Polecenia w systemie UNIX - Strona główna AGHhome.agh.edu.pl/~sciazko/dane/polecenia_linux.pdf ·...

40
11/2/2012 1 UNIX – POLECENIA Autorzy: R.N., G.B, Ł.P. Polecenia w systemie UNIX UNIX – POLECENIA uname - wypisz nazwę systemu operacyjnego Składnia: uname [-snrvmila] uname [-S nodename] Opcje: -s - wypisz nazwę systemu operacyjnego, -n -wypisz nazwę maszyny, -r -wypisz numer wydania systemu operacyjnego, -v -wypisz wersję systemu operacyjnego, -m -wypisz nazwę sprzętową komputera, -i -wypisz numer identyfikacyjny komputera, -l -wypisz poziom licencji systemu operacyjnego, -a -wypisz wszystkie informacje, -S -zmień nazwę komputera (tylko super-user).

Transcript of Polecenia w systemie UNIX - Strona główna AGHhome.agh.edu.pl/~sciazko/dane/polecenia_linux.pdf ·...

Page 1: Polecenia w systemie UNIX - Strona główna AGHhome.agh.edu.pl/~sciazko/dane/polecenia_linux.pdf · Systemu UNIX informacji na temat Wybranych instrukcji oraz wyświetla ich opis

11/2/2012

1

UNIX – POLECENIA

Autorzy: R.N., G.B, Ł.P.

Polecenia w systemie UNIX

UNIX – POLECENIA

uname - wypisz nazwę systemu operacyjnego

Składnia: uname [-snrvmila]

uname [-S nodename]

Opcje: -s - wypisz nazwę systemu operacyjnego,

-n - wypisz nazwę maszyny,

-r - wypisz numer wydania systemu operacyjnego,

-v - wypisz wersję systemu operacyjnego,

-m - wypisz nazwę sprzętową komputera,

-i - wypisz numer identyfikacyjny komputera,

-l - wypisz poziom licencji systemu operacyjnego,

-a - wypisz wszystkie informacje,

-S - zmień nazwę komputera (tylko super-user).

Page 2: Polecenia w systemie UNIX - Strona główna AGHhome.agh.edu.pl/~sciazko/dane/polecenia_linux.pdf · Systemu UNIX informacji na temat Wybranych instrukcji oraz wyświetla ich opis

11/2/2012

2

UNIX – POLECENIA

cal – wypisz kalendarz

Składnia: cal [month] [year]

Argumenty:

month- numer miesiąca w roku

year - wybrany rok

Polecenie wypisuje kalendarz dla wskazanego

przez argumenty miesiąca lub całego roku. Przy

braku argumentów wypisywany jest kalendarz

dla aktualnego miesiąca. Rok musi zawierać się

w przedziale 1-9999. Polecenie zakłada że każdy

rok rozpoczynał się w styczniu, chociaż nie jest to

prawdą historyczną.

Przykład:

Polecenie cal 9 1939 wypisuje wrzesień 1939 roku

September 1939S M Tu W Th F S

1 23 4 5 6 7 8 910 11 12 13 14 15 1617 18 19 20 21 22 2324 25 26 27 28 29 30

UNIX – POLECENIA

man – znajdź i wypisz pomoc (help)

Składnia: man -k keyword…

man -f file…

man [-] [section [subsection]] entry_name

Argumenty:

keyword... - słowo poszukiwane w informatorze

poleceń

file - nazwa polecenia poszukiwana w informatorze

poleceń

section - wybrany tom podręcznika,

subsection - wybrany rozdział podręcznika,

entry_name - nazwa polecenia dla opisu pełnego,

Opcje: -k - przeszukiwanie informatora wg. słów kluczowych,

-f - przeszukiwanie informatora wg. nazw poleceń

- - wypisywanie bez podziału na kolejne ekrany

Polecenie poszukuje w podręczniku

Systemu UNIX informacji na temat

Wybranych instrukcji oraz wyświetla

ich opis (skrócony lub pełny).

W zależności od zastosowanych opcji

może:

� wypisać te pozycje w podręczniku

w których występuje słowo

kluczowe (keyword)

� wypisać krótki opis wybranego

polecenia

� wypisać pełną informację o

poleceniu

Page 3: Polecenia w systemie UNIX - Strona główna AGHhome.agh.edu.pl/~sciazko/dane/polecenia_linux.pdf · Systemu UNIX informacji na temat Wybranych instrukcji oraz wyświetla ich opis

11/2/2012

3

UNIX – POLECENIA

man – znajdź i wypisz pomoc (help)

Przykład:

Polecenie poszukuje w podręczniku

Systemu UNIX informacji na temat

Wybranych instrukcji oraz wyświetla

ich opis (skrócony lub pełny).

W zależności od zastosowanych opcji

może:

� wypisać te pozycje w podręczniku

w których występuje słowo

kluczowe (keyword)

� wypisać krótki opis wybranego

polecenia

� wypisać pełną informację o

poleceniu

Odpowiedzi systemu po poleceniach:

man -k pwd

passwd(4) - password file, pwd.hpwd(1) - working directory name

man -f pwd

pwd(1) - working directory name

man pwdpwd(1) NAMEpwd - working directory name

SYNOPSISpwd [-H]

DESCRIPTIONpwd prints the path name of the working............................................

UNIX – POLECENIA

Składnia: id [-g] [-u]

Opcje: -g - wypisuje tylko identyfikator grupy,

-u - wypisuje tylko identyfikator użytkownika

id – podaje nazwy i identyfikatory użytkownika i grupy

użytkowników

Przykład:

$ id

uid = 202(szczur) gid = 20(users) groups = 20(users)…

$

numer

Identyfikacyjny

użytkownika

numer

Identyfikacyjny

grupy

nazwa

komputera

użytkownika

nazwa grupy do

której

należy użytkownik

lista grup

Page 4: Polecenia w systemie UNIX - Strona główna AGHhome.agh.edu.pl/~sciazko/dane/polecenia_linux.pdf · Systemu UNIX informacji na temat Wybranych instrukcji oraz wyświetla ich opis

11/2/2012

4

UNIX – POLECENIA

who – kto jest w systemie

Składnia: who [-muTlHqpdbrtasAcR] [file]

who am i

who am I

Argumenty:

file - przeglądany jest plik file

a nie standardowy /etc/wtmp

Opcje:

-m równoważna poleceniu who am i lub who am I ,

-T pełna informacja łącznie ze stanem terminala,

numerem procesu, nazwą komputera lokalnego itp.

-H wypisywane są dodatkowo nagłówki kolumn,

-R wypisywana jest dodatkowo nazwa komputera lokalnego ,

UNIX – POLECENIA

who – kto jest w systemie

Przykłady:

$ who –mMentor.utech.edu.taylor ttyp4 Apr 27 21:58

$

Nazwa hosta czyli

Komputera na którym

Pracuje użytkownik

Nazwa hosta czyli

Komputera na którym

Pracuje użytkownik

Nazwa konta

Symbol linii komunikacyjnej

Za pomocą której użytkownik

Łączy się z hostem

Data i godzina

rozpoczęcia

sesji

$ who -H

NAME LINE TIME

adam ttyp3 May 3 08:23

marcin console May 3 08:08

szczur ttyp4 May 4 12:16

$

Page 5: Polecenia w systemie UNIX - Strona główna AGHhome.agh.edu.pl/~sciazko/dane/polecenia_linux.pdf · Systemu UNIX informacji na temat Wybranych instrukcji oraz wyświetla ich opis

11/2/2012

5

UNIX – POLECENIA

tty – wyświetla wewnętrzną nazwę terminala

(ścieżkę do pliku)

Składnia: tty [-s]

Opcje:

-s brak wyświetlania informacji, generuje

tylko kod wyjścia używany do testowania.

Kod wyjścia: 2 niewłaściwa opcja,

1 standardowe wyjście nie jest terminalem,

0 standardowe wyjście jest terminalem,

Przykłady:

$ tty

/dev/ttyp4

$

UNIX – POLECENIA

env – przywołuje na ekran i pozwala ustalić

zmienne otoczenia (environment)

Składnia: env [-] [-i] [name=value] ... [command [args]]

Parametry:

-i polecenia [command [args]] wykonywane tylko dla

obiektów wskazanych przez [name=value]

name=value – ustala wartość value dla obiektu name

command args – polecenie command zostanie wykonane

zaraz po przypisaniu nowych wartości obiektom name

Przykład$envDISPLAY=unix:OHOME=/usr/staff/jdHZ=100LOGNAME=jdMAIL=/usr/mail/jdPATH=:/bin/usr/ucb:/usr/bin:/usr/lib:/usr/lib/ZIPMscrRHOST=pc486. ktipm.agh.edu.pl$

Page 6: Polecenia w systemie UNIX - Strona główna AGHhome.agh.edu.pl/~sciazko/dane/polecenia_linux.pdf · Systemu UNIX informacji na temat Wybranych instrukcji oraz wyświetla ich opis

11/2/2012

6

UNIX – POLECENIA

env – przywołuje na ekran i pozwala ustalić

zmienne otoczenia (environment)

Składnia: env [-] [-i] [name=value] ... [command [args]]

Parametry:

-i polecenia [command [args]] wykonywane tylko dla

obiektów wskazanych przez [name=value]

name=value – ustala wartość value dla obiektu name

command args – polecenie command zostanie wykonane

zaraz po przypisaniu nowych wartości obiektom name

Przykład$envDISPLAY=unix:OHOME=/usr/staff/jdHZ=100LOGNAME=jdMAIL=/usr/mail/jdPATH=:/bin/usr/ucb:/usr/bin:/usr/lib:/usr/lib/ZIPMscrRHOST=pc486. ktipm.agh.edu.pl$

UNIX – POLECENIA

echo – wypisanie argumentu

Składnia: echo [arg]

Argumenty:

arg – lista argumentów będących dowolnym

ciągiem znaków, w którym poza znakami

zwykłymi wystąpić mogą następujące

sekwencje sterujące:

\b – backspace

\f – form-feed

\c – wypisz bez znaku końca linii

\n – new line

\r – carriage return

\t – tab

\v – vertical tab

\\ – backslash

\On – znak sterujący zapisany oktalnie

Przykład

Polecenie wypisuje na

standardowe wyjście wszystkie

argumenty z listy arg ...

oddzielone spacjami i

zakończone znakiem sterującym

new_line. Kolejne argumenty

powinny być zamknięte

cudzysłowami szczególnie gdy w

liście arg ... stosowane są znaki

specjalne powłoki systemu Unix

(również spacja).

Polecenie echo „\07UWAGA:”

powoduje wysłanie sygnału

dźwiękowego i wypisanie tekstu

UWAGA:

Page 7: Polecenia w systemie UNIX - Strona główna AGHhome.agh.edu.pl/~sciazko/dane/polecenia_linux.pdf · Systemu UNIX informacji na temat Wybranych instrukcji oraz wyświetla ich opis

11/2/2012

7

UNIX – POLECENIA

date – wypisanie lub ustalenie czasu systemowego

Argumenty:

format – sposób wypisania czasu systemowego

określony przez deskryptory pola

mmddhhmm[yy] – ustalenie czasu systemowego (tylko super user)

mm – numer miesiąca

dd – numer dnia w miesiącu

hh – godzina (0-23)

mm – minuta

yy – dwie ostatnie cyfry roku

Składnia: date [-u]

date [-u] + format

date [-u] + mmddhhmm[yy]

Opcje: -u wszystkie operacje wykonywane jak dla czasu Greenwich

UNIX – POLECENIA

date – wypisanie lub ustalenie czasu systemowego

Wybrany deskryptory pola:

%a skrót nazwy dnia tygodnia%A pełna nazwa dnia tygodnia%b skrót nazwy miesiąca %B pełna nazwa miesiąca%H godziny (0-23)%M minuty (0-59)%S sekundy (0-59)%W numer tygodnia w roku%t znak tabulatora,%n przejście do nowej linii.

Page 8: Polecenia w systemie UNIX - Strona główna AGHhome.agh.edu.pl/~sciazko/dane/polecenia_linux.pdf · Systemu UNIX informacji na temat Wybranych instrukcji oraz wyświetla ich opis

11/2/2012

8

UNIX – POLECENIA

pwd – podaj ścieżkę do katalogu aktualnego (roboczego)

Składnia: pwd

Przykład:

$pwd

/home/studenci/metal/IM_8/grzes

$

UNIX – POLECENIA

touch – ustaw czas dostępu i modyfikacji tworzonych lub

istniejących plików

Argumenty:

plik – lista plików

ws_plik – wybrany plik, którego atrybuty

(czas dostępu i modyfikacji) będą

wzorem

ws_czas – wybrany czas (gdy inny niż aktualny)

zapisany w postaci [[CC]YY]MMDDhhmm[.SS]

gdzie: CC – pierwsze dwie cyfry roku, YY – dwie ostatnie

cyfry roku, MM – miesiąc (01 – 12), DD – dzień (01 – 31 ),

hh – godzina (00 – 23 ), mm – minuta (00 – 59),

SS – sekunda (00 – 59)

Składnia: touch [ -amc ] [ -r ws_plik ] [ -t w_czas ] plik

Polecenie zmienia czas

dostępu i modyfikacji plików

wskazanych przez argument

plik .... Jeśli plik nie istnieje

zostanie utworzony nowy plik

o długości 0. Standardowo

używany jest aktualny czas

systemowy.

Opcje: -a zmiana tylko czasu dostępu

-m zmiana tylko czasu modyfikacji

-c działanie bez tworzenia nowych plików

Page 9: Polecenia w systemie UNIX - Strona główna AGHhome.agh.edu.pl/~sciazko/dane/polecenia_linux.pdf · Systemu UNIX informacji na temat Wybranych instrukcji oraz wyświetla ich opis

11/2/2012

9

UNIX – POLECENIA

touch – ustaw czas dostępu i modyfikacji tworzonych lub

istniejących plików

Przykłady:

Polecenie zmienia czas

dostępu i modyfikacji plików

wskazanych przez argument

plik .... Jeśli plik nie istnieje

zostanie utworzony nowy plik

o długości 0. Standardowo

używany jest aktualny czas

systemowy.

a) Polecenie

touch -r ala kot

powoduje ustawienie czasów dostępu i

modyfikacji zbioru o nazwie kot na takie jakie ma

plik ala.

b) Polecenie

touch -m -t 01010101.01 plik

powoduje ustawienie czasu modyfikacji na 1

stycznia, godz. 1, minut 1, sekund 1 zbioru o

nazwie plik.

UNIX – POLECENIA

ls – wypisanie zawartości katalogów

Argumenty:

names lista katalogów

Składnia: ls [ - abcdfgilmnopqrstuxACFHLR1 ] [names]

Polecenie wypisuje zawartość

wszystkich katalogów

wymienionych w liście

katalogów names. Jeśli nie

występuje argument names

wypisywana jest zawartość

katalogu aktualnego.

Standardowo wypisywane są

wszystkie pliki poza tymi

których nazwa rozpoczyna się

od . lub .. (pliki ukryte).

Opcje:

-a wypisuje wszystkie pliki, również ukryte,

-l pełna informacja o plikach: typ pliku, prawa

dostępu, ilość linków, właściciel, grupa, rozmiar,

czas modyfikacji oraz nazwa,

-p dopisanie znaku / do nazwy katalogów,

-r wypisanie w kolejności od najstarszego do najmłodszego,

-t wypisanie w kolejności zależnej od czasu modyfikacji(pierwszy

najwcześniejszy,

-R wypisywanie rekurencyjne łącznie z zawartością podkatalogów

-1 wypisywanie w jednej kolumnie

Page 10: Polecenia w systemie UNIX - Strona główna AGHhome.agh.edu.pl/~sciazko/dane/polecenia_linux.pdf · Systemu UNIX informacji na temat Wybranych instrukcji oraz wyświetla ich opis

11/2/2012

10

UNIX – POLECENIA

ls – wypisanie zawartości katalogów

–rwxrwxrwx 1 szczur users 18873 Sep 27 09:58 opis

Typ pliku

d katalogb specjalny plik blokowyc specjalny plik znakowyl link symbolicznyH katalog ukrytyp specjalny plik Fifos gniazdo (socket)- plik zwykły

prawa dostępu

właściciel

grupa

inni

Liczba linków

właściciel

grupa

rozmiar

Czas ostatniej

modyfikacji

nazwa

Przykład

ls -alt

Wypisuje pełną informację o wszystkich plikach katalogu

aktualnego (łącznie z plikami ukrytymi) w kolejności

zależnej od czasu modyfikacji .

UNIX – POLECENIA

chmod – zmiana praw dostępu

Składnia: chmod [ - R] mode plik

Polecenie zmienia prawa dostępu dla wszystkich plików wskazanych

argumentem plik. Argument mode określający prawa można tworzyć:

symbolicznie mode = [kto] operator [prawo] (opisany szczegółowo przy

opisie argumentów procedury) lub numerycznie, bezpośrednio poprzez

podanie trzech cyfr wskazujących prawa dla użytkownika grupy i innych (wg.

poniższego schematu).

400 czytanie dla użytkownika

200 pisanie dla użytkownika

100 egzekucja dla użytkownika

040 czytanie dla grupy

020 pisanie dla grupy

010 egzekucja dla grupy

004 czytanie dla innych

002 pisanie dla innych

001 egzekucja dla innych

r w x r w x r w x

Page 11: Polecenia w systemie UNIX - Strona główna AGHhome.agh.edu.pl/~sciazko/dane/polecenia_linux.pdf · Systemu UNIX informacji na temat Wybranych instrukcji oraz wyświetla ich opis

11/2/2012

11

UNIX – POLECENIA

chmod – zmiana praw dostępu

Argumenty: mode = [kto] operator [prawo]

kto - zestaw znaków wskazujących kogo dotyczy zmiana:u użytkownik (user),g grupa (group),o inni (others),a wszyscy (all),

operator - znak wykonywanej operacji:+ dodanie prawa,- zabranie prawa,= ustalenie prawa,

prawo - zestaw znaków wskazujących które prawa będzie zmieniane:r prawo do czytania (read permissions),w prawo do pisania (write permissions),x prawo do wykonania (execute permissions

plik nazwa zbioru lub katalogu.

Opcje: -R rekurencyjna zmiana praw dostępu wszystkich plików będących

zawartością wskazanego katalogu

UNIX – POLECENIA

chmod – zmiana praw dostępu

Przykład:

a) Polecenia:

chmod ugo=w student

chmod 222 student

Ustalają prawa do pisania dla wszystkich

użytkowników (właściciel, grupa, inni) pliku student.

b) Polecenie:

chmod ug+x student

Dodają prawo do egzekucji właścicielowi i grupie dla

pliku student.

Page 12: Polecenia w systemie UNIX - Strona główna AGHhome.agh.edu.pl/~sciazko/dane/polecenia_linux.pdf · Systemu UNIX informacji na temat Wybranych instrukcji oraz wyświetla ich opis

11/2/2012

12

UNIX – POLECENIA

cd – ustal nowy katalog aktualny Polecenie powoduje zmianę

katalogu aktualnego. Jeśli

argument directory nie

występuje, używana jest

wartość

zmiennej systemowej HOME,

wskazującej katalog domowy

użytkownika.

Warunkiem wykonania

polecenia jest posiadanie

uprawnień do egzekucji dla

wskazanego katalogu.

Składnia: cd [directory]

Argumenty: :

directory - wskazuje pełną ścieżkę do nowego

katalogu roboczego (rozpoczynającą się

od jednego ze znaków / . .. ) lub

podkatalog katalogu aktualnego.

Przykłady:a) cd nowy_kat

powoduje zmianę katalogu aktualnego na jego

podkatalog o nazwie nowy_kat.

b) cd /nowy_kat

powoduje zmianę katalogu aktualnego na podkatalog katalogu

głównego o nazwie nowy_kat.

UNIX – POLECENIA

cd – ustal nowy katalog aktualny Polecenie powoduje zmianę

katalogu aktualnego. Jeśli

argument directory nie

występuje, używana jest

wartość

zmiennej systemowej HOME,

wskazującej katalog domowy

użytkownika.

Warunkiem wykonania

polecenia jest posiadanie

uprawnień do egzekucji dla

wskazanego katalogu.

Przykłady:

c) cd

powoduje zmianę katalogu aktualnego na

katalog domowy użytkownika.

Page 13: Polecenia w systemie UNIX - Strona główna AGHhome.agh.edu.pl/~sciazko/dane/polecenia_linux.pdf · Systemu UNIX informacji na temat Wybranych instrukcji oraz wyświetla ich opis

11/2/2012

13

UNIX – POLECENIA

mkdir – utwórz katalog Standardowo polecenie

powoduje utworzenie nowych

katalogów o nazwach

podanych w argumencie

dirname i prawach dostępu

rwxr-xr-x (755). Standardowe

pliki . i .. są tworzone

automatycznie.

Owner ID oraz Group ID są

przydzielane na podstawie

użytkownika ID.

Użytkownik musi posiadać

prawo do pisania w katalogu w

którym tworzone są nowe

katalogi.

Składnia: mkdir [-m mode] [-p] dirname

Argumenty: :

mode – prawa dostępu, które nadane zostaną

nowo tworzonym katalogom

dirname – lista tworzonych katalogów

Opcje: :

-m – pozwala użytkownikowi nadać prawa dostępu

-p – tworzy jednocześnie wszystkie rodzicielskie

katalogi o ile nie istniały

Przykład: :

mkdir -m 667 -p warstwa/bottom

Powoduje utworzenie nowych katalogów warstwa (jeśli nie istniał) w katalogu

aktualnym i bottom w katalogu warstwa oraz przypisuje im prawa dostępu do

czytania i pisania dla wszystkich użytkowników a prawo do egzekucji właścicielowi.

UNIX – POLECENIA

rm– usuń plik lub katalog Polecenie usuwa wejścia

(entries) dla jednego lub wielu

plików z katalogu. Jeśli wejście

(entry) zawiera ostatni link do

pliku, plik ten też jest usuwany.

Użytkownik musi posiadać

prawa do pisania i egzekucji w

katalogu z którego usuwane są

plik, ale nie musi mieć takich

praw dla usuwanego pliku. W

przypadku gdy użytkownik nie

ma prawa do modyfikacji pliku,

na standardowe wyjście

wysyłane jest zapytanie o

potwierdzenie operacji.

Składnia: rm [-f |-i] [-Rr] file ...

Argumenty: :

file – lista usuwanych plików (oraz katalogów, jeśli

używana jest opcja -r lub -R)

Opcje: :

-f – uniemożliwia pojawienie się zapytań powłoki

o potwierdzenie operacji usuwania,

-i – wymusza pojawienie się zapytań powłoki

o potwierdzenie operacji usuwania,

-R –rekurencyjne usuwanie z katalogów i

podkatalogów

-r – analogicznie jak -R.

Page 14: Polecenia w systemie UNIX - Strona główna AGHhome.agh.edu.pl/~sciazko/dane/polecenia_linux.pdf · Systemu UNIX informacji na temat Wybranych instrukcji oraz wyświetla ich opis

11/2/2012

14

UNIX – POLECENIA

rm– usuń plik lub katalog Polecenie usuwa wejścia

(entries) dla jednego lub wielu

plików z katalogu. Jeśli wejście

(entry) zawiera ostatni link do

pliku, plik ten też jest usuwany.

Użytkownik musi posiadać

prawa do pisania i egzekucji w

katalogu z którego usuwane są

plik, ale nie musi mieć takich

praw dla usuwanego pliku. W

przypadku gdy użytkownik nie

ma prawa do modyfikacji pliku,

na standardowe wyjście

wysyłane jest zapytanie o

potwierdzenie operacji.

Przykłady:

a) rm -i kwach usuwa z katalogu aktualnego plik o nazwie kwachdopiero po potwierdzeniu operacji.

b) rm -i katal/* usuwa wszystkie pliki z katalogu o nazwie katal \pozostawiając katalogi.

c) rm -R katal/* usuwa wszystkie pliki i podkatalogi z katalogu o nazwie katal.

d) rm -R katalusuwa wszystkie pliki i podkatalogi z katalogu o nazwie katal oraz katalog katal.

UNIX – POLECENIA

rmdir– usuń katalog Polecenie usuwa wszystkie

wskazane przez argument

dirname puste katalogi w

kolejności w jakiej wystąpiły w

linii wołania. Jeśli jednym

poleceniem usuwany będzie

katalog i jego podkatalog

wówczas podkatalog musi

wystąpić w argumencie

dirname przed katalogiem

nadrzędnym. Użytkownik musi

posiadać prawa do pisania i

egzekucji w katalogu z którego

usuwane są plik, ale nie musi

mieć takich praw dla

usuwanego katalogu.

Składnia: rmdir [-f | -i] [-p] dirname

Argumenty: :

dirname – lista usuwanych katalogów

Opcje: :

-f – uniemożliwia pojawienie się zapytań powłoki

o potwierdzenie operacji usuwania,

-i – wymusza pojawienie się zapytań powłoki

o potwierdzenie operacji usuwania,

-p – rekurencyjne usuwanie podkatalogów

(o ile jest to możliwe).

Page 15: Polecenia w systemie UNIX - Strona główna AGHhome.agh.edu.pl/~sciazko/dane/polecenia_linux.pdf · Systemu UNIX informacji na temat Wybranych instrukcji oraz wyświetla ich opis

11/2/2012

15

UNIX – POLECENIA

rmdir– usuń katalog Polecenie usuwa wejścia

(entries) dla jednego lub wielu

plików z katalogu. Jeśli wejście

(entry) zawiera ostatni link do

pliku, plik ten też jest usuwany.

Użytkownik musi posiadać

prawa do pisania i egzekucji w

katalogu z którego usuwane są

plik, ale nie musi mieć takich

praw dla usuwanego pliku. W

przypadku gdy użytkownik nie

ma prawa do modyfikacji pliku,

na standardowe wyjście

wysyłane jest zapytanie o

potwierdzenie operacji.

Przykłady:

a) rmdir -i marcin

usuwa z katalogu aktualnego pusty podkatalog onazwie marcin dopiero po potwierdzeniu operacji

b) rmdir -p podkat1/podkat2/podkat

usuwa katalog kat oraz wszystkie podkatalogi nadrzędne podkat2 i podkat1 o ile po usunięciu podkatalogu stają się katalogami pustymi

UNIX – POLECENIA

cp – kopiuj pliki i katalogi

Składnia: cp [-f |-i ] [-p] file1 new_file

cp [-f |-i ] [-p] file1 [file2...] dest_dir

cp [-f |-i ] [-p] [-R] [-r] dir1[dir2...] dest_dir

Polecenie kopiuje:

- plik file1 do nowego lub istniejącego pliku_new_file,- plik file1 do istniejącego katalogu dest_dir,- pliki file1,file2,... do istniejącego katalogu dest_dir,- zawartość katalogu dir1 do nowego lub istniejącego dest_dir,- zawartości katalogów dir1, dir2,... do nowego lub istniejącego

katalogu dest_dir,

Użytkownik musi mieć prawo do pisania w katalogu dest_dir i dla pliku new_file ( jeśli

istnieje). W przeciwnym wypadku kopiowanie zostanie przerwane i pojawi się komunikat

„cannot create file”.

Page 16: Polecenia w systemie UNIX - Strona główna AGHhome.agh.edu.pl/~sciazko/dane/polecenia_linux.pdf · Systemu UNIX informacji na temat Wybranych instrukcji oraz wyświetla ich opis

11/2/2012

16

UNIX – POLECENIA

cp – kopiuj pliki i katalogi

Składnia: cp [-f |-i ] [-p] file1 new_file

cp [-f |-i ] [-p] file1 [file2...] dest_dir

cp [-f |-i ] [-p] [-R] [-r] dir1[dir2...] dest_dir

Argumenty: :

file1, file2, dir1, dir2 – nazwy kopiowanych plików i katalogów

new_file – nazwa kopii pliku

dest_dir – nazwa katalogu docelowegoOpcje: :

-f – jeśli pliki o nazwie docelowej np. new_file już istnieją, zostaną usunięte przed kopiowaniem bez zapytania o potwierdzenie,

-i – jeśli pliki o nazwie docelowej np. new_file już istnieją, generowane jest zapytanie o potwierdzenie operacji,

-p – kopiowanie z zachowaniem praw dostępu, czasu modyfikacji,identyfikatora użytkownika, identyfikatora grupy itp

-r – kopiowanie rekurencyjne, łącznie z zawartością podkatalogów (tyko plikizwykłe, bez plików specjalnych)

-R – to samo jak -r z ustawieniem praw do czytania i pisania dla użytkownika

UNIX – POLECENIA

cp– kopiuj pliki i katalogi

Przykłady:a) cp wzorzec kopia

Powoduje skopiowanie pliku wzorzec do pliku kopia w katalogu aktualnym.Jeśli plik kopia istniał, starsza zawartość zostanie zamazana

b) cp wzorzec katal

Powoduje skopiowanie pliku wzorzec do istniejącego w katalogu aktualnym podkatalogu katal. Jeśli podkatalog katal nie istniał zostanie w katalogu aktualnym utworzony plik o nazwie katal z kopią pliku wzorzec.

c) cp -r kat katal

Kopiuje zawartość katalogu kat do katalogu katal. Jeśli katalog katal istniał zostanie w nim utworzony katalog o nazwie kat wraz z jego zawartością. Jeśli katalog katal nie istniał utworzona zostanie w katalogu aktualnym wierna kopia katalogu kat ale o nazwie katal

Page 17: Polecenia w systemie UNIX - Strona główna AGHhome.agh.edu.pl/~sciazko/dane/polecenia_linux.pdf · Systemu UNIX informacji na temat Wybranych instrukcji oraz wyświetla ich opis

11/2/2012

17

UNIX – POLECENIA

mv – przenieś lub zmień nazwę plików i katalogów

Składnia: mv [-f |-i ] file1 new_file

mv [-f |-i ] file1 [file2...] dest_dir

mv [-f |-i ] dir1[dir2...] dest_dir

Polecenie przenosi:

- plik file1 do nowego lub istniejącego pliku_new_file (zmienia nazwę pliku),- plik file1 do istniejącego katalogu dest_dir,- pliki file1,file2,... do istniejącego katalogu dest_dir,- zawartość katalogu dir1 do nowego lub istniejącego dest_dir,- zawartości katalogów dir1, dir2,... do nowego lub istniejącego

katalogu dest_dir,

Użytkownik musi mieć prawo do pisania w istniejącym katalogu dest_dir w przeciwnym wypadku operacja zostanie przerwana. Jeśli użytkownik nie ma uprawnień do pisania w istniejącym pliku new_file zostanie na standardowe wyjście wysłane zapytanie o potwierdzenie operacji zmiany nazwy.

UNIX – POLECENIA

mv – przenieś lub zmień nazwę plików i katalogów

Argumenty: :

file1, file2, dir1, dir2 – nazwy przenoszonych plików i katalogów

new_file – nazwa kopii pliku

dest_dir – nazwa katalogu docelowego

Opcje: :

-f – jeśli pliki o nazwie docelowej np. new_file już istnieją, zostaną zamienione bezzapytania o potwierdzenie,

-i – jeśli pliki o nazwie docelowej np. new_file już istnieją, generowane jest zapytanie o potwierdzenie operacji,

Składnia: mv [-f |-i ] file1 new_file

mv [-f |-i ] file1 [file2...] dest_dir

mv [-f |-i ] dir1[dir2...] dest_dir

Page 18: Polecenia w systemie UNIX - Strona główna AGHhome.agh.edu.pl/~sciazko/dane/polecenia_linux.pdf · Systemu UNIX informacji na temat Wybranych instrukcji oraz wyświetla ich opis

11/2/2012

18

UNIX – POLECENIA

mv – przenieś lub zmień nazwę plików i katalogów

Przykłady:a) mv wzorzec kopia

Powoduje zmianę nazwy pliku wzorzec na plik kopia w katalogu aktualnym.Jeśli plik kopia istniał, starsza zawartość zostanie zamazana

b) mv wzorzec katal

Powoduje przeniesienie pliku wzorzec do istniejącego w katalogu aktualnym podkatalogu katal. Jeśli podkatalog katal nie istniał zostanie w katalogu aktualnym utworzony plik o nazwie katal z kopią pliku wzorzec i usunięty plik wzorzec

c) mv kat katal

Przenosi zawartość katalogu kat do katalogu katal. Jeśli katalog katal istniał zostanie w nim utworzony katalog o nazwie kat wraz z jego zawartością. Jeśli katalog katal nie istniał zostanie zmieniona nazwa katalogu kat na katal (w katalogu aktualnym)

UNIX – POLECENIA

ln – zwiąż pliki i katalogi

Składnia: ln [-f |-i ] [-s] file1 new_file

ln [-f |-i ] [-s] file1 [file2...] dest_dir

ln [-f |-i ] [-s] dir1[dir2...] dest_dir

Wiązanie (link) oznacza, że zbiory występujące fizycznie jednokrotnie w systemie

plikowym widziane są w wielu katalogach.

Polecenie wiąże ze sobą:- plik file1 z nowym lub istniejącym plikiem new_file- plik file1 z nowym lub istniejącym plikiem file1 w katalogu

dest_dir,- pliki file1,file2,... z nowymi lub istniejącymi plikami o tej samej

nazwie w istniejącym katalogu dest_dir,- lub tworzy powiązanie symboliczne pomiędzy plikami lub

pomiędzy katalogami.

Katalogi mogą być wiązane tylko symbolicznie (opcja -s). Użytkownik musi mieć prawo do pisania w istniejącym katalogu dest_dir. Jeśli plik new_file istnieje i nie zastosowano opcji -f , operacja wiązania zostanie przerwana i wyświetlony komunikat o wystąpieniu błędu.

Page 19: Polecenia w systemie UNIX - Strona główna AGHhome.agh.edu.pl/~sciazko/dane/polecenia_linux.pdf · Systemu UNIX informacji na temat Wybranych instrukcji oraz wyświetla ich opis

11/2/2012

19

UNIX – POLECENIA

ln – zwiąż pliki i katalogi

Argumenty: :

file1, file2, dir1, dir2 – nazwy dołączonych plików i katalogów

new_file – nazwa pliku docelowego

dest_dir – nazwa katalogu docelowego

Opcje: :

-f – operacja zostanie wykonana bez zapytania o potwierdzenie nawet

wówczas gdy pliki lub katalogi o nazwie docelowej już istnieją

-i – generowane są zapytania o potwierdzenie operacji, wówczas gdy

pliki lub katalogi o nazwie docelowej już istnieją

-s – tworzony jest połączenie symboliczne ( symbolic link) w miejsce

sztywnego (hard), a nowy plik (katalog) zawiera tylko nazwę pliku

(katalogu) do którego jest dołączony.

Składnia: ln [-f |-i ] [-s] file1 new_file

ln [-f |-i ] [-s] file1 [file2...] dest_dir

ln [-f |-i ] [-s] dir1[dir2...] dest_dir

UNIX – POLECENIA

ln – przenieś lub zmień nazwę plików i katalogów

Przykłady:a) ln wzorzec kopia

Powoduje związanie pliku wzorzec z nazwą kopia w katalogu aktualnym. Jeśli plik kopia istniał operacja zostanie anulowana

b) ln -f wzorzec katal/kopia

Powoduje związanie pliku wzorzec z nazwą kopia w podkatalogu katalnawet wówczas, gdy plik kopia istnieje

c) ln -s kat katal

Wiąże symbolicznie katalog kat z nazwą katal. Właściwe wykonanie operacji jest możliwe tylko wówczas, gdy katalog katal nie istnieje

Page 20: Polecenia w systemie UNIX - Strona główna AGHhome.agh.edu.pl/~sciazko/dane/polecenia_linux.pdf · Systemu UNIX informacji na temat Wybranych instrukcji oraz wyświetla ich opis

11/2/2012

20

UNIX – POLECENIA

cat– połącz (konkatenuj) i wyświetlaj pliki Polecenie czyta kolejne pliki z

listy file i wypisuje w postaci

jednego pliku na

standardowym wyjściu (zwykle

ekran terminala).

Jeśli lista file jest pusta, cat

czyta ze standardowego pliku

wejściowego (zwykle

klawiatura).

Składnia: cat [-s] [-u] [-v] [-t] [-e] file ...

Argumenty: :

file – lista łączonych plików

Opcje: :

-s – brak komunikatów o nieistnieniu plików,

-u – brak buforowania operacji we/wy,

-v – znaki niewidoczne (np. kontrolne) poza pewnymi

wyjątkami np. tabulator, pisane są w postaci

^n, gdzie n znak z zakresu (100-137 oct),

-t – znak tabulatora pisany w postaci ^I

(opcja dostępna tylko łącznie z opcją -v),

-e – znak $ dopisywany na końcu każdej linii

(opcja dostępna tylko łącznie z opcją -v).

UNIX – POLECENIA

cat– połącz (konkatenuj) i wyświetlaj pliki

Przykłady:

a) cat tekst1 tekst2

wypisuje na standardowe wyjście plik tekst1 a po

nim plik tekst2 jako jeden plik.

b) cat tekst1 tekst2 >tekst3

tworzy plik tekst3 którego zawartością jest plik

tekst1 i dołączony na końcu plik tekst2

c) cat >tekst

czyta znaki ze standardowego wejścia (np.

klawiatura) i zapisuje w pliku tekst.

Polecenie czyta kolejne pliki z

listy file i wypisuje w postaci

jednego pliku na

standardowym wyjściu (zwykle

ekran terminala).

Jeśli lista file jest pusta, cat

czyta ze standardowego pliku

wejściowego (zwykle

klawiatura).

Page 21: Polecenia w systemie UNIX - Strona główna AGHhome.agh.edu.pl/~sciazko/dane/polecenia_linux.pdf · Systemu UNIX informacji na temat Wybranych instrukcji oraz wyświetla ich opis

11/2/2012

21

UNIX – POLECENIA

cut– wytnij wybrane pola z wszystkich linii pliku Polecenie wycina wskazane

kolumny pól każdej liki pliku.

Wynik działania polecenia

wypisywany jest na

standardowe wyjście. Pole

może mieć stałą szerokość

(określoną ilość znaków) lub

może być ograniczone

wybranym znakiem zwanym

delimiterem. Standardowym

delimiterem jest tabulator.

Jeśli nie występuje argument

file czytane są znaki ze

standardowego wejścia.

Składnia: cut [-c] list [file ...]

cut [-f] list [-d char] [-s] [file ...]

Argumenty: :

list – oddzielona przecinkami lista numerów

wycinanych pól np. 1,4,6-9,12- : oznacza pole

pierwsze, czwarte, od szóstego do

dziewiątego oraz od 12 do końca linii

file – lista nazw plików

char – dowolny znak lub znaki specjalne i spacja w

cudzysłowach

Opcje: :

-c – każdy znak jest polem,

-f – pole to ciąg znaków oddzielony delimiterem (standardowo tabulatorem),

-d – ustawianie znaku delimitera,

-s – opuszczanie linii bez znaku delimitera.

UNIX – POLECENIA

cut– wytnij wybrane pola z wszystkich linii pliku

Przykłady:

Plik tekst:

Litwo, Ojczyzno mojaTy jesteś jak zdrowie,ile Cię trzeba cenićten tylko się dowie,co Cię stracił.

Standardowe wyjście po poleceniach:

cut -c 1-3,5 tekst cut -f 1,3 -d ’ ’ text

Lito Litwo,mojaTy e TyjakileC iletrzebaten t tensięco i costracił.

Polecenie wycina wskazane

kolumny pól każdej liki pliku.

Wynik działania polecenia

wypisywany jest na

standardowe wyjście. Pole

może mieć stałą szerokość

(określoną ilość znaków) lub

może być ograniczone

wybranym znakiem zwanym

delimiterem. Standardowym

delimiterem jest tabulator.

Jeśli nie występuje argument

file czytane są znaki ze

standardowego wejścia.

Page 22: Polecenia w systemie UNIX - Strona główna AGHhome.agh.edu.pl/~sciazko/dane/polecenia_linux.pdf · Systemu UNIX informacji na temat Wybranych instrukcji oraz wyświetla ich opis

11/2/2012

22

UNIX – POLECENIA

grep– wypisz wiersze pliku w których występuje wzorzec

Składnia: grep [-cefilnqsvx] wzorzec [plik ...]

Argumenty: :

wzorzec – poszukiwany ciąg znaków

plik – przeszukiwany plik

Opcje: :

-c – wypisywana jest tylko ilość wierszy w których znaleziono wzorzec,

-i – nie rozróżnia małych, dużych liter,

-l – wypisywane są tylko nazwy plików w których znaleziono wzorzec,

-n – dopisywane są numery wierszy w których znaleziono wzorzec,

-v – wypisywane są wiersze w których nie znaleziono wzorca,

Polecenie przegląda standardowe wejście lub pliki plik poszukując linii w których występuje wzorzec. Domyślnie, linie zawierające wzorzec kopiowane są na standardowe wyjście. Dowolny ciąg znaków, będący wzorcem, w przypadku gdy zawiera znaki specjalne powłoki systemu Unix (również spację), należy zamknąć apostrofami.

UNIX – POLECENIA

grep– wypisz wiersze pliku w których występuje wzorzec

Przykłady:

Plik tekst:

Litwo, Ojczyzno mojaTy jesteś jak zdrowie,ile Cię trzeba cenićten tylko się dowie,co Cię stracił.

Standardowe wyjście po poleceniach:

grep -i ‘ty’ tekst grep -v ‘ja’ tekst

Ty jesteś jak zdrowie, ile Cię trzeba cenićten tylko się dowie, ten tylko się dowie,

co Cię stracił.

Polecenie przegląda standardowe wejście lub pliki plik poszukując linii w których występuje wzorzec. Domyślnie, linie zawierające wzorzec kopiowane są na standardowe wyjście. Dowolny ciąg znaków, będący wzorcem, w przypadku gdy zawiera znaki specjalne powłoki systemu Unix (również spację), należy zamknąć apostrofami.

Page 23: Polecenia w systemie UNIX - Strona główna AGHhome.agh.edu.pl/~sciazko/dane/polecenia_linux.pdf · Systemu UNIX informacji na temat Wybranych instrukcji oraz wyświetla ich opis

11/2/2012

23

UNIX – POLECENIA

wc – zlicz słowa, linie lub znaki

Składnia: wc [-lwc] [name]

Argumenty: :

name – nazwa pliku

Opcje: :

-l – zliczana jest ilość wierszy,

-w – zliczana jest ilość słów ,

-c – zliczana jest ilość znaków.

Polecenie zlicza ilość wierszy, słów lub znaków we wskazanych plikach lub na standardowym wejściu. Wynik działania wypisywany jest na standardowe wyjście. Słowo wg. tego polecenia to ciąg znaków zakończony spacją, tabulatorem lub znakiem nowej linii. Opcje mogą być stosowane łącznie. Standardowo polecenie zakłada że włączone są wszystkie opcje ( -lwc ).

UNIX – POLECENIA

wc– zlicz słowa, linie lub znaki

Przykłady:

Plik tekst:

Litwo, Ojczyzno mojaTy jesteś jak zdrowie,ile Cię trzeba cenićten tylko się dowie,co Cię stracił.

Standardowe wyjście po poleceniach:

wc -l tekst wc -lwc tekst

5 tekst 5 18 99 tekst

Polecenie zlicza ilość wierszy, słów lub znaków we wskazanych plikach lub na standardowym wejściu. Wynik działania wypisywany jest na standardowe wyjście. Słowo wg. tego polecenia to ciąg znaków zakończony spacją, tabulatorem lub znakiem nowej linii. Opcje mogą być stosowane łącznie. Standardowo polecenie zakłada że włączone są wszystkie opcje ( -lwc ).

Page 24: Polecenia w systemie UNIX - Strona główna AGHhome.agh.edu.pl/~sciazko/dane/polecenia_linux.pdf · Systemu UNIX informacji na temat Wybranych instrukcji oraz wyświetla ich opis

11/2/2012

24

UNIX – POLECENIA

basename, dirname – wytnij część ścieżki do pliku

Składnia: basename string [suffix]

dirname [string]

Argumenty: :

string – ścieżka do pliku,

suffix – rozszerzenie nazwy pliku.

Przykład 1:

$basename

/usr/staff/adam/kwiat.ps

kwiat

$

Przykład 2:

$dirname

/usr/staff/adam/kwiat.ps

/usr/staff/adam

$

UNIX – POLECENIA

ps – podaj informację o biegnących procesach

Polecenie wypisuje pewne informacje o aktywnych procesach. Standardowo wypisywana jest jedynie informacja o procesach związanych z aktualnym terminalem, w której zamieszczone są następujące dane: numer procesu (PID), identyfikator terminalu (TTY), czas aktywności procesu (TIME) i nazwa polecenia (COMD). Użycie opcji umożliwia uzyskanie szerszej informacji, czyli: numer użytkownika (UID), numer procesu rodzica (PPID), priorytet procesu (PRI), obciążenie procesora (C), adres procesu (ADDR), rozmiar w blokach (SZ), czas uruchomienia (STIME) itp..

Składnia: ps [-edafl] [-t term] [-p proc] [-u uid] [-g gid]

Page 25: Polecenia w systemie UNIX - Strona główna AGHhome.agh.edu.pl/~sciazko/dane/polecenia_linux.pdf · Systemu UNIX informacji na temat Wybranych instrukcji oraz wyświetla ich opis

11/2/2012

25

UNIX – POLECENIA

ps – podaj informację o biegnących procesach

Argumenty:

term, proc, uid, gid – oznaczają kolejno: identyfikatory

terminali, numery procesów, identyfikator użytkownika

oraz identyfikator grupy.

Opcje:

-e – podstawowa informacja o wszystkich procesach,

-d – to samo co opcja -e, z wyjątkiem procesów nadrzędnych grupy,

-a – to samo co opcja -d, lecz bez procesów nieskojarzonych z terminalami,

-f – generowany jest rozszerzona informacja,

-l – generowany jest pełna informacja,

-t – informacja o procesach skojarzonych z terminalem wskazanym przez

parametr term,

-p – informacja o procesie o numerze wskazanym przez parametr proc,

-u – informacja o procesach użytkownika wskazanego parametrem uid,

-g – informacja o procesach grupy użytkowników o identyfikatorze gid.

UNIX – POLECENIA

ps – podaj informację o biegnących procesach

Przykład:

ps -ef

UID PID PPID C STIME TTY TIME COMMANDroot 0 0 0 Jan 1 ? 0:05 swapperroot 1 0 0 Sep 21 ? 0:00 initroot 2 0 0 Sep 21 ? 0:00 vhandroot 3 0 0 Sep 21 ? 0:00 statdaemonroot 10 0 0 Sep 21 ? 0:00 syncdaemon: : : : : : : :: : : : : : : :

adam 17558 17557 0 13:59:06 ttyp5 0:00 shadam 17398 17385 0 07:16:02 ? 0:00 hptermadam 17923 17910 7 06:52:51 ttys0 0:00 ps -efroot 17909 141 0 06:52:17 ttys0 0:00 telnetd

daemon 15514 1 0 Oct 11 ? 0:00 grmdadam 17910 17909 1 06:52:17 ttys0 0:00 -sh

Page 26: Polecenia w systemie UNIX - Strona główna AGHhome.agh.edu.pl/~sciazko/dane/polecenia_linux.pdf · Systemu UNIX informacji na temat Wybranych instrukcji oraz wyświetla ich opis

11/2/2012

26

UNIX – POLECENIA

passwd – ustal lub zmień hasło

Argumenty:

name – systemowa nazwa użytkownika, login name

(parametr name może być stosowany tylko przez

użytkowników o odpowiednich przywilejach np. root).

Zasady tworzenia hasła:

� hasło musi mieć co najmniej 6 znaków. System rozpoznaje tylko

8 pierwszych znaków,

� muszą być to znaki podstawowego kodu ASCII,

� każde hasło musi zawierać co najmniej 2 litery i co najmniej 1cyfrę lub

znak specjalny,

� hasło powinno być różne od systemowej nazwy użytkownika

(login_name),

� nowo tworzone hasło musi różnić się od starego hasła przynajmniej 3 znakami.

UNIX – POLECENIA

find – znajdź pliki

Polecenie przegląda wszystkie katalogi wskazane przez argument lista_kat

łącznie z ich podkatalogami, poszukując plików dla których wyrażenie exp

jest prawdziwe.

Wszystkie argumenty numeryczne zawarte w wyrażeniu exp mogą być

poprzedzone znakiem + lub znakiem - .

� znak + oznacza większy od np. +3 oznacza więcej niż 3

� znak - oznacza mniejszy od np. -5 oznacza mniej niż 5

Składnia: find lista_kat [exp]

Page 27: Polecenia w systemie UNIX - Strona główna AGHhome.agh.edu.pl/~sciazko/dane/polecenia_linux.pdf · Systemu UNIX informacji na temat Wybranych instrukcji oraz wyświetla ich opis

11/2/2012

27

UNIX – POLECENIA

find – znajdź pliki

Parametry:

lista_kat – lista katalogów w których poszukiwane będą pliki,

exp – wyrażenie logiczne określające jakie pliki będą poszukiwane.

Wybrane, przedstawione poniżej, składniki wyrażenia exp wskazują że poszukiwane będą:

� name file – pliki których nazwa odpowiada wyrażeniu file (patrz opis regexp),

� type c – pliki o typie wskazanym przez c (patrz opis ls),

� inks n – pliki o ilości n linków,

� user uname – pliki których właścicielem jest użytkownik uname,

� group gname – pliki których właścicielem jest użytkownicy grupy gname,

� size n[c] – pliki o rozmiarze n bloków (lub n bajtów jeśli po n występuje symbol c),

� atime n – pliki otwierane n dni wcześniej,

� mtime n – pliki modyfikowane n dni wcześniej,

� exec cmd – pliki dla których polecenie cmd zwraca wartość zero (np.grep gdy

szukane są pliki których zawartość odpowiada wzorcowi)(patrz grep).

Polecenie cmd musi zostać zakończone znakami \; . Sekwencja

nawiasów {} zostanie w cmd zamieniona na aktualną ścieżkę.

UNIX – POLECENIA

find – znajdź pliki

Przykłady:a) Znajdź począwszy od katalogu aktualnego, pliki których nazwa składa się z 5

znaków i zaczyna się od litery a

find . -name a\?\?\?\?

UWAGA: Przed znakami specjalnymi powłoki systemu UNIX musi wystąpić znak \.

b) Znajdź począwszy od katalogu głównego, pliki których rozmiar jest większy od 365 bajtów

findfind / -size +365c

c) Znajdź począwszy od katalogu głównego, pliki które zostały zmodyfikowaneprzez ostatnie dwa dni

find / -mtime -2

Page 28: Polecenia w systemie UNIX - Strona główna AGHhome.agh.edu.pl/~sciazko/dane/polecenia_linux.pdf · Systemu UNIX informacji na temat Wybranych instrukcji oraz wyświetla ich opis

11/2/2012

28

UNIX – POLECENIA

more – wyświetl zawartość pliku tekstowego z podziałem na ekrany

Polecenie wypisuje zawartość pliku dzieląc go na kolejne ekrany. Rozmiar ekranu (ilość linii) czytany jest przez system z bazy dostępnych terminali. Jeśli nie jest to możliwe system przyjmuje że terminal ma 24 linie. Każdy wypisany pełny ekran kończony jest linią z tekstem --More-- oraz informacją ile tekstu już wypisano. Polecenie more ma bardzo rozbudowany system wewnętrznych poleceń. Między innymi: naciśnięcie klawisza enter powoduje wypisanie kolejnej linii, spacji kolejnego ekranu, klawisza q przerywa wypisywanie a klawisza h wypisuje skróconą pomoc (help) .

Składnia: more [-n] [-cdflsu] [ +numer ] [ +wzorzec ] [ plik ...]

UNIX – POLECENIA

more – wyświetl zawartość pliku tekstowego z podziałem na ekrany

Argumenty:

-n – ustawia długość strony na n linii (standardowo ilość linii terminalu),

+numer – wypisywanie od linii o numerze numer,

+wzorzec – rozpoczyna wypisywanie 2 linie przed linią w której znaleziono

ciąg znaków określony przez wzorzec,

plik – nazwy wyświetlanych plików.

Opcje:

-d – wypisuje dodatkowo po każdej stronie tekst press space to continue ,

q to quit (standardowy tekst --More-- x%),

-s – usuwa wielokrotnie występujące linie puste zostawiając jedną,

Page 29: Polecenia w systemie UNIX - Strona główna AGHhome.agh.edu.pl/~sciazko/dane/polecenia_linux.pdf · Systemu UNIX informacji na temat Wybranych instrukcji oraz wyświetla ich opis

11/2/2012

29

UNIX – POLECENIA

more – wyświetl zawartość pliku tekstowego z podziałem na ekrany

Przykład:

Plik tekst:

Litwo, Ojczyzno mojaTy jesteś jak zdrowie,ile Cię trzeba cenićten tylko się dowie,co Cię stracił.

Pierwszy ekran po poleceniu:

more -2 tekst

Litwo, Ojczyzno mojaTy jesteś jak zdrowie,--More-- (43%)

UNIX – POLECENIA

uniq – znajdź powtarzające się linie pliku

Składnia: uniq [-udc] [+n][-n] [input [output]]

Argumenty: :

input – nazwa sprawdzanego pliku,

onput – nazwa pliku wynikowego,

+n – liczba określająca ile znaków na początku każdej linii zostanie zignorowanych,

-n – liczba określająca ile pól na początku każdej

linii zostanie zignorowanych. Pole to ciąg znaków oddzielony spacjami lub tabulatorami

Polecenie czyta standardowe

wejście lub wskazany plik

tekstowy i porównuje

sąsiadujące linie. W

normalnym przypadku, gdy

nie użyto opcji, usuwane są

wszystkie kolejne kopie linii.

Wynik wypisywany jest na

standardowe wyjście lub do

wskazanego pliku.

Opcje: -

-u – w pliku wynikowym tylko nie powtarzające się linie,

-d – w pliku wynikowym tylko powtarzające się linie (pisane jednokrotnie),

-c – dopisywanie ilości powtórzeń linii.

Page 30: Polecenia w systemie UNIX - Strona główna AGHhome.agh.edu.pl/~sciazko/dane/polecenia_linux.pdf · Systemu UNIX informacji na temat Wybranych instrukcji oraz wyświetla ich opis

11/2/2012

30

UNIX – POLECENIA

uniq – znajdź powtarzające się linie pliku

Przykład:

Plik tekst:

ala maala maala ma kotaa kota kota kot nie maala ma

Plik wynik po poleceniu: uniq tekst wynik

ala maala ma kotaa kota kot nie maala ma

Polecenie czyta standardowe

wejście lub wskazany plik

tekstowy i porównuje

sąsiadujące linie. W

normalnym przypadku, gdy

nie użyto opcji, usuwane są

wszystkie kolejne kopie linii.

Wynik wypisywany jest na

standardowe wyjście lub do

wskazanego pliku.

UNIX – POLECENIA

sort – sortuj i/lub scalaj pliki

Składnia: sort [-cmu] [-oout] [bdfilnrM] [file ...]

Argumenty: :

out – nazwa pliku po przesortowaniu,

file – lista nazw sortowanych plików,

Polecenie sortuje

alfabetycznie wszystkie

wiersze wskazanych przez

argumenty polecenia plików

tekstowych. Jeśli pliki te nie

zostaną wyszczególnione,

sortowana jest informacja ze

standardowego wejścia.

Wynik polecenia wypisywany

jest na standardowe wyjście

lub do wskazanego pliku.Opcje: -

-c – kontrola czy plik wejściowy file jest już przesortowany.

Jeśli tak, nie zostanie utworzony plik wynikowy out.

-m – nie sortuje, tylko scala pliki z listy,

-u – usuwa kopie linii (zostawia tylko oryginał),

-o – wynik polecenia pisany do pliku o nazwie out,

-r – sortowanie odwrotne (od końca alfabetu).

Page 31: Polecenia w systemie UNIX - Strona główna AGHhome.agh.edu.pl/~sciazko/dane/polecenia_linux.pdf · Systemu UNIX informacji na temat Wybranych instrukcji oraz wyświetla ich opis

11/2/2012

31

UNIX – POLECENIA

sort – znajdź powtarzające się linie pliku

Przykład:

Plik tekst:

ala maala maala ma kotaa kota kota kot nie maala ma

Plik wynik po poleceniu: sort -u -owynik tekst

a kota kot nie maala maala ma kota

Polecenie sortuje

alfabetycznie wszystkie

wiersze wskazanych przez

argumenty polecenia plików

tekstowych. Jeśli pliki te nie

zostaną wyszczególnione,

sortowana jest informacja ze

standardowego wejścia.

Wynik polecenia wypisywany

jest na standardowe wyjście

lub do wskazanego pliku.

UNIX – POLECENIA

tail – wypisz końcówkę pliku

Polecenie kopiuje na standardowe wyjście, począwszy od wskazanego

miejsca, wybrany przez argument polecenia plik. Jeśli plik nie został

wyszczególniony, przetwarzana jest informacja ze standardowego wejścia.

Wynik polecenia wypisywany jest na standardowe wyjście.

Miejsce od którego rozpoczyna się kopiowanie jest ustawiane

parametrem liczba procedury, która oznacza ilość kopiowanych pól, licząc

od końca pliku. Polami mogą być znaki, linie lub bloki (512 bajtów),

zależnie od użytych opcji.

Składnia: tail [ -b liczba ] [ file ]

tail [ -c liczba ] [ file ]

tail [ -n liczba ] [ file ]

Page 32: Polecenia w systemie UNIX - Strona główna AGHhome.agh.edu.pl/~sciazko/dane/polecenia_linux.pdf · Systemu UNIX informacji na temat Wybranych instrukcji oraz wyświetla ich opis

11/2/2012

32

UNIX – POLECENIA

tail – wypisz końcówkę pliku

Argumenty:

liczba – ilość kopiowanych pól

file – nazwa analizowanego pliku

Składnia: tail [ -b liczba ] [ file ]

tail [ -c liczba ] [ file ]

tail [ -n liczba ] [ file ]

Opcje:

-b – polem jest blok (512 bajtów)

-c – polem jest każdy bajt,

-n – polem jest każdy wiersz (linia),

Przykład:

Plik tekst:

Litwo, Ojczyzno mojaTy jesteś jak zdrowie,ile Cię trzeba cenićten tylko się dowie,co Cię stracił.

Standardowe wyjście po poleceniu: tail -n 3 tekst

ile Cię trzeba cenićten tylko się dowie,co Cię stracił.

Standardowe wyjście po poleceniu: tail -c 25 tekst

ię dowie,co Cię stracił.

UNIX – POLECENIA

head – pokaż początek pliku

Składnia: head [ -c] [ -l] [ -n liczba ] [ file ...]

Standardowo polecenie

wypisuje na standardowe

wyjście 10 początkowych linii

każdego pliku wymienionego

w liście file. Jeśli lista file jest

pusta, przetwarzana jest

informacja ze standardowego

wejścia. Wynik polecenia

wypisywany jest na

standardowe wyjście.

Zależnie od użytych opcji,

wypisywana jest określona

przez parametr liczba ilość

linii lub znaków (bajtów).

Argumenty:

liczba – ilość kopiowanych pól

file – lista plików

Opcje:

-c – wypisuje, określoną przez parametr liczba,

ilość bajtów,

-l – wypisuje, określoną przez parametr liczba,

ilość linii,

-n – opcja umożliwia definiowanie ilości kopiowanych

pól.

Page 33: Polecenia w systemie UNIX - Strona główna AGHhome.agh.edu.pl/~sciazko/dane/polecenia_linux.pdf · Systemu UNIX informacji na temat Wybranych instrukcji oraz wyświetla ich opis

11/2/2012

33

UNIX – POLECENIA

head – pokaż początek pliku

Przykład:

Plik tekst:

Litwo, Ojczyzno mojaTy jesteś jak zdrowie,ile Cię trzeba cenićten tylko się dowie,co Cię stracił.

Standardowe wyjście po poleceniach: head -l -n 3 tekst

Litwo, Ojczyzno mojaTy jesteś jak zdrowie,ile Cię trzeba cenić

Standardowo polecenie

wypisuje na standardowe

wyjście 10 początkowych linii

każdego pliku wymienionego

w liście file. Jeśli lista file jest

pusta, przetwarzana jest

informacja ze standardowego

wejścia. Wynik polecenia

wypisywany jest na

standardowe wyjście.

Zależnie od użytych opcji,

wypisywana jest określona

przez parametr liczba ilość

linii lub znaków (bajtów).

UNIX – POLECENIA

test – podaj wartość wyrażenia logicznego

Polecenie wyznacza wartość wyrażenia logicznego exp . Jeśli jest prawdą

(true) zwraca liczbę zero (kod wyjścia) a gdy fałszem (false), liczbę różną

od zera. Wartość różną od zera zwracana jest również przy błędnej

konstrukcji lub braku wyrażenia exp.

W konstrukcji wyrażeń exp można używać następujących operatorów

logicznych:

! – operator negacji

-a – operator iloczynu logicznego

-o – operator sumy logicznej.

Do grupowania wyrażeń logicznych należy używać nawiasów ale każdy

nawias musi być poprzedzony znakiem \ gdyż są to znaki specjalne

powłoki systemu Unix.

Składnia: test exp

[ exp ]

Page 34: Polecenia w systemie UNIX - Strona główna AGHhome.agh.edu.pl/~sciazko/dane/polecenia_linux.pdf · Systemu UNIX informacji na temat Wybranych instrukcji oraz wyświetla ich opis

11/2/2012

34

UNIX – POLECENIA

test – podaj wartość wyrażenia logicznego

Argumenty:

exp – wyrażenie logiczne utworzone z następujących

składników:

-r file – prawda gdy plik file istnieje i jest udostępniony do czytania,

-w file – prawda gdy plik file istnieje i jest udostępniony do pisania,

-x file – prawda gdy plik file istnieje i jest udostępniony do egzekucji,

-f file – prawda gdy plik file istnieje i jest plikiem zwykłym,

-d file – prawda gdy plik file istnieje i jest katalogiem,

-z s1 – prawda gdy długość ciągu znaków s1 jest zerowa,

-n s1 – prawda gdy długość ciągu znaków s1 jest różna od zera,

s1 = s2 – prawda gdy tekst s1 jest identyczny jak s2,

s1 != s2 – prawda gdy tekst s1 i s2 są różne,

n1 -eq – prawda gdy liczby całkowite n1 i n2 są równe (poza -eq

mogą wystąpić następujące symbole -ne, -gt, -ge, -lt, -le.

Składnia: test exp

[ exp ]

UNIX – POLECENIA

test – podaj wartość wyrażenia logicznego

Przykład:

test \( -r baba \) -a \( -w baba \) -a \( -x baba \)

zwraca zero gdy plik baba istnieje i jest udostępniony do

czytania, pisania i egzekucji

Page 35: Polecenia w systemie UNIX - Strona główna AGHhome.agh.edu.pl/~sciazko/dane/polecenia_linux.pdf · Systemu UNIX informacji na temat Wybranych instrukcji oraz wyświetla ich opis

11/2/2012

35

UNIX – POLECENIA

kill – zakończ proces

Składnia: kill [-signo | -signame] PID

kill -l

Standardowo polecenie wysyła do wskazanego procesu sygnał 15 (terminate). Sygnał ten powoduje zakończenie tych procesów, które go nie przechwytują lub ignorują. Wysłanie sygnału 9 (kill) przerywa każdy proces, gdyż ten sygnał nie może być zignorowany.

Wybrane sygnały:

Nazwa Numer Uwagi ZnaczenieSIGILL 04 A,B nielegalna instrukcja,SIGFPE 08 A,B błąd operacji zmiennoprzecinkowej,SIGKILL 09 A,D,E,F zakończ,SIGSYS 12 A,B błędny argument odwołania systemowego,SIGTERM 15 A programowy sygnał zakończenia,SIGSTOP 24 D,E,H stop,SIGCONT 26 F,G kontynuuj po stopie,

A - akacja standardowa: przerwij proces,B - akacja standardowa: przerwij proces z generacja obrazu systemu (core),D - sygnał nie może być ignorowany,E - sygnał nie może być przechwycony,F - sygnał nie może być odrzucony przez zatrzymany proces,G - akacja standardowa: ignoruj sygnał,

UNIX – POLECENIA

kill – zakończ proces

Składnia: kill [-signo | -signame] PID

kill -l

Argumenty:

signo – systemowy numer wysyłanego sygnału,

signame – systemowa nazwa wysyłanego sygnału,

PID – systemowa numer procesu,

Opcje:

-l – powoduje wypisanie nazw wszystkich sygnałów

rozpoznawanych przez system.

Przykład:

kill -24 2429

kill -STOP 2429

kill -SIGSTOP 2429

powodują zatrzymanie procesu o numerze (PID) 2429. Kontynuacja pracy procesu

następuje po wysłaniu sygnału SIGCONT (26).

Page 36: Polecenia w systemie UNIX - Strona główna AGHhome.agh.edu.pl/~sciazko/dane/polecenia_linux.pdf · Systemu UNIX informacji na temat Wybranych instrukcji oraz wyświetla ich opis

11/2/2012

36

UNIX – POLECENIA

ping – sprawdź obecność komputera w sieci

Składnia: ping host [ packetsize] [count]

Polecenie wysyła, co sekundę, do komputera wskazanego argumentem host pakiet danych i oczekuje na jego zwrotne odesłanie. Każdy powracający pakiet jest raportowany na ekranie,

łącznie z czasem jaki upłynął od wysłania pakietu. Jeśli nie występuje argument countpolecenie działa w sposób

ciągły do momentu naciśnięcia klawiszy ^C (Ctrl C).

Standardowy pakiet ma długość 64 bajty. Jeśli długość

pakietu jest mniejsza niż 16 bajtów czas nie jest

wypisywany.

Argumenty:

host - nazwa komputera lub jego internetowy adres,

packetsize - długość pakietu w bajtach, (rozmiar

pakietu musi zawierać się w

przedziale 8 ÷ 4096 bajtów).

count - ilość wysyłanych pakietów (musi zawierać się

w przedziale 1 ÷ 231-1).

UNIX – POLECENIA

ping – sprawdź obecność komputera w sieci Polecenie wysyła, co sekundę, do komputera wskazanego argumentem host pakiet danych i oczekuje na jego zwrotne odesłanie. Każdy powracający pakiet jest raportowany na ekranie,

łącznie z czasem jaki upłynął od wysłania pakietu. Jeśli nie występuje argument countpolecenie działa w sposób

ciągły do momentu naciśnięcia klawiszy ^C (Ctrl C).

Standardowy pakiet ma długość 64 bajty. Jeśli długość

pakietu jest mniejsza niż 16 bajtów czas nie jest

wypisywany.

Przykład:

a) ping galaxy.uci.agh.edu.pl

sprawdza aktywność komputera o adresie

internetowym galaxy.uci.agh.edu.pl wysyłając

nieprzerwanie co 1 sekundę pakiet o długości 64 bajty.

b) ping unix386 1024 5

wysyła 5 pakietów po 1024 bajty do komputera

o nazwie unix386 i kończy pracę .

Page 37: Polecenia w systemie UNIX - Strona główna AGHhome.agh.edu.pl/~sciazko/dane/polecenia_linux.pdf · Systemu UNIX informacji na temat Wybranych instrukcji oraz wyświetla ich opis

11/2/2012

37

UNIX – POLECENIA

expr – wyznacz wartość wyrażenia

Składnia: expr arguments

Polecenie wyznacza wartość wyrażenia arguments . Wynik wypisywany jest na

standardowe wyjście. Elementy wyrażenia muszą być oddzielone spacją. Znaki

specjalne powłoki systemu muszą być poprzedzone znakiem \.

Niektóre znaki mają specjalne znaczenie np.:

. - zastępuje dowolny znak poza lf (przejściem do nowej linii)

∗ - oznacza ostatni znak ciągu znaków .

Wyrażenie ’ . ∗∗∗∗ ’ oznacza wszystkie znaki tekstu a ’ . ∗∗∗∗ /’ to wszystkie znaki tekstu

zakończone znakiem / .

UNIX – POLECENIA

expr – wyznacz wartość wyrażenia

Argumenty: arguments - wyrażenie w którym wystąpić mogą

następujące operatory lub słowa kluczowe:

exp \| exp – gdy exp różne od zera zwraca exp jeśli nie zwraca exp,

exp \& exp – gdy exp różne od zera zwraca exp jeśli nie zwraca 0,

exp { =, \>, \>=, <, >=, != } exp – zwraca wynik porównania (całkowity lub

leksykalny zależnie od typu wyrażeń exp 1- prawda 0- fałsz),

exp { +, -, \*, /, %} exp – zwraca wynik operacji na wartościach całkowitych,

exp : exp - zwraca ilość tych znaków które występują zarówno w exp i exp

lub część exp jeśli użyto \(...\).

length exp – zwraca długość exp,

substr exp exp exp – zwraca część exp poczynając od exp o długości exp,

index exp exp – zwraca pozycję exp w której jest znak znaleziony w exp

\( ...\) – sybole grupujące argumenty

Składnia: expr arguments

Page 38: Polecenia w systemie UNIX - Strona główna AGHhome.agh.edu.pl/~sciazko/dane/polecenia_linux.pdf · Systemu UNIX informacji na temat Wybranych instrukcji oraz wyświetla ich opis

11/2/2012

38

UNIX – POLECENIA

expr – wyznacz wartość wyrażenia

Przykład:

a) Polecenie

expr 22 – 34 - zwraca wartość -12.

b) Polecenie

expr ala \| kot - zwraca wartość 0 (fałsz).

c) Polecenie

expr ala : ’.*’ - zwraca wartość 3 (ilość znaków tekstu ala).

UNIX – POLECENIA

top – wypisz i uaktualnij informację o procesach

Składnia: top [-stime] [-dcount] [-u] [-nnumber]

Standardowo polecenie wypisuje informację o głównych, aktualnie biegnących, procesach i modyfikuje ją cyklicznie w 5 sekundowych odstępach. Do wyświetlenia wybierane są te procesy dla których obciążenie procesora jest znaczne.

Wypisywane są następujące informacje: nazwa systemu, aktualny czas, stopień obciążenia (w ostatniej minucie oraz 5 i 15 minutach), ilości procesów (tj.uśpione, czekające, biegnące, startujące, zombie i zatrzymane), procentowe wykorzystanie czasu pracy procesora we wszystkich możliwych jego stanach, wykorzystywana i wolna pamięć systemowa oraz podstawowe dane procesów głównych.Tabela Informacyjna procesów głównych zawiera:TTY - terminal wykorzystywany przez proces,PID - identyfikator procesu,USENAME - systemową nazwę właściciela procesuPRI - aktualny priorytet procesu,NI - poziom priorytetu,SIZE - rozmiar procesu w kilobajtach,STATE - stan procesu (sleep, wait, run, idl, zomb, stop),TIME - wykorzystany czas pracy procesora,%WCPU - procentowe ważone obciążenie procesora,%CPU - procentowe bezpośrednie obciążenie procesora,

Page 39: Polecenia w systemie UNIX - Strona główna AGHhome.agh.edu.pl/~sciazko/dane/polecenia_linux.pdf · Systemu UNIX informacji na temat Wybranych instrukcji oraz wyświetla ich opis

11/2/2012

39

UNIX – POLECENIA

top – wypisz i uaktualnij informację o procesach

Argumenty

-s time – ustawianie czasu uaktualniania wyświetlania

(standardowo co 5 sekund),

-d count – ustawianie ilości wyświetlanych ekranów

standardowo do momentu naciśnięcia klawisza q),

-n number – stawianie ilości wyświetlanych procesów

(standardowo do momentu wypełnienia ekranu),

-q – ypisywanie identyfikatora użytkownika UID a nie jego nazwy.

Składnia: expr arguments

UNIX – POLECENIA

top – wypisz i uaktualnij informację o procesach

Przykład:

Przykład odpowiedzi systemu po poleceniu top -n5

System: rat Thu Oct 26 12:15:38 2000Load averages: 0.38, 0.30, 0.2958 processes: 57 sleeping, 1 waitingCpu states: 0.7% user, 0.0% nice, 0.5% system, 9 8.8% idle, 0.0% unk5, 0.0%unk6, 0.0% unk7, 0.0% unk8Memory: 15296K (8228K) real, 23892K (11572K) virtua l, 36260K free Screen # 1/2TTY PID USERNAME PRI NI SIZE RES STATE TI ME %WCPU %CPU COMMAND? 19344 daemon 154 20 5356K 2888K sleep 9 :57 0.07 0.07 /usr/bin/Xp2 5598 adam 158 20 220K 88K sleep 0 :00 0.05 0.05 sh? 5597 adam 154 20 4628K 500K sleep 0 :06 0.04 0.04 hpterm? 209 root 153 20 1332K 268K sleep 7 :22 0.04 0.04 ./_upsd? 148 root 154 20 608K 600K sleep 0 :28 0.01 0.01 /etc/named

Page 40: Polecenia w systemie UNIX - Strona główna AGHhome.agh.edu.pl/~sciazko/dane/polecenia_linux.pdf · Systemu UNIX informacji na temat Wybranych instrukcji oraz wyświetla ich opis

11/2/2012

40

UNIX – POLECENIA

KONIEC