Polski broker ubezpieczeniowy na Jednolitym Rynku Ubezpieczeniowym Unii Europejskiej
description
Transcript of Polski broker ubezpieczeniowy na Jednolitym Rynku Ubezpieczeniowym Unii Europejskiej
Katedra Ubezpieczeń 2004 © dr Anna Kufel - SiemińskaVII Kongres Brokerów, Mikołajki 2004
Polski broker ubezpieczeniowy na Jednolitym Rynku
Ubezpieczeniowym Unii Europejskiej
dr Anna Kufel - Siemińska
Katedra Ubezpieczeń
Akademia Ekonomiczna w Poznaniu
Katedra Ubezpieczeń 2004 © dr Anna Kufel - SiemińskaVII Kongres Brokerów, Mikołajki 2004
Plan prezentacji
• Wprowadzenie
• Broker jako przedsiębiorca
• Role brokerów ubezpieczeniowych na polskim i unijnym rynku ubezpieczeń
• Konsekwencje integracji z Unią Europejską dla polskich brokerów ubezpieczeniowych
Katedra Ubezpieczeń 2004 © dr Anna Kufel - SiemińskaVII Kongres Brokerów, Mikołajki 2004
Przedmiot prezentacji Działalność brokerów ubezpieczeniowych
Podstawowe uwarunkowania specyfiki brokerów reasekuracyjnych:
• odmienność dystrybuowanych usług: usługi reasekuracyjne
• odmienność usługobiorców (zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji): ograniczona liczba instytucjonalnych klientów
u b ezp ieczen iow i u b ezp ieczen iow o -reaseku racyjn i reaseku racyjn i
B rokerzy
Katedra Ubezpieczeń 2004 © dr Anna Kufel - SiemińskaVII Kongres Brokerów, Mikołajki 2004
Struktura zezwoleń na prowadzenie działalności brokerskiej według
zakresu prowadzonej działalnościLiczba wydanych zezwoleń w zakresie ubezpieczeń i reasekuracji, według stanu na
koniec lat 1998 - 2002Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych KNUIFE
670
26
864
28
1106
31
1216
33
1322
34
0
200
400
600
800
1000
1200
1400
1998 1999 2000 2001 2002
Brokerzy ubezpieczeniow i Brokerzy reasekuracyjni
Katedra Ubezpieczeń 2004 © dr Anna Kufel - SiemińskaVII Kongres Brokerów, Mikołajki 2004
Cechy działalności gospodarczej brokera ubezpieczeniowego jako
przedsiębiorcy
• określony rodzaj prowadzonej działalności - działalność brokerska
• prowadzenie działalności w sposób zorganizowany i ciągły
• prowadzenie działalności we własnym imieniu i na własny rachunek
• zróżnicowane cele działania
• działanie w warunkach niepewności
• ograniczona racjonalność gospodarowania
• ograniczona autonomia działania
Katedra Ubezpieczeń 2004 © dr Anna Kufel - SiemińskaVII Kongres Brokerów, Mikołajki 2004
Struktura zezwoleń na prowadzenie działalności brokerskiej w zakresie
ubezpieczeń bezpośrednichŹródło: Opracowanie własne na podstawie danych PUNU i KNUiFE
108
36
4710 184
35
202
48
14351
176
66
84
26
74
32
1018
304
0
200
400
600
800
1000
1200
1400
1996 -zezw .
zw eryf.
1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 Suma
Osoby f izyczne Osoby praw ne
Katedra Ubezpieczeń 2004 © dr Anna Kufel - SiemińskaVII Kongres Brokerów, Mikołajki 2004
Przychody brokerów ubezpieczeniowych
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych PUNU i KNUiFE
32,09% 67,91%
34,29% 65,71%
29,79% 70,21%
27,67% 72,33%
24,36% 75,64%
23,63% 76,37%
24,47% 75,53%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
Brokerzy osoby f izyczne Brokerzy osoby praw ne
Katedra Ubezpieczeń 2004 © dr Anna Kufel - SiemińskaVII Kongres Brokerów, Mikołajki 2004
Ograniczenia autonomii brokera ubezpieczeniowego
Ograniczenie w zakresiekształtowania przestrzeni
rynkowejprzedsiębiorstwa
Autonomiabrokera
ubezpieczeniowego
Nadzórnad działalnością
Zakazyi
nakazy
Ograniczenie dostępudo działalności
Katedra Ubezpieczeń 2004 © dr Anna Kufel - SiemińskaVII Kongres Brokerów, Mikołajki 2004
Broker ubezpieczeniowy jest uczestnikiem kanału dystrybucji usług ubezpieczeniowych - podmiotem,
przy pomocy którego świadczona jest usługa ubezpieczeniowa
Uczestnicy kanału dystrybucji usług ubezpieczeniowych - kryterium formalno - prawne
Zakład ubezpieczeń Zakład ubezpieczeń Zakład ubezpieczeń Zakład ubezpieczeń
agent ubezp. agent ubezp.
broker ubezp. broker ubezp.
usługobiorcausługobiorcausługobiorcausługobiorca
Katedra Ubezpieczeń 2004 © dr Anna Kufel - SiemińskaVII Kongres Brokerów, Mikołajki 2004
Produkcja usługi ubezpieczeniowej
Przygotowanieprodukcji
Proceduraprzygotowawcza
procesuświadczenia
Świadczenieochrony
ubezpieczeniowej
Konsumpcjausługi ubezpieczeniowej
Produkcja usługi ubezpieczeniowej
faza wstępna
świadczenie usługi ubezpieczeniowej
Katedra Ubezpieczeń 2004 © dr Anna Kufel - SiemińskaVII Kongres Brokerów, Mikołajki 2004
Procedura przygotowawcza procesu świadczenia usług
ubezpieczeniowych
• ocena ryzyka ubezpieczeniowego
• sformułowanie warunków nawiązywanego stosunku ubezpieczeniowego
• dopełnienie formalności związanych z zawarciem umowy ubezpieczenia
Katedra Ubezpieczeń 2004 © dr Anna Kufel - SiemińskaVII Kongres Brokerów, Mikołajki 2004
Broker ubezpieczeniowy uczestniczyć może w przepływach wszystkich strumieni przepływających
przez kanał dystrybucji usług ubezpieczeniowych
Świadczenie ochrony ubezpieczeniowej
Ryzyko ubezpieczeniowe
Zawieranie umowy ubezpieczenia
USŁUGODAWCA
USŁUGOBIORCA
Informacje
Negocjacje
Doradztwo ubezpieczeniowe
Ryzyko umowne
Płatności
Dokumenty ubezpieczeniowe
Likwidacja szkód
Promocja
Katedra Ubezpieczeń 2004 © dr Anna Kufel - SiemińskaVII Kongres Brokerów, Mikołajki 2004
Z usług brokera ubezpieczeniowego korzystają: - usługobiorcy usług ubezpieczeniowych (podmioty
szukające ochrony ubezpieczeniowej, ubezpieczający, ubezpieczeni i uposażeni)
- usługodawcy (zakłady ubezpieczeń).Stąd tzw. podwójne usytuowanie prawne brokera
ubezpieczeniowego
Zakład ubezpieczeńbeneficjent zlecenia
Broker ubezpieczeniowyzleceniobiorca
Ubezpieczającyzleceniobiorca
Zlecenie ad hocbez prawa
pełnomocnictwa
Zlecenie stałelub ad hoc
Pełnomocnictwo
porozumienieo współpracy
umowabrokerska
Katedra Ubezpieczeń 2004 © dr Anna Kufel - SiemińskaVII Kongres Brokerów, Mikołajki 2004
Uczestnicy kanałów dystrybucji usług ubezpieczeniowychUczestnicy kanałów dystrybucji usług ubezpieczeniowych
Uczestnicy sensu strictoUczestnicy
sensu stricto
usługodawcy – zakłady ubezpieczeń
usługodawcy – zakłady ubezpieczeń
pośrednicy ubezpieczeniowi
pośrednicy ubezpieczeniowi
usługobiorcyusługobiorcy
brokerzy ubezpieczeniowi
brokerzy ubezpieczeniowi
agenci ubezpieczeniowi
agenci ubezpieczeniowi
agenci zawodowi
agenci zawodowi
agenci okazjonalni
agenci okazjonalni
Uczestnicy sensu largoUczestnicy
sensu largo
rzeczoznawcyrzeczoznawcy
agencje badań rynku
agencje badań rynku
agencje reklamowe
agencje reklamowe
mediamedia
giełdygiełdy
firmy consultingowe
firmy consultingowe
komisarze awaryjni
komisarze awaryjni
bankibanki
targitargi
sklepy detaliczne
sklepy detaliczne
dealerzy samochodowi
dealerzy samochodowi
biura podróżybiura
podróży
pocztapoczta
likwidatorzy szkód
likwidatorzy szkód
przedsiębiorstwa kurierskie
przedsiębiorstwa kurierskie
Katedra Ubezpieczeń 2004 © dr Anna Kufel - SiemińskaVII Kongres Brokerów, Mikołajki 2004
Uczestnicy kanału dystrybucji usług ubezpieczeniowych i ich usługi
Uczestnik Usługa Rdzeń usługi
Zakład ubezpieczeń
Usługa ubezpieczeniowa
Ochrona ubezpieczeniowa
Agent ubezpieczeniowy
Usługa agencyjna Pośrednictwo
ubezpieczeniowe
Broker ubezpieczeniowy
Usługa brokerska Risk management
Bank Usługa bankowa Czynność finansowa
Katedra Ubezpieczeń 2004 © dr Anna Kufel - SiemińskaVII Kongres Brokerów, Mikołajki 2004
Proces świadczenia usługi brokerskiej
IIddeennttyyffiikkaaccjjaarryyzzyykkaa
WWyybbóórr mmeettooddyymmaanniippuulloowwaanniiaa rryyzzyykkiieemm
OOcceennaarryyzzyykkaa
MMoonniittoorriinngg
WWddrroożżeenniiee mmeettooddyymmaanniippuulloowwaanniiaa rryyzzyykkiieemm
Pośrednictwo ubezpieczeniowe
Katedra Ubezpieczeń 2004 © dr Anna Kufel - SiemińskaVII Kongres Brokerów, Mikołajki 2004
Usługa agencyjna, a usługa brokerska - pozycjonowanie
BROKERZY UBEZPIECZENIOWI
AGENCI UBEZPIECZENIOWI
Duże przedsiębiorstwa Średnie i małeprzedsiębiorstwa
Gospodarstwa domowe
Katedra Ubezpieczeń 2004 © dr Anna Kufel - SiemińskaVII Kongres Brokerów, Mikołajki 2004
Udział banków w sprzedaży usług ubezpieczeniowych działu I na rynkach
wybranych państwach europejskichŹródło: Opracowanie własne na podstawie danych CEA i KNUiFE
81,9%
72,3%
64,5%
60,0%
55,7%53,3%
45,0%
17,0% 15,0%13,5%
0,12%
0,0%
10,0%
20,0%
30,0%
40,0%
50,0%
60,0%
70,0%
80,0%
90,0%
Portugalia
Włochy
Hiszpania
Francja
Belgia
Austria
Szwecja
Holandia
Słowenia
Turcja
Polska
Katedra Ubezpieczeń 2004 © dr Anna Kufel - SiemińskaVII Kongres Brokerów, Mikołajki 2004
Udział banków w sprzedaży usług ubezpieczeniowych działu II na rynkach
wybranych państwach europejskichŹródło: Opracowanie własne na podstawie danych CEA i KNUiFE
17,0%
11,0% 11,0%
8,7%8,4% 8,0%
4,4% 4,3%
1,9%1,0%
0,16%
0,0%
2,0%
4,0%
6,0%
8,0%
10,0%
12,0%
14,0%
16,0%
18,0%Wlk.Brytania
Portugalia
Holandia
Belgia
Turcja
Francja
Austria
Hiszpania
Słow enia
Włochy
Polska
Katedra Ubezpieczeń 2004 © dr Anna Kufel - SiemińskaVII Kongres Brokerów, Mikołajki 2004
Bank jako uczestnik kanału dystrybucji usług ubezpieczeniowych
Poziomusługodawcy
Poziom pośrednikaubezpieczeniowego
Poziomusługobiorcy
ZUB BZU BZU ZU
B
ZU
B
UN UN UN
ZU
B
UJ UJ UJ
ZU
B
UN
UJ
Zakład ubezpieczeń
Bank Ubezpieczający
Ubezpieczony
Katedra Ubezpieczeń 2004 © dr Anna Kufel - SiemińskaVII Kongres Brokerów, Mikołajki 2004
Na polskim rynku ubezpieczeniowym wzrasta udział brokerów ubezpieczeniowych w
sprzedaży ubezpieczeń ogółemŹródło: Opracowanie własne na podstawie danych PUNU i KNUiFE
46,67% 46,71% 6,62%
40,70% 52,88% 6,42%
38,23% 54,22% 7,55%
35,98% 55,67% 8,53%
36,24% 55,32% 8,44%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
1998
1999
2000
2001
2002
kanały bezpośrednie kanały agencyjne kanały brokerskie
Katedra Ubezpieczeń 2004 © dr Anna Kufel - SiemińskaVII Kongres Brokerów, Mikołajki 2004
Udział brokerów ubezpieczeniowych w sprzedaży ubezpieczeń ogółem bez PZU S.A. i PZU Życie
S.A. w roku 2002 przewyższył udział bezpośrednich kanałów dystrybucji
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych PUNU i KNUiFE
16,10% 71,79% 12,11%
15,41% 74,25% 10,34%
13,27% 75,62% 11,11%
11,80% 76,85% 11,35%
11,21% 76,14% 12,65%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
1998
1999
2000
2001
2002
kanały bezpośrednie kanały agencyjne kanały brokerskie
Katedra Ubezpieczeń 2004 © dr Anna Kufel - SiemińskaVII Kongres Brokerów, Mikołajki 2004
Udział brokerów ubezpieczeniowych w sprzedaży ubezpieczeń działu I, zarówno z, jak i bez PZU Życie S.A., jest niewielki
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych PUNU i KNUiFE
50,73% 45,41%
3,85%
44,54% 50,81%
4,65%
42,42% 53,09%
4,49%
40,39% 55,67%
3,94%
41,62% 55,47%
2,91%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
1998
1999
2000
2001
2002
kanały bezpośrednie kanały agencyjne kanały brokerskie
1,76%
95,87%
2,37%
1,95%
93,87%
4,18%
3,58%
93,14%
3,28%
3,46%
93,50%
3,04%
4,06%
92,84%
3,10%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
1998
1999
2000
2001
2002
kanały bezpośrednie kanały agencyjne kanały brokerskie
Katedra Ubezpieczeń 2004 © dr Anna Kufel - SiemińskaVII Kongres Brokerów, Mikołajki 2004
Dość spory jest udział brokerów ubezpieczeniowych w sprzedaży ubezpieczeń grupowych działu I, bez PZU Życie S.A.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych PUNU i KNUiFE
84,42% 9,95%
5,63%
82,21% 11,65%
6,14%
80,61% 11,94%
7,45%
77,88% 15,37%
6,75%
80,93% 14,55%
4,52%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
1998
1999
2000
2001
2002
kanały bezpośrednie kanały agencyjne kanały brokerskie
24,92% 49,60% 25,48%
19,45% 62,69% 17,86%
29,34% 48,14% 22,52%
25,07% 56,97% 17,96%
24,92% 60,64% 14,44%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
1998
1999
2000
2001
2002
kanały bezpośrednie kanały agencyjne kanały brokerskie
Katedra Ubezpieczeń 2004 © dr Anna Kufel - SiemińskaVII Kongres Brokerów, Mikołajki 2004
Znikomy jest udział brokerów ubezpieczeniowych w sprzedaży ubezpieczeń indywidualnych działu I
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych PUNU i KNUiFE
0,49%
98,31%
1,20%
0,65%
96,42%
2,93%
0,18%
97,95%
1,25%
0,48%
98,58%
0,94%
0,77%
97,99%
1,24%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
1998
1999
2000
2001
2002
kanały bezpośrednie kanały agencyjne kanały brokerskie
0,49%
98,31%
1,20%
0,65%
96,42%
2,93%
0,18%
97,95%
1,25%
0,48%
98,58%
0,94%
0,77%
97,99%
1,24%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
1998
1999
2000
2001
2002
kanały bezpośrednie kanały agencyjne kanały brokerskie
Katedra Ubezpieczeń 2004 © dr Anna Kufel - SiemińskaVII Kongres Brokerów, Mikołajki 2004
Największy jest udział brokerów ubezpieczeniowych w sprzedaży ubezpieczeń działu II
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych PUNU i KNUiFE
44,53% 47,39% 8,08%
38,39% 54,13% 7,48%
35,43% 54,98% 9,59%
32,86% 55,67% 11,47%
32,22% 55,21% 12,57%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
1998
1999
2000
2001
2002
kanały bezpośrednie kanały agencyjne kanały brokerskie
22,82% 60,50% 16,68%
23,29% 62,77% 13,94%
20,38% 62,78% 16,84%
18,58% 63,32% 18,10%
17,31% 61,89% 20,80%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
1998
1999
2000
2001
2002
kanały bezpośrednie kanały agencyjne kanały brokerskie
Katedra Ubezpieczeń 2004 © dr Anna Kufel - SiemińskaVII Kongres Brokerów, Mikołajki 2004
Udział brokerów ubezpieczeniowych w sprzedaży usług ubezpieczeniowych na rynkach
ubezpieczeniowych wybranych państw europejskich Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych CEA i KNUiFE
0,0%
10,0%
20,0%
30,0%
40,0%
50,0%
60,0%
70,0%
Austri
a
Belgia
Szwajc
aria
Hiszpa
nia
Franc
ja
Wlk.
Bryt
ania
Włoc
hy
Portug
alia
Słowen
ia
Słowac
ja
Turcja
Polska
1995 2000 2001
Katedra Ubezpieczeń 2004 © dr Anna Kufel - SiemińskaVII Kongres Brokerów, Mikołajki 2004
Udział brokerów ubezpieczeniowych w sprzedaży usług ubezpieczeniowych działu I na rynkach
ubezpieczeniowych wybranych państw europejskichŹródło: Opracowanie własne na podstawie danych CEA i KNUiFE
0,0%
10,0%
20,0%
30,0%
40,0%
50,0%
60,0%
70,0%
80,0% 1995 2000 2001
Katedra Ubezpieczeń 2004 © dr Anna Kufel - SiemińskaVII Kongres Brokerów, Mikołajki 2004
Udział brokerów ubezpieczeniowych w sprzedaży usług ubezpieczeniowych działu II na rynkach
ubezpieczeniowych wybranych państw europejskich Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych CEA i KNUiFE
0,0%
10,0%
20,0%
30,0%
40,0%
50,0%
60,0%
70,0%
80,0% 1995 2000 2001
Katedra Ubezpieczeń 2004 © dr Anna Kufel - SiemińskaVII Kongres Brokerów, Mikołajki 2004
Integracja, a hierarchia systemów gospodarczych
Gospodarka krajowa
Poziom globalny
Sfera regulacyjnaSfera realna
Poziom makro
Poziom mezo
Poziom mikro
Gospodarka U.E.
Gospodarkaświatowa
Branża ubezpieczeniowa
Przedsiębiorstwo brokerskie
Katedra Ubezpieczeń 2004 © dr Anna Kufel - SiemińskaVII Kongres Brokerów, Mikołajki 2004
Podstawowe szanse i zagrożenia wynikające z integracji z Unią
Europejską
Jednolity Rynek Ubezpieczeniowy Unii Europejskiej
Szanse Zagrożenia
Swoboda osiedlania się
Swoboda świadczenia usług
Możliwość podejmowania i prowadzenia działalności poza granicami tradycyjnych makrosystemów
Dostęp do rynku podmiotów spoza granic tradycyjnych makrosystemów – wzrost konkurencji
Katedra Ubezpieczeń 2004 © dr Anna Kufel - SiemińskaVII Kongres Brokerów, Mikołajki 2004
Konsekwencje integracji
Brak (pełnej)informacji
Rosnące kosztypozyskaniainformacji
Ograniczony / brakdostępu do informacji
Nieprzekładalnośćjęzyka informacji
Burzliwośćotoczenia
Wzrost niepewnościOgraniczonaracjonalność
gospodarowania
Lukaczasowa
Katedra Ubezpieczeń 2004 © dr Anna Kufel - SiemińskaVII Kongres Brokerów, Mikołajki 2004
Liczba zakładów ubezpieczeń Liczba zakładów ubezpieczeń działających na Jednolitym Rynku działających na Jednolitym Rynku
Ubezpieczeniowym Unii EuropejskiejUbezpieczeniowym Unii EuropejskiejŹródło: Opracowanie własne na podstawie CEAŹródło: Opracowanie własne na podstawie CEA
4400
4500
4600
4700
4800
4900
5000
5100
1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001
Katedra Ubezpieczeń 2004 © dr Anna Kufel - SiemińskaVII Kongres Brokerów, Mikołajki 2004
Integracja, a asymilacja rynkówIntegracja, a asymilacja rynków
Bariery asymilacjiAktywność uczestników
Czas
Nowi potencjalni uczestnicy kanałów dystrybucji
Nowi uczestnicy kanałów dystrybucji
Integracja Asymilacja
Katedra Ubezpieczeń 2004 © dr Anna Kufel - SiemińskaVII Kongres Brokerów, Mikołajki 2004
Bariery asymilacji
• wzrost niepewności ograniczający racjonalność gospodarowania
• asymetria informacji
• brak (trwałych) więzi
Katedra Ubezpieczeń 2004 © dr Anna Kufel - SiemińskaVII Kongres Brokerów, Mikołajki 2004
Polski broker ubezpieczeniowy na Jednolitym Rynku Ubezpieczeniowym
Unii EuropejskiejStrategia A
Działanie na dotychczasowym rynku, możliwa niezamierzona obecność poza jego granicami
Strategia B
Działanie poza granicami dotychczasowego rynku
B
A
koszty
konk
uren
cyjn
ość
Katedra Ubezpieczeń 2004 © dr Anna Kufel - SiemińskaVII Kongres Brokerów, Mikołajki 2004
Dziękuję za uwagę
Pytania, uwagi, komentarze:[email protected]