KARTA CHARAKTERYSTYKI

Nr: KCh/ PZP/01-06

Wydanie: 1

POLIMAL® 1094 i seria

Data wydania:

20.05.2010

Zastępuje: nie zastępuje Strona 1 z 9

1. Identyfikacja mieszaniny i producenta 1.1 Identyfikacja mieszaniny: dotyczy grupy produktów o nazwie handlowej Polimal®1094 : Polimal 1094, Polimal 1094-1, Polimal 1094-2, Polimal 1094 ATP, Polimal 1094 ATP-1, Polimal 1094 ATP-2, Polimal 1094 ATP-1S, Polimal 1094 WTP, Polimal 1094 WTP-1, Polimal 1094 WTP-1S Polimal 1094 WTP-2, Polimal 1094 WTP-2S, Polimal 1094 AWTP, Polimal 1094 AWTP-1, Polimal 1094 AWTP-2,Polimal 1094 AWTP-1S, Polimal 1094 AWTP-2S, Polimal 1094 AP, Polimal 1094 TP, Polimal 1094 AWTP-3, Polimal 1094 AWTP-4, Polimal 1094 AWTP-5 1.2 Zastosowanie mieszaniny: do produkcji kompozycji wzmacnianych włóknem szklanym i/lub

wypełniaczami mineralnymi.

1.3 Identyfikacja producenta: ZAKŁADY CHEMICZNE „ORGANIKA - SARZYNA” SPÓŁKA AKCYJNA

Adres: ul. Chemików 1, 37-310 Nowa Sarzyna, Polska Telefon: +48 (17) 2407 520

Fax: +48 (17) 2407 122 E-mail: sds.poliestry@zch.sarzyna.pl

1.4 Telefon alarmowy: +48 (17) 2407 214 (telefon czynny całą dobę)

2. Identyfikacja zagrożeń

Produkt szkodliwy. Działa drażniąco na oczy i skórę. Działa szkodliwie przez drogi oddechowe. Produkt łatwopalny 3. Skład i informacja o składnikach 3.1 Skład: roztwór nienasyconego poliestru (polimeru) w styrenie. 3.2 Nazwa chemiczna składników niebezpiecznych:

nazwa chemiczna nr CAS nr WE symbole zwroty R % wag.

styren 100-42-5 202-851-5 Xn, Xi R10-20-36/38 powyżej 12,5

α –metylostyren

(2-fenylopropen)

98-83-9 202-705-0 N, Xi R10, R36/37, R51/53 0- 2

N, N dietyloanilina 91-66-7 202-088-8 T, N R23/24/25-33-51/53 0- 1 rozpuszczalnik Stoddarda *

8052-41-3 232-489-3 N, Xn R10-51/53-65-66, 0- 0,3

solvent nafta * 64742-95-6 265-199-0 Xi, Xn, N R10-37-51/53-65-66 0-0,2 * Klasyfikacja po uwzględnieniu noty H i P; zawiera poniżej 0,1% benzenu.

KARTA CHARAKTERYSTYKI

Nr: KCh/ PZP/01-06

Wydanie: 1

POLIMAL® 1094 i seria

Data wydania:

20.05.2010

Zastępuje: nie zastępuje Strona 2 z 9

Pełna treść zwrotów R znajduje się w punkcie 16 karty.

Wymieniane substancje nie posiadają jeszcze numeru rejestracyjnego zgodnie z rozporządzeniem REACH.

4. Pierwsza pomoc Wskazówki ogólne: - usunąć poszkodowanego z miejsca zagrożenia Kontakt z drogami oddechowymi: - zapewnić dopływ świeżego powietrza i pomoc lekarską w przypadku zaburzeń w oddychaniu. Jeżeli nastąpi zatrzymanie oddechu postępować zgodnie z zasadami udzielania pierwszej pomocy. Kontakt z oczami: - przemywać oczy przy otwartych powiekach dużą ilością bieżącej wody. Zasięgnąć porady lekarza, najlepiej okulisty. Kontakt ze skórą: - natychmiast zdjąć zanieczyszczone ubranie. Dokładnie oczyścić skórę najlepiej przy użyciu ręcznika papierowego, po czym umyć wodą z mydłem, w razie potrzeby zasięgnąć porady lekarza Połknięcie: - nie powodować wymiotów. Nie podawać do picia mleka ani tłuszczy zwierzęcych i roślinnych. Wezwać pomoc lekarską i przekazać informację o produkcie.

5. Postępowanie w przypadku pożaru

5.1 Zalecane środki gaśnicze:

- piana, CO2, proszek gaśniczy, wodę używać w postaci prądów rozproszonych 5.2 Zabronione środki gaśnicze:

- zwarte strumienie wody 5.3 Szczególne zagrożenia:

- niebezpieczne produkty rozkładu: tlenek i dwutlenek węgla, sadza 5.4 Środki ochrony indywidualnej dla służb ratowniczych:

- pełny kombinezon ochronny, powietrzny aparat oddechowy izolujący. Z wodami pogaśniczymi postępować jak w punkcie 6. 6. Postępowanie w przypadku niezamierzonego uwolnienia do środowiska 6.1 Indywidualne środki ostrożności:

Oddalić osoby postronne. Ogłosić zakaz palenia i używania otwartego ognia. Unikać kontaktu z oczami i skórą, stosować środki ochrony indywidualnej jak w punkcie 8.

6.2 Środki ostrożności w zakresie ochrony środowiska:

W przypadku rozlania zatrzymać wyciek. Zabezpieczyć przed przedostaniem się do kanalizacji, zbiorników wodnych, rzek, wód gruntowych i do gleby. Ostrzec o zagrożeniu. Nie używać otwartego ognia ,unikać iskrzenia, eliminować źródła zapłonu. Podobne środki ostrożności stosować również w przypadku wystąpienia wód pogaśniczych (punkt 5).

6.3 Metody oczyszczania i zbierania: Przy dużych wyciekach zbierającą się ciecz obwałować, odpompować do odpowiednich i oznakowanych pojemników. Resztki i małe ilości mieszaniny zasypać niepalnym materiałem chłonnym np. dobranym sorbentem, piaskiem lub ziemią

KARTA CHARAKTERYSTYKI

Nr: KCh/ PZP/01-06

Wydanie: 1

POLIMAL® 1094 i seria

Data wydania:

20.05.2010

Zastępuje: nie zastępuje Strona 3 z 9

okrzemkową, zebrać do oznakowanych pojemników. Zebrany produkt i odpady poddać odzyskowi lub unieszkodliwieniu zgodnie z przepisami ustawy o odpadach.

7. Postępowanie z mieszaniną i jej magazynowanie 7.1 Postępowanie z mieszaniną:

Nie dopuszczać do rozlania, kontaktu z oczami, skórą i oblania odzieży. Unikać wdychania oparów. Stosować skuteczną i sprawną wentylację pomieszczeń. Postępować zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy. Mieszanina łatwopalna. Pary styrenu tworzą z powietrzem mieszaninę wybuchową. W kontakcie z mieszaniną nie używać otwartego ognia, nie palić, usunąć wszystkie źródła zapłonu, zapewnić odprowadzenie elektryczności statycznej.

7.2 Magazynowanie: Przechowywać w oryginalnych, szczelnie zamkniętych opakowaniach, w suchych, przewiewnych i zacienionych pomieszczeniach magazynowych, przystosowanych do przechowywania materiałów łatwopalnych, w temperaturze nie przekraczającej 250C. Przestrzegać zasad gospodarki magazynowej. Podjąć niezbędne środki w celu uniknięcia przedostania się mieszaniny do kanalizacji, zbiorników wodnych, rzek, wód gruntowych i do gleby z powodu rozszczelnienia się opakowań lub systemów przesyłowych. Stosować zgodnie z przeznaczeniem. Uwaga: opary styrenu są cięższe od powietrza i mogą gromadzić się w zagłębieniach, kanałach, piwnicach, dolnych partiach pomieszczeń.

7.3 Specyficzne zastosowania: Nie są znane.

8. Kontrola narażenia i środki ochrony indywidualnej 8. 1 Wartości graniczne narażenia:

Styren NDS 50 mg/m3 NDSCh 200 mg/m3 Rozp.Stoddarda (benzyna do lakierów)

NDS 300 mg/m3

NDSCh 900 mg/m3 α-metylostyren (2-fenylopropen)

NDS 240 mg/m3

NDSCh 480 mg/m3

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. nr 217, poz. 1833 z późniejszymi zmianami).

KARTA CHARAKTERYSTYKI

Nr: KCh/ PZP/01-06

Wydanie: 1

POLIMAL® 1094 i seria

Data wydania:

20.05.2010

Zastępuje: nie zastępuje Strona 4 z 9

8.2 Kontrola narażenia:

Ochrona dróg oddechowych: - przy dobrej wentylacji pomieszczeń nie jest wymagana. Przy nadmiernej koncentracji oparów zakładać odpowiednią ochronę dróg oddechowych np.: maska z filtrem typ A lub aparat izolujący drogi oddechowe. Ochrona rąk : - rękawice ochronne z gumy, PCV, vitonu, kauczuku nitrylowego Ochrona oczu: - szczelne okulary ochronne typu gogle Ochrona ciała: Nosić odpowiednią odzież ochronną i obuwie ochronne. Monitoring narażenia pracowników w środowisku pracy – zgodnie z obowiązującymi krajowymi normami i przepisami w tym: rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 20 kwietnia 2005 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. Nr. 73, poz. 645).

8.3 Inne informacje: W normalnych warunkach, podczas manipulowania mieszaniną, jeśli są przestrzegane podstawowe zasady bezpieczeństwa i higieny pracy stosowanie dodatkowych ochron (innych niż w pkt. 8.2) nie jest konieczne. W sytuacjach awaryjnych wymagane jest używanie sprzętu ochrony dróg oddechowych (pkt. 5.4).

9. Właściwości fizyczne i chemiczne 9.1 Informacje ogólne

Postać ciecz lepka Zapach charakterystyczny dla styrenu

9.2 Informacje dotyczące zdrowia, bezpieczeństwa i środowiska

Wartość pH Brak danych Temperatura wrzenia 138-146oC Topnienia* -30,6oC zapłonu 32oC samozapłonu >425oC Palność Produkt łatwopalny Właściwości wybuchowe nie jest materiałem wybuchowym (patrz p. 9.3.) Właściwości utleniające Nie dotyczy Prężność par w 50oC 9-10 kPa Gęstość w 23oC ok.1120 kg/m3 Lepkość w 23oC ok.350 cP Rozpuszczalność w wodzie w 20ºC Rozpuszczalność w innych rozp.

125,1 mg/l Aceton, etanol, eter etylowy

Współczynnik podziału n-oktanol/woda 1,1-3,1 * dane dla styrenu

KARTA CHARAKTERYSTYKI

Nr: KCh/ PZP/01-06

Wydanie: 1

POLIMAL® 1094 i seria

Data wydania:

20.05.2010

Zastępuje: nie zastępuje Strona 5 z 9

9.3. Informacje dodatkowe. Pary styrenu tworzą z powietrzem mieszaninę wybuchową o granicach wybuchowości: dolna 1,1% obj. górna 8,0% obj. 10. Stabilność i reaktywność 10.1 Warunki, których należy unikać:

Bezpośredniego działania promieni słonecznych, źródeł ciepła i ognia, gromadzenia ładunków elektrostatycznych oraz nagromadzenia par styrenu w zagłębieniach. Produkt jest stabilny w zalecanych warunkach stosowania i magazynowania (punkt 7.2).

10.2 Czynniki, których należy unikać:

Środki utleniające oraz silne kwasy mineralne lub zasady. 10.3 Niebezpieczne produkty rozkładu:

Przy stosowaniu i przechowywaniu zgodnie z zaleceniami nie występują (punkt 7.2). Mogą wystąpić w przypadku pożaru (punkt 5.3).

11. Informacje toksykologiczne

Skutki narażenia: Produkt zakwalifikowany do niebezpiecznych mieszanin chemicznych, szkodliwy. Działa drażniąco na oczy i skórę. Działa szkodliwie przez drogi oddechowe.

Dla styrenu: LC50 inhalacja szczur 24000 mg/m3 (4 h) TCL0 inhalacja człowiek 2600 mg/m3

LCL0 inhalacja człowiek 43000 mg/m3 LD50 doustnie szczur 5000 mg/kg

Dla α – metylostyrenu: (2-fenylopropen) LD50 doustnie szczur 4900 mg/kg

LCL0 inhalacja szczur 3000 ppm

Dodatkowe informacje: Objawy narażenia na styren zawarty w żywicy mogą być następujące: - opary styrenu w małych stężeniach mogą wywołać łzawienie oczu, metaliczny smak w ustach. W stężeniach ok. 800 mg/m3- ból i zaczerwienienie spojówek, a w większych – kaszel, zawroty głowy, zaburzenia równowagi. Przerwanie narażenia może zapobiec nasileniu objawów: objawy cofają się. Kontynuowanie narażenia wywołuje senność, zaburzenie świadomości. - skażenie skóry styrenem zawartym w żywicy może wywołać zaczerwienienie, swędzenie i ból. Skażenie oczu ciekłym styrenem wywołuje ból i zaczerwienienie spojówek. - zatrucie drogą pokarmową poprzez połknięcie wywołuje ból gardła, ból brzucha, mdłości, wymioty i ogólne objawy jak

KARTA CHARAKTERYSTYKI

Nr: KCh/ PZP/01-06

Wydanie: 1

POLIMAL® 1094 i seria

Data wydania:

20.05.2010

Zastępuje: nie zastępuje Strona 6 z 9

w przypadku zatrucia drogą oddechową. Objawy zatrucia przewlekłego: przewlekłe zapalenie skóry, przewlekłe zapalenie spojówek, upośledzenie węchu, zaburzenia funkcji psychicznych.

12. Informacje ekologiczne 12.1 Ekotoksyczność

Styren Ostra toksyczność dla ryb: LC50 4-10 mg /l /96 h Ostra toksyczność dla bezkręgowców: LC50 4,7 mg /l /48 h Ostra toksyczność dla alg: EC50 4,9 mg /l /72 h Ostra toksyczność dla bakterii: NOEC 72 mg /l /16 h

12.2 Mobilność Dane dotyczące stanu fizycznego oraz rozpuszczalności styrenu zamieszczono w punkcie 9.

12.3 Trwałość i zdolność do rozkładu Biodegradacja styrenu : 80% /20 dni – łatwo rozkłada się biologicznie

12.4 Zdolność do bioakumulacji

Bioakumulacja styrenu: log Pow 1,1-3,1 – nie należy oczekiwać znacznej zdolności bioakumulacji. Potencjał dla ruchliwości w glebie jest niski .

12.5 Inne szkodliwe skutki działania

Nie są znane. Unikać przedostania się produktu do kanalizacji, zbiorników wodnych, rzek, wód gruntowych i do gleby. Mieszanina nie powinna być kierowana do biologicznych oczyszczalni ścieków.

13. Postępowanie z odpadami

Posiadacz odpadów mieszaniny i odpadów opakowaniowych jest zobowiązany do postępowania zgodnie z ustawą o odpadach i przepisami związanymi. Usuwanie odpadów do kanalizacji, rzek, zbiorników wodnych i do gleby jest zabronione. Nie składować na wysypiskach komunalnych. Należy stosować klasyfikację odpadów posługując się odpowiednimi kodami zgodnie z katalogiem odpadów. Odpady, w tym opróżnione opakowania przekazać do upoważnionego odbiorcy odpadów. Odzysk oraz unieszkodliwienie opakowań przeprowadzać zgodnie z obowiązującymi przepisami.

14. Informacje o transporcie

Klasyfikacja w transporcie kolejowym/drogowym RID/ADR:

Numer UN: 1866 Klasa: 3

KARTA CHARAKTERYSTYKI

Nr: KCh/ PZP/01-06

Wydanie: 1

POLIMAL® 1094 i seria

Data wydania:

20.05.2010

Zastępuje: nie zastępuje Strona 7 z 9

Prawidłowa nazwa przewozowa: ŻYWICA W ROZTWORZE, zapalna Grupa pakowania: III Numer rozpoznawczy zagrożenia: 30 Nalepka ostrzegawcza: 3 (materiały ciekłe zapalne)

15. Informacje dotyczące przepisów prawnych

Informacje dotyczące zdrowia, bezpieczeństwa i środowiska zamieszczone na oznakowaniu opakowań:

Xn produkt szkodliwy Zawiera: styren Symbole i określenia rodzaju zagrożenia: R10 produkt łatwopalny R20 działa szkodliwie przez drogi oddechowe R36/38 działa drażniąco na oczy i skórę

Symbole i określenia dotyczące prawidłowego postępowania z mieszaniną chemiczną: S 2 chronić przed dziećmi S 26 zanieczyszczone oczy przemyć natychmiast dużą ilością wody i zasięgnąć porady lekarza S 46 w razie połknięcia niezwłoczne zasięgnij porady lekarza - pokaż opakowanie lub etykietę S 51 stosować wyłącznie w dobrze wentylowanych pomieszczeniach S 61 unikać zrzutów do środowiska. Postępować zgodnie z instrukcją lub kartą charakterystyki. Akty prawne:

- Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1907/2006 z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie rejestracji, oceny udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH) (Dz. Urz. UE L 396 z dnia 30.12.2006r. ze sprostowaniami i późniejszymi zmianami) - Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin, zmieniające i uchylające dyrektywy 67/548/EWG i 1999/45/WE oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 (CLP/GHS) (Dz. Urz. UE L353/1 z dnia 31.12.2008r) - Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1336/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 648/2004 w celu dostosowania go do rozporządzenia (WE) nr 1272/2008 w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin (Dz. Urz. UE L 354/60 z dnia 31.12.2008r.) - Rozporządzenie Komisji (WE) nr 790/2009 z dnia 10 sierpnia 2009 r. dostosowujące do postępu naukowo-technicznego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i opakowania substancji i mieszanin (Dz. Urz. UE L 235 z dnia 05.09.2009 r.). - Ustawa z dnia 11 stycznia 2001r. o substancjach i preparatach chemicznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1222), - Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 8 lutego 2010r. w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem( Dz. U. Nr 27, poz. 140),

KARTA CHARAKTERYSTYKI

Nr: KCh/ PZP/01-06

Wydanie: 1

POLIMAL® 1094 i seria

Data wydania:

20.05.2010

Zastępuje: nie zastępuje Strona 8 z 9

- Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2 września 2003 r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych ( Dz. U. Nr 171, poz. 1666 z późniejszymi zmianami), - Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 5 marca 2009 r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych ( Dz. U. Nr 53, poz. 439), - Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001r. o odpadach (Dz. U. z 2007 r. Nr 39 , poz. 251 z późniejszymi zmianami) 16. Inne informacje 16.1 Wykaz symboli i zwrotów R

16.1.1 Wykaz symboli i zwrotów R dla składników niebezpiecznych, które zamieszczono w punkcie 3 karty charakterystyki oraz pełne ich brzmienie:

T produkt toksyczny N produkt niebezpieczny dla środowiska Xn produkt szkodliwy Xi produkt drażniący

R10 produkt łatwopalny R20 działa szkodliwie przez drogi oddechowe R23/24/25 działa toksycznie przez drogi oddechowe, w kontakcie ze skórą i po połknięciu R33 niebezpieczeństwo kumulacji w organizmie R36/37 działa drażniąco na oczy i drogi oddechowe R36/38 działa drażniąco na oczy i skórę R51/53 działa toksycznie na organizmy wodne; może powodować długo utrzymujące się niekorzystne

zmiany w środowisku wodnym R65 działa szkodliwie; może powodować uszkodzenia płuc w przypadku połknięcia R66 powtarzające się narażenie może powodować wysuszanie lub pękanie skóry

16.1.2 Wykaz symboli i zwrotów R dla mieszaniny, które zamieszczono w punkcie 2 karty charakterystyki oraz pełne ich brzmienie: Xn produkt szkodliwy R10 produkt łatwopalny R20 działa szkodliwie przez drogi oddechowe R36/38 działa drażniąco na oczy i skórę

16.2 Niezbędne szkolenia:

Występuje obowiązek niezbędnych szkoleń wynikający z przepisów Kodeksu Pracy. Osoby dokonujące transportu mieszaniny winny być przeszkolone zgodnie z wymogami przepisów Umowy Europejskiej dotyczącej międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR).

16.3 Zalecane ograniczenia w stosowaniu:

Brak specjalnych zaleceń. Mieszaninę stosować zgodnie z przeznaczeniem. Stosować wyłącznie do użytku zawodowego.

KARTA CHARAKTERYSTYKI

Nr: KCh/ PZP/01-06

Wydanie: 1

POLIMAL® 1094 i seria

Data wydania:

20.05.2010

Zastępuje: nie zastępuje Strona 9 z 9

16.4 Informacje dodatkowe: Ewentualne dalsze informacje można uzyskać u producenta, kontakt jak w punkcie 1.3.

Niniejsza Karta Charakterystyki została sporządzona zgodnie z Rozporządzeniem (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006r. w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH) i Załącznika II „Wytyczne dotyczące sporządzania kart charakterystyki” do tego rozporządzenia. Informacje zawarte w karcie odpowiadają aktualnemu stanowi naszej wiedzy oraz doświadczeń i są podane w celu opisania produktu z punktu widzenia wymogów bezpieczeństwa. Nie mogą być interpretowane jako gwarancja jego właściwości ani specyfikacji jakościowej. Dotyczą produktu technicznego nie przetworzonego i nie mogą mieć zastosowania do mieszanin produktu z innymi substancjami. Na użytkowniku spoczywa obowiązek sprawdzenia przydatności wyrobu do określonych zastosowań oraz zapewnienia bezpiecznego stanowiska pracy i przestrzegania wszelkich obowiązujących uregulowań prawnych. 16.5 Źródła danych:

- Wyniki badań własnych; - Welzbacher U.: Niebezpieczne Substancje– Praktyczny Poradnik, Wydawnictwo Informacji Zawodowej, Warszawa 2000; - Królikowski W., Kłosowska-Wołkowicz Z., Penczek P.: Żywice i laminaty poliestrowe, WNT Warszawa 1986, wyd. II;

- Karta Charakterystyki dla styrenu firmy BRENNTAG z 1 lipca 2009r, wyd. V; - Baza danych IUCLID Chemical Data Sheet Informację o wprowadzeniu mieszaniny do obrotu przekazano do Inspektora d/s Substancji i Preparatów Chemicznych w Łodzi zgodnie z art. 23 ustawy z dnia 11 stycznia 2001r o substancjach i preparatach chemicznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1222).