Polityka gospodarcza

Polityka gospodarcza

Wykład 13: Polityka kursowa

Podstawowe pojęcia

• Definicja kursu walutowego: cena waluty obcej wyrażona w walucie krajowej (PLN/USD - metoda europejska) lub odwrotnie (USD/GBP - metoda brytyjska);

• Aprecjacja i deprecjacja vs. rewaluacja i dewaluacja;• Kurs nominalny E a kurs realny Φ = wskaźnik zmian kursu

nominalnego podzielony przez wskaźnik zmian cen (płac, kosztów jednostkowych pracy, itp.);

• Kurs efektywny – średni kurs złotego wobec walut obcych ważony udziałem poszczególnych walut w eksporcie i imporcie dóbr i usług (real effective exchange rate – REER i nominal effective exchange rate – NEER);

• Kurs rynkowy (E - market rate) i kurs parytetu siły nabywczej (PPP – purchasing power parity);

• Dobra wymienne T (tradeables) i niewymienne N (non-tradeables);

• E = PT/PT* (kurs rynkowy); • PPP = [aPT + (1-a)PN]/[bPT* + (1-b)PN*];

Dariusz K. Rosati 2

Kurs PPP/kurs rynkowy a PKB/capita (US $) w krajach OECD, 2005 r.

y = 1E-05x + 0,6092R2 = 0,7294

0,4

0,6

0,8

1

1,2

1,4

1,6

1,8

0 20000 40000 60000 80000 100000

LUX

USA

ICE

NOR

POL

Dariusz K. Rosati 3

Kurs PPP/kurs rynkowy a PKB/capita (US $) w krajach OECD, 2011 r.

0 20000 40000 60000 80000 100000 1200000.0

0.2

0.4

0.6

0.8

1.0

1.2

1.4

1.6

1.8f(x) = 1.07713009475879E-05 x + 0.635682370361041R² = 0.773523456824485

USA

LUX

CHN PL

NOR

Wskaźnik „Big Mac” (wg. The Economist) a PKB/capita (wg. World Bank) w 37 ważniejszych krajach, 2010 r.

0 10000 20000 30000 40000 50000 60000 70000 80000 900000

0.5

1

1.5

2

2.5

f(x) = 1.4114025560627E-05 x + 0.645028153320001R² = 0.553647918419485

PL

CH

EU

NO

US

CH

HK

BR

IN

SE

Dariusz K. Rosati 5

Podstawowe decyzje z zakresu polityki kursowej

• Wybór systemu kursowego (fex regime): kurs sztywny, kurs płynny, systemy mieszane;

• Wybór poziomu kursu (wartość punktowa, przedziałowa, tempo zmian);

• Zakres wymienialności waluty krajowej na waluty obce;

Dariusz K. Rosati 6

Jaki jest optymalny system kursowy?

• To zależy od wielkości i charakteru gospodarki;• Kraje małe o gospodarce otwartej (wysoka relacja (Ex+Im)/PKB) i o

umiarkowanym tempie wzrostu oraz kraje zwalczające wysoką inflację powinny stosować kursy stałe;

• Kraje duże o dużym rynku wewnętrznym, mniej otwarte (niska relacja (Ex+Im)/PKB) i o wysokim tempie wzrostu (rola efektu B-S), powinny stosować kursy płynne;

• Wymienność pomiędzy stabilnością a elastycznością: systemy skrajne (corner solutions) generalnie są lepsze;

• System kursowy a kryzysy walutowe: kurs sztywny zachęca do spekulacji i zwiększa ryzyko kryzysu, kurs płynny zniechęca do spekulacji i eliminuje ryzyko kryzysu.

• Po 1990 roku wzrost skali przepływów kapitału, zagrożenie dla kursów sztywnych.

Dariusz K. Rosati 7

Kurs płynny a kurs sztywny w warunkach inflacji i wzrostu wydajności(P=100zł, P*=25€, kurs 4 zł/€, kurs realny: wskaźnik E(wskaźnik P*/wskaźnik P), udział tradables 50%)

System kursu walutowego

P* (€) P(T) (zł) P(NT) (zł) CPI (zł)

Kurs nominZł/€

Kurs realny Zł/€

Zmiana kursu realnego

Stan początkowy

25 100 100 100 4,0 4,0 -

Inflacja krajowa 10%

Stały 25 100 120 110 4,0 3,6 A 10%

Zmienny 25 100 120 110 4,0 3,6 A 10%

Inflacja krajowa 20%

Stały 25 100 140 120 4,0 3,33 A 16,7%

Zmienny 25 110 130 120 4,4 3,67 A 8,3%

Wzrost wydajności pracy 10%

Stały 25 100 120 110 4,0 3,6 A 10%

Zmienny 25 90 100 95 3,6 3,79 A 5,3%

Wzrost wydajności pracy 10% i zmienne ceny zagr.

Stały 22,5 90 100 95 4,0 3,79 A 5,3%

Zmienny 22,5 90 100 95 4,0 3,79 A 5,3%

Dariusz K. Rosati 8

Wpływ systemu kursowego na skuteczność polityki pieniężnej

• Skuteczność: zdolność do wywołania wzrostu dochodu, produkcji i zatrudnienia;

• Zależy od reżimu kursowego: w systemie kursu sztywnego skuteczność niewielka lub żadna, w systemie kursu płynnego skuteczność duża;

• Skuteczność zależy od stopnia transgranicznej mobilności kapitału;

• Rola interwencji sterylizowanej;

Dariusz K. Rosati 9

Skuteczność polityki pieniężnej w warunkach sztywnego kursu waluty

• Bank centralny obniża oficjalne stopy procentowe i zwiększa wielkość bazy monetarnej (rośnie podaż pieniądza rezerwowego), co powoduje spadek rynkowych stóp procentowych - krzywa LM przesuwa się w prawo, równowaga przesuwa się z A do B;

• Spadek stóp powoduje wzrost inwestycji, ale tylko przejściowy. Dlaczego?• Niższe stopy powodują pogorszenie bilansu płatniczego, bo:

– Pogarsza się rachunek kapitałowy na skutek odpływu kapitału;– Pogarsza się rachunek bieżący, bo rośnie import na skutek wzrostu inwestycji;

• Powstaje presja na osłabienie kursu waluty; Ale w warunkach sztywnego kursu bank centralny musi bronić kursu i sprzedaje waluty obce w zamian za walutę krajową;

• To powoduje spadek bazy monetarnej, spadek podaży pieniądza i wzrost stóp procentowych (o ile nie ma sterylizacji), i gospodarka powraca do punktu wyjścia (równowaga powraca z B do A);

• W tej sytuacji zmiany bazy monetarnej są endogeniczne, a nie są wynikiem autonomicznych decyzji banku centralnego;

• Stopień kontroli nad podażą pieniądza jest tym mniejszy, im większa wrażliwość kapitału na zmiany stóp procentowych (czyli im większa transgraniczna mobilność kapitału); jeśli kapitał jest niewrażliwy (brak mobilności), działa tylko efekt na rachunku bieżącym i stopień kontroli nad podażą pieniądza jest większy;

Dariusz K. Rosati 10

Skuteczność polityki pieniężnej w warunkach płynnego kursu waluty

• Bank centralny obniża oficjalne stopy procentowe i zwiększa podaż pieniądza rezerwowego;

• Wzrost bazy monetarnej i podaży pieniądza powoduje spadek rynkowych stóp procentowych (krzywa LM przesuwa się w prawo), a to powoduje wzrost inwestycji i osłabienie kursu waluty – zarówno na skutek pogorszenia rachunku kapitałowego, jak i rachunku bieżącego;

• Efekt spadku stóp procentowych jest spotęgowany efektem deprecjacji kursu, która powoduje wzrost produkcji, dochodu i zatrudnienia (rośnie eksport, spada import, rośnie popyt zagraniczny, a popyt krajowy przesuwa się na produkcję krajową – tzw. demand shift);

• Efekt ten jest tym silniejszy, im bardzie wrażliwe na zmiany stóp są przepływy kapitału (mobilność), bo tym większa będzie deprecjacja kursu; gdy brak mobilności kapitału, deprecjacja kursu jest mniejsza bo działa tylko efekt rachunku bieżącego;

• Deprecjacja i spowodowany nią wzrost popytu powoduje przesunięcie krzywej IS w prawo, oraz krzywej BP w prawo; nowym punktem równowagi jest C;


Skuteczność polityki pieniężnej przy sztywnym i płynnym kursie walutowym w modelu Mundella-Fleminga

r r

Y Y

IS

LMLM’

BP

A

B

IS IS’

LM LM’

BP

BP’A

B

C

Polityka pieniężna przy stałym kursie: najpierw z A do B, potem z B do A

Polityka pieniężna przy płynnym kursie: najpierw z A do B, potem z B do C


Skuteczność polityki pieniężnej w warunkach sztywnego i płynnego kursu waluty: podsumowanie

Kurs sztywny Kurs płynny

Pełna mobilność kapitału

Brak mobilności kapitału

Pełna mobilność kapitału

Brak mobilności kapitału

Brak autonomii w polityce pieniężnej, podaż pieniądza endogeniczna, polityka pieniężna jest nieskuteczna

Częściowa autonomia w polityce pieniężnej, podaż pieniądza egzogeniczna, polityka pieniężna oddziałuje tylko na rachunek bieżący, ograniczona i przejściowa skuteczność polityki pieniężnej

Autonomia w polityce pieniężnej, podaż pieniądza egzogeniczna, polityka pieniężna super-skuteczna poprzez deprecjację kursu

Autonomia w polityce pieniężnej, podaż pieniądza egzogeniczna, deprecjacja ograniczona tylko poprzez rachunek bieżący, polityka pieniężna umiarkowanie skuteczna


Interwencje walutowe

• Interwencja walutowa to sprzedaż lub kupno walut obcych przez bank centralny na rynku walutowym;

• Interwencja – dlatego że oznacza ingerowanie w funkcjonowanie rynku walutowego, w celu zmian rynkowych relacji podaży i popytu, i w konsekwencji, kursu walutowego;

• Ciągłe interwencje są typowe w systemie sztywnego kursu walutowego, w systemie kursu płynnego są rzadkie lub wyjątkowe;

• W systemie kursu płynnego interwencje są dokonywane najczęściej wówczas, gdy ma miejsce znaczne i dość trwałe odchylenie kursu walutowego od poziomu równowagi średniookresowej;

• Takie odchylenia kursu mogą mieć silny wpływ na inflację i równowagę płatniczą, dlatego banki centralne interweniują;

• Im niższy poziom rozwoju gospodarczego i im słabiej rozwinięty rynek walutowy i finansowy, tym większe fluktuacje kursu, i tym silniejsza destabilizacja gospodarki;


Cele i rodzaje interwencji walutowych• Cele:

– Kontrola inflacji (zapobieganie nadmiernej deprecjacji, utrzymywanie względnie stałego kursu);

– Równowaga zewnętrzna, ochrona eksportu (utrzymywanie określonego – konkurencyjnego - poziomu kursu, zapobieganie zbyt dużym wahaniom kursu);

– Stabilność finansowa (stabilizowanie kursu, unikanie wahań mających szkodliwy wpływ na bilanse instytucji finansowych i przedsiębiorstw)

• Rodzaje:– Interwencje werbalne;– Bank centralny sprzedaje waluty obce z rezerw oficjalnych za walutę krajową (obrona przed

deprecjacją);– Bank centralny kupuje waluty obce za walutę krajową (obrona przed aprecjacją); – Rząd (lub jego agent – np. bank państwowy(BGK)) kupuje lub sprzedaje waluty obce, chcąc

osiągnąć określone cele ekonomiczne (np. wsparcie eksporterów);– Interwencje sterylizowane i niesterylizowane;– Interwencje jawne i niejawne;– Interwencje jednostronne i skoordynowane (np. Plaza Agreement grupy G5 z 22.09.1985r w

sprawie obniżenia wartości dolara, albo Louvre Accord z lutego 1987r w sprawie stabilizowania kursów)


Jawność i niejawność interwencji walutowych

• Zaletą jawnej interwencji jest jasny sygnał dla rynku, jaki poziom kursu bank centralny uważa za pożądany; zaletą jest też to, że unika się zaskoczenia;

• Ale na ogół banki centralne nie informują o interwencji na rynku walutowym, bo albo obawiają się o jej skuteczność, albo chcą sprawić wrażenie, że sam rynek zmienia tendencję, albo nie chcą ujawnić, że sytuacja jest na tyle poważna że wymaga interwencji;

• Gdy bank centralny ujawnia jakiego poziomu kursu broni, spada ryzyko kursowe i powstaje zachęta do spekulacji przeciwko interwencji;

• Wybór strategii komunikowania zależy od sytuacji na rynku, wiarygodności banku, stopnia odchylenia kursu od równowagi;

• Jednak teoria ekonomii nie przesądza, czy bardziej skuteczna jest jawna czy niejawna interwencja;


Wpływ interwencji na kurs walutowy

• Interwencja wpływa na kurs za pośrednictwem następujących kanałów:– Kanał monetarny: gdy interwencje wpływają na zmiany bazy monetarnej i przez nie na stopę

procentową, podaż pieniądza i kurs waluty;– Kanał struktury portfela aktywów: np. sprzedaż w interwencja zaburza optymalną strukturę

portfela i jej przywrócenie wymaga wzrostu dochodowości innych aktywów (np. sprzedaż walut obcych za walutę krajową powoduje wzrost stóp procentowych co zwiększa atrakcyjność lokat w walucie krajowej);

– Kanał komunikacji: bank centralny zapowiada i ogłasza interwencję, co zmienia oczekiwania i może wywołać pożądane dostosowanie na rynku (np. spadek popytu na waluty obce);

– Kanał noise trading: interwencje dokonywane są na krańcach typowego przedziału wahań, co powoduje przyłączanie się innych uczestników (wykorzystanie analizy technicznej);

• Skala i trwałość wpływu zależy jednak od wielu czynników i nigdy nie ma gwarancji skuteczności; co więcej, nigdy do końca nie wiadomo, czy zmiana kursu jest skutkiem interwencji;


Skuteczność interwencji walutowych

• Asymetria skuteczności interwencji: Łatwiej interweniować broniąc kursu przed aprecjacją, niż przed deprecjacją, bo w pierwszym przypadku zasoby banku centralnego są nieograniczone (podaż własnej waluty);

• „Opieranie się wiatrowi” (leaning against the wind) – strategia łagodzenia tendencji rynkowych, ale bez próby ich odwrócenia;

• Skuteczność zależy od czynników fundamentalnych – np. jeśli fundamenty wskazują, że kurs jest zawyżony, to interwencja nie pomoże;

• Ponieważ rynki wiedzą, jakimi rezerwami dysponuje bank centralny, i że te rezerwy są zawsze ograniczone, to jeśli nie ma przekonania, że fundamenty pozostają solidne albo się poprawią, żaden bank centralny nie wygra z rynkiem;

• Generalnie, interwencja jest skuteczna, gdy chodzi o przejściowe odchylenie kursu, można wówczas łagodzić fluktuacje; może też spowalniać tendencję rynkową;


Interwencja sterylizowana

• W warunkach sztywnego kursu waluty bank centralny broni kursu skupując i sprzedając walutę obcą;

• Napływ kapitału zagranicznego zmusza do zamiany walut obcych na walutę krajową, co powoduje wzrost bazy monetarnej i wzrost podaży pieniądza krajowego;

• Jeśli bank centralny chce utrzymał podaż pieniądza krajowego na stałym poziomie (np. w obawie przed wzrostem inflacji), musi jednocześnie ściągnąć z rynku nadwyżki pieniądza krajowego poprzez operacje otwartego rynku (operacje reverse repo) – jest to sterylizacja pieniężnych efektów interwencji walutowej;

• Sterylizacja jest kosztowna (bo wymaga wzrostu stóp procentowych płaconych bankom komercyjnym w ramach operacji reverse repo) i może być nieskuteczna na dłuższą metę (bo wzrost stóp procentowych przyciąga dodatkowo kapitał zagraniczny);

• Ten dodatkowy przypływ mierzy tzw. współczynnik offsetu – jeśli >1, czyli w wyniku sterylizacji wielkość podaży pieniądza rezerwowego rośnie zamiast maleć, to sterylizacja nie ma sensu;


Reżimy kursowe na świecie, 2004 i 2012r.(źródło: IMF)

Brak własn

ej waluty

Zarząd w

alutą

Sztywny peg

Sztywne pasm

o

Pełz. Peg

Pełz. Pasm

o

Inne kontrolowane

Płynny kontrol.

Płynny0

10

20

30

40

50

60

41

7

42

5 62

48

36

13 12

43

16

3

13

24

3531

20042012

Exchange Rate Regimes: Fix or Float?(Stone, Anderson, Veyrune, F&D, Vol. 45, 2008, No. 1)

Reguły pieniężne w świecie, liczba krajów (IMF, 2012r)

Exchange ra

te: USD

Exchange ra

te: EUR

Exchange ra

te: Composit

e

Exchange ra

te: Other

Monetary aggregate targeting

Inflation targeting

Other0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

43

27

13

8

2932

38

Poziom kursu walutowego• Jeśli kraj decyduje się ustalić sztywny poziom kursu waluty, to kurs taki powinien

zapewniać równowagę podaży i popytu na walutę obcą w średnim okresie (fundamental equilibrium exchange rate);

• W bilansie płatności pomiędzy krajem i zagranicą występują różne rodzaje transakcji: – Transakcje autonomiczne i wyrównawcze; – Transakcje związane z zakupem dóbr i usług oraz transakcje spekulacyjne;

• Kurs równowagi makroekonomicznej (kurs spójny z niską inflacją i niskim bezrobociem, PKB na poziomie potencjału):

• Kurs w pełni płynny - kurs bieżącej (krótkookresowej) równowagi rynkowej, bez interwencji;

• Kurs płynny regulowany – kurs płynny z interwencjami: zasady interwencji, szerokość pasma, pasmo wewnętrzne i zewnętrzne;

• Kurs sztywny – jak określić kurs równowagi? (obroty autonomiczne bilansu płatniczego, luka podażowa (output gap), bezrobocie);

• Kurs nadwartościowy i kurs podwartościowy – wady, zalety;• Dewaluacja i rewaluacja;


Czynniki kształtujące kurs równowagi

• Kurs równowagi krótkookresowej to kurs, przy którym bieżąca podaż waluty równa się bieżącemu popytowi na walutę;

• Popyt na walutę = popyt na walutę dla celów importu dóbr i usług + popyt na walutę dla transakcji spekulacyjnych (zakup aktywów walutowych, takich jak lokaty, papiery wartościowe, instrumenty pochodne);

• Podaż waluty = podaż waluty z tytułu eksportu dóbr i usług + podaż waluty z transakcji spekulacyjnych (sprzedaż aktywów walutowych);

• Podaż i popyt dla celów transakcyjnych są względnie stabilne; natomiast podaż i popyt dla celów spekulacyjnych zależą od zmian dochodowości aktywów finansowych i mogą być bardzo niestabilne;

• Podaż i popyt „spotykają się” na rynku walutowym (foreign exchange market – Forex);

• Jeśli kurs nie jest kursem w pełni płynnym, zapewnienie równowagi wymaga interwencji banku centralnego;

• Kurs równowagi średniookresowej to kurs zapewniający jednocześnie równowagę wewnętrzną (czyli wzrost PKB na poziomie potencjalnym) i równowagę w bilansie płatniczym, po wyeliminowaniu czynnika cyklu (tzw. fundamental equilibrium exchange rate);

• W długim okresie, kurs walutowy dąży do poziomu określonego przez parytet siły nabywczej waluty (PPP).


Bilans płatniczy Polski, mln EUR 2009 2010 2011 2012

A. Rachunek bieżący -6 749 -11 994 -17 977 -13 480 Saldo obrotów towarowych -3 102 -6 002 -10 059 -5 313 Eksport f.o.b. 101 760 122 411 140 181 146 594 Import f.o.b 104 862 128 413 150 240 151 907

Saldo usług 3 427 2 622 4 048 4 816 Przychody 20 725 24 523 26 961 29 378 Rozchody 17 298 21 901 22 913 24 562

Saldo dochodów -11 846 -13 119 -16 381 -17 082 Przychody 5 237 5 365 6 122 6 104 Rozchody 17 083 18 484 22 503 23 186

Saldo transferów bieżących 4 772 4 505 4 415 4 099 Przychody 11 072 9 577 8 950 9 505 Rozchody 6 300 5 072 4 535 5 406

B. Rachunek kapitałowy 5 080 6 490 7 254 8 545 Przychody 5 366 6 910 8 541 9 044 Rozchody 286 420 1 292 499

C. Rachunek finansowy 25 724 30 159 22 019 16 234 Polskie inwestycje bezpośrednie za granicą -3 715 -3 557 - 5 276 644 Zagraniczne inwestycje bezpośrednie w Polsce 9 896 7 319 13 646 2 664 Inwestycje portfelowe – aktywa -139 -653 527 -314 Udziałowe papiery wartościowe -458 -681 474 -438 Dłużne papiery wartościowe 319 28 53 124

Inwestycje portfelowe – pasywa 11 387 20 744 11 415 15 671 Udziałowe papiery wartościowe 1 033 5 800 2 155 2 808 Dłużne papiery wartościowe 10 354 14 944 9 260 12 863

Pozostałe inwestycje – aktywa 3 911 -3 036 -2 507 -1 622 NBP -728 21 1 0 Sektor rządowy i samorządowy -129 -684 -55 -227 Monetarne Instytucje Finansowe (z wyłączeniem NBP) 5 320 -1 297 - 1 623 -213 Pozostałe sektory -552 -1 076 -830 -1 182

Pozostałe inwestycje – pasywa 5 681 9 876 4 614 -3 067 NBP 2 034 1 316 -1 066 276 Sektor rządowy i samorządowy 1 940 1 975 1 976 1 441 Monetarne Instytucje Finansowe (z wyłączeniem NBP) -277 4 520 -173 -3 661 Pozostałe sektory 1 984 2 065 3 877 -1 123

Pochodne instrumenty finansowe -1 297 -534 400 2 258D. Saldo błędów i opuszczeń -13 641 -13 161 -6 602 -2 562 Razem A – D 10414 11494 4 694 8 737

E. Oficjalne aktywa rezerwowe -10 414 -11 494 -4 694 -8 737

Dariusz K. Rosati

Inwestycje w instrumenty dłużne (czerwona) i udziałowe (niebieska), 2000-2013, 3-miesięczna średnia ruchoma, mln USD

II/00 X VI II/02 X VI II/04 X VI II/06 X VI II/08 X VI II/10 X VI II X VI

-3000

-2000

-1000

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

Inwestycje w instrumenty dłużne i udziałowe, 2000-2013, dane kwartalne, mln USD

I kw

arta

łII

kwar

tał

III k

war

tał

IV k

war

tał

I kw

arta

łII

kwar

tał

III k

war

tał

IV k

war

tał

I kw

arta

łII

kwar

tał

III k

war

tał

IV k

war

tał

I kw

arta

łII

kwar

tał

III k

war

tał

IV k

war

tał

I kw

arta

łII

kwar

tał

III k

war

tał

IV k

war

tał

I kw

arta

łII

kwar

tał

III k

war

tał

IV k

war

tał

I kw

arta

łII

kwar

tał

III k

war

tał

IV k

war

tał

I kw

arta

łII

kwar

tał

III k

war

tał

IV k

war

tał

I kw

arta

łII

kwar

tał

III k

war

tał

IV k

war

tał

I kw

arta

łII

kwar

tał

III k

war

tał

IV k

war

tał

I kw

arta

łII

kwar

tał

III k

war

tał

IV k

war

tał

I kw

arta

łII

kwar

tał

III k

war

tał

IV k

war

tał

I kw

arta

łII

kwar

tał

III k

war

tał

IV k

war

tał

I kw

arta

łII

kwar

tał

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

-10000

-5000

0

5000

10000

15000

20000

Instrumenty udziałowe Instrumenty dłużne

Rachunek bieżący (CA) i napływ BIZ (FDI), 1997-2013 (dane miesięczne, mln USD)

XII XII VIII IV VIII IV VIII IVV X III I VI XI IX II VII V X III I VI XI IX II VII V X III I VI XI IX2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

-6,000

-4,000

-2,000

0

2,000

4,000

6,000

CA BIZ saldo

Rachunek bieżący (CA) i napływ BIZ (FDI), 1997-2013 (3-miesięczne średnie ruchome, mln USD)

VIII IVV X III I VI XI IX II VII XII V X III VIII I VI XI IV IX II VII XII V X III VIII I VI XI IV IX2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

-4000

-3000

-2000

-1000

0

1000

2000

3000

CA BIZ saldo

Wpływ kursu na ceny krajowe i zadłużenie

• Efekt przenoszenia (pass-through): deprecjacja waluty krajowej prowadzi bezpośrednio do wzrostu cen towarów importowanych, a pośrednio także na inne ceny i oczekiwania inflacyjne;

• Efekt przenoszenia dla Polski: 0,2-0,4;• Deprecjacja waluty krajowej powoduje wzrost zadłużenia w walutach obcych;• W Polsce zadłużenie sektora publicznego i sektora prywatnego w sektorze

bankowym w walutach obcych wynosiło 253 mld zł na ogólna kwotę 787 mld zł (32%); przy deprecjacji o 20%, łączne zadłużenie rośnie o 6,4% (czyli o ok. 50 mld zł), a wraz z tym rosną koszty obsługi długu;

• Ponadto, występuje zadłużenie w walutach obcych poza polskim sektorem bankowym, np. w postaci pożyczek zagranicznych i obligacji emitowanych za granicą; zadłużenie to rośnie pari passu ze wzrostem kursu walut obcych;


Zakres wymienialności waluty krajowej

• wymienialność „wewnętrzna” (tylko dla transakcji hz);

• wymienialność w sensie Art. VIII MFW (dla transakcji bieżących bilansu płatniczego);

• wymienialność pełna: dla wszystkich transakcji bieżących i kapitałowych;


Polityka kursowa w Polsce w latach 1990-2013----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Data Zmiana systemowa Peg currency Fluctuations------------------------------------------------------------------------------------------------ ---------------------------------------------------- 1.10.1990 Devaluation by 42% 1.01.1990 Fixed rate US dollar No20.05.1991 Devaluation by 17% Basket (5 currencies)14.10.1991 Crawl, 1.8% per month26.02.1992 Devaluation by 12% 1.10.1992 Band established +/- 1%27.08.1993 Devaluation by 8%

Crawl, 1.6% per month13.09.1994 Crawl, 1.5% per month30.11.1994 Crawl, 1.4% per month16.02.1995 Crawl, 1.2% per month 6.03.1995 Band widened +/- 2%16.05.1995 Band widened +/- 7%22.12.1995 Revaluation by 6% 8.01.1996 Crawl, 1.0% per month

Crawl, 0.8% per monthBand widened +/-10%

17.07.1998 Crawl, 0.65% per month10.09.1998 Crawl, 0.5% per month29.10.1998 Band widened +/-12.5% 1.01.1999 Basket changed 2 currencies (55:45)

Crawl, 0.3% per monthBand widened +/-15%

12.04.2000 Full float


Kurs PLN/EUR i PLN/USD, 31.12.1997-30.11.2013


19

97

/12

/31

19

98

/07

/01

19

99

/01

/01

19

99

/07

/01

20

00

/01

/01

20

00

/07

/01

20

01

/01

/01

20

01

/07

/01

20

02

/01

/01

20

02

/07

/01

20

03

/01

/01

20

03

/07

/01

20

04

/01

/01

20

04

/07

/01

20

05

/01

/01

20

05

/07

/01

20

06

/01

/01

20

06

/07

/01

20

07

/01

/01

20

07

/07

/01

20

08

/01

/01

20

08

/07

/01

20

09

/01

/01

20

09

/07

/01

20

10

/01

/01

20

10

/07

/01

20

11

/01

/01

20

11

/07

/01

20

12

/01

/01

20

12

/07

/01

20

13

/01

/01

20

13

/07

/01

2.0

2.5

3.0

3.5

4.0

4.5

5.0

5.5

PLN/USD

PLN/EUR

PLN/USD

ROK ST.DEV. MEAN SD/MEAN MAX MIN RÓŻNICA

1998 0,075 3,493 0,021 3,815 3,364 0,452

1999 0,182 3,965 0,046 4,349 3,413 0,936

2000 0,183 4,345 0,042 4,712 4,035 0,677

2001 0,098 4,098 0,024 4,500 3,943 0,557

2002 0,092 4,081 0,023 4,263 3,837 0,426

2003 0,095 3,890 0,024 4,091 3,671 0,420

2004 0,264 3,648 0,072 4,057 2,972 1,086

2005 0,120 3,235 0,037 3,449 2,907 0,543

2006 0,103 3,105 0,033 3,301 2,863 0,438

2007 0,167 2,769 0,060 3,040 2,426 0,614

2008 0,300 2,406 0,125 3,130 2,022 1,108

2009 0,290 3,364 0,086 3,898 2,709 1,189

2010 0,175 3,018 0,058 3,492 2,745 0,747

2011 0,224 2,964 0,076 3,507 2,646 1,325

2012 0,124 3,258 0,038 3,578 3,069 1,166Dariusz K. Rosati 34

PLN/EUR

ROK ST.DEV. MEAN SD/MEAN MAX MIN RÓŻNICA

1998 0,166 3,923 0,042 4,337 3,711 0,626

1999 0,119 4,225 0,028 4,517 3,960 0,558

2000 0,105 4,010 0,026 4,280 3,819 0,460

2001 0,152 3,672 0,041 3,957 3,356 0,601

2002 0,204 3,855 0,053 4,212 3,502 0,710

2003 0,175 4,398 0,040 4,717 3,977 0,740

2004 0,227 4,529 0,050 4,915 4,052 0,863

2005 0,104 4,023 0,026 4,276 3,822 0,453

2006 0,080 3,896 0,020 4,107 3,757 0,350

2007 0,090 3,784 0,024 3,939 3,570 0,369

2008 0,211 3,513 0,060 4,185 3,203 0,982

2009 0,197 4,328 0,045 4,900 3,917 0,983

2010 0,197 3,994 0,049 4,177 3,836 0,341

2011 0,212 4,120 0,052 4,564 3,840 0,724

2012 0,098 4,185 0,023 4,514 4,047 0,467Dariusz K. Rosati 35

Zmienność kursu PLN/EUR i PLN/USD, 1998-2011(St.Dev/Mean)


1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 20120

0.02

0.04

0.06

0.08

0.1

0.12

0.14

PLN/EURPLN/USD

Polityka gospodarcza

Documents

Transcript of Polityka gospodarcza