PRZEGLD GRNICZY 201464

*) Politechnika lska, Wydzia Organizacji i Zarzdzania, Instytut Inynierii Produkcji

Tre: Przedstawiono budow oraz zasad dziaania unikalnego na skal wiatow przyrzdu umoliwiajcego pomiar wartoci si biorcych udzia w procesie skrawania (urabiania wgla) nazwanego przez autora POU-BW/01-WAP. Jest jedynym na wiecie przyrzdem, za pomoc ktrego istnieje moliwo bezporedniego wyznaczenia wartoci dwu skadowych si biorcych udzia w procesie skrawania. Wyznaczenie wartoci tych si jest moliwe za pomoc dwu niezalenych blokw pomiarowych, ktre stanowi tensometryczne czujniki siy: skrawania Fs i docisku noa Fd oraz czujnik cinienia medium zasilajcego przyrzd. Do rejestracji tych si, zastosowany zosta n stosowany w cianowych kombajnach bbnowych styczno-obrotowy. Urzdzenia ukadu pomiarowego przyrzdu POU-BW/01-WAP, to zestaw elementw do Pomiaru Siy Skrawania Wgla (PSSW). Integraln czci przyrzdu jest rwnie specjalny program komputerowy (Coal Test), dziki ktremu mona wyznaczy siy oraz momenty si dziaajcych na gowic urabiajc kombajnu, a tym samym prognozowa moc gowicy urabiajcej cianowego kombajnu bbnowego. Przyrzd posiada certyfikat ATEX I M2 Ex ib I Mb, umoliwiajcy prac w warunkach rzeczywistych, jako urzdzenia przeznaczonego do uytku w przestrzeniach zagroonych wybuchem zgodnie z dyrektyw 94/9/EC.

Abstract: This paper presents the construction and principle of operation of the global scale unique device which allows to measure the values of cutting force called POU-BW/01-WAP. It is the only device around the world which enables direct indication of values of two components of cutting forces. Indication of the value of the cutting forces is possible thanks to the two independent measuring units which are the tensometric sensors of cutting force (Fs), knife downforce (Fd) and the sensor of the device feeding pressure. Those forces were registered by the use of the tangential-rotational tool, commonly applied in longwall drum cutter-loaders. The measurement system instruments of the POU-BW/01-WAP device are set of elements for the Measurement of Cutting Forces of Coal. A complex computer program (Coal Test) which is an integral part of the device, allows to indicate the forces and moments of forces acting on the loaders cutting head, thus to determine the power of the cutting head of the longwall drum cutter-loader. The device is approved by the ATEX I M2 Ex ib I Mb certificate which gives the right to work in real conditions and it is intended for the use in explosive atmosphere according to the 94/9/EC directive.

UKD 622.333: 622.2-045.43: 621.313

Sowa kluczowe:przyrzd, opory urabiania, urabialno wgla, pomiar siy skrawania, tensometria, urzdzenie pomiarowe Key words:device, cutting forces, workability of coal, measurement of cutting force, tensometry, measuring instruments

Dr hab. in. Witold Biay, prof. Pol. l.*)

Pomiar si skrawania wgla z wykorzystaniem przyrzdu POU-BW/01--WAPMeasurement of cutting force of coal by use of the POU-BW/01-WAP device

1. Wprowadzenie

W polskim grnictwie wglowym eksploatacja z wgla odbywa si gwnie systemami cianowymi z urabianiem mechanicznym za pomoc cianowych kombajnw bbno-wych. Rozwj mechanizacji urabiania wgla dyktowany jest gwnie przez: du koncentracj wydobycia, ograniczenie stanowisk pracy, podniesienie efektywnoci ekonomicznej produkcji.

Aby sprosta tym wymogom oraz warunkom ekonomicz-nym, naley dy do podwyszenia efektywnoci wyko-rzystania maszyn i urzdze sucych do mechanicznego urabiania pokadw wgla, ktre mona osign przez: obnienie energochonnoci urabiania, zwikszenie trwaoci i niezawodnoci narzdzi oraz

organw urabiajcych, doskonalenie transmisji energii od silnika do organu ura-

biajcego, zautomatyzowanie procesu urabiania, zwikszenie bezpieczestwa i warunkw pracy obsugu-

jcych urzdzenia.Zachodzi w zwizku z tym potrzeba ustawicznego do-

skonalenia metod i rodkw badawczych, zmierzajcych do

PRZEGLD GRNICZYNr 5 65

okrelenia sumy oporw stawianych przez urabiany materia (wgiel) przy oddzielaniu jego czci, a wic okrelenia mocy kombajnu potrzebnej do urabiania w konkretnych warunkach geologiczno-grniczych przy danej prdkoci posuwu.

Na warunki urabiania skadaj si: warunki geologiczno-grnicze zalegania zoa, urabialno, pooenie oraz rozmieszczenie narzdzi skrawajcych, ksztat narzdzia, ich wspdziaanie, trwao i niezawodno maszyn, zuycie energii w procesie urabiania.

Waciwoci te okrelaj technik i technologi procesu eksploatacji. Maj one zasadniczy wpyw na efektywno urabiania decyduj o wydajnoci maszyn urabiajcych.

To tylko niektre z czynnikw (ale jake istotne), ktre warunkuj efektywno mechanicznego procesu urabiania. Wynika std, e popraw mona osign poprzez wielokie-runkowe dziaania, wrd ktrych istotne jest doskonalenie metod doboru cianowych kombajnw bbnowych do istnie-jcych warunkw geologiczno-grniczych. Dziaania takie zawieraj si nie tylko w sferze konstrukcji, ale rwnie w badaniach podstawowych nad mechanizmami towarzyszcy-mi procesom urabiania wgla [3].

1. Przyrzd POU-BW/01-WAP

Przyrzd odwzorowujcy charakter pracy cianowego kombajnu bbnowego POU-BW/01-WAP zmontowany i gotowy do pracy zosta przedstawiony na rys. 1 [2, 4].

poprzez pionowy do poziomego, ale o przeciwnym na kocu zwrocie.

Poniewa przyrzd jest wyposaony w tensometryczne czujniki siy oraz w czujnik cinienia, to umoliwia wyzna-czenie si skrawania z dwu niezalenych rde pomiarowych, a tym samym istnieje moliwo weryfikacji uzyskanych wynikw pomiarw siy skrawania Fs oraz siy docisku noa Fd. Po wykonaniu pomiarw, wyniki zarejestrowane przez rejestratory podlegaj dalszej obrbce, za pomoc specjalnego programu komputerowego, ktry jest integraln czci przyrzdu.

2. Pomiar si na nou skrawajcym przyrzdu POU-BW/01-WAP

Przyrzd POU-BW/01-WAP zapewnia moliwo doko-nania pomiaru wartoci si skrawania, oddziaywujcych na noe w trakcie procesu urabiania calizny wglowej. Metod ktra zapewnia dokonanie takiego pomiaru z odpowiedni dokadnoci jest metoda tensometrii oporowej, gdy umoli-wia dokadny pomiar odksztace. W praktyce sprowadza si do mierzenia wydue na powierzchni ciaa pod wpywem oddziaywania znanych si zewntrznych.

Znajc sta sprystoci badanego materiau oraz wynik pomiaru wyduenia waciwego mona, korzystajc z prawa Hookea, obliczy wartoci wystpujcych w materiale napr-e, a poprzez to inne wielkoci mechaniczne, takie jak: si, moment gncy, cinienie itp.

Gdy badania maj by prowadzone w warunkach nor-malnej eksploatacji, najlepiej zastosowa metod tensometrii oporowej, ktra wykorzystuje tensometry zaliczane do grupy tensometrw elektrycznych. Metoda ta zapewnia moliwo wykonywania wielopunktowych pomiarw przy zdalnej reje-stracji wynikw, lub z bezporednim ich przekazywaniem do urzdzenia rejestrujcego (komputera). Taki ukad pomiarowy ma bardzo ma bezwadno, co daje moliwo pomiarw wielkoci szybkozmiennych.

Ze wzgldu na to, e we wspczesnych cianowych kombajnach bbnowych najpowszechniej stosowane s noe styczno-obrotowe, najpowaniejszym problemem byo skon-struowanie elementu pomiarowego przyrzdu w taki sposb, by pomiar by w ogle moliwy. Noe styczno-obrotowe maj bowiem moliwo obracania si w uchwytach, co uniemoliwia naklejenie tensometrw bezporednio na nich w taki sposb, by odbiera sygna. Zaproponowano rozwi-zanie, ktre umoliwia dokonanie w prosty sposb pomiaru si, a nastpnie, dziki znanym parametrom geometrycznym urzdzenia, umoliwia za pomoc elementarnych wzorw obliczenie parametrw obcienia, np. w postaci si. Nie bez znaczenia jest rwnie moliwo obrbki statystycznej rezul-tatw dowolnej liczby pomiarw, z ktrych kady jest zapisem przebiegu obcienia danego noa w czasie rzeczywistym.

Poniewa przyrzd jest wyposaony w czujniki siy oraz czujnik cinienia, std umoliwia wyznaczenie si skrawania z dwu niezalenych rde pomiarowych, a tym samym ist-nieje moliwo weryfikacji uzyskanych wynikw pomiarw siy skrawania Fs oraz siy docisku noa Fd.

2. Urzdzenie do pomiaru si skrawania wgla (PSSW)

Sposb rozmieszczenia elementw skadowych urzdze-nia do pomiaru si skrawania wgla przedstawiono na rys. 2, natomiast struktura ukadu PSSW zostaa przedstawiona na rysunku 3 [1, 5]. Urzdzenie PSSW (rys. 2), skada si z nastpujcych urzdze elektrycznych:

Rys. 1. Przyrzd zmontowany i gotowy do pracyFig. 1. Assembled and operational device

Przyrzd POU-BW/01-WAP umoliwia wykonanie skraww w paszczynie pionowej (prostopadej do stropu i spgu), o dwu zwrotach urabiania. W trakcie pracy od-wzorowywany jest rzeczywisty charakter pracy cianowych kombajnw bbnowych, gdy skraw pomiarowy ma zmienny kierunek skrawania w przyblieniu poczynajc od poziomego

PRZEGLD GRNICZY 201466

Pulpit Operatorski (1) nadrzdny sterownik penicy funkcj interfejsu operatora, umoliwiajc monitorowanie wynikw pomiaru na wywietlaczu,

Konwerter Analogowo-Cyfrowy KAD/CAN (2) prze-twarza sygna analogowy z dwu tensometrycznych czuj-nikw mostkowych konwersji analogowo-cyfrowej oraz przesya dane pomiarowe do pulpitu operatorskiego za porednictwem magistrali szeregowej CAN,

Analogowy Przetwornik Cinienia (3) umoliwia po-miar cinienia medium w instalacji hydraulicznej ukadu przeznaczonego do pomiaru siy skrawania wgla,

Zasilacz Iskrobezpieczny (4) przeznaczony do zasilania iskrobezpiecznym napiciem 12V DC, urzdze elektrycz-nych zastosowanych w ukadzie do pomiaru si skrawania wgla,

Przenony Modu Pamici (5), ktry ma za zadanie gro-madzenie danych pomiarowych. Zarejestrowane dane za-pisane w postaci plikw su do analizy oraz wizualizacji w formie tabel i wykresw przenoszone s do komputera PC znajdujcego si na powierzchni.

Parametry techniczne ukadu PSSW: zakres pomiarowy dla siy skrawania, Fs 0,007-75kN, zakres pomiarowy dla siy docisku, Fd 0,002-25kN, jednostki wywietlane kN oraz MPa, rozdzielczo przetwornika A/C 10000 dziaek, maksymalny bd pomiaru < 0,03% + bd

czujnika, temperaturowy bd pomiaru < 0,07%/10K +

bd czujnika,Rys. 2. Przyrzd POU-BW/01-WAPFig. 2. POU-BW/01-WAP device

Rys. 3. Struktura ukadu PSSWFig. 3. Structure of the Measurement of Cutting Forces of Coal system

PRZEGLD GRNICZYNr 5 67

czas pojedynczego pomiaru 1,5s, czas prbkowania 20ms, liczba pamitanych pomiarw 10,0 rozpoczcie rejestracji pomiarw natychmiast po

przekroczeniu progu, pojemno moduu pamici 1GB, sygnalizacja awarii i przekrocze wietlna i aku-

styczna, oznaczenie poziomu bezpieczestwa I M2 Ex ib I

Urzdzenia ukadu pomiarowego PSSW porozumiewaj si ze sob za porednictwem magistrali komunikacyjnej CAN. Ukad zasilany jest z iskrobezpiecznego zasilacza napiciem 12VDC. Jednostk nadrzdn ukadu jest Pulpit Operatorski POp-1. W gowicy urzdzenia zamontowane s dwa tensometryczne czujniki mostkowe, ktrych pomiar odksztace sprystych umoliwia poredni pomiar wielko-ci pochodnych, takich jak sia. Zmiany si dziaajcych na gowic pomiarow powoduj zmiany rezystancji w most-kach tensometrycznych czujnikw, co skutkuje wyjciem mostkw ze stanu rwnowagi i pojawieniem si napicia na wyjciach mostkw. Sygna (napicie) z kadego czujnika siy przekazywany jest do konwertera analogowo-cyfrowego KAD/CAN, gdzie jest wzmacniany i po konwersji w postaci cyfrowej wysyany magistral komunikacyjn CAN do pulpitu operatorskiego i dalej przetwarzany.

Pomiary wykonywane s w krtkich seriach pomiarowych, ktrych wyniki s zapamitywane na podczonym do pulpitu iskrobezpiecznym module pamici PIMP-1. Poziom cinienia w instalacji hydraulicznej ukadu kontroluje czujnik PAC-1, ktry na bieco informuje jednostk centraln o aktualnej wartoci cinienia medium.

Pulpit Operatorski POp-1 w ukadzie PSSW peni funkcj interfejsu operatora i jednostki centralnej mogcej praco-wa w podziemnych wyrobiskach zakadw grniczych w polach niemetalowych i metanowych. Jest urzdzeniem uniwersalnym, ktrego obwody wejcia/wyjcia mog by konfigurowane w zalenoci od wymaga uytkownika. Dane przekazywane do pulpitu s przesyane do moduu pamici PIMP-1, w ktrym s przechowywane.

Modu pamici PIMP-1 przeznaczony jest do groma-dzenia danych z ukadu pomiarowego siy skrawania wgla i przenoszenia ich do innego urzdzenia powierzchniowego wyposaonego w port USB. Dane zorganizowane s w po-staci plikw w drzewie katalogw pogrupowanych wedug lat i miesicy. Kady plik ma indywidualn, niepowtarzaln nazw, ktra pomaga w identyfikacji czasu w jakim pomiar zosta zarejestrowany. Informacje zgromadzone w plikach mog posuy do analizy i wizualizacji w formie tabel, wykresw itp.

Do tego celu zosta opracowany program AW-PSSW Analiza Wynikw Pomiaru Siy Skrawania Wgla.

Podstawowa plansza prezentowana na wywietlaczu za-wiera informujce o wartociach najwaniejszych wielkoci okrelajcych stan nadzorowanego procesu, czyli przeliczone wartoci si mierzonych przez czujniki tensometryczne oraz warto cinienia wskazywana przez czujnik PAC-1.

Na wywietlaczu graficznym POp-1 (o rozdzielczoci 128x64 punkty rys. 4), przedstawiane s wyniki pomiaru siy skrawania, siy docisku oraz cinienia medium w instalacji hydraulicznej.

W pamici wewntrznej urzdzenia zapisane s wyniki z dziesiciu ostatnich pomiarw tych wielkoci. W przypadku wystpienia stanw awaryjnych uytkownik informowany jest o zaistniaym fakcie odpowiednim komunikatem. Urzdzenie po-siada najwyszy priorytet w hierarchii urzdze przyczonych do magistrali wymiany danych CAN. Dodatkowym atutem urzdzenia jest szybko dziaania i prosty w obsudze interfejs.

3. Wykonywanie pomiarw

Ukad PSSW bdc w stanie oczekiwania gotowy jest do wykonania pomiaru. Aby uruchomi funkcj pomiar naley: uruchomi przycisk OK na panelu operatorskim POp-1,

co spowoduje uruchomienie funkcji oczekiwania na prze-kroczenie progu rejestracji,

dwigni zaworu w ukadzie hydraulicznym uruchomi ruch ramienia przyrzdu, na ktrym umieszczony jest n pomiarowy.Po zidentyfikowaniu przekroczenia progu rejestracji,

uruchomiony zostaje czas trwania rejestracji, co zostaje po-twierdzone zawieceniem si wskanika STAN na zielono. Czas trwania jednego pomiaru wynosi 1,5 s w tym czasie zapisywanych jest 75 prbek pomiaru.

Po upywie tego czasu ganie wskanik STAN, a na ekranie wywietlone zostaj rednie wartoci z zarejestrowanych si skrawania oraz docisku (rys. 5).

Rys. 4. Ekran powitalny POp-1Fig. 4. Startup screen of the POp-1

Prezentowana na ekranie warto cinienia jest wartoci pochodzc z odczytw on-line (rys. 5). W kolejnym kroku, ukad przechodzi w stan 60-sekundowej blokady, co zostaje zasygnalizowane tym kolorem wskanika STAN. Nastpny pomiar jest moliwy do wykonania po zdjciu blokady i wpro-wadzeniu ukadu pomiarowego w stan oczekiwania.

W przypadku przekroczenia zakresu pomiarowego w trakcie wykonywania pomiaru (co najmniej przez jeden

Rys. 5. Wywietlacz POp-1 z wartociami si oraz cinieniaFig. 5. Display of the Pop-1 with force and pressure values

PRZEGLD GRNICZY 201468

z czujnikw), nastpuje natychmiastowe przerwanie rejestracji wynikw pomiaru, co jest potwierdzone zawieceniem si wskanika STAN na czerwono. Ponadto na ekranie pojawia si komunikat PRZEKROCZONY ZAKRES POMIAROWY. Po zaistnieniu takiego przypadku, ukad przed nastpnym pomiarem naley zresetowa poprzez wyczenie napicia zasilania i po chwili ponowne zaczenie. Ukad pomiarowy przechodzi w stan oczekiwania i jest gotowy do ponownej rejestracji si skrawania oraz docisku.

Na panelu operatorskim POp-1 moemy dokona prze-gldu wynikw pomiaru z ostatnich dziesiciu pomiarw, ktre znajduj si w menu historii. Natomiast wszystkie zarejestrowane wyniki pomiarw w trakcie wykonywania prb, mona odczyta na stanowisku powierzchniowym, z wykorzystaniem komputera PC.

4. Analiza wynikw pomiaru si skrawania wgla (AW-PSSW)

Program AW-PSSW umoliwia wizualizacj i przepro-wadzenie analizy zebranych informacji z ukadu Pomiaru Si Skrawania Wgla (rys. 6).

Do gwnych moliwoci programu nale: przegld zebranych plikw w postaci uporzdkowanych

tabelarycznie wpisw, konwersja plikw DAT do arkusza kalkulacyjnego, wizualizacja danych w formie wykresw, analiza danych przy pomocy histogramu i statystyki wy-

nikw, wydruk pomiarw, eksport pomiarw do pliku tekstowego.

Do poprawnej pracy programu niezbdny jest komputer typu PC z zainstalowanym systemem Windows XP oraz ro-dowiskiem Micrsotf.NET Framework 3.5.

5. Program Coal Test

Po wykonaniu pomiarw, wyniki zarejestrowane przez rejestratory i zapisane w module pamici PIMP-1 podlegaj dalszej obrbce, za pomoc specjalnego programu kompute-rowego (Coal Test), ktry jest integraln czci przyrzdu.

Uruchamiajc program Coal Test, na ekranie monitora po-kae si okno powitalne, a nastpnie gwne okno programu.

W pierwszej kolejnoci wprowadzamy parametry geome-tryczne noy zainstalowanych na organie urabiajcym (rys. 7). Przy opisie geometrii rozmieszczenia noy na organie urabiajcym bierze si pod uwag zesp: n uchwyt noa.

Geometria organu urabiajcego cianowego kombajnu bbnowego opisana zostaa nastpujcymi parametrami: liczba noy na organie urabiajcym (numer noa) X, szt, odlego wierzchoka ostrza noa od osi obrotu organu

urabiajcego R, mm, odlego wierzchoka ostrza noa od paszczyzny yz

x, mm, kt obwodowy pooenia noa [o], kt obrotu noa w stosunku do osi obrotu bbna (organu

urabiajcego) 1 [o],

kt pochylenia noa 1 [o],

kt obrotu wierzchoka ostrza noa 1 [o].

W przypadku, gdy plik zostanie poprawnie wprowadzony do aplikacji, na zakadce zostan przedstawione parametry noy na organie urabiajcym, jak rwnie pokazane zostanie rozmieszczenie noy na gowicy urabiajcej (rys. 8) oraz ko-lejno wchodzenia noy przy jednym penym (360o) obrocie organu urabiajcego.

Wprowadzajc do programu wartoci si (Fs, Fd) zmie-rzone i zarejestrowane w trakcie wykonywania pomiarw, w tabeli wynikowej wyznaczone i zaprezentowane zostan

Rys. 6. Plansza graficzna programu AW-PSSWFig. 6. Graphic screen of the AW-PSSW program

PRZEGLD GRNICZYNr 5 69

zarwno wartoci si (rys. 9), jak i momentw si naley okreli operacj, ktr chce si wykona. Na opcji wyboru wybieramy operacj spord: sia, momenty siy.

W celu wykonania algorytmu oblicze oprcz wype-nienia tabeli na zakadce Tabela wejciowa, trzeba okreli dolny i grny zakres oblicze, tzn. naley okreli dolny i grny zakres numeru noa, ktry ma zosta uwzgldniony w algorytmie oblicze (grna warto nie moe by wiksza od liczby noy w tabeli).

Rys. 7. Okno programu parametry geometryczneFig. 7. Application window geometric parameters

Rys. 8. Rozmieszczenie noy na organie urabiajcymFig. 8. Arrangement of cutting tools on the cutting unit

Po wykonaniu algorytmu, wyniki uzyskane dla kadego noa organu urabiajcego zostaj zaprezentowane w tabeli wynikowej (rys. 9), jak rwnie na wykresach (rys. 10).

Uytkownik ma moliwo obejrzenia wynikw algoryt-mu na nastpujcych wykresach: kolumnowy, liniowy, punktowy.

Dodatkowo algorytm wylicza sumy, jak i wartoci red-nie, zarwno dla si, jak i momentw si. Wartoci sum, jak i wartoci rednie zaprezentowane s w polach edycyjnych.

PRZEGLD GRNICZY 201470

6. Podsumowanie

W specyficznych warunkach panujcych pod powierzch-ni ziemi w rejonie urabiania, obok monitorowania stanu technicznego rodkw technicznych wane jest jak najlepsze rozpoznanie warunkw eksploatacji zoa, co przyczynia si do optymalnego doboru maszyn uczestniczcych w procesie wydobywczym. Odpowiedni dobr maszyn i urzdze powo-duje wyduenie ich czasu bezawaryjnej pracy, zwikszenie dostpnoci, a co za tym idzie, wzrost efektywnoci procesu wydobywczego wyraonego poprzez koncentracj wydobycia. Std pomiar urabialnoci wgla moe by jednym z istotnych

czynnikw dla oceny moliwoci efektywnej eksploatacji, kt-ry pozwoli na optymalny dobr parametrw eksploatacyjnych maszyn urabiajcych.

Przyrzd okrelajcy urabialno wgla lub ska otaczaj-cych zoe wglowe POU-BW/01-WAP, umoliwia wykonanie skraww w paszczynie pionowej (prostopadej do stropu i spgu), o dwu zwrotach urabiania odwzorowuje rzeczy-wisty charakter pracy cianowych kombajnw bbnowych. W przyrzdzie jako n pomiarowy zastosowano n, ktry in-stalowany jest w kombajnach bbnowych (styczny-obrotowy), co powoduje, e przy opracowaniu wynikw bada nie trzeba uwzgldnia wpywu geometrii noa na wyniki pomiarw.

Rys. 9. Wartoci si na organie urabiajcymFig. 9. Values of forces on the cutting units

Rys. 10. Wykresy wartoci si (momentw si)Fig. 10. Diagrams of force values (moments of forces)

PRZEGLD GRNICZYNr 5 71

Sposb pomiaru i rejestracji si wystpujcych w procesie skrawania, ktry zosta zastosowany i wykorzystany w przy-rzdzie POU-BW/01-WAP, charakteryzuj si prostot oraz dokadnoci pomiaru. Poniewa przyrzd zosta wyposaony w dwa niezalene ukady rejestrujce, w zwizku z tym istnieje moliwo weryfikacji uzyskanych wynikw pomiarw siy skrawania Fs oraz siy docisku noa Fd.

Wykorzystujc wyniki pomiarw, mona okreli klas wgla (sklasyfikowa wg trudnoci urabiania), a tym samym wyznaczy przewidywan moc cianowego kombajnu bb-nowego pracujcego w konkretnych warunkach geologiczno--grniczych.

Przyrzd POU-BW/01-WAP posiada certyfikat ATEX I M2 Ex ib I Mb, umoliwiajcy prac w warunkach

doowych kopal, jako urzdzenie przeznaczone do uytku w przestrzeniach zagroonych wybuchem zgodnie z dy-rektyw 94/9/EC.

Przyrzd ten ze wzgldu na ma ilo elementw (trzy), jest atwy w montau, prosty w obsudze oraz tani w eksploatacji.

Literatura

1. Biay W., Halama A., Loska P., Molenda T., Szymaa P.: Wyznaczanie wartoci si w procesie skrawania wgla za pomoc przyrzdu POU-BW/01-WAP. EMTECH 2013. Konferencja Zasilanie, informatyka techniczna i automatyka w przemyle wydobywczym. Innowacyjno i Bezpieczestwo. Zakopane 20-22.05.2013 r. + CD 147-161.

2. Biay W.: Innowacyjne narzdzia do wyznaczania waciwoci mecha-nicznych wgla. Przegld Grniczy 2013, nr 6.

3. Biay W.: The selection of optimal method determining mechanical pro-perties of coal layers. Management Systems in Production Engineering 2/2011. ISSN 22990461. s. 26-30.

4. Dokumentacja Techniczno-Ruchowa Przyrzdu POU-BW/01-WAP. Welding Alloys Polska sp. z o.o., Gliwice 2012.

5. Dokumentacja Techniczno-Ruchowa Urzdzenie do Pomiaru Siy Skrawania Wgla. ITI EMAG, Katowice 2012.