-duje wstrzymanie przygotowań do jej sprzedaży na rzecz osoacuteb trzecich

Poważnym utrudnieniem dotyczącym trwałego rozdysponowania zespołoacutew pałacowo-parko-wych a niejednokrotnie powodującym wyklucze-nie możliwości sprzedaży obiektoacutew zabytkowych będących jednocześnie budynkami mieszkalnymi jest wprowadzone ustawą z 15 grudnia 2000 r o zasadach zbywania mieszkań prawo pierwszeń-stwa nabycia lokali przez ich aktualnych najem-coacutew Konserwatorzy zabytkoacutew do wejścia w życie 17 listopada 2003 r nowej ustawy o ochronie za-bytkoacutew i opiece nad zabytkami tylko sporadycz-nie wyrażali zgodę na sprzedaż poszczegoacutelnych lokali na rzecz najemcoacutew Uważali bowiem że w ten sposoacuteb dokonuje się niezgodny z zasadami konserwatorskimi podział obiektu zabytkowego

Aktualnie obowiązująca ustawa z 23 lipca 2003 r o ochronie zabytkoacutew i opiece nad zabytkami

w art 361 ust 8 nakłada obowiązek uzyskania pozwolenia wojewoacutedzkiego Konserwatora Zabyt-koacutew na dokonanie podziału zabytku nieruchome-go wpisanego do rejestru zabytkoacutew Jednak w praktyce wydzielenie lokalu mieszkalnego czyli dokonanie podziału zabytku nieruchomego jest możliwe tylko w nielicznych wyjątkowych przy-padkach Dotyczyć to może wyłącznie tych obiek-toacutew podlegających ochronie konserwatorskiej w ktoacuterych istniałaby możliwość korzystania z nich w sposoacuteb zapewniający trwałe zachowanie ich za-bytkowych wartości a także zachowania otocze-nia zabytku w jak najlepszym stanie Obejmuje to tylko te nieliczne zamieszkałe budynki zabytkowe ktoacutere sprzedane mogą być w całości jednemu na-jemcy a ich wydzielenie z zespołu zabytkowego nie naruszy integralności tegoż zespołu

Zasadniczym problemem jest fakt zasie-dlenia obiektoacutew zabytkowych przez byłych pra-cownikoacutew państwowych przedsiębiorstw gospo-darki rolnej ktoacutere zostały przekazane do Zasobu wraz z umowami najmu Ze względu na niemożli-wość wydzielenia lokalu z zabytkowej substancji budynku sprzedaż na rzecz najemcoacutew nie może być zrealizowana Prywatyzacja tych obiektoacutew od-wleka się ich stan ulega pogorszeniu zaroacutewno na skutek upływu czasu jak i degradujące użytkowa-nie przez tymczasowych najemcoacutew Częściowym rozwiązaniem problemu byłoby przeniesienie na-jemcoacutew do innych mieszkań lecz w Zasobie brak jest odpowiednich lokali

Aktualnie najpowszechniejszą formą zagospo-darowania obiektoacutew zabytkowych jest dzierżawa (wynika to z wielu uwarunkowań ktoacutere w znaczą-cy sposoacuteb utrudniają trwałe rozdysponowanie) Kondycja zabytkoacutew pozostających u dzierżaw-coacutew jest w dużej mierze pochodną ich sytuacji ekonomicznej

Andrzej ChmielAutor jest pracownikiem Agencji Nieruchomości Rolnych

30 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 31

WIADOMOŚCIMiesięcznik Polskiej Misji Katolickiej w SzwajcariiAdres redakcji 12 Chemin des Falaises 1723 MarlyFribourg SuisseTel 0264364459 Fax 0264364472Konto poczt 17-976-7e-mail pmksurfeuchAbonament dobrowolna ofiara

Redaktor naczelny ks dr Sławomir KaweckiZastępca Redaktora naczelnego ks Krzysztof ZadarkoZespoacuteł redakcyjny Agnieszka G Paciorek Grażyna Goacuterzna Teresa Osmecka ks Artur Cząstkiewicz Beata Daniluk Zdjęcie na okładce Wojciech DoganowskiSkład komputerowy ks Andrzej RybickiImpression Mission Catholique Polonaise 1723 MarlyRedakcja nie zwraca materiałoacutew nie zamoacutewionychZa treść ogłoszeń odpowiada ogłaszający

TŁUMACZENIAJęzyki

niemiecki francuski polski ukraiński rosyjski

Dr phil Marija Buumlchi-Glaeser

Solistrasse 9 CH-8180 Buumllach

Natel 076 380 68 54 Tel 044 860 17 88 Fax 044 860 17 89

email buechieetchwwweetch

KANTOR WYMIANY WALUT

TERMINAL II

czynny 7-2400

Wymiana walut

skup czekow podroacuteżnych

najlepsze kursy walut

na lotnisku w Warszawie

miła obsluga

Tel + 48 22 650 30 59

+ 48 22 650 50 59

REKLAMY

TŁUMACZENIA I LEKCJE

Z JĘZYKA FRANCUSKIEGO

AGNIESZKA G PACIOREK

Polska Misja Katolicka w Marly 12 Chemin des Falaises1723 MarlyFribourg

tel 078 749 65 02e-mail agnieszka_paciorekhotmailcom

30 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 31

Biuro Reklamy bdquoWiadomości PMKrdquo

Grupa PK Sp z ooul Filomatoacutew 4304-116 Warszawatel 22 810-21-99 610-71-90fax 22 810-21-98

Osoba kontaktowaMarek BetlińskiTel 0608 58 11 77mbetlinskipkpl

Zawiadomienie o spotkaniu Stowarzyszenia Przyjacioacuteł PMK

Uprzejmie zawiadamiamy że walne zebranie Stowarzyszenia Przyjacioacuteł PMK Marly odbędzie się w dniu 21 czerwca 2008 r o godz 1000

w siedzibie Polskiej Misji Katolickiej 12 Chemin des Falaises 1723 MarlyFribourg Suisse

Przewidywany porządek obrad1 Modlitwa 2 Otwarcie zebrania 3 Słowo Rektora 4 Sprawozdanie prezesa 5 Zatwierdzenie rachunkoacutew Stowarzy-szenia i budżetu 2008 6 Wytyczne na przyszłość 7 Wolne wnioski 8 Termin kolejnego zebrania 9 Zakończenie

W imieniu ZarząduAndrzej Fornalski Prezes

Warszawa 150408

CENTRUM SPOTKAŃ I MODLITWY PMK ZURYCH

ORGANIZUJE WYJAZD DO KATYNIA I WILNA

w dniach 1 ndash 6 września 2008

Szczegoacutełowych informacji udzielaA Zgliński - tel056 426 14 27

antonizglinskigmxchM Duszyński - tel044 363 46 35

mduszynskigmxch

Ze względu na dłuższy czas oczekiwania na wizy zgłoszenia należy składać do

dnia 12072008

bdquoKĄCIK POLSKIrdquo ndash KawiarenkaOtwarta w każdą niedzielę

1030 -1600

MarlyFR Chemin du Pont 16

ZAPRASZAMY

32 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC)

Page 20: POLSKIE DUSZPASTERSTWO KATOLICKIE w SZWAJCARII NR ...

20 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 21

W niedzielę 11 maja w ośrodku duszpa-sterskim Polskiej Misji Katolickiej w Zury-chu liturgię niedzieli Zesłania Ducha Święte-go uświetnił pierwszy występ nowo powstałej scholi pod kierownictwem pani Sylwii Feher-pataky Grą na organach akompaniowała pani Anna Buczek-Merz

W skład zespołu wchodzi szesnastu członkoacutew Ewa Kadłubowska Joanna Leskiewicz Marta Mirosław Agnieszka Suchta-Veit Anna i Ewelina Wedlechowicz Dorota Weśniak Dorota Zarost Hieronim Bawolski Zygmunt Beck Waldemar Burzyński Krzysztof Chudoba Ryszard Grze-gorzewski Joacutezef Krzyżanowski Tomasz Lenart Bartek Mańkowski Łukasz Mirosław

Już wykonaniem pierwszej pieśni bdquoVeni cre-atorrdquo (bdquoO Stworzycielu Duchu przyjdźrdquo) schola zachwyciła wysokim stopniem profesjonalizmu Dźwięki melodii gregoriańskiej i wariacje orga-nowe pani Buczek-Merz wprowadziły wiernych w uroczysty nastroacutej święta Piękne wykonanie zna-nych i mniej znanych pieśni liturgicznych przyczy-niło się do powstania niezapomnianej atmosfery święta i pogłębienia przeżyć duchowych Schola zaskoczyła i wzruszyłahellip Jak udało się w tak kroacutet-kim czasie stworzyć coś tak niezwykłego Proacuteby nowo powstałego zespołu odbywają sie przecież zaledwie od lutego tego roku

Oto co o powstaniu i pracach choacuteru moacutewi kie-rowniczka scholi pani Sylwia Feherpataky bdquoPomysł prowadzenia wokalnej scholi przykościel-nej pojawił się już dosyć dawno Pedagogikę mu-zyczną obok występoacutew kameralnych traktuję jako hobby uzupełniające moją pracę w operze Rozwa-żając możliwości prowadzenia choacuteru przy jednej

SCHOLA W ZURYCHU

ze szwajcarskich parafii poczułam jednak pewien niedosyt Moje myśli wciąż kierowały się w stronę naszej Misji Ostateczna decyzja o podjęciu tego wyzwania nadeszła wraz ze zmianami personalny-mi w Polskiej Misji Katolickiej w Zurychu jesienią 2007 roku Dzięki wsparciu duszpasterza ośrodka księdza Krzysztofa Zadarko moje pragnienie za-łożenia grupy wokalnej przy naszej wspoacutelnocie na-brało realnego kształtu To co nastąpiło poacuteźniej zawdzięczamy wielkiemu zaangażowaniu osoacuteb ktoacutere zgłosiły swoje uczestnictwo w choacuterze i po-mocy Bożej Nasza Polonia to prawdziwa kopalnia talentoacutew Bardzo zaimponowało mi zainteresowa-nie i wielka chęć wspoacutełpracy członkoacutew zespołu ich zamiłowanie do śpiewu i pragnienie aktywnego uczestnictwa w życiu Kościoła Wiele się od nich uczę To oni tworząc scholę ubogacają naszą wspoacutelnotę Wspoacutelnota to wspoacutełpraca Bez tego na-wet cały moacutej zapał ducha nie wystarczyłby aby po-wstało coś podobnego To ich wysiłek poświęcenie czasu prywatnego chęć uczenia się i działania oraz doświadczenie w pracy choacuteralnej lub wokalnej dały takie wyniki Jestem z nich dumna Ja osobi-

20 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 21

Sylwia FeherpatakyMa 41 lat Pochodzi z Krakowa gdzie rozpoczęła swoją

karierę muzyczną W 1996 roku ukończyła studia na wy-dziale wokalno-aktorskim w Gdańsku Rok poacuteźniej wyje-chała do Szwajcarii jako stypendystka Ministerstwa Kultury i Sztuki w Bernie (Bundesamt fuumlr Kultur) Po ukończeniu studioacutew podyplomowych w Bernie (Hochschule fuumlr Mu-sik und Theater Bern) otrzymała stały angaż w zuryskiej operze gdzie nadal pracuje jako wokalistka Ma na koncie udział w szeregu koncertoacutew solowych i choacuteralnych oraz na-graniach telewizyjnych

ście uczę się mnoacutestwo o muzyce liturgicznej ktoacutera jest niebywale bogata i roacuteżnorodna Nieocenioną pomocą przy przygotowaniu naszej pierwszej mszy była pani Ania Buczek-Merz ktoacutera zgodziła się wspomoacutec nas akompaniamentem Świetna orga-nistka i wielce kompetentny pedagog Dziękuję jej z serca za tę wspoacutełpracę i znajomość

Po naszym pierwszym występie w święto Ze-słania Ducha Świętego stawiamy sobie za cel

rozszerzenie naszego repertuaru Oczekuję tego z wielkim zainteresowaniem

Mam nadzieję że schola będzie się rozwijać Zależy mi na tym aby to dzieło trwało i wzbo-gacało nasze serca pięknem i głębią muzyki aby zawarty w niej pierwiastek Bożej doskonałości docierał do jak największej rzeszy ludzirdquo

Kamila NeupertZdjęciaZbigniew Zambrzycki

Anna Buczek-Merz Od 15 lat mieszka w Szwajcarii Wykształcenie muzyczne

zdobyła w Akademiach Muzycznych w Krakowie Lublinie Basel i Norynberdze jak i na wielu kursach mistrzowskich Przed wyjazdem do Szwajcarii docentka w klasie klawesynu na Akademii Muzycznej w Gdańsku Od 2000 roku zaanga-żowana jako organistka przy Kościele św Jana w Zurychu (Johanneskirche) Od lutego 2008 roacutewnież w kościele pa-rafialnym Birmensdorf Ceniona jako pedagog nauczyciel fortepianu i prowadząca choacuter

LEŚNA MAJOacuteWKA W WINTERTHURZE24 maja 2008 r - zgodnie z wcześniejszą zapowiedzią - odbyła się bdquomajoacutewkardquo

w lesie Winterthur-Walcheweiher zorganizowana przez Radę Ośrodka Duszpasterskiego PMK w Winterthurze Chętnych nie zabrakło

Był obecny także duszpasterz ośrodka ks Krzysztof Zadarko

Aut

or z

djęć

Jer

zy S

taw

arz

22 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 23

Bezpośredni sens słoacutew dzisiejszej Ewangelii nie nasuwa żadnych trudności moacutewi ona że Boacuteg będzie nas sądził nie według słoacutew ale według czynoacutew że po tych czynach mamy odroacuteżnia synoacutew światłości od ludzi złych i że ten tylko kto czynem pełnić będzie wolę Ojca Niebieskiego wejdzie do Kroacutelestwa Bożego Ewangelia nie tylko zabrania złych czynoacutew nawet takie drzewo ktoacutere złych owocoacutew nie daje ale tylko nie rodzi dobrych będzie wycięte i wrzucone w ogień Raz jeszcze przypomina nam w niej Chrystus Pan że Jego zakon jest zakonem czynu że nie ma niczego bar-dziej sprzecznego z chrześcijańską drogą życia niż bierność i bezczynność

Taka jest głoacutewna nauka Ewangelii na dzisiejszą niedzielę Jeśli się jednak nie mylę zawarta w niej jest jeszcze inna bardziej pośrednio wypowiedziana ale nie mniej wielka i piękna Nad nią chciałbym z Wami Drodzy Bracia pokroacutetce rozważać

Co to są te owoce ktoacutere daje dobre drzewo To są nie-wątpliwie przede wszystkim czyny Ale postawa wewnętrzna przejęcie się duchem chrześcijaństwa daje jeszcze inne skutki mniej przejawiające się na zewnątrz wyrażone ndash jeśli można się tak wyrazić ndash w samej sylwetce człowieka nada-jące jej ton i charakter Człowieka Bożego można poznać nawet wtedy gdy jego czynoacutew nie znamy patrząc po prostu na jego zachowanie się na cechy jego ducha Te cechy to tak-że w rozumieniu naszej Ewangelii owoce dobrego drzewa przejawy miłości Bożej i rządoacutew łaski w duszy

Owoce dobrego drzewa pokora pogoda pokoacutejJest takich cech wiele ale najważniejsze są bodaj trzy

pokora pogoda i pokoacutej Pokora Najmilsza z cnoacutet owa postawa duszy pełnej

przedmiotowości ktoacutera cechuje człowieka żyjącego w obli-czu Bożym i umiejącego patrzeć na samego siebie z Bożego punktu widzenia Człowiek ten nie w słowach ale w posta-wie przenikającej każdy jego ruch i każdą myśl jest wolny od tego szaleństwa i głupstwa zwanego pychą od czynienia ze siebie ośrodka świata i fałszywego bożka Pokora spra-wia że ten kto ją posiada nie sądzi nikogo ani nad nikogo się nie wywyższa W tym szerokim chrześcijańskim słowa znaczeniu pokora jest bodaj tą cechą po ktoacuterej najłatwiej poznać można człowieka Bożego

Pogoda to radość wynikająca z umiłowania Boga ponad wszystko niewzruszony optymizm nie w słowach ale każ-dym drgnieniem woli i myśli ludzkiej opromieniający życie niezroacutewnanym światłem Postawa dzięki ktoacuterej człowiek Boży wnosi radość i promień szczęścia wszędzie gdzie prze-chodzi każdym słowem samą swoją obecnością

Pokoacutej Błogosławieni pokoacutej czyniący powiedział Chry-stus Pan Ale pokoacutej czynić może tylko ten kto pokoacutej nosi w samym sobie kto nie jest rozdarty przez zwalczające się dążności i namiętności Raz jeszcze ten pokoacutej prawdziwy co przewyższa wszelki zmysł jest jedną z nieomylnych cech człowieka Bożego z tych owocoacutew po ktoacuterych poznać można serce oddane Bożej sprawie

Aby w nas można było poznać synoacutew światłościJest takich cech świętości więcej ale te trzy biją chyba

najbardziej w oczy i wszyscy nasi święci bez wyjątku byli wielkimi przykładami jak one w postawie chrześcijanina powinny być urzeczywistnione

Kiedy rozważam o nich dwie rzeczy przychodzą mi na myśl Pierwsza to smutny fakt że zrozumienie wielkości i piękna tych wielkich rzeczy jest niestety u tylu tak nikłe Pogańskie płytkie i złe nauki głoszone przez zbłąkanych pogardzają pokorą głoszą gorycz szerzą nienawiść i zwadę Doszło do tego że nawet nasze dzieci uczy się nienawiści zamiast pokoju goryczy zamiast pogody sądzenia innych i pychy zamiast chrześcijańskiej pokory W takich czasach trzeba nam chrześcijanom bardziej niż w innych pamiętać słowa Chrystusowe że po tych właśnie cechach poznawać mamy drzewo dobre od złego a przede wszystkim wypada nam z większym jeszcze zapałem dbać o to aby w nas sa-mych widniały pokora pogoda i pokoacutej

A z tą ostatnią sprawą łączy się druga wręcz może jeszcze smutniejsza Gdy patrzę na siebie i widzę jak mi jest daleko do Chrystusowego ideału jak mało jest w mojej postawie pokory pogody i pokoju jak niewiele potrafię ich dać moim bliźnim trzeba mi sercem skruszonym prosić o przebaczenie i błagać o pomoc i łaskę abym moacutegł stać się mniej niegodnym imienia chrześcijanina

Niech to postanowienie i ta modlitwa będzie wnio-skiem dzisiejszej niedzieli postanowienie że wytężymy wszystkie siły aby w nas można było lepiej poznać sy-noacutew światłości i korna modlitwa do Boga o łaskę poko-ry pogody i prawdziwego pokoju Amen (20071952)

CECHY CHRZEŚCIJANINA

O Joacutezef Innocenty Maria Bocheński OP (1902 ndash 1995)Założyciel PMK

22 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 23

14 maja 2008 roku w Marly odbyło się spotkanie na temat relacji między Stowarzyszeniem Centrum Polskiej Misji Katolickiej w Zury-chu a Polską Misją Katolicką w Szwajcarii W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele Stowarzyszenia dr Antoni Zgliński dr Jacek Pator-ski oraz pani Bogusława Lewicka natomiast Polską Misję Katolicką reprezentowali ks rektor Sławomir Kawecki ks Artur Cząstkiewicz oraz ks Grzegorz Ostrowski Przedstawiciele Stowarzyszenia Cen-trum stwierdzili że bdquoStowarzyszenie jest organizacją świecką opartą na prawie cywilnym szwajcarskim i nie podlega Polskiej Misji Ka-tolickiej Nazwa Stowarzyszenia została wybrana dlatego że Polska Misja Katolicka jest instytucją wiarygodną a to bardzo pomaga w zbieraniu funduszyrdquo Otoacuteż aby Stowarzyszenie mogło nosić nazwę bdquokatolickierdquo musi wpierw uzyskać zgodę kompetentnych władz kościelnych Niestety Stowarzyszenie Centrum do tej pory o taką zgodę nie wystąpiło Co więcej zwroacutecono się o aprobatę Statutu Stowarzyszenia działającego według zasad PRAWA CYWILNEGO do WŁADZ KOŚCIELNYCH miejscowej diecezji ktoacutere to władze w sposoacuteb dyplomatyczny odpowiedziały że nie leży to w kompeten-cji biskupa diecezji Chur Często członkowie Zarządu Centrum powołują się na słowa wsparcia prywatne listy z błogosławieństwem zachęty ze strony dostojnikoacutew kościelnych To wprowadza w błąd ludzi mniej zorientowanych - mogłoby się wydawać że jest to roacutew-noznaczne z dokumentem prawnym Otoacuteż tak nie jest W kościele rzymskokatolickim obowiązuje nas Kodeks Prawa Kanonicznego ktoacutery jasno reguluje te sprawy (por Kan 298-311)

Po długich dyskusjach doszliśmy do wniosku że Stowarzyszenie

W SPRAWIE STOWARZYSZENIA CENTRUM hellipOświadczenie Stowarzyszenia Centrum Spotkań i Modlitwy Polskiej Misji Katolickiej w ZurychuW majowym numerze bdquoWiadomościrdquo (Nr 440) ukazała się notatka ks Rektora o naszym Stowarzyszeniu sugerująca niezorientowanym czytelnikom wątpliwości wobec naszych intencji i działań W związku z reakcjami ludzi na tę publikację uważamy za konieczne podanie poniższych wyjaśnień do wiadomości wszystkich1 Nasze Stowarzyszenie jest założone na podstawie szwajcar-

skiego prawa cywilnego (OR) nie jest organizacją kościelną i nie podlega formalnie Polskiej Misji Katolickiej w Szwaj-carii

2 Nazwa bdquoCentrum Spotkań i Modlitwy Polskiej Misji Katolickiej w Zurychurdquo wyraża tylko jednoznacznie nasz głoacutewny cel tzn zdobycie i utrzymanie odpowiedniego stałego ośrodka dla PMK ktoacutery będzie znajdował się w Zurychu Jednocześnie chcemy aby te pomieszczenia były owarte dla całej Polonii w Szwajcarii jako miejsce spotkań i dyskusji czy też organizacji imprez kultu-ralnych Nasze starania ograniczają się jak dotąd w zdobywaniu funduszoacutew poprzez składki członkowskie zbieranie ofiar oraz własną pracę (kawa niedzielna biuletyn Stowarzyszenia organi-zacja imprez)

3 Będziemy się cieszyli roacutewnież i wtedy jeśli PMK otrzymałaby wcześniej w inny sposoacuteb odpowiednie stałe pomieszczenia w Zurychu do samodzielnego użytkowania Statut pozwala nam na poacuteźniejszą pomoc w utrzymaniu takiego ośrodka

4 Zawiadomienie o założeniu Stowarzyszenia w 2000 r zostało wy-słane wraz ze statutem do wszystkich biskupoacutew szwajcarskich a także do prymasa ks kard J Glempa i innych biskupoacutew w kraju do bp S Wesołego i do ks rektora K Gawrona Otrzymaliśmy same pozytywne odpowiedzi i błogosławieństwo na naszą działal-ność

W liście z dn 20102000 r z Ordynariatu diecezji Chur na ktoacuterej terenie działamy czytamy bdquoPrzyjęliśmy do wiadomości treść statutu () Kompetencji i nadzorowi Biskupa podlegają jedynie statuty mające czysto kościelno-prawny charakter Poza

tym możemy Wam mimo to potwierdzić że do tego statutu nie mamy żadnych zastrzeżeń i popieramy ideowo cel tego Stowa-rzyszeniardquo (tłum AZ) Traktowaliśmy i traktujemy to dalej jako akceptację ze strony władz kościelnych na działanie zgodnie z naszym statutem Informacja o tym wraz z kopią listu została przesłana w odpowiedzi na polską ocenę prawną dla ekonoma Komisji Episkopatu Polskiego ks J Droba do Warszawy oraz ks rektorowi S Kaweckiemu

5 W czerwcu ubr było wiadomo że od 1 lipca będzie tylko jeden etat dla duszpasterza PMK tzn Rektora W związku z tym ks W Czerwiński z dniem 30 czerwca przestał być członkiem Zarządu z urzędu Mimo iż pozostawał dalej w mieszkaniu przy Aem-tlerstrasse to nie miał więcej prawa działalności wśroacuted Polonii wobec czego konieczna była formalna zmiana adresu korespon-dencyjnego Stowarzyszenia Na nadzwyczajnym Walnym Zebra-niu Stowarzyszenia 24 czerwca 2007 uchwalono tę zmianę Jed-nocześnie w statucie dokonano drobnych zmian ktoacutere precyzują cel podkreślają lokalizację w Zurychu i ograniczają możliwości interpretacji przeznaczenia zbieranych funduszy Nie rozumiemy sugerowania że mieliśmy przy tym nieczyste intencje

6 Jest rzeczą oczywistą że wobec naszego celu chcemy ndash tak jak dotychczas ndash pracować ściśle w powiązaniu z PMK w Szwajcarii W Zarządzie jest zarezerwowane stałe miejsce dla kapłana odpo-wiedzialnego w Zurychu za Misję

7 Następne zwyczajne Walne Zebranie Stowarzyszenia jest plano-wane na czerwiec br

8 Wiemy że w Polsce istnieje swoista kultura nieufności do wszyst-kiego co nie jest pod pełną własną kontrolą a także rzucania publicznych podejrzeń według swego subiektywnego poglądu Uważamy jednak że zawsze trzeba wymagać informacji rzetelnej Nie wiemy jaki cel przyświecał wspomnianej notatce w bdquoWiado-mościachrdquo bez poprzedniego porozumienia się z nami

Za ZarządDr Antoni Zgliński prezes

Inż Marek Duszyński v-prezez

Od Rektora Polskiej Misji Katolickiejwystąpi do Episkopatu o zgodę na używanie nazwy Stowarzyszenie Polskiej Misji Katolickiej Ustaliliśmy także że będziemy praco-wać nad przygotowaniem umowy o wspoacutełpracy Stowarzyszenia Centrum z Polską Misją Katolicką w Szwajcarii Nie może być tak że Stowarzyszenie ktoacuterego członkowie Zarządu zastrzegają że nie jest stricte katolickie zbiera fundusze na terenie Polskiej Misji Katolickiej Dlatego konieczne jest przygotowanie umowy ktoacutera będzie jasno precyzowała wzajemne relacje

Jedyną kwestią sporną ktoacutera nie znalazła rozwiązania był temat zwołania ubiegłorocznego walnego zebrania w dniu 240607 - na trzy dni przed moim przyjazdem do Szwajcarii Mimo proacuteśb Ekonoma Konferencji Episkopatu Stowarzyszenie Centrum nie raczyło zmie-nić terminu walnego zebrania po to aby moacutegł wziąć w nim udział nowy rektor Polskiej Misji Katolickiej Jeszcze raz podkreślam że nie rozumiem i jest dla mnie nie do pojęcia jak można na trzy dni przed przybyciem nowego rektora bez konsultacji z nim a przede wszystkim bez konsultacji z odpowiedzialnym za duszpasterstwo Polonii z ramienia Konferencji Episkopatu Polski zmienić statut dokonać zmian personalnych i zmienić adres siedziby Stowarzy-szenia Mimo tej rozbieżności całe spotkanie było dosyć owocne W wielu kwestiach znaleźliśmy porozumienie Mam nadzieję że na najbliższym walnym zebraniu w szerszym gronie uda się znaleźć konstruktywne rozwiązania dla nieuporządkowanych pod względem prawnym zagadnień zaroacutewno dla dobra Polskiej Misji Katolickiej jak i Stowarzyszenia

ks Sławomir Kawecki Rektor Polskiej Misji Katolickiej

24 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 25

W trakcie Mszy św hołd Zmarłej złożył profesor dr hab Jan Zieliński z Berna ktoacuterego przemoacutewienie zamieszczamy poniżej

bdquoLubiła podkreślać że przyszła na świat w puszczy że wychowała się wśroacuted drzew Było to w Spuszy w ziemi lidz-kiej (Spusza ongiś własność Ignacego Tyzenhausa potem jego syna Rudolfa dalej tegoż coacuterki Hermancji zamężnej Uruskiej ktoacuterej młodsza coacuterka Seweryna wyszła za Jana Pawła Sapiehę) Ojciec Eustachy Kajetan ks Sapieha ab-solwent politechniki w Zurychu (leśnictwo) był na początku lat dwudziestych ministrem spraw zagranicznych RP Matka Teresa z Lubomirskich prowadziła działalność charytatywną i społeczną Kierowała warsztatem produkującym tweed W Warszawie prowadziła bdquoLatarnięrdquo zakład wytwoacuterczy dla ociemniałych inwalidoacutew wojennych Elżbieta (w dzieciństwie i potem dla najbliższej rodziny Izia) miała siostrę Eleonorę i trzech starszych braci Jana Lwa i Eustachego Seweryna Na zachowanych zdjęciach z dzieciństwa widać Ją w otoczeniu przyrody na cierpliwej białej klaczy albo w atelier fotografa Stefana Platera jak z rozpuszczonymi długimi włosami z uśmiechem i ciekawością świata ufnie patrzy w przyszłość

Maturę zrobiła w roku 1939 Wszechstronnie uzdolniona artystycznie zastanawiała się czy wybrać karierę śpiewaczki aktorki czy rzeźbiarki Wybuch wojny pokrzyżował te plany Ojciec został aresztowany przez władze radzieckie i skazany na karę śmierci zamienioną na pobyt w łagrze wyszedł z Rosji z armią Andersa Następnie osiadł w Kenii był delega-tem Polskiego Czerwonego Krzyża na Afrykę Wschodnią

Okupację przeżyła w Polsce działała w podziemiu w roku 1944 aresztowana przez gestapo w Krakowie siedziała w więzieniu na Montelupich Kiedy została zwolniona kar-dynał Sapieha radził Jej matce bdquoZabierz coacuterkę i pierwszą możliwą drogą wyjeżdżajcierdquo Tak trafiły do Berna

Po wojnie rodzice osiedli na dobre w południowo-wschodniej Afryce Ona nie chciała opuszczać Europy ad-optowana przez przemysłowca i organizatora wyścigoacutew sa-mochodowych Hansa Rufenera i jego żonę Hannę zamiesz-kała w Hofgut w podberneńskiej gminie Muri Zajmowała się ogrodem Do końca żywiła dla Szwajcarii i Szwajcaroacutew wdzięczność za gościnę to była jej druga ojczyzna Wielka patriotka polska stała się też patriotką szwajcarską

Jej wielką pasją było kolekcjonerstwo Zbierała znaczki

bdquoUMIAŁA DAWAĆhelliprdquoElżbieta (Iza) Rufener-Sapieha (24081921 - 01052008)

i etykiety zapałczane dziwne kamyki i wieczka pojemni-koacutew ze śmietanką do kawy W sensie przenośnym można powiedzieć że kolekcjonowała ludzi ndash otwarta na ich losy na ich potrzeby Zbierała też filmy Umiejętnie korzystając z kolejnych nowinek technicznych nagrywała setki filmoacutew i programoacutew telewizyjnych o Polsce o Papieżu o przyrodzie Wiele z nich trafiło potem do Polski do zbioroacutew Uniwersy-tetu Jagiellońskiego

Inną wielką pasją były podroacuteże Sprzyjało temu trochę powojenne rozproszenie rodziny po całym świecie ale głoacutew-nym motorem była chyba ciekawość świata Jej świadectwem pozostały niezliczone fotografie i slajdy a także akwarele o egzotycznej tematyce

W latach pięćdziesiątych była uczennicą malarza Karla Bieri w berneńskiej Gewerbeschule Brała udział w plene-rach malarskich Pobierała też lekcje rzeźby u Madeleine von Fischer Była członkinią Schweizerische Gesellschaft Bildender Kuumlnstlerinnen

Malowała dużo ale przez wiele lat wcale nie wysta-wiała Pierwsza wystawa w rezydencji ambasadora RP w

1 maja 2008 roku w Bernie przeżywszy 86 lat odeszła do Pana wielka polska patriotka Elżbieta Ru-fener-Sapieha 13 maja została odprawiona w intencji zmarłej Msza św pogrzebowa ktoacuterej przewod-niczył rektor Polskiej Misji Katolickiej w Szwajcarii ks dr Sławomir Kawecki W homilii celebrans podkreślił wielkie zasługi zmarłej w podtrzymywaniu polskiej tradycji patriotycznej i religijnej cha-rytatywną bezinteresowną działalność na rzecz polskiej młodzieży oraz jej niezwykły talent malarski Rysunki akwarele i obrazy olejne Elżbiety Rufener-Sapiehy są plonem jej życia dzielonego na dwie ojczyzny ndash Polskę i Szwajcarię Zachwyt nad doskonałością natury nad otaczającym nas pięknem ndash to refleksje jakie pojawiają się w trakcie oglądania dzieł malarki

Elżbieta Rufener-Sapieha z Ojcem Świętym Janem Pawłem II Zdjęcie pochodzi ze zbioroacutew prywatnych

24 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 25

Bernie odbyła się w roku 2004 po niej przyszły następne w Muzeum Polskim w Rapperswilu (2005) we wrocławskim Ossolineum (2006) w warszawskich Łazienkach Kroacutelew-skich (2007) wreszcie w styczniu br w Domu Polonii na krakowskim Rynku Każda wystawa miała nieco inny kształt dzięki temu że było z czego wybierać dorobek Elżbiety Rufener-Sapiehy liczy ponad trzysta prac Są wśroacuted nich obrazy olejne akwarele grafiki i fotografie artystyczne ndash świadectwo bezustannych poszukiwań tematycznych i formalnych Wkroacutetce przed śmiercią większość tych prac ofiarowała wspaniałomyślnie Zakładowi Narodowemu im Ossolińskich z myślą o powstającym we Wrocławiu Muzeum Lubomirskich

Miałem szczęście uczestniczyć w otwarciu wszystkich tych wystaw Każdy wernisaż pozostawił wspomnienia ale najsilniejsze wiążą się z ostatnim Może dlatego że aranża-cja wystawy delikatnymi akcentami plastycznymi przywodzi-ła myśl o nieuchronnym pożegnaniu Ale chyba nie tylko Przemawiając podczas wernisażu wspomniałem o areszto-waniu Izy w wojennym Krakowie podeszła do mnie potem coacuterka ludzi w ktoacuterych mieszkaniu okupanci zorganizowali oacutew fatalny bdquokociołrdquo Miałem wtedy wrażenie że zamyka się krąg historii

Od połowy lat sześćdziesiątych jeździła regularnie do kraju Wspierała też stale roacuteżne inicjatywy i ludzi w potrze-bie Szczegoacutelnie aktywnie zaangażowała się w ruch bdquoSolidar-nościrdquo i w pomoc dla Polski po wprowadzeniu stanu wojen-nego Nie tylko finansowo także osobiście przygotowując i wysyłając niezliczone paczki

Działała ze Szwajcarii w ruchu (od 1990 Stowarzysze-niu) bdquoPrzymierza Rodzinrdquo ktoacutery prowadzi w Polsce dzia-łalność edukacyjną i wychowawczą w duchu obywatelskim Ruch ten ktoacutery wyroacutesł z Sekcji Rodzin warszawskiego Klubu Inteligencji Katolickiej zmierza do wielostronnego przygotowania dzieci i młodzieży do służby społeczeństwu i Kościołowi Działalność rozpoczął od kształcenia wy-chowawcoacutew i organizowania letnich i zimowych obozoacutew następnie całorocznej pracy wychowawczej w grupach wreszcie przystąpiono do budowy szkoacuteł Przymierze Rodzin prowadzi obecnie przedszkole cztery świetlice trzy szkoły podstawowe cztery gimnazja dwa licea ogoacutelnokształcące i szkołę wyższą Hojności Izy ta pożyteczna placoacutewka w bardzo dużej mierze zawdzięcza swe powstanie i rozwoacutej Ponadto założyła Ona dwie fundacje z przeznaczeniem na stypendia dla dzieci i młodzieży z niezamożnych rodzin Jedną z sal w budynku szkoły Przymierza Rodzin im Jana Pawła II na Ursynowie nazwano Salą Sapieżyńską dwie tablice upamiętniają hojność fundatorki w szkole wyższej i w szkole im ks Jerzego Popiełuszki na Bielanach jest też ogromna wdzięczność w sercach członkoacutew Przymierza Rodzin

Umiała dawać ndash a to jest rzadka umiejętność Prezydent Lech Wałęsa odznaczył Ją w roku 1994 krzy-

żem kawalerskim Orderu Zasługi RP prymas Joacutezef Glemp w roku 2000 Złotym Medalem Prymasowskim za zasługi dla Kościoła i Narodu premier Jerzy Buzek medalem Instytu-tu Społeczeństwa Obywatelskiego bdquoCzłowiek Pro Publico Bono 2003rdquo

Pamiętam od pierwszego spotkania wielkie uważne oczy promienny uśmiech lekko przechyloną na bok głowę z burzą skręconych białych włosoacutew Połączył nas śp Marek Łatyński pierwszy Ambasador znoacutew wolnej Polski w Szwajcarii spo-winowacony z Nią przez swą żonę z domu Potulicką Kiedy przedwcześnie kończył swą misję w Bernie powierzył Izę naszej opiece a nas ndash Jej Przed czternastu laty Na zawsze zostaniemy dłużnikami Chyba że można dobro odpłacać dobrem

Kiedy przyszedłem w godzinę ktoacutera miała się okazać przedostatnią uniosła na przywitanie lewą rękę Siedziałem przy szpitalnym łoacuteżku w milczeniu wychodząc z założenia że w takich sytuacjach słowa są niepotrzebne liczy się obec-ność Odchodząc uniosłem lewą rękę na pożegnanie do jutra Za godzinę już nie żyła

Pod koniec oszczędnie gospodarowała słowami jakby wiedząc że w obliczu spraw ostatecznych nabierają one in-nej wagi Ale w tym co moacutewiła była niezwykła przytomność umysłu lapidarna norwidowska trafność Tydzień wcześniej na słowa zaprzyjaźnionej osoby bdquoMogę się za Ciebie tylko modlićrdquo odparła bdquoT y l k ordquo

Odeszła w święto Wniebowstąpienia Pańskiego kiedy po porannym deszczu niebo się zupełnie wypogodziło jakby otwierało swe podwoje

Wraz z Jej odejściem obumiera jedna gałązka dwoacutech wielkich polskich rodoacutew magnackich Wysycha zdroacutej dobro-ci bezinteresownej gotowości do niesienia pomocy i do do-brych uczynkoacutew Rozproszona po świecie rodzina przyjacie-le Polonia szwajcarska i zaprzyjaźnieni Szwajcarzy wreszcie miłośnicy sztuki ndash wszyscy tracimy Pięknego Człowieka

W noc po kremacji na zewnętrznej szybie okna pod ktoacuterym pracuję od strony wielkiego dębu ktoacutery tylekroć podziwiała i ktoacutery do niedawna jeszcze miała nadzieję nary-sować przylgnęła piękna srebrzysta ćma Tkwiła tam przez cały dzień niczym dusza Izy zaglądając mi przez ramię kiedy o Niej pisałem

Pogrzeb odbędzie się jesienią w Boćkach na Podlasiu w kościele pod wezwaniem św Joacutezefa Oblubieńca (jego święto przypada 1 maja) i św Antoniego Padewskiego kościele ufundowanym w roku 1726 przez Joacutezefa Franciszka Sapie-hę Iza była tam przed trzema laty gdy chowano jej brata zmarłego w Kenii Eustachego Sapiehę W homilii powie-dzianej przez biskupa drohiczyńskiego Antoniego Dydycza uderzyły ją zwłaszcza zacytowane słowa z listu fundatora w ktoacuterych planowaną budowlę sakralną nazywa bdquoroślinkąrdquo I komentarz biskupa Dydycza bdquoNie wiem czy u wielkich wspoacutełczesnych spotkalibyśmy się z takim językiem z taką delikatnością i uprzejmą prostotą Podskarbi litewski całą fundację nazywa lsquoroślinkąrsquo To ma swoją wymowę widać że patrzył na wszystko przez pryzmat życiardquo Z puszczy w Spu-szy do kościoła budowanego z miłością tak jak się hoduje ulubioną roślinkę Jest w tym wewnętrzna logika i konse-kwencja Co w niczym nie zmniejsza poczucia że straciłem jedną z najważniejszych w moim życiu osoacuteb Wiem że inni czują podobnie

Gdyby trzeba słowa pożegnania ograniczyć do jednego w tym wypadku brzmiałoby ono Dziękirdquo

26 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 27

bdquoO dobre imię Polski i Polakoacutewrdquo - to hasło XII Forum Polonijnego jakie odbyło się w dniach 25-27 kwietnia w Toruniu Gospodarzami spotkania na ktoacutere przybyło ponad stu delegatoacutew z całego świata były Wyższa Szkoła Kultury Społecznej i Medialnej oraz Polskie Stowarzyszenie Mor-skie-Gospodarcze im Eugeniusza Kwiatkowskiego Toruń-ska uczelnia w swoich murach gościła min przedstawicieli z Europy (Litwa Białoruś Ukraina Niemcy Francja Szwaj-caria Wielka Brytania Szwecja Norwegia) Australii i obu Ameryk (USA Kanada Argentyna Urugwaj i Meksyk)

Z całego świata zjechali się goście do Wyższej Szkoły Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu na XII Forum Polonijne W piątek 25 kwietnia zostaliśmy uroczyście podjęci w pięknej restauracji na bogatej w polskie potrawy kolacji Po posiłku o godzinie 2100 odbył się Apel Jasno-goacuterski animowany przez choacuter WSKSiM a prowadzony przez księdza biskupa Andrzeja Suskiego ordynariusza diecezji toruńskiej

Rano w sobotę 26 kwietnia XII Forum Polonijne zostało zainaugurowane Mszą św pod przewodnictwem o Tadeusza Rydzyka dyrektora Radia Maryja i założyciela WSKSiM w Toruniu W wygłoszonym Słowie Bożym celebrans poroacutew-nał Polakoacutew do ucznioacutew Jezusa ktoacuterzy poszli na cały świat niosąc Ewangelię i naukę o Panu Podkreślił że to ważne abyśmy byli bdquoświadkami prawdyrdquo bronili dobrego imienia Polski i Polakoacutew nie zniechęcając się ale dając świadectwo wierze gdyż bdquonie wolno zapierać się ojca i matkirdquo

Przed południem złożono kwiaty pod pomnikiem Jana Pawła II a następnie przystąpiono do spotkań panelowych dotyczących duszpasterstwa emigracyjnego nauki i kultury oraz dobrego imienia Polski i Polakoacutew Było wielu moacutewcoacutew min prezydent miasta Torunia Michał Zaleski a także po-litycy ndash ich słowa wzięliśmy sobie głęboko do serca Było to wielkie spotkanie patriotyczne ktoacutere wzbogaciło nas wszyst-kich Niejednemu w oczach zalśniły łzy tęsknoty podczas słuchania recytacji wiersza Norwida bdquoDo kraju tegordquo Jak zwykle nie zabrakło możliwości zakupu ciekawych i naj-nowszych publikacji książkowych o tematyce patriotycznej i katolickiej

Następnie wszyscy udaliśmy się do studia nagrań Telewi-zji Trwam znajdującego się w pobliżu Domu Słowa gdzie z wielkim zainteresowaniem wszyscy uczestnicy Forum podzi-wiali profesjonalizm i nowoczesną aparaturę tego studia

Gdy wroacuteciliśmy do Centrum Polonia in Tertio Millenio kontynuowaliśmy spotkanie panelowe Po kolacji czekał nas program słowno-muzyczny w wykonaniu choacuteru toruńskiej uczelni następnie inscenizacja fragmentoacutew epopei naro-

O DOBRE IMIĘ POLSKI I POLAKOacuteWXII Forum Polonijne

Toruń 25 - 27 kwietnia 2008

dowej bdquoPan Tadeuszrdquo w reżyserii Haliny Łabonarskiej oraz wieczoacuter z poezją Jacka Kaczmarskiego w wykonaniu studen-toacutew tej uczelni

W niedzielę po śniadaniu i Mszy Świętej udaliśmy się do auli aby kontynuować nasze debaty dotyczące kultury i na-uki oraz dalszy ciąg panelu bdquoO dobre imię Polski i Polakoacutewrdquo ktoacutere wzbudziło wiele emocji narzekań Polakoacutew z Litwy i nie tylko Były też i pozytywne sygnały z Wielkiej Brytanii o naszym narodzie o cenieniu pracowitości i wysokiej jakości pracy Polakoacutew Po południu było podsumowanie dyskusji panelowych i podjęcie uchwał Pewne pytania i problemy dyskutowane na forum pozostawały bez odpowiedzi

Studenci tej uczelni opiekowali się gośćmi i robili to bardzo odpowiedzialnie i z wielką życzliwością Ogromnie urozmaicona wspaniała i obfita polska kuchnia była po-twierdzeniem znanej na całym świecie polskiej gościnności Niezapomnianym przeżyciem było obejrzenie gablot z eks-ponatami-pamiątkami po Ojcu Świętym Janie Pawle II oraz zobaczenie kaplicy w ktoacuterej odmawia się codziennie wieczo-rem Roacuteżaniec Święty W tej kaplicy obok wizerunku Matki Bożej Fatimskiej wisi obraz Pani Jasnogoacuterskiej z podpisem Jana Pawła II z Jego prywatnej kaplicy watykańskiej oraz wota wiernych - słuchaczy Radia Maryja

Dla członkoacutew naszego Koła i zainteresowanych otrzyma-łam wiele ciekawych materiałoacutew po ktoacutere można się zgłosić w pierwsze soboty i niedziele miesiąca po Mszy Świętej w Zurychu

Cieszę się że mogłam reprezentować nasze Koło Radia Maryja z Zurychu w tak ciekawych i pełnych emocji uroczy-stościach spotkaniach panelowych jak roacutewnież w owocnych rozmowach w kuluarach

Jadwiga Wator

Informacja dla słuchaczy Radia Maryja i widzoacutew Tele-wizji Trwam z Europy zmiana parametroacutew nadawania TV Trwam na satelicie Astra

Z dniem 1 maja 2008 roku program TV Trwam i Radio Maryja będzie dostępny na transponderze 53 o parame-trach

- satelita Astra 1KR 192 East (wschoacuted) - częstotliwość 10773 MHz - polaryzacja H (pozioma)- FEC 56- Symbol rate 22 Msymbs- pid video 513- pid audio 660- pid pcr 513- pid audio 661 dla programu Radio Maryja

Programy są niekodowane

26 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 27

Programndash Rozpoczęcie o godz 1330ndash Nabożeństwo w Sanktuariumndash DVD i wymiana doświadczeńndash Przeżycie wspoacutelnoty przy kawiendash Okazja do spowiedzindash Uroczysta Msza śwndash Nowe rozesłanie pielgrzymujących sanktuarioacutewZakończenie ok godz 1815Pielgrzymce przewodniczyć będzie ks Krzysztof Zadarko Duszpasterz Ośrodka PMK w Zurychu

PIELGRZYMKA DO QUARTENSerdecznie zapraszamy na pielgrzymkę Polakoacutew do Sanktuarium

Matki Bożej Trzykroć Przedziwnej do Quarten w sobotę 28 czerwca 2008 r

Cieszymy się na spotkanie Sr Ursula-Maria Bitterli Sr M Henryka Seidel Sr M Felicja Lewandowska

Projekt bdquounterwegs zu dirldquo Pilgerheiligtum Neu-Schoumlnstatt 8883 Quarten

Telefon 081 739 15 01 E-mail projektphschoenstattch

Polonia w Szwajcarii walczy o utrzymanie Muzeum Polskiego w Rapperswil ktoacuteremu grozi eksmisja z wynajmowanych dotychczas pomieszczeń Rektor PMK zwraca się z prośbą do wszystkich ktoacuterym leży na sercu zachowanie Muzeum w Rapperswil o podpisanie petycji do władz szwajcarskich o pozostawienie muzeum w dotychczasowych pomieszczeniach Solidarnie podpiszmy petycje tak by władze Rapperswil i

URATOWAĆ RAPPERSWIL Szwajcarii wiedziały że choć jesteśmy w Szwaj-carii małą liczebnie grupą narodowościową to potrafimy walczyć o słuszną sprawę i mamy wielu przyjacioacuteł ktoacuterzy nas w tym wspomagają Wszyst-kie informacje i miejsce na podpisy pod petycją znajdują się na stronie

wwwrapperswil-castlecom

Ks dr Sławomir Kawecki Rektor PMK

Szkolny Punkt Konsultacyjny przy Stałym

Przedstawicielstwie RP przy Biurze ONZ

w Genewie

LrsquoAncienne Routes 151218 Grand -Saconnex Suisse

Tel 022 710 97 97

zaprasza

wszystkie dzieci w wieku od 7 do 18 latdo uczestniczenia w zajęciach lekcyjnych

w

roku szkolnym 20082009

Szkoła realizuje polski program nauczania zatwierdzony przez MEN

w zakresie- języka polskiego

- historii i geografii Polski-wiedzy o społeczeństwie

Zajęcia odbywają się raz w tygodniu i obejmują poszczegoacutelne etapy nauczania

(szkoła podstawowa gimnazjum i liceum ogoacutelnokształcące)

W czerwcu uczniowie otrzymują świadectwaWarunkiem przyjęcia nowych ucznioacutew jest

sprawdzenie ich wiedzy (znajomość języka polskiego) lub posiadanie świadectwa

Malgorzata Molska-KurtykaKierownik Szkolnego Punktu Konsultacyjnego w Genewie

Trzecia Olimpiada RodzinW niedzielę 14 września 2008 o godz 1000 na stadionie im Pierra de Coubertin

w VidyLozanna odbędzie się Trzecia Olimpiada RodzinWięcej informacji podamy w następnym numerze

28 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 29

wwwanrgovpl

BARIERY W ZAGOSPODAROWANIU ZABYTKOacuteW

Według danych Agencji na koniec czerwca 2007 r do Zasobu ogoacutełem przejęto 2314 zespołoacutew dworskich i pałacowo-parkowych wpisanych do rejestru zabytkoacutew z tego trwale rozdyspono-wano 1437 zespołoacutew w tym poprzez sprzedaż 1068 wniesienie do jednoosobowych spoacutełek 148 Nadal w Zasobie jest 877 zespołoacutew z tego w dzierżawie pozostaje 654 w administrowaniu 128 w zarządzie i wieczystym użytkowaniu 5 Na rozdysponowanie czeka 90 zespołoacutew

REKLAMY

Fot

Jer

zy G

iedr

ys

Pałac w Małkocinie Zespoacuteł Pałacowo-Parkowy Małkocin

Działania Agencji w odniesieniu do obiektoacutew wpisanych do Rejestru Zabytkoacutew ukierunkowane są na ich zabezpieczenie przed uszkodzeniem zniszczeniem dewastacją do czasu ich trwałego rozdysponowania oraz przygotowanie obiektoacutew do sprzedaży o ile to możliwe wraz z gospodar-stwem rolnym historycznie związanym z zabyt-kiem Obiekty zabytkowe poza swą bezsporną wartością historyczną i kulturową mają także wymierną wartość gospodarczą Niemal na ca-łym świecie stare budowle stanowią dobrą lokatę kapitału

Przekształcenia strukturalne i własnościowe zmierzają w takim kierunku aby przyszły właści-ciel wziął na siebie ciężar wykonania niezbędnych prac remontowych i zabezpieczających realizując je w zgodzie ze wszelkimi wymogami formalnymi wynikającymi z charakteru tych obiektoacutew oraz za-leceń konserwatorskich

Sprzedaż nieruchomości wpisanych do Re-jestru Zabytkoacutew prowadzona jest w większości wypadkoacutew w ramach pierwszeństwa nabycia przysługującego dzierżawcy na podstawie art 29 ust 1 pkt 3 ustawy o gospodarowaniu nieru-chomościami rolnymi Skarbu Państwa

Jeżeli nie ma zastosowania prawo pierwszeń-stwa sprzedaż nieruchomości odbywa się w dro-

dze przetargu W przypadku nie rozstrzygnięcia przetargu korzystając z ustawy o gospodarowa-niu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa Agencja ogłasza kolejne przetargi i może ustalić cenę wywoławczą nie niższą jednak niż 50 ceny wywoławczej pierwszego przetargu aż do skorzy-stania z możliwości sprzedaży nieruchomości bez przetargu W tym przypadku ustalona cena sprzedaży nie może być jednak niższa od ceny wywoławczej ostatniego przetargu

Agencja może także w drodze umowy nieod-płatnie przekazać nieruchomość np gminie na cele związane z wykonywaniem zadań własnych Jednak gminy nie przejawiają dużego zaintereso-wania przejmowaniem nieruchomości wpisanych do Rejestru Zabytkoacutew

Stosowany przez wiele lat system preferencji przy nabywaniu nieruchomości zabytkowych polegający na obligatoryjnym obniżaniu ceny sprzedaży o 50 umożliwiał rozszerzenie kręgu osoacuteb zainteresowanych nabyciem roacutewnież na osoby mniej zamożne Jednak tak skonstruowa-ny system preferencji nie wpływał na polep-szenie stanu zabytkoacutew Dopiero zmiana zasady polegająca na wprowadzeniu w miejsce obniżki obligatoryjnej ndash obniżki fakultatywnej umożliwiła Agencji rozwiązania ukierunkowane na wykorzy-

28 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 29

REKLAMY

Zespoacuteł Dworsko-Parkowy w Kulicach

Fot

Jer

zy G

iedr

ys

stanie przez nabywcę uzyskanych oszczędności z tytułu obniżki ceny sprzedaży na realizację prac budowlano-konserwatorskich Należy podkreślić że poniesione nakłady dotyczą obiektoacutew nie bę-dących już w Zasobie

Aktualnie obowiązuje pozostawiona 50 ob-niżka ceny sprzedaży Jednak skorzystanie z niej zależy od spełnienia odpowiednich warunkoacutew Nabywca jest zobowiązany do przedłożenia wła-ściwemu oddziałowi terenowemu Agencji w ter-minie ustalonym w porozumieniu z wojewoacutedzkim konserwatorem zabytkoacutew nie dłuższym jednak niż 5 lat od dnia zawarcia umowy sprzedaży dokumentoacutew potwierdzonych przez właściwego wojewoacutedzkiego konserwatora zabytkoacutew określa-jących zakres rzeczowy i wartość nakładoacutew ktoacutere nabywca ponioacutesł realizując wskazania konserwa-torskie w odniesieniu do nabytej nieruchomości zabytkowej Intencją pozostawienia obniżki ceny sprzedaży było zachęcenie a jednocześnie zmo-bilizowanie nabywcoacutew do realizacji prac według wskazań konserwatora zabytkoacutew

Istnieje wiele czynnikoacutew ograniczających trwa-łe rozdysponowanie obiektoacutew zabytkowych Jed-nym z głoacutewnych jest brak rozstrzygnięć reprywa-tyzacyjnych Szacuje się że obecnie roszczenia reprywatyzacyjne dotyczą około 200 zespołoacutew zabytkowych będących w Zasobie Na ogoacuteł wła-ściciele bądź ich prawni spadkobiercy nie są za-interesowani zakupem w drodze przysługującego im pierwszeństwa w nabyciu (art 29 ust 1 pkt 1 ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa) natomiast Prezes Rady Ministroacutew pismem z 7 listopada 1997 r zakazał sprzedaży nieruchomości do ktoacuterych zgłoszono zastrzeżenia reprywatyzacyjne aż do czasu usta-wowego uregulowania sprawy roszczeń W tej sy-tuacji zgłoszenie roszczeń reprywatyzacyjnych w odniesieniu do konkretnej nieruchomości powo-duje wstrzymanie przygotowań do jej sprzedaży na rzecz osoacuteb trzecich

Poważnym utrudnieniem dotyczącym trwałego rozdysponowania zespołoacutew pałacowo-parko-wych a niejednokrotnie powodującym wyklucze-nie możliwości sprzedaży obiektoacutew zabytkowych będących jednocześnie budynkami mieszkalnymi jest wprowadzone ustawą z 15 grudnia 2000 r o zasadach zbywania mieszkań prawo pierwszeń-stwa nabycia lokali przez ich aktualnych najem-coacutew Konserwatorzy zabytkoacutew do wejścia w życie 17 listopada 2003 r nowej ustawy o ochronie za-bytkoacutew i opiece nad zabytkami tylko sporadycz-nie wyrażali zgodę na sprzedaż poszczegoacutelnych lokali na rzecz najemcoacutew Uważali bowiem że w ten sposoacuteb dokonuje się niezgodny z zasadami konserwatorskimi podział obiektu zabytkowego

Aktualnie obowiązująca ustawa z 23 lipca 2003 r o ochronie zabytkoacutew i opiece nad zabytkami

w art 361 ust 8 nakłada obowiązek uzyskania pozwolenia wojewoacutedzkiego Konserwatora Zabyt-koacutew na dokonanie podziału zabytku nieruchome-go wpisanego do rejestru zabytkoacutew Jednak w praktyce wydzielenie lokalu mieszkalnego czyli dokonanie podziału zabytku nieruchomego jest możliwe tylko w nielicznych wyjątkowych przy-padkach Dotyczyć to może wyłącznie tych obiek-toacutew podlegających ochronie konserwatorskiej w ktoacuterych istniałaby możliwość korzystania z nich w sposoacuteb zapewniający trwałe zachowanie ich za-bytkowych wartości a także zachowania otocze-nia zabytku w jak najlepszym stanie Obejmuje to tylko te nieliczne zamieszkałe budynki zabytkowe ktoacutere sprzedane mogą być w całości jednemu na-jemcy a ich wydzielenie z zespołu zabytkowego nie naruszy integralności tegoż zespołu

Zasadniczym problemem jest fakt zasie-dlenia obiektoacutew zabytkowych przez byłych pra-cownikoacutew państwowych przedsiębiorstw gospo-darki rolnej ktoacutere zostały przekazane do Zasobu wraz z umowami najmu Ze względu na niemożli-wość wydzielenia lokalu z zabytkowej substancji budynku sprzedaż na rzecz najemcoacutew nie może być zrealizowana Prywatyzacja tych obiektoacutew od-wleka się ich stan ulega pogorszeniu zaroacutewno na skutek upływu czasu jak i degradujące użytkowa-nie przez tymczasowych najemcoacutew Częściowym rozwiązaniem problemu byłoby przeniesienie na-jemcoacutew do innych mieszkań lecz w Zasobie brak jest odpowiednich lokali

Aktualnie najpowszechniejszą formą zagospo-darowania obiektoacutew zabytkowych jest dzierżawa (wynika to z wielu uwarunkowań ktoacutere w znaczą-cy sposoacuteb utrudniają trwałe rozdysponowanie) Kondycja zabytkoacutew pozostających u dzierżaw-coacutew jest w dużej mierze pochodną ich sytuacji ekonomicznej

Andrzej ChmielAutor jest pracownikiem Agencji Nieruchomości Rolnych

30 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 31

WIADOMOŚCIMiesięcznik Polskiej Misji Katolickiej w SzwajcariiAdres redakcji 12 Chemin des Falaises 1723 MarlyFribourg SuisseTel 0264364459 Fax 0264364472Konto poczt 17-976-7e-mail pmksurfeuchAbonament dobrowolna ofiara

Redaktor naczelny ks dr Sławomir KaweckiZastępca Redaktora naczelnego ks Krzysztof ZadarkoZespoacuteł redakcyjny Agnieszka G Paciorek Grażyna Goacuterzna Teresa Osmecka ks Artur Cząstkiewicz Beata Daniluk Zdjęcie na okładce Wojciech DoganowskiSkład komputerowy ks Andrzej RybickiImpression Mission Catholique Polonaise 1723 MarlyRedakcja nie zwraca materiałoacutew nie zamoacutewionychZa treść ogłoszeń odpowiada ogłaszający

TŁUMACZENIAJęzyki

niemiecki francuski polski ukraiński rosyjski

Dr phil Marija Buumlchi-Glaeser

Solistrasse 9 CH-8180 Buumllach

Natel 076 380 68 54 Tel 044 860 17 88 Fax 044 860 17 89

email buechieetchwwweetch

KANTOR WYMIANY WALUT

TERMINAL II

czynny 7-2400

Wymiana walut

skup czekow podroacuteżnych

najlepsze kursy walut

na lotnisku w Warszawie

miła obsluga

Tel + 48 22 650 30 59

+ 48 22 650 50 59

REKLAMY

TŁUMACZENIA I LEKCJE

Z JĘZYKA FRANCUSKIEGO

AGNIESZKA G PACIOREK

Polska Misja Katolicka w Marly 12 Chemin des Falaises1723 MarlyFribourg

tel 078 749 65 02e-mail agnieszka_paciorekhotmailcom

30 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 31

Biuro Reklamy bdquoWiadomości PMKrdquo

Grupa PK Sp z ooul Filomatoacutew 4304-116 Warszawatel 22 810-21-99 610-71-90fax 22 810-21-98

Osoba kontaktowaMarek BetlińskiTel 0608 58 11 77mbetlinskipkpl

Zawiadomienie o spotkaniu Stowarzyszenia Przyjacioacuteł PMK

Uprzejmie zawiadamiamy że walne zebranie Stowarzyszenia Przyjacioacuteł PMK Marly odbędzie się w dniu 21 czerwca 2008 r o godz 1000

w siedzibie Polskiej Misji Katolickiej 12 Chemin des Falaises 1723 MarlyFribourg Suisse

Przewidywany porządek obrad1 Modlitwa 2 Otwarcie zebrania 3 Słowo Rektora 4 Sprawozdanie prezesa 5 Zatwierdzenie rachunkoacutew Stowarzy-szenia i budżetu 2008 6 Wytyczne na przyszłość 7 Wolne wnioski 8 Termin kolejnego zebrania 9 Zakończenie

W imieniu ZarząduAndrzej Fornalski Prezes

Warszawa 150408

CENTRUM SPOTKAŃ I MODLITWY PMK ZURYCH

ORGANIZUJE WYJAZD DO KATYNIA I WILNA

w dniach 1 ndash 6 września 2008

Szczegoacutełowych informacji udzielaA Zgliński - tel056 426 14 27

antonizglinskigmxchM Duszyński - tel044 363 46 35

mduszynskigmxch

Ze względu na dłuższy czas oczekiwania na wizy zgłoszenia należy składać do

dnia 12072008

bdquoKĄCIK POLSKIrdquo ndash KawiarenkaOtwarta w każdą niedzielę

1030 -1600

MarlyFR Chemin du Pont 16

ZAPRASZAMY

32 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC)

Page 21: POLSKIE DUSZPASTERSTWO KATOLICKIE w SZWAJCARII NR ...

20 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 21

Sylwia FeherpatakyMa 41 lat Pochodzi z Krakowa gdzie rozpoczęła swoją

karierę muzyczną W 1996 roku ukończyła studia na wy-dziale wokalno-aktorskim w Gdańsku Rok poacuteźniej wyje-chała do Szwajcarii jako stypendystka Ministerstwa Kultury i Sztuki w Bernie (Bundesamt fuumlr Kultur) Po ukończeniu studioacutew podyplomowych w Bernie (Hochschule fuumlr Mu-sik und Theater Bern) otrzymała stały angaż w zuryskiej operze gdzie nadal pracuje jako wokalistka Ma na koncie udział w szeregu koncertoacutew solowych i choacuteralnych oraz na-graniach telewizyjnych

ście uczę się mnoacutestwo o muzyce liturgicznej ktoacutera jest niebywale bogata i roacuteżnorodna Nieocenioną pomocą przy przygotowaniu naszej pierwszej mszy była pani Ania Buczek-Merz ktoacutera zgodziła się wspomoacutec nas akompaniamentem Świetna orga-nistka i wielce kompetentny pedagog Dziękuję jej z serca za tę wspoacutełpracę i znajomość

Po naszym pierwszym występie w święto Ze-słania Ducha Świętego stawiamy sobie za cel

rozszerzenie naszego repertuaru Oczekuję tego z wielkim zainteresowaniem

Mam nadzieję że schola będzie się rozwijać Zależy mi na tym aby to dzieło trwało i wzbo-gacało nasze serca pięknem i głębią muzyki aby zawarty w niej pierwiastek Bożej doskonałości docierał do jak największej rzeszy ludzirdquo

Kamila NeupertZdjęciaZbigniew Zambrzycki

Anna Buczek-Merz Od 15 lat mieszka w Szwajcarii Wykształcenie muzyczne

zdobyła w Akademiach Muzycznych w Krakowie Lublinie Basel i Norynberdze jak i na wielu kursach mistrzowskich Przed wyjazdem do Szwajcarii docentka w klasie klawesynu na Akademii Muzycznej w Gdańsku Od 2000 roku zaanga-żowana jako organistka przy Kościele św Jana w Zurychu (Johanneskirche) Od lutego 2008 roacutewnież w kościele pa-rafialnym Birmensdorf Ceniona jako pedagog nauczyciel fortepianu i prowadząca choacuter

LEŚNA MAJOacuteWKA W WINTERTHURZE24 maja 2008 r - zgodnie z wcześniejszą zapowiedzią - odbyła się bdquomajoacutewkardquo

w lesie Winterthur-Walcheweiher zorganizowana przez Radę Ośrodka Duszpasterskiego PMK w Winterthurze Chętnych nie zabrakło

Był obecny także duszpasterz ośrodka ks Krzysztof Zadarko

Aut

or z

djęć

Jer

zy S

taw

arz

22 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 23

Bezpośredni sens słoacutew dzisiejszej Ewangelii nie nasuwa żadnych trudności moacutewi ona że Boacuteg będzie nas sądził nie według słoacutew ale według czynoacutew że po tych czynach mamy odroacuteżnia synoacutew światłości od ludzi złych i że ten tylko kto czynem pełnić będzie wolę Ojca Niebieskiego wejdzie do Kroacutelestwa Bożego Ewangelia nie tylko zabrania złych czynoacutew nawet takie drzewo ktoacutere złych owocoacutew nie daje ale tylko nie rodzi dobrych będzie wycięte i wrzucone w ogień Raz jeszcze przypomina nam w niej Chrystus Pan że Jego zakon jest zakonem czynu że nie ma niczego bar-dziej sprzecznego z chrześcijańską drogą życia niż bierność i bezczynność

Taka jest głoacutewna nauka Ewangelii na dzisiejszą niedzielę Jeśli się jednak nie mylę zawarta w niej jest jeszcze inna bardziej pośrednio wypowiedziana ale nie mniej wielka i piękna Nad nią chciałbym z Wami Drodzy Bracia pokroacutetce rozważać

Co to są te owoce ktoacutere daje dobre drzewo To są nie-wątpliwie przede wszystkim czyny Ale postawa wewnętrzna przejęcie się duchem chrześcijaństwa daje jeszcze inne skutki mniej przejawiające się na zewnątrz wyrażone ndash jeśli można się tak wyrazić ndash w samej sylwetce człowieka nada-jące jej ton i charakter Człowieka Bożego można poznać nawet wtedy gdy jego czynoacutew nie znamy patrząc po prostu na jego zachowanie się na cechy jego ducha Te cechy to tak-że w rozumieniu naszej Ewangelii owoce dobrego drzewa przejawy miłości Bożej i rządoacutew łaski w duszy

Owoce dobrego drzewa pokora pogoda pokoacutejJest takich cech wiele ale najważniejsze są bodaj trzy

pokora pogoda i pokoacutej Pokora Najmilsza z cnoacutet owa postawa duszy pełnej

przedmiotowości ktoacutera cechuje człowieka żyjącego w obli-czu Bożym i umiejącego patrzeć na samego siebie z Bożego punktu widzenia Człowiek ten nie w słowach ale w posta-wie przenikającej każdy jego ruch i każdą myśl jest wolny od tego szaleństwa i głupstwa zwanego pychą od czynienia ze siebie ośrodka świata i fałszywego bożka Pokora spra-wia że ten kto ją posiada nie sądzi nikogo ani nad nikogo się nie wywyższa W tym szerokim chrześcijańskim słowa znaczeniu pokora jest bodaj tą cechą po ktoacuterej najłatwiej poznać można człowieka Bożego

Pogoda to radość wynikająca z umiłowania Boga ponad wszystko niewzruszony optymizm nie w słowach ale każ-dym drgnieniem woli i myśli ludzkiej opromieniający życie niezroacutewnanym światłem Postawa dzięki ktoacuterej człowiek Boży wnosi radość i promień szczęścia wszędzie gdzie prze-chodzi każdym słowem samą swoją obecnością

Pokoacutej Błogosławieni pokoacutej czyniący powiedział Chry-stus Pan Ale pokoacutej czynić może tylko ten kto pokoacutej nosi w samym sobie kto nie jest rozdarty przez zwalczające się dążności i namiętności Raz jeszcze ten pokoacutej prawdziwy co przewyższa wszelki zmysł jest jedną z nieomylnych cech człowieka Bożego z tych owocoacutew po ktoacuterych poznać można serce oddane Bożej sprawie

Aby w nas można było poznać synoacutew światłościJest takich cech świętości więcej ale te trzy biją chyba

najbardziej w oczy i wszyscy nasi święci bez wyjątku byli wielkimi przykładami jak one w postawie chrześcijanina powinny być urzeczywistnione

Kiedy rozważam o nich dwie rzeczy przychodzą mi na myśl Pierwsza to smutny fakt że zrozumienie wielkości i piękna tych wielkich rzeczy jest niestety u tylu tak nikłe Pogańskie płytkie i złe nauki głoszone przez zbłąkanych pogardzają pokorą głoszą gorycz szerzą nienawiść i zwadę Doszło do tego że nawet nasze dzieci uczy się nienawiści zamiast pokoju goryczy zamiast pogody sądzenia innych i pychy zamiast chrześcijańskiej pokory W takich czasach trzeba nam chrześcijanom bardziej niż w innych pamiętać słowa Chrystusowe że po tych właśnie cechach poznawać mamy drzewo dobre od złego a przede wszystkim wypada nam z większym jeszcze zapałem dbać o to aby w nas sa-mych widniały pokora pogoda i pokoacutej

A z tą ostatnią sprawą łączy się druga wręcz może jeszcze smutniejsza Gdy patrzę na siebie i widzę jak mi jest daleko do Chrystusowego ideału jak mało jest w mojej postawie pokory pogody i pokoju jak niewiele potrafię ich dać moim bliźnim trzeba mi sercem skruszonym prosić o przebaczenie i błagać o pomoc i łaskę abym moacutegł stać się mniej niegodnym imienia chrześcijanina

Niech to postanowienie i ta modlitwa będzie wnio-skiem dzisiejszej niedzieli postanowienie że wytężymy wszystkie siły aby w nas można było lepiej poznać sy-noacutew światłości i korna modlitwa do Boga o łaskę poko-ry pogody i prawdziwego pokoju Amen (20071952)

CECHY CHRZEŚCIJANINA

O Joacutezef Innocenty Maria Bocheński OP (1902 ndash 1995)Założyciel PMK

22 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 23

14 maja 2008 roku w Marly odbyło się spotkanie na temat relacji między Stowarzyszeniem Centrum Polskiej Misji Katolickiej w Zury-chu a Polską Misją Katolicką w Szwajcarii W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele Stowarzyszenia dr Antoni Zgliński dr Jacek Pator-ski oraz pani Bogusława Lewicka natomiast Polską Misję Katolicką reprezentowali ks rektor Sławomir Kawecki ks Artur Cząstkiewicz oraz ks Grzegorz Ostrowski Przedstawiciele Stowarzyszenia Cen-trum stwierdzili że bdquoStowarzyszenie jest organizacją świecką opartą na prawie cywilnym szwajcarskim i nie podlega Polskiej Misji Ka-tolickiej Nazwa Stowarzyszenia została wybrana dlatego że Polska Misja Katolicka jest instytucją wiarygodną a to bardzo pomaga w zbieraniu funduszyrdquo Otoacuteż aby Stowarzyszenie mogło nosić nazwę bdquokatolickierdquo musi wpierw uzyskać zgodę kompetentnych władz kościelnych Niestety Stowarzyszenie Centrum do tej pory o taką zgodę nie wystąpiło Co więcej zwroacutecono się o aprobatę Statutu Stowarzyszenia działającego według zasad PRAWA CYWILNEGO do WŁADZ KOŚCIELNYCH miejscowej diecezji ktoacutere to władze w sposoacuteb dyplomatyczny odpowiedziały że nie leży to w kompeten-cji biskupa diecezji Chur Często członkowie Zarządu Centrum powołują się na słowa wsparcia prywatne listy z błogosławieństwem zachęty ze strony dostojnikoacutew kościelnych To wprowadza w błąd ludzi mniej zorientowanych - mogłoby się wydawać że jest to roacutew-noznaczne z dokumentem prawnym Otoacuteż tak nie jest W kościele rzymskokatolickim obowiązuje nas Kodeks Prawa Kanonicznego ktoacutery jasno reguluje te sprawy (por Kan 298-311)

Po długich dyskusjach doszliśmy do wniosku że Stowarzyszenie

W SPRAWIE STOWARZYSZENIA CENTRUM hellipOświadczenie Stowarzyszenia Centrum Spotkań i Modlitwy Polskiej Misji Katolickiej w ZurychuW majowym numerze bdquoWiadomościrdquo (Nr 440) ukazała się notatka ks Rektora o naszym Stowarzyszeniu sugerująca niezorientowanym czytelnikom wątpliwości wobec naszych intencji i działań W związku z reakcjami ludzi na tę publikację uważamy za konieczne podanie poniższych wyjaśnień do wiadomości wszystkich1 Nasze Stowarzyszenie jest założone na podstawie szwajcar-

skiego prawa cywilnego (OR) nie jest organizacją kościelną i nie podlega formalnie Polskiej Misji Katolickiej w Szwaj-carii

2 Nazwa bdquoCentrum Spotkań i Modlitwy Polskiej Misji Katolickiej w Zurychurdquo wyraża tylko jednoznacznie nasz głoacutewny cel tzn zdobycie i utrzymanie odpowiedniego stałego ośrodka dla PMK ktoacutery będzie znajdował się w Zurychu Jednocześnie chcemy aby te pomieszczenia były owarte dla całej Polonii w Szwajcarii jako miejsce spotkań i dyskusji czy też organizacji imprez kultu-ralnych Nasze starania ograniczają się jak dotąd w zdobywaniu funduszoacutew poprzez składki członkowskie zbieranie ofiar oraz własną pracę (kawa niedzielna biuletyn Stowarzyszenia organi-zacja imprez)

3 Będziemy się cieszyli roacutewnież i wtedy jeśli PMK otrzymałaby wcześniej w inny sposoacuteb odpowiednie stałe pomieszczenia w Zurychu do samodzielnego użytkowania Statut pozwala nam na poacuteźniejszą pomoc w utrzymaniu takiego ośrodka

4 Zawiadomienie o założeniu Stowarzyszenia w 2000 r zostało wy-słane wraz ze statutem do wszystkich biskupoacutew szwajcarskich a także do prymasa ks kard J Glempa i innych biskupoacutew w kraju do bp S Wesołego i do ks rektora K Gawrona Otrzymaliśmy same pozytywne odpowiedzi i błogosławieństwo na naszą działal-ność

W liście z dn 20102000 r z Ordynariatu diecezji Chur na ktoacuterej terenie działamy czytamy bdquoPrzyjęliśmy do wiadomości treść statutu () Kompetencji i nadzorowi Biskupa podlegają jedynie statuty mające czysto kościelno-prawny charakter Poza

tym możemy Wam mimo to potwierdzić że do tego statutu nie mamy żadnych zastrzeżeń i popieramy ideowo cel tego Stowa-rzyszeniardquo (tłum AZ) Traktowaliśmy i traktujemy to dalej jako akceptację ze strony władz kościelnych na działanie zgodnie z naszym statutem Informacja o tym wraz z kopią listu została przesłana w odpowiedzi na polską ocenę prawną dla ekonoma Komisji Episkopatu Polskiego ks J Droba do Warszawy oraz ks rektorowi S Kaweckiemu

5 W czerwcu ubr było wiadomo że od 1 lipca będzie tylko jeden etat dla duszpasterza PMK tzn Rektora W związku z tym ks W Czerwiński z dniem 30 czerwca przestał być członkiem Zarządu z urzędu Mimo iż pozostawał dalej w mieszkaniu przy Aem-tlerstrasse to nie miał więcej prawa działalności wśroacuted Polonii wobec czego konieczna była formalna zmiana adresu korespon-dencyjnego Stowarzyszenia Na nadzwyczajnym Walnym Zebra-niu Stowarzyszenia 24 czerwca 2007 uchwalono tę zmianę Jed-nocześnie w statucie dokonano drobnych zmian ktoacutere precyzują cel podkreślają lokalizację w Zurychu i ograniczają możliwości interpretacji przeznaczenia zbieranych funduszy Nie rozumiemy sugerowania że mieliśmy przy tym nieczyste intencje

6 Jest rzeczą oczywistą że wobec naszego celu chcemy ndash tak jak dotychczas ndash pracować ściśle w powiązaniu z PMK w Szwajcarii W Zarządzie jest zarezerwowane stałe miejsce dla kapłana odpo-wiedzialnego w Zurychu za Misję

7 Następne zwyczajne Walne Zebranie Stowarzyszenia jest plano-wane na czerwiec br

8 Wiemy że w Polsce istnieje swoista kultura nieufności do wszyst-kiego co nie jest pod pełną własną kontrolą a także rzucania publicznych podejrzeń według swego subiektywnego poglądu Uważamy jednak że zawsze trzeba wymagać informacji rzetelnej Nie wiemy jaki cel przyświecał wspomnianej notatce w bdquoWiado-mościachrdquo bez poprzedniego porozumienia się z nami

Za ZarządDr Antoni Zgliński prezes

Inż Marek Duszyński v-prezez

Od Rektora Polskiej Misji Katolickiejwystąpi do Episkopatu o zgodę na używanie nazwy Stowarzyszenie Polskiej Misji Katolickiej Ustaliliśmy także że będziemy praco-wać nad przygotowaniem umowy o wspoacutełpracy Stowarzyszenia Centrum z Polską Misją Katolicką w Szwajcarii Nie może być tak że Stowarzyszenie ktoacuterego członkowie Zarządu zastrzegają że nie jest stricte katolickie zbiera fundusze na terenie Polskiej Misji Katolickiej Dlatego konieczne jest przygotowanie umowy ktoacutera będzie jasno precyzowała wzajemne relacje

Jedyną kwestią sporną ktoacutera nie znalazła rozwiązania był temat zwołania ubiegłorocznego walnego zebrania w dniu 240607 - na trzy dni przed moim przyjazdem do Szwajcarii Mimo proacuteśb Ekonoma Konferencji Episkopatu Stowarzyszenie Centrum nie raczyło zmie-nić terminu walnego zebrania po to aby moacutegł wziąć w nim udział nowy rektor Polskiej Misji Katolickiej Jeszcze raz podkreślam że nie rozumiem i jest dla mnie nie do pojęcia jak można na trzy dni przed przybyciem nowego rektora bez konsultacji z nim a przede wszystkim bez konsultacji z odpowiedzialnym za duszpasterstwo Polonii z ramienia Konferencji Episkopatu Polski zmienić statut dokonać zmian personalnych i zmienić adres siedziby Stowarzy-szenia Mimo tej rozbieżności całe spotkanie było dosyć owocne W wielu kwestiach znaleźliśmy porozumienie Mam nadzieję że na najbliższym walnym zebraniu w szerszym gronie uda się znaleźć konstruktywne rozwiązania dla nieuporządkowanych pod względem prawnym zagadnień zaroacutewno dla dobra Polskiej Misji Katolickiej jak i Stowarzyszenia

ks Sławomir Kawecki Rektor Polskiej Misji Katolickiej

24 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 25

W trakcie Mszy św hołd Zmarłej złożył profesor dr hab Jan Zieliński z Berna ktoacuterego przemoacutewienie zamieszczamy poniżej

bdquoLubiła podkreślać że przyszła na świat w puszczy że wychowała się wśroacuted drzew Było to w Spuszy w ziemi lidz-kiej (Spusza ongiś własność Ignacego Tyzenhausa potem jego syna Rudolfa dalej tegoż coacuterki Hermancji zamężnej Uruskiej ktoacuterej młodsza coacuterka Seweryna wyszła za Jana Pawła Sapiehę) Ojciec Eustachy Kajetan ks Sapieha ab-solwent politechniki w Zurychu (leśnictwo) był na początku lat dwudziestych ministrem spraw zagranicznych RP Matka Teresa z Lubomirskich prowadziła działalność charytatywną i społeczną Kierowała warsztatem produkującym tweed W Warszawie prowadziła bdquoLatarnięrdquo zakład wytwoacuterczy dla ociemniałych inwalidoacutew wojennych Elżbieta (w dzieciństwie i potem dla najbliższej rodziny Izia) miała siostrę Eleonorę i trzech starszych braci Jana Lwa i Eustachego Seweryna Na zachowanych zdjęciach z dzieciństwa widać Ją w otoczeniu przyrody na cierpliwej białej klaczy albo w atelier fotografa Stefana Platera jak z rozpuszczonymi długimi włosami z uśmiechem i ciekawością świata ufnie patrzy w przyszłość

Maturę zrobiła w roku 1939 Wszechstronnie uzdolniona artystycznie zastanawiała się czy wybrać karierę śpiewaczki aktorki czy rzeźbiarki Wybuch wojny pokrzyżował te plany Ojciec został aresztowany przez władze radzieckie i skazany na karę śmierci zamienioną na pobyt w łagrze wyszedł z Rosji z armią Andersa Następnie osiadł w Kenii był delega-tem Polskiego Czerwonego Krzyża na Afrykę Wschodnią

Okupację przeżyła w Polsce działała w podziemiu w roku 1944 aresztowana przez gestapo w Krakowie siedziała w więzieniu na Montelupich Kiedy została zwolniona kar-dynał Sapieha radził Jej matce bdquoZabierz coacuterkę i pierwszą możliwą drogą wyjeżdżajcierdquo Tak trafiły do Berna

Po wojnie rodzice osiedli na dobre w południowo-wschodniej Afryce Ona nie chciała opuszczać Europy ad-optowana przez przemysłowca i organizatora wyścigoacutew sa-mochodowych Hansa Rufenera i jego żonę Hannę zamiesz-kała w Hofgut w podberneńskiej gminie Muri Zajmowała się ogrodem Do końca żywiła dla Szwajcarii i Szwajcaroacutew wdzięczność za gościnę to była jej druga ojczyzna Wielka patriotka polska stała się też patriotką szwajcarską

Jej wielką pasją było kolekcjonerstwo Zbierała znaczki

bdquoUMIAŁA DAWAĆhelliprdquoElżbieta (Iza) Rufener-Sapieha (24081921 - 01052008)

i etykiety zapałczane dziwne kamyki i wieczka pojemni-koacutew ze śmietanką do kawy W sensie przenośnym można powiedzieć że kolekcjonowała ludzi ndash otwarta na ich losy na ich potrzeby Zbierała też filmy Umiejętnie korzystając z kolejnych nowinek technicznych nagrywała setki filmoacutew i programoacutew telewizyjnych o Polsce o Papieżu o przyrodzie Wiele z nich trafiło potem do Polski do zbioroacutew Uniwersy-tetu Jagiellońskiego

Inną wielką pasją były podroacuteże Sprzyjało temu trochę powojenne rozproszenie rodziny po całym świecie ale głoacutew-nym motorem była chyba ciekawość świata Jej świadectwem pozostały niezliczone fotografie i slajdy a także akwarele o egzotycznej tematyce

W latach pięćdziesiątych była uczennicą malarza Karla Bieri w berneńskiej Gewerbeschule Brała udział w plene-rach malarskich Pobierała też lekcje rzeźby u Madeleine von Fischer Była członkinią Schweizerische Gesellschaft Bildender Kuumlnstlerinnen

Malowała dużo ale przez wiele lat wcale nie wysta-wiała Pierwsza wystawa w rezydencji ambasadora RP w

1 maja 2008 roku w Bernie przeżywszy 86 lat odeszła do Pana wielka polska patriotka Elżbieta Ru-fener-Sapieha 13 maja została odprawiona w intencji zmarłej Msza św pogrzebowa ktoacuterej przewod-niczył rektor Polskiej Misji Katolickiej w Szwajcarii ks dr Sławomir Kawecki W homilii celebrans podkreślił wielkie zasługi zmarłej w podtrzymywaniu polskiej tradycji patriotycznej i religijnej cha-rytatywną bezinteresowną działalność na rzecz polskiej młodzieży oraz jej niezwykły talent malarski Rysunki akwarele i obrazy olejne Elżbiety Rufener-Sapiehy są plonem jej życia dzielonego na dwie ojczyzny ndash Polskę i Szwajcarię Zachwyt nad doskonałością natury nad otaczającym nas pięknem ndash to refleksje jakie pojawiają się w trakcie oglądania dzieł malarki

Elżbieta Rufener-Sapieha z Ojcem Świętym Janem Pawłem II Zdjęcie pochodzi ze zbioroacutew prywatnych

24 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 25

Bernie odbyła się w roku 2004 po niej przyszły następne w Muzeum Polskim w Rapperswilu (2005) we wrocławskim Ossolineum (2006) w warszawskich Łazienkach Kroacutelew-skich (2007) wreszcie w styczniu br w Domu Polonii na krakowskim Rynku Każda wystawa miała nieco inny kształt dzięki temu że było z czego wybierać dorobek Elżbiety Rufener-Sapiehy liczy ponad trzysta prac Są wśroacuted nich obrazy olejne akwarele grafiki i fotografie artystyczne ndash świadectwo bezustannych poszukiwań tematycznych i formalnych Wkroacutetce przed śmiercią większość tych prac ofiarowała wspaniałomyślnie Zakładowi Narodowemu im Ossolińskich z myślą o powstającym we Wrocławiu Muzeum Lubomirskich

Miałem szczęście uczestniczyć w otwarciu wszystkich tych wystaw Każdy wernisaż pozostawił wspomnienia ale najsilniejsze wiążą się z ostatnim Może dlatego że aranża-cja wystawy delikatnymi akcentami plastycznymi przywodzi-ła myśl o nieuchronnym pożegnaniu Ale chyba nie tylko Przemawiając podczas wernisażu wspomniałem o areszto-waniu Izy w wojennym Krakowie podeszła do mnie potem coacuterka ludzi w ktoacuterych mieszkaniu okupanci zorganizowali oacutew fatalny bdquokociołrdquo Miałem wtedy wrażenie że zamyka się krąg historii

Od połowy lat sześćdziesiątych jeździła regularnie do kraju Wspierała też stale roacuteżne inicjatywy i ludzi w potrze-bie Szczegoacutelnie aktywnie zaangażowała się w ruch bdquoSolidar-nościrdquo i w pomoc dla Polski po wprowadzeniu stanu wojen-nego Nie tylko finansowo także osobiście przygotowując i wysyłając niezliczone paczki

Działała ze Szwajcarii w ruchu (od 1990 Stowarzysze-niu) bdquoPrzymierza Rodzinrdquo ktoacutery prowadzi w Polsce dzia-łalność edukacyjną i wychowawczą w duchu obywatelskim Ruch ten ktoacutery wyroacutesł z Sekcji Rodzin warszawskiego Klubu Inteligencji Katolickiej zmierza do wielostronnego przygotowania dzieci i młodzieży do służby społeczeństwu i Kościołowi Działalność rozpoczął od kształcenia wy-chowawcoacutew i organizowania letnich i zimowych obozoacutew następnie całorocznej pracy wychowawczej w grupach wreszcie przystąpiono do budowy szkoacuteł Przymierze Rodzin prowadzi obecnie przedszkole cztery świetlice trzy szkoły podstawowe cztery gimnazja dwa licea ogoacutelnokształcące i szkołę wyższą Hojności Izy ta pożyteczna placoacutewka w bardzo dużej mierze zawdzięcza swe powstanie i rozwoacutej Ponadto założyła Ona dwie fundacje z przeznaczeniem na stypendia dla dzieci i młodzieży z niezamożnych rodzin Jedną z sal w budynku szkoły Przymierza Rodzin im Jana Pawła II na Ursynowie nazwano Salą Sapieżyńską dwie tablice upamiętniają hojność fundatorki w szkole wyższej i w szkole im ks Jerzego Popiełuszki na Bielanach jest też ogromna wdzięczność w sercach członkoacutew Przymierza Rodzin

Umiała dawać ndash a to jest rzadka umiejętność Prezydent Lech Wałęsa odznaczył Ją w roku 1994 krzy-

żem kawalerskim Orderu Zasługi RP prymas Joacutezef Glemp w roku 2000 Złotym Medalem Prymasowskim za zasługi dla Kościoła i Narodu premier Jerzy Buzek medalem Instytu-tu Społeczeństwa Obywatelskiego bdquoCzłowiek Pro Publico Bono 2003rdquo

Pamiętam od pierwszego spotkania wielkie uważne oczy promienny uśmiech lekko przechyloną na bok głowę z burzą skręconych białych włosoacutew Połączył nas śp Marek Łatyński pierwszy Ambasador znoacutew wolnej Polski w Szwajcarii spo-winowacony z Nią przez swą żonę z domu Potulicką Kiedy przedwcześnie kończył swą misję w Bernie powierzył Izę naszej opiece a nas ndash Jej Przed czternastu laty Na zawsze zostaniemy dłużnikami Chyba że można dobro odpłacać dobrem

Kiedy przyszedłem w godzinę ktoacutera miała się okazać przedostatnią uniosła na przywitanie lewą rękę Siedziałem przy szpitalnym łoacuteżku w milczeniu wychodząc z założenia że w takich sytuacjach słowa są niepotrzebne liczy się obec-ność Odchodząc uniosłem lewą rękę na pożegnanie do jutra Za godzinę już nie żyła

Pod koniec oszczędnie gospodarowała słowami jakby wiedząc że w obliczu spraw ostatecznych nabierają one in-nej wagi Ale w tym co moacutewiła była niezwykła przytomność umysłu lapidarna norwidowska trafność Tydzień wcześniej na słowa zaprzyjaźnionej osoby bdquoMogę się za Ciebie tylko modlićrdquo odparła bdquoT y l k ordquo

Odeszła w święto Wniebowstąpienia Pańskiego kiedy po porannym deszczu niebo się zupełnie wypogodziło jakby otwierało swe podwoje

Wraz z Jej odejściem obumiera jedna gałązka dwoacutech wielkich polskich rodoacutew magnackich Wysycha zdroacutej dobro-ci bezinteresownej gotowości do niesienia pomocy i do do-brych uczynkoacutew Rozproszona po świecie rodzina przyjacie-le Polonia szwajcarska i zaprzyjaźnieni Szwajcarzy wreszcie miłośnicy sztuki ndash wszyscy tracimy Pięknego Człowieka

W noc po kremacji na zewnętrznej szybie okna pod ktoacuterym pracuję od strony wielkiego dębu ktoacutery tylekroć podziwiała i ktoacutery do niedawna jeszcze miała nadzieję nary-sować przylgnęła piękna srebrzysta ćma Tkwiła tam przez cały dzień niczym dusza Izy zaglądając mi przez ramię kiedy o Niej pisałem

Pogrzeb odbędzie się jesienią w Boćkach na Podlasiu w kościele pod wezwaniem św Joacutezefa Oblubieńca (jego święto przypada 1 maja) i św Antoniego Padewskiego kościele ufundowanym w roku 1726 przez Joacutezefa Franciszka Sapie-hę Iza była tam przed trzema laty gdy chowano jej brata zmarłego w Kenii Eustachego Sapiehę W homilii powie-dzianej przez biskupa drohiczyńskiego Antoniego Dydycza uderzyły ją zwłaszcza zacytowane słowa z listu fundatora w ktoacuterych planowaną budowlę sakralną nazywa bdquoroślinkąrdquo I komentarz biskupa Dydycza bdquoNie wiem czy u wielkich wspoacutełczesnych spotkalibyśmy się z takim językiem z taką delikatnością i uprzejmą prostotą Podskarbi litewski całą fundację nazywa lsquoroślinkąrsquo To ma swoją wymowę widać że patrzył na wszystko przez pryzmat życiardquo Z puszczy w Spu-szy do kościoła budowanego z miłością tak jak się hoduje ulubioną roślinkę Jest w tym wewnętrzna logika i konse-kwencja Co w niczym nie zmniejsza poczucia że straciłem jedną z najważniejszych w moim życiu osoacuteb Wiem że inni czują podobnie

Gdyby trzeba słowa pożegnania ograniczyć do jednego w tym wypadku brzmiałoby ono Dziękirdquo

26 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 27

bdquoO dobre imię Polski i Polakoacutewrdquo - to hasło XII Forum Polonijnego jakie odbyło się w dniach 25-27 kwietnia w Toruniu Gospodarzami spotkania na ktoacutere przybyło ponad stu delegatoacutew z całego świata były Wyższa Szkoła Kultury Społecznej i Medialnej oraz Polskie Stowarzyszenie Mor-skie-Gospodarcze im Eugeniusza Kwiatkowskiego Toruń-ska uczelnia w swoich murach gościła min przedstawicieli z Europy (Litwa Białoruś Ukraina Niemcy Francja Szwaj-caria Wielka Brytania Szwecja Norwegia) Australii i obu Ameryk (USA Kanada Argentyna Urugwaj i Meksyk)

Z całego świata zjechali się goście do Wyższej Szkoły Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu na XII Forum Polonijne W piątek 25 kwietnia zostaliśmy uroczyście podjęci w pięknej restauracji na bogatej w polskie potrawy kolacji Po posiłku o godzinie 2100 odbył się Apel Jasno-goacuterski animowany przez choacuter WSKSiM a prowadzony przez księdza biskupa Andrzeja Suskiego ordynariusza diecezji toruńskiej

Rano w sobotę 26 kwietnia XII Forum Polonijne zostało zainaugurowane Mszą św pod przewodnictwem o Tadeusza Rydzyka dyrektora Radia Maryja i założyciela WSKSiM w Toruniu W wygłoszonym Słowie Bożym celebrans poroacutew-nał Polakoacutew do ucznioacutew Jezusa ktoacuterzy poszli na cały świat niosąc Ewangelię i naukę o Panu Podkreślił że to ważne abyśmy byli bdquoświadkami prawdyrdquo bronili dobrego imienia Polski i Polakoacutew nie zniechęcając się ale dając świadectwo wierze gdyż bdquonie wolno zapierać się ojca i matkirdquo

Przed południem złożono kwiaty pod pomnikiem Jana Pawła II a następnie przystąpiono do spotkań panelowych dotyczących duszpasterstwa emigracyjnego nauki i kultury oraz dobrego imienia Polski i Polakoacutew Było wielu moacutewcoacutew min prezydent miasta Torunia Michał Zaleski a także po-litycy ndash ich słowa wzięliśmy sobie głęboko do serca Było to wielkie spotkanie patriotyczne ktoacutere wzbogaciło nas wszyst-kich Niejednemu w oczach zalśniły łzy tęsknoty podczas słuchania recytacji wiersza Norwida bdquoDo kraju tegordquo Jak zwykle nie zabrakło możliwości zakupu ciekawych i naj-nowszych publikacji książkowych o tematyce patriotycznej i katolickiej

Następnie wszyscy udaliśmy się do studia nagrań Telewi-zji Trwam znajdującego się w pobliżu Domu Słowa gdzie z wielkim zainteresowaniem wszyscy uczestnicy Forum podzi-wiali profesjonalizm i nowoczesną aparaturę tego studia

Gdy wroacuteciliśmy do Centrum Polonia in Tertio Millenio kontynuowaliśmy spotkanie panelowe Po kolacji czekał nas program słowno-muzyczny w wykonaniu choacuteru toruńskiej uczelni następnie inscenizacja fragmentoacutew epopei naro-

O DOBRE IMIĘ POLSKI I POLAKOacuteWXII Forum Polonijne

Toruń 25 - 27 kwietnia 2008

dowej bdquoPan Tadeuszrdquo w reżyserii Haliny Łabonarskiej oraz wieczoacuter z poezją Jacka Kaczmarskiego w wykonaniu studen-toacutew tej uczelni

W niedzielę po śniadaniu i Mszy Świętej udaliśmy się do auli aby kontynuować nasze debaty dotyczące kultury i na-uki oraz dalszy ciąg panelu bdquoO dobre imię Polski i Polakoacutewrdquo ktoacutere wzbudziło wiele emocji narzekań Polakoacutew z Litwy i nie tylko Były też i pozytywne sygnały z Wielkiej Brytanii o naszym narodzie o cenieniu pracowitości i wysokiej jakości pracy Polakoacutew Po południu było podsumowanie dyskusji panelowych i podjęcie uchwał Pewne pytania i problemy dyskutowane na forum pozostawały bez odpowiedzi

Studenci tej uczelni opiekowali się gośćmi i robili to bardzo odpowiedzialnie i z wielką życzliwością Ogromnie urozmaicona wspaniała i obfita polska kuchnia była po-twierdzeniem znanej na całym świecie polskiej gościnności Niezapomnianym przeżyciem było obejrzenie gablot z eks-ponatami-pamiątkami po Ojcu Świętym Janie Pawle II oraz zobaczenie kaplicy w ktoacuterej odmawia się codziennie wieczo-rem Roacuteżaniec Święty W tej kaplicy obok wizerunku Matki Bożej Fatimskiej wisi obraz Pani Jasnogoacuterskiej z podpisem Jana Pawła II z Jego prywatnej kaplicy watykańskiej oraz wota wiernych - słuchaczy Radia Maryja

Dla członkoacutew naszego Koła i zainteresowanych otrzyma-łam wiele ciekawych materiałoacutew po ktoacutere można się zgłosić w pierwsze soboty i niedziele miesiąca po Mszy Świętej w Zurychu

Cieszę się że mogłam reprezentować nasze Koło Radia Maryja z Zurychu w tak ciekawych i pełnych emocji uroczy-stościach spotkaniach panelowych jak roacutewnież w owocnych rozmowach w kuluarach

Jadwiga Wator

Informacja dla słuchaczy Radia Maryja i widzoacutew Tele-wizji Trwam z Europy zmiana parametroacutew nadawania TV Trwam na satelicie Astra

Z dniem 1 maja 2008 roku program TV Trwam i Radio Maryja będzie dostępny na transponderze 53 o parame-trach

- satelita Astra 1KR 192 East (wschoacuted) - częstotliwość 10773 MHz - polaryzacja H (pozioma)- FEC 56- Symbol rate 22 Msymbs- pid video 513- pid audio 660- pid pcr 513- pid audio 661 dla programu Radio Maryja

Programy są niekodowane

26 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 27

Programndash Rozpoczęcie o godz 1330ndash Nabożeństwo w Sanktuariumndash DVD i wymiana doświadczeńndash Przeżycie wspoacutelnoty przy kawiendash Okazja do spowiedzindash Uroczysta Msza śwndash Nowe rozesłanie pielgrzymujących sanktuarioacutewZakończenie ok godz 1815Pielgrzymce przewodniczyć będzie ks Krzysztof Zadarko Duszpasterz Ośrodka PMK w Zurychu

PIELGRZYMKA DO QUARTENSerdecznie zapraszamy na pielgrzymkę Polakoacutew do Sanktuarium

Matki Bożej Trzykroć Przedziwnej do Quarten w sobotę 28 czerwca 2008 r

Cieszymy się na spotkanie Sr Ursula-Maria Bitterli Sr M Henryka Seidel Sr M Felicja Lewandowska

Projekt bdquounterwegs zu dirldquo Pilgerheiligtum Neu-Schoumlnstatt 8883 Quarten

Telefon 081 739 15 01 E-mail projektphschoenstattch

Polonia w Szwajcarii walczy o utrzymanie Muzeum Polskiego w Rapperswil ktoacuteremu grozi eksmisja z wynajmowanych dotychczas pomieszczeń Rektor PMK zwraca się z prośbą do wszystkich ktoacuterym leży na sercu zachowanie Muzeum w Rapperswil o podpisanie petycji do władz szwajcarskich o pozostawienie muzeum w dotychczasowych pomieszczeniach Solidarnie podpiszmy petycje tak by władze Rapperswil i

URATOWAĆ RAPPERSWIL Szwajcarii wiedziały że choć jesteśmy w Szwaj-carii małą liczebnie grupą narodowościową to potrafimy walczyć o słuszną sprawę i mamy wielu przyjacioacuteł ktoacuterzy nas w tym wspomagają Wszyst-kie informacje i miejsce na podpisy pod petycją znajdują się na stronie

wwwrapperswil-castlecom

Ks dr Sławomir Kawecki Rektor PMK

Szkolny Punkt Konsultacyjny przy Stałym

Przedstawicielstwie RP przy Biurze ONZ

w Genewie

LrsquoAncienne Routes 151218 Grand -Saconnex Suisse

Tel 022 710 97 97

zaprasza

wszystkie dzieci w wieku od 7 do 18 latdo uczestniczenia w zajęciach lekcyjnych

w

roku szkolnym 20082009

Szkoła realizuje polski program nauczania zatwierdzony przez MEN

w zakresie- języka polskiego

- historii i geografii Polski-wiedzy o społeczeństwie

Zajęcia odbywają się raz w tygodniu i obejmują poszczegoacutelne etapy nauczania

(szkoła podstawowa gimnazjum i liceum ogoacutelnokształcące)

W czerwcu uczniowie otrzymują świadectwaWarunkiem przyjęcia nowych ucznioacutew jest

sprawdzenie ich wiedzy (znajomość języka polskiego) lub posiadanie świadectwa

Malgorzata Molska-KurtykaKierownik Szkolnego Punktu Konsultacyjnego w Genewie

Trzecia Olimpiada RodzinW niedzielę 14 września 2008 o godz 1000 na stadionie im Pierra de Coubertin

w VidyLozanna odbędzie się Trzecia Olimpiada RodzinWięcej informacji podamy w następnym numerze

28 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 29

wwwanrgovpl

BARIERY W ZAGOSPODAROWANIU ZABYTKOacuteW

Według danych Agencji na koniec czerwca 2007 r do Zasobu ogoacutełem przejęto 2314 zespołoacutew dworskich i pałacowo-parkowych wpisanych do rejestru zabytkoacutew z tego trwale rozdyspono-wano 1437 zespołoacutew w tym poprzez sprzedaż 1068 wniesienie do jednoosobowych spoacutełek 148 Nadal w Zasobie jest 877 zespołoacutew z tego w dzierżawie pozostaje 654 w administrowaniu 128 w zarządzie i wieczystym użytkowaniu 5 Na rozdysponowanie czeka 90 zespołoacutew

REKLAMY

Fot

Jer

zy G

iedr

ys

Pałac w Małkocinie Zespoacuteł Pałacowo-Parkowy Małkocin

Działania Agencji w odniesieniu do obiektoacutew wpisanych do Rejestru Zabytkoacutew ukierunkowane są na ich zabezpieczenie przed uszkodzeniem zniszczeniem dewastacją do czasu ich trwałego rozdysponowania oraz przygotowanie obiektoacutew do sprzedaży o ile to możliwe wraz z gospodar-stwem rolnym historycznie związanym z zabyt-kiem Obiekty zabytkowe poza swą bezsporną wartością historyczną i kulturową mają także wymierną wartość gospodarczą Niemal na ca-łym świecie stare budowle stanowią dobrą lokatę kapitału

Przekształcenia strukturalne i własnościowe zmierzają w takim kierunku aby przyszły właści-ciel wziął na siebie ciężar wykonania niezbędnych prac remontowych i zabezpieczających realizując je w zgodzie ze wszelkimi wymogami formalnymi wynikającymi z charakteru tych obiektoacutew oraz za-leceń konserwatorskich

Sprzedaż nieruchomości wpisanych do Re-jestru Zabytkoacutew prowadzona jest w większości wypadkoacutew w ramach pierwszeństwa nabycia przysługującego dzierżawcy na podstawie art 29 ust 1 pkt 3 ustawy o gospodarowaniu nieru-chomościami rolnymi Skarbu Państwa

Jeżeli nie ma zastosowania prawo pierwszeń-stwa sprzedaż nieruchomości odbywa się w dro-

dze przetargu W przypadku nie rozstrzygnięcia przetargu korzystając z ustawy o gospodarowa-niu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa Agencja ogłasza kolejne przetargi i może ustalić cenę wywoławczą nie niższą jednak niż 50 ceny wywoławczej pierwszego przetargu aż do skorzy-stania z możliwości sprzedaży nieruchomości bez przetargu W tym przypadku ustalona cena sprzedaży nie może być jednak niższa od ceny wywoławczej ostatniego przetargu

Agencja może także w drodze umowy nieod-płatnie przekazać nieruchomość np gminie na cele związane z wykonywaniem zadań własnych Jednak gminy nie przejawiają dużego zaintereso-wania przejmowaniem nieruchomości wpisanych do Rejestru Zabytkoacutew

Stosowany przez wiele lat system preferencji przy nabywaniu nieruchomości zabytkowych polegający na obligatoryjnym obniżaniu ceny sprzedaży o 50 umożliwiał rozszerzenie kręgu osoacuteb zainteresowanych nabyciem roacutewnież na osoby mniej zamożne Jednak tak skonstruowa-ny system preferencji nie wpływał na polep-szenie stanu zabytkoacutew Dopiero zmiana zasady polegająca na wprowadzeniu w miejsce obniżki obligatoryjnej ndash obniżki fakultatywnej umożliwiła Agencji rozwiązania ukierunkowane na wykorzy-

28 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 29

REKLAMY

Zespoacuteł Dworsko-Parkowy w Kulicach

Fot

Jer

zy G

iedr

ys

stanie przez nabywcę uzyskanych oszczędności z tytułu obniżki ceny sprzedaży na realizację prac budowlano-konserwatorskich Należy podkreślić że poniesione nakłady dotyczą obiektoacutew nie bę-dących już w Zasobie

Aktualnie obowiązuje pozostawiona 50 ob-niżka ceny sprzedaży Jednak skorzystanie z niej zależy od spełnienia odpowiednich warunkoacutew Nabywca jest zobowiązany do przedłożenia wła-ściwemu oddziałowi terenowemu Agencji w ter-minie ustalonym w porozumieniu z wojewoacutedzkim konserwatorem zabytkoacutew nie dłuższym jednak niż 5 lat od dnia zawarcia umowy sprzedaży dokumentoacutew potwierdzonych przez właściwego wojewoacutedzkiego konserwatora zabytkoacutew określa-jących zakres rzeczowy i wartość nakładoacutew ktoacutere nabywca ponioacutesł realizując wskazania konserwa-torskie w odniesieniu do nabytej nieruchomości zabytkowej Intencją pozostawienia obniżki ceny sprzedaży było zachęcenie a jednocześnie zmo-bilizowanie nabywcoacutew do realizacji prac według wskazań konserwatora zabytkoacutew

Istnieje wiele czynnikoacutew ograniczających trwa-łe rozdysponowanie obiektoacutew zabytkowych Jed-nym z głoacutewnych jest brak rozstrzygnięć reprywa-tyzacyjnych Szacuje się że obecnie roszczenia reprywatyzacyjne dotyczą około 200 zespołoacutew zabytkowych będących w Zasobie Na ogoacuteł wła-ściciele bądź ich prawni spadkobiercy nie są za-interesowani zakupem w drodze przysługującego im pierwszeństwa w nabyciu (art 29 ust 1 pkt 1 ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa) natomiast Prezes Rady Ministroacutew pismem z 7 listopada 1997 r zakazał sprzedaży nieruchomości do ktoacuterych zgłoszono zastrzeżenia reprywatyzacyjne aż do czasu usta-wowego uregulowania sprawy roszczeń W tej sy-tuacji zgłoszenie roszczeń reprywatyzacyjnych w odniesieniu do konkretnej nieruchomości powo-duje wstrzymanie przygotowań do jej sprzedaży na rzecz osoacuteb trzecich

Poważnym utrudnieniem dotyczącym trwałego rozdysponowania zespołoacutew pałacowo-parko-wych a niejednokrotnie powodującym wyklucze-nie możliwości sprzedaży obiektoacutew zabytkowych będących jednocześnie budynkami mieszkalnymi jest wprowadzone ustawą z 15 grudnia 2000 r o zasadach zbywania mieszkań prawo pierwszeń-stwa nabycia lokali przez ich aktualnych najem-coacutew Konserwatorzy zabytkoacutew do wejścia w życie 17 listopada 2003 r nowej ustawy o ochronie za-bytkoacutew i opiece nad zabytkami tylko sporadycz-nie wyrażali zgodę na sprzedaż poszczegoacutelnych lokali na rzecz najemcoacutew Uważali bowiem że w ten sposoacuteb dokonuje się niezgodny z zasadami konserwatorskimi podział obiektu zabytkowego

Aktualnie obowiązująca ustawa z 23 lipca 2003 r o ochronie zabytkoacutew i opiece nad zabytkami

w art 361 ust 8 nakłada obowiązek uzyskania pozwolenia wojewoacutedzkiego Konserwatora Zabyt-koacutew na dokonanie podziału zabytku nieruchome-go wpisanego do rejestru zabytkoacutew Jednak w praktyce wydzielenie lokalu mieszkalnego czyli dokonanie podziału zabytku nieruchomego jest możliwe tylko w nielicznych wyjątkowych przy-padkach Dotyczyć to może wyłącznie tych obiek-toacutew podlegających ochronie konserwatorskiej w ktoacuterych istniałaby możliwość korzystania z nich w sposoacuteb zapewniający trwałe zachowanie ich za-bytkowych wartości a także zachowania otocze-nia zabytku w jak najlepszym stanie Obejmuje to tylko te nieliczne zamieszkałe budynki zabytkowe ktoacutere sprzedane mogą być w całości jednemu na-jemcy a ich wydzielenie z zespołu zabytkowego nie naruszy integralności tegoż zespołu

Zasadniczym problemem jest fakt zasie-dlenia obiektoacutew zabytkowych przez byłych pra-cownikoacutew państwowych przedsiębiorstw gospo-darki rolnej ktoacutere zostały przekazane do Zasobu wraz z umowami najmu Ze względu na niemożli-wość wydzielenia lokalu z zabytkowej substancji budynku sprzedaż na rzecz najemcoacutew nie może być zrealizowana Prywatyzacja tych obiektoacutew od-wleka się ich stan ulega pogorszeniu zaroacutewno na skutek upływu czasu jak i degradujące użytkowa-nie przez tymczasowych najemcoacutew Częściowym rozwiązaniem problemu byłoby przeniesienie na-jemcoacutew do innych mieszkań lecz w Zasobie brak jest odpowiednich lokali

Aktualnie najpowszechniejszą formą zagospo-darowania obiektoacutew zabytkowych jest dzierżawa (wynika to z wielu uwarunkowań ktoacutere w znaczą-cy sposoacuteb utrudniają trwałe rozdysponowanie) Kondycja zabytkoacutew pozostających u dzierżaw-coacutew jest w dużej mierze pochodną ich sytuacji ekonomicznej

Andrzej ChmielAutor jest pracownikiem Agencji Nieruchomości Rolnych

30 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 31

WIADOMOŚCIMiesięcznik Polskiej Misji Katolickiej w SzwajcariiAdres redakcji 12 Chemin des Falaises 1723 MarlyFribourg SuisseTel 0264364459 Fax 0264364472Konto poczt 17-976-7e-mail pmksurfeuchAbonament dobrowolna ofiara

Redaktor naczelny ks dr Sławomir KaweckiZastępca Redaktora naczelnego ks Krzysztof ZadarkoZespoacuteł redakcyjny Agnieszka G Paciorek Grażyna Goacuterzna Teresa Osmecka ks Artur Cząstkiewicz Beata Daniluk Zdjęcie na okładce Wojciech DoganowskiSkład komputerowy ks Andrzej RybickiImpression Mission Catholique Polonaise 1723 MarlyRedakcja nie zwraca materiałoacutew nie zamoacutewionychZa treść ogłoszeń odpowiada ogłaszający

TŁUMACZENIAJęzyki

niemiecki francuski polski ukraiński rosyjski

Dr phil Marija Buumlchi-Glaeser

Solistrasse 9 CH-8180 Buumllach

Natel 076 380 68 54 Tel 044 860 17 88 Fax 044 860 17 89

email buechieetchwwweetch

KANTOR WYMIANY WALUT

TERMINAL II

czynny 7-2400

Wymiana walut

skup czekow podroacuteżnych

najlepsze kursy walut

na lotnisku w Warszawie

miła obsluga

Tel + 48 22 650 30 59

+ 48 22 650 50 59

REKLAMY

TŁUMACZENIA I LEKCJE

Z JĘZYKA FRANCUSKIEGO

AGNIESZKA G PACIOREK

Polska Misja Katolicka w Marly 12 Chemin des Falaises1723 MarlyFribourg

tel 078 749 65 02e-mail agnieszka_paciorekhotmailcom

30 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 31

Biuro Reklamy bdquoWiadomości PMKrdquo

Grupa PK Sp z ooul Filomatoacutew 4304-116 Warszawatel 22 810-21-99 610-71-90fax 22 810-21-98

Osoba kontaktowaMarek BetlińskiTel 0608 58 11 77mbetlinskipkpl

Zawiadomienie o spotkaniu Stowarzyszenia Przyjacioacuteł PMK

Uprzejmie zawiadamiamy że walne zebranie Stowarzyszenia Przyjacioacuteł PMK Marly odbędzie się w dniu 21 czerwca 2008 r o godz 1000

w siedzibie Polskiej Misji Katolickiej 12 Chemin des Falaises 1723 MarlyFribourg Suisse

Przewidywany porządek obrad1 Modlitwa 2 Otwarcie zebrania 3 Słowo Rektora 4 Sprawozdanie prezesa 5 Zatwierdzenie rachunkoacutew Stowarzy-szenia i budżetu 2008 6 Wytyczne na przyszłość 7 Wolne wnioski 8 Termin kolejnego zebrania 9 Zakończenie

W imieniu ZarząduAndrzej Fornalski Prezes

Warszawa 150408

CENTRUM SPOTKAŃ I MODLITWY PMK ZURYCH

ORGANIZUJE WYJAZD DO KATYNIA I WILNA

w dniach 1 ndash 6 września 2008

Szczegoacutełowych informacji udzielaA Zgliński - tel056 426 14 27

antonizglinskigmxchM Duszyński - tel044 363 46 35

mduszynskigmxch

Ze względu na dłuższy czas oczekiwania na wizy zgłoszenia należy składać do

dnia 12072008

bdquoKĄCIK POLSKIrdquo ndash KawiarenkaOtwarta w każdą niedzielę

1030 -1600

MarlyFR Chemin du Pont 16

ZAPRASZAMY

32 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC)

Page 22: POLSKIE DUSZPASTERSTWO KATOLICKIE w SZWAJCARII NR ...

22 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 23

Bezpośredni sens słoacutew dzisiejszej Ewangelii nie nasuwa żadnych trudności moacutewi ona że Boacuteg będzie nas sądził nie według słoacutew ale według czynoacutew że po tych czynach mamy odroacuteżnia synoacutew światłości od ludzi złych i że ten tylko kto czynem pełnić będzie wolę Ojca Niebieskiego wejdzie do Kroacutelestwa Bożego Ewangelia nie tylko zabrania złych czynoacutew nawet takie drzewo ktoacutere złych owocoacutew nie daje ale tylko nie rodzi dobrych będzie wycięte i wrzucone w ogień Raz jeszcze przypomina nam w niej Chrystus Pan że Jego zakon jest zakonem czynu że nie ma niczego bar-dziej sprzecznego z chrześcijańską drogą życia niż bierność i bezczynność

Taka jest głoacutewna nauka Ewangelii na dzisiejszą niedzielę Jeśli się jednak nie mylę zawarta w niej jest jeszcze inna bardziej pośrednio wypowiedziana ale nie mniej wielka i piękna Nad nią chciałbym z Wami Drodzy Bracia pokroacutetce rozważać

Co to są te owoce ktoacutere daje dobre drzewo To są nie-wątpliwie przede wszystkim czyny Ale postawa wewnętrzna przejęcie się duchem chrześcijaństwa daje jeszcze inne skutki mniej przejawiające się na zewnątrz wyrażone ndash jeśli można się tak wyrazić ndash w samej sylwetce człowieka nada-jące jej ton i charakter Człowieka Bożego można poznać nawet wtedy gdy jego czynoacutew nie znamy patrząc po prostu na jego zachowanie się na cechy jego ducha Te cechy to tak-że w rozumieniu naszej Ewangelii owoce dobrego drzewa przejawy miłości Bożej i rządoacutew łaski w duszy

Owoce dobrego drzewa pokora pogoda pokoacutejJest takich cech wiele ale najważniejsze są bodaj trzy

pokora pogoda i pokoacutej Pokora Najmilsza z cnoacutet owa postawa duszy pełnej

przedmiotowości ktoacutera cechuje człowieka żyjącego w obli-czu Bożym i umiejącego patrzeć na samego siebie z Bożego punktu widzenia Człowiek ten nie w słowach ale w posta-wie przenikającej każdy jego ruch i każdą myśl jest wolny od tego szaleństwa i głupstwa zwanego pychą od czynienia ze siebie ośrodka świata i fałszywego bożka Pokora spra-wia że ten kto ją posiada nie sądzi nikogo ani nad nikogo się nie wywyższa W tym szerokim chrześcijańskim słowa znaczeniu pokora jest bodaj tą cechą po ktoacuterej najłatwiej poznać można człowieka Bożego

Pogoda to radość wynikająca z umiłowania Boga ponad wszystko niewzruszony optymizm nie w słowach ale każ-dym drgnieniem woli i myśli ludzkiej opromieniający życie niezroacutewnanym światłem Postawa dzięki ktoacuterej człowiek Boży wnosi radość i promień szczęścia wszędzie gdzie prze-chodzi każdym słowem samą swoją obecnością

Pokoacutej Błogosławieni pokoacutej czyniący powiedział Chry-stus Pan Ale pokoacutej czynić może tylko ten kto pokoacutej nosi w samym sobie kto nie jest rozdarty przez zwalczające się dążności i namiętności Raz jeszcze ten pokoacutej prawdziwy co przewyższa wszelki zmysł jest jedną z nieomylnych cech człowieka Bożego z tych owocoacutew po ktoacuterych poznać można serce oddane Bożej sprawie

Aby w nas można było poznać synoacutew światłościJest takich cech świętości więcej ale te trzy biją chyba

najbardziej w oczy i wszyscy nasi święci bez wyjątku byli wielkimi przykładami jak one w postawie chrześcijanina powinny być urzeczywistnione

Kiedy rozważam o nich dwie rzeczy przychodzą mi na myśl Pierwsza to smutny fakt że zrozumienie wielkości i piękna tych wielkich rzeczy jest niestety u tylu tak nikłe Pogańskie płytkie i złe nauki głoszone przez zbłąkanych pogardzają pokorą głoszą gorycz szerzą nienawiść i zwadę Doszło do tego że nawet nasze dzieci uczy się nienawiści zamiast pokoju goryczy zamiast pogody sądzenia innych i pychy zamiast chrześcijańskiej pokory W takich czasach trzeba nam chrześcijanom bardziej niż w innych pamiętać słowa Chrystusowe że po tych właśnie cechach poznawać mamy drzewo dobre od złego a przede wszystkim wypada nam z większym jeszcze zapałem dbać o to aby w nas sa-mych widniały pokora pogoda i pokoacutej

A z tą ostatnią sprawą łączy się druga wręcz może jeszcze smutniejsza Gdy patrzę na siebie i widzę jak mi jest daleko do Chrystusowego ideału jak mało jest w mojej postawie pokory pogody i pokoju jak niewiele potrafię ich dać moim bliźnim trzeba mi sercem skruszonym prosić o przebaczenie i błagać o pomoc i łaskę abym moacutegł stać się mniej niegodnym imienia chrześcijanina

Niech to postanowienie i ta modlitwa będzie wnio-skiem dzisiejszej niedzieli postanowienie że wytężymy wszystkie siły aby w nas można było lepiej poznać sy-noacutew światłości i korna modlitwa do Boga o łaskę poko-ry pogody i prawdziwego pokoju Amen (20071952)

CECHY CHRZEŚCIJANINA

O Joacutezef Innocenty Maria Bocheński OP (1902 ndash 1995)Założyciel PMK

22 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 23

14 maja 2008 roku w Marly odbyło się spotkanie na temat relacji między Stowarzyszeniem Centrum Polskiej Misji Katolickiej w Zury-chu a Polską Misją Katolicką w Szwajcarii W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele Stowarzyszenia dr Antoni Zgliński dr Jacek Pator-ski oraz pani Bogusława Lewicka natomiast Polską Misję Katolicką reprezentowali ks rektor Sławomir Kawecki ks Artur Cząstkiewicz oraz ks Grzegorz Ostrowski Przedstawiciele Stowarzyszenia Cen-trum stwierdzili że bdquoStowarzyszenie jest organizacją świecką opartą na prawie cywilnym szwajcarskim i nie podlega Polskiej Misji Ka-tolickiej Nazwa Stowarzyszenia została wybrana dlatego że Polska Misja Katolicka jest instytucją wiarygodną a to bardzo pomaga w zbieraniu funduszyrdquo Otoacuteż aby Stowarzyszenie mogło nosić nazwę bdquokatolickierdquo musi wpierw uzyskać zgodę kompetentnych władz kościelnych Niestety Stowarzyszenie Centrum do tej pory o taką zgodę nie wystąpiło Co więcej zwroacutecono się o aprobatę Statutu Stowarzyszenia działającego według zasad PRAWA CYWILNEGO do WŁADZ KOŚCIELNYCH miejscowej diecezji ktoacutere to władze w sposoacuteb dyplomatyczny odpowiedziały że nie leży to w kompeten-cji biskupa diecezji Chur Często członkowie Zarządu Centrum powołują się na słowa wsparcia prywatne listy z błogosławieństwem zachęty ze strony dostojnikoacutew kościelnych To wprowadza w błąd ludzi mniej zorientowanych - mogłoby się wydawać że jest to roacutew-noznaczne z dokumentem prawnym Otoacuteż tak nie jest W kościele rzymskokatolickim obowiązuje nas Kodeks Prawa Kanonicznego ktoacutery jasno reguluje te sprawy (por Kan 298-311)

Po długich dyskusjach doszliśmy do wniosku że Stowarzyszenie

W SPRAWIE STOWARZYSZENIA CENTRUM hellipOświadczenie Stowarzyszenia Centrum Spotkań i Modlitwy Polskiej Misji Katolickiej w ZurychuW majowym numerze bdquoWiadomościrdquo (Nr 440) ukazała się notatka ks Rektora o naszym Stowarzyszeniu sugerująca niezorientowanym czytelnikom wątpliwości wobec naszych intencji i działań W związku z reakcjami ludzi na tę publikację uważamy za konieczne podanie poniższych wyjaśnień do wiadomości wszystkich1 Nasze Stowarzyszenie jest założone na podstawie szwajcar-

skiego prawa cywilnego (OR) nie jest organizacją kościelną i nie podlega formalnie Polskiej Misji Katolickiej w Szwaj-carii

2 Nazwa bdquoCentrum Spotkań i Modlitwy Polskiej Misji Katolickiej w Zurychurdquo wyraża tylko jednoznacznie nasz głoacutewny cel tzn zdobycie i utrzymanie odpowiedniego stałego ośrodka dla PMK ktoacutery będzie znajdował się w Zurychu Jednocześnie chcemy aby te pomieszczenia były owarte dla całej Polonii w Szwajcarii jako miejsce spotkań i dyskusji czy też organizacji imprez kultu-ralnych Nasze starania ograniczają się jak dotąd w zdobywaniu funduszoacutew poprzez składki członkowskie zbieranie ofiar oraz własną pracę (kawa niedzielna biuletyn Stowarzyszenia organi-zacja imprez)

3 Będziemy się cieszyli roacutewnież i wtedy jeśli PMK otrzymałaby wcześniej w inny sposoacuteb odpowiednie stałe pomieszczenia w Zurychu do samodzielnego użytkowania Statut pozwala nam na poacuteźniejszą pomoc w utrzymaniu takiego ośrodka

4 Zawiadomienie o założeniu Stowarzyszenia w 2000 r zostało wy-słane wraz ze statutem do wszystkich biskupoacutew szwajcarskich a także do prymasa ks kard J Glempa i innych biskupoacutew w kraju do bp S Wesołego i do ks rektora K Gawrona Otrzymaliśmy same pozytywne odpowiedzi i błogosławieństwo na naszą działal-ność

W liście z dn 20102000 r z Ordynariatu diecezji Chur na ktoacuterej terenie działamy czytamy bdquoPrzyjęliśmy do wiadomości treść statutu () Kompetencji i nadzorowi Biskupa podlegają jedynie statuty mające czysto kościelno-prawny charakter Poza

tym możemy Wam mimo to potwierdzić że do tego statutu nie mamy żadnych zastrzeżeń i popieramy ideowo cel tego Stowa-rzyszeniardquo (tłum AZ) Traktowaliśmy i traktujemy to dalej jako akceptację ze strony władz kościelnych na działanie zgodnie z naszym statutem Informacja o tym wraz z kopią listu została przesłana w odpowiedzi na polską ocenę prawną dla ekonoma Komisji Episkopatu Polskiego ks J Droba do Warszawy oraz ks rektorowi S Kaweckiemu

5 W czerwcu ubr było wiadomo że od 1 lipca będzie tylko jeden etat dla duszpasterza PMK tzn Rektora W związku z tym ks W Czerwiński z dniem 30 czerwca przestał być członkiem Zarządu z urzędu Mimo iż pozostawał dalej w mieszkaniu przy Aem-tlerstrasse to nie miał więcej prawa działalności wśroacuted Polonii wobec czego konieczna była formalna zmiana adresu korespon-dencyjnego Stowarzyszenia Na nadzwyczajnym Walnym Zebra-niu Stowarzyszenia 24 czerwca 2007 uchwalono tę zmianę Jed-nocześnie w statucie dokonano drobnych zmian ktoacutere precyzują cel podkreślają lokalizację w Zurychu i ograniczają możliwości interpretacji przeznaczenia zbieranych funduszy Nie rozumiemy sugerowania że mieliśmy przy tym nieczyste intencje

6 Jest rzeczą oczywistą że wobec naszego celu chcemy ndash tak jak dotychczas ndash pracować ściśle w powiązaniu z PMK w Szwajcarii W Zarządzie jest zarezerwowane stałe miejsce dla kapłana odpo-wiedzialnego w Zurychu za Misję

7 Następne zwyczajne Walne Zebranie Stowarzyszenia jest plano-wane na czerwiec br

8 Wiemy że w Polsce istnieje swoista kultura nieufności do wszyst-kiego co nie jest pod pełną własną kontrolą a także rzucania publicznych podejrzeń według swego subiektywnego poglądu Uważamy jednak że zawsze trzeba wymagać informacji rzetelnej Nie wiemy jaki cel przyświecał wspomnianej notatce w bdquoWiado-mościachrdquo bez poprzedniego porozumienia się z nami

Za ZarządDr Antoni Zgliński prezes

Inż Marek Duszyński v-prezez

Od Rektora Polskiej Misji Katolickiejwystąpi do Episkopatu o zgodę na używanie nazwy Stowarzyszenie Polskiej Misji Katolickiej Ustaliliśmy także że będziemy praco-wać nad przygotowaniem umowy o wspoacutełpracy Stowarzyszenia Centrum z Polską Misją Katolicką w Szwajcarii Nie może być tak że Stowarzyszenie ktoacuterego członkowie Zarządu zastrzegają że nie jest stricte katolickie zbiera fundusze na terenie Polskiej Misji Katolickiej Dlatego konieczne jest przygotowanie umowy ktoacutera będzie jasno precyzowała wzajemne relacje

Jedyną kwestią sporną ktoacutera nie znalazła rozwiązania był temat zwołania ubiegłorocznego walnego zebrania w dniu 240607 - na trzy dni przed moim przyjazdem do Szwajcarii Mimo proacuteśb Ekonoma Konferencji Episkopatu Stowarzyszenie Centrum nie raczyło zmie-nić terminu walnego zebrania po to aby moacutegł wziąć w nim udział nowy rektor Polskiej Misji Katolickiej Jeszcze raz podkreślam że nie rozumiem i jest dla mnie nie do pojęcia jak można na trzy dni przed przybyciem nowego rektora bez konsultacji z nim a przede wszystkim bez konsultacji z odpowiedzialnym za duszpasterstwo Polonii z ramienia Konferencji Episkopatu Polski zmienić statut dokonać zmian personalnych i zmienić adres siedziby Stowarzy-szenia Mimo tej rozbieżności całe spotkanie było dosyć owocne W wielu kwestiach znaleźliśmy porozumienie Mam nadzieję że na najbliższym walnym zebraniu w szerszym gronie uda się znaleźć konstruktywne rozwiązania dla nieuporządkowanych pod względem prawnym zagadnień zaroacutewno dla dobra Polskiej Misji Katolickiej jak i Stowarzyszenia

ks Sławomir Kawecki Rektor Polskiej Misji Katolickiej

24 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 25

W trakcie Mszy św hołd Zmarłej złożył profesor dr hab Jan Zieliński z Berna ktoacuterego przemoacutewienie zamieszczamy poniżej

bdquoLubiła podkreślać że przyszła na świat w puszczy że wychowała się wśroacuted drzew Było to w Spuszy w ziemi lidz-kiej (Spusza ongiś własność Ignacego Tyzenhausa potem jego syna Rudolfa dalej tegoż coacuterki Hermancji zamężnej Uruskiej ktoacuterej młodsza coacuterka Seweryna wyszła za Jana Pawła Sapiehę) Ojciec Eustachy Kajetan ks Sapieha ab-solwent politechniki w Zurychu (leśnictwo) był na początku lat dwudziestych ministrem spraw zagranicznych RP Matka Teresa z Lubomirskich prowadziła działalność charytatywną i społeczną Kierowała warsztatem produkującym tweed W Warszawie prowadziła bdquoLatarnięrdquo zakład wytwoacuterczy dla ociemniałych inwalidoacutew wojennych Elżbieta (w dzieciństwie i potem dla najbliższej rodziny Izia) miała siostrę Eleonorę i trzech starszych braci Jana Lwa i Eustachego Seweryna Na zachowanych zdjęciach z dzieciństwa widać Ją w otoczeniu przyrody na cierpliwej białej klaczy albo w atelier fotografa Stefana Platera jak z rozpuszczonymi długimi włosami z uśmiechem i ciekawością świata ufnie patrzy w przyszłość

Maturę zrobiła w roku 1939 Wszechstronnie uzdolniona artystycznie zastanawiała się czy wybrać karierę śpiewaczki aktorki czy rzeźbiarki Wybuch wojny pokrzyżował te plany Ojciec został aresztowany przez władze radzieckie i skazany na karę śmierci zamienioną na pobyt w łagrze wyszedł z Rosji z armią Andersa Następnie osiadł w Kenii był delega-tem Polskiego Czerwonego Krzyża na Afrykę Wschodnią

Okupację przeżyła w Polsce działała w podziemiu w roku 1944 aresztowana przez gestapo w Krakowie siedziała w więzieniu na Montelupich Kiedy została zwolniona kar-dynał Sapieha radził Jej matce bdquoZabierz coacuterkę i pierwszą możliwą drogą wyjeżdżajcierdquo Tak trafiły do Berna

Po wojnie rodzice osiedli na dobre w południowo-wschodniej Afryce Ona nie chciała opuszczać Europy ad-optowana przez przemysłowca i organizatora wyścigoacutew sa-mochodowych Hansa Rufenera i jego żonę Hannę zamiesz-kała w Hofgut w podberneńskiej gminie Muri Zajmowała się ogrodem Do końca żywiła dla Szwajcarii i Szwajcaroacutew wdzięczność za gościnę to była jej druga ojczyzna Wielka patriotka polska stała się też patriotką szwajcarską

Jej wielką pasją było kolekcjonerstwo Zbierała znaczki

bdquoUMIAŁA DAWAĆhelliprdquoElżbieta (Iza) Rufener-Sapieha (24081921 - 01052008)

i etykiety zapałczane dziwne kamyki i wieczka pojemni-koacutew ze śmietanką do kawy W sensie przenośnym można powiedzieć że kolekcjonowała ludzi ndash otwarta na ich losy na ich potrzeby Zbierała też filmy Umiejętnie korzystając z kolejnych nowinek technicznych nagrywała setki filmoacutew i programoacutew telewizyjnych o Polsce o Papieżu o przyrodzie Wiele z nich trafiło potem do Polski do zbioroacutew Uniwersy-tetu Jagiellońskiego

Inną wielką pasją były podroacuteże Sprzyjało temu trochę powojenne rozproszenie rodziny po całym świecie ale głoacutew-nym motorem była chyba ciekawość świata Jej świadectwem pozostały niezliczone fotografie i slajdy a także akwarele o egzotycznej tematyce

W latach pięćdziesiątych była uczennicą malarza Karla Bieri w berneńskiej Gewerbeschule Brała udział w plene-rach malarskich Pobierała też lekcje rzeźby u Madeleine von Fischer Była członkinią Schweizerische Gesellschaft Bildender Kuumlnstlerinnen

Malowała dużo ale przez wiele lat wcale nie wysta-wiała Pierwsza wystawa w rezydencji ambasadora RP w

1 maja 2008 roku w Bernie przeżywszy 86 lat odeszła do Pana wielka polska patriotka Elżbieta Ru-fener-Sapieha 13 maja została odprawiona w intencji zmarłej Msza św pogrzebowa ktoacuterej przewod-niczył rektor Polskiej Misji Katolickiej w Szwajcarii ks dr Sławomir Kawecki W homilii celebrans podkreślił wielkie zasługi zmarłej w podtrzymywaniu polskiej tradycji patriotycznej i religijnej cha-rytatywną bezinteresowną działalność na rzecz polskiej młodzieży oraz jej niezwykły talent malarski Rysunki akwarele i obrazy olejne Elżbiety Rufener-Sapiehy są plonem jej życia dzielonego na dwie ojczyzny ndash Polskę i Szwajcarię Zachwyt nad doskonałością natury nad otaczającym nas pięknem ndash to refleksje jakie pojawiają się w trakcie oglądania dzieł malarki

Elżbieta Rufener-Sapieha z Ojcem Świętym Janem Pawłem II Zdjęcie pochodzi ze zbioroacutew prywatnych

24 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 25

Bernie odbyła się w roku 2004 po niej przyszły następne w Muzeum Polskim w Rapperswilu (2005) we wrocławskim Ossolineum (2006) w warszawskich Łazienkach Kroacutelew-skich (2007) wreszcie w styczniu br w Domu Polonii na krakowskim Rynku Każda wystawa miała nieco inny kształt dzięki temu że było z czego wybierać dorobek Elżbiety Rufener-Sapiehy liczy ponad trzysta prac Są wśroacuted nich obrazy olejne akwarele grafiki i fotografie artystyczne ndash świadectwo bezustannych poszukiwań tematycznych i formalnych Wkroacutetce przed śmiercią większość tych prac ofiarowała wspaniałomyślnie Zakładowi Narodowemu im Ossolińskich z myślą o powstającym we Wrocławiu Muzeum Lubomirskich

Miałem szczęście uczestniczyć w otwarciu wszystkich tych wystaw Każdy wernisaż pozostawił wspomnienia ale najsilniejsze wiążą się z ostatnim Może dlatego że aranża-cja wystawy delikatnymi akcentami plastycznymi przywodzi-ła myśl o nieuchronnym pożegnaniu Ale chyba nie tylko Przemawiając podczas wernisażu wspomniałem o areszto-waniu Izy w wojennym Krakowie podeszła do mnie potem coacuterka ludzi w ktoacuterych mieszkaniu okupanci zorganizowali oacutew fatalny bdquokociołrdquo Miałem wtedy wrażenie że zamyka się krąg historii

Od połowy lat sześćdziesiątych jeździła regularnie do kraju Wspierała też stale roacuteżne inicjatywy i ludzi w potrze-bie Szczegoacutelnie aktywnie zaangażowała się w ruch bdquoSolidar-nościrdquo i w pomoc dla Polski po wprowadzeniu stanu wojen-nego Nie tylko finansowo także osobiście przygotowując i wysyłając niezliczone paczki

Działała ze Szwajcarii w ruchu (od 1990 Stowarzysze-niu) bdquoPrzymierza Rodzinrdquo ktoacutery prowadzi w Polsce dzia-łalność edukacyjną i wychowawczą w duchu obywatelskim Ruch ten ktoacutery wyroacutesł z Sekcji Rodzin warszawskiego Klubu Inteligencji Katolickiej zmierza do wielostronnego przygotowania dzieci i młodzieży do służby społeczeństwu i Kościołowi Działalność rozpoczął od kształcenia wy-chowawcoacutew i organizowania letnich i zimowych obozoacutew następnie całorocznej pracy wychowawczej w grupach wreszcie przystąpiono do budowy szkoacuteł Przymierze Rodzin prowadzi obecnie przedszkole cztery świetlice trzy szkoły podstawowe cztery gimnazja dwa licea ogoacutelnokształcące i szkołę wyższą Hojności Izy ta pożyteczna placoacutewka w bardzo dużej mierze zawdzięcza swe powstanie i rozwoacutej Ponadto założyła Ona dwie fundacje z przeznaczeniem na stypendia dla dzieci i młodzieży z niezamożnych rodzin Jedną z sal w budynku szkoły Przymierza Rodzin im Jana Pawła II na Ursynowie nazwano Salą Sapieżyńską dwie tablice upamiętniają hojność fundatorki w szkole wyższej i w szkole im ks Jerzego Popiełuszki na Bielanach jest też ogromna wdzięczność w sercach członkoacutew Przymierza Rodzin

Umiała dawać ndash a to jest rzadka umiejętność Prezydent Lech Wałęsa odznaczył Ją w roku 1994 krzy-

żem kawalerskim Orderu Zasługi RP prymas Joacutezef Glemp w roku 2000 Złotym Medalem Prymasowskim za zasługi dla Kościoła i Narodu premier Jerzy Buzek medalem Instytu-tu Społeczeństwa Obywatelskiego bdquoCzłowiek Pro Publico Bono 2003rdquo

Pamiętam od pierwszego spotkania wielkie uważne oczy promienny uśmiech lekko przechyloną na bok głowę z burzą skręconych białych włosoacutew Połączył nas śp Marek Łatyński pierwszy Ambasador znoacutew wolnej Polski w Szwajcarii spo-winowacony z Nią przez swą żonę z domu Potulicką Kiedy przedwcześnie kończył swą misję w Bernie powierzył Izę naszej opiece a nas ndash Jej Przed czternastu laty Na zawsze zostaniemy dłużnikami Chyba że można dobro odpłacać dobrem

Kiedy przyszedłem w godzinę ktoacutera miała się okazać przedostatnią uniosła na przywitanie lewą rękę Siedziałem przy szpitalnym łoacuteżku w milczeniu wychodząc z założenia że w takich sytuacjach słowa są niepotrzebne liczy się obec-ność Odchodząc uniosłem lewą rękę na pożegnanie do jutra Za godzinę już nie żyła

Pod koniec oszczędnie gospodarowała słowami jakby wiedząc że w obliczu spraw ostatecznych nabierają one in-nej wagi Ale w tym co moacutewiła była niezwykła przytomność umysłu lapidarna norwidowska trafność Tydzień wcześniej na słowa zaprzyjaźnionej osoby bdquoMogę się za Ciebie tylko modlićrdquo odparła bdquoT y l k ordquo

Odeszła w święto Wniebowstąpienia Pańskiego kiedy po porannym deszczu niebo się zupełnie wypogodziło jakby otwierało swe podwoje

Wraz z Jej odejściem obumiera jedna gałązka dwoacutech wielkich polskich rodoacutew magnackich Wysycha zdroacutej dobro-ci bezinteresownej gotowości do niesienia pomocy i do do-brych uczynkoacutew Rozproszona po świecie rodzina przyjacie-le Polonia szwajcarska i zaprzyjaźnieni Szwajcarzy wreszcie miłośnicy sztuki ndash wszyscy tracimy Pięknego Człowieka

W noc po kremacji na zewnętrznej szybie okna pod ktoacuterym pracuję od strony wielkiego dębu ktoacutery tylekroć podziwiała i ktoacutery do niedawna jeszcze miała nadzieję nary-sować przylgnęła piękna srebrzysta ćma Tkwiła tam przez cały dzień niczym dusza Izy zaglądając mi przez ramię kiedy o Niej pisałem

Pogrzeb odbędzie się jesienią w Boćkach na Podlasiu w kościele pod wezwaniem św Joacutezefa Oblubieńca (jego święto przypada 1 maja) i św Antoniego Padewskiego kościele ufundowanym w roku 1726 przez Joacutezefa Franciszka Sapie-hę Iza była tam przed trzema laty gdy chowano jej brata zmarłego w Kenii Eustachego Sapiehę W homilii powie-dzianej przez biskupa drohiczyńskiego Antoniego Dydycza uderzyły ją zwłaszcza zacytowane słowa z listu fundatora w ktoacuterych planowaną budowlę sakralną nazywa bdquoroślinkąrdquo I komentarz biskupa Dydycza bdquoNie wiem czy u wielkich wspoacutełczesnych spotkalibyśmy się z takim językiem z taką delikatnością i uprzejmą prostotą Podskarbi litewski całą fundację nazywa lsquoroślinkąrsquo To ma swoją wymowę widać że patrzył na wszystko przez pryzmat życiardquo Z puszczy w Spu-szy do kościoła budowanego z miłością tak jak się hoduje ulubioną roślinkę Jest w tym wewnętrzna logika i konse-kwencja Co w niczym nie zmniejsza poczucia że straciłem jedną z najważniejszych w moim życiu osoacuteb Wiem że inni czują podobnie

Gdyby trzeba słowa pożegnania ograniczyć do jednego w tym wypadku brzmiałoby ono Dziękirdquo

26 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 27

bdquoO dobre imię Polski i Polakoacutewrdquo - to hasło XII Forum Polonijnego jakie odbyło się w dniach 25-27 kwietnia w Toruniu Gospodarzami spotkania na ktoacutere przybyło ponad stu delegatoacutew z całego świata były Wyższa Szkoła Kultury Społecznej i Medialnej oraz Polskie Stowarzyszenie Mor-skie-Gospodarcze im Eugeniusza Kwiatkowskiego Toruń-ska uczelnia w swoich murach gościła min przedstawicieli z Europy (Litwa Białoruś Ukraina Niemcy Francja Szwaj-caria Wielka Brytania Szwecja Norwegia) Australii i obu Ameryk (USA Kanada Argentyna Urugwaj i Meksyk)

Z całego świata zjechali się goście do Wyższej Szkoły Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu na XII Forum Polonijne W piątek 25 kwietnia zostaliśmy uroczyście podjęci w pięknej restauracji na bogatej w polskie potrawy kolacji Po posiłku o godzinie 2100 odbył się Apel Jasno-goacuterski animowany przez choacuter WSKSiM a prowadzony przez księdza biskupa Andrzeja Suskiego ordynariusza diecezji toruńskiej

Rano w sobotę 26 kwietnia XII Forum Polonijne zostało zainaugurowane Mszą św pod przewodnictwem o Tadeusza Rydzyka dyrektora Radia Maryja i założyciela WSKSiM w Toruniu W wygłoszonym Słowie Bożym celebrans poroacutew-nał Polakoacutew do ucznioacutew Jezusa ktoacuterzy poszli na cały świat niosąc Ewangelię i naukę o Panu Podkreślił że to ważne abyśmy byli bdquoświadkami prawdyrdquo bronili dobrego imienia Polski i Polakoacutew nie zniechęcając się ale dając świadectwo wierze gdyż bdquonie wolno zapierać się ojca i matkirdquo

Przed południem złożono kwiaty pod pomnikiem Jana Pawła II a następnie przystąpiono do spotkań panelowych dotyczących duszpasterstwa emigracyjnego nauki i kultury oraz dobrego imienia Polski i Polakoacutew Było wielu moacutewcoacutew min prezydent miasta Torunia Michał Zaleski a także po-litycy ndash ich słowa wzięliśmy sobie głęboko do serca Było to wielkie spotkanie patriotyczne ktoacutere wzbogaciło nas wszyst-kich Niejednemu w oczach zalśniły łzy tęsknoty podczas słuchania recytacji wiersza Norwida bdquoDo kraju tegordquo Jak zwykle nie zabrakło możliwości zakupu ciekawych i naj-nowszych publikacji książkowych o tematyce patriotycznej i katolickiej

Następnie wszyscy udaliśmy się do studia nagrań Telewi-zji Trwam znajdującego się w pobliżu Domu Słowa gdzie z wielkim zainteresowaniem wszyscy uczestnicy Forum podzi-wiali profesjonalizm i nowoczesną aparaturę tego studia

Gdy wroacuteciliśmy do Centrum Polonia in Tertio Millenio kontynuowaliśmy spotkanie panelowe Po kolacji czekał nas program słowno-muzyczny w wykonaniu choacuteru toruńskiej uczelni następnie inscenizacja fragmentoacutew epopei naro-

O DOBRE IMIĘ POLSKI I POLAKOacuteWXII Forum Polonijne

Toruń 25 - 27 kwietnia 2008

dowej bdquoPan Tadeuszrdquo w reżyserii Haliny Łabonarskiej oraz wieczoacuter z poezją Jacka Kaczmarskiego w wykonaniu studen-toacutew tej uczelni

W niedzielę po śniadaniu i Mszy Świętej udaliśmy się do auli aby kontynuować nasze debaty dotyczące kultury i na-uki oraz dalszy ciąg panelu bdquoO dobre imię Polski i Polakoacutewrdquo ktoacutere wzbudziło wiele emocji narzekań Polakoacutew z Litwy i nie tylko Były też i pozytywne sygnały z Wielkiej Brytanii o naszym narodzie o cenieniu pracowitości i wysokiej jakości pracy Polakoacutew Po południu było podsumowanie dyskusji panelowych i podjęcie uchwał Pewne pytania i problemy dyskutowane na forum pozostawały bez odpowiedzi

Studenci tej uczelni opiekowali się gośćmi i robili to bardzo odpowiedzialnie i z wielką życzliwością Ogromnie urozmaicona wspaniała i obfita polska kuchnia była po-twierdzeniem znanej na całym świecie polskiej gościnności Niezapomnianym przeżyciem było obejrzenie gablot z eks-ponatami-pamiątkami po Ojcu Świętym Janie Pawle II oraz zobaczenie kaplicy w ktoacuterej odmawia się codziennie wieczo-rem Roacuteżaniec Święty W tej kaplicy obok wizerunku Matki Bożej Fatimskiej wisi obraz Pani Jasnogoacuterskiej z podpisem Jana Pawła II z Jego prywatnej kaplicy watykańskiej oraz wota wiernych - słuchaczy Radia Maryja

Dla członkoacutew naszego Koła i zainteresowanych otrzyma-łam wiele ciekawych materiałoacutew po ktoacutere można się zgłosić w pierwsze soboty i niedziele miesiąca po Mszy Świętej w Zurychu

Cieszę się że mogłam reprezentować nasze Koło Radia Maryja z Zurychu w tak ciekawych i pełnych emocji uroczy-stościach spotkaniach panelowych jak roacutewnież w owocnych rozmowach w kuluarach

Jadwiga Wator

Informacja dla słuchaczy Radia Maryja i widzoacutew Tele-wizji Trwam z Europy zmiana parametroacutew nadawania TV Trwam na satelicie Astra

Z dniem 1 maja 2008 roku program TV Trwam i Radio Maryja będzie dostępny na transponderze 53 o parame-trach

- satelita Astra 1KR 192 East (wschoacuted) - częstotliwość 10773 MHz - polaryzacja H (pozioma)- FEC 56- Symbol rate 22 Msymbs- pid video 513- pid audio 660- pid pcr 513- pid audio 661 dla programu Radio Maryja

Programy są niekodowane

26 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 27

Programndash Rozpoczęcie o godz 1330ndash Nabożeństwo w Sanktuariumndash DVD i wymiana doświadczeńndash Przeżycie wspoacutelnoty przy kawiendash Okazja do spowiedzindash Uroczysta Msza śwndash Nowe rozesłanie pielgrzymujących sanktuarioacutewZakończenie ok godz 1815Pielgrzymce przewodniczyć będzie ks Krzysztof Zadarko Duszpasterz Ośrodka PMK w Zurychu

PIELGRZYMKA DO QUARTENSerdecznie zapraszamy na pielgrzymkę Polakoacutew do Sanktuarium

Matki Bożej Trzykroć Przedziwnej do Quarten w sobotę 28 czerwca 2008 r

Cieszymy się na spotkanie Sr Ursula-Maria Bitterli Sr M Henryka Seidel Sr M Felicja Lewandowska

Projekt bdquounterwegs zu dirldquo Pilgerheiligtum Neu-Schoumlnstatt 8883 Quarten

Telefon 081 739 15 01 E-mail projektphschoenstattch

Polonia w Szwajcarii walczy o utrzymanie Muzeum Polskiego w Rapperswil ktoacuteremu grozi eksmisja z wynajmowanych dotychczas pomieszczeń Rektor PMK zwraca się z prośbą do wszystkich ktoacuterym leży na sercu zachowanie Muzeum w Rapperswil o podpisanie petycji do władz szwajcarskich o pozostawienie muzeum w dotychczasowych pomieszczeniach Solidarnie podpiszmy petycje tak by władze Rapperswil i

URATOWAĆ RAPPERSWIL Szwajcarii wiedziały że choć jesteśmy w Szwaj-carii małą liczebnie grupą narodowościową to potrafimy walczyć o słuszną sprawę i mamy wielu przyjacioacuteł ktoacuterzy nas w tym wspomagają Wszyst-kie informacje i miejsce na podpisy pod petycją znajdują się na stronie

wwwrapperswil-castlecom

Ks dr Sławomir Kawecki Rektor PMK

Szkolny Punkt Konsultacyjny przy Stałym

Przedstawicielstwie RP przy Biurze ONZ

w Genewie

LrsquoAncienne Routes 151218 Grand -Saconnex Suisse

Tel 022 710 97 97

zaprasza

wszystkie dzieci w wieku od 7 do 18 latdo uczestniczenia w zajęciach lekcyjnych

w

roku szkolnym 20082009

Szkoła realizuje polski program nauczania zatwierdzony przez MEN

w zakresie- języka polskiego

- historii i geografii Polski-wiedzy o społeczeństwie

Zajęcia odbywają się raz w tygodniu i obejmują poszczegoacutelne etapy nauczania

(szkoła podstawowa gimnazjum i liceum ogoacutelnokształcące)

W czerwcu uczniowie otrzymują świadectwaWarunkiem przyjęcia nowych ucznioacutew jest

sprawdzenie ich wiedzy (znajomość języka polskiego) lub posiadanie świadectwa

Malgorzata Molska-KurtykaKierownik Szkolnego Punktu Konsultacyjnego w Genewie

Trzecia Olimpiada RodzinW niedzielę 14 września 2008 o godz 1000 na stadionie im Pierra de Coubertin

w VidyLozanna odbędzie się Trzecia Olimpiada RodzinWięcej informacji podamy w następnym numerze

28 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 29

wwwanrgovpl

BARIERY W ZAGOSPODAROWANIU ZABYTKOacuteW

Według danych Agencji na koniec czerwca 2007 r do Zasobu ogoacutełem przejęto 2314 zespołoacutew dworskich i pałacowo-parkowych wpisanych do rejestru zabytkoacutew z tego trwale rozdyspono-wano 1437 zespołoacutew w tym poprzez sprzedaż 1068 wniesienie do jednoosobowych spoacutełek 148 Nadal w Zasobie jest 877 zespołoacutew z tego w dzierżawie pozostaje 654 w administrowaniu 128 w zarządzie i wieczystym użytkowaniu 5 Na rozdysponowanie czeka 90 zespołoacutew

REKLAMY

Fot

Jer

zy G

iedr

ys

Pałac w Małkocinie Zespoacuteł Pałacowo-Parkowy Małkocin

Działania Agencji w odniesieniu do obiektoacutew wpisanych do Rejestru Zabytkoacutew ukierunkowane są na ich zabezpieczenie przed uszkodzeniem zniszczeniem dewastacją do czasu ich trwałego rozdysponowania oraz przygotowanie obiektoacutew do sprzedaży o ile to możliwe wraz z gospodar-stwem rolnym historycznie związanym z zabyt-kiem Obiekty zabytkowe poza swą bezsporną wartością historyczną i kulturową mają także wymierną wartość gospodarczą Niemal na ca-łym świecie stare budowle stanowią dobrą lokatę kapitału

Przekształcenia strukturalne i własnościowe zmierzają w takim kierunku aby przyszły właści-ciel wziął na siebie ciężar wykonania niezbędnych prac remontowych i zabezpieczających realizując je w zgodzie ze wszelkimi wymogami formalnymi wynikającymi z charakteru tych obiektoacutew oraz za-leceń konserwatorskich

Sprzedaż nieruchomości wpisanych do Re-jestru Zabytkoacutew prowadzona jest w większości wypadkoacutew w ramach pierwszeństwa nabycia przysługującego dzierżawcy na podstawie art 29 ust 1 pkt 3 ustawy o gospodarowaniu nieru-chomościami rolnymi Skarbu Państwa

Jeżeli nie ma zastosowania prawo pierwszeń-stwa sprzedaż nieruchomości odbywa się w dro-

dze przetargu W przypadku nie rozstrzygnięcia przetargu korzystając z ustawy o gospodarowa-niu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa Agencja ogłasza kolejne przetargi i może ustalić cenę wywoławczą nie niższą jednak niż 50 ceny wywoławczej pierwszego przetargu aż do skorzy-stania z możliwości sprzedaży nieruchomości bez przetargu W tym przypadku ustalona cena sprzedaży nie może być jednak niższa od ceny wywoławczej ostatniego przetargu

Agencja może także w drodze umowy nieod-płatnie przekazać nieruchomość np gminie na cele związane z wykonywaniem zadań własnych Jednak gminy nie przejawiają dużego zaintereso-wania przejmowaniem nieruchomości wpisanych do Rejestru Zabytkoacutew

Stosowany przez wiele lat system preferencji przy nabywaniu nieruchomości zabytkowych polegający na obligatoryjnym obniżaniu ceny sprzedaży o 50 umożliwiał rozszerzenie kręgu osoacuteb zainteresowanych nabyciem roacutewnież na osoby mniej zamożne Jednak tak skonstruowa-ny system preferencji nie wpływał na polep-szenie stanu zabytkoacutew Dopiero zmiana zasady polegająca na wprowadzeniu w miejsce obniżki obligatoryjnej ndash obniżki fakultatywnej umożliwiła Agencji rozwiązania ukierunkowane na wykorzy-

28 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 29

REKLAMY

Zespoacuteł Dworsko-Parkowy w Kulicach

Fot

Jer

zy G

iedr

ys

stanie przez nabywcę uzyskanych oszczędności z tytułu obniżki ceny sprzedaży na realizację prac budowlano-konserwatorskich Należy podkreślić że poniesione nakłady dotyczą obiektoacutew nie bę-dących już w Zasobie

Aktualnie obowiązuje pozostawiona 50 ob-niżka ceny sprzedaży Jednak skorzystanie z niej zależy od spełnienia odpowiednich warunkoacutew Nabywca jest zobowiązany do przedłożenia wła-ściwemu oddziałowi terenowemu Agencji w ter-minie ustalonym w porozumieniu z wojewoacutedzkim konserwatorem zabytkoacutew nie dłuższym jednak niż 5 lat od dnia zawarcia umowy sprzedaży dokumentoacutew potwierdzonych przez właściwego wojewoacutedzkiego konserwatora zabytkoacutew określa-jących zakres rzeczowy i wartość nakładoacutew ktoacutere nabywca ponioacutesł realizując wskazania konserwa-torskie w odniesieniu do nabytej nieruchomości zabytkowej Intencją pozostawienia obniżki ceny sprzedaży było zachęcenie a jednocześnie zmo-bilizowanie nabywcoacutew do realizacji prac według wskazań konserwatora zabytkoacutew

Istnieje wiele czynnikoacutew ograniczających trwa-łe rozdysponowanie obiektoacutew zabytkowych Jed-nym z głoacutewnych jest brak rozstrzygnięć reprywa-tyzacyjnych Szacuje się że obecnie roszczenia reprywatyzacyjne dotyczą około 200 zespołoacutew zabytkowych będących w Zasobie Na ogoacuteł wła-ściciele bądź ich prawni spadkobiercy nie są za-interesowani zakupem w drodze przysługującego im pierwszeństwa w nabyciu (art 29 ust 1 pkt 1 ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa) natomiast Prezes Rady Ministroacutew pismem z 7 listopada 1997 r zakazał sprzedaży nieruchomości do ktoacuterych zgłoszono zastrzeżenia reprywatyzacyjne aż do czasu usta-wowego uregulowania sprawy roszczeń W tej sy-tuacji zgłoszenie roszczeń reprywatyzacyjnych w odniesieniu do konkretnej nieruchomości powo-duje wstrzymanie przygotowań do jej sprzedaży na rzecz osoacuteb trzecich

Poważnym utrudnieniem dotyczącym trwałego rozdysponowania zespołoacutew pałacowo-parko-wych a niejednokrotnie powodującym wyklucze-nie możliwości sprzedaży obiektoacutew zabytkowych będących jednocześnie budynkami mieszkalnymi jest wprowadzone ustawą z 15 grudnia 2000 r o zasadach zbywania mieszkań prawo pierwszeń-stwa nabycia lokali przez ich aktualnych najem-coacutew Konserwatorzy zabytkoacutew do wejścia w życie 17 listopada 2003 r nowej ustawy o ochronie za-bytkoacutew i opiece nad zabytkami tylko sporadycz-nie wyrażali zgodę na sprzedaż poszczegoacutelnych lokali na rzecz najemcoacutew Uważali bowiem że w ten sposoacuteb dokonuje się niezgodny z zasadami konserwatorskimi podział obiektu zabytkowego

Aktualnie obowiązująca ustawa z 23 lipca 2003 r o ochronie zabytkoacutew i opiece nad zabytkami

w art 361 ust 8 nakłada obowiązek uzyskania pozwolenia wojewoacutedzkiego Konserwatora Zabyt-koacutew na dokonanie podziału zabytku nieruchome-go wpisanego do rejestru zabytkoacutew Jednak w praktyce wydzielenie lokalu mieszkalnego czyli dokonanie podziału zabytku nieruchomego jest możliwe tylko w nielicznych wyjątkowych przy-padkach Dotyczyć to może wyłącznie tych obiek-toacutew podlegających ochronie konserwatorskiej w ktoacuterych istniałaby możliwość korzystania z nich w sposoacuteb zapewniający trwałe zachowanie ich za-bytkowych wartości a także zachowania otocze-nia zabytku w jak najlepszym stanie Obejmuje to tylko te nieliczne zamieszkałe budynki zabytkowe ktoacutere sprzedane mogą być w całości jednemu na-jemcy a ich wydzielenie z zespołu zabytkowego nie naruszy integralności tegoż zespołu

Zasadniczym problemem jest fakt zasie-dlenia obiektoacutew zabytkowych przez byłych pra-cownikoacutew państwowych przedsiębiorstw gospo-darki rolnej ktoacutere zostały przekazane do Zasobu wraz z umowami najmu Ze względu na niemożli-wość wydzielenia lokalu z zabytkowej substancji budynku sprzedaż na rzecz najemcoacutew nie może być zrealizowana Prywatyzacja tych obiektoacutew od-wleka się ich stan ulega pogorszeniu zaroacutewno na skutek upływu czasu jak i degradujące użytkowa-nie przez tymczasowych najemcoacutew Częściowym rozwiązaniem problemu byłoby przeniesienie na-jemcoacutew do innych mieszkań lecz w Zasobie brak jest odpowiednich lokali

Aktualnie najpowszechniejszą formą zagospo-darowania obiektoacutew zabytkowych jest dzierżawa (wynika to z wielu uwarunkowań ktoacutere w znaczą-cy sposoacuteb utrudniają trwałe rozdysponowanie) Kondycja zabytkoacutew pozostających u dzierżaw-coacutew jest w dużej mierze pochodną ich sytuacji ekonomicznej

Andrzej ChmielAutor jest pracownikiem Agencji Nieruchomości Rolnych

30 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 31

WIADOMOŚCIMiesięcznik Polskiej Misji Katolickiej w SzwajcariiAdres redakcji 12 Chemin des Falaises 1723 MarlyFribourg SuisseTel 0264364459 Fax 0264364472Konto poczt 17-976-7e-mail pmksurfeuchAbonament dobrowolna ofiara

Redaktor naczelny ks dr Sławomir KaweckiZastępca Redaktora naczelnego ks Krzysztof ZadarkoZespoacuteł redakcyjny Agnieszka G Paciorek Grażyna Goacuterzna Teresa Osmecka ks Artur Cząstkiewicz Beata Daniluk Zdjęcie na okładce Wojciech DoganowskiSkład komputerowy ks Andrzej RybickiImpression Mission Catholique Polonaise 1723 MarlyRedakcja nie zwraca materiałoacutew nie zamoacutewionychZa treść ogłoszeń odpowiada ogłaszający

TŁUMACZENIAJęzyki

niemiecki francuski polski ukraiński rosyjski

Dr phil Marija Buumlchi-Glaeser

Solistrasse 9 CH-8180 Buumllach

Natel 076 380 68 54 Tel 044 860 17 88 Fax 044 860 17 89

email buechieetchwwweetch

KANTOR WYMIANY WALUT

TERMINAL II

czynny 7-2400

Wymiana walut

skup czekow podroacuteżnych

najlepsze kursy walut

na lotnisku w Warszawie

miła obsluga

Tel + 48 22 650 30 59

+ 48 22 650 50 59

REKLAMY

TŁUMACZENIA I LEKCJE

Z JĘZYKA FRANCUSKIEGO

AGNIESZKA G PACIOREK

Polska Misja Katolicka w Marly 12 Chemin des Falaises1723 MarlyFribourg

tel 078 749 65 02e-mail agnieszka_paciorekhotmailcom

30 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 31

Biuro Reklamy bdquoWiadomości PMKrdquo

Grupa PK Sp z ooul Filomatoacutew 4304-116 Warszawatel 22 810-21-99 610-71-90fax 22 810-21-98

Osoba kontaktowaMarek BetlińskiTel 0608 58 11 77mbetlinskipkpl

Zawiadomienie o spotkaniu Stowarzyszenia Przyjacioacuteł PMK

Uprzejmie zawiadamiamy że walne zebranie Stowarzyszenia Przyjacioacuteł PMK Marly odbędzie się w dniu 21 czerwca 2008 r o godz 1000

w siedzibie Polskiej Misji Katolickiej 12 Chemin des Falaises 1723 MarlyFribourg Suisse

Przewidywany porządek obrad1 Modlitwa 2 Otwarcie zebrania 3 Słowo Rektora 4 Sprawozdanie prezesa 5 Zatwierdzenie rachunkoacutew Stowarzy-szenia i budżetu 2008 6 Wytyczne na przyszłość 7 Wolne wnioski 8 Termin kolejnego zebrania 9 Zakończenie

W imieniu ZarząduAndrzej Fornalski Prezes

Warszawa 150408

CENTRUM SPOTKAŃ I MODLITWY PMK ZURYCH

ORGANIZUJE WYJAZD DO KATYNIA I WILNA

w dniach 1 ndash 6 września 2008

Szczegoacutełowych informacji udzielaA Zgliński - tel056 426 14 27

antonizglinskigmxchM Duszyński - tel044 363 46 35

mduszynskigmxch

Ze względu na dłuższy czas oczekiwania na wizy zgłoszenia należy składać do

dnia 12072008

bdquoKĄCIK POLSKIrdquo ndash KawiarenkaOtwarta w każdą niedzielę

1030 -1600

MarlyFR Chemin du Pont 16

ZAPRASZAMY

32 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC)

Page 23: POLSKIE DUSZPASTERSTWO KATOLICKIE w SZWAJCARII NR ...

22 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 23

14 maja 2008 roku w Marly odbyło się spotkanie na temat relacji między Stowarzyszeniem Centrum Polskiej Misji Katolickiej w Zury-chu a Polską Misją Katolicką w Szwajcarii W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele Stowarzyszenia dr Antoni Zgliński dr Jacek Pator-ski oraz pani Bogusława Lewicka natomiast Polską Misję Katolicką reprezentowali ks rektor Sławomir Kawecki ks Artur Cząstkiewicz oraz ks Grzegorz Ostrowski Przedstawiciele Stowarzyszenia Cen-trum stwierdzili że bdquoStowarzyszenie jest organizacją świecką opartą na prawie cywilnym szwajcarskim i nie podlega Polskiej Misji Ka-tolickiej Nazwa Stowarzyszenia została wybrana dlatego że Polska Misja Katolicka jest instytucją wiarygodną a to bardzo pomaga w zbieraniu funduszyrdquo Otoacuteż aby Stowarzyszenie mogło nosić nazwę bdquokatolickierdquo musi wpierw uzyskać zgodę kompetentnych władz kościelnych Niestety Stowarzyszenie Centrum do tej pory o taką zgodę nie wystąpiło Co więcej zwroacutecono się o aprobatę Statutu Stowarzyszenia działającego według zasad PRAWA CYWILNEGO do WŁADZ KOŚCIELNYCH miejscowej diecezji ktoacutere to władze w sposoacuteb dyplomatyczny odpowiedziały że nie leży to w kompeten-cji biskupa diecezji Chur Często członkowie Zarządu Centrum powołują się na słowa wsparcia prywatne listy z błogosławieństwem zachęty ze strony dostojnikoacutew kościelnych To wprowadza w błąd ludzi mniej zorientowanych - mogłoby się wydawać że jest to roacutew-noznaczne z dokumentem prawnym Otoacuteż tak nie jest W kościele rzymskokatolickim obowiązuje nas Kodeks Prawa Kanonicznego ktoacutery jasno reguluje te sprawy (por Kan 298-311)

Po długich dyskusjach doszliśmy do wniosku że Stowarzyszenie

W SPRAWIE STOWARZYSZENIA CENTRUM hellipOświadczenie Stowarzyszenia Centrum Spotkań i Modlitwy Polskiej Misji Katolickiej w ZurychuW majowym numerze bdquoWiadomościrdquo (Nr 440) ukazała się notatka ks Rektora o naszym Stowarzyszeniu sugerująca niezorientowanym czytelnikom wątpliwości wobec naszych intencji i działań W związku z reakcjami ludzi na tę publikację uważamy za konieczne podanie poniższych wyjaśnień do wiadomości wszystkich1 Nasze Stowarzyszenie jest założone na podstawie szwajcar-

skiego prawa cywilnego (OR) nie jest organizacją kościelną i nie podlega formalnie Polskiej Misji Katolickiej w Szwaj-carii

2 Nazwa bdquoCentrum Spotkań i Modlitwy Polskiej Misji Katolickiej w Zurychurdquo wyraża tylko jednoznacznie nasz głoacutewny cel tzn zdobycie i utrzymanie odpowiedniego stałego ośrodka dla PMK ktoacutery będzie znajdował się w Zurychu Jednocześnie chcemy aby te pomieszczenia były owarte dla całej Polonii w Szwajcarii jako miejsce spotkań i dyskusji czy też organizacji imprez kultu-ralnych Nasze starania ograniczają się jak dotąd w zdobywaniu funduszoacutew poprzez składki członkowskie zbieranie ofiar oraz własną pracę (kawa niedzielna biuletyn Stowarzyszenia organi-zacja imprez)

3 Będziemy się cieszyli roacutewnież i wtedy jeśli PMK otrzymałaby wcześniej w inny sposoacuteb odpowiednie stałe pomieszczenia w Zurychu do samodzielnego użytkowania Statut pozwala nam na poacuteźniejszą pomoc w utrzymaniu takiego ośrodka

4 Zawiadomienie o założeniu Stowarzyszenia w 2000 r zostało wy-słane wraz ze statutem do wszystkich biskupoacutew szwajcarskich a także do prymasa ks kard J Glempa i innych biskupoacutew w kraju do bp S Wesołego i do ks rektora K Gawrona Otrzymaliśmy same pozytywne odpowiedzi i błogosławieństwo na naszą działal-ność

W liście z dn 20102000 r z Ordynariatu diecezji Chur na ktoacuterej terenie działamy czytamy bdquoPrzyjęliśmy do wiadomości treść statutu () Kompetencji i nadzorowi Biskupa podlegają jedynie statuty mające czysto kościelno-prawny charakter Poza

tym możemy Wam mimo to potwierdzić że do tego statutu nie mamy żadnych zastrzeżeń i popieramy ideowo cel tego Stowa-rzyszeniardquo (tłum AZ) Traktowaliśmy i traktujemy to dalej jako akceptację ze strony władz kościelnych na działanie zgodnie z naszym statutem Informacja o tym wraz z kopią listu została przesłana w odpowiedzi na polską ocenę prawną dla ekonoma Komisji Episkopatu Polskiego ks J Droba do Warszawy oraz ks rektorowi S Kaweckiemu

5 W czerwcu ubr było wiadomo że od 1 lipca będzie tylko jeden etat dla duszpasterza PMK tzn Rektora W związku z tym ks W Czerwiński z dniem 30 czerwca przestał być członkiem Zarządu z urzędu Mimo iż pozostawał dalej w mieszkaniu przy Aem-tlerstrasse to nie miał więcej prawa działalności wśroacuted Polonii wobec czego konieczna była formalna zmiana adresu korespon-dencyjnego Stowarzyszenia Na nadzwyczajnym Walnym Zebra-niu Stowarzyszenia 24 czerwca 2007 uchwalono tę zmianę Jed-nocześnie w statucie dokonano drobnych zmian ktoacutere precyzują cel podkreślają lokalizację w Zurychu i ograniczają możliwości interpretacji przeznaczenia zbieranych funduszy Nie rozumiemy sugerowania że mieliśmy przy tym nieczyste intencje

6 Jest rzeczą oczywistą że wobec naszego celu chcemy ndash tak jak dotychczas ndash pracować ściśle w powiązaniu z PMK w Szwajcarii W Zarządzie jest zarezerwowane stałe miejsce dla kapłana odpo-wiedzialnego w Zurychu za Misję

7 Następne zwyczajne Walne Zebranie Stowarzyszenia jest plano-wane na czerwiec br

8 Wiemy że w Polsce istnieje swoista kultura nieufności do wszyst-kiego co nie jest pod pełną własną kontrolą a także rzucania publicznych podejrzeń według swego subiektywnego poglądu Uważamy jednak że zawsze trzeba wymagać informacji rzetelnej Nie wiemy jaki cel przyświecał wspomnianej notatce w bdquoWiado-mościachrdquo bez poprzedniego porozumienia się z nami

Za ZarządDr Antoni Zgliński prezes

Inż Marek Duszyński v-prezez

Od Rektora Polskiej Misji Katolickiejwystąpi do Episkopatu o zgodę na używanie nazwy Stowarzyszenie Polskiej Misji Katolickiej Ustaliliśmy także że będziemy praco-wać nad przygotowaniem umowy o wspoacutełpracy Stowarzyszenia Centrum z Polską Misją Katolicką w Szwajcarii Nie może być tak że Stowarzyszenie ktoacuterego członkowie Zarządu zastrzegają że nie jest stricte katolickie zbiera fundusze na terenie Polskiej Misji Katolickiej Dlatego konieczne jest przygotowanie umowy ktoacutera będzie jasno precyzowała wzajemne relacje

Jedyną kwestią sporną ktoacutera nie znalazła rozwiązania był temat zwołania ubiegłorocznego walnego zebrania w dniu 240607 - na trzy dni przed moim przyjazdem do Szwajcarii Mimo proacuteśb Ekonoma Konferencji Episkopatu Stowarzyszenie Centrum nie raczyło zmie-nić terminu walnego zebrania po to aby moacutegł wziąć w nim udział nowy rektor Polskiej Misji Katolickiej Jeszcze raz podkreślam że nie rozumiem i jest dla mnie nie do pojęcia jak można na trzy dni przed przybyciem nowego rektora bez konsultacji z nim a przede wszystkim bez konsultacji z odpowiedzialnym za duszpasterstwo Polonii z ramienia Konferencji Episkopatu Polski zmienić statut dokonać zmian personalnych i zmienić adres siedziby Stowarzy-szenia Mimo tej rozbieżności całe spotkanie było dosyć owocne W wielu kwestiach znaleźliśmy porozumienie Mam nadzieję że na najbliższym walnym zebraniu w szerszym gronie uda się znaleźć konstruktywne rozwiązania dla nieuporządkowanych pod względem prawnym zagadnień zaroacutewno dla dobra Polskiej Misji Katolickiej jak i Stowarzyszenia

ks Sławomir Kawecki Rektor Polskiej Misji Katolickiej

24 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 25

W trakcie Mszy św hołd Zmarłej złożył profesor dr hab Jan Zieliński z Berna ktoacuterego przemoacutewienie zamieszczamy poniżej

bdquoLubiła podkreślać że przyszła na świat w puszczy że wychowała się wśroacuted drzew Było to w Spuszy w ziemi lidz-kiej (Spusza ongiś własność Ignacego Tyzenhausa potem jego syna Rudolfa dalej tegoż coacuterki Hermancji zamężnej Uruskiej ktoacuterej młodsza coacuterka Seweryna wyszła za Jana Pawła Sapiehę) Ojciec Eustachy Kajetan ks Sapieha ab-solwent politechniki w Zurychu (leśnictwo) był na początku lat dwudziestych ministrem spraw zagranicznych RP Matka Teresa z Lubomirskich prowadziła działalność charytatywną i społeczną Kierowała warsztatem produkującym tweed W Warszawie prowadziła bdquoLatarnięrdquo zakład wytwoacuterczy dla ociemniałych inwalidoacutew wojennych Elżbieta (w dzieciństwie i potem dla najbliższej rodziny Izia) miała siostrę Eleonorę i trzech starszych braci Jana Lwa i Eustachego Seweryna Na zachowanych zdjęciach z dzieciństwa widać Ją w otoczeniu przyrody na cierpliwej białej klaczy albo w atelier fotografa Stefana Platera jak z rozpuszczonymi długimi włosami z uśmiechem i ciekawością świata ufnie patrzy w przyszłość

Maturę zrobiła w roku 1939 Wszechstronnie uzdolniona artystycznie zastanawiała się czy wybrać karierę śpiewaczki aktorki czy rzeźbiarki Wybuch wojny pokrzyżował te plany Ojciec został aresztowany przez władze radzieckie i skazany na karę śmierci zamienioną na pobyt w łagrze wyszedł z Rosji z armią Andersa Następnie osiadł w Kenii był delega-tem Polskiego Czerwonego Krzyża na Afrykę Wschodnią

Okupację przeżyła w Polsce działała w podziemiu w roku 1944 aresztowana przez gestapo w Krakowie siedziała w więzieniu na Montelupich Kiedy została zwolniona kar-dynał Sapieha radził Jej matce bdquoZabierz coacuterkę i pierwszą możliwą drogą wyjeżdżajcierdquo Tak trafiły do Berna

Po wojnie rodzice osiedli na dobre w południowo-wschodniej Afryce Ona nie chciała opuszczać Europy ad-optowana przez przemysłowca i organizatora wyścigoacutew sa-mochodowych Hansa Rufenera i jego żonę Hannę zamiesz-kała w Hofgut w podberneńskiej gminie Muri Zajmowała się ogrodem Do końca żywiła dla Szwajcarii i Szwajcaroacutew wdzięczność za gościnę to była jej druga ojczyzna Wielka patriotka polska stała się też patriotką szwajcarską

Jej wielką pasją było kolekcjonerstwo Zbierała znaczki

bdquoUMIAŁA DAWAĆhelliprdquoElżbieta (Iza) Rufener-Sapieha (24081921 - 01052008)

i etykiety zapałczane dziwne kamyki i wieczka pojemni-koacutew ze śmietanką do kawy W sensie przenośnym można powiedzieć że kolekcjonowała ludzi ndash otwarta na ich losy na ich potrzeby Zbierała też filmy Umiejętnie korzystając z kolejnych nowinek technicznych nagrywała setki filmoacutew i programoacutew telewizyjnych o Polsce o Papieżu o przyrodzie Wiele z nich trafiło potem do Polski do zbioroacutew Uniwersy-tetu Jagiellońskiego

Inną wielką pasją były podroacuteże Sprzyjało temu trochę powojenne rozproszenie rodziny po całym świecie ale głoacutew-nym motorem była chyba ciekawość świata Jej świadectwem pozostały niezliczone fotografie i slajdy a także akwarele o egzotycznej tematyce

W latach pięćdziesiątych była uczennicą malarza Karla Bieri w berneńskiej Gewerbeschule Brała udział w plene-rach malarskich Pobierała też lekcje rzeźby u Madeleine von Fischer Była członkinią Schweizerische Gesellschaft Bildender Kuumlnstlerinnen

Malowała dużo ale przez wiele lat wcale nie wysta-wiała Pierwsza wystawa w rezydencji ambasadora RP w

1 maja 2008 roku w Bernie przeżywszy 86 lat odeszła do Pana wielka polska patriotka Elżbieta Ru-fener-Sapieha 13 maja została odprawiona w intencji zmarłej Msza św pogrzebowa ktoacuterej przewod-niczył rektor Polskiej Misji Katolickiej w Szwajcarii ks dr Sławomir Kawecki W homilii celebrans podkreślił wielkie zasługi zmarłej w podtrzymywaniu polskiej tradycji patriotycznej i religijnej cha-rytatywną bezinteresowną działalność na rzecz polskiej młodzieży oraz jej niezwykły talent malarski Rysunki akwarele i obrazy olejne Elżbiety Rufener-Sapiehy są plonem jej życia dzielonego na dwie ojczyzny ndash Polskę i Szwajcarię Zachwyt nad doskonałością natury nad otaczającym nas pięknem ndash to refleksje jakie pojawiają się w trakcie oglądania dzieł malarki

Elżbieta Rufener-Sapieha z Ojcem Świętym Janem Pawłem II Zdjęcie pochodzi ze zbioroacutew prywatnych

24 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 25

Bernie odbyła się w roku 2004 po niej przyszły następne w Muzeum Polskim w Rapperswilu (2005) we wrocławskim Ossolineum (2006) w warszawskich Łazienkach Kroacutelew-skich (2007) wreszcie w styczniu br w Domu Polonii na krakowskim Rynku Każda wystawa miała nieco inny kształt dzięki temu że było z czego wybierać dorobek Elżbiety Rufener-Sapiehy liczy ponad trzysta prac Są wśroacuted nich obrazy olejne akwarele grafiki i fotografie artystyczne ndash świadectwo bezustannych poszukiwań tematycznych i formalnych Wkroacutetce przed śmiercią większość tych prac ofiarowała wspaniałomyślnie Zakładowi Narodowemu im Ossolińskich z myślą o powstającym we Wrocławiu Muzeum Lubomirskich

Miałem szczęście uczestniczyć w otwarciu wszystkich tych wystaw Każdy wernisaż pozostawił wspomnienia ale najsilniejsze wiążą się z ostatnim Może dlatego że aranża-cja wystawy delikatnymi akcentami plastycznymi przywodzi-ła myśl o nieuchronnym pożegnaniu Ale chyba nie tylko Przemawiając podczas wernisażu wspomniałem o areszto-waniu Izy w wojennym Krakowie podeszła do mnie potem coacuterka ludzi w ktoacuterych mieszkaniu okupanci zorganizowali oacutew fatalny bdquokociołrdquo Miałem wtedy wrażenie że zamyka się krąg historii

Od połowy lat sześćdziesiątych jeździła regularnie do kraju Wspierała też stale roacuteżne inicjatywy i ludzi w potrze-bie Szczegoacutelnie aktywnie zaangażowała się w ruch bdquoSolidar-nościrdquo i w pomoc dla Polski po wprowadzeniu stanu wojen-nego Nie tylko finansowo także osobiście przygotowując i wysyłając niezliczone paczki

Działała ze Szwajcarii w ruchu (od 1990 Stowarzysze-niu) bdquoPrzymierza Rodzinrdquo ktoacutery prowadzi w Polsce dzia-łalność edukacyjną i wychowawczą w duchu obywatelskim Ruch ten ktoacutery wyroacutesł z Sekcji Rodzin warszawskiego Klubu Inteligencji Katolickiej zmierza do wielostronnego przygotowania dzieci i młodzieży do służby społeczeństwu i Kościołowi Działalność rozpoczął od kształcenia wy-chowawcoacutew i organizowania letnich i zimowych obozoacutew następnie całorocznej pracy wychowawczej w grupach wreszcie przystąpiono do budowy szkoacuteł Przymierze Rodzin prowadzi obecnie przedszkole cztery świetlice trzy szkoły podstawowe cztery gimnazja dwa licea ogoacutelnokształcące i szkołę wyższą Hojności Izy ta pożyteczna placoacutewka w bardzo dużej mierze zawdzięcza swe powstanie i rozwoacutej Ponadto założyła Ona dwie fundacje z przeznaczeniem na stypendia dla dzieci i młodzieży z niezamożnych rodzin Jedną z sal w budynku szkoły Przymierza Rodzin im Jana Pawła II na Ursynowie nazwano Salą Sapieżyńską dwie tablice upamiętniają hojność fundatorki w szkole wyższej i w szkole im ks Jerzego Popiełuszki na Bielanach jest też ogromna wdzięczność w sercach członkoacutew Przymierza Rodzin

Umiała dawać ndash a to jest rzadka umiejętność Prezydent Lech Wałęsa odznaczył Ją w roku 1994 krzy-

żem kawalerskim Orderu Zasługi RP prymas Joacutezef Glemp w roku 2000 Złotym Medalem Prymasowskim za zasługi dla Kościoła i Narodu premier Jerzy Buzek medalem Instytu-tu Społeczeństwa Obywatelskiego bdquoCzłowiek Pro Publico Bono 2003rdquo

Pamiętam od pierwszego spotkania wielkie uważne oczy promienny uśmiech lekko przechyloną na bok głowę z burzą skręconych białych włosoacutew Połączył nas śp Marek Łatyński pierwszy Ambasador znoacutew wolnej Polski w Szwajcarii spo-winowacony z Nią przez swą żonę z domu Potulicką Kiedy przedwcześnie kończył swą misję w Bernie powierzył Izę naszej opiece a nas ndash Jej Przed czternastu laty Na zawsze zostaniemy dłużnikami Chyba że można dobro odpłacać dobrem

Kiedy przyszedłem w godzinę ktoacutera miała się okazać przedostatnią uniosła na przywitanie lewą rękę Siedziałem przy szpitalnym łoacuteżku w milczeniu wychodząc z założenia że w takich sytuacjach słowa są niepotrzebne liczy się obec-ność Odchodząc uniosłem lewą rękę na pożegnanie do jutra Za godzinę już nie żyła

Pod koniec oszczędnie gospodarowała słowami jakby wiedząc że w obliczu spraw ostatecznych nabierają one in-nej wagi Ale w tym co moacutewiła była niezwykła przytomność umysłu lapidarna norwidowska trafność Tydzień wcześniej na słowa zaprzyjaźnionej osoby bdquoMogę się za Ciebie tylko modlićrdquo odparła bdquoT y l k ordquo

Odeszła w święto Wniebowstąpienia Pańskiego kiedy po porannym deszczu niebo się zupełnie wypogodziło jakby otwierało swe podwoje

Wraz z Jej odejściem obumiera jedna gałązka dwoacutech wielkich polskich rodoacutew magnackich Wysycha zdroacutej dobro-ci bezinteresownej gotowości do niesienia pomocy i do do-brych uczynkoacutew Rozproszona po świecie rodzina przyjacie-le Polonia szwajcarska i zaprzyjaźnieni Szwajcarzy wreszcie miłośnicy sztuki ndash wszyscy tracimy Pięknego Człowieka

W noc po kremacji na zewnętrznej szybie okna pod ktoacuterym pracuję od strony wielkiego dębu ktoacutery tylekroć podziwiała i ktoacutery do niedawna jeszcze miała nadzieję nary-sować przylgnęła piękna srebrzysta ćma Tkwiła tam przez cały dzień niczym dusza Izy zaglądając mi przez ramię kiedy o Niej pisałem

Pogrzeb odbędzie się jesienią w Boćkach na Podlasiu w kościele pod wezwaniem św Joacutezefa Oblubieńca (jego święto przypada 1 maja) i św Antoniego Padewskiego kościele ufundowanym w roku 1726 przez Joacutezefa Franciszka Sapie-hę Iza była tam przed trzema laty gdy chowano jej brata zmarłego w Kenii Eustachego Sapiehę W homilii powie-dzianej przez biskupa drohiczyńskiego Antoniego Dydycza uderzyły ją zwłaszcza zacytowane słowa z listu fundatora w ktoacuterych planowaną budowlę sakralną nazywa bdquoroślinkąrdquo I komentarz biskupa Dydycza bdquoNie wiem czy u wielkich wspoacutełczesnych spotkalibyśmy się z takim językiem z taką delikatnością i uprzejmą prostotą Podskarbi litewski całą fundację nazywa lsquoroślinkąrsquo To ma swoją wymowę widać że patrzył na wszystko przez pryzmat życiardquo Z puszczy w Spu-szy do kościoła budowanego z miłością tak jak się hoduje ulubioną roślinkę Jest w tym wewnętrzna logika i konse-kwencja Co w niczym nie zmniejsza poczucia że straciłem jedną z najważniejszych w moim życiu osoacuteb Wiem że inni czują podobnie

Gdyby trzeba słowa pożegnania ograniczyć do jednego w tym wypadku brzmiałoby ono Dziękirdquo

26 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 27

bdquoO dobre imię Polski i Polakoacutewrdquo - to hasło XII Forum Polonijnego jakie odbyło się w dniach 25-27 kwietnia w Toruniu Gospodarzami spotkania na ktoacutere przybyło ponad stu delegatoacutew z całego świata były Wyższa Szkoła Kultury Społecznej i Medialnej oraz Polskie Stowarzyszenie Mor-skie-Gospodarcze im Eugeniusza Kwiatkowskiego Toruń-ska uczelnia w swoich murach gościła min przedstawicieli z Europy (Litwa Białoruś Ukraina Niemcy Francja Szwaj-caria Wielka Brytania Szwecja Norwegia) Australii i obu Ameryk (USA Kanada Argentyna Urugwaj i Meksyk)

Z całego świata zjechali się goście do Wyższej Szkoły Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu na XII Forum Polonijne W piątek 25 kwietnia zostaliśmy uroczyście podjęci w pięknej restauracji na bogatej w polskie potrawy kolacji Po posiłku o godzinie 2100 odbył się Apel Jasno-goacuterski animowany przez choacuter WSKSiM a prowadzony przez księdza biskupa Andrzeja Suskiego ordynariusza diecezji toruńskiej

Rano w sobotę 26 kwietnia XII Forum Polonijne zostało zainaugurowane Mszą św pod przewodnictwem o Tadeusza Rydzyka dyrektora Radia Maryja i założyciela WSKSiM w Toruniu W wygłoszonym Słowie Bożym celebrans poroacutew-nał Polakoacutew do ucznioacutew Jezusa ktoacuterzy poszli na cały świat niosąc Ewangelię i naukę o Panu Podkreślił że to ważne abyśmy byli bdquoświadkami prawdyrdquo bronili dobrego imienia Polski i Polakoacutew nie zniechęcając się ale dając świadectwo wierze gdyż bdquonie wolno zapierać się ojca i matkirdquo

Przed południem złożono kwiaty pod pomnikiem Jana Pawła II a następnie przystąpiono do spotkań panelowych dotyczących duszpasterstwa emigracyjnego nauki i kultury oraz dobrego imienia Polski i Polakoacutew Było wielu moacutewcoacutew min prezydent miasta Torunia Michał Zaleski a także po-litycy ndash ich słowa wzięliśmy sobie głęboko do serca Było to wielkie spotkanie patriotyczne ktoacutere wzbogaciło nas wszyst-kich Niejednemu w oczach zalśniły łzy tęsknoty podczas słuchania recytacji wiersza Norwida bdquoDo kraju tegordquo Jak zwykle nie zabrakło możliwości zakupu ciekawych i naj-nowszych publikacji książkowych o tematyce patriotycznej i katolickiej

Następnie wszyscy udaliśmy się do studia nagrań Telewi-zji Trwam znajdującego się w pobliżu Domu Słowa gdzie z wielkim zainteresowaniem wszyscy uczestnicy Forum podzi-wiali profesjonalizm i nowoczesną aparaturę tego studia

Gdy wroacuteciliśmy do Centrum Polonia in Tertio Millenio kontynuowaliśmy spotkanie panelowe Po kolacji czekał nas program słowno-muzyczny w wykonaniu choacuteru toruńskiej uczelni następnie inscenizacja fragmentoacutew epopei naro-

O DOBRE IMIĘ POLSKI I POLAKOacuteWXII Forum Polonijne

Toruń 25 - 27 kwietnia 2008

dowej bdquoPan Tadeuszrdquo w reżyserii Haliny Łabonarskiej oraz wieczoacuter z poezją Jacka Kaczmarskiego w wykonaniu studen-toacutew tej uczelni

W niedzielę po śniadaniu i Mszy Świętej udaliśmy się do auli aby kontynuować nasze debaty dotyczące kultury i na-uki oraz dalszy ciąg panelu bdquoO dobre imię Polski i Polakoacutewrdquo ktoacutere wzbudziło wiele emocji narzekań Polakoacutew z Litwy i nie tylko Były też i pozytywne sygnały z Wielkiej Brytanii o naszym narodzie o cenieniu pracowitości i wysokiej jakości pracy Polakoacutew Po południu było podsumowanie dyskusji panelowych i podjęcie uchwał Pewne pytania i problemy dyskutowane na forum pozostawały bez odpowiedzi

Studenci tej uczelni opiekowali się gośćmi i robili to bardzo odpowiedzialnie i z wielką życzliwością Ogromnie urozmaicona wspaniała i obfita polska kuchnia była po-twierdzeniem znanej na całym świecie polskiej gościnności Niezapomnianym przeżyciem było obejrzenie gablot z eks-ponatami-pamiątkami po Ojcu Świętym Janie Pawle II oraz zobaczenie kaplicy w ktoacuterej odmawia się codziennie wieczo-rem Roacuteżaniec Święty W tej kaplicy obok wizerunku Matki Bożej Fatimskiej wisi obraz Pani Jasnogoacuterskiej z podpisem Jana Pawła II z Jego prywatnej kaplicy watykańskiej oraz wota wiernych - słuchaczy Radia Maryja

Dla członkoacutew naszego Koła i zainteresowanych otrzyma-łam wiele ciekawych materiałoacutew po ktoacutere można się zgłosić w pierwsze soboty i niedziele miesiąca po Mszy Świętej w Zurychu

Cieszę się że mogłam reprezentować nasze Koło Radia Maryja z Zurychu w tak ciekawych i pełnych emocji uroczy-stościach spotkaniach panelowych jak roacutewnież w owocnych rozmowach w kuluarach

Jadwiga Wator

Informacja dla słuchaczy Radia Maryja i widzoacutew Tele-wizji Trwam z Europy zmiana parametroacutew nadawania TV Trwam na satelicie Astra

Z dniem 1 maja 2008 roku program TV Trwam i Radio Maryja będzie dostępny na transponderze 53 o parame-trach

- satelita Astra 1KR 192 East (wschoacuted) - częstotliwość 10773 MHz - polaryzacja H (pozioma)- FEC 56- Symbol rate 22 Msymbs- pid video 513- pid audio 660- pid pcr 513- pid audio 661 dla programu Radio Maryja

Programy są niekodowane

26 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 27

Programndash Rozpoczęcie o godz 1330ndash Nabożeństwo w Sanktuariumndash DVD i wymiana doświadczeńndash Przeżycie wspoacutelnoty przy kawiendash Okazja do spowiedzindash Uroczysta Msza śwndash Nowe rozesłanie pielgrzymujących sanktuarioacutewZakończenie ok godz 1815Pielgrzymce przewodniczyć będzie ks Krzysztof Zadarko Duszpasterz Ośrodka PMK w Zurychu

PIELGRZYMKA DO QUARTENSerdecznie zapraszamy na pielgrzymkę Polakoacutew do Sanktuarium

Matki Bożej Trzykroć Przedziwnej do Quarten w sobotę 28 czerwca 2008 r

Cieszymy się na spotkanie Sr Ursula-Maria Bitterli Sr M Henryka Seidel Sr M Felicja Lewandowska

Projekt bdquounterwegs zu dirldquo Pilgerheiligtum Neu-Schoumlnstatt 8883 Quarten

Telefon 081 739 15 01 E-mail projektphschoenstattch

Polonia w Szwajcarii walczy o utrzymanie Muzeum Polskiego w Rapperswil ktoacuteremu grozi eksmisja z wynajmowanych dotychczas pomieszczeń Rektor PMK zwraca się z prośbą do wszystkich ktoacuterym leży na sercu zachowanie Muzeum w Rapperswil o podpisanie petycji do władz szwajcarskich o pozostawienie muzeum w dotychczasowych pomieszczeniach Solidarnie podpiszmy petycje tak by władze Rapperswil i

URATOWAĆ RAPPERSWIL Szwajcarii wiedziały że choć jesteśmy w Szwaj-carii małą liczebnie grupą narodowościową to potrafimy walczyć o słuszną sprawę i mamy wielu przyjacioacuteł ktoacuterzy nas w tym wspomagają Wszyst-kie informacje i miejsce na podpisy pod petycją znajdują się na stronie

wwwrapperswil-castlecom

Ks dr Sławomir Kawecki Rektor PMK

Szkolny Punkt Konsultacyjny przy Stałym

Przedstawicielstwie RP przy Biurze ONZ

w Genewie

LrsquoAncienne Routes 151218 Grand -Saconnex Suisse

Tel 022 710 97 97

zaprasza

wszystkie dzieci w wieku od 7 do 18 latdo uczestniczenia w zajęciach lekcyjnych

w

roku szkolnym 20082009

Szkoła realizuje polski program nauczania zatwierdzony przez MEN

w zakresie- języka polskiego

- historii i geografii Polski-wiedzy o społeczeństwie

Zajęcia odbywają się raz w tygodniu i obejmują poszczegoacutelne etapy nauczania

(szkoła podstawowa gimnazjum i liceum ogoacutelnokształcące)

W czerwcu uczniowie otrzymują świadectwaWarunkiem przyjęcia nowych ucznioacutew jest

sprawdzenie ich wiedzy (znajomość języka polskiego) lub posiadanie świadectwa

Malgorzata Molska-KurtykaKierownik Szkolnego Punktu Konsultacyjnego w Genewie

Trzecia Olimpiada RodzinW niedzielę 14 września 2008 o godz 1000 na stadionie im Pierra de Coubertin

w VidyLozanna odbędzie się Trzecia Olimpiada RodzinWięcej informacji podamy w następnym numerze

28 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 29

wwwanrgovpl

BARIERY W ZAGOSPODAROWANIU ZABYTKOacuteW

Według danych Agencji na koniec czerwca 2007 r do Zasobu ogoacutełem przejęto 2314 zespołoacutew dworskich i pałacowo-parkowych wpisanych do rejestru zabytkoacutew z tego trwale rozdyspono-wano 1437 zespołoacutew w tym poprzez sprzedaż 1068 wniesienie do jednoosobowych spoacutełek 148 Nadal w Zasobie jest 877 zespołoacutew z tego w dzierżawie pozostaje 654 w administrowaniu 128 w zarządzie i wieczystym użytkowaniu 5 Na rozdysponowanie czeka 90 zespołoacutew

REKLAMY

Fot

Jer

zy G

iedr

ys

Pałac w Małkocinie Zespoacuteł Pałacowo-Parkowy Małkocin

Działania Agencji w odniesieniu do obiektoacutew wpisanych do Rejestru Zabytkoacutew ukierunkowane są na ich zabezpieczenie przed uszkodzeniem zniszczeniem dewastacją do czasu ich trwałego rozdysponowania oraz przygotowanie obiektoacutew do sprzedaży o ile to możliwe wraz z gospodar-stwem rolnym historycznie związanym z zabyt-kiem Obiekty zabytkowe poza swą bezsporną wartością historyczną i kulturową mają także wymierną wartość gospodarczą Niemal na ca-łym świecie stare budowle stanowią dobrą lokatę kapitału

Przekształcenia strukturalne i własnościowe zmierzają w takim kierunku aby przyszły właści-ciel wziął na siebie ciężar wykonania niezbędnych prac remontowych i zabezpieczających realizując je w zgodzie ze wszelkimi wymogami formalnymi wynikającymi z charakteru tych obiektoacutew oraz za-leceń konserwatorskich

Sprzedaż nieruchomości wpisanych do Re-jestru Zabytkoacutew prowadzona jest w większości wypadkoacutew w ramach pierwszeństwa nabycia przysługującego dzierżawcy na podstawie art 29 ust 1 pkt 3 ustawy o gospodarowaniu nieru-chomościami rolnymi Skarbu Państwa

Jeżeli nie ma zastosowania prawo pierwszeń-stwa sprzedaż nieruchomości odbywa się w dro-

dze przetargu W przypadku nie rozstrzygnięcia przetargu korzystając z ustawy o gospodarowa-niu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa Agencja ogłasza kolejne przetargi i może ustalić cenę wywoławczą nie niższą jednak niż 50 ceny wywoławczej pierwszego przetargu aż do skorzy-stania z możliwości sprzedaży nieruchomości bez przetargu W tym przypadku ustalona cena sprzedaży nie może być jednak niższa od ceny wywoławczej ostatniego przetargu

Agencja może także w drodze umowy nieod-płatnie przekazać nieruchomość np gminie na cele związane z wykonywaniem zadań własnych Jednak gminy nie przejawiają dużego zaintereso-wania przejmowaniem nieruchomości wpisanych do Rejestru Zabytkoacutew

Stosowany przez wiele lat system preferencji przy nabywaniu nieruchomości zabytkowych polegający na obligatoryjnym obniżaniu ceny sprzedaży o 50 umożliwiał rozszerzenie kręgu osoacuteb zainteresowanych nabyciem roacutewnież na osoby mniej zamożne Jednak tak skonstruowa-ny system preferencji nie wpływał na polep-szenie stanu zabytkoacutew Dopiero zmiana zasady polegająca na wprowadzeniu w miejsce obniżki obligatoryjnej ndash obniżki fakultatywnej umożliwiła Agencji rozwiązania ukierunkowane na wykorzy-

28 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 29

REKLAMY

Zespoacuteł Dworsko-Parkowy w Kulicach

Fot

Jer

zy G

iedr

ys

stanie przez nabywcę uzyskanych oszczędności z tytułu obniżki ceny sprzedaży na realizację prac budowlano-konserwatorskich Należy podkreślić że poniesione nakłady dotyczą obiektoacutew nie bę-dących już w Zasobie

Aktualnie obowiązuje pozostawiona 50 ob-niżka ceny sprzedaży Jednak skorzystanie z niej zależy od spełnienia odpowiednich warunkoacutew Nabywca jest zobowiązany do przedłożenia wła-ściwemu oddziałowi terenowemu Agencji w ter-minie ustalonym w porozumieniu z wojewoacutedzkim konserwatorem zabytkoacutew nie dłuższym jednak niż 5 lat od dnia zawarcia umowy sprzedaży dokumentoacutew potwierdzonych przez właściwego wojewoacutedzkiego konserwatora zabytkoacutew określa-jących zakres rzeczowy i wartość nakładoacutew ktoacutere nabywca ponioacutesł realizując wskazania konserwa-torskie w odniesieniu do nabytej nieruchomości zabytkowej Intencją pozostawienia obniżki ceny sprzedaży było zachęcenie a jednocześnie zmo-bilizowanie nabywcoacutew do realizacji prac według wskazań konserwatora zabytkoacutew

Istnieje wiele czynnikoacutew ograniczających trwa-łe rozdysponowanie obiektoacutew zabytkowych Jed-nym z głoacutewnych jest brak rozstrzygnięć reprywa-tyzacyjnych Szacuje się że obecnie roszczenia reprywatyzacyjne dotyczą około 200 zespołoacutew zabytkowych będących w Zasobie Na ogoacuteł wła-ściciele bądź ich prawni spadkobiercy nie są za-interesowani zakupem w drodze przysługującego im pierwszeństwa w nabyciu (art 29 ust 1 pkt 1 ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa) natomiast Prezes Rady Ministroacutew pismem z 7 listopada 1997 r zakazał sprzedaży nieruchomości do ktoacuterych zgłoszono zastrzeżenia reprywatyzacyjne aż do czasu usta-wowego uregulowania sprawy roszczeń W tej sy-tuacji zgłoszenie roszczeń reprywatyzacyjnych w odniesieniu do konkretnej nieruchomości powo-duje wstrzymanie przygotowań do jej sprzedaży na rzecz osoacuteb trzecich

Poważnym utrudnieniem dotyczącym trwałego rozdysponowania zespołoacutew pałacowo-parko-wych a niejednokrotnie powodującym wyklucze-nie możliwości sprzedaży obiektoacutew zabytkowych będących jednocześnie budynkami mieszkalnymi jest wprowadzone ustawą z 15 grudnia 2000 r o zasadach zbywania mieszkań prawo pierwszeń-stwa nabycia lokali przez ich aktualnych najem-coacutew Konserwatorzy zabytkoacutew do wejścia w życie 17 listopada 2003 r nowej ustawy o ochronie za-bytkoacutew i opiece nad zabytkami tylko sporadycz-nie wyrażali zgodę na sprzedaż poszczegoacutelnych lokali na rzecz najemcoacutew Uważali bowiem że w ten sposoacuteb dokonuje się niezgodny z zasadami konserwatorskimi podział obiektu zabytkowego

Aktualnie obowiązująca ustawa z 23 lipca 2003 r o ochronie zabytkoacutew i opiece nad zabytkami

w art 361 ust 8 nakłada obowiązek uzyskania pozwolenia wojewoacutedzkiego Konserwatora Zabyt-koacutew na dokonanie podziału zabytku nieruchome-go wpisanego do rejestru zabytkoacutew Jednak w praktyce wydzielenie lokalu mieszkalnego czyli dokonanie podziału zabytku nieruchomego jest możliwe tylko w nielicznych wyjątkowych przy-padkach Dotyczyć to może wyłącznie tych obiek-toacutew podlegających ochronie konserwatorskiej w ktoacuterych istniałaby możliwość korzystania z nich w sposoacuteb zapewniający trwałe zachowanie ich za-bytkowych wartości a także zachowania otocze-nia zabytku w jak najlepszym stanie Obejmuje to tylko te nieliczne zamieszkałe budynki zabytkowe ktoacutere sprzedane mogą być w całości jednemu na-jemcy a ich wydzielenie z zespołu zabytkowego nie naruszy integralności tegoż zespołu

Zasadniczym problemem jest fakt zasie-dlenia obiektoacutew zabytkowych przez byłych pra-cownikoacutew państwowych przedsiębiorstw gospo-darki rolnej ktoacutere zostały przekazane do Zasobu wraz z umowami najmu Ze względu na niemożli-wość wydzielenia lokalu z zabytkowej substancji budynku sprzedaż na rzecz najemcoacutew nie może być zrealizowana Prywatyzacja tych obiektoacutew od-wleka się ich stan ulega pogorszeniu zaroacutewno na skutek upływu czasu jak i degradujące użytkowa-nie przez tymczasowych najemcoacutew Częściowym rozwiązaniem problemu byłoby przeniesienie na-jemcoacutew do innych mieszkań lecz w Zasobie brak jest odpowiednich lokali

Aktualnie najpowszechniejszą formą zagospo-darowania obiektoacutew zabytkowych jest dzierżawa (wynika to z wielu uwarunkowań ktoacutere w znaczą-cy sposoacuteb utrudniają trwałe rozdysponowanie) Kondycja zabytkoacutew pozostających u dzierżaw-coacutew jest w dużej mierze pochodną ich sytuacji ekonomicznej

Andrzej ChmielAutor jest pracownikiem Agencji Nieruchomości Rolnych

30 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 31

WIADOMOŚCIMiesięcznik Polskiej Misji Katolickiej w SzwajcariiAdres redakcji 12 Chemin des Falaises 1723 MarlyFribourg SuisseTel 0264364459 Fax 0264364472Konto poczt 17-976-7e-mail pmksurfeuchAbonament dobrowolna ofiara

Redaktor naczelny ks dr Sławomir KaweckiZastępca Redaktora naczelnego ks Krzysztof ZadarkoZespoacuteł redakcyjny Agnieszka G Paciorek Grażyna Goacuterzna Teresa Osmecka ks Artur Cząstkiewicz Beata Daniluk Zdjęcie na okładce Wojciech DoganowskiSkład komputerowy ks Andrzej RybickiImpression Mission Catholique Polonaise 1723 MarlyRedakcja nie zwraca materiałoacutew nie zamoacutewionychZa treść ogłoszeń odpowiada ogłaszający

TŁUMACZENIAJęzyki

niemiecki francuski polski ukraiński rosyjski

Dr phil Marija Buumlchi-Glaeser

Solistrasse 9 CH-8180 Buumllach

Natel 076 380 68 54 Tel 044 860 17 88 Fax 044 860 17 89

email buechieetchwwweetch

KANTOR WYMIANY WALUT

TERMINAL II

czynny 7-2400

Wymiana walut

skup czekow podroacuteżnych

najlepsze kursy walut

na lotnisku w Warszawie

miła obsluga

Tel + 48 22 650 30 59

+ 48 22 650 50 59

REKLAMY

TŁUMACZENIA I LEKCJE

Z JĘZYKA FRANCUSKIEGO

AGNIESZKA G PACIOREK

Polska Misja Katolicka w Marly 12 Chemin des Falaises1723 MarlyFribourg

tel 078 749 65 02e-mail agnieszka_paciorekhotmailcom

30 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 31

Biuro Reklamy bdquoWiadomości PMKrdquo

Grupa PK Sp z ooul Filomatoacutew 4304-116 Warszawatel 22 810-21-99 610-71-90fax 22 810-21-98

Osoba kontaktowaMarek BetlińskiTel 0608 58 11 77mbetlinskipkpl

Zawiadomienie o spotkaniu Stowarzyszenia Przyjacioacuteł PMK

Uprzejmie zawiadamiamy że walne zebranie Stowarzyszenia Przyjacioacuteł PMK Marly odbędzie się w dniu 21 czerwca 2008 r o godz 1000

w siedzibie Polskiej Misji Katolickiej 12 Chemin des Falaises 1723 MarlyFribourg Suisse

Przewidywany porządek obrad1 Modlitwa 2 Otwarcie zebrania 3 Słowo Rektora 4 Sprawozdanie prezesa 5 Zatwierdzenie rachunkoacutew Stowarzy-szenia i budżetu 2008 6 Wytyczne na przyszłość 7 Wolne wnioski 8 Termin kolejnego zebrania 9 Zakończenie

W imieniu ZarząduAndrzej Fornalski Prezes

Warszawa 150408

CENTRUM SPOTKAŃ I MODLITWY PMK ZURYCH

ORGANIZUJE WYJAZD DO KATYNIA I WILNA

w dniach 1 ndash 6 września 2008

Szczegoacutełowych informacji udzielaA Zgliński - tel056 426 14 27

antonizglinskigmxchM Duszyński - tel044 363 46 35

mduszynskigmxch

Ze względu na dłuższy czas oczekiwania na wizy zgłoszenia należy składać do

dnia 12072008

bdquoKĄCIK POLSKIrdquo ndash KawiarenkaOtwarta w każdą niedzielę

1030 -1600

MarlyFR Chemin du Pont 16

ZAPRASZAMY

32 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC)

Page 24: POLSKIE DUSZPASTERSTWO KATOLICKIE w SZWAJCARII NR ...

24 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 25

W trakcie Mszy św hołd Zmarłej złożył profesor dr hab Jan Zieliński z Berna ktoacuterego przemoacutewienie zamieszczamy poniżej

bdquoLubiła podkreślać że przyszła na świat w puszczy że wychowała się wśroacuted drzew Było to w Spuszy w ziemi lidz-kiej (Spusza ongiś własność Ignacego Tyzenhausa potem jego syna Rudolfa dalej tegoż coacuterki Hermancji zamężnej Uruskiej ktoacuterej młodsza coacuterka Seweryna wyszła za Jana Pawła Sapiehę) Ojciec Eustachy Kajetan ks Sapieha ab-solwent politechniki w Zurychu (leśnictwo) był na początku lat dwudziestych ministrem spraw zagranicznych RP Matka Teresa z Lubomirskich prowadziła działalność charytatywną i społeczną Kierowała warsztatem produkującym tweed W Warszawie prowadziła bdquoLatarnięrdquo zakład wytwoacuterczy dla ociemniałych inwalidoacutew wojennych Elżbieta (w dzieciństwie i potem dla najbliższej rodziny Izia) miała siostrę Eleonorę i trzech starszych braci Jana Lwa i Eustachego Seweryna Na zachowanych zdjęciach z dzieciństwa widać Ją w otoczeniu przyrody na cierpliwej białej klaczy albo w atelier fotografa Stefana Platera jak z rozpuszczonymi długimi włosami z uśmiechem i ciekawością świata ufnie patrzy w przyszłość

Maturę zrobiła w roku 1939 Wszechstronnie uzdolniona artystycznie zastanawiała się czy wybrać karierę śpiewaczki aktorki czy rzeźbiarki Wybuch wojny pokrzyżował te plany Ojciec został aresztowany przez władze radzieckie i skazany na karę śmierci zamienioną na pobyt w łagrze wyszedł z Rosji z armią Andersa Następnie osiadł w Kenii był delega-tem Polskiego Czerwonego Krzyża na Afrykę Wschodnią

Okupację przeżyła w Polsce działała w podziemiu w roku 1944 aresztowana przez gestapo w Krakowie siedziała w więzieniu na Montelupich Kiedy została zwolniona kar-dynał Sapieha radził Jej matce bdquoZabierz coacuterkę i pierwszą możliwą drogą wyjeżdżajcierdquo Tak trafiły do Berna

Po wojnie rodzice osiedli na dobre w południowo-wschodniej Afryce Ona nie chciała opuszczać Europy ad-optowana przez przemysłowca i organizatora wyścigoacutew sa-mochodowych Hansa Rufenera i jego żonę Hannę zamiesz-kała w Hofgut w podberneńskiej gminie Muri Zajmowała się ogrodem Do końca żywiła dla Szwajcarii i Szwajcaroacutew wdzięczność za gościnę to była jej druga ojczyzna Wielka patriotka polska stała się też patriotką szwajcarską

Jej wielką pasją było kolekcjonerstwo Zbierała znaczki

bdquoUMIAŁA DAWAĆhelliprdquoElżbieta (Iza) Rufener-Sapieha (24081921 - 01052008)

i etykiety zapałczane dziwne kamyki i wieczka pojemni-koacutew ze śmietanką do kawy W sensie przenośnym można powiedzieć że kolekcjonowała ludzi ndash otwarta na ich losy na ich potrzeby Zbierała też filmy Umiejętnie korzystając z kolejnych nowinek technicznych nagrywała setki filmoacutew i programoacutew telewizyjnych o Polsce o Papieżu o przyrodzie Wiele z nich trafiło potem do Polski do zbioroacutew Uniwersy-tetu Jagiellońskiego

Inną wielką pasją były podroacuteże Sprzyjało temu trochę powojenne rozproszenie rodziny po całym świecie ale głoacutew-nym motorem była chyba ciekawość świata Jej świadectwem pozostały niezliczone fotografie i slajdy a także akwarele o egzotycznej tematyce

W latach pięćdziesiątych była uczennicą malarza Karla Bieri w berneńskiej Gewerbeschule Brała udział w plene-rach malarskich Pobierała też lekcje rzeźby u Madeleine von Fischer Była członkinią Schweizerische Gesellschaft Bildender Kuumlnstlerinnen

Malowała dużo ale przez wiele lat wcale nie wysta-wiała Pierwsza wystawa w rezydencji ambasadora RP w

1 maja 2008 roku w Bernie przeżywszy 86 lat odeszła do Pana wielka polska patriotka Elżbieta Ru-fener-Sapieha 13 maja została odprawiona w intencji zmarłej Msza św pogrzebowa ktoacuterej przewod-niczył rektor Polskiej Misji Katolickiej w Szwajcarii ks dr Sławomir Kawecki W homilii celebrans podkreślił wielkie zasługi zmarłej w podtrzymywaniu polskiej tradycji patriotycznej i religijnej cha-rytatywną bezinteresowną działalność na rzecz polskiej młodzieży oraz jej niezwykły talent malarski Rysunki akwarele i obrazy olejne Elżbiety Rufener-Sapiehy są plonem jej życia dzielonego na dwie ojczyzny ndash Polskę i Szwajcarię Zachwyt nad doskonałością natury nad otaczającym nas pięknem ndash to refleksje jakie pojawiają się w trakcie oglądania dzieł malarki

Elżbieta Rufener-Sapieha z Ojcem Świętym Janem Pawłem II Zdjęcie pochodzi ze zbioroacutew prywatnych

24 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 25

Bernie odbyła się w roku 2004 po niej przyszły następne w Muzeum Polskim w Rapperswilu (2005) we wrocławskim Ossolineum (2006) w warszawskich Łazienkach Kroacutelew-skich (2007) wreszcie w styczniu br w Domu Polonii na krakowskim Rynku Każda wystawa miała nieco inny kształt dzięki temu że było z czego wybierać dorobek Elżbiety Rufener-Sapiehy liczy ponad trzysta prac Są wśroacuted nich obrazy olejne akwarele grafiki i fotografie artystyczne ndash świadectwo bezustannych poszukiwań tematycznych i formalnych Wkroacutetce przed śmiercią większość tych prac ofiarowała wspaniałomyślnie Zakładowi Narodowemu im Ossolińskich z myślą o powstającym we Wrocławiu Muzeum Lubomirskich

Miałem szczęście uczestniczyć w otwarciu wszystkich tych wystaw Każdy wernisaż pozostawił wspomnienia ale najsilniejsze wiążą się z ostatnim Może dlatego że aranża-cja wystawy delikatnymi akcentami plastycznymi przywodzi-ła myśl o nieuchronnym pożegnaniu Ale chyba nie tylko Przemawiając podczas wernisażu wspomniałem o areszto-waniu Izy w wojennym Krakowie podeszła do mnie potem coacuterka ludzi w ktoacuterych mieszkaniu okupanci zorganizowali oacutew fatalny bdquokociołrdquo Miałem wtedy wrażenie że zamyka się krąg historii

Od połowy lat sześćdziesiątych jeździła regularnie do kraju Wspierała też stale roacuteżne inicjatywy i ludzi w potrze-bie Szczegoacutelnie aktywnie zaangażowała się w ruch bdquoSolidar-nościrdquo i w pomoc dla Polski po wprowadzeniu stanu wojen-nego Nie tylko finansowo także osobiście przygotowując i wysyłając niezliczone paczki

Działała ze Szwajcarii w ruchu (od 1990 Stowarzysze-niu) bdquoPrzymierza Rodzinrdquo ktoacutery prowadzi w Polsce dzia-łalność edukacyjną i wychowawczą w duchu obywatelskim Ruch ten ktoacutery wyroacutesł z Sekcji Rodzin warszawskiego Klubu Inteligencji Katolickiej zmierza do wielostronnego przygotowania dzieci i młodzieży do służby społeczeństwu i Kościołowi Działalność rozpoczął od kształcenia wy-chowawcoacutew i organizowania letnich i zimowych obozoacutew następnie całorocznej pracy wychowawczej w grupach wreszcie przystąpiono do budowy szkoacuteł Przymierze Rodzin prowadzi obecnie przedszkole cztery świetlice trzy szkoły podstawowe cztery gimnazja dwa licea ogoacutelnokształcące i szkołę wyższą Hojności Izy ta pożyteczna placoacutewka w bardzo dużej mierze zawdzięcza swe powstanie i rozwoacutej Ponadto założyła Ona dwie fundacje z przeznaczeniem na stypendia dla dzieci i młodzieży z niezamożnych rodzin Jedną z sal w budynku szkoły Przymierza Rodzin im Jana Pawła II na Ursynowie nazwano Salą Sapieżyńską dwie tablice upamiętniają hojność fundatorki w szkole wyższej i w szkole im ks Jerzego Popiełuszki na Bielanach jest też ogromna wdzięczność w sercach członkoacutew Przymierza Rodzin

Umiała dawać ndash a to jest rzadka umiejętność Prezydent Lech Wałęsa odznaczył Ją w roku 1994 krzy-

żem kawalerskim Orderu Zasługi RP prymas Joacutezef Glemp w roku 2000 Złotym Medalem Prymasowskim za zasługi dla Kościoła i Narodu premier Jerzy Buzek medalem Instytu-tu Społeczeństwa Obywatelskiego bdquoCzłowiek Pro Publico Bono 2003rdquo

Pamiętam od pierwszego spotkania wielkie uważne oczy promienny uśmiech lekko przechyloną na bok głowę z burzą skręconych białych włosoacutew Połączył nas śp Marek Łatyński pierwszy Ambasador znoacutew wolnej Polski w Szwajcarii spo-winowacony z Nią przez swą żonę z domu Potulicką Kiedy przedwcześnie kończył swą misję w Bernie powierzył Izę naszej opiece a nas ndash Jej Przed czternastu laty Na zawsze zostaniemy dłużnikami Chyba że można dobro odpłacać dobrem

Kiedy przyszedłem w godzinę ktoacutera miała się okazać przedostatnią uniosła na przywitanie lewą rękę Siedziałem przy szpitalnym łoacuteżku w milczeniu wychodząc z założenia że w takich sytuacjach słowa są niepotrzebne liczy się obec-ność Odchodząc uniosłem lewą rękę na pożegnanie do jutra Za godzinę już nie żyła

Pod koniec oszczędnie gospodarowała słowami jakby wiedząc że w obliczu spraw ostatecznych nabierają one in-nej wagi Ale w tym co moacutewiła była niezwykła przytomność umysłu lapidarna norwidowska trafność Tydzień wcześniej na słowa zaprzyjaźnionej osoby bdquoMogę się za Ciebie tylko modlićrdquo odparła bdquoT y l k ordquo

Odeszła w święto Wniebowstąpienia Pańskiego kiedy po porannym deszczu niebo się zupełnie wypogodziło jakby otwierało swe podwoje

Wraz z Jej odejściem obumiera jedna gałązka dwoacutech wielkich polskich rodoacutew magnackich Wysycha zdroacutej dobro-ci bezinteresownej gotowości do niesienia pomocy i do do-brych uczynkoacutew Rozproszona po świecie rodzina przyjacie-le Polonia szwajcarska i zaprzyjaźnieni Szwajcarzy wreszcie miłośnicy sztuki ndash wszyscy tracimy Pięknego Człowieka

W noc po kremacji na zewnętrznej szybie okna pod ktoacuterym pracuję od strony wielkiego dębu ktoacutery tylekroć podziwiała i ktoacutery do niedawna jeszcze miała nadzieję nary-sować przylgnęła piękna srebrzysta ćma Tkwiła tam przez cały dzień niczym dusza Izy zaglądając mi przez ramię kiedy o Niej pisałem

Pogrzeb odbędzie się jesienią w Boćkach na Podlasiu w kościele pod wezwaniem św Joacutezefa Oblubieńca (jego święto przypada 1 maja) i św Antoniego Padewskiego kościele ufundowanym w roku 1726 przez Joacutezefa Franciszka Sapie-hę Iza była tam przed trzema laty gdy chowano jej brata zmarłego w Kenii Eustachego Sapiehę W homilii powie-dzianej przez biskupa drohiczyńskiego Antoniego Dydycza uderzyły ją zwłaszcza zacytowane słowa z listu fundatora w ktoacuterych planowaną budowlę sakralną nazywa bdquoroślinkąrdquo I komentarz biskupa Dydycza bdquoNie wiem czy u wielkich wspoacutełczesnych spotkalibyśmy się z takim językiem z taką delikatnością i uprzejmą prostotą Podskarbi litewski całą fundację nazywa lsquoroślinkąrsquo To ma swoją wymowę widać że patrzył na wszystko przez pryzmat życiardquo Z puszczy w Spu-szy do kościoła budowanego z miłością tak jak się hoduje ulubioną roślinkę Jest w tym wewnętrzna logika i konse-kwencja Co w niczym nie zmniejsza poczucia że straciłem jedną z najważniejszych w moim życiu osoacuteb Wiem że inni czują podobnie

Gdyby trzeba słowa pożegnania ograniczyć do jednego w tym wypadku brzmiałoby ono Dziękirdquo

26 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 27

bdquoO dobre imię Polski i Polakoacutewrdquo - to hasło XII Forum Polonijnego jakie odbyło się w dniach 25-27 kwietnia w Toruniu Gospodarzami spotkania na ktoacutere przybyło ponad stu delegatoacutew z całego świata były Wyższa Szkoła Kultury Społecznej i Medialnej oraz Polskie Stowarzyszenie Mor-skie-Gospodarcze im Eugeniusza Kwiatkowskiego Toruń-ska uczelnia w swoich murach gościła min przedstawicieli z Europy (Litwa Białoruś Ukraina Niemcy Francja Szwaj-caria Wielka Brytania Szwecja Norwegia) Australii i obu Ameryk (USA Kanada Argentyna Urugwaj i Meksyk)

Z całego świata zjechali się goście do Wyższej Szkoły Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu na XII Forum Polonijne W piątek 25 kwietnia zostaliśmy uroczyście podjęci w pięknej restauracji na bogatej w polskie potrawy kolacji Po posiłku o godzinie 2100 odbył się Apel Jasno-goacuterski animowany przez choacuter WSKSiM a prowadzony przez księdza biskupa Andrzeja Suskiego ordynariusza diecezji toruńskiej

Rano w sobotę 26 kwietnia XII Forum Polonijne zostało zainaugurowane Mszą św pod przewodnictwem o Tadeusza Rydzyka dyrektora Radia Maryja i założyciela WSKSiM w Toruniu W wygłoszonym Słowie Bożym celebrans poroacutew-nał Polakoacutew do ucznioacutew Jezusa ktoacuterzy poszli na cały świat niosąc Ewangelię i naukę o Panu Podkreślił że to ważne abyśmy byli bdquoświadkami prawdyrdquo bronili dobrego imienia Polski i Polakoacutew nie zniechęcając się ale dając świadectwo wierze gdyż bdquonie wolno zapierać się ojca i matkirdquo

Przed południem złożono kwiaty pod pomnikiem Jana Pawła II a następnie przystąpiono do spotkań panelowych dotyczących duszpasterstwa emigracyjnego nauki i kultury oraz dobrego imienia Polski i Polakoacutew Było wielu moacutewcoacutew min prezydent miasta Torunia Michał Zaleski a także po-litycy ndash ich słowa wzięliśmy sobie głęboko do serca Było to wielkie spotkanie patriotyczne ktoacutere wzbogaciło nas wszyst-kich Niejednemu w oczach zalśniły łzy tęsknoty podczas słuchania recytacji wiersza Norwida bdquoDo kraju tegordquo Jak zwykle nie zabrakło możliwości zakupu ciekawych i naj-nowszych publikacji książkowych o tematyce patriotycznej i katolickiej

Następnie wszyscy udaliśmy się do studia nagrań Telewi-zji Trwam znajdującego się w pobliżu Domu Słowa gdzie z wielkim zainteresowaniem wszyscy uczestnicy Forum podzi-wiali profesjonalizm i nowoczesną aparaturę tego studia

Gdy wroacuteciliśmy do Centrum Polonia in Tertio Millenio kontynuowaliśmy spotkanie panelowe Po kolacji czekał nas program słowno-muzyczny w wykonaniu choacuteru toruńskiej uczelni następnie inscenizacja fragmentoacutew epopei naro-

O DOBRE IMIĘ POLSKI I POLAKOacuteWXII Forum Polonijne

Toruń 25 - 27 kwietnia 2008

dowej bdquoPan Tadeuszrdquo w reżyserii Haliny Łabonarskiej oraz wieczoacuter z poezją Jacka Kaczmarskiego w wykonaniu studen-toacutew tej uczelni

W niedzielę po śniadaniu i Mszy Świętej udaliśmy się do auli aby kontynuować nasze debaty dotyczące kultury i na-uki oraz dalszy ciąg panelu bdquoO dobre imię Polski i Polakoacutewrdquo ktoacutere wzbudziło wiele emocji narzekań Polakoacutew z Litwy i nie tylko Były też i pozytywne sygnały z Wielkiej Brytanii o naszym narodzie o cenieniu pracowitości i wysokiej jakości pracy Polakoacutew Po południu było podsumowanie dyskusji panelowych i podjęcie uchwał Pewne pytania i problemy dyskutowane na forum pozostawały bez odpowiedzi

Studenci tej uczelni opiekowali się gośćmi i robili to bardzo odpowiedzialnie i z wielką życzliwością Ogromnie urozmaicona wspaniała i obfita polska kuchnia była po-twierdzeniem znanej na całym świecie polskiej gościnności Niezapomnianym przeżyciem było obejrzenie gablot z eks-ponatami-pamiątkami po Ojcu Świętym Janie Pawle II oraz zobaczenie kaplicy w ktoacuterej odmawia się codziennie wieczo-rem Roacuteżaniec Święty W tej kaplicy obok wizerunku Matki Bożej Fatimskiej wisi obraz Pani Jasnogoacuterskiej z podpisem Jana Pawła II z Jego prywatnej kaplicy watykańskiej oraz wota wiernych - słuchaczy Radia Maryja

Dla członkoacutew naszego Koła i zainteresowanych otrzyma-łam wiele ciekawych materiałoacutew po ktoacutere można się zgłosić w pierwsze soboty i niedziele miesiąca po Mszy Świętej w Zurychu

Cieszę się że mogłam reprezentować nasze Koło Radia Maryja z Zurychu w tak ciekawych i pełnych emocji uroczy-stościach spotkaniach panelowych jak roacutewnież w owocnych rozmowach w kuluarach

Jadwiga Wator

Informacja dla słuchaczy Radia Maryja i widzoacutew Tele-wizji Trwam z Europy zmiana parametroacutew nadawania TV Trwam na satelicie Astra

Z dniem 1 maja 2008 roku program TV Trwam i Radio Maryja będzie dostępny na transponderze 53 o parame-trach

- satelita Astra 1KR 192 East (wschoacuted) - częstotliwość 10773 MHz - polaryzacja H (pozioma)- FEC 56- Symbol rate 22 Msymbs- pid video 513- pid audio 660- pid pcr 513- pid audio 661 dla programu Radio Maryja

Programy są niekodowane

26 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 27

Programndash Rozpoczęcie o godz 1330ndash Nabożeństwo w Sanktuariumndash DVD i wymiana doświadczeńndash Przeżycie wspoacutelnoty przy kawiendash Okazja do spowiedzindash Uroczysta Msza śwndash Nowe rozesłanie pielgrzymujących sanktuarioacutewZakończenie ok godz 1815Pielgrzymce przewodniczyć będzie ks Krzysztof Zadarko Duszpasterz Ośrodka PMK w Zurychu

PIELGRZYMKA DO QUARTENSerdecznie zapraszamy na pielgrzymkę Polakoacutew do Sanktuarium

Matki Bożej Trzykroć Przedziwnej do Quarten w sobotę 28 czerwca 2008 r

Cieszymy się na spotkanie Sr Ursula-Maria Bitterli Sr M Henryka Seidel Sr M Felicja Lewandowska

Projekt bdquounterwegs zu dirldquo Pilgerheiligtum Neu-Schoumlnstatt 8883 Quarten

Telefon 081 739 15 01 E-mail projektphschoenstattch

Polonia w Szwajcarii walczy o utrzymanie Muzeum Polskiego w Rapperswil ktoacuteremu grozi eksmisja z wynajmowanych dotychczas pomieszczeń Rektor PMK zwraca się z prośbą do wszystkich ktoacuterym leży na sercu zachowanie Muzeum w Rapperswil o podpisanie petycji do władz szwajcarskich o pozostawienie muzeum w dotychczasowych pomieszczeniach Solidarnie podpiszmy petycje tak by władze Rapperswil i

URATOWAĆ RAPPERSWIL Szwajcarii wiedziały że choć jesteśmy w Szwaj-carii małą liczebnie grupą narodowościową to potrafimy walczyć o słuszną sprawę i mamy wielu przyjacioacuteł ktoacuterzy nas w tym wspomagają Wszyst-kie informacje i miejsce na podpisy pod petycją znajdują się na stronie

wwwrapperswil-castlecom

Ks dr Sławomir Kawecki Rektor PMK

Szkolny Punkt Konsultacyjny przy Stałym

Przedstawicielstwie RP przy Biurze ONZ

w Genewie

LrsquoAncienne Routes 151218 Grand -Saconnex Suisse

Tel 022 710 97 97

zaprasza

wszystkie dzieci w wieku od 7 do 18 latdo uczestniczenia w zajęciach lekcyjnych

w

roku szkolnym 20082009

Szkoła realizuje polski program nauczania zatwierdzony przez MEN

w zakresie- języka polskiego

- historii i geografii Polski-wiedzy o społeczeństwie

Zajęcia odbywają się raz w tygodniu i obejmują poszczegoacutelne etapy nauczania

(szkoła podstawowa gimnazjum i liceum ogoacutelnokształcące)

W czerwcu uczniowie otrzymują świadectwaWarunkiem przyjęcia nowych ucznioacutew jest

sprawdzenie ich wiedzy (znajomość języka polskiego) lub posiadanie świadectwa

Malgorzata Molska-KurtykaKierownik Szkolnego Punktu Konsultacyjnego w Genewie

Trzecia Olimpiada RodzinW niedzielę 14 września 2008 o godz 1000 na stadionie im Pierra de Coubertin

w VidyLozanna odbędzie się Trzecia Olimpiada RodzinWięcej informacji podamy w następnym numerze

28 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 29

wwwanrgovpl

BARIERY W ZAGOSPODAROWANIU ZABYTKOacuteW

Według danych Agencji na koniec czerwca 2007 r do Zasobu ogoacutełem przejęto 2314 zespołoacutew dworskich i pałacowo-parkowych wpisanych do rejestru zabytkoacutew z tego trwale rozdyspono-wano 1437 zespołoacutew w tym poprzez sprzedaż 1068 wniesienie do jednoosobowych spoacutełek 148 Nadal w Zasobie jest 877 zespołoacutew z tego w dzierżawie pozostaje 654 w administrowaniu 128 w zarządzie i wieczystym użytkowaniu 5 Na rozdysponowanie czeka 90 zespołoacutew

REKLAMY

Fot

Jer

zy G

iedr

ys

Pałac w Małkocinie Zespoacuteł Pałacowo-Parkowy Małkocin

Działania Agencji w odniesieniu do obiektoacutew wpisanych do Rejestru Zabytkoacutew ukierunkowane są na ich zabezpieczenie przed uszkodzeniem zniszczeniem dewastacją do czasu ich trwałego rozdysponowania oraz przygotowanie obiektoacutew do sprzedaży o ile to możliwe wraz z gospodar-stwem rolnym historycznie związanym z zabyt-kiem Obiekty zabytkowe poza swą bezsporną wartością historyczną i kulturową mają także wymierną wartość gospodarczą Niemal na ca-łym świecie stare budowle stanowią dobrą lokatę kapitału

Przekształcenia strukturalne i własnościowe zmierzają w takim kierunku aby przyszły właści-ciel wziął na siebie ciężar wykonania niezbędnych prac remontowych i zabezpieczających realizując je w zgodzie ze wszelkimi wymogami formalnymi wynikającymi z charakteru tych obiektoacutew oraz za-leceń konserwatorskich

Sprzedaż nieruchomości wpisanych do Re-jestru Zabytkoacutew prowadzona jest w większości wypadkoacutew w ramach pierwszeństwa nabycia przysługującego dzierżawcy na podstawie art 29 ust 1 pkt 3 ustawy o gospodarowaniu nieru-chomościami rolnymi Skarbu Państwa

Jeżeli nie ma zastosowania prawo pierwszeń-stwa sprzedaż nieruchomości odbywa się w dro-

dze przetargu W przypadku nie rozstrzygnięcia przetargu korzystając z ustawy o gospodarowa-niu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa Agencja ogłasza kolejne przetargi i może ustalić cenę wywoławczą nie niższą jednak niż 50 ceny wywoławczej pierwszego przetargu aż do skorzy-stania z możliwości sprzedaży nieruchomości bez przetargu W tym przypadku ustalona cena sprzedaży nie może być jednak niższa od ceny wywoławczej ostatniego przetargu

Agencja może także w drodze umowy nieod-płatnie przekazać nieruchomość np gminie na cele związane z wykonywaniem zadań własnych Jednak gminy nie przejawiają dużego zaintereso-wania przejmowaniem nieruchomości wpisanych do Rejestru Zabytkoacutew

Stosowany przez wiele lat system preferencji przy nabywaniu nieruchomości zabytkowych polegający na obligatoryjnym obniżaniu ceny sprzedaży o 50 umożliwiał rozszerzenie kręgu osoacuteb zainteresowanych nabyciem roacutewnież na osoby mniej zamożne Jednak tak skonstruowa-ny system preferencji nie wpływał na polep-szenie stanu zabytkoacutew Dopiero zmiana zasady polegająca na wprowadzeniu w miejsce obniżki obligatoryjnej ndash obniżki fakultatywnej umożliwiła Agencji rozwiązania ukierunkowane na wykorzy-

28 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 29

REKLAMY

Zespoacuteł Dworsko-Parkowy w Kulicach

Fot

Jer

zy G

iedr

ys

stanie przez nabywcę uzyskanych oszczędności z tytułu obniżki ceny sprzedaży na realizację prac budowlano-konserwatorskich Należy podkreślić że poniesione nakłady dotyczą obiektoacutew nie bę-dących już w Zasobie

Aktualnie obowiązuje pozostawiona 50 ob-niżka ceny sprzedaży Jednak skorzystanie z niej zależy od spełnienia odpowiednich warunkoacutew Nabywca jest zobowiązany do przedłożenia wła-ściwemu oddziałowi terenowemu Agencji w ter-minie ustalonym w porozumieniu z wojewoacutedzkim konserwatorem zabytkoacutew nie dłuższym jednak niż 5 lat od dnia zawarcia umowy sprzedaży dokumentoacutew potwierdzonych przez właściwego wojewoacutedzkiego konserwatora zabytkoacutew określa-jących zakres rzeczowy i wartość nakładoacutew ktoacutere nabywca ponioacutesł realizując wskazania konserwa-torskie w odniesieniu do nabytej nieruchomości zabytkowej Intencją pozostawienia obniżki ceny sprzedaży było zachęcenie a jednocześnie zmo-bilizowanie nabywcoacutew do realizacji prac według wskazań konserwatora zabytkoacutew

Istnieje wiele czynnikoacutew ograniczających trwa-łe rozdysponowanie obiektoacutew zabytkowych Jed-nym z głoacutewnych jest brak rozstrzygnięć reprywa-tyzacyjnych Szacuje się że obecnie roszczenia reprywatyzacyjne dotyczą około 200 zespołoacutew zabytkowych będących w Zasobie Na ogoacuteł wła-ściciele bądź ich prawni spadkobiercy nie są za-interesowani zakupem w drodze przysługującego im pierwszeństwa w nabyciu (art 29 ust 1 pkt 1 ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa) natomiast Prezes Rady Ministroacutew pismem z 7 listopada 1997 r zakazał sprzedaży nieruchomości do ktoacuterych zgłoszono zastrzeżenia reprywatyzacyjne aż do czasu usta-wowego uregulowania sprawy roszczeń W tej sy-tuacji zgłoszenie roszczeń reprywatyzacyjnych w odniesieniu do konkretnej nieruchomości powo-duje wstrzymanie przygotowań do jej sprzedaży na rzecz osoacuteb trzecich

Poważnym utrudnieniem dotyczącym trwałego rozdysponowania zespołoacutew pałacowo-parko-wych a niejednokrotnie powodującym wyklucze-nie możliwości sprzedaży obiektoacutew zabytkowych będących jednocześnie budynkami mieszkalnymi jest wprowadzone ustawą z 15 grudnia 2000 r o zasadach zbywania mieszkań prawo pierwszeń-stwa nabycia lokali przez ich aktualnych najem-coacutew Konserwatorzy zabytkoacutew do wejścia w życie 17 listopada 2003 r nowej ustawy o ochronie za-bytkoacutew i opiece nad zabytkami tylko sporadycz-nie wyrażali zgodę na sprzedaż poszczegoacutelnych lokali na rzecz najemcoacutew Uważali bowiem że w ten sposoacuteb dokonuje się niezgodny z zasadami konserwatorskimi podział obiektu zabytkowego

Aktualnie obowiązująca ustawa z 23 lipca 2003 r o ochronie zabytkoacutew i opiece nad zabytkami

w art 361 ust 8 nakłada obowiązek uzyskania pozwolenia wojewoacutedzkiego Konserwatora Zabyt-koacutew na dokonanie podziału zabytku nieruchome-go wpisanego do rejestru zabytkoacutew Jednak w praktyce wydzielenie lokalu mieszkalnego czyli dokonanie podziału zabytku nieruchomego jest możliwe tylko w nielicznych wyjątkowych przy-padkach Dotyczyć to może wyłącznie tych obiek-toacutew podlegających ochronie konserwatorskiej w ktoacuterych istniałaby możliwość korzystania z nich w sposoacuteb zapewniający trwałe zachowanie ich za-bytkowych wartości a także zachowania otocze-nia zabytku w jak najlepszym stanie Obejmuje to tylko te nieliczne zamieszkałe budynki zabytkowe ktoacutere sprzedane mogą być w całości jednemu na-jemcy a ich wydzielenie z zespołu zabytkowego nie naruszy integralności tegoż zespołu

Zasadniczym problemem jest fakt zasie-dlenia obiektoacutew zabytkowych przez byłych pra-cownikoacutew państwowych przedsiębiorstw gospo-darki rolnej ktoacutere zostały przekazane do Zasobu wraz z umowami najmu Ze względu na niemożli-wość wydzielenia lokalu z zabytkowej substancji budynku sprzedaż na rzecz najemcoacutew nie może być zrealizowana Prywatyzacja tych obiektoacutew od-wleka się ich stan ulega pogorszeniu zaroacutewno na skutek upływu czasu jak i degradujące użytkowa-nie przez tymczasowych najemcoacutew Częściowym rozwiązaniem problemu byłoby przeniesienie na-jemcoacutew do innych mieszkań lecz w Zasobie brak jest odpowiednich lokali

Aktualnie najpowszechniejszą formą zagospo-darowania obiektoacutew zabytkowych jest dzierżawa (wynika to z wielu uwarunkowań ktoacutere w znaczą-cy sposoacuteb utrudniają trwałe rozdysponowanie) Kondycja zabytkoacutew pozostających u dzierżaw-coacutew jest w dużej mierze pochodną ich sytuacji ekonomicznej

Andrzej ChmielAutor jest pracownikiem Agencji Nieruchomości Rolnych

30 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 31

WIADOMOŚCIMiesięcznik Polskiej Misji Katolickiej w SzwajcariiAdres redakcji 12 Chemin des Falaises 1723 MarlyFribourg SuisseTel 0264364459 Fax 0264364472Konto poczt 17-976-7e-mail pmksurfeuchAbonament dobrowolna ofiara

Redaktor naczelny ks dr Sławomir KaweckiZastępca Redaktora naczelnego ks Krzysztof ZadarkoZespoacuteł redakcyjny Agnieszka G Paciorek Grażyna Goacuterzna Teresa Osmecka ks Artur Cząstkiewicz Beata Daniluk Zdjęcie na okładce Wojciech DoganowskiSkład komputerowy ks Andrzej RybickiImpression Mission Catholique Polonaise 1723 MarlyRedakcja nie zwraca materiałoacutew nie zamoacutewionychZa treść ogłoszeń odpowiada ogłaszający

TŁUMACZENIAJęzyki

niemiecki francuski polski ukraiński rosyjski

Dr phil Marija Buumlchi-Glaeser

Solistrasse 9 CH-8180 Buumllach

Natel 076 380 68 54 Tel 044 860 17 88 Fax 044 860 17 89

email buechieetchwwweetch

KANTOR WYMIANY WALUT

TERMINAL II

czynny 7-2400

Wymiana walut

skup czekow podroacuteżnych

najlepsze kursy walut

na lotnisku w Warszawie

miła obsluga

Tel + 48 22 650 30 59

+ 48 22 650 50 59

REKLAMY

TŁUMACZENIA I LEKCJE

Z JĘZYKA FRANCUSKIEGO

AGNIESZKA G PACIOREK

Polska Misja Katolicka w Marly 12 Chemin des Falaises1723 MarlyFribourg

tel 078 749 65 02e-mail agnieszka_paciorekhotmailcom

30 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 31

Biuro Reklamy bdquoWiadomości PMKrdquo

Grupa PK Sp z ooul Filomatoacutew 4304-116 Warszawatel 22 810-21-99 610-71-90fax 22 810-21-98

Osoba kontaktowaMarek BetlińskiTel 0608 58 11 77mbetlinskipkpl

Zawiadomienie o spotkaniu Stowarzyszenia Przyjacioacuteł PMK

Uprzejmie zawiadamiamy że walne zebranie Stowarzyszenia Przyjacioacuteł PMK Marly odbędzie się w dniu 21 czerwca 2008 r o godz 1000

w siedzibie Polskiej Misji Katolickiej 12 Chemin des Falaises 1723 MarlyFribourg Suisse

Przewidywany porządek obrad1 Modlitwa 2 Otwarcie zebrania 3 Słowo Rektora 4 Sprawozdanie prezesa 5 Zatwierdzenie rachunkoacutew Stowarzy-szenia i budżetu 2008 6 Wytyczne na przyszłość 7 Wolne wnioski 8 Termin kolejnego zebrania 9 Zakończenie

W imieniu ZarząduAndrzej Fornalski Prezes

Warszawa 150408

CENTRUM SPOTKAŃ I MODLITWY PMK ZURYCH

ORGANIZUJE WYJAZD DO KATYNIA I WILNA

w dniach 1 ndash 6 września 2008

Szczegoacutełowych informacji udzielaA Zgliński - tel056 426 14 27

antonizglinskigmxchM Duszyński - tel044 363 46 35

mduszynskigmxch

Ze względu na dłuższy czas oczekiwania na wizy zgłoszenia należy składać do

dnia 12072008

bdquoKĄCIK POLSKIrdquo ndash KawiarenkaOtwarta w każdą niedzielę

1030 -1600

MarlyFR Chemin du Pont 16

ZAPRASZAMY

32 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC)

Page 25: POLSKIE DUSZPASTERSTWO KATOLICKIE w SZWAJCARII NR ...

24 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 25

Bernie odbyła się w roku 2004 po niej przyszły następne w Muzeum Polskim w Rapperswilu (2005) we wrocławskim Ossolineum (2006) w warszawskich Łazienkach Kroacutelew-skich (2007) wreszcie w styczniu br w Domu Polonii na krakowskim Rynku Każda wystawa miała nieco inny kształt dzięki temu że było z czego wybierać dorobek Elżbiety Rufener-Sapiehy liczy ponad trzysta prac Są wśroacuted nich obrazy olejne akwarele grafiki i fotografie artystyczne ndash świadectwo bezustannych poszukiwań tematycznych i formalnych Wkroacutetce przed śmiercią większość tych prac ofiarowała wspaniałomyślnie Zakładowi Narodowemu im Ossolińskich z myślą o powstającym we Wrocławiu Muzeum Lubomirskich

Miałem szczęście uczestniczyć w otwarciu wszystkich tych wystaw Każdy wernisaż pozostawił wspomnienia ale najsilniejsze wiążą się z ostatnim Może dlatego że aranża-cja wystawy delikatnymi akcentami plastycznymi przywodzi-ła myśl o nieuchronnym pożegnaniu Ale chyba nie tylko Przemawiając podczas wernisażu wspomniałem o areszto-waniu Izy w wojennym Krakowie podeszła do mnie potem coacuterka ludzi w ktoacuterych mieszkaniu okupanci zorganizowali oacutew fatalny bdquokociołrdquo Miałem wtedy wrażenie że zamyka się krąg historii

Od połowy lat sześćdziesiątych jeździła regularnie do kraju Wspierała też stale roacuteżne inicjatywy i ludzi w potrze-bie Szczegoacutelnie aktywnie zaangażowała się w ruch bdquoSolidar-nościrdquo i w pomoc dla Polski po wprowadzeniu stanu wojen-nego Nie tylko finansowo także osobiście przygotowując i wysyłając niezliczone paczki

Działała ze Szwajcarii w ruchu (od 1990 Stowarzysze-niu) bdquoPrzymierza Rodzinrdquo ktoacutery prowadzi w Polsce dzia-łalność edukacyjną i wychowawczą w duchu obywatelskim Ruch ten ktoacutery wyroacutesł z Sekcji Rodzin warszawskiego Klubu Inteligencji Katolickiej zmierza do wielostronnego przygotowania dzieci i młodzieży do służby społeczeństwu i Kościołowi Działalność rozpoczął od kształcenia wy-chowawcoacutew i organizowania letnich i zimowych obozoacutew następnie całorocznej pracy wychowawczej w grupach wreszcie przystąpiono do budowy szkoacuteł Przymierze Rodzin prowadzi obecnie przedszkole cztery świetlice trzy szkoły podstawowe cztery gimnazja dwa licea ogoacutelnokształcące i szkołę wyższą Hojności Izy ta pożyteczna placoacutewka w bardzo dużej mierze zawdzięcza swe powstanie i rozwoacutej Ponadto założyła Ona dwie fundacje z przeznaczeniem na stypendia dla dzieci i młodzieży z niezamożnych rodzin Jedną z sal w budynku szkoły Przymierza Rodzin im Jana Pawła II na Ursynowie nazwano Salą Sapieżyńską dwie tablice upamiętniają hojność fundatorki w szkole wyższej i w szkole im ks Jerzego Popiełuszki na Bielanach jest też ogromna wdzięczność w sercach członkoacutew Przymierza Rodzin

Umiała dawać ndash a to jest rzadka umiejętność Prezydent Lech Wałęsa odznaczył Ją w roku 1994 krzy-

żem kawalerskim Orderu Zasługi RP prymas Joacutezef Glemp w roku 2000 Złotym Medalem Prymasowskim za zasługi dla Kościoła i Narodu premier Jerzy Buzek medalem Instytu-tu Społeczeństwa Obywatelskiego bdquoCzłowiek Pro Publico Bono 2003rdquo

Pamiętam od pierwszego spotkania wielkie uważne oczy promienny uśmiech lekko przechyloną na bok głowę z burzą skręconych białych włosoacutew Połączył nas śp Marek Łatyński pierwszy Ambasador znoacutew wolnej Polski w Szwajcarii spo-winowacony z Nią przez swą żonę z domu Potulicką Kiedy przedwcześnie kończył swą misję w Bernie powierzył Izę naszej opiece a nas ndash Jej Przed czternastu laty Na zawsze zostaniemy dłużnikami Chyba że można dobro odpłacać dobrem

Kiedy przyszedłem w godzinę ktoacutera miała się okazać przedostatnią uniosła na przywitanie lewą rękę Siedziałem przy szpitalnym łoacuteżku w milczeniu wychodząc z założenia że w takich sytuacjach słowa są niepotrzebne liczy się obec-ność Odchodząc uniosłem lewą rękę na pożegnanie do jutra Za godzinę już nie żyła

Pod koniec oszczędnie gospodarowała słowami jakby wiedząc że w obliczu spraw ostatecznych nabierają one in-nej wagi Ale w tym co moacutewiła była niezwykła przytomność umysłu lapidarna norwidowska trafność Tydzień wcześniej na słowa zaprzyjaźnionej osoby bdquoMogę się za Ciebie tylko modlićrdquo odparła bdquoT y l k ordquo

Odeszła w święto Wniebowstąpienia Pańskiego kiedy po porannym deszczu niebo się zupełnie wypogodziło jakby otwierało swe podwoje

Wraz z Jej odejściem obumiera jedna gałązka dwoacutech wielkich polskich rodoacutew magnackich Wysycha zdroacutej dobro-ci bezinteresownej gotowości do niesienia pomocy i do do-brych uczynkoacutew Rozproszona po świecie rodzina przyjacie-le Polonia szwajcarska i zaprzyjaźnieni Szwajcarzy wreszcie miłośnicy sztuki ndash wszyscy tracimy Pięknego Człowieka

W noc po kremacji na zewnętrznej szybie okna pod ktoacuterym pracuję od strony wielkiego dębu ktoacutery tylekroć podziwiała i ktoacutery do niedawna jeszcze miała nadzieję nary-sować przylgnęła piękna srebrzysta ćma Tkwiła tam przez cały dzień niczym dusza Izy zaglądając mi przez ramię kiedy o Niej pisałem

Pogrzeb odbędzie się jesienią w Boćkach na Podlasiu w kościele pod wezwaniem św Joacutezefa Oblubieńca (jego święto przypada 1 maja) i św Antoniego Padewskiego kościele ufundowanym w roku 1726 przez Joacutezefa Franciszka Sapie-hę Iza była tam przed trzema laty gdy chowano jej brata zmarłego w Kenii Eustachego Sapiehę W homilii powie-dzianej przez biskupa drohiczyńskiego Antoniego Dydycza uderzyły ją zwłaszcza zacytowane słowa z listu fundatora w ktoacuterych planowaną budowlę sakralną nazywa bdquoroślinkąrdquo I komentarz biskupa Dydycza bdquoNie wiem czy u wielkich wspoacutełczesnych spotkalibyśmy się z takim językiem z taką delikatnością i uprzejmą prostotą Podskarbi litewski całą fundację nazywa lsquoroślinkąrsquo To ma swoją wymowę widać że patrzył na wszystko przez pryzmat życiardquo Z puszczy w Spu-szy do kościoła budowanego z miłością tak jak się hoduje ulubioną roślinkę Jest w tym wewnętrzna logika i konse-kwencja Co w niczym nie zmniejsza poczucia że straciłem jedną z najważniejszych w moim życiu osoacuteb Wiem że inni czują podobnie

Gdyby trzeba słowa pożegnania ograniczyć do jednego w tym wypadku brzmiałoby ono Dziękirdquo

26 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 27

bdquoO dobre imię Polski i Polakoacutewrdquo - to hasło XII Forum Polonijnego jakie odbyło się w dniach 25-27 kwietnia w Toruniu Gospodarzami spotkania na ktoacutere przybyło ponad stu delegatoacutew z całego świata były Wyższa Szkoła Kultury Społecznej i Medialnej oraz Polskie Stowarzyszenie Mor-skie-Gospodarcze im Eugeniusza Kwiatkowskiego Toruń-ska uczelnia w swoich murach gościła min przedstawicieli z Europy (Litwa Białoruś Ukraina Niemcy Francja Szwaj-caria Wielka Brytania Szwecja Norwegia) Australii i obu Ameryk (USA Kanada Argentyna Urugwaj i Meksyk)

Z całego świata zjechali się goście do Wyższej Szkoły Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu na XII Forum Polonijne W piątek 25 kwietnia zostaliśmy uroczyście podjęci w pięknej restauracji na bogatej w polskie potrawy kolacji Po posiłku o godzinie 2100 odbył się Apel Jasno-goacuterski animowany przez choacuter WSKSiM a prowadzony przez księdza biskupa Andrzeja Suskiego ordynariusza diecezji toruńskiej

Rano w sobotę 26 kwietnia XII Forum Polonijne zostało zainaugurowane Mszą św pod przewodnictwem o Tadeusza Rydzyka dyrektora Radia Maryja i założyciela WSKSiM w Toruniu W wygłoszonym Słowie Bożym celebrans poroacutew-nał Polakoacutew do ucznioacutew Jezusa ktoacuterzy poszli na cały świat niosąc Ewangelię i naukę o Panu Podkreślił że to ważne abyśmy byli bdquoświadkami prawdyrdquo bronili dobrego imienia Polski i Polakoacutew nie zniechęcając się ale dając świadectwo wierze gdyż bdquonie wolno zapierać się ojca i matkirdquo

Przed południem złożono kwiaty pod pomnikiem Jana Pawła II a następnie przystąpiono do spotkań panelowych dotyczących duszpasterstwa emigracyjnego nauki i kultury oraz dobrego imienia Polski i Polakoacutew Było wielu moacutewcoacutew min prezydent miasta Torunia Michał Zaleski a także po-litycy ndash ich słowa wzięliśmy sobie głęboko do serca Było to wielkie spotkanie patriotyczne ktoacutere wzbogaciło nas wszyst-kich Niejednemu w oczach zalśniły łzy tęsknoty podczas słuchania recytacji wiersza Norwida bdquoDo kraju tegordquo Jak zwykle nie zabrakło możliwości zakupu ciekawych i naj-nowszych publikacji książkowych o tematyce patriotycznej i katolickiej

Następnie wszyscy udaliśmy się do studia nagrań Telewi-zji Trwam znajdującego się w pobliżu Domu Słowa gdzie z wielkim zainteresowaniem wszyscy uczestnicy Forum podzi-wiali profesjonalizm i nowoczesną aparaturę tego studia

Gdy wroacuteciliśmy do Centrum Polonia in Tertio Millenio kontynuowaliśmy spotkanie panelowe Po kolacji czekał nas program słowno-muzyczny w wykonaniu choacuteru toruńskiej uczelni następnie inscenizacja fragmentoacutew epopei naro-

O DOBRE IMIĘ POLSKI I POLAKOacuteWXII Forum Polonijne

Toruń 25 - 27 kwietnia 2008

dowej bdquoPan Tadeuszrdquo w reżyserii Haliny Łabonarskiej oraz wieczoacuter z poezją Jacka Kaczmarskiego w wykonaniu studen-toacutew tej uczelni

W niedzielę po śniadaniu i Mszy Świętej udaliśmy się do auli aby kontynuować nasze debaty dotyczące kultury i na-uki oraz dalszy ciąg panelu bdquoO dobre imię Polski i Polakoacutewrdquo ktoacutere wzbudziło wiele emocji narzekań Polakoacutew z Litwy i nie tylko Były też i pozytywne sygnały z Wielkiej Brytanii o naszym narodzie o cenieniu pracowitości i wysokiej jakości pracy Polakoacutew Po południu było podsumowanie dyskusji panelowych i podjęcie uchwał Pewne pytania i problemy dyskutowane na forum pozostawały bez odpowiedzi

Studenci tej uczelni opiekowali się gośćmi i robili to bardzo odpowiedzialnie i z wielką życzliwością Ogromnie urozmaicona wspaniała i obfita polska kuchnia była po-twierdzeniem znanej na całym świecie polskiej gościnności Niezapomnianym przeżyciem było obejrzenie gablot z eks-ponatami-pamiątkami po Ojcu Świętym Janie Pawle II oraz zobaczenie kaplicy w ktoacuterej odmawia się codziennie wieczo-rem Roacuteżaniec Święty W tej kaplicy obok wizerunku Matki Bożej Fatimskiej wisi obraz Pani Jasnogoacuterskiej z podpisem Jana Pawła II z Jego prywatnej kaplicy watykańskiej oraz wota wiernych - słuchaczy Radia Maryja

Dla członkoacutew naszego Koła i zainteresowanych otrzyma-łam wiele ciekawych materiałoacutew po ktoacutere można się zgłosić w pierwsze soboty i niedziele miesiąca po Mszy Świętej w Zurychu

Cieszę się że mogłam reprezentować nasze Koło Radia Maryja z Zurychu w tak ciekawych i pełnych emocji uroczy-stościach spotkaniach panelowych jak roacutewnież w owocnych rozmowach w kuluarach

Jadwiga Wator

Informacja dla słuchaczy Radia Maryja i widzoacutew Tele-wizji Trwam z Europy zmiana parametroacutew nadawania TV Trwam na satelicie Astra

Z dniem 1 maja 2008 roku program TV Trwam i Radio Maryja będzie dostępny na transponderze 53 o parame-trach

- satelita Astra 1KR 192 East (wschoacuted) - częstotliwość 10773 MHz - polaryzacja H (pozioma)- FEC 56- Symbol rate 22 Msymbs- pid video 513- pid audio 660- pid pcr 513- pid audio 661 dla programu Radio Maryja

Programy są niekodowane

26 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 27

Programndash Rozpoczęcie o godz 1330ndash Nabożeństwo w Sanktuariumndash DVD i wymiana doświadczeńndash Przeżycie wspoacutelnoty przy kawiendash Okazja do spowiedzindash Uroczysta Msza śwndash Nowe rozesłanie pielgrzymujących sanktuarioacutewZakończenie ok godz 1815Pielgrzymce przewodniczyć będzie ks Krzysztof Zadarko Duszpasterz Ośrodka PMK w Zurychu

PIELGRZYMKA DO QUARTENSerdecznie zapraszamy na pielgrzymkę Polakoacutew do Sanktuarium

Matki Bożej Trzykroć Przedziwnej do Quarten w sobotę 28 czerwca 2008 r

Cieszymy się na spotkanie Sr Ursula-Maria Bitterli Sr M Henryka Seidel Sr M Felicja Lewandowska

Projekt bdquounterwegs zu dirldquo Pilgerheiligtum Neu-Schoumlnstatt 8883 Quarten

Telefon 081 739 15 01 E-mail projektphschoenstattch

Polonia w Szwajcarii walczy o utrzymanie Muzeum Polskiego w Rapperswil ktoacuteremu grozi eksmisja z wynajmowanych dotychczas pomieszczeń Rektor PMK zwraca się z prośbą do wszystkich ktoacuterym leży na sercu zachowanie Muzeum w Rapperswil o podpisanie petycji do władz szwajcarskich o pozostawienie muzeum w dotychczasowych pomieszczeniach Solidarnie podpiszmy petycje tak by władze Rapperswil i

URATOWAĆ RAPPERSWIL Szwajcarii wiedziały że choć jesteśmy w Szwaj-carii małą liczebnie grupą narodowościową to potrafimy walczyć o słuszną sprawę i mamy wielu przyjacioacuteł ktoacuterzy nas w tym wspomagają Wszyst-kie informacje i miejsce na podpisy pod petycją znajdują się na stronie

wwwrapperswil-castlecom

Ks dr Sławomir Kawecki Rektor PMK

Szkolny Punkt Konsultacyjny przy Stałym

Przedstawicielstwie RP przy Biurze ONZ

w Genewie

LrsquoAncienne Routes 151218 Grand -Saconnex Suisse

Tel 022 710 97 97

zaprasza

wszystkie dzieci w wieku od 7 do 18 latdo uczestniczenia w zajęciach lekcyjnych

w

roku szkolnym 20082009

Szkoła realizuje polski program nauczania zatwierdzony przez MEN

w zakresie- języka polskiego

- historii i geografii Polski-wiedzy o społeczeństwie

Zajęcia odbywają się raz w tygodniu i obejmują poszczegoacutelne etapy nauczania

(szkoła podstawowa gimnazjum i liceum ogoacutelnokształcące)

W czerwcu uczniowie otrzymują świadectwaWarunkiem przyjęcia nowych ucznioacutew jest

sprawdzenie ich wiedzy (znajomość języka polskiego) lub posiadanie świadectwa

Malgorzata Molska-KurtykaKierownik Szkolnego Punktu Konsultacyjnego w Genewie

Trzecia Olimpiada RodzinW niedzielę 14 września 2008 o godz 1000 na stadionie im Pierra de Coubertin

w VidyLozanna odbędzie się Trzecia Olimpiada RodzinWięcej informacji podamy w następnym numerze

28 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 29

wwwanrgovpl

BARIERY W ZAGOSPODAROWANIU ZABYTKOacuteW

Według danych Agencji na koniec czerwca 2007 r do Zasobu ogoacutełem przejęto 2314 zespołoacutew dworskich i pałacowo-parkowych wpisanych do rejestru zabytkoacutew z tego trwale rozdyspono-wano 1437 zespołoacutew w tym poprzez sprzedaż 1068 wniesienie do jednoosobowych spoacutełek 148 Nadal w Zasobie jest 877 zespołoacutew z tego w dzierżawie pozostaje 654 w administrowaniu 128 w zarządzie i wieczystym użytkowaniu 5 Na rozdysponowanie czeka 90 zespołoacutew

REKLAMY

Fot

Jer

zy G

iedr

ys

Pałac w Małkocinie Zespoacuteł Pałacowo-Parkowy Małkocin

Działania Agencji w odniesieniu do obiektoacutew wpisanych do Rejestru Zabytkoacutew ukierunkowane są na ich zabezpieczenie przed uszkodzeniem zniszczeniem dewastacją do czasu ich trwałego rozdysponowania oraz przygotowanie obiektoacutew do sprzedaży o ile to możliwe wraz z gospodar-stwem rolnym historycznie związanym z zabyt-kiem Obiekty zabytkowe poza swą bezsporną wartością historyczną i kulturową mają także wymierną wartość gospodarczą Niemal na ca-łym świecie stare budowle stanowią dobrą lokatę kapitału

Przekształcenia strukturalne i własnościowe zmierzają w takim kierunku aby przyszły właści-ciel wziął na siebie ciężar wykonania niezbędnych prac remontowych i zabezpieczających realizując je w zgodzie ze wszelkimi wymogami formalnymi wynikającymi z charakteru tych obiektoacutew oraz za-leceń konserwatorskich

Sprzedaż nieruchomości wpisanych do Re-jestru Zabytkoacutew prowadzona jest w większości wypadkoacutew w ramach pierwszeństwa nabycia przysługującego dzierżawcy na podstawie art 29 ust 1 pkt 3 ustawy o gospodarowaniu nieru-chomościami rolnymi Skarbu Państwa

Jeżeli nie ma zastosowania prawo pierwszeń-stwa sprzedaż nieruchomości odbywa się w dro-

dze przetargu W przypadku nie rozstrzygnięcia przetargu korzystając z ustawy o gospodarowa-niu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa Agencja ogłasza kolejne przetargi i może ustalić cenę wywoławczą nie niższą jednak niż 50 ceny wywoławczej pierwszego przetargu aż do skorzy-stania z możliwości sprzedaży nieruchomości bez przetargu W tym przypadku ustalona cena sprzedaży nie może być jednak niższa od ceny wywoławczej ostatniego przetargu

Agencja może także w drodze umowy nieod-płatnie przekazać nieruchomość np gminie na cele związane z wykonywaniem zadań własnych Jednak gminy nie przejawiają dużego zaintereso-wania przejmowaniem nieruchomości wpisanych do Rejestru Zabytkoacutew

Stosowany przez wiele lat system preferencji przy nabywaniu nieruchomości zabytkowych polegający na obligatoryjnym obniżaniu ceny sprzedaży o 50 umożliwiał rozszerzenie kręgu osoacuteb zainteresowanych nabyciem roacutewnież na osoby mniej zamożne Jednak tak skonstruowa-ny system preferencji nie wpływał na polep-szenie stanu zabytkoacutew Dopiero zmiana zasady polegająca na wprowadzeniu w miejsce obniżki obligatoryjnej ndash obniżki fakultatywnej umożliwiła Agencji rozwiązania ukierunkowane na wykorzy-

28 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 29

REKLAMY

Zespoacuteł Dworsko-Parkowy w Kulicach

Fot

Jer

zy G

iedr

ys

stanie przez nabywcę uzyskanych oszczędności z tytułu obniżki ceny sprzedaży na realizację prac budowlano-konserwatorskich Należy podkreślić że poniesione nakłady dotyczą obiektoacutew nie bę-dących już w Zasobie

Aktualnie obowiązuje pozostawiona 50 ob-niżka ceny sprzedaży Jednak skorzystanie z niej zależy od spełnienia odpowiednich warunkoacutew Nabywca jest zobowiązany do przedłożenia wła-ściwemu oddziałowi terenowemu Agencji w ter-minie ustalonym w porozumieniu z wojewoacutedzkim konserwatorem zabytkoacutew nie dłuższym jednak niż 5 lat od dnia zawarcia umowy sprzedaży dokumentoacutew potwierdzonych przez właściwego wojewoacutedzkiego konserwatora zabytkoacutew określa-jących zakres rzeczowy i wartość nakładoacutew ktoacutere nabywca ponioacutesł realizując wskazania konserwa-torskie w odniesieniu do nabytej nieruchomości zabytkowej Intencją pozostawienia obniżki ceny sprzedaży było zachęcenie a jednocześnie zmo-bilizowanie nabywcoacutew do realizacji prac według wskazań konserwatora zabytkoacutew

Istnieje wiele czynnikoacutew ograniczających trwa-łe rozdysponowanie obiektoacutew zabytkowych Jed-nym z głoacutewnych jest brak rozstrzygnięć reprywa-tyzacyjnych Szacuje się że obecnie roszczenia reprywatyzacyjne dotyczą około 200 zespołoacutew zabytkowych będących w Zasobie Na ogoacuteł wła-ściciele bądź ich prawni spadkobiercy nie są za-interesowani zakupem w drodze przysługującego im pierwszeństwa w nabyciu (art 29 ust 1 pkt 1 ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa) natomiast Prezes Rady Ministroacutew pismem z 7 listopada 1997 r zakazał sprzedaży nieruchomości do ktoacuterych zgłoszono zastrzeżenia reprywatyzacyjne aż do czasu usta-wowego uregulowania sprawy roszczeń W tej sy-tuacji zgłoszenie roszczeń reprywatyzacyjnych w odniesieniu do konkretnej nieruchomości powo-duje wstrzymanie przygotowań do jej sprzedaży na rzecz osoacuteb trzecich

Poważnym utrudnieniem dotyczącym trwałego rozdysponowania zespołoacutew pałacowo-parko-wych a niejednokrotnie powodującym wyklucze-nie możliwości sprzedaży obiektoacutew zabytkowych będących jednocześnie budynkami mieszkalnymi jest wprowadzone ustawą z 15 grudnia 2000 r o zasadach zbywania mieszkań prawo pierwszeń-stwa nabycia lokali przez ich aktualnych najem-coacutew Konserwatorzy zabytkoacutew do wejścia w życie 17 listopada 2003 r nowej ustawy o ochronie za-bytkoacutew i opiece nad zabytkami tylko sporadycz-nie wyrażali zgodę na sprzedaż poszczegoacutelnych lokali na rzecz najemcoacutew Uważali bowiem że w ten sposoacuteb dokonuje się niezgodny z zasadami konserwatorskimi podział obiektu zabytkowego

Aktualnie obowiązująca ustawa z 23 lipca 2003 r o ochronie zabytkoacutew i opiece nad zabytkami

w art 361 ust 8 nakłada obowiązek uzyskania pozwolenia wojewoacutedzkiego Konserwatora Zabyt-koacutew na dokonanie podziału zabytku nieruchome-go wpisanego do rejestru zabytkoacutew Jednak w praktyce wydzielenie lokalu mieszkalnego czyli dokonanie podziału zabytku nieruchomego jest możliwe tylko w nielicznych wyjątkowych przy-padkach Dotyczyć to może wyłącznie tych obiek-toacutew podlegających ochronie konserwatorskiej w ktoacuterych istniałaby możliwość korzystania z nich w sposoacuteb zapewniający trwałe zachowanie ich za-bytkowych wartości a także zachowania otocze-nia zabytku w jak najlepszym stanie Obejmuje to tylko te nieliczne zamieszkałe budynki zabytkowe ktoacutere sprzedane mogą być w całości jednemu na-jemcy a ich wydzielenie z zespołu zabytkowego nie naruszy integralności tegoż zespołu

Zasadniczym problemem jest fakt zasie-dlenia obiektoacutew zabytkowych przez byłych pra-cownikoacutew państwowych przedsiębiorstw gospo-darki rolnej ktoacutere zostały przekazane do Zasobu wraz z umowami najmu Ze względu na niemożli-wość wydzielenia lokalu z zabytkowej substancji budynku sprzedaż na rzecz najemcoacutew nie może być zrealizowana Prywatyzacja tych obiektoacutew od-wleka się ich stan ulega pogorszeniu zaroacutewno na skutek upływu czasu jak i degradujące użytkowa-nie przez tymczasowych najemcoacutew Częściowym rozwiązaniem problemu byłoby przeniesienie na-jemcoacutew do innych mieszkań lecz w Zasobie brak jest odpowiednich lokali

Aktualnie najpowszechniejszą formą zagospo-darowania obiektoacutew zabytkowych jest dzierżawa (wynika to z wielu uwarunkowań ktoacutere w znaczą-cy sposoacuteb utrudniają trwałe rozdysponowanie) Kondycja zabytkoacutew pozostających u dzierżaw-coacutew jest w dużej mierze pochodną ich sytuacji ekonomicznej

Andrzej ChmielAutor jest pracownikiem Agencji Nieruchomości Rolnych

30 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 31

WIADOMOŚCIMiesięcznik Polskiej Misji Katolickiej w SzwajcariiAdres redakcji 12 Chemin des Falaises 1723 MarlyFribourg SuisseTel 0264364459 Fax 0264364472Konto poczt 17-976-7e-mail pmksurfeuchAbonament dobrowolna ofiara

Redaktor naczelny ks dr Sławomir KaweckiZastępca Redaktora naczelnego ks Krzysztof ZadarkoZespoacuteł redakcyjny Agnieszka G Paciorek Grażyna Goacuterzna Teresa Osmecka ks Artur Cząstkiewicz Beata Daniluk Zdjęcie na okładce Wojciech DoganowskiSkład komputerowy ks Andrzej RybickiImpression Mission Catholique Polonaise 1723 MarlyRedakcja nie zwraca materiałoacutew nie zamoacutewionychZa treść ogłoszeń odpowiada ogłaszający

TŁUMACZENIAJęzyki

niemiecki francuski polski ukraiński rosyjski

Dr phil Marija Buumlchi-Glaeser

Solistrasse 9 CH-8180 Buumllach

Natel 076 380 68 54 Tel 044 860 17 88 Fax 044 860 17 89

email buechieetchwwweetch

KANTOR WYMIANY WALUT

TERMINAL II

czynny 7-2400

Wymiana walut

skup czekow podroacuteżnych

najlepsze kursy walut

na lotnisku w Warszawie

miła obsluga

Tel + 48 22 650 30 59

+ 48 22 650 50 59

REKLAMY

TŁUMACZENIA I LEKCJE

Z JĘZYKA FRANCUSKIEGO

AGNIESZKA G PACIOREK

Polska Misja Katolicka w Marly 12 Chemin des Falaises1723 MarlyFribourg

tel 078 749 65 02e-mail agnieszka_paciorekhotmailcom

30 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 31

Biuro Reklamy bdquoWiadomości PMKrdquo

Grupa PK Sp z ooul Filomatoacutew 4304-116 Warszawatel 22 810-21-99 610-71-90fax 22 810-21-98

Osoba kontaktowaMarek BetlińskiTel 0608 58 11 77mbetlinskipkpl

Zawiadomienie o spotkaniu Stowarzyszenia Przyjacioacuteł PMK

Uprzejmie zawiadamiamy że walne zebranie Stowarzyszenia Przyjacioacuteł PMK Marly odbędzie się w dniu 21 czerwca 2008 r o godz 1000

w siedzibie Polskiej Misji Katolickiej 12 Chemin des Falaises 1723 MarlyFribourg Suisse

Przewidywany porządek obrad1 Modlitwa 2 Otwarcie zebrania 3 Słowo Rektora 4 Sprawozdanie prezesa 5 Zatwierdzenie rachunkoacutew Stowarzy-szenia i budżetu 2008 6 Wytyczne na przyszłość 7 Wolne wnioski 8 Termin kolejnego zebrania 9 Zakończenie

W imieniu ZarząduAndrzej Fornalski Prezes

Warszawa 150408

CENTRUM SPOTKAŃ I MODLITWY PMK ZURYCH

ORGANIZUJE WYJAZD DO KATYNIA I WILNA

w dniach 1 ndash 6 września 2008

Szczegoacutełowych informacji udzielaA Zgliński - tel056 426 14 27

antonizglinskigmxchM Duszyński - tel044 363 46 35

mduszynskigmxch

Ze względu na dłuższy czas oczekiwania na wizy zgłoszenia należy składać do

dnia 12072008

bdquoKĄCIK POLSKIrdquo ndash KawiarenkaOtwarta w każdą niedzielę

1030 -1600

MarlyFR Chemin du Pont 16

ZAPRASZAMY

32 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC)

Page 26: POLSKIE DUSZPASTERSTWO KATOLICKIE w SZWAJCARII NR ...

26 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 27

bdquoO dobre imię Polski i Polakoacutewrdquo - to hasło XII Forum Polonijnego jakie odbyło się w dniach 25-27 kwietnia w Toruniu Gospodarzami spotkania na ktoacutere przybyło ponad stu delegatoacutew z całego świata były Wyższa Szkoła Kultury Społecznej i Medialnej oraz Polskie Stowarzyszenie Mor-skie-Gospodarcze im Eugeniusza Kwiatkowskiego Toruń-ska uczelnia w swoich murach gościła min przedstawicieli z Europy (Litwa Białoruś Ukraina Niemcy Francja Szwaj-caria Wielka Brytania Szwecja Norwegia) Australii i obu Ameryk (USA Kanada Argentyna Urugwaj i Meksyk)

Z całego świata zjechali się goście do Wyższej Szkoły Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu na XII Forum Polonijne W piątek 25 kwietnia zostaliśmy uroczyście podjęci w pięknej restauracji na bogatej w polskie potrawy kolacji Po posiłku o godzinie 2100 odbył się Apel Jasno-goacuterski animowany przez choacuter WSKSiM a prowadzony przez księdza biskupa Andrzeja Suskiego ordynariusza diecezji toruńskiej

Rano w sobotę 26 kwietnia XII Forum Polonijne zostało zainaugurowane Mszą św pod przewodnictwem o Tadeusza Rydzyka dyrektora Radia Maryja i założyciela WSKSiM w Toruniu W wygłoszonym Słowie Bożym celebrans poroacutew-nał Polakoacutew do ucznioacutew Jezusa ktoacuterzy poszli na cały świat niosąc Ewangelię i naukę o Panu Podkreślił że to ważne abyśmy byli bdquoświadkami prawdyrdquo bronili dobrego imienia Polski i Polakoacutew nie zniechęcając się ale dając świadectwo wierze gdyż bdquonie wolno zapierać się ojca i matkirdquo

Przed południem złożono kwiaty pod pomnikiem Jana Pawła II a następnie przystąpiono do spotkań panelowych dotyczących duszpasterstwa emigracyjnego nauki i kultury oraz dobrego imienia Polski i Polakoacutew Było wielu moacutewcoacutew min prezydent miasta Torunia Michał Zaleski a także po-litycy ndash ich słowa wzięliśmy sobie głęboko do serca Było to wielkie spotkanie patriotyczne ktoacutere wzbogaciło nas wszyst-kich Niejednemu w oczach zalśniły łzy tęsknoty podczas słuchania recytacji wiersza Norwida bdquoDo kraju tegordquo Jak zwykle nie zabrakło możliwości zakupu ciekawych i naj-nowszych publikacji książkowych o tematyce patriotycznej i katolickiej

Następnie wszyscy udaliśmy się do studia nagrań Telewi-zji Trwam znajdującego się w pobliżu Domu Słowa gdzie z wielkim zainteresowaniem wszyscy uczestnicy Forum podzi-wiali profesjonalizm i nowoczesną aparaturę tego studia

Gdy wroacuteciliśmy do Centrum Polonia in Tertio Millenio kontynuowaliśmy spotkanie panelowe Po kolacji czekał nas program słowno-muzyczny w wykonaniu choacuteru toruńskiej uczelni następnie inscenizacja fragmentoacutew epopei naro-

O DOBRE IMIĘ POLSKI I POLAKOacuteWXII Forum Polonijne

Toruń 25 - 27 kwietnia 2008

dowej bdquoPan Tadeuszrdquo w reżyserii Haliny Łabonarskiej oraz wieczoacuter z poezją Jacka Kaczmarskiego w wykonaniu studen-toacutew tej uczelni

W niedzielę po śniadaniu i Mszy Świętej udaliśmy się do auli aby kontynuować nasze debaty dotyczące kultury i na-uki oraz dalszy ciąg panelu bdquoO dobre imię Polski i Polakoacutewrdquo ktoacutere wzbudziło wiele emocji narzekań Polakoacutew z Litwy i nie tylko Były też i pozytywne sygnały z Wielkiej Brytanii o naszym narodzie o cenieniu pracowitości i wysokiej jakości pracy Polakoacutew Po południu było podsumowanie dyskusji panelowych i podjęcie uchwał Pewne pytania i problemy dyskutowane na forum pozostawały bez odpowiedzi

Studenci tej uczelni opiekowali się gośćmi i robili to bardzo odpowiedzialnie i z wielką życzliwością Ogromnie urozmaicona wspaniała i obfita polska kuchnia była po-twierdzeniem znanej na całym świecie polskiej gościnności Niezapomnianym przeżyciem było obejrzenie gablot z eks-ponatami-pamiątkami po Ojcu Świętym Janie Pawle II oraz zobaczenie kaplicy w ktoacuterej odmawia się codziennie wieczo-rem Roacuteżaniec Święty W tej kaplicy obok wizerunku Matki Bożej Fatimskiej wisi obraz Pani Jasnogoacuterskiej z podpisem Jana Pawła II z Jego prywatnej kaplicy watykańskiej oraz wota wiernych - słuchaczy Radia Maryja

Dla członkoacutew naszego Koła i zainteresowanych otrzyma-łam wiele ciekawych materiałoacutew po ktoacutere można się zgłosić w pierwsze soboty i niedziele miesiąca po Mszy Świętej w Zurychu

Cieszę się że mogłam reprezentować nasze Koło Radia Maryja z Zurychu w tak ciekawych i pełnych emocji uroczy-stościach spotkaniach panelowych jak roacutewnież w owocnych rozmowach w kuluarach

Jadwiga Wator

Informacja dla słuchaczy Radia Maryja i widzoacutew Tele-wizji Trwam z Europy zmiana parametroacutew nadawania TV Trwam na satelicie Astra

Z dniem 1 maja 2008 roku program TV Trwam i Radio Maryja będzie dostępny na transponderze 53 o parame-trach

- satelita Astra 1KR 192 East (wschoacuted) - częstotliwość 10773 MHz - polaryzacja H (pozioma)- FEC 56- Symbol rate 22 Msymbs- pid video 513- pid audio 660- pid pcr 513- pid audio 661 dla programu Radio Maryja

Programy są niekodowane

26 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 27

Programndash Rozpoczęcie o godz 1330ndash Nabożeństwo w Sanktuariumndash DVD i wymiana doświadczeńndash Przeżycie wspoacutelnoty przy kawiendash Okazja do spowiedzindash Uroczysta Msza śwndash Nowe rozesłanie pielgrzymujących sanktuarioacutewZakończenie ok godz 1815Pielgrzymce przewodniczyć będzie ks Krzysztof Zadarko Duszpasterz Ośrodka PMK w Zurychu

PIELGRZYMKA DO QUARTENSerdecznie zapraszamy na pielgrzymkę Polakoacutew do Sanktuarium

Matki Bożej Trzykroć Przedziwnej do Quarten w sobotę 28 czerwca 2008 r

Cieszymy się na spotkanie Sr Ursula-Maria Bitterli Sr M Henryka Seidel Sr M Felicja Lewandowska

Projekt bdquounterwegs zu dirldquo Pilgerheiligtum Neu-Schoumlnstatt 8883 Quarten

Telefon 081 739 15 01 E-mail projektphschoenstattch

Polonia w Szwajcarii walczy o utrzymanie Muzeum Polskiego w Rapperswil ktoacuteremu grozi eksmisja z wynajmowanych dotychczas pomieszczeń Rektor PMK zwraca się z prośbą do wszystkich ktoacuterym leży na sercu zachowanie Muzeum w Rapperswil o podpisanie petycji do władz szwajcarskich o pozostawienie muzeum w dotychczasowych pomieszczeniach Solidarnie podpiszmy petycje tak by władze Rapperswil i

URATOWAĆ RAPPERSWIL Szwajcarii wiedziały że choć jesteśmy w Szwaj-carii małą liczebnie grupą narodowościową to potrafimy walczyć o słuszną sprawę i mamy wielu przyjacioacuteł ktoacuterzy nas w tym wspomagają Wszyst-kie informacje i miejsce na podpisy pod petycją znajdują się na stronie

wwwrapperswil-castlecom

Ks dr Sławomir Kawecki Rektor PMK

Szkolny Punkt Konsultacyjny przy Stałym

Przedstawicielstwie RP przy Biurze ONZ

w Genewie

LrsquoAncienne Routes 151218 Grand -Saconnex Suisse

Tel 022 710 97 97

zaprasza

wszystkie dzieci w wieku od 7 do 18 latdo uczestniczenia w zajęciach lekcyjnych

w

roku szkolnym 20082009

Szkoła realizuje polski program nauczania zatwierdzony przez MEN

w zakresie- języka polskiego

- historii i geografii Polski-wiedzy o społeczeństwie

Zajęcia odbywają się raz w tygodniu i obejmują poszczegoacutelne etapy nauczania

(szkoła podstawowa gimnazjum i liceum ogoacutelnokształcące)

W czerwcu uczniowie otrzymują świadectwaWarunkiem przyjęcia nowych ucznioacutew jest

sprawdzenie ich wiedzy (znajomość języka polskiego) lub posiadanie świadectwa

Malgorzata Molska-KurtykaKierownik Szkolnego Punktu Konsultacyjnego w Genewie

Trzecia Olimpiada RodzinW niedzielę 14 września 2008 o godz 1000 na stadionie im Pierra de Coubertin

w VidyLozanna odbędzie się Trzecia Olimpiada RodzinWięcej informacji podamy w następnym numerze

28 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 29

wwwanrgovpl

BARIERY W ZAGOSPODAROWANIU ZABYTKOacuteW

Według danych Agencji na koniec czerwca 2007 r do Zasobu ogoacutełem przejęto 2314 zespołoacutew dworskich i pałacowo-parkowych wpisanych do rejestru zabytkoacutew z tego trwale rozdyspono-wano 1437 zespołoacutew w tym poprzez sprzedaż 1068 wniesienie do jednoosobowych spoacutełek 148 Nadal w Zasobie jest 877 zespołoacutew z tego w dzierżawie pozostaje 654 w administrowaniu 128 w zarządzie i wieczystym użytkowaniu 5 Na rozdysponowanie czeka 90 zespołoacutew

REKLAMY

Fot

Jer

zy G

iedr

ys

Pałac w Małkocinie Zespoacuteł Pałacowo-Parkowy Małkocin

Działania Agencji w odniesieniu do obiektoacutew wpisanych do Rejestru Zabytkoacutew ukierunkowane są na ich zabezpieczenie przed uszkodzeniem zniszczeniem dewastacją do czasu ich trwałego rozdysponowania oraz przygotowanie obiektoacutew do sprzedaży o ile to możliwe wraz z gospodar-stwem rolnym historycznie związanym z zabyt-kiem Obiekty zabytkowe poza swą bezsporną wartością historyczną i kulturową mają także wymierną wartość gospodarczą Niemal na ca-łym świecie stare budowle stanowią dobrą lokatę kapitału

Przekształcenia strukturalne i własnościowe zmierzają w takim kierunku aby przyszły właści-ciel wziął na siebie ciężar wykonania niezbędnych prac remontowych i zabezpieczających realizując je w zgodzie ze wszelkimi wymogami formalnymi wynikającymi z charakteru tych obiektoacutew oraz za-leceń konserwatorskich

Sprzedaż nieruchomości wpisanych do Re-jestru Zabytkoacutew prowadzona jest w większości wypadkoacutew w ramach pierwszeństwa nabycia przysługującego dzierżawcy na podstawie art 29 ust 1 pkt 3 ustawy o gospodarowaniu nieru-chomościami rolnymi Skarbu Państwa

Jeżeli nie ma zastosowania prawo pierwszeń-stwa sprzedaż nieruchomości odbywa się w dro-

dze przetargu W przypadku nie rozstrzygnięcia przetargu korzystając z ustawy o gospodarowa-niu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa Agencja ogłasza kolejne przetargi i może ustalić cenę wywoławczą nie niższą jednak niż 50 ceny wywoławczej pierwszego przetargu aż do skorzy-stania z możliwości sprzedaży nieruchomości bez przetargu W tym przypadku ustalona cena sprzedaży nie może być jednak niższa od ceny wywoławczej ostatniego przetargu

Agencja może także w drodze umowy nieod-płatnie przekazać nieruchomość np gminie na cele związane z wykonywaniem zadań własnych Jednak gminy nie przejawiają dużego zaintereso-wania przejmowaniem nieruchomości wpisanych do Rejestru Zabytkoacutew

Stosowany przez wiele lat system preferencji przy nabywaniu nieruchomości zabytkowych polegający na obligatoryjnym obniżaniu ceny sprzedaży o 50 umożliwiał rozszerzenie kręgu osoacuteb zainteresowanych nabyciem roacutewnież na osoby mniej zamożne Jednak tak skonstruowa-ny system preferencji nie wpływał na polep-szenie stanu zabytkoacutew Dopiero zmiana zasady polegająca na wprowadzeniu w miejsce obniżki obligatoryjnej ndash obniżki fakultatywnej umożliwiła Agencji rozwiązania ukierunkowane na wykorzy-

28 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 29

REKLAMY

Zespoacuteł Dworsko-Parkowy w Kulicach

Fot

Jer

zy G

iedr

ys

stanie przez nabywcę uzyskanych oszczędności z tytułu obniżki ceny sprzedaży na realizację prac budowlano-konserwatorskich Należy podkreślić że poniesione nakłady dotyczą obiektoacutew nie bę-dących już w Zasobie

Aktualnie obowiązuje pozostawiona 50 ob-niżka ceny sprzedaży Jednak skorzystanie z niej zależy od spełnienia odpowiednich warunkoacutew Nabywca jest zobowiązany do przedłożenia wła-ściwemu oddziałowi terenowemu Agencji w ter-minie ustalonym w porozumieniu z wojewoacutedzkim konserwatorem zabytkoacutew nie dłuższym jednak niż 5 lat od dnia zawarcia umowy sprzedaży dokumentoacutew potwierdzonych przez właściwego wojewoacutedzkiego konserwatora zabytkoacutew określa-jących zakres rzeczowy i wartość nakładoacutew ktoacutere nabywca ponioacutesł realizując wskazania konserwa-torskie w odniesieniu do nabytej nieruchomości zabytkowej Intencją pozostawienia obniżki ceny sprzedaży było zachęcenie a jednocześnie zmo-bilizowanie nabywcoacutew do realizacji prac według wskazań konserwatora zabytkoacutew

Istnieje wiele czynnikoacutew ograniczających trwa-łe rozdysponowanie obiektoacutew zabytkowych Jed-nym z głoacutewnych jest brak rozstrzygnięć reprywa-tyzacyjnych Szacuje się że obecnie roszczenia reprywatyzacyjne dotyczą około 200 zespołoacutew zabytkowych będących w Zasobie Na ogoacuteł wła-ściciele bądź ich prawni spadkobiercy nie są za-interesowani zakupem w drodze przysługującego im pierwszeństwa w nabyciu (art 29 ust 1 pkt 1 ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa) natomiast Prezes Rady Ministroacutew pismem z 7 listopada 1997 r zakazał sprzedaży nieruchomości do ktoacuterych zgłoszono zastrzeżenia reprywatyzacyjne aż do czasu usta-wowego uregulowania sprawy roszczeń W tej sy-tuacji zgłoszenie roszczeń reprywatyzacyjnych w odniesieniu do konkretnej nieruchomości powo-duje wstrzymanie przygotowań do jej sprzedaży na rzecz osoacuteb trzecich

Poważnym utrudnieniem dotyczącym trwałego rozdysponowania zespołoacutew pałacowo-parko-wych a niejednokrotnie powodującym wyklucze-nie możliwości sprzedaży obiektoacutew zabytkowych będących jednocześnie budynkami mieszkalnymi jest wprowadzone ustawą z 15 grudnia 2000 r o zasadach zbywania mieszkań prawo pierwszeń-stwa nabycia lokali przez ich aktualnych najem-coacutew Konserwatorzy zabytkoacutew do wejścia w życie 17 listopada 2003 r nowej ustawy o ochronie za-bytkoacutew i opiece nad zabytkami tylko sporadycz-nie wyrażali zgodę na sprzedaż poszczegoacutelnych lokali na rzecz najemcoacutew Uważali bowiem że w ten sposoacuteb dokonuje się niezgodny z zasadami konserwatorskimi podział obiektu zabytkowego

Aktualnie obowiązująca ustawa z 23 lipca 2003 r o ochronie zabytkoacutew i opiece nad zabytkami

w art 361 ust 8 nakłada obowiązek uzyskania pozwolenia wojewoacutedzkiego Konserwatora Zabyt-koacutew na dokonanie podziału zabytku nieruchome-go wpisanego do rejestru zabytkoacutew Jednak w praktyce wydzielenie lokalu mieszkalnego czyli dokonanie podziału zabytku nieruchomego jest możliwe tylko w nielicznych wyjątkowych przy-padkach Dotyczyć to może wyłącznie tych obiek-toacutew podlegających ochronie konserwatorskiej w ktoacuterych istniałaby możliwość korzystania z nich w sposoacuteb zapewniający trwałe zachowanie ich za-bytkowych wartości a także zachowania otocze-nia zabytku w jak najlepszym stanie Obejmuje to tylko te nieliczne zamieszkałe budynki zabytkowe ktoacutere sprzedane mogą być w całości jednemu na-jemcy a ich wydzielenie z zespołu zabytkowego nie naruszy integralności tegoż zespołu

Zasadniczym problemem jest fakt zasie-dlenia obiektoacutew zabytkowych przez byłych pra-cownikoacutew państwowych przedsiębiorstw gospo-darki rolnej ktoacutere zostały przekazane do Zasobu wraz z umowami najmu Ze względu na niemożli-wość wydzielenia lokalu z zabytkowej substancji budynku sprzedaż na rzecz najemcoacutew nie może być zrealizowana Prywatyzacja tych obiektoacutew od-wleka się ich stan ulega pogorszeniu zaroacutewno na skutek upływu czasu jak i degradujące użytkowa-nie przez tymczasowych najemcoacutew Częściowym rozwiązaniem problemu byłoby przeniesienie na-jemcoacutew do innych mieszkań lecz w Zasobie brak jest odpowiednich lokali

Aktualnie najpowszechniejszą formą zagospo-darowania obiektoacutew zabytkowych jest dzierżawa (wynika to z wielu uwarunkowań ktoacutere w znaczą-cy sposoacuteb utrudniają trwałe rozdysponowanie) Kondycja zabytkoacutew pozostających u dzierżaw-coacutew jest w dużej mierze pochodną ich sytuacji ekonomicznej

Andrzej ChmielAutor jest pracownikiem Agencji Nieruchomości Rolnych

30 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 31

WIADOMOŚCIMiesięcznik Polskiej Misji Katolickiej w SzwajcariiAdres redakcji 12 Chemin des Falaises 1723 MarlyFribourg SuisseTel 0264364459 Fax 0264364472Konto poczt 17-976-7e-mail pmksurfeuchAbonament dobrowolna ofiara

Redaktor naczelny ks dr Sławomir KaweckiZastępca Redaktora naczelnego ks Krzysztof ZadarkoZespoacuteł redakcyjny Agnieszka G Paciorek Grażyna Goacuterzna Teresa Osmecka ks Artur Cząstkiewicz Beata Daniluk Zdjęcie na okładce Wojciech DoganowskiSkład komputerowy ks Andrzej RybickiImpression Mission Catholique Polonaise 1723 MarlyRedakcja nie zwraca materiałoacutew nie zamoacutewionychZa treść ogłoszeń odpowiada ogłaszający

TŁUMACZENIAJęzyki

niemiecki francuski polski ukraiński rosyjski

Dr phil Marija Buumlchi-Glaeser

Solistrasse 9 CH-8180 Buumllach

Natel 076 380 68 54 Tel 044 860 17 88 Fax 044 860 17 89

email buechieetchwwweetch

KANTOR WYMIANY WALUT

TERMINAL II

czynny 7-2400

Wymiana walut

skup czekow podroacuteżnych

najlepsze kursy walut

na lotnisku w Warszawie

miła obsluga

Tel + 48 22 650 30 59

+ 48 22 650 50 59

REKLAMY

TŁUMACZENIA I LEKCJE

Z JĘZYKA FRANCUSKIEGO

AGNIESZKA G PACIOREK

Polska Misja Katolicka w Marly 12 Chemin des Falaises1723 MarlyFribourg

tel 078 749 65 02e-mail agnieszka_paciorekhotmailcom

30 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 31

Biuro Reklamy bdquoWiadomości PMKrdquo

Grupa PK Sp z ooul Filomatoacutew 4304-116 Warszawatel 22 810-21-99 610-71-90fax 22 810-21-98

Osoba kontaktowaMarek BetlińskiTel 0608 58 11 77mbetlinskipkpl

Zawiadomienie o spotkaniu Stowarzyszenia Przyjacioacuteł PMK

Uprzejmie zawiadamiamy że walne zebranie Stowarzyszenia Przyjacioacuteł PMK Marly odbędzie się w dniu 21 czerwca 2008 r o godz 1000

w siedzibie Polskiej Misji Katolickiej 12 Chemin des Falaises 1723 MarlyFribourg Suisse

Przewidywany porządek obrad1 Modlitwa 2 Otwarcie zebrania 3 Słowo Rektora 4 Sprawozdanie prezesa 5 Zatwierdzenie rachunkoacutew Stowarzy-szenia i budżetu 2008 6 Wytyczne na przyszłość 7 Wolne wnioski 8 Termin kolejnego zebrania 9 Zakończenie

W imieniu ZarząduAndrzej Fornalski Prezes

Warszawa 150408

CENTRUM SPOTKAŃ I MODLITWY PMK ZURYCH

ORGANIZUJE WYJAZD DO KATYNIA I WILNA

w dniach 1 ndash 6 września 2008

Szczegoacutełowych informacji udzielaA Zgliński - tel056 426 14 27

antonizglinskigmxchM Duszyński - tel044 363 46 35

mduszynskigmxch

Ze względu na dłuższy czas oczekiwania na wizy zgłoszenia należy składać do

dnia 12072008

bdquoKĄCIK POLSKIrdquo ndash KawiarenkaOtwarta w każdą niedzielę

1030 -1600

MarlyFR Chemin du Pont 16

ZAPRASZAMY

32 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC)

Page 27: POLSKIE DUSZPASTERSTWO KATOLICKIE w SZWAJCARII NR ...

26 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 27

Programndash Rozpoczęcie o godz 1330ndash Nabożeństwo w Sanktuariumndash DVD i wymiana doświadczeńndash Przeżycie wspoacutelnoty przy kawiendash Okazja do spowiedzindash Uroczysta Msza śwndash Nowe rozesłanie pielgrzymujących sanktuarioacutewZakończenie ok godz 1815Pielgrzymce przewodniczyć będzie ks Krzysztof Zadarko Duszpasterz Ośrodka PMK w Zurychu

PIELGRZYMKA DO QUARTENSerdecznie zapraszamy na pielgrzymkę Polakoacutew do Sanktuarium

Matki Bożej Trzykroć Przedziwnej do Quarten w sobotę 28 czerwca 2008 r

Cieszymy się na spotkanie Sr Ursula-Maria Bitterli Sr M Henryka Seidel Sr M Felicja Lewandowska

Projekt bdquounterwegs zu dirldquo Pilgerheiligtum Neu-Schoumlnstatt 8883 Quarten

Telefon 081 739 15 01 E-mail projektphschoenstattch

Polonia w Szwajcarii walczy o utrzymanie Muzeum Polskiego w Rapperswil ktoacuteremu grozi eksmisja z wynajmowanych dotychczas pomieszczeń Rektor PMK zwraca się z prośbą do wszystkich ktoacuterym leży na sercu zachowanie Muzeum w Rapperswil o podpisanie petycji do władz szwajcarskich o pozostawienie muzeum w dotychczasowych pomieszczeniach Solidarnie podpiszmy petycje tak by władze Rapperswil i

URATOWAĆ RAPPERSWIL Szwajcarii wiedziały że choć jesteśmy w Szwaj-carii małą liczebnie grupą narodowościową to potrafimy walczyć o słuszną sprawę i mamy wielu przyjacioacuteł ktoacuterzy nas w tym wspomagają Wszyst-kie informacje i miejsce na podpisy pod petycją znajdują się na stronie

wwwrapperswil-castlecom

Ks dr Sławomir Kawecki Rektor PMK

Szkolny Punkt Konsultacyjny przy Stałym

Przedstawicielstwie RP przy Biurze ONZ

w Genewie

LrsquoAncienne Routes 151218 Grand -Saconnex Suisse

Tel 022 710 97 97

zaprasza

wszystkie dzieci w wieku od 7 do 18 latdo uczestniczenia w zajęciach lekcyjnych

w

roku szkolnym 20082009

Szkoła realizuje polski program nauczania zatwierdzony przez MEN

w zakresie- języka polskiego

- historii i geografii Polski-wiedzy o społeczeństwie

Zajęcia odbywają się raz w tygodniu i obejmują poszczegoacutelne etapy nauczania

(szkoła podstawowa gimnazjum i liceum ogoacutelnokształcące)

W czerwcu uczniowie otrzymują świadectwaWarunkiem przyjęcia nowych ucznioacutew jest

sprawdzenie ich wiedzy (znajomość języka polskiego) lub posiadanie świadectwa

Malgorzata Molska-KurtykaKierownik Szkolnego Punktu Konsultacyjnego w Genewie

Trzecia Olimpiada RodzinW niedzielę 14 września 2008 o godz 1000 na stadionie im Pierra de Coubertin

w VidyLozanna odbędzie się Trzecia Olimpiada RodzinWięcej informacji podamy w następnym numerze

28 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 29

wwwanrgovpl

BARIERY W ZAGOSPODAROWANIU ZABYTKOacuteW

Według danych Agencji na koniec czerwca 2007 r do Zasobu ogoacutełem przejęto 2314 zespołoacutew dworskich i pałacowo-parkowych wpisanych do rejestru zabytkoacutew z tego trwale rozdyspono-wano 1437 zespołoacutew w tym poprzez sprzedaż 1068 wniesienie do jednoosobowych spoacutełek 148 Nadal w Zasobie jest 877 zespołoacutew z tego w dzierżawie pozostaje 654 w administrowaniu 128 w zarządzie i wieczystym użytkowaniu 5 Na rozdysponowanie czeka 90 zespołoacutew

REKLAMY

Fot

Jer

zy G

iedr

ys

Pałac w Małkocinie Zespoacuteł Pałacowo-Parkowy Małkocin

Działania Agencji w odniesieniu do obiektoacutew wpisanych do Rejestru Zabytkoacutew ukierunkowane są na ich zabezpieczenie przed uszkodzeniem zniszczeniem dewastacją do czasu ich trwałego rozdysponowania oraz przygotowanie obiektoacutew do sprzedaży o ile to możliwe wraz z gospodar-stwem rolnym historycznie związanym z zabyt-kiem Obiekty zabytkowe poza swą bezsporną wartością historyczną i kulturową mają także wymierną wartość gospodarczą Niemal na ca-łym świecie stare budowle stanowią dobrą lokatę kapitału

Przekształcenia strukturalne i własnościowe zmierzają w takim kierunku aby przyszły właści-ciel wziął na siebie ciężar wykonania niezbędnych prac remontowych i zabezpieczających realizując je w zgodzie ze wszelkimi wymogami formalnymi wynikającymi z charakteru tych obiektoacutew oraz za-leceń konserwatorskich

Sprzedaż nieruchomości wpisanych do Re-jestru Zabytkoacutew prowadzona jest w większości wypadkoacutew w ramach pierwszeństwa nabycia przysługującego dzierżawcy na podstawie art 29 ust 1 pkt 3 ustawy o gospodarowaniu nieru-chomościami rolnymi Skarbu Państwa

Jeżeli nie ma zastosowania prawo pierwszeń-stwa sprzedaż nieruchomości odbywa się w dro-

dze przetargu W przypadku nie rozstrzygnięcia przetargu korzystając z ustawy o gospodarowa-niu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa Agencja ogłasza kolejne przetargi i może ustalić cenę wywoławczą nie niższą jednak niż 50 ceny wywoławczej pierwszego przetargu aż do skorzy-stania z możliwości sprzedaży nieruchomości bez przetargu W tym przypadku ustalona cena sprzedaży nie może być jednak niższa od ceny wywoławczej ostatniego przetargu

Agencja może także w drodze umowy nieod-płatnie przekazać nieruchomość np gminie na cele związane z wykonywaniem zadań własnych Jednak gminy nie przejawiają dużego zaintereso-wania przejmowaniem nieruchomości wpisanych do Rejestru Zabytkoacutew

Stosowany przez wiele lat system preferencji przy nabywaniu nieruchomości zabytkowych polegający na obligatoryjnym obniżaniu ceny sprzedaży o 50 umożliwiał rozszerzenie kręgu osoacuteb zainteresowanych nabyciem roacutewnież na osoby mniej zamożne Jednak tak skonstruowa-ny system preferencji nie wpływał na polep-szenie stanu zabytkoacutew Dopiero zmiana zasady polegająca na wprowadzeniu w miejsce obniżki obligatoryjnej ndash obniżki fakultatywnej umożliwiła Agencji rozwiązania ukierunkowane na wykorzy-

28 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 29

REKLAMY

Zespoacuteł Dworsko-Parkowy w Kulicach

Fot

Jer

zy G

iedr

ys

stanie przez nabywcę uzyskanych oszczędności z tytułu obniżki ceny sprzedaży na realizację prac budowlano-konserwatorskich Należy podkreślić że poniesione nakłady dotyczą obiektoacutew nie bę-dących już w Zasobie

Aktualnie obowiązuje pozostawiona 50 ob-niżka ceny sprzedaży Jednak skorzystanie z niej zależy od spełnienia odpowiednich warunkoacutew Nabywca jest zobowiązany do przedłożenia wła-ściwemu oddziałowi terenowemu Agencji w ter-minie ustalonym w porozumieniu z wojewoacutedzkim konserwatorem zabytkoacutew nie dłuższym jednak niż 5 lat od dnia zawarcia umowy sprzedaży dokumentoacutew potwierdzonych przez właściwego wojewoacutedzkiego konserwatora zabytkoacutew określa-jących zakres rzeczowy i wartość nakładoacutew ktoacutere nabywca ponioacutesł realizując wskazania konserwa-torskie w odniesieniu do nabytej nieruchomości zabytkowej Intencją pozostawienia obniżki ceny sprzedaży było zachęcenie a jednocześnie zmo-bilizowanie nabywcoacutew do realizacji prac według wskazań konserwatora zabytkoacutew

Istnieje wiele czynnikoacutew ograniczających trwa-łe rozdysponowanie obiektoacutew zabytkowych Jed-nym z głoacutewnych jest brak rozstrzygnięć reprywa-tyzacyjnych Szacuje się że obecnie roszczenia reprywatyzacyjne dotyczą około 200 zespołoacutew zabytkowych będących w Zasobie Na ogoacuteł wła-ściciele bądź ich prawni spadkobiercy nie są za-interesowani zakupem w drodze przysługującego im pierwszeństwa w nabyciu (art 29 ust 1 pkt 1 ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa) natomiast Prezes Rady Ministroacutew pismem z 7 listopada 1997 r zakazał sprzedaży nieruchomości do ktoacuterych zgłoszono zastrzeżenia reprywatyzacyjne aż do czasu usta-wowego uregulowania sprawy roszczeń W tej sy-tuacji zgłoszenie roszczeń reprywatyzacyjnych w odniesieniu do konkretnej nieruchomości powo-duje wstrzymanie przygotowań do jej sprzedaży na rzecz osoacuteb trzecich

Poważnym utrudnieniem dotyczącym trwałego rozdysponowania zespołoacutew pałacowo-parko-wych a niejednokrotnie powodującym wyklucze-nie możliwości sprzedaży obiektoacutew zabytkowych będących jednocześnie budynkami mieszkalnymi jest wprowadzone ustawą z 15 grudnia 2000 r o zasadach zbywania mieszkań prawo pierwszeń-stwa nabycia lokali przez ich aktualnych najem-coacutew Konserwatorzy zabytkoacutew do wejścia w życie 17 listopada 2003 r nowej ustawy o ochronie za-bytkoacutew i opiece nad zabytkami tylko sporadycz-nie wyrażali zgodę na sprzedaż poszczegoacutelnych lokali na rzecz najemcoacutew Uważali bowiem że w ten sposoacuteb dokonuje się niezgodny z zasadami konserwatorskimi podział obiektu zabytkowego

Aktualnie obowiązująca ustawa z 23 lipca 2003 r o ochronie zabytkoacutew i opiece nad zabytkami

w art 361 ust 8 nakłada obowiązek uzyskania pozwolenia wojewoacutedzkiego Konserwatora Zabyt-koacutew na dokonanie podziału zabytku nieruchome-go wpisanego do rejestru zabytkoacutew Jednak w praktyce wydzielenie lokalu mieszkalnego czyli dokonanie podziału zabytku nieruchomego jest możliwe tylko w nielicznych wyjątkowych przy-padkach Dotyczyć to może wyłącznie tych obiek-toacutew podlegających ochronie konserwatorskiej w ktoacuterych istniałaby możliwość korzystania z nich w sposoacuteb zapewniający trwałe zachowanie ich za-bytkowych wartości a także zachowania otocze-nia zabytku w jak najlepszym stanie Obejmuje to tylko te nieliczne zamieszkałe budynki zabytkowe ktoacutere sprzedane mogą być w całości jednemu na-jemcy a ich wydzielenie z zespołu zabytkowego nie naruszy integralności tegoż zespołu

Zasadniczym problemem jest fakt zasie-dlenia obiektoacutew zabytkowych przez byłych pra-cownikoacutew państwowych przedsiębiorstw gospo-darki rolnej ktoacutere zostały przekazane do Zasobu wraz z umowami najmu Ze względu na niemożli-wość wydzielenia lokalu z zabytkowej substancji budynku sprzedaż na rzecz najemcoacutew nie może być zrealizowana Prywatyzacja tych obiektoacutew od-wleka się ich stan ulega pogorszeniu zaroacutewno na skutek upływu czasu jak i degradujące użytkowa-nie przez tymczasowych najemcoacutew Częściowym rozwiązaniem problemu byłoby przeniesienie na-jemcoacutew do innych mieszkań lecz w Zasobie brak jest odpowiednich lokali

Aktualnie najpowszechniejszą formą zagospo-darowania obiektoacutew zabytkowych jest dzierżawa (wynika to z wielu uwarunkowań ktoacutere w znaczą-cy sposoacuteb utrudniają trwałe rozdysponowanie) Kondycja zabytkoacutew pozostających u dzierżaw-coacutew jest w dużej mierze pochodną ich sytuacji ekonomicznej

Andrzej ChmielAutor jest pracownikiem Agencji Nieruchomości Rolnych

30 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 31

WIADOMOŚCIMiesięcznik Polskiej Misji Katolickiej w SzwajcariiAdres redakcji 12 Chemin des Falaises 1723 MarlyFribourg SuisseTel 0264364459 Fax 0264364472Konto poczt 17-976-7e-mail pmksurfeuchAbonament dobrowolna ofiara

Redaktor naczelny ks dr Sławomir KaweckiZastępca Redaktora naczelnego ks Krzysztof ZadarkoZespoacuteł redakcyjny Agnieszka G Paciorek Grażyna Goacuterzna Teresa Osmecka ks Artur Cząstkiewicz Beata Daniluk Zdjęcie na okładce Wojciech DoganowskiSkład komputerowy ks Andrzej RybickiImpression Mission Catholique Polonaise 1723 MarlyRedakcja nie zwraca materiałoacutew nie zamoacutewionychZa treść ogłoszeń odpowiada ogłaszający

TŁUMACZENIAJęzyki

niemiecki francuski polski ukraiński rosyjski

Dr phil Marija Buumlchi-Glaeser

Solistrasse 9 CH-8180 Buumllach

Natel 076 380 68 54 Tel 044 860 17 88 Fax 044 860 17 89

email buechieetchwwweetch

KANTOR WYMIANY WALUT

TERMINAL II

czynny 7-2400

Wymiana walut

skup czekow podroacuteżnych

najlepsze kursy walut

na lotnisku w Warszawie

miła obsluga

Tel + 48 22 650 30 59

+ 48 22 650 50 59

REKLAMY

TŁUMACZENIA I LEKCJE

Z JĘZYKA FRANCUSKIEGO

AGNIESZKA G PACIOREK

Polska Misja Katolicka w Marly 12 Chemin des Falaises1723 MarlyFribourg

tel 078 749 65 02e-mail agnieszka_paciorekhotmailcom

30 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 31

Biuro Reklamy bdquoWiadomości PMKrdquo

Grupa PK Sp z ooul Filomatoacutew 4304-116 Warszawatel 22 810-21-99 610-71-90fax 22 810-21-98

Osoba kontaktowaMarek BetlińskiTel 0608 58 11 77mbetlinskipkpl

Zawiadomienie o spotkaniu Stowarzyszenia Przyjacioacuteł PMK

Uprzejmie zawiadamiamy że walne zebranie Stowarzyszenia Przyjacioacuteł PMK Marly odbędzie się w dniu 21 czerwca 2008 r o godz 1000

w siedzibie Polskiej Misji Katolickiej 12 Chemin des Falaises 1723 MarlyFribourg Suisse

Przewidywany porządek obrad1 Modlitwa 2 Otwarcie zebrania 3 Słowo Rektora 4 Sprawozdanie prezesa 5 Zatwierdzenie rachunkoacutew Stowarzy-szenia i budżetu 2008 6 Wytyczne na przyszłość 7 Wolne wnioski 8 Termin kolejnego zebrania 9 Zakończenie

W imieniu ZarząduAndrzej Fornalski Prezes

Warszawa 150408

CENTRUM SPOTKAŃ I MODLITWY PMK ZURYCH

ORGANIZUJE WYJAZD DO KATYNIA I WILNA

w dniach 1 ndash 6 września 2008

Szczegoacutełowych informacji udzielaA Zgliński - tel056 426 14 27

antonizglinskigmxchM Duszyński - tel044 363 46 35

mduszynskigmxch

Ze względu na dłuższy czas oczekiwania na wizy zgłoszenia należy składać do

dnia 12072008

bdquoKĄCIK POLSKIrdquo ndash KawiarenkaOtwarta w każdą niedzielę

1030 -1600

MarlyFR Chemin du Pont 16

ZAPRASZAMY

32 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC)

Page 28: POLSKIE DUSZPASTERSTWO KATOLICKIE w SZWAJCARII NR ...

28 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 29

wwwanrgovpl

BARIERY W ZAGOSPODAROWANIU ZABYTKOacuteW

Według danych Agencji na koniec czerwca 2007 r do Zasobu ogoacutełem przejęto 2314 zespołoacutew dworskich i pałacowo-parkowych wpisanych do rejestru zabytkoacutew z tego trwale rozdyspono-wano 1437 zespołoacutew w tym poprzez sprzedaż 1068 wniesienie do jednoosobowych spoacutełek 148 Nadal w Zasobie jest 877 zespołoacutew z tego w dzierżawie pozostaje 654 w administrowaniu 128 w zarządzie i wieczystym użytkowaniu 5 Na rozdysponowanie czeka 90 zespołoacutew

REKLAMY

Fot

Jer

zy G

iedr

ys

Pałac w Małkocinie Zespoacuteł Pałacowo-Parkowy Małkocin

Działania Agencji w odniesieniu do obiektoacutew wpisanych do Rejestru Zabytkoacutew ukierunkowane są na ich zabezpieczenie przed uszkodzeniem zniszczeniem dewastacją do czasu ich trwałego rozdysponowania oraz przygotowanie obiektoacutew do sprzedaży o ile to możliwe wraz z gospodar-stwem rolnym historycznie związanym z zabyt-kiem Obiekty zabytkowe poza swą bezsporną wartością historyczną i kulturową mają także wymierną wartość gospodarczą Niemal na ca-łym świecie stare budowle stanowią dobrą lokatę kapitału

Przekształcenia strukturalne i własnościowe zmierzają w takim kierunku aby przyszły właści-ciel wziął na siebie ciężar wykonania niezbędnych prac remontowych i zabezpieczających realizując je w zgodzie ze wszelkimi wymogami formalnymi wynikającymi z charakteru tych obiektoacutew oraz za-leceń konserwatorskich

Sprzedaż nieruchomości wpisanych do Re-jestru Zabytkoacutew prowadzona jest w większości wypadkoacutew w ramach pierwszeństwa nabycia przysługującego dzierżawcy na podstawie art 29 ust 1 pkt 3 ustawy o gospodarowaniu nieru-chomościami rolnymi Skarbu Państwa

Jeżeli nie ma zastosowania prawo pierwszeń-stwa sprzedaż nieruchomości odbywa się w dro-

dze przetargu W przypadku nie rozstrzygnięcia przetargu korzystając z ustawy o gospodarowa-niu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa Agencja ogłasza kolejne przetargi i może ustalić cenę wywoławczą nie niższą jednak niż 50 ceny wywoławczej pierwszego przetargu aż do skorzy-stania z możliwości sprzedaży nieruchomości bez przetargu W tym przypadku ustalona cena sprzedaży nie może być jednak niższa od ceny wywoławczej ostatniego przetargu

Agencja może także w drodze umowy nieod-płatnie przekazać nieruchomość np gminie na cele związane z wykonywaniem zadań własnych Jednak gminy nie przejawiają dużego zaintereso-wania przejmowaniem nieruchomości wpisanych do Rejestru Zabytkoacutew

Stosowany przez wiele lat system preferencji przy nabywaniu nieruchomości zabytkowych polegający na obligatoryjnym obniżaniu ceny sprzedaży o 50 umożliwiał rozszerzenie kręgu osoacuteb zainteresowanych nabyciem roacutewnież na osoby mniej zamożne Jednak tak skonstruowa-ny system preferencji nie wpływał na polep-szenie stanu zabytkoacutew Dopiero zmiana zasady polegająca na wprowadzeniu w miejsce obniżki obligatoryjnej ndash obniżki fakultatywnej umożliwiła Agencji rozwiązania ukierunkowane na wykorzy-

28 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 29

REKLAMY

Zespoacuteł Dworsko-Parkowy w Kulicach

Fot

Jer

zy G

iedr

ys

stanie przez nabywcę uzyskanych oszczędności z tytułu obniżki ceny sprzedaży na realizację prac budowlano-konserwatorskich Należy podkreślić że poniesione nakłady dotyczą obiektoacutew nie bę-dących już w Zasobie

Aktualnie obowiązuje pozostawiona 50 ob-niżka ceny sprzedaży Jednak skorzystanie z niej zależy od spełnienia odpowiednich warunkoacutew Nabywca jest zobowiązany do przedłożenia wła-ściwemu oddziałowi terenowemu Agencji w ter-minie ustalonym w porozumieniu z wojewoacutedzkim konserwatorem zabytkoacutew nie dłuższym jednak niż 5 lat od dnia zawarcia umowy sprzedaży dokumentoacutew potwierdzonych przez właściwego wojewoacutedzkiego konserwatora zabytkoacutew określa-jących zakres rzeczowy i wartość nakładoacutew ktoacutere nabywca ponioacutesł realizując wskazania konserwa-torskie w odniesieniu do nabytej nieruchomości zabytkowej Intencją pozostawienia obniżki ceny sprzedaży było zachęcenie a jednocześnie zmo-bilizowanie nabywcoacutew do realizacji prac według wskazań konserwatora zabytkoacutew

Istnieje wiele czynnikoacutew ograniczających trwa-łe rozdysponowanie obiektoacutew zabytkowych Jed-nym z głoacutewnych jest brak rozstrzygnięć reprywa-tyzacyjnych Szacuje się że obecnie roszczenia reprywatyzacyjne dotyczą około 200 zespołoacutew zabytkowych będących w Zasobie Na ogoacuteł wła-ściciele bądź ich prawni spadkobiercy nie są za-interesowani zakupem w drodze przysługującego im pierwszeństwa w nabyciu (art 29 ust 1 pkt 1 ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa) natomiast Prezes Rady Ministroacutew pismem z 7 listopada 1997 r zakazał sprzedaży nieruchomości do ktoacuterych zgłoszono zastrzeżenia reprywatyzacyjne aż do czasu usta-wowego uregulowania sprawy roszczeń W tej sy-tuacji zgłoszenie roszczeń reprywatyzacyjnych w odniesieniu do konkretnej nieruchomości powo-duje wstrzymanie przygotowań do jej sprzedaży na rzecz osoacuteb trzecich

Poważnym utrudnieniem dotyczącym trwałego rozdysponowania zespołoacutew pałacowo-parko-wych a niejednokrotnie powodującym wyklucze-nie możliwości sprzedaży obiektoacutew zabytkowych będących jednocześnie budynkami mieszkalnymi jest wprowadzone ustawą z 15 grudnia 2000 r o zasadach zbywania mieszkań prawo pierwszeń-stwa nabycia lokali przez ich aktualnych najem-coacutew Konserwatorzy zabytkoacutew do wejścia w życie 17 listopada 2003 r nowej ustawy o ochronie za-bytkoacutew i opiece nad zabytkami tylko sporadycz-nie wyrażali zgodę na sprzedaż poszczegoacutelnych lokali na rzecz najemcoacutew Uważali bowiem że w ten sposoacuteb dokonuje się niezgodny z zasadami konserwatorskimi podział obiektu zabytkowego

Aktualnie obowiązująca ustawa z 23 lipca 2003 r o ochronie zabytkoacutew i opiece nad zabytkami

w art 361 ust 8 nakłada obowiązek uzyskania pozwolenia wojewoacutedzkiego Konserwatora Zabyt-koacutew na dokonanie podziału zabytku nieruchome-go wpisanego do rejestru zabytkoacutew Jednak w praktyce wydzielenie lokalu mieszkalnego czyli dokonanie podziału zabytku nieruchomego jest możliwe tylko w nielicznych wyjątkowych przy-padkach Dotyczyć to może wyłącznie tych obiek-toacutew podlegających ochronie konserwatorskiej w ktoacuterych istniałaby możliwość korzystania z nich w sposoacuteb zapewniający trwałe zachowanie ich za-bytkowych wartości a także zachowania otocze-nia zabytku w jak najlepszym stanie Obejmuje to tylko te nieliczne zamieszkałe budynki zabytkowe ktoacutere sprzedane mogą być w całości jednemu na-jemcy a ich wydzielenie z zespołu zabytkowego nie naruszy integralności tegoż zespołu

Zasadniczym problemem jest fakt zasie-dlenia obiektoacutew zabytkowych przez byłych pra-cownikoacutew państwowych przedsiębiorstw gospo-darki rolnej ktoacutere zostały przekazane do Zasobu wraz z umowami najmu Ze względu na niemożli-wość wydzielenia lokalu z zabytkowej substancji budynku sprzedaż na rzecz najemcoacutew nie może być zrealizowana Prywatyzacja tych obiektoacutew od-wleka się ich stan ulega pogorszeniu zaroacutewno na skutek upływu czasu jak i degradujące użytkowa-nie przez tymczasowych najemcoacutew Częściowym rozwiązaniem problemu byłoby przeniesienie na-jemcoacutew do innych mieszkań lecz w Zasobie brak jest odpowiednich lokali

Aktualnie najpowszechniejszą formą zagospo-darowania obiektoacutew zabytkowych jest dzierżawa (wynika to z wielu uwarunkowań ktoacutere w znaczą-cy sposoacuteb utrudniają trwałe rozdysponowanie) Kondycja zabytkoacutew pozostających u dzierżaw-coacutew jest w dużej mierze pochodną ich sytuacji ekonomicznej

Andrzej ChmielAutor jest pracownikiem Agencji Nieruchomości Rolnych

30 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 31

WIADOMOŚCIMiesięcznik Polskiej Misji Katolickiej w SzwajcariiAdres redakcji 12 Chemin des Falaises 1723 MarlyFribourg SuisseTel 0264364459 Fax 0264364472Konto poczt 17-976-7e-mail pmksurfeuchAbonament dobrowolna ofiara

Redaktor naczelny ks dr Sławomir KaweckiZastępca Redaktora naczelnego ks Krzysztof ZadarkoZespoacuteł redakcyjny Agnieszka G Paciorek Grażyna Goacuterzna Teresa Osmecka ks Artur Cząstkiewicz Beata Daniluk Zdjęcie na okładce Wojciech DoganowskiSkład komputerowy ks Andrzej RybickiImpression Mission Catholique Polonaise 1723 MarlyRedakcja nie zwraca materiałoacutew nie zamoacutewionychZa treść ogłoszeń odpowiada ogłaszający

TŁUMACZENIAJęzyki

niemiecki francuski polski ukraiński rosyjski

Dr phil Marija Buumlchi-Glaeser

Solistrasse 9 CH-8180 Buumllach

Natel 076 380 68 54 Tel 044 860 17 88 Fax 044 860 17 89

email buechieetchwwweetch

KANTOR WYMIANY WALUT

TERMINAL II

czynny 7-2400

Wymiana walut

skup czekow podroacuteżnych

najlepsze kursy walut

na lotnisku w Warszawie

miła obsluga

Tel + 48 22 650 30 59

+ 48 22 650 50 59

REKLAMY

TŁUMACZENIA I LEKCJE

Z JĘZYKA FRANCUSKIEGO

AGNIESZKA G PACIOREK

Polska Misja Katolicka w Marly 12 Chemin des Falaises1723 MarlyFribourg

tel 078 749 65 02e-mail agnieszka_paciorekhotmailcom

30 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 31

Biuro Reklamy bdquoWiadomości PMKrdquo

Grupa PK Sp z ooul Filomatoacutew 4304-116 Warszawatel 22 810-21-99 610-71-90fax 22 810-21-98

Osoba kontaktowaMarek BetlińskiTel 0608 58 11 77mbetlinskipkpl

Zawiadomienie o spotkaniu Stowarzyszenia Przyjacioacuteł PMK

Uprzejmie zawiadamiamy że walne zebranie Stowarzyszenia Przyjacioacuteł PMK Marly odbędzie się w dniu 21 czerwca 2008 r o godz 1000

w siedzibie Polskiej Misji Katolickiej 12 Chemin des Falaises 1723 MarlyFribourg Suisse

Przewidywany porządek obrad1 Modlitwa 2 Otwarcie zebrania 3 Słowo Rektora 4 Sprawozdanie prezesa 5 Zatwierdzenie rachunkoacutew Stowarzy-szenia i budżetu 2008 6 Wytyczne na przyszłość 7 Wolne wnioski 8 Termin kolejnego zebrania 9 Zakończenie

W imieniu ZarząduAndrzej Fornalski Prezes

Warszawa 150408

CENTRUM SPOTKAŃ I MODLITWY PMK ZURYCH

ORGANIZUJE WYJAZD DO KATYNIA I WILNA

w dniach 1 ndash 6 września 2008

Szczegoacutełowych informacji udzielaA Zgliński - tel056 426 14 27

antonizglinskigmxchM Duszyński - tel044 363 46 35

mduszynskigmxch

Ze względu na dłuższy czas oczekiwania na wizy zgłoszenia należy składać do

dnia 12072008

bdquoKĄCIK POLSKIrdquo ndash KawiarenkaOtwarta w każdą niedzielę

1030 -1600

MarlyFR Chemin du Pont 16

ZAPRASZAMY

32 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC)

Page 29: POLSKIE DUSZPASTERSTWO KATOLICKIE w SZWAJCARII NR ...

28 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 29

REKLAMY

Zespoacuteł Dworsko-Parkowy w Kulicach

Fot

Jer

zy G

iedr

ys

stanie przez nabywcę uzyskanych oszczędności z tytułu obniżki ceny sprzedaży na realizację prac budowlano-konserwatorskich Należy podkreślić że poniesione nakłady dotyczą obiektoacutew nie bę-dących już w Zasobie

Aktualnie obowiązuje pozostawiona 50 ob-niżka ceny sprzedaży Jednak skorzystanie z niej zależy od spełnienia odpowiednich warunkoacutew Nabywca jest zobowiązany do przedłożenia wła-ściwemu oddziałowi terenowemu Agencji w ter-minie ustalonym w porozumieniu z wojewoacutedzkim konserwatorem zabytkoacutew nie dłuższym jednak niż 5 lat od dnia zawarcia umowy sprzedaży dokumentoacutew potwierdzonych przez właściwego wojewoacutedzkiego konserwatora zabytkoacutew określa-jących zakres rzeczowy i wartość nakładoacutew ktoacutere nabywca ponioacutesł realizując wskazania konserwa-torskie w odniesieniu do nabytej nieruchomości zabytkowej Intencją pozostawienia obniżki ceny sprzedaży było zachęcenie a jednocześnie zmo-bilizowanie nabywcoacutew do realizacji prac według wskazań konserwatora zabytkoacutew

Istnieje wiele czynnikoacutew ograniczających trwa-łe rozdysponowanie obiektoacutew zabytkowych Jed-nym z głoacutewnych jest brak rozstrzygnięć reprywa-tyzacyjnych Szacuje się że obecnie roszczenia reprywatyzacyjne dotyczą około 200 zespołoacutew zabytkowych będących w Zasobie Na ogoacuteł wła-ściciele bądź ich prawni spadkobiercy nie są za-interesowani zakupem w drodze przysługującego im pierwszeństwa w nabyciu (art 29 ust 1 pkt 1 ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa) natomiast Prezes Rady Ministroacutew pismem z 7 listopada 1997 r zakazał sprzedaży nieruchomości do ktoacuterych zgłoszono zastrzeżenia reprywatyzacyjne aż do czasu usta-wowego uregulowania sprawy roszczeń W tej sy-tuacji zgłoszenie roszczeń reprywatyzacyjnych w odniesieniu do konkretnej nieruchomości powo-duje wstrzymanie przygotowań do jej sprzedaży na rzecz osoacuteb trzecich

Poważnym utrudnieniem dotyczącym trwałego rozdysponowania zespołoacutew pałacowo-parko-wych a niejednokrotnie powodującym wyklucze-nie możliwości sprzedaży obiektoacutew zabytkowych będących jednocześnie budynkami mieszkalnymi jest wprowadzone ustawą z 15 grudnia 2000 r o zasadach zbywania mieszkań prawo pierwszeń-stwa nabycia lokali przez ich aktualnych najem-coacutew Konserwatorzy zabytkoacutew do wejścia w życie 17 listopada 2003 r nowej ustawy o ochronie za-bytkoacutew i opiece nad zabytkami tylko sporadycz-nie wyrażali zgodę na sprzedaż poszczegoacutelnych lokali na rzecz najemcoacutew Uważali bowiem że w ten sposoacuteb dokonuje się niezgodny z zasadami konserwatorskimi podział obiektu zabytkowego

Aktualnie obowiązująca ustawa z 23 lipca 2003 r o ochronie zabytkoacutew i opiece nad zabytkami

w art 361 ust 8 nakłada obowiązek uzyskania pozwolenia wojewoacutedzkiego Konserwatora Zabyt-koacutew na dokonanie podziału zabytku nieruchome-go wpisanego do rejestru zabytkoacutew Jednak w praktyce wydzielenie lokalu mieszkalnego czyli dokonanie podziału zabytku nieruchomego jest możliwe tylko w nielicznych wyjątkowych przy-padkach Dotyczyć to może wyłącznie tych obiek-toacutew podlegających ochronie konserwatorskiej w ktoacuterych istniałaby możliwość korzystania z nich w sposoacuteb zapewniający trwałe zachowanie ich za-bytkowych wartości a także zachowania otocze-nia zabytku w jak najlepszym stanie Obejmuje to tylko te nieliczne zamieszkałe budynki zabytkowe ktoacutere sprzedane mogą być w całości jednemu na-jemcy a ich wydzielenie z zespołu zabytkowego nie naruszy integralności tegoż zespołu

Zasadniczym problemem jest fakt zasie-dlenia obiektoacutew zabytkowych przez byłych pra-cownikoacutew państwowych przedsiębiorstw gospo-darki rolnej ktoacutere zostały przekazane do Zasobu wraz z umowami najmu Ze względu na niemożli-wość wydzielenia lokalu z zabytkowej substancji budynku sprzedaż na rzecz najemcoacutew nie może być zrealizowana Prywatyzacja tych obiektoacutew od-wleka się ich stan ulega pogorszeniu zaroacutewno na skutek upływu czasu jak i degradujące użytkowa-nie przez tymczasowych najemcoacutew Częściowym rozwiązaniem problemu byłoby przeniesienie na-jemcoacutew do innych mieszkań lecz w Zasobie brak jest odpowiednich lokali

Aktualnie najpowszechniejszą formą zagospo-darowania obiektoacutew zabytkowych jest dzierżawa (wynika to z wielu uwarunkowań ktoacutere w znaczą-cy sposoacuteb utrudniają trwałe rozdysponowanie) Kondycja zabytkoacutew pozostających u dzierżaw-coacutew jest w dużej mierze pochodną ich sytuacji ekonomicznej

Andrzej ChmielAutor jest pracownikiem Agencji Nieruchomości Rolnych

30 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 31

WIADOMOŚCIMiesięcznik Polskiej Misji Katolickiej w SzwajcariiAdres redakcji 12 Chemin des Falaises 1723 MarlyFribourg SuisseTel 0264364459 Fax 0264364472Konto poczt 17-976-7e-mail pmksurfeuchAbonament dobrowolna ofiara

Redaktor naczelny ks dr Sławomir KaweckiZastępca Redaktora naczelnego ks Krzysztof ZadarkoZespoacuteł redakcyjny Agnieszka G Paciorek Grażyna Goacuterzna Teresa Osmecka ks Artur Cząstkiewicz Beata Daniluk Zdjęcie na okładce Wojciech DoganowskiSkład komputerowy ks Andrzej RybickiImpression Mission Catholique Polonaise 1723 MarlyRedakcja nie zwraca materiałoacutew nie zamoacutewionychZa treść ogłoszeń odpowiada ogłaszający

TŁUMACZENIAJęzyki

niemiecki francuski polski ukraiński rosyjski

Dr phil Marija Buumlchi-Glaeser

Solistrasse 9 CH-8180 Buumllach

Natel 076 380 68 54 Tel 044 860 17 88 Fax 044 860 17 89

email buechieetchwwweetch

KANTOR WYMIANY WALUT

TERMINAL II

czynny 7-2400

Wymiana walut

skup czekow podroacuteżnych

najlepsze kursy walut

na lotnisku w Warszawie

miła obsluga

Tel + 48 22 650 30 59

+ 48 22 650 50 59

REKLAMY

TŁUMACZENIA I LEKCJE

Z JĘZYKA FRANCUSKIEGO

AGNIESZKA G PACIOREK

Polska Misja Katolicka w Marly 12 Chemin des Falaises1723 MarlyFribourg

tel 078 749 65 02e-mail agnieszka_paciorekhotmailcom

30 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 31

Biuro Reklamy bdquoWiadomości PMKrdquo

Grupa PK Sp z ooul Filomatoacutew 4304-116 Warszawatel 22 810-21-99 610-71-90fax 22 810-21-98

Osoba kontaktowaMarek BetlińskiTel 0608 58 11 77mbetlinskipkpl

Zawiadomienie o spotkaniu Stowarzyszenia Przyjacioacuteł PMK

Uprzejmie zawiadamiamy że walne zebranie Stowarzyszenia Przyjacioacuteł PMK Marly odbędzie się w dniu 21 czerwca 2008 r o godz 1000

w siedzibie Polskiej Misji Katolickiej 12 Chemin des Falaises 1723 MarlyFribourg Suisse

Przewidywany porządek obrad1 Modlitwa 2 Otwarcie zebrania 3 Słowo Rektora 4 Sprawozdanie prezesa 5 Zatwierdzenie rachunkoacutew Stowarzy-szenia i budżetu 2008 6 Wytyczne na przyszłość 7 Wolne wnioski 8 Termin kolejnego zebrania 9 Zakończenie

W imieniu ZarząduAndrzej Fornalski Prezes

Warszawa 150408

CENTRUM SPOTKAŃ I MODLITWY PMK ZURYCH

ORGANIZUJE WYJAZD DO KATYNIA I WILNA

w dniach 1 ndash 6 września 2008

Szczegoacutełowych informacji udzielaA Zgliński - tel056 426 14 27

antonizglinskigmxchM Duszyński - tel044 363 46 35

mduszynskigmxch

Ze względu na dłuższy czas oczekiwania na wizy zgłoszenia należy składać do

dnia 12072008

bdquoKĄCIK POLSKIrdquo ndash KawiarenkaOtwarta w każdą niedzielę

1030 -1600

MarlyFR Chemin du Pont 16

ZAPRASZAMY

32 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC)

Page 30: POLSKIE DUSZPASTERSTWO KATOLICKIE w SZWAJCARII NR ...

30 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 31

WIADOMOŚCIMiesięcznik Polskiej Misji Katolickiej w SzwajcariiAdres redakcji 12 Chemin des Falaises 1723 MarlyFribourg SuisseTel 0264364459 Fax 0264364472Konto poczt 17-976-7e-mail pmksurfeuchAbonament dobrowolna ofiara

Redaktor naczelny ks dr Sławomir KaweckiZastępca Redaktora naczelnego ks Krzysztof ZadarkoZespoacuteł redakcyjny Agnieszka G Paciorek Grażyna Goacuterzna Teresa Osmecka ks Artur Cząstkiewicz Beata Daniluk Zdjęcie na okładce Wojciech DoganowskiSkład komputerowy ks Andrzej RybickiImpression Mission Catholique Polonaise 1723 MarlyRedakcja nie zwraca materiałoacutew nie zamoacutewionychZa treść ogłoszeń odpowiada ogłaszający

TŁUMACZENIAJęzyki

niemiecki francuski polski ukraiński rosyjski

Dr phil Marija Buumlchi-Glaeser

Solistrasse 9 CH-8180 Buumllach

Natel 076 380 68 54 Tel 044 860 17 88 Fax 044 860 17 89

email buechieetchwwweetch

KANTOR WYMIANY WALUT

TERMINAL II

czynny 7-2400

Wymiana walut

skup czekow podroacuteżnych

najlepsze kursy walut

na lotnisku w Warszawie

miła obsluga

Tel + 48 22 650 30 59

+ 48 22 650 50 59

REKLAMY

TŁUMACZENIA I LEKCJE

Z JĘZYKA FRANCUSKIEGO

AGNIESZKA G PACIOREK

Polska Misja Katolicka w Marly 12 Chemin des Falaises1723 MarlyFribourg

tel 078 749 65 02e-mail agnieszka_paciorekhotmailcom

30 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 31

Biuro Reklamy bdquoWiadomości PMKrdquo

Grupa PK Sp z ooul Filomatoacutew 4304-116 Warszawatel 22 810-21-99 610-71-90fax 22 810-21-98

Osoba kontaktowaMarek BetlińskiTel 0608 58 11 77mbetlinskipkpl

Zawiadomienie o spotkaniu Stowarzyszenia Przyjacioacuteł PMK

Uprzejmie zawiadamiamy że walne zebranie Stowarzyszenia Przyjacioacuteł PMK Marly odbędzie się w dniu 21 czerwca 2008 r o godz 1000

w siedzibie Polskiej Misji Katolickiej 12 Chemin des Falaises 1723 MarlyFribourg Suisse

Przewidywany porządek obrad1 Modlitwa 2 Otwarcie zebrania 3 Słowo Rektora 4 Sprawozdanie prezesa 5 Zatwierdzenie rachunkoacutew Stowarzy-szenia i budżetu 2008 6 Wytyczne na przyszłość 7 Wolne wnioski 8 Termin kolejnego zebrania 9 Zakończenie

W imieniu ZarząduAndrzej Fornalski Prezes

Warszawa 150408

CENTRUM SPOTKAŃ I MODLITWY PMK ZURYCH

ORGANIZUJE WYJAZD DO KATYNIA I WILNA

w dniach 1 ndash 6 września 2008

Szczegoacutełowych informacji udzielaA Zgliński - tel056 426 14 27

antonizglinskigmxchM Duszyński - tel044 363 46 35

mduszynskigmxch

Ze względu na dłuższy czas oczekiwania na wizy zgłoszenia należy składać do

dnia 12072008

bdquoKĄCIK POLSKIrdquo ndash KawiarenkaOtwarta w każdą niedzielę

1030 -1600

MarlyFR Chemin du Pont 16

ZAPRASZAMY

32 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC)

Page 31: POLSKIE DUSZPASTERSTWO KATOLICKIE w SZWAJCARII NR ...

30 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC) 31

Biuro Reklamy bdquoWiadomości PMKrdquo

Grupa PK Sp z ooul Filomatoacutew 4304-116 Warszawatel 22 810-21-99 610-71-90fax 22 810-21-98

Osoba kontaktowaMarek BetlińskiTel 0608 58 11 77mbetlinskipkpl

Zawiadomienie o spotkaniu Stowarzyszenia Przyjacioacuteł PMK

Uprzejmie zawiadamiamy że walne zebranie Stowarzyszenia Przyjacioacuteł PMK Marly odbędzie się w dniu 21 czerwca 2008 r o godz 1000

w siedzibie Polskiej Misji Katolickiej 12 Chemin des Falaises 1723 MarlyFribourg Suisse

Przewidywany porządek obrad1 Modlitwa 2 Otwarcie zebrania 3 Słowo Rektora 4 Sprawozdanie prezesa 5 Zatwierdzenie rachunkoacutew Stowarzy-szenia i budżetu 2008 6 Wytyczne na przyszłość 7 Wolne wnioski 8 Termin kolejnego zebrania 9 Zakończenie

W imieniu ZarząduAndrzej Fornalski Prezes

Warszawa 150408

CENTRUM SPOTKAŃ I MODLITWY PMK ZURYCH

ORGANIZUJE WYJAZD DO KATYNIA I WILNA

w dniach 1 ndash 6 września 2008

Szczegoacutełowych informacji udzielaA Zgliński - tel056 426 14 27

antonizglinskigmxchM Duszyński - tel044 363 46 35

mduszynskigmxch

Ze względu na dłuższy czas oczekiwania na wizy zgłoszenia należy składać do

dnia 12072008

bdquoKĄCIK POLSKIrdquo ndash KawiarenkaOtwarta w każdą niedzielę

1030 -1600

MarlyFR Chemin du Pont 16

ZAPRASZAMY

32 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC)

Page 32: POLSKIE DUSZPASTERSTWO KATOLICKIE w SZWAJCARII NR ...

32 WIADOMOŚCI ndash NR 441 (CZERWIEC)