nr 1 (67)styczeń 2018

Mie

sięc

znik

styczeń 2018

Mie

sięc

znikPolak

Mały

Szczęśliwego Nowego Roku!

nr 1 (67) styczeń 2018 * Polak Mały2

Witajcie, ale już w nowym 2018 roku! Tak, już jest. Tyle przygotowań, tyle czekania, tyle marzeń i nadziei. Ta jedna noc ma zmienić nas, nasze postępowanie, ma przynieść nie tylko radość, lecz także i wiarę, że od 1 stycznia będzie le-piej. Życzę wam, aby wszystkie wasze życzenia i marzenia, nadzieje i westchnienia się spełniły.

Niech w Nowym Roku 2018, świat będzie dla was pełen ciepła, radości i przyjaciół, a w waszym domu niech nigdy nie zabraknie uśmiechu, miłości i zrozumienia!

Jest to miesiąc szczególny. Pod wieloma względami: zima, piękno przyrody, ciepłe spotkania w gronie rodzinnym, wśród przyjaciół. A wszystko to w pięknej muzycznej opra-wie – kolęd. Tak. Cały rok czekamy. Cały rok tylko cichutko je nucimy, przypominając sobie jak te tradycyjne, tak i te nowe. Kolędy są pieśniami, które na całe gardło śpiewamy tylko w okresie od 24 grudnia do 2 lutego. To właśnie kolędy i pastorałki podkreślają magię tego okresu, dodają uroku jak Świętom Bożego Narodzenia, tak i czasowi balów karnawa-łowych. Wracają wspomnienia. Bo jest to czas licznych spo-tkań. A wśród tych najważniejszych – spotkania rodzinne.

Wiem, że puszysty śnieg was nęci. Rwiecie się na po-dwórka, łagodne stoki, na spacery. Z niecierpliwością patrzy-cie na stojące przy drzwiach sanki, narty. Już byście chcieli założyć ciepłe kurtki, wskoczyć w wygodne buty, owinąć szyję tym kolorowym (bo św. Mikołaj przyniósł w tym roku nowy!) szalikiem, aaa... jeszcze rękawice (i to nic, że każda inna! najważniejsze, że są) i... hulaj dusza! Ale pamiętajcie, że starsi, rozmawiając, mówią o rzeczach ważnych. Postaraj-

cie się usiedzieć chwilę, a dowiecie się... No właśnie! Dowie-cie się, jak poznali się dziadkowie, co było najpiękniejszym prezentem gwiazdkowym dla waszego taty, dlaczego mama zawiesza własnoręcznie tę właśnie bombkę, dlaczego zabra-kło w ten wieczór kogoś z rodziny, dlaczego, dlaczego, dla-czego... Każdy człowiek powinien nie tylko poznać kulturę, historię swego narodu, ale i, a właściwie przede wszystkim, historię (sagę) swojej rodziny. Proponuję, żebyście zaczęli zbierać nie tylko zdjęcia, ale i wspomnienia – jak członków rodziny, tak i swoje własne. Uwierzcie, że kiedyś po latach z przyjemnością będziecie je czytać.

Babcia Kazia

Hej kolęda, kolęda!

nr 1 (67) styczeń 2018 * Polak Mały 3

Do szopy, hej pasterze,do szopy, bo tam cud!Syn Boży w żłobie leży,by zbawić ludzki ród.

Refren:Śpiewajcie Aniołowie,pasterze, grajcie Mu.Kłaniajcie się królowie,nie zbudźcie Go ze snu.

Padnijmy na kolana,to Dziecię to nasz Bóg.Uczcijmy niebios Pana,miłości złóżmy dług.

Refren:

O Boże niepojęty! Kto pojmie miłość Twą?Na sianie wśród bydlęty,masz tron i służbę swą.

Refren:

Na Nowy Rok przybywa dnia na barani skok.Gdy trzech Króli mrozem trzyma, będzie jeszcze długa zima.Na Trzech Króli słońce świeci, wiosna do nas pędem leci.Kiedy ptaki w styczniu śpiewają, to im w maju dzioby za-marzają.Na świętego Pawła połowa zimy przepadła.Kiedy w styczniu lato, w lecie zimno za to.Na świętą Martynę przybyło dnia na godzinę.

Przysłowia

nr 1 (67) styczeń 2018 * Polak Mały4

Styczeń, jak każdy inny miesiąc w roku, ma dni „zwykłe” i dni „szczególne”. Te ostatnie są dniami, w których pamięta-my o różnych mniej ważnych sprawach. Albo, jak jeszcze się mówi – o świętach nietypowych. 3 stycznia – Dzień Słomki do Picia. 5 stycznia – Dzień Bitej Śmietany. 7 stycznia – Dzień Dziwaka. Czy pamiętacie, że 8 stycznia jest Dniem Sprzątania Biurka? A 9 stycznia – Dniem Ligi Ochrony Przyrody? A 18 – Dzień Kubusia Puchatka? Ale najważniejsze są dwa dni w styczniu: 21 – Dzień Babci i 22 – Dzień Dziadka.

W czasach, kiedy rodzice są zajęci pracą i sprawami codziennymi, to właśnie Dziadkowie są dla większości z was ważnymi osobami w waszym życiu. To często im wolicie się zwierzyć i powierzyć swoje sekrety. To właśnie oni potrafią słuchać was jak nikt inny. To oni opowiadają ciekawe histo-rie na dobranoc, które przetrwają w waszej pamięci do lat dorosłych. I to oni rozpieszczają was – swoje wnuki – dając z siebie jak najwięcej. To ich serca są przepełnione bezgra-niczną miłością i to oni przymykają oczy na wasze wybryki. Dlatego przygotujcie się do tych dni, ażeby im podziękować serdecznie i w sposób szczególny. Niech tradycyjna laurka

będzie dodatkiem do waszych z serca płynących gorących słów wdzięczności za okazaną miłość do was. Pamiętajcie! 21 i 22 stycznia to magiczne daty.

Kiedy babcia była mała,to sukienkę i fartuszek krótki miała.Małe nóżki, chude rączkii lubiła jeść cukierki oraz pączki.A gdy dziadek był malutki,to nie nosił adidasów tylko butki.Nie miał wąsów ani brody,no i nie chciał jeść marchewki, tylko lody!

Wy zawsze wszystko najlepiej wiecie,Smutno by było bez was na świecie.Uczycie kochać, być dobrym, uczciwym,życzliwym, uczynnym, ciepłym i wrażliwym.Bardzo, ach bardzo Was za to kochamyi podziękowania wam składamy.Nowy Rok to pora życzeń, a więc z życzeniamiWszystkie wnuki stają tu przed swoimi Dziadkami.Kochana Babciu i Dziadku, nie jest dziełem to przypadku,Że Was bardzo tak kochamy i życzenia z serc składamy.

Dzień Babci i Dzień Dziadka

nr 1 (67) styczeń 2018 * Polak Mały 5

W poniedziałek pomyślności, a we wtorek kosz radości!W środę, czwartek precz zmartwienia!Niech i w piątek strapień nie ma!Na soboty i niedziele życzymy odpoczynku wiele.Żyjcie sto lat, drodzy dziadkowiei mówcie do nas „Kochani wnukowie”!

Czy wiesz, że- Pomysł utworzenia święta Dziadków w Polsce poja-

wił się w tygodniku „Kobieta i Życie” w 1964 roku.- Dzień Babci i Dzień Dziadka do Polski zostały przenie-

sione prawdopodobnie z Ameryki w latach osiemdziesiątych XX wieku i stopniowo stawały się coraz popularniejsze. A przeniesione zostało właściwie święto (Kanada, USA) znane

jako Narodowy Dzień Dziadków. W USA jest to święto oficjal-nie zatwierdzone przez Kongres i prezydenta, ustanowione w 1978 roku przez Jimmy’ego Cartera i obchodzone jest w pierwszy poniedziałek września zarówno w USA, jak i Kana-dzie. Dzień ten ma swój oficjalny hymn A Song for Grandma and Grandpa („Piosenka dla Babci i Dziadka”), a symbolem tego dnia jest niezapominajka.

- W Rosji, na jesieni 2009 roku, pojawiło się nowe, ro-dzinne święto –Dzień Babci i Dziadka.

- W Wielkiej Brytanii Święto Dziadków obchodzone jest w pierwszą niedzielę października.

- We Francji to święto obchodzone jest w pierwszą niedzielę marca.

Babcia Kazia

nr 1 (67) styczeń 2018 * Polak Mały6

Święta Bożego Narodzenia. Okres karnawału, czyli za-baw – balów. Z czym się nam przede wszystkim kojarzą? Dużo radości. No i pięknie przystrojona choinka. Jak co roku pomagaliście ją stroić: lampki, bombki, łańcuchy, włosy anielskie i inne dekoracje.

A czy wiecie, że dawniej choinka była ozdabiana rów-nież wielobarwnie, jednak nie wyglądała tak bogato jak dziś? Niegdyś na choince znajdowały się odpowiednio dobrane przedmioty – cu-kierki, ciastka czy pierniczki, orzechy, wykonywane wła-snoręcznie ozdoby z papieru czy bibuły, wydmuszki, sło-ma, a nawet źdźbła trawy. Większość z tych rzeczy wciąż możemy odnaleźć na naszych świątecznych drzewkach, szczególnie w domach, gdzie przez lata pieczołowicie przechowuje się ozdoby zbierane przez kilka pokoleń. Co prawda świeczki, niegdyś stawiane na ga-łązkach drzewek zastąpiły lampki choinkowe, ale w wielu

domach nadal choinka ubierana jest tradycyjnie. Najbardziej popularną, zachowaną do dziś tradycyjną ozdobą, są figurki świętego Mikołaja, cukierki, ciastka w wymyślnych kształ-tach oraz niezastąpione bombki. Magiczne bombki.

Trudno uwierzyć, że świąteczna bombka wzięła się z biedy. Swo-ją karierę rozpoczęła w połowie XIX wieku w mieście Lauscha, na po-łudniu Niemiec. Jeden z pracowników tamtejszej szklanej manufaktury, w której nie najlepiej się działo, Hanse Greiner, wydmuchał z cienkiego szkła kształt przypominający jabł-ko. Nie stać go było na prawdziwe owoce, orzechy i cukier-ki, które dotychczas zdobiły bożonarodzeniowe drzewka. Szklane kule powiesił na choince. Spodobały się sąsiadom i w kolejnych latach każdy z nich chciał także bombkami dekorować swoje drzewko. Dzięki temu pomysłowi fabry-

ka rozkwitła i do dziś produkuje świą-teczne ozdoby.

Szklane cacka z Niemiec trafiły naj-pierw do Wielkiej Brytanii, a potem były poszukiwane już w całej Euro-pie. Pod koniec XIX wieku choinkowe bombki popłynęły za ocean do Stanów Zjednoczonych, gdzie zrobiły zawrotną

Dekorowanie choinek dawniej i dziś

nr 1 (67) styczeń 2018 * Polak Mały 7

karierę. Do Polski zawitały w tym samym czasie. Importowa-no je z zagranicy, ale powoli i w Polsce, i w innych krajach zaczęto produkować szklane ozdoby. Najpierw miały one kształt owoców i orzechów, potem przybierały formy przed-miotów codziennego użytku (pantofelków, parasolek), bał-wanków, zwierzątek, aniołków.

Jest takie magiczne pudełko, w nim świat zaczarowany,świat bombek choinkowych, mojej babci, od jej mamy.

Dotykam pudła ostrożnie, swoimi małymi rączkami,otwieram wieczko, a bombki… mienią się kolorami.

W różowej bombce się skryła mała śpiąca królewna,w złocistych pantofelkach… Różowa suknia zwiewna…

W błękitnej bombce motyl, z takimi lśniącymi skrzydłami…

Walca tak pięknie tańczy, w baletkach… cienkimi nóżkami.W żółtej bombce się schował mały pluszowy miś,ciepłe, złote słoneczko tak pięknie świeci dziś.W zielonej bombce… choinkiwspomnienie… łąki zielonej…O! Widzę jak skacze tak śmiesznie polny konik!

W srebrzystej bombce pędzą koniki do gwiazd szczęśliwych, stukają srebrne kopyta,wiatr targa ich srebrne grzywy.Czerwona bombka aż płonie żarem, co serce rozpali,z ukrytą prośbą prababci byśmy się wszyscy kochali.

JolaNTa HeRMaN

Dekorowanie choinek dawniej i dziś

nr 1 (67) styczeń 2018 * Polak Mały8

Tradycja ubierania świątecznego drzewka sięga cza-sów pogańskich. Kościół przyjął niektóre ozdoby, ale nadał im nowe znaczenie. Dawniej na choince zamiast bombek wisiały jabłka i orzechy, które według wierzeń były poży-wieniem dla duchów zmarłych pojawiających się w czasie Święta Godów (obecnie w tym czasie obchodzimy Święta Bożego Narodzenia). Według tradycji jabłka chroniły przed chorobami oraz pomagały w sprawach miłosnych, orzechy

natomiast miały zapewnić udane pożycie małżeńskie w nadchodzącym nowym roku.

Wszelkie okrągłe ozdoby choinkowe w tradycji chrze-ścijańskiej symbolizują harmonię. Jabłka, które stały się inspiracją do stworzenia bombek, nawiązują do rajskiego owocu, którym kuszeni byli Adam i Ewa.

W Polsce, w miejscowości Nowa Dęba pod Tarnobrze-giem, istnieje pierwsze i jedyne na naszym globie Muzeum Bombki Choinkowej. Założył je w 2012 roku właściciel wy-twórni szklanych ozdób – Janusz Biliński. Od lat kolekcjo-nował szklane cacka. Dziś w muzeum zgromadził ozdoby z całego świata i z różnych epok.

Najdroższa bombka powstała w Wielkiej Brytanii i jest z białego złota najwyższej próby, a jej twórca – znany ju-biler – ozdobił ją 188 rubinami i dodał jeszcze 500 małych diamentów. To dzieło sztuki jubilerskiej jest warte około 400 tysięcy złotych.

Ozdoby wieszane na naszych choinkach nie są aż tyle warte, ale tworzą niezapomnianą atmosferę rodzinnych Świąt Bożego Narodzenia.

Pamiętacie? Zbieramy i spisujemy wspomnienia rodzinne. Część z tych historii na pewno dotyczyć będzie ozdób choinkowych, zwłaszcza tych, które tak różnią się od współczesnych.

Wesołych, zdrowych, pełnych kolęd, zabaw, cieka-wych spotkań i wielu zimowych przygód w ferie (dłu-uuuuugie w tym roku na Ukrainie)!

BaBCIa KaZIaMateriały na podstawie: mowimyjak.se.pl

Czy wiesz, że...

nr 1 (67) styczeń 2018 * Polak Mały 9

Z przymrużeniem oka

- Tatusiu, ja już nie chcę na te sanki. Wracajmy do domu.- Nie gadaj, tylko ciągnij!

Czasem dziadkowi schowam okulary,odnowię farbami kapelusz stary.

Babci zmienię program pilotem na „Klanie”,wysmaruję fotel maścią, bo ją w krzyżu łamie.

I tak nowe psoty ciągle wymyślamy,ale tak naprawdę bardzo was kochamy.

Do Kowalskich przyjechała z wizytą babcia i pyta Pawełka:- Wnusiu, dobrze się chowasz?- Staram się. Ale mama i tak zawsze mnie w końcu znajdzie i wykąpie.

- Tato co robią bałwany latem?- Pracują u mnie w barze.

W dwóch książeczkach, drogie dzieci,Małe, średnie i wy, duże,Opisałem koziołeczkaI przygody, i podróże.

Szuka swego Pacanowa I wciąż chodzi zatroskany,Choć pół świata przewędrowałI przepłynął oceany.

A to pewnie pamiętacie,Bo historia to jest świeża,Jak mu głowę ogoliliI zrobili zeń żołnierza.

nr 1 (67) styczeń 2018 * Polak Mały

Przygody Koziołka Matołka (fragmenty)

Rejestracyjną Służbę Ukrainy 08.06.2012 r. założyciel i wydawca: Mirosław Rowicki, засновник і видавець М. М. Ровіцкі. Projekt współfinansowany w ramach sprawowania opieki Senatu Rzeczypospolitej Polskiej nad Polonią i Polakami za

granicą za pośrednictwem Fun-dacji Wolność i Demokracja.

11

Pismo jest redagowane przez zespół „Kuriera Galicyjskiego”. Adres do korespondencji: Kurier Galicyjski – Polak Mały, skrytka pocztowa (a/c) nr 80, IwanoFrankiwsk 76018, Ukraina, абонентська скринька № 80, ІваноФранківськ, Україна, email: kuriergalicyjski@wp.pl, tel.: 0038 (032) 2531520. Свідоцтво про державну реєстрацію Серія КВ № 189837773 Р видане Державною Реєстраційною Службою України 08.06.2012 р. Świadectwo rejestracji: seria KW nr 189837773 R wydane przez Państwową

Gdy go w mundur przyodziali,Wnet go do dowódcy wiodą,A dowódca groźnie krzyknął: „Co to znaczy? Żołnierz z brodą!”

Prędko brodę mu obcięli,A z koziego uwłosienia Kapral zręcznie sobie zrobił Śliczny pędzel do golenia.

Nie miał lustra nasz koziołek, Więc nie widział, biedaczyna,Że wraz z śliczną jego brodą Znikła harda, pańska mina.

Kornel Makuszyński, Marian Walentynowicz,Przygody Koziołka Matołka

Miesięcznik Polak Mały można zaprenumerować na poczcie na Ukrainie!!!

KOD PRENUMERATYУКРПОШТА 68416

Cena prenumeraty pocztowej1 miesiąc – 5,05 hrywien

3 miesiące – 15,15 hrywien6 miesięcy – 30,30 hrywien

12 miesięcy – 60,60 hrywien