Polska mieszanka energetyczna Czy węgiel pozostanie ... targi/Prezentacje/Polska mieszanka... ·...

Polska mieszanka energetyczna –Czy węgiel pozostanie dominującym

graczem?

Janusz Olszowski

Prezes Górniczej Izby Przemysłowo-Handlowej

Międzynarodowa konferencja: Węgiel w okresie transformacji energetycznej, 29 sierpnia 2017 r., Katowice2

Międzynarodowa konferencja: Węgiel w okresie transformacji energetycznej, 29 sierpnia 2017 r., Katowice

Światowe wydobycie węgla kamiennego- mln t -

3

-

1 000

2 000

3 000

4 000

5 000

6 000

7 000

8 000

9 000

1860 1913 1937 1950 1960 1970 1980 1990 2000 2005 2010 2014 2015 2016

13

2

1 2

16

1 3

10

1 4

35

1 9

91

2 2

08

2 8

10

3 5

56

3 6

39

4 0

73

5 1

24

7 2

12

7 0

00

6 7

00

mln

ton

Źródło: Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. Oddział Katowice


Światowe wydobycie węgla brunatnego- mln t -

Źródło: Główny Urząd Statystyczny; Statista – The portal for statistics - https://www.statista.com

1995 2000 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

wydobycie węgla

brunatnego937,5 933,9 976,7 934,4 1 027,3 1 040,6 1 032,9 841,2 890,6 905,7 854,3 837,6 828,7

0,0

200,0

400,0

600,0

800,0

1 000,0

1 200,0

mln

ton


Główni producenci węgla kamiennego w UE w latach 2013-2016 - mln t -

0,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

70,0

80,0

Czechy Niemcy Polska Hiszpania Wielka Brytania2013 8,6 7,6 76,5 4,4 12,8

2014 8,7 7,6 72,5 3,9 11,5

2015 8,2 6,6 72,2 3,5 8,5

2016 6,8 4,1 70,4 1,7 4,2

mln

to

n

Źródło: Raport rynkowy Euracoal: 2013 - 2016


Główni producenci węgla brunatnego w UE w latach 2013-2016 - mln t -

Źródło: EURACOAL Market Report, 2013 - 2016

0,0

20,0

40,0

60,0

80,0

100,0

120,0

140,0

160,0

180,0

200,0

Bułgaria Czechy Niemcy Grecja Węgry Polska Rumunia Słowacja Słowenia2013 28,6 40,4 183,0 52,5 9,5 65,5 22,9 2,2 4,4

2014 32,6 38,2 178,2 50,6 9,5 63,7 22,0 2,2 3,7

2015 32,6 38,1 177,7 46,6 9,1 63,1 22,7 1,8 3,1

2016 31,2 38,5 171,5 32,6 9,2 60,2 23,0 1,8 3,3

mln

to

n


Lokalizacja zagłębi węglowych w Polsce

8

Górnośląskie ZagłębieWęglowe

Lubelskie Zagłębie Węglowe

Dolnośląskie Zagłębie Węglowe

Czechy

Słowacja

Ukraina

Białoruś

RosjaMorze Bałtyckie

Niemcy

Litwa

Węgiel brunatny

Węgiel kamienny

Źródło: www.wiking.edu.pl


Zasoby bilansowe węgla kamiennego w Polscestan na 31 grudnia 2016 r.

Źródło: ,,Bilans zasobów złóż kopalin w Polsce” PIG, Warszawa 2017

58 578,44 mln ton

37,94%

55,02%

7,04%

zagospodarowane

niezagospodarowane

o zaniechanej eksploatacji

22 221,58 mln ton

32 232,52 mln ton

4 124,34 mln ton


Źródło: „Bilans zasobów złóż kopalin w Polsce” PIG, Warszawa 2017

5,77%

94,16%

0,07%

zagospodarowane

niezagospodarowane

o zaniechanej eksploatacji

1 353,65 mln ton

22 081,18 mln ton

16,30 mln ton

23 451,13 mln ton

Zasoby bilansowe węgla brunatnego w Polscestan na 31 grudnia 2016 r.


Wydobycie węgla kamiennego i brunatnego w Polsce w latach 2006-2016 - mln t -

Źródło: ,,Informacja o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego(…)2006 – 2015”, Ministerstwo Gospodarki; Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. Oddział KatowiceEURACOAL Market Report, 2016 – 2014; „Węgiel brunatny” PPWB, nr 1/2017

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

węgiel kamienny 95,2 88,2 84,3 78 76,7 76,4 79,8 77 70,5 72,2 70,4

węgiel brunatny 52,6 57,9 59,3 56,4 56,3 62,8 64,3 65,5 63,7 63,1 60,2

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

mln

to

n


Polska Grupa Górnicza Sp. z o.o.

9 kopalń

Jastrzębska Spółka Węglowa S.A.

4 kopalnie

Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A.

12 kopalń lub ich części

Lubelski Węgiel Bogdanka S.A.

1 kopalnia

Tauron Wydobycie S.A. 3 kopalnie Węglokoks Kraj

1 kopalnia

PG ,,SILESIA” Sp. z o.o.1 kopalnia

ZG ,,SILTECH” Sp. z o.o.1 kopalnia

ZG ,,EKO-PLUS” Sp. z o.o.1 kopalnia

Producenci węgla kamiennego w Polscewg stanu na dzień 24 lipca 2017 r.


Źródło: Materiały Porozumienia Producentów Węgla Brunatnego

PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A.

- 2 kopalnie

Kopalnia Węgla Brunatnego

„Sieniawa” Sp. z o.o.

- 1 kopalnia

Grupa Kapitałowa ZE PAK S.A.- 2 kopalnie

Producenci węgla brunatnego w Polscewg stanu na dzień 24 lipca 2017 r.


Źródło: ,,Instytut GSMiE PAN – Kraków; Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. Oddział Katowice

0,0

2,0

4,0

6,0

8,0

10,0

12,0

14,0

16,0

18,0

20,0

22,0

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

mln

to

n

eksport import

Import i eksport węgla kamiennego w Polscew latach 2005-2016 - mln t -


Źródło: „Zużycie paliw i nośników energii w 2006….2015”; GUS; Energia 2017, GUS; „Fakty: Węgiel - Energetyka w Polsce” Zbigniew Grudziński, Instytut GSMiE PAN - Kraków

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

zużycie węgla kamiennego (mln ton) 83,5 84,2 80,3 73,8 81,9 79,1 75,2 77,3 72,8 72,3 78,4

zużycie węgla brunatnego (mln ton) 60,1 57,3 57,7 56,0 55,7 60,2 63,3 65,0 63,2 63,0 60,4

0,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

70,0

80,0

90,0

mln

ton

Zużycie węgla kamiennego i brunatnegow Polscew latach 2006-2016 - mln t -


Producenci węgla

kamiennego

Zaplecze naukowo-badawcze

Firmy usługowe

Producenci węgla brunatnego

16

Potencjał sektora węglowego w Polsce

Producenci

maszyn

i urządzeń górniczych

SEKTOR WĘGLOWY

W POLSCE


Zatrudnienie w polskim górnictwie węgla kamiennego: 84,6 tys. osób

Zatrudnienie w polskim górnictwie węgla brunatnego: 9,0 tys. osób

W otoczeniu branży pracuje dodatkowo: ok. 400,0 tys. osób

Polskie górnictwo węglowe generuje prawie 500 tys. miejsc pracy

Źródło: Opracowanie własne

Miejsca pracy w polskim sektorze węglowym w 2016 r.


GÓRNICTWO WĘGLOWEGO

Wpłaty na państwowe fundusze

celowe

Wpłaty do budżetu państwa

Inne obciążenia

Opłaty i podatki lokalne

Opłaty za korzystanie ze

środowiska

Składki na ZUS

Wpływ działalności górnictwa węglowego na sektor publiczny


Podatki,

opłaty i kary

na rzecz gmin;

2518,4 mln zł

Podatki płacone do budżetu

centralnego;

61237,3 mln zł

Węgiel kamienny

19

63 755,7 mln zł

Płatności publicznoprawne górnictwa węglowego w latach 2007-2015

Źródło: ,,Programu dla sektora górnictwa węgla kamiennego w Polsce”, wersja 9 z dnia 09.08.2017, Ministerstwo Energii; „Programu dla sektora górnictwa węgla brunatnego w Polsce” Ministerstwo Energii, 2017; Węgiel Brunatny 4 (89) 2014 r.

Podatki,

opłaty i kary

na rzecz gmin;

2427,2 mln zł

Podatki płacone do budżetu

centralnego;

7427,0 mln zł

Węgiel brunatny

9 854,2 mln zł

73 609,9 mln zł


Trzy warianty prognozy zużycia węgla kamiennego:

• scenariusz niski – minimalne zużycie węgla kamiennego,

• scenariusz referencyjny – zużycie węgla kamiennego na poziomiezbliżonym do obecnego,

• scenariusz wysoki – rozwój rynku węgla energetycznego przystabilnym zużyciu węgla do koksowania.

21

Prognozy zużycia węgla kamiennegow Polsce do 2030 r.*

* wg ,,Programu dla sektora górnictwa węgla kamiennego w Polsce”, wersja 9 z dnia 09.08.2017, Ministerstwo Energii


Scenariusz niski – założenia:

• ograniczenie użytkowania węgla kamiennego ogółem w gospodarce krajowej do 2030 r. o blisko

¼ w stosunku do roku 2015,

• brak inwestycji w nowe moce na węglu kamiennym,

• brak wdrożenia programu 200+,

• pokrywanie wzrostu popytu na energię elektryczną z rezerw i przez jednostki

niewykorzystujące węgla kamiennego,

• w sektorze elektrociepłowni zawodowych założono inwestycje odtworzeniowe, ale nie na węglu

kamiennym,

• produkcja ciepła z innych technologii (biomasa, geotermia, CHP, gaz ziemny).

22

Prognozy zużycia węgla kamiennego w Polsce do 2030 r. cd.


Scenariusz referencyjny – założenia:

• utrzymanie aktualnego poziomu zapotrzebowania na węgiel kamienny ogółem do 2030 r.,

• pokrywanie wzrostu popytu na energię elektryczną przez nowe i istniejące jednostki bazujące

na węglu kamiennym (wdrożenie programu 200+, terminowe oddanie do eksploatacji nowych

bloków na węglu kamiennym - El.Jaworzno, El.Kozienice, El.Opole),

• w sektorze elektrociepłowni zawodowych założono zastąpienie mocy bloków ciepłowniczych

wysokosprawną kogeneracją,

• uruchomienie jednej instalacji zgazowania węgla.

23



Scenariusz wysoki – założenia:

• wzrost zapotrzebowania na węgiel kamienny o ok. 20% w porównaniu do 2015 r.

• wdrożenie strategicznego programu dla Polski – rozwój elektromobilności, (spowoduje wzrost

zapotrzebowania na energię elektryczną),

• pokrywanie 100% wzrostu zapotrzebowania na energię elektryczną przez nowe (El.Ostrołęka)

i istniejące jednostki wytwórcze oparte na węglu kamiennym,

• zaangażowanie dużych nakładów finansowych dla budowanych i planowanych inwestycji

w nowe jednostki węglowe w energetyce zawodowej,

• inwestycje w czyste technologie węglowe, modernizacja ciepłowni na wysokosprawne

elektrociepłownie, budowa nowych jednostek CHP opartych na węglu kamiennym.

24




- porównanie scenariuszy -

50

55

60

65

70

75

80

85

90

2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030

mln

ton

scenariusz wysoki scenariusz referencyjny scenariusz niski

15,1 mln ton

14,5 mln ton

29,6

mln ton

71,3 mln ton

86,1 mln ton

56,5 mln ton

71,0 mln ton

Źródło: ,,Program dla sektora górnictwa węgla kamiennego w Polsce”, wersja 9 z dnia 09.08.2017, Ministerstwo Energii


• scenariusz nierozwojowy – wykorzystanie jedynie tych złóż węglabrunatnego na które kopalnie posiadają lub planują wydłużyć koncesjewydobywcze,

• scenariusz bazowy – eksploatacja dodatkowych złóż, dla którychistnieją przesłanki do zagospodarowania do roku 2030 tj. złoże Złoczew,Gubin 2 i Ościsłowo,

• scenariusz rozwojowy – przypadku sprzyjających okoliczności realizacjakolejnych projektów złożowych na bazie złoża Legnica, Oczkowice iDęby Szlacheckie.

27

Scenariusze zagospodarowania złóż węgla brunatnego w Polsce*

* wg „Programu dla sektora górnictwa węgla brunatnego w Polsce” Ministerstwo Energii, 2017


Scenariusz nierozwojowy – założenia:

• kompleks Adamów - kopalnie zakończą swoją działalność w roku 2017. Po tym okresie nieplanuje się zagospodarowywania nowych złóż,

• kompleks Konin - czynne obecne odkrywki to: Jóźwin, Drzewce oraz Tomisławice, które kończąpracę około 2025-2030 roku (bez wydłużania koncesji). Po tym okresie nastąpi zakończeniedziałalności tego ośrodka,

• kompleks Bełchatów - eksploatacja złoża zakończy się w 2040 roku, przy czym po 2030 rokupoziom wydobycia będzie ulegał stopniowemu zmniejszeniu,

• kompleks Turów - stabilny poziom wydobycia będzie realizowany do 2044.

28

Scenariusze zagospodarowania złóż węgla brunatnego w Polsce cd.


Scenariusz bazowy – założenia:

• obecnie funkcjonujące kompleksy działają tak jak w scenariuszu nierozwojowym,

• następuje budowa nowych kompleksów o łącznej mocy na poziomie około 6000 MW. Jednostkiwytwórcze budowane byłyby na bazie złoża Złoczew i Gubin 2,

• w przypadku złóż konińskich zakłada się wydłużenie czasu pracy elektrowni Pątnów II,

• po zakończeniu eksploatacji złóż wskazanych w scenariuszu nierozwojowym potencjał tenzapewniłby około 25 % planowanego w tym okresie miksu energetycznego.



Scenariusz rozwojowy – założenia:

• dalsze zwiększenie znaczenia węgla brunatnego w planowanym miksie energetycznym krajupo roku 2030 w oparciu o bardzo zasobne złoża Legnica i Oczkowice, a także o złoże w regioniekonińskim - Dęby Szlacheckie,

• eksploatacja złóż wskazanych w scenariuszu bazowym tj. Złoczew i Gubin2,

• obecnie funkcjonujące kompleksy energetyczne ulegają stopniowemu „wygaszeniu",

• po zakończeniu eksploatacji złóż wskazanych w scenariuszu nierozwojowym węgiel brunatnyw tym scenariuszu zapewniłby około 40 % planowanego w tym okresie miksu energetycznego(około 80 TWh/rok).

30



Zestawienie scenariuszy dla węgla brunatnego

Źródło: „Program dla sektora górnictwa węgla brunatnego w Polsce” Ministerstwo Energii, 2017


Wnioski i rekomendacje

• Polska nadal posiada silny sektor górnictwa węglowego, który stanowią:producenci węgla kamiennego i brunatnego, maszyn i urządzeń górniczych, firmyusługowe i zaplecze naukowo-badawcze; sektor kreuje ok. 500 tys. miejsc pracyoraz zasila finanse publiczne miliardami złotych.

• Polska posiada opracowane programy dla górnictwa węgla kamiennegoi brunatnego na lata 2017-2030; celem głównym obu programów jest tworzeniewarunków sprzyjających budowie rentownego, efektywnego i nowoczesnegogórnictwa węglowego, który umożliwi zapewnienie bezpieczeństwaenergetycznego Polski.

• Istnieje pilna potrzeba inwestowania w polski sektor paliwowo-energetycznyw tym przede wszystkim w projekty związane z zapewnieniem dostępu dozasobów węgla, zwiększeniem innowacyjności i konkurencyjności sektorawydobywczego, a także wysoko sprawnymi elektrowniami węglowymi,wychwytywaniem i wykorzystaniem CO2 oraz w technologie przetwórstwa węglaw paliwa gazowe i płynne.

Dziękuję za uwagę

Janusz Olszowski

Prezes Górniczej Izby Przemysłowo-Handlowej

Polska mieszanka energetyczna Czy węgiel pozostanie ... targi/Prezentacje/Polska mieszanka... ·...

Documents

Transcript of Polska mieszanka energetyczna Czy węgiel pozostanie ... targi/Prezentacje/Polska mieszanka... ·...